Barger Erfscheidenveen
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Barger Erfscheidenveen Ontstaan en ontwikkeling in hoofdzaken, met een reconstructie van bewoning en bewoners op bepaalde tijdstippen, inclusiefde buurtschappen Ermerveen en Wilhelmsoord. Ontstaan. Tot 1850 lag dit gebied nog in natuurlijke staat. Veen met heide, doorsneden door de Heerendijk en eigendom van de markgenoten van Noord– en Zuidbarge. De Barger boeren gebruik- ten het gebied aan de randen voor turfwinning en voor de teelt van boekweit. Op het verderaf gelegen gebied liet men de schapen weiden. De boeren hadden het gebied al begreppeld opdat het overtollige water kon worden afgevoerd, zodat het beter begaanbaar was. Op de kaart uit de Hottinger Atlas (rechts afgebeeld) zien we het gebied zoals het er in 1790 uitzag, met in het midden de Heerendijk. Na 1812, toen de Nederlanden weer een zelfstandige Staat vormden en geïnvesteerd werd in de opbouw van het land, werd turf een belangrijk product voor de steeds groter wordende vraag naar brandstof voor verwarming en industrie. Omstreeks 1850 kwam er belangstelling voor het vervenen en ontginnen van het gehele gebied dat in eigendom was van de gezamenlijke Barger boeren. Deze hadden daar om verschillende redenen wel oren naar en verkochten in 1851 delen aan de Drentse Landontginnings Maatschappij en aan de Drentse Kanaal Maatschappij. Tevens besloten de markgenoten om over te gaan tot scheiding (splitsing en opdeling) van het gezamenlijk eigendom. (Zie https:// www.dorpshistorie.nl/Markescheiding1861.pdf voor de wijze waarop het Barger Wester- veen is gescheiden en verdeeld) Het gebied Barger Erfscheidenveen, met als grenzen de Heerendijk aan de zuidkant, de grens met de gemeente Sleen aan de westkant, de Turfweg aan de noordkant en aan de oostkant een grens die even ten westen van de gegraven Dikkewijk lag, was echter al voor 1850 gescheiden in 90 slagen, variërend in breedte van 7 tot 97 meter, gemiddeld. De meeste percelen hadden geen evenwijdige zijden omdat het gebied in het noorden breder was dan in het zuiden bij de Heerendijk. Het lijkt er op dat bij de verdeling de oude greppels zoals die op de Hottingerkaart te zien zijn, zijn aangehouden. In 1861 is het ge- bied hermeten door het kadaster, in samenhang met de metingen als gevolg van de scheiding en deling van het Barger Westerveen en de verkopen aan de DLM. Veel van die oude scheidingen zijn ook nu nog actueel als grens. In 1880 werd een plan van aanleg opgemaakt voor de vervening van het Barger Erfscheidenveen. In welk jaar de eerste woning in het gebied gebouwd is kan niet met zekerheid worden gezegd. In 1862 heeft een eerste meting plaatsgevonden van 2 gebouwen.Barger Erfscheidenveen 1862. Kaart 1, Barger Erfscheidenveen 1862 met de na- men van de eigenaren zoals die na de hermeting door het Ka- daster van de kaart Emmen sectie D blad 14 in de Oor- spronkelijk Aanwijzende Tafel zijn ver- meld. De perceels- nummering loopt van oost naar west, begin- nend met het nummer 2087. Uiterst rechts loopt de Dik- kewijk en in het midden de Erfschei- denweg. (Achtergrond van deze kaart is de actuele hoogtekaart, met de huidige gebouwen rood omlijnd en de gebouwen van omstreeks 1950 rood ingekleurd.) Kaart 2 Barger Erfscheidenveen 1862 Kaart 3 Barger Erfscheidenveen 1862 Kaart 4 Barger Erfscheidenveen 1862 Het laatste perceel links heeft het nummer Emmen D 2176 en ligt tegen de voormalige gemeentegrens met Sleen. Op deze en de vorige drie kaarten zijn de vermelde namen verkort weergegeven. Op de volgende twee pagina’s vindt u de gegevens zoals die vermeld staan in de OAT. Blad D13 en D14 Barger Erfscheidenveen Tenaamstelling van de percelen. Perceelnummer Naam eigenaar. 2087 Mensingh, weduwe landbouwerse Zweelo 2118 Hoving, Willem landbouwer Emmen 2088 Betting, Harm en consorten, landbouwer Emmen 2119 Lammerts, Roelof landbouwer Emmen 2089 Huizing, Willem en consorten, landbouwer Emmen 2120 Geerts, Albert landbouwer Emmen 2090 Knegtering, Fredrik en Hendrik, landbouwers Emmen 2121 Haasken, weduwe Jan, landbouwer Emmen 2091 Sikken, weduwe Hendrik en consorten, landbouwers Emmen 2122 Haasken, Johannes Boelken, landbouwer Emmen 2092 Garm, Jan en consorten, landbouwers Emmen 2123 Lijsman, Jan landbouwer Emmen 2093 Huizing, Willen landbouwer Emmen 2124 Huizing, Hendrik landbouwer Emmen 2094 Huizing, Geert landbouwer Emmen 2125 Schirring, jan Geerts landbouwer Emmen 2095 Knegtering, Fredrik en Hendrik, landbouwers Emmen 2126 Buning, Wolter en Lucas, landbouwers Emmen 2096 Betting, Harm landbouwer Emmen 2127 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2097 Olden Sikken, Klaas landbouwer Emmen 2128 Haasken, weduwe Jan, landbouwer Emmen 2098 Sikken, weduwe Hendrik en consorten, landbouwers Emmen 2129 Haasken, Johannes Boelken, landbouwer Emmen 2099 Heegen, weduwe Jan Padding landbouwer Sleen 2130 Frieling, Harm en consorten, landbouwer Emmen 2100 Dijks, Hendrik landbouwer Emmen 2131 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2101 Schirring, jan Geerts landbouwer Emmen 2132 Strating, Hendrik landbouwer Emmen 2102 Garm, Jan en consorten, landbouwers Emmen 2133 Zegers, weduwe Willem, landbouwer Emmen 2103 Heegen, Jan landbouwer Emmen 2134 Schirring, Jan Geerts landbouwer Emmen 2104 Nijenhuis, Willem landbouwer Borger 2135 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2105 Frieling Harm landbouwer Emmen 2136 Buning, Wolter en Lucas landbouwers Emmen 2106 Nijhof, Harm landbouwer Emmen 2137 Karsten, Hugo Christiaan en consorten, gedeputeerde Hoogeveen 2107 Lammerts, Jan landbouwer Emmen 2138 Seubers, Hendrik landbouwer Emmen 2108 Meijering, Willem en consorten landbouwers Emmen 2139 Brinks, Roelof landbouwer Emmen 2109 Zuidbarge, de Boermarke 2140 Kremers, weduwe Roelof landbouwer Emmen 2110 Olden Sikken, Klaas landbouwer Emmen 2141 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2111 Schirring, Jan Ijken landbouwer Emmen 2142 Oevermans, weduwe Geert landbouwer Emmen 2112 Meijering, Willem landbouwer Emmen 2143 Lijsman, Jan landbouwer Emmen 2113 Horring, Jan landbouwer Emmen 2144 Seubers, Hendrik landbouwer Emmen 2114 Sikken, weduwe Hendrik, landbouwer Emmen 2145 Ubbinge, Hendrik landbouwer Emmen 2115 Sikken, Jan landbouwer Emmen 2146 Zegers, weduwe Willem, landbouwer Emmen 2116 Sikken, Lambert en consorten, landbouwer Emmen 2147 Lijsman, Jan landbouwer Emmen 2117 Huizing, Geert landbouwer Emmen 2148 Hoving, Willem landbouwer Emmen Blad D13 en D14. Barger Erfscheidenveen Hieronder een detail van de veldaantekeningen van de landmeter die voor het Tenaamstelling van de percelen. kadaster de metingen verrichtte. De meting eindigde bij de gemeentegrens met Perceelnummer Naam eigenaar. Sleen. 2149 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2150 Strating, Hendrik landbouwer Emmen 2151 Haasken, Johannes Boelken, landbouwer Emmen 2152 Karsten, Hugo Christiaan en consorten, gedeputeerde Hoogeveen 2153 Huizing, Hendrik landbouwer Emmen 2154 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2155 Kremers, weduwe Roelof landbouwer Emmen 2156 Sikken, Lambert en consorten, landbouwer Emmen 2157 Meijer, Lambert landbouwer Emmen 2158 Frieling, Harm landbouwer Emmen 2159 Frieling, weduwe Willem Hamming landbouwer Emmen 2160 Hoving, Willem landbouwer Emmen 2161 Strating, Hendrik landbouwer Emmen 2162 Frieling, Harm en consorten, landbouwer Emmen 2163 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2164 Schirring, Jan en cons. landbouwer Emmen (weduwe Jantien en kinderen) 2165 Garm, Jan landbouwer Emmen 2166 Frieling, Harm en consorten, landbouwer Emmen 2167 Sikken, Jan, landbouwer Emmen 2168 Sikken, Lambert landbouwer Emmen 2169 Sikken, weduwe Hendrik, landbouwer Emmen 2170 Sikken, weduwe Hendrik, landbouwer Emmen 2171 Frieling, Willem Luchien en Jan Lutken, landbouwers Emmen 2172 Betting, Harm landbouwer Emmen 2173 Huizing, Willem landbouwer Emmen 2174 Sikken Luchien landbouwer Emmen 2175 Rabbers, Lucas en Jan landbouwers Emmen 2176 Knegtering, Fredrik en Hendrik, landbouwers Emmen Rechts een detail van een bladzijde uit de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel. Een kadastraal register uit de beginperiode waarin achter elk perceel de gegevens van de rechthebbende staan, zijn of haar beroep en woonplaats, de cultuurtoestand van het perceel en in de laatste kolom van deze bladzijde de oppervlakte. Op de bladzijde ernaast (niet afgebeeld) staan dan diverse kolommen met aanduidingen waaruit de belasting kan worden berekend. Bij veel personen staat “en consorten”. Dat betekend dat er meerdere rechthebbenden zijn. Maar alleen de voornaamste persoon is vermeld. Die wordt ook aangeslagen voor de belas- ting. Meestal zijn die consorten kinderen, wanneer één van de echtgenoten is overleden en er nog geen boedelscheiding heeft plaatsgevonden. Maar het kunnen ook anderen zijn wiens aandeel in het perceel niet apart kan worden aangegeven vanwege diverse oorzaken. Dit register is na 1872 niet meer bijgehouden vanwege een nieuwe methode van registratie. Links een detail van een artikel uit de kadastrale legger. Hierop staan alle kadastrale percelen die in dezelfde rechtstoestand verkeren. In dit geval percelen waarvan de volle eigendom berust bij de Markgenoten van Noord– en Zuidbarge. Deze markgeno- ten hebben veel bezit en het artikel beslaat meerdere bladzijden. Achter elk doorge- haald perceel staat aangegeven waarvan het is gekomen en waar het naar toe is ge- gaan met vermelding van het deel en nummer van de kopie van de notariële akte. Zo kan de hele geschiedenis van een perceel worden gereconstrueerd. Barger Erfscheidenveen 1862-1880 Gebouwde woningen en hun eigenaren. Hieronder