4

KEDS & KESCO TETOR-DHJETOR / OCTOBAR-DECEMBAR / OCTOBER-DECEMBER

keds-energy.com FAQE 54 FAQE FAQE 48 FAQE FAQE 8 FAQE FAQE 6 FAQE FAQE 54 FAQE

KEDS SHPËRNDAU INTERVISTË ME SPONSORIZIMI NË SPORT QINDRA DHURATA PETRIT SELIMIN KB PRISHTINA 44 FAQE

KEDS BOB DYLAN FAKTE PËR SHPËRNDAN KOMPJUTERË 77 FAQE Kulturë KRISHTLINDJE

ANEKËND KOSOVËS / SPORT ARGËTIM / SHKENCË KULTURË KURSENI! Shumë thjesht dhe me përfitime të mëdha

Mos i lini ndezur aparatet shtëpiake Për zierje përdoni enët Akordoni termostatin nëse nuk është e nevojshme. ekspres me avull Drita e vogël e kuqe e pajisjeve të lëna e frigoriferit mes 3°C-5°C ndezur, harxhon energji

Bëni termoizolimin e objekteve, ju do të Makinat për larjen dhe tharjen e kurseni deri në 50% të asaj që shpenzoni për Sipas mundësive përdorni rrobave, si dhe ato për larjen e enëve, ngrohje gjatë dimrit, dhe për freskim të gazin për zierje, është më i lirë i aktivizoni vetëm atëherë kur të jenë ambientit gjatë verës. dhe zien më shpejt të mbushura Me këtë do t’i ndihmoni vetes të kurseni para

Pajisjet e ndryshme elektronike sikurse televizori, DVD, kompjuteri, studio Akordoni termostatin e bojlerit mes Nëse përdorni kondicioner për ngrohje, muzikore, etj. mos i lini në STAND By 50-55°C mos e akordoni temperaturën më të lartë (dritat sinjalizuese) sepse edhe ato se 19°C shpenzojnë rrymë keds-energy.com kesco-energy.com KEDS / KESCO KEDS

ENERGY Përmbajtja / Sadržaj / Contents

KEDS 4-5 Edhe një tjetër vit i suksesshëm / Još jedna uspešna godina / Another year of success 6-7 KEDS shpërndau qindra dhurata dhe libra për fëmijë / KEDS podelio stotinu poklona i knjige za decu / KEDS distributed hundreds of gifts and books for children

INTERVISTA / PETRIT SELIMI 8-11 Prioritet i Kosovës në Korporatën e Sfidave të Mileniumit është energjia / Prioritet Kosova u Korporaciji Izazova Milenijuma je energija / ’s priority in Millennium Challenge Corporation is energy

EKONOMIA 12-14 Ardhja e Coca–Cola dhe McDonald’s / Dolazak Coca–Cole i McDonald-a / The presence of Coca - Cola and McDonald’s

PËRGJEGJËSIA SOCIALE 15-17 KEDS pajis me kompjuterë disa shkolla anekënd Kosovës / KEDS opremio kompjuterima škole širom Kosova / KEDS equip schools with computers throughout Kosovo

ZHVILLIMET NË KEDS 18-25 Investimet e KEDS-it / KEDS Investicije / KEDS investments

KOSOVA 26-31 Festat zyrtare në Kosovë për vitin 2017 / Zvanični praznici na Kosovu za godinu 2017 / Kosovo official holidays for 2017

POLITIKA NË BOTË 32-37 Si fitoi Trump? / Kako je pobedio Trump? / How did Trump win?

LAJME NGA ENERGJIA 38-43 Disa mënyra për të ulur faturën e energjisë elektrike në dimër / Nekoliko načina da se smanji račun električne energije zimi / Some smart tips how to reduce your electricity bill in winter

SHKENCA 44-47 Pse Plutoni u largua nga klubi i planetëve? / Zašto se Pluton udaljio od kluba planeta? / Why Pluto left the planet club?

KULTURA 48-53 Ikona e muzikës që fitoi çmimin më të madh për letërsi / Ikona muzike dobio najveću nagradu za književnost / Music icon that won the greatest prize of literature

SPORT 54-56 Përkrahja e sportit si përgjegjësi sociale / Podrška sportu kao socijalna odgovornost / Supporting sports as social responsibility

57-58 KESCO në vitin 2017 me arka moderne / KESCO sa modernim blagajnama / KESCO with modern teller windows

KEDS ACADEMY 59-63 Diplomoi gjenerata e tretë e KEDS Academy / Diplomirala treća generacija KEDS Academy / Third generation of KEDS Academy graduates 65-68 Studentët zgjeruan njohuritë profesionale në Stamboll të Turqisë / Studenti proširili profesionalna znanja u Istanbulu u Turskoj / The students expanded the professional knowledge in Istanbul of Turkey 69-71 Përvoja në KEDS Academy, shtytje dhe motivim për studimet pasuniversitare / Iskustvo u KEDS Academy, podstrek i motivacija za postuniverzitetske studije / Experience in KEDS Academy, a motivation force for postgraduate studies

URIME 72-76 Mesazhet e punëtorëve për festat e fundvitit / Poruke radnika za praznike na kraju / Employee wishes for holidays

ARGËTIM 77-78 Fakte për Krishtlindjet / Činjenice oko Božića / Christmas facts

*Shënim / Beleska / Note Shqip / Srpski / English

Implementuar nga: Implementira: Implemented from: ProCon Group LLC ProCon Group LLC ProCon Group LLC

3 4 ENERGY klientët tanë. mirënjohjet qëmarrimçdoditë nga e kësaj,janëkomplimentetdhe dukshme dhedëshmiamëemirë e gjithëKosova.Rezultatetjanëtë por edhetëzyrtarëvekomunalënga interesuara ngakomunitetiienergjisë, bërë mepërfshirjenetëgjithapalëve të njohuranëEvropë.Kyplanështë zhvilluar nganjërakompanitëmë të bazuaranënjëplangjithëpërfshirës, më tepër, nepoi bëjmë investimettona dhe mëstabilçdoditëeshumë.Për dhe rrjetiështëdukeubërëmëifortë investimet tonanëçdoceptëKosovës Gjatë këtijviti,nekemivazhduarme dhe shpeshedhet’itejkalojmëato. vazhduar tëmbajmëpremtimettona shohim pasmekrenari,sepsenekemi pse upërballëmmeshumësfida,ne arritjet dherezultatettona.Edhe dhe reflektojmënëpunëntonë, Ne nëKEDSgjithashtushohimprapa të vijë. vetes objektivatërejapërvitinqëdo kemi arriturnëvitinevjetër, dukeivënë kur nendalemidheshohimseçfarë vitin qëpolëmëpas.Kjoështëkoha Ri, enjëkohësishtdukereflektuarnë Ja kujemi,dukefestuarnjëtjetërVit të Drejtor Ekzekutiv, KEDS George Karagutoff ANOTHER YEAR OF SUCCESS JOŠ JEDNA USPEŠNA GODINA EDHE NJË TJETËR VIT ISUKSESSHËM naših klijenata. pohvale kojedobijamosvakog danaod i najboljidokazovogsukomplimenti sa celogKosova.Rezultatisuvidljivi energije aliiodopštinskihslužbenika zainteresovanih stranaodzajednice sačinjen saobuhvaćanjemsvih kompanija uEvropi.Ovajplanje razvijena odjednenajpoznatijih na jednomsveobuhvatnimplanom, vršimo našeinvesticijezasnovanim svako danasveviše.Štoviše,mi Kosova imrežapostajejačastabilnija sa našiminvesticijamausvakomdelu Tokom ovegodine,mismonastavili prestignemo njih. da održimonašaobećanjaičesto unazad saponosom,jersmonastavili sa mnogimizazovima,migledamo i našerezultate.Iakosmosesuočili reflektujemo unašemradu,dostignuća Mi uKEDStakođeseosvrćemoi godinu kojadolazi. postavljajući sebinoveobjektiveza vidimo štasmopostigliustarojgodini To jevremekadamizastajemoi reflektujemo ugodinikojuostavljamo. Tu smo,slavimoNovuGodinu,ujedno Generalni Direktor, KEDS George Karagutoff receive fromourcustomers. compliments andcommandments we and thebesttestimonyofthisare around Kosovo. The results arevisible that oftheMunicipalofficialsfromall from theenergycommunitybutalso and feedbackofallthestakeholders Europe. This planincorporatedthe input of themostreputablecompaniesin comprehensive plan,developedbyone our investmentsderivedfroma more so,sinceweareundertaking and morereliableeveryday. Even and thenetworkisbecomingstronger investments ineverycornerofKosovo During thisyear, wecontinuedwithour promise andoftenevenexceedthem. because wecontinuedtodeliverinour challenges, welookbackwithpride our results.Whilewefacedmany on ourwork,achievementsand We atKEDSalsolookback andreflect new objectivesfortheyeartocome. have weachievedandgiveourselves is thetimewhenwestopandseewhat back intheyearweleavebehind. This arrival ofaNew Year andreflecting Here wecome,celebratinganother CEO, KEDS George Karagutoff

KEDS KEDS

ENERGY

Kur jemi te klientët, opinionet e tyre Kada smo kod klijenata, njihova When we are to our customers, their janë udhëzuesi më i mirë dhe më i mišljenja su najbolji i najvažniji putokaz feedback is the best and most important rëndësishëm për të përmirësuar më tej da bi dalje poboljšali naše usluge. guide to further improve our services. shërbimet tona. Për këtë arsye, ne kemi Zbog ovog razloga, mi smo nastavili da For this reason, we have continued to vazhduar të investojmë dhe të punojmë investiramo i da radimo kako bi naša invest and work in our customer service që shërbimi i komunikimit me klientët služba i komuniciranje sa klijentima bilo communication channels and be there të jetë 24/7 për çdo telefonatë apo çdo 24/7 za svaki telefonski poziv ili svakog 24/ for every call or every customer. klient. Dhe këto rezultate janë gjithashtu klijenta. I ovi rezultati su takođe veoma And the results here are also very shumë të dukshme, pasi që edhe numri vidljivi pošto je i broj žalbi ima značajan tangible since the number of complaints i ankesave ka rënie të konsiderueshme. pad. is dropping significantly. Për ne si kompani, është qenësore Za nas kao kompanija je suštinski As a company, it is in our core të jemi në trend me përparimet da budemo u trendu sa tehnološkim believe that we shall keep up with the teknologjike në botë, në mënyrë që të napretkom u svetu na način da technological advances in the world sigurojmë që këto shpikje të përdoren obezbedimo da ove pronalaske and ensure that these inventions are për të përmirësuar më tej shërbimet upotrebimo da bi poboljšali dalje utilized to further enhance our services. tona. Për shkak të shumë investimeve naše usluge. Zbog mnogih investicija Due to many investments, we have që ne kemi bërë në këtë fushë, të koje smo uradili u ovoj oblasti, made in this area, our employees now punësuarit tanë tani janë në gjendje të naši zaposleni sada su u stanju da are able to perform their duties more kryejnë detyrat e tyre në mënyrë më izvršavaju svoje zadatke na efikasniji efficiently and more timely, offering efikase dhe në kohë, duke ofruar jo način i na vreme, pružajući ne samo not only a better service but also less vetëm një shërbim më të mirë, por edhe jednu bolju uslugu, ali i jeftiniju za naše costly, for which in the end benefit all më pak të kushtueshëm për klientët klijente. our customers. tanë. Poboljšavajući svaki dan operiranja i While improving every day in our Duke përmirësuar çdo ditë naše usluge prema potrošačima, mi operations and the service to the operacionet dhe shërbimet tona ndaj nismo ostavili sa strane ispunjavanje customers, we have not neglected konsumatorëve, ne nuk kemi lënë naše misije za socijalnu odgovornost, to fulfill our mission in the social pasdore përmbushjen e misionit tonë pošto je to jedan od stubova naše responsibility, since this is one of the për përgjegjësinë sociale, pasi kjo është filozofije. Jedna druga generacija pillars of our philosophy. We graduated një nga shtyllat e filozofisë sonë. Një studenata KEDS Akademije jeOFF another generation of the KEDS gjeneratë tjetër studentësh të KEDS diplomirala i 50 mladih su pripremljeni Academy students, and 50 more young Academy diplomoi dhe 50 të rinj më dobro da bi se nosili sa novim men and women are well prepared shumë janë të përgatitur mirë për të izazovima u životu. Interesovanje za to take on new challenges in life. The marrë përsipër sfidat e reja në jetë. ovu Akademiju se povećava sve više interest for this Academy is increasing Interesi për këtë Academy është duke u i to se može videti najbolje tokom more and more and that could be best rritur gjithnjë e më shumë dhe kjo mund aplikacije za novu generaciju. Mi seen during the application for the new të shihet më së miri gjatë aplikimit për smo odlučni da naša podrška za ovu generation. We commit that our support gjeneratën e re. Ne jemi të vendosur që Akademiju bude posvećenija neko for this Academy is more determined mbështetja jonë për këtë Academy të ikad i mi ćemo nastaviti da otvaramo i than ever and we will continue to open jetë më e përkushtuar se kurrë dhe ne mnoge nove mogućnosti. even more opportunities. do të vazhdojmë të hapim edhe shumë mundësi të reja. Ovu su samo neka polja za koje se mi These are only some areas for which sećamo u godini koju ostavljamo iza sa we look back with pride but we at Këto janë vetëm disa fusha për të ponosom, ali mi u KEDS smo veoma KEDS are very much aware that we cilat ne e kujtojmë vitin që po lëmë svesni da imamo ispred puno izazova have many challenges ahead for the pas me krenari, por ne në KEDS jemi u Novoj Godini. Mi ćemo tretirati New Year. We look to tackle those shumë të vetëdijshëm se kemi shumë ove izazove sa velikim ambicijama i challenges with great ambition and sfida përpara për Vitin e Ri. Ne do nastavićemo da održimo naše obećanje continue to deliver in our promise and të trajtojmë këto sfida me ambicie të i ispunimo našu misiju. Duh i odlučnost mission. The spirit and determination of mëdha dhe do të vazhdojmë të mbajmë svakog od naših radnika da budu every one of our employees to succeed premtimin e të përmbushim misionin uspešni i da daju najbolje od sebe, je and give its best, is the greatest tonë. Shpirti dhe vendosmëria e secilit najveća sigurnost da ćemo mi nastaviti assurance that we will continue to prej punonjësve tanë që të jenë të sa uspesima. succeed. suksesshëm dhe të japin më të mirën U ovim prazničnim danima ja želim And in this holiday season I would like e tyre, është siguria më e madhe që ne da čestitam sve najbolje za sve naše to wish every one of our employees, our do të vazhdojmë të kemi sukses. radnike, naše klijente, naše prijatelje customers and our friends all the best Në këto ditë festash, unë do të doja i želim da 2017 bude jedna srećna i and may 2017 be even a better and të uroja gjithë të mirat për të gjithë berićetna godina. more prosperous year. punonjësit tanë, klientët tanë, miqtë tanë, dhe uroj që viti 2017 të jetë një vit i mbarë dhe i begatë.

5 KEDS SHPËRNDAU QINDRA DHURATA DHE KEDS ENERGY LIBRA PËR FËMIJË KEDS PODELIO STOTINU POKLONA I KNJIGE ZA DECU KEDS DISTRIBUTED HUNDREDS OF GIFTS AND BOOKS FOR CHILDREN

KEDS ka shpërndarë 420 dhurata dhe KEDS je podelio 420 poklona i toliko KEDS has distributed 420 gifts and po aq libra për fëmijët e organizatës knjiga za decu organizacije “The Ideas same number of books for children of “The Ideas Partnership”, në qendrat e Partnership”, u njenim centrima u organization “The ideas partnership” saj në Fushë -Kosovë dhe Janjevë. Kosovom Polju i Janjevu. in its centers in Fushe Kosova and Janjeva. Shpërndarjen e dhuratave për fëmijët Podelu poklona za decu u ova dva e këtyre dy qendrave e ka bërë centra lično je uradio generalni direktor Distribution of gifts to children of these personalisht drejtori i përgjithshëm i KEDS-a, George Karagutoff. two centers was done personally by KEDS-it, George Karagutoff. general director of KEDS, George “Mi smo odlučili da podelimo ove Karagutoff. “Ne vendosëm t’i shpërndajmë këto knjige i poklone za decu na način da libra dhe dhurata për fëmijët në mënyrë ih nasmejemo krajem godine. Uistinu “We decided to distribute these books që t’i bëjmë të buzëqeshin këtë fundvit. visoko vrednujemo rad organizacije and gifts for children in order to make Me të vërtetë e vlerësojmë lart punën “The Ideas Partnership” i njihov them smile for end of year. We really e organizatës “The Ideas Partnership” doprinos koji daju za ovu decu. To je highly appreciate the work of the dhe kontributin e tyre që e japin për razlog zašto smo odlučili da dođemo organization the ideas partnership and këta fëmijë. Kjo është arsyeja pse kemi ovde i podelimo ove poklone”, rekao je their contribution they give to these vendosur të vijmë këtu t’i shpërndajmë Karagutoff. children. This is the reason why we këto dhurata”, tha Karagutoff. decided to come here to distribute these gifts”, said Karagutoff.

6 KEDS

ENERGY

“Jemi edhe vet të lumtur që e bëmë “I sami smo srećni što radimo ovo, jer “We are also happy that we do this këtë, sepse ndryshe këta fëmijë nuk drzgačije ova deca ne bi imali mogućnosti because otherwise these children would do të kishin pasur mundësi të merrnin da dobiju slične poklone. Njihov osmeh not have been able to receive such gifts. dhurata të tilla. Buzëqeshja e tyre pokazuje da je cilj postignut”, dodao je Their smile shows that our goal was tregon se qëllimi ynë u arrit”, shtoi Karagutoff. achieved”, added Karagutoff. Karagutoff. “The Ideas Partnership”, organizacija The Ideas Partnership, organization “The Ideas Partnership”, organizatë e osnovana od humanistkinje Elizabeth founded by humanist Elizabeth Gowing themeluar nga humanistja Elizabeth Gowing, bavi se vraćanjem u nastavu deals with the return to teaching of Gowing, merret me rikthimin në mësim dece koji ostavljaju školu, ali i dodatnim school dropouts (children that abandon të fëmijëve që braktisin shkollën, por aktivnostima subotom, gde se obuhvata school), but also additional activities on edhe aktivitete shtesë të shtunave, ku njihovo osposobljavanje i zdrava ishrana. Saturdays including their training and përfshihet aftësimi i tyre dhe ushqimi i healthy food. shëndetshëm. Koordinator centra “The Ideas Partnership” u Kosovom Polju, Hysni The coordinator of the of “The Koordinatori i qendrës së “The Ideas Hasani, zahvalio je KEDS-u što drugi put Ideas Partnership” in Fushe Kosova, Partnership” në Fushë- Kosovë, Hysni za redom darivao poklone za decu. Hysni Hasani has thanked KEDS that Hasani, ka falënderuar KEDS-in që për for the second time in a row gave herë të dytë me radhë ndau dhurata për “Ovo je jedno veoma dobro delo za decu. presents / gifts to children. He said this fëmijë. Dobili smo više od 300 poklona. Nadam is the second time that KEDS helps the se da i u budućnosti budu spremni da children of the center. He added that “Ky është një veprim shumë i mirë për nam pomognu. Veoma smo zadovoljni sa what has been done. fëmijët. Kanë ardhur mbi 300 dhurata. poklonima KEDS-a”, rekao je on. Shpresoj që edhe në të ardhmen të Dok, Arben Sejdaj, menadžer “The Ideas “This is a very good action for children. jenë të gatshëm të na ndihmojnë. Partnership”, u Janjevu, rekao je da su Over 300 gifts have come. I hope that in Jemi shumë të kënaqur me dhuratat e ovi pokloni KEDS-a povratili osmeh dece the future to be willing to help us. As the KEDS-it”, tha ai. ovog centra. director told us that have chosen us as an organization we are very pleased with Ndërsa, Arben Sejdaj, menaxher i “The “Veoma smo zahvalni KEDS-u što nam the KEDS gifts”, he said. Ideas Partnership”, në Janjevë, tha se je darivao poklone za kraj godine, za këto dhurata të KEDS-it i kanë sjellë Božić i Novu Godinu i doneo osmeh deci While Arben Sejdaj, manager of “The buzëqeshjen fëmijëve të kësaj qendre. koja posećuju centre u Kosovom Polju i Ideas Partnership”, in Janjeva said that Janjevu”, rekao je on. these gifts of KEDS have brought a smile “Jemi shumë falënderues për KEDS-in to children of this center. që na ka dhuruar dhurata për fundvit, Ovo je drugi poklon koji KEDS daje za për Krishtlindje dhe Vitin e Ri dhe decu Kosova, pošto je zadnjih dana “We are very thankful to KEDS that has iu ka pru buzëqeshje fëmijëve që poklonio kabinete informatike u šest given us year end gifts for Christmas frekuentojnë qendrat në Fushë -Kosovë škola širom teritorije zemlje. Kompanije and New Year and has brought smile dhe në Janjevë”, tha ai. je posvećena da dalje nastavi da bude to children attending centers in Fushe jedan od glavnih aktera u zemlji u aspektu Kosova and in Janjeva”, he said. Kjo është dhurata e dytë që KEDS bënë društvene odgovornosti, sa posebnim për fëmijët e Kosovës, pasi që ditëve të naglaskom u napredovanju dece i mladih. This is the second gift that KEDS does fundit dhuroi kabinete të informatikës for kids of Kosovo since in the last days për gjashtë shkolla anekënd territorit donated computer (informatics) cabinets të vendit. Kompania është e zotuar to six schools across the territory of të vazhdojë tutje të jetë ndër aktorët country. The company is committed kryesorë në vend në aspektin e to continue further to be one of main përgjegjësisë shoqërore, me theks të actors in the country in terms of social veçantë në avancimin e fëmijëve dhe të responsibility, with particular focus on the rinjve. advancement of children and youth.

7

PRIORITET I KOSOVËS NË KORPORATËN E INTERVISTA ENERGY SFIDAVE TË MILENIUMIT ËSHTË ENERGJIA PRIORITET KOSOVA U KORPORACIJI IZAZOVA MILENIJUMA JE ENERGIJA KOSOVO’S PRIORITY IN MILLENNIUM CHALLENGE CORPORATION IS ENERGY

PETRIT SELIMI

Kosova pritet të përfitojë mbi 200 Kosovo se očekuje da dobije iznad 200 Kosovo is expected to benefit over milionë dollarë nga Korporata e Sfidave miliona dolara od Korporacije Izazova 200 million dollars from the Millennium të Mijëvjeçarit (MCC), e themeluar nga Milenijuma (MCC), osnovana od strane Challenge Corporation (MCC) Kongresi Amerikan në janar të vitit Američkog Kongresa u januaru 2004 established by the US Congress 2004, me qëllim të orientimit më efikas godine sa ciljem efikasnog orijentisanja in January 2004 with the purpose të ndihmës amerikane në vendet më američke pomoći u manje razvijenim to target the US foreign aid more pak të zhvilluara. zemljama. efficiently towards the less developed Në fokus të kësaj iniciative pritet të jetë U fokusu ove inicijative očekuje se da countries. sektori i energjisë. bude sektor energije. The energy sector is expected to be Lidhur me përgatitjet që po bën Kosova U vezi sa pripremama koje čini Kosovo the focus. për të përfituar sa më shumë nga ky da bi pridobilo što više iz ovog fonda, Regarding the preparations of Kosovo fond, për Energy është zhvilluar një za Energy je razvijen jedan intervju sa to benefit as much as it is possible intervistë me Koordinatorin Nacional të Nacionalnim Koordinatorom Izazova from this fund, Energy has conducted Sfidave të Mileniumit, z.Petrit Selimi. Milenijuma, g. Petrit Selimi. an interview with the National Coordinator of Millennium Challenge, Mr. Petrit Selimi.

8 INTERVISTA

ENERGY

Energy: Z.Selimi, Kosova është vendi Energy: G. Selimi, Kosovo je jedino Energy: Mr.Selimi, Kosovo is the i vetëm në Ballkan që kualifikohet për mesto na Balkanu koje kvalifikovano only country in the Balkans that fondet e MCC. Çfarë do të thotë për za fondove MCC. Šta znači za qualifies for MCC funds. What Kosovën të jetë pjesë përfituese nga Kosovo da bude deo korisnika od does it mean for Kosovo to be Korporata e Sfidave të Mileniumit? Korporacije Izazova Milenijuma? able to benefit from the Millennium Challenge Corporation, what does Petrit Selimi: Kosova është shteti i Petrit Selimi: Kosovo je jedina zemlja our country benefit economically and vetëm në Ballkan që është kualifikuar na Balkanu koja se kvalifikovala za professionally from it? për fondet zhvillimore të Korporatës razvojne fondove Korporacije Izazova së Sfidave të Mijëvjeçarit, që është Milenijuma, koja je jedna američka Petrit Selimi: Kosovo is the only një agjenci federale amerikane. Këto federalna agencija. Ovi veliki grantovi country in the Balkans that has been grante të mëdha janë të kushtëzuara su uslovljeni sa progresom Kosova u qualified for the Millennium Challenge me progresin e Kosovës në qeverisje dobroj vladavini, borbo protiv korupcije Corporation development funds, that të mirë, luftë kundër korrupsionit i slobodnoj ekonomiji. Sada već 5 is a US federal agency. These large dhe ekonomi të lirë. Tash e 5 muaj meseci Vlada Kosova je osnovala i grants are conditioned on Kosovo’s Qeveria e Kosovës e ka themeluar Ured Izazova Milenijuma koji koordinira progress on good governance, edhe Zyrën e Sfidave të Mijëvjeçarit razvoj ivestivnog programa, održava fight against corruption and the free që koordinon zhvillimin e programit komunikaciju sa američkom stranom economy. It has been 5 months now investues, mirëmban komunikimin me i sarađuje sa ostalim akterima kao since the Government of Kosovo has palën amerikane dhe bashkëpunon me Američka Ambasada i USAID za established the Office of the Millennium aktorët tjerë, si Ambasada Amerikane koordiniranje planova. Zajedničkom Challenge program that coordinates dhe USAID për plane të koordinuara. odlukom domaćih i američkih the development investment, maintains Me vendimin e përbashkët të stručnjaka, gde je bilo intenzivnih communication with the US side and ekspertëve vendorë dhe amerikanë, ku konsultacija KEDS-om i ostalim cooperates with other stakeholders ka pasur edhe konsultime të thella me akterima u sektoru energije, sada je such as the US Embassy and USAID KEDS-in dhe aktorët tjerë në sektorin odlučeno daće se investirati u stabilnom for coordinated plans. With the joint e energjisë, tashmë është vendosur snabdevanju energijom, jednu bolju decision of local and American experts, se do të investohet në furnizim kontrolu zagađivanju ambijenta, kao i there have been in-depth consultations stabil me energji, një kontroll më të poboljšanju situacije sa percepcijom za with KEDS and other stakeholders in mirë të ndotjeve të ambientit, si dhe korupciju na Kosovu kod investitora. the energy sector, it has been decided përmirësimin e situatës në korrupsion to invest in a stable electricity supply, a dhe me perceptimin e Kosovës tek better control of environmental pollution, investitorët. Energy: Naglasili ste da su sada improvement of corruption situation and određene tri moguće oblasti perception of Kosovo to investors. Energy: Keni cekur se tashmë janë investicija od Korporacije Izazova caktuar tri fusha të mundshme të Milenijuma. Među njima i energeija. investimeve nga Korporata e Sfidave Šta se treba menjati u ovom sektoru Energy: You have mentioned that të Mileniumit. Ndër to, edhe energjia. i kako vidite njegov razvoj u already three possible areas of Çka duhet të ndryshojë në këtë budućnosti? investment are assigned by the sektor dhe si e shihni zhvillimin e tij Millennium Challenge Corporation. në të ardhmen? Petrit Selimi: Verujem da sektor Among them is energy. What needs energije treba da bude prioritet da to be changed in this sector and how Petrit Selimi: Besoj se sektori i bi obezbedili spoljne ivesticije i da do you see its development in the energjisë duhet të jetë prioritet për të bi omogućili novi talas ekonomskog future? siguruar investime nga jashtë dhe për razvoja. Većina analista su fokusirani ta mundësuar valën e re të zhvillimit u uspeh TE “Novo Kosovo”, ali ima Petrit Selimi: I believe that the energy ekonomik. Shumica e analistëve janë mnogo toga što treba da se popravi u sector should be a priority in order fokusuar në suksesin e TC “Kosova energetskom sektoru. KEDS je doneo to attract foreign investments and e Re”, por ka shumëçka që duhet jednu novu vrednost sa investicijama to enable a new wave of economic përmirësuar në sistemin energjetik. na mreži kao i eliminisanje tovara development. Most of the analysts are KEDS ka sjellë një vlerë të re me kupovine struje iz budžeta Kosova, focused on the success of Kosova e Re investime në rrjet si dhe me zhdukjen ali mi treb da imamo bolju štedljivost, PP, but there is a lot to be improved in e barrës së blerjes së rrymës nga raznovrsnost u proizvodnji i mogućnost the energy system. KEDS has brought buxheti i Kosovës, por ne duhet të trgovanja. Nekoliko pitanja se rešavaju a new value with the investments in kemi efiçiencë më të mirë, diversitet politički, na primer učlanjivanje Kosova the network and the disappearance në prodhim dhe mundësi të tregtisë. u međunarodnim mehanizmima of the burden of purchasing electricity Disa çështje zgjidhen politikisht, për koji olakšavaju trgovinu strujom i from the Kosovo budget, but we need

9 INTERVISTA

ENERGY

to have better efficiency, diversity in production and trade opportunities. Some issues are solved politically, for example, the membership of Kosovo in international mechanisms that facilitate the energy trade and that will functionalize the energy highway with . As we know this depends on the Brussels dialogue. In some areas, we need financial support, and now we are looking to identify areas where we can invest in order to solve some real obstacles so the energy sector in Kosovo to be modern and sustainable to the needs of producers and the economy in general.

Energy: We are on the eve of 2017. What can Kosovo expect this year from the Millennium Challenge Corporation? shembull anëtarësimi i Kosovës koje će funkcionalisati i energetsku në mekanizma ndërkombëtarë që autostradu sa Albanijom. Ovo se Petrit Selimi: In 2017 we will work on lehtësojnë tregtinë me rrymë dhe që do zna da je taoc dialoga u Briselu. drafting projects, in various feasibility ta funksionalizojnë edhe autostradën U nekim oblastima imamo potrebe studies, and hopefully at the end of energjetike me Shqipërinë. Kjo dihet se za finansijskom podrškom i sada 2017 we are able to sign the framework është peng i dialogut në Bruksel. Në gledamo da identifikujemo polja gde agreement with MCC that would enable disa fusha ka nevojë për mbështetje možemo investirati kao fond kako bi the payment of the initial funds that financiare, dhe ne tani jemi duke rešili nekoliko realnih prepreka i da bi will go in the agreed projects between shikuar të identifikojmë fushat ku sektor energije na Kosovu bio modran Kosovan side and American side. There mund të investojmë si fond, ashtu që i odgovoran za potrebe proizvođaća i are 12 experts in America who are të zgjidhen disa pengesa reale dhe privrede uopšte. working in MCC case in Kosovo and që sektori i energjisë në Kosovë të the Kosovan team is growing and doing jetë modern dhe i përgjegjshëm për Energy: Nalazimo se na početku a decent job. You know that the cycle nevojat e prodhuesve dhe ekonomisë 2017 godine. Šta možemo da of projects for some donors takes 2-3 në përgjithësi. očekuje Kosovo ove godine od years planning, whereas Kosova e Re Korporacije Izazova Milenijuma? project has been on hold for 10 years Energy: Jemi në vigjilje të vitit now. We hope not to spend more than 2 2017. Çka mund të presë Kosova në Petrit Selimi: Mi u 2017 godini ćemo years in the preparatory works because këtë vit nga Korporata e Sfidave të raditi na izradi projekata, u raznim the needs are enormous. Initially, Mileniumit? studijama fizibiliteta i nadamo se da u we will run the “Threshold” projects zadnjem delu 2017 budemo u stanju while working all the time in improving Petrit Selimi: Ne më 2017 do të da potpišemo okvirni sporazum sa conditions in the rule of law and control punojmë në hartimin e projekteve, MCC koji će omogućiti isplatu prvih of corruption, then depending on the në studime të ndryshme të fizibilitetit, sredstava koji će ići na prihvatljivim American Board decision, we hope dhe shpresojmë se në pjesën e fundit projektima između kosovske i američke to launch infrastructure investment of të 2017-ës të jemi në gjendje të strane. Tu su 12 stručnjaka u Americi “Compact” type that in 2018. nënshkruajmë marrëveshjen kornizë koji rade na slučaju Kosova u MCC me MCC që do të mundëson pagesën dok se i ekipa Kosova povećava i Energy: There is an increase of e mjeteve të para që do të shkojnë në vrši jedan dobar posao. Vi znate da corruption perception. Do you think projekte të pajtuara në mes të palës ciklus projekata kod nekih donatora it is being worked enough for this kosovare dhe asaj amerikane. Janë 12 uzima i do 2-3 godine planiranja, trend to decrease, to overcome this ekspertë në Amerikë që po punojnë në dok je projekat kao {Novo Kosovo{ problem and our country to benefit rastin e Kosovës në MCC, ndërsa edhe čeka 10 godina za realizaciju. Mi se as much as possible from these ekipi i Kosovës është duke u rritur dhe nadamo da ne potrošimo više od 2 American investment funds? duke bërë një punë të mirë. Ju e dini se godine za pripremne radova jer su cikli i projekteve te disa donatorë merr potrebe velike. Na početku ćemo Petrit Selimi: Unfortunately we have edhe deri 2-3 vjet planifikim, ndërsa početi sa sa projektima “Threshold” a statistical anomaly where according to Transparency International, 67% of Kosovans consider the corruption a

10 INTERVISTA

ENERGY problem, similar to Spain and Moldova, projekti si “Kosova e Re” po pret tash radeći celo vreme na poboljšanju uslova whereas about 10% have confirmed e 10 vjet për realizim. Ne shpresojmë vladavine zakona i kontrolu korupcije, they have paid bribes. Honestly, we që mos të shpenzojmë më shumë se dok zavisno od odluke Borda u Americi, consider that the situation is better than 2 vjet në punët parapërgatitore, sepse nadamo se da 2018 godine početi sometimes is claimed when compared nevojat janë të mëdha. Fillimisht do sa infrastrukturnim investicijama tipa with the Balkans or Eastern Europe. të startojmë me projekte “Threshold” “Compact”. But on the other hand we have a very duke punuar tërë kohën edhe në active civil society, independent media, përmirësimin e kushteve në sundimin Energy: Ima povećanja and a conflictual political atmosphere - e ligjit dhe kontrollin e korrupsionit, perceptivnosti korupcije. Da li and therefore the eventual perception ndërsa varësisht prej vendimit të bordit mislite da se dovoljno radi da ova progress in fighting corruption is not në Amerikë, shpresojmë që më 2018 të percepcija dobije trend smanjenja, da seen. Therefore we must cooperate nisin edhe investime infrastrukturore të se prevaziđu kao problematika i naša more with the civil society and media to tipit “Compact”. zemlja da dobije što više od ovih improve the communication, to provide američkih investivnih fondova? accurate data and to take the steps we Energy: Ka rritje të perceptimit have promised within the European për korrupsion. A mendoni që po Petrit Selimi: Mi nažalost imao Reform Agenda. So, a lot of work is punohet mjaft që ky perceptim jednu statisčku anomaliju gde prema needed to be done, but we need a të merr trend të zvogëlimit, të Transparency International, 67% better communication this work to be tejkalohet si problematikë dhe vendi kosovara smatraju korupciju problemom, transmitted. ynë të përfitojë sa më shumë nga slično sa Španijom i Moldavijom, dok këto fonde investive amerikane? je oko 10% potvrdilo da su plaćali “KEDS has brought a new value with mito. Da budemo iskreni, smatramo the investments in the network and Petrit Selimi: Ne fatkeqësisht da je situacija bolja od one koja se the disappearance of the burden kemi një anomali statistikore, ku tvrdi ako se uporedi sa Balkanom ili of purchasing electricity from the sipas Transparency International, Istočnom Evropom. Ali sa drege strane Kosovo budget, but we need to 67% të kosovarëve e konsiderojnë imamo jedno veoma aktivno civilno have better efficiency, diversity in korrupsionin problem, ngjashëm društvo, potpuno nezavisne medije production and trade opportunities”. me Spanjën dhe Moldavinë, ndërsa kao i dosta konfliktualni politički pejsaž, diku rreth 10% konfirmojnë se kanë zato se i eventalni progrse u borbi paguar mito. Të jemi të sinqertë, protiv korupcije se ne primećuje sa konsiderojmë se situata është më e percepcijom. Zato treba da uradimo još mirë se që nganjëherë pohohet nëse više saradnje sa civilnim društvom, sa krahasohet me Ballkanin apo me medijima da poboljšamo komunikaciju, Evropë Lindore. Por në anën tjetër, da pružimo tačne podatke kao i da ne kemi një shoqëri civile shumë preduzimamo korake koje smo obećali aktive, medie krejtësisht të pavarura, u sklopu Agende Evropskih Reformi. si dhe peizazh politik mjaft konfliktuoz, Dakle, treba mnogo rada, ali treba prandaj edhe progresi eventual në i bolja komunikacija da se ovaj rad luftimin e korrupsionit nuk po vërehet prenosi. në perceptim. Prandaj, duhet të kemi edhe më shumë bashkëpunim me “KEDS je doneo jednu novi vrednost shoqëritë civile, me mediet, që ta sa investicijama u mreži kao i përmirësojmë komunikimin, të ofrojmë eliminisanjem tovara kupovanja të dhëna të sakta, si dhe të marrim struje od budžeta Kosova ali mi hapa që kemi premtuar në kuadër të treba da imamo višu štedljivost, Agjendës së Reformave Evropiane. raznovrsnost u proizvodnji i Pra, duhet shumë punë, por duhet mogućnost trgovanja”. edhe komunikim më i mirë që kjo punë të transmetohet.

“KEDS ka sjellë një vlerë të re me investime në rrjet si dhe me zhdukjen e barrës së blerjes së rrymës nga buxheti i Kosovës por ne duhet të kemi efiçiencë më të mirë, diversitet në prodhim dhe mundësi të tregtisë”.

11 ARDHJA E COCA – COLA EKONOMIA ENERGY DHE McDONALD’S DOLAZAK COCA – COLE I McDONALD’S-A THE PRESENCE OF COCA - COLA AND McDONALD’S

Prania e dy gjigantëve amerikanë të pijeve, përkatësisht ushqimit të shpejtë, në një vend, ka rëndësi të madhe strategjike, pasi është një sinjal për kompanitë tjera, që ndihen shumë më të sigurta t’i pasojnë ato me investime. Dy brendet më të përhapura në botë janë padyshim Coca -Cola dhe McDonalds. E para është e pranishme në më se 200 vende të botës, duke shërbyer 1.9 miliardë pije çdo ditë, përderisa i dyti është i pranishëm në mbi 100 shtete, duke shërbyer mbi 100 milionë konsumatorë përmes 35,000 restoranteve të tij. Për më tepër, të dy kompanitë kanë aleancë të ngushtë ndërmjet vete, të nisura fiks para 60 vjetësh. Njëra lider i padiskutueshëm për pije, tjetri për ushqim të shpejtë.

Prisustvo dva američka giganta pića, tačnije brze hrane u jednoj zemlji, imaju veliku stratešku važnost, pošto je signal za ostale kompanije, koje se osećaju sigurnijim da slede njih sa investicijama. Dva najrasprostanstvena brenda u svetu su nesumnjivo Coca -Cola i McDonalds. Prva je prisutna u više od 200 zemalja u svetu, služivši 1.9 miliajrdu pića svaki dan, dok je druga prisutna u iznad 100 država, služivši iznad 100 miliona potrošača preko 35,000 njegovih restorana. Što više, dve kompanije imaju tesnu saradanju među sobom, započeta tačno pre 60 godina. Jedna nesumnjivi lider za pića, druga za brzu hranu.

The presence of two American giants of beverages, respectively fast food, has a great strategic importance in a country because is a sign for other companies, to feel much safer for their investment. The two most widespread brands in the world are undoubtedly Coca-Cola and McDonald’s. The first is present in more than 200 countries, serving 1.9 billion drinks every day, while the second is present in over 100 countries, serving over 100 million customers through its 35,000 restaurants. Moreover, the two companies have something in common; they have launched 60 years ago. Coca- Cola is an undisputed leader for beverages, the other one for fast food.

12 EKONOMIA

ENERGY Janë brende të lidhura To su brendovi These brands are linked ndërmjet vete dhe povezani među sobom i between themselves and paraqesin fuqinë, predstavalju snagu, dok together they represent përderisa lidhjen e njihovu tesnu povezanost power while regarding ngushtë të tyre e paraqet predstavlja i izreka their close connection edhe thënia e zgjeruesit odgovornog za proširenje the McDonald’s owner, të rrjetit Mcdonalds, Ray mreže Mcdonalds, Ray Ray Kroc, jokingly noted Kroc, i cili konstatoi si Kroc, koji je konstatovao that “countries that me shaka, se “Vendet kao u šali, da “Zemlje gde sell the most are the ku shitet më së shumti se najviše prodaje Coca- US Coca-Cola, Japan, Coca- Cola janë SHBA-të, Cola su USA, Japan, Germany, and McDonald’s Japonia, Gjermania, Nemačka, McDonalds i and so on “. McDonaldsi e kështu me tako redom”. These symbols of radhë”. Ovi simboli kapitalizma, capitalism, democracy, Këto simbole të demokratije i modernog and the modern world kapitalizmit, demokracisë sveta prodrli su i u broke even in the most dhe botës moderne najzatvorenijim zemljama, closed countries, starting depërtuan edhe në vendet odmah nakon što je as soon as the era of më të mbyllura, posa počela era promena. changes started. First fillonte era e ndryshimeve. Coca- Cola prva, Coca-Cola, McDonald’s Coca- Cola e para, McDonalds je sledio. followed it. The only McDonalds që pasonte. Ostale zemlje sa kojima countries, in which Të vetmet vende me Coca- Cola ne pravi Coca-Cola does not do të cilat Coca- Cola nuk biznis, su Severna business, are North Korea bën , janë Koreja Koreja i Kuba. Dok, u and Cuba. While in each e Veriut dhe Kuba. svakoj velikoj evropskoj of the major European Përderisa, në secilën zemlji, tačnije Nemačkoj, countries, respectively nga vendet e mëdha Francuskoj i Velikoj Germany, France, and evropiane, përkatësisht Britaniji, McDonalds ima UK, McDonald’s has more Gjermania, Franca više od 1000 restorana. than 1,000 restaurants. apo Britania e Madhe, McDonalds ka më tepër se 1000 restorante. Njihovo prisustvo u Their presence in a jednoj zemlji ima veoma country has a great stratešku važnost, strategic importance, Prania e tyre në një vend pošto je signal za as it is a sign for other ka rëndësi të madhe druge kompanije, koje companies, to feel safe for strategjike, pasi është një se osećaju mnogo their investment. These sinjal për kompanitë tjera, sigurnijim da slede njih companies represent të cilat ndihen shumë sa investicijama. Ove the Western culture and më të sigurta t’i pasojnë kompanije predstavljaju beyond its global role. ato me investime. Këto zapadnu kulturu i više They connect a country kompani prezantojnë od toga, onu globalnu. strongly with the rest of kulturën perëndimore dhe Snažno povezuju the world. So, they are përtej saj, atë globale. E jednu zemlju sa ostalim trends of a unique world, lidhin fuqishëm një vend delom sveta. Dakle, creating convenience me pjesën tjetër të botës. to su trendovi jednog and safety for food and Pra, janë trende të një jedinstvenog sveta, koji beverages, especially for bote unike, që krijojnë stvaraju komotnost i tourists who do not know komoditet dhe siguri për bezbednost za hranu i the culture of a country ushqim dhe pije, sidomos piće, naročito za turiste, and are reluctant to për turistët, të cilët nuk koji ne poznaju kulture experiment. e njohin kulturën e një jedne zemlje i koji oklevaju vendi dhe hezitojnë të da eksperimentišu. eksperimentojnë.

13 EKONOMIA

ENERGY

Fatkeqësisht, asnjëra nuk janë të Na žalost, nijedna nije prisutna na Unfortunately, none of them are pranishme në Kosovë. E para, dikur Kosovu. Prva, se nekada proizvodila present in Kosovo. Coca- Cola used prodhohej në Lipjan dhe e kishte u Lipljanu i promenila je našu kulturu to be produced in Lipjan which had ndryshuar kulturën tonë të pijes. pića. Sada se samo prodaje, ali preko changed our drinking culture. Now it is Tashmë vetëm shitet, por përmes fabrika u zemljama regiona, dok je only sold, but through the factories in fabrikave në vendet e rajonit, përderisa druga još se nije uputila na naše the region, while McDonald’s, has not e dyta, nuk ia ka mësyrë tregut tonë. tržište. Ima neverovatno interesovanje raised its interest for our market. There Ka interesim të jashtëzakonshëm od strane kosovskih kompanija da is a tremendous interest from Kosovar nga kompanitë kosovare për të dobiju licencu koja im daje za pravo companies to get the franchise to be marrë franshizën që i jep të drejtën proizvodnju Coca- Cole ili otvaranje able to produce Coca-Cola or open of e prodhimit të Coca- Colës apo lanaca restorana McDonaldsa, jedan McDonald’s restaurant chain, a much- hapjes së zinxhirit të restoranteve veoma poželjan brend od kosovara. desired brand by Kosovars. të McDonaldsit, një brend shumë i Preko fiksne kontrole licence, one Through a strict franchise control, they dëshiruar nga kosovarët. nameću svoj kvalitet, koji dalje, impose their quality, which directly Përmes kontrollit strikt të franshizës, direktno utiče da proizvodi usluga u affects the products and services ato imponojnë kualitetin e tyre, të cilat jednoj zemlji gde se zamisle za nove of a country to think of new higher tutje, ndikojnë direkt që produktet e standarde, mnogo više. standards. shërbimet e një vendi të mendojnë për standarde të reja, më të larta. Činjenice: Facts: Coca -Cola Coca-Cola is the most widespread Fakte: Je bezalkoholno piće najraprostranije nonalcoholic beverage in the world. It Coca -Cola u svetu. Izmišljena pre više od 130 was invented more than 130 years ago, Është pije joalkoolike më e përhapura godina, tačnije 1886 godine od strane respectively in 1886 by the pharmacist, në botë. E shpikur para më tepër se apotekara John Stith, kompanija ima John Stith, and the company’s 130 vjetësh, përkatësisht në vitin 1886 svoje sedište u Atlanta, Georgia u SAD. headquarters are in Atlanta, Georgia, nga farmacisti John Stith, kompania Ima imovinu iznad 90 miliajrdi dolara, i USA. Its assets are over $90 billion, ka selinë e saj në Atlanta, Georgia të iznad 123 hiljade zaposlenih. and over 123 thousand employees. SHBA-ve. Ka asete mbi 90 miliardë McDonalds McDonalds dollarë, dhe mbi 123 mijë të punësuar. Osnovan je 1940 godine, od strane It was founded in 1940 by Richard and McDonalds braće Richard i Maurice McDonald, Maurice McDonald brothers, a family U themelua në vitin 1940 nga vëllezërit porodica emigranata iz Irske. Prvi of immigrants from Ireland. The first Richard dhe Maurice McDonald, familje restoran je otvoren u San Bernardino restaurant opened in San Bernardino, emigrantësh nga Irlanda. Restoranti u Kaliforniji, ali kompanija danas ima California, but today the company’s i parë u hap në San Bernardino të sedište u Oak Brook u Ilinoisu u SAD. headquarter is in Oak Brook, Illinois Kalifornisë, por kompania sot e ka Dok, 2018 planira de se preseli u in the USA. In 2018 it plans to move selinë në Oak Brook të Ilinoisit në Čikago. to Chicago. McDonald’s has 36.600 SHBA. Ndërsa, më 2018 planifikon të McDonalds ima 36,600 restorana širom restaurants worldwide, over 420 shpërngulet në Çikago. sveta, ima iznad 420 hiljada radnika thousand employees, and assets worth McDonalds ka 36,600 restorante i imovinu u vrednosti od 38 miliajrde $ 38 billion. anekënd botës, ka mbi 420 mijë dolara. punëtorë dhe asete, në vlerë prej 38 miliardë dollarësh.

14 KEDS PAJIS ME KOMPJUTERË DISA EKONOMIA PËRGJEGJËSIA PËRGJEGJËSIA SOCIALE ENERGY SHKOLLA ANEKËND KOSOVËS KEDS OPREMIO KOMPJUTERIMA ŠKOLE ŠIROM KOSOVA KEDS EQUIP SCHOOLS WITH COMPUTERS THROUGHOUT KOSOVO

Dhjetëra kompjuterë kanë plotësuar Desetinu kompjutera su popunili Dozens of computers have completed laboratorët në 6 shkolla në pjesë laboratorije u 6 škola u raznim labs in 6 schools in various parts of të ndryshme të Kosovës. Nga ky delovima Kosova. Iz ove donacije Kosovo. By this donation of KEDS will donacion i KEDS-it do të përfitojnë KEDS-a korist će imati hiljade učenika. benefit thousands of pupils. mijëra nxënës. Jedan razred ispunjen zapadnim Një klasë e mbushur plot diell suncem u školi “Ukshin Miftari”, u A class filled with allot of western sun perëndimor në shkollën “Ukshin Skivjanu kod Djakovice izgledao in school “Ukshin Miftari” in Skivjan of Miftari”, në Skivjan të Gjakovës dukej je drugačije od ostalih. Tu, umesto on Monday seemed different të hënën ndryshe nga të tjerat. Aty, školskih klupa, bili su stolovi sa from the others. There, instead of në vend të bankave shkollore ishin stolicama na kojima su bili kompjuteri school banks, were tables with chairs tavolinat me karrige që akomodonin za potrebe učenika, donacija iz that accommodated computers for the kompjuterët për nevoja të nxënësve, KEDS-a. needs of pupils, donated by KEDS. donacion nga KEDS. Njena inauguracija, urađena je 19 Its inauguration, made by December Përurimi i saj, i bërë më 19 dhjetor, decembra, bila je popuna jednog dela 19, was the fulfillment of a mosaic ishte plotësim i një cope mozaiku të mozaika jedne veoma moderne škole, piece of a very modern school, found një shkolle mjaft moderne, e gjendur koja se nalazi u prvim kilometrima in the first kilometers of the highway në kilometrat e parë të magjistrales magistrale Djakovica- Peć. Gjakova - . Gjakovë- Pejë. Jedan ovakav dan, uvekpočinje veselo, One day as that one always starts Një ditë si ajo, gjithnjë fillon hareshëm, igrom. joyous, with dancing. me valle. Nakon toga, dolazi red znanju, koja After that, comes the order of Pas saj, i vjen rendi dijes, që e has se nailazi u hodniku škole, gde su knowledge, which he faces in the që në korridor të shkollës, ku janë të postavljena fotografije najeminentnijih school corridor, where are placed vendosura fotot e mendjeve më të mozgova naše nacije. Dalje, u drugom photos of sharpest minds of our nation. mprehta të kombit tonë. Tutje, në kat spratu, stvorena je mogućnost za Further, in the second floor there is të dytë, është krijuar mundësia për napredovanje modernih znanja. created possibility for advancement of avancim të dijeve moderne. modern knowledge.

15 EKONOMIA PËRGJEGJËSIA PËRGJEGJËSIA SOCIALE ENERGY

KEDS, pos me donacion, ishte i KEDS, osim sa donacijom, bio je KEDS, except with the donation was pranishëm me parinë e vetë edhe gjatë prisutan sa svojim prvima tokom present with his nobles (management) përurimit. inauguracije. also during the inauguration.

“Ne, që nga themelimi i kompanisë i “Mi, još od osnivanja kompanije dali “We, from the foundation of the kemi dhënë rëndësi të madhe edukimit smo veliku važnost obrazovanju company have given great importance të të rinjve. Po jetojmë ne epokën mladih. Živimo u digitalnom razdoblju to the education of youth. We live in digjitale dhe kemi vendosur që këtyre i odlućili da ovim mladima pružimo the digital age and we have decided to të rinjve t’ua ofrojmë këtë sistem. Kjo ovaj sistem. To je vitalno za učenika offer to these young ones this system. është vitale për nxënësit dhe do te i bićemo zadovoljni da utičemo za This is vital for pupils and we will be jemi të kënaqur që të ndikojë për një srećniju budućnost za svakog”, kaže pleased to affect for one happy future të ardhme të lumtur për secilin”, tha generalni direktor KEDS-a, George for everyone”, said the general director drejtori i përgjithshëm i KEDS-it, George Karagutoff. of KEDS, George Karagutoff. Karagutoff. “Donećemo još 10 kompjutera dodatno “We will also bring 10 additional “Do t’i sjellim edhe 10 kompjuterë i sve ćemo povezati sa internetom”, computers and we will connect all shtesë dhe do t’i lidhim që të gjithë dodao je Izvršni Direktor Snabdevanja of them to internet”, adds Executive me internet, shton Drejtori Ekzekutiv i u KESCO, Alper Erbas. Director of Supply in KESCO, Alper Furnizimit në KESCO, Alper Erbas. Erbas. Dok, direktor osnovne škole “Ukshin Ndërsa, drejtori i shkollës fillore “Ukshin Miftari”, Islam Miftari, zahvalio je Meanwhile, the director of the primary Miftari”, Islam Miftari, falënderoi KEDS-u za investiciju koju su uradili u school “Ukshin Miftari”, Mr. Islam Miftari, KEDS-in për investimin që kanë bërë školi kojom on upravlja, rekavši da bi thanked KEDS for the investment they në shkollën që ai drejton, duke thënë imali dobre rezultate učenici ove škole made in school he heads, saying that to se për të pasur rezultate të mira, za njih je veoma potrebno da iamju get good results the pupils of this school nxënësit e kësaj shkolle është shumë tehnologiju koji im je danas poklonio is required to have the technology they e nevojshme ta kenë teknologjinë që e KEDS. have today thanks to KEDS. kanë sot falë KEDS-it. Ovo je mnogo obradovalo učenika This made cheerful (happy) so Kjo ka gëzuar shumë nxënësin e strvstvenog prema informativnoj much pupil Bajram Rragamin who is pasionuar pas teknologjisë informative, tehnologiji, Bajram Rragamin. passionate of information technology. Bajram Rragamin. “Veoma je dobro što su nam doveli “So good that they brought to us these “Sa mirë që na kanë pru këta ove kompjutere”, bile su prve reči kada computers,” were the first words when kompjuterë”, ishin fjalët e para kur i pa je video ovu opremu. “Tehnologija je he saw those equipment. “Technology ato pajisje. “Teknologjia është faktori glavni faktor napretka i školovanja. is the key factor of progress and kryesor i përparimit dhe shkollimit. Me Jednom rečju, sada će nam biti lakše education. With one word, now we një fjalë, tash do ta kemi shumë më të da unapredimo naša znanja”, dodaje have it much easier to advance our lehtë t’i avancojmë dijet tona”, shton ai. on. knowledge”, he adds.

Më pas i vjen rendi shkollës tjetër, asaj Nakon toga dolazi red drugoj školi, Then comes the order of another “Rilindja” në Dobrigjë. E gjendur në një onoj “Rilindja” u Dobridži. Nalazi se u school, the one “Rilindja” in Dobrigjë. nga zonat më të izoluara të Gjakovës, najizolovanijom zonama Djakovice, Situated in one of the most isolated shkolla me 80 nxënës nga 4 fshatra škola sa 80 učenika iz 4 sela je areas of Gjakova, school with 80 pupils është e mobilizuar për edukim të mobilizovana za obrazovanje dece, ali from 4 villages is mobilized to educate fëmijëve, por nuk e kanë aspak të lehtë. nije im nimalo lako. the children, but they don’t have it easy at all.

16 EKONOMIA PËRGJEGJËSIA PËRGJEGJËSIA SOCIALE ENERGY

Pos dijes, aty është e kultivuar në Osim znanja, tu se gaji u visokom Besides knowledge, there is cultivated shkallë të lartë edhe mikpritja, të cilën e stepenu i gostoprimstvo, koju su učenici on a large scale also hospitality, which kishin rezervuar për drejtuesit e KEDS-it rezervisali za upravnike KEDS-a još u they reserved for leaders of KEDS nxënësit, qysh në oborr të shkollës. školskom dvorištu. pupils, already in the school yard.

Mikpritja vazhdon brenda, nga Gostoljubivost se nastavlja, od Hospitality continues inside, by director, drejtoresha, stafi i shkollës e deri tek direktorice, osoblje škole do bivšeg the school’s staff up to former employee ish- punëtori i vrarë gjatë luftës, që radnika ubijenog tokom rata, koji killed during the war, which express shprehë mirëpritjen e përjetësuar në izražava dobrodošlicu ovekovečenu u welcoming immortalized in the photo foton që gjendet në pjesën e sipërme të slici koja se nalazi u gornjem delu zida that is in the upper part of the wall in the murit në sallën modeste të arsimtarëve. u skromnoj učiteljskoj sali. modest hall / room of teachers.

Shkolla, ndër më të vjetrat në vend, nuk Škola, među najstarijima u mestu, School, one of the oldest in the country, është në gjendje optimale, përderisa nije u optimalnom stanju, dok je is not in optimal condition, while the përurimi i sallës së kompjuterëve e inauguracija sale kompjutera ispunjava inauguration of the hall of computers plotëson atë. Shkolla njëkatëshe e nju. Jednospratna škola izgrađena pre complements it. One floor schools built ndërtuar para afro një , e djegur blizu jednog veka, izgorela tokom rata, nearly a century before, burned during gjatë luftës së fundit, është ri-ngritur në izgrađena je na istim temeljima. the last war, is revamped (raised) on the themele të njëjta. same foundations. “Mi ne želimo da dajemo donacije samo “Ne nuk dëshirojmë të japim donacione po gradovima. Veoma smo radosni što “We don’t want to give donations only vetëm në qytete. Jemi shumë të pomažemo decu da razvijaju svoj put in cities. We are very happy to help lumtur që po i ndihmojmë fëmijët të obrazovanja. Nadam se da će učenici children develop in their education path. zhvillohen në rrugën e tyre të edukimit. učiti i uživati”, naglasio je Karagutoff. I hope that pupils learn and enjoy, “said Shpresoj që nxënësit të mësojnë dhe të Karagutoff. kënaqen”, theksoi Karagutoff. Ovo je vidljivo olakšačo direktoricu ove škole, Fakete Shabanin. “Ovo je prava This has greatly facilitated the director Kjo ka lehtësuar dukshëm drejtoreshën donacija. Kvalitet će porasti, pošto će of this school, Fakete Shabani. “This e kësaj shkolle, Fakete Shabanin. “Ky tehnološko napredovanje uraditi svoje. donation is a shot (right one). Quality është një donacion i qëlluar. Cilësia do Zahvaljujem KEDS-u na ovome”, rekla will rise as technological advancement të rritet, pasi avancimi teknologjik e bën je Shabani. makes his thing. I thank KEDS for this”, të veten. Falënderoj KEDS-in për këtë”, said Shabani. tha Shabani. Osim ovih škola u djakovici, KEDS je opremio sa kompjuterima i 4 ostale Besides these schools in Gjakova, Pos këtyre shkollave të Gjakovës, KEDS škole, širom teritorije zemlje. Radi se KEDS has equipped with computers ka pajisur me kompjuterë edhe 4 shkolla o upotrebljenim kompjuterima, ali u also 4 other schools, throughout the tjera, anekënd territorit të vendit. Bëhet veoma dobrom radnom stanju, pošto je country’s territory. It is about used fjalë për kompjuterë të përdorur, por në KEDS renovirao i kompletirao da bi bili computers, but in very good working gjendje shumë të mirë pune, pasi KEDS što upotrebljivi i ispunjavaju sve potrebe condition, as KEDS has completed and i ka riparuar dhe kompletuar që të jenë učenika. repaired them to be more accessible/ sa më të përdorshëm dhe t’i plotësojnë usable and meet all requirements for të gjitha nevojat për nxënësit. pupils.

17 INVESTIMET NË RRJET ZHVILLIMET NË KEDS ENERGY INVESTICIJE NA MREŽI INVESTMENTS IN NETWORK

Shtylla dhe kabllo të reja për 150 Novi stubovi i kablovi za 150 kuća u New electric poles and cables for shtëpi të Korishës së Prizrenit Koriši kod Prizrena 150 houses in Korishë of

Rrjeti i vjetruar ka bërë që të paktën Zastarela mreža je učinila da najmanje The old electric network has caused 150 shtëpi të fshatit Korishë të Prizrenit 150 kuća u selu Koriše kod Prizrena a lot of troubles for 150 families of për vite të tëra të vuajnë nga problemet mnoge godine pate od velikih problema Korishë in Prizren, due to big problems e mëdha që iu ka shkaktuar sistemi jo koji su prouzrokovani od nestabilnog with unstable electric system. stabil i energjisë elektrike. sistema električne energije. Ali, But, thanks to the investment project in Mirëpo, falë projektit të investimeve zahvaljujući investicijama u renoviranju renovating the electric network, there is në rinovimin e rrjetit elektrik, tashmë električne mreže, sada stanovnicima made the solution for the residents of banorëve të këtij fshati iu është bërë ovog sela je pronađeno rešenje. the village. zgjidhja. KEDS has installed new electric poles KEDS, në këtë fshat ka vendosur KEDS, u ovom selu, postavio je nove and cables to stabilize the electricity in shtylla dhe kabllo të reja, për të stubove i kablove, da bi stabilizovao this village. stabilizuar rrymën. struju i od projekta koristi će imati oko Bujar Arifi, projects manager in KEDS Bujar Arifi, menaxher për projekte në 150 kuća. said that 90 percent of the works have KEDS, tha se në Korishë janë vendosur been finished in Korishë, “We have 55 shtylla dhe mbi 5000 metra kabllo. Predsednik sela Koriše, Abaz Bobaj, installed 55 electric poles and more Sipas tij, nga ky projekt kanë përfituar je rekao da od ove investicije korist će than 5000 meters of cable” said Arifi. rreth 150 shtëpi. imati jedan deo stanovnika sela. According to him, 150 houses have Kryetari i fshatit Korishë, Abaz Bobaj, “Zahvaljujemo KEDS-u na ovoj benefited from this project. ka thënë se nga ky investim kanë investiciji, jer zaista stanje je bilo Head of the Korishë village Abaz Bobaj, përfituar një pjesë e banorëve të fshatit. veoma teško”, rekao je Bobaj. said that residents have benefited a lot “Falënderojmë KEDS-in për ketë On pokazuje da je električne mreža from this investment investim, sepse vërtet gjendja ka qenë osim što je bila veoma slaba, bila je i “We thank KEDS for these investments, shumë e rëndë”, ka thënë Bobaj. opasnost za život stanovnika sela. because the situation was really bad” Ai tregon se rrjeti elektrik përveç që ka said Bobaj. qenë shumë i dobët, ka rrezikuar edhe He tells that the old electric network jetën e banorëve të fshatit. was not only week, but it was also a risk for citizens’ life.

18 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

KEDS-i me rrjet të ri edhe në lagjen KEDS sa novom mrežom i u naselju New electric network in “Brahim Ademi” të Ferizajt “Brahim Ademi” Uroševca “Brahim Ademi” street in

Një prej zonave ku është investuar Jedno od zona gde je investirao KEDS One of the areas where KEDS has nga KEDS është edhe lagjja “Brahim je i naslje “Brahim Ademi”, u regionu also invested is “Brahim Ademi” Ademi”, një rajon me shtrirje të gjerë në sa širokim protezanjem u opštini neighborhood in Ferizaj. Network komunën e Ferizajt. Uroševca. improvement, quality voltage and Përforcimi i rrjetit, furnizimi cilësor dhe Pojačavanje mreže, kvaliteno a stable supply are benefits for tensioni stabil janë efektet që janë napajanje i stabilan napon su efekti koji consumers of this area, and all this arritur për konsumatorët e kësaj ane su postignuti za potrošače ove strane thank to KEDS huge investment done pas një investimi të madh që KEDS ka nakon jedne velike investicije koju je here. sjellë këtu. KEDS doneo ovde. There have been installed 56 new Përgjatë kësaj rruge janë vendosur Između 106 potrošača koji su imali concrete electric poles, 2.500 meters 56 shtylla të reja betoni, 2. 500 metra koristi od ove investicije, je i Mejdi cable and two 400 kWa substations. kabllo dhe dy trafo të reja me fuqi nga Maliqi. On procenjuje da je investicija One of the costumers, from 106 who 400kVA. bila preko potrebna, jer prema njemu, have benefited from this investment Në mesin e 106 konsumatorëve që zahtevi potrošača su bili od životne is Mejdi Maliqi. He said that the kanë përfituar nga ky investim, është važnosti godinama. investment was extremely necessary, edhe Mejdi Maliqi. Ai vlerëson se because according to him consumers’ investimi ishte tejet i nevojshëm, sepse requests were vital for many years. sipas tij, kërkesat e konsumatorëve ishin jetike ndër vite.

“Investimi që ka ardhur nga KEDS-i, “Investicije koje su došle iz KEDS-a, “I can say that KEDS’ investments mund të them se është shumë i mogu reći su veoma važne za nas. are very important for us. The request rëndësishëm për ne. Kërkesat e Zahtevi stanovnika za investicije su of the citizens has existed for years, banorëve për investime kanë ekzistuar postojale godinama, ali sada u ove dve, but in the two recent years KEDS has me vite, mirëpo tani në këto dy vite, KEDS je uradio ono što je bilo mnogo made what was necessary and we are KEDS ka bërë atë që ishte shumë e potrebno i mi smo zahvalni”, rekao je thankful for this.” said Maliqi. nevojshme dhe në i jemi mirënjohës”, Maliqi. Also Halim Halimi, another resident tha Maliqi. Sikur Maliqi flet edhe Halim Kao Maliqi govori i Halim Halimi, share the same opinion with Maliqi. Halimi, banor i kësaj ane. stanovnik ove strane. “Now the voltage is stable, the security KEDS ka bërë atë që ishte shumë e “Stabilan napona se vidljivo primećuje, has increased, so the risk of an nevojshme dhe në i jemi mirënjohës”, bezbednost je povećana, dakle eventual danger to the residents is tha Maliqi. Sikur Maliqi flet edhe Halim izloženost prema prolaznicima je opala reduced with the actual investments. Halimi, banor i kësaj ane.“Tensioni sa ovim investicijama”, rekao je Halimi. “said Halimi. stabil vërehet dukshëm, siguria Naselje “Brahim Ademi” u Uroševcu, je “Brahim Ademi” neighborhood është rritur, pra ekspozimi i rrezikut jedno od najvećih naselja u Uroševcu. in Ferizaj, is one of the largest ndaj kalimtarëve ka rënë me këto Od investicija KEDS-a, u ovom delu neighborhood in Ferizaj region. investime”, ka thënë Halimi. Uroševca koristi će imati i privredni Businesses have also benefited from Lagjja “Brahim Ademi” në Ferizaj, është biznisi. KEDS investment in this part of Ferizaj. një prej lagjeve të mëdha të rajonit të Ferizajt. Nga investimet e KEDS-it, në këtë pjesë të Ferizajt kanë përfituar edhe ekonomitë e biznesit.

19 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Trafostacioni dhe largpërçuesi i ri në Devë të Gjakovës

Furnizimi me energji elektrike më nuk do të jetë problem për banorët e fshatit Devë të Komunës së Gjakovës. Rreth 1 mijë banorë të këtij fshati tashmë janë kyçur në trafostacionin e ri, që do t’ u sigurojë furnizim më stabil me energji elektrike. Drejtori për Shërbime Publike në komunën e Gjakovës, Shkumbin Kastrati, tha se investimet në këtë fshat kanë ndikim në shumë aspekte. “Investimet e KEDS-it kanë qenë të domosdoshme dhe mjaft efektive, besoj për këtë pjesë. Trafostacionet kanë qenë në një gjendje jo të mirë, ku përveç problemeve me energji, kanë rrezikuar edhe banorët. Besoj, se do të ndikojnë pozitivisht në stabilizimin e rrjetit”, tha ai. Kastrati tha se gjatë këtij viti KEDS, në komunën e Gjakovës ka investuar në rehabilitimin e rrjetit, të shtyllave dhe trafostacioneve.

Nova trafostanica i dalekovod u Devi New substation and new conductor kod Djakovice in Devë of Gjakova

Napajanje električnom energijom više Electricity supply will no longer be neće biti problem za stanovnike sela a problem for residents of Devë in Deve u Opštini Djakovice. Gjakova Municipality. Oko 1 hiljadu stanovnika ovog sela Over 1 thousand residents of this sada su priključeni u novu trafostanicu, village now are connected to the new koja će obezbediti stabilno napajanje substation that will provide a stable električnom energijom. electricity supply. Direktor za Javne Službe u opštini Djakovice, Shkumbin Kastrati, reako Director of Public Services in Gjakova je da su investicije u ovom selu imali Municipality, Shkumbin Kastrati said uticaja u mnogim aspektima. that investments in this village have an “Investicije KEDS-a su bile neophodne impact in many aspects. i veoma efektivne za ovaj deo. “In this part of Gjakova KEDS’ Trafostanice su bile u lošem stanju, investments have been necessary and gde osim problema sa energijom, u really effective. Substations were in bad opasnosti su bili i stanovnici. Verujem, condition and besides the problems da će pozitivno uticati na stabilizaciji with electricity they have been a risk mreže”, rekao je on. for citizens. I believe the investments Kastrati je rekao da je tokom ove will impact positively in the network godine KEDS, u opštini Djakovice stabilization” said Kastrati. investirao na rehabilitaciji mreže, Kastrati said that during this year KEDS stubova i trafostanica. has invested in Gjakova Municipality in stabilization of the network, new electric poles and also substations.

20 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Banorët e Shtërpcës të kënaqur me Stanovnici Štrpca zadovoljni sa Residents of Strpce satisfied with investimet e KEDS-it investicijama KEDS-a KEDS investments

Banorët e fshatrave Brod, Firajë, Stanovnici sela Brod, Firaja, Vrbeštica Residents of villages Brod, Firajë, Vërbeshticë dhe fshatrave të tjera i ostalih sela koji se nalaze u Vërbeshticë, and other villages që gjenden në zonën verilindore të severoistočnom regionu opštine Štrpce, located in the northeast area of Strpce komunës së Shtërpcës, janë mjaft të su veoma zadovoljni sa novom mrežom municipality, are quite happy with the kënaqur me rrjetin e ri të energjisë električne energije nakon investicija new electricity network that KEDS has elektrike pas investimeve të KEDS-it në KEDS-a u ovom regionu. invested in this region. këtë rajon. Afet Hasani, šef Uprave Javne Službe, Afet Hasani, Head of Public Services Afet Hasani, shef i Drejtorisë për u opštini Štrpce, rekao je da mreža Department in Strpce municipality said Shërbime Publike, në komunën e električne energije u ovom regionu that electricity network in this region Shtërpcës, tha se rrjeti i energjisë je bila veoma zastarela, pošto je has been extremely outdated, having elektrike në këtë rajon ka qenë tejet i postavljena još 1968 godine. been placed in 1968. stërvjetëruar, pasi që është vendosur që nga viti 1968. “Investicije u zameni starih trafoa “Investments for replacing the old u ovim selima sa iznad 3 hiljade substations in these villages with “Investimet në ndërrimin e trafove të stanovnika, su dobrodošle za over 3 thousand residents have been vjetra në këto fshatra me mbi 3 mijë stanovnike. Vidljivo su otklonjeni very welcomed. The problems in banorë, janë mirëpritur nga ana e preblemi u mreži električne energije the electricity grid are significantly banorëve. Dukshëm janë eliminuar i to je sigurno veoma profitabilno. eliminated. KEDS investments are problemet në rrjet të energjisë Investicije KEDS-a sada se rade u celoj being done in the whole territory of elektrike, dhe kjo sigurisht së është teritoriji Štrpca”, rekao je Hasani. Strpce”, said Hasani. mjaft profitabile. Investimet e KEDS-it tashmë po bëhen në gjithë territorin e Sa ovim investicijama osim što su KEDS engineers said that with the Shtërpcës”, ka thënë Hasani. potrošači dobili vidljivo kvalitetnije investments done consumers have usluge, i gubitci, kako komercijalni tako benefited significantly a better quality Inxhinierët e KEDS-it kanë thënë i oni tehnički, su smanjeni. services, and both technical and se me këto investime, përveç që commercial losses have been reduced. konsumatorët kanë përfituar shërbime U ova sela je postavljen nova dukshëm më kualitative, edhe humbjet, trafostanica tipa stub sa metalnom In these villages KEDS has placed si ato komerciale ashtu edhe teknike, konstrukcijom. Postavljena su iznad a new type of substation with metal janë ulur. 210 betonskih stubova, 6200 pletenog construction, more than 21 concrete kabla niskog napona, i 1500 metara poles, 6200 meter of low voltage Në këto fshatra është vendosur dužine srednjeg napona. braided wire, and 1,500 meters of trafostacion i ri i tipit shtyllë me medium voltage wires. konstruksion metalik. Janë vendosur mbi 210 shtylla të betonit, 6200 metra kabllo bistekë të tensionit ulët, dhe 1500 metra gjatësi të tensionit të mesëm.

21 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY Trafo, kabllo dhe shtylla të reja për Trafo, kablovi i novi stubovi za Substations, cables and new electric Pllanjakun e Dragashit Planjak kod Dragaša poles in Pllanjak of Dragash

Shtatëdhjetë konsumatorë të fshatit Sedamdeset potrošača sela Planjak Seventy costumers in Pllanjak village of Pllanjak të Dragashit kanë përfituar rrjet u Dragašu su dobili novu energetsku Dragash have benefited a new electric të ri energjetik nga KEDS-i. mrežu od KEDS-a. network from KEDS. Naim Arapi, menaxher për projekte në Naim Arapi, menadžer za projekte Naim Arapi, project manager in KEDS KEDS ka thënë se në këtë fshat janë u KEDS rekao je da su u ovom selu said that in this village have been ndërruar 38 shtylla të tensionit të ulët, zamenjena 38 stubova niskog napona, installed 38 low voltage electric poles si dhe është vendosur një trafo e re kao i postavljen jedan novi trafo 400 and one 400 kvA substation. 400 kvA (kilovolt Apmer). kvA (kilovolt Apmera). “Costumers in this village till now have “Konsumatorët në këtë fshat deri më “Potrošači u ovom selu do sada su se been supplied by 160 kVA substation, tash janë furnizuar me trafo 160kVA napajali sa trafoom od 160kVA (kilovolt and now they are supplied by the new (kilovolt apmer), ndërsa tash ata apmera), dok se sada oni napajaju 400 kvA substation “said Arapi. furnizohen me një trafo të re 400 sa jednim novim trafoom od 400 Citizens of Pllanjak village, expressed kVA(kilovolt Apmer)” tha Arapi. kVA(kilovolt Apmera)”, rekao je Arapi. to be happy for KEDS investments. Banorët e fshatit Pllanjak, ndërkaq Stanovnici sela Planjak, izrazili su svoje Abaz Çengaj said that with this shprehen të lumtur për investimet e zadovoljstvo za investicije KEDS-a. investment the electricity is stabilized, KEDS-it. Abaz Çengaj je rekao da sa ovim and the danger from old electric wires Abaz Çengaj tha se me këtë investim, investicijama, ne samo što je is eliminated. jo vetëm që është stabilizuar rryma stabilizovana električna struja, nego je “Now the wires are isolated and citizens elektrike, por është eliminuar edhe otklonjena opasnost od starih kablova. are not afraid of burning” said him. rreziku nga kabllot e vjetra. “Sada su kablovi izolovani i sela Çengaj is satisfied with the quality of “Tash janë kabllot e izoluara dhe nemaju strah od požara”, izrazio se on. work that KEDS is doing. fshatarët nuk kanë frikë nga djegia”, Çengaj je izrazio zadovoljstvo sa është shprehur ai. kvalitetom rada koja je urađena od KEDS project manager Naim Arapi Çengaj, i cili me profesion është krijues strane KEDS-a. said that this project is completed i letërsisë shqipe, shprehet i kënaqur successfully. me kualitetin e punës, që është bërë I menadžer projekta u KEDS, Naim nga KEDS-i. Arapi, je rekao da je ovaj projekat He thanks the residents of the village završen uspešno. for their cooperation that have shown Edhe menaxheri i projektit në KEDS, during the works. Naim Arapi, ka thënë se ky projekt ka On zahvaljuje stanovnike ovog sela përfunduar me sukses. za pokazanu saradnju tokom izvršenja “This project has been conducted radova. according to plan. Ai falënderon banorët e këtij fshati, për We thank residents of this village bashkëpunimin që kanë treguar gjatë “Ovaj projekat je završen onako kako for their cooperation shown during kryerjes së punimeve. smo predvideli. Mi zahvaljujemo the installation of electric poles, stanovnike ovog sela na saradnji koju replacement of wires and the “Ky projekt ka përfunduar su pokazali u postavljanu stubova, installation of new substation” said ashtu siç ishte parashikuar. Ne zameni kablova i postavljanju novog Arapi. falënderojmë banorët e këtij fshati trafoa”, završio je Arapi. për bashkëpunimin që kanë treguar në vendosjen e shtyllave, ndërrimin e kabllove dhe vendosjes së trafos së re”, përfundoi Arapi.

22 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Stabilizohet rryma në Kosavë të Stabilizovana struja u Kosavi kod The electricity in Kosavë is stable Dragashit Dragaša Residents of the village of Kosavë Banorët e fshatit Kosavë të Dragashit Stanovnici sela Kosave kod Dragaša in Dragash have benefited a new kanë përfituar rrjet të ri energjetik. su dobili novu energetsku mrežu. electricity network. In this village KEDS KEDS në këtë fshat, ka investuar një Stanovnici ovog sela izrazili su has invested a new substation, and has trafo të re, si dhe ka bërë ndërrimin e zadovoljstvo sa ovom investicijom u made the replacement of 58 poles. 58 shtyllave. njihovoj energetskoj mreži. Kosavë village residents are very Banorët e fshatit Kosavë shprehen të Kushtrim Guraj, koji je vlasnik satisfied with this KEDS’ investment. kënaqur me këtë investim në rrjetin e medijuma”Opoja”, je rekao da sa ovom Kushtrim Guraj who is the owner tyre të energjisë. investicijom ka thënë KEDS-a, vidljivo of the media “Opoja”, said that this Kushtrim Guraj, i cili është edhe pronar je poboljšano napajanje električnom investment of KEDS, has significantly i mediumit ”Opoja”, tha se me këtë energijom. On pokazuje da je struja u improved power supply. He tells that investim të KEDS-it, është përmirësuar ovom selu bila veoma slaba. the electricity in the village was very dukshëm furnizimi me energji elektrike. “Sada imamo jaku struju”, izjavio je on. weak. Ai tregon se rryma në këtë fshat ka Naim Arapi, menadžer za projekte u “Now we have a strong electricity,” he qenë shumë e dobët. KEDS, je rekao da je glavni cilj ove said. “Tash e kemi rrymën e fortë”, ka investicije, poboljšanje infrastrukture i Naim Arapi, KEDS project manager deklaruar ai. što bolje napajanje električne energije said that the main objective of Naim Arapi, menaxher për projekte za stanovnike Kosave. this investment is to improve the në KEDS, ka thënë se synim kryesor “Osim poboljšanja napajanja energijom, infrastructure and provide better i këtij investimi, është përmirësimi i stanovnici kosave se osećaju supply of electricity for the residents of infrastrukturës dhe furnizimi më i mirë bezbednijim zbog otklanjanja kablova Kosavë. i energjisë elektrike për banorët e i razbacane žice kao je bilo do sada”, “Besides improvement of energy Kosavës. rekao je Arapi. supply, residents of Kosavë feel more “Përveç, përmirësimit të furnizimit On pokazuje da je trafo koji je napajao secure because of the removal of më të mirë të energjisë, banorët e strujom jedan deo potrošača ovog sela, cables and wires that were scattered,” Kosovës, ndihen më të sigurt për shkak bio mnogo i sa malom snagom said Arapi. të largimit të kabllove dhe telave të od 160 kilovolti, dok je zamenjen sa He tells that the substation that shkapërderdhur që kanë qenë deri më jednim novim trafoom od 400 kilovolta. supplied a part of consumers of this tash”, ka thënë Arapi. village was too old and with small Ai tregon se trafo, që ka furnizuar me capacity of 160 KW, and now it has rrymë një pjesë të konsumatorëve të been replaced with a new one with 400 këtij fshati, ka qenë shumë e vjetër dhe KW capacity. më fuqi të vogël prej 160 kilovoltëve, ndërsa është zëvendësuar me një të re prej 400 kilovoltëve. I NVESTIMET

23 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

KEDS ndërton segmentin e ri të KEDS izgrađuje novi segment KEDS builds new conductor line largpërçuesit në Ponoshec të dalekovoda u Ponoševcu kod segment in Ponoshec, Gjakova Gjakovës Djakovice Because of the unstable electrical Nëntëdhjetë ekonomi familjare të Devedeset privrednih domaćinstva system, the old electric network has të fshatit Ponoshec të komunës së sela Poševci u opštini Djakovice dugo caused problems to 90 households for Gjakovës për vite të tëra kanë vuajtur godina su imali velike probleme koje many years in Ponoshec of Gjakova nga problemet e mëdha që iu ka je prouzrokovao nestabilni sistem Municipality,. shkaktuar sistemi jo stabil i energjisë električne energije, prouzrokovan od elektrike, i shkaktuar nga rrjeti i veoma zastarele mreže. However, thanks to the investments stërvjetëruar. in repairing the electrical network, the Ali, ovim problemima je sada došao solution is made. KEDS has built a new Mirëpo, këtyre problemeve tash u ka kraj pošto je jedan intenzivni projekat segment of conductor in this village ardhur fundi pasiqë një projekt investiv i KEDS-a za renoviranje električne according to all technical norms. KEDS-it për rinovimin e rrjetit elektrik, e mreže, uradio da selo ima novu mrežu. ka bërë këtë fshat me rrjet të ri. KEDS je izgradio u ovom selu novi Besides Ponoshec, within the KEDS ka ndërtuar në këtë fshat segment dalekovoda prema svim development plan KEDS has invested segmentin e ri të largpërçuesit sipas të tehničkim normama. in other zones and this has made gjitha normave teknike. problems with electricity to be reduced Osim Ponoševca Kosovska Kompanija in municipality of Gjakova and also all Përveç Ponoshecit Kompania za Distribuciju i Napajanje Električnom over the country. Kosovare për Distribuim dhe Furnizim Energijom u sklopu Razvojnog Plana, të Energjisë Elektrike në kuadër të investirao i u ostalim zonama, i to je Planit Zhvillimor, ka investuar edhe në uradilo da se nedaće sa energijom zona tjera, dhe kjo ka bërë që telashet smanje na celoj teritoriji opštine me energji të zbuten në gjithë territorin Djakovica, ali i na nivou republike. e komunës së Gjakovës, por edhe në nivel të republikës.

24 ZHVILLIMET ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Ilhamije Kumnova, përgjegjëse për Ilhamije Kumnova, odgovorna za Ilhamije Kumnova, responsible for the energjetikë në Departamentin e energetiku u Departmanu Javne Službe energy department of public services Shërbimeve Publike në komunën e u opštini Djakovica, da su ranije imali in Gjakova said that they have had Gjakovës, ka thënë se më parë kanë zahteve raznih vrsta za rehabilitaciju different requests for rehabilitation of pasur kërkesa të llojeve të ndryshme mreže električne energije. electric network. për rehabilitim të rrjetit të energjisë elektrike. “Od stranaka smo imali razne vrste “We had different requests from the zahteva za rehabilitaciju mreže citizens to rehabilitate the electricity “Nga palët kemi pasur kërkesa të električne energije kao i postavljanje network, to install substations and llojeve të ndryshme për rehabilitim trafoa i zamenu zastarelih drvenih replace old electric wooden poles, and të rrjetit të energjisë elektrike si të stubova kao i starih kablova. Ove wires. This year there are not many vendosjes së trafove dhe të ndërrimit godine slični zahtevi su se vidljivo such requests” said Kumnova. të shtyllave të drurit të vjetra dhe smanjili ”, rekla je Kumnova. të kabllove të vjetra. Ketë vit kanë She said that all these requests have rënë dukshëm kërkesat e tilla”, tha Ona je rekla da su sve ove zahteve been addressed in KEDS. Kumnova. opština usmerila u KEDS. “In many villages of Gjakova KEDS Ajo tha se të gjitha këto kërkesa “KEDS je dobro radio u dve has worked well in the last two years, komuna i ka drejtuar në KEDS. zadnje godine u zameni starih on replacing the old electric network elektro-energetskih linija sa onim with the new one, changing the electric “KEDS ka punuar mirë në dy vitet e novim, kao i zameni drvenih stubova poles with the new concrete poles, and fundit në ndërrimin e linjave të vjetra sa onim betonskim i zamena starih also by replacing the enclosure cable elektro- energjetike me ato të reja si në kablova sa novim u mnogim selima into an isolated one,” said Kumnova. ndërrimin e shtyllave të drurit me ato të opštine Djakovica”, rekla je Kumnova. betonit dhe zëvendësimi i kabllos së pa In KEDS also tell that these izoluar me kabllon e izoluar në shumë Sa druge strane Kosovska Kompanija investments are all planned with high fshatra në komunën e Gjakovës”, tha za Distribuciju i Napajanje Električnom technical parameters. Kumnova. Energijom, KEDS, kažu da su za ove “Conductor is 1, 45 km long, and investicije planirali najviši tehnički has replaced the old one which went Në anën tjetër në Kompaninë Kosovare parametri. through mountains and wasvery për Distribuim dhe Furnizim me Energji U izgradnji novog segmenta u damaged. Also 20 concrete poles with Elektrike, KEDS, thonë se për këto selu Ponoševci kod Djakovice high length of 12 meters have been investime janë planifikuar parametrat biće priključena i trafo-stanica sela installed. 20 metal consoles have been më të lartë teknik. Deve, koja se takođe suočavala sa installed, 133 insulator and also 930 kg “Largpërçuesi ka një gjatësi prej 1,45 problemima u mreži električne energije. of conductor” says KEDS engineers. km dhe zëvendëson largpërçuesin e vjetër që kalon nëpër zona malore dhe është shumë i dëmtuar. Gjithashtu, janë ngritur edhe 20 shtylla të betonit me lartësi prej 12 m. Janë montuar 20 konzolla metali, 133 izolatorë dhe janë instaluar 930 kg. përçues”, kanë thënë inxhinierët e KEDS-it.

25 FESTAT ZYRTARE NË KOSOVË PËR KOSOVA ENERGY VITIN 2017 ZVANIČNI PRAZNICI NA KOSOVU ZA GODINU 2017 KOSOVO OFFICIAL HOLIDAYS FOR 2017

Viti i Ri - 1 dhe 2 janar Nova Godina - 1 i 2 januar New Year’s eve - 1 and 2 January

Kjo festë i ka rrënjët shumë më Ovaj praznik ima korene mnogo This holiday has its roots as a pagan përpara si festë pagane. Romakët ranije kao paganski praznik. Antički holiday. Ancient Romans, celebrated antikë, festonin Vitin e Ri në marsin Rimljani, slavili su novu godinu kasno the New Year in late March because e vonë, sepse kalendari i tyre ishte i u martu, jer njihov kalendar je bio their calendar was “synchronized” with “sinkronizuar” me diellin. “sinhronizovan” sa suncem. the sun. Këtë ditë romakët ftonin miqtë e tyre Ovog dana rimljani su pozivali svoje On this day, Romans invited their dhe shkëmbenin dhuratë një vazo të prijatelje i razmenjivali poklone friends and exchanged gifts, a white bardhë me mjaltë, dhe gjëra të tjera që jednu belu vazu sa medom, i ostale vase with honey, and other things that ishin urim për fat dhe lumturi. stvari koje su bile čestitke za sreću i were a wish for happiness and luck. Gjatë mesjetës, disa ditë të tjera janë srećnost. During the Middle Ages several days marrë si ditë të fillimit të vitit kalendarik, Tokom srednjeg veka neki drugi dani were taken as the starting day of the për shembull 1 marsi, 25 marsi, su uzeti kao početak kalendarske calendar year, for example 1 March, Pashkët, 1 shtatori, 25 dhjetori. godine: na primer 1 mart, 25 mart, 25 March, Easter, 1 September, 25 Vetëm me përdorimin universal të Uskrs, 1 septembar, 25 decembar. December. kalendarit Gregorian, data e 1 janarit Samo sa upotrebom univerzalnog Only with the universal use of the shënon fillimin e vitit të ri duke u bërë Gregorijanskog kalendara, datum Gregorian calendar, which comes një gjë e përbashkët për të gjithë. 1 januara obeležava početak nove from the name of Pope Gregory Megjithatë, 1 janari është pranuar godine čineći jednu zajedničku stvar XIII, the date of January 1st marks relativisht vonë në kulturën za sve. the beginning of the year becoming perëndimore si dita e parë e vitit. Međutim, 1 janaur je relativno kasno common for all. Ukraina, Lituania dhe Bjellorusia, primljen u zapadnoj kulturi kao prvi dan However, January 1st is accepted e pranuan këtë datë në vitin 1362, u godini. Ukraina, Litvanija i Bjelorusija relatively late in Western culture as Suedia më 1529, Spanja, Portugalia priznali su ovaj dan 1362 godine, the first day of the year. Ukraine, dhe Polonia bënë 1 janarin si ditën Švedska 1529, Španija, Potrugal i Lithuania and Belarus accepted this e parë të vitit më 1556, Danimarka Poljska primili su 1 januar kao prvi dan date in 1362, Sweden in 1529, Spain, dhe Norvegjia më 1559, Franca më u godini 1556, Danska i Norveška 1559 Portugal and Poland accepted January 1564, Rusia më 1700, Mbretëria e godine, francuska 1564 godine, Rusija 1 as the first day of the year in 1556, Britanisë së Madhe e pranoi kalendarin 1700 godine, Kraljevina Velike Britanije Denmark and Norway in 1559, France Gregorian më 1752, ndërsa Greqia më je priznala Gregorijanski kalendar 1752 1564, Russia in 1700, the Great Britain 1923. godine, doke Grčka 1923 godine. accepted the Gregorian calendar in Këtë vit ditë pushimi do të jetë edhe 3 Ove godine dan odmora će biti i 3 1752 and Greece in 1923. janari. januar. This year the Holiday will be on the January 3rd.

26 KOSOVA

ENERGY

Krishtlindjet Ortodokse – 7 janar Pravoslvani Božić – 7 januar Orthodox Christmas -7 January

Sipas krishterimit, me lindjen, Prema hrišćanstvu, rođenjem, tačnije According to Christianity, birth or përkatësisht ardhjen e Krishtit në dolaskom Hrista na zemlji, znači coming of Christ on earth, means tokë, do të thotë përmbushja e të ispunjavanje svih obećanja Božanstva the fulfillment of all the promises of gjitha premtimeve të Perëndisë lidhur u vezi sa njenim božanskim planom God regarding His divine plan for the me planin e tij hyjnor për shpëtimin za spašavanje ćovenćastva od sange salvation of mankind from the power e njerëzimit nga fuqia e mëkatit, nga greha, od vlasti smrti, od snage of sin, from the power of death, from pushteti i vdekjes, nga forca e mallkimit proklinjanja i poraza. Glavna poruka the force of the curse and defeat. The dhe e humbjes. Mesazhi kryesor i Božića je da je Božanstvo postalo main message of Christmas is that God Krishtlindjes është se Perëndia u bë čovek. became man. njeri. Božić se slavi u raznim datumima od Christmas is celebrated on different Krishtlindjet festohen në data të katolika i pravoslavaca. dates by Catholics and evangelicals. ndryshme nga katolikët dhe ortodoksët. Pravoslavni Božić ove godine pada u Orthodox Christmas this year will be on Krishtlindjet ortodokse sivjet do të jenë subotu, zato dan odmora će biti sledeći Saturday, so the upcoming Monday will një ditë të shtunë, andaj ditë pushimi ponedeljak 9 januar. be holiday, on the January 9th. do të jetë e hëna pasuese më 9 janar.

Kosovo Independence Day Dita e Pavarësisë së Dan Nezavisnosti February 17 Republikës së Kosovës – 17 shkurt Republike Kosova – 17 februar

Kosovo declared its independence Kosova u shpall e pavarur më 17 Kosovo je proglašeno nezavisno 17 on February 17, 2008. Distinct festive shkurt të vitit 2008. Krijimet festive februara 2008 godine. Praznične creations for the day of independence të dalluara për ditën e pavarësisë istaknute tvorevine za dan nezavisnosti were NEWBORN obelisk monument së Kosovës ishin monumenti obelisk Kosova su bili obelisk NEWBORN i and the slogan “Bac u Kry.” NEWBORN dhe slogani “Bac, u Kry!”. slogan “Bac, u Kry!”. In November 2005 it had officially Në nëntor të vitit 2005 kishte filluar U novembru 2015 počeo je zvanično begun the process of determining the zyrtarisht procesi për vendosjen e proces za postavljanje završnog final status of Kosovo, which since statusit përfundimtar të Kosovës, statusa Kosova, koja je od 1999 1999 has been administered by the e cila që nga viti 1999, ka qenë godine, bila u administraciji Misije Organization of the United Nations, e administruar prej misionit të Organizacije Ujedinjenih Nacija UNMIK and Kosovo’s democratic Organizatës së Kombeve të Bashkuara UNMIK, i demokratskih institucija institutions: Parliament, the President UNMIK, dhe institucionet demokratike Kosova: Skupština, Predsenik i Vlada and the Government. të Kosovës: Kuvendi, Presidenti dhe Kosova. On February 2, 2007 UN Special Qeveria e Kosovës. 2 februara 2007 godine specijalni Envoy for Kosovo, Martti Ahtisaari, Më 2 shkurt 2007 i dërguari special për izaslanik za status Kosova, Martti submitted his proposal in Prishtina and statusin e Kosovës, Martti Ahtisaari, Ahtisaari, predao je svoj predlog u Belgrade. dorëzoi propozimin e tij në Prishtinë Prištini i Beogradu. dhe Beograd. After about a year of negotiations, Nakon oko jedne godine pregovora Kosovo declared its independence on Pas rreth një viti bisedime, Kosova kosovo je proglašeno 17 februara 2008 February 17, 2008. u shpall më 17 shkurt 2008 shtet i nezavisnom državom. pavarur.

27 KOSOVA

ENERGY

Dita e Kushtetutës – 9 prill Dan Ustava – 9 april Constitution’s day – 9 April

Kushtetuta e Kosovës u ratifikua më 9 Ustav Kosova je ratifikovan 9 aprila Kosovo’s constitution was ratified on prill të viti 2008 dhe hyri në fuqi më 15 2008 i stupiop na snazi 15 juna 2008. April 9, 2008 and entered into force on qershor 2008. Najveći deo ovog ustava potiče iz June 15, 2008. Pjesa më e madhe e kësaj Kushtetute Ahtisarijevog Plana, koji daju specifična Most articles of this Constitution derive rrjedh nga Plani i Ahtisaarit, që i japin prava manjinskim grupama i jedan from the Ahtisaari Plan, which gives të drejta specifike grupeve minoritare sigurniji ambijenat za sve građane specific rights to minority groups and dhe një ambient më të sigurt për të Kosova. On ima 14 poglavlja i 162 provides for a safe environment for all gjithë qytetarët e Kosovës. Ajo ka 14 člana. citizens of Kosovo. kapituj dhe 162 nene. The constitution defines Kosovo as a Ideja za ustav, u Republici Kosova, ima secular state. It has 14 chapters and Ideja për Kushtetutë në Republikën duboke korene u naporima kosovskog 162 articles. e Kosovës, i ka rrënjët thellë në naroda za stvaranje države. Još od The idea for the constitution of the përpjekjet e popullit kosovar për të 1968 godine, kada su po prvi počeli da Republic of Kosovo has deep roots krijuar shtetin. Që nga viti 1968, kur se čuju glasovi za Kosovo Republiku, in our people’s efforts to create the për herë të parë filluan të dëgjoheshin nisu nedotajali i glasovi za postojanje state. Since 1968, when were heard zërat për Kosovën Republikë, nuk jednog Ustava. the first voices about Kosovo Republic, mungonin edhe zërat për të pasur një Prvi put Kosovo je dobilo Ustav u 1974 there were also the voices to have a Kushtetutë. godini kao autonomna pokrajina u Constitution. Për herë të parë Kosova u bë me sklopu Jugoslavije. For the first time, Kosovo had a Kushtetutë në vitin 1974 si krahinë Raspad bivše-Jugoslavije je u Constitution in 1974 as an autonomous autonome në kuadër të Jugosllavisë. korenima promenio geopolitički kurs u province within Yugoslavia. Shpërbërja e ish-Jugosllavisë ndërroi sklopu ove federacije. Ova promena The disintegration of the former rrënjësisht kursin e gjeopolitikës në kursa je nametnula potebu da albanski Yugoslavia changed radically the kuadër të asaj federate. Ky ndërrim narod na Kosovu još jednom potvrdi course of geopolitics within that kursi imponoi nevojën që populli spremnost za stvaranje države i federation. This shift required that the shqiptar i Kosovës edhe njëherë të očuvanje nacionalnog i državnog Albanian people of Kosovo once again rikonfirmonte gatishmërinë për bërjen identiteta, koji je bio u stvaranju . to reconfirm readiness for making e shtetit dhe për ruajtjen e identitetit Ovi napori su nastavljeni do the state and for the preservation of kombëtar dhe shtetëror, që ishte në proglašenja dnašnjeg Ustava. national identity and state, which was krijim e sipër. Ove godine 9 april pada u nedelju i in the creating process. Këto përpjekje e vazhduan deri në zato dan odmora će biti 10 aprila. These efforts continued until shpalljen e Kushtetutës së sotme. the proclamation of the present Këtë vit 9 prilli i bie ditën e diel, andaj constitution. ditë pushimi do të jetë më 10 prill. April 9 this year is a Sunday so the Holiday will be on April 10.

Pashkët Katolike dhe Katolički i Pravoslavni Catholic and orthodox Ortodokse – 16 prill Uskrs – 16 april Easter -16 April

Pashkët janë kremtimi më i madh Uskrs je najveća proslava liturgijskog Easter is the biggest celebration of i kalendarit liturgjik të kishave të kalendara hrišćanskih crkava koje the liturgical calendar of the Christian krishtera që kremtojnë ringjalljen e slave Vaskrsenje Isusa, prema Novom churches to celebrate the resurrection Jezusit, sipas Besëlidhjes së Re, tre Jevanđelju, tri dana pre njegove smrti of Jesus from the dead, described in ditë pas vdekjes së tij në kryq. na krstu. the New Testament as having occurred Java para Pashkëve është quajtur Java Prva nedelja Uskrsa je nazvana Sveta on the third day of his burial after his e Shenjtë, dhe ajo përmban tri ditët e Nedelja, i ona sadrži tri dana Uskrsa, crucifixion. Pashkëve, që përfshijnë të Enjten e ona sadrži Sveti Četvrtak, Sveti Petak, The week before Easter is called Holy Shenjtë, që përkujton Darkën e Fundit, koji obeležava razapinjane i smrt Isusa. Week, and it contains the days of the të Premten e Shenjtë, që përkujton Easter Triduum, including Maundy kryqëzimin dhe vdekjen e Jezusit. Thursday, commemorating the Maundy and Last Supper, as well as Good Friday, commemorating the crucifixion and death of Jesus.

28 KOSOVA

ENERGY

Pashkët paraprihen nga një kohë Uskrsu prethodi jedan pripremni period Easter is preceded by Lent, a period parapërgatitore e agjërimit dhe posta i podrške, koje traje 40 dana, of fasting and penitence in preparation përkorimit, që zgjat 40 ditë, që quhen koje se nazivaju Krešme i počinju for Easter, which begins on Ash Kreshme që fillon nga e “Mërkura od “Sive Srede” i završavaju se u Wednesday and lasts forty days (not e Përhirtë” dhe mbaron të Dielën e Nedelju Palmi (zadnja pre Uskrsa) koja counting Sundays). The week before Palmave (e fundmja para Pashkëve) podseća 40 dana provedenih u pustinji Easter, known as Holy Week, is very që përkujton 40 ditët e kaluara në Isusa u molitvi i postu koji se isprobava special in the Christian tradition. The shkretëtirë të Jezusit në lutje e agjërim od đavola. Sunday before Easter is Palm Sunday, dhe që sprovohet nga djalli. Zakonisht Obično pravoslavni uskrs se slavi with the Wednesday before Easter pashkët ortodokse festohen disa nekoliko dana kasnije od onog being known as Spy Wednesday. ditë më vonë se ato katolike, me që katoličkog, jer pravoslavci određuju The last three days before Easter are ortodoksët përcaktojnë këtë festë sipas ovaj praznik prema julijanskom Maundy Thursday, Good Friday and kalendarit julian, ndërsa katolikët sipas kalendaru, dok katolici prema Holy Saturday. kalendarit gregorian. gregorijanskom kalendaru. Orthodox Easter is usually celebrated Megjithatë, jo rrallë ndodhë që datat Međutim ne često dešava se da datum a few days later than the Catholic, e pashkëve në këto dy kalendarë të uskrsa u ova dva kalendara poklopi, because Orthodox determine this përputhen, gjë që do të ndodhë edhe što će se destiti ove godine, kada holiday according to the Julian sivjet, kur katolikët dhe ortodoksët katolici i pravoslavci slave uskrs istog calendar, while the Catholics determine festojnë Pashkët të njëjtën ditë. dana. it according to the Gregorian calendar. Me që dita e Pashkëve gjithmonë është Pošto dan uskrsa uvek pada u However, it happens often that the një të diel, ditë pushimi bëhet një ditë nedelju, dan odmora je dan kasnije, dates of Easter in these two calendars më vonë, të hënën, që kësaj radhe i bie u ponedeljak što ovog puta pada 17 match, which will happen also this më 17 prill. aprila. year, when Catholics and Orthodox Celebrate Easter on the same day. Since the day of Easter is always Sunday, Holiday is a day later, on Monday that this time is on April 17.

Dita Ndërkombëtare e Punës – 1 maj Međunarodni Dan Rada – 1 maj International labor day - 1 May

1 Maji njihet si Dita Ndërkombëtare 1 Maj je poznat kao Međunarodni May 1 is known as International e Punëtorëve. Kjo ditë, ju referohet Dan Radnika. Ovaj dan, se referiše Workers’ Day. This day, refers to protestave të punëtorëve, për orar të protestima radnika, za radno vreme od workers protests to have an 8 hour punës 8 orë. 8 sati. workday. Kërkesa e parë publike është paraqitur Prvi javni zahtev je predstavljen u The first public demand is presented në Australi gjatë vitit 1855 me këtë Austrliji tokom 1855 godine sa ovim in Australia during 1855 as follows: “8 përmbajtje: ”8 orë punë, 8 orë dëfrim e sadržajem: ”8 sati rada, 8 sati zabave i hours work, 8 hours fun and 8 hours 8 orë gjumë”. 8 sati sna”. sleep.” Kremtimi i kësaj dite lidhet ngushtë Proslava ovog dana se tesno povezuje The celebration of this day is closely edhe me protestat e përgjithshme i opštim krvavim protestima destak linked to general bloody protests of e të përgjakshme të dhjetëra mijëra hiljade radnika u fabrikama Čikaga u tens of thousands of Chicago factory punëtorëve të fabrikave të Çikagos në Americi, , 1 maja 1866. workers in America, on May 1st, 1866. Amerikë, më 1 maj të viti 1866. Od 1891 godine, Treći Kongres Since 1891, the third International Nga viti 1891, Kongresi i Tretë i Internacionale u Briselu, doneo je Congress in Brussels, decided that Internacionales në Bruksel, mori odluku, da se Dan 1 Maj slavi uvek u May 1st will be celebrated forever and vendim, që Dita e 1 Majit të kremtohet svim zemljama, kao “praznik radnika“, in all countries, as “Worker’s Day”, përgjithmonë dhe në të gjitha vendet, u kojem će radnici identifikovati, when workers will identify, advance si “festa e punëtorëve“, në të cilën unaprediti i braniti Ustavom i and protect with Constitution and Laws punëtorët do t’i identifikojnë, avancojnë Zakonima, slobode, prava, uslove their freedom, rights, work conditions, dhe mbrojnë me Kushtetutë e Ligje, rada, garantovanu prosečnu platu, minimum guaranteed salary, daily, liritë, të drejtat, kushtet e punës, rrogën dnevni odmor, nedeljni, godišnji i ostale weekly, annualy leave and other mesatare të garantuar, pushimin ditor, odmore prema potrebi. holidays as needed. javor, vjetor dhe pushimet tjera sipas nevojës.

29 KOSOVA

ENERGY

Dita e Evropës – 9 maj Dan Evrope – 9 maj Europe day -9 May

Deklarata e 9 majit 1950 është data Deklaracija 9 maja 1950 godine je dan May 9th 1950 is the date when the kur u hodh hapi i parë drejt krijimit kada je učinjen prvi iskorak u pravcu first attempts were made towards the të asaj që sot njihet si Bashkimi stvaranja onog što se danas poznaje creation of what is known today as Evropian. Ministri i Jashtëm i Francës, kao Evropska Zajednica. Ministar the European Union. Foreign Minister Robert Shuman, lexoi për shtypin Spoljnih Poslova Francuske, Robert of France, Robert Schuman read to ndërkombëtar një deklaratë ku i Shuman, pročitao je za međunarodnu the international press a declaration bënte thirrje Francës, Gjermanisë štampu jednu izjavu gde je pozivao calling on France, Germany and dhe vendeve të tjera evropiane për të Francusku, Nemačku i druge evropske other European countries to join their bashkuar prodhimet e tyre të qymyrit zemlje za ujedinjavanje njihove products of coal and steel which would dhe çelikut, që do të ishte “themeli proizvodnje uglja i čelika koji bi bio be “the first concrete foundation for a i parë konkret për një federatë të “prvi konkretni temelj za jednu buduće future European Federation “. ardhshme evropiane”. Evropsku Federaciju”. What Schuman proposed was the Ajo që propozonte Schuman, ishte Ono što je predložio Schuman bilo creation of a European institution, krijimi i një institucioni evropian stvaranje jedne evropske institucije, which would administer the coal and mbi-kombëtar, që do të administronte koja će upravljati industriju proizvodnje steel industry, a sector which at that industrinë e prodhimit të qymyrit dhe uglja i čelika, sektor koji je u to vreme time was the basis of military power. çelikut, sektor, që në atë kohë ishte bio osnova vojne moći. Years later, at the Milan Summit of baza e fuqisë ushtarake. Nekoliko godina kasnije, u Samitu u 1985, EU leaders decided that the Vite më vonë, në Samitin e Milanos më Milanu 1985 godine, predsednici EZ-a date May 9th to be announced and 1985, krerët e BE-së vendosën që data odlučili su da se 9 maj proglasi i slavi celebrated as “Europe Day”. 9 maj të shpallej dhe festohej si “Dita e kao “Dan Evrope”. Evropës”.

Bajrami i Madh, dita e parë 25 qershor Veliki Bajram, prvi dan 25 juni Eid ul-Fitr- first day 25 June

Fitër Bajrami është festa që bëhet Fitr Bajram je praznik koji se slavi Eid ul-Fitr is an important religious pas mbarimit të muajit të Ramazanit. nakon završetka meseca Ramazana. holiday celebrated by Muslims Fjala “fitra” që vjen nga arabishtja, Reč “fitra” koja dolazi od arapskog worldwide that marks the end of nuk ka një përkthim të vetëm dhe jezika nema neki tačan prevod u Ramadan, the Islamic Holy Month of të saktë në gjuhën shqipe, por ka albanskom jeziku, ali ima smisao fasting. The word “fitr” comes from kuptimin e humanizmit, solidaritetit humanizma, solidarnosti i samosečanja the Arabic language and there is not dhe bashkë-ndjesisë, që në islam što se u islamu smatra da je u osnovi an accurate translation in English, konsiderohet se është natyrë themeltare prirode čoveka. but it has the meaning of humanism, e njeriut. Zato u ovom prazniku muslimana solidarity and compassion that in Islam Andaj, në këtë festë myslimanët para prvog dana Bajrama dele milostinju, is considered a fundamental human ditës së Bajramit shpërndajnë lëmoshë, solidarišu se sa siromašnima, da bi value. So, for this holiday, Muslims solidarizohen me të varfrit, për ta festuar zajedno slavili ovaj praznik. offer charity, sympathize with the së bashku këtë festë. poor people to celebrate this holiday Pošto 25 juni ove godine pada u together. Meqë 25 qershori sivjet është ditë e nedelju, dan odmora u čast Velikog This year Eid al-Fitr is on June 25th diel, ditë pushimi për nder të Bajramit të Bajrama biće 26 juni. and it is a Sunday, so a day off in honor Madh do të jetë 26 qershori. of Eid al-Fitr will be June 26th.

30 KOSOVA

ENERGY

Bajrami i Vogël – 1 shtator Mali Bajram – 1 septembar Eid al-Adha- 1 September

Kurban Bajrami sipas traditës islame, Kurban Bajram je prema islamskoj Eid al-Adha according to Islamic nderon gatishmërinë e Ibrahimit të flijojë tradiciji, poštije spremnost Ibrahima da tradition honors the willingness of djalin e tij si vepër e nënshtrimit ndaj žrtvuje svoje dete kao delo podložnosti Ibrahim (Abraham) to sacrifice his urdhrit të Zotit. prema Božjoj naredbi. son, as an act of submission to God’s command. Në nderim të kësaj, tash flijohen kafshë U poštovanje ovoga žrtvuju se životinje In honor of this, nowadays are e kryesisht qengja. Mishi nga kafsha e uglavnom ovce. Meso od žrtvovane sacrificed animals especially lambs. flijuar ndahet në tre pjesë. Familja mban životinje treba podeliti na tri mesta. The meat from the sacrificed animal një të tretën; një e treta tjetër jepet për Porodica zadržava trećinu, ostale is divided into three parts: the family të afërmit, shokët dhe fqinjët; ndërsa një trećina se deli bližnjima, drugovima i retains one third of the share; another e treta e mbetur i ndahet të varfërve dhe komšijama, dok ostala trećina se deli third is given to relatives, friends and nevojtarëve. siromašnima i potrebnicima. neighbors; and the remaining third is Në kalendarin gregorian, data e kësaj U gregorijanskom kalendaru, datum given to the poor and needy. feste ndryshon nga viti në vit duke ovog praznika se menja iz godine u In the Islamic lunar calendar, Eid shkuar përafërsisht 11 ditë më herët çdo godini tako što se ide 11 dna ranije al-Adha falls on the 10th day of Dhu vit. svake godine. al-Hijjah and lasts for four days until the 13th day. In the international (Gregorian) calendar, the dates vary from year to year moving approximately 11 days earlier each year.

Krishtlindjet Katolike - 25 dhjetor Katolički Božić - 25 decembar Catholic Christmas - 25 December

Krishtlindjet katolike festohen një Katolički Božić slavi se jednu nedelju Catholic Christmas is celebrated a javë para Vitit të Ri për dallim nga ato pre Nove Godine za razliku od onih week before the New Year, differently ortodokset që festohen një javë më pas. pravoslvnih koje se slave nedelje dana from the Orthodox Christmas being kasnije. celebrated a week later. Shumë zakone të festës së Many of the Christmas customs are Krishtlindjeve mendohet se janë bartur Mnogi običaji praznika Božića misli thought to have been transferred from nga festat e mëparshme pagane, siç se da su preneti od ranijih paganskih the previous pagan festivals, such ishin “Saturnalet”, një festë romake që praznika, kao što su bili “Saturnale”, as the “Saturnalia”, a Roman feast festohej nga mesi i dhjetorit. Nga kjo jedam rimski praznik koji se slavio celebrated in mid-December. From this festë erdhën gostitë e pasura, dhënia sredinom decembra. Od ovog praznika feast came the rich parties, giving gifts e dhuratave dhe ndezja e qirinjve. su došle bogate gozbe, davanje and lighting the candles. Europeans Evropianët i zbukuronin shtëpitë me poklona i paljenje sveća. Evropljani su decorated their houses with lights drita dhe gjelbërime të të gjitha llojeve ukrašavali kuće svetlima i zelenilom and greening of all kinds to celebrate për të festuar solsticin e dimrit dhe për svake vrste da bi slavili zimsku the winter solstice and to combat evil të luftuar erërat e liga. kratkodnevnicu i borbu loših vetrova. spirits. Adhurimi i pemës, i zakonshëm mes Obožavanje jelke, uobičajen među Tree worshiping, common among the evropianëve paganë, mbijetoi edhe pasi evropskim paganima, održao se i pošto pagan Europeans, survived after they ata u kthyen në të krishterë. su oni prešli u hrišćane. were converted to Christianity. Si veçanti, te shqiptarët konsiderohet Kao posebnost, kod albanaca smatra As a particular ritual of is the rituali i buzmit, ku besimtarët marrin dy se ritual buzmita, kada vernici uzimaju one of “buzmi”. They take two pieces of copa druri dhe i vendosin në formën dva komada drva i postave ih u obliku wood and place them in the shape of e kryqit, duke vënë mbi to copëza të krsta postavljajući na njima male the cross and put on them small pieces vogla nga ushqimet e pijet si shenjë komade od hrane i pića kao znak of food and beverages as a sign of falënderimi ndaj Zotit. zahvalnosti prema Bogu. gratitude to God.

31 SI FITOI TRUMP? NË POLITIKA BOTË ENERGY KAKO JE POBEDIO TRUMP? HOW DID TRUMP WIN?

Kur të gjitha votat u numëruan, afërsisht 4,3 milionë të mbetura në Kaliforni, sipas sekretarit të shtetit të shtetit, Hillary Clinton, do të kishte fituar votën popullore me mbi një milion vota, rrugës për humbjen e Kolegjit Zgjedhor dhe Shtëpisë së Bardhë. Rezultati vuri në qendër të vëmendjes ndarjen e thellë të vendit, pothuajse 50/50. Demokratët, që shumë prej tyre ende në shok për një rezultat që shumica e njerëzve në të dyja palët nuk e prisnin, kanë mbetur në agoni se si ndodhi kjo befasi. Ata nuk kanë nevojë të shikojnë larg nga shtëpia e tyre për një pjesë të madhe të përgjigjes. Ashtu si republikanët humbën Orange County për herë të parë që nga viti 1936. Menjëherë pas fitores së Donald Trump, të martën në mbrëmje, shumë vëmendje, me të drejtë, u përqendrua në aftësinë e tij për të rritur pjesëmarrjen në votime të konservatorëve, vendeve rurale, sidomos në pjesën qendrore të SHBA-ve.

Kada su svi glasovi izbrojani, približno 4,3 miliona zaostalih glasova u Kaliforniji, prema državnom sekretaru, Hillary Clinton, dobila bi glasove naroda za više od milion glasova, putem za izgubljeni Izborni Koledž i Belu Kuću. Rezultat je doveo u centar pažnje veliku podelu zemlje, takoreči 50/50. Demokrate, od kojih većina su još u šoku za jedan rezultat koji večina ljudi sa obe strane nisu očekivali, ostali su u agoniji kako se desilo ovo iznenađenje. Oni nemaju potrebe da gledaju dalje od svojih kuća za jedan veliki deo odgovora. Kao su republikanci izgubili Orange County po prvi put još od 1936 godine. Odmah nakon pobede Donald Trump je u utorak veče, sa mnogo obzira, sa pravom, se koncentrisao u njegovu sposobnost da poveća učešće u glasanju konzervativaca, ruralnim mestima, naročito u centralnim delovima SAD-a.

When all the ballots are counted — some 4.3 million remained in California, according to the state’s secretary of state — Hillary Clinton will have won the popular vote by well over a million votes, en route to losing the electoral college and the White House. The result put a spotlight on the country’s deep, almost 50/50 division. Democrats, many still in shock over a result that most people in either party did not expect, have been agonizing over how this happened. They don’t need to look far from home for a big part of the answer. How Republicans lost Orange County for the first time since 1936 In the immediate aftermath of Donald Trump’s victory Tuesday night, a lot of attention, justifiably, centered on his ability to boost turnout in conservative, rural counties, especially in the upper Midwest.

32 POLITIKA NË POLITIKA BOTË

ENERGY

Wall St. Journal ishte përqendruar Wall St. Journal je tačno skoncentrisan The Wall St. Journal presciently had saktësisht në këtë rajon rreth një javë u ovom regionu jednu nedelju pre focused on that region about a week para zgjedhjeve. Të dhënat e regjistrimit izbora. Podatci registracije pokazuju before the election. Census data tregojnë se gjatë 15 viteve të fundit, da tokom zadnjih 15 godina, okruzi showed that during the past 15 years, qarqet në rajonin përreth ku takohen u regionu gde sa sastaju Wisconsin, counties in the region surrounding Wisconsin, Minnesota, Lowa dhe Illinois Minnesota, Iowa i Illinois su pokazali where Wisconsin, Minnesota, Iowa and kishin treguar “ flukset më të shpejta “ najbrži protok obojenih stanovnika Illinois meet had shown “among the të banorëve jo të bardhë nga kudo në svuda u SAD “, uglavnom latinskih fastest influxes of nonwhite residents SHBA”, kryesisht emigrantë latinë. emigranata. of anywhere in the U.S.”, largely Këto të njëjtat qarqe kishin treguar Ovi isti okruzi su pokazali veću podršku Latino immigrants starting to move into përkrahje të madhe për Trump za Trumpa u prethodnim izborima. formerly all-white areas, they found. në zgjedhjet paraprake. Natën e U izbornoj noći, ove zone su bile Those same counties had shown great zgjedhjeve, këto zona ishin ato ku tamo gde je Trump imao najveće support for Trump in the GOP primaries. Trump kishte fitoret e tij më të mëdha, pobede, računajući i njegovu pobedu u On election night, that area was where duke llogaritur fitoret e tij në Wisconsin Wisconsin i Iowa i neočekivano tesan Trump made many of his biggest gains, dhe Lowa dhe rezultatit të papritur të rezultat u Minesoti. accounting for his victories in Wisconsin ngushtë në Minesota. Analiza podataka da je kampanja and Iowa and the unexpectedly close Analiza e të dhënave që fushata e Trumpa uradila jedan širi napor i još result in Minnesota. Trumpit bëri një përpjekje që ishte složeniji nego što su mnogo verovali The data analysis that Trump’s më e gjerë dhe më e sofistikuar se sa demokrate, pokazuju istu stvar. U campaign did an effort that was more besonin shumë demokratë, tregoi të zadnjim danima kampanje, republikanci extensive and sophisticated than njëjtën gjë. Në ditët e fundit të fushatës, su ciljali u zonama kje su im bile many Democrats believed, showed the republikanët vunë në shënjestër zonat najpotrebnije. same thing. In the closing days of the që u nevojiteshin më së shumti. Ali sveukupno nije bilo povećanja campaign, the Republicans targeted the Por në përgjithësi nuk kishte rritje të Trumpa. Dok je on imao velike pobede areas they needed most. Trumpit. Përderisa ai kishte fitore të u ovim okruzima Midwestern i ostalim But there was no Trump surge overall. mëdha në këto qarqe Midwestern dhe mestima sa belcima kao zapadni Ohajo, While he made big gains in those në vende të tjera me të bardhë të tilla si Severnoistočna Pensilvania i delovi Midwestern counties and in other Ohajo Lindore, Pensilvania Verilindore centralne Floride, on je gubio teren na heavily white areas such as eastern dhe pjesë të Floridës Qendrore, ai ka ostalim mestima. Ohio, northeastern Pennsylvania and humbur në terren në vende të tjera. parts of central Florida, he lost ground elsewhere.

33 POLITIKA NË POLITIKA BOTË

ENERGY

Clinton në fakt arriti një nga qëllimet Klinton je činjenično postigla jedan Clinton actually succeeded in one of kryesore të fushatës së saj - të fitojë od glavnih ciljeva svoje kampanje-da her campaign’s key goals — eating into në territorin tradicional republikan në pobedi u tradiconalnom terenu traditional Republican territory in big qarqet e mëdha periferike. Republikanaca u velikim periferijskim suburban counties. Në Montgomery County, Pa., për okruzima. In Montgomery County, Pa., for shembull, një nga qarqet e mëdha U Montgomery County, Pa., na primer, example, the largest of the suburban periferike që rrethojnë Filadelfian, jedan od najvećih periferijskih okruga counties that ring Philadelphia, Clinton Clinton mori rreth 30,000 vota më koji okružuju Filadelfiju , Klinton je ran about 30,000 votes ahead of the shumë në krahasim me ritmin që dobola oko 30,000 glasova više u pace that President Obama set four Presidenti Obama kishte vendosur katër poređenju sa ritmom koji je Predsednik years ago. Among other big suburban vjet më parë. Ndër qarqet e tjera të Obama postavio četri godina ranije. locales she won was Fort Bend County mëdha periferike që ajo fitoi ishte Fort Među ostalim najvećim periferijskim outside of Houston, a once-deeply Bend County, në periferi të Houston, okruzima koja je ona dobila je Fort Bend Republican area that was represented diku një zonë e thellë republikane që County, u periferiji Houston, nekada in Congress by former rep. Tom DeLay, ishte e përfaqësuar në Kongres nga jedna duboka zona republikanaca koja the Republican majority leader of the -ish rep. Tom Delay, lideri republikan je bila predstavljena u Kongresu od House a decade ago. i shumicës në Shtëpinë e Bardhë një bivšeg rep. Tom Delay, republikanski Clinton also won Orange County, dekadë më parë. lider većine u Beloj Kući jednu dekadu which since 1936 had never voted for Clinton gjithashtu fitoi Orange County, ranije. a Democrat — the longest streak of ku, që nga viti 1936 nuk kishte votuar Klinton je takođe dobila Orange County, one-party victories in California. për një demokrat, periudha më e gjatë e koji je još od 1936 godine nije glasao Those suburban losses largely offset fitoreve të një partie në Kaliforni. za jednog demokratu-najduži period Trump’s gains in more blue-collar white Këto humbje periferike rezultuan pobeda jedne partije u Kaliforniji. counties. As a result, once the final kryesisht në fitoret e Trump në shumë Ovi periferijski porazi uglavnom su votes are in, he will end up with pretty qarqe të të bardhëve të shtresës së rezultirali u pobedi Trumpa u mnogim much the same total that Mitt Romney mesme. Si rezultat, pasi të vendosen okruzima belaca srednjeg staleža. received four years ago — likely slightly votat përfundimtare, ai do të përfundojë Kao rezultat, pošto se postave završni fewer. pak a shumë me të njëjtin total që Mitt glasovi, on će završiti manje više sa Romney kishte marrë katër vjet më istim totalom koji je imao Mitt Romney parë, me gjasë edhe më pak. četri godine ranije, sa izgledima još manje.

34 POLITIKA NË POLITIKA BOTË

ENERGY

Clinton nuk ka humbur për shkak të një rritjeje të Trump, por për shkak se ajo përfundoi me disa milionë vota më pak se që mori presidenti Obama në vitin 2012. Disa nga rëniet e demokratëve erdhën në ato qarqe të të bardhëve të shtresës së mesme që i mori Trump. Në Lackawanna County, Pa., për shembull, qarku që përfshin Scranton, ku u rrit Zëvendëspresidenti Joe Biden, Clinton pësoi rënie rreth 23,000 vota krahasuar me Obaman. Për shkak se ajo humbi Pennsylvanian me pak më shumë se 68.000 vota nga pothuajse 5,8 milionë të hedhura, ai deficit ishte i rëndësisë shumë të madhe dhe ndikoi shumë.

Klinton nije izgubila zbog jednog porasta trumpa, nego zbog razloga što je ona zavšila sa nekoliko miliona manje glasova nego što je dobio predsednik Obama 2012 godine. Nekoliko od padova demokrata su došle iz onih okruga belaca srednjeg staleža koje je dobio Trump. U Lackawanna County, Pa., na primer, okrug koji obuhvata Scranton, gde je odrastao Zamenih Predsednika Joe Biden, Klinton je izgubila oko 23,000 glasova upoređijući sa Obamom. Zbog toga što je ona izgubila Pennsylvaniju sa manje od 68.000 glasova od takoreći 5,8 miliona ubaćenih glasova, taj deficit je bio mnogo važan i uticao je mnogo.

Clinton lost not because of a Trump surge, but because she will end up with several million fewer votes than President Obama got in 2012. Some of the Democratic drop-off came in those heavily white blue-collar counties that Trump carried. In Lackawanna County, Pa., for example, the county that includes Scranton, where Vice President Joe Biden grew up, Clinton fell some 23,000 votes short of Obama’s mark. Because she lost Pennsylvania by just over 68,000 votes out of almost 5.8 million cast, that deficit mattered greatly.

35 POLITIKA NË POLITIKA BOTË

ENERGY

Por gjithashtu Clinton mori rreth Ali takođe Clinton je dobila oko 37.000 But Clinton also got about 37,000 fewer 37.000 vota më pak në Filadelfia se glasova manje u Filadelfiji nego što votes in Philadelphia than Obama që Obama kishte arritur. Në mënyrë të je Obama osvojio. Na sličan način, achieved. Similarly, Clinton lags more ngjashme, Clinton ka mbetur më shumë Clinton je zaostala više od 78,000 than 78,000 votes behind Obama’s se 78,000 vota prapa krahasuar me glasova iza upoređujući sa Obamom u 2012 pace in Michigan’s Wayne County, Obaman në 2012 në Wayne County 2012 godine u Wayne County Michigan, home to Detroit, with some ballots still Michigan, me disa fletë votime ende sa nekoliko neizbrijanih glasačkih listića. to be counted. As of Friday morning, për t’u numëruar. Ndërsa të premten në Dok je u petak ujutru, , u Michiganu Michigan remained too close to call, mëngjes, Michigan udhëhiqej ngushtë tesno vodio Trump. with Trump narrowly in the lead. nga Trumpi. Demokratski stratezi uvek su oćekivali Democratic strategists had always Strategët demokratë gjithmonë kishin da učešće afro-amerikanaca će opasti expected that turnout among African pritur që pjesëmarrja e votuesve ako Obama nije više u glasačkom American voters would fall once Obama afro-amerikanë do të bien nëse Obama lističu. Oni su se nadali promeni was no longer on the ballot. They hoped nuk është më në fletën e votimit. Ata privlačeći periferne glasaće odbijeni od to make up the difference by attracting shpresonin të bëjnë ndryshimin duke često bombastičnog stila Trumpa. suburban voters turned off by Trump’s tërhequr votues periferikë të zmbrapsur often bombastic style. nga stili shpesh bombastik Trump.

36 POLITIKA NË POLITIKA BOTË

ENERGY

Ata pothuajse ia dolën, një ndryshim Oni su takoreći uspeli-jedna jedina od They almost made it — a switch of only i vetëm 40.000 votash në mes të 40.000 glasova između Michigana, 40,000 among Michigan, Pennsylvania Michigan, Pennsylvania dhe Wisconsin, Pennsylvania i Wisconsin, više od 13 and Wisconsin, out of more than 13 prej më shumë se 13 milionë në këto miliona u ove tri države, osigurale bi million cast in those three states, tre shtete, do ta kishim siguruar fitoren pobedu za Klinton. Ali kombinacija would have delivered the election to për Clinton. Por kombinimi i dezertimit dezertiranja belaca i radničke klase u Clinton. But the combination of white, të të bardhëve dhe klasës punëtore mestima kao Scranton, malo glasanje working-class defections in places like në vende si Scranton, votimi i ulët afriko-amerikanaca i jedan opšti pad Scranton, lower African-American voting afro-amerikanëve dhe një rënie të u učestvovanju nekoliko miliona ljudi and an overall drop in turnout of several përgjithshme në pjesëmarrjen e disa pokvarila je njihove planove. million people sank their plans. milionë njerëzve përmbyti planet e tyre. U postobračunu takođe pomoćnici In the aftermath, Clinton aides have Në llogaritjet e më-pasme po ashtu Klinton za njihov poraz su okrivili blamed their loss on a highly negative ndihmësit e Clinton për humbjen e tyre veoma negativnu kampanju koja je campaign that turned off voters, on kanë fajësuar fushatën shumë negative obeshrabrila glasaće, Direktora FBI FBI Director James Comey, whose që ka dekurajuar votuesit, drejtorin e James Comey, intervencija kojeg u last-minute intervention in the race FBI, James Comey, ndërhyrja e të cilit zadnjoj minuti trke mogla je uticati may have blunted their appeal to në minutën e fundit të garës mund të na poljulanje glasača, i kampanja wavering voters, and on the apparent ketë ndikuar në lëkundjen e votuesit, WikiLeaks, vidljivo podržane od Rusije Russian-backed leaking campaign by dhe fushatën WikiLeaks, dukshëm të koja je služila kao jedna neprestana WikiLeaks, which served as a constant mbështetur nga Rusia, që shërbeu si smetnja. distraction. një shpërqendrim i vazhdueshëm. Ali kampanje uvek nailaze na But campaigns always encounter Por fushatat gjithmonë hasin turbullira. uskomešanost., Klinton prosto nije turbulence. In the final accounting, Përfundimisht, Clinton thjesht nuk arriti uspela da dovoljno inspiriše njene Clinton simply failed to inspire enough të frymëzojë mjaft mbështetësit e saj. podržavaoce. Kao i John Kerry i Al Gore of her supporters to turn out. Like John Ashtu si John Kerry dhe Al Gore edhe i ona je zakazala. Kerry and Al Gore, she fell short. ajo dështoi.

37 DISA MËNYRA PËR TË ULUR FATURËN E LAJME NGA ENERGJIA ENERGY ENERGJISË ELEKTRIKE NË DIMËR NEKOLIKO NAČINA DA SE SMANJI RAČUN ELEKTRIČNE ENERGIJE ZIMI SOME SMART TIPS HOW TO REDUCE YOUR ELECTRICITY BILL IN WINTER

Sipas statistikave, pjesa më e madhe Prema statistikama, najveći deo According to statistics, the majority of e konsumit të energjisë elektrike në potrošnje električne energije na Kosova energy consumption in Kosovo is spent Kosovë, shpenzohet nga konsumatorët troši se od potrošača u domaćinstvu, by households with around 55%, for shtëpiakë, që janë rreth 55 për qind. što je oko 55 odsto. Za industrijske industrial needs 25%, for commercial Për nevoja industriale shpenzohet 25 potrebe troši se 25 odsto, dok za sector 17% and about 3% is estimated për qind, për sektorin komercial 17 për komercijalni sektor 17 odsto i oko 3 to be spent by KEK for mining and qind, dhe rreth 3 për qind vlerësohet të odsto procenjuje se da se potroše od distribution. shpenzohen nga KEK-u për minierat EKK-a za rudnike i distribuciju. dhe shpërndarjen. As we know, energy consumption Kao što znamo potrošnje električne during the winter is high, not only in Siç e dimë, konsumi i energjisë energije tokom zime je visoka, ne samo Kosovo but also in the region since elektrike gjatë dimrit është i lartë, jo na Kosovu, ali i u regionu kao posledica people use energy for heating. This vetëm në Kosovë, por edhe në rajon, grejanja električnom energijom. results with a higher electricity bill. si rrjedhojë e ngrohjes me energji elektrike. Kjo rezulton edhe me faturë U ovom vremenu potrošači treba da At this time consumers should seek më të lartë të energjisë elektrike. traže prektične metode da bi smanjili out practical methods to reduce their potrošnju i smanje njihove račune electricity consumption, and this way Në këtë kohë konsumatorët duhet električne energije, na ovaj način utiču i lower their electricity bills and also të kërkojnë metoda praktike për të na zaštiti okoline. make an impact in protecting the reduktuar konsumin dhe për të ulur Srećom, ima nekoliko metoda koji nam environment. faturën e tyre të energjisë elektrike, e mogu pomoći da vidljivo smanjimo Fortunately, there are a variety of në këtë mënyrë të ndikojnë edhe në račun električne energije. measures we can take to save energy mbrojtjen e ambientit. and significantly reduce the electricity Për fat të mirë, janë disa metoda që bill. mund na ndihmojnë për të reduktuar dukshëm faturën e energjisë elektrike.

38 KURSENI! ENERGYShumë thjesht dhe me përfitime të mëdha

RRJETET SOCIALE

Na ndiqni në rrjetet sociale për të rejat e fundit

kedsenergy kedsenergy @kedsenergy LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

Izolimi

Bëni termoizolimin e objekteve të banimit , të bizneseve, të zyrave, që do t’ju mundësojë të kurseni afërsisht deri në 50 për qind të asaj që shpenzoni për ngrohje gjatë dimrit apo freskim të ambientit gjatë verës.

Sipas studimeve, thuhet se 24 për qind e energjisë humbet nga muret e pa-izoluara, ndërsa edhe më shumë nxehtësi apo energji humbet nga tavani i pa izoluar i shtëpisë që është rreth 42 për qind. Mos-izolimi i dyerve dhe i dritareve humbet 18 për qind të energjisë. Gjithashtu, gjatë mbrëmjes me mbylljen e roletave, mund të pengojmë kontaktin e drejtpërdrejtë të dritareve me të ftohtit dhe në këtë mënyrë të ruajmë nxehtësinë. Izolimi i dyshemesë dhe oxhakut gjithashtu luan rol të rëndësishëm në ruajtjen e energjisë. Izolimi i oxhakut mund të ruajë 6 për qind, ndërsa i dyshemesë 10 për qind të energjisë.

Izolacija

Uradite termoizolaciju objekta stanovanja, biznisa, kancelarija, što će omogućiti da uštedite približno do 50 odsto onog što trošite za grejanje tokom zime ili osveženje ambijenta tokm leta.

Prema studijama kaže se da 24 odsto energije gubi se od neizolovanih zidova, dok još više toplote ili energije se gubi iz neizolovanog tavana kuće što je oko 42 odsto. Neizolacija prozora i vrata gubi 18 odsto energije. Takođe tokom večeri zatvaranjem roletni možete sprečiti direktan kontakt sa hladnoćom i na taj način saćuvamo toplotu. Izolacija poda i odžaka takođe igra važnu ulogu u čuvanju energije. Izolacija odžaka može sačuvati 6 odsto dok poda 10 odsto energije.

Insulation

You should do the thermal insulation of residential buildings, businesses, offices, that will enable you to save up to 50% of what you spend on heating during the winter or cooling during the summer. According to studies 24% of energy is wasted through non-insulated walls, while the most heat or energy is wasted from the non-insulated roofs in the house that is 42%. Non-insulated doors and windows causes 18% of energy waste. Also we save energy by closing the window blinds during the night to prevent the direct contacts of window with the cold and this way we preserve the heat. The floor and chimney insulation also play an important role in saving the energy. The chimney insulation can save 6% and floor insulation 10% of energy.

40 LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

Ngrohja e ambientit Zagrejavanje ambijenta

Për të gjithë ata që përdorin Për të gjithë ata që përdorin termoakumulesit, preferohet që t’i termoakumulesit, preferohet që t’i lëshojnë gjatë natës për të akumuluar lëshojnë gjatë natës për të akumuluar nxehtësi kur rryma është me tarifë nxehtësi kur rryma është me tarifë të ulët. Duhet të dimë se përdorimi i të ulët. Duhet të dimë se përdorimi i termos akumuluese dhe radiatorëve termos akumuluese dhe radiatorëve gjatë dimrit shpenzojnë rreth 60 për gjatë dimrit shpenzojnë rreth 60 për qind të energjisë së përgjithshme qind të energjisë së përgjithshme elektrike për një amvisëri. elektrike për një amvisëri. Përndryshe, është e këshillueshme që Përndryshe, është e këshillueshme që mundësisht mos ta përdorni energjinë mundësisht mos ta përdorni energjinë elektrike për ngrohje gjatë dimrit, por të elektrike për ngrohje gjatë dimrit, por të kërkoni alternativë tjetër për ngrohje. kërkoni alternativë tjetër për ngrohje.

Heating

For all those who use thermo accumulator is preferred to leave it on during the night to accumulate heat when energy is with lower tariffs. We should keep in mind that the use of thermo accumulator and radiators during the winter spend about 60% of the total energy consumed per household. Otherwise it is advisable if possible not to use electricity for heating during the winter, but to look for alternative heating methods

Ngrohësi i ujit/bojleri Grejač vode/bojler

Për të kursyer energjinë që përdoret për Da bi uštedili energiju koja se të ngrohur ujin, sugjerohet përdorimi upotrebljava za grejanje vode i baterisë automatike për rregullim sugerišemo upotrebu automatske (balancim) të ujit të ftohtë dhe të baterije za regulisanje (balansiranje) nxehtë. Gjithashtu, nëse nuk jeni në hladne i tople vode. Takođe ako niste shtëpi më gjatë se një ditë, bojleri kući više od jednog dana bojler treba duhet shkyçur. Statistikat tregojnë se isključiti. Statistike pokazuju da približno afërsisht 15-30 për qind i shpenzimit të 15-30 odsto ukupne potrošnje električne përgjithshme të energjisë elektrike në energije u domaćinstvu troši se da bi amvisëri shpenzohet për të mbajtur ujin održavali toplu vodu u bojleru, regulišite të ngrohtë në bojler. Për ta përdorë në termostat na temperaturi između 50°C mënyrë racionale bojlerin, rregullojeni i 55°C. termostatin në temperaturë mes 50°C dhe 55°C.

Water heater/boiler

To save energy that is used to heat water is suggested to use automatic battery for adjustment (balancing) of cold and hot water. Also if you are not at home more than one day you must turn off the boiler. Statistics show that approximately 15-30 % of total energy consumption of electrical appliances is spent to keep hot water in the boiler. To rationally use the boiler, you should set the thermostat between 50 °C to 55 ° C.

41 LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

Stufa elektrike

Gjatë zierjes duhet përshtatur temperatura adekuate dhe të vendoset kapaku i tenxheres për ta ruajtur nxehtësinë dhe shkurtuar kohën e zierjes. Kur të arrihet temperatura 100°, pra, pasi të marrë valë, uleni temperaturën. Përdorimi i enëve ekspres për zierje me avull shpejton zierjen dhe është më ekonomik. Një praktikë tjetër e mençur është të ndalet pllaka apo furra disa minuta më herët, sepse nxehtësia e akumuluar mjafton për të zier/pjekur ushqimin.

Električna peć

Tokom kuvanja treba podestiti adekvatnu temperaturu i da se postavi poklopac na šerpi da bi saćuvali toplotu i skratili vreme kuvanja. Kada se dostigne temperatura 100°, dakle, pošto prokuva, smanjite temperaturu. Upotreba ekspres lonaca za kuvanje parom ubrzava kuvanje i ekonomičnije je. Jedan pametna praksa je da se isključi rerna ili ringla nekoliko minuta ranije, jer akumulirana toplota je dovoljna za kuvanje/pečenje hrane.

Electric stoves

During cooking you should adjust the proper temperature and place the pot lid to preserve heat and shorten the cooking time. When the temperature reaches 100°C, so after simmering you should lower the temperature. The use of express pot with steam for cooking accelerates cooking and is more economical. Another smart practice is to turn off the stove plates or oven few minutes before, because the accumulated heat is sufficient to finish the cooking/ baking.

42 LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

Makina e larjes së rrobave dhe enëve Mašina za pranje veša i sudova Laundry machines and the dishwasher

Ulja e kostos që vjen nga makina Smanjenje troškova koja dolazi od Lowering the cost deriving from the e larjes së rrobave dhe enëve mašine za pranje sudova i veša zahteva laundry machines and the dishwasher kërkon shumë pak mund. Preferohet veoma malo truda. Poželjno je upotreba requires little effort. Preferably use përdorimin i ujit të vakët kur ka mlake vode kada ima mogućnosti. lukewarm water when possible. mundësi. Detergjentet në ditët e sotme Deterdženti su danas formulisani da Nowadays detergents are formulated janë të formuluara që të pastrojnë edhe čiste i sa mlakom/hladnom vodom. to clean with lukewarm /cold. Also you me ujë të vakët/ftohtë. Po ashtu të mos Takođe ne puštajte poluprazne mašine i should not turn on the laundry machine lëshohet makina gjysmë e mbushur puštajte tokom noći kada su tarife niže half full. The laundry is advised to be dhe të lëshohet gjatë natës atëherë kur done during the night when energy tariff tarifat janë më të ulëta. rates are lower.

43 PSE PLUTONI U LARGUA NGA KLUBI I SHKENCË ENERGY PLANETËVE? ZAŠTO SE PLUTON UDALJIO OD KLUBA PLANETA? WHY PLUTO LEFT THE PLANET CLUB?

Në shkollë, shumë prej neve kemi U školi, mnogi od nas smo naučili da At school most of us learned that there mësuar që janë nëntë planete në postoje devet planeta u sunčanom are nine planets on our solar system. sistemin diellor. Mirëpo, disa ndryshime sistemu. Ali, zadnje promene pokazuju But some last changes show us that të fundit tregojnë që janë vetëm tetë. sa su samo 8. Pošto se Pluton ne broji there are only eight planets. This is Kjo, pasi që Plutoni më nuk numërohet kao planeta. because Pluto is no longer a planet. si planet. Bivša- planeta je imala ovaj naziv Ex-planet held this name for so long, Ish- planeti kishte këtë emërim për mnogo vremena, i kada je misija even in the time when NASA’s mission shumë kohë, edhe atëherë kur misioni NASA, “New Horizons” lansirana 2006 New Horizons’ was launched in 2006, i NASA-s, “New Horizons” u lansua më godine, Pluton je bila planeta, prenosi Pluto was a planet. 2006, Plutoni ishte planet, transmeton BBC. BBC.

44 SHKENCË

ENERGY

Plutoni është shumë i vogël në Pluton je veoma mali, u veličini i to je Pluto is so little. It is only 1,430 miles madhësi dhe kjo ka qënë arsyeja pse bio razlog zašto je udaljen od kluba (2,302km) in diameter and that makes u hoq nga Klubi i Planeteve. Ai është Planeta. On je 2,302 kilometara u it smaller than our Moon. Pluto is 3.7 2,302 kilometra në diametër, që e bënë diametru, što je čini manjem od našeg billion miles (5.9 billion km) from the atë më të vogël se Hëna jonë. Meseca. Sun – that’s 40 times the distance the Plutoni është gjithashtu 5.9 miliarda Pluton je takođe 5.9 milijardi kilometara Earth is from it. Consequently, it was kilometra larg diellit, që i bie 40 herë daleko od sunca, što pada 40 puta the last ‘planet’ discovered and it was më larg sesa që është Toka. Ai ishte dalje nego što je Zemlja. To je zadnja so small and too far away to be seen planeti i fundit që u zbulua, dhe ishte otkrivena planeta, bila je tako mala without the aid of a powerful telescope. aq i vogël, saqë u deshën vëzhgime të da su potrebna detljna osmatranja sa The saying ‘last in, first out’ fits the detajuara me teleskop për ta gjetur. teleskopom da se pronađe. most for Pluto case. But now we can Ish-planetit të vogël më së miri i shkon Bivšoj najmanjoj planeti najbolje stoji raise the question what makes a planet shprehja “i fundit hyn, i pari del”. izraz “poslednji ulazi, prvi izlazi”. a planet? On 2006 International Union Mirëpo, tash shtrohet pyetja, se Ali sada se nameće pitanje, šta to čini of Astronomy put forward a definition çka bënë një planet të jetë i tillë? da je jedna planeta slična? U 2006, for what makes a planet; the criteria Në vitin 2006, Unioni Internacional i Internacionalna Unija Astronomije, that did Pluto fail. One of those criteria Astronomisë, përshtati një definicion të prilagodila je jednu novu definiciju, are that the planet should be inside of ri, se çka e bënë një planet një të tillë. šta čini jednu planetu sličnom. Prema the sun’s orbit, and have enough mass Sipas këtij definicioni, një planet duhet ovoj definiciji jedna planeta treba da to be roundish, and should also be të jetë brenda orbitës së Diellit, duhet bude unutar Sunčane orbite, treba warmer than -220C. të ketë masë të mjaftueshme që të jetë da dovoljno mase da bude okrugla These criteria have left Pluto outside i rrumbullakët dhe duhet të jetë më i i treba da bude toplija od -220 the planet family. Among other, ngrohtë se -220 gradë celsius. Kritere stepena celzijusa. Kriterijumi koji su temperature in Pluto can go down till këto që përjashtuan Plutonin, ku ndër udaljili Plutona, gde između ostalog -240 Celsius të tjera, temperatura shkon deri në temperatura ide do -240 stepena -240 gradë celsius. celzijusa.

45 SHKENCË

ENERGY

Hëna po largohet prej nesh Mesec se udaljava od nas Moon is moving away from us

Hëna është në lëvizje. Tash është 18 Mesec je u pokretu. Sada je 18 The moon is on the move. It’s now herë më larg nga ne, në krahasim me puta dalje od nas, u poređenju sa around 18 times further away from us largësinë që kishte kur u formua 4.5 udaljenošću koju je imala kada je than when it was formed 4.5 billion miliardë vjet më parë. formirana 4.5 milijarde godina ranije. years ago. Without the Moon, Planet Pa Hënën, planeti Tokë do të ishte i Bez Meseca, planeta Zemlja bila Earth would be unrecognizable. panjohur. Ditët do të kishin tjetër orar, bi nepoznata. Dani bi imali drugi Days would be a different length. And ndërsa edhe vetë njerëzimi mund raspored, dok i samo čovećanstvo we might not even be here – some të mos ekzistonte. BBC ka bërë një moglo bi da ne postoji. BBC je uradilo scientists believe the Moon was critical hulumtim, ku, disa shkencëtarë thonë jedno istraživanje u kojem, nekoliko for kick starting life itself. që vetë Hëna ka krijuar jetën në Tokë. stručnjaka kažu da sam Mesec je Even though the Moon is too important, Mirëpo Hëna, ndonëse kaq e stvorio život na Zemlji. it is slowly moving away from us. rëndësishme, ajo po largohet ngadalë Ali Mesec, iako veoma važan, on se According to the Apache Point nga ne. polako udaljuje od nas. Observatory in New Mexico Moon is Sipas hulumtimeve në observatorin Prema istraživanjima u observatorijumu moving away by spiraling, after every Apache Point Observatory në New Apache Point Observatory u New spin the Moon moves away from Earth. Mexico, hëna largohet duke u rrotulluar, Mexico, mesec se udaljava okretanjem, ajo pas çdo rrotullimi largohet pak nga on se posle svakog okretanja pomalo Toka. udaljuje od Zemlje.

46 SHKENCË

ENERGY

Fërkimi në mes të sipërfaqes së Tokës Trenje između površine Zemlje i The friction between the Earth’s dhe ujit të madh që ajo përmban, velike vode koju ona sadrži, čini da surface and the body of vast water it is bën që rrotullimi i saj të ngadalësohet njeno okretanje neprestano usporava, making Earth spin slowly over time. vazhdimisht, normalisht në një shkallë normalno u jednom nevidljivom For every action there is an equal and të padukshme. stepenu . opposite reaction - this is Newton’s Sipas Ligjit të Tretë të Fizikës nga Prema Trećem Zakonu Fizike od Third Law of Physics. The Earth Newton, “çdo aksion ka një reaksion”. Newtona, “svaka akcija ima jednu and the Moon are locked in a tight Rrjedhimisht, duke e ditur që Hëna reakciju”. gravitational embrace. So as the Earth dhe Toka janë të lidhur në një Samim tim, znajući da se Mesec slows down, the Moon speeds up. përqafim të ngushtë gravitacional, i Zemlja povezani u jedan tesni vijmë në përfundim, se përderisa Toka gravitacioni zagrljaj, dolazimo do ngadalëson, Hëna përshpejton. zaključka da dok Zemlja usporava, Mesec ubrzava.

47 IKONA E MUZIKËS QË FITOI ÇMIMIN KULTURË ENERGY MË TË MADH PËR LETËRSI IKONA MUZIKE DOBIO NAJVEĆU NAGRADU ZA KNJIŽEVNOST MUSIC ICON THAT WON THE GREATEST PRIZE OF LITERATURE

Dyla Bob

Para një gjysmë shekulli, Bob Dylan, Pre polovine jednog veka, Bob Dylan je Half a century ago, Bob Dylan çmendi adhuruesit e muzikës, me izluđivao ljubitelje muzike, sa njegovim shocked the music world by plugging performancat e tij me rok- kitarë. muzičkim performansama na rok gitari. in an electric guitar performances. For Për dekada me radhë ai vazhdoi Dekadama redom on je nastavio da decades he continued to surprise with të befasojë me muzikën e tij të iznenađuje sa svojom divnom muzikom his amazing music and with special mrekullueshme dhe me tekstet e i posebnim tekstovima. lyrics. veçanta.

48 KULTURË

ENERGY

Bob Dylan, nuk mungoi së befasuari edhe kur fitoi Çmimin Nobel për Letërsi, duke u radhitur njëjtë me autorët e famshëm si T. S. Eliot, Gabriel García Márquez,Toni Morrison dhe Samuel Becket. Bob Dylan, 75 -vjeçar, është muzikanti i parë që fiton Çmimin Nobel për Letërsi. Akademia suedeze e dha çmimin për Dylan për “krijimin e frazave të reja poetike brenda traditës madhështore të këngës amerikane”. Çmimi për Dylan sigurisht ishte i papritur. Atij iu deshën dy javë të pranojë çmimin, duke lënë të dyshohet që edhe nuk e dëshiron këtë çmim. Mirëpo, në një intervistë ai kishte thënë që lajmi për çmimin e fituar e la atë pa fjalë. Gjithsesi, legjenda e rokut tha që nuk mund të vinte ta merrte çmimin për shkak të angazhimeve paraprake.

Bob Dylan nije odsustvoao izneneđujući i kada je dobio Noblovu nagradu za književnost, rangirajući se istovetno sa slavnim kao T. S. Eliot, Gabriel García Márquez, Toni Morrison i Samuel Becket. Bob Dylan, 75 -godišnjak, je prvi muzičar koji dobija Nobelovu Nagradu za Književnost. Švedska Akademija je dodelila nagradu za Dylana za “stvaranje novih fraza poezije unutar veličanstvene tradicije američke pesme”. Nagrada za Dylana sigurno je bila iznenađujuća. Njemu je bilo potrebno dve nedelje da prihvati nagradu, ostavljajući sumnju da ne želi ovu nagradu. Ali, u jednom intervju on je rekao da ga je novost za dobijenu nagradu ostavilo njega bez reči. Svakako, legenda roka je rekao da ne može doći da primi nagradu zbog prethodnih angažmana. Dylan Bob Dylan also surprised the world when winning the Nobel Prize for literature, elevating him with T. S. Eliot, Gabriel García Márquez, Toni Morrison and Samuel Beckett. Dylan, 75, is the first musician to win the Nobel Prize for literature. SwedishAcademy, awarded the prize for, “creating new poetic expressions within the great American song tradition”. The prize for Dylan was unexpected. He needed 2 weeks to recognize the prize, leaving doubts that he does not want the prize. But during an interview he said that the information about the award-winning left him speechless. Rock legend said that he could not come to receive the price because of previous engagements.

49 KULTURË

ENERGY

Reagime nga të gjithë Reakcije od svih Opinions from everyone

Ngjarja më e madhe kulturore Çmimi Najveći kulturni događaj Nobelova The most important cultural event of the Nobel për Letërsi nuk u la pa u Nagrada za književnost nije ostavila year, the Nobel Prize, was debated by komentuar nga artistët me eminentë të bez komentarisanja od najeminentnijh most eminent artist around the globe. globit. Duke ngritur debatin nëse tekstet umetnika globusa. Postavljajući debatu Raising the question if the song lyrics, e këngëve duhet të vlerësohen njëjtë ako tekstovi pesama treba da se isto however brilliant, rises to the level of sikur romanet dhe poezitë për vlerat e ocenjuju kao romani i poezija za njihovu literature. New York Times has brought tyre artistike. Gazeta e famshme New umetničku vrednost. Poznate novine the opinions of some prominent writers York Times ka sjellë disa nga reagimet New York Times donela je nekoliko that celebrated Mr. Dylan’s literary e autorëve të famshëm si Stephen King, reakcija slavnih autora Stephen King, achievements, calling him “the brilliant Joyce Carol Oates dhe Salman Rushdie Joyce Carol Oates i Salman Rushdie inheritor of the bardic tradition,” adding, që uruan Dylanin për çmimin duke e koji čestitaju Dylanu za nagradu “Great choice.” cilësuar “trashëgimtari i shkëlqyer i procenjivajući “sjanog naslednika A Best- selling novelist, Jodi Picoult, traditës bardike”, dhe “zgjedhje e mirë”. Bardijske tradicije”, i “dobro rešenje”. snarkily asked, “I’m happy for Bob Kurse artistët e tjerë ngritën pyetje Dok ostali umetnici su postavili pitanje Dylan, But Does This mean I can win a nëse një tekst-shkrues, edhe pse i mirë, ako jedan teksto-pisac, iako dobar, Grammy?” mund të vlerësohet në nivel të letërsisë. može se proceniti u nivou književnosti. Literary scholars have long debated Shkrimtari Jodi Picoult, me sarkazëm Pisac Jodi Picoult, sa sarkazmom je whether Mr. Dylan’s lyrics can stand kishte komentuar “Jam i kënaqur për komentarisao “Zadovoljan sam zbog on their own as poetry, even though Bob Dylan, po a domethënë kjo që Bob Dylana, da li to znači da ja mogu his lyrics have been published in an unë mund të fitoj një Grammy?, “ ishte osvojiti jedan Grammy?, “ izrazio je on. astonishing volume of academic work. shprehur ai. Oni koji studiraju književnost dugo Books of Oxford on American Poetry Studiuesit e letërsisë për një kohë të vreme su debatovali da li tekstvovi included his song “Desolation Row,” gjatë kanë debatuar nëse tekstet e Dylana mogu opstati posebne kao 2006 edition. Dylan mund të qëndrojnë të vetme poezija, iako su njegovi tekstovi si poezi, edhe pse tekstet e tij janë objavljeni u raznim izdanjima publikuar në volume të ndryshme të akademskih poslova . punëve akademike. Knjige Oxforda za Američku Peziju Librat e Oxford për poezinë amerikane obuhvataju tekstove pesme “Desolation përfshijnë tekstet e këngës “Desolation Row” Dylana, u ediciji 2006 godine. Row” të Dylan, në edicionin e vitit 2006.

50 KULTURË

ENERGY

E gjithashtu edhe Publikimet e Takođe i Publikacije Univerziteta u And also there have been publications Universitetit të Cambrige, kanë Cambrige, su objavile “The Cambridge of Cambridge University like the publikuar “The Cambridge Companion Companion to Bob Dylan” u 2009 one “The Cambridge Companion to to Bob Dylan” në 2009, duke godini, overavajući reputaciju Bob Bob Dylan” in 2009, cementing his vërtetuar reputacionin e Bob Dylan si Dylana kao sjajnog tekstopisca . reputation as a brilliant literary stylist. tekstshkrues i mrekullueshëm. U podršci Dylanu izašao je poznati Supporting Bob Dylan, Billy Collins, a Në përkrahje të Dylan doli edhe poeti pesnik Billy Collins, rekavši da Dylan famous poet laureate, argued that Mr. i njohur Billy Collins, duke thënë që treba da se poznaje ne samo kao pisac Dylan deserved to be recognized not Dylan duhet të njihet jo vetëm si tekst tekstova nego kao i pesnik. merely as a songwriter, but as a poet. shkrues por edhe si poet. “Mnogi tekstovi nisu uvek povezani sa “Most song lyrics don’t really hold up “Shumë tekste nuk lidhen gjithmonë muzikom, i ne treba da se povežu”, without the music, and they aren’t me muzikë, dhe nuk do të duhej të rekao je Collins. “Bob Dylan je deo supposed to,” said Collins. “Bob Dylan lidheshin”, tha Collins. “Bob Dylan grupe pevača gde njihovi tekstovi, su is in the 2 percent club of songwriters bën pjesë në grupin e këngëtarëve ku interesantni i bez harmonike ili gitare, whose lyrics are interesting on the page tekstet e tyre janë interesante edhe pa ili dobrog glasa. Ja mislim da se on even without the harmonica and the harmonikë apo kitarë, apo zë të mirë. klalifikuja kao pesnik”, dodao je u guitar and his very distinctive voice. I Unë mendoj që ai kualifikohet si poet”, nastavku Collins. think it does qualify as poetry.” added kishte shtuar më tutje Collins. Collins.

51 KULTURË

ENERGY

Rreth Bob Dylan Oko Bob Dylan About Bob Dylan

Bob Dylan ka qenë për më shumë Bob Dylan je bio za više od pet dekada Bob Dylan has been more than five se pesë dekada një influencë e jedan izvanredan uticaj u muzici i u pop decades a huge influence in the music, jashtëzakonshme në muzikën dhe kulturi, ne samo sa muzičkim notama, and popular culture, not just with the në kulturën pop, jo vetëm me notat nego i sa njegovom perom. musical notes, but also with his pen and muzikore, por edhe me penën e tij. Rođen 1941 godine kao Robert Allen lyrics. I lindur më 1941 si Robert Allen Zimmerman, svoju muzičku karijeru He was born in 1941 as Robert Allen Zimmerman, karrierën e tij muzikore je započeo 1959 godine, svirajući po Zimmerman, and started his career at e nisi në vitin 1959, duke interpretuar kafanama Minnesote. 1959, interpreting in Minnesota’s café nëpër kafenetë e Minnesotas. ‘60 godine donose bum njegovog bars. Vitet ‘60 sjellin bumin e krijimtarisë së stvaralaštva, jedan odsjaj je došao 60s bring the best of his career, with a tij, një shkëlqim që erdhi bashkë me zajedno sa pretvaranjem ovog velikog glow that came along with the sparkle shndërrimin e këtij njeriu të madh në čoveka u jednog informalnog istoričara of this amazing man, into an informal një historian informal të telasheve të Amreičkih briga . historian of American Problems. Amerikës. Pesme kao “Blowin in the Wind” i “The Songs as ““Blowin in the Wind”, “The Këngë si “Blowin in the Wind” dhe “The Times They are A-Changin” pretvorile Times They are A-Changin” turned into Times They are A-Changin” u kthyen në su se u antiratne himne i pokreta za antiwar anthems, and movements for himne të antiluftës dhe të lëvizjeve për građanska prava. civil rights. të drejtat qytetare. Bob Dylan je dobio mnogo nagrada Bob Dylan, has won many prices during Bob Dylan ka fituar shumë çmime gjatë tokom njegove karijere, obuhvatajući tu his career, including Grammy Academy, karrierës së tij, përfshirë këtu çmimin i nagrade Grammy, Academy i Golden and Globe Awards. He was presented Grammy, Academy dhe Golden Globe Globe Award. On je predstavljen u Rock in the Rock and Roll Hall of Fame, in Award. Ai u prezantua në Rock and and Roll Hall of Fame 1988 godine, i 1988, and Pulitzer Prize in 2008. The Roll Hall of Fame në vitin 1988, dhe më 2008 godine je dobio prestižnu nagradu Rock Legend was also awarded the 2008 fitoi çmimin Pulitzer. Legjendës Pulitzer. Legenda Roka takođe je primio Presidential Medal of Freedom on 2012. së rokut gjithashtu iu nda edhe Çmimi i Predsedničku Nagradu Slobode od Presidencial i Lirisë nga Shtetet e Sjedinjenih Američkih Država 2012 Bashkuara të Amerikës në vitin 2012. godine.

52 KULTURË

ENERGY

Fakte interesante rreth Bob Dylan Interesantne činjenice oko Bob Dylan Interesting facts about Bob Dylan

Kur Martin Luther King mbajti e Kada je Martin Luther King održao When Martin Luther King held his famshëm “Unë kam një ëndërr”, Dylan poznati govor “Ja imam jedan san”, famous speech “I have a dream”, Dylan jo vetëm që ishte pjesë e asaj audience, Dylan ne samo što je bio deo te was part of the audience but also, in the por ishte në skenë, pak hapa larg audiencije, ali on je bio na sceni, malo stage, some steps away from him, and Martin Luther King dhe kishte kënduar koraka dalje od Martin Luther King i has sung the famous songs like ““Only këngët e famshme “Only a pawn in their pevao je poznate pesme “Only a pawn a pawn in their game” and “Blowin in game” dhe “Blowin in the wind”. in their game” i “Blowin in the wind”. the wind”.

Përdori shumë pseudonime. Ai e Upotrebio je mnoge pseudonima. On je He used many nicknames. He called quante veten Robert Milkwood Thomas, sebe nazivao Robert Milkwood Thomas, himself Robert Milkwood Thomas, Tedham Porterhouse dhe Blind Boy Tedham Porterhouse i Blind Boy Grunt. Tedham Porterhouse and Blind Boy Grunt. Në kohën kur nisi që të bënte U vremenu kada počeo da pravi svoje Grunt. At the time it started to produce disqet e tij të para ai e quante veten prve diskove on je sebe nazivao Jack his first discs called himself Jack Frost. Jack Frost. Frost. He was the author of the first anti love Ishte autori i këngës së parë me tekst Bio je autor prve pesme sa song “It Aint me, Baby” antidashuri “It Aint me, Baby”. antiljubavnim tekstom “It Aint me, Baby”. He was the founder of “Country Ai ishte krijues i “Country Rock”. Para Rock”. Before the album “Nashville albumit “Nashville Skyline”, muzika On je tvorac “Country Rock”. Pre Skyline” country music, considered as kauntri konsiderohej si një muzikë albuma “Nashville Skyline”, muzika controversy in rock music circles. konservative në rrethet e muzikës rok. kauntri se smatrala kao jedna konzervativna muzika u okrugu rok The extraordinary music that he created Muzika e jashtëzakonshme që ka muzike. never stopped him from writing, for krijuar nuk e ndaloi atë aspak që të example the roman “Tarantula” or make pikturonte, të shkruante, si për shembull Izvanredna muzika koju je stvarao nije movies as “Renaldo and Klara”. romanin “Tarantula” apo të bënte filma je sputavala da crta, piše, kao na primer si “Renaldo dhe Klara”. roman “Tarantula” ili da stvara filmove He was the first one to create and kao “Renaldo i Klara”. perform songs longer than 6 minutes. Ishte i pari që pati guximin të krijonte “Like a Rolling Stone”, song was one dhe të performonte këngë më të Bio je prvi koji imao hrabrosti da stvara of that kind. Usually at that time, songs gjata se 6 minuta. E tillë ishte “Like a i performiše pesme duže od 6 minuta. were in maximum 4 minutes in length. Rolling Stone”. Zakonisht deri në atë Slična je bila pesma “Like a Rolling kohë këngët maksimumi arrinin një Stone”. Obično do tada maksimalno He is great, and also, appreciated. It kohëzgjatje prej 4 minutash. vreme trajanja pesme je dostizala is the artist that managed in his career maksimum od 4 minuta. to win prizes such as “Oscar”, “Golden Bob Dylan është i madh dhe shumë Globes “and” Grammys “and finally the i vlerësuar. Është artisti që arriti në Bob Dylan je bio velikan i veoma Nobel. karrierën e tij të fitonte çmime të cenjen. On je umetnik koji je u svojoj tilla si “Oskar”, Golden Globes” dhe karijeri dobio slične nagrade kao i He was asked to write a song for a “Grammys” dhe së fundi Nobelin. “Oskar”, Golden Globes” i “Grammys” i Western film in which he had a small na kraju Nobelovu Nagradu. role and the song is the famous Bob Dylan iu kërkua që të shkruante një “Knocking in the heaven doors”, that is këngë për një film uestern, në të cilin Bob Dylanu je zahtevano da piše jednu now a true music symbol. kishte një rol të vogël dhe kënga që solli pesmu za jedan vestren film, u kojemje është kënga e famshme “Knocking in imao jednu malu ulogu i pesma koji je the heaven doors”, një këngë që është deneo je postala slavna “Knocking in shndërruar në një simbol të vërtetë the heaven doors”, jedna pesma koja je muzikor. pretvorena u jedan muzički simbol.

53 PËRKRAHJA E SPORTIT SI SPORT ENERGY PËRGJEGJËSI SOCIALE PODRŠKA SPORTU KAO SOCIJALNA ODGOVORNOST

SUPPORTING SPORTS AS SOCIAL RESPONSIBILITY

Arritjet e sportistëve gjithmonë kanë Dostignuća sportista uvek su bili Athlete’s achievements have always qenë frymëzim për gjeneratat e reja, nadahnuće za nove generacije, dok been an inspiration to new generations, ndërsa vetë sportistët e dalluar, janë sami primerni sportisti su pretvoreni u while athletes have become models for shndërruar në modele të rinisë dhe modele omladine i dece, podržavajući youth and children, inspiring them to fëmijëve, duke i shtyrë ata që të kenë njih da imaju snove za velika have dreams for big achievements and ëndrra për arritje të mëdha dhe t’i dostignuća i da slede te snove. to follow those dreams. ndjekin ato ëndrra. Videvši ovaj izvanredan uticaj sporta u While seeing the great impact of the Duke e parë këtë ndikim të formiranju generacija, KEDS je odlučio sport in shaping generations, KEDS jashtëzakonshëm të sportit te formësimi da podrži jedan od najslavnijih klubova has decided to support one of the i gjeneratave, KEDS ka vendosur u svim sportovima na Kosovu. famous clubs in all Kosovo sports që të përkrahë njërin nga klubet më të famshme në të gjitha sportet në Kosovë. We are talking about Team Është fjala për Klubin Basketbollistik

54 SPORT

ENERGY

“Prishtina”, që është klubi më i vjetër i kryeqytetit e njëherësh edhe më i shikuari e më i suksesshmi. Ky klub garon në Superligën e Kosovës, Balkanleague dhe FIBA Europe Cup. Në të tri këto gara KB Prishtina ka treguar sukses të pamohueshëm, duke emocionuar me mijëra tifozë anembanë vendit. Klubi Basketbollistik “Prishtina”, ka tifozët më të organizuar në Kosovë, që njihen si “Plisat”. Gjithashtu është klubi me më së shumti trofe në Kosovë. Kështu 2016-ta po përmbyllet, duke na përfshirë edhe në përkrahje të sportit kosovar, si pjesë të përgjegjësisë shoqërore bashkë me shumë projekte tjera, ku kemi marrë lëvdata dhe përgëzime.

Radi se o Košarkaškom Klubu “Priština”, koji je najstariji klub glavnog grada, ujedno najgledaniji i najuspešniji. Ovaj klub se takmiči u Superligi Kosova, Balkanleague i FIBA Europe Cup. U sva tri takmičenja KK Priština je pokazala nesumnjive rezultate, uzbuđujući hiljade navijaća širom zemlje. Košarkaški Klub “Priština”, ima najorganizovane navijače na Kosovu poznati “Plisat”. Takođe je najtrofejniji klub na Kosovu. Tako se 2016-ta završavamo u obuhvatanju i podržavanju kosovskog sporta, kao deo društvene odgovornosti zajedno sa mnogim ostalim projektima, gde smo dobili pohvale i čestitke.

“Prishtina”, which is the oldest club of the capital city and at the same time the most watched and most successful one in Kosovo. This club competes in Kosovo , Balkan League and FIBA Europe Cup. In these three races, BC Prishtina has shown undeniable success, making happy thousands of fans all over the country. Bacetball Club “Prishtina” has most organizing fans in Kosovo that are called “Plisat. Also it is the most awarded club in Kosovo. So, 2016 is being concluded with our involvement in supporting sports in Kosovo, as part of social responsibility, along with other projects, where we have received appreciations and congratulations.

55 SPORT

ENERGY

Sponsorizimet më të rëndësishme të Najvažnija sponzorisanja Most important sponsorships of 21st shekullit 21 21 veka century

Nuk ka asnjë dyshim që sporti është Nema nijedne dileme da je sport There is no doubt that sports are the shumë i ndjekur në medie. Ngjarjet veoma praće u medijima. Sportska most followed on Media. Sports events sportive po tërheqin gjithmonë e më događanja uvek sve više privlače are attracting more and more important shumë personalitete të rëndësishme važne personalitete i drage za publiku. and beloved personalities for the dhe të dashura për publikun. Në U svetu možemo videti mnoge važne public. We can see that many important botë mund të shohim që shumë liga lige koje nebi mogle delovati bez leagues in the world cannot operate të rëndësishme nuk do të mund të sponzorisanja. without sponsorships. vepronin pa sponsorizim. Neke od najvažnijih sponzorisanja u 21 Some of the most important Disa nga sponsorisimet më të veku su, Barclay’s Premier Englaska sponsorships of 21st century are: rëndësishme në shekullin 21, janë Liga, u fudbalu, Heineken Cup u ragbi, Barclay’s Premiere League, in English Barclay’s Premier Liga Angleze, në NPower Test Series u kriketu i dr. football, Heineken Cup in Rugby, futboll, Heineken Cup në ragbi, NPower Nekoliko stadiona sa velikim svetskim NPower Test Series in Cricket. Test Series në krikët, etj. renomeom takođe su izgrađeni sa Some important stadiums in the world Disa stadiume me renome të madhe podrškom raznih kompanija i nose are built due to the supports of big botërore po ashtu janë ndërtuar me ime sponzora, kao na primer, Walker’s companies and hold the names of përkrahjen e kompanive të ndryshme Stadium - Leicester City, Emirate’s sponsorships, for example walker’s dhe mbajnë emrin e sponsorëve, si për Stadium – Arsenal, Reebok Stadium Stadium - Leicester City, Emirate’s shembull, Walker’s Stadium - Leicester - Bolton Wanderers, Allianz Arena – Stadium – Arsenal, Reebok Stadium City, Emirate’s Stadium – Arsenal, Bayern Munich i dr. - Bolton Wanderers, Allianz Arena – Reebok Stadium - Bolton Wanderers, Manchester United dobija po 80 miliona Bayern Munich. Allianz Arena – Bayern Munich etj. dolara svake godine od kompanije Manchester United receives 80 million Manchester United merr nga 80 milionë vozila Chevrolet da bi nosili logo ove dollars annually from Chevrolet Car dollarë për çdo vit nga kompania e kompanije u sportskim dresovima. Company to show the Company’s logo veturave Chevrolet, për të mbajtur 192 miliona dolara godišnje dobija Real on sportswear. logon e kësaj kompanie në veshjet Madrid odAdidasa samo što koristi Real Madrid receives 192 million a sportive. sporstku odeću proizvedenu iz ove year from Adidas because it uses the 192 milionë dollarë në vit i merr Real kompanije. Tu ne ulazi i plaćanje Fly sportswears from this Company. Madrid nga Adidas vetëm pse përdor Emirates ovoj ekipi što nosi njihov logo Here it is not included the fee that veshjet sportive të prodhuara nga kjo na prsima. football club takes from Fly Emirates kompani. Këtu nuk është e përfshirë for showing their logo on the t-shirts edhe pagesa që i bën Fly Emirates këtij Sa druge strane Nike se opredelio na sportswear. ekipi që e mban logon e tyre në gjoks. ugovorima pojedinačnog sponzorisanja, dajući tako po 60 miliona dolara On the other hand, Nike is focused Në anën tjetër Nike është përqendruar godišnje košarkašu Micheal Jordan, on individual sponsorship contracts, në kontrata sponsorizime individuale, dok 30 miliona za njegovog kolegu giving 60 million a year to basketball duke i dhënë kështu nga 60 milionë Lebron James, jedan doživotni ugovor. player Micheal Jordan, and 30 million dollarë në vit basketbollistit Micheal Od ove kompanije Cristiano Ronaldo to his colleague Lebron James in a non Jordan, ndërsa 30 milionë për kolegun dobija 21.7 miliona dolara, malo više od definite term contract. e tij Lebron James, në një kontratë të svog rivala Lionel Messi koji dobija 20 From this Company Cristiano Ronaldo përjetshme. miliona od Adidasa. receives, 21.7 million dollars, slightly Nga kjo kompani Cristiano Ronaldo more than his rival Lionel Messi that merr 21.7 milionë dollarë, pak më receives 20 million euro from Adidas. shumë se rivali i tij Lionel Messi,që merr 20 milionë nga Adidas.

56 SPORT KESCO NË VITIN 2017 ME ARKA MODERNE KESCO ENERGY KESCO SA MODERNIM BLAGAJNAMA U 2017 KESCO WITH MODERN TELLER WINDOWS IN 2017

Sportelet e arkave të KESCO-s kanë Šalteri blagajna u KESCO su dobili KESCO’s teller windows are more marrë pamje moderne, duke ofruar në moderan izgled, pružajući istovremeno modern now, providing also better të njëjtën kohë edhe komunikim më të i bolju komunikaciju sa potrošačima. communication with customers. mirë me konsumatorët. “Modeli su dizajnirani da bi omogućili “The models are designed to enable “Modelet janë dizajnuar për të podobnost i modernizaciju prostora da the adaptation and modernization of mundësuar përshtatjen dhe bi obezbedili efikasnije i transparentnije the space in order to ensure more modernizimin e hapësirës për të usluge za potrošače. I osoblje sada ima efficient and transparent services for siguruar shërbime më efikase dhe bolje uslove za rad”, kaže Arton Tahiri, consumers. Also the staff has better transparente për konsumatorët. Edhe rukovodilac Službe za Objkete u KEDS/ conditions of work, “ said Arton Tahiri, stafi në arka tashmë ka kushte më KESCO. head of the Facilities Services at KEDS të mira të punës”, tha Arton Tahiri, Renoviranja su završena u rekordnom / KESCO. udhëheqës i Shërbimeve të Objekteve roku, dok nije uopšte uticalo na rad Repairs were completed in record time, në KEDS/KESCO. sa strankama. Promene su vidljive, ali while there is no work with the parties Riparimet kanë përfunduar në afat kako kaže Tahiri, “maksimalno smo was affected. Changes are visible, but rekord, përderisa nuk është afektuar se trudili da se očuvaju originalne as Tahiri says “we were very careful to fare puna me palë. Ndryshimet janë karakteristike”. preserve the original features.” të dukshme, por siç thotë Tahiri, “jemi Radovi su izvršeni od radnika The works were carried out by the përkujdesur maksimalisht që të ruhen Departmana za Održavanje, koji su bili Maintenance Department workers, who karakteristikat origjinale”. maksimalno angažovani da to završe were highly committed to finish them Punët janë kryer nga punëtorët e što brže. as quickly as possible. Departamentit të Mirëmbajtjes, të cilët I potrošačima sada je lakše da For customers now it is easier to janë angazhuar maksimalisht që ato të izvršavaju svoje usluge. perform their services. përfundojnë sa më shpejt. Edhe konsumatorët tani e kanë më të lehtë për të kryer shërbimet e tyre.

57 SPORT KESCO

ENERGY

“Sviđa mi se ova promena. Mogućnost “I like this change. The communication “Po më pëlqen ky ndryshim. Mundësia komuniciranja sa službenicima blagajne and services with cashiers now is e komunikimit me zyrtarët e arkave tani sada je lakša i usluge su brže, kaže easier and faster , said Ajete Krasniqi, a është më e lehtë dhe shërbimet janë potrošačica”, Ajete Krasniqi, iz Prištine. customer in Prishtina. më të shpejta’, ka thënë konsumatorja, Za službenika KESCO-a, koji rade na KESCO officials, who work at teller Ajete Krasniqi, nga Prishtina. šalterima, rad sa potrošačima je sada windows, now working with customers Për zyrtarët e KESCO-s, të cilët direktniji i komunikacija je efektnija. is more straightforward and far more punojnë në sportele, puna me “Rad sa strankama sada i dalje će biti effective communication, said Edona konsumatorë tash është më e efektniji i kontakt direktniji’, rekla je Hoxha, an official in the main cash office drejtpërdrejtë dhe komunikimi më Edona Hoxha, službenik u centralnoj in Prishtina. efektiv. blagajni u Prištini. Works will continue during 2017 in other “Puna me palë tani e tutje do të jetë më Rad će se nastaviti i tokom 2017 districts, in order to fulfill KESCO’s efektive dhe kontakti i drejtpërdrejtë’, ka godine u ostalim distriktima, sa ciljem mission, which is building a strong thënë Edona Hoxha, zyrtare në arkën ispunjavanja misije KESCO-a, što partnership with customers. qendrore në Prishtinë. je izgradnja snažnog partneriteta sa Puna do të vazhdojë edhe gjatë vitit potrošačima. 2017 nëpër distriktet tjera, me qëllim përmbushjen e misionit të KESCO-s, që është ndërtimi i partneritetit të fuqishëm me konsumatorët.

58 KEDS KEDS RINIA ACADEMY DIPLOMOI GJENERATA E TRETË KESCO ENERGY E KEDS ACADEMY DIPLOMIRALA TREĆA GENERACIJA KEDS AKADEMIJE THIRD GENERATION OF KEDS ACADEMY GRADUATES

Pas edukimit teorik dhe praktik 1- Nakon 1 godišnjeg praktičnog i After one year of theoretical and vjeçar tregut të punës iu shtuan edhe teorijskog obrazovanja, tržištu rada su practical education, tens of Kosovo’s dhjetëra të rinj e të reja kosovarë të dodata i destak mladih kosovara kojima youth are ready for the labor cilëve u janë ofruar njohuritë më të su pružena najnaprednija znanja u market, equipped with the most avancuara për çështjet energjetike pitanjima energetike i menadžmenta. advanced knowledge on energy and dhe të menaxhimit. Desetak kosovskih studenata i učenika management. Dhjetëra studentë e nxënës su 14 novembra 2016 su opremljeni sa Tens of Kosovan students on kosovarë më 14 nëntor 2016 janë međunarodnim priznatim sertifikatima. November 14th, 2016 received pajisur me certifikata të njohura Ovo se desilo nakon njihovog their certificates that are recognized ndërkombëtarisht. Kjo ndodhi pas diplomiranja u KEDS Akademiji III internationally. This happened after diplomimit të tyre në KEDS Academy u jednoj velićanstvenoj ceremoniji their graduation in KEDS Academy III in III në një ceremoni madhështore të održanoj u hotelu “Emerald”. a ceremony held in Emerald Hotel. mbajtur në hotelin “Emerald”. “Ovi studenti ulaze u jednu novu fazu “These students are entering a new “Këta studentë po hyjnë në një fazë njihovog života pripremljeni na najbolji phase of their lives, prepared in the të re të jetës së tyre të përgatitur në mogući način. Oni su svesni za izazove best way possible. They are aware of mënyrën më të mirë të mundshme. koji ih čekaju, kao i znaju da je ovo the challenges ahead, and they know Ata janë të vetëdijshëm për sfidat samo početak jednog dugog putovanja. that this is just the beginning of a long që i presin, sikurse e dinë që ky Treba da budu ponosni i odgovorni”, journey. They should be proud and është vetëm fillimi i një rrugëtimi të rekao je g. George Karagutoff, also responsible”, said Mr. George gjatë. Duhet të jenë krenarë dhe Generalni Direktor KEDS-a. Karagutoff, General Director of KEDS. të përgjegjshëm”, tha z. George Karagutoff, Drejtor Gjeneral i KEDS-it.

59 KEDS KEDS ACADEMY RINIA

ENERGY

“Mundësinë që u është dhënë, ata “Mogućnost koja im je data oni treba da ”The opportunity that they have duhet t’ia kthejnë shoqërisë. Nuk ka vrate društvu. Nema boljeg načina da been given should be used towards mënyrë më të mirë që t’i shpaguhesh se isplatiš društvu nego da budeš jedan betterment of the society. There is no shoqërisë se sa të jesh një qytetar odgovoran građanin koji predstavlja better way to give back to the society i përgjegjshëm që paraqet vlera të prave vrednosti”, dodao je on. than being a responsible citizen vërteta”, shtoi ai. Započeta 2013 godine, KEDS who represents true values”, added E nisur në vitin 2013, KEDS Academy Akademija je sada ispunila svoju Karagutoff. tashmë ka përmbushur misionin e saj misiju i ide dalje u pravcu daljeg Launched in 2013, KEDS Academy dhe po sheh tutje drejt avancimit të napredovanja. has already fulfilled its mission and it is mëtutjeshëm. Četvrta generacija se priprema da aiming to expand it further. Gjenerata e katërt po përgatitet të počne ubrzo, dok su dosadašnja The fourth generation is preparing to nisë së shpejti, përderisa arritjet e dostignuća čine svakog da se dobro start soon, while the achievements to deritashme e bëjnë secilin të ndihet oseća. Olakšan i pun optimizma za date make us all proud. mirë. I lehtësuar dhe plot optimizëm budućnost kosovske omladine je i Content and full of optimism for the për të ardhmen e rinisë kosovare është ideator KEDS Akademije, g. Mesut future of Kosovo’s youth is also one edhe ideatori i KEDS Academy, z. Serhat Dinç, ujedno i član Izvršnog of the creators of KEDS Academy, Mesut Serhat Dinç, njëherësh anëtar i Borda KEDS-a. Mr. Mesut Serhat Dinc, who is also a Bordit Ekzekutiv të KEDS-it. “Kao jedan od osnivača KEDS member of KEDS Executive Board. “Si një nga themeluesit e KEDS Akademije ponosan sam da vidim kako “As one of the founders of KEDS Academy jam krenar të shoh se si ajo ono što je bila inicijativa dobre volje Academy I am proud to see how our që ishte një iniciativë e vullnetit të mirë, danas se pretvara u jedan trenutak goodwill initiative today is turning into a sot po shndërrohet në një monument uspeha, dok kao primer služi u celom monumental success, and this example suksesi, përderisa si shembull po svetu”, rekao je g. Dinç. is being followed throughout the world”, ndiqet gjithandej nëpër botë”, tha “Izreka legendarnog Nelsona Mandele said Mr. Dinc. z.Dinç. :‘Obrazovanje je najače oružje koje The saying of legendary Nelson “Thënia e legjendarit Nelson možeš da upotrebiš da bi promenio Mandela that “Education is the greatest Mandela:‘Edukimi është arma më e svet,’ je vodilja za akademiju. Mi smo weapon that you can use to make a fortë që mund ta përdorësh për ta otvorili vrata za omladinu Kosova change in the world” is the path of the ndryshuar botën,’ është rrugëtregues da bi se pripremili sa potrebnim academy. We opened our doors to the për akademinë. Ne hapëm dyert për sposobnostima i sa jednim pristupom Kosovan youth to prepare them with të rinjtë e të rejat kosovarë që të koji čini promene ”, podvukao je g. the necessary skills and ideas that will përgatiten me aftësi të nevojshme dhe Dinç. make a difference”, said Mr. Dinc. me një qasje që e bëjnë ndryshimin”, nënvizoi z. Dinç.

60 KEDS KEDS RINIA ACADEMY

ENERGY

KEDS Akademy që sot është programi më i avancuar në fushën e Përgjegjësisë Shoqërore, sa i përket sektorit të edukimit, nuk do të ishte i mundur të realizohej pa mbështetjen e pakursyer të kompanive Limak dhe Çalik. “Kosova zë një vend të veçantë në zemrat tona dhe ne e vlerësojmë shumë mikpritjen që kemi hasur këtu. Ndërsa, rinia kosovare është pasuria më e vlefshme e këtij vendi të ri dhe kjo është arsyeja që KEDS Academy ka marrë mbështetje të padiskutueshme prej nesh”, tha z. Nihat Ozdemir, Kryetar i Bordit të Limak Holding. “Dëshira jonë për të kontribuar në Kosovë nuk është vënë asnjëherë në pyetje, por për të kontribuar në talentet më të vlefshëm është privilegj dhe shpërblim që mbush zemrat tona. Suksesi që po tregojnë pjesëtarët e KEDS Academy është tregues që kjo ishte ide e qëlluar dhe rruga e duhur”, theksoi z. Ozdemir.

KEDS Akademije koja je danas najnapredniji program u oblasti Društvene Odgovornosti što se tiče sektora obrazovanja, ne bi bilo moguće da se ostvari bez nepoštedne podrške kompanija Limak i Çalik. “Kosovo zauzima jedno posebno mesto u našim srcima i mi veoma mnogo procenjujemo vašu dobrodošlicu koju smo zatekli ovde. Dok, kosovska omladina je najvrednije bogatsvo ove mlade zemlje i ovo je razlog što je KEDS Akademija dobila neizmernu podršku od nas”, rekao je g. Nihat Ozdemir, Predsednik Bordia u Limak Holding. “Naša želja da doprinesemo na kosovu nikad nije dovedena u pitanje, ali da bi doprineli u najvrednijim talentima je privilegija i nagrada koja ispunjava naša srca. Uspeh koji pokazuju učesnici KEDS Akademije je pokazatelj da je to bila prava ideja i potreban put”, naglasio je g. Ozdemir.

Today KEDS Academy is the most advanced program in the field of Social Responsibility in the education sector which would not have been possible without the generous support of companies Limak and Calik. “Kosovo holds a special place in our hearts and we greatly appreciate the hospitality we encountered here. Kosovo’s youth is the most valuable asset of this new country and this is why KEDS Academy received unquestionable support from us”, said Mr. Nihat Ozdemir, Chairman of Limak Holding. “Our desire to contribute in Kosovo was never questionable, but to contribute in the most valuable talented students it is a privilege and a reward that fills our hearts. The success that members of KEDS Academy are showing is an indication that the Academy was a good idea and the right path”, stressed Mr. Ozdemir.

61 KEDS KEDS ACADEMY RINIA

ENERGY

Përkrahja ishte e pa-rezervë edhe nga kompania Çalik. “Përgjatë karrierës sonë profesionale, ne mësojmë shumë dhe përpiqemi ta ndryshojmë vetveten. Këtë nuk e bëjmë vetëm të jemi të suksesshëm, por për t’u lënë trashëgim edhe një botë më të mirë gjeneratave të ardhshme. Mënyra më e mirë për të kontribuuar për gjeneratat e reja, është përmes mbështetjes së arsimimit të tyre. Për këtë në e vlerësojmë KEDS Academy dhe gjithmonë do të mbështesim arsimimin në këtë vend të bukur”, tha z. Ahmet Çalik, kryetar i Bordit të KEDS-it dhe udhëheqës i Çalik Holding. “Ju them të jini krenarë për vetveten dhe përgatituni të zotëroni të ardhmen”, shtoi z.Çalik, duke iu drejtuar studentëve që po diplomonin.

Podrška je bila bez-rezervna i od kompanije Çalik. “Tokom naše profesionalne karijere, mi učimo mnogo i pokušavamo da promenimo sebe. Ovo ne činimo samo da bi bili uspešni, nego da ostavimo u nasledstvu i jedan bolji svet budućim generacijama. Najbolji način da doprinesemo budućim generacijama, je preko podrške njihovom obrazovanju. Zbog ovoga mi procenjujemo KEDS Akademiju i uvek čemo podržavati obrazovanje u ovoj lepoj zemlji”, rekao je g. Ahmet Çalik, predsednik Borda u KEDS-u i rukovodilac u Çalik Holding. “Kažem vam da budete ponosni na sebe i pripremite se da upravljati budućnost”, dodao je g.Çalik, obraćajući se studentima koji su diplomirali.

The support from Calik Company was also unconditional. “During our professional careers, we learn a lot and we try to better ourselves. We don’t do this just to become more successful but to also leave behind a better world for future generations. The best way to contribute for the young generations is by supporting their education. This is why we appreciate KEDS Academy, and we will continue to support it without any hesitation, said Mr. Calik head of KEDS board and CEO of Çalik Holding. “Be proud of yourself and prepare to conquere the future”, added Mr. Çalik, addressing to graduating students.

62 KEDS KEDS RINIA ACADEMY

ENERGY

Edhe Qeveria e Kosovës vazhdimisht I Vlada Kosova je neprestano The Government of Kosovo is ka shprehur përkrahjen për akademinë. izražavala podršku za akademiju. consistently praising the academy. “At a “Në kohën kur Kosova po bën hapa të “U vremenu kada Kosovo čini velike time when Kosovo is taking big steps in mëdhenj në sektorin e energjisë, tani korake u sektoru energije, sada the energy sector, now more than ever më shumë se kurrë na duhen kuadro više nego ikada potrebni su nam we need prepared cadres in this sector. të përgatitur në këtë sektor. KEDS pripremljeni kadrovi u ovom sektoru. KEDS Academy is doing just this and Academy po e bën këtë dhe unë i KEDS Akademija radi to i ja sam I am grateful and I commend this jam mirënjohës dhe e përgëzoj për zahvalan i čestitam na ovoj inicijativi”, initiative”, said Minister of Economic këtë iniciativë”, tha ministri i Zhvillimit rekao je ministar Ekonomskog Razvoja, Development, Mr. Blerand Stavilenci. Ekonomik, z.Blerand Stavileci. g. Blerand Stavileci. KEDS Academy began in 2013 and KEDS Academy ka filluar në vitin 2013 KEDS Akademija je počela 2013 the first generation was based on me gjeneratën e parë që u bazua në godine sa prvom generacijom koja providing theoretical and practical ofrimin e njohurive teorike e praktike je zasnovana na pružanju teorisjkih i knowledge to young Kosovans in të rinjve kosovarë në aspektin teknik praktičnih znanja mladima sa Kosova technical and industrial aspects. dhe industrial. Ideja ishte të përgatiten u tehničkom i industrijalnom gledištu. The idea was to prepare students studentë liderë, të cilët do të ishin pjesë Ideja je bila da se pripreme studenti to become leaders, who will be an e rëndësishme e vendimmarrjes dhe lideri, koji bi bili važan deo donešenja important part of decision-making and kontribues të fuqishëm në ekonominë odluka i snažni doprinos u privredi strong contributors to the economy. The e vendit. Të gjithëve iu krijua mundësia zemlje. Svima je stvorena mogućnost possibility to work in KEDS with regular që të punonin në KEDS me kontrata të da rade u KEDS sa redovnim radnim working contracts was given to all of rregullta pune. ugovorima. them.

KEDS Academy u themelua në KEDS Akademija je osnovana KEDS Academy was founded in partneritet me Ministrinë e Arsimit të u partnertstvu sa Ministarstvom partnership with the Kosovo Ministry Kosovës, Universitetin e Prishtinës Obrazovanja na Kosovu, Univerzitetom of Education, University of Prishtina “Hasan Prishtina” dhe Universitetin u Prištini “Hasan Prishtina” i “Hasan Prishtina” and Bogazici Boğaziçi të Stambollit. Tashmë afro 150 Univerzitetom Boğaziçi u Istanbulu. University in Istanbul. To date, more të rinj janë të përgatitur për tregun e Sada oko 150 mladih su pripremljeni than 150 students have taken the punës dhe janë pjesë e rëndësishme e za tržište rada i njegov važan su deo. opportunity to be part of the KEDS tij. Një pjesë e konsiderueshme e tyre Jedan dobar broj njih su sada radnici Academy, becoming more prepared for tashmë janë punëtorë të KEDS-it. KEDS-a. the labor market and are an important part of it. A considerable proportion of Akademia ka ardhur duke e zgjeruar Akademija je dolazila proširujući them now work in KEDS. fushë-veprimtarinë sa i përket polje- delatnosti što se tiče partnera partnerëve dhe studentëve. Tashmë, i studenata. Sada, osim Univerziteta The Academy has been expanding pos Universitetit të Prishtinës, partnerë Prištine, partneri su svi ostali javni its field of operations in terms of janë edhe të gjitha universitetet tjera univerziteti Kosova, dok je u četvrtoj partnerships and student participants. publike të Kosovës, përderisa në generaciji, koja se predviđa da počne Now, in addition to the University of gjeneratën e katërt, që parashihet të tokom sledećih nedelja, imaćemo Prishtina, all other public universities startojë gjatë javëve në vijim, do të ketë studente iz svih ovih univerziteta, kao i in Kosovo are also partners, while the studentë nga të gjitha këto universitete, iz srednjih elektrotehničkih škola širom fourth generation, which is expected to sikurse nga shkollat e mesme zemlje. start in the coming weeks, will gather elektroteknike anekënd vendit. students from all the universities, as well as students from technical high schools from around the country.

63 ENERGY STUDENTËT ZGJERUAN NJOHURITË KEDS KEDS ACADEMY ENERGY PROFESIONALE NË STAMBOLL TË TURQISË STUDENTI PROŠIRILI PROFESIONALNA ZNANJA U ISTANBULU U TURSKOJ THE STUDENTS EXPANDED THE PROFESSIONAL KNOWLEDGE IN ISTANBUL OF TURKEY

Një grup studentësh të përzgjedhur të Jedna grupa odabranih studenata A group of selected students of KEDS Academy të gjeneratës së tretë, treće generacije KEDS Akademije, na the KEDS Academy from the 3rd së fundmi vizituan qytetin e Stambollit, kraju su posetili grad Istanbul, da bi generation visited recently the city për të zgjeruar më tej njohuritë e tyre dalje proširili svoja praktična i teorijska of Istanbul, with the aim in further teorike dhe praktike. znanja. expanding their theoretical and practical knowledge. Gjatë kësaj vizite të organizuar Tokom ove posete organizovana od nga KEDS, studentët vizituan KEDS, studenti su posetili sedište During this visit organized by KEDS, Universitetin Boğaziçi, selitë e prestižnih kompanija Limak i Çalik i students visited the headquarters of kompanive prestigjioze Limak dhe mnoga druga mesta da bi sa blizine prestigious companies Limak and Çalik, dhe shumë vende të tjera për videli najnovija razvijanja u ovoj Çalık and many other venues to see të parë nga afër disa nga zhvillimet industriji. from up close some of the newest më të reja të kësaj industrie. developments in the industry.

Në Universitetin Boğaziçi ata patën Na Univerzitetu Boğaziçi oni su imali In Boğaziçi University they had the mundësi që të mësojnë më shumë mogućnost da nauče više o ovoj opportunity to learn more about this për këtë institucion, historinë e tij, instituciji, njenu istoriju, departmane, institution its history, departments, departamentet, programet dhe profilet program i profile koji se nude. programs and profiles offered here. që ofrohen. U laboratorijama ovog univerziteta, In the laboratories of this university, Në laboratorët e këtij universiteti, për studenti su održali jedno predavanje they held a lecture about possible studentët u mbajt një ligjëratë lidhur u vezi sa mogućim nesrećama sa accidents with electrical equipment and me aksidentet e mundshme në pajisjet električnom opremom i bezbednosti na the importance of safety at work place. elektrike dhe rëndësinë e sigurisë në radnom mestu. vendin e punës.

65 KEDS KEDS ACADEMY

ENERGY

Në një leksion tjetër tepër atraktiv, ata U jednoj lekciji, oni su upoznati sa In another lecture, they were u njohën me efektet e komunikimit efektima profesionalnog komuniciranja. introduced to the effects of professional profesional, ku u angazhuan edhe vetë communication. ata. Tokom posete u Limak, studente je dočekao g. Serhat Dinç, Zamenik During the visit in Limak, students Gjatë vizitës në Limak, studentët Generalnog Direktora u Limak Energy, were welcomed by Mr. Serhat Dinç, u pritën nga z. Serhat Dinç, koji je član Izvršnog Borda u KEDS i Deputy General Director of Limak Zëvendësdrejtor i Përgjithshëm i tvorac KEDS Akademije. G. Dinç je Energy, and also a member of the Limak Energy, i cili është anëtar i prezentovao kompaniju, govorio je i o Executive Board of KEDS and creator Bordit Ekzekutiv të KEDS dhe krijues projektima energije i investicije koje oni of KEDS Academy. Mr. Dinc offered a i KEDS Academy. Z. Dinç prezantoi imaju po celom svetu. presentation of the company, spoke kompaninë, ku foli edhe për projektet about energy projects and investments e energjisë dhe investimet që ata kanë “Mi smo veoma srećni što radimo sa they have around the world. në mbarë botën. vama. Komuniciranje sa mladima je prijatnije. Mi smo otvorili vrata za vas. “We are very happy to work with you. “Ne jemi shumë të lumtur që punojmë Činimo maksimum da vas motivišemo, Communication with young people me ju. Komunikimi me të rinjtë është i kada vidimo vaše uspehe mi smo is much more pleasant. We have shumë më i këndshëm. Ne kemi hapur veoma srećni što radimo sa vama “, opened the doors for you. We are dyert për ju. Po bëjmë maksimumin për rekao je g.Dinç. doing the maximum so that you are t’iu motivuar, dhe kur shohim sukseset more motivated and when we see your tuaja, ne jemi shumë të lumtur që successes we are very happy that we punojmë me ju”, tha z.Dinç. are working with you”, said Mr. Dinc.

66 KEDS KEDS ACADEMY

ENERGY

Në një diskutim interaktiv, z.Dinç U jednoj interaktivnoj diskusiji, g.Dinç In an interactive discussion, Mr. Dinc angazhoi nxënësit duke i kërkuar angažovao je učenike zahtevajući engaged the students asking them atyre mendimin e tyre në lidhje me njihovo mišljenje u vezi sa programom their opinion about the KEDS Academy programin e KEDS Academy, nëse ata KEDS Akademije, da li bi oni promenili program and whether they would do të ndryshonin diçka në program, për nešto u programu, za njihove planove change something in the program and planet e tyre për të ardhmen, dhe se si u budućnosti, kao kako oni vide KEDS for their future plans and how they see ata e shohin KEDS-in nga jashtë. iz vana. KEDS from outside.

Në një vizitë në kompaninë Çalik, Z. U jednu posteu u kompaniji Çalik, In another visit at Calik company, Mr. Ridvan Aktürk, Drejtori i Përgjithshëm i G. Ridvan Aktürk, Generalni Direktor Ridvan Akturk, General Director of kompanisë YEDAŞ Energy, ai i informoi kompanije YEDAŞ Energy, informisao YEDAŞ Energy Company, informed studentët kosovarë për bizneset dhe je kosovske studente o biznisu i the Kosovar students about this investimet e Çalik, pjesë e së cilës investicijama u Çalik, deo čiji je i businesses and investments of Çalik, është edhe YEDAŞ. YEDAŞ. part of which is also YEDAŞ.

Për më tepër, studentët dhe zyrtarët Što više, studenti i zvaničnici KEDS-a In addition, students and officials of e KEDS po ashtu vizituan vende dhe takođe su posetili i kulturne spomenike KEDS also visited many places and monumente kulturore të qytetit të grada Istanbula. cultural monuments of the city of Stambollit. Istanbul. Ova poseta je ostavila izvanredan Këto vizita u lanë përshtypje të utisak na sve. This left an outstanding impressions on shkëlqyeshme të gjithëve. them.

67 KEDS KEDS ACADEMY

ENERGY

“Udhëtimi ishte shumë mirë i “Putovanje je bilo veoma dobro “It was a very well organized trip organizuar dhe ne kishim mundësi të organizovano i mi smo imali and we the opportunity to see how a shihnim se si një kompani e madhe mogućnosti da vidimo kako jedna velika large company should be organized. duhet organizuar. Unë jam shumë e kompanija treba da se organizuje. Ja I am very happy to be part of KEDS lumtur që jam pjesë e KEDS Academy sam veoma srećna što sam deo KEDS Academy and I am very pleased that dhe jam shumë e kënaqur që jam pjesë Akademije i veoma sam zadovoljna I had the chance to be part of this e këtij udhëtimi.”, tha Erandë Reçica, što sam deo ovog putovanja.”, rekla journey, “said Eranda Reçica, student studente e KEDS Academy. je Eranda Reçica, student KEDS of KEDS Academy. Akademije. Të njëjtën përshtypje kishte edhe një The same impressions had also pjesëtar tjetër i akademisë, Lorik Peci. Isti utisak je imao i jedan drugi član another member of the academy, Lorik akademije, Lorik Peci. “Poseta Peci. “Visit of historic monuments, “Vizita e monumenteve historike, Boğaziçi University campus and large Universitetit Boğaziçi dhe kompanive istorijskih spomenika, Univerzitetu companies, made this visit simply të mëdha, e bëri këtë udhëtim thjesht Boğaziçi i velikim kompanijama, učinilo wonderful. Thank you KEDS for this të mrekullueshëm. Faleminderit KEDS je ovo putovanje prosto divnim. Hvala offered opportunity”, he said. për mundësinë e dhënë. ” KEDS-u za pruženu mogućnost. ” This was the third time that members of Kjo ishte hera e tretë që anëtarët e Ovo je bio treći put da članovi KEDS KEDS Academy visit Istanbul. Similar KEDS Academy vizitojnë Stambollin. Akademije posećuju Istanbul. Slične visits were organized also for the first Vizita të ngjashme ishin organizuar posete su organizovane za prvu i drugu two generations. edhe për gjeneratën e parë dhe të dytë generaciju akademije. të akademisë. The visit was the end of the program Ova poseta je bila završetak programa for the third generation, while KEDS is Kjo vizitë ishte përfundimi i programit treće generacije, dok KEDS radi making intensive preparations to start të gjeneratës së tretë, përderisa KEDS na pripremama za početak četvrte with fourth generation, which will start është duke bërë përgatitjet për fillimin e generacije, koja se očekuje da ubrzo soon. gjeneratës së katërt, që pritet të fillojë počne. së shpejti.

68 PËRVOJA NË KEDS ACADEMY, SHTYTJE DHE KEDS ACADEMY ENERGY MOTIVIM PËR STUDIMET PASUNIVERSITARE ISKUSTVO U KEDS ACADEMY, PODSTREK I MOTIVACIJA ZA POSTUNIVERZITETSKE STUDIJE EXPERIENCE IN KEDS ACADEMY, A MOTIVATION FORCE FOR POSTGRADUATE STUDIES

Disa studentë të KEDS Acadamy Nekoliko studenata KEDS Academy Some students of KEDS Academy kanë fituar të drejtën për shkollim dobili su pravo na postuniverzitets- are offered the possibility for pasuniversitar. Këtë ua ka bërë ko školovanje. To im je omogućio postgraduate education. This was të mundur marrëveshja mes sporazum između Univerziteta made possible by the agreement Universitetit të Prishtinës me disa u Prištini sa nekoliko evropskih between the University of Prishtina nga universitetet evropiane. Një univerziteta. Jedna pomoć za njih je and some European universities. ndihmesë për ta ka qenë edhe bilo i iskustvo koje su imali u A contribution to that was the përvoja që kanë pasur në KEDS KEDS Academy. experience that they have gained at Academy. O ovome govore sami studenti KEDS Academy. Për këtë flasin vetë studentët Students talk about this.

Alketa Sahiti, studente e gjeneratës Alketa Sahiti, student prve Alketa Sahiti, student of the first së parë generacije generation

Duke qenë pjesë e KEDS Academy Pošto sam bila deo KEDS Academy Being part of KEDS Academy and dhe e punësuar për dy vite me i zaposlena dve godine zaredom u employed for two years in KEDS, have radhë në KEDS, përvojat e mia KEDS, moja iskustva su povećana i grown and developed my theoretical janë rritur dhe zhvilluar si nga ana razvijana kao u teoriskoj i praktičnoj and practical experiences. At the same teorike ashtu praktike. Në të njëjtën strani. Istovremeno, ja sam nastavila time I continued with my postgraduate kohë, unë kam vazhduar edhe me sa postuniverzitetskim studijama, studies, initially at the University studimet pasuniversitare, fillimisht početno u Univerzitetu u Prištini, dok of Prishtina, while currently I am në Universitetin e Prishtinës, ndërsa aktuelno završavam zadnji semestar completing the final semester of Master aktualisht jam duke përfunduar studija Master, na University of Science Studies at University of Science and semestrin e fundit të studimeve and Technology (NTNU) u Djovik, Technology (NTNU) in Gjovik, Norway. Master, në University of Science Norveška. The lessons learned during the lectures and Technology (NTNU) në Gjovik, Dobijena nastava tokom predavanja in KEDS Academy have considerably Norvegji. u KEDS Academy su olakšali na eased the postgraduate studies, since Mësimet e marra gjatë ligjëratave në značajan način postuniverzitetskim we have already established a base. KEDS Academy kanë lehtësuar në studijama, pošto smo mi već stvorili masë të konsiderueshme studimet jednu bazu. pasuniversitare, pasi që ne veçse kishim krijuar një bazë.

69 KEDS KEDS ARGËTIM ACADEMY

ENERGY

Ky ndikim pozitiv ka qenë i vërejtur Ovaj pozitivni uticaj je primićen još više This positive effect was observed edhe më shumë gjatë kësaj periudhe tokom ovog vremenskog perioda kada even more during this time that I am kohore që jam duke qëndruar në boravim u Norveškoj. Dobijena znanja staying in Norway. The knowledge Norvegji. Njohuritë e marra gjatë tokom ovog perioda će mnogo uticati gained during this period will impact kësaj periudhe do të ndikojnë shumë u mom profesionalnom razvoju nakon on my professional development after në zhvillimin tim profesional pas završetka, znanja koja će unaprediti i completion, and this knowledge gained përfundimit, njohuri që do të avancojnë dalje moj rad u KESCO nakon povratka will further enhance my performance in edhe më tutje punën time në KESCO na Kosovu. KESCO after returning to Kosovo. pas kthimit në Kosovë.

Goneta Peçani, studente e Goneta Peçani, student prve Goneta Peçani, first generation gjeneratës së parë generacije student

Si studente e Fakultetit të Inxhinierisë Kao student Fakulteta Električne i As a student of the Faculty of Electrical Elektrike dhe Kompjuterike dhe Kompjuterske Inžinjerije i učesnica prve and Computer Engineering and a pjesëtare e gjeneratës së parë të generacije KEDS Akademije, mogu member of the first generation of KEDS KEDS Academy, mund t’ju them reći da je program KEDS Akademije Academy, I can tell you that the KEDS se programi i KEDS Academy i kompletiran potom i posetama u Academy program with the visits in the kompletuar pastaj edhe me vizitat në kompanijama za distribuciju električne companies for electricity distribution kompanitë për distribuimin e energjisë energije u Turskoj i Univerzitetu in Turkey and Boğaziçi University, elektrike në Turqi dhe Universitetin Boğaziçi, omogućili su mi da povežem have enabled me to relate theory and Boğaziçi, më kanë mundësuar që teoriju i praksu u oblasti elektroener- practice in the field of electro energy. t’i ndërlidh teorinë dhe praktikën në getike. Sve ovo mi je dalo podstrek All this has given me a motivation and lëmin e elektroenergjetikës. E tërë kjo i motivaciju da mislim na dalje force to think about further professional më ka dhënë shtytje dhe motivim për profesionalno osposobljavanje, stvar training, and immediately after të menduar për aftësim të mëtejmë koju sam, odmah nakon dobijene receiving the title Bachelor of Science profesional, gjë që, menjëherë pas titule Bachelor Nauka Električne i in Electrical Engineering, I got enrolled marrjes se titullit Bachelor i Shkencave Kompjuterske Inžinjerije, registrovala in Master studies at the University of të Inxhinierisë Elektrike, jam regjistruar sam se u Univerzitetu Prištine za Prishtina. As a selected student by ne Universitetin e Prishtinës për vijimin nastavak studija na nivou Master. the Faculty of Electrical and Computer e studimeve në nivelin Master. Si Kao odabrani student od Fakulteta Engineering, I am currently in the last studente e përzgjedhur nga Fakulteti i Električne i Kompjuterske Inžinjerije, semester in Norwegian University of Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike, sada trenutno pohađam zadnji Science and Technology, which to tani aktualisht vijoj semestrin e fundit semestar u Norveškom Univerzitetu me is a new and a very rewarding ne Universitetin Norvegjez për Shkencë za Nauku i Tehnologiju, što za mene je experience. dhe Teknologji, që për mua është një jedno novo iskustvo i veoma korisno. After finishing the semester at NTNU përvojë e re dhe shumë e dobishme. Nakon završetka semestra u NTNU, I will continue another semester at Pas përfundimit të semestrit në NTNU, nastaviću još jedan semestar na University of Prishtina to graduate and do të vazhdoj edhe për një semestër Univerzitetu Prištine da bi završila at the same time I will continue working në Universitetin e Prishtinës për të diplomsku temu i istovremeno da in KEDS as engineer at the Master përfunduar temën e diplomës dhe nastavim sa radom u KEDS kao Plan department. njëkohësisht do të vazhdoj punën në inžinjer u Departmanu za MasterPlan. KEDS si inxhiniere në Departamentin për MasterPlan

70 KEDS KEDS ARGËTIM ACADEMY

ENERGY

Genc Baruti, student i gjeneratës së Genc Baruti, student druge Genc Baruti, second generation dytë generacije student

Së pari do të falënderoja KEDS-in Prvo želim da zahvalim KEDS-u što mi First I would like to thank KEDS for që më dha mundësinë të isha pjesë je dao mogućnost da budem deo KEDS giving me the opportunity to have been e KEDS Academy, e po ashtu edhe Academy, e po ashtu edhe punonjës i part of KEDS Academy, as well as punonjës i kësaj kompanie prestigjioze. kësaj kompanie prestigjioze. employees of this prestigious company. Sa i përket përvojës që kam marr nga Sa i përket përvojës që kam marr nga Regarding the experience that I KEDS Academy, por edhe nga puna KEDS Akademije, ali i za posao koji had in KEDS Academy, but also the që kam bërë ne KEDS, mund të them sam radio u KEDS, mogu slobodno work I did in KEDS, I can say that all lirisht, se gjithë dijeninë që kam marrë, reći, sve znanje koje sam dobio, čini the knowledge that I have gained is po bëhet me kuptimplote me ligjëratat mi se razumljivije u predavanjima koje becoming more meaningful with the që momentalisht jam duke i ndjekur në trenutno pohađam u lectures that I am currently attending in studimet pasuniversitare. postuniverzitetskim studijama. postgraduate studies.

Ardi Latifaj, student i gjeneratës së Ardi Latifaj, student treće Ardi Latifaj, third generation tretë generacije student

Gjithmonë dedikimi dhe fati të sjellin Uvak namena i sreća donose uspeh. Dedication and luck always bring suksesin. Kështu më ndodhi mua kur Tako se desilo meni kada sam postao success. So it happened to me when u bëra pjesë e KEDS Academy. E član KEDS Akademije. Svo to iskustvo I became part of KEDS Academy. All gjithë ajo eksperiencë që mora për plot koje sam dobio punih devet meseci, the experience I had for nine months, nëntë muaj, sigurisht që më bën më të sigurno mečine akademski uzdizanim i of course, advanced me academically ngritur akademikisht dhe njëkohësisht ujedno moje iskustvo se više prošireno. and also expanded my experience. eksperienca ime u zgjerua më shumë. Predavanja na engleskom jeziku i Lectures in English from Boğaziçi Ligjëratat në gjuhën angleze nga profesori iz Univerziteta Boğaziçi University professors also helped me profesorët e Universitetit Boğaziçi imali su efekta i na podizanju nivoa advance my English proficiency. Doing patën efekt edhe në ngritjen e nivelit të enegleskog jezika. an internship for two months in a giant gjuhës angleze. Da vršiš praksu za dva meseca u company such as KEDS, of course is a Të bësh një praktikë për dy muaj në jednoj gigantnoj kompaniji kao što je privilege. një kompani gjigante siç është KEDS, KEDS, sigurno je privilegija. During the internship I was able to sigurisht që është privilegj. Tokom vremena interšipa imao sam meet KEDS workers and it was a Gjatë kohës së intershipit pata mundësi mogućnosti da upozman radnike pleasure to work, discuss and learn të njoh punëtorët e KEDS-it dhe ishte KEDS-a i bilo je zadovoljstvo, da from them. kënaqësi të punoje dhe të diskutoje me pričam i naučim od njih. Finally, my success in KEDS Academy ta, dhe kam mësuar shumë nga ta. Na kraju moj uspeh u KEDS Akademiji brought me another success, a Së fundmi suksesi im në KEDS poslao me je u jedan drugi uspeh, success that gave me the opportunity Academy më dërgoi në një sukses uspeh koji mi je dao mogućnost da to continue studies abroad, more tjetër, sukses që më dha mundësinë nastavim studije van zemlje, tačnije u precisely in the University of Lodz in që të vazhdoj studimet jashtë vendit, Univerzitetu Lodz-a u Polskoj. Osećam Poland. I feel lucky to have been part me saktë në Universitetin e Lodz-it në se srećnim što sam bio deo ove of this academy. Poloni. Ndjehem me fat që kam qenë akademije. pjesë e kësaj akademie.

71 MESAZHET E PUNËTORËVE PËR URIME ARGËTIM ENERGY FESTAT E FUNDVITIT PORUKE RADNIKA ZA PRAZNIKE NA KRAJU

EMPLOYEE WISHES FOR HOLIDAYS

Qasja pozitive dhe angazhimi Pozitivan pristup i maksimalno In our company, every day we see maksimal në krye të detyrës , është angažovanje na čelu zadatka je jedna a more positive approach of our një nga pikat me të cilat mburremi me od tačaka sa kojom se ponosimo sa coworkers towards a better service for bashkëpunëtorët tanë. našim kolegama. our consumers, as well as maximum Përgjegjësia në kryerjen e punëve të Odgovornst u izvršavanju svakodnevnih commitment in performing the set tasks. përditshme është obligim i të gjithëve, poslova je obaveza svih, to nam čini da Responsibility in the daily performance kjo na bën të ndihemi të vlerësuar se osećamo procenjeni i potrebni za is an obligation of all of us, it makes us dhe të nevojshëm për mbarëvajtjen e napredak kompanije. feel appreciated and it is necessary for kompanisë. Za izazove i uspehe u radu govore the progress of the company. Për sfidat dhe sukseset në punë flasin radnici preko poruka za novogodišnje Workers talk about their daily punëtorët nëpërmjet mesazheve për praznike. experience at work, through messages festat e fundvitit. for the Holidays.

Sebahudin Shaqiri Sebahudin Shaqiri udhëheqës ekipi në mirëmbajtjen e rrjetit në rukovodilac ekipe održavanja u Distriktin e Gjilanit Distriktu Gnjilana

Përvoja ime është e gjatë në mirëmbajtjen e Moje iskustvo je dugo u održavanju mreže u rrjetit në Distriktin e Gjilanit. Natyra e punës Distriktu Gnjilana. Priroda posla je teška, jer është e vështirë , sepse lidhet me kushte se povezuje sa raznim vremenskim uslovima të ndryshme atmosferike dhe në lartësi i u velikim visinam, ali ovaj posao zajedno të mëdha, por këtë punë se bashku me sa mojim kolegama, izvršavamo sa željom i kolegët e mi, e bëjmë me dëshirë dhe me posvećenošću, jer naša misija i KEDs-a je da përkushtim, sepse misioni ynë dhe i KEDS-it potrošačima obetbedimo redovno napajanje është që konsumatorëve t’u sigurojmë električnom energijom. Svaki naš obavljen furnizim të rregullt me energji elektrike. Çdo posao, doprinosi da naši potrošači budu punë e jona e përfunduar, kontribuon që zadovoljni sa našim uslugama, zato smo konsumatorët tanë të jenë të kënaqur me ponosni za posao koji radimo. shërbimet tona, prandaj ne jemi krenarë për punën që bëjmë. Srečni praznici drage kolege, sreća, zdravlje i srećnost neka nas uvek prati! Urime festa kolegë te dashur, fati, shëndeti dhe lumturia na priftë gjithmonë!

Sebahudin Shaqiri the maintenance team leader in the District of

I have a long experience in the network maintenance of District of Gjilan. The nature of the work is hard, because we have to deal with different weather conditions and work on high altitudes, but together with my friends, we do this job willingly and with dedication, because ours and KEDS’ mission is to provide a regular electricity supply for consumers. Each of our tasks contributes that our customers are satisfied with our services, so we are proud of the work we do.

Happy Holidays my dear colleagues, may luck, health and happiness always be with us!

72 ARGËTIM URIME

ENERGY

Naim Restelica Naim Restelica koordinator i Prishtina II koordinator Priština II

Mund të konstatoj se viti 2016 ishte një Mogu da konstatujem da je 2016 godina bila vit me shumë sfida dhe peripeci, por falë jedna godina sa puno izazova i peripetija, mbështetjes së menaxhmentit kemi arritur t’i ali zahvaljujući podršci menadžmenta uspeli kalojmë ato. Për rezultatet e arritura përgjatë smo da to prevaziđemo. Za postignute vitit 2016, mund të them se ishin rezultate të rezultate tokom 2016, mogu reći da su bili kënaqshme, ku ka hapësirë për përmirësime, zadovoljavajući rezultati, zainteresovani dhe jemi të interesuar që ky rezultat të rritet smo da se ovaj rezultat poveća u nastavku. në vazhdimësi. Për këto rezultate të arritura, Za ove postignute rezultate, nesumnjivo padyshim një falënderim të veçantë duhet jednu posebnu zahvalnost treba adresirati ta adresojmë te punëtorët e terrenit, të terenskim radnicima, koji su sa velikom cilët me përkushtimin më të madh arrijnë t’i posvećenošću uspevaju da ispune podnete përmbushin objektivat e parashtruara. objektive.

Uroj festat e fundvitit të gjithë punonjësve Čestitam novogodišnje praznike svim të KEDS-it duke ju dëshiruar fat e shëndet radnicima KEDS-a želeći im sreću i në 2017-tën. Gjithashtu falënderoj zdravlje u 2017. Takođe zahvaljujem kompaninë për besimin dhe mbështetjen kompaniji na poverenju i podršci tokom gjatë gjithë vitit 2016. cele 2016.

Naim Restelica cordinator Prishtina II

I can say that 2016 was a year with many challenges and obstacles, but thanks to the support of management we managed to overcome them. The results achieved during 2016 were satisfactory, where there is room for improvement, and we are committed to grow that success continuously. For the results achieved, of course special thanks must be addressed for the fieldworkers, who with great devotion achieve to meet the targets set.

Happy Holidays to all KEDS employees wishing you luck and health in 2017. I also thank the company for their trust and support throughout 2016.

Valdin Zeka dhe Behxhet Mustafa Valdin Zeka dhe Behxhet Mustafa lexues/shkyçës Distrikti i Prishtinës čitać/isključivać Distrikt Prištine

Mesazhi ynë është i përbashkët, ashtu siç e Naša poruka je zajednička, kao što imamo i kemi edhe punën të përbashkët. zajednički rad. Me punë dhe qasje pozitive arrihet rezultati, Sa radom i pozitivnim pristupom postižu e rezultatet të bëjnë të ndjehesh krenar dhe se rezultati, a rezultati urade da se osećaš të shtojnë vullnetin për punë. ponosnim i daje volju za rad.

Urojmë të gjithë popullin e Kosovës për Čestitam narodu Kosova i želim dobrobit mirëqenie dhe prosperitet në vitin 2017! i napredak u 2017 godini! Živeli! Gëzuar!

Valdin Zeka dhe Behxhet Mustafa meter readers/disconnection Prishtina District

Our message for this holidays reflects the work we do. With a positive approach to work, the good results are achieved, and the good results make you feel proud and motivate you more.

We wish all the people of Kosovo health and prosperity in 2017! Cheers!

73 URIME ARGËTIM

ENERGY

Fisnik Ibraj Fisnik Ibraj lexues/shkyçës, Distrikti i Pejës čitać/isključivać Distrikt Peći

Mendoj që çelësi i suksesit në profesionin Mislim da je ključ uspeha u našoj profesiji tonë është qasja dhe sjellja ndaj pristup i ponašanje prema potrošaču. I zbog konsumatorit. Dhe për këtë i kam vënë vetes toga sam sebi postavio glavni zadatak i detyrë kryesore dhe angazhim maksimal maksimalno angažovanje za ostvarivanje për realizimin e detyrave të parashtruara. podnetih zadataka.

Uroj që vitin që vjen të kemi sa më shumë Želim da u godini koja dolazi da imamo suksese dhe të gjithë kolegëve dhe što više uspeha i svim mojim kolegama konsumatorëve të mi, ju dëshiroj shëndet i potrošačima, želim zdravlje i srećni dhe gëzuar festat! praznici!

Fisnik Ibraj meter reader/disconnection, Prishtina District

I think that the key to success in our profession is the approach and behavior towards customers. And for this I have given myself a duty to give the utmost commitment to perform best the given tasks.

I wish many successes in the coming year for all my colleagues and customers wishing health them a very Happy Holidays!

Elvir Kolloni Elvir Kolloni lexues/shkyçës, Distrikti i Prizrenit čitać/isključivać Distrikt Prizrena

Për të gjithë ju miq, kolegë dhe Za sve moje prijatelje, kolege i saradnike, bashkëpunëtorë, urime Viti i Ri 2017! srećna Nova 2017 Godina! Uroj që ky vit të jetë vit i ndryshimeve për të Želim da ova godina bude godina promena mirë për të gjithë. na bolje za sve. Viti që po e lëmë pas, ishte një vit i punës Godinu koju ostavljamo iza, bila je dhe sakrificës sonë të përbashkët. Caku jedna godina rada i našeg zajedničkog kryesor i yni ka qenë arritja në maksimum požrtvovanja. Naš glavni cilj je bio postizanje i objektivave, ku falë një angazhimi të na maksimum objektiva, gde zahvaljujući jashtëzakonshëm të përbashkët dhe të zajedničkom i neumornom izvanrednom palodhshëm të ekipit tonë, të gjitha këto angažovanju naše ekipe, svi ovi objektivi objektiva janë arritur me sukses. Besoj su postignuti uspehom. Verujem i nadam dhe shpresoj që viti 2017, do të jetë viti i se da će 2017 godina biti godina pozitivnih rezultateve pozitive në punë. rezultata na radu.

Gëzuar! Živeli!

Elvir Kolloni meter reader/disconection Prishtina District

For all you friends, colleagues and associates, Happy New Year 2017! May this year be a year of change for the better for everyone. The year we left behind was a year of work and success. Our main goal was to reacg in maximum our targets, which thanks to an extraordinary joint commitment of our team, all these objectives are successfully achieved. I believe and hope that 2017 will be a year of positive results at work.

Cheers!

74 ARGËTIM URIME

ENERGY

Lulzim Qeriqi dhe Afrim Reshani Lulzim Qeriqi dhe Afrim Reshani lexues/shkyçës, Distrikti i Ferizajit, čitać/isključivać Distrikt Uroševac, Poddistrikt Nëndistrikti i Shtimes Štimlje

Viti 2016 ishte ndër vitet më sfidues të Godina 2016 je bila jedna od najizazovnijih punës në KEDS, pasi së bashku me godina rada u KEDS, pošto smo zajedno menaxhmentin në fillim të vitit kishim caktuar sa menadžmentom na početku godine një cak prej 100% në arkëtim, që në fillim odredili cilj od 100% u naplati, koji je dukej i paarritshëm dhe shumë sfidues, napočetku izgledao nedostižnim i veoma mirëpo të gjithë së bashku ishim pajtuar që izazovnim, ali svi zajedno smo se složili da me angazhim maksimal mund të arrihet ky maksimalnim angažovanjem možemo postići qëllim. Dhe tash kur jemi në fund të vitit dhe ovaj cilj. Sada kada smo na kraju godine i bëjmë një përmbledhje të gjithë asaj që ishte radimo jedan sažetak svega onoga što je diskutuar në fillim të vitit, vërtetohet që puna diskutovano na početku godine, potvrđuje se e mirë dhe angazhimi, me të vërtetë sjellin da rad i dobro angažovanje, zaista donose rezultate të mira. dobre rezultate. Vlerësimi i punës tonë nga ana e Vrednovanje našeg rada od strane menaxhmentit është motivim për të vazhduar menadžmenta je motivacija za nastavljanje me rezultate edhe më të mira . Mendoj sa još boljim rezultatima. Mislim da će 2017 që 2017-ta patjetër do të jetë një viti i nesumnjivo biti jedna uspešna godina, pošto suksesshëm, pasi tashmë kemi vendosur smo postavili dobre temelje za rezultate themele të mira për rezultate gjatë këtij viti. tokom ove godine.

Lulzim Qeriqi dhe Afrim Reshani meter reader/disconnection District of Ferzaj, Subdistrict of Shtime

2016 was one of most challenging years in KEDS, as together with the management at the beginning of the year we set a target of 100% in collection. This at first seemed unattainable and very challenging, but together we agreed that with the maximum commitment this goal can be achieved. And now when we are at the end of the year and make a recapitulation of all that was discussed at the beginning of the year, it is proved that good work and commitment can really bring good results. Appreciation of our work by the management is a motivation to continue with even better results. I think that 2017 will definitely be a successful year, as we have already established good foundations with this year results.

Valon Shyti Valon Shyti lexues/shkyçës, Nëndistrikti Rahovecit, čitać/isključivać Podistrikt , Gjakovë Djakovica

Jam i lumtur që punoj e kontribuoj në këtë Ja sam srećan što radim i doprinosim u ovoj kompani prestigjioze. prestižnoj kompaniji. Duke qenë se edhe më parë kam punuar Pošto sam i ranije radio ovu profesiju në këtë profesion (elektricist), dhe falë (elektrićar), zahvaljujuči podršci od strane mbështetjes nga ana e kolegëve dhe kolega i menadžmenta kompanije, dobio menaxhmentit të kompanisë, kam fituar sam potrebna znanja u vezi sa radom koji njohuritë e duhura lidhur me punën që e bëj vršim u KEDS, kao i mnogi izazovi koji se në KEDS, si dhe shumë sfida që kanë të tiču posla, bili su mnogo lakši zahvaljujući bëjnë me punën, kanë qenë me të lehta falë neizmernoj podršci osoblja i kompanije mbështetjes së padiskutueshme të personelit uopšte dhe kompanisë në përgjithësi. Živeli! Gëzuar!

Valon Shyti meter reader/disconection District of Rahovec, Gjakove

I am happy to work and contribute for this prestigious company. Having worked also before in this profession (electrician), and thanks to support from colleagues and management of the company, I have gained the necessary knowledge about the work that I do in KEDS. Therefore, challenges dealing with work, have been easier thanks to the support of staff and the company in general. I want to thank KEDS that offers us favorable conditions of work.

Cheers and Happy New Year!

75 KEDS KEDS URIME ARGËTIM ACADEMY

ENERGY

Mehdi Neziri Mehdi Neziri lexues/shkyçës, Distrikti i Mitrovicës čitać/isključivać Distrikt Mitrovice

Puna, kanë thënë e mban njeriun. Dhe unë Rad, rekli su održava čoveka. I ja verujom u besoj në këtë dhe mund të shtoj që edhe e to i mogu dodati da to čini i srećnim. bënë të lumtur. Objektive i obaveze ozbiljno prihvatam. Objektivat dhe obligimet i marr seriozisht. Saradnja sa kolegama je prioritet i to uvek Bashkëpunimin me kolegë e kam prioritet ispoštujem. Moj cilj je učinak od 100 odsto. dhe e respektoj gjithmonë. Qëllim e kam performancën në 100 për qind. Srećna 2017-a i želim vam dobro zdravlje! Gëzuar 2017-ta e qofshi me shëndet e të mira!

Mehdi Neziri meter reader/disconection

It is said that work keeps the man alive. And I believe in this and I might add that it even makes you happy. I take goals and commitments seriously. Collaborating with colleagues is my priority and I always respect it. It is my goal to perform at 100%.

Happy 2017 and all the best!

Gezuar 2017

76 FAKTE PËR KRISHTLINDJET ARGËTIM ENERGY ČINJENICE OKO BOŽIĆA CHRISTMAS FACTS

Të gjithë e dimë se dita e Svi znamo da je Dan Božića dan kada We all know that Christmas is Krishtlindjeve është dita që festohet se slavi rođenje Isusa Krista, celebrated for the sake of Jesus lindja e Jezu Krishtit, por jo të gjithë Ali ne svi znamo značaj nekoliko birthday. e dimë domethënien e disa gjërave stvari koje obeležavaju Božič, kao But not everyone know the meaning që simbolizojnë Krishtlindjet, si psh, n.pr. Božićna jelka, deda mraz, of few things that symbolize pema e Krishtlindjes, Babadimri, čarape deda mraza, koliko ljudi u Christmas, such as Christmas tree, çorapet e Babadimrit, sa njerëz në svetu slavi ovaj praznik? Santa Claus, socks, how many botë festojnë këtë festë? people around the world celebrate this holiday?

Disa nga faktet më interesante: Nekoliko najintersantnijih činjenica: Some of interesting facts:

Francezët në vitin 1886 bënë dhuratën 1. Francuzi su 1886 godine 1. The French gave the biggest më të madhe të Krishtlindjeve napravili najveći Božićni poklon ikada. Christmas present ever in 1886. It was ndonjëherë. Ajo ishte Statuja e Lirisë që To je bio Kip Slobode koji su poklonili the Statue of Liberty, and they gave it ia dhuruan Shteteve të Bashkuara të Sjedinjenim Američkim Državama. to the United States of America. (The Amerikës. Francezët kanë një statujë të Francuzi imaju jedan sličan kip, ali French have a similar statue too, a ngjashme, por më të vogël në Paris. manji u Parizu. smaller one, in Paris.)

2. Babadimri në të vërtetë ishte një 2. Deda Mraz je u stvari bio jedan 2. Santa Claus was a real Saint. He has shenjtor. Ai kurrë nuk ka jetuar në Polin svetac. On nikad nije živeo na never lived in the North Pole as legend e Veriut, siç thotë legjenda. Santa Severnom polu, kako kaže legenda. says. He lived in Myra in the 300s BC, Clause ose Shën Nikolla ka jetuar në Santa Clause ili Sveti Nikola živeo je u in Myra what’s now Turkey, and this Myra të Turqisë në vitet e 300- ta, e ky Myra u Turskoj u godinama 300 i sada place now it’s called Demre. vend tani quhet Demre. se ovo mesto zove Demre. 3. That “Xmas” stems from Greece. The 3. “Xmas” rrjedh nga Greqia. Në Greqi 3. “Xmas” potiče iz Grčke. U Grčkoj “X” Greek “X” is a symbol for Christ. “X” simbolizon Krishtin. simbolizuje Hrista. 4. Riga, Latvia was home to the first 4. Në kryeqytetin e Letonisë, në 4. U prestonici Letonije, u Riga je decorated Christmas tree. The year was Riga është dekoruar pema e parë ukrašena prva Božićna jelka u 1510 1510. About 36 million Christmas trees e Krishtlindjeve në vitin 1510. Tash, godine. Sada, se oko 36 miliona are produced each year on Christmas rreth 36 milionë pemë të Krishtlindjeve Božićnih jelki proizvodi u farmama tree farms. prodhohen çdo vit në plantacionet e Božićnih jelki. pemëve të Krishtlindjeve.

77 ARGËTIM KEDS ENERGY ACADEMY

5. Shkopi i Jezusit apo sheqeri i 5. Štap Isusa ili nadvijen šečer, je jedan 5. The Candy Cane is one of the most kërrusur, është një nga simbolet më od najpoznatijih simbola Božića. To familiar symbols of Christmas. It dates të njohura të Krishtlindjes. Ajo daton datira još od 1670 godine u Evropi, back to 1670 in Europe but didn’t që nga viti 1670 në Evropë, por nuk ali nije predstavljena u SAD do 1800 appear in the U.S. until the 1800s. The u shfaq në SHBA deri në vitin 1800. godine. Oblik koji mi vidimo danas, u treat we see today, where the shape is Trajtën që ne shohim sot, në formën e formi štapa kojim Isus ćuva svoje stado, Jesus’s hook to shepherd his lambs and kërrabës së Jezusit me të cilin kulloste dok boja i linije simbolizuju čistoću i the color and stripes hold significance qengjat e tij, ndërsa ngjyra dhe vijat žrtvovanje Isusa. Ovaj oblik je postao for purity and Christ’s sacrifice, became simbolizojnë pastërtinë dhe sakrificën e uobičajen sredinom godina 1900. common in the mid 1900s. Krishtit. Kjo trajtë u bë e zakonshme në mesin e viteve 1900. 6. Priča za Božićne čarape počinje kada 6. The Christmas Stocking got its start su tri neudate devojke obesile oprane when three unmarried girls did their 6. Tregimi për çorapet e Krishtlindjeve čarape u odžaku da bi ih osušile. One laundry and hung their stockings on fillon kur tri vajzat e pamartuara varin se nisu mogle udati jer nisu imale the chimney to dry. They couldn’t marry çorapet e lara në oxhak për t’i tharë. miraza. Ali Sveti nikola, koji je znao beacause they had no dowry. But St. Ato nuk mund të martoheshin, sepse njihovo stanje postavio je jedan džak sa Nicholas, who knew of their plight, put nuk kishin pajën. Por Shën Nikolla, zlatom u svakoj čarapi i ujutro devojke a sack of gold in each stocking and in i cili e dinte gjendjen e tyre, vendosi su se probudile da bi otkrile da one the morning the girls awoke to discover një thes prej ari në çdo çorape dhe në sada imaju miraz i mogu se udati. they had dowry’s. They could marry. mëngjes vajzat u zgjuan për të zbuluar se ato tashmë kishin pajën dhe mund të 7. Najpopularnija Božić pesma je” We 7. The most popular Christmas martoheshin. Wish You a Merry Christmas” (Želimo Song ever is We Wish You a Merry vam Srećan Božić). Kaže se da pesma Christmas. The song can be traced 7. Kënga më e popullarizuar e potiće iz Engleske, ali njen autor i back to England, but its author and Krishtlindjes është” We Wish You a kompozitor su nepoznati. composer remains unknown. Merry Christmas” (Ju dëshirojmë Gëzuar Krishtlindjet). Kënga thuhet se ka origjinën nga Anglia, por autori dhe kompozitori i saj është i panjohur.

78 KEDS ENERGY ACADEMY www.keds-energy.com www.kesco-energy.com