Verhalenroute Wedde
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
WESTERWOLDE, DAAR WAAR VERHALENROUTE NEDERLAND IS ONTSTAAN Nergens is de historie van Nederland zo zichtbaar als in WEDDE Westerwolde. Sterker nog, in deze regio is het huidige Nederland zelfs ontstaan! Het glooiende, ogenschijnlijk onaangetaste STRUINEN DOOR DE GESCHIEDENIS landschap van Westerwolde heeft een roerige geschiedenis achter de rug. Het jaartal 1568 speelt hierin een belangrijke rol. In dat jaar werd de Slag bij Heiligerlee voorbereid op de borg van Wedde. Daar ontbrandde de opstand tegen Filip II van Spanje. Willem van Oranje gaf zijn broer Willem Lodewijk van Nassau de opdracht om Noord-Nederland vanuit Duitsland te veroveren. Er volgde een jarenlange strijd. Meer informatie over Westerwolde is te vinden op WEDDE, www.westerwolde.groningen.nl. EEN STRUINDORP VOL VERHALEN De verhalenroute Wedde is ontwikkeld in opdracht van de gemeente Bellingwedde en in samenwerking met Stichting In Wedde staat een bord met de tekst: “Welkom in ons lutje Wandelen in Westerwolde. ploatske, poort van t mooie Westerwol, kiek mor rond en verboas je, hou t verleden stand kon hol.” Vrij vertaald heet Wedde je van harte welkom en nodigt je uit om te genieten van de bijzondere sfeer van het dorp waarin de rijke geschiedenis Ontdek de vele verhalen van Wedde met deze wandeling van ruim 8 kilometer. De wandelroute nog steeds aanwezig is. EEN WANDELING Wedde zet zichzelf niet voor niets op de kaart als ‘struindorp’ gaat op veel plaatsen dwars door weilanden en Wandelen DOOR EEN LANDSCHAP van Nederland. Struinen staat voor ontdekken, zoeken en vrije natuur. Degelijk wandelschoeisel is aan te 8,3 Westerwolde KILOMETER rondkijken. Wedde kent een rijke en beleefbare geschiedenis bevelen. VOL MET VERHALEN en liefhebbers van historie en natuur kunnen heerlijk struinen in het dorp en de omringende landerijen. START VAN DE ROUTE Struinbureau en toeristisch Wedde ligt aan het dal van de Westerwoldse Aa en informatiecentrum Wedde, dankt daaraan zijn indrukwekkende natuur. Het dal van de Kerkstraat 10, 9698 AR Wedde. Westerwoldse Aa, Ruiten Aa en Mussel Aa wordt als een van de mooiste van Europa gezien. Bekendste bezienswaardigheid Hier is voldoende parkeergelegenheid. van Wedde is de Burcht. Er zijn weinig burchten of kastelen in het Groninger land geweest waar zo vaak om is gevochten als om het ‘Huis te Wedde’. In alle grote conflicten in de 15de, 16de en 17de eeuw werd om het huis gestreden. Dit komt ROUTEBESCHRIJVING omdat de belangrijke stadsweg van Groningen naar het Duitse LEGENDA Münster door het dorp Wedde liep. Wedde heeft zich hiermee onuitwisbaar op de kaart gezet. A Vanuit het struincentrum in het dorpshuis gaat S ROUTE OMSCHRIJVING u linksaf WANDELROUTE B Einde weg linksaf (Hoofdweg) en daarna 1e weg rechts (Hoenderkamp) 8 BEZIENSWAARDIGHEDEN R C Deze weg helemaal uitlopen. Hoenderkamp STRUINEN gaat over in Esweg en later in Karel Schenkpad Soms via een gemarkeerde route, maar ook lekker vrijbuiterig D Waar het pad linksaf buigt, pad blijven volgen zonder route. Zelf een rijkdom aan verrassingen ontdekken. tot verharde weg. Rechtsaf verharde weg op. Struinen is ook mijmeren bij een goed kop koffie of thee bij één van de leuke en gastvrije horeca in Wedde of een goede E Na de gemetselde brugleuning (Krabbenbrug) nachtrust in een B&B, chalet of hotel. Wedde is struinen ten 10 rechtsaf de zandweg (Westerweg) op top. Als je in Wedde en omgeving niets van je gading hebt gevonden, dan heb je niet goed gestruind. P Q F Einde van de zandweg rechtsaf en dit pad S blijven volgen. Pad gaat verderop over in een wandelpad en volgt het water van de Westerwoldse Aa G Pad komt uit bij het houten bruggetje. RIJK AAN VERHALEN Over het bruggetje en rechtsaf. H Pad aan deze kant van de Westerwoldse Aa Wedde en omgeving is een geschiedenisboek. Open het boek, blijven volgen verdiep je er in en er gaat een, veelal onbekende, wereld van fantastische verhalen voor je open. Eeuwenlange beleefbare 9 I Bij het stenen gebouwtje naar boven en asfalt historie binnen wandelafstand. Een geschiedenis die beleefbaar paadje naar de openbare weg volgen is in een fraai decor van natuur, landschap en cultuurhistorie. J Op de weg rechtsaf en einde weg oversteken rechtsaf via fietspad richting de Burcht. N A 11 O B K Oversteken naar de Burcht en rondje Burcht M 1 C lopen 8 L Terug op de Hoofdweg, rechtsaf en na L ong. 50 meter de weg oversteken naar K huisnummer 8; geheim van de smid. 7 Blijf aan deze kant van de weg en loop even 2 terug richting de Burcht. J I M Tegenover ingang van de Burcht rechtsaf en rechts langs het gemeentehuis naar de parkeerplaats achter het gemeentehuis. Parkeerplaats oversteken naar grasstrook Linksaf grasstrook op en deze volgen naar de 3 N Westerwoldse Aa D O Bij het water rechts aanhouden en pad langs de Westerwoldse Aa volgen WANDELEN 6 H P Rechtsaf markering “Ommetje Westerwoldepad Centraal door het landschap rond Wedde loopt het beekdal 4 42” volgen van de Westerwoldse Aa. Samen met de beekdalen van de G Ruiten Aa en de Mussel Aa wordt het gerekend tot één van Q Einde pad linksaf de mooiste van Europa. De ijsvogel, ooievaar en zilverreiger R In de bosrand rechtsaf en blijf rechts zijn graag geziene gasten en ook de bever heeft zich weer aanhouden en blijf pad volgen in zuidelijke laten zien. In dit landschap liggen vele tientallen kilometers aan richting wandelroutes. Bewegwijzerd en beschreven. 5 E S Op kruising rechtdoor en pad blijven volgen tot de kerk Wilt u alleen het zuidelijke deel van de route F lopen dan gaat u bij Il. niet terug, maar loopt ARRANGEMENTEN u door het dorp in en neemt u de 2e weg links Wedde heet je van harte welkom op het struinbureau en Wilt u alleen het noordelijke deel van de route toeristische informatiecentrum. Dit is gevestigd in het voorhuis lopen dan gaat u bij b.B rechtsaf en doorlopen van het recent vernieuwde dorpshuis. tot huisnummer 8 (geheim van de Smid) en De ondernemers in en rond Wedde hebben fantastische één dan verder met mM en meerdaagse arrangementen ontwikkelt. Rustig, historisch of actief. Gezin, groep of stel . Voor iedereen is er wel iets te struinen. Het struinbureau kan je er alles over vertellen en je kunt er ook je arrangement regelen en boeken. 2 STRONT EN PLAGGEN TIPS VOOR ONDERWEG Westerwolde was lang een zelfstandige landstreek omgeven Bijna 100% van de route gaat over door een uitgestrekt veenmoeras en uitsluitend vanuit het onverharde paden. Deze onverharde paden noorden toegankelijk. Pas vanaf 1316 liet het zich vrijwillig zijn prima te bewandelen, maar geschikt beschermen door de Bisschop van Münster. Het gebied heeft wandelschoeisel bevelen we van harte aan; toen ook zijn naam gekregen. Westerwolde is afgeleid van ‘bos ten westen van de Eems’. Al veel eerder, rond de 8ste Neem de tijd. Een wandeling rondom Wedde eeuw, ontstonden de esdorpen Vlagtwedde, Onstwedde en is geen prestatietocht. Geniet van het Wedde. Vanuit deze dorpen breidde de bewoning zich langs de landschap en verhalen. Maak je eigen “Wedde Ruiten Aa in zuidelijke richting uit. De kleine beekduinen langs herinnering”; dit riviertje boden maar weinig ruimte voor akkers. Daardoor ontstonden er kleine esgehuchten, zoals Smeerling, Ter Op een aantal plaatsen in de route heb je een Wupping en Wessinghuizen. mooi wijds uitzicht over het beekdal van de Westerwoldse Aa. Met een (kleine) verrekijker Aan je rechterhand zie je nu de es van Wedde. De es ligt kun je nog intenser genieten van details in het duidelijk hoger dan de omgeving. Dit heeft twee oorzaken. landschap; Ten eerste wordt deze es gevormd door een reeks van oude Oude kaart Westerwolde Potstal rivierduintjes. Ten tweede werd de es jarenlang bemest met Heb je tijdens je wandeling dé struinfoto mest van schapen en koeien uit de potstal. Deze mest was gemaakt en wil je die graag delen? Mail je vermengd met plaggen. Doordat de mest samen met de foto dan naar [email protected] plaggen over de es werd verspreid, werd de es ieder jaar een De foto die je mailt mag door Struinbureau 1 WELKOM IN ONS KLEINE PLAATSJE heel klein beetje opgehoogd. Door jarenlang gebruik werd de Wedde worden gebruikt voor promotionele es dus zichtbaar verhoogd. Op de es wordt nu op biologische doeleinden. Over de naamgeving van het dorp Wedde doen twee verhalen Wedde wordt al in 1130 genoemd als parochie. Het oudste officiële basis afwisselend gras en koren verbouwd. de ronde. Een ‘wed’ is een doorwaadbare plaats. Mogelijk is er stuk waarin over Wedde en Westerwolde wordt gesproken stamt Na de wandeling iets eten of drinken? In het dus een verband met de Westerwoldse Aa. Bij Wedde kon je de uit 1316. De vijf kerkdorpen Sellingen, Vlagtwedde, Friescheloo, centrum van Wedde, maar ook in de omgeving Westerwoldse Aa met bijvoorbeeld paard en wagen doorwaden. Onstwedde en Wedde sloten toen een verdrag met de Bisschop van Wedde heb je diverse mogelijkheden voor Onjuist zeggen anderen. Wedde is afgeleid van ‘wide’, wat ‘bos’ van Münster. Deze zou hen helpen als ze in nood zaten. Als een een heerlijk natje of droogje. betekent. Ook deze verklaring is aannemelijk, omdat Westerwolde soort belasting leverden ze elk jaar een hoen uit ieder huis waaruit vroeger bedekt was met bossen. rook opsteeg; het Rookhoen. De straatnaam Hoenderkamp verwijst hiernaar. Het wapen van de familie Schenck van Toutenburg Wolvenjacht Heksenverbranding De Westerwoldse Aa omstreeks 1950 3 KAREL SCHENCK 4 DE HONGERIGE WOLF 5 GIEZELBAARG 6 DRIE AA’S Het Karel Schenkpad waar je nu op loopt is vernoemd naar Aan de overkant van de autoweg staat nu een nieuwe woning, Het verhaal ging dat Johanna twee kinderen had behekst. Het De beekdalen van de Ruiten Aa, de Westerwoldse Aa Karel Schenck van Toutenburg.