Rhifyn 284 - 60c www.clonc.co.uk Mehefin 2010 Papur Bro ardal plwyfi: Cellan, Llanbedr Pont Steffan, Llanbedr Wledig, Llanfair Clydogau, Llangybi, Llanllwni, Llanwenog, Llanwnnen, Llanybydder, Llanycrwys ac Uwch Gaeo a Phencarreg Cwrdd Cadwyn Eisteddfod â’r Maer cyfrinachau yr Urdd newydd Tudalen 6 yr ifanc Tudalen 14 1959 Tudalen: 5 Pen-blwydd Ysgol Llanllwni yn 140 Edrych yn ôl, edrych ymlaen a dathlu! Te Fictorianaidd Ysgol Llanllwni Adroddiad ar dudalen 10 Rhai o gyn ddisgyblion yr ysgol a gafodd eu geni yn negau, ugeiniau a thridegau’r ganrif ddiwethaf. Staff a rhieni’r ysgol a fu yn gweini wrth y byrddau yn eu gwisgoedd Fictiorianaidd. Enillwyd cystadleuaeth arlunio ar gyfer Bagiau nwyddau gan Rhian Glasson, Alwyn Evans (a Gabi Wilton a oedd yn absennol) a chyflwynwyd y gwobrau iddynt gan y Llywydd Rachel Thomas. Rachel Thomas, Llywydd y Dydd yn derbyn Plât y dathlu o law Caryl Evans, Cadeirydd Cymdeithas Rhieni. Mehefin 2010 www.clonc.co.uk Pwy yw pwy? Beth yw beth? Golygydd: Bwrdd Busnes: Mehefin a Gorffennaf: Marian Morgan, Glasfryn, Drefach 480490 Cadeirydd Dylan Lewis, Tŷ Cerrig, Cwmann 422349 e-bost: [email protected] e-bost: [email protected] Is-Gadeirydd Marian Morgan, Glasfan, Drefach 480490 Tîm Golygyddol: Eifion ac Yvonne Davies, Elaine Davies, Ysgrifenyddes Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 Dylan Lewis, Rhian Lloyd a Marian Morgan Trysorydd Nia Davies, Maesglas, Drefach 480015 e-bost: [email protected] Dylunydd: Dylan Lewis, Tŷ Cerrig, Cwmann 422349 Swyddog Dosbarthu Eifion Davies, Afallon, Drefach 480590 Ceidwad y Camera Janet Evans, Haulfryn, Llambed 422856 e-bost: [email protected] Ffotograffydd Tim Jones, Llainwen, Llambed 422644 Teipyddion Nia Davies, Maesglas 480015 Argraffwyr Gwasg Aeron, Aberaeron 01545 570573 Joy Lake, Llambed Gwerthfawrogir gwaith pob gwirfoddolwr a sicrhaodd ymddangosiad y rhifyn hwn o Clonc. Gohebwyr Lleol: Os hoffai eraill ymuno â’r tîm, cysylltwch ag aelod o’r bwrdd busnes. Mae cyfraniad pob un Cellan Meinir Evans, Rhydfechan 421359 yn bwysig. Cwmann Gwyneth Morgan, Llety’r Dderwen 422922 • Dyma gyfeiriad gwefan Clonc: www.clonc.co.uk os am fwy o wybodaeth. Cwmsychbant Mary Davies, Maesglas, Drefach 480015 • Beth am ddod yn ffrind i Clonc ar wefan gymdeithasol facebook: www.facebook.com/clonc • Sicrhewch newyddion eich ardal chi yn Clonc. Peidiwch â meddwl y bydd rhywun arall yn Llanwenog/Drefach Mary Davies neu Eifion Davies gwneud. Mae’n rhy hwyr i feio neb os nad yw rhywbeth yn ymddangos yn CLONC. Ffaldybrenin/Ffarmers Elfyn Davies, Troed y bryn, Ffarmers 01558 650507 • Ewch â’ch newyddion at eich gohebydd lleol. Gorsgoch Eiddwen Hatcher, Tafarn Cefnhafod 434238 • Gellir gadael newyddion tu ôl y cownter yn siop bapurau Caxton Hall, Llambed. Llambed Janet Evans, Haulfryn 422856 • Gellir e-bostio newyddion at y golygydd yn syth: [email protected] Llanfair Dan ac Aerwen Griffiths, Pengarn 493407 • E-bostiwch eich eitemau ar gyfer y dyddiadur i [email protected] Llangybi a Betws Mair Spate, Tŷ Capel Maesyffynnon 493325 • Mae croeso i chi ddefnyddio eich camera eich hun. Defnyddiwn luniau o gamera cyffredin Llanllwni Dewi Davies, Glanafon 480218 lliw, a du a gwyn. Ni fyddwn yn dychwelyd lluniau os na fyddwch wedi gwneud cais am hyn ar gefn y llun. Croesawn luniau digidol ar CD, cofbin USB, ac e-bost [email protected] Llanwnnen Meinir Ebbsworth, Brynamlwg 480453 • Gofynnwn am dâl o £5.00 am roi “Diolch” yn y papur. Llanybydder Menna Jones, Ceginau Lifestyle 480257 • Gellir tanysgrifio i Clonc am £15 yn unig y flwyddyn. Cysylltwch â’r ysgrifenyddes. Pencarreg Linda Thomas, Dolgwm Uchaf 422270 • Nid yw’r golygydd o reidrwydd yn cytuno ag unrhyw farn yn y papur hwn. Siprys Dyfarniad y Darllenydd Llwybr Arfordir Ceredigion Siprys Rheolau Twp! Llyfr a ddaeth i law Clonc yn Mae’n rhyfedd paratoi am rifyn Nid yw’r gair ‘twp’ yn ddigon ddiweddar oedd ‘Llwybr Arfordir newydd o’n Papur Bro cyn fod cryf yn aml. Darllen erthygl yn Ceredigion’. Llyfr dwyieithog yn llawn inc yr un diwethaf wedi sychu yn ‘Golwg’ y bore yma am broblem lluniau apelgar gan y ffotograffydd Phil iawn. Dyna fe, mae’n rhaid gwneud merch o Grugybar sy’n methu Jones, Aberystwyth o olygfeydd ar hyd ymdrech i gynorthwyo Eisteddfod cael ei chludo i Ysgol Uwchradd y llwybr hyfryd hwnnw. yr Urdd. Mae llawer o weithwyr Llambed am fod y Cyngor Sir Am drigain milltir o Ynys-las ger Clonc yn flaenllaw gyda threfniant y yn dweud fod y ferch yn byw yn aber afon Dyfi yn y gogledd, hyd at Steddfod. nhalgylch ysgol Pantycelyn. Mae draeth Gwbert ger aber afon Teifi yn bws sy’n cludo plant i Lambed, y de, caiff y cerddwr ei gyfarch gan Ffigyrau Gwrando. yn mynd drwy’r pentre yn barod brydferthwch ar ryw ffurf neu’i gilydd. Mae’r BBC wedi bod yn – deallaf fod y rhieni yn barod i Daliodd y detholiad hwn o ffotograffau ymhyfrydu yng nghynnydd y rhai dalu ond na, yw’r ateb. Oes na ddim beth o’r ceinder hwnnw gan ei gynnig fel hyfrydwch pur i’r rhai a brofodd y sy’n gwrando ar Radio Cymru sôn am symud Ysgol Pantycelyn llwybr eisoes, ac fel addewid i’r rhai sydd eto i wneud hynny. yn ystod y mis diwethaf. `Does i Landeilo, a fydd hyn yn newid y I’r rhai ohonoch chi sy’n hoff o gerdded neu’n ymfalchïo ym dim llawer o waith meddwl o ble dalgylch? Rwy’n cael ar ddeall fod mhrydferthwch arfordir Ceredigion, byddwch chi wrth eich bod â’r llyfr mae’r gwrand-awyr yma wedi dod. rhai rhieni wrth gofrestru plentyn, hwn. £19.99 yn eich siop lyfrau lleol. Oes rhywun wedi dweud wrth y yn rhoi cyfeiriad perthynas o fewn gorfforaeth fod Radio Ceredigion i dalgylch yr ysgol, felly yn twyllo, Ymlaen â’r Sioe bob pwrpas wedi peidio a bod? Na, ond yn dod i ben a chael y maen i’r Ceredigion yw’r sir sy’n noddi’r mae gwrandawyr cyson ein gorsaf wal. Mae gennym ormod o reolau, a Sioe Fawr yn Llanelwedd eleni leol wedi troi yn naturiol, a diau dim un rheol yn rhoi blaenoriaeth i a chyhoeddir y gyfrol hon i dalu maen nhw sy’n rhannol gyfrifol am synnwyr cyffredin! teyrnged i brif enillwyr y sioe sy’n y cynnydd. Un cwestiwn sy’n poeni hanu o’r sir. Yr awduron yw Charles llawer yw, beth sy wedi digwydd i’r Tâl am ‘gloncan’. Arch a Lyn Ebenezer. cyfoeth o raglenni recordiwyd gan y Doeddwn i ddim yn golygu Mae cyfraniad y Cardi i’r Sioe cwmni? Gobeithio fod y rhain mewn mynd i’r archfarchnad yn Llambed. Frenhinol yn un hael dros ben. A archif ddiogel yn rhywle – maent yn Y wraig oedd yn siopa a minnau’n dathliad o’r cyfraniad hwnnw yw’r rhy werthfawr i’w colli. aros yn y car. Cofiais wedyn fod y llyfr dwyieithog hwn. Ond, yn anad bagiau siopa yn dal i fod yn y car. dim, dyma gyfle i glywed straeon y bobol hynny sy’n hoelion wyth cefn Lecsiwn. Mater o funud oedd mynd a nhw i gwlad Ceredigion. Do, mae’r pleidleisio drosodd ond mewn i’w llenwi. Ie , y drychineb Ceir rhagair bywiog gan lywydd y sioe eleni sef Dai Jones Llanilar a y dadlau yn dal i fodoli. o gwrdd â ffrind, rhoi’r byd yn ei diddorol yw darllen hanes y cyn llywydd a’r cyn aelod seneddol Geraint Beth am ddaliadau y gwahanol le am rhyw bum munud cyn mynd Howells drwy lygaid ei wraig y Fonesig Olwen Howells. bleidiau? O edrych ar y ddwy blaid am y car. O na! cwrdd â chymydog Mae’n llyfr hynod ddifyr i ddarllenwyr Clonc oherwydd cyfeirir at nifer fawr o sy’n llywodraethu, a chofio am – clonc hir arall cyn mynd am y selogion Clonc ynddo. Ceir pennod dan y teitl ‘Deryn ymhlith yr Adar’ am Picton yr addewidion wnaethpwyd cyn car. Tri neu bedwar yn sefyll wrth Jones, Llanwnnen (gynt) a’i lwyddiant gyda’r ffowls a phennod dan y teitl ‘Y Wobr y lecsiwn, mae’n rhaid fod llawer fy nghar i ac yn pwyntio at y tocyn i Warffynnon am yr Wythfed Tro’ am yr holl glod a gafodd Dai Davies, Silian o’r addewidion wedi’u rhoi o’r ar ffenest flaen y car a chwerthin. dros y blynyddoedd. Ceir lluniau a chyfeiriadau at Andrew Jones, Pentresion; neilltu, neu ni fedra’r llwynog a’r Nid chwerthin am fy mhen i Berwyn Hughes, Cwmhendryd; A ac E Griffiths, Llangybi; David Jones, Alltgoch, iâr fyth gyd-fyw. Amser a ddengys oeddynt – roeddent hwythyau yn Cwrtnewydd; Ronald a Sue Jones, Gorsgoch; Elfyn a Sharon Morgan, Glwydwern, – bydd amser digon anodd o flaen yr un cart. £15 yr un o ffein. Clonc Gorsgoch; Geraint Rees Lloyd Llanwenog; Huw Evans, Alltgoch ac eraill. y Llywodraeth a ninnau fel treth- gostus. £12.99 yw pris y llyfr. Yn werth bob ceiniog ac yn agoriad llygaid wrth dalwyr. Pob hwyl iddynt. CLONCYN ddarllen a sylweddoli cyfraniad enfawr y Cardis i’r Sioe Fawr. www.clonc.co.uk Mehefin 2010 Dyddiadur [email protected] Bag Papurau Bro MAI am ddim i’r 100 aelod newydd 29 Carnifal Cwmann ar gae’r pentref. cyntaf sy’n ymuno â Chlwb Clonc 31 Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ar stad Llanerchaeron. a thalu drwy archeb banc. MEHEFIN 1-5 Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd ar stad Llanerchaeron. 11 Côr Cwmann yn trefnu Cyngerdd yn Neuadd Felinfach am 8.00y.h. gyda Robin Lyn Evans, Kees Huysmas, Dai Jones a Angela CEFNOGI CLONC 2010 Rogers Davies. Llywyddion - Dai ac Alwena Williams, Gwastod. Y ffordd orau a’r mwyaf ymarferol o gefnogi eich Elw at Apêl Sioe Cardis.