Issue Full File
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 CiltCilt 33,, SayıSayı 2,2, 20172017 Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ Sahibi Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü adına Doç. Dr. Hüseyin ŞİMŞEK (Enstitü Müdürü) Editör Doç. Dr. Ayfer ŞAHİN Alan Editörleri Prof. Dr. Rüştü YEŞİL (Eğitim Programları ve Öğretimi) Doç. Dr. Ayfer ŞAHİN (Sınıf Öğretmenliği Eğitimi) Doç. Dr. Hüseyin ŞİMŞEK (Eğitim Tarihi) Doç. Dr. Mustafa KOCAOĞLU (Kamu Yönetimi) Doç. Dr. Mustafa TÜRKYILMAZ (Türkçe) Doç. Dr. Veli ÜNSAL (Tarih) Doç. Dr. Yener BEKTAŞ (Antropoloji) Yrd. Doç. Dr. Abdulkerim KARADENİZ (Türkçe) Yrd. Doç. Dr. Arif BAĞBAŞLIOĞLU (Uluslararası İlişkiler) Yrd. Doç. Dr. Davut AYDIN ( Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık) Yrd. Doç. Dr. Erman AKILLI (Uluslararası İlişkiler) Yrd. Doç. Dr. Işık Adak ADIBELLİ (Arkeoloji) Yrd. Doç. Dr. Maksut YİĞİTBAŞ (Türk Dili ve Edebiyatı) Yrd. Doç. Dr. Menderes ÜNAL (İngilizce) Yrd. Doç. Dr. Murat TUĞLUCA (Tarih) Yrd. Doç. Dr. Oktay AKTÜRK (İktisat) Yrd. Doç. Dr. Remzi CAN (Türkçe) Yrd. Doç. Dr. Uğur BAŞARMAK (Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi) Yrd. Doç. Dr. Yurdal DİKMENLİ (Coğrafya Eğitimi) Yrd. Doç. Dr. Yusuf Ziya OLPAK (Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi) Akademik Danışma Kurulu Prof. Dr. Adem ÖĞÜT (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet AY (Selçuk Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet GÖKBEL (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Çiğdem ÜNAL (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi) Prof. Dr. Fırat PURTAŞ (Gazi Üniversitesi) Prof. Dr. Filiz Nurhan ÖLMEZ (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. M. Fatih KÖKSAL (Amasya Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet TAŞDEMİR (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Mustafa YILMAZ (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Nadir İLHAN (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Neşe ATİK (Namık Kemal Üniversitesi) Prof. Dr. Ramazan SEVER (Giresun Üniversitesi) Prof. Dr. Refik BALAY (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Sema ETİKAN (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Temuçin Faik ERTAN (Ankara Üniversitesi) Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 Prof. Dr. Vefa TAŞDELEN (Yıldız Teknik Üniversitesi) Prof. Dr. Yakup ÇELİK (Yıldız Teknik Üniversitesi) Prof. Dr. Yaşar ÖZÜÇETİN (Ahi Evran Üniversitesi) Prof. Dr. Yonca ANZERLİOĞLU (Hacettepe Üniversitesi) Prof. Dr. Yücel KABAPINAR (Marmara Üniversitesi) Bu Sayının Hakemleri Cilt 3, Sayı 2, 2017 Dr. Ahmet Cem ERKMAN Dr. Muhammet KANTER Dr. Ahmet KAVLAK Dr. Murat ÖZYAVUZ Dr. Ahmet Salih ŞİMŞEK Dr. Nihat ÇALIŞKAN Dr. Ahmet SAPANCI Dr. Nilüfer ŞAHİN PERÇİN Dr. Ali MEYDAN Dr. Nuri BALOĞLU Dr. Alpaslan GÖZLER Dr. Oktay YİVLİ Dr. Cemalettin İPEK Dr. Osman TUTAL Dr. Çağrı ÖZTÜRK DEMİRBAŞ Dr. Oya Esra BEKTAŞ Dr. Dilek ALTUN Dr. Ömer BOZKURT Dr. Emre ÜNAL Dr. Özgür BABAYİĞİT Dr. Faruk LEVENT Dr. Seçil SAĞIR Dr. Fatih Ferhat ÇETİNKAYA Dr. Timur GÜLTEKİN Dr. Fikret EFE Dr. Tuğba KİPER, Dr. Galip AKIN Dr. Turhan ÇETİN Dr. Gülay GÜNAY Dr. Tülay ZORLU Dr. Kadir ÖZKAYA Dr. Velittin BOYNUKARA Dr. Mehmet Zafer DANIŞ Dr. Yasemin KUŞDEMİR Dr. Menderes ÜNAL Dr. Yener BEKTAŞ Dr. Meryem SALMAN Dr. Yurdal DİKMENLİ Doç. Dr. Ayfer ŞAHİN (Editör) 0 (386) 280 43 01 Yrd. Doç. Dr. Dilek ALTUN (Sekretarya) Arş. Gör. Mustafa ARMUT (Sekretarya) Yrd. Doç. Dr. Ömer Faruk İSLİM (Dizgi) e-posta: [email protected] Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 AHİ EVRAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ Cilt 3, Sayı 2, 2017 Hatice Güler Ortaçağ İslâm Dünyası Coğrafî Eserlerine Genel Bakış: El-Ömerî ve Eseri Mesâliku’l-Ebsâr Örneği………………………………………………………………………………………….. 90 Çağrı Öztürk Demirbaş, Mustafa Türkyılmaz & Mustafa Armut Kırşehir Şehir Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi …………………..…………….........................103 Mesut Gün & İlhami Kaya Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Uygulamasının Öğrencilere Katkıları Üzerine Bir Değerlendirme………............................................................................................................... 119 Yurdal Dikmenli & Turhan Çetin Coğrafya Öğretmen Adaylarının Hindistan’a İlişkin Bilgi Düzeyleri .……………………… 133 Mustafa Güçlü & M. Çağatay Özdemir Eğitim Hareketleri Dergisi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri ve Önemi ..………………..… 145 Sadık Yüksel Sıvacı & Yasemin Kuzu Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Ölçeğinin Geliştirilmesi ……….. 155 Tuncer Fidan Örümcek Ağı Olarak Örgütler: Örgütsel Ağlara İlişkin Metaforik Bir Değerlendirme …….. 169 Rıdvan Karabulut, Hüseyin Mertol & Ayşe Alkan Üstün Yetenekli/Zekâlı Öğrencilerin Medyaya Yönelik Metafor Algıları ………………….. 187 Muammer Ak & Olgun Közleme Yaşlı Yoksulluğu ..……………………………………………………………………..…….. 197 Nurten Gökalp Yaşlılık ve Etik ……………………………………………………………………….……… 209 Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 Mehmet Zafer Danış, Hüseyin Zahid Kara Üniversite Öğrencilerinin Yaşlı Bireylere İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma ………….. 221 Alpay Hekimler Yaşlılara Yönelik Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Bakım Sigortası: Federal Almanya Örneği ………………………………………………………………………………………………... 235 Erkan Aydıntan, Muteber Erbay, Filiz Tavşan, Dilara Onur, Aylin Aras, Burcu Efe Ziyrek & Pınar Küçük Yaşlı Kullanıcı Odaklı Mekân Tasarımı: Bir Farkındalık Atölyesi……………………….….. 245 Aylin Görgün Baran Yaşlandıkça Hayatın Neden Çabuk Geçtiğine Dair Bir Deneme …………………………….. 261 Galip Akın Yaşlanmada Fiziksel Aktivite ve Egzersizin Yeri …………………………………………….. 271 Kazım Sarıkavak Türk-İslam Geleneğinde Yaşlılara Verilen Değer ……………………………………….. 281 Maksut Yiğitbaş Bir Rindin Yaşlanma Sorunu …………………………………………………………..…….. 289 Nevin Göksal Eski Anadolu Toplumlarında Yaşlı Bireylerde Dejeneratif Eklem Hastalıkları ...…….. 301 Recep Yıldız, Gözde Ömeroğlu & Nur Terim Yaşlı Penceresinden Yaşlı Ayrımcılığı: Bursa ve Yalova Örneği ……………………..…….. 313 Şamil Öçal İnsan Hayatının Değeri ve Yaşlılık Sorunu ………………………………………………….... 331 Gülüşan Özgün Başıbüyük, Yener Bektaş, Ziynet Çınar, Faruk Ay & Abdullah Alan Huzurevinde Kalan Yaşlılarda Malnütrisyon Sıklığı ……………………………………..….. 339 Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 3, Sayı 2, 2017 ISSN 2149-0767 Kadir Özkaya Konut Sirkülasyon Alanlarında Yaşlı Bireylerin Düşme Riskinin Azaltılması……………….. 349 Mükerrem Arslan & Erdi Ekren Yaşlı Kişilerin Sağlığı Ve Etkinlikleri İçin Terapi Bahçeleri …………………………...…….. 361 Sezen Soner & Serdar Aykut Alzheimer Hastalık Sürecinde Bakım Veren Aile Üyelerinin Yaşadıkları Güçlükler ve Sosyal Hizmet …………………………………………………………………………………….….. 375 Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED) 2017, Cilt 3, Sayı 2, Sayfa 90-101 Ortaçağ İslâm Dünyası Coğrafî Eserlerine Genel Bakış: El-Ömerî ve Eseri Mesâliku’l-Ebsâr Örneği Hatice Güler Ahi Evran Üniversitesi Rektörlüğü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü, Kırşehir. [email protected] ORCID ID:0000-0002-8544-2734 Geliş tarihi: 23.05.2017 Kabul Tarihi: 25.11.2017 ÖZ Coğrafya eserleri telif etmek, Müslümanların önem verdikleri ve en çok geliştirmeye gayret ettikleri bir durumdu. Esasında Ortaçağ İslâm âlimleri coğrafyayı tarihe yardımcı bir ilim olarak addederek eserler vücuda getirmişlerdir. Çünkü tarihî malzeme ancak belli bir kronoloji ve mekâna oturtulduğunda ilmî açıdan bir değer kazanıyordu. Tarih yanında coğrafya sahasında da mühim eserler kaleme alan İslâm âlimleri ekvatoru, enlem, boylam dâirelerinin uzunluğunu, aralarındaki mesafelerin uzaklığını bu günkü hesapların sonuçlarına çok yakın bulmuşlardır. Verdikleri bilgilerin kayda değer bir kısmı gözlemlere dayanıyordu. Bu coğrafya kitaplarının bir kısmı o zaman bilinen bütün dünyadan, bir kısmı ise İslâm dünyası ve komşularından bahsediyordu. Memlûkler zamanında yaşamış, Kâtip Dimaşkî adıyla tanınan Şehâbeddin Ebû’l-Abbas tarafından yazılan, üç ansiklopedik eserden en meşhuru olan Mesâlikü’l-Ebsâr fî-Memâliki’l- Emsâr adlı muazzam eser, tarih, coğrafya, devlet teşkilatı, idarecilik bakımından önemli kaynaklar arasında sayılmaktadır. Aynı zamanda biyografi bakımından çok değerlidir. Çalışmamızda İslâm ülkelerinin tarihî coğrafyasına ait olan el-Ömerî’nin Mesâlikü’l-Ebsâr adlı eseri bağlamında İslâm dünyasındaki coğrafya eserlerine dair genel bir değerlendirme yapmış bulunmaktayız. Bu makale, coğrafyanın tarihe yardımcı bir ilim olmasını oldukça mâkûl değerlendirerek coğrafyaya dayanmayan tarih kitabını tarih değil roman olarak gören bir zihniyete dayanmaktadır. Anahtar kelimeler: Coğrafya, Memlûkler, Tarih, El-Ömerî, Mesâlikü’l-Ebsâr. A General Evaluation of the Middle Eastern Islamic World Geographical Books: El-Ömerî and His Book Mesâlik el-Ebsar ABSTRACT It is a situation in which the copyright of the geography is copyrighted, and the Muslims attach importance and try to develop the most. In fact, medieval Islam scholars have brought art into the body by considering it as an auxiliary science. Because historical material only gained a scientific value when placed in a certain chronology and space. The history of the equator, the latitude, the longitude (meridian), the distances of the distances between them are very close to the results of these calculations. A significant portion of the information they provided was based on observations. Some of these geographical books were talking about the whole world, then some of the world of Islam and its neighbors. The magnificent work called Mesâlikü'l- Ebsâr fi Memâlikü'l-Emsâr, written by Şehâbeddin Ebû'l-Abbas, who lived in the