Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Adına Sahibi / Owned on Behalf of Institute of Black Sea Studies by Prof
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü adına sahibi / Owned on behalf of Institute of Black Sea Studies by Prof. Dr. Mehmet OKUR Editörler / Editors Prof. Dr. Mehmet OKUR Yrd. Doç. Dr. Yüksel KÜÇÜKER Yrd. Doç. Dr. Volkan AKSOY Yayın Kurulu/ Editorial Board Prof. Dr. Dmitry D. Vasiliev / Rusya Bilimler Akademisi Doğu Araştırmaları Enstitüsü Prof. Dr. Gocha TSETSKHLADZE / Melbourne Üniversitesi Prof. Dr. Gökhan KOÇER / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Haşim KARPUZ / Karatay Üniversitesi Prof. Dr. İ. Hakkı DEMİRCİOĞLU / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Kadir SEYHAN / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Kemal ÜÇÜNCÜ / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet OKUR / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Mesut ÇAPA / Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Murat ARSLAN / Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Ömer İskender TULUK / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Ramazan ÖZEY / Marmara Üniversitesi Prof. Dr. R. SHUKUROV / Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Prof. Dr. David McDonald / Wisconsin Üniversitesi Prof. Dr. Necmettin AYGÜN / Aksaray Üniversitesi Doç. Dr. Bayram SEVİNÇ / Karadeniz Teknik Üniversitesi Assoc. Prof. Emanuel Plopeanu / Constanta Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa Zeki ÇIRAKLI / Karadeniz Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Bahadır GÜNEŞ / Karadeniz Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Murat AŞÇI / Karadeniz Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Volkan AKSOY / Karadeniz Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Yüksel KÜÇÜKER / Karadeniz Teknik Üniversitesi Dil Sorumluları Yrd. Doç. Dr. Badegül CAN EMİR Yrd. Doç. Dr. Tuncer YILMAZ Danışma Kurulu / Advisory Board Prof. Dr. A. Mevhibe COŞAR / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Barış ÖZDAL / Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Bernt BRENDEMOEN / Oslo Üniversitesi Prof. Dr. Bilgehan Atsız GÖKDAĞ / Kırıkkale Üniversitesi Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ / Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Enis ŞAHİN / Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Faruk BİLİCİ / Inalco Üniversitesi Prof. Dr. Feridun EMECEN / 29 Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. Hakan KIRIMLI / Bilkent Üniversitesi Prof. Dr. Hikmet ÖKSÜZ / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. İbrahim TELLİOĞLU / Ondokuz Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. İlhan EKİNCİ / Ordu Üniversitesi Prof. Dr. Kenan İNAN / Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet TEZCAN / Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet ZAMAN / Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Mirian MAKHARADZE / Tiflis Devlet Üniversitesi Prof. Dr. Nedim İPEK / Ondokuz Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. Oktay BELLİ / İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Peter Benjamin GOLDEN / Rutgers Üniversitesi Prof. Dr. Selçuk URAL / Kafkas Üniversitesi Prof. Dr. Sergey P.Karpov / Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Prof. Dr. Ülkü ELİUZ / Karadeniz Teknik Üniversitesi Doç. Dr. Sezai BALCI / Giresun Üniversitesi Doç. Dr. Şahin DOĞAN / Akdeniz Üniversitesi Doç. Dr. Yalçın SARIKAYA / Giresun Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Ferdi KESİKOĞLU / Bülent Ecevit Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. M. Reşat SÜMERKAN / Karadeniz Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Osman EMİR / Karadeniz Teknik Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Serkan DEMİREL / Karadeniz Teknik Üniversitesi Okt. Veysel USTA / Karadeniz Teknik Üniversitesi KAREN Directory of Open Access Journals (DOAJ), Central and Eastern European Online Library, International Institute of Organized Research (I2OR), Academic Resource Index, MLA International Bibliography, Türk Eğitim Endeksi, Eurasian Scientific Journal Index (ESJI), AcademicKeys, International Innovative Journal Impact Factor (IIJIF), ASOS Indeks ve Scientific Indexing Services (SIS) indeksleri tarafından taranan uluslararası hakemli akademik bir dergidir ve senede iki kez yayımlanır. Dergide yayımlanan makalelerin sorumluluğu yazarlarına aittir. KAREN is a peerreviewed journal indexed by Directory of Open Access Journals (DOAJ), Central and Eastern European Online Library, International Institute of Organized Research (I2OR), Academic Resource Index, MLA International Bibliography, Türk Eğitim Endeksi, Eurasian Scientific Journal Index (ESJI), AcademicKeys, International Innovative Journal Impact Factor (IIJIF), ASOS Indeks and Scientific Indexing Services (SIS) and published twice in each year. Authors are responsible for the content of their work. Kapak ve Logo / Cover and Logo Prof. Dr. Ömer İskender TULUK Sayfa Düzeni / Page Layout Yrd. Doç. Dr. Yüksel KÜÇÜKER Düzelti / Redaction Doç. Dr. Bahadır GÜNEŞ Yazışmalar / All Correspondence Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Karadeniz Teknik Üniversitesi, Kanuni Kampüsü, 61080, Trabzon / Türkiye Institute of Black Sea Studies Karadeniz Technical University, Kanuni Campus, 61080, Trabzon /Turkey Tel: +90 462 377 42 37 Fax: +90 462 325 86 88 http://www.ktu.edu.tr/karen http://dergipark.gov.tr/karen [email protected] [email protected] ISSN: 2458-7680 E-ISSN: 2458-9705 Aralık / December 2017, Trabzon, TÜRKİYE Baskı / Printing Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası Tel: +90 462 377 21 44 İÇİNDEKİLER / CONTENTS* Bahadır GÜNEŞ Borçalılı Şair Zərgər Musa ve Şiirleri 1-16 The Poet of Borcali Zərgər Musa and his Poems Salih KAYMAKÇI Güncel Arkeolojik Bulgular Işığında Giresun İlinin Dağlık Kesiminin Prehistoryası 17-26 Highlands of Giresun City in Prehistoric Era in the Light of Current Archaeologi- cal Findings Ayşe Beyza BÜYÜKÇINAR Gürcü Kaynaklarina Göre Gürcistan Altın Çağ Döneminin Son Hükümdari: Kraliçe 27-46 Tamar The Last Ruler of the Golden Age of Georgia in Georgian Sources: Queen Tamar Edip ÖNCÜ Trabzon’da Suç ve Suçlu: Bir İngiliz Konsolos Raporunun Düşündürdükleri 47-77 Crime and Criminals in Trabzon: Reflections on a Consular Report Mehmet ÇANLI I. Dünya Savaşında Propaganda Amaçlı Yayınlanan Dergi: Cihan-ı İslam 79-111 Cihan-ı Islam: A Journal Published as Propaganda During the First World War Resul YAVUZ Millî Mücadele’nin Başlarında İngiliz İstihbarat Servisinin Trabzon’daki Faaliyet- leri 113-149 The Facilities of British Intelligence Service in Trabzon at the Beginning of Na- tional Struggle Özgür YILMAZ The Last French Diplomatic Agent in Samsun: Ramire Vadala and his Consulate (1925-1934) 151-191 Samsun’da Son Fransız Diplomatik Temsilci: Ramire Vadala ve Konsolosluğu (1925-1934) Deniz KILIÇ Faik Ahmet Barutçu Kütüphanesi Osman Turan Tarih Araştırmaları Kitaplığındaki Yazma Eserlerin Değerlendirilmesi 193-219 Evaluation of Manuscripts at Osman Turan History Studies Section in Faik Ah- met Barutçu Library KAREN Yayın İlkeleri / Guideline of the KAREN 221-233 _______________________ * Bu sayıda yayımlanan makalelerin tamamı araştırma makalesidir. Sunuş Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü’nün bilimsel faaliyetle- rinden biri olarak yayın hayatını sürdüren KAREN’in dör- düncü sayısını yayımlamanın heyecan ve gururunu yaşıyo- ruz. Bu sayıda 8 makale yer almaktadır. 7 Tarih ve 1 Edebi- yat alanlarında hazırlanan makaleler ve yazarları şu şekil- dedir: Bahadır GÜNEŞ, Borçalılı Şair Zərgər Musa ve Şiirleri; Salih KAYMAKÇI, Güncel Arkeolojik Bulgular Işığında Giresun İli- nin Dağlık Kesiminin Prehistoryası; Ayşe Beyza BÜYÜKÇI- NAR, Gürcü Kaynaklarına Göre Gürcistan Altın Çağ Dönemi- nin Son Hükümdarı: Kraliçe Tamar; Edip ÖNCÜ, Trabzon’da Suç ve Suçlu: Bir İngiliz Konsolos Raporunun Düşündürdük- leri; Mehmet ÇANLI, I. Dünya Savaşında Propaganda Amaçlı Yayınlanan Dergi: Cihan-ı İslam; Resul YAVUZ, Millî Müca- dele’nin Başlarında İngiliz İstihbarat Servisinin Trabzon’daki Faaliyetleri; Özgür YILMAZ, The Last French Diplomatic Agent in Samsun: Ramire Vadala and his Consulate (1925- 1934) ve Deniz KILIÇ, Faik Ahmet Barutçu Kütüphanesi Os- man Turan Tarih Araştırmaları Kitaplığındaki Yazma Eserle- rin Değerlendirilmesi. KAREN, Directory of Open Access Journals (DOAJ), Central and Eastern European Online Library, International Institute of Organized Research (I2OR), Academic Resource Index ve MLA International Bibliography, Türk Eğitim Endeksi, Eura- sian Scientific Journal Index (ESJI), AcademicKeys, Internati- onal Innovative Journal Impact Factor (IIJIF), ASOS Indeks ve Scientific Indexing Services (SIS) indeksleri tarafından ta- ranmaktadır. Bununla birlikte birçok ulusal ve uluslararası index tarafından başvuru süreci izlenmeye alınan KAREN’in bilimsel yayın kalitesini her sayısında daha da yukarı taşı- yarak bu alanda çok daha iyi bir noktaya geleceğinden şüp- hemiz yoktur. 2018 Haziran ayında çıkacak olan beşinci sayımızda buluş- mak dileğiyle, başta yazarlarımız, hakem, danışma ve yayın kurullarımız olmak üzere emeği geçenlere teşekkürlerimizi sunuyoruz. KAREN Editörler Kurulu 2017 3 / 4 (1-14) BORÇALILI ŞAİR ZƏRGƏR MUSA VE ŞİİRLERİ* Bahadır GÜNEŞ** ** Doç. Dr., Karadeniz Teknik Giriş Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Türkiye’deki Türkoloji (Türklük Bilimi) araştırma- E -Posta: [email protected] ları özellikle Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, Türkiye Türkologlarının Türk dünyasının farklı bölgelerinde araştırma faaliyetlerine ağırlık vermesiyle birlikte ivme kazanmıştır. Bu süreçte başta dil araştırmaları olmak üzere, Türklük Bilimi- nin farklı dallarında birçok araştırma yapılmıştır. Bu çalışmalar içinde özellikle Türk dünyası şair ve ya- zarlarının eserleri üzerinde yapılan incelemeler bü- yük önem arz etmektedir. Türk dünyası şair ve yazarlarının eserleri üzerindeki çalışmalar içinde özellikle Prof. Dr. Ahmet Bican Er- cilasun’un danışmanlığında hazırlanan lisansüstü tezler dikkate değerdir. Birçoğu daha sonra kitap olarak yayımlanan bu çalışmaları yazarlarıyla bir- likte şu şekilde sıralamak mümkündür: Ferhat Ta- mir, Mağcan Cumabayef Ölenderi; Mehmet Kara, Ata Atacanov’un Şiirleri; Hülya Kasapoğlu - Çengel, Uy- gur Şairi Abdurehim Ötkür’ün Şiirleri;