DOCSLIB.ORG

Historia Kultury I Dziedzictwo Kulturowe. Bibliografia.Pdf

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Historia Kultury I Dziedzictwo Kulturowe. Bibliografia.Pdf WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. EMILII SUKERTOWEJ-BIEDRAWINY W OLSZTYNIE UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY IZABELA LEWANDOWSKA ANITA ROMULEWICZ HISTORIA KULTURY I DZIEDZICTWO KULTUROWE WARMII I MAZUR Bibliografia za lata 1990-2009 OLSZTYN 2010 Korekta Anita Romulewicz Projekt okładki Iwona Bolińska-Walendzik Koordynator projektu Anita Romulewicz Opracowanie techniczne Krzysztof Tkacz Zrealizowano ze środków Narodowego Centrum Kultury. Projekt współfinansowany przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Projekt objęty patronatem Sekretarza Stanu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Żuchowskiego. Konsultacja naukowa prof. Janusz Jasiński ISBN 978-83-924572-9-9 Wydawca: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny 10-117 Olsztyn, ul. 1-go Maja 5. Tel. (89) 527 28 74 http://www.wbp.olsztyn.pl e-mail: [email protected] Druk i oprawa „Gutgraf” Zakład Poligraficzny Marian Świniarski Olsztyn SPIS TREŚCI WSTĘP . 5 ZAŁOŻENIA METODYCZNE . 11 WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W BIBLIOGRAFII . 13 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE . 15 1.1. Bibliografie. Słowniki. Leksykony . 15 1.2. Czasopiśmiennictwo . 18 1.3. Prace ogólne dotyczące regionu . 22 1.4. Poszczególne regiony i miejscowości . 26 1.5. Biografistyka . 37 1.5.1. Biografie . 37 1.5.2. Pamiętniki. Wspomnienia. Dzienniki . 65 1.5.3. Omówienia wspomnień i pamiętników . 71 1.6. Nauki pomocnicze historii . 72 1.6.1. Historiografia. Źródłoznawstwo. Źródła . 72 1.6.2. Kartografia . 77 1.6.3. Onomastyka i toponomastyka . 77 1.7. Muzealnictwo. Archiwistyka. Bibliotekarstwo . 82 1.8. Towarzystwa regionalne . 88 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY . 90 2.1. Przestrzeń wiejska i miejska . 90 2.2. Parki i ogrody . 95 2.3. Architektura miejska. Zabytki techniki . 97 2.4. Pomniki, place, ulice . 102 2.5. Cmentarze. Sztuka nagrobna . 103 3. HISTORIA KULTURY . 107 3.1. Archeologia . 107 3.2. Okres plemion pruskich i jaćwieskich (od VI w. do 1230 r.) . 115 3.3. Państwo krzyżackie (1230-1525) . 121 3.4. Dominium warmińskie w okresie polskim (1466-1772) . 124 3.5. Prusy Książęce. Królestwo w Prusach (1525-1772) . 130 3.6. Prusy Wschodnie (1773-1945) . 132 3.7. Po II wojnie światowej . 137 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW . 144 4.1. Kościół katolicki . 144 4.2. Kościoły protestanckie . 149 4.3. Kościoły wschodnie . 153 3 SPIS TREŚCI 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE . 155 5.1. Zagadnienia ogólne . 155 5.2. Warmiacy, Mazurzy . 157 5.3. Polacy w Prusach Wschodnich do 1945 r. 160 5.4. Niemcy na Warmii i Mazurach po 1945 r. 162 5.5. Ukraińcy . 163 5.6. Żydzi . 166 5.7. Kresowiacy, Cieszyniacy i inni . 167 6. ETNOGRAFIA . 169 6.1. Zagadnienia ogólne . 169 6.2. Język. Gwara . 169 6.3. Literatura. Muzyka ludowa . 171 6.4. Zwyczaje. Obrzędy . 176 6.5. Budownictwo ludowe . 179 6.6. Sztuka ludowa. Kulinaria. Rzemiosło . 180 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA . 182 7.1. Opracowania ogólne . 182 7.2. Architektura obronna . 184 7.3. Zamki . 187 7.4. Pałace i dwory . 191 7.5. Architektura sakralna . 193 7.6. Sztuka sakralna . 196 7.7. Malarstwo. Sztuka użytkowa . 201 7.8. Fotografia. Pocztówki . 205 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA . 208 8.1. Postrzeganie ziem pruskich i ich mieszkańców . 208 8.2. Tradycje, mity i tożsamość na przestrzeni dziejów . 214 8.3. Uroczystości rocznicowe . 218 8.4. Badania empiryczne . 220 8.5. Tradycja grunwaldzka . 222 INDEKS AUTORSKI . 225 INDEKS PRZEDMIOTOWY . 245 WSTĘP W dzisiejszych mediach i publikacjach coraz częściej pojawia się pojęcie „dziedzictwo kultu- rowe”, chociaż jest ono interpretowane dość swobodnie. Pojęcie to składa się z dwóch członów – „dziedziczenie” i „kultura”. Na temat zakresu znaczeniowego terminu „kultura” od wieków toczą się spory w literaturze przedmiotu. Dla jednych ważne jest rozróżnienie cywilizacji i kultury, dla innych podział na kulturę duchową, materialną i społeczną. Historycy, socjologowie i antropologo- wie różnią się w szczegółach interpretacyjnych, jednak wszyscy powszechnie akceptują pewne stałe elementy definicji kultury. Jak podaje Encyklopedia popularna PWN: „Kultura to całokształt mate- rialnego i duchowego dorobku ludzkości, gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie; w skład tak pojętej kultury wchodzą nie tylko wytwory mate- rialne i instytucje społeczne, ale także zasady współżycia społecznego, sposoby postępowania, wzory, kryteria ocen estetycznych i moralnych, przyjęte w danej zbiorowości i wyznaczające obowiązujące zachowania”. Specyfika regionu Warmii i Mazur była widoczna od zawsze. Także i dzisiaj, kultywując tradycje polskie oraz pruskie i w pewnej mierze niemieckie, a także doceniając spuściznę ludności rodzimej – Warmiaków i Mazurów, ludności osiedlonej – Ukraińców i Polaków z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej, mówimy przede wszystkim o ich kulturze. Język, ubiór, zwyczaje, obrzędy rodzinne, pamięć przeszłości, a także dobra materialne, szczególnie widoczne w architekturze, wyposażeniu wnętrz kościołów, pałaców, sprzętach domowych – to elementy dziedzictwa, które należy chronić. Trzeba je najpierw poznać, zbadać, poddać ewentualnej konserwacji i ochronie. Temu celowi służą rozprawy i przyczynki naukowe, studia konserwatorskie i szeroko pojęta popularyzacja. Zakres znaczeniowy pojęcia „dziedziczenie” nie był poddawany teoretycznym rozważaniom. W dziewiętnastowiecznych encyklopediach oznaczało ono prawną zasadę, „na mocy której jedna osoba po śmierci drugiej i jej wszystkie prawa, a szczególnie majątkowe, majątkowo-prawne na siebie przyjmuje i istnienie jej przedłuża. Osoba przyjmująca na siebie takową rolę nazywa się dziedzi- cem, a czynność, przez którą w prawo zmarłej osoby wstępuje dziedziczeniem.” Jeszcze w latach pięćdziesiątych XX wieku nie funkcjonowało określenie „dziedzictwo kulturowe”. W Słowniku staro- polskim „dziedzictwo” tłumaczono jako: 1) mienie (głównie ziemia), mienie dziedziczne, spadek oraz 2) posiadanie (mienia) z prawem dziedziczenia. Pojęcie „dziedzictwo kulturowe” pojawiło się stosunkowo niedawno. Najbardziej popularna en- cyklopedia internetowa (Wikipedia) podaje następującą definicję: „Dziedzictwo kulturowe to zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nim wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społeczeństwa i je- go rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom z uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągło- ści rozwoju politycznego, społecznego i kulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych, kultywowania poczucia piękna i wspólnoty cywilizacyjnej”. W Uniwersalnym słowniku języka polskiego znaleźć można trzy wyjaśnienia pojęcia dziedzictwa: 1) majątek przejęty jako spadek; 2) dobra kultury, nauki, sztuki itp. pozostawione przez poprzednie pokolenia, przykład: Dziedzictwo kulturowe; 3) dziedziczenie lub prawo dziedziczenia czegoś. Nieco inaczej do pojęcia „dziedzictwo kulturowe” podchodzi Słownik socjologiczny, którego autorzy utoż- samiają je z tradycją: „Tradycja (dziedzictwo kulturowe) – treści i dobra kulturowe przekazywane (nadawane i odbierane) w czasie i przestrzeni, podlegające społecznemu wartościowaniu, zazwyczaj uznawane za ważne i doniosłe zarówno dla teraźniejszości danej zbiorowości, jak i dla jej przyszłości; są to głównie takie elementy, jak normy społeczne, wzorce działania, obyczaje, wierzenia, sposoby myślenia, wytwory materialne; za tradycję uznaje się także czasami sam proces transmisji treści kulturalnych”. Mając na uwadze złożoność tego terminu, spróbujemy wyróżnić w pierwszej kolejności zakre- sy terytorialne dziedzictwa kulturowego. Trzonem tego, co rozumiemy pod pojęciem „dziedzictwo kulturowe” jest spuścizna pozostawiona przez naród lub region, w którym funkcjonujemy. Trzon ten 5 WSTĘP określić można jako płaszczyznę, bowiem każdy z nas utożsamia się z jakąś częścią przestrzeni, teryto- rium – czy to swoim państwem, regionem, czy z małą społecznością lokalną. Dla niego dziedzictwem, spuścizną po przodkach będzie to, w czym partycypuje (język, obyczaje, tradycje historyczne) i to, czego doświadcza – oglądając i odczytując (zabytki, dzieła sztuki, literatura), bądź używając (drogi, mosty, urządzenia techniczne). Często nie zdajemy sobie sprawy z otaczających nas dóbr kultury, które otrzymaliśmy w spadku po poprzednich pokoleniach, nie potrafimy ich docenić ani uszanować. Rzadko też zdajemy sobie sprawę z ogromu bogactwa, jakie posiada nasz region czy kraj. Dziedzictwo światowe obejmuje kilkaset zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury, corocznie (od 1977 r.) uaktualnianą przez UNESCO. Znajdują się na niej zarówno obiekty kulturowe, jak i przyrodnicze. Z terenu Polski wpisane jest na nią 13 obiektów, niestety ani jeden z województwa warmińsko-mazurskiego. W 2003 roku podpisano Konwencję o ochronie dziedzictwa niematerialnego. Polska jest obecnie w fazie ratyfikacji tego dokumentu. Znacznie trudniejsze jest określanie zakresu terytorialnego czy ustalanie prawa własności wo- bec wielokulturowego dziedzictwa wielu polskich miast i regionów. Skomplikowane dzieje państwa polskiego spowodowały utratę części ziem już w wiekach średnich (Śląsk), w okresie nowożytnym (Prusy Książęce), a w okresie zaborów całkowitą likwidację państwa polskiego. Zmiany przestrzenne miast, wsi, pojedyncze budowle czy szlaki komunikacyjne wytyczane były, budowane i remontowane (bądź niszczone) przez inne państwa, co odbiło się na ich wyglądzie i charakterze. Pozostałością po zamieszkiwaniu
Load more

Recommended publications
  • Zeitschrift Ftir Die Geschichte Und Altertumskunde Ermlands
    Zeitschrift ftir die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Band 45 1989 Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Im Namen desHistorischen Vereins fürErmland e. V. (Sitz Münster i. W.) herausgegeben vom Vorstand des Vereins Band45 1989 ZGAE = Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Schriftleitung: Dr. Hans-Jürgen Karp unter Mitarbeit vonBarbara Wolf-Dahm Selbstverlag des Historischen Vereins für Ermland Ermlandweg 22, 4400 Münster i. W. Auslieferung für den Buchhandel durch den Verlag A. Fromm, Osnabrück 1989 ISSN 0342-3344 INHALTSVERZEICHNIS Aufsätze Andrzej Groth Der Braunsherger Seehandel 1638-1700 im Vergleich zu den anderen Häfen des Frischen Haffs . 7 Handel morski Braniewa na tle innych port6w Zalewu Wislanego w latach 1638- 1700 . 21 The Braunsberg Sea-Trade from 1638 to 1700 as Compared to the Other Ports ofthe Vistula Lagoon . 21 Bruno Riediger Die preußische Armee im Ermland 1772- 1806 . 23 Armia pruska na Warmii 1772- 1806 . 39 The Prussian Army in Warmia 1772- 1806 . 39 Werner Thimm Der Osteroder Schulkampf um die Errichtung einer katholi­ schen Bekenntnisschule 1926/27 . 41 Walka o zalozenie katolickiej szkoly w Ostr6dzie w latach 1926/27 66 The Osterode School-Controversy of1926/27 on the Faunding ofa Catholic School . 66 Helmut Kunigk Der Bund Deutscher Osten im südlichen Ostpreußen . 67 Bund Deutscher Osten w poludniowych Prusach Wschodnich . 112 The League GermanEast in Southern East-Prussia ............ 113 Hans Preuschoff t Zur Suspension der Braunsherger Professoren Eschweiler und Barion im Jahre 1934 ...................................... 115 Suspensa profesor6w Akademii Braniewskiej Eschweilera i Bariona w roku 1934 . 139 On the Suspension ofthe Braunsberg Professors Eschweiler and Barion in 1934 . 140 Miszelle Armeliese Tri 11 er Bischof und Domkapitel von Ermland als Almosenspender im 18.Jahrhundert .........................................
    [Show full text]
  • Und Westpreußen Inhalt
    Brocke / Heitmann / Lordick · Juden in Ost- und Westpreußen Inhalt Vorwort 9 Klaus-Eberhard Murawski Grundzüge der staatlichen Entwicklung in Ost- und Westpreußen 13 Regional- und Lokalgeschichte 39 Aloys Sommerfeld Juden im Ermland 41 Andreas Kossert Aus der Geschichte der jüdischen Gemeinde zu Johannisburg/Ostpreußen 67 Andreas Kossert Die jüdische Gemeinde Ortelsburg Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren 87 Dorothea Elisabeth Deeters Juden in (Märkisch) Friedland Aspekte ihres Gemeindelebens in Polen und Preußen 125 6 INHALT Stefanie Schüler-Springorum Die Jüdische Gemeinde Königsberg 1871–1945 165 Grzegorz Berendt Die Danziger, Zoppoter und Gdinger Juden im 20. Jahrhundert Ein historischer Vergleich 187 Verwaltung, Schule und Wohlfahrt 203 Horst Leiber Einigkeit macht stark Der Verband der Synagogen-Gemeinden Ostpreußens 205 Margret Heitmann »Liebe zur Gemeinde erwächst erst aus dem Gefühl der Sicherheit« Der Verband der Westpreußischen Synagogengemeinden 1897–1922 217 JörgH.Fehrs »…, daß sie sich mit Stolz Juden nennen« Die Erziehung jüdischer Kinder in Ost- und Westpreußen im 19. Jahrhundert 239 Harald Lordick Entwicklungen und Strukturen Jüdische Wohlfahrtspflege in Ost- und Westpreußen im 19. Jahrhundert 281 Horst Leiber Die ostpreußischen »Söhne des Bundes« Zur Geschichte des Ordens B'nai B'rith 305 INHALT 7 Demographische und wirtschaftliche Aspekte 317 Stefan Hartmann Demographie und Statistik der Juden in Ostpreußen im 19. Jahrhundert 319 Kazimierz Wajda Die Juden im südlichen Westpreußen (Regierungsbezirk Marienwerder)
    [Show full text]
  • Port Cities of the Western Black Sea Coast and the Danube
    Black Sea Project Working Papers vol. Ι PORT CITIES OF THE WESTERN BLACK SEA COAST AND THE DANUBE ECONOMIC AND SOCIAL DEVELOPMENT IN THE LONG NINETEENTH CENTURY edited by Constantin Ardeleanu & Andreas Lyberatos Corfu 2016 Thales programme. Reinforcement of the Interdisciplinary and/or inter-institutional Research and Innovation Ionian University: “Black Sea and Port Cities from the 18th to the 20th centuries. Development, Convergence and Interconnections to the World Economy” ISBN: 978-960-7260-56-7 volume 1b.indd 1 30/11/2016 1:01:40 μμ Black Sea Project Working Papers Series 1. Constantin Ardeleanu and Andreas Lyberatos (eds), Port-Cities of the Wes tern Shore of the Black Sea: Economic and Social Development, 18th – Early 20th Centuries, Black Sea Working Papers, vol. 1. 2. Evrydiki Sifneos, Oksana Iurkova and Valentina Shandra (eds), Port-Cities of the Northern Shore of the Black Sea: Institutional, Economic and Social De- velopment, 18th – Early 20th Centuries, Black Sea Working Papers, vol. 2. 3. Gelina Harlaftis, Victoria Konstantinova and Igor Lyman (eds), The Port-Cities of the Eastern Coast of the Black Sea, Late 18th – Early 20th Centuries, Black Sea Working Papers, vol. 3. 4. Mikhail Davidov, Gelina Harlaftis, Vladimir Kulikov and Vladimir Mo- rozan, The Economic Development of the Port-Cities of the Northern and Southern Black Sea Coast, 19th – Beginning of the 20th Century. Trans- port, Industry and Finance, Black Sea Working Papers, vol. 4. 5. Edhem Eldem, Vangelis Kechriotis, Sophia Laiou (eds), The Economic and Social Development of the Port–Cities of the Southern Black Sea Coast, Late 18th – Beginning of the 20th Century, Black Sea Working Papers, vol.
    [Show full text]
  • Langeheine, Rico.Pdf
    A University of Sussex DPhil thesis Available online via Sussex Research Online: http://sro.sussex.ac.uk/ This thesis is protected by copyright which belongs to the author. This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Please visit Sussex Research Online for more information and further details University of Sussex School of History, Art History and Philosophy Inter-generational diachronic study of the German-Jewish Fein family from Leipzig Rico Langeheine SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL IN FULFILMENT OF THE REQUIREMENTS for the degree MASTER OF PHILOSOPHY Department of History May 2013 2 Contents Declaration ................................................................................................................... 3 Acknowledgments ........................................................................................................ 4 Summary ...................................................................................................................... 5 Illustrations and Tables ................................................................................................. 6 1. Introduction .............................................................................................................
    [Show full text]
  • Portrait of Italian Jewish Life (1800S – 1930S) Edited by Tullia Catalan, Cristiana Facchini Issue N
    Portrait of Italian Jewish Life (1800s – 1930s) edited by Tullia Catalan, Cristiana Facchini Issue n. 8, November 2015 QUEST N. 8 - FOCUS QUEST. Issues in Contemporary Jewish History Journal of Fondazione CDEC Editors Michele Sarfatti (Fondazione CDEC, managing editor), Elissa Bemporad (Queens College of the City University of New York), Tullia Catalan (Università di Trieste), Cristiana Facchini (Università Alma Mater, Bologna; Max Weber Kolleg, Erfurt), Marcella Simoni (Università Ca’ Foscari, Venezia), Guri Schwarz (Università di Pisa), Ulrich Wyrwa (Zentrum für Antisemitismusforschung, Berlin). Editorial Assistant Laura Brazzo (Fondazione CDEC) Book Review Editor Dario Miccoli (Università Cà Foscari, Venezia) Editorial Advisory Board Ruth Ben Ghiat (New York University), Paolo Luca Bernardini (Università dell’Insubria), Dominique Bourel (Université de la Sorbonne, Paris), Michael Brenner (Ludwig-Maximilians Universität München), Enzo Campelli (Università La Sapienza di Roma), Francesco Cassata (Università di Genova), David Cesarani z.l. (Royal Holloway College, London), Roberto Della Rocca (DEC, Roma), Lois Dubin (Smith College, Northampton), Jacques Ehrenfreund (Université de Lausanne), Katherine E. Fleming (New York University), Anna Foa (Università La Sapienza di Roma), François Guesnet (University College London), Alessandro Guetta (INALCO, Paris), Stefano Jesurum (Corriere della Sera, Milano), András Kovács (Central European University, Budapest), Fabio Levi (Università degli Studi di Torino), Simon Levis Sullam (Università Ca’
    [Show full text]
  • Soldiers, Rabbis, and the Ostjuden Under German Occupation: 1915-1918
    University of Tennessee, Knoxville TRACE: Tennessee Research and Creative Exchange Doctoral Dissertations Graduate School 8-2010 Shattered Communities: Soldiers, Rabbis, and the Ostjuden under German Occupation: 1915-1918 Tracey Hayes Norrell [email protected] Follow this and additional works at: https://trace.tennessee.edu/utk_graddiss Part of the Diplomatic History Commons, European History Commons, History of Religion Commons, Military History Commons, and the Political History Commons Recommended Citation Norrell, Tracey Hayes, "Shattered Communities: Soldiers, Rabbis, and the Ostjuden under German Occupation: 1915-1918. " PhD diss., University of Tennessee, 2010. https://trace.tennessee.edu/utk_graddiss/834 This Dissertation is brought to you for free and open access by the Graduate School at TRACE: Tennessee Research and Creative Exchange. It has been accepted for inclusion in Doctoral Dissertations by an authorized administrator of TRACE: Tennessee Research and Creative Exchange. For more information, please contact [email protected]. To the Graduate Council: I am submitting herewith a dissertation written by Tracey Hayes Norrell entitled "Shattered Communities: Soldiers, Rabbis, and the Ostjuden under German Occupation: 1915-1918." I have examined the final electronic copy of this dissertation for form and content and recommend that it be accepted in partial fulfillment of the equirr ements for the degree of Doctor of Philosophy, with a major in History. Vejas G. Liulevicius, Major Professor We have read this dissertation and recommend
    [Show full text]
  • Anti-Semitism in Europe Before the Holocaust
    This page intentionally left blank P1: FpQ CY257/Brustein-FM 0 52177308 3 July 1, 2003 5:15 Roots of Hate On the eve of the Holocaust, antipathy toward Europe’s Jews reached epidemic proportions. Jews fleeing Nazi Germany’s increasingly anti- Semitic measures encountered closed doors everywhere they turned. Why had enmity toward European Jewry reached such extreme heights? How did the levels of anti-Semitism in the 1930s compare to those of earlier decades? Did anti-Semitism vary in content and intensity across societies? For example, were Germans more anti-Semitic than their European neighbors, and, if so, why? How does anti-Semitism differ from other forms of religious, racial, and ethnic prejudice? In pursuit of answers to these questions, William I. Brustein offers the first truly systematic comparative and empirical examination of anti-Semitism in Europe before the Holocaust. Brustein proposes that European anti-Semitism flowed from religious, racial, economic, and po- litical roots, which became enflamed by economic distress, rising Jewish immigration, and socialist success. To support his arguments, Brustein draws upon a careful and extensive examination of the annual volumes of the American Jewish Year Book and more than forty years of newspaper reportage from Europe’s major dailies. The findings of this informative book offer a fresh perspective on the roots of society’s longest hatred. William I. Brustein is Professor of Sociology, Political Science, and His- tory and the director of the University Center for International Studies at the University of Pittsburgh. His previous books include The Logic of Evil (1996) and The Social Origins of Political Regionalism (1988).
    [Show full text]
  • Bethel Henry Strousberg a Pád Jeho Podnikání Na Zbirožsku V Období Tzv
    Univerzita Karlova v Praze Filozofická fakulta Ústav hospodářských a sociálních dějin Bakalářská práce Barbora Turková Bethel Henry Strousberg a pád jeho podnikání na Zbirožsku v období tzv. velké deprese Bethel Henry Strousberg and fall of his entrepreneurial activities in the Zbiroh region at the time of so called Great Depression Praha 2016 Vedoucí práce: prof. PhDr. Eduard Kubů, CSc. Poděkování Můj největší dík patří prof. PhDr. Eduardu Kubů, CSc. především za jeho vstřícnost a trpělivost při vedení této bakalářské práce a za cenné rady k problémům, jež nastaly během jejího psaní a s nimiž bych se s dosavadními zkušenostmi nedovedla vypořádat. Dále bych ráda poděkovala Městskému muzeu ve Zbiroze a Státnímu okresnímu archivu v Rokycanech za vstřícnost při studiu archivních materiálů. Konečný dík patří mé rodině a blízkým za podporu. Prohlášení Prohlašuji, že jsem bakalářskou práci vypracovala samostatně, že jsem řádně citovala všechny použité prameny a literaturu, a že práce nebyla využita v rámci jiného vysokoškolského studia či k získání jiného nebo stejného titulu. Ve Zbiroze dne: . Barbora Turková Abstrakt Bakalářská práce je případová studie, jejímž předmětem je analýza podnikání německého podnikatele a „krále železnic“ Bethela Henryho Strousberga na Zbirožsku. Ten koupil v roce 1868 velkostatek Zbiroh a hodlal z této lokality vybudovat velké železářské centrum, tzv. český Manchester. Jeho velkoryse rozvinuté podnikatelské aktivity (modernizace stávajících a výstavba nových závodů, stavba železnice) zkolabovaly v hospodářské krizi
    [Show full text]
  • Manias, Panics, and Crashes: a History of Financial Crises
    FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= Manias, Panics, and Crashes A History of Financial Crises Fifth Edition Charles P. Kindleberger and Robert Z. Aliber John Wiley & Sons, Inc. iii FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= ii FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= Manias, Panics, and Crashes Fifth Edition i FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= ii FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= Manias, Panics, and Crashes A History of Financial Crises Fifth Edition Charles P. Kindleberger and Robert Z. Aliber John Wiley & Sons, Inc. iii FM JWBK120/Kindleberger February 13, 2008 14:53 Char Count= C 2005 by Charles P. Kindleberger and Robert Z. Aliber; 1978, 1989, 1996, 2000 by Charles P. Kindleberger. All rights reserved. Foreword copyright by Robert M. Solow Published by John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey Published simultaneously in Canada No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning, or otherwise, except as permitted under Section 107 or 108 of the 1976 United States Copyright Act, without either the prior written permission of the Publisher, or authorization through payment of the appropriate per-copy fee to the Copyright Clearance Center, 222 Rosewood Drive, Danvers, MA 01923, 978-750-8400, fax 978-646-8600, or on the web at www.copyright.com. Requests to the Publisher for permission should be addressed to the Permissions Department, John Wiley & Sons, Inc., 111 River Street, Hoboken, NJ 07030, 201-748-6011, fax 201-748-6008.
    [Show full text]
  • Capitalism, Politics, and Railroads in Prussia, 1830-1870
    Historical Perspectives on Business Enterprise Series Letterhead from the Rhenish Railway in the 1830s Courtesy Rheinisch-Westfalisches Wirtschaftsarchiv, Cologne Capitalism, Politics, and Railroads in Prussia, 1830-1870 JAMES M. BROPHY Ohio State University Press Columbus An earlier version of chapter 5 and part of chapter 8 originally appeared in Central European History. Copyright © 1998 by The Ohio State University. All rights reserved. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Brophy, James M. Capitalism, politics, and railroads in Prussia, 1830-1870 / James M. Brophy. p. cm. — (Historical perspectives on business enterprise series) Includes bibliographical references (p. ) and index. ISBN 0-8142-0751-0 (cloth : alk. paper) 1. Railroads and state—Germany—Prussia—History —19th century. 2. Business and politics—Germany—Prussia—History —19th century. I. Title. II. Series. HE3079.P7B76 1998 385'.0943'09034-dc21 97-29251 CIP Text and jacket design by Nighthawk Design. Type set in Times Roman by Tseng Information Systems. Printed by McNaughton & Gunn, Inc. The paper in this publication meets the minimum requirements of American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials. ANSI Z39 48-1992. 987654321 For Susan CONTENTS Preface ix One Capital and Political Authority in German History 1 Two Private or State Owned? The Railroad Question, 1830-1848 22 Three The Search for Mutual Accommodation, 1848-1857 53 Four The Conflict over Night Trains 75 Five Banking and the Business Class 87 Six The Railroad Fund, 1842-1859 107 Seven The Juste Milieu, 1857-1870 135 Eight Conclusion 165 List of Abbreviations 177 Notes 179 Bibliography 247 Index 269 PREFACE Anthony Trollope's biting satire of London's establishment, The Way We XJ L Live Now (1875), turns on a monstrous railroad scheme and a conti­ nental financier, allowing the author to display the layers of hypocrisy in the pretensions of birthright, capital wealth, and political power.
    [Show full text]
  • The Rise and Fall of the Railway King Henry Bethel Strousberg: Difficulties of International Railway Investments in Germany in the 1860S
    The Rise and Fall of the Railway King Henry Bethel Strousberg: Difficulties of International Railway Investments in Germany in the 1860s Ralf Roth (Johann Wolfgang Goethe-Universität, Frankfurt, Germany) The topic of our conference concerns significantly important international finan- cial transactions that have taken place across national borders. In this context I will focus on a major investor, the German railway king Henry Bethel Strous- berg. Strousberg first established railway shares not only as an act of national unity but also to create an extensive European-wide network in the 1860s. He worked together with British investors in the construction of some of the Ger- man railway lines and later invested a great deal of his own capital in foreign countries like Russia, Hungary, and Romania. I would like to discuss the role of this financier and ask the question: • When and why were railway investments coming from foreign investors of great importance to the construction of the German railway network? • How difficult was it for foreign investors to realise their interests in light of the German railway law and Prussian government policy? • What were the economic and political consequences of railway investments across the borders? By 1871, the year of the foundation of the German Empire, Strousberg had reached an astonishing pinnacle in his career. First starting out as a merchants trainee he eventually became an established and wealthy member of the edu- cated middle class. As a railway entrepreneur and substantial landlord he could have almost entered the Prussian aristocracy. He moved between the countries of Europe apparently without any trouble and could feel at home in the United Kingdom as well as in Russia or Romania.
    [Show full text]
  • Z Historii Linii Kolejowej Wystruć-Kłajpeda
    Andrzej Piątkowski Z historii linii kolejowej Wystruć-Kłajpeda Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 3, 425-453 2000 Andrzej Piątkowski Z historii linii kolejowej Wy struć—Kłajpeda Prywatna linia kolejowa Wystruć—Ty Iza Jak wielokrotnie podkreślano w dotychczasowej literaturze naukowej, na intensyfikację rozwoju gospodarczego, w tym szczególnie procesu industrializacji w XIX w., wpływały różnorodne czynniki, wśród których wymienić trzeba rozwój transportu, a zwłaszcza rozwój transportu kolejowego. Dzięki niemu stało się możliwe szybkie i równocześnie tanie przemieszczanie towarów1. Transport kolejowy prowadził również do ożywienia ruchu osobowego, co niewątpliwie niosło ważkie przemiany w życiu społecznym, oświatowym i kulturalnym. Jeżeli chodzi o wschodnie prowinq'e państwa pruskiego, rozciągające się od Odry aż po granicę z Cesarstwem Rosyjskim, to znaczenie kolei żelaznej nabrało jeszcze innego wymiaru. Przyczyniła się ona bowiem do ich integracji z central­ nymi i zachodnimi rejonami Prus i Niemiec, a także do wytworzenia się tam licznych rynków lokalnych2. Do Prus Wschodnich kolej żelazna dotarła na początku lat pięćdziesiątych XIX w. wraz z uruchomieniem 19 października 1852 r. linii kolejowej z Malborka do Braniewa przez Elbląg—Bogaczewo—Słobity—Młynary3. Odcinek ten two­ rzył tylko pewien fragment wielkiego, budowanego przez państwo pruskie na podstawie ustawy sejmowej z 7 grudnia 1849 r.4, szlaku kolejowego z Berlina przez Krzyż—Bydgoszcz—Tczew, a dalej aż do granicy prusko-rosyjskiej w Ejtkunach (Czemyszewskoje). W następnych latach na tej trasie, realizowanej przez Królewską Kolej Wschodnią (Ostbahn), uzyskiwano połączenie Braniewa z Królewcem (w 1853 r.), a w 1860 r. stolicy prowinq’i z Stołupianami (Niestierow) przez Wystruć (Czemiachowsk), a dalej aż do granicy państwowej we wspomnianych wcześniej Ejtkunach5. 1 I.
    [Show full text]