SPORTACCOMMODATIE OLYMPISCHE SPELEN TOKIO 2020

FLANDERS INVESTMENT & TRADE ZOCHT HET VOOR U UIT

SPORTACCOMMODATIE VOOR DE 2020 OLYMPISCHE SPELEN

INHOUDSOPGAVE

Inhoudsopgave ...... 3 1 Voorwoord ...... 7 2 Overheidsaanbestedingen Olympische Spelen Tokyo 2020 ...... 9 3 Overzicht van de sportinfrastuctuurwerken ...... 11 4 Nieuwbouwprojecten ...... 13 5 Renovatieprojecten ...... 37 6 Toeleveringsstrategieën ...... 42

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______3

Figuur 1: Kaart van Tokyo met de Olympische infrastructuur in 20201

1 Tokyo 2020 Bid Committee, Candidature File “Discover Tomorrow”, deel 1, 7 januari 2013.

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______5

1 VOORWOORD

Op 8 september 2013 wees het Internationaal Olympisch Comité de Olympische en Paralympische Zomerspelen van 2020 toe aan Tokyo, Japan. De Olympische Spelen zullen er doorgaan van 25 juli tot 9 augustus; de Paralympics van 25 augustus tot 6 september.

Als onderdeel van zijn kandidatuur lanceerde het “Tokyo 2020 Bid Comité” realisatieplannen voor de Spelen2. Het Comité voorziet daarin voor 383 miljard Japanse yen (4,4 miljard dollar) aan investeringen in sportinfrastructuur3.

In die plannen zijn 37 sportstadia opgenomen, waarvan 22 nieuw te bouwen, 2 grondig te renoveren en 13 herin te richten. Van de 22 op te richten stadia zijn 11 tijdelijke structuren, die niet inbegrepen zijn in bovenvermeld budget. Het Comité verwacht deze door sponsors te laten financieren4. Daarnaast dient ook het Olympisch dorp voor de atleten volledig uit het niets opgebouwd en het internationaal mediacentrum (televisieverslaggeving en perscentrum) grondig vernieuwd te worden5.

Deze marktstudie bespreekt kort het verloop van de overheidsaanbestedingen die zullen gebeuren voor de Olympische Spelen in 2020. Daarna volgt een overzicht van de belangrijkste voorziene projecten voor sportinfrastructuur, met per project een aanduiding van de tenders die gepland zijn in het Japanse fiscale jaar april 2014-maart 2015.

Buitenlandse bedrijven kunnen in principe deelnemen aan de tenders die door de Japanse overheid zullen uitgeschreven worden. In de praktijk blijkt dat het volledige tenderproces in het Japans zal gebeuren. Daarom bespreekt deze studie als afsluiter een aantal strategieën die Vlaamse bedrijven kunnen volgen om hun kansen bij deze aanbestedingen in Japan te verhogen.

Deze studie beperkt zich tot de bouw van de grote sportinfrastructuurwerken. Het zijn die projecten die het tijdschema bepalen voor de toelevering van andere producten en diensten voor de Olympische Spelen in Tokyo. Daarom is dit studiewerk niet alleen interessant voor bedrijven die toeleveren aan de bouwsector, maar ook voor firma’s die technologie en kennis aan te bieden hebben voor de sportsector.

Dirk De Ruyver Vlaams economisch vertegenwoordiger Tokyo, 8 mei 2014

2 Tokyo 2020 Bid Committee, Candidature File “Discover Tomorrow”, 3 delen, 7 januari 2013, http://tokyo2020.jp/en/plan/candidature/index.html

3 Ibidem, Deel 1, pp. 079-082, Tabel 6.6.3.b. “Total (OCOG & NON-OCOG) Capital Investments Budget”, 2012 kostprijs en koers van 88 yen per dollar. Door inflatie, wisselkoersveranderingen en andere economische factoren verwacht het comité dat dit budget in prijzen van 2020 433 miljard yen of 4,4 miljard dollar zal bedragen (dollar = 100 yen).

4 Ibidem, Deel 1, p. 096.

5 Ibidem, Deel 2, pp. 047-052

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______7

2 OVERHEIDSAANBESTEDINGEN OLYMPISCHE SPELEN TOKYO 2020

Tokyo Metropolitan Government (TMG) is verantwoordelijk voor het opzetten van een aanbestedingsproces voor de permanente sportaccommodatie volgens de regels van het “Agreement on Government Procurement” van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en de huidige aanbestedingsprocedures van TMG. Het “Olympic Venues Department” van het Tokyo Organisatie Comité voor de Olympische Spelen (Tokyo Organizing Committee for the Olympic Games – TOCOG) zal in nauw overleg met TMG de vereisten voor de permanente sportaccommodatie vastleggen, deelnemen aan de beoordeling van de tenders en de designconcepten, controle uitoefenen op de realisatie van de bouwwerken en communicatie met het Internationaal Olympisch Comité vergemakkelijken. TOCOG coördineert planning, design, uitschrijven van tenders en management van de bouwwerken. TMG en TOCOG beschikken over een Engelstalige website:

 TMG: http://www.sporttokyo.metro.tokyo.jp/english/index.html  TOCOG: http://tokyo2020.jp/en

De publieke aankondiging van de tenders valt echter onder de bevoegdheid van het financieel departement van het Tokyo Metropolitan Government en die afdeling beschikt alleen over een Japanse website: http://www.e-procurement.metro.tokyo.jp/indexPbi.jsp

Een overzicht van de geplande tenders kan men op deze website als volgt raadplegen:

Stap 1: klik op 年間発注予定情報 Stap 2: klik op 財務局 Stap 3: vink 平成 26 年度 工事年間発注予定表 aan Stap 4: klik op 検索 onderaan de webpagina Stap 5: klik op 表示

Er verschijnt nu een lijstje met tenders die in het huidige fiscaal jaar (april-maart) zullen uitgeschreven worden, waaronder deze voor de Olympische Spelen. Die informatie is alleen beschikbaar in het Japans. Engelse vertalingen van een groot aantal aanbestedingen van de overheid zijn beschikbaar op https://www.jetro.go.jp/en/database/procurement/local. Als de tenders voor de Olympische Spelen hierop zullen verschijnen, dan zal dat gebeuren onder Procuring Entity: 13000 Tokyo-to.

Buitenlandse firma’s die aan deze tenders willen deelnemen, houden er beter rekening mee dat ze erkend moeten worden door de Japanse overheid volgens de Japanse “Business Construction Law”6. Deelnemen aan de aanbestedingen kan on-line na registratie met een elektronische identiteitskaart7. TMG gaf hierover een handleiding uit in het Japans, te raadplegen op https://www.e-procurement.metro.tokyo.jp/html/manual.html

6 Ibidem, Deel 2, p. 054. Japans: 建設業法 (kensetsugyouhou), ook vertaald als “Construction Business Act”. 7 Uitleg over het bekomen van een elektronische identiteitskaart in Japan:  -Tokyo Metropolitan Government: www.e-procurement.metro.tokyo.jp/html/certificate_info.html  Japanse Ministerie van Justitie: http://www.moj.go.jp/ONLINE/CERTIFICATION/index.html Buitenlandse bedrijven dienen hiervoor te werken via een vertegenwoordiger in Japan. Bron: Japanse Ministerie van Justitie, Veel gestelde vragen, vraag 19: http://www.moj.go.jp/MINJI/minji06_00034.html#19

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______9

3 OVERZICHT VAN DE SPORTINFRASTUCTUURWERKEN

TMG beloofde in de file voor zijn kandidatuur om een studie uit te voeren over de impact van de Olympische Spelen op het milieu in Tokyo8. In maart 2014 heeft TMG alvast een lijvig overzicht van 1369 bladzijden over de aanpak van die studie gepubliceerd, echter alleen in het Japans9. De studie kan interessant zijn voor bedrijven die willen meedingen voor de infrastructuurwerken. Zij worden immers verwacht om zelf ook een milieu-impact-studie op te stellen10.

De publicatie is ook interessant omdat het meer gegevens verschaft over de 37 sportstadia die zullen gebruikt worden tijdens de Olympische Spelen. In wat volgt zullen de 11 nieuwe permanente sportstadia, de 2 te renoveren permanente sportstadia, het nieuw te bouwen atletendorp en het te renoveren internationaal mediacentrum in het kort behandeld worden op basis van de Japanse- en Engelstalige bronnen die hierover op dit moment beschikbaar zijn. Het gaat om de volgende sportinfrastructuur:

NIEUWBOUWPROJECTEN

1) Olympisch stadium 2) Dream Island Archery Field 3) Olympic Aquatics Centre 4) Youth Plaza Arena A 5) Youth Plaza Arena B 6) 7) Kasai Slalom Course 8) Seaside Park Hockey Stadium 9) Musashino Forest Sport Centre 10) Olympic Marina 11) Ariake Arena 12) Olympisch Atletendorp

RENOVATIEPROJECTEN

13) 14) Ariake Tennis Park 15) Internationaal Mediacentrum

8 Ibidem, Deel 2, p. 112.

9 Tokyo Metropolitan Government, 2020 Tokyo Olympic Paralympic Games. Planning for an Evaluation of the Environmental Impact at the time of Implementation (2020 年東京オリンピック・パラリンリンビック競 技大会。実施段階環境影響評価調査計画書), maart 2014, 1369 pagina’s, http://www.sporttokyo.metro.tokyo.jp/taikaijyunbi/chousakeikakuall.pdf

10 Tokyo 2020 Bid Committee, Candidature File “Discover Tomorrow”, Deel 2, p. 052.

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______11

4 NIEUWBOUWPROJECTEN 11

4.1 OLYMPISCH STADION

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: openings- en slotceremonie, atletiek, voetbalfinale, rugby.

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: openings- en slotceremonie, atletiek.

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 80.000 zitplaatsen, veelzijdig gebruik (multipurpose), 760 parkeerplaatsen, gelegen op een site van 44,9 ha.

• Start werken: oktober 2015

• Einde werken: maart 2019

• Tijdsduur werken: 1.230 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 290.000m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 2.800m2

• Constructietype: nog steeds in planningsfase

• Verdiepingen: 8 bovengronds

• Budget: 130 miljard Japanse yen (1,5 miljard dollar)

11 Belangrijkste bronnen voor hoofdstuk 4 en 5 zijn:  Tokyo Metropolitan Government, 2020 Tokyo Olympic・Paralympic Games. Planning for an Evalution of the Environmental Impact at the time of Implementation (2020 年東京オリンピック・パラリン リンビック競技大会。実施段階環境影響評価調査計画書), maart 2014, p. 70-71.  Tokyo 2020 Bid Committee, Candidature File “Discover Tomorrow”, 7 januari 2013, deel 2, p. 047-050.  Informatie over de tenders, tenzij anders bepaald, Tokyo Metropolitan Government: http://www.e- procurement.metro.tokyo.jp/indexPbi.jsp

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______13 Figuur 2: designimpressie van het olympisch stadion12

Figuur 3: site plan van het Olympisch stadium

12 Alle designimpressies: TOCOG website: http://tokyo2020.jp/en/plan/outline/index.html Alle plannen van de Olympische sites: Tokyo Metropolitan Government, 2020 Tokyo Olympic・Paralympic Games. Planning for an Evalution of the Environmental Impact at the time of Implementation, maart 2014.

14 ______4.2 DREAM ISLAND ARCHERY FIELD

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: boogschieten

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: boogschieten

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 7.000 zitplaatsen, 190 parkeerplaatsen

• Start werken: juni 2018

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 330 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 9.500m2 op een site van 89,7 ha.

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: geen.

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 14.800m2

• Constructietype: stalen gebinte

• Verdiepingen: 4 bovengronds

• Budget: 1,4 miljard Japanse yen (15,9 miljoen dollar)

Figuur 4: designimpressie van Dream Island Archery Field

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______15 Figuur 5: site plan van Dream Island Archery Field

16 ______4.3 OLYMPIC AQUATICS CENTRE

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: zwemmen, gesynchroniseerd zwemmen, duiken.

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: zwemmen

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, samen met de Waterpolo Arena 26.500 zitplaatsen en 330 parkeerplaatsen

• Start werken: oktober 2016

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 930 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel (samen met Waterpolo Arena): 44.200m2 op een site van 89,7 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw (samen met Waterpolo Arena): 43.200m2

• Vloeroppervlakte tijdelijke gebouwen (samen met Waterpolo Arena): 4.200m2 prefab gebouwen en 48.800m2 niet-prefab gebouwen

• Constructietype: nog steeds in planningsfase

• Verdiepingen: 4 bovengronds; 1 ondergronds

• Budget: 32,1 miljard Japanse yen (365 miljoen dollar)

Tenders gepland in fiscaal jaar 2014-2015:

NIEUWBOUW OLYMPIC AQUATICS CENTRE 68.280m2 totale oppervlakte, 20.000 zitplaatsen

Nr. 36 Type: grondonderzoek. Periode tender: 2de helft juni 2014. Oplevering: december 2014

Nr. 39 Type: voorontwerp nieuwbouw Periode tender: 2de helft september 2014. Oplevering: september 2015

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______17 Figuur 6: designimpressie van Olympic Aquatics Centre

Figuur 7: Site plan van Olympics Aquatics Centre

18 ______4.4 YOUTH PLAZA A & YOUTH PLAZA B

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: badminton, basketbal

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: rolstoelbasketbal en -schermen

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 25.000 zitplaatsen, 430 parkeerplaatsen

• Start werken: oktober 2016

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 930 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 55.600m2 op een site van 89,7 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 64.500m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 1.500m2

• Constructietype: nog steeds in planningsfase

• Verdiepingen: 4 bovengronds (een deel ondergronds)

• Budget: 36,4 miljard Japanse yen (414 miljoen dollar)

Tenders gepland in fiscaal jaar 2014-2015:

YOUTH PLAZA A + B 84.470m2 totale oppervlakte 7.000 zitplaatsen (A) en 18.000 zitplaatsen (B)

Nr. 35 Type: grondonderzoek. Periode tender: 2de helft september 2014. Oplevering: maart 2015

Nr. 38 Type: voorontwerp nieuwbouw Periode tender: 2de helft september 2014. Oplevering: september 2015

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______19 Figuur 8: designimpressie van Youth Plaza A en Youth Plaza B

Figuur 9: site plan van Youth Plaza A

20 ______Figuur 10: site plan van Youth Plaza B

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______21

4.5 SEA FOREST WATERWAY

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: kano- en kajaksprint

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: kano- en kajaksprint

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 14.000 zitplaatsen, 540 parkeerplaatsen

• Start werken: juni 2016

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 1050 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 18.000m2 op een site van 85,2 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 9.400m2

• Vloeroppervlakte tijdelijke prefab-gebouw(en): 11.800m2

• Constructietype: stalen gebinte

• Verdiepingen: 2 bovengronds

• Budget: 6,9 miljard Japanse yen (78,4 miljoen dollar)

Figuur 11: designimpressie van Sea Forest Waterway

22 ______Figuur 12: site plan van Sea Forest Waterway

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______23 4.6 KASAI SLALOM COURSE

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: kano- en kajakslalom

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: /

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 12.000 zitplaatsen, 190 parkeerplaatsen

• Start werken: december 2017

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 510 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 8.100m2 in een site van 18,2 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 800m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 7.200m2

• Constructietype: stalen gebinte

• Verdiepingen: 1 bovengronds

• Budget: 2,4 miljard Japanse yen (27,2 miljoen dollar)

Figuur 13: designimpressie van Kasai Slalom Course

24 ______Figuur 14: site plan van Kasai Slalom Course

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______25 4.7 SEASIDE PARK HOCKEY STADIUM

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: hockey

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: voetbal voor atleten met een visuele of cerebrale beperking

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 15.000 zitplaatsen, 180 parkeerplaatsen

• Start werken: december 2017

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 510 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 7.300m2 op een site van 7,1 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 4.700m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 3.700m2

• Constructietype: stalen gebinte

• Verdiepingen: 2 bovengronds

• Budget: 2,5 miljard Japanse yen (28,4 miljoen dollar)

Figuur 15: designimpressie van Seaside Park Hockey Stadium

26 ______Figuur 16: site plan van Seaside Park Hockey Stadium

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______27

4.8 MUSASHINO FOREST SPORTS CENTRE

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: vijfkamp (schermen)

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: /

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 8.000 zitplaatsen, 210 parkeerplaatsen

• Start werken: november 2013

• Einde werken: oktober 2016

• Tijdsduur werken: 1050 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 26.900m2 op een site van 3,8 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: /

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): /

• Constructietype: /

• Verdiepingen: 3 bovengronds

• Budget: 25 miljard Japanse yen (284 miljoen dollar)

• Bijkomende info: bouw van dit sportcentrum was reeds voorzien voor dat de Olympische Spelen aan Tokyo werden toegewezen.

Tenders uitgeschreven in fiscaal jaar 2014-201513:

MUSASHINO FOREST SPORTS CENTRE 49.120m2 totale oppervlakte 5 verdiepingen (waarvan 1 ondergronds) Stalen constructie, versterkt beton, met staal versterkt beton

Nr. 45 Type: aanbrengen elektriciteitsinstallatie Deadline tender: 15 mei 2014. Oplevering: januari 2017

13 Jetro, Japanese Government Procurement, geraadpleegd op 7 mei 2014, https://www.jetro.go.jp/en/database/procurement/local, Tokyo Metropolitan Government, geraadpleegd op 7 mei 2014: http://www.e-procurement.metro.tokyo.jp/indexPbi.jsp

28 ______Nr. 46 Type: aanbrengen airconditioning Deadline tender: 15 mei 2014. Oplevering: januari 2017

Tenders gepland in fiscaal jaar 2014-2015:

MUSASHINO FOREST SPORTS CENTRE 49.120m2 totale oppervlakte 5 verdiepingen (waarvan 1 ondergronds) Stalen constructie, versterkt beton, met staal versterkt beton

Nr. 47 Type: aanbrengen roltrappen Periode tender: 2de helft 2014. Oplevering: januari 2017

Figuur 17: designimpressie van Musashino Forest Sports Centre

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______29 Figuur 18: site plan van Musashino Forest Sports Centre

30 ______4.9 WAKASU OLYMPIC MARINA

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: zeilsport

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: zeilsport

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 2.000 zitplaatsen, 420 parkeerplaatsen

• Start werken: december 2015

• Einde werken: mei 2018

• Tijdsduur werken: 870 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 9.100m2 op een site van 25,7 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 2.000m2

• Vloeroppervlakte tijdelijke prefab-gebouw(en): 7.100m2

• Constructietype: stalen gebinte

• Verdiepingen: 1 bovengronds

• Budget: 9,2 miljard Japanse yen (104,5 miljoen dollar)

Figuur 19: designimpressie van Wakasu Olympic Marina

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______31 Figuur 20: site plan van Wakasu Olympic Marina

32 ______4.10 ARIAKE ARENA

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: volleybal (binnenshuis)

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: zitvolleybal

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 15.000 zitplaatsen, 260 parkeerplaatsen

• Start werken: december 2016

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 870 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 19.400m2 op een site van 42,6 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 41.400m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 700m2

• Constructietype: nog steeds in planningsfase

• Verdiepingen: 3 bovengronds

• Budget: 17,6 miljard Japanse yen (200 miljoen dollar)

Tenders gepland in fiscaal jaar 2014-2015:

ARIAKE ARENA 41.400m2 totale oppervlakte 15.000 zitplaatsen

Nr. 34 Type: grondonderzoek. Periode tender: 2de helft juni 2014. Oplevering: december 2014

Nr. 37 Type: voorontwerp nieuwbouw Periode tender: 2de helft september 2014. Oplevering: september 2015

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______33 Figuur 21: designimpressie van Ariake Arena

Figuur 22: site plan van Ariake Arena

34 ______4.11 OLYMPISCH ATLETENDORP

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: verblijf atleten, administratieve gebouwen

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: verblijf atleten, administratieve gebouwen

• Kenmerken van het project: nieuwbouw, 1.120 parkeerplaatsen

• Start werken: juni 2016

• Einde werken: juni 2019

• Tijdsduur werken: 1.080 dagen

• Oplevering aan TOCOG: mei 2020

• Grootte perceel: 125.300m2 op een site van 70,2 ha

• Vloeroppervlakte permanente gebouwen: 368.300m2

• Vloeroppervlakte tijdelijke prefab-gebouwen: 109.700m2; niet-prefab 13.000m2

• Constructietype: nog steeds in planningsfase

• Verdiepingen: 14 bovengronds

• Budget: 95,4 miljard Japanse yen (1,1 miljard dollar)

Figuur 23: designimpressie 1 van het Olympisch atletendorp

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______35 Figuur 24: designimpressie 2 van het Olympisch atletendorp

Figuur 25: site plan van het Olympisch atletendorp

36 ______5 RENOVATIEPROJECTEN

5.1 NIPPON BUDOKAN

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: judo

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: judo

• Kenmerken van het project: renovatie, 11.000 zitplaatsen, 180 parkeerplaatsen.

• Start werken: december 2017

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 510 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 11.100m2 op een site van 9,3 ha.

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 1.000m2

• Vloeroppervlakte tijdelijk(e) prefab-gebouw(en): 4.600m2

• Constructietype: gebouw met versterkt beton en stalen gebinte

• Verdiepingen: 3 bovengronds; 2 ondergronds

• Budget: 3,9 miljard Japanse yen (44,3 miljoen dollar)

Figuur 26: designimpressie van Nippon Budokan

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______37 Figuur 27: site plan van Nippon Budokan

38 ______5.2 ARIAKE TENNIS PARK

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: tennis

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: rolstoeltennis

• Kenmerken van het project: renovatie, 20.500 plaatsen, 300 parkeerplaatsen

• Start werken: december 2017

• Einde werken: mei 2019

• Tijdsduur werken: 510 dagen

• Oplevering aan TOCOG: juli 2020

• Grootte perceel: 40.900m2 op een site van 15,8 ha

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: 17.800m2

• Vloeroppervlakte tijdelijke prefab-gebouw(en): 1.900m2

• Constructietype: versterkt beton, met staal versterkt beton

• Verdiepingen: 4 bovengronds

• Budget: 5,9 miljard Japanse yen (67 miljoen dollar)

Figuur 28: designimpressie van Ariake Tennis Park

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______39 Figuur 29: site plan van Ariake Tennis Park

40 ______5.3 INTERNATIONAAL MEDIACENTRUM

• Tijdens de Olympische Spelen gebruikt voor: televisie-uitzendingen en als perscentrum

• Tijdens de Paralympics gebruikt voor: televisie-uitzendingen en als perscentrum

• Kenmerken van het project: renovatie

• Start werken: perscentrum: januari 2018; TV-uitzendcentrum: /

• Einde werken: perscentrum: december 2019; TV-uitzendcentrum: /

• Tijdsduur werken: perscentrum: 690 dagen; TV-uitzendcentrum: /

• Oplevering aan TOCOG: perscentrum: januari 2020; TV-uitzendcentrum: juli 2019

• Grootte perceel: /

• Vloeroppervlakte permanent gebouw: /

• Vloeroppervlakte tijdelijk prefab-gebouw(en): /

• Constructietype: /

• Verdiepingen: /

• Budget: 14,4 miljard Japanse yen (163,6 miljoen dollar)

Figuur 30: designimpressie van het internationaal mediacentrum

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______41 6 TOELEVERINGSSTRATEGIEËN

De vereisten voor deelname aan de tenders worden beknopt vermeld in het kandidatuurdossier van Tokyo voor de Olympische Spelen14. Ze zijn van die aard dat het moeilijk wordt voor buitenlandse bedrijven zonder enige link met Japan om op hun eentje mee te dingen aan de overheidsaanbestedingen.

De Construction Business Act vereist een vergunning, zowel voor aannemers als onderaannemers van bouwwerken in Japan15. Een vertegenwoordiger in Japan is vereist voor de buitenlandse bedrijven die een elektronische identiteitskaart willen aanvragen. Een dergelijke kaart is nodig om toegang te krijgen tot de online database met de aanbestedingen van Tokyo Metropolitan Government, inclusief deze voor de Olympische Spelen. De voertaal met de bevoegde Japanse administraties is Japans, en dat is ook het geval voor de milieu-impact-studie die vereist is voor grotere bouwwerken.

Vlaamse bedrijven die daarom actief willen meedingen naar opdrachten in het kader van de bouw van de sportaccommodatie, dienen ofwel de moeite te doen om zich degelijk te omkaderen met Japanstalige experten, ofwel een kantoor te openen in Japan, ofwel een Japanse zakenpartner onder de arm te nemen die in staat en bereid is om de Japanse formaliteiten te vervullen en het dossier van hun Vlaamse partner bij de tender-autoriteiten te verdedigen.

Hetzelfde advies geldt voor Vlaamse bedrijven die bouwmaterialen of andere producten of diensten willen toeleveren aan de Olympische Spelen in Tokyo. De ervaring leert dat de Japanse overheidsadministraties bijzonder risico-avers zijn. Bedrijven die nog nooit hebben toegeleverd in Japan worden doorgaans als te risicovol beschouwd. Ze verliezen vaak het pleit, zelfs indien hun producten, diensten of technologie in andere landen hun superieure prijs/kwaliteit bewezen hebben. De Europese Commissie in Brussel en de “European Business Council” in Tokyo hameren er dan ook op dat Europese bedrijven een betere toegang moeten krijgen bij aanbestedingen van de Japanse overheid. Dit is trouwens een belangrijk punt in de huidige onderhandelingen voor een vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en Japan16.

Het wordt uitkijken of de organisatoren in Tokyo de belofte zullen nakomen die ze hebben gedaan aan het Internationaal Olympisch Comité bij het indienen van hun kandidatuur en die luidt als volgt: “Any company that has been approved under the Japanese Business Construction Law may participate in the tender process, regardless of their nationality.

14 Voor deze vereisten, zie in deze studie: 2. Overheidsaanbestedingen Olympische Spelen Tokyo 2020

15 Japanese Ministry of Land, Infrastructure and Transport, The Construction License System in Japan, based on the Construction Business Law Act (May 5, 1949, Act 100), geraadpleegd op 25 april 2014: http://www.mlit.go.jp/sogoseisaku/const/kengyo/kyoka-e.htm

16 Website of the Delegation of the European Union in Japan, Public Procurement, version 21 June 2013, www.euinjapan.jp/en/relation/trade/current/procurement ; European Business Council, The Fourth Arrow. The EBC Report on the Japanes Business Environment 2013, p. 9. www.ebc-jp.com/images/stories/2013_EBC_White_Paper_English.pdf

42 ______There are no obstacles for foreign companies wishing to enter a tender particularly for those with significant specific sport and venue expertise”17.

Vlaamse bedrijven die een gepaste zakenpartner in Japan willen zoeken, houden er best rekening mee dat Japanse managers veelal streven naar consensus met hun collega’s. Daardoor neemt het beslissingsproces in Japanse bedrijven langer in beslag dan in Vlaanderen. Vlaamse bedrijven wachten dus best niet te lang met de zoektocht naar een zakenpartner in Japan.

Voor overleg over toelevering aan Japan en aan de 2020 Olympische Spelen in Tokyo kunnen Vlaamse bedrijven terecht bij het FIT-kantoor in hun provincie, dat in samenspraak met het FIT-kantoor in Tokyo de mogelijkheden zal bekijken.

De informatie die u in deze publicatie vindt is bedoeld als achtergrondinformatie die u moet in staat stellen een beeld te vormen met betrekking tot de hierin behandelde materie. Zij is met de grootste zorg verzameld op basis van de beschikbare data en documentatie op het ogenblik van de publicatie. Deze publicatie heeft bijgevolg niet de ambitie van volledigheid of geldigheid voor uw specifieke situatie. Zij kan bijgevolg nooit beschouwd worden als een juridisch, financieel of ander gespecialiseerd advies. Flanders Investment & Trade (FIT) kan in die zin nooit verantwoordelijk gesteld worden voor gebeurlijke foutieve vermeldingen, weglatingen of onvolledigheden in deze publicatie. FIT kan evenmin verantwoordelijk worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in deze publicatie. De verwijzingen in deze publicatie naar bepaalde entiteiten, bedrijven en/of personen houden geen bijzondere aanbevelingen in die voor Flanders Investment & Trade enige verantwoordelijkheid zou kunnen teweegbrengen.

Datum van publicatie: mei / 2014

17 Tokyo 2020 Bid Committee, Candidature File “Discover Tomorrow”, Deel 2, p. 054.

FIT Tokyo | 8 mei 2014 ______43