Thuisvoelen Als Basis Voor Verandering
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
INHOUD P4 APPEL Thuisvoelen als basis voor verandering P12 UIT & THUIS Vijftien Groot-Amsterdammers in beeld P28 IK-JIJ-WIJ-ZIJ Thuisvoelen in Groot-Amsterdam, een sociologische beschouwing THUIS IS... P56 DROOM ONDER DRUK IN ALMERE POORT Zelfbouw had moeten zorgen voor gemeenschapszin, ZO VERTROUWD maar joeg de hebzucht aan – de woning als geldmachine DAT HET P84 DE RAUWE CHARME VAN BEVERWIJK In de slagschaduw van Tata Steel en De Bazaar maakt ONZICHTBAAR de industriestad zich op voor een stedenbouwkundige sprong IS P112 DE DORPSE BELOFTE VAN HILVERSUM Over sociale haarvaten en buurtbrinken – hoe het goede te behouden zonder een reservaat te worden P140 THUIS IN PURMEREND Purmerenders koesteren hun Amsterdamse roots én hun suburbane gemoedelijkheid - ‘De kerk is hoog genoeg’ P168 UITHOORN HAAKT AAN Het beige dorp aan de Amstel neemt al driekwart eeuw zonder ophef nieuwkomers op, tegenwoordig vooral expats P195 VERANTWOORDING Wat voor samenleving zijn we? Wat voor samenleving willen we zijn? En hoe geven we die vorm? Het zijn vragen die op lokaal niveau zelden fundamenteel aan de orde komen, terwijl bewoners en ondernemers er juist dáár mee worstelen. 6 Groot-Amsterdam verandert ingrijpend. Tot verlangen naar geborgenheid? Een uiting maatschappelijke discussie over thuisvoe- 2030 staan alleen al zo’n 175 tot 220 duizend van frustratie, omdat bijvoorbeeld jongeren len. Als voorschot op deze discussie heb- 3 extra woningen gepland, tot 2050 stijgt dit niet meer in hun eigen plaats kunnen blijven ben wij uit het Groot-Amsterdamse onder- aantal door naar 325 duizend. Een groot deel wonen? En moeten we het thuisvoelen wel zo zoek vijftien thema’s en zes voorwaarden ARME hiervan komt in de bestaande steden en dor- centraal stellen, omdat het ook tot uitsluiting gedistilleerd. NIEUWKOMERS pen, maar er wordt ook geschetst aan nieuwe kan leiden? Mensen met lage inkomens uitbreidingen zoals Almere Pampus. Uit de sociologische analyse die Stad- Sascha Glasl, Linda Vlassenrood wijken noodgedwongen uit Het openbaar vervoerssysteem krijgt een Forum liet maken, blijkt dat thuisvoelen, met en Guido Wallagh naar gemeentes in de regio. fikse impuls, onder meer door het doortrekken alle kanttekeningen, een belangrijke leidraad Kernteam Stad-Forum Wat betekent dit voor die van de Noord/Zuidlijn en mogelijk de aanleg is om de huidige veranderingen en opgaven plaatsen? van de IJmeerlijn. Klimaatadaptatie en ver- tegemoet te treden. Immers, thuisvoelen duurzaming zullen het landschap diepgaand drukt uit hoe we ons lokaal tot elkaar verhou- beïnvloeden, denk alleen al aan de bouw van den. Het doet recht aan wat gewaardeerd windmolens. De landbouw gaat ingrijpend op wordt, niet alleen ruimtelijk, maar ook sociaal, de schop, hetzelfde geldt waarschijnlijk voor cultureel en emotioneel. Het dwingt iedereen grote werklocaties zoals Tata Steel, Schiphol – bewoner én professional – te preciseren wat en de Noordzeekanaalzone. moet blijven, wat moet wijken en wat erbij moet komen. Voor een zinvol gesprek Zo vanzelfsprekend en toch ook niet over thuisvoelen is het De systeemwereld brengt deze veranderingen En dus nodig om het begrip terug tot aantallen woningen, arbeidsplaat- Voordat je plannen kunt maken en participa- handen en voeten te sen en reizigers, tot dichtheden, reistijden en tie kunt organiseren, moeten eerst drie sa- geven. De sociologische 2 euro’s. Voor bewoners en ondernemers speelt menhangende vragen worden beantwoord: beschouwing Ik-jij-wij- echter iets fundamentelers, zo blijkt uit de es- wat voor samenleving zijn we, wat voor zij, waarmee dit boek RIJKE says in dit boek over vijf Groot-Amsterdamse samenleving willen we zijn en hoe geven we opent, introduceert gemeentes – Almere Poort, Beverwijk, Hilver- die vorm? Want dat zijn de vragen waarmee vijftien onderwerpen NIEUWKOMERS sum, Purmerend en Uithoorn – en uit de films bewoners en ondernemers lokaal worstelen. om thuisvoelen te ope- Hun intocht zorgt niet alleen 1 die gelijktijdig werden gemaakt. Mensen heb- Stad-Forum doet een dringend appèl op rationaliseren. De lokale voor prijsopdrijving, maar ben het over iets heel vanzelfsprekends: thuis- bestuurders, ambtenaren, projectontwikke- GROEI situatie bepaalt welke ook voor andere sociale voelen. laars en ontwerpers om bij de opgaven voor Wanneer is de groei zo relevant zijn. verhoudingen. Hoe kun je Wat betekent het om je ergens thuis te Groot-Amsterdam uit te gaan van de leefwe- sterk dat het evenwicht integratie bevorderen? voelen? Of juist niet? Is het de roep om so- reld van inwoners en ondernemers. wordt verstoord. En waar ciale cohesie in een nieuw jasje? Is het een Het beste vertrekpunt daarvoor is een liggen de grenzen? 7 8 11 WOON-WERK AANDACHT VOOR Welke menging van wonin- HET BESTAANDE gen en bedrijven is binnen EIGEN Nieuwe buurten en wijken de stad of buurt accep- 4 KINDEREN trekken veel tijd en geld naar tabel? En hoe zorg je dat Jongeren kunnen moeilijk zich toe. Is het niet zeker ook nieuwe bewoners zich een huis vinden in de zo belangrijk om te blijven daarnaar voegen? plaats waar ze geboren focussen op bestaande 12 en getogen zijn. Moet buurten? BASISVOOR- 10 de eigen bevolking met ZIENINGEN regelingen of subsidies 7 KRACHTEN Hoe zorg je dat voorzie- worden beschermd? MOBILITEIT VAN BUITENAF ningen als winkels, scholen En hoe dan? Hoe verminder je de auto- Hoe ga je om met bedrijven en sportplekken ondanks afhankelijkheid? En waar als Schiphol en Tata Steel het proces van sociale en wanneer kun je die die voor grote overlast versplintering op orde maar beter accepteren zorgen? En wat kunnen 13 komen en blijven? en faciliteren? oud-ingezetenen en nieuw- MAAT- 5 DE komers op dat vlak van SCHAPPELIJK 9 KARAKTER elkaar leren? GELDMACHINE Wat is het bestaande VASTGOED Woningen worden karakter van een buurt of Hoe zorg je structureel steeds meer een vehikel stad? En moet dát niet het voor plekken en hulpbron- om geld te verdienen. uitgangspunt zijn, ook al is nen die gemeenschap- Moeten er grenzen aan het in marketingtermen mis- pelijk kunnen worden dit ‘uitnutten’ worden schien niet alleen positief? gebruikt? gesteld? En wat zijn de 15 lokale machtsmiddelen? 14 PUBLIEKE 6 VERDICHTING GROEN Is hoogbouw wel de slimste Van postzegelparken tot RUIMTE manier om te verdichten? natuurgebieden: hoe Hoeveel publieke ruimte is Welke andere stedenbouw- garandeer je dat groen er nodig? En hoe moeten kundige modellen bieden letterlijk om de hoek pleinen, parken en andere kansen? beschikbaar blijft? publieke plekken eruitzien? 9 10 Voer in elke gemeente INZET BELONEN TOEKOMSTIGE BEWONERS van Groot-Amsterdam Honoreer degenen die zich inzetten om de Geef ook aankomende bewoners een stem een brede maatschap- maatschappelijke discussie tot een succes in de discussie over lokale opgaven, door het pelijke discussie over de te maken, wees creatief in de wijze van begrip ‘belanghebbende’, dat nu veelal strikt kernvragen: wat voor honoreren. geografisch en juridisch gehanteerd wordt, samenleving zijn we, te verbreden. wat voor samenleving willen we zijn en hoe geven we die vorm? 3 Daarvoor moet aan een 4 zestal randvoorwaar- den worden voldaan. 1 2 5 6 DRAAGVLAK BURGERS LOKALE URGENTIE BINDENDE ADVIEZEN PLATFORM VOOR DIALOOG Zorg voor een breed draagvlak, een breed Benoem de urgentie en mogelijke consequen- Zorg dat de discussie uitmondt in gemeen- Stel een platform in dat toeziet op de navol- bereik en een vorm die velen aanspreekt. Kijk ties van de verschillende opgaven op lokaal schappelijke ambities en laat partijen als ging van de ambities en dat nieuwe initia- naar voorbeelden als de G1000 burgertop in niveau, zodat inwoners het belang van deel- gemeente, corporaties, maatschappelijke tieven in de sfeer van de maatschappelijke België of de Convention Citoyenne pour le name zien. organisaties en ondernemers zich aan die dialoog stimuleert. Climat in Frankrijk. ambities verbinden. 11 MAGDI ELZAKALAI THUIS IS DE JEU DE BOULESBAAN VAN BEVERWIJK Vanuit Libië kwam hij in 1976 naar Nederland, hij vond werk bij de Niet alleen thuis voel je je thuis. Bibi Veth fotografeer- Hoogovens waar hij tot zijn pensioen bleef. de inwoners van Almere Poort, Beverwijk, Hilversum, Dertig jaar geleden richtte hij de jeu Purmerend en Uithoorn op de plek waar ze zich het de boulesclub van Beverwijk op: ‘Onze club meest thuisvoelen. is van de stad.’ CHARLY OLF THUIS IS JONGERENCENTRUM HET KLOKHUIS Als jongerenwerker ziet hij de overlast in Almere Poort toenemen, nu de kleine jongens tieners zijn geworden. Ook krijgt hij veel signalen van gedragsproblemen bij basisschoolkinde- ren, bijna altijd zijn die terug te voeren op de gezinssituatie. MARGA MOEIJES THUIS IS DE PLEK WAAR HET LEGMEERBOS MOET KOMEN Ze is burgerraadslid van PvdA Uithoorn/De Kwakel, voorzitter van Buurtbeheer Legmeer en initiatiefneemster van het Legmeerbos, dat de overlast van Schiphol moet compenseren. Ook wil ze vermindering van het aantal vluchten: ‘Te veel is te veel.’ SONA BOKER THUIS IS NATUURGEBIED ANNA'S HOEVE Vanuit een klein dorp in Limburg verhuisde ze als journalist naar het westen. Amsterdam was haar te druk en te toeristisch, maar het grote dorp Hilversum sprak haar meteen aan: dicht bij de media én de natuur. PETER EN BIANCA KERPENTIER THUIS IS DE WIJK PURMER NOORD De verhuizing twin- tig jaar geleden naar Purmerend voelde als thuiskomen: er wonen in de straat bijna alleen maar Amsterdammers. Als vrijwilliger zijn ze ac- tief in de wijkkerngroep en in kinder- en jeugd- centrum Riekstraat. HANS JUTTE THUIS IS UITWAAIEN AAN HET ALMEERDERSTRAND Gepensioneerd, maar nog altijd een aanpak- ker: als vrijwilliger onder- steunt hij het wijkteam bij de hulp aan sociaal zwakkeren in Almere Poort en als lid van het buurt preventieteam helpt hij de wijk schoon te houden. TAMARA TARANTINO EN MICHAEL SMIT THUIS IS HET GEZIN EN DE EIGEN WONING Hun jarenzestigwoning voelt goed, hun wijk Overwhere is rustig. Vrienden en familie wonen in de buurt, dat geeft Purmerend iets dorps: ‘Als je ergens loopt zal je niet zo gauw gek doen, want er is al- tijd wel iemand die jou kent.’ JACQUELINE VAN OOSTVEEN THUIS IS HAAR CULTURELE BROEDPLAATS TANTE JANS Ze is een duizendpoot en pleit voor meer voorzie- ningen en groen, zodat inwoners elkaar kunnen ontmoeten.