Polskie klastry i polityka klastrowa

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczo- The Polish Agency for Enterprise Devel- ści (PARP) jest agencją rządową podlegają- opment (PARP) is a government agency sub- 2012 cą Ministrowi właściwemu ds. gospodar- ject to the Minister of economy. It was cre- ki. Powstała na mocy ustawy z 9 listopada ated by an act from 9th November 2000. 2000 roku. Zadaniem Agencji jest zarzą- Its task is to manage funds from the state Klastry dzanie funduszami z budżetu państwa treasury and the aimed i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na at supporting entrepreneurship and in- wspieranie przedsiębiorczości i innowa- novativeness, as well as human resources cyjności oraz rozwój zasobów ludzkich. development. w województwie W perspektywie fi nansowej 2007–2013 In the 2007–2013 fi nancial perspective Agencja jest odpowiedzialna za wdrażanie the Agency is responsible for implement- działań w ramach trzech programów ope- ing activities under three operational pro- racyjnych Innowacyjna Gospodarka, Ka- grammes: Innovative Economy, Human zachodniopomorskim pitał Ludzki i Rozwój Polski Wschodniej. Resources and Eastern Devel- opment. Jednym z priorytetów Agencji jest promo- wanie postaw innowacyjnych oraz zachę- One of the Agency’s priorities is to pro- canie przedsiębiorców do stosowania no- mote innovative attitudes and to en- woczesnych technologii w swoich fi rmach. courage entrepreneurs to use the latest W tym celu PARP prowadzi Portal Inno- technologies in their companies. In order wacji poświęcony tematyce innowacyjnej to do so the PARP runs an Innovations (www.pi.gov.pl), a także corocznie orga- Portal devoted to the topic of innova- nizuje konkurs Polski Produkt Przyszło- tions (www.pi.gov.pl), as well as an annual ści. Przedstawiciele MSP mogą w ramach competition for the Polish Product of Klubu Innowacyjnych Przedsiębiorstw the Future. Representatives of SMEs can uczestniczyć w cyklicznych spotkaniach. participate in cyclic meetings under the województwo Celem portalu edukacyjnego Akademia Innovative Enterprises Club. The pur- zachodniopomorskie / PARP (www.akademiaparp.gov.pl) jest pose of the PARP Academy education Zachodniopomorskie upowszechnienie wśród mikro, małych portal (www.akademiaparp.gov.pl) is to Voivodeship i średnich fi rm dostępu do wiedzy bizne- popularise access to business knowledge sowej w formie e-learningu. Za pośred- in form of e-learning among micro, small nictwem strony internetowej web.gov.pl and medium enterprises. By using the PARP wspiera rozwój e-biznesu. W Agencji web.gov.pl website, the PARP supports działa ośrodek sieci Enterprise Europe development of e-business. The Agency Network, który oferuje przedsiębiorcom also has a division of the Enterprise Eu- informacje z zakresu prawa Unii Europej- rope Network, which off ers information skiej oraz zasad prowadzenia działalności about the European Union law and the gospodarczej na Wspólnym Rynku. rules of running a business on the Com- mon Market. PARP jest inicjatorem utworzenia Krajowe- go Systemu Usług, który pomaga w zakła- The PARP is the initiator of creating the daniu i rozwijaniu działalności gospodar- National Services System, which helps czej. W ponad 80 ośrodkach KSU (w tym: in starting and developing business ac- Punktach Konsultacyjnych, Krajowej Sieci tivities. In over 80 NSS centres (including: Innowacji, funduszach pożyczkowych Consultation Points, the National Innova- Clusters in the i poręczeniowych współpracujących w ra- tion Network, loan and guarantee fund, mach KSU) na terenie całej Polski przedsię- which co-operate under the NSS) all over biorcy i osoby rozpoczynające działalność Poland entrepreneurs and persons start- gospodarczą mogą uzyskać informacje, ing a business can acquire information, Zachodniopomorskie porady i szkolenia z zakresu prowadzenia advice and trainings in running a busi- działalności gospodarczej, a także uzyskać ness. They can also get a loan or a guar- pożyczkę lub poręczenie. PARP prowa- antee. The PARP also runs the NSS web dzi również portal KSU: www.ksu.parp. portal: www.ksu.parp.gov.pl. Regional Voivodeship gov.pl. Partnerami regionalnymi PARP we Financing Institutions (RFI) are the wdrażaniu wybranych działań są Regio- PARP’s regional partners in implementing nalne Instytucje Finansujące (RIF). selected activities.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Punkt informacyjny PARP Polish Agency for Enterprise Development PARP information point UNIA EUROPEJSKA ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa tel. + 48 22 432 89 91-93 EUROPEJSKI tel. + 48 22 432 80 80, faks: + 48 22 432 86 20 0 801 332 202 FUNDUSZ SPOŁECZNY [email protected], www.parp.gov.pl [email protected] Lista klastrów Clusters list

◆ KLASTER ZIELONA CHEMIA ◆ GREEN CHEMISTRY CLUSTER

◆ KLASTER MORSKI POMORZA ◆ MARITIME CLUSTER ZACHODNIEGO OF THE WESTERN

◆ KLASTER METALOWY METALIKA ◆ METALIKA METAL CLUSTER

◆ KLASTER PRZETWÓRCÓW SZKŁA ◆ ARCHITECTURAL GLASS BUDOWLANEGO PROCESSORS’ CLUSTER

◆ TRANSGRANICZNY KLASTER SZLAK ◆ THE BERLIN – – BALTIC WODNY BERLIN – SZCZECIN – BAŁTYK WATERWAY CROSS-BORDER CLUSTER

województwo ◆ KLASTER ICT POMORZE ◆ THE ICT zachodniopomorskie / ZACHODNIE CLUSTER

Zachodniopomorskie ◆ ZACHODNIOPOMORSKI KLASTER ◆ WEST-POMERANIAN MARITIME Voivodeship MORSKI CLUSTER

© Copyright by Polska Agencja Rozwoju © Copyright by Polish Agency for Enterprise Przedsiębiorczości Development

Wydawca: Publisher: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polish Agency for Enterprise Development ul. Pańska 81-83 ul. Pańska 81-83 00-834 Warszawa 00-834 Warszawa

Katalog bezpłatny. Katalog dostępny jest także The catalogue for free distribution. E-version available w wersji elektronicznej na Portalu Innowacji at http://www.pi.gov.pl. http://www.pi.gov.pl. The contents of this catalogue refl ect the views of the Poglądy i opinie wyrażone przez autorów katalogu author and do not necessarily refl ect the offi cial nie muszą odzwierciedlać stanowiska Polskiej Agencji views or policy of the Polish Agency for Enterprise Rozwoju Przedsiębiorczości. Development.

ISBN 978-83-7585-198-4 ISBN 978-83-7585-198-4 Nakład: 1000 Printed in 1000 copies Warszawa 2012 Warszawa 2012

Przedsięwzięcie „Polskie klastry i polityka klastrowa” The activity ‘Polish clusters and cluster policy’ activity Projekt, przygotowanie do druku, druk i oprawa: Design, layout and print: realizowane jest pod honorowym patronatem Ministra is being implemented under the honorary auspices of Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk Gospodarki. the Minister of Economy. www.grzeg.com.pl www.grzeg.com.pl

Katalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskie The catalogue was prepared under PARP activity of „Polish Katalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskie The catalogue was prepared under PARP activity of „Polish klastry i polityka klastrowa”. clusters and cluster policy”. klastry i polityka klastrowa”. clusters and cluster policy”.

Przedsięwzięcie PARP jest współfi nansowane przez Unię The activity of PARP is co-fi nanced by the European Union Przedsięwzięcie PARP jest współfi nansowane przez Unię The activity of PARP is co-fi nanced by the European Union Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecz- from the European Social Fund under systemic project “De- Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecz- from the European Social Fund under systemic project “De- nego w ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zaso- velopment of human resources through the promotion of nego w ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zaso- velopment of human resources through the promotion of bów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upo- knowledge, transfer and dissemination of innovation” from bów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upo- knowledge, transfer and dissemination of innovation” from wszechnianie innowacji” z Programu Operacyjnego Kapitał the Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3. wszechnianie innowacji” z Programu Operacyjnego Kapitał the Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3. Ludzki, poddziałanie 2.1.3. Ludzki, poddziałanie 2.1.3. Szanowni Państwo, Ladies and Gentlemen,

Bożena Lublińska-Kasprzak na przestrzeni ostatnich lat ob- Prezes PARP / serwujemy dynamiczny wzrost Chief Executive Offi cer of PARP konkurencyjności polskich przed- siębiorstw. Znakomita ich więk- szość doskonale radzi sobie już nie tylko na rynkach lokalnych, ale także sukcesywnie zwiększa zasięg Over the last few years we have swojego oddziaływania o coraz observed a dynamic growth of bardziej wymagające rynki zagra- the competitiveness of Polish en- niczne. Utrzymanie tej tendencji terprises. A signifi cant number of wymaga nieustannej pracy na those businesses is managing very rzecz jakości oferowanych produktów oraz ciągłego well not only on local markets but also on competitive poszukiwania nowych, innowacyjnych rozwiązań. foreign markets. Maintaining such a tendency requires Ważnym elementem gospodarczej konkurencyjności constant work towards increasing the quality of off ered regionów jest stała współpraca przedsiębiorstw z przed- products and continuous search for quality improve- stawicielami środowisk naukowych oraz samorządem ment and innovative solutions. From the point of view terytorialnym. Klastry, synonim sukcesu zbudowanego of economic competitiveness of regions, cooperation of na wysokiej jakości konkurencji, stwarzają doskonałe businesses with scientifi c circles is very relevant. Coope- warunki do umocnienia takiej współpracy. ration with local authorities is also important. Clusters Rozwój powiązań kooperacyjnych w Polsce zależy prze- create perfect conditions for such cooperation. Clusters de wszystkim od woli przedsiębiorstw, ich wzajemnego are synonymous with success build on a high quality zaufania oraz kwalifi kacji koordynatorów wywodzą- of competitiveness. The development of cooperative cych się z instytucji otoczenia biznesu i administracji. Pol- networks in Poland depends mainly on the will of com- ska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, mając świado- panies and qualifi cations of coordinators coming from mość korzyści wynikających z funkcjonowania klastrów, business suport institutions and administration. The podejmuje działania mające na celu mobilizację pod- Polish Agency for Enterprise Development, aware of miotów gospodarczych do nawiązywania współpracy the benefi ts stemming from the functioning of clusters z partnerami. Działania te realizowane są poprzez szereg aims at encouraging companies to create networks of projektów informacyjno-promocyjnych mających na cooperation. These actions are implemented through celu upowszechnienie pozytywnych aspektów funkcjo- a number of informational and promotional projects nowania w sformalizowanych sieciach współpracy. trying to popularize positive aspects of functioning in Dzisiaj prezentujemy Państwu katalog, którego głównym formalized cooperating networks. Today we present to celem jest wypromowanie prężnie funkcjonujących kla- you a catalogue, the purpose of which is to promote strów z województwa zachodniopomorskiego, promocja buoyantly functioning clusters from Zachodniopomor- ich dotychczasowych osiągnięć oraz zaprezentowanie skie Province. It also outlines their recent achievements oferowanych produktów w postaci usług i technologii ze and presents off ered products, services and Technolo- szczególnym uwzględnieniem ich innowacyjnego cha- gies emphasizing their innovative character. We hope rakteru. Mam nadzieję, że upowszechnione w katalogu that the best practices popularized by the catalogue przykłady dobrych praktyk staną się standardem. will become a standard. Zachęcam Państwa do lektury katalogu! I encourage you to read our catalogue!

1 Informacja Information on the o przedsięwzięciu PARP PARP undertaking

Podstawowym celem przedsięwzięcia „Polskie klastry The basic aim of the “Polish clusters and cluster poli- i polityka klastrowa” jest wzmocnienie polskich kla- cy” activity is to support Polish clusters, increase their strów, podniesienie ich konkurencyjności i zdolno- level of competitiveness and innovation capa city ści innowacyjnej poprzez rozwój kapitału ludzkiego through the development of human resources and oraz podniesienie efektywności kształtowania poli- increasing the effi ciency of cluster policy’ creation. tyki klastrowej. The implementation of the undertaking takes place Realizacja działania odbywa się dwutorowo: poprzez on two levels; through the impact on entities that oddziaływanie na podmioty tworzące klastry, funk- create clusters, function within them and suport cjonujące w nich oraz działające na ich rzecz oraz them as well as through shaping and supporting the poprzez wspieranie i kształtowanie polityki rządu government and local authorities’ policy relevant to i samorządów w zakresie mającym znaczenie dla the clusters. For this reason the activity was divided rozwoju i działania klastrów. Z tego względu projekt into two measures: podzielony został na dwa działania: Action 1: Supporting cluster development in Poland Działanie 1: Wsparcie rozwoju klastrów w Polsce po- through popularization and dissemination of infor- przez upowszechnianie i popularyzowanie informa- mation concerning clusters’ formation and functio- cji związanych z ich powstawaniem i funkcjonowa- ning as well as through building a platform of ex- niem oraz budowanie platformy wymiany wiedzy, change of knowledge and good practices, stream- dobrych praktyk i komunikacji, jak również promo- lining communication and promoting clusters and wanie klastrów i ich osiągnięć. their achievements. Działanie 2: Wsparcie instytucji i organizacji odpo- Action 2: Supporting the institutions and organi- wiedzialnych za kształtowanie polityki klastrowej po- zations responsible for shaping cluster policy by przez budowanie między nimi przestrzeni dialogu. building a dialogue between them. This measure Realizacją tego działania zajmuje się grupa robocza is implemented by a working group responsible for ds. polityki klastrowej, w skład której wchodzą przed- cluster policy and composed of representatives of stawiciele administracji centralnej i samorządowej. central and local authorities. The aim of the measure Celem działania 2 jest wypracowanie kierunków i za- number 2 is to design cluster policy for the next few łożeń polityki klastrowej na kolejne lata. Służą temu years. This measure is supported by conclusions and wnioski i rekomendacje wynikające z obecnie rea- recommendations that are a direct result of the Po- lizowanej polityki w obszarach mających wpływ na licy being currently implemented in the areas that rozwój klastrów w Polsce oraz analiza zagranicznych have infl uence on cluster development in Poland. doświadczeń i dobrych praktyk. Analysis of foreign best practices and experience Niniejszy katalog jest jednym z efektów realizacji also provides precious insight. przedsięwzięcia. Aby pokazać różnorodność inicja- The following catalogue is one of the results of the tyw klastrowych występujących w województwie implementation of the activity. To show the divers- zachodniopomorskim, wybraliśmy siedem klastrów ity of cluster initiatives in the Zachodniopomorskie i inicjatyw, których opisy znajdziecie Państwo w dal- Province we have selected seven clusters and cluster szej części katalogu. initiative which we have described herein.

2 Informacja Information about o województwie Zachodniopomorskie zachodniopomorskim Province

Województwo zachodniopomorskie jest piątym co Zachodniopomorskie Province is the fi fth largest do wielkości regionem w kraju, o powierzchni wyno- region in the country, with an area of 22 892 km2 szącej 22 892 km2 (dane GUS). Położone w północ- (Central Statistical Offi ce data). It is located in the no-zachodniej części Polski, na wybrzeżu Morza Bał- north- western part of Poland, on the coast of the tyckiego, graniczy na wschodzie z województwem , it boarders with Pomorskie Province in pomorskim, na południu z województwami: wiel- the east, with Wielkopolskie and Lubuskie Provin- kopolskim i lubuskim, a na zachodzie z niemieckimi ce in the south, with German federal states: Bran- krajami związkowymi: Brandenburgią i Meklembur- denburg and Mecklenburg-Western Pomerania in gią – Pomorzem Przednim. the west. Województwo skupia 4,44% populacji całego kraju The province gathers 4,44% of the population of the i zajmuje jedenaste miejsce pod względem liczby whole country and has eleventh place in terms of mieszkańców. Region jest też jednym z najsłabiej population. The region is also one of the least popu- zaludnionych obszarów Polski – z wartością wskaź- lated areas of Poland – with the value of the index nika na poziomie 74 osób/km2 zajmowało 13. miej- at the level of 74 people/km2, it had 13th place in the sce w kraju, przy średniej krajowej wynoszącej 122 country, at national average equal to 122 people/ osoby/km2. km2. Województwo charakteryzuje średni poziom roz- The province is characterized by the average level of woju gospodarczego. Wartość produktu krajowe- economic development. The value of the gross do- go brutto (PKB) w 2009 roku wyniosła 52,4 mld zł, co mestic product (GDP) in 2009 amounted to PLN 52,4 stanowi 3,9% PKB Polski, plasując województwo na milliard, which is 3,9% of Poland’s GDP, placing the 9. miejscu w kraju. Wartość wskaźnika PKB w prze- province at the 9th place in the country. The value of liczeniu na jednego mieszkańca regionu wynosi GDP index per capita of the region is PLN 30,9 tho- 30,9 tys. zł. Na terenie województwa zachodnio- usand. There were 220.404 business entities functio- pomorskiego w 2010 roku funkcjonowały 220.404 ning on the area of Zachodniopomorskie Province podmioty gospodarcze. Na przestrzeni ostatnich in 2010. A steady increase in the number of enter- 5 lat obserwowany jest systematyczny wzrost liczby prises has been observed over the last 5 years. Com- przedsiębiorstw. W porównaniu z 2006 rokiem wyniósł pared with 2006, it amounted to 5%. In 2010, there on 5%. W roku 2010 na 10 tys. ludności przypadały 1302 were 1302 business units for 10 thousand of people jednostki gospodarcze (średnia dla Polski w tym okre- (average for Poland in this period was 1024 units). sie to 1024 jednostki). Region charakteryzuje się najsil- The region is characterized by the most developed niej rozwiniętym w Polsce sektorem małych i średnich sector of small and medium enterprises in Poland przedsiębiorstw – stanowią one łącznie 99,92% wszyst- – together they constitute 99.92% of all companies kich fi rm działających w województwie. operating in the province. Największy udział wśród grup podmiotów gospo- The largest share among the groups of the national darki narodowej stanowią jednostki zajmujące się economy entities are units involved in trade and re- handlem i naprawami pojazdów samochodowych – pair of motor vehicles – 26,2% of the total number. 26,2% ogółu. W dalszej kolejności znajduje się sektor Further, there is the construction sector (12,5%). The budownictwa (12,5%). Natomiast najmniej licznie lowest number are entities operating in the fi nance występują podmioty działające w branży fi nansowej and insurance industry, accounting for just 3,3% of i ubezpieczeniowej, stanowiąc zaledwie 3,3% ogółu. the total number. The remaining entities in the sec- Pozostałe PRZEDSIĘBIORSTWA/PODMIOTY/FIRMY tion obtain the results that are quite similar to each z sekcji osiągają dosyć zbliżone do siebie wyniki, other, amounting to approx. 6% – 8%. Among these które wynoszą około 6% – 8%. Wśród tych branż industries, there are also groups important from the znajdują się także, istotne z punktu widzenia roz- point of view of innovation development of the co- woju innowacyjności regionu, grupy – działalność untry – professional, scientifi c and technical activity, 3 profesjonalna, naukowa i techniczna, do któryxh which includes 7,2% of the entities1. The favourable należy 7,2% podmiotów1. Korzystne położenie re- location of the region – the nearest seagoing port gionu – najbliższy od strony Oceanu Atlantyckie- in the Baltic Sea on the side of the Atlantic Ocean, go pełnomorski port na Morzu Bałtyckim, 60-kilo- 60-kilometer long Odra river corridor adopted to metrowy korytarz Odry dostosowany do żeglugi the shipping of seagoing vessels, motorway con- pełnomorskich statków, połączenia autostradowe nections with Western Europe motorway system – z systemem autostrad Europy Zachodniej – E65 E65 (Scandinavia-Prague) and E28 (Berlin – Gdańsk (Skandynawia-Praga) oraz E28 (Berlin – Gdańsk – – St. Petersburg), proximity to airports – 3 interna- Sankt Petersburg), bliskość portów lotniczych – do tional airports are at disposal of the people travel- dyspozycji podróżujących do Szczecina pozostają 3 ling to Szczecin: Tegel – 1h 40 min, Schoenefeld – lotniska międzynarodowe: Tegel – 1h 40 min, Schoe- 2h, Szczecin-Goleniów – 40 min, results in the fact nefeld – 2h, Szczecin-Goleniów – 40 min, powoduje, that Zachodniopomorskie Province has 8th place iż województwo zachodniopomorskie znajduje się in terms of the number of enterprises operating in na 8. miejscu pod względem liczby przedsiębiorstw the transport sector and in the warehouse mana- działających w branżach transportowej i gospodarki gement sector. Important sectors of the province magazynowej. Do ważnych sektorów województwa also include wood and furniture industries which zaliczyć należy także przemysł drzewny i meblarski, are favoured by highly-developed forest manage- którym sprzyja silnie rozwinięta gospodarka leś- ment of the region. Chemical sector is also impor- na regionu. Nie bez znaczenia jest również branża tant, because the province can boast one of the chemiczna, bowiem województwo pochwalić się largest manufacturers of agricultural fertilizers and może jednym z największych w kraju producentów titanium white 2 in the country. Western Pomerania nawozów rolnych oraz bieli tytanowej2. Region za- region does not belong to the highly industrialized chodniopomorski nie należy do silnie uprzemysło- ones. In 2009, a total of 8% of enterprises operated wionych. W 2009 roku w przemyśle działało łącznie in the industry, which diff ered from the average re- około 8% przedsiębiorstw, co odbiegało od średniej corded in Poland by 2 percentage points3. odnotowanej w Polsce o 2 punkty procentowe3. Unemployment rate registered according to the Stopa bezrobocia rejestrowanego według stanu state on 31.03.2012 amounted to approx. 18,8% na dzień 31.03.2012 roku wynosiła ok. 18,8% i była and was higher than national average by 5,3%. The wyższa od średniej krajowej o 5,3%. Największa licz- largest number of employed people is connected ba zatrudnionych związana jest z branżą usługową, with service sector; employment in the industrial wzrasta zatrudnienie w sferze przemysłowej woje- sphere of the province increases, it decreases ho- wództwa, spada natomiast – w sferze rolnictwa, co wever – in agricultural sphere, which is connected, związane jest także, oprócz odpływu pracowników apart from the outfl ow of workers to other sectors, do innych branż, z postępującą mechanizacją pracy4. with the progressive mechanization of work4. Gospodarka województwa zachodniopomorskiego The economy of Zachodniopomorskie Province is charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem prze- characterized by large spatial variation. Availabili- strzennym. Dostępność rynków zbytu oraz niskie ty of the sales market and low costs of provision koszty dostarczania towarów i usług sprawiają, że of goods and services mean that nearly one third prawie jedna trzecia przedsiębiorstw i małych fi rm of the enterprises and small companies conduct prowadzi działalność w miejscowościach, których business in towns where the number of residents liczba mieszkańców przekracza 300 tysięcy. Poten- exceeds 300 thousand. The economic potential of

1 G. Przekota, Potencjał rynku pracy województwa zachod- 1 G. Przekota, Potencjał rynku pracy województwa zachod- niopomorskiego, 2011 niopomorskiego (Potential of Zachodniopomorskie Province’s 2 J. Markiewicz, K. Rychlik, Rola klastrów w kształtowaniu labour market), Koszalin 2011 konkurencyjności i innowacyjności regionu zachodniopomor- 2 J. Markiewicz, K. Rychlik, Rola klastrów w kształtowaniu skiego konkurencyjności i innowacyjności regionu zachodniopomor- 3 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów skiego (The role of clusters in shaping the competiveness and w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy, Gdańsk 2011 innovation of the Western Pomerania region) 4 P. Błędowski, P. Kubicki, K. Bojadżijewa-Wesołowska, M. 3 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów Fedorczuk, Stan i prognoza rozwoju województwa zachod- w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy (The role of the niopomorskiego, Szczecin, 2008 clusters in building economy based on knowledge), Gdańsk 2011 4 P. Błędowski, P. Kubicki, K. Bojadżijewa-Wesołowska, M. Fedorczuk, Stan i prognoza rozwoju województwa zachod- niopomorskiego (Condition and prognosis for development of 4 Zachodniopomorskie Province), Szczecin, 2008 cjał gospodarczy województwa skupiony jest prze- the province is mainly concentrated in the agglo- de wszystkim w obszarze aglomeracji szczecińskiej meration of Szczecin as well as in Koszalin and its oraz w Koszalinie i okolicach5. surroundings5.

B+R i innowacyjność biznesu R&D and business innovation

Pod względem poziomu innowacyjności gospo- In terms of economic innovation level, Zachodnio- darki, województwo zachodniopomorskie zajmuje pomorskie Province has the place below average na tle kraju pozycję poniżej przeciętnej. Wskazać in comparison of the country. Low level of invest- można na niski poziom inwestycji, niski poziom na- ment, low level of R&D funding, small number of kładów B+R, niską liczbę zgłoszonych patentów oraz registered patents and a relatively small number of relatywnie małą liczbę podmiotów z nowoczesnych entities from the modern economy sectors may be branż gospodarki. Wśród tych ostatnich najlepiej indicated. Among the last ones, IT sector in Szcze- funkcjonuje sektor IT w Szczecinie6. Słaba w porów- cin6 operates best. Poor, in comparison with other naniu z innymi regionami aktywność innowacyjna regions, innovative activity of Western Pomerania zachodniopomorskich przedsiębiorców przejawia entrepreneurs is manifested not only in fi nancing re- się nie tylko w fi nansowaniu regionalnych nakładów gional outlays on R&D. Unfavourable symptoms may na B+R. Niekorzystnych symptomów można upatry- also be seen in the statistics concerning cooperation wać również w statystykach dotyczących współpra- with R&D sector. In 2009, only every tenth industrial cy z sektorem B+R. W 2009 roku, jedynie co dziesiąta company declared incurrence of outlays for inno- fi rma przemysłowa zadeklarowała ponoszenie na- vative activity (11,1%), which allowed the region to kładów na działalność innowacyjną (11,1%). Sytua- obtain only 14th position in the country. At the same cja ta spowodowała umieszczenie regionu dopiero time, 16,7% of the industrial companies declared in- na 14. pozycji w kraju. Jednocześnie 16,7% fi rm prze- troduction of at least one innovation in the period mysłowych zadeklarowało wprowadzenie w okresie of 2007-2009, which placed the region on low 11th 2007-2009 przynajmniej jednej innowacji, co upla- place in Poland. Data concerning innovative activi- sowało region na niskim 11. miejscu w Polsce. Lepiej ty of the service companies in the region are better, wypadają dane dotyczące aktywności innowacyjnej among which, in 2009, 12% incurred outlays for in- fi rm usługowych w regionie, spośród których w 2009 novative activity, which allowed to obtain a decent r. 12% ponosiło nakłady na działalność innowacyjną, – 5th place in the country. Also the share of the sector co pozwoliło na uzyskanie przyzwoitej – 5. pozy- of enterprises in fi nancing innovative actions is very cji w kraju. Bardzo niski jest również udział sektora low. Only every tenth zloty allocated for this purpo- przedsiębiorstw w fi nansowaniu działań innowacyj- se comes “from the pocket” of Western Pomerania nych. Jedynie co dziesiąta złotówka przeznaczona na entrepreneurs. Higher education (86%)7 defi nitely ten cel pochodzi „z kieszeni” zachodniopomorskich dominates in the structure of fi nancing of the regio- przedsiębiorców. W strukturze fi nansowania regio- nal outlays for R&D. 17 scientifi c and research institu- nalnych nakładów na B+R zdecydowanie dominuje tions as well as development institutions operates in szkolnictwo wyższe (86%)7. W województwie funk- the province, which represents 2% of such centres in cjonuje 17 instytucji naukowo-badawczych i roz- the country. 10 of them are development units and wojowych, co stanowi 2% takich placówek w kraju. science support facilities, and 7 are state universi- 10 z nich to jednostki rozwojowe i placówki obsługi ties. The basis for the regional supply of innovation nauki, a 7 to państwowe uczelnie wyższe. Podstawą in the region are still academic units: 2 universities regionalnej podaży innowacji w regionie nadal są of technology, 1 university and 3 academies (agri- jednostki akademickie: 2 politechniki, 1 uniwersytet cultural, medical and marine ones). There are three i 3 akademie (rolnicza, medyczna i morska). Na te- special economic zones on the territory of the pro- renie województwa działają trzy specjalne strefy vince (kostrzyńsko-słubicka, słupska and pomorska

5 tamże 5 Ibid. 6 A. Nowakowska, Zdolności innowacyjne polskich regionów, 6 A. Nowakowska, Zdolności innowacyjne polskich regionów Łódź 2009 (Innovative capacity of Polish regions), Łódź 2009 7 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów 7 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy, Gdańsk 2011 w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy (The role of the clusters in building economy based on knowledge), Gdańsk 2011 5 ekonomiczne (kostrzyńsko-słubicka, słupska oraz zones), four industrial parks (Police Industrial Park, pomorska), cztery parki przemysłowe (Policki Park the Industrial Park of , Goleniów Industrial Przemysłowy, Stargardzki Park Przemysłowy, Go- Park, New Technologies Industrial Park in Stargard leniowski Park Przemysłowy, Park Przemysłowy Szczeciński) and three science and technology parks Nowych Technologii w Stargardzie Szczecińskim) (Stargard Regional High Technology Park, Science oraz trzy parki naukowo-technologiczne (Regio- and Technology Park in Koszalin University of Tech- nalny Stargardzki Park Wysokich Technologii, Park nology, Szczecin Science and Technology Park). In- Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszalińskiej, vestment outlays in Zachodniopomorskie Province Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny). Nakłady are lower than in other large provinces, but they are inwestycyjne w województwie zachodniopomor- still high enough to place the region in the middle skim są niższe niż w innych dużych województwach, of the ranking of the provinces. In 2009, the value jednak wciąż na tyle wysokie, że pozwalają na upla- of investment outlays in public sector amounted to sowanie się regionu w środkowej części rankingu more than PLN 460 million, and in private sector to województw. W 2009 roku wartość nakładów inwe- almost PLN 400 million. stycyjnych w sektorze publicznym wyniosła ponad In 2007, the Regional Operational Program was pas- 460 mln zł, a w sektorze prywatnym prawie 400 mln. sed, which is a detailing of the national policies and W 2007 roku uchwalony został Regionalny Program strategies in relation to the tasks faced by the pro- Operacyjny, będący uszczegółowieniem polityk i stra- vince. The main purpose included in the Program is tegii krajowych w odniesieniu do zadań stojących “Development of the province aimed at increasing przed województwem. Nadrzędnym celem, który economic competitiveness, spatial and social cohe- ujęto w Programie jest „Rozwój województwa zmie- rence, and at increasing the residents’ quality of life”. rzający do zwiększenia konkurencyjności gospodar- The specifi c objectives of the Program include the ki, spójności przestrzennej, społecznej oraz wzrostu increase of innovation and eff ectiveness of mana- poziomu życia mieszkańców”. Jako cele szczegółowe gement, improvement of investment attractiveness programu wskazano wzrost innowacyjności i efek- and territorial cohesion of the province as well as the tywności gospodarowania, poprawę atrakcyjności improvement of the conditions of life by preserving inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa and protecting the environment and also by increa- oraz poprawę warunków życia poprzez zachowanie sing the social base of the province. i ochronę środowiska naturalnego, a także zwiększe- Strategy of development until 2015 is also an impor- nie bazy społecznej województwa. tant document of planning nature, in which challen- Niezwykle istotnym dokumentem o charakterze ges faced by the province connected with the mo- planistycznym jest też Strategia Rozwoju do roku dern sectors of economy, IT revolution or the raising 2015, w której określono wyzwania stojące przed labour specialization were identifi ed. The vision of województwem związane z rozwojem nowoczes- the province development provided for in the stra- nych sektorów gospodarki, rewolucją informacyjną tegy is the creation of the area with good transport czy rosnącą specjalizacją pracy. Wizją rozwoju woje- accessibility, with an integrated, international trans- wództwa przewidzianą w strategii jest utworzenie port system out of it, supporting the importance of z niego obszaru o dobrej dostępności komunikacyj- academic centres of the region, becoming one of nej, o zintegrowanym, międzynarodowym systemie the IT civilization pioneers, further development of transportowym, wsparcie znaczenia ośrodków aka- the service sectors (also of the tourism). demickich regionu, stanie się jednym z pionierów cywilizacji informacyjnej, dalsze rozwijanie sektorów usługowych (także turystyki).

6 pozycja w kraju / wartość / position in rok / value the country year

udział w PKB Polski [%] / share in Poland’s GDP [%] 4,0 9 2009

bezrobocie [%] / unemployment [%] 18,8 15 2012

pracujący w przemyśle [%] / employed in industry [%] 4,51 9 2008

nakłady na B+R w PKB [%] / R&D expenditure as GDP share [%] 0,22 14 2009

zatrudnieni w B+R [os. na 1000 ludności aktywnej zawodowo] / 2,5 10 2009 employed in R&D [number of people per 1000 professionally active persons]

udział biznesu w fi nansowaniu B+R [%] / 0,23 11 2009 participation of businesses in fi nancing R&D [%]

Źródło: GUS / Source: Central Statistical Offi ce

Klastry w województwie Clusters in zachodniopomorskim Zachodniopomorskie Province

W województwie zachodniopomorskim funkcjonu- 12 cluster initiatives function in Zachodniopomor- je 12 inicjatyw klastrowych. Liczba klastrów w woje- skie Province. The number of clusters in the province wództwie jest wyższa niż średnia dla kraju.j is higherg than the averageg for the country.

Szczecin Zachodniopomorski Klaster Chemiczny „Zielona Chemia” / Western Pomerania chemical cluster “Green Chemistry” Zachodniopomorski Klaster Morski / Western Pomerania Sea Cluster Klaster ICT Pomorze Zachodnie / ICT Western Pomerania Cluster BTT (Budownictwo-Transport-Turystyka) / CTT (Construction Transport Tourism) Centrum Klasteringu / Clustering Centre Transgraniczny Klaster Szlak wodny Berlin-Szczecin-Bałtyk / Berlin-Szczecin-Baltic Sea Waterway Cross-Border Tourist Cluster Klaster Morski Pomorza Zachodniego / Western Pomerania Sea Cluster Klaster Metalowy Metalika / Metalika metal cluster Koszalin Klaster Drzewno-Meblarski / Wood and Furniture Cluster Zachodniopomorskie Drewno i Meble / Western Pomerania wood and furniture Klaster Rybny / Fish cluster 7 Jest to spowodowane, wdrażaną sukcesywnie od kli- It is caused by the pro-cluster policy successfully im- ku lat przez Urząd Marszałkowski Województwa Za- plemented for several years by the Marshal’s Offi ce chodniopomorskiego, polityką pro-klastrową. W Re- of Zachodniopomorskie Province. In the Regional gionalnej Strategii Innowacji z 2005 po raz pierwszy Innovation Strategy of 2005, for the fi rst time, the wskazano na dużą rolę klastrów w procesie budowy important role of the clusters in the process of the silnej specjalizacji regionu. RSI zawierała również po- building of the strong region’s specialization was tencjalne obszary powstania inicjatyw klastrowych, indicated. RIS included also the potential areas of do których zaliczono: przetwórstwo rybne, przemysł creation of the cluster initiatives, which included: stoczniowy, przemysł drzewny i meblarski, prze- fi sh processing, shipbuilding, wood and furniture twórstwo rolno-spożywcze, transport i logistykę, tu- industry, agriculture and food processing, transport rystykę, przemysł jachtowy i energię odnawialną. Po and logistics, tourism, yacht industry and renewab- przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej na obszarze le energy. After Poland’s accessing to the European województwa zrealizowane zostały dwa kluczowe Union, two key projects were realized within the fra- projekty w ramach Zintegrowanego Programu Roz- meworks of Integrated Regional Development Pro- woju Regionalnego (ZPORR): Tworzenie regionalnego gram (IRDP) on the territory of the province: Creating systemu innowacji – projekt pilotażowy realizowany a regional innovation system – pilot project realized przez Politechnikę Szczecińską, w wyniku którego by Szczecin University of Technology, as a result of powstał regionalny system innowacji oraz Regio- which regional innovation system was created and nalne sieci współpracy innowacyjnej w zakresie wy- Regional networks of innovation cooperation within korzystania i transferu wiedzy, tworzące bazę klastra the scope of use and transfer of knowledge, creating informatycznego – nadzorowany przez Szczeciński the base of IT cluster – supervised by Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. Przyczynił Park Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. (Szczecin się on do powstania trzech klastrów o kluczowym Science and Technology Park). It contributed to the znaczeniu dla województwa: chemicznego, rybne- formation of three clusters of key importance for the go i drzewno-meblarskiego. province: chemical, fi sh as well as wood and furni- W regionie dominują oddolne inicjatywy klastrowe ture ones. powstałe w wyniku realizacji projektów wspierają- The rank-and-fi le cluster initiatives created as a re- cych klastry, m.in. Klaster Firm Informatycznych ICT sult of realization of the projects supporting the Pomorze Zachodnie, Zachodniopomorski Klaster clusters, among others, ICT Pomorze Zachodnie IT Chemiczny „Zielona Chemia”, Zachodniopomorskie companies cluster, Western Pomerania chemical Drewno i Meble. Aż trzy inicjatywy działają w branży cluster “Green Chemisty”, Western Pomerania Wood uzdrowiskowo-turystycznej (dwa w Szczecinie i je- and Furniture, dominate in the region. As many as den w Międzyzdrojach). Pojawiło się również kilka three initiatives operate in spa-tourism sector (two przedsięwzięć innowacyjnych: w Szczecinie powstał in Szczecin and one in Międzyzdroje). There are Klaster Diznajnerski, zrzeszający przedstawicieli sek- also few innovative enterprises: Klaster Diznajnerski tora kreatywnego, a w Koszalinie działa Zachodnio- (Designer Cluster) was created in Szczecin, bringing pomorski Klaster Bioenergii Odnawialnej8. together representatives of the creative sector and W regionie funkcjonuje program wsparcia klastrów, Zachodniopomorski Klaster Bioenergii Odnawialnej8 będący kontynuacją inicjatywy Regionalnego Cen- (Western Pomerania Renewable Bioenergy Cluster) trum Innowacji i Transferu Technologii Politechniki operates in Koszalin. Szczecińskiej, realizowanej w ramach ZPORR. Regio- Cluster support program functions in the region, nalne Centrum Klasteringu (RCI), powołane do ży- being continuation of the initiative of the Regional cia w ramach projektu pod tytułem Transfer wiedzy Centre of Innovation and Technology Transfer of w regionie poprzez rozwój sieci współpracy świadczy Szczecin University of Technology, realized within kompleksowe usługi na rzecz rozwoju inicjatyw kla- the frameworks of IRDP. Regional Clustering Centre strowych i klastrów na terenie województwa. RCI brought to life under the project entitled Transfer of m.in. wspiera optymalizację struktur kosztów w fi r- knowledge in the region by developing cooperation ne- mach, ułatwianie dostępu do informacji branżowej, tworks provides complex services for the purpose of nawiązywanie kontaktów biznesowych, uspraw- development of the cluster initiatives and the clu-

8 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów 8 M. Dzierżanowski, M. Rybacka, S. Szultka, Rola klastrów w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy, Gdańsk 2011 w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy (The role of the clusters in building economy based on knowledge), Gdańsk 8 2011 nianie procesu transferu technologii (oferty B+R, sters on the territory of the province. Among others, projekty wdrożeniowe dla fi rm), a także promocję Regional Clustering Centre supports optimization of i PR. Prócz wsparcia z RCI podmioty mogą ubie- the cost structures in companies, facilitating access gać się o środki fi nansowe na inwestycje w nowe to the sector’s information, establishing business technologie i działalność innowacyjną w ramach contacts, improving the technology transfer pro- Regionalnego Programu Operacyjnego: Działanie: cess (R&D off ers, implementation projects for com- 1.1 Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw przez panies), as well as promotion and PR. Apart from innowacyjne inwestycje oraz Działanie 1.3 Zaawan- the support from Regional Clustering Centre, the sowane usługi wsparcia dla przedsiębiorstw. Władze entities may apply for funds for investment in new publiczne zapowiadają kontynuację wspierania technologies and innovative activities within the fra- klastrów w regionie. Wśród celów szczegółowych meworks of Regional Operational Program: Activity: Regionalnej Strategii Województwa Zachodniopo- 1.1 Increase of the competitiveness of enterprises morskiego na lata 2011-2020 znajdują się pozycje through innovative investments and Activity 1.3 obejmujące: wspieranie tworzenia i funkcjonowania Advanced support services for the enterprises. Pub- inicjatyw klastrowych oraz fi nansowanie projektów lic authorities promise to continue supporting the badawczych, szkoleniowych i inwestycyjnych rea- clusters in the region. The specifi c objectives of the lizowanych w ramach klastrów i innych powiązań Regional Strategy for Zachodniopomorskie Province kooperacyjnych9. for years 2011-2020 include positions concerning: supporting the establishment and functioning of cluster initiatives and funding the research, training and investment projects realized within the frame- works of the clusters and other cooperative rela- tions9.

9 M. Przybyłowski, P. Tamowicz, Rola klastrów w budowaniu 9 M. Przybyłowski, P. Tamowicz, Rola klastrów w budowaniu gospodarki opartej na wiedzy, Gdańsk, Szczecin, 2011 gospodarki opartej na wiedzy (The role of the clusters in buil- ding economy based on knowledge), Gdańsk, Szczecin, 2011 9 Klaster Zielona Chemia Green Chemistry Cluster

Branża: chemiczna Industry: chemical

Zachodniopomorski Klaster Chemiczny „Zielona Western Pomerania chemical cluster “Green Chemistry” Chemia” to stowarzyszenie osób i instytucji, których is an association of individuals and institutions whose celem jest integracja środowiska zachodniopomor- goal is to integrate the environment of Western Pome- skich przedsiębiorców branży chemicznej oraz fi rm rania entrepreneurs of chemical industry with the rela- pokrewnych i kooperujących z tą branżą na terenie ted companies and the companies cooperating with całego kraju. Członkowie klastra wspierają rozwój the industry throughout the country. Members of the przedsiębiorczości, inicjatyw gospodarczych, jak też cluster support development of entrepreneurship, eco- podnoszą innowacyjność fi rm, prowadzą doradz- nomic initiatives, as well as increase the innovativeness two personalne, a także przeciwdziałają bezrobociu of the companies, provide personnel consulting, and w regionie. Wspierają również rozwój innowacyjne- also counteract unemployment in the region. They also go klastra branży chemicznej poprzez rozpowszech- support the development of innovative cluster of che- nianie oraz budowanie prestiżu branży chemicznej mical sector by spreading and building prestige of the w regionie, Europie i świecie. chemical sector in the region, Europe and worldwide.

2011 2011 2011 2011 2011

Rejestracja klastra Rozpoczęcie Misja gospodarcza Współudział klastra Klaster Zielona w KRS – ofi cjalny cyklicznej mię- fi rm Klastra w tworzeniu Chemia, początek dzynarodowej na Ukrainę. Regionalnego animatorem funkcjonowania imprezy Klastra – Rozpoczęcie Centrum Klasteringu i organizatorem klastra. CHEMIKA współpracy oraz pomoc pierwszego / / z fi rmami w organizacji na Pomorzu Registration of Launching nawozowymi Branżowego Zachodnim Forum the cluster in inter-national z regionu Centrum Klastrów. the National cyclic events kijowskiego. Kompetencji / Court Register of the Cluster – / Chemia. Green chemistry – offi cial start CHEMIKA Economic mission / cluster being the of the cluster of the Cluster Cluster’s promoter and functioning. companies to participation in organizer of the fi rst Ukraine. Launching the creation of the Cluster Forum in cooperation Re-gional Clustering Western Pomerania. with ferti-lizers’ Centre and help companies from in organization Kiev region. of Sector’s Competence Centre 10 - Chemia. Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and competencies of the Cluster

KOMPETENCJE / COMPETENCIES

• Urząd Marszałkowski Województwa Tworzenie prawodawstwa umożliwiającego Zachodniopomorskiego rozwój branży chemicznej w województwie • Wydział Gospodarki i Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie zachodniopomorskim. / • Urząd Gminy i Miasta Goleniów / Creating the legislation allowing for the • Marshal Offi ce of Zachodniopomorskie Province development of chemical industry in Jednostki samorządowe / • Economy and Development Department of the Zachodniopomorskie Province. Self-government units Regional Marshal Offi ce in Szczecin • Goleniów Town and Commune Offi ce

• Fundacja Instytut Ochrony Środowiska i Energii Odnawialnej • Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii • Międzynarodowe Targi Szczecińskie • Global Erisson Consulting Sp. z o.o. Prowadzenie badań w obszarze: nawozów, Instytucje Otoczenia • Infrapark Police S.A. / tworzyw sztucznych i gumy, przemysłu Biznesu / • Foundation: Institute for Environment and Renewable Energy spożywczego i petrochemicznego, Business environment Protection medycyny, farmacji i biotechnologii. / institutions • Regional Center of Innovation and Technology Transfer Research in the area of: fertilizers, plastics and • Szczecin International Fairs rubber, food and petrochemical industry, • Global Erisson Consulting Sp. z o.o. • Infrapark Police S.A. medicine, pharmacy and biotechnology. • Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Jednostki naukowo- • Zachodniopomorskie Centrum Zaawansowanych Technologii badawcze / • AUTOCOMP ELECTRONIC Sp. z o.o. Scientifi c and research • Centrum Bioimmobilizacji i Innowacyjnych Materiałów units Opakowaniowych / Doświadczenie w kreowaniu rynków dla • Western Pomerania University of Technology, Szczecin produktów podmiotów klastrowych, • Western Pomerania Center of Advanced Technologies Transfer wiedzy i technologii pomiędzy krajami. / • AUTOCOMP ELECTRONIC Sp. z o.o. Experience in creating markets for products of • Centre of Bioimmobilization and Innovative Packaging Materials cluster entities, • Regionalne Centrum Inwestycji i Rozwoju w Kijowie Transfer of knowledge and technologies Partnerzy zagraniczni / • ZukunftsAgentur Brandenburg GmbH between the countries Foreign Partners • KuVBB Netzwerk für Kunststoff e – Chemie – Biopolymere • Technische Universität Berlin, Polymertechnik, Kuunststoff technikum • Kunstsoff netzwerk NORKUN • Związek Chemików Ukrainy w Kijowie / • Regional Centre for Investment and Development in Kiev • ZukunftsAgentur Brandenburg GmbH Produkcja wyrobów laboratoryjnych; • KuVBB Netzwerk für Kunststoff e - Chemie - Biopolymere Produkcja wyrobów metalurgicznych; Przedsiębiorcy / • Technische Universität Berlin, Polymertechnik, Produkcja wyrobów gumowych; Entrepreneurs Kuunststoff technikum Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych; • Kunstsoff netzwerk NORKUN Produkcja nawozów; Association of Chemists of Ukraine in Kiev Produkcja emulsji parafi nowej; Usługi z zakresu automatyki i robotyki • 21 przedsiębiorstw z branży chemicznej, w tym m.in.: przemysłowej; ZCH Police, Remech, Automatika, Fosfan, Kemipol; Usługi doradcze i szkoleniowe; / 9 przedsiębiorstwa z branży opakowaniowej, w tym m.in.: Production of laboratory products; Instytucje i fi rmy Drukpol.Flexo, Bachpol, Apis / 21 enterprises from chemical Production of metallurgical products; wspierające / sector, including, among others: Chemical Plant Police, Production of rubber products; Institutions and Remech, Automatika, Fosfan, Kemipol; 9 enterprises from Production of products made of plastics; package sector, including, among others: Drukpol.Flexo, supporting companies Production of fertilizers; Bachpol, Apis Production of paraffi n emulsion; • 17 podmiotów wspierajacych działalność klastra Zielona Services in the fi eld of industrial automation Chemia / 17 entities supporting the operation of Green and robotics; Chemistry cluster Consulting and training services; • farba fotoktalityczna PRODUKTY / • materiały polimerowe PRODUCTS • nawozy krystaliczne • biel tytanowa / • photocatalytic paint Know-how; Wykwalifi kowana kadra; • polymeric materials Zasoby produkcyjne; / • crystalline fertilizers Know-how; Qualifi ed personnel; • titanium white Productive resources 11 Koordynator Coordinator

Stowarzyszenie Klaster Chemiczny „Zielona Che- “Green chemistry” chemical cluster association was mia” zostało powołane do życia w dniu 18 września founded on 18th of September 2007 as the fi rst in 2007 r., jako pierwsza na Pomorzu Zachodnim oraz Western Pomerania and the fi rst in Poland initiati- pierwsza w Polsce inicjatywa fi rm branży chemicz- ve of the companies of chemical sector of Western nej regionu zachodniopomorskiego oraz uczelni Pomerania region and universities. The companies’ wyższych. Wspólne działania fi rm mają zmierzać common actions aim to achieve better consolida- do lepszej konsolidacji branży, promocji marek po- tion of the sector, promotion of the brands of indivi- szczególnych zakładów oraz wzajemnego wspiera- dual plants and mutual support in raising funds for nie się w pozyskiwaniu środków dla modernizacji modernization and development of the companies oraz rozwoju fi rm uczestniczących w klastrze. participating in the cluster. Koordynator klastra – Stowarzyszenie Klaster Che- Cluster’s coordinator – “Green chemistry” chemical miczny „Zielona Chemia” – jest instytucją integrującą cluster association is an integrator of Western Pome- środowiska zachodniopomorskich przedsiębiorców rania entrepreneurs’ environment of the chemical sektora chemicznego oraz fi rm pokrewnych i ko- sector with the related companies and the compa- operujących z tą branżą na terenie całego kraju. nies cooperating with the industry throughout the Koordynator odpowiedzialny jest za wymianę infor- country. The coordinator is responsible for the ex- macji, wiedzy i doświadczeń między członkami Sto- change of information, knowledge and experiences warzyszenia. Dzięki wspólnym szkoleniom, informa- between the members of the Association. Thanks to cjom, wymianie doświadczeń pomiędzy regionami, the common trainings, information and exchange of przedsiębiorcy mogą korzystać z dostępnych pro- experiences between the regions, the entrepreneu- gramów pomocowych oraz uczestniczyć w pracach rs may use the available aid programs and participa- rozwojowych na rzecz regionu. te in development works for the region.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator Zachodniopomorski Klaster Chemiczny okres pełnienia funkcji: / period of service od IX 2007 formalna podstawa pełnienia funkcji: / Powołanie uchwałą Walnego Zgromadzenia Członków / act of the formal basis: General Assembly resolution adres korespondencyjny: / address for delivery: Al. Piastów 18, 70-310 Szczecin osoba do kontaktów: / contact person: Jacek Drożdżal – Prezes Zarządu tel.: / phone number: +48 91 852 36 31 / fax. +48 91 452 44 61 e-mail/strona www: [email protected]; / www.zielonachemia.eu

12 Główne zadania Stowarzyszenia: / Main tasks of the Association:

• integracja środowiska zachodniopomorskich przedsiębiorców branży chemicz nej oraz fi rm pokrewnych i kooperujących z tą branżą na terenie całego kraju, • integration of the environment of the Western Pomerania entrepreneurs of chemical industry with the related companies and the companies cooperating with the industry throughout the country,

• wspieranie rozwoju przedsiębiorczości, wspieranie inicjatyw gospodarczych i podnoszenie innowacyjności fi rm, prowadzenie doradztwa personalnego, a także przeciwdziałanie bezrobociu, • supporting development of entrepreneurship, supporting economic initiatives and improving business innovation, providing personal counseling, and also counteracting unemployment,

• wspieranie budowy i rozwoju innowacyjnego klastra branży chemicznej, • supporting the building and development of the innovative cluster of the chemical sector,

• rozpowszechnianie oraz budowanie prestiżu branży chemicznej w regio nie, Europie i świecie, • spreading and building prestige of the chemical sector in the region, Europe and worldwide,

• reprezentowanie i ochrona interesów gospodarczych członków Stowarzyszenia, • representing and protection of the economic interests of Association members,

• podejmowanie działań lobbingowych w celu wykreowania województwa zachod- niopomorskiego jako atrakcyjnego miejsca dla inwestorów zewnętrznych, • undertaking lobbying activities in order to create Zachod niopomorskie Province as an attractive place for external investors,

• wspieranie wzajemnej pomocy w rozwiązywaniu problemów prawnych, organi zacyjnych, ekonomicznych, podatkowych i innych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, • promoting mutual help in resolving legal, organizational, economic, fi scal and other issues related to the business operation,

Działalność i oferta klastra Cluster’s activity and off er

Działalność klastra polega przede wszystkim na The cluster’s activity consists mainly in matching kojarzeniu działań biznesowych z najnowszymi the business activities with the latest achievements osiągnięciami nauki, w celu zwiększenia efektyw- of science in order to increase the effi ciency of im- ności wdrożeń w fi rmach na Pomorzu Zachodnim. plementations in companies in Western Pomerania. Duże zainteresowanie polskich i zagranicznych Large interest of Polish and foreign contractors in kontrahentów wynikami komercjalizacji prac kla- the results of the commercialization of the cluster’s stra, jak i pracami związanymi ze zrównoważonym works as well as in the works connected with the rozwojem, przyczynia się do nieustannego rozwoju sustainable development, contributes to the conti- zaplecza naukowo-technologicznego. Przykładem nuous development of scientifi c and technological tego jest przystąpienie do uczestnictwa w Klastrze background. An example of this is the participation 13 Technische Universität Berlin, Polymertechnik, of the following entities in the Cluster – Technische Kuunststoff technikum (Niemcy). Jako jeden z nie- Universität Berlin, Polymertechnik, Kuunststoff tech- licznych Klastrów w Polsce realizuje działania inter- nikum (Germany). As one of the few clusters in Po- nacjonalistyczne dla członków oraz fi rm zaprzyjaź- land, it carries out internationalist activities for the nionych w postaci odbywających się licznych misji members and for the friend companies in the form gospodarczych, wizyt studyjnych czy wymiany do- of a number of economic missions, study visits and świadczeń pomiędzy poszczególnymi fi rmami z za- exchange of experience between the companies granicy. from abroad. Zachodniopomorski Klaster Chemiczny „Zielona Western Pomerania chemical cluster “Green Chemi- Chemia” oferuje stowarzyszonym podmiotom moż- stry” off ers the affi liated entities the possibility to: liwość: • establish better cooperation between the entities • nawiązania lepszej współpracy pomiędzy pod- in the industry, miotami z branży, • increase competitiveness in the market through • zwiększenia konkurencyjności na rynku poprzez the use of modern technological solutions, stosowanie nowoczesnych rozwiązań technolo- • promote own products and the company, gicznych, • mutually exchange the experiences, • promocji fi rmy oraz jej produktów, • cooperate with other companies in the country • wzajemnej wymiany doświadczeń, and abroad, • kooperacji z innymi fi rmami z kraju i z zagranicy, • obtain current information and news from the • uzyskiwania bieżących informacji i nowinek chemical industry, z branży chemicznej, • obtain help in raising funds for development and • uzyskiwania pomocy w pozyskiwaniu funduszy implementation of innovative products in the na rozwój oraz wdrażanie innowacyjnych produk- companies, tów w fi rmach, • cooperate with the researchers from R&D zone as • współpracy z naukowcami ze sfery B+R oraz insty- well as with business environment institutions. tucjami otoczenia biznesu. Apart from the actions connected with deve- Prócz działań związanych z rozwojem nowych tech- lopment of new technologies, the Cluster organizes nologii, Klaster organizuje misje gospodarcze przed- economic missions of entrepreneurs to Germany, siębiorców do Niemiec, Ukrainy, Szwecji, Szwajcarii, Ukraine, Sweden, Switzerland, during which the w trakcie których następuje wymiana doświadczeń exchange of experiences between the companies pomiędzy fi rmami oraz nawiązanie współpracy ko- and establishment of cooperative collaboration operacyjnej. Ponadto, Klaster przy współudziale part- take place. Moreover, the Cluster together with the nerów organizuje cykliczną imprezę dla fi rm branży partners organizes cyclical event for the companies chemicznej z Euroregionu Pomerania pt. Chemika. from chemical sector from Pomerania Jest to jedyna branżowa konferencja w wojewódz- entitled Chemika. It is the only sector’s conference twie połączoną z giełdą kooperacyjną (typu B2B) oraz in the province coupled with the cooperation ex- prezentacją fi rm (targami branżowymi). Klaster ofe- change (of B2B type) and with the presentation of ruje również organizację oraz prowadzenie audytów the companies (sector fairs). The Cluster off ers also technologicznych i doradczych w fi rmach branży the organization and conduct of technology and chemicznej w regionie zachodniopomorskim. advisory audits in the companies of chemical sector Stowarzyszenie Zielona Chemia wraz z Centrum Bio- in the Western Pomerania region. immobilizacji i Innowacyjnych Materiałów Opako- Green Chemistry Association together with Centre waniowych utworzyło „Sekcję tworzyw i opakowań” of Bioimmobilisation and Innovative Packaging Ma- pod nazwą „Platforma producentów materiałów terials created “Section of Materials and Packaging” i opakowań innowacyjnych”. Głównym zadaniem called “Platform of the manufacturers of innovative sekcji jest integracja prac badawczo-wdrożenio- materials and packaging”. The main task of the sec- wych dotyczących nowych materiałów i rozwiązań tion is the integration of research and implementa- w sektorze opakowaniowym. tion works concerning new materials and solutions Szeroka współpraca z naukowcami z Wydziału Che- in the packaging sector. micznego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Broad cooperation with the researchers from the Che- Technologicznego w Szczecinie (ZUT) jest z kolei mistry Department of Western Pomerania University of płaszczyzną porozumienia pomiędzy nauką i bi- Technology in Szczecin is in turn the middle ground be- 14 znesem. Dzięki bardzo ścisłej współpracy z Regio- tween the science and the business. Thanks to very clo- nalnym Centrum Innowacji i Transferu Technologii se cooperation with Regional Centre for Innovation and ZUT, Klaster koreluje fi rmy oraz naukowców, którzy Technology Transfer of Western Pomerania University of pragną rozpocząć wspólne badania i wdrożenia no- Technology in Szczecin, the Cluster correlates the com- wych produktów. Klaster jest ambasadorem działań panies and the researchers that want to begin common na rzecz promocji specjalistycznych laboratoriów research and implementation of new products. The Clu- badawczych oraz usług naukowych. ster is the ambassador of activities for the promotion of Klaster posiada wspólne produkty i intensywnie specialized research laboratories and scientifi c services. rozwija ich linię. Do najważniejszych produktów The cluster has common products and inten- zaliczyć należy: sively develops their line. The most signifi cant Innowacyjna farba fotokatalityczna – Wodoroz- products include: cieńczalna farba akrylowa do malowania wewnątrz Innovative photocatalytic paint – Waterborne pomieszczeń. Daje powłokę o właściwościach anty- acrylic paint for painting inside the rooms. It gives alergicznych, odporną na zmywanie, dobrze kryjącą, a coating with anti-allergic properties, resistant matową powłokę przepuszczalną dla par i gazów. to washing, well opaque, mat coating permeable Może być stosowana na różnorodne materiały bu- to vapours and gases. It may be used on diff erent dowlane, takie jak: tynki mineralne i polimerowe building materials, such as: mineral and polymer (np. akrylowe), beton, cegły, gips, po odpowiednim (e.g. acrylic) plasters, concrete, bricks, plaster, after zagruntowaniu – drewno i materiały drewnopo- appropriate priming – wood and wood-based ma- chodne, tapety papierowe, w tym na tzw. rauhfazę. terials, paper wallpapers, including on the so-called Zabrudzoną powierzchnię farby można zmywać. rauphase. Dirty surface of the paint can be washed. Zawiera katalizator uzyskiwany na drodze nano- It contains a catalyst obtained through nano-tech- -technologii. (wynalazcą oraz wdrożeniowcem tego nology. (prof. Antoni Morawski from Western Pome- produktu jest prof. Antoni Morawski z ZUT) rania University of Technology is an inventor and Polska zastawka serca – Prace nad materiałem po- implementer of this product) limerowym umożliwiającym wytwarzanie sztucznych Polish heart ventricle – Works on a polymeric ma- elementów ludzkiego ciała, m. in. protezy ścięgien, terial allowing production of artifi cial human body protez piersi lub serca, prowadzone są od szeregu parts, among others, tendon prosthesis, breast im- lat na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Techno- plants, or cardiac prosthesis have been carried out logicznym w Szczecinie, a w chwili obecnej również on Western Pomerania University of Technology in w ramach Zachodniopomorskiego Centrum Zaawan- Szczecin for years, and currently also within the fra- sowanych Technologii. Prace w tej dziedzinie są przed- meworks of Western Pomerania Centre of Advanced miotem licznych projektów badawczych i opracowań Technologies. Works in this area are the subject of nu- naukowych publikowanych w renomowanych czaso- merous research projects and scientifi c papers pub- pismach światowych. Inne prace dotyczą materiałów lished in reputable international journals. Other works dla technologii wodorowych, nanonapełniaczy, dla concern materials for hydrogen technologies, nano- materiałów polimerowych oraz technicznego wyko- fi llers, for polymeric materials and technical utilization rzystania odpadów z tworzyw polimerowych (wyna- of waste made of polymer materials. (prof. Mirosława lazcą oraz wdrożeniowcem tego produktu jest prof. El Fray from Western Pomerania University of Techno- Mirosława El Fray z ZUT). logy is an inventor and implementer of this product). Nawozy Krystaliczne – Nowoczesne nawozy in- Crystalline fertilizers – modern smart fertilizers in- teligentne wprowadzane przez fi rmę Fosfan S.A. ze troduced by Fosfan S.A. Company from Szczecin are Szczecina charakteryzujące się powolnym rozpusz- characterized by slow dissolving of the nutrients in czaniem składników pokarmowych w glebie. Przy- the soil. They are digested by plants in 80%, which swajalne w 80% przez rośliny, co skutkuje zwiększo- results in increases crops and better quality of fertili- nym plonem oraz lepszą wydajnością nawożenia. Na- zation. These fertilizers were created in cooperation wozy te powstawały przy współpracy z naukowcami with researchers from Faculty of Chemical Enginee- z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej oraz ring and Technology as well as with the Faculty of Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT. Environmental Management & Agriculture of We- Biel tytanowa – To jedyny w Polsce pigment dwu- stern Pomerania University of Technology. tlenku tytanu (TiO2) produkowany przez Zakłady Titanium white – is the only titanium dioxide pig- Chemiczne POLICE w Policach. TYTANPOL® – bo tak ment (TiO2) in Poland manufactured by chemical brzmi ofi cjalna nazwa produktu, jest szeroko ofero- plant POLICE in Police. TYTANPOL® – this is the offi - wany odbiorcom zarówno w Polsce, jak i na świecie. cial name of the product, is off ered to a wide spec- 15 Ma zastosowanie przy produkcji farb i lakierów. trum of recipients in Poland and worldwide. It is used W wyroby końcowe z produktu zaopatrują się takie sek- for the production of paints and varnishes; their fi nal tory gospodarki, jak budownictwo czy branża samo- products supply such sectors of economy as con- chodowa. Inne ważne gałęzie przemysłu, dla których struction or automotive industry. Other important ten surowiec jest niezbędny, to m.in. sektor tworzyw branches of industries for which this raw material is sztucznych i papierniczy. Dwutlenek tytanu znajduje essential, include, among others, plastics and paper także zastosowanie w przemyśle ceramicznym, tekstyl- sector. Titanium dioxide is also used in ceramics, te- nym, farmaceutycznym oraz kosmetycznym. xtile, pharmaceutical and cosmetic industry.

Farba fotokatalityczna / Photocatalytic paint

W czasie specjalistycznych szkoleń / During the specialized trainings

Biel tytanowa z ZCh POLICE / Titanium white from chemical plant of “POLICE”

Organizowana przez klaster konferencja „Chemika” / “Chemika” conference organized by the Cluster

Produkcja nawozów / Production of fertilizers Nawóz krystaliczny z Fosfanu / Fosfan’s crystalline fertilizer 16 Członkowie klastra / Cluster members

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki samorządowe / Local government units Urząd Marszałkowski ul. Korsarzy 34 Jednostka samorządowa. Self-government unit. Województwa 70-540 Szczecin Zachodniopomorskiego Wydział Gospodarki ul. Piłsudskiego 40-42 Jednostka samorządowa. Self-government unit. i Rozwoju Regionalnego 70-952 Szczecin Urzędu Marszałkowskiego www.um-zachodniopomor- w Szczecinie skie.pl Urząd Gminy i Miasta Pl. Lotników 1 Jednostka samorządowa. Self-government unit. Goleniów 72-100 Goleniów www.goleniow.pl Jednostki naukowo-badawcze / R&D units Zachodniopomorski Al. Piastów 17 Działalność naukowo-dydaktyczna; prowa- Research and didactic activities; conducting Uniwersytet Technologiczny 71-310 Szczecin dzenie badań; realizacja projektów nauko- research; realization of scientifi c projects. w Szczecinie www.zut.edu.pl wych. Zachodniopomorskie Al. Piastów 19 Realizacja badań, projektów naukowych Implementation of the tasks, scientifi c pro- Centrum Zaawansowanych 71-310 Szczecin z zakresu zaawansowanych technologii i ma- jects in the fi eld of advanced technologies Technologii www.zczt.ps.pl teriałów polimerowych. and polymer materials. AUTOCOMP ELECTRONIC ul. Władysława IV 1 Prace badawczo-rozwojowe, wdrożenia sy- Research and development works, imple- Sp. z o.o. 70-651 Szczecin stemów z dziedziny automatyki, ochrony mentations of the systems from automation www.autocomp.pl perymetrycznej obiektów, symulatorów, tre- branch, perimeter protection of facilities, nażerów i in. simulators, training simulators, etc. Technische Universität Fasanenstr. 90 Wydział Polimerów Uniwersytetu zajmujący Polymers Department of the University en- Berlin, Polymertechnik, 10623 Berlin się szeroką współpracą z przemysłem oraz gaged in extensive cooperation with indus- Kuunststoff technikum badaniami rozwojowymi. try and in development research. Centrum Bioimmobilizacji ul. Klemensa Janickiego 35 Jednostka badawczo-rozwojowa w dziedzi- Research and development unit in the fi eld i Innowacyjnych Materiałów 71-270 Szczecin nie innowacyjnych materiałów opakowanio- of innovative packaging materials for food Opakowaniowych wych dla fi rm branży spożywczej i pokrew- sector and related companies. nych. Partnerzy Zagraniczni / Foreign Partners Regionalne Centrum вул. Велика Васильківська, 13 Agencja rządowa zajmująca się wdrażaniem Government agency involved in the imple- Inwestycji i Rozwoju 01601, м. Київ, innowacji oraz kooperacją fi rm w rejonie Ki- mentation of innovations and cooperation w Kijowie jowskim. with companies in the region of Kiev. ZukunftsAgentur Logenstraße 1 Animowanie działań kooperacyjnych pomię- Animating the cooperative activities be- Brandenburg GmbH 15230 () dzy fi rmami oraz wspieranie działań w ra- tween the companies and supporting activi- mach sieci EEN w Brandenburgii. ties within the frameworks of EEN network in Brandenburg. KuVBB Schipkauer Straße 1 Klaster chemiczny i tworzyw sztucznych Chemical and Plastics Cluster bringing to- Netzwerk für Kunststoff e – 01987 Schwarzheide skupiający największe fi rmy regionu Bran- gether the biggest companies of the region Chemie – Biopolymere denburgii. of Brandenburg. Kunstsoff netzwerk NORKUN Ziegeleiweg 7 Klaster tworzyw sztucznych skupiający fi rmy Plastics Cluster bringing together the com- 19057 Schwerin z regionu Pomorza Przedniego /Niemcy/. panies from the region of Hither Pomerania /Germany/. Związek Chemików Ukrainy вул. Марини Раскової, 15 Narodowy związek największych fi rm sektora National Union of the largest companies in w Kijowie Україна, Київ 02660 chemicznego wspierający działania i koope- the chemical sector supporting actions and rację w branży. cooperation in the sector.

Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions Fundacja Instytut Ochrony ul. Jagiełły 15 Prowadzenie edukacji, promowanie oraz Conducting education, promotion and de- Środowiska i Energii 70 – 260 Szczecin rozwijanie alternatywnych źródeł energii na velopment of alternative energy sources in Odnawialnej www.bioenergetyka.pl terenie województwa. the province. Regionalne Centrum ul. Janosika 8 Wspieranie innowacyjnych inicjatyw służą- Supporting innovative initiatives contribut- Innowacji i Transferu 71-424 Szczecin cych rozwojowi regionu; sieć wsparcia Enter- ing to the development of the region; Enter- Technologii www.innowacje.zut.edu.pl prise Europe Network. prise Europe Network support network. Centrum Transferu Wiedzy ul. A. Mickiewicza 64 Centrum wspiera działania proinnowacyjne, The Centre supports the pro-innovation i Technologii Uniwersytetu 71-101 Szczecin realizuje badania ekonomiczne, kursy, po- activities, conducts economic research, Szczecińskiego Sp. z o.o. średniczy między biznesem a nauką w dzia- courses, mediates between business and sci- łaniach, prowadzi szkolenia i wykłady. ence in the actions, conducts trainings and lectures

17 Międzynarodowe Targi ul. Struga 6-8 Organizator przedsięwzięć gospodarczych, The organizer of business, cultural, sport and Szczecińskie 70-777 Szczecin kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych. recreation undertakings. www.mts.pl Global Erisson Consulting al. Wojska Polskiego 31/5 Pomoc dla przedsiębiorstw w zakresie wy- Assistance for enterprises within the scope Sp. z o.o. 70-473 Szczecin szukiwania partnerów gospodarczych, of searching business partners, supporting www.erisson.com.pl wspieranie organizacji w przygotowaniach organizations in the preparations for the Cer- do Certyfi kacji Systemów Zarządzania. tifi cation of Management Systems. Infrapark Police S.A. ul. Kuźnicka 1 Skonsolidowana przestrzeń inwestycyjna; Consolidated investments space; technical, 72-010 Police zaplecze techniczne, infrastrukturalne i per- infra-structural and personal background of www.infrapark.pl sonalne branży chemicznej; usługi okołobi- chemical sector; business-related services; znesowe; port morski i barkowy. seaport and barge port. Przedsiębiorstwa / Enterprises Zakłady Chemiczne „Police” ul. Kuźnicka 1 Produkcja i sprzedaż wysokojakościowych, Production and sale of high quality, multi- S.A. 72-010 Police wieloskładnikowych nawozów. component fertilizers. www.zchpolice.com REMECH Grupa ul. Kuźnicka 1 Zakład mechaniczny prowadzący działania Mechanical plant conducting activities with- Remontowo-Inwestycyjna 72-001 Police w zakresie wytwarzania, modernizacji i na- in the scope of production, modernization Sp. z o.o. www.remech.pl prawy m.in. rurociągów, urządzeń porto- and repair of, among others, pipelines, port wych. equipment. Automatika Sp. z o.o. ul. Kuźnicka 1 Firma zajmująca się projektowaniem, kom- The company involved in designing, com- 72-001 Police pletacją, montażem i uruchomieniem syste- pletion, installation and commissioning of www.centrum.com.pl mów sterowania PLC i inteligentnych inter- PLC control systems and I/O object intelli- fejsów obiektowych I/O. gent interfaces, FOSFAN S.A. ul. Nad Odrą 44/65 Produkcja nawozów rolniczych i ogrodni- Production of agricultural and horticultural 71-820 Szczecin czych; usługi przeładunkowe i magazynowe fertilizers; handling and storage services www.fosfan.pl (chemikalia sypkie i płynne). (loose and liquid chemicals). KEMIPOL Sp. z o.o. ul. Kuźnicka 6 Firma wyspecjalizowana we wprowadzaniu The company specializing in introduction of 72-010 Police w oczyszczalniach i stacjach uzdatniania modern methods of chemical precipitation www.kemipol.com.pl wody nowoczesnych metod chemicznego in sewage treatment plants and in water strącania. treatment plants. RADEX S.J. Kamieniec 50 Produkcja i dystrybucja produktów różnego Production and distribution of various types 72-001 Kołbaskowo typu, służących utrzymaniu higieny w za- of products used to maintain hygiene in fac- kładach przemysłowych; sprzęt techniczny tories; technical and hygienic equipment; i higieniczny; systemy centralnego mycia; central cleaning systems, advice on HACCP. doradztwo w zakresie HACCP. Przedsiębiorstwo ul. Usługowa 3 Produkcja wyrobów laboratoryjnych, m.in. Production of laboratory products, among Techniczno-Handlowe 73-110 Stargard Szczeciński szkła laboratoryjnego, czasz grzewczych, others, laboratory glassware, heating man- CHEMLAND Zbigniew www.chemiland.pl mieszadeł; produkcja własnego szkła kwar- tles, mixers, production of own quartz glass. Bartczak cowego. SINKOS Sp. z o.o. ul. Piotra i Pawła 1 Produkcja i montaż zbiorników ze stali kwa- Production and installation of tanks made of 72-015 Police soodpornych, stali nierdzewnych, miedzi acid resistant steels, stainless steels, copper www.sinkos.pl i tytanu, a także instalacji technologicznych and titanium, as well as technological instal- i rurociągów. lations and pipelines. Produkcja i Handel ul. Tanowska 2 Produkcja i handel wyrobów gumowych Production and trade of rubber products Wyrobów Gumowych 72-010 Police m.in. amortyzatorów, membran, uszczelek; such as shock absorbers, diaphragms, seals, LENDER S. C. www.lender.pl również wyroby na potrzeby przemysłowe. also products for industrial use. Spółdzielczy Ośrodek ul. Chmielewskiego 13 a Działalność produkcyjno-usługowa w zakre- Manufacturing and service activities in the Technologii Gumy 70-028 Szczecin sie wyrobów gumowych, gumowo-metalo- fi eld of rubber and rubber-metal products; wych; badania mieszanek gumowych; wy- testing of rubber compounds; execution of konawstwo form wulkanizacyjnych; obróbka vulcanization molds; metal machining. metali skrawaniem. B&R Automatyka ul. Madalińskiego 8 Firma sektora automatyzacji – sprzedaż, Automation sector company – sales, techni- Przemysłowa Sp. z o.o. 70-101 Szczecin wsparcie techniczne, konsultacje, pomoc cal support, consulting, assistance with ap- www.br-automation.com przy tworzeniu aplikacji, szkolenia. plication development, trainings. Tebodin Poland Sp. z o.o. ul. Miedziana 19 Firma konsultingowo-inżynierska. Specjali- Consulting and engineering company. Ex- 71-636 Szczecin zacja w zakresie kompleksowej obsługi inży- pertise within the scope complex engineer- www.tebodin.com nieryjnej inwestycji przemysłowych, komer- ing service of industrial, commercial and in- cyjnych i infrastrukturalnych. frastructure investments. Multichem Eko Sp. z o.o. ul. Zabytkowa 30 Technologie ochrony środowiska bazujące Environment protection technologies bas- 74-200 na własnych zgłoszeniach patentowych. Fir- ing on their own patent applications. The www.multichemeko.com.pl ma oferuje linię produkcyjną (przetwarzanie company off ers a production line (waste odpadów, osadów ściekowych, wytwarzanie processing, sewage sludge processing, pro- paliw odnawialnych). duction of renewable fuels). Ultracore Polska Sp. z o.o. ul. Piotra i Pawła 1 Zakład metalurgiczny. Metallurgical plant. 72-015 Police

18 Przedsiębiorstwo ul. Grunwaldzka 20 Przedsiębiorstwo produkcyjne zajmujące się Production company specializing in the pro- Produkcyjno-Handlowe 74-400 Dębno produkcją nawozów ogrodniczych. duction of horticultural fertilizers. Ekodarpol www.ekodarpol.pl BIODA Borzysławiec 28A Przedsiębiorstwo produkcyjne zajmujące się Production company specializing in the pro- 72-105 Lubczyna produkcją nawozów ogrodniczych. duction of horticultural fertilizers. www.bioda.pl CHEMIPOL Co Sp. z o.o. ul. Monte Cassino 24 Firma PPH Chemipol Co Sp. z o.o. jest aktu- PPH Chemipol Co Sp. z o.o. company is a cur- 70-467 Szczecin alnym liderem produkcji emulsji parafi nowej rent leader within the scope of production of www.chemipolco.pl w Polsce. paraffi n emulsion in Poland. Przedsiębiorstwo ul. Spółdzielców 35 Statki – budowa, remonty, wyposażenie. Ships – construction, renovation, equipment. Produkcyjno Handlowe 72-010 Police „” S.C. Invest Promotion ul. Piłsudskiego 26/1 Firma inwestycyjna. Investment company. 70-461 Szczecin Haas Analiza Termiczna, ul. Bratkowa 9/11 Wyposażenie laboratoriów. Laboratories’ equipment. Powierzchniowa & Reaktory 60-175 Poznań www.haas.com.pl Instytucje i fi rmy platformy opakowaniowej / Institutions and supporting companies Ekopak Plus Sp. z o.o. Jatne 19 Jest nowoczesną fi rmą produkującą tekturę It is a modern company which produces cor- 05-430 Celestynów falistą oraz najwyższej jakości opakowania rugated board and the highest quality card- www.ekopak-plus.com.pl z tektury. board packaging. BAHPOL Sp. z o.o. ul. Drukarska 8 Firma jest jednym z liderów branży fl eksogra- The company is one of the leaders of fl exo- 42-100 Kłobuck fi cznej o 20-letnim doświadczeniu i niezrów- graphic sector with 20 years of experience www.bahpol.pl nanej pasji do nadruku opakowań. and an unparalleled passion for packaging printing. INTERPLASTIK Sp. z o.o. ul. Janickiego 20 B Firma specjalizuje się w indywidualnym po- The company specializes in the individual 60-542 Poznań dejściu do klienta poprzez biuro projektowe, approach to the client through a design of- www.interplastik.eu w którym tworzone są opakowania zgodnie fi ce where packages are created in accord- z najnowocześniejszymi trendami rynku. ance with the latest market trends. „Drukpol. Flexo ul. Okunin 27 Firma specjalizuje się w produkcji opako- The company specializes in the production spółka z ograniczoną 05-100 Nowy Dwór Mazo- wań zadrukowanych techniką fl exo, w wersji of packaging printed with the use of fl exo odpowiedzialnością” Spółka wiecki mono i wielowarstwowej z tworzyw sztucz- technique, in mono and multi-layer version, Komandytowo-Akcyjna www.drukpolfl exo.pl nych i papieru. of plastics and paper. APIS Sp. z o.o. ul. Kaliska 11 Firma zajmująca się produkcją papieru oraz The company engaged in the production of 87-860 Chodecz tektury falistej i opakowań. paper as well as corrugated board and pack- www.pwapis.pl aging. GDR Sp. z o.o. Ul. Granitowa 8, Łozienica Firma opakowaniowa. Packaging company. 72-100 Goleniów Chespa Sp. z o.o. ul. Ks. Franciszka Duszy 5 Zakład prowadzi obecnie działalność han- The plant is currently conducting trade ac- 47-303 Krapkowice dlową w zakresie dostawy farb grafi cznych, tivity within the scope of delivery of print- www.chespa.eu klisz fotopolimerowych, wykrojników oraz ing inks, photopolymer plates, punches and projektowania opakowań. packaging design. Nobiles Polska Barbara ul. Ofi ar Piaśnicy 49 Firma oferuje doradztwo w zakresie syste- The company off ers advice on management Chlipała 84-200 mów zarządzania, Lean Manufacturing, oce- systems, Lean Manufacturing, risk evaluation www.nobilespolska.pl ny i analizy ryzyk. and analysis. PPHU „CDM” Sp. z o.o. ul. Cegielniana 7 Obecnie fi rma jest wiodącym dostawcą poli- The company is currently a leading supplier 95-054 Ksawerów propylenowych folii opakowaniowych BOPP of BOPP and CAST PP polypropylene pack- www.cdm.pl i CAST PP dla branży opakowań giętkich aging fi lms for fl exible packaging sector in w Polsce. Poland. Instytucje i fi rmy wspierające / Supporting organizations Polska Izba Przemysłu ul. Śniadeckich 17 Prowadzenie konferencji, szkoleń; wydawa- Conducting conferences, trainings; issuing Chemicznego w Warszawie 00-654 Warszawa nie publikacji dot. branży; działalność na publications concerning the Sector; activi- www.pipc.org.pl rzecz ochrony środowiska; działalność RE- ties for environmental protection; REACH ACH. activities. Chemia i Biznes ul. Miklaszewskiego 6/64 Stworzenie portalu oraz platformy bizneso- Creation of portal and business- chemical w Warszawie 02-776 Warszawa wo-chemicznej; prowadzenie serwisu inter- platform; website management; publishing www.chemiaibiznes.com.pl netowego; wydawnictwo dwumiesięcznika ‘Chemia i Biznes’ bimonthly. ‘Chemia i Biznes’. Dwumiesięcznik ‘Tworzywa ul. Żorska 1/45 Branżowe czasopismo specjalistyczne o za- Industry nationwide specialist magazine. Sztuczne w Przemyśle’ 47-400 Racibórz sięgu ogólnopolskim. www.tworzywasztuczne.biz

19 MM Marketing i Innowacje ul. Ciołka 12/428 Kompleksowa realizacja działań dla inicjatyw Complex realization of activities for cluster Sp. z o.o. 01-402 Warszawa klastrowych oraz sieci współpracy przedsię- initiatives and for enterprise cooperation www.marketinginnowacje.pl biorstw. networks. Zachodniopomorskie ul. Kolumba 86, Stowarzyszenie jest organizacją non-profi t, Association is a non-profi t organization Stowarzyszanie Rozwoju 70-035 Szczecin która od ponad 15 lat wspiera i promuje roz- which supports and promotes economic de- Gospodarczego www.zsrg.szczecin.pl wój gospodarczy regionu. velopment of the region for 15 years. Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości Zachodniopomorski ul. Świętego Ducha 5A Pomoc fi nansowa dla przedsiębiorstw. Financial help for enterprises. Regionalny Fundusz 70-205 Szczecin Poręczeń Kredytowych www.zrfpk.pl Zakład Przetwórstwa ul. Szczecińska 63 Zakład przetwórstwa tworzyw sztucznych. Plastics processing plant. Tworzyw Sztucznych J.E. 75-122 Koszalin Sobczak S. J. www.jes-sobczak.pl Zakład Produkcyjno- ul. Kasztanowa 12 Produkcja opakowań z tworzyw sztucznych; Production of plastic packaging; use of plas- Handlowy HNAT-PLAST 75-685 Koszalin zastosowania tworzyw w przemyśle. tics in the industry. Zakład Przemysłu ul. Cieplna 7 Producent granulatów EPDM, mieszanek Manufacturer of EPDM granulates, blends Gumowego STARGUM 73-110 Stargard Szczeciński i wypełniaczy gumowych, mat, progów and rubber fi llers, mats, speed bumps. www.stargum.pl zwalniających. YARA Poland Sp. z o.o. al. 3 Maja 1 Produkcja środków dla rolnictwa i ochrony Production of measures for agriculture and 70-214 Szczecin środowiska; dostawca nawozów mineral- environmental protection; supplier of ma- www.yara.pl nych; środki oczyszczania powietrza i elimi- nure salts; means for air purifi cation and nowania toksycznych odpadów. elimination of toxic waste. Zakład Mechaniczny ul. Robotnicza 3 a Projektowanie i produkcja narzędzi i części Design and production of tools and preci- Narzędzia Precyzyjne 71-712 Szczecin precyzyjnych do tabletkarek, kapsułkarek sion parts for tablet presses, capsule fi lling ADAMUS www.adamus.com.pl oraz linii blistrujących. machines and blistering lines. STARGARD BORST Sp. z o.o. ul. Usługowa 1 Produkcja wyrobów szczotkarskich oraz Production of brush products and envi- 73-110 Stargard Szczeciński przyjaznych dla środowiska specjalistycz- ronmentally-friendly specialist professional www.stargardborst.com nych środków chemii profesjonalnej. chemistry means. Ultra Pack S.A. ul. Słoneczna 20 Produkcja różnego typu opakowań z tektury Production of diff erent type of packaging 72-123 Kliniska falistej. made of corrugated board. www.ultrapac.pl Przedsiębiorstwo ul. Szczecińska 97 Producent jednorazowych opakowań z poli- Manufacturer of disposable packaging made Produkcyjno-Usługowo- 78-300 Świdwin propylenu. of polypropylene. Handlowe BIS-PAK www.bis-pak.pl Zakłady Przetwórstwa ul. Szczecińska 129 Przetwórstwo tworzyw sztucznych; produk- Processing of plastics, production of packag- Tworzyw Sztucznych 78-300 Świdwin cja opakowań, wykładziny tłumiącej drgania ing, vibration dampening lining. PLASTCHEM Spółdzielnia mechaniczne. Pracy Zakłady Chemiczne ul. I Brygady Legionów 1/3 Produkcja wyrobów gumowych w kilkuset Production of rubber products in hundreds 72-100 Goleniów asortymentach; wyrób mieszanek gumo- of assortments; production of rubber com- wych. pounds. MATRIX Sp. z o.o. ul. Nowopogońska 1 Producent dygestoriów różnego typu. Manufacturer of various types of fume cup- 41-200 Sosnowiec boards. www.matrix.biz.pl

20 Klaster Morski Pomorza Maritime Cluster of the Zachodniego Western Pomerania

Branża: Gospodarka morska Industry: Maritime economy

Klaster Morski Pomorza Zachodniego jest powiąza- The Maritime Cluster of the Western Pomerania is niem kooperacyjnym podmiotów branży morskiej a cooperative connection of maritime industry en- z terenu województwa zachodniopomorskiego. tities from the region of the zachodniopomorskie Misją Klastra jest zbudowanie trwałych więzi i wy- province. The mission of the Cluster is to establish promowanie nowego wizerunku zintegrowanego permanent links and to promote new image of an i innowacyjnego środowiska interesów morskich integrated and innovative environment of maritime poprzez harmonizację działań na rzecz wzmocnie- business through harmonisation of actions for the nia międzynarodowej pozycji konkurencyjnej regio- benefi t of strengthening the international competi- nalnych podmiotów branży morskiej. tive position of regional maritime industry entities.

2011 2011 2012

Podpisanie Umowy o Wybór prezydium Dołączenie do ustanowieniu konsor- Rady Klastra, powo- konsorcjum Klaster cjum Klaster Morski łanie Sekretariatu Morski Pomorza Za- Pomorza Zachodniego Technicznego chodniego kolejnych / / partnerów Conclusion of the Selection of the pre- / Agreement on estab- sidium of the Cluster Joining of other lishing the Maritime Committee, appoint- Partners to the Cluster of the Western ment of the Technical Maritime Cluster of the Pomerania consortium Offi ce Western Pomerania consortium

21 Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and competences of the Cluster

Kompleksowe usługi remontowo- Produkcja konstrukcji stalowych montażowe dla przemysłu dla przemysłu okrętowego, chemicznego, energetycznego energetycznego, wydobywczego Badania naukowe w obszarze i ciężkiego i innych zagadnień przemysłu morskiego / / / Scientifi c research in thefi eld of Complex repair and installation Production of steel constructions maritime industry issues services for the chemical, power for ship, power, mining industry and heavy industry and others

/ /

/

portowych

Kompleksowa obsługa towarów masowych

Kompleksowe doradztwo portowo-przemysłowych bulk merchandise

marketingowa i promocyjna, Designing and execution of Complex marketing and harbour terminals Projektowanie i realizacja inwestycji w zakresie logistyki i przeładunku advisory in tthe scope of doradztwo gospodarcze w zakresie zarządzania i eksploatacji terminali Complex consulting in the scope of logistics and transshipment of harbour and industrial investments management of opration of promotional support, economic

OTOCZENIE BIZNESOWE BUSINESS ENVIRONMENT / KLIENCI CUSTOMERS

22 Koordynator Coordinator

Koordynatorem Klastra Morskiego Pomorza Zachod- The coordinator of the Maritime Cluster of the We- niego jest spółka Polskie Terminale S.A., która została stern Pomerania is the Polskie Terminale S.A. compa- wybrana przez Partnerów konsorcjum do prowadze- ny, which was chosen by the consortium Partners to nia Sekretariatu Technicznego. W fi rmie zatrudniony manage the Technical Offi ce. A Manager of Cluster jest Manager Inicjatywy Klastrowej – pełniący funk- Initiative is employed in the company; the manager cję Kierownika Sekretariatu Technicznego, do zadań acts as the Head of the Technical Offi ce and his ta- którego należy m.in. prowadzenie obsługi organi- sks are among others conducting the organisational zacyjnej i administracyjnej Klastra, realizacja zadań and administrative support of the Cluster, execution i czynności określonych przez Radę Klastra, inicjacja of tasks and activities specifi ed by the Cluster Com- działań w celu wymiany informacji i doświadczeń, mittee, initiating the actions aimed at exchanging prowadzenie współpracy z krajowymi i międzynaro- information and experiences, cooperation with na- dowymi instytucjami, prowadzenie marketingu oraz tional and international institutions, managing the public relations Klastra. marketing and public relations of the Cluster. Spółka Polskie Terminale S.A. działa na rynku od 1993 The Polskie Terminale S.A. company has been on the roku. Dysponuje wiedzą i doświadczeniem w świad- market since 1993. It has knowledge and experience czeniu na rzecz Klientów specjalistycznych usług in providing specialist services in the maritime eco- w sektorze gospodarki morskiej. Zajmuje się: nomy sector. The company occupies itself with: • kompleksową obsługą marketingową i promocyj- • complex marketing and promotional support, ną, • expert economy and management advisory, • fachowym doradztwem gospodarczym i w zakre- • operation of harbour terminals. sie zarządzania, • eksploatacją terminali portowych.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator Polskie Terminale S.A. okres pełnienia funkcji: / period of service od X 2011 r. Uchwała Nr 2/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. Zgromadzenia Partne- formalna podstawa pełnienia funkcji: / rów konsorcjum Klaster Morski Pomorza Zachodniego / act of the formal basis: Resolution No. 2/2011 of 16 November 2011, the Assembly of Partners Maritime Cluster consortium of Western Pomerania adres korespondencyjny: / ul. Bytomska 7, 70-603 Szczecin address for delivery: Arkadiusz Marchewka – Manager Inicjatywy Klastrowej – Kierownik osoba do kontaktów: / contact person: Sekretariatu Technicznego / Cluster Initiative Manager, Technical Secretariat Manager tel.: / phone number: +48 91 430 85 03 / +48 91 430 86 18 e-mail/strona www: www.klastermorski.com / www.klastermorski.info

23 Główne zadania Klastra: / Main tasks of the Cluster:

WPROWADZANIE ROZWIĄZAŃ INNOWACYJNYCH I NOWYCH TECHNOLOGII / IMPLEMENTING INNOVATIVE SOLUTIONS AND NEW TECHNOLOGIES

PRZYGOTOWYWANIE I PROWADZENIE WSPÓLNYCH PROJEKTÓW BADAWCZO-ROZWOJOWYCH / PREPARING AND CONDUCTING JOINT RESEARCH AND DEVELOPMENT PROJECTS

KOMERCJALIZACJA OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH / COMMERCIALISATION OF SCIENTIFIC ACHIEVEMENTS

STWORZENIE WIĘZI PARTNERSKICH MIĘDZY UDZIAŁOWCAMI KLASTRA, BUDOWANIE KULTURY WSPÓŁPRACY I ELIMINACJA BARIER KOMUNIKACYJNYCH / CREATING PARTNER LINKS BETWEEN THE CLUSTER’S SHAREHOLDERS, BUILDING THE COOPEREATION CULTURE AND ELIMINATING THE COMMUNICATION BARRIERS

STYMULOWANIE WSPÓŁPRACY PRZEDSIĘBIORCÓW I INSTYTUCJI W REGIONIE / STIMULATING THE COOPERATION OF ENTREPRENEURS AND INSTITUTIONS IN THE REGION

REALIZOWANIE WSPÓLNYCH CELÓW PARTNERÓW KLASTRA / EXECUTION OF JOINT OBJECTIVES OF THE CLUSTER PARTNERS

Działalność i oferta klastra Activity and off er of the cluster

Realizowane w Klastrze działania polegają przede Tasks executed in the Cluster consist fi rst and fore- wszystkim na optymalnym wykorzystaniu zasobów most on optimal exploitation of the resources of the członków Klastra w realizacji kompleksowych zle- Cluster members at the execution of complex con- ceń od pomysłu do realizacji. W ramach struktury tracts from an idea to its embodiment. Within the organizacyjnej Klastra utworzono osiem grup te- organisational structure of the Cluster eight topical matycznych obejmujących: TSL (transport, spedycja, groups have been created; the groups include: TSL logistyka), porty, sektor stoczniowy, rybołówstwo (transport, shipping, logistics), harbours, shipyard i przetwórstwo, turystykę wodną, sport i rekreację, sector, fi shery and processing, water tourism, sport ochronę środowiska, edukację, badania i rozwój oraz and recreation, environment protection, education, grupę interdyscyplinarną. research and development, interdisciplinary group. Klaster promuje produkty oraz innowacyjne pomy- The Cluster promotes products and innovative ideas sły, które powstały w ramach struktur organizacji. Do that came into being within the organisation. The najbardziej innowacyjnych należy zaliczyć: most innovative ones include: SYSTEM NAWIGACJI NAVDEC – Obecnie eksploa- NAVDEC NAVIGATION SYSTEM – The navigation towane w żegludze światowej systemy nawigacyj- systems currently used in the world’s navigation ne realizują głównie funkcje informacyjne i w tym perform mainly informative functions and in this zakresie wspomagają proces bezpiecznego pro- scope they support the process of safe steering wadzenia obiektu pływającego. Jednakże żaden ze of a fl oating vessel. However, none of the familiar znanych systemów nie przedstawia nawigatorowi systems presents to the navigator ready-made so- gotowych rozwiązań sytuacji kolizyjnej, wypraco- lutions, collision situation elaborated in respect of wanych względem wszystkich obiektów znajdują- all the objects situated in the vicinity of the proper 24 cych się w najbliższym otoczeniu jednostki własnej. vessel. It signifi cantly limits the range of decision Ogranicza to znacznie zakres wspomagania decyzji, supporting, thereby eff ectiveness in preventing a tym samym skuteczność w zapobieganiu kolizjom. collisions. The innovativeness of the NAVDEC sy- Innowacyjność systemu NAVDEC, opracowanego stem, elaborated by a team of scientists from the przez zespół naukowców z Wydziału Nawigacyjne- faculty of Navigation of the Maritime University go Akademii Morskiej w Szczecinie pod kierunkiem in Szczecin, under the supervision of professor Z. prof. Z. Pietrzykowskiego, polega na tym, iż obok Pietrzykowski, consists in the fact that apart from funkcji typowych dla nawigacyjnych systemów in- functions that are typical for the navigation infor- formacyjnych system posiada funkcje: mative systems, the system also has the following • fuzji i integracji danych nawigacyjnych pobiera- functions: nych z urządzeń zainstalowanych na statku, • fusion and integration of navigation data retrieved • analizy i oceny sytuacji nawigacyjnej z uwzględ- from the devices installed on the ship, nieniem obowiązujących przepisów drogi mor- • analysis and assessment of navigational situation skiej, taking into consideration the binding maritime • automatycznego wyznaczania rozwiązań sytuacji regulations, kolizyjnych z zastosowaniem specjalistycznych • automatic determining of solutions for collision algorytmów obliczeniowych, w tym algorytmów situations with the use of specialist calculation al- optymalizacyjnych, gorithms, including optimisation algorithms, • objaśniania aktualnej sytuacji nawigacyjnej • explaining the current navigational situation on w oparciu o bazę wiedzy nawigacyjnej (przepisy the basis of the navigation knowledge base (ma- drogi morskiej, zasady dobrej praktyki morskiej, ritime regulations, good maritime practice rules, kryteria analizy i oceny sytuacji nawigacyjnej sto- criteria of analysis and assessment of navigational sowane przez ekspertów nawigatorów), situation used by expert navigators), • objaśnienia (uzasadnienia) wyznaczonego, propo- • explaining (justifying) the determined, suggested nowanego, manewru. manoeuvre. Nawigacyjny system wspomagania decyzji NAVDEC The NAVDEC navigational decision supporting sy- jest pierwszym na świecie narzędziem nawigacyj- stem is the fi rst navigational tool in the world which, nym, który realizuje obok funkcji informacyjnych, apart from informative functions, performs also tasks zadania typowe dla systemów wspomagania podej- typical for the decision supporting systems. These mowania decyzji. Te innowacyjne funkcjonalności, innovative functionalities, signifi cantly broadening znacząco rozszerzające możliwości obecnie eksplo- the possibilities of the navigation systems currently atowanych na statkach systemów nawigacyjnych, used on ships, are the subject of patent applications: są przedmiotem zgłoszeń patentowych: krajowego national and international ones. Currently, imple- i międzynarodowego. Aktualnie prowadzone są pra- mentation works are carried out. ce wdrożeniowe. ŚWINOUJŚCIE FERRY TERMINAL – It plays a lead TERMINAL PROMOWY ŚWINOUJŚCIE – Pełni wio- role in handling maritime ferry connections from Po- dącą rolę w obsłudze morskich połączeń promo- land to Scandinavia. Both in terms of port calls and wych z Polski do Skandynawii. Zarówno pod wzglę- the volume of the handled passenger and freight dem ilości zawinięć promów, jak i pod względem traffi c the Terminal constitutes a vital element of wielkości obsłużonego ruchu pasażerskiego i towa- the transport corridor connecting Scandinavia with rowego Terminal stanowi istotny element korytarza the Southern Europe countries. It has appropriate transportowego łączącego Skandynawię z krajami service potential in form of harbour infrastructure południowej Europy. Posiada odpowiedni poten- and it disposes of a team of employers of high qua- cjał usługowy w postaci infrastruktury portowej lifi cations and signifi cant professional experience, oraz dysponuje zespołem pracowników o wysokich thanks to which the Company increases the number kwalifi kacjach i dużym doświadczeniu zawodowym, of executed orders, which gets higher every year. dzięki czemu Spółka zwiększa realizację rosnących The Świnoujście Ferry Terminal, apart from complex z roku na rok zamówień. Terminal Promowy Świno- harbour handling of ferries and ships, also off ers ujście, poza kompleksową obsługą portową pro- services in the scope of reloading of vehicles and mów i statków, oferuje również usługi w zakresie above-standard loads. Within the Cluster, in progress przeładunku pojazdów i ładunków ponadnorma- are works aiming at creating the organisational and tywnych. W ramach Klastra trwają prace zmierzające logistic bases related to the creation of combined do stworzenia podstaw organizacyjnych i logistycz- transhipment terminal that would combine sea, nych związanych z utworzeniem terminalu przeła- road and rail transport. 25 dunków kombinowanych, łączącego transport dro- The harbour disposes of a rail siding and two gą morską, lądową i kolejową. transhipment tracks that may be used (No. 67 and Port dysponuje bocznicą kolejową i możliwymi do 81). The back-up facilities in form of parking areas wykorzystania dwoma torami przeładunkowymi Nr and vehicle manoeuvre area. 67 i 81. Wystarczające jest też zaplecze w postaci pla- One of the most technologically advanced Cluster- ców postojowych i manewrowych. -member companies is FINOMAR, a company spe- Jedną z najbardziej zaawansowanych technologicz- cialising in the production of complex welded stru- nie fi rm, członków Klastra, jestFINOMAR , spółka ctures and providing services for ship industry and specjalizująca się w produkcji złożonych konstrukcji power industry. spawanych oraz świadcząca usługi na rzecz przemy- The company is experienced in the production of słu okrętowego i energetycznego. steel structures such as ship bodies, pontoons, hulls Firma posiada doświadczenie w produkcji konstrukcji for fi shing boats, ferries and yachts, off shore structu- stalowych, takich jak bloki statków, pontony, kadłuby res, bases for cranes and wind farms, steel structures do łodzi rybackich, promów i jachtów, konstrukcji for various applications. off shore, podstaw dźwigów i farm wiatrowych, kon- The company makes DIVERTERS and other equi- strukcji stalowych dla różnego typu zastosowań. pment for the power industry. Diverters are used to Firma wykonuje konstrukcje DIWERTERÓW i innych control the fl ow direction of a great mass of very hot urządzeń dla przemysłu energetycznego. Diwertery gases produced by the gas turbine either through służą do zmiany kierunku przepływu wielkiej ilości the heat exchanger (steam generator) or alternati- gazów o wysokiej temperaturze emitowanych przez vely – through the funnel to the atmosphere. They turbinę gazową: bądź przez wymiennik ciepła (ge- form a kind of a three-way large-size valve with in- nerator pary) lub alternatywnie – przez komin do let/outlet duct section of e.g. 6,9 x 6,9m. the secret atmosfery. Stanowią swego rodzaju trójdrogowe of construction of diverters is in the accuracy of their wielkogabarytowe zawory o przekroju kanału dolo- fabrication and assembly taking into account shrin- towego/odlotowego np. 6,9x6,9 m. Istotą budowy kage related to the thermal expansion (tightness of diwerterów jest dokładność ich wykonania i monta- a damper must be secured), application of materials żu uwzględniająca zmiany związane z rozszerzalnoś- resistant to high temperatures and good thermal in- cią cieplną części devertera (musi być zapewniona sulation preventing heat loss and protecting at the szczelność klapy). Stosowane materiały odporne na same time against adverse infl uence of high tempe- są wysokie temperatury, natomiast dobra izolacja rature. termiczna zapobiega stratom ciepła i jednocześnie Moreover, the production potential of Finomar ena- chroni konstrukcję obudowy przed niekorzystnym bles the production of: wpływem wysokiej temperatury. • complete fl oating vessels, e.g. pontoons, Potencjał produkcyjny FINOMAR-u umożliwia rów- • ship hulls and their sections along with equi- nież wykonywanie: pment, • kompletnych jednostek pływających, np. ponto- • structural elements of power plants (exhaust gas nów, dampers, louvers, exhaust gas ducts, casings for • kadłubów statków i ich części wraz z wyposaże- fi lters), niem, • off shore structures, • elementów konstrukcyjnych elektrowni (klapy ko- • structural elements for drilling vessels, minowe, żaluzje, kanały spalin, obudowy fi ltrów), • foundations for wind turbine towers, • konstrukcji typu „off shore”, • steel structures for various applications, • elementów konstrukcyjnych platform wiertni- • aluminium structures, czych, • services in the scope of cutting and shaping steel • fundamentów wież elektrowni wiatrowych, sheets. • konstrukcji stalowych różnego przeznaczenia, FINOMAR has a highly qualifi ed staff and many years • konstrukcji aluminiowych, of experience in executing projects in the fi elds of • usług w zakresie cięcia i kształtowania blach sta- shipyard industry, power engineering and off shore lowych. structures. FINOMAR posiada wysoko wykwalifi kowaną kadrę oraz wieloletnie doświadczenie w realizowaniu pro- jektów z dziedziny przemysłu stoczniowego, ener- 26 getyki, konstrukcji typu off shore. Interfejs NAVDEC z zaznaczonymi wybranymi innowacyjnymi funkcjonalnościami. / NAVDEC interface; marked are the selected innovative functionalities.

Diwerter – produkt fi rmy Finomar / Diverter – a Finomar product

Ponton produkcji Finomar / Finomar-made pontoon

27 Członkowie klastra / Cluster members

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki samorządowe / Self government unit Marszałek Województwa ul. Korsarzy 34, Jednostka Samorządu Terytorialnego. Self government unit. Zachodniopomorskiego – 70-540 Szczecin patronat honorowy Jednostki naukowo-badawcze / R&D Units Akademia Morska ul. Wały Chrobrego 1-2, Uczelnia wyższa. Higher education. w Szczecinie 70-500 Szczecin www.am.szczecin.pl Zachodniopomorski Al. Piastów 41, Uczelnia wyższa. Higher education. Uniwersytet Technologiczny 71-065 Szczecin www.zut.edu.pl Fundacja Gdyńska Inicjatywa ul. Kielecka 7, Inkubator innowacji i przedsiębiorczości. Incubator of innovation and business Akademicka 81-303 Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions Stowarzyszenie Inżynierów ul. Sabały 11a, Działalność naukowo-techniczna, zrzesza- Scientifi c and technical activity, associating i Techników Mechaników 71-341 Szczecin nie inżynierów i techników mechaników engineers and mechanical technicians of all Polskich – Oddział Szczecin wszystkich specjalności oraz zawodów po- specialties and related professions. krewnych. Przedsiębiorstwa / Companies Zarząd Morskich Portów ul. Bytomska 7, Zarządzanie dwoma portami w Szczecinie Managing two ports: in Szczecin and in Szczecin i Świnoujście S.A 70-603 Szczecin i w Świnoujściu. Świnoujście www.port.szczecin.pl/ Polskie Terminale S.A. ul. Bytomska 7, Kompleksowa obsługa marketingowa i pro- Complex marketing and promotional sup- 70-603 Szczecin mocyjna, doradztwo gospodarcze w zakre- port, economic advisory in the scope of www.polskieterminale.pl sie zarządzania, eksploatacji terminali porto- management and operation of harbour ter- wych. minals. Finomar Sp. z o.o. ul. Łady 2, Produkcja konstrukcji stalowych dla prze- Production of steel structures for ship in- 70-966 Szczecin mysłu okrętowego, energetycznego, wy- dustry, power industry mining industry and www.fi nomar.com.pl/ dobywczego i innych. Montaż wykonanych others. assembling the manufactured struc- konstrukcji u klienta, cięcia i gięcia blach, tures at the customer’s location, cutting and wynajem nabrzeża do celów postojowych bending sheet metal, renting of landing pier i remontowych, naprawy palników i reduk- for parking and repair purposes, repairs of torów gazowych oraz dostawy wyposażenia burners and gas reducers, delivery of ship statków. equipment. Terminal Promowy ul. Dworcowa 1, Zarządzanie terminalem promowym. Management of the ferry terminal. Świnoujście Sp. z o.o. 72-606 Świnoujście www.sft.pl Biuro Projektów ul. Jagiellońska 67/68, Projektowanie i realizacja inwestycji porto- Designing and execution of harbour-in- Bimor Sp. z o.o., 70-382 Szczecin wo-przemysłowych, administracyjno-socjal- dustrial investments, administrative-social www.bimor.szczecin.pl/ nych, mieszkaniowych i ochrony środowiska. investments, housing investments and en- Usługi z zakresu: opracowań studialnych vironment protection investments. Services: i analiz, opracowań przedprojektowych study elaborations and analyses, pre-design i projektowych, pośrednictwo inwestycyjne, and design elaborations, investment agency, consulting. consulting. Zarząd Morskiego Portu ul. Kuźnicka 1, Przeładunek towarów masowych takich jak: Transhipment of bulk merchandise such as: Police 72-010 Police fosforyty, apatyty, ruda ilmenitowa, sól pota- phosphorites, apatites, limenite ore, potash www.portpolice.pl/ sowa, nawozy, amoniak i kwas siarkowy. salt, fertilisers, ammonia and sulphuric acid. Remech Grupa ul. Kuźnicka 1, Kompleksowe usługi remontowo-monta- Complex repair and installation services for Remontowo- Inwestycyjna 72-010 Police żowe dla przemysłu chemicznego, energe- chemical industry, power industry and heavy Sp. z o.o. www.remech.pl/ tycznego i ciężkiego w zakresie m.in. ser- industry in the scope of, among others, ser- wisu, napraw, budowy i montażu urządzeń vicing, repairs, construction and installation chemicznych i energetycznych, wytwarzania of chemical and power machines, produc- i montażu konstrukcji stalowych, serwisu, tion and installation of steel structures, ser- napraw i montażu urządzeń dźwignicowych vicing, repairs and installation of hoisting oraz transportu technologicznego, produkcji machines and moving work machines, pro- i montażu rurociągów z tworzyw sztucznych, duction and installation of plastic pipelines, serwisu, napraw i remontów maszyn wirują- servicing, repairs and overhauls of rotating cych. machines.

28 Klaster Metalowy METALIKA Metal METALIKA Cluster

Branża: Metalowa Industry: Metal

Klaster Metalowy „METALIKA”, inicjatywa klastrowa The “METALIKA” Metal Cluster, a cluster initiative es- zawiązana w marcu 2011 roku skupia kilkanaście tablished in March 2011, associates several enter- przedsiębiorstw z branży metalowej oraz branż prises from the metal industry and complementary komplementarnych z województw zachodniopo- industries from zachodniopomorskie, wielkopolskie morskiego, wielkopolskiego oraz pomorskiego. and pomorskie provinces. Institutional partners of Partnerami instytucjonalnymi Klastra są: Starostwo the Cluster are: Wałcz District Starosty, State Voca- Powiatowe w Wałczu, Państwowa Wyższa Szkoła tional College in Wałcz and the District Employment Zawodowa w Wałczu oraz Powiatowy Urząd Pracy. Agency. The honorary patronage over the Cluster Patronat honorowy nad Klastrem objęli Rektorzy was taken by the Rectors of the University of Szcze- Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Zachodniopo- cin and the West Pomeranian University of Techno- morskiego Uniwersytetu Technologicznego. Firmy logy. The companies operating within the cluster in działające w ramach Klastra w 2010 roku osiągnęły 2010 obtained total sales of 186 million PLN, em- łączną sprzedaż na poziomie 186 mln zł, zatrudniając ploying about 1260 people. The purpose of the clu- około 1260 pracowników. Celem inicjatywy klastro- ster initiative is the dynamic development and the wej jest dynamiczny rozwój i zwiększenie skali ko- increase of the internal cooperation range. operacji wewnętrznej.

03.2011 03.2011 04.2011 06.2011 03.2012

Podpisanie umowy Udział w Udział w Badaniu Przeprowadzenie Rozpoczęcie o współpracy konferencji potencjału klastrowe- prac projektu audytów pomiędzy „Clusters as go woj. zachodnio- analitycznych technologicznych przedsiębiorcami, Drivers of pomorskiego na wszystkich dla przedsiębiorstw jednostkami samorzą- Competitiveness: zlecenie Urzędu fi rm w celu klastrowych oraz du terytorialnego, Strategies and Marszałkowskiego, zdiagnozowa- przystąpienie instytucjami Policy Issues” realizowane przez nia potencjału do międzyna- otoczenia biznesu w Szwajcarii. Instytut Badan nad kla-stra. rodowych sieci i instytucją badawczą. / Gospodarka Rynkowa / współpracy. / Participation in w Gdańsku. Carrying out of / Conclusion of the conference / analysis works of Commencement of the cooperation entitled „Clusters Participation in the all the companies the technological agreement between as Drivers of Examination of clus- in order to audits project entrepreneurs, Competitiveness: ter potential of the diagnose the for the Cluster local government Strategies and zachodniopomorskie Cluster potential. enterprises and units, business Policy Issues” in Provence, ordered by acceding interna- environment Switzerland. the Marshal Offi ce, tional cooperation institutions and executed by the networks. research institution. Gdańsk Institute for 29 Market Economics. Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and competences of the Cluster

Prowadzenie badań i transfer technologii / Conducting research and technology transfer

Doradztwo w zakresie prawnym i prowadzenia działalności gospodarczej / Advisory in the scope of law and conducting business activity

Hurtowy handel metalami i rudami metali / Wholesale trade of metals and metal ores

Konstrukcja i produkcja maszyn do obróbki metali / Construction and production of metal processing machines

Produkcja urządzeń diagnostycznych / Production of diagnostic devices

Projektowanie i produkcja konstrukcji stalowych / Designing OTOCZENIE BIZNESOWE / and production BUSINESS ENVIRONMENT of steel structures

30 Koordynator Coordinator

Koordynatorem Klastra jest utworzona w 2011 roku The coordinator of the cluster is the MP Polskie Klastry spółka celowa MP Polskie Klastry Sp. z o.o. z sie- Sp. z o.o. special purpose vehicle, established in 2011, dzibą w Szczecinie. Jej założyciele od lat działają seated in Szczecin. The founders of the company have na rzecz rozwoju inicjatyw klastrowych na terenie been acting for the benefi t of development of cluster województwa i Polski. Spółka powstała w odpo- initiatives in the province and in Poland for years. The wiedzi na dynamiczny rozwój gospodarczy regio- company came into being in response to the dyna- nu Zachodniopomorskiego. Do niedawna, branża mic economic development of the Western Pomera- metalowa w badaniach zaliczana była włączana do nia region. Until not long ago, the metal industry was branży stoczniowej lub morskiej. Przeprofi lowanie included in the shipyard or maritime industry, when produkcji przedsiębiorstw, wymuszone nową sy- examined. Redefi nition of the companies’ production, tuacją gospodarczą, przyczyniło się do ujawnienia forced by the new economic situation, contributed to znaczącego potencjału branży metalowej, która ma the revelation of the signifi cant potential of the metal istotny związek z aktywizacją regionalnego rynku industry, which is in important connection with the pracy oraz budowaniem tożsamości regionu. W bez- development of the regional labour market as well as pośrednim otoczeniu oddziaływania Klastra istnieje with the building of the region’s image. In the close wieloletnia tradycja branży metalowej. Prowadzone vicinity of the Cluster’s infl uence, a long-standing tra- działania w ramach Klastra Metalowego METALIKA dition of the metal industry exists. Actions taken wit- mają ścisły związek ze Strategią Rozwoju Wojewódz- hin the METALIKA Metal Cluster are closely connected twa, a szczególnie są zgodne z celami strategiczny- with the Province Development Strategy, and in parti- mi województwa. Zlokalizowanie siedziby Klastra cular they are compliant with the strategic objectives w Wałczu, czyli w południowo-wschodniej części of the province. Situating the Cluster seat in Wałcz, i.e. województwa, ma ogromne znaczenie dla zrówno- in the south-eastern part of the province, is of massive ważonego rozwoju gospodarczego całego regionu signifi cance for balanced economic development of zachodniopomorskiego. Dodatkowo, umiejscowie- the entire Western Pomeranian region. Additionally, nie na granicy trzech województw sprzyja kształto- situating it on the frontier of three provinces is con- waniu relacji ponadregionalnych. ducive to creating pan-regional relations.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator: MP Polskie Klastry Sp. z o.o. okres pełnienia funkcji: / period of service od 2011 r. KRS 0000384079 formalna podstawa pełnienia funkcji: / Umowa o współpracy i statut Klastra Metalowego Metalika / Coope- act of the formal basis: ration Agreement and Articles of Metal Cluster Metallic Association adres korespondencyjny: / ul. Dolomitów 15, 71-784 Szczecin address for delivery: Marzena Frankowska (606 280 653) osoba do kontaktów: / contact person: Marek Dymsza (603 798 785) tel./fax.: / phone number: 91 880 35 04 / 91 880 35 17 / 91 43 37 665 e-mail/strona www: [email protected] / www.polskieklastry.org

31 Główne zadania Klastra:

Wymiana informacji i doświadczeń służących nawiązywaniu i rozwijaniu kontaktów naukowych i biznesowych / Exchange of information and experiences in order to establish and develop scientifi c and business contacts

Współpraca z jednostkami sfery badawczo-rozwojowej / Cooperation with the research and development units

Transfer wiedzy / Transfer of knowledge

Wdrażanie innowacyjnych rozwiązań / Implementing innovative solutions

Poprawa konkurencyjności Członków Klastra / Improving the competitiveness of the Cluster Members

Kreowanie marki klastra / Branding of the Cluster

Promowanie regionu województwa Zachodniopomorskiego / Promotion of the region of the zachodniopomorskie province

Ograniczanie kosztów działalności podmiotów klastrowych / Restricting the operating expenses of the Cluster entities

Zapewnienie dostępu do specjalistycznych kadr / Providing access to expert staff

Działalność i oferta klastra Activity and off er of the Cluster

Klaster Metalowy METALIKA, podejmuje działania na The METALIKA Metal Cluster takes actions in favour rzecz stwarzania dogodnych warunków do rozwoju of providing convenient conditions for the deve- przedsiębiorstw o profi lu przemysłowym i technolo- lopment of industrial and technological enterprises gicznym, poprzez: through: • propagowanie, wspieranie i rozwój innowacji oraz • propagation, support and development of inno- badań w obszarze branży metalowej i branż kom- vations and research in the fi eld of metal industry plementarnych we współpracy z podmiotami sfe- and complementary industries, in cooperation ry badawczo-rozwojowej, with research and development entities, • nawiązywanie współpracy z kontrahentami, fi r- • establishing cooperation with contractors, com- 32 mami, innymi klastrami oraz ośrodkami działa- panies, other clusters and centres acting in the jącymi w branży metalowej i komplementarnej metal industry and complementary industry in w kraju i za granica, the country and abroad, • współpracę z jednostkami administracji publicz- • cooperation with public administration (gover- nej (rządowej i samorządowej) w obszarze two- nment and self-government) units in the fi eld of rzenia przyjaznej legislacji, creating friendly legislation, • współpracę w ramach kształcenia kadr na potrze- • cooperation within the framework staff education by branży metalowej, for the needs of the metal industry, • inicjowanie powstawania nowych podmiotów • initiating the emergence of new business entities gospodarczych w branży, w tym poprzez swój in the industry, also through one’s own trade share udział kapitałowy lub udział kapitałowy członków or the trade share of the Cluster members, Klastra, • promotion and support of the development of • promocję i popieranie rozwoju innowacyjności innovativeness in the metal industry and support w branży metalowej oraz wspomaganie transferu of transfer and diff usion of innovations to the en- i dyfuzji innowacji do sektora przedsiębiorstw, terprise sector, • tworzenie oraz promowanie ośrodka informacji • creating and promoting the centre of information i innowacji w branży metalowej, and innovation in the metal industry, • realizację wspólnych projektów wspomagających • execution of joint projects supporting the deve- rozwój i zarzadzanie w branży metalowej i kom- lopment and management in the metal industry plementarnej, and complementary industry, • realizację wspólnych projektów marketingowych • execution of joint marketing projects and creating i budowanie pozytywnego wizerunku branży me- a positive image of the metal industry and the talowej oraz fi rm tworzących Klaster, companies that make up for the Cluster, • opracowywanie i wdrażanie wspólnych projektów • drawing up and implementing joint projects ai- służących rozwojowi i edukacji kapitału ludzkiego, ming at the development and education of hu- • udział w procesach eksportowych i rozwój zna- man resources, czenia Klastra za granica. • participation in export processes and deve- Klaster Metalowy METALIKA na tym etapie rozwoju, lopment of the Cluster’s signifi cance abroad. nie oferuje jeszcze wspólnego produktu wytworzo- At this stage of development the METALIKA Metal nego przez Członków Klastra. Natomiast dzięki uni- Cluster does not yet off er any joint product made katowej w skali kraju konstrukcji Klastra pod wzglę- by the Cluster Members. However, thanks to the uni- dem zasobów i umiejętności fi rm stowarzyszonych que, on the national level, structure of the Cluster in w inicjatywie, oferowana jest kompleksowa realiza- terms of resources and skills of the associated com- cja specjalistycznych zamówień z branży metalo- panies, complex execution of specialist orders from wej. Posiadane przez Klaster zasoby charakteryzują the metal industry is being off ered. The resources się wysoką innowacyjnością technologiczną, która owned by the Cluster are characterised by a high wpływa na użyteczność oferowanych produktów technological innovativeness which aff ects the use- i usług. Do najbardziej zaawansowanych technolo- fulness of the off ered products and services. The gicznie produktów należą m.in.: most technologically advanced products include: Laserowe wycinarki Eagle, w których zastosowa- Eagle laser cutters, in which the latest engineering no najnowsze osiągnięcia techniki sprawiające, że achievements are applied, which makes the Eagle wycinarki laserowe Eagle to jedne z najbardziej no- laser cutters one of the most innovative machines watorskich urządzeń dostępnych na rynku. Cechuje available on the market. They are characterised by je wysoka wydajność i pełna automatyzacja. Dzięki high effi ciency and full automation. Thanks to vario- dostępności różnych zakresów mocy lasera, możli- us power ranges of the laser, possibility of providing wości wzbogacania maszyny o szereg dodatkowych the machine with a series of additional functionali- funkcjonalności oraz zastosowania dalszej automa- ties and the use of further automation of the cutting tyzacji procesu cięcia, każdy z modeli dostosowany process, each model is customised to the needs of jest do indywidualnych potrzeb klienta. Konstrukcja the customer. The construction and properties of oraz właściwości techniczne źródła lasera Fiber the Fiber laser source (carbon fi bre) make it incom- (włókno węglowe) powodują, że jest ono nieporów- parably more economical and eff ective in metal she- nywalnie bardziej ekonomiczne i skuteczne w ob- et processing than the source of the CO2 laser, po- róbce blach, niż źródło popularnego w ostatnich pular recently. The laser source was designed in such latach lasera CO2. Źródło lasera zostało zaprojekto- a way so as to work without failure-free for 100 000 33 wane tak, by bezawaryjnie działało przez 100 000 hours. The used technology is customer-friendly be- godzin. Zastosowana technologia sprzyja klientowi, cause the laser does not require to be maintained gdyż laser ten nie wymaga konserwacji ani wymiany and its wear parts do not need to be replaced. elementów eksploatacyjnych. The company constantly works on new functions Firma stale prowadzi prace nad nowymi funkcjami that enrich the system. The most high-tech systems wzbogacającymi system. Do najnowocześniejszych elaborated by the Eagle engineers include: Eagle systemów opracowanych przez inżynierów fi rmy Ea- Smart Cutting and Smart Cutting Head. These sy- gle należą m.in. Eagle Smart Cutting i Smart Cutting stems result in signifi cant increase in the effi ciency Head. Efektem działania tych systemów jest istotne of the machine’s work, thus decrease in the costs of zwiększenie wydajności pracy maszyny, a co za tym production. The systems apply a couple of the most idzie obniżenie kosztów prowadzonej produkcji. high-tech properties of control of machines and ex- Systemy te wykorzystują kilka najnowocześniej- ternal devices, combining them in cooperation in szych cech sterowania maszynami oraz urządzeń a unique way, using higher mathematics. zewnętrznych łącząc je do współpracy w unikalny Three-way tipper farming trailer sposób, przy wykorzystaniu wyższej matematyki. DB trailers are intended mainly for carrying farm Przyczepa rolnicza z wywrotem na trzy strony. products, in particular loose farm materials such as Przyczepy typ DB przeznaczone głównie są do prze- grain or corn. The trailers’ bodies are made of solid wozów produktów rolniczych, a w szczególności rolled profi les. The body structure allows to open the sypkich materiałów rolniczych jak zboża, kukurydza. boards from each side with a central lock. Three-way Nadwozia przyczep wykonane są z solidnych walco- tipping of the load bed allows to conveniently and wanych profi li. Konstrukcja nadwozia umożliwia ot- effi ciently unload the trailer. Moreover, additional wieranie burt z każdej strony zamkiem centralnym. discharge window is located in the rear board, allo- Trójstronny wywrót skrzyni ładunkowej pozwala na wing for stream unloading. The characteristic featu- wygodne i sprawne rozładowanie przyczepy. Ponad re of this type of trailers is the high level of seal of the to w tylnej burcie umieszczono dodatkowe okno bodies, which allow carrying loose materials without wysypowe, które umożliwia wyładunek strumienio- the need to lay tarpaulins in the beds. The use of box wy. Cechą wyróżniającą ten typ przyczep jest wyso- sections in the frame strengthens the structure and ka szczelność nadwozi, które umożliwiają przewóz guarantees a long period of the trailer’s operation. materiałów sypkich bez konieczności wykładania Innovative technological solutions applied in the skrzyń plandekami. Zastosowanie w ramie profi - trailers are the patented “rotating basket” of spare li zamkniętych wzmacnia konstrukcję i zapewnia wheel and the use of complete diode lighting (rear długi okres eksploatacji przyczepy. Innowacyjnymi clearance lamps, “edge” lamps and clearance lights). rozwiązaniami technologicznymi zastosowanymi Quantum Line allows to make a reliable assess- w przyczepach są opatentowany „obrotowy kosz” ment of the technical condition of brake system, koła zapasowego oraz zastosowanie kompletne- suspension system and wheel adjustment. The ele- go oświetlenia diodowego (tylne lampy obrysowe, ments which are most prone to wear or corrosion lampy „rogowe” oraz obrysówki). in the mechanical parts of the devices are made of Linia Quantum pozwala dokonać rzetelnej oceny galvanised sheet, the operational qualities of which stanu technicznego układów hamulcowego i zawie- guarantee long and failure-free operation. Particular szenia oraz ustawienia kół. W częściach mechanicz- attention should be paid to the solutions and po- nych urządzeń elementy najbardziej narażone na ssibilities of controlling the devices, processing and zużycie oraz korozję wykonano z blachy ocynkowa- displaying the data. The use of digital transmission nej, której walory użytkowe zapewniają długą i bez- allows to link many diagnostic data in a coherent sy- awaryjną eksploatację. Na szczególną uwagę zasłu- stem, controlled by a single processor. The system is gują rozwiązania oraz możliwości w zakresie stero- resistant to outer disturbances. The use of innovati- wania urządzeniami, przetwarzania oraz prezentacji ve software allows to precisely defi ne the measuring danych. Zastosowanie cyfrowej transmisji, pozwala parameters and guarantees their proper archiving, na łączenie wielu danych diagnostycznych w spójny in a logical and staff -friendly way. The application al- system, sterowany jednym procesorem. System od- lows to automatically recalculate the measured va- porny jest na zakłócenia z zewnątrz. Wykorzystanie lues directly into the values which consider the ne- nowatorskiego oprogramowania, pozwala precy- cessary coeffi cients defi ned in the legal regulations. zyjnie określić parametry pomiarowe oraz zapewnia Quantum Mobile Line, LDM-30 chassis diagnostic 34 ich prawidłowe archiwizowanie, w sposób logiczny line serves for assessing the braking effi ciency of i przyjazny dla obsługi. Aplikacja umożliwia automa- wheels and the suspension condition of maximum tyczne przeliczanie wartości zmierzonych, wprost na authorised total mass of more than 3,5 t. the LDM-30 wartości uwzględniające niezbędne współczynniki line consists of a roller device for testing the effi cien- określone w przepisach prawa. cy of the brake system and a device for forcing whe- Mobilna Linia Quantum, linia do diagnostyki pod- el jerking of the vehicle which allows to determine wozia LDM-30 służy do oceny skuteczności hamo- plays in the elements of suspension and steering wania kół oraz stanu zawieszenia pojazdów o dmc. system. The innovative approach is the possibility powyżej 3,5 t. Linia LDM-30 składa się z rolkowego of carrying out the diagnostics without the need to urządzenia do badania skuteczności układu hamul- prepare foundations. The LDM-30 line is prepared for cowego oraz urządzenia do wymuszania szarpnięć work at open spaces. kołami jezdnymi pojazdu, które umożliwia określenie luzów w elementach zawieszenia i układu kierowni- Wycinarka laserowa czego. Innowacyjnym podejściem jest możliwość Eagle eVision 2060 F3.0 / prowadzenia diagnostyki bez konieczności przygoto- Laser cutter Eagle wywania fundamentów. Linia LDM-30 jest przygoto- eVision 2060 F3.0 wana do pracy w przestrzeniach otwartych.

Mobilna wersja Linii diagnostycznej Quantum, Unimetal / Mobile version of Quantum diagnostic line, Unimetal

Obrotowy kosz koła zapasowego / Rotating spare wheel basket

Linia Quantum, Unimetal / Quantum line, Unimetal

35 Członkowie klastra / Cluster members

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki samorządowe / Self government units Starostwo Powiatowe ul. Dąbrowskiego 17 Jednostka Samorządu Terytorialnego. Self government units. w Wałczu 78-600 Wałcz www.powiatwalecki.com.pl Jednostki naukowo-badawcze / R&D Units Państwowa Wyższa Szkoła ul. Bydgoska 50 Szkoła wyższa z czterema instytutami: University college with four institutes: eco- Zawodowa w Wałczu 78-600 Wałcz ekonomicznym, humanistycznym, kultury nomic, humanistic, physical culture and www.pwszwalcz.org.pl fi zycznej i politechnicznym. technological. Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions Powiatowy Urząd Pracy ul. Wojska Polskiego 41 Kierowanie w zakresie efektywności go- Conducting in the scope of management w Wałczu 78-600 Wałcz spodarowania. eff ectiveness. www.pup.walcz.ibip.pl Kancelaria Radcy Prawnego Ul. Okulickiego 73 Działalność prawnicza. Legal activity. Małgorzata Stańczyk 70-035 Szczecin www.radcy-szczecin.pl R.MAN Roman Wiśniewski ul. Obrońców 13a/8 Doradztwo w zakresie prowadzenia dzia- Consulting in the scope of running busi- 78-600 Wałcz łalności gospodarczej i zarządzania. ness activity and management. www.r-man.pl Przedsiębiorstwa / Companies Przedsiębiorstwo ul. Południowa 24 Wytwarzanie wyrobów metalowych: kon- Making metal products: steel structures Wielobranżowe Import – 78-600 Wałcz strukcje stalowe pod budownictwo prze- for specialist industrial building and house Eksport „Broset” Sp. z o.o. www.broset.pl mysłowe specjalistyczne i mieszkaniowe. building. Fabryka Części Rowerowych ul. Budowlanych 15 Produkcja części rowerowych, wózków in- Production of components for bicycles, „Romet-Wałcz” Sp. z o.o. 78-600 Wałcz walidzkich i wyrobów metalowych. wheelchairs, production of metal prod- www.romet-walcz.pl ucts. Ekomech Sp. z o.o. Kłębowiec 102 Produkcja konstrukcji stalowych i ich czę- Production of steel structures and parts 78-600 Wałcz ści. thereof. www.ekomech.com.pl Zakład mechaniczny ul. Orla 6 Specjalistyczny sprzęt rolniczy. Produkcja Specialist farming equipment. Production METALTECH Sp. z o.o. 78-650 Mirosławiec konstrukcji metalowych i ich części. of metal structures and parts thereof. www.metaltech.com.pl Power – Tech Janusz Marcin ul. Nowomiejska 74 E Produkcja i sprzedaż wycinarek lasero- Production and sale of laser cutters. Ejma 78-600 Wałcz wych. www.powertech.com.pl TDE Sp. z o.o. ul. Kołobrzeska 39 Produkcja urządzeń dźwigowych i chwy- Production of lift machines and grabs, in- 78-600 Wałcz taków, instalowanie dźwigów towaro- stallation of freight lifts and passenger lifts, www.tde.com.pl wych i osobowych, instalowanie rucho- installation of escalators. mych schodów. Unimetal Sp. z o.o. ul. Kujańska 10 Urządzenia diagnostyczne, wyposarzenie Diagnostic devices, vehicle inspection sta- w Złotowie 77-400 Złotów stacji kontroli pojazdów, maszyny rolnicze, tions equipment, farming machines, gar- www.unimetal.pl meble ogrodowe. Produkcja instrumen- den furniture. Production of measuring, tów i przyrządów pomiarowych, kontrol- controlling and navigational instruments nych i nawigacyjnych. and devices. Zakłady Naprawcze ul. Armii Krajowej 24 Konstrukcje stalowe spawane. Wyroby Welded steel structures. Metal-rubber Mechanizacji Rolnictwa S.A. 73-150 Łobez metalowo-gumowe. Produkcja części i ak- products. Production of parts and acces- www.znmrlobez.pl cesoriów do samochodów osobowych. sories for passenger cars. Remprodex Sp. z o.o. ul. Jerzego z Dąbrowy 3 Produkcja kontenerów, konstrukcji sta- Production of containers, steel structures, 77–300 Człuchów lowych, maszyn rolniczych, zbiorników farming machines , tanks and tankers. www.remprodex.com.pl i cystern. Termotech Sp. z o.o. ul. Bydgoska 33/1 Usługi budowlane z zakresu instalacji sa- Construction services in the scope of sani- 64-920 Piła nitarnych, wodno-kanalizacyjnych i wen- tary, water-sewer installations and ventila- www.termotech.pl tylacji. Konstrukcje metalowe. Roboty tion. Metal structures. Construction works budowlane związane ze wznoszeniem bu- connected with raising residential and dynków mieszkalnych i niemieszkalnych. non-residential buildings. PPUH Transmet Sp. z o.o. ul. Kołobrzeska 68 A Handel hurtowy metali i rud metali. Wholesale trade of metals and metal ores. 78-600 Wałcz www.transmet.biz MK s.c. Raciborski, Rączka ul. Ogińskiego 14/2a Produkcja i sprzedaż wyrobów ze stali nie- Production and sale of stainless steel prod- 71-431 Szczecin rdzewnej, projektowanie i budowa pomo- ucts, designing and construction of fl oat- www.komin.com stów pływających. ing platforms. MP Polskie Klastry Sp. z o.o. ul. Dolomitów 15 Koordynator Klastra Metalowego META- Coordinator of the METALIKA Metal Clus- 71-784 Szczecin LIKA. ter. www.polskieklastry.org

36 Klaster Przetwórców Architectural Glass Szkła Budowlanego Processors’ Cluster

Branża: budowlana Industry: construction

Klaster Przetwórców Szkła Budowlanego jest po- The Architectural Glass Processors’ Cluster is a coo- wiązaniem kooperacyjnym zrzeszającym przedsię- perative connection associating enterprises dealing biorstwa zajmujące się kształtowaniem i obróbką with forming and processing of fl at glass on the le- szkła płaskiego na poziomie: szyb zespolonych; vel of: fused glass; hardening, grinding, adornment hartownia, szlifowania, zdobienia czy pokrywa- or covering architectural glass with fi lms; remaining nia foliami szkła budowlanego; szkła pozostałego glass (processed and non-processed), machines and (przetworzonego i nieprzetworzonego), maszyn devices; training-advisory services. The Cluster con- i urządzeń; usług szkoleniowo-doradczych. Klaster stitutes a cooperation platform which aim is to inten- stanowi platformę współpracy, mającą na celu zin- sify mutual benefi ts of the Initiative participants. The tensyfi kowanie wzajemnych korzyści uczestników development of the enterprises associated within Inicjatywy. Rozwój przedsiębiorstw zrzeszonych the Cluster, as well as effi cient cooperation between w ramach Klastra oraz skuteczna współpraca pomię- them, business environments institutions and scien- dzy nimi, instytucjami otoczenia biznesu i jednost- tifi c units is the basic objective of the organisation’s kami naukowymi jest podstawowym celem działa- functioning. Thanks to constant cooperation of the nia organizacji. Dzięki stałej współpracy członków Cluster members, the intellectual and technical po-

2008 2009 2010 2011

Zawiązanie Stowarzy- Opracowanie Realizacja Podpisanie porozumienia szenia Producentów i wdrożenie ogólnopol- o współpracy z Politechniką Szyb Zespolonych, dokumentacji skiego projektu Poznańską oraz Koszalińską nawiązanie ZKP w fi rmach szkoleniowego Izbą Przemysłowo-Handlową. współpracy produkcyjnych; z obróbki i Ofi cjalne zawiązanie się z Instytutem Ceramiki udział w targach. / klejenia szkła klastra oraz zmiana nazwy na i Materiałów Budowla- Drawing up and płaskiego oraz Stowarzyszenie Przetwórców nych w Warszawie. / implementation realizacja szkoleń Szkła Budowlanego. / Establishing of the of the ZKP menadżerskich. / Conclusion of a cooperation Fused Glass Manufac- documentation Implementation agreement with the Poznań turers’ Association, in production of nationwide University of Technology establishing coopera- companies; training project and the Koszalin Chamber tion with the Institute participation in concerning of Commerce and Industry. of Ceramics and fairs. processing and Offi cial establishment of the Building Materials in pasting fl at glass; Cluster and changing the Warsaw. implementation of name into Architectural Glass manager trainings. Processors’ Association (SPSB). 37 Klastra, zwiększeniu ulega potencjał intelektualny tential of the organisation gets bigger, which allows i techniczny organizacji, umożliwiając absorpcję to absorb technological, product and organisational innowacji technologicznych, produktowych i orga- innovations concerning the industry. The Cluster nizacyjnych dotyczących branży. Klaster umożliwia also allows better utilisation of human and technical lepsze wykorzystanie zasobów ludzkich i technicz- resources, cooperation of a partner nature and mu- nych, współpracę o charakterze partnerskim, a także tual exchange of knowledge and experience. wzajemną wymianę wiedzy i doświadczeń.

Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and competences of the Cluster

• Reprezentowanie interesów zrzeszonych podmiotów gospodarczych; / Representing the interests of the associated business entities; • Kształtowanie i upowszechnianie zasad moralnego i etycznego postępowania w działalności gospodarczej; / Forming and popularising the rules of moral and ethical;conduct in the business activity Instytucje Otoczenia Biznesu • Wspieranie działań sprzyjających rozwojowi gospodarczemu Pomorza Środkowego i Wielkopolski; / / Business Environment Supporting the actions for the economic development of Pomerania and Greater Poland Institutions • Wyrażanie opinii o rozwoju gospodarczym regionu Pomorza Środkowego oraz tworzenie polityki rozwoju gospodarczego; / Expressing opinions on the economic development of the Middle Pomerania and creating the economic development policy; • Popularyzowanie dobrych zwyczajów kupieckich; / Popularising the good merchant practices;

Jednostki Naukowo- • ekspertyzy, / expert opinions, Badawcze / Research and • badania,/ research, Development units • certyfi kacje / certifi cations

Przedsiębiorcy KOMPETENCJE / Entrepreneurs COMPETENCES

dostawcy ciepłej ramki do szyb projektowanie modernizacja zespolonych; i serwis i pełna organizacja i wykonawstwo systemy oferta nietypowe szyby zespolone; obsługa techniczna szkoleń maszyn do obróbki przechowywania narzędzi montaż i zespalanie witraży; maszyn i urządzeń i doradztwa / szkła i produkcji szkła / glass szklarskich / szkło hartowane; szkło / modernisation, organisation of szyb zespolonych / storage systems glass tools laminowane; szklenie strukturalne servicing and trainings and designing and off er wielkogabarytowe (2,65x5,20); making machines complete consulting szkło z systemem alarmowym; for glass processing technical support szkło mocowane punktowo; and fused glass of machines and szkło konstrukcyjne; szyby zespolone wielkogabarytowe production devices (3,21x5,50); szyby z ramką elastyczną, super space / suppliers of insulating glass spscers for fused glass; non-standard fused glass; installation and joining of stained glss; hardened glass; laminated glass; structural large- size glazing (2,65x5,20); glass with alarm system; spot fi xed glass; construction glass; large-size fused glass (3,21x5,50); glass with elastic spacer, super 38 space Koordynator Coordinator

Stowarzyszenie Przetwórców Szkła Budowlane- The Architectural Glass Processors’ Association go (SPSB) zostało formalnie zarejestrowane w KRS (SPSB) was formally registered in the KRS (National w kwietniu 2008 roku pierwotnie jako Stowarzy- Court Register) in April 2008, originally as the Fused szenie Producentów Szyb Zespolonych. Stowarzy- Glass Manufacturers’ Association. Since the begin- szenie od początku w swojej działalności reprezen- ning of its activity the association represents the tuje interesy zrzeszonych przedsiębiorców, w celu interests of the associated entrepreneurs, in order wzmacniania ich pozycji na rynku branżowym. to strengthen their positions on the industry mar- Stowarzyszenie podejmuje działania zmierzające ket. The association takes actions aiming at increa- do podnoszenia jakości produkcji szyb zespolonych sing the quality of production of fused glass and at oraz reprezentowania wspólnych interesów człon- representing joint interests of the Cluster members ków Klastra przed instytucjami otoczenia bizne- in front of the business and science environment su i nauki. Stowarzyszenie jest jedyną organizacją institutions. The association is the only organisation w Polsce skupiająca małych i średnich producentów in Poland that gathers small and medium manufac- szyb zespolonych oraz przetwórców szkła płaskiego. turers of fused glass, as well as fl at glass processors. Obecnie stowarzyszone są 43 fi rmy z sektora MSP. Currently, 43 companies of the MSP (small and me- Podstawowym celem Stowarzyszenia jest stworze- dium enterprises) sector are associated. nie sieci współpracy pomiędzy instytucjami i przed- The basic objective of the Association is to create a coo- siębiorcami zajmującymi się tematyką przetwórstwa peration network between the institutions and entre- szkła płaskiego regionu wielkopolskiego, pomor- preneurs dealing with fl at glass processing of the Gre- skiego i zachodniopomorskiego, która przyczyni się ater Poland, Pomerania and Western Pomerania region, do wspierania rozwoju przedsiębiorczości i innowa- which will contribute to the support of entrepreneu- cyjności oraz tworzenia warunków dla skutecznej rship and innovativeness, as well as to the creation of komercjalizacji wyników prac badawczych uczel- conditions for eff ective commercialisation of the outco- ni wyższych i jednostek badawczo-rozwojowych mes of research works of universities and research and w zrzeszonych przedsiębiorstwach. development units associated in the enterprises.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator: Stowarzyszenie Przetwórców Szkła Budowlanego okres pełnienia funkcji:/ period of service: od 2011 r. formalna podstawa pełnienia funkcji: / Statut / statute act of the formal basis: adres korespondencyjny: /address for delivery: ul. Kamienna 6, 61-082 Wysogotowo; osoba do kontaktów: / contact person: Krystyna Woźniak tel.:/ phone number: 602 733 811 / 61 816 17 26 e-mail/strona www: [email protected] / www.polskieszyby.pl

39 Główne zadania Stowarzyszenia: / Main tasks of the Association:

Działalność ekspercka i doradcza z zakresu prowadzenia działalności Rozwój przedsiębiorczości w zakresie produkcji i obróbki szkła; / gospodarczej oraz produkcji i sprzedaży wyrobów ze szkła; / Expert Development of entrepreneurship in the scope of production and and consulting activity in the scope of running business activity and processing of glass; production/sale of glass products;

Promocja zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób Prowadzenie badań w Działalność konsultingową z Przeprowadzanie audytów fi rm laboratoriach zewnętrznych oraz pod katem jakości produkcji szyb pozostających bez pracy i zakresu prowadzenia działalności zagrożonych zwolnieniem laboratorium Stowarzyszenia; / gospodarczej, / Consulting zespolonych; / Conducting audits Carrying out research in external of companies in respect of the z pracy; / Promotion of activity in the scope of running employment and vocational laboratories and the Association’s business activity; quality of production of fused laboratory; glass; development of people who are unemployed or endangered with dismissal;

Działania na Działalność Działalność rzecz integracji marketingowa wspomagającą Organizowanie europejskiej oraz i reklamowa Opracowanie Pomoc rozwój gospodar- konferencji rozwijania kontak- Prowadzenie Produkcja szyb związaną z warunków w pozyskiwaniu czy, w tym rozwój i szkoleń dla tów i współpracy nadzoru w zespolonych produkcja sprzedaży przez przedsiębiorczości; przedsiębiorców miedzy zakresie kontroli oraz obróbka i sprzedażą i reklamacji szyb przedsiębiorców nauka, edukacja i ich pracowni- przedsiębiorcami; produkcji; / szkła; / wyrobów ze zespolonych; / pomocy i oświata; / Activi- ków; / / Activities in fa- Supervision Production of szkła; / Drawing up publicznej; / ties supporting the Organisation vour of European in the scope fused glass and Marketing and the conditions Assistance economic develop- of conferences integration and of production processing of advertisement of sales and in acquiring ment, including and trainings for development inspection; glass; activity related to complaints of state aid by the development entrepreneurs and of contacts and the production fused glass; entrepreneurs; of entrepreneur- their employers; cooperation and sale of glass ship; science and between entre- products; education; preneurs;

Działalność i oferta klastra Activity and off er of the cluster

Stowarzyszenie Przetwórców Szkła Budowlanego The Architectural Glass Processors’ Association (SPSB) powstało w odpowiedzi na zdiagnozowane (SPSB) was established in response to the diagno- potrzeby rynkowe. Nowe rekomendacje nałożone sed market requirements. New recommendations, na producentów szyb zespolonych przez Komisję applied on the fused glass manufacturers by the Europejską, zobowiązują producentów do znakowa- European Commission, oblige the manufacturers to nia produktów znakiem CE. Wymagania te stały się mark the products with the CE marking. These requi- dużą barierą rozwoju dla producentów i wiązały się rements have become a signifi cant barrier in the de- ze znacznymi nakładami fi nansowymi ponoszonymi velopment of the manufacturers and they required na badania laboratoryjne oraz dostęp do niezbęd- signifi cant fi nancial outlay incurred for laboratory nego know-how w tym zakresie. Pierwszą inicjatywą tests and for the assess to the necessary know-how. nowo zawiązanego Stowarzyszenia było opraco- The fi rst initiative of the newly established Associa- wanie na rzecz członków wzorcowej dokumentacji tion was to draw up an exemplary documentation Systemu Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP), która of the System of Factory Production Control (ZKP) m.in. zawierała niezbędne procedury możliwe do for the benefi t of the members; the documentation wdrożenia w poszczególnych fi rmach. Stowarzy- contained, among others, necessary procedures po- szenie mając nadzór certyfi kowanego Instytutu ssible to be implemented in particular companies. Ceramiki i Materiałów Budowlanych w Warszawie The Association, being under the supervision of the jest uprawnione do badania i potwierdzania zgod- certifi ed Institute of Ceramics and Building Mate- 40 ności produktów z normami na podstawie prowa- rials in Warsaw, is entitled to examine and confi rm dzonych w fi rmach zrzeszonych kontroli i audytów the products’ compliance with the standards on the wewnętrznych. W ramach swojej działalności Sto- basis of inspections and audits carried out in the warzyszenie zajmuje się również badaniem jakości associated companies. Within the framework of its komponentów do produkcji szyb zespolonych oraz activity the Association also deals with testing the produktów gotowych, prowadzi działania związane quality of components for production of fused glass z promowaniem i poszerzaniem wiedzy z zakresu and fi nished products, it carries out actions connec- zarządzania przedsiębiorstwem, organizuje konfe- ted with promoting and expanding the knowledge rencje i szkolenia, występuje jako ciało opiniotwór- of enterprise management, organises conferences cze i doradcze, promuje fi rmy stowarzyszone. and trainings, acts as an opinion-forming and advi- Stowarzyszenie nawiązało współpracę m.in. z Insty- sory body and promotes the associated companies. tutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych w War- The Association established a cooperation with, szawie i Krakowie, Instytutem IKATES w Czechach, among others, the Institute of Ceramics and Buil- hutami szkła Guardian, Saint Gobain, Euroglas czy ding Materials in Warsaw and Cracow, IKATES Institu- Scheuten, ze światowym producentem narzędzi do te in Czech Republic, glass factories: Guardian, Saint obróbki szkła fi rma BOHLE, światowym dostawca Gobain, Euroglas and Scheuten, worldwide glass gazu Air Products, mediami branżowymi, organi- processing tools manufacturer – BOHLE company, zacjami branżowymi zajmującymi się wspieraniem worldwide gas supplier – Air Products, industry me- przedsiębiorców oraz światem nauki reprezento- dia, industry organisations dealing with supporting wanym przez pracowników naukowych Uniwersy- entrepreneurs and the world of science, represented tetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu im. by research workers of the Poznań University of Eco- Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Politechniki nomics, Adam Mickiewicz University in Poznań and Poznańskiej. the Poznań University of Technology. W ramach swojej działalności Stowarzyszenie rea- Within the framework of its activity, the Association lizuje wiele inicjatyw na rzecz podmiotów zrzeszo- also executes various initiatives for the benefi t of the nych. SPSB cyklicznie organizuje spotkania swoich associated entities. SPSB periodically organises the członków z innymi niezrzeszonymi przedsiębiorcami meetings of its members with other, non-associated z branży, dostawcami materiałów i komponentów entrepreneurs of the industry, suppliers of materials do produkcji szyb, sponsorami, mediami branżowy- and components for glass production, sponsors, in- mi itp. Główną grupą docelową Stowarzyszenia są dustry media etc. The main target group of the Asso- mikro, mali i średni przedsiębiorcy zajmujący się pro- ciation are the micro, small and medium-sized entre- dukcją i przetwórstwem szkła budowlanego działa- preneurs dealing with the production and processing jący na terenie kraju. of architectural glass, operating in the country. Stowarzyszenie SPBS nie posiada wspólnego pro- The SPSB Association does not have a joint product; duktu, działa w oparciu o łańcuch wartości, dzięki it operates on the basis of the value chain, thanks to któremu zakres oferowanych produktów i usług which the range of the off ered products and services w zakresie szkła budowlanego jest kompleksowy. in the scope of architectural glass is complex. The fol- Swoim członkom klaster oferuje: lowing is off ered by the Cluster for its members: • Udział w konferencjach i warsztatach podno- • Participation in conferences and workshops szących kwalifi kacje w zakresie szkła budowlane- which increase the qualifi cations in the scope of go. Zorganizowane wydarzenia to m.in. Konfe- architectural glass. The already held events in- rencja „Współpraca receptą na sukces” – tematem clude: The “Cooperation as a formula for success” przewodnim konferencji było wspieranie wza- conference – the key topic of the conference was jemnej współpracy pomiędzy przedsiębiorcami the support of mutual cooperation between en- i korzyści z niej płynących; Konferencja „Jak być trepreneurs and the benefi ts resulting from it; the liderem we własnej fi rmie” i „Finanse przedsię- conferences entitled “How to be a leader in your biorstw” – które poświęcone były zagadnieniom own company” and “Company fi nances” – devo- związanym z pozyskiwaniem i analizą informacji ted to the issues of acquiring and analysing the niezbędnych do podejmowania decyzji bizneso- information necessary for making business deci- wych; „Zmagania z koniunkturą, czyli dobre i złe sions; “The struggle with the economic situation strony kryzysu” czy „Innowacyjność małych przed- – pros and cons of the crisis” or “Innovativeness of siębiorstw„. Szkolenia menadżerskie z zakresu small enterprises”. Manager trainings in the scope wszystkich obszarów związanych z zarządzaniem of all the fi elds connected with enterprise mana- przedsiębiorstwem; Szkolenie z obróbki i klejenia gement; training on processing and pasting fl at 41 szkła płaskiego – w 2011 roku przy współpracy glass – in 2011, in cooperation with BOHLE com- z fi rmą BOHLE przeprowadzony został cykl szkoleń pany, a series of trainings on fl at glass processing z obróbki szkła płaskiego oraz klejenia UV, w któ- and UV pasting was held; it was participated in by rym wzięło udział ponad 120 osób. more than 120 people. • Udział w targach branżowych, w latach 2009 r., • Participation in industry fairs in the years 2009, 2010 r., 2011 r. – Stowarzyszenie wraz z grupą wy- 2010, 2011 – The association along with a group of branych fi rm, uczestniczyło w roli wystawcy na po- selected companies participated as an exhibitor in znańskich targach BUDMA. Na wspólnym stoisku the Poznań BUDMA fairs. Presented at the shared prezentowane były produkty zrzeszonych przed- stand were products of the associated companies siębiorstw oraz Stowarzyszenie; zorganizowano and the Association; organized was a joint trip to wspólny wyjazd na targi branżowe do Mediolanu the Milan 2009 and 2010 industry fairs and to the 2009 r. oraz 2010 r. oraz na odbywające się co dwa Glasstec 2010 fairs in Duseldorf which take place lata targi Glasstec 2010 w Duseldorf, planowany jest every two years. A trip to these fairs is also planned wyjazd na te targi również w 2012 roku. for 2012. • Prowadzenie audytów w fi rmach zrzeszonych, • Conductance of audits in associated compa- w ramach podnoszenia jakości produkcji i produk- nies, as part of improving the quality of manufac- tów Stowarzyszenie przeprowadziło ponad 120 turing and the products, the Association conduc- audytów wewnętrznych, w fi rmach zrzeszonych ted over 120 internal audits in associated compa- zajmujących się produkcja szyb zespolonych. nies which deal in fused glass manufacturing. • Zakupy grupowe w ramach Stowarzyszenia roz- • Group purchase making, started within the As- poczęto wspólny dla wszystkich fi rm zrzeszonych sociation was the group purchase making project, projekt realizacji zakupów grupowych. Prowadzo- common for all the associated companies. Carried ne są zaawansowane negocjacje z przedstawicie- out are advanced negotiations with representa- lami dostawców komponentów do produkcji szyb tives of suppliers of fused glass manufacturing zespolonych. components. • Badania komponentów i produktów prowa- • Tests of components and products are carried dzone są zarówno na miejscu w fi rmach, przy out both on-site in the companies, with the help pomocy posiadanych przez Stowarzyszenie prze- of the mobile testing sets owned by the Associa- nośnych zestawów badawczych, jak i w siedzibie tion, and at the seat of the Association using spe- Stowarzyszenia na specjalistycznej aparaturze cialized stationary equipment. The more advan- stacjonarnej. Bardziej zaawansowane badania wy- ced tests are carried out at certifi ed testing units konywane są w certyfi kowanych jednostkach ba- on the basis of paid orders of the Association. dawczych odpłatnie na zlecenie Stowarzyszenia.

Autoklaw do laminowania szkła / Autoclave for glass laminating

42 Konferencja klastra / Cluster conference

Linia do hartowania szkła budowlanego / Architectural glass hardening line

Produkcja szyb zespolonych / Fused glass manufacturing

43 Członkowie klastra / Cluster members

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki Otoczenia Biznesu / Business environment institutions Koszalińska Izba Plac Wolności 2/3 Reprezentowanie interesów zrzeszonych Representing the interests of the associated Przemysłowo-Handlowa 75-622 Koszalin podmiotów gospodarczych; kształtowanie business entities; shaping and disseminating S.A. www.kiph.com.pl i upowszechnianie zasad moralnego i etycz- the principles of moral and ethical behaviour nego postępowania w działalności gospo- in business; supporting the actions which aid darczej; wspieranie działań sprzyjających economic development of Central Pomerania; rozwojowi gospodarczemu Pomorza Środ- expressing opinions on economic develop- kowego; wyrażanie opinii o rozwoju go- ment of the region and creating the economic spodarczym regionu oraz tworzenie polityki development policy; popularizing good mer- rozwoju gospodarczego; popularyzowanie chant practices; inspiring and developing dobrych zwyczajów kupieckich; inspirowa- of economic collaboration of the Chamber nie i rozwijanie współpracy gospodarczej members nationwide and abroad; supporting członków Izby w kraju i zagranicą; wspiera- the development of enterprise and integration nie rozwoju przedsiębiorczości i integracji of the economic self-government. samorządu gospodarczego. Stowarzyszenie ul. Kamienna 6 Stowarzyszenie wspiera przedsiębiorstwa The Association supports companies of the Przetwórców Szkła 61-082 Wysogotowo www. z sektora MSP działające w branży produ- SME sector which operate in the fused glass Budowlanego polskieszyby.pl centów szyb zespolonych i przetwórców manufacturers and construction glass proces- szkła budowlanego. sors industry. Jednostki Naukowo-Badawcze / R&D units Politechnika Poznańska ul. Piotrowo 3 Badania, doradztwo, ekspertyzy. Research, consultancy, expertise. Wydział Technologii 60-965 Poznań Chemicznej www.fct.put.poznan.pl Instytut Ceramiki ul. Postępu 9 Partner współpracujący. Badania, doradz- Cooperating partner. Research, consultancy, i Materiałów Budowlanych 02-676 Warszawa two, ekspertyzy. expertise. www.icimb.pl Przedsiębiorcy / Companies BONDERS Paweł Woźniak ul. Żeglarska 24 Producent akcesoriów oraz handel maszy- Manufacture of accessories and trade of ma- 62-080 Lusówko nami i urządzeniami dla branży szklarskiej, chinery and devices for the glass industry in- www.bonders.pl w tym maszynami do produkcji szyb ze- cluding machinery used in the manufacture of spolonych i okien, a także akcesoriami do fused glass and windows, and also accessories aplikacji i obróbki mas uszczelniających przy for the application and processing of sealing produkcji szyb zespolonych i okien. Posiada compounds at the manufacture of fused glass rozwiązania autorskie, w tym rozwiązania and windows. It is in possession of reserved opatentowane w Urzędzie Patentowym RP solutions including solutions patented in the Polish Patent Offi ce COMFORT GLASS ul. Władysława IV 137 Producent szyb zespolonych U = 0,7, szyb Manufacturer of fused glass U = 0,7, functional 75-347 Koszalin zespolonych funkcyjnych, w tym bezpiecz- fused glass including protective, anti-burglary, www.comfortglass.pl nych, antywłamaniowych, dźwiękochłon- sound-absorbent, sun-protective bent glass nych, z ochroną przeciwsłoneczną szyb gię- with Viennese muntins. tych ze szprosami wiedeńskimi. INSOGLAS ul. Kamienna 6 Producent szyb zespolonych funkcyjnych Manufacturer of functional fused glass, i.e. pro- 61-082 Wysogotowo tzn. ochronne, bezpieczne, ciepłochronne, tective, safe, heat-protective, sound-absorbent www.insoglas.pl dźwiękochłonne, sprzedaż narzędzi szklar- glass, sale of glass-making tools of the BOHLE skich fi rmy BOHLE, obróbka szkła: szlifo- Company, processing of glass: cutting, drilling wanie, wiercenie otworów w tafl i szklanej, of holes in the glass panes, removing scratch- usuwanie zarysowań, montaż i zespalanie es, assembling and joining of stained glass in witraży, montaż witraży w szybie zespolo- fused glass, supplier of hot frames for fused nej, dostawca ciepłej ramki do szyb zespo- glass. lonych. Pracownia Edukacji ul. Błażeja 34 D Głównym przedmiotem działalności fi rmy The company’s main business is individual and Aktywnej Kadr 61-608 Poznań są szkolenia indywidualne i grupowe pra- group training of employees and coaching of cowników oraz couching kadry zarządzają- the managerial staff . cej.

44 Q4Glass ul. Bojowników o Wolność Producent szyb zespolonych, jedno i dwu Manufacturer of fused glass, single and double i Demokrację 10 komorowych, szyb zespolonych wielko- chamber, bulky fused glass, bulky laminated 75-209 Koszalin gabarytowych, wielkogabarytowego szkła and toughened glass, panes with an alarm sys- www.q4glass.pl laminowanego i hartowanego, szyb z sy- tem, bulky structural glass, fi re resistant glass stemem alarmowym, wielkogabarytowego class E, EI and EW, anti-burglary panes and szkła strukturalnego, szyb ognioodpornych panes with a full print and print by design. w klasach E, EI, EW, szyb antywłamaniowych i szyb z nadrukiem pełnym i wg. wzoru. SPEC-GLASS ul. Kmiecika 10 Producent szyb zespolonych, szyb ciepło- Manufacturer of fused glass, heat-protective, 70-909 Szczecin chronnych, przeciwsłonecznych, bezpiecz- sun-protective, safe and anti-burglary, sound- www.spec-glas.com nych i antywłamaniowych, dźwiękochłon- absorbent, ornamental glass, muntins. Manu- nych, ornamentowych, szprosów. Produ- facturer of bulky fused glass, panes with fl ex- cent wielkogabarytowych szyb zespolo- ible frames. nych, szyb z rama elastyczną. TECH GLASS ul. Żytnia 22 Producent szyb zespolonych jedno i dwu Manufacturer or fused single- and double- 63-400 Ostrów Wielkopolski komorowych. chamber glass. Glass Serwis Ewelina ul. Mickiewicza 7 Producent nowoczesnych linii do produkcji Manufacturer of modern lines for the produc- Wysocka 83-240 Lubichowo szyb zespolonych oraz maszyn do obróbki, tion of fused glass and machinery for the pro- www.glass-serwis.pl cięcia i magazynowania szkła. Działalność cessing, cutting and storing of glass. The com- fi rmy obejmuje kompleksowa ofertę w za- pany off ers a comprehensive scope of services kresie projektowania i produkcji maszyn in designing and manufacturing of machinery dostosowanych do indywidualnych potrzeb adapted to individual needs of the customer, klienta, serwis gwarancyjny i pogwarancyj- guarantee and post-guarantee service, repairs ny, naprawy i remonty maszyn oraz produk- and renovations of machinery and sale of cje i sprzedaż części zamiennych do wszyst- spare parts for all kinds of machinery. kich rodzajów maszyn.

45 Transgraniczny Klaster The Berlin – Szczecin Szlak wodny Berlin – Baltic Waterway – Szczecin – Bałtyk Cross-border Cluster

Branża: Turystyczna Industry: Tourism

Transgraniczny Klaster Szlak wodny Berlin-Szczecin- The Berlin-Szczecin-Baltic Waterway Cross-border -Bałtyk (TK-BSzB) wspiera w sektorach: publicznym, Cluster (BSzB-CC) supports, within the public, non- pozarządowym i prywatnym przedsiębiorczość oraz -government and private sectors, entrepreneurship inicjatywy partnerskie uwzględniające współpra- and partnership initiatives which consider coopera- cę pomiędzy podmiotami sąsiadujących krajów, tion between entities of neighbouring countries, in a w szczególności: Polski, Niemiec i Szwecji. particular: Poland, Germany and Sweden. Klaster tworzy szansę na wypromowanie innowa- The Cluster creates an opportunity to promote the cyjnej marki transgranicznego regionu, budowanej innovative brand of the cross-border region, built dzięki kojarzeniu go z konkretnym, charakterystycz- thanks to the brand being associated with a speci- nym produktem turystycznym „Szlak wodny Berlin- fi c, characteristic tourist product – “Berlin-Szczecin- -Szczecin-Bałtyk” na wartościach emocjonalnych -Baltic Waterway” on emotional values of the brand. marki. Efektem synergii działań Klastra jest wzmoc- The result of the synergy of the Cluster’s actions is nienie wizerunku regionu jako atrakcyjnego dla no- the strengthening of the region’s image as attractive wych instytucji i przedsiębiorców, poprzez zaakcen- for new institutions and entrepreneurs, by emphasi- towanie jego szczególnie korzystnego dla biznesu zing its location which is particularly favourable for położenia, dającego szanse bycia konkurencyjnym business and which provides the opportunity to be w obszarze UE. competitive within the EU.

46 2011 2011 2011 2011

Produkt turystyczny „Szlak wodny Berlin- Transgraniczny Klaster Szlak wodny Berlin „Szlak wodny Berlin Szczecin TK-BSzB, w ramach – Szczecin – Bałtyk” – Szczecin – Bałtyk” – Bałtyk” wyróżniony Ogólnopolskiego Kon- po konsultacjach został został uznany za jeden w ogólnopolskim kursu „Krajowi Liderzy włączony do zaktu- z najlepszych produktów konkursie na „Turystyczny Innowacji i Rozwoju” alizowanego programu turystycznych w Polsce Produkt Roku 2008” został uznany jako „Re- Urzędu Marszałkowskiego w konkursie zorganizowanym przez gionalny Lider Inno- pt.: Strategia rozwoju ogólnopolskim “Turystyka Polską Organizację Tury- wacji i Rozwoju” gospodarki morskiej Wspólna Sprawa” styczną, w województwie Laureat VII Konkursu zachodniopomorskim do Konik Morski’07 Wydanie w 2009 r. pierw- o Nagrodę Przyjaznego 2015 roku” za inicjatywy klastrowe szego polskiego prze- Brzegu za rok 2010 przyznany przez Kapitułę wodnika nawigacyjnego „Transgraniczny Klaster Zorganizowanie Stady Bizness Clubu pt.: „Szlak wodny BSzB” Turystyczny szlak wodny Tour’11 w Szczecinie / Berlin – Szczecin – Bałtyk” pt.: „Płyniemy ze / The “Berlin-Szczecin- za skuteczne kreowanie Szczecina The “Berlin – Szczecin – Baltic Waterway” międzynarodowej drogi do Berlina”. Impreza Baltic Waterway” tourist receives distinction in the wodnej. została zauważona na product is announced as nationwide competition / portalach Ministerstwa one of the best tourist for the “Tourist Product of BSzB-CC is announced as Spraw Zagranicznych products in Poland in the the year 2008” organized the „Regional Lead- i Ambasady RP nationwide competition by the Polish Tourist er of Innovation and w Berlinie. Otrzymała under the name “Tourism Organization (Polska Development” in the status promocyjny – Common Interest” Organizacja Turystyczna) National Competition „Prezydencji RP w UE”. (“Turystyka Wspólna entitled „National Lead- / Sprawa”) Issuance in 2009 of the ers of Innovation and The Berlin-Szczecin- fi rst Polish navigational Development”(„Krajowi Baltic Waterway, after a Sea horse ’07 guide entitled: Liderzy Innowacji i series of consultations, is (Konik Morski’07) „The BSZB Water-way” Rozwoju”) included in the updated for the cluster initiatives, (“Szlak wodny BSzB”) programme of the awarded by the Chapter Winners of the 7th Com- Marshal’s Offi ce entitled: of the Szczecin Business petition for the Friendly “Maritime economy Club Shore Award 2010 development strategy in (Nagroda Przyjaznego the Zachodniopomorskie Brzegu za rok 2010) The Province until 2015” „Berlin-Szczecin-Baltic Waterway Cross-border Organization of the Study Cluster” for eff ective Tour’11 promotion of the entitled.: „We are sailing international waterway. from Szczecin to Berlin”. The event is noticed on the websites of the Foreign Aff airs Ministry and the Polish Embassy in Berlin. It re-ceives the promotional status of “Polish Presidency in the EU”.

47 Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and competences of the Cluster

Promocja produktów turystycznych; Stanowienie prawa w zakresie turystyki; Jednostki Samorządu Opracowanie strategii rozwoju lokalnej Terytorialnego / branży turystycznej; / Local self government units Promotion of tourist products; Lawmaking in the scope of tourism; Creation of the local tourism industry development strategy;

Osoby fi zyczne wspierające rozwój klastra / Physical persons who support the Instytucje Otoczenia Biznesu / cluster’s development Business environment institutions

Opracowanie koncepcji i założeń rozwoju produktu turystycznego wraz zzasadami fi nansowania; Zarządzanie projektami i rozwojem Opracowanie programu rozwoju produktu; produktów turystycznych; Opracowanie harmonogramu działań, z podziałem Tworzenie aplikacji o dofi nansowanie zadań dla poszczególnych uczestników; / projektów klastra; Creation of the concepts and assumptions Drodztwo i analizy; / of the tourist product development along Management of projects with fi nancing principles; and development of tourist products; Creation of the product development Creation of the co-funding application form programme; for the cluster’s projects; Creation of the schedule of activities, Consultancy and analyses; including a division of tasks for individual participants;

Koordynator Coordinator

Koordynatorem Klastra jest pięcioosobowy Zarząd, The Coordinator of the Cluster is the Board consisting wybrany przez Walne Zgromadzenie, który działa of fi ve members, elected by the General Assembly, w oparciu o przyjęty i zarejestrowany w 2008 roku which acts based on the statute which was assumed w KRS statut. Prezesem Klastra jest dr inż. Zbigniew and registered in 2008 in the National Court Register. Zbroja. Do zadań Koordynatora Klastra należą: The President of the cluster is PhD, Eng Zbigniew 48 Zbroja. Activities of the cluster’s Coordinator include: • integracja podmiotów gospodarczych, organi- • integration of business entities, organizations, zacji, samorządów i osób fi zycznych działających self-governments and physical persons also ope- również w turystyce; rating in tourism; • działania na rzecz ożywienia lokalnej przedsię- • eff orts to revitalize local entrepreneurship; biorczości; • creation of conditions which aid development of • stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi partner cooperation between the communities współpracy partnerskiej pomiędzy lokalnymi spo- of local urban and rural communes along the łecznościami gmin wiejskich i miejskich wzdłuż “BSzB Waterway”; „Szlaku wodnego BSzB”; • promotion of attractions, buildings and other ele- • promocja atrakcji, obiektów i innych elementów, ments which constitute a part of the tourist pro- stanowiących część przedmiotowego produktu duct in question and which are located within the turystycznego, a zlokalizowanych na obszarze activity area of the agreement’s participants, działania uczestników porozumienia; • modernization of the infrastructure, quality of life • zmodernizowanie infrastruktury, poziomu jakości in small towns through economic development życia w małych miejscowościach poprzez rozwój along the “BSzB Waterway”; gospodarczy wzdłuż „Szlaku wodnego BSzB”; • creation and development of the active tourist • tworzenie i rozwijanie aktywnego systemu infor- information system within the activity area of the macji turystycznej na obszarze działania uczestni- agreement’s participants; ków porozumienia; • spontaneous replacement of the “dividing border” • spontaniczne zastąpienie „granicy dzielącej” – with the “joining border”; „granicą łączącą”; • creation of new, specialized jobs, which in the • stworzenie nowych i wyspecjalizowanych miejsc future may aff ect the placement of the German- pracy, co w przyszłości może wpłynąć na zaryso- -Polish pole region around the water axis; wanie niemiecko-polskiego biegunowego regio- • strengthening of the image of the City of Szcze- nu wokół osi wodnej; cin as a metropolitan city in the ‘Pomerania’ Eu- • ugruntowanie wizerunku miasta Szczecina jako mia- roregion; sta metropolitarnego w Euroregionie „Pomerania”; • further in the future – the possibility to contri- • w dalszej przyszłości – możliwość przyczynienia bute to the creation of a double- or triple-pole się do stworzenia dwu- lub trzybiegunowej strefy metropolitan zone; metropolitalnej; • further development of cooperation between • dalsze rozwijanie współpracy pomiędzy Klastrem the BSzB Cluster and the universities in Szczecin; TK-BSzB a uczelniami w Szczecinie; • border cooperation and development of initia- • współpraca przygraniczna i rozwijanie inicjatyw tives which build a new emotional brand of the budujących nową markę emocjonalną regionu cross-border region. transgranicznego. Currently, the Cluster brings together physical per- Obecnie Klaster zrzesza osoby fi zyczne prowadzą- sons engaged in economic activity and persons ce działalność gospodarczą oraz osoby wspierające who off er support on behalf of institutions and non- w imieniu instytucji i organizacji pozarządowych. -government organizations.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator: Transgraniczny Klaster Szlak wodny Berlin – Szczecin – Bałtyk okres pełnienia funkcji: / period of service: od 2008 formalna podstawa pełnienia funkcji: / Decyzja Walnego Zgromadzenia TK-BSzB / The decision of the act of the formal basis: General Assembly of the TK-BSzB adres korespondencyjny: /address for delivery: ul. Jana 49/41, 70-777 Szczecin; osoba do kontaktów: / contact person: Zbigniew Zbroja tel.: / phone number: 601-58-58-81 e-mail/strona www: [email protected]; [email protected] / www.bszb.pl

49 Główne zadania Stowarzyszenia: / Main tasks of the Association:

aktywizacja i integracja podmiotów pozyskiwanie inwestorów, aktywizacja gospodarczych, organizacji, samorządów przedsiębiorczości, zwiększenie liczby i osób fi zycznych działających również w ofert turystycznych w obszarach turystyce / wiejsko-miejskich , liczby turystów activating and integrating business odwiedzających region, w którym entities, organizations, self-governments usytuowany jest produkt / and physical persons also operating in attracting investors, activating tourism entrepreneurship, increasing the number of tourist off ers in rural-municipal areas and the number of tourists visiting the region in which the product is situated

koordynacja działań promocyjnych zwązanych z inicjatywami klastrowymi działanie na rzecz wzrostu wpływów uczestników porozumienia / z lokalnej przedsiębiorczości i turystyki / coordintaing promotional activities acting in order to increase the revenues associated with cluster initiatives of the from local entrepreneurship and tourism agreement’s participants

promocja atrakcji, obiektów i wydarzeń oraz innych elementów, stanowiących działanie na rzecz poprawy stanu część przedmiotowego produktu infrastruktury turystycznej / turystycznego, a zlokalizowanych acting in order to improve the condition na obszaarach działania klastra / of the tourist infrastructure promoting the attractions, buildings, events and other elements which constitute a part of the tourist product in question and which are located within the areas of activity of the cluster

tworzenie i rozwijanie systemu aktywnej informacji turystycznej na obszarze działania uczestników porozumienia. Budowanie marketingu transgranicznego po otwarciu granicy w 2007 roku / creating and developing the active tourist information system within the area of activity of the agreement’s participants. Building cross-border marketing after the opening of the border in 2007

50 Działalność i oferta klastra Cluster’s activity and off er

Otwarcie granicy polsko-niemieckiej w 2007 roku, The opening of the Polish-German border in 2007 stworzyło nowe szanse współpracy w regionie created new opportunities for cooperation in the transgranicznym. Utworzony Transgraniczny Klaster cross-border region. The formed Berlin-Szczecin- Szlak wodny Berlin-Szczecin-Bałtyk rozwija nowe -Baltic Waterway Cross-border Cluster develops new kontakty komunikując się z Lokalnymi Grupami contacts by communicating with the Local Activity Działania wzdłuż „Szlaku wodnego BSzB”. Klaster Groups along the “BSzB Waterway”. The Cluster con- koncentruje wzdłuż szlaku wodnego BSzB, zależne centrates, along the BSzB Waterway, interdependent od siebie podmioty, działające w tych samym, bądź entities which operate in the same or related sectors pokrewnych sektorach gospodarki na obszarze Eu- of economy within the area of the ‘Pomerania’ Euro- roregionu „Pomerania”. Klaster oddziałuje na pod- region. The Cluster infl uences the entities by: mioty poprzez: • consolidating the functional links between the • wzmocnienie powiązań funkcjonalnych pomię- companies and institutions; dzy fi rmami i instytucjami; • focusing not only the companies of one industry, • skupienie nie tylko fi rm jednej branży, ale i ich oto- but also their surroundings; czenia; • maintaining of competition and cooperation be- • utrzymanie konkurencji i kooperacji między fi rmami; tween the companies; • zbudowanie innowacyjnej marki – transgranicz- • building the innovative brand of the cross-border nego regionu po otwarciu granicy 2007 roku; region after the opening of the border in 2007; • zagospodarowanie i rozwinięcie wartości doda- • developing and improving the added values ge- nych, powstałych na bazie współpracy transgra- nerated on the basis of cross-border cooperation; nicznej; • stimulating new initiatives associated with the im- • stymulowanie nowych inicjatyw związanych z re- plementation of the Province Development Stra- alizacją Strategii Rozwoju Województwa do 2020 r. tegy until 2020. • opracowanie nowych projektów realizowanych • creating new projects to be implemented in the w okresie budżetowania z fi nansów UE na lata period of budgeting of the EU fi nances for the ye- 2014-2020; ars 2014-2020; Jednym z podstawowych produktów klastra jest One of the basic products of the cluster is the WEEK- WEEKENDOWY SERWIS INTERNETOWY dotyczą- END INTERNET SERVICE concerning tourist pro- cy produktów turystycznych wzdłuż szlaku wodne- ducts along the BSzB Waterway. The website www. go BSzB. Strona www.bszb.pl zapoczątkowała swoją bszb.pl was launched on 2 August 2007, before the działalność 2 sierpnia 2007 roku, przed największą biggest in the history of Szczecin sailing event Tall w historii Szczecina imprezą żeglarską Tall Ships Races Ships Races 2007, which gathered about 2 million 2007, która zgromadziła na nabrzeżach Odry około 2 tourists on the banks of the Oder. Thus, indirectly miliony turystów. Tym samym, pośrednio, potwier- confi rmed was the assumption that the BSzB Water- dziło się założenie, że szlak wodny BSzB ma szansę way has a chance to become a permanent key pro- stać się na stałe kluczowym produktem wśród ofert duct among the tourist off ers of Western Pomerania, turystycznych Pomorza Zachodniego, stanowiącego which constitutes the central part of the Pomerania centralną część Euroregionu Pomerania. Euroregion.

„Co będzie” „What will be” „Prognoza „Weather „Publishing” – guides, albums, – zapowiedzi „Wydawnictwa” – przewodniki, – announce forecast” pogody” albumy, mapy; ments for the maps; na kolejny (cyfrowa); (digital); weekend; next weekend;

„Atrakcje „Galerie na trasie” – zdjęciowe” „Attractions en „Photo galleries” „Co było” – Ciekawe „What was” – route” – tourist presenting Interesting produkty przedstawiające linki do ofert archiwizacja turystyczne różne photo galleries products along various events links to tourist galerii turystycznych archive; the way (map along the BSzB off ers etc. na szlaku wydarzenia itp. zdjęciowych; (mapa wraz z wzdłuż szlaku with links); Waterway; linkami); BSzB;

Podstawowe działy informacji na stronie Main information sections at www.bszb.pl 51 www.bszb.pl PRODUKT TURYSTYCZNY „SZLAK WODNY BSZB” THE „BSZB WATERWAY” TOURIST PRODUCT on po stronie polskiej jako szlak turystyczny został zde- the Polish side was defi ned as a tourist trail as early fi niowany już w latach dziewięćdziesiątych pod- as in the 90s during the promotion of the region at czas promocji regionu w Messe Berlin’90, a stał się Messe Berlin’90, and became freely available after dostępny bez ograniczeń po otwarciu granicy pol- the opening of the German-Polish border in Decem- sko – niemieckiej w grudniu 2007. Dostępność do ber 2007. Access to the tourist areas i.a. in the broads przestrzeni turystycznych między innymi na rozlewi- of the Lower Oder Valley and the skach Doliny Dolnej Odry i Zalewu Szczecińskiego was increased due to: zwiększona została dzięki: • removal of the border belt, • likwidacji pasa granicznego, • removal of control points on the Oder River, Szcze- • likwidacji punktów kontrolnych na rzece Odrze, cin Lagoon and on land in: Kołbaskowo, Gryfi no, Zalewie Szczecińskim i lądzie: Kołbaskowie, Gry- Widuchowa, Świnoujście, Dobieszczyn, Dziwnów, fi nie, Widuchowej, Świnoujściu, Dobieszczynie, • removal of the cumbersome border checks. Dziwnowie, Along the “BSzB Waterway” on the Polish and Ger- • likwidacji uciążliwych odpraw granicznych. man side there is a variety of water bodies, such as: Na akwenach wzdłuż „Szlaku wodnego BSzB” po • The Baltic Sea along with the Pomeranian Bay, stronie polskiej i niemieckiej znajdują się różnorod- • Enclosed sea waters i.e. the Szczecin (Polish – ne akweny takie jak: German) and the Kamieński Lagoons, • Bałtyk wraz z Zatoką Pomorską, • Inland waters, • Morskie wody osłonięte tj. Zalew Szczeciński • Lakes along with the Dąbie and Miedwie Lakes, (polsko-niemiecki) i Kamieński, • The Oder River (East and West) and the broads • Wody śródlądowe, with cuttings, • Jeziora wraz z Dąbiem oraz Miedwiem, • Numerous canals (also of international nature) • Rzeka Odra (Wschodnia i Zachodnia) i rozlewiska including the one in Międzyodrze (200 km) for oraz przekopy, water and land tourism, which can be found • Liczne kanały (również o charakterze między- nowhere else in Poland. narodowym) w tym Międzyodrze (200 km) do This area has the highest number and surface area uprawiania turystyki wodnej i lądowej, które nie of water bodies in this part of Europe. Numerous znajdziemy w żadnym miejscu Polski. yachts sail to the Baltic Sea through here (marine Jest to teren posiadający największą ilość i po- and inland, sailing and motor) from Berlin and Bran- wierzchnię akwenów w tej części Europy. Tędy denburg – for these this is the only and the shor- przepływają na Bałtyk liczne jachty (morskie oraz test passage to the sea. From Szczecin, the crews on śródlądowe, żaglowe i motorowe) z Berlina i Bran- sailing yachts put up the sails and sail to the Baltic denburgii – jest to dla nich jedyne, najkrótsze połą- Sea with the sails up. Motor yachts travel down the czenie wodne z morzem. Od Szczecina, na jachtach same waterway without diffi culty. Tourists can visit żaglowych załogi podnoszą maszty i płyną do Bałty- over 100 harbours and ports on the Polish and Ger- ku na postawionych żaglach. Jachty motorowe bez man sides. przeszkód pokonują tę samą drogę wodną. Turyści When looking at the map of the ‘Pomerania’ Eurore- mają do odwiedzenia po stronie polskiej i niemie- gion we see that the “BSzB Waterway” is the backbo- ckiej przeszło 100 przystani i portów. ne of one, common natural and historic region cur- Spoglądając na mapę Euroregionu „Pomerania” wi- rently located within two Lands i.e. Mecklenburg- dzimy, że „Szlak wodny BSzB” stanowi kręgosłup -Western Pomerania, Brandenburg on the German jednej, wspólnej przyrodniczo-historycznej krainy side and Western Pomerania on the Polish side. znajdującej się obecnie w obrębie dwóch landów This geographical arrangement had existed for tj. Meklenburgii Pomorza Przedniego, Brandenburgii a long time and had been economically used, but – po stronie Niemiec i Pomorza Zachodniego – po it had not been until Poland’s accession to the stronie Polski. Schengen zone that the border formally dividing Ten geografi czny układ istniał od dawna i był gospo- this region in half was removed, creating an oppor- darczo wykorzystywany, ale dopiero wejście Polski tunity to use it for tourism purposes. The success do państw strefy Schengen, zatarło formalnie prze- of the Sailing Ships Rally’07 in Szczecin revitalized poławiającą ten region granicę, tworząc szansę jego maritime and water body tourism on sailing and turystycznego wykorzystywania. Sukces Zlotu Ża- motor boats. The number of maritime and river 52 glowców’07 w Szczecinie, ożywił turystykę morską ships coming to Szczecin increased. One such ship i zalewową na jachtach żaglowych i motorowych. takes from 100 to about 1000 passengers on board. Zwiększyła się liczba przypływających statków mor- The passengers of these ships expect an off er of re- skich i rzecznych do Szczecina. Na tych statkach gional tourist products, which the Cluster intends przypływa od 100 do około 1000 pasażerów. Pasa- to be building. żerowie tych statków oczekują oferty regionalnych The currently brisk transit of motor and sailing produktów turystycznych, które Klaster zamierza yachts going to and coming from Berlin, Branden- budować. burg and Mecklenburg-Western Pomerania incre- Obecnie ożywiony tranzyt, jachtów motorowych ases the interest of local communities in land and oraz żaglowych płynących z i do Berlina, Branden- water tourism and services rendered to tourists who burgii i Meklenburgii Pomorza Przedniego zwiększa come here either by land or by water. In Szczecin zainteresowanie społeczności lokalnych turystyką there have appeared new companies providing wodnolądową i usługami na rzecz przypływających charter services which rent out marine, lagoon and oraz przyjeżdżających turystów. W Szczecinie poja- inland yachts. wiły się nowe fi rmy świadczące usługi czarterowe, The “MIĘDZYODRZE – labyrinths of the Lower które wynajmują jachty morskie, zalewowe i śródlą- Oder” tourist product is a mesoregion of the ‘Lower dowe. Oder Valley’ in the Zachodniopomorskie Province. It Produkt turystyczny „MIĘDZYODRZE – labirynty is a peaty valley between the arms of the East and Doliny Dolnej Odry” jest mezoregionem „Doliny within the Szczecin Lowland. The length Dolnej Odry” w woj. zachodniopomorskim. Jest to of this area amounts to about 77 km, and the width torfowa dolina pomiędzy ramionami Wschodniej at some points reaches 11 km. i Zachodniej Odry w ramach Niziny Szczecińskiej. It is the largest lowland bog in Central Europe with Długość tego obszaru wynosi około 77 km, a sze- unique fl ora and fauna no longer observed at the rokość w niektórych miejscach dochodzi do 11 km. outlets of other European rivers. It encompasses Jest to największe w Środkowej Europie torfowisko nearly the entire area of Międzyodrze traversed niskie z unikalną fl orą i fauną, niespotykaną już u uj- by a network of the Oder’s old river beds, ditches, ścia innych rzek Europy. Obejmuje swym zasięgiem broads and more or less passable canals, with the niemal cały teren Międzyodrza poprzecinany siecią total length of over 200 kilometers. starorzeczy Odry, rowów i rozlewisk oraz bardziej lub Międzyodrze starts at the fork of the Oder River at mniej drożnymi kanałami, o łącznej długości ponad the height of Widuchowa through the Dąbie Lake 200 kilometrów. to its northern part – Iński Nurt in the direction of Międzyodrze zaczyna się od rozwidlenia rzeki Odry Roztoka Odrzańska. na wysokości Widuchowej przez Jezioro Dąbskie do is commonly called Regalica from the jego północnej części – Ińskiego Nurtu w kier. Roz- Klucz – Ustowo Cutting to the Dąbie Lake. West toki Odrzańskiej. Oder is a border river at the length of 17 km. It is Odrę Wschodnią przyjęto nazywać Regalicą od Prze- a waterway which allows passage for barges and sai- kopu Klucz – Ustowo do Jeziora Dąbie. Odra Zachod- ling and motor yachts through the German Canals: nia na długości 17 km jest rzeką graniczną. Jest to dro- Friedrichsthal – Hohensaten and Havel to Berlin and ga wodna umożliwiającą przepłynięcie barkom oraz then, through canals, to all over Europe. jachtom żaglowym i motorowym poprzez niemieckie This international waterway covering East and West Kanały: Friedrichsthal – Hohensaten oraz Havela do Oder, promoted as a tourist product under the Berlina i dalej kanałami do całej Europy. name: “The Berlin-Szczecin-Baltic Waterway”, has Ta międzynarodowa droga wodna obejmująca Odrę been awarded a distinction within the „Tourism, Wschodnią i zachodnią promowana jako produkt tu- Common Interest” (2007) Programme and with rystyczny pt.: „Szlak wodny Berlin – Szczecin – Bałtyk” a POT Certifi cate (2008). wyróżniona została w ramach programu „Turystyka Located in the southern part of Międzyodrze is the Wspólna Sprawa” (2007) oraz certyfi katem POT (2008). „Lower Oder Valley Landscape Park” with the area of W południowej części Międzyodrza znajduje się „Park about 6009 ha and the protection zone area of 1149 Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry” o powierzchni ok. ha. Administratively, it is located in the communes 6009 ha i powierzchni otuliny 1149 ha. Administra- of: Kołbaskowo, Gryfi no and Widuchowa. Między- cyjnie położony jest w gminach: Kołbaskowo, Gry- odrze covers three polders: Widuchowski, Gryfi ński fi no i Widuchowa. Międzyodrze obejmuje trzy pol- and Szczeciński. Created in 1993 in Międzyodrze on dery: widuchowski, gryfi ński i szczeciński. W 1993 na the basis of the polders was the „Lower Oder Valley Międzyodrzu utworzono w oparciu o poldery „Park Landscape Park” which incorporated the canals and 53 Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry”, który objął kanały drainage ditches which constitute about 200 km of i rowy melioracyjne stanowiące około 200 km labi- water labyrinths). ryntów wodnych). Międzyodrze is also a place where the Baltic Sea me- Międzyodrze to również miejsce gdzie Morze Bałty- ets with the Oder River. The commonly occurring in- ckie spotyka się z rzeką Odrą. Często zdarzające się stances of backwater caused by the strong northerly „cofki”, spowodowane silnym północnym lub za- or westerly wind drive in water from the Baltic Sea, chodnim wiatrem, naganiają z Bałtyku wodę, której the level of which rises by even 2 m. The fl ood wave poziom podnosi się nawet o 2 m.. Fala powodziowa raises the water level causing the fl ooding of islands podnosi poziom wody powodując zalewanie wysp and shores of the Międzyodrze. Flooded harbours i brzegów Międzyodrza. Nie rzadkie są widoki zala- around the Dąbie Lake are not an uncommon sight. nych przystani wokół jeziora Dąbie. The waterway leading from Berlin through Szczecin Droga wodna prowadząca z Berlina przez Szczecin towards the Baltic Sea and back will satisfy the requi- ku Bałtykowi lub z powrotem, zaspokoi wymagania rements of both expert water enthusiasts and be- zarówno wytrawnego wodniaka, jak i początkują- ginner sailors who want to visit an attractive region cego żeglarza pragnącego w niecodzienny sposób in an unusual way. When travelling along this trail, zwiedzić atrakcyjny region. Podróżując tym szla- one may fi nd all kinds of water bodies: rivers, lakes kiem, można znaleźć wszystkie rodzaje akwenów: and sea waters. Along the trail on land there awaits wody rzeczne, zalewowe i morskie. Wzdłuż szlaku na an attractive base and interesting cultural and enter- lądzie czeka atrakcyjna baza i ciekawe propozycje tainment options in particular communes. kulturalno-rozrywkowe w poszczególnych gminach.

Folder reklamowy Klastra – żeglarska mapa nawigacyjna / Advertising brochure of the Cluster – sailing navigational map

Szlak wodny Berlin- Szczecin-Bałtyk – model klastra / The Berlin-Szczecin- Baltic Waterway – model of the cluster

54 Przewodnik nawigacyjny „Szklak wod-ny BSzB” / The „BSzB Waterway” navigational guide

Podnośnia Niederfi now / Niederfi now lift

„Podnośnia Study Tour ‘11” / “Boat lift, Study Tour ‘11”

Regaty / The Berlin- Szczecin trail

55 Członkowie klastra / Cluster members

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki samorządowe / Local government units Urząd Gminy w Kobylance ul. Szkolna 12 Jednostka Samorządu Terytorialnego. Local government units. 73-108 Kobylanka www.kobylanka.pl Urząd Gminy pl. Zwycięstwa 1 Jednostka Samorządu Terytorialnego. Local government units. 72-022 Nowe Warpno www. nowewarpno.pl Urząd Gminy Gryfi no ul. 1 Maja 16, Jednostka Samorządu Terytorialnego. Local government units. 74-100 Gryfi no www.gryfi no.pl Urząd Miejski w Pyrzycach Plac Ratuszowy 1, Jednostka Samorządu Terytorialnego. Local government units. 74-200 Pyrzyce www.pyrzyce. um.gov.pl Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions Stowarzyszenie Gmin Euro- Al. Wojska Polskiego 164 Współpraca transgraniczna, sieć Centów Cross-border cooperation, a network of Ad- regionu Pomerania 71-335 Szczecin Usług Doradczych w regionie transgranicz- visory Services Centres in the cross-border www.pomerania.org.pl nym. region. Stowarzyszenie na Rzecz ul. Armii Krajowej 1/202 Kreowanie inicjatyw lokalnych wzdłuż kory- Implementing local initiatives along the Miast i Gmin Nadodrzańskich 70-456 Szczecin tarza rzeki Odry. Oder River. BINNENSCHIFFAHRTS- Hermann-Seidel-StraS 44 Promocja infrastruktury i rzecznych środków Promotion of the infrastructure and river -MUZEUM ODREBERG 16248 Oderberg transportu. Muzeum – prezentacja historii means of transport. Museum – presentation rzeki Odry. of the history of the Oder River. Zachodniopomorska Sieć ul. Bełczna 27 Aktywizacja społeczności lokalnych wiejsko Activation of local rural and municipal Liderów 73-150 Łobez – miejskich w Województwie Zachodnio- communities in the Zachodniopomorskie pomorskim. Province. Stowarzyszenie Lokalna Plac Ratuszowy 1 Aktywizacja społeczności lokalnych. Activation of local communities. Grupa Działania 74-200 Pyrzyce Ziemia Pyrzycka www.lgdpyrzyce.pl Osoby fi zyczne / Physical persons Damian Barczyk SMARTNET D. Barczyk Usługi informatyczne IT services ul. Hoene – Włoskiego 3/1 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] 71-302 Szczecin Ewa Fabrycy Zachodniopomorskie Stow. Szkolenia, organizacja konferencji, promocja Training, organization of conferences, pro- Pilotów i Przewodników. atrakcji kulturowych i turystycznych, prowa- motion of cultural and tourist attractions, Al. Piastów 14/3a, dzenie wycieczek. tour guiding. 70-333 Szczecin e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Marzena Frankowska Opracowywanie projektów, konsultacje, Developing of projects, consultancy, exper- MP POLSKIE KLASTRY Sp. z.o.o. ekspertyzy, szkolenia, badania rynku. Promo- tise, training, market research. Promotion of ul. Dolomitów 15 cja klasteringu i networkingu. clustering and networking. e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] 71-784 Szczecin Filip Gruszczyński ul. Fl. Szarego 4/11, Koordynator budowy portu jachtowego Coordinator of the construction of the yacht 70-303 Szczecin. i wydarzeń morskich w Szczecinie. Instruktor marina and maritime events in Szczecin. e-mail: fi [email protected] żeglarstwa, oferuje czartery szkolenia na Sailing instructor, off ers charters training on jachtach morskich. maritime yachts. Marek Gruszczyński KAYAK Szczecin Turystyka wodna, szczególnie kajakowa. Water tourism, in particular with kayaks. ul. Pucka 98, e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] 70-851 Szczecin Danuta Jeżowska- Kacza- OFICYNA IN PLUS Wydawca książek, przewodników, map Publisher of books, guides, tourist maps. nowska ul. Słoneczna 5 turystycznych. Promocja atrakcji i walorów Promotion of the attractions and values of 72-003 Wołczkowo k. Sz.-na Woj. Zachodniopomorskiego. the Zachodniopomorskie Province. www.ofi cyn.com/ Magdalena Jędrzejczak S.A.W. „FRAJDA” Szkoła Aktywnego Wypoczynku. Active Recreation School. Czarnocin 2 72-112 www.frajda.com.pl/

56 Michał Jósewicz ul. Mickiewicza 22-1, Indywidualna działalność gospodarcza Individual business entity in the scope of 70-384 Szczecin, w zakresie czarterów i usług spikerskich na charters and speaker services on maritime email: [email protected] jachtach morskich. yachts. Władysław Kiraga Pl. Zwycięstwa 1 Burmistrz Nowego Warpna. Mayor of Nowe Warpno. 72-022 Nowe Warpno www.nowewarpno.pl/ Zdzisław Kilarski PREPRINT Sp. z o. o. Poligrafi a, wydawnictwo, drukowanie ksią- Printing, publishing, printing of books, post- ul. Zamiejska 4/2, żek, plakatów, ulotek. ers, leafl ets. 70-832 Szczecin e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Waldemar Kugler PROKON DESIGNING Sp. Doradztwo, projektowanie, wykonawstwo. Consultancy, design, workmanship. z o.o ul. Samosiery 26 71-693 Szczecin www.prokon.com.pl, Agnieszka Odachowska CENTRUM ROZWOJU Szkolenia, zarządzanie projektami unijnymi, Training, management of EU projects, or- ul. Pod lipami 5b/6 organizacja obozów i wycieczek dla dzieci, ganization of camps and trips for children, 74-200 Pyrzyce pisanie projektów, wykonywanie bada preparing designs, carrying out analyses and i analiz. research. Krzysztof Olszewski OBSERWATOR MORSKI Redakcja Miesięcznika Grupa Reklamowa Editing of the Monthly, Advertising Group Al. Piastów 42 ,,ZAPOL”. ,,ZAPOL”. 71-062 Szczecin www.zapol.com.pl/ Andrzej Podlasiński Stow. Zachodniopomorski Ekspertyzy, dworactwo, projekty związane Expertise, consultancy, projects associated Klaster Morski. z gospodarka morską. with maritime economy. ul. Małopolska 44 70-550 Szczecin Sławomir Piotr Preiss ul. Słowackiego 11 Stargard Artysta plastyk, był dyrektor Muzeum Artist, former director of the Municipal Mu- Szczeciński Miejskiego w Stargardzie, poseł na Sejm VI seum in Stargard, Member of Parliament in http://www.slawomirpreiss.pl kadencji, senator VIII kadencji. the 6th term Seym, Senator of the 8th term. Beata Radziszewska O S i R. Ośrodek Sportu i Rekreacji Sports and Recreation Center ul. Szczecińska 35 w Stargardzie Szczecińskim. in Stargard Szczeciński. 73-110 Stargard Szczeciński www.szczecinska35.pl/ Tadeusz Samoń ul. Sportowa 3 Ośrodek Sportu i Rekreacji Sport and Recreation Center 74-100 Gryfi no w Gryfi nie. in Gryfi no. www.osir-gryfi no.pl Jacek Scheibe 3E-European Eco Expert Wykonywanie: projektów, ekspertyz, ocen Execution of projects, expertise, evaluation ul. A. Mickiewicza 121a/12, dotyczących oddziaływania inwestycji na of the impact of the investments on the 71-260 Szczecin środowisko. Nadzór nad realizowanymi environment. Supervision over the imple- e-mail: [email protected] inwestycjami. mented investments. Dariusz Słaboszewski Żegluga Szczecińska Sp. z o.o. Usługi portowe, rejsy: wycieczkowe, czarte- Port services, cruises: trips, chartered cruises ul. Jana z Kolna 7 rowe i okolicznościowe. and special event cruises. 71-603 Szczecin www.zegluga.szn.pl/ Aleksander Sondej Garncarstwo A. Sondej Produkcja pamiątek okolicznościowych Manufacturing of souvenirs Ul. Ofi ar Sturtthosu 29, e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] 71-010 Szczecin – Police Wojtek Sobecki Z.M.P. Sz i Św. S.A. Rzecznik prasowy. Spokesperson. ul. Bytomska 7, 70-603 Szczecin www.port.szczecin.pl/ Marek Sroczyński MARKOM M. Sroczyński Usługi informatyczne, w tym: rejestracja IT services including: domain registration, Ul. Domańskiego2/2 domeny, wykonywanie stron, konta poczty creation of websites, email accounts, tel- 71-312 Szczecin elektronicznej, informacja telefoniczna. ephone information. www.markom.szczecin.pl/ Zbigniew Zbroja A.P.M. ASPEKT Opracowywanie projektów i ekspertyz, Development of designs and expertise, ul. Jasna 49/41 wdrożenia inicjatyw klastrowych. Kampanie implementation of cluster initiatives. Image 70-777 Szczecin promocyjne i wizerunkowe. Organizacja and promotional campaigns. Organization e-mail; [email protected] i prowadzenie rejsów śródlądowych i mor- and conductance of inland and sea cruises skich na jachtach żaglowych oraz motoro- on sailing and motor yachts. wych.

57 Klaster ICT Pomorze The ICT Western Zachodnie Pomerania Cluster

Branża: ICT Industry: ICT

Klaster ICT Pomorze Zachodnie to stowarzyszenie The ICT Western Pomerania Cluster is an association najdynamiczniej rozwijających się fi rm informatycz- of the fastest growing IT companies of the Zachod- nych województwa zachodniopomorskiego. Klaster niopomorskie Province. The Cluster was created in powstał, by wspierać przedsiębiorców działających order to support the entrepreneurs operating in the na rynku usług i rozwiązań technologii informa- IT services and solutions market. The Association tycznych. Stowarzyszenie zrzesza fi rmy świadczą- brings together companies which provide various ce zróżnicowane usługi związane z technologiami services associated with IT and telecommunications informatyczno-telekomunikacyjnymi, jednostki ba- technologies, R&D units operating in order to deve- dawczo-rozwojowe działające na rzecz rozwoju tych lop these technologies and institutions from the bu- technologii oraz instytucje otoczenia biznesu wspie- siness environment supporting the activities of the rające działalność Klastra. Misją Klastra jest zbudo- cluster. The mission of the cluster is to build a strong wanie silnej i widocznej marki, zwiększającej wiary- and visible brand which will increase the credibility godność i prestiż jego członków oraz atrakcyjność and prestige of its members and the attractiveness regionu zachodniopomorskiego dla pracowników, of the Western Pomerania region for employees, inwestorów oraz przedsiębiorców lokalnych. Part- investors and local entrepreneurs. The Cluster’s stra- nerem strategicznym Klastra oraz siedzibą stowarzy- tegic partner and the seat of the association is Tech- szenia jest Technopark Pomerania. nopark Pomerania.

58 2007-08 2009 2010 2011

Utworzenie inicjatywy Opracowanie Funkcjonowanie Rejestracja klastrowej w ramach komercyjnych zasad inicjatywy klastrowej Stowarzyszenia Klaster projektu „Regionalne funkcjonowania fi rm w formule projek- ICT Pomorze Zachodnie. sieci współpracy inno- w klastrze – Oferta, tu prowadzonego Pod koniec 2011 roku wacyjnej w zakresie deklaracja członkowska, przez Szczeciński klaster zrzesza 44 fi rmy wykorzystania i transferu umowa partnerska. Park Naukowo- z sektora IT. / wiedzy tworzące Ustanowienie składek za Technologiczny. Registration of the ICT bazę klastra uczestnictwo w klastrze Realizacja nowych Western Pomerania informatycznego”. / w zależności od obrotów inicjatyw: tj. Klubu Cluster. By the end of Creation of the cluster fi rmy. Przystąpienie Project Managera, 2011 the cluster brings initiative under the 8 fi rm do klastra. debaty z udziałem władz together 44 companies project entitled „Regional Zaangażowanie fi rm lokalnych na temat from the IT sector. networks of innovative z klastra w konferencje edukacji IT, wyjazdów cooperation in the scope i warsztaty i uczestnictwa fi rm of use and transfer of the technologiczne w targach i konferencjach knowledge constituting organizowane przez branżowych. the basis of the SPNT. / Przygotowania IT cluster “. Development of the do powołania commercial principles stowarzyszenia Klaster of operation of the ICT Pomorze Zachodnie. companies in the cluster Klaster zrzesza 32 fi rmy. / – the off er, membership Functioning of the cluster declaration, partner initiative in the formula agreement. Appointment of the project led by the of fees for membership Szczecin Technology in the cluster depending and Science Park. on the turnover of a Implementation of new company. Accession initiatives: i.e. The Project of 8 companies to the Manager’s Club, debates cluster. Involvement of with the participation the cluster companies in of local authorities technological workshops on IT education, trips and conferences and participation of organized by SPNT. companies in industry conferences and fairs. Preparations for the establishment of the ICT Western Pomerania Cluster. The Cluster brings together 32 companies.

59 Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Cluster’s value chain and competences

INFRASTRUKTURA / INFRASTRUCTURE

 oparta o zasoby Technoparku Pomerania  based on the resources of the Pomerania Technopark

ZASOBY LUDZKIE / HUMAN RESOURCES

 bazy danych o ekspertach , specjalistach oraz ich doświadczeniu  databases on experts, specialists and their experience  podnoszenie kwalifi kacji specjalistycznych i menedżerskich  improving specialist and managerial skills

MARKETING:

 promocja fi rm, w tym działania PR  promotion of companies including PR activities

TECHNOLOGIA: / TECHNOLOGY:

 badania i rozwój  research and development

KOMPETENCJE / COMPETENCES Programmer services Programmer Suppliers of IT security IT projects management Usługi programistyczne / programistyczne Usługi Zarządzanie projektami IT / Zarządzanie projektami Dostawcy bezpieczeństwa IT / bezpieczeństwa Dostawcy Szkolenia, wdrożenia , serwis / wdrożenia Szkolenia, Outsourcing IT / Outsourcing Outsourcing Działalność z zakresu prawa IT / Działalność z zakresu prawa Aplikacje mobilne / i technologie Teleinformatyka / Teleinformatics / Teleinformatyka Training, implementation, service implementation, Training, Suppliers of hardware and software Suppliers of hardware Doradztwo biznesowe w zakresie IT / biznesowe Doradztwo Aplikacje i technologie internetowe / Aplikacje internetowe i technologie Activity of the IT law within the scope Mobile applications and technologies Mobile applications Internet application and technologies application Internet Dostawcy sprzętu i oprogramowania / sprzętu i oprogramowania Dostawcy Business consultancy within the scope of IT Business consultancy within the scope Produkcja i integracja aplikacji / biznesowych i integracja Produkcja Creation and integration of business applications and integration Creation

ODBIORCY USŁUG – DOSTAWCY KNOW HOW RECIPIENTS OF SERVICES – KNOW HOW SUPPLIERS c Units Research Institutions Environment Environment Entrepreneurs Przedsiębiorcy / Przedsiębiorcy Biznesu / Business Jednostki Naukowo- Instytucje Otoczenia Badawcze / Scientifi Badawcze Jednostki Samorządu Terytorialnego / Local Terytorialnego Organizacje Branżowe Branżowe Organizacje Self-Government Units / Industry Organizations 60 Koordynator Coordinator

Koordynatorem Klastra jest Stowarzyszenie Klaster The Coordinator of the Cluster is the ICT Western Po- ICT Pomorze Zachodnie, którego celem jest wspie- merania Cluster Association which aims to support ranie rozwoju fi rm z branży nowoczesnych techno- the development of companies of the modern tech- logii. Stowarzyszenie współpracuje z jednostkami nology industry. The Association cooperates with samorządu terytorialnego, administracji publicznej local self-government units, public administration oraz środowiskami naukowo-badawczymi, w tym units and scientifi c research environments including z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technolo- West Pomeranian University of Technology, Mariti- gicznym, Akademią Morską oraz Regionalnym Cen- me Academy and the Regional Centre of Innovation trum Innowacji i Transferu Technologii. and Technology Transfer. Partnerem strategicznym Klastra jest Technopark Po- The strategic partner of the Cluster is the Pomerania merania, który inkubuje spółki start-up z branży IT Technopark, which incubates start-up companies of oraz oferuje lokalizację i pakiet usług dla fi rm infor- the IT industry and off ers localization and a package matycznych. Tutaj swoją siedzibę ma również Klaster of services to IT companies. Also seated here is the ICT Pomorze Zachodnie. W klastrze funkcjonuje po- ICT Western Pomerania Cluster. Within the cluster nad 40 fi rm zatrudniających około 800 osób. there function over 40 companies which employ about 800 people.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / luster coordinator: Stowarzyszenie Klaster ICT Pomorze Zachodnie okres pełnienia funkcji:/ period of service: od 2011 r. formalna podstawa pełnienia funkcji: / Statut / statute act of the formal basis: adres korespondencyjny: /address for delivery: ul. Niemierzyńska 17A,; 71-441 Szczecin osoba do kontaktów: / contact person: Dorota Kowalczyk tel.: / phone number: 783362138, 91 8522920 e-mail/strona www: [email protected] / [email protected] /www.klaster.it

Wizualizacja Technoparku Pomarania / Visualization of the Pomerania Technopark

61 Główne zadania Stowarzyszenia: / Main tasks of the Association:

Celem Stowarzyszenia jest działanie na rzecz: / The aim of the Association is to promote:

Rozwijania działalności naukowo-technicznej, oświatowej, edukacyjnej w tym działania szkoleniowe adresowane do pracowników fi rm informatycznych; / Development of scientifi c-technical and educational activities including training activities addressed to the employees of IT companies;

Realizacji programów stypendialnych, staży, inspirowanie i kreowanie pomysłów na biznes wśród studentów, w tym dobór prac dyplomowych , ze szczególnym uwzględnieniem transferu osiągnieć naukowych i badawczych do gospodarki (komercjalizacji); / Implementation of scholarship programmes, internships, inspiration and creation of business ideas among students including the selection of theses with particular focus on the transfer of scientifi c and research accomplishments to the economy (commercialization);

Wspierania i realizacji inicjatyw upowszechniających ideę społeczeństwa informacyjnego, w szczególności podnoszenie wiedzy teleinformatycznej i zapobieganie wykluczeniu cyfrowemu, budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy oraz przeciwdziałanie bezrobociu; / Support and implementation of initiatives disseminating the idea of an IT society, in particular improvement of IT knowledge and prevention of digital exclusion, building a society based on knowledge and prevention of unemployment;

Wzajemnej pomocy w rozwiązywaniu problemów prawnych, organizacyjnych ekonomicznych, podatkowych – związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej z zakresu informatyki, technologii ICT; / Mutual assistance in resolving legal, organizational, economic and tax problems – associated with running a business entity within the scope of IT, ICT technologies;

Zwiększania efektywności wykorzystania wyników badań naukowych i rozwiązań technologicznych, które pozwolą na szybki awans gospodarczy, technicznego i społeczny oraz rozwój przedsiębiorczości; / Increasing the effi ciency of utilization of scientifi c research results and technological solutions which will allow for rapid economic, technical and social advancement and for development of entrepreneurship;

Działalność i oferta klastra Cluster’s activity and off er

Klaster oferuje swoim uczestnikom możliwość pod- The Cluster off ers to its participants the possibility to noszenia kompetencji pracowników w zakresie: improve the competences of the employees within zarządzania projektami informatycznymi, progra- the scope of: IT projects management, program- mowania czy testowania. Członkowie klastra mają ming and testing. Participants of the cluster can take możliwość uczestnictwa w targach CeBIT, konwen- part in the CeBIT fairs, IT Technicians and Self-Gover- tach Informatyków i Administracji Samorządowej, nment Administration’s Conventions, i.e. annual me- będących corocznymi spotkaniami przedstawicieli etings of representatives of the administration and administracji i fi rm branży ICT w celu wymiany do- ICT companies, in order to exchange good practices brych praktyk w zakresie e-administracji. Klaster pro- in e-administration. The Cluster carries out common wadzi wspólna politykę marketingowo-promocyjną, marketing and promotion through interviews and poprzez wywiady i artykuły zamieszczane na stronie articles posted at the Cluster’s website www.klaster. Klastra www.klaster.it oraz w mediach współpracu- it and in the cooperating media. Proper circulation jących. Prawidłowy obieg informacji w Klastrze, za- of information within the Cluster is ensured by the pewnia wydawany cotygodniowo newsletter, który weekly newsletter which describes the most impor- opisuje najważniejsze wydarzenia dotyczące życia tant events concerning the organization’s life. The 62 organizacji. Klaster kreuje odpowiednie warunki, Cluster provides the right conditions for establish- umożliwiające nawiązywanie kontaktów bizneso- ment of business contacts and relationship-building Projekt Cloud for cities, wych i budowanie relacji pomiędzy fi rmami. between companies. którego celem jest Klaster powołał grupy projektowe, składające się The Cluster appointed project groups consisting budowa infrastruktury z przedstawicieli fi rm członkowski, w celu opraco- of member companies’ representatives in order to centrum danych w wania wspólnego projektu. Obecnie, Klaster skupia develop a common project. Currently, the Cluster technologii cloud się na działaniach promocyjnych dotyczących po- focuses on promotional activities concerning the computing umożliwiająca niższych wysoce innowacyjnych produktów: following, highly innovative products: fi rmom – członkom OMNI SSL VPN/CA fi r m yTEONITE to pierwszy na OMNI SSL VPN/CA of the TEONITE Company is the konsorcjum świadczenie świecie system łączący SSL VPN oraz centrum cer- world’s fi rst system connecting SSL VPN with the nowych innowacyjnych tyfi kacji SSL CA (dla certyfi katów x509). Oprogramo- SSL CA certifi cation centre (for x509 certifi cates). The usług IT dla rozwoju wanie umożliwia błyskawiczne i łatwe wdrożenie software allows to quickly and easily implement re- miast cyfrowych. zdalnego dostępu do sieci fi rmowej oraz zarządza- mote access to a company network and to manage Projekt realizowany we nie certyfi katami SSL w organizacji. Pozwala moni- SSL certifi cates in an organization. It allows to mo- współpracy z 16 fi rmami torować i zarządzać aktywnymi połączeniami wielu nitor and manage active connections of numerous i Akademią Morską instancji VPN (OMNI pozwala kontrolować dowolną VPN instances (OMNI allows to control any given w Szczecinie. Uczestnicy ilość bramek VPN – co ułatwia zarządzanie dostę- number of VPN gates – which makes management projektu: BTC Sp. z o.o., pem do sieci np. w fi rmach, które mają wiele oddzia- of network access easier e.g. in companies with Consileon Polska Sp. z o.o., łów). many departments). Espol Sp. z o.o., IT Softline jest dostawcą technologicznym w obszarze Softline is a technological supplier within the scope Serwis Sp. z o.o., Lepszy biznesowych rozwiązań mobilnych. Flagowym pro- of mobile business solutions. The fl agship product of Projekt S.C., Marpo duktem fi rmy jest marka4mPOWER . Rozwiązania the company is the 4mPOWER brand. Solutions ba- Systemy Informacyjne oparte na platformie 4mPOWER to kompleksowe sed on the 4mPOWER platform are comprehensive Sp. z o.o., Media-land systemy wsparcia i zarządzania zadaniami pracowni- support and mobile employees’ tasks management Sp. z o.o., NT Consult ków mobilnych. Systemy 4mPOWER należą do klasy systems. 4mPOWER systems belong to the class of Systemy Informatyczne rozwiązań SFA (sales force automation) i FFA (fi eld SFA (Sales Force Automation) and FFA (Field Force Polska Sp. z o.o., Rafał force automation), są obsługiwane przez większość Automation) solutions. There are supported by most Malujda – Kancelaria terminali mobilnych (smartfony, tablety, netbooki). mobile terminals (smartphones, tablets, netbooks). Radcy Prawnego, Raven Skalowalność oraz modułowy charakter 4mPOWER Scalability and the modular nature of 4mPOWER IT, Softline Sp. z o.o., umożliwiły jego wykorzystanie w realizacji najwięk- made possible its utilization in the implementation Stowarzyszenie Klaster szego w Polsce projektu mobilnego (łącznie 36 tys. of the biggest in Poland mobile project (a total of 36 ICT Pomorze Zachodnie, licencji), wykonanego dla Głównego Urzędu Staty- thousand licenses), executed for the Central Statisti- Szczeciński Park stycznego w 2011 roku. cal Offi ce in 2011. Naukowo-Technologiczny Sp. z o.o. – koordynator, Zespół naukowców z Akademii Morskiej w Szcze- A team of scientists from the Maritime Academy in Teonite, X-comp cinie, opracował innowacyjny system wspoma- Szczecin developed an innovative navigational i Wspólnicy Sp. z o.o. gania decyzji nawigacyjnych, który proponuje decisions support system which suggests solu- Sp. k. nawigatorowi możliwe i zgodne z obowiązującymi tions which are possible and compliant with appli- przepisami rozwiązania w określonych sytuacjach cable regulations in specifi c collision situations at kolizyjnych na morzu. System może być stosowany sea to the navigator. The system can be used on all na wszelkich jednostkach pływających – od jachtów kinds of vessels – from tourist yachts to commercial turystycznych po statki handlowe. Zespół naukow- ships. The team of scientists has the P.389638 patent ców dysponuje zgłoszeniem patentowym P.389638. application – The method and system of navigatio- Sposób i układ wspomagania decyzji nawigacyj- nal decisions support in the process of safe naviga- nych, w procesie bezpiecznego prowadzenia obiek- tion of a vessel (26.11.2009, J. Magaj, P. Borkowski, tu pływającego (26.11.2009, J. Magaj, P. Borkowski, Z. Z. Pietrzykowski) and the application in the PCT Pietrzykowski) oraz zgłoszeniem w trybie PCT. Na- mode. The scientists also have a license agreement ukowcy dysponują również umową licencyjną pod- signed with the mother university under which the pisaną z uczelnią macierzystą, na mocy której włas- intellectual property shall be held by the university, ność intelektualna pozostaje w posiadaniu uczelni, while the Academy gives commercial rights to the natomiast Akademia oddaje wynalazcom prawa invention. Eff orts to commercialize the product and komercyjne do wynalazku. Obecnie trwają prace introduce it into the market are in progress. nad komercjalizacją projektu i wprowadzeniem pro- The SICA Sp. z o.o. company from the Pomerania duktu na rynek. Technopark developed the internet platform Glo- 63 The Cloud for cities Firma SICA Sp. z o.o. z Technoparku Pomerania balProduct.pl, which is used to exchange data project, whose goal is opracowała platformę internetową GlobalProduct. between manufacturers of the FMCG industry and to build the data centre pl, która służy do wymiany danych między produ- distributors of these products. Above all, this concer- infrastructure using centami z branży FMCG a dystrybutorami tych pro- ns internet stores, but the solution is also used by the cloud computing duktów. Przede wszystkim dotyczy to sklepów inter- e.g. internet marketing departments of traditional technology allowing netowych, ale z rozwiązania korzystają też np. działy shops. The innovation of this solution consists in the companies – consortium marketingu internetowego sklepów tradycyjnych. collection in one place of a large number of given members to provide new, Innowacja tego rozwiązania polega na zebraniu products (including photographs and descriptions innovative IT services w jednym miejscu ogromnej ilości danych produk- of their characteristics) of many popular manufactu- for the development tów (w tym zdjęć i opisów ich cech) wielu znanych rers and making them available to all the interested of digital cities. The producentów oraz udostępnieniu ich na bieżąco distributors on a current basis. The Globalproduct project is implemented wszystkim zainteresowanym dystrybutorom. Z sy- system is already used by leading chain stores in the in cooperation with stemu Globalproduct korzystają już czołowe sieci country and many popular brands of manufacturers. 16 companies and the sklepów w kraju i wiele znanych marek producen- Mikro-Serwis – the IT outsourcing service provides Maritime Academy tów. many opportunities within the scope of building in Szczecin. Mikro-Serwis – usługa outsourcing IT dostarcza a company’s strategy, covering both the costs stru- Participants of the project: wielu możliwości w obrębie budowania strategii fi r- cture and the business risk, and also the possible BTC Sp. z o.o., Consileon my, obejmując swym zasięgiem zarówno strukturę benefi ts for the organization. It analyses important Polska Sp. z o.o., kosztów i ryzyko biznesowe, a także w obszarze po- aspects of a company’s activity, and the customers, Espol Sp. z o.o., IT Serwis tencjalnych korzyści dla organizacji. Analizuje ważne when using this service, can be sure that the tasks Sp. z o.o., Lepszy Projekt aspekty w działalności fi rmy, a klienci korzystając are being solved by specialists. The innovation of S.C., Marpo Systemy z tej usługi mają pewność, że zadania rozwiązują the service consists in effi cient management of Informacyjne Sp. z o.o., specjaliści. Innowacją usługi jest sprawne zarządza- submissions thanks to the internally implemented Medialand Sp. z o.o., nie zgłoszeniami dzięki wewnętrznie wdrożonemu ZI system. NT Consult systemowi ZI. Business Accounting Offi ce is a modern internet Systemy Informatyczne Business Accounting Offi ce to nowoczesny mo- accounting model in the.net technology and an in- Polska Sp. z o.o., del księgowości internetowej w technologii .net. novative service of evaluation of industrial pro- Rafał Malujda – Legal oraz innowacyjna usługa wyceny praw własności perty rights and copyrights requiring compre- Advisor’s Offi ce, Raven IT, przemysłowej i autorskich wymagający komplek- hensive economic, fi nancial and legal knowledge. Softline Sp. z o.o., sowej wiedzy ekonomicznej, fi nansowej i prawnej. The innovation consists in rendering all the services The ICT Western Innowacją jest świadczenie całości usług i kontak- and communication with the customer by means Pomerania Cluster tów z klientem za pomocą elektronicznych kanałów of electronic communication channels while ensu- Association, komunikacji z zapewnieniem bezpieczeństwa ring the safety of data transfer, and also the wide Szczecin Scientifi c and przesyłu danych, a także duży zakres automatyzacji range of automation of the accounting service.. Technological Park obsługi księgowej. The Cluster also off ers support of the activity of – coordinator, Teonite, Klaster oferuje również możliwość wsparcia dzia- start-up companies of the ICT industry. Together X-comp i Wspólnicy łalności start’upów z branży ICT. Wespół ze strate- with the strategic partner, Pomerania Technopark, Sp. z o.o. Sp. k. gicznym partnerem, Technopark Pomerania, oferuje off ers comprehensive business support to young młodym przedsiębiorca kompleksowe wsparcie entrepreneurs which improves the cooperation and biznesowe zwiększające kooperację i networking networking of entrepreneurs and IT industry envi- przedsiębiorców i środowisk branżowych IT. ronments. Firmy należące do Stowarzyszenia organizują cy- The Companies which belong to the Association klicznie miesięczne praktyki zawodowe dla uczniów organize periodical monthly apprenticeships for Technikum Informatycznego SCI w Szczecinie. students of the SCI IT Technical School in Szczecin. W 2011 roku została zorganizowana Międzyna- Organized in 2011 was the Open Radar 2011 rodowa Konferencja Open Radar 2011 – pierw- International Conference – Poland’s fi rst inter- sza w Polsce międzynarodowa konferencja spo- national conference of Open Source communities łeczności Open Source dofi nansowana z Funduszu co-fi nanced by INTERREG IV A Small Projects Fund Małych Projektów INTERREG IV A Euroregionu Pome- of the . rania.

64 Firma Simula Car HT i Akademia Morska w Szczecinie na targach Game Show 2010 / The Simula Car HT Company and Maritime Academy in Szczecin at the Game Show 2010 fairs

TECHNOPARK POMERANIA Dobry adres dla innowacyjnego biznesu OMNI SSL VPN/CA fi rmy TEONITE / OMNI SSL VPN/CA of the TECHNOPARK POMERANIA TEONITE Company

ul. Niemierzyńska 17a 71 - 441 Szczecin

PLANOWANE OTWARCIE: III KWARTAŁ 2013

SZCZECIŃSKIE SERCE NOWYCH TECHNOLOGII – w centrum miasta, na terenie inwestycyjnym 1,5 ha powstaje nowoczesna przestrzeń dla rozwoju firm innowacyjnych. Tutaj przedsiębiorcy tworzą produkty i usługi oparte o nowe technologie. Koncentracja zasobów i kompetencji firm, instytucji wsparcia, organizacji branżowych oraz infrastruktury biurowej i centrum danych tworzy najlepsze warunki dla dynamicznego rozwoju biznesu.

Trzy nowe obiekty - 11.500 m2 Powierzchnie biurowe dla firm IT Inkubator dla nowych firm i startupów Programy inkubacji i wsparcia Mix najemców - ułatwianie stymulującej kooperacji i dynamicznego rozwoju Data center dla regionu Baza konferencyjno-szkoleniowa Integracja potencjału i środowisk branżowych ICT – Klaster ICT Pomorze Zachodnie; Fundacja Netcamp; Szczecin Linux/Unix Users Group, Fundacja Aegis, Fundacja FROME

SZCZECIN/POLSKA www.technopark-pomerania.pl

TECHNOPARK POMERANIA – Partner strategiczny klastra. / POMERANIA TECHNOPARK – Strategic partner of the cluster. Softline 4mPOWER / 4mPOWER Softline

65 Członkowie i Partnerzy Klastra / Members and partners of the cluster

Nazwa/ Name Adres/ Address Działalność/ Activity Jednostki samorządowe / Local government units Urząd Miasta Szczecin pl. Armii Krajowej 1, Jednostka Samorządu Terytorialnego. Local government units. 70-456 Szczecin Jednostki naukowo-badawcze / R&D units Wydział Informatyki Żołnierska 49, Współpraca naukowo-badawcza z wiodący- Scientifi c-research cooperation with leading Zachodniopomorski 71-210 Szczecin mi fi rmami IT, działalność dydaktyczna. IT companies, educational activity. Uniwersytet www.wi.zut.edu.pl Technologiczny Instytut Technologii ul. Wały Chrobrego 1-2, Badania naukowe w zakresie bezpieczeń- Scientifi c research in the fi eld of safety of Morskich Akademii 70-500 Szczecin stwa żeglugi, inżynierii ruchu morskiego, sailing, maritime traffi c engineering, artifi - Morskiej www.am.szczecin.pl metod sztucznej inteligencji w nawigacji cial intelligence methods in maritime sail- morskiej, wspomaganie procesów decyzyj- ing, supporting decision-making processes nych w sterowaniu ruchem statków mor- in controlling the traffi c of maritime vessels skich oraz badania i modelowanie strumieni as well as research and modeling of ship ruchu statków. movement streams. Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions TECHNOPARK POMERANIA ul. Niemierzyńska 17a, 71-441 Nowoczesna przestrzeń i infrastruktura Modern space and infrastructure, where (zarządca Szczeciński Park Szczecin gdzie rozwijają się fi rmy i nowe technolo- companies and new technologies develop. Naukowo – Technologiczny http://www.spnt.pl gie. Funkcjonujący inkubator biznesu IT oraz A functioning IT business incubator as well Sp. z o.o.) kompleksowe programy wsparcia stwarzają as comprehensive support programmes najlepsze warunki dla dynamicznego roz- create the best conditions for dynamic de- woju branży ICT. velopment of ICT industry. Regionalne Centrum ul. Janosika 8, Jednostka ogólnouczelniana, której celem General-university unit, the purpose of Innowacji i Transferu 71-424 Szczecin jest tworzenie kultury innowacji i przedsię- which is to create culture of innovation and Technologii www.innowacje.zut.edu.pl biorczości, inicjowanie i wspieranie współ- entrepreneurship, initiate and support co- pracy miedzy środowiskiem akademickim operation between the academic and busi- a biznesowym oraz inicjowanie i usprawnia- ness environments as well as initiate and nie transferu technologii z sektora badaw- improve the transfer of technology from czo-rozwojowego do gospodarki. the research-development sector to the economy Polska Fundacja ul. Monte Cassino 32, Instytucja ukierunkowana na pomoc w two- Institution directed at support in creating Przedsiębiorczości 70-466 Szczecin rzeniu i rozwoju mikro, małych i średnich and developing micro, small and medium www.pfp.com.pl przedsiębiorstw, w szczególności z ob- enterprises, in particular in the area of szaru Polski Północno – Zachodniej oraz north-western Poland as well as conduct- prowadząca działalność w zakresie szkoleń ing operations in the fi eld of training and i doradztwa biznesowego oraz pożyczek, business advisory as well as loans, credit and poręczeń kredytowych i pożyczkowych, in- loan bonds, capital investments, training westycji kapitałowych , szkoleń i doradztwo. and advisory Centrum Transferu ul. Wały Chrobrego 1-2, Jednostka uczelniana, której celem jest University unit, the purpose of which is to Technologii Morskich 70-500 Szczecin komercjalizacją wyników badań nauko- commercialize the results of scientifi c re- www.cttm.am.szczecin.pl wych realizowanych w Akademii Morskiej search carried out at the Maritime Academy w Szczecinie. in Szczecin. Zachodniopomorskie ul. Kolumba 86, Stowarzyszenie wspierające i promujące Association supporting and promoting Stowarzyszenie Rozwoju 70-035 Szczecin rozwój gospodarczy regionu poprzez pro- the economic development of the region Regionalnego Szczecińskie www.zsrg.szczecin.pl wadzenie ośrodka szkoleniowego, inku- through operating a training center, incuba- Centrum Przedsiębiorczości batora przedsiębiorczości, doradztwo oraz tor of entrepreneurship, advisory and coop- giełdy kooperacyjne. erative exchanges Organizacje branżowe / Industry Organizations SZLUUG- Szczecińska Technopark Pomerania Oddział Polskiej Grupy Użytkowników Li- Division of Polish Linux Users Group, the Grupa Użytkowników ul. Niemierzyńska 17 nuksa, którego celem jest promocja syste- purpose of which is to promote Linux sys- Linuksa / Uniksa 71-441 Szczecin mu Linux (i pokrewnych) wśród społeczno- tem (and related) among the population www.szluug.org ści i fi rm regionu. and companies of the region. Fundacja Rozwoju Branży Technopark Pomerania Celem działania Netcampa jest wspieranie The purpose of operation of Netcamp is Internetowej “Netcamp” ul. Niemierzyńska 17 rozwoju i integracja branży IT w regionie to support the development and integrate 71-441 Szczecin oraz organizacja spotkań przedsiębiorców the IT business in the region as well as to www.netcamp.pl z branży internetowej, startupów i studen- organize meetings of entrepreneurs in the tów zainteresowanych nowymi technolo- internet industry, startups and students in- giami. terested in new technologies.

66 Fundacja AEGIS Technopark Pomerania Fundacja ma na celu skupianie, uruchamianie The foundation is to focus, commence and ul. Niemierzyńska 17 i prowadzenie otwartych projektów od stro- run open projects from technological and 71-441 Szczecin ny technologicznej i prawnej, w tym open legal side, including open source and repro- source oraz ponowne przetwarzanie danych cessing public data. It supports functioning publicznych. Wspiera funkcjonujące projekty open source projects and protects them open source i chroni je przed naruszeniami from violations of third persons in legal podmiotów trzecich od strony prawnej. terms. Przedsiębiorstwa / Companies ATS Systemy Informatyczne ul. Celna 1 Dostawca wielu różnorodnych rozwiązań in- Supplier of numerous IT solutions in the fi eld Sp. z o.o. 70-644 Szczecin formatycznych w zakresie oprogramowanie of ERP software, equipment and trainings. www.atssi.pl ERP, sprzętu oraz szkoleń. Partner technolo- Technological partner of global manufactur- giczny światowych producentów. ers. BSHTec Leszek Rogaliński ul. Tarczowa 5/4 Outsourcing. Outsourcing. 71-468 Szczecin www.bshtec.com Busacco ul. Niemierzyńska 17a Wycena praw własności intelektualnej (pa- Quotation of intellectual property rights Business Accounting Offi ce 71-441 Szczecin tenty, znaki towarowe, domeny, prawa au- (patents, trademarks, domains, copyrights), Sp. z o.o. www.busacco.com torskie), a także księgowa obsługa podmio- as well as accounting service of businesses tów gospodarczych przez Internet. via the Internet. BTC Sp. z o.o. ul. Południowa 25 Firma konsultingowo specjalizująca się A consulting company specializing in car- 71-001 Szczecin w przeprowadzaniu audytów: sprzętu, legal- rying out audits of: equipment, software www.btc.com.pl ności oprogramowania, wydruków, bezpie- legality, printouts, security and widely-un- czeństwa oraz szeroko pojętym doradztwie derstood advisory in the fi eld of security and w zakresie bezpieczeństwa i zarządzania in- IT infrastructure management. Software de- frastrukturą IT. Producent oprogramowania veloper for IT infrastructure management “e- do zarządzania infrastrukturą IT „e-Audytor, Audytor”, software used for IT resource man- oprogramowania służącego do zarządzania agement, software stock-keeping, audits of zasobami IT, ewidencji oprogramowania, computer equipment and stock-keeping of audytów sprzętu komputerowego i inwen- IT resources. taryzacji zasobów informatycznych. CC Poland Sp. z o.o. ul. Kruszwicka 16 Contact/call center, outcourcing. Contact/call center, outcourcing. 71-043 Szczecin ComAngle ul. Niemierzyńska 17a Studio multimedialne zajmujące się produk- A multimedia studio dealing in develop- 71-441 Szczecin cją gier i aplikacji multimedialnych w najbar- ment of games and multimedia applications www.comangle.com.pl dziej innowacyjnych technologiach. in the most innovative technologies. Connexus Paweł Łesyk ul. Mieszka I 102/18 Outsourcing, usługi, szkolenia. Outsourcing, services, trainings. 70-106 Szczecin www.connexus.com.pl Consileon Polska Sp. z o.o. ul. Monte Cassino 37 IT consulting, near-shoring i outsourcing dla IT consulting, near-shoring and outsourcing 70-464 Szczecin rynku niemieckiego i polskiego. for the German and Polish markets. www.consileon.pl EINFO.PL Centrum Reklamy ul. Boguchwały 18/7 Firma działająca głownie w obszarze rekla- Company operating mainly in the fi eld of 71-531 Szczecin my i marketingu online, projekty i pozycjo- advertisement and online marketing, proj- www.studio-online.pl nowanie strony WWW, portale, animacje, ects and website SEM/SEO, portals, anima- produkcja fi lmów, multimediów. tion, fi lm production, multimedia EOT Sp. Z o.o. ul. Podgórna 1 Outsourcing. Outsourcing. 72-015 Police www.eot.pl ESPOL Sp. z o.o. ul. Piłsudskiego 23 Jeden z największych operatorów teleko- One of the largest telecommunication oper- 70-463 Szczecin munikacyjnych na terenie Pomorza Zachod- ators in the Western Pomerania region. Ren- www.espol.com.pl niego. Świadczy usługi dostępu do interne- ders services such as Internet access, phone tu, telefonu oraz telewizji cyfrowej HD. Usłu- and HD digital tv. Multimedia services, com- gi multimedialne, sieci komputerowe. puter networks. INNOVATIUM ul. Świętego Mikołaja 2 Consulting IT, oprogramowanie, usługi IT, IT consulting, software, IT services, health. 71-799 Szczecin zdrowie. www.innovatium.pl IT Serwis ul. Mieszka I 62 Wspieranie biznesu dzięki technologiom ja- Supporting business thanks to technologies Szczecin kie dostarcza informatyka i telekomunikacja. delivered by IT and telecommunications. www.itserwis.net Wysokie kompetencje w zakresie integracji High competences in the fi eld of hardware sprzętowej i programowej IT. Consulting IT. and software IT integration. IT consulting. Wdrożenie i rozbudowa środowiska cloud Implementation and development of cloud computing dla centrum danych parku tech- computing environment for the data center nologicznego w Toruniu o wartości 13 mln zł . of the technological park in Toruń with value of 13 million PLN.

67 IQSEC Paweł Śmigielski ul Nad Odrą 65 Działalność fi rmy jest oparta na dostarcza- Company operations is based on delivering 71-820 Szczecin niu nowoczesnych rozwiązań informatycz- modern IT solutions of renowned global www.iqsec.pl nych uznanych producentów światowych, manufacturers, which are intended for the które są przeznaczone do szeroko pojętej widely-understood protection and securing ochrony i zabezpieczenia informacji oraz of information and trainings. szkoleniach. LepszyProjekt s.c. ul. Struga 42/309 Multimedia, oprogramowanie, turystyka Multimedia, software, tourism and health. 70-784 Szczecin i zdrowie. www.lepszyprojekt.pl LOCON Sp. z o.o. ul. Tama Pomorzańska 1 Locon jest fi rmą marketingu oraz technolo- Locon is a company of marketing and mo- 71-030 Szczecin gii mobilnych, która zajmuje się świadcze- bile technologies, which deals with render- www.locon.pl niem i tworzeniem usług lokalizacyjnych ing and creating location services with the przy zastosowaniu technologii GSM i GPS. use of GSM and GPS technologies.

LUCIDUM Paweł Wilk ul. Róży Wiatrów 28 Oprogramowanie. Software. 76-032 Unieście Agencja Interaktywna ul. Drzymały 10/1 Firma łączy kompetencje Agencji Interak- The company combines competences of Magnetic Point 70-217 Szczecin tywnej oraz Internet Software House, spe- an Interactive Agency and Internet Soft- www.magneticpoint.com cjalizując się w kompleksowej obsłudze fi rm ware House, specializing in comprehensive w zakresie e-marketingu. Realizacja wraz service of companies in the fi eld of e-mar- z TVP S.A. serwisu WWW Voice of Poland. keting. Preparation along with TVP S.A. of a website for Voice of Poland. MARPO SYSTEMY ul. Niemierzyńska 17a Usługi, szkolenia. Services, trainings. INFORMACYJNE Sp. z o.o. 71-441 Szczecin www.msi-doradca.pl Medialand Sp. z o.o. ul. Rodła 8 Oprogramowanie, sprzęt, usługi, szkolenia. Software, hardware, services, trainings. IBM 70-419 Szczecin Business Partner IBM. Business Partner. www.medialand.pl Michał Gryczka – Usługi ul. Wileńska 37 Oprogramowanie, bazy danych, aplikacje Software, databases, internet applications, Informatyczne 71-033 Szczecin internetowe, systemy do analizy i wizualiza- data analysis and visualization systems. www.holonsystems.pl cji danych. Mikroplan Sp. z o.o. ul. Przybyszewskiego 27 Działalność związana z oprogramowaniem. Operations related to software. 71-277 Szczecin www.mikroplan.com.pl Mindfl ow Multimedia Sp.J. ul. Łużycka 87/15 Agencja interaktywna, Projekty- Inspeo.pl, Interactive agency, Projects – Inspeo.pl, Fu- 74-100 Gryfi no Inżynier przyszłości. ture engineer. www.mindfl ow.pl MIKRO-SERWIS ul. Boh. Warszawy 30 Oprogramowanie, outsourcing. Firma znaj- Software, outsourcing. The company places 75-211 Koszalin duje się w pierwszej trójce najbardziej in- within three most innovative companies www.mikroserwis.pl nowacyjnych fi rm audytowanych przez eks- audited by experts of technological parks pertów parków technologicznych z produk- with products: Information management, tami: Zarządzanie informacją, Biznes Hotel. Business Hotel. Netstream Poland Maciej ul. Gorkiego 7 Oprogramowanie, outsourcing. BIPSYSTEM Software, outsourcing. BIPSYSTEM PRO – Możejewski 70-390 Szczecin PRO-– najczęściej zamawiana indywidula- the most frequently individually ordered www.netstream.com.pl nie usługa przez Komendy Straży Pożarnej. service by Firefi ghters. CSR Project: applica- Projekt CSR: aplikacja obsługująca akcję bez- tion servicing bezpiecznewakacje.pl event. piecznewakacje.pl . NTConsult Systemy ul. Niemierzyńska 17a Produkcja oprogramowania na rynek me- Development of software for medical and Informatyczne Polska Sp. 71-441 Szczecin dyczny i cateringowy. catering markets. z o.o. www.ntconsult.pl Nordic Consulting & ul. Świętosławy 1 Polska fi rma z duńskim kapitałem, zajmu- Polish company with Danish capital, dealing Development Company 71-602 Szczecin jąca się produkcją specjalizowanych apli- in production of specialized applications Sp. z o.o. www.ncdc.pl kacji oraz programowaniem baz danych and software of databases and IT support i wsparciem IT fi rm ubezpieczeniowych for insurance companies operating in Eu- operujących na terenie Europy. Zasadnicze rope. General technologies applied at the technologie stosowane w fi rmie to: Oracle, company are: Oracle, PL/SQL, Java. PL/SQL, Java.

68 Rafał Malujda Kancelaria ul. Niemierzyńska 17a Pomoc prawna, specjalizacja Prawo Morskie, Legal support, specialization in Maritime Radcy Prawnego 71-441 Szczecin Prawo Własności Intelektualnej i Nowych Law, Intellectual Property Law and New www.malujda.pl Technologii. Współautor raportu „Cloud Technologies. Co-author of report “Cloud Computing – elastyczność, efektywność, computing – fl exibility, effi ciency, safety” of bezpieczeństwo” Instytutu Badań nad Go- the Institute of Research of Market Economy spodarką Rynkową i Microsoft. and Microsoft. RAVEN IT Filip Smólczyński ul. Jagiellońska 13/7 Outsourcing, usługi, szkolenia. Współpraca Outsourcing, services, training. Cooperation 70-437 Szczecin z Polskim Komitetem Normalizacyjnym – with the Polish Committee for Standardiza- www.raven-it.pl członek Komitetu Technicznego ds. Zasto- tion – member of the Technical Committee sowania Informatyki w Ochronie Zdrowia for Application of Information Science in oraz z różnymi dostawcami rozwiązań infor- Healthcare as well as with various suppliers matycznych dla Ochrony Zdrowia, między of IT solutions for healthcare, inter alia Asse- innymi z fi rmą Asseco Poland S.A., P.I. Kam- co Poland S.A., P.O. Kamsoft and SAP Polska. soft i SAP Polska. RESTRAIN Jacek Rudis ul. Duńska 92/10 Usługi, szkolenia, oprogramowanie. Services, training, software. 71-795 Szczecin www.restrain.pl ROZAN ul. Ostrowska Outsourcing IT. IT Outsourcing. 71-757 Szczecin www.rozan.pl SICA Sp. z o.o. ul. Niemierzyńska 17a Producent oprogramowania i Platformy Software developer, developer of the Glo- 71-441 Szczecin GlobalProduct. Globalprodukt gwarantuje balProduct Platform. GlobalProduct guar- www.sica.pl rzetelną informację o produktach w kanale antees reliable information on products e-Commerce i w kanale tradycyjnym. Jest in e-Commerce channel and in traditional narzędziem wpierającym proces tworzenia channel. It is a tool supporting the process gazetek handlowych, cenówek oraz etykiet of creation of commercial magazines, price logistycznych. Pomaga usprawnić wymianę lists and logistic labels. Helps improve data danych z producentami oraz budować wi- exchange with manufacturers and build zerunek fi rm. Współpraca z sieciami Tesco, company images. Cooperation with Testo, Frisco.pl. Piotr i Paweł, Alma oraz z produ- Frisco.pl Piotr I Paweł, Alma chains and man- centami Unilever, Wedel, Muller, Wawel, ufacturers: Unilever, Weddel, Muller, Wawel, Kraft Food. Kraft Food. SIMULA-CAR-HT Jaroslaw ul. Kusocińskiego Outsourcing, usługi, szkolenia. Outsourcing, services, trainings. Kraszewski 70-237 Szczecin www.simula-car.eu SOFT SOLUTION ul. Warzymice 181B/13 Firma oferuje usługi w zakresie produkcji The Company off ers services in the fi eld 72-005 Przecław oprogramowania dla biznesu. Komplek- of software development for business. www.softsolution.com.pl sowe wsparcie w czasie realizacji projektu: Comprehensive support during project od analizy środowiska i przygotowania implementation: starting with environment architektury systemu poprzez implementa- analysis and system architecture prepara- cję oraz wdrożenie rozwiązania, szkolenia tion through implementation or solutions, i wsparcie po wdrożeniu systemu. training and system post-implementation support. Softline Sp. z o.o. Rynek Sienny 4b Kompleksowa realizacja projektów informa- Comprehensive implementation of IT proj- 70-542 Szczecin tycznych w zakresie aplikacji na urządzenia ects in the fi eld of mobile device applica- www.softline.com.pl mobilne. Sprzedaż autorskich rozwiązań IT tions. Sales of authori’s IT solutions based opartych na platformie 4mPOWER, między on 4mPOWER platform, between other SFA innymi systemy klasy SFA (sales force auto- (sales force automation) class systems and mation) i FFA (fi eld force automation), mo- FFA (fi eld force automation), mobile learn- bile learning, oprogramowanie GIS, systemy ing, GIS software, systems of passports and paszportyzacji oraz zdalnego zarządzania remote device management. urządzeniami. Systemy Biurowe- ul. Rosponda 30/3 Autoryzowany partner koncernów Nas- Authorized partner of combines Nashuatec Integracja Marcola 71-793 Szczecin huatec i Toshiba w zakresie rozwiązań dla and Toshiba in the fi eld of solutions for doc- i wspólnicy spółka jawna www.sbi.pl dokumentów. Elektroniczny system obiegu uments. Electronic document circulation dokumentów i archiwizacji eKancelaria de- and archiving system eKancelaria dedicated dykowany dla jednostek samorządu teryto- to territorial self-government and public ad- rialnego i administracji publicznej, ministration bodies.

69 TEONITE ul. Niemierzyńska 17a Consulting, oprogramowanie. Aplikacja Consulting, software. OMNI SSL VPN/CA 71-441 Szczecin OMNI SSL VPN/CA – oprogramowanie application – software allowing rapid and www.teonite.com umożliwiające błyskawiczne i łatwe wdroże- easy implementation of remote access to nie zdalnego dostępu do sieci fi rmowej oraz company networks as well as SSL certifi cate zarządzanie certyfi katami SSL w organizacji. management within the organization. This To pierwszy na świecie system łączący SSL is the fi rst system in the world combining VPN oraz centrum certyfi kacji SSL CA (dla SSL VPN and SSL CA certifi cation system (for certyfi katów x509). x509 certifi cates)

Tieto Polska Sp. z o.o. ul. Malczewskieog 26 Tieto jest wiodącą w Europie Północnej fi r- Tieto is a leading IT company in Northern 71-612 Szczecin mą informatyczną, świadczącą usługi w za- Europe, rendering services in the fi eld of www.tieto.pl kresie budowy i rozwoju zaawansowanych construction and development of advanced systemów informatycznych dla branż jak: IT systems for business as: telecommunica- telekomunikacja, usługi fi nansowe, energe- tion, fi nancial services, energy generation tyka czy motoryzacja. Zatrudnia w Polsce or motorization. Employs 1200 persons in 1200 osób. Poland. Uniquesoft Complex IT ul. Niemierzyńska 17a Outsourcing, oprogramowanie, consulting Outsourcing, software, IT consulting, web Solutions Sp. z o.o. 71-441 Szczecin IT, aplikacje web, aplikacje biznesowe, inte- applications, business applications, integra- www.uniquesoft.eu gracja systemów, design. tion of systems, design. WebSerwis Usługi ul. Spółdzielcza 3c/12 Usługi, szkolenia. Services, training. Informatyczne Andrzej 75-205 Koszalin Piotrowski Winebit ul. Mariacka 3/2 Oprogramowanie, consulting ,usługi z za- Software, consulting, services in the fi eld of 75-205 Szczecin kresu Business Intelligence opartych o tech- Business Intelligence based on Microsoft nologię fi rmy Microsoft, tworzenie hurtowni company technology, creating data ware- danych, tworzenie kostek OLAP (Wielko- houses, OLAP chip creation (large-scale data wymiarowa analiza danych) oraz przygoto- analysis) as well as preparation of systems wywanie systemów do wizualizacji danych for visualization of data based on generally opierających się o ogólnie dostępne na- available tools (MS Excel) as well as dedi- rzędzia (MS Excel) oraz o narzędzia do tego cated tools (MS SharePoint 2010) przygotowane (MS SharePoint 2010). webLink Łukasz Falkowicz ul. Tradycji 5a Kompleksowe rozwiązania internetowe. Comprehensive Internet solutions. The 75-381 Koszalin Firma wdraża systemy zintegrowane wspo- company implements integrated systems www.weblink.com.pl magające procesy zarządzania, projektuje supporting management processes, de- i opracowuje dedykowane aplikacje dla signs and compiles dedicated applications przedsiębiorstw. Dodatkowym obszarem for entrepreneurs. An additional area of działania fi rmy są usługi konsultingowe company operation are consulting services w zakresie wszelkich aplikacji internetowych in the fi eld of all internet applications like typu CRM, CMS, MS. Współpraca z O2 Sp. CRM, CMS, MS. Cooperation with O2 Sp. z o.o. właścicielem serwisów internetowych Z o.o. – owner of internet services in the en- w segmencie rozrywka (pudelek.pl). tertainment business (pudelek.pl). X-comp Sp. z o.o. ul. Tama Pomorzańska 26 Outsourcing, bezpieczeństwo IT, szkolenia, Outsourcing, IT security, implementation 70-952 Szczecin wdrożenia systemów wirtualizacji w kon- of virtualization systems in a consortium www.xcomp.pl sorcjum szpitali w projekcie „Telemedycyna of hospitals in design „Telemedycyna in Eu- w Euroregionie Pomerania” i w 7 oddziałach roregion Pomerania” and in 7 divisions of Krajowej Spółki Cukrowej SA. Projekt zabez- Krajowa Spółka Cukrowa SA. The IT security pieczenia IT dla Uniwersytetu Szczecińskie- project for the Silesian University and Jagiel- go i Uniwersytetu Jagiellońskiego lonian University. Zagozda Sp. z o.o. ul. Boh. Warszawy 24/2 Projektowanie i dostarczanie narzędzi do Designing and providing tools for budget- 70-372 Szczecin budżetowania i prognozowania dla biznesu. ing and forecasting for business. www.zagozda.co Zarządzanie Informatyką ul. Okrzei 3d/11 Zarządzanie informatyką, kompleksowa ob- Management of IT, comprehensive service ZAIN Tomasz Wierzbowski 73-110 Szczecin sługa przedsiębiorstw, zarządzanie projekta- of enterprises, management of IT projects. www.zain.pl mi informatycznymi.

70 Zachodniopomorski West-Pomeranian Klaster Morski Maritime Cluster

Branża: Gospodarka morska Industry: maritime management

Zachodniopomorski Klaster Morski powstał w wy- The West-Pomeranian Maritime Cluster has been niku oddolnej inicjatywy fi rm branży stoczniowej established as the result of rank-and-fi le initiative w celu wspierania rozwoju gospodarki morskiej po- of the ship-building industry companies in order to przez tworzenie sieci współpracy przedsiębiorstw, support the development of maritime management samorządu terytorialnego, wyższych uczelni i insty- through creating a network of cooperation of enter- tucji otoczenia biznesu. Wspólne działania na rzecz prises, territorial self-government, higher schools rozwoju przemysłu stoczniowego integrują zachod- and business surrounding institutions. Common niopomorskie środowisko branżowe. Klaster jest operations in aid of the ship-building industry inte- członkiem European Network of Maritime Clusters grate the West-Pomeranian industry environment. i prowadzi intensywne działania polegające na za- The cluster is a member of the European Network of chęcaniu inwestorów strategicznych do lokowania Maritime Clusters and carries out intensive activities kapitału lub zleceń na terenie województwa. consisting in encouraging strategic investors to lo- cate capital or orders in the province.

2008 2010 2012

Powołanie stowarzy- Zp Klaster Morski Klaster zrzesza szenia Zachodniopo- należy do ENMC 48 podmiotów morski Klaster (Europejska Sieć gospodarczych Morski. / Klastrów Morskich) / związanych z gospodarką Establishment of the West-Pomeranian morską i 22 członków West-Pomeranian Maritime Cluster is zwyczajnych z branży. / Maritime Cluster member of the Euro- The Cluster associates 48 association. pean Network of eco-nomic entities related Maritime Clusters. to maritime management and 22 normal members from the industry.

71 Łańcuch wartości i kompetencje Klastra / Value chain and Cluster competences

Usługi Usługi morskie / dla pozostałych branż / Pozostałe usługi / Marine services Services for other Other servicves branches

Projektowanie Budowa konstrukcji jednostek wielkogabarytowych / pływających / Construction of large- Designing fl oating Projektowanie scale structures Remonty vessels Firmy Klastra / Cluster companies jednostek konstrukcji wielko- pływających / gabarytwych / Overhauls of Designing large- maritime vessesl scale structures Budowa konstrukcji Budowa dla przemysłu jednostek off shore / pływających / Construction of Projektowanie Construction of structures of the Specjalistyczne i instalacja elektroniki fl oating vessels off shore industry morskiej / usługi Desining and spawalnicze / installation of Specialized welding maritime services electronics Projektowanie i instalacja systemów Najem nawigacyjnych / nabrzeży / Designing and Shore lease installation of navigation systems

Kontrahenci krajowi i zagraniczni / National and foreign contractors

72 Koordynator Coordinator

Koordynatorem Zachodniopomorskiego Klastra The coordinator of the West-Pomeranian Maritime Morskiego jest powołane w 2008 roku Stowarzysze- Cluster is the West-Pomeranian Maritime Cluster nie Zachodniopomorski Klaster Morski. Stowarzysze- Association established in 2008. The association was nie powstało w odpowiedzi na zmiany gospodarcze established as a response to the economic changes zachodzące w regionie. Organizacja koordynuje pra- occurring in the region. The organization coordina- cę czterdziestu ośmiu podmiotów gospodarczych, tes forty eight economic entities operating mainly działających głównie w branży remontów i przebu- in the industry of overhauls and reconstruction of dowy statków oraz budowy jednostek pływających ships as well as construction of fl oating vessels and i konstrukcji wielkogabarytowych oraz dwudzie- large-scale structures as well as twenty two physical stu dwóch osób fi zycznych, wspierających proces persons supporting the process of changes occur- zmian zachodzących w województwie. Koordynator ring in the province. The cluster’s coordinator is re- Klastra odpowiada za: sponsible for: • reprezentację klastra jak i jego poszczególnych • representation of the cluster and its individual członków w kontaktach z zewnętrznymi podmio- members in contacts with external entities, tami, • cooperation with representatives of self-govern- • współpracę z przedstawicielami administracji sa- ment and government administration in prepara- morządowej i rządowej przy opracowywaniu wy- tion of guidelines in the fi eld of region elicitation, tycznych w zakresie aktywizacji regionu, • promotion of comprehensive actions of the clu- • promocję kompleksowych działań klastra i pro- ster and products of associated companies, duktów fi rm zrzeszonych, • keeping the project’s website, constituting the • prowadzenie strony internetowej projektu, stano- primary information exchange carried between wiącej podstawowy nośnik wymiany informacji the cluster’s members and prospective contrac- pomiędzy członkami klastra a potencjalnymi kon- tors trahentami. Since the time of its establishment, the cluster has Klaster od momentu powołania pełni rolę dorad- been fulfi lling an advisory and opinion-forming role czą i opiniotwórczą dla zagranicznych inwestorów for foreign investors and contractors interested in i kontrahentów zainteresowanych współpracą z re- cooperation with the region. gionem.

Dane kontaktowe do podmiotu pełniącego rolę koordynatora/animatora: / Contact details of the coordinating entity: koordynator klastra: / cluster coordinator: Stowarzyszenie Zachodniopomorski Klaster Morski okres pełnienia funkcji: / period of service: od VI 2008 roku formalna podstawa pełnienia funkcji: / Statut / statute act of the formal basis: adres korespondencyjny: / address for delivery: ul. Łady 2, 70-966 Szczecin osoba do kontaktów: / contact person: Andrzej Podlasiński tel.: / phone number: tel. 91 4324 694, kom.602 73 93 89 / fax 91 4324 650 e-mail/strona www: [email protected] / www.klastermorski.org

73 Główne zadania Klastra: / Main responsibilities of the Cluster:

tworzenie sieci współpracy przedsiębiorstw gospodarki morskiej, samorządu terytorialnego oraz jednostek badawczo-rozwojowych / creating chain of cooperation of maritime management enterprises, territorial self-government and scientifi c-research entities

transfer wiedzy i technologii między członkami Klastra / transfer of knowledge and technology between the cluster’s members

wprowadzanie innowacyjnych technologii do ofert / introducing innovative technologies to off ers

pozyskiwanie kontraktów dla członków Klastra / winning contracts for the cluster’s members

tworzenie doraźnych zadaniowych konsorcjów fi rm do udziału w przetargach i realizacji kontraktów / creating temporary task consortiums of companies for participation in tenders and execution of contracts

pozyskiwanie dotacji na budowanie infrastruktury umożliwiającej zwiększenie możliwości produkcyjnych i zatrudnienia w fi rmach zaangażowanych w Klaster, itp. / winning subsidies for construction of infrastructure allowing increasing production capabilities and employment in companies involved in the cluster etc.

inicjowanie zmian przepisów prawnych ułatwiających prowadzenie działalności gospodarczej oraz dających możliwość efektywnego konkurowania na rynkach zagranicznych / initiating changes of legal provisions facilitating running economic activity as well as providing the possibility of effi cienctly competing in foreign markets Główne zadania klastra / Main responsibilities of the Cluster zadania klastra / Main responsibilities Główne

modelowanie współpracy z instytucjami państwowymi i samorządowymi odpowiedzialnymi za gospodarke morską / modelling cooperation with state and self-government institutions responsible for maritime management

inicjowanie spotkań celem wymiany doświadczeń, generowanie wspólnych działań / initating meetings for the purpose of exchanging experiences, generating common activities

lobbing dla wsparcia przedsiębiorstw z regionu zachodniopomorskiego / lobbying for the support of enterprises from the West-Pomeranian region

74 Działalność i oferta klastra Operations and off er of the cluster

Zachodniopomorski Klaster Morski działa na rzecz West-Pomeranian Maritime Cluster operates in aid of stworzenia dogodnych i stabilnych warunków creating convenient and stable conditions allow the umożliwiających rozwój fi rm klastrowych z wyko- development of companies within the cluster with rzystaniem istniejącej w Szczecinie infrastruktury the use of the existing ship-building infrastructure stoczniowej. Klaster włącza się w organizowane of Szczecin. The Cluster is involved in organization spotkani podmiotów gospodarczych z przedstawi- of meetings of economic entities with representa- cielami władz samorządowych, których podstawo- tives of self-government authorities, the primary wym zadaniem jest wypracowanie długofalowej purpose of which is to create long-term strategies strategii w procesie wspierania regionalnych fi rm, in the process of supporting regional companies, w celu zwiększania produkcji i zatrudnienia, zwięk- in order to increase production and employment, szenia konkurencyjności na rynkach zagranicznych, increase competitiveness in foreign markets, new nowych inwestycji i wdrażania innowacji. Klaster investments and implementation of innovation. kultywuje tradycje stoczniowe, promując jedno- The Cluster cultivates ship-building traditions, at the cześnie województwo na arenie międzynarodowej, same time promoting the province in an internatio- jako region wyspecjalizowany w budowie jednostek nal environment as a region specialized in the ship- pływających. Klaster zrzesza podmioty branży stocz- -building industry, off ering comprehensive services niowej, które oferują kompleksowe usługi w zakre- in the fi eld of designing of new fl oating vessels and sie projektowania nowych jednostek pływających large-scale structures. Companies. Firmy: Finomar, i konstrukcji wielkogabarytowych. Firmy: Finomar, Kil Sp. z o.o., Morska Stocznia Remontowa or Partner Kil Sp. z o.o., Morska Stocznia Remontowa czy Part- Stocznia Sp. z o.o. (complete list see: Cluster mem- ner Stocznia Sp. z o.o. (pełna lista patrz: Członkowie bers) have executed several dozens of projects in klastra) w ostatnich latach zrealizowały kilkadziesiąt recent years. Sample projects: projektów. The Cluster also off ers services in the fi eld of constru- Klaster oferuje usługi w zakresie budowy jednostek ction of vessels and hull elements, overhaul of ships i elementów kadłubów, remontu statków i konstruk- and maritime structures as well as reconstruction of cji morskich i przebudowy statków. Wyspecjalizowa- ship. Specialized companies in the fi eld of maritime ne fi rmy w zakresie elektroniki morskiej dostarczają electronics provide most modern supporting solu- najnowocześniejsze rozwiązania wspomagające tions e.g. navigation with fl oating units. Constant ac- m.in. nawigacje jednostkami pływającymi. Stały cess to the landing piers, possibility of carrying out dostęp do nabrzeży portowych, możliwość prowa- overhaul works in own docks, at the client’s, in mid- dzenia prac remontowych we własnych dokach, na -cruise, as well as the quality of works confi rmed by miejscu u klienta, w trakcie rejsu, jak i jakość prac po- numerous certifi cates, prove high competitiveness twierdzana licznymi certyfi katami, stanowią o dużej of the entity in an international arena. At present, konkurencyjności podmiotu na arenie międzynaro- the Cluster is undergoing reorganization, which in dowej. Klaster przechodzi obecnie fazę reorganiza- a longer run will contribute to creating a common cji, która przyczyni się w dłuższym okresie czasu do purchasing and marketing policy. wypracowania wspólnej polityki zakupowej i marke- tingowej.

75 Stocznia Południe / South Shipyard

Aluminiowa konstrukcja statku / Aluminium construction of ship

76 Ponton / Pontoon

Członkowie klastra

Nazwa / Name Adres / Address Działalność / Activity Jednostki naukowo-badawcze / R&D units Akademia Morska Wały Chrobrego 1 Kształcenie studentów. Studia podyplomo- Educating students. Post-graduate studies. w Szczecinie 70-500 Szczecin we. Działalność naukowa, badania, wdroże- Scientifi c activity, research, implementation. www.am.szczecin.pl nia. Zachodniopomorski ul. Piastów 17 Kształcenie studentów. Studia podyplomo- Educating students. Post-graduate studies. Uniwersytet 70-310 Szczecin we. Działalność naukowa, badania, wdroże- Scientifi c activity, research, implementation. Technologiczny www.zut.edu.pl nia. Instytucje otoczenia biznesu / Business environment institutions Towarzystwo Krzewienia ul. Wały Chrobrego 1-2 Kursy, wykłady seminaria i inne formy kształ- Courses, lectures, seminars and other forms Wiedzy o Morzu 70-500 Szczecin cenia dla dzieci i dorosłych. Policealna Szko- of education for children and adults. Post www.szkolamorska.pl ła Morska. high-school Maritime School. Krajowa Izba Gospodarki ul. Armii Krajowej 24 Ogólnokrajowa organizacja fi rm zaangażo- Nationwide organization of companies in- Morskiej 81-372 Gdynia wanych w gospodarce morskiej. volved in maritime management. www.kigm.pl Organizacje branżowe / Industry Organizations AUTOCOMP Electronic ul. Władysława IV 1 Symulatory morskie, lotnicze, dla transportu Maritime simulators, air simulators, for land Sp. z o.o. 70-651 Szczecin lądowego. Elektronika morska. transportation. Maritime electronics. www.autocomp.com.pl Betamar Sp. z o.o. ul. Łady 2 Konstrukcje wielkogabarytowe, budowa Large-scale structures, construction of ship 70-966 Szczecin sekcji okrętowych i jednostek pływających. sections and fl oating vessels. www.betamar.com.pl BATIMEX ul. Reczyce 4/2 Konstrukcje stalowe, usługi spawalnicze Steel structures, welding services in over- Boleszkowice przy remontach statków. hauls of ships. www.spawrem.pl DYNPAP Sp. z o.o. ul. Dubois 20 Warsztaty: obróbka maszynowa. Remonty Workshops: machine processing. Overhauls 71-610 Szczecin i przeglądy maszyn i urządzeń okrętowych. and reviews of machines and maritime de- www.dynpap.pl vices. FEDERAL Courier Sp. z o.o. Pl. Rodła 8 Członek Grupy Fedex, międzynarodowe Member of the Fedex Group, international 70-419 Szczecin przesyłki kurierskie. courier shipments. www.fedex.com/pl

77 FINOMAR Sp. z o.o. ul. Łady 2 Konstrukcje wielkogabarytowe, budowa Large-scale structures, construction of fl oat- 70-966 Szczecin jednostek pływających. ing vessels. www.fi nomar.com.pl FOSFAN ul. Nad Odrą 44/65 Produkcja nawozów rolniczych i ogrodni- Production of agricultural and garden fertil- 71-820 Szczecin czych. Usługi portowe przy własnych na- izers. Harbor services at own piers. www.fosfan.pl brzeżach. INOCEAN Poland ul. Dubois 20 Projektowanie dla przemysłu okrętowego Designing for ship-building industry and Sp. z o.o. 71-610 Szczecin i budowlanki, badania i analizy techniczne. constructions, research and technical analy- www.inocean.pl ses. INVEST Nieruchomości ul. Heyki 14B Zarządca terenu po stoczni Odra : remonty, Odra shipyard terrain manager; overhauls, 70-631 Szczecin budowa śródlądowych jednostek pływają- construction of mid-land fl oating vessels. www.inwest2050.pl cych. JVP Steel Poland ul. Dubois 17 Stalowe konstrukcje przemysłowe wielko- Steel large-scale industrial structures, export 71-610 Szczecin gabarytowe, produkcja eksportowa. production. www.jvpsteel.pl KIL Sp. z o.o. ul. Nad Stobnicą 21A Remonty statków, systemy rurarskie, hy- Overhauls of ships, piping systems; pneu- 72-006 Szczecin draulika siłowa, wynajem terenu i nabrzeża. matic hydraulics, lease of terrain and piers. www.kil.pl KILWATER S.j. ul. Łady 2 Remonty statków: rurociągi, hydraulika siło- Overhauls of ships: pipeline, pneumatic 70-966 Szczecin, wa, prefabrykacja, montaż instalacji hiper- hydraulics, prefabrication, installation of hy- [email protected] barycznych. perbaric systems. Kongsberg Maritime ul. Ziemowita 10d Produkcja i serwis systemów nawigacyj- Production and maintenance of navigation Poland Sp. z o.o. 71-717 Szczecin nych, DP, łączności, zintegrowanych syste- systems, DP, connectivity, integrated ship www.kongsberg.com mów automatyki okręt. automation systems. MAGEMAR Polska Sp. z o.o. ul. Bytomska 7 Spedycja ładunków konwencjonalnych oraz Freight of conventional and container pack- 70-603 Szczecin skonteneryzowanych. ages. www.magemar.com.pl MAKRUM Pomerania ul. Gdańska 36 Konstrukcje wielkogabarytowe, remonty Large-scale structures, overhauls and recon- Sp. z o.o. 70-952 Szczecin i przebudowy statków. structions of ships. www.makrumpomerania.pl MALSERWIS Sp. z o.o. ul. Stalmacha 12 Usługi konserwacyjne na jednostkach pły- Maintenance services on fl oating vessels. 71-646 Szczecin wających. Piaskowanie, malowanie kon- Grinding, painting of industrial structures. www.data.pl strukcji przemysłowych. MARCO SERVICE Sp. z o.o. ul. Władysława IV 1 Remonty jednostek pływających, konstruk- Overhauls of fl oating vessels, aluminum 70-651 Szczecin cje z aluminium, remonty maszyn, usługi na structures, overhauls of machines, services www.marcoservice.com.pl własnym doku pływającym. at on fl oating dock. MAREL Sp. z o.o. Pawła 1, Mierzyn Serwisowanie, modyfi kacje systemów auto- Maintenance, modifi cations of ship and in- 72-002 Szczecin matyki okrętowej i przemysłowej. Dostawy dustrial automation systems. Deliveries of www.marel.szczecin.pl urządzeń. devices. MARINE CRANE POLSKA ul. Niedziałkowskiego 26a/12 Usługi przeładunkowe, dźwig pływający, Reloading services, fl oating crane, maritime Sp. z o.o. 71-410 Szczecin pontony morskie. pontoons. www.marinecrane.pl MASTER Sp. z o.o. ul. Władysława IV 1 Remonty i przebudowy statków, naprawy Overhauls and reconstructions of ships, 70-651 Szczecin urządzeń, dostawy części w kraju i za gra- repairs of devices, delivery of ships in the www.masterltd.com.pl nicą. country and abroad. MET-CON Sp. z o.o. ul. Pegaza 12 Remonty, przebudowy jednostek pływają- Overhauls, reconstructions of fl oating ves- 71-790 Szczecin cych w kraju i za granicą. sels in the country and abroad. www.metcon.pl MIRAND Sp. z o.o. ul. Dubois 23 Remonty i przebudowy statków, budowa Overhauls and reconstructions of ships, 71-610 Szczecin jednostek pływających, konstrukcje: alumi- construction of fl oating vessels, structures: www.mirand.szczecin.pl nium i stal nierdzewna. aluminum and stainless steel. MORSKA STOCZNIA ul. Ludzi Morza 16 Remonty i przebudowy statków, koopera- Overhauls and reconstructions of ships, REMONTOWA Świnoujście cja, konstrukcje dla przemysłu off shore. cooperation, structures for the off shore in- www.msr.com.pl dustry MUHLHANPolska Sp. z o.o. ul. Bronowicka 27 konstrukcje stalowe. Usługi spawalnicze, Steel structures, welding and fi xing services, Szczecin monterskie, ślusarskie izolacyjne i malarskie. locksmith, insulation and painting. www.muhlhan.com.pl NAVIKON STAL Sp. z o.o. ul. Władysława IV 1 Konstrukcje stalowe, ze stali nierdzewnej Steel structures, stainless steel and alumi- 70-651 Szczecin i aluminium prace kadłubowe i rurarskie na num, hull and piping works on ships. www.navikon-stal.pl statkach.

78 NAVIKON SRY Ltd. ul. Soltana 6 Remonty i przebudowy statków, budowa Overhauls and reconstructions of ships, 72-602 Świnoujście jednostek pomocniczych i konstrukcji stalo- construction of support units and steel www.navikon.pl wych, konserwacje. structures, maintenance. NIERUCHOMOŚCI – Aspect ul. Milczańska 71 Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami. Mediation in real-estate circulations. 70-117 Szczecin www.aspect.nieruchomości NSS sp. z o.o. ul. Osiek 9 Remonty i przebudowy statków, off -shore, Overhauls and reconstructions of ships, off - 70-535 Szczecin produkcja dźwigów okrętowych. Budowa shore, production of ship cranes. Construc- www.nss.eu.com/pl statków śródlądowych. tion of mid-land ships Omega Sp.z o.o. ul. Księcia Bogusława X 24/1 Konstrukcje stalowe okrętowe, dla budow- Steel ship structures, for construction and 70-242 Szczecin nictwa i przemysłu ciężkiego. Cięcie pla- heavy industry. Plasma cutting. Locksmith www.omegasteel.pl zmowe. Ślusarstwo. services. Partner Stocznia Sp. z o.o. ul. Jasienicka 5a Budowa statków morskich i innych jedno- Construction of maritime ships and other 72-010 Police stek pływających. fl oating vessels. www.partnerstocznia.pl Partner Shipyard Sp. z o.o. ul. Lipowa 5-6 Prefabrykacja i montaż sekcji okrętowych. Prefabrication and installation of ship sec- 71-734 Szczecin Remonty w trakcie rejsu. tions. Overhauls in mid-cruise. www.partnershipyard.pl Poltramp Yard Sp. z o.o. ul. Portowa 16 Budowy, przebudowy, remonty jednostek Construction, reconstructions, overhauls 72-600 Świnoujście pływających, konstrukcje stalowe, remonty of fl oating vessels, steel structures, engine www.poltramp.pl napędów. overhauls PTS Ltd. ul. Gdańska 36 Remonty i przebudowy statków, budowa Overhauls and reconstructions of ships, 70-952 Szczecin jednostek pływających. construction of fl oating units. www.pts-szczecin.pl REMECH Grupa ul. Kuźnicka 1 Konstrukcje stalowe dla petrochemii i elek- Steel structures for petrochemistry and Remontowo-Inwestycyjna 72-010 Police trowni, przeglądy, remonty instalacji prze- power plants, reviews, overhauls of indus- www.remech.pl mysłowych. trial installations. TF SILESIA Sp. z o.o. ul. Ligocka 103 Restrukturyzacja hut, branży lotniczej i kolej- Restructuring of steelworks, air and rail in- 40-568 Katowice nictwa. Wynajem infrastruktury stoczniowej. dustries. Lease of shipyard infrastructure. www.tfsilesia.pl SIGMA LIFT ul. Konarskiego 14 Technika przenoszenia, mocowania i wiąza- Transportation technique, fi xing and bind- 71-704 Szczecin nia ładunków. ing loads. www.sigmalift.szczecin.pl Spawrem ul. Śląska 50 Remonty i przebudowy statków, budowa Overhauls and reconstruction of fl oating 70-430 Szczecin jednostek pływających. Remonty w trakcie vessels. Overhauls in mid-cruise. www.spawrem.pl rejsu. SSR Gryfi a S.A. ul. Ludowa 13 Remonty i przebudowy statków, przegląd Overhauls and reconstruction of ships, class 71-700 Szczecin klasowe, budowa jednostek pływających. reviews, construction of fl oating vessels. www.gryfi a.com.pl Usługi dla off -shore. Off -shore services. Stalkon Sp. z o.o. ul. Piotra i Pawła 1 Produkcja i montaż konstrukcji stalowych Production and installation of light, heavy 72-015 Police lekkich, ciężkich i wielkogabarytowych. and large-scale steel structures. www.stalkon.com.pl Steelmar Sp. z o.o. ul. Łady 2 Prefabrykacja i montaż sekcji okrętowych. Prefabrication and installation of ship sec- 70-966 Szczecin Mobilne zespoły spawaczy na kontrakty za- tions. Mobile welder teams for foreign con- www.betamar.com.pl graniczne. tracts. Stocznia Darłowo M&W ul. Konrada 1 Remonty awaryjne, klasowe, międzyrejso- Emergency overhauls, class, inter-cruise. Re- Sp. z o.o. 76-150 Darłowo we. Przebudowa i modernizacja jednostek construction and modernization of fl oating www.stoczniamw.pl pływających. vessels. Stocznia Południe S.C. ul. Dubois 23 Morski Park Przemysłowy – wynajem po- Maritime Industrial Part – lease of offi ce 71-610 Szczecin wierzchni biurowych, warsztatów, magazy- space, workshops, warehouses, terrains and www.stoczniapoludnie.pl nów, terenów i nabrzeży. piers. TEAM SERWIS Duńska 86/2 Usługi spawalnicze i monterskie na budo- Welding and installation services on the 71-795 Szczecin wanych sekcjach okrętowych i statkach. built ship and vessel sections. www.teamserwis.szczecin.pl ZAPOL al. Piastów 42 Grupa Reklamowa. Wydawnictwo. Drukar- Advertising group, Publishing house, Print- 71-062 Szczecin nia. Redakcja „Obserwatora Morskiego. house of “Obserwator Morski” www.zapol.com.pl ZinkPower Szczecin Dębogórska 5 Cynkowanie ogniowe dużych konstrukcji. Fire zinc-coating of large structures. Produc- Sp. z o.o. 71-717 Szczecin Produkcja rurociągów okrętowych i kratow- tion of ship pipelines and ship framework. www.cynkownia.com.pl nic pomostowych.

79 Lista klastrów Clusters list

◆ KLASTER ZIELONA CHEMIA ◆ GREEN CHEMISTRY CLUSTER

◆ KLASTER MORSKI POMORZA ◆ MARITIME CLUSTER ZACHODNIEGO OF THE WESTERN POMERANIA

◆ KLASTER METALOWY METALIKA ◆ METALIKA METAL CLUSTER

◆ KLASTER PRZETWÓRCÓW SZKŁA ◆ ARCHITECTURAL GLASS BUDOWLANEGO PROCESSORS’ CLUSTER

◆ TRANSGRANICZNY KLASTER SZLAK ◆ THE BERLIN – SZCZECIN – BALTIC WODNY BERLIN – SZCZECIN – BAŁTYK WATERWAY CROSS-BORDER CLUSTER

województwo ◆ KLASTER ICT POMORZE ◆ THE ICT WESTERN POMERANIA zachodniopomorskie / ZACHODNIE CLUSTER

Zachodniopomorskie ◆ ZACHODNIOPOMORSKI KLASTER ◆ WEST-POMERANIAN MARITIME Voivodeship MORSKI CLUSTER

© Copyright by Polska Agencja Rozwoju © Copyright by Polish Agency for Enterprise Przedsiębiorczości Development

Wydawca: Publisher: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Polish Agency for Enterprise Development ul. Pańska 81-83 ul. Pańska 81-83 00-834 Warszawa 00-834 Warszawa

Katalog bezpłatny. Katalog dostępny jest także The catalogue for free distribution. E-version available w wersji elektronicznej na Portalu Innowacji at http://www.pi.gov.pl. http://www.pi.gov.pl. The contents of this catalogue refl ect the views of the Poglądy i opinie wyrażone przez autorów katalogu author and do not necessarily refl ect the offi cial nie muszą odzwierciedlać stanowiska Polskiej Agencji views or policy of the Polish Agency for Enterprise Rozwoju Przedsiębiorczości. Development.

ISBN 978-83-7585-198-4 ISBN 978-83-7585-198-4 Nakład: 1000 Printed in 1000 copies Warszawa 2012 Warszawa 2012

Przedsięwzięcie „Polskie klastry i polityka klastrowa” The activity ‘Polish clusters and cluster policy’ activity Projekt, przygotowanie do druku, druk i oprawa: Design, layout and print: realizowane jest pod honorowym patronatem Ministra is being implemented under the honorary auspices of Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk Gospodarki. the Minister of Economy. www.grzeg.com.pl www.grzeg.com.pl

Katalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskie The catalogue was prepared under PARP activity of „Polish Katalog powstał w ramach przedsięwzięcia PARP: „Polskie The catalogue was prepared under PARP activity of „Polish klastry i polityka klastrowa”. clusters and cluster policy”. klastry i polityka klastrowa”. clusters and cluster policy”.

Przedsięwzięcie PARP jest współfi nansowane przez Unię The activity of PARP is co-fi nanced by the European Union Przedsięwzięcie PARP jest współfi nansowane przez Unię The activity of PARP is co-fi nanced by the European Union Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecz- from the European Social Fund under systemic project “De- Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecz- from the European Social Fund under systemic project “De- nego w ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zaso- velopment of human resources through the promotion of nego w ramach projektu systemowego PARP „Rozwój zaso- velopment of human resources through the promotion of bów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upo- knowledge, transfer and dissemination of innovation” from bów ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upo- knowledge, transfer and dissemination of innovation” from wszechnianie innowacji” z Programu Operacyjnego Kapitał the Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3. wszechnianie innowacji” z Programu Operacyjnego Kapitał the Human Capital Operation Program, Measure 2.1.3. Ludzki, poddziałanie 2.1.3. Ludzki, poddziałanie 2.1.3. Polskie klastry i polityka klastrowa

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczo- The Polish Agency for Enterprise Devel- ści (PARP) jest agencją rządową podlegają- opment (PARP) is a government agency sub- 2012 cą Ministrowi właściwemu ds. gospodar- ject to the Minister of economy. It was cre- ki. Powstała na mocy ustawy z 9 listopada ated by an act from 9th November 2000. 2000 roku. Zadaniem Agencji jest zarzą- Its task is to manage funds from the state Klastry dzanie funduszami z budżetu państwa treasury and the European Union aimed i Unii Europejskiej, przeznaczonymi na at supporting entrepreneurship and in- wspieranie przedsiębiorczości i innowa- novativeness, as well as human resources cyjności oraz rozwój zasobów ludzkich. development. w województwie W perspektywie fi nansowej 2007–2013 In the 2007–2013 fi nancial perspective Agencja jest odpowiedzialna za wdrażanie the Agency is responsible for implement- działań w ramach trzech programów ope- ing activities under three operational pro- racyjnych Innowacyjna Gospodarka, Ka- grammes: Innovative Economy, Human zachodniopomorskim pitał Ludzki i Rozwój Polski Wschodniej. Resources and Eastern Poland Devel- opment. Jednym z priorytetów Agencji jest promo- wanie postaw innowacyjnych oraz zachę- One of the Agency’s priorities is to pro- canie przedsiębiorców do stosowania no- mote innovative attitudes and to en- woczesnych technologii w swoich fi rmach. courage entrepreneurs to use the latest W tym celu PARP prowadzi Portal Inno- technologies in their companies. In order wacji poświęcony tematyce innowacyjnej to do so the PARP runs an Innovations (www.pi.gov.pl), a także corocznie orga- Portal devoted to the topic of innova- nizuje konkurs Polski Produkt Przyszło- tions (www.pi.gov.pl), as well as an annual ści. Przedstawiciele MSP mogą w ramach competition for the Polish Product of Klubu Innowacyjnych Przedsiębiorstw the Future. Representatives of SMEs can uczestniczyć w cyklicznych spotkaniach. participate in cyclic meetings under the województwo Celem portalu edukacyjnego Akademia Innovative Enterprises Club. The pur- zachodniopomorskie / PARP (www.akademiaparp.gov.pl) jest pose of the PARP Academy education Zachodniopomorskie upowszechnienie wśród mikro, małych portal (www.akademiaparp.gov.pl) is to Voivodeship i średnich fi rm dostępu do wiedzy bizne- popularise access to business knowledge sowej w formie e-learningu. Za pośred- in form of e-learning among micro, small nictwem strony internetowej web.gov.pl and medium enterprises. By using the PARP wspiera rozwój e-biznesu. W Agencji web.gov.pl website, the PARP supports działa ośrodek sieci Enterprise Europe development of e-business. The Agency Network, który oferuje przedsiębiorcom also has a division of the Enterprise Eu- informacje z zakresu prawa Unii Europej- rope Network, which off ers information skiej oraz zasad prowadzenia działalności about the European Union law and the gospodarczej na Wspólnym Rynku. rules of running a business on the Com- mon Market. PARP jest inicjatorem utworzenia Krajowe- go Systemu Usług, który pomaga w zakła- The PARP is the initiator of creating the daniu i rozwijaniu działalności gospodar- National Services System, which helps czej. W ponad 80 ośrodkach KSU (w tym: in starting and developing business ac- Punktach Konsultacyjnych, Krajowej Sieci tivities. In over 80 NSS centres (including: Innowacji, funduszach pożyczkowych Consultation Points, the National Innova- Clusters in the i poręczeniowych współpracujących w ra- tion Network, loan and guarantee fund, mach KSU) na terenie całej Polski przedsię- which co-operate under the NSS) all over biorcy i osoby rozpoczynające działalność Poland entrepreneurs and persons start- gospodarczą mogą uzyskać informacje, ing a business can acquire information, Zachodniopomorskie porady i szkolenia z zakresu prowadzenia advice and trainings in running a busi- działalności gospodarczej, a także uzyskać ness. They can also get a loan or a guar- pożyczkę lub poręczenie. PARP prowa- antee. The PARP also runs the NSS web dzi również portal KSU: www.ksu.parp. portal: www.ksu.parp.gov.pl. Regional Voivodeship gov.pl. Partnerami regionalnymi PARP we Financing Institutions (RFI) are the wdrażaniu wybranych działań są Regio- PARP’s regional partners in implementing nalne Instytucje Finansujące (RIF). selected activities.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Punkt informacyjny PARP Polish Agency for Enterprise Development PARP information point UNIA EUROPEJSKA ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa tel. + 48 22 432 89 91-93 EUROPEJSKI tel. + 48 22 432 80 80, faks: + 48 22 432 86 20 0 801 332 202 FUNDUSZ SPOŁECZNY [email protected], www.parp.gov.pl [email protected]