Müziğiyle Ankara
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. ANKARA ANKARA VALİLİĞİ İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ANKARA VALİLİĞİ ISBN: 978-605-63547-0-0 ANKARA KALKINMA AJANSI Arif ŞAYIK Genel Sekreter YAYIN KURULU Prof. Dr. Ali UÇAN Prof. Dr. F. Gülay MİRZAOĞLU Prof. Dr. Nurettin DEMİR Prof. Dr. Gözde Çolakoğlu SARI Doç. Ömer TÜRKMENOĞLU Doç. Dr. Cenk GÜRAY Yrd. Doç. Dr. Ömer Can SATIR Dr. Serdar ERKAN Halil KAYA Oğuz ELBAŞ Fikret KARAKAYA Uğur KÜÇÜKKAPLAN Bahar GÖKÇELİ EDİTORYAL YAPIM SFN Televizyon Tanıtım Tasarım Yayıncılık Ltd. Şti. Cevizlidere Cad. 1237. Sok. 1/17 Balgat 06520 Çankaya/ANKARA Tel : 0312 472 37 73-74 Faks : 0312 472 37 75 [email protected] • www.sfn.com.tr ANKARA KALKINMA AJANSI Aşağı Öveçler Mah. 1322. Cad. No: 11 06460 Çankaya / ANKARA Tel : (0312) 310 03 00 Faks : (0312) 309 34 07 E-Posta: [email protected] Yayınlanmış olan makalelerin bilimsel ve sanatsal sorumluluğu yazarlara aittir. Bu kitap, Ankara Valiliği, Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Ankara Kalkınma Ajansı işbirliğiyle hazırlanmış ve Ankara Kalkınma Ajansı tarafından bastırılmıştır. 2 ANADOLU’NUN SIRLI SESi: MÜZİĞİYLE ANKARA SUNUŞ Ercan TOPACA / Ankara Valisi ............................................................................................................................ 6 TEŞEKKÜR Arif ŞAYIK / Ankara Kalkınma Ajansı / Genel Sekreter .......................... 8 GİRİŞ Doç. Ömer TÜRKMENOĞLU / Proje Koordinatörü ............................................................ 9 1. Bölüm: TARİHTE ANKARA TARİHTE ANKARA Halil KAYA ............................................................................................................................................................................................................................14 2. Bölüm: TARİHSEL SÜREÇTE ANADOLU VE ANKARA MÜZİĞİ ARKEOLOJİK ÇAĞLARDA ANADOLU VE ANKARA’DA MÜZİK KÜLTÜRÜ Oğuz ELBAŞ .....................................................................................................................................................................................................................20 TARİHSEL SÜREÇ BAĞLAMINDA ANADOLU’DA TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ Dr. Serdar ERKAN ............................................................................................................................................................................................... 29 3. Bölüm: GELENEKTEN GELECEĞE ANKARA MÜZİĞİ ANKARA MÜZİĞİNE SORUNSAL YAKLAŞIM Dr. Serdar ERKAN ............................................................................................................................................................................................... 36 ANKARA’DA MÜZİK TÜRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI Prof. Dr. Ali UÇAN ...............................................................................................................................................................................................40 ANKARA HALK MÜZİĞİNİN TARİHSEL VE GELENEKSEL TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Ömer Can SATIR ..................................................................................................................................................... 50 4. Bölüm: GELENEKSEL TÜRK HALK MÜZİĞİ ANKARA’DA GELENEKSEL TÜRK HALK MÜZİĞİ Prof. Dr. F. Gülay MİRZAOĞLU ..................................................................................................................................................66 ANKARA TÜRKÜLERİ VE ANKARA AĞIZLARI Prof. Dr. Nurettin DEMİR ......................................................................................................................................................................90 5. Bölüm: GELENEKSEL TÜRK SANAT MÜZİĞİ GELENEKSEL TÜRK SANAT MUSİKİSİ (Klasik Türk Müziği) Fikret KARAKAYA .............................................................................................................................................................................................. 102 ANKARA’DA GELENEKSEL TÜRK SANAT MÜZİĞİ Prof. Dr. Gözde Çolakoğlu SARI ................................................................................................................................................. 125 6. Bölüm: MEHTER MÜZİĞİ MEHTER VE MUSİKA-İ HÜMAYUN Oğuz ELBAŞ ...................................................................................................................................................................................................................136 İÇİNDEKİLER 3 ANADOLU’NUN SIRLI SESi: MÜZİĞİYLE ANKARA 7. Bölüm: DÎNÎ MUSİKİ ANKARA’DA TÜRK DİN MUSİKİSİ Doç. Dr. Cenk GÜRAY ................................................................................................................................................................................. 146 8. Bölüm: ULUSLARARASI SANAT MÜZİĞİ ANKARA’DA ULUSLARARASI SANAT MÜZİĞİ (Klasik Batı Müziği) Prof. Dr. Ali UÇAN ............................................................................................................................................................................................ 164 9. Bölüm: ÇAĞDAŞ TÜRK SANAT MÜZİĞİ ANKARA’DA ÇAĞDAŞ TÜRK SANAT MÜZİĞİ Prof. Dr. Ali UÇAN .............................................................................................................................................................................................192 10. Bölüm: POPÜLER TÜRK MÜZİĞİ ANKARA’NIN POPÜLER TÜRK MÜZİĞİNDEKİ YERİ Uğur KÜÇÜKKAPLAN ............................................................................................................................................................................... 236 11. Bölüm: ANKARA’DA MÜZİK KURUMLARI ANKARA’DA MÜZİK KURUMLARI Halil KAYA ......................................................................................................................................................................................................................248 12. Bölüm: İSTİKLAL MARŞI VE ANKARA İSTİKLAL MARŞI VE ANKARA Prof. Dr. Ali UÇAN ............................................................................................................................................................................................259 13. Bölüm: ANKARA MÜZİKLERİNDEN ÖRNEKLER (CD) ....................................... 280 İÇİNDEKİLER 4 Ankara gravürüAnkara (Semavi Eyice) nkara halk müziği, Eti tabakasını takip eden Frigya, Yunan, Roma, Bizans ve OsmanlıA kültüründen izler taşır. Buna bir de, Asya’dan her çağda gelen ezici kültür dalgalarını eklemek gerekir. 5 Ercan TOPACA Sunuş Ankara Valisi Sevgili Sanatseverler, Hepimizin bildiği gibi başkent Ankara birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu köklü tari- hin etkisi, sanatta da kendini göstermektedir. Müzik, kültürümüzün içerisinde her zaman önemli bir yer teşkil etmektedir. En yaygın sanat dallarından biri olan müzik, geçmişten günümüze insanların vazgeçilmezleri arasın- da yer almıştır. Evrensel bir dil olan müzik, duygu ve düşüncelerin en kolay ve en etkile- yici ifade biçimlerindendir. Nitelik ve nicelik olarak çeşitliliğin yanında, sosyal bilim alanla- rıyla doğrudan ilgili olmakla birlikte kültürel değerlerin de bir yansımasıdır. Ankara’da müzik kültürü, başkent oluşun- dan önce ve sonra farklılıklar göstermiştir. Bu farklılıklar sadece başkentimizin kültürüne bir zenginlik katmakla kalmamış aynı zaman- da tüm ülkemizin kültürünü de etkilemiştir. 6 Valiliğimiz değişik alanlarda birçok proje gerçekleştirmiş, yayın ortaya çıkarmıştır. “Anadolu’nun Sırlı Sesi: Müziğiyle Ankara” kitabı da önemli yayınlarımızdan biridir. Dünden bugüne An- kara’daki müzik kültürünü kapsayan bu yayın, eski çağlardan günümüze kadar gelen müziğin tarihçesini ve değişimini de örneklerle anlatmaktadır. Çok değerli bir akademik kurul ta- rafından yazılması ve değerlendirilmesi, kitabın önemini artır- maktadır. Böyle değerli bir çalışmanın hem ulusal hem de ulus- lararası platformlarda başkentimizin tanıtımına büyük katkılar sağlayacağına inanıyorum. “Anadolu’nun Sırlı Sesi: Müziğiyle Ankara” kitabı, kendi ala- nında önemli bir örnek teşkil etmektedir. Kitabı sanatseverlerin beğenisine sunar, Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümü- ze, Ankara Kalkınma Ajansı Genel Sekreterliğimize, kitabın Akademik Kuruluna ve Proje Koordinatörlüğü’ne ayrıca bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ederim. 7 Arif ŞAYIK Teşekkür Ankara Kalkınma Ajansı / Genel Sekreter nkara Kalkınma Ajansı olarak kurul- duğumuz günden bu yana bölgesel kalkınmayı hızlandırmak ve bölge içiA gelişmişlik farklarını azaltmak amacıy- la önemli çalışmalar yaptık, destekler verdik. Ancak bununla yetinmedik. Ankara’yı ekono- minin yanı sıra kültürel anlamda da küresel bir başkent yapmak için projeler ürettik. Bu anlamda Ankara kültürü ve tarihini anlatan eserlerin basımına katkılar sunduk. Ankara’nın kültür hayatına katkı sağladığımız çalışmalarımız bir yenisi ile devam ediyor: “Müziğiyle Ankara” kitabını ilginize sunuyo- ruz. Binlerce yıllık tarihi ile Ankara’nın müzik kültürünü dönemsel olarak yakından tanıya- caksınız. Çalışmanın gelecek nesiller için bilgi kaynağı olmasını diler, emeği geçenlere teşekkür ederim. 8 Doç. Ömer TÜRKMENOĞLU Giriş Proje Koordinatörü u kitabın giriş yazısına başlarken öncelikle Ankara’daki genel müzik kültürü hakkında kısa bir bilgi vermek isterim. Bilindiği gibi Ankara oyun havaları ülkemizin her yerinde önemli bir popülerlik kazanmıştır. Bu popülerlikten dolayı Ankara müziği denince akla Bilk gelen oyun havaları oluyor. Genel olarak Ankara’nın geniş müzik kültürü çok fazla bilinme- mektedir. Farklı uygarlıklara ev sahipliği yaptığı için bu geniş müzik kültürü çağına göre deği- şikliklere uğramış ve farklılıklar göstermiştir. Özellikle