88 Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93 ISSN: 2458-8377 DOI: 10.15316/SJAFS.2017.39

Selcuk Journal of AgricultureandFoodSciences Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi

Sultan Dağları Stratiomyidae (Diptera) Faunası

Turgay ÜSTÜNER* Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Konya, Türkiye

MAKALE BİLGİSİ ÖZET Makale Geçmişi: Bu çalışma, Sultan Dağları Stratiomyidae familyasının faunası belirlemek ve biyolojik zenginliğini ortaya çıkarmak amacıyla 2014–2016 yılları arasında Geliş tarihi: 31.07.2017 yapılmıştır. Çalışma alanından 5 altfamilya dahil, 6 cins ve 9 tür tespit edilmiş- Kabul tarihi: 26.09.2017 tir. Bu türlerden Odontomyia discolor Loew, 1846 çalışma alanından ilk kez tespit edilmiştir. Çalışma alanından tespit edilen türlerin yayılış alanları ile birlikte dorsal görünüş fotoğrafları verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Diptera Stratiomyidae Fauna Sultan Dağları Türkiye Fauna of the Family Stratiomyidae (Diptera) in the Sultan Mountains

ARTICLE INFO ABSTRACT Article history: This study, to determine the fauna of the Sultan Mountains Stratiomyidae and to uncover its biological richness was made between 2014-2016 years. Received : 31.07.2017 5 subfamilies, 6 genera and 9 species belonging to the family were identified Accepted : 26.07.2017 from the study area. Of these species, Odontomyia discolor Loew, 1846 was recorded in the study area for the first time. Dorsal appearance photographs Keywords: and the distribution areas of the species identified from the study area were given. Diptera

Stratiomyidae Fauna The Sultan Mountains Turkey

1. Giriş

Bu çalışma Sultan Dağları Stratiomyidae faunası koruma altında değildir. Geleneksel arazi kullanımı, belirlemek ve biyolojik zenginliğini ortaya çıkararak yoğun otlatma ve yakacak için ağaç kesimi nedeniyle, Türkiye faunasının belirlenmesine katkıda bulunmak, doğal bitki örtüsü büyük bir baskı altındadır. Sultan ayrıca gelecekte bu konuyla ilgili çalışacak araştırıcıla- Dağlarında şimdiye kadar Stratiomyidae’ye ait 10 ra zemin oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Stratiomyi- türün kaydı belirtilmiştir (Üstüner, 2000; Üstüner et dae hem biyolojik çeşitlilik bakımından hem de zirai, al., 2002; Üstüner and Hasbenli, 2003; 2011; Üstüner ekonomik ve hijyenik bakımından önemlidir. Strati- et al., 2013). Sultan Dağlarından kaydı bilinen bu omyidae (=Silahlı Sinekler), Dünya’da tanımlanmış türler: Adoxomyia obscuripennis (Loew, 1873b), yaklaşık 2700 türü ile Diptera takımının orta büyük- Nemotelus pantherinus (Linnaeus, 1758), Sargus lükteki bir familyasıdır. Türkiye’den bugüne kadar cuprarius (Linnaeus, 1758), Beris clavipes (Linnaeus, Stratiomyidae’ye ait toplam 7 altfamilya ve 18 cinse 1767), Oxycera fallenii Staeger, 1844, Oxycera lim- ait 71 tür tespit edilmiştir. Sultan Dağları resmi olarak bata Loew, 1862, Oxycera meigenii Staeger, 1844,

*Sorumlu yazar email: [email protected]

89 Üstüner / Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93

Oxycera nigricornis Olivier, 1812 Odontomyia hydro- Sultan Dağları’ndan 2014–2016 yıllarında Strati- leon (Linnaeus, 1758) ve Oplodontha viridula (Fabri- omyidae’nin 5 altfamilyasına ait 6 cins ve 9 tür belir- cius, 1775)’dir. Bu çalışma Sultan Dağları’nda Strati- lenmiştir. Adoxomyia obscuripennis (Loew, 1873b), omyidae familyasının yayılışlarını ve faunistik durum- Nemotelus pantherinus (Linnaeus, 1758), Sargus cup- larının ortaya çıkarılması için güncel verileri ortaya rarius (Linnaeus, 1758), Beris clavipes (Linnaeus, koymaktadır. 1767), Oxycera fallenii Staeger, 1844, Oxycera limba- ta Loew, 1862, Oxycera meigenii Staeger, 1844, 2. Materyal ve Yöntem Oxycera nigricornis Olivier, 1812 ve Odontomyia discolor Loew, 1846 olmak üzere toplam 9 türün varlı- Sultan Dağları Orta Toroslar'ın kuzey ucunda yer ğı belirlenmiştir. alan ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan bir 3.1. Altfamilya: Clitellariinae dağ silsilesidir. İç Anadolu bölgesi ile Göller Bölgesi 3.1.1.Cins: Adoxomyia Kertész, 1907 arasında doğal sınır oluşturur. Sultan Dağları'nın doğu- sunda Eber ve Akşehir gölleri, batısında Beyşehir Gölü 3.1.1.1.Adoxomyia obscuripennis (Loew, 1873b) vardır. Doğu etekleri dik biçimde iner. Batı bölümünde İncelenen materyal: Konya, Akşehir, Cankurtaran bulunan çukur alanlara daha yumuşak biçimde iner. Köyü, elev. 1491 m, 29 Mayıs 2015, 1♀. Konya, Ak- Doğu eteklerinde Afyonkarahisar ilinin Çay ve Sultan- şehir, Cankurtaran Köyü, elev. 1491 m, 27 Mayıs dağı ilçeleri, Konya'nın Akşehir ilçesi, güney etekle- 2015–1♀ (Şekil 1). rinde Isparta’nın Yalvaç ilçesi bulunur. Sahip olduğu Dünya’daki Dağılışı: Azerbaycan, Kazakistan, Öz- iklim ve yer şekil özelliklerinin doğal bir yansıması bekistan, Rusya, Tacikistan, Türkiye (Kertész, 1908; olarak zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. Sultan Dağla- Kertész, 1923; Lindner, 1938; Narchuk, 1988; Pleske, rı'nda orman, çalı, step ve sulak alan dört farklı ekolo- 1925a; Rozkošný, 1983; Rozkošný & Nartshuk, 1988; jik alan tipi bulunmaktadır. Parçalanmış orman bitki Woodley, 2001). örtüsü 1200-1800 m arasında yer alır. Türkiye’deki Dağılışı: Şu ana kadar Türkiye’de Is- Sultan Dağlarının farklı habitatlarda 2014–2016 yıl- parta, Adana’dan bilinmektedir (Üstüner & Hasbenli, larının Mayıs - Eylül ayları arasında yapılan arazi ça- 2011). lışmalarında toplam 35 örnek toplanmıştır. Stratiomyid

örnekleri otların ve bitkilerin üzerinden görülerek ve süpürme yöntemi ile atrap kullanılarak yakalanmıştır. 3.2. Altfamilya: Nemotelinae Yakalanan örnekler etil asetatlı öldürme kavanozların- 3.2.1.Cins: Nemotelus Geoffroy, 1762 da öldürülmüştür. Örneklerin toplandığı bölgeye ait 3.2.1.1.Nemotelus pantherinus (Linnaeus, 1758) lokalite kayıt ve yükseklik bilgileri kaydedilmiştir. İncelenen Materyal: Konya, Akşehir, Engilli Köyü, Toplanan örnekler öldükten sonra taşıma kavanozların- elev. 1100 m, 27 Haziran 2015, 2♀♀. Konya, Akşehir, da akşama kadar bu şekilde muhafaza edildi, her çalış- Engilli Köyü, elev. 1100 m, 23 Haziran 2016––1♀ ma günü akşamı toplanan örnekler ilgili etiketlerle (Şekil 2). birlikte, uygun ebattaki böcek iğnesi ile iğnelenerek muhafaza kutularına dizilerek laboratuvara getirilmiş- Dünya’daki Dağılışı: Almanya, Arnavutluk, Avus- tir. Araziden getirilen örnekler önce altfamilya sonra turya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhu- cins seviyesinde tasnif edilerek muhafaza kutularına riyeti, Danimarka, Ermenistan, Estonya, Fas, Fransa, yerleştirilmiştir. Toplanan örneklerin tür teşhisi, dış İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, morfolojik karakterlere ve genital preparasyonlarının Hollanda, Kıbrıs, Letonya, Macaristan, Norveç, Polon- hazırlanmasından sonra genital karakterlere göre ya- ya, Romanya, Rusya, Slovakya, Tacikistan, Türkiye, pılmıştır. Genitali hazırlanacak örneklerin abdomeni, Yugoslavya, Yunanistan (Kertész, 1908; Lindner, stereo-mikroskop altında bisturi yardımıyla dikkatle 1938; Lindner, 1974; Narchuk, 1988; Nartshuk, 1969; kesilmiş, örneğin büyüklüğü, abdomenin kitinleşme Rozkošný, 1973; Rozkošný, 1983; Roz- derecesine göre 5–24 saat arasında oda sıcaklığında % košný&Nartshuk, 1988; Séguy, 1926; Woodley, 2001). 10’luk KOH çözeltisinde bekletilmiştir. Bu süre so- Türkiye’deki Dağılışı: Şu ana kadar Türkiye’de nunda KOH’dan alınan abdomen su ile iki defa yıkana- Adana, Antalya, Burdur, Isparta, İzmir, Kayseri, Kon- rak çukur lam içinde gliserin ortamına alınarak, stereo- ya, Sivas illerinden kaydedilmişlerdir (Rozkošný, mikroskop altında incelenmiştir. İncelenmesi biten 1983; Rozkošný&Nartshuk, 1988; Üstüner, 2000; Üs- genitaller küçük bim kapsüllerde örnekle birlikte aynı tüner, 2005; Üstüner&Hasbenli, 2013; Woodley, kutu içerisinde muhafaza edilmiştir. Tespit edilen türle- 2001). rin fotoğrafı dijital fotoğraf makinesi ile çekilmiştir. 3.3.Altfamilya: Sarginae Örnekler Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji 3.3.1.Cins: Sargus Fabricius,1798 Bölümünde muhafaza edilmektedir. 3.3.1.1.Sargus cuprarius (Linnaeus, 1758) 3. Araştırma Sonuçları İncelenen Materyal: Isparta, Yalvaç, Kuyucak Ka- sabası, elev. 1500 m, 26 Haziran 2015, 2♀♀. Isparta,

90 Üstüner / Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93

Yalvaç, Kuyucak Kasabası, elev. 1500 m, 22 Haziran İncelenen Materyal: Konya, Akşehir, Cankurtaran 2016,1♀ (Şekil 3). Köyü, elev. 1491 m, 29 Mayıs 2015, 1♀; Konya, Ak- Dünya’daki Dağılışı: Nearktik: Kanada, ABD. Pa- şehir, Cankurtaran Köyü, elev. 1491 m, 22 Ağustos laearktik: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, 2015, 1♀. Konya, Akşehir, Cankurtaran Köyü, elev. Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Ermenistan, Finlandiya, 1491 m, 8 Ağustos 2016, 1♀ (Şekil 7). Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, Dünya’daki Dağılışı: Azerbaycan, İsrail, Kıbrıs, İsveç, İsviçre, İtalya, Kazakistan, Litvanya, Macaristan, Lübnan, Romanya, Türkiye, Ukrayna, Yunanistan Moğolistan, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya, Slo- (Lindner, 1938; Narchuk, 1988; Rozkošný, 1983; Roz- vakya, Slovenya, Tacikistan, Türkiye, Yugoslavya košný&Nartshuk, 1988; Üstüner et al., 2002; Woodley, (Hauser&Niehuis, 2001; Kertész, 1908; Lindner, 1938; 2001). Loew, 1855; Narchuk, 1988; Nartshuk, 1972; Roz- Türkiye’deki Dağılışı: Daha önceden Türkiye’de košný, 1982a; Rozkošný&Nartshuk, 1988; Séguy, Isparta, Kasan =(Ankara, Kazan ) ve Konya illerinden 1926; Woodley, 2001). bilinmektedir ( Rozkošný, 1983; Üstüner et al., 2002). Türkiye’deki Dağılışı: Şuana kadar Türkiye’de Is- parta, Kayseri, Konya illerinden kaydedilmişlerdir 3.5.1.3.Oxycera meigenii Staeger, 1844 (Üstüner, 2000; Üstüner, 2005; Üstüner and Hasbenli, 2013). İncelenen Materyal: Isparta, Yalvaç, Koruyaka Kö- yü, elev. 1600 m, 08 Temmuz 2016, 1♂,2♀♀; Isparta, 3.4.Altfamilya: Beridinae Yalvaç Dedeçam Köyü, elev. 1550 m, 26 Temmuz 3.4.1.Cins: Beris Latreille 1802 2015, 1♀ (Şekil 8-9). 3.4.1.1.Beris clavipes (Linnaeus, 1767) Dünya’daki Dağılışı: Afganistan, Almanya, Avus- İncelenen Materyal: Konya, Akşehir, Cankurtaran turya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhu- Köyü, elev. 1600 m., 22 Haziran 2016, 1♀; Isparta, riyeti, Çin, Danimarka, Fransa, Gürcistan, İran, İsveç, Yalvaç, Çetince Köyü, elev. 1570 m., 22 Haziran İsviçre, İtalya, Kazakistan, Macaristan, Moğolistan, 2016, 1♀ (Şekil 4). Özbekistan, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Dünya’daki Dağılışı: Almanya, Avusturya, Belçi- Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna, Yugos- ka, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Eston- lavya, Yunanistan (Dušek&Rozkošný, 1974; Kertész, ya, Finlandiya, Fransa, Galler, Gürcistan, Hollanda, 1908; Lindner, 1938; Narchuk, 1988; Nartshuk, 1976; İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Leton- Pleske, 1925b; Rozkošný, 1973; Rozkošný, 1983; Roz- ya, Litvanya, Macaristan, Norveç, Polonya, Romanya, košný&Nartshuk, 1988; Séguy, 1926; Üstüner et al., Rusya, Slovakya, Türkiye, Ukrayna 2002; Woodley, 2001;). (Dušek&Rozkošný, 1963; Fleck& Greve, 1990; Greve, Türkiye’deki Dağılışı: Şu ana kadar Türkiye’de Is- 1980; Kassebeer, 1996; Lindner, 1938; Narchuk, 1988; parta, Kayseri, Konya, Sivas illerinden bilinmektedir Nartshuk&Rozkošný, 1976; Nartshuk&Rozkošný, (Üstüner et al., 2002; Üstüner, 2005; Üstüner and Has- 1984; Rozkošný, 1982; Rozkošný&Nartshuk, 1988; benli, 2013). Üstüner&Hasbenli, 2003; Woodley, 2001). Türkiye’deki Dağılışı: Daha önceden Türkiye’de 3.5.1.4.Oxycera nigricornis Olivier, 1812 Isparta, Kayseri illerinden kaydedilmişlerdir (Üstü- İncelenen Materyal: Isparta, Yalvaç, Koruyaka Kö- ner&Hasbenli, 2003). yü, elev. 1510 m, 08 Ağustos 2015, 2♂♂, 2♀♀; Ispar- 3.5.Altfamilya: Stratiomyinae ta, Yalvaç, Dedeçam Köyü, elev. 1600 m, 26 Temmuz 3.5.1.Oxycera Meigen, 1803 2016, 1♂, 3♀♀ (Şekil 10-11). 3.5.1.1.Oxycera fallenii Staeger, 1844 Dünya’daki Dağılışı: Almanya,Avusturya, Belçika, İncelenen materyal: Isparta, Yalvaç, Koruyaka Kö- Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Galler, yü, elev. 1650 m., 17.07.2016, 2♀,1♂ (Şekil 5-6). Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İtalya, Macaristan, Polonya, Slovakya, Yunanistan, (Lindner, 1938; Roz- Dünya’daki Dağılışı: Almanya, Avusturya, Çek košný, 1983; Rozkošný&Nartshuk, 1988; Üstüner et Cumhuriyeti, Danimarka, İngiltere, İrlanda, İsveç, al., 2002; Woodley, 2001;). İsviçre, İtalya, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Ukrayna (Lindner, 1938; Narchuk, 1988; Rozkošný, Türkiye’deki Dağılışı: Şu ana kadar Türkiye’de Is- 1983; Rozkošný&Nartshuk, 1988; Üstüner et al. 2015; parta, Kayseri, Konya, Sivas illerinden bilinmektedir Woodley, 2001). (Üstüner et al., 2002). Türkiye’deki Dağılışı: Daha önceden Türkiye’de Isparta, Adana illerinden kaydedilmişlerdir (Üstüner et 3.5.2.Odontomyia Meigen, 1803 al. 2015). 3.5.2.1.Odontomyia discolor Loew, 1846 İncelenen Materyal: Afyonkarahisar, Sultandağı, 3.5.1.2.Oxycera limbata Loew, 1862 Kırca Köyü elev. 1100 m, 08 Haziran 2015, 2♀♀; Afyonkarahisar, Çay, Eber Köyü, elev. 1150 m, 24

91 Üstüner / Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93

Haziran 2016, 1♀; Afyonkarahisar, Çay, Eber Köyü, dahil pek çok Asya ve Avrupa ülkelerinde yayılış gös- elev. 1150 m, 26 Temmuz 2016, 3♀♀ (Şekil 12). teren bir türdür. Türkiye’de Isparta, Kayseri’de yayılış Dünya’daki Dağılışı: Afganistan, Cezayir, Fas, gösteren bu türün Sultan Dağlarından yeniden tespit Fransa, İspanya, İsrail, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, edilmesi bu türün neslinin devam ettiğini göstermesi Romanya, Rusya, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan açısından önemlidir. Yunanistan (Rozkošný, 1982; Rozkošny and Nartshuk, Beridinae altfamilyasından Beris cinsine ait sadece 1988; Woodley, 2001). Beris clavipes tespit edilmiş olup Türkiye’den daha Türkiye’deki Dağılışı: Şu ana kadar Türkiye’de An- önceki çalışmalarda Isparta, Kayseri illerinden kayde- talya (Patara), Karaman, Konya illerinden kaydedilmiş- dilmiş türlerdendir (Üstüner&Hasbenli, 2003). lerdir (Rozkošný, 1982; Rozkošný and Nartshuk, 1988; Bu çalışmada Stratiomyinae altfamilyasından Üstüner, 2000; Üstüner and Hasbenli, 2013). Oxycera ve Odontomyia cinslerine ait türler tespit edilmiştir. Oxycera cinsine ait olanOxycera fallenii türü yayılış alanı incelendiğinde geniş ölçüde Avru- 4. Tartışma ve Sonuç pa’da yayılış göstermesine rağmen Türkiye’den de Isparta, Adana illerinden kaydedilmişlerdir (Üstü- Bu çalışma, Sultan Dağlarından tespit edilen Strati- ner&Hasbenli& Çağlar, 2015). Bu türün çalışma ala- omyidae familyasına ait türlerin morfolojisi, taksono- nından kaydı ülkemizde yayılışı açısından güncel bir misi, sistematiği ve dağılışlarını içermektedir. Sultan bilgi katkısı yapmıştır. Oxycera cinsine ait Oxycera Dağları’ndan 2014–2016 yıllarında 19 lokaliteden limbata Türkiye’de de Isparta ve Kasan (=Ankara, Stratiomyidae familyasından 5 altfamilyaya ait 6 cins- Kazan ) ve Konya (Beyşehir)’da yayılış gösteren bir ten toplam 35 örnek toplanmıştır. Adoxomyia obscuri- türdür. Sultan Dağlarında bu türün bulunması yayılış pennis (Loew, 1873b), Nemotelus pantherinus (Linna- alanı göz önünde bulundurulduğunda şaşırtıcı bir sonuç eus, 1758), Sargus cuprarius (Linnaeus, 1758), Beris değildir. Bu türün çalışma alanında bulunması bilinen clavipes (Linnaeus, 1767), Oxycera fallenii Staeger, yayılış alanını genişletmiş ve kaydının güncellenmesini 1844, Oxycera limbata Loew, 1862, Oxycera meigenii sağlamıştır. Oxycera cinsinden Oxycera meigenii Tür- Staeger, 1844, Oxycera nigricornis Olivier, 1812 ve kiye’de Isparta, Kayseri, Konya (Ereğli) ve Sivas’ta Odontomyia discolor Loew, 1846 olmak üzere toplam yayılış gösterir. Ülkemizde geniş olarak yayılış göste- 9 türün varlığı belirlenmiştir. Çalışma alanından tespit ren bu türün Sultan Dağlarından kaydedilmesi muhte- edilen türler Stratiomyidae familyasının Clitellariinae, mel bir sonuç olup bu türün önceden bilinen yayılışıyla Nemotelinae, Sarginae, Beridinae ve Stratiomyinae ilgili bilgiyi güncelleştirmiştir. Oxycera cinsinden altfamilyalarından Adoxomyia Kertész, 1907, Nemote- dördüncü tür olan Oxycera nigricornis Türkiye’de lus Geoffroy, 1762, Sargus Fabricius,1798, Beris Lat- Isparta, Kayseri, Konya, Sivas illerinden kaydedilmiş reille 1802, Oxycera Meigen, 1803 ve Odontomyia bir türdür. Bu türün çalışma alanından daha önceden Meigen, 1803 cinslerine ait türlerdir. 1999 yılında bu alanda kaydedilmesinden itibaren ilk defa rastlanılması türün neslinin devam ettiği bilgisini Çalışma alanından tespit edilen stratiomyid altfa- ortaya koymaktadır. Stratiomyinae altfamilyasından milyalardan Stratiomyinae altfamilyasına Odontomyia Odontomyia cinsine ait Odontomyia discolor türü tespit cinsine ait Odontomyia discolor Loew, 1846 türünün edilmiştir. Odontomyia discolor ülkemizde Antalya varlığı ilk kez bu çalışmada ortaya çıkarıldığından bu (Patara) ve Karaman (Ermenek) ve Konya illerinden tür Sultan Dağları için yeni bir tür kaydıdır. Ayrıca bu bilinmektedir. Bu Sultan Dağlarının Afyonkarahisar il tür Afyonkarahisar il sınırlarından da ilk kez kaydedil- sınırlarındaki kısmında tespit edilmiştir ve türün bu diğinden bu il içinde yeni bir fauna kaydıdır. alanda tespit edilmesi ülkemizde bilinen türün dağılım Çalışma sahasında Adoxomyia cinsine ait alanını genişletmiştir. Adoxomyia obscuripennis türü tespit edilmiştir. Daha önce yıllarda Sultan Dağlarından 10 tür tespit Adoxomyia cinsinin Türkiye’den 6 türü bilinmektedir. edilmiştir. Bu projede de daha önceki biline türlerin A. obscuripennis türü Türkiye’de Isparta ve Adana çoğu tekrar tespit edildi. Odontomyia discolor türü illerinden kaydı bilinmektedir. Bu türün daha önceki bilene kayıtlara ilave olarak bu çalışmada ilk kez ortaya bilinen lokalitesine yakın bir yerden bulunması bu tür çıkarılmıştır. Sultan Dağlarından daha önceden kaydı için neslinin devamı için uygun ve bozulmamış bir alan bilinen türler Adoxomyia obscuripennis (Loew, olduğunu şimdilik bu göstermektedir. 1873b), Nemotelus pantherinus (Linnaeus, 1758), Sar- Çalışma alanından tespit edilen Nemotelus cinsine gus cuprarius (Linnaeus, 1758), Beris clavipes (Linna- ait Nemotelus pantherinus Türkiye’den Adana, Antal- eus, 1767), Oxycera fallenii Staeger, 1844, Oxycera ya, Burdur, Isparta, İzmir, Kayseri, Sivas’tan kayıtları limbata Loew, 1862, Oxycera meigenii Staeger, 1844, bilinmektedir. Bu türün çalışma alanından tespit edil- Oxycera nigricornis Olivier, 1812 Odontomyia hydro- mesi türün ülkemizde yayılış alanı bilgilerini güncel- leon (Linnaeus, 1758) ve Oplodontha viridula (Fabri- lenmesini sağlamaktadır. cius, 1775)’dir. Bu çalışmada Odontomyia hydroleon Sarginae altfamilyasından Sargus cinsine ait Sargus (Linnaeus, 1758) ve Oplodontha viridula (Fabricius, cuprarius Dünya’da Nearktik Bölge ve ülkemizde 1775) türlerine rastlanılmamıştır. Böylece çalışma

92 Üstüner / Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93 sonucunda elde edilen bulgularla Sultan Dağları Strati- omyidae familyasının tür sayısı 11’e çıkarılmıştır. Bir ülkenin biyolojik materyalinin bilinmesi, zen- ginleşmesi ve korunması ancak bu alanlardaki türlerin tespiti, türler arasındaki ilişkilerin bilinmesi ve sürdü- rülebilirliği ile ekolojik önlemlerin alınmasıyla müm- kün olabilmektedir. Giderek artan küresel ısınma ve antropojenik etkiler sonucu dünyamız, çeşitli etkenlerle kirletilmekte ve birçok sulak, yarı sulak ve karasal alanlarımız yok olma derecesine gelmektedir. Dünya- daki bu olumsuzluklara bağlı olarak ülkemizin de eko- sistem çeşitliliği azalmakta veya ortadan kalkmakta, ekosistemlerin barındırdığı türler azalmakta ve zamanla ortadan kalkmaktadır. Çalışma alanında da küresel ısınma ve antropojenik etkiler sonucunda Stratiomyi- dae familyasına ait türlerin yaşadığı habitatlarda bo- zulmalar gözlenmiştir. Antropojenik etkilerden en belirgin olanı yaylaya çıkan köylülerin bu sineklerin ve Şekil 7-12. diğer burada yaşayan yabani hayvanların yaşadığı sulak ve çayırlık alanların çevresine yerleşmeleriyle 7. Oxycera limbata dişi: dorsalden görünüşü; 8. Oxyce- tabii alanın bozulmasına neden olmaları ve aşırı hayvan ra meigenii erkek: dorsalden görünüşü; 9. Oxycera otlatmayla tabii alana zarar vermeleridir. Sonuçta bu meigenii dişi: dorsalden görünüşü; 10. Oxycera nigri- durum Sultan Dağları’nda statiomyid türlerinin popü- cornis erkek: dorsalden görünüşü; 11. Oxycera nigri- lasyon sayılarının son derece az olmalarının ve çok cornis dişi: dorsalden görünüşü; 12. Odontomyia disco- seyrek yayılış göstermelerinin önemli nedenlerinden- lor dorsalden görünüşü dir. 5. Teşekkür Bu çalışma sürdürülebilir bir kalkınma ve çevre için habitatların ve sahip oldukları biyoçeşitliliğin belirlen- Bu çalışmayı 14401028 nolu Araştırma Projesiyle mesi çalışmalarına katkı sağlamıştır. Aynı zamanda destekleyen Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar çeşitli çevresel faktörlerden dolayı baskı altında bulu- Projeleri (BAP) Koordinatörlüğüne teşekkür ederim. nan türlerin ortaya çıkarılmasına ve korunmasına yöne- lik yönetim planlarına da yön verecektir. 6.Kaynaklar

Dušek J & Rozkošný R (1963). Revision mitteleu- ropäischer Arten der Familie Stratiomyidae (Dipte- ra) mit besonderer Berücksichtigung der Fauna der CSSR I. . Acta Societatis Entomologicae Cechoslo- veniae 60(3): 202–221. Dušek J & Rozkošný R (1974). Revision mitteleu- ropäischer Arten der Familie Stratiomyidae (Dipte- ra) mit besonderer Berücksichtigung der Fauna der CSSR V. Gattung Oxycera Meigen. Acta Entomo- logica Bohemoslovaca 71: 322–341. Fleck M & Greve L (1990). Records of Stratiomyidae (Diptera) from South-Eastern Norway, with some notes on the species. Fauna norv. Seri B. 37: 101– 104, Oslo. Greve L (1980). Notes on the distribution of some Norwegian Stratiomyidaen (Diptera) Species. Fau- na norv. Ser. B 27: 78–79, Oslo. Şekil 1-6 Hauser M, Niehuis M (2001). Waffenfliegen (Diptera: 1. Adoxomyia obscuripennis dişi: dorsalden görü- Stratiomyidae) und Xylomyiden (Xylomyidae) ei- nüşü; 2. Nemotelus pantherinus dişi: dorsalden görünü- nes xerothermen Standortes im Mittelrheintel (Rhe- şü; 3. Sargus cuprarius dişi: dorsalden görünüşü; 4. inland-Pfalz). Fauna Flora Rheinland-Pfalz 9(3): Beris clavipes dişi dorsalden görünüşü; 5. Oxycera 963–970, Landau. fallenii erkek: dorsalden görünüşü; 6. Oxycera fallenii Kassebeer C F (1996). Eine neue Art der Gattung Beris dişi: dorsalden görünüşü Latreille, 1802 aus Marokko (Diptera, Stratiomyi-

93 Üstüner / Selcuk J Agr Food Sci, (2017) 31 (3), 88-93

dae) [A new species of the genus Beris Latreille, Rozkošný R (1982a). A Biosystematic study of the 1802 from Morocco (Diptera, Stratiomyidae)]. Stu- European Stratiomyidae (Diptera)- vol.1: Introduc- dia dipterologica 3(1): 155–159, Halle (Saale). tion, Beridinae, Sarginae and Stratiomyinae, Series Kertész C (1908). Orthorrhapha Brachycera. Stratiom- Entomologica 21: 401 pp., The Hague: Dr.W. Junk. yiidae. In: Catalogus Dipterorum Hucusque Desc- Rozkošný R (1983). A Biosystematic study of the Eu- riptorum, 3: 1–137, Budapestini. ropean Stratiomyidae (Diptera)- vol.2: Clitellarii- Kertész K (1923). Vorarbeiten zu einer Monographie nae, Hermetiinae, Pachygasterinae and bibliog- der Notacanthen. XLV-L. Annales Musei Nationa- raphy, Series Entomologica 21: 431 pp., The Ha- lis Hungarici. 20: 85–129. gue: Dr.W. Junk. Lindner E (1938). 18. Stratiomyiidae, In: Lindner E. Rozkošný R & Nartshuk E P (1988). Stratiomyidae. In: (Ed.), DieFliegen der PalaearktischenRegion, Catalogue of Palaearctic Diptera, Soos, A. and 4(1):1–218, E. Schweizert’sche Verlagsbuchhand- Papp, L. (Ed.), 5: 42–96, Budapest: Akadémiai Ki- lung, Stuttgart. ado&Amsterdam. Lindner E (1974). On theStratiomyidae (Diptera) of Séguy E (1926). Diptéres (Brachycéres)- F. Stratiom- TheNear East. IsraelJournal of Entomology 9: 93– yiidae. In: Fauna de France, 13: 1–80, Paris. 108. Üstüner T (2000). Göller Bölgesi’nde Stratiomyidae Loew H (1855). EinigeBemerkungenüberdieGattung- (Diptera) Familyasının Sistematiği ve Faunası. Yük- Sargus. Vehr. zool. bot. Ges. Wien 5: 131–148. sek Lisans Tezi. Fen Bilimleri. Konya. Narchuk, E. P., 1988. 36. FamilyStratiomyidae. In: Üstüner T, Hasbenli A, Aktümsek A (2002). Contribu- KeystotheInsects of theEuropeanPart of the USSR, tion to Subfamily Clitellariinae (Diptera, Stratiom- G. Ya. Bei-Bienko (Ed.), 5 (2): 701–738. yidae) Fauna of Turkey. Journal of the Entomologi- cal Research Society 4(1): 19–24. Nartshuk E P (1969). A description of twonewspecies of thegenusNemotelusGeoffroy (Diptera, Stratiom- Üstüner T & Hasbenli A (2003). First record of the yidae) andnotes on someEuropeanspecies of thege- Subfamily Beridinae (Diptera: Stratiomyidae) from nus. Revued’Entomologie de l’URSS 48(2): 343– Turkey. Studia Dipterologica 10(1): 186–188, Hal- 351. le (Saale). Nartshuk E P (1972). Startiomyidae(Diptera) Üstüner T (2005). "Tahtalı Dağları'ndan (Kayseri- fromtheMongolianPeople’sRepublic. Nasekomiye- Adana-Sivas / Türkiye) Stratiomyinae Altfamilya- Mongolii 1: 751–783, Leningrad. sına (Diptera: Stratiomyidae) Katkılar", Selçuk Üni- versitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 25: Nartshuk E P (1976). New data on the fauna of Strati- 107-112. omyidae (Diptera) of theMongolianPeop- le’sRepublic. NasekomiyeMongolii 4: 461–471, Le- Üstüner T, Hasbenli A (2011). "First Record of the ningrad. Genus Adoxomyia (Diptera: Stratiomyidae) with Four Species From Turkey", Florida Entomologist, Narshuk E P&Rozkošný R(1976). Taxonomicanddisri- 94(1): 64-70. butionalnotes on somePalaearcticBeridinae (Dipte- ra, Stratiomyidae). ActaEntomologicaBohemoslo- Üstüner T, Hasbenli A (2013). Contributions to Family vaca73: 128–134. Stratiomyidae (Diptera) Fauna of Konya Province (Turkey). Journal of Selçuk University Natural and Nartshuk E P &Rozkošný R(1984). Fournewname- Applied Science. 2(4) : 40-55. sandtaxonomicnotes on generaandspecies of Strati- omyidae (Diptera). ActaEntomologicaBohemoslo- Üstüner T, Hasbenli A, Çağlar Ü (2015). The first vaca81: 292–301. records of three Oxycera species (Diptera: Strati- omyidae) from Turkey and zoogeographical analy- Pleske T (1925a). Etudes sur les Stratiomyiinæ de la sis. Turkish Bulletin of Entomology. 5(4): 179-183. Région Paléarctique- III. Revue des espéces paléarctiques de la sous-famille des Clitellariinae. Woodley N E (2001). A World Catalog of the Strati- In: Encyclopédie Entomologique, Série B Diptera, omyidae (Insecta: Diptera), Backhuys Publishers. Lechevalier, P. (Ed.), 1(3): 105–119, Paris. 473 pp., Leiden, The Natherlands. Pleske T (1925b). Etudes sur les Stratiomyiinæ de la Région Paléarctique- III. Revue des espéces paléarctiques de la sous-famille des Clitellariinae. In: Encyclopédie Entomologique, Série B Diptera, Lechevalier, P. (Ed.), 1(4): 165–188, Paris. Rozkošný R (1973). The Stratiomyioidea (Diptera) of Fennoscandia and Denmark, Fauna Entomologica Scandinavica, 140 pp., Vinderup: Fauna Ento- molgica.