FUG708 House Book 2.Qxd:Layout 2
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Kris Defoort kris defoort HOUSE OF THE SLEEPING BEAUTIES Opera in three Nights Based on the stage production by Guy Cassiers Libretto by Guy Cassiers, Kris Defoort and Marianne Van Kerkhoven, based on the book by Yasunari Kawabata Barbara Hannigan (soprano) – The Women Omar Ebrahim (baritone) – The Old Man Susanne Duwe, Alice Foccroulle, Susanne Hawkins, Els Mondelaers (chorus) – The Sleeping Beauties Dirk Roofthooft (actor) – The Old Man Katelijne Verbeke (actress) – Madam Asko|Schönberg Jeannette Landré, flute/piccolo/bass flute – Marieke Schut, oboe/English horn – David Kwek- silber, clarinet/bass clarinet – Remko Edelaar, bassoon/contrabassoon – Jan Harshagen, Jaap van der Vliet/Pieter Hunfeld, French horns – Bianca Egberts, trumpet – Toon van Ulsenn, bass trombone – Jan Erik van Regteren Altena & Michiel Commandeur, 1st violins – Lisanne Soeter- beek & Vera van der Bie, 2d violins – Hannah Shaw, David Marks, Stephanie Steiner, viola – Doris Hochscheid & Marjolein Meijer, celli – Pieter Smithuijsen, double bass - René Eckhardt, piano/celesta – Ernestine Stoop/Godelieve Schrama, harp – Joey Marijs & Ger de Zeeuw/Fedor Teunisse, percussion Patrick Davin – conductor Piano improvisations by Kris Defoort 3 World Premiere: May 8 th 2009 at the Théatre Royal de la Monnaie/De Munt, Brussels – Theatre Direction Guy Cassiers – Dramaturgy Marianne Van Kerkhoven assisted by Corien Baart, Erwin Jans, Marie Roofthooft, Natasha Schulte & Nienke Scholts – Choreography Sidi Larbi Cherkaoui – Set Design Enrico Bagnoli & Arjen Klerkx – Light Design Enrico Bagnoli – Video Arjen Klerkx – Costumes Tim Van Steenbergen – Dance Kaori Ito – Copyist Wim Hoogewerf – Repetitors Inge Spinette & David Miller – Reduction piano Inge Spinette & Wim Hoogewerf – Assistant theatre direction Lut Lievens – Assistant conduc- tor Antoine Marguier – Assistant choreography Nienke Reehorst – Assistant costumes Mieke Van Buggenhout – Maquillage & clothing Carmen Van Nyvelseel – Technique Oliver Houttekiet, Lieven De Meyere, Marc Combas, Chris Vanneste & Tom Van Overberghe – Production manager Kristel Deweerdt – Production development Valérie Martino Production: LOD (Ghent), Toneelhuis (Antwerp), La Monnaie/De Munt (Brussels) Coproduction: Grand-Théâtre de Luxembourg, Asko|Schönberg (Amsterdam, NL), Musica – festival international des musiques d’aujourd’hui de Strasbourg (FR), La Filature (Mulhouse, FR), Operadagen Rotterdam With the support of: Orchestre National de Belgique/Nationaal Orkest van België, BOZAR Music, Ars Musica, Concertgebouw Brugge, KunstenFestivaldesArts. Special thanks to LOD (Ghent) – Toneelhuis (Antwerp) - La Monnaie/De Munt (Brussels) “I want to thank everyone at LOD for their support throughout the years. Also my warm regards towards all the wonderful artists involved in this project and Maaike Wuyts from Aubergine Artist Management”. Kris Defoort 4 CD I CD II 1_ Ouverture 2’23 1_ Prelude Third Night 2’08 The First Night The Third Night 2_ Scene 1 3’57 2_ Scene 1 4’49 3_ Scene 2 14’05 3_ Scene 2 21’42 4_ Scene 3 1’02 4_ Scene 3 1’17 5_ Prelude Second Night 2’57 5_ Epilogue 4’09 The Second Night Total Time 34’11 6_ Scene 1 5’43 7_ Scene 2 21’59 8_ Scene 3 2’32 Total time 54’45 Recorded live in Brussels, Théâtre Royal de La Monnaie/De Munt, 12-13.05.2009 – Sound engineers: Eric Stevens, Francis Willems & Geert De Deken/RTBF Musiq’3 – Editing, mixing, mastering: Vincent De Bast & Kris Defoort at DA-recording, Brussels – Producer: Kris Defoort for Soundplaza – Photographs: Kurt Van der Elst – Design: Michel De Backer for mpointpro- duction – Production assistance: Maaike Wuyts & Ilse Schoonackers (Aubergine Artist Manage- ment) – Licensed to Fuga Libera/Outhere s.a. – Executive production: Michel Stockhem All compositions by Kris Defoort ©Pentimento Publishing 5 nederlands Kris Defoort in de ogen van Philippe Boesmans - Opgetekend door Serge Martin Je kunt je maar moeilijk een welwillender artiest voorstellen dan Kris Defoort: beschikbaar, glimlachend, geestig en vriendelijk. Maar zodra je hem vraagt om over zichzelf te praten, verdwijnt zijn glimlach en ver- andert hij van onderwerp. Je kunt onmogelijk zijn gedachten lezen of een beeld krijgen van de experimentele wereld in z’n hoofd. Om de man als musicus beter te leren kennen, richtten we ons tot Philippe Boesmans, een van zijn favoriete mentoren. Dat maakte onze taak er niet eenvoudiger op, want de componist van Julie wijst resoluut ieder etiket van ‘magister’ af: hij wil geen leermeester, corrector of gids heten. Hij is niet meer dan een reisgenoot met wie informele uitwisselingen plaatsvinden en aan wie al eens een partituur ter bespreking wordt voorgelegd. SERGE MARTIN Hoe hebt u Kris Defoort leren kennen? In Luik, waar het conservatorium toen werd geleid door Henri Pousseur, die alle ramen wilde opengooien om er een nieuwe wind te laten binnenwaaien. Hij had als eerste in een Belgisch conservatorium een jazzklas ingericht, en die lokte heel wat mensen. Kris kwam uit een heel andere wereld. Hij had blokfluit en oude muziek gestudeerd aan het conservatorium van Ant- werpen, maar hij improviseerde ook als pianist bij jazzensembles en wilde in die richting voort- gaan. Zijn muzikale achtergrond bestond toen vooral uit klassieke muziek en jazz, maar hij was ook echt geïnteresseerd in hedendaagse muziek. Een groepje studenten dat graag nieuwe dingen wilde ontdekken kwam me geregeld opzoeken, mensen van diverse horizonten met wie ik lange nachtelijke gesprekken voerde. Kris Defoort was een van hen. Hij was dus nooit een leerling van mij, wel een ‘compagnon de route’. 6 Is er een verband tussen zijn jazzactiviteiten en zijn compositiewerk? Ja, wanneer hij zogenaamd ‘klassieke’ muziek schrijft, een strijkkwartet of een opera, benadert hij de muziek als een jazzimprovisator, met andere woorden, iemand die wil dat iedere noot expres- sief is. Hiervoor zoekt hij heel diep in zijn compositiestijl, die steeds trefzekerder wordt, zodat de draagwijdte van iedere noot helder wordt – qua duur, accenten en kleur. Voor hem moet iedere noot, ieder muzikaal teken ‘sprekend’ zijn. Als hij al twijfels heeft, is dat omdat hij zich afvraagt of iets wel veelzeggend is. Deze aanpak vinden bepaalde hedendaagse componisten hoegenaamd niet vanzelfsprekend. Zij bekommeren zich soms meer om de formele uitwerking van hun par- tituur. Kris Defoort zal niet gauw over zijn muziek spreken. Ze moet op zichzelf volstaan. Dat wil niet zeggen dat zijn ‘klassieke’ muziek ooit op jazz in een klassiek kleedje lijkt. Hoe zou u zijn stijl dan omschrijven? Als een originele stijl, beïnvloed door jazzharmonieën, maar op een indirecte, onderliggende manier. Wanneer je zijn partituren hoort, krijg je nooit de indruk dat het jazz is. Zijn muziek heeft altijd een harmonische basis, zelfs wanneer hij polyfonisch schrijft. Wat is de drijfveer achter zijn compositieaanpak? Hij kan niets schrijven wat hij niet in zichzelf hoort. Hij componeert zowel aan een tafel als aan de piano. Anderzijds wil hij altijd meteen spelen wat hij heeft geschreven. Spelen en com- poneren liggen voor hem in elkaars verlengde. Voor welk soort advies kwam hij bij u aankloppen? Na zijn studies in Luik woonde Kris Defoort geruime tijd in New York, de wereld van de improvisatie, waar hij het contact met de compositie wat kwijtraakte. Hij vroeg me dus vooral advies over de notatie. Dat sloot perfect aan bij zijn visie dat iedere noot pertinent moet zijn en alles moet uitdrukken wat ze te vertellen heeft. Dat is in zijn ogen slechts mogelijk als alles zo precies mogelijk wordt genoteerd, als hij nauwkeurig zijn verbeelding kan uitschrijven. Ik geloof dat componisten zoals hij beter zijn dan diegenen die niet dezelfde weg volgen, ondanks de complexen die iemand zoals Kris Defoort (ten onrechte) soms heeft ten opzichte van ‘tech- 7 nisch beter’ onderlegde collega’s. In feite kan hij zich die vrijheid veroorloven omdat hij niet verblind is door de ballast van de geschiedenis van de hedendaagse muziek. Hij heeft vele uit- eenlopende dingen gehoord tijdens zijn verblijven in Luik en New York, en heeft onbewust een synthese gemaakt van al die gegevens. Met die bagage componeert hij. Hoe pakt hij zijn compositiearbeid doorgaans aan? Meestal componeert hij zijn muziek in de volgorde van het libretto. Hij dompelt zich graag onder in een bepaalde sfeer. Voor zijn tweede opera, House of the Sleeping Beauties, heeft hij eerst het eerste en het derde bedrijf gecomponeerd, vlak na elkaar, omdat die allebei in dezelfde dro- merige sfeer baden. Daarna pas schreef hij het tweede bedrijf, dat intrinsiek dramatischer is. Je hoort dus een grote continuïteit in zijn muziek? Er is inderdaad veel continuïteit, want hij is iemand die in zijn muziek een organische samen- hang nastreeft, in het bijzonder door het hele werk lang een subtiele relatie in stand te houden tussen spanning en ontspanning. Ieder muzikaal moment houdt verband met alles wat al is gezegd en wat nog komen gaat. Dit procedé verleent een grote dramatische kracht aan de han- deling, want zo versterken de verschillende muzikale momenten elkaar. Kris Defoort grift op die manier iets in het geheugen van de toehoorder wat deze niet noodzakelijk heeft opge- merkt, maar het zal hem wel opvallen wanneer er later naar wordt terugverwezen. Hoe kiest hij zijn libretto’s? Zijn ontmoeting en samenwerking met Guy Cassiers was daarin van fundamenteel belang, maar hij staat zelf ten volle achter de keuze van zijn libretto’s. Het Engels is voor Kris Defoort zowat een tweede taal geworden – hij leest zeer veel in die taal – en daarom schrijft hij zijn libretto’s ook in het Engels. Door de nauwe band met de hedendaagse roman krijgen zijn ope- ra’s iets doorleefds. Je hebt altijd de indruk dat je echte personages voor je ziet, geen archety- pes. Defoort weet zich ook met zijn personages te identificeren. Hij leeft echt mee met de mishandelde vrouw in The Woman Who Walked into Doors of de nostalgische man in House of the Sleeping Beauties. Hij heeft mededogen met die ‘losers’. 8 Heeft hij misschien ook een romantische kant? Zijn muziek heeft in ieder geval soms een veristische kant, in de nobele zin van het woord.