Investicije Temelj Razvoja

info

Podgorica April 2021

PodgoricaBilten Cr no Aprilgors 2021kog elektrodistributivnog sistema Broj 28 Bilten Crnogorskog elektrodistributivnog sistema iinffooBroj 28

INVESTICIJE TEMELJ RAZVOJA

AKTUELNOSTI AKTUELNOSTI INTERVJU Novi saziv Odbora direktora Vladimir Čađenović izvršni direktor Jovanka Radičević Strana 2 Strana 4 Strana 24 1 info

Novi saziv Odbora direktora CEDIS-a Rajko Radošević predsjednik U novom sazivu Odbora direktora Crnogorskog elektrodistributivnog sistema DOO Podgorica su Rajko Radošević, Jelena T. Bošnjak, Ilija Miljanić, Miloš Krivokapić i Emir Sijarić. Odbor direktora CEDIS-a je na prvoj konstitutivnoj sjednici, održanoj 1. aprila, izabrao Rajka Radoševića za predsjed- nika tog tijela.

JELENA T. BOŠNJAK je rođena 1978. godine u Podgorici. U rodnom gradu završila je Srednju ekonomsku školu, a diplomirala je na Ekonoms- kom fakultetu Univerziteta Crne Gore – smjer Preduzetništvo i biznis. Na Institutu računovođa i revizora Crne Gore je 2015. godine stekla zvanje ovlašćenog računovođe.

Radni angažman započela je 2005. godine u Agenciji za nekretnine i JELENA T. BOŠNJAK turizam “Come Back” kao agent za RAJKO RADOŠEVIĆ nekretnine i finansijski direktor. U Govori engleski, a služi se i itali- tom periodu bila je i asistent Ameri- janskim i japanskim jezikom. Pos- RAJKO RADOŠEVIĆ rođen je can Councils for International Educa- jeduje više certifikata, dobijenih od 1963. godine u Nikšiću. Završio je tion na realizaciji projekata JFDP (Ju- strane Frankfurt school of finance Srednju elektrotehničku školu u Pod- nior Faculty Development Program) i & Management, kao i certifikat o gorici, dok je diplomirao na Elek- ASMYLE (American Serbian Monte- završenom specijalističkom semi- trotehničkom fakultetu Univerziteta negro Youth Leadership Exchange). naru - Instrumenti obezbjedjivanja Crne Gore – odsjek Energetika. Od 2007. do 2014. godine Jelena je u potraživanja u pravu i praksi, te cer- U Elektroprivredu Crne Gore zapo- IGP FIDIJA bila menadžer za finan- tifikat PR manager i dr. šljava se 1993.godine, gdje je obavljao sije i računovodstvo, a zatim prelazi više značajnih funkcija. Rajko je bio u Lovćen banku, gdje je prvo bila šef Odeljenja za održavanje, a zatim referent za računovodstvo i izvješta- šef Odeljenja za mjerenje i kontrolu, vanje, a zatim viši stručni saradnik za pa šef Službe za održavanje 35 kV plan, analizu i izvještavanje. Tokom vazdušnih vodova. 2012. godine za MGR Freight System radila je ugovaranje i organizovanje U CEDIS-u je od početka samostal- transporta unatar SAD i Kanade, a nog poslovanja, gdje je takođe bio šef od 2018. godine je zamjenik glavnog Službe za održavanje 35kV vazdušnih trezoriste, s tim što je u toku 2019. vodova, a zatim šef Centra za održa- godine šest mjeseci bila i zamjenik vanje 0,4kV i 10kV mreže, pa šef Cen- EMIR SIJARIĆ ovlašćenog lica za sprečavanje pranja tra za obuku. novca i finansiranja terorizma. EMIR SIJARIĆ je rođen 1980. go-

Učestvovao je u realizaciji nekoliko dine u Podgorici. Diplomirao je na većih projekata izgradnje objekata i Jelena je, takođe osnivač i koordina- Eletrotehničkom fakultetu Univer- infrastrukture CEDIS-a. Član je in- tor za Sektor marketinga u human- ziteta Crne Gore - smjer Teleko- ženjerske komore Crne Gore. Pos- itarnoj fondaciji Banka hrane, a od munikacije, a postdiplomske studije jeduje važeće licence za nadzor i iz- 2010. do 2014.godine bila je adminis- završio je na Ekonomskom fakultetu vođenje elektrotehničkih radova. trator i agent web oglsnika Web portal – smjer Menađžment informacionih Rajko je oženjen i otac dvoje djece. www.apartmani-montenegro.com sistema. 2 info

Od 2007. godine zaposlen je u Hi- Radno sikustvo prvo je sticao u u kapaciteta većeg od 1000m3. potekarnoj banci u Podgorici kao Rudnicima boksita u Nikšiću, gdje IT System Administrator gdje je sti- je u periodu od 1991. do 2016. go- Procjenjivač je nepokretne imovine cao iskustvo na raznim platformama dine obavljao poslove projektanta, ( građevinskih objekata i zemljišta ) Rajko Radošević predsjednik bankarskih sistema, administracija, stručnog nadzora, rukovođenja iz- od 2002. godine, a ovlašćeni sudski uključujući analizu, dizajniranje, vođenjem radova iz oblasti građevi- vještak iz oblasti građevinarstva sa instalaciju, održavanje, popravku narstva (visokogradnja, niskogradnja, liste vještaka države Crne Gore od hardvera, softvera i mreže. Radio hidrogradnja), kao i revidenta pro- 1998. godine. je, takođe, na izradi dokumentacije, jekata i stručnog nadzora konstrukcija sistemske i korisničke procedure i iz oblasti visokogradnje, te glavnog uputstva i pružanju helpdesk podrške stručnog nadzora radova na magis- za preko 200 kolega, što je doprini- tralnim putevima Grahovo-Risan, jelo većoj efikasnosti cijelog sistema Šavnik-Žabljak i dr. i tunelima “Sozi- banke, a zatim i poslove vezano za na”, “Ivica” i td. Active Directory. Između ostalog, bio je zadužen za obezbjeđivanje ful i ink- U maju 2016. godine prelazi u “Sab rementalnog backupa servera i racu- Gradnju” doo Nikšić, gdje je do nara - IBM Tivoli system i praćenje, 2018. godine obavljao poslove glav- održavanje i razvijanje raznih vrsta nog projektanta i stručnog nadzo- softvera zajedno sa dobavljačima, te ra prilikom izgradnje građevinskih Identifikaciju problema i pronalažen- objekata, a od marta do avgusta te MILOŠ KRIVOKAPIĆ je odgovarajućih optimalnih rješenja. godine bio je vodeći projektant i na- Član je Disaster Recovery tima. dzor građevinskih konstrukcija u Di- MILOŠ KRIVOKAPIĆ je rođen rekciji za uređenje i izgradnju Kotora. JELENA T. BOŠNJAK 1987. godine u Podgorici. Studije Emir govori engleski, a služi se i Nakon toga je u kompaniji Bast doo ekonomije na Ekonomskom fakultetu njemačkim jezikom. Nikšić bio vodeći projektant i nadzor u Podgorici završio je 2009. godine, građevinskih konstrukcija i stručni a 2016. diplomirao je na Fakultetu konsultant za sve građevinske objekte, političkih nauka Univerziteta Crne te nadzor i revizor projekata. Gore.

Ilija posjeduje sve licence iz oblas- Od maja 2010. do juna 2012. godine ti izvođenja i stručnog nadzora svih bio je agent prodaje u kompaniji Stu- građevinskih objekata visokogradnje, dio Moderna – Crna Gora, jednoj od niskogradnje i hidrogradnje od Mini- najvećih kompanija u Evropi koja ko- starstva održivog razvija i turizma i risti direktni marketing za prodaju. Tu dopunu od Ministarstva saobraćaja je, između ostalog, rješavao zahtjeve i i pomorstva za složene građevinske žalbe kupaca i upravljao i unapređivao objekate u niskogradnji i Ministarst- odnose sa klijentima (CRM). Od juna va ekonomije. Takođe i ovlašćenje do oktobra 2012. godine boravio je u ILIJA MILJANIĆ za izradu tehničke dokumenatacije i SAD, gdje je radio kao prodavac, a od građenje građevinskih objekata i za januara 2014. do decembra 2016. go- ILIJA MILJANIĆ je rođen 1963. go- revizora tehničke dokumenatacije i dine bio je službenik za podršku, an- dine u Nikšiću, gdje je završio srednju stručnog nadzora nad građevinskim imaciju i pozivni centar u Odeljenju školu - Pomoćni istraživač u matem- objektima, kao i ovlašćenje za složene maloprodaje Societe Generale banka. atici, a diplomirao je na Građevins- inženjerske objekte i revizora za te Od marta 2017. do septembra 2019. EMIR SIJARIĆ kom fakultetu Univerziteta u Tito- objekte, te ovlašćenje Ministrastva godine je kao službenik za podršku gradu – smjer Konstruktivni, gdje je ekonomije za složene iženjerske ob- u Britanskoj kladionici radio na up- završio i magistarske studije - smjer jekte i to: prenosne elektroenergetske ravljanju odnosa sa klijentima širom Menadžment i tehnologije građenja. objekte, podzemne dalekovode i tra- svijeta, a nakon toga prelazi u Alucon Magistarski rad na temu “Izbor opti- fostanice napona 35 kV i više, kao i za Portonovi Kumbor, gdje je zadužen malne metode za uklanjanje objeka- složene iženjerske objekte: postrojenja za rukovanje različitim alatima za rata visokogradnje uz mjere zaštite na za skladištenja i pretakanje prirodgog dove na putnoj infrastrukturi, izolaci- radu i zaštite životne sredine” predao gasa, kapaciteta više od 1000m3, naf- ji cijevi i šahtama. je prije godinu, ali je odbrana odlože- tnog tečnog gasa i postrojenja za sk- Miloš govori engleski i italijanski na zbog pandemije koronavirusa. ladištenje i pretakanje nafte i derivate jezik. 3 info Vladimir Čadenović izvršni direktor Odbor direktora Crnogorskog elektrodistributivnog sistema je na sjednici, održanoj 08. aprila, razriješio izvršnog direktora Zorana Đukanovića i, u skladu sa Zakonom o privrednim društvima i Statutom CEDIS-a, imenovao Vladimira Čađenovića na tu funkciju. VLADIMIR ČADENOVIĆ je rođen mjesto šefa Studentske službe Instituta. 1984. godine u Podgorici, gdje je za- Od 08. jula 2011. do 04. maja 2016. go- vršio osnovnu školu i gimnaziju. Na dine bio je sekretar Instituta za strane Pravnom fakultetu Univerziteta Crne jezike, a posljednjih gotovo pet godina Gore diplomirao je 2008. godine. je advodat.

Radni angažman je započeo 01. okto- Vladimir Čađenović govori ruski, a bra 2008. godine na Pravnom fakultetu služi se engleskim jezikom. UCG, gdje je do juna 2010. godine bio Oženjen je i otac jednog djeteta. na poziciji šefa Odsjeka za studentska pitanja na odjeljenu Pravnog fakulteta Novoizabrani izvršni direktor stupio je u Budvi. Zatim prelazi na Institut za na dužnost 12. aprila, shodno Kolek- strane jezike Univerziteta Crne Gore na tivnom ugovoru CEDIS-a.

Direktor Čađenović obišao radove na NN mreži u Zagoriču ,, Elektromonteri,, su oslonac CEDIS-a Izvršni direktor Vladimir Čađenović je 12. aprila, kada je stupio na funkciju prvog čovjeka CE- DIS-a, obišao radove na niskonapon- skoj mreži u Zagoriču u Podgorici sa željom da se upozna sa ulaganjem u elektroenergetske objekte i sa zapos- lenima koji na terenu doprinose sta- bilnoj i kvalitetnoj isporuci električne energije.

Čađenović je tom prilikom podsjetio na važnost ulaganja u objekte i mrežu i objekta, podizanju kvaliteta usluga bezbjedni, kako bi se izbjegao svaki jer je to osnovni preduslov za siguran koje treba u potpunosti da zadovolje eventuali rizik, a ne sumnjam da ćete i pouzdan rad distributivnog sistema potrebe i očekivanja korisnika - kazao sa vašim znanjem i iskustvom posao i visok nivo kvaliteta napajanja koje Čađenović, koji je tokom obilaska odraditi na najbolji način. Uz visok risnika, što je prvi prioritet CEDIS-a. upoznat sa kompleksnim i složenim stepen kohezije i odgovornosti svih - Dobra organizacija, odgovoran elektromonterskim poslom, te rizici- zaposlenih u CEDIS-u, kao jednoj od pristup i posvećenost svih zaposlen- ma koje taj posao nosi. najvažnijih kompanija u državi, rezul- ih, a posebno inženjera i elektromon- - Posao koji radite je vrlo zahjevan i tati neće izostati - rekao je Čađenović i tera koji su oslonac Kompanije, doni- odgovoran, naravno i težak i rizičan. poručio da će dati sve od sebe da naša jeće još bolje rezultate. Zajedno ćemo Zato je najvažnije da, kao pravi pro- kompanija zadrži stabilnost u poslo- raditi na daljoj modernizaciji mreže fesionalci, u svakom trenutku budete vanju i da bude još bolja i efikasnija. 4 info Vladimir Čadenović izvršni CEDIS investira u primarnu mrežu Napreduje gradnja,, direktor TS ,, Velje Brdo Završetkom radova obezbijediće se pouzdanije i kvalitetnije napajanje elek- tričnom energijom za oko 1.600 korisnika na potezu od Zagoriča do Veljeg Brda

Radovi na izgradnji TS 35/10 kV “Velje Brdo” odvijaju se planiranom dinamikom. Projekat obuhvata izgradnju novog objekta trafostanice, a zatim ugradnju 35kV i 10kV vazduhom izolovanih postrojenja, ugradnju transformatora (35/10kV 2 x 2,5MVA), kao i uklapanje trafostanice u postojeću mrežu.

Procijenjena vrijednost ove investicije, koja predstavlja nastavak ulaganja CEDIS-a u važnu elektroener- getsku infrastrukturu, je million i 16 hiljada eura.

Elektromonteri su oslonac Trenutno su u završnoj fazi građevi- 35/10kV “GORICA-B“. Dalekovod Na nivou primarne mreže CEDIS, nski radovi na objektu, koji su poče- “Danilovgrad” biće reorganizovan u da podsjetimo, trenutno realizu- li 19. februara, a izvođač radova je tri nova, značajno kraća 10 kilovoltna je projekat izgradnje trafostanice CEDIS-a “Eminent” doo Podgorica, sa podu- voda, čime se postiže viši stepen si- 35/10kV “Duklo”, izgradnju 10 govaračima kompanijama “Eurozox” gurnosti i kvaliteta u isporuci električne kilovoltnog postrojenja u trafos- i “GEOTIN MNE”. energije za korisnike na području od tanici 110/10kV “Kličevo”, re- Zagoriča do Veljeg Brda, što je impera- konstrukciju 10kV postrojenja u Realizacijom ovog važnog infras- tive za dalji razvoj tog podrućja. podgoričkoj TS 35/10kV “Centar”, trukturnog projekta riješiće se prob- dok je rekonstrukcija TS 35/10kV lem preopterećenja dugih i nepou- Stavljanjem pod napon ovog objekta “Kumbor” u završnoj fazi. Za real- zdanih dalekovda “Danilovgrad” znatno će se poboljšati kvalitet i pou- izaciju navedenih investicija izd- i “Vojni logor”, a formiranje nove zdanost napajanja električnom energi- vojeno je oko 5.6 miliona eura. napojne tačke je i preduslov za ras- jom za oko 1.300 korisnika sa područja: terećenje postojeće trafostanice Rogama, Veljeg Brda, Vranjskih Njiva, Paralelno se, kao što je poznato, Miletinih Njiva, Drezge, Radeće, dijela realizuju aktivnosti u sklopu druge Zagoriča, Pirepa … Pouzdanije napa- godine projekata revitalizacije janje imaće i oko 300 korisnika sa pod- srednjenaponske i niskonapon- ručja Stare Zlatice, Smokovca i Doljana. ske mreže na ruralnom području Crne Gore. Vrijednost ugovorenih Infrastrukturna važnost nove trafostan- radova na projektima revitalizacije ice 35/10kV, koja treba da uđe u pogon iznosi oko 26 miliona eura. krajem ove godine, je posebno izraže- na imajući u vidu višegodišnji trend Težnja je da se modernizacija i povećanja broja korisnika distributivne unapređivanje sistema nastavi uprkos mreže na navedenim područjima, a st- otežavajućim okolnostima koje varaju se i uslovi za razvoj 10kV mreže je sa sobom donijela pandemija i priključenje novih individualnih i COVID 19 zbog koje svaka djela- stambeno-poslovnih objekata. tnost trpi i osjeća posljedice. 5 info

Investicije temelj razvoja Podgorice Pozitivni pokazatelji u svim aspektima distributivnog sistema U Glavnom gradu ugrađeno 93 hiljade elektronskih brojila i rekonstruisan veliki broj niskonaponskih mreža. Značajan benefit ove investicije je smanjenje gubitaka na mreži u iznosu od 10,8 odsto za devet godina, koliko je trajala im- plementacija Projekta. U prethodne četiri godine zamijenjeni transformatori u šest TS 35/10kV, izgrađeno sedam i rekonstruisano 12 trafostanica naponskog nivoa 10/0,4kV

U podgoričku distributivnu mrežu i objekte CEDIS je u posljednje četi- ri godine uložio preko 13,8 miliona eura, od čega oko osam miliona za ugradnju novih, elektronskih brojila i rekonstrukciju niskonaponske mreže. Na području Glavnog grada ugrađeno je, naime, oko 93 hiljade elektronskih brojila, tako da je u sistem daljinskog mjerenja uključeno preko 91 odsto konzuma.

Projekat unapređenja sistema mjerenja je, kao što je poznato, pored zamjene starih brojila novim multi- funkcionalnim mjernim uređajima procenstu oko tri odsto godišnje, što Od investicionih projekata koji su i izmiještanja mjernih mjesta, obuh- je znatna brojka s obzirom da je Pod- realizovani u prethodne četiri go- vatio i aktivnosti na rekonstrukciji gorica najveći kozum u Crnoj Gori, dine treba izdvojiti zamjenu trans- velikog dijela niskonaposnke mreže, pa CEDIS u skladu sa tom činjen- formatora u šest trafostanica 35/10 a samo u toku treće faze Projekta icom planira svoje aktivnosti. Tako je kV ( “Bioče”, “Barutana””Ubli”, “Gori- rekonstruisano je 130 traforeona. u periodu od 2017. do 2020. godine ca stara”, Centar” i “Ptič”) u koje je Značajan benefit ove investicije je kroz pojedinačna ulaganja investira- uloženo preko 300 hiljada eura, kao smanjenje gubitaka električne en- no preko dva miliona eura, dok se u i rekontrukciju 12 i izgradnju sedam ergije u distributivnom sistemu koji revitalizaciju mreže i objekata uložilo trafostanica naponskog nivoa 10/0,4 su u Glavnom gradu od decembra blizu million i 300 hiljada eura. Ne kV u koje je ukupno uložemo preko 2011. godine, kada je Projekat počeo treba zanemariti ni iznos od preko 760 hiljada eura. da se realizuje, do decembra 2020. 2,5 miliona eura koji je uložen u re- glodine smanjeni za 10,8 odsto. dovno i havarijsko održavanje mreže i -Investiciona ulaganja u mrežu i objekata, sve u cilju stvaranja kvalitet- objekte su jedan od poslovnih pri- Koliko se Glavni grad brzo razvi- neog sistema koji će omogućiti pou- oriteta Crnogorskog elektrodistribu- ja pokazuje i konstantan rast broja zdanu i kvalitetnu distribuciju elek- tivnog sistema. Sistematično i plans- korisnika distributivnog sistema, u trične energije. ki pristupamo svim investicionim

6 info

projektima, tako da nastojimo da u procesu planiranja izgradnje novih i rekonstrukcije postojećih djelova distributivnog sistema ostvarimo svakodnevnu komunikaciju, kako sa korisnicima, tako i sa predstavnici- ma lokalnih samouprava i nadležnih institucija da bi na vrijeme stvorili planske i regulatorne preduslove za realizaciju investicija Međutim, prob- lemi na koje nailazimo usporavaju realizaciju investicionih projekata u planiranim vremenskim okvirima, a odnose se na prostorno planska do- kumenta, imovinsko pravne odnose i procedure javnih nabavki. Tako imamo situacije da pojedini objekti koje je potrebno izgraditi ili rekon- struisati nijesu obuhvaćeni prostorno pokrenu žalbeni postupci. Imali smo “Lutovo”, “Mataguži”, “Radio preda- planskom dokumentacijom čija izm- slučajeve da postupci odobravan- jnik”, “Danilovgrad iz TS Gorica B”, jena, zbog poznatih procedura, dugo ja, rješavanja imovinsko - pravnih a kroz Plan održavanja za 2021 go- traje. Postupak rješavanja imovinsko odnosa i javnih nabavki traju pet ili dinu rekonstruisaće se dalekovod - pravnih odnosa, koji shodno pro- šest puta duže u odnosu na vrijeme “Ubl”. Ekipe CEDIS-a trenutno rade pisima traje 232 dana, u praksi je potrebno za samu izgradnju ili rekon- na niskonaponskim mrežama: “Bolje mnogo duži – kažu u Sektoru za raz- strukciju energetskog objekta što nas, Sestre”, “Draževina”, “Jelin Dub”, “Kula voj i dodaju: naravno, ne obeshrabruje u realizaciji Pelev Brijeg”, “Seoštica”, “Staniseljići” -Česte su i dugotrajne i procedure postavljenih ciljeva pa u ovoj godini i trafostanicama: “Jelin Dub”, “Madra”, javnih nabavki, posebno kada se nastavljamo sa investicionim projek- “Rogami Sastavci”, a izvode se i durgi tima koje smo započeli u 2020. godini. radovi na energetskim objektima i AKTIVNOSTI DALE mreži u Glavnom gradu. REZULTATE Trenutno se intenzivno radi na realizaciji 42 projekta na nivou sekund- CEDIS je istrajan u nastojanju da Dosadašnje aktivnosti u gradu pod arne mreže, od kojih se 37 odnosi na realizuje najviše standarde kvaliteta Goricom dale su veoma dobre re- izgradnju trafostanica 10/0,4 kV, za napajanja električnom energijom za zultate, jer su već vidljivi pozitivni šta su planirana sredstva u iznosu od korisnike u podgoričkom konzumu. trendovi u svim aspektima elektro- skoro tri mililiona i 800 hiljada eura. distributivnog sistema. Kontinuira- no se smanjuju gubici električne ED SISTEM U Prošle godine smo započeli i dva pro- energije, povećava se preciznost u BROJKAMA jekta na primarnoj mreži, i to izgrad- očitavanju zahvaljujući ugradnji nju trafostanice 35/10 kV “Velje Brdo” elektronskih brojila, postignut je Podgorički sistem za distribucju i 10 kV postrojenja u TS 35/10 kV viši stepen stabilnosti u napajan- električne energije čine tri traju električnom energijom, a takav “Centar” za koje je opredijeljeno pre- fostanice 110/10 kV (PG3, PG4 i trend nastaviće se i u narednom ko dva miliona i 400 hiljada eura. PG5), osam trafostanica 35/10kV periodu. Shodno tome, neplanira- ( „Centar“, „Gorica A“, „Gorica B“, ni prekidi u konzumu Podgorice Višemilionski Projekat revitalizaci- „Ljubović“, „Ptič“, „Ubli“, „Bioče“, u protekloj godini šest odsto su je srednjenaposnke i niskonaponske „Barutana“) i 853 trafostanice manji u odnosu na 2019. godinu, mreže nije zaobišao ni Glavni grad, naponskog nivoa 10/0,4kV, kao čime se realizuje targetirani stepen pa su u toku radovi na dalekovod- i stotine kilometara vazdušnih i povećanja stabilnosti i kvaliteta u ima “Lijeva Rijeka”, “Mrke - Petro- podzemnih vodova sa kojih se na- isporuci električne energije. vići”, “Bratonožići” i “Dušići” dok je paja blizu 100 hiljada korisnika. završena revitalizacija dalekovoda: 7 info

Investicije - Budva Poboljšanja stalni cilj Samo tokom prošle godine započeto 15 investicionih projekata, vrijednih oko milion i po eura. Planom za ovu godinu predviđena revitalizacija dalekovoda „Vodeni grad“ i više niskonaponskih mreža. Cilj je da se kvalitet napajanja pos- tojećih korisnika podigne na viši nivo i da se stvore uslova za priključenje novih u metropoli turizma.

Crnogorski elektrodistributivni sistem je od 2017. do 2020. godine u distributivnu mrežu i objekte na području budvanske opštine uložio oko dva miliona i 800 hiljada eura.

Najviše sredstava izdvojeno je za investicije, i to blizu milion i 700 hiljada eura, dok je u primarnu mrežu za te četiri godine uloženo skoro 960 hiljada eura, od čega oko 870 hiljada u zamjenu užeta na dalekovodu 35 kV od TS 110/35 kV „Markovići“ do TS 35/10 kV „Miločer“ i oko 90 hiljada u zamjenu transformatora u TS 35/10 kV „Miločer“. Nije zapostvljena ni sekundar- „Blok 12“, „Blok 84A“, „Blok 147“, na mreža na koju je u tom periodu u Bečićima, „Prijevor II“, „Podos- utrošeno skoro 340 hiljada eura, a trog“, „Crvena Glavica 3“, „Babin najvažnija investicija na tom napon- Do 8“ i „Skočiđevojka II“. Treba skom nivou je izgradanja trafostan- istaći i započinjanje aktivnosti na ice 10/0,4 kV „23“ prema DUP-u izgradnji 10 kV kablovskih vodova „Dubovica“ sa uklapanjem u sredn- na produčju trafostanice 35/10 kV jenaponsku i niskonaponsku mreže „Petrovac“, u koje će se uložiti preko za koju je CEDIS izdvojio preko 126 180 hiljada eura. Trenutno je u toku hiljada eura. Takođe je rekonstruisa- reješavanje imovinsko pravnih spo- no i sedam trafostanica 10/0,4 kV, a rova. vrijednost tih radova iznosi 82 hiljade eura. Investicijioni ciklus, koji CEDIS us- pješno realizuje, postavlja osnove Samo tokom prošle godine započeto za modernizaviju i unapređenje je 15 investicionih projekata na pri- poslovanja i omogućava da naša marnoj i skendarnoj mreži, vrijed- kompanija ostane stabilan energets- nih oko milion i po eura. Najznača- ki oslonac razvoja. Na putu real- jnija investicija na primarnoj mreži izacije ivesticionih projekata često je rekosntrukcija dalekvooda 35 kV se, međutim, ispriječe duge tender- „Miločer-Buljarica“ (vrijednost ra- ske procedure, dugotrajno rješa- dova 82 hiljade eura), a na sekundar- vanje imovinsko-pravnih sporova i noj izradnja 10 tafostanica 10/0,4 kV, prostorno planska dokumentacija, čija vrijednost prelazi milion eura, i koji usporavaju izgradnju ili rekon- to: “Rafailovići 1-Nova“, „Blok 103B“, sturkijcu distributivne mreže i ob- 8 info jekata, ali CEDIS je kompanija koja nikada ne odustaje od postavljenih ENERGETSKA SLIKA BUDVE ciljeva.

Naime, određeni faktori utiču da Područje opštine Budva se električnom energijom napaja iz sedam trafos- vrijeme izgradnje ili rekontrukicje tanica naponskog nivoa 35/10kV („Bečići“, „Buljarica“, „Dubovica“, „Mi- mreže i objekata traje mnogo duže ločer“, „Lazi“, „Petrovac“ i „Rozino“) i 213 trafostanica naponskog nivoa 10/0,4kV. Pord njih, mrežu čini i oko 63 kilometara vazdušnih i oko 170 od planiranog, ali CEDIS u kon- kilometara podzemnih vodova sa kojih se napaja blizu 39 hiljada brojila.

je rekonstruisana i niskonaponska metara samonosivog kablovskog mreža na 45 traforeona. snopa.

Takođe je kroz Projekat revital- Planom održavanja za ovu godinu izacije mreže u prošloj godini re- predviđena je revitalizacija dale- vitalizovano više niskonaponskih kovoda 10 kV “Vodeni grad”, kao mreža od strane zaposlenih u Sek- i niskonaponsksih mreža: “Golubo- toru održavanja. Na NN mreži „Za vići”, “Stanišići”, “Lapčići”, “Prijevo- sela“ položeno je 170 m podzemnog rac”, “Buljarica –Bačvice” i “Gornji kabla i demontirana stara mreža, a Pobori”, te trafostanica 10/0,4 kV na NN mreži „Jaz 1“ položeno je 870 “Golubovići”, “Lastva” i “Partizanski metara podzemnog kabla i postavl- put”. Vrijednost ovih radova iznosi jeno pet niskonaponskih razvodnih oko 120 hiljada eura. ormara i jedan priključno-mjerni ormar. Pored navedenih, završena Cilj je da se kvalitet napajanja elek- je i NN mreža „Podostrog“ gdje tričnom energijom postojećih koje položeno više od 280 metara risnika podigne na viši nivo i da se podzemnog kabla, montirano 180 stvore uslova za priključenje novih metara samonosivog kabla, postavl- u metropoli turizma. Tako CEDIS is- jena četiri NKRO ormara i podig- punjava obavezu da sačuva i osavre- nuto pet betonskih stubova. Na NN meni kapacitete koji su izgrađeni, tinuitetu prati razvoj opštine Budva mreži „Rađenovići“ podignuto je 10 ali i da izgradnjom novih osigura i potrebe korisnika i shodno tome betonskih stubova i razvučeno 500 energetsku bezbjednost Budve. planira i realizuje investicione pro- jekte. Tako je za ovu godinu plan- iran početak realizacije sedam investicionih projekata u vrijednoti od skoro 300 hiljada eura. U Planu je rekonsrukcija četiri trafostanice naponskog nivoa 10/00,4 kV i izdradnja dvije, kao i proširenje niskonaponske mreže “Komoševina II”.

U opštini Budva je, da podsjetimo, ugrađeno i preko 34 hiljade novih multifunkcionalnih brojila, pa je u sistem daljinskog mjerenja potrošn- je uključeno oko 89 odsto konzuma. U ovaj projekat je uloženo skoro 400 hiljada eura, a pored izmještanja mjernih mjesta i ugradnje elektronskih brojila, kroz treću fazu Projekta 9 info

Investicije – Berane Investiciono održavanje garancija sigurnosti Ugrađeno 15 hiljada novih multifunkcionalnih brojila, a kroz treću fazu AMM projekta rekonstruisano 38 trafostanica. U revitalizaciju objekata uloženo 2,5 miliona eura. Pored investicionog održavanja, usmjerenog na razvoj i poveća- nje kvaliteta, zaposleni u Sektoru održavanja u kontinuitetu rade i na preventivnom održavanju, ključnom za pouzdan rad sistema

U cilju razvoja i modernizacije Pored modernizacije mjerenja po- život seoskog stanovništva. Prvi beranskog elektrodistributivnog trošnje, paralelno su realizovani radovi na revitalizaciji su i počeli sistema CEDIS je u periodu od projekti izgradnje i razvoja pri- na dalekovodu „Dolac“ u Berana- 2017. do 2020. godine u ditribu- marne mreže, a nakon toga stvorili ma, koji je dugačak skoro 59 kilo- tivnu mrežu na području ove opš- su se uslovi za sprovođenje Projek- metara, a sa njega se napaja oko tine uložio preko sedam miliona i ta revitalizacije srednjenaponske i 3.300 mjernih mjesta. 700 hiljada eura. Najviše sredstava, niskonaponske mreže sa akcentom skoro četiri i po miliona eura, izd- na seosko područje. Cilj ovog pro- Pored DV „Dolac“, za čiju su re- vojeno je za ugradnju novih, elek- jekta je razvoj sela, jer se obnovom vitalizaciju bili zaduženi eksterni tronskih brojila i rekonstrukciju i unapređenjem elektroenergetske izvođači, revitalizovan je i dale- niskonaponske mreže. Ugrađeno mreže, pored kvalitenijeg, stabilni- kovod „Luge“ u Beranama od je, naime, blizu 15 hiljada novih jeg i sigurnijeg napajanja, stvaraju strane zaposlenih u Održavanju, multifunkcionalnih brojila, a kroz uslovi za priključenje novih ob- a u Plan za ovu godinu ušao je treću fazu AMM projekta rekons- jekata i otvaraju mogućnosti za dalekovod „Budimlja“. tuisano je 38 tafostanica. ruralni razvoj i ljepši i dinamičniji U revitalizaciju objekata na pod- ručju ove opštine je, tako, ulože- no oko dva miliona i 400 hiljada eura, od čega u niskonaponsku mrežu nešto više od 520 hiljda eura, oko milion i po eura za revitalizaciju dalekovoda i oko 380 hiljada eura za revitalizaciju stubnih starostanica 10/0,4 kV. Zami- jenjeno je ukupno 906 stubova (DV „Dolac“ 434, DV „Luge“ 472), a mijenjani su i izolatori, užad, niskonaponski ormari, SN blokovi, VN osigurači, rastavni osigurači.

Takođe su revitalizovane 43 trafostanice 10/0,4 kV ( Na DV „Dolac“ 33, a na DV „Luge“ 10), čime su znatno poboljšani kvalitet i pouzdanost napajanja

10 info

jni vjetar i “vlažan” snijeg koji su izuzetno nepovoljni po mrežu, TRAFOSTANICE jer dovode do formiranja leda na I VODOVI provodnicima čija težina prevazi- lazi projektovane limite, pa u Elektrodistributivni sistem kombinaciji sa olujnim vjetrom u Beranama čine trafostan- dovodi do kidanja mreže i rušen- ice 35/10kV „Berane Cen- ja stubova. U ovakvim uslovima tar“, „Rudeš“ i „Polica“, koja teško da se mogu izbjeći kvarovi napaja i Petnjicu, kao i 160 na nadzemnim vodovima, koliko trafostanica naponskog nivoa god da se u njih uložilo. Tome 10/0,4kV, te skoro 140 ki- smo svjedočili i krajem decembra lometara 35 kV i 10 kV na- i početkom januara, kada su naši dzemnih vodova i oko 75 ki- zaposleni vodili lavovsku borbu lometara podzemnih vodova sa nevremenom i uspijevali da u 35 kV i 10 kV sa kojih se na- najkraćem mogućem roku san- paja blizu 24 hiljade mjernih iraju kvarove i obezbijede napa- mejsta. janje.

Pored navedenog, u perethodne U ovoj godini radiće se na real- četiri godine u Beranama je kroz izacji 11 investicionih projekata u pojedinačne investicije u primar- vrijednosti od skoro milion i 900 nu i sekundarnu mrežu uloženo hiljada eura. dodatnih 211 hiljada eura. Na- jznačajnija investicija na primar- Pored investicionog održavanja, noj mreži je zamjena trnasfor- usmjerenog na razvoj i povećan- matora u trafosatanici 35/10 kV je kvaliteta, zaposleni u Sektoru „Berane Centar“, u šta je investi- održavanja u kontinuitetu rade rano preko 109 hiljada eura. U i na preventivnom održavanju okviru sekundarne mreže realizo- mreže i saniranju kvarova, koji vana su četiri projekta u vrijed- su, pored vremenskih nepogo- nosti od 102 hiljade eura, među da, često izazvani aktivnostima korisnika električnom energijom. kojima su rekonstrikcija trafos- trećih lica. Rješavaju se i zahtjevi U prilog tome je i ugradnja ras- tanica „Dolac“ i „Luge 3“. korsinika. tavljača na odcjepnim mjestima u cilju smanjenja broja prekida i omogućavanja lakšeg lociran- ja kvarova. Tako je broj neplan- PLANOVI iranih prekida na 35, 10 i 0,4 kV nivou u 2020. u odnosu na 2018. Prema Planu održavanja za ovu godinu u Beranama će se, pored godinu manji za 24 odsto, a samo revitalizacije 10 kilovoltnog dalekovoda „Budimlja“, izvoditi ra- na 10 kV mreži u 2020. u odnosu dovi na niskonaposkim mrežama „Mašte 2“, „Hotel Buče-Ribn- na 2019. godinu nepalnirani pre- jak“, „Ranč“, kao i na revitalizaciji 22 stubne trafostanice. Cilje kidi su smanjeni za 15 odsto. je stalno podizanje pouzdanosti i kvaliteta napajanja korisnika električnom energijom na viši nivo i stvaranje infrastrukturnih Cilj je da se prekidi u napajanju preduslova za priključenje novih korisnika i dalji razvoj tog po- svedu na minimum, iako postoje dručja. situacije na koje CEDIS ne može da utiče, što se posebno odnosi na vremenske nepogode, olu-

11 info

Investicije – Bijelo Polje Ulaganja u mrežu podigla kvalitet isporuke na viši nivo U okviru Projekta revitalizacije SN i NN mreže u prethodnom periodu revitalizo- vani dalekovodi „Gubavač“ i „Tomaševo“. Počeli radovi na revitalizaciji DV 10kV „Slijepač most“, a u ovoj godini revitalizovaće se i dalekovod „Rasovo“. U primarnu mrežu za četiri godine investirano 400 hiljada eura

U bjelopoljski elektroditributvni dovi su obuhvatili zamjenju 701 stu- sistem je u posljednje četiri godine ba i prateće opreme i revitalizaciju uloženo skoro devet i po miliona 23 trafostanice 10/0.4 kV. Obnovom eura, od čega oko pet miliona eura u i modernizacijom ovih nadzemnih Projekat revitalizacije srednjenapon- vodova stvoreni su uslovi za kvalitet- ske i niskonaponske mreže. U prvoj nije i pouzdanije napajanje korisnika fazi Projekta je, kao što je poznato, i omogućeno priključenje novih ob- revitalizovan 10 kV dalekovod „Gu- jekata u cilju razvoja tih područja. bavač“, u dužini od oko 57 kilometara sa kojeg se napaja oko dvije hiljade i Pored navedenog, u periodu od 2017. 700 mjernih mjesta. Na tom objektu do 2020. godine uloženo je kroz po- zamijenjeno je 807 stubova i revital- jedinačna investiciona ulaganja pre- izovano 36 trafostanica naponskog ko 750 hiljada eura i skoro 45 hiljada nivoa 10/0,4kV. Revitalizovan je, ta- eura u izmiještanje elektroenergetske kođe, i DV 10kV „Tomaševo“, du- infrastukture zbog rekonstrukcije gačak oko 50 kilometara, sa kojeg se dijela Ulice 1 u Resniku i izgradnje napaja oko 800 mjernih mjesta. Ra- mostova na regionalnom putu R-10 dugačak 25 kilometara, a pripada mu Slijepač Most – Pavino Polje. 11 TS 10/0.4kV sa kojih se napaja oko 600 mejrnih mjesta. Predviđeno je da U primarnu mrežu je investirano 400 se ugradi 58 čelično-rešetkastih, 45 hiljada eura, i to u zamjenu transfor- betonskih i 13 drvenih stubova, kao matora u trafosatanicama 35/10 kV i osam rastavljača, a biće zamijenje- „Čokrlije”, „Medanovići”, „Nedakusi” na i kompletna izolacija i ugrađeno i „Ribarevine” (355 hiljada eura) i re- 5.000 kilograma novog Al-Fe užeta, te konstrukciju građevinskog dijela TS raskresane trase u koridoru dalekovo- 35/10 kV „Medanovići” ( 44 hiljade da. Vrijednost radova je preko 200 eura). U tom periodu u sekundar- hiljada eura. Već je, prema informaci- nu mrežu uloženo je oko 350 hiljada ji iz Regiona 6, revitalizovano desetak eura. kilometara kroz naselje ravna Rijeka, gdje je najveći broj korisnika. U pre- U ovoj godini u fokusu je revitalizaci- thodnom periodu na ovom dalekovo- ja 10 kV dalekovoda „Slijepač Most“ i du rekonstruisane su i sve stubne „Rasovo“ i stubnih trafostanica 10/0.4 TS, a ugrađen je i novi vakumski kV na gradskom i ruralnom području. prekidač na 10 kV izvodu „Slijepač Tako su u prvoj polovini marta počeli Most“ u postrojenju 35/10 kV „Rib- radovi na DV „Slijepač Most“ koji je arevine. Rezultat tih aktivnosti je veći

12 info

U AMM PROJEKAT 2,4 MILIONA EURA

U Projekat unapređenja sistema mjerenja električne energije u Bijelom Polju CEDIS je uložio 2,4 miliona eura. Ugrađeno je više od 15 hiljada novih multifunkcinalnih brojila, čime je daljinskim očita- vanjem i kontrolom potrošnje pokriveno preko 76 odsto konzuma.

U okviru AMM projekta su, da podsjetimo, pored ugradnje „pa- metnih“ brjila i izmještanja mjernih mjesta iz objekata korisnika, rekonstruisane i niskonaponske mreže, a samo u trećoj fazi rekonstruisane su 23 trafostanice. To je doprinijelo smanjenju gubitaka električne energije u ovoj opštini, koji su od 2012. godine, kada je počela realizacija Projekta, smanjeni za čak 16,73 odsto.

nivo kvaliteta napajanja i pouzdanija Bijelom Polju, kao i u drgim opština- strukciju energetskog objekta. Takve isporuka električne energije, s obzi- ma, suočavaju se sa problemima u situacije ne idu u prilog ni CEDIS-u rom da je na ovom nadzemnom vodu realizaciji investicija koji se odnose ni korisnicima. bilo porblema u prethodnom periodu na prostorno plansku dokumentaciju, zbog loših vremenskih uslova, ali i imovinsko pravne odnose i procedure INVESTICIJE U SKLADU nerazumijevanja pojedinih korisni- javnih nabavki, na koje CEDIS ne SA PLANOVIMA ka koji su ometali izvođenje prevne- može da utiče, a usporavaju radove na tivnih radova, posebno rasijecanje izgradnji i rekonstrukciji mreže i ob- trase da bi se izbjegli prekidi u napa- jekata. Tako ima slučajeva da postup- Bjelopoljski sistem za distribucju janju tokom nevremena. ci odobravanja, rješavanja imovinsko električne energije čini pet trafos- pravnih odnosa i javnih nabavki traju tanica naponskog nivoa 35/10kV Prvi prioritet svih djelova CEDIS-a nekoliko puta duže u odnosu na vri- ( „Čokrlije“, „Medanovići“, „Ne- je da se prekidi u napajanju svedu na jeme, potrebno za izgradnju ili rekon- dakusi“, „Ribarevine-Trafo 3“ i minimum, a kvalitet isporuke elek- „Šćepanica“), 278 trafostanica trične energije podigne na viši nivo, 10/0,4kV, više od 325 kilometara na zadovoljstvo korisnika ditribu- vadušnih i oko 59 kilometara tivnog sistema. Zato su naše ekipe podzemnih vodova sa kojih se spremne da reaguju u svakoj situaciji napaja više od 20 hiljada mjernih i da se uhvate u koštac sa prirodnimm mjesta. nepogodama i lošim vremenskim uslovima koji nerijetko ugrožavaju Strateški i planski pristup održa- njihovu bezbjednost samo da što prije vanju mreže i objekta, kao i inves- otklone kvar i omoguće uredno napa- ticionim ulaganjima, usmjeren je janje svih korisnika. na stvaranje kvalitetne i stabilne isporuke električne energije za Trenutno su u toku radovi na real- sve korisnike ove opštine. U CE- izaciji četiri investiciona preojekta, DIS-u se brižljivo prate planovi vrijedna preko 240 hiljada eura, koji razvoja Bijelog Polja, potreba su počeli tokom prošle godine. Za krosinika i lokalne samouprave ovu godinu opredijeljeno je 390 hilja- i shodno tome planira i realizuje da eura za realizaciju 10 investicionih modernizacija mreže i objekata. projekata, od kojima se sedam odnosi na izgradnju trafostanica 10/0.4 kV. U

13 info

REGION 1 – Služba održavanja Prioritet ispunjenje Plana

Na podučju Regiona 1 ovih dana oporavili. To je otežavalo organizaciju odvijaju se aktivnosti na realizaciji posla jer su oni duže odsustvovali, ali Plana održavanja elektroenergetskih uspijevali smo maksimalnim angažo- objekata koje podrazumijevaju zam- vanjem da ispunjavamo sve obaveze. I jenu provodnika i stubova na dotra- period pred nama biće težak i zahtje- jalim niskonaponskim mrežama u van zbog otežanih uslova za rad koji cilji povećanja bezbijednosti, pou- će po svoj prilici potrajati, a treba da zdanosti i kvaliteta napajanja korisni- se završi sve što je planirano. Više od ka u ovom dijelu konzuma. godinu od početka pandemije još ne možemo ni pretpostaviti kada ćemo Najznačajniji i najveći investicioni se vratiti ranijem načinu života i rada projekat u održavanju u ovoj godini, – kazao je Raičević i dodao: na kojem su takođe započeli radovi, -Pokušavamo da nađemo optimum je dalekovod „Kuta-Bjeloševina”. Re- između obavljanja svakodnevnih konstrukcijom ovog voda poboljšaće napornih poslova i poštovanja svih se uslovi napajanja najvećeg dijela propisanih mjera, nošenja maksi i iz- konzumnog područja Nikšićke Župe. bjegavanja kotakata, što u našem poslu nije nimalo jednostavno. Pa ipak, na propisanoj visini, ali nije dugog Miljan Raičević, šef Službe održavan- pridržavamo se propisa jer su naši vijeka. Zato se tamo vraćaju kad doz- ja Regiona 1, kaže da se radovi odvi- zaposleni veoma odgovorni i odlučni vole vremenski uslovi radi konačne jaju planiranom dinamikom, iako da daju makar mali doprinos rješavan- sanacije. ima dosta problema oko organizacije ju trenutne vrlo teške situacije u drža- posla u uslovima pandemije virusa vi i našoj opštini. Rad je organizovan -Najteže je bilo na području Pive, COVID-19 koja je obilježila cijelu tako da se rizici svedu na minimum, gdje je svaka zima teška, ali je ova bila proteklu godinu i svima nama promi- a da pri tom ne bude zaustavljena specifična zbog kombinacije krajn- jenila ritam života i rada. nijedna planirana aktivnost. Zdravl- je nepovoljnih vremenskih uslova - je se mora sačuvati, jer bez zdravih mokrog snijega koji se slagao i ledio -Manji broj kolega je vodio borbu sa zaposlenih nema ni dobro obavljenog na vodovima i orkanskog vjetra koji koronavirusom i na sreću svi su se posla ni ispunjenja zacrtanih ciljeva. je rušio stubove i kidao provodnike Ponosan sam na svoju ekipu i njihov pod teretom, a njihova sanacija je na veliki trud koji podgrijava optimizam tom terenu bila veliki izazov. Često je da ćemo i u ovoj godini, kao uostalom bio pravi podvig probiti se do mjesta i do sada, uspjeti da zvršimo sve plan- kvara, jer su neke lokacije bile goto- irane poslove. vo nesavladive, pješačilo se satima i bilo je mnogo kritičnih i opasnih Raičević se osvrnuo i na proteklu situacija, kao uostalom svuda po sje- zimu koja će po izuzetno lošim vre- veru tih dana – istakao je Raičević na- menskim prilikama ostati upamćena glasivši da je angažovanost montera, i kod običnih građana, a kamoli u koji su davali sve od sebe da korisnici Regionu 1 čiji su se monteri “hvatali ne budu u mraku, za svaku pohvalu. u koštac” sa velikim brojem havarija Bez pogovora su odlazili na radne za- na teškom i često nepristupačnom datke, podnijevši veliki teret u nehu- terenu. manim uslovima rada. Nije izostala ni pomoć lokalnog stanovništva. Naučili Uložili su veliki napor i uspjeli da su da se u ovakvim situacijama među- otklone sve kvarove i održe stabilno sobno ispomažu, pa je tako i ove zime napajanje svih korisnika. Ima dioni- dio mještana podijelio teret velikog ca na kojima su bili prinuđeni da im- napora sa onima koji brinu da svijetle provizuju, mada je sve bilo bezbjedno, sijalice u njihovim domovima. 14 info

Služba za održavanje 35kV nadzemnih vodova U toku sezona remonata Od februara se odvijaju radovi na dalekovodima na primorju, predstoji obilazak dalekovoda u centralnoj regiji, a ljetos i rano jesenas remontovaće se dalekovodi na sjeveru zemlje Distributivni sistem intenzivno se njima. Zatim se pristupa otklanjan- priprema za turističku sezonu i pov- ju svih nedostataka i oštećena. S ob- ećana opterećenja koja zahtijevaju zirom da CEDIS redovno sprovodi punu pogonsku spremnost elektroen- preventivno održavanje energetskih ergetskih objekata. Zaposleni u Službi objekata, dalekovodi na primorju su u održavanja nadzemnih 35 kV vodo- dosta dobrom stanju, osim što je bilo va još od februara vrše remont dale- havarija zbog loših vremenskih uslo- kovoda na jugu Crne Gore. To je po- va ove zime. drška CEDIS-a sezoni, jer kada se na vrijeme otklone uočeni nedostaci na Ovogodišnji remont je, inače, započeo stubovima i provodnicima, kao što su sa dalekovodima u Regionu 5, pa su nedostatak pozicija stubova, oštećen- tako do kraja marta završeni svi ob- ja provodnika i izolatorskih lanaca, jekti od Igala do Bara, a početkom značajno se povećava pouzdanost aprila rađeni su remonti u Ulcinju, dalekovoda. kao i sječa rastinja i drveća u cilju os- lobađanja trasa vodova i njihovog sig- Remontima prethodi obilazak dale- urnijeg rada. kovoda i vizuelni pregled svih ele- čelično-rešetkastih stubova, zamjenu menata da bi se utvrdilo u kakvom U februaru su, prema informaciji iz pokidanih provodnika, elektromon- su stanju i da li su spoljašnji faktori Službe održavanja 35kV nadzemnih tažne radove. Konačna sanacija nije tokom zime doveli do promjena na vodova, detaljno remontovani 35 bila moguća dok okopni snijeg koji je kilovoltni vodovi „Podi-Kumbor“, krajem marta još dostizao visinu i do „Podi-Topla“ i „Topla-Igalo“ u Her- 80 cm. ceg Novom, kao i 110 kV dalekovod „Budva-Lazi“ u Budvi. U narednom periodu predstoje, ta- kođe, radovi na obilasku dalekovo- U martu je završen remont 35kV da u centralnoj regiji, a ljetos i rano dalekovoda „Buljarica-Čanj“, „Stari jesenas biće završeni remonti dale- Bar-Veliki Pijesak“, „Bar-Sutomore“ i kovda na sjeveru zemlje u cilju pri- „Sutomore-Đurmani“. preme ovih objekata za rad u zimskim uslovima, čime se zatvara krug plan- Lijepo vrijeme krajem marta i poč- iranih radova. etkom aprila iskoristili su za obilazak dalekovoda „Vladimir-Ostros“ Osim redovnih, planiranih aktivnosti i „Kodre-Vladimir“ i otklanjanje svih na održavanju i remontima preko 900 uočenih nedostataka na tim objekti- kilometara 35kV dalekovoda, sa goto- ma. U planu su i aktivnosti na sječi vo 7.000 stubnih mjesta, neminovno rastinja u trasi određenih dalekovoda. je angažovanje radnika održavanja i A nakon završetka ovog značajnog u situacijama kada usljed problema posla od kojeg umnogome zavisi pou- na mreži nastaju kvarovi koje ek- zdan rad 35 kV dalekovoda u sezoni, ipe moraju otkloniti. Takođe, ekipe premjestili su se u Pivu, gdje će otklan- održavanja su nezamjenjiva pomoć jati posljedice havarija od protekle Investicijama prilikom izgradnje zime. Radiće iskope temeljnih rupa, novih objekata i njihovog uključivan- montažu novih i demontažu starih ja u elektroenergetski sistem

15 info

Novi stubovi na DV ,,Đurmani-Čanj” Osigurana pouzdanost dalekovoda Na 35 kilovoltnom dalekovo- U društvu sa Rankom Terzićem, du „Đurmani-Čanj“ zimus su tehničarom za nadzemne vodove, stradala dva čelično-rešetkasta obišli smo ih dok su montirali novi stuba kada je na tim lokacijama stub i demontirali stari, svjedočeći došlo do klizanja terena, a do- veoma napornom poslu naših ko- datno su ih oslabili udari vjetra lega i njihovom trudu da posao, koji na ovom području gotovo kao i uvijek, odrade što kvalitetni- svakodnevno duva. Stubovi su se je. nakrivili iz temelja, što je uticalo Naime, do stubnih mjesta može na pouzdan rad objekta. Naše ek- se doći isključivo pješke sa ma- ipe su ih privremeno ankerisale gistrale, kozjom stazom uzbrdo, jer je bilo gotovo nemoguće da se a trebalo je iznijeti kubike betona dalekovod pri lošim vremenskim i šljunka, vodu, mješalicu, alat, uslovima trajno sanira zbog ne- opremu. pristupačnosti terena i teških uslova za rad na tom području. SPREMNI ZA SVE IZAZOVE Kad su „svanuli dani“ naše ekipe su ih zamijenile jačim stubovima Žarko Tomašević, tehničar za tipa Alfa u cilju sigurnosti dale- vazdušne vodove, kaže da se sve kovoda. nosilo na rukama i na leđima, tako da je iznošenje materijala i opreme trajalo cijelu sedmicu, jer se po takvom terenu teško kretati i bez tereta. zama. Iza njih su godine rada na terenu za koji je potrebna velika Ipak su uspješno ugradili oba stu- posvećenost, izdržljivost, usreds- ba, visoka oko 22 metra, što će do- ređenost i stručnost. prinijeti pouzdanosti ovog voda i kvalitetu napajanja korisnika. Ta- -Svakodnevno ulažemo veliki kođe su demontirali stare stubove napor da što efikasnije obavimo i uklonili ih sa lokacija, a veliku posao i nije bitno da se samo brzo pomoć imali su od ekipe fizičkih riješi problem. Treba da se riješi radnika Elektrotima iz Budve koja trajno i temeljno i tako se i ponaša- je bila vrlo vrijedna i efikasna. mo u svakoj situaciji, pa i ovdje u Čanju. Jedini način da se eliminišu Monteri Srđan Petranović, Đole česti ispadi bio je ugradnja novih Mitrić, Radovan Jasnić, Dejan jačih stubova i to smo i uradili. Pupović, Dejan Drobnjak, Janko Vidite i sami koliko je ovo težak Koprivica (ekipa iz Podgorice), a teren za rad, ali mi smo navikli na zatim Vlado Stešević, Ratko Mi- takve uslove rada i ne pada nam hailović i Milan Perović (ekipa iz teško. Ovo je ekipa koja dobro zna Kotora), kao ljudi koji su ovladali svoj posao i sa ovim ljudima lako znanjima i vještinama profesije, sa je raditi. Svi mi volimo da smo u lakoćom govore o poslu i obave- prirodi, povezali smo se sa njom,

16 info

havarija svedu na mjeru koja neće ozbiljnije ugrožavati redovno napajanje korisnika električnom energijom.

Zato posla i te kako ima, radilo se dosta i protekle godine, obilježene pandemijom COVID 19, jer su svakodnevno obilazili i vršili pregled dalekovoda i zamjenu polomljenih izolatora kako bi napajanje bilo pouzdano u ovoj teškoj situaciji.

MALI, ALI UIGRAN TIM

-Najvažnije je da se svi poslovi tekućeg održavanja sistema odvijaju bez prestanka , kao što se taj posao obavljao u normalnim uslovima, prije pandemije koronavirusa.

Mogu reći da smo uspješno odgo- vorili na izazove rada u vrijeme dobro smo upoznali svaki kutak, zdravstvene krize i da smo spremni a posebno teške i nepristupačne da damo svoj maksimum i u nared- se na svim naponskim nivoima, predjele jer se, po pravilu, tamo nom periodu da bi se osiguralo evidntno je, ipak, da kad se djelu- kvarovi najčešće dešavaju. Nijedna pouzdano napajanje električnom je preventivno, prekida je manje i nam udaljenost i nijedan teren nije energijom za sve korisnike – kazao napajanje je stabilno - zaključio je nesavladiv – kaže Tomašević. je Ranko Terzić. Terezić

Njegove kolege dodaju da se radi Obilaze, dodao je, svaki objekat i Ostavljamo ove vrijedne ljude da složno, paze jedni na druge, niko trude se da na vrijeme otklone ne- uspješno završe i ovaj posao. Oni, ne izbjegava posao. Zato svaki za- dostatke kako oni ne bi poremetili uprkos brojnim izazovima sa ko- datak uspješno obave. Trude se, i normalan rad sistema. jima se susreću, iznova uspijeva- izgleda da u tome i uspijevaju, da ju da budu sve bolji i da pokažu dobrim preventivnim djelovanjem - Iako se kvarovi u našoj djelatno- koliko su značajni za sigurnost i posvećenim radom mogućnost sti ne mogu izbjeći i pojavljivaće sistema.

17 info

Priprema trafostanica za ljetnju turističku sezonu Da kapaciteti budu spremni Vrši se pregled, revizija, remont i zamjena prekidača i ostale opreme u postrojenjima. Organizacija rada prilagođena aktuelnim epidemiološkim mjerama

U cilju advekatne podrške ljetn- ma 35/10 kV obavlja predviđene joj turističkoj sezoni intenziviraju radove planiranom dinamikom. se aktivnosti na pripremi elektro- Vrše se aktivnosti na pregledu, re- energetske mreže za drugačije ek- viziji, remontu i zamjeni prekidača sploatacione uslove i povećan broj i ostale opreme u postrojenjima. korisnika koji se očekuje i pored Organizacija rada je prilagođena pandemije koronavirusa. Tako su aktuelnim epidemiološkim mjera- početak ove godine obilježile bro- ma uz poštovanje svih preporuka. jni radovi na održavanju elektro- Za terenske ekipe uvedena je pri- energetskih objekata. pravnost od kuće u toku radnog vremena i van radnog vremena, uz Boris Babović, šef Službe za angažovanje po pozivu sa ciljem održavanje TS 35/x kV i kablova, da se formirane ekipe ne miješa- kaže da se nije kasnilo sa počet- ju kako bi se epidemiološki rizik kom realizacije Plana preventiv- sveo na najmanju moguću mjeru – nog održavanja elektroenergetskih kaže Babović i dodaje: objekata i pored određenog broja -Iako obim radova podrazumijeva interventnih poslova koji se po- reviziju velikog broja polja i pri- om starih malouljnih prekidača drazumijevaju u dijelu operativnih marne opreme, planirane aktiv- vakuumskim prekidačima visoke aktivnosti u stanju složenih epi- nosti će biti završene do početka pouzdanosti u postrojenjima TS demioloških okolnosti. ljetnje turističke sezone na svim „Risan“, TS „Veliki Pijesak“ i TS turističkim područjima u cilju „Ostros“. -Ovaj period je u CEDIS-u ključan obezbjeđivanja veće pouzdanosti zbog pripreme za predstojeću tur- u napajanju tamošnjih korisnika. -U februaru je urađena revizija i ističku sezonu. Treba sve detaljno remont primarne opreme u tra- pregledati i remontovati, kako bi Babović ističe da se sa realizacijom fostanicama koje se nalaze na po- svi kapaciteti bili što spremniji. U aktivnosti na povećanju kvaliteta dručju Herceg Novog, Tivta i Ko- tom smislu Služba za održavanje i sigurnosti napajanja potrošača tora (TS „Baošići“, TS „Račica“, TS TS 35/x kV i kablova na napo- tokom ovogodišnje sezone krenu- „Morinj“, TS „Risan“, TS „Dobro- jnim distributivnim trafostanica- lo već početkom godine zamjen- ta“ i TS „Grbalj“). Planirani radovi u martu obuhvatali su reviziju i remont opreme u postrojenjima na području Herceg Novog (TS „Igalo“ i TS „Topla“), Tivta (TS „Pržno“), Budve (TS „Lazi“, TS „Miločer“, TS „Petrovac“ i TS „Bul- jarica“), Bara (TS „Čanj“, TS „Suto- more“, TS „Topolica“, TS „Končar“, TS „Ostros“ i TS „Stari Bar“) i Ul- cinja (TS „Velika Plaža 2“), dok će u aprilu ekipe biti angažovane na pripremi još 15 postrojenja u ovim primorkim opštinama (TS „Bije- la“, TS „Herceg Novi“, TS „Klinci“, TS „Tivat“, TS „Škaljari“, TS „Ro-

18 info

zino“, TS „Dubovica“, TS „Bečići“, ekipe će još jednom obići pos- zaposleni budu angažovani i u TS „Veliki Pijesak“, TS „Virpazar“, trojenja i izvršiti termovizijsku situacijama kada usljed promje- TS „Popovići“, TS „Grad“, TS „Ve- kontrolu opreme, uz organizaciju na na mreži nastaju kvarovi koji lika Plaža 1“, TS „Novi Ulcinj“ i TS stalnih dežurstava na operativnom se moraju urgentno otkloniti, kao „Vladimir“) – precizirao je Babo- nivou. i da učestvuju u realizaciji inves- vić. ticionih planova, vezano za revi- Prema njegovim riječima, ne- -Osim redovnih, planiranih aktiv- talizaciju opreme u postrojenjima posredno pred početak i u toku nosti na održavanju energetskih koje održavaju - kazao je Boris trajanja ljetnje turističke sezone objekata, neminovno je da naši Babović.

REGION 3 - Petnjica AB stub popustio pod teretom snijega

Usljed velikih sniježnih padavina, -Ekipa montera, na čelu sa Vukomi- neuobičajenih za ovo doba godine, rom Radičevićem, elektromonterom polomljen je početkom aprila armi- za nadzemne vodove I, je uz nadl- rano-betonski zatezni stub U9/1000, judske napore uspjela da poslije dva zbog čega je došlo do prekida napa- bezuspješna pokušaja sanira havar- janja dijela korisnika distributivnog iju. Pored Vuka, kao vođe ekipe, na sistema (12 stambenih objekata) na terenu su bili i iskusni elektromonteri traforeonu STS “Godočelje” u Petnji- Mihailo Ivanović, Miroslav Luto- ci. vac, Sanel Hodžić, Miloje Zečević, Zdravko Raičević i Seid Hodžić – Elektromonteri Službe za održavan- kazao je Saša Pešić, šef Službe održa- je su odmah nakon prijave dežurnog vanja i dodao da su našim zaposleni- dispečera izašli na teren, isključili TS ma nesebično pomogli i radnici PTT “Godočelje 1”, ali zbog jake sniježne Inženjeringa i mještani tog naselja. To je doprinijelo da se radovi ne za- mećave nijesu u tom trenutku mog- vrše onom dinamikom kako bi se in- li da pristupe sanaciji havarije. Stoga -Konačno, nakon tri dana uzastop- ače završili u redovnim okolnostima je beznaponsko stanje trajalo sve do nog rada uspjeli su da saniraju havar- normalizacije vremenskih prilika i iju, a veliku pomoć pružio je vješti -Pored nevremena, kao glavnog ra- sticanja uslova za bezbjedan rad, vozač Ljubiša Radević koji je kami- zloga zašto se havarija nije sanirala u onom dizalicom dopremao potrebne kraćem roku, problem je bio i u tome stubove i drugi materijal na lice mjes- što je veliki broj korisnika prijavio ta gotovo nepristupačnim, snijegom nestanak električne energije, tako da prekrivenim seoskim putevima – is- su zaposleni u održavanju imali pune takao je Pešić. ruke posla da otklone sve prijavljene I evidentirane kvarove, vodeći raču- Prema njegovim riječima, pored na o prioritetima i procjenjujući gdje polomljenog zateznog betonskog stu- angažovanje zaposlenih može da da ba, čija je snacacija bila najveći prob- najveći efekat. Gledalo se, naime da sa lem, sniježna mećava je polomila i dva manje posla na otklanjanju kvara što drvena, nosna stuba na betonskim veći broj korisnika dobije električnu nogavicama, pokidala provodnike – energiju jer ograničen broj ljudi u samonosivi kablovski snop i polomila Održavanju ne može sve odjednom AB nogavicu jednog drvenog stuba. da riješi – kazao je Pešić. 19 info

Drugi pišu Od 3.500 metara 2010. godine do 20 hiljada kilometara mreže danas Priča sa uzletima i padovima čiju su dinamiku diktirale okolnosti, od prvih 3.500 metara mreže zahvaljujući kojoj je zasijalo svjetlo na Cetinju povodom proglašenja Crne Gore za kraljevinu, pa do 20 hiljada kilometara mreže koja danas osvjetljava i najudaljenija sela Distributivni sistem Crne Gore ca nakon početka gradnje električne crnogorske elektroprivrede”, do 1941. obuhvata oko 20 hiljada kilometara centrale. dužina niskonaponske mreže u Crnoj vodova i pet hiljada trafostanica, sa Gori iznosila je oko 180 km, uključu- kojih se električna energija distribuira - Kompletan poduhvat je podra- jući i oko trideset kilometara vodova do 410 hiljada korisnika. Razvoj ovog zumijevao gradnju elektrane sa dva naponskog nivoa 6kV. složenog sistema vodova i trafostan- dizel motora po 60 KS i dva genera- ica počeo je prije više od sto godina, tora od po 55 kwa, instaliranje mreže daleke 1910. godine, kada je gradn- kablovskih vodova ukupne dužine jom Električne centrale na Cetinju 3.500m i osam trafostanica odnosno započeta elektrifikacija Crne Gore. transformatora, snage od 5 do 28KVA - navodi se u monografiji “Prva elek- Prvi vodovi trična centrala u Crnoj Gori” Borisla- va Pravilovića. Prvi metri kablovskih Paralelno sa radovima na izgradnji vodova i prve trafostanice u Crnoj prve crnogorske elektrane za javnu Gori distribuirale su električnu en- upotrebu, građeni su i prvi vodovi za ergiju za rad oko sto uličnih svjetiljki, distribuciju električne energije i prve omogućavale rasvjetu dvorova kralja trafostanice. Prema navodima “Glasa Nikole, prestolonasljednika Danila i Crnogorca”, Cetinje je “elektriku” do- dvora kneza Mirka, svih vladinih in- bilo 14. avgusta u 21 sat, dva mjese- stitucija, Zetskog doma, Djevojačkog instituta, bolnice „Danilo I“ i oko šez- deset privatnih kuća.

Nakon cetinjske, uslijedila je 1913. gradnja centrale u Baru, dok su posle TS Ljubović - postrojenje -1977. godina Prvog svjetskog rata izgrađene elek- trične centrale u večini urbanih nasel- Nakon Drugog svjetskog rata počin- ja, uključujući i gradnju HE “Podgor” je ekspanzija gradnje elektroen- 1940. ergetskih objekata, pa je do 1960. godine, kada je izgrađena i HE “Pe- Skromni kapaciteti rućica”, u Crnoj Gori elektrifikova- no oko 52 odsto domaćinstava, što Međutim proizvodni kapaciteti elek- je imajući u vidu predratno stanje trana bili su skromni, tako da je 1939. i ratna razaranja, izuzetan rezultat. godine električnu energiju koristi- Počinje i gradnja mreže za napajan- lo svega šest hiljada ili 8 odsto od je seoskih područja. Ranih 50 – tih Metalna kućica TS iz 1910. godine kod ukupnog broja domaćinstava. Pre- izgrađeno je oko 30 trafostanica, Dvorca kralja Nikole I ma podacima navedenim u “Istoriji među njima značajan broj “zidanih

20 info kula” naponskog nivoa 35/0,4kV. Dva- deset trafostanica tipa “zidana kula” i danas su dio crnogorskog elektrodistributivnog sistema, koje zahvaljujući pravovremenim rekonstrukcijama i redovnom održavanju sa visokim ste- penom pouzdanosti napajaju određe- na seoska područja.

Velika postrojenja

Razvoj indrustrije i urbanizacija 60 – ih i 70 – ih, pratila je izgradnja velikih postrojenja za proizvodnju električne energije (HE “Piva” - 1976.godine Postrojenje TS ,,Danilovgrad” - 2013. godina i TE “Pljevlja” - 1982. godine), kao i ekspanzivan razvoj prenosne i distrib- - Za nešto više od deceniju CEDIS je ispraćeno ubrzano širenje konzuma utivne mreže. Grade se prve “velike” uspio da se izbori sa nasleđem 90-ih glavnog grada distributivne trafostanice 35/10kV ši- i pokrene sveobuhvatnu pozitivnu rom Crne Gore, među kojima su 1977. transformaciju distributivnog siste- u pogon puštene trafostanice 35/10kV -Na nivou primarne mreže trenutno ma. Preko sto miliona eura vrijednim “Ljubović” i “Gorica B”, sa kojih napa- radimo na realizaciji projekata izgrad- Projektom ugradnje elektronskih bro- jao značajan dio konzuma tadašnjeg nje trafostanica 35/10kV “Velje Brdo” jila i rekonstrukcijom niskonaponske Titograda. Trafostanica “Ljubović” i “Duklo”, na projektu izgradnje 10kV mreže koja ga je pratila, a kojim je napajala je pamučni kombinat “Titex” postrojenja u trafostanici 110/10kV do sada obuhvaćeno preko 80 odsto i oko 30 odsto titogradskog konzuma, korisnika u Crnoj Gori, gubici elek- “Kličevo”, dok je rekonstrukcija tra- i danas je dio distributivnog sistema, trične energije su sa 20,13% u 2012. fostanice “Kumbor” u završnoj fazi. ali napaja značajno manje područje godini svedeni na 12.93% u 2020. go- Za realizaciju navedenih investicija (Botun, Dajbabe, dio Dahne i par ob- dini. Navedeno smanjenje gubitaka izdvojeno je oko 4.3 miliona eura. jekata u okolini nekadašnjeg Titexa). izraženo u eurima predstavlja uštedu Paralelno realizujemo i aktivnosti u

od preko 56 miliona eura, što je re- sklopu druge godine projekata re- Elektrifikacija sela nakon početnog zultat na koji smo izuzetno ponosni vitalizacije srednjenaponske i nis- entuzijazma, nailazi na probleme. Ne- – kažu u CEDIS-u. dostatak novca, mala gustina nasel- konaponske mreže na ruralnom po- dručju širom Crne Gore. Vrijednost jenosti, udaljenost od gradova i Trafostanice nepristupačan teren koji zahtijeva ugovorenih radova na projektima re- značajne izdatke i neznatnu dobit s vitalizacije iznosi oko 26 miliona eura Izgrađeno je devet velikih objekata obzirom na nisku potrošnju, uspora- – zaključuju iz CEDIS-a. vaju napredovanje mreže. - trafostanice 35/10 kV (Novi Ulcinj; Popovići u Baru; Herceg Novi, Klin- Priča o probijanju elektromreže kroz U XXI vijek Crna Gora ulazi sa dis- ci i Baošići u Herceg Novom; Petro- surove crnogorske predjele i često sur- tributivnom mrežom i objekima vac, Rozino i Bečići u Budvi; Rudeš ove društveno-političke prilike, priča građenim u periodu SFRJ, koji su to- u Beranama) i na mjesto starih TS je i o pregalaštvu generacija elektrom- kom 90 – ih minimalno održavani, 35/10 kV izgrađeno je sedam novih ontera i inženjera koji su gradili novo dok su sistem dodatno ugrožavali (TS Danilovgrad, TS Humci na Cet- i uporno obnavljali zatečeno. Priča sa nelegalna gradnja, loša naplata po- inju,TS Pržno u Tivtu,TS Škaljari uzletima i padovima čiju su dinamiku traživanja, priključivanje objekata u Kotoru,TS Bistrica i TS Trebje- diktirale okolnosti, od prvih 3.5 hilja- mimo propisa na mrežu, pa samim sa u Nikšiću, TS Breza u Kolašinu), tim i visoki gubici. da metara mreže zahvaljujući kojoj je čime su ispraćene potrebe crnogor- zasijalo svijetlo na Cetinju povodom skog konzuma, naročito ekspanzija proglašenja Crne Gore za kraljevinu, gradnje na primorju. Na području pa do 20 hiljada kilometara mreže Podgorice izgrađene su trafostanice koja danas osvjetljava i najudaljenija 35/10kV Gorica nova i Gornja Zeta sela. i rekonstruisane trafostanice 110/10 Prekidač iz 1977. godine kV Podgorica 3, Pg 4 i Pg 5, čime je Izvor . Dnevne novine 21 info

Služba za odnose sa krajnjim korisnicima Raste povjerenje korisnika Omogućeno elektronsko dostavljanje zahtjeva, popunjvanjem Web formulara. Unaprijeđena i međusektorska komunikacija radi sačinjavanja cjelovitog odgovora korisnicima

U CEDIS-u je primjena pristupa odnose sa krajnjim korisnicima. unapređenja odnosa sa korisnicima distributivnog sistema jedan od Prema njenim riječima, sa rastom imperativa u procesu poslovanja. prigovora usložnjavala se i organi- Stoga je u prethodne četiri godine zacija svih procesa unutar Službe uložen značajan napor da se unapri- i sektora operative i podrške, kako jedi kvalitet tih odnosa i razumije- bi se u uslovima povećanog broja vanje zahtjeva i potreba korisnika, zahtjeva na efikasan način dolazilo što posredno utiče i na poslovne do činjenica, potrebnih za pisani performanse kompanije. odgovor korisniku.

Naime, od formiranja Službe za -Trend rasta prigovora, između os- odnose sa krajnjim korisnicima talog, možemo obrazložiti i una- 2017. godine do danas značajno je pređenjem načina podnošenja pod- unaprijeđen odnos kompanije sa nesaka, s obzirom da je omogućeno korisnicima distributivnog sistema. i elektronsko dostavljanje zahtjeva, U tom smislu, urađeno je mnogo popunjavanjem Web formulara. U SNEŽANA ŠLJUKIĆ na unapređenju međusektorkse sedam opština (Podgorica, Nikšić, komunikacije, koja je preduslov za Bar, Tivat, Bijelo Polje, Berane i biti odgovor i riješiti uočeni problem sačinjavanje cjelovitog odgovora Pljevlja) formirane su kancelarije ukoliko se u odgovarajućoj procedu- korisniku. Utvrđeno je i više kanala za odnose sa krajnjim korisnicima ri zahtjev potvrdi kao osnovan. komunikacije, kako bi CEDIS bio gdje se mogu predati zahtjevi koji dostupniji korisnicima. se tiču održavanja mreže, stanja dis- -U prva tri mjeseca ove godine ev- tributivne infrastrukture i problema identan je povećan broj podnesaka -CEDIS-u su 2017. godine dostavl- u njoj – navela je Šljukić. u odnosu na prethodnu, što ne čudi jena 922 zahtjeva korisnika, a u s obzirom na veći broj havarijskih prošloj godini taj broj je porastao na Ona, dalje, kaže da je rast broja situacija na mreži ove zime, prou- 3.148. Odgovoreno je na 2.665 zaht- zahtjeva potvrda povećanja pov- zrokvanih vrlo nepovoljnim vre- jeva, odnosno 84,7 odsto – istakla jerenja korisnika u našu kompaniju, menskim prilikama – kazala je Šl- je Snežana Šljukić, šefica Službe za jer znaju će na svoje obraćanje do- jukić i dodala: -Bez obzira što je organizacija poslovanja naše kompanije bila mod- ifikovana zbog praćenja i pošto- vanja propisanih mjera usljed aktuelne epidemiološke situacije, to nije značajnije uticalo na podnošen- je podnesaka krajnjih korisnika jer je dostavljanje podnesaka omogućeno i elektronskim putem.

Kada je riječ o razlozima obraćan- ja korisnika, najučestaliji su, prema riječima naše sagovornice, zahtjevi koji se odnose na sanaciju mreže,

22 info

odnosno zamjenu stubova (831), kao Šljukić dodajući da se od februara mentaciji usvojenih procedura i i na izmještanje distributivne infras- 2019. godine proces obrade zahtje- daljem unapređenju međusektorske trukture (357), te zahtjevi za pobol- va korisnika odvija kroz platformu komunikacije kako bi se proces jšanje kvaliteta napajanja (334). Bitrix, čime je omogućeno upravl- učinio efikasnijim i komunikacija janje dokumentima na način da se sa korisnicima vršila u definisanim -Uvid u bazu podataka pokazuje u svakom trenutku može sagledati rokovima, što je izuzetno važno za da je 45, 7 odsto od ukupno 3.148 status predmeta, faza u kojoj se nal- dodatno poboljšanje odnosa sa kra- podnešenih zahtjeva u 2020. godi- azi i odgovorna osoba. jnjim korisnicima, jer su dobri odno- ni okarakterisano kao osnovano od Istovremeno, unutar kompani- si sa njima konkurentna prednost strane nadležnih sektora – kazala je je kontinuirano se radi na imple- kompanije. Služba zaštite Žabljaka i ekipa CEDIS-a u službi gradana

Ekipa Crnogorskog elektrodistrib- Naime, s obzirom da su nji- društvenih mreža uputili zahva- utivnog sistema sa Žabljaka pružila hove motorne sanke bile u kva- lnost našoj ekipi koja ne brine je tehničku podršku Službi zaštite ru, naši zaposleni su im priskoči- samo o tome da u domovima Ža- SNEŽANA ŠLJUKIĆ Opštine Žabljak koja je dobila poziv li u pomoć i ustupili sanke da bi bljačana svijetle sijalice, nego je da na određenu lokaciju dopremi se obavio ovaj značajan posao. spremna da pomogne građanima stočnu hranu motornim sankama. Stoga su zaposleni u Službi putem u svakoj situaciji.

23 info

Jovanka Radičević, kapitenka ženske rukometne reprezentacije Crne Gore Pokazale smo da jesmo lavice i da smo zaslužile da se nademo medu najboljima

Ženska rukometna reprezentacija Crne Gore treći put uzastopno igraće na Olimpijskim igrama. I biće jedini rukometni tim sa pros- tora bivše Jugoslavije na ovoj na- jvećoj i najznačajnijoj sportskoj manifestaciji, uključujući i muške i ženske selekcije. To je veliki uspjeh koji su naše zlatne lavice i zaslužile. Izborile su vizu za Tokijo i dobile priliku da u Zemlji izlazećeg sunca možda urade nešto veliko.

Njihov rezultat obradovao je Crnu Goru, ali je za CEDIS značio malo više jer je svojim odnosom prema Rukometnom savezu, u finansijs- olimpijske igre. Crnoj Gori takođe mogao vidjeti na terenu. Mi smo kom pogledu, ovom uspjehu ma- i to je zaista izvanredan i nevjero- kao jedna kompaktna porodica kar malo doprinio. Od srca im čes- vatan uspjeh kojeg neki od nas još koja ne da na sebe i na onu do sebe, titamo i šaljemo dobru energiju za uvijek nijesu svjesni. Onog mo- ni na terenu ni van njega. Nevje- dalja takmičenja. menta kad se zavijori naša zastava rovatan je osjećaj boriti se za boje u Tokiju biće jasno šta smo uspjele svoje države, boriti se da se nađe- Težak je put do OI koje su san i šta smo zaista napravile. Kao mo među najboljima, a ako nam svakog sportiste. Vi ste taj san teritorijalno i po broju stanovni- to svakoj nije cilj i ako ne dišemo ostvarile, treći put uzastopno. ka mala država, naći se jedina sa jednim duhom, teško je uspjeti i Branićete boje naše zastave i Balkana u društvu sa najboljima doći do toga. predstavljati region na Olimpi- na najvećoj sporstkoj manifestaciji jskim igrama u Tokiju. Šta ovaj jeste veliki uspjeh. Uspjeh koji gov- Vjerovale smo da možemo do uspjeh znači za vas? ori o tome koliko smo to željele, plasmana, od prvog trenutka i koliko smo se spremale za prolaz ulaska u hotel znale smo koji je naš Prije svega, hvala CEDIS-u na i koliko smo dale sve od sebe za cilj i šta je to što želimo. Tome smo čestitkama povodom plasmana na ovaj rezultat koji je u ovom trenut- bile potpuno posvećene, s tim smo Olimpijske igre. ku i sa ovom ekipom koja upravo disale, budile se, odlazile na utak- stasava ravan osvajanju medalje. mice i, na kraju, igrale kao prave Kao što ste i sami rekli, put do Ponosna sam na svoj tim. lavice. Pokazale smo da to i jesmo Olimpijskih igara je jako težak i i da smo zaslužile da se nađemo trnovit. Mnogi vrhunski sportisti, Šta je, po vašem mišljenju, bilo na Olimpijskim igrama u Toki- bilo da je u pitanju individualni presudno u borbi za plasman na ju. Posvećenost, volja i veliki rad ili ekipni sport, nijednom ne do- najveće takmičenje na planeti? donose rezultate. I to one najbolje. biju priliku tokom svoje karijere da odu na najveću sportsku smo- Mislim da je presudno bilo naše Vi ste već ostvarile veliki uspjeh, tru, a meni su ovo treće uzastopne zajedništvo i taj timski duh koji se ali sigurno da postoji želja da se

24 info

kometni savez i za bilo koji drugi sportski kolektiv veoma je važna podrška društveno odgovornih kompanija kako bi se ispunili svi ciljevi koji su u toku takmičarske godine izuzetno zahtjevni. Kalen- dar je jako bogat sa raznim tak- mičenjima u ovoj godini koja je uz to i olimpijska. Raduje nas što je CEDIS prepoznao da je baš Ru- kometni savez Crne Gore sportski kolektiv koji će ostvariti zavidne rezultate i čijim ćemo se uspjesima zajedno radovati. To smo i pokazale samim tim što smo se kvali- fikovale na Olimpijske igre. u Tokiju domognete medalje. Šta ništa da obećavamo jer znamo da Zbog čega je bitno da kompani- očekujete i koja je vaša poruka nam uspjesi iz prethodnih godina je kakva je CEDIS podržavaju naciji? stavljaju negdje i teret i obavezu sportske klubove? da se kad god odemo na neko tak- Mislim da je još uvijek rano da mičenje uvijek priča o medalji što Mnogo je bitno da kompanija ka- se priča o medaljma, iako nam je, naravno, naš san i najveća želja. kva je CEDIS podržava sportske naša igra daje za pravo da idemo klubove jer Crna Gora ima sa optimizmom u Tokijo. Hoće li Ne znam da li će nam se taj san os- izuzetno malu bazu i ograniče- i zašto će to biti dovoljno vidjeće- tvariti, ali znam da ćemo se lavovs- na finansijska sredstva a hvata se mo. Većina od nas ima obaveze u ki boriti. u koštac i bori se najvećim i na- klubovima, gdje takođe želimo da jmoćnijim rukometnim zemljama se ostvarimo i, što je najbitnije od Kako ocjenjujete saradnju sa CE- i savezima koji imaju i dvadeset svega, da se pripremimo na najbol- DIS-om, nedavno je produžena puta veće budžete nego što ima ji mogući način, pa da se okupimo potpisivanjem novog ugovora o Rukometni savez Crne Gore. Kada zdrave i motivisane. sponzorstvu? se izborite da dođete u situaciju da se takmičite sa finansijski mnogo Sigurna sam da ćete uživati pored Veliko je zadovoljstvo što Ru- moćnijim rukometnim savezima i malih ekrana i da ćete gledati kometni savez ima izuzetno dobru ekipama, ta podrška još više dolazi „lavice“ koje će izgarati na svakoj saradnju sa Crnogorskim elektro- do izražaja. Zaista je važno da utakmici. Ja iskreno vjerujem da distributivnim sistemom i što je tu društveno odgovorne kompanije u možemo do medalje, ali ne želimo sradnju upravo nastavio. I za Ru- Crnoj Gori prepoznaju da je upravo Rukometni savez i rukometna reprezentacija, i muška i ženska, jedna kvalitetna sportska ekipa koja ostvarije zavidne rezultate. Zato je veoma važno da se što više društveno odgovornih kompanija uključi i pruži podršku sportskim kolektivima koji su brend i najbolji ambasadori države. Mi smo pokazale u prethodnom periodu, a i sada pokazujemo kako se bori za reprezentaciju i boje zastave svoje države. I dalje ćemo se truditi da na najljepši mogući način reprezentujemo našu zemlju kroz sport i sportske rezultate.

25 info

Sponzorstva i donacija Nastavak saradnje CEDIS-a i VPSCG Vaterpolo i plivački savez Crne Gore i Crnogorski elektrodistributivni sistem potpisali su novi sponzorski ugovor, vrijedan 25 hiljada eura CEDIS kroz svoje sponzorske strategije podržava nacionalne sportske saveze, a uspješna saradnja sa VPSCG traje od 2016. godine. Novi ugovor o sponzorstvu potpisali su u Podgorici direktor VPSCG Radovan Milinić i tadašnji izvršni direktor CE- DIS-a Zoran Đukanović.

Đukanović je tom prilikom kazao da je CEDIS, kao društveno odgovorna kompanija, ponosan što je partner sa tako uspješnom sportskom organizaci- nastavite niz vrhunskih rezultata - is- sa. Uvjeren sam da ovo daje punu jom kao što je VPSCG. takao je Đukanović satisfakciju CEDIS-u koji je podržao -Podržavati one koji su toliko sportske najuspješnije, one za koje navija svaki radosti donijeli Crnoj Gori je čast i priv- Milinić je istakao da će sa ovom podrš- građanin Crne Gore i čiji su rezulta- ilegija, zato smo od osnivanja CEDIS-a kom CEDIS-a biti puno lakše isplan- ti na međunarodnoj sportskoj sceni partneri Vaterpolo i plivačkom savezu irati uobičajeno opsežne pripreme, za ponos državi – istakao je Milinić i Crne Gore i “Crnogorskim ajkulama”. ne samo ,,A” reprezentacije za Tokio i dodao: “Ajkule” Crnu Goru prezentuju u na- Tbilisi, u kojem treba da se održi Final- -Bez pomoći naših sponzora u pre- KLINIČKA jboljem svjetlu i već odavno su svojim ni turnir Svjetske lige krajem juna, već thodnim godinama, u kojoj CEDIS vrijednim radom i rezultatima pre- i naših ostalih reprezentativnih selek- svojim iznosom participira značajnim SLIKA poznati u svjetskoj sportskoj javnosti. cija. procentom, a učestvovao je i u organi- Znakovi infekcije kod oboljelih uključuju poviše- Ponosni smo što smo partneri sa tako -CEDIS je od svog osnivanja bez pre- zacionom dijelu, teško bi stizali do ve- nu tjelesnu temperaturu praćenu respiratornim uspješnim sportskim savezom koji kida u pulu sponzora našeg Saveza. likih takmičenja i to je činjenica koju simptomima kao što su kašalj, nedostatak daha i ima ogroman uticaj na razvoj sporta i Period saradnje koji je iza nas poka- često ističemo, pa to radimo i ovom otežano disanje, a zatim groznicu, glavobolju, gu- sportske kulture u Crnoj Gori. Nada- zuje da je bila na obostrano zadovol- prilikom i na tome dugujemo neizm- bitak čula mirisa i ukusa. U teškim slučajevima in- mo se da će vam naša podrška pomoći jstvo, pa mi ostaje samo da poželim jerno veliku zahvalnost. Vidimo ovo fekcija sa COVID 19 izaziva upalu donjih respi- da se dobro pripremite za Olimpijske da se saradnja nastavi i u dugom nizu i kao priliku da i drugim uspješnim ratornih puteva i pluća, jak akutni Period inkubacije godina pred nama. Ne sumnjam da će privrednim subjektima, koji nisu ili su igre u Tokiju, gdje će biti teško i na- respiratorni distres, respiratornu in- Na osnovu trenutnih saznanja stručnih lica, procjenjuje se CEDIS kao društveno odgovorna i us- u znatno manjoj mjeri pogođeni kri- porno i gdje je konkurencija velika. sucijenciju i insucijenciju da je period inkubacije COVD – 19 između dva i 14 dana, pješna kompanija ostati na kursu po- zom izazvanom koronavirusom, upu- Vjerujem da ćete još jednom obrado- bubrega. najčešće pet dana. vati naciju, jer je spoj vaše mladosti i drške najuspješnijoj reprezentativnoj timo poziv, da se u sedmicama koje su iskustva veliki potencijal. Vaše zalag- selekciji u Crnoj Gori. Siguran sam da pred nama priključe našem sponzor- anje u bazenu, snažna volja, timski duh će na Igrama puleni selektora Vladimi- skom pulu u ovoj zahtjevnoj olimpi- Dizajn: Lux print Crnogorski elektrodistributivni sistem / cedisonline i borbenost, koju ste posebno pokazali ra Gojkovića puno toga još pokazati u jskoj godini, kako bi sve naše reprez- Ivana Milutinovića 12 Štampa: Grafo Group tokom kvalifikacionog turnira u Roter- bazenu, ali bez obzira na rezultat ova entativne selekcije mogle nastaviti sa ww.cedis.me / cedisonline damu, čine vas izuzetnim. Svim srcem ekipa ima zagarantovanu budućnost za dobrim rezultatima na međunarodnoj ćemo biti uz vas u Tokiju sa željom da makar naredna dva olimpijska ciklu- sceni.

26 info

Zajedno protiv COVID - 19

MJERE I OBAVEZE Zbog složene epidemiološke situacije podsjećamo zaposlene da je poštovanje epidemioloških mjera obavezno.

Zaposleni i stranke su obavezni da nose zaštitne maske prilikom ulaska i izlaska i za sve vrijeme boravka u svim prostorijama Crnogorskog elektrodistributivnog sistema, bez izuzetka.

Obavezni su, takođe da drže propisano odstojanje od drugih osoba.

Odgovorni sektori i službe za bezbjednost i zdravlje na radu brinu o spro- vođenju mjera zaštite. Stoga sistem radi pouzdano svo vrijeme što je veoma bitno, jer kad ima struje, sve može da funkcioniše.

KLINIČKA SLIKA Znakovi infekcije kod oboljelih uključuju poviše- nu tjelesnu temperaturu praćenu respiratornim simptomima kao što su kašalj, nedostatak daha i otežano disanje, a zatim groznicu, glavobolju, gu- bitak čula mirisa i ukusa. U teškim slučajevima in- fekcija sa COVID 19 izaziva upalu donjih respi- ratornih puteva i pluća, jak akutni Period inkubacije respiratorni distres, respiratornu in- Na osnovu trenutnih saznanja stručnih lica, procjenjuje se sucijenciju i insucijenciju da je period inkubacije COVD – 19 između dva i 14 dana, bubrega. najčešće pet dana.

Dizajn: Lux print Crnogorski elektrodistributivni sistem / cedisonline Ivana Milutinovića 12 Štampa: Grafo Group ww.cedis.me / cedisonline

27 info