Szanowni Państwo Dear Visitors Sehr Geehrte Damen Und Herren!
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Lębork – Starostwo Powiatowe | County Office | Kreisverwaltung Sehr geehrte Damen Szanowni Państwo Dear Visitors EN und Herren! DE Zapraszamy do powiatu lęborskiego. Jest to miej- Welcome to the county of Lębork. This is a special Der Landkreis Lębork ( dt. Lauenburg ) lädt Sie ein. sce szczególne. Naturalne szerokie morskie plaże, place. Natural wide sea beaches, moving sand Es ist ein besonderes Gebiet. Es gibt hier natür- unikatowe w Europie ruchome wydmy, Słowiński dunes which are unique in Europe, Słowiński liche breite Meeresstrände, Wanderdünen ( eine Park Narodowy, rezerwaty przyrody, bogactwo National Park, nature reserves, wealth of fauna Seltenheit in Europa ), den Slowinski Nationalpark, świata fauny i flory sprawią, że każdy zachowa and flora will ensure that everyone will remember Naturschutzgebiete, reiche Fauna und Flora. Die w pamięci niepowtarzalne piękno odkrytych the unique beauty of these places. einmalige Schönheit der besichtigten Orte bleibt przez siebie miejsc. als eine lebendige Erinnerung im Gedächtnis des Besuchers. Łeba Wicko Łeba – plaża wschodnia | Eastern beach | Oststrand Charakterystyka Characteristics EN Charakteristik DE powiatu lęborskiego of the county of Lębork des Landkreises Lębork Powiat lęborski leży w północno-zachodniej czę- The county of Lębork is located in the north-west- Der Landkreis Lębork liegt im nordwestlichen Teil ści województwa pomorskiego i swym zasięgiem ern part of the Pomeranian Province and der Wojewodschaft Pommern und umfasst ein Ge- obejmuje obszar 707 km2, na którym zamieszkuje covers 707 km2, with a total population of biet von 707 km2 mit ca. 66 Tausend Einwohnern. około 66 tysięcy mieszkańców. c. 66,000 inhabitants. Im Landkreis gibt es zwei Städte ( Lębork und Nowa Wieś Lębork 12 W skład powiatu wchodzą dwa miasta: Lębork The county consists of two cities: Lębork and Łeba, dt. Leba ) und drei ländliche Gemeinden: Lęborska i Łeba oraz trzy gminy wiejskie: Cewice, Nowa Łeba, and three rural communes: Cewice, Nowa Cewice, Nowa Wieś Lęborska und Wicko. Łeba 17 Wieś Lęborska i Wicko. Wieś Lęborska and Wicko. Die günstige geographische Lage ( die nörd- Cewice 22 Dogodne położenie geograficzne ( północną Convenient geographical location ( it borders liche Grenze des Landkreises bildet die Ostsee, Lębork granicę powiatu stanowi linia brzegowa Bałtyku, the Baltic Sea to the north and northern extremi- die südliche Grenze – nördlicher Rand der Seen- Nowa Wieś Lęborska 26 południową – północne krańce Pojezierza By- ties of the Bytów Lake District to the south ), lakes, platte von Bytów, früher „Blaues Ländchen“ ge- towskiego ), jeziora, bagna i lasy spowodowały, że swamps and forests make it one of the most nannt ), Seen, Sümpfe und Wälder tragen dazu bei, Wicko 31 jest on jednym z bardziej malowniczych regionów picturesque regions of the Pomeranian Province. dass der Landkreis eine der anmutigsten Regionen województwa pomorskiego. Wild corners unchanged by manmade econo- der Wojewodschaft Pommern ist, in der man viele Dzikie, niezmienione gospodarką człowieka za- my, picturesque places and interesting forms of stille, von menschlicher Hand unberührte Winkel, kątki, malownicze miejsca i interesujące formy landscape contribute to the charm of this place. malerische Orte und interessante landschaftliche krajobrazu dodają uroku temu miejscu. Słowiński National Park, recognized by UN- Formen entdecken kann. Cewice W bliskim sąsiedztwie znajduje się Słowiński ESCO as the World Biosphere Reserve, is in In naher Nachbarschaft befindet sich der Slo- Park Narodowy, uznany przez UNESCO Świato- close vicinity. winski Nationalpark, ein von der UNESCO an- wym Rezerwatem Biosfery. Clean and dust-free air transmits ultraviolet erkanntes Weltbiosphärenreservat. Zdrowe powietrze, czyste i wolne od pyłów, and infrared rays. Air, water and marine vegeta- Gesunde, saubere und staubfreie Luft ist leicht łatwo przepuszcza promienie ultrafioletowe tion rich in some chemical components, espe- durchlässig für Ultraviolett- und Infrarotstrah- i podczerwone. Dla zdrowotnych warunków, cially iodine, is important for health conditions, lung. Über die gesunde Umgebung, besonders in szczególnie w miejscowościach nadmorskich, especially in seaside towns. den Orten an der Ostsee, entscheidet u.a. nie bez znaczenia jest zwiększona zawartość das erhöhte Gehalt bestimmter chemischer Kom- niektórych składników chemicznych zwłaszcza ponenten ( insbesondere des Jods ) in der Luft, im jodu występującego w powietrzu, wodzie i roślin- Wasser und in den Meerespflanzen. ności morskiej. 5 Z kart historii In 1440, when Lębork and Łeba acceded to the Prussian Union and partic- Das wirtschaftliche und Verwaltungszentrum des Landes Lauenburg, ipated in the Thirteen Years’ War ( 1454–1466 ), the Land of Lębork returned das man damals als Land Belgard bezeichnete, war im 12.–14. Jahrhundert, zu Z historycznego punktu widzenia pojęcie Ziemi Lęborskiej datuje się na to Poland. King Casimir IV Jagiellon handed it over to Eric II, Duke of West den Zeiten der pommerellischen Herzöge ( Mściwoj I., Racibor, Świętopełek, II połowę XIV w., kiedy to komtur gdański Zakonu Krzyżackiego Dawid von Pomerania, in the fiefdom, first-hand, in other words it had to be returned Mściwoj II. ), Belgard. Cammerstein całkowicie niszczy grody w Białogardzie i Salinie i tworzy at every request of the King and Gdańsk. 1282, nach dem kinderlosen Tod von Mściwoj II. ist das Land Lauenburg wójtostwo lęborskie. Obszar wójtostwa oparty na naturalnych granicach When Bogusław XIV, the last of Pomeranian dukes and the ruler of unter die Herrschaft des Herzogs von Großpolen, Przemysł II., geraten. takich jak: rzeka Łeba, dolina Piaśnicy, Jezioro Żarnowieckie i wybrzeże the Land of Lębork, passed away with no offspring in 1637, the Land of Die Herrschaft über Pommerellen übernahmen im Jahre 1308 die Kreuz- Bałtyku, przetrwał władanie krzyżackie, a potem już, jako powiat lęborski Lębork was incorporated under the direct rule of the Crown of the Kingdom ritter, die hier ihre Rechte und ihr Verwaltungssystem einführen. Das Ver- z małymi zmianami pozostał do XX w. of Poland by the resolution of the Polish Diet. waltungszentrum wurde nach Lauenburg verlegt, das eine Gründung des W XII do połowy XIV wieku w okresie władzy książąt Pomorza Gdańskie- In 1657 the Land of Lębork was given as fief to Frederick William, Elector Deutschen Ordens war. go: Mściwoja I, Racibora, Świętopełka, Mściwoja II, głównym ośrodkiem of Brandenburg, which in practice meant German rule until 1945. Im Jahre 1341 entstand im Land Lauenburg eine Prokuratur, die später administracyjno-gospodarczym Ziemi Lęborskiej ( nazywanej wtedy Ziemią in eine bis 1454 bestehende Vogtei umgebildet wurde. Białogardzką ) jest Białogarda. 1440 traten Lauenburg und Leba dem Preußischen Bund bei. Im Ergeb- W 1282 roku po bezpotomnej śmierci Mściwoja II, Ziemia Lęborska prze- nis des Dreizehnjährigen Krieges ( 1454–1466 ) wurde das Land Lauenburg chodzi pod władanie Przemysła II, księcia wielkopolskiego. Aus den Blättern der Geschichte DE wieder polnisch. König Kasimir IV. Andreas übergab es an Herzog Erich II. W 1308 roku Pomorze Gdańskie przechodzi pod panowanie Krzyżaków. von Pommern. Dieser erhielt es zunächst als Treuhänder mit der Verpflich- Od tego czasu Zakon wprowadzając własne prawa i system zarządzania Das Land Lauenburg wird zum ersten Mal in der 2. Hälfte des 14. Jh. er- tung, das Land auf jede Aufforderung des Königs oder der Stadt Danzig przenosi centrum administracyjne do lokowanego przez Krzyżaków Lę- wähnt, als der Danziger Komtur des Deutschen Ritterordens David von zurückzugeben. borka. Cammerstein die Burgen in Białogard und Salino gänzlich zerstörte und 1637, nach dem kinderlosen Tod von Bogusław XIV., dem letzten Pom- W 1341 roku z Ziemi Lęborskiej utworzono prokuratorię, przekształconą die Lauenburger Vogtei gründete. Es umgaben sie natürliche Grenzen: mernherzog, der über das Land Lauenburg regierte, wurde dieses Land później w wójtostwo, istniejące aż do 1454 roku. der Fluss Leba, das Tal der Piasnitz, der Zarnowitzer See und die Ostsee- durch einen Beschluss des polnischen Reichstags dem Königreich Polen W 1440 roku po przystąpieniu Lęborka i Łeby do Związku Pruskiego küste. Als die Herrschaft der Deutschritter zu Ende war, wurde die Vogtei direkt einverleibt. i udziale w wojnie trzynastoletniej ( 1454–1466 ), Ziemia Lęborska powróciła Lębork – spacer z duchami krzyżaków | in einen Landkreis verwandelt, der ( mit geringfügigen Änderungen ) bis Das Land Lauenburg erhielt 1657 als Lehen der brandenburgische Kur- do Polski. Król Kazimierz Jagiellończyk przekazał ją księciu zachodniopo- Walk with the spirits of the Teutonic Knights | zum 20. Jh. überdauerte. fürst Friedrich Wilhelm. Es blieb in deutscher Hand bis 1945. morskiemu Erykowi II w lenno, na zasadzie pierwszej ręki, co oznaczało Spaziergang mit den Gespenstern der Kreuzritter zwrot na każde żądanie króla i Gdańska. W 1637 roku po bezpotomnej śmierci Bogusława XIV ostatniego z książąt pomorskich – władcy Ziemi Lęborskiej i uchwale Sejmu Polskiego, Ziemia History EN Lęborska została włączona pod bezpośrednie władanie Rzeczpospolitej. W 1657 roku Ziemia Lęborska zostaje oddana w lenno elektorowi bran- Historically, the concept of the land of Lębork dates back to the second denburskiemu Fryderykowi Wilhelmowi, co w praktyce oznacza panowanie half of the 14th century, when David von Cammerstein, Gdańsk Command- niemieckie aż do 1945 roku. er of the Teutonic Order destryed the castles in Białogard and Salina and established