Historia Kultury I Dziedzictwo Kulturowe. Bibliografia.Pdf

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA im. EMILII SUKERTOWEJ-BIEDRAWINY W OLSZTYNIE

UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY

IZABELA LEWANDOWSKA ANITA ROMULEWICZ

HISTORIA KULTURY I DZIEDZICTWO KULTUROWE WARMII I MAZUR

Bibliograﬁa za lata 1990-2009

OLSZTYN 2010 Korekta Anita Romulewicz

Projekt okładki Iwona Bolińska-Walendzik

Koordynator projektu Anita Romulewicz

Opracowanie techniczne Krzysztof Tkacz

Zrealizowano ze środków Narodowego Centrum Kultury. Projekt współﬁnansowany przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Projekt objęty patronatem Sekretarza Stanu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Żuchowskiego.

Konsultacja naukowa prof. Janusz Jasiński

ISBN 978-83-924572-9-9

Wydawca: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny 10-117 Olsztyn, ul. 1-go Maja 5. Tel. (89) 527 28 74 http://www.wbp.olsztyn.pl e-mail: [email protected]

Druk i oprawa „Gutgraf” Zakład Poligraficzny Marian Świniarski Olsztyn SPIS TREŚCI WSTĘP ...... 5 ZAŁOŻENIA METODYCZNE ...... 11 WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W BIBLIOGRAFII ...... 13 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE ...... 15 1.1. Bibliografie. Słowniki. Leksykony ...... 15 1.2. Czasopiśmiennictwo ...... 18 1.3. Prace ogólne dotyczące regionu ...... 22 1.4. Poszczególne regiony i miejscowości ...... 26 1.5. Biografistyka ...... 37 1.5.1. Biografie ...... 37 1.5.2. Pamiętniki. Wspomnienia. Dzienniki ...... 65 1.5.3. Omówienia wspomnień i pamiętników ...... 71 1.6. Nauki pomocnicze historii ...... 72 1.6.1. Historiografia. Źródłoznawstwo. Źródła ...... 72 1.6.2. Kartografia ...... 77 1.6.3. Onomastyka i toponomastyka ...... 77 1.7. Muzealnictwo. Archiwistyka. Bibliotekarstwo ...... 82 1.8. Towarzystwa regionalne ...... 88 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY ...... 90 2.1. Przestrzeń wiejska i miejska ...... 90 2.2. Parki i ogrody ...... 95 2.3. Architektura miejska. Zabytki techniki ...... 97 2.4. Pomniki, place, ulice ...... 102 2.5. Cmentarze. Sztuka nagrobna ...... 103 3. HISTORIA KULTURY ...... 107 3.1. Archeologia ...... 107 3.2. Okres plemion pruskich i jaćwieskich (od VI w. do 1230 r.) ...... 115 3.3. Państwo krzyżackie (1230-1525) ...... 121 3.4. Dominium warmińskie w okresie polskim (1466-1772) ...... 124 3.5. Prusy Książęce. Królestwo w Prusach (1525-1772) ...... 130 3.6. Prusy Wschodnie (1773-1945) ...... 132 3.7. Po II wojnie światowej ...... 137 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW ...... 144 4.1. Kościół katolicki ...... 144 4.2. Kościoły protestanckie ...... 149 4.3. Kościoły wschodnie ...... 153

3 SPIS TREŚCI

5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE ...... 155 5.1. Zagadnienia ogólne ...... 155 5.2. Warmiacy, Mazurzy ...... 157 5.3. Polacy w Prusach Wschodnich do 1945 r...... 160 5.4. Niemcy na Warmii i Mazurach po 1945 r...... 162 5.5. Ukraińcy ...... 163 5.6. Żydzi ...... 166 5.7. Kresowiacy, Cieszyniacy i inni ...... 167 6. ETNOGRAFIA ...... 169 6.1. Zagadnienia ogólne ...... 169 6.2. Język. Gwara ...... 169 6.3. Literatura. Muzyka ludowa ...... 171 6.4. Zwyczaje. Obrzędy ...... 176 6.5. Budownictwo ludowe ...... 179 6.6. Sztuka ludowa. Kulinaria. Rzemiosło ...... 180 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA ...... 182 7.1. Opracowania ogólne ...... 182 7.2. Architektura obronna ...... 184 7.3. Zamki ...... 187 7.4. Pałace i dwory ...... 191 7.5. Architektura sakralna ...... 193 7.6. Sztuka sakralna ...... 196 7.7. Malarstwo. Sztuka użytkowa ...... 201 7.8. Fotograﬁa. Pocztówki ...... 205 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA ...... 208 8.1. Postrzeganie ziem pruskich i ich mieszkańców ...... 208 8.2. Tradycje, mity i tożsamość na przestrzeni dziejów ...... 214 8.3. Uroczystości rocznicowe ...... 218 8.4. Badania empiryczne ...... 220 8.5. Tradycja grunwaldzka ...... 222 INDEKS AUTORSKI ...... 225 INDEKS PRZEDMIOTOWY ...... 245 WSTĘP

W dzisiejszych mediach i publikacjach coraz częściej pojawia się pojęcie „dziedzictwo kulturowe”, chociaż jest ono interpretowane dość swobodnie. Pojęcie to składa się z dwóch członów – „dziedziczenie” i „kultura”. Na temat zakresu znaczeniowego terminu „kultura” od wieków toczą się spory w literaturze przedmiotu. Dla jednych ważne jest rozróżnienie cywilizacji i kultury, dla innych podział na kulturę duchową, materialną i społeczną. Historycy, socjologowie i antropologo- wie różnią się w szczegółach interpretacyjnych, jednak wszyscy powszechnie akceptują pewne stałe elementy definicji kultury. Jak podaje Encyklopedia popularna PWN: „Kultura to całokształt mate- rialnego i duchowego dorobku ludzkości, gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie; w skład tak pojętej kultury wchodzą nie tylko wytwory materialne i instytucje społeczne, ale także zasady współżycia społecznego, sposoby postępowania, wzory, kryteria ocen estetycznych i moralnych, przyjęte w danej zbiorowości i wyznaczające obowiązujące zachowania”. Specyfika regionu Warmii i Mazur była widoczna od zawsze. Także i dzisiaj, kultywując tradycje polskie oraz pruskie i w pewnej mierze niemieckie, a także doceniając spuściznę ludności rodzimej – Warmiaków i Mazurów, ludności osiedlonej – Ukraińców i Polaków z Wileńszczyzny oraz Polski centralnej, mówimy przede wszystkim o ich kulturze. Język, ubiór, zwyczaje, obrzędy rodzinne, pamięć przeszłości, a także dobra materialne, szczególnie widoczne w architekturze, wyposażeniu wnętrz kościołów, pałaców, sprzętach domowych – to elementy dziedzictwa, które należy chronić. Trzeba je najpierw poznać, zbadać, poddać ewentualnej konserwacji i ochronie. Temu celowi służą rozprawy i przyczynki naukowe, studia konserwatorskie i szeroko pojęta popularyzacja. Zakres znaczeniowy pojęcia „dziedziczenie” nie był poddawany teoretycznym rozważaniom. W dziewiętnastowiecznych encyklopediach oznaczało ono prawną zasadę, „na mocy której jedna osoba po śmierci drugiej i jej wszystkie prawa, a szczególnie majątkowe, majątkowo-prawne na siebie przyjmuje i istnienie jej przedłuża. Osoba przyjmująca na siebie takową rolę nazywa się dziedzi- cem, a czynność, przez którą w prawo zmarłej osoby wstępuje dziedziczeniem.” Jeszcze w latach pięćdziesiątych XX wieku nie funkcjonowało określenie „dziedzictwo kulturowe”. W Słowniku staropolskim „dziedzictwo” tłumaczono jako: 1) mienie (głównie ziemia), mienie dziedziczne, spadek oraz 2) posiadanie (mienia) z prawem dziedziczenia. Pojęcie „dziedzictwo kulturowe” pojawiło się stosunkowo niedawno. Najbardziej popularna encyklopedia internetowa (Wikipedia) podaje następującą definicję: „Dziedzictwo kulturowe to zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nim wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom z uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne, mające znaczenie dla tożsamości i ciągło- ści rozwoju politycznego, społecznego i kulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych, kultywowania poczucia piękna i wspólnoty cywilizacyjnej”. W Uniwersalnym słowniku języka polskiego znaleźć można trzy wyjaśnienia pojęcia dziedzictwa: 1) majątek przejęty jako spadek; 2) dobra kultury, nauki, sztuki itp. pozostawione przez poprzednie pokolenia, przykład: Dziedzictwo kulturowe; 3) dziedziczenie lub prawo dziedziczenia czegoś. Nieco inaczej do pojęcia „dziedzictwo kulturowe” podchodzi Słownik socjologiczny, którego autorzy utoż- samiają je z tradycją: „Tradycja (dziedzictwo kulturowe) – treści i dobra kulturowe przekazywane (nadawane i odbierane) w czasie i przestrzeni, podlegające społecznemu wartościowaniu, zazwyczaj uznawane za ważne i doniosłe zarówno dla teraźniejszości danej zbiorowości, jak i dla jej przyszłości; są to głównie takie elementy, jak normy społeczne, wzorce działania, obyczaje, wierzenia, sposoby myślenia, wytwory materialne; za tradycję uznaje się także czasami sam proces transmisji treści kulturalnych”. Mając na uwadze złożoność tego terminu, spróbujemy wyróżnić w pierwszej kolejności zakresy terytorialne dziedzictwa kulturowego. Trzonem tego, co rozumiemy pod pojęciem „dziedzictwo kulturowe” jest spuścizna pozostawiona przez naród lub region, w którym funkcjonujemy. Trzon ten

5 WSTĘP określić można jako płaszczyznę, bowiem każdy z nas utożsamia się z jakąś częścią przestrzeni, teryto- rium – czy to swoim państwem, regionem, czy z małą społecznością lokalną. Dla niego dziedzictwem, spuścizną po przodkach będzie to, w czym partycypuje (język, obyczaje, tradycje historyczne) i to, czego doświadcza – oglądając i odczytując (zabytki, dzieła sztuki, literatura), bądź używając (drogi, mosty, urządzenia techniczne). Często nie zdajemy sobie sprawy z otaczających nas dóbr kultury, które otrzymaliśmy w spadku po poprzednich pokoleniach, nie potrafimy ich docenić ani uszanować. Rzadko też zdajemy sobie sprawę z ogromu bogactwa, jakie posiada nasz region czy kraj. Dziedzictwo światowe obejmuje kilkaset zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury, corocznie (od 1977 r.) uaktualnianą przez UNESCO. Znajdują się na niej zarówno obiekty kulturowe, jak i przyrodnicze. Z terenu Polski wpisane jest na nią 13 obiektów, niestety ani jeden z województwa warmińsko-mazurskiego. W 2003 roku podpisano Konwencję o ochronie dziedzictwa niematerialnego. Polska jest obecnie w fazie ratyfikacji tego dokumentu. Znacznie trudniejsze jest określanie zakresu terytorialnego czy ustalanie prawa własności wobec wielokulturowego dziedzictwa wielu polskich miast i regionów. Skomplikowane dzieje państwa polskiego spowodowały utratę części ziem już w wiekach średnich (Śląsk), w okresie nowożytnym (Prusy Książęce), a w okresie zaborów całkowitą likwidację państwa polskiego. Zmiany przestrzenne miast, wsi, pojedyncze budowle czy szlaki komunikacyjne wytyczane były, budowane i remontowane (bądź niszczone) przez inne państwa, co odbiło się na ich wyglądzie i charakterze. Pozostałością po zamieszkiwaniu innych narodów czy grup etnicznych na terenie dzisiejszego państwa polskiego są m.in. cmentarze, pomniki, kościoły różnych wyznań, miejsca dla nich szczególne. To wszystko na- leży uszanować, pamiętając, że polskie dziedzictwo kulturowe znajduje się również poza granicami naszego państwa i my także oczekujemy ochrony i szacunku dla spuścizny Polaków, która pozostała chociażby na Kresach Wschodnich. Najbardziej indywidualnym elementem dziedzictwa kulturowego są tradycje rodzinne, rodowe. Głównymi elementami tego dziedzictwa są przekazywane z pokolenia na pokolenie dobra duchowe: język (gwara, dialekt), wiara, zwyczaje, normy moralne, wzory zachowań, dopiero w dalszej kolej- ności pamiątki rodzinne i nieruchomości, czyli dobra materialne. Emigranci często wypierają się swoich korzeni, odżegnują się od kraju, z którego pochodzą, by jak najszybciej wtopić się w nowe społeczeństwa i niczym nie wyróżniać się od społeczności, która ich przyjęła. Inaczej jest z rodzina- mi, które tworzą wspólnoty w jednym miejscu zamieszkania i nie migrują, lecz starają się utrzymać swoje tradycje. Przykładem niech będzie mniejszość polska w Prusach Wschodnich, czy mniejszość niemiecka (choć formalnie taka nie istniała) w Polsce Ludowej. Spuścizna przez nich przekazywana i kultywowana jest dobrym przykładem ilustrującym dziedzictwo etniczne, które wypływa zarówno z tradycji rodzinnych, jak i z więzi regionalnych. Rozpatrując pojęcie „dziedzictwa kulturowego” należy uświadomić sobie olbrzymie znaczenie wartościowania. Niektórzy uważają, że dziedzictwem jest cała spuścizna po przodkach, wszystko, co ustępujące pokolenia pozostawiają potomnym. Inni natomiast twierdzą, że jest to tylko ta spu- ścizna, którą młodzi chcą kontynuować, która została zaakceptowana i która ma szansę być dalej przekazana kolejnym pokoleniom. Aby coś ocenić, przejąć i akceptować, czy to indywidualnie, czy też w pewnej wspólnocie dającej poczucie siły i bezpieczeństwa, należy włączyć procesy świadomo- ści i określić (choć często bez artykułowania) własną tożsamość. Świadomość własnego dziedzictwa kulturowego to związki łączące jednostkę ze spuścizną (tradycją) własnej wspólnoty – rodziny, grupy etnicznej, regionalnej, wspólnoty religijnej czy narodowej. Więzi te są pochodną wiedzy i emocji. Jest to wiedza o faktach (co się wydarzyło i kiedy), procesach (np. ucisku narodowościowym, prześlado- waniach, okresach swobody i wolności), charakterystycznych symbolach (pieśniach, barwach, flagach) czy budowlach (kościołach, pałacach, cmentarzach i in.). Więzi emocjonalne natomiast wyrażają się w uczuciach, wyobrażeniach, zachwycie nad pięknem i specyfiką, poczuciu odrębności i dumy. Świa- domość własnego dziedzictwa wyraża się w subiektywnych postawach moralnych, tj. wartościach i ocenach, opiniach i poglądach, a także jest podatna na mity i stereotypy na temat tego, co nas ota- cza. Wyraża się również w działaniu i zachowaniu, czyli postawach behawioralnych. Uświadomione dziedzictwo podlega wartościowaniu, a dopiero w dalszej kolejności ochronie i konserwacji. Biorąc pod uwagę znaczenie pewnych elementów dziedzictwa kulturowego, wyodrębnić możemy zakresy znaczeniowe dziedzictwa kulturowego – duchowe i materialne. Obydwa zakresy przeplatają się, więc nie można ich traktować odrębnie. Co prawda nauki humanistyczne i społeczne przykładają większą wagę do duchowego znaczenia dziedzictwa (tradycji), a z kolei dobra materialne są ważniejsze dla tych, którzy zajmują się ochroną, konserwacją i udostępnianiem dóbr kultury, zabytków, dzieł sztuki. Weźmy na przykład nagrobek z dziewiętnastowieczną inskrypcją. Jest to zabytek zarówno materialny, jak i duchowy. Treści przekazane w nagrobnym pożegnaniu ze zmarłym są równie istotne dla odbiorcy, jak materiał i bryła grobowa. Podobnie jest ze starymi księgami. Przechowywane w archiwach, muzeach i bibliotekach są naszym duchowym i materialnym dziedzictwem – duchowym ze względu na treści, materialnym ze względu na materiał pisarski, zdobienia, pismo.

6 WSTĘP

Przeplatanie się spuścizny duchowej i materialnej jest szczególnie widoczne w dziedzictwie wiary, bez względu na to, czy będzie to wiara chrześcijańska, buddyjska czy islamska. Bez względu też na to, czy w ramach chrześcijaństwa będzie to dziedzictwo Kościoła katolickiego, protestanckiego, czy prawosławnego. Wszystkie zabytkowe świątynie i całe ich wyposażenie są niezaprzeczalnymi dobrami kultury, a jednocześnie nierozerwalnie są związane z często aktualnym kultem, zasadami wiary, duchowym przeżyciem. Badanie problematyki dziedzictwa kulturowego, naukowe rozważania, wymiana myśli na kon- ferencjach i seminariach, publikacje, odczyty i wykłady – nie są w Polsce zbyt rozpowszechnione. Zakresy badawcze dziedzictwa kulturowego pokazują, że jest to problematyka trudna, interdyscy- plinarna, wymagająca dużego oczytania i głębokiej refleksji. Socjologiczne podejście do dziedzictwa łączy się z badaniem funkcjonowania społeczeństwa i jego przemian, rządzących nim reguł, procesów i struktur, które łączą i dzielą ludzi, są przejawem ich więzi. Socjologowie badają zarówno jednostki (pojęcia świadomości i tożsamości), jak i relacje między ludźmi (np. podziały społeczne), grupy społeczne, instytucje bądź całe społeczeństwa. Dużą wagę przywiązują też do tradycji, którą w szerokim rozumieniu utożsamiają z dziedzictwem kulturowym, w którym chodzi nie tyle o osiągnięcia materialne, lecz o wartości, instytucje społeczne, sposób życia, wzory myślenia i postępowania. Druga istotna dyscyplina badawcza, zajmująca się refleksją nad dziedzictwem kulturowym, to antropologia i dziedziny jej pokrewne. Antropologia kulturowa akcentuje w badaniach różnorodność kultur i bada odniesienie zachowań ludzkich do ogólnego kształtu kultury danej społeczności. Jest to dziedzina sięgająca korzeniami epoki wielkich odkryć geograficznych. W skład antropologii kulturowej wchodzą: 1) archeologia – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich. Źródła archeologiczne można podzielić na: nieruchome (obiekty), np. pozostałości budowli, groby, starożytne drogi czy ślady orki oraz źródła ruchome (przedmioty), np. narzędzia krzemienne czy fragmenty naczyń glinianych. Ruchome źródła archeologiczne występować mogą w powiązaniu ze źródłami nieruchomymi (obiektami), tworząc z nimi zespół, bądź też występować osobno w postaci tzw. znalezisk luźnych. Biorąc pod uwagę, że wszystkie zabytki archeologiczne stanowią spuściznę poprzednich pokoleń, mó- wi się nawet o dziedzictwie archeologicznym, podlegającym szczególnej ochronie. Połączenie archeologii z antropologią kulturową jest powszechne w nauce krajów anglosaskich, w Polsce zazwyczaj łączy się ją z historią; 2) etnografia – zwana dawniej ludoznawstwem, to nauka o początkach kultury i jej rozwoju oraz specyfice kulturowej różnych społeczności. Przedmiotem badania etnografii są m.in. kultury spo- łeczności niecywilizowanych, kultura ludowa, grupy etniczne. Etnograf określa odrębności kulturowe różnych społeczności, m.in. plemiennych i etnicznych; chroni, kultywuje i popularyzuje twórczość ludową: literaturę, muzykę, zwyczaje, obrzędy oraz sztukę; opisuje ginące, tradycyjne formy kultury ludowej: twórczości literackiej, muzycznej, tanecznej, zwyczajów i obrzędów oraz wiedzy ludowej; gromadzi kolekcje zabytków etnograficznych z określonego kontynentu, kraju lub regionu; ocenia wartość zabytków etnograficznych, ich wiek i pochodzenie; prowadzi inwentaryzację i konserwację zabytków etnograficznych; organizuje wystawy etnograficzne; prowadzi działalność naukową i dydaktyczną z dziedziny etnografii; popularyzuje wiedzę o kulturze ludowej w środkach masowego przekazu; 3) etnologia – to ogólna wiedza o kulturach różnych społeczności, wykorzystująca badania etnograficzne i antropologiczne jako materiał do analiz i porównań. Etnologia jest najczęściej uprawiana jako dyscyplina porównawcza, klasyfikuje ludy na podstawie cech środowiskowych i kulturowych oraz opisuje poszczególne kultury; 4) lingwistyka (językoznawstwo) – dział nauk humanistycznych, badający istotę, budowę i rozwój języka. Dla dziedzictwa szczególnie istotne są badania lingwistyki historycznej, która wyjaśnia rozwój języków oraz ich pochodzenie i lingwistyki antropologicznej, zwanej też etnolingwisty- ką, która analizuje wzajemne zależności pomiędzy danym typem kultury a określonym typem języka, którym posługują się nosiciele tej kultury; 5) folklorystyka – nauka o folklorze, czyli kulturze ludowej jakiegoś regionu. Znajduje się na szerokim pograniczu między etnologią a literaturoznawstwem i często zawęża się ją do literatury ustnej (bajki, podania, legendy, pieśni, przysłowia, zagadki). Współcześnie wyróżnia się trzy ro- dzaje folkloru: zanikający folklor tradycyjny (wiejski), folklor rekonstruowany oraz spontanicz- ny folklor współczesny. Tę rekonstruowaną i zazwyczaj zmienioną w zestawieniu z autentykiem postać folkloru nazywa się folklorem wtórnym bądź – częściej – folkloryzmem.

7 WSTĘP

Historyczna refleksja nad dziedzictwem kulturowym nie jest w Polsce powszechna. W czasach Polski Ludowej dzielono kulturę na materialną i duchową, przy czym historycy najczęściej zajmowali się kulturą materialną. Efektem tego było powstanie w 1953 r. w Warszawie Instytutu Historii Kul- tury Materialnej PAN, który wydawał „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”. W późniejszych latach dostrzeżono zalety historii integralnej łączącej wszystkie dziedziny życia ludzkiego, a nie tylko politykę i wojskowość. Dzięki temu powstało wiele publikacji na temat życia codziennego, kultury, gospodarki i łączących je zależności. Dzisiaj badania nad kulturą są dość powszechne, ale wciąż brakuje historykom refleksji nad odbiciem tej kultury w świadomości społecznej. Ich badania nad dziedzictwem daleko wykraczają poza metody typowo historyczne. Dlatego też badacze najczęściej przyjmują definicje dziedzictwa zaproponowane przez socjologów. Behawioralne podejście do dziedzictwa kulturowego przejawia się w działaniu w zakresie prawa, planowania i zarządzania, ochrony i konserwacji oraz edukacji i popularyzacji. Na każdej z tych płasz- czyzn dochodzi do wstępnej refleksji i analizy, by następnie przejść do praktycznych działań, które muszą być zgodne z obowiązującym w Polsce prawem. Od 2003 r. obowiązuje Ustawa o ochronie za- bytków i opiece nad zabytkami, która precyzuje pojęcie zabytek, zabytek archeologiczny, historyczny układ urbanistyczny i ruralistyczny, historyczny zespół budowlany, krajobraz kulturowy. Wspomnia- na ustawa wymienia także zabytki podlegające opiece prawnej. Są to: 1) zabytki nieruchome będące w szczególności: krajobrazami kulturowymi; układami urbanistycz- nymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi; dziełami architektury i budownictwa; dzieła- mi budownictwa obronnego; obiektami techniki, zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysłowymi; cmentarzami; parkami, ogrodami i innymi formami za- projektowanej zieleni; miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; 2) zabytki ruchome będące w szczególności: dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki użytkowej; kolekcjami stanowiącymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporządko- wanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje; numizmatami oraz pamiątkami historycznymi, a zwłaszcza militariami, sztandarami, pieczęciami, odznakami, medalami i orderami; wytworami techniki, a zwłaszcza urządzeniami, środkami transportu oraz maszynami i narzę- dziami świadczącymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, dokumentującymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego; cennymi materiałami bibliotecznymi; instrumentami muzycznymi; wytworami sztuki ludowej i rękodzieła oraz innymi obiektami etnograficznymi; przedmiotami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji; 3) zabytki archeologiczne będące w szczególności: pozostałościami terenowymi pradziejowego i historycznego osadnictwa; cmentarzyskami; kurhanami; reliktami działalności gospodarczej, religijnej i artystycznej; 4) nazwy geograficzne, historyczne lub tradycyjne nazwy obiektu budowlanego, placu, ulicy lub jednostki osadniczej. Prawo określa także, co jest materiałem archiwalnym i bibliotecznym, stanowiącym cenne bogactwo naszego dziedzictwa. Materiałami archiwalnymi są wszelkiego rodzaju akta i dokumenty, korespondencja, dokumentacja finansowa, techniczna i statystyczna, mapy i plany, fotografie, filmy i mikrofilmy, nagrania dźwiękowe i wideofonowe mające znaczenie jako wartościowe źródło informacji o państwie, rozwoju życia społecznego i gospodarczego, działalności organizacji, rozwoju nauki, kultury i sztuki. Natomiast według ustawy o bibliotekach z 1997 roku „Materiałami bibliotecznymi są w szczególności dokumenty zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, przeznaczone do rozpo- wszechniania, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści, a zwłaszcza: dokumenty graficzne (piśmiennicze, kartograficzne, ikonograficzne i muzyczne), dźwiękowe, wizualne, audiowizualne i elektroniczne. Zbiory bibliotek mające wyjątkową wartość i znaczenie dla dziedzictwa narodowego stanowią, w całości lub części, narodowy zasób biblioteczny”. Prawne podejście do spuścizny kulturowej naszego kraju to nie tylko ustawy i regulacje prawne, ale także zabezpieczenie zabytków przed kradzieżami, nielegalnym wywozem z kraju czy dewastacją oraz szerokie zagadnienie strat dziedzictwa kulturalnego Polski na przestrzeni wieków. Ważne są także międzynarodowo-prawne aspekty ochrony dziedzictwa, wynikające z międzynarodowych konwencji, które Polska podpisała. Dla przykładu warto zacytować dwa dokumenty: Konwencję Haską z 1954 r. i Konwencję w sprawie Ochrony Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego. Według tej pierwszej do dóbr podlegających ochronie zalicza się: 1) dobra ruchome i nieruchome, mające znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego narodu jako arcy- dzieła literatury i sztuk plastycznych, zarówno o charakterze religijnym, jak i świeckim, stanowiska archeologiczne, zespoły architektoniczne, dzieła malarstwa i rzeźby, rękopisy, druki i inne

8 WSTĘP

przedmioty o znaczeniu artystycznym, historycznym lub archeologicznym, jak również zbiory naukowe i poważniejsze księgozbiory i archiwa, a także reprodukcje wyżej wymienionych dóbr; 2) hmachy, które zarówno w swoim założeniu, jak i praktyce przeznaczone są do wystawiania lub przechowywania ruchomych dóbr kultury wymienionych poprzednio, jak muzea, duże biblioteki, składy archiwów, a także schrony mające na celu przechowywanie tych dóbr w razie konﬂik- tu zbrojnego oraz ośrodki zabytkowe, obejmujące znaczną liczbę wymienionych powyżej dóbr kultury. Natomiast na Konferencji generalnej UNESCO w 1972 r. wprowadzono nowe pojęcie „spuścizna kulturalna”, które obejmuje: 1) zabytki, dzieła architektury, dzieła monumentalnej rzeźby i malarstwa, elementy budowlane o charakterze archeologicznym, napisy, groty i zgrupowania tych elementów, mające wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia historii, sztuki lub nauki; 2) zespoły budowli oddzielnych lub łącznych, które ze względu na swą architekturę, jednolitość lub zespolenie z krajobrazem mają wyjątkową powszechną wartość z punktu widzenia historii sztuki lub nauki; 3) miejsca zabytkowe: dzieła człowieka lub wspólne dzieła człowieka i przyrody, jak również strefy, a także stanowiska archeologiczne, mające wyjątkową wartość powszechną z punktu widzenia historycznego, estetycznego, etnologicznego lub antropologicznego. Z prawnym podejściem do dziedzictwa kulturowego wiąże się nie tylko ochrona i konserwacja, w tym obszerne zagadnienie muzealnictwa, ale także zarządzanie dziedzictwem kulturowym. Jest ono niezbędne w dzisiejszych czasach, gdy panuje dość dowolne zagospodarowanie terenu powodują- ce zmianę krajobrazu kulturowego, a także dowolne traktowanie dóbr kultury, o ile nie są wpisane do krajowego rejestru zabytków. Stąd też problemy architektury krajobrazu, konserwacji, rekonstrukcji, rewaloryzacji i adaptacji zabytków, mimo że są bardzo zbliżone, wymagają odrębnych studiów i analiz. W niniejszej bibliograﬁi nie ma ich zbyt dużo, bowiem w większości stanowią ekspertyzy konserwatorskie przechowywane w archiwach i nie są dostępne szerszemu gronu czytelników. Badania naukowe i działania konserwatorskie czy prawne nie miałyby racji bytu i sensu, gdyby nie edukacja społeczeństwa. Od świadomości społecznej zależy uratowanie obecnego zasobu naszego dziedzictwa i przekazanie go następnym pokoleniom. W przeszłości wielokroć bywało tak, że nie interesowaliśmy się jakimś zabytkiem, nie zdając sobie sprawy z jego wartości. Efektem tego była jego dewastacja i kompletna ruina. Popadając w zapomnienie nie mógł być już przekazany jako nasza spuścizna. Podobnie wygląda kwestia dóbr duchowych związanych z tradycją – te zwyczaje, gwara, sposoby zachowań, które nie są używane – zanikają i tylko historycy mogą odnaleźć w źródłach ślady ich funkcjonowania. Dlatego tak ważna jest edukacja, zarówno dzieci i młodzieży, jak i dorosłych, a także popularyzacja, którą zajmują się media – prasa, radio, telewizja, Internet. Niezwykle ważne są także działania, podejmowane przez stowarzyszenia regionalne, towarzystwa miłośnicze, domy kultury, biblioteki i muzea, bowiem każda z tych instytucji wnosi wiele dobrego w upowszechnianie zagadnień kulturalnych nie tylko doby współczesnej, ale także tego, co pozostało po poprzednich pokoleniach.

ZAŁOŻENIA METODYCZNE

Historia kultury i dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur to bibliografia o charakterze przed- miotowym. Jej celem jest zarejestrowanie i usystematyzowanie publikacji na temat historii kultury i dziedzictwa kulturowego Warmii oraz Mazur (w ich historycznych granicach). W publikacji nie ujęto pozostałych części dawnych Prus Wschodnich (Obwodu Kaliningradzkiego i Okręgu Kłajpedy) oraz Ziemi Elbląskiej jako części historycznego Powiśla. Nieliczne wskazania na powyższe obszary ukazują w szerszym kontekście zagadnienia dziedzictwa pruskiego. Zasięg chronologiczny niniejszej bibliografii obejmuje lata 1990-2009, a zatem niemal dwie dekady kształtowania się kultury Warmii i Mazur po przełomie ustrojowym Polski w 1989 roku. w okresie tym podjęto badania w zakresie niepolskiego dziedzictwa kulturowego Warmii i Mazur. Warto pod- kreślić, iż publikacja ta jest pierwszą samoistną bibliografią historii kultury i dziedzictwa kulturowego regionu, która ukazuje bogactwo spuścizny różnych nacji i grup wyznaniowych, a zarazem wskazuje, która problematyka jest rzadziej poruszana w polskim piśmiennictwie. Zasięg językowy bibliografii ograniczono do publikacji wydanych w języku polskim. Znalazł się tu również szereg artykułów oraz książek dwujęzycznych, a także opatrzonych streszczeniami w ję- zykach obcych. w Historii kultury i dziedzictwie kulturowym... zarejestrowano wydawnictwa zwarte, artykuły (rozdziały) w pracach zbiorowych oraz artykuły w pismach o charakterze naukowym lub popularnonaukowym, merytorycznie związane z tematem bibliografii. Pominięto natomiast przewod- niki turystyczne (z kilkoma wyjątkami o treści historycznej), sprawozdania z działalności towarzystw regionalnych oraz artykuły prasowe. Świadomie zrezygnowano także z licznych publikacji prezentowanych wyłącznie w formie elektronicznej (dokumenty elektroniczne) i zdalnej (strony internetowe). Materiał do niniejszej publikacji gromadzono w sposób subiektywny, nie przyjmując za cel komplet- ności zbioru. Publikacje zawarte w niniejszej bibliografii, wydane na terenie Warmii i Mazur, opracowano głównie z autopsji, natomiast pozycje wydane poza regionem lub w wydawnictwach niszowych opi- sano na podstawie następujących źródeł bibliograficznych: 1) Bibliografia Historii Pomorza Wschodniego i Zachodniego oraz krajów regionu Bałtyku (oprac. Towarzystwo Naukowe w Toruniu) 2) Bibliografia Warmii i Mazur (oprac. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie) http://www.wbp.olsztyn.pl/katalog 3) Przewodnik Bibliograficzny (oprac. Biblioteka Narodowa w Warszawie) http://www.bn.org.pl/katalogi-i-bibliografie 4) Bibliografia Zawartości Czasopism (oprac. Biblioteka Narodowa w Warszawie) http://www.bn.org.pl/katalogi-i-bibliografie 5) bazy katalogowe Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu (http://www.bibltor.torun.pl) oraz Elblą- skiej Biblioteki im. C. Norwida (http://www.bibliotekaelblaska.pl). Poszczególne pozycje zawierają właściwe opisy bibliograficzne oraz adnotacje. Podstawą opisu jest norma PN-N-01152. W niniejszej bibliografii zastosowano drugi stopień szczegółowości spo- rządzania opisu, który obejmuje elementy obowiązkowe identyfikujące wydawnictwa zwarte lub ich części. Zawarte w opisach adnotacje stanowią uzupełnienie informacji ujętych w tytułach. Precyzują tematykę bibliografowanych pozycji (nazwiska, nazwy miejscowości, zasięg chronologiczny zagad- nień). Bogaty zasób literatury naukowej poruszającej zagadnienie dziedzictwa kulturowego jest obecnie olbrzymi. Powoduje to problemy z klasyfikacją merytoryczną. Coraz więcej pozycji naukowych uwzględnia zagadnienia dotyczące szeroko pojętej kultury i życia codziennego, znacznie rozszerza- jąc tym samym bibliografię poświęconą spuściźnie kulturowej regionu. Liczne pozycje starają się zaprezentować tematykę wieloaspektowo. Dotyczy to między innymi biografii, dziedzictwa kościoła

11 ZAŁOŻENIA METODYCZNE katolickiego i Warmii, a także sztuki sakralnej czy architektury wiejskiej. Wiele z problemów dziedzictwa kulturowego i kultury regionu pozostaje w polu zainteresowań specjalistów z różnych dziedzin nauki (archeologów, historyków, etnografów, bibliotekarzy). Aby umożliwić jak najbardziej efek- tywne wykorzystanie prezentowanych materiałów zastosowano w zrębie głównym bibliografii system odsyłaczy. w bibliografii przyjęto również systematyczny układ rzeczowy, w którym wyodrębniono osiem działów podzielonych na odpowiednie poddziały. Podział ten jest kompromisem między ukła- dami stosowanymi w tradycyjnych bibliografiach regionalnych[1] a autorskim ujęciem zagadnienia dziedzictwa, spuścizny kulturowej, krajobrazu kulturowego, tożsamości i świadomości regionalnej. w niniejszej publikacji zrezygnowano z części działów stosowanych w tradycyjnych bibliografiach historycznych oraz regionalnych ze względu na istniejące już na ten temat opracowania (np. edukacja i popularyzacja dziedzictwa kulturowego)[2]. w zrębie głównym znalazł się natomiast dział poświęcony tradycji grunwaldzkiej. Publikacja ta jest jedną z prac realizowanych w ramach obchodów 600-lecia bitwy pod Grunwaldem, której celem jest również zaprezentowanie wydarzeń z 1410 roku w szerokim kontekście historyczno-kulturowym. Mając na uwadze obszerny zakres zgromadzonego materiału, w bibliografii zamieszczono indeksy: autorski oraz przedmiotowy. Bibliografia obejmuje łącznie 3823 numerowanych pozycji, w tym także część zbiorowych. Niniejsza bibliografia kierowana jest przede wszystkim do młodych naukowców i pracowników kultury, doktorantów i studentów, którzy często zagubieni w zalewie informacji, głównie interneto- wych, nie wiedzą, gdzie szukać odpowiedniej, fachowej literatury z zakresu dziejów kultury regionalnej. Autorki mają też nadzieję, że stanie się ona zachętą dla dalszych badań nad spuścizną kulturową regionu Warmii i Mazur. Celowe i interesujące byłoby bowiem dotarcie do literatury z lat 1945-1989, która prezentuje zgoła odmiennie ujęcie zagadnienia dziedzictwa kulturowego. W tym miejscu autorki pragną podziękować prof. Januszowi Jasińskiemu, dr hab. Zbigniewowi Mazurowi, dr hab. Zoi Jaroszewicz-Pieresławcew oraz dr Korduli Szczechurze za cenne wskazówki i uwagi, bez których ta pozycja nie przybrałaby obecnego kształtu.

————— [1] Por. np. B. Wasilewska, Warmia i Mazury 1945-1995. Przewodnik bibliograﬁczny, Olsztyn 1996; J. Minakow- ski, Komunikaty Mazursko-Warmińskie. Bibliograﬁa zawartości za lata 1957-2006, Olsztyn 2007.

[2] Por. I. Lewandowska, Nauczanie regionalne w szkole. Wskazówki bibliograﬁczne, „Wiadomości Historyczne” 2001, nr 2, s. 97-104; Tenże: Dzieje regionu w edukacji społeczeństwa na Warmii i Mazurach w drugiej połowie XX wieku. Bibliograﬁa w wyborze, „Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski” 2002, nr 3/4, s. 220-231. WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W BIBLIOGRAFII

ang. — angielski pow. — powiat aut. — autor pr. zbior. — praca zbiorowa bibliogr. — bibliografia prof. — profesor Bd. — tom przedm. — przedmowa bł. — błogosławiony (-a) przekł. — przekład bpa — biskupa przeł. — przełożył ca — około przetł. — przetłumaczył cm — centymetr przygot. — przygotował cz. — część r. — rok częśc. — częściowo R. — rocznik dot. — dotyczy red. — redakcja, redaktor et al. — i inni red. nauk. — redaktor naukowy faks. — faksymile ref. — referat fot. — fotografia ros. — rosyjski fr. — francuski rozdz. — rozdział gł. — głównie rozm. — rozmawiał gm. — gmina równol. — równoległy graf. — grafika, graficzny rys. — rysunek il. — ilustracja, ilustrator s. — strona im. — imienia s.n. — bez wydawcy jęz. — język s.pp.n. — bez numeracji stron k. — karta stan. — stanowisko kolor. — kolorowy streszcz. — streszczenie koment. — komentarz św. — święty ks. — ksiądz t., T. — tom, tomy luz. — luźne tab. — tabela łac. — łacina tabl. — tablica m. — mapa tł. — tłumacz, tłumaczenie m.in. — między innymi tzw. — tak zwany mł. — młodszy ur. — urodzony nakł. — nakład uzup. — uzupełniony nauk. — naukowy vol. — wolumin niem. — niemiecki w. — wiek nr — numer wg — według oprac. — opracowanie, opracował woj. — województwo oprac. graf. — opracowanie graficzne współpr. — współpraca opubl. — opublikowany współudz. — współudział oryg. — oryginał wyd. — wydanie pag. — strona wykr. — wykres pl. — plan z. — zeszyt pol. — polski zbior. — zbiorowy popr. — poprawiony zdj. — zdjęcia portr. — portret złoż. — złożony posł. — posłowie zm. — zmieniony poszerz. — poszerzone zob. — zobacz

1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1.1. Bibliografie. 12. Bibliografia Warmii i Mazur : 1996-1997 / Słowniki. Leksykony oprac. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Woje- wódzka Biblioteka Publiczna, 2005. – 412, [1] s. ; 1. BARANOWSKI, Henryk: Bibliografia 24 cm. bitwy pod Grunwaldem i jej tradycji / Henryk Baranowski, Ireneusz Czarciński ; red. Marian 13. Bibliografia Warmii i Mazur : 1998 / Biskup. – Toruń : Instytut Historii PAN, 1990. – oprac. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Woje- 152 s. ; 23 cm. wódzka Biblioteka Publiczna, 2005. – 275, [1] s. ; 24 cm. 2. BATTEK, Marek J.: Słownik nazewnictwa krajoznawczego polsko-niemiecki i nie- 14. BIERULA, Jolanta: Bibliografia publi- miecko-polski : Śląsk, Ziemia Lubuska, Pomo- kacji Bohdana Koziełło-Poklewskiego / Jolan- rze Zachodnie, Warmia i Mazury / Marek J. ta Bierula // Komunikaty Mazursko-Warmiń- Battek, Joanna Szczepankiewicz-Battek. – Wro- skie. – 2003, nr 1, s. 126-139. cław : „Silesia”, 1998. – 296 s. : m. ; 24 cm. 15. Bł. Regina Protmann (1552-1613) Zgro- 3. Bibliografia Warmii i Mazur : 1968-1970 / madzenie Sióstr Świętej Katarzyny Dziewicy oprac. Stefania Anculewicz. – Olsztyn : Woje- i Męczennicy : bibliografia (1583-2008) / zebrała wódzka Biblioteka Publiczna, 1992. – 438, [2] s. ; i oprac. Teresa P. Podgórska. – Braniewo ; Olsz- 24 cm. tyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – 161, [3] s. : il. ; 21 cm. 4. Bibliografia Warmii i Mazur : 1980-1981 / oprac. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Woje- 16. BORKOWSKA, Małgorzata: Leksy- wódzka Biblioteka Publiczna, 1992. – 250, [2] s. ; kon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej. 24 cm. T. 1, Polska Zachodnia i Północna / Małgorzata 5. Bibliografia Warmii i Mazur : 1982-1983 / Borkowska. – Warszawa : „DiG”, 2004. – 393 s. ; oprac. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Woje- 25 cm. wódzka Biblioteka Publiczna, 1993. – 240 s. ; Bibliogr. Indeks. 24 cm. M.in. Prusy Królewskie i Warmia.

6. Bibliografia Warmii i Mazur : 1984-1985 / 17. BORZYSZKOWSKI, Marian: Pi- oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka, Ire- śmiennictwo na temat kolegiaty i parafii do- na Walczak. – Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka bromiejskiej / Marian Borzyszkowski // Stu- Publiczna, 1994. – 288 s. ; 24 cm. dia Warmińskie. – T. 30 (1993) [druk 1996], s. 275-287. 7. Bibliografia Warmii i Mazur : 1986-1987 / Streszcz. w jęz. niem. oprac. Stefania Anculewicz. – Olsztyn : Woje- Bibliografia prac z lat 1689-1989. wódzka Biblioteka Publiczna, 1996. – 333 s. ; 23 cm. 18. CHŁOSTA, Jan: Słownik Warmii : (historyczno-geograficzny) / Jan Chłosta. – Olsz- 8. Bibliografia Warmii i Mazur : 1988-1989 / tyn : „Littera”, 2002. – 462, [1] s. ; 25 cm. oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka. – Bibliogr. przy hasłach. Indeks. Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 1997. – 275 s. ; 23 cm. 19. Erwin Kruk : bibliografia podmiotowo- -przedmiotowa / oprac. Katarzyna Manikało- 9. Bibliografia Warmii i Mazur : 1990-1991 / -Obidzińska, Anita Romulewicz, Anna Wysocka, oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka. – Bożena Wasilewska // W: Z dróg Erwina Kru- Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ka : na 65. urodziny twórcy / red. i wprowadzenie 1998. – 274, [2] s. ; 23 cm. Zbigniew Chojnowski. – Olsztyn : Polskie Towa- rzystwo Czytelnicze. Oddział, 2006. – S. 227-326. 10. Bibliografia Warmii i Mazur : 1992-1993 / oprac. Bożena Wasilewska, Anna Wysocka. – 20. FAŁTYNOWICZ, Zbigniew: Biblio- Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka Publiczna, grafia wierszy o Kajce / Zbigniew Fałtynowicz // 1999. – 293, [1] s. ; 23 cm. Znad Pisy. – 1990, nr [specjalny], s. 19.

11. Bibliograﬁa Warmii i Mazur : 1994-1995 / 21. GŁOWIŃSKA, Anna: Powiat ostródz- oprac. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Woje- ki : bibliograﬁa piśmiennictwa lat 1945-1955 / wódzka Biblioteka Publiczna, 2001. – 350, [2] s. ; Anna Głowińska // Okolice Ostródy. – [T. 1] 24 cm. (2009), s. 169-188.

15 Poz. 22-44 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

22. HRYNKIEWICZ, Monika: Księgo- 32. Maria Zientara-Malewska : życie i twór- zbiór i spuścizna Michała Kajki w zbiorach Bi- czość : bibliografia / [oprac. zespół Janina Kępi- blioteki Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- sta et al. ; red. Zofia Smołucha ; biogram Han- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie / Monika na Sawicka]. – Olsztyn : Publiczna Biblioteka Hrynkiewicz // Komunikaty Mazursko-War- Wojewódzka im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, mińskie. – 2006, nr 1, s. 119-139. 1995. – 134, [2] s. ; 23 cm. – (Bibliografie Oso- bowe Nauczycieli Województwa Olsztyńskiego ; 23. JASIŃSKI, Grzegorz: Bibliografia Wła- nr 2). dysława Chojnackiego / Grzegorz Jasiński // Indeks. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr 3/4, s. 406-416. 33. MARKOWSKI, Mieczysław: Marian Borzyszkowski (31.08.1936-21.09.2001) : in me- 24. JEZIERSKI, Jacek: Bibliografia prac moriam / Mieczysław Markowski // Studia ks. bpa prof. dra Juliana Wojtkowskiego / Jacek Warmińskie. – T. 39 (2002), s. 5-29. Jezierski // Studia Warmińskie. – T. 15 (1988) Zawiera wykaz publikacji ks. M. Borzyszkowskiego [druk 1994], s. 13-23. (nauczyciela, wychowawcy, duszpasterza warmińskiego, prof. teologii). 25. JUDZIŃSKI, Józef: Tadeusz Grygier (10 XII 1916-9 VI 2000) / Józef Judziński // 34. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : Archeion. – T. 103 (2001), s. 296-304. cz. 1 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. Pawlicki // Znad Pisy. – 1996, nr 4, s. 126-129. 26. KASPAREK, Norbert: Bibliografia publikacji Janusza Jasińskiego za lata 1988-2000 / 35. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : Norbert Kasparek // Komunikaty Mazursko- cz. 10 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. -Warmińskie. – 2000, nr 2, s. 281-290. Pawlicki // Znad Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 301-305.

KOPICZKO, Andrzej : Duchowieństwo katolic- 36. Materiały do bibliograﬁi Ziemi Piskiej : kie diecezji warmińskiej w latach 1525-1821 cz. 11 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. = poz. 733 Pawlicki // Znad Pisy. – 2006, nr 15, s. 327-331.

KOPICZKO, Andrzej : Duchowieństwo katolic- 37. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : kie diecezji warmińskiej w latach 1821-1945 cz. 12 / oprac. Waldemar Brenda // Znad Pisy.– = poz. 736 2007, nr 16, s. 262-265. 27. KORYTKO, Andrzej: Bibliografia prac 38. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : prof. Henryka Zinsa / Andrzej Korytko // Echa cz. 2 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. Przeszłości. – T. 2 (2001), s. 23-32. Pawlicki // Znad Pisy. – 1997, nr 5, s. 137-140. Badacz dziejów Pomorza i Warmii w XV i XVI w. 39. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : 28. Leonard Turkowski (1914-1985) : życie cz. 3 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. i twórczość : bibliografia / [oprac. Zofia Smołu- Pawlicki // Znad Pisy. – 1997, nr 6, s. 142-146. cha]. – Olsztyn : Pedagogiczna Biblioteka Woje- wódzka, 1997. – 200 s. ; 23 cm. 40. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : 29. Leonard Turkowski (1914-1985) : życie cz. 4 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. i twórczość : bibliografia / [oprac. Zofia Smołu- Pawlicki // Znad Pisy. – 1998, nr 7, s. 175-180. cha ; materiał zebr. Krystyna Dymaczewska et al.]. – Olsztyn : Publiczna Biblioteka Wojewódz- 41. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : ka im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, 1997. – cz. 5 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. 200 s. ; 23 cm. – (Bibliografie Osobowe Nauczy- Pawlicki // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 226-232. cieli Województwa Olsztyńskiego ; nr 3). 42. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : 30. LEWANDOWSKA, Izabela: Dzieje cz. 6 / oprac. Waldemar Brenda, Tekla Żurkow- regionu w edukacji społeczeństwa na Warmii ska, Marcin Żurkowski // Znad Pisy. – 2000, nr i Mazurach w drugiej połowie XX wieku : biblio- 9, s. 215-221. grafia w wyborze / Izabela Lewandowska // Bi- bliotekarz Warmińsko-Mazurski. – 2002, nr 3/4, 43. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : s. 220-231. cz. 7 / oprac. Waldemar Brenda, Stanisław Pa- talan // Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 268-276. 31. MARCINKIEWICZ, Barbara: Dzieje Ełku i Mazur : zestawienie bibliograficzne w wy- 44. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : borze / Barbara Marcinkiewicz // Rocznik Ełc- cz. 8 / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard W. ki. – T. 2 (2005), s. 57-65. Pawlicki // Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 299-305.

16 Poz. 45-65

45. Materiały do bibliografii Ziemi Piskiej : 55. RUDZKA-FLORCZUK, Beata: Za- cz. 9 / oprac. Waldemar Brenda, Tekla Żurkow- mach na Adolfa Hitlera w Wilczym Szańcu – 20 ska, Marcin Żurkowski // Znad Pisy. – 2003, nr lipca 1944 r. (zestawienie bibliograficzne w wy- 11, s. 323-327. borze) / Beata Rudzka-Florczuk // Bibliotekarz Olsztyński. – 1993, nr 3/4, s. 49-51. 46. Mazury : słownik stronniczy, ilustrowany / red. Waldemar Mierzwa ; [aut. haseł Anna 56. Słownik biograficzny kapituły warmiń- Błaszczyk et al.]. – Dąbrówno : Retman ; War- skiej / [aut. haseł Teresa Borawska et al. ; red. szawa : Baobab, 2008. – [2], 245, [1] s. : il. (gł. Jan Guzowski]. – Olsztyn : „Hosianum”, 1996. – kolor.) ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; 324 s. ; 24 cm. nr 13). Bibliogr. Indeks. Bibliogr. s. 244-245. Indeksy. 57. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii 47. MIERZWA, Waldemar: Bibliografia i Mazur. T. 1, A-Ć / red. Zofia Stamirow- grunwaldzka / Waldemar Mierzwa. – Olsztyn : ska. – Wrocław : Zakład Narodowy Ossolińskich, Dom Książki, 1990. – 152 s. : faks. ; 20 cm. 1987. – 408 s. ; 24 cm.

48. MINAKOWSKI, Jerzy: Bibliografia 58. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii historii miasta Giżycka / Jerzy Minakowski // i Mazur. T. 3, H-K / red. Zofia Stamirowska, Masovia. – T. 2 (1999), s. 343-350. Henryka Perzowa. – Warszawa ; Kraków : Pol- ska Akademia Nauk, 1994. – 398, [6] s. ; 24 cm. 49. MINAKOWSKI, Jerzy: Bibliografia publikacji Janusza Jasińskiego 1955-2005 / Je- 59. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii rzy Minakowski, Norbert Kasparek // W: Nad i Mazur. T. 4, L-N / red. Henryka Perzowa, Da- Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księ- nuta Kołodziejczykowa. – Warszawa ; Kraków : ga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Pol- pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / skiej Akademii Nauk, 2002. – 353, [13] s. ; 24 cm. red. Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Pracow- nia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – S. 12-52. 60. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur. T. 2, D-G / red. Zofia Stamirow- 50. MINAKOWSKI, Jerzy: Komunikaty ska. – Wrocław : Zakład Narodowy Ossolińskich, Mazursko-Warmińskie : bibliografia zawartości 1991. – 350, [3] s. ; 24 cm. za lata 1957-1992 / Jerzy Minakowski // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 2, 61. Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii s. 243-368. i Mazur. T. 5, O-Ó / red. Henryka Perzowa, Da- nuta Kołodziejczykowa. – Warszawa ; Kraków : 51. MINAKOWSKI, Jerzy: Komunikaty Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Pol- Mazursko-Warmińskie : bibliografia zawartości skiej Akademii Nauk, 2006. – LXV, [1], 205, [3] za lata 1957-2006 / Jerzy Minakowski ; przy s. : il. ; 24 cm. współpr. Moniki M. Hrynkiewicz. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 62. SZEWS, Jerzy: Słownik biograficzny trzyńskiego, 2007. – 258 s. ; 24 cm. Ziemi Lubawskiej 1244-2000. T. 1 / Jerzy Szews. – Lubawa ; Toruń : Regionalny Ośro- 52. NOWAK, Władysław: In memoriam dek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, ks. profesora Stanisława Zdanowicza (1906- 2000. – 235 s. : il. ; 25 cm. -1978) / Władysław Nowak // Studia Warmiń- Bibliogr. Indeks. skie. – T. 26 (1989) [druk 2004], s. 239-242. 63. SZEWS, Jerzy: Słownik biograficzny 53. OBŁĄK, Jan: Wykaz polskich druków Ziemi Lubawskiej 1244-2005. T. 2 / Jerzy na Warmii za latach 1800-1939 / Jan Obłąk ; Szews. – Lubawa : Miejski Ośrodek Kultury, zestawił Jerzy Minakowski. – Olsztyn : Warmiń- 2005. – 296 s. : il. ; 25 cm. skie Wydawnictwo Diecezjalne, 2008. – 105 s. ; Bibliogr. Indeksy. 21 cm. 64. SZEWS, Jerzy: Słownik biograficzny Indeks. Ziemi Lubawskiej 1244-2008. T. 3 / Jerzy 54. ODACHOWSKI, Marian: Prasa po- Szews. – Lubawa : Miejski Ośrodek Kultury, wiatu działdowskiego (1920-1939) : przegląd in- 2009. – 298 s. : il. ; 25 cm. formacyjno-bibliograficzny / Marian Odachow- Bibliogr. Indeksy. ski // Kwartalnik Historii Prasy Polskiej.– 1990, nr 3/4, s. 37-52. 65. SZYMAŃSKA-JASIŃSKA, Małgo- rzata: Bibliografia okręgu szczycieńskiego do 1945 roku / Małgorzata Szymańska-Jasińska, Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 = Grzegorz Jasiński // Rocznik Mazurski. – T. 1 poz. 845 (1996), s. 79-90.

17 Poz. 66-83 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

66. WALCZAK, Irena: 750 lat Diecezji 76. ANCULEWICZ, Zbigniew: „Rezo- Warmińskiej (wybór materiałów) / Irena Wal- nans. Pismo NSZZ Solidarność” : karta z dzie- czak // Bibliotekarz Olsztyński. – 1993, nr 1/2, jów prasy bezdebitowej na Warmii i Mazurach s. 33-37. w latach 1980-1989 / Zbigniew Anculewicz // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej 67. WASILEWSKA, Bożena: Warmia i Ma- w Olsztynie. Prace Historyczne. – 1998, z. 2, zury 1945-1995 : przewodnik bibliograficzny / s. 138-149. Bożena Wasilewska. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996. – 233, [3] s. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsz- ANDERS, Paweł : Rola czasopism regionalnych tyńska ; nr 35). w upowszechnianiu wiedzy o regionie = poz. 2286 68. Władysław Gębik (1900-1986) : biblio- 77. BEDNARSKI, Adam: Pierwsze la- grafia podmiotowo-przedmiotowa / [oprac. ze- ta szczycieńskiego „Kurka Mazurskiego” (1990- spół Janina Kępista et al.]. – Olsztyn : Publiczna -1991) / Adam Bednarski // Rocznik Mazur- Biblioteka Wojewódzka im. prof. Tadeusza Ko- ski. – T. 3 (1998), s. 131-136. tarbińskiego, 1994. – 82, [2] s. ; 23 cm. – (Biblio- grafie Osobowe Nauczycieli Województwa Olsz- 78. BIERULA, Jolanta: Prasa regionalna tyńskiego ; nr 1). Warmii i Mazur 1945-2001 w bibliotekach olsz- Indeks. tyńskich / Jolanta Bierula // W: Życie codzien- 69. WOJTKOWSKI, Julian: Ś.p. ksiądz ne na dawnych ziemiach pruskich : świadectwa profesor dr hab. Władysław Piwowarski : przeszłości : praca zbiorowa / pod red. Stani- (1929-2001) / Julian Wojtkowski // Studia War- sława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Ba- mińskie. – T. 39 (2002), s. 199-217. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 86-95. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- Zawiera bibliografię prac W. Piwowarskiego (pracownika naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskie- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- go oraz Warmińskiego Seminarium Duchownego „Ho- skiego w Olsztynie ; nr 202). sianum”).

70. WRÓBLEWSKI, Jan: Ocalałe książ- BIOLIK, Maria : Zapożyczenia z języka nie- ki z bibliotek Towarzystwa Czytelni Ludowych mieckiego w tekstach stylizowanych na gwarę na Warmii i Mazurach / Jan Wróblewski // Ko- warmińską (na podstawie felietonów druko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr 3/4, wanych w „Gazecie Olsztyńskiej” w latach s. 351-360. 1925-1939) = poz. 2833

71. WYSOCKA, Anna: Michał Kajka 79. BORAWSKA, Teresa: Średniowiecze (1858-1940) : wybór materiałów bibliograﬁcz- i początki czasów nowożytnych (X wiek – po- nych w 50. rocznicę śmierci / Anna Wysocka // łowa XVI wieku) na łamach Komunikatów Ma- Bibliotekarz Olsztyński. – 1990, nr 1, s. 70-74. zursko-Warmińskich / Teresa Borawska // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 3, 72. WYSOCKA, Anna: Paweł Jasiek (1908- s. 353-373. -1982) / Anna Wysocka // Bibliotekarz Olsztyń- ski. – 1991, nr 3/4, s. 33-34. 80. CHŁOSTA, Jan: Tradycje „Gazety Nauczyciel, działacz oświatowy na Warmii, bibliote- Olsztyńskiej” po roku 1945 / Jan Chłosta // karz, poeta. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr 4, s. 555-562. 73. WYSOCKA, Anna: Władysława Kno- sała (1908-1997) : wybór materiałów / Anna 81. CHŁOSTA, Jan: Wydawnictwa zwarte Wysocka // Bibliotekarz Olsztyński. – 1997, nr „Gazety Olsztyńskiej” w latach 1918-1939 / Jan 3/4, s. 51-52. Chłosta // Studia Warmińskie. – T. 27 (1990) [druk 1995], s. 197-203. 1.2. Czasopiśmiennictwo 82. CHŁOSTA, Jan: Z historii szczycień- 74. ACHREMCZYK, Stanisław: „Ko- skiego „Mazura” (1906-1914) / Jan Chłosta // munikaty Mazursko-Warmińskie” / Stanisław Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 74-78. Achremczyk // Kalendarz Olsztyna. – R. 9 (2007), s. 206-215. CHŁOSTA, Jan : Przeszłość Warmii i Mazur na łamach naukowych czasopism regional- 75. ANCULEWICZ, Zbigniew: Prasa lo- nych powstałych po 1989 roku = poz. 2295 kalna i sublokalna Warmii i Mazur i jej rola w kształtowaniu postaw proobywatelskich po ro- 83. DEGEN, Dorota: „Studia Angerburgi- ku 1989 / Zbigniew Anculewicz // Echa Prze- ca” – głos „małych ojczyzn” / Dorota Degen // szłości. – T. 5 (2004), s. 235-245. Zapiski Historyczne. – 2007, z. 2/3, s. 137-144.

18 Poz. 84-100

84. FRAS, Zbigniew: Prasa konserwatywna Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- Galicji wobec kulturkampfu na Warmii / Zbi- tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- gniew Fras // W: Polska opinia publiczna wonej, 1997. – S. 35-68. – (Studia i Materiały / bec Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Hi- Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- storia ; nr 111). tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- nej, 1997. – S. 25-30. – (Studia i Materiały / 93. JASIŃSKI, Janusz: Czytelnictwo „Ga- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Hi- zety Olsztyńskiej” na Warmii w latach 1886- storia ; nr 111). -1913 / Janusz Jasiński // W: Między Prusa- mi a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii 85. GIESZCZYŃSKI, Witold: Prasa War- i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – mii i Mazur 1945-1995 : sprawozdanie z sesji / Olsztyn : Littera, 2003. – S. 362-375. Witold Gieszczyński // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 1997, nr 1, s. 127-128. 94. JASIŃSKI, Janusz: „Gazeta Olsz- tyńska” : polska, katolicka, antysocjalistyczna Olsztyn, 20 XI 1996 r. (1886-1939) / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów 86. GODLEWSKI, Włodzimierz: Raź- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- no poboczem zdarzeń : dzieje pisma „Ziemia siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 647-653. Ostródzka” / Włodzimierz Godlewski // Oko- lice Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 131-139. 95. JASIŃSKI, Janusz: „Mazur” ostródz- ki (1883-1884) i ełcka „Gazeta Ludowa” Gołdap w prasie w latach 1990-1998 = poz. (1896-1902) wobec problemu przynależności na- 290 rodowej Mazurów / Janusz Jasiński // W: Mię- dzy Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dzie- 87. GZELLA, Grażyna: Czasopisma w dzia- jów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz łalności wydawniczo-redakcyjnej Antoniego Gą- Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 332-352. siorowskiego / Grażyna Gzella // Rocznik Histo- rii Prasy Polskiej. – 2002, z. 1, s. 5-24. 96. JASIŃSKI, Janusz: „Oznaymienia Po- lityczne” – nieznany dwujęzyczny tygodnik Streszcz. w jęz. ang. ostródzki (1864-1865) / Janusz Jasiński // W: Właściciel księgarni i drukarni w Piszu i Szczytnie. Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice 88. GZELLA, Grażyna: „Prawdziwy Ewan- z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- gelik Polski” – mazurskie „pismo dla ludu” ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – (1859-1869) / Grażyna Gzella // Komunikaty S. 323-331. Mazursko-Warmińskie. – 1990, nr 1/4, s. 19-24. 97. JASIŃSKI, Janusz: Pomiędzy „Ga- 89. HOCHLEITNER, Janusz: Prasa ma- zetą Olsztyńską” a „Nowinami Warmińskimi” (1890-1891) / Janusz Jasiński // W: Między zurska w obronie tradycji na przykładzie pol- Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów skojęzycznego dodatku do „Osteroder Kreis- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- blatt” z lat 1864-1865 / Janusz Hochleitner // siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 353-361. W: Ostróda – siedem wieków dziejów miasta / red. Ryszard Sajkowski. – Ostróda : Muzeum Toż: Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr w Ostródzie, 2005. – S. 147-158. 3, s. 389-387. 98. JASIŃSKI, Janusz: Z dziejów „Komu- 90. JASIŃSKI, Grzegorz: Czasopiśmien- nikatów Mazursko-Warmińskich” 1970-1971 / nictwo historyczne Warmii i Mazur od drugiej Janusz Jasiński // Echa Przeszłości. – T. 6 połowy XIX wieku po czasy współczesne (do (2005), s. 213-243. 1998 roku) / Grzegorz Jasiński // Zapiski Hi- storyczne. – 1998, z. 2, s. 119-143. 99. JASIŃSKI, Janusz: Zagadnienia narodowe „Przyjaciela Ludu Łeckiego” (1842-1845) 91. JASIŃSKI, Grzegorz: „Mitteilungen i jego współpracowników / Janusz Jasiński // der Literarischen Gesellschaft Masovia” (1895- W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szki- -1928) – pismo miłośników historii Mazur / ce z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- Grzegorz Jasiński // Zapiski Historyczne.– ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – 2000, z. 1, s. 61-91. S. 309-322.

Toż: Masovia. – T. 8 (2005), s. 65-90 KASPAREK, Danuta : Jan Karol Sembrzycki 92. JASIŃSKI, Grzegorz: Obraz dziejów i jego ostródzki „Mazur” = poz. 712 Prus Krzyżackich i Książęcych na łamach prasy i kalendarzy mazurskich w XIX wieku / Grze- 100. KIEŁBIK, Jerzy: Historia na łamach gorz Jasiński // W: Polska opinia publiczna wo- prasy Warmii i Mazur po 1945 roku / Jerzy Kieł- bec Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. bik // W: Pamięć i historia : (Olsztyn – Kalinin-

19 Poz. 101-116 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE grad – Kłajpeda) / pod red. Tomasza Chrzanow- studiów. T. 3 / red. Grażyna Gzella, Jacek Gzel- skiego. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. la. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Miko- Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośrodek Badań Na- łaja Kopernika, 2004. – S. 27-51. ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2009. – S. 155-161. 109. ROSŁAN, Jan: Prasa katolicka w diecezji warmińskiej w latach 1945-1995 / Jan Ro- 101. KIEŁBIK, Jerzy: Olsztyn w latach słan // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjal- 1918-1939 : życie miasta i jego mieszkańców ne. – 2000, nr 45, s. 99-104. w świetle doniesień „Gazety Olsztyńskiej” / Je- rzy Kiełbik // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 110. RUDZIEWICZ, Irena: Literatury skie. – 2003, nr 4, s. 515-531. wschodniosłowiańskie na łamach pisma „War- mia i Mazury” w latach 1980-1990 / Irena 102. KIEŁBIK, Jerzy: Olsztyńskie obcho- Rudziewicz // Acta Polono-Ruthenica. – T. 9 dy świąt i uroczystości rocznicowych w świe- (2004), s. 121-128. tle doniesień „Gazety Olsztyńskiej” z lat 1918-1939 / Jerzy Kiełbik // W: Życie codzienne 111. SIKORSKI, Jerzy: „Komunikaty Ma- na dawnych ziemiach pruskich : obchody roczni- zursko-Warmińskie” 1957-1997 / Jerzy Sikor- cowe i świąteczne : praca zbiorowa / pod red. ski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towarzy- 1998, nr 1, s. 97-107. stwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2004. – S. 77-82. – 112. SIKORSKI, Jerzy: „Rocznik Olsztyń- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- ski” (1958-1997) / Jerzy Sikorski // Komunikaty wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 3, s. 295-315. nr 220).

103. KŁACZKOW, Jarosław: Czasopi- 113. STANISZEWSKI, Andrzej: „Gazeta śmiennictwo protestanckie w Polsce w latach Olsztyńska” 1886-1939 / Andrzej Staniszewski. – 1918-1939 / Jarosław Kłaczkow. – Toruń : Dom Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1991. – [20] Wydawniczy Duet, 2003. – 464 s. : il. ; 24 cm. s. : faks., fot., portr. ; 28 cm. Bibliogr. s. 312-426. Indeksy. 114. STANISZEWSKI, Andrzej: Kore- M.in. na Mazurach. spondencje terenowe na łamach gazet polskich 104. KŁACZKOW, Jarosław: Protestanc- w dzielnicy pruskiej (1898-1902) / Andrzej Sta- kie wydawnictwa prasowe na ziemiach polskich niszewski // W: Folklorystyczne i antropologicz- w XIX i I połowie XX wieku / Jarosław Kłacz- ne opisanie świata : księga oﬁarowana profesor kow. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, Dorocie Simonides / red. Teresa Smolińska. – 2008. – 456 s. : il. ; 23 cm. Opole : Uniwersytet Opolski, 1999. – S. 245-250. Bibliogr. s. 399-416. Indeksy. M.in. „Gazeta Ludowa” z Mazur i „Gazeta Olsztyń- 105. KOPICZKO, Andrzej: Historia regio- ska”. nalna na łamach „Studiów Warmińskich” w la- 115. STANISZEWSKI, Andrzej: Proble- tach 1964-2003 / Andrzej Kopiczko // Ko- matyka wileńska na łamach „Słowa na Warmii munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 3, i Mazurach” (1952-1982) / Andrzej Staniszew- s. 317-352. ski // W: Wilno – Olsztyn : kontynuacje tradycji kulturalnej / red. Andrzej Staniszewski. – 106. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Prasa Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Peda- Warmii i Mazur w latach 1945-1989 / Bohdan gogicznej, 1992. – S. 39-53. Łukaszewicz. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- zur, 1991. – [12] s. : faks. ; 28 cm. Streszcz. w jęz. niem. STANISZEWSKI, Andrzej : Problematyka mazurska na łamach „Gazety Grudziądzkiej” 107. MAŁŁEK, Janusz: Z dziejów polskie- w latach 1897-1914 = poz. 3606 go czasopiśmiennictwa w Prusach w XVIII wieku : gazeta „Poczta Królewiecka” w latach 1718-1720 : nowe ustalenia oraz projekt edycji STRAUCHOLD, Grzegorz : Kształtowanie ob- i stan jej zaawansowania / Janusz Małłek // razu Mazurów i Warmiaków na łamach pra- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 sy „Polski lubelskiej” (lipiec 1944-czerwiec (2004/2005), s. 116-124. 1945) = poz. 3608

108. NIEDZIELSKA, Magdalena: „K¨o- 116. STRZYŻEWSKA, Małgorzata: Pra- nigsberger Hartungsche Zeitung” i jej rola w ży- sa polska na Warmii i Mazurach 1718-1939 / ciu politycznym prowincji pruskiej w latach Małgorzata Strzyżewska. – Olsztyn : Muzeum czterdziestych i pięćdziesiątych XIX wieku / Warmii i Mazur, 1991. – [12] s. : faks., fot., Magdalena Niedzielska // W: W kręgu prasy portr. ; 28 cm. (przeszłość – teraźniejszość – przyszłość) : zbiór Streszcz. w jęz. niem.

20 Poz. 117-132

117. SYRWID, Danuta: „Gazeta Olsztyń- 124. WACHOWIEC, Roman: Placówka ska” 1886-1939 – przyczynek do badań nad sta- Pieniężnych / Roman Wachowiec. – Olsztyn : nem zachowania czasopisma w zbiorach polskich „Gazeta Olsztyńska” ; Towarzystwo Przyjaciół i zagranicznych / Danuta Syrwid // Komunikaty „Gazety Olsztyńskiej”, 1995. – 111 s. : faks., fot., Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 4, s. 491-502. portr. ; 21 cm. Dot. „Gazety Olsztyńskiej”. 118. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: Co- dzienność Olsztyna w Republice Weimarskiej 125. WAJDA, Kazimierz: Dzieje XIX i XX w świetle lektury „Allensteiner Volksblatt” / wieku na łamach „Komunikatów Mazursko-War- Małgorzata Szostakowska // W: Nad Bałtykiem, mińskich” w latach 1957-2006 / Kazimierz Waj- Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątko- da // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– wa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy na- 2007, nr 3, s. 385-416. ukowej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Ze- nona Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wy- 126. WAKAR, Marcin: „Panorama Półno- cy” / Marcin Wakar // Kalendarz Olsztyna.– dawnicza „ElSet”, 2006. – S. 376-394. R. 9 (2007), s. 238-247.

119. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: 127. WAKAR, Marcin: „Warmia i Mazu- „Königsberger Hartungsche Zeitung” w latach ry” / Marcin Wakar // Kalendarz Olsztyna.– 1660-1933 : zarys dziejów wydawniczych / Mał- R. 8 (2006), s. 254-257. gorzata Szostakowska // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 1992, nr 2, s. 109-126. 128. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Od decentralizacji do monopolizacji : 120. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: krótka historia wolnej prasy na Warmii i Mazu- Prasa codzienna Prus Wschodnich od XVII rach / Joanna Wańkowska-Sobiesiak // Borus- do połowy XX wieku : przewodnik do dziejów sia. – 2004, nr 33/34, s. 151-159. wydawniczych / Małgorzata Szostakowska. – To- ruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2007. – 130 s. ; 22 cm. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Joanna : Mniej- Bibliogr. s. 125-130. szość niemiecka Warmii i Mazur w prasie polskiej = poz. 2727 121. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: Zarys dziejów wydawniczych prasy lokalnej Kę- Wędrówki z tytułem = poz. 2694 trzyna od początku XIX wieku do 1945 roku / Małgorzata Szostakowska // Mrągowskie 129. WŁODARSKI, Józef: Historiografia Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), epoki nowożytnej na łamach „Komunikatów Ma- s. 125-134. zursko-Warmińskich” w latach 1957-2006 / Józef Włodarski // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 122. SZTĄBERSKA, Małgorzata: Dzie- skie. – 2007, nr 3, s. 375-383. więtnastowieczna prasa warszawska o walorach przyrodniczych mazurskiego krajobrazu / 130. WOJCIECHOWSKA, Joanna: Pro- blematyka ukraińska w prasie olsztyńskiej po Małgorzata Sztąberska // W: Życie codzienne 1989 roku / Joanna Wojciechowska // W: Dzie- na dawnych ziemiach pruskich : krajobraz kul- dzictwo polsko-ukraińskie / red. Selim Cha- turowy Warmii i Mazur : praca zbiorowa / pod zbijewicz, Marek Melnyk, Krzysztof Szulbor- red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośro- ski. – Olsztyn : Instytut Nauk Politycznych dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, [2007]. – skiego, 2008. – S. 55-59. – (Rozprawy i Mate- S. 461-468. riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). WOJCIECHOWSKI, Mieczysław : Wizerunek 123. SZTĄBERSKA, Małgorzata: Prusy Mazur i Kaszub z 1906 roku na łamach cen- Wschodnie w warszawskiej prasie etnograficzno- tralnej prasy berlińskiej = poz. 3624 -historycznej drugiej połowy XIX wieku / Mał- 131. WRZESIŃSKI, Wojciech: „Komuni- gorzata Sztąberska // Komunikaty Mazursko- katy Mazursko-Warmińskie” – 50 lat olsztyńskie- -Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 575-578. go kwartalnika historycznego / Wojciech Wrze- siński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– SZYDŁOWSKA, Joanna : Problematyka Ma- 2007, nr 3, s. 287-293. zur i Warmii na łamach katowickiej „Odry” 132. WRZESIŃSKI, Wojciech: Rola „Ga- (1945-1950) = poz. 3616 zety Olsztyńskiej” w kształtowaniu i zachowaniu tożsamości narodowej Polaków na Warmii SZYDŁOWSKA, Joanna : Warmia i Mazury (1886-1939) / Wojciech Wrzesiński // W: Mię- w miesięczniku „Poezja” w latach 1965-1990 dzy Królewcem, Warszawą, Berlinem a Londy- = poz. 2364 nem : studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 2 /

21 Poz. 133-147 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Wojciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo [red. Barbara Barczewska]. – Olsztyn : Pojezie- Adam Marszałek, 2001. – S. 284-297. rze, 1995. – S. 139-146.

139. BIENIEK, Maria: Problemy termino- WRZESIŃSKI, Wojciech : Kazimierz Jaro- logiczne i ujmowanie zagadnień kultury na grun- szyk jako redaktor „Gazety Olsztyńskiej” cie nauk społecznych i humanistycznych – rys hi- 1920-1928 = poz. 993 storyczny i przegląd stanowisk teoretycznych / Maria Bieniek // Echa Przeszłości. – T. 7 ŻÓŁTOWSKA, Magdalena : Michał Kajka jako (2006), s. 281-309. tłumacz – przykłady działań translatorskich „Starego Mazura” a publikacje w „Mazurze” 140. BIERULA, Jolanta: Kwestia dziedzic- szczycieńskim = poz. 1006 twa kulturowego ziem pruskich / Jolanta Bie- rula // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1.3. Prace ogólne 2002, nr 1, s. 123-136. dotyczące regionu 141. Borussia - ziemia i ludzie : antologia 133. ACHREMCZYK, Stanisław: Dzie- literacka / [wybór i oprac.] Kazimierz Brako- dzictwo kulturowe Warmii i Mazur / Stanisław niecki, Winfried Lipscher ; [współpr. Doris Kra- Achremczyk // W: O miejsce w Europie oj- emer, Zbigniew Chojnowski, Mieczysław Jackie- czyzn : materiały z konferencji, 22 kwietnia 2004 wicz]. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- roku / [oprac. i red. Andrzej Taborski]. – Olsz- russia”, 1999. – 604, [4] s. ; 24 cm. – (Biblioteka tyn : [Oﬁcyna Wydawniczo-Reklamowa MMM], Borussi ; nr 15). 2004. – S. 17-26. Bibliogr. s. 597-601. 142. CHŁOSTA, Jan: Kościół katolicki wo- 134. ACHREMCZYK, Stanisław: Dzie- bec dziedzictwa kulturowego Warmii po 1945 ro- dzictwo kulturowe Warmii i Mazur / Stanisław ku / Jan Chłosta // Mrągowskie Studia Huma- Achremczyk // W: Życie codzienne na daw- nistyczne. – T. 3 (2001), s. 9-19. nych ziemiach pruskich : świadectwa przeszłości : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achrem- 143. CHŁOSTA, Jan: Przyczynek do dzie- czyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych jów religijno-kulturalnych Warmii / Jan Chło- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 7-26. – sta // W: Polacy – Niemcy : przeszłość, teraź- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- niejszość, przyszłość / red. Zygmunt Zieliński. – wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Katowice : „Unia”, [1993]. – S. 279-282. nr 202). 144. CHODKOWSKA, Wiesława: Ochro- 135. ACHREMCZYK, Stanisław: Histo- na krajobrazu kulturowego Warmii i Mazur : ra- ria Warmii i Mazur / Stanisław Achremczyk. – port o stanie zabytków w latach 2006-2008 / Wyd. 2 poszerz. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- Wiesława Chodkowska // Biuletyn Oddziału ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1997. – Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- 303 s., [11] s. : faks., fot., m., portr. ; 24 cm. – serwatorów Zabytków. – 2008, z. 6, s. 37-57. (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; 145. DOMAGAŁA, Bożena: Człowiek nr 166). i przestrzeń w kulturze / Bożena Domagała // Nota bibliogr. s. 302-[304]. W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pru- 136. ACHREMCZYK, Stanisław: Histo- skich : człowiek a środowisko / [red. wydawni- ria Warmii i Mazur : od pradziejów do 1945 ro- czy Hanna Królikowska]. – Olsztyn : Ośrodek ku / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośro- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- go, 1999. – S. 73-79. – (Rozprawy i Materiały skiego, 1992. – 321 s. : faks., fot., m., portr. ; Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 22 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 18). trzyńskiego w Olsztynie ; nr 182).

137. ACHREMCZYK, Stanisław: Mię- 146. DREJ, Szymon: Święta Warmia / Szy- dzy Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / [Sta- mon Drej. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza nisław Achremczyk ; red. Barbara Stolarczyk]. – ElSet, 2007. – 125, [3] s. : il. kolor. ; 22 cm. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- Bibliogr. ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – 350, [2] s. : il. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 55). 147. Dziedzictwo kulturowe Warmii, Mazur, Powiśla : stan zachowania, potencjały i proble- Indeks. my / [zespół aut. Bożena Antonowicz et al.]. – 138. BEBA, Bożena: Warmia i Mazury jako Olsztyn : Warmińsko-Mazurskie Biuro Planowa- region kulturowy / Bożena Beba // W: Regiona- nia Przestrzennego, 2006. – 415 s., [2] k. tabl. lizm – tradycja i współczesność : materiały z se- kolor. złoż. : il. ; 31 cm. sji popularnonaukowej, Olsztyn 10-12 VI 1994 / Bibliogr. s. 411-413.

22 Poz. 148-165

148. Dziedzictwo Warmii (1) : ustrój – pra- – dziś – jutro / Janusz Jasiński // Masovia.– wo – administracja / red. Stanisław Achrem- T. 1 (1997), s. 179-185. czyk, Krystyna Orłowska-Wojczulanis. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 158. JASIŃSKI, Janusz: Polska wobec Kętrzyńskiego, 2006. – 83, [2] s. ; 21 cm. dziedzictwa historycznego Prus Wschodnich po Bibliogr. 1945 r. / Janusz Jasiński // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosunkiem do spuści- 149. Dziedzictwo Warmii (2) : literatura zny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Pół- i piśmiennictwo / red. Stanisław Achremczyk, Krystyna Orłowska-Wojczulanis. – Olsztyn : nocnych / red. Zbigniew Mazur ; [aut. Danuta Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Berlińska et al.]. – Poznań : Instytut Zachodni, trzyńskiego, 2006. – 117, [2] s. ; 22 cm. 2000. – S. 19-58. – (Ziemie Zachodnie ; nr 22). Bibliogr. Toż: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz 150. Dziedzictwo Warmii (3) : wojny / Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 136-174. red. Stanisław Achremczyk, Krystyna Orłowska- -Wojczulanis. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- 159. JASIŃSKI, Janusz: Polska wobec nie- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Lidzbark polskiego dziedzictwa Prus Wschodnich / Janusz Warmiński : Starostwo Powiatowe, 2007. – 118, Jasiński // W: Postawy oraz wzajemne stosun- [2] s. ; 21 cm. ki grup etnicznych i narodowościowych na Ma- Bibliogr. zurach (XIV-XX w.) / red. Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński. – Giżycko : Stowarzyszenie 151. Dziedzictwo Warmii (4) : Lidzbark Wspólnota Mazurska, 1999. – S. 112-117. – (Bi- Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław Achrem- blioteka Archiwum Mazurskiego ; nr 3). czyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – 246 s. : il. ; 160. JASIŃSKI, Janusz: Reﬂeksje nad rolą 21 cm. inteligencji na Warmii i Mazurach dawniej i dzisiaj / Janusz Jasiński // Komunikaty Mazursko- 152. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Nauczy- -Warmińskie. – 1999, nr 2, s. 215-227. ciele w utrwalaniu dziedzictwa historycznego Warmii i Mazur / Tadeusz Filipkowski // Mrą- 161. JASIŃSKI, Janusz: Rola inteligencji gowskie Studia Humanistyczne. – T. 3 (2001), na Warmii i Mazurach dawniej i dziś : zagadnie- s. 20-31. nia wybrane / Janusz Jasiński // W: Regiona- 153. Historia Pomorza. T. 3, (1815-1850). lizm w Kościele, Kościół w regionie : materiały Cz. 2, Zagadnienia polityczne, narodowościowe II Ogólnopolskiego Zjazdu Księży Regionalistów, i wyznaniowe / red. Gerard Labuda ; oprac. Ja- Gietrzwałd 24-26 IX 1999 r. / red. Irena Modrze- nusz Jasiński, przy współudz. Zygmunta Szult- jewska [et al.]. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek ki. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskiego To- Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultu- warzystwa Przyjaciół Nauk, 1996. – 370, [1] s., ry, 2001. – S. 119-131. [46] s. tabl., [4] k. tabl. złoż. : il., faks., fot., m. (w tym kolor.), portr. ; 24 cm. 162. JASIŃSKI, Janusz: W sprawie dziedzictwa kulturalnego Warmii / Janusz Jasiń- 154. Historia Pomorza. T. 3, (1815-1850). ski // Borussia. – 1994, nr 9, s. 281-283. Cz. 3, Kultura artystyczna i umysłowa / red. Gerard Labuda ; oprac. Bogusław Mansfeld [et 163. KNERCER, Wiktor: Stosunek pań- al.]. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskiego To- stwa i społeczeństwa polskiego do spuścizny kul- warzystwa Przyjaciół Nauk, 2001. – 268, [4] s. : turowej Warmii i Mazur w pierwszych latach po il. ; 25 cm. II wojnie światowej w świetle ówczesnej prasy / Indeksy. Wiktor Knercer // Studia Angerburgica. – T. 7 (2002), s. 122-126. 155. Historia Pomorza. T. 4, (1850-1918). Cz. 2, Polityka i kultura / red. Stanisław Sal- 164. KRUK, Erwin: Mazury i regionalizm / monowicz ; oprac. Józef Borzyszkowski [et al.]. – Erwin Kruk // W: Regionalizm w Kościele, Toruń : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego, Kościół w regionie : materiały II Ogólnopol- 2002. – 567 s., [19] s. tabl. : il. ; 25 cm. skiego Zjazdu Księży Regionalistów, Gietrzwałd Indeksy. 24-26 IX 1999 r. / red. Irena Modrzejewska [et 156. HOCHLEITNER, Janusz: Sympo- al.]. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek Dokumen- zjum o dziedzictwie kulturowym / Janusz Ho- tacji Regionalnych Towarzystw Kultury, 2001. – chleitner // Komunikaty Mazursko-Warmiń- S. 139-147. skie. – 1998, nr 3, s. 497-499. 165. KRUK, Erwin: O ocalenie kultury ma- 157. JASIŃSKI, Janusz: Mazury i całe zurskiej / Erwin Kruk // Masovia. – T. 6 (2003), Prusy Wschodnie w oczach Polaków : wczoraj s. 101-119.

23 Poz. 166-183 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

166. KRUK, Erwin: Warmia i Mazury / Er- a procesy integracji społecznej na Warmii i Ma- win Kruk. – Wrocław : Wydawnictwo Dolnoślą- zurach po II wojnie światowej / Izabela Lewan- skie, 2003. – 267, [2] s. : il. (w tym kolor.) ; dowska // W: Polacy na Ziemiach Odzyskanych : 20 cm. – (A to Polska właśnie). regiony przygraniczne w poszukiwaniu tożsamo- Bibliogr. s. 244-257. Indeksy. ści : przed i po akcesji / red. Adam Makowski. – Szczecin : Wydawnictwo Uniwersytetu Szczeciń- 167. KRUK, Erwin: Wobec przyszłości / skiego, 2008. – S. 95-110. Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie To- 175. LEWANDOWSKA, Izabela: Reak- warzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 380-382. tywacja dziedzictwa kulturowego : czy to moż- liwe? / Izabela Lewandowska, Edward Cyfus // Więzi kulturowe. Przegląd Turystyczny. – 2007, nr 60, s. 11-12. 168. KUŹNIECÓW, Janusz: W mojej ma- 176. LEWANDOWSKA, Izabela: Spra- łej ojczyźnie. Cz. 6, Warmia, Mazury i Suwalsz- wozdanie z sympozjum „Dziedzictwo kulturowe czyzna : edukacja regionalna – dziedzictwo kul- ziem pruskich” / Izabela Lewandowska // Ko- turowe w regionie / Janusz Kuźniecow, Monika munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 1, Sanecka. – Warszawa : Demart, 2005. – 19, [2] s. 107-109. s. : il. kolor. ; 30 cm. 177. LEWANDOWSKA, Izabela: Trakt 169. LEO, Jan: Dzieje Prus / Jan Leo ; z bra- Biskupi na Warmię : dziedzictwo kulturowe gmi- niewskiego wydania w roku 1725 przełożył bp ny Purda / Izabela Lewandowska // Siedlisko.– Julian Wojtkowski. – Olsztyn : [Julian Wojtkow- 2009, nr 6, s. 22-28. ski], 2008. – 580 s. : il. ; 30 cm. Szlak biskupów warmińskich we wsi Bałdy. Indeksy. Dzieło księdza katolickiego, kanonika dobromiejskie- 178. LEWANDOWSKA, Izabela: Współ- go. czesna problematyka badawcza geografii historycznej i dziedzictwa kulturowego w Polsce : 170. LEWANDOWSKA, Izabela: Aktual- sprawozdanie z konferencji / Izabela Lewan- ny stan badań nad dziedzictwem kulturowym dowska // Echa Przeszłości. – T. 8 (2007), Warmii i Mazur : zarys problematyki / Izabe- s. 350-352. la Lewandowska // W: Czas i przestrzeń w na- ukach geograficznych : wybrane problemy geo- 179. MAJDECKA-STRZEŻEK, Anna: grafii historycznej / red. Mariusz Kulesza. – Problemy ochrony dziedzictwa kulturowego Łódź : Wydawnictwo Uniwerystetu Łódzkiego, Warmii i Mazur / Anna Majdecka-Strzeżek // 2008. – S. 79-90. W: III Forum Architektury Krajobrazu : No- we Idee i Rozwój Dziedziny Architektury Kra- 171. LEWANDOWSKA, Izabela: Dzie- jobrazu w Polsce : materiały konferencyjne / dzictwo bursztynu na dawnych ziemiach pru- red. Przemysław Wolski. – Warszawa : Ośrodek skich we współczesnej edukacji historycznej : Ochrony Zabytkowego Krajobrazu – Narodowa propozycje dla nauczycieli / Izabela Lewandow- Instytucja Kultury, 2000. – S. 138-142. ska // W: Bursztyn jako stymulator turystyki kulturowej / red. Janusz Hochleitner. – Elbląg : 180. MARTIN, Bernd: Mazury : mity i hi- Wydawnictwo PTTK. Oddział Ziemi Elbląskiej ; storia / Bernd Martin ; przekł. Jarosław Szym- Jantar 2009. – S. 167-194. czyk. – Warszawa : Ypsylon, [2000]. – 74, [1], 80 s. ; 21 cm. 172. LEWANDOWSKA, Izabela: Dzie- dzictwo kulturowe – problemy terminologiczne, 181. MAZUR, Zbigniew: Dziedzictwo wy- zakres pojęciowy, podejście badawcze / Izabe- łączone, podzielone, wspólne / Zbigniew Ma- zur // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów la Lewandowska // W: Róbcie teatr... : księga nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Zie- ofiarowana Profesorowi Bohdanowi Głuszczako- miach Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew wi / red. Iwona Grzesiak, Alina Naruszewicz- Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : -Duchlińska, Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Instytut Zachodni, 2000. – S. 813-850. – (Ziemie Zakład Poligraficzny Uniwersytetu Warmińsko- Zachodnie ; nr 22). -Mazurskiego, 2007. – S. 65-85. 182. MAZUR, Zbigniew: Dziedzictwo Ziem 173. LEWANDOWSKA, Izabela: Dzie- Zachodnich i Północnych w stosunkach polsko- dzictwo kulturowe Warmii i Mazur jako przed- -niemieckich (1990-1998) / Zbigniew Mazur. – miot badań w ostatnim dziesięcioleciu / Izabela Poznań : Instytut Zachodni, 1999. – [2] s., 58 Lewandowska // Przegląd Zachodni. – 2007, nr k. ; 29 cm. – (Zeszyty Instytutu Zachodniego ; 4, s. 194-214. nr 13).

174. LEWANDOWSKA, Izabela: Oswa- 183. MAZUR, Zbigniew: Niemieckie kom- janie dóbr kultury, architektury i nazewnictwa ponenty w świadomości historycznej studentów

24 Poz. 184-202

Ziem Zachodnich i Północnych / Zbigniew Ma- 193. Pomniki niemieckiej przeszłości : dzie- zur, Krzysztof Wawruch. – Poznań : Instytut Za- dzictwo kultury niemieckiej na Ziemiach Zachod- chodni, 2002. – 34 s. ; 30 cm. – (Zeszyty Insty- nich i Północnych Polski / red. Marek Zybura. – tutu Zachodniego ; nr 26). Warszawa : Fundacja Centrum Stosunków Mię- dzynarodowych, 1999. – 88 s. ; 17 cm. – (Seria 184. MAZUR, Zbigniew: O adaptacji nie- Niemiecka). mieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Bibliogr. Zachodnich i Północnych / Zbigniew Mazur // W: Polacy i Niemcy po II wojnie światowej : 194. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Dziedzic- materiały pomocnicze do nauki historii i wiedzy two kulturalno-artystyczne Warmii i Mazur o społeczeństwie. T. 6 / Jadwiga Kiwerska ; red. w perspektywie nowego stulecia / Andrzej Bogdan Koszel. – Poznań : Instytut Zachodni, Rzempołuch // W: Kultura Mazur, Warmii, 2001. – 44 s. : il. ; 24 cm. Powiśla / red. Danuta Sobolewska, Bohdan Skrzypczak, Sławomir Mołda. – Olsztyn : Cen- 185. MAZUR, Zbigniew: O badaniach nad trum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych, 2001. – stosunkiem do niemieckiego dziedzictwa kultu- S. 40-46. rowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych / Zbigniew Mazur // Przegląd Zachodni. – 1997, 195. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Warmia nr 3, s. 151-158. i Mazury / Andrzej Rzempołuch // W: Pol- skie Regiony : podstawy kulturowe regionalizacji 186. MAZUR, Zdzisław: Dziedzictwo kul- Polski / red. Elżbieta Wysocka, Marek Konop- turowe diecezji ełckiej : cz. 1 / Zdzisław Ma- ka. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek Dokumen- zur // Martyria. – 2004, nr 3, s. 13. tacji Regionalnych Towarzystw Kultury, 1997. – S. 69-86.

187. MAZUR, Zdzisław: Dziedzictwo kul- M.in. krajobraz, architektura, kościoły. turowe diecezji ełckiej : cz. 2 / Zdzisław Ma- zur // Martyria. – 2004, nr 4, s. 6. 196. SIKORSKI, Jerzy: Wspólne dziedzictwo / Jerzy Sikorski // Siedlisko. – 2008, nr 5, 188. Media a regionalizm – kultura w me- s. 14-20. diach : materiały z konferencji, Olsztyn 6 kwie- cień 2002 r. / [oprac. i red. Andrzej Taborski]. – 197. SOBIERAJ, Sławomir: Mazurski Olsztyn : „Posłaniec Warmiński”, 2002. – 144 s. : splot : studia i szkice literackie / Sławomir Sobie- il. ; 21 cm. raj. – Warszawa : Towarzystwo „Ogród Ksiąg”, 2003. – 193 s. : il. ; 21 cm. – (Biblioteka „Ogrodu 189. Muzyka europejska w zabytkach War- Ksiąg” ; t. 14). mii i Mazur / [oprac. Leszek Szarzyński ; red. Bibliogr. s. 187-188. Indeks. Barbara Wojczulanis]. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza ElSet, 2004. – 48 s. : il. ; 21 cm. 198. SOWIŃSKI, Tomasz: Tajemnice War- mii i Mazur : historie jakich nie znajdziecie w In- 190. Ochrona dziedzictwa kulturowego za- ternecie (skarby, zagadki, legendy i fakty) / To- chodnich i północnych ziem Polski / red. Jerzy masz Sowiński. – Olsztyn : Wydawnictwo Regio- Kowalczyk. – Warszawa : Stowarzyszenie Kon- nalista, [2008]. – 239 s. : il., fot., m., pl., portr. ; serwatorów Zabytków, 1995. – 298 s. : il. ; 21 cm. 21 cm. Bibliogr. M.in. postacie, kapliczki, mniejszości narodowe, pa- łace. 191. OMILANOWSKA, Małgorzata: Po- stawy wobec dziedzictwa kulturowego w Niem- 199. STAWICKI, Stanisław: Zarys pro- czech i w Polsce w XX w. : 9 Konferencja blemów moralno-etycznych i ich odniesienie Grupy Roboczej Polskich i Niemieckich History- do ochrony i konserwacji zabytków / Stanisław ków Sztuki i Konserwatorów Zabytków, 26-29 IX Stawicki // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- 2002 Lipsk / Małgorzata Omilanowska // Biu- zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- letyn Historii Sztuki. – 2003, nr 2, s. 385-388. ków. – 2005, z. 3, s. 9-20.

Sprawozdanie z konferencji. 200. SZCZECIŃSKA-MUSIELAK, Ewa: 192. PIOTROWSKA-NOSEK, Katarzy- Mieszkańcy Mazur i Warmii a dziedzictwo kul- na: Krajobraz kulturowy w świetle konwencji turowe Prusów / Ewa Szczecińska-Musielak // światowego Dziedzictwa UNESCO / Katarzy- Masovia. – T. 5 (2002), s. 169-178. na Piotrowska-Nosek // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : krajobraz kul- 201. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Sprawozda- turowy Warmii i Mazur : praca zbiorowa / pod nie z konferencji naukowej „Pogranicza” / Grze- red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośro- gorz Świderski // Komunikaty Mazursko-War- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- mińskie. – 2006, nr 3, s. 449-451. skiego, 2008. – S. 87-92. – (Rozprawy i Mate- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha 202. TOEPPEN, Max: Historia Mazur : Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). przyczynek do dziejów krainy i kultury pruskiej /

25 Poz. 203-223 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Max Toeppen ; tł. Małgorzata Szymańska-Jasiń- 212. ACHREMCZYK, Stanisław: Bra- ska ; oprac. Grzegorz Jasiński. – Wyd. 2. – Olsz- niewo / Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc. – tyn : Wspólnota Kulturowa Borussia, 1998. – 520 Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- s. : fot., portr. ; 23 cm. – (Biblioteka Borussi). ciecha Kętrzyńskiego, 1995. – 340 s. : fot., portr. ; Bibliogr. s. 465-479. Indeks. 24 cm. – (Monograﬁe Miast i Wsi Warmii i Ma- zur ; nr 2). 203. TOMKIEWICZ, Ryszard: Semina- Bibliogr. s. 313-324. rium „Prusy Wschodnie – dziedzictwo i nowa tożsamość” / Ryszard Tomkiewicz // Komu- 213. ACHREMCZYK, Stanisław: Bra- nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr 3/4, niewo i jego mieszkańcy w czasach nowożyt- s. 391-395. nych / Stanisław Achremczyk // Studia War- mińskie. – T. 40 (2003), s. 395-405. 204. WOLSKI, Rafał: „Pruska kraina – Prussia – Prusy – pojęcie, tradycja, perspekty- 214. ACHREMCZYK, Stanisław: Dzieje wy integracji” : konferencja w Starych Jabłon- Gietrzwałdu do roku 1945 / Stanisław Achrem- kach 20-22 września 1996 r. / Rafał Wolski // czyk. – Olsztyn ; Warszawa : Wydawnictwo MG, Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 2002. – 32 s., [16] tabl. kolor. ; 24 cm. 4, s. 699-702. 215. ACHREMCZYK, Stanisław: Herb 205. WOROBIEC, Antoni: Z dziejów Olsztyna / Stanisław Achremczyk // Kalendarz szkolnictwa na Ziemi Piskiej / Antoni Woro- Olsztyński. – R. 2 (2000), s. 164-167. biec, Krzysztof A. Worobiec // Znad Pisy.– 216. ACHREMCZYK, Stanisław: Iława : 2004/2005, nr 13/14, s. 73-90. dzieje miasta / Stanisław Achremczyk. – Olsz- Bibliogr. s. 89-90. tyn : „Wers”, 2005. – 191 s. : il., fot., m., pl., 206. WRZESIŃSKI, Wojciech: Dziedzic- portr., rys. ; 22 cm. two a tożsamość : Prusy Wschodnie – Warmia Bibliogr. i Mazury – Olsztyńskie / Wojciech Wrzesiński // 217. ACHREMCZYK, Stanisław: Jubile- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr usz 700-lecia miasta Iławy : obchody / Stanisław 1, s. 37-53. Achremczyk. – Warszawa : „Wers”, 2006. – 155, [5] s. : il., fot., portr. ; 31 cm. 207. Z dróg Erwina Kruka : na 65. urodziny twórcy / red. i wprowadzenie Zbigniew Chojnow- 218. ACHREMCZYK, Stanisław: Lidz- ski. – Olsztyn : Polskie Towarzystwo Czytelnicze. bark Warmiński – miasto stołeczne Warmii / Oddział, 2006. – 335, [1] s. : il. ; 22 cm. Stanisław Achremczyk // W: Dziedzictwo War- Bibliogr. Indeksy. mii (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 208. Zamienić spór na dialog / oprac. Iwona dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Liżewska // Borussia. – 2005, nr 36, s. 89-100. 2008. – S. 7-23. Dyskusja na temat ochrony dziedzictwa kulturowego. 219. ACHREMCZYK, Stanisław: Olsz- 209. ZEIDLER, Kamil: Międzynarodowa tyn : dzieje miasta / Stanisław Achremczyk. – Konferencja na temat: „Prawno-karna ochrona Wrocław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 2003. – dziedzictwa kulturowego” (Gdańsk 30 V-1 VI 207, [1] s. : il., faks., fot., portr. ; 22 cm. – (Skar- 2005 r.) / Kamil Zeidler // Biuletyn Historii biec Miast Polskich). Sztuki. – 2006, nr 3/4, s. 469-470. Bibliogr. s. 198. Indeks. 210. ZEIDLER, Kamil: Prawo ochrony 220. ACHREMCZYK, Stanisław: Orne- dziedzictwa kultury / Kamil Zeidler. – Warsza- ta : dzieje miasta / Stanisław Achremczyk. – wa : Wolters Kluwer Polska, 2007. – 325 s. : il. ; Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 21 cm. 2006. – 223 s. : il., fot., m., pl., portr. ; 22 cm. Bibliogr. s. 291-325. Indeks. Stan prawny na 1 czerwca 2007 r. 221. ACHREMCZYK, Stanisław: Pisz – miasto graniczne / Stanisław Achremczyk // 1.4. Poszczególne Znad Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 37-50. regiony i miejscowości 222. ACHREMCZYK, Stanisław: Prze- 211. ACHREMCZYK, Stanisław: „Biały szłość i przyszłość Olsztyna / Stanisław Achrem- Łabędź” / Stanisław Achremczyk // W: Mię- czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice hi- dzy Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Sta- storyczne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- nisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- trzyńskiego, 2008. – S. 327-335. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 194-196. 223. ACHREMCZYK, Stanisław: Życie Statek w Braniewie. codzienne mazurskiego miasteczka / Stanisław

26 Poz. 224-247

Achremczyk // Mrągowskie Studia Humani- Magdalena Bartoś ; zdjęcia Kazimierz Cent- styczne. - [T.] 1 (1999), s. 51-58. kowski ; tł. Maria Anielska-Kołpa. – Olsztyn : „Press-Foto”, [1995]. – 87 s. : il., m. ; 21 cm. Mrągowo. 224. Akt lokacyjny miasta Działdowa // 236. BĘTKOWSKI, Rafał: Jakubowo Sta- Rocznik Działdowski. – T. 1 (1994), s. 6-7. re i Nowe / Rafał Bętkowski // Debata. – 2009, nr 2, s. 32-36. 225. Akt nadania prawa miejskiego // Znad Dzieje Jakubowa od poł. XIX w. do lat 50-tych XX Pisy. – 1995, nr 1, s. 5-8. w. Akt lokacyjny miasta Pisza z 1645 r. 237. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Nieznany 226. Akt nadania Węgorzewu praw miej- przywilej na Tarławki z 1388 roku / Grzegorz skich / tł. Monika Sychowska // Studia Anger- Białuński // Komunikaty Mazursko-Warmiń- burgica. – T. 1 (1996), s. 61-64. skie. – 2008, nr 3, s. 325-355.

227. AMBROZIAK, Sławomir: Atlantyda Źródła w jęz. niem. nad rzeką Omulew : (losy nieistniejących miej- 238. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Nowe Guty scowości położonych na granicy powiatów szczy- – dzieje wsi do początku XVIII wieku / Grzegorz cieńskiego i nidzickiego) / Sławomir Ambro- Białuński // Znad Pisy. – 1996, nr 4, s. 23-31. ziak // Rocznik Mazurski. – T. 9 (2005), s. 3-39. 239. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: O począt- 228. AMBROZIAK, Sławomir: Małga : kach i nazwie Wąglika / Grzegorz Białuński // historia pewnej wsi mazurskiej / Sławomir Am- Znad Pisy. – 2006, nr 15, s. 29-31. broziak // Rocznik Mazurski. – T. 4 (1999), s. 3-12. Miejscowość Wąglik w gm. Pisz.

229. AMBROZIAK, Sławomir: Szuć : 240. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Pierwszy dzieje wsi mazurskiej / Sławomir Ambroziak // przywilej lokacyjny Bogaczewa (1522) / Grze- Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), s. 17-62. gorz Białuński // Masovia. – T. 12 (2009), s. 161-167. 230. AMBROZIAK, Sławomir: Z dzie- jów gminy Jedwabno / Sławomir Ambroziak // 241. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Przemiany Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 7-15. osadnicze okręgu piskiego w latach 1466-1525 / Grzegorz Białuński // Znad Pisy. – 2001, nr 10, 231. Archeologia i historia o początkach s. 27-52. Lidzbarka Welskiego / red. Kazimierz Grążaw- ski. – Lidzbark Welski ; Brodnica : Wydawnic- 242. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Przyczynek two Muzeum w Brodnicy, 2001. – 95 s. : il., m. ; w sprawie lokacji miasta w Giżycku / Grze- 22 cm. gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- Bibliogr. – Streszcz. w jęz. niem. mińskie. – 2009, nr 1, s. 71-78.

232. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Losy 243. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Przywilej Ziemi Piskiej w czasach potopu szwedzkiego lokacyjny Kąpu (1471) / Grzegorz Białuński // 1655-1660 / Sławomir Augusiewicz // Znad Pi- Masovia. – T. 8 (2005), s. 129-133. sy. – 2002, nr 11, s. 49-57. 244. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Sprawozda- 233. BAGIŃSKI, Józef Mieczysław: Kil- nie z sesji naukowej z okazji 650-lecia powsta- ka uwag do dziejów Ełku i okolic w XV wieku (w nia Mrągowa, Mrągowo 21 maja 1998 / Grzegorz świetle historiograﬁi) / Józef Mieczysław Bagiń- Białuński // Masovia. – T. 3 (2000), s. 271-272. ski // W: Społeczeństwo i polityka do XVII wieku : księga pamiątkowa ku czci Profesora doktora Wacława Odyńca w 70-lecie urodzin : praca 245. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Szymonka : zbiorowa / pod red. nauk Józefa Śliwińskiego. – z dziejów mazurskiej wsi / Grzegorz Białuński // Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Peda- Masovia. – T. 2 (1999), s. 13-35. gogicznej, 1994. – S. 45-50. 246. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Uwagi o przy- 234. BANASIUK, Krystyna: Tajemnica wileju lokacyjnym miasta Mrągowa z 1444 ro- Świętej Góry / Krystyna Banasiuk, Zbigniew ku / Grzegorz Białuński // Mrągowskie Studia Sadza // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 28-33. T. 3 (2001), s. 5-8. 247. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Uwagi w spra- Góra w okolicach Jezioran. wie pierwszej lokacji miasta w Ełku / Grze- 235. BARTOŚ, Magdalena: Ziemia morą- gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- ska = Der ehemalige Kreis Mohrungen / tekst mińskie. – 2009, nr 3, s. 393-397.

27 Poz. 248-271 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

248. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Wiadomości 260. BYSTRZYCKI, Piotr: Działdowsz- historyczne o mieście Węgorzewie w Królestwie czyzna w latach II Rzeczpospolitej : życie spo- Pruskim według Ludwiga Reinholda von Wer- łeczno-polityczne / Piotr Bystrzycki. – Olsztyn : nera / Grzegorz Białuński // Studia Angerbur- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- gica. – T. 4 (1999), s. 113-119. trzyńskiego, 1997. – 289 s. : m. ; 24 cm. – (Roz- prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych 249. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Z dziejów im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr osadnictwa krainy Wielkich Jezior Mazurskich : 163). pochodzenie osadników na przykładzie starostwa Bibliogr. s. 275-284. leckiego (giżyckiego) w XVI-XVII w. / Grze- gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- 261. BYSTRZYCKI, Piotr: Początki Dział- mińskie. – 1993, nr 3, s. 391-401. dowa w Polsce / Piotr Bystrzycki // Ciechanow- skie Studia Muzealne. – T. 2 (1990), s. 89-128. 250. BIELAWNY, Krzysztof: Historia in- dywidualna i uniwersalna Gietrzwałdu (1877- 262. CEGIEŁKA, Zygfryd: Monograﬁa -2002) / Krzysztof Bielawny // Studia Warmiń- gminy Stare Juchy / Zygfryd Cegiełka, Michał skie. – T. 41/42 (2004/2005), s. 247-267. Kawecki. – Suwałki : Wydawnictwo ZF, 1998. – 321 s. : il., fot., portr. ; 21 cm. 251. BIELAWNY, Krzysztof: Mała Oj- Bibliogr. s. 316-318. Indeks. czyzna – Mojtyny (Moythienen) : historia ma- 263. CHŁOSTA, Jan: Dorotowo nad Jezio- zurskiej wioski / Krzysztof Bielawny. – Olsztyn : rem Wulpińskim / Jan Chłosta. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2006. – Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2008. – 48 152 s. : il., faks., tab. ; 20 cm. s. : il. ; 23 cm.

252. BIELAWSKI, Eugeniusz: Kronika 264. CHŁOSTA, Jan: Gryźliny : wieś u źró- wsi Wejsuny (fragment z 1967 roku) / Eugeniusz deł Pasłęki / Jan Chłosta. – Olsztyn : Agencja Bielawski // Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 248-273. WIT Witold Mierzejewski, 2008. – 80 s. : il. ; W pow. piskim. 24 cm.

253. BISKUP, Marian: Studium historycz- 265. CHŁOSTA, Jan: Pluski nad jeziorem no-urbanistyczne miasta Giżycka / Marian Bi- Pluszne / Jan Chłosta. – Olsztyn : Agencja WIT skup // Feste Boyen. – 2003, z. 2, s. 19-33. Witold Mierzejewski, 2007. – 45, [3] s. : il. kolor. ; 23 cm. 254. BOCK, Chrystian Beniamin: Kroni- Bibliogr. s. 45. ka miasta Dąbrówna / zebrał Chrystian Benia- min Bock ; przeł. z niem. Jadwiga Siedlecka ; 266. CHŁOSTA, Jan: Szczytno i okolice we oprac. i wstęp Grzegorz Białuński. – [Dąbrów- współczesnej literaturze niemieckiej / Jan Chło- no] : Waldemar Mierzwa, [2003]. – 146 s. : il., sta // Rocznik Mazurski. – T. 2 (1997), s. 82-88. faks. ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 3). 267. CHŁOSTA, Jan: Z przeszłości Bartąż- Indeks. ka i Bartąga / Jan Chłosta. – Olsztyn : Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2005. – 32 s. : il. ; 255. BOŁTRYK, Michał: Ruska wieś Woj- 21 cm. nowo / Michał Bołtryk // Borussia. – 1997, nr 15, s. 199-209. 268. CHŁOSTA, Jan: 650 lat Stawigudy / Jan Chłosta, Marian Szymkiewicz. – Olsztyn : 256. BORZYSZKOWSKI, Marian: Świę- Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2007. – 62, ta Lipka w latach 1920-1940 / Marian Borzysz- [2] s. : il. ; 24 cm. kowski // Studia Warmińskie. – T. 32 (1995), Bibliogr. s. 103-117. 269. CHOROSTIAN, Bogusława: Maryj- 257. Braniewo // W: Encyklopedia wie- ne miasto Frombork / Bogusława Chorostian // dzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy Folia Fromborcensia. – T. 2 (1999), s. 125-148. 1564-1995 / Ludwik Grzebień. – Kraków : Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 270. CHROSTOWSKA, Elżbieta: Pisz 1996. – S. 63-66. około roku 1945 – miasto na pograniczu dwóch epok / Elżbieta Chrostowska // W: Pogranicza : 258. BRAUMULLER,¨ Bernd: Początki przestrzeń kulturowa / red. wyd. Sławomir Fa- miasta nad Węgorapą / Bernd Braumüller// fiński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych Studia Angerburgica. – T. 1 (1996), s. 66-72. im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007. – S. 101-116. Węgorzewo. 271. CYGAŃSKI, Janusz: Sprawozdanie 259. BRENDA, Waldemar: Powiat piski z sesji „Susz. Z dziejów miasta i okolic” / Ja- w 1945 roku / Waldemar Brenda // Znad Pi- nusz Cygański // Komunikaty Mazursko-War- sy. – 1995, nr 2, s. 25-36. mińskie. – 2006, nr 1, s. 157-158.

28 Poz. 272-294

272. CZERNY, Marcin: Z dziejów Iławy, Dzieje miasta i parafii ewangelickiej w Pasymiu. prokuratorii iławskiej i komornictwa iławskiego w latach 1305-1515 / Marcin Czerny // Maso- 283. FOSZCZYŃSKI, Jacek: Rozważania via. – T. 11 (2008), s. 3-21. na temat historii Orzysza w związku z 289. rocz- nicą nadania praw miejskich / Jacek Foszczyń- 273. DARSKI, Wojciech Marek: Giżyc- ski // Znad Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 58-72. ko / Wojciech Marek Darski ; zdj. Stanisław 284. FOX, Ulrich: Wspólnota warmińska Woś. – Suwałki : Wydawnictwo ZF, 1994. – 76 na przykładzie wsi Alt-Wartenburg, Stary War- s. : fot. ; 20 cm. tembork, Barczewko / Ulrich Fox // Borussia.– 1992, nr 3/4, s. 34-44. 274. DĄBROWSKI, Jarosław: Siedem wieków Łukty : 600-lecie kościoła, 50-lecie pa- 285. FOX, Ursula: Alt Wartenburg/Bar- rafii Matki Boskiej Częstochowskiej / Jarosław czewko / Ursula Fox, Urlich Fox // W: Za- Dąbrowski. – Olsztyn : Wydawnictwo WPW C. chowane – ocalone? : o krajobrazie kulturowym Porycki, P. Wasześcik Sp. J., 2007. – 213 s. : il., i sposobach jego kształtowania / pod red. Iwo- faks., fot., m., portr. ; 25 cm. ny Liżewskiej, Wiktora Knercera ; [aut. Bern- Bibliogr. s. 211-212. hard von Barsewisch et al.] ; tł. Kornelia Ku- rowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- 275. DEMBY, Ryszard: Olecko : czasy, lu- russia”, 2003. – S. 219-225. – (Nowe Życie pod dzie, zdarzenia / Ryszard Demby. – Olecko : Starymi Strzechami). Urząd Miejski, 2000. – 218 s. : il., m. ; 21 cm. Bibliogr. s. 210-211. 286. Gady : nasza mała ojczyzna 1369-2009 / 276. DEMBY, Ryszard: Ziemia Olecka red. Teresa Kosińska ; reportaże Władysław Ka- w pierwszych latach po II wojnie światowej / tarzyński ; zdj. Teresa Kosińska [et al.]. – Gady : Ryszard Demby. – Olecko : LIBRA, 1994. – 73 Stowarzyszenie „Nasze Gady”, 2009. – 96 s. : il. ; 21 cm. s. : faks., fot., portr. ; 21 cm. Bibliogr. s. 73-74. Indeks. 287. GANCEWSKI, Jan: Lokacja i ustrój 277. DŁUGOKĘCKI, Wiesław: Delta rze- Mrągowa / Jan Gancewski // Mrągowskie Stu- ki Pasłęki i port zewnętrzny Braniewa w średnio- dia Humanistyczne. – T. 1 (1999), s. 8-12. wieczu / Wiesław Długokęcki // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 4, s. 641-650. 288. GANCEWSKI, Jan: Rozwój przestrzenny i architektoniczny Mrągowa w wie- 278. Działdowo dawniej i dziś / [oprac. Zbi- kach XIX i XX : źródła do atlasu historycznego miast polskich – Mrągowo / Jan Gancewski // gniew Mogilnicki, Ładysław Cichosz]. – Działdo- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 wo : Urząd Miasta, [2001]. – 35, [1] s. : il., fot. ; (2004/2005), s. 331-349. 21 cm. 289. Gołdap i okolice / [tekst Mirosław Sła- 279. Dziedzictwo kulturowe Ziemi Oleckiej : pik ; zdj. Tadeusz Krzywicki, Stanisław Woś ; tł. praca zbiorowa / pod red. Janiny Anuszkiewicz ; niem. Jolanta Jurewicz]. – Suwałki : Wydawnic- [wstęp Krystyna Wiszniewska]. – Olecko : Stowa- two ZF, 1995. – 75, [1] s. : il. ; 20 cm. rzyszenie Twórców Ludowych Mazur i Suwalsz- czyzny, 2003. – 126 s. : il., faks., fot., portr. ; 290. Gołdap w prasie w latach 1990-1998 / 30 cm. [wybór tekstów Łukasz Franczuk, Grzegorz Pio- Indeksy. trowski]. – [Ełk : Mazurska Regionalna Izba Go- spodarcza], 1998. – 80 s. : il., fot. ; 20 cm. 280. DZIMIRA, Michał: Zarys problematyki religijnej Lidzbarka i okolic / Michał Dzimi- 291. GRABOWSKA, Celina: Olsztyn ra. – Żuromin : Firma Poligraficzna „Courier” ; 1900-2000 / Celina Grabowska, Małgorzata Lidzbark : Towarzystwo Miłośników Lidzbarka, Strzyżewska. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- 1998. – 160 s. : faks., fot., m., portr. ; 21 cm. zur, 2000. – 114, [6] s. : fot. ; 29 cm. Bibliogr. s. 131-136. Bibliogr. Dot. Lidzbarka Welskiego. 292. GRABOWSKI, Sławomir: Z dziejów 281. FALKOWSKI, Jan: Ziemia Lubaw- gminy Dźwierzuty / Sławomir Grabowski // ska : przyroda, historia, osadnictwo, społeczeń- Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 3-6. stwo, gospodarka / Jan Falkowski. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- 293. GRABOWSKI, Sławomir: Z dziejów ka, 2006. – 866 s. : fot., m., portr., wykr. ; 24 cm. gminy Świętajno / Sławomir Grabowski // Rocz- Bibliogr. s. 836-851. nik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 38-43. 282. FIJAŁKOWSKI, Paweł: Śladami ma- 294. GROCHOWSKI, Maciej: Rok 1945 zurskiej duszy / Paweł Fijałkowski // Borus- w Nidzicy – sytuacja po wkroczeniu Armii Czer- sia. – 1996, nr 12, s. 85-93. wonej do miasta / Maciej Grochowski // W:

29 Poz. 295-313 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Historia miasta Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : września 2002 roku / red. Jacek Jezierski, Kazi- historia lokalna na przykładach wybranych po- mierz Brzostowski, Teofil Siudy. – Częstochowa ; wiatów, miast i gmin / [aut. ref. Stanisław Pie- Gietrzwałd : Polskie Towarzystwo Mariologicz- chocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et ne, 2003. – S. 79-90. – (Biblioteka Mariologicz- al.]. – Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej na ; nr 5). „SQL”, 2004. – S. 161-182. 304. JASIŃSKI, Janusz: Jaroty : wieś – ka- 295. HEIN, Max: Historia miasta Bartoszy- pliczka – kościół / Janusz Jasiński, Bronisław ce 1332-1932 / Max Hein ; oprac. i wstęp Jerzy Magdziarz. – Olsztyn : [Parafia Matki Kościo- Drogomir ; przekł. z niem. Henryk Sznytka. – ła w Olsztynie], 1994. – 35, [1] s. : fot., m., pl., Bartoszyce : „Press Foto”, 2001. – 291 s. ; 25 cm. portr. ; 16 x 16 cm. Bibliogr. s. 33-34. – Streszcz. w jęz. niem. 296. HOCH, Henryk: Z dziejów Ostródy – od czasów Zakonu Krzyżackiego do roku 1945 / 305. JAWORSKI, Marian: Łukta 1945- Henryk Hoch // W: Historia miasta Olsztyna, -1970 / Marian Jaworski. – Olsztyn : Studio Po- Ostródy i Nidzicy : historia lokalna na przykła- ligrafii Komputerowej „SQL”, 2009. – 119 s. : dach wybranych powiatów, miast i gmin / [aut. fot. ; 21 cm. ref. Stanisław Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Studio Poli- 306. JEZIERSKI, Krzysztof Winicjusz: grafii Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 157-160. Nie tylko w okolicach Olsztyna / Krzysztof Winicjusz Jezierski. – Olsztyn : Mal-Art-Graf, 297. HOCHLEITNER, Janusz: Święty [2004]. – 234 s. : il., fot. ; 21 cm. Gaj – miejsce męczeństwa świętego Wojciecha / Janusz Hochleitner, Lech Słodownik. – Elbląg : 307. KACZOROWSKI, Robert: Święta „Yama” & Janusz Hochleitner, 1997. – 80 s. : il., Lipka : studium o tradycji pielgrzymkowej faks., fot., m. ; 15 cm. i kulturze muzycznej / Robert Kaczorowski. – Bibliogr. s. 67-68. Gdańsk : [Robert Kaczorowski], 2002. – 220 s. ; 21 cm. 298. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Bibliogr. Zapomniany epizod z dziejów Orzysza oraz jego następstwa / Mirosław Janusz Hoffmann // 308. KARCZEWSKA, Małgorzata: Po- Znad Pisy. – 1996, nr 4, s. 17-22. czątki wsi Rydzewo w świetle źródeł archeologicznych : przyczynek do badań nad średnio- 299. HOFFMANN, Mirosław Janusz: wiecznym i wczesnonowożytnym osadnictwem Ziemia szczycieńska w pradziejach i wczesnym Mazur / Małgorzata Karczewska // Masovia.– średniowieczu / Mirosław Janusz Hoffmann // T. 2 (1999), s. 255-268. Rocznik Mazurski. – T. 2 (1997), s. 3-16. KARUZO, Ryszard : Przewodnik historyczny po 300. Iława / Mirosław Janusz Hoffmann [et Węgorzewie = poz. 3059 al.]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – 309 s. : fot., 309. Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat / red. m., pl., portr. ; 40 cm. – (Monografie Miast i Wsi Ryszard Andrukiewicz. – Nowe Kawkowo ; Olsz- Warmii i Mazur ; nr 4). tyn : Studio „Antykwa”, 2005. – 120 s. : faks., Bibliogr. s. 298-302. Indeks. fot., portr. ; 21 cm. Bibliogr. s. 101. 301. Iława 1305-2005 : siedemset lat dzie- jów / red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : 310. KIEŁBIK, Jerzy: Ankieta dobromiej- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- ska z 1766 roku / Jerzy Kiełbik // Komunikaty trzyńskiego, 2006. – 119, [1] s. : il. ; 21 cm. Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 4, s. 527-533. Bibliogr. Materiały konferencyjne. 311. KIEŁBIK, Jerzy: „Feüer-Ordnung” Starego Miasta Braniewa z 1734/1736 roku / Je- 302. IWANIEC, Eugeniusz: Nieznana kar- rzy Kiełbik // Komunikaty Mazursko-Warmiń- ta z dziejów drukarstwa w Piszu (Johannisbur- skie. – 2008, nr 4, s. 449-460. gu) / Eugeniusz Iwaniec // W: Listy bibliofil- Zawiera tekst źródłowy. skie : materiały z działalności Łódzkiego To- warzystwa Przyjaciół Książki / red. Jerzy An- 312. KLEMENS, Edward: Księga pamiąt- drzejewski. – Łódź : Oficyna Bibliofilów, 2000. – kowa 1301-2001 : ważniejsze wydarzenia z dzie- S. 53-57. jów miasta i okolic : 700 lat Lidzbarka Welskie- go / Edward Klemens. – Iława : Urząd Miasta 303. JACKOWSKI, Antoni: Gietrzwałd i Gminy Lidzbark, 2001. – 152 s. : il., portr., m. ; w systemie ośrodków pielgrzymkowych Europy 29 cm. i Polski / Antoni Jackowski, Izabela Sołjan // W: Maryjne orędzie z Gietrzwałdu : materiały 313. KLEMENS, Edward: Lidzbark We- z sympozjum mariologicznego, Gietrzwałd 13-15 lski : dzieje miasta i gminy / Edward Klemens. –

30 Poz. 314-335

Warszawa : Mazowiecki Ośrodek Badań Nauko- [red. Waldemar Mierzwa, Olgierd Dąbrowski]. – wych, 1992. – 234, [1] s. : il., m., portr. ; 24 cm. Dąbrówno : Retman, [2004]. – 164 s. : il. ; 26 cm.

314. KLIMEK, Robert: Gmina Kruklanki : 325. Kronika miasta Miłomłyna 1800-1922 / historia i przyroda / Robert Klimek, Wojciech oprac. Grzegorz Jasiński ; przeł. Małgorzata Szy- Rużewicz, Andrzej Sulej. – Olsztyn : Wydawnic- mańska-Jasińska, Katarzyna Uchowicz. – Dą- two Mantis, 2009. – 168 s. : il. ; 25 cm. brówno : Retman, 2005. – 155, [4] s. : il. ; 25 cm. – Bibliogr. s. 168. (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 6). Indeksy. 315. KLIMOWICZ, Robert: Ełk : karty z dziejów miasta i okolic / Robert Klimowicz. – 326. KRUK, Erwin: Bardzo dawna stołecz- Ełk : Gryfix Kondrat, 2009. – 318, [2] s. : il. ; ność / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego 23 cm. brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Bibliogr. s. 315-318. Indeks. Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 112-117. 316. KOPICZKO, Andrzej: Różnorodność Ełk. etniczna i wyznaniowa Kętrzyna / Andrzej Ko- 327. KRUK, Erwin: Na tle Olsztynka / Er- piczko // Warmińskie Wiadomości Archidiece- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / zjalne. – 2000, nr 46/50, s. 116-122. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 373-379. KOROWAJ, Tadeusz : Rastenburg/Kętrzyn = poz. 3063 328. KRUK, Erwin: Rodzinna wieś / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- 317. KORPYSZ, Ewa: Jerutki / Ewa Kor- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo pysz // Spotkania z Zabytkami. – 2005, nr 5, Ewangelickie, 2003. – S. 26-31. s. 21-23. Dobrzyń. 318. KORPYSZ, Ewa: Sześć wieków Szest- 329. KRYSZAŁOWICZ, Lech: Kiedyś na / Ewa Korpysz // Spotkania z Zabytkami.– mknęły po szynach tramwaje... / Lech Krysza- 2005, nr 12, s. 22-24. łowicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 4 (2002), s. 154-165. 319. KOWALCZYK, Elżbieta: Z nieprawdziwych dziejów Małgi / Elżbieta Kowalczyk // Dot. Olsztyna. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 330. KUDRZYCKA, Iwona: Sprawozda- 2, s. 237-241. nie z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 320. KOWALSKI, Ryszard: Ostróda w ka- 350. rocznicy założenia wsi Klon / Iwona Ku- lejdoskopie historycznym : 680 lat Ostródy drzycka // Rocznik Mazurski. – T. 8 (2004), 1329-2009 / Ryszard Kowalski. – Ostróda : s. 172-174. WPW Media-Partner, 2009. – 112 s. : il., fot. ; Pow. szczycieński. 24 cm. 331. KUDRZYCKI, Zbigniew: Dzieje Ro- 321. KOZŁOWSKI, Janusz B.: Dawna zóg : pogranicze mazursko-kurpiowskie w XVII- Ostróda : obrazy z życia wschodniopruskiego -XX wieku / Zbigniew Kudrzycki. – Toruń : Wy- miasta / Janusz B. Kozłowski ; [red. Waldemar dawnictwo Adam Marszałek, 2003. – 183 s. : il. ; Mierzwa, Rafał Wolski ; tł. na jęz. niem. Ge- 24 cm. rard Cygan, Janusz B. Kozłowski, Edgar Ste- Bibliogr. s. 154-170. iner]. – Dąbrówno : Retman ; Warszawa : Ba- 332. KUDRZYCKI, Zbigniew: Na granicy obab, 2006. – 247 s. : il., fot. ; 25 cm. między Prusami a Polską : Rozogi w XVII-XX Bibliogr. s. 247. wiekach / Zbigniew Kudrzycki // Masovia.– 322. KOZŁOWSKI, Janusz B.: Herb T. 6 (2003), s. 35-50. – (Z dziejów pogranicza Ostródy wg Johannesa Müllera/ Janusz B. Ko- mazursko-kurpiowskiego). złowski // Okolice Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 39-55. 333. KUDRZYCKI, Zbigniew: Z dziejów gminy Rozogi / Zbigniew Kudrzycki // Rocznik Wg niemieckiego przyrodnika, fizjologa, anatoma Mazurski. – T. 10 (2006), s. 21-29. i zoologa. 323. KOZŁOWSKI, Janusz B.: Kronika 334. KULĘGOWSKI, Mieczysław: Dry- wsi Ornowo / Janusz B. Kozłowski // Okolice gały / Mieczysław Kulęgowski // Znad Pisy.– Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 85-90. 1999, nr 8, s. 26-31.

Dzieje od XIV w. do 1945 r. Wieś w pow. piskim. 324. KOZŁOWSKI, Janusz B.: Spacer po 335. KUROWSKI, Edmund: Dzieje From- dawnej Ostródzie / Janusz Bogdan Kozłowski ; borka : historia miasta do 1998 r. / Edmund

31 Poz. 336-356 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Kurowski. – Frombork : Urząd Miasta i Gminy, Bibliogr. s. 99-102. 2000. – 344 s. : faks., fot., m., pl. ; 25 cm. 347. ŁANIEC, Janina Danuta: Lidzbark Bibliogr. s. 243-248. Warmiński w latach 1945-1988 / Janina Danu- 336. KUŹNIEWSKI, Bogumił: Olsztynek ta Łaniec, Stanisław Łaniec. – Olsztyn : [s.n.], i okolice : dawniej i dziś / Bogumił Kuźniewski, 1992. – 217 s. : tab. ; 21 cm. Tadeusz Kufel. – Olsztynek : Towarzystwo Przy- jaciół Olsztynka, 1997. – 160 s. : fot. ; 21 cm. 348. ŁAPO, Jerzy Marek: Pradzieje wsi Bibliogr. s. 154. Kal / Jerzy Marek Łapo // Studia Angerbur- gica. – T. 3 (1998), s. 142-148. 337. KUŹNIEWSKI, Bogumił: Olszty- nek : miasto i gmina / Bogumił Kuźniewski. – Olsztynek : Towarzystwo Przyjaciół Olsztynka, ŁATAK, Kazimierz : Kościół katolicki na obsza- 2007. – 223 s. : il. ; 21 cm. rze dzisiejszej diecezji ełckiej przed reforma- Bibliogr. s. 222. cją = poz. 2445 338. LASKOWSKA, Urszula: Barczewo : 349. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Olsztyn z dziejów paraﬁi św. Anny / Urszula Laskow- 1945-2005 : raptularz miejski / Bohdan Łuka- ska. – Olsztyn : „Ad Rem”, 1999. – 350 s. : il., szewicz. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „El- m. ; 21 cm. Set”, 2006. – 719 s. : il. ; 25 cm. Bibliogr. Bibliogr. s. 718-719. Indeksy.

LEONOWICZ, Józef : Parafia Sątopy i Unikowo 350. MAŁŁEK, Janusz: Mieszkańcy Mrą- = poz. 2443 gowa i okolic w czasach nowożytnych / Janusz Małłek // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– 339. LETKIEWICZ, Arkadiusz: Z dzie- T. 1 (1999), s. 45-51. jów gminy Wielbark / Arkadiusz Letkiewicz // Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 44-47. 351. MAZUR, Zdzisław: Giżycko : święty Brunon wpisany w historię miasta / Zdzisław 340. LETKIEWICZ, Arkadiusz: Z dzie- Mazur. – Wyd. 2. – Giżycko : [s.n.], 2001. – 305 jów miasta i gminy Pasym / Arkadiusz Let- s. : faks., fot., portr., rys. ; 24 cm. kiewicz // Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 16-20. 352. Mazury. Z. 1, Giżycko / red. Antoni Czacharowski ; oprac. Grzegorz Białuński. – Gi- 341. LEWICKA, Daniela: Gmina Dywi- życko ; Toruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ty / Daniela Lewicka, Ryszard Tomkiewicz. – 1998. – 23 s., [16] k. tabl. : il., faks., fot., m., pl. ; Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- 50 cm. – (Atlas Historyczny Miast Polskich ; t. ciecha Kętrzyńskiego, 1994. – 84 s. : fot., m., 3). portr. ; 24 cm. – (Monografie Miast i Wsi War- mii i Mazur ; nr 1). 353. MEYE, Helmuth: Dzieje miasta Dą- Bibliogr. s. 82-[85]. brówna w Prusach Wschodnich 1326-1926 / Hel- 342. Lidzbark Warmiński = Heilsberg / [tek- muth Meye ; przeł. Rafał Wolski ; notą opatrzył sty Edward Radtke et al.]. – Wyd. 2 popr. – Waldemar Mierzwa. – Warszawa ; Dąbrówno : Lidzbark Warmiński : Lidzbarski Dom Kultury, „Retman”, 2001. – 146 s. : il. ; 25 cm. – (Moja [2000]. – 135 s., 36 s. tabl. kolor., [1] k. tabl. Biblioteka Mazurska ; nr 1). złoż. ; 14 cm. 354. MIERZWA, Waldemar: Dąbrówno : 343. LIŻEWSKA, Iwona: Jerutki : z dzie- Gilgenburg, którego nie ma = Gilgenburg, das jów wsi i parafii / Iwona Liżewska // Rocznik es nicht mehr gibt... / Waldemar Mierzwa ; red. Mazurski. – T. 6 (2002), s. 98-103. i przekł. Rafał Wolski. – Dąbrówno ; [Olsztyn] : „Retman”, 2000. – 149 s. : il. ; 23 cm. 344. LIŻEWSKA, Iwona: Olsztyn / Iwo- na Liżewska // Zabytki. Heritage. – 2007, nr 4, 355. MIKOŁAJCZAK, Jarosława: Trud s. 6-13. pierwszych lat : powiat lidzbarski w latach 1945-1947 / Jarosława Mikołajczak. – Lidzbark 345. LUBOCKA-HOFFMANN, Maria: Warmiński : Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Frombork / Maria Lubocka-Hoffmann ; [zdj. Lidzbarskiej, 1994. – 110 s. : faks., fot. ; 25 cm. Krzysztof Wolski]. – Sztutowo : Maria Wolska, Bibliogr. s. 83. 1997. – 15, [1] s., [4] s. tabl. kolor. : fot. ; 15 cm. 356. MOGILNICKI, Zbigniew: Działdo- 346. ŁANIEC, Janina Danuta: Dzieje wo w latach 1344-1994 : zarys dziejów / Zbigniew Reszla : lata 1945-1991 / Janina Danuta Ła- Mogilnicki. – Działdowo : Zbigniew Mogilnicki, niec. – Toruń : TOP Kurier, 1997. – 102 s. : il., 1998. – 256 s. : m. ; 21 cm. faks. ; 21 cm. Bibliogr. s. 248-252.

32 Poz. 357-377

357. MOGILNICKI, Zbigniew: 660 lat 366. Ostróda - siedem wieków dziejów mia- Działdowa : ważniejsze wydarzenia z życia miasta / red. nauk. Ryszard Sajkowski. – Ostróda : sta / Zbigniew Moglinicki. – Działdowo : Urząd Muzeum w Ostródzie, 2005. – 220 s. : il. ; 24 cm. Miasta, 2004. – 256 s. : il., fot., pl., portr. ; 25 cm. Ostródzianie o swoim mieście = poz. 1092 358. Monografia Sępopola opracowana z okazji 650-lecia powstania miasta 1351-2001 / 367. Pasłęk : z dziejów miasta i okolic oprac. Grzegorz Borowski. – Sępopol : „Algraf”, 1297-1997 / red. nauk. Józef Włodarski. – Pa- 2001. – 84 s. : il., m. ; 24 cm. słęk : Zarząd Miasta i Gminy, 1997. – 708 s. : Bibliogr. faks., fot., m., pl., portr. ; 24 cm. Bibliogr. s. 41, 49-50. Indeks. Mój Fleming, moje Frączki = poz. 1080 368. Pasłęk - 700-lecie : ludzie, religia, historia : praca zbiorowa / pod red. Wiesława Rodzie- 359. MURAWSKA, Halina: Imigranci wiej- wicza, Józefa Włodarskiego. – Pasłęk : Parafia scy w mieście / Halina Murawska. – Olsztyn : Świętego Józefa, 1998. – 176 s. : fot. ; 20 cm. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 1994. – 144 s. ; 24 cm. – (Rozpra- 369. PASZENDA, Jerzy: Święta Lipka / wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Jerzy Paszenda. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 139). ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996. – Bibliogr. s. 138-[144]. 128 s. : il., faks., fot., m., pl., portr., rys. ; 24 cm. – (Monografie Miast i Wsi Warmii i Ma- Migracje ludności Olsztyna od 1945 r. zur ; nr 3). 360. NIEUWAŻNY, Andrzej: Napoleon Bibliogr. s. 113-116. w Ostródzie / Andrzej Nieuważny // Okolice 370. PASZENDA, Jerzy: Święta Lipka : Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 5-18. monografia / Jerzy Paszenda. – Kraków : Wy- dawnictwo WAM, 2008. – 375 s. : il. ; 25 cm. NOWAK, Władysław : Kult i życie liturgiczne Bibliogr. s. 341-346. Indeks. bractw kościelnych Olsztyna = poz. 2448 PASZENDA, Jerzy : Pielgrzymowanie do Świę- 361. Nowe Miasto Lubawskie : zarys dzie- tej Lipki dawniej i dziś = poz. 2451 jów / red. Mieczysław Wojciechowski ; [aut. Hen- ryk Rochnowski et al.]. – Nowe Miasto Lubaw- 371. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: skie : Urząd Miejski, 1992. – 381 s. : faks., fot., Pisz – 350 lat / Ryszard Wojciech Pawlicki // m., pl., portr., rys. ; 21 cm. Spotkania z Zabytkami. – 1996, nr 11, s. 24-26. Indeks. 372. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Rozwój przestrzenny Pisza / Ryszard Wojciech OESTERREICH, Marcin : Kronika lidzbarska Pawlicki // Jantarowe Szlaki. – 1992, nr 2, = poz. 1197 s. 20-23.

362. OGRODZIŃSKI, Władysław: Po- 373. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: chwała Lidzbarka / Władysław Ogrodziński ; Wądołek – zapomniany ośrodek hutnictwa wstęp Jerzy Sikorski. – Olsztyn : Pracownia Wy- na Mazurach / Ryszard Wojciech Pawlicki // dawnicza „ElSet”, 2008. – 158, [2] s. : il. ; 19 cm. Znad Pisy. – 1997, nr 5, s. 37-48.

363. Olsztyn 1353-2003 : praca zbiorowa / 374. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Zie- pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława mia piska jako region turystyczny do 1945 roku / Ogrodzińskiego ; [aut. oprac. Stanisław Achrem- Ryszard Wojciech Pawlicki // Znad Pisy. – 1995, czyk]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych nr 1, s. 9-25. im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Towarzystwo Na- ukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2003. – 651, 375. PIECHOCKI, Stanisław: Olsztyn magiczny / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Re- [2] s. : il., faks., fot., m., portr., rys. ; 25 cm. mix, 2002. – 272 s. : faks., fot., m., pl., portr. ; Bibliogr. s. 614-625. Indeks. 25 cm. 364. ORŁOWSKI, Hubert: Rzecz o do- Indeks. brach symbolicznych : Gietrzwałd 1877 / Hu- 376. PIECHOCKI, Stanisław: Olsztyn nie bert Orłowski. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa tylko magiczny / Stanisław Piechocki. – Olsz- „Borussia”, 2005. – 133 s. ; 19 cm. tyn : Remix, 2005. – 288 s. : faks., fot., m., pl., Bibliogr. s. 131-133. portr. ; 25 cm.

365. OSTASZEWSKA, Monika: Szczyt- 377. Powiat szczycieński : przeszłość – no / Monika Ostaszewska. – Kętrzyn : Kengraf, współczesność / red. Grzegorz Jasiński, Zbi- 2001. – [22] s. : il., fot. ; 30 cm. gniew Kudrzycki, Andrzej Misiuk. – Szczytno :

33 Poz. 378-400 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Starostwo Powiatowe, 2006. – 851, [4] s. : il. ; RYŁKO, Stefan : Dzieje parafii Gietrzwałd 25 cm. na Warmii po rok 1877 = poz. 2457 Bibliogr. s. 773-807. Indeksy. 388. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Lidzbark 378. PRZYGOCKI, Krzysztof: Ziemia Warmiński ma 700 lat / Andrzej Rzempołuch // morąska = Das Mohrunger Land / Krzysztof Spotkania z Zabytkami. – 2008, nr 8, s. 9-13. Przygocki, Jerzy Grubba ; zdj. Tomasz Gro- chowski ; tł. Maria Anielska-Kołpa. – Morąg : 389. SANICKI, Ryszard: Dzieje wsi i pa- Krzysztof Przygodzki, 2003. – 140 s. : il. ; 24 cm. rafii Skarżyn : monografia historyczno-pastoral- na / Ryszard Sanicki // Znad Pisy. – 2006, nr Bibliogr. s. 111. Indeks. – Tekst równol. pol., niem. 15, s. 52-77. 379. Przywilej lokacyjny Kętrzyna z 1357 roku / [tł. i komentarz Grzegorz Białuński]. – 390. SCHIWY, Günter: Historia wsi Krzy- Kętrzyn : Muzeum Wojciecha Kętrzyńskiego, że nad Jeziorem Nidzkim do 1945 roku / Günter 2007. – 6 s. : il. ; 15 x 21 cm. Schiwy ; tł. Serafin Dietmar // Znad Pisy.– 1997, nr 5, s. 17-36. 380. Przywilej lokacyjny miasta Olsztyna = Privilegium civitatis Allensteyn / [przekł. z jęz. 391. SIERADZAN, Wiesław: „Festung łac. Anna Mrówczyńska, Jerzy Sikorski ; red. Osterode” : czy Ostróda miała być twierdzą? / Barbara Wojczulanis ; graf. Maria Rubik-Grab- Wiesław Sieradzan // Komunikaty Mazursko- ska]. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „El- -Warmińskie. – 2004, nr 4, s. 549-552. Set”, 2003. – 15 s. : il. kolor. ; 20 cm. 392. SIERADZAN, Wiesław: Jeszcze 381. Reszel // W: Encyklopedia wiedzy o je- w sprawie nieprawdziwych dziejów Małgi / Wie- zuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995 / sław Sieradzan // Komunikaty Mazursko-War- Ludwik Grzebień. – Kraków : Wydział Fi- mińskie. – 2003, nr 4, s. 563-564. lozoficzny Towarzystwa Jezusowego, 1996. – S. 567-568. 393. SIKORSKI, Jerzy: Galopem przez stulecia : Olsztyn 1353-2003 / Jerzy Sikorski ; 382. RĘKAWEK, Anna: Jerzwałd : przy- [red. Tomasz Śrutkowski]. – Olsztyn : Wers, roda, historia, ludzie / Anna Rękawek, Janusz 2003. – 219 s. : il., fot., portr. ; 15 cm. Sokołowski. – Jerzwałd : Zespół Parków Krajo- brazowych, [2002]. – 55 s. : il. ; 21 cm. 394. SIKORSKI, Jerzy: Narodziny miasta / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olsztyński.– Bibliogr. s. 55. R. 1 (1999), s. 128-135.

383. RODZIEWICZ, Wiesław: Pasłęk : Dot. Olsztyna. spotkania z historią i legendą / Wiesław Rodzie- wicz, Józef Włodarski. – Pasłęk : [Paraﬁa Świę- 395. SIKORSKI, Jerzy: Od Schonefeld tego Józefa], 1996. – 168 s. : il., faks., rys. ; 20 cm. do Unieszewa (1347-1945) / Jerzy Sikorski. – Unieszewo : Wydawnictwo MG, 2007. – 23, [1] 384. RODZIEWICZ, Wiesław: Pasłęk : s. : il. kolor. ; 21 cm. wędrówki po przeszłości / Wiesław Rodziewicz, Bibliogr. s. 23. Józef Włodarski. – Pasłęk : [nakł. aut.], 1993. – 396. SIKORSKI, Jerzy: Olsztyn – miasto 92 s. : fot., m. ; 20 cm. w Europie = Olsztyn – a city in Europe / tekst Jerzy Sikorski ; fot. Marek Czasnojć et al. – Byd- 385. Rozogi w dziejach pogranicza mazur- goszcz : Unitex, [2008]. – 95 s. : fot. ; 31 cm. – sko-kurpiowskiego : materiały z sesji naukowej (Polskie Miasta w Europie). w Rozogach, 6-7 V 1995 r. / red. Daniela Lewic- ka. – Szczytno : „Ka-eM” Spółka z o.o., 1996. – 397. SIKORSKI, Jerzy: Olsztyn – założe- 93 s. ; 21 cm. nie i rozwój przestrzenny miasta / Jerzy Sikor- ski // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 11, 386. RUSZEL, Edward: Dzieje kościoła go- s. 7-9. tyckiego w Iławie : 700-lecie założenia paraﬁi : 50-lecie Misjonarzy Oblatów M.N. / Edward 398. SIKORSKI, Jerzy: Pasym : u genezy Ruszel, Wiesław Niesiobędzki. – Iława : Tekst, miasta i zamku / Jerzy Sikorski // Rocznik Ma- 2001. – 33 s. : il. kolor., fot. ; 20 x 21 cm. zurski. – T. 7 (2003), s. 3-16. Tekst równol. pol., niem. 399. SIKORSKI, Jerzy: Rozwój prze- 387. Ruś nad Łyną / aut. Jan Chłosta [et strzenny miasta Mrągowa / Jerzy Sikorski // al.] ; red. Bogdan Orzeszkowski ; oprac. graf. Wi- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 1 told Mierzejewski. – Olsztyn : Agencja „WIT” (1999), s. 19-27. Witold Mierzejewski, 2004. – 111, [1] s. : il., faks., m., portr., rys. ; 24 cm. 400. SIKORSKI, Jerzy: Rozwój prze- Bibliogr. strzenny śródmieścia Olsztyna do końca XIX

34 Poz. 401-419 w. / Jerzy Sikorski // W: Historia miasta Olszty- 409. SZORC, Alojzy: Przywilej lokacyjny na, Ostródy i Nidzicy : historia lokalna na przy- miasta Olsztyna z 31 października 1353 roku / kładach wybranych powiatów, miast i gmin / Alojzy Szorc // Komunikaty Mazursko-War- [aut. ref. Stanisław Piechocki, Ryszard Tom- mińskie. – 2004, nr 3, s. 283-300. kiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Stu- dio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2004. – 410. SZWEDOWICZ, Leonard: Historia S. 61-84. Lidzbarka Warmińskiego do 1945 roku / Leonard Szwedowicz // W: Społeczeństwo, środowisko, 401. SIKORSKI, Jerzy: Sątoczno : geneza gospodarka i krajobraz kulturowy Warmii w Ro- i funkcje zamku oraz charakter osady / Jerzy ku Ignacego Krasickiego : materiały seminaryj- Sikorski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- ne / [aut. Jacek Protas et al.]. – Olsztyn ; Kę- serwatorski. – T. 1 (1999), s. 63-83. trzyn : „Kengraf”, 2001. – S. 59-66.

402. SKRODZKI, Kazimierz Lech: Dzie- 411. ŚLIWIŃSKI, Józef: Studia z dziejów je ziemi zalewskiej 1305-2005 / Kazimierz Lech Lubawy i okolic do 1939 roku / Józef Śliwiński. – Skrodzki. – Zalewo : Urząd Miejski, 2005. – 480 Olsztyn : Zakład Historii Starożytnej i Średnio- s. : il., fot. ; 24 cm. wiecznej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1996. – Bibliogr. s. 464-475. 256 s. : il., faks., fot., m., pl., portr. ; 23 cm. Bibliogr. s. 229-236. SOŁŁOHUB, Kazimierz : Dobre Miasto = poz. 412. ŚLIWIŃSKI, Józef: Z dziejów Rucia- 3083 nego-Nidy i okolic / Józef Śliwiński. – Wyd. 2 zm. – Olsztyn : Zakład Historii Starożytnej 403. SOMMERFELDT, Gustav: Waż- i Średniowiecznej Wyższej Szkoły Pedagogicznej, niejsze fragmenty szczycieńskiej kroniki miej- 1996. – 219 s. : faks., fot., m., portr. ; 24 cm. skiej : wydarzenia do 1807 roku / Gustav Som- merfeldt ; tł. Małgorzata Szymańska-Jasińska // Bibliogr. s. 187-190. Rocznik Mazurski. – T. 3 (1998), s. 21-28. 413. Święta Lipka // W: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995 / Ludwik Grzebień. – Kraków : SUCHECKA, Grażyna : Kościoły ewangelickie Wydział Filozoﬁczny Towarzystwa Jezusowego, przejęte na cele kultu katolickiego w deka- 1996. – S. 679-680. nacie Rozogi (w świetle dokumentów z Ar- chiwum Archidiecezji Warmińskiej) = poz. 414. Święty Gaj : miejsce męczeństwa Świę- 2545 tego Wojciecha : (informator historyczno-litur- 404. SUPEŁ, Adam: Ełk : stolica Mazur giczny) / oprac. Jan Wiśniewski ; wybór tekstów = Die Haupstadt von Masuren = The capital liturgicznych Janusz Kilian. – Elbląg : [s.n.], of Masuria / Adam Supeł, Mariusz Jasiński. – 1994. – 70, [1] s. ; 15 cm. Wyd. 3 zm. – Rajgród : Przedsiębiorstwo Pro- dukcyjno-Handlowo-Usługowe „Jędruś” Andrzej 415. TARNAWA, Jan: W ogrodzie naszej Mikulski, 2008. – 181 s. : il., fot. ; 31 cm. Pani : Frombork – duchowa stolica Warmii / Jan Tarnawa // Polonia Christiana. – 2008, nr 3, Tekst równol. pol., niem., ang. s. 61-63. 405. Susz : z dziejów miasta i okolic / red. Janusz Cygański ; [oprac. tekstów Ada Bogda- 416. TOEPPEN, Max: Historia okręgu nowicz ; indeksy Paweł Błażewicz]. – Olsztyn : i miasta Olsztynka / Max Toeppen ; przeł. Mag- Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – 199 s. : faks., dalena Sacha ; oprac. oraz wstępem poprzedzili fot. ; 30 cm. Grzegorz Białuński i Grzegorz Jasiński. – Dą- brówno : Retman, 2004. – 142 s. : faks., portr. ; 406. SYRWID, Robert: „Olsztyn – naro- 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 5). dziny nowego miasta” : sprawozdanie z wysta- Indeksy. wy / Robert Syrwid // Komunikaty Mazursko- 417. TOMKIEWICZ, Ryszard: Kształto- -Warmińskie. – 1995, nr 4, s. 429-431. wanie się nowego społeczeństwa w powojennym Węgorzewie / Ryszard Tomkiewicz // Studia 407. SZAŁANDA, Tomasz: Zarys dzie- Angerburgica. – T. 7 (2002), s. 4-61. jów nidzickiego szpitalnictwa / Tomasz Szałan- da // Rocznik Warmińsko-Mazurski Wojewódz- 418. TOMKIEWICZ, Ryszard: Mrągowo kiego Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie.– w latach 1945-1947 / Ryszard Tomkiewicz // T. 2 (2009), s. 93-102. Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 1 (1999), s. 69-88. 408. Szkice z dziejów Ostródy i okolic / pod red. nauk. Ryszarda Sajkowskiego ; [tł. Małgo- 419. TOMKIEWICZ, Ryszard: Sympo- rzata Fuzinski]. – Ostróda : Muzeum w Ostró- zjum „Olsztyn – dzieje miasta” / Ryszard dzie, 2003. – 153, [6] s. : fot., m., rys. ; 24 cm. Tomkiewicz // Komunikaty Mazursko-Warmiń- Streszcz. w jęz. niem. skie. – 1991, nr 3, s. 205-211.

35 Poz. 420-435 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

420. TOMKIEWICZ, Ryszard: Szczytno stuleciu / Hans Wallschl¨ager// Feste Boyen.– 1945-1946 / Ryszard Tomkiewicz // Rocznik 2007, z. 11, s. 3-10. Mazurski. – T. 3 (1998), s. 66-80. 432. WOJCIECHOWICZ, Antoni: Kru- 421. TOMKIEWICZ, Ryszard: Trudne klanki i okolice / Antoni Wojciechowicz. – [Gi- lata powojenne. Cz. 1 : Giżycko 1945-1949 / Ry- życko] : nakł. aut., [2008]. – 209 s. : il., fot., m., szard Tomkiewicz // Masovia. – T. 1 (1997), portr. ; 24 cm. s. 55-70.

422. TOMKIEWICZ, Ryszard: Trudne WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Dzieje Kapituły lata powojenne. Cz. 2 : Giżycko 1945-1949 / Ry- Warmińskiej 1772-1945 = poz. 2469 szard Tomkiewicz // Masovia. – T. 2 (1999), s. 95-113. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Kapituła kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie = poz. 2470 423. TOMKIEWICZ, Ryszard: Z dzie- jów życia kulturalno-oświatowego powojennego WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Paraﬁa Praw- Szczytna 1948-1950 / Ryszard Tomkiewicz // dziska 1945-2005 w świetle archiwaliów Ku- Rocznik Mazurski. – T. 7 (2002), s. 86-90. rii Warmińskiej i Archiwum Diecezji Ełckiej = poz. 2472 424. TOMKIEWICZ, Ryszard: Życie codzienne mieszkańców powojennego Olsztyna 1945-1956 / Ryszard Tomkiewicz. – Olsztyn : WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Paraﬁa św. Ja- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- na Ewangelisty w latach 1945-2005 w świetle trzyńskiego, 2003. – 402 s. ; 24 cm. – (Rozpra- akt Kurii i Archiwum Archidiecezji Warmiń- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. skiej = poz. 2473 Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 213). WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Wkład Zakonu 425. TRINCKER, Ernst: Kronika gminy Kanoników Regularnych Laterańskich w roz- leckiej / Ernst Trincker ; przeł. Rafał Wolski ; wój sanktuarium gietrzwałdzkiego = poz. oprac. i wstęp Grzegorz Białuński przy współpr. 2476 Jana Sekty. – Giżycko : Wydawnictwo Mazur- skie, 1997. – 161 s. : il. ; 21 cm. – (Biblioteka WÓŁKOWSKI, Wojciech : Próba rekonstrukcji Archiwum Mazurskiego ; nr 1). najstarszego układu przestrzennego Działdo- Bibliogr. wa na podstawie planu z roku 1733 = poz. 426. TUROWER, Barbara: Olsztyn w XX 1531 stuleciu : sprawozdanie z wystawy / Barbara Tu- 433. Z dziejów Leca (Giżycka) : wybór szki- rower // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– ców i źródeł / wstęp i oprac. Grzegorz Białuński, 2000, nr 4, s. 673-675. Grzegorz Jasiński, Ryszard Tomkiewicz ; teksty z niem. przeł. Małgorzata Szymańska-Jasińska. – 427. TYSZKIEWICZ, Helena: Z dziejów Olsztyn : Archiwum Mazurskie ; Giżycko : Sto- gminy Braniewo / Helena Tyszkiewicz, Franci- warzyszenie „Wspólnota Mazurska”, 1998. – 122 szek Chruściel. – Braniewo : Filar, 2000. – 151 s. ; 24 cm. – (Biblioteka Archiwum Mazurskiego ; s. : fot. ; 24 cm. nr 2).

428. VOGELSANG, Ernst: Dzielnice / 434. Zalewo - dzieje miasta : wystawa Ernst Vogelsang, Rafał Wolski // Kalendarz Centrum Kultury Prus Wschodnich, Ellin- Olsztyna. – R. 7 (2005), s. 192-201. gen/Bawaria = Saalfeld – Geschichte der Stadt : Dot. Olsztyna. Eine Ausstellung des Kulturzentrums Ostpreus- sen in Ellingen/Bay / tekst Wiesław Gogan ; red. 429. WAKAR, Andrzej: Olsztyn : dzieje Wolfgang Freyberg. – Ellingen/Bawaria : Cen- miasta / Andrzej Wakar. – [Olsztyn] : Radio trum Kultury Prus Wschodnich ; Kulturzentrum WA-MA, [1997]. – 367 s., [5] k. tabl. złoż. : faks., Ostpreussen, [2005]. – 26, [1] s. : il., fot., m., pl. ; fot., m., portr. ; 25 cm. 30 cm. Bibliogr. s. 252-255. Indeksy. – Streszcz. w jęz. ang., niem., fr. Tekst pol., niem.

430. WAKAR, Marcin: „650-lecie Olsztyna ZASAŃSKI, Rafał Mirosław : Bractwo świętego – zanim powstało miasto” / Marcin Wakar // Rocha w paraﬁi Jonkowo = poz. 2480 Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 4, s. 615-617. 435. ŻELAWSKI, January: Opowieść o za- pomnianym Gietrzwałdzie / January Żelawski. – Sprawozdanie z konferencji, Olsztyn 25 IX 2003. Kraków : Wydawnictwo Instytutu Teologicznego 431. WALLSCHLAGER,¨ Hans: Rozwój Księży Misjonarzy, 2004. – 302 s. : il., faks., fot., budowlany miasta powiatowego Giżycka w XX portr. ; 20 cm.

36 Poz. 436-452

436. ŻELAZKO, Monika: Z dziejów Giżyc- 444. ACHREMCZYK, Stanisław: Ignacy ka : uwagi o dziejach Leca (Giżycka) do wieku Krasicki : nie tylko poeta / Stanisław Achrem- XVIII / Monika Żelazko // Feste Boyen. – 2006, czyk. – Olsztyn : „Littera”, 2001. – 253 s. : il., z. 1, s. 19-48. portr. ; 22 cm. Indeks. 445. ACHREMCZYK, Stanisław: Ławice 1.5. Biografistyka noblisty Behringa / Stanisław Achremczyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław Achremczyk ; red. Barbara Sto- 1.5.1. Biografie larczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 229-236. 437. ACHREMCZYK, Danuta: Bolesław Wytrążek – założyciel Liceum Pedagogicznego Emil Behring. w Mrągowie / Danuta Achremczyk // Mrą- 446. ACHREMCZYK, Stanisław: Mię- gowskie Studia Humanistyczne. – T. 2 (2000), dzy Olsztynem a Wrocławiem / Stanisław s. 84-97. Achremczyk // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 2005, nr 3, s. 543-458. 438. ACHREMCZYK, Stanisław: Biskup Ignacy Krasicki i jego lidzbarski dwór wobec O Wojciechu Wrzesińskim. Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 Maja / Stani- 447. ACHREMCZYK, Stanisław: Nowe sław Achremczyk // W: W kraju i na wychodź- spojrzenie na Ignacego Krasickiego / Stani- stwie : księga pamiątkowa ofiarowana Profesoro- sław Achremczyk // Komunikaty Mazursko- wi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopię- -Warmińskie. – 2003, nr 1, s. 13-24. ciolecie urodzin / red. Zbigniew Karpus. – To- ruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Ko- 448. ACHREMCZYK, Stanisław: Ostat- pernika ; Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko-Ma- nia wola Bogusława Radziwiłła / Stanisław zurski, 2001. – S. 139-151. Achremczyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław Achremczyk ; red. 439. ACHREMCZYK, Stanisław: Biskup Barbara Stolarczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- Krasicki : poddany dwóch władców / Stanisław dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Achremczyk // W: Między irredentą a kolabora- 2008. – S. 109-116. cją : postawy społeczeństwa polskiego wobec za- 449. ACHREMCZYK, Stanisław: Poczet borców / red. Sławomir Kalembka, Norbert Ka- biskupów warmińskich / Stanisław Achremczyk, sparek. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Roman Marchwiński, Jerzy Przeracki. – Olsz- Warmińsko-Mazurskiego, 1999. – S. 23-40. tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1994. – 273 s. ; 22 cm. – (Biblio- 440. ACHREMCZYK, Stanisław: Biskup teka Olsztyńska ; nr 23). warmiński Andrzej Chryzostom Załuski jako Bibliogr. s. 265-272. mąż stanu / Stanisław Achremczyk // Komu- nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 2/3, 450. ACHREMCZYK, Stanisław: Podró- s. 203-218. że biskupa warmińskiego Andrzeja Chryzostoma Załuskiego do Królewca / Stanisław Achremczyk 441. ACHREMCZYK, Stanisław: Biskup // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, warmiński Jan Władysław Obłąk 1913-1988 / nr 3/4, s. 267-273. Stanisław Achremczyk // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 1991, nr 1/2, s. 117-122. 451. ACHREMCZYK, Stanisław: Profe- sora Karola Górskiego autobiografia / Stanisław Bibliogr. Achremczyk // W: Życie codzienne na daw- 442. ACHREMCZYK, Stanisław: Filozof nych ziemiach pruskich : krzewienie wiedzy : pra- z Morąga / Stanisław Achremczyk // W: Między ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Stani- ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. sław Achremczyk ; red. Barbara Stolarczyk. – Wojciecha Kętrzyńskiego ; Olsztynek : Muzeum Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny, ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 131-139. 2005. – S. 103-112. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Johann Gottfried Herder. trzyńskiego w Olsztynie ; nr 224).

443. ACHREMCZYK, Stanisław: Gu- 452. ACHREMCZYK, Stanisław: Regina staw Gizewiusz i jego czasy / Stanisław Achrem- Protmann – błogosławiona z Braniewa / Stani- czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice sław Achremczyk // W: Między Wisłą a Nie- historyczne / Stanisław Achremczyk ; red. Bar- mnem : szkice historyczne / Stanisław Achrem- bara Stolarczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- czyk ; red. Barbara Stolarczyk. – Olsztyn : Ośro- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- S. 221-228. skiego, 2008. – S. 126-130.

37 Poz. 453-467 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

453. ACHREMCZYK, Stanisław: Rzecz Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. o żołnierskim honorze / Stanisław Achrem- Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice S. 64-71. historyczne / Stanisław Achremczyk ; red. Bar- bara Stolarczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- 461. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Jerzy ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – Andrzej Helwing (1666-1748) pastor, lekarz S. 140-145. i przyrodnik, absolwent Albertyny / Sławomir Władysław Denhoff (Dönhoff). Augusiewicz // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz 454. ACHREMCZYK, Stanisław: Stani- Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz sław Leszczyński w Prusach Królewskich i w Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 152-160. Prusach Książęcych / Stanisław Achremczyk // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2006, nr 462. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Józef 1, s. 69-88. Naronowicz-Naroński (przed 1615-1678) inży- nier i kartograf, autor map Prus Książęcych / 455. ACHREMCZYK, Stanisław: Woj- Sławomir Augusiewicz // W: Wybitni Polacy ciech Kętrzyński : historyk, bibliotekarz, poeta / w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augu- Stanisław Achremczyk. – Kętrzyn : Muzeum siewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – 126 s. : il. ; i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – 21 cm. S. 112-118. Bibliogr. s. 119-120. Indeksy. 463. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Samu- 456. ALEXANDROWICZ, Stanisław: Po- el Przypkowski (1592-1670) arianin, teolog i fi- chodzenie Józefa Naronowicza-Narońskiego, twór- lozof, sekretarz elektora Fryderyka Wilhelma / cy topograficznej kartografii Litwy i Prus Sławomir Augusiewicz // W: Wybitni Polacy Wschodnich / Stanisław Alexandrowicz // Ac- ta Universitatis Nicolai Copernici. Bibliologia.– w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augu- T. 4 (2000), s. 61-65. siewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – 457. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Bogu- S. 138-143. sław Radziwiłł (1620-1669) magnat litewski, namiestnik Prus Książęcych / Sławomir Augusie- 464. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Stani- wicz // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI- sław Murzynowski (przed 1528-1553) pierwszy -XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Ja- polski tłumacz Nowego Testamentu / Sławomir siński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Ja- Augusiewicz // W: Wybitni Polacy w Królewcu : siński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 126-137. XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz 458. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Dziejo- Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 72-78. pisarstwo Krzysztofa Hartknocha / Sławomir Augusiewicz // W: Życie codzienne na daw- 465. AUGUSIEWICZ, Sławomir: W służ- nych ziemiach pruskich : krzewienie wiedzy : pra- bie dwóch władców – rzecz o Bogusławie Ra- ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- dziwille / Sławomir Augusiewicz // W: Między ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. barokiem a oświeceniem : sarmacki konterfekt / Wojciecha Kętrzyńskiego ; Olsztynek : Muzeum red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny, Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2005. – S. 28-35. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- go, 2002. – S. 111-120. – (Rozprawy i Materiały ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- skiego w Olsztynie ; nr 224). trzyńskiego w Olsztynie ; nr 218). Od 1657 r. namiestnik Prus Książęcych. 459. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Hover- beckowie w Prusach Książęcych / Sławomir Au- 466. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Zbi- gusiewicz // W: Życie codzienne na dawnych zie- gniew Morsztyn (przed 1629-1689) arianin, po- miach pruskich : świadectwa przeszłości : praca eta, dworzanin Bogusława i Ludwiki Karoliny zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Radziwiłłów / Sławomir Augusiewicz // W: Wy- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- bitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławo- ciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 126-134. – (Roz- mir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Orac- prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych ki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Lit- im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr tera, 2005. – S. 144-151. 202). 467. AXER, Jerzy: Jan Dantyszek – dyplo- 460. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Jan Se- mata, mąż, ojciec, biskup warmiński : granice klucjan (po 1510-1578) polski tłumacz i wydaw- (nie)lojalności / Jerzy Axer // W: Panorama ca reformacyjnych pism królewieckich / Sławo- lojalności : Prusy Królewskie i Prusy Książęce mir Augusiewicz // W: Wybitni Polacy w Kró- w XVI wieku / red. Anna Skolimowska. – War- lewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, szawa : „DiG”, 2001. – S. 66-72.

38 Poz. 468-491

468. BABIERACKI, Tomasz: Michał 480. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Prus Pipin / z Działdowa (XV-XVI w.) / Tomasz Babie- Grzegorz Białuński // Echa Przeszłości. – T. 10 racki // Rocznik Działdowski. – T. 6 (2005), (2009), s. 49-55. s. 72-78. 481. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Prus Tessim 469. BABIŃSKI, Józef Mieczysław: Pro- i jego krąg krewniaczy / Grzegorz Białuński // fesor Wacław Odyniec 1922-1999 / Józef Mieczy- Echa Przeszłości. – T. 8 (2007), s. 7-21. sław Babiński // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 1999, nr 4, s. 681-683. 482. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Ród Prusa Nekrolog. Kleca : ze szczególnym uwzględnieniem rodziny von Pfeilsdorfów-Pilewskich / Grzegorz Białuń- 470. BALBUS, Tadeusz: Eugeniusz Bie- ski. – Malbork : Muzeum Zamkowe, 2006. – 126, lawski / Tadeusz Balbus, Waldemar Brenda // [2] s. ; 25 cm. Znad Pisy. – 2000, nr 9, s. 208-213. Bibliogr. s. 103-110. Indeks. 471. BALICKI, Hubert: W setną roczni- 483. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Ród Wajsy- cę urodzin prof. Karola Górskiego / Hubert Ba- lewiców : fragment z dziejów pruskiej emigracji / licki // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Grzegorz Białuński // Pruthenia. – T. 2 (2006), 2004, nr 1, s. 121-122. s. 74-93.

472. BARCZEWSKA, Barbara: Jan Lu- 484. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Wojciech bomirski 1905-1997 / Barbara Barczewska // Kętrzyński a Giżycko / Grzegorz Białuński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr Masovia. – T. 12 (2009), s. 27-39. 4, s. 667-671. 485. BIELAWNY, Krzysztof: Życie i dzie- 473. BARTOŚ, Magdalena: Lehndorfowie ło Wojciecha Mondrego na tle epoki dziejów – władcy „Wielkiej głuszy nad jeziorem” / Mag- Warmii i diecezji częstochowskiej / Krzysztof dalena Bartoś // Studia Angerburgica. – T. 2 Białuński // Studia Warmińskie. – T. 40 (2003), (1997), s. 46-51. s. 355-367. 474. BARTOŚ, Magdalena: Przyczynek Kapłan diecezji warmińskiej. do biografii naukowej i muzealniczej Kamilii 486. BIEŃKOWSKI, Wiesław: Losy życia Wróblewskiej / Magdalena Bartoś // Rocznik Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza / Wiesław Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 7-27. Bieńkowski // Mrągowskie Studia Humanistycz- ne. – T. 1 (1999), s. 59-68. 475. BAZYDŁO, Rafał: O poecie, którego jakby nie było – życie i twórczość Andrzeja Bał- dygi / Rafał Bazydło // Znad Pisy. – 2006, nr 487. BIEŃKOWSKI, Wiesław: Oskar Kol- 15, s. 246-304. berg w Królewcu w 1875 roku / Wiesław Bień- kowski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 476. BEDNARSKI, Zenobiusz: Kopernik 1992, nr 3/4, s. 341-349. jako lekarz / Zenobiusz Bednarski // Rocznik Medyczny. – T. 3 (1995), s. 173-177. 488. BIEŃKOWSKI, Wiesław: Włady- sław Chojnacki – badacz dziejów Mazur / 477. BĘTKOWSKI, Rafał: Ucieczka z Olsz- Wiesław Bieńkowski // Komunikaty Mazursko- tyna / Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, nr 1, -Warmińskie. – 1994, nr 1, s. 69-77. s. 17-18. 489. BISKUP, Marian: Karol Górski (30 IV Erich Lion. 1903-11 XII 1988) / Marian Biskup // Kwartal- 478. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Bando – ple- nik Historyczny. – 1990, nr 1/2, s. 259-267. ban pasłęcki : przyczynek do kariery Prusów w państwie Zakonu Krzyżackiego / Grzegorz 490. BISKUP, Marian: Max Toeppen Białuński // W: Ad Fontes : studia ofiaro- (1822-1893) – badacz historiografii, miast i wy- wane Księdzu Profesorowi Alojzemu Szorcowi dawca źródeł pruskich / Marian Biskup // W: w siedemdziesięciolecie urodzin / red. Zoja Jaro- Opera minora : studia z dziejów Zakonu Krzy- szewicz-Pieresławcew, Irena Makarczyk. – Olsz- żackiego, Prus, Polski i krajów nadbałtyckich / tyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – Marian Biskup. – Toruń : Towarzystwo Nauko- S. 52-59. we, 2002. – S. 461-479.

479. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: O świętym 491. BOBOWIK, Alfons: Edward Kosza- Wojciechu raz jeszcze / Grzegorz Białuński // de – dyrektor Zespołu Szkół Mechaniczno-Elek- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr trycznych w Ełku (1914-2003) / Alfons Bobo- 2, s. 261-286. wik // Rocznik Ełcki. – T. 4 (2007), s. 85-87.

39 Poz. 492-512 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

492. BOBOWIK, Alfons: Janusz Benedykt BORKOWSKA, Małgorzata : Leksykon zakon- Borowy (1956-2004) – wychowawca i pasjonat hi- nic polskich epoki przedrozbiorowej = poz. storyk / Alfons Bobowik // Rocznik Ełcki. – T. 4 16 (2007), s. 80-82. 503. BORZYSZKOWSKI, Marian: Mar- 493. BOBOWIK, Alfons: Jerzy Niemczyk cin Kromer – wystawa archiwalna i bibliotecz- (1937-2003) – nauczyciel z powołania / Al- na / Marian Borzyszkowski // Studia Warmiń- fons Bobowik // Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), skie. – T. 26 (1989) [druk 1994], s. 221-224. s. 177-178. Olsztyn, maj 1989 r. 494. BOBOWIK, Alfons: Ksiądz Karol Fox 504. BREWCZYŃSKI, Sławomir: Ks. (1878-1953) – pierwszy powojenny proboszcz Adalbert (Wojciech) Zink : rządca diecezji war- w Ełku i Starych Juchach / Alfons Bobowik // mińskiej w latach 1951-1953 / Sławomir Brew- Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 172-173. czyński. – Olsztyn : [Julian Wojtkowski], 2006. – 183 s. : il. ; 24 cm. 495. BOBOWIK, Alfons: Ryszard Guz Bibliogr. s. 146-150. – Spis treści także w jęz. niem. – wychowawca młodzieży, historyk pasjonat (1947-2008) / Alfons Bobowik // Rocznik Ełc- 505. BUKOWSKI, Andrzej: Łyskowski ki. – T. 4 (2007), s. 88-89. (Koschembahr-Łyskowski) Ignacy, pseud. Szy- mon (1820-1886) / Andrzej Bukowski // W: Pol- 496. BOBOWIK, Alfons: Władysław Ra- ski słownik biograficzny. T. 18 / [red. nacz. Ema- taj (1898-1981) – symbol polskiego trwania i wal- nuel Roztowrowski]. – Wrocław : Zakład Naro- ki na Mazurach / Alfons Bobowik // Rocznik dowy im. Ossolińskich, 1993. – S. 602-605. Ełcki. – T. 5 (2008), s. 174-176. Polityk, inicjator bibliotek ludowych na Warmii i Ma- zurach. 497. BOGDAN, Danuta: Pobyt Johanna Gottfrieda Herdera na uniwersytecie w Królew- Przedr. z 1973 r. cu w latach 1762-1764 / Danuta Bogdan // Ko- 506. BUSSE, Małgorzata: Jan Seklucjan : munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 4, królewiecki pisarz i wydawca z Siekluk / Małgo- s. 451-465. rzata Busse // Rocznik Białobrzeskiego Towa- rzystwa Kulturalnego. – T. 1 (2003), s. 159-163. 498. BOMELBURG,¨ Hans-Jürgen: Lo- jalność w protestancko-kalwińskiej rodzinie sta- 507. BYSTRZYCKI, Piotr: Karol Małłek nu panów w Prusach Książęcych : trzy pokole- – „Król Mazurów” / Piotr Bystrzycki // Rocznik nia rodziny Dohnów (1540-1625) / Hans-Jürgen Działdowski. – T. 4 (1998), s. 46-53. Bömelburg// W: Panorama lojalności : Prusy Królewskie i Prusy Książęce w XVI wieku / red. 508. CHŁOSTA, Jan: Alojzy Śliwa / Jan Anna Skolimowska. – Warszawa : „DIG”, 2001. – Chłosta // Kalendarz Olsztyna. – R. 8 (2006), S. 46-62. s. 164-175. 499. BOMELBURG,¨ Hans-Jürgen: Mię- dzy Inflantami i Rzeczpospolitą : kariera 509. CHŁOSTA, Jan: Antoni Tadeusz rodu Denhoffów (1580-1650) / Hans-Jürgen Swat, 16 luty 1936-3 maja 2005 r. / Jan Chło- Bömelburg// W: Prusy i Inflanty między śre- sta // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– dniowieczem a nowożytnością : państwo – spo- 2006, nr 1, s. 159-161. łeczeństwo – kultura : zbiór studiów / red. Bo- gusław Dybaś, Dariusz Makiłła. – Toruń : Wy- 510. CHŁOSTA, Jan: Arno Surmiński – dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, piewca utraconych Prus Wschodnich / Jan 2003. – S. 125-138. Chłosta // Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), s. 128-133. 500. BONIECKI, Wiktor: Mikołaj Koper- nik – ekonomista / Wiktor Boniecki // Zeszy- 511. CHŁOSTA, Jan: Barbara Samulowska ty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krako- – wizjonerka z Gietrzwałdu / Jan Chłosta // wie. – 1991, nr 346, s. 19-30. W: Maryjne orędzie z Gietrzwałdu : materiały z sympozjum mariologicznego, Gietrzwałd 13-15 501. BORAWSKA, Teresa: Brigitte Po- września 2002 roku / red. Jacek Jezierski, Kazi- schmann (18 III 1932-12 II 2008) : nekrolog / Te- mierz Brzostowski, Teofil Siudy. – Częstochowa ; resa Borawska // Komunikaty Mazursko-War- Gietrzwałd : Polskie Towarzystwo Mariologicz- mińskie. – 2008, nr 2, s. 235-238. ne, 2003. – S. 47-56. – (Biblioteka Mariologicz- na ; nr 5). 502. BORAWSKA, Teresa: Karol Górski – człowiek i uczony : sprawozdanie z sesji / Te- 512. CHŁOSTA, Jan: Dwie biografie Jana resa Borawska // Komunikaty Mazursko-War- Dopatki / Jan Chłosta // Rocznik Mazurski.– mińskie. – 1998, nr 3, s. 505-507. T. 3 (1998), s. 58-61.

40 Poz. 513-536

513. CHŁOSTA, Jan: Jeszcze o biskupie 525. CHŁOSTA, Jan: Patroni warmińskich Maksymilianie Kallerze / Jan Chłosta // War- miast / Jan Chłosta // Komunikaty Mazursko- mińskie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1993, -Warmińskie. – 2005, nr 3, s. 425-431. nr 10, s. 126-133. 526. CHŁOSTA, Jan: Pisarze niemiecko- 514. CHŁOSTA, Jan: Ksiądz Franciszek języczni, którzy po 1945 roku opuścili Prusy Hipler / Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyna.– Wschodnie / Jan Chłosta // W: Kresy i pogra- R. 4 (2002), s. 134-139. nicza : historia, kultura, obyczaje / [red. nauk. Zbigniew Fras, Andrzej Staniszewski]. – Olsz- 515. CHŁOSTA, Jan: Ksiądz Walenty Bar- tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- czewski jako etnograf polskiej Warmii / Jan nej, 1995. – S. 249-266. – (Studia i Materiały / Chłosta // Warmińskie Wiadomości Archidie- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie ; nr cezjalne. – 1999, nr 43, s. 112-116. 63).

516. CHŁOSTA, Jan: Księża trudnych cza- 527. CHŁOSTA, Jan: Prusy Wschodnie sów : biografie 30 warmińskich duchownych / w literaturze niemieckiej 1945-1990 : biografie Jan Chłosta. – Olsztyn : Wyższe Seminarium pisarzy / Jan Chłosta. – Olsztyn : Towarzystwo Duchowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośro- 1997. – 74 s. ; 20 cm. – (Suplement Hozjański. dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Seria Biograficzna ; nr 3). skiego, 1993. – 86 s. ; 23 cm. – (Biblioteka Olsz- Bibliogr. s. 71-72. tyńska ; nr 22). 517. CHŁOSTA, Jan: Laureaci Nagrody Bibliogr. s. 86-87. Nobla, pochodzący z Prus Wschodnich / Jan 528. CHŁOSTA, Jan: Ryszard Knosała / Chłosta // W: Życie codzienne na dawnych zie- Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyna. – R. 9 miach pruskich : krzewienie wiedzy : praca zbio- (2007), s. 192-197. rowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 529. CHŁOSTA, Jan: Seweryn Pieniężny Kętrzyńskiego ; Olsztynek : Muzeum Budow- junior / Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyna.– nictwa Ludowego – Park Etnograficzny, 2005. – R. 5 (2003), s. 156-165. S. 76-83. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego 530. CHŁOSTA, Jan: W obronie ojców mo- w Olsztynie ; nr 224). wy i wiary : Jan Liszewski redaktor, wydawca, poeta / Jan Chłosta. – Olsztyn : Edytor „Wers”, 518. CHŁOSTA, Jan: Ludzie godni pamię- 2007. – 173, [2] s. : il. ; 24 cm. ci : warmińsko-mazurscy patroni olsztyńskich Bibliogr. s. 171-173. ulic / Jan Chłosta. – Olsztyn : Książnica Pol- ska, 1997. – 187 s. ; 21 cm. 531. CHŁOSTA, Jan: Warmiak z Podha- Bibliogr. la : Władysław Gębik : pedagog, folklorysta, literat / Jan Chłosta. – Olsztyn : Edytor „Wers”, 519. CHŁOSTA, Jan: Ludzie Olsztyna / 2006. – 202 s. : il. ; 24 cm. Jan Chłosta. – Olsztyn : [s.n.], 2003. – 145 s. ; Bibliogr. s. 200-202. 21 cm. Bibliogr. s. 142-145. 532. CHŁOSTA, Jan: Warmińskie losy : Żurawscy z Kajn / Jan Chłosta // Kalendarz 520. CHŁOSTA, Jan: Mazurskie biografie : Olsztyna. – R. 11 (2009), s. 172-181. Jan Lippert / Jan Chłosta // Rocznik Mazur- ski. – T. 4 (1999), s. 61-64. 533. CHŁOSTA, Jan: Więksi i najwięk- si : twórcy kultury niemieckiej z Prus Wschod- 521. CHŁOSTA, Jan: Mazurskie biografie : nich / Jan Chłosta. – Olsztyn : Książnica Polska, Leydingowie / Jan Chłosta // Rocznik Mazur- 1999. – 142 s. ; 20 cm. ski. – T. 6 (2002), s. 87-93. Bibliogr. s. 139-142. 522. CHŁOSTA, Jan: Mazurskie biografie : 534. CHŁOSTA, Jan: Władysław Gębik ja- Walter Późny / Jan Chłosta // Rocznik Mazur- ko organizator olsztyńskiego środowiska literac- ski. – T. 5 (2001), s. 49-52. kiego / Jan Chłosta // Bibliotekarz Warmińsko- -Mazurski. – 2000, nr 1/2, s. 117-122. 523. CHŁOSTA, Jan: Michał Lengowski / Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyna. – R. 7 535. CHŁOSTA, Jan: Władysława Knosała (2005), s. 166-179. 1908-1997 / Jan Chłosta // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 1998, nr 1, s. 189-193. 524. CHŁOSTA, Jan: Niezwykła posługa warmińskiego kapłana / Jan Chłosta // Studia Nekrolog. Warmińskie. – T. 32 (1995), s. 365-377. 536. CHŁOSTA, Jan: Zbiorowy portret Jan Hanowski. Olsztynian na przełomie XIX i XX w. / Jan

41 Poz. 537-559 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Chłosta // W: Historia miasta Olsztyna, Ostró- zbiorowa / pod red. Zbigniewa Chojnowskiego ; dy i Nidzicy : historia lokalna na przykładach [fot. Mirosław Słapik]. – Gołdap : „Z bliska”, wybranych powiatów, miast i gmin / [aut. ref. 2009. – 196 s. : il. ; 21 cm. Stanisław Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Bibliogr. – Streszcz. w jęz. niem. Sikorski et al.]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 89-100. 549. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Mazur- ski słowik / Zbigniew Chojnowski // Twór- 537. CHŁOSTA, Jan: Znani i nieznani olsz- czość. – 2004, nr 5, s. 130-132. tyniacy XIX i XX wieku / Jan Chłosta. – Olsz- Michał Kajka. tyn : Książnica Polska, 1996. – 246, [2] s. : fot., portr. ; 21 cm. 550. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Michał Bibliogr. s. 243. Kajka : poeta mazurski / Zbigniew Chojnow- ski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. 538. CHŁOSTA, Jan: Związki Kazimierza Wojciecha Kętrzyńskiego, 1992. – 158, [2] s. ; Nitscha z Warmią i Mazurami / Jan Chłosta // 22 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 20). Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2008, nr Bibliogr. s. 158-159. 2, s. 137-143. 551. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Obser- Językoznawca. wator spod Ełku / Zbigniew Chojnowski // 539. CHŁOSTA, Jan: Związki ks. Francisz- Twórczość Ludowa. – 1990, nr 1, s. 46-48. ka Hiplera z kulturą polską / Jan Chłosta // Michał Kajka. Studia Elbląskie. – T. 7 (2006), s. 329-332. 552. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Poeta 540. CHŁOSTA-ZIELONKA, Joanna: wschłuchany w dzieło stworzenia (uwagi o osobo- Działalność Jana Grabowskiego w Olsztyńskiem wości twórczej Michała Kajki) / Zbigniew Choj- w latach 1945-1947 w świetle sprawozdań dla nowski // Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 86-103. Ministerstwa Kultury i Sztuki / Joanna Chło- sta-Zielonka // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 553. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Pomię- skie. – 2004, nr 3, s. 361-372. dzy obcością i swojskością / Zbigniew Chojnow- ski // Poezja. – 1990, nr 4/6, s. 99-100. 541. CHŁOSTA-ZIELONKA, Joanna: Dot. Erwina Kruka. Pracowite życie Kazimierza Jaroszyka / Joanna Chłosta-Zielonka // Rocznik Mazurski. – T. 6 554. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Tam, (2002), s. 82-86. gdzie się dba o pamięć : tematy i dramaty świa- ta Erwina Kruka / Zbigniew Chojnowski // 542. CHOJNOWSKI, Zbigniew: „Borus- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 8/9 sia” i Wiechert / Zbigniew Chojnowski // Bo- (2006/2007), s. 76-89. russia. – 1998, nr 16, s. 210-213.

Ernst Wiechert. 555. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Wokół „mazurskiej” legendy Konstantego Ildefonsa 543. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Dokąd Gałczyńskiego / Zbigniew Chojnowski // Znad możemy dotrzeć śladami Michała Kajki? / Zbi- Pisy. – 2003, nr 12, s. 239-263. gniew Chojnowski // Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 226-229. 556. CIERNIAK, Urszula: „Potomek przod- ków staroobrzędowców” : uwagi o życiu i twór- 544. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Elemen- czości Tadeusza Jonika / Urszula Cierniak // W: ty światopoglądu poetyckiego Michała Kajki / Staroobrzędowcy w Polsce / red. Janusz Cygań- Zbigniew Chojnowski // Znad Pisy. – 1990, [nr ski. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – specjalny: wrzesień], s. 14-15. S. 111-121. – (Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur ; 4). 545. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Ernst Wiechert : piewca rodzinnych stron / Zbigniew 557. CIEŚLAK, Tadeusz: Niewidomy hi- Chojnowski // Borussia. – 1994, nr 9, s. 22-66. storyk z Ełku – Ludwik Baczko 1756-1823 / Tadeusz Cieślak // Komunikaty Mazursko-War- 546. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Głos mińskie. – 1997, nr 3, s. 410-413. z „ojczyzny kalek” : o dwóch utworach Minny Kollakowski / Zbigniew Chojnowski // Studia 558. CYGAŃSKI, Janusz: Hieronim Skurp- Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 134-138. ski (1914-2006) : nekrolog / Janusz Cygański // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 449-453. 547. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Klemens Oleksik (1915-1992) / Zbigniew Chojnowski // 559. CYGAŃSKI, Janusz: Jan Antoni Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 264-267. Blank / Janusz Cygański // Kalendarz Olszty- 548. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Marcin na. – R. 3 (2001), s. 138-143. Giersz (Gerss) – człowiek z pogranicza : praca Malarz.

42 Poz. 560-580

560. CZARNUCH, Zbigniew: Ignacy Kra- Gregora a kwestia polska w Prusach / Paweł Fi- sicki – Dönhoffowie – Lehndorffowie – Wre- jałkowski // Masovia. – T. 3 (2000), s. 207-215. echowie – Hohenzollernowie / Zbigniew Czar- nuch // Nadwarciański Rocznik Historyczno-Ar- 571. FIJAŁKOWSKI, Paweł: Ksiądz Her- chiwalny. – 1995, nr 2, s. 8-30. man Pełka a życie religijne polskojęzycznych ewangelików w Prusach Wschodnich w II poło- 561. CZERNIAKOWSKA, Ewa: Spra- wie XIX wieku / Paweł Fijałkowski // Rocznik wozdanie z uroczystości z okazji 150 roczni- Gdański. – 1998, z. 2, s. 39-45. cy śmierci Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza (1764-1855) / Ewa Czerniakowska // Acta Cas- 572. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Historyk subiana. – T. 7 (2005), s. 380-383. regionalista (Tadeusz Młodkowski) / Tadeusz Filipkowski // Mrągowskie Studia Humanistycz- 562. DEKAŃSKI, Dariusz Aleksander: ne. – T. 2 (2000), s. 100-104. Jan Powierski (1940-1999) – historyk – znawca średniowiecznej Polski, Prus i Rusi – nauczyciel 573. FOX, Ulrich: Biskup Maksymilian Kal- akademicki / Dariusz Aleksander Dekański // ler i duszpasterstwo dla polskojęzycznych diece- Rocznik Gdański. – 1999, z. 2, s. 5-30. zjan / Ulrich Fox // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1998, nr 37, s. 110-120. 563. DŁUGOKĘCKI, Wiesław: Bartło- miej Kreczemer-Blume(naw), burmistrz Malbor- 574. FREITAG, Egon: Johann Gottfried ka z czasów Związku Pruskiego i wojny trzynastoletniej : przyczynek do jego biografii / Wie- Herder : Wielki Obywatel Morąga / Egon Fre- sław Długokęcki // Zapiski Historyczne. – 2002, itag. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, z. 2, s. 17-26. 1995. – 12 s. : il., portr. ; 21 cm.

564. DŁUGOKĘCKI, Wiesław: Profesor 575. FREITAG, Egon: „Komu wiele dano, Jan Powierski 1940-1999 / Wiesław Długo- ten ma i więcej do zdziałania” : Herder w Weima- kęcki // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– rze / Egon Freitag ; przekł. Krzysztof Ruchnie- 1999, nr 4, s. 685-690. wicz // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2004, nr 1, s. 49-57. Historyk, badacz dziejów pruskich. Johann Gottfried Herder. 565. DOBROSIELSKA, Alicja: Elbląska rodzina Zamehl – przyczynek do trwania pru- 576. FRISZKE, Andrzej: Ksiądz Edmund skiej tożsamości / Alicja Dobrosielska // Pru- Friszke – dramat polskiego ewangelika / Andrzej thenia. – T. 2 (2006), s. 94-102. Friszke // W: Ewangeliccy duchowni i paraﬁa- nie : powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach / 566. DUŻYK, Józef: Wojciecha Kętrzyń- red. Swietłana Kruk. – Olsztyn : Mazurskie To- skiego związki naukowe z Krakowem / Józef warzystwo Ewangelickie, 2007. – S. 9-46. Dużyk // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1991, nr 1/2, s. 15-28. 577. FRYDRYCHOWICZ, Romuald: Ży- wot św. Wojciecha i niektóre wiadomości o je- 567. DYGDAŁA, Jerzy: Adam Stanisław go pobycie w dzisiejszej diecezji chełmińskiej : Grabowski (1698-1766) : biskup, polityk, mece- na pamiątkę 900 rocznicy jego śmierci męczeń- nas / Jerzy Dygdała. – Olsztyn : Ośrodek Ba- skiej / Romuald Frydrychowicz // Studia Pel- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, plińskie. – T. 25 (1996), s. 157-173. 1994. – 166, [2] s. : il. ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- Przedruk z 1897 r. cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 138). 578. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: Bro- Bibliogr. s. 156-159. Indeks. nisław Latosiński – pierwszy prezydent powojen- 568. DYNIEC, Wacław: Stanisława Hozju- nego Olsztyna / Małgorzata Gałęziowska // Ko- sza poglądy pedagogiczne / Wacław Dyniec // munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 1, Studia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 81-94. s. 163-168. 579. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: Ce- 569. Erich Mendelsohn : dynamika i funkcja : lina Grabowska (1962-2005) : nekrolog / Małgo- zrealizowane wizje kosmopolitycznego architek- rzata Gałęziowska // Rocznik Olsztyński. – T. ta / red. Regina Stephan ; aut. artykułów Char- 18 (2009), s. 461-464. lotte Benton [et al.] ; tł. Janusz L. Dobesz et al. ; red. Jerzy Ilkosz. – Wrocław : Muzeum Architek- 580. GANCEWSKI, Jan: Profesor Zenon tury, 2001. – 244 s. : fot., il. ; 21 cm. Hubert Nowak 1934-1999 / Jan Gancewski // Bibliogr. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 1, s. 147-148. 570. FIJAŁKOWSKI, Paweł: Duszpaster- ska i pedagogiczna działalność księdza Marcina Nekrolog.

43 Poz. 581-599 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

581. GELEWSKI, Tadeusz Maria: Kulisy Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- śmierci gen. Samsonowa – czy rzeczywiście sa- skiego, 2003. – 154 s. : il. ; 24 cm. mobójstwo? / Tadeusz Maria Gelewski // Woj- Bibliogr. skowy Przegląd Historyczny. – 1997, nr 1/2, s. 148-166. 591. GŁOWACZ, Aleksandra: Fritz Heit- mann – architekt warmińskich kościołów / Alek- Alesander Wasiliewicz Samsonow – generał rosyjski. sandra Głowacz // Warmińsko-Mazurski Biule- 582. GEŁDOŃ, Krystyna: Radni olsztyń- tyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), s. 7-30. skiej Wojewódzkiej Rady Narodowej z lat 1945-1950 : materiały biograficzne / Krysty- 592. GODULA, Róża: Polska legenda świę- tego Wojciecha : spojrzenie antropologiczne / na Gełdoń // Komunikaty Mazursko-Warmiń- Róża Godula, Tomasz Węcławowicz. – Kraków : skie. – 2003, nr 3, s. 311-353. Wydawnictwo św. Stanisława Biskupa Męczen- nika Archidiecezji Krakowskiej, 1997. – 376, [1] 583. GĘBSKI, Stanisław Maciej: Sylwet- s. : fot. kolor. ; 23 cm. ki zasłużonych działaczy PTTK Warmii i Ma- zur / Stanisław Maciej Gębski. – Sopot : „Po- 593. GOLIŃSKI, Zbigniew: Krasicki / morssap”, 2003. – 84 s. : il. ; 21 cm. Zbigniew Goliński. – Warszawa : PWN, 2002. – Anna Wanda Andrusikiewicz, Stanisław Bielikowicz, 385 s. : tabl. kolor. ; 25 cm. Izabella Horodecka. Bibliogr. Indeksy. 584. GIESZCZYŃSKI, Witold: Duszpa- Ignacy Krasicki. sterz internowanych : rozmowa z ks. pra- 594. GÓRNY, Jan Jerzy: Św. Wojciech łatem Lucjanem Antonim Gellertem / Wi- 997-1997 / Jan Górny. – Olsztyn : Wydział Dusz- told Gieszczyński // W: Internowani w Iławie pasterski Kurii Metropolitalnej, 1997. – 58 s. : il., (1981-1982) / oprac. Władysław Kałudziński. – fot., nuty ; 21 cm. Olsztyn : Stowarzyszenie „Pro Patria”, 2006. – S. 156-163. 595. GRABOWSKI, Piotr: Zbigniew An- toni Grabowski (1917-1997) / Piotr Grabow- 585. GIESZCZYŃSKI, Witold: Janusz ski // Jantarowe Szlaki. – 2007, nr 2, s. 31-36. Jasiński i Władysław Ogrodziński – honoro- wymi obywatelami miasta Olsztyna / Witold 596. GRZĘDZICKA, Beata: Stanisław Gieszczyński // Komunikaty Mazursko-War- Nowakowski w okresie plebiscytowym na War- mińskie. – 2001, nr 4, s. 661-663. mii, Mazurach i Powiślu / Beata Grzędzicka // Kronika Bydgoska. – T. 21 (1999), s. 236-246. 586. GIESZCZYŃSKI, Witold: Ojciec Święty Jan Paweł II olsztynianinem : honoro- 597. GRZĘDZICKA, Beata: Stanisław wi obywatele Olsztyna (2003-2004) / Witold Nowakowski (1889-1942) jako redaktor, działacz Gieszczyński // Echa Przeszłości. – T. 6 (2005), społeczny i historyk regionu / Beata Grzędzic- s. 322-327. ka // W: W służbie książki : praca zbiorowa ofiarowana profesorowi doktorowi habilitowane- 587. GINSGERICH, Owen: Mikołaj Ko- mu Franciszkowi Mincerowi w siedemdziesiątą pernik : gdy Ziemia stała się planetą / Owen rocznicę urodzin / red. Zdzisław Kropidłowski. – Ginsgerich, Mac Lachlan ; tł. Jarosław Włodar- Bydgoszcz : Akademia Bydgoska im. Kazimierza czyk ; przedm. Jacek Jezierski ; posł. Jerzy Gąs- Wielkiego, 2002. – S. 137-151. sowski. – Pułtusk : Wyższa Szkoła Humanistycz- na im. Aleksandra Gieysztora, 2005. – 141 s. : Reporter Jana Pawła II. faks., fot., m., rys., wykr. ; 22 cm. 598. GRZYBOWSKI, Michał Marian: Bibliogr. s. 125-126. Indeks. Święty Wojciech – jego misje europejskie i mę- czeńska śmierć w Prusach / Michał Marian 588. GŁADKOWSKA, Ewa: O miłości w Prusach Wschodnich / Ewa Gładkowska // Grzybowski // W: Święty Wojciech i wejście Borussia. – 2008, nr 42, s. 171-176. Polski do Europy przed dziesięcioma wiekami / red. Jacek Adamczyk. – Łowicz : Mazowiec- Robert Budzinski. ka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogicz- na, 1997. – S. 15-16. 589. GŁADKOWSKA, Ewa: Robert Bu- dzinski – grafik, malarz, literat z Prus Wschod- 599. GRZYBOWSKI, Stanisław: Mikołaj nich / Ewa Gładkowska // Biuletyn Historii Kopernik czyli paradoksy Renesansu / Stanisław Sztuki. – 2005, nr 3/4, s. 271-291. Grzybowski // W: Pisarze staropolscy. T. 1 / red. Stanisław Grzeszczuk. – Warszawa : Wiedza 590. GŁADKOWSKA, Ewa: Zrozumieć Powszechna, 1991. – S. 407-438. czas : obecność wielokulturowej tradycji Warmii i Mazur na przykładzie działalności społeczno- -kulturalnej i twórczości Hieronima Skurpskie- GZELLA, Grażyna : Czasopisma w działalno- go / Ewa Gładkowska. – Olsztyn : Ośrodek Ba- ści wydawniczo-redakcyjnej Antoniego Gą- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; siorowskiego = poz. 87

44 Poz. 600-621

600. HAŁAGIDA, Igor: Greckokatolicki 611. HOFFMANN, Mirosław Janusz: kapłan ks. Włodzimierz Boziuk (1913-1969) i je- Feliks Ernst Peiser – archeolog i orientalista / go skomplikowane losy w PRL / Igor Hałagida // Mirosław Janusz Hoffmann // Borussia. – 1992, Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr nr 5, s. 125-131. 3, s. 325-350. 612. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 601. HEINZE-GREENBERG, Ita: Erich Georg Bujack – prehistoryk, mediewista i na- Mendelsohn / Ita Heinze-Greenberg ; tł. Janusz uczyciel : portrety / Mirosław Janusz Hoff- Górny. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- mann // Borussia. – 1992, nr 3/4, s. 159-164. russia”, 2006. – 95 s. : il. ; 20 cm. – (Miniatury Borussi). 613. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Herbert Albert Wilhelm Jankuhn (1905-1990) / 602. Hieronim Skurpski / [album pod red. Mirosław Janusz Hoffmann // Studia Angerbur- Erwina Kruka]. – Olsztyn : Mazurskie Towarzy- gica. – T. 4 (1999), s. 120-123. stwo Ewangelickie, 2004. – 239, [1] s. : il. (gł. 614. HOFFMANN, Mirosław Janusz: kolor.), fot., portr. ; 23 cm. Johann Riedel – prekursor archeologii wschod- Bibliogr. s. 210-211. niopruskiej w okresie oświecenia / Mirosław Ja- 603. HOCHLEITNER, Janusz: Biskup nusz Hoffmann // Mrągowskie Studia Humani- Grabowski a kult patrona dobrego imienia / Ja- styczne. – T. 3 (2001), s. 60-66. nusz Hochleitner // Studia Warmińskie. – T. 35 615. HOFFMANN, Mirosław Janusz: (1998), s. 489-502. Johannes Wilhelm Heydeck – prehistoryk i arty- Adam Stanisław Grabowski. sta malarz / Mirosław Janusz Hoffmann // Bo- russia. – 1993, nr 6, s. 144-148. 604. HOCHLEITNER, Janusz: Biskup Stanisław Hozjusz a Elbląg : przyczynek do zro- 616. HOFFMANN, Mirosław Janusz: zumienia form, znaczenia i dziedzictwa aktywno- Otto Tischler : w stulecie śmierci : portrety / ści Hozjusza w dobie reformy katolickiej / Janusz Mirosław Janusz Hoffmann // Borussia. – 1991, Hochleitner // Studia Elbląskie. – T. 1 (1999), nr 1, s. 87-90. s. 47-65. 617. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 605. HOCHLEITNER, Janusz: Dzieje ży- Profesor Łucja Okulicz-Kozaryn 1933-1999 / Mi- cia i kultu świętego Wojciecha / Janusz Hochle- rosław Janusz Hoffmann // Komunikaty Mazur- itner. – Wyd. 2 popr. – Elbląg : [nakł. aut.], sko-Warmińskie. – 1999, nr 2, s. 291-299. 1997. – 80 s. : fot., m., portr. ; 17 cm. Nekrolog i bibliogr. Bibliogr. s. 77-78. – Streszcz. w jęz. niem. 618. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 606. HOCHLEITNER, Janusz: Stanisław Theodor Josef Blell / Mirosław Janusz Hoff- Hozjusz jako przywódca / Janusz Hochleitner // mann // Borussia. – 1993, nr 7, s. 185-187. Zarządzanie i Edukacja. – 2001, nr 2, s. 151-170. 619. HORTMANN, Wilhelm: Z miłości 607. HOCHLEITNER, Janusz: Święty do człowieka : życie i działalność Georga Dietri- Brunon z Kwerfurtu / Janusz Hochleitner // cha z Offenburga / Wilhelm Hortmann ; przekł. Studia Angerburgica. – T. 5 (2000), s. 98-101. Barbara Sapała. – Olsztyn : Wydawnictwo Uni- wersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2005. – 352 608. HOFFMANN, Mirosław Janusz: s. : fot., portr. ; 25 cm. Adalbert Bezzenberger – archeolog, językoznaw- Bibliogr. s. 347-349. ca, historyk i etnograf : portrety / Mirosław Janusz Hoffmann // Borussia. – 1992, nr 1, 620. Ignacy Krasicki : nowe spojrzenia / red. s. 97-101. nauk. Zbigniew Goliński, Teresa Kostkiewiczo- wa, Krystyna Stasiewicz. – Warszawa : „DiG”, 2001. – 372, [2] s. : il. ; 25 cm. 609. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Carl Engel – wybitny archeolog, kontrowersyjny Indeks. człowiek / Mirosław Janusz Hoffmann // Ko- Materiały z konferencji, 16-19 maja 2001 r., Olsztyn, Lidzbark Warmiński. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 3, s. 527-533. 621. Ignacy Krasicki (1735-1801) : ostatni z wielkich mieszkańców zamku lidzbarskiego : 610. HOFFMANN, Mirosław Janusz: pamiątka wystawy w 200. rocznicę śmierci Księ- Emil Hollack – nauczyciel, historyk i badacz cia Poetów / red. Ada Bogdanowicz, Andrzej pradziejów ziemi mrągowskiej : w 80. rocz- Rzempołuch. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- nicę śmierci / Mirosław Janusz Hoffmann // zur, 2001. – 139 s. : il. kolor., faks., fot., m., pl., Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 portr. ; 30 cm. (2004/2005), s. 17-27. Bibliogr. s. 68-70. Indeks.

45 Poz. 622-642 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

622. IWANIEC, Eugeniusz: Paweł Pruski Park Etnograﬁczny, 2005. – S. 48-55. – (Rozpra- (1821-1895) i jego działalność na Mazurach / Eu- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. geniusz Iwaniec // W: Staroobrzędowcy w Pol- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 224). sce / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – S. 33-52. 632. JAROSZ, Krystyna: Rzecz o imć Hel- wingu / Krystyna Jarosz, Jerzy Marek Łapo. – 623. JABŁOŃSKI, Henryk: Ksiądz pastor Węgorzewo : „Ojcowizna”, 2002. – 24 s. : il., m. ; Ewald Lodwich 1890-1973 : zarys biograﬁi / 30 cm. – (Opowieści Węgoborskie ; z. 1). Henryk Jabłoński // Rocznik Działdowski. – T. 1 Bibliogr. s. 23-24. (1994), s. 21-22. Georgius Andreas Helwing. 633. JARTYŚ, Janusz: Wokół potęgi rodo- 624. JAKUN, Krzysztof: O działalności wej Dohnów / Janusz Jartyś // W: Studia archi- Czesława Browińskiego na podstawie spuści- walne, historyczne, politologiczne / red. Antoni zny znajdującej się w zbiorach Muzeum Warmii Czubiński, Jan Macholak. – Szczecin : Stowa- i Mazur w Olsztynie / Krzysztof Jakun // Ma- rzyszenie Archiwistów Polskich. Oddział, 2004. – sovia. – T. 7 (2004), s. 73-102. S. 23-26.

625. JANICKA, Danuta: Rodzina von der 634. JARUCHOWSKI, Andrzej: Zasłu- Groeben i jej związki z Polską w XVI wieku / żona dla Działdowa Emilia Sukertowa-Biedrawi- Danuta Janicka // Komunikaty Mazursko-War- na (1887-1970) / Andrzej Jaruchowski // Rocz- mińskie. – 1993, nr 1, s. 33-51. nik Działdowski. – T. 2 (1995), s. 17-20.

626. JAROSIŃSKI, Dariusz: Dumac 635. JASIŃSKI, Grzegorz: Jan Jenczio z Ogródka / Dariusz Jarosiński // Debata.– (1794-1884) – mazurski gospodarz z Markow- 2009, nr 1, s. 24-25. skich / Grzegorz Jasiński // Komunikaty Ma- Michał Kajka. zursko-Warmińskie. – 1992, nr 2, s. 127-146. 627. JAROSIŃSKI, Dariusz: Ks. Woj- 636. JASIŃSKI, Grzegorz: Marcin Gerss ciech Zink : kapłan niezłomny / Dariusz Jaro- – zasłużony mieszkaniec Leca / Grzegorz Jasiń- siński // Debata. – 2008, nr 4, s. 6-7. ski // Masovia. – T. 2 (1999), s. 37-51.

628. JAROSIŃSKI, Dariusz: Poglądy spo- 637. JASIŃSKI, Grzegorz: Otto Hermann łeczne pastora Krzysztofa Celestyna Mrongo- Gerss (1830-1923) – mrągowski superintendent, wiusza / Dariusz Jarosiński // Mrągowskie wydawca czasopism polskojęzycznych / Grze- Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), gorz Jasiński // Mrągowskie Studia Humani- s. 234-235. styczne. – T. 1 (1999), s. 40-44.

629. JAROSZ, Krystyna: Dr Kurt Obitz 638. JASIŃSKI, Grzegorz: Superinten- lekarz weterynarii, dziennikarz, działacz mazur- dent Gottfried Schulz (1791-1867) i jego poglądy ski / Krystyna Jarosz, Adam Jankiewicz. – Olsz- na sprawy mazurskie / Grzegorz Jasiński // Ko- tyn : Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uni- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 3, wersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2004. – 8 s. : s. 413-429. il. ; 21 cm. 639. JASIŃSKI, Grzegorz: Władysław Katalog wystawy z cyklu „Życiorysy niezwykłe” zorg. Chojnacki (1920-1991) / Grzegorz Jasiński // w Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie. Zapiski Historyczne. – 1992, z. 4, s. 181-182.

630. JAROSZ, Krystyna: Generał Hans Nekrolog. von Katte : dowódca Garnizonu Węgorzewo w latach 1718-1741 / Krystyna Jarosz // W: Woj- 640. JASIŃSKI, Janusz: Albert Bartosze- sko na Mazurach na przestrzeni dziejów : woj- wicz (1942-2001) slawista, profesor Uniwersytetu sko na ziemi węgorzewskiej : zbiór studiów / red. Warmińsko-Mazurskiego, doktor honoris causa Uniwersytetu Kaliningradzkiego / Janusz Jasiń- Wiesław Bolesław Łach. – Węgorzewo : Towarzy- ski // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX stwo Przyjaciół 1 Mazurskiej Brygady Artylerii wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, im. gen. Józefa Bema, 2001. – S. 41-48. Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 310-315. 631. JAROSZ, Krystyna: Georgius Andre- as Helwing (1666-1748) – pastor i przyrodnik 641. JASIŃSKI, Janusz: Andrzej Wakar z Węgorzowa / Krystyna Jarosz // W: Życie co- – historyk Warmii i Mazur (1920-1995) / Ja- dzienne na dawnych ziemiach pruskich : krze- nusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- wienie wiedzy : praca zbiorowa / pod red. Sta- mińskie. – 1995, nr 3, s. 323-325. nisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; 642. JASIŃSKI, Janusz: Antoni Łukaszew- Olsztynek : Muzeum Budownictwa Ludowego – ski – pedagog, archiwista, historyk (1899-1976) /

46 Poz. 643-660

Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- siński // W: Między Prusami a Polską : rozpra- ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, Littera, 2003. – S. 733. 2003. – S. 388-392.

643. JASIŃSKI, Janusz: Biskup Andrzej 652. JASIŃSKI, Janusz: Ferdynand Gre- Thiel wobec języka polskiego / Janusz Jasiń- gorovius z Nidzicy – przyjaciel Polski (1821- ski // W: Między Prusami a Polską : rozpra- -1891) / Janusz Jasiński // W: Między Prusa- wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- mi a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – 2003. – S. 288-296. Olsztyn : Littera, 2003. – S. 460-485.

644. JASIŃSKI, Janusz: Czy Gustaw Gize- 653. JASIŃSKI, Janusz: Gustaw Gize- wiusz należał do polskiego spisku powstańczego wiusz w polskiej opinii publicznej (1838-1854) / na przełomie 1845/46 roku? / Janusz Jasiński // Janusz Jasiński // Universitas Gedanensis.– W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szki- 2002, nr 2, s. 9-23. ce z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- 654. JASIŃSKI, Janusz: Gustaw Gize- ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – wiusz (1810-1848) pastor ostródzki, obrońca ję- S. 393-395. zyka polskiego, zbieracz pieśni mazurskich / Ja- Toż: Studia Historyczne. – 1991, z. 2, s. 307-309. nusz Jasiński // W: Wybitni Polacy w Kró- lewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, 645. JASIŃSKI, Janusz: Czy Gustaw Gi- Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. zewiusz został wybrany posłem w 1848 roku? / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- S. 212-223. ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : 655. JASIŃSKI, Janusz: Hrabiowie Dąb- Littera, 2003. – S. 396-400. scy na Mazurach w czasie powstania stycznio- wego / Janusz Jasiński // Universitas Gedanen- 646. JASIŃSKI, Janusz: Doktor medycy- sis. – 1998, nr 1, s. 23-30. ny Stanisław Flis i jego prace z historii War- mii i Mazur (1902-1976) / Janusz Jasiński // 656. JASIŃSKI, Janusz: Immanuel Kant W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szki- w Jarnołtowie koło Morąga / Janusz Jasiński // ce z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / S. 731-732. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 423-424. 647. JASIŃSKI, Janusz: Dr Andrzej Wa- kar – wydawca, historyk Warmii i Mazur 657. JASIŃSKI, Janusz: Jan Lieder – na- (1920-1995) / Janusz Jasiński // W: Między uczyciel i organista w Biesowie (1761-1844) / Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 744-746. w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 425-431. 648. JASIŃSKI, Janusz: Droga do polsko- ści Michała Lengowskiego / Janusz Jasiński // 658. JASIŃSKI, Janusz: Jan Szadowski W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice (1834-1914) krzewiciel pieśni polskiej, proboszcz z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / królewiecki i dziekan sambijski / Janusz Jasiń- ski // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, 541-552. Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 263-274. 649. JASIŃSKI, Janusz: Działalność Pro- fesora Stanisława Herbsta na rzecz Warmii i Ma- 659. JASIŃSKI, Janusz: Jeszcze raz o pol- zur (1907-1973) / Janusz Jasiński // W: Między skiej tożsamości Wojciecha Kętrzyńskiego / Ja- Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów nusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- mińskie. – 1999, nr 1, s. 145-148. siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 715-722. 660. JASIŃSKI, Janusz: Kazimierz Ław- 650. JASIŃSKI, Janusz: Dzieciństwo i mło- rynowicz (1941-2002) profesor uniwersytetów dość Kajki / Janusz Jasiński // Znad Pisy.– w Kaliningradzie i Olsztynie, redaktor „Głosu 1990, nr 9, s. 5-7. znad Pregoły” / Janusz Jasiński // W: Wybitni Michał Kajka. Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; 651. JASIŃSKI, Janusz: Fascynacja Mron- wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, gowiusza twórczością Krasickiego / Janusz Ja- 2005. – S. 316-321.

47 Poz. 661-678 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

661. JASIŃSKI, Janusz: Kazimierz Szulc Bibliogr. s. 133-136. (1825-1887) konspirator w latach 1845-1846, ko- misarz Rządu Narodowego dla Prus Wschodnich 670. JASIŃSKI, Janusz: O miejscu urodze- w 1863 r., publicysta / Janusz Jasiński // W: nia Mrongowiusza / Janusz Jasiński // W: Mię- Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / dzy Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dzie- Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz jów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 379-384. Littera, 2005. – S. 240-247. 671. JASIŃSKI, Janusz: Opinia biskupa 662. JASIŃSKI, Janusz: Krasicki pierw- Jana Obłąka o Szwecji (według relacji tajne- szym polskim tłumaczem Dantyszka i Koperni- go współpracownika, 1968) / Janusz Jasiński // ka / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Studia Elbląskie. – T. 6 (2004/2005), s. 229-233. Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Ma- zur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsz- 672. JASIŃSKI, Janusz: Poczucie pruskie tyn : Littera, 2003. – S. 419-422. a polskie Gustawa Gizewiusza : w 150 rocznicę jego śmierci / Janusz Jasiński // W: Między irre- 663. JASIŃSKI, Janusz: Krzysztof Cele- dentą a kolaboracją : postawy społeczeństwa pol- styn Mrongowiusz (1764-1855) uczony mazurski, skiego wobec zaborców / red. Sławomir Kalemb- miłośnik języka polskiego / Janusz Jasiński // ka, Norbert Kasparek. – Olsztyn : Wydawnictwo W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 1999. – Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz S. 96-108. Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 183-191. 673. JASIŃSKI, Janusz: Polityczne poszukiwania ks. Walentego Barczewskiego na War- 664. JASIŃSKI, Janusz: Ksiądz Walenty mii / Janusz Jasiński // W: Między Prusami Tolsdorf (1816-1905) / Janusz Jasiński // W: W a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii trosce o trzeźwość narodu : sylwetki najwybit- i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – niejszych działaczy trzeźwościowych XIX wieku Olsztyn : Littera, 2003. – S. 523-540. oraz antologia ich pism : praca zbiorowa. T. 1 / pod red. Mariana Piotra Romaniuka. – Warsza- 674. JASIŃSKI, Janusz: Polityka językowa wa : Państwowa Agencja Rozwiązywania Pro- nadprezydenta Theodora von Sch¨onaw pierw- blemów Alkoholowych „Michalineum”, 1994. – szej połowie XIX wieku / Janusz Jasiński // S. 231-252. W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- 665. JASIŃSKI, Janusz: Ksiądz Walenty ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – Tolsdorf (1816-1905) : duszpasterz, działacz spo- S. 241-257. łeczny / Janusz Jasiński // W: Ad Fontes : studia oﬁarowane Księdzu Profesorowi Alojze- 675. JASIŃSKI, Janusz: Poruszające losy mu Szorcowi w siedemdziesięciolecie urodzin / żydowskiego księdza Romualda Jakuba Weksler- red. Zoja Jaroszewicz-Pieresławcew, Irena Ma- -Waszkinela / Janusz Jasiński // W: Między karczyk. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów „ElSet”, 2006. – S. 128-137. Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 706-708. 666. JASIŃSKI, Janusz: Mazurski historyk – dr Henryk Skok (1934-1980) / Janusz Ja- 676. JASIŃSKI, Janusz: Problem świado- siński // W: Między Prusami a Polską : rozpra- mości narodowej kapłana diecezji warmińskiej wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- Jana Szadowskiego (1834-1914) / Janusz Jasiń- -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, ski // W: Między Prusami a Polską : rozpra- 2003. – S. 734-736. wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 667. JASIŃSKI, Janusz: Michał Kajka – 2003. – S. 499-511. od pruskiego Mazura do Mazura Polaka / Ja- Toż: Universitas Gedanensis. – 1999, nr 1/2, nusz Jasiński // Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 237-248. s. 104-114. 677. JASIŃSKI, Janusz: Problematyka re- 668. JASIŃSKI, Janusz: Michał Kajka wo- ligijna i kościelna w życiu i twórczości Andrzeja bec Prus i Polski / Janusz Jasiński // W: Między Samulowskiego / Janusz Jasiński // Studia War- Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów mińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 196-211. Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 512-524. 678. JASIŃSKI, Janusz: Proboszcz i superintendent ełcki Tymoteusz Krieger : zapo- 669. JASIŃSKI, Janusz: Michał Kajka mniany rzecznik języka polskiego na Mazurach 1858-1940 : życie – spuścizna – rodzina – po- w pierwszej połowie XIX wieku / Janusz Jasiń- lemiki – wiersze / Janusz Jasiński. – Ełk : Ma- ski // W: Przeszłość natchnieniem dla teraźniej- zurskie Towarzystwo Naukowe, 2008. – 176 s. : szości : sympozjum historyczne i świętowojcie- il. ; 21 cm. chowe, Ełk 20-22 kwietnia 1994 rok / [zespół red.

48 Poz. 679-696

Krzysztof Brzostek et al.]. – Ełk : Kuria Biskupia Budownictwa Ludowego – Park Etnograﬁczny, Diecezji Ełckiej, 1996. – S. 183-192. 2005. – S. 56-67. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Toż: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz skiego w Olsztynie ; nr 224). Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 278-287. 688. JASIŃSKI, Janusz: Tadeusz Oracki – 679. JASIŃSKI, Janusz: Profesor An- niepokorny uczony i publicysta (z okazji jubile- drzej Wojtkowski – przyjaciel Warmii i Mazur uszu) / Janusz Jasiński // Komunikaty Mazur- (1891-1975) / Janusz Jasiński // W: Między sko-Warmińskie. – 2000, nr 4, s. 551-584. Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- 689. JASIŃSKI, Janusz: W obronie wy- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 723-730. pieranej tradycji rodzimej / Janusz Jasiński, Andrzej Kopiczko // Siedlisko. – 2008, nr 5, 680. JASIŃSKI, Janusz: Profesor Henryk s. 21-28. Zins – historyk ziem nadbałtyckich, Lubelszczy- zny oraz dziejów powszechnych (1921-2001) / Wincenty Pol, Gustaw Gizewiusz, ród Grzymałów. Janusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 2002, nr 2, s. 313-321. 690. JASIŃSKI, Janusz: W 130 rocznicę wydania książeczki Wojciecha Kętrzyńskiego „O 681. JASIŃSKI, Janusz: Profesor Włady- Mazurach” / Janusz Jasiński // Rocznik Mazur- sław Chojnacki – historyk i bibliograf Mazur ski. – T. 6 (2002), s. 55-63. (1920-1991) / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów 691. JASIŃSKI, Janusz: Wiesław Bień- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- kowski (1926-1999) – historyk Krakowa i Ma- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 736-743. zur / Janusz Jasiński // Folia Fromborcensia.– T. 3 (2000), s. 207-214. 682. JASIŃSKI, Janusz: Profesor Włady- sław Chojnacki 1920-1991 / Janusz Jasiński // 692. JASIŃSKI, Janusz: Wincenty Pol Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr (1807-1872) żołnierz powstania listopadowego, 3/4, s. 401-405. geograf, poeta epoki romantyzmu / Janusz Ja- siński // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI- 683. JASIŃSKI, Janusz: Profesora Wojcie- -XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Janusz Ja- cha Wrzesińskiego prace dla Warmii i Mazur / siński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Ja- Janusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- siński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 201-211. mińskie. – 1994, nr 2, s. 113-117. Związany z Warmią. 684. JASIŃSKI, Janusz: Recepcja Krasic- 693. JASIŃSKI, Janusz: Wojciech Kę- kiego w Prusach Wschodnich w XIX w. / Ja- trzyński (1838-1918) współorganizator przemy- nusz Jasiński // W: Ignacy Krasicki : nowe spoj- tu broni dla powstańców (1863), historyk, orę- rzenie / red. Zbigniew Goliński, Teresa Kost- downik sprawy mazurskiej w Polsce, dyrektor kiewiczowa, Krystyna Stasiewicz. – Warszawa : Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwo- „DiG”, 2001. – S. 321-340. wie / Janusz Jasiński // W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augu- 685. JASIŃSKI, Janusz: Spory o polskość siewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp mazurskiego poety Michała Kajki / Janusz Ja- i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – siński // Acta Cassubiana. – T. 8 (2006), S. 275-285. s. 59-65. 694. JASIŃSKI, Janusz: Z działalności 686. JASIŃSKI, Janusz: Stanisław Sro- Emilii Sukertowej-Biedrawiny / Janusz Jasiń- kowski (1872-1950) geograf, pierwszy konsul ge- ski // W: Między Prusami a Polską : rozpra- neralny w Królewcu, autor prac o Prusach wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- Wschodnich / Janusz Jasiński // W: Wybitni -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / Sławomir 2003. – S. 553-584. Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 695. JASIŃSKI, Janusz: Z pobytu Win- 2005. – S. 298-309. centego Pola w Prusach Wschodnich (1831- -1832) / Janusz Jasiński // W: Między Prusa- 687. JASIŃSKI, Janusz: Studia i począt- mi a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii ki pracy naukowej Wojciecha Kętrzyńskiego / i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Janusz Jasiński // W: Życie codzienne na daw- Olsztyn : Littera, 2003. – S. 486-498. nych ziemiach pruskich : krzewienie wiedzy : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- 696. JASIŃSKI, Janusz: Z życia Adolfa ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Kayki, syna mazurskiego poety / Janusz Jasiń- Wojciecha Kętrzyńskiego ; Olsztynek : Muzeum ski // W: Nad Bałtykiem : w kręgu polityki,

49 Poz. 697-714 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

gospodarki, problemów narodowościowych i spo- Bibliogr. s. 155-168. Indeksy. łecznych w XIX i XX wieku : księga jubileuszowa poświęcona profesorowi Mieczysławowi Wojcie- 705. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- chowskiemu / red. Zbigniew Karpus, Jarosław zja: Stanisław Hozjusz (1504-1579) biskup i kar- Kłaczkow, Mariusz Wołos. – Toruń : Wydawnic- dynał warmiński jako mecenas nauki i kultury / two Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Jadwiga Ambrozja Kalinowska // Forum Teolo- 2005. – S. 1135-1144. giczne. – T. 2 (2001), s. 241-252. 706. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- 697. JASIŃSKI, Janusz: Związki Michała zja: Stanisław Hozjusz (1504-1579) jako mąż Kajki ze Szczytnem / Janusz Jasiński // Rocznik stanu : zarys problematyki / Jadwiga Ambro- Mazurski. – T. 12 (2008), s. 36-44. zja Kalinowska // W: Czynem i prawdą : księ- ga pamiątkowa na siedemdziesiąte piąte urodzi- 698. JASIŃSKI, Janusz: Życie i działal- ny Księdza Arcybiskupa Warmińskiego Edmun- ność Wojciecha Kętrzyńskiego w świetle badań da Piszcza / red. Cyprian Rogowski [et al.]. – z lat 1947-1970 / Janusz Jasiński // W: Między Olsztyn : „Hosianum”, 2004. – S. 91-98. Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- 707. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 432-455. zja: Stanisław Reszka (1544-1600) jako humanista i pisarz / Jadwiga Ambrozja Kalinowska // 699. JEZIERSKI, Jacek: Sylwetki czterech Studia Warmińskie. – T. 27 (1990) [druk 1995], biskupów pracujących na Warmii po 1945 ro- s. 235-244. ku / Jacek Jezierski // W: Nad Bałtykiem, Pre- gołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa 708. KALINOWSKI, Dariusz: Biskup Mak- poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy nauko- symilian Kaller a „Sprawa Wschodnia” w latach wej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona 1945-1947 / Dariusz Kalinowski // Miesięcznik Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- Diecezji Pelplińskiej. – 1996, nr 6, s. 373-405. cza „ElSet”, 2006. – S. 464-474. 709. Kardynał Stanisław Hozjusz (1504- Tomasz Wilczyński, Jan Obłąk, Edmund Piszcz, Ju- lian Wojtkowski. -1579) : osoba, myśl, dzieło, czasy, znaczenie / red. Stanisław Achremczyk, Jan Guzowski, Ja- 700. JUDZIŃSKI, Józef: Tadeusz Grygier cek Jezierski. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Kom- (1916-2000) : nekrolog / Józef Judziński // Ko- puterowej „SQL”, 2005. – 448, [8] s. : il. ; 24 cm. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 4, Bibliogr. Indeksy. s. 677-683. 710. Karol Górski – człowiek i uczony. Cz. 2 / Historyk, archiwista, nauczyciel. red. Marian Biskup, Janusz Tandecki. – Toruń : 701. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- zja: Działalność edukacyjna Stanisława Hozju- ka, 2004. – 118, [1] s. : portr. ; 21 cm. sza w kontekście reformy potrydenckiej / Jadwi- ga Ambrozja Kalinowska // Forum Teologicz- 711. Karol Górski – człowiek i uczony. Cz. 1 / ne. – T. 4 (2003), s. 121-137. red. Zenon Hubert Nowak. – Toruń : Wydawnic- two Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. – 702. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- 123, [1] s. : portr. ; 24 cm. zja: Hymny pasyjne Jana Dantyszka / Jadwi- Bibliogr. ga Ambrozja Kalinowska // W: Kult Męki Pań- 712. KASPAREK, Danuta: Jan Karol skiej : historia i teraźniejszość : materiały z se- Sembrzycki i jego ostródzki „Mazur” / Danuta sji naukowej w Olsztynie, 3-4 marca 2001 r. / Kasparek // Ostródzki Przegląd Historyczny.– red. Henryk Damian Wojtyska. – Olsztyn : Stu- T. 1 (2005) [druk 2007], s. 147-156. dio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2001. – S. 143-157. 713. KASPAREK, Danuta: Ksiądz Walen- ty Barczewski pomiędzy ruchem polskim a cen- 703. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- trum / Danuta Kasparek // W: Między irre- zja: Kardynał Stanisław Hozjusz w świetle spu- dentą a kolaboracją : Polacy w czasie zaborów ścizny piśmienniczej księdza Stanisława Reszki / wobec obcych władz i systemów politycznych / Jadwiga Ambrozja Kalinowska // Studia War- red. Sławomir Kalembka, Norbert Kasparek. – mińskie. – T. 35 (1998), s. 461-467. Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiń- sko-Mazurskiego, 2001. – S. 97-107. 704. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- zja: Stanisław Hozjusz jako humanista (1504- 714. KASPAREK, Danuta: Paweł Turow- -1579) : studium z dziejów kultury renesanso- ski : kronikarz wsi warmińskiej / Danuta Kaspa- wej / Jadwiga Ambrozja Kalinowska. – Olsztyn : rek // W: Na przełomie stuleci : naród – Kościół „Hosianum”, 2004. – 193, [7] s. : il., faks., portr. ; – państwo w XIX i XX wieku : księga jubileuszo- 24 cm. – (Biblioteka Wydziału Teologii Uniwer- wa dedykowana profesorowi Ryszardowi Bende- sytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie ; nr rowi / red. Mirosław Piotrowski. – Lublin : Klub 20). Inteligencji Katolickiej, 1997. – S. 691-705.

50 Poz. 715-734

715. KASPAREK, Danuta: Studia ks. Wa- 725. KLUK, Iwona: Karl Friedrich Kunz lentego Barczewskiego w Braniewie i w Eichstätt (1904-1969), twórca subtelnych akwarel / Be- (maj 1879-grudzień 1883) / Danuta Kasparek // ata Iwona Kluk // Rocznik Olsztyński. – T. 18 Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr (2009), s. 67-85. 4, s. 539-550. 726. KOLENDO, Jerzy: Ignacy Krasicki 716. KASPAREK, Danuta: Walenty Bar- i król Stanisław August o urnie z „medalami czewski w Chełmnie (1876-1879) / Danuta Ka- rzymskimi” znalezionej niedaleko Reszla / Je- sparek // W: W kraju i na wychodźstwie : księ- rzy Kolendo // W: Świat antyczny i barbarzyń- ga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomi- cy : teksty, zabytki, refleksja nad przeszłością. rowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie uro- T. 2 / red. Jerzy Kolendo ; [red. tomu Jacek dzin / red. Zbigniew Karpus [et al.]. – Toruń : Andrzejowski et al.]. – Warszawa : Instytut Ar- Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 1998. – ka ; Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, S. 111-118. – (Seria Podręczników / Instytut Ar- 2001. – S. 293-302. cheologii Uniwersytetu Warszawskiego ; t. 3).

717. KASPAREK, Norbert: O miejscu 727. KOŁAKOWSKA, Alicja: Dwa losy śmierci św. Wojciecha (w I poł. XIX wieku) / mazurskich poetów – Michała Kajki i Jana Do- Norbert Kasparek // Rocznik Elbląski. – T. 15 patki / Alicja Kołakowska // Rocznik Ełcki.– (1997), s. 55-59. T. 5 (2008), s. 121-127.

718. KASPAREK, Norbert: Profesor Sta- 728. KONIK, Jacek: Zagadka męczeńskiej nisław Szostakowski (1929-1994) / Norbert Ka- śmierci św. Wojciecha / Jacek Konik // Przegląd sparek // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Powszechny. – 1996, nr 7/8, s. 72-78. 1994, nr 4, s. 481-482. 729. KONOŃCZUK, Elżbieta: Literatura Nauczyciel, historyk. i pamięć na pograniczu kultur (Erwin Kruk – 719. KASS, Wojciech: Na całych jeziorach Ernst Wiechert – Johannes Bobrowski) / Elżbie- ty / Wojciech Kass, Jagienka Perlikiewicz // Ja- ta Konończuk. – Białystok : Towarzystwo Lite- ćwież. – 1998, nr 2, s. 12-16. rackie im. Adama Mickiewicza. Oddział, 2000. – 221 s. ; 21 cm. – (Komparatystyka ; nr 1). Agnieszka Osiecka. Indeks. 720. KASTEN, Norbert: Ziemia ojczysta 730. KONOŃCZUK, Elżbieta: Mazury i jej utrata w życiu i twórczości Wiecherta / Nor- Ernsta Wiecherta / Elżbieta Konończuk // Bo- bert Kasten // Borussia. – 1994, nr 9, s. 22-27. russia. – 1993, nr 6, s. 80-84. Ernst Wiechert. 731. KONOŃCZUK, Elżbieta: Topos ma- 721. KAWECKI, Roman: W krzywym zurski w twórczości Ernsta Wiecherta / Elżbieta zwierciadle : portret kardynała Michała Radzie- Konończuk // Borussia. – 1994, nr 9, s. 28-34. jowskiego w świetle literatury ulotnej / Ro- man Kawecki // W: Dziedzictwo Warmii (4) : 732. KONOPNIEWSKA, Olimpia: An- Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław drzej Batory (1563-1599), biskup warmiński ro- Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- dem z Węgier / Olimpia Konopniewska // Bo- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – russia. – 2002, nr 28, s. 142-148. S. 89-112. 733. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- 722. KEMPFI, Andrzej: Doktora Mikołaja stwo katolickie diecezji warmińskiej w latach Kopernika podróż z Fromborka do Królewca / 1525-1821. Cz. 2, Słownik / Andrzej Kopiczko. – Andrzej Kempﬁ // Znak. – 1993, nr 5, s. 105-111. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego, 2000. – 371 s. ; 24 cm. – 723. KLIMEK, Robert: Misja św. Brunona (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- na tle wczesnośredniowiecznych szlaków komuni- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; kacyjnych / Robert Klimek // W: Święty Bru- nr 189). non : patron lokalny czy symbol jedności Europy Indeks. i powszechności Kościoła : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja Kopiczko. – Olsztyn : Uniwersytet 734. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- Warmińsko-Mazurski, 2009. – S. 109-137. stwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525-1821. Cz. 1 / Andrzej Kopiczko. – Olsz- 724. KLUK, Iwona: Józef Korzeniewski tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha (około 1732-1780) malarz na dworze bisku- Kętrzyńskiego, 2000. – 207 s. : il. ; 24 cm. – (Roz- pa Adama Stanisława Grabowskiego / Iwona prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych Kluk // Folia Fromborcensia. – T. 1 (1992), im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr s. 49-71. 189).

51 Poz. 735-753 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Bibliogr. 744. KORYTKO, Andrzej: Profesor Ja- nusz Jasiński jako prezes Olsztyńskiego Oddzia- 735. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- łu Polskiego Towarzystwa Historycznego / An- stwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach drzej Korytko // W: Nad Bałtykiem, Prego- 1821-1945. Cz. 1, Studium prozopograﬁczne / łą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : Wydział Duszpa- poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy nauko- sterski Kurii Metropolitalnej Archideicezjii War- wej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona mińskiej, 2004. – 368 s. : m., tab., wykr. ; 24 cm. Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- Bibliogr. s. 340-364. cza „ElSet”, 2006. – S. 7-11.

736. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- 745. KORZON, Krystyna: Wojciech Kę- stwo katolickie diecezji warmińskiej w latach trzyński 1838-1918 : zarys biograficzny / Kry- 1821-1945. Cz. 2, Słownik / Andrzej Kopiczko. – styna Korzon. – Wrocław : Zakład Narodowy im. Olsztyn : Wydział Duszpasterski Kurii Metropo- Ossolińskich, 1993. – 317 s. : faks., fot., portr. ; litalnej Archidiecezjii Warmińskiej, 2003. – 334 24 cm. s. : portr. ; 24 cm. Bibliogr. s. 300-304. Indeks. Bibliogr. 746. KOSMAN, Marceli: Między ołtarzem 737. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- a tronem : poczet prymasów Polski / Marceli stwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach Kosman. – Poznań : „G&P”, 2000. – 285 s. : il. ; 1945-1992. Cz. 1, Studium prozopograficzne / 24 cm. Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : Wydział Duszpa- Bibliogr. sterski Kurii Metropolitalnej Archideicezjii War- Wacław Leszczyński, Jan Stefan Wydżga, Michał Ra- mińskiej, 2009. – 320 s. : m. ; 24 cm. dziejowski, Teodor Andrzej Potocki, Ignacy Krasicki, Juliusz Dinder, Stefan Wyszyński. Streszcz. w jęz. niem. 747. KOSTKIEWICZOWA, Teresa: Igna- 738. KOPICZKO, Andrzej: Kapłani pra- cego Krasickiego myśli o zakorzenieniu i ruchli- cujący w Kawkowie do 1945 r. / Andrzej Ko- wości / Teresa Kostkiewiczowa // Komunikaty piczko // W: Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat / Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 2, s. 283-295. red. Ryszard Andrukiewicz. – Nowe Kawkowo ; Olsztyn : Studio „Antykwa”, 2005. – S. 29-45. 748. KOWALCZYK, Małgorzata: Franci- szek Sikora (1905-1977) – nauczyciel, inspek- 739. KOPICZKO, Andrzej: Ks. prof. Ste- tor, kurator oświaty / Małgorzata Kowalczyk // fan Biskupski – objęcie urzędu wikariusza ka- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 3 pitulnego diecezji warmińskiej i charakterysty- (2001), s. 67-78. ka jego pracy na tym stanowisku / Andrzej Ko- piczko // Studia Warmińskie. – T. 32 (1995), 749. KOWALKOWSKI, Jacek: Badania s. 379-388. genealogiczne Wojciecha Kętrzyńskiego (1838- -1918) / Jacek Kowalkowski. – Poznań ; Wro- 740. KOPICZKO, Andrzej: Montanus Ma- cław : Wydawnictwo Historyczne, 2002. – 350 ciej (1567-1650), kanonik warmiński / Andrzej s. : il. ; 25 cm. – (Biblioteka Genealogiczna ; t. Kopiczko // W: Encyklopedia katolicka. T. 13, 5). Modlitwa – notyfikacja / [zespół pod red. Edwar- Bibliogr. s. 2610-300. Indeks. – Streszcz. w jęz. ang. da Gigilewicza et al. ; aut. Leszek Adamowicz et 750. KOWALKOWSKI, Jacek: Wojciech al.]. – Lublin : Towarzystwo Naukowe Katolic- Kętrzyński a herbarz pruski / Jacek Kowal- kiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, kowski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2009. – S. 199-200. 1999, nr 1, s. 65-72.

741. KOPICZKO, Andrzej: Posługa dusz- 751. KREBS, Magdalena Łucja: Kult pasterska biskupa Ignacego Krasickiego w diece- Matki Reginy Protmann na przestrzeni wie- zji warmińskiej / Andrzej Kopiczko // Rocznik ków / Magdalena Łucja Krebs // Studia War- Humanistyczny. – 2002, z. 1, s. 37-57. mińskie. – T. 40 (2003), s. 429-440.

742. KOPICZKO, Andrzej: Stosunek ks. 752. KRUK, Erwin: Autor pierwszej orto- Teodora Benscha i Adalberta Zinka do innych graﬁi / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego narodowości i władzy komunistycznej / Andrzej brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Kopiczko // Warmińskie Wiadomości Archidie- Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 68-71. cezjalne. – 1997, nr 32, s. 87-93. Stanisław Murzynowski. 743. KOPICZKO, Andrzej: Stosunek ks. 753. KRUK, Erwin: Biskup z Mazur / Er- Teodora Benscha i Adalberta Zinka do ludności win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / miejscowej / Andrzej Kopiczko // Borussia.– Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo 1998/1999, nr 17, s. 138-145. Ewangelickie, 2003. – S. 272-275.

52 Poz. 754-774

Janusz Jagucki. Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 301-311. 754. KRUK, Erwin: Bobrowski / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- 766. KRUK, Erwin: Młodość Herdera / Er- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Ewangelickie, 2003. – S. 276-281. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Johannes Bobrowski. Ewangelickie, 2003. – S. 234-240.

755. KRUK, Erwin: Budowniczy mostów Dot. pobytu w Morągu. między narodami / Erwin Kruk // Pomerania.– 2005, nr 5, s. 6-9. 767. KRUK, Erwin: Morąscy twórcy z cza- sów Herdera / Erwin Kruk // W: Życie codzien- Krzysztof Celestyn Mrongowiusz. ne na dawnych ziemiach pruskich : krzewienie 756. KRUK, Erwin: Hartknoch / Erwin wiedzy : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Olszty- Ewangelickie, 2003. – S. 152-156. nek : Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny, 2005. – S. 113-133. – (Rozprawy Krzysztof Hartknoch. i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- 757. KRUK, Erwin: Hieronim i jego basz- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 224). ta / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie 768. KRUK, Erwin: Na rozdrożu / Erwin Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 97-101. Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- Hieronim Skurpski. win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 228-233. 758. KRUK, Erwin: Hieronim Skurpski (1914-2006) / Erwin Kruk // Komunikaty Ma- Karol Sembrzycki. zursko-Warmińskie. – 2006, nr 2, s. 315-318. 769. KRUK, Erwin: Popatrzcie, to nasz malarz / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskie- 759. KRUK, Erwin: Hoffmann, syn apteka- rza z Prus / Erwin Kruk // W: Szkice z ma- go brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie zurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 312-317. Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – Henryk Mączkowski. S. 224-227. 770. KRUK, Erwin: Sokół z nidzickiej wie- Fryderyk Hoffmann. ży / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego 760. KRUK, Erwin: Kalendarze i czytelni- brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie cy / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 325-331. brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Ferdynand Gregorovius. Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 241-246.

Marcin Gerss. 771. KRUK, Erwin: Śladami legendy / Er- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / 761. KRUK, Erwin: Kętrzyński i Holz / Er- Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Ewangelickie, 2003. – S. 141-146. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 170-174. Michał Pogorzelski. Wojciech Kętrzyński i Arno Holz. 772. KRUK, Erwin: U siebie / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- 762. KRUK, Erwin: Ks. Otton Wittenberg win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo 6 stycznia 1894-4 maja 1967 / Erwin Kruk // Rocznik Mazurski. – T. 11 (2007), s. 78-86. Ewangelickie, 2003. – S. 72-76. Ernst Wiechert. 763. KRUK, Erwin: Ksiądz Otton Witten- berg – weteran pracy na niwie Pańskiej / Erwin 773. KRUK, Erwin: W cieniu wiekowych Kruk // W: Ewangeliccy duchowni i paraﬁanie : drzew / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskie- powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach / red. go brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Swietłana Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzy- Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 106-111. stwo Ewangelickie, 2007. – S. 47-64. Klemens Oleksik. 764. KRUK, Erwin: Łukasz David / Er- 774. KRUK, Erwin: W dziecięcym raju / win Kruk // Kalendarz Olsztyna. – R. 6 (2004), Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulio- s. 162-167. nu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 77-81. 765. KRUK, Erwin: Miejsce Mrongowiusza w dziejach kultury / Erwin Kruk // Mrągowskie Arno Holz.

53 Poz. 775-794 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

775. KRUK, Erwin: Wielkość i upadek / 785. LABUDA, Gerard: Święty / Gerard Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego bru- Labuda // Pomerania Antiqua. – T. 17 (1998), lionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie To- s. 115-126. warzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 332-337. Św. Wojciech. Bethel Henry Strousberg. 786. LEWANDOWSKA, Izabela: Biskup 776. KRUK, Erwin: Zadziwiający historyk Jan Stefan Wydżga i kapituła warmińska w dru- Baczko / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskie- giej połowie XVII wieku / Izabela Lewandow- go brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie ska // Studia Warmińskie. – T. 38 (2001), Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 352-357. s. 139-153.

Ludwik Baczko z Ełku. 787. LEWANDOWSKA, Izabela: Biskup 777. KRUK, Erwin: Zapomniani pisarze / warmiński Jan Stefan Wydżga jako mąż stanu Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulio- i kanclerz Rzeczypospolitej / Izabela Lewandow- nu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- ska // Rocznik Elbląski. – T. 16 (1998), s. 29-46. rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 82-85. 788. LEWANDOWSKA, Izabela: Bisku- Fritz i Richard Skowronnek. pa warmińskiego Jana Stefana Wydżgi portret 778. KRUK, Erwin: Żywe wiązanie / Erwin własny / Izabela Lewandowska // Zeszyty Na- Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- ukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olszty- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo nie. Prace Historyczne. – 1998, z. 2, s. 52-68. Ewangelickie, 2003. – S. 369-372. 789. LEWANDOWSKA, Izabela: Jan Igor Newerly. Stefan Wydżga – dostojnik kościelny i prezes Ziem Pruskich / Izabela Lewandowska // Stu- 779. Kto jest kim w województwie warmiń- dia Warmińskie. – T. 36 (1999), s. 141-144. sko-mazurskim / [red. Grażyna Gregorowicz]. – Olsztyn : Ga Ga Art, 2001. – 179 s. : fot., portr. ; 790. LEWANDOWSKA, Izabela: Profe- 21 cm. sorowie Małgorzata Szostakowska i Tadeusz Fi- Indeks. lipkowski : zarysy sylwetek naukowych / Izabela 780. KUCZYŃSKI, Ernest: Historia i te- Lewandowska // Echa Przeszłości. – T. 6 (2005), raźniejszość : życie i twórczość Marion Gräfin s. 351-355. Dönhoff/ Ernest Kuczyński. – Wrocław : Ofi- cyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydaw- 791. LEWANDOWSKA, Izabela: Wkład nictwo Oświatowe, 2007. – 335 s. : il., portr. ; Jerzego Antoniewicza w organizowanie polskiej 21 cm. archeologii i nauki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej / Izabela Lewandowska // W: Bibliogr. s. 307-320. Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : 781. KUCZYŃSKI, Krzysztof Antoni: krzewienie wiedzy : praca zbiorowa / pod red. Między Inflantami i Hamburgiem : o Marion hra- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek binie Dönhoff/ Krzysztof Antoni Kuczyński // Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Kwartalnik Opolski. – 2001, nr 4, s. 81-89. go ; Olsztynek : Muzeum Budownictwa Ludo- wego – Park Etnograficzny, 2005. – S. 89-102. – 782. KURELLA, Bohdan: Kurellowie z Zie- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- mi Działdowskiej / Bohdan Kurella // Rocznik wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Działdowski. – T. 7 (2007), s. 46-53. nr 224).

783. LABUDA, Gerard: Dwa najstarsze 792. LEWANDOWSKA, Izabela: Wojen- żywoty św. Wojciecha we wzajemnym stosunku ne losy Henryka Archutowskiego – założyciela – stopień wiarygodności / Gerard Labuda // W: i prezesa Towarzystwa Przyjaciół Warmii i Ma- Benedyktyńska praca : studia historyczne oﬁa- zur w Londynie / Izabela Lewandowska // Ma- rowane o. Pawłowi Sczanieckiemu w 80-rocznicę sovia. – T. 12 (2009), s. 41-52. urodzin / red. Jan Andrzej Spież, Zbigniew Wiel- gosz. – Kraków : „Tyniec”, 1997. – S. 49-76. 793. LEWCZUK, Danuta: Charakterysty- ka księgozbioru Mrongowiusza na podstawie in- 784. LABUDA, Gerard: Miejsce pamięci wentarza rękopiśmiennego jego biblioteki / Da- św. Wojciecha w Tenkittach / Gerard Labu- nuta Lewczuk // Mrągowskie Studia Humani- da // W: Pogranicze polsko-pruskie w czasach styczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 276-287. św. Wojciecha : materiały z konferencji, Elbląg 18-19 września 1997 r. / red. Marek Franciszek 794. LIŻEWSKA, Iwona: August Fedder- Jagodziński. – Elbląg : Elbląskie Towarzystwo sen – architekt międzywojennego Olsztyna / Kulturalne ; Muzeum Archeologiczno-Historycz- Iwona Liżewska // Borussia. – 2004, nr 33/34, ne, 1999. – S. 143-147. s. 96-102.

54 Poz. 795-812

795. LIŻEWSKA, Iwona: Richard Anders 804. MAKARCZYK, Irena: Testament – przedsiębiorca i fabrykant w Szczytnie / Iwona Adama Sarnowskiego (ok. 1632-1693) sekreta- Liżewska // Rocznik Mazurski. – T. 12 (2008), rza królewskiego, kanonika warmińskiego / Irena s. 45-57. Makarczyk // Forum Teologiczne. – T. 7 (2006), s. 155-169. 796. ŁATAK, Kazimierz: Rodzina Barba- ry Samulowskiej wizjonerki gietrzwałdzkiej : stu- 805. MAKARCZYK, Irena: Tomasz Ujej- dium genealogiczne w świetle paraﬁalnych ksiąg ski (1612-1689) : biskup kijowski, prepozyt war- metrykalnych / Kazimierz Łatak // Komunikaty miński, jezuita / Irena Makarczyk. – Olsztyn : Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 3, s. 433-441. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 2005. – 328 s. : il. ; 24 cm. – (Roz- 797. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Życiory- prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych sy 1945-1956 / Bohdan Łukaszewicz. – Olsztyn : im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 228). trzyńskiego, 2008. – 394 s. : il. ; 24 cm. – (Bi- blioteka Olsztyńska ; nr 54). 806. MAKARCZYK, Irena: Wacław Lesz- Indeksy. czyński (1605-1666) – biskup warmiński, pierw- 798. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Życiory- szy prymas z Warmii / Irena Makarczyk // W: sy 1947-1956 : Ukraińcy z operacji „Wisła” re- Dziedzictwo Warmii (4) : Lidzbark Warmiński presjonowani na Warmii i Mazurach w latach 1308-2008 / red. Stanisław Achremczyk. – Olsz- 1947-1956 : materiały biograﬁczne / Bohdan Łu- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha kaszewicz. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- Kętrzyńskiego, 2008. – S. 59-72. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2009. – 320 s. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 56). 807. MAKARCZYK, Irena: Wojciech No- Indeks. wiejski (ok. 1620-1664) : kanonik warmiński, dobroczyńca miasta Olsztyna / Irena Makar- MAGDZIARZ, Tadeusz : Śladami rodziny Do- czyk // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– hnów = poz. 3240 2005, nr 3, s. 279-313.

799. MAKARCZYK, Irena: Biskup To- 808. MAŁŁEK, Janusz: Jan Dantyszek a masz Ujejski wobec problemów wojskowych Prusy Książęce w latach 1525-1548 / Janusz w dobie wojny szwedzkiej (1650-1660) / Irena Małłek // W: Między polityką a kulturą / red. Makarczyk // Forum Teologiczne. – T. 1 (2000), Cezary Kuklo. – Warszawa : PWN ; Białystok : s. 285-311. Uniwersytet w Białymstoku, 1999. – S. 47-53.

800. MAKARCZYK, Irena: Kanonik war- 809. MAŁŁEK, Janusz: Mikołaj Koper- miński Jan Preuck (1575-1631) i jego fundacja nik / Janusz Małłek // W: Polacy i Niemcy : szkolna w Rzymie / Irena Makarczyk // W: Mię- 100 kluczowych pojęć / oprac. Ewa Kobylińska, dzy Barokiem a Oświeceniem : edukacja, wy- Andreas Lawaty, Stephan R¨udiger; [teksty aut. kształcenie, wiedza / red. Stanisław Achrem- niem. tł. Marek Zybura]. – Warszawa : Bibliote- czyk. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. ka „Więzi”, 1996. – S. 27-30. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośrodek Badań Na- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2005. – S. 333-344. 810. MAŁŁEK, Janusz: Mikołaj Kopernik jako lekarz i prawnik / Janusz Małłek // Rocznik 801. MAKARCZYK, Irena: Kazimierz Muzeum w Toruniu. – T. 10 (2001), s. 24-29. Benedykt Leżeński, sufragan warmiński (1695- -1703) / Irena Makarczyk // Komunikaty Ma- 811. MAŁŁEK, Janusz: Stanisław Murzy- zursko-Warmińskie. – 2004, nr 3, s. 313-350. nowski : tłumacz Nowego Testamentu, pisarz religijny, osjandrysta, „servulus et clientulus” księ- 802. MAKARCZYK, Irena: Pastor ełcki cia Albrechta pruskiego / Janusz Małłek // W: Hieronim Malecki (+1583) – drukarz i tłumacz Nowy Testament w dziejach i kulturze Euro- pism ewangelickich w Księstwie Pruskim i jego py : 450. rocznica przekładu Nowego Testamen- dorobek translatorski / Irena Makarczyk // Ełc- tu przez Mikołaja Jakubicę na język dolnołużyc- kie Studia Teologiczne. – T. 2 (2001), s. 147-172. ki / red. nauk. Tomasz Jaworski, Wiesław Py- żewicz. – Zielona Góra : Wydawnictwo Szkoły 803. MAKARCZYK, Irena: Święty Bru- Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Zielono- non w historiograﬁi XIX i XX wieku / Irena górskiego, 2001. – S. 161-169. – (Zielonogórskie Makarczyk // W: Święty Brunon : patron lokal- Studia Łużyckie ; nr 3). ny czy symbol jedności Europy i powszechności Kościoła : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja 812. MAŁŁEK, Janusz: W kwestii posłu- Kopiczko. – Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko- giwania się Mikołaja Kopernika językiem pol- -Mazurski, 2009. – S. 349-361. skim / Janusz Małłek // W: Nad Bałtykiem,

55 Poz. 813-833 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątko- 823. Męczennicy Kościoła Warmińskiego wa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy na- w XX wieku / praca zbiorowa pod red. Jana ukowej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Ze- Guzowskiego. – Olsztyn : Wyższe Seminarium nona Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wy- Duchowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, dawnicza „ElSet”, 2006. – S. 96-106. 2004. – 94, [6] s. ; 20 cm. – (Suplement Hozjań- ski. Seria Biograficzna ; nr 5). 813. MAMEŁA, Zdzisław: Kopernik jako lekarz kapituły warmińskiej i medycyna jego cza- 824. MICHALSKA, Barbara: Halina Ma- sów / Zdzisław Mameła. – Toruń : Regionalny ria Kerferstein (1929-2003) : nekrolog / Barbara Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kultu- Michalska // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 454-460. rowego, 1997. – 50, [1] s. : faks., portr. ; 24 cm. Bibliogr. s. 48-49. 825. MIELCZARSKI, Stanisław: Wokół 814. MAMEŁA, Zdzisław: Studia medycz- miejsca śmierci św. Wojciecha / Stanisław Miel- ne i praktyka lekarska Mikołaja Kopernika / czarski // W: Święty Wojciech w tradycji i kul- Zdzisław Mameła // Archiwum Historii i Filo- turze europejskiej / red. Kazimierz Śmigiel. – zofii Medycyny. – 1995, z. 3, s. 245-264. Gniezno : „Gaudentinum”, 1992. – S. 143-158. – (Bibliotheca „Studia Gnesnensia”). 815. MARCINKOWSKA, Ewa: Regiona- lizm mazurski w działalności muzealnej Emilii 826. MIELCZARSKI, Stanisław: Wokół Sukertowej-Biedrawiny / Ewa Marcinkowska // miejsca śmierci św. Wojciecha / Stanisław Miel- Rocznik Działdowski. – T. 7 (2007), s. 8-22. czarski // W: Święty Wojciech w polskiej tradycji historiograficznej / wyboru dokonał i oprac. Gerard Labuda. – Warszawa : „PAX”, 1997. – S. MARCINKOWSKA, Ewa : Muzeum regional- 381-394. ne jako sposób Emilii Sukertowej-Biedrawi- ny na trafienie do „duszy Mazurów” = poz. 827. MIERZYŃSKI, Sebastian: Na szla- 1367 ku wielkiego Francuza / Sebastian Mierzyński // Kompas. – 2008, nr 1, s. 8-12. 816. MARCINKOWSKI, Tadeusz: Miko- łaj Kopernik w Krakowie / Tadeusz Marcinkow- Napoleon I na Warmii i Mazurach. ski // Problemy. – 1992, nr 7, s. 27-31. 828. MISIUREK, Jerzy: Sługa Boży Sta- nisław Hozjusz w świetle swych listów / Jerzy 817. MARKOWSKI, Mieczysław: Miko- Misiurek // Roczniki Teologiczne. – 1993 [druk łaj Kopernik z Torunia – filozof, astronom i eko- 1994], z. 5, s. 61-86. nomista / Mieczysław Markowski // Acta Me- diaevalia. – T. 8 (1995), s. 103-116. 829. MNICH, Roman: Johann Gottfried Herder wobec historii i kultury ukraińskiej / Ro- 818. MARSCH-POTOCKA, Renate: Ma- man Mnich // Mrągowskie Studia Humanistycz- rion GräfinDönhoff– między Polską a Niemca- ne. – T. 8/9 (2006/2007), s. 72-75. mi / Renate Marsch-Potocka ; tł. Jerzy Sikor- ski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- 830. NAUMOWICZ, Tadeusz: Johann watorski. – T. 4 (2002), s. 242-248. Gottfried Herder : z zagadnień przełomu Oświe- cenia w Niemczech w drugiej połowie XVIII wie- 819. MATULEWICZ, Tadeusz: Włodzi- ku / Tadeusz Naumowicz. – Olsztyn : Ośrodek mierz Jarmołowicz / Tadeusz Matulewicz // Ka- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- lendarz Olsztyna. – R. 8 (2006), s. 258-263. go, 1995. – 183 [1] s. ; 22 cm. – (Biblioteka Olsz- tyńska ; nr 20). 820. MATULEWICZ, Tadeusz: Z piosen- Bibliogr. ką przez życie / Tadeusz Matulewicz. – Olsztyn : 831. NIEMIRO, Urszula: Działalność pe- Edytor Wers, 2008. – 159, [1] s. : il., fot., nuty ; dagogiczna, kulturalna i religijna dr Władysła- 29 cm. wa Gębika w okresie kwidzyńskim (1937-1939) / Bibliogr. s. 159. Urszula Niemiro // Studia Warmińskie. – T. 29 Włodzimierz Jarmołowicz. (1992) [druk 1996], s. 207-257.

821. MAZGAL, Ewa: Erich Mendelsohn / 832. NOSKO, Jan: Styl życia, a zdrowie Ewa Mazgal // Kalendarz Olsztyński. – R. 1 i zachowania zdrowotne Ignacego Krasickiego (1999), s. 150-159. (1735-1801) / Jan Nosko // Archiwum Historii i Filozoﬁi Medycyny. – 1996, z. 2, s. 249-260. 822. MAZURKIEWICZ, Janina: Mikołaj Kopernik : l’uomo universale / Janina Mazur- 833. NOWAK, Władysław: Stanisław Ho- kiewicz, Stanisław Klimek. – Toruń ; Wrocław : zjusz jako liturgista / Władysław Nowak // Stu- Wydawnictwo VIA, 2000. – 64 s. : fot. kolor. ; dia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], 33 cm. – (Acta Historica Astronomiae ; vol. 13). s. 89-107.

56 Poz. 834-851

834. NOWAK, Władysław: Wkład bisku- 842. OGRODZIŃSKI, Władysław: Wie- pa Marcina Kromera w dzieło odnowy liturgicz- sław Bieńkowski 1926-1999 / Władysław Ogro- nej na Warmii i w Polsce po soborze trydenc- dziński // Komunikaty Mazursko-Warmiń- kim / Władysław Nowak // Liturgia Sacra.– skie. – 2000, nr 1, s. 139-146. 2003, nr 2, s. 349-364. Historyk, bibliotekoznawca.

835. NOWAK, Zenon Hubert: Mikołaj 843. OGRODZIŃSKI, Władysław: Zna- Kopernik jako uczeń szkoły św. Jana w Toruniu miona wielkości / Władysław Ogrodziński // W: i studium partykularnego w Chełmnie / Zenon Tropem odnalezionych przeznaczeń : wybór pu- Hubert Nowak // Rocznik Muzeum w Toruniu.– blicystyki z lat 1956-2002 / Władysław Ogro- T. 10 (2001), s. 19-23. dziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 836. NOWAKOWSKI, Andrzej: Profesor trzyńskiego, 2003. – S. 129-133. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 51). doktor habilitowany Andrzej Nadolski : archeolog i bronioznawca / Andrzej Nowakowski // Wojciech Kętrzyński. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 844. OKULICZ, Małgorzata: Anna Wit- 1, s. 101-103. czak-Kufel (1942-2006) : nekrolog / Małgorzata Okulicz // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), 837. OBRYCKA, Bożena: Gustaw Gize- s. 465-468. wiusz jako mazurski regionalista / Bożena Ob- rycka // Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 53-67. 845. Olsztyńskie biografie literackie 1945- -1988 / red. Jan Chłosta. – Olsztyn : Towarzy- 838. OGRODZIŃSKI, Władysław: Czło- stwo Naukowe, 1991. – 155, [5] s. ; 24 cm. wiek instytucja / Władysław Ogrodziński // W: Indeks. Tropem odnalezionych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław Ogro- 846. ORACKI, Tadeusz: Barczewski Wa- dziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : lenty / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- trzyńskiego, 2003. – S. 213-225. – (Biblioteka ja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Olsztyńska ; nr 51). PWN, 2000. – S. 22. Władysław Gębik. 847. ORACKI, Tadeusz: Dopatka Jan / 839. OGRODZIŃSKI, Władysław: Epi- Tadeusz Oracki // W: Literatura polska XX wie- zod plebiscytowy Antoniego Beaupré / Wła- ku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / dysław Ogrodziński // W: Tropem odnalezio- pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrzeja La- nych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat ma. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1956-2002 / Władysław Ogrodziński ; przedm. 2000. – S. 123. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 848. ORACKI, Tadeusz: Gębik Włady- 2003. – S. 191-210. – (Biblioteka Olsztyńska ; sław / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska nr 51). XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- Redaktor krakowskiego „Czasu”. ja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. – S. 191. 840. OGRODZIŃSKI, Władysław: O Ja- nie Lubomirskim / Władysław Ogrodziński // 849. ORACKI, Tadeusz: Jan Schreiber W: Tropem odnalezionych przeznaczeń : wybór (Szreiber) 1901-1950 : przyczynek do biografii / publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław Ogro- Tadeusz Oracki // Komunikaty Mazursko-War- dziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : mińskie. – 1994, nr 2/3, s. 333-339. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 2003. – S. 229-237. – (Biblioteka 850. ORACKI, Tadeusz: Józef Mateusz Pi- Olsztyńska ; nr 51). gulski (1724-1817) malarz z Warszawy, pracują- cy na Warmii i w Prusach / Tadeusz Oracki // 841. OGRODZIŃSKI, Władysław: Pięć- W: Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek / dziesiąt lat temu na Warmii i Mazurach / Wła- Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz dysław Ogrodziński // W: Tropem odnalezio- Oracki ; wstęp i red. Janusz Jasiński. – Olsztyn : nych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat Littera, 2005. – S. 168-170. 1956-2002 / Władysław Ogrodziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 851. ORACKI, Tadeusz: Kajka Michał / dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Tadeusz Oracki // W: Literatura polska XX wie- 2003. – S. 185-187. – (Biblioteka Olsztyńska ; ku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrzeja La- nr 51). ma. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Kazimierz Nitsch w Olsztynie w 1906 i 1956 r. 2000. – S. 264.

57 Poz. 852-869 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

852. ORACKI, Tadeusz: Kruk Erwin / Ta- 861. ORACKI, Tadeusz: Sawitzki Gustaw deusz Oracki // W: Literatura polska XX wie- (1893-1981), działacz mazurski, redaktor pisma ku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / „Cech” / Tadeusz Oracki // W: Polski słownik pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrzeja La- biograﬁczny. T. 35 / [red. Henryk Markiewicz]. – ma. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : 2000. – S. 322. Uniwersytet Jagielloński, 1994. – S. 364.

853. ORACKI, Tadeusz: Lengowski Mi- 862. ORACKI, Tadeusz: Schreiber Jan chał / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska (1901-1950), działacz organizacji polskich w Niem- XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, czech / Tadeusz Oracki // W: Polski słownik bio- A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- graﬁczny. T. 35 / [red. Henryk Markiewicz]. – ja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Warszawa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : PWN, 2000. – S. 358. Uniwersytet Jagielloński, 1994. – S. 633-635.

854. ORACKI, Tadeusz: Maksymilian An- 863. ORACKI, Tadeusz: Sekita Julian dryson (1856-1884) student królewiecki, inicja- (1897-1989), organizator sądownictwa w Olszty- tor działań narodowych na Warmii i Mazurach / nie / Tadeusz Oracki // W: Polski słownik bio- Tadeusz Oracki // W: Wybitni Polacy w Kró- graficzny. T. 36 / [red. Henryk Markiewicz]. – lewcu : XVI-XX wiek / Sławomir Augusiewicz, Warszawa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki ; wstęp i red. Uniwersytet Jagielloński, 1995. – S. 181-182. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2005. – S. 286-291. 864. ORACKI, Tadeusz: Sieniawski Karol Emil (1843-1921), nauczyciel, historyk / Tade- 855. ORACKI, Tadeusz: Małłek Karol / usz Oracki // W: Polski słownik biograficzny. Tadeusz Oracki // W: Literatura polska XX wie- T. 37 / [red. Henryk Markiewicz]. – Warszawa : ku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, A-O / Polska Akademia Nauk ; Kraków : Uniwersytet pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrzeja La- Jagielloński, 1996. – S. 122. ma. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. – S. 408-409. 865. ORACKI, Tadeusz: Sierakowska He- lena (1886-1939), ziemianka, działaczka społecz- 856. ORACKI, Tadeusz: Ogrodziński Wła- no-polityczna i oświatowa na Warmii i Powiślu / dysław / Tadeusz Oracki // W: Literatura pol- Tadeusz Oracki // W: Polski słownik biograficz- ska XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. ny. T. 37 / [red. Henryk Markiewicz]. – Warsza- 1, A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i An- wa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : Uniwer- drzeja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Na- sytet Jagielloński, 1996. – S. 253-254. ukowe PWN, 2000. – S. 481. 866. ORACKI, Tadeusz: Sierakowski Sta- 857. ORACKI, Tadeusz: Oleksik Kle- nisław (1881-1939), ziemianin, działacz politycz- mens / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska ny i społeczno-oświatowy w Prusach Wschod- XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 1, nich i w Niemczech / Tadeusz Oracki // W: Pol- A-O / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- ski słownik biograficzny. T. 37 / [red. Henryk ja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Markiewicz]. – Warszawa : Polska Akademia Na- PWN, 2000. – S. 482. uk ; Kraków : Uniwersytet Jagielloński, 1996. – S. 303-305. 858. ORACKI, Tadeusz: Salewski Carl Eduard / Tadeusz Oracki // W: Literatura pol- 867. ORACKI, Tadeusz: Sikora Jan (1930- ska XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. -1991), działacz społeczno-polityczny, pierwszy 2, O-Ż / pod red. Artura Hutnikiewicza i An- rektor WSP w Olsztynie, konsul generalny w Lil- drzeja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Na- le / Tadeusz Oracki // W: Polski słownik bio- ukowe PWN, 2000. – S. 126. graficzny. T. 37 / [red. Henryk Markiewicz]. – Warszawa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : 859. ORACKI, Tadeusz: Salewski (Zalew- Uniwersytet Jagielloński, 1996. – S. 408-409. ski) Carl Eduard (1831-1917), księgarz, drukarz i nakładca na Mazurach / Tadeusz Oracki // W: 868. ORACKI, Tadeusz: Sikorski Anto- Polski słownik biograficzny. T. 34 / red. Ema- ni (1854-1932), działacz kulturalny i narodo- nuel Rostworowski. – Wrocław : Zakład Narodo- wy na Warmii / Tadeusz Oracki // W: Pol- wy im. Ossolińskich ; Kraków : Polska Akademia ski słownik biograficzny. T. 37 / [red. Henryk Umiejętności, 1992. – S. 359-360. Markiewicz]. – Warszawa : Polska Akademia Na- uk ; Kraków : Uniwersytet Jagielloński, 1996. – 860. ORACKI, Tadeusz: Samulowski An- S. 422-432. drzej / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 2, 869. ORACKI, Tadeusz: Skowronek Got- O-Ż / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- tlieb (ok. 1833-1913), rolnik, ludowy pisarz maja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe zurski / Tadeusz Oracki // W: Polski słownik PWN, 2000. – S. 127. biograficzny. T. 38 / [red. Henryk Markiewicz]. –

58 Poz. 870-891

Warszawa : Polska Akademia Nauk ; Kraków : 880. OSTOJSKI, Tadeusz: Ernst Wiechert Uniwersytet Jagielloński, 1997. – S. 314. (1887-1950) : pisarz i myśliciel z Mazur / Ta- deusz Ostojski // Masovia. – T. 3 (2000), 870. ORACKI, Tadeusz: Sobociński Leon s. 217-226. (1895-1948), dziennikarz, redaktor, pisarz, dzia- łacz ruchu ludowego / Tadeusz Oracki // W: 881. OZOROWSKI, Edward: Stanisław Polski słownik biograﬁczny. T. 39 / [red. Hen- Hozjusz pośród teologów polskich XVI wieku / ryk Markiewicz]. – Warszawa ; Kraków : Polska Edward Ozorowski // Studia Warmińskie.– Akademia Nauk, 1999. – S. 543-545. T. 20 (1983) [druk 1991], s. 78-88.

871. ORACKI, Tadeusz: Sochaczewski Bro- 882. PANASIK, Krzysztof: Feliks Nowo- nisław (1886-1940), ks. katolicki, działacz spo- wiejski / Krzysztof Panasik // Kalendarz Olsz- łeczno-narodowy na Warmii i Powiślu / Tadeusz tyna. – R. 9 (2007), s. 198-205. Oracki // W: Polski słownik biograﬁczny. T. 39 / [red. Henryk Markiewicz]. – Warszawa ; Kra- 883. PETER, Tadeusz: Pierwszy polski ków : Polska Akademia Nauk, 1999. – S. 619-620. drukarz w Prusach Książęcych / Tadeusz Pe- ter // W: Panorama Ziemi Ełckiej / zespół red. 872. ORACKI, Tadeusz: Sukertowa-Bie- Elżbieta Bartycha, Krzysztof Bonar. – Olsztyn : drawina Emilia / Tadeusz Oracki // W: Lite- „Press Foto”, 2002. – S. 13-14. ratura polska XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 2, O-Ż / pod red. Artura Hutnikie- Jan Malecki – drukarz z Ełku. wicza i Andrzeja Lama. – Warszawa : Wydaw- 884. Pilewscy : saga ostatniego rodu wiel- nictwo Naukowe PWN, 2000. – S. 179-180. kich Prusów / red. Sławomir Klec-Pilewski ; aut. Grzegorz Białuński [et al.]. – Warszawa : Krzysz- 873. ORACKI, Tadeusz: Śliwa Alojzy / tof Pilewski, 2004. – 272 s. : fot., tab. ; 29 cm. Tadeusz Oracki // W: Literatura polska XX wie- Bibliogr. s. 83-87. ku : przewodnik encyklopedyczny. T. 2, O-Ż / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrzeja La- 885. PIOTROWICZ, Anna: Gustaw Gize- ma. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, wiusz – folklorysta Warmii / Anna Piotrowicz // 2000. – S. 209. VariArt. – 2009, nr 2, s. 21.

874. ORACKI, Tadeusz: Turkowski Le- 886. PIZUŃSKI, Paweł: Poczet wielkich onard / Tadeusz Oracki // W: Literatura polska mistrzów krzyżackich / Paweł Pizuński. – XX wieku : przewodnik encyklopedyczny. T. 2, Gdańsk : [s.n.] ; Skarszewy : Arenga, 2003. – 271 O-Ż / pod red. Artura Hutnikiewicza i Andrze- s. : il., portr. ; 21 cm. ja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Bibliogr. s. 268-269. PWN, 2000. – S. 239. 887. Poczet biskupów warmińskich / red. 875. ORACKI, Tadeusz: Zientara-Malew- Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- ska Maria / Tadeusz Oracki // W: Literatura dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, polska XX wieku : przewodnik encyklopedycz- 2008. – 510, [2] s. : il. ; 30 cm. ny. T. 2, O-Ż / pod red. Artura Hutnikiewicza Indeks. i Andrzeja Lama. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. – S. 347. 888. PODGÓRSKA, Teresa P.: Regina Protmann wzorem mądrości oraz oﬁarnej służby 876. ORŁOWSKI, Hubert: Ernst Wie- wypływającej z miłości Boga i człowieka / Te- chert a tradycje konserwatywne i emigracja we- resa Podgórska // Studia Warmińskie. – T. 40 wnętrzna / Hubert Orłowski // Komunikaty (2003), s. 417-428. Mazursko-Warmińskie. – 1999, nr 1, s. 85-98. 889. POKRZYWNIAK, Józef Tomasz: 877. ORNATEK, Adam: Biskup Maksymi- Czy Ignacy Krasicki lubił Lidzbark Warmiń- lian Kaller – wierność pasterskiemu powołaniu / ski? / Józef Tomasz Pokrzywniak // Komu- Adam Ornatek // Warmińskie Wiadomości Ar- nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 2, chidiecezjalne. – 1993, nr 8, s. 87-96. s. 297-304.

878. ORNATEK, Adam: Udział biskupa 890. POLAK, Wojciech: Uczony – Mistrz – warmińskiego Filipa Krementza w Soborze Wa- Europejczyk / Wojciech Polak, Michał Białkow- tykańskim I / Adam Ornatek // W: Posłan- ski // Gdański Rocznik Ewangelicki. – Vol. III nictwo biskupa Rzymu / red. Jacek Jezierski. – (2009), s. 171-173. Olsztyn : „Hosianum”, 2002. – S. 267-274. Janusz Małłek. 879. ORNATEK, Adam: W poszukiwaniu 891. PRUSIŃSKA, Grażyna: Anna Kun- prawdy o biskupie Maksymilianie Kallerze / zendorf-Samulowska (1933-2007) : nekrolog / Adam Ornatek // Warmińskie Wiadomości Ar- Grażyna Prusińska // Rocznik Olsztyński.– chidiecezjalne. – 1993, nr 10, s. 133-138. T. 18 (2009), s. 469-474.

59 Poz. 892-915 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

892. PUDLAK, Piotr: Praca społeczna Ka- Andrzej Rzempołuch // Rocznik Olsztyński.– rola Małłka / Piotr Pudlak // Rocznik Działdow- T. 17 (1997), s. 253-291. ski. – T. 3 (1996), s. 79-92. 904. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Maria 893. RAWA-GRABOWIECKI, Jerzy: Teresa Then-Mączkowska (1938-2002) : nekro- Marcin Kromer jako Polak i patriota / Jerzy Ra- log / Andrzej Rzempołuch // Rocznik Olsztyń- wa-Grabowiecki // Studia Warmińskie. – T. 26 ski. – T. 18 (2009), s. 475-478. (1989) [druk 1994], s. 9-21. 905. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Pruski 894. REGULSKI, Jan: Alojzy Lipiński – konserwator polskich zabytków / Andrzej Rzem- działdowski nauczyciel i działacz społeczny / połuch // Spotkania z Zabytkami. – 2007, nr 8, Jan Regulski // Rocznik Działdowski. – T. 6 s. 13-16. (2005), s. 15-19. Ferdynand Quast. 895. REGULSKI, Jan: Józef Biedrawa / 906. RZYMSKA, Anna: Święty Wojciech Jan Regulski // Rocznik Działdowski. – T. 6 i „miejsca” / Anna Rzymska // W: Święte miej- (2005), s. 11-14. sca w literaturze / pod red. Zbigniewa Chojnow- skiego, Anny Rzymskiej, Beaty Tarnowskiej. – 896. REGULSKI, Jan: Tracić siebie dla Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiń- drugich / Jan Regulski // Rocznik Działdow- sko-Mazurskiego, 2009. – S. 41-50. ski. – T. 6 (2005), s. 15-19. 907. SALM, Jan: Bodo Ebhardt i jego wizja Alojzy Lipiński. odbudowy Nidzicy / Jan Salm // Rocznik Ma- 897. REPCHECK, Jack: Sekret Koperni- zurski. – T. 5 (2001), s. 31-42. ka : jak zaczęła się rewolucja naukowa / Jack Bodo Ebhardt – architekt niemiecki. Repcheck ; przeł. Przemysław Bandel. – Po- znań : Dom Wydawniczy REBIS, 2008. – 231, 908. SALM, Jan: Kurt Frick i inni, czyli za- [1] s. : il. ; 24 cm. pomniana architektura Prus Wschodnich / Jan Bibliogr. s. 207-212. Indeks. Salm // Borussia. – 2001, nr 24/25, s. 89-100. 898. RONDOMAŃSKA, Zenona: Stara- Kurt Frick – architekt niemiecki. nia Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza i Gu- 909. SAWICKA, Hanna: Nad listami do Ma- stawa Gizewiusza o upowszechnienie pieśni pol- rii Zientary-Malewskiej (korespondencja ludzi skiej / Zenona Rondomańska // Komunikaty kultury i nauki w czterdziestoleciu powojen- Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 3, s. 403-413. nym) / Hanna Sawicka // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 1995, nr 4, s. 403-414. 899. ROSŁAN, Jan: Ernst Wiechert : ży- cie i dzieło / Jan Rosłan. – Olsztyn : Ośrodek 910. SCHAD, Martha: Hohenzollernowie / Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Martha Schad ; przeł. Marek Urbański. – War- go, 1992. – 159 s. ; 21 cm. – (Biblioteka Olsztyń- szawa : „Klub dla Ciebie”, 2004. – 95 s. : il., fot., ska ; nr 21). m., portr. ; 29 cm. – (Wielkie Dynastie). Bibliogr. s. 158-159. Indeks. 900. ROSTWOROWSKI, Tomasz: Syl- 911. SCHWARZER, Alice: Marion D¨on- wetka duchowa Mikołaja Kopernika / Tomasz hoﬀ : życie pod prąd / Alice Schwarzer ; tł. Roztworowski // W: O Bogu i ludziach : li- i przypisy Wanda Tycner, Janusz Tycner. – War- sty, biogramy, artykuły, notatki rekolekcyjne szawa : „Twój Styl”, 1999. – 277 s. : il. ; 24 cm. 1940-1973 / Tomasz Roztworowski. – Warsza- Indeks. wa : „Rytm”, 2005. – S. 513-519. 912. SEGIET, Jan: Portretów olsztyńskich 901. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Biskup ciąg dalszy / Jan Segiet. – Olszytn : nakł. aut. ; warmiński ks. dr Jan Obłąk (26 V 1913-16 XII Warszawa : Grey Goblin, 2006. – 87, [1] s. : il. ; 1988) / Andrzej Rzempołuch // Biuletyn Histo- 21 cm. rii Sztuki. – 1990, nr 1/2, s. 207-210. Bibliogr. 913. SEGIET, Jan: Portrety olsztyńskie / Nekrolog. Jan Segiet. – Olsztyn ; Warszawa : Grey Goblin, 2005. – 127, [1] s. : fot., portr. ; 21 cm. 902. RZEMPOŁUCH, Andrzej: John von Collas wybitny architekt czy wykonawca cu- 914. SEKULSKI, Birgit: Johannes Bo- dzych projektów? / Andrzej Rzempołuch // browski – język i kraj ziemi ojczystej / Birgit Spotkania z Zabytkami. – 2007, nr 11, s. 8-11. Sekulski // Borussia. – 1994, nr 8, s. 103-112.

903. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Krzysz- 915. SENYK, Yaroslav: Materiały do bio- tof Perwanger (1708-1764) : działalność arty- graﬁi Wojciecha Kętrzyńskiego w zbiorach Dzia- styczna na Warmii i w Prusach Królewskich / łu Rękopisów Lwowskiej Biblioteki im. W. Ste-

60 Poz. 916-938 fanyka NAN Ukrainy / Yaroslav Senyk // Ko- 927. SOBIERAJ, Sławomir: Karol Mał- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1999, nr 1, łek na ziemi mrągowskiej / Sławomir Sobie- s. 123-130. raj // Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 2 (2000), s. 48-55. 916. SIEROTOWICZ, Tadeusz: Mikołaj Kopernik / Tadeusz Sierotowicz. – Kraków : Wy- 928. SOŁOMA, Jarosław: Śladami Imma- dawnictwo WAM, 2001. – 77, [1] s. ; 18 cm. – nuela Kanta / Jarosław Sołoma // Jaćwież.– (Wielcy Ludzie Kościoła). 2004, nr 25/26, s. 21-27. Nota bibliogr. Podróż Immanuela Kanta do Gołdapi. 917. SIKORSKI, Jerzy: Marcin Kromer a 929. SOTOMSKA, Ewa: Hieronim Skurp- tradycja kopernikańska na Warmii / Jerzy Sikor- ski / Ewa Sotomska // Rocznik Działdowski.– ski // Studia Warmińskie. – T. 26 (1989) [druk T. 6 (2005), s. 180-181. 1994], s. 139-148. 930. STANISZEWSKA, Joanna: Postać 918. SIKORSKI, Jerzy: Mikołaj Koper- służebnicy bożej Reginy Protmann założyciel- nik / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olsztyński.– ki Zgromadzenia Sióstr Św. Katarzyny D.M. R. 2 (2000), s. 192-199. (1552-1613) / Joanna Staniszewska // Stu- dia Warmińskie. – T. 22/23 (1985/1986) [druk 919. SIKORSKI, Jerzy: „Moje serce za- 1992], s. 15-24. wsze polskie...” : o Wojciechu Kętrzyńskim w 160-lecie urodzin / Jerzy Sikorski // Ko- 931. STARNAWSKI, Jerzy: Z dziejów sła- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 4, wy Stanisława Hozjusza – pisarza i jego biografa s. 601-610. Stanisława Reszki / Jerzy Starnawski // Studia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 31-46. 920. SIKORSKI, Jerzy: Ostatnie lata, dni i śmierć... / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olszty- 932. STARZYK, Piotr J.: Rodzina Ro- na. – R. 9 (2007), s. 170-177. gallich z Jezioran i kariery jej przedstawicieli w latach 1655-1772 / Piotr J. Starzyk // Ko- Mikołaj Kopernik. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2006, nr 3, s. 341-357. 921. SIKORSKI, Jerzy: Prywatne życie Mikołaja Kopernika / Jerzy Sikorski. – Wyd. 3 933. STASIEWICZ, Krystyna: Biskupa uzup. – Warszawa : Prószyński i S-ka, 1995. – Krasickiego recepta na szczęście / Krystyna Sta- 310 s. ; 21 cm. – (Na Ścieżkach Nauki). siewicz // Polonistyka. – 1997, nr 6, s. 335-339. Bibliogr. s. 307-310. 934. STASIEWICZ, Krystyna: Ignacego 922. SIKORSKI, Jerzy: Tragedia sprzed Krasickiego przywiązanie do stron rodzinnych / stu lat / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olsztyna.– Krystyna Stasiewicz // Rocznik Przemyski.– R. 6 (2004), s. 176-181. 1999, z. 3, s. 15-22. Rodzina Przewoskich. 935. STASIEWICZ, Krystyna: Ignacy 923. SIKORSKI, Jerzy: Warmia Feliksa Krasicki – „Książę poetów” / Krystyna Sta- Nowowiejskiego / Jerzy Sikorski // Warmiń- siewicz // Studia Warmińskie. – T. 22/23 sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 (1985/1986) [druk 1992], s. 197-207. (2002), s. 138-156. 936. STASIEWICZ, Krystyna: Potępienie 924. SIKORSKI, Jerzy: Z zagadnień orga- czy gloryﬁkacja? : Ignacego Krasickiego stosunek nizacji pracy badawczej i warsztatu naukowe- do sarmatyzmu / Krystyna Stasiewicz // Ko- go Mikołaja Kopernika / Jerzy Sikorski // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 2, munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 2, s. 305-313. s. 131-166. 937. STASIEWICZ, Krystyna: Uzupeł- 925. SŁODOWNIK, Lech: Aleksander zu nienia do „Kroniki życia i twórczości Ignacego Dohna – ostatni książę ze Słobit / Lech Słodow- Krasickiego” / Krystyna Stasiewicz // Rocznik nik // Jantarowe Szlaki. – 2000, nr 3, s. 27-33. Humanistyczny. – 2002, z. 1, s. 73-79. 938. STASIEWICZ, Krystyna: Warmij- Słownik biograﬁczny kapituły warmińskiej = czyk Jan Hagenaw na szlakach podróżnych Euro- poz. 56 py Zachodniej / Krystyna Stasiewicz // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księ- 926. SOBIERAJ, Jarosław: Hans Tiska – ga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia szczycieński nauczyciel, opiekun zabytków i mu- pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / zealnik / Jarosław Sobieraj // Rocznik Mazur- red. Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Pracow- ski. – T. 4 (1999), s. 53-60. nia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – S. 148-160.

61 Poz. 939-956 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

939. Stefan kardynał Wyszyński wobec Ziem SZEWS, Jerzy : Słownik biograficzny Ziemi Lu- Zachodnich i Północnych oraz stosunków polsko- bawskiej 1244-2005 = poz. 63 -niemieckich : w 100-lecie urodzin prymasa Ty- siąclecia / red. Tadeusz Dzwonkowski, Czesław SZEWS, Jerzy : Słownik biograficzny Ziemi Lu- Osękowski. – Warszawa : Katolickie Stowarzy- bawskiej 1244-2008 = poz. 64 szenie „Civitas Christiana” ; Poznań : Garmond, 2001. – 239 s. ; 24 cm. – (Biblioteka „Życia i My- 948. SZORC, Alojzy: Albrecht von Hohen- śli”). zollern (1490-1568) : ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego i pierwszy książę świecki Prus / Organizator polskich struktur kościelnych na Zie- miach Zachodnich i Północnych. Alojzy Szorc // W: Przeszłość i teraźniejszość Zakonu Niemieckiego / red. Wiesław Jedliński. – 940. STRZELCZYK, Jerzy: Kwiat szkar- Malbork : Towarzystwo Miłośników Zabytków łatny : Wojciech/Adalbert – apostoł Prusów / i Kultury Ziemi Malborskiej ; [Gdańsk] : Komi- Jerzy Strzelczyk // W: Apostołowie Europy / tet Odrodzenia Uniwersytetów Ludowych „Mło- red. Jerzy Strzelczyk. – Poznań : „PAX”, 1997. – dy Las”, 1995. – S. 45-57. S. 176-209. 949. SZORC, Alojzy: Andrzej Batory jako 941. STRZELCZYK, Jerzy: Pomiędzy Pol- koadiutor Marcina Kromera (1584-1589) / Aloj- ską a Krzyżakami : Chrystian – apostoł Prusów / zy Szorc // Forum Teologiczne. – T. 1 (2000), Jerzy Strzelczyk // W: Apostołowie Europy / s. 237-283. red. Jerzy Strzelczyk. – Poznań : „PAX”, 1997. – S. 290-303. 950. SZORC, Alojzy: Artykuły zaprzysię- żone biskupa warmińskiego Andrzeja Batorego 942. STRZELECKA, Grażyna: Ernst Wie- z 1585 roku / Alojzy Szorc // Echa Przeszło- chert – refleksje w 50. rocznicę śmierci pisarza / ści. – T. 2 (2001), s. 179-197. Grażyna Strzelecka // Studia Niemcoznawcze.– T. 21 (2001), s. 505-509. 951. SZORC, Alojzy: Artykuły zaprzysię- żone Marcina Kromera z 1571 roku / Aloj- 943. SUHAK, Aleksander: Opowieść o Ro- zy Szorc // Echa Przeszłości. – T. 3 (2002), manie Baranie / Aleksander Suhak // Jaćwież.– s. 49-66. 1999, nr 8, s. 3-5. 952. SZORC, Alojzy: Biskup Ignacy Kra- 944. SZALKIEWICZ, Wojciech: Pieniądz sicki wobec kasaty zakonu jezuitów na Warmii gorszy wypiera lepszy / Wojciech Szalkiewicz // (1773-1780) / Alojzy Szorc // Zeszyty Naukowe Kalendarz Olsztyna. – R. 6 (2004), s. 168-175. Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Pra- ce Historyczne. – 1997, z. 1, s. 58-65. Mikołaj Kopernik jako twórca traktatu o monetach. Także wizerunki astronoma na pieniądzach. 953. SZORC, Alojzy: Familiarność między 945. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: biskupem a kanonikiem na przykładzie kore- Feliks Nowowiejski polski kompozytor z War- spondencji Jana Stefana Wydżgi a Zachariaszem mii / Krzystzof Dariusz Szatrawski // Borus- Janem Szolcem / Alojzy Szorc // W: Między Ba- sia. – 1999, nr 18/19, s. 393-406. rokiem a Oświeceniem : sarmacki konterfekt / red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek 946. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Jan Lubomirski : szkic biograficzny / Krzysztof go, 2002. – S. 95-110. Dariusz Szatrawski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Wo- 954. SZORC, Alojzy: Hozjusz jako rzecz- jewódzka Biblioteka Publiczna, 1991. – 112 s. : nik interesów polskich i katolickich w Prusach / portr. ; 22 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 17). Alojzy Szorc // Studia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 169-187. 947. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Marcin Giersz jako onomasta i dialektolog / Krystyna 955. SZORC, Alojzy: Jan Hozjusz (1502- Szcześniak // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły -1595) – brat kardynała, starosta dobromiej- Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Językoznaw- ski / Alojzy Szorc // W: Nad Bałtykiem, Pre- cze. – 1997, z. 1, s. 65-70. gołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona SZELIGA, Jan : Działalność kartograficzna Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- Samuela i Jana Władysława Suchodolców cza „ElSet”, 2006. – S. 55-85. w Prusach w XVII i XVIII wieku = poz. 1227 956. SZORC, Alojzy: Stefan Sadorski (1581- -1640) : fundator Świętej Lipki / Alojzy Szorc. – SZEWS, Jerzy : Słownik biograficzny Ziemi Lu- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- bawskiej 1244-2000 = poz. 62 ciecha Kętrzyńskiego, 1996. – 141 s. : il. ;

62 Poz. 957-976

24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- 966. SZYMANOWICZ, Adam: Kurt Al- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego fred Obitz – naukowiec i działacz mazurski w Olsztynie ; nr 154). (1907-1945) / Adam Szymanowicz // Komu- Bibliogr. s. 133-134. Indeks. nikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 1, s. 19-37. 957. SZORC, Alojzy: Stefan Sadorski (1581- -1640) : fundator Świętej Lipki : cz. 1 / Alojzy 967. SZYMANOWICZ, Adam: Kurt Obitz Szorc // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– i Konfederacja Bałtycka jako obiekt zaintereso- 1994, nr 4, s. 395-414. wania oddziału II Sztabu Głównego Wojska Pol- skiego / Adam Szymanowicz // Zapiski Histo- 958. SZORC, Alojzy: Stefan Sadorski (1581- ryczne. – 2007, z. 4, s. 113-130. -1640) : fundator Świętej Lipki : cz. 2 / Alojzy Szorc // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 968. SZYMKIEWICZ, Marian: Wacław 1995, nr 1, s. 15-44. Radziwinowicz (1926-1993) / Marian Szymkie- wicz // Rocznik Olsztyński. – T. 17 (1997), 959. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: s. 454-456. Stanisław Srokowski (1872-1950) : polityk, dy- plomata, geograf / Małgorzata Szostakowska. – 969. ŚLIWIŃSKA, Barbara Gerarda: Bł. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- Regina Protmann – osobowość i dzieło / Barba- ciecha Kętrzyńskiego, 1999. – 106, [2] s. ; ra Gerarda Śliwińska // Studia Warmińskie.– 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 44). T. 38 (2001), s. 155-166.

960. SZOSTAKOWSKI, Stanisław: Szy- 970. ŚLIWIŃSKA, Barbara Gerarda: mon Konarski w Prusach Wschodnich / Sta- Rola Marcina Kromera w kształtowaniu się nisław Szostakowski // Komunikaty Mazursko- Zgromadzenia Sióstr Świętej Katarzyny na War- -Warmińskie. – 1997, nr 3, s. 494-502. mii / Barbara Gerarda Śliwińska // Studia War- mińskie. – T. 26 (1989) [druk 1994], s. 121-128. Przedruk z 1977 r. 961. SZTĄBERSKA, Małgorzata: Ju- 971. ŚLIWIŃSKI, Błażej: Jan Powierski liusz Jan Ossowski (1855-1882) i jego etno- (1940-1999) : nekrolog / Błażej Śliwiński // Za- graﬁczno-historyczne zainteresowania Prusami piski Historyczne. – 2000, z. 1, s. 219-220. Wschodnimi / Małgorzata Sztąberska // W: Ży- cie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : 972. ŚMIGIEL, Kazimierz: Święty Woj- krzewienie wiedzy : praca zbiorowa / pod red. ciech – Apostoł i Patron misji północnej / Ka- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek zimierz Śmigiel // W: Kanonizacja św. Wojcie- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- cha i dziedzictwo jego kultu / red. Jerzy Strzel- go ; Olsztynek : Muzeum Budownictwa Ludo- czyk, Czesław Pest, Wojciech Polak. – Lublin : wego – Park Etnograﬁczny, 2005. – S. 84-88. – Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2001. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- S. 139-148. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 224). 973. TEGLER, Romy: Krzysztof Celestyn Mrongowiusz jako ten, który dał nazwę moje- 962. SZULC-CHOLNICKA, Barbara: mu miastu / Romy Tegler, Fryderyk Tegler // Mieczysław Szlachetko / Barbara Szulc-Cholnic- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 ka // Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 294-298. (2004/2005), s. 236-242.

963. SZYDŁOWSKA, Joanna: Koleją że- 974. TEODOROWICZ, Maria: Odyseja lazną i powozem : humanista na szlakach Prus kresowa / Maria Teodorowicz. – Olsztyn : Ośro- Królewskich u schyłku XIX wieku / Joanna dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Szydłowska // Mrągowskie Studia Humanistycz- skiego, 2001. – 167, [1] s. : il. ; 24 cm. ne. – T. 4/5 (2002/2003), s. 102-117. Bibliogr. Indeks. Stanisław Tarnowski. 975. TOMCZYK, Bronisław: Siostra Mi- łosierdzia Barbara Stanisława Samulowska, wi- 964. SZYDŁOWSKA, Joanna: Odnalezio- zjonerka z Gietrzwałdu i inne osoby obdarzo- ne przeznaczenia Władysława Ogrodzińskiego : ne łaską objawień / Bronisław Tomczyk, Stefan w 85. rocznicę urodzin / Joanna Szydłowska // Ryłko. – Kraków : Instytut Teologiczny Księży Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr Misjonarzy, 1999. – 103 s. : il., m. ; 20 cm. 3, s. 375-381. Bibliogr. 965. SZYDŁOWSKA, Joanna: Spod Wa- 976. TOPOLNICKA-NIEMCEWICZ, welu na Warmię i Mazury : intelektualne pe- Elżbieta: Fromborski epizod w życiu i twór- regrynacje Władysława Ogrodzińskiego / Joan- czości Barbary i Andrzeja Hulanickich / Elżbie- na Szydłowska // Małopolska. – T. 8 (2006), ta Topolnicka-Niemcewicz // Folia Fromborcen- s. 191-202. sia. – T. 2 (1999), s. 99-124.

63 Poz. 977-996 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

977. TRUPINDA, Janusz: Prof. dr hab. 987. WÓŁKIEWICZ, Waldemar: Losy Jan Powierski (1940-1999) / Janusz Trupinda // niektórych absolwentów Państwowego Semina- Rocznik Elbląski. – T. 17 (2000), s. 279-280. rium Nauczycielskiego w Działdowie / Walde- mar Wółkiewicz // Rocznik Działdowski. – T. 6 978. UCIŃSKI, Krzysztof: Zbigniew Fras (2005), s. 20-39. – historyk średniego pokolenia, ale nowej genera- M.in. Edward Turowski, Walter Późny, Jerzy Burski, cji / Krzysztof Uciński // W: Od Franciszka Jó- Robert Małłek, Bohdan Wilamowski, Eugeniusz Piecha. zefa do małych ojczyzn : tom poświęcony pamię- 988. WÓŁKIEWICZ, Waldemar: Łucja ci Zbigniewa Frasa / red. Marek Górny. – Wro- Danuta Hoenl (1919-2001) / Waldemar Wół- cław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskie- kiewicz // Rocznik Działdowski. – T. 6 (2005), go, 2002. – S. 291-299. s. 166-169. 979. URBAN, Wacław: Jan Seklucjan (ok. Działaczka Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Dział- dowie. 1515-1578) : pisarz i wydawca luterański, kazno- dzieja polski w Królewcu / Wacław Urban // 989. WRÓBLEWSKI, Jan: Udział Karola W: Z ziemi radomskiej i dla niej / red. Grażyna Estreichera (mł.) w pomocy kulturalnej Polakom Łuszkiewicz. – Radom : Radomskie Towarzystwo w Prusach Wschodnich / Jan Wróblewski // Ko- Naukowe, 1998. – S. 162-164. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1991, nr 1/2, s. 79-87.

WACŁAWIK, Beata : Labirynt wiedzy o prze- 990. WRZESIŃSKI, Wojciech: Bohdan szłości = poz. 1400 Jerzy Koziełło-Poklewski (1934-2002) : nekrolog / Wojciech Wrzesiński // Komunikaty Ma- 980. WAKAR, Andrzej: E. Wiechert w olsz- zursko-Warmińskie. – 2003, nr 1, s. 121-125. tyńskim wydawnictwie „Pojezierze” / Andrzej Bibliogr. Wakar // Borussia. – 1994, nr 9, s. 44-46. 991. WRZESIŃSKI, Wojciech: Czterdzie- 981. WIEWIÓRA, Zoﬁa Teresa: Święty ści pięć lat pracy naukowej Janusza Jasińskiego / Wojciech chrzciciel znad Bałtyku / Zoﬁa Tere- Wojciech Wrzesiński // Komunikaty Mazursko- sa Wiewióra. – Gdynia : Wydawnictwo Credo, -Warmińskie. – 2000, nr 1/2, s. 9-15. 1996. – 97, [3] s. : fot., m. ; 21 cm. 992. WRZESIŃSKI, Wojciech: Kazimierz Bibliogr. Jaroszyk a problemy polskiej myśli zachodniej / 982. WIRKUS, Grażyna: Katalog wysta- Wojciech Wrzesiński // W: Twórcy polskiej my- wy poświęconej Krzysztofowi Celestynowi Mron- śli zachodniej / red. Wojciech Wrzesiński. – Olsz- gowiuszowi / Grażyna Wirkus // Mrągowskie tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), Kętrzyńskiego, 1996. – S. 113-128. s. 378-388. 993. WRZESIŃSKI, Wojciech: Kazimierz Wejherowo, lipiec 2005 r. Jaroszyk jako redaktor „Gazety Olsztyńskiej” 1920-1928 / Wojciech Wrzesiński // W: Między 983. WŁODARCZYK, Tomasz: Ród Kalk- Królewcem, Warszawą, Berlinem a Londynem : steinów / Tomasz Włodarczyk // Mówią Wie- studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 2 / Woj- ki. – 1996, z. 8, s. 32-38. ciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. – S. 262-283. 984. WŁODARSKI, Józef: Sylwetka naukowa ks. prof. dr hab. Alojzego Szorca / Józef 994. WRZESIŃSKI, Wojciech: Marian Włodarski // Studia Elbląskie. – T. 4 (2002), Seyda o Prusach Wschodnich i Śląsku Opol- s. 391-396. skim / Wojciech Wrzesiński // W: Między Kró- lewcem, Warszawą, Berlinem a Londynem : stu- 985. WOJTKOWSKI, Julian: Arcybiskup dia i szkice z dziejów XX wieku. T. 3 / Wojciech Metropolita Warmiński dr Edmund Piszcz / Ju- Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Mar- lian Wojtkowski // W: Czynem i prawdą : księ- szałek, 2001. – S. 169-181. ga pamiątkowa na siedemdziesiąte piąte urodziny Księdza Arcybiskupa Warmińskiego Edmun- 995. WRZESIŃSKI, Wojciech: Poglądy polityczne Wojciecha Kętrzyńskiego / Wojciech da Piszcza / red. Cyprian Rogowski [et al.]. – Wrzesiński // W: Między Królewcem, Warsza- Olsztyn : „Hosianum”, 2004. – S. 11-28. wą, Berlinem a Londynem : studia i szkice z dzie- Toż: Studia Warmińskie. – T. 32 (1995), s. 9-24. jów XX wieku. T. 1 / Wojciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. – 986. WOJTKOWSKI, Julian: Biskup To- S. 61-73. masz Wilczyński 18 XI 1903-5 VIII 1965 / Julian Wojtkowski // Warmińskie Wiadomości Archi- 996. WYKOWSKI, Bogumił: Działalność diecezjalne. – 2003, nr 67, s. 75-88. Waltera Późnego w latach 1945-1949 na terenie

64 Poz. 997-1015 powiatu szczycieńskiego / Bogumił Wykowski // 1005. ŻÓŁTOWSKA, Magdalena: Marcin Rocznik Mazurski. – T. 9 (2005), s. 98-106. Gerss jako mazurski popularyzator utworów literackich, rymotwórca i tłumacz / Magdalena Żół- 997. WYSZKOWSKI, Andrzej: Karol towska // Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 216-225. Małłek jeden z ostatnich co żył sprawą mazur- ską / Andrzej Wyszkowski // Jantarowe Szla- 1006. ŻÓŁTOWSKA, Magdalena: Michał ki. – 1994, nr 4, s. 45-46. Kajka jako tłumacz – przykłady działań translatorskich „Starego Mazura” a publikacje w „Ma- zurze” szczycieńskim / Magdalena Żółtowska // Z dróg Erwina Kruka = poz. 207 Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 148-171. 998. ZAKRZEWSKA, Elżbieta: Bogumi- ła Stachowiak – poetka i kronikarka / Elżbie- 1007. ŻYLIŃSKI, Leszek: Spadkobierczy- ni najlepszych pruskich tradycji : Marion Gräfin ta Zakrzewska // Rocznik Działdowski. – T. 6 Dönhoffi Polska / Leszek Żyliński // Borussia.– (2005), s. 182-184. 1999, nr 18/19, s. 407-414. 999. Zapomniany biogram Mikołaja Koper- 1008. ŻYWICZYŃSKI, Adam: Krzysztof nika w „Gazecie Krakowskiej” 1802 roku / wydał Biskup jako badacz fortyfikacji wokół Wielkich Jerzy Starnawski // Biuletyn Biblioteki Jagiel- Jezior Mazurskich / Adam Żywiczyński // Feste lońskiej. – T. 54 (2004), s. 299-302. Boyen. – 2004, z. 4, s. 9-14. 1000. ZDZIARSKA-REWSKA, Roma- na: Zbigniew Rewski (1905-1989) : in memo- 1.5.2. Pamiętniki. Wspomnienia. Dzienniki riam / Romana Zdziarska-Rewska, Stanisław Lorentz // Biuletyn Historii Sztuki. – 1990, nr 1009. Aby pieśń zachowała się cało : Wspo- 3/4, s. 438-449. mnienia o Janie Lubomirskim / wstęp i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : Oddział Warmińsko- Bibliogr. -Mazurski Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Olsztyński konserwator zabytków. Christiana”, 2005. – 131 s. ; 21 cm.

1001. Zenon Hubert Nowak (1934-1999) / 1010. ALBRECHT, Dietmar: Ku Sarma- [Wydział Nauk Historycznych Uniwersytetu Mi- cji : dziesięć dni w Prusach : miejsca, teksty, kołaja Kopernika w Toruniu]. – Toruń : Wy- znaki / Dietmar Albrecht. – Olsztyn : Borussia, dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2003. – 374 s. : fot., m., pl., portr. ; 21 cm. – 2000. – 69, [7] s., [6] s. tabl. : il. ; 21 cm. (Odkrywanie Światów). Historyk. Bibliogr. s. 365-374.

1002. ZIAREK, Waldemar: Stanisław Szo- 1011. BANIA, Augustyn: Rodak spod Gie- stakowski jako animator szkolnictwa w woje- trzwałdu / Augustyn Bania. – Barczewo : [s.n.], wództwie olsztyńskim i działacz Związku Na- 1994. – 148 s. ; 20 cm. uczycielstwa Polskiego / Waldemar Ziarek // Wspomnienia. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Pedagogiczne. – 1996, z. 1, 1012. BITOWT, Ryszard: Droga do Pol- s. 72-76. ski : wspomnienia / Ryszard Bitowt // Mrą- gowskie Studia Humanistyczne. – T. 2 (2000), 1003. Zoﬁa Licharewa – dialog wielokulturo- s. 113-122. wy : materiały z sympozjum popularno-naukowego / [red. Kazimierz Żuchowski, Andrzej Ma- 1013. BOENIGK, Jan: Śladami kroniki słoń, Tadeusz Korowaj]. – Kętrzyn : Towarzy- polskiej szkoły w Piasutnie : relacje naocznego świadka / Jan Boenigk // Komunikaty Mazur- stwo Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej im. Zoﬁi Li- sko-Warmińskie. – 1997, nr 3, s. 444-453. charewej, 2007. – 130 s. : il. ; 23 cm. Bibliogr. W latach 1931-1932. Przedruk z 1969 r. 1004. ŻEBROWSKI, Waldemar: Mieczy- sław Moczar w Olsztyńskiem : działalność poli- 1014. BOHAREWICZ-RICHTER, An- tyczna i jej skutki w latach 1948-1952 / Walde- na J.: Korzenie / Anna J. Boharewicz-Richter. – mar Żebrowski. – Olsztyn : Wydawnictwo Olsz- Suwałki : Wydawnictwo ZF, 1999. – 418 s. : il. ; 24 cm. tyńskiej Szkoły Wyższej, 2002. – 187 s. ; 21 cm. Bibliogr. Indeks. Z Kowieńszczyzny i Wileńszczyzny do Ełku. 1015. BOHAREWICZ-RICHTER, An- ŻEGLIŃSKA, Anna : Archiwalia i stan badań na J.: Moje 60 lat w Ełku / Anna J. Boha- nad historią rodu Finckensteinów = poz. rewicz-Richter // Rocznik Ełcki. – T. 2 (2005), 1404 s. 104-119.

65 Poz. 1016-1038 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1016. Był z Warmią jak kość, co obraca się 1028. FILIPKOWSKI, Marian: Brać ma- w stawie... : wspomnienia o Janie Boenigku / zurska w potrzasku / Marian Filipkowski // wstęp i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : Oddział Wiadomości Łomżyńskie. – 2009, nr 20, s. 25-27. Warmińsko-Mazurski Katolickiego Stowarzysze- Losy Mazurów po 1945 r. na Ziemi Łomżyńskiej. nia „Civitas Christiana”, 2003. – 112 s. ; 21 cm. – Wspomnienia. (Seria Wspomnień ; nr 7). 1029. FISCH, Bernhardt: Wypędzenie 1017. CHEŁCHOWSKI, Wincenty Wła- z Mazur / Bernhardt Fisch // Masovia. – T. 6 dysław: Z ogrodu wspomnień / Wincenty Wła- (2003), s. 121-128. dysław Chełchowski. – Olsztyn : Pracownia Wy- dawnicza „ElSet”, 2004. – 478 s. : il., fot., portr., 1030. FITTKAU, Gerhardt: Mój trzydzie- tab. ; 21 cm. sty trzeci rok życia / Gerhardt Fittkau. – Olsz- Warmia i Mazury w latach 1945-2001. tyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1994. – 246, [1] s. : m. ; 21 cm. 1018. CHŁOSTA, Jan: Maria Zientara-Ma- lewska / Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyna.– 1031. FRENSZKOWSKI, Klemens: Pa- R. 6 (2004), s. 210-223. miętnik Warmiaka / Klemens Frenszkowski ; wstęp i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : Towa- 1019. CYFUS, Edward: ...a życie toczy się rzystwo Naukowe : Ośrodek Badań Naukowych dalej. Cz. 1, Warmiacy w latach 1930-1945 / im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2005. – 167, [2] Edward Cyfus. – Olsztyn : Audio Soft, 2003. – s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka 225 s. : il. ; 21 cm. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- go w Olsztynie ; nr 225). 1020. CYFUS, Edward: ...a życie toczy się dalej. Cz. 2, Warmiacy w latach 1946-1957 / 1032. GAŁCZYŃSKA, Kira: Nie wrócę tu Edward Cyfus. – Olsztyn : Posłaniec Warmiń- nigdy, czyli Pożegnanie z Mazurami / Kira Gał- ski, 2006. – 217 s. : il. ; 21 cm. czyńska. – Warszawa : Książka i Wiedza, 1998. – 218 s. : il. ; 20 cm. 1021. Czytaliśmy sercem : wspomnienia o Marii Zientarze-Malewskiej / wstęp i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- 1033. GAŁCZYŃSKA, Kira: Splątało się, wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1994. – 142 zmierzchło : wspomnienia / Kira Gałczyńska. – s. ; 22 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 28). Warszawa : „Iskry”, 1995. – 185, [3] s. : faks., fot., portr. ; 20 cm. 1022. DEREJKO, Józef: Byłem Andersow- cem : wspomnienia sprzed sześciu lat / Józef De- 1034. GIŻYŃSKA-BURAKOWSKA, Ha- rejko ; oprac. Barbara Szulc-Cholnicka // Znad lina: Panna z Wilczogóry : wspomnienia Pisy. – 2007, nr 16, s. 134-142. 1932-2007 / Halina Giżyńska-Burakowska. – Sierpc : Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpec- 1023. Dom nowy, dom stary / oprac. Jerzy kiej, 2008. – 262 s. : il., fot., portr. ; 24 cm. Marek Łapo // Studia Angerburgica. – T. 8 Wykaz publ. aut. s. 254-260. (2003/2004), s. 72-77. Wspomnienia olsztyńskiej bibliotekarki. Wspomnienia przesiedleńców na Mazury po 1945 r. 1035. GLAZER, Hipolit Maurycy: Dzien- 1024. DONHOFF,¨ Marion: Dzieciństwo nik z podróży po Prusach Wschodnich i Zachod- w Prusach Wschodnich / Marion Dönhoff; tł. nich w 1848 roku / Hipolit Maurycy Glazer ; Aga Paszkot-Zgaga. – Kielce : Wydawnictwo oprac., wstępem i przypisami opatrzył Janusz Pellegrina, 2006. – 159 s. ; 21 cm. Jasiński ; z rękopisu odczytał Norbert Kaspa- rek. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośro- 1025. DONHOFF,¨ Marion: Nazwy, któ- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- rych nikt już nie wymienia / Marion Dönhoff; tł. skiego, 1994. – XVII, [1], 65, [3] s. ; 23 cm. – Grzegorz Supady. – Olsztyn : Borussia, 2001. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 25). 166 s. : il., fot. ; 21 cm. – (Odkrywanie Światów). Indeksy. 1036. GLEJBICKA, Krystyna: Ślad wspo- mnień / Krystyna Glejbicka ; oprac. Ryszard 1026. DROZDOWICZ, Mikołaj: Z Peters- Tomkiewicz // Masovia. – T. 4 (2001), s. 99-116. burga do Szczytna : wspomnienia / Mikołaj Drozdowicz // Rocznik Mazurski. – T. 11 (2007), 1037. GOŁUBOWSKA, Janina: Ziemia s. 140-166. Piska w moich wspomnieniach / Janina Gołu- bowska // Znad Pisy. – 1996, nr 4, s. 78-87. 1027. FIDRYSIAK, Alicja: Węgoborskie pionierki / Alicja Fidrysiak // Studia Angerbur- 1038. HERDER, Johann Gottfried: Dzien- gica. – T. 4 (1999), s. 94-103. nik mojej podróży z roku 1769 / Johann Got- Wspomnienia z lat 1945-1946. tfried Herder ; przeł. Magdalena Kurkowska ;

66 Poz. 1039-1060 oprac. i posłowiem opatrzył Tadeusz Namo- do przeszłości i teraźniejszości Warmii i Ma- wicz. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borus- zur / Janusz Jasiński // Echa Przeszłości. – T. 7 sia”, 2002. – 140 s. ; 21 cm. – (Odkrywanie Świa- (2006), s. 275-279. tów). 1050. JASIŃSKI, Janusz: Z Lublina na War- 1039. HIRSCH, Robert: Wspomnienie mię 1954-1994 / Janusz Jasiński // W: Z dyplo- o Krzysztofie Biskupie (1952-2000) / Robert mem KUL w Polskę : wspomnienia i relacje / Hirsch // Feste Boyen. – 2004, z. 4, s. 5-7. red. Zofia Jasińska, Maria Staniszewska. – Lu- Badacz fortyfikacji mazurskich. blin : „Norbertinum”, 1994. – S. 29-35.

1040. I do Warmii przylgnęła, przyrosła : 1051. JASIŃSKI, Stanisław: Fortyfikacje wspomnienia o Otylii Grotowej / wstęp i oprac. i komunikacja kolejowa – echo dawnego sporu / Jan Chłosta. – Olsztyn : „Ad Rem” ; Oddział Stanisław Jasiński // Feste Boyen. – 2004, z. 4, Warmińsko-Mazurski Katolickiego Stowarzysze- s. 15-24. nia „Civitas Christiana”, 1999. – 136 s. ; 21 cm. Wspomnienia o Krzysztofie Biskupie. 1041. J.K.: Nazywałem się Marcin Dąbrow- ski : cz. 1 / J.K. // Znad Pisy. – 2002, nr 11, 1052. JEROMINEK, Henryk: Kronika ro- s. 214-247. dzinna : cz. 1 / Henryk Jerominek // Znad Pi- sy. – 1999, nr 8, s. 140-178. 1042. J.K.: Nazywałem się Marcin Dąbrow- ski : cz. 2 / J.K. // Znad Pisy. – 2003, nr 12, 1053. KABATH, Ernst: Wiejska idylla (re- s. 248-273. lacja świadka wydarzeń) / Ernst Kabath // W: Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat : praca zbioro- 1043. JAGUCKI, Alfred: Mazurskie dole wa / pod red. Ryszarda Andrukiewicza. – Nowe i niedole : wspomnienia i refleksje z lat pracy Kawkowo ; Olsztyn : Studio „Antykwa”, 2005. – na Mazurach / Alfred Jagucki ; oprac. Erwin S. 61-66. Kruk ; rys. Hieronim Skurpski. – Olsztyn : Ma- zurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2004. – 211 1054. KĄCKI, Józef: Wspomnienia z lat s. : fot., rys. ; 21 cm. 1945-1950 : „Spoglądanie wstecz, byście byli Indeks. prawdziwie wielkimi w przyszłości” / Józef Kąc- ki // Rocznik Ełcki. – T. 3 (2006), s. 142-148. 1044. JASIŃSKI, Grzegorz: List mazurskiego gospodarza Adama Guni do olsztyńskiego Dot. księży katolickich. superintendenta Johannesa Hassensteina z okre- 1055. KĘPA, Tomasz: Wymarłe miasto / su I wojny światowej jako przykład mazurskiej Tomasz Kępa // Kalendarz Olsztyna. – R. 8 epistolografii / Grzegorz Jasiński // Echa Prze- (2006), s. 268-269. szłości. – T. 10 (2009), s. 353-365. Olsztyn. 1045. JASIŃSKI, Grzegorz: Wspomnienia 1056. KOMSTKE, Otto: Relacja o tym, jak Johannesa Mrowitzkiego nauczyciela szkoły pa- wyglądało nasze rodzinne miasteczko Giżycko 22 rafialnej na Mazurach / Grzegorz Jasiński // Ko- października 1945 roku / Otto Komstke ; tł. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 4, Małgorzata Szymańska-Jasińska ; wstęp i oprac. s. 529-546. Grzegorz Białuński // Feste Boyen. – 2007, z. 1046. JASIŃSKI, Janusz: Dr hab. Bohdan 11, s. 11-16. Koziełło-Poklewski (1934-2002) : wspomnienie o historyku / Janusz Jasiński // Echa Przeszło- 1057. KOPIELEW, Lew: W Prusach ści. – T. 4 (2004), s. 359-368. Wschodnich / Lew Kopielew ; tł. Eugeniusz Wa- chowiak // Borussia. – 1997, nr 15, s. 88-120.

1047. JASIŃSKI, Janusz: Kilka wspo- Wspomnienia z 1944 r. mnień o ewangelickim księdzu Jerzym Otello (1925-1996) / Janusz Jasiński // W: Między 1058. KOWALEWSKI, Włodzimierz: Sta- Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów nisław Piechocki / Włodzimierz Kowalewski // Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- Kalendarz Olsztyna. – R. 8 (2006), s. 246-253. siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 747-748. 1059. KOZIEŁŁO-POKLEWSKA, Kry- 1048. JASIŃSKI, Janusz: Z doświadczeń styna: Balbina Świtycz-Widacka / Krystyna redaktora i autora w Olsztynie / Janusz Jasiń- Koziełło-Poklewska // Kalendarz Olsztyna. – R. ski // W: Cenzura w PRL : relacje historyków / 4 (2002), s. 172-183. oprac. Zbigniew Romek. – Warszawa : Neriton ; Instytut Historii PAN, 2000. – S. 99-108. 1060. KRUK, Erwin: Hieronim Skurpski (1914-2006) : słowo od mazurskich przyjaciół / 1049. JASIŃSKI, Janusz: Z Lubelszczyzny Erwin Kruk // Rocznik Działdowski. – T. 7 do Olsztyna : mój stosunek do Niemców oraz (2007), s. 77-80.

67 Poz. 1061-1081 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1061. KRUK, Erwin: Morąg, kraina młodo- im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr ści / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego 130). brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Bibliogr. Indeksy. Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 124-129. 1071. ŁAPO, Jerzy Marek: Mazury z od- Wspomnienia z lat szkolnych. dali – list ks. Wojciecha Rogaczewskiego z 1927 1062. KRUK, Erwin: Spadek : zapiski ma- roku / Jerzy Marek Łapo // Studia Angerburgi- zurskie 2007-2008 / Erwin Kruk. – Dąbrówno : ca. – T. 15 (2009), s. 118-122. „Retman” ; Olsztyn : Polskie Towarzystwo Czy- telnicze. Oddział, 2009. – 268, [4] s. ; 25 cm. – 1072. ŁĘGA, Władysław: Cienie i blaski (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 16). lat szkolnych : wspomnienia Polaka z Prus Wschodnich / Władysław Łęga ; oprac. i wstęp 1063. KRUNIS, Jan: Jeden z wielu na Zie- Jan Walkusz. – Wejherowo : Muzeum Piśmien- mi Warmińskiej / Jan Krunis // W: Pamiętniki nictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, 1997. – nowego pokolenia chłopów polskich : materiały 218 s. : fot. ; 21 cm. konkursowe. T. 7 / oprac. Andrzej Budzyński, Janusz Gmitruk. – Warszawa : Ludowe Towa- 1073. ŁUKASZEWICZ, Emilia: Olsztyn – rzystwo Naukowo-Kulturalne, 1999. – S. 65-90. moje miasto / Emilia Łukaszewicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 8 (2006), s. 270-271. 1064. Księga Ogniw – Mapy Pamięci / oprac. tekstów, dokumentacja fotograﬁczna Ryszard 1074. ŁUKOWSKI, Wojciech: Krzyżany – Michalski, Wioletta Pruska [et al.] ; projekt graf. Brisbanek – Frydropol / Wojciech Łukowski // i red. Wioletta Pruska, Krzysztof Skłodowski. – Masovia. – T. 1 (1997), s. 171-178. Wyd. 2 poszerz. – Olsztyn : Stowarzyszenie „Tra- Wspomnienia Bolesława Cyranowicza. twa”, 2009. – 79, [2] s. : il., fot., portr. ; 30 cm. 1075. MAŁŁEK, Janusz: Moje Prusy, mo- Wspomnienia wojenne i powojenne mieszkańców Ma- je Mazury : szkice z dziejów Prus Książęcych, zur. Królewca i Mazur / Janusz Małłek. – Dąbrów- 1065. KUCZYŃSKI, Henryk: Powrót z Sy- no : Retman, 2009. – 248, [8] s. ; 25 cm. – (Moja berii do Polski / Henryk Kuczyński // Rocznik Biblioteka Mazurska ; nr 15). Ełcki. – T. 3 (2006), s. 149-156. Bibliogr. Indeks. Dot. powrotu w okolice Ełku w 1946 r. 1076. MARSCH-POTOCKA, 1066. KWIECIEŃ, Barbara: Moje wspo- Renate: Także na Mazurach wiele się zmieniło / mnienia o Ełku z czasów młodości / Barba- Renate Marsch-Potocka ; tł. Dietmar Seraﬁn // ra Kwiecień // Rocznik Ełcki. – T. 4 (2007), Znad Pisy. – 1997, nr 5, s. 115-118. s. 97-101. Wspomnienia korespondentki niemieckiej w Polsce. Od 1946 r. 1077. Mądry przed szkodą : wspomnienia 1067. LEWANDOWSKA, Izabela: Insty- o Władysławie Gębiku / wstęp i oprac. Jan tut Mazurski w relacji jego współtwórcy – Hie- Chłosta. – Olsztyn : Stowarzyszenie „Civitas ronima Skurpskiego / Izabela Lewandowska // Christiana”, 1995. – 155 s. ; 21 cm. Echa Przeszłości. – T. 7 (2006), s. 137-158. 1078. MECKEL, Christoph: Wspomnienia 1068. LIPSCHER, Winfried: Barczewo o Johannesie Bobrowskim / Christoph Meckel // w Europie, czyli Ojczyzną człowieka jest dru- Borussia. – 2000, nr 20/21, s. 182-192. gi człowiek / Winfried Lipscher. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2005. – 112 1079. MISZTAL, Irena: Takie sobie dzieje. s. ; 19 cm. Cz. 5, Moje życie w Ełku / Irena Misztal ; oprac. i red. Eugeniusz Kurzawa. – Ełk : [nakł. aut.], Bibliogr. s. 111-112. 2002. – 100 s. : il. ; 21 cm.

1069. LIPSCHER, Winfried: Problemy Pseud. autorki Tamara Piotuch. wypędzonych z perspektywy osobistych prze- żyć / Winfried Lipscher // Tygiel Kultury.– 1080. Mój Fleming, moje Frączki : wspo- 2009, nr 1/3, s. 32-38. mnienia mieszkańców / oprac. historyczne Sta- nisław Achremczyk ; materiały zebrała i oprac. Wspomnienia autora dot. Barczewa i okolic. Aleksandra Wąsik. – Frączki : Stowarzyszenie 1070. Listopadowi żołnierze w Prusach Nasza Wieś, 2008. – 62, [2] s. : il., faks. ; 27 cm. Wschodnich i Zachodnich w latach 1831-1833 : Rys historyczny warmińskiej wsi. wspomnienia i relacje / wybrał, wstępem i przypisami opatrzył Norbert Kasparek. – Olsztyn : 1081. NAGÓRSKI, Edmund: W Działdo- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- wie : wspomnienia z 1945 r. / Edmund Na- trzyńskiego, 1992. – 185, [3] s. ; 24 cm. – (Roz- górski // Rocznik Działdowski. – T. 2 (1995), prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych s. 180-191.

68 Poz. 1082-1102

1082. Nauczycielka ze sporej gromadki : Indeks. wspomnienia o Władysławie Knosała / wstęp i oprac. Jan Chłosta ; [aut. Józef Bielecki et 1093. PALKE, Bruno: Ucieczka, wypędze- al.]. – Olsztyn : Katolickie Stowarzyszenie „Ci- nie i powrót – wspomnienia / Bruno Palke // vitas Christiana”, 1998. – 131 s. ; 21 cm. Borussia. – 1998/1999, nr 17, s. 70-105.

1083. Niechaj Pani blaskiem świeci : wspo- 1094. Pierwszy między Mazurami : wspomnienia o Emilii Sukertowej-Biedrawinie / wstęp mnienia o Karolu Małłku / wstęp i oprac. Jan i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : Ośrodek Ba- Chłosta. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1998. – 197 s. ; 1996. – 124 s. ; 21 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; 21 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 41). nr 34). 1095. PIETRZAK-PAWŁOWSKA, Ire- 1084. NOWOWIEJSKA, Nina: Ojciec – na: Nauczyciele historii w okresie budowy Anioł : wspomnienie o Feliksie Nowowiejskim / szkolnictwa polskiego na Warmii i Mazurach Nina Nowowiejska, Jan Nowowiejski ; rozm. Mał- 1945-1949 (ze wspomnień) / Irena Pietrzak-Paw- gorzata Durnowska, Łukasz Kałużny. – Poznań : łowska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Inicjatywa Wydawnicza „Jerozolima”, 2000. – 1997, nr 3, s. 439-443. 109 s. : il. ; 21 cm. 1096. PIOTROWSKA, Helena: Przyjdź, 1085. OLKOWSKA, Ewa: Garść wspo- będziesz tańczyć... : wspomnienia o Wojciechu mnień... : pamięci Marii Erdman-Przełomiec / Muchlado / Helena Piotrowska. – Olsztyn : Re- Ewa Olkowska // Warmińsko-Mazurski Biule- mix, 2004. – 310 s. : faks., fot., portr. ; 21 cm. tyn Konserwatorski. – T. 1 (1999), s. 211-214. Bibliogr. s. 307.

Konserwator zabytków. Olsztyński choreograf. 1086. Olsztyńskie korzenie : rok 1945 : re- 1097. PIOTROWSKI, Franciszek: Wspo- lacje i wspomnienia / wstęp i posł. Stanisław mnienia polskiego nauczyciela w Niemczech / Achremczyk ; [red. i wybór il. Tomasz Śrutkow- Franciszek Piotrowski ; wstęp i oprac. Tadeusz ski ; fot. Wacław Kapusto]. – Olsztyn : Wers, Filipkowski. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; 2006. – 208 s. : il., faks., fot. ; 21 cm. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 1996. – XXIV, 187 s. : fot., portr. ; 1087. ORACKI, Tadeusz: Moje życie i pra- 23 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 32). ca na Warmii i Mazurach w latach 1945-1964 / Tadeusz Oracki // Okolice Ostródy. – [T. 1] 1098. Pióro i pamięć : 50-lecie oddziału (2009), s. 141-156. Związku Literatów Polskich 1955-2005 / praca zbiorowa pod red. Józefa Jacka Rojka. – 1088. ORŁOWSKI, Hubert: Warmia z od- Olsztyn : Związek Literatów Polskich ; Pracow- dali : odpominania / Hubert Orłowski. – Olsz- nia Wydawnicza „ElSet”, 2005. – 207 s. : fot., tyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2000. – portr. ; 22 cm. 159 s. : il. ; 22 cm. – (Odkrywanie Światów). Bibliogr. Dot. oddziału w Olsztynie. 1089. OSADA, Franciszek: Rzeka życia : mój nieco szerszy życiorys / Franciszek Osada. – 1099. PODLASEK, Maria: Wypędzenie Ełk : [nakł. aut.], 2008. – 238 s. : il. ; 21 cm. Niemców z terenów na wschód od Odry i Ny- sy Łużyckiej : relacje świadków / Maria Pod- Nauczyciel, komendant hufca, kierownik Powiatowe- lasek. – Warszawa : Wydawnictwo Polsko-Nie- go Domu Kultury w Ełku. mieckie, 1995. – 202, [1] s. : fot. ; 21 cm. – (Hi- 1090. OSADA, Krystyna: Opowieść o od- storia Najnowsza). rodzeniu, poszukiwaniu domu i Ojczyzny na Ma- Bibliogr. s. 190-197. Indeks. zurach / Krystyna Osada // Rocznik Ełcki.– T. 5 (2008), s. 179-190. 1100. Powróćmy jak za dawnych lat : wspomnienia szkolne 1945-1951 : Ostródzie miastu 1091. OSTROWSKA, Katarzyna: Mrągo- naszej młodości / red. Tadeusz Baryła. – Olsz- wo (Ządźbork) w latach 1945-1947 na podstawie tyn : Urząd Miejski Miasta Ostródy, 1997. – 112 relacji przybyłej po wojnie do miasta osoby / s. : fot. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr Katarzyna Ostrowska ; oprac. Paweł Warot // 40). Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 4/5 (2002/2003), s. 171-177. 1101. PROKOPOWICZ, Janina: Dar lo- su / Janina Prokopowicz. – Olsztyn : Firma 1092. Ostródzianie o swoim mieście / zespół „Brado”, 1998. – 157 s. ; 21 cm. red. Jan Dąbrowski [et al.]. – Olsztyn : Oﬁcyna Wspomnienia nauczycielki z Olsztyna. Druków Niskonakładowych ; Ostróda : Centrum Kultury, 2007. – 739 s. : il., faks., fot., portr. ; 1102. RAWA, Marian: Z pogranicza Ma- 25 cm. zowsza i Mazur : w pięćdziesiątą rocznicę

69 Poz. 1103-1122 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1945-1995 zakończenia wojny / Marian Rawa. – Wspomnienia żołnierza stacjonującego w Twierdzy [Przasnysz : nakł. aut.], 1995. – 70, [2] s. : fot., Boyen. portr. ; 21 cm. 1114. TAŹBIERSKI, Zdzisław: Droga przez życie / Zdzisław Taźbierski. – Olsztyn : 1103. RECZYŃSKI, Kazimierz: Rok 1945 / Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- Kazimierz Reczyński // Borussia. – 1996, nr 13, skiego, 2002. – [2], 185, [2] s. : il. (w tym kolor.) ; s. 42-54. 24 cm. Wspomnienia dot. zabezpieczenia i ochrony zabytków Bibliogr. Warmii i Mazur. Wspomnienia historyka i nauczyciela w Olsztynie. 1104. REHOROWSKA, Maria: Interno- 1115. TRUSZKOWSKA, Larysa: Wspo- wanie w Gołdapi : styczeń – lipiec 1982 / Maria mnienia Belferki spisane jej własną ręką / Lary- Rehorowska. – Sandomierz : Wydawnictwo Die- sa Truszkowska // Rocznik Ełcki. – T. 4 (2007), cezjalne, 1998. – 336 s. : il., faks., fot., portr. ; s. 102-106. 24 cm. Fragment pracy nadesłanej na konkurs pamiętnikar- ski ph. „60 lat na Mazurach”. 1105. ROGIŃSKA, Jadwiga: Ziemia Piska w moich wspomnieniach / Jadwiga Rogińska // 1116. TUROWSKI, Paweł: Sto siedem- Znad Pisy. – 1997, nr 6, s. 96-103. dziesiąt trzy lata walki o mowę ojczystą jednej wsi warmińskiej / Paweł Turowski ; oprac. Da- 1106. SACHS, Jerzy: Wspomnienia mazur- nuta Kasparek, Norbert Kasparek. – Olsztyn : skie (fragmenty) i listy do rodziców / Jerzy Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- Sachs // Kalendarz Ewangelicki. – R. 109 (1995) skiego, 2003. – 129 s. : faks., fot., portr. ; 24 cm. [druk 1994], s. 267-274. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem.

1107. SAMULOWSKI, Andrzej: Wyzwól 1117. WAGNER, Mathias: Wszyscy byli- nas z ciężkiej niewoli... : wiersze i proza śmy sobie obcy / Mathias Wagner // Masovia.– 1868-1928 / Andrzej Samulowski ; zebrał, wstę- T. 5 (2002), s. 63-80. pem i przypisami opatrzył Janusz Jasiński. – Wieś Orłowo, gm. Wydminy w latach 1945-1995. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego, 1997. – XV, [1], 286 s. : 1118. WALICHNOWSKI, Feliks: Z kom- portr. ; 24 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 36). putera pioniera / Feliks Walichnowski. – Olsz- Bibliogr. s. X-XVI. tyn : Wydawnictwo Darczyńcy, 2008. – 67 s. : il. ; 21 cm. 1108. SCHIWY, Günter: Sto dni ucieczki Pamiętniki. z Mazur w 1945 roku / Günter Schiwy // Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 191-200. 1119. WALTER, Heinrich August: Kroni- ka rodzinna (fragmenty) / Heinrich August Wal- 1109. SURMINSKI, Arno: Wypaść z gniaz- ter // Borussia. – 1996, nr 13, s. 31-41. da : opowieści z Kalischken / Arno Surminski ; Wspomnienia z Prus Wschodnich z lat 1914-1920. przekł. z niem. Anna Stasiak. – Olsztyn : Książ- nica Polska, 1995. – 210 s. ; 22 cm. 1120. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- Indeks. anna: Buty Agaty = Agathes Schuhe / Jo- anna Wańkowska-Sobiesiak ; [tł. na jęz. niem. 1110. SURYNOWICZ, Maria: Z korzeni AndréSchmeier, tł. na jęz. pol. Renata Barczew- polskich wyrosłam / Maria Surynowicz // Ka- ska]. – Olsztyn : Studio Poligrafii Komputero- lendarz Olsztyna. – R. 9 (2007), s. 266-271. wej „SQL” ; Olsztyńskie Towarzystwo Mniejszo- Warmińskie rodowody. ści Niemieckiej, 2008. – 221, [3] s. : il. (w tym kolor.) ; 24 cm. 1111. SZYDŁOWSKA, Joanna: Wspo- Indeksy. mnienia o dawnej i niedawnej przeszłości / Joan- Wspomnienia warmińskich i mazurskich kobiet na Szydłowska // Komunikaty Mazursko-War- z okresu wywózki do Rosji w 1945 r. mińskie. – 2004, nr 1, s. 97-105. 1121. Warmińskie pokolenia / oprac. i po- 1112. ŚLESZYŃSKA, Danuta: Z Kresów słowie Jan Chłosta ; red. Tomasz Śrutkowski ; na Warmię : Danuśka wronami karmiona / Da- il. Aleksander Wołos. – Olsztyn : Wers, 2007. – nuta Śleszyńska. – Olsztyn : Wspólnota Kultu- 214, [2] s. : il., fot., portr. ; 30 cm. rowa „Borussia”, 2006. – 176 s. : il. ; 21 cm. – Indeks. (Biblioteka Borussi). 1122. WILAMOWSKA, Bożena: Do wspo- Bibliogr. mnień o Mamie, chcę dorzucić kilka spraw... / 1113. ŚWIERCZEK, Jerzy: Ja tam by- Bożena Wilamowska // Rocznik Działdowski.– łem! / Jerzy Świerczek // Feste Boyen. – 2006, T. 4 (1998), s. 17-24. z. 9, s. 63-68. Dot. Emilii Sukertowej-Biedrawiny.

70 Poz. 1123-1140

1123. WÓYCICKA, Zofia: Od Weppers ref. Stanisław Piechocki, Ryszard Tomczyk, Je- do Wieprza, czyli historia przeżyta czy histo- rzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Studio Poligrafii ria pamiętana? / Zofia Wóycicka // Borussia.– Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 119-136. 2003, nr 29/30, s. 67-86. Toż: Rocznik Mazurski. – T. 8 (2004), s. 123-167. Wspomnienia z okolic Iławy. 1133. CHŁOSTA, Jan: Druga wojna świa- 1124. WRZESIŃSKI, Wojciech: Relacja towa we wspomnieniach autorów związanych Jędrzeja Giertycha z podróży po Jeziorach Ma- z Prusami Wschodnimi / Jan Chłosta // Ko- zurskich w 1931 r. / Wojciech Wrzesiński // W: munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 4, Między Królewcem, Warszawą, Berlinem a Lon- s. 585-594. dynem : studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 2 / Wojciech Wrzesiński. – Toruń : Wydaw- 1134. CHŁOSTA, Jan: Prusy Wschodnie nictwo Adam Marszałek, 2002. – S. 318-331. we wspomnieniach Niemców po 1945 roku / Jan Chłosta // W: Życie codzienne na dawnych zie- 1125. Wspomnienia reportera : Stanisław miach pruskich : świadectwa przeszłości : praca Nowakowski / oprac. Tomasz Śrutkowski // Ka- zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – lendarz Olsztyna. – R. 11 (2009), s. 160-171. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 63-75. – (Roz- Wspomnienia dziennikarza na temat Warmii w latach prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych 1914-1920 („Gazeta Olsztyńska”, bitwa pod Tannenber- giem, plebiscyt 1920 r.). im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). 1126. Wypędzeni ze Wschodu : wspomnienia Polaków i Niemców / red. Hans-Jürgen 1135. CHŁOSTA, Jan: Wspomnienia War- Bömelburg,Renate Stössinger,Robert Traba. – miaków i Mazurów – prawdy i niedopowiedze- Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, nia / Jan Chłosta // Komunikaty Mazursko- 2001. – 470, [2] s., [4] k. tabl. : il., m. ; 24 cm. – -Warmińskie. – 2001, nr 3, s. 451-461. (Świadectwa ; nr 1). 1136. Codzienność zapamiętana : Warmia Bibliogr. i Mazury we wspomnieniach / przekł. tekstów 1127. WYSOCKI, Jacek: Bogusław Chle- niem. Jolanta Pawłowska ; red. Hans-Jürgen bowicz : wspomnienie / Jacek Wysocki // War- Karp, Robert Traba. – Olsztyn ; Warszawa : Bo- mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– russia, 2004. – 496 s. : il. ; 24 cm. – (Świadectwa ; T. 3 (2001), s. 234-239. t. 2). Bibliogr. s. 22-24. Indeks. Pracownik Służby Ochrony Zabytków w Olsztynie. 1137. CZYŻEWSKI, Marian: Repatrianci 1128. WYSOCKI, Jacek: Maria Wielgus- i wypędzeni : wzajemne uprzedzenia w relacjach -Wysocka : wspomnienie / Jacek Wysoc- biograficznych / Marian Czyżewski // W: Bio- ki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- grafia a tożsamość narodowa / red. Marian Czy- torski. – T. 1 (1999), s. 215-224. żewski, Andrzej Piotrowski, Alicja Rokuszewska- -Pawełek. – Łódź : Uniwersytet Łódzki, 1996. – 1129. Zaczęło się w roku 1945... : to już 60 lat S. 159-172. polskiej Ostródy / red. Jan Dąbrowski. – Ostró- Na podstawie wspomnień repatriantki z Wilna dot. da : Centrum Kultury ; Miejska Biblioteka Pu- niemieckich kobiet z Warmii i Mazur. bliczna, 2005. – 76 s. : il., faks., fot. ; 21 cm. 1138. FOSZCZYŃSKI, Jacek: Przedwo- 1130. ZIEMER, Herbert: Życie i działal- jenny Orzysz we wspomnieniach byłych miesz- ność pruskiego starosty w stanie spoczynku : cz. kańców / Jacek Foszczyński, Mariusz Piotr Bat- 1 / Herbert Ziemer ; tł. Dietmar Serafin // Znad nicki // Znad Pisy. – 2006, nr 15, s. 146-161. Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 212-225. 1139. GOŁĘBIOWSKI, Bronisław: Ma- 1131. ZIEMER, Herbert: Życie i działal- zury w polskim pamiętnikarstwie / Bronisław ność pruskiego starosty w stanie spoczynku : cz. Gołębiowski // W: Socjologia : teoria i dzia- 2 / Herbert Ziemer ; tł. Dietmar Serafin // Znad łanie : księga pamiątkowa ku czci Władysława Pisy. – 2006, nr 15, s. 136-145. Markiewicza / [red. Kazimierz Doktór, Włady- sław Kwaśniewicz, Andrzej Kwilecki]. – Warsza- wa : Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Aka- 1.5.3. Omówienia demii Nauk, 1997. – S. 331-343. wspomnień i pamiętników 1140. GOŁĘBIOWSKI, Bronisław: Pa- 1132. CHŁOSTA, Jan: Deportacje ludno- miętniki pogranicza mazursko-kurpiowskiego / ści cywilnej Prus Wschodnich do pracy w głąb Bronisław Gołębiowski // W: Pogranicze mazur- Rosji w 1945 roku na podstawie wspomnień / sko-kurpiowskie : materiały z sesji naukowej (14 Jan Chłosta // W: Historia miasta Olsztyna, listopada 1997 r.) / red. Stanisław Achremczyk, Ostródy i Nidzicy : historia lokalna na przykła- Janusz Gołota. – Olsztyn ; Ostrołęka : Ostrołęc- dach wybranych powiatów, miast i gmin / [aut. kie Towarzystwo Naukowe, 1998. – S. 114-122.

71 Poz. 1141-1156 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1141. JASIŃSKI, Janusz: Wokół książki Źródłoznawstwo. Źródła profesora Ulricha Foxa / Janusz Jasiński // Sie- dlisko. – 2007, nr 4, s. 47-55. 1150. ACHREMCZYK, Stanisław: Bio- graﬁstyka historyczna i jej rola w umacnianiu 1142. LEWANDOWSKA, Izabela: Lata tożsamości regionalnej na przykładzie Warmii 1946-1956 na Warmii i Mazurach z perspekty- i Mazur / Stanisław Achremczyk // W: Region wy Władysława Ogrodzińskiego, historyka i bi- i ludzie a historiograﬁa i tożsamość : materiały bliotekarza w Polskiej Akademii Umiejętności z II Zjazdu Historyków Regionalistów w Gdań- w Krakowie / Izabela Lewandowska // Studia sku-Starbieninie, 22-24 XI 1996 / zebrał i wstę- Historyczne. – 2006, z. 3/4, s. 319-337. pem opatrzył Józef Borzyszkowski. – Ciecha- nów : Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regional- 1143. LEWANDOWSKA, Izabela: War- nych Towarzystw Kultury, 1999. – S. 65-71. mia i Mazury w latach 1946-1956 w relacji krakowskiego historyka Władysława Ogrodzińskie- 1151. ACHREMCZYK, Stanisław: Źró- go / Izabela Lewandowska // Przegląd Zachod- dła do dziejów reprezentacji stanowej Prus Kró- ni. – 2005, nr 3, s. 128-145. lewskich i Warmii / Stanisław Achremczyk // 1144. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Wspo- W: Stan i potrzeby edycji źródłowych dla histo- mnienia i relacje jako świadectwa najnowszej hi- rii Pomorza i innych krajów południowej strefy storii / Bohdan Łukaszewicz // W: Życie co- bałtyckiej : materiały konferencji ogólnopolskiej dzienne na dawnych ziemiach pruskich : świa- z 25-26 listopada w Toruniu / pod red. Maria- dectwa przeszłości: praca zbiorowa / pod red. na Biskupa. – Toruń : Towarzystwo Naukowe, Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek 1995. – S. 39-49. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- go, 2002. – S. 56-62. – (Rozprawy i Materiały 1152. Akcja „Wisła” : dokumenty / oprac. Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Eugeniusz Misiło. – Warszawa : Archiwum Ukra- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). ińskie. Zakład Wydawniczy „Tyrsa”, 1993. – 524 s. : faks., fot., portr. ; 24 cm. 1145. MAZGAL, Ewa: Andrzej Wakar / Bibliogr. s. 498. Indeksy. Ewa Mazgal // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 (2001), s. 192-199. 1153. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Aktual- Wspomnienia. ność i znaczenie pracy Wojciecha Kętrzyńskiego „O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzy- 1146. MAZGAL, Ewa: Z rodzinnego albu- żackich” / Grzegorz Białuński // Komunikaty mu Nowakowskich / Ewa Mazgal // Kalendarz Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 4, s. 611-617. Olsztyński. – R. 2 (2000), s. 200-211.

Dot. rodziny Tadeusza Nowakowskiego – pisarza 1154. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Starostwa i dziennikarza ur. w Olsztynie. leckie (giżyckie) i ryńskie (od XIV do począt- 1147. MROWKA, Heinrich: Mazurzy, Po- ków XVIII wieku) w historiograﬁi i źródłach / lacy, Ukraińcy i Niemcy w świetle własnych prze- Grzegorz Białuński // Komunikaty Mazursko- żyć po 1945 roku / Heinrich Mrowka // W: Po- -Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 101-112. stawy oraz wzajemne stosunki grup etnicznych i narodowościowych na Mazurach (XIV-XX w.) / 1155. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Źródła i li- red. Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński. – teratura do dziejów południowo-wschodnich ob- Giżycko : Stowarzyszenie Wspólnota Mazurska, szarów państwa krzyżackiego (do 1525 r.) / 1999. – S. 91-100. – (Biblioteka Archiwum Ma- Grzegorz Białuński // Komunikaty Mazursko- zurskiego ; nr 3). -Warmińskie. – 2000, nr 2, s. 165-176.

1148. OSSOWSKI, Mirosław: Wokół eto- su pruskiej arystokracji : Prusy Wschodnie i za- BIAŁUŃSKI, Grzegorz : Nieznany przywilej mach z 20 lipca 1944 r. we wspomnieniach Ma- na Tarławki z 1388 roku = poz. 237 rion GräfinDönhoff/ Mirosław Ossowski // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 1, BIAŁUŃSKI, Grzegorz : O zasiedleniu ziemi lu- s. 25-46. bawskiej w okresie przedkrzyżackim w świe- tle źródeł pisanych i toponomastycznych = 1149. TUREK, Władysław: Kazania Sta- poz. 1911 nisława Hozjusza / Władysław Turek // Studia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 70-77. 1156. BISKUP, Marian: Zakon Krzyżacki / Marian Biskup // Komunikaty Mazursko-War- 1.6. Nauki pomocnicze historii mińskie. – 1994, nr 2/3, s. 155-170.

BOGDAN, Danuta : Procesy o czary na Warmii 1.6.1. Historiograﬁa. w XVI wieku = poz. 2070

72 Poz. 1157-1173

1157. BORAWSKA, Teresa: Kopernikań- 1165. HOCHLEITNER, Janusz: Ziemia skie badania olsztyńskiego środowiska naukowe- pruska w przekazach hagiograficznych poświęco- go : instytucje i periodyki : autorzy i problematy- nych św. Wojciechowi (do końca XV wieku) / ka : formy kultu Kopernika / Teresa Borawska // Janusz Hochleitner // Komunikaty Mazursko- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr -Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 485-491. 2, s. 239-265. 1166. HOZJUSZ, Stanisław: Cenzura albo 1158. CHODYŃSKI, Antoni Romuald: rozsądek, jednego katolika przy prawej a staro- „Oblężenie Malborka w 1460 roku” jako źró- żytnej wierze stojącego, na rozsądek i cenzurę dło ikonograficzne do dziejów wojny trzynasto- ministrów tygurskich i heidelberskich, około na- letniej / Antoni Romuald Chodyński // Muzeal- uki przeciw Trójcy Świętej, w Polsce niedawno nictwo Wojskowe. – T. 7 (2000), s. 351-396. rozsianej. T. 3 / Stanisław Hozjusz ; oprac. Mi- rosław Korolko. – Olsztyn : „Hosianum”, 2007. – 1159. DŁUGOKĘCKI, Wiesław: Polskie 157 s. : il. ; 30 cm. badania nad Prusami plemiennymi ze szczegól- nym uwzględnieniem osiągnięć środowiska olsz- 1167. HOZJUSZ, Stanisław: Księgi a Ja- tyńskiego / Wiesław Długokęcki // Komunikaty snym o Szczyrym Słowie Bożym. T. 1 / Stani- Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 2, s. 177-207. sław Hozjusz ; oprac. Mirosław Korolko. – Kra- ków : „Arkana”, 1999. – 189, [1] s. ; 21 cm. – 1160. FAFIŃSKI, Łukasz Paweł: Spra- (Mądrość Polska). wozdanie z sesji naukowej – „Zwrot ku Euro- 1168. HOZJUSZ, Stanisław: Rozmowa pie – historiografia Prus Wschodnich i Zachod- o tym: godzi li się laikom kielicha, księżej żon nich w polsko-niemieckim dialogu” / Łukasz Pa- dopuścić, a w kościelech służbę Bożą językiem weł Fafiński // Komunikaty Mazursko-Warmiń- przyrodzonym sprawować. T. 2 / Stanisław Ho- skie. – 2006, nr 2, s. 307-309. zjusz ; oprac. Mirosław Korolko. – Olsztyn : „Ho- sianum”, 2003. – 116 s. ; 21 cm. 1161. GANCEWSKI, Jan: Kilka uwag o wydawnictwach źródłowych do dziejów Zakonu 1169. I Reguła (zatwierdzona przez biskupa Krzyżackiego z XIX i początku XX wieku / Jan Marcina Kromera dn. 18 marca 1583 r. na zam- Gancewski // W: W kraju i na wychodźstwie : ku w Lidzbarku Warmińskim) / wyd. Barba- księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sła- ra Gerarda Śliwińska // Studia Warmińskie.– womirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie T. 22/23 (1985/1986) [druk 1992], s. 39-48. urodzin / [red. Zbigniew Karpus et al.]. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- Dot. Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny DM. ka ; Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 1170. Ignacy Krasicki na Warmii 1766-1772 : 2001. – S. 907-912. przekazy źródłowe. Cz. 1, 1766-1768 / zebrał i oprac. Alojzy Szorc. – Olsztyn : Towarzystwo 1162. GANCEWSKI, Jan: Przemiany go- Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośro- spodarcze w południowo-wschodniej części pań- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- stwa krzyżackiego : źródła i stan badań / Jan skiego, 2002. – 314 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- Gancewski // Komunikaty Mazursko-Warmiń- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- skie. – 2000, nr 2, s. 177-186. cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 206). 1163. GANCEWSKI, Jan: Tradycje hi- Bibliogr. – Tekst częśc. niem., łac., pol. storyczne i kulturowe średniowiecznych Prus 1171. Ignacy Krasicki na Warmii 1766-1772 : (przede wszystkim krzyżackich) w XIX i XX przekazy źródłowe. Cz. 2, 1769-1772 / zebrał wieku : historiograficzny przyczynek do studiów i oprac. Alojzy Szorc. – Olsztyn : Towarzystwo nad dziejami tradycji pruskiej / Jan Gancew- Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośro- ski // Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 3 dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- (2001), s. 32-39. skiego, 2002. – 314 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 206). GIZEWIUSZ, Gustaw : Pieśni ludu znad górnej Bibliogr. Indeksy. – Tekst częśc. niem., łac., pol. Drwęcy w parafiach ostródzkiej i kraplewskiej zbierane od 1836 do 1640 roku = poz. 1172. II Reguła (zatwierdzona przez bisku- 2890 pa Piotra Tylickiego oraz nuncjusza apostolskiego Klaudiusza Rangoni w Wilnie dn. 12 marca GRABOWSKI, Piotr : Mapy ziem pruskich jako 1602) / wyd. Barbara Gerarda Śliwińska // Stu- źródło historyczne = poz. 1222 dia Warmińskie. – T. 22/23 (1985/1986) [druk 1992], s. 49-57. 1164. HOCHLEITNER, Janusz: Warmiń- Dot. Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny DM. skie nowożytne księgi chrztów jako źródło historyczne / Janusz Hochleitner // Echa Przeszło- 1173. JAROSZEWSKI, Marek: Badania ści. – T. 2 (2001), s. 139-152. herderowskie w Polsce po roku 1945 / Marek

73 Poz. 1174-1188 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Jaroszewski // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 1182. KOPERNIK, Mikołaj: Monetae cu- skie. – 2003, nr 4, s. 477-488. dendae ratio / Nicolaus Copernicus ; [wstęp Grzegorz Wójtowicz ; nadzór red. nad teksta- 1174. JASIŃSKI, Grzegorz: Badania re- mi Anna Mrówczyńska – łac., Barbara Wojczu- gionalne na Warmii i Mazurach – zarys proble- lanis – pol., Anna Westfeld, Jolanta Idźkowska matyki / Grzegorz Jasiński // Zapiski Historycz- – ang.]. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „El- ne. – 2008, z. 2/3, s. 129-139. Set”, 2005. – 84 s. : il. ; 31 cm. Bibliogr. s. 84. 1175. JASIŃSKI, Grzegorz: Wrocławski zbiór korespondencji Wojciecha Kętrzyńskiego / 1183. KOPERNIK, Mikołaj: O obrotach Grzegorz Jasiński // Komunikaty Mazursko- ciał niebieskich i inne pisma / Mikołaj Koper- -Warmińskie. – 1991, nr 1/2, s. 29-36. nik ; przekł., wstęp i oprac. Ludwik Antoni Bir- kenmajer. – Wrocław : Zakład Narodowy im. Zbiór Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Ossolińskich ; De Agostini Polska, 2004. – 153 s. : il. ; 20 cm. – (Skarby Biblioteki Narodowej). 1176. JASIŃSKI, Janusz: Historia na War- mii / Janusz Jasiński // W: Dzieje historio- graﬁi Pomorza Gdańskiego i Prus Wschodnich 1184. KOPICZKO, Andrzej: Życie religij- 1920-1939 (1944) : (kierunki, ośrodki, najwybit- ne i społeczne w Olsztynie w świetle protokołu niejsi przedstawiciele) : materiały sesji w Toru- powizytacyjnego z 1798 roku : studium źródło- niu 15-16 XI 1991 r. / red. Andrzej Tomczak. – znawczo-historyczne / Andrzej Kopiczko // Ko- Toruń : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego, munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 4, 1992. – S. 163-176. s. 497-513.

1177. JASIŃSKI, Janusz: Trzej historycy 1185. KRASICKI, Ignacy: O języku ojczy- stym, teatrze i edukacji : wybór z „Monitora” warmińscy II połowy XIX wieku (Antoni Eich- (1765-1772) / Ignacy Krasicki ; wstęp i oprac. Ja- horn, Franz Hipler, Karol Emilian Sieniawski) dwiga Rudnicka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- o dawnej tożsamości warmińskiej / Janusz Ja- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – siński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– XXI, 103 s. ; 23 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; 2006, nr 4, s. 513-542. nr 30). Bibliogr. s. XXI-XXII. Indeksy. JASIŃSKI, Tomasz : Najstarsze kroniki i roczniki krzyżackie dotyczące Prus = poz. 1940 1186. KRASICKI, Ignacy: Prawdziwa po- wieść o kamienicy narożnej w Kukurowicach / 1178. JÓŹWIAK, Sławomir: Rozwój ba- Ignacy Krasicki ; [z posłowiem Krystyny Stasie- dań nad Wielką Wojną polsko-litewsko-krzyżac- wicz]. – Olsztyn : Polskie Towarzystwo Histo- ką (1409-1411) w historiograﬁi ostatniego pół- ryczne. Oddział, 1991. – 33, [3] s. ; 23 cm. – wiecza / Sławomir Jóźwiak // Komunikaty Ma- (Biblioteka Olsztyńska ; nr 18). zursko-Warmińskie. – 2009, nr 2, s. 209-223.

1179. KĄKOLEWSKI, Igor: Relacje poli- KWIATKOWSKI, Krzysztof : Okoliczności wy- tyczne między Rzecząpospolitą a Prusami Ksią- powiedzenia wojny królowi polskiemu Wła- żęcymi w latach 1525-1701 / Igor Kąkolewski // dysławowi II przez Wielkiego Mistrza Za- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr konu Niemieckiego Ulricha von Jungingen w sierpniu 1409 roku = poz. 2032 2, s. 267-286. 1187. LABUDA, Gerard: Nad legendą 1180. KIEC, Olgierd: Świadomość narodo- o św. Wojciechu „Tempore illo” : analiza źródło- wa Mazurów i Warmiaków w XIX wieku w ba- znawcza / Gerard Labuda // W: Ecclesia Po- daniach olsztyńskiego środowiska historycznego snaniensis : opuscula Mariano Banaszak septu- po 1945 roku / Olgierd Kiec // Komunikaty Ma- agenario dedicata / [red. Feliks Lenort, Konrad zursko-Warmińskie. – 2009, nr 2, s. 287-306. Lutyński]. – Poznań : Uniwersytet Adama Mic- kiewicza, 1998. – S. 11-31. KIEŁBIK, Jerzy : Ankieta dobromiejska z 1766 roku = poz. 310 LECZYK, Marian : Metodologiczne aspekty tradycji grunwaldzkiej i jej renesans w historio- KIEŁBIK, Jerzy : „Fe¨uer-Ordnung” Starego graﬁi polskiej XIX w. = poz. 3792 Miasta Braniewa z 1734/1736 roku = poz. 1188. LEYDING, Gustaw: Listy Gusta- 311 wa Leydinga o powstaniu i początku Związku 1181. KOPERNIK, Mikołaj: Dzieła wszyst- Mazurów w Działdowie (1935-1936) / Gustaw kie. T. 4 / Mikołaj Kopernik // W: Rękopisy Leyding ; oprac. Wojciech Wrzesiński // Ko- pism pomniejszych Mikołaja Kopernika : facsi- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr 2, mile źródeł / red. t. Paweł Czartoryski. – War- s. 185-212. szawa : Wydawnictwa Naukowe PWN, 1992. – Listy Gustawa Leydinga młodszego do Henryka Le- [180] k. pag. varia : faks., rys. ; 31 cm. wandowskiego.

74 Poz. 1189-1200

1189. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Kwestia 1196. OBITZ, Kurt: Dzieje ludu mazurskie- ukraińska na Warmii i Mazurach w latach go / Kurt Obitz ; oprac. Grzegorz Jasiński. – 1955-1958 / Bohdan Łukaszewicz // Komu- Dąbrówno : Retman, 2007. – 111, [1] s. : il. ; nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 4, 24 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 10). s. 619-682. Indeksy. Teksty źródłowe. 1197. OESTERREICH, Marcin: Kronika 1190. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Ma- lidzbarska / Marcin Oestrreich, Tomasz Treter, rzec ’68 na Warmii i Mazurach : wybór źródeł / Maciej Treter ; wydał krytycznie Carl Peter Wo- Bohdan Łukaszewicz // Komunikaty Mazursko- elky ; przeł. Julian Wojtkowski. – Olsztyn : War- -Warmińskie. – 1998, nr 2, s. 245-288. mińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2008. – 176 s. ; 24 cm. 1191. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Źródła Indeksy. do dziejów Warmii i Mazur okresu powojennego / Bohdan Łukaszewicz // W: Stan i potrzeby OGRODZIŃSKI, Władysław : Źródła rękopi- edycji źródłowych dla historii Pomorza i innych krajów południowej strefy bałtyckiej : materia- śmienne polskiej pieśni ludowej z Warmii ły konferencji ogólnopolskiej z 25-26 listopada i Mazur i ich opracowania po 1945 r. = poz. w Toruniu / pod red. Mariana Biskupa. – To- 2919 ruń : Towarzystwo Naukowe, 1995. – S. 133-137. 1198. OLDENBERG, Friedrich Salomo: Przyczynki do poznania Mazur : sprawozdanie 1192. MAŁŁEK, Janusz: Dzieje Prus Kró- dla Centralnego Komitetu do Spraw Misji We- lewskich i Książęcych w powojennej historiogra- wnętrznej / Friedrich Salomo Oldenberg ; przeł. ﬁi pomorskiej (polityka, ustrój, stany, kultura) / Małgorzata Szymańska-Jasińska ; oprac. i wstę- Janusz Małłek // Komunikaty Mazursko-War- pem poprzedził Grzegorz Jasiński. – Warszawa : mińskie. – 1994, nr 2/3, s. 171-182. Semper, 2000. – 156 s. : il., faks., portr. ; 25 cm. 1193. MARCHWIŃSKI, Roman: Ze stu- Indeksy. diów nad redakcjami „Polonii” Marcina Krome- ra / Roman Marchwiński // Komunikaty Ma- PETRUS DE DUSBURG : Kronika ziemi pru- zursko-Warmińskie. – 1994, nr 2/3, s. 183-202. skiej = poz. 1978

1194. MARTUSZEWSKI, Edward: „Die Pieśni ludu znad górnej Drwęcy w paraﬁach polnische Sprachfrage in Preussen” Gustawa Gi- ostródzkiej i kraplewskiej zbierane w 1836 zewiusza jako źródło do badań nad dziejami ger- do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gizewiu- manizacji szkolnictwa na Mazurach / Edward sza. Cz. 2 = poz. 2924 Martuszewski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – VI, 270 s. : m., rys. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- Pieśni ludu znad górnej Drwęcy w paraﬁach riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha ostródzkiej i kraplewskiej zbierane w 1836 Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 200). do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gizewiu- Bibliogr. s. 227-252. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. sza. Cz. 1 = poz. 2925

MIELCZARSKI, Stanisław : Działalność misyj- Pieśni ludu znad górnej Drwęcy w paraﬁach na Wojciecha i Ottona = poz. 1963 ostródzkiej i kraplewskiej zbierane w 1836 do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gizewiu- Nadzwyczajna wizytacja szkolna na Mazurach sza. Cz. 3 = poz. 2926 w 1884 roku = poz. 2252 1199. POWIERSKI, Jan: Śmierć świętego 1195. NARONOWICZ-NAROŃSKI, Jó- Wojciecha i jej miejsce w świetle starszych źró- zef: Kartograﬁa : o delineacyjach miejsc różnych deł / Jan Powierski // Komunikaty Mazursko- i czynieniu map geographice, rękopis z 1659 ro- -Warmińskie. – 1993, nr 3, s. 375-389. ku / Józef Naronowicz-Naroński ; do druku przygot. oraz wstępem i koment. opatrzył Tadeusz PRZYBYŁA, Piotr : Pod Grunwaldem i pod Marian Nowak. – Białystok : Ośrodek Badań Hi- (pre-)tekstem = poz. 3798 storii Wojskowej Muzeum Wojska, 2002. – 204, [1] s. : il., faks., m., rys. ; 22 cm. – (Źródła / 1200. Rejestr korespondencji Stanisława Ho- Muzeum Wojska w Białymstoku). zjusza biskupa warmińskiego (1560-1563) / ze- Bibliogr. s. 13-22. Indeks. brał Henryk Damian Wojtyska ; do druku przygot. Irena Makarczyk. – Olsztyn : „Hosianum”, NOWAKIEWICZ, Tomasz : „Legenda galindz- 2003. – 166, [2] s. ; 24 cm. – (Źródła Historii ka” Piotra z Duisburga w świetle badań ar- Kościoła ; nr 2). cheologicznych = poz. 1965 Bibliogr. s. 13-15. Indeks.

75 Poz. 1201-1217 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1201. RESZKA, Stanisław: Z dworu Stani- 1209. SZORC, Alojzy: Monumenta Histo- sława Hozjusza : listy Stanisława Reszki do Mar- riae Warminensis : seria źródeł do dziejów War- cina Kromera 1568-1582 / wstęp, przekł. z łac. mii opublikowanych w latach 1860-1937 i wy- i komentarze Jadwiga Ambrozja Kalinowska. – dawcy / Alojzy Szorc // Echa Przeszłości.– Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- T. 10 (2009), s. 161-190. ciecha Kętrzyńskiego, 1992. – XV, [1], 245, [2] Streszcz. w jęz. ang. s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka 1210. SZYBKOWSKI, Sobiesław: Rola Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- i znaczenie dokumentu „Super proprietate por- go w Olsztynie ; nr 131). tus in Frauenburg” z 8 lutego 1446 roku dla roz- Bibliogr. s. XV-XVI. Indeks. woju portu fromborskiego / Sobiesław Szybkow- ski, Józef Włodarski // Komunikaty Mazursko- 1202. Rok 1956 na Warmii i Mazurach : wy- -Warmińskie. – 2002, nr 4, s. 519-525. bór źródeł / wydał Bohdan Łukaszewicz. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojcie- 1211. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Dwa XVIII- cha Kętrzyńskiego, 1998. – XVIII, [2], 196 s. ; -wieczne inwentarze zamku biskupów warmiń- 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- skich w Braniewie / Grzegorz Świderski // Ko- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 3, w Olsztynie ; nr 175). s. 399-412.

1203. SEKLUCJAN, Jan: Jana Seklucjana pieśni chrześcijańskie dawniejsze i nowe, których ŚWIDERSKI, Grzegorz : Inwentarz zamku bi- chrześcijanie (tak w kościele jako i doma) używać skupów warmińskich w Jezioranach w 1606 mają / Jan Seklucjan ; wstęp i oprac. Anna Ka- roku = poz. 3208 lisz. – Kraków : Collegium Columbinum, 2007. – 1212. Trzy listy Emila Hollacka do Artu- 329 s. ; 18 cm. – (Biblioteka Tradycji ; nr 62). ra Semraua : przyczynek do dziejów archeolo- Bibliogr. s. 32-33. – Tekst częśc. łac. oraz tł. z łac. gii Prus Wschodnich i Zachodnich / wydał Mi- rosław Janusz Hoﬀmann // Rocznik Muzeum 1204. SIMIŃSKI, Rafał: Ziemie pruskie Okręgowego w Toruniu. – T. 13/14 (2005), w świetle źródeł duńskich do przełomu XIII-XIV s. 139-167. wieku / Rafał Simiński // Pruthenia. – T. 4 (2008), s. 193-211. 1213. Warmia w dobie „potopu” szwedzkiego 1654-1660 : protokoły posiedzeń kapituły war- 1205. SMOŁKA, Leonard: Prusy Wschod- mińskiej, korespondencja i akta / oprac. Alojzy nie w życiu i twórczości Bolesława Limanowskie- Szorc, Irena Makarczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- go (przed rokiem 1918) / Leonard Smołka // dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 2008. – 417 s. : il. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- 2, s. 179-187. riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 243). 1206. SOKOŁOWSKI, Franciszek: Źró- Indeksy. – Oryg. źródła w jęz. łac. i niem. dła do dziejów Olsztyna i okolic w zasobie Archi- 1214. WIJACZKA, Jacek: Warmia wcze- wum Państwowego w Olsztynie / Franciszek So- snonowożytna w polskich badaniach historycz- kołowski // W: Historia miasta Olsztyna, Ostró- nych po 1945 roku / Jacek Wijaczka // Ko- dy i Nidzicy : historia lokalna na przykładach munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 2, wybranych powiatów, miast i gmin / [aut. ref. s. 225-238. Stanisław Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi 1215. WOYNA-OKOŁOW, Wojciech: Re- Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 85-88. lacje Jerzego Woyny-Okołowa przedstawiciela Rzeczypospolitej w Królewcu w latach 1792-1794 / Wojciech Woyna-Okołow ; wyd. Ja- SOMMERFELDT, Gustav : Ważniejsze frag- cek Wijaczka. – Toruń : Towarzystwo Naukowe, menty szczycieńskiej kroniki miejskiej = 1999. – XXVIII, 76 s. ; 24 cm. – (Fontes / To- poz. 403 warzystwo Naukowe w Toruniu ; nr 87). 1207. STOBIECKI, Rafał: Historia regionalna : nowa wizja dziejów czy nowa meto- 1216. Zakon krzyżacki i jego państwo w Pru- sach : wybór tekstów źródłowych / red. Andrzej da? / Rafał Stobiecki // Borussia. – 2008, nr Radzimiński ; wyboru dokonali Leszek Zygner 43, s. 12-21. [et al.]. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005. – 160 s. ; 26 cm. 1208. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Marcin Bibliogr. Indeksy. Giersz i jego teka toruńska / Krystyna Szcze- śniak // Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdań- 1217. ZONENBERG, Sławomir: Źródła skiego. Slavistyka. – 1989 [druk 1992], nr 6, do dziejów Pomorza Gdańskiego, Prus i Zako- s. 291-307. nu Krzyżackiego w „Rocznikach” Jana Długosza

76 Poz. 1218-1233

(do 1299 r.) / Sławomir Zonenberg. – Toruń : 1227. SZELIGA, Jan: Działalność kartogra- Wydawnictwo Adam Marszałek, 1999. – 349 s. ; ficzna Samuela i Jana Władysława Suchodolców 24 cm. w Prusach w XVII i XVIII wieku / Jan Szeli- Bibliogr. s. 329-349. ga. – Warszawa : Biblioteka Narodowa, 2004. – 221, [2] s. : m. ; 21 cm. 1218. ŻÓŁTOWSKA, Anna: Stan badań Bibliogr. s. 205-212. Indeks. regionalnych o Ełku i Ziemi Ełckiej / Anna Żół- towska // Rocznik Ełcki. – T. 3 (2006), s. 49-58. 1228. SZELIGA, Jan: Rękopiśmienne mapy Prus Książęcych Józefa Naronowicza-Narońskie- go z drugiej połowy XVII wieku / Jan Szeliga. – 1.6.2. Kartografia Warszawa : Biblioteka Narodowa, 1997. – 79, [33] 1219. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: s. : m., rys. ; 30 cm. – (Studia i Materiały z Hi- Przestrzenność Warmii i Mazur zapisana na ma- storii Kartografii ; nr 15). pach z kolekcji Muzeum Warmii i Mazur w Olsz- Bibliogr. s. 74-75. tynie / Małgorzata Gałęziowska // Borussia.– 1229. Województwo warmińsko-mazurskie : 2007, nr 40, s. 93-98. atlas / red. Marzena Olszewska-Głowacka, 1220. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: oprac. tekstów Mariusz Bobeła. – Nowy Sącz : Ujarzmienie przestrzeni ziemi piskiej na przy- „Atma”, 1999. – 152 s. : il. kolor., fot., m., pl. ; kładzie map z kolekcji Muzeum Warmii i Mazur 30 cm. w Olsztynie / Małgorzata Gałęziowska // Znad 1230. Z biegiem Wisły i Niemna : histo- Pisy. – 2006, nr 15, s. 32-51. ryczne mapy i widoki Prus Wschodnich i Za- chodnich Polski oraz krajów bałtyjskich : wysta- GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata : Jak ogląda się wa Centrum Kultury Prus Wschodnich w Ellin- mapy? = poz. 1333 gen/Bawaria = Entlang der Weichsel und der Memel : historische Landkarten und Stadtan- 1221. GRABOWSKI, Piotr: Kartografia sichten von Ost- und Westpreussen, Polen und Prus Książęcych w epoce wielkiej reformy – dem Baltikum : eine Ausstellung des Kulturzen- na przełomie XVII i XVIII wieku / Piotr Gra- trums Ostpreussen in Ellingen/Bay / red. Wol- bowski // Masovia. – T. 9 (2006), s. 53-64. fgang Freyberg ; tł. Wiesław Roman Gogan ; oprac. Eckhard Jäger.– Ellingen/Bay : Kultu- 1222. GRABOWSKI, Piotr: Mapy ziem rzentrum Ostpreussen, 2008. – 59, [1] s. : il. ko- pruskich jako źródło historyczne / Piotr Gra- lor. ; 30 cm. bowski // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– Bibliogr. – Tekst równol. pol., niem. T. 3 (2001), s. 40-50. 1231. Ziemie dawnych Prus Wschodnich 1223. GRABOWSKI, Piotr: O mapach Jó- w kartografii : materiały z XVI Ogólnopolskiej zefa Naronowicza-Narońskiego / Piotr Grabow- Konferencji Historyków Kartografii, 29-30 wrze- ski // Masovia. – T. 3 (2000), s. 237-243. śnia 1995 r., Olsztyn / red. Piotr Grabowski, Je- rzy Ostrowski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- 1224. GRABOWSKI, Piotr: Szczegóło- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1997. – wa topografia Prus Wschodnich i Zachod- 229 s. : faks., m., pl., rys. ; 24 cm. – (Rozpra- nich na mapie Fryderyka Leopolda Schröttera wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. (1796-1802) / Piotr Grabowski // Komunikaty Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 164). Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 555-559. Bibliogr. s. 74-75, 179. 1225. Kartografia / Sławomir Augusiewicz ; red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum War- 1.6.3. Onomastyka i toponomastyka mii i Mazur, 2000. – 106 s. : fot., m., pl. ; 24 cm. – 1232. ABRAMOWICZ, Zofia: Antroponi- (Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur ; 5). mia słowiańska na Mazurach (XV-XVIII w.) Bibliogr. Indeksy. i sposoby jej germanizacji / Zofia Abramowicz Dokumenty kartograficzne w zbiorach Muzeum War- // W: Wschód – Zachód, Słowianie i Niemcy : mii i Mazur w Olsztynie. kultura, język, dydaktyka / red. Władimir Lej- 1226. SIERADZAN, Wiesław: Kartogra- czyk. – Słupsk : Wydawnictwo Uczelniane Wyż- fia miasta Ostródy od XVIII do XX wieku / szej Szkoły Pedagogicznej, 1998. – S. 127-133. Wiesław Sieradzan // W: Ostróda – siedem wieków dziejów miasta / red. Ryszard Sajkow- 1233. ABRAMOWICZ, Zofia: Wieloet- ski. – Ostróda : Muzeum w Ostródzie, 2005. – niczny charakter antroponimii Mazur i Suwalsz- S. 131-145. czyzny / Zofia Abramowicz // W: Nazewnictwo na pograniczach etniczno-językowych : materia- ły z Międzynarodowej Konferencji Onomastycz- SONNEBERGER, Bernd : Stosunki językowe nej Białystok-Supraśl 26-27 X 1999 / red. Zofia na południowej Warmii w 1910 r. według Abramowicz, Leonarda Dacewicz. – Białystok : mapy Leo Wittschella = poz. 2864 Drukarnia „Libra”, 1999. – S. 9-16.

77 Poz. 1234-1251 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1234. ACHREMCZYK, Stanisław: Pru- etniczno-językowych : materiały z Międzynaro- sy jako pojęcie geograficzne, historyczne, ideolo- dowej Konferencji Onomastycznej Białystok-Su- giczne / Stanisław Achremczyk // W: Między praśl 26-27 X 1999 / red. Zofia Abramowicz, Le- Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Sta- onarda Dacewicz. – Białystok : Drukarnia „Li- nisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- bra”, 1999. – S. 37-44. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 10-18. 1244. BIOLIK, Maria: Miejsca „święte” w toponimii Warmii / Maria Biolik // W: Świę- 1235. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Nazwy oso- te miejsca w literaturze / pod red. Zbignie- bowe na Mazurach w XV-XVIII w. (ze szcze- wa Chojnowskiego, Anny Rzymskiej, Beaty Tar- gólnym uwzględnieniem Krainy Wielkich Jezior nowskiej. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersyte- Mazurskich) / Grzegorz Białuński // Onomasti- tu Warmińsko-Mazurskiego, 2009. – S. 557-564. ca. – T. 41 (1996), s. 83-95. 1245. BIOLIK, Maria: Mikrotoponimia by- 1236. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Nazwy oso- łego powiatu ostródzkiego / Maria Biolik. – bowe w Piszu w XVI-XVII wieku (pogranicz- Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Peda- nym miasteczku polsko-niemieckim) / Grzegorz gogicznej, 1994. – 172 s. ; 24 cm. – (Studia i Ma- Białuński // W: Nazewnictwo na pograniczach teriały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olszty- etniczno-językowych : materiały z Międzynaro- nie ; nr 68). dowej Konferencji Onomastycznej Białystok-Su- praśl 26-27 X 1999 / red Zofia Abramowicz, Le- Streszcz. w jęz. ang., niem. onarda Dacewicz. – Białystok : Drukarnia „Li- 1246. BIOLIK, Maria: Nazwa Wadąg : ze bra”, 1999. – S. 26-36. studiów nad hydronimią Warmii / Maria Bio- Toż: Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 32-40. lik // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1991, nr 3, s. 177-182. 1237. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Problem odprzezwiskowych (obraźliwo-humorystycznych) nazw miejscowości na Mazurach / Grzegorz Bia- 1247. BIOLIK, Maria: Nazwiska polskie łuński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– mieszkańców okolic Węgorzewa w latach 1653- 1999, nr 2, s. 265-270. -1853 / Maria Biolik // W: Antroponimia sło- wiańska : materiały z IX Ogólnopolskiej Konfe- 1238. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Uwagi rencji Onomastycznej Warszawa 6-8 IX 1994 r. / o zmianie nazw miejscowości w Prusach Wschod- red. Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma. – nich / Grzegorz Białuński // Borussia. – 1998, Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, nr 16, s. 282-286. 1996. – S. 39-50.

1239. BIOLIK, Maria: Badania języko- 1248. BIOLIK, Maria: Nazwy terenowe znawcze na Warmii i Mazurach / Maria Biolik // Warmii i Mazur jako świadectwo historii regio- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr nu / Maria Biolik // Komunikaty Mazursko- 1, s. 25-33. -Warmińskie. – 2004, nr 4, s. 419-426.

1240. BIOLIK, Maria: Baza onomastyczna 1249. BIOLIK, Maria: Nazwy własne w ma- nazwy rzeki Lega na Mazurach / Maria Biolik // zurskich pieśniach ludowych z XIX w. / Maria Prace Językoznawcze. – 2003, z. 5, s. 17-27. Biolik // W: Onomastyka literacka / red. Ma- ria Biolik. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej 1241. BIOLIK, Maria: Baza onomastyczna Szkoły Pedagogicznej, 1993. – S. 247-252. – (Stu- rdzenia *sal- na ziemiach odzyskanych / Maria dia i Materiały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna Biolik // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pe- w Olsztynie ; nr 53). dagogicznej w Olsztynie. Prace Językoznawcze.– 1998, z. 2, s. 5-14. 1250. BIOLIK, Maria: Niemieckie nazwy 1242. BIOLIK, Maria: Hydronimy kompo- wodne Warmii i Mazur i ich wpływ na polski nowane i ich uniwerbizacja (na przykładzie nazw system nazewniczy / Maria Biolik // W: Z ba- wodnych Warmii i Mazur) / Maria Biolik // dań nad współczesną polszczyzną : materiały / W: Słowiańskie composita onomastyczne : księ- red. Edward Hom. – Szczecin : Wydawnictwo ga referatów VII Międzynarodowej Slawistycznej Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 1992. – Konferencji Naukowej, Kazimierz Dolny, 21-24 S. 129-138. listopada 1997 r. / red. Stefan Warchoł. – Lu- blin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- 1251. BIOLIK, Maria: O nazwie rzeki Le- -Skłodowskiej, 2000. – S. 15-24. ga na Mazurach / Maria Biolik // W: Nazwy mówią / red. Maria Pająkowska-Kensik, Magda- 1243. BIOLIK, Maria: Interferencje języ- lena Czachorowska. – Bydgoszcz : Wydawnictwo kowe w nazewnictwie Warmii i Mazur / Ma- Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, ria Biolik // W: Nazewnictwo na pograniczach 2004. – S. 124-131.

78 Poz. 1252-1270

1252. BIOLIK, Maria: Pregoła i jej nazwy / na pograniczach językowo-kulturowych : mate- Maria Biolik // W: Hydronimia słowiańska : ma- riały z XVII Konferencji Podlaskiej / red. Michał teriały z międzynarodowej konferencji hydroni- Łesiów, Marek Olejnik. – Lublin : Wydawnictwo micznej, Mogilany 20-24 IX 1994 r. T. 2 / red. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005. – Kazimierz Rymut. – Kraków : Wydawnictwo In- S. 41-50. stytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Na- uk, 1996. – S. 17-24. 1263. GRABOWSKI, Piotr: Udział Bole- sława Olszewicza w pracach Komisji Ustalania 1253. BIOLIK, Maria: Toponimia byłego Nazw Miejscowych na terenach Ziem Odzyska- powiatu ostródzkiego : nazwy miejscowe / Ma- nych w latach 1946-1951 / Piotr Grabowski // ria Biolik. – Gdańsk : Wydawnictwo Gdańskie, W: Kartografia polska XIX wieku w dorobku Bo- 1992. – 149, [1] s. ; 24 cm. – (Pomorskie Mono- lesława Olszewicza : materiały XX Ogólnopol- grafie Toponomastyczne ; nr 10). skiej Konferencji Historyków Kartografii, Polani- Streszcz. w jęz. ang., niem. ca Zdrój 13-15 kwietnia 2000 r. / [Zespół Histo- rii Kartografii Instytutu Historii Nauki PAN]. – 1254. BIOLIK, Maria: Wpływy polskie Warszawa : Instytut Historii Nauki PAN, 2000. – w nazewnictwie na północ od Biebrzy / Maria S. 69-83. – (Z Dziejów Kartografii ; T. 12). Biolik // W: Nazewnictwo na pograniczach / red. Jolanta Ignatowicz-Skowrońska. – Szczecin : 1264. JASIŃSKI, Janusz: Czy powinniśmy Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczeciń- się odciąć od pojęcia Ziemie Odzyskane? / Ja- skiego, 2005. – S. 247-254. nusz Jasiński // Echa Przeszłości. – T. 5 (2004), M.in. okolice Ełku. s. 315-320.

1255. BOOCKMANN, Hartmut: Prusy 1265. JASIŃSKI, Janusz: Dlaczego „Świę- jako pojęcie geograﬁczne, historyczne i ideolo- ta Warmia” / Janusz Jasiński // W: Między Pru- giczne / Hartmut Boockmann ; przekł. Rafał sami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów War- Wolski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– mii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiń- 1997, nr 4, s. 563-570. ski. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 27-35.

1256. BREZA, Edward: Anrapa, Węgora- 1266. JASIŃSKI, Janusz: Kwestia pojęcia pa, Węgorzewo i Mamry / Edward Breza // Jan- Ziemie Odzyskane / Janusz Jasiński // W: Zie- tarowe Szlaki. – 1996, nr 3, s. 54. mie Odzyskane – Ziemie Zachodnie i Północne 1945-2005 : 60 lat w granicach państwa polskie- 1257. BREZA, Edward: Kętrzyno, Kę- go : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja Sak- trzyński, Kantrzonka i przydomki szlacheckie sona. – Poznań : Instytut Zachodni ; Słupsk : Kętrzyńskich / Edward Breza // Pomerania.– Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – S. 15-25. 1995, nr 12, s. 52. 1267. JASIŃSKI, Janusz: Lec – Łuczany – 1258. BREZA, Edward: Nazwiska równe Giżycko : z dziejów nazwy mazurskiego miasta / nazwom wsi warmińskich / Edward Breza // Ko- Janusz Jasiński, Ryszard Tomkiewicz // Maso- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 4, via. – T. 2 (1999), s. 115-121. s. 427-436.

1259. BROZIO, Wolfgang: Uwagi zgerma- 1268. JASIŃSKI, Janusz: O nazwie „Pol- nizowanego Mazura o języku i nazewnictwie polska Warmia” / Janusz Jasiński // W: Między skim w Prusach Wschodnich i Zachodnich / Wol- Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów fgang Brozio ; tł. Magdalena Sacha // Maso- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- via. – T. 8 (2005), s. 3-53. siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 19-26. Toż: Balticum : studia z dziejów polityki, gospodarki 1260. CIECZKIEWICZ, Jacek: Nazwiska i kultury XII-XVIIII wieku oﬁarowane Marianowi Bi- mieszkańców paraﬁi Szestno (XV-XX w.) / Ja- skupowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin / red. Ze- non Hubert Nowak. – Toruń : Wydawnictwo Towarzy- cek Cieczkiewicz, Alina Naruszewicz-Duchliń- stwa Naukowego, 1992. – S. 131-138. ska // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– T. 6/7 (2004/2005), s. 34-45. 1269. JASIŃSKI, Janusz: Od „Pruskiej Polski” do „Mazur” – rozwój pojęć / Janusz Ja- 1261. CZOPEK-KOPCIUCH, Barbara: siński // W: Między Prusami a Polską : rozpra- Adaptacje niemieckich naw miejscowych w języ- wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- ku polskim / Barbara Czopek-Kopciuch. – Kra- -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, ków : Instytut Języka Polskiego Polskiej Akade- 2003. – S. 36-40. mii Nauk, 1995. – 274 s. : m. ; 24 cm. Bibliogr. 1270. JASIŃSKI, Janusz: W obronie po- Dot. m.in. Warmii i Mazur. jęcia „Warmia i Mazury” / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice 1262. FAMIELEC, Monika: Wybrane hy- z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / dronimy powiatu ełckiego pochodzenia bałtyc- Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. kiego / Monika Famielec // W: Mikrotoponimia 41-55.

79 Poz. 1271-1287 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

Toż: Zapiski Historyczne. – 2001, z. 4, s. 165-175. 1280. MORAWIECKA-GĄSIOROWSKA, Dorota: Podwójne nazwy miejscowości na tere- 1271. KLIMASZEWSKA, Ewa: Nazwy nie powiatu ełckiego / Dorota Morawiecka-Gą- własne w felietonach Seweryna Pieniężnego „Ku- siorowska // W: Polsko-białoruskie związki ję- ba spod Wartemborka gada” / Ewa Klimaszew- zykowe, literackie, historyczne i kulturowe : ma- ska // W: Onomastyka literacka / pod red. Marii teriały Międzynarodowej Konferencji Naukowej Biolik. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szko- „Droga ku wzajemności” / red. Michał Kondra- ły Pedagogicznej, 1993. – S. 173-177. – (Stu- tiuk, Bazyli Siegień. – Białystok : Wydawnictwo dia i Materiały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna Uniwersytetu w Białymstoku, 2004. – S. 45-64. w Olsztynie ; nr 53). 1281. MOSSAKOWSKA, Barbara: Na- 1272. KLIMASZEWSKA, Ewa: Współ- zwiska mieszkańców komornictwa olsztyńskie- czesne regionalne struktury nazewnicze na przy- go / Barbara Mossakowska. – Gdańsk : Wydaw- kładzie materiału z powiatu działdowskiego / nictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1993. – 174 s. ; Ewa Klimaszewska // W: Polszczyzna regional- 24 cm. na : materiały z sesji językoznawczej w Ostro- Bibliogr. s. 163-174. łęce. Cz. 1 / pod red. Henryki Sędziak. – War- szawa : Dom Wydawniczy i Handlowy „Elipsa”, 1282. MOSSAKOWSKA, Barbara: Na- 1994. – S. 70-74. zwiska obce mieszkańców Warmii (XVI-XVIII wiek) / Barbara Mossakowska // W: Antropo- 1273. Korespondencja w sprawie zmiany nimia słowiańska : materiały z IX Ogólnopol- nazwy miasta / oprac. Ryszard Tomkiewicz // skiej Konferencji Onomastycznej Warszawa 6-8 IX 1994 r. / red. Ewa Wolnicz-Pawłowska, Je- W: Z dziejów Leca (Giżycka) : wybór szki- rzy Duma. – Warszawa : Slawistyczny Ośrodek ców i źródeł / wstęp i oprac. Grzegorz Białuń- Wydawniczy, 1996. – S. 229-235. ski, Grzegorz Jasiński, Ryszard Tomkiewicz ; tł. Małgorzata Szymańska-Jasińska. – Olsztyn : Ar- 1283. NACZAS-KUSIAK, Hanna: Imio- chiwum Mazurskie ; Giżycko : Stowarzyszenie na chrzestne mieszkanek Giżycka w XVII-XVIII „Wspólnota Mazurska”, 1998. – S. 83-87. wieku / Hanna Naczas-Kusiak // W: Chrześci- Dot. Giżycka. jańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiań- skich / red. Zofia Abramowicz. – Białystok : Wy- 1274. KOWALCZYK, Elżbieta: Kilka uwag dawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2003. – w sprawie niemieckiego nazewnictwa miejscowe- S. 625-631. go południowych obszarów Prus Wschodnich / Elżbieta Kowalczyk // Rocznik Mazurski. – T. 2 1284. NARUSZEWICZ-DUCHLIŃSKA, (1997), s. 96-98. Alina: Konferencja „Onomastyka regionalna ze szczególnym uwzględnieniem Warmii i Mazur” 1275. ŁAPO, Jerzy Marek: „Obcy” na Ma- (Olsztyn 20-21 XI 2003 r.) / Alina Narusze- zurach w świetle tradycyjnych nazw fizjograficz- wicz-Duchlińska // Onomastica. – T. 48 (2003), nych i podań ludowych / Jerzy Marek Łapo // s. 331-333. Studia Angerburgica. – T. 7 (2002), s. 21-32. 1285. NARUSZEWICZ-DUCHLIŃSKA, 1276. ŁAPO, Jerzy Marek: Wokół szwedz- Alina: Nazwiska mieszkańców komornictwa kiego szańca : echa wojen szwedzkich w ludo- lidzbarskiego (1500-1772 r.) / Alina Naru- wych podaniach historycznych i mikrotoponimii szewicz-Duchlińska. – Olsztyn : Uniwersytet na obszarze dawnych ziem pruskich / Jerzy Ma- Warmińsko-Mazurski. Wydział Humanistycz- rek Łapo // Pruthenia. – T. 4 (2008), s. 241-286. ny ; Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział, 2007. – 376 s. ; 24 cm. 1277. MATUSIAK, Iza: Polskie nazwiska Bibliogr. s. 357-373. – Streszcz. w jęz. ang. odapelatywne z terenu dawnego komornictwa je- 1286. NARUSZEWICZ-DUCHLIŃSKA, ziorańskiego (XVII-XVIII w.) / Iza Matusiak // Alina: Nazwiska niemieckie na Warmii i ich ad- Onomastica. – T. 49 (2004), s. 123-132. aptacja do polskiego systemu językowego / Ali- na Naruszewicz-Duchlińska // W: Nazewnictwo 1278. MATUSIAK, Iza: Sposoby identyfi- na pograniczach etniczno-językowych : materia- kacji kobiet dawnego komornictwa jeziorańskie- ły z Międzynarodowej Konferencji Onomastycz- go na Warmii / Iza Matusiak // Prace Języko- nej Białystok-Supraśl 26-27 X 1999 / red. Zofia znawcze. – 2003, z. 5, s. 75-83. Abramowicz, Leonarda Dacewicz. – Białystok : Drukarnia „Libra”, 1999. – S. 222-226. 1279. MORAWIECKA-GĄSIOROWSKA, Dorota: Nazwy miejscowości w północnej części 1287. NARUSZEWICZ-DUCHLIŃSKA, „Kreis Goldap” / Dorota Morawiecka-Gąsiorow- Alina: Onomastyka regionalna ze szczególnym ska // W: Kontakty językowe w Europie Środ- uwzględnieniem Warmii i Mazur : sprawozdanie kowej : materiały z konferencji / red. Andrzej z konferencji / Alina Naruszewicz-Duchlińska // Kątny. – Olecko : Wszechnica Mazurska, 2004. – Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr S. 213-230. 4, s. 619-621.

80 Poz. 1288-1304

1288. PIOTROWICZ, Oliwia: Nazwiska 1297. SEMBRZYCKI, Jan Karol: O po- uczniów gimnazjum kętrzyńskiego z początków chodzeniu i znaczeniu słów „Mazur” i „Mazu- XIX wieku / Oliwia Piotrowicz // W: Nazew- ry” / Jan Sembrzycki // W: Mazurzy – tradycja nictwo pogranicza Polski : materiały z ogólno- i codzienność / wybór i posł. Andreas Kossert ; polskiej konferencji naukowej, Świnoujście 22-24 teksty z jęz. niem przeł. Elżbieta Kaźmierczak, V 1997 r. / red. Aleksandra Belchnerowska, Jo- Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturo- lanta Ignatowicz-Skowrońska. – Szczecin : Wy- wa „Borussia”, 2002. – S. 54-59. – (Odkrywanie dawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskie- Światów). go, 1999. – S. 69-75. Bibliogr. 1289. PIOTROWICZ, Oliwia: Polskie na- 1298. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Fonetyka zwy terenowe w formie zestawień słowotwór- nazw polskich z powiatu gołdapskiego w XIX- czych z terenu byłego powiatu kętrzyńskiego / -wiecznej Tece Toruńskiej Marcina Giersza / Oliwia Piotrowicz // Zeszyty Naukowe Wyższej Krystyna Szcześniak // Acta Baltico-Slavica.– Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Języ- T. 22 (1994), s. 85-93. koznawcze. – 1998, z. 2, s. 45-52. 1299. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Głos 1290. POSPISZYL, Anna: Bałtycko-bał- w sprawie klasyfikacji nazw miejscowości na daw- kańskie analogie w nazewnictwie geograficznym nym pograniczu prusko-jaćwiesko-litewsko-pol- Warmii i Mazur / Anna Pospiszyl // W: Wpły- sko-niemieckim / Krystyna Szcześniak // W: wy obce w nazewnictwie Polski / red. Maria Ka- Tematy : księga jubileuszowa w 70. roczni- mińska. – Łódź : Uniwersytet Łódzki, 1993. – cę urodzin profesora Leszka Moszyńskiego / S. 231-237. red. Krystyna Szcześniak, Halina Wątróbska. – Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskie- 1291. POSPISZYL, Anna: Polskie nazwy go, 1998. – S. 225-229. geograficzne południowej Warmii na tle typów nazewniczych innych regionów Polski / Anna 1300. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Nazwy Pospiszyl // Komunikaty Mazursko-Warmiń- miejscowości byłych powiatów gołdapskiego skie. – 1991, nr 1/2, s. 69-78. i oleckiego / Krystyna Szcześniak. – Gdańsk : Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1994. – 305, [1] 1292. POSPISZYL, Anna: Staropruskie s. ; 24 cm. – (Pomorskie Monografie Toponoma- i polskie nazwy osobowe na „-ko” z dawnych styczne ; nr 12). ziem pruskich (XIII-XVII w.) / Anna Pospi- Bibliogr. s. 224-239. – Streszcz w jęz. ang., niem. szyl // W: Antroponimia słowiańska : mate- riały z IX Ogólnopolskiej Konferencji Onoma- 1301. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Nazwy stycznej Warszawa 6-8 IX 1994 r. / red. Ewa własne w tłumaczeniach tekstów historycznych / Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma. – Warsza- Krystyna Szcześniak // W: Przekładając nie- wa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1996. – przekładalne : materiały z I Międzynarodowej S. 251-257. Konferencji Translatorycznej Gdańsk-Elbląg / red. Małgorzata Ogonowska. – Gdańsk : Wy- 1293. POSPISZYL, Anna: Toponimia po- dawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2000. – łudniowej Warmii : nazwy terenowe / Anna Po- S. 149-155. spiszyl. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szko- Na przykładzie nazw na Warmii i Mazurach w XIX ły Pedagogicznej, 1990. – 358 s., [12] k. tabl. : il., w. m. ; 24 cm. – (Studia i Materiały / Wyższa Szko- ła Pedagogiczna w Olsztynie. Historia ; nr 42). 1302. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Prze- Bibliogr. s. 299-318. – Streszcz. w jęz. niem. szłość zapisana w nazwach obiektów fizjograficznych rejonu gołdapsko-oleckiego / Krystyna 1294. POSPISZYL, Anna: Wspólne typy Szcześniak // W: Kontakty językowe w Europie bazy semantycznej w nazwach geograficznych Środkowej : materiały z konferencji / red. An- staropruskich, niemieckich i polskich z obszaru drzej Kątny. – Olecko : Wszechnica Mazurska, południowej Warmii / Anna Pospiszyl // Sla- 2004. – S. 199-212. via Occidentalis. – T. 46/47 (1989/1990) [druk 1991], s. 143-153. 1303. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Teka To- ruńska Marcina Giersza : analiza materia- 1295. PRZYBYTEK, Rozalia: Rozmiesz- łu nazewniczego / Krystyna Szcześniak. – czenie nazw miejscowych pochodzenia bałtyckie- Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskie- go na wschód od Wisły / Rozalia Przybytek // go, 1994. – 317 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mono- W: Wpływy obce w nazewnictwie Polski / red. grafie / Uniwersytet Gdański ; nr 201). Maria Kamińska. – Łódź : Uniwersytet Łódzki, Bibliogr. s. 209-214. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. 1993. – S. 239-246. 1304. SZULBORSKA, Anna: Nazwiska 1296. ROSŁAN, Jan: Dlaczego święta War- miasta Giżycka (Lötzen)w XVI-XVIII wieku / mia, a nie święte Mazury? / Jan Rosłan // De- Anna Szulborska // Masovia. – T. 3 (2000), bata. – 2008, nr 9, s. 12. s. 35-74.

81 Poz. 1305-1320 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1305. SZYDŁOWSKA, Joanna: Katego- 1314. Archeologiczne księgi inwentarzowe ria pogranicza jako „testament Ziem Zachodnich dawnego Prussia-Museum = Die archäologischen i Północnych” / Joanna Szydłowska // Media. Inventarbücher aus dem ehemaligen Prussia-Mu- Kultura. Komunikacja Społeczna. – 2007/2008, seum = Archeologiczeskije inwentarnyje knigi nr 3/4, s. 221-229. żywszego muzeja „Prussija” / red. nauk. An- na Bittner-Wróblewska ; autorzy Anna Bittner- 1306. TOMKIEWICZ, Ryszard: O dzia- -Wróblewska, Monika Bogacz-Walska, Wilfried łalności Komisji Ustalania Nazw Miejscowych Menghin [et al.] ; przekł. pol.-niem. i niem.-pol. i Obiektów Fizjograficznych na terenie Warmii Martin Lemke, przekł. pol.-ros. i ros.-pol. Eu- i Mazur / Ryszard Tomkiewicz // Komunikaty genia Dąbkowska, Aleksiej Davtian. – Olsztyn : Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 4, s. 539-547. Archiwum Państwowe ; Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 2008. – 447, [1] s. : il., fot., m., pl. ; 25 1307. TRABA, Robert: Społeczny i nauko- x 30 cm. – (Aestiorum Hereditas ; I). wy kontekst terminu „Warmia i Mazury” / Ro- bert Traba // Zapiski Historyczne. – 2002, z. 2, 1315. Archiwum Państwowe w Olsztynie : s. 133-137. informator o zasobie archiwalnym / oprac. Ma- riusz Tomasz Korejwo. – Warszawa : Naczelna 1308. WAGIŃSKA-MARZEC, Maria: Jak Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2007. – 1239 zmieniano nazwy miejscowości na Warmii i Ma- s., [16] s. tabl. : il., fot. ; 24 cm. zurach po 1945 roku / Maria Wagińska-Ma- Streszcz. w jęz. niem. rzec // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Zie- 1316. BALICKI, Tadeusz: Izba Pamiątek miach Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew Historycznych w Młynarach / Tadeusz Balic- Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : ki // W: Tożsamość kulturowa Warmii i Ma- Instytut Zachodni, 2000. – S. 59-110. – (Ziemie zur w działalności instytucji i stowarzyszeń : V Zachodnie ; nr 22). Sejmik Regionalny, Olsztyn, dnia 25.03.2000 r. : materiały z konferencji przedkongresowej / red. 1309. WAGIŃSKA-MARZEC, Maria: Irena Modrzejewska, Marek Resh, Andrzej Ta- Społeczność lokalna w obronie „swych” nazw borski. – Olsztyn : „Ad Rem”, 2000. – S. 99-101. na Warmii i Mazurach / Maria Wagińska-Ma- rzec // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów BARCZYK, Katarzyna : Materiały z cmentarzy- nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Zie- ska w Starych Kiejkutach w zbiorach muze- miach Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew ów mazurskich = poz. 1760 Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : Instytut Zachodni, 2000. – S. 309-354. – (Ziemie 1317. BARTOŚ, Magdalena: Muzeum im. Zachodnie ; nr 22). Johanna Gottfrieda Herdera w Morągu : Oddział Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie = Johann 1310. WAGIŃSKA-MARZEC, Maria: Gottfried Herder Museum in w Morąg : Branch Ustalanie nazw miejscowości na Ziemiach Za- of the Museum of Warmia and Mazury in Olsz- chodnich i Północnych / Maria Wagińska-Ma- tyn / Magdalena Bartoś. – Olsztyn : Muzeum rzec // W: Wokół niemieckiego dziedzictwa kul- Warmii i Mazur, 2009. – 31, [1] s. : il. ; 20 cm. turowego na Ziemiach Zachodnich i Północ- nych / red. Zbigniew Mazur. – Poznań : Instytut 1318. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Archiwum Zachodni, 1997. – S. 369-416. mazurskie w Giżycku / Grzegorz Białuński // Masovia. – T. 1 (1997), s. 229-230. 1311. WAGIŃSKA-MARZEC, Maria: Ustalanie nazw miejscowości na Ziemiach Za- BIERULA, Jolanta : Prasa regionalna Warmii chodnich i Północnych po 1945 roku / Maria i Mazur 1945-2001 w bibliotekach olsztyń- Wagińska-Marzec // Przegląd Zachodni. – 2006, skich = poz. 78 nr 1, s. 224-225. 1319. BILIŃSKI, Lucjan: Biblioteki publiczne końca XX wieku / Lucjan Biliński. – 1.7. Muzealnictwo. Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Pol- Archiwistyka. Bibliotekarstwo skich ; Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Infor- macyjnej i Dokumentacyjnej, 2001. – 339, [1] s. : 1312. AG: Skandal nie tylko w Ogródku / tab., tabl., wykr. ; 21 cm. AG // Borussia. – 2008, nr 42, s. 93-96. Bibliogr. Indeks. Pamiątki po Michale Kajce. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie. Przedruk z 1956 r. 1320. BITTNER-WRÓBLEWSKA, An- 1313. ANCULEWICZ, Zbigniew: Wysta- na: Ocalona historia Prus Wschodnich : arche- wy w Domu „Gazety Olsztyńskiej” / Zbigniew ologiczne księgi inwentarzowe dawnego Prussia- Anculewicz // Komunikaty Mazursko-Warmiń- -Museum / Anna Bittner-Wróblewska [et al.]. – skie. – 1993, nr 3, s. 479-480. Warszawa : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa

82 Poz. 1321-1337

Narodowego, 2008. – 106 s. : il., fot., m., pl. ; Maria Frenkel]. – Szczecin ; Warszawa : Naczel- 24 cm. na Dyrekcja Archiwów Państwowych, 1995. – 55 Bibliogr. s., [22] s. tabl. ; 20 cm.

1321. BŁAŻEWICZ, Paweł: Oprawy inku- 1331. DYMOWSKI, Arkadiusz: Monety nabułów Biblioteki Kolegiackiej w Dobrym Mie- rzymskie w zbiorach Działu Archeologii Muzeum ście / Paweł Błażewicz // Kwartalnik Historii Warmii i Mazur / Arkadiusz Dymowski, Jaro- Kultury Materialnej. – 2009, nr 1, s. 93-106. sław Sobieraj // Rocznik Olsztyński. – T. 18 Księgi obecnie przechowywane w Bibliotece Wyższe- (2009), s. 383-401. go Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie. 1332. EHMER, G¨unter: Biblioteka Miejska 1322. BŁAŻEWICZ, Paweł: Z badań nad w Allenstein (obecnie w Olsztynie) i jej dzia- inkunabułami Biblioteki Kolegiackiej w Dobrym łalność / G¨unter Ehmer ; tł. W. N. Bortnow- Mieście / Paweł Błażewicz // Archiwa, Bibliote- ska // Bibliotekarz Olsztyński. – 1998, nr 3/4, ki i Muzea Kościelne. – T. 83 (2005), s. 139-270. s. 154-156. 1323. BOGDANOWICZ, Ada: Archiwum W latach 1928-1944. Dohna-Finckenstein w zasobie Geheimes Staat- 1333. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: Jak sarchiv w Berlinie / Ada Bogdanowicz // Ko- ogląda się mapy? : kompetencja komunikacyj- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 3, na odbiorców obiektów zabytkowych / Małgo- s. 315-320. rzata Gałęziowska // Biuletyn Oddziału War- mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- 1324. BORZYSZKOWSKI, Marian: Z torów Zabytków. – 2008, z. 6, s. 179-191. dziejów warmińskich bibliotek kościelnych / Ma- rian Borzyszkowski // Bibliotekarz Olsztyński.– Mapy ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olszty- 1997, nr 3/4, s. 16-23. nie.

1325. BRENDA, Waldemar: Muzeum Zie- GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata : Przestrzenność mi Piskiej / Waldemar Brenda, Marek Misiń- Warmii i Mazur zapisana na mapach z ko- ski // Masovia. – T. 2 (1999), s. 325-326. lekcji Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie = poz. 1219 1326. BYSTRZYCKI, Piotr: Muzeum Ma- zurskie w Działdowie / Piotr Bystrzycki // Rocz- GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata : Ujarzmienie nik Działdowski. – T. 7 (2007), s. 23-26. przestrzeni ziemi piskiej na przykładzie map z kolekcji Muzeum Warmii i Mazur w Olsz- 1327. CHOJNOWSKA, Izabela: Specyﬁ- tynie = poz. 1220 ka archiwów rodzinno-majątkowych z terenu Prus Wschodnich znajdujących się w zasobie 1334. GRABOWSKA, Celina: Muzealnic- Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsz- two na Warmii i Mazurach w latach 1945-1995 : tynie / Izabela Chojnowska, Grzegorz Danie- sprawozdanie z sesji / Celina Grabowska // Ko- lewicz, Rafał Leśkiewicz // W: Pamiętnik IV munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 4, Ogólnopolskiego Zjazdu Studentów Archiwisty- s. 693-697. ki, Katowice 12-14 IV 2000 r. / red. Anna Krze- mińska. – Katowice : Studenckie Koło Naukowe 1335. GRĄZIEWICZ-CHLUDZIŃSKA, Historyków Instytutu Historii Uniwersytetu Ślą- Barbara: Muzeum Kultury Ludowej w Węgo- skiego, 2000. – S. 65-72. rzewie / Barbara Grąziewicz-Chludzińska // W: Regiony, granice, rubieże : tom w darze dla 1328. CYGAŃSKI, Janusz: Muzeum War- profesora Mariana Prokopa / [red. Lech Mróz, mii i Mazur / Janusz Cygański // Kalendarz Magdalena Zowczak, Katarzyna Waszczyńska]. – Olsztyna. – R. 6 (2004), s. 186-197. Warszawa : „DiG”, 2005. – S. 439-443.

1329. CYGAŃSKI, Janusz: Z zamkowego 1336. GROSZKOWSKI, Roman: Szkic skarbca / Janusz Cygański // Kalendarz Olsz- dziejów Miejskiej Biblioteki Publicznej w Iła- tyński. – R. 1 (1999), s. 164-167. wie / Roman Groszkowski // Bibliotekarz Olsz- tyński. – 1997, nr 1/2, s. 36-44. Zbiory Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. 1330. Dokumenty - skarby Ziem Zachodnich 1337. HEIDE, Jerzy Wojciech: Archiwum i Północnych Polski : katalog wystawy archiwal- dawne i nowe lidzbarskiego kościoła archiprezbi- nej „Pięćdziesiąt lat polskiej służby archiwalnej terialnego / Jerzy Wojciech Heide ; wydał kry- na Ziemiach Zachodnich i Północnych”: czerwiec tycznie C. P. Woelky ; przeł. [z łac., niem.] Ju- – lipiec 1995 , Archiwum Główne Akt Dawnych, lian Wojtkowski. – Olsztyn : Kuria Metropolital- Warszawa, wrzesień 1995, Archiwum Państwo- na Archidiecezjii Warmińskiej, 2006. – 150 s. ; we, Wrocław, październik 1995, Zamek Książąt 23 cm. Pomorskich, Szczecin / [red. Violetta Urbaniak, Indeksy.

83 Poz. 1338-1356 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1338. HLEBIONEK, Marcin: Archiwum Kartografia = poz. 1225 parafialne w Gietrzwałdzie do 1890 roku / Mar- cin Hlebionek // Archiwista Polski. – 2001, nr 1, 1347. KASS, Wojciech: Dziś prawdziwych s. 68-85. Mazurów już nie ma / Wojciech Kass // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 182-184. 1339. HRYNKIEWICZ, Monika: Księgo- Muzeum Michała Kajki w Ogródku. zbiór i spuścizna Michała Kajki w zbiorach Bi- 1348. KASS, Wojciech: Przedmioty tward- blioteki Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- sze niż ideologia / Wojciech Kass // Znad Pisy.– ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie / Monika 1999, nr 8, s. 179-181. Hrynkiewicz // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 2006, nr 1, s. 119-139. Regionalne Muzeum im. Albina Nowickiego w Rynie. 1349. KEFERSTEIN, Halina: Biblioteka JAKUN, Krzysztof : O działalności Czesława kolegiacka w Dobrym Mieście : zarys historyczny Browińskiego na podstawie spuścizny znaj- i próba charakterystyki zbiorów od początków dującej się w zbiorach Muzeum Warmii i Ma- do 1814 roku / Halina Keferstein // Studia War- zur w Olsztynie = poz. 624 mińskie. – T. 30 (1993), [druk 1996], s. 301-334. Streszcz. w jęz. niem. 1340. JANUSZKIEWICZ, Zofia: Skarby monet w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur 1350. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, w Olsztynie / Zofia Januszkiewicz ; [red. Ada Grażyna: Artystyczne i duchowe oblicze ikony : Bogdanowicz]. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- katalog wystawy ikon ze zbiorów Muzeum War- zur, 2001. – 48 s. : il. kolor. ; 30 cm. mii i Mazur w Olsztynie zakonserwowanych w latach 1976-2006 / Grażyna Kobrzeniecka-Sikor- 1341. JAROSZ, Krystyna: Muzeum Kul- ska ; [red. Ada Bogdanowicz ; tł. na jęz. ang. Je- tury Ludowej w Węgorzewie : kronika 2006, rzy Gozdek]. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- 2007, 2008 / Krystyna Jarosz, Wiesława Szufa, zur, 2007. – 63, [1] s. : il. kolor. ; 20 x 21 cm. Jerzy Marek Łapo // Biuletyn Stowarzyszenia Bibliogr. s. 61-63. Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce. – 2009, 1351. KONIECZNA, Danuta: Dzieje olsz- nr 11, s. 133-140. tyńskich bibliotek / Danuta Konieczna. – Olsz- tyn : Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 2008. – 1342. JUDZIŃSKI, Józef: Archiwum Pań- 88, [4] s. : il., faks., fot., portr. ; 24 cm. stwowe w Olsztynie / Józef Judziński // W: Ar- Bibliogr. s. 86-88. chiwa polskie : praca zbiorowa / pod red. Ka- zimierza Kozłowskiego. – Warszawa : Naczelna 1352. KOPICZKO, Andrzej: Archidiece- Dyrekcja Archiwów Państwowych ; Szczecin : zjalny skarbiec historii / Andrzej Kopiczko // „Dokument”, 1998. – S. 161-164. Kalendarz Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 234-243. Archiwum Diecezjii Warmińskiej. 1343. JUDZIŃSKI, Józef: Archiwum Pań- stwowe w Olsztynie (1945-1995) / Józef Judziń- 1353. KOPICZKO, Andrzej: Archiwum ski // W: Pół wieku polskiej państwowej służby Archidiecezji Warmińskiej / Andrzej Kopicz- archiwalnej na Ziemiach Zachodnich i Północ- ko // Biuletyn Niemieckiego Instytutu Histo- nych : materiały z sesji naukowej zorganizowanej rycznego w Warszawie. – 2003, nr 10, s. 46-48. 10 października 1995 r. w Szczecinie / pod red. W Olsztynie. Kazimierza Kozłowskiego. – Warszawa : Naczel- na Dyrekcja Archiwów Państwowych ; Szczecin : 1354. KOPICZKO, Andrzej: Archiwum „Dokument”, 1997. – S. 119-140. Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie / Andrzej Kopiczko // W: Olsztyńskie archiwa : informa- 1344. JUDZIŃSKI, Józef: Otwarcie Ni- tor / red. Danuta Kasparek. – Olsztyn : Pol- dzickiego Oddziału Archiwum Państwowego skie Towarzystwo Historyczne. Oddział, 2009. – S. 35-49. w Olsztynie / Józef Judziński // Archeion.– T. 89 (1991), s. 227-229. 1355. KOPICZKO, Andrzej: Dzieje i za- sób Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsz- 1345. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- tynie / Andrzej Kopiczko // W: Archiwa w no- zja: Anonimowy rękopis średniowieczny nr 20 woczesnym społeczeństwie : pamiętnik V Po- ze zbiorów Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur wszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich : Olsz- w Olsztynie / Jadwiga Ambrozja Kalinowska // tyn 6-7 września 2007 r. / red. Jarosław Po- Studia Warmińskie. – T. 34 (1997), s. 303-310. raziński, Krzysztof Stryjkowski. – Warszawa : Kazania pasyjne. Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, 2008. – S. 265-271. 1346. KARPIŃSKA, Anna: O archiwach i aktach stanu cywilnego w Olsztyńskiem / An- 1356. KOPICZKO, Andrzej: Zbiory archi- na Karpińska // Archeion. – T. 93 (1994), walne dotyczące kanoników regularnych laterań- s. 380-384. skich w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej

84 Poz. 1357-1371

w Olsztynie / Andrzej Kopiczko // W: Prze- Biblioteka kolegium jezuitów w Braniewie. mijanie i trwanie : kanonicy regularni laterań- scy w dawnej i współczesnej Polsce : materia- 1363. LICHAŃSKI, Jakub Zdzisław: Opra- ły z międzynarodowej konferencji zorganizowa- wy książek ze zbiorów Biblioteki Collegium So- ne z okazji 600-lecia Fundacji Opactwa Bożego cietatis Iesu w Braniewie : wstęp do badań / Ciała w Krakowie / red. Kazimierz Latak, Irena Jakub Zdzisław Lichański // Rocznik Bibliote- Makarczyk. – Kraków : Zakon Kanoników Regu- ki Narodowej. – T. 37/38 (2006), s. 219-240. larnych Laterańskich, 2008. – S. 197-208. 1364. ŁAPO, Jerzy Marek: Początki węgo- borskiego muzealnictwa / Jerzy Marek Łapo // KOPICZKO, Andrzej : Konfiskata książek w bi- Studia Angerburgica. – T. 6 (2001), s. 112- 115. bliotece Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie w 1960 roku = poz. 1365. ŁAPO, Jerzy Marek: 10 lat Muzeum 2322 Kultury Ludowej – kalendarium / Jerzy Marek Łapo // Studia Angerburgica. – T. 6 (2001), KOPICZKO, Andrzej : Objawienia gietrzwałdz- s. 146-147. kie w świetle zbiorów Archiwum Archidiece- zji Warmińskiej w Olsztynie = poz. 2247 W Węgorzewie. 1357. KRYSIAK, Dominik: Muzeum Re- 1366. MAŁŁEK, Janusz: Wkład królewiec- formacji Polskiej w Mikołajkach : historia po- kiej Albertyny w rozwój protestantyzmu w Pru- wstania oraz zbiory / Dominik Krysiak // Ko- sach Książecych i Polsce w XVI i XVII wieku / munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 2, Janusz Małłek // Mrągowskie Studia Humani- s. 187-234. styczne. – T. 4/5 (2002/2003), s. 29-35. Streszcz. w jęz. niem. 1358. KUFEL, Tadeusz: Muzeum Budow- nictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsz- 1367. MARCINKOWSKA, Ewa: Muzeum tynku / Tadeusz Kufel // W: Życie codzienne regionalne jako sposób Emilii Sukertowej-Bie- na dawnych ziemiach pruskich : materiały z se- drawiny na trafienie do „duszy Mazurów” / Ewa sji naukowej, Olsztynek 10 października 1996 r. / Marcinkowska // Rocznik Historyczny Muzeum [red. wydawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : Historii Polskiego Ruchu Ludowego. – Nr 21 Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- (2005), s. 176-208. trzyńskiego, 1997. – S. 123-127. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- MARGOS, Urszula : Niepublikowane materia- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 165). ły kultury wielbarskiej z okolic Iławy w dokumentacji archiwalnej Waldemara Heyma 1359. KUREK, Ryszard: „Habent sua fata libell” : początki Biblioteki Wyższego Semina- w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku = rium Duchownego Dicezji Ełckiej / Ryszard Ku- poz. 1852 rek // Ełckie Studia Teologiczne. – T. 3 (2002), 1368. MARUSZCZAK, Elżbieta: Sesja s. 239-243. naukowa z okazji 50-lecia działalności polskich bibliotek publicznych na Warmii i Maurach / 1360. LEWANDOWSKA, Izabela: Histo- Elżbieta Maruszczak // Bibliotekarz Olsztyń- ria i kultura regionu w działalności edukacyj- ski. – 1996, nr 3/4, s. 90-91. nej Muzeum Warmii i Mazur w okresie powojennym / Izabela Lewandowska // W: Muzea Olsztyn, 25-26 XI 1996 r. i archiwa w edukacji historycznej : IV Toruń- skie Spotkania Dydaktyczne / red. Stanisław Ro- 1369. Muzeum Konstantego Ildefonsa Gał- szak, Małgorzata Strzelecka. – Toruń : Stowarzy- czyńskiego w Praniu / oprac. Wojciech Kass [et szenie Oświatowców Polskich. Oddział, 2007. – al.] // Jaćwież. – 1998, nr 2, [wkładka]. S. 95-104. 1370. OBŁĄK, Jan: Katalog inkunabułów 1361. LICHAŃSKI, Jakub Zdzisław: Bi- Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego blioteka „Collegium Societatis Iesu” w Branie- Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olszty- wie : próba charakterystyki / Jakub Zdzisław nie / Jan Obłąk, Zoja Jaroszewicz-Pieresławcew, Lichański // Studia Warmińskie. – T. 27 (1990) Julian Wojtkowski. – Olsztyn : Wydawnictwo [druk 1995], s. 309-324. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2007. – Streszcz. w jęz. niem. 173, [2] s. : il., fot. ; 30 cm. Indeks. 1362. LICHAŃSKI, Jakub Zdzisław: Brunsbergica Pallas : na marginesie historii i na- 1371. OBRĘBSKA, Agnieszka: Akcja usu- uki w dobie Renesansu / Jakub Zdzisław Lichań- wania książek z bibliotek województwa olsztyń- ski // Odrodzenie i Reformacja. – T. 41 (1997), skiego w 1949 roku / Agnieszka Obrębska // Ko- s. 111-122. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2008, nr 2, Streszcz. w jęz. niem. s. 145-153.

85 Poz. 1372-1389 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE

1372. OGRODZIŃSKI, Władysław: we z końca XIX wieku / Zenona Rondomań- O Muzeum Piśmiennictwa Warmii i Mazur / ska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Władysław Ogrodziński // W: Tropem odnale- 1997, nr 2, s. 213-227. zionych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław Ogrodziński ; przedm. W Bibliotece Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 1382. RONDOMAŃSKA, Zenona: Polo- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, nica w katalogu muzykaliów świętolipskich / Ze- 2003. – S. 159-161. – (Biblioteka Olsztyńska ; nona Rondomańska // Komunikaty Mazursko- nr 51). -Warmińskie. – 1998, nr 3, s. 382-394. Streszcz. w jęz. niem. 1373. OGRODZIŃSKI, Władysław: Prze- szłość i przyszłość / Władysław Ogrodziński // Inwentarz z 1854 r. ze zbiorów biblioteki muzycznej przy klasztorze jezuickim w Świętej Lipce. W: Tropem odnalezionych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław Ogro- 1383. ROZYNKOWSKI, Waldemar: dziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : O księgozbiorach hagiograﬁcznych w diecezjach Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- pruskich w średniowieczu : zarys problematyki / trzyńskiego, 2003. – S. 21-28. – (Biblioteka Olsz- Waldemar Rozynkowski // Folia Toruniensia.– tyńska ; nr 51). T. 7 (2007), s. 13-18. Muzealnictwo Warmii i Mazur. Streszcz. w jęz. ang., niem. Zbiory bikupów warmińskich, zbiory biblioteki kole- 1374. OKULICZ, Małgorzata: Blask od- giackiej w Dobrym Mieście oraz jezuitów w Braniewie. zyskany : 25 lat współpracy Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie z Pracownią Konserwacjii 1384. RYSZEWSKI, Bohdan: Archiwa Metali Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwa- olsztyńskie jako warsztat badawczy nie tylko hi- torstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w To- storyków / Bohdan Ryszewski // Komunikaty runiu / Małgorzata Okulicz. – Olsztyn : Muzeum Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 1, s. 19-24. Warmii i Mazur, 2004. – 47, [1] s. : fot. ; 20 cm. 1385. RYSZEWSKI, Bohdan: Studia i ba- 1375. OSTASZEWSKA-SYMONOWICZ, dania z zakresu archiwistyki na Uniwersytecie Monika: Muzeum Mazurskie w Szczytnie / Mo- Warmińsko-Mazurskim / Bohdan Ryszewski // nika Ostaszewska-Symonowicz // Rocznik Ma- Echa Przeszłości. – T. 3 (2002), s. 9-18. zurski. – T. 7 (2003), s. 153-159. W Olsztynie. 1376. PASZKIEWICZ, Piotr: Atlantyda Północy : dawne Prusy Wschodnie w fotogra- 1386. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Nabytki ﬁi, Olsztyn 2003 / Piotr Paszkiewicz // Biuletyn do Działu Sztuki Dawnej w latach 1988-2008 / Historii Sztuki. – 1994, nr 4, s. 459-462. Andrzej Rzempołuch // Rocznik Olsztyński.– T. 18 (2009), s. 87-214. Omówienie wystawy. Zbiory Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. 1377. PIASKOWSKI, Tadeusz: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku : przykład 1387. SAJKOWSKI, Ryszard: Powstanie współpracy świeckich muzealników z duchowień- i działalność agencji Ochrony Dóbr Kultury – stwem katedralnym / Tadeusz Piaskowski // Izba Muzealna CKiS (1999-2000) / Ryszard Saj- Muzealnictwo. – T. 49 (2008), s. 172-187. kowski // Ostródzki Przegląd Historyczny. – T. 1 (2005) [druk 2007], s. 231-240. 1378. PIETRZAK, Lech: Muzeum im. J. G. Herdera w Morągu / Lech Pietrzak // Kom- W Ostródzie. pas. – 2008, nr 1, s. 27-32. 1388. SEKTA, Jan: Działalność Muzeum Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen 1379. PORYCKI, Janusz: Najmłodsze olsz- w 2001 r. / Jan Sekta // Feste Boyen. – 2002, z. tyńskie muzeum / Janusz Porycki // Kalendarz 1, s. 63-64. Olsztyna. – R. 11 (2009), s. 258-265. W Giżycku. Muzeum Sportu w Olsztynie.

1380. Pół wieku polskiej państwowej służby SEKUNDA, Anna : Polskojęzyczne edykty i roz- archiwalnej na ziemiach zachodnich i północ- porządzenia Fryderyka II dotyczące Prus nych : materiały z sesji naukowej zorganizowanej Wschodnich i Zachodnich w zbiorach olsz- 10 października 1995 r. w Szczecinie / red. Kazi- tyńskich bibliotek, archiwów i muzeów = mierz Kozłowski. – Warszawa ; Naczelna Dyrek- poz. 2265 cja Archiwów Państwowych ; Szczecin : „Doku- ment”, 1997. – 205, [3] s. : fot., portr. ; 21 cm. 1389. SKROBOT, Wiesław: Gymnasial Sammlung Osterode : początki muzealnictwa 1381. RONDOMAŃSKA, Zenona: Dwie ostródzkiego / Wiesław Skrobot // Okolice warmińskie rękopiśmienne książki pielgrzymko- Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 57-64.

86 Poz. 1390-1406

SOKOŁOWSKI, Franciszek : Źródła do dziejów 1397. TONDEL, Janusz: Nova Bibliothe- Olsztyna i okolic w zasobie Archiwum Pań- ca w Królewcu w latach księcia Albrechta Pru- stwowego w Olsztynie = poz. 1206 skiego jej charakter i znaczenie / Janusz Ton- del // W: Studia o bibliotekach i zbiorach pol- SOKOŁOWSKI, Franciszek : Źródła do dziejów skich / pod red. Bohdana Ryszewskiego. – To- Żydów w zbiorach Archiwum Państwowego ruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Ko- w Olsztynie = poz. 2788 pernika, 1992. – S. 7-16. 1398. TONDEL, Janusz: Srebrna Bibliote- SOŁOMA, Antoni : Źródła z zakresu problema- ka księcia Albrechta Pruskiego i jego żony Anny tyki żydowskiej w zasobach Archiwum Pań- Marii / Janusz Tondel ; [zdj. Wacław Górski et stwowego w Olsztynie = poz. 2789 al.]. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mi- kołaja Kopernika ; Warszawa : Biblioteka Naro- 1390. STĘPNIAK, Władysław: Problemy dowa, 1994. – 126, [2] s. : il., faks., fot., portr. ; dziedzictwa archiwalnego byłych Prus Wschod- 29 cm. nich i Królewca (Kaliningradu) : polska perspek- Bibliogr. tywa / Władysław Stępniak // W: Historia i polityka : studia i rozprawy dedykowane profeso- 1399. WACŁAWIK, Beata: Archiwum Pań- rowi Adamowi Koseskiemu w 65. rocznicę uro- stwowe w Olsztynie / Beata Wacławik // dzin / red. Andrzej Bartnicki [et al.]. – Pułtusk : Biuletyn Niemieckiego Instytutu Historycznego Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra w Warszawie. – 2003, nr 10, s. 40-46. Gieysztora, 2004. – S. 479-486. 1400. WACŁAWIK, Beata: Labirynt wie- 1391. STRZYŻEWSKA, Małgorzata: dzy o przeszłości / Beata Wacławik // Kalen- Dom „Gazety Olsztyńskiej” / Małgorzata Strzy- darz Olsztyński. – R. 2 (2000), s. 184-191. żewska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Dokumenty w zbiorach Archiwum Państwowego 1997, nr 2, s. 267-270. w Olsztynie. M.in. archiwa rodziny Dohna. W Olsztynie. 1401. WITCZAK-KUFEL, Anna: Opra- wa księgi ze srebrnej biblioteki księcia Albrechta 1392. STRZYŻEWSKA, Małgorzata: Hohenzollerna i jego żony Marii / Anna Wit- Dom „Gazety Olsztyńskiej” – odbudowa siedzi- czak-Kufel // Zeszyty Muzeum Warmii i Ma- by i działalność muzeum / Małgorzata Strzy- zur. – 1998, nr 2, s. 9-28. żewska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2002, nr 4, s. 627-646. Zbiory Muzeum Warmii i Mazur.

1393. SZORC, Alojzy: Archiwum Archidie- WOJNOWSKA, Weronika : Pałac w Karwinach cezji Warmińskiej w Olsztynie – jego zawartość i „Srebrna Biblioteka” = poz. 3261 i znaczenie / Alojzy Szorc // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : świadectwa 1402. WOŁOSZ, Artur: Wychowawcze i spo- przeszłości : praca zbiorowa / pod red. Stani- łeczne aspekty Muzeum Mazurskiego w Działdo- sława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Ba- wie (1927-1939) / Artur Wołosz // Ciechanow- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, skie Studia Muzealne. – T. 2 (1990), s. 149-157. 2002. – S. 76-85. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- 1403. WYSZKOWSKI, Andrzej: Osobli- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- wości olsztyńskiego archiwum / Andrzej Wy- skiego w Olsztynie ; nr 202). szkowski // Jantarowe Szlaki. – 1994, nr 2, s. 43-45. 1394. TARNOWSKA, Maria: „Dni otwarte” w Archiwum Państwowym w Olsztynie / An- Archiwum Państwowe w Olsztynie. na Tarnowska // Komunikaty Mazursko-War- 1404. ŻEGLIŃSKA, Anna: Archiwalia mińskie. – 2001, nr 1, s. 99-106. i stan badań nad historią rodu Finckensteinów / 1395. TARNOWSKA, Maria: Z Archi- Anna Żeglińska // Komunikaty Mazursko-War- wum Państwowego w Olsztynie / Maria Tar- mińskie. – 2004, nr 1, s. 19-25. nowska // Echa Przeszłości. – T. 4 (2003), 1405. ŻEGLIŃSKA, Anna: Zastosowanie s. 321-328. analizy procesów archiwotwórczych w opraco- waniu pruskich archiwów rodowych / Anna Że- 1396. TONDEL, Janusz: Biblioteka Zam- glińska // Echa Przeszłości. – T. 10 (2009), kowa (1529-1568) księcia Albrechta Pruskiego s. 499-512. w Królewcu / Janusz Tondel. – Toruń : Wy- dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Dot. zbiorów rodziny Finckensteinów w zasobach Ar- 1992. – 194 s. : il., faks., fot., portr. ; 24 cm. – chiwum Państwowego w Olsztynie. (Rozprawy / Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1406. ŻUŁKWA, Jerzy: Biblioteki i archi- w Toruniu). wa terenu byłych Prus Wschodnich w spra- Streszcz. w jęz. niem. wozdaniu Jerzego Żułkwy: „Straty zabytków

87 Poz. 1407-1424 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE ruchomych...” / Jerzy Żułkwa ; oprac. Paweł kor : Mazury w zwierciadle literatury = poz. Błażewicz // Studia Elbląskie. – T. 7 (2006), 2711 s. 367-379. 1414. KUROWSKI, Bohdan: Borussia przy- 1407. ŻUPLA, Adam: Park Etnograﬁczny pomina : z prądem pod prąd / Bohdan Kurow- przy Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie / ski // Posłaniec Warmiński. – 1992, nr 4, s. 3. Adam Żupla // Studia Angerburgica. – T. 1 1415. ŁADZIŃSKA, Mariola: Działalność (1996), s. 48-60. Towarzystwa Miłośników Ziemi Działdowskiej w latach 1967-1999 / Mariola Ładzińska // Rocz- 1408. ŻYTYNIEC, Rafał: Od „skandalu” nik Działdowski. – T. 6 (2005), s. 129-154. do „większego Prania” : o Muzeum Michała Kaj- ki w Ogródku / Rafał Żytyniec // Siedlisko.– 1416. ŁUKOWSKI, Wojciech: Lokalny 2006, nr 1, s. 20-24. i uniwersalny wymiar konstruowania ojczyzny : przypadek Stowarzyszenia „Wspólnota Mazur- ska” / Wojciech Łukowski // W: Oblicza lokal- 1.8. Towarzystwa regionalne ności : różnorodność miejsc i czasu : praca zbiorowa / pod red. Joanny Kurczewskiej. – Warsza- 1409. CHODAKOWSKI, Wojciech: A wa : Wydawnictwo Instytutu Filozoﬁi i Socjolo- nam się marzy wciąż więcej i więcej : dziesięć gii Polskiej Akademii Nauk, 2006. – S. 47-67. lat Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen / Wojciech Chodakowski // Feste Boyen. – 2004, 1417. (ngo): Ostródzkie Stowarzyszenie Kul- z. 4, s. 33-39. turowe Sasinia / (ngo) // Rozmaitości Ostródz- W Giżycku. kie. – 2006, nr 11, s. 12. Toż: Masovia. – T. 6 (2003), s. 81-91. 1418. ORŁOWSKI, Hubert: „Atlantyda 1410. CZESLA, Alfred: Niemieckie sto- Północy” albo o dorobku kulturowym „Borus- warzyszenia społeczno-kulturalne w północno- sii” : regionalna działalność kulturalna w pol- -wschodnim regionie Polski / Alfred Czesla // skich Prusach Wschodnich / Hubert Orłowski ; Borussia. – 1993, nr 6, s. 62-72. tł. Urszula Szymanek, Jacek D. Iljaszek // Bo- russia. – 1997, nr 14, s. 280-287.

DOBROSIELSKA, Alicja : Sprawozdanie z kon- 1419. PETER, Tadeusz: Działalność Towa- ferencji naukowej „Interdyscyplinarne spo- rzystwa Miłośników Ziemi Ostródzkiej „Grun- tkania z historią i kulturą Bałtów – Colloquia wald” w latach 1971-1990 / Tadeusz Peter // Baltica III”, Olsztyn-Elbląg 8-10 październi- Ostródzki Museion. – 2001, z 2, s. 14-17. ka 2008 roku = poz. 1927 1420. PIASZCZYŃSKI, Piotr: Ethik und DOMAGAŁA, Bożena : Mniejszości narodowe Atlantis : zehn Jahre Kultur Gemeinschaft „Bo- na Warmii i Mazurach = poz. 2699 russia” – Atlantyda Północy : dziesięć lat Wspól- noty Kulturowej „Borussia” / Piotr Piaszczyń- ski // Dialog. – 2000, nr 54, s. 80-83. DOMAGAŁA, Bożena : Orientacje narodowo- ściowe Mazurów i Warmiaków – stowarzysze- 1421. PŁOSKI, Adam: Towarzystwo Upięk- nia mniejszości niemieckiej na Warmii i Ma- szania Miasta w Olsztynie / Adam Płoski, Wik- zurach = poz. 2619 tor Knercer // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 251-266. DOMAGAŁA, Bożena : Szwaby, Niemcy, Lute- raki = poz. 2707 1422. PROTAS, Jacek: Stowarzyszenie „Dom Warmiński” / Jacek Protas // W: Toż- 1411. FIETKIEWICZ, Stanisław: Dzieje samość współczesnej Warmii / red. Magdale- Towarzystwa Miłośników Ełku / Stanisław Fiet- na Dziugieł-Łaguna. – Lidzbark Warmiński : kiewicz. – Ełk : Towarzystwo Miłośników Ełku, Wydawnictwo Wszechnicy Warmińskiej, 2006. – 2003. – 44 s. ; 21 cm. S. 102-105.

1412. HAŁOŃ, Edward: Towarzystwa na- 1423. SASSYN, Andrzej: Ostatnia deka- ukowe ogólne w Polsce na przełomie wieków / da / Andrzej Sassyn // Kalendarz Olsztyna.– Edward Hałoń // Nauka. – 2003, nr 3, s. 99-132. R. 4 (2002), s. 252-255.

M.in. Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyń- Towarzystwo Miłośników Olsztyna. skiego w Olsztynie. 1424. SIKORSKI, Jerzy: Dziesięć lat dzia- 1413. KOŁODZIEJCZYK, Dorota: W łalności Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha poetyce palimpsetu – o Wspólnocie Kulturowej Kętrzyńskiego 1991-2001 / Jerzy Sikorski // Ko- „Borussia” / Dorota Kołodziejczyk // Sprawy munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 4, Narodowościowe. – 2000, z. 16/17, s. 205-208. s. 573-582.

88 Poz. 1425-1431

Streszcz. w jęz. niem. s. 463-465. W Olsztynie. 1429. TOPOLNICKA-NIEMCEWICZ, 1425. STRAUCHOLD, Grzegorz: Wspól- Elżbieta: Fundacja im. Mikołaja Kopernika we nota Kulturowa „Borussia” / Grzegorz Strau- Fromborku / Elżbieta Topolnicka-Niemcewicz // chold // Odra. – 1992, nr 2/3, s. 122. Folia Fromborcensia. – T. 1 (1992), s. 45. 1426. SUCHTA, Jerzy: Towarzystwo Na- ukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego / Jerzy 1430. WOROBIEC, Krzysztof: Mazurska Suchta // W: Słownik polskich towarzystw na- Sadyba / Krzysztof A. Worobiec // Pomera- ukowych. T. 1, Towarzystwa naukowe działają- nia. – 2007, nr 7/8, s. 16-18. ce obecnie w Polsce / red. nauk. Barbara Sor- Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kultu- dylowa. – Warszawa : Biblioteka PAN, 2004. – rowego Mazur „Sadyba”. S. 104-107. WOROBIEC, Krzysztof : Stowarzyszenie „Sady- 1427. SZCZOTKO, Bogdan: Towarzystwo ba” w ochronie zabytków i krajobrazu kultu- Miłośników Twierdzy Boyen / Bogdan Szczot- rowego Mazur = poz. 1529 ko // Masovia. – T. 1 (1997), s. 231-232.

W Giżycku. 1431. Wspólnota Kulturowa „Borussia” // Kresy. – 1991, nr 6, s. 143-144. 1428. TOMKIEWICZ, Ryszard: Towa- rzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskie- go 2001-2005 / Ryszard Tomkiewicz // Ko- 10 lat stowarzyszeń niemieckich na terenie War- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 3, mii i Mazur = poz. 2729

89 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

2.1. Przestrzeń wiejska i miejska 1439. DĄBROWSKI, Stanisław: Na pograniczu ziemi Sasinów i Galindów / Stani- 1432. ACHREMCZYK, Stanisław: Kra- sław Dąbrowski // Warmińsko-Mazurski Biule- jobraz historyczny Warmii i Mazur / Stanisław tyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), s. 229-233. Achremczyk // W: Życie codzienne na dawnych Nadleśnictwo Jagiełek. ziemiach pruskich : krajobraz kulturowy War- mii i Mazur : praca zbiorowa / pod red. Sta- 1440. DĄBROWSKI, Stanisław: Refu- nisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Ba- gium książąt pruskich w Puszczy Piskiej / Sta- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, nisław Dąbrowski // Warmińsko-Mazurski Biu- 2008. – S. 7-16. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka letyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 132-136. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego 1441. DĄBROWSKI, Stanisław: Szczyp- w Olsztynie ; nr 244). ta (nie tylko) leśnej historii : o Jełguniu w La- sach Napiwodzko-Ramuckich / Stanisław Dą- 1433. ACHREMCZYK, Stanisław: Oswa- browski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- janie krajobrazu / Stanisław Achremczyk // W: serwatorski. – T. 2 (2000), s. 137-143. Między Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 1442. DEMBY, Ryszard: W straduńskiej dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, puszczy : z dziejów osadnictwa na ziemi olec- 2008. – S. 261-267. kiej / Ryszard Demby. – Olecko : Wydawnictwo ZF, 1998. – 104 s. : il., fot. ; 21 cm. 1434. Aleje przydrożne : historia, znaczenie, Bibliogr. s. 100-101. zagrożenie, ochrona / red. Krzysztof Worobiec, Iwona Liżewska. – Olsztyn : Borussia ; Stowa- 1443. FALKOWSKI, Jan: Architektura rzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kultu- i waloryzacja krajobrazów ziemi lubawskiej / rowego Mazur „Sadyba”, 2009. – 269, [3] s. : il. Jan Falkowski // W: Gospodarka przestrzen- na : analiza stanu istniejącego i kierunki rozwo- kolor. ; 29 cm. – (Ślady w Krajobrazie). ju : materiały konferencji naukowej poświęconej 70-leciu urodzin prof. dra hab. Jerzego Suchty / BARCZEWSKI, Walenty : Geograﬁa polskiej red. Ryszard Źróbek. – Olsztyn : Decora, 2002. – Warmii = poz. 2199 S. 41-55.

1435. BARTOŚ, Magdalena: Architektura 1444. GADOMSKA, Wiesława: Tereny w krajobrazie wiejskim Warmii i Mazur / Mag- zieleni miejskiej w Olsztynie – historia i współ- dalena Bartoś, Barbara Zalewska. – Olsztyn : czesność / Wiesława Gadomska // Fragmenta Wspólnota Kulturowa Borussia, 2007. – 95 s. : Agronomica. – T. 1 (2002), s. 68-80. il., fot., m., pl. ; 21 cm. – (Nowe Życie pod Sta- rymi Strzechami). 1445. GANCEWSKI, Jan: „Krajobraz kulturowy ziem pruskich” : sprawozdanie z konfe- Bibliogr. s. 92-93. rencji / Jan Gancewski // Komunikaty Mazur- 1436. BĘTKOWSKI, Rafał: A jednak coś sko-Warmińskie. – 2003, nr 1, s. 117-119. zostało... : park miejski i wystawa przemysło- wa w Jakubowie w 1910 roku / Rafał Bęt- 1446. GŁUSZEK, Cezary: Forteczny Park kowski // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- Kulturowy Wyspa Giżycka? / Cezary Głuszek // zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- Feste Boyen. – 2006, z. 10, s. 39-48. ków. – 2007, z. 5, s. 85-100. 1447. GRUSZKOWSKI, Wiesław: Two- rzenie ładu przestrzennego i rewaloryzacja krajo- 1437. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: W sprawie brazu kulturowego Warmii jako czynnik wzmoc- lasów i leśnictwa w południowo-wschodnich Ma- nienia integracji społecznej / Wiesław Grusz- zurach od XIV do początku XVIII wieku / Grze- kowski // W: Społeczeństwo, środowisko, gospo- gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- darka i krajobraz kulturowy w Roku Ignacego mińskie. – 1996, nr 3, s. 433-447. Krasickiego : materiały seminaryjne / [aut. Ja- cek Protas et al.]. – Olsztyn ; Kętrzyn : „Ken- 1438. CHODKOWSKA, Wiesława: Mia- graf”, 2001. – S. 99-105. sto-ogród : dzielnica Olsztyna – Zatorze / Wie- sława Chodkowska, Dariusz Chodkowski // Biu- 1448. HOCHLEITNER, Janusz: Drzewa letyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- w kulturze ludowej na przykładzie warmińskich rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2007, z. ośrodków pielgrzymkowych / Janusz Hochleit- 5, s. 101-108. ner // W: Las w kulturze polskiej V : materiały

90 Poz. 1449-1465 z konferencji, Cisna 19-21 maja 2006 / red. Woj- Agnieszka Jaszczak, Krzysztof Młynarczyk // ciech Łysiak. – Poznań : Wydawnictwo „Eco”, W: Krajobraz kształtowany przez kulturę rolną / 2007. – S. 475-486. red. Krzysztof Młynarczyk. – Olsztyn : Uniwer- sytet Warmińsko-Mazurski, 2006. – S. 171-179. 1449. HOCHLEITNER, Janusz: Gospo- darka leśna Warmii południowej w XVI-XVIII 1457. JASZCZAK, Agnieszka: Ochrona wieku / Janusz Hochleitner // W: Las w kultu- przyrodniczych i kulturowych wartości krajobra- rze polskiej IV : materiały z konferencji, Mierki zu rolniczego / Agnieszka Jaszczak // W: Kra- koło Olsztynka 19-21 maja 2005 / red. Wojciech jobraz kształtowany przez kulturę rolną / red. Łysiak. – Poznań : Wydawnictwo „Eco”, 2006. – Krzysztof Młynarczyk. – Olsztyn : Uniwersytet S. 161-166. Warmińsko-Mazurski, 2006. – S. 33-41.

1450. HOCHLEITNER, Janusz: Religij- 1458. JASZCZAK, Agnieszka: Znaczenie ne dziedzictwo wpisane w krajobraz kulturowy i ochrona zabytkowego krajobrazu kulturowego Warmii / Janusz Hochleitner // Zarządzanie w zrównoważonym rozwoju gmin / Agnieszka i Edukacja. – 2007, nr 2, s. 89-114. Jaszczak // W: Przyroda i miasto. T. 8 / red. Jan Rylke. – Warszawa : Szkoła Główna Gospo- 1451. HOCHLEITNER, Janusz: Tradycja darstwa Wiejskiego, 2006. – S. 224-231. grodzenia wsi na pograniczu warmińsko-mazurskim / Janusz Hochleitner // W: Pogranicza : 1459. Jezioro Oświn i okolice : monograﬁa przestrzeń kulturowa / [red. wyd. Sławomir Fa- przyrodniczo-kulturowa / red. Maciej Gromadz- ﬁński]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych ki, Rajmund Jan Wiśniewski ; [aut. Elżbieta im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007. – S. 42-56. Bajkiewicz-Grabowska et al.]. – Poznań : Boguc- ki Wydawnictwo Naukowe, 2005. – 448 s. : il. ; 1452. HOCHLEITNER, Janusz: Z dzie- 25 cm. jów bursztynu w historii nowożytnej Polski / Bibliogr. s. 425-440. Janusz Hochleitner // W: Dzieje pozyskiwa- M.in. dwór w Małej Gui. nia i wykorzystania bursztynu na ziemiach polskich / red. Janusz Hochleitner, Waldemar Mo- 1460. JUSZCZYSZYN, Anna: Park miejska. – Jantar ; Elbląg : Fundacja Elbląg, 2006. – ski w Jakubowie / Anna Juszczyszyn // Spotka- S. 44-53. nia z Zabytkami. – 2006, nr 11, s. 25-26.

JACKIEWICZ-GARNIEC, Małgorzata : Archi- KADELSKA, Małgorzata : Osiedle nad Jezio- tektura zabytkowa Warmii – nie do końca rem Długim w Olsztynie = poz. 1542 odkryte dziedzictwo = poz. 3058 1461. KAPIŃSKI, Jarosław: Przewodnik 1453. JANKIEWICZ, Adam: Odkrycie po zabytkach kultury materialnej Welskiego Par- Krainy Węgorapy / Adam Jankiewicz // Borus- ku Krajobrazowego / Jarosław Kapiński, Wanda sia. – 2008, nr 43, s. 189-202. Grodzka. – Lidzbark Welski : Welski Park Kra- M.in. Muzeum Kultury Ludowej, Kurt Obitz, Węgo- jobrazowy, [2001]. – 49, [2] s., [5] s. tabl. : il. rzewo, dwór w Małej Gui. kolor. ; 21 cm. Bibliogr. s. [55]. 1454. JASIŃSKI, Janusz: Kształtowanie przestrzeni rolniczej wsi i gospodarstw : ujęcie 1462. KARCZEWSKA, Małgorzata: Mił- systemowe / Janusz Jasiński, Kazimierz Przy- ki : monograﬁa krajoznawcza gminy mazur- byłowski. – Olsztyn : Wydawnictwo Akademii skiej / [aut.] Małgorzata Karczewska [et al.]. – Rolniczo-Technicznej, 1995. – 52 s., [1] k. tabl. Białystok ; Miłki : Wydawnictwo Kwadrat, złoż. : rys. ; 23 cm. – (Skrypty Akademii Rolni- 2005. – 125, [2] s., [16] k. tabl. : il. ; 20 cm. czo-Technicznej w Olsztynie). Bibliogr. s. 120-124. Bibliogr. s. 52. Aut. – nie mylić z Januszem Jasińskim – historykiem. 1463. KASS, Wojciech: Ginące leśniczów- ki / Wojciech Kass, Krzysztof Worobiec // War- 1455. JASIŃSKI, Janusz: Zmiany w kra- mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– jobrazie wsi warmińskiej w XIX wieku / Janusz T. 5 (2003), s. 195-203. Jasiński // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : świadectwa przeszłości : pra- 1464. KASS, Wojciech: Ginące leśniczówki ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- Puszczy Piskiej / Wojciech Kass, Krzysztof Wo- ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. robiec // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 284-300. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 157-171. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- 1465. KAWECKI, Zdzisław: Drzewa i krze- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; wy przydatne do zadrzewień krajobrazowych nr 202). Warmii i Mazur / Zdzisław Kawecki // W: Toż- samość ziemi warmińskiej : monograﬁa / [komi- 1456. JASZCZAK, Agnieszka: Obszary tet red. Magdalena Dziugieł-Łaguna, Mirosława i obiekty kulturowe w krajobrazie rolniczym / Maria Łonyszyn, Michał Pawelec]. – Lidzbark

91 Poz. 1466-1484 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

Warmiński : Wydawnictwa Wszechnicy War- 1475. KNERCER, Wiktor: Olsztyn – mia- mińskiej, 2005. – S. 78-88. sto jak ogród? / Wiktor Knercer // Biuletyn Od- działu Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia 1466. KLIM, Roman: Wartości zabytkowe Konserwatorów Zabytków. – 2005, z. 3, s. 43-48. i przyrodnicze Kanału Elbląskiego / Roman Klim // Jantarowe Szlaki. – 1996, nr 3, s. 10-12. 1476. KNERCER, Wiktor: Wsie Warmii i Mazur w rozwoju historycznym / Wiktor Kner- 1467. KLIMEK, Robert: Lasy kryją głazy, cer // W: Zachowane – ocalone? : o krajobra- głazy kryją tajemnice : cz. 2 / Robert Klimek // zie kulturowym i sposobach jego kształtowania / Przegląd Warmiński. – 2009, nr 2, s. 2. pod red. Iwony Liżewskiej, Wiktora Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et al.] ; tł. Korne- Kamienie graniczne na Warmii. lia Kurowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa 1468. KLIMEK, Robert: Wały podłużne „Borussia”, 2003. – S. 11-25. – (Nowe Życie pod w Nerwiku, gm. Purda, woj. warmińsko-mazur- Starymi Strzechami). skie / Robert Klimek // Pruthenia. – T. 1 (2006), s. 109-125. 1477. KOC, Józef: Krajobraz Warmii / Józef Koc // W: Tożsamość ziemi warmiń- 1469. KLIMEK, Robert: Warmińskie lasy skiej : monograﬁa / [komitet red. Magdale- kryją tajemnice : możesz na własne oczy zoba- na Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria Łonyszyn, czyć granice dawnej Warmii biskupiej! : cz. 1 / Michał Pawelec]. – Lidzbark Warmiński : Wy- Robert Klimek // Przegląd Warmiński. – 2009, dawnictwa Wszechnicy Warmińskiej, 2005. – nr 1, s. 2. S. 25-32.

Kamienie graniczne na Warmii. 1478. KOMOROWSKI, Jarosław: Pusz- cza Romincka – na pograniczu / Jarosław Ko- KLIMEK, Robert : „Baba” na drodze = poz. morowski // Spotkania z Zabytkami. – 2001, nr 1950 11, s. 9-11.

Puszcza Romincka i jej zabytki. KLIMEK, Robert : Funkcjonowanie i obecny stan zachowania średniowiecznych wałów po- 1479. KOSTARCZYK, Artur: Tożsamość dłużnych w południowej części dominium kulturowa obszaru objętego projektem Zielone warmińskiego = poz. 1951 Płuca Polski a bogactwo różnorodności dziedzictwa kulturowego ziem dawnych Prus Królew- 1470. KŁOSEK-KOZŁOWSKA, Danu- skich i Prus Książęcych / Artur Kostarczyk, Ma- ta: Historia i krajobraz : badania historyczne rek Najmajer // Przegląd Regionalny. – 1999, nr w ochronie krajobrazu Świętej Lipki / Danuta 1/2, s. 79-87. Kłosek-Kozłowska // W: Hortus vitae : księga pamiątkowa dedykowana Andrzejowi Michałow- 1480. KOWALCZYK, Elżbieta: Powraca- skiemu / red. Marian Arszyński [et al.]. – War- jący temat: wały podłużne pogranicza mazo- szawa : Narodowa Instytucja Kultury, 2001. – wiecko-pruskiego / Elżbieta Kowalczyk // Rocz- S. 103-116. nik Mazurski. – T. 3 (1998), s. 14-20.

1471. KNERCER, Wiktor: Aleje – ginący 1481. KOWALCZYK, Elżbieta: Wał gra- krajobraz / Wiktor Knercer // Rocznik Mazur- niczny – świadectwo rozgraniczenia mazowiecko- ski. – T. 11 (2007), s. 126-131. -krzyżackiego z 8 listopada 1343 r. / Elżbieta Ko- walczyk // Rocznik Działdowski. – T. 6 (2005), 1472. KNERCER, Wiktor: Aleje – ginący s. 59-65. krajobraz : cz. 1 / Wiktor Knercer // Natura. Przyroda Warmii i Mazur. – 2006, nr 4, s. 32-36. 1482. KUJAWA, Roman: Warmiński Trakt Biskupi / Roman Kujawa // Natura. Przyroda 1473. KNERCER, Wiktor: Aleje – ginący Warmii i Mazur. – 2009, nr 1, s. 22-23. krajobraz : cz. 2 / Wiktor Knercer // Natura. Przyroda Warmii i Mazur. – 2007, nr 1, s. 22-25. 1483. KUJAWSKI, Wojciech: Krutynia : szlak wodny = Ein Wasserrweg / Wojciech Ku- 1474. KNERCER, Wiktor: „Gmina Roz- jawski. – Olsztyn : QMiKA, 2007. – 447, [1] s. : ogi – krajobraz historyczny” / Wiktor Kner- il., fot., m. ; 16 cm. cer // W: Rozogi w dziejach pogranicza mazur- Bibliogr. s. 447. sko-kurpiowskiego : materiały z sesji naukowej Na starych pocztówkach. w Rozogach, 6-7 maja 1995 r. / red. wydawniczy Daniela Lewicka. – Szczytno : „Ka-eM” Spółka 1484. KUJAWSKI, Wojciech: Śniardwy : z o.o., 1996. – S. 53-59. szlak wodny = ein Wasserweg / Wojciech Ku- jawski. – Olsztyn : QMiKA, 2007. – 447, [1] s. : Materiały z konferencji zorg. przez Urząd Gminy w Rozogach w 1995 roku w rocznicę 350-lecia powstania il., fot. ; 16 cm. Rozóg. Bibliogr. d. 447.

92 Poz. 1485-1500

Na starych pocztówkach. 1493. MAJDECKA-STRZEŻEK, Anna: Walory krajobrazu kulturowego Warmii i Ma- 1485. LELLA, Tomasz: Spoglądając wstecz zur : ochrona i możliwości wykorzystania dla po- – współczesna architektura Warmii i Mazur / trzeb rozwoju usług turystycznych / Anna Maj- Tomasz Lella. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- decka-Strzeżek // W: Życie codzienne na daw- cza „ElSet”, 2009. – 46, [2] s. : fot. ; 20 x 21 cm. nych ziemiach pruskich : krajobraz kulturowy Warmii i Mazur : praca zbiorowa / pod red. 1486. LIŻEWSKA, Iwona: Aleje przydroż- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek ne na Warmii i Mazurach : dziedzictwo histo- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- ryczne, stan zachowania, ochrona / Iwona Li- go, 2008. – S. 93-105. – (Rozprawy i Materiały żewska, Marzena Zwierowicz // W: Aleje przy- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- drożne : historia, znaczenie, zagrożenie, ochro- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). na / red. Krzysztof Worobiec, Iwona Liżewska. – Olsztyn : Borussia ; Stowarzyszenie na Rzecz 1494. MAJDECKA-STRZEŻEK, Anna: Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sa- Wartości kulturowe krajobrazu mazurskiego dyba”, 2009. – S. 95-112. na przykładzie zabytkowej wsi Klon / An- na Majdecka-Strzeżek, Justyna Sadłowska-Ko- 1487. LIŻEWSKA, Iwona: Krajobraz po lanowska // Rocznik Mazurski. – T. 5 (2001), zmianach : o przestrzeni wyobrażonej i real- s. 67-72. nej / Iwona Liżewska // Borussia. – 2006, nr 39, s. 146-150. 1495. MARCINIAK, Tomasz: Symbole naszego świata : przestrzeń i czas w mazur- 1488. LIŻEWSKA, Iwona: Krajobrazy i for- skich społecznościach lokalnych / Tomasz Mar- my regionalne / Iwona Liżewska // Borussia.– ciniak // Masovia. – T. 2 (1999), s. 227-248. 2008, nr 43, s. 182-188. 1496. MARCINIAK, Tomasz: Zielone ma- 1489. ŁAGUNA, Wanda: Rewitalizacja zurskie kresy : socjologia przestrzeni zawłaszcza- krajobrazów wiejskich Warmii i Mazur / Wan- nej / Tomasz Marciniak // Przegląd Regional- da Łaguna. – Lidzbark Warmiński : Wydawnic- ny. – 1999, nr 1/2, s. 127-150. two Wszechnicy Mazurskiej, 2005. – 105 s. : il. ; 1497. MARKS, Emilia: Wykorzystanie wa- 24 cm. lorów kulturowych Warmii w turystyce wiej- Bibliogr. s. 79-80. skiej / Emilia Marks, Iwona Połucha, Krzysz- 1490. ŁAGUNA, Wanda: Sieć osadnicza tof Młynarczyk, Marek Marks // W: Dziedzic- Ziemi Warmińskiej : cechy charakterystyczne, two kulturowe polskiej wsi a turystyka wiejska : materiały konferencyjne / oprac. Jan Sikora. – wzory regionalne, deformacje i zagrożenia / Supraśl : Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Wanda Łaguna // W: Dom Warmiński jako Rolnictwa i Obszarów Wiejskich. Oddział w Kra- markowy produkt rynkowy / [red. Magdalena kowie, 1999. – S. 79-88. Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria Łonyszyn]. – Lidzbark Warmiński : Wydawnictwo Wszechni- 1498. MARKS, Marek: Działalność agrotu- cy Warmińskiej, 2007. – S. 65-78. rystyczna i jej wpływ na zachowanie dziedzictwa Toż: Społeczeństwo, środowisko, gospodarka i krajo- kulturowego polskiej wsi / Marek Marks, Emi- braz kulturowy w Roku Ignacego Krasickiego : materia- lia Marks, Agnieszka Jaszczak // W: Marketing ły seminaryjne / [aut. Jacek Protas et al.]. – Olsztyn ; w agroturystyce / pod red. nauk. Marka Plich- Kętrzyn : „Kengraf”, 2001. – S. 107-121. ty, Jacka Sosnowskiego ; [wstęp Marek Plich- 1491. ŁAGUNA, Wanda: Wykorzystanie ta]. – Siedlce : Wydawnictwo Akademii Podla- potencjału kulturowo-krajobrazowego do zarzą- skiej, 2006. – S. 13-18. – (Monograﬁe / Akademia dzania przestrzenią w południowej Warmii / Podlaska ; nr 75). Wanda Łaguna // W: Ekonomiczne aspekty gospodarki przestrzennej / red. Teresa Maria Ła- 1499. MIRKOWSKA, Izabela: Późnośre- dniowieczna smolarnia w Siemianach / Izabela guna. – Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko-Ma- Mirkowska // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), zurski, 2003. – S. 73-79. s. 403-417.

1492. MACKIEWICZ, Hanna: Krajobraz 1500. MŁYNARCZYK, Krzysztof: Aktu- archeologiczny Warmii i Mazur / Hanna Mackie- alne problemy kształtowania krajobrazu rolni- wicz // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach czego Warmii i Mazur / Krzysztof Młynarczyk, pruskich : krajobraz kulturowy Warmii i Mazur : Emilia Marks // W: III Forum Architektury praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achrem- Krajobrazu : Nowe Idee i Rozwój Dziedziny Ar- czyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych chitektury Krajobrazu w Polsce : materiały kon- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 17-27. – ferencyjne / red. Przemysław Wolski. – War- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- szawa : Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajo- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; brazu – Narodowa Instytucja Kultury, 2000. – nr 244). S. 131-137.

93 Poz. 1501-1519 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1501. MŁYNARCZYK, Krzysztof: Pro- Liżewska. – Olsztyn : Borussia ; Stowarzyszenie blemy kształtowania krajobrazu wiejskiego oko- na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Ma- lic jeziora Dadaj / Krzysztof Młynarczyk, zur „Sadyba”, 2009. – S. 79-91. Agnieszka Jaszczak, Agnieszka Siedlecka // W: Tradycje a współczesny krajobraz wsi pol- 1511. PŁOSKI, Adam: Kamienie milowe – skiej : VI Forum Architektury Krajobrazu, Lu- rzecz o kontekście miejsca zabytków / Adam blin 16-17 października 2003 / red. Janusz Janec- Płoski // Kurier Konserwatorski. – 2009, nr 5, ki, Zbigniew Borkowski. – Lublin : Wydawnictwo s. 31-37. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2004. – S. 13-17. – (Krajobraz i Ogród Wiejski ; t. 2). 1512. PŁOSKI, Adam: Zapomniane zabytki przy drodze / Adam Płoski // W: Aleje przy- 1502. MŁYNARCZYK, Krzysztof: Prze- drożne : historia, znaczenie, zagrożenie, ochro- kształcenia krajobrazu rolniczego majątku ziem- na / red. Krzysztof Worobiec, Iwona Liżewska. – skiego w Słobitach / Krzysztof Młynarczyk, Olsztyn : Borussia ; Stowarzyszenie na Rzecz Agnieszka Siedlecka, Agnieszka Jaszczak // W: Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sa- Tradycje a współczesny krajobraz wsi pol- dyba”, 2009. – S. 141-153. skiej : VI Forum Architektury Krajobrazu, Lu- blin 16-17 października 2003 / red. Janusz Janec- PŁOSKI, Adam : Towarzystwo Upiększania ki, Zbigniew Borkowski. – Lublin : Wydawnictwo Miasta w Olsztynie = poz. 1421 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2004. – S. 19-24. – (Krajobraz i Ogród Wiejski ; t. 2). 1513. RATAJCZAK, Tadeusz: Górnictwo i hutnictwo darniowych rud żelaza na Mazurach 1503. OGRODZIŃSKI, Władysław: Pięk- i Ziemi Piskiej / Tadeusz Ratajczak, Grzegorz na nieznajoma / Władysław Ogrodziński. – Rzepa // Znad Pisy. – 2000, nr 9, s. 192-207. Olsztyn : Polskie Towarzystwo Czytelnicze. Od- dział, 2003. – 167 s. : il. ; 21 cm. 1514. RUDNICKI, Jakub: Dziedzictwo Szeskich Wzgórz : ścieżka geograﬁczno-histo- Dot. rzeki Łyny. ryczno-przyrodnicza / Jakub Rudnicki. – Goł- 1504. OLSZAK, Piotr: Leśniczówka Zdroż- dap : Dom Kultury, 2006. – 28 s. ; 21 cm. no / Piotr Olszak // Znad Pisy. – 2006, nr 15, s. 212-228. 1515. SERAFIN, Dietmar: O podziale przestrzennym lasów Prus Wschodnich / Diet- 1505. OSMÓLSKI, Jarosław: O zasadzie mar Seraﬁn // Znad Pisy. – 2007, nr 16, dobrej kontynuacji w krajobrazie otwartym War- s. 240-247. mii i Mazur uwag kilka / Jarosław Osmól- ski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- 1516. SIKORSKI, Piotr: Zmiany prze- watorski. – T. 2 (2000), s. 201-209. strzenne powierzchni leśnych we wschodniej czę- ści puszczy piskiej ze szczególnym uwzględnie- 1506. PIECHOCKI, Stanisław: Herta : niem XIX i XX wieku / Piotr Sikorski // Znad warmińska Atlantyda / Stanisław Piechocki // Pisy. – 1999, nr 8, s. 196-207. Kalendarz Olsztyna. – R. 3 (2001), s. 152-155. 1517. SKOWRONEK, Sławomir: War- Wyspa na jeziorze Wulpińskim. mińskie miejscowości na szlaku Napoleona – ja- 1507. PIETRZAK, Lech: Długie – jezioro ko produkt „Domu Warmińskiego” / Sławo- z przeszłością / Lech Pietrzak // Kompas.– mir Skowronek // W: Dom Warmiński jako 2008, nr 1, s. 4-7. markowy produkt rynkowy / [red. Magdalena Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria Łonyszyn]. – W Olsztynie. Lidzbark Warmiński : Wydawnictwo Wszechni- 1508. PIROŻNIKOW, Ewa: Rośliny me- cy Warmińskiej, 2007. – S. 127-138. dyczne użytkowane na Mazurach w pierwszej po- łowie XVIII wieku / Ewa Pirożnikow // Studia 1518. SKOWRONEK, Sławomir: War- Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 59-68. mińskie miejscowości na szlaku Napoleona – stan obecny i plany na przyszłość / Sławomir Skow- 1509. PLIS, Henryk: Historie i uroda obsza- ronek // W: Społeczeństwo, środowisko, gospo- ru Kanału Elbląskiego / Henryk Plis. – Elbląg : darka i krajobraz kulturowy w Roku Ignacego Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokal- Krasickiego : materiały seminaryjne / [aut. Ja- na Grupa Działania, 2007. – 77 s. : il., fot., m. ; cek Protas et al.]. – Olsztyn ; Kętrzyn : „Ken- 25 cm. graf”, 2001. – S. 49-58.

1510. PŁOSKI, Adam: Droga i jej oto- 1519. SKROBOT, Wiesław: Niektóre po- czenie – świadectwa przemian historycznych tencjały przestrzeni urbanistycznej Ostródy / na Warmii i Mazurach / Adam Płoski // W: Wiesław Skrobot // Okolice Ostródy. – [T. 1] Aleje przydrożne : historia, znaczenie, zagroże- (2009), s. 91-104. nie, ochrona / red. Krzysztof Worobiec, Iwona Dot. rewitalizacji miasta.

94 Poz. 1520-1538

1520. SŁODOWNIK, Lech: Kanał Elblą- 1530. WOROBIEC, Krzysztof: Zagubione ski mniej znany / Lech Słodownik // Jantarowe wioski Puszczy Piskiej / Krzysztof A. Woro- Szlaki. – 1997, nr 4, s. 27-28. biec // Borussia. – 2009, nr 46, s. 28-54.

1521. SZCZEPKOWSKA, Ewa: „Lasy 1531. WÓŁKOWSKI, Wojciech: Próba i ludzie” : las jako „wielka metafora” w twór- rekonstrukcji najstarszego układu przestrzenne- czości Ernsta Wiecherta / Ewa Szczepkowska // go Działdowa na podstawie planu z roku 1733 / W: Las w kulturze polskiej? : materiały z kon- Wojciech Wółkowski // Rocznik Działdowski.– ferencji / red. Wojciech Łysiak. – Poznań : Wy- T. 6 (2005), s. 67-71. dawnictwo „Eco”, 2002. – S. 475-481. 1532. WYCZÓŁKOWSKI, Mariusz: Kra- 1522. Szlak Świętego Wojciecha / red. Jerzy jobraz kulturowy okolic jeziora Oświn / Mariusz Zaskiewicz ; współaut. Arkadiusz Jachimowicz. – Wyczółkowski // W: Jezioro Oświn : monograﬁa Elbląg : „Yama”, 1996. – 48 s. : fot., m., rys. ; przyrodniczo-kulturowa / red. Maciej Gromadz- 21 cm. ki, Rajmund Jan Wiśniewski. – Poznań : Boguc- ki Wydawnictwo Naukowe, 2005. – S. 259-283. 1523. SZYDŁOWSKA, Joanna: Krajo- braz kulturowy Warmii i Mazur w polskiej prozie 1533. WYSOCKI, Jacek: Mój dom – rewi- współczesnej / Joanna Szydłowska // W: Życie talizacja wiejskiego domu i siedliska w Biedo- codzienne na dawnych ziemiach pruskich : kra- wie / Jacek Wysocki // W: Zachowane – ocalo- jobraz kulturowy Warmii i Mazur : praca zbioro- ne? : o krajobrazie kulturowym i sposobach jego wa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsz- kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, Wik- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha tora Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et Kętrzyńskiego, 2008. – S. 39-54. – (Rozprawy al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsztyn : Wspól- i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- nota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 187-198. – ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). (Nowe Życie pod Starymi Strzechami).

1524. TRABA, Robert: Pamięć zapisana 1534. WYSOCKI, Jacek: Park krajobrazo- w kamieniu, czyli krajobraz kulturowy jako pa- wy Pojezierza Iławskiego / Jacek Wysocki, Piotr limpsest / Robert Traba // W: Dziedzictwo kre- Górny // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- sów – nasze wspólne dziedzictwo? / red. Jacek serwatorski. – T. 1 (1999), s. 47-62. Purchla. – Kraków : Międzynarodowe Centrum Kultury, 2006. – S. 273-280. 1535. ZALEWSKA, Barbara: Klon : przyczynek do problematyki ochrony układów rura- 1525. TRABA, Robert: Rozważania o ma- listycznych województwa warmińsko-mazurskie- gii miejsca i mitologizacji krajobrazu w Prusach go / Barbara Zalewska // Rocznik Mazurski.– Wschodnich / Robert Traba // Borussia. – 2001, T. 6 (2002), s. 116-127. nr 24/25, s. 40-66. 1536. ZWIEROWICZ, Marzena: Warmia 1526. WIECHERT, Ernst: Wschodni kra- i Mazury – krajobraz odziedziczony / Marzena jobraz / Ernst Wiechert ; tł. Rafał Żytyniec // Zwierowicz // W: Zachowane – ocalone? : o kra- Borussia. – 2008, nr 43, s. 25-32. jobrazie kulturowym i sposobach jego kształ- towania / pod red. Iwony Liżewskiej, Wiktora 1527. WIELGUS-WYSOCKA, Maria: Stan Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et al.] ; opracowań problematyki ochrony dóbr kultury tł. Kornelia Kurowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 40-52. – (No- w parkach krajobrazowych województwa olsz- tyńskiego / Maria Wielgus // Przegląd Regio- we Życie pod Starymi Strzechami). nalny. – 1998, nr 1, s. 181-183. 1537. ŻURKOWSKI, Marcin: Leśne ścież- 1528. WOROBIEC, Krzysztof: Starowier- ki edukacyjne na terenie leśnego kompleksu pro- ski Park Kulturowy / Krzysztof Worobiec // W: mocyjnego – „Lasy Mazurskie” / Marcin Żur- Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : kowski // Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 248-257. krajobraz kulturowy Warmii i Mazur : praca M.in. Piersławek, Sorkwity, Klon, Spychowo, Pranie. zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 106-118. – (Roz- 2.2. Parki i ogrody prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 1538. ARSZYŃSKI, Marian: Mało zna- 244). ny epizod średniowiecznej sztuki ogrodniczej / Marian Arszyński // W: Hortus vitae : księga 1529. WOROBIEC, Krzysztof: Stowarzy- pamiątkowa dedykowana Andrzejowi Michałow- szenie „Sadyba” w ochronie zabytków i kra- skiemu / red. Marian Arszyński. – Warszawa : jobrazu kulturowego Mazur / Krzysztof Woro- Narodowa Instytucja Kultury, 2001. – S. 25-27. biec // Zabytki. Heritage. – 2007, nr 4, s. 50-53. Ogrody zamkowe w państwie Zakonu Krzyżackiego.

95 Poz. 1539-1556 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1539. BOŻEK-ZWIEROWICZ, Marze- 1548. KNERCER, Wiktor: Przywrócić na: Odnowione parki i ogrody Warmii i Mazur krajobrazowi / Wiktor Knercer // Borussia.– – Galiny, Wajsznory, Stoczek Klasztorny / Ma- 2000, nr 22, s. 311-317. rzena Bożek-Zwierowicz // Ochrona Zabytków.– 2005, nr 3, s. 71-84. 1549. KNERCER, Wiktor: Przywrócone krajobrazowi – założenie ogrodowe w Galinach / 1540. DĄBROWSKI, Stanisław: Park Wiktor Knercer // Warmińsko-Mazurski Biule- w Dylewie – zatracone piękno / Stanisław Dą- tyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 210-217. browski, Wiktor Knercer // Warmińsko-Ma- zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 3 (2001), 1550. KNERCER, Wiktor: Założenia ogro- s. 222-227. dowe województwa olsztyńskiego : historia : problemy badawcze i zagadnienia ochrony konser- 1541. GAWRYLUK, Maria: Ogród Johan- watorskiej / Wiktor Knercer // W: Ochrona na Larassa w Kątach gmina Pasłęk / Maria Gaw- dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego w Polsce : ryluk // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- sesja naukowa poświęcona pamięci prof. dr hab. watorski. – T. 4 (2002), s. 157-171. Longina Majdeckiego [...], Warszawa 16-17 grudnia 1998 / [red. Przemysław Wolski ; rada nauk. 1542. KADELSKA, Małgorzata: Osiedle sesji Edward Bartman et al.]. – Warszawa : Fun- nad Jeziorem Długim w Olsztynie : idealny przy- dacja „Rozwój Szkoły Głównej Gospodarstwa kład idei ogrodowych Howarda / Małgorzata Wiejskiego”, 1998. – S. 167-171. Kadelska // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- 1551. MAJDECKA-STRZEŻEK, Anna: ków. – 2008, z. 6, s. 114-124. Krajobraz kulturowy Warmii i Mazur : stan przetrwania i problemy ochrony zabytków ogro- Ebenezer Howard. dowych / Anna Majdecka-Strzeżek, Violetta Ste- fanowska-Nowak // W: III Forum Architektu- 1543. KAWECKI, Zdzisław: Ziołoleczni- ry Krajobrazu : Nowe Idee i Rozwój Dziedziny cze właściwości krzewów owocodajnych mniej Architektury Krajobrazu w Polsce : materiały znanych występujących na Warmii / Zdzi- konferencyjne / red. Przemysław Wolski. – War- sław Kawecki // W: Dom Warmiński jako szawa : Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajo- markowy produkt rynkowy / [red. Magdalena brazu – Narodowa Instytucja Kultury, 2000. – Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria Łonyszyn]. – S. 244-245. Lidzbark Warmiński : Wydawnictwo Wszechni- cy Warmińskiej, 2007. – S. 81-96. 1552. MAJDECKA-STRZEŻEK, Anna: Ogrody wiejskie na terenie Warmii i Mazur / An- 1544. KNERCER, Wiktor: Losy założeń na Majdecka-Strzeżek, Justyna Sadłowska-Kola- pałacowo-parkowych i dworsko-parkowych na te- nowska // W: III Forum Architektury Krajobra- renie województwa olsztyńskiego / Wiktor Kner- zu : Nowe Idee i Rozwój Dziedziny Architektury cer // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad Krajobrazu w Polsce : materiały konferencyjne / stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach red. Przemysław Wolski. – Warszawa : Ośrodek Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew Ma- Ochrony Zabytkowego Krajobrazu – Narodowa zur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : Instytucja Kultury, 2000. – S. 246-247. Instytut Zachodni, 2000. – S. 267-285. – (Ziemie Zachodnie ; nr 22). 1553. MICHALIK, Łucja: Warzywa mniej znane i zapomniane do uprawy w ogrodach War- 1545. KNERCER, Wiktor: Otoczenie sie- mii / Łucja Michalik // W: Dom Warmiński ja- dzib szlacheckich : o sztuce ogrodowej na War- ko markowy produkt rynkowy / [red. Magdalena mii i Mazurach / Wiktor Knercer // W: Życie Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria Łonyszyn]. – codzienne na dawnych ziemiach pruskich : świa- Lidzbark Warmiński : Wydawnictwo Wszechni- dectwa przeszłości : praca zbiorowa / pod red. cy Warmińskiej, 2007. – S. 97-114. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 1554. PIROŻNIKOW, Ewa: Rośliny me- go, 2002. – S. 134-148. – (Rozprawy i Materiały dyczne w życiu Mazurów w pierwszej połowie Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- XVIII w. w świetle informacji zebranych przez trzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). Jerzego Andrzeja Helwinga / Ewa Pirożnikow // Medycyna Nowożytna. – 2005, z. 1/2, s. 85-111. 1546. KNERCER, Wiktor: Pamiętajmy o ogrodach... / Wiktor Knercer // Warmiń- Dot. lat 1666-1748. sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 1555. SIEDLECKA, Agnieszka: Parki (2002), s. 172-181. dworskie w Bałcynach, Lipowie i Zajączkach (województwo warmińsko-mazurskie) / Agniesz- 1547. KNERCER, Wiktor: Park w Dy- ka Siedlecka, Krzysztof Młynarczyk // Rocznik lewie – odchodzące piękno / Wiktor Kner- Dendrologiczny. – Vol. 51 (2003), s. 171-180. cer // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazur- skiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- 1556. SIKORSKI, Piotr: Roślinność par- ków. – 2006, z. 4, s. 7-12. ków podworskich Ziemi Piskiej na tle Mazur /

96 Poz. 1557-1579

Piotr Sikorski, Ryszard Wojciech Pawlicki // 1567. BĘTKOWSKI, Rafał: Koszary Fun- Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 301-314. ka / Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, nr 2, s. 19-20. 1557. STEFANOWSKA-NOWAK, Vio- W Olsztynie. letta: Ogrody Jana Larassa na terenie Warmii i Mazur / Violetta Stafanowska-Nowak // W: 1568. BĘTKOWSKI, Rafał: Papiernia Ochrona dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego w Wadągu / Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, w Polsce : sesja naukowa poświęcona pamięci nr 5, s. 31-32. prof. dr hab. Longina Majdeckiego / red. Prze- mysław Wolski. – Warszawa : Fundacja „Roz- 1569. BĘTKOWSKI, Rafał: Rezydencja / wój Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego”, Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, nr 3, s. 17-18. 1998. – S. 173-177. Przy ul. 1 Maja w Olsztynie. 1558. ZWIEROWICZ, Marzena: Dylewo : 1570. BĘTKOWSKI, Rafał: Rzecz sławy / podzwonne dla parku..., dla majątku..., dla Dy- Rafał Bętkowski // Debata. – 2007, nr 2, s. 15-16. lewa / Marzena Zwierowicz // Borussia. – 2004, nr 33/34, s. 103-111. Tartak i młyn w Olsztynie. 1571. BĘTKOWSKI, Rafał: Targ Rybny – metamorfozy / Rafał Bętkowski // Debata.– 2.3. Architektura 2008, nr 8, s. 22-24. miejska. Zabytki techniki W Olsztynie. 1559. ACHREMCZYK, Stanisław: Dzie- 1572. BĘTKOWSKI, Rafał: Tartak Ra- je jednej fabryki / Stanisław Achremczyk // W: phaelsohnów / Rafał Bętkowski // Debata.– Między Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / 2008, nr 11, s. 23-27. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, W Olsztynie. 2008. – S. 268-284. 1573. BĘTKOWSKI, Rafał: W obronie Stomil/Michelin w Olsztynie. najstarszej szkoły : cz. 1 / Rafał Bętkowski // Debata. – 2009, nr 5, s. 45-48. 1560. ACHREMCZYK, Stanisław: Fa- bryka marzeń / Stanisław Achremczyk, Tadeusz Dzieje szkolnictwa w Olsztynie w XIX-XX w. Prusiński. – Olsztyn : Stomil-Olsztyn, 1997. – 71 1574. BĘTKOWSKI, Rafał: Więzienna s. : fot., portr. ; 29 cm. brama / Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, nr Stomil/Michelin w Olsztynie. 9, s. 24-26. 1561. BARAŃSKI, Marek: Odnowiony ra- Wysoka Brama w Olsztynie. tusz w Morągu / Marek Barański // Zabytki. 1575. BĘTKOWSKI, Rafał: Z krwi huge- Heritage. – 2007, nr 4, s. 90-91. notów / Rafał Bętkowski // Debata. – 2007, nr 3, s. 15-16. 1562. BARSZCZ, Marek: Ełcka kolejka / Marek Barszcz // Spotkania z Zabytkami.– Cegielnia Maxa Liona w Olsztynie. 1994, nr 12, s. 30. 1576. BĘTKOWSKI, Rafał: Zamkowe mły- ny / Rafał Bętkowski // Debata. – 2009, nr 3, 1563. BERGMAN, Eleonora: Odbudowa s. 32-36. Działdowa po pierwszej wojnie światowej / Ele- onora Bergman // Rocznik Działdowski. – T. 6 Młyny w Olsztynie od XIV w. do 1947 r. (2005), s. 79-102. 1577. BĘTKOWSKI, Rafał: Zamkowych 1564. BĘTKOWSKI, Rafał: Dom z gotyc- młynów historii ciąg dalszy / Rafał Bętkowski // kimi łukami / Rafał Bętkowski // Debata.– Debata. – 2009, nr 4, s. 32-36. 2008, nr 6, s. 25-26. Młyny w Olsztynie od XIV w. do 1947 r. Dom na Starym Mieście w Olsztynie. 1578. BIREZOWSKA, Małgorzata: Ta- 1565. BĘTKOWSKI, Rafał: Fotograf na- pety z historycznego wystroju wnętrz kamieni- stępcy tronu / Rafał Bętkowski // Debata.– cy Naujacka / Małgorzata Birezowska // Biu- 2008, nr 4, s. 21-22. letyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2008, z. Pionierzy fotograﬁi w Olsztynie w XIX i XX w. 6, s. 198-207. 1566. BĘTKOWSKI, Rafał: Kamienica 1579. BIREZOWSKA, Małgorzata: Targ przy placu Bema / Rafał Bętkowski // Debata.– rybny w Olsztynie : odkrycia z 1988 roku / Mał- 2008, nr 12, s. 31-33. gorzata Birezowska // Biuletyn Oddziału War- W Olsztynie. mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- Toż: Debata. – 2009, nr 1, s. 28-30. torów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 71-84.

97 Poz. 1580-1602 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1580. CZUBIEL, Lucjan: Spychaczem na za- 1592. Kanał ostródzko-elbląski / red. Stani- bytki / Lucjan Czubiel // Kalendarz Olsztyń- sław Januszewski. – Wrocław : Studio Artystycz- ski. – R. 1 (1999), s. 168-171. no-Reklamowe „Tak”, 2001. – 143, [1] s., [1] k. tabl. złoż., [64] s. tabl. kolor. : m., pl., rys., Dot. zabytków Olsztyna. wykr. ; 30 cm. – (Zabytki Przemysłu i Techniki 1581. DOŁUBIZNO, Dariusz: Ełcki węzeł w Polsce ; 5). kolejowy / Daiusz Dołubizno // Jaćwież. – 1999, Bibliogr. s. 139-141. nr 8, s. 29-31. 1593. KORPYSZ, Ewa: Bęsia – wiatraka żal... / Ewa Korpysz // Spotkania z Zabytkami.– 1582. DOŁUBIZNO, Dariusz: Urok kreso- 2002, nr 9, s. 22-23. wych stacyjek / Dariusz Dołubizno // Jaćwież.– 1999, nr 8, s. 45-47. 1594. KRÓLAK, Mieczysław: Historia komunikacji tramwajowej w Olsztynie / Mieczy- M.in. Węgorzewo, Kruklanki. sław Królak // W: Tradycja i przyszłość miej- 1583. FAFIŃSKI, Łukasz Paweł: Począt- skiej komunikacji zbiorowej w Polsce / red. Ire- ki rozwoju sieci kolejowej w Prusach Wschod- na Cebula. – Kraków : Oddział Stowarzyszenia nich / Łukasz Paweł Fafiński // Masovia. – T. Inżynierów i Techników Komunikacji, 1995. – 11 (2008), s. 140-144. S. 181-183. 1595. KRUPPE,´ Jerzy: Szpital kapitul- 1584. FURA, Sławomir: Wyłuszczarnia ny świętego Ducha we Fromborku / Jerzy nasion im. Zdzisława Borońskiego w Rucianem- Kruppé// W: Szpitalnictwo w dawnej Polsce / -Nidzie / Sławomir Fura // Znad Pisy. – 2007, red. Maria Dąbrowska, Jerzy Kruppé.– Warsza- nr 16, s. 174-193. wa : Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etno- logii Polskiej Akademii Nauk, 1998. – S. 185-201. 1585. GRZELACHOWSKI, Stanisław: Szachulcowy spichlerz w Reszlu / Stanisław 1596. KRYSZAŁOWICZ, Lech: Te wspa- Grzelachowski // Spotkania z Zabytkami. – 2006, niałe maszyny nad miastem... / Lech Krysza- nr 6, s. 28-29. łowicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 (2001), s. 170-181. 1586. HRYNIEWICZ, Sławomir: Zacho- wać dzieła architektury współczesnej / Sła- 1597. LESIŃSKI, Andrzej: Baszta kate- womir Hryniewicz // Biuletyn Oddziału War- dralnych murów / Andrzej Lesiński // Kalen- mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- darz Olsztyna. – R. 8 (2006), s. 176-183. torów Zabytków. – 2006, z. 4, s. 83-87. 1598. LEWICKA, Maria: Badania histo- 1587. JASIŃSKI, Stanisław: Ełcka Kolej ryczno-architektoniczne zespołu budowli obronnych Bramy Młyńskiej w Olsztynie / Maria Le- Wąskotorowa – ochrona zespołu zabytków tech- wicka // Rocznik Warmińsko-Mazurski Woje- niki kolejnictwa / Stanisław Jasiński // War- wódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Olszty- mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– nie. – T. 1 (2008), s. 153-200. T. 5 (2003), s. 204-228. 1599. LIŻEWSKA, Iwona: Zabytki wokół 1588. JASIŃSKI, Stanisław: Historia ko- nas : o dawnych budynkach szkolnych powia- lei w krainie Pojezierzy Wschodnich / Stanisław tu szczycieńskiego / Iwona Liżewska // Rocznik Jasiński, Justyna Żołnierowicz-Jewuła // Studia Mazurski. – T. 4 (1999), s. 75-83. Angerburgica. – T. 3 (1998), s. 20-105. 1600. MACKIEWICZ, Adam: Wyniki ba- 1589. JASIŃSKI, Stanisław: Węzeł kolejo- dań archeologicznych fortyfikacji miejskich Olsz- wy w Giżycku / Stanisław Jasiński // Masovia.– tyna na odcinkach północno-wschodnim i pół- T. 7 (2004), s. 45-72. nocno-zachodnim – Brama Młyńska i północ- na baszta narożna : nieznane elementy / Adam Mackiewicz, Hanna Mackiewicz // Rocznik War- 1590. JASIŃSKI, Stanisław: Węzeł kolejo- mińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzędu Ochro- wy w Piszu : cz. 1 / Stanisław Jasiński, Adam ny Zabytków w Olsztynie. – T. 1 (2008), Żywiczyński // Warmińsko-Mazurski Biuletyn s. 134-152. Konserwatorski. – T. 3 (2001), s. 150-168. 1601. MACKIEWICZ, Hanna: Czy istnie- Toż: Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 122-140. je tajemnicze przejście podziemne w Szczyt- 1591. JASIŃSKI, Stanisław: Węzeł kolejo- nie? / Hanna Mackiewicz // Rocznik Mazurski.– wy w Piszu : cz. 2 / Stanisław Jasiński, Adam T. 12 (2008), s. 150-154. Żywiczyński // Warmińsko-Mazurski Biuletyn 1602. MAŁACHOWICZ, Edmund: Ar- Konserwatorski. – T. 4 (2002), s. 117-137. chitektura odbudowanych ośrodków miast histo- Toż: Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 100-125. rycznych / Edmund Małachowicz // W: Badania

98 Poz. 1603-1622

i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku : mate- W Olsztynie. riały konferencji naukowej zorganizowanej stara- niem Wydziału Architektury Politechniki War- 1612. PIECHOCKI, Stanisław: Mury i lu- szawskiej, Generalnego Konserwatora Zabytków dzie / Stanisław Piechocki // Kalendarz Olsz- Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w stulecie tyński. – R. 1 (1999), s. 136-149. urodzin Profesora Jana Zachwatowicza w dniu 4 Zabytkowe dwory i kamienice w Olsztynie. marca 2000 roku / red. Andrzej Tomaszewski. – Warszawa : Oﬁcyna Wydawnicza Towarzystwa 1613. PIECHOCKI, Stanisław: Ratusz Opieki nad Zabytkami, 2000. – S. 45-58. w Olsztynie / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Urząd Miasta, 2001. – 107 s. : faks., fot., portr. ; 1603. MAZUR, Zbigniew: Między ratu- 29 cm. szem, kościołem i cmentarzem / Zbigniew Ma- Bibliogr. s. 104. Indeks. zur // W: Wokół niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północ- 1614. PIECHOCKI, Stanisław: Targ Ryb- nych / red. Zbigniew Mazur. – Poznań : Instytut ny zwany też Karolkiem / Stanisław Piechoc- Zachodni, 1997. – S. 301-340. ki // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 (2001), Indeks. s. 182-191. Dot. Olsztyna. 1604. MILKIEWICZ, Andrzej: Remont wieży zegarowej ratusza w Ornecie / Andrzej 1615. PIECHOCKI, Stanisław: Wędrówki Milkiewicz // Warmińsko-Mazurski Biuletyn po Olsztynie – dawniej i dziś / Stanisław Pie- Konserwatorski. – T. 3 (2001), s. 169-176. chocki // W: Historia miasta Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : historia lokalna na przykładach wy- 1605. Niezwykły świat techniki : najciekaw- branych powiatów, miast i gmin / [aut. ref. Sta- sze zabytki w Polsce / fot. Krzysztof Kobus, An- nisław Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Si- na Olej-Kobus ; tekst Adam Dylewski. – Warsza- korski et al.]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Kom- wa : Świat Książki – Bertelsmann Media, 2005. – puterowej „SQL”, 2004. – S. 9-38. 223 s. : il. kolor. ; 34 cm. Bibliogr. s. 222. 1616. PIĘTKA, Jacek: Szlakiem zapomnia- M.in. Kanał Elbląski, most obrotowy w Giżycku, Wil- nej ciuchci / Jacek Piętka // Odkrywca. – 2009, czy Szaniec w Gierłoży, bunkry w Mamerkach. nr 4, s. 27-29.

1606. OGRODZIŃSKI, Władysław: Sło- Dawna kolejka wąskotorowa łącząca Mrągowo, Kę- wo o Domu Polskim / Władysław Ogrodziń- trzyn i Ryn. ski // W: Tropem odnalezionych przeznaczeń : wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław 1617. PŁOSKI, Adam: Browarnictwo na te- Ogrodziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsz- renie dawnego powiatu ostródzkiego (do 1945 ro- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha ku) / Adam Płoski // Okolice Ostródy. – [T. 1] Kętrzyńskiego, 2003. – S. 151-156. – (Biblioteka (2009), s. 105-130. Olsztyńska ; nr 51). 1618. PŁOSKI, Adam: Browarnictwo połu- W Olsztynie. dniowych Mazur / Adam Płoski // Rocznik Ma- 1607. OLSZAK, Piotr: Drewniane mosty zurski. – T. 6 (2002), s. 104-116. na Pisie / Piotr Olszak // Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 164-173. 1619. PŁOSKI, Adam: Był sobie browar / Adam Płoski, Paweł Błażewicz // Kalendarz 1608. PIĄTKOWSKI, Andrzej: Kolej Tyl- Olsztyna. – T. 10 (2008), s. 220-229. życko-Wystrucka w latach 1862-1884 : pierwsza prywatna inwestycja kolejowa w Prusach 1620. PŁOSKI, Adam: Dziedzictwo prze- Wschodnich / Andrzej Piątkowski. – Toruń : To- mysłowe regionu Warmii i Mazur drugiej poło- warzystwo Naukowe, 2001. – 104, [24] s. : m. ; wy XIX oraz przełomu XIX i XX wieku / Adam 24 cm. Płoski // W: Pogranicza : przestrzeń kulturowa / [red. wyd. Sławomir Faﬁński]. – Olsztyn : 1609. PICHOLA, Jakub: 130 lat Kolei Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Malborsko-Mławskiej / Jakub Pichola // Rocz- trzyńskiego, 2007. – S. 77-88. nik Działdowski. – T. 7 (2007), s. 111-126. 1621. PŁOSKI, Adam: I w Biskupcu pi- 1610. PIECHOCKI, Stanisław: Gospoda wo warzono / Adam Płoski // Warmińsko-Ma- „Nowy Wadąg” / Stanisław Piechocki // Ka- zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), lendarz Olsztyna. – R. 4 (2002), s. 166-171. s. 114-126.

Zabytek w Olsztynie. Browar w Biskupcu Reszelskim. 1611. PIECHOCKI, Stanisław: Gospoda 1622. PŁOSKI, Adam: Koleją po Warmii „Rozgwiazda” / Stanisław Piechocki // Kalen- i Mazurach... / Adam Płoski // Borussia.– darz Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 148-151. 2008, nr 42, s. 190-196.

99 Poz. 1623-1642 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1623. PŁOSKI, Adam: Miasto koszar / Jerzy Kowalczyk. – Warszawa : Stowarzyszenie Adam Płoski, Joanna Derewońko-Milewicz // Konserwatorów Zabytków, 1995. – S. 35-52. Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 11, s. 28-30. 1635. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Archi- Zabytkowe budynki wojskowe w Olsztynie. tektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953 : 1624. PŁOSKI, Adam: Miłośnicy wszyst- od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń kich zabytków łączcie się! / Adam Płoski // De- wojennych / Andrzej Rzempołuch ; fot. Grzegorz bata. – 2008, nr 11, s. 17, 20-23. Kumorowicz. – Olsztyn : Urząd Miasta, 2004. – 239 s. : il., faks., fot., m., pl., rys. ; 31 cm. O koncepcji powstania Muzeum Przemysłu i Techniki w Olsztynie. Bibliogr. s. 233-235. Indeks. 1625. PŁOSKI, Adam: Nidzicki „Browar 1636. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Casa- Zamkowy” / Adam Płoski // Warmińsko-Ma- blanca nad Łyną / Andrzej Rzempołuch // Spo- zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), tkania z Zabytkami. – 2007, nr 5, s. 21-23. s. 150-156. Zabytkowy budynek w Olsztynie.

1626. PŁOSKI, Adam: Nowy-stary bro- 1637. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Nowa war : przyczynek do historii szczycieńskiego pi- tożsamość architektury Olsztyna po 1945 r. / wowarstwa / Adam Płoski // Rocznik Mazur- Andrzej Rzempołuch // Spotkania z Zabytka- ski. – T. 12 (2008), s. 155-166. mi. – 2006, nr 11, s. 36.

1627. PŁOSKI, Adam: Przemysł komunal- 1638. SALM, Jan: Dom miejski w projek- ny Szczytna przełomu XIX/XX wieku / Adam tach odbudowy Prus Wschodnich po zniszcze- Płoski // Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), niach I wojny światowej / Jan Salm // W: Ka- s. 64-74. mienica w krajach Europy Północnej / red. Ma- ria Jolanta Sołtysik. – Gdańsk : Nadbałtyckie 1628. PŁOSKI, Adam: Szpital miejski Centrum Kultury ; Wydział Architektury Poli- w Szczytnie / Adam Płoski // Rocznik Mazur- techniki Gdańskiej, 2004. – S. 493-508. ski. – T. 7 (2003), s. 144-153. 1639. SALM, Jan: Nidzicki spór o mur 1629. PŁOSKI, Adam: Tradycje piwowar- obronny : przyczynek do badań nad ochroną za- skie Szczytna / Adam Płoski // Warmińsko-Ma- bytków w dawnych Prusach Wschodnich / Jan zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 3 (2001), Salm // W: Nie tylko zamki : szkice oﬁarowa- s. 112-129. ne profesorowi Jerzemu Rozpędowskiemu w sie- demdziesiatą piatą rocznicę urodzin / [red. Ewa Różycka-Rozpędowska]. – Wrocław : Oﬁcyna PŁOSKI, Adam : Widoczne w krajobrazie = Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005. – poz. 3140 S. 167-172.

1630. POKROPIŃSKI, Bogdan: Koleje 1640. SALM, Jan: Nowa architektura w pro- wąskotorowe Polski Północnej / Bogdan Pokro- cesach rewaloryzacji historycznych ośrodków piński. – Warszawa : „Cibet”, 2000. – 186 s. : il., miejskich dawnych Prus Wschodnich : przyczy- m. ; 23 cm. nek do badań / Jan Salm // W: Badania arche- Bibliogr. ologiczne starych miast Warmii i Mazur a problemy ich rewaloryzacji : materiały z konferencji, 1631. PORYCKI, Janusz: Stadion Leśny / Wykno 12-14 XI 1997 r. / [red. Jacek Wysoc- Janusz Porycki // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 ki, Jan Michalski]. – Milanówek ; Nidzica : Ni- (2001), s. 228-241. dzicka Fundacja Rozwoju Michalska i Partnerzy, W Olsztynie. 1998. – S. 179-188.

1632. PORYCKI, Janusz: Stadion leśny 1641. SALM, Jan: Odbudowa miast wschod- 1920-2005 / Janusz Porycki. – Olsztyn : Warmiń- niopruskich po I wojnie światowej / Jan Salm. – sko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych, Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2005. – 135 s. : il. ; 31 cm. 2006. – 408 s. : faks., fot., m., pl. ; 25 cm. – W Olsztynie. (Biblioteka Borussi ; nr 32). Bibliogr. s. 347-364. 1633. RAMS, Barbara: Olsztyńskie mosty kolejowe / Barbara Rams // Spotkania z Zabyt- 1642. SALM, Jan: Problematyka powojen- kami. – 2006, nr 11, s. 27. nej odbudowy i badań zespołu Starego Miasta w Pasłęku / Jan Salm // W: Materiały z II Mię- 1634. RYMASZEWSKI, Bohdan: Zespo- dzynarodowej Sesji Naukowej Uniwersyteckiego ły staromiejskie na Ziemiach Zachodnich i Pół- Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożyt- nocnych Polski po 1945 roku / Bohdan Ryma- ności, Łódź 18-19 X 1993 r. / red. Jerzy Ol- szewski // W: Ochrona dziedzictwa kulturowe- czak. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, go zachodnich i północnych ziem Polski / red. 1996. – S. 301-314.

100 Poz. 1643-1661

1643. SALM, Jan: Projekt „Jerutki” / Jan Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : historia lokal- Salm, Tomasz Olejniczak // W: Zachowane – na na przykładach wybranych powiatów, miast ocalone? : o krajobrazie kulturowym i sposobach i gmin / [aut. ref. Stanisław Piechocki, Ryszard jego kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Wiktora Knercera ; [aut. Bernhard von Barse- Studio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2004. – wisch et al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsz- S. 137-146. tyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 157-164. – (Nowe Życie pod Starymi Strzecha- 1653. SIKORSKI, Jerzy: Rynek : serce mi). miasta / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olsztyna.– Inwentaryzacja dawnej plebanii w Jerutkach. R. 5 (2003), s. 166-177. 1644. SALM, Jan: Ratusze Szczytna : przy- W Olsztynie. czynek do przeobrażeń przestrzennych miasta 1654. SIKORSKI, Jerzy: Stary Ratusz w pierwszej połowie XX wieku / Jan Salm // w Olsztynie na tle dziejów miasta / Jerzy Si- Rocznik Mazurski. – T. 4 (1999), s. 68-74. korski. – Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka Pu- bliczna im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny ; Pol- 1645. SALM, Jan: Ściany wnętrz urbani- skie Towarzystwo Czytelnicze. Oddział, 1999. – stycznych w historycznych ośrodkach Polski pół- 94 s. : il., fot. ; 22 cm. nocno-wschodniej – problem konserwatorski i ar- Nota bibliogr. s. 93-95. chitektoniczny / Jan Salm // W: Historyczne wnętrze urbanistyczne : polskie dziedzictwo – 1655. SIKORSKI, Jerzy: Zespół zamkowy kultura, przyroda : materiały z seminarium, To- oraz system urządzeń miejskich Olsztynka w śre- ruń 19-20 września 2001 r. / [red. Michał Smok- dniowieczu / Jerzy Sikorski // W: Życie codzien- tunowicz]. – Warszawa : Stowarzyszenie „Pol- ne na dawnych ziemiach pruskich : człowiek a skie Dziedzictwo Kultura Przyroda”, 2001. – środowisko / [red. wydawniczy Hanna Królikow- S. 83-92. ska]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – S. 18-31. – 1646. SALM, Jan: Trzecia fala / Jan (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- Salm // Borussia. – 1998/1999, nr 17, s. 223-229. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Architektura małych miast i wsi Prus Wschodnich. nr 182). 1647. SALM, Jan: W poszukiwaniu zapo- 1656. SOBACZEWSKI, Kazimierz: Wy- mnianej tradycji : nowa architektura w zabyt- korzystanie rzeki Kośny do celów przemysło- kowych ośrodkach miejskich Polski Północno- wych i technicznych / Kazimierz Sobaczew- -Wschodniej / Jan Salm // W: Architektu- ski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- ra współczesna w historycznym środowisku : watorski. – T. 1 (1999), s. 109-142. materiały polsko-niemieckiej konferencji, Pa- słęk 26-29 X 1995 r. / red. Renata Mikiele- Stare młyny w Pajtunach i w Patrykach. wicz. – Łódź : Wydawnictwo Politechniki Łódz- 1657. Stulecie iławskich wodociągów i kana- kiej, 1996. – S. 46-59. lizacji : 1903-2003 / oprac. Wiesław Niesiobędz- ki. – Iława : Iławskie Wodociągi, 2003. – 36 s. : 1648. SALM, Jan: Wyblakły pejzaż : archi- il., fot. kolor. ; 21 cm. tektura lat 1915-1924 na terenie województwa warmińsko-mazurskiego / Jan Salm // Zabytki. 1658. WACŁAWIK, Beata: Kilka uwag Heritage. – 2007, nr 4, s. 36-39. o hucie żelaza w Wądołku raz jeszcze / Beata Wacławik // Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 21-27. 1649. SIKORSKI, Jerzy: Dom Polski : mury i ludzie / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olszty- 1659. WALENTYNOWICZ, Agnieszka: na. – R. 8 (2006), s. 154-163. Olsztyńska secesja / Agnieszka Walentyno- W Olsztynie. wicz // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 11, s. 20-22. 1650. SIKORSKI, Jerzy: Dwa ratusze / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 1660. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- (2001), s. 156-169. anna: Aspekty konserwatorskie rekonstrukcji W Olsztynie. domu „Gazety Olsztyńskiej” w Olsztynie / Jo- anna Wańkowska-Sobiesiak // Spotkania z Za- 1651. SIKORSKI, Jerzy: Koszary kawalerii bytkami. – 1992, nr 1/2, s. 71-78. w Ostródzie – dzieje budowy, stan zachowania / Jerzy Sikorski, Krzysztof Soczewica // Warmiń- 1661. WOROBIEC, Krzysztof: Zabytko- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 wy tartak, muzeum, a może centrum handlo- (2003), s. 97-113. we? / Krzysztof Worobiec // Debata. – 2008, nr 2, s. 8-10. 1652. SIKORSKI, Jerzy: Olsztyńskie ratusze / Jerzy Sikorski // W: Historia miasta Zabytki w zakolu Łyny w Olsztynie.

101 Poz. 1662-1683 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1662. WYSOCKI, Adam: Dworzec Budwi- Barbara Esser // Przegląd Zachodni. – 2000, nr ty / Adam Wysocki // Biuletyn Oddziału War- 1, s. 149-171. mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- W Starych Juchach koło Ełku. torów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 52-63. 1673. JASIŃSKI, Janusz: Bismarck i inne 1663. ZALEWSKA, Barbara: Wielka od- przypadki : droga na manowce / Janusz Jasiń- budowa : słów kilka o architekturze Szczytna ski // Siedlisko. – 2005, nr 1, s. 3-7. drugiej i trzeciej dekady XX wieku / Barbara Zalewska // Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), 1674. JASIŃSKI, Janusz: Dlaczego jestem s. 134-143. przeciwko pomysłowi ufundowania pomnika Be- liana / Janusz Jasiński // W: Między Prusami 1664. ZIENKIEWICZ, Krzysztof: Histo- a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii ria komunikacji miejskiej w Olsztynie 1907-2007 / i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Krzysztof Zienkiewicz, Maria Przytocka. – Olsz- Olsztyn : Littera, 2003. – S. 671-673. tyn : [s.n.], 2007. – 248 s. : faks., fot., tab. ; 24 cm. 1675. JASIŃSKI, Janusz: Dzieje Placu 2.4. Pomniki, place, ulice Trzech Krzyży w Olsztynie / Janusz Jasiński // Universitas Gedanensis. – 2004, nr 1, s. 107-120. 1665. BACHMURA, Bogdan: Dunikow- skiego nowa lekcja historii / Bogdan Bachmu- 1676. JASIŃSKI, Janusz: Dzieje pomnika ra // Debata. – 2008, nr 10, s. 2. Gregoroviusów w Nidzicy / Janusz Jasiński // Borussia. – 1992, nr 3/4, s. 165-169. Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie autorstwa Xawerego Dunikowskiego. 1677. JASIŃSKI, Janusz: Niezwykłe losy 1666. BACHMURA, Bogdan: Monument Bożejmęki z ulicy Grunwaldzkiej w Olsztynie / Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie / Bog- Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- dan Bachmura, Jacek Strużyński // Biuletyn ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzysze- w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : nia Konserwatorów Zabytków. – 2008, z. 6, Littera, 2003. – S. 229-238. s. 125-132. 1678. JASIŃSKI, Janusz: Przeciwko pro- Pomnik Wyzwolenia Zemi Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie. jektowanej nazwie ulicy Kaliningradzkiej / Ja- nusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : 1667. BANASIUK, Krystyna: Historia rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w kamień zaklęta : o olsztyńskich pomnikach / w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsz- Krystyna Banasiuk, Zbigniew Sadza // War- tyn : Littera, 2003. – S. 674-675. mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– T. 3 (2001), s. 189-198. Dot. ulicy w Olsztynie. 1679. JASIŃSKI, Janusz: Tablica pamiąt- 1668. BOGUCKI, Ryszard: Pomniki pierw- kowa Immanuela Kanta w Jarnołtowie / Ja- szowojenne w powiecie ostródzkim / Ryszard nusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- Bogucki // Okolice Ostródy. – [T. 1] (2009), mińskie. – 1994, nr 4, s. 475-477. s. 65-84. 1680. KRYSZAŁOWICZ, Lech: Jak to 1669. BYSTRZYCKI, Piotr: Dzieje Grun- z ﬁgurą św. Nepomucena było... / Lech Krysza- waldzkiego Pomnika / Piotr Bystrzycki // Rocz- łowicz // Kalendarz Olsztyński. – R. 1 (1999), nik Działdowski. – T. 1 (1994), s. 109-113. s. 176-181. W Działdowie. Pomnik w Olsztynie. 1670. CHODKOWSKA, Wiesława: Spór o ulicę Nowogrunwaldzką w Olsztynie / Wiesła- 1681. LEWANDOWSKA, Izabela: Ta- wa Chodkowska, Jerzy Sikorski, Jacek Wysoc- jemnicza ﬁgura z Pajtuńskiego Młyna / Izabela ki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- Lewandowska // Siedlisko. – 2008, nr 5, s. 32-36. torski. – T. 4 (2002), s. 191-206. W gm. Purda.

1671. DEREWOŃKO-MILEWICZ, Jo- 1682. LIŻEWSKA, Iwona: „Nasz” Koper- anna: Z dziejów Olsztyna : rzecz o ulicy Okopo- nik / Iwona Liżewska // Borussia. – 2000, nr 22, wej / Joanna Derewońko-Milewicz // Warmiń- s. 108-110. sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 Pomnik w Olsztynie. (2003), s. 137-150. 1683. LIŻEWSKA, Iwona: Olsztyńskie po- 1672. ESSER, Barbara: Pomnik niemiec- mniki / Iwona Liżewska // Spotkania z Zabytka- kiego żołnierza czy religijne miejsce pamięci? / mi. – 2006, nr 11, s. 38-39.

102 Poz. 1684-1706

1684. ŁAPO, Jerzy Marek: Pierwszowo- dla Armii Radzieckiej / Ryszard Tomkiewicz // jenne pomniki powiatu węgoborskiego na tle za- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr bytków memoratywnych Mazur / Jerzy Marek 3, s. 395-416. Łapo // Studia Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 92-116. 1697. TUJDOWSKI, Marcin: Ostrożnie z historią / Marcin Tujdowski // Siedlisko.– 1685. ŁAPO, Jerzy Marek: Pomniki pierw- 2008, nr 5, s. 54-58. szowojenne powiatu leckiego (giżyckiego) / Jerzy Marek Łapo // Masovia. – T. 9 (2006), s. 71-100. M.in. Olsztynek – Tannenberg. 1698. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- 1686. MAĆKOWIAK, Przemysław: Po- anna: Dwie tablice: polska i niemiecka / Joanna mnik bitwy pod Tannenbergiem / Przemysław Wańkowska-Sobiesiak // W: Za mało na Pola- Maćkowiak // Zabytki. Heritage. – 2007, nr 4, ka, za mało na Niemca... / Joanna Wańkowska- s. 30-35. -Sobiesiak ; [wstęp Andrzej Sakson]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2006. – 1687. MAZUR, Zbigniew: Ku czci armii S. 86-87. sowieckiej / Zbigniew Mazur // Siedlisko.– 2007, nr 4, s. 15-23. Tablice Emila Behringa w Ławicach.

Pomniki, m.in. w Olsztynie. 1699. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Wokół pomnika / Joanna Wańkowska-So- 1688. MAZUR, Zbigniew: „Pomniki wo- biesiak // Spotkania z Zabytkami. – 1993, nr 12, jowników” na Ziemiach Zachodnich i Północ- s. 34-35. nych / Zbigniew Mazur // Siedlisko. – 2008, nr 5, s. 43-53. Pomnik bitwy pod Tannenbergiem w Olsztynku i Po- mnik Wdzięczności w Olsztynie. M.in. w Reszlu. 1700. WOŁOSZ, Artur: Mauzoleum bitwy 1689. PIECHOCKI, Stanisław: Dzieje pod Tannenbergiem – „pean teutońskiej chwa- olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. – Wyd. ły” czy dzieło architektury funeralnej? / Artur 2 rozsz. – Olsztyn : Remix, 1998. – 295 s. : faks., Wołosz // Studia Angerburgica. – T. 10 (2004), fot., pl., portr. ; 24 cm. s. 63-86. Streszcz. w jęz. niem. 1690. PIECHOCKI, Stanisław: Jak losy 2.5. Cmentarze. Sztuka nagrobna rzucone na szaniec / Stanisław Piechocki // Ka- lendarz Olsztyński. – R. 2 (2000), s. 144-163. 1701. BARTNIK, Magdalena: Ciche pie- Pomniki Olsztyna. śni : o likwidacji cmentarza żydowskiego w Olsz- tynie / Magdalena Bartnik // Borussia. – 2005, 1691. PRUSZAK, Tomasz Adam: Statua nr 37, s. 178-185. w Lidzbarku Warmińskim / Tomasz Adam Pru- szak // Spotkania z Zabytkami. – 2005, nr 6, 1702. BARTNIK, Magdalena: Cmentarz s. 27-28. pochowany : o likwidacji cmentarza żydowskiego w Olsztynie / Magdalena Bartnik // Borussia.– 1692. STRÓŻEWSKA, Katarzyna: Po- 2006, nr 37, s. 178-183. mniki Warmii i Mazur : cz. 1 / Katarzyna Stró- żewska // Przeszłość i Pamięć. – 1999, nr 2, 1703. BIELAWNY, Krzysztof: Nekropolie s. 45-49. w granicach paraﬁi ewangelickich Nawiady, Piec- ki i Stara Ukta przed 1945 r. / Krzysztof Bielaw- 1693. STRÓŻEWSKA, Katarzyna: Po- ny // Znad Pisy. – 2006, nr 15, s. 162-211. mniki Warmii i Mazur : cz. 2 / Katarzyna Stró- żewska // Przeszłość i Pamięć. – 2000, nr 2, 1704. BITOWT, Ryszard: Nekropolie Mrą- s. 42-48. gowa / Ryszard Bitowt // Mrągowskie Studia 1694. STRUŻYŃSKI, Jacek: Szczególna Humanistyczne. – T. 1 (1999), s. 103-113. część przestrzeni miasta / Jacek Strużyński // Debata. – 2008, nr 10, s. 16-17. 1705. CHŁOSTA, Jan: Z działalności Spo- łecznego Komitetu Ratowania Dawnych Cmen- Wokół Pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej tarzy na Warmii i Mazurach / Jan Chło- w Olsztynie. sta // Rocznik Warmińsko-Mazurski Wojewódz- 1695. SYRWID, Robert: Dzieje olsztyń- kiego Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie.– skiego popiersia Stefana Jaracza / Robert Syr- T. 2 (2009), s. 103-109. wid // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2005, nr 3, s. 363-373. 1706. CIEŚLIŃSKI, Adam: Nekropolia w Olsztynie : zagadnienie północnego zasię- 1696. TOMKIEWICZ, Ryszard: Kulisy gu kultury przeworskiej na pograniczu Mazow- powstania w Olsztynie Pomnika Wdzięczności sza i Warmii we wczesnym okresie rzymskim /

103 Poz. 1707-1725 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

Adam Cieśliński // W: Pogranicze trzech świa- do historii obiektu / Stanisław Jasiński // War- tów : kontakty kultury przeworskiej, wielbarskiej mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– i bogaczewskiej w świetle materiałów z badań T. 3 (2001), s. 199-211. i poszukiwań archeologicznych / red. Wojciech Nowakowski, Andrzej Szela. – Warszawa : In- Na terenie dawnego cmentarza. stytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Toż: Studia Angerburgica. – T. 4 (1999), s. 10-25. 2006. – S. 45-59. 1716. KLIM, Roman: Słobicki kościół – ne- 1707. Cmentarze wojenne z okresu I wojny kropolia von Dohnów / Roman Klim // Janta- światowej w województwie olsztyńskim / oprac. rowe Szlaki. – 1992, nr 4, s. 23-25. Wiktor Knercer. – Warszawa : Ośrodek Ochro- ny Zabytkowego Krajobrazu – Narodowa Insty- 1717. KNERCER, Wiktor: Cmentarze i za- tucja Kultury, 1995. – 172 s. : fot., m., pl., rys., ; bytki kultury żydowskiej w województwie olsz- 24 cm. – (Katalogi Problemowe Zabytkowych tyńskim / Wiktor Knercer // Borussia. – 1993, Cmentarzy w Polsce. Cmentarze I wojny świa- nr 6, s. 52-56. towej ; t. 1).

Toż: Borussia. – 1992, nr 5, s. 86-89. 1718. KNERCER, Wiktor: Cmentarze po- łudniowych Mazur / Wiktor Knercer // W: Po- 1708. DOBKOWSKA, Patrycja: Cmen- wiat szczycieński : przeszłość – współczesność : tarz ewangelicko-augsburski w Mrągowie / Pa- praca zbiorowa / pod red. Grzegorza Jasińskie- trycja Dobkowska, Marcin Adamiak // Mrą- go, Zbigniewa Kudrzyckiego, Andrzeja Misiu- gowskie Studia Humanistyczne. – T. 8/9 ka. – Szczytno : Starostwo Powiatowe, 2006. – (2006/2007), s. 199-212. S. 714-725. 1709. JAMIOŁKOWSKA, Danuta: Dla- czego powinniśmy ratować stare cmentarze? / 1719. KNERCER, Wiktor: Cmentarze wo- Danuta Jamiołkowska // Komunikaty Mazur- jenne z okresu I wojny światowej na terenie daw- sko-Warmińskie. – 1993, nr 2, s. 239-241. nego powiatu szczycieńskiego / Wiktor Kner- cer // Rocznik Mazurski. – T. 3 (1998), s. 88-95. 1710. JASIŃSKI, Janusz: Dlaczego powin- niśmy ratować stare cmentarze i groby na War- 1720. KNERCER, Wiktor: Cmentarze ży- mii i Mazurach / Janusz Jasiński // W: Między dowskie na terenie województwa olsztyńskiego : Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów historia, stan obecny / Wiktor Knercer // W: Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- Cmentarze żydowskie / [rada red. Jan A. Cho- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 678-682. roszy et al.]. – Wrocław : Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1995. – S. 131-139. – 1711. JASIŃSKI, Janusz: Losy grobu Gi- (Studia z Dziejów Kultury Żydowskiej w Polsce ; zewiusza w Ostródzie / Janusz Jasiński // W: t. 2). Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- 1721. KNERCER, Wiktor: Komitet Rato- ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – wania Dawnych Cmentarzy na Warmii i Ma- S. 401-416. zurach / Wiktor Knercer // Warmińsko-Ma- 1712. JASIŃSKI, Janusz: Olsztyńskie ne- zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 3 (2001), kropolie / Janusz Jasiński // W: Olsztyn s. 228-229. 1353-2003 : praca zbiorowa / pod red. Stani- sława Achremczyka, Władysława Ogrodzińskie- 1722. KNERCER, Wiktor: Non omnis mo- go. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. riar / Wiktor Knercer // Kalendarz Olsztyna.– Wojciecha Kętrzyńskiego, 2003. – S. 600-613. R. 4 (2002), s. 148-153.

Olsztyńskie cmentarze. 1713. JASIŃSKI, Janusz: Problem cmentarzy w archidiecezji warmińskiej : casus Mingaj- 1723. KNERCER, Wiktor: Ocalić od zany / Janusz Jasiński // Posłaniec Warmiński.– pomnienia : piąta edycja konkursu o cmenta- 2000, nr 29, s. 134-141. rzach Warmii i Mazur / Wiktor Knercer // Rocz- Obecnie pow. lidzbarski. nik Mazurski. – T. 5 (2001), s. 73-77. 1714. JASIŃSKI, Janusz: Ślady historii 1724. KNERCER, Wiktor: Parki pamięci : na cmentarzach Lubelszczyzny oraz Warmii ósma edycja konkursu o cmentarzach na Warmii i Mazur / Janusz Jasiński // W: Między Prusa- mi a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazurach / Wiktor Knercer // Rocznik Ma- i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – zurski. – T. 6 (2002), s. 141-142. Olsztyn : Littera, 2003. – S. 686-692. 1725. KNERCER, Wiktor: Ślady na zie- 1715. JASIŃSKI, Stanisław: Kolumna ce- mi – pasymskie cmentarze / Wiktor Knercer // glana w Kalu koło Węgorzewa – przyczynek Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), s. 160-163.

104 Poz. 1726-1747

1726. KUDRZYCKI, Zbigniew: Cmenta- 1737. SAKSON, Andrzej: Upamiętnienia I rze ewangelickie na terenie gminy Rozogi / Zbi- wojny światowej na Warmii i Mazurach / An- gniew Kudrzycki // Rocznik Warmińsko-Mazur- drzej Sakson // Siedlisko. – 2009, nr 6, s. 34-39. ski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Bibliogr. w Olsztynie. – T. 2 (2009), s. 5-18. Cmentarze wojenne, założenia parkowo-cmentarne. 1727. KUDRZYCKI, Zbigniew: Zabytki 1738. SALM, Jan: Pasłęk – miejsca zapo- sepulkralne na terenie gminy Rozogi / Zbigniew mniane / Jan Salm // Spotkania z Zabytkami.– Kudrzycki // Rocznik Mazurski. – T. 2 (1997), 1994, nr 2, s. 35-36. s. 71-81. Dot. cmentarza żydowskiego. 1728. LICHACZ, Radosław: Cmentarz 1739. SEMKÓW, Joanna: Cmentarz kapi- wojenny w Stręglu / Radosław Lichacz // Studia tulny we Fromborku / Joanna Semków // Folia Angerburgica. – T. 6 (2001), s. 91-107. Fromborcensia. – T. 2 (1999), s. 163-177.

1729. LICHACZ, Radosław: Cmentarze 1740. SODUŁA, Antoni: Nasze cmenta- wojskowe na ziemi węgorzewskiej z okresu I woj- rze / Antoni Soduła // W: Szkice o sztuce i lite- ny światowej – jako wartość historyczna i kra- raturze / Antoni Soduła. – Elbląg : „Wspólnota jobrazowa / Radosław Lichacz // W: Wojsko Elbląska”, 1999. – S. 77-81. na Mazurach na przestrzeni dziejów : wojsko na ziemi węgorzewskiej : zbiór studiów / red. Cmentarze na Warmii. Wiesław Bolesław Łach. – Węgorzewo : Towarzy- 1741. SOLARZ-TACIAK, Anna: Cmen- stwo Przyjaciół 1 Mazurskiej Brygady Artylerii tarz szpitalny w Morągu : nieznana pamiątka im. gen. Józefa Bema, 2001. – S. 66-75. z czasów napoleońskich / Anna Solarz-Taciak, Piotr Taciak // Okolice Ostródy. – [T. 1] (2009), 1730. LICHACZ, Radosław: Grobownic- s. 19-23. two wojenne żołnierzy Armii Czerwonej w powiecie węgorzewskim / Radosław Lichacz // Stu- 1742. SZAMBORA, Tadeusz: Cmentarze dia Angerburgica. – T. 8 (2003/2004), s. 51-65. we wsi Narzym / Tadeusz Szambora // Rocznik Działdowski. – T. 6 (2005), s. 103-110. 1731. LIŻEWSKA, Iwona: Archeologia pa- mięci – od Drwęcka do Sowirogu : o ratowaniu gi- W pow. działdowskim. nącego krajobrazu i odkrywaniu historii na War- 1743. TRABA, Robert: Mogiły wrogów? : mii i Mazurach / Iwona Liżewska // Rocz- wschodniopruskie cmentarze wojenne w pernik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzę- spektywie przemian kulturowych 1915-1995 / du Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 2 (2009), Robert Traba // Przegląd Zachodni. – 1997, nr s. 19-24. 3, s. 55-69.

1732. MYŚLIŃSKI, Adam: Cmentarze 1744. TRABA, Robert: Pamięć zbiorowa Puszczy Piskiej / Adam Myśliński // Spotkania i krajobraz kulturowy : refleksje wokół projek- z Zabytkami. – 1992, nr 2, s. 38. tu renowacji cmentarza w Drwęcku (Dröbnitz)/ Robert Traba // Borussia. – 2000, nr 20/21, 1733. O zabytkowych cmentarzach Olszty- s. 251-259. na / [Jan Chłosta]. – Olsztyn : Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2009. – 24 s. : il. ; 23 cm. 1745. TRABA, Robert: Przestrzeń i pa- mięć kulturowa : dwa przykłady dydaktyzacji 1734. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: historii poprzez wykorzystanie elementów kra- Monografia historyczno-przyrodnicza starego jobrazu kulturowego / Robert Traba // Borus- cmentarza komunalnego w Piszu / Ryszard Woj- sia. – 2001, nr 27, s. 56-64. ciech Pawlicki, Piotr Sikorski // Znad Pisy.– 1998, nr 7, s. 40-58. 1746. ULATOWSKA, Urszula: Zabytko- we cmentarze / Urszula Ulatowska // Spotkania 1735. POLAK, Katarzyna: Najstarszy z Zabytkami. – 2006, nr 11, s. 30-31. w Olsztynie / Katarzyna Polak, Wojciech Po- lak // Spotkania z Zabytkami. – 1996, nr 11, W Olsztynie. s. 19-20. 1747. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- Cmentarz. anna: Zapomniany cmentarz / Joanna Wańkow- ska-Sobiesiak // W: Za mało na Polaka, za mało 1736. RZEMPOŁUCH, Andrzej: O cho- na Niemca... / Joanna Wańkowska-Sobiesiak ; rągwiach nagrobnych w Prusach Książęcych : [wstęp Andrzej Sakson]. – Olsztyn : Studio Poli- cz. 1 / Andrzej Rzempołuch // Studia Muze- grafii Komputerowej „SQL”, 2006. – S. 88-89. alne Muzeum Narodowego w Poznaniu. – 2000, z. 19, s. 134-155. W Olsztynie.

105 Poz. 1748-1756 2. KRAJOBRAZ KULTUROWY

1748. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- niśmy chronić stare cmentarze / Jacek Wysoc- anna: Ziemia przeznaczeń / Joanna Wańkow- ki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- ska-Sobiesiak // W: Za mało na Polaka, za mało torski. – T. 5 (2003), s. 234-246. na Niemca... / Joanna Wańkowska-Sobiesiak ; [wstęp Andrzej Sakson]. – Olsztyn : Studio Poli- 1753. ŻURKOWSKA, Tekla: Mazurskie graﬁi Komputerowej „SQL”, 2006. – S. 103-105. cmentarze : symbole w krajobrazie / Tekla Żur- Cmentarze. kowska. – Olsztyn : Borussia, 2008. – 159 s. : il. ; 28 cm. 1749. WASILEWSKI, Zenon: Płyty na- Bibliogr. s. 152-153. grobne / Zenon Wasilewski // Jaćwież. – 2001, nr 16, s. 20-22. 1754. ŻURKOWSKA, Tekla: Ocalić od za- M.in. w Węgorzewie. pomnienia / Tekla Żurkowska, Czesław Hoło- dyński // W: III Forum Architektury Krajobra- 1750. WIŚNIEWSKA, Sylwia: Cmentarz zu : nowe Idee i Rozwój Dziedziny Architektury wojenny w Sarnowie koło Działdowa / Sylwia Krajobrazu w Polsce : materiały konferencyjne / Wiśniewska // Rocznik Działdowski. – T. 6 red. Przemysław Wolski. – Warszawa : Ośrodek (2005), s. 111-115. Ochrony Zabytkowego Krajobrazu – Narodowa Instytucja Kultury, 2000. – S. 250-251. 1751. WRÓBLEWSKA, Kamila: Płyta nagrobna Botha i Elżbiety Eulenburgów z ko- Zabytkowe cmentarze. ścioła w Galinach / Kamila Wróblewska // 1755. ŻURKOWSKA, Tekla: Roślinność W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI-XX zapomnianych mazurskich cmentarzy – symboli- wiek : księga pamiątkowa poświęcona Jubile- ka i wierzenia ludowe / Tekla Żurkowska // Znad uszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Ja- Pisy. – 2000, nr 9, s. 158-165. nusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomań- ska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 1756. ŻURKOWSKA, Tekla: Warto od- 2006. – S. 139-147. wiedzić mazurskie cmentarzyki / Tekla Żurkow- ska // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 276-283. 1752. WYSOCKI, Jacek: Dlaczego powin-

106 3. HISTORIA KULTURY

3.1. Archeologia Białystok 23-24 września 2002 roku / red. Mał- gorzata Karczewska, Maciej Karczewski. – Bia- 1757. Archeologia / red. Janusz Cygański, łystok : Instytut Historii Uniwersytetu w Bia- Mirosław Janusz Hoffmann, Ada Bogdanowicz. – łymstoku, 2004. – 325 s. : fot., rys. ; 30 cm. Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – 159 Bibliogr. s. : rys. ; 24 cm. – (Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur ; 1). 1765. Ceramika zachodniobałtyjska od wczesnej epoki żelaza do początku ery nowożytnej : 1758. Archeologia ziem pruskich : nieznane materiały z konferencji, Białystok, 14-16 maja zbiory i materiały archiwalne : międzynarodo- 1997 / [red. Maciej Karczewski]. – Białystok : wa konferencja pod patronatem wojewody olsz- Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku, tyńskiego, Ostróda 15-17 października 1998 / 1998. – 337 s. : fot., m., rys., wykr. ; 30 cm. red. Mirosław J. Hoffmann, Jarosław Sobieraj. – Bibliogr. – Streszcz. w jęz. ang., niem. Olsztyn : Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział, 1999. – 416 s. : il. ; 24 cm. 1766. CHOWANIEC, Roksana: Badania wykopaliskowe w Krośnie, gm. Pasłęk, stanowisko 1 w sezonie 2002 i 2003 / Roksana Chowa- Archeologiczne księgi inwentarzowe dawnego niec // Światowit. – T. 5 (2003), s. 37-43. Prussia-Museum = poz. 1314 1767. CHOWANIEC, Roksana: Kilka uwag 1759. Badania archeologiczne starych miast na temat palenisk z birytualnego cmentarzyska Warmii i Mazur a problemy ich rewaloryza- w Krośnie, gm. Pasłęk / Roksana Chowaniec // cji : materiały z konferencji, Wykno 12-14 XI W: Europa Barbarica : ćwierć wieku archeologii 1997 r. / red. Jacek Wysocki, Jan Michalski. – w Masłomęczu / red. Piotr Łuczkiewicz [et al.]. – Nidzica : Nidzicka Fundacja Rozwoju „Nida” ; Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Cu- Milanówek : „Michalska i Partnerzy”, 1998. – rie-Skłodowskiej, 2005. – S. 57-64. 279 s. : fot., m., pl., rys. ; 24 cm. Bibliogr. 1768. CIEŚLIŃSKI, Adam: Kultura wiel- 1760. BARCZYK, Katarzyna: Materiały barska nad Łyną, Pasłęką i górną Drwęcą / z cmentarzyska w Starych Kiejkutach w zbiorach Adam Cieśliński // Pruthenia. – T. 4 (2008), muzeów mazurskich / Katarzyna Barczyk // s. 87-115. Barbaricum. – T. 7 2006, s. 61-89. 1769. CZARNECKA, Katarzyna: Naj- 1761. BITTNER-WRÓBLEWSKA, An- wcześniejsze okucia zamków szkatułek z grupy na: Nowa odmiana uzdy z wodzami łańcuchowy- nidzickiej (i nie tylko) / Katarzyna Czarnec- mi z cmentarzyska kultury bogaczewskiej w Pa- ka // W: Pogranicze trzech światów : kontak- protkach Kolonii, stan. 1, woj. warmińsko-maty kultury przeworskiej, wielbarskiej i bogaczew- zurskie / Anna Bittner-Wróblewska, Małgorzata skiej w świetle materiałów z badań i poszuki- Karczewska, Maciej Karczewski // Wiadomości wań archeologicznych / red. Wojciech Nowakow- Archeologiczne. – T. 55 (1999/2001), s. 65-86. ski, Andrzej Szela. – Warszawa : Instytut Ar- cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – 1762. BITTNER-WRÓBLEWSKA, An- S. 287-294. na: Wały podłużne w okolicach Biskupca w woj. olsztyńskim : przyczynek do pochodzenia i chro- 1770. Człowiek a środowisko w epoce brązu nologii tego typu obiektów na obszarze południo- i wczesnej epoce żelaza u południowo-wschod- wej Warmii / Anna Bittner-Wróblewska, An- nich pobrzeży Bałtyku = Mensch und Umwelt drzej Piotrowski // Komunikaty Mazursko-War- in der Bronzezeit und früherenEisenzeit an dem mińskie. – 1990, nr 1/4, s. 133-140. südöstlichen Rand der Ostsee : praca zbiorowa / pod red. Mirosława J. Hoffmanna, Jarosława So- 1763. Ceramika osadnicza z młodszej epo- bieraja. – Olsztyn : Stowarzyszenie Naukowe Ar- ki brązu i wczesnej epoki żelaza w Prusach cheologów Polskich. Oddział, 2004. – 380 s. : il. ; Wschodnich (łącznie z dawnym okręgiem rejen- 30 cm. cyjnym Prusy Zachodnie) – w badaniach Hansa Bibliogr. po rozdz. – Streszcz. w jęz. niem. po rozdz. Schleifa / oprac. Mirosław Janusz Hoffmann ; tł. 1771. CZUBIEL, Lucjan: Jerzego Krup- Mirosław Janusz Hoffmann, Arleta Szcząchor // pe’go poszukiwania podziemnych skarbów From- Echa Przeszłości. – T. 6 (2005), s. 141-157. borka / Lucjan Czubiel // Komunikaty Mazur- 1764. Ceramika zachodniobałtyjska : nowe sko-Warmińskie. – 1996, nr 2, s. 335-340. źródła i interpretacje : materiały z konferencji, Badania archeologiczne prowadzone w latach 1958-1982.

107 Poz. 1772-1790 3. HISTORIA KULTURY

1772. DĘBOWSKA, Beata: Wczesnośre- 1781. GRYZAK, Anna: Wstępne wyni- dniowieczne cmentarzysko w Cerkiewniku / Be- ki dwunastego sezonu prac wykopaliskowych ata Dębowska // Warmińsko-Mazurski Biuletyn na cmentarzysku kultury bogaczewskiej i gru- Konserwatorski. – T. 3 (2001), s. 7-39. py olsztyńskiej (?) w Paprotkach Kolonii w krainie Wielkich Jezior Mazurskich / Anna Gryzak, 1773. ENGEL, Marcin: Konferencja nauko- Maciej Karczewski, Małgorzata Karczewska // wa „Archeologia ziem pruskich : nieznane zbio- Światowit. – T. 5 (2003), s. 243-250. ry i materiały archiwalne” / Marcin Engel, Piotr Iwanicki // Wiadomości Archeologiczne. – T. 54 1782. GUMIŃSKI, Witold: Szczepanki 8 : (1995/1996) [druk 2001], s. 202-204. nowe stanowisko torfowe kultury Zedmar na Ma- zurach / Witold Gumiński // Światowit. – T. 5 1774. FEDORCZYK, Magdalena: Od epo- (2003), s. 53-104. ki żelaza po schyłek okresu wędrówek ludów : badania w 1995 r. zespołu osadniczego nad Je- 1783. HOFFMANN, Mirosław Janusz: ziorem Salęt koło Wyszemborka, gmina Mrą- Badania archeologiczne na ziemi szczycieńskiej gowo / Magdalena Fedorczyk, Wojciech Nowa- przed 1945 rokiem / Mirosław Janusz Hoﬀ- kowski, Paweł Szymański // Światowit. – T. 41 mann // Rocznik Mazurski. – T. 6 (2002), (1998), s. 367-387. s. 49-54.

1775. GACKOWSKI, Jacek: Osiedla na- 1784. HOFFMANN, Mirosław Janusz: wodne kultury kurhanów zachodniobałtyjskich : Cmentarzysko ze schyłku epoki brązu i wczesnej niektóre, wczesne możliwości poznawcze a do- epoki żelaza w Jełguniu, gmina Stawiguda, sta- tychczasowe interpretacje / Jacek Gackowski // nowisko I / Mirosław Janusz Hoffmann // W: W: Concordia : studia ofiarowane Jerzemu Oku- Archeologia / red. Janusz Cygański, Mirosław liczowi-Kozarynowi w sześćdziesiątą piątą rocz- Janusz Hoffmann, Ada Bogdanowicz. – Olsztyn : nicę urodzin / red. Wojciech Nowakowski. – Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – S. 9-73. Warszawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 1996. – S. 57-79. 1785. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Człowiek a środowisko na Mazurach Wschodnich 1776. GŁADKI, Marcin: Osada i miejsce w I tysiącleciu p.n.e. / Mirosław Janusz Hoff- kultu ludności kultury kurhanów zachodniobał- tyjskich na stanowisku II w Wyszemborku, pow. mann // W: Życie codzienne na dawnych zie- Mrągowo, w świetle badań wykopaliskowych miach pruskich : człowiek a środowisko / [red. przeprowadzonych w latach 1995-1997 / Mar- Stanisław Achremczyk]. – Olsztyn : Ośrodek Ba- cin Gładki // Studia Galindzkie. – T. 1 (2003), dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, s. 63-125. 1999. – S. 7-17.

1777. GÓRNY, Piotr: Dlaczego warto zgła- 1786. HOFFMANN, Mirosław Janusz: szać znaleziska i odkrycia stanowisk archeolo- Grodziska i systemy obronne / Mirosław Janusz gicznych? / Piotr Górny // Warmińsko-Ma- Hoffmann // Kalendarz Olsztyna. – R. 5 (2003), zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 142-147. s. 7-11. W okolicach Olsztyna. 1778. GÓRNY, Piotr: Stan dokumentacji 1787. HOFFMANN, Mirosław Janusz: konserwatorskiej dla archeologicznych dóbr kul- Kurhany z wczesnej epoki żelaza w Zielenicy, tury w woj. warmińsko-mazurskim w rok po gmina Górowo Iławeckie, woj. Olsztyn / Miro- reformie administracyjnej kraju / Piotr Gór- sław Janusz Hoffmann // W: Archeologia / red. ny // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- Janusz Cygański, Mirosław Janusz Hoffmann, torski. – T. 1 (1999), s. 9-14. Ada Bogdanowicz. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – S. 91-110. 1779. GRĄŻAWSKI, Kazimierz: Bada- nia archeologiczno-architektoniczne w Lidzbarku 1788. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Welskim, na stanowisku 1, woj. warmińsko-ma- Międzynarodowa konferencja „Archeologia ziem zurskie / Kazimierz Grążawski // W: Badania pruskich : nieznane zbiory i materiały archiwal- archeologiczne w Polsce północno-wschodniej ne” / Mirosław Janusz Hoffmann // Komunikaty i na zachodniej Białorusi w latach 2000-2001 : Mazursko-Warmińskie. – 1999, nr 1, s. 162-168. materiały z konferencji / red. Małgorzata Kar- czewska, Maciej Karczewski. – Białystok : Uni- 1789. HOFFMANN, Mirosław Janusz: wersytet w Białymstoku, 2002. – S. 387-391. Nekropolia Galindai z pierwszych wieków naszej ery w Piszu, stanowisko III / Mirosław Janusz 1780. GRĄŻAWSKI, Kazimierz: Z naj- Hoffmann // Znad Pisy. – 2000, nr 9, s. 16-24. nowszych badań pogranicza słowiańsko-pruskiego w rejonie lubawsko-iławskim / Kazi- 1790. HOFFMANN, Mirosław Janusz: mierz Grążawski // Pruthenia. – T. 2 (2006), Osadnictwo dorzecza środkowej Łyny w I tysiąc- s. 119-143. leciu p.n.e. / Mirosław Janusz Hoffmann // Ko-

108 Poz. 1791-1805 munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 2, 1798. HOFFMANN, Mirosław Janusz: s. 155-164. Z historii badań archeologicznych ziemi ostródz- kiej / Mirosław Janusz Hoffmann // W: Ostróda 1791. HOFFMANN, Mirosław Janusz: – siedem wieków dziejów miasta / red. Ryszard Osadnictwo Równiny Mazurskiej w I tysiącleciu Sajkowski. – Ostróda : Muzeum w Ostródzie, p.n.e. i jego relacje z osadnictwem Równiny Kur- 2005. – S. 159-173. piowskiej / Mirosław Janusz Hoffmann // W: Kurpiowszczyzna : identyczność – odmienność : 1799. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Z materiały z archeologicznej sesji popularno-na- historii badań archeologicznych Ziemi Piskiej ukowej, Ostrołęka 8 XII 2000 r. / red. Waldemar do 1945 roku / Mirosław Janusz Hoffmann // Chmielewski. – Ostrołęka : Ostrołęckie Towarzy- Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 14-23. stwo Naukowe, 2000. – S. 31-34. 1800. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 1792. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Zachodniobałtyjskie kurhany – symbolika po- Początki stabilizacji osadnictwa ziem pruskich mników architektury sepulkralnej / Mirosław Ja- w świetle analizy zasiedlenia Półwyspu Sambij- nusz Hoffmann // Studia Angerburgica. – T. 11 skiego / Mirosław Janusz Hoffmann // Komuni- (2006), s. 8-24. katy Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 1, s. 3-19. 1801. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 1793. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Źródła do kultury i osadnictwa południowo- Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy -wschodniej strefy nadbałtyckiej w I tysiącleciu w Olsztynie w świetle wykopalisk archeologicz- p.n.e. / Mirosław Janusz Hoffmann. – Olsztyn : nych i źródeł historycznych / Mirosław Janusz Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Hoffmann, Arkadiusz Koperkiewicz // W: XIV trzyńskiego, 1999. – 404 s. : fot., m., pl., rys. ; Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin 22-24 listopada 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- 2007 r. Cz. 1 / red. Andrzej Janowski, Krzysz- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego tof Kowalski, Sławomir Słowiński. – Szczecin : w Olsztynie ; nr 177). Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Bibliogr. s. 377-400. Indeks. 2009. – S. 431-444. – (Acta Archaeologica Pomo- ranica ; nr 3). JAGODZIŃSKI, Marek Franciszek : Tło archeologiczne misji pruskiej św. Wojciecha = 1794. HOFFMANN, Mirosław Janusz: poz. 1936 Wielokulturowy obiekt grobowy w Pomielinie na Pojezierzu Iławskim / Mirosław Janusz Hof- 1802. JAREMEK, Agnieszka: Zespół osad- famnn // W: Concordia : studia ofiarowane Je- niczy z wczesnej epoki żelaza w Jeziorku : bada- rzemu Okuliczowi-Kozarynowi w sześćdziesiątą nia na osadzie II w latach 2003-2005 / Agnieszka piątą rocznicę urodzin / red. Wojciech Nowa- Jaremek // W: Pogranicze trzech światów : kon- kowski. – Warszawa : Instytut Archeologii Uni- takty kultury przeworskiej, wielbarskiej i boga- wersytetu Warszawskiego, 1996. – S. 81-92. czewskiej w świetle materiałów z badań i poszu- kiwań archeologicznych / red. Wojciech Nowa- 1795. HOFFMANN, Mirosław Janusz: kowski, Andrzej Szela. – Warszawa : Instytut Ar- Wstępne wyniki badań cmentarzyska z późnej cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – epoki brązu w Bogdanach, pow. Olsztyn, woj. S. 79-101. warmińsko-mazurskie / Mirosław Janusz Hoff- mann // Światowit. – T. 1 (1999), s. 70-73. 1803. JAWORSKI, Piotr: Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych 1796. HOFFMANN, Mirosław Janusz: w 2002 r. w Dylewie, gm. Grunwald, woj. war- Wyniki powierzchniowo-weryfikacyjnych badań mińsko-mazurskie / Piotr Jaworski, Monika Mu- wczesnożelaznego mikroregionu osadniczego Bie- szyńska, Karolina Paczyńska // Światowit. – T. 5 sówko – Kikity – Żardeniki w województwie (2003), s. 255-260. warmińsko-mazurskim / Mirosław Janusz Hof- fmann // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1804. JONAKOWSKI, Mirosław: Stano- 2001, nr 1, s. 3-16. wisko wielokulturowe odkryte w Dzierzgoniu przy ul. Różanej 4 / Mirosław Jonakow- 1797. HOFFMANN, Mirosław Janusz: ski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- Z historii badań archeologicznych w rejonie pól watorski. – T. 1 (1999), s. 15-18. grunwaldzkich / Mirosław Janusz Hoffmann // W: Tradycje kulturowe i historyczne ziem pru- 1805. JUGA-SZYMAŃSKA, Anna: Szpi- skich : krajobraz grunwaldzki w dziejach polsko- le kościane w kulturze bogaczewskiej / Anna -krzyżackich i polsko-niemieckich na przestrzeni Juga-Szymańska // W: Pogranicze trzech świa- wieków : wokół mitów i rzeczywistości / red. Jan tów : kontakty kultury przeworskiej, wielbarskiej Gancewski. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza i bogaczewskiej w świetle materiałów z badań „ElSet”, 2009. – S. 143-152. i poszukiwań archeologicznych / red. Władysław

109 Poz. 1806-1824 3. HISTORIA KULTURY

Nowakowski, Andrzej Szela. – Warszawa : In- i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- stytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 197). 2006. – S. 295-303. – (Światowid ; vol. 14). Bibliogr. s. 175-189. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem.

1806. KARCZEWSKA, Małgorzata: Gro- 1816. KASPRZYCKA, Maria: Goci na zie- dzisko „Święta Góra” w Staświnach w krainie mi Warmii i Mazur / Maria Kasprzycka. – El- Wielkich Jezior Mazurskich : archeologia archi- bląg : Towarzystwo Wspierania Badań nad Dzie- walna i nowa / Małgorzata Karczewska, Maciej dzictwem Kulturowym Europy, 2002. – 77 s. : il. Karczewski // Komunikaty Mazursko-Warmiń- (gł. kolor.), m. ; 25 cm. skie. – 2007, nr 2, s. 131-163. Bibliogr.

1807. KARCZEWSKA, Małgorzata: Osa- 1817. KAWIECKA, Małgorzata: Grób dy Galindów w rejonie Giżycka / Małgorza- szkieletowy kobiety odkryty na ciałopalnym ta Karczewska // Feste Boyen. – 2002, z. 1, cmentarzysku bałtyjskim z okresu wpływów s. 15-21. rzymskich w Równinie Dolnej, gm. Korsze, pow. Kętrzyn, woj. warmińsko-mazurskie / Małgo- 1808. KARCZEWSKA, Małgorzata: Po- rzata Kawiecka, Łukasz Stanaszek // Warmiń- czątki wsi Rydzewo w świetle źródeł archeolo- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 gicznych : przyczynek do badań nad średnio- (2000), s. 93-98. wiecznym i wczesnonowożytnym osadnictwem Mazur / Małgorzata Karczewska // Masovia.– 1818. KLIMEK, Robert: Na kresach Ga- T. 2 (1999), s. 255-268. lindii : przewodnik archeologiczny / Robert Kli- mek. – Barczewo : Stowarzyszenie Nasze Gady, 2009. – 36, [1] s. : fot., m. ; 21 cm. 1809. KARCZEWSKA, Małgorzata: Źró- dła archeologiczne z Giżycka i okolic : cz. 1 / 1819. KLIMEK, Robert: Nieznane mate- Małgorzata Karczewska // Masovia. – T. 1 riały archiwalne o toporkach kamiennych z oko- (1997), s. 103-125. licy Kruklanek / Robert Klimek // Masovia.– T. 11 (2008), s. 199-204. 1810. KARCZEWSKI, Maciej: Badania nad osadnictwem plemienia Galindai na obszarze 1820. KLIMEK, Robert: Terra Gunelau- południowej części Krainy Wielkich Jezior Ma- ke : przewodnik archeologiczny / tekst Robert zurskich / Maciej Karczewski // Białostocczy- Klimek ; zdj. Robert Klimek, Teresa Kosińska. – zna. – 1997, nr 1, s. 21-27. Wyd. 2 popr. – Barczewo ; Gady : Stowarzysze- nie Nasze Gady, 2008. – 31, [1] s. : il., fot., m. ; 1811. KARCZEWSKI, Maciej: Galindo- 21 cm. wie : zaginiony lud zamieszkujący Krainę Wiel- kich Jezior Mazurskich / Maciej Karczewski // Feste Boyen. – 2002, z. 1, s. 5-14. KLIMEK, Robert : Próba ustalenia zasięgu terra Gunelauke w świetle źródeł archeologicznych 1812. KARCZEWSKI, Maciej: Nowe źró- = poz. 1952 dła archeologiczne do badań nad osadnictwem epoki żelaza na środkowych i wschodnich Ma- 1821. KOBYLIŃSKA, Urszula: Ratowni- zurach / Maciej Karczewski // Masovia. – T. 1 cze badania wykopaliskowe w roku 2000 osa- (1997), s. 127-170. dy w Rybnie, gm. Sorkwity, woj. warmiń- sko-mazurskie / Urszula Kobylińska, Dariusz 1813. KARCZEWSKI, Maciej: Stan ar- Wach // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- cheologicznej bazy źródłowej do badań nad osad- serwatorski. – T. 3 (2001), s. 40-49. nictwem kultury bogaczewskiej w Krainie Wiel- kich Jezior Mazurskich / Maciej Karczewski // 1822. KOBYLIŃSKA, Urszula: Sąsiedzi Masovia. – T. 2 (1999), s. 157-207. czy wrogowie? : wyniki ratowniczych badań archeologicznych osad przygrodowych w Sętalu 1814. KARCZEWSKI, Maciej: Wielkie i Kabikiejmach w roku 2000 / Urszula Kobyliń- Jeziora Mazurskie w pierwszych wiekach naszej ska // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- ery : przyczynek do badań paleoekologicznych watorski. – T. 4 (2002), s. 7-58. i archeologiczno-osadniczych / Maciej Karczew- ski // Masovia. – T. 4 (2001), s. 3-26. 1823. KOBYLIŃSKA, Urszula: Średnio- wieczna ceramika i inne zabytki archeologiczne 1815. KARCZEWSKI, Maciej: Źródła ar- z wykopalisk w Iławie w 1999 roku / Urszula Ko- cheologiczne do badań nad zasiedlaniem Krainy bylińska // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- Wielkich Jezior Mazurskich w okresie wpływów serwatorski. – T. 1 (1999), s. 19-46. rzymskich / Maciej Karczewski. – Olsztyn : To- warzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Nauko- 1824. KOBYLIŃSKI, Zbigniew: Arche- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – 196 ologia niedestrukcyjna w województwie warmiń- s., [5] k. tabl. : m., rys. ; 24 cm. – (Rozprawy sko-mazurskim w roku 2000 / Zbigniew Kobyliń-

110 Poz. 1825-1842 ski, Krzysztof Misiewicz, Dariusz Wach // War- 1832. Kultura bogaczewska w 20 lat później : mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– materiały z konferencji, Warszawa 26-27 mar- T. 2 (2000), s. 77-92. ca 2003 r. / red. Anna Bittner-Wróblewska. – Warszawa : Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1825. KOKOWSKI, Andrzej: Goci między 2007. – 519 s. : il. ; 30 cm. Bałtykiem a Morzem Czarnym / Andrzej Ko- Bibliogr. kowski // W: Wandalowie : strażnicy bursztyno- wego szlaku : katalog wystawy : Państwowe Mu- 1833. LEŚNIOWSKI, Henryk: Staromiej- zeum Archeologiczne w Warszawie, 8 marca-16 skie skarby / Henryk Leśniowski // Kalendarz czerwca 2004 / [red. Jacek Andrzejowski, An- Olsztyna. – R. 4 (2002), s. 140-147. drzej Kokowski, Christian Leiber ; projekt ka- Zbiory archeologiczne z Olsztyna. talogu Jerzy Durakiewicz]. – Lublin : Wydaw- nictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej ; 1834. LISIECKI, Adam: Kultura łużycka Warszawa : Państwowe Muzeum Archeologiczne, czy kultura kurhanów zachodniobałtyjskich (?) 2004. – S. 225-252. na stanowisku Szczepanki 8, Mazury / Adam Li- siecki // Światowit. – T. 5 (2003), s. 105-110. 1826. KOLENDO, Jerzy: Antyk w Lyceum Hosianum w Braniewie oraz zgromadzone w nim 1835. ŁAJTAR, Adam: Zbiór inskrypcji zbiory zabytków archeologicznych i epigraﬁcz- greckich w Lyceum Hosianum w Braniewie : po- nych / Jerzy Kolendo // W: Antiquitates Prus- chodzenie inskrypcji, sposoby i etapy ich groma- siae : studia z archeologii dawnych ziem pru- dzenia / Adam Łajtar // W: Antiquitates Prus- skich / red. Jerzy Kolendo, Wojciech Nowakow- siae : studia z archeologii dawnych ziem pruski. – Warszawa : Instytut Archeologii Uniwer- skich / red. Jerzy Kolendo, Wojciech Nowakow- sytetu Warszawskiego, 2000. – S. 45-66. ski. – Warszawa : Instytut Archeologii Uniwer- sytetu Warszawskiego, 2000. – S. 67-87. 1827. KOLENDO, Jerzy: Ziemie u połu- dniowo-wschodnich wybrzeży Bałtyku w źró- 1836. ŁAPO, Jerzy Marek: Badania wy- dłach antycznych / Jerzy Kolendo // Pruthe- kopaliskowe w Kamieńskich, czyli archeologiczne nia. – T. 4 (2008), s. 11-41. bajania / Jerzy Marek Łapo // Masovia. – T. 2 (1999), s. 249-254. 1828. KONOPKA, Marek: Ochrona dziedzictwa archeologicznego na Śląsku, Pomorzu, 1837. ŁAPO, Jerzy Marek: Czcij praojca Warmii i Mazurach po 1945 r. : badacze, kon- swego : o kulcie przodków w kręgu zachodnio- serwatorzy, instytucje / Marek Konopka // W: bałtyjskim na początku I tysiąclecia n.e. / Jerzy Ochrona dziedzictwa kulturowego zachodnich Marek Łapo // W: Popiół i kość : Funeralia Led- i północnych ziem Polski / red. Jerzy Kowal- nickie – spotkanie 4 / red. Jacek Wrzesiński. – czyk. – Warszawa : Stowarzyszenie Konserwato- Wrocław ; Sobótka ; Muzeum Śląskie, 2002. – rów Zabytków, 1995. – S. 24-33. S. 321-337.

1829. KONTNY, Bartosz: Wyjątek od re- 1838. ŁAPO, Jerzy Marek: Działalność guły? : zaskakujące znalezisko z cmentarzyska węgorzewskiej ekspedycji archeologicznej w la- kultury wielbarskiej w Krośnie, pow. pasłęcki / tach 1995-1997 / Jerzy Marek Łapo // Studia Bartosz Kontny, Magdalena Natuniewicz-Seku- Angerburgica. – T. 2 (1997), s. 57-64. ła // W: Pogranicze trzech światów : kontakty kultury przeworskiej, wielbarskiej i bogaczew- 1839. ŁAPO, Jerzy Marek: Nieznane za- skiej w świetle materiałów z badań i poszuki- bytki z kamienia gładzonego z terenu Mazur / wań archeologicznych / red. Wojciech Nowakow- Jerzy Marek Łapo // Masovia. – T. 4 (2001), ski, Andrzej Szela. – Warszawa : Instytut Ar- s. 89-94. cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – S. 321-334. 1840. ŁAPO, Jerzy Marek: O najnowszych i najciekawszych odkryciach archeologicznych 1830. Korpus znalezisk rzymskich z europej- dokonanych na terenie Starego Miasta w Węgo- skiego Barbaricum. T. 1, Polska. Cz. 1, Ma- rzewie / Jerzy Marek Łapo // Studia Angerbur- zury = Corpus der R¨omischen Funde im Eu- gica. – T. 4 (1999), s. 113-119. rop¨aischen Barbaricum, T. 1, Polen. Bd. 1, Ma- suren / oprac. Wojciech Nowakowski. – War- 1841. ŁAPO, Jerzy Marek: O tajemni- szawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu War- czym stanowisku archeologicznym w Okarto- szawskiego, 2001. – 135 s., [11] s. tabl., [1] k. tabl. wie / Jerzy Marek Łapo // Znad Pisy. – 2002, złoż. luz. : fot., rys., m. ; 31 cm. nr 11, s. 24-31.

1831. KRĄPIEC, Marek: Dendrochronolo- 1842. ŁAPO, Jerzy Marek: Od mezolitu giczne datowanie wybranych zabytków architek- po 25 stycznia 1945 r. : badania archeologicz- tury na Mazurach / Marek Krąpiec, Jerzy Ma- ne prowadzone przez Muzeum Kultury Ludo- rek Łapo, Elżbieta Szychowska-Krąpiec // Stu- wej w Węgorzewie na terenie Mazur Wschod- dia Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 139-151. nich w latach 1995-2001 / Jerzy Marek Łapo //

111 Poz. 1843-1856 3. HISTORIA KULTURY

W: Badania archeologiczne w Polsce północno- MACKIEWICZ, Adam : Średniowieczne domy -wschodniej i na zachodniej Białorusi w latach na gankach w świetle badań archeologicz- 2000-2001 : materiały z konferencji, Białystok nych w Nidzicy = poz. 2035 6-7 XII 2001 roku / red. Małgorzata Karczew- ska, Maciej Karczewski. – Białystok : Uniwersy- MACKIEWICZ, Hanna : Wyniki badań arche- tet w Białymstoku, 2002. – S. 47-61. ologicznych w obrębie gdaniska przy zamku w Ostródzie = poz. 3182 1843. ŁAPO, Jerzy Marek: Późnośrednio- wieczne i wczesnonowożytne naczynia ceramicz- MACKIEWICZ, Hanna : Wyniki nadzoru arche- ne znalezione w mazurskich jeziorach : przy- ologicznego prowadzonego w 2000 i 2001 r. czynek do paleohydrologii oraz historii Krainy podczas prac ziemnych przy odwadnianiu Wielkich Jezior Mazurskich / Jerzy Marek Łapo, fundamentów zamku gotyckiego w Ostródzie Waldemar Ossowski // Masovia. – T. 3 (2000), (stan. II, wykop 18) = poz. 3183 s. 191-205. 1850. MARCINIAK-KAJZER, Anna: 1844. ŁAPO, Jerzy Marek: Sprawozdanie Wyniki ostatniego sezonu ratowniczych badań z sondażowych badań wykopaliskowych przepro- wykopaliskowych na grodzisku średniowiecznym wadzonych na dziedzińcu zamku w Węgorzewie w miejscowości Leszcz, gm. Dąbrówno, w woj. w 1995 roku / Jerzy Marek Łapo // Studia An- warmińsko-mazurskim / Anna Marciniak-Kaj- gerburgica. – T. 1 (1996), s. 78-81. zer // Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne.– T. 8 (2002/2003), s. 187-200. 1845. ŁAPO, Jerzy Marek: Ślady różno- kulturowej obrzędowości pogrzebowej na Mazu- 1851. MARCINIAK-KAJZER, Anna: rach od pradziejów po czasy nowożytne / Jerzy Wyniki trzeciego sezonu badań ratowniczych na stanowisku nr 1 w miejscowości Leszcz, gm. Marek Łapo // W: Życie codzienne na dawnych Dąbrówno, w woj. warmińsko-mazurskim / An- ziemiach pruskich : obchody rocznicowe i świą- na Marciniak-Kajzer // Łódzkie Sprawozdania teczne : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Archeologiczne. – T. 7 (2001), s. 273-287. Achremczyka. – Olsztyn : Towarzystwo Nauko- we ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 1852. MARGOS, Urszula: Niepublikowa- Kętrzyńskiego, 2004. – S. 52-62. – (Rozprawy ne materiały kultury wielbarskiej z okolic Iławy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- w dokumentacji archiwalnej Waldemara Heyma ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 220). w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku / Ur- szula Margos, Marcin Stąporek // W: Europa 1846. ŁAPO, Jerzy Marek: „Święta Gór- Barbarica : ćwierć wieku archeologii w Masło- ka” nad jeziorem Orzysz czyli o wykopaliskach męczu / red. Piotr Łuczkiewicz [et al.]. – Lu- na kurhanie w Skomacku Wielkim / Jerzy Ma- blin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- rek Łapo // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 18-25. -Skłodowskiej, 2005. – S. 305-323.

1847. ŁAPO, Jerzy Marek: W poszukiwa- 1853. MELLIN-WYCZÓŁKOWSKA, niu końca średniowiecza na Mazurach : uwagi Izabela: Wyniki badań wczesnolateńskiego ze- na marginesie badań wykopaliskowych na przy- społu grobowego w Mątykach, gm. Iława, stano- kościelnym cmentarzu w Węgorzewie (Węgobor- wisko III / Izabela Mellin-Wyczółkowska // W: ku) / Jerzy Marek Łapo // Pruthenia. – T. 1 Archeologia / red. Janusz Cygański, Mirosław (2006), s. 126-139. Janusz Hoﬀmann, Ada Bogdanowicz. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – S. 74-82. 1848. ŁAPO, Jerzy Marek: Żyj wiecznie, ale nie wychodź? : o odkryciu mezolitycznego 1854. MICHALSKI, Jan: Kurhan kultury grobu w Kamieńskich na Mazurach / Jerzy Ma- wielbarskiej na st. IV w Bielawach, gm. Janowiec rek Łapo // W: Czarownice : funeralia lednickie Kościelny, woj. warmińsko-mazurskie / Jan Mi- – spotkanie 2 / red. Jacek Wrzesiński. – Poznań : chalski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. serwatorski. – T. 3 (2001), s. 50-84. Oddział, 2008. – S. 67-70. 1855. MIELCZAREK, Mariusz: Badania archeologiczne na polach Grunwaldu w latach ŁAPO, Jerzy Marek : Rybołówstwo i spożywanie 1988-1990 / Mariusz Mielczarek, Andrzej Nadol- ryb na dawnych ziemiach pruskich w świetle ski, Andrzej Nowakowski, Romuald Odoj // Stu- źródeł archeologicznych i archeoichtiologicz- dia Grunwaldzkie. – T. 2 (1992), s. 77-92. nych = poz. 3036 Streszcz. w jęz. niem. 1849. MACKIEWICZ, Adam: Historia 1856. MIRKOWSKA, Izabela: Nieznane badań archeologicznych na terenie Starego Mia- lub prawie nieznane kopce z okolicy Rynu, sta w Olsztynie prowadzonych do 1995 roku / woj. warmińsko-mazurskie / Izabela Mirkowska, Adam Mackiewicz // Studia Warmińskie.– Jerzy Miałdun // W: Badania archeologiczne T. 33 (1996), s. 323-353. w Polsce północno-wschodniej i na zachodniej

112 Poz. 1857-1873

Białorusi w latach 2000-2001 : materiały z kon- blin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- ferencji / red. Małgorzata Karczewska, Maciej -Skłodowskiej, 2005. – S. 361-367. Karczewski. – Białystok : Uniwersytet w Bia- Kosewo w pow. mrągowskim. łymstoku, 2002. – S. 333-346. 1865. NOWAKOWSKI, Wojciech: Na 1857. MIRKOWSKA, Izabela: Wstępne skrzyżowaniu szlaków : Pojezierze Mrągowskie wyniki badań archeologicznych w miejscowości u schyłku starożytności w układzie kontaktów Sząbruk, gm. Gietrzwałd, stanowisko I / Izabe- między Bałtykiem a Dunajem i Morzem Czar- la Mirkowska // W: Archeologia / red. Janusz nym / Wojciech Nowakowski // Mrągowskie Cygański, Mirosław Janusz Hoﬀmann, Ada Bog- Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), danowicz. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, s. 5-16. 1992. – S. 83-89. 1866. NOWAKOWSKI, Wojciech: Nowe 1858. Na przełomie epok – na rubieży świa- materiały do badań nad znaleziskami importów tów / red. Andrzej Z. Bokiniec, Jarosław Sobie- rzymskich na dawnych ziemiach pruskich / Woj- raj. – Olsztyn : Stowarzyszenie Naukowe Arche- ciech Nowakowski // W: Antiquitates Prussiae : ologów Polskich. Oddział, 2006. – 251 s. : il. ; studia z archeologii dawnych ziem pruskich / 30 cm. – (Pruthenia Antiqua. Studia do pradzie- red. Jerzy Kolendo, Wojciech Nowakowski. – jów i wczesnej historii ziem pruskich ; vol. II). Warszawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu Bibliogr. – Streszcz. w jęz. ang., niem. Warszawskiego, 2000. – S. 207-235.

1859. NADOLSKI, Andrzej: Stan arche- 1867. NOWAKOWSKI, Wojciech: Nowy ologicznych badań Pól Grunwaldu (do roku import rzymski znad Łyny / Wojciech Nowa- 1988) / Andrzej Nadolski // Studia Grunwaldz- kowski // W: Antyk i barbarzyńcy : księga de- kie. – T. 1 (1991), s. 24-33. dykowana profesorowi Jerzemu Kolendo w sie- Streszcz. w jęz. niem. demdziesiątą rocznicę urodzin / red. Aleksan- 1860. NOWAKOWSKI, Andrzej: Bada- der Bursche, Renata Ciołek. – Warszawa : In- nia archeologiczne na polach Grunwaldu w la- stytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, tach 1980-1985 / Andrzej Nowakowski, Mariusz 2003. – S. 323-330. Mielczarek, Zdzisława Wawrzonowska // Studia Grunwaldzkie. – T. 1 (1991), s. 77-105. 1868. NOWAKOWSKI, Wojciech: Od Galindai do Galinditae : z badań nad pradzie- Streszcz. w jęz. niem. jami bałtyjskiego ludu z Pojezierza Mazurskie- 1861. NOWAKOWSKI, Wojciech: Bałto- go / Wojciech Nowakowski // Barbaricum.– wie – lud na końcu świata / Wojciech Nowakow- T. 4 1995, s. 1-105. ski // W: Wandalowie : strażnicy bursztynowe- go szlaku : katalog wystawy : Państwowe Mu- 1869. NOWAKOWSKI, Wojciech: Osada zeum Archeologiczne w Warszawie, 8 marca-16 z okresu wpływów rzymskich i z wczesnego śre- czerwca 2004 / [red. Jacek Andrzejowski, An- dniowiecza w Bałowie, woj. olsztyńskie, stan. 2 / drzej Kokowski, Christian Leiber ; projekt ka- Wojciech Nowakowski // Wiadomości Archeolo- talogu Jerzy Durakiewicz]. – Lublin : Wydaw- giczne. – T. 53 (1993/1994), z. 1, s. 139-144. nictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej ; Warszawa : Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1870. NOWAKOWSKI, Wojciech: Retro- 2004. – S. 253-262. spekcja w archeologii: Galindai/Galinditae oraz Soudinoi/Sudavitae w świetle źródeł historycz- 1862. NOWAKOWSKI, Wojciech: Cmen- nych i znalezisk archeologicznych / Wojciech No- tarzysko z okresu wpływów rzymskich i z okre- wakowski // Studia Galindzkie. – T. 1 (2003), su wędrówek ludów w Muntowie, pow. mrągow- s. 7-12. ski / Wojciech Nowakowski // Barbaricum.– T. 7 (2004), s. 191-247. 1871. NOWAKOWSKI, Wojciech: Schy- łek grupy olsztyńskiej – próba nowego spojrze- 1863. NOWAKOWSKI, Wojciech: Dzieje nia : „nowe” materiały z cmentarzyska w Wólce zainteresowań archeologicznych w Prusach przed Prusinowskiej w powiecie mrągowskim / Woj- 1945 rokiem / Wojciech Nowakowski // W: Anti- ciech Nowakowski // Komunikaty Mazursko- quitates Prussiae : studia z archeologii dawnych -Warmińskie. – 2004, nr 4, s. 407-417. ziem pruskich / red. Jerzy Kolendo, Wojciech Nowakowski. – Warszawa : Instytut Archeologii 1872. NOWAKOWSKI, Wojciech: „Sy- Uniwersytetu Warszawskiego, 2000. – S. 9-22. renka” z Kruklanek – zagadkowa ﬁbula z okolic Węgorzowa / Wojciech Nowakowski // Studia 1864. NOWAKOWSKI, Wojciech: „Grób Angerburgica. – T. 4 (1999), s. 104-112. 600” ze stanowiska I w Kosewie, na Pojezierzu Mazurskim / Wojciech Nowakowski / // W: Eu- 1873. NOWAKOWSKI, Wojciech: Ta- ropa Barbarica : ćwierć wieku archeologii w Ma- jemniczy mieszkańcy ziem między Łyną a Wiel- słomęczu / red. Piotr Łuczkiewicz et al. – Lu- kimi Jeziorami Mazurskimi w V-VII wieku – za-

113 Poz. 1874-1888 3. HISTORIA KULTURY gadka tzw. grupy olsztyńskiej / Wojciech Nowa- 1880. POWIERSKI, Jan: Czynniki warun- kowski // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– kujące rozwój polityczny ludów zachodniobał- T. 4/5 (2002/2003), s. 3-13. tyckich / Jan Powierski // Acta Baltico-Slavi- ca. – T. 19 (1990), s. 93-143.

1874. NOWAKOWSKI, Wojciech: Wisła Dot. Prusów i Jaćwięgów. – Gotlandia – Niemen : problem różnokierunko- wych kontaktów nad Bałtykiem około przełomu 1881. RUDNICKI, Mirosław A: Uwagi er / Wojciech Nowakowski // Studia Gothica.– na temat ostróg z zaczepami haczykowatymi T. 1 (1996), s. 219-225. odgiętymi na zewnątrz w grupie olsztyńskiej na Pojezierzu Mazurskim / Mirosław A. Rud- 1875. NOWAKOWSKI, Wojciech: Z pro- nicki // W: Pogranicze trzech światów : kontak- blematyki kontaktów bałtyjsko-skandynawskich ty kultury przeworskiej, wielbarskiej i bogaczew- w okresie wpływów rzymskich / Wojciech No- skiej w świetle materiałów z badań i poszuki- wakowski // Pruthenia. – T. 4 (2008), s. 43-85. wań archeologicznych / red. Wojciech Nowakow- ski, Andrzej Szela. – Warszawa : Instytut Ar- cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – NOWAKOWSKI, Wojciech : Geneza Prus – ko- S. 349-362. mentarz archeologa = poz. 1968 1882. RUDNICKI, Mirosław A: Wyniki 1876. OKULICZ-KOZARYN, Jerzy: Pol- badań sondażowych na cmentarzysku z okre- ska północna w młodszym okresie przedrzym- su wędrówek ludów w Pieckach, stanowisko I / skim i w okresie wpływów rzymskich / Jerzy Mirosław A. Rudnicki // W: Pogranicze trzech Okulicz-Kozaryn // W: Archeologia i prahistoria światów : kontakty kultury przeworskiej, wiel- polska w ostatnim półwieczu : materiały z kon- barskiej i bogaczewskiej w świetle materiałów ferencji / red. Michał Kobusiewicz, Stanisław z badań i poszukiwań archeologicznych / red. Kurnatowski. – Poznań : Wydawnictwo Poznań- Wojciech Nowakowski, Andrzej Szela. – War- skiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000. – szawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu War- S. 287-300. szawskiego, 2006. – S. 161-165.

1883. RYBICKA, Małgorzata: Materiały OKULICZ-KOZARYN, Jerzy : Tło osadnicze kultury późnej ceramiki wstęgowej z Równiny wyprawy św. Wojciecha do Prus = poz. 1971 Dolnej, st. III, gm. Korsze, woj. warmińsko-mazurskie (wyniki badań w 2001 roku) / Małgorza- OKULICZ-KOZARYN, Jerzy : Wyprawa św. ta Rybicka, Jacek Wysocki // Prace i Materiały Wojciecha do Prus = poz. 1972 Muzeum Archeologii i Etnograﬁi w Łodzi. Seria Archeologii. – 2002/2003, nr 42, s. 79-107. 1877. OKULICZ-KOZARYN, Łucja: Stan i perspektywy badań nad późną epoką brązu 1884. RYBICKA, Małgorzata: Równina i wczesną epoką żelaza w północno-wschodniej Dolna, st. III : pierwsza w północno-wschod- Polsce / Łucja Okulicz-Kozaryn // W: Arche- niej Polsce osada kultury późnej ceramiki wstę- ologia i prahistoria polska w ostatnim półwie- gowej / Małgorzata Rybicka, Jacek Wysoc- czu : materiały z konferencji / red. Michał Ko- ki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- busiewicz, Stanisław Kurnatowski. – Poznań : torski. – T. 4 (2002), s. 59-64. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przy- jaciół Nauk, 2000. – S. 199-208. 1885. SKROK, Zdzisław: Wyniki sondażo- wych badań archeologicznych grodziska w Szes- tnie-Czarnym Lesie, pow. Mrągowo / Zdzisław OKULICZ-KOZARYN, Łucja : Misja św. Woj- Skrok, Jacek Kowalski // Studia Galindzkie.– ciecha w świetle źródeł archeologicznych = T. 1 (2003), s. 149-155. poz. 1974 1886. SOBIERAJ, Jarosław: Grobowce 1878. PIĄTKOWSKA-MAŁECKA, Jo- megalityczne południowej części Pojezierza Ma- anna: Zwierzęce szczątki kostne z wczesnej epo- zurskiego / Jarosław Sobieraj // Rocznik Ma- ki żelaza na stanowisku X w Ząbiu, gm. Sta- zurski. – T. 3 (1998), s. 3-13. wiguda, woj. warmińsko-mazurskie / Joanna Piątkowska-Małecka, Anna Gręzak, Alicja La- 1887. SOBIERAJ, Jarosław: Wczesnobrą- sota-Moskalewska // Światowit. – T. 4 (2002), zowy czekan z Wawroch w pow. szczycieńskim / s. 177-188. Jarosław Sobieraj // Rocznik Mazurski. – T. 6 (2002), s. 3-7. 1879. PIROŻNIKOW, Ewa: Rola dziko ro- snących roślin w pożywieniu mieszkańców osa- 1888. STANASZEK, Łukasz: Analiza an- dy z okresu wpływów rzymskich i wędrówek lu- tropologiczna materiału kostnego z badań cmen- dów w Paprotkach Kolonii st. 41 w Krainie Wiel- tarzyska ciałopalnego przeprowadzonych w roku kich Jezior Mazurskich / Ewa Pirożnikow, Woj- 2000 w Równinie Dolnej na stanowisku III / Łu- ciech Maksymilian Szymański // Sprawozdania kasz Stanaszek // Warmińsko-Mazurski Biule- Archeologiczne. – T. 57 (2005), s. 543-553. tyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 99-114.

114 Poz. 1889-1902

SZCZEPAŃSKI, Seweryn : Granice pruskich żelaza w południowo-wschodniej strefie nadbał- ziem Prezla i Rudencz w świetle źródeł pi- tyckiej w aspekcie badań interdyscyplinarnych sanych i archeologicznych = poz. 1996 i problematyki konserwatorskiej : Międzynaro- dowa Konferencja Archeologiczna, Rybaki 4-6 1889. SZTER, Izabela: Cmentarzysko kul- października 2000 / Mariusz Wyczółkowski // tury bogaczewskiej z okresu wpływów rzymskich Studia Angerburgica. – T. 5 (2000), s. 124-126. w Inulcu, pow. mrągowski / Izabela Szter // W: Pogranicze trzech światów : kontakty kul- 1895. WYSOCKI, Jacek: Dziwne odkrycie tury przeworskiej, wielbarskiej i bogaczewskiej w Nidzicy, czyli o tym, że podróże kształcą / Ja- w świetle materiałów z badań i poszukiwań cek Wysocki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn archeologicznych / red. Wojciech Nowakow- Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 122-131. ski, Andrzej Szela. – Warszawa : Instytut Ar- cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – 1896. WYSOCKI, Jacek: Stanowisko ar- S. 239-251. cheologiczne – dobro o szczególnym znaczeniu dla kultury / Jacek Wysocki, Piotr Gór- 1890. SZYMAŃSKI, Paweł: Dwie zapin- ny // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- ki z dawnego Rothebude i z Czerwonego Dwo- torski. – T. 3 (2001), s. 85-104. ru : kontakty tzw. skupienia gołdapskiego kultury sudowskiej / Paweł Szymański // W: Po- 1897. ZIEMLIŃSKA-ODOJOWA, Wło- granicze trzech światów : kontakty kultury prze- dzimiera: Materiały do cmentarzyska wczesno- worskiej, wielbarskiej i bogaczewskiej w świetle średniowiecznego ze stanowiska XI w Cerkiew- materiałów z badań i poszukiwań archeologicz- niku, gm. Dobre Miasto / Włodzimiera Ziem- nych / red. Wojciech Nowakowski, Andrzej Sze- lińska-Odojowa // W: Archeologia / red. Janusz la. – Warszawa : Instytut Archeologii Uniwersy- Cygański, Mirosław Janusz Hoffmann, Ada Bog- tetu Warszawskiego, 2006. – S. 369-380. danowicz. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – S. 111-149. 1891. SZYMAŃSKI, Paweł: Mikroregion osadniczy z okresu wpływów rzymskich w rejo- 1898. ZIEMLIŃSKA-ODOJOWA, Wło- nie jeziora Salęt na Pojezierzu Mazurskim / Pa- dzimiera: Wielokulturowa nekropolia w Doli- weł Szymański. – Warszawa : Instytut Archeolo- nie Nidy / Włodzimiera Ziemlińska-Odojowa // gii Uniwersytetu Warszawskiego, 2005. – 238 s. : Rocznik Mazurski. – T. 8 (2004), s. 3-95. il. ; 30 cm. W Niedanowie, pow. nidzicki. Bibliogr. s. 170-184. 1892. SZYMAŃSKI, Paweł: Poszukiwania 3.2. Okres plemion pruskich i cmentarzysk z okresu wpływów rzymskich i z jaćwieskich (od VI w. do 1230 r.) okresu wędrówek ludów znanych z dawnych ba- dań na Mazurach / Paweł Szymański // W: An- 1899. Adalbertus - wyniki programu badań tiquitates Prussiae : studia z archeologii daw- interdyscyplinarnych / red. Przemysław Urbań- nych ziem pruskich / red. Jerzy Kolendo, Woj- czyk. – Warszawa : Naukowa Oficyna Wydawni- ciech Nowakowski. – Warszawa : Instytut Ar- cza Scienta, 1998. – 308 s. : il., fot., m., rys., tab. ; cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2000. – 24 cm. – (Adalbertus. Tło kulturowo-geograficz- S. 237-245. ne wyprawy misyjnej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie ; t. 1). Trzy listy Emila Hollacka do Artura Semraua Dot. również Pojezierza Iławskiego. = poz. 1212 1900. ADAMCZYK, Jacek: Mity i wierzenia pogańskich Słowian i Bałtów : konferencja URBAŃCZYK, Przemysław : Archeologia o mi- międzynarodowa, Baranów Sandomierski 5-7 X sji św. Wojciecha do Prusów = poz. 2001 1995 / Jacek Adamczyk // Kwartalnik Histo- ryczny. – 1996, nr 1, s. 131-133. URBAŃCZYK, Przemysław : Archeologia o misji św. Wojciecha do Prusów w 997 roku = 1901. BAGIŃSKI, Józef Mieczysław: poz. 2002 Uwagi o Jaćwięgach na ziemi ełckiej do schył- ku XIII wieku / Józef Mieczysław Bagiński // 1893. WIELGUS-WYSOCKA, Maria: W: Społeczeństwo i kultura do XVI wieku : ma- Kurhany Poborza – wyjątkowy krajobraz arche- teriały z sesji naukowej / red. Józef Śliwiński. – ologiczny / Maria Wielgus-Wysocka, Jacek Wy- Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Peda- socki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- gogicznej, 1992. – S. 27-34. watorski. – T. 2 (2000), s. 115-121.

W gm. Janowiec Kościelny. 1902. BANASZKIEWICZ, Jacek: Dwie sceny z żywotów i z życia św. Wojciecha : misjo- 1894. WYCZÓŁKOWSKI, Mariusz: Czło- narz i wiec Prusów, martyrium biskupa / Jacek wiek i środowisko w epoce brązu i wczesnej epoce Banaszkiewicz // W: Ludzie, Kościół, wierzenia :

115 Poz. 1903-1922 3. HISTORIA KULTURY studia z dziejów kultury i społeczeństwa Europy 1913. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Pruskie Środkowej (średniowiecze – wczesna epoka nowo- związki terytorialno-osadnicze w dorzeczu środ- żytna) / red. Wojciech Iwańczak, Stefan K. Ku- kowej Łyny w XIII wieku / Grzegorz Białuń- czyński. – Warszawa : „DiG”, 2001. – S. 79-94. ski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2004, nr 1, s. 3-17. 1903. BARANOWSKI, Tadeusz: Awaro- wie na Mazurach / Tadeusz Baranowski // W: 1914. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Prusowie – Hereditatem cognoscere : studia i szkice dedy- lud zaginiony / Grzegorz Białuński // W: Ży- kowane profesor Marii Miśkiewicz / red. Zbi- cie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : gniew Kobyliński. – Warszawa : Instytut Ar- mieszkańcy ziem pruskich : praca zbiorowa / pod cheologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2004. – red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towa- S. 157-164. rzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – S. 14-24. – 1904. BĄDKOWSKI, Artur: Próby chry- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- stianizacji Jaćwieży w połowie XIII wieku / Ar- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; tur Bądkowski // Nasze Historie. – T. 7 (2002) [druk 2005], s. 77-82. nr 196).

1905. BIAŁOSKÓRSKA, Krystyna: Świę- 1915. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Prusowie ty Chrystian – primus episcopus Prussiae i je- w najnowszych pracach niemieckich / Grzegorz go misyjne biskupstwa : kilka uwag o perspekty- Białuński // Masovia. – T. 2 (1999), s. 289-294. wach i potrzebie dalszych badań / Krystyna Bia- łoskórska // Nasza Przeszłość. – T. 96 (2001), 1916. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Stan badań s. 425-446. historycznych nad dziejami Prusów po 1945 roku / Grzegorz Białuński // Pruthenia. – T. 1 1906. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Bogini Kur- (2006), s. 41-78. ko – główny kult Galindii / Grzegorz Białuń- ski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1917. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Studia 1993, nr 1, s. 3-10. z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich / Grze- Bóstwo pruskie. Miejsca kultu na Warmii i Mazurach. gorz Białuński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – 1907. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Emigracja 188 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Prusów w XI-XIV wieku / Grzegorz Białuński // Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego Pruthenia. – T. 3 (2008), s. 35-63. w Olsztynie ; nr 179). Bibliogr. s. 173-181. 1908. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Las w wie- rzeniach Prusów / Grzegorz Białuński // W: Las 1918. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Zagadkowe w kulturze polskiej II : materiały z konferencji / plemię Galindów – wybrane problemy / Grze- red. Wojciech Łysiak. – Poznań : Wydawnictwo gorz Białuński // Ostródzki Przegląd Historycz- „Eco”, 2002. – S. 575-583. ny. – T. 1 (2005) [druk 2007], s. 47-63.

1909. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Las w wie- 1919. BISKUP, Marian: W sprawie kościel- rzeniach Prusów i Jaćwingów [Jaćwięgów] / nej geograﬁi historycznej diecezji pruskich / Ma- Grzegorz Białuński // Feste Boyen. – 2002, z. rian Biskup // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 1, s. 31-42. skie. – 1997, nr 2, s. 229-233.

1910. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: „Norge” – 1920. BŁAŻEJEWSKA, Anna: Kamien- pruskie czy słowiańskie narzędzie orne? / Grze- na rzeźba ﬁguralna z czasów przedkrzyżackich gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- w Prusach : stan, możliwości i perspektywy ba- mińskie. – 2001, nr 1, s. 77-84. dań / Anna Błażejewska // W: Sztuka Prus 1911. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: O zasiedle- XIII-XVIII wieku / red. Agnieszka Bojarska. – niu ziemi lubawskiej w okresie przedkrzyżackim Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja w świetle źródeł pisanych i toponomastycznych / Kopernika, 1994. – S. 71-88. Grzegorz Białuński // Pruthenia. – T. 4 (2008), s. 289-320. 1921. BOJARSKI, Jacek: Weryﬁkacja gro- dzisk wczesnośredniowiecznych na Pojezierzu 1912. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Podbój Iławskim w latach 1995-1997 / Jacek Bojarski // i zanik Prusów / Grzegorz Białuński // W: Kon- Acta Archeologica Pomoranica. – T. 1 (1998), ferencja historyczna poświęcona historii Pru- s. 199-210. sów w XII i XIII wieku : Kamińsk, 27 listopada 2008 r. / [Władimir Iwanowicz Kułakow et 1922. BRACHA, Krzysztof: Sztuka misyj- al.]. – Bartoszyce : nakł. Starostwa Powiatowe- nej perswazji : przykład św. Wojciecha i Ottona go w Bartoszycach ; Górowo Iławeckie : Urząd z Bambergu / Krzysztof Bracha // Almanach Gminy, 2008. – S. 35-45. Historyczny. – 2000, t. 2, s. 11-24.

116 Poz. 1923-1942

1923. BRENDA, Waldemar: „Kamienna 1932. HOFFMANN, Mirosław Janusz: baba” w Piszu / Waldemar Brenda // Spotkania Pogańskie miejsca kultu na ziemiach pruskich / z Zabytkami. – 2000, nr 5, s. 30. Mirosław Janusz Hoffmann // Masovia. – T. 2 (1999), s. 3-11. 1924. BUJNOWSKI, Krzysztof: Jak Pru- sowie z Krzyżakami wojowali : historia założenia 1933. HOFFMANN, Mirosław Janusz: zamku Bartoszyce / Krzysztof Bujnowski. – Bar- Prawdziwi autochtoni? : o kulturze i religii daw- toszyce : Zakład Usług Poligraficznych, 2000. – nych Prusów / Mirosław Janusz // Masovia.– 42 s. : il. ; 16 cm. T. 4 (2001), s. 27-30. Komiks. 1934. HOFFMANN, Mirosław Janusz: 1925. CHUDZIAK, Wojciech: Periodyza- Struktury społeczne i gospodarka Prusów w VII- cja rozwoju wczesnośredniowiecznej ceramiki -XIII wieku / Mirosław Janusz Hoffmann // Ma- z dorzecza dolnej Drwęcy (VII-XI/XII w.) : pod- sovia. – T. 5 (2002), s. 5-16. stawy chronologii procesów zasiedlenia / Woj- ciech Chudziak. – Toruń : Towarzystwo Krzewie- 1935. HOFFMANN, Mirosław Janusz: nia Świadomości Historycznej „Civitas” ; Insty- Wystawa „Prusowie. Dzieje i kultura ludu bał- tut Archeologii i Etnografii Uniwersytetu Miko- tyjskiego” / Mirosław Janusz Hoffmann // Ko- łaja Kopernika, 1991. – 180 s. : m., rys., wykr. ; munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 3, 24 cm. s. 501-504. Bibliogr. s. 167-176. Gdańsk, 1997 r. 1926. DŁUGOKĘCKI, Wiesław: Uwagi 1936. JAGODZIŃSKI, Marek Franci- o genezie i rozwoju wczesnośredniowiecznych szek: Tło archeologiczne misji pruskiej św. Woj- Prus do początków XIII wieku / Wiesław Dłu- ciecha / Marek Franciszek Jagodziński // Studia gokęcki // Pruthenia. – T. 2 (2006), s. 9-54. Elbląskie. – T. 3 (2001), s. 43-60.

1927. DOBROSIELSKA, Alicja: Spra- 1937. JAGODZIŃSKI, Marek Franci- wozdanie z konferencji naukowej „Interdyscypli- szek: Zagadnienie obecności Skandynawów w re- narne spotkania z historią i kulturą Bałtów – jonie ujścia Wisły we wczesnym średniowieczu / Colloquia Baltica III”, Olsztyn-Elbląg 8-10 paź- Marek Franciszek Jagodziński // Pruthenia.– dziernika 2008 roku / Alicja Dobrosielska, Se- T. 4 (2008), s. 117-192. weryn Szczepański // Pruthenia. – T. 4 (2008), s. 339-349. 1938. JANKIEWICZ-BRZOSTOWSKA, Zorg. przez Stowarzyszenie Miłośników Historii i Kul- Monika: Misja pruska św. Wojciecha według tury Prusów „Pruthenia” i Ośrodek Badań Naukowych prof. Stanisława Mielczarskiego / Monika Jan- im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie oraz Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu. kiewicz-Brzostowska // Studia Elbląskie. – T. 3 (2001), s. 67-75. 1928. GŁADYSZ, Mikołaj: Zapomniani krzyżowcy : Polska wobec ruchu krucjatowego 1939. JAREMEK, Agnieszka: Badania w XII-XIII wieku / Mikołaj Gładysz. – Warsza- na osadzie przygrodowej w Jeziorku : stan. 1 / wa : „DiG”, 2002. – 373, [1] s. ; 25 cm. Agnieszka Jaremek // Światowit. – T. 5 (2003), Bibliogr. s. 251-254. M.in. krucjaty przeciwko Prusom, Jaćwięgom, Litwi- W pow. giżyckim. nom i Bałtom. 1929. GÓRSKI, Karol: Problemy chrystia- 1940. JASIŃSKI, Tomasz: Najstarsze kro- nizacji w Prusach, Inﬂantach i na Litwie / Karol niki i roczniki krzyżackie dotyczące Prus / To- Górski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– masz Jasiński. – Poznań : Wydawnictwo Poznań- 1997, nr 3, s. 503-520. skiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1996. – 110, [1] s. : 1 m. ; 24 cm. – (Prace Komisji Hi- Przedruk z 1982 r. storycznej ; t. 52). 1930. GRZESIK, Ryszard: Misja pomor- Streszcz. w jęz. niem. ska św. Wojciecha w świetle żywotu „Tempore 1941. JASKANIS, Danuta: Jaćwież w no- illo” / Ryszard Grzesik // Studia Warmińskie.– wych badaniach naukowych w Polsce / Danuta T. 30 (1993) [druk 1996], s. 149-157. Jaskanis // Rocznik Białostocki. – T. 16 (1991), s. 146-156. 1931. HOCHLEITNER, Janusz: Misja św. Wojciecha : próba usystematyzowania przy- 1942. JASKANIS, Danuta: Wystawa „Bał- czyn i uwarunkowań / Janusz Hochleitner // towie – północni sąsiedzi Słowian” : koncep- Studia Elbląskie. – T. 3 (2001), s. 29-41. cje i realizacje / Danuta Jaskanis, Marian Ka- czyński // Rocznik Białostocki. – T. 16 (1991), HOCHLEITNER, Janusz : Święty Gaj – miejsce s. 227-249. męczeństwa świętego Wojciecha = poz. 297 Wystawa ze zbiorów muzeów polskich.

117 Poz. 1943-1964 3. HISTORIA KULTURY

1943. JASKANIS, Jan: Dawni Bałtowie w VIII-X w. / Robert Klimek // Pruthenia.– w nauce polskiej / Jan Jaskanis // Rocznik Bia- T. 4 (2008), s. 215-239. łostocki. – T. 16 (1991), s. 91-108. 1954. KOBYLIŃSKA, Urszula: Wczesno- 1944. JÓZEFCZYK, Mieczysław: Misja średniowieczne cmentarzysko pruskie w Dobrzy- pruska w latach 1140-1245 na podstawie doku- kach, st. XXVIII, gm. Zalewo, woj. warmińsko- mentów stolicy apostolskiej / Mieczysław Józef- -mazurskie / Urszula Kobylińska, Zbigniew Ko- czyk // Studia Elbląskie. – T. 3 (2001), s. 61-65. byliński, Dariusz Wach // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 12-76. 1945. KARCZEWSKI, Maciej: Francuz, a nie „baba pruska” z Wejsun / Maciej Karczew- 1955. KOCZY, Leon: Misje polskie w Pru- ski // Studia Angerburgica. – T. 11 (2006), sach i na Pomorzu za czasów Bolesławów / Leon s. 37-46. Koczy // W: Święty Wojciech w polskiej tradycji historiograﬁcznej / wyboru dokonał i oprac. 1946. KĘTRZYŃSKI, Wojciech: O lud- Gerard Labuda ; [aut.] Karol Potkański [et al.]. – ności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich / Warszawa : „PAX”, 1997. – S. 152-180. Wojciech Kętrzyński ; wstępem poprzedził Grze- gorz Białuński. – Olsztyn : Towarzystwo Nauko- 1956. KOZŁOWSKI, Edwin Franciszek: we im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośrodek Ba- Polskie misje chrystianizacyjne na obszarze dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Prus / Edwin Franciszek Kozłowski. – Gdańsk : 2009. – 518, [4] s. : il., m. ; 24 cm. – (Rozpra- Wydawnictwo Pomorskie Regionalnej Pracow- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. ni Krajoznawczej Polskiego Towarzystwa Tury- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 240). styczno-Krajoznawczego, 1997. – 39 s. : pl. , rys. ; 21 cm. 1947. KIERSZKA, Jan: Mity i legendy Prusów / Jan Kierszka. – Nowy Dwór Gdański : Bibliogr. s. 29-32. Klub Nowodworski. Stowarzyszenie Miłośników 1957. KULCZYCKI, Jerzy S.: Rycerze Nowego Dworu, 1998. – 108 s. : il., m. ; 21 cm. Zgromadzenia Żelaznego Krzyża : dzieje Jaćwin- Bibliogr. s. 101-102. gów [Jaćwięgów] / Jerzy S. Kulczycki // Poznaj 1948. KITTEL, Piotr: Średniowieczne uzbro- Swój Kraj. – 2008, nr 1/3, s. 16-17. jenie zaczepne Prusów z obszaru północno- -wschodniej Polski / Piotr Kittel // Komunikaty 1958. LEWANDOWSKA, Izabela: Pro- Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 2, s. 155-188. blematyka Prusów w badaniach Instytutu Ma- zurskiego w Olsztynie w pierwszych latach powo- 1949. KLIM, Roman: Szlaki wodne św. jennych / Izabela Lewandowska // Pruthenia.– Wojciecha / Roman Klim // Nautologia. – 1997, T. 1 (2006), s. 79-94. nr 2, s. 39-42. 1959. ŁAPO, Jerzy Marek: Co właściwie 1950. KLIMEK, Robert: „Baba” na dro- wiemy o pruskich babach kamiennych? / Je- dze : kontekst lokalizacji antropologicznych rzy Marek Łapo // Pruthenia. – T. 2 (2006), rzeźb kamiennych wobec systemów komunikacyj- s. 55-63. nych w Prusach / Robert Klimek // W: Pruskie baby kamienne : fenomen kulturowy czy europej- 1960. ŁAPO, Jerzy Marek: Czy na pewno ska codzienność? : praca zbiorowa / pod red. Je- wczesnośredniowieczne? : pytania o chronologię rzego M. Łapo, Grzegorza Białuńskiego. – Olsz- tzw. „bab pruskich” / Jerzy Marek Łapo // Stu- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha dia Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 47-54. Kętrzyńskiego, 2007. – S. 80-100. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- 1961. ŁAPO, Jerzy Marek: Grodziska gmi- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 234). ny Węgorzewo / Jerzy Marek Łapo // Studia Angerburgica. – T. 1 (1996), s. 38-47. 1951. KLIMEK, Robert: Funkcjonowanie i obecny stan zachowania średniowiecznych wa- 1962. ŁAPO, Jerzy Marek: „Zepter” epo- łów podłużnych w południowej części dominium ki świętego Brunona : rzecz o wczesnośrednio- warmińskiego / Robert Klimek // Pruthenia.– wiecznych garnkach Galindów i Jaćwingów [Ja- T. 3 (2008), s. 163-206. ćwięgów] / Jerzy Marek Łapo // Feste Boyen.– 2002, z. 1, s. 23-30. 1952. KLIMEK, Robert: Próba ustalenia zasięgu terra Gunelauke w świetle źródeł ar- 1963. MIELCZARSKI, Stanisław: Dzia- cheologicznych / Robert Klimek // Komunikaty łalność misyjna Wojciecha i Ottona / Stanisław Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 1, s. 79-87. Mielczarski // Studia Gdańskie. – T. 9 (1993), s. 61-74. 1953. KLIMEK, Robert: Występowanie dirhemów oraz próba rekonstrukcji dróg ich roz- 1964. MILLER, Tadeusz: Niezwykłe ta- przestrzeniania się na obszarze plemion pruskich jemnice Prus, Jaćwieży i Sudawii : suplement

118 Poz. 1965-1981 do książki pt. 3 tysiące lat Państwa Polskiego / 1973. OKULICZ-KOZARYN, Łucja: Dzie- Tadeusz Miller. – Bielsk Podlaski : Tadeusz Mil- je Prusów / Łucja Okulicz-Kozaryn. – Wrocław : ler, 2002. – 40 s. : m. ; 24 cm. „Leopoldinum”, 1997. – 530 s. : il., faks., fot., m., Bibliogr. pl., rys. ; 21 cm. Bibliogr. s. 499-507. 1965. NOWAKIEWICZ, Tomasz: „Le- genda galindzka” Piotra z Duisburga w świe- 1974. OKULICZ-KOZARYN, Łucja: Mi- tle badań archeologicznych / Tomasz Nowakie- sja św. Wojciecha w świetle źródeł archeologicz- wicz, Wojciech Wróblewski // W: Antyk i barba- nych / Łucja Okulicz-Kozaryn // W: Pograni- rzyńcy : księga dedykowana profesorowi Jerzemu cze polsko-pruskie w czasach św. Wojciecha : Kolendo w siedemdziesiątą rocznicę urodzin / materiały z konferencji, Elbląg 18-19 września red. Aleksander Bursche, Renata Ciołek. – War- 1997 r. / red. Marek Franciszek Jagodziński. – szawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu War- Elbląg : Elbląskie Towarzystwo Kulturalne ; Mu- szawskiego, 2003. – S. 313-322. zeum w Elblągu, 1999. – S. 129-134.

1966. NOWAKIEWICZ, Tomasz: Piłkal- 1975. OPIELEWICZ, Karol: Misje św. nia nad Boskim Jeziorem : o wysokich domach Wojciecha na Pomorzu i w Prusach / Karol wczesnośredniowiecznych Prusów (na przykła- Opielewicz // W: Milenium śmierci św. Woj- dzie północnej Galindii) / Tomasz Nowakie- ciecha 997-1997 : materiały z sesji popularno- wicz // Barbaricum. – T. 7 (2004), s. 275-290. naukowej w Czarnkowie / praca zbiorowa [Ze- non Badyra et al.]. – Czarnków : Stowarzysze- Dot. wykopalisk w miejscowości Boże, pow. mrągow- nie Ruch Kultury Chrześcijańskiej „Odrodze- ski. nie”. Koło w Czarnkowie, 1997. – S. 29-32. 1967. NOWAKIEWICZ, Tomasz: Wstęp- ne uwagi na temat pogranicza Galindii i Barcji 1976. Paciﬁca terra : Prusowie – Słowianie we wczesnym średniowieczu / Tomasz Nowakie- – Wikingowie u ujścia Wisły : katalog wysta- wicz // W: Badania archeologiczne w Polsce pół- wy / red. Janusz Trupinda. – Malbork : Muzeum nocno-wschodniej i na zachodniej Białorusi w la- Zamkowe, 2004. – 126, [1] s. : il., fot. ; 22 cm. tach 2000-2001 : materiały z konferencji / red. Bibliogr. s. 123-126. Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski. – Białystok : Uniwersytet w Białymstoku, 2002. – 1977. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Z dziejów Ziemi Piskiej : ołtarz Galindów w Dłu- S. 311-320. gim Kącie / Ryszard Wojciech Pawlicki, Piotr 1968. NOWAKOWSKI, Wojciech: Gene- Sikorski // W: Czarownice : funeralia lednickie za Prus – komentarz archeologa / Wojciech No- 2 / red. Jacek Wrzesiński. – Wrocław : „Akme” wakowski // Pruthenia. – T. 3 (2008), s. 209-250. Zdzisław Wiśniewski ; Sobótka : Muzeum Ślę- żańskie, 2000. – S. 147-150. 1969. NOWAKOWSKI, Wojciech: Korze- nie Prusów : stan i możliwości badań nad dzieja- 1978. PETRUS DE DUSBURG: Kronika mi plemion bałtyjskich w starożytności i począt- ziemi pruskiej / Piotr z Dusburga ; przetł. Sławo- kach średniowiecza / Wojciech Nowakowski // mir Wyszomirski ; wstępem i koment. historycz- Pruthenia. – T. 1 (2006), s. 11-40. nym opatrzył Jarosław Wenta. – Wyd. 2 przejrz. i popr. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu 1970. OKULICZ-KOZARYN, Jerzy: Róż- Mikołaja Kopernika, 2005. – XL, [2], 280, [1] s. ; ne aspekty koncepcji pomezańskiej misji pruskiej 24 cm. św. Wojciecha / Jerzy Okulicz-Kozaryn // W: Bibliogr. Pogranicze polsko-pruskie w czasach św. Wojcie- 1979. Pogranicze polsko-pruskie i krzyżac- cha : materiały z konferencji, Elbląg 18-19 wrze- kie : materiały z konferencji naukowej, Górzno, śnia 1997 r. / red. Marek Franciszek Jagodziń- 1-2 czerwca 2002 r. / red. Kazimierza Grążaw- ski. – Elbląg : Elbląskie Towarzystwo Kultural- ski. – Włocławek ; Brodnica : „Lega”, 2003. – ne ; Muzeum w Elblągu, 1999. – S. 135-142. 371, [1] s. : il., m. ; 24 cm. Bibliogr. 1971. OKULICZ-KOZARYN, Jerzy: Tło osadnicze wyprawy św. Wojciecha do Prus : re- 1980. Pogranicze polsko-pruskie w czasach alia archeologiczne i perspektywy badawcze / Je- św. Wojciecha : materiały z konferencji 18-19 rzy Okulicz-Kozaryn, Łucja Okulicz-Kozaryn // września 1997 r., Muzeum w Elblągu / red. Ma- Studia Warmińskie. – T. 30 (1993) [druk 1996], rek F. Jagodziński. – Elbląg : Elbląskie Towarzy- s. 89-106. stwo Kulturalne ; Muzeum w Elblągu, 1999. – 184 s. : il., m., rys. ; 24 cm. 1972. OKULICZ-KOZARYN, Jerzy: Wy- prawa św. Wojciecha do Prus : realia archeolo- 1981. POWIERSKI, Jan: Prussicia : arty- giczne i perpektywy badawcze / Jerzy Okulicz- kuły wybrane z lat 1965-1995. T. 2 / Jan Powier- -Kozaryn, Łucja Okulicz-Kozaryn // Barbari- ski ; [red. Janusz Trupinda]. – Malbork : Mu- cum. – T. 3 (1994), s. 243-255. zeum Zamkowe, 2005. – 640 s. ; 24 cm.

119 Poz. 1982-2001 3. HISTORIA KULTURY

1982. POWIERSKI, Jan: Prussicia : arty- 1992. SIKORSKI, Dariusz Adam: Pogań- kuły wybrane z lat 1965-1995. T. 1 / Jan Po- scy Prusowie w konfrontacji z chrześcijańskim wierski. – Malbork : Muzeum Zamkowe, 2004. – sacrum / Dariusz Adam Sikorski // W: Sacrum : 463 s. : m. ; 24 cm. obraz i funkcja w społeczeństwie średniowiecz- Bibliogr. nym / red. Aneta Pieniądz-Skrzypczak, Jerzy Pysiak. – Warszawa : Wydawnictwo Uniwersy- 1983. POWIERSKI, Jan: Truso – niektó- tetu Warszawskiego, 2005. – S. 127-136. re aspekty genezy / Jan Powierski // Rocznik Elbląski. – T. 18 (2002), s. 15-16. SKROK, Zdzisław : Wyniki sondażowych badań 1984. POWIERSKI, Jan: Źródłoznawcze archeologicznych grodziska w Szestnie-Czar- i merytoryczne aspekty sporu o miejsce śmier- nym Lesie, pow. Mrągowo = poz. 1885 ci św. Wojciecha / Jan Powierski // W: Pogra- 1993. STARNAWSKA, Maria: Udział nicze polsko-pruskie w czasach św. Wojciecha : w krucjatach pruskich / Maria Starnawska // W: materiały z konferencji, Elbląg 18-19 września Między Jerozolimą a Łukowem : zakony krzyżo- 1997 r. / red. Marek Franciszek Jagodziński. – we na ziemiach polskich w średniowieczu / Ma- Elbląg : Elbląskie Towarzystwo Kulturalne ; Mu- ria Starnawska. – Warszawa : „DiG”, 1999. – zeum w Elblągu, 1999. – S. 149-164. S. 181-203.

1985. PRUSINOWSKA, Justyna: Od Ro- 1994. STRZELCZYK, Jerzy: Jaćwięgo- mowe do świętej góry : wędrówki motywu świą- wie / Jerzy Strzelczyk // W: Zapomniane na- tyni pruskiej w literaturach bałtyckich / Justy- rody Europy / Jerzy Strzelczyk. – Wrocław : na Prusinowska // Komunikaty Mazursko-War- Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2009. – mińskie. – 2006, nr 2, s. 171-186. S. 272-301. 1986. Pruskie baby kamienne : fenomen kul- Jaćwięgowie w literaturze pięknej. turowy czy europejska codzienność? / red. Je- 1995. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: „Baba rzy Marek Łapo, Grzegorz Białuński. – Olsztyn : pruska” z Prątnicy – kamienny świadek triumfu Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- chrześcijaństwa / Seweryn Szczepański // Echa trzyńskiego, 2007. – 158 s. : il. ; 21 cm. – (Roz- Przeszłości. – T. 5 (2004), s. 25-31. prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 234). 1996. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Granice pruskich ziem Prezla i Rudencz w świetle źró- 1987. Prusowie - dzieje i kultura ludu bałtyj- deł pisanych i archeologicznych / Seweryn Szcze- skiego / scenariusz wystawy Anna Bittner-Wró- pański // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– blewska, Grażyna Iwanowska, Andrzej Piotrow- 2009, nr 1, s. 89-96. ski ; [tł. Anna Kinecka]. – Malbork : Muzeum Ziemie na obszarze południowej Pomezanii. Zamkowe, 1999. – 44 s. : il. ; 24 cm. 1997. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Jak chłop 1988. PRZYBYTEK, Dariusz: Max Pol- „baby” postrzegał? : antropomorﬁczna rzeźba lux Toeppen i jego „Prusy w okresie pogań- kamienna w kulturze ludowej Prus Wschodnich skim” / Dariusz Przybytek // Borussia. – 1993, i Zachodnich / Seweryn Szczepański // Studia nr 6, s. 149-151. Angerburgica. – T. 11 (2006), s. 25-36.

1989. SABACIŃSKI, Marcin: Materiał 1998. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Pome- osteologiczny z Szestna-Czarnego Lasu, stan. III zański gród w Starym Dzierzgoniu / Seweryn jako źródło informacji o pruskim stosie pogrze- Szczepański // Pruthenia. – T. 3 (2008), s. 11-34. bowym / Marcin Sabaciński // Światowit. – T. 4 (2002), s. 205-228. 1999. TRYK, Cezary: Czy Prusowie znali łowy z sokołami przed przybyciem zakonu krzy- 1990. SIKORSKI, Dariusz Adam: Galla żackiego? / Cezary Tryk // Pruthenia. – T. 2 Anonima wiadomości o Prusach : próba wery- (2006), s. 64-73. ﬁkacji wybranych hipotez / Dariusz Adam Si- korski // Kwartalnik Historyczny. – 2003, nr 2, 2000. TYSZKIEWICZ, Jan: Jaćwież wcze- s. 5-23. snośredniowieczna : pomiędzy Niemnem, Bie- brzą i Gołdapią, czyli przeciw legendom / Jan 1991. SIKORSKI, Dariusz Adam: O po- Tyszkiewicz // W: Świat pogranicza / red. na- zycji prawnej kobiety pruskiej w okresie pogań- uk. Mirosław Nagielski, Andrzej Rachuba, Sła- skim i polach jej awansu w okresie krzyżac- womir Górzyński. – Warszawa : „DiG”, 2003. – kim / Dariusz Adam Sikorski // W: Z dziejów S. 57-65. średniowiecznej Europy środkowo-wschodniej : zbiór studiów : cz. 2 / red. Jan Tyszkiewicz. – 2001. URBAŃCZYK, Przemysław: Ar- Warszawa : „DiG”, 2007. – S. 59-81. cheologia o misji św. Wojciecha do Prusów /

120 Poz. 2002-2016

Przemysław Urbańczyk // W: Pogranicze pol- XIII wieku na tle idei krucjatowej / Krystyna sko-pruskie w czasach św. Wojciecha : materiały Zielińska-Melkowska // W: Rycerstwo Europy z konferencji, Elbląg 18-19 września 1997 r / red. Środkowo-Wschodniej wobec idei krucjat / red. Marek Franciszek Jagodziński. – Elbląg : Elblą- Wojciech Peltz, Jarosław Dudek. – Zielona Gó- skie Towarzystwo Kulturalne ; Muzeum w Elblą- ra : Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskie- gu, 1999. – S. 119-127. go, 2002. – S. 69-89.

2002. URBAŃCZYK, Przemysław: Ar- cheologia o misji św. Wojciecha do Prusów w 997 3.3. Państwo roku / Przemysław Urbańczyk // W: Stąd nasz krzyżackie (1230-1525) ród : świętowojciechowe sympozja gnieźnieńskie 1995-1996-1997 / red. Janusz Górny, Bogusław 2010. ARNOLD, Udo: Zakon Krzyżacki : Bardziejewski. – Poznań : Katolickie Stowarzy- z Ziemi Świętej nad Bałtyk / Udo Arnold ; red. szenie „Civitas Christiana”, 1997. – S. 22-29. nauk. Zenon Hubert Nowak. – Toruń : Uniwer- sytet Mikołaja Kopernika, 1996. – 319, [1] s. : 2003. URBAŃCZYK, Przemysław: Mi- m. ; 24 cm. sja św. Wojciecha do Prusów w świetle najnowszych badań / Przemysław Urbańczyk // Na- 2011. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Koloniza- uka. – 1997, nr 4, s. 73-75. cja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i wę- 2004. Wczesnośredniowieczny szlak lądo- goborskie (węgorzewskie) / Grzegorz Białuń- wy z Kujaw do Prus (XI wiek) : Studia i Mate- ski. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośro- riały / red. Wojciech Chudziak. – Toruń : Uni- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- wersytet Mikołaja Kopernika, 1997. – 247, [16] skiego, 2002. – 237 s. : m. ; 24 cm. – (Rozpra- s. : fot., m., rys., wykr. ; 24 cm. – (Adalber- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. tus. Tło kulturowo-geograﬁczne wyprawy misyj- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 204). nej św. Wojciecha na pogranicze polsko-pruskie ; t. 2). Bibliogr. s. 217-[227]. Indeks. Bibliogr. 2012. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Przemia- M.in. szlak św. Wojciecha. ny społeczno-ludnościowe południowo-wschodnich obszarów Prus Krzyżackich i Książęcych (do 2005. WRÓBLEWSKI, Wojciech: Cera- 1568 roku) / Grzegorz Białuński. – Olsztyn : To- mika „pruska” i „słowiańska” we wczesnośre- warzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskie- dniowiecznej Galindii / Wojciech Wróblewski, go ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Tomasz Nowakiewicz // W: Słowianie i ich są- Kętrzyńskiego, 2001. – 293 s. : m. ; 24 cm. siedzi we wczesnym średniowieczu / red. Marek Dulinicz. – Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Bibliogr. s. 270-281. Indeks. Marii Curie-Skłodowskiej ; Warszawa : Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademiii Nauk, BIAŁUŃSKI, Grzegorz : „Mazurski tygiel” = 2003. – S. 165-181. poz. 2155

2006. WRÓBLEWSKI, Wojciech: Czarny 2013. BISKUP, Marian: Etniczno-demo- Las : wczesnośredniowieczne grodzisko w Szest- graficzne przemiany Prus Krzyżackich w rozwo- nie, woj. olsztyńskie / Wojciech Wróblewski // ju osadnictwa w średniowieczu (o tzw. nowym W: Concordia : studia ofiarowane Jerzemu Oku- plemieniu Prusaków) / Marian Biskup // Kwar- liczowi-Kozarynowi w sześćdziesiątą piątą rocz- talnik Historyczny. – 1991, nr 2, s. 45-67. nicę urodzin / red. Wojciech Nowakowski. – Warszawa : Instytut Archeologii Uniwersytetu 2014. BISKUP, Marian: Opera minora : Warszawskiego, 1996. – S. 227-228. studia z dziejów Zakonu Krzyżackiego, Prus, Polski i krajów nadbałtyckich / Marian Bi- 2007. WYROZUMSKI, Jerzy: Działal- skup. – Toruń : Towarzystwo Naukowe, 2002. – ność misyjna św. Wojciecha w Polsce i w Pru- 498, [1] s. : m. ; 24 cm. sach w świetle historiografii polskiej / Jerzy Wy- rozumski // Studia Historyczne. – 1997, z. 2, 2015. BISKUP, Marian: Średniowieczna s. 151-165. sieć klasztorów w państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach (do 1525 roku) / Marian Biskup // 2008. ZDANOWSKI, Andrzej: Europa W: Zakony i klasztory w Europie Środkowo- czasów Świętego Brunona, tło polityczno-spo- -Wschodniej X-XX wiek : materiały z między- łeczne / Andrzej Zdanowski // Rocznik Ełcki.– narodowego seminarium / red. Henryk Gapski, T. 4 (2007), s. 54-64. Jerzy Kłoczkowski. – Lublin : Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1999. – S. 49-70. 2009. ZIELIŃSKA-MELKOWSKA, Kry- styna: Polskie wyprawy krzyżowe do Prus 2016. BISKUP, Marian: Wojny Polski w drugiej połowie XII i w pierwszej połowie z Zakonem Krzyżackim : (1308-1521) / Marian

121 Poz. 2017-2033 3. HISTORIA KULTURY

Biskup. – Gdańsk : Wydawnictwo „Marpress”, Polakami / Jean-Philippe Hashold ; z fr. tł. Jo- 1993. – 358, [17] s. : il. ; 24 cm. anna Leszek // Pamiętnik Literacki. – 2005, z. Bibliogr. s. 339-344. Indeks. 2, s. 43-49.

2017. BOGDAN, Danuta: Udział chłopów 2026. JEDLIŃSKI, Wiesław: Dzieje Zako- w reprezentacji stanowej biskupstwa warmiń- nu Krzyżackiego 1190-1993 : kalendarium / // skiego w XVI i XVII wieku / Danuta Bog- W: Przeszłość i teraźniejszość Zakonu Niemiec- dan // W: Samorządy i reprezentacje chłopskie kiego : materiały z sympozjum odbytego 12 w Europie Północnej u progu nowożytności (XV- czerwca 1993 r. w Muzeum Zamkowym w Mal- -XVII wiek) / pod red. Antoniego Czacharow- borku z udziałem Wielkiego Mistrza Opata dra skiego. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Koper- Arnolda Wielanda z Wiednia / [red. Wiesław Je- nika, 1990. – S. 61-73. dliński ; tł. z niem. i na niem. Krystyna Czaj- kowska et al.]. – Malbork : Towarzystwo Miło- 2018. BOOCKMANN, Hartmut: Zakon śników Zabytków i Kultury Ziemi Malborskiej ; Krzyżacki : dwanaście rozdziałów jego historii / [Gdańsk] : Komitet Odrodzenia Uniwersytetów Hartmut Boockmann ; przeł. z niem. Robert Ludowych „Młody Las”, 1995. – S. 69-77. Traba. – Warszawa : Volumen ; Niemiecki In- stytut Historyczny, 1998. – 395, [24] s. : il., fot., 2027. JÓŹWIAK, Sławomir: Organizacja m., portr. ; 21 cm. życia na zamku krzyżackim w Malborku w cza- Bibliogr. s. 301-342. Indeks. sach wielkich mistrzów (1309-1457) / Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda. – Malbork : Muzeum 2019. CZAJA, Roman: Miasta pruskie a Zamkowe, 2007. – 531 s., [1] k. tabl. kolor. złoż. : Zakon Krzyżacki : studia nad stosunkami mię- il. ; 24 cm. dzy miastem a władzą terytorialną w późnym średniowieczu / Roman Czaja. – Toruń : Wy- Bibliogr. s. 511-531. dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2028. KLEIN, Andrzej: Banderia Apud 1999. – 268 s. ; 24 cm. Grunwald. Cz. 1, Chorągwie polskie pod Grun- Bibliogr. s. 233-255. – Streszcz. w jęz. niem. waldem = Teutonic Banners at Grunwald / An- drzej Klein, Nicholas Sekunda, Konrad A. Czer- 2020. DORNA, Maciej: Bracia zakonu nielewski. – Łódź : „Alexander”, 2000. – 117, [3] krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1309 : s. : il. kolor. ; 24 cm. studium prozopograﬁczne / Maciej Dorna. – Po- Bibliogr. – Tekst równol. pol., ang. znań : Wydawnictwo Poznańskie, 2004. – 429 s. : m. ; 25 cm. – (Poznańskie Studia Historyczne ; 2029. KOSMAN, Marceli: Zanik pogań- 7). stwa w Prusach / Marceli Kosman // W: Pol- Bibliogr. s. 400-[414]. – Streszcz. w jęz. niem. ska – Litwa : z odległej i bliższej przeszłości. T. 1 / Marceli Kosman. – Poznań : „Forum Nauko- 2021. DYGO, Marian: Mnich i rycerz – ide- we” ; Wrocław : Passat – Paweł Pietrzyk, 2003. – ologiczne modele postaw w Zakonie Krzyżackim S. 131-165. w Prusach w XIV-XV wieku / Marian Dygo // Zapiski Historyczne. – 1990, z. 4, s. 7-19. 2030. KUTZNER, Marian: Propaganda władzy w sztuce Zakonu Niemieckiego w Pru- 2022. GAŁĄZKA, Dariusz: Bitwa pod sach / Marian Kutzner // W: Sztuka w kręgu Grunwaldem w 1410 r. – oczami geologa / Da- Zakonu Krzyżackiego w Prusach i Inﬂantach = riusz Gałązka, Leszek Marks // Przegląd Geolo- Die Kunst um den Deutschen Orden in Preussen giczny. – T. 55 (2007), nr 1, s. 26-28. und Livland / [red. Agnieszka Bojarska]. – To- ruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1995. – 2023. GANCEWSKI, Jan: Wsie i dobra S. 17-66. rycerskie w okresie średniowiecza w rejonie szczycieńskim na tle gospodarki krzyżackiej / 2031. KUTZNER, Marian: Ziemia pruska Jan Gancewski // Rocznik Mazurski. – T. 9 i charakterystyka jej sztuki w okresie średniowie- (2005), s. 40-43. cza / Marian Kutzner // Teka Komisji Historii Sztuki. – T. 10 (2005), s. 28-46. 2024. GRĄŻAWSKI, Kazimierz: Stan i potrzeby badań nad średniowiecznymi siedzi- 2032. KWIATKOWSKI, Krzysztof: Oko- bami nawodnymi w Prusach Krzyżackich / Ka- liczności wypowiedzenia wojny królowi polskie- zimierz Grążawski // W: Materiały z I sesji na- mu Władysławowi II przez Wielkiego Mistrza ukowej Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Zakonu Niemieckiego Ulricha von Jungingen Średniowiecza i Nowożytności / red. Jerzy Ol- w sierpniu 1409 roku / Krzysztof Kwiatkow- czak. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Koperni- ski // Zapiski Historyczne. – 2009, z. 3, s. 7-36. ka, 1995. – S. 39-44. Streszcz. w jęz. niem., ang. Zawiera aneks źródłowy. 2025. HASHOLD, Jean Philippe: Dlacze- go pod Grunwaldem śpiewano „Bogurodzicę”?, 2033. KWIATKOWSKI, Stefan: Śpiewy czyli duchowa rywalizacja między Krzyżakami a grunwaldzkie : dlaczego rycerstwo Władysława

122 Poz. 2034-2050

Jagiełły miałoby śpiewać „Bogurodzicę” pod- 2041. Państwo Zakonu Krzyżackiego w Pru- czas kampanii w Prusach w 1410 roku? / Stefan sach : władza i społeczeństwo / red. Marian Bi- Kwiatkowski // Przegląd Zachodniopomorski.– skup, Roman Czaja. – Warszawa : Wydawnictwo 2006, z. 4, s. 107-118. Naukowe PWN, 2008. – 580 s., [40] s. tabl. : il. ; 25 cm. Badania nad autentycznością przekazów historycznych dot. bitwy pod Grunwaldem. Bibliogr. s. 498-546. Indeksy. 2034. KWIATKOWSKI, Stefan: Zakon 2042. PIZUŃSKI, Paweł: Krzyżacy od A Niemiecki w Prusach a umysłowość średnio- do Z / Paweł Pizuński. – Skarszewy : „Arenga”, wieczna : scholastyczne rozumienie prawa na- [2000]. – 282, [2] s. : il., m. ; 20 cm. tury a etyczna i religijna świadomość Krzyża- Bibliogr. ków do około 1420 roku / Stefan Kwiatkowski. – 2043. POTKOWSKI, Edward: Duchowość Wyd. 2 popr. i uzup. – Szczecin : Wydawnictwo Krzyżaków a lektura : księgozbiory Zakonu Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2005. – Krzyżackiego w Prusach / Edward Potkowski // 201 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Studia / Uniwer- W: Bibliologia dyscypliną integrującą : studia sytet Szczeciński ; t. 604). oﬁarowane Profesor Barbarze Bieńkowskiej / Indeks. red. Marianna Mlekicka. – Warszawa : Uniwer- 2035. MACKIEWICZ, Adam: Średnio- sytet Warszawski, 1993. – S. 89-110. wieczne domy na gankach w świetle badań archeologicznych w Nidzicy / Adam Mackiewicz, Han- 2044. PTAK, Jan: Wojskowość średnio- na Mackiewicz // Ochrona Zabytków. – 2005, nr wiecznej Warmii / Jan Ptak. – Olsztyn : Ośrodek 4, s. 77-84. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- go, 1997. – 250 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- 2036. NADOLSKI, Andrzej: Grunwald : riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha problemy wybrane / Andrzej Nadolski. – Olsz- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 172). tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Bibliogr. s. 239-249. – Streszcz. w jęz. niem. Kętrzyńskiego, 1990. – 242, [2] s., [1] k. tabl., 2045. RADOCH, Marek: Subsydia na Ko- złoż. : m., pl., rys., wykr. ; 24 cm. – (Rozpra- ściół, pogorzelców, szpitale i inne cele w komtur- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. stwie ostródzkim (w świetle księgi podskarbiń- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 115). skiej Zakonu Krzyżackiego) / Marek Radoch // Bibliogr. s. 233-245. – Streszcz. w jęz. niem. Ostródzki Przegląd Historyczny. – T. 1 (2005) 2037. NOWAK, Zenon Hubert: Czy Pru- [druk 2007], s. 73-86. sy Krzyżackie były państwem nowożytnym? / Zenon Hubert Nowak // W: Architectura et hi- 2046. RADZIMIŃSKI, Andrzej: Biskup- storia : studia Mariano Arszyński septuagena- stwa państwa krzyżackiego w Prusach XIII-XV rio dedicata / red. Michał Woźniak. – Toruń : w. : z dziejów organizacji kościelnej i ducho- Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- wieństwa / Andrzej Radzimiński. – Toruń : Wy- ka, 1999. – S. 79-89. dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. – 177 s. : faks., fot., m. ; 24 cm. 2038. NOWAK, Zenon Hubert: Czy Za- Bibliogr. s. 156-166. kon Krzyżacki spełniał rolę innowacyjną w kul- 2047. RADZIMIŃSKI, Andrzej: Chry- turze Prus? : kilka uwag w sprawie badania kul- stianizacja i ewangelizacja Prusów / Andrzej Ra- tury średniowiecznych Prus / Zenon Hubert No- dzimiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Mar- wak // W: Sztuka w kręgu Zakonu Krzyżackie- szałek, 2008. – 55 s. ; 12 x 20 cm. go w Prusach i Inﬂantach = Die Kunst um den Deutschen Orden in Preussen und Livland / [red. 2048. RADZIMIŃSKI, Andrzej: Kościół Agnieszka Bojarska]. – Toruń : Uniwersytet Mi- w państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach kołaja Kopernika, 1995. – S. 7-16. 1243-1525 : organizacja, uposażenie, ustawodaw- stwo, duchowieństwo, wierni / Andrzej Radzi- 2039. NOWAK, Zenon Hubert: Nieznane miński. – Malbork : Muzeum Zamkowe, 2006. – źródła do dziejów książek rękopiśmiennych w Za- 285, [1] s. : il. ; 24 cm. konie Krzyżackim w Prusach z pierwszej połowy Bibliogr. s. 234-255. Indeksy. XV wieku / Zenon Hubert Nowak // Zapiski Hi- storyczne. – 1999, z. 2, s. 119-129. 2049. RADZIMIŃSKI, Andrzej: Udział Zakonu Krzyżackiego w procesie ewangelizacji 2040. NOWAKOWSKI, Andrzej: Nowe Prus : uwagi na podstawie ustawodawstwa sy- badania nad uzbrojeniem krzyżackim w Pru- nodalnego / Andrzej Radzimiński // Zapiski Hi- sach / Andrzej Nowakowski // W: Materiały storyczne. – 2005, z. 1, s. 7-26. z I sesji naukowej Uniwersyteckiego Centrum Ar- cheologii Średniowiecza i Nowożytności / red. Je- 2050. RATAJCZAK, Krzysztof: Czy za- rzy Olczak. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Ko- kon krzyżacki brał udział w chrystianizacji ziem pernika, 1995. – S. 87-98. nadbałtyckich? / Krzysztof Ratajczak // W:

123 Poz. 2051-2065 3. HISTORIA KULTURY

Księga, nauka, wiara w średniowiecznej Euro- 2058. ŻUCHOWSKI, Tadeusz: Czy istniał pie / red. Tadeusz Ratajczak ; współpr. Jacek wzór rezydencji krzyżackiej? / Tadeusz Żuchow- Kowalski. – Poznań : Poznańskie Towarzystwo ski // W: Arx felicitatis : księga ku czci profesora Przyjaciół Nauk, 2004. – S. 151-156. Andrzeja Rottermunda w sześćdziesiątą rocznicę urodzin od przyjaciół, kolegów i współpracowni- 2051. ROZYNKOWSKI, Waldemar: Pa- ków / red. Juliusz Chrościcki [et al.]. – Warsza- trocinia średniowiecznych kościołów i kaplic wa : Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2001. – w państwie krzyżackim w Prusach – poszukiwa- S. 81-86. nia i próby interpretacji / Waldemar Rozynkow- ski // W: Tekst źródła : krytyka, interpretacja / red. Barbara Trelińska. – Warszawa : „DiG”, 3.4. Dominium warmińskie w 2005. – S. 319-328. okresie polskim (1466-1772) Wezwania kościołów i kaplic. 2059. ACHREMCZYK, Stanisław: Ce- remonie pogrzebowe biskupów warmińskich 2052. ROZYNKOWSKI, Waldemar: Świę- w XVIII wieku / Stanisław Achremczyk // W: ci na pograniczu : o świętych w państwie Zako- nu Krzyżackiego w Prusach / Waldemar Rozyn- Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : kowski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– obchody rocznicowe i świąteczne : praca zbio- 2006, nr 2, s. 187-193. rowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2053. SIKORSKI, Jerzy: Społeczeństwo 2004. – S. 44-51. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- Prus Krzyżackich / Jerzy Sikorski // W: Ży- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- cie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : skiego w Olsztynie ; nr 220). mieszkańcy ziem pruskich : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towa- 2060. ACHREMCZYK, Stanisław: Dia- rzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych riusz biskupa Andrzeja Chryzostoma Załuskie- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – S. 25-36. – go / Stanisław Achremczyk // W: Między Wi- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- słą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- nr 196). ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 97-104. 2054. STOKOWSKI, Marek: Krzyżacy – ich państwo i zamki / Marek Stokowski. – Wro- 2061. ACHREMCZYK, Stanisław: Mar- cław : Wydawnictwo Dolnośląskie, 2002. – 47, [1] cin Kromer o Polakach / Stanisław Achrem- s. : il., m. ; 28 cm. – (Czytam i Wiem). czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : 2055. TANDECKI, Janusz: Uprawa wino- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- rośli w państwie krzyżackim w Prusach / Janusz trzyńskiego, 2008. – S. 117-125. Tandecki // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Historycz- 2062. ACHREMCZYK, Stanisław: Mece- ne. – 1997, z. 5, s. 15-32. nat warmiński w czasach nowożytnych / Sta- nisław Achremczyk // Komunikaty Mazursko- 2056. WACHOWSKI, Krzysztof: Przy- -Warmińskie. – 2004, nr 4, s. 453-461. czynek do poznania uzbrojenia krzyżackiego w XIII wieku / Krzysztof Wachowski // W: Kra- 2063. ACHREMCZYK, Stanisław: Sta- je słowiańskie w wiekach średnich : profanum ropolskie piśmiennictwo i literatura Warmii / i sacrum / [red. Hanna Kóˇcka-Krenz, Władysław Stanisław Achremczyk // W: Dziedzictwo War- Łosiński]. – Poznań : Wydawnictwo Poznań- mii (1) : literatura i piśmiennictwo / red. Stani- skiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1998. – sław Achremczyk, Krystyna Orłowska-Wojczu- S. 448-450. lanis. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Bibliogr. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 7-25. 2057. WIELAND, Arnold: Dziedzictwo 2064. ACHREMCZYK, Stanisław: Te- i misja Zakonu Niemieckiego / Arnold Wie- stament biskupa Załuskiego / Stanisław Achrem- land // W: Przeszłość i teraźniejszość Zakonu czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice hi- Niemieckiego / red. Wiesław Jedliński. – Mal- storyczne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : bork : Towarzystwo Miłośników Zabytków i Kul- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- tury Ziemi Malborskiej ; [Gdańsk] : Komitet trzyńskiego, 2008. – S. 105-108. Odrodzenia Uniwersytetów Ludowych „Młody Las”, 1995. – S. 23-27. 2065. ACHREMCZYK, Stanisław: Ucznio- wie i nauczyciele kolegiów jezuickich w Branie- wie i Reszlu / Stanisław Achremczyk // Zeszyty Zakon krzyżacki i jego państwo w Prusach = Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsz- poz. 1216 tynie. Prace Historyczne. – 1997, z. 1, s. 27-41.

124 Poz. 2066-2085

2066. ACHREMCZYK, Stanisław: War- 2075. BORAWSKA, Teresa: Życie umy- mia / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Litte- słowe na Warmii w czasach Mikołaja Koperni- ra, 2000. – 368 s. : il., fot., m., pl., portr. ; 25 cm. ka / Teresa Borawska. – Toruń : Wydawnictwo Indeks. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1996. – 231, [10] s. : il., faks., fot., m., portr. ; 24 cm. ACHREMCZYK, Stanisław : Letnie rezydencje Bibliogr. s. 185-207. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. biskupów warmińskich = poz. 3221 2076. BORZYSZKOWSKI, Marian: Kon- 2067. Agendy i rytuały diecezji warmińskiej cepcje duszpasterskie Stanisława Hozjusza na pod- (1574-1939) / red. Władysław Nowak. – Olsz- stawie jego działalności w diecezji warmińskiej / tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Marian Borzyszkowski // Studia Warmińskie.– Kętrzyńskiego ; Towarzystwo Naukowe im. Woj- T. 20 (1983) [druk 1991], s. 137-145. ciecha Kętrzyńskiego, 1999. – 413 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- 2077. CHOJNOWSKI, Zbigniew: War- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; mia – ludzie i dzieła : barok na Warmii : Święta nr 186). Lipka – Olsztyn, 23-24 IX 1993 r. / Zbigniew Bibliogr. Chojnowski // Przegląd Powszechny. – 1994, nr 1, s. 101-103. 2068. BOGDAN, Danuta: Granice tolerancji nurtów reformacyjnych na katolickiej Warmii 2078. DYGDAŁA, Jerzy: U początków ka- w XVI wieku / Danuta Bogdan // Komunikaty tolickiego oświecenia w Polsce? : z działalności Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr 2, s. 165-186. kościelnej biskupów Andrzeja Stanisława Zału- skiego i Adama Stanisława Grabowskiego / Je- 2069. BOGDAN, Danuta: Między poboż- rzy Dygdała // W: Między barokiem a oświe- nością a zabawą : świętowanie na Warmii w XVI- ceniem : nowe spojrzenie na czasy saskie / red. -XVIII wieku / Danuta Bogdan // W: Życie co- Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dzienne na dawnych ziemiach pruskich : obchody dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, rocznicowe i świąteczne : praca zbiorowa / pod 1996. – S. 181-188. red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towa- rzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych 2079. ELJOT, Jan: Medale kopernikowskie im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2004. – S. 20-43. – i Tryptyk numizmatyczny / Jan Eljot, Anna Ja- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- ma. – Olsztyn : Urząd Wojewódzki w Olsztynie, wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; 1995. – 41, [3] s. : il., fot. ; 17 cm. nr 220). 2080. GIGILEWICZ, Edward: Kartusz 2070. BOGDAN, Danuta: Procesy o czary herbowy Michała Stefana Radziejowskiego bi- na Warmii w XVI wieku / Danuta Bogdan // skupa warmińskiego (1679-1688) / Edwad Gigi- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2006, nr lewicz // W: Ludzie i herby w dawnej Polsce / 1, s. 19-35. red. Piotr Dymmel. – Lublin : Polskie Towarzy- stwo Heraldyczne. Oddział, 1995. – S. 189-195. Zawiera źródła. 2071. BOGDAN, Danuta: Próba skatego- 2081. GIGILEWICZ, Edward: Pieczęcie ryzowania pojęcia lojalności w aspekcie miej- biskupów warmińskich jako źródło heraldyczne / sca Warmii w Prusach i w Koronie w XVI wie- Edward Gigilewicz // W: Pieczęć w Polsce śre- ku / Danuta Bogdan // W: Panorama lojalno- dniowiecznej i nowożytnej : zbiór studiów / red. ści : Prusy Królewskie i Prusy Książęce w XVI Piotr Dymmel. – Lublin : Polskie Towarzystwo wieku / red. Anna Skolimowska. – Warszawa : Heraldyczne. Oddział, 1998. – S. 73-87. „DiG”, 2001. – S. 92-110. 2082. GÓRNY, Jan Jerzy: Czynności kar- 2072. BOGDAN, Danuta: Testamenty szla- dynała Stanisława Hozjusza na stanowisku wiel- checkie i mieszczańskie z XVII wieku jako prze- kiego penitencjarza / Jan Jerzy Górny // Studia jaw kultury prawnej Warmii / Danuta Bog- Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 23-30. dan // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2004, nr 4, s. 463-473. 2083. HOCHLEITNER, Janusz: Funkcje średniowiecznych dzwonów jako przejaw procesu 2073. BOGDAN, Danuta: Warmia w XVI- sakralizacji przestrzeni kulturowej / Janusz Ho- -XVIII wieku : dominium – księstwo – kraik? / chleitner // Studia Warmińskie. – T. 37 (2000), Danuta Bogdan // W: Prusy Książęce i Prusy cz. 1, s. 179-192. Królewskie w XVI-XVIII wieku / red. Jacek Wi- jaczka. – Kielce : „Takt”, 1997. – S. 59-77. 2084. HOCHLEITNER, Janusz: Jezuici w dominium warmińskim na przełomie XVI 2074. BORAWSKA, Teresa: Czynniki kul- i XVII wieku / Janusz Hochleitner // Studia turotwórcze na Warmii w średniowieczu i w cza- Warmińskie. – T. 41/42 (2004/2005), s. 269-280. sach nowożytnych / Teresa Borawska // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 4, 2085. HOCHLEITNER, Janusz: Nowo- s. 437-451. żytne pielgrzymki w życiu społecznym Warmii /

125 Poz. 2086-2101 3. HISTORIA KULTURY

Janusz Hochleitner // Echa Przeszłości. – T. 7 wierze stojącego, na rozsądek i cenzurę mini- (2006), s. 25-40. strów tygurskich i heidelberskich, około nauki przeciw Trójcy Świętej, w Polsce niedaw- 2086. HOCHLEITNER, Janusz: Religij- no rozsianej. T. 3 = poz. 1166 ność mieszkańców Lidzbarka Warmińskiego w XVI-XVII wieku / Janusz Hochleitner // W: HOZJUSZ, Stanisław : Księgi a Jasnym o Szczy- Dziedzictwo Warmii (4) : Lidzbark Warmiński rym Słowie Bożym = poz. 1167 1308-2008 / red. Stanisław Achremczyk. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha HOZJUSZ, Stanisław : Rozmowa o tym: godzi Kętrzyńskiego, 2008. – S. 148-171. li się laikom kielicha, księżej żon dopuścić, a w kościelech służbę Bożą językiem przyro- 2087. HOCHLEITNER, Janusz: Religij- dzonym sprawować. T. 2 = poz. 1168 ność potrydencka na Warmii (1551-1655) / Ja- nusz Hochleitner. – Olsztyn : Wydawnictwo Uni- wersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2000. – 401 I Reguła (zatwierdzona przez biskupa Marci- s. ; 24 cm. na Kromera dn. 18 marca 1583 r. na zamku w Lidzbarku Warmińskim) = poz. 1169 Bibliogr. s. 347-385. Indeksy. – Streszcz. w jęz. ang., niem. II Reguła (zatwierdzona przez biskupa Pio- 2088. HOCHLEITNER, Janusz: Szkolnic- tra Tylickiego oraz nuncjusza apostolskiego two elementarne na Warmii w dobie potrydenc- Klaudiusza Rangoni w Wilnie dn. 12 marca kiej reformy katolickiej (1565-1623) / Janusz Ho- 1602) = poz. 1172 chleitner // Echa Przeszłości. – T. 1 (2000), s. 41-62. 2094. JANUSZKIEWICZ, Zofia: Inkuna- buł : podręczniki medyczne Kopernika / Zofia 2089. HOCHLEITNER, Janusz: Szkoły Januszkiewicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 3 parafialne w epoce staropolskiej na przykładzie (2001), s. 128-137. Warmii i Kujaw / Janusz Hochleitner // Studia Elbląskie. – T. 8 (2007), s. 33-46. 2095. JELIŃSKA, Elżbieta: „W stronę Korony : więzi Warmii i Prus z Rzeczypospo- 2090. HOCHLEITNER, Janusz: Warmiń- litą w XVI-XVIII wieku” : wystawa w Muzeum skie świętowanie niedzieli w XVII-XVIII stule- Warmii i Mazur / Elżbieta Jelińska // Biuletyn ciu / Janusz Hochleitner // W: Między baro- Historii Sztuki. – 1990, nr 3/4, s. 354-359. kiem a oświeceniem : radości i troski dnia codziennego / red. Stanisław Achremczyk. – Olsz- 2096. KACZOROWSKI, Robert: Eduka- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha cja muzyczna w szkołach jezuickich na Warmii / Kętrzyńskiego, 2006. – S. 409-425. Robert Kaczorowski // Studia Elbląskie. – T. 5 (2003), s. 105-119. 2091. HOCHLEITNER, Janusz: Wybra- ne przejawy życia religijnego miast warmińskich 2097. KAJZER, Leszek: Czy Mikołaj Ko- w XVII-XIX stuleciu / Janusz Hochleitner // W: pernik oglądał w Lubawie Murzynów? / Le- szek Kajzer // W: Studia z archeologii, histo- Życie społeczne mniejszych miast Pomorza Nad- rii i historii architektury / [red. nauk. Jerzy Ol- wiślańskiego i Warmii od XVII do XX wieku : czak, Alina Sosnowska]. – Toruń : Wydawnic- zbiór studiów / pod red. Andrzeja Romanowa. – two Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Koperni- Płock : „Novum”, 2003. – S. 77-100. – (Zeszyty ka, 2003. – S. 307-318. – (Archeologia Historica Naukowe Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowi- Polona ; t. 13). ca w Płocku ; vol 23). 2098. KARPOWICZ, Mariusz: Rzeźbia- 2092. HOCHLEITNER, Janusz: Wybra- rze warszawscy na Warmii w XVIII wieku / Ma- ne zagadnienia kultury materialnej pogranicza riusz Karpowicz // Kronika Zamkowa. – 1996, warmińsko-mazurskiego od XVI do XVIII wie- nr 2, s. 19-39. ku / Janusz Hochleitner // Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 46-58. 2099. KARPOWICZ, Mariusz: Związki Warmii z Warszawą w zakresie rzeźby w XVIII 2093. HOCHLEITNER, Janusz: Życie re- wieku / Mariusz Karpowicz // Rocznik Olsztyń- ligijne w pierwszej połowie XVII wieku w domi- ski. – T. 17 (1997), s. 67-92. nium warmińskim / Janusz Hochleitner // W: W kręgu badań profesora Wacława Odyńca : mate- 2100. KEFERSTEIN, Halina: Wydawni- riały z sesji naukowej poświęconej pamięci Profe- cze związki drukarzy braniewskich z Koroną i bi- sora Wacława Odyńca / red. Józef Włodarski. – skupstwem (od 1589 do 1773 r.) / Halina Ke- Gdańsk : „Marpress”, 2002. – S. 79-92. ferstein // Studia Warmińskie. – T. 27 (1990), [druk 1995], s. 175-195.

HOZJUSZ, Stanisław : Cenzura albo rozsądek, 2101. KIEŁBIK, Jerzy: Miasta warmińskie jednego katolika przy prawej a starożytnej w latach 1466-1772 : samorząd, społeczeństwo,

126 Poz. 2102-2118 gospodarka / Jerzy Kiełbik. – Olsztyn : Ośro- 2110. KOPICZKO, Andrzej: Przykłady dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- ograniczania wolności Kościoła przez państwo skiego, 2007. – 187 s. : il. ; 24 cm. – (Rozpra- w diecezji warmińskiej / Andrzej Kopiczko wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne.– Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 237). 1996, nr 24, s. 83-89. Bibliogr. s. 163-177. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. 2111. KOPICZKO, Andrzej: Szkolnictwo 2102. KIEŁBIK, Jerzy: Mieszkańcy Lidz- parafialne na Warmii w XVII i XVIII wieku / barka Warmińskiego w XVI-XVIII wieku / Jerzy Andrzej Kopiczko // Komunikaty Mazursko- Kiełbik // W: Dziedzictwo Warmii (4) : Lidzbark -Warmińskie. – 1998, nr 3, s. 351-362. Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław Achrem- czyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. 2112. KOPICZKO, Andrzej: Szkolnictwo Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 33-44. parafialne w diecezji warmińskiej w świetle akt wizytacyjnych z drugiej połowy XVI wieku / An- 2103. KIEŁBIK, Jerzy: Próba uregulowa- nia życia codziennego mieszkańców Warmii : drzej Kopiczko // Roczniki Teologiczne. – 1994, przepisy ustawy krajowej z 1766 roku / Jerzy z. 4, s. 29-70. Kiełbik // W: Życie codzienne na dawnych zie- 2113. KOPICZKO, Andrzej: Ustrój i orga- miach pruskich : świadectwa przeszłości : pra- nizacja Diecezji Warmińskiej w latach 1525-1772 / ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : Ośrodek Ba- ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 149-156. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- 1993. – 299, [1] s. : m. ; 24 cm. – (Rozprawy wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- nr 202). ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 132). Bibliogr. s. 271-283. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. Wygląd miast, ubiór, zwyczaje. 2114. KOSTECZKO, Monika: Ethos ry- 2104. KIEŁBIK, Jerzy: Siedemnastowiecz- cerski i jego wyraz w architekturze municypalnej ny wilkierz jako źródło regulacji życia miesz- i sztukach plastycznych miast pruskich w XIV kańców miasta Reszla / Jerzy Kiełbik // Ko- i XV wieku / Monika Kosteczko // W: Zamek munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 4, i dwór w średniowieczu od XI do XV wieku : s. 475-483. materiały XIX Seminarium Mediewistycznego / red. Jacek Wiesiołowski ; współpr. Jacek Kowal- 2105. KIEŁBIK, Jerzy: Ustawa krajowa Adama Stanisława Grabowskiego z 4 lipca 1766 ski. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskiego To- roku / Jerzy Kiełbik // Komunikaty Mazursko- warzystwa Przyjaciół Nauk, 2001. – S. 58-63. -Warmińskie. – 2002, nr 2, s. 213-240. 2115. KOZAKIEWICZ, Stanisław: Wpływ Adam Grabowski – biskup warmiński. Stanisława Hozjusza na konwersję Fabiana Kwa- 2106. KIEŁBIK, Jerzy: Z problematyki drantyna / Stanisław Kozakiewicz // Forum walki z zagrożeniem pożarami w miastach war- Teologiczne. – T. 1 (2000), s. 217-235. mińskich XVI-XVIII wieku / Jerzy Kiełbik // W latach 1549-1605. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 3, s. 313-324. KRASICKI, Ignacy : Prawdziwa powieść o kamienicy narożnej w Kukurowicach = poz. 2107. KLUK, Iwona: Sesja naukowa „Ba- 1186 rok na Warmii”, Święta Lipka-Olsztyn 23-24 IX 1993 / Iwona Kluk // Biuletyn Historii Sztuki.– 2116. LESZCZYŃSKA, Agnieszka: Re- 1994, nr 3, s. 326-327. cepcja XVI-wiecznych protestanckich druków muzycznych w braniewskim Kolegium jezuic- KOPERNIK, Mikołaj : Dzieła wszystkie = poz. kim / Agnieszka Leszczyńska // W: Muzyka wo- 1181 bec tradycji : idee – dzieło – recepcja : studia / red. Szymon Paczkowski. – Warszawa : Insty- tut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, KOPERNIK, Mikołaj : Monetae cudendae ratio 2004. – S. 191-197. = poz. 1182 2108. KOPICZKO, Andrzej: Działalność 2117. LEWANDOWSKI, Jerzy Bogdan: społeczna Kapituły Dobromiejskiej (1525-1772) / Życie muzyczne na Warmii od XV do XVIII wie- Andrzej Kopiczko // Studia Warmińskie. – T. 32 ku / Jerzy Bogdan Lewandowski // W: Dzie- (1995), s. 93-102. dzictwo Warmii. T. 4 / aut. Jerzy Bogdan Le- wandowski [et al.]. – Lidzbark Warmiński : Sta- 2109. KOPICZKO, Andrzej: Organizacja rostwo Powiatowe, 2008. – S. 7-39. parafialna w Olsztynie w latach 1525-1772 / An- drzej Kopiczko // Warmińskie Wiadomości Ar- 2118. MARCHWIŃSKI, Roman: Geo- chidiecezjalne. – 1993, nr 5, s. 124-134. grafia Polski Marcina Kromera / Roman Mar-

127 Poz. 2119-2133 3. HISTORIA KULTURY chwiński. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Uczelnia- 2127. SIKORSKI, Jerzy: Kanonikat – oł- ne Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1997. – 283 tarz – grób : obsada kanonikatów a przydział oł- s. ; 24 cm. tarzy oraz kwestia pochówków w katedrze from- Bibliogr. s. 235-255. Indeksy. borskiej w XV-XVIII wieku / Jerzy Sikorski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 2119. NOWAK, Władysław: Życie litur- 2, s. 157-216. giczne na Warmii na przełomie XVII i XVIII wieku w świetle Rytuału (1682 r.) kardynała 2128. SIKORSKI, Jerzy: Życie codzienne Michała Radziejowskiego, biskupa warmińskie- w kapitule warmińskiej na przełomie XV/XVI go / Władysław Nowak // Studia Warmińskie.– wieku / Jerzy Sikorski // W: Życie codzienne T. 27 (1990) [druk 1995], s. 257-279. na dawnych ziemiach pruskich : materiały z sesji naukowej, Olsztynek 10 października 1996 r. / 2120. PAWLAK, Marian: Wyjazdy mło- [red. wydawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : dzieży warmińskiej na studia uniwersyteckie Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- w XVI-XVIII w. / Marian Pawlak // Ko- trzyńskiego, 1997. – S. 31-43. – (Rozprawy i Ma- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 3, teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- s. 403-411. cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 165).

2121. PIECHNIK, Ludwik: Starania bi- 2129. STARNAWSKI, Jerzy: O listach Ja- skupów warmińskich i jezuitów polskich o prze- na Dantyszka do królewskiej pary z lat 1526-1528 kształcenie kolegium w Braniewie w uniwersy- i z 1538 r. / Jerzy Starnawski // Libri Gedanen- tet / Ludwik Piechnik // W: Z dziejów szkol- ses. – T. 11/12 (1993/1994), s. 17-29. nictwa jezuickiego w Polsce : wybór artykułów / wstęp, wybór i oprac. Jerzy Paszenda. – Kra- Listy do Zygmunta Starego i Bony. ków : Wydawnictwo WAM, 1994. – S. 142-150. 2130. STARNAWSKI, Jerzy: Związki umy- słowe Warmii i Mazur z Krakowem i Małopol- 2122. PIECZUNKO, Andrzej: Miernictwo ską w dobie Renesansu / Jerzy Starnawski // i miernicy na Warmii : szkic do dziejów limita- W: Cracovia litterarum : kultura umysłowa i li- cji pruskiej w średniowieczu i czasach nowożyt- teratura Krakowa i Małopolski w dobie Rene- nych (XIV-XVIII w.) / Andrzej Pieczunko // sansu : księga zbiorowa Międzynarodowej Sesji Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr Naukowej w czterechsetlecie zgonu Jana Kocha- 1, s. 3-15. nowskiego (w Krakowie, 10-13 października 1984 r.) / [red. Tadeusz Ulewicz]. – Wrocław : Zakład 2123. POKLEWSKI, Józef: Warmińskie Narodowy im. Ossolińskich. Oddział, 1991. – sanktuaria pielgrzymkowe w XVII i XVIII wie- S. 519-536. ku / Józef Poklewski // W: Kościół i sztuka po- brzeża Bałtyku = Kirche und Kunst im Ost- seeraum / red. Danuta Murawska. – Toruń : STARNAWSKI, Jerzy : Z dziejów sławy Stani- Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Koperni- sława Hozjusza – pisarza i jego biografa Sta- ka, 1998. – S. 255-295. nisława Reszki = poz. 931 2131. STASIEWICZ, Krystyna: Kultura 2124. Relacja biskupa Michała Stefana Ra- umysłowa Warmii w czasach baroku / Krystyna dziejowskiego do Rzymu z 1685 r. o stanie diece- Stasiewicz // Rocznik Olsztyński. – T. 17 (1997), zji / wyd. Irena Makarczyk // Komunikaty Ma- s. 143-158. zursko-Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 513-524. 2132. STASIEWICZ, Krystyna: Warmiń- 2125. ROPIAK, Sławomir: Warmińscy ska prowincja literacka w dawnych wiekach? / kompozytorzy na tle polskich twórców symfonii Krystyna Stasiewicz // W: Od liryki do retory- w stylu klasycznym w XVIII wieku / Sławomir ki : w kręgu słowa, literatury i kultury : pra- Ropiak // Studia Warmińskie. – T. 37 (2000), ce oﬁarowane profesorom Jadwidze i Edmundo- cz. 1, s. 211-218. wi Kotarskim / red. Irena Kadulska, Radosław Grześkowiak. – Gdańsk : Wydawnictwo Uniwer- 2126. SIKORSKI, Jerzy: Achates przy sytetu Gdańskiego, 2004. – S. 209-220. Eneaszu – Mikołaj Kopernik u boku wuja, biskupa warmińskiego : prawdopodobieństwo po- 2133. SZORC, Alojzy: Dominium warmiń- dróży do Wilna i Królewca w 1506 roku / Jerzy skie 1243-1772 : przywilej i prawo chełmińskie Sikorski // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną na tle ustroju Warmii / Alojzy Szorc. – Olsz- XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświęcona tyn : Pojezierze ; Ośrodek Badań Naukowych Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1990. – 533 s. : Janusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomań- m. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka ska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2006. – S. 86-95. go w Olsztynie ; nr 112). Okres lidzbarski w życiu Mikołaja Kopernika u boku Bibliogr. s. 485-501. Indeksy. – Streszcz. niem. Tekst Łukasza Watzenrode. częśc. łac.

128 Poz. 2134-2149

2134. SZORC, Alojzy: Dzieje Diecezji War- Grzebienia. – Kraków : Wydział Filozoﬁczny mińskiej 1243-1991 / Alojzy Szorc. – Olsztyn : Towarzystwa Jezusowego, 1998. – 346, [1] s. ; Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1991. – 23 cm. – (Studia i Materiały do Dziejów Jezu- 141 s. : il. ; 23 cm. itów Polskich ; t. 1). Bibliogr. s. 147. Indeksy. 2135. SZORC, Alojzy: Dzieje Warmii 1454- -1660 : stan badań i postulaty badawcze / Alojzy Warmia w dobie „potopu” szwedzkiego 1654- Szorc. – Olsztyn : „Hosianum”, 1999. – 156 s. : -1660 = poz. 1213 il. ; 24 cm. – (Rozprawy Naukowe Wyższego Se- 2142. WIŚNIEWSKI, Jan: Kancelaria bi- minarium Duchownego Metropolii Warmińskiej skupia Marcina Kromera (1569-1589) / Jan Wi- „Hosianum” w Olsztynie ; nr 14). śniewski // Studia Warmińskie. – T. 25 (1988) Bibliogr. Indeksy. [druk 1994], s. 225-325. 2136. SZORC, Alojzy: Ingresy biskupów 2143. WŁODARSKI, Józef: Inwestycje warmińskich / Alojzy Szorc // W: Życie co- kulturalne kardynała Stanisława Hozjusza w Bra- dzienne na dawnych ziemiach pruskich : obchody niewie / Józef Włodarski // Studia Warmiń- rocznicowe i świąteczne : praca zbiorowa / pod skie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 108-114. red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towa- rzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych 2144. WŁODARSKI, Józef: Miasta war- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2004. – S. 14-19. – mińskie w latach 1655-1663 / Józef Włodarski. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedago- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; gicznej, 1993. – 114 s. ; 24 cm. – (Studia i Ma- nr 220). teriały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olszty- nie ; nr 52). 2137. SZORC, Alojzy: Kolegium jezuickie w Braniewie i jego księgozbiór 1565-1626 / Aloj- Bibliogr. s. 107-113. zy Szorc. – Olsztyn : Wyższe Seminarium Du- 2145. WŁODARSKI, Józef: Piwowarstwo chowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, ze słodownictwem i gorzelnictwo w miastach 1998. – 126 s. : il. ; 20 cm. – (Suplement Ho- warmińskich w XVII i XVIII wieku / Józef Wło- zjański. Seria Historyczna ; nr 3). darski // W: Hortus imaginum : studia dedy- Indeks. kowane pamięci profesora Stanisława Mielczar- skiego / red. Anna Paner, Arnold Kłonczyń- 2138. SZORC, Alojzy: Warmia czasów Re- ski, Krzysztof Maciej Kowalski. – Gdańsk : Mu- giny Protmann (w drugiej połowie XVI i na po- zeum Archeologiczne ; Wydawnictwo Uniwersy- czątku XVII wieku) / Alojzy Szorc // Studia tetu Gdańskiego, 2005. – S. 249-262. Warmińskie. – T. 38 (2001), s. 167-177. 2146. WŁODARSKI, Józef: Z problematy- 2139. SZORC, Alojzy: Warmińskie funda- ki higieny w miastach biskupiej Warmii (XVII- cje naukowe do końca XVIII wieku / Alojzy -XVIII w.) / Józef Włodarski // Kwartalnik Szorc // W: Między Barokiem a Oświeceniem : Historii Kultury Materialnej. – 2005, nr 3/4, edukacja, wykształcenie, wiedza / red. Stanisław s. 389-395. Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2005. – 2147. WOJTKOWSKI, Julian: Cześć świę- S. 316-319. tego Józefa w drukach braniewskich XVIII wieku / Julian Wojtkowski // Studia Warmińskie.– 2140. SZORC, Alojzy: Życie codzienne T. 27 (1990) [druk 1995], s. 281-291. na dworze biskupów warmińskich (na przykła- dzie dworów Stanisława Hozjusza i Marcina Kro- 2148. WOJTKOWSKI, Julian: Karol XII mera) / Alojzy Szorc // W: Życie codzienne na Warmii w opisie księdza Jerzego Hejdego / na dawnych ziemiach pruskich : materiały z se- Julian Wojtkowski // W: Nad Bałtykiem, Pre- sji naukowej, Olsztynek 10 października 1996 r. / gołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa [red. wydawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy nauko- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- wej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona trzyńskiego, 1997. – S. 7-30. – (Rozprawy i Mate- Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha cza „ElSet”, 2006. – S. 188-191. Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 165). Jerzy Hejde ur. w Praslitach w 1706 r. – wikariusz w Braniewie i arcyprezbiter w Lidzbarku. SZORC, Alojzy : Biskup Ignacy Krasicki wobec kasaty zakonu jezuitów na Warmii 2149. WOJTYSKA, Henryk Damian: (1773-1780) = poz. 952 Diecezja warmińska w świetle procesów informa- cyjnych „o życiu i obyczajach” nominatów kró- 2141. Uczniowie - sodalisi gimnazjum jezu- lewskich na to biskupstwo w Polsce przedrozbio- itów w Brunsberdze (Braniewie) 1579-1623 / rowej / Henryk Damian Wojtyska // Komunika- oprac. Marek Inglot przy współpr. Ludwika ty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 3-27.

129 Poz. 2150-2164 3. HISTORIA KULTURY

3.5. Prusy Książęce. Królestwo do początku XVIII wieku – starostwo leckie (gi- w Prusach (1525-1772) życkie) i ryńskie / Grzegorz Białuński. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 2150. ACHREMCZYK, Stanisław: Pru- Kętrzyńskiego, 1996. – 251 s. : m. ; 24 cm. – sy Książęce otwarte wobec obcych / Stanisław (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- Achremczyk // W: Życie codzienne na dawnych wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; ziemiach pruskich : mieszkańcy ziem pruskich : nr 159). praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achrem- Bibliogr. s. 226-236. Indeks. czyka. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośro- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- 2158. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Polityka skiego, 2001. – S. 37-42. – (Rozprawy i Mate- zagraniczna Prus Książęcych w czasach księ- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha cia Albrechta (1525-1568) / Grzegorz Białuń- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 196). ski // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI- -XX wiek : księga pamiątkowa poświęcona Jubi- 2151. ACHREMCZYK, Stanisław: Ucznio- leuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Ja- wie Prus Książęcych w toruńskim gimnazjum nusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomań- akademickim 1600-1817 / Stanisław Achrem- ska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, czyk // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2006. – S. 107-128. 2001, nr 3, s. 419-421. 2159. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Uwagi o ży- 2152. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Ma- ciu codziennym miasteczek w południowo- gnateria Prus Książęcych / Sławomir Augusie- -wschodnich Prusach Książęcych XVI-XVII wie- wicz // W: Życie codzienne na dawnych zie- ku / Grzegorz Białuński // W: Życie codzienne miach pruskich : mieszkańcy ziem pruskich : pra- na dawnych ziemiach pruskich : materiały z se- ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- sji naukowej, Olsztynek 10 października 1996 r. / ka. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek [red. wydawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- go, 2001. – S. 43-51. – (Rozprawy i Materiały trzyńskiego, 1997. – S. 44-57. – (Rozprawy i Ma- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 196). cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 165).

2153. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Z dzie- 2160. BOGDAN, Danuta: Kontakty Lidz- jów Królewca – pogrzeb namiestnika Prus Ksią- barka Warmińskiego z Królewcem w XVI-XVII żęcych Bogusława Radziwiłła 6 maja 1670 roku / wieku / Danuta Bogdan // W: Dziedzictwo War- Sławomir Augusiewicz // W: Nad Bałtykiem, mii (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątko- Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- wa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy na- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, ukowej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Ze- 2008. – S. 45-58. nona Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wy- dawnicza „ElSet”, 2006. – S. 176-187. 2161. BOGDAN, Danuta: Wpływ Uniwer- sytetu Królewieckiego na kształtowanie się elity AUGUSIEWICZ, Sławomir : Losy Ziemi Piskiej kulturalnej Mazur w XVI-XVIII wieku / Danuta w czasach potopu szwedzkiego 1655-1660 = Bogdan // Masovia. – T. 9 (2006), s. 37-52. poz. 232 2162. CIESIELSKI, Zenon: Grabieże dóbr 2154. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Czy Prusy kulturalnych w Polsce przez Szwedów w XVII Książęce były krajem tolerancyjnym? : przypa- i początkach XVIII wieku / Zenon Ciesielski // dek braci czeskich / Grzegorz Białuński // Ko- Zapiski Historyczne. – 2003, z. 2/3, s. 97-108. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 2, s. 131-145. M.in. w Prusach Książęcych. 2163. HOCHLEITNER, Janusz: Między 2155. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: „Mazurski kamuﬂażem a realiami polityki : transforma- tygiel” : o zróżnicowaniu etnicznym polskich sta- cja świadomości religijnej mieszkańców regionu rostw w Prusach Książęcych do XVI wieku / ostródzkiego po 1525 roku / Janusz Hochleit- Grzegorz Białuński // Feste Boyen. – 2005, z. ner // W: Szkice z dziejów Ostródy i okolic / 6, s. 3-12. pod red. nauk. Ryszarda Sajkowskiego. – Ostró- da : Muzeum w Ostródzie, 2003. – S. 75-85. 2156. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Osadnic- two na Mazurach : problem narodowy, etniczny 2164. HOCHLEITNER, Janusz: Pograni- czy ekonomiczny? / Grzegorz Białuński // Bo- cze kulturowe i etniczne Warmii i Mazur / Ja- russia. – 1996, nr 12, s. 60-65. nusz Hochleitner // Masovia. – T. 9 (2006), s. 21-35. 2157. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Osadnic- two regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV W XVI w.

130 Poz. 2165-2183

2165. JANISZEWSKA-MINCER, Bar- w Prusach (K¨onigtumin Preussen) : studium hi- bara: Protestanci i katolicy w Prusach Książę- storyczno-prawne / Dariusz Makiłła. – Toruń : cych w pierwszej połowie XVII wieku / Barba- Towarzystwo Naukowe, 1998. – 238 s. : il., fot., ra Janiszewska-Mincer // W: Religijność na pol- m., portr. ; 24 cm. – (Studia Iuridica / Towarzy- skich pograniczach w XVI-XVIII wieku / red. stwo Naukowe w Toruniu ; t. 20). Dariusz Dolański. – Zielona Góra : Oﬁcy- Bibliogr. s. 156-174. – Streszcz. w jęz. ang., niem. na Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2005. – S. 179-185. 2174. MAŁŁEK, Janusz: Dwie części Prus – nowsze spojrzenie / Janusz Małłek // W: Pru- 2166. KAMIEŃSKI, Andrzej: Polska a sy Książęce i Prusy Królewskie w XVI-XVIII Brandenburgia – Prusy w drugiej połowie XVII wieku / red. Jacek Wijaczka. – Kielce : „Takt”, wieku : dzieje polityczne / Andrzej Kamieński. – 1997. – S. 7-15. Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2002. – 415 s. : portr. ; 24 cm. 2175. MAŁŁEK, Janusz: „Gdzie się koń- Bibliogr. s. 386-396. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. czy kultura, tam znajdziesz Mazura”? : Mazury w ciągu wieków / Janusz Małłek // Masovia.– 2167. KAMIEŃSKI, Andrzej: Prusy wo- T. 6 (2003), s. 5-13. bec bezkrólewia po śmierci Augusta III i elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego / Andrzej 2176. MAŁŁEK, Janusz: Początki humani- Kamieński // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Ły- zmu w Prusach / Janusz Małłek // Zapiski Hi- ną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświę- storyczne. – 2001, z. 4, s. 19-27. cona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Pro- fesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona Ron- 2177. MAŁŁEK, Janusz: Polska wobec lu- domańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza teranizacji Prus / Janusz Małłek // Odrodzenie „ElSet”, 2006. – S. 192-203. i Reformacja w Polsce. – T. 49 (2005), s. 7-16. Polityka Hohenzollernów m.in. wobec Prus Królew- skich i Książęcych w XVIII w. 2178. MAŁŁEK, Janusz: Problematyka dziejowa pruskiej reformacji / Janusz Małłek // 2168. KAMIEŃSKI, Andrzej: Stany Prus Odrodzenie i Reformacja w Polsce. – T. 50 Książęcych wobec rządów brandenburskich w dru- (2006), s. 273-281. giej połowie XVII wieku / Andrzej Kamieński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- 2179. MAŁŁEK, Janusz: Prusy Książęce ciecha Kętrzyńskiego, 1995. – 181, [5] s. : il., w XVI wieku – panorama lojalności / Janusz portr. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Małłek // W: Panorama lojalności : Prusy Kró- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego lewskie i Prusy Książęce w XVI wieku / red. An- w Olsztynie ; nr 148). na Skolimowska. – Warszawa : „DiG”, 2001. – Bibliogr. s. 156-168. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. S. 16-20. 2169. KĄKOLEWSKI, Igor: Nadużycia władzy i korupcja w Prusach Książęcych w po- 2180. MAŁŁEK, Janusz: Reformacja w Pol- łowie XVI wieku : narodziny państwa wczesno- sce i w Prusach w XVI wieku (podobieństwo nowożytnego / Igor Kąkolewski. – Warszawa : i różnice) / Janusz Małłek // Czasy Nowożyt- Trio, 2000. – 243 s. : wykr. ; 24 cm. ne. – T. 2 (1997), s. 9-15. Bibliogr. s. 229-238. – Streszcz. w jęz. ang. 2181. MAŁŁEK, Janusz: Społeczeństwo 2170. KINCEL, Ryszard: Społeczeństwo Prus Zakonnych (1466-1525) i Prus Książęcych Mrągowa na początku XVIII w. / Ryszard Kin- (1525-1701) / Janusz Małłek // Masovia. – T. 11 cel // Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 1 (2008), s. 23-32. (1999), s. 28-39. 2182. MAŁŁEK, Janusz: Stany pruskie a 2171. MAKARCZYK, Irena: Król Jan kwestia tolerancji religijnej w XVI i XVII wie- Kazimierz a Warmia w latach 1648-1668 / Irena ku / Janusz Małłek // Annales Academiae Pa- Makarczyk // Echa Przeszłości. – T. 10 (2009), edagogicae Cracoviensis. Studia Historia. – Nr 3 s. 69-88. (2004), s. 279-285.

2172. MAKARCZYK, Irena: Szwedzi w ka- 2183. MAŁŁEK, Janusz: Większość i mniej- pitule warmińskiej w XVII wieku / Irena Makar- szości religijne Prus Książęcych w czasach no- czyk // W: Między Barokiem a Oświeceniem : wożytnych / Janusz Małłek // Masovia. – T. 7 staropolski regionalizm : praca zbiorowa / red. (2004), s. 19-33. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 274-305. MAŁŁEK, Janusz : Wkład królewieckiej Alber- tyny w rozwój protestantyzmu w Prusach 2173. MAKIŁŁA, Dariusz: Między Wela- Książecych i Polsce w XVI i XVII wieku = wą a Królewcem 1657-1701 : geneza Królestwa poz. 1366

131 Poz. 2184-2200 3. HISTORIA KULTURY

2184. MUSZYŃSKA, Jadwiga: Dwie czę- 2192. SZYMANIAK, Wiktor: Rola dworu ści Prus : Prusy Książęce i Prusy Królewskie polskiego w polityce zagranicznej Prus Książę- w XVI-XVIII w. : sprawozdanie z sesji / Jadwiga cych : studium z dziejów dyplomacji Prus Ksią- Muszyńska // Komunikaty Mazursko-Warmiń- żęcych w Polsce w latach 1525-1548 / Wiktor skie. – 1997, nr 4, s. 663-666. Szymaniak. – Bydgoszcz : Wyższa Szkoła Peda- gogiczna. Wydawnictwo Uczelniane, 1993. – 234 s. : faks., m., wykr. ; 24 cm. NARONOWICZ-NAROŃSKI, Józef : Kartogra- Bibliogr. s. 189-201. Indeks. – Streszcz. w jęz. ang., ﬁa = poz. 1195 niem. 2185. Prusy i Inﬂanty między średniowie- 2193. TRYK, Cezary: Rys historii łowiec- czem a nowożytnością : państwo, społeczeństwo, twa w Prusach Wschodnich do XVIII wieku / kultura : zbiór studiów / red. Bogusław Dybaś, Cezary Tryk // Masovia. – T. 3 (2000), s. 5-34. Dariusz Makiłła. – Toruń : Wydawnictwo Uni- wersytetu Mikołaja Kopernika, 2003. – 216 s. : 2194. WACHOWIAK, Bogdan: Domeny m., portr., tab. ; 24 cm. Prus Książęcych w świetle tabelarycznego zesta- wienia z 1578 roku / Bogdan Wachowiak // Za- 2186. Prusy Książęce i Prusy Królewskie piski Historyczne. – 1998, z. 3/4, s. 35-55. w XVI-XVIII wieku / red. Jacek Wijaczka. – Kielce : „Takt”, 1997. – 274, [2] s. : 2 m., 2 wykr. ; 2195. WIJACZKA, Jacek: Asverus von 21 cm. – (Prace Instytutu Historii Wyższej Szko- Brandt 1509-1559 : życie i działalność dyploma- ły Pedagogicznej w Kielcach ; nr 6). tyczna w służbie księcia Albrechta Pruskiego / Indeks. Jacek Wijaczka. – Wyd. 2. – Kielce : Wyższa 2187. Prusy : pamięć i dziedzictwo / red. Ba- Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, sil Kerski. – Szczecin : Instytut Niemiec i Eu- 1996. – 334 s. : il., faks., m., portr. ; 21 cm. ropy Północnej ; Wyższa Szkoła Administracji Bibliogr. s. 293-306. Publicznej, 2002. – 117 s. ; 19 cm. – (Polsko- 2196. WIJACZKA, Jacek: Procesy o czary -Niemiecka Biblioteka Szczecińska). w Prusach książęcych (Brandenburskich) w XVI- Bibliogr. s. 81-82. -XVIII wieku / Jacek Wijaczka. – Toruń : Wy- 2188. SALMONOWICZ, Stanisław: Od dawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Prus Książęcych do Królestwa Pruskiego : stu- 2007. – 363 s. : il. ; 24 cm. dia z dziejów prusko-pomorskich / Stanisław Sal- Bibliogr. s. 337-354. Indeks. monowicz. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- 2197. WIJACZKA, Jacek: Szkolnictwo ele- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1992. – 150 mentarne w Prusach Książęcych w XVI i XVII s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka w. / Jacek Wijaczka // Komunikaty Mazursko- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- -Warmińskie. – 1991, nr 1/2, s. 89-98. go w Olsztynie ; nr 128).

2189. SALMONOWICZ, Stanisław: Pru- sy : dzieje państwa i społeczeństwa / Stanisław 3.6. Prusy Wschodnie (1773-1945) Salmonowicz. – Wyd. 3. – Warszawa : Książka 2198. ACHREMCZYK, Stanisław: Szla- i Wiedza, 2004. – 511 s. : fot., m., portr., rys., kiem bojowym wojsk generała Jana Henryka Dą- tab. ; 22 cm. browskiego 1807 r. po Powiślu, Warmii i Mazu- Bibliogr. s. 484-497. Indeks. rach – V Zlot Młodej Polonii : przewodnik / Sta- 2190. SALMONOWICZ, Stanisław: Pru- nisław Achremczyk, Jan Bałdowski. – Olsztyn : sy Królewskie w XVII-XVIII wieku : studia Regionalna Komisja Opieki nad Zabytkami przy z dziejów kultury / Stanisław Salmonowicz. – Oddziale Warmińsko-Mazurskim PTTK, 1996. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja 93 s. : il., fot., m., portr. ; 17 cm. Kopernika, 2002. – 94 s. ; 24 cm. – (Rozprawy / Lokalizacja przemarszu z 1807 r. we współczesnym Uniwersytet Mikołaja Kopernika). krajobrazie Powiśla, Warmii i Mazur. 2199. BARCZEWSKI, Walenty: Geogra- SZELIGA, Jan : Rękopiśmienne mapy Prus ﬁa polskiej Warmii / Walenty Barczewski ; posł. Książęcych Józefa Naronowicza-Narońskiego i przypisy Jan Chłosta ; oprac. graf. i fot. Witold z drugiej połowy XVII wieku = poz. 1228 Mierzejewski. – Olsztyn : Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2008. – 143, [1] s. : faks., fot., m., 2191. SZYMANIAK, Wiktor: Organiza- portr. ; 23 x 25 cm. cja dyplomacji Prus Książęcych na dworze Zyg- munta Starego 1525-1548 / Wiktor Szymaniak. – 2200. BĘTKOWSKI, Rafał: W obronie Bydgoszcz : Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Wy- najstarszej szkoły : cz. 2 / Rafał Bętkowski // dawnictwo Uczelniane, 1992. – 213 s. ; 24 cm. Debata. – 2009, nr 6, s. 60-64. Bibliogr. s. 175-184. Indeks. – Streszcz. w jęz. ang., niem. Dzieje szkolnictwa w Olsztynie w XIX-XX w.

132 Poz. 2201-2220

2201. BIELAWNY, Krzysztof: Szkoła 2211. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Wielkie w Starej Ukcie w latach 1800-1945 / Krzysztof postacie historyczne w wierszach Mazurów / Bielawny // Znad Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, Zbigniew Chojnowski // W: Etyka i literatu- s. 91-109. ra : pisarze polscy lat 1863-1918 w poszukiwaniu wzorów życia i sztuki / red. Ewa Ihnato- 2202. CHŁOSTA, Jan: Literatura polska wicz, Ewa Paczoska. – Warszawa : Wydział Po- i niemiecka Warmii w XIX i na początku XX lonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. – wieku / Jan Chłosta // W: Dziedzictwo Warmii S. 461-476. (1) : literatura i piśmiennictwo / red. Stanisław Achremczyk, Krystyna Orłowska-Wojczulanis. – 2212. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Z dzie- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- jów obcowania z Biblią : przykłady z Mazur / ciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 26-60. Zbigniew Chojnowski // Znad Pisy. – 2000, nr 9, s. 44-48. 2203. CHŁOSTA, Jan: Związki kulturalno-narodowe południowej Warmii z Pomorzem Dot. źródeł XIX-wiecznych. w końcu XIX i na początku XX wieku / Jan Chłosta // Acta Cassubiana. – T. 8 (2006), 2213. CZERNIAKOWSKA, Ewa: Dzie- s. 65-83. je wydania „Dokładnego niemiecko-polskiego słownika” Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza 2204. CHŁOSTA-ZIELONKA, Joanna: (1837) / Ewa Czerniakowska // Mrągowskie Z działalności polskich świetlic w południowych Studia Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), Prusach Wschodnich w latach 1934-1939 / Joan- s. 214-225. na Chłosta-Zielonka // Masovia. – T. 5 (2002), s. 207-217. 2214. CZERNIEWICZ, Damian: Odnale- zione i... ukryte : cz. 1 / Damian Czerniewicz // 2205. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Biblia – Odkrywca. – 2009, nr 3, s. 47. „skarb wiekuisty” Mazurów / Zbigniew Choj- Losy sztandarów rosyjskich pułków walczących w bi- nowski // W: W kontekstach kultur, historii twie pod Tannenbergiem w 1914 r. i geograﬁi : prace literaturoznawcze poświęco- ne pamięci Doktora Mirosława Świąteckiego / 2215. CZERNIEWICZ, Damian: Odnale- pod red. Leokadii Hul. – Olsztyn : Wydawnictwo zione i... ukryte : cz. 2 / Damian Czerniewicz // Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001. – Odkrywca. – 2009, nr 5, s. 26-29. S. 129-134. 2216. CZERNIEWICZ, Damian: Odnale- 2206. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Napo- zione i... ukryte : cz. 3 / Damian Czerniewicz // leon i jego wojska w oczach Mazurów / Zbi- Odkrywca. – 2009, nr 7, s. 6-9. gniew Chojnowski // Napis. – Ser. 13 (2007), s. 211-225. 2217. FIJAŁKOWSKI, Paweł: Między tradycją a nowoczesnością – „Nowy pieśniok- 2207. CHOJNOWSKI, Zbigniew: O mo- siąg...” Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza / tywach maryjnych z Warmii / Zbigniew Choj- Paweł Fijałkowski // Komunikaty Mazursko- nowski // W: Paciorki : antologia maryjna -Warmińskie. – 1998, nr 3, s. 363-382. z Warmii / oprac. i posł. Zbigniew Chojnow- ski. – Olsztyn : Warmińska Inicjatywa Kultural- 2218. GAŁĘZIOWSKA, Małgorzata: Pro- na, 2007. – S. 189-211. paganda niemiecka wśród ludności Okręgu Bia- łostockiego w latach 1943-1944 : przyczynek 2208. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Pochwa- do zagadnienia na podstawie znaleziska z maga- ła „stanu gospodarskiego” w wierszach Mazu- zynu solnego Muzeum Warmii i Mazur w Olszty- rów / Zbigniew Chojnowski // Studia Anger- burgica. – T. 14 (2007), s. 46-58. nie / Małgorzata Gałęziowska // Rocznik Olsz- tyński. – T. 18 (2009), s. 307-329. 2209. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Rosja i Rosjanie w wierszach Mazurów / Zbigniew 2219. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Podró- Chojnowski // Acta Polono-Ruthenica. – T. 11 że historyczne i krajoznawcze na pograniczu pru- (2006), s. 207-227. skim 1466-1939 / Andrzej Gąsiorowski. – Olsz- tyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko- 2210. CHOJNOWSKI, Zbigniew: „Starzy -Mazurskiego, 2005. – 379 s. : m. ; 24 cm. i młodzi”, czyli wychowanie młodzieży jako te- Bibliogr. s. 339-351. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. mat wierszy Mazurów / Zbigniew Chojnow- ski // W: Człowiek w świecie kultury, języka, 2220. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Sport edukacji / pod red. Danuty Pluty-Wojciechow- w życiu polskiej młodzieży na Warmii i Mazu- skiej, Witolda Adamczyka. – Bielsko-Biała : Wy- rach w latach 1918-1939 / Andrzej Gąsiorow- dawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycz- ski // Szkice Humanistyczne. – 2007, nr 3/4, nej, 2006. – S. 383-396. – (Oświata i Kultura s. 191-200. na Podbeskidziu ; t. 3). Streszcz. w jęz. ang.

133 Poz. 2221-2238 3. HISTORIA KULTURY

2221. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Tury- 2230. JASIŃSKI, Grzegorz: Mazurska Par- styka i krajoznawstwo w szkołach polskich tia Ludowa : próba oceny roli i znaczenia / Grze- na Warmii i Mazurach (1929-1939) / Andrzej gorz Jasiński // Masovia. – T. 1 (1997), s. 23-36. Gąsiorowski // Przegląd Historyczno-Oświato- wy. – 2003, nr 1/2, s. 143-159. 2231. JASIŃSKI, Grzegorz: Mazurzy w drugiej połowie XIX wieku : kształtowanie się 2222. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Tury- świadomości narodowej / Grzegorz Jasiński. – styka z Polski do Prus Wschodnich 1933-1939 / Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- Andrzej Gąsiorowski // W: Z najnowszej hi- ciecha Kętrzyńskiego, 1994. – 210 s. ; 24 cm. – storii kultury fizycznej w Polsce. T. 2, Ogólno- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- polska Konferencja Historyków Kultury Fizycz- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nej / red. Leonard Szymański, Zbigniew Schwa- nr 143). rzer. – Wrocław : Wydawnictwo AWF, 1996. – Bibliogr. s. 188-194. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. S. 105-121. 2232. JASIŃSKI, Grzegorz: Objawienia gietrzwałdzkie w oczach ewangelickiego duchow- 2223. GIZEWIUSZ, Gustaw: Skarga Ma- nego : przyczynek do dziejów kulturkampfu zura : samoobrona Gustawa Gizewiusza, ewan- na Warmii / Grzegorz Jasiński // W: Nad Bał- gelickiego kaznodziei polskiego kościoła w Ostró- tykiem, Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księ- dzie w Prusach Wschodnich, przeprowadzo- ga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia na przed Prowincjonalnym Kolegium Szkolnym pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / prowincji pruskiej / Gustaw Gizewiusz ; przekł. red. Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Pracow- Edward Martuszewski. – Olsztyn : Ośrodek Ba- nia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – S. 295-304. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Relacje Alberta Sapatki, proboszcza Ewangelickiego 2004. – 189, [2] s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- Kościoła Unijnego w Olsztynie, w Nowej Wsi, Gąskach riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha (pow. olecki), w Rynie. Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 223). 2233. JASIŃSKI, Janusz: Napoleon w Olsz- Tekst równol. pol., niem. tynie i okolicach (1807) / Janusz Jasiński ; [zdj. Sławomir Fafiński]. – Olsztyn : Littera, 2003. – 2224. GRYGIER, Tadeusz: „Uroczystości 75, [4] s. : fot., m., portr. ; 21 cm. gietrzwałdzkie” w oświetleniu władz wschodnio- Bibliogr. s. 71-[74]. pruskich / Tadeusz Grygier // Studia Warmiń- skie. – T. 25 (1988) [druk 1994], s. 25-105. 2234. JASIŃSKI, Janusz: Niemcy i Polacy w Prusach Wschodnich i Zachodnich w latach 2225. HOCHLEITNER, Janusz: „Kato- 1830-1871 / Janusz Jasiński // Masovia. – T. 7 lickość” pruskich ewangelików na przykładzie ich (2004), s. 137-154. udziału w pielgrzymkach do Świętej Lipki / Ja- nusz Hochleitner // Rocznik Mazurski. – T. 4 2235. JASIŃSKI, Janusz: Niemiecki wi- (1999), s. 45-52. zerunek robotników przymusowych w Prusach Wschodnich / Janusz Jasiński // Komunikaty 2226. HOCHLEITNER, Janusz: Kultura Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 2, s. 277-281. religijna wsi warmińskiej na przełomie XIX/XX wieku na przykładzie twórczości ludowej oraz 2236. JASIŃSKI, Janusz: Pielgrzymki tradycji lokalnych pielgrzymek / Janusz Hochle- do Świętej Lipki od schyłku XVIII do począt- itner // Studia Elbląskie. – T. 7 (2006), s. 33-51. ku XX wieku / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- 2227. JABŁOŃSKI, Henryk: Państwowe siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 181-199. Seminarium Nauczycielskie (PSN) w Działdowie (1921-1936) : zarys dziejów szkoły / Henryk Ja- Toż: Zapiski Historyczne. – 1991, z. 4, s. 71-93. błoński // Rocznik Działdowski. – T. 6 (2005), 2237. JASIŃSKI, Janusz: Początek ostre- s. 8-10. go konfliktu monarchii pruskiej z Kościołem ka- tolickim a kwestia braniewskich starokatolików 2228. JASIŃSKI, Grzegorz: Ewangelic- (1870-1872) / Janusz Jasiński // W: Posłan- kie seminarium nauczycielskie w Rozogach nictwo biskupa Rzymu : praca zbiorowa / pod (1866-1884) / Grzegorz Jasiński // Komunikaty red. Jacka Jezierskiego. – Olsztyn : „Hosianum”, Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 3, s. 383-423. 2002. – S. 241-265.

2229. JASIŃSKI, Grzegorz: Konstytucja 3 2238. JASIŃSKI, Janusz: Polityczna i re- maja na Warmii i Mazurach / Grzegorz Jasiń- ligijna rola ośrodka gietrzwałdzkiego w latach ski, Janusz Jasiński // W: Konstytucja 3 maja 1877-1914 / Janusz Jasiński // W: Maryjne orę- w tradycji i kulturze polskiej / red. Alina Barsz- dzie z Gietrzwałdu : materiały z sympozjum ma- czewska-Krupa. – Łódź : Wydawnictwo Łódzkie, riologicznego, Gietrzwałd 13-15 września 2002 1991. – S. 321-333. roku / red. nauk. Jacek Jezierski, Kazimierz

134 Poz. 2239-2254

Brzostowski, Teofil Siudy. – Częstochowa ; Gie- i na początku XX w. / Andrzej Kopiczko trzwałd : Polskie Towarzystwo Mariologiczne, // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne.– 2003. – S. 7-28. – (Biblioteka Mariologiczna ; nr 1999, nr 41, s. 103-108. 5). 2247. KOPICZKO, Andrzej: Objawienia 2239. JASIŃSKI, Janusz: Problem języka gietrzwałdzkie w świetle zbiorów Archiwum Ar- niemieckiego w szkolnictwie powiatu olsztyńskie- chidiecezji Warmińskiej w Olsztynie / Andrzej go w 1825 roku / Janusz Jasiński // W: Między Kopiczko // W: Maryjne orędzie z Gietrzwałdu : Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów materiały z sympozjum mariologicznego, Gietrz- Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Ja- wałd 13-15 września 2002 roku / red. Jacek Je- siński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 258-277. zierski, Kazimierz Brzostowski, Teofil Siudy. – Częstochowa ; Gietrzwałd : Polskie Towarzystwo 2240. JASIŃSKI, Janusz: Przedmowa Woj- Mariologiczne, 2003. – S. 29-37. – (Biblioteka ciecha Kętrzyńskiego do niemieckiego przekła- Mariologiczna ; nr 5). du „Pieśni o ziemi naszej” Wincentego Pola / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- KOPICZKO, Andrzej : Życie religijne i społecz- ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur ne w Olsztynie w świetle protokołu powizy- w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : tacyjnego z 1798 roku = poz. 1184 Littera, 2003. – S. 456-459. 2248. KOSSERT, Andreas: Prusy Wschod- 2241. JASIŃSKI, Janusz: Przemiany spo- nie : historia i mit / Andreas Kossert. – Warsza- łeczno-gospodarcze na Mazurach w XVIII-XIX wa : „Scholar”, 2009. – 399 s. : il., faks., fot. ; wieku / Janusz Jasiński // Masovia. – T. 5 25 cm. (2002), s. 27-37. Bibliogr. 366-373. Indeksy. ¨ 2242. JASIŃSKI, Janusz: Władze i społe- 2249. KRUGER, A.: Szkic o kulturze Prus czeństwo Prus Wschodnich wobec Rosji i ucieki- Wschodnich / [A. Krüger]; tł. Justyna Górny // nierów polskich w pierwszych tygodniach rewo- Borussia. – 2001, nr 24/25, s. 245-254. lucji marcowej 1848 r. / Janusz Jasiński // W: Kościół – kultura – społeczeństwo : studia z dzie- 2250. KRUŚ, Karol: Napoleon : śladami ce- jów średniowiecza i czasów nowożytnych : pro- sarza / Karol Kruś // Kalendarz Olsztyna. – R. fesorowi Stanisławowi Trawkowskiemu w osiem- 5 (2003), s. 192-199. dziesiątą rocznicę urodzin / red. nauk. Stanisław Bylina [et al.]. – Warszawa : Wydawnictwo Na- 2251. LESIŃSKI, Andrzej: Budowa Semi- ukowe Semper, 2000. – S. 251-257. narium Duchownego w Braniewie w 1932 roku / Andrzej Lesiński // Studia Warmińskie. – T. 28 2243. JASIŃSKI, Janusz: Z przeszłości (1991) [druk 1995], s. 153-164. szkolnictwa wiejskiego w pierwszej połowie XIX wieku na polskiej Warmii / Janusz Jasiński // LEYDING, Gustaw : Listy Gustawa Leydinga W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szki- o powstaniu i początku Związku Mazurów ce z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- w Działdowie (1935-1936) = poz. 1188 ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 107-118. MARCINKOWSKA, Ewa : Regionalizm mazur- 2244. JASIŃSKI, Janusz: Zapomniany list ski w działalności muzealnej Emilii Sukerto- Mrongowiusza (1846) / Janusz Jasiński // W: wej-Biedrawiny = poz. 815 Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice 2252. Nadzwyczajna wizytacja szkolna z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wie- na Mazurach w 1884 roku / oprac. Grzegorz Ja- ku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – siński ; tł. Małgorzata Szymańska-Jasińska // S. 385-387. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 3, s. 433-458. 2245. JUSZKIEWICZ, Ryszard: Działa- nia bojowe na pograniczu północnego Mazow- Zawiera teksty raportów. sza i Prus Wschodnich oraz sytuacja ludności 2253. NIEDZIELSKA, Magdalena: „Was cywilnej w latach 1914-1915 / Ryszard Jusz- heisst liberal?” – opozycja polityczna w Prusach kiewicz // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną Wschodnich w pierwszej połowie XIX wieku (do XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświęcona 1847 r.) : program i działalność / Magdalena Nie- Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora dzielska. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Janusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomań- Mikołaja Kopernika, 1998. – 349 s. ; 24 cm. ska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – S. 351-375. Bibliogr. s. 319-339.

Działania w Mławie i Działdowie. 2254. O Litwinach pruskich w „Przyjacie- lu Ludu” w 1838 roku / oprac. Rafał Witkow- 2246. KOPICZKO, Andrzej: Braniewskie ski // Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia Hi- środowisko historyczne w drugiej połowie XIX storica. – T. 10 (2004), s. 241-244.

135 Poz. 2255-2271 3. HISTORIA KULTURY

OBITZ, Kurt : Dzieje ludu mazurskiego = poz. 339 s. ; 24 cm. – (Studia i Materiały / Wyższa 1196 Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie ; nr 75).

OLDENBERG, Friedrich Salomo : Przyczynki 2264. SACHA, Magdalena: Topos Mazur do poznania Mazur = poz. 1198 jako raju utraconego w literaturze niemieckiej Prus Wschodnich : (Ernst Wiechert – Hans Hel- 2255. ORŁOWSKI, Hubert: Pole symbo- lmut Kirst – Siegfried Lenz) / Magdalena Sa- liczne literatury „wschodniopruskiej” / Hubert cha. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych Orłowski // Prace Komisji Filologicznej. Po- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – 137 s. ; znańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. – T. 48 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- (2007), s. 123-131. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 194). 2256. ORŁOWSKI, Hubert: Za górami, za Bibliogr. s. 123-127. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. lasami... : o niemieckiej literaturze Prus Wschod- nich 1863-1945 / Hubert Orłowski. – Olsztyn : SAKSON, Andrzej : Upamiętnienia I wojny Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2003. – 100 światowej na Warmii i Mazurach = poz. s. ; 19 cm. 1737 2257. PIĄTKOWSKI, Andrzej: Kolej 2265. SEKUNDA, Anna: Polskojęzyczne wschodnia w latach 1842-1880 : z dziejów trans- edykty i rozporządzenia Fryderyka II dotyczące portu kolejowego na Pomorzu Wschodnim / An- Prus Wschodnich i Zachodnich w zbiorach olsz- drzej Piątkowski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- tyńskich bibliotek, archiwów i muzeów / Anna ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996. – Sekunda // Masovia. – T. 11 (2008), s. 33-68. 186 s. : m. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 2266. SKOWRONNEK, Fritz: Księga Ma- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 156). zur / Fritz Skowronnek ; wybór i oprac. Ro- Bibliogr. s. 174-179. Indeksy. bert Traba ; przeł. Anna Jachimiak. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2002. – 218 2258. PIĄTKOWSKI, Andrzej: Z dziejów s. : il. ; 21 cm. – (Odkrywanie Światów). Wschodniopruskiej Kolei Południowej : magi- Bibliogr. s. 217-218. strala zbożowa Pilawa – Królewiec – Prostki w latach 1863-1903 / Andrzej Piątkowski // Ko- 2267. SKOWROŃSKA-KAMIŃSKA, munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 2, Renata: Sprawozdania olsztyńskich szkół śred- s. 163-194. nich z przełomu XIX i XX wieku w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu / Rena- 2259. PLETZING, Christian: Niemcy i Po- ta Skowrońska-Kamińska // Komunikaty Ma- lacy w Prowincji Prusy w latach 1830-1871 : wy- zursko-Warmińskie. – 2009, nr 1, s. 41-50. znanie – państwo – naród / Christian Pletzing // Masovia. – T. 4 (2001), s. 43-50. 2268. SOBIERAJ, Sławomir: Literacki krajobraz Mazur na przełomie XIX i XX wie- 2260. PŁOCHA, Halina: Misja w sprawie ku / Sławomir Sobieraj // Mrągowskie Studia polskiej / Halina Płocha // Kalendarz Olszty- Humanistyczne. – T. 4/5 (2003), s. 89-101. na. – R. 5 (2003), s. 200-207. 2269. SOLIŃSKA, Beata: 80-lecie szkół Dot. harcerstwa. polskich na Warmii 1929-2009 / Beata Soliń- 2261. PŁOCHA, Halina: Początki harcer- ska // Kajet. – 2009, nr 4, s. 30-31. stwa na Warmii i Mazurach do roku 1939 / Ha- Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Pezały w Purdzie. lina Płocha // Harcerstwo. – 1996, nr 6, s. 22-28. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata : Codzienność 2262. Polacy, Litwini, Niemcy w kręgu wza- Olsztyna w Republice Weimarskiej w świetle jemnego oddziaływania : z zagadnień Litwy Pru- lektury „Allensteiner Volksblatt” = poz. 118 skiej i stosunków niemiecko-litewskich i polsko- -litewskich w drugiej połowie XIX i XX wieku 2270. SZYDŁOWSKA, Joanna: Ku Atlan- (do 1939) / red. Andrzej Skrzypek, Stanisław tydzie Północy : doświadczenie pogranicza Szostakowski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyż- w polskiej reﬂeksji literackiej i publicystycznej szej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – 117 s. : m. ; przed 1945 rokiem : kategorie terytorialne / Jo- 24 cm. – (Studia i Materiały / Wyższa Szkoła anna Szydłowska // Mrągowskie Studia Huma- Pedagogiczna w Olsztynie ; nr 37). nistyczne. – T. 8/9 (2006/2007), s. 34-50.

2263. Rok pruski : życie codzienne wsi pol- 2271. SZYMANOWICZ, Adam: Działal- skiej na przełomie XIX i XX w. w świetle ko- ność wywiadu wojskowego II Rzeczypospolitej respondencji prasowych / wstęp, wybór i oprac. w Prusach Wschodnich (1918-1939) / Adam Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Szymanowicz // Dzieje Najnowsze. – 2009, nr Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1995. – XVIII, 1, s. 23-47.

136 Poz. 2272-2289

Streszcz. w jęz. ang. 2280. 200 dni Napoleona : od Pułtuska do Tylży 1806-1807 / tekst Andrzej Nieuważny, 2272. TRABA, Robert: Codzienność i ste- Krzysztof Ostrowski ; zdj. lotnicze Tomasz Stę- reotypizacja na pograniczu polsko-niemieckim : pień ; oprac. graf. Lech Majewski ; red. i wyd. Prusy Wschodnie i sąsiednie ziemie polskie Grzegorz B. Mazur. – Warszawa : Przedsię- w XIX i XX wieku / Robert Traba // W: Grani- biorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA ; Puł- ce i pogranicza : historia codzienności i doświad- tusk : Akademia Humanistyczna im. Aleksandra czeń. T. 1 / red. Marzena Liedke, Joanna Sadow- Gieysztora, 2008. – 214, [14] s. : il. kolor. ; 30 cm. ska, Jan Trynkowski. – Białystok : Uniwersytet w Białymstoku, 1999. – S. 256-266. Bibliogr. s. 223-225. Indeksy. M.in. na terenach Warmii. 2273. TRABA, Robert: Grunwald (Tan- nenberg) w niemieckiej publicystyce prowincji 3.7. Po II wojnie światowej Prusy Wschodnie na przełomie XIX i XX wieku / Robert Traba // Studia Grunwaldzkie.– 2281. ACHREMCZYK, Stanisław: Dro- T. 2 (1992), s. 53-62. ga do uniwersytetu / Stanisław Achremczyk // Streszcz. w jęz. niem. W: Między Wisłą a Niemnem : szkice historycz- 2274. TRABA, Robert: Postawy narodowe ne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek na Warmii na przełomie XIX i XX w. w perspek- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- tywie procesu modernizacji / Robert Traba // go, 2008. – S. 285-310. Borussia. – 1996, nr 13, s. 196-202. 2282. ACHREMCZYK, Stanisław: Ośro- 2275. TRABA, Robert: Rola duchowień- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- stwa katolickiego w tworzeniu więzi społecznych skiego / Stanisław Achremczyk // Kalendarz i kulturowych na pograniczu narodowym (War- Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 208-217. mia XIX/XX wiek) / Robert Traba // W: Ak- tywność społeczno-kulturalna kościołów i grup 2283. ACHREMCZYK, Stanisław: Ośro- wyznaniowych w Polsce XIX i XX wieku / red. dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Marta Meducka, Regina Renz. – Kielce : „Mar- trzyńskiego w Olsztynie 1961-2005 / Stanisław ka”, 1995. – S. 37-47. Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007. – 55 2276. WACHOWIAK, Bogdan: Z dziejów s. : faks., fot., portr. ; 22 cm. uwłaszczenia i modernizacji gospodarki Prus w pierwszej połowie XIX wieku / Bogdan Wa- 2284. ACHREMCZYK, Stanisław: Vi- chowiak. – Olszyn : Ośrodek Badań Naukowych vat Akademia! Vivat professores! / Stanisław im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1998. – 270 s. ; Achremczyk // Kalendarz Olsztyna. – R. 11 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- (2009), s. 218-229. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego Dzieje Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsz- w Olsztynie ; nr 171). tynie. Także nt. Albertyny w Królewcu. Bibliogr. s. 269. 2285. AMBROZIAK, Sławomir: Okręg 2277. WAGNER, Mathias: Obca ziemia Jedwabna w pierwszych latach powojennych ojczysta : dzień powszedni na mazurskiej wsi / (1945-1954) / Sławomir Ambroziak // Rocznik Mathias Wagner ; wstęp Andreas Kossert ; posł. Mazurski. – T. 12 (2008), s. 58-86. Ulla Lachauer ; tł. Rafał Żytyniec. – Pocz- dam : Deutsches Kulturforum Ostliches¨ Europa, 2286. ANDERS, Paweł: Rola czasopism re- 2006. – 127, [1] s. : il. ; 29 cm. – (Poczdamska Bi- gionalnych w upowszechnianiu wiedzy o regio- blioteka Europy Środkowej i Wschodniej. Sztu- nie / Paweł Anders // Jantarowe Szlaki. – 2002, ka). nr 4, s. 10-12.

2278. WAKAR, Andrzej: Z dziejów olsz- 2287. ANDRZEJEWSKA-JURGIEL, tyńskiego szkolnictwa w XIX wieku : od upadku Anna: Mazurski uniwersytet / Anna Andrze- szkoły łacińskiej do założenia gimnazjum / An- jewska-Jurgiel // Jaćwież. – 1998, nr 2, s. 19-20. drzej Wakar // Komunikaty Mazursko-Warmiń- Uczelnia w Olecku. skie. – 1993, nr 1, s. 61-76. 2288. BIEŃKOWSKI, Wiesław: Kraków 2279. WARDZYŃSKA, Maria: „Intelli- a Warmia i Mazury w latach 1945-1963 (kon- genzaktion” na Warmii, Mazurach i Powiślu / takty naukowe oraz związki kulturalne) / Wie- Maria Wardzyńska // Biuletyn Instytutu Pamię- sław Bieńkowski // Rocznik Biblioteki Naukowej ci Narodowej. – 2003/2004, nr 12/1, s. 38-42. PAU i PAN w Krakowie. – T. 42 (2000), s. 21-42.

2289. BOGDANOWSKI, Władysław: Pół WOYNA-OKOŁOW, Wojciech : Relacje Jerze- wieku w eterze / Władysław Bogdanowski // go Woyny-Okołowa przedstawiciela Rzeczy- pospolitej w Królewcu w latach 1792-1794 = Kalendarz Olsztyna. – R. 4 (2002), s. 200-205. poz. 1215 Polskie Radio Olsztyn.

137 Poz. 2290-2310 3. HISTORIA KULTURY

2290. BOHAREWICZ-RICHTER, An- red. Zbigniewa Chojnowskiego, Anny Rzymskiej, na J.: Czar i klęska państwowych gospodarstw Beaty Tarnowskiej. – Olsztyn : Wydawnictwo rolnych / Anna J. Boharewicz-Richter // Rocz- Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2009. – nik Ełcki. – T. 4 (2007), s. 90-96. S. 541-550.

Losy gospodarstw ulokowanych w przedwojennych folwarkach w okolicach Ełku. 2300. CHMIELEWSKI, Ireneusz: Z dzie- jów Szkoły Podstawowej nr 1 w Piszu / Irene- 2291. BRENDA, Waldemar: Nauczyciele usz Chmielewski // Znad Pisy. – 2004/2005, nr w powiecie Pisz w latach czterdziestych i pięć- 13/14, s. 190-207. dziesiątych : charakterystyka polityczna / Wal- demar Brenda // Znad Pisy. – 2007, nr 16, 2301. CHOJNOWSKI, Zbigniew: „Mała s. 71-107. ojczyzna” w powojennej prozie Warmii i Mazur / Zbigniew Chojnowski // Borussia. – 1997, nr 14, 2292. BRENDA, Waldemar: Wydawnic- s. 246-248. twa polskiej konspiracji na Warmii i Mazurach w latach 1945-1947 : zarys problematyki / Wal- 2302. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Ostat- demar Brenda // Masovia. – T. 11 (2008), nie dziesięciolecie / Zbigniew Chojnowski // Ka- s. 157-168. lendarz Olsztyna. – R. 3 (2001), s. 248-251.

2293. Cenzura na Warmii i Mazurach w la- Literatura Warmii i Mazur. tach 1945-1956 : sprawozdania Wojewódzkie- 2303. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Zmar- go Urzędu Informacji i Propagandy w Olszty- twychwstały kraj mowy : literatura Warmii nie (1945-1947). T. 1 / red. Elżbieta Kossew- i Mazur lat dziewięćdziesiątych / Zbigniew Choj- ska. – Warszawa : Oficyna Wydawnicza Aspra- nowski. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersyte- -Jr, 2005. – 266, [1] s. ; 21 cm. tu Warmińsko-Mazurskiego, 2002. – 224 s. : il. ; Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. 24 cm. 2294. CHŁOSTA, Jan: Literackie inspira- Bibliogr. Indeksy. cje / Jan Chłosta // Kalendarz Olsztyński. – R. 2304. CHROSTOWSKA, Elżbieta: Po- 1 (1999), s. 160-163. wojenna dekada na Warmii i Mazurach w świetle Olsztyn w literaturze. najnowszych publikacji historycznych (lata dzie- więćdziesiąte) / Elżbieta Chrostowska // Znad 2295. CHŁOSTA, Jan: Przeszłość Warmii Pisy. – 2002, nr 11, s. 179-186. i Mazur na łamach naukowych czasopism regionalnych powstałych po 1989 roku / Jan Chło- 2305. DARSKI, Wojciech Marek: „Przy- sta // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– pisani Północy” : rzecz o młodym ruchu społecz- 2007, nr 3, s. 417-454. no-kulturalnym na Warmii, Mazurach i Suwalsz- czyźnie / Wojciech Marek Darski // Masovia.– 2296. CHŁOSTA, Jan: Warmia i Mazu- T. 2 (1999), s. 149-155. ry w literaturze polskiej i niemieckiej w latach 1945-1995 : przewodnik monograficzny / Jan 2306. DRAMIŃSKI, Andrzej: Szkoła : Chłosta. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych I LO im. Adama Mickiewicza / Andrzej Dra- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1997. – 165 s. ; miński // Kalendarz Olsztyna. – R. 7 (2005), 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- s. 202-207. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 170). W Olsztynie. Bibliogr. s. 147-150. 2307. FIETKIEWICZ, Stanisław: Naro- dziny kultury w Ełku po 1945 roku / Stani- 2297. CHŁOSTA, Jan: Wyższa Szkoła Pe- sław Fietkiewicz // Rocznik Ełcki. – T. 3 (2006), dagogiczna w Olsztynie 1969-1999 / Jan Chło- s. 98-102. sta. – Olsztyn : Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1999. – 83, [4] s., [10] s. tabl. : il. ; 24 cm. 2308. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Średnie Historia uczelni, kalendarium, biografie. szkoły ogólnokształcące na Warmii i Mazu- rach (1945-1947) / Tadeusz Filipkowski // Echa 2298. CHŁOSTA-ZIELONKA, Joanna: Przeszłości. – T. 10 (2009), s. 313-327. Kształtowanie form życia młodoliterackiego w Olsztynie na przestrzeni dziesięcioleci (1957- Streszcz. w jęz. ang. -2004) / Joanna Chłosta-Zielonka // Media. 2309. GIESZCZYŃSKI, Witold: Klub In- Kultura. Komunikacja Społeczna. – 2005, nr 1, teligencji Katolickiej w Olsztynie 1980-1981 (w s. 151-161. dokumentach Służby Bezpieczeństwa) / Witold Gieszczyński // Echa Przeszłości. – T. 8 (2007), 2299. CHŁOSTA-ZIELONKA, Joanna: s. 235-269. W aureoli świętości : Warmia i Mazury w oczach poetów po 1945 r. / Joanna Chłosta-Zielon- 2310. GIESZCZYŃSKI, Witold: Pań- ka // W: Święte miejsca w literaturze / pod stwowy Urząd Repatriacyjny w Osadnictwie

138 Poz. 2311-2329 na Warmii i Mazurach 1945-1950 / Witold 2320. KIEZIK, Ewa: Pedagogiczny wymiar Gieszczyński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- działalności Szkolnego Koła Krajoznawczo-Tu- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – rystycznego przy I LO w Giżycku (w latach 170, [2] s. : m. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- 1964-1999) / Ewa Kiezik. – Giżycko : Zarząd Od- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha działu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Kra- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 183). joznawczego Wielkich Jezior Mazurskich, 2000. – Bibliogr. 144 s. : il. ; 21 cm. Bibliogr. 2311. GRZYMKOWSKI, Piotr: Zarys dziejów oświaty na terenie Iłowa do 1956 r. / 2321. KONOŃCZUK, Elżbieta: Literacka Piotr Grzymkowski // Rocznik Działdowski.– apologia mazurskiej rzeczywistości powojennej / T. 7 (2007), s. 98-110. Elżbieta Konończuk // W: Presja i ekspresja : zjazd szczeciński i socrealizm / red. Danuta Dą- 2312. Historia komunikacji miejskiej w Olsz- browska, Piotr Michałowski. – Szczecin : Wy- tynie (1946-1996) / oprac. i red. Ryszard Reich ; dawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskie- [przygot. Jerzy Kant et al.]. – Olsztyn : Miejskie go, 2002. – S. 213-223. Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, 1996. – 159, [1] s. [8] s. tabl. kolor. : faks., fot., port., wykr. ; 2322. KOPICZKO, Andrzej: Konﬁskata 21 cm. książek w bibliotece Wyższego Seminarium Du- chownego „Hosianum” w Olsztynie w 1960 ro- 2313. Historia poczty okręgu olsztyńskiego ku / Andrzej Kopiczko // Komunikaty Mazur- w latach 1945-1995 / red. Ryszard Reich. – Olsz- sko-Warmińskie. – 2009, nr 3, s. 351-374. tyn : Dyrekcja Okręgu Poczty, [1998]. – 229 s., [32] s. tabl. kolor. : fot., portr. ; 21 cm. 2323. KRAFT, Claudia: Pierwsze lata w województwie olsztyńskim po II wojnie świa- 2314. JAN PAWEŁ II: Jan Paweł II w Olsz- towej : trudne początki nowego społeczeństwa / tynie, 5-6 czerwca 1991 : „...w imieniu tego co Claudia Kraft // Komunikaty Mazursko-War- było i tego co jest, dziękuję Warmii za papie- mińskie. – 1999, nr 4, s. 533-553. ża / Jan Paweł II ; [red. Jan Górny]. – Olsztyn : Wydział Duszpasterski Kurii Biskupiej, 1991. – 2324. KRÓLIKOWSKA-WUNDERLICH, 22, [2] s., [36] s. tabl. kolor. : fot. kolor., portr. ; Barbara: Wiedzieć więcej, niż inni / Barba- 24 cm. ra Królikowska-Wunderlich // Kalendarz Olsz- tyna. – R. 11 (2009), s. 266-269. 2315. JAROSZ, Krystyna: Życie codzienne pierwszych powojennych osadników na Ma- Historia Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Olszty- zurach na podstawie prac nadesłanych na kon- nie. kurs „Losy nasze...” / Krystyna Jarosz // Studia 2325. KUDRZYCKI, Zbigniew: Sytuacja Angerburgica. – T. 7 (2002), s. 74-82. społeczno-polityczna na terenie powiatu szczy- cieńskiego w pierwszych latach powojennych / 2316. JASIŃSKI, Janusz: Antologia lite- Zbigniew Kudrzycki // Rocznik Mazurski. – T. 9 racka Prus Wschodnich / Janusz Jasiński // Ko- (2005), s. 107-111. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 1, s. 155-160. 2326. LENKIEWICZ, Edward: Olsztyń- Polemika. skie lalki / Edward Lenkiewicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 9 (2007), s. 216-225. 2317. JASIŃSKI, Janusz: Olsztyńskie śro- dowisko historyczne 1945-1997 / Janusz Jasiń- Teatr Lalek w Olsztynie. ski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1998, nr 1, s. 87-95. 2327. LENKIEWICZ, Elżbieta: Pod patronatem Stefana Jaracza / Elżbieta Lenkie- 2318. JASIŃSKI, Janusz: Z dziejów kon- wicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 4 (2002), taktów i współpracy lubelskiego uniwersyteckie- s. 184-195. go ośrodka humanistycznego z Olsztynem, po ro- Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie. ku 1945 (ze szczególnym uwzględnieniem środo- wisk historycznych) / Janusz Jasiński // Ko- 2328. LEŚNIOWSKI, Henryk: Narodziny munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 2, chorągwi / Henryk Leśniowski // Kalendarz s. 235-244. Olsztyna. – R. 7 (2005), s. 162-165.

2319. JÓŹWIAK, Iwona: Oświata do- 2329. LIPKA, Artur Emil: Ludność auto- rosłych na Warmii i Mazurach w latach chtoniczna Ostródy w pierwszych latach po II 1945-1960 / Iwona Jóźwiak // Przegląd Hi- wojnie światowej / Artur Emil Lipka // W: Hi- storyczno-Oświatowy. – R. 51 (2008), nr 3/4, storia miasta Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : histo- s. 87-109. ria lokalna na przykładach wybranych powiatów,

139 Poz. 2330-2345 3. HISTORIA KULTURY miast i gmin / [aut. ref. Stanisław Piechocki, Ry- 2338. MURAWSKA, Halina: Zmiany lud- szard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsz- nościowe w Olsztyńskiem po 1945 roku i kształ- tyn : Studio Poligraﬁi Komputerowej „SQL”, towanie się tożsamości mieszkańców Ostródy / 2004. – S. 147-156. Halina Murawska // W: Ostróda – siedem wie- ków dziejów miasta / red. Ryszard Sajkow- 2330. LIPKA, Artur Emil: Społeczno- ski. – Ostróda : Muzeum w Ostródzie, 2005. – -kulturalna działalność Stowarzyszenia PAX S. 175-193. w Ostródzie w latach 1957-1972 / Artur Emil Lipka // W: Ostróda – siedem wieków dziejów NECIO, Jerzy : Unicka cerkiew w „Beskidzie” miasta / red. Ryszard Sajkowski. – Ostróda : = poz. 2761 Muzeum w Ostródzie, 2005. – S. 195-210. 2339. OBRĘBSKA, Agnieszka: Książki 2331. LIPKA, Artur Emil: Wielokulturo- o „miejscach świętych” wydane na Warmii i Ma- wość społeczności Ostródy po II wojnie świa- zurach w latach 1945-1989 / Agnieszka Obręb- towej / Artur Emil Lipka // Masovia. – T. 5 ska // W: Święte miejsca w literaturze / pod (2002), s. 63-80. red. Zbigniewa Chojnowskiego, Anny Rzymskiej, Beaty Tarnowskiej. – Olsztyn : Wydawnictwo 2332. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Polskie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2009. – Stronnictwo Ludowe na Warmii i Mazurach w la- S. 551-556. tach 1945-1947 / Bohdan Łukaszewicz. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 2340. OGRODZIŃSKI, Władysław: Lite- Kętrzyńskiego, 1991. – 247, [5] s. ; 24 cm. – (Roz- ratura Warmii i Mazur – miejsce w kulturze na- prawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych rodowej / Władysław Ogrodziński // W: Tro- im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr pem odnalezionych przeznaczeń : wybór publicy- 125). styki z lat 1956-2002 / Władysław Ogrodziński ; Bibliogr. s. 239-242. Indeks. przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2333. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Wojsko- go, 2003. – S. 81-95. – (Biblioteka Olsztyńska ; wy Sąd Rejonowy w Olsztynie 1946-1955 : szkice nr 51). do monograﬁi / Bohdan Łukaszewicz. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Nauko- 2341. OGRODZIŃSKI, Władysław: Od wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2000. – 221, Mazurskiego Instytutu Badawczego do Ośrod- [3] s. : il. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrod- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- ka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- skiego / Władysław Ogrodziński // Komunikaty skiego w Olsztynie ; nr 185). Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 2, s. 147-152. Bibliogr. Indeks. 2342. OGRODZIŃSKI, Władysław: Pierw- sze lata / Władysław Ogrodziński // Kalendarz ŁUKASZEWICZ, Bohdan : Marzec ’68 na War- Olsztyna. – R. 8 (2006), s. 194-201. mii i Mazurach = poz. 1190 Polskie Radio Olsztyn. 2334. ŁUKOWSKI, Wojciech: W poszukiwaniu nowych ojczyzn (o literackich próbach 2343. OGRODZIŃSKI, Władysław: Ta ustanowienia integracji Warmii i Mazur z Macie- chwila olśnienia : 60-lat publicystyki o Warmii rzą) / Wojciech Łukowski // Masovia. – T. 11 i Mazurach / Władysław Ogrodziński. – Olsz- (2008), s. 177-198. tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego ; Polskie Towarzystwo Czytelni- 2335. MATULEWICZ, Tadeusz: Chór cze. Oddział, 2006. – 187 s. : il., fot., portr. ; Akademicki im. prof. Wiktora Wawrzyczka / Ta- 25 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 52). deusz Matulewicz // Kalendarz Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 244-249. 2344. Okręg Mazurski w raportach Jakuba Prawina : wybór dokumentów, 1945 r. / przygot. 2336. MAZGAL, Ewa: Od Antokola do „An- do druku Tadeusz Baryła. – Olsztyn : Ośrodek tokola” / Ewa Mazgal // Kalendarz Olsztyna.– Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- R. 9 (2007), s. 248-253. go, 1996. – 239 s. : faks., m. ; 24 cm. – (Rozpra- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Antykwariat olsztyński. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 155). 2337. MROWIŃSKI, Grzegorz: Szkoła Indeks. Podstawowa nr 1 im. Króla Władysława Jagiełły 2345. Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka / w Działdowie : zarys dziejów / Grzegorz Mrowiń- red. Stanisław Achremczyk i Władysław Ogro- ski. – Działdowo : Szkoła Podstawowa nr 1 im. dziński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych Króla Władysława Jagiełły, 2004. – 67 s. : fot. ; im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – 927, [1] s. : 21 cm. il., faks., fot., portr. ; 25 cm. Bibliogr. s. 67. Bibliogr. s. 886-897. Indeks.

140 Poz. 2346-2365

2346. OSĘKOWSKI, Czesław: Społeczeń- 2356. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: stwo Polski Zachodniej i Północnej w latach Filharmonia Olsztyńska / Krzysztof Dariusz 1945-1956 : procesy integracji i dezintegracji / Szatrawski // Kalendarz Olsztyna. – R. 8 (2006), Czesław Osękowski. – Zielona Góra : Wydawnic- s. 212-223. two Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1994. – 276 s. ; 24 cm. 2357. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: Bibliogr. s. 256-264. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. Twórczość kompozytorska w kulturze muzycznej w XX i na początku XXI stulecia / Krzysz- 2347. PIECHOCKI, Stanisław: Czyściec tof Dariusz Szatrawski // W: Dziedzictwo War- zwany Kortau / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : mii. T. 4 / aut. Jerzy Bogdan Lewandowski [et Książnica Polska, 1993. – 153 s. : fot., pl., portr. ; al.]. – Lidzbark Warmiński : Starostwo Powiato- 21 cm. we, 2008. – S. 40-60. 2348. PIOTROWICZ, Dariusz: Szkic historii działdowskiej „Jedynki” / Dariusz Pio- 2358. SZYDŁOWSKA, Joanna: Dialekty- trowicz // Rocznik Działdowski. – T. 1 (1994), ka światów nieprawdziwych : Warmia i Mazu- s. 75-79. ry w prozie realizmu socjalistycznego / Joanna Szydłowska // Mrągowskie Studia Humanistycz- 2349. Powstanie Uniwersytetu Warmińsko- ne. – T. 4/5 (2002/2003), s. 118-140. -Mazurskiego w Olsztynie / przygot. do druku Bohdan Łukaszewicz // Komunikaty Mazursko- 2359. SZYDŁOWSKA, Joanna: Funkcje -Warmińskie. – 1999, nr 4, s. 601-660. przywołań historii w reportażu o Warmii i Ma- zurach lat 80. : rzecz o działaczach miejscowego 2350. ROJEK, Józef Jacek: Literaci i lite- pochodzenia / Joanna Szydłowska // Znad Pi- ratura Warmii i Mazur : przewodnik eseistycz- sy. – 2006, nr 15, s. 229-245. ny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – 343 s. : il., faks., 2360. SZYDŁOWSKA, Joanna: Morfolo- portr. ; 24 cm. – (Biblioteka Fundacji Środowisk gia przestrzeni Ziem Odzyskanych w nieukończo- Twórczych w Olsztynie ; nr 4). nej powieści czasów stalinowskich (Tadeusz Bre- Bibliogr. s. 336-338. Indeks. za „Złota łódka”) / Joanna Szydłowska // Me- dia. Kultura. Komunikacja Społeczna. – 2005, nr 2351. RUCHNIEWICZ, Małgorzata: Jesz- 1, s. 137-150. cze raz o powojennych próbach reaktywowania Liceum Krzemienieckiego w regionie warmińsko- 2361. SZYDŁOWSKA, Joanna: Obecność -mazurskim / Małgorzata Ruchniewicz // Ko- tematu warmińsko-mazurskiego w reportażu munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr 1, polskim lat osiemdziesiątych / Joanna Szydłow- s. 47-55. ska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2002, nr 3, s. 421-440. 2352. SIKORSKI, Jerzy: Współpraca śro- dowisk humanistycznych Poznania i Olsztyna 2362. SZYDŁOWSKA, Joanna: Od praw- (1945-1955) / Jerzy Sikorski // Komunikaty Ma- zursko-Warmińskie. – 2000, nr 3, s. 487-500. dy faktu do literackiego zmyślenia : o publicystycznych kontekstach w „Trudzie ziemi nowej” Eugeniusza Paukszty / Joanna Szydłowska // SOLIŃSKA, Beata : 80-lecie szkół polskich Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr na Warmii 1929-2009 = poz. 2269 4, s. 533-550. 2353. Spotkania : wybór reportaży o War- 2363. SZYDŁOWSKA, Joanna: Stary (?) mii i Mazurach z lat 1945-1949 / wstęp i oprac. temat w nowych dekoracjach : alternatywne wi- Joanna Szydłowska, Jan Chłosta. – Olsztyn : To- zje Ziem Odzyskanych w prozie Igora Newerlego warzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskie- go ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha i Marka Domańskiego / Joanna Szydłowska // Kętrzyńskiego ; 1999. – 203 s. ; 24 cm. – (Biblio- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr teka Olsztyńska ; nr 45). 2, s. 235-245.

2354. Sprawozdanie z prac Starostwa Po- 2364. SZYDŁOWSKA, Joanna: Warmia wiatowego w Piszu od początku 1945 do połowy i Mazury w miesięczniku „Poezja” w latach 1949 roku / oprac. Waldemar Brenda, Ryszard 1965-1990 : promocja tematu i środowiska / Jo- Wojciech Pawlicki // Znad Pisy. – 1996, nr 4, anna Szydłowska // Media. Kultura. Komuni- s. 8-16. kacja Społeczna. – 2006, nr 2, s. 47-65.

2355. SYRWID, Robert: „Olsztyn 1945- 2365. SZYDŁOWSKA, Magdalena: Ra- -1995 : kultura – nauka” : sprawozdanie z sesji / dio i telewizja na Warmii i Mazurach po 1945 Robert Syrwid // Komunikaty Mazursko-War- roku / Magdalena Szydłowska // Masovia. – T. mińskie. – 1996, nr 1, s. 147-153. 11 (2008), s. 169-175.

141 Poz. 2366-2382 3. HISTORIA KULTURY

2366. ŚRUTKOWSKI, Tomasz: Pół wie- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr ku Galerii BWA / Tomasz Śrutkowski // Kalen- 2, s. 181-192. darz Olsztyna. – R. 11 (2009), s. 208-217. Galeria Biura Wystaw Artystycznych w Olsztynie. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Kościoły ewangelickie przejęte dla ludu katolickiego po dru- 2367. TOMASZEWICZ, Eugeniusz: Dzia- giej wojnie światowej w archidiecezji war- łalność Powiatowego Urzędu Repatriacyjnego mińskiej = poz. 2471 w Ełku w latach 1945-1950 / Eugeniusz Toma- szewicz // Rocznik Ełcki. – T. 3 (2006), s. 61-71. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Przekazanie ko- 2368. TOMKIEWICZ, Ryszard: Olsztyń- ścioła ewangelickiego w Rozogach Diecezji ska Delegatura Komisji Specjalnej do Walki Warmińskiej w latach 1972-1982 = poz. z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym : 2474 1945-1954 / Ryszard Tomkiewicz. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Świątynie trzyńskiego, 1995. – 210 s. ; 24 cm. – (Rozpra- ewangelickie przekazane katolikom na War- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. mii i Mazurach w latach 1972-1992 = poz. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 146). 2475 Bibliogr. s. 207-210. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej : Wykup kościo- 2369. TOMKIEWICZ, Ryszard: „Pogra- łów ewangelickich przez diecezję warmińską nicze” po 1945 r. : nowa rzeczywistość : stare w latach 1980-1983 = poz. 2477 problemy / Ryszard Tomkiewicz // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2006, nr 4, s. 543-553. WOJTKOWSKI, Julian : Kościoły ewangelickie przejęte dla kultu katolickiego od 1945 roku 2370. U źródeł uniwersytetu 1993-1999 : ma- w warmińskiej części diecezji ełckiej i elblą- teriały i dokumenty do powstania Uniwersyte- skiej = poz. 2478 tu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie / wstęp, wybór i oprac. Bohdan Łukaszewicz ; przedm. 2376. WÓŁKIEWICZ, Waldemar: Li- Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Uniwersytet ceum Ogólnokształcące dla pracujących w Dział- Warmińsko-Mazurski ; Ośrodek Badań Nauko- dowie 1965-1975 / Waldemar Wółkiewicz // wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – XIV, Rocznik Działdowski. – T. 7 (2007), s. 86-97. 184 s. ; 23 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 48). Indeks. 2377. WRZESIŃSKI, Wojciech: Humani- styka olsztyńska dawniej i dziś / Wojciech Wrze- 2371. W kręgu cenzorów olsztyńskich. T. 1, siński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Prasa i Ekspozytura Polskiego Radia w Olszty- 2002, nr 1, s. 3-12. nie w oczach cenzorów olsztyńskich 1948-1956 / oprac., przypisy i koment. opatrzył Zbigniew 2378. WRZESIŃSKI, Wojciech: Olsztyń- Anculewicz. – Warszawa : Oﬁcyna Wydawnicza ska humanistyka : perspektywy i zagrożenia / Aspra-Jr, 2006. – 304 s. ; 21 cm. Wojciech Wrzesiński // Komunikaty Mazursko- Indeksy. -Warmińskie. – 1993, nr s. 487-494.

2372. WAKAR, Andrzej: Dzieje ruchu wy- 2379. WRZESIŃSKI, Wojciech: Olsztyń- dawniczego na Warmii i Mazurach w latach po- skie regionalne badania historyczne (1945-1997) / wojennych / Andrzej Wakar // Studia Warmiń- Wojciech Wrzesiński // Komunikaty Mazursko- skie. – T. 27 (1990) [druk 1995], s. 205-217. -Warmińskie. – 1998, nr 1, s. 73-86.

2373. WAKAR, Marcin: Nowe koncepcje 2380. WRZESIŃSKI, Wojciech: Ośrodek rozwoju kultury regionalnej i powstanie Sto- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego warzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezie- a regionalny społeczny ruch naukowy w Polsce / rze” / Marcin Wakar // Komunikaty Mazursko- Wojciech Wrzesiński // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 2005, nr 2, s. 241-251. -Warmińskie. – 2003, nr 2, s. 153-160.

2374. WALICHNOWSKI, Feliks: Pogra- 2381. Z archiwum / oprac. Ryszard Woj- nicze mazurskie / Feliks Walichnowski. – Olsz- ciech Pawlicki ; tł. z niem. Krzysztof Dzikow- tyn : Wydawnictwo Darczyńcy, 2008. – 139 s. : ski // Znad Pisy. – 1997, nr 6, s. 7-10. il. ; 21 cm. Rozkazy kierownictwa NSDAP z dnia 19 I 1945 r. dot. Bibliogr. s. 136. ewakuacji ludności cywilnej i dóbr materialnych z pow. Szkice literackie dot. historii Prus Wschodnich, War- piskiego. mii i Mazur. 2382. Z dziejów harcerstwa na Warmii i Ma- 2375. WOJNOWSKI, Edmund: Warmia zurach / red. Halina Płocha ; współpr. Hen- i Mazury w latach 1945-1989 : społeczeństwo – ryk Leśniowski. – Olsztyn : Komenda Chorą- gospodarka – kultura / Edmund Wojnowski // gwi Warmińsko-Mazurskiej ZHP im. Grunwaldu,

142 Poz. 2383-2383

2004. – 99 s. : il. ; 24 cm. – (Zeszyty Historycz- stwa polskiego : praca zbiorowa / pod red. An- ne Chorągwii Warmińsko-Mazurskiej ZHP im. drzeja Saksona ; [aut. artykułów Roman Drozd Grunwaldu w Olsztynie ; 5). et al.]. – Poznań : Instytut Zachodni ; Słupsk : Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – 429, [2] s. : il., wykr. ; 25 cm. – (Ziemie Zachodnie ; nr 2383. Ziemie Odzyskane – Ziemie Zachodnie 23). i Północne 1945-2005 : 60 lat w granicach pań-

143 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

4.1. Kościół katolicki 2393. CHŁOSTA, Jan: Losy księży warmiń- skich po wkroczeniu Rosjan w styczniu 1945 ro- 2384. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Dobra za ku / Jan Chłosta // Warmińskie Wiadomości granicą : o pozawarmińskich posiadłościach Archidiecezjalne. – 1995, nr 16, s. 117-125. ziemskich klasztoru w Reszlu w XIV-XVI wieku / Grzegorz Białuński // Komunikaty Mazur- 2394. CHŁOSTA, Jan: Postawy narodowe sko-Warmińskie. – 2006, nr 2, s. 209-217. księży katolickich na początku XX wieku w po- wieści Jędrzeja Giertycha „Na świętej Warmii” : (próba konfrontacji) / Jan Chłosta // W: Nad 2385. BIELAWNY, Krzysztof: Dzieje ka- Bałtykiem, Pregołą i Łyną XVI-XX wiek : księ- tolików polskich w diecezji warmińskiej w latach ga pamiątkowa poświęcona Jubileuszowi 50-lecia 1918-1945 w reﬂeksji historyczno-teologicznej / pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / Krzysztof Bielawny. – Olsztyn : Warmińskie Wy- red. Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Pracow- dawnictwo Diecezjalne, 2007. – 215 s. ; 24 cm. nia Wydawnicza „ElSet”, 2006. – S. 342-350. Bibliogr. s. 183-191.

2386. BIELAWNY, Krzysztof: Gietrz- CHŁOSTA, Jan : Kościół katolicki wobec dzie- wałd – trudne dzieje sanktuarium maryjnego / dzictwa kulturowego Warmii po 1945 roku Krzysztof Bielawny // W: Święte miejsca w li- = poz. 142 teraturze / pod red. Zbigniewa Chojnowskiego, 2395. GAJDUS, Alfons: Historia paraﬁi Anny Rzymskiej, Beaty Tarnowskiej. – Olsztyn : w Rożentalu (w zarysie) / Alfons Gajdus. – Pel- Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- plin : „Bernardinum”, 2002. – 228, [2] s. : il. ; skiego, 2009. – S. 565-586. 21 cm. Historia objawień. Bibliogr.

2387. BIELAWNY, Krzysztof: Parafia ka- 2396. GOŁASZEWSKA, Ewa: Klewki : tolicka w Mrągowie od XV do 1. połowy XX wie- z dziejów kościoła i parafii / Ewa Gołaszewska. – Olsztyn : Posłaniec Warmiński, 2002. – 204 s. : ku / Krzysztof Bielawny // Studia Elbląskie.– il. ; 21 cm. – (Parafie Archidiecezji Warmińskiej ; T. 7 (2006), s. 53-67. nr 5). Bibliogr. s. 175-180. – Streszcz. w jęz. niem. 2388. BIELAWNY, Krzysztof: Życie religijne w powiecie nidzickim w latach 1945-1965 / 2397. GUZEWICZ, Wojciech: Dzieje, rola Krzysztof Bielawny // Zapiski Historyczne.– i zadania kościoła katedralnego w diecezjii ełc- 2009, z. 2, s. 77-95. kiej w latach 1992-2007 / Wojciech Guzewicz // Studia Ełckie. – T. 11 (2009), s. 355-361. 2389. BISKUP, Marian: W sprawie kościel- Streszcz. w jęz. niem. nej geografii historycznej diecezji pruskich / Ma- Katedra św. Wojciecha w Ełku. rian Biskup // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 2398. GUZEWICZ, Wojciech: Kościół skie. – 1997, nr 2, s. 229-233. rzymskokatolicki na ziemi ełckiej po II wojnie światowej (1945-1992) : uwarunkowania i struk- 2390. BORZYSZKOWSKI, Marian: Pi- tura / Wojciech Guzewicz // Rocznik Ełcki.– śmiennictwo na temat kolegiaty i parafii do- T. 3 (2006), s. 72-98. bromiejskiej / Marian Borzyszkowski // Stu- dia Warmińskie. – T. 30 (1993) [druk 1996], 2399. HOCHLEITNER, Janusz: Atmosfe- s. 275-287. ra kulturowo-historyczna towarzysząca wzniesie- niu kościoła św. Wojciecha w Mrągowie / Janusz 2391. BORZYSZKOWSKI, Marian: Św. Hochleitner // Mrągowskie Studia Humanistycz- Jerzy w kulturze religijnej Warmii i jej sąsiedz- ne. – T. 3 (2001), s. 51-59. twa / Marian Borzyszkowski // Forum Teolo- giczne. – T. 2 (2001), s. 191-214. 2400. HOCHLEITNER, Janusz: Fenomen dawnej religijności : z pogranicza socjologii, historii i etnografii / Janusz Hochleitner // Zeszyty BORZYSZKOWSKI, Marian : Z dziejów war- Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przed- mińskich bibliotek kościelnych = poz. 1324 siębiorczości w Łomży. – 2002, nr 9, s. 87-97.

2392. CHŁOSTA, Jan: Kościół katolicki 2401. HOCHLEITNER, Janusz: Poboż- na Mazurach przed 1945 rokiem / Jan Chło- ność ludowa na Warmii a kult świętych / Janusz sta // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjal- Hochleitner // Komunikaty Mazursko-Warmiń- ne. – 1999, nr 44, s. 81-87. skie. – 2006, nr 3, s. 363-376.

144 Poz. 2402-2416

2402. HOCHLEITNER, Janusz: Sakra- Janusz Jasiński // W: Na przełomie stuleci : ment chrztu na Warmii w potrydenckiej litur- naród – Kościół – Państwo w XIX i XX wie- gii i zwyczajach / Janusz Hochleitner // Studia ku : księga jubileuszowa dedykowana Profesoro- Warmińskie. – T. 39 (2002), s. 281-295. wi Ryszardowi Benderowi / red. Mirosław Pio- trowski. – Lublin : Klub Inteligencji Katolickiej, 2403. HOCHLEITNER, Janusz: Warmiń- 1997. – S. 671-678. skie łosiery / Janusz Hochleitner // Borussia.– 1999, nr 18/19, s. 358-363. 2409. JASIŃSKI, Janusz: Misje jezuickie w 1857 roku w Olsztynie i okolicy / Janusz Ja- siński // W: Między Prusami a Polską : rozpra- HOCHLEITNER, Janusz : Przydrożne pomni- wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- ki kultu religijnego Świętej Lipki i okolic = -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, poz. 3004 2003. – S. 225-228.

HOCHLEITNER, Janusz : Religijność potry- 2410. JASIŃSKI, Janusz: Niektóre zagad- dencka na Warmii (1551-1655) = poz. 2087 nienia kościelne i religijne paraﬁi dobromiejskiej w pierwszej połowie XIX wieku / Janusz Jasiń- HOCHLEITNER, Janusz : Święty Jan Nepomu- ski // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- cen jako bohater kulturowy = poz. 2974 -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 213-224. HOCHLEITNER, Janusz : Warmińskie nowo- żytne księgi chrztów jako źródło historyczne M.in. język, pielgrzymki, szkolnictwo. = poz. 1164 Toż: Studia Warmińskie. – T. 30 (1996), s. 289-300.

HOCHLEITNER, Janusz : Zewnętrzne przejawy JASIŃSKI, Janusz : Problematyka religijna i ko- religijności na pograniczach Warmii w XVI- ścielna w życiu i twórczości Andrzeja Samu- -XVIII wieku = poz. 2975 lowskiego = poz. 677 2411. JEZIERSKI, Jacek: Kryzysy i trwa- HOCHLEITNER, Janusz : Zwyczaje adwento- nie Kościoła w Prusach (refleksja eklezjologicz- we w XVI-XVIII wieku w dorocznym kalen- na) / Jacek Jezierski // Warmińskie Wiadomo- darzu chłopów Warmii południowej = poz. ści Archidiecezjalne. – 1997, nr 30, s. 99-101. 2976 2412. JEZIERSKI, Jacek: Kryzysy i zagro- 2404. JACHNOWICZ, Romualda: Dywi- żenia chrześcijaństwa na ziemiach pruskich / Ja- ty : z dziejów kościoła i parafii pw. św. Apostołów cek Jezierski // Studia Warmińskie. – T. 36 Szymona i Judy Tadeusza / Romualda Jachno- (1999), s. 115-123. wicz. – Olsztyn : „Ad Rem”, 1999. – 174 s. : fot., portr., rys., tab. ; 21 cm. – (Parafie Archidiecezji Warmińskiej ; nr 1). KACZMAREK, Elżbieta : Ludowe zwyczaje bo- Bibliogr. s. 135-140. – Streszcz. w jęz. niem. żonarodzeniowe na Warmii i Mazurach = poz. 2977 JAN PAWEŁ II : Jan Paweł II w Olsztynie, 5-6 2413. KACZOROWSKI, Robert: Kultu- czerwca 1991 = poz. 2314 ra : Biblia – Kościół – Warmia / Robert Ka- czorowski. – Pelplin ; Gdańsk : „Bernardinum”, 2405. JASIŃSKI, Janusz: Bractwo Opatrz- 2004. – 186 s. : tab. ; 24 cm. ności Bożej w Bartągu / Janusz Jasiński // War- mińskie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1993, Indeks. nr 7, s. 132-136. 2414. KACZOROWSKI, Robert: Obec- ność Matki Bożej w obrzędowości i liturgii 2406. JASIŃSKI, Janusz: Bractwo Opatrz- warmińskiej na podstawie XIX-wiecznych rytu- ności Bożej w Bartągu / Janusz Jasiński // W: ałów / Robert Kaczorowski // Studia Elblą- Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice skie. – T. 6 (2004/2005), s. 139-147. z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – 2415. KACZOROWSKI, Robert: Pieśni S. 177-180. do Matki Bożej ze Świętej Lipki w świetle Rę- kopisu 70 z Muzeum Warmii i Mazur w Olszy- 2407. JASIŃSKI, Janusz: Kościół i para- nie / Robert Kaczorowski // Rocznik Gdański.– fia brąswałdzka w świetle źródeł z połowy XIX 2002, z. 1/2, s. 167-184. wieku / Janusz Jasiński // Warmińskie Wiado- mości Diecezjalne. – 1992, nr 3/4, s. 147-151. 2416. KACZOROWSKI, Robert: Rola i znaczenie polskiej pieśni religijnej w XIX wie- 2408. JASIŃSKI, Janusz: Kościół warmiń- ku na przykładzie diecezji warmińskiej / Ro- ski od monarchii absolutnej do konstytucyjnej / bert Kaczorowski // W: Musica sacra / red.

145 Poz. 2417-2433 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

Robert Kaczorowski. – Gdańsk : Wydawnictwo 2425. KOPICZKO, Andrzej: Diecezja war- Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki, mińska w świetle relatio status z 1745 roku / An- 2005. – S. 56-67. drzej Kopiczko // W: Historia – archiwistyka – informacja naukowa : prace dedykowane Profe- 2417. KACZOROWSKI, Robert: Z hi- sorowi Bohdanowi Ryszewskiemu / red. Marzena storii kultu maryjnego w warmińskich sanktu- Świgoń. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu ariach w Krośnie i Stoczku / Robert Kaczorow- Warmińsko-Mazurskiego, 2009. – S. 69-80. ski // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjal- ne. – 2005, nr 75, s. 71-83. 2426. KOPICZKO, Andrzej: Działalność naukowo-kulturalna Kościoła warmińskiego po 1945 r. / Andrzej Kopiczko // Warmińskie Wia- KACZOROWSKI, Robert : Tradycje pielgrzy- domości Archidiecezjalne. – 1999, nr 44, s. 87-93. mowania do Krosna i Stoczka na Warmii w XIX wieku = poz. 2980 2427. KOPICZKO, Andrzej: Dzieje ko- 2418. KALINOWSKA, Jadwiga Ambro- ścioła i parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa zja: Siostry Benedyktynki Misjonarki w diece- w Olsztynie do 1939 r. / Andrzej Kopiczko // zji warmińskiej (1945-1992) / Jadwiga Ambro- Warmińskie Wiadomości Diecezjalne. – 1990, nr zja Kalinowska // Studia Warmińskie. – T. 32 6, s. 205-210. (1995), s. 329-341. 2428. KOPICZKO, Andrzej: Dzieje ko- 2419. KASPAREK, Danuta: Katolicka ścioła i parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa szkoła w Wielbarku w latach 1889-1894 / Danu- w Olsztynie 1903-2003 / Andrzej Kopiczko, Ju- ta Kasparek // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Ły- lian Żołnierkiewicz. – Olsztyn : Wers, 2003. – 214 ną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświę- s. : il., faks., fot., portr. ; 21 cm. cona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Pro- Streszcz. w jęz. niem. fesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona Ron- domańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza 2429. KOPICZKO, Andrzej: Historia ko- „ElSet”, 2006. – S. 305-317. ścielna majątku w Smolajnach w latach 1945-1952 / Andrzej Kopiczko // Warmińskie Działalność edukacyjna ks. Walentego Barczewskie- Wiadomości Archidiecezjalne. – 1994, nr 12, go. s. 118-123. 2420. KELLMANN, Georg: Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic / Georg 2430. KOPICZKO, Andrzej: Kościół kato- Kellmann ; [współpr. Henryk Błaszczyk et al.]. – licki w Okręgu Kłajpedy 1923-1939 / Andrzej Klebark Wielki : Parafia pw. Znalezienia Krzyża Kopiczko // W: Nad Bałtykiem, Pregołą i Łyną Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Pan- XVI-XX wiek : księga pamiątkowa poświęcona ny, 2007. – 367, [1] s., [16] s. tabl. kolor. : il. ; Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora 21 cm. Janusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomań- ska. – Olsztyn : Pracownia Wydawnicza „ElSet”, Bibliogr. s. 363-[368]. 2006. – S. 395-405.

2421. KĘPA, Zbigniew Jan: Z dziejów ko- Także na terenie Prus Wschodnich. ścioła i parafii św. Jerzego w Kętrzynie : w 50. rocznicę powstania parafii rzymskokatolickiej / 2431. KOPICZKO, Andrzej: Kościół pol- Zbigniew Jan Kępa. – Kętrzyn : Parafia św. Je- sko-katolicki na Warmii, Mazurach i Powiślu po rzego ; Lublin : Norbertinum, 2004. – 286, [3] s. : II wojnie światowej / Andrzej Kopiczko // W: faks., fot., portr. ; 21 cm. Biskup Franciszek Hodur (1866-1953) : życie, do- Bibliogr. s. [277]-286. konania, znaczenie : materiały seminarium naukowego, Olsztyn 1-2 marca 2000 r. / red. Jacek 2422. KILIAN, Maria Waleria: Praca wy- Jezierski. – Olsztyn : Studio Poligrafii Kompu- chowawcza sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Mę- terowej „SQL”, 2001. – S. 257-268. czennicy w latach 1571-1772 / Maria Wale- ria Kilian // Studia Warmińskie. – T. 22/23 2432. KOPICZKO, Andrzej: Kościół w Pie- (1985/1986) [druk 1992], s. 113-134. niężnie w świetle „Status Ecclesiae Archipesby- Na Warmii. teralis Meelsaccensis” z 1699 roku : studium źró- dłoznawczo-historyczne / Andrzej Kopiczko // 2423. KOPICZKO, Andrzej: Bractwa pie- Echa Przeszłości. – T. 3 (2002), s. 67-86. lęgnujące śpiew liturgiczny w diecezji warmiń- skiej do 1939 r. / Andrzej Kopiczko // Ko- 2433. KOPICZKO, Andrzej: Kościół War- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 2, miński a polityka wyznaniowa po II wojnie świa- s. 241-249. towej / Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2424. KOPICZKO, Andrzej: „Caritas” go, 1996. – 243 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Mate- w diecezji warmińskiej 1945-1950 / Andrzej Ko- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha piczko // Warmińskie Wiadomości Archidiece- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 152). zjalne. – 1997, nr 29, s. 104-111. Bibliogr. s. 227-237. – Streszcz. w jęz. niem.

146 Poz. 2434-2450

2434. KOPICZKO, Andrzej: O eksmi- KRUK, Erwin : Jutrznia na Gody = poz. 2982 sji Wyższego Seminarium Duchownego „Hosia- num” w 1962 roku / Andrzej Kopiczko // Echa KRUK, Erwin : Pola już białe = poz. 2984 Przeszłości. – T. 10 (2009), s. 423-464. 2442. KUMOR, Bolesław: Kościelna geo- Wyższe Seminarium Duchowne „Hosianum” w Olsz- grafia historyczna diecezji pruskich (1243-1993) / tynie. Bolesław Kumor // Komunikaty Mazursko- 2435. KOPICZKO, Andrzej: Powstanie -Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 29-43. i funkcjonowanie parafii św. Brunona w Bar- toszycach do końca II wojny światowej / An- 2443. LEONOWICZ, Józef: Parafia Sąto- drzej Kopiczko // W: Poszukiwanie śladów św. py i Unikowo : przeszłość i czasy obecne / Józef Brunona w historii współczesności : Polsko-Nie- Leonowicz. – Sątopy : Parafia Rzymskokatolicka mieckie Sympozjum Historyczne 28-29 września pw. Świętego Jodoka, 1997. – 84 s. : fot., m. ; 2009 r. / Andrzej Kopiczko et al. ; tł. Marek 21 cm. Harasimowicz ; fot. Szymon Siarkowski, Rafał Bibliogr. Krześcijański, Ryszard Drabik. – Bartoszyce : 2444. LITAK, Stanisław: Kościół łaciński Wydział Promocji Rozwoju Lokalnego Urzędu w Rzeczypospolitej około 1772 roku : struktu- Miasta w Bartoszycach, 2009. – S. 8-11. ry administracyjne / Stanisław Litak. – Lublin : Tekst równol. pol., niem. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1996. – 633, [7] s. : m. ; 24 cm. – (Wspólnoty Religij- 2436. KOPICZKO, Andrzej: Seminarium ne i Narodowe w Rzeczypospolitej w II połowie Duchowne Diecezjii Warmińskiej w okresie mię- XVIII wieku ; t. 1). dzywojennym (1919-1939) / Andrzej Kopiczko // W: Historia vita memoriae : prace dedykowa- M.in. diecezja warmińska. ne Księdzu Profesorowi Stanisławowi Ludwikowi 2445. ŁATAK, Kazimierz: Kościół katolic- Piechowi / red. Jan Bednarczyk. – Kraków : Wy- ki na obszarze dzisiejszej diecezji ełckiej przed dawnictwo UNUM, 2009. – S. 277-286. reformacją / Kazimierz Łatak // Ełckie Studia Teologiczne. – T. 4 (2003), s. 149-158. 2437. KOPICZKO, Andrzej: Ważniejsze daty z dziejów kościoła i parafii Św. Jerzego w Kętrzynie / Andrzej Kopiczko // Warmiń- MAŁŁEK, Karol : Jutrznia mazurska na Gody skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1994, nr 14, = poz. 2986 s. 142-146. 2446. MOZOŁA, Anna Irmgarda: Pra- ca wychowawcza sióstr św. Katarzyny Dziewicy 2438. KOPICZKO, Andrzej: Zarys powo- i Męczennicy wśród dzieci i młodzieży w Diece- jennych dziejów seminarium „Hosianum” / An- zji Warmińskiej w latach 1772-1870 / Anna Irm- drzej Kopiczko // Studia Warmińskie. – T. 34 garda Mozoła // Studia Warmińskie. – T. 35 (1997), s. 201-208. (1998), cz. 2, s. 503-546. W Braniewie. 2447. NOWAK, Władysław: Kościół rzymskokatolicki / Władysław Nowak // W: Eku- KOPICZKO, Andrzej : Duchowieństwo katolic- meniczny leksykon kościołów i wspólnot reli- kie Diecezji Warmińskiej w latach 1945-1992 gijnych województwa warmińsko-mazurskiego / = poz. 737 red. Władysław Nowak. – Olsztyn : Wydział 2439. KOWALCZYK, Imelda Wanda: 50 Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Archidiece- lat pracy Sióstr Obliczanek na Warmii / Imelda zji Warmińskiej, 1999. – S. 13-31. Wanda Kowalczyk // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1996, nr 26, s. 92-98. 2448. NOWAK, Władysław: Kult i życie liturgiczne bractw kościelnych Olsztyna / Wła- 2440. KREBS, Magdalena Łucja: Zgro- dysław Nowak // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 1992, nr 2, s. 99-107. madzenie Sióstr Św. Katarzyny Dziewicy i Mę- czennicy, prowincja warmińska (Congregatio 2449. NOWAK, Władysław: Specyfika Sanctae Catharinae V.M.) w latach 1939-1947 / warmińskiej pobożności pasyjnej / Władysław Magdalena Łucja Krebs // W: Żeńskie Zgroma- Nowak // W: Kult Męki Pańskiej : historia i te- dzenia Zakonne w Polsce 1939-1947. T. 12 / [aut. raźniejszość : materiały z sesji naukowej w Olsz- Alma Zofia Kotowska et al.]. – Lublin : Redakcja tynie, 3-4 marca 2001 r. / red. Henryk Damian Wydawnictw KUL, 1998. – S. 121-186. Wojtyska. – Olsztyn : Studio Poligrafii Kompu- terowej „SQL”, 2001. – S. 133-142. 2441. KREBS, Magdalena Łucja: Zgro- madzenie Sióstr Św. Katarzyny Dziewicy i Mę- 2450. Nowe diecezje Kościoła katolickiego czennicy w diecezji warmińskiej w latach w Polsce / red. Lucjan Adamczuk, Witold Zda- 1933-1993 / Magdalena Łucja Krebs // Studia niewicz. – Warszawa : Główny Urząd Statystycz- Warmińskie. – T. 32 (1995), s. 291-327. ny. Zespół Wyznań Religijnych i Narodowości ;

147 Poz. 2451-2467 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 20 cm. – (Suplement Hozjański. Seria Historycz- 1994. – [s.pp.n] : wykr. ; 20 cm. – (Statystyka na ; nr 1). Kościoła ; 1).

M.in. metropolia warmińska. 2460. ŚLIWIŃSKA, Barbara Gerarda: Dzieje zgromadzenia sióstr świętej Katarzyny dziewicy i męczennicy w latach 1571-1772 / Bar- ORŁOWSKI, Hubert : Rzecz o dobrach symbo- bara Gerarda Śliwińska. – Olsztyn : Ośrodek Ba- licznych = poz. 364 dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2451. PASZENDA, Jerzy: Pielgrzymowa- 1996. – 250 s. : il., m. ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- nie do Świętej Lipki dawniej i dziś / Jerzy Pa- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- szenda // Peregrinus Cracoviensis. – 1998, z. 6, cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 176). s. 137-162. Bibliogr. Indeksy. – Streszcz. w jęz. fr., niem., lit., wł. 2461. ŚLIWIŃSKA, Barbara Gerarda: 2452. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pierw- Geneza i rozwój norm prawnych Zgromadzenia szy po wojnie warmiński śpiewnik religijny – Z Sióstr Świętej Katarzyny, Dziewicy i Męczenni- pieśnią przed tron Boży / Zenona Rondomańska cy, w minionym czterechsetleciu (1583-1983) / // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 3, s. 389-405. Barbara Gerarda Śliwińska // Studia War- mińskie. – T. 22/23 (1985/1986) [druk 1992], 2453. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pierw- s. 25-38. szy polski śpiewnik diecezjalny na Warmii z 1856 2462. ŚLIWIŃSKA, Barbara Gerarda: roku / Zenona Rondomańska // Komunikaty Udział sióstr św. Katarzyny w edukacji dzie- Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 1, s. 37-54. ci i młodzieży żeńskiej na Warmii w latach 1671-1877 / Barbara Gerarda Śliwińska // Ko- 2454. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pol- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 1, ska pieśń religijna na Warmii w latach s. 23-33. 1795-1939 / Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- 2463. TOWAREK, Piotr: Konwertyci skiego ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojcie- na Warmii w świetle „Rytuału Warmińskiego” cha Kętrzyńskiego, 2002. – 348 s. ; 24 cm. biskupa Karola Hohenzollerna z roku 1800 / Bibliogr. s. 301-317. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. Piotr Towarek // Studia Elbląskie. – T. 2 (2000), 2455. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pol- s. 177-183. skie osiemnastowieczne śpiewniki kościelne z drukarni Kantera / Zenona Rondomańska // Ko- TRABA, Robert : Rola duchowieństwa katolic- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr 1, kiego w tworzeniu więzi społecznych i kultu- s. 55-60. rowych na pograniczu narodowym (Warmia Daniel Krzysztof Kanter. XIX/XX wiek) = poz. 2275 2456. RONDOMAŃSKA, Zenona: „Zbiór 2464. W służbie Bogu bogatemu w miłosier- pieśni nabożnych dla Warmii i Mazur” ks. An- dzie : w przestrzeni Kościoła w Ełku, Białymsto- toniego Sikorskiego / Zenona Rondomańska // ku i na Warmii / red. Stanisław Kozakiewicz. – Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr Olsztyn : Wydział Teologii Uniwersytetu War- 2, s. 203-219. mińsko-Mazurskiego, 2007. – 503 s. : il. kolor. ; 25 cm. Bibliogr. ROSŁAN, Jan : Prasa katolicka w diecezji war- mińskiej w latach 1945-1995 = poz. 109 2465. WALKUSZ, Jan: Świadome uczest- nictwo w kulturze literackiej i narodowej drogą 2457. RYŁKO, Stefan: Dzieje paraﬁi Gie- do aktywności pisarskiej polskiego duchowień- trzwałd na Warmii po rok 1877 / Stefan Ryłko. – stwa katolickiego w Wielkopolsce, na Pomorzu Kraków : [s.n.], 1992. – 192 s. ; 21 cm. i Warmii w latach 1848-1939 / Jan Walkusz // Bibliogr. s. 157-172. Indeks. – Streszcz. w jęz. fr., niem. Roczniki Teologiczne. – 2002, z. 4, s. 81-105.

2458. SZORC, Alojzy: Warmińskie Se- 2466. WITKOWSKA, Aleksandra: Titu- minarium Diecezjalne w trudnym stuleciu lus ecclesiae : wezwania współczesnych kościo- 1772-1872 : zarys problematyki / Alojzy Szorc // łów katedralnych w Polsce / Aleksandra Wit- Studia Warmińskie. – T. 34 (1997), s. 151-176. kowska. – Warszawa : „PAX”, 1999. – 367, [1] s. : il., m. ; 24 cm. 2459. SZORC, Alojzy: Wyższe Seminarium Bibliogr. Indeksy. Duchowne „Hosianum” : zarys dziejów / Aloj- M.in. Ełk, Frombork, Gołdap, Olsztyn. zy Szorc, Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej 2467. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: „Hosianum”, 1995. – 168 s. : faks., fot., pl., rys. ; Diecezja warmińska w latach 1945-1972 / Jacek

148 Poz. 2468-2484

Maciej Wojtkowski // Komunikaty Mazursko- Brzostowski, Teofil Siudy. – Częstochowa ; Gie- -Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 81-100. trzwałd : Polskie Towarzystwo Mariologiczne, 2003. – S. 57-78. – (Biblioteka Mariologiczna ; 2468. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: nr 5). Duchowość Zgromadzenia Sióstr Świętej Kata- rzyny Dziewicy Męczennicy 1583-1983 / Jacek 2477. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: Maciej Wojtkowski // Studia Warmińskie.– Wykup kościołów ewangelickich przez diecezję T. 22/23 (1985/1986) [druk 1992], s. 59-69. warmińską w latach 1980-1983 / Jacek Maciej Wojtkowski // Warmińskie Wiadomości Archi- 2469. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: diecezjalne. – 2000, nr 46/50, s. 130-159. Dzieje Kapituły Warmińskiej 1772-1945 / Jacek Maciej Wojtkowski // Studia Warmińskie. – T. 2478. WOJTKOWSKI, Julian: Kościoły 32 (1995), s. 25-92. ewangelickie przejęte dla kultu katolickiego od 1945 roku w warmińskiej części diecezji ełc- 2470. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: kiej i elbląskiej / Julian Wojtkowski // Warmiń- Kapituła kolegiacka św. Jerzego w Kętrzy- skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1997, nr 27, nie / Jacek Maciej Wojtkowski // Warmiń- s. 89-99. skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 2005, nr 76, s. 101-111. 2479. WOJTKOWSKI, Julian: Kult świę- tego Józefa na Warmii w XX wieku / Julian 2471. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: Wojtkowski // Ateneum Kapłańskie. – 1999, nr Kościoły ewangelickie przejęte dla ludu katolic- 1, s. 39-54. kiego po drugiej wojnie światowej w archidiecezji warmińskiej / Jacek Maciej Wojtkowski // War- 2480. ZASAŃSKI, Rafał Mirosław: Brac- mińskie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1995, two świętego Rocha w parafii Jonkowo : przy- nr 16, s. 107-117. czynek do działalności religijno-społecznej Ko- ścioła katolickiego na Warmii w XVIII wieku / 2472. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: Rafał Mirosław Zasański // Komunikaty Mazur- Parafia Prawdziska 1945-2005 w świetle archi- sko-Warmińskie. – 2006, nr 4, s. 497-512. waliów Kurii Warmińskiej i Archiwum Diecezji Ełckiej / Jacek Maciej Wojtkowski // Warmiń- skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 2005, nr 79, ŻABIŃSKA, Aleksandra : Jutrznia mazurska s. 78-91. na Gody w Krutyni = poz. 3000

2473. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: 2481. ŻUCHNIK, Mieczysław: Katolicki Paraﬁa św. Jana Ewangelisty w latach 1945-2005 Uniwersytet Ludowy przy kolegiacie św. Jerzego w świetle akt Kurii i Archiwum Archidiecezji w Kętrzynie / Mieczysław Żuchnik // W: Regio- Warmińskiej / Jacek Maciej Wojtkowski // W: nalizm w Kościele, Kościół w regionie : materia- Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat / red. Ryszard ły II Ogólnopolskiego Zjazdu Księży Regionali- Andrukiewicz. – Nowe Kawkowo ; Olsztyn : Stu- stów, Gietrzwałd 24-26 września 1999 r. / red. dio „Antykwa”, 2005. – S. 75-101. Irena Modrzejewska [et al.]. – Ciechanów : Kra- jowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych To- 2474. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: warzystw Kultury, 2001. – S. 95-97. Przekazanie kościoła ewangelickiego w Rozogach Diecezji Warmińskiej w latach 1972-1982 / Jacek 2482. 50 lat służby Kościołowi : Warmińskie Maciej Wojtkowski // Warmińskie Wiadomości Studium Katechetyczne / red. Jan Guzowski. – Archidiecezjalne. – 2002, nr 59, s. 88-94. Olsztyn : Wyższe Seminariusz Duchowne Metro- polii Warmińskiej „Hosianum”, 1996. – 120, [3] 2475. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: s. : il. ; 20 cm. – (Suplement Hozjański. Seria Świątynie ewangelickie przekazane katolikom Historyczna ; nr 2). na Warmii i Mazurach w latach 1972-1992 / Jacek Maciej Wojtkowski. – Olsztyn : Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Archidiece- 4.2. Kościoły protestanckie zjii Warmińskiej, 2002. – 216 s. : fot., wykr. ; 24 cm. 2483. AMBROZIAK, Sławomir: Dzieje paraﬁi, kościołów i życia religijnego gminy Je- Bibliogr. s. 179-188. dwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór) / Sła- 2476. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: womir Ambroziak // Rocznik Mazurski. – T. 5 Wkład Zakonu Kanoników Regularnych Late- (2001), s. 3-30. rańskich w rozwój sanktuarium gietrzwałdzkie- go / Jacek Maciej Wojtkowski // W: Maryj- 2484. ARSZYŃSKA, Joanna M.: Trudne ne orędzie z Gietrzwałdu : materiały z sympo- dziedzictwo – luterańskie zabytki w kościołach zjum mariologicznego, Gietrzwałd 13-15 wrze- mazurskich : zarys problematyki konserwator- śnia 2002 roku / red. Jacek Jezierski, Kazimierz skiej na wybranych przykładach / Joanna M.

149 Poz. 2485-2502 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

Arszyńska, Marek R. Gogolin // Biuletyn Hi- 2494. HERMANN, Arthur: Litwa Pruska storii Sztuki. – 2008, nr 3/4, s. 407-433. i Kościół ewangelicki w Prusach Wschodnich w latach 1871-1933 / Arthur Hermann // Li- 2485. BAŻANOWSKI, Rudolf: 130 lat tuano-Slavica Posnaniensia. Studia Historica.– ewangelickiego kościoła Chrystusa Zbawiciela T. 10 (2004), s. 167-188. w Olsztynie / Rudolf Bażanowski // W: Ewan- geliccy duchowni i paraﬁanie : powojenne la- 2495. HOCHLEITNER, Janusz: Ewange- ta w Olsztynie i na Mazurach / red. Swietłana liccy pielgrzymi w Świętej Lipce : z dziejów po- Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewan- granicza warmińsko-mazurskiego / Janusz Ho- gelickie, 2007. – S. 5-7. chleitner // Mrągowskie Studia Humanistycz- ne. – T. 2 (2000), s. 31-39. 2486. BIELAWNY, Krzysztof: Sieć szkół na terenie paraﬁi ewangelickich w Nawiadach, 2496. JASIŃSKI, Grzegorz: Duchowień- Pieckach i w Starej Ukcie do 1945 r. / Krzysz- stwo mazurskie w II połowie XIX wieku / Grze- tof Bielawny // Studia Elbląskie. – T. 6 gorz Jasiński // W: Zagadnienia narodowościowe (2004/2005), s. 49-71. w Prusach Wschodnich w XIX i XX wieku / pod red. Janusza Jasińskiego. – Olsztyn : Ośrodek 2487. BOROWIAK, Janusz: Kościół ewan- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- gelicko-metodystyczny w Polsce / Janusz Boro- go, 1993. – S. 61-86. – (Rozprawy i Materiały wiak. – Warszawa : AJCOMP Andrzej E. Ja- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- nuszko, 1999. – 168 s. ; 21 cm. trzyńskiego w Olsztynie ; nr 133).

2488. CHOIŃSKI, Zbigniew S.: Kościół 2497. JASIŃSKI, Grzegorz: Duchowień- ewangelicko-metodystyczny w RP / Zbigniew stwo mazurskie w XIX wieku i jego stosunek S. Choiński // W: Ekumeniczny leksykon ko- do języka polskiego : zarys problematyki / Grze- ściołów i wspólnot religijnych województwa war- gorz Jasiński // W: Aktywność społeczno-kultu- mińsko-mazurskiego / red. Władysław Nowak. – ralna kościołów i grup wyznaniowych w Polsce Olsztyn : Wydział Duszpasterski Kurii Metro- XIX i XX wieku / red. Marta Meducka, Regina politalnej Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – Renz. – Kielce : „Marka”, 1995. – S. 99-112. S. 85-89. 2498. JASIŃSKI, Grzegorz: Ewangelic- kie seminarium nauczycielskie w Rozogach DOBKOWSKA, Patrycja : Cmentarz ewangelic- (1866-1884) / Grzegorz Jasiński // Komunikaty ko-augsburski w Mrągowie = poz. 1708 Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 3, s. 383-423.

2489. Dziennik Ottona Kirchnera, ewange- 2499. JASIŃSKI, Grzegorz: Kościół ewan- lickiego duchownego z Miłomłyna, z 1854 ro- gelicki na Mazurach w pierwszej połowie XIX ku / oprac. Grzegorz Jasiński ; tł. Małgorzata wieku (problemy organizacyjne i językowe) / Szymańska-Jasińska // Komunikaty Mazursko- Grzegorz Jasiński // Mrągowskie Studia Huma- -Warmińskie. – 1996, nr 4, s. 571-598. nistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 135-153.

2490. DZIMIRA, Michał: Kościół ewange- 2500. JASIŃSKI, Grzegorz: Kościół ewan- licko-augsburski w Lidzbarku / Michał Dzimi- gelicki na Mazurach w XIX wieku (1817-1914) / ra. – Lidzbark Welski : Towarzystwo Miłośników Grzegorz Jasiński. – Olsztyn : Towarzystwo Na- Lidzbarka ; Michał Dzimira, 2003. – 127 s. : il. ; ukowe ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojcie- 21 cm. cha Kętrzyńskiego ; 2003. – 503 s. : m., tab. ; Bibliogr. 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- Dot. Lidzbarka Welskiego. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 211). 2491. Ewangeliccy duchowni i paraﬁanie : Bibliogr. s. 463-476. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach / red. Swietłana Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzy- 2501. JASIŃSKI, Grzegorz: Kościół ewan- stwo Ewangelickie, 2007. – 133, [2] s. : il. ; 24 cm. gelicko-augsburski i jego wierni na Mazurach Indeks. – Streszcz. w jęz. ang., niem. w latach 1945-1956 / Grzegorz Jasiński // W: Kościoły zakładnikami czasów : kościoły pro- 2492. Ewangelicy na Warmii i Mazurach : testanckie Niemiec i Polski w XX wieku : dzieje i współczesność / red. Erwin Kruk. – z prac Komisji Historii Kościoła PRE i EKD Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 1989-1999 / red. Bernd Krebs, Andrzej Wójto- 2001. – 156, [2] s. ; 24 cm. wicz. – Warszawa : Polska Rada Ekumeniczna, Bibliogr. 2003. – S. 215-224. 2493. FIJAŁKOWSKI, Paweł: Pieśń o Ewie 2502. JASIŃSKI, Grzegorz: Paraﬁa ewan- Turkowej na tle ewangelickiej poezji religijnej / gelicka we Fromborku w XIX wieku (1830-1914) / Paweł Fijałkowski // Masovia. – T. 2 (1999), Grzegorz Jasiński // Folia Fromborcensia. – T. 3 s. 269-282. (2000), nr 3, s. 3-24.

150 Poz. 2503-2522

2503. JASIŃSKI, Grzegorz: Pomiędzy sek- 2512. KOSSERT, Andreas: „Pan Bog ben- tą a Kościołem : gromadkarze litewscy i mazur- dzie zwami i wsistkemni pokuy Bozi” : życie co- scy w XIX wieku (do 1885 roku) / Grzegorz Ja- dzienne na Mazurach na przykładzie listów Lu- siński // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– izy Linki z lat 1914-1918 / Andreas Kossert // 1999, nr 1, s. 17-42. Borussia. – 1998, nr 16, s. 277-281.

2504. JASIŃSKI, Grzegorz: Protestan- 2513. KOSSERT, Andreas: Pobożność ma- tyzm na Warmii w świetle sprawozdania kościel- zurska w oczach wyższych władz kościelnych nego z 1865 roku / Grzegorz Jasiński // Ko- (wrażenia z wizytacji kościelnej w szczycieńskiej munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2008, nr 4, paraﬁi ewangelickiej w 1884 roku) / Andreas s. 477-508. Kossert // Rocznik Mazurski. – T. 4 (1999), s. 38-44. 2505. JASIŃSKI, Grzegorz: Społeczność mazurska w ramach ewangelickiego Kościoła 2514. KOSSERT, Andreas: Przejawy życia unijnego w Prusach w XIX wieku / Grzegorz religijnego i pobożność ludowa w powiecie szczy- Jasiński // Studia Angerburgica. – T. 7 (2002), cieńskim w okresie międzywojennym / Andre- s. 33-66. as Kossert // Rocznik Mazurski. – T. 2 (1997), s. 51-58. 2506. JASIŃSKI, Grzegorz: U źródeł gro- madkarstwa : o grupie „świętych” na Mazu- 2515. KRUK, Erwin: Dawni i nowi ewange- rach / Grzegorz Jasiński // Komunikaty Mazur- licy / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego sko-Warmińskie. – 1996, nr 3, s. 369-377. brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 269-271. 2507. JASIŃSKI, Grzegorz: Urząd wicege- neralnego superintendenta – próba sanacji Ko- 2516. KRUK, Erwin: Duchowość prote- ścioła ewangelickiego na Mazurach (1868-1876) / stancka w czasach Herdera / Erwin Kruk // Grzegorz Jasiński // Komunikaty Mazursko- Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 8/9 -Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 45-65. (2006/2007), s. 148-158.

2508. JASIŃSKI, Grzegorz: Zmiany w sie- 2517. KRUK, Erwin: Ewangelicy w Olszty- ci parafialnej Kościoła ewangelickiego na Mazu- nie : z dziejów parafii w latach 1772-2002 / Er- rach w XIX wieku / Grzegorz Jasiński // Ko- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 3, Ewangelickie, 2002. – 157, [2] s. : il. ; 20 cm. s. 359-401. Bibliogr. s. [156]-157. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. 2509. KARSKI, Karol: Ekumeniczny leksy- 2518. KRUK, Erwin: Muza na wygnaniu / kon kościołów i wspólnot religijnych wojewódz- Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulio- twa warmińsko-mazurskiego / Karol Karski // nu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- W: Kościół ewangelicko-augsburski w RP / red. rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 118-123. Władysław Nowak. – Olsztyn : Wydział Duszpa- sterski Kurii Metropolitalnej Archidiecezji War- Zbigniew Morsztyn i bracia polscy – arianie. mińskiej, 1999. – S. 65-75. 2519. KRYSIAK, Dominik: Ewangeliccy duchowni i parafianie : powojenne lata w Olszty- KŁACZKOW, Jarosław : Czasopiśmiennictwo nie i na Mazurach : konferencja naukowa z oka- protestanckie w Polsce w latach 1918-1939 zji jubileuszu 130 lat Kościoła ewangelickiego = poz. 103 pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela w Olszty- nie / Dominik Krysiak // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 2007, nr 4, s. 583-585. KŁACZKOW, Jarosław : Protestanckie wydawnictwa prasowe na ziemiach polskich w XIX 2520. KRYSIAK, Dominik: Z dziejów i I połowie XX wieku = poz. 104 parafii ewangelicko-augsburskiej pod wezwa- 2510. KOBYLSKI, Krzysztof: „Życie li- niem Świętej Trójcy w Mikołajkach w latach turgiczne Kościoła Ewangelickiego wyznania au- 1945-2006 / Dominik Krysiak // Masovia.– gsburskiego w świetle Agendy Unijnej Kościoła T. 11 (2008), s. 91-137. Krajowego w Królestwie Pruskim wydanej 1868 roku w Królewcu” : fragmenty pracy / Krzysztof 2521. KUDRZYCKI, Zbigniew: Z dziejów Kobylski // Roczniki Teologiczne. – 1992, z. 2, parafii ewangelickiej w Rozogach / Zbigniew Ku- s. 147-162. drzycki // Rocznik Mazurski. – T. 12 (2008), s. 3-35. 2511. KOSSERT, Andreas: Między dwie- ma tradycjami : trudna historia Kościoła ewan- 2522. Luteranie i metodyści na Mazurach gelickiego na Mazurach po roku 1945 / Andre- 1945-1957 : wybór materiałów / zebrał i oprac. as Kossert // Borussia. – 1998/1999, nr 17, Kazimierz Urban. – Kraków : „Nomos”, 2000. – s. 113-137. 498 s. : il. ; 24 cm.

151 Poz. 2523-2543 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

2523. MAJEWSKI, Piotr Maciej: Z prze- ku / Władysław Nowak // Studia Warmińskie.– szłości Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Mrą- T. 27 (1990) [druk 1995], s. 293-308. gowie / Piotr Maciej Majewski. – [Mrągowo : Pa- rafia Ewangelicko-Augsburska], 1994. – [8], 2 s., 2534. NOWAKOWSKI, Włodzimierz: [10] s. tabl. : fot., pl., rys. ; 29 cm. Wybrane zagadnienia związane ze świadomo- Bibliogr. ścią narodową ludności wyznania ewangelickiego na przykładzie parafii piskiej / Włodzimierz No- 2524. MAŁŁEK, Janusz: Kościół ewange- wakowski // Znad Pisy. – 1998, nr 7, s. 123-135. licki a sprawa mazurska w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. / Janusz Małłek // W: 2535. NOWICKI, Tomasz: Uwagi o organi- Ewangeliccy duchowni i parafianie : powojenne zacji Kościoła luterańskiego w Prusach Wschod- lata w Olsztynie i na Mazurach / red. Swietłana nich w latach osiemdziesiątych XVIII wieku / Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewan- Tomasz Nowicki // Roczniki Humanistyczne.– gelickie, 2007. – S. 65-79. 2000, z. 2, s. 91-111.

2525. MAŁŁEK, Janusz: Kościół ewange- 2536. OTELLO, Ryszard: Problemy naro- licko-augsburski na Mazurach w roku 1945 / Ja- dowościowe w Kościele ewangelickim na Mazu- nusz Małłek // Masovia. – T. 2 (1999), s. 87-93. rach w latach 1918-1945 / Ryszard Otello. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek Ba- 2526. MICHALAK, Ryszard: Kościoły dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, protestanckie i władze partyjno-państwowe 2003. – 149 s. : portr. ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- w Polsce (1945-1956) / Ryszard Michalak. – teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- Warszawa : „Semper”, 2002. – 364 s. ; 24 cm. cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 212). Indeks. Bibliogr. s. 130-135. Indeksy. 2527. MICHALAK, Ryszard: Kościoły 2537. OTELLO, Ryszard: Ruch gromad- protestanckie wobec kwestii repolonizacji lud- karski w Prusach Wschodnich w latach 1848- ności rodzimej Warmii i Mazur w latach -1914 / Ryszard Otello // Komunikaty Mazur- 1945-1956 / Ryszard Michalak // Komunikaty sko-Warmińskie. – 1997, nr 3, s. 473-493. Mazursko-Warmińskie. – 1999, nr 3, s. 261-379. 2538. REJ, Krzysztof Jan: Parafia ewange- 2528. MICHALAK, Ryszard: Kościół me- licka w Wejsunach dawniej i dziś / Krzysztof Jan todystyczny na Mazurach w latach stalinizmu / Rej // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 78-86. Ryszard Michalak // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 2000, nr 2, s. 245-254. 2539. REJ, Krzysztof Jan: Parafia ewangelicko-augsburska w Piszu na tle dziejów Kościoła 2529. MICHALAK, Ryszard: Problem na Mazurach / Krzysztof Jan Rej // Znad Pi- przejmowania kościołów ewangelickich przez Ko- sy. – 1996, nr 4, s. 32-45. ściół rzymskokatolicki na Mazurach po drugiej wojnie światowej / Ryszard Michalak // Borus- 2540. SAKSON, Andrzej: Kościół mazur- sia. – 2001/2002, nr 26, s. 211-224. ski po II wojnie światowej / Andrzej Sakson // Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 2530. MICHALAK, Ryszard: Rywalizacja (2004/2005), s. 164-178. Kościołów ewangelicko-augsburskiego i metodystycznego na Mazurach po II wojnie świato- 2541. SAPATKA, Albert Christoph Ru- wej / Ryszard Michalak // Komunikaty Mazur- dolf: Kronika parafii ewangelickiej w Rynie sko-Warmińskie. – 2001, nr 4, s. 621-639. w Prusach Wschodnich : ułożona przez proboszcza ryńskiego Alberta Sapatkę z okazji ju- 2531. NOWAK, Władysław: Matka Pa- bileuszu 300-lecia istnienia tutejszego kościoła na w religijności ewangelików Prus Wschodnich (1604-1904) / przeł. Małgorzata Szymańska-Ja- (1525-1945) / Władysław Nowak. – Olsztyn : sińska ; oprac. oraz wstępem poprzedził Grze- „Hosianum”, 1996. – 327 s. : il., nuty ; 24 cm. – gorz Białuński, Grzegorz Jasiński. – Warszawa ; (Rozprawy Naukowe Wyższego Seminarium Du- Dąbrówno : Waldemar Mierzwa, 2003. – 170 s. : chownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” il. ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 4). w Olsztynie ; nr 2). Indeksy. Bibliogr. s. [267]-298. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. 2542. SCHIWY, Günter: Nabożeństwo ma- 2532. NOWAK, Władysław: Święty Józef zurskie gromadkarzy / Günter Schiwy ; tł. Sera- w postyllografii ewangelickiej XIX wieku na Ma- fin Dietmar // Znad Pisy. – 1996, nr 4, s. 46-48. zurach / Władysław Nowak // Komunikaty Ma- zursko-Warmińskie. – 1994, nr 4, s. 431-435. 2543. SEWERYN, Andrzej: Kościół chrze- ścijan baptystów w RP / Andrzej Seweryn // 2533. NOWAK, Władysław: Święty Józef W: Ekumeniczny leksykon kościołów i wspólnot w życiu religijnym wiernych Kościoła Ewange- religijnych województwa warmińsko-mazurskie- licko-Augsburskiego na Mazurach w XVIII wie- go / red. Władysław Nowak. – Olsztyn : Wydział

152 Poz. 2544-2561

Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Archidiece- w Polsce / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : zji Warmińskiej, 1999. – S. 101-108. Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – S. 101-110.

2544. SOKOŁOWSKI, Franciszek: Para- 2553. JAROSZEWICZ-PIERESŁAW- ﬁa sorkwicka i jej kolatorzy : przyczynek do dzie- CEW, Zoja: Spuścizna po klasztorze staro- jów mazurskiej wsi / Franciszek Sokołowski, Ra- obrzędowym w Wojnowie / Zoja Jaroszewicz- fał Wolski // Masovia. – T. 1 (1997), s. 5-22. -Pieresławcew // Acta Baltico-Slavica. – T. 31 (2007), s. 103-122. 2545. SUCHECKA, Grażyna: Kościoły ewangelickie przejęte na cele kultu katolickie- 2554. JAROSZEWICZ-PIERESŁAW- go w dekanacie Rozogi (w świetle dokumen- CEW, Zoja: Staroprawosławna pomorska cer- tów z Archiwum Archidiecezji Warmińskiej) / kiew w RP / Zoja Jaroszewicz-Pieresławcew // Grażyna Suchecka // Rocznik Mazurski. – T. 3 W: Ekumeniczny leksykon kościołów i wspólnot (1998), s. 81-87. religijnych województwa warmińsko-mazurskiego / red. Władysław Nowak. – Olsztyn : Wydział 2546. WOLSKI, Rafał: Protestancka kul- Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Archidiece- tura i tradycja w dawnych Prusach / Rafał zji Warmińskiej, 1999. – S. 43-49. Wolski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1995, nr 4, s. 436-437. 2555. JAROSZEWICZ-PIERESŁAW- CEW, Zoja: Szaty staroobrzędowców w zbio- Materiał z sesji naukowej w Sorkwitach, 25-28 maja 1995 r. rach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie / Zo- ja Jaroszewicz-Pieresławcew, Grażyna Kobrze- 2547. Życie liturgiczne ewangelików Prus niecka-Sikorska // Komunikaty Mazursko-War- Wschodnich w świetle ustaw i agend kościel- mińskie. – 1994, nr 4, s. 437-448. nych (1525-1945) / red. Władysław Nowak. – Olsztyn : „Hosianum”, 2000. – 324, [8] s. : il. ; 2556. JASIŃSKI, Grzegorz: „Po linii mor- 24 cm. – (Rozprawy Naukowe Wyższego Semina- monów wrogiej działalności nie odnotowano...” : rium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Ho- władze państwowe wobec wiernych Kościoła Je- sianum” w Olsztynie ; nr 19). zusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w Zełwągach (1945-1971) / Grzegorz Jasiński // W: Polski protestantyzm w czasach nazizmu i ko- 4.3. Kościoły wschodnie munizmu : zbiór studiów / pod red. Jarosława Kłaczkowa. – Toruń : Wydawnictwo Adam Mar- 2548. CIERNIAK, Urszula: Literacki wy- szałek, 2009. – S. 560-596. miar kultury religijnej staroobrzędowców / Ur- szula Cierniak. – Częstochowa : Wydawnictwo 2557. KOPICZKO, Andrzej: Duchowień- Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1997. – 190 s. : stwo greckokatolickie diecezjii warmińskiej 1947- faks., fot. ; 24 cm. -1960 – między akomodacją a odrębnością / An- Bibliogr. s. 147-163. Indeksy. drzej Kopiczko // W: W cieniu akcji „Wisła” : Ukraińcy we współczesnej Polsce / red. Marek 2549. GREK-PABISOWA, Iryda: Świato- Melnyk. – Olsztyn : Instytut Nauk Politycznych we migracje staroobrzędowców (od wieku sie- Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2008. – demnastego do czasów współczesnych) / Iryda S. 155-162. Grek-Pabisowa // W: Staroobrzędowcy w Pol- sce / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum 2558. KOPICZKO, Andrzej: Kościół grec- Warmii i Mazur, 2000. – S. 7-32. kokatolicki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej / Andrzej Kopiczko // Warmiń- 2550. HAŁAGIDA, Igor: Kościół grecko- skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1997, nr 27, katolicki i jego wierni narodowości ukraińskiej s. 102-111. na Zachodnich i Północnych Ziemiach Polski w latach 1947-1957 / Igor Hałagida // W: Ziemie 2559. MAKAĆ-MAŃKOWSKA, Anna: Zachodnie i Północne Polski w okresie stalinow- Starowiercy w Wojnowie na Mazurach / Anna skim / red. Czesław Osękowski. – Zielona Góra : Makać-Mańkowska // Jantarowe Szlaki. – 1997, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 1999. – S. 157-167. nr 2, s. 42-45.

2551. IWANIEC, Eugeniusz: Monaster 2560. MALCZEWSKI, Piotr: Lestowka – w Wojnowie : staroobrzędowcy na Mazurach. Cz. różaniec staroobrzędowców / Piotr Malczew- 1/2 / Eugeniusz Iwaniec // Przegląd Prawosław- ski // Jaćwież. – 2008, nr 37, s. 42-43. ny. – 1994, nr 10, s. 26-27. 2561. MARCINIAK, Tomasz: Religijność 2552. JAROSZEWICZ-PIERESŁAW- greckokatolicka : mazurskie przejawy niecodzien- CEW, Zoja: Księgi staroobrzędowców w Pol- nego życia / Tomasz Marciniak // Nomos. sce : stan badań i postulaty badawcze / Zoja Ja- Kwartalnik Religioznawczy. – 1998, z. 22/23, roszewicz-Pieresławcew // W: Staroobrzędowcy s. 135-155.

153 Poz. 2562-2571 4. HISTORIA KOŚCIOŁÓW

2562. MASŁEJ, Aleksandra: Historia pa- cuch, Monika Wilk // Siedlisko. – 2007, nr 4, raﬁi greckokatolickiej w Pieniężnie / Aleksandra s. 35-41. Masłej // W: 400-lecie Unii Brzeskiej / [Semina- rium Duchowne Księży Werbistów]. – Pienięż- M.in. w Olsztynie i Górowie Iławeckim. no : Referat Misyjny Seminarium Duchownego 2568. SKÓRKA, Marek: Kościół greckoka- Księży Werbistów. Dział Gospodarczy, 1999. – tolicki na Warmii i Mazurach / Marek Skórka // S. 51-56. W: Ekumeniczny leksykon kościołów i wspólnot religijnych województwa warmińsko-mazurskie- 2563. MOSKAŁYK, Jarosław: Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach / Jaro- go / red. Władysław Nowak. – Olsztyn : Wy- sław Moskałyk // W: Tożsamość kulturowa spo- dział Duszpasterski Kuri Metropolitalnej Archi- łeczeństwa Warmii i Mazur / red. Bożena Do- diecezji Warmińskiej, 1999. – S. 53-62. magała, Andrzej Sakson. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2569. Staroobrzędowcy w Polsce / red. Ja- go, 1998. – S. 128-132. nusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – 147 s. : nuty, tab. ; 24 cm. – 2564. NOWAK, Władysław: Kult maryj- (Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur ; 4). ny u ﬁliponów na Mazurach / Władysław No- Materiały z sesji zorganizowanej przez Muzeum War- wak // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjal- mii i Mazur w Olsztynie w kwietniu 1997 r. ne. – 1994, nr 9, s. 137-141. 2570. STRZYŻEWSKA, Małgorzata: Sta- 2565. NOWAK, Władysław: Życie litur- roobrzędowcy tematem wystawy i sesji w Mu- giczne staroobrzędowców, czyli Staroprawosław- zeum Warmii i Mazur w Olsztynie / Małgorzata nej Pomorskiej Cerkwii w Wojnowie na Mazu- Strzyżewska // Komunikaty Mazursko-Warmiń- rach / Władysław Nowak // Komunikaty Ma- skie. – 1997, nr 4, s. 657-661. zursko-Warmińskie. – 2003, nr 4, s. 501-514. 2571. W cieniu akcji „Wisła” : Ukraińcy 2566. PAPROCKI, Henryk: Polski Auto- we współczesnej Polsce / red. Marek Melnyk. – kefaliczny Kościół Prawosławny w RP / Hen- Olsztyn : Instytut Nauk Politycznych Uniwersy- ryk Paprocki // W: Ekumeniczny leksykon ko- tetu Warmińsko-Mazurskiego, 2008. – 218, [1] s. ; ściołów i wspólnot religijnych województwa war- mińsko-mazurskiego / red. Władysław Nowak. – 24 cm. Olsztyn : Wydział Duszpasterski Kurii Metro- Bibliogr. politalnej Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – Materiał z konferencji ph. Kościół greckokatolicki S. 35-42. na Warmii i Mazurach. Wobec doświadczeń przeszło- ści i przemian społeczno-politycznych w Polsce (Elbląg, 12-15 października 2006 r.) oraz konferencji ph. Ukra- 2567. PECUCH, Mirosław: Cerkwie na Zie- ińcy w Polsce – 60 lat po akcji „Wisła” (Olsztyn, 13-14 miach Zachodnich i Północnych / Mirosław Pe- października 2006 r.).

154 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

5.1. Zagadnienia ogólne nia 2004 roku – sala sesyjna olsztyńskiego ratusza / oprac. i red. Andrzej Taborski. – Olsztyn : 2572. ASTRAMOWICZ-LEYK, Teresa: Pojezierze ; Bydgoszcz : Oficyna Wydawniczo- Europejskie standardy prawa mniejszości naro- -Reklamowa MMM, 2004. – S. 45-56. dowych do edukacji a praktyka w regionie War- mii i Mazur / Teresa Astramowicz-Leyk // W: 2580. DOMAGAŁA, Bożena: Sprawozda- Unifikacja i różnicowanie się współczesnej Eu- nie z sympozjum „Specyfika kulturowa Warmii ropy / red. Barbara Fijałkowska, Artur Żukow- i Mazur” / Bożena Domagała // Komunikaty ski. – Warszawa : „Elipsa”, 2002. – S. 504-516. Mazursko-Warmińskie. – 1995, nr 2, s. 213-216.

2573. BELZYT, Leszek: Między Polską a 2581. Ekumeniczny leksykon Kościołów Niemcami : weryﬁkacja narodowościowa i jej na- i Wspólnot religijnych województwa warmińsko- stępstwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w la- -mazurskiego / red. Władysław Nowak. – Olsz- tach 1945-1950 / Leszek Belzyt. – Toruń : Wy- tyn : Wydział Duszpasterski Kurii Metropolital- dawnictwo Adam Marszałek, 1996. – 226 s. ; nej Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – 174, [2] 24 cm. s. ; 24 cm. Bibliogr. s. 219-226. 2582. GIESZCZYŃSKA, Renata: Wypę- 2574. BELZYT, Leszek: Stosunki narodo- dzeni, przypędzeni... kształtowanie się nowego wościowe i wyznaniowe na Warmii przed i po społeczeństwa na Warmii i Mazurach w latach 1945 roku / Leszek Belzyt // Studia Gdańskie.– 1945-1949 / Renata Gieszczyńska // Echa Prze- T. 9 (1993), s. 131-152. szłości. – T. 5 (2004), s. 501-504.

2575. DARSKI, Wojciech Marek: Mała 2583. GŁADKOWSKI, Krzysztof: Wypę- Ameryka? : wizerunek kulturowy Mazur / Woj- dzeni ze Wschodu / Krzysztof Gładkowski // ciech Marek Darski // Borussia. – 1997, nr 14, Rocznik Ełcki. – T. 3 (2006), s. 113-120. s. 240-243. 2584. HEJGER, Maciej: Przekształcenia 2576. DOMAGAŁA, Bożena: Grupy naro- narodowościowe na Ziemiach Zachodnich i Pół- dowe i narodowościowe w społeczeństwie Warmii nocnych w latach 1945-1956 – próba bilansu / i Mazur / Bożena Domagała // W: Demografia Maciej Hejger // W: Ziemie Odzyskane – Ziemie i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych Zachodnie i Północne 1945-2005 : 60 lat w gra- 1945-1995 : próba bilansu / red. Ewa Frątczak, nicach państwa polskiego : praca zbiorowa / pod Zbigniew Strzelecki. – Warszawa : Polskie Towa- red. Andrzeja Saksona. – Poznań : Instytut Za- rzystwo Demograficzne, 1996. – S. 414-423. chodni ; Słupsk : Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – S. 343-359. 2577. DOMAGAŁA, Bożena: O procesie zadomowienia na Warmii i Mazurach po 1945 2585. JASIŃSKI, Grzegorz: Giżycka kon- roku / Bożena Domagała // W: Życie codzien- ferencja o stosunkach narodowych na Mazu- ne na dawnych ziemiach pruskich : świadectwa rach / Grzegorz Jasiński // Zapiski Historycz- przeszłości : praca zbiorowa / pod red. Stani- ne. – 2000, z. 1, s. 209-210. sława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2586. JASIŃSKI, Grzegorz: Mazurzy, Po- 2002. – S. 186-198. – (Rozprawy i Materiały lacy, Niemcy w Prusach Wschodnich w XIX wie- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- ku (uwagi do stosunków narodowych i wyznanio- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). wych) / Grzegorz Jasiński // W: Polacy i sąsie- dzi – dystanse i przenikanie kultur : zbiór stu- Proces asymilacji Ukraińców, Kresowiaków i ludności rodzimej. diów. Cz. 1 / red. Roman Wapiński. – Ostaszewo Gdańskie : „Stepan Design”, 2000. – S. 217-233. 2578. DOMAGAŁA, Bożena: Polityka mul- tikulturalizmu i problemy mniejszości na Warmii 2587. JASIŃSKI, Janusz: Tragedia osobi- i Mazurach / Bożena Domagała // Forum Poli- sta i społeczna : powojenne wysiedlenia z per- tologiczne. – T. 2 (2005), s. 73-100. spektywy Warmii i Mazur / Janusz Jasiński // W: Przeprosić za wypędzenie? : wypowiedzi ofi- 2579. DOMAGAŁA, Bożena: Problemy cjalne oraz debata prasowa o wysiedleniu Niem- etniczne i narodowościowe na Warmii i Mazu- ców po II wojnie światowej / red. Klaus Bach- rach / Bożena Domagała // W: O miejsce w Eu- mann, Jerzy Kranz. – Kraków : „Znak”, 1997. – ropie ojczyzn : materiały z konferencji, 22 kwiet- S. 199-208.

155 Poz. 2588-2605 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

Polacy i Niemcy w 1945 r. 2596. SADOWSKI, Andrzej: Mieszkańcy Toż: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice północno-wschodniej Polski : skład wyznanio- z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz wy i narodowościowy / Andrzej Sadowski // W: Jasiński. – Olsztyn : Littera, 2003. – S. 660-667. Mniejszości narodowe w Polsce / red. Zbigniew 2588. KOPICZKO, Andrzej: Panorama Kurcz. – Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu wyznaniowa województwa olsztyńskiego po II Wrocławskiego, 1997. – S. 17-41. wojnie światowej / Andrzej Kopiczko // W: Toż- samość kulturowa społeczeństwa Warmii i Ma- 2597. SAKSON, Andrzej: Nowa polska po- zur / red. Bożena Domagała, Andrzej Sakson. – lityka narodowościowa i jej praktyczna reali- zacja na Warmii i Mazurach / Andrzej Sak- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- son // Przegląd Politologiczny. – 1998, nr 3/4, ciecha Kętrzyńskiego, 1998. – S. 34-69. s. 145-153. 2589. KOPICZKO, Andrzej: Różnorod- 2598. SAKSON, Andrzej: Stosunki naro- ność kulturowa Warmii i Mazur po II wojnie dowościowe i wyznaniowe na Mazurach przed światowej / Andrzej Kopiczko // W: Regiona- i po 1945 roku / Andrzej Sakson // Studia Gdań- lizm w Kościele, Kościół w regionie : materia- skie. – T. 9 (1993), s. 99-130. ły II Ogólnopolskiego Zjazdu Księży Regionali- stów / red. Irena Modrzejewska [et al.]. – Ciecha- 2599. SAKSON, Andrzej: Stosunki naro- nów : Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regional- dowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997 / nych Towarzystw Kultury, 2001. – S. 108-118. Andrzej Sakson. – Poznań : Instytut Zachodni, 1998. – 428, [3] s. : m. ; 24 cm. – (Ziemie Za- KOPICZKO, Andrzej : Różnorodność etniczna chodnie ; nr 21). i wyznaniowa Kętrzyna = poz. 316 Bibliogr. s. 397-412. Indeksy. 2590. LEYK, Wiktor Marek: Mniejszości 2600. SAKSON, Andrzej: Stosunki naro- narodowe na Warmii i Mazurach w rozwoju kul- dowościowe, wielokulturowość i tożsamość regio- tury lokalnej / Wiktor Marek Leyk // W: Kultu- nalna społeczności postmigracyjnych Ziem Za- ra Mazur, Warmii, Powiśla / red. Danuta Sobo- chodnich i Północnych Polski – przegląd naj- lewska, Bohdan Skrzypczak, Sławomir Mołda. – nowszych publikacji historycznych i socjologicz- Olsztyn : Centrum Edukacji i Inicjatyw Kultu- nych / Andrzej Sakson // Śląsk Opolski. – 2001, ralnych, 2001. – S. 99-102. nr 2, s. 115-122.

2591. MAŁŁEK, Janusz: Migracje ludności 2601. SAKSON, Andrzej: Współczesne niemieckiej, polskiej i litewskiej na ziemie pru- zróżnicowania etniczno-regionalne na Warmii skie w XIII-XVIII wieku / Janusz Małłek // i Mazurach / Andrzej Sakson // W: Polskość Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2003, nr i symbioza kultur w integrującej się Europie / 4, s. 431-441. red. Jerzy Damrosz. – Ciechanów : Krajo- wy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych Towa- 2592. MAŁŁEK, Janusz: Zróżnicowanie et- rzystw Kultury, 2000. – S. 51-64. niczne Mazur w czasach nowożytnych / Janusz Małłek // Masovia. – T. 3 (2000), s. 5-14. 2602. SEKTA, Jan: Sprawozdanie z sesji naukowej „Mazurski tygiel” – o zróżnicowaniu kul- 2593. MURAWSKA, Halina: Tożsamość turowym i religijnym Mazur, Giżycko 26-28 ma- kulturowa ludności na Warmii i Mazurach / ja 2000 / Jan Sekta // Masovia. – T. 4 (2001), Halina Murawska // W: O kulturze na wsi : s. 215-216. materiały z sejmików regionalnych przed Kra- 2603. SKOBIELSKI, Robert: Społeczeń- jowym Kongresem Kultury Wsi / red. Anatol stwo Ziem Zachodnich i Północnych Pol- Jan Omelaniuk. – Wrocław ; Ciechanów : Kra- ski w polityce państwa okresu stalinowskiego jowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych To- (1948-1956) / Robert Skobielski // W: Studia warzystw Kultury, 1997. – S. 128-134. historyczne nad polityką, gospodarką i kultu- rą : księga pamiątkowa z okazji siedemdziesią- 2594. MURAWSKA, Halina: Tożsamość tej rocznicy urodzin profesora Mariana Eckerta / kulturowa ludności Warmii i Mazur : sprawoz- red. Bohdan Halczak. – Zielona Góra : Uniwer- danie z sesji / Halina Murawska // Komunikaty sytet Zielonogórski, 2002. – S. 85-99. Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 154-156. Olsztyn, 17-18 XI 1995 r. 2604. STRAUCHOLD, Grzegorz: Auto- chtoni polscy, niemieccy, czy... : od nacjonalizmu 2595. NOWAK, Władysław: Mozaika wy- do komunizmu (1945-1949) / Grzegorz Strau- znaniowa na terenie Warmii i Mazur / Włady- chold. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, sław Nowak // W: Polskość i symbioza kultur 2001. – 259, [1] s. ; 24 cm. w integrującej się Europie / red. Jerzy Dam- Bibliogr. s. 239-254. Indeksy. rosz. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek Dokumen- tacji Regionalnych Towarzystw Kultury, 2000. – 2605. STRAUCHOLD, Grzegorz: Od nie- S. 93-101. mieckości do polskości i na odwrót : meandry

156 Poz. 2606-2622 polityki narodowościowej lat 40. na Ziemiach Za- 6 IV 2000 : praca zbiorowa / red. Marian Bo- chodnich i Północnych / Grzegorz Strauchold // rzyszkowski. – Olsztyn : Studio Poligrafii Kom- W: Problemy narodowościowe Europy Środko- puterowej „SQL”, 2000. – S. 49-65. wo-Wschodniej w XIX i XX wieku : księga pa- miątkowa dla profesora Przemysława Hausera : praca zbiorowa / red. Antoni Czubiński, Piotr 5.2. Warmiacy, Mazurzy Okulewicz, Tomasz Schramm. – Poznań : Wy- dawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mic- 2614. ACHREMCZYK, Stanisław: Ma- kiewicza, 2002. – S. 589-598. zury i Mazurzy – kraj i ludzie / Stanisław Achremczyk // W: Między Wisłą a Niemnem : 2606. SZYFER, Anna: „Swoi” i „obcy” szkice historyczne / Stanisław Achremczyk. – w społeczeństwie wsi Woryty (w aspekcie histo- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- rycznym i współczesnym) / Anna Szyfer // W: ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 38-48. Folklorystyczne i antropologiczne opisanie świa- ta : księga ofiarowana profesor Dorocie Simoni- 2615. ACHREMCZYK, Stanisław: War- des / red. Teresa Smolińska. – Opole : Uniwer- miacy / Stanisław Achremczyk // W: Między sytet Opolski, 1999. – S. 251-260. Wisłą a Niemnem : szkice historyczne / Sta- nisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 2607. TOMKIEWICZ, Ryszard: Sytuacja dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, ludności niemieckiej i przesiedlonej z innych tere- 2008. – S. 55-59. nów w Olsztynie po zakończeniu działań wojennych / Ryszard Tomkiewicz // W: Historia mia- 2616. BELZYT, Leszek: Ludność rodzi- sta Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : historia lokal- ma na tzw. Ziemiach Odzyskanych i polityka na na przykładach wybranych powiatów, miast „autochtoniczna” rządu w okresie stalinowskim i gmin / [aut. ref. Stanisław Piechocki, Ryszard (1948-1956) / Leszek Belzyt // Czasy Nowożyt- Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : ne. – T. 6 (1999), s. 273-285. Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 39-60. 2617. CYBULSKA-BRAUN, Małgorza- ta: Seminarium w Mrągowie: „Mazurzy – spo- 2608. TRABA, Robert: Niemcy – Warmia- łeczność pogranicza i jej losy” / Małgorzata Cy- cy – Polacy 1871-1914 : z dziejów niemieckiego bulska-Braun // Studia Angerburgica. – T. 1 ruchu katolickiego i stosunków polsko-niemiec- (1996), s. 86-90. kich w Prusach / Robert Traba. – Olsztyn : Ośro- 20-22 października 1994 r. dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- skiego, 1994. – 264 s. : faks., fot., m., portr. ; 2618. DOMAGAŁA, Bożena: Kultura re- 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- ligijna Warmiaków / Bożena Doamgała // W: O dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego kulturze na wsi : materiały z sejmików regional- w Olsztynie ; nr 142). nych przed Krajowym Kongresem Kultury Wsi / red. Anatol Jan Omelaniuk. – Wrocław ; Ciecha- Indeksy. nów : Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regional- 2609. TRABA, Robert: Postawy narodowe nych Towarzystw Kultury, 1997. – S. 143-149. na Warmii na przełomie XIX i XX w. : w perspektywie procesu modernizacji / Robert Tra- 2619. DOMAGAŁA, Bożena: Orientacje ba // Borussia. – 1996, nr 13, s. 196-202. narodowościowe Mazurów i Warmiaków – stowarzyszenia mniejszości niemieckiej na Warmii 2610. TRUSZKOWSKA, Daniela: Wy- i Mazurach / Bożena Domagała // Borussia.– jazdy mieszkańców Warmii i Mazur do Niemiec 1991, nr 1, s. 21-27. po 1945 roku / Daniela Truszkowska // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 72-81. 2620. FILIPKOWSKI, Marian: Filipki Małe – ostoja Mazurów w latach 1945-1946 / 2611. WAGNER, Mathias: Mazurzy? Niem- Marian Filipkowski // Znad Pisy. – 1997, nr 5, cy? Polacy? : uwagi dotyczące społecznej kon- s. 93-97. strukcji tożsamości etnicznej / Mathias Wa- gner // Masovia. – T. 3 (2000), s. 169-176. FILIPKOWSKI, Marian : Brać mazurska w potrzasku = poz. 1028 2612. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Moje spotkania / Joanna Wańkowska-So- 2621. FISCH, Bernhardt: Kim są Mazu- biesiak // Borussia. – 2008, nr 42, s. 149-152. rzy? : czym są Mazury? : tezy / Bernhardt Fisch // Borussia. – 1996, nr 12, s. 55-59. Kontakty z przedstawicielami mniejszości narodowych. 2622. Giną całe wioski... : dwa dokumenty 2613. ZELLMA, Anna: Dialog kultur w re- z 1946 roku o szabrze na Mazurach / oprac. Je- gionie warmińsko-mazurskim / Anna Zellma // rzy Kochanowski // Borussia. – 2001, nr 24/25, W: Dialog kultur : sympozjum, UWM, Olsztyn s. 257-271.

157 Poz. 2623-2643 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

2623. GRYGO, Mariusz: Migracja ludno- Walter Późny i Mazurzy po II wojnie światowej. ści mazurskiej i akcje weryfikacji, „ankietyza- cji” i „paszportyzacji” w powiecie szczycieńskim 2633. KRUK, Erwin: Wspólnota mazur- w latach 1945-1955 / Mariusz Grygo // Rocznik ska : pytania o dziedzictwo / Erwin Kruk // Mazurski. – T. 5 (2001), s. 53-66. Śląsk. – 1997, nr 1, s. 28-30. 2634. LIPKA, Artur Emil: Ludność auto- 2624. JASIŃSKI, Grzegorz: Mazurzy ja- chtoniczna Ostródy / Artur Emil Lipka // W: ko społeczność ewangelicka (XIX wiek) / Grze- Mała ojczyzna : kultura, edukacja, rozwój lokal- gorz Jasiński // W: Życie codzienne na dawnych ny / red. Wiesław Theiss. – Warszawa : „Żak”, ziemiach pruskich : materiały z sesji naukowej, 2001. – S. 132-161. Olsztynek 10 października 1996 r. / [red. wydawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : Ośrodek 2635. ŁUKASZEWICZ, Bohdan: Proble- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- my ludności autochtonicznej na Warmii i Mazu- go, 1997. – S. 64-77. – (Rozprawy i Materiały rach w roku 1960 w ocenie wojewódzkiego apa- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- ratu partyjnego / Bohdan Łukaszewicz // Ko- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 165). munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1999, nr 2, s. 245-260. 2625. JASIŃSKI, Grzegorz: Wśród swoich czy obcych? : wychodźstwo Mazurów do zachod- 2636. OGRODZIŃSKI, Władysław: Je- nich Niemiec w XIX wieku / Grzegorz Jasiń- den z najcichszych smutków / Władysław Ogro- ski // Masovia. – T. 4 (2001), s. 51-61. dziński // W: Tropem odnalezionych przezna- czeń : wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Wła- 2626. JASIŃSKI, Janusz: Przeobrażenia dysław Ogrodziński ; przedm. Tadeusz Ostoj- społeczności mazurskiej na przełomie XIX/XX ski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. wieku / Janusz Jasiński // W: Między Prusami Wojciecha Kętrzyńskiego, 2003. – S. 267-274. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 51). a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Ludność rodzima w latach 1945-1956. Olsztyn : Littera, 2003. – S. 128-135. 2637. POBŁOCKI, Gustaw: Mazurzy Toż: Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne.– wschodniopruscy / Gustaw Pobłocki // W: Ma- 1994, nr 14, s. 135-142. zurzy – tradycja i codzienność / wybór i posł. 2627. JASIŃSKI, Janusz: Przeobrażenia Andreas Kossert ; teksty z jęz. niem. przezł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Leder. – Olsz- społeczności mazurskiej w latach 1870-1914 / Ja- tyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2002. – nusz Jasiński // Warmińskie Wiadomości Ar- S. 273-285. – (Odkrywanie Światów). chidiecezjalne. – 1994, nr 14, s. 134-142. Bibliogr. Toż: Borussia. – 1994, nr 9, s. 56-57. 2638. ROMANOWSKA, Teresa: Tożsa- 2628. KOSSERT, Andreas: Mazury : zapo- mość kulturowa ełczanina... Mazura z Mazur / mniane południe Prus Wschodnich / Andreas Teresa Romanowska // Rocznik Ełcki. – T. 5 Kossert. – Warszawa : „Scholar”, 2004. – 335, (2008), s. 73-80. [1] s. : faks., fot., m., portr. ; 21 cm. Bibliogr. 301-318. Indeksy. 2639. SAKSON, Andrzej: Mazurskość nie podlega głębszej refleksji / Andrzej Sakson ; 2629. KRUK, Erwin: Pierwsze opisy / Er- rozm. Dariusz Jarosiński // Kresy. – 2005, nr win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / 1/2, s. 83-90. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 32-36. 2640. SAKSON, Andrzej: Mazurzy – po- między polskością a niemieckością / Andrzej Dot. ludności mazurskiej. Sakson // Przegląd Polonijny. – 2004, z. 3, 2630. KRUK, Erwin: Płonące muzea / Er- s. 47-60. win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo 2641. SAKSON, Andrzej: Mazurzy – spo- Ewangelickie, 2003. – S. 50-54. łeczność pogranicza / Andrzej Sakson. – Po- znań : Instytut Zachodni, 1990. – XVI, 341 s. [1] Twórczość Siegfieda Lenza. k. tabl. ; 21 cm. – (Ziemie Zachodnie ; nr 15). 2631. KRUK, Erwin: Skąd przychodzą Ma- Bibliogr. s. 319-332. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. zurzy? / Erwin Kruk // Znad Pisy. – 2002, nr 2642. SAKSON, Andrzej: Nowe spojrze- 11, s. 58-63. nie? : rozważania o ostatnich publikacjach do- tyczących Mazurów / Andrzej Sakson // Maso- 2632. KRUK, Erwin: Świadectwa / Erwin via. – T. 6 (2003), s. 169-182. Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo 2643. SAKSON, Andrzej: Położenie lud- Ewangelickie, 2003. – S. 16-20. ności mazurskiej w powiecie Szczytno w latach

158 Poz. 2644-2660

1950-1952 w świetle dokumentów Polskiej Zjed- 2652. STRAUCHOLD, Grzegorz: Szczyt- noczonej Partii Robotniczej / Andrzej Sakson // no 1945 : nowy etap czy koniec historii mazur- Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), s. 67-85. skich mieszkańców? / Grzegorz Strauchold // Rocznik Mazurski. – T. 2 (1997), s. 68-70. 2644. SAKSON, Andrzej: Pomiędzy pol- skością i niemieckością – czy istnieją jeszcze Ma- 2653. STRAUCHOLD, Grzegorz: Trud- zurzy i Warmiacy? / Andrzej Sakson // Sprawy ne dziedzictwo : wokół kongresu autochtonów Narodowościowe. – 1997, z. 2, s. 221-230. w Warszawie / Grzegorz Strauchold // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosun- 2645. SAKSON, Andrzej: Przemiany spo- kiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Za- łeczności mazurskiej po 1989 roku / Andrzej chodnich i Północnych / red. Zbigniew Mazur ; Sakson // Rocznik Mazurski. – T. 1 (1996), [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : In- s. 50-55. stytut Zachodni, 2000. – S. 483-514. – (Ziemie Zachodnie ; nr 22). 2646. SAKSON, Andrzej: Przemiany świa- domości narodowej ludności mazurskiej / An- 2654. STRAUCHOLD, Grzegorz: Zagad- drzej Sakson // Lud. – T. 75 (1992), s. 141-156. nienie ludności rodzimej Prus Wschodnich na ła- mach prasy głównych partii politycznych w latach 1944-1948 / Grzegorz Strauchold // Ko- 2647. SAKSON, Andrzej: Sytuacja Mazu- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr 2, rów po zakończonej w 1958 r. w województwie s. 165-179. olsztyńskim akcji łączenia rodzin / Andrzej Sak- son // W: Ewangeliccy duchowni i paraﬁanie : 2655. STRAUCHOLD, Grzegorz: Zagad- powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach / red. nienie tzw. ludności rodzimej Ziem Zachodnich Swietłana Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzy- i Północnych po II wojnie światowej / Grzegorz stwo Ewangelickie, 2007. – S. 97-106. Strauchold // Borussia. – 2004, nr 35, s. 170-176. 2648. SEMBRZYCKI, Jan Karol: Przy- czynki do charakterystyki Mazurów pruskich / STRAUCHOLD, Grzegorz : Polska ludność ro- Jan Karol Sembrzycki // W: Mazurzy – trady- dzima Ziem Zachodnich i Północnych = poz. cja i codzienność / wybór i posł. Andreas Kos- 3609 sert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, 2656. SUCHOWIECKA, Anita: Oczyma Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturo- wyobraźni mojej... : historia życia codziennego wa „Borussia”, 2002. – S. 9-53. – (Odkrywanie rodzin warmińskich na przełomie XIX i XX wie- Światów). ku / Anita Suchowiecka // W: Dzielność i troska : studia zadedykowane profesor Eugenii Ma- SKOWRONNEK, Fritz : Księga Mazur = poz. lewskiej / red. Alicja Kicowska, Zbigniew Kwie- 2266 ciński. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2005. – S. 151-162. 2649. STANISZEWSKI, Andrzej: Proble- matyka mazursko-warmińska w piśmiennictwie 2657. Sytuacja ludności warmińskiej i ma- polskim po 1945 roku / Andrzej Staniszewski // zurskiej w świetle „Memoriału Warmiaków i Ma- W: Regionalizm – tradycja i współczesność : ma- zurów” z 1956 r. oraz „Apelu przedstawicie- teriały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 10-12 li olsztyńskich stowarzyszeń twórczych i nauko- VI 1994 / red. Barbara Barczewska. – Olsztyn : wych w sprawie wyjazdów ludności rodzimej Pojezierze, 1995. – S. 126-135. do RFN” z 1981 r. / wyd. Andrzej Sakson // Przegląd Zachodni. – 2005, nr 3, s. 203-218. 2650. STEGNER, Tadeusz: Lud polsko- -ewangelicki : Mazurzy, Ślązacy, Serbołużycza- 2658. SZCZERBIŃSKI, Henryk: Ludność nie, Słowińcy w myśli narodowej i religijnej pochodzenia rodzimego na Warmii i Mazurach w pierwszych latach Polski Ludowej / Henryk ewangelickich środowisk opiniotwórczych w XIX Szczerbiński // Zeszyty Naukowe Instytutu Na- i na początku XX wieku / Tadeusz Stegner // uk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.– W: Polska i Polacy : studia z dziejów pol- 1991, nr 16, s. 69-120. skiej myśli politycznej XIX i XX wieku : księ- ga pamiątkowa dedykowana profesorowi Roma- 2659. SZYFER, Anna: Warmiacy – stu- nowi Wapińskiemu / red. Marian Mroczko. – dium tożsamości / Anna Szyfer. – Poznań : Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskie- SAWW, 1996. – 243 s. : fot., m. ; 21 cm. go, 2001. – S. 390-404. Bibliogr. s. 217-228. – Streszcz. w jęz. niem. 2651. STRAUCHOLD, Grzegorz: Odzy- 2660. ŚLASKI, Marcin: Stosunek Mieczy- skanie czy zagarnięcie : Mazurzy w 1945 roku / sława Moczara – wojewody olsztyńskiego i prze- Grzegorz Strauchold // Borussia. – 1996, nr 12, wodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady s. 94-98. Narodowej w Olsztynie w latach 1948-1952

159 Poz. 2661-2677 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE do ludności autochtonicznej Warmii w Mazur / 170, [3] s. : m. ; 23 cm. – (Rozprawy i Materiały Marcin Ślaski // Znad Pisy. – 2002, nr 11, Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- s. 151-166. trzyńskiego w Olsztynie ; nr 140). Indeks. 2661. TETZNER, Franz: Mazurzy / Franz Tetzner // W: Mazurzy – tradycja i codzien- 2670. WOJSŁAW, Jacek: Świadomość na- ność / wybór i posł. Andreas Kossert ; teksty rodowa Mazurów w XIX i XX wieku w świe- z jęz. niem przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor tle piśmiennictwa polskiego po roku 1945 / Ja- Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- cek Wojsław // Komunikaty Mazursko-War- russia”, 2002. – S. 234-272. – (Odkrywanie Świa- mińskie. – 1997, nr 1, s. 85-98. tów). 2671. Wysiedlać czy repolonizować? : dyle- Bibliogr. maty polskiej polityki wobec Warmiaków i Ma- 2662. TRABA, Robert: Postawy narodo- zurów po 1945 roku / red. Tadeusz Filipkowski we niemieckich Warmiaków (1871-1914) / Ro- i Witold Gieszczyński. – Olsztyn : Wydawnictwo bert Traba // W: Zagadnienia narodowościowe Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001. – w Prusach Wschodnich w XIX i XX wieku / red. 164 s. ; 24 cm. Janusz Jasiński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1993. – 2672. ZIELECHOWSKA, Luliza: Mazu- S. 87-102. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- rzy działdowscy w latach 1945-1949 / Luiza Zie- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego lechowska // Rocznik Działdowski. – T. 5 (1999), w Olsztynie ; nr 133). s. 100-113.

2663. URBAN, Kazimierz: Z zagadnień 2673. ZWECK, Albert: Mazurzy / Albert polityki wyznaniowej władz PRL wobec „kwestii Zweck // W: Mazurzy – tradycja i codzienność / mazurskiej” w początkach lat pięćdziesiątych / wybór i posłowie Andreas Kossert ; teksty z jęz. Kazimierz Urban // Zapiski Historyczne. – 1995, niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Le- z. 1, s. 79-97. der. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borus- sia”, 2002. – S. 201-233. – (Odkrywanie Świa- 2664. W poszukiwaniu tożsamości : Mazu- tów). rzy i Warmiacy w XIX i XX w. : dyskusja / Bibliogr. oprac. Grzegorz Jasiński // Borussia. – 1992, nr 1, s. 3-15. 5.3. Polacy w Prusach 2665. WAGNER, Mathias: „Każdy prote- Wschodnich do 1945 r. stant to szwab” : fragment skomplikowanej powojennej historii Mazur / Mathias Wagner // 2674. ACHREMCZYK, Stanisław: Książ- Borussia. – 2001/2002, nr 26, s. 30-53. ka polska na Warmii i Mazurach / Stanisław Achremczyk // Bibliotekarz Olsztyński. – 1996 2666. WAGNER, Mathias: Mała ojczyzna [druk 1997], nr 3/4, s. 46-55. a etniczność : struktura środowiska społecznego na przykładzie Mazur / Mathias Wagner // In- BOENIGK, Jan : Śladami kroniki polskiej szkoły ter Finitimos. – 1998, nr 14, s. 18-24. w Piasutnie = poz. 1013 2667. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- 2675. CHAŁUPCZAK, Henryk: Szkolnic- anna: Ludzie stąd / Joanna Wańkowska-Sobie- two polskie w Niemczech 1919-1939 / Henryk siak // W: Za mało na Polaka, za mało na Niem- Chałupczak. – Lublin : Wydawnictwo Uniwer- ca... / Joanna Wańkowska-Sobiesiak ; [wstęp An- sytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1996. – 298 s. ; drzej Sakson]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Kom- 25 cm. puterowej „SQL”, 2006. – S. 118-121. Bibliogr. s. 279-291. Dot. Warmiaków. 2676. CHŁOSTA, Jan: Inicjatywy narodo- 2668. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- we Polaków na Warmii i Mazurach w 2 poło- anna: Mazurzy – czas przeszły dokonany / wie XIX i na początku XX wieku / Jan Chło- Joanna Wańkowska-Sobiesiak // W: Za ma- sta // W: Polskość i symbioza kultur w integru- ło na Polaka, za mało na Niemca... /Joan- jącej się Europie / red. Jerzy Damrosz. – Ciecha- na Wańkowska-Sobiesiak ; [wstęp Andrzej Sak- nów : Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regional- son]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Komputerowej nych Towarzystw Kultury, 2000. – S. 37-50. „SQL”, 2006. – S. 99-102. 2677. CHŁOSTA, Jan: Oblicze religijne ru- 2669. Warmiacy i Mazurzy w PRL : wybór chu polskiego na Warmii, Mazurach i na Powi- dokumentów rok 1945 / przygot. do druku Tade- ślu / Jan Chłosta. – Olsztyn : „PAX”, 1992. – usz Baryła. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- 179 s. ; 21 cm. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1994. – VIII, Bibliogr. s. 174-179.

160 Poz. 2678-2695

2678. CHŁOSTA, Jan: Religijność ruchu Tadeusz Oracki // W: Nad Bałtykiem, Prego- polskiego na pograniczu – Powiślu, Śląsku i War- łą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa mii w latach 1918-1939 / Jan Chłosta // Życie poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy nauko- i Myśl. – 1990, nr 5/6, s. 30-37. wej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- 2679. CHŁOSTA, Jan: Starania Związ- cza „ElSet”, 2006. – S. 277-294. ku Polaków o utrzymanie języka polskiego w kościołach katolickich w diecezji warmińskiej 2688. RADZISZEWSKA, Maria: Etos (1923-1939) / Jan Chłosta // Studia Warmiń- polskiego nauczyciela na Warmii i Mazurach skie. – T. 41/42 (2004/2005), s. 281-294. w latach 1929-1939 / Maria Radziszewska // W: Dzielność i troska : studia zadedykowane profe- 2680. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Między sor Eugenii Malewskiej / red. Alicja Kicowska, modlitwą a kroniką : polskojęzyczna twórczość Zbigniew Kwieciński. – Olsztyn : Wydawnictwo Prus Wschodnich XIX i XX wieku / Zbigniew Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2005. – Chojnowski // Borussia. – 1994, nr 8, s. 48-60. S. 163-170.

2681. Deutsche und Polen zwischen den 2689. RONDOMAŃSKA, Zenona: Śpiew- Kriegen = Polacy i Niemcy między wojna- nik z roku 1936 dla szkół mniejszości polskich mi : status mniejszości i walka graniczna w Niemczech / Zenona Rondomańska // Ko- (1920-1939) : teksty i materiały. Cz. 1/2 / munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2000, nr 3, wyd. Rudolf Jaworski, Marian Wojciechowski ; s. 455-466. oprac. Mathias Niendorf, Przemysław Hauser. – München : Institut fürZeitgeschichte ; London : 2690. ROPIAK, Sławomir: Pieśni o świę- New Prowidence, 1997. – 156 s. ; 24 cm. tych oraz rozmaite i przygodne w polskich war- Zawiera: Prowincja Prusy Wschodnie. mińskich śpiewnikach, drukowanych w latach 1858-1924 / Sławomir Ropiak // Studia War- 2682. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Nauczy- mińskie. – T. 37 (2000), s. 347-371. ciele polscy w Niemczech 1919-1939 : portret zbiorowy / Tadeusz Filipkowski. – Olsztyn : 2691. RYCHLIK, Adam: Polska mniej- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 1992. – 135 s. : faks., m. ; 24 cm. – szość narodowa w Prusach Wschodnich w okre- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- sie narodowego socjalizmu / Adam Rychlik // wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; Przegląd Powszechny. – 1991, nr 6, s. 385-398. nr 126). 2692. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: Bibliogr. s. 122-127. Indeks. Konsulaty polskie w Prusach Wschodnich w la- 2683. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Kultura tach 1920-1939 / Małgorzata Szostakowska. – fizyczna w tradycji polskiej Warmiaków i Mazu- Olsztyn : Pojezierze ; Wydawnictwa Wyższej rów (1919-1939) / Andrzej Gąsiorowski. – Olsz- Szkoły Pedagogicznej, 1990. – 269, [5] s., [12] tyn : Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Ru- s. tabl. : faks., fot., portr. ; 24 cm. sieckiego, 2008. – 388 s. : il. ; 24 cm. Bibliogr. s. 233-241. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. Bibliogr. s. 365-371. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. 2693. WANATOWICZ, Maria Wanda: 2684. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Mło- Odrodzenie narodowe na Śląsku i Mazurach pru- dzież polska Prus Wschodnich 1919-1939 / An- skich / Maria Wanda Wanatowicz // W: Prze- drzej Gąsiorowski. – Olsztyn : Wydawnictwa miany formuły polskości w drugiej połowie XIX Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1989. – 352 s. : w. / praca zbiorowa pod red. Janusza Macie- m. ; 24 cm. jewskiego. – Warszawa : Wydawnictwo Instytu- Bibliogr. s. 317-325. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. tu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, 1999. – S. 171-190. 2685. GĄSIOROWSKI, Andrzej: Z dzie- jów walki o prywatną szkołę średnią na Warmii, 2694. Wędrówki z tytułem : „Gazeta Olsz- Mazurach i Powiślu (1920-1939) / Andrzej Gą- tyńska” / red. Elżbieta Mierzyńska ; tekst Seba- siorowski // W: Funkcja prywatnych szkół śred- stian Mierzyński. – Olsztyn : Edytor, 2001. – 106 nich w II Rzeczypospolitej 1918-1939 / red. El- wira Jolanta Kryńska. – Białystok : „Trans Hu- s. : faks., fot., portr. ; 20 cm. mana”, 2004. – S. 169-181. Bibliogr. s. 206. 2695. Wiersze spod znaku Rodła / wstęp 2686. LEWANDOWSKA, Izabela: Szkol- i oprac. Jan Chłosta. – Olsztyn : „Hosianum”, nictwo mniejszości polskiej na Warmii w okresie [2001]. – 96 s. ; 20 cm. międzywojennym (1929-1939) / Izabela Lewan- dowska // Głos Rodła. – 2009, nr 9, s. 8-9. Bibliogr.

2687. ORACKI, Tadeusz: Działacze polscy WRÓBLEWSKI, Jan : Udział Karola Estre- na Pomorzu oraz na Warmii, Mazurach i Powi- ichera (mł.) w pomocy kulturalnej Polakom ślu w Towarzystwie Tatrzańskim (1874-1920) / w Prusach Wschodnich = poz. 989

161 Poz. 2696-2713 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

2696. WRZESIŃSKI, Wojciech: Tradycje Bibliogr. s. 162-167. – Streszcz. w jęz. niem. polskości na Warmii i Mazurach / Wojciech Wrzesiński // W: Między Królewcem, Warsza- 2704. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszość wą, Berlinem a Londynem : studia i szkice z dzie- niemiecka na Warmii i Mazurach : więź organi- zacyjna i świadomość / Bożena Domagała // W: jów XX wieku. T. 2 / Wojciech Wrzesiński. – Regionalizm – tradycja i współczesność : mate- Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. – riały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 10-12 S. 226-234. VI 1994 / red. Barbara Barczewska. – Olsztyn : Pojezierze, 1995. – S. 153-161.

5.4. Niemcy na Warmii 2705. DOMAGAŁA, Bożena: Problema- i Mazurach po 1945 r. tyka narodowa w publicystyce mniejszości niemieckiej na Warmii i Mazurach / Bożena Doma- 2697. CZESLA, Alfred: Niemcy na Warmii gała. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. i Mazurach w latach 1990-2000 / Alfred Cze- Wojciecha Kętrzyńskiego, 1998. – 100 s. ; 24 cm. sla // Masovia. – T. 5 (2002), s. 95-109. 2706. DOMAGAŁA, Bożena: Socjologicz- 2698. CZESLA, Alfred: Niemcy na Warmii na charakterystyka liderów mniejszości niemiec- i Mazurach w okresie transformacji : stan, orga- kiej na Warmii i Mazurach / Bożena Domaga- nizacja, tożsamość / Alfred Czesla // Inter Fi- ła // Przegląd Zachodni. – 1993, nr 3, s. 199-209. nitimos. – 1997, nr 12, s. 19-25. 2707. DOMAGAŁA, Bożena: Szwaby, 2699. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszości Niemcy, Luteraki : towarzystwa mniejszości nie- narodowe na Warmii i Mazurach : obecność in- mieckiej na Warmii i Mazurach / Bożena Doma- stytucjonalna, znaczenie symboliczne / Bożena gała // Res Publica. – 1992, nr 1/2, s. 29-35. Domagała // W: Oblicza lokalności : różnorod- ność miejsc i czasu : praca zbiorowa / pod red. 2708. GALUS, Henryk: Mniejszość nie- Joanny Kurczewskiej. – Warszawa : Wydawnic- miecka na Pomorzu Wschodnim / Henryk Ga- two Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Aka- lus // W: Mniejszość niemiecka w Polsce i Polacy demii Nauk, 2006. – S. 85-101. w Niemczech / red. Zbigniew Kurcz, Władysław Misiak. – Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu 2700. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszość Wrocławskiego, 1994. – S. 65-80. niemiecka i mniejszość ukraińska na Warmii i Mazurach : dwa wzorce rozwiązywania proble- 2709. GIESZCZYŃSKI, Witold: Wysie- mów związanych z nauczaniem języka ojczyste- dlenie Niemców z województwa olsztyńskiego po go / Bożena Domagała // W: Ślązacy, Kaszubi, II wojnie światowej (wybór dokumentów archi- Mazurzy i Warmiacy – między polskością a nie- walnych z lat 1945-1948) / Witold Gieszczyń- mieckością / red. Andrzej Sakson. – Poznań : ski // Echa Przeszłości. – T. 1 (2000), s. 195-220. Instytut Zachodni, 2008. – S. 341-357. 2710. JANKOWIAK, Stanisław: Wysie- 2701. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszość dlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce niemiecka i Wspólnota Kulturowa „Borussia” władz polskich w latach 1945-1970 / Stanisław wobec niemieckiego dziedzictwa kulturowego Jankowiak. – Warszawa : Instytut Pamięci Naro- Warmii i Mazur / Bożena Domagała // W: dowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Na- Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosun- rodowi Polskiemu, 2005. – 555, [1] s. ; 21 cm. – kiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Za- (Monografie / Instytut Pamięci Narodowej. Ko- chodnich i Północnych / red. Zbigniew Mazur ; misja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Pol- [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : In- skiemu ; t. 13). stytut Zachodni, 2000. – S. 585-609. – (Ziemie Bibliogr. s. 530-549. Indeks. Zachodnie ; nr 22). 2711. kor: Mazury w zwierciadle literatury = Masuren im Spiegel der Literatur / kor // Mit- 2702. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszość teilungsblatt. – 2003, nr 10, s. 8-9. niemiecka na Warmii i Mazurach – narodziny organizacji / Bożena Domagała // W: Mniejszość Rozmowy Mazurskie org. przez Stowarzyszenie Ma- niemiecka w Polsce. T. 2, Niemcy w rozprosze- zurskie. niu. – Warszawa : „Elipsa”, 1999. – S. 50-67. 2712. KOSMALA, Janina: Ludność niemiecka w Iławie : szkic socjologiczny / Janina 2703. DOMAGAŁA, Bożena: Mniejszość Kosmala // Tolerancja. – T. 2 (1995), s. 95-102. niemiecka na Warmii i Mazurach : rodowód kulturowy, organizacja, tożsamość / Bożena Doma- 2713. LEWANDOWSKA, Izabela: Lice- gała. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych aliści o Niemcach i autochtonach zamiesz- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996. – 170 s. ; kujących Warmię i Mazury / Izabela Le- 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- wandowska // Zbliżenia. Polska. Niemcy. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego Annäherungen.Polen. Deutschland. – 2003, nr w Olsztynie ; nr 160). 3, s. 39-46.

162 Poz. 2714-2731

2714. LOBERT, Elżbieta: Los mniejszości 2723. PŁOTEK, Marcin: Sytuacja ludności niemieckiej do 1989 r : represje – integracja : za- niemieckiej w świetle polityki władz okręgu ma- chowanie tożsamości – wielokulturowość / Elż- zurskiego (1945-1946) / Marcin Płotek // Ma- bieta Lobert // W: Historia miasta Olsztyna, sovia. – T. 8 (2005), s. 91-109. Ostródy i Nidzicy : historia lokalna na przykła- dach wybranych powiatów, miast i gmin / [aut. 2724. POPIELIŃSKI, Paweł: Sytuacja ref. Stanisław Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, mniejszości niemieckiej na Ziemiach Zachodnich Jerzy Sikorski et al.]. – Olsztyn : Studio Poli- i Północnych / Paweł Popieliński // W: Zie- graﬁi Komputerowej „SQL”, 2004. – S. 117-118. mie Odzyskane – Ziemie Zachodnie i Północne 1945-2005 : 60 lat w granicach państwa polskie- 2715. MADAJCZYK, Piotr: Niemcy pol- go : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja Sakso- scy 1944-1989 / Piotr Madajczyk. – Warszawa : na. – Poznań : Instytut Zachodni ; Słupsk : Mu- Oﬁcyna Naukowa, 2001. – 371, [1] s. : il., m. ; zeum Pomorza Środkowego, 2006. – S. 405-430. 21 cm. 2725. SAKSON, Andrzej: Rola mniejszo- Bibliogr. Indeksy. ści niemieckiej w stosunkach polsko-niemieckich 2716. MARCINIAK, Tomasz: Symbole na przykładzie Warmii i Mazur / Andrzej Sak- naszego świata : przestrzeń i czas w mazur- son. – Poznań : Instytut Zachodni, 1998. – [2], skich społecznościach lokalnych / Tomasz Mar- 21 s. ; 30 cm. – (Zeszyty Instytutu Zachodniego ; ciniak // Masovia. – T. 2 (1999), s. 227-248. nr 11).

2717. MARCINIAK, Tomasz: Zielone ma- 2726. WAGNER, Mathias: Pomiędzy zgo- zurskie kresy : socjologia przestrzeni zawłaszcza- dą a sprzeciwem : psychospołeczne następstwa nej / Tomasz Marciniak // Przegląd Regional- wypędzenia, ucieczki i wojny na przykładzie ny. – 1999, nr 1/2, s. 127-150. mniejszości niemieckiej na Mazurach / Mathias Wagner ; tł. Magdalena Sacha // Masovia. – T. 2718. MATELSKI, Dariusz: Dziesięciole- 8 (2005), s. 111-128. cie polityki narodowościowej III Rzeczypospoli- tej wobec mniejszości niemieckiej / Dariusz Ma- 2727. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- telski, Andrzej Sakson // Przegląd Humanistycz- anna: Mniejszość niemiecka Warmii i Mazur ny. – 2000, nr 5, s. 71-80. w prasie polskiej / Joanna Wańkowska-Sobie- siak // Borussia. – 2004, nr 35, s. 162-169. 2719. MONKOWSKI, Herbert: Rok 1945 : sytuacja po 1945 roku w Olsztynie : przesiedle- 2728. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- nie/wypędzenie / Herbert Monkowski // W: Hi- anna: Za mało na Polaka, za mało na Niem- storia miasta Olsztyna, Ostródy i Nidzicy : histo- ca... / Joanna Wańkowska-Sobiesiak ; [wstęp An- ria lokalna na przykładach wybranych powiatów, drzej Sakson]. – Olsztyn : Studio Poligrafii Kom- miast i gmin / [aut. ref. Stanisław Piechocki, Ry- puterowej „SQL”, 2006. – 124 s., [4] s. tabl. ko- szard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et al.]. – Olsz- lor. : il. ; 24 cm. tyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2729. 10 lat stowarzyszeń niemieckich na te- 2004. – S. 101-116. renie Warmii i Mazur : kronika / tekst i zebranie materiałów Elisabeth Kallenbach ; tł. Ewa Kor- 2720. Niemcy w Polsce 1945-1950 : wybór daczuk. – Olsztyn : Związek Stowarzyszeń Nie- dokumentów. T. 1, Władze i instytucje central- mieckich w byłych Prusach Wschodnich, 2001. – ne. Województwo olsztyńskie / pod red. Wło- 127 s. : il., faks., fot., portr., tab. ; 24 cm. dzimierza Borodzieja i Hansa Lemberga ; wy- bór i oprac. dokumentów Włodzimierz Borodziej 2730. 15 lat Związku Stowarzyszeń Niemiec- i Claudia Kraft. – Warszawa : „Neriton”, 2000. – kich w byłych Prusach Wschodnich = 15 Jah- 613 s. ; 24 cm. re des Verbandes der Deutschen Gessellschaften Indeksy. im ehemaligen Ostpreussen / red. Lech Krysza- łowicz [et al.] ; tł. Dawid Bojarowski. – Olsz- 2721. NITSCHKE, Bernadetta: Wysie- tyn : Związek Stowarzyszeń Niemieckich w by- dlenie czy wypędzenie? : ludność niemiecka łych Prusach Wschodnich, 2008. – 40 s. : il. ; 16 w Polsce w latach 1945-1949 / Bernadetta Nit- x 25 cm. schke. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, Tekst w jęz. niem., pol. 2001. – 206 s. : il., m. ; 24 cm. Bibliogr. Indeksy. 5.5. Ukraińcy 2722. PŁOTEK, Marcin: Losy sierot na- rodowości niemieckiej z terenu Warmii i Ma- 2731. BEBA, Bożena: Aspiracje społeczno- zur po zakończeniu II wojny światowej / Marcin -kulturalne Ukraińców na Warmii i Mazurach / Płotek // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Bożena Beba, Igor Hrywna // W: Demografia 2005, nr 3, s. 349-362. i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych

163 Poz. 2732-2748 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

1945-1995 : próba bilansu / red. Ewa Frątczak, 2740. DROZD, Roman: Społeczność ukra- Zbigniew Strzelecki. – Warszawa : Polskie Towa- ińska na Ziemiach Zachodnich i Północnych Pol- rzystwo Demograﬁczne, 1996. – S. 405-414. ski w latach 1947-2005 / Roman Drozd // W: Ziemie Odzyskane – Ziemie Zachodnie i Pół- 2732. BEBA, Bożena: Kierunek przemian nocne 1945-2005 : 60 lat w granicach państwa tożsamości kulturowej Ukraińców na Warmii polskiego : praca zbiorowa / pod red. Andrze- i Mazurach / Bożena Beba // W: Tożsamość ja Saksona. – Poznań : Instytut Zachodni ; kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur / red. Słupsk : Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – Bożena Domagała, Andrzej Sakson. – Olsztyn : S. 383-404. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 1998. – S. 96-109. 2741. Dziedzictwo polsko-ukraińskie / red. Selim Chazbijewicz, Marek Melnyk, Krzysztof 2733. BEBA, Bożena: Ukraińcy na Warmii Szulborski. – Olsztyn : Instytut Nauk Poli- i Mazurach : etniczność językowa / Bożena Be- tycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskie- ba // W: Polskość i symbioza kultur w integru- go, 2007. – 501 s. : il., faks. ; 24 cm. jącej się Europie / red. Jerzy Damrosz. – Ciecha- Bibliogr. nów : Krajowy Ośrodek Dokumentacji Regional- 2742. ESSER, Barbara: Dwie historie nych Towarzystw Kultury, 2000. – S. 79-92. z Mazur : rozważania porównawcze na temat 2734. CYRANOWICZ, Bolesław Boh- procesu zadomowienia / Barbara Esser // Ma- dan: Ukraińcy na Warmii i Mazurach / Bolesław sovia. – T. 2 (1999), s. 123-148. Bohdan Cyranowicz // W: Regionalizm – trady- M.in. Ukraińcy. cja i współczesność : materiały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 10-12 VI 1994 / red. Bar- 2743. GIESZCZYŃSKI, Witold: Osad- bara Barczewska. – Olsztyn : Pojezierze, 1995. – nictwo ludności ukraińskiej na terenie woje- wództwa olsztyńskiego w ramach akcji „Wisła” S. 176-178. (w świetle dokumentów urzędowych) / Witold 2735. DĄBROWSKI, Longin: Z Koma- Gieszczyński // Zeszyty Naukowe Wyższej Szko- ły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Historycz- szówki do Prus Wschodnich / Longin Dąbrow- ne. – 1997, z. 1, s. 125-134. ski // W: Zabliźnić rany : Polacy i Ukraińcy / wybór i komentarz Leon Żur. – Suwałki : „Hań- 2744. HAŁAGIDA, Igor: Ukraińcy na Za- cza”, 2001. – S. 30-46. chodnich i Północnych Ziemiach Polski 1947- -1957 / Igor Hałagida. – Warszawa : Instytut 2736. DOMAGAŁA, Bożena: Pamięć ja- Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni ko wyznacznik etniczności Ukraińców na Warmii Przeciwko Narodowi Polskiemu, 2002. – 259 s. ; i Mazurach / Bożena Domagała // W: Pamięć 21 cm. – (Monograﬁe / Instytut Pamięci Naro- i historia : (Olsztyn – Kaliningrad – Kłajpeda) / pod red. Tomasza Chrzanowskiego. – Olsztyn : dowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Na- Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyń- rodowi Polskiemu ; t. 1). skiego ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojcie- Bibliogr. Indeksy. cha Kętrzyńskiego, 2009. – S. 133-154. 2745. HAŁAGIDA, Igor: Z Chełmszczy- zny na Warmię i Mazury : przyczynek do lo- 2737. DOMAGAŁA, Bożena: Ukraińcy sów ukraińskiego duchowieństwa przesiedlonego na Warmii i Mazurach : między zachowaniem w ramach akcji „Wisła” w 1947 r. / Igor Hała- tożsamości językowej a językową asymilacją / gida // Znad Pisy. – 2002, nr 11, s. 146-150. Bożena Domagała // Lud. – T. 91 (2007), s. 231-252. 2746. HAŁAGIDA, Igor: Życie Ukraińców na ziemiach zachodnich w pierwszych latach po 2738. DOMAGAŁA, Bożena: Ukraińcy wysiedleńczej akcji „Wisła” / Igor Hałagida // na Warmii i Mazurach : studium procesów asy- W: Problemy Ukraińców w Polsce po wysiedleń- milacji / Bożena Domagała. – Olsztyn : Ośrodek czej akcji „Wisła” 1947 roku / pod red. Włodzi- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- mierza Mokrego. – Kraków : „Szwajpolt Fiol”, go, 2009. – 213 s. ; 24 cm. 1997. – S. 37-42. Bibliogr. s. 203-210. 2747. HRYWNA, Igor: Mniejszość ukra- DOMAGAŁA, Bożena : Mniejszość niemiecka ińska w województwie olsztyńskim w latach i mniejszość ukraińska na Warmii i Mazu- 1947-1970 / Igor Hrywna // Biuletyn Naukowy rach = poz. 2700 ART w Olsztynie. – 1990, nr 2, s. 153-159.

2739. DROZD, Roman: Polityka władz wo- 2748. HRYWNA, Igor: Życie społeczno- bec ludności ukraińskiej w Polsce w latach -kulturalne Ukraińców na Warmii i Mazurach / 1944-1989 / Roman Drozd. – Warszawa : „Tyr- Igor Hrywna // W: Tożsamość kulturowa spo- sa”, 2001. – 380 s. ; 24 cm. łeczeństwa Warmii i Mazur / red. Bożena Do- Bibliogr. Indeksy. magała, Andrzej Sakson. – Olsztyn : Ośrodek

164 Poz. 2749-2764

Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2756. MARCINIAK, Tomasz: Poziomy go, 1998. – S. 109-119. i pionowy wymiar ukraińskiej transmisji kulturowej na Mazurach / Tomasz Marciniak // W: 2749. JANOWSKA, Emilia: Wspólny świat Wschodnie pogranicze w perspektywie socjolo- dziecięcej wyobraźni : wyliczanki dzieci polskich gicznej / red. Andrzej Sadowski. – Białystok : i ukraińskich na Warmii i Mazurach (wybrane „Ekonomia i Środowisko”, 1995. – S. 269-283. przykłady) / Emilia Janowska // W: Dziedzic- two polsko-ukraińskie / red. Selim Chazbijewicz, 2757. MARCINIAK, Tomasz: Szkolnic- Marek Melnyk, Krzysztof Szulborski. – Olsztyn : two ukraińskiej diaspory w Polsce : stan i wizje Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu War- na tle innych mniejszości / Tomasz Marciniak // mińsko-Mazurskiego, [2007]. – S. 431-441. W: Edukacja a tożsamość etniczna / red. Maria Urlińska. – Toruń : Uniwersytet Mikołaja Koper- 2750. JÓŹWIAK, Iwona: Szkolnictwo ukra- nika, 1995. – S. 137-150. ińskie w pierwszych latach po II wojnie świa- towej na terenie województwa olsztyńskiego / 2758. MARCINIAK, Tomasz: Ukraińcy Iwona Jóźwiak // W: Stosunki polsko-ukraińskie wschodnich Mazur : istnienie realne, obecność w szkolnej edukacji historycznej od XIX do XXI symboliczna / Tomasz Marciniak // W: Tożsa- wieku : materiały konferencji naukowej, 21-22 mość kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur / października 2004 r., Cedzyna k. Kielc / pod red. Bożena Domagała, Andrzej Sakson. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha red. Hanny Wójcik-Łagan. – Kielce : Kieleckie Kętrzyńskiego, 1998. – S. 119-128. Towarzystwo Naukowe : Wydawnictwo Akade- mii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego, 2759. MINKSZTYM, Joanna: Znak pa- 2005. – S. 275-294. mięci : ubiór ukraiński – próba rekonstrukcji / Joanna Minksztym // Studia Angerburgica.– 2751. KOŁACZ, Katarzyna: Język jako T. 5 (2000), s. 30-59. czynnik kreujący poczucie tożsamości narodowej / Katarzyna Kołacz // W: Dziedzictwo polsko-ukraińskie = The Polish-Ukrainian herita- MINKSZTYM, Joanna : Zachowanie tradycyj- ge / red. Selim Chazbijewicz, Marek Melnyk, nego ubioru ludności ukraińskiej na terenie Krzysztof Szulborski. – Olsztyn : Instytut Na- gminy Banie Mazurskie = poz. 3037 uk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Ma- 2760. NECIO, Jerzy: Liceum ukraińskie zurskiego, [2007]. – S. 443-451. w Górowie Iławeckim : historia, współczesność, Dot. języka ukraińskiego. przyszłość / Jerzy Necio // W: Dziedzictwo polsko-ukraińskie / red. Selim Chazbijewicz, Ma- 2752. KORZENIEWSKA-LASOTA, An- rek Melnyk, Krzysztof Szulborski. – Olsztyn : na: Ukraińcy na Warmii i Mazurach w latach Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu War- 1947-1970 / Anna Korzeniewska-Lasota. – Olsz- mińsko-Mazurskiego, [2007]. – S. 453-460. tyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko- -Mazurskiego, 2007. – 229 s. ; 24 cm. 2761. NECIO, Jerzy: Unicka cerkiew w „Be- Bibliogr. s. 207-221. Indeksy. skidzie” / Jerzy Necio // Debata. – 2009, nr 8, s. 20-23. 2753. LEWANDOWSKA, Izabela: Mniej- szość ukraińska w opiniach i postawach liceali- Inwigilacja Ukraińców na Warmii i Mazurach przez Służby Bezpieczeństwa w latach 1970-1990 (operacja stów z Warmii i Mazur / Izabela Lewandow- „Beskid”). ska // Studia Angerburgica. – T. 8 (2003/2004), s. 37-50. 2762. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Proces osiedleńczy ludności ukraińskiej w ra- 2754. LIPKA, Artur Emil: Ukraińcy na Zie- mach Akcji „Wisła” w powiatach nidzickim, pi- mi Ostródzkiej : osadnictwo w ramach akcji „Wi- skim i szczycieńskim / Ryszard Wojciech Paw- sła”, działalność ostródzkiego oddziału Ukraiń- licki // Rocznik Mazurski. – T. 12 (2008), skiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego / s. 108-138. Artur Emil Lipka // Ostródzki Przegląd Histo- 2763. PECUCH, Mirosław: Wrastanie po- ryczny. – T. 1 (2005) [druk 2007], s. 197-209. przez sacrum : Ukraińcy na ziemiach zachodniej i północnej Polski / Mirosław Pecuch // Lud.– ŁUKASZEWICZ, Bohdan : Kwestia ukraińska T. 82 (1998), s. 87-95. na Warmii i Mazurach w latach 1955-1958 = poz. 1189 2764. RACKI, Andrzej: Ewolucja zmian w świadomości i języku Ukraińców Warmii i Ma- 2755. ŁUKOWSKI, Wojciech: Dylematy zur w latach 1947-1993 / Andrzej Racki // W: społeczności pochodzenia ukraińskiego na Ma- W kręgu kultury ukraińskiej / red. Walenty Pi- zurach na przełomie wieków / Wojciech Łukow- łat. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły ski // Masovia. – T. 4 (2001), s. 63-87. Pedagogicznej, 1995. – S. 173-182.

165 Poz. 2765-2780 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

2765. SKÓRA, Wojciech: Działalność Ukra- Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Ma- ińców w Prusach Wschodnich w świetle raportu zur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsz- placówki wywiadu polskiego w Królewcu z 1925 tyn : Littera, 2003. – S. 700-705. roku / Wojciech Skóra // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 2004, nr 2, s. 195-213. JASIŃSKI, Janusz : Poruszające losy żydowskie- 2766. Tematy polsko-ukraińskie : historia, li- go księdza Romualda Jakuba Weksler-Wasz- teratura, edukacja / red. Robert Traba. – Olsz- kinela = poz. 675 tyn : Wspólnota Kulturowa Borussia, 2001. – 367 s. : fot., m., rys. ; 21 cm. – (Biblioteka Borussi ; KNERCER, Wiktor : Cmentarze i zabytki kultu- nr 20). ry żydowskiej w województwie olsztyńskim = poz. 1717 2767. TRACEWICZ, Zoﬁa: Oświata a procesy asymilacyjne wśród mniejszości ukraiń- KNERCER, Wiktor : Cmentarze żydowskie skiej / Zoﬁa Tracewicz. – Toruń : Wydawnictwo na terenie województwa olsztyńskiego = Adam Marszałek, 2002. – 227 s. ; 23 cm. poz. 1720 Bibliogr. Indeks. 2774. KOROWAJ, Tadeusz: Krótka histo- WOJCIECHOWSKA, Joanna : Problematyka ria gminy żydowskiej w dawnym powiecie Ra- ukraińska w prasie olsztyńskiej po 1989 roku stenburg/Kętrzyn / Tadeusz Korowaj // War- = poz. 130 mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– T. 3 (2001), s. 230-233. 2768. ŻERELIK, Rościsław: Mniejszość ukraińska w Polsce po II wojnie światowej / 2775. KOSSERT, Andreas: Zarys historii Rościsław Żerelik // W: Mniejszości narodo- gminy żydowskiej w Piszu / Andreas Kossert // we w Polsce / red. Zbigniew Kurcz. – Wro- Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 69-77. cław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskie- go, 1997. – S. 43-50. 2776. KOSSERT, Andreas: Żydzi wschod- M.in. woj. olsztyńskie. niopruscy / Andreas Kossert // W: Tematy ży- dowskie : historia, literatura, edukacja / red. Elż- 2769. ŻUR, Leon: Akcja „W” na Mazu- bieta Traba, Robert Traba. – Olsztyn : Wspól- rach : osadnictwo ludności ukraińskiej w powie- nota Kulturowa Borussia, 1999. – S. 152-172. cie giżyckim / Leon Żur. – Suwałki : „Hańcza”, 2000. – 95, [1] s. : il. ; 21 cm. 2777. KOZIEŁŁO-POKLEWSKI, Boh- dan: Dzień powszedni wschodniopruskich Ży- dów 1933-1935 (w świetle sprawozdań gesta- 5.6. Żydzi po) / Bohdan Koziełło-Poklewski // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : miesz- 2770. ACHREMCZYK, Stanisław: Dia- kańcy ziem pruskich : praca zbiorowa / pod red. spora żydowska w Olsztynie / Stanisław Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towarzy- Achremczyk // W: Między Wisłą a Niemnem : stwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych im. szkice historyczne / Stanisław Achremczyk. – Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – S. 66-81. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 60-68. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 196). BARTNIK, Magdalena : Ciche pieśni = poz. 1701 2778. KRUK, Erwin: Wyrwane karty / Er- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo BARTNIK, Magdalena : Cmentarz pochowany Ewangelickie, 2003. – S. 338-344. = poz. 1702 Żydzi w Prusach. 2771. GIESZCZYŃSKA, Renata: Żydzi na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej : 2779. KUROWSKA, Kornelia: Centrum zarys zagadnienia / Renata Gieszczyńska, Wi- Dialogu Międzykulturowego „Dom Mendelsoh- told Gieszczyński // Pamięć i Sprawiedliwość.– na” / Kornelia Kurowska // VariArt. – 2009, 2006, nr 10, s. 231-243. nr 4, s. 22-23. 2772. JASIŃSKI, Janusz: Na marginesie Żydowski dom przedpogrzebowy w Olsztynie. artykułu o Żydach w Prusach Wschodnich / 2780. LEISEROWITZ, Ruth: Pozytywne Janusz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- doświadczenia granicy : życiorysy Żydów z po- mińskie. – 2001, nr 1, s. 85-88. granicza prusko-litewskiego / Ruth Leisero- witz // Borussia. – 2001/2002, nr 26, s. 186-195. 2773. JASIŃSKI, Janusz: Żydzi w Olszty- nie / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Dot. Prus Wschodnich.

166 Poz. 2781-2803

2781. ŁAPO, Jerzy Marek: „Tylko Żydzi 2793. WIJACZKA, Jacek: Proces Żyda są panami nad naszymi jeziorami” : postrzega- Izaaka Mejerowicza o bluźnierstwo przed sądem nie ludności żydowskiej przez Mazurów / Jerzy miejskim w Olecku w 1704 roku / Jacek Wi- Marek Łapo // Masovia. – T. 8 (2005), s. 55-63. jaczka // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 1996, nr 1, s. 113-119. 2782. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Żydzi na pograniczu mazursko-kurpiowskim 2794. WIJACZKA, Jacek: Żydzi w Pru- w pierwszej połowie XX wieku / Ryszard Woj- sach Książęcych (1525-1701) / Jacek Wijacz- ciech Pawlicki // Rocznik Mazurski. – T. 9 ka // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– (2005), s. 51-64. 1995, nr 1, s. 8-14.

2783. RAJCHMAN, Jakub: Zapomniana 2795. WOŁOSZ, Artur: Żydzi w miastach społeczność – Żydzi Prus Wschodnich / Jakub Prus Wschodnich : obecność zapomniana czy za- Rajchman // Borussia. – 2004, nr 35, s. 153-161. tarta? / Artur Wołosz // Studia Angerburgica.– T. 7 (2002), s. 99-121.

SALM, Jan : Pasłęk – miejsca zapomniane = 2796. ŻUKOWSKA, Paulina: Dom Men- poz. 1738 delsohna / Paulina Żukowska // Spotkania z Za- bytkami. – 2006, nr 11, s. 37-38. 2784. SEKTA, Jan: Ludność żydowska w Lecu (Giżycku) : zarys dziejów do końca XIX W Olsztynie. wieku / Jan Sekta // Masovia. – T. 1 (1997), s. 37-44. 5.7. Kresowiacy, Cieszyniacy i inni 2785. SEKTA, Jan: Projekt statutu leckiej 2797. ANKUDOWICZ-BIEŃKOWSKA, gminy żydowskiej z 16 sierpnia 1852 roku / Jan Maria: Rola Wilnian w życiu śpiewaczym Olsz- Sekta // Masovia. – T. 2 (1999), s. 209-219. tyna w latach 1945-1950 / Maria Ankudowicz- -Bieńkowska // W: Wilno – Olsztyn : konty- 2786. SEKTA, Jan: Rodzina Rubinsteinów nuacje tradycji kulturalnej / red. Andrzej Sta- z Leca : przyczynek do losów ludności żydowskiej niszewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej z dawnych Prus Wschodnich / Jan Sekta // Ma- Szkoły Pedagogicznej, 1992. – S. 81-90. sovia. – T. 7 (2004), s. 103-116. 2798. BOBOWIK, Alfons: Repatriacja 2787. SEKTA, Jan: Statut leckiej (giżyc- i przesiedlenie polskiej ludności z Białoruskiej kiej) gminy żydowskiej z 1858 roku / Jan Sek- Socjalistycznej Republiki Radzieckiej do Polski ta // Masovia. – T. 3 (2000), s. 149-168. w latach 1944-1947 / Alfons Bobowik // Rocz- nik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 39-48. 2788. SOKOŁOWSKI, Franciszek: Źró- dła do dziejów Żydów w zbiorach Archiwum 2799. Cieszyniacy na Warmii i Mazurach : Państwowego w Olsztynie / Franciszek Soko- (z kart historii) / red. Andrzej Faruga, Stanisław łowski // W: Źródła archiwalne do dziejów Ży- Achremczyk. – Olsztyn : Warmińsko-Mazurskie dów w Polsce / red. Bolesław Woszczyński, Vio- Koło Macierzy Cieszyńskiej w Olsztynie, 2008. – letta Urbaniak. – Warszawa : „DiG”, 2001. – 226 s. : il., fot., portr. ; 24 cm. S. 241-249. 2800. DOMAGAŁA, Bożena: Scalone po- 2789. SOŁOMA, Antoni: Źródła z zakre- granicze czyli o Kurpiach w Prusach Wschodnich su problematyki żydowskiej w zasobach Archi- i na Warmii i Mazurach / Bożena Domagała // wum Państwowego w Olsztynie / Antoni Soło- Pracownia. – 1992, nr 10, s. 77-84. ma // Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historii Polski. – 1991, nr 3, s. 83-90. 2801. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Nauczy- ciele z Wileńszczyzny na Warmii i Mazurach po 2790. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Autorstwo 1945 roku / Tadeusz Filipkowski // W: Wilno – Olsztyn : kontynuacje tradycji kulturalnej / red. macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie / Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Grzegorz Świderski // Rocznik Mazurski. – T. 11 Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – S. 23-38. (2007), s. 92-103. 2802. GUZIUR, Janusz: Związki Cieszyna 2791. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Symbolika z Warmią i Mazurami / Janusz Guziur, Andrzej płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczyt- Faruga // Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczo- nie / Grzegorz Świderski // Rocznik Mazurski.– -Technicznej w Olsztynie. – 1993, nr 7, s. 3-10. T. 10 (2006), s. 83-104. 2803. JEZIERSKI, Krzysztof Winicjusz: 2792. TRABA, Robert: Dom Mendelsohna Olsztyńscy Cieszyniacy / Krzysztof Winicjusz w Olsztynie / Robert Traba // Borussia. – 2006, Jezierski // Kalendarz Olsztyna. – R. 7 (2005), nr 37, s. 184-188. s. 238-245.

167 Poz. 2822-2813 5. STOSUNKI NARODOWOŚCIOWE, NARODOWE I REGIONALNE

2804. KOZAKIEWICZ, Stanisław: Ka- Achremczyka. – Olsztyn : Towarzystwo Nauko- płani ziemi wileńskiej na Warmii i Mazurach po we ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 1945 roku / Stanisław Kozakiewicz // W: Wil- Kętrzyńskiego, 2001. – S. 153-167. – (Rozpra- no – Olsztyn : kontynuacje tradycji kulturalnej / wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. red. Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydaw- Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 196). nictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – S. 7-21. 2814. PARDEJ, Tadeusz: Z utraconej ziemi : cz. 1 / Tadeusz Pardej // Znad Pisy. – 1995, 2805. ŁASTOWSKI, Eugeniusz: Warmia nr 1, s. 26-39. i Mazury – druga Wileńszczyzna / Eugeniusz Ła- stowski // Borussia. – 1997, nr 15, s. 175-182. Osadnictwo repatriantów zza Buga na Mazurach. 2815. PARDEJ, Tadeusz: Z utraconej zie- 2806. MATULEWICZ, Tadeusz: Wileń- mi : cz. 2 / Tadeusz Pardej // Znad Pisy. – 1995, skie rodowody / Tadeusz Matulewicz. – Olsztyn : nr 2, s. 37-45. Edytor Wers, 2005. – 278 s. : fot., portr. ; 30 cm. Indeks. 2816. PIETRUSZKIEWICZ, Eugeniusz: 2807. MATULEWICZ, Tadeusz: Wojna, Litewskie ślady w Prusach Wschodnich / Euge- ludzie i medycyna / Tadeusz Matulewicz // Ka- niusz Piertuszkiewicz // Studia Angerburgica.– lendarz Olsztyna. – R. 6 (2004), s. 224-229. T. 6 (2001), s. 126-131. Wilnianie. 2817. SAKSON, Andrzej: Problemy adaptacji i stabilizacji społecznej ludności z Kre- 2808. MURAWSKA, Halina: Kilka uwag sów Wschodnich II Rzeczypospolitej na Warmii o tożsamości rodzin kresowych w Olsztyńskiem / Halina Murawska // W: Szkice etnologiczne de- i Mazurach po 1945 roku / Andrzej Sakson // dykowane profesor Annie Szyfer / red. Andrzej Przegląd Zachodni. – 1997, nr 3, s. 91-107. Brencz. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2002. – S. 25-33. 2818. SAKSON, Andrzej: Wysiedlanie lud- ności polskiej z Kresów Wschodnich Dru- 2809. MURAWSKA, Halina: Ludność z pol- giej Rzeczypospolitej na Mazury w latach skich Kresów Wschodnich w powiecie mrągow- 1945-1948 / Andrzej Sakson // Rocznik Mazur- skim / Halina Murawska // Mrągowskie Studia ski. – T. 2 (1997), s. 59-67. Humanistyczne. – T. 1 (1999), s. 89-102. 2819. SIKORSKI, Jerzy: Kresowiacy 2810. MURAWSKA, Halina: Przesiedleń- w kształtowaniu środowiska kulturalnego na War- cy z Kresów Północno-Wschodnich II Rzeczypo- mii i Mazurach / Jerzy Sikorski // W: Tożsamość spolitej w Olsztyńskiem / Halina Murawska. – kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur / red. Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- Bożena Domagała, Andrzej Sakson. – Olsztyn : ciecha Kętrzyńskiego, 2000. – 339 s. : il., m. ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- trzyńskiego, 1998. – S. 139-167. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 193). STANISZEWSKI, Andrzej : Problematyka wi- Bibliogr. leńska na łamach „Słowa na Warmii i Mazu- 2811. MURAWSKA, Halina: Udział lud- rach” (1952-1982) = poz. 115 ności przesiedlonej z Kresów Północno-Wschod- 2820. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: nich II Rzeczypospolitej w kulturze Warmii Muzycy wileńscy na Warmii i Mazurach po roku i Mazur / Halina Murawska // W: Tożsamość 1945 / Krzysztof Dariusz Szatrawski // W: Wil- kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur / red. no – Olsztyn : kontynuacje tradycji kulturalnej / Bożena Domagała, Andrzej Sakson. – Olsztyn : red. Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydaw- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- nictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – trzyńskiego, 1998. – S. 132-139. S. 91-99. 2812. MURAWSKA, Halina: Wysiedleńcy 2821. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: z polskich Kresów Wschodnich na Warmii i Ma- Mniejszość litewska w Prusach Wschodnich w la- zurach / Halina Murawska // W: Polskość i sym- tach 1918-1939 / Małgorzata Szostakowska // bioza kultur w integrującej się Europie / red. W: Mniejszości narodowe w Europie a wybuch Jerzy Damrosz. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek drugiej wojny światowej / red. Joachim Beny- Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kultu- skiewicz. – Zielona Góra : Wydawnictwo Wyż- ry, 2000. – S. 65-78. szej Szkoły Pedagogicznej, 1998. – S. 35-44. 2813. MURAWSKA, Halina: Z Kresów do Prus Wschodnich – czyli swoi wśród obcych / 2822. WÓŁKIEWICZ, Waldemar: Cie- szyniacy na Działdowszczyźnie / Waldemar Halina Murawska // W: Życie codzienne na daw- Wółkiewicz // Rocznik Działdowski. – T. 7 nych ziemiach pruskich : mieszkańcy ziem pru- (2007), s. 30-36. skich : praca zbiorowa / pod red. Stanisława 168 6. ETNOGRAFIA

6.1. Zagadnienia ogólne wo w powiecie piskim / Agnieszka Bagińska // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 264-275. 2823. GRĄZIEWICZ-CHLUDZIŃSKA, Barbara: O potrzebie zintegrowanych działań 2829. BAGIŃSKA, Agnieszka: Gwarowe w zakresie ochrony i rozwoju kultury ludowej czasowniki i formacje odczasownikowe w mowie województwa warmińsko-mazurskiego / Barbara mieszkańców wsi Kruszewo w powiecie piskim / Grąziewicz-Chludzińska // W: Tożsamość kul- Agnieszka Bagińska // W: Polszczyzna Mazow- turowa Warmii i Mazur w działalności instytucji sza i Podlasia. Cz. 6, Słownictwo i frazeologia i stowarzyszeń : V Sejmik Regionalny, Olsztyn polszczyzny mówionej / red. Henryka Sędziak. – 25 III 2000 r. : materiały z konferencji przed- Łomża : Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. kongresowej / red. Irena Modrzejewska, Marek Wagów, 2002. – S. 97-106. Resh, Andrzej Taborski. – Olsztyn : „Ad Rem”, 2000. – S. 48-57. 2830. BIOLIK, Maria: Fonetyczne wykład- niki stylizacji gwarowej w felietonach Seweryna 2824. HOCHLEITNER, Janusz: Kultura Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka gada” / duchowa wsi warmińskiej na przełomie XIX i XX Maria Biolik // Prace Językoznawcze. – 1999, z. wieku na przykładzie twórczości ludowej / Ja- 1, s. 7-16. nusz Hochleitner // W: Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego. T. 1, Od zaborów do oku- 2831. BIOLIK, Maria: Pragmatyczna funk- pacji (1895-1945) / red. Arkadiusz Kołodziej- cja dialektologii warmińskiej w felietonach czyk, Waldemar Paruch. – Warszawa : Ludowa S. Pieniężnego „Kuba spod Wartemborka ga- Spółdzielnia Wydawnicza, 2002. – S. 597-606. da” / Maria Biolik // W: Teoretyczne, badawcze i dydaktyczne założenia dialektologii / red. 2825. NAWROCKA-WYSOCKA, Arle- Sławomir Gala. – Łódź : Łódzkie Towarzystwo ta: Folklor Mazurów jako przykład pogranicza Naukowe, 1998. – S. 331-341. kultur / Arleta Nawrocka-Wysocka // W: Euro- pejski repertuar muzyczny na ziemiach polski / 2832. BIOLIK, Maria: Warmiński „pęce- red. Elżbieta Wojnowska. – Warszawa : Związek łek” / Maria Biolik, Jerzy Duma // Prace Ję- Kompozytorów Polskich ; Biblioteka Narodowa, zykoznawcze. – 2006, z. 8, s. 5-10. 2003. – S. 267-278. 2833. BIOLIK, Maria: Zapożyczenia z ję- zyka niemieckiego w tekstach stylizowanych PIOTROWICZ, Anna : Gustaw Gizewiusz – na gwarę warmińską (na podstawie felietonów folklorysta Warmii = poz. 885 drukowanych w „Gazecie Olsztyńskiej” w latach 1925-1939) / Maria Biolik // Prace Językoznaw- 2826. SCHLUSNUS, Walter: Germańskie cze. – 2000, z. 2, s. 5-33. i staroniemieckie korzenie mazurskiej kultury ludowej / Walter Schlusnus // W: Mazurzy – tra- 2834. BREZA, Edward: O „Słowniku war- dycja i codzienność / wybór i posłowie Andreas mińskim” raz jeszcze / Edward Breza // Ko- Kossert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaźmier- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1991, nr 4, czak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kul- s. 277-282. turowa „Borussia”, 2002. – S. 304-311. – (Od- krywanie Światów). BROZIO, Wolfgang : Uwagi zgermanizowane- 2827. ZWOŹNIAK, Emilia: Podsumowa- go Mazura o języku i nazewnictwie polskim nie badań etnograﬁcznych przeprowadzonych w Prusach Wschodnich i Zachodnich = poz. na terenach wiejskich gminy Węgorzewo w 2006 1259 roku / Emilia Zwoźniak // Studia Angerburgi- 2835. CYFUS, Edward: Klyjmens spod ca. – T. 13 (2006), s. 77-79. Olsztyna gada / Edward Cyfus // Kalendarz Olsztyński. – R. 1 (1999), s. 172-175.

ŻURKOWSKA, Tekla : Roślinność zapomnia- Gawęda warmińska o Olsztynie. nych mazurskich cmentarzy – symbolika i wierzenia ludowe = poz. 1755 2836. CYFUS, Edward: Po naszamu : ga- wędy warmińskie / Edward Cyfus. – Olsztyn : Audio-Soft, 2000. – 190 s. : il. ; 17 cm. 6.2. Język. Gwara 2837. CYFUS, Edward: Po warmińsku, 2828. BAGIŃSKA, Agnieszka: Analiza czyli Po naszamu / Edward Cyfus // Kalendarz słownictwa gwarowego mieszkańców wsi Krusze- Olsztyna. – R. 3 (2001), s. 242-243.

169 Poz. 2838-2854 6. ETNOGRAFIA

2838. DANKA, Ignacy Ryszard: Przy- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- słowie staropruskie w oświetleniu językoznaw- trzyńskiego, 1993. – S. 7-59. – (Rozprawy i Mate- czym / Ignacy Ryszard Danka // Acta Balti- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha co-Slavica. – T. 29 (2005), s. 9-17. Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 133).

2839. DANKA, Ignacy Ryszard: Przy- 2847. KOŁODZIEJCZYKOWA, Danu- słowie staropruskie w oświetleniu językoznaw- ta: Frazeologia w „Słowniku gwar Ostródzkie- czym / Ignacy Ryszard Danka // Ostródzki go, Warmii i Mazur” / Danuta Kołodziejczyko- Przegląd Historyczny. – T. 1 (2005) [druk 2007], wa, Maria Krasowska // W: Gwary dziś. T. 2, s. 65-71. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe / red. Je- rzy Sierociuk. – Poznań : Wydawnictwo Poznań- Toż: Acta Baltico-Slavica. – T. 29 (2005), s. 9-17. skiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2003. – S. 189-201. 2840. FALIŃSKA, Barbara: O języku polskim starowierców z Ukty na Mazurach / Bar- 2848. KOWALSKA, Anna: Powiązania ję- bara Falińska // W: Skupiska staroobrzędowców zykowe obszaru Mazowsza z obszarem ostródz- w Europie, Azji i Ameryce : ich miejsce i tradycje ko-warmińsko-mazurskim / Anna Kowalska // we współczesnym świecie / [red. Iryda Grek-Pa- W: Tradycja badań dialektologicznych w Polsce : bisowa, Irena Maryniakowa, Richard Morris]. – księga referatów z sesji językoznawczej w Olszty- Warszawa : Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, nie / red. Henryka Sędziak. – Olsztyn : Wydaw- 1994. – S. 323-331. nictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1997. – S. 119-128. 2841. FALIŃSKA, Barbara: Związki pół- nocnego Mazowsza z obszarem Warmii i Mazur 2849. KRASOWSKA-KUNICKA, Wio- w świetle powojennych badań gwaroznawczych / letta: Słownictwo związane z pieczeniem chleba Barbara Falińska // W: Mazowsze północne i je- w mowie trzech pokoleń mieszkańców Olsztyna / go sąsiedzi od średniowiecza do czasów współ- Wioletta Krasowska-Kunicka // Zeszyty Nauko- czesnych / red. Ryszard Sajkowski, Leszek Zy- we Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. gner. – Ciechanów : Państwowa Wyższa Szkoła Prace Językoznawcze. – 1998, z. 2, s. 31-37. Zawodowa, 2009. – S. 165-178. 2850. KRUK, Erwin: Mowa i wymowa / Er- 2842. GERSS, Otto: O języku polskim uży- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / wanym na pruskich Mazurach – przyczynek Ma- Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo zura / Otto Gerss // W: Mazurzy – tradycja i co- Ewangelickie, 2003. – S. 59-63. dzienność / wybór i posł. Andreas Kossert ; tek- Gwara mazurska. sty z niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- 2851. KRUK, Erwin: Odkrywanie źródeł / russia”, 2002. – S. 145-152. – (Odkrywanie Świa- Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulio- tów). nu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 217-223.

2843. JARACZ, Małgorzata: Nazewnic- Język pruski. two folklorystyczne w regionalnym zbiorze przy- słów pt. „Mądrzejszy Mazur niż diabeł” Tade- 2852. KRUK, Erwin: Słownik elbląski / Er- usza Orackiego / Małgorzata Jaracz // Lingu- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / istica Bidgostiana. – T. 2 (2005), s. 106-116. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 41-44. 2844. JASIŃSKI, Grzegorz: Statystyka ję- Dot. języka pruskiego. zykowa powiatu mrągowskiego za lata 1824-1840 / 2853. LEWANDOWSKA, Izabela: Gwa- Grzegorz Jasiński // Komunikaty Mazursko- ra warmińska na przełomie dwóch stuleci (XIX- -Warmińskie. – 2009, nr 3, s. 424-431. -XXI wiek) / Izabela Lewandowska // W: Miej- sca pamięci w edukcji historycznej : zbiór stu- 2845. JASIŃSKI, Grzegorz: Statystyki ję- diów / pod red. Stanisława Roszaka, Małgorza- zykowe powiatów mazurskich z pierwszej połowy ty Strzeleckiej i Agnieszki Wieczorek. – Toruń : XIX wieku (do 1862 roku) / Grzegorz Jasiński // Stowarzyszenie Oświatowców Polskich. Oddział, Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2009, nr 2009. – S. 85-93. 1, s. 97-130. 2854. MAZUROWSKA, Agnieszka: Re- 2846. JASIŃSKI, Janusz: Problematyka gionalizmy leksykalne w mowie mieszkańców języków nieniemieckich w Prusach Wschodnich północno-wschodniej Polski na przykładzie Wę- w I połowie XIX wieku / Janusz Jasiński gorzewa / Agnieszka Mazurowska // W: Języ- // W: Zagadnienia narodowościowe w Prusach koznawstwo jako przedmiot zainteresowań stu- Wschodnich w XIX i XX wieku : praca zbioro- denckich kół naukowych : studencka międzyna- wa / pod red. Janusza Jasińskiego. – Olsztyn : rodowa konferencja naukowa, Łódź 14-15 maja

170 Poz. 2855-2874

2003 / red. Irena Jaros. – Łódź : Wydawnictwo Gala. – Łódź : Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Uniwersytetu Łódzkiego, 2004. – S. 127-137. 1998. – S. 185-196.

Dot. pow. gołdapskiego. 2855. ORLIŃSKA, Agnieszka: Cechy fonetyczne gwary mazurskiej w „Jutrzni mazur- 2866. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Uwagi skiej na gody” Karola Małłka / Agnieszka Or- na temat języka mieszkańców Gołdapi i okolic / lińska // Przegląd Językoznawczy. – 2004, z. 6, Krystyna Szcześniak // W: Miasto : teren koeg- s. 93-102. zystencji pokoleń, Łódź 19-21 V 1997 r. / red. Zdzisława Staszewska. – Łódź : Wydawnictwo 2856. PALMAITIS, Letas: Lingwistyczne Uniwersytetu Łódzkiego, 1999. – S. 220-227. podstawy odtworzenia języka pruskiego / Letas Palmaitis // Pruthenia. – T. 2 (2006), s. 144-168. 2867. WALCZAK, Grzegorz: Funkcje spój- nika „bo” w gwarach warmińsko-mazursko- 2857. PALMAITIS, Letas: W kwestii iden- -ostródzkich / Grzegorz Walczak // Prace Fi- tyﬁkacji języka „Katechizmów pruskich” / Le- lologiczne. – T. 41 (1996), s. 159-171. tas Palmaitis // Komunikaty Mazursko-War- mińskie. – 2000, nr 3, s. 501-507. 2868. ZIELIŃSKA, Anna: Polszczyzna sta- roobrzędowców w ośrodku mazurskim – z zagad- 2858. SEMBRZYCKI, Jan Karol: O gwa- nień polsko-rosyjsko-niemieckiej interferencji ję- rze Mazurów pruskich / Jan Karol Sembrzyc- zykowej / Anna Zielińska // W: Staroobrzędow- ki // W: Mazurzy – tradycja i codzienność / cy w Polsce / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : wybór i posł. Andreas Kossert ; teksty z niem. Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – S. 139-147. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2869. ZIENIUKOWA, Jadwiga: Język 2002. – S. 145-152. – (Odkrywanie Światów). polski na Mazurach w XIX wieku : polemika w gazecie regionalnej z 1844 roku / Jadwiga 2859. SMOCZYŃSKI, Wojciech: Czy sta- Zieniukowa // Prace Językoznawcze. – Nr 26 ropruskie „kuwyake” to „zły chłopiec”? / Woj- (2001), s. 298-304. ciech Smoczyński // Onomastica. – T. 37 (1992), Streszcz. w jęz. ros., ang. s. 199-207. Na łamach pisma „Przyjaciel Ludu Łecki”. 2860. SMOCZYŃSKI, Wojciech: Etymo- 2870. ŻEBROWSKA, Ewa: Dialekty nie- logie staropruskie : cz. 1 / Wojciech Smoczyń- mieckie na terenie Warmii / Ewa Żebrowska // ski // Acta Baltico-Slavica. – T. 20 (1991), Studia Warmińskie. – T. 35 (1998), cz. 2, s. 315-322. s. 449-459.

2861. SMOCZYŃSKI, Wojciech: Obocz- ność „stress- : steis-” w staropruskim rodzajni- 6.3. Literatura. Muzyka ludowa ku / Wojciech Smoczyński // Acta Baltico-Sla- vica. – T. 23 (1996), s. 23-49. 2871. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Legenda o śmierci św. Brunona w Giżycku / Grzegorz 2862. SMOCZYŃSKI, Wojciech: War- Białuński // W: Święty Brunon : patron lokal- mińskie „kudiep” (kudypy) i inne nazwy z nie- ny czy symbol jedności Europy i powszechności mieckim członem „kuh” / Wojciech Smo- Kościoła : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja czyński // Slavia Occidentalis. – T. 48/49 Kopiczko. – Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko- (1991/1992), s. 205-211. -Mazurski, 2009. – S. 319-325.

2863. SMOCZYŃSKI, Wojciech: Wpływ 2872. BORZYSZKOWSKI, Marian: niemiecki w deklinacji staropruskiej / Wojciech II sympozjum ekumeniczne w Olsztynie poświę- Smoczyński // W: Granice i pogranicza : język cone poezji religijnej Michała Kajki i Andrze- i historia / red. Stanisław Dubisz, Alicja Nagór- ja Samulowskiego / Marian Borzyszkowski // ko. – Warszawa : Elipsa, 1994. – S. 229-239. Studia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 193-195. 2864. SONNEBERGER, Bernd: Stosunki językowe na południowej Warmii w 1910 r. we- 2873. BRZESKA-SMEREK, Teresa: Po- dług mapy Leo Wittschella / Bernd Sonneberger dania, legendy i baśnie warmińskie / Tere- // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, sa Brzeska-Smerek // W: Dziedzictwo Warmii nr 1, s. 83-90. (1) : literatura i piśmiennictwo / red. Stanisław Achremczyk, Krystyna Orłowska-Wojczulanis. – 2865. SZCZEŚNIAK, Krystyna: Nowe Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- dialekty mieszane? : sytuacja językowa na pół- ciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 71-105. nocno-wschodnim pograniczu / Krystyna Szcze- śniak // W: Teoretyczne, badawcze i dydak- 2874. CHŁOSTA, Jan: Formy kultu religij- tyczne założenia dialektologii / red. Sławomir nego w poezji ludowej Michała Kajki i Marii

171 Poz. 2875-2891 6. ETNOGRAFIA

Zientary-Malewskiej / Jan Chłosta // W: Lite- Topos świętej Warmii w twórczości warmińskich po- ratura a liturgia : księga referatów międzynaro- etów po 1945 r. dowej sesji naukowej Łódź 14-17 V 1996 r. / red. Toż: Przegląd Powszechny. – 2007, nr 5, s. 108-123. Jan Okoń. – Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1998. – S. 352-362. 2884. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Z dzie- jów bajek i „opowiastek” na Mazurach (Marcin 2875. CHŁOSTA, Jan: Wykonawcy pieśni Gerss i Michał Kajka) / Zbigniew Chojnowski // ludowych z powiatów nidzickiego i szczycieńskie- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2008, nr go w latach 1950-1957 / Jan Chłosta // Rocznik 4, s. 39-54. Mazurski. – T. 10 (2006), s. 112-115. 2885. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Zabaw- 2876. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Fryc ne opowiastki „poety mazurskiego” z Węgobor- Zimmek – mazurski poeta ludowy z Borowego / ka / Zbigniew Chojnowski // Studia Angerbur- Zbigniew Chojnowski // Mrągowskie Studia Hu- gica. – T. 13 (2006), s. 82-92. manistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 154-163. Dot. poety anonimowego (ur. między 1830 a 1840 r.) tworzącego pod kryptonimem J.P. 2877. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Komu- nikacja w wierszach Mazurów / Zbigniew Choj- CHOJNOWSKI, Zbigniew : Z dziejów obcowa- nowski // Masovia. – T. 11 (2008), s. 145-156. nia z Biblią = poz. 2212 2878. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Mazur- 2886. CYFUS, Edward: Muzyka w życiu skie życie społeczne w tekstach Karla Leścińskie- Warmiaków / Edward Cyfus // W: Dziedzictwo go / Zbigniew Chojnowski // Mrągowskie Studia Warmii. T. 4 / aut. Jerzy Bogdan Lewandowski Humanistyczne. – T. 8/9 (2006/2007), s. 90-112. [et al.]. – Lidzbark Warmiński : Starostwo Po- Streszcz. w jęz. niem. wiatowe, 2008. – S. 61-63. 2879. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Od tek- 2887. DADAK-KOZICKA, Katarzyna: stu do tekstu (charakterystyka wybranych pa- O zamieraniu i odradzaniu kultur muzycz- rafraz polskich utworów w twórczości Michała nych na przykładzie folkloru północno-wschod- Kajki) / Zbigniew Chojnowski // W: Folklor niej Polski / Katarzyna Dadak-Kozicka // W: i pogranicza / red. Andrzej Staniszewski, Beata Tarnowska. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Europejski repertuar muzyczny na ziemiach Pol- Szkoły Pedagogicznej, 1998. – S. 100-109. ski / red. Elżbieta Wojnowska. – Warszawa : Związek Kompozytorów Polskich ; Biblioteka 2880. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Pieśni Narodowa, 2003. – S. 279-297. Mazurów na „Niedzielę Umarłych” / Zbigniew Chojnowski // Studia Angerburgica. – T. 11 2888. DAHLIG, Piotr: Z badań nad tra- (2006), s. 69-77. dycjami muzycznymi na ziemiach Zachodnich i Północnych : cymbaliści z Kresów Wschod- 2881. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Rygo- nich / Piotr Dahlig // Lud. – T. 82 (1998), ryzm etyczny w wierszach Mazurów / Zbi- s. 133-155. gniew Chojnowski // Masovia. – T. 6 (2003), s. 147-153. 2889. Dzieje literatury mazurskiej / wprow. i oprac. Grzegorz Jasiński. – Dąbrówno : Ret- 2882. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Świat man, 2009. – 163, [5] s. ; 25 cm. – (Moja Biblio- zapisany przez Mazurów (rekonesans) / Zbi- teka Mazurska ; nr 14). gniew Chojnowski // W: Swojskość i obcość : Indeks. o kategorii tożsamości w piśmiennictwie pol- Zawiera: Sembrzycki, Jan Karol: Krótki przegląd lite- skim na przełomie wieków : prace literaturo- ratury ewangelicko-polskiej Mazurów i Szlązaków od ro- znawcze poświecone pamięci doktor Małgorzaty ku 1670. – Ossowski, Juliusz Jan: Przyczynek do litera- Żarczyńskiej / red. Andrzej Staniszewski, Joan- tury mazurskiej. na Chłosta-Zielonka. – Olsztyn : Wydawnictwo 2890. GIZEWIUSZ, Gustaw: Pieśni ludu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2004. – znad górnej Drwęcy w paraﬁach ostródzkiej S. 166-177. i kraplewskiej zbierane od 1836 do 1640 roku / Poezja ludowa. Gustaw Gizewiusz ; z rękopisu oprac., wstępem Toż: Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 214-238. i koment. opatrzyła Danuta Pawlak. – Poznań : Instytut im. Oskara Kolberga, 2000. – XXXII, 2883. CHOJNOWSKI, Zbigniew: War- 414 s., 8 s. tabl. : faks., nuty ; 24 cm. mia i Maria (z dziejów motywóch maryjnych Indeks. w poezji) / Zbigniew Chojnowski // W: Dzie- dzictwo Warmii (2) : literatura i piśmiennictwo / 2891. HOCHLEITNER, Janusz: Epigraﬁ- red. Stanisław Achremczyk, Krystyna Orłowska- ka ludowa : przejawy twórczości dokumentacyj- -Wojczulanis. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- nej polskich chłopów na przełomie XIX i XX stu- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – lecia / Janusz Hochleitner // Zarządzanie i Edu- S. 61-70. kacja. – 2004, nr 3, s. 83-99.

172 Poz. 2892-2910

2892. HOCHLEITNER, Janusz: Kultura Opitza, 1999. – 234 s. : il. ; 24 cm. – (Biblioteka religijna wsi warmińskiej na przełomie XIX/XX Olsztyńska ; nr 46). wieku na przykładzie twórczości ludowej oraz tradycji lokalnych pielgrzymek / Janusz Hochle- 2900. KOZUBOWSKA, Regina: Uroki itner // Studia Elbląskie. – T. 7 (2006), s. 33-51. mazurskich stron w twórczości „dumaca” z Ogród- ka / Regina Kozubowska // Literatura Ludo- wa. – 2007, nr 6, s. 19-34. HOCHLEITNER, Janusz : Kultura religijna wsi warmińskiej na przełomie XIX/XX wieku Dot. Michała Kajki. na przykładzie twórczości ludowej oraz tra- 2901. KRUK, Erwin: Pieśni znad górnej dycji lokalnych pielgrzymek = poz. 2226 Drwęcy / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie HRYNKIEWICZ, Monika : Księgozbiór i spu- Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 364-368. ścizna Michała Kajki w zbiorach Biblioteki Twórczość Gustawa Gizewiusza. Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie = poz. 1339 2902. KRUK, Erwin: Piosenka o dzbanie / Erwin Kruk // Mrągowskie Studia Humani- 2893. JASIŃSKI, Grzegorz: „Pan Bóg styczne. – T. 8/9 (2006/2007), s. 113-118. przestrzegł” – przykład mazurskiej twórczości ludowej z terenu powiatu szczycieńskiego / Grze- 2903. KRUK, Erwin: Poezja religijna Mi- gorz Jasiński // Rocznik Mazurski. – T. 1 (1996), chała Kajki – jej geneza / Erwin Kruk // Stu- s. 38-41. dia Warmińskie. – T. 20 (1983) [druk 1991], s. 212-225. 2894. JASIŃSKI, Janusz: Losy spuścizny literackiej Michała Kajki / Janusz Jasiński // 2904. KRUK, Erwin: Treny Michała Kaj- W: Wokół historii i polityki : studia z XIX ki / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego i XX wieku dedykowane Profesorowi Wojcie- brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie chowi Wrzesińskiemu w siedemdziesiątą roczni- Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 175-179. cę urodzin / red. Stanisław Ciesielski [et al.]. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek ; Wro- 2905. KRZYŻANIAK, Barbara: Warmia cław : Instytut Historyczny Uniwersytetu Wro- i Mazury. Cz. 4, Pieśni rodzinne i taneczne / cławskiego, 2004. – S. 297-302. Barbara Krzyżaniak, Aleksander Pawlak. – War- szawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2895. KAJKA, Michał: Mały kancjonał 2002. – 281 s. : nuty ; 25 cm. mazurski i opowieści uciesne / Michał Kajka ; oprac. ﬁlologiczne i wstęp Zbigniew Chojnow- 2906. KRZYŻANIAK, Barbara: Warmia ski. – Olsztyn : Wojewódzka Biblioteka Publicz- i Mazury. Cz. 3, Pieśni zalotne i miłosne / Barba- na, 2008. – 424, [8] s. ; 21 cm. ra Krzyżaniak, Aleksander Pawlak. – Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2002. – 2896. KAJKA, Michał: Treny mazurskie / 255 s. : nuty ; 25 cm. Michał Kajka ; wybór i posł. Joanna Chłosta- -Zielonka. – Warszawa : „Pax”, 2003. – 138, [2] 2907. KRZYŻANIAK, Barbara: Warmia s. : il. ; 17 cm. i Mazury. Cz. 5, Pieśni religijne i popularne / Barbara Krzyżaniak, Aleksander Pawlak. – War- 2897. KLEMENS, Edward: Lidzbark i oko- szawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, lice w legendach, podaniach, pieśniach i przysło- 2002. – 274 s. : nuty ; 25 cm. – (Polska Pieśń wiach ludowych / Edward Klemens, Lidia Ko- i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały ; t. 3). skowska-Ostrowska. – Żuromin : Courier Beata Gronkiewicz, 2005. – 68 s. : il. ; 21 cm. 2908. KRZYŻANIAK, Barbara: Warmia i Mazury. Cz. 1, Pieśni doroczne i weselne / Bar- Bibliogr. s. 67. bara Krzyżaniak, Aleksander Pawlak. – Warsza- Dot. Lidzbarka Welskiego. wa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2898. KLIMEK, Robert: O wielkoludach 2002. – 268 s. : nuty ; 25 cm. – (Polska Pieśń znad jeziora Żywy / Robert Klimek // Studia i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały ; t. 3). Angerburgica. – T. 15 (2009), s. 92-95. 2909. KRZYŻANIAK, Barbara: Warmia 2899. Kobieta o bursztynowych włosach : i Mazury. Cz. 2, Pieśni balladowe i społeczne / mazurskie legendy = Die Frau mit den Bern- Barbara Krzyżaniak, Aleksander Pawlak. – War- steinhaar : Masuriche Sagen und Marchen / wg szawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Maxa Toeppena na nowo oprac. Herbert Som- 2002. – 304 s. : nuty ; 25 cm. – (Polska Pieśń platzki ; tł. z niem. Tadeusz Ostojski ; rys. Hi- i Muzyka Ludowa. Źródła i Materiały ; t. 3). ronim Skurpski ; wstęp Rafał Wolski. – Olsz- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 2910. KUBINOWSKI, Dariusz: Ukraiń- Kętrzyńskiego ; Herne : Biblioteka im. Martina sko-kanadyjska ekspedycja etnochoreologiczna

173 Poz. 2911-2930 6. ETNOGRAFIA w Węgorzewie i okolicach / Dariusz Kubinowski 2922. ORSZULAK, Ryszard: Legendy zie- // Studia Angerburgica. – T. 2 (1997), s. 54-56. mi nidzickiej : cz. 2 / Ryszard Orszulak. – Ni- dzica : [s.n.], 2006. – 42 s. : il. kolor. ; 24 cm. Badania tańca i muzyki ludowej. 2911. ŁAPO, Jerzy Marek: O Karlu Sta- 2923. Pieśni duchowne i poemata światowe : die, Gnuśnej Dziewczynie i nocy świętojańskiej : antologia mazurska / wypisał, oprac. i wstęp w poszukiwaniu śladów dawnych Prusów / Jerzy Zbigniew Chojnowski ; red. Zbigniew Fałtyno- Marek Łapo // Masovia. – T. 6 (2003), s. 15-26. wicz. – Gołdap : „Z Bliska”, 2004. – 111 s. : fot., portr. ; 19 cm.

ŁAPO, Jerzy Marek : Wokół szwedzkiego szańca 2924. Pieśni ludu znad górnej Drwęcy = poz. 1276 w parafiach ostródzkiej i kraplewskiej zbierane 2912. MINCEWICZ, Jan: Pieśni Wileńsz- w 1836 do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gize- czyzny / Jan Mincewicz. – Olsztyn : Ośrodek wiusza. Cz. 2, Zapis słowny / oprac. i wstęp wraz z aneksami Władysław Ogrodziński. – Olsztyn : Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- go, 2007. – 199, [1] s. : fot., nuty ; 21 cm. trzyńskiego ; Towarzystwo Naukowe, 2001. – 274 2913. NAWROCKA-WYSOCKA, Arle- s. : faks., fot. ; 23 cm. – (Rozprawy i Materiały ta: Pieśń protestancka w mazurskiej tradycji lu- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- dowej / Arleta Nawrocka-Wysocka // Muzyka.– trzyńskiego w Olsztynie ; nr 199). 1999, nr 2, s. 69-83. Indeksy. 2925. Pieśni ludu znad górnej Drwęcy 2914. NAWROCKA-WYSOCKA, Arle- w parafiach ostródzkiej i kraplewskiej zbierane ta: Śpiewy protestanckie na Mazurach : gene- w 1836 do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gize- za i proces przemian / Arleta Nawrocka-Wysoc- wiusza. Cz. 1, Rękopis / [posł. Władysław Ogro- ka // Lud. – T. 85 (2001), s. 59-82. dziński]. – Kraków : Collegium Columbinum ; Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- 2915. NAWROCKA-WYSOCKA, Arle- ciecha Kętrzyńskiego, 2000. – 342 s. : nuty ; ta: Śpiewy protestanckie na Mazurach : trady- 23 cm. – (Biblioteka Tradycji Literackich ; nr cja ustna i pisana / Arleta Nawrocka-Wysocka. – 33). Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Bibliogr. Nauk, 2002. – 231 s. : nuty ; 25 cm. Bibliogr. s. 193-199. 2926. Pieśni ludu znad górnej Drwęcy w parafiach ostródzkiej i kraplewskiej zbierane 2916. OBRĘBSKA, Agnieszka: Kierunki w 1836 do 1840-go roku przez ks. Gustawa Gize- badań nad twórczością poetycką Michała Kaj- wiusza. Cz. 3, Zapis muzyczny / wstęp, odczy- ki / Agnieszka Obrębska // Rocznik Ełcki. – T. 5 tanie rękopisu, opatrzenie koment. i zaadapto- (2008), s. 128-137. wanie zapisu nutowego Zenona Rondomańska. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- 2917. OGRODZIŃSKI, Władysław: „Pie- ciecha Kętrzyńskiego ; Towarzystwo Naukowe, śni Ludu znad górnej Drwęcy...” : 160 lat od po- 2001. – 70 s. : m., nuty ; 23 cm. – (Rozprawy wstania dzieła Gustawa Gizewiusza / Włady- i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- sław Ogrodziński // Komunikaty Mazursko- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 199). -Warmińskie. – 2000, nr 3, s. 345-381. Indeksy. 2918. OGRODZIŃSKI, Władysław: Uwa- 2927. Pieśni Warmii i Mazur na chóry a ca- gi edytora „Pieśni ludu znad górnej Drwę- pella / wybór, układ i oprac. muzyczne Lucjan cy” / Władysław Ogrodziński // Ostródzki Prze- Marzewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej gląd Historyczny. – T. 1 (2005) [druk 2007], Szkoły Pedagogicznej, 1994. – 49 s. ; 29 cm. s. 139-145. 2928. ROMULEWICZ, Anita: Demonolo- 2919. OGRODZIŃSKI, Władysław: Źró- gia baśni, podań i legend Warmii i Mazur / Ani- dła rękopiśmienne polskiej pieśni ludowej z War- ta Romulewicz // Znad Pisy. – 2007, nr 16, mii i Mazur i ich opracowania po 1945 r. / Wła- s. 194-214. dysław Ogrodziński // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 2004, nr 2, s. 215-228. 2929. ROMULEWICZ, Anita: Miejsca święte w baśniach Warmii i Mazur / Anita 2920. ORACKI, Tadeusz: Jak Mazurowi Romulewicz // W: Święte miejsca w literatu- diabeł matkę dał : bajki Warmii i Mazur / Tade- rze / pod red. Zbigniewa Chojnowskiego, Anny usz Oracki. – Gdańsk : Wydawnictwo Uniwersy- Rzymskiej, Beaty Tarnowskiej. – Olsztyn : Wy- tetu Gdańskiego, 1995. – 232, [1] s. : il. ; 21 cm. dawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskie- go, 2009. – S. 529-539. 2921. ORSZULAK, Ryszard: Legendy ziemi nidzickiej : cz. 1 / Ryszard Orszulak. – Ni- 2930. ROMULEWICZ, Anita: Motywy dzica : [s.n.], 2004. – 26 s. : il. ; 24 cm. baśniowe w utworach Michała Kajki / Anita

174 Poz. 2931-2948

Romulewicz // Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), 2940. SCHIWY, G¨unter: Wielki skarbiec s. 137-147. mazurskich bajek, legend i podań / G¨unter Schi- wy. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa Borussia, 2931. ROMULEWICZ, Anita: Wskrzesza- 2007. – 135 s. : il. ; 24 cm. – (Biblioteka Borussi ; nie Warmii / Anita Romulewicz // VariArt.– nr 38). 2009, nr 2, s. 24-26. Tekst równol. pol., niem.

2932. RONDOMAŃSKA, Zenona: Kan- 2941. SOBIERAJ, Sławomir: Związki twór- cjonały i śpiewniki z katalogu biblioteki Krzysz- czości Ernesta Wiecherta z ziemią rodzinną / tofa Celestyna Mrongowiusza / Zenona Ron- Sławomir Sobieraj // Mrągowskie Studia Huma- domańska // Komunikaty Mazursko-Warmiń- nistyczne. – T. 3 (2001), s. 118-128. skie. – 2000, nr 4, s. 629-640. 2942. SUKERTOWA-BIEDRAWINA, 2933. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pierw- Emilia: Jak Konopka diabła wypędzał : bajki szy po wojnie warmiński śpiewnik religijny – mazurskie / Emilia Sukertowa-Biedrawina ; ze- „Z pieśnią przed tron Boży” / Zenona Ron- brał, oprac. i posł. opatrzył Tadeusz Oracki. – domańska // Komunikaty Mazursko-Warmiń- Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek Ba- skie. – 2002, nr 3, s. 389-405. dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1994. – 118 s. ; 22 cm. – (Biblioteka Olsztyńska ; 2934. RONDOMAŃSKA, Zenona: Pieśni nr 24). i muzyka ludowa Warmii i Mazur / Zenona Ron- domańska // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 2943. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: skie. – 2004, nr 1, s. 87-96. Przestrzeń sakralna w kancjonale mazurskim / Krzysztof Dariusz Szatrawski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, RONDOMAŃSKA, Zenona : Śpiewnik z roku 1996. – 143 s. ; 24 cm. – (Studia i Materiały / 1936 dla szkół mniejszości polskich w Niem- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie ; nr czech = poz. 2689 104). Bibliogr. s. 133-136. – Streszcz. w jęz. ang., niem. RONDOMAŃSKA, Zenona : „Zbiór pieśni na- 2944. SZATRAWSKI, Krzysztof Dariusz: bożnych dla Warmii i Mazur” ks. Antoniego Sacrum w świadomości Mazurów – na podstawie Sikorskiego = poz. 2456 pieśni kancjonałowych i poezji ludowej / Krzysz- 2935. ROPIAK, Sławomir: Katolickie śpiew- tof D. Szatrawski // W: Święte miejsca w litera- niki polskie drukowane dla diecezji warmińskiej turze / pod red. Zbigniewa Chojnowskiego, An- w latach 1856-1924 / Sławomir Ropiak // Stu- ny Rzymskiej, Beaty Tarnowskiej. – Olsztyn : dia Warmińskie. – T. 29 (1992) [druk 1996], Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazur- s. 155-195. skiego, 2009. – S. 519-528.

2936. ROPIAK, Sławomir: Msze, nieszpo- 2945. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Ludowe ry i nabożeństwa w polskich warmińskich śpiew- potrzeganie pruskiej przeszłości na przykładzie nikach drukowanych w latach 1858-1924 / Sła- podań z obszaru Pojezierza Iławskiego i dorzecza womir Ropiak // Studia Warmińskie. – T. 36 Drwęcy / Seweryn Szczepański // Studia Anger- (1999), s. 177-201. burgica. – T. 14 (2007), s. 33-45.

2937. ROPIAK, Sławomir: Pieśni kościel- 2946. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Szla- ne związane z rokiem liturgicznym śpiewane kiem podań i legend Pojezierza Iławskiego i do- na Warmii na przełomie XIX i XX wieku / Sła- rzecza Drwęcy / Seweryn Szczepański. – Iła- womir Ropiak // Studia Warmińskie. – T. 36 wa : Lokalna Organizacja Turystyczna „Pojezie- (1999), s. 155-176. ra Iławskiego i Dorzecza Drwęcy” ; Towarzystwo Miłośników Ziemi Iławskiej, 2009. – 47 s. : il. ; 30 cm. ROPIAK, Sławomir : Pieśni o świętych oraz Bibliogr. s. 45. rozmaite i przygodne w polskich warmiń- skich śpiewnikach, drukowanych w latach 2947. Tragarz duchów : zbiór podań ludo- 1858-1924 = poz. 2690 wych z Mazur / zebrał, przełożył i oprac. Jerzy Marek Łapo ; rys. Robert Budzinski. – Dąbrów- 2938. SCHIWY, Günter: Opowieści z Krzy- no : Retman, 2007. – 132, [4] s. : il. ; 25 cm. – ży nad Jeziorem Nidzkim : cz. 1 / Günter Schi- (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 11). wy // Znad Pisy. – 1998, nr 7, s. 67-78. Bibliogr. s. 127-130. Indeksy. 2939. SCHIWY, Günter: Opowieści z Krzy- 2948. TRUSZKOWSKI, Marek: Kancjo- ży nad Jeziorem Nidzkim : cz. 2 / Günter Schi- nał mazurski i jego rola w kształtowaniu polskiej wy // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 121-139. świadomości językowej wśród Mazurów w XIX

175 Poz. 2949-2963 6. ETNOGRAFIA wieku / Marek Truszkowski // Znad Pisy.– 2957. BEBA, Bożena: Człowiek a środowi- 1997, nr 6, s. 24-39. sko w kulturze ludowej – ziemia i woda / Boże- na Beba // W: Życie codzienne na dawnych zie- 2949. W cieniu Zamkowej Góry : zbiór po- miach pruskich : człowiek a środowisko / [red. dań ludowych z Mazur Wschodnich / zebrał, wydawniczy Hanna Królikowska]. – Olsztyn : przeł. i oprac. Jerzy Marek Łapo. – Dąbrówno : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Waldemar Mierzwa ; Retman, 2006. – 92, [3] s. : trzyńskiego, 1999. – S. 80-90. – (Rozprawy i Ma- fot. ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- 8). cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 182). Bibliogr. s. 85-91. Indeks. 2958. BEBA, Bożena: Obyczajowość w ro- 2950. WAKAR, Marcin: Jak chłop łabę- dzinie wśród mieszkańców Olsztyna / Bożena dzia za żonę wziął = Jek chłop łabóndzia za Beba. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośro- bziołka wziół / scenariusz Marcin Wakar ; rys. dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Jarosław Gach. – Olsztyn : Stowarzyszenie „Wol- skiego, 1994. – 121 , [3] s. ; 23 cm. – (Biblioteka na Grupa Twórcza”, 2006. – 16 s. : il. kolor. ; Olsztyńska ; nr 26). 24 cm. – (Legendy Warmińskie). Bibliogr. s. 120-[122]. Komiks w jęz. pol. i w gwarze warmińskiej. 2959. BEBA, Bożena: Życie codzienne 2951. WAKAR, Marcin: Jak powstała wy- chłopów na polskiej Warmii i Mazurach w po- spa Lalka na jeziorze Łańskim = Skónd sia wzió- łowie XIX wieku (I) : w zgodzie z naturą / Bo- ła wyspa Lalka na Łanskam jyziorze / scenariusz żena Beba // W: Życie codzienne na dawnych Marcin Wakar ; rys. Jarosław Gach. – Olsztyn : ziemiach pruskich : materiały z sesji naukowej, Stowarzyszenie „Warnija”, 2009. – 16 s. : il. ko- Olsztynek 10 października 1956 r. / [red. wy- lor. ; 24 cm. – (Legendy Warmińskie). dawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : Ośrodek Komiks w jęz. pol. i w gwarze warmińskiej. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- go, 1997. – S. 78-86. – (Rozprawy i Materiały 2952. WAKAR, Marcin: O królu i chłopcu Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- w czepku urodzonym = Ło królu i szurku w czep- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 165). ku łurodzónam / scenariusz Marcin Wakar ; rys. Jarosław Gach. – Olsztyn : Stowarzyszenie „Wol- 2960. CHŁOSTA, Jan: Klimaty Warmii / na Grupa Twórcza”, 2007. – 18 s. : il. kolor. ; Jan Chłosta // W: Życie codzienne na dawnych 24 cm. – (Legendy Warmińskie). ziemiach pruskich : człowiek a środowisko / [red. Komiks w jęz. pol. i w gwarze warmińskiej. wydawniczy Hanna Królikowska]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 2953. WRÓBLEWSKA, Violetta: Regio- trzyńskiego, 1999. – S. 65-72. – (Rozprawy i Ma- nalna baśń literacka Warmii i Mazur / Vio- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- letta Wróblewska // Acta Universitatis Nico- cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 182). lai Copernici. Filologia Polska. – T. 57 (2002), s. 149-178. Przysłowia dot. pogody. 2961. CHŁOSTA, Jan: Świętowanie na War- 2954. ZIENTARA-MALEWSKA, Maria: mii w końcu XIX i początku XX wieku / Jan O różnych kłobukach, skarbach i zaklętych zam- Chłosta // W: Życie codzienne na dawnych zie- kach : baśnie i legendy warmińskie / Maria Zien- tara-Malewska ; wybór i oprac. Jan Chłosta. – miach pruskich : obchody rocznicowe i świą- Olsztyn : Wers, 2008. – 222, [2] s. : il., portr. ; teczne : praca zbiorowa / pod red. Stanisława 26 cm. Achremczyka. – Olsztyn : Towarzystwo Nauko- we ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha 2955. ŻÓŁTOWSKA-SIKORA, Magda- Kętrzyńskiego, 2004. – S. 70-76. – (Rozprawy lena: O Mazurkach męskim piórem / Magda- i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 220). lena Żółtowska-Sikora // VariArt. – 2009, nr 3, s. 22-23. 2962. DRAMIŃSKI, Andrzej: Żniwa po Postaci kobiece w literaturze Mazurów z XIX i po- warmińsku, jak przed laty / Andrzej Dramiń- czątku XX wieku. ski // Kalendarz Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 274-277.

6.4. Zwyczaje. Obrzędy Skansen Janusza Dramińskiego w Naterkach.

2956. BARCZEWSKI, Walenty: Kierma- 2963. GRĄZIEWICZ-CHLUDZIŃSKA, sy na Warmii / Walenty Barczewski ; posł., noty, Barbara: Na styku kultur : pisankarstwo pół- słowniczek, wykaz nazw miejscowości Jan Chło- nocno-wschodniego pogranicza Polski / Barba- sta. – Olsztyn : „Hosianum”, 2002. – 168, [7] s. : ra Grąziewicz-Chludzińska // Studia Angerbur- faks., fot., portr. ; 20 cm. gica. – T. 9 (2004), s. 14-30.

176 Poz. 2964-2981

2964. HOCHLEITNER, Janusz: Boże Cia- go na pruskim pograniczu katolicko-ewangelic- ło w tradycji i zwyczajach ludowych (na przykła- kim / Janusz Hochleitner // Studia Elbląskie.– dzie diecezji warmińskiej w okresie potrydenc- T. 2 (2000), s. 97-124. kim) / Janusz Hochleitner // Studia Elbląskie.– T. 5 (2003), s. 77-92. 2974. HOCHLEITNER, Janusz: Święty Jan Nepomucen jako bohater kulturowy : 2965. HOCHLEITNER, Janusz: Dorocz- na przykładzie warmińskiej kultury ludowej ny rytm pracy chłopów warmińskich w epoce ubiegłego stulecia / Janusz Hochleitner // W: nowożytnej (zarys problematyki w ujęciu etno- Człowiek i kościół w dziejach : księga pamiąt- graﬁczno-historycznym) / Janusz Hochleitner // kowa dedykowana księdzu profesorowi Kazimie- Teki Gdańskie. – T. 5 (2003), s. 88-96. rzowi Doli z okazji 65. rocznicy urodzin / red. Jan Kopiec, Norbert Widok. – Opole : Wydział 2966. HOCHLEITNER, Janusz: „Eccle- Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego, 1999. – sia triumfans” : zarys nowożytnego kultu świę- S. 219-236. tych na pograniczach warmińsko- i chełmińsko- -pomezańskich (na przykładzie kultu św. Jana 2975. HOCHLEITNER, Janusz: Zewnętrz- Nepomucena) / Janusz Hochleitner // Studia El- ne przejawy religijności na pograniczach War- bląskie. – T. 4 (2002), s. 143-165. mii w XVI-XVIII wieku / Janusz Hochleitner // W: Religijność na polskich pograniczach w XVI- 2967. HOCHLEITNER, Janusz: Nowo- -XVIII wieku / red. Dariusz Dolański. – Zielona żytne zwyczaje sobótkowe jako relikt dawnych Góra : Oﬁcyna Wydawnicza Uniwersytetu Zie- wierzeń / Janusz Hochleitner // Mrągowskie lonogórskiego, 2005. – S. 187-220. Studia Humanistyczne. – T. 4/5 (2002/2003), s. 36-44. 2976. HOCHLEITNER, Janusz: Zwycza- 2968. HOCHLEITNER, Janusz: Obrzędy je adwentowe w XVI-XVIII wieku w dorocznym doroczne w kulturze chłopskiej Warmii połu- kalendarzu chłopów Warmii południowej / Ja- dniowej w XVI-XVIII wieku / Janusz Hochle- nusz Hochleitner // Echa Przeszłości. – T. 6 itner. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu (2005), s. 41-58. Warmińsko-Mazurskiego, 2006. – 314 s. : il. ; 24 cm. HOCHLEITNER, Janusz : Kultura religijna wsi Bibliogr. s. 283-303. Indeks. – Streszcz, w jęz. ang., warmińskiej na przełomie XIX/XX wieku niem. na przykładzie twórczości ludowej oraz tra- 2969. HOCHLEITNER, Janusz: Okres dycji lokalnych pielgrzymek = poz. 2892 Bożego Narodzenia w tradycji i obrzędach po- 2977. KACZMAREK, Elżbieta: Ludowe łudniowej Warmii w okresie staropolskim / Ja- zwyczaje bożonarodzeniowe na Warmii i Mazu- nusz Hochleitner // Studia Angerburgica. – T. 12 rach / Elżbieta Kaczmarek // Studia Angerbur- (2006), s. 21-35. gica. – T. 12 (2006), s. 16-20. 2970. HOCHLEITNER, Janusz: Pielgrzy- mowanie jako przejaw tzw. religijności potryd- 2978. KACZMAREK, Elżbieta: Zwyczaje neckiej w świadomości Warmiaków XVII i XVIII wiosenne na Warmii i Mazurach dawniej i dziś / wieku / Janusz Hochleitner // W: Między baro- Elżbieta Kaczmarek // Studia Angerburgica.– kiem a oświeceniem : obyczaje czasów saskich / T. 9 (2004), s. 9-13. red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 2979. KACZOROWSKI, Robert: Przesą- go, 2000. – S. 166-176. dy i wierzenia w ludowej kulturze polskich miesz- kańców Warmii na przełomie XIX i XX wieku / 2971. HOCHLEITNER, Janusz: Powier- Robert Kaczorowski // Studia Elbląskie. – T. 5 nik tajemnic królowej : kult świętego Jana Nepo- (2003), s. 93-103. mucena na Warmii / Janusz Hochleitner. – El- bląg : [nakł. aut.], 1996. – 175 s. : il., fot., m. ; 2980. KACZOROWSKI, Robert: Trady- 20 cm. cje pielgrzymowania do Krosna i Stoczka na Warmii w XIX wieku / Robert Kaczorow- 2972. HOCHLEITNER, Janusz: Przed- ski // Warmińskie Wiadomości Archidiecezjal- chrześcijański kult drzew a nowożytna religijne. – 2005, nr 75, s. 84-90. ność Warmiaków / Janusz Hochleitner // W: Las w kulturze polskiej I : materiały z konfe- 2981. KOSSERT, Andreas: Mazurskie zwy- rencji, Gołuchów 14-16 IX 2001 / red. Wojciech czaje i obyczaje / Andreas Kossert // W: Ma- Łysiak. – Poznań : Wydawnictwo „Eco”, 2001. – zurzy – tradycja i codzienność / wybór i posł. S. 563-574. Andreas Kossert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspól- 2973. HOCHLEITNER, Janusz: Szukając nota Kulturowa „Borussia”, 2002. – S. 104-115. – genezy pruskiego ekumenizmu : z życia religijne- (Odkrywanie Światów).

177 Poz. 2982-2999 6. ETNOGRAFIA

2982. KRUK, Erwin: Jutrznia na Gody / w Piszu / Maria Paprota // Znad Pisy. – 1999, Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulio- nr 8, s. 185-195. nu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 254-259. 2991. PATEJUK, Piotr: Obrzędy pogrzebowe na Warmii i Mazurach po XVI wieku / 2983. KRUK, Erwin: Nasze bredy i łgi / Er- Piotr Patejuk // Mrągowskie Studia Humani- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / styczne. – T. 8/9 (2006/2007), s. 126-130. Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 86-91. Rok pruski = poz. 2263 Zwyczaje mazurskie. 2992. ROMANOWSKA, Teresa: Trady- 2984. KRUK, Erwin: Pola już białe / Erwin cja i współczesność w zwyczajach wiosennych Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Er- ludności wileńskiej na Mazurach / Teresa Roma- win Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo nowska // Studia Angerburgica. – T. 9 (2004), Ewangelickie, 2003. – S. 16-20. s. 58-68.

Zwyczaje mazurskie. 2993. ROMANOWSKA, Teresa: Ziemia 2985. KRUK, Erwin: Zwyczaje i wierze- Ełcka kultywuje tradycje : obrzędy doroczne / nia / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego Teresa Romanowska. – Węgorzewo : Fundacja brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie „Dziedzictwo Nasze”, 2008. – 61 s. ; 23 cm. Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 358-363. 2994. ROMANOWSKA, Teresa: Zwycza- 2986. MAŁŁEK, Karol: Jutrznia mazurska je związane z okresem Bożego Narodzenia wśród na Gody / Karol Małłek // W: Mazurzy – tra- ludności napływowej na Mazurach / Teresa Ro- manowska // Studia Angerburgica. – T. 12 dycja i codzienność / wybór i posł. Andreas Kos- (2006), s. 36-48. sert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa 2995. SKOWRONNEK, Fritz: Zabobony „Borussia”, 2002. – S. 156-159. – (Odkrywanie na Mazurach / Fritz Skowornek // W: Mazurzy Światów). – tradycja i codzienność / wybór i posł. Andre- as Kossert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaź- 2987. MAŁŁEK, Karol: Zwyczaje i obrzę- mierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólno- dy na Mazurach / Karol Małłek // W: Ewan- ta Kulturowa „Borussia”, 2002. – S. 100-103. – geliccy duchowni i paraﬁanie : powojenne la- (Odkrywanie Światów). ta w Olsztynie i na Mazurach / red. Swietłana Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewan- 2996. SUKERTOWA-BIEDRAWINA, gelickie, 2007. – S. 81-95. Emilia: Rok mazurski / Emilia Sukertowa-Bie- Wykaz artykułów Karola Małłka opubl. w „Strażnicy drawina ; oprac., wstęp, koment. i przypisy Zbi- Ewangelicznej”. gniew Anculewicz // Mrągowskie Studia Huma- nistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 353-377. 2988. MURAWSKA, Halina: Człowiek a środowisko w kulturze ludowej – żywioł ognia / 2997. TOEPPEN, Max: Wierzenia mazur- Halina Murawska // W: Życie codzienne na daw- skie / Max Toeppen ; przekł. Eugenia Piltzów- nych ziemiach pruskich : człowiek a środowisko / na ; język oprac. i uwspółcześnił Tadeusz Ostoj- [red. wydawniczy Hanna Królikowska]. – Olsz- ski ; wstępami poprzedzili Anna Szyfer, Włady- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha sław Ogrodziński ; oprac. Paweł Błażewicz, Je- Kętrzyńskiego, 1999. – S. 91-105. – (Rozprawy rzy Marek Łapo. – Dąbrówno : Waldemar Mierz- i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- wa ; Retman, 2008. – 219, [4] s. : il. ; 25 cm. – ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 182). (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 12). Bibliogr. s. 213-219. 2989. MURAWSKA, Halina: Życie co- 2998. TOEPPEN, Max: Wierzenia mazur- dzienne chłopów na polskiej Warmii i Mazurach skie / Max Toeppen // W: Mazurzy – tradycja w połowie XIX wieku (II) : dom i rodzina / Hali- i codzienność / wybór i posł. Andreas Kossert ; na Murawska // W: Życie codzienne na dawnych teksty z jęz. niem. przeł. Elżbieta Kaźmierczak, ziemiach pruskich : materiały z sesji naukowej, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólnota Kulturo- Olsztynek 10 października 1996 r. / [red. wy- wa „Borussia”, 2002. – S. 9-53. – (Odkrywanie dawnicza Daniela Lewicka]. – Olsztyn : Ośrodek Światów). Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Bibliogr. go, 1997. – S. 87-95. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 2999. TUNKIEWICZ, Michał: Zwyczaje trzyńskiego w Olsztynie ; nr 165). rodzinne okresu wielkopostnego i wielkanocnego wśród przesiedleńców z Wileńszczyzny na War- 2990. PAPROTA, Maria: Współczesne ob- mii i Mazurach / Michał Tunkiewicz // Studia rzędy pogrzebowe i formy pamięci o zmarłych Angerburgica. – T. 9 (2004), s. 48-57.

178 Poz. 3000-3016

3000. ŻABIŃSKA, Aleksandra: Jutrznia 3008. LIŻEWSKA, Iwona: Architektura mazurska na Gody w Krutyni / Aleksandra Ża- wsi : regionalizm Warmii i Mazur / Iwona Liżew- bińska. – Krutyń : Mazurskie Stowarzyszenie ska // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach Ekologiczno-Kulturalno-Oświatowe, 2005. – 24 pruskich : krajobraz kulturowy Warmii i Mazur : s. : faks., fot. ; 21 cm. praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achrem- Bibliogr. czyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – S. 28-38. – 6.5. Budownictwo ludowe (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; 3001. CHODKOWSKA, Wiesława: W nr 244). krainie wiatraków / Wiesława Chodkowska // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Sto- 3009. LIŻEWSKA, Iwona: Tradycyjne bu- warzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2006, downictwo wiejskie na Warmii i Mazurach / Iwo- z. 4, s. 44-54. na Liżewska. – Olsztyn : Stowarzyszenie Wspól- nota Kulturowa „Borussia”, 2007. – 211, [5] s. : 3002. HOCHLEITNER, Janusz: Dzwonki il., fot., pl. ; 21 cm. – (Nowe Życie pod Starymi w ludowych obiektach kultu religijnego na War- Strzechami). mii / Janusz Hochleitner. – Świdnica : Polskie Bibliogr. s. 209-210. Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Od- dział, 1992. – 75, [1] s. : m., rys. ; 21 cm. – (Se- 3010. ŁEPKOWSKA, Dorota: Godki / ria Monograﬁczna / Bractwo Krzyżowców Pol- Dorota Łepkowska // W: Zachowane – ocalo- skie Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego ne? : o krajobrazie kulturowym i sposobach jego Świdnica ; z. 4). kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, Wik- Bibliogr. s. 68-74. tora Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsztyn : Wspól- 3003. HOCHLEITNER, Janusz: Kaplicz- nota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 211-218. – ki Warmii południowej : przydrożne obiekty kul- (Nowe Życie pod Starymi Strzechami). tu jako element ludowego systemu komunikacji / Janusz Hochleitner. – Olsztyn : Towarzy- 3011. ŁEPKOWSKI, Krzysztof: Godki / stwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych im. Krzysztof Łepkowski // W: Zachowane – ocalo- Wojciecha Kętrzyńskiego, 2004. – 163 s. : fot., ne? : o krajobrazie kulturowym i sposobach jego m. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, Wik- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- tora Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et go w Olsztynie ; nr 222). al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsztyn : Wspól- Bibliogr. s. 145-158. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. nota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 203-210. – (Nowe Życie pod Starymi Strzechami). 3004. HOCHLEITNER, Janusz: Przy- drożne pomniki kultu religijnego Świętej Lipki 3012. MIELCZAREK, Zbigniew: Ocena i okolic / Janusz Hochleitner // Studia Anger- stanu technicznego zabytkowego budownictwa burgica. – T. 11 (2006), s. 78-91. drewnianego w Polsce na podstawie wybranych Kapliczki. obiektów / Zbigniew Mielczarek // Kwartalnik Architektury i Urbanistyki. – 2002, z. 1, s. 4-30. 3005. KOROWAJ, Tadeusz: Rzecz o pewnej chałupie mazurskiej / Tadeusz Korowaj // M.in. woj. warmińsko-mazurskie. W: Regiony, granice, rubieże : tom w darze dla profesora Mariana Prokopa / [red. Lech Mróz, 3013. OLSZAK, Piotr: Najstarsza chata Magdalena Zowczak, Katarzyna Waszczyńska]. – mazurska / Piotr Olszak // Znad Pisy. – 2001, Warszawa : „DiG”, 2005. – S. 295-304. nr 11, s. 64-74. Chałupa w Monetach, w pow. piskim, rozebrana 3014. OLSZAK, Piotr: Przegląd budownic- w 1948 r. twa drewnianego na Ziemi Piskiej / Piotr Ol- 3006. KOROWAJ, Tadeusz: Tradycyjne szak // Znad Pisy. – 2001, nr 10, s. 106-121. budownictwo drewniane na terenie gminy Szczytno : problemy jego ochrony jako znaczące- 3015. OLSZAK, Piotr: Wiejskie szkoły ma- go elementu dziedzictwa kulturowego : przyczy- zurskie / Piotr Olszak, Katarzna Olszak // Znad nek do historii budownictwa drewnianego Mazur Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 251-271. Południowych / Tadeusz Korowaj // Warmiń- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 3016. SCHIMANSKI, Erich: Chłopski dom (2003), s. 151-194. na Mazurach / Erich Schimanski // W: Mazurzy – tradycja i codzienność / wybór i posł. Andre- 3007. LELLA, Tomasz: Tożsamość regionu as Kossert ; teksty z niem. przeł. Elżbieta Kaź- – współczesna architektura Warmii i Mazur / mierczak, Wiktor Leder. – Olsztyn : Wspólno- Tomasz Lella. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- ta Kulturowa „Borussia”, 2002. – S. 312-319. – cza „ElSet”, 2008. – 46, [2] s. : fot. ; 20 x 21 cm. (Odkrywanie Światów).

179 Poz. 3017-3034 6. ETNOGRAFIA

3017. WOROBIEC, Krzysztof: Chałupa 3025. HOCHLEITNER, Janusz: Kultowe z Warnowa / Krzysztof Worobiec // Znad Pi- dzwonki na Warmii południowej / Janusz Ho- sy. – 2002, nr 11, s. 75-99. chleitner // Jantarowe Szlaki. – 1992, nr 1, W pow. piskim. s. 19-22. 3018. WOROBIEC, Krzysztof: Jak wybu- 3026. HOCHLEITNER, Janusz: Sztuka dowaliśmy swoją wioskę / Krzysztof Worobiec // ludowa a świadomość Warmiaków / Janusz Ho- W: Zachowane – ocalone? : o krajobrazie kul- chleitner // W: Między irredentą a kolaboracją : turowym i sposobach jego kształtowania / pod postawy społeczeństwa polskiego wobec zabor- red. Iwony Liżewskiej, Wiktora Knercera ; [aut. ców / red. Norbert Kasparek, Andrzej Szmyt. – Bernhard von Barsewisch et al.] ; tł. Kornelia Olsztyn : Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiń- Kurowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa sko-Mazurskiego, 2009. – S. 147-165. „Borussia”, 2003. – S. 176-186. – (Nowe Życie pod Starymi Strzechami). 3027. HOCHLEITNER, Janusz: Warmiń- skie dzwonki na drzewach jako relikt szczegól- Architektura drewniana w Kadzidłowie. nej czci drzew / Janusz Hochleitner // W: Las 3019. ZALEWSKA, Barbara: Budownic- w kulturze polskiej III : materiały z konferencji, two drewniane Mazur południowych / Barbara Orzechowo koło Ustki 16-18 X 2003 / red. Woj- Zalewska // W: Pogranicza : przestrzeń kulturo- ciech Łysiak. – Poznań : Wydawnictwo „Eco”, wa / [red. wyd. Sławomir Faﬁński]. – Olsztyn : 2004. – S. 565-572. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 2007. – S. 89-100. 3028. HOCHLEITNER, Janusz: Wybra- ne zagadnienia kultury materialnej pogranicza 3020. ZALEWSKA, Barbara: Z problema- warmińsko-mazurskiego od XVI do XVIII wie- tyki ochrony mieszkalnego budownictwa drew- ku / Janusz Hochleitner // Mrągowskie Studia nianego powiatu szczycieńskiego / Barbara Za- Humanistyczne. – T. 6/7 (2004/2005), s. 46-58. lewska // Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 105-111. 3029. JANKOWSKA-BUTTITTA, Mał- gorzata: Niezapomniana kuchnia Warmii i Ma- zur / Małgorzata Jankowska-Buttitta. – Zakro- 6.6. Sztuka ludowa. czym : Jaworowy Dwór, 2007. – 286 s. : il., fot. ; Kulinaria. Rzemiosło 26 cm. Indeks. 3021. ACHREMCZYK, Stanisław: Kuch- nia na dworze biskupów warmińskich w XVII 3030. KACZMAREK, Elżbieta: O poży- i XVIII wieku / Stanisław Achremczyk // W: wieniu ludności wiejskiej na Warmii i Mazurach Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : dawniej i dziś / Elżbieta Kaczmarek // Rocznik dziedzictwo kulinarne : praca zbiorowa / pod Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 370-381. red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośro- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- 3031. KACZMAREK, Elżbieta: Strój war- skiego, 2007. – S. 13-27. – (Rozprawy i Mate- miński / Elżbieta Kaczmarek // Studia Anger- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha burgica. – T. 4 (1999), s. 34-44. Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 233). 3032. KACZMAREK, Elżbieta: Współ- 3022. BEBA, Bożena: Współczesna sztuka czesny obraz tkactwa i koronkarstwa w gminie ludowa na Warmii i Mazurach / Bożena Beba. – Węgorzewo na tle tradycji rękodzielniczych i rze- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- mieślniczych / Elżbieta Kaczmarek // Studia ciecha Kętrzyńskiego, 2008. – 155 s. : il., fot. ; Angerburgica. – T. 13 (2006), s. 24-30. 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego 3033. KAWIECKA, Ewa: Między tradycją w Olsztynie ; nr 242). a nowoczesnością – plecionkarstwo na terenie gminy Węgorzewo / Ewa Kawiecka // Studia 3023. Folklor regionów przygranicznych gmi- Angerburgica. – T. 13 (2006), s. 56-62. ny Iława i gminy Pagegiai : bogactwo etnogra- ﬁczne gminy Iława i okolic / red. Stefan Gurzyń- 3034. KOZŁOWSKA, Helena: Badania ski ; [aut. Wiesław Skrobot et al.]. – Iława : La- stanu zachowania wybranych elementów tradycji seczno : Gminny Ośrodek Kultury, 2007. – 104 w kulturze materialnej mieszkańców gminy Wę- s. : il. ; 17 x 25 cm. gorzewo – hafty / Helena Kozłowska // Studia Tekst równol. pol., lit. Angerburgica. – T. 13 (2006), s. 31-36. 3024. Ginące zawody : katalog rzemieślników Warmii i Mazur / oprac. i red. Agnieszka Ko- KRASOWSKA-KUNICKA, Wioletta : Słownic- walska, Krzysztof Margol. – Nidzica : Nidzicka two związane z pieczeniem chleba w mo- Fundacja Rozwoju „Nida” ; Kętrzyn : Kengraf, wie trzech pokoleń mieszkańców Olsztyna = 2001. – 51 s. : fot. kolor., m. ; 23 cm. poz. 2849

180 Poz. 3035-3047

3035. Kucharz pruski : książka kucharska / Pagegiai : bogactwo etnograﬁczne gminy Iława [red. Krzysztof Stobniak, Agnieszka Kraciuk, i okolic / red. Stefan Gurzyński ; [aut. Wiesław Bartosz Świątecki ; graf. Adam Smoczyński]. – Skrobot et al.]. – Iława : Laseczno : Gminny Warkały : Krajowa Agencja Informacyjna „IN- Ośrodek Kultury, 2007. – S. 10-18. FO”, 2006. – [198] s. : il. ; 33 cm. Tekst równol. pol., lit.

Kuchnia regionalna Warmii i Mazur z XIX i XX w. SZCZEPAŃSKI, Seweryn : Jak chłop „baby” po- 3036. ŁAPO, Jerzy Marek: Rybołówstwo strzegał? = poz. 1997 i spożywanie ryb na dawnych ziemiach pruskich w świetle źródeł archeologicznych i archeoich- 3042. SZTĄBERSKA, Małgorzata: Me- tiologicznych / Jerzy Marek Łapo // W: Życie nu codzienne dziewiętnastowiecznego Mazura / codzienne na dawnych ziemiach pruskich : dzie- Małgorzata Sztąberska // W: Życie codzienne dzictwo kulinarne : praca zbiorowa / pod red. na dawnych ziemiach pruskich : dziedzictwo ku- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek linarne : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- go, 2007. – S. 42-47. – (Rozprawy i Materiały ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007. – Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- S. 97-101. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Ba- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 233). dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 233). 3037. MINKSZTYM, Joanna: Zachowa- nie tradycyjnego ubioru ludności ukraińskiej 3043. Warmiacy i Mazurzy : życie codzienne na terenie gminy Banie Mazurskie / Joanna Min- ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku / red. ksztym // Studia Angerburgica. – T. 3 (1998), Bogumił Kuźniewski. – Olsztynek : Towarzystwo s. 106-116. Przyjaciół Olsztynka, 2002. – 205 s. : il., fot., portr. ; 24 cm. 3038. SŁODOWNIK, Lech: Koń w Pru- sach Wschodnich / Lech Słodownik // Janta- 3044. WITKIEWICZ, Wiesław: Bartnic- rowe Szlaki. – 2000, nr 1, s. 13-14. two na Mazurach / Wiesław Witkiewicz // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 66-71. 3039. Smak Mazur : kuchnia dawnych Prus Wschodnich / wybór przepisów Tadeusz Ostoj- 3045. WYSOCKI, Jacek: Ginące zawody ski ; wstęp i oprac. Rafał Wolski. – Dąbrówno : – uchronić kulturę i pracę / Jacek Wysoc- Retman ; Warszawa : Baobab, 2006. – 137, [7] ki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwa- s. ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 7). torski. – T. 4 (2002), s. 219-225.

3040. Smaki Warmii, Mazur oraz Powiśla 3046. WYSOCKI, Jacek: Koń w sztuce lu- na stołach Europy. – Olsztyn : [Warmińsko-Ma- dowej / Jacek Wysocki // Warmińsko-Mazur- zurska Izba Rolnicza w Olsztynie, 2009]. – 27 s. : ski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 (2002), il. kolor. ; 21 cm. s. 215-218. 3047. ZAWORSKA, Teresa: Swojskie ja- 3041. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Dorocz- dło : przepisy kulinarne Warmii, Mazur i Po- ne zwyczaje i obrzędy świąteczne dawnych wiśla / Teresa Zaworska. – Olsztyn : Warmiń- mieszkańców Pojezierza Iławskiego i Ziemi Lu- sko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, bawskiej / Seweryn Szczepański // W: Folklor 2006. – 42 s. ; 21 cm. regionów przygranicznych gminy Iława i gminy

181 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

7.1. Opracowania ogólne W: Ochrona dziedzictwa kulturowego zachodnich i północnych ziem Polski / red. Jerzy Ko- walczyk. – Warszawa : Stowarzyszenie Konser- BARTOŚ, Magdalena : Architektura w krajo- watorów Zabytków, 1995. – S. 222-259. brazie wiejskim Warmii i Mazur = poz. 1435 3048. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Przewod- 3057. Ermländische Ansichten : Ferdinand nik po dawnym Giżycku / Grzegorz Białuński // von Quast und die Anfängeder Denkmalpflege Feste Boyen. – 2005, z. 5, s. 3-103. in Preussen und Ermland = Widoki z Warmii : Ferdynand von Quast i początki konserwator- 3049. BOGUCKA, Anna: Szlakiem węgo- stwa zabytków w Prusach i na Warmii : kata- rzewskich zabytków / Anna Bogucka, Bożena, log wystawy Potsdam 27 kwietnia-2 lipca 2006, Malinowska // W: Markowe produkty turystycz- Olsztyn 6 września-31 października 2006 : Be- ne w północno-wschodniej Polsce / red. Kazi- arbeiter / oprac. Christofer Herrmann, Andrzej mierz Michałowski, Bożena Malinowska. – Biały- Rzempołuch ; tł. Izabella Brzostowska, Christia- stok : Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, ne Schultheiss. – Münster: Historischer Verein 2004. – S. 128-133. fürErmland ; Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- zur, 2006. – 207 s. : il., fot., pl., portr. ; 30 cm. 3050. BOLIŃSKI, Kazimierz: Warmia i Ma- Bibliogr. s. 5-6. – Tekst równol. pol., niem. zury : nowe opisanie ziem staropruskich z osobli- wościami godnymi zwiedzania i poznania : vade- 3058. JACKIEWICZ-GARNIEC, Mał- mecum / Kazimierz Boliński. – Warszawa : Wy- gorzata: Architektura zabytkowa Warmii – nie dawnictwo Nowum, 2000. – 256 s. : faks., fot., do końca odkryte dziedzictwo / Małgorzata Jac- m., pl., portr. ; 21 cm. kiewicz-Garniec // W: Społeczeństwo, środowi- Bibliogr. s. 256. sko, gospodarka i krajobraz kulturowy w Roku Ignacego Krasickiego : materiały seminaryjne / 3051. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Barok [aut. Jacek Protas et al.]. – Olsztyn ; Kętrzyn : na Warmii / Zbigniew Chojnowski // Komu- „Kengraf”, 2001. – S. 35-39. nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 1, Toż: Dom Warmiński jako markowy produkt rynko- s. 97-99. wy / [red. Magdalena Dziugieł-Łaguna, Mirosława Ma- Toż: Posłaniec Warmiński. – 1993, nr 23, s. 7. ria Łonyszyn]. – Lidzbark Warmiński : Wydawnictwo Wszechnicy Warmińskiej, 2007. – S. 41-48. 3052. CZUBIEL, Lucjan: Nie od razu Olsz- 3059. KARUZO, Ryszard: Przewodnik hi- tyn odbudowano / Lucjan Czubiel // Kalendarz storyczny po Węgorzewie / Ryszard Karuzo. – Olsztyna. – R. 11 (2009), s. 182-191. Kętrzyn : „Kengraf” ; Urząd Miasta i Gminy 3053. CZUBIEL, Lucjan: Ochrona i kon- w Węgorzewie, 1997. – 75 s. : fot., m., pl., portr., serwacja architektury zabytkowej w latach rys. ; 21 cm. 1945-1960 w województwie olsztyńskim / Lucjan Czubiel // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- 3060. Katalog dokumentacji PKZ zabytków zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- Polski Zachodniej i Północnej 1951-1993 / red. ków. – 2006, z. 4, s. 88-110. Lech Krzyżanowski [et al.]. – Warszawa : Wy- dawnictwa Przedsiębiorstwa Państwowego Pra- 3054. CZUBIEL, Lucjan: Ochrona i kon- cownie Konserwacji Zabytków, 1995. – 872, s. ; serwacja architektury zabytkowej w latach 24 cm. 1961-1975 w województwie olsztyńskim / Lucjan Czubiel // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- 3061. KNERCER, Wiktor: Archiektura zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- ryglowa na Warmii i Mazurach / Wiktor Kner- ków. – 2007, z. 5, s. 115-148. cer, Barbara Zalewska // W: Polsko-niemiecka konferencja pt. Architektura ryglowa – wspólne 3055. CZUBIEL, Lucjan: Ochrona i kon- dziedzictwo : materiały konferencyjne / red. An- serwacja architektury zabytkowej w latach drzej Łazowski, Marek Sztark. – Szczecin : Szcze- 1976-1985 w województwie olsztyńskim / Lucjan cin-Expo Biuro Promocji, 2003. – S. 151-156. Czubiel // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- 3062. KNERCER, Wiktor: Architektura ków. – 2008, z. 6, s. 58-85. i budownictwo konstrukcji ryglowej na terenie Warmii, Mazur i Powiśla : architektura willowa 3056. CZUBIEL, Lucjan: Ochrona i kon- konstrukcji ryglowej / Wiktor Knercer, Barba- serwacja zabytków architektury woj. olsztyńskie- ra Zalewska // W: Polsko-niemiecka konferencja go w latach 1945-1975 / Lucjan Czubiel // pt. Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo :

182 Poz. 3063-3078 materiały konferencyjne / red. Andrzej Łazow- 3070. MAGDZIAK, Marian: Architektura ski, Marek Sztark. – Szczecin : Szczecin-Expo wernakularna w Polsce : wybrane przykłady ar- Biuro Promocji, 2005. – S. 231-235. chitektury wernakularnej z opracowań własnych dla ziemi mazurskiej i zamojskiej / Marian Mag- 3063. KOROWAJ, Tadeusz: Rastenburg/ dziak // W: Dwór polski w XIX wieku : zjawi- Kętrzyn : przewodnik historyczny po mieście / sko historyczne i kulturowe : materiały III se- Tadeusz Korowaj. – Kętrzyn : Tadeusz Korowaj, minarium zorganizowanego przez Oddział Kie- 2005. – 200 s. : il., faks. ; 21 cm. lecki Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kielce, 20-22 maja 1993 / [red. Teresa Hrankowska]. – 3064. LABUDA, Adam Stanisław: Nie- Warszawa : Stowarzyszenie Historyków Sztuki ; mieckie dziedzictwo historyczno-artystyczne „Arx Regia”, 1995. – S. 109-118. w Polsce, sądy, stereotypy i opinie po II wojnie światowej / Adam Stanisław Labuda // W: 3071. NIESIOBĘDZKI, Wiesław: Zam- Wspólne dziedzictwo : polsko-niemiecka współ- ki, pałace, dwory i inne zabytki powiatu iław- praca konserwatorska 1970-2000 = Das geme- skiego : przewodnik historyczno-krajoznawczy / insame Kulturerbe : die deutsch-polnische Zu- Wiesław Niesiobędzki. – Iława : Tekst, 2003. – sammenarbeit in der Denkmalpﬂege 1970-2000 / 100 s. : il., m. ; 21 cm. [red. Andrzej Tomaszewski, Dethard von Win- Bibliogr. s. 99. terfeld ; aut. tekstów Dethard von Winterfeld et 3072. NYGA, Lidia: Na jagiełłowym szla- al.]. – Warszawa : Agencja Reklamowo-Wydaw- ku : przewodnik po powiecie działdowskim / Li- nicza A. Grzegorczyk, 2001. – S. 31-47. dia Nyga, Wojciech Wółkowski. – Działdowo : Toż: Atrium Quaestiones. – T. 8 (1997), s. 5-25. Starostwo Powiatowe, 2006. – 51 s. : il., fot. ; 24 cm. 3065. LEWANDOWSKA, Izabela: Zabie- Bibliogr. s. 50. gi o ratowanie lidzbarskich dóbr kultury w latach 1945-1989 w świetle dokumentów Wojewódzkie- 3073. ORŁOWICZ, Mieczysław: Ilustro- go Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie / Iza- wany przewodnik po Mazurach Pruskich i War- bela Lewandowska // W: Dziedzictwo Warmii mii / Mieczysław Orłowicz ; do druku podali (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Sta- Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert nisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- Traba. – Olsztyn : Remix, 1991. – 301, [3] s. : dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, fot., m. ; 19 cm. – (Biblioteka Borussi). 2008. – S. 189-224. Indeks. 3074. POSCHMANN, Brigitte: Sakralne 3066. LIŻEWSKA, Iwona: Przewodnik po i świeckie dobra kultury na Warmii / Brigitte historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej / Iwona Poschmann // Warmińskie Wiadomości Archi- Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix ; diecezjalne. – 1997, nr 30, s. 101-110. Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – 170 s. : fot., pl. ; 20 cm. 3075. REWSKI, Zbigniew: O odprusacze- Bibliogr. s. 163. Indeks. niu architektury Ziem Zachodnich / Zbigniew Rewski // W: Pomniki niemieckiej przeszłości : 3067. LIŻEWSKA, Iwona: Translokacja dziedzictwo kultury niemieckiej na Ziemiach Za- obiektów zabytkowych a nowe funkcje użytkowe, chodnich i Północnych Polski / red. Marek Zybu- przestrzenne i społeczne / Iwona Liżewska // W: ra. – Warszawa : Fundacja Centrum Stosunków Adaptacja obiektów zabytkowych do współcze- Międzynarodowych, 1999. – S. 56-62. snych funkcji użytkowych / red. Bogusław Szmy- gin. – Warszawa ; Lublin : Wydawnictwo Poli- Przedruk z 1949 r. techniki Lubelskiej, 2009. – S. 83-86. 3076. RÓŻAŃSKI, Stanisław: Z problematyki ochrony zabytków sztuki byłych Prus 3068. LIŻEWSKA, Iwona: Zabytki w na- Wschodnich / Stanisław Różański // Komu- szych rękach : o ochronie dóbr kultury na War- nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr 3, mii i Mazurach w latach 1945-1989 / Iwona Li- s. 303-316. żewska // W: Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Zie- Przedruk z 1957 r. miach Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew 3077. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Archi- Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : tektura warmińska w XVII wieku / Andrzej Instytut Zachodni, 2000. – S. 239-265. – (Ziemie Rzempołuch // Rocznik Olsztyński. – T. 17 Zachodnie ; nr 22). (1997), s. 13-42.

3069. LUBOCKA-HOFFMANN, Maria: 3078. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Prze- Miasta historyczne Zachodniej i Północnej Pol- wodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus ski : zniszczenia i programy odbudowy / Ma- Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : ria Lubocka-Hoﬀmann. – Elbląg : Urząd Mia- Remix, 1992. – VI, 193 s. : fot., m., pl., rys. ; sta ; Bydgoszcz : Oﬁcyna Wydawnicza Excali- 20 cm. bur, 2004. – 159 s. : fot., pl., m. ; 25 cm. Bibliogr. s. 180-181. Indeksy.

183 Poz. 3079-3097 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3079. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Sztuka 3089. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: na Warmii w czasach Hozjusza i Kromera / An- Kalendarium budynków Warmińskiego Semi- drzej Rzempołuch // W: Kardynał Stanisław narium Duchownego w Braniewie i Olsztynie Hozjusz (1504-1579) : osoba, myśl, dzieło, cza- 1565-1961 / Jacek Maciej Wojtkowski // Stu- sy, znaczenie / red. Stanisław Achremczyk, Jan dia Warmińskie. – T. 28 (1991) [druk 1995], Guzowski, Jacek Jezierski. – Olsztyn : „Hosia- s. 149-152. num”, 2005. – S. 327-366. 3090. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: 3080. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Święta Troska o zabytki sakralne i sztukę nową / Jacek Lipka : przewodnik / Andrzej Rzempołuch. – Maciej Wojtkowski // Warmińskie Wiadomości Olsztyn : Via, 1991. – 28 s. : il., fot., pl. ; 19 cm. Archidiecezjalne. – 2008, nr 97, s. 125-128. Bibliogr. 3091. WOJTKOWSKI, Jacek Maciej: 3081. SKROBOT, Wiesław: Szymbark – Zabytki sakralne w świetle ustawodawstwa ko- Kamieniec : historyczno-przyrodniczy szlak tu- ścielnego / Jacek Maciej Wojtkowski // Biu- rystyczny / Wiesław Skrobot, Alina Rodzie- letyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- wicz. – Jerzwałd : Zespół Parków Krajobrazo- rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2008, z. wych w Jerzwałdzie, 1998. – 36 s. : il., fot., m. ; 6, s. 11-36. 21 cm. Toż: Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne.– 3082. SOĆKO, Adam: Układy emporowe 2008, nr 97, s. 93-124. w architekturze państwa krzyżackiego / Adam 3092. WYLENGOWSKA, Sabina: Dzie- Soćko. – Warszawa : Wydawnictwo Neriton, dzictwo kulturowe Nidzicy : zabytki sztuki i ar- 2005. – 411 s. : il. ; 24 cm. chitektury gotyckiej / Sabina Wylengowska // Bibliogr. s. 365-387. Indeks. W: Historia miasta Olsztyna, Ostródy i Nidzi- cy : historia lokalna na przykładach wybranych 3083. SOŁŁOHUB, Kazimierz: Dobre Mia- powiatów, miast i gmin / [aut. ref. Stanisław sto : przewodnik / Kazimierz Sołłohub. – Olsz- Piechocki, Ryszard Tomkiewcz, Jerzy Sikorski et tyn : Pojezierze, [1990]. – 38 s. : fot., m. ; 21 cm. al.]. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Komputerowej Indeks. „SQL”, 2004. – S. 183-190. 3084. SUKERTOWA-BIEDRAWINA, Emilia: Przewodnik krajoznawczo-historyczny 3093. WYSOCKI, Jacek: Instrukcja – ilustrowany po działdowskim powiecie (z ma- przyczynek do współpracy państwowej i diece- pą) / Emilia Sukertowa-Biedrawina. – Działdo- zjalnej służby konserwatorskiej na terenie woje- wo : Towarzystwo Miłośników Ziemi Działdow- wództwa warmińsko-mazurskiego / Jacek Wy- skiej, 2004. – 56 s. : m. ; 21 cm. socki // Ochrona i Konserwacja Zabytków.– 2002, nr 13, s. 47-57. Reprint wyd. z 1937 r. 3085. Tablica informacyjno-edukacyjna z se- 3094. WYSOCKI, Jacek: Wyjątkowy jak rii „Europejski szlak gotyku ceglanego” // Rocz- Warmia, malowniczy jak Mazury / Jacek Wy- nik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzę- socki // Zabytki. Heritage. – 2007, nr 4, s. 40-45. du Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 1 (2008), Architektura regionu. s. 201-207.

W Olsztynie. Z archiwum = poz. 2381 3086. TARASEWICZ, Hanna: Zamki, pa- 3095. ZALEWSKA, Barbara: Mury obron- łace i inne zabytki na Mazurach i Warmii : prze- ne – katedra – ratusz : prace konserwator- wodnik po skarbach Mazur, Warmii i Malborka / skie przeprowadzone w Olsztynie w latach Hanna Tarasewicz, Stanisław Tarasewicz. – Kę- 1995-2000 / Barbara Zalewska // Folia From- trzyn : Kengraf, 2000. – 249 s. : il. ; 23 cm. borcensia. – T. 3 (2000), nr 3, s. 115-136. Bibliogr. s. 245. Indeks. 3096. ZALEWSKA, Barbara: Rewalory- 3087. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- zacja budowli średniowiecznych / Barbara Za- anna: Świat bliski, znajomy / Joanna Wańkow- lewska // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 11, ska-Sobiesiak. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi Kom- s. 10-14. puterowej „SQL”, 2008. – 174, [2] s. : il., fot., pl. ; 24 cm. W Olsztynie. 3088. WASILENKO, Bogdan: Mamry i oko- 7.2. Architektura obronna lice : tajemnice budowli na Mazurach : przewodnik / Bogdan Wasilenko. – Wyd. 4 popr. 3097. BAXTER, Ian M.: Kwatery wojenne i uzup. – Kętrzyn : „Kengraf”, 2001. – 79 s. : Hitlera / Ian M. Baxter ; przekł. Gerard Siwek. – il., m. ; 20 cm. Warszawa : „Bellona”, 2001. – 260, [3] s. : il., m. ; Bibliogr. 21 cm. – (Brunatna Seria).

184 Poz. 3098-3119

3098. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: System Marcin Górski // Rocznik Warmińsko-Mazur- fortyfikacji dawnych Prus Wschodnich / Grze- ski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków gorz Białuński // Komunikaty Mazursko-War- w Olsztynie. – T. 1 (2008), s. 22-33. mińskie. – 1997, nr 1, s. 125-126. 3110. GROSSE, Walther: Historia Twier- 3099. BISKUP, Krzysztof: Budowa twierdzy Boyen – garnizonu i placu broni w Giżycku / dzy giżyckiej / Krzysztof Biskup // W: Europa Walther Grosse ; tł. Małgorzata Szymańska-Ja- Orientalis : Polska i jej wschodni sąsiedzi od śre- sińska ; wstęp i oprac. Robert Kempa // Feste dniowiecza po współczesność : studia i materiały Boyen. – 2007, z. 11, s. 17-47. ofiarowane prof. Stanisławowi Alexandrowiczowi w 65. rocznicę urodzin / red. Zbigniew Karpus, 3111. HOFFMANN, Mirosław Janusz: Tadeusz Kempa, Dorota Michaluk. – Toruń : Średniowieczne założenia obronne powiatu ost- Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja ródzkiego / Mirosław Janusz Hoffmann, Adam Kopernika, 1996. – S. 335-348. Mackiewicz. – Ostróda : Muzeum w Ostródzie, 2004. – 108, [3] s. : fot., m., pl., rys. ; 24 cm. – 3100. BISKUP, Krzysztof: Fortyfikacje (Studia i Materiały / Muzeum w Ostródzie ; t. XIX- i XX-wieczne na obszarze dawnych Prus 1). Wschodnich / Krzysztof Biskup // Studia An- gerburgica. – T. 2 (1997), s. 17-37. Bibliogr. – Streszcz. w jęz. ang., niem. 3112. JASIEŃCZAK, Ryszard: Wspo- 3101. BISKUP, Krzysztof: Mosty ruchome mnienia z akcji rozminowywania i oczyszcza- w fortyfikacji pruskiej XIX w. / Krzysztof Bi- nia terenu Twierdzy Boyen w Giżycku przez 1 skup // Infort. Biuletyn Miłośników Fortyfika- kompanię saperów 51 batalionu saperów z Ełku cji. – 1999, nr 15, s. 7-18. w maju i czerwcu 1962 roku / Ryszard Jasień- 3102. BISKUP, Krzysztof: Wstępne rozpo- czak // Feste Boyen. – 2004, z. 4, s. 45-51. znanie zasobu fortyfikacji XIX- i XX-wiecznych na obszarze byłych Prus Wschodnich / Krzysz- 3113. JASIŃSKI, Stanisław: Transport tof Biskup // Infort. Biuletyn Miłośników For- szynowy Twierdzy Boyen / Stanisław Jasiński // tyfikacji. – 1996, nr 11, s. 1-16. Feste Boyen. – 2005, z. 6, s. 19-37.

3103. DYBAŚ, Bogusław: Koncepcja ufor- JASIŃSKI, Stanisław : Fortyfikacje i komunika- tyfikowania Pisza z początku XVII wieku : przy- cja kolejowa – echo dawnego sporu = poz. czynek do projektowania nowożytnej twierdzy 1051 bastionowej / Bogusław Dybaś // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1995, nr 4, s. 343-349. 3114. KEMPA, Robert: Feste Boyen w zbiorach kartograficznych Geheim Staatsarchiv Preus- 3104. Feste Boyen : studenci Wydziału Ar- sischer Kulturbesitz w Berlin-Dahlem / Robert chitektury Politechniki Warszawskiej dla Twier- Kempa // Masovia. – T. 8 (2005), s. 211-227. dzy Boyen // Feste Boyen. – 2005, z. 7, s. 5-114. 3115. KEMPA, Robert: Feste „Boyen” 3105. FISCH, Bernhardt: Stan zachowa- 1816-1914 / Robert Kempa // Masovia. – T. 2 nia wschodniopruskich umocnień przeciwczołgo- (1999), s. 53-66. wych z II wojny światowej / Bernhardt Fisch // Rocznik Mazurski. – T. 3 (1998), s. 96-100. 3116. KEMPA, Robert: Twierdza „Boyen” 3106. Fortyfikacje jako atrakcje turystycz- i jej rola w czasie bitwy pod Tannenbergiem ne / red. Grzegorz Białuński. – Giżycko : [Wy- i nad Jeziorami Mazurskimi (17 VIII-15 IX 1914 dawnictwo Mazurskie], 2003. – 189 s. : il., fot., r.) / Robert Kempa // Masovia. – T. 1 (1997), m. ; 24 cm. s. 45-54. Bibliogr. 3117. ŁACH, Wiesław Bolesław: Fortyfi- M.in.Twierdza Boyen w Giżycku. kacje mazurskie w niemieckich planach wojen- 3107. FUGLEWICZ, Stefan: Twierdza nych / Wiesław Bolesław Łach // Wojsko i Wy- Boyen / Stefan Fuglewicz // Spotkania z Zabyt- chowanie. – 1994, nr 3, s. 46-50. kami. – 1993, nr 1, s. 21-22. 3118. ŁACH, Wiesław Bolesław: Giżycki W Giżycku. Rejon Umocniony / Wiesław Bolesław Łach // 3108. GŁUSZEK, Cezary: Twierdza Boy- W: Ochrona zabytków architektury obronnej / en : ochrona i zagospodarowanie w świetle do- red. Piotr Molski. – [Warszawa] : Główny Kon- świadczeń praktyk studenckich / Cezary Głu- serwator Zabytków, 1997. – S. 68-84. szek // Feste Boyen. – 2005, z. 6, s. 13-17. 3119. ŁACH, Wiesław Bolesław: Plany 3109. GÓRSKI, Marcin: Projekt koncep- wykorzystania fortyfikacji byłych Prus Wschod- cyjny zagospodarowania Twierdzy Boyen / nich przez Wojsko Polskie w latach 1945-1956 /

185 Poz. 3120-3138 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

Wiesław Bolesław Łach // W: Fortyfikacje ja- 3128. MEYE, Helmuth: Z dziejów twierdzy ko atrakcje turystyczne : materiały międzynaro- Boyen / Helmuth Meye ; oprac. Grzegorz Bia- dowej konferencji naukowej, Giżycko 11-13 paź- łuński // Feste Boyen. – 2003, z. 2, s. 39-46. dziernika 2002 r. / red. Grzegorz Białuński. – Giżycko : [Wydawnictwo Mazurskie], 2003. – 3129. MIKUŁA, Wojciech Stanisław: S. 99-110. Rola fortyfikacji Prus Wschodnich w wojnie sied- mioletniej / Wojciech Stanisław Mikuła // Ko- 3120. ŁACH, Wiesław Bolesław: System munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1997, nr 2, obronny na Warmii i Mazurach w czasie II woj- s. 161-173. ny światowej / Wiesław Bolesław Łach. – Wę- gorzewo : Towarzystwo Przyjaciół 1 Mazurskiej 3130. MOLSKI, Piotr: Giżyckie fortyfikacje Brygady Artylerii im. gen. Józefa Bema, 2002. – – samorząd a zabytek / Piotr Molski // Rocz- 146 s. : m. ; 24 cm. nik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzę- du Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 1 (2008), 3121. ŁACH, Wiesław Bolesław: System s. 9-21. obronny Prus Wschodnich (do 1935 roku) / Wie- sław Bolesław Łach. – Olsztyn : Ośrodek Ba- 3131. MOLSKI, Piotr: Konserwacja i rewa- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, loryzacja Twierdzy Boyen – prace dokumenta- 1997. – 150 s. : m., pl., rys. ; 24 cm. – (Rozpra- cyjne / Piotr Molski // Feste Boyen. – 2004, z. wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. 4, s. 25-31. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 161). Bibliogr. s. 141-145. – Streszcz. w jęz. niem. 3132. Ochrona zabytków architektury obronnej : materiały ogólnopolskiego Zjazdu Spo- 3122. ŁACH, Wiesław Bolesław: Umoc- łecznych Opiekunów Zabytków i Wojewódzkich nienia południowego odcinka Wielkich Jezior Konserwatorów Zabytków i Krajowej Narady Mazurskich w Prusach Wschodnich w latach Konserwatorskiej Towarzystwa Przyjaciół Forty- pierwszej wojny światowej / Wiesław Bolesław fikacji / [red. Piotr Molski]. – [Warszawa] : Głów- Łach // Znad Pisy. – 1999, nr 8, s. 57-68. ny Konserwator Zabytków, 1997. – 152 s. : fot., m., rys. ; 24 cm. 3123. ŁACH, Wiesław Bolesław: Wyko- Bibliogr. rzystanie fortyfikacji niemieckich na Warmii i Mazurach w latach 1945-1956 / Wiesław Bo- 3133. OLSZAK, Piotr: Budownictwo wo- lesław Łach // W: Z dziejów Wojska Polskiego jenne Pisza i okolic : od średniowiecza po wiek na Warmii i Mazurach po drugiej wojnie świa- XVIII / Piotr Olszak // Znad Pisy. – 1999, nr towej / red. Wiesław Bolesław Łach. – Węgorze- 8, s. 41-56. wo : Towarzystwo Przyjaciół 1 Mazurskiej Bry- gady Artylerii im. gen. Józefa Bema, 2004. – 3134. OLSZAK, Piotr: Fort Lyck w latach S. 43-55. 1785-2004 / Piotr Olszak, Adam Żywiczyński // Znad Pisy. – 2004/2005, nr 13/14, s. 226-250. 3124. ŁACH, Wiesław Bolesław: Zabytki architektury obronnej XIX i XX wieku w pół- 3135. Panel dyskusyjny na temat przyszło- nocno-wschodniej Polsce – stan ich zachowania / ści Twierdzy Boyen / [aut. Piotr Molski et Wiesław Bolesław Łach // W: Polska historio- al.] // Rocznik Warmińsko-Mazurski Wojewódz- grafia wojskowa : stan badań i perspektywy / kiego Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie.– red. Henryk Stańczyk. – Toruń : Wydawnictwo T. 1 (2008), s. 77-101. Adam Marszałek, 2002. – S. 219-225. 3136. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Twierdza Boyen w Giżycku / Ryszard Woj- 3125. ŁAPO, Jerzy Marek: Budownictwo ciech Pawlicki // Jantarowe Szlaki. – 1991, nr obronne na ziemiach pruskich w pradziejach i we 4, s. 28-30. wczesnym średniowieczu / Jerzy Marek Łapo // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 3137. PŁOSKI, Adam: Niemieckie forty- 2, s. 199-205. fikacje szczycieńskiej pozycji leśnej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego / Adam 3126. MAŁECKI, Andrzej: „Wilczy Sza- Płoski // Rocznik Mazurski. – T. 11 (2007), niec” w Gierłoży : informator historyczno-kra- s. 104-125. joznawczy / Andrzej Małecki. – Olsztyn : Via, 1987. – 29 s. : fot., m., pl. ; 21 cm. 3138. PŁOSKI, Adam: Pozycja Lidzbark : Bibliogr. polowe schrony bojowe Armii Polskiej z 1939 r. 3127. MARKIEL, Cezary: Niemieckie umoc- na terenie województwa warmińsko-mazurskie- nienia z lat 1940-1945 wokół miejscowości Jeże / go / Adam Płoski // Komunikaty Mazursko- Cezary Markiel // Infort. Biuletyn Miłośników -Warmińskie. – 2006, nr 3, s. 427-434. Fortyfikacji. – 2004, nr 21, s. 58-67. Lidzbark Welski.

186 Poz. 3139-3158

3139. PŁOSKI, Adam: Umocnienia „Pozy- 3149. ANDRZEJEWSKI, Aleksander: cji Iławskiej” oraz mostów kolejowych w Iła- Sprawozdanie z archeologiczno-architektonicz- wie / Adam Płoski // Rocznik Warmińsko-Ma- nych badań zamku w Lubawie przeprowadzo- zurski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabyt- nych w 2001 roku / Aleksander Andrzejewski, ków w Olsztynie. – T. 2 (2009), s. 57-71. Leszek Kajzer // Łódzkie Sprawozdania Arche- ologiczne. – T. 7 (2001), s. 309-323. 3140. PŁOSKI, Adam: Widoczne w krajobrazie : fortyfikacje i dziedzictwo przemysłowe 3150. ANDRZEJEWSKI, Aleksander: Warmii i Mazur / // W: Życie codzienne na daw- Sprawozdanie z badań archeologiczno-architek- nych ziemiach pruskich : krajobraz kulturowy tonicznych przeprowadzonych na terenie zamku Warmii i Mazur : praca zbiorowa / pod red. w Sątocznie, gm. Korsze, woj. warmińsko-ma- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek zurskie w 2001 roku / Aleksander Andrzejewski, Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Leszek Kajzer // Łódzkie Sprawozdania Arche- go, 2008. – S. 60-72. – (Rozprawy i Materiały ologiczne. – T. 7 (2001), s. 289-307. Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). 3151. ANDRZEJEWSKI, Aleksander: Zamek krzyżacki w Sątocznie, w gminie Kor- 3141. SZYMAŃSKA-JASIŃSKA, Mał- sze, w świetle badań terenowych / Aleksander gorzata: Kwatera dowodzenia Luftwaffe z II Andrzejewski, Leszek Kajzer // Łódzkie Spra- wojny światowej w Szerokim Borze / Małgorzata wozdania Archeologiczne. – T. 8 (2002/2003), s. 237-251. Szymańska, Juliusz Szymański // Znad Pisy.– 2004/2005, nr 13/14, s. 110-119. 3152. ARSZYŃSKI, Marian: Budownic- two warowne Zakonu Krzyżackiego w Prusach 3142. SZYNKOWSKI, Jerzy: Wilczy Sza- (1230-1454) / Marian Arszyński. – Toruń : Uni- niec : była wojenna kwatera Hitlera / Jerzy wersytet Mikołaja Kopernika, 1995. – 269 s. ; Szynkowski. – Kętrzyn : Kengraf, 2001. – 220 24 cm. s. : fot., m., pl., portr. ; 24 cm. Bibliogr. s. 247-269. Bibliogr. s. 219. 3153. ARSZYŃSKI, Marian: Drewno ja- 3143. ZARZECKI, Jarosław: Zarys histo- ko budulec w Prusach Krzyżackich – przyczy- rii Kwatery Głównej Adolfa Hitlera „Wilczy Sza- nek do badań nad rolą drewna w budownictwie niec” w Prusach Wschodnich / Jarosław Zarzec- średniowiecznym / Marian Arszyński // W: Za- ki // Rocznik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 48-63. bytkowe budowle drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń / red. 3144. ZDUNIAK, Jan: Wilczy Szaniec i in- Emanuel Okoń. – Toruń : Wydawnictwo Nauko- ne kwatery wojenne Hitlera : Twierdza Giżycka : we Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005. – przewodnik / Jan Zduniak. – Kętrzyn : Kengraf, S. 95-111. 2003. – 96 s. : fot., pl., portr., rys. ; 20 cm. Bibliogr. s. 95. 3154. ARSZYŃSKI, Marian: Na marginesie najnowszego monograficznego opracowa- 3145. ŻYWICZYŃSKI, Adam: Feste Boy- nia problematyki historycznej i architektonicz- en : dzieje – architektura – uzbrojenie – trasa nej krzyżackich zamków konwentualnych w Pru- zwiedzania / Adam Żywiczyński // Feste Boy- sach / Marian Arszyński // Zapiski Historycz- en. – 2003, z. 3 s. 5-64. ne. – 2002, z. 1, s. 125-143.

3146. ŻYWICZYŃSKI, Adam: Fort Lyck 3155. BACIŃSKI, Jarosław: Zamek pro- – fryderycjańskie umocnienie w systemie jezior kuratorski w Ełku : przyczynek do dziejów mia- mazurskich / Adam Żywiczyński // Feste Boy- sta i regionu / Jarosław Baciński. – Ełk : Gryﬁx en. – 2006, z. 10, s. 3-11. Kondrat, 2008. – 240 s. : il. ; 24 cm. 3147. ŻYWICZYŃSKI, Adam: Rozwój Bibliogr. s. 143-148, 175-182. pruskich i niemieckich budowli obronnych w re- 3156. BANASIUK, Krystyna: Zamek bi- jonie Wielkich Jezior Mazurskich od 1786 skupów warmińskich w Jezioranach / Krystyna do 1915 roku / Adam Żywiczyński // Feste Boy- Banasiuk, Zbigniew Sadza // Warmińsko-Ma- en. – 2005, z. 8, s. 21-30. zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), s. 73-80.

7.3. Zamki 3157. BARTOŚ, Magdalena: Polichromie stropu na zamku w Morągu / Magdalena Bar- 3148. ANDRZEJEWSKI, Aleksander: toś // Spotkania z Zabytkami. – 2008, nr 7, Obronna rezydencja biskupów chełmińskich s. 7-10. w Lubawie w świetle badań terenowych / Alek- sander Andrzejewski, Leszek Kajzer // Warmiń- 3158. BĘTKOWSKI, Rafał: Podziemia sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 wokół zamku / Rafał Bętkowski // Debata.– (2002), s. 65-77. 2008, nr 7, s. 23-24.

187 Poz. 3159-3178 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

W Olsztynie. 3168. GANCEWSKI, Jan: Znaczenie gospodarcze zamku krzyżackiego w Ostródzie i je- 3159. BORKOWSKI, Jacek: Zamki pań- go posiadłości domenalnych w XV i XVI wie- stwa krzyżackiego = Die Burgen im Kreuzrit- ku / Jan Gancewski // W: Ostróda – siedem terstaat = Castles of the teutonic order’s sta- wieków dziejów miasta / red. Ryszard Sajkow- te / Jacek Borkowski. – Warszawa : „JB-Studio”, ski. – Ostróda : Muzeum w Ostródzie, 2005. – 1999. – 143 s. : faks., fot. kolor., pl. ; 22 x 24 cm. S. 47-57. Bibliogr. s. 143. 3169. GIGILEWICZ, Edward: Herby 3160. BRZOSTOWSKA, Izabella: Zamki w Oratorium zamkowym w Lidzbarku Warmiń- biskupie i kapitulne na Warmii w kontekście ar- skim / Edward Gigilewicz // Roczniki Teologicz- chitektury obronnej i rezydencjonalnej / Izabel- ne. – 1991/1992, z. 4, s. 21-27. la Brzostowska // W: Zamek i dwór w średnio- wieczu od XI do XV wieku : materiały XIX Se- 3170. GULA, Jerzy: Badania archeologicz- minarium Mediewistycznego / red. Jacek Wie- ne prowadzone w 2003 roku na terenie zamku w Piszu / Jerzy Gula // Znad Pisy. – 2003, nr siołowski ; współpr. Jacek Kowalski. – Poznań : 12, s. 14-43. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przy- jaciół Nauk, 2001. – S. 53-57. 3171. HAFTKA, Mieczysław: Zamki krzy- żackie w Polsce : szkice z dziejów / Mieczysław 3161. CHĘĆ, Adam: Cele pokutne w zam- Haftka. – Malbork : Muzeum Zamkowe ; Płock : kach krzyżackich / Adam Chęć // Acta Univer- Consort, 1999. – 352 s. : il., faks., fot., pl. ; 29 cm. sitatis Nicolai Copernici. Archeologia. – T. 28 Bibliogr. s. 345-352. (2001), s. 181-188. 3172. JACKIEWICZ-GARNIEC, Mał- 3162. CHĘĆ, Adam: Wieże główne w zam- gorzata: Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach : Powiśle, Warmia, Mazury / Mał- kach krzyżackich / Adam Chęć // Acta Univer- gorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – sitatis Nicolai Copernici. Archeologia. – T. 28 Olsztyn : Studio Arta, 2006. – 446, [2] s. : il., (2001), s. 169-179. faks., fot., m., pl., rys. ; 25 cm. Bibliogr. s. 444-446. 3163. CHODYŃSKI, Antoni Romuald: Szymbark – odbudowa i... dewastacja / Anto- 3173. JÓZEFOWICZ, Anna: Współczesne ni Romuald Chodyński // Spotkania z Zabytka- zagospodarowanie i funkcje zamków na ziemiach mi. – 1991, nr 4, s. 31-33. polskich, związanych z państwem krzyżackim / Anna Józefowicz // Studia Angerburgica. – T. 8 3164. CHODYŃSKI, Antoni Romuald: (2003/2004), s. 10-25. Zamek w Szymbarku koło Iławy / Antoni Ro- 3174. KAJZER, Leszek: Z problematyki muald Chodyński // Kwartalnik Architektury zamku w Lubawie / Leszek Kajzer // W: Kra- i Urbanistyki. – 1992, z. 2, s. 179-194. jobrazy : księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin profesora Janusza Bogdanowskiego / [red. 3165. CZYŻEWSKI, Marian: Walory hi- Stanisław Kołodziejski, Jadwiga Marcinek, Ro- storyczno-turystyczne zamku Ryn i ich wyko- man Marcinek]. – Warszawa : Ośrodek Doku- rzystanie w procesie przekształceń własnościo- mentacji Zabytków ; Kraków : Regionalny Ośro- wych / Marian Czyżewski // W: Zamki go- dek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, tyckie na szlakach turystycznych Pomorza, Ku- 2000. – S. 109-118. jaw, Warmii i Mazur : międzynarodowa konferencja naukowa, Malbork 25-26 kwietnia 2002 : 3175. KITTEL, Piotr: Rekonstrukcja syste- zbiór materiałów pokonferencyjnych / [Wyż- mu fos zamku krzyżackiego w Sątocznie, w gmi- sza Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, nie Korsze, w świetle sondowań geologicznych / Muzeum Zamkowe w Malborku, Stowarzysze- Piotr Kittel // Łódzkie Sprawozdania Archeolo- nie Gmin „Polskie Zamki Gotyckie” w Olszty- giczne. – T. 8 (2002/2003), s. 253-263. nie]. – Gdańsk ; Bydgoszcz : „Sport”, 2002. – S. 3176. KLIMEK, Robert: Przyczynek 171-175. do dziejów zamku w Stradunach / Robert Kli- mek // Masovia. – T. 12 (2009), s. 9-20. 3166. GANCEWSKI, Jan: Zamek krzyżac- ki w Piszu jako ośrodek gospodarczy. Cz. 1 / Jan 3177. KOCHAŃSKI, Rafał: Fosy i mo- Gancewski // Znad Pisy. – 2003, nr 12, s. 44-50. sty jako element obronności zamków krzyżackich w Prusach / Rafał Kochański // Materiały Za- 3167. GANCEWSKI, Jan: Znaczenie go- chodnio-Pomorskie. – T. 46 (2000), s. 457-481. spodarcze przedzamczy krzyżackich w Ziemi Chełmińskiej do wojny trzynastoletniej / Jan 3178. KORPYSZ, Ewa: Warownia w Kę- Gancewski // Echa Przeszłości. – T. 1 (2000), trzynie / Ewa Korpysz // Spotkania z Zabyt- s. 27-39. kami. – 2004, nr 3, s. 16-18.

188 Poz. 3179-3195

3179. KRZYŻANOWSKI, Lech: Este- wybór publicystyki z lat 1956-2002 / Władysław tyczne problemy konserwacji malowideł ścien- Ogrodziński ; przedm. Tadeusz Ostojski. – Olsz- nych / Lech Krzyżanowski // Ochrona Zabyt- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha ków. – 1990, nr 1, s. 53. Kętrzyńskiego, 2003. – S. 253-256. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 51). Zespół zamkowy w Lidzbaru Warmińskim. W Lidzbarku Warmińskim. 3180. LEWANDOWSKI, Jerzy Bogdan: Rezydencja lidzbarska Ignacego Krasickiego / 3188. PIEKARSKA, Ewa: Znaczenie walo- Jerzy Bogdan Lewandowski, Jerzy Sikorski, Kry- rów zabytkowych w budowaniu potencjału zrów- styna Stasiewicz. – Lidzbark Warmiński : Lidz- noważonego rozwoju regionu : studium przypad- barski Dom Kultury, 2002. – 87, [1] s. : il. ; 21 cm. ku – zamki gotyckie w turystyce województwa warmińsko-mazurskiego / Ewa Piekarska // W: 3181. LEWICKA, Maria: Restytucja śre- Zamki gotyckie na szlakach turystycznych Po- dniowiecznego zamku / Maria Lewicka // Rocz- morza, Kujaw, Warmii i Mazur : międzynaro- nik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzę- dowa konferencja naukowa, Malbork 25-26 IV du Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 1 (2008), 2002 : zbiór materiałów pokonferencyjnych / s. 59-75. [Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdań- sku, Muzeum Zamkowe w Malborku, Stowarzy- M.in. w Działdowie. szenie Gmin „Polskie Zamki Gotyckie” w Olsz- tynie]. – Gdańsk ; Bydgoszcz : „Sport”, 2002. – 3182. MACKIEWICZ, Hanna: Wyniki S. 56-65. badań archeologicznych w obrębie gdaniska przy zamku w Ostródzie / Hanna Mackiewicz, Adam 3189. POSPIESZNY, Kazimierz: Pro- Mackiewicz // W: Ostróda – siedem wieków gram i forma architektoniczna krzyżackich in- dziejów miasta / red. Ryszard Sajkowski. – firmerii zamkowych w Prusach / Kazimierz Po- Ostróda : Muzeum w Ostródzie, 2005. – S. 59-89. spieszny // W: Szpitalnictwo w dawnej Polsce / red. Maria Dąbrowska, Jerzy Kruppé.– Warsza- 3183. MACKIEWICZ, Hanna: Wyniki wa : Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etno- nadzoru archeologicznego prowadzonego w 2000 logii Polskiej Akademii Nauk, 1998. – S. 109-133. i 2001 r. podczas prac ziemnych przy odwadnianiu fundamentów zamku gotyckiego w Ostródzie 3190. RADTKE, Edward: Dzieje rezyden- (stan. II, wykop 18) / Hanna Mackiewicz, Adam cji biskupiej w Lidzbarku Warmińskim / Edward Mackiewicz // Ostródzki Przegląd Historyczny.– Radtke // W: Społeczeństwo, środowisko, gospo- T. 1 (2005) [druk 2007], s. 169-196. darka i krajobraz kulturowy w Roku Ignacego Krasickiego : materiały seminaryjne / [aut. Ja- 3184. MIELEWCZYK, Wojciech: Zamek cek Protas et al.]. – Olsztyn : Kętrzyn : „Ken- w Ostródzie / Wojciech Mielewczyk // Spotka- graf”, 2001. – S. 41-48. nia z Zabytkami. – 2001, nr 2, s. 22-23. 3191. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Archi- 3185. MOŻEJKO, Beata: Koszty utrzyma- tektura zamków warmińskich w świetle najnow- nia zamku w Lidzbarku Warmińskim w 1473 ro- szych badań / Andrzej Rzempołuch // Folia ku / Beata Możejko // W: Nihil superfluum es- Fromborcensia. – T. 1 (1992), s. 7-23. se : studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Profesor Jadwidze Krzyżaniakowej / red. Jerzy 3192. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Zamek Strzelczyk, Józef Dobosz. – Poznań : Instytut Hi- Kapituły Warmińskiej w Olsztynie / Andrzej storii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, 2000. – Rzempołuch. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- S. 493-507. zur, 1993. – 36 s. : il., fot., pl., rys. ; 21 cm. Bibliogr. s. 34. 3186. NAROŻNIAK, Izabela: Szlakiem 3193. SIKORSKA-ULFIK, Izabela: Roz- zamków gotyckich – oferta turystyczna woje- wój przestrzenny zamku w Reszlu na podsta- wództwa pomorskiego oraz warmińsko-mazur- wie badań archeologicznych / Izabela Sikorska- skiego / Izabela Narożniak // W: Zamki go- -Ulfik // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- tyckie na szlakach turystycznych Pomorza, Ku- zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- jaw, Warmii i Mazur : międzynarodowa konfe- ków. – 2008, z. 6, s. 86-93. rencja naukowa, Malbork 25-26 kwietnia 2002 : zbiór materiałów pokonferencyjnych / [Wyż- 3194. SIKORSKA-ULFIK, Izabela: Wy- sza Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, brane elementy architektoniczne odkryte na zam- Muzeum Zamkowe w Malborku, Stowarzysze- ku w Reszlu / Izabela Sikorska-Ulfik // W: Ar- nie Gmin „Polskie Zamki Gotyckie” w Olszty- cheologia / red. Janusz Cygański, Mirosław Ja- nie]. – Gdańsk ; Bydgoszcz : „Sport”, 2002. – S. nusz Hoffmann, Ada Bogdanowicz. – Olsztyn : 181-183. Muzeum Warmii i Mazur, 1992. – S. 150-159.

3187. OGRODZIŃSKI, Władysław: Po- 3195. SIKORSKI, Jerzy: Nie było miasta, żegnanie z zamkiem / Władysław Ogrodziń- był zamek / Jerzy Sikorski // Kalendarz Olszty- ski // W: Tropem odnalezionych przeznaczeń : na. – R. 4 (2002), s. 128-133.

189 Poz. 3196-3214 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

Zamek w Olsztynie. Strzyż // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– 2007, nr 4, s. 461-470. 3196. SIKORSKI, Jerzy: Zamek krzyżac- ki w Szczytnie z około 1380 roku : przeszłość – 3205. SYPEK, Agnieszka: Zamki i obiek- teraźniejszość – przyszłość? / Jerzy Sikorski // ty warowne Warmii i Mazur / Agnieszka Sy- Rocznik Mazurski. – T. 6 (2002), s. 8-20. pek, Robert Sypek. – Warszawa : „Alma-Press”, 2004. – 114 s. : il., fot., rys., pl., portr. ; 21 cm. – 3197. SIKORSKI, Jerzy: Zamek lidzbarski (Zamki i Obiekty Warowne Polski ; nr 5). i rezydencja biskupia / Jerzy Sikorski // W: Dziedzictwo Warmii (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław Achremczyk. – Olsz- 3206. SYPEK, Robert: Zamki i obiekty wa- tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha rowne państwa krzyżackiego. Cz. 2, Pomezania, Kętrzyńskiego, 2008. – S. 24-32. Ziemia Sasińska i Ziemia Lubawska / Robert Sy- pek. – Warszawa : Agencja Wydawnicza CB, 3198. SIKORSKI, Jerzy: Zespół zamkowy 2000. – 142 s. : il., m. ; 21 cm. oraz system urządzeń miejskich Olsztynka w śre- dniowieczu / Jerzy Sikorski // W: Życie codzien- 3207. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Inwentarz ne na dawnych ziemiach pruskich : człowiek a zamku biskupiego i młyna zamkowego w Bar- środowisko / [red. wydawniczy Hanna Królikow- czewie oraz folwarków zamkowych w Kronowie ska]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. i Krupolinie z około 1767 roku / Grzegorz Świ- Wojciecha Kętrzyńskiego, 1999. – S. 18-31. – derski // Rocznik Olsztyński. – T. 18 (2009), (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- s. 215-235. wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 182). 3208. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Inwentarz zamku biskupów warmińskich w Jezioranach w 1606 roku / Grzegorz Świderski // Rocz- SIKORSKI, Jerzy : Sątoczno = poz. 401 nik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego Urzę- 3199. SKIBIŃSKI, Szczęsny: Jeszcze du Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 2 (2009), w kwestii genezy regularnego zamku krzyżackie- s. 42-56. go / Szczęsny Skibiński // W: Sztuka Prus XIII- Zawiera tekst źródłowy. -XVIII wieku / red. Agnieszka Bojarska. – To- ruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Ko- 3209. TORBUS, Tomasz: Wczoraj i dziś pernika, 1994. – S. 27-38. zamków krzyżackich Warmii i Mazur / Tomasz Torbus // Borussia. – 2008, nr 42, s. 184-189. 3200. STOKOWSKI, Marek: Księga zam- ków państwa krzyżackiego w Prusach / Ma- 3210. TORBUS, Tomasz: Zamki krzyżac- rek Stokowski, Krzysztof Cieślak. – Włocławek : kie Warmii i Mazur / Tomasz Torbus // Zabytki. „Studio Wena”, 2003. – 174 s. : il., faks., fot., Heritage. – 2007, nr 4, s. 18-21. m., pl., portr., rys. ; 33 cm. Bibliogr. s. 172-173. Indeks. 3211. TYTUS-WAŃKOWSKA, Joanna: Konserwacja malowideł ściennych w zamku 3201. STRUŻYŃSKI, Jacek: Hotel w zam- w Lidzbarku Warmińskim w latach 1955-1985 / ku w Barcianach / Jacek Strużyński // Biu- Joanna Tytus-Wańkowska // Ochrona Zabyt- letyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- ków. – 1990, nr 1, s. 23-27. rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2006, z. 4, s. 55-66. 3212. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Badania architektoniczne zamku w Gi- 3202. STRUŻYŃSKI, Jacek: Odkrycie życku / Joanna Wańkowska-Sobiesiak // War- w murze północnym skrzydła północnego przej- mińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski.– ścia do gdaniska : sprawozdanie z prowadzonych badań i realizacji na terenie zamku w Barcia- T. 4 (2002), s. 78-87. nach / Jacek Strużyński // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- 3213. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- serwatorów Zabytków. – 2006, z. 4, s. 67-82. anna: Zamek Ryn : badanie historyczno-architektoniczne / Joanna Wańkowska-Sobiesiak // 3203. STRUŻYŃSKI, Jacek: Przyczynki Rocznik Warmińsko-Mazurski Wojewódzkiego do historii (1) / Jacek Strużyński // Biule- Urzędu Ochrony Zabytków w Olsztynie. – T. 1 tyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- (2008), s. 113-133. rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2008, z. 6, s. 94-113. 3214. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Zamek w Nidzicy / Joanna Wańkow- Zamki w Olsztynie i Barcianach. ska-Sobiesiak // Rocznik Warmińsko-Mazur- 3204. STRZYŻ, Piotr: Zespół kamiennych ski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków kul działowych z zamku w Reszlu / Piotr w Olsztynie. – T. 2 (2009), s. 25-41.

190 Poz. 3215-3233

3215. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- Dąbkowska, Joanna Łuczak // Komunikaty Ma- anna: Zamek w Szymbarku : budowa, znisz- zursko-Warmińskie. – 2008, nr 2, s. 163-168. czenie, próba odbudowy / Joanna Wańkowska- -Sobiesiak // Ochrona Zabytków. – 1993, nr 4, 3225. DOHNA, Aleksander: Słobity/ s. 287-294. Schlobitten / Aleksander Dohna // W: Zacho- wane – ocalone? : o krajobrazie kulturowym 3216. WOŁOSZ, Artur: W sprawie rozpla- i sposobach jego kształtowania / pod red. Iwo- nowania murowanego zamku w Węgorzewie / ny Liżewskiej, Wiktora Knercera ; [aut. Bern- Artur Wołosz // Studia Angerburgica. – T. 3 hard von Barsewisch et al.] ; tł. Kornelia Ku- (1998), s. 8-19. rowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Bo- russia”, 2003. – S. 226-232. – (Nowe Życie pod 3217. WÓŁKOWSKI, Wojciech: Zamek Starymi Strzechami). w Działdowie : 100 lat odbudowy / Wojciech Wółkowski // Spotkania z Zabytkami. – 2007, 3226. GLINKOWSKI, Witold P.: Pałac nr 10, s. 8-11. w Nakomiadach / Witold P. Glinkowski // Spo- tkania z Zabytkami. – 2009, nr 1, s. 21-23. 3218. Zamek w Lubawie : dawniej i dziś / red. Leszek Kajzer. – Lubawa ; Toruń : Regional- 3227. HADLER,¨ Emil: Powstanie i znisz- ny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kul- czenie : historia jako proces – możliwości ba- turowego, 2001. – 143 s. : il., m. ; 25 cm. dań ruin pałacu w Słobitach w ramach współ- Streszcz. w jęz. niem. pracy uczelni wyższych w Moguncji i Łodzi / Emil Händler// W: Architektura współczesna 3219. ZANIEWSKI, Piotr: Szlakami zam- w środowisku historycznym : materiały polsko- ków krzyżackich / Piotr Zaniewski. – Warszawa : -niemieckiej konferencji, Pasłęk 26-29 X 1995 / Sport i Turystyka – Muza, 2005. – 367, [1] s. : pod red. Renaty Mikielewicz. – Łódź : Wydaw- fot., m., pl., portr., rys. ; 19 cm. – (Przewodnik nictwo Politechniki Łódzkiej, 1996. – S. 66-73. Turystyczny). Bibliogr. s. 363. Indeks. 3228. JACKIEWICZ-GARNIEC, Mał- 3220. ŻEBROWSKI, Wojciech: Zamki gorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschod- Warmii i Mazur jako markowe produkty tury- nich : dobra utracone czy ocalone / Małgo- styczne / Wojciech Żebrowski // W: Marko- rzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec ; we produkty turystyczne w północno-wschod- ze słowem wstępnym Marion Dönhoff,Adelhe- niej Polsce / red. Kazimierz Michałowski, Boże- id Eulenburg, Kamili Wróblewskiej. – Olsztyn : na Malinowska. – Białystok : Wydawnictwo Po- Wspólnota Kulturowa Borussia, 1999. – 380 s. : litechniki Białostockiej, 2004. – S. 77-84. il., fot., m., pl., rys. ; 24 cm. – (Biblioteka Bo- russi ; nr 16). Bibliogr. s. 369. 7.4. Pałace i dwory 3229. JACKIEWICZ-GARNIEC, Mał- 3221. ACHREMCZYK, Stanisław: Let- gorzata: Pałace i dwory na Mazurach i War- nie rezydencje biskupów warmińskich / Stani- mii – nieodkryte piękno / Małgorzata Jackie- sław Achremczyk // W: Życie codzienne na daw- wicz-Garniec // Zabytki. Heritage. – 2007, nr 4, nych ziemiach pruskich : świadectwa przeszło- s. 22-25. ści : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- Jezioro Oświn i okolice = poz. 1459 ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 110-117. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka 3230. KIKUT, Andrzej: Polski dwór w Pru- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- sach / Andrzej Kikut // Spotkania z Zabytka- go w Olsztynie ; nr 202). mi. – 1995, nr 3, s. 29-31.

W Smolajnach i Sątopach. Dwór w Waplewie. 3222. BARTOŚ, Magdalena: Pałac Do- 3231. KLIM, Roman: Słobity Dohnów / hnów w Morągu / Magdalena Bartoś // Okolice Roman Klim // Jantarowe Szlaki. – 1994, nr 1, Ostródy. – [T. 1] (2009), s. 25-37. s. 6-8.

3223. BUJNIEWICZ, Natalia: Fincken- 3232. KORDUBA, Piotr: Wielkie rezyden- stein – kwatera Napoleona / Natalia Bujnie- cje dawnych Prus Wschodnich / Piotr Kordu- wicz // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 9, ba // Spotkania z Zabytkami. – 2007, nr 11, s. 21-23. s. 4-7. Dawniej Kamieniec koło Susza. 3233. KOROWAJ, Tadeusz: Osieka – 3224. DĄBKOWSKA, Monika: Neogotyc- przykład godny naśladowania / Tadeusz Koro- ka siedziba szlachecka w Karnitach / Monika waj // Zabytki. Heritage. – 2000, nr 2, s. 56-57.

191 Poz. 3234-3253 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3234. KORPYSZ, Ewa: Dwór w Łuknaj- 3243. MIKOCKI, Tomasz: Rzeźby z kolek- nie / Ewa Korpysz // Spotkania z Zabytkami.– cji von Rose w Döhlau,I (pierwsza wizyta w Dy- 2002, nr 12, s. 22. lewie) / Tomasz Mikocki // Światowit. – T. 3 Pow. mrągowski. (2001), s. 167-180. 3235. KORPYSZ, Ewa: Sorkwity / Ewa 3244. MIKOCKI, Tomasz: Rzeźby z kolek- Korpysz // Spotkania z Zabytkami. – 2001, nr cji von Rose w Döhlau,II (druga wizyta w Dy- 8, s. 24-26. lewie) / Tomasz Mikocki // Światowit. – T. 5 (2003), s. 201-206. 3236. KUMOROWICZ, Grzegorz: Kilka uwag o losach siedzib szlacheckich / Grze- 3245. PAŁYSKA, Joanna: Założenie pała- gorz Kumorowicz // W: Zachowane – ocalo- cowo-parkowe z folwarkiem w Galinach / Joanna ne? : o krajobrazie kulturowym i sposobach jego Pałyska, Krzysztof Pałyska // W: Zachowane – kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, Wik- ocalone? : o krajobrazie kulturowym i sposobach tora Knercera ; [aut. Bernhard von Barsewisch et jego kształtowania / pod red. Iwony Liżewskiej, al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsztyn : Wspól- Wiktora Knercera ; [aut. Bernhard von Barse- nota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 54-65. – wisch et al.] ; tł. Kornelia Kurowska. – Olsz- (Nowe Życie pod Starymi Strzechami). tyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 165-171. – (Nowe Życie pod Starymi Strzecha- 3237. KUMOROWICZ, Grzegorz: Prusy mi). – rzeczywistość czy utopia? (Arystokratyczne siedziby w Prusach Wschodnich) / Grzegorz Ku- 3246. PARADOWSKA, Aleksandra: Pa- morowicz // Borussia. – 1998, nr 16, s. 304-314. łac rodziny Finckensteinów w Kamieńcu Su- skim / Aleksandra Paradowska // Siedlisko.– 3238. LIŻEWSKA, Iwona: Architektura 2009, nr 6, s. 16-22. dworska na Warmii i Mazurach / Iwona Liżew- ska // W: Zachowane – ocalone? : o krajobra- 3247. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: zie kulturowym i sposobach jego kształtowania / Pałac w Sztynorcie / Ryszard Wojciech Paw- pod red. Iwony Liżewskiej, Wiktora Knercera ; licki // Spotkania z Zabytkami. – 1993, nr 5, [aut. Bernhard von Barsewisch et al.] ; tł. Korne- s. 27-28. lia Kurowska. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, 2003. – S. 26-39. – (Nowe Życie pod 3248. PAWLICKI, Ryszard Wojciech: Starymi Strzechami). Zespół pałacowy w Sztynorcie Dużym na Mazu- rach / Ryszard Wojciech Pawlicki // Jantarowe 3239. LIŻEWSKA, Iwona: Pruskie siedzi- Szlaki. – 1993, nr 1, s. 19-21. by szlacheckie / Iwona Liżewska // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : świa- 3249. PAWŁOWSKI, Wojciech: Upadek dectwa przeszłości : praca zbiorowa / pod red. mazurskiej perły, czyli zaorać Drogosze / Woj- Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośrodek ciech Pawłowski // Zabytki. Heritage. – 2007, nr Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- 4, s. 46-49. go, 2002. – S. 101-109. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- PIECHOCKI, Stanisław : Mury i ludzie = poz. trzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). 1612 3240. MAGDZIARZ, Tadeusz: Śladami 3250. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Archi- rodziny Dohnów : skarby utracone / Tadeusz tektura dworska w Prusach Książęcych i na Magdziarz // Poznaj Swój Kraj. – 2009, nr 7/9, Warmii : studium genezy i odrębności / An- s. 32-33. drzej Rzempołuch // Roczniki Humanistyczne.– 2002, z. 4 [zeszyt specjalny], s. 197-242. 3241. MARCINIAK-KAJZER, Anna: Późnośredniowieczny dwór rycerski w Leszczu : 3251. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Dwór przyczynek do dyskusji na temat funkcji nie- hrabiego Albrechta / Andrzej Rzempołuch // których siedzib możnowładczych / Anna Marci- Spotkania z Zabytkami. – 1996, nr 2, s. 22-24. niak-Kajzer // Komunikaty Mazursko-Warmiń- W Mołdytach. skie. – 2006, nr 1, s. 7-17. 3252. SALM, Jan: Barokowy folwark w Sło- 3242. MIKOCKI, Tomasz: Dwa reliefy bitach i jego iluzjonistyczne okna / Jan Salm // portretowe dłuta Adolfo Wilda z kolekcji von W: Conservation est aeterna creatio : księga de- Rose w majątku Dylewo (dawne Döhlau)/ To- dykowana prof. Janowi Tajchmanowi / red. Ja- masz Mikocki // W: Antyk i barbarzyńcy : księ- nusz Krawczyk. – Toruń : Wydawnictwo Uniwer- ga dedykowana profesorowi Jerzemu Kolendo sytetu Mikołaja Kopernika, 1999. – S. 227-238. w siedemdziesiątą rocznicę urodzin / red. Alek- sander Bursche, Renata Ciołek. – Warszawa : In- 3253. SALM, Jan: Projekt Słobity – przy- stytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, czynek do współpracy między uczelniami ar- 2003. – S. 305-309. chitektonicznymi Niemiec i Polski / Jan Salm,

192 Poz. 3254-3270

Heinz Jakubeit // W: Wspólne dziedzic- 3260. WŁODARSKI, Józef: Poszukiwanie two : polsko-niemiecka współpraca konserwator- skarbów książąt zu Dohna w Słobitach w latach ska 1970-2000 = Das gemeinsame Kulturerbe : 1945-1947 / Józef Włodarski // Spotkania z Za- die deutsch-polnische Zusammenarbeit in der bytkami. – 2007, nr 1, s. 12-15. Denkmalpfelge 1970-2000 / [red. Andrzej To- maszewski, Dethard von Winterfeld ; aut. tek- 3261. WOJNOWSKA, Weronika: Pałac stów Dethard von Winterfeld et al.]. – Warsza- w Karwinach i „Srebrna Biblioteka” / Weroni- wa : Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grze- ka Wojnowska // Cenne. Bezcenne. Utracone.– gorczyk, 2001. – S. 121-132. 2000, nr 3, s. 19-21.

Pałac rodziny Dohnów oraz biblioteka księcia Al- 3254. SIKORSKI, Jerzy: Ród von Kunhe- brechta. imów w Prusach i jego siedziby dworskie / Je- rzy Sikorski // W: Życie codzienne na dawnych 3262. WRÓBLEWSKA, Kamila: Pałace ziemiach pruskich : świadectwa przeszłości : pra- pruskie w sprawozdaniach Jana Grabowskiego ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- w latach 1945-1946 / Kamila Wróblewska // Bo- ka. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. russia. – 1993, nr 7, s. 45-50. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2002. – S. 118-125. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- 3263. WYSOCKI, Jacek: Dwory – ginące wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; dziedzictwo / Jacek Wysocki // Zabytki. Heri- nr 202). tage. – 2008, nr 1, s. 90-92.

3255. SOCZEWICA, Krzysztof: Uratowa- 3264. ŻYWICZYŃSKI, Adam: Sztynort – ne / Krzysztof Soczewica // Warmińsko-Ma- konserwatorskie studium architektoniczno-histo- zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), ryczne / Adam Żywiczyński // Studia Angerbur- s. 157-167. gica. – T. 1 (1996), s. 10-21.

Pałac w Osiece. 3256. Sztynort : utracone dziedzictwo czy 7.5. Architektura sakralna szansa na ocalenie? : konserwacja i zagospodarowanie pałacu w Sztynorcie – wspólna polsko- 3265. BABNIS, Krystyna: Frombork : ze- -niemiecka inicjatywa : materiały z konferencji, spół katedralny / Krystyna Babinis // W: Po- Olsztyn 5-6 XI 2008 / red. Iwona Liżewska. – mniki historii : 25 najcenniejszych obiektów i ze- Olsztyn : „Borussia”, [2009]. – 108 s. : il., fot., społów zabytkowych w Polsce / red. Magdale- m. ; 24 cm. na Róziewicz, Juliusz Wendlandt. – Warszawa : Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabyt- 3257. WALERZAK, Miłosz: Założenie re- ków, 2004. – S. 31-37. zydencjonalne w Sztynorcie, powiązania z ota- czającym krajobrazem, wykorzystanie dla po- 3266. BARANOWSKI, Mieczysław: Bu- trzeb współczesnych / Miłosz Walerzak, Krzysz- downictwo sakralne w diecezji ełckiej w ciągu tof Sukiennik // W: III Forum Architektury dziesięciu lat jej istnienia / Mieczysław Bara- Krajobrazu, Warszawa, 4-5 grudnia 2000 : mate- nowski // Ełckie Studia Teologiczne. – T. 3 riały konferencyjne : nowe idee i rozwój dziedzi- (2002), s. 191-195. ny architektury krajobrazu w Polsce / pod red. Przemysława Wolskiego. – Warszawa : Ośrodek 3267. BĘTKOWSKI, Rafał: Bitwa o wie- Ochrony Zabytkowego Krajobrazu – Narodowa że / Rafał Bętkowski // Debata. – 2008, nr 10, Instytucja Kultury, 2000. – S. 248-249. s. 22-26. Dot. kościoła garnizonowego w Olsztynie. 3258. WAŃKOWSKA-SOBIESIAK, Jo- anna: Utracone / Joanna Wańkowska-Sobie- 3268. BORZYSZKOWSKI, Marian: Od- siak // W: Życie codzienne na dawnych ziemiach budowa kościoła w Pierzchałach / Marian Bo- pruskich : człowiek a środowisko / [red. wydaw- rzyszkowski // Studia Warmińskie. – T. 37 niczy Hanna Królikowska]. – Olsztyn : Ośrodek (2000), cz. 2, s. 383-394. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- go, 1999. – S. 52-64. – (Rozprawy i Materiały 3269. BRUSKI, Ireneusz: Sanktuarium Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Świętolipskie / Ireneusz Bruski // Warmiń- trzyńskiego w Olsztynie ; nr 182). skie Wiadomości Archidiecezjalne. – 1993, nr 6, s. 161-173. 3259. WŁODARSKI, Józef: Kilka uwag o akcji poszukiwania skarbów książąt zu Dohna 3270. FLORJANOWICZ, Paulina: Ko- w Słobitach przez Powiatowy Urząd Bezpieczeń- ściół w Szestnie : rekonstrukcja założenia gotyc- stwa Publicznego w Pasłęku (1945-1947) / Józef kiego / Paulina Florjanowicz // Warmińsko-Ma- Włodarski // Rocznik Elbląski. – T. 20 (2006), zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), s. 393-399. s. 31-49.

193 Poz. 3271-3291 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3271. Frombork - zespół katedralny : zabyt- 3284. JĘDRYCH, Adriana: Trzy wieki ki historii : pomniki w krajobrazie // Spotkania krużganków / Adriana Jędrych // Posłaniec z Zabytkami. – 1995, nr 5, s. 23-25. Warmiński. – 2009, nr 2, s. 17-18. Klasztor w Stoczku Warmińskim. 3272. GANCARZ, Natalia: Gmina krzyża- mi usłana / Natalia Gancarz // Studia Anger- 3285. KLEMENS, Edward: Zabytkowe ko- burgica. – T. 13 (2006), s. 10-23. ścioły ewangelickie w mieście i gminie Lidzbark w powiecie działdowskim – przeszłość i teraź- Kapliczki i krzyże w gm. Węgorzewo. niejszość / Edward Klemens // Warmińsko-Ma- 3273. Głotowo - Glotowo : Sanktuarium zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 5 (2003), Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej : za- s. 66-72. rys historii / oprac. Jerzy Balcer. – Głotowo : s.n., [2003]. – 20 s. : fot. kolor. ; 21 cm. KLIM, Roman : Słobicki kościół – nekropolia von Dohnów = poz. 1716 3274. GRZELACHOWSKI, Stanisław: Kościół w Sząbruku / Stanisław Grzelachow- 3286. KNERCER, Wiktor: Architektura ski // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 3, sakralna konstrukcji szkieletowej na terenie War- s. 22-24. mii, Mazur i Powiśla / Wiktor Knercer, Barba- ra Zalewska // W: Polsko-niemiecka konferencja 3275. GRZELACHOWSKI, Stanisław: pt. Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo : Kościół w Szestnie / Stanisław Grzelachowski // materiały konferencyjne / red. Andrzej Łazow- Spotkania z Zabytkami. – 2005, nr 12, s. 25-27. ski, Marek Sztark. – Szczecin : Szczecin-Expo Biuro Promocji, 2007. – S. 267-286.

3276. GRZELACHOWSKI, Stanisław: Obiekty w Jerutkach, Piszu, Kraplewie, Pasłęku, Mazurski kościółek / Stanisław Grzelachow- Lidzbarku Warmińskim. ski // Spotkania z Zabytkami. – 2002, nr 9, Toż: Znad Pisy. – 2007, nr 16, s. 143-163. s. 24-26. 3287. KNERCER, Wiktor: Kościoły kon- W Rychnowie. strukcji ryglowej / Wiktor Knercer, Barbara Za- 3277. GRZELACHOWSKI, Stanisław: lewska // W: Polsko-niemiecka konferencja pt. Sanktuarium w Krośnie na Warmii / Stanisław Architektura ryglowa – wspólne dziedzictwo : Grzelachowski // Spotkania z Zabytkami. – 2007, materiały konferencyjne / red. Andrzej Łazow- nr 6, s. 20-22. ski, Marek Sztark. – Szczecin : Szczecin-Expo Biuro Promocji, 2005. – S. 219-223. 3278. GUTTEMEJER, Karol: Zespół piel- grzymkowy w Krośnie koło Ornety : fazy budowy 3288. KONIECZNY, Alexander: Drewno jako ważne źródło w kompleksowych badaniach w XVIII wieku oraz zagadnienie inspiracji archi- architektonicznych budowli murowanych / Ale- tektonicznych i autorstwa / Karol Guttemejer // xander Konieczny // W: Zabytkowe budow- Rocznik Olsztyński. – T. 17 (1997), s. 43-66. le drewniane i stolarka architektoniczna wobec współczesnych zagrożeń / pod red. Emanuela 3279. Historia braniewskiej fary / oprac. Ja- Okonia. – Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uni- cek Iwulski, Zbigniew Kędziora ; współpr. Piotr wersytetu Mikołaja Kopernika, 2005. – S. 75-94. Gursztyn, Piotr Żak. – Braniewo : Towarzystwo Miłośników Braniewa, [2004]. – 48 s. : il. ; 21 cm. M.in. kościół parafialny w Ornecie. 3289. KOPICZKO, Andrzej: Kościoły i ka- 3280. HOCHLEITNER, Janusz: Kaplicz- plice w Olsztynie / Andrzej Kopiczko. – Olsz- ki na Warmii / Janusz Hochleitner // Borus- tyn : „Ad Rem”, 2000. – 154 s. : faks., fot., rys. ; sia. – 1998/1999, nr 17, s. 238-240. 21 cm. – (Parafie Archidiecezji Warmińskiej ; nr 3). 3281. HOCHLEITNER, Janusz: Warmiń- ska sakralizacja przestrzeni – krzyże, kapliczki 3290. KOPICZKO, Andrzej: Porta Domi- i figury religijne / Janusz Hochleitner // Echa ni : kościoły jubileuszowe i sanktuaria Święte- Przeszłości. – T. 4 (2003), s. 51-66. go Krzyża w archidiecezji warmińskiej / An- drzej Kopiczko. – Olsztyn : Posłaniec Warmiń- 3282. JASIŃSKI, Janusz: Kaplica w Jaro- ski, 2002. – 143, [1] s. : il., m. ; 21 cm. – (Parafie tach / Janusz Jasiński // Warmińskie Wiado- Archidiecezji Warmińskiej ; nr 4). mości Archidiecezjalne. – 1993, nr 8, s. 103-106. 3291. KOPICZKO, Andrzej: Sanktuaria 3283. JASIŃSKI, Janusz: Maryjne kaplice pasyjne na Warmii : zarys problematyki / An- i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku / drzej Kopiczko // W: Kult Męki Pańskiej : hi- Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Pol- storia i teraźniejszość : materiały z sesji nauko- ską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur wej w Olsztynie, 3-4 marca 2001 r. / red. Henryk w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Damian Wojtyska. – Olsztyn : Studio Poligrafii Littera, 2003. – S. 200-212. Komputerowej „SQL”, 2001. – S. 195-205.

194 Poz. 3292-3312

3292. KOSESKI, Antoni, J.: Kościół jak 3304. NOWAK, Władysław: Sanktuaria zamek / Antoni J. Koseski // Spotkania z Za- maryjne archidiecezji warmińskiej / Władysław bytkami. – 1999, nr 4, s. 21-23. Nowak // W: Czynem i prawdą : księga pamiąt- W Kętrzynie. kowa na siedemdziesiąte piąte urodziny Księdza Arcybiskupa Warmińskiego Edmunda Piszcza / 3293. Kościoły i kaplice Archidiecezji War- red. Cyprian Rogowski [et al.]. – Olsztyn : „Ho- mińskiej. T. 1, Święta Warmia / red. Bronisław sianum”, 2004. – S. 353-364. Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Ar- chidiecezjii Warmińskiej, 1999. – 302 s. : fot. ko- 3305. Obiekty historyczne i religijne Ziemi lor. ; 30 cm. Nidzickiej : gmina Nidzica / [red. Władysław Bibliogr. Nowosielski, Andrzej Midura ; aut. rozdz. Joan- 3294. Kościoły na Warmii, Mazurach i Po- na Grześkiewicz et al. ; zdj. Władysław Nowo- wiślu = Kirchen in Ermland, Masuren und We- sielski]. – Nidzica : Grupa Inicjatywna Wspie- ichselgebiet = Churches in Warmia, Mazury and rania Wartości Regionalnych przy Zespole Szkół Powisle / tekst Andrzej Rzempołuch ; zdjęcia Nr 2 w Nidzicy, [2005]. – 159 s. : fot., m. ; 30 cm. Wacław Kapusto ; przeł. na jęz. niem. Krystyna Kapliczki, krzyże, cmentarze. Binek, na jęz. ang. Andrzej Dramiński. – Olsz- tyn : Offer, 1991. – 64 s. : fot. kolor. ; 24 cm. 3306. OLSZAK, Piotr: Kościół w Różyńsku Tekst równol. pol., niem., ang. Wielkim / Piotr Olszak // Znad Pisy. – 2000, nr 3295. KRYSZCZUK, Anna: Kościół para- 9, s. 49-54. fialny i jego wyposażenie / Anna Kryszczuk // W: Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat / red. Ry- 3307. PASZENDA, Jerzy: Architektura szard Andrukiewicz. – Nowe Kawkowo ; Olsz- zespołu kościelnego w Świętej Lipce na tle pol- tyn : Studio „Antykwa”, 2005. – S. 67-72. skiego baroku / Jerzy Paszenda // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1993, nr 4, s. 511-518. 3296. KUMALA, Janusz Stanisław: Sank- tuarium Niepokalanej Matki Pokoju w Stoczku 3308. PASZENDA, Jerzy: Budowle jezuic- Warmińskim / Janusz Stanisław Kumala. – Li- kie w Polsce XVI-XVIII w. T. 2 / Jerzy Pa- cheń : Salvatoris Mater, 2004. – 149 s. : il., fot. ; szenda. – Kraków : Wyższa Szkoła Filozoficz- 20 cm. no-Pedagogiczna „Ignatianum” ; Wydawnictwo Bibliogr. s. [151-152]. WAM, 2000. – 437, [2] s. : il., m. ; 23 cm. 3297. KUPRJANIUK, Stanisław: Ka- Indeks. pliczkowy krajobraz Warmii / Stanisław Kupr- M.in. Święta Lipka. janiuk // Kompas. – 2008, nr 1, s. 21-26. 3309. PASZENDA, Jerzy: Święta Lipka : 3298. LESIŃSKI, Andrzej: Kościół pod bazylika mniejsza / Jerzy Paszenda, Ryszard wezwaniem św. Jakuba / Andrzej Lesiński // Czerwiński, Andrzej Stachurski. – Olsztyn : Ma- Kalendarz Olsztyński. – R. 2 (2000), s. 168-183. zury, 1993. – [94] s. : il., fot., pl. ; 30 cm.

Kościół w Olsztynie. 3310. PIASKOWSKI, Tadeusz: Zabyt- 3299. LESIŃSKI, Andrzej: Olsztyńska ka- ki Fromborka / Tadeusz Piaskowski, Henryk tedra św. Jakuba na przełomie wieków / An- Szkop. – Frombork : Muzeum Mikołaja Koperni- drzej Lesiński. – Olsztyn : Pracownia Wydaw- ka, 2003. – 165 s. : il., faks., fot., m., pl., portr. ; nicza „ElSet”, [2002]. – [16] s. : fot. ; 24 cm. 23 cm. Bibliogr. s. 153-155. Indeks. 3300. LIŻEWSKA, Iwona: Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu / Iwona Liżew- 3311. ROSŁAN, Jan: Sanktuaria archidie- ska // Rocznik Mazurski. – T. 1 (1996), s. 56-61. cezji warmińskiej / Jan Rosłan // W: Regiona- lizm w Kościele, Kościół w regionie : materia- 3301. LIŻEWSKA, Iwona: Kościół para- ły II Ogólnopolskiego Zjazdu Księży Regionali- ﬁalny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii stów, Gietrzwałd 24-26 września 1999 r. / red. Panny w Szczytnie / Iwona Liżewska // Rocz- Irena Modrzejewska [et al.]. – Ciechanów : Kra- nik Mazurski. – T. 10 (2006), s. 79-82. jowy Ośrodek Dokumentacji Regionalnych To- warzystw Kultury, 2001. – S. 80-87. 3302. LIŻEWSKA, Iwona: Neostylowe ko- ścioły Olsztyna / Iwona Liżewska // Spotkania 3312. ROSŁAN, Jan: Sanktuarium Matki z Zabytkami. – 2006, nr 11, s. 18-19. Bożej w Gietrzwałdzie / Jan Rosłan. – Olsztyn ; Gietrzwałd : [s.n.], 1994. – 70, [2] s. ; 17 cm. 3303. ŁAPO, Jerzy Marek: Drewniany krzyż nagrobny z Kalskich Nowin / Jerzy Ma- rek Łapo // Studia Angerburgica. – T. 4 (1999), RUSZEL, Edward : Dzieje kościoła gotyckiego s. 145-148. w Iławie = poz. 386

195 Poz. 3313-3333 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3313. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Uwagi von Schönaich / Seweryn Szczepański // Studia o architekturze sakralnej na wschodnich Mazu- Angerburgica. – T. 15 (2009), s. 78-91. rach / Andrzej Rzempołuch // W: Praeteria Po- steritati : studia z historii, sztuki i kultury ofia- 3324. SZYMAŃSKI, Walenty: Kościół rowane Maciejowi Kilarskiemu / red. Mariusz farny św. Piotra i Pawła w Morągu / Walenty Mierzwiński. – Malbork : Muzeum Zamkowe, Szymański, Anna Rzymska. – Morąg : Parafia 2002. – S. 433-444. Rzymskokatolicka św. Józefa, 2000. – 51 s. : il. ; 17 cm. RZEMPOŁUCH, Andrzej : Architektura war- Bibliogr. mińska w XVII wieku = poz. 3077 3325. WIELICZKO, Mieczysław: Kościo- 3314. Sanktuaria Archidiecezji Warmiń- ły Warmii / Mieczysław Wieliczko, Kamila Wró- skiej / red. Janina Bosko, Jacek Maciej Wojt- blewska. – Olsztyn : Mazury, 1991. – XV, [120] kowski ; przy współpracy Mirosława Gałęziew- s. : fot. ; 29 cm. skiego. – Olsztyn : Remix, 2009. – 231 s. : il., Tekst równol. pol., niem. fot. ; 25 cm. 3326. WIŚNIEWSKI, Jan: Przewodnik po Bibliogr. s. 229. kościele farnym św. Jana Chrzciela w Ornecie / 3315. SMOLIŃSKI, Mariusz: Święta Lip- Jan Wiśniewski. – Ryjewo : [s.n.], 1991. – 38 [2] ka / Mariusz Smoliński // Spotkania z Zabytka- s. ; 17 cm. mi. – 2001, nr 8, s. 18-20. 3327. WÓŁKOWSKI, Wojciech: Zarys hi- 3316. SMOLIŃSKI, Mariusz: Zapomniane storii kościoła św. Krzyża w Działdowie / Woj- sanktuarium / Mariusz Smoliński // Spotkania ciech Wółkowski // Rocznik Działdowski. – T. 5 z Zabytkami. – 2002, nr 2, s. 14-16. (1999), s. 121-125.

Kaplica św. Rocha w Jezioranach. 3328. WYSOCKI, Jacek: Kamienne krzyże 3317. SOĆKO, Adam: Kaplica św. Andrze- Poborza / Jacek Wysocki // Spotkania z Zabyt- ja na zamku w Braniewie / Adam Soćko // Ko- kami. – 1999, nr 4, s. 20-21. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2002, nr 3, s. 345-372. 3329. WYSOCKI, Jacek: Krzyż z Biedowa – przykład ratowania drobnych zabytków / Ja- 3318. SODUŁA, Antoni: Drewniane krzyże cek Wysocki // Warmińsko-Mazurski Biuletyn i kapliczki na Warmii / Antoni Soduła // W: Konserwatorski. – T. 3 (2001), s. 215-221. Szkice o sztuce i literaturze / Antoni Soduła. – Elbląg : „Wspólnota Elbląska”, 1999. – S. 81-84. 3330. WYSOCKI, Jacek: Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii Polski 3319. SODUŁA, Antoni: Kaplica w Lu- i Prus / Jacek Wysocki // Warmińsko-Ma- trach / Antoni Soduła // W: Szkice o sztuce zurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 3 (2001), i literaturze / Antoni Soduła. – Elbląg : „Wspól- s. 130-137. nota Elbląska”, 1999. – S. 89-90. 3331. ZALEWSKA, Barbara: Siedziby bi- 3320. SWARYCZEWSKA, Magdalena: skupów warmińskich – Smolajny, Samulewo / Kalwaria Warmińska w Głotowie – problemy do- Barbara Zalewska // W: Życie codzienne kumentacji i konserwacji krajobrazu sakralne- na dawnych ziemiach pruskich : krajobraz kul- go / Magdalena Swaryczewska, Mariusz Anto- turowy Warmii i Mazur : praca zbiorowa / pod lak // W: Przyroda i miasto. T. 8 / red. Jan red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośro- Rylke. – Warszawa : Szkoła Główna Gospodar- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- stwa Wiejskiego, 2006. – S. 111-129. skiego, 2008. – S. 73-86. – (Rozprawy i Mate- riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha 3321. SYRWID, Robert: Kościoły parafial- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 244). ne gminy Jonkowo / Robert Syrwid. – Olsztyn : Littera, 2005. – 101 s. : fot. ; 21 cm. 3332. ŻOŁNIERKIEWICZ, Julian: Sto Bibliogr. s. 95-[100]. lat pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa / Julian Żołnierkiewicz // Kalendarz 3322. SZAŁANDA, Tomasz: Kościół miej- Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 218-223. ski w Nidzicy (1381-1939) : przyczynek do ba- dań / Tomasz Szałanda // Rocznik Olsztyński.– Kościół w Olsztynie. T. 18 (2009), s. 237-250. 7.6. Sztuka sakralna 3323. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Płyta grobowa Johannesa von Schönaich z kościoła 3333. BARTOŚ, Magdalena: Epitafium Podwyższenia Krzyża św. w Borecznie : (rozwa- Joanny Elżbiety zur Lippe-Detmold w kościele żania nad „Skamieniałym rycerzem”) i rodzina pw. Matki Boskiej Miłosierdzia w Strużynie /

196 Poz. 3334-3352

Magdalena Bartoś, Robert Kostecki // Warmiń- Nagrobek Wolfa von der Oelsnitz koło Ostródy. sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 (2002), s. 207-214. 3343. CHRZANOWSKI, Tomasz: Manie- ryzm w kościołach Warmii i Mazur / Tomasz Dot. Strużyna koło Morąga. Chrzanowski // Studia Warmińskie. – T. 26 3334. BIREZOWSKA, Małgorzata: Go- (1989) [druk 1994], s. 259-268. tycki krucyﬁks w Kortowie / Małgorzata Bire- zowska, Anna Szymańska // Biuletyn Oddziału 3344. CYGAŃSKI, Janusz: Skarby złot- Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- nictwa sakralnego / Janusz Cygański // Kalen- serwatorów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 64-70. darz Olsztyna. – R. 9 (2007), s. 178-190.

3335. BIREZOWSKA, Małgorzata: Ko- 3345. CZERNIK, Zbigniew: O dwóch pły- lejna nieznana fotograﬁa Jana Bułhaka z wnę- tach nagrobnych z katedry fromborskiej / Zbi- trza Kościoła św. Józefa w Olsztynie / Małgorza- gniew Czernik // Rocznik Warmińsko-Mazur- ta Birezowska, Anna Szymańska // Biuletyn Od- ski Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków działu Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia w Olsztynie. – T. 2 (2009), s. 110-120. Konserwatorów Zabytków. – 2006, z. 4, s. 40-43. 3346. DZISKO-WADAS, Grażyna: Iko- 3336. BIREZOWSKA, Małgorzata: Kon- na Archaniołów z Wojnowa / Grażyna Dzisko- serwacja barokowego ołtarza głównego z Kościo- -Wadas // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- ła pw. Świętych Piotra i Pawła w Morągu / Mał- zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- gorzata Birezowska, Anna Szymańska // Biu- ków. – 2008, z. 6, s. 167-178. letyn Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Stowa- rzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2006, z. 3347. DZISKO-WADAS, Grażyna: Ikona 4, s. 24-32. bramna Chrystusa Pantokratora z klasztoru sta- 3337. BIREZOWSKA, Małgorzata: Ma- roobrzędowców w Wojnowie / Grażyna Dzisko- lowidła Paula Beckmanna w kościele św. Józe- -Wadas // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Ma- fa w Olsztynie w świetle odkryć / Małgorzata zurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabyt- Birezowska, Anna Szymańska // Biuletyn Od- ków. – 2006, z. 4, s. 33-39. działu Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. – 2005, z. 3, s. 57-62. 3348. DZISKO-WADAS, Grażyna: Ikona bramna Trójcy Świętej z Wojnowa / Graży- 3338. BIREZOWSKA, Małgorzata: Od- na Dzisko-Wadas // Biuletyn Oddziału War- krycie późnogotyckich malowideł ściennych mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- w kościele ﬁlialnym w Blankach / Małgorza- torów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 30-42. ta Birezowska // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 168-177. 3349. DZISKO-WADAS, Grażyna: Ikony staroobrzędowców z klasztoru Zbawiciela i Świę- W okolicach Lidzbarka Warmińskiego. tej Trójcy w Wojnowie / Grażyna Dzisko-Wadas 3339. BIREZOWSKA, Małgorzata: Za- // Biuletyn Oddziału Warmińsko-Mazurskie- bytkowe wnętrze – rzecz o potrzebie ba- go Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.– dań / Małgorzata Birezowska, Barbara Zalew- 2005, z. 3, s. 21-34. ska // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- watorski. – T. 5 (2003), s. 50-65. 3350. GIGILEWICZ, Edward: Dzieje pocz- Olsztyńskie kościoły. tu heraldycznego biskupów warmińskich z zamku w Lidzbarku Warmińskim / Edward Gigi- 3340. BŁAŻEJEWSKA, Anna: Gotycka lewicz, Anna Szymańska // Biuletyn Oddziału rzeźba Marii z ciałem Chrystusa z Ostródy : Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- plastyczna interpretacja wizji mistycznej / Anna serwatorów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 12-29. Błażejewska. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersy- tetu Mikołaja Kopernika, 2005. – 252 s. : il. ; 3351. GOŁDYN, Piotr: Uniwersalne sym- 24 cm. bole religijne w herbach miast województwa war- Bibliogr. s. [156]-170. – Streszcz. w jęz. ang. mińsko-mazurskiego / Piotr Gołdyn // Studia Elbląskie. – T. 5 (2003), s. 67-75. 3341. BOSKO, Janina: Dokumentacja za- bytków na przykładzie archidiecezji warmiń- skiej / Janina Bosko // Archiwa, Biblioteki GRADOWSKI, Michał : Złotnicy na ziemiach i Muzea Kościelne. – T. 67 (1997), s. 23-31. północnej Polski = poz. 3441

3342. CHODYŃSKI, Antoni Romuald: 3352. HOCHLEITNER, Janusz: Graﬃta Płyta nagrobkowa z Ostrowina / Antoni Romu- z epitaﬁum kanonika Szolca we Fromborku / Ja- ald Chodyński // Komunikaty Mazursko-War- nusz Hochleitner // Rocznik Elbląski. – T. 14 mińskie. – 1990, nr 1/4, s. 3-18. (1995), s. 25-33.

197 Poz. 3353-3372 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3353. HOCHLEITNER, Janusz: Ikono- przy bazylice / Tadeusz Korowaj // Warmiń- grafia religijna Warmiaków w dobie reformy try- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 1 denckiej / Janusz Hochleitner // Studia War- (1999), s. 105-108. mińskie. – T. 37 (2000), cz. 2, s. 329-346. W Kętrzynie. 3354. JANOCHA, Michał: Ikony w Pol- 3363. KOROWAJ, Tadeusz: Przywróco- sce : od średniowiecza do współczesności / Mi- ne po latach / Tadeusz Korowaj // Warmiń- chał Janocha. – Warszawa : Wydawnictwo „Ar- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 3 kady”, 2008. – 451, [1] s. : il. ; 31 cm. (2001), s. 213-214. Bibliogr. s. 439-442. Indeksy. Zabytki ze świątyń Kętrzyna. M.in. na Warmii i Mazurach. 3364. LESIŃSKI, Andrzej: Symbolika drzwi 3355. KLUK, Iwona: Epitafium kanonika olsztyńskich / Andrzej Lesiński // Kalendarz Boreschowa : przyczynek do dziejów wystawien- Olsztyna. – R. 4 (2002), s. 256-259. nictwa w Prusach Wschodnich / Iwona Kluk // Dot. olsztyńskiej katedry. Folia Fromborcensia. – T. 3 (2000), s. 137-184. 3365. LESIŃSKI, Andrzej: Wysoka Bra- 3356. KNAPIŃSKI, Ryszard: Ikonogra- ma : powrót Matki Bożej / Andrzej Lesiński // fia patronek kościołów parafialnych Archidiece- Kalendarz Olsztyna. – R. 7 (2005), s. 180-191. zji Warmińskiej / Ryszard Knapiński // Studia Mozaika Matki Boskiej w Wysokiej Bramie w Olsz- Warmińskie. – T. 35 (1998), cz. 1, s. 79-94. tynie. 3366. LEŚNIOWSKI, Henryk: Tajemni- 3357. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, ca monstrancji / Henryk Leśniowski, Roman Grażyna: Elementy kultury artystycznej sta- Tchórz. – Olsztyn : „Banzai”, 1991. – 58, [5] s. : roobrzędowców z uwzględnieniem zbiorów pol- fot., m., rys. ; 17 cm. skich – ikony, miedziane odlewy, barwne rysun- Streszcz. w jęz. niem. ki / Grażyna Kobrzeniecka-Sikorska // W: Sta- Z kościoła w Świętej Lipce. roobrzędowcy w Polsce / red. Janusz Cygań- ski. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – 3367. LIŻEWSKA, Iwona: Oswajanie prze- S. 63-76. strzeni : o poewangelickich wnętrzach na War- mii i Mazurach / Iwona Liżewska // Borussia.– 3358. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, 2001/2002, nr 26, s. 225-234. Grażyna: Ikona, kult, polityka : rosyjskie ikony maryjne od drugiej połowy XVII wieku / Graży- 3368. LIŻEWSKA, Iwona: Wybrane reali- na Kobrzeniecka-Sikorska. – Olsztyn : Ośrodek zacje witrażowe na Warmii i Mazurach w II poło- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- wie XIX i na początku XX wieku / Iwona Liżew- go, 2000. – 255 s. : il. kolor. ; 24 cm. – (Rozpra- ska // W: Witraże w obiektach zabytkowych : wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. między konserwacją a sztuką współczesną / [red. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 190). Joanna Budyn-Kamykowska]. – Malbork : Mu- zeum Zamkowe ; Kraków : Stowarzyszenie Mi- Bibliogr. s. 161-178. Indeks. – Streszcz. w jęz. ros. łośników witraży „Ars Vitrea Polona”, 2009. – 3359. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, S. 45-54. Grażyna: Ikony staroobrzędowców w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur / Grażyna Kobrzeniec- 3369. ŁATAK, Kazimierz: Koronacja i re- ka-Sikorska ; [oprac. graf. Teresa Daraszkiewicz- koronacja obrazu Matki Bożej Gietrzwałdzkiej / -Sacha ; zdj. Wojciech Sękowski]. – Olsztyn : Mu- Kazimierz Łatak // Komunikaty Mazursko- zeum Warmii i Mazur, 1993. – 193 s. : il. (w tym -Warmińskie. – 2008, nr 1, s. 31-38. kolor.), fot. ; 28 cm. 3370. ŁYJAK, Wiktor: Barczewko (Alt Bibliogr. s. 16-17. – Streszcz. w jęz. ang., fr., niem., ros. Wartenburg) : nieznane karty z dziejów or- 3360. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, ganów / Wiktor Łyjak // Warmińsko-Mazur- Grażyna: Srebrne okłady ikon w zbiorach Mu- ski Biuletyn Konserwatorski. – T. 1 (1999), zeum Warmii i Mazur / Grażyna Kobrzeniecka- s. 143-202. -Sikorska // Rocznik Olsztyński. – T. 17 (1997), Źródła w jęz. niem. s. 343-378. 3371. ŁYJAK, Wiktor: Jedno oblicze a trzy odsłony organów w Pasymiu / Wiktor Ły- 3361. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, jak // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- Grażyna: Widzialny i niewidzialny język iko- watorski. – T. 3 (2001), s. 181-188. ny / Grażyna Kobrzeniecka-Sikorska // Kom- pas. – 2008, nr 1, s. 15-20. 3372. ŁYJAK, Wiktor: Organy w Krośnie koło Ornety w świetle nowych odkryć / Wiktor 3362. KOROWAJ, Tadeusz: Pierwsze w wo- Łyjak // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- jewództwie warmińsko-mazurskim lapidarium serwatorski. – T. 3 (2001), s. 177-180.

198 Poz. 3373-3393

3373. ŁYJAK, Wiktor: Prawda i fałsz o za- Ołtarz główny w kościele pw. św. Józefa w Olsztynie. bytkowych organach katedry we Fromborku / Wiktor Łyjak // Komunikaty Mazursko-War- 3384. PISKORSKA, Józefa: Motywy pa- mińskie. – 1996, nr 3, s. 409-425. syjne w sztuce sakralnej Warmii i Mazur / Józe- fa Piskorska // W: Kult Męki Pańskiej : histo- 3374. NOWAK, Władysław: Święty Józef ria i teraźniejszość : materiały z sesji naukowej w postyllograﬁi ewangelickiej XIX wieku na Ma- w Olsztynie, 3-4 marca 2001 r. / red. Henryk zurach / Władysław Nowak // Komunikaty Ma- Damian Wojtyska. – Olsztyn : Studio Poligraﬁi zursko-Warmińskie. – 1994, nr 4, s. 431-435. Komputerowej „SQL”, 2001. – S. 169-193.

3375. NOWAKOWSKI, Andrzej: Kon- 3385. PISKORSKA, Józefa: Złotnictwo serwacja XVII-wiecznego stropu prezbiterium sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. 1 / w Kościele pw. św. Jana Chrzciela w Lubawie / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wy- Andrzej Nowakowski // Warmińsko-Mazurski dawnictwo Diecezjalne, 2007. – 173 s. : il. ; 24 cm. Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 (2002), s. 88-99. Bibliogr. s. 154-163. 3386. PISKORSKA, Józefa: Złotnictwo 3376. NOWAKOWSKI, Andrzej: Luba- sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. 2, Ilu- wa : konserwacja XVII-wiecznego stropu kaseto- strowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Pi- nowego w kościele pw. św. Jana Chrzciciela / An- skorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo drzej Nowakowski // Warmińsko-Mazurski Biu- Diecezjalne, 2007. – 134 s. : il. ; 24 cm. letyn Konserwatorski. – T. 2 (2000), s. 178-187. 3387. ROZNERSKA, Maria: Dwustronnie 3377. OKULICZ, Małgorzata: Złotnic- malowane kwatery tryptyku z Sątop – badania, two sakralne dominium warmińskiego od XIV problemy i przebieg konserwacji / Maria Rozner- do XVIII wieku / Małgorzata Okulicz. – Olsz- ska, Dariusz Markowski // Ochrona Zabytków.– tyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2005. – 54 s. : 1995, nr 2, s. 181-188. fot. ; 20 x 21 cm. 3388. ROZNERSKA, Maria: Opracowanie 3378. OLKOWSKA, Ewa: Gotyckie malo- metod rozwarstwienia dwustronnie malowanych widła ścienne o tematyce pasyjnej w koście- kwater tryptyku z Sątop, woj. olsztyńskie. Cz. le filialnym pw. św. Jana Chrzciciela w Tło- 1 / Maria Roznerska // Acta Universitatis Ni- kowie / Ewa Olkowska, Małgorzata Kumoro- colai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwa- wicz // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- torstwo. – T. 26 (1995), s. 71-87. watorski. – T. 2 (2000), s. 188-194. 3389. ROZYNKOWSKI, Waldemar: 3379. OLKOWSKA, Ewa: Odkrycie gotyc- Przedmioty liturgiczne w kaplicy zamku krzy- kich malowideł ściennych w prezbiterium ko- żackiego w Piszu – przyczynek do liturgii krzy- ścioła ewangelicko-metodystycznego w Dąbrów- żackiej / Waldemar Rozynkowski // Znad Pi- nie / Ewa Olkowska, Małgorzata Kumoro- sy. – 2006, nr 15, s. 24-28. wicz // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konser- watorski. – T. 1 (1999), s. 203-210. 3390. ROZYNKOWSKI, Waldemar: Prze- strzeń liturgiczna w kaplicach krzyżackich do- 3380. OLKOWSKA, Ewa: Prospekt orga- mów zakonnych w Prusach – zarys problema- nowy z Pasymia / Ewa Olkowska // Warmiń- tyki / Waldemar Rozynkowski // W: Pograni- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 4 cza : przestrzeń kulturowa / [red. Sławomir Fa- (2002), s. 104-109. fiński]. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007. – S. 33-41. 3381. ORACKI, Tadeusz: W związku z ar- tykułem Stanisława Życińskiego o skarbcu ka- 3391. RYŁKO, Stefan: Łaskami słynący ob- tedry fromborskiej / Tadeusz Oracki // Ko- raz Matki Boskiej w Gietrzwałdzie / Stefan Rył- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 1, ko. – Kraków : Wydawnictwo św. Stanisława s. 79-80. Biskupa Męczennika Archidiecezji Krakowskiej, 1992. – 79, [1] s. : faks., fot., portr. ; 17 cm. 3382. PAWŁOWSKA, Monika: Ambona z kościoła parafialnego pw. św. Tomasza Aposto- 3392. RYNKIEWICZ-DOMINO, Wie- ła w Nowym Mieście Lubawskim : historia, pro- sława: Dawny ołtarz maturalny w katedrze gram ikonograficzny, konstrukcja, problematyka fromborskiej / Wiesława Rynkiewicz-Domino // konserwatorska obiektu / Monika Pawłowska // Folia Fromborcensia. – T. 2 (1999), s. 50-74. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 2, s. 217-227. 3393. RYNKIEWICZ-DOMINO, Wie- sława: Kult św. Wojciecha w sztuce pogranicza 3383. PIOTROWSKA, Joanna: Z Raty- Prus Królewskich i Prus Książęcych / Wiesława zbony do Olsztyna / Joanna Piotrowska // Va- Rynkiewicz-Domino // Studia Elbląskie. – T. 3 riArt. – 2009, nr 3, s. 28. (2001), s. 77-83.

199 Poz. 3394-3412 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3394. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Prace kierownik artystyczny galerii Joanna Stasiak ; tł. rzeźbiarza Krzysztofa Pervangera dla kościoła [na ang.] Artur Zapałowski. – Olsztyn : Galeria w Świętej Lipce, 1744-1748 / Andrzej Rzempo- „In spe”, [2000]. – 46 s. : il., fot., portr. ; 15 cm. łuch // Biuletyn Historii Sztuki. – 1993, nr 1, s. 49-61. 3404. ŚWIĘTOCHOWSKI, Grzegorz: Rzeźbiarz i burmistrz Tolkmicka. Konserwacja polichromii i wyposażenia kościoła drewnianego w Rychnowie / Grzegorz Święto- 3395. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Suﬁt chowski // Warmińsko-Mazurski Biuletyn Kon- polichromowany w dawnym kościele ewangelic- serwatorski. – T. 3 (2001), s. 138-149. kim (obecnie cerkwi obrządku greckokatolickie- go pw. Podwyższenia Krzyża Świętego) w Góro- 3405. WAGNER, Arkadiusz: Dobry Łotr wie Iławeckim / Andrzej Rzempołuch // Rocznik z Dobrego Miasta / Arkadiusz Wagner // Spo- Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 29-66. tkania z Zabytkami. – 2005, nr 5, s. 16-17.

Św. Dyzma w sztuce. 3396. SMOLIŃSKI, Mariusz: Rzeźbiarz Jan Chrystian Schmidt : rola Warmii jako pro- 3406. WAGNER, Arkadiusz: Figuralna wincji artystycznej w XVIII wieku / Mariusz snycerka ołtarzowa Krzysztofa Perwangera w die- Smoliński. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- cezji warmińskiej / Arkadiusz Wagner // Biule- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – 300 tyn Historii Sztuki. – 2003, nr 2, s. 227-260. s. : fot. ; 24 cm. 3407. WAGNER, Arkadiusz: Hegemonia 3397. SODUŁA, Antoni: Prostota i prymi- Schmidtowskiego dłuta : z badań nad dzia- tywizm w sztuce ludowej na przykładzie War- łalnością warsztatów rzeźbiarskich na Warmii mińskiej Piety / Antoni Soduła // W: Szkice w XVIII wieku / Arkadiusz Wagner // W: Cywi- o sztuce i literaturze / Antoni Soduła. – Elbląg : lizacja prowincji Rzeczypospolitej szlacheckiej / „Wspólnota Elbląska”, 1999. – S. 8-20. red. Aleksander Jankowski, Andrzej Klonder. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej 3398. STOGA, Andrzej: Iluzjonistyczne im. Kazimierza Wielkiego, 2004. – S. 315-328. malowidła Macieja Mejera w Świętej Lipce i ich znaczenie w sztuce polskiej XVIII wieku / An- Chrystian Bernard Schmidt. drzej Stoga // Komunikaty Mazursko-Warmiń- 3408. WAGNER, Arkadiusz: „Mistrz ﬁgur skie. – 1993, nr 4, s. 519-527. dobromiejskich” – nieznana indywidualność ba- rokowej plastyki Warmii i Prus Książęcych / Ar- 3399. Sztuka staroobrzędowców / Grażyna kadiusz Wagner // Studia Warmińskie. – T. 40 Kobrzeniecka-Sikorska ; red. Janusz Cygański. – (2003), s. 325-354. Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1999. – 105, [3] s. : fot. ; 24 cm. – (Zeszyty Muzeum Warmii 3409. WAGNER, Arkadiusz: Nieistniejący i Mazur ; 3). ołtarz Świętej Trójcy z kościoła Jana Chrzcicie- la w Ornecie : z badań nad twórczością rzeźbia- 3400. SZYDŁOWSKA, Joanna: Święta rza Krzysztofa Perwangera w diecezji warmiń- Lipka jako źródło inspiracji literackich / Joan- skiej / Arkadiusz Wagner // Komunikaty Ma- na Szydłowska // Rocznik Olsztyński. – T. 17 zursko-Warmińskie. – 2003, nr 3, s. 297-310. (1997), s. 167-181. 3410. WAGNER, Arkadiusz: Problemy 3401. SZYMAŃSKA, Anna: Konserwa- atrybucyjne późnobarokowej rzeźby warmiń- cja malowidła przedstawiającego Świętą Rodzi- skiej : J. Chr. Schmidt, J. Frey i K. Perwanger nę w warsztacie cieśli z prezbiterium kościoła a barokizacja kościoła pw. św. Jana Chrzciciela pod wezwaniem Świętego Józefa w Olsztynie / w Ornecie / Arkadiusz Wagner // Komunikaty Anna Szymańska // Biuletyn Oddziału War- Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 1, s. 17-32. mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- Krzysztof Perwanger, Jan Chrystian Schmidt, Jan torów Zabytków. – 2005, z. 3, s. 63-65. Frey. 3402. SZYMAŃSKA, Anna: Konserwacja 3411. WAGNER, Arkadiusz: Rzeźbiarska obrazu „Tron Łaski” z kościoła Świętego Krzy- grupa Zwiastowania ze Świętej Lipki : z badań ża w Braniewie / Anna Szymańska // Warmiń- nad działalnością warsztatu Krzysztofa Perwan- sko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski. – T. 2 gera / Arkadiusz Wagner // Teka Komisji Hi- (2000), s. 195-200. storii Sztuki. – T. 10 (2005), s. 204-213.

3403. Święci warmińskich kapliczek : wysta- 3412. WAGNER, Arkadiusz: Warsztat wa prac członków Koła Artystycznego Instytutu rzeźbiarski Chrystiana Bernarda Schmidta Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warmińsko-Ma- na Warmi / Arkadiusz Wagner. – Olsztyn : Ośro- zurskiego, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- październik-listopad 2000 / red. Anna Wrońska ; skiego ; Towarzystwo Naukowe, 2007. – 380, [1]

200 Poz. 3413-3432 s. : il. (w tym kolor.) ; 24 cm. – (Rozprawy i Ma- w Olsztynie / Magdalena Bartoś, Kamila Wró- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- blewska. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 238). 1993. – 114, [2] s. : fot., portr. ; 24 cm. Bibliogr. s. 280-294. Indeks. Bibliogr. s. 51-52. W Reszlu. 3423. BARTOŚ, Magdalena: Siedemna- 3413. WANAT-ZAKRZEWSKA, Maria: stowieczne portrety holenderskie ze zbiorów Mu- Konserwacja rzeźby kamiennej barokowego ko- zeum Warmii i Mazur w Olsztynie : materia- ścioła w Świętej Lipce w latach 1982-1987 / Ma- ły porównawcze / Magdalena Bartoś // Rocznik ria Wanat-Zakrzewska // Rocznik Olsztyński.– Olsztyński. – T. 17 (1997), s. 293-328. T. 17 (1997), s. 125-141. 3424. BĘTKOWSKI, Rafał: Katalog olsz- 3414. WIĘCKOWIAK, Jerzy: Piety po- tyńskiej wystawy sztuki w roku 1910 : przyczy- morskie w rzeźbie, malarstwie i złotnictwie / nek do dziejów Wystawy Przemysłowej w Olsz- Jerzy Więckowiak. – Pelplin : „Bernardinum”, tynie / Rafał Bętkowski // Biuletyn Oddziału 2002. – 365 [1] s. : il. ; 25 cm. Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- Bibliogr. Indeksy. serwatorów Zabytków. – 2008, z. 6, s. 208-221.

3415. WITCZAK-KUFEL, Anna: Lich- 3425. BIREZOWSKA, Małgorzata: Po- tarz ołtarzowy z Bartoszyc / Anna Witczak-Ku- trzeba badań na istnienie polichromii na przy- fel // W: Rzemiosło artystyczne / red. Janusz kładzie obiektów zabytkowych Olsztyna / Mał- Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, gorzata Birezowska // Biuletyn Oddziału War- 1998. – S. 165-170. mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- torów Zabytków. – 2005, z. 3, s. 49-56. 3416. WOJNOWSKA, Weronika: Witra- że Josepha Machhausena w katedrze frombor- 3426. BITOWT, Ryszard: Pieniądz zastęp- skiej / Weronika Wojnowska // Folia Frombor- czy Prus Wschodnich, ze szczególnym uwzględ- censia. – T. 2 (1999), s. 149-162. nieniem Mrągowa i ziemi mrągowskiej / Ryszard 3417. WOŁOSZ, Artur: Zapoznane cynowe Bitowt // Biuletyn Numizmatyczny. – 1999, nr lichtarze z kościoła ewangelickiego w Rynie / Ar- 3, s. 5-9. tur Wołosz // Masovia. – T. 1 (1997), s. 223-228. 3427. BLAK, Halina: Hołd Pruski : obraz Jana Matejki / Halina Blak, Stanisław Grodzi- 3418. WRÓBLEWSKA, Elżbieta: Tabli- ski. – Kraków : Wydawnictwo Literackie, 1990. – ce inskrypcyjne w wieży kościoła paraﬁalnego 63, [1] s. : fot., rys. ; 17 cm. – (Skarbiec Polski). w Zielonce Pasłęckiej : przyczynek do dziejów dzwonów na Pomorzu / Elżbieta Wróblewska // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 3428. BŁAŻEJEWSKA, Anna: Kryzys 4, s. 659-661. sztuk plastycznych na obszarze Prus po pokoju toruńskim 1466 roku w kontekście wcześniejszej 3419. ŻYCIŃSKI, Stanisław: Skarbiec ka- spuścizny artystycznej tego regionu / Anna Bła- tedry fromborskiej z roku 1785 : sztuka złotni- żejewska // Teka Komisji Historii Sztuki. – T. cza / Stanisław Życiński // Przegląd Zachodnio- 10 (2005), s. 60-70. pomorski. – 1990, z. 4, s. 137-149. 3429. BOGUCKI, Mateusz: Wczesnośre- Inwentarz z 1744 r. z uzupełnieniami do 1785 r. dniowieczny skarb monet z miejscowości Oterki koło Reszla / Mateusz Bogucki // Wiadomości 7.7. Malarstwo. Sztuka użytkowa Numizmatyczne. – 2004, z. 2, s. 193-204.

3420. BARTCZAK, Andrzej: Monety z VIII 3430. Bursztynowa Komnata : fakty i mity : i IX w. odkryte w Janowie Pomorskim, gm. El- materiały z konferencji naukowej z 5 październi- bląg – dawnym Truso (opracowanie wstępne) / ka 1996 roku w Pasłęku / red. Elżbieta Rusak. – Andrzej Bartczak, Marek Franciszek Jagodziń- Gdańsk : „Marpress”, 1997. – 112, [3] s. : faks., ski, Stanisław Suchodolski // Wiadomości Nu- fot., portr., rys. ; 21 cm. mizmatyczne. – 2004, z. 1, s. 21-48. 3431. CYGAŃSKI, Janusz: Astronomicz- 3421. BARTOŚ, Magdalena: Nieznany na tablica Mikołaja Kopernika / Janusz Cygań- epizod kultury artystycznej około 1600 roku ski // Spotkania z Zabytkami. – 2006, nr 11, w Prusach Książęcych : na marginesie odkrycia s. 16-17. polichromii stropu zamku krzyżackiego w Morą- Na zamku w Olsztynie. gu / Magdalena Bartoś // Borussia. – 2004, nr 33/34, s. 112-121. 3432. Dawny Olsztyn w malarstwie, rysunku i graﬁce : katalog wystawy : Muzeum War- 3422. BARTOŚ, Magdalena: Portret ho- mii i Mazur – Dom Gazety Olsztyńskiej, 28 lenderski w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur października-31 grudnia 2003 r. / red. Andrzej

201 Poz. 3433-3451 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

Rzempołuch. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Ma- 3441. GRADOWSKI, Michał: Złotnicy zur ; Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Aka- na ziemiach północnej Polski. Cz. 1, Wojewódz- demii Nauk, 2003. – 111 s. : il. kolor. ; 24 cm. two pomorskie, kujawsko-pomorskie i warmiń- sko-mazurskie = Goldsmiths of Northern Po- 3433. DĄB-KALINOWSKA, Barbara: land. P. 1, Central and eastern part of the re- Stan badań nad malarstwem ikonowym : od teo- gion / Michał Gradowski, Agnieszka Kasprzak- logii ikony do teorii „Długiego trwania” / Bar- -Miler. – Warszawa : Ośrodek Dokumentacji Za- bara Dąb-Kalinowska // W: Staroobrzędowcy bytków : „DiG”, 2002. – 258, [13] s. : il., m. ; w Polsce / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : 25 cm. – (Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Za- Muzeum Warmii i Mazur, 2000. – S. 53-62. bytków ; t. 104). Indeksy. 3434. DOLCZEWSKA, Barbara: Obra- zy Friedricha Klossa w zbiorach kórnickich : 3442. HUSAR, Mieczysław: Historia pew- przyczynek do mecenatu artystycznego Ignacego nego bagnetu / Mieczysław Husar // Studia An- Krasickiego / Barbara Dolczewska // Pamiętnik gerburgica. – T. 4 (1999), s. 149-150. Biblioteki Kórnickiej. – 2005, z. 27, s. 109-115. Dot. francuskiego bagnetu z 1866 r. Portrety m.in. Mikołaja Kopernika z 1784 r. i Igna- 3443. JAGLA, Jowita: Archanioł Michał – cego Krasickiego z 1785 r. autorstwa F. Klossa, działa- skrzydlaty rycerz i wielki wagowy / Jowita Ja- jącego na Warmii i w Królewcu. gla // Spotkania z Zabytkami. – 2004, nr 8, 3435. DOMASŁOWSKI, Jerzy: Malar- s. 12-13. stwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim / Je- Ikonografia we Fromborku. rzy Domasłowski, Alicja Karłowska-Kamzowa, Adam Stanisław Labuda. – Warszawa : PWN ; 3444. JAGLA, Jowita: Cztery Święte Dzie- Poznań : Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół wice / Jowita Jagla // Spotkania z Zabytkami.– Nauk, 1990. – 260 s. : il., faks., fot., rys. ; 24 cm. 2004, nr 3, s. 14-15. Bibliogr. Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. M.in. Lidzbark Warmiński. 3436. FISCHINGER, Andrzej: Złotnic- 3445. JAGLA, Jowita: Niebiescy wojowni- two dawnych Prus Królewskich i Książęcych cy / Jowita Jagla // Spotkania z Zabytkami.– w zbiorach Zamku Królewskiego na Wawelu = 2004, nr 4, s. 14-15. Goldsmith’s work from the former Royal and Ikonografia świętych m.in. w Fromborku i Lidzbarku Ducal prussias in the collections of the Wawel Warmińskim. Royal Castle / Andrzej Fischinger, Dariusz No- wacki. – Kraków : Zamek Królewski na Wawe- 3446. JAGLA, Jowita: Nosiciele Boskiej lu. PZS, 2000. – 353 s. : il. ; 27 cm. – (Katalog Medycyny : ikonografia Świętych Uzdrowicieli Zbiorów Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, w sztuce średniowiecznej Warmii i Mazur, Po- Kraków ; nr 5). morza Wschodniego i Ziemi Chełmińskiej / Jo- Bibliogr. Indeksy. wita Jagla // Teka Komisji Historii Sztuki. – T. 10 (2005), s. 160-171. 3437. FLORJANOWICZ, Paulina: Mo- nety z prac wykopaliskowych przy kościele 3447. JAGLA, Jowita: Święty Sebastian – w Szestnie, gm. Mrągowo (1998-1999) / Paulina opiekun zadżumionych / Jowita Jagla // Spo- Florjanowicz, Mateusz Bogucki // Wiadomości tkania z Zabytkami. – 2004, nr 6, s. 12-13. Numizmatyczne. – 2001, z. 1, s. 86-93. Ikonografia świętego, m.in. w Dobrym Mieście. 3438. GŁADKOWSKA, Ewa: Obraz Mat- 3448. JANUSZKIEWICZ, Zofia: Obieg ki Boskiej Dobrej Opieki z kościoła św. Jana monet na Warmii i Mazurach na podstawie za- Ewangelisty w Ornecie / Ewa Gładkowska // chowanych skarbów X-XX w. / Zofia Januszkie- Roczniki Humanistyczne. – 1986 [druk 1992], z. wicz // Biuletyn Numizmatyczny. – 1999, nr 4, 4, s. 59-88. s. 24-27.

3439. GŁUCHOWSKA, Barbara: Prace 3449. JANUSZKIEWICZ, Zofia: Skarb Johannesa Christofa Geesego w zbiorach Mu- monet krzyżackich z Gródek / Zofia Januszkie- zeum Warmii i Mazur w Olsztynie / Barbara wicz, Romuald Odoj // Rocznik Olsztyński.– Głuchowska // W: Rzemiosło artystyczne / red. T. 17 (1997), s. 197-208. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1998. – S. 41-60. 3450. JELIŃSKA, Elżbieta: Ikonografia Świętej Lipki w sztuce / Elżbieta Jelińska // 3440. GORZKOWSKI, Albert: Portret Rocznik Olsztyński. – T. 17 (1997), s. 109-124. Jana Dantyszka (1485-1548) : kompleksowa analiza obrazu / Albert Gorzkowski // W: Panora- 3451. KADELSKA, Małgorzata: Elemen- ma lojalności : Prusy Królewskie i Prusy Ksią- ty piękna dzieła sztuki w krajobrazie / Małgo- żęce w XVI wieku / red. Anna Skolimowska. – rzata Kadelska // Fragmenta Agronomica. – T. Warszawa : „DiG”, 2001. – S. 151-164. 1 (2002), s. 224-237.

202 Poz. 3452-3471

3452. KILARSKA, Elżbieta: Kafle z tere- 3462. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, nu dawnych Prus Królewskich / Elżbieta Kilar- Grażyna: Piec kaflowy w parterowym hallu ska, Maciej Kilarski. – Malbork : Muzeum Zam- olsztyńskiego zamku : przyczynek do badań nad kowe, 2009. – 171, [3] s. : il. ; 24 cm. kaflarstwem Pomorza Wschodniego / Grażyna Bibliogr. s. 158-166. Kobrzeniecka-Sikorska // Rocznik Olsztyński.– T. 17 (1997), s. 415-427. 3453. KLUK, Iwona: Gustav Graef – Lu- dwig Rosenfelder – Emil Neide : przyczynek 3463. KOPICKI, Wiesław: Monety pań- do malarstwa portretowego w dawnych Pru- stwa krzyżackiego w Prusach 1233-1525 : cz. 1 / sach Wschodnich w 2 poł. XIX w. / Iwona Wiesław Kopicki // Biuletyn Numizmatyczny.– Kluk // Pamiętnik Sztuk Pięknych. – 2004, nr 2004, nr 2, s. 1-40. 2, s. 129-136. 3464. KRAGIEL, Urszula: Portrety ro- 3454. KLUK, Iwona: Malarstwo portretowe dzinne von der Groebenów w zbiorach Muzeum ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olszty- Warmii i Mazur / Urszula Kragiel // Rocznik nie : Porträtmelereiaus der Sammlung des Mu- Olsztyński. – T. 17 (1997), s. 329-341. seums von Ermland und Masuren in Olsztyn : informator do wystawy : Informator zur Aus- 3465. KRUK, Erwin: Historia fortepianu stellung / Iwona Kluk ; [tł. na jęz. niem. Elke Chopina / Erwin Kruk // W: Szkice z ma- Sowul]. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2004. – 47 s. : fot., portr. ; 20 x 21 cm. zurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – Bibliogr. s. 46-47. S. 197-200.

3455. KLUK, Iwona: Malarstwo religijne Z fabryki Fryderyka Buchholtza. na Warmii XVII i XVIII w. : Lidzbark Warmiń- ski, Zamek, czerwiec 1992 / Iwona Kluk // Biu- 3466. KRUK, Erwin: Portrety i epitafia / letyn Historii Sztuki. – 1992, nr 3, s. 75-77. Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towa- 3456. KLUK, Iwona: Malarze z Lidzbarka rzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 186-190. Warmińskiego 1680-1780 / Iwona Kluk // Rocz- nik Olsztyński. – T. 17 (1997), s. 93-107. KRZYŻANOWSKI, Lech : Estetyczne proble- 3457. KLUK, Iwona: Nieznane portrety au- my konserwacji malowideł ściennych = poz. torstwa Rudolfa Gratza wychowanka Akademii 3179 Sztuk Pięknych w Królewcu / Iwona Kluk // 3467. ŁAPO, Jerzy Marek: Jak sfinks Folia Fromborcensia. – T. 2 (1999), s. 75-98. w anioła się zmienił / Jerzy Marek Łapo // Świa- 3458. KLUK, Iwona: Obrazy Jerzego Pipe- towit. – T. 2 (2000), s. 75-80. ra w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur / Iwo- Odkrycie XVII-wiecznego kafla gzymsowego w Węgo- na Kluk // Folia Fromborcensia. – T. 3 (2000), rzewie. s. 51-69. 3468. MARCINIAK-KAJZER, Anna: Do 3459. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, walki czy do uciech stołu – kilka słów o jed- Grażyna: Japoński wazon porcelanowy / Gra- nym nożu / Anna Marciniak-Kajzer // Rocznik żyna Kobrzeniecka-Sikorska // W: Rzemiosło ar- Działdowski. – T. 7 (2007), s. 54-61. tystyczne / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1998. – S. 171-178. 3469. MARCINIAK-KAJZER, Anna: Kil- ka słów o średniowiecznej „złotej ostrodze” / An- Z pałacu w Dzikowie. na Marciniak-Kajzer // Rocznik Działdowski.– 3460. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, T. 7 (2007), s. 62-67. Grażyna: Kafle XVI-XVII w. z Lidzbarka War- mińskiego w zbiorach Muzeum Warmii i Ma- 3470. MIEHLE, Danuta: Monety Zakonu zur w Olsztynie / Grażyna Kobrzeniecka-Sikor- Krzyżackiego / Danuta Miehle. – Warszawa : ska // W: Garncarstwo i kaflarstwo na zie- Muzeum Narodowe, 1998. – 198, [2] s. : il. ; miach polskich od późnego średniowiecza do cza- 25 cm. – (Katalog Monet Ziem Historycznych sów współczesnych : materiały z konferencji / z Polską Związanych. Zbiory Muzeum Narodo- red. Aleksandra Gruszczyńska, Anna Targoń- wego w Warszawie). ska. – Rzeszów : Muzeum Okręgowe, 1994. – Bibliogr. s. 17-18. S. 263-275. 3471. MIELCZAREK, Mariusz: Mone- 3461. KOBRZENIECKA-SIKORSKA, ty znalezione na polach Grunwaldu w latach Grażyna: Konserwacja kafli / Grażyna Kobrze- 1980-1985 : (badania Zakładu Archeologii Polski niecka-Sikorska // W: Rzemiosło artystyczne / Środkowej IHKM PAN) / Mariusz Mielczarek // red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum War- Studia Grunwaldzkie. – T. 1 (1991), s. 145-149. mii i Mazur, 1998. – S. 151-163. Streszcz. w jęz. niem.

203 Poz. 3472-3492 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

3472. MIRKOWSKA, Izabela: Kafle z bu- 3483. SEMKÓW, Jadwiga: Pozostałości dynku „magazynu solnego” olsztyńskiego zam- sztuki zduńskiej w regionie braniewskim / Ja- ku / Izabela Mirkowska // Biuletyn Oddziału dwiga Semków, Weronika Wojnowska // Folia Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- Fromborcensia. – T. 3 (2000), s. 95-113. serwatorów Zabytków. – 2006, z. 4, s. 21-23. 3484. SEMKÓW, Jadwiga: Ratujmy sta- 3473. MIRKOWSKA, Izabela: Kafle z zam- re piece / Jadwiga Semków, Weronika Wojnow- ku kapituły warmińskiej / Izabela Mirkowska // ska // Spotkania z Zabytkami. – 2008, nr 9, Studia Warmińskie. – T. 40 (2003), s. 529-535. s. 28-30. W Olsztynie. 3485. SIKORSKA-ULFIK, Izabela: Kafle 3474. MIRKOWSKA, Izabela: Rozwój z Reszla / Izabela Sikorska-Ulfik // W: Kafle go- kafli piecowych na przykładzie odkryć dokona- tyckie i renesansowe na ziemiach polskich : ka- nych przy ul. Wyspiańskiego w Reszlu / Iza- talog wystawy / [Muzeum Początków Państwa bela Mirkowska // Folia Fromborcensia. – T. 3 Polskiego]. – Gniezno : „Gaudentinum”, 1993. – (2000), s. 71-93. S. 111.

Wystawa w Muzeum Początków Państwa Polskiego 3475. MIRKOWSKA, Izabela: Wybrane w Gnieźnie. kafle z zamku i z miasta w Reszlu, woj. olsz- tyńskie / Izabela Mirkowska // W: Garncarstwo 3486. SIKORSKA-ULFIK, Izabela: Póź- i kaflarstwo na ziemiach polskich od późnego śre- nośredniowieczne piece grzewcze w Reszlu / Iza- dniowiecza do czasów spółczesnych / red. Alek- bela Sikorska-Ulfik // Biuletyn Oddziału War- sandra Gruszczyńska, Anna Targońska. – Rze- mińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Konserwa- szów : Muzeum Okręgowe, 1994. – S. 249-262. torów Zabytków. – 2007, z. 5, s. 43-51.

3476. OKULICZ, Małgorzata: Konserwa- 3487. SIKORSKA-ULFIK, Izabela: Ze- cja tkanin / Małgorzata Okulicz // W: Rzemio- spół ceramiki z Reszla z 2 połowy XIV wieku / sło artystyczne / red. Janusz Cygański. – Olsz- Izabela Sikorska-Ulfik // W: Garncarstwo i ka- tyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1998. – S. 97-119. flarstwo na ziemiach polskich od późnego śre- dniowiecza do czasów współczesnych / red. Alek- 3477. OKULICZ, Małgorzata: Późnogo- sandra Gruszczyńska, Anna Targońska. – Rze- tycka kapa liturgiczna / Małgorzata Okulicz // szów : Muzeum Okręgowe, 1994. – S. 233-244. W: Rzemiosło artystyczne / red. Janusz Cygań- ski. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 1998. – 3488. SIKORSKI, Bogumił: Monety za- S. 29-39. – (Zeszyty Muzeum Warmii i Mazur ; stępcze i żetony Wielkopolski, Pomorza i Mazur : 2). (emisje prywatne). T. 1 / Bogumił Sikorski. – Piła : [nakł. aut.], 1990. – 96 s. : rys. ; 21 cm. Kapa liturgiczna oraz ornat bpa Łukasza Watzenrode w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (wg Bibliogr. XVI- i XVII-wiecznych źródeł). Katalog. 3478. Olsztyn w grafice i rysunku / tekst 3489. SIKORSKI, Bogumił: Monety za- Jerzy Sikorski ; grafika Witold Podgórski. – stępcze i żetony Wielkopolski, Pomorza i Mazur : Tczew : Pracownia Grafiki i Rysunku, 1998. – (emisje prywatne). T. 2 / Bogumił Sikorski. – 51, [1] s. : il. ; 20 cm. Piła : [nakł. aut.], 1990. – 116 s. : rys. ; 21 cm. Bibliogr. 3479. Rzemiosło artystyczne / red. Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, Katalog. 1998. – 178 s. : il. ; 24 cm. – (Zeszyty Muzeum 3490. SKURPSKI, Hieronim: Szkicowni- Warmii i Mazur ; 2). ki z lat 1939-1964. T. 1 / Hieronim Skurp- ski. – Olsztyn : Warmińsko-Mazurskie Towarzy- 3480. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Mona stwo Zachęty Sztuk Pięknych, 2007. – 295, [1] s. : Lisa z Muhlhausen / Andrzej Rzempołuch // il., fot., portr., rys. ; 23 cm. Spotkania z Zabytkami. – 1999, nr 7, s. 30-32.

Portret Małgorzaty Kunheim. 3491. SKURPSKI, Hieronim: Szkicowni- ki z lat 1964-1980. T. 2 / Hieronim Skurp- 3481. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Obraz ski. – Olsztyn : Warmińsko-Mazurskie Towarzy- z Fromborka / Andrzej Rzempołuch // Spotka- stwo Zachęty Sztuk Pięknych, 2008. – 310, [10] nia z Zabytkami. – 1992, nr 7, s. 16-17. s. : il., fot., portr., rys. ; 23 cm. Obraz Jerzego Pipera z ok. 1685 r. 3492. STRZYŻEWSKA, Małgorzata: Ob- 3482. SCHMIDT, Andrzej: Bony upamięt- razy na piecach malowane : techniki i moty- niające plebiscyt 1920 r. na Warmii, Mazurach wy zdobnicze na kaﬂach mazurskich w latach i Powiślu / Andrzej Schmidt // Biuletyn Numi- 1786-1870 / Małgorzata Strzyżewska // Rocznik zmatyczny. – 1995, nr 2, s. 25-34. Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 331-367.

204 Poz. 3493-3511

3493. SZCZEPANEK, Zbigniew: Zamki 7.8. Fotografia. Pocztówki Pomorza, Warmii i Mazur w malarstwie i rysunku Zbigniewa Szczepanka = Die Burgen und 3502. BANAŚ, Paweł: Instytutu Zachod- Schlösser von Pommern [recte Pommerellen], niego „pocztówki artystyczne” / Paweł Banaś // Ermland und Masuren = The castles of Pomera- Siedlisko. – 2008, nr 5, s. 7-14. nia, Warmia and Masuria / red. tekstu Grzegorz Dot. m.in. Olsztyna, Fromborka, Świętej Lipki, Lidz- Rybiński. – Gdańsk : Tower Press, 2004. – 324 barka Warmińskiego. s. : il. ; 25 x 30 cm. 3503. BĘTKOWSKI, Rafał: Olsztyn, ja- 3494. TYLICKI, Jacek: Warianty bonów kiego nie znacie : obraz miasta na dawnej pocz- miejskich Lidzbarka Welskiego / Jacek Tylic- tówce / Rafał Bętkowski. – Olsztyn : Edytor ki // Biuletyn Numizmatyczny. – 2005, nr 4, Wers, 2003. – 192 s. : il., faks., fot., m. ; 34 cm. s. 287-292. Bibliogr. s. 192. Indeks. 3504. BĘTKOWSKI, Rafał: Początki i „zło- TYTUS-WAŃKOWSKA, Joanna : Konserwacja te lata” (1897-1918) / Rafał Bętkowski // Ka- malowideł ściennych w zamku w Lidzbar- lendarz Olsztyna. – R. 5 (2003), s. 180-191. ku Warmińskim w latach 1955-1985 = poz. Olsztyn na starych pocztówkach. 3211 3505. BRAKONIECKI, Kazimierz: Atlan- 3495. WITCZAK-KUFEL, Anna: Kon- tyda Północy : dawne Prusy Wschodnie w fo- serwacja metali / Anna Witczak-Kufel, Barbara tografii / [aut. katalogu Kazimierz Brakoniecki, Głuchowska // W: Rzemiosło artystyczne / red. Konrad Nawrocki ; tł. na jęz. niem. Krystyna Bi- Janusz Cygański. – Olsztyn : Muzeum Warmii nek]. – Olsztyn : Biuro Wystaw Artystycznych, i Mazur, 1998. – S. 121-149. 1993. – 283, [1] s. : fot. ; 30 cm. Cyna, militaria, złotnictwo. Bibliogr. s. 83. 3496. WOŁOSZ, Artur: Cynowa łyżka 3506. DARSKI, Wojciech Marek: Pocz- z węgorzewskiej Woli / Artur Wołosz // Studia tówki z Mazur : z pocztówkami z kolekcji Kasi Angerburgica. – T. 4 (1999), s. 134-144. i Janusza Pileckich / Wojciech Marek Darski. – Giżycko ; Warszawa : Mercury, 2005. – 248 s. : 3497. WOŁOSZ, Artur: Dawne konwisar- il., fot. ; 16 x 23 cm. stwo w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego 3507. Dobre Miasto na starych widokówkach w Kętrzynie : katalog wystawy / Artur Wołosz. – = Dobre Miasto (ehem. Guttstadt) auf alten Kętrzyn : Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskie- Postkarten / oprac. i tekst Zygmunt Suchenek ; go, 1997. – 65, [3] s. : faks., fot. ; 24 cm. wstęp Jerzy Sikorski. – Dobre Miasto : Pracow- Bibliogr. s. 65-[68]. nia Wydawnicza „ElSet”, 2007. – 124 s. : il. ko- 3498. WOŁOSZ, Artur: Warmińska lampa lor. ; 27 cm. wieczna z mazowieckiego klasztoru / Artur Wo- Bibliogr. łosz // Mazowsze. – 1996, nr 2, s. 138-140. 3508. Giżycko na starych pocztówkach 1898- -1945 = Lötzenauf alten Ansichtskarten / tekst 3499. WRÓBLEWSKA, Kamila: Póź- Grzegorz Białuński ; tł. Hanna Foryś. – Żuro- nogotycka snycerka warsztatów królewieckich min : Kancelaria Radcy Prawnego Marek Ko- w Prusach / Kamila Wróblewska // W: Sztuka walczyk, 2007. – 160 s. : il. ; 31 cm. Prus XIII-XVIII wieku / red. Agnieszka Bojar- ska. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mi- 3509. GRABOWSKA, Celina: Olsztyn kołaja Kopernika, 1994. – S. 147-177. na starych pocztówkach = Olsztyn auf alten Postkarten / Celina Grabowska. – Olsztyn : Mu- 3500. WYSOCKI, Adam: Zabytkowe za- zeum Warmii i Mazur, 2003. – 437 s. : faks., fot. ; wiasy / Adam Wysocki // Biuletyn Oddziału 16 x 23 cm. Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Kon- Bibliogr. s. 437. – Tekst równol. pol., niem. serwatorów Zabytków. – 2008, z. 6, s. 192-197. 3510. GROSZKOWSKI, Roman: Iława Z terenów Warmii i Mazur. na dawnej pocztówce = Deutsch-Eylau in An- 3501. ŻYGULSKI, Zdzisław: Odkrycie sichtskarten = Iława in the old picture post- „Bitwy pod Grunwaldem” / Zdzisław Żygul- card / Roman Groszkowski, Stanisław Baru- ski // W: Artes atque humaniora : studia Sta- chowski. – Iława : Stowarzyszenie Budowy Ba- nislao Mossakowski sexagenario dicata / red. senu Krytego w Iławie, 2000. – 127 s. : faks., Andrzej Rottermund [et al.]. – Warszawa : In- fot., pl. ; 30 cm. stytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1998. – Indeksy. – Tekst równol. pol., niem., ang. S. 395-406. 3511. GRUSZKIEWICZ, Ryszard: Olsz- Dot. obrazu Tadeusza Popiela i Zygmunta Rozwa- tynek w fotografii / Ryszard Gruszkiewicz, Bo- dowskiego z 1910 r. gumił Kuźniewski. – Olsztynek : Towarzystwo

205 Poz. 3512-3528 7. ARCHITEKTURA. SZTUKA

Przyjaciół Olsztynka, 1999. – 108 s. : il. ; 20 x und der frühereKreis auf alten Ansichtskarten / 21 cm. Władysław Marczuk. – Mrągowo : Studio Twór- Tekst równol. pol., niem. czego Działania Carpe Diem, 2007. – 91 s. : il., fot. ; 24 cm. 3512. GUSKI, Ewa: Zasób archiwum doku- Tekst równol. pol., niem. mentacji fotograficznej Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie / Ewa Guski // W: Archiwa polskie 3520. MARCZUK, Władysław: Mrągowo, wobec wyzwań XXI wieku : pamiętnik III Po- Mikołajki i okolice na starej widokówce = Sens- wszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Toruń burg, Nikolaiken und Umgebung auf der alten 2-4 września 1997 r. T. 2 / red. Daria Nałęcz. – Ansichskarte / Władysław Marczuk ; rys histo- Radom : Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. ryczny Jan Gancewski ; tł. Magdalena Sacha. – Oddział, 1998. – S. 217-219. Mrągowo : Wydawnictwo Bernardinum, 2006. – 96 s. : il. ; 29 cm. Bibliogr. s. 10. – Tekst równol. pol., niem. KNAPIŃSKI, Ryszard : Ikonografia patronek kościołów parafialnych Archidiecezji War- 3521. PICHTA, Ewa: Odkrywanie krajo- mińskiej = poz. 3356 brazu, czyli pocztówki z Warmii i Mazur / Ewa Plichta. – Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 3513. KOROWAJ, Tadeusz: Rastenburg – 2005. – [18] tabl. kolor. luz. ; 10 x 15 cm. Kętrzyn : takie było nasze miasto : Kętrzyn na dawnych widokówkach = Das war unsere 3522. PRZYPKOWSKI, Jan: Fotograf Stadt : Rastenburg auf alten Ansichtskarten / przyjechał! : mieszkańcy dawnych Prus Wschod- Tadeusz Korowaj, Ernst Tyton. – Kętrzyn : Ta- nich na fotografiach pochodzących ze zbioru deusz Korowaj & Ernst Tyton, 2007. – 196, [11] Urzędu Konserwatora Zabytków w Królewcu = s. : il., faks., m. ; 25 cm. Der Fotograf ist da! Die Bewohner des ehemaligen Olstpreussen auf alten aufnahmen des Denk- 3514. KOWALSKI, Ryszard: Z historii malamtes Königsberg / [aut. katalogu i wysta- karty pocztowej i ostródzkiej pocztówki / Ry- wy Jan Przypkowski, Piotr Jamski ; aut. oryg. szard Kowalski // Warmińsko-Mazurski Biule- fot. Oscar Bittrich et al.]. – Warszawa : Instytut tyn Konserwatorski. – T. 4 (2002), s. 182-190. Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2005. – 172, [2] s. : fot. ; 28 cm.

KOZŁOWSKI, Janusz B. : Dawna Ostróda = 3523. PRZYPKOWSKI, Jan: Udostęp- poz. 321 nienie dawnego zespołu „Konserwatora Prus Wschodnich” / Jan Przypkowski // Biuletyn KOZŁOWSKI, Janusz B. : Spacer po dawnej Niemieckiego Instytutu Historycznego w War- Ostródzie = poz. 324 szawie. – 2004, nr 11, s. 37-38.

3515. Lidzbark Warmiński na dawnych kar- 3524. RZEMPOŁUCH, Andrzej: Widoki tach i fotografiach / Eugeniusz Borodij ; [oprac. naszych miast : opowieść z morałem dla bada- graf. Andrzej Lewoniec ; red. Eugeniusz Boro- czy / Andrzej Rzempołuch // Zabytki. Herita- dij, Tadeusz Filipowicz, Sławomir Skowronek ; ge. – 2007, nr 4, s. 26-29. przedm. Artur Wajs]. – Lidzbark Warmiński : Oficyna Poligraficzna, 2008. – 91, [2] s. : il. ko- Widoki miast pruskich zamieszczonych w źródłach i publikacjach historycznych, m.in. Nidzica, Reszel, Mo- lor., fot., pl. ; 30 cm. rąg, Prabuty, Braniewo, Pisz, Lidzbark Warmiński. Indeksy s. 90-91. 3525. SKIBICKI, Franciszek: Działdowo 3516. Lidzbark Warmiński w starej fotogra- na starej pocztówce / Franciszek Skibicki // fii / red. Jerzy Puszcz. – Gdańsk : Planar ; Lidz- Rocznik Działdowski. – T. 5 (1999), s. 67-72. bark Warmiński : Urząd Miasta, 1999. – 12 s. : il. ; 30 cm. 3526. SKROBOT, Wiesław: Ostróda – ob- razki z przeszłości = Osterode – die Bilder aus 3517. ŁAPO, Jerzy Marek: Gruss aus Ma- Vergangenheit / Wiesław Skrobot. – Olsztyn : suren : polskie publikacje z widokówkami z daw- MG, 1996. – [90] s. : fot. ; 29 cm. nych Mazur / Jerzy Marek Łapo // Komunikaty Tekst równol pol., niem. Mazursko-Warmińskie. – 2008, nr 3, s. 337-346. 3527. SKROBOT, Wiesław: Ostróda – 3518. MARCZUK, Władysław: Mrągowo przedmieścia i zaułki / Wiesław Skrobot ; [grafi- dawniej i dziś = Sensburg damals und heute / ka Witold Podgórski]. – Tczew : Pracownia Gra- Władysław Marczuk. – Tczew : Studio Twórcze- fiki i Rysunku, 1999. – 40 s. : il. ; 24 cm. go Działania Carpe Diem, 2003. – 61 s. : fot., pl. ; 24 cm. SUPEŁ, Adam : Ełk = poz. 404 Tekst równol. pol., niem. 3528. SYRWID, Danuta: Funkcje i uży- 3519. MARCZUK, Władysław: Mrągowo teczności kart pocztowych w zbiorach muzeal- i dawny powiat na starej widokówce = Sensburg nych na przykładzie kolekcji Muzeum Warmii

206 Poz. 3529-3530 i Mazur w Olsztynie / Danuta Syrwid // Rocznik Z biegiem Wisły i Niemna = poz. 1230 Olsztyński. – T. 18 (2009), s. 267-290. 3530. ZDUNIAK, Agnieszka: Wilczy Sza- 3529. WIELICZKO, Mieczysław: Olsz- niec w fotograﬁi : dawniej i dziś = Wolfsschanze tyn / Mieczysław Wieliczko ; zdj. Mieczysław in Bildern : Damals und heute / Agnieszka Zdu- Wiliczko ; tekst Wojciech Ogrodziński. – Biel- sko-Biała : „Baturo”, 1995. – 96 s. : fot. ; 26 cm. niak, Jan Zduniak. – Kętrzyn : Kengraf, 2002. – 240 s. : il. ; 23 cm. Tekst równol. pol., ang., niem. Architektura miasta. Album. Bibliogr. s. 238. – Tekst równol. pol., ang., niem.

207 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

8.1. Postrzeganie ziem 3539. BRAKONIECKI, Kazimierz: Pro- pruskich i ich mieszkańców wincja człowieka : obraz Warmii i Mazur w literaturze olsztyńskiej / Kazimierz Brakoniec- 3531. A dąb rośnie : Warmia i Mazury w re- ki. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borussia”, portażu po 1945 roku / wyboru dokonał Tadeusz 2003. – 130, [4] s. ; 19 cm. – (Krajobrazy Pamię- Prusiński ; wstępem opatrzył Andrzej Sakson. – ci : Miniatury Borussi). Warszawa ; Dąbrówno : „Retman”, 2002. – 253 s. : il. ; 25 cm. – (Moja Biblioteka Mazurska ; nr 3540. BRAKONIECKI, Kazimierz: Zie- 2). mia obiecana czyli Kraina Nod? : obraz Warmii i Mazur w literaturze olsztyńskiej / Kazimierz 3532. ACHREMCZYK, Stanisław: Drew- Brakoniecki // Borussia. – 1994, nr 8, s. 125-139. sa dystrakcje dla podróżujących i pielgrzymują- cych / Stanisław Achremczyk // W: Między Wi- 3541. CHŁOSTA, Jan: Exodus ludności słą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław Prus Wschodnich w 1945 r. w literaturze nie- Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- mieckiej / Jan Chłosta // Życie i Myśl. – 1995, ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – nr 2, s. 41-47. S. 146-154. 3542. CHŁOSTA, Jan: Mazury w książkach 3533. ACHREMCZYK, Stanisław: Jana Herberta Somplatzkiego / Jan Chłosta // Rocz- Drewsa dystrakcje dla pobożnych i ciekawych nik Mazurski. – T. 12 (2008), s. 166-170. świata / Stanisław Achremczyk // W: Między Barokiem a Oświeceniem : edukacja, wykształce- 3543. CHŁOSTA, Jan: Obszar Prus Wschod- nie, wiedza / red. Stanisław Achremczyk. – Olsz- nich w literaturze polskiej i niemieckiej / Jan tyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Chłosta // W: Regionalizm – tradycja i współ- Kętrzyńskiego, 2005. – S. 181-190. czesność : materiały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 10-12 VI 1994 / red. Barbara Barczew- 3534. ACHREMCZYK, Stanisław: Zie- mie pruskie w oczach Ignacego Krasickiego / ska. – Olsztyn : Pojezierze, 1995. – S. 115-125. Stanisław Achremczyk // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 545-554. 3544. CHŁOSTA, Jan: Polacy w literaturze niemieckiej o Warmii i Mazurach po 1945 3535. ANCULEWICZ, Zbigniew: Obraz roku / Jan Chłosta // Masovia. – T. 9 (2006), życia codziennego Mazur w roku 1896 w świetle s. 126-132. reportażu Dzierżka „Wycieczka kolarza na Ma- zury (z notatek podróżnych)” / Zbigniew An- 3545. CHŁOSTA, Jan: Ziemia urodzenia culewicz // W: Polska opinia publiczna wobec jako motyw literacki w twórczości współcze- Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. snych pisarzy niemieckich pochodzących z Prus Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- Wschodnich / Jan Chłosta // Borussia. – 1994, tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- nr 8, s. 83-92. nej, 1997. – S. 95-99. – (Studia i Materiały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Hi- 3546. CHODYŃSKI, Antoni Romuald: storia ; nr 111). Krzyżacy w opinii współczesnych : spojrzenie polskich i niemieckich historyków na dzieje Za- 3536. ARSZYŃSKI, Marian: Starożytni- konu Krzyżackiego i na zamek w Malborku / An- cze i historyczno-krajoznawcze zainteresowania toni Romuald Chodyński // Pomorze. – 1990, nr zamkami krzyżackimi w Prusach od XVI do po- 1/2, s. 7-14. czątku XIX wieku / Marian Arszyński // W: Sztuka Prus XIII-XVIII wieku / red. Agnieszka 3547. CHOJNACKI, Władysław: Woj- Bojarska. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu ciech Kętrzyński w okresie mojej młodości Mikołaja Kopernika, 1994. – S. 7-25. 1937-1952 / Władysław Chojnacki // Komu- nikaty Mazursko-Warmińskie. – 1992, nr 3/4, 3537. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Wschod- s. 361-367. niopruska tradycja najazdów tatarskich (z lat 1656-1657) / Sławomir Augusiewicz // Przegląd 3548. CHRZANOWSKI, Tomasz: Dzieje Humanistyczny. – 1996, nr 6, s. 119-132. ziem wschodniopruskich w dziewiętnastowiecz- nych niemieckich podręcznikach historii dla szkół 3538. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Józef Osta- średnich / Tomasz Chrzanowski // W: Pamięć szewski o Mazurach / Grzegorz Białuński // i historia : (Olsztyn – Kaliningrad – Kłajpeda) / Rocznik Mazurski. – T. 4 (1999), s. 65-67. pod red. Tomasza Chrzanowskiego. – Olsztyn :

208 Poz. 3549-3566

Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyń- Adam Galos // W: Prusy Wschodnie w polskiej skiego ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojcie- opinii publicznej XIX i XX wieku / red. Zbigniew cha Kętrzyńskiego, 2009. – S. 40-52. Fras, Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydaw- nictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – 3549. CHRZANOWSKI, Tomasz: Miasto S. 13-24. a tożsamość – polskie i niemieckie opinie o dzie- więtnastowiecznym Lidzbarku Warmińskim / 3558. GANCEWSKA, Iwona: Krzysztof Tomasz Chrzanowski // W: Dziedzictwo War- Celestyn Mrongowiusz w podręcznikach do szko- mii (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. ły podstawowej po 1945 roku / Iwona Gan- Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Ba- cewska // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, T. 6/7 (2004/2005), s. 288-300. 2008. – S. 172-188. 3559. GÓRSKI, Grzegorz: Prusy Wschod- 3550. CHRZANOWSKI, Tomasz: Prusy nie w planach Polskiego Państwa Podziemnego w polskiej myśli politycznej w latach 1795-1815 / (1939-1945) / Grzegorz Górski // Zapiski Histo- Tomasz Chrzanowski // Komunikaty Mazursko- -Warmińskie. – 2008, nr 2, s. 109-124. ryczne. – 2000, z. 1, s. 93-98.

3551. CZAPIEWSKI, Edward: Problem 3560. GRZESIK, Ryszard: Uwagi o legen- Prus Wschodnich w myśli politycznej Józe- dzie „De sancto Adalberto episcopo” / Ryszard fa Ignacego Kraszewskiego / Edward Czapiew- Grzesik // Roczniki Historyczne. – T. 63 (1997), ski // W: Kresy i pogranicza : historia, kultura, s. 139-148. obyczaje / red. Andrzej Staniszewski, Zbigniew Fras. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły 3561. HARTMANN, Stefan: Ziemie pru- Pedagogicznej, 1995. – S. 57-68. skie w relacjach z podróży Jana Arnolda von Branda, Jana Bernoulliniego, Karola Feyeraben- 3552. Czym jest narodowe dziedzictwo? // da, Krystiana Gottlieba i Gotfryda Piotra Rau- Spotkania z Zabytkami. – 2001, nr 1, s. 4-7. schnicka / Stefan Hartmann ; tł. Magdalena I. Sacha. // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Wypowiedzi czytelników. 2007, nr 1, s. 91-110. 3553. DYROFF, Stefan: Niemiecka pamięć Prus Wschodnich w Oberschleissheim / Stefan 3562. HOCHLEITNER, Janusz: Ziemia Dyroff // Borussia. – 2003, nr 30, s. 47-52. pruska w przekazach hagiograficznych poświęco- nych św. Wojciechowi (do końca XV wieku) / 3554. DZIUGIEŁ-ŁAGUNA, Magdale- Janusz Hochleitner // Komunikaty Mazursko- na: Warmia w oczach Ignacego Krasickiego -Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 485-491. na podstawie korespondencji księcia biskupa / Magdalena Dziugieł-Łaguna // W: Społeczeń- 3563. JABŁCZYŃSKI, Tadeusz: Na Ma- stwo, środowisko, gospodarka i krajobraz kultu- zurach : reportaż socjograficzny / Tadeusz Jabł- rowy w Roku Ignacego Krasickiego : materiały czyński // Borussia. – 2008, nr 42, s. 86-92. seminaryjne / [aut. Jacek Protas et al.]. – Olsz- tyn ; Kętrzyn : „Kengraf”, 2001. – S. 23-34. Przedruk z 1948 r.

3555. FILIPKOWSKI, Tadeusz: Prusy JASIŃSKI, Grzegorz : Obraz dziejów Prus Krzy- Wschodnie w koncepcjach polskiego państwa żackich i Książęcych na łamach prasy i ka- podziemnego okresu wojny / Tadeusz Filipkow- lendarzy mazurskich w XIX wieku = poz. ski // W: Ziemie północno-wschodnie w dzia- 92 łaniach militarnych i dyplomatycznych w latach 1914-1946 : materiały z sympozjum [1 Mazurska 3564. JASIŃSKI, Janusz: Mazury i Mazu- Brygada Artylerii, Oddział Oświatowo-Wycho- rzy w oczach Siegfrieda Lenza / Janusz Jasiń- wawczy WOW, Kuratorium Oświaty w Suwał- ski // W: Między Prusami a Polską : rozpra- kach, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha wy i szkice z dziejów Warmii i Mazur w XVIII- Kętrzyńskiego w Olsztynie]. – Warszawa ; Węgo- -XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsztyn : Littera, rzewo : [1 Mazurska Brygada Artylerii], 1995. – 2003. – S. 654-569. S. 105-114. Toż: Zapiski Historyczne. – 1993, z. 4. S. 121-126. 3556. FISCH, Bernhardt: Prusy Wschod- 3565. Johanna Simona Bolcka opis powiatu nie w świetle literatury NRD / Bernhardt nidzickiego / oprac. Grzegorz Jasiński, tł. Mał- Fisch // Borussia. – 1997, nr 14, s. 249-253. gorzata Szymańska-Jasińska // Rocznik Mazur- ski. – T. 2 (1997), s. 29-50. FRAS, Zbigniew : Prasa konserwatywna Galicji wobec kulturkampfu na Warmii = poz. 84 3566. KASPAREK, Norbert: O Prusach Wschodnich w epoce stanisławowskiej / Nor- 3557. GALOS, Adam: Z dziejów stanowiska bert Kasparek // Komunikaty Mazursko-War- opinii polskiej wobec Mazurów w XIX wieku / mińskie. – 1995, nr 2, s. 123-130.

209 Poz. 3567-3580 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

3567. KASPAREK, Norbert: Obraz prze- romantyzmu : zbiór studiów / pod red. Sławo- szłości Prus Wschodnich w historiograﬁi polskiej mira Kalembki. – Toruń : Wydawnictwo Nauko- pierwszej połowy XIX wieku / Norbert Kaspa- we Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1990. – rek // W: Prusy Wschodnie w polskiej opinii pu- S. 103-122. – (Rozprawy / Uniwersytet Mikołaja blicznej XIX i XX wieku / red. Zbigniew Fras, Kopernika). Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1992. – S. 25-45. 3574. KASPAREK, Norbert: Publicysty- ka polska wobec kwestii wschodniopruskiej w do- 3568. KASPAREK, Norbert: „Odkrywa- bie Wiosny Ludów / Norbert Kasparek // nie” Prus Wschodnich w polskiej myśli politycz- W: Publicyści późniejszego romantyzmu wonej XIX w. : etapy / Norbert Kasparek // W: bec rządów zaborczych i spraw narodowościo- Przełomy w historii : XVI Powszechny Zjazd wych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej / Historyków Polskich, Wrocław 15-18 września red. Sławomir Kalembka. – Toruń : Wydawnic- 1999 roku : pamiętnik. T. 2, Cz. 2 / [red. two Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1998. – nauk. Krzysztof Ruchniewicz, Jakub Tyszkie- S. 71-104. wicz, Wojciech Wrzesiński. – Toruń : Wydaw- nictwo Adam Marszałek ; Wrocław : Wrocław- 3575. KAWALEC, Krzysztof: Prusy skie Towarzystwo Miłośników Historii, 2000. – Wschodnie w opinii młodego pokolenia nacjona- S. 99-110. listów polskich / Krzysztof Kawalec // W: Kresy i pogranicza : historia, kultura, obyczaje / [red. 3569. KASPAREK, Norbert: Polskie po- nauk. Zbigniew Fras, Andrzej Staniszewski]. – dróże „naukowe” po Prusach Wschodnich Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Peda- w pierwszej połowie XIX wieku / Norbert Ka- gogicznej, 1995. – S. 47-56. – (Studia i Materia- sparek // W: Polska opinia publiczna wobec ły / Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie ; Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. nr 63). Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- 3576. KORYTKO, Andrzej: Ziemie pru- nej, 1997. – S. 17-23. – (Studia i Materiały / skie we wspomnieniach sekretarza angielskiej mi- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Hi- sji dyplomatycznej Johna Fowlera z 1635 ro- storia ; nr 111). ku / Andrzej Korytko // Komunikaty Mazur- sko-Warmińskie. – 2005, nr 4, s. 507-511. 3570. KASPAREK, Norbert: Polskie zainteresowania Prusami Wschodnimi w dobie Księ- 3577. KOSSERT, Andreas: O napięciach stwa Warszawskiego / Norbert Kasparek // Ko- między Niemcami a Polską : Mazury w świe- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1994, nr 2/3, tle czasopism i gazet / Andreas Kossert // W: s. 225-237. Ochrona wspólnego dziedzictwa europejskiego : 3571. KASPAREK, Norbert: Prusy materiały z konferencji poświęconej mikroﬁlmo- Wschodnie w polskiej myśli politycznej lat waniu zabytków piśmiennictwa z polsko-niemiec- 1795-1847 / Norbert Kasparek. – Olsztyn : Ośro- kiego pogranicza kulturowego / oprac. i red. dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- nauk. Andrzej Mężyński. – Warszawa : Sto- skiego, 1995. – 174, [2] s. ; 24 cm. – (Rozprawy warzyszenie Konserwatorów Zabytków, 2003. – i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Woj- S. 50-55. ciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 144). 3578. KOSSERT, Andreas: Tradycje „stron Bibliogr. s. 149-165. Indeks. ojczystych” w Republice Federalnej : fenomen 3572. KASPAREK, Norbert: Prusy Prus Wschodnich / Andreas Kossert // W: Wschodnie w polskim pamiętnikarstwie w pierw- Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosun- szej połowie XIX wieku / Norbert Kasparek // kiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Za- W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pru- chodnich i Północnych / red. Zbigniew Mazur ; skich : świadectwa przeszłości : praca zbiorowa / [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : In- pod red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : stytut Zachodni, 2000. – S. 763-788. – (Ziemie Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- Zachodnie ; nr 22). trzyńskiego, 2002. – S. 27-46. – (Rozprawy i Ma- teriały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojcie- 3579. KOSTJASZOW, Jurij: Prusy cha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). Wschodnie w oczach Rosjan / Jurij Kostiaszow ; przeł. Wacław Hojszyk // Komunikaty Mazur- 3573. KASPAREK, Norbert: Prusy sko-Warmińskie. – 2006, nr 1, s. 99-105. Wschodnie w wielkopolskim czasopiśmie u schył- ku lat trzydziestych i w pierwszej połowie czter- 3580. KRASZEWSKI, Piotr: Ludność ro- dziestych XIX w. / Norbert Kasparek // W: Stu- dzima Mazur i Warmii w polskiej prozie po dia z dziejów polskiej myśli politycznej. T. 3, II wojnie światowej / Piotr Kraszewski // Pa- Uwarunkowania, możliwości i sposoby działań miętnik Biblioteki Kórnickiej. – 2001, z. 25, niepodległościowych w piśmiennictwie czasów s. 247-266.

210 Poz. 3581-3598

3581. KRASZEWSKI, Piotr: Obraz Ziem Wizje przyszłości / red. Marceli Kosman. – Po- Zachodnich i Północnych w prozie Eugeniusza znań : Uniwersytet Adama Mickiewicza, 2000. – Paukszty / Piotr Kraszewski // W: Wokół nie- S. 235-250. mieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych / red. Zbigniew Ma- 3590. ŁAPO, Jerzy Marek: Periodyzacja zur. – Poznań : Instytut Zachodni, 1997. – dziejów Mazur w oczach tutejszej ludności wiej- S. 501-537. skiej / Jerzy M. Łapo // W: Pamięć i historia : (Olsztyn – Kaliningrad – Kłajpeda) / pod 3582. KRUK, Erwin: Odkrywca piękna / red. Tomasza Chrzanowskiego. – Olsztyn : To- Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego bru- warzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskie- lionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie To- go ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha warzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 282-287. Kętrzyńskiego, 2009. – S. 28-39. Robert Budzinski o Prusach Wschodnich. 3591. MAŃKOWSKI, Alfons: Znad jezior 3583. KRUK, Erwin: Odległe początki / mazurskich : wspomnienie z wycieczki krajo- Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego bru- i ludoznawczej / Alfons Mańkowski // Borus- lionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie To- sia. – 2008, nr 42, s. 67-85. warzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 292-298. Przedruk z 1912 r. Dawne Prusy w kronikach. 3592. MAZUR, Zbigniew: Albumy o Zie- 3584. KRUK, Erwin: Urocze okolice / Er- miach Zachodnich i Północnych / Zbigniew Ma- win Kruk // W: Szkice z mazurskiego brulionu / zur // W: Wokół niemieckiego dziedzictwa kul- Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo turowego na Ziemiach Zachodnich i Północ- Ewangelickie, 2003. – S. 102-105. nych / red. Zbigniew Mazur. – Poznań : Instytut Podróże do Prus Wschodnich z przełomu XIX i XX Zachodni, 1997. – S. 1-47. wieku. 3593. MAZUR, Zbigniew: Obraz Niemiec 3585. KULAK, Teresa: Obecność Warmii w polskich podręcznikach szkolnych do naucza- i Mazur w endeckiej prasie dla ludu przed I woj- nia historii 1945-1989 / Zbigniew Mazur. – Po- ną światową jako element kształtowania świado- znań : Instytut Zachodni, 1995. – 230 s. ; 21 cm. – mości narodowej / Teresa Kulak // Komunikaty (Prace Instytutu Zachodniego ; nr 62). Mazursko-Warmińskie. – 1991, nr 1/2, s. 37-49. 3594. MROCZKO, Marian: Ziemie dzielni- 3586. KULAK, Teresa: Problematyka poli- cy pruskiej w polskich koncepcjach i działalno- tyczno-narodowościowa Prus Wschodnich w pra- ści politycznej 1864-1939 / Marian Mroczko. – cach geograﬁcznych i publicystyce Eugeniusza Gdańsk : „Marpress”, 1994. – 301, [2] s. ; 21 cm. Romera przed odzyskaniem niepodległości / Te- Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. resa Kulak // W: Polska opinia publiczna wobec Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. 3595. Niegdyś i dziś : antologia reportażu Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- o Warmii i Mazurach z lat 1950-2000 / wybór tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- i oprac. Joanna Szydłowska. – Olsztyn : Wy- nej, 1997. – S. 101-109. – (Studia i Materiały / dawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskie- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Histo- go, 2002. – 360 s. : il. ; 24 cm. ria ; nr 111). Indeksy.

3587. KULAK, Teresa: Prusy Wschod- 3596. Olsztyn w wierszach / wybór i oprac. nie w opinii publicznej zaboru rosyjskiego Zbigniew Chojnowski ; [słowo wstępne Roman (1815-1918) / Teresa Kulak // W: Prusy Ławrynowicz]. – Olsztyn : Polskie Towarzystwo Wschodnie w polskiej opinii publicznej XIX i XX Czytelnicze. Oddział, 2003. – 129 s. : il. ; 21 cm. wieku / red. Zbigniew Fras, Andrzej Staniszew- ski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły 3597. ORŁOWSKI, Hubert: Literatura Pedagogicznej, 1992. – S. 47-70. peryferii czy pogranicza? : Prusy Wschodnie w powojennej literaturze niemieckiej / Hubert 3588. KULAK, Teresa: Warmia i Mazu- Orłowski // Komunikaty Mazursko-Warmiń- ry w publicystyce Jana Ludwika Popławskiego skie. – 1994, nr 1, s. 43-52. na łamach „Prawdy” i „Głosu” (1883-1887) / Teresa Kulak // Komunikaty Mazursko-War- 3598. OSSOWSKI, Mirosław: Prusy mińskie. – 1993, nr 2, s. 189-199. Wschodnie w literaturze niemieckiej po 1945 roku / Mirosław Ossowski // W: Ojczyzna w Eu- 3589. LUDOROWSKI, Lech: Zapomniane ropie : materiały z międzynarodowej konferen- ogniwa motywu krzyżackiego w literaturze i kul- cji „Literatura, wartości i tożsamość europejska turze polskiej XIX wieku : wokół stereotypu na- (II)”, Gdańsk, 23-26 października 2003 r. / [red. rodowego / Lech Ludorowski, Halina Ludorow- Falk Altenberger et al.]. – Warszawa : Fundacja ska // W: Kultura polityczna w Polsce. T. 3, Konrada Adenauera, 2003. – S. 40-55.

211 Poz. 3599-3612 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

3599. OSTROWSKI, Krzysztof: O Koper- Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. Nor- niku w Polsce od rozbiorów do powstania listopa- bert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsz- dowego / Krzysztof Ostrowski // W: Poszukiwa- tyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicz- nie grobu Mikołaja Kopernika / red. Jerzy Gąs- nej, 1997. – S. 69-93. – (Studia i Materiały / sowski. – Frombork : Bałtycki Ośrodek Badaw- Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie. Hi- czy ; Pułtusk : Wyższa Szkoła Humanistyczna storia ; nr 111). im. Aleksandra Gieysztora, 2005. – S. 199-217. 3607. STANKIEWICZ, Bogumiła: Odbi- 3600. PUCHALSKA-DĄBROWSKA, cie działalności kulturalnej Polaków na Warmii, Bernadetta: Literacki obraz ziem pruskich Mazurach i Powiślu na łamach „Życia Młodzie- w angielskich relacjach z podróży z XVI-XVIII ży” w latach 1924-1930 / Bogumiła Stankie- wieku / Bernadetta Puchalska-Dąbrowska // wicz // Studia Warmińskie. – T. 40 (2003), Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr s. 513-521. 4, s. 493-505. 3608. STRAUCHOLD, Grzegorz: Kształ- 3601. RADOCH, Marek: Ziemie pruskie towanie obrazu Mazurów i Warmiaków na ła- w oczach Gilberta de Lannoy / Marek Radoch // mach prasy „Polski lubelskiej” (lipiec 1944-czer- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr wiec 1945) / Grzegorz Strauchold // W: Polska 4, s. 473-484. opinia publiczna wobec Prus Wschodnich w XIX i XX wieku / red. Norbert Kasparek, Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej RYNKIEWICZ-DOMINO, Wiesława : Kult św. Szkoły Pedagogicznej, 1997. – S. 123-132. – (Stu- Wojciecha w sztuce pogranicza Prus Królew- dia i Materiały / Wyższa Szkoła Pedagogiczna skich i Prus Książęcych = poz. 3393 w Olsztynie. Historia ; nr 111).

SACHA, Magdalena : Topos Mazur jako raju 3609. STRAUCHOLD, Grzegorz: Polska utraconego w literaturze niemieckiej Prus ludność rodzima Ziem Zachodnich i Północnych : opinie nie tylko publiczne lat 1944-1948 / Grze- Wschodnich = poz. 2264 gorz Strauchold. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- 3602. SAKSON, Andrzej: Przeszłość i te- ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – raźniejszość stosunków polsko-niemieckich w świa- 181 s. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka domości społecznej Polaków / Andrzej Sakson. – Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego Poznań : Instytut Zachodni, 2002. – 32 s. ; w Olsztynie ; nr 151). 30 cm. – (Zeszyty Instytutu Zachodniego ; nr Bibliogr. s. 167-174. – Streszcz. w jęz. niem. 25). 3610. SYRWID, Robert: Zapiski podróż- ne dra Richarda Dethlefsena z wizyt w kato- 3603. SOBIERAJ, Sławomir: Meandry hi- lickich kościołach paraﬁalnych Nowego Kawko- storii regionalnej : o współczesnych próbach opi- wa i Wrzesiny (powiat olsztyński) / Robert Syr- su dziejów Mazur i Mazurów : uwagi o pracach wid // W: Kawkowo Nowe i Stare : 625 lat : Erwina Kruka i Andreasa Kosserta / Sławomir praca zbiorowa / red. Ryszard Andrukiewicz. – Sobieraj // Rocznik Mazurski. – T. 9 (2005), Nowe Kawkowo ; Olsztyn : Studio „Antykwa”, s. 126-133. 2005. – S. 49-56. 3604. SOBIERAJ, Sławomir: Problematy- ka tożsamości Mazurów w prozie polskiej po SZCZECIŃSKA-MUSIELAK, Ewa : Mieszkań- II wojnie światowej / Sławomir Sobieraj // cy Mazur i Warmii a dziedzictwo kulturowe Mrągowskie Studia Humanistyczne. – T. 6/7 Prusów = poz. 200 (2004/2005), s. 179-189. 3611. SZOSTAKOWSKA, Małgorzata: Prusy Wschodnie w koncepcjach wojskowych Spotkania = poz. 2353 i polityczno-gospodarczych Stanisława Srokow- skiego / Małgorzata Szostakowska // W: Zie- 3605. STANISZEWSKI, Andrzej: Kształ- mie północno-wschodnie w działaniach militar- towanie się wizerunku społeczności Mazur nych i dyplomatycznych w latach 1914-1946 : i Warmii na łamach prasy polskiej w latach materiały z sympozjum / [1 Mazurska Bryga- 1848-1870 / Andrzej Staniszewski // W: Prusy da Artylerii, Oddział Oświatowo-Wychowawczy Wschodnie w polskiej opinii publicznej XIX i XX WOW, Kuratorium Oświaty w Suwałkach, Ośro- wieku / red. Zbigniew Fras, Andrzej Staniszew- dek Badań Naukowy im. Wojciecha Kętrzyńskie- ski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej Szkoły go w Olsztynie]. – Warszawa ; Węgorzewo : [1 Pedagogicznej, 1992. – S. 70-96. Mazurska Brygada Artylerii], 1995. – S. 41-48.

3606. STANISZEWSKI, Andrzej: Proble- 3612. SZTĄBERSKA, Małgorzata: War- matyka mazurska na łamach „Gazety Gru- mia i Mazury w polskich podręcznikach szkol- dziądzkiej” w latach 1897-1914 / Andrzej Sta- nych po 1945 roku / Małgorzata Sztąberska // niszewski // W: Polska opinia publiczna wobec W: Pamięć i historia : (Olsztyn – Kaliningrad

212 Poz. 3613-3627

– Kłajpeda) / pod red. Tomasza Chrzanowskie- oprac. Ewa Kobylińska, Andreas Lawaty, Ste- go. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Woj- phan Rüdiger; [teksty aut. niem. tł. Marek Zy- ciecha Kętrzyńskiego ; Ośrodek Badań Nauko- bura]. – Warszawa : Biblioteka „Więzi”, 1996. – wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2009. – S. S. 22-27. 162-170. Indeks. 3620. TOMCZAK, Maria: Obraz osadni- SZTĄBERSKA, Małgorzata : Dziewiętnasto- ków w prasie i publicystyce polskiej / Maria wieczna prasa warszawska o walorach przy- Tomczak // W: Ziemie Odzyskane – Ziemie Za- rodniczych mazurskiego krajobrazu = poz. chodnie i Północne 1945-2005 : 60 lat w grani- 122 cach państwa polskiego / pod red. Andrzeja Sak- sona. – Poznań : Instytut Zachodni ; Słupsk : SZTĄBERSKA, Małgorzata : Prusy Wschod- Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – S. 45-58. nie w warszawskiej prasie etnograficzno-hi- 3621. TRILLER, Anneliesse: Święty Woj- storycznej drugiej połowy XIX wieku = poz. ciech w ujęciu historyków niemieckich / Anne- 123 liesse Triller // Studia Warmińskie. – T. 22/23 3613. SZYDŁOWSKA, Joanna: Kondycja (1985/1986) [druk 1992], s. 134-141. ludności rodzimej Mazur i Warmii w świetle re- portaży i artykułów publicystycznych prasy lo- 3622. WAGIŃSKA-MARZEC, Maria: kalnej i centralnej lat 1956-1957 / Joanna Szy- Ziemie Zachodnie i Północne w podręcznikach dłowska // W: Biografia i historia : studia do nauczania języka polskiego / Maria Wagiń- i szkice o związkach literatury z przeszłością / ska-Marzec // W: Wokół niemieckiego dziedzic- red. Andrzej Staniszewski, Krzysztof Dariusz twa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Pół- Szatrawski. – Olsztyn : Wydawnictwa Wyższej nocnych / red. Zbigniew Mazur. – Poznań : In- Szkoły Pedagogicznej, 1997. – S. 241-255. – (Stu- stytut Zachodni, 1997. – S. 471-500. dia i Materiały Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Olsztynie ; nr 129). 3623. WASSERMANN, Charles: Pod pol- ską administracją : dziennik 1957 / Charles Was- 3614. SZYDŁOWSKA, Joanna: Niemiec- sermann ; tł. Kaja Poprawska // Borussia.– cy mieszkańcy byłych Prus Wschodnich w pol- 2008, nr 43, s. 33-43. skiej literaturze reportażowej lat 1945-1949 / Jo- Olsztynek, Olsztyn, Malbork. anna Szydłowska // Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Histo- 3624. WOJCIECHOWSKI, Mieczysław: ryczne. – 1998, z. 2, s. 120-137. Wizerunek Mazur i Kaszub z 1906 roku na ła- mach centralnej prasy berlińskiej / Mieczysław 3615. SZYDŁOWSKA, Joanna: Olsztyn Wojciechowski // W: Nad Bałtykiem, Prego- w reportażach polskich XIX i XX wieku / Joan- łą i Łyną XVI-XX wiek : księga pamiątkowa na Szydłowska // Komunikaty Mazursko-War- poświęcona Jubileuszowi 50-lecia pracy naukowej Profesora Janusza Jasińskiego / red. Zenona mińskie. – 2003, nr 2, s. 175-201. Rondomańska. – Olsztyn : Pracownia Wydawni- cza „ElSet”, 2006. – S. 333-341. 3616. SZYDŁOWSKA, Joanna: Proble- matyka Mazur i Warmii na łamach katowickiej 3625. WOLAŃSKI, Filip: Pogranicza Rze- „Odry” (1945-1950) / Joanna Szydłowska // czypospolitej w świetle osiemnastowiecznych re- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr lacji podróżniczych / Filip Wolański // Ko- 2, s. 207-219. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2006, nr 2, s. 259-263. 3617. SZYDŁOWSKA, Joanna: Warmia i Mazury w reportażu polskim 1945-1980 : o toż- 3626. WRZESIŃSKI, Wojciech: Prusy samości bohaterów, miejsc i zdarzeń / Joanna Wschodnie w polskiej myśli politycznej w latach Szydłowska. – Olsztyn : Wydawnictwo Uniwer- 1864-1945 / Wojciech Wrzesiński. – Olsztyn : To- sytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001. – 334 s. ; warzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskie- 24 cm. go ; Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Bibliogr. s. 297-322. Indeks. Kętrzyńskiego, 1994. – 468 s. ; 24 cm. – (Rozpra- wy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. 3618. ŚWIDERSKI, Grzegorz: Obraz Prus Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 141). Wschodnich w świetle relacji podróżników polskich z ziem zaboru rosyjskiego w pierwszej po- Indeksy. – Streszcz. w jęz. ang., niem. łowie XIX wieku / Grzegorz Świderski // Ko- 3627. WRZESIŃSKI, Wojciech: Warmia munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2005, nr 4, i Mazury w polskiej myśli politycznej w XIX s. 565-574. i XX wieku / Wojciech Wrzesiński // W: Między Królewcem, Warszawą, Berlinem a Londynem : 3619. TAZBIR, Janusz: Krzyżacy – krót- studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 1 / Woj- kie dzieje i długa legenda / Janusz Tazbir // ciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam W: Polacy i Niemcy : 100 kluczowych pojęć / Marszałek, 2001. – S. 162-173.

213 Poz. 3628-3644 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

3628. WRZESIŃSKI, Wojciech: Zagad- 3636. BARTOŚ, Magdalena: Tradycja her- nienie Prus Wschodnich w polskiej myśli poli- derowska na Warmii i Mazurach / Magdalena tycznej / Wojciech Wrzesiński // W: Między Bartoś // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Królewcem, Warszawą, Berlinem a Londynem : 2003, nr 4, s. 489-499. studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 2 / Woj- Historia obchodów rocznicowych związanych z J. G. ciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Herderem. Marszałek, 2001. – S. 194-225. 3637. BRAKONIECKI, Kazimierz: Toż- 3629. WYROZUMSKI, Jerzy: Legenda samość Warmii i Mazur w kulturze / Kazi- pruska o świętym Wojciechu / Jerzy Wyrozum- mierz Brakoniecki // W: Kultura Mazur, War- ski. – Kraków : „Universitas”, 1997. – 51 s. ; mii, Powiśla / red. Danuta Sobolewska, Bohdan 21 cm. Skrzypczak, Sławomir Mołda. – Olsztyn : Cen- trum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych, 2001. – Zawiera także łac. teksty „Żywotu św. Wojciecha” z tł. pol. S. 29-35.

3630. ZIAREK, Waldemar: Problematyka 3638. CHŁOSTA, Jan: Co przetrwało Prus Wschodnich na łamach „Wiadomości Pol- z dawnego regionalizmu warmińskiego? / Jan skich” w latach 1854-1860 / Waldemar Ziarek // Chłosta // W: Regionalizm w Kościele, Ko- W: Polska opinia publiczna wobec Prus Wschod- ściół w regionie : materiały II Ogólnopolskiego nich w XIX i XX wieku / red. Norbert Kaspa- Zjazdu Księży Regionalistów, Gietrzwałd 24-26 rek, Andrzej Staniszewski. – Olsztyn : Wydaw- września 1999 r. / red. Irena Modrzejewska [et nictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1997. – al.]. – Ciechanów : Krajowy Ośrodek Dokumen- S. 11-16. – (Studia i Materiały / Wyższa Szkoła tacji Regionalnych Towarzystw Kultury, 2001. – Pedagogiczna w Olsztynie. Historia ; nr 111). S. 132-138.

3631. ŻYTYNIEC, Rafał: Polnische Wirt- 3639. CHŁOSTA, Jan: Dziedzictwo kultu- schaft z modernizacją w tle : Ziemie Zachodnie rowe Warmii w świadomości rodowitych miesz- i Północne w reportażach Charles’a Wasserman- kańców / Jan Chłosta // W: Wspólne dziedzic- na i Bena Badura / Rafał Żytniec // Borussia.– two? : ze studiów nad stosunkiem do spuści- 2008, nr 43, s. 59-68. zny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Pół-

Niemiecki podróżnik. nocnych / red. Zbigniew Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : Instytut Zachodni, 2000. – S. 789-812. – (Ziemie Zachodnie ; nr 22). 8.2. Tradycje, mity i tożsamość na przestrzeni dziejów 3640. CHŁOSTA, Jan: Niezwykłość War- mii w kulturze polskiej / Jan Chłosta // W: 3632. ACHREMCZYK, Stanisław: Świa- Warmiński Klub Katolików u progu trzeciego ty- domość historyczna mieszkańców Warmii i Ma- siąclecia : materiały z Sesji Jubileuszowej od- zur / Stanisław Achremczyk // W: Między Wi- bytej w Olsztynie 14 listopada 1998 roku / słą a Niemnem : szkice historyczne / Stanisław [red. Andrzej Taborski]. – Olsztyn : „Ad Rem”, Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Na- 2000. – S. 23-36. ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – Toż: Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne.– S. 76-81. – (Biblioteka Olsztyńska ; nr 55). 1999, nr 41, s. 66-74.

3633. ACHREMCZYK, Stanisław: Toż- 3641. CHŁOSTA, Jan: Percepcja twórczo- samość historycznej Warmii / Stanisław Achrem- ści Ernsta Wiecherta w Polsce / Jan Chłosta // czyk // W: Między Wisłą a Niemnem : szkice hi- Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr storyczne / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : 3, s. 417-427. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- trzyńskiego, 2008. – S. 49-54. 3642. CHŁOSTA, Jan: Tożsamość miesz- kańców południowej Warmii – nie swoi w sto- 3634. ACHREMCZYK, Stanisław: War- sunku do Mazurów i obcy wobec Niemców / Jan mia – tożsamość historycznej krainy / Stanisław Chłosta // Studia Angerburgica. – T. 7 (2002), Achremczyk // W: Społeczeństwo, środowisko, s. 67-73. gospodarka i krajobraz kulturowy w Roku Igna- cego Krasickiego : materiały seminaryjne / [aut. 3643. CHŁOSTA, Jan: Tradycje polskie Jacek Protas et al.]. – Olsztyn ; Kętrzyn : „Ken- południowej Warmii / Jan Chłosta // Życie graf”, 2001. – S. 17-22. i Myśl. – Z. 23 (2008), s. 55-60.

3635. AMBROZIAK, Sławomir: Legenda 3644. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Krajo- Samsonowa / Sławomir Ambroziak // Rocznik braz bez historii / Zbigniew Chojnowski // Bo- Mazurski. – T. 8 (2004), s. 96-122. russia. – 1995, nr 11, s. 151-154.

Aleksander Samsonow – rosyjski generał. Regionalizm w poezji Warmii i Mazur.

214 Poz. 3645-3664

3645. CHOJNOWSKI, Zbigniew: „Mała w / Stanisław Herbst // Komunikaty Mazursko- ojczyzna” – wyzwanie literackie / Zbigniew -Warmińskie. – 1997, nr 3, s. 350-357. Chojnowski // Poezja Dziś. – 2001, nr 23/24, Przedruk z 1962 r. s. 21-27. 3656. HOCHLEITNER, Janusz: Wpływ Regionalizm w poezji. sztuki ludowej na kształtowanie się świadomości 3646. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Regio- Warmiaków w II połowie XIX wieku / Janusz nalizm mazurski w mozaice kulturowej Europy / Hochleitner // Echa Przeszłości. – T. 10 (2009), Zbigniew Chojnowski // W: Wartości uniwer- s. 131-149. salne i odrębności narodowe tradycyjnych kultur europejskich / pod red. Mieczysława Mar- 3657. HOCHLEITNER, Janusz: Z badań czuka. – Lublin : Międzynarodowa Organizacja nad małymi ojczyznami – na przykładzie spo- Sztuki. Sekcja Polska, 2004. – S. 277-274. łeczności Warmii południowej / Janusz Hochle- itner // W: Między Wileńszczyzną a Prusa- 3647. CHOJNOWSKI, Zbigniew: Trwa- mi : polityka, społeczeństwo, kultura (XII-XX nie pamięci – trwanie dobra : reﬂeksja o świadec- w.) : księga pamiątkowa poświęcona jubileuszowi twach Prus Wschodnich dziś / Zbigniew Choj- pięćdziesięciolecia pracy naukowej i siedemdzie- nowski // Borussia. – 1995, nr 10, s. 259-260. sięciopięciolecia urodzin prof. dr hab. Wacława Odyńca : zbiór opracowań / pod red. nauk. Józe- 3648. CZACHOROWSKI, Stanisław: Po- fa Włodarskiego. – Gdańsk : „Marpress”, 1998. – dróże bliskie i dalekie, w głąb historii i tożsamo- S. 227-251. ści / Stanisław Czachorowski // Kompas. – 2008, nr 1, s. 1-3. 3658. JAROSIŃSKI, Dariusz: Krótka historia „Hymnu warmińskiego” / Dariusz Jaro- 3649. CZESLA, Alfred: Tożsamość narodo- siński // Debata. – 2008, nr 9, s. 13. wa i regionalna młodego pokolenia Warmii i Ma- zur / Alfred Czesla // Komunikaty Mazursko- 3659. JASIŃSKI, Grzegorz: Tożsamość -Warmińskie. – 1995, nr 2, s. 337-341. społeczeństwa Warmii i Mazur oraz jego stosunek do Polski, Prus i Niemiec od schyłku XVIII 3650. DARSKI, Wojciech Marek: Pruso- wieku do 1914 r. / Grzegorz Jasiński, Janusz Ja- wie to nie Prusacy (krótki szkic o prawdziwej siński // W: Pamiętnik XV Powszechnego Zjaz- „Atlantydzie Północy”) / Wojciech Marek Dar- du Historyków Polskich. T. 1, Cz. 1 / red. Jacek ski // Borussia. – 1998, nr 16, s. 242-253. Staszewski. – Gdańsk ; Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 1995. – S. 33-40. 3651. DOMAGAŁA, Bożena: Kształtowa- nie się tożsamości narodowej młodego pokolenia 3660. JASIŃSKI, Janusz: Czy wspólne Mazurów w życiorysach wychowanków Mazur- dziedzictwo na Warmii i Mazurach? : z zagadnień skiego Uniwersytetu Ludowego / Bożena Doma- współczesnej świadomości historycznej / Janusz gała // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Jasiński // Echa Przeszłości. – T. 10 (2009), 1991, nr 3, s. 131-175. s. 465-486.

3652. DOMAGAŁA, Bożena: Warmia i Ma- 3661. JASIŃSKI, Janusz: Hymn warmiń- zury – dezintegracja i tożsamość po 1945 roku / ski / Janusz Jasiński // W: Między Prusami a Bożena Domagała // Borussia. – 1992, nr 3/4, Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Ma- zur w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsz- s. 54-64. tyn : Littera, 2003. – S. 697-699. 3653. DOMAGAŁA, Bożena: Warmiacy 3662. JASIŃSKI, Janusz: Mity mazurskie i Mazurzy po 1945 – spór o tożsamość / Bożena w świetle opracowania Bernda Martina / Janusz Domagała // W: Życie codzienne na dawnych Jasiński // Rocznik Mazurski. – T. 5 (2001), ziemiach pruskich : mieszkańcy ziem pruskich : s. 78-85. praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achrem- czyka. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośro- 3663. JASIŃSKI, Janusz: Mity wokół Ma- dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- zurów wschodniopruskich / Janusz Jasiński // skiego, 2001. – S. 82-91. – (Rozprawy i Mate- W: Polskie mity polityczne XIX i XX wieku : riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha kontynuacja / red. Wojciech Wrzesiński. – Wro- Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 196). cław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskie- go, 1996. – S. 131-140. 3654. DZIERGOWSKI, Paweł: Spotkania Warmiaków / Paweł Dziergowski // Kalendarz 3664. JASIŃSKI, Janusz: Nad ﬂagą Olsz- Olsztyna. – R. 9 (2007), s. 226-231. tyna dyskusje toczą się blisko 100 lat / Ja- W Gietrzwałdzie. nusz Jasiński // W: Między Prusami a Polską : rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur 3655. HERBST, Stanisław: Świadomość w XVIII-XX wieku / Janusz Jasiński. – Olsz- narodowa na ziemiach pruskich w XV-XVII tyn : Littera, 2003. – S. 693-696.

215 Poz. 3665-3683 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

3665. JASIŃSKI, Janusz: O dawnej i współ- 3675. LEWANDOWSKA, Izabela: Świa- czesnej tradycji napoleońskiej na Warmii i Ma- domość (tożsamość) regionalna / Izabela Lewan- zurach / Janusz Jasiński // Siedlisko. – 2009, nr dowska // W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI 6, s. 3-8. wieku. T. 6, Su-U / [red. prowadzący encyklo- pedii Ewa Różycka-Rozpędowska ; aut. 6 tomu 3666. JASIŃSKI, Janusz: Tożsamość war- Dariusz Adamczyk et al.]. – Warszawa : Wydaw- mińska 1772-1914 / Janusz Jasiński // W: Ży- nictwo Akademickie „Żak” Teresa i Józef Śnie- cie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : cińscy, 2007. – S. 444-450. mieszkańcy ziem pruskich : praca zbiorowa / pod Bibliogr. red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Towa- rzystwo Naukowe ; Ośrodek Badań Naukowych 3676. ŁAGUNA, Wanda: Budowanie toż- im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2001. – S. 52-65. – samości Warmii na przykładzie programu „Dom (Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- Warmiński” / Wanda Łaguna, Agnieszka Jasz- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; czak, Marian Juszczyński // W: Tożsamość zie- nr 196). mi warmińskiej : monografia / [komitet red. Magdalena Dziugieł-Łaguna, Mirosława Maria 3667. JASIŃSKI, Janusz: Wschodniopru- Łonyszyn, Michał Pawelec]. – Lidzbark Warmiń- skie kampanie Napoleona : wielka armia i woj- ski : Wydawnictwa Wszechnicy Warmińskiej, ska polskie w 1807 roku : historia, tradycja, le- 2005. – S. 44-55. gendy / Janusz Jasiński, Sławomir Skowronek. – Olsztyn : Littera, 2008. – 308 s. : il., fot., m., 3677. ŁAGUNA, Wanda: Dom Warmiń- ski – budowanie tożsamości regionalnej War- portr. ; 25 cm. mii / Wanda Łaguna, Agnieszka Jaszczak, Ma- Bibliogr. s. 281-285. Indeksy. rian Juszczyński // Architektura Krajobrazu.– 3668. KARDACH, Magdalena: Budowa- 2005, nr 1/2, s. 72-80. nie regionalnej tożsamości mieszkańców Warmii i Mazur / Magdalena Kardach // Przegląd Za- 3678. ŁAPO, Jerzy Marek: Ludowa wizja chodni. – 2005, nr 3, s. 159-161. przeszłości Mazur : stanowiska archeologiczne i miejsca o znaczeniu historycznym na dawnym 3669. KOSMALA, Janina: Rola przeszło- pograniczu galindzko-jaćwieskim w świadomości ści w życiu mieszkańców Warmii i Mazur : Mazurów (XVI w. – I połowa XX w.) / Jerzy na marginesie refleksji o tolerancji etnicznej / Marek Łapo. – Olsztyn : Ośrodek Badań Nauko- Janina Kosmala // W: Tolerancja : studia i szki- wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2008. – 244 s. : il. ; 24 cm. ce. T. 3 / red. Adam Rosół, Marek S. Szcze- pański. – Częstochowa : Wydawnictwo Wyższej Bibliogr. s. 211-[231]. Indeksy. Szkoły Pedagogicznej, 1996. – S. 115-119. 3679. ŁUKOWSKI, Wojciech: Górny Śląsk i Mazury w poszukiwaniu tożsamości / Wojciech 3670. KOTWICZ-BOROWY, Irena: Po- Łukowski, Tomasz Nawrocki // W: Demografia czucie tożsamości kulturowej drobnej szlachty i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych na pograniczu mazowiecko-pruskim / Irena Ko- 1945-1995 : próba bilansu / red. Ewa Frątczak, twicz-Borowy // W: Ślązacy, Kaszubi, Mazurzy Zbigniew Strzelecki. – Warszawa : Polskie Towa- i Warmiacy – między polskością a niemiecko- rzystwo Demograficzne, 1996. – S. 457-467. ścią / red. Andrzej Sakson. – Poznań : Instytut Zachodni, 2008. – S. 331-339. 3680. ŁUKOWSKI, Wojciech: O tożsamo- ści mieszkańców Mazur / Wojciech Łukowski // 3671. KOWALCZYK, Adam: Flaga / Borussia. – 1995, nr 10, s. 47-53. Adam Kowalczyk // Debata. – 2008, nr 12, s. 26. 3681. MURAWSKA, Halina: Tożsamość Flaga Olsztyna. kulturowa ludności Warmii i Mazur : sprawoz- 3672. KRUK, Erwin: O ocalenie kultury danie z sesji / Halina Murawska // Komunikaty mazurskiej / Erwin Kruk // Masovia. – T. 6 Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 154-156. (2003), s. 101-119. 3682. NIEDZIELSKA, Magdalena: Toż- 3673. KUCZYŃSKI, Stefan: O miejscu samość elit politycznych w Prusach Wschodnich zgonu wielkiego mistrza i kilku sprawach in- w pierwszej połowie XIX wieku / Magdalena nych / Stefan Kuczyński // Komunikaty Mazur- Niedzielska // Zapiski Historyczne. – 1997, z. 1, sko-Warmińskie. – 1997, nr 3, s. 332-339. s. 53-80.

3674. KUKIER, Ryszard: Tożsamość kul- 3683. ODACHOWSKI, Marian: Kontro- turowa i regionalna mieszkańców ziemi lubaw- wersje wokół herbu / Marian Odachowski // skiej / Ryszard Kukier // Przegląd Regionalny.– Rocznik Działdowski. – T. 1 (1994), s. 25-39. 1999, nr 1/2, s. 89-126. Dot. Działdowa.

216 Poz. 3684-3702

3684. ORŁOWSKI, Hubert: Kapitał kul- i Mazurach / Andrzej Sakson // Studia Społecz- turowy versus kapitał symboliczny : o Warmii ne. Pogranicze. – T. 8 (1999), s. 257-268. z południa jako małej ojczyźnie / Hubert Or- łowski // Borussia. – 2000/2001, nr 23, s. 51-62. 3694. SAKSON, Andrzej: Mazurzy – dylematy tożsamości / Andrzej Sakson // W: Śląza- 3685. ORŁOWSKI, Hubert: Na giełdzie cy, Kaszubi, Mazurzy i Warmiacy – między pol- wartości albo jak (nie) być Warmiakiem / Hu- skością a niemieckością / red. Andrzej Sakson. – bert Orłowski // Borussia. – 2000, nr 20, Poznań : Instytut Zachodni, 2008. – S. 277-304. s. 34-46. 3695. SAKSON, Andrzej: Socjologiczne 3686. POSCHMANN, Brigitte: Wspólno- problemy tożsamości regionalnej współczesnych mieszkańców byłych Prus Wschodnich : próba ta Warmiaków w Niemczech po 1945 roku / porównania / Andrzej Sakson // Komunikaty Brigitte Poschmann ; tł. Rafał Wolski // Ko- Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 2, s. 233-246. munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1996, nr 1, s. 121-127. 3696. SAKSON, Andrzej: Tożsamość regionalna społeczeństw postmigracyjnych – wo- 3687. Poszukiwanie grobu Mikołaja Koper- jewództwo warmińsko-mazurskie / Andrzej Sak- nika / red. Jerzy Gąssowski. – Frombork : Bał- son // Regiony Polski. – 2001, nr 1, s. 65-82. tycki Ośrodek Badawczy ; Pułtusk : wyższa szko- ła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 3697. SAKSON, Andrzej: Warmia i Mazu- 2005. – 213, [2] s. : il. ; 24 cm. – (Castri Do- ry po 1945 roku – nowa tożsamość czy dezinte- minae Nostrae Litterae Annales ; vol. 2). gracja / Andrzej Sakson // Borussia. – 1992, nr Bibliogr. – Streszcz. w jęz. ang. 3/4, s. 45-53. 3688. Purda 1900-2006 : portret wsi = Gross Purden 1900-2006 : das Portrait eines Dorfes / SAKSON, Andrzej : Przemiany świadomości na- red. Magdalena Kardach, Janusz Pilecki, Elżbie- rodowej ludności mazurskiej = poz. 2646 ta Traba. – Olsztyn : „Borussia”, 2008. – 175 3698. SCHLOGEL,¨ Karl: Niemiecki Wschód s. : il., faks., fot., m. ; 30 cm. – (Historia i Pa- – wspólne europejskie dziedzictwo kulturowe / mięć Polsko-Niemieckiego Pogranicza. Warmiń- Karl Schlögel; tł. Zbigniew Szułczyński // Prze- ska Purda ; t. 2). gląd Zachodni. – 2006, nr 1, s. 151-164. Tekst równol. pol., niem. Streszcz. w jęz. ang. 3689. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- 3699. SIKORSKA, Lucyna: Problem tole- dycje i symbole współczesnych jednostek Wojska rancji, poczucia godności i tożsamości etnicznej Polskiego na Warmii i Mazurach / Dariusz Ra- na przykładzie dziejów ludności Warmii i Ma- dziwiłowicz // W: Z dziejów Wojska Polskiego zur / Lucyna Sikorska // Problemy Ochrony na Warmii i Mazurach po drugiej wojnie świa- Granic. – 2003, nr 27, s. 101-114. towej / red. Wiesław Bolesław Łach. – Węgorze- wo : Towarzystwo Przyjaciół 1 Mazurskiej Bry- 3700. SZCZEPAŃSKI, Seweryn: Wyko- gady Artylerii im. gen. Józefa Bema, 2004. – rzystanie dziedzictwa kulturowego do rozwoju S. 217-232. turystyki na terenie Pojezierza Iławskiego / Se- weryn Szczepański // W: Folklor regionów przy- 3690. ROKITA, Marek: Krzyżacy – mit granicznych gminy Iława i gminy Pagegiai : bo- i stereotyp w literaturze i świadomości historycz- gactwo etnograficzne gminy Iława i okolic / red. nej Polaków / Marek Rokita // Nasze Historie.– Stefan Gurzyński ; [aut. Wiesław Skrobot et T. 2 (1995), s. 59-66. al.]. – Iława : Laseczno : Gminny Ośrodek Kul- tury, 2007. – S. 19-23. 3691. ROMANOWSKA, Teresa: Co nam Tekst równol. pol., lit. daje znajomość Małej Ojczyzny? / Teresa Roma- 3701. SZYFER, Anna: Różnorodność dzie- nowska // Rocznik Ełcki. – T. 2 (2005), s. 45-57. dzictwa kulturowego grup osadniczych a procesy społeczno-kulturowe na Ziemiach Zachodnich 3692. RONDOMAŃSKA, Zenona: Wy- i Północnych : (kategoria „światów społecznych” chowanie przez muzykę w szkołach na polskiej jako narzędzie w badaniach i analizie) / Anna Warmii w XX wieku / Zenona Rondomańska. – Szyfer // W: Ślązacy, Kaszubi, Mazurzy i War- Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Woj- miacy – między polskością a niemieckością / red. ciecha Kętrzyńskiego, 2003. – 150, [2] s. : faks., Andrzej Sakson. – Poznań : Instytut Zachodni, fot. ; 24 cm. – (Rozprawy i Materiały Ośrodka 2008. – S. 51-56. Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 209). 3702. SZYFER, Anna: Tożsamość etniczna Bibliogr. s. 115-[124]. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. i regionalna a procesy integracji / Anna Szy- fer // W: Demografia i społeczeństwo Ziem Za- 3693. SAKSON, Andrzej: Dylematy kształ- chodnich i Północnych 1945-1995 : próba bilan- towania się tożsamości regionalnej na Warmii su / red. Ewa Frątczak, Zbigniew Strzelecki. –

217 Poz. 3703-3720 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

Warszawa : Polskie Towarzystwo Demograﬁcz- 3711. WAKAR, Marcin: Wielowiekowa ne, 1996. – S. 570-575. tradycja / Marcin Wakar // Kalendarz Olszty- na. – R. 6 (2004), s. 258-261. 3703. SZYFER, Anna: Znaczenie ośrodków kultu religijnego dla utrzymania tożsamości et- Kalendarze. nicznej i narodowej (na przykładzie Warmii) / 3712. WOJSŁAW, Jacek: Świadomość na- Anna Szyfer // W: Religijność ludowa na po- rodowa Mazurów w XIX i XX wieku w świe- graniczach kulturowych i etnicznych / red. Irena tle piśmiennictwa polskiego po roku 1945 / Ja- Bukowska-Floreńska. – Katowice : Wydawnic- cek Wojsław // Komunikaty Mazursko-War- two Uniwersytetu Śląskiego, 1999. – S. 255-262. – mińskie. – 1997, nr 1, s. 85-98. (Studia Etnologiczne i Antropologiczne ; t. 3). 3713. WRZESIŃSKI, Wojciech: Proble- 3704. TRABA, Robert: Czynnik akultura- my świadomości narodowej ludności polskiej cji – przyczyna antagonizmu – sposób na życie? : na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach południowa granica Prus Wschodnich jako ele- 1920-1939 / Wojciech Wrzesiński // W: Między ment kształtowania się tożsamości Mazurów i ich Królewcem, Warszawą, Berlinem a Londynem : polskich sąsiadów w wiekach XIX i XX / Robert studia i szkice z dziejów XX wieku. T. 2 / Woj- Traba // Kultura i Społeczeństwo. – 1998, nr 3, s. 69-84. ciech Wrzesiński. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. – S. 48-91. 3705. TRABA, Robert: Kraina tysiąca granic : szkice o historii i pamięci / Robert Tra- ba. – Olsztyn : Wspólnota Kulturowa „Borus- 8.3. Uroczystości rocznicowe sia”, 2003. – 308, [3] s. : il. ; 22 cm. – (Biblioteka Borussi ; nr 25). 3714. AUGUSIEWICZ, Sławomir: Olsz- tyńskie obchody osiemdziesiątej rocznicy śmierci Bibliogr. Wojciecha Kętrzyńskiego / Sławomir Augusie- 3706. TRABA, Robert: Postawy narodowe wicz // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– na Warmii na przełomie XIX i XX w. w perspek- 1998, nr 2, s. 342-344. tywie procesu modernizacji / Robert Traba // Borussia. – 1996, nr 13, s. 196-202. 3715. BERLIŃSKA, Bogumiła: 60-lecie Szkoły Podstawowej nr 2 imienia Jarosława Dą- 3707. TRABA, Robert: Wschodniopru- browskiego w Olsztynie : przeszłość i współcze- skość : tożsamość regionalna i narodowa w kultu- sność 1945-2005 / Bogumiła Berlińska, Regina rze politycznej Niemiec / Robert Traba. – Wyd. Karpińska. – Olsztyn : Wers, 2005. – 143 s. : il., 2. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskiego Towa- fot., tab. ; 23 cm. rzystwa Przyjaciół Nauk ; Warszawa : Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 3716. BOBOWIK, Alfons: Michał Kajka 2006. – 471 s. : il. ; 24 cm. w powojennej historii Ełku i powiatu ełckiego / Bibliogr. s. 399-430. Indeks. Alfons Bobowik // Rocznik Ełcki. – T. 5 (2008), s. 115-120. 3708. TROSIAK, Cezary: O tożsamości regionalnej na Ziemiach Zachodnich i Północ- Dot. forum upamiętniania postaci. nych / Cezary Trosiak // Siedlisko. – 2008, nr 5, s. 1-7. 3717. BOŃCZA-BYSTRZYCKI, Lech: Milenijny jubileusz śmierci św. Wojciecha / Lech 3709. TUJDOWSKI, Marcin: Purda Du- Bończa-Bystrzycki // Rocznik Koszaliński.– ża : studium tożsamości i pamięci polsko-nie- 1997, nr 27, s. 5-12. mieckiego pogranicza / Marcin Tujdowski // Przegląd Zachodni. – 2006, nr 1, s. 217-218. 3718. I Liceum Ogólnokształcące im. Woj- ciecha Kętrzyńskiego w Giżycku w latach 1945-2001 / red. Tadeusz Niedźwiedzki, Evelyn WAGNER, Mathias : Mazurzy? Niemcy? Pola- Jelec. – Wyd. 2 zm. i rozsz. – Giżycko : Wydaw- cy? = poz. 2611 nictwo Giżyckie, 2002. – 197, [1] s. : tabl. (w tym 3710. WAJDA, Kazimierz: Świadomość kolor.) ; 23 cm. narodowa chłopów polskich na ziemiach pod pa- nowaniem pruskim : przesłanki integracji naro- 3719. JASIŃSKI, Grzegorz: Olsztyńskie dowej chłopów i jej przebieg (do 1914 r.) / Kazi- obchody 750-lecia diecezji warmińskiej / Grze- mierz Wajda // W: Gospodarka – społeczeństwo gorz Jasiński // Komunikaty Mazursko-War- – ustrój : studia dedykowane Profesorowi Stefa- mińskie. – 1994, nr 2/3, s. 373-376. nowi Cackowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestą piątą rocznicę pracy na- 3720. KASPAREK, Danuta: Gustaw Gize- ukowej / red. Krzysztof Mikulski. – Toruń : Wy- wiusz – życie i działalność : sprawozdanie z se- dawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Ko- sji / Danuta Kasparek // Komunikaty Mazur- pernika, 1997. – S. 135-144. sko-Warmińskie. – 2001, nr 1, s. 89-93.

218 Poz. 3721-3738

3721. KASPAREK, Norbert: Dwadzieścia 3729. MAZUR, Zbigniew: Obchody świąt pięć lat olsztyńskiej Wyższej Szkoły Pedagogicz- i rocznic historycznych / Zbigniew Mazur // W: nej / Norbert Kasparek // Komunikaty Mazur- Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosun- sko-Warmińskie. – 1995, nr 1, s. 107-108. kiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Za- chodnich i Północnych / red. Zbigniew Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : In- KIEŁBIK, Jerzy : Olsztyńskie obchody świąt stytut Zachodni, 2000. – S. 111-164. – (Ziemie i uroczystości rocznicowych w świetle donie- Zachodnie ; nr 22). sień „Gazety Olsztyńskiej” z lat 1918-1939 = poz. 102 3730. MIERZYŃSKI, Sebastian: Roczni- 3722. KOPICZKO, Andrzej: Obchody ce / Sebastian Mierzyński // Kalendarz Olszty- 900-lecia męczeńskiej śmierci św. Brunona na. – R. 9 (2007), s. 160-169. z Kwerfurtu w diecezjii warmińskiej / Andrzej Kopiczko // W: Święty Brunon : patron lokal- 3731. NOWAK, Zbigniew: Udział miast ny czy symbol jedności Europy i powszechności Prus Królewskich i Książęcych w jubileuszu Kościoła : praca zbiorowa / pod red. Andrzeja trzechsetlecia wynalezienia sztuki drukarskiej / Kopiczko. – Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko- Zbigniew Nowak // Biuletyn Biblioteki Jagiel- lońskiej. – 1992, nr 1/2, s. 137-161. -Mazurski, 2009. – S. 381-389.

3723. KOREJWO, Mariusz Tomasz: Do- Pióro i pamięć = poz. 1098 żynki centralne Olsztyn ’78 : przebieg uroczysto- ści / Mariusz Tomasz Korejwo // Echa Przeszło- 3732. POPKO, Wanda: 20 lat IV Liceum ści. – T. 8 (2007), s. 193-208. Ogólnokształcącego w Olsztynie 1975-1995 / Wanda Popko. – Olsztyn : IV Liceum Ogólno- 3724. KOREJWO, Mariusz Tomasz: Do- kształcące, 1995. – 86, [2] s. : faks., fot. ; 21 cm. żynki Centralne Olsztyn ’78 : przygotowania do uroczystości / Mariusz Tomasz Korejwo // 3733. STASIEWICZ, Krystyna: Obchody Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2007, nr Roku Ignacego Krasickiego w województwie war- 1, s. 57-81. mińsko-mazurskim / Krystyna Stasiewicz // Ko- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2001, nr 4, 3725. KOZDROŃ, Jerzy: Kortowo w 45- s. 671-679. -leciu : z dziejów Akademii Rolniczo-Technicz- nej w Olsztynie : daty, fakty, wydarzenia / Je- 3734. TOMKIEWICZ, Ryszard: Obcho- rzy Kozdroń, Antoni Sołoma, Anna Wójcicka. – dy 650-lecia Lidzbarka Warmińskiego w 1958 ro- Olsztyn : Oﬁcyna Wydawnicza ART, 1995. – 360 ku / Ryszard Tomkiewicz // W: Dziedzictwo s. : faks., fot., pl., portr. ; 23 cm. Warmii (4) : Lidzbark Warmiński 1308-2008 / red. Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek 3726. KRUK, Erwin: Święto dobrej pamię- Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- ci / Erwin Kruk // W: Szkice z mazurskiego go, 2008. – S. 225-245. brulionu / Erwin Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewangelickie, 2003. – S. 55-58. 3735. WAKAR, Marcin: W dwusetną rocz- nicę śmierci Joanna Gottfrieda Herdera : spra- Uroczystość poświęcona Emilowi Behringowi. wozdanie z sesji / Marcin Wakar // Komunikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 2, s. 259-263. 3727. Księga pamiątkowa 1945-1995 : 50 lat II Liceum Ogólnokształcącego im. K. I. Gałczyń- 3736. WOLSKI, Rafał: Protestancka kul- skiego w Olsztynie / [materiały archiwalne przy- tura i tradycja w dawnych Prusach / Rafał got. Franciszek Sokołowski, Elżbieta Matczuk, Wolski // Komunikaty Mazursko-Warmińskie.– Danuta Koszewska] ; red. Andrzej Bałtroczyk. – 1995, nr 4, s. 436-437. Olsztyn : nakł. II Liceum Ogólnokształcącego im. K. I. Gałczyńskiego, 1995. – 175, [1] s. : faks., Obchody 400-lecia paraﬁi ewangelicko-augsburskiej fot. ; 24 cm. w Sorkwitach.

3728. MAKARCZYK, Irena: Jubileusz WRZESIŃSKI, Wojciech : „Komunikaty Ma- pięćsetlecia urodzin biskupa warmińskiego kar- zursko-Warmińskie” – 50 lat olsztyńskiego dynała Hozjusza / Irena Makarczyk // Ko- kwartalnika historycznego = poz. 131 munikaty Mazursko-Warmińskie. – 2004, nr 2, 3737. WYSOCKA, Alicja: U Kajki nie tyl- s. 265-277. ko w Ogródku / Alicja Wysocka // Rocznik Ełc- ki. – T. 5 (2008), s. 81-84.

MARUSZCZAK, Elżbieta : Sesja naukowa z oka- Miejsca upamiętniające postać Michała Kajki. zji 50-lecia działalności polskich bibliotek publicznych na Warmii i Maurach = poz. 3738. Zespół Szkół Rolniczych im. Emilii Su- 1368 kertowej-Biedrawiny w Malinowie : 70 lat szkoły

219 Poz. 3739-3758 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA

1930-2000 / red. Jerzy Bednarczyk et al. – Mali- 3749. 60 lat Liceum Ogólnokształcącego im. nowo : [Zespół Szkół Rolniczych], 2000. – 55, [1] Stefana Żeromskiego w Działdowie / red. Leszek s. : faks., fot., portr. ; 24 cm. Tomaszewski [et al.]. – Działdowo : [s.n.], 1997. – Bibliogr. 129 s. : fot., portr. ; 25 cm. – (Z Życia Szkoły). 3739. ZIELECHOWSKA, Luiza: Obcho- dy 1 Maja w powiecie działdowskim w la- 8.4. Badania empiryczne tach 1957-1970 / Luiza Zielechowska // Rocznik Działdowski. – T. 5 (1999), s. 114-120. 3750. BIAŁKOWSKI, Jacek: Nasze dziedzictwo / Jacek Białkowski // Szkice Humani- 3740. 30 lat Liceum Ogólnokształcącego im. styczne. – 2007, nr 1/2, s. 227-235. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Lidzbarku / red. Edward Klemens. – Lidzbark [Welski] ; Żu- 3751. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Ankieta romin : Courier Beata Gronkiewicz, 2005. – 76 szkolna / Grzegorz Białuński // Borussia.– s. : fot., portr. ; 21 cm. 1992, nr 2, s. 118-119. Streszcz. w jęz. niem. 3752. CZERWONNAJA, Swietłana: Od Dot. Lidzbarka Welskiego. „lietuvininkai” do „neoprusów” : u źródeł uni- 3741. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego im. kalnego eksperymentu etnograﬁcznego / Swie- Bohaterów Grunwaldu w Pasłęku 1947-1997 / tłana Czerwonnaja ; tł. Wacław Hojszyk // Ko- oprac. Stanisław Paździor [et al.]. – Pasłęk : Li- munikaty Mazursko-Warmińskie. – 1998, nr 3, ceum Ogólnokształcące, 1997. – 99 s. : fot. ; s. 459-468. 21 cm. Próby reaktywacji „krainy Prusów”.

3742. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego im. 3753. CZESLA, Alfred: Mrągowscy ewan- Jana Bażyńskiego w Ostródzie : zjazd absol- gelicy w świetle badań socjologicznych / Alfred wentów 23-24 września 1995 r. / oprac. Olgierd Czesla // Mrągowskie Studia Humanistyczne.– Dąbrowski, Tadeusz Peter. – Ostróda : [s.n.], T. 4/5 (2002/2003), s. 57-88. 1995. – 73 s. : fot. ; 21 cm. 3754. CZESLA, Alfred: Tożsamość ewan- 3743. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego im. gelików olsztyńskich / Alfred Czesla // W: Stefana Żeromskiego w Bartoszycach / red. Ire- Ewangeliccy duchowni i paraﬁanie : powojenne lata w Olsztynie i na Mazurach / red. Swietłana na Sawicka et al. – Bartoszyce : Liceum Ogólno- Kruk. – Olsztyn : Mazurskie Towarzystwo Ewan- kształcące, 1997. – 79 s. : fot. ; 21 cm. gelickie, 2007. – S. 107-123.

3744. 50 lat Szkoły Podstawowej nr 7 im. 3755. CZESLA, Alfred: Tożsamość ewan- Leona Kruczkowskiego w Olsztynie 1951-2001 / gelików w powiecie szczycieńskim / Alfred red. Elżbieta Cieśniarska. – Olsztyn : Studio Po- Czesla // Rocznik Mazurski. – T. 7 (2003), ligraﬁi Komputerowej „SQL”, 2002. – 159 s. : s. 102-123. fot. ; 21 cm. 3756. ESSER, Barbara: Historia jako aspekt 3745. 50-lecie I Liceum Ogólnokształcące- społecznego konstruowania małej ojczyzny – go im. Adama Mickiewicza w Olsztynie : za- spostrzeżenia z Mazur / Barbara Esser // W: rys monograﬁczny / red. Barbara Antczak Wspólne dziedzictwo? : ze studiów nad stosun- [et al.]. – Olsztyn : [Komitet Organizacyjny kiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Za- 50-lecia], 1995. – 127, [1] s. ; 21 cm. chodnich i Północnych / red. Zbigniew Mazur ; [aut. Danuta Berlińska et al.]. – Poznań : In- 3746. 50-lecie Liceum Ogólnokształcącego stytut Zachodni, 2000. – S. 635-668. – (Ziemie im. Obrońców Westerplatte w Mrągowie / red. Zachodnie ; nr 22). Hanna Hołownia et al. – Mrągowo : Liceum Ogólnokształcące, 1996. – 95 s. : fot. ; 30 cm. Badania socjologiczne w Starych Juchach. 3757. LEWANDOWSKA, Izabela: Dzie- 3747. 50-lecie pierwszej powojennej szkoły je regionu i postacie historyczne z nim związane podstawowej na Warmii i Mazurach / oprac. w świadomości uczniów Warmii i Mazur / Izabe- Iwona Czapkiewicz, Irena Zacharewicz. – Olsz- la Lewandowska // Mrągowskie Studia Humani- tyn : [s.n.], 1995. – 16 s. : fot. ; 30 cm. styczne. – T. 3 (2001), s. 79-93.

Historia Szkoły Podstawowej w Dajtkach (od 1966 r. Szkoła Podstawowa nr 18 w Olsztynie-Dajtki). 3758. LEWANDOWSKA, Izabela: Histo- ryczna świadomość regionalna : z badań nad 3748. 50-lecie Szkoły Podstawowej nr 3 młodzieżą licealną Warmii i Mazur / Izabela Le- w Olsztynie / oprac. Aleksandra Chojecka et wandowska. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; al. – Olsztyn : Szkoła Podstawowa nr 3, 1995. – Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- 46 s. : il. ; 21 cm. trzyńskiego, 2003. – 222 s. : tab., wykr. ; 24 cm. –

220 Poz. 3759-3775

(Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Nauko- 3768. MUZYKA, Wojciech: Z badań nad wych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie ; kulturą Warmii i Mazur / Wojciech Muzyka. – nr 214). Olsztyn : Pracownia Badań Społecznych, 1996. – Bibliogr. s. 207-217. 125 s. : tab. ; 21 cm. Bibliogr. 3759. LEWANDOWSKA, Izabela: Prze- Badania socjologiczne z lat 1976-1996. miany historycznej świadomości regionalnej mieszkańców Warmii i Mazur (na przykładzie 3769. NESENBHONER,¨ Stefan: Wokół badań w Reszlu i Szczytnie) / Izabela Lewan- świadomości historycznej / Stefan Nesenbh¨oner, dowska, Janusz Hochleitner // Komunikaty Ma- Kornelia Kurowska // Borussia. – 1998, nr 16, zursko-Warmińskie. – 2003, nr 1, s. 57-74. s. 371-374.

3760. LEWANDOWSKA, Izabela: Regio- 3770. PAJKA, Stanisław: Wybrane aspek- nalna i historyczna świadomość licealistów : ty świadomości regionalnej młodzieży szkolnej wnioski z eksperymentu pedagogicznego / Iza- z pogranicza kurpiowsko-mazurskiego / Stani- bela Lewandowska // Prometeusz. Kwartalnik sław Pajka // W: Pogranicze mazursko-kurpiow- Naukowy Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicz- skie : materiały z sesji naukowej 14 XI 1997 r. / nej w Warszawie. – 2004, nr 3, s. 81-91. red. Stanisław Achremczyk, Janusz Gołota. – Olsztyn ; Ostrołęka : Ostrołęckie Towarzystwo 3761. LEWANDOWSKA, Izabela: Świa- Naukowe, 1998. – S. 123-133. dectwa przeszłości w edukacji szkolnej na War- mii i Mazurach / Izabela Lewandowska // W: 3771. Przeszłość zapamiętana : narracje Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich : z pogranicza : materiały pomocnicze do anali- świadectwa przeszłości : praca zbiorowa / pod zy polsko-niemieckich stosunków narodowościo- red. Stanisława Achremczyka. – Olsztyn : Ośro- wych na przykładzie warmińskiej wsi Purda dek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyń- Wielka / red. Robert Traba, Andrzej Sakson. – skiego, 2002. – S. 96-98. – (Rozprawy i Mate- Olsztyn : Borussia ; Poznań : Instytut Zachodni, riały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha 2007. – 256 s. : il., fot., m. ; 23 cm. – (Historia Kętrzyńskiego w Olsztynie ; nr 202). i Pamięć Polsko-Niemieckiego Pogranicza. War- mińska Purda ; t. 1). 3762. LEWANDOWSKA, Izabela: Świa- Bibliogr. s. 254-255. domość historyczna i regionalna licealistów : 3772. RAKOWSKI, Krzysztof: Mieszkań- wnioski z badań w regionie warmińsko-mazur- cy Mazur, czy nowi Mazurzy? : tożsamość regio- skim / Izabela Lewandowska // W: Edukacja nalna mieszkańców Mazur południowych – wy- historyczna a współczesność / pod red. Barba- niki badań przeprowadzonych we wsi Wejsuny / ry Kubis. – Opole : Wydawnictwo Uniwersytetu Krzysztof Rakowski // Znad Pisy. – 2002, nr 11, Opolskiego, 2003. – S. 335-350. s. 187-210. 3763. LEWANDOWSKA, Izabela: Świa- W pow. piskim. domość regionalna olsztyńskich uczniów : wyniki badań / Izabela Lewandowska // Echa Przeszło- 3773. ROGOWSKI, Łukasz: Przemiany ści. – T. 1 (2000), s. 177-187. tożsamości wsi na Warmii w latach 1920-2005 : studium historyczno-socjologiczne na przykła- 3764. ŁUKOWSKI, Wojciech: Społeczne dzie wsi Purda Wielka / Łukasz Rogowski // W: tworzenie ojczyzn : studium tożsamości miesz- Ślązacy, Kaszubi, Mazurzy i Warmiacy – mię- kańców Mazur / Wojciech Łukowski. – Warsza- dzy polskością a niemieckością / red. Andrzej wa : „Scholar”, 2002. – 317, [3] s. : il. ; 24 cm. Sakson. – Poznań : Instytut Zachodni, 2008. – Bibliogr. S. 305-320. 3765. MARCINIAK, Tomasz: Badawcze 3774. SAKSON, Andrzej: Odzyskiwanie wyzwania, czyli głos wołającego na Mazurach / Ziem Odzyskanych – przemiany tożsamości lo- Tomasz Marciniak // Przegląd Zachodni. – 1998, kalnej i regionalnej mieszkańców Ziem Zachod- nr 3, s. 28-33. nich i Północnych a rewindykacyjne postulaty niemieckich środowisk ziomkowskich / An- 3766. MARCINIAK, Tomasz: Symbole drzej Sakson // W: Ziemie Odzyskane – Zie- naszego świata : przestrzeń i czas w mazur- mie Zachodnie i Północne 1945-2005 : 60 lat skich społecznościach lokalnych / Tomasz Mar- w granicach państwa polskiego / pod red. An- ciniak // Masovia. – T. 2 (1999), s. 227-248. drzeja Saksona. – Poznań : Instytut Zachodni ; Słupsk : Muzeum Pomorza Środkowego, 2006. – 3767. MAZUR, Zbigniew: Nauczyciele wo- S. 267-289. bec przeszłości Ziem Zachodnich i Północnych / Zbigniew Mazur, Krzysztof Wawruch. – Poznań : 3775. TRABA, Elżbieta: Potoczna świado- Instytut Zachodni, 1998. – [2], 77, [3] s. ; 30 cm. – mość historyczna i regionalna młodzieży War- (Zeszyty Instytutu Zachodniego ; nr 9). mii i Mazur : zarys problematyki / Elżbieta Tra-

221 Poz. 3776-3793 8. ŚWIADOMOŚĆ. TOŻSAMOŚĆ KULTUROWA I REGIONALNA ba // W: Tematy polsko-niemieckie / red. Elż- 3784. FRAS, Zbigniew: Grunwald w prasie bieta Traba, Robert Traba. – Olsztyn : Wspól- polskiej drugiej połowy XIX wieku / Zbigniew nota Kulturowa „Borussia”, 1997. – S. 211-220. Fras // Studia Grunwaldzkie. – T. 2 (1992), s. 38-52. 3776. TUJDOWSKI, Marcin: Świadomość Streszcz. w jęz. niem. Warmiaków w świetle badań socjologicznych : pilotażowe badania w Purdzie Wielkiej / Mar- 3785. FRAS, Zbigniew: O Wilhelmie II, mowie malborskiej i obchodach bitwy grun- cin Tujdowski // W: Ślązacy, Kaszubi, Mazu- waldzkiej w 1902 roku / Zbigniew Fras // Zbli- rzy i Warmiacy – między polskością a niemiec- żenia. Polska. Niemcy. – 1994, nr 3, s. 67-75. kością / red. Andrzej Sakson. – Poznań : Instytut Zachodni, 2008. – S. 321-330. 3786. GIZA, Antoni: Słowiański aspekt ob- chodów grunwaldzkich 1910 r. w Krakowie / An- toni Giza // Studia Historyczne. – 1998, z. 1, 8.5. Tradycja grunwaldzka s. 37-48.

3777. ACHREMCZYK, Stanisław: Grun- 3787. HAMPEL, Józef: Autorzy i wydaw- waldzka tradycja / Stanisław Achremczyk // cy publikacji „grunwaldzkich” dla ludów Gali- W: Pamięć i historia : (Olsztyn – Kaliningrad cji : próba charakterystyki i motywacji ideowo- – Kłajpeda) / pod red. Tomasza Chrzanow- -politycznych / Józef Hampel // Rocznik Nauko- skiego. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. wo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej Wojciecha Kętrzyńskiego ; Ośrodek Badań Na- w Krakowie. – Z. 181 (1997), s. 71-84. ukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2009. – S. 7-27. 3788. JASIŃSKI, Grzegorz: Marcina Gers- sa opis bitwy pod Grunwaldem / Grzegorz Ja- 3778. ADAMCZYK, Mieczysław: Nega- siński // Studia Grunwaldzkie. – T. 2 (1991), cja tradycji grunwaldzkiej w prasie robotniczej s. 153-172. Królestwa Polskiego do 1918 roku / Mieczysław Streszcz. w jęz. niem. Adamczyk // Studia Kieleckie. – 1992, nr 4, s. 53-63. 3789. KOŁODZIEJCZYK, Arkadiusz: Tradycja grunwaldzka – problemy metodologiczne badań, ich programy i dotychczasowe wyniki : BARANOWSKI, Henryk : Bibliografia bitwy środowiska historyczne II Rzeczpospolitej / Ar- pod Grunwaldem i jej tradycji = poz. 1 kadiusz Kołodziejczyk // Kwartalnik Historycz- 3779. BIAŁUŃSKI, Grzegorz: Bitwa pod ny. – 1991, nr 1, s. 123-124. Grunwaldem w 1410 r. (w polskim ujęciu) i na- 3790. KONOPKA, Hanna: Grunwald w pod- rodziny jej mitu / Grzegorz Białuński // Maso- ręcznikach historii Polski wydanych w Króle- via. – T. 4 (2001), s. 31-42. stwie Polskim w latach 1880-1905 / Hanna Ko- nopka // Zeszyty Naukowe Uniwersytetu War- 3780. BISKUP, Marian: Grunwaldzka bi- szawskiego. – T. 10 (1991), s. 17-30. twa : geneza, przebieg, znaczenie, tradycje / Ma- rian Biskup. – Warszawa : „Interpress”, 1991. – 3791. KOSĘTKA, Halina: O recepcji „Krzy- 211, [1] s., [40] s. tabl., [2] k. m. złoż. : faks., fot., żaków” Henryka Sienkiewicza / Halina Kosęt- portr. ; 20 cm. – (Panorama Dziejów Polski – ka // W: Polska powieść historyczna XX wieku / Fakty i Mity). pod red. Lecha Ludorowskiego. – Lublin : Wy- Bibliogr. dawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodow- skiej, 1990. – S. 41-58. – (Litteraria Lublinensia ; 3781. BISKUP, Marian: Pod Grunwaldem nr 2). czy Grünfeldem?(o nazwie miejsca bitwy z 1410 roku) : przeglądy – polemiki – propozycje / Ma- 3792. LECZYK, Marian: Metodologiczne rian Biskup // Kwartalnik Historyczny. – 1991, aspekty tradycji grunwaldzkiej i jej renesans nr 3, s. 99-101. w historiografii polskiej XIX w. / Marian Le- czyk, Jerzy Kaźmiński // W: Metodologiczne 3782. BUDAR, Ben: Za Odrą i Nysą : re- problemy badań nad dziejami myśli historycz- portaże z polskich Ziem Zachodnich i Północ- nej : materiały z konferencji naukowej w Kry- nych / Ben Budar ; [tł. Kaja Poprawska] // Bo- nicy w 1989 r. / pod red. Jerzego Maternic- russia. – 2008, nr 43, s. 48-58. kiego. – Warszawa : Uniwersytet Warszawski, M.in. rocznica bitwy grunwaldzkiej w 1960 r. 1990. – S. 163-188. 3783. FILLER, Witold: „Oto jest olbrzy- 3793. LEŚNIOWSKI, Henryk: Obchody mów dzieło” : Grunwald w polskiej literaturze rocznic grunwaldzkich / Henryk Leśniowski // i sztuce / Witold Filler. – Toruń : Wydawnic- W: Życie codzienne na dawnych ziemiach pru- two Adam Marszałek, 2005. – 152 s. : il. (w tym skich : obchody rocznicowe i świąteczne : pra- kolor.) ; 21 cm. ca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczy- Bibliogr. s. 149-151. ka. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe ; Ośrodek

222 Poz. 3794-3808

Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskie- Oddział Oświatowo-Wychowawczy WOW, Ku- go, 2004. – S. 83-92. – (Rozprawy i Materiały ratorium Oświaty w Suwałkach, Ośrodek Ba- Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kę- dań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego trzyńskiego w Olsztynie ; nr 220). w Olsztynie]. – Warszawa ; Węgorzewo : [1 Ma- zurska Brygada Artylerii], 1995. – S. 91-103. 3794. LUDOROWSKI, Lech: Henryka Sien- kiewicza droga do „Krzyżaków” / Lech Ludo- 3801. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: rowski // W: Polska powieść historyczna XX Miejsce tradycji grunwaldzkiej w świadomości wieku / pod red. Lecha Ludorowskiego. – Lu- politycznej obozu narodowego w latach II wojny blin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- światowej / Dariusz Radziwiłłowicz // W: Tra- -Skłodowskiej, 1990. – S. 27-40. – (Litteraria Lu- dycje niepodległościowe na Północnym Mazow- blinensia ; nr 2). szu / red. Wiesław Leszek Ząbek. – Warszawa : Narodowe Siły Zbrojne. Zarząd Główny, 1994. – 3795. MATERNICKI, Jerzy: Tradycja S. 52-60. grunwaldzka jako przedmiot badań historycznych / Jerzy Maternicki // Studia Grunwaldz- 3802. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Pro- kie. – T. 2 (1992), s. 63-72. blem tradycji grunwaldzkiej w publicystyce le- wicowej w latach drugiej wojny światowej / Da- riusz Radziwiłłowicz // W: Tradycja grunwaldz- 3796. MICHALSKI, Maciej: Tradycja czy ka. Cz. 3 / red. Jerzy Maternicki. – Warsza- tradycje grunwaldzkie : analiza treści / Maciej wa : Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Michalski // W: Cognitioni gestorum : studia Nauk Politycznych ; Uniwersytet Warszawski. z dziejów średniowiecza dedykowane Profesorowi Zakład Historii Historiografii i Dydaktyki Histo- Jerzemu Strzelczykowi / red. Dariusz A. Sikor- rii, 1990. – S. 192-207. ski, Andrzej M. Wyrwa. – Poznań ; Warszawa : Wydawnictwo „DiG”, 2006. – S. 611-626. 3803. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Pro- pagandowe wykorzystanie bitew pod Tannenber- MIERZWA, Waldemar : Bibliografia grunwaldz- giem i Grunwaldem w polityce Polski i Niemiec ka = poz. 47 w latach 1918-1945 / Dariusz Radziwiłłowicz // Studia Angerburgica. – T. 10 (2004), s. 54-62. 3797. PRZEREMBSKI, Zbigniew Jerzy: Muzyka w krakowskich uroczystościach grun- 3804. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Ro- waldzkich 1910 roku / Zbigniew Jerzy Prze- la tradycji grunwaldzkiej w działalności wycho- rembski // Studia Historyczne. – 2003, z. 2, wawczej niektórych polskich organizacji zbroj- s. 147-161. nych w latach pierwszej wojny światowej / Da- Streszcz. w jęz. ang. riusz Radziwiłłowicz // W: Tradycja grunwaldzka. Cz. 4 / red. Jerzy Maternicki. – Warsza- 3798. PRZYBYŁA, Piotr: Pod Grunwal- wa : Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów dem i pod (pre-)tekstem : narodowa instrumen- Nauk Politycznych ; Uniwersytet Warszawski. talizacja bitwy pod Grunwaldem w polskim i nie- Zakład Historii Historiografii i Dydaktyki Histo- mieckim dyskursie historycznym „długiego” XIx rii, 1990. – S. 186-218. wieku / Piotr Przybyła // W: Opowiedziany na- ród : literatura polska i niemiecka wobec nacjo- 3805. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- nalizmów XIX wieku / pod red. Izabeli Surynt dycja grunwaldzka w działalności Stronnictwa i Marka Zybury. – Wrocław : Wudawnictwo Uni- Narodowego w latach II wojny światowej / Da- wersytetu Wrocławskiego, 2006. – S. 155-183. – riusz Radziwiłłowicz // Wojsko i Wychowanie.– (Monografie Centrum Studiów Niemieckich i Eu- 1991, nr 11, s. 55-59. ropejskich im. Willy Brandta Uniwersytetu Wro- cławskiego ; nr 20). – (Acta Uniwersitatis Wra- 3806. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- dycja grunwaldzka w polskiej myśli politycznej tislaviensis ; No 2871). w latach 1918-1921 : cz. 1 / Dariusz Radziwił- Historiografia polska i niemiecka. łowicz // Wojsko i Wychowanie. – 1995, nr 7, s. 53. 3799. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Grunwaldzkie dylematy / Dariusz Radziwiłło- 3807. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- wicz // Wojsko i Wychowanie. – 1993, nr 7, dycja grunwaldzka w polskiej myśli politycznej s. 35-37. w latach 1918-1921 : cz. 2 / Dariusz Radziwił- łowicz // Wojsko i Wychowanie. – 1995, nr 8, 3800. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Le- s. 45. genda Tannenbergu i Grunwaldu w polskiej i niemieckiej publicystyce okresu międzywojennego / 3808. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- Dariusz Radziwiłłowicz // W: Ziemie Północ- dycja grunwaldzka w świadomości politycznej no-Wschodnie w działaniach militarnych i dy- społeczeństwa polskiego w latach 1910-1945 / plomatycznych w latach 1914-1946 : materia- Dariusz Radziwiłłowicz. – Olsztyn : Wydaw- ły z sympozjum [1 Mazurska Brygada Artylerii, nictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego,

223 Poz. 3809-3823

2003. – 262 s., [1] k. tabl. złoż. kolor. : il., m. ; 3816. SZYDŁOWSKA, Joanna: O uży- 24 cm. teczności stereotypów : pewna wersja współcze- Bibliogr. s. 233-244. Indeksy. – Streszcz. w jęz. niem. snej tożsamości Mazur („My Krzyżaki! Opowie- ści mazurskie” Wojciecha Marka Darskiego) / 3809. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: Tra- Joanna Szydłowska // W: Swojskość i obcość : dycja grunwaldzka w świadomości społeczeństwa o kategorii tożsamości w piśmiennictwie polskim polskiego przełomu XIX i XX wieku / Dariusz na przełomie wieków : prace literaturoznawcze Radziwiłłowicz // W: Między irredentą a kola- poświęcone pamięci doktor Małgorzaty Żarczyń- boracją : Polacy w czas zaborów wobec obcych skiej / pod red. Andrzeja Staniszewskiego i Joan- władz i systemów politycznych / red. Sławomir ny Chłosty-Zielonki. – Olsztyn : Wydawnictwo Kalembka, Norbert Kasparek. – Olsztyn : Wy- Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2004. – dawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskie- S. 152-165. go, 2001. – S. 117-139. 3817. ŚLIWA, Michał: Stosunek polskiego 3810. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: ruchu robotniczego do obchodów grunwaldzkich Upowszechnianie tradycji grunwaldzkiej w spo- w Krakowie w 1910 roku / Michał Śliwa // Stu- łeczeństwie polskim w końcu XX wieku / Da- dia Grunwaldzkie. – T. 1 (1991), s. 173-187. riusz Radziwiłłowicz // W: Vedemecum dydak- Streszcz. w jęz. niem. tyczno-wychowawcze. Cz. 4 / red. nauk. Mi- rosław Kaliński, Janusz Tomiło. – Warszawa : 3818. TRABA, Robert: Konstrukcja i pro- Ministerstwo Obrony Narodowej. Departament ces dekonstrukcji narodowego mitu : rozważania Społeczno-Wychowawczy ; „Elipsa”, 2000. – S. na podstawie analizy semantycznej polskich ob- 296-306. chodów rocznic grunwaldzkich w XX wieku / Robert Traba // Komunikaty Mazursko-War- 3811. RADZIWIŁŁOWICZ, Dariusz: mińskie. – 1999, nr 4, s. 515-531. Wpływ tradycji grunwaldzkiej na kształtowanie Streszcz. w jęz. niem. postaw patriotycznych społeczeństwa polskiego w okresie międzywojennym na podstawie prasy 3819. TRABA, Robert: Próby państwowej narodowo-demokratycznej Polski Zachodniej / monopolizacji pamięci : Tannenberg 1927(-1935) Dariusz Radziwiłłowicz // W: Tradycja grun- – Grunwald 1960 / Robert Traba // W: Polska – waldzka. Cz. 2 / red. Jerzy Maternicki. – War- Niemcy – Europa : księga jubileuszowa z okazji szawa : Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów siedemdziesiątej rocznicy urodzin profesora Je- Nauk Politycznych ; Uniwersytet Warszawski. rzego Holzera / red. Katarzyna Karaskiewicz. – Zakład Historii Historiograﬁi i Dydaktyki Histo- Warszawa : „Rytm” ; Instytut Studiów Politycz- rii, 1990. – S. 260-290. nych Polskiej Akademii Nauk, 2000. – S. 485-501.

3812. ROGOWSKA, Barbara: Propagan- 3820. Tradycje kulturowe i historyczne ziem dowe wykorzystanie rocznicy bitwy pod Grun- pruskich : krajobraz grunwaldzki w dziejach pol- waldem / Barbara Rogowska // W: W kręgu hi- sko-krzyżackich i polsko-niemieckich na prze- storii i politologii : księga jubileuszowa dedyko- strzeni wieków : wokół mitów i rzeczywistości / wana profesorowi Stanisławowi Dąbrowskiemu / red. Jan Gancewski. – Olsztyn : Pracownia Wy- [red. Kazimierz Dziubka et al.]. – Wrocław : Wy- dawnicza „ElSet”, 2009. – 229, [3] s. : il. ; dawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002. – 24 cm. – (Biblioteka „Mrągowskich Studiów Hu- S. 373-378. – (Acta Universitatis Wratislavien- manistycznych”. Historia ; nr 1). sis ; No 2366). Indeks. – Streszcz. w jęz. niem. W latach 1945-1950. 3821. TROJNACKA, Małgorzata: Echa 3813. SIERADZAN, Wiesław: Świado- bitwy pod Grunwaldem na łamach prasy lu- mość historyczna świadków w procesach polsko- belskiej XX stulecia / Małgorzata Trojnacka, -krzyżackich w XIV-XV wieku / Wiesław Sie- Maciej Sobieraj // Rocznik Chełmiński. – T. 9 radzan. – Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu (2003), s. 101-131. Mikołaja Kopernika, 1993. – 234, [1] s. ; 24 cm. 3822. WALCZAK, Eugeniusz: Grunwald Bibliogr. s. 223-230. – Streszcz. w jęz. niem. i tradycja grunwaldzka w działalności Kościoła 3814. SIKORSKI, Jerzy: Grunwald w pa- w diecezji Płockiej / Eugeniusz Walczak // Kul- mięci Polaków / [tekst Jerzy Sikorski ; fot. Wa- tura Ludowa Mazowsza. – T. 5 (2002), s. 5-21. cław Kapusto]. – [Olsztyn] : Biuro Funduszu Grunwaldzkiego, [1991]. – [32] s. : fot. kolor. ; 3823. WRÓBEL, Dariusz: Więź narodo- 24 cm. wa w propagandzie polskiej okresu Grunwal- du : przyczynek do dziejów ideologii państwowej 3815. SOLAK, Zbigniew: Obchody grun- w pierwszej połowie XV wieku / Dariusz Wró- waldzkie w listach Mariana Zdziechowskiego : bel // Nasze Historie. – T. 7 (2002) [druk 2005], materiały i miscellanea / Zbigniew Solak // Stu- s. 117-139. dia Historyczne. – 1993, z. 3, s. 353-370.

224 INDEKS AUTORSKI

Indeks zawiera w układzie alfabetycznym nazwiska i kryptonimy autorów, współautorów, opra- cowujących, tłumaczy, autorów przedmów i wstępów, redaktorów, ilustratorów (także autorów foto- graﬁi). Liczby odsyłają do numerów pozycji w zrębie głównym bibliograﬁi.

Abramowicz, Zoﬁa 1232–3; red. 1233, 1236, Andrzejewski, Aleksander 3148–51 1243, 1283, 1286 Andrzejewski, Jerzy. Red. 302, 1861 Achremczyk, Danuta 437 Andrzejowski, Jacek. Red. 726, 1825 Achremczyk, Stanisław 74, 133–7, 211–23, Anielska-Kołpa, Maria. Tł. 235, 378 438–55, 1150–1, 1234, 1432–3, 1559–60, Ankudowicz-Bieńkowska, Maria 2797 1785, 2059–66, 2150–1, 2198, 2281–4, Antczak, Barbara. Red. 3745 2614–5, 2674, 2770, 3021, 3221, 3532–4, Antolak, Mariusz 3320 3632–4, 3777; oprac. 363, 1080; przedm. Antonowicz, Bożena 147 1086, 2370; red. 78, 102, 122, 134, 148–51, Anuszkiewicz, Janina. Red. 279 192, 218, 301, 363, 451, 458–9, 465, 517, Arnold, Udo 2010 631, 687, 709, 721, 767, 791, 800, 806, 887, Arszyńska, Joanna M. 2484 953, 961, 1134, 1140, 1144, 1393, 1432, Arszyński, Marian 1538, 3152–4, 3536; red. 1455, 1492–3, 1523, 1528, 1545, 1712, 1470, 1538 1845, 1914, 2053, 2059, 2063, 2069, 2078, Astramowicz-Leyk, Teresa 2572 2086, 2090, 2102–3, 2136, 2139, 2150, Augusiewicz, Sławomir 232, 457–66, 640, 654, 2152, 2160, 2172, 2202, 2345, 2577, 2777, 658, 660–1, 663, 686, 692–3, 850, 854, 2799, 2813, 2873, 2883, 2961, 2970, 3008, 1225, 2152–3, 3537, 3714 3021, 3036, 3042, 3065, 3140, 3197, 3221, Axer, Jerzy 467 3239, 3254, 3331, 3533, 3549, 3572, 3653, 3666, 3734, 3761, 3770, 3793 Adamczuk, Lucjan. Red. 2450 Babieracki, Tomasz 468 Adamczyk, Dariusz 3675 Babiński, Józef Mieczysław 469 Adamczyk, Jacek 1900; red. 598 Babnis, Krystyna 3265 Adamczyk, Mieczysław 3778 Bachmann, Klaus. Red. 2587 Adamczyk, Witold. Red. 2210 Bachmura, Bogdan 1665–6 Adamiak, Marcin 1708 Baciński, Jarosław 3155 Adamowicz, Leszek 740 Badyra, Zenon 1975 AG 1312 Bagińska, Agnieszka 2828–9 Albrecht, Dietmar 1010 Bagiński, Józef Mieczysław 233, 1901 Alexandrowicz, Stanisław 456 Bajkiewicz, Elżbieta zob. Grabowska-Bajkie- Altenberger, Falk. Red. 3598 wicz, Elżbieta Ambroziak, Sławomir 227–30, 2285, 2483, 3635 Balbus, Tadeusz 470 Anculewicz, Stefania. Oprac. 3, 7 Balcer, Jerzy. Oprac. 3273 Anculewicz, Zbigniew 75–6, 1313, 3535; oprac. Balicki, Hubert 471 2371, 2996 Balicki, Tadeusz 1316 Anders, Paweł 2286 Bałdowski, Jan 2198 Andrukiewicz, Ryszard. Red. 309, 738, 1053, Bałtroczyk, Andrzej. Red. 3727 2473, 3295, 3610 Banasiuk, Krystyna 234, 1667, 3156 Andrusikiewicz, Anna Wanda 583 Banaszkiewicz, Jacek 1902 Andrzejewska-Jurgiel, Anna 2287 Banaś, Paweł 3502

225 Ban-Bor INDEKS AUTORSKI

Bandel, Przemysław. Tł. 897 Bielecki, Józef 1082 Bania, Augustyn 1011 Bielikowicz, Stanisław 583 Baranowski, Henryk 1 Bieniek, Maria 139 Baranowski, Mieczysław 3266 Bieńkowska, Maria zob. Ankudowicz-Bieńkow- Baranowski, Tadeusz 1903 ska, Maria Barański, Marek 1561 Bieńkowski, Wiesław 486–8, 2288 Barczewska, Barbara 472; red. 138, 2649, 2704, Bierula, Jolanta 14, 78, 140 2734, 3543 Biliński, Lucjan 1319 Barczewska, Renata. Tł. 1120 Binek, Krystyna. Tł. 3294, 3505 Barczewski, Walenty 2199, 2956 Biolik, Maria 1239–54, 2830–3; red. 1249, 1271 Barczyk, Katarzyna 1760 Birezowska, Małgorzata 1578–9, 3334–9, 3425 Bardziejewski, Bogusław. Red. 2002 Birkenmajer, Ludwik Antoni. Oprac. 1183; tł. Barsewisch, Bernhard von 285, 1476, 1533, 1183 1536, 1643, 3010–1, 3018, 3225, 3236, Biskup, Krzysztof 3099–102 3238, 3245 Biskup, Marian 253, 489–90, 1156, 1919, Barszcz, Marek 1562 2013–6, 2389, 3780–1; red. 1, 710, 1151, Barszczewska-Krupa, Alina. Red. 2229 1191, 2041 Bartczak, Andrzej 3420 Bitowt, Ryszard 1012, 1704, 3426 Bartman, Edward. Red. 1550 Bittner-Wróblewska, Anna 1314, 1320, 1761–2; Bartnicki, Andrzej. Red. 1390 oprac. 1987; red. 1314, 1832 Bartnicki, Mariusz Piotr 1138 Bittrich, Oscar. Il. 3522 Bartnik, Magdalena 1701–2 Blak, Halina 3427 Bartoś, Magdalena 235, 473–4, 1317, 1435, Błaszczyk, Anna 46 3157, 3222, 3333, 3421–3, 3636 Błaszczyk, Henryk 2420 Bartycha, Krystyna. Red. 883 Błażejewska, Anna 1920, 3340, 3428 Baruchowski, Stanisław 3510 Błażewicz, Paweł 1321–2, 1619; oprac. 405, Baryła, Tadeusz. Red. 1100, 2344, 2669 1406, 2997 Battek, Joanna zob. Szczepankiewicz-Battek, Bobeła, Mariusz. Oprac. 1229 Joanna Bobowik, Alfons 491–6, 2798, 3716 Battek, Marek J. 2 Bock, Chrystian Beniamin 254 Baxter, Ian M. 3097 Boenigk, Jan 1013 Bazydło, Rafał 475 Bogacz-Walska, Monika 1314 Bażanowski, Rudolf 2485 Bogdan, Danuta 497, 2017, 2068–73, 2160–1 Bądkowski, Artur 1904 Bogdanowicz, Ada 1323; oprac. 405; red. 621, Beba, Bożena 138, 2731–3, 2957–9, 3022 1340, 1350, 1757, 1784, 1787, 1853, 1857, Bednarczyk, Jan. Red. 2436 1897, 3194 Bednarczyk, Jerzy. Red. 3738 Bogdanowski, Władysław 2289 Bednarski, Adam 77 Bogucka, Anna 3049 Bednarski, Zenobiusz 476 Bogucki, Mateusz 3429, 3437 Belchnerowska, Aleksandra. Red. 1288 Bogucki, Ryszard 1668 Belzyt, Leszek 2573–4, 2616 Boharewicz-Richter, Anna J. 1014–5, 2290 Benton, Charlotte 569 Bojarowski, Dawid. Tł. 2730 Benyskiewicz, Joachim. Red. 2821 Bojarska, Agnieszka. Red. 1920, 2030, 2038, Bergman, Eleonora 1563 3199, 3499, 3536 Berlińska, Bogumiła 3715 Bojarski, Jacek 1921 Berlińska, Danuta 158, 181, 1308–9, 1544, 2653, Bokieniec, Andrzej Z. Red. 1858 2701, 3068, 3578, 3639, 3756 Boliński, Kazimierz 3050 Bętkowski, Rafał 236, 477, 1436, 1564–77, Bołtryk, Michał 255 2200, 3158, 3267, 3424, 3503–4 B¨omelburg,Hans-J¨urgen 498–9; red. 1126 Białkowski, Jacek 3750 Bonar, Krzysztof. Red. 883 Białkowski, Michał 890 Boniecki, Wiktor 500 Białoskórska, Krystyna 1905 Bończa-Bystrzycki, Lech 3717 Białuński, Grzegorz 237–49, 478–84, 1153–5, Boockmann, Hartmut 1255, 2018 1235–8, 1318, 1437, 1906–18, 2011–2, Borawska, Teresa 79, 501–2, 1157, 2074–5; 2154–9, 2384, 2871, 3048, 3098, 3508, oprac. 56 3538, 3751, 3779; oprac. 254, 352, 379, Borkowska, Małgorzata 16 416, 425, 433, 1273, 2541, 3128; przedm. Borkowski, Jacek 3159 254, 416, 425, 433, 1946; red. 159, 884, Borkowski, Zbigniew. Red. 1501–2 1056, 1147, 1950, 1986, 3106, 3119; tł. 379 Borodij, Eugeniusz 3515; red. 3515 Biedrawina, Emilia zob. Sukertowa-Biedrawina, Borodziej, Włodzimierz. Oprac. 2720; red. 2720 Emilia Borowiak, Janusz 2487 Bielawny, Krzysztof 250–1, 485, 1703, 2201, Borowski, Grzegorz. Oprac. 358 2385–8, 2486 Borowy, Irena zob. Kotwicz-Borowy, Irena Bielawski, Eugeniusz 252 Bortnowska, W. N. Tł. 1332

226 Bor-Cze

Borzyszkowski, Józef. Oprac. 155, 1150 Chłosta-Zielonka, Joanna 540–1, 2204, 2298–9; Borzyszkowski, Marian 17, 256, 503, 1324, oprac. 2896; red. 2882, 3816 2076, 2390–1, 2872, 3268; red. 2613 Chmielewski, Ireneusz 2300 Bosko, Janina 3341; red. 3314 Chmielewski, Waldemar. Red. 1791 Bożek-Zwierowicz, Marzena 1486, 1510, 1512, Chodakowski, Wojciech 1409 1536, 1539, 1558 Chodkowska, Wiesława 144, 1438, 1670, 3001 Bracha, Krzysztof 1922 Chodkowski, Dariusz 1438 Brakoniecki, Kazimierz 3505, 3539–40, 3637; Chodyński, Antoni Romuald 1158, 3163–4, oprac. 141 3342, 3546 Braum¨uller,Bernd 258 Choiński, Zbigniew S. 2488 Braun, Małgorzata zob. Cybulska-Braun, Mał- Chojecka, Aleksandra. Oprac. 3748 gorzata Chojnacki, Władysław 3547 Brencz, Andrzej. Red. 2808 Chojnowska, Izabela 1327 Brenda, Waldemar 259, 470, 1325, 1923, Chojnowski, Zbigniew 542–55, 2077, 2205–12, 2291–2; oprac. 34–45, 2354 2301–3, 2680, 2876–85, 3051, 3644–7; Brewczyński, Sławomir 504 oprac. 141, 2207, 2895, 2923, 3596; Breza, Edward 1256–8, 2834 przedm. 2895, 2923; red. 19, 207, 548, 906, Brozio, Wolfgang 1259 1244, 2299, 2339, 2386, 2929, 2944 Bruski, Ireneusz 3269 Cholnicka, Barbara zob. Szulc-Cholnicka, Bar- bara Brzeska-Smerek, Teresa 2873 Chorostian, Bogusława 269 Brzostek, Krzysztof. Red. 678 Choroszy, Jan A. Red. 1720 Brzostowska, Izabella 3160; tł. 3057 Chowaniec, Roksana 1766–7 Brzostowska, Monika zob. Jankiewicz-Brzostow- Chrostowska, Elżbieta 270, 2304 ska, Monika Chrościcki, Juliusz. Red. 2058 Brzostowski, Kazimierz. Red. 303, 511, 2238, Chruściel, Franciszek 427 2247, 2476 Chrzanowski, Tomasz 3343, 3548–50; red. 100, Budar, Ben 3782 2736, 3548, 3590, 3612, 3777 Budyn-Kamykowska, Joanna. Red. 3368 Chudziak, Wojciech 1925; red. 2004 Budzinski, Robert. Il. 2947 Cichosz, Ładysław. Oprac. 278 Budzyński, Andrzej. Oprac. 1063 Cieczkiewicz, Jacek 1260 Bujniewicz, Natalia 3223 Cierniak, Urszula 556, 2548 Bujnowski, Krzysztof 1924 Ciesielski, Stanisław. Red. 2894 Bukowska-Floreńska, Irena. Red. 3703 Ciesielski, Zenon 2162 Bukowski, Andrzej 505 Cieślak, Krzysztof 3200 Burakowska, Halina zob. Giżyńska-Burakowska, Cieślak, Tadeusz 557 Halina Cieśliński, Adam 1706, 1768 Bursche, Aleksander. Red. 1867, 1965, 3242 Cieśniarska, Elżbieta. Red. 3744 Busse, Małgorzata 506 Ciołek, Renata. Red. 1867, 1965, 3242 Buttitta, Małgorzata zob. Jankowska-Buttitta, Cybulska-Braun, Małgorzata 2617 Małgorzata Cyfus, Edward 175, 1019–20, 2835–7, 2886 Bylina, Stanisław. Red. 2242 Cygan, Gerard. Tł. 321 Bystrzycki, Lech zob. Bończa-Bystrzycki, Lech Cygański, Janusz 271, 558–9, 1328–9, 3344, Bystrzycki, Piotr 260–1, 507, 1326, 1669 3431; red. 405, 556, 622, 1225, 1757, 1784, 1787, 1853, 1857, 1897, 2549, 2552, 2569, 2868, 3194, 3357, 3399, 3415, 3433, 3439, Cebula, Irena. Red. 1594 3459, 3461, 3476–7, 3479, 3495 Cegiełka, Zygfryd 262 Cyranowicz, Bolesław Bohdan 2734 Centkowski, Kazimierz. Il. 235 Czacharowski, Antoni. Red. 352, 2017 Chałupczak, Henryk 2675 Czachorowska, Magdalena. Red. 1251 Chazbijewicz, Selim. Red. 130, 2741, 2749, Czachorowski, Stanisław 3648 2751, 2760 Czaja, Roman 2019; red. 2041 Chełchowski, Wincenty Władysław 1017 Czajkowska, Krystyna. Tł. 2026 Chęć, Adam 3161–2 Czapiewski, Edward 3551 Chludzińska, Barbara zob. Grąziewicz-Chludziń- Czapkiewicz, Irena. Oprac. 3747 ska, Barbara Czarciński, Ireneusz 1 Chłosta, Jan 18, 80–2, 142–3, 263–8, 387, Czarnecka, Katarzyna 1769 508–39, 1018, 1132–5, 1705, 1733, 2202–3, Czarnuch, Zbigniew 560 2294–7, 2392–4, 2676–9, 2874–5, 2960–1, Czartoryski, Paweł. Red. 1181 3541–5, 3638–43; oprac. 1009, 1016, 1021, Czasnojć, Marek. Il. 396 1031, 1040, 1077, 1082–3, 1094, 1121, Czerniakowska, Ewa 561, 2213 2199, 2353, 2695, 2954, 2956; przedm. Czernielewski, Konrad A. 2028 1009, 1016, 1021, 1040, 1077, 1082–3, Czerniewicz, Damian 2214–6 1094; red. 845 Czernik, Zbigniew 3345

227 Cze-For INDEKS AUTORSKI

Czerny, Marcin 272 Drozdowicz, Mikołaj 1026 Czerwiński, Ryszard 3309 Dubisz, Stanisław. Red. 2863 Czerwonnaja, Swietłana 3752 Duchlińska, Alina zob. Naruszewicz-Duchlińska, Czesla, Alfred 1410, 2697–8, 3649, 3753–5 Alina Czopek-Kopciuch, Barbara 1261 Dudek, Jarosław. Red. 2009 Czubiel, Lucjan 1580, 1771, 3052–6 Dulnicz, Marek. Red. 2005 Czubiński, Antoni. Red. 633, 2605 Duma, Jerzy 2832; red. 1247, 1282, 1292 Czyżewski, Marian 1137, 3165; red. 1137 Durakiewicz, Jerzy. Oprac. 1825, 1861 Durnowska, Małgorzata. Rozm. 1084 Dużyk, Józef 566 Dacewicz, Leonarda 1232; red. 1233, 1236, Dybaś, Bogusław 3103; red. 499, 2185 1243, 1286 Dygdała, Jerzy 567, 2078 Dadak-Kozicka, Katarzyna 2887 Dygo, Marian 2021 Dahlig, Piotr 2888 Dylewski, Adam 1605 Damrosz, Jerzy. Red. 2595, 2601, 2676, 2733, Dymaczewska, Krystyna. Oprac. 29 2812 Dymmel, Piotr. Red. 2080–1 Danielewicz, Grzegorz 1327 Dymowski, Arkadiusz 1331 Danka, Ignacy Ryszard 2838–9 Dyniec, Wacław 568 Daraszkiewicz-Sacha, Teresa. Oprac. 3359 Dyroff, Stefan 3553 Darski, Wojciech Marek 273, 2305, 2575, 3506, Dziergowski, Paweł 3654 3650 Dzikowski, Krzysztof. Tł. 2381 Davtian, Aleksiej. Tł. 1314 Dzimira, Michał 280, 2490 Dąbkowska, Eugenia. Tł. 1314 Dzisko-Wadas, Grażyna 3346–9 Dąbkowska, Monika 3224 Dziubka, Kazimierz. Red. 3812 Dąbrowska, Bernadetta zob. Puchalska-Dąbrow- Dziugieł-Łaguna, Magdalena 3554; red. 1422, ska, Bernadetta 1465, 1477, 1490, 1517, 1543, 1553, 3058, Dąbrowska, Danuta. Red. 2321 3676 Dąbrowska, Maria. Red. 1595, 3189 Dzwonkowski, Tadeusz. Red. 939 Dąbrowski, Jan. Red. 1092, 1129 Dąbrowski, Jarosław 274 Dąbrowski, Longin 2735 Ehmer, Günter 1332 Dąbrowski, Olgierd. Oprac. 3742; red. 324 Eljot, Jan 2079 Dąbrowski, Stanisław 1439–41, 1540 Engel, Marcin 1773 Dąb-Kalinowska, Barbara 3433 Esser, Barbara 1672, 2742, 3756 Degen, Dorota 83 Eulenburg, Adelheid. Przedm. 3228 Dekański, Dariusz Aleksander 562 Demby, Ryszard 275–6, 1442 Derejko, Józef 1022 Fafiński, Łukasz Paweł 1160, 1583 Derewońko-Milewicz, Joanna 1623, 1671 Fafiński, Sławomir. Il. 2233; red. 270, 1451, Dębowska, Beata 1772 1620, 3019, 3390 Dietmar, Serafin. Tł. 390, 2542 Falińska, Barbara 2840–1 Długokęcki, Wiesław 277, 563–4, 1159, 1926 Falkowski, Jan 281, 1443 Dobesz, Janusz L. Tł. 569 Fałtynowicz, Zbigniew 20; red. 2923 Dobkowska, Patrycja 1708 Famielec, Monika 1262 Dobosz, Józef. Red. 3185 Faruga, Andrzej 2802; red. 2799 Dobrosielska, Alicja 565, 1927 Fedorczyk, Magdalena 1774 Dohna, Aleksander 3225 Feyerabend, Karol 3561 Doktór, Kazimierz. Red. 1139 Fidrysiak, Alicja 1027 Dolański, Dariusz. Red. 2165, 2975 Fietkiewicz, Stanisław 1411, 2307 Dolczewska, Barbara 3434 Fijałkowska, Barbara. Red. 2572 Dołubizno, Dariusz 1581–2 Fijałkowski, Paweł 282, 570–1, 2217, 2493 Domagała, Bożena 145, 2576–80, 2618–9, Filipkowski, Marian 1028, 2620 2699–707, 2736–8, 2800, 3651–3; red. 2563, Filipkowski, Tadeusz 152, 572, 2308, 2682, 2588, 2732, 2748, 2758, 2811, 2819 2801, 3555; oprac. 1097; przedm. 1097; red. Domasłowski, Jerzy 3435 2671 Domino, Wiesława zob. Rynkiewicz-Domino, Filipowicz, Tadeusz. Red. 3515 Wiesława Filler, Witold 3783 Dönhoff,Marion 1024–5; przedm. 3228 Fisch, Bernhardt 1029, 2621, 3105, 3556 Dorna, Maciej 2020 Fischinger, Andrzej 3436 Drabik, Ryszard. Il. 2435 Fittkau, Gerhardt 1030 Dramiński, Andrzej 2306, 2962; tł. 3294 Florczuk, Beata zob. Rudzka-Florczuk, Beata Drej, Szymon 146 Floreńska, Irena zob. Bukowska-Floreńska, Irena Drogomir, Jerzy. Oprac. 295 Florjanowicz, Paulina 3270, 3437 Drozd, Roman 2383, 2739–40 Foryś, Hanna. Tł. 3508

228 Fos-Grz

Foszczyński, Jacek 283, 1138 Głowacz, Aleksandra 591 Fox, Ulrich 284–5, 573 Głowińska, Anna 21 Fox, Ursula 285 Głuchowska, Barbara 3439, 3495 Franczuk, Łukasz. Wybór 290 Głuszek, Cezary 1446, 3108 Fras, Zbigniew 84, 3605, 3784–5; red. 526, 3551, Gmitruk, Janusz. Oprac. 1063 3557, 3567, 3575, 3587 Godlewski, Włodzimierz 86 Frątczak, Ewa. Red. 2576, 2731, 3679, 3702 Godula, Róża 592 Freitag, Egon 574–5 Gogan, Wiesław 434; tł. 1230 Frenkel, Maria. Red. 1330 Gogolin, Marek R. 2484 Frenszkowski, Klemens 1031 Goliński, Zbigniew 593; red. 620, 684 Freyberg, Wolfgang. Red. 434, 1230 Gołaszewska, Ewa 2396 Friszke, Andrzej 576 Gołdyn, Piotr 3351 Frydrychowicz, Romuald 577 Gołębiowski, Bronisław 1139–40 Fuglewicz, Stefan 3107 Gołota, Janusz. Red. 1140, 3770 Fura, Sławomir 1584 Gołubowska, Janina 1037 Fuzinski, Małgorzata. Tł. 408 Gorzkowski, Albert 3440 Gozdek, Jerzy. Tł. 1350 Górny, Jan Jerzy 594, 2082; red. 2314 Gach, Jarosław. Il. 2950–2 Górny, Janusz. Red. 2002; tł. 601 Gackowski, Jacek 1775 Górny, Justyna. Tł. 2249 Gadomska, Wiesława 1444 Górny, Marek. Red. 978 Gajdus, Alfons 2395 Górny, Piotr 1534, 1777–8, 1896 Gala, Sławomir. Red. 2831, 2865 Górski, Grzegorz 3559 Galos, Adam 3557 Górski, Karol 1929 Galus, Henryk 2708 Górski, Marcin 3109 Gałązka, Dariusz 2022 Górski, Wacław. Il. 1398 Gałczyńska, Kira 1032–3 Górzyński, Sławomir. Red. 2000 Gałęziewski, Mirosław. Red. 3314 Grabowiecki, Jerzy zob. Rawa-Grabowiecki, Je- Gałęziowska, Małgorzata 578–9, 1219–20, 1333, rzy 2218 Grabowska, Celina 291, 1334, 3509 Gancarz, Natalia 3272 Grabowska-Bajkiewicz, Elżbieta 1459 Gancewska, Iwona 3558 Grabowski, Piotr 595, 1221–4, 1263; red. 1231 Gancewski, Jan 287–8, 580, 1161–3, 1445, 2023, Grabowski, Sławomir 292–3 3166–8; oprac. 3520; red. 1797, 3820 Grabska, Maria zob. Rubik-Grabska, Maria Gapski, Henryk. Red. 2015 Gradowski, Michał 3441 Garniec, Małgorzata zob. Jackiewicz-Garniec, Grąziewicz-Chludzińska, Barbara 1335, 2823, Małgorzata 2963 Garniec, Mirosław 3172, 3228 Grążawski, Kazimierz 1779–80, 2024; red. 231, Gawryluk, Maria 1541 1979 Gąsiorowska, Dorota zob. Morawiecka-Gąsio- Greenberg, Ita zob. Heinze-Greenberg, Ita rowska, Dorota Gregorowicz, Grażyna. Red. 779 Gąsiorowski, Andrzej 2219–22, 2683–5 Grek-Pabisowa, Iryda 2549; red. 2840 Gąssowski, Jerzy. Posł. 587; red. 3599, 3687 Gręzak, Anna 1878 Gelewski, Tadeusz Maria 581 Grochowski, Maciej 294 Gełdoń, Krystyna 582 Grochowski, Tomasz. Il. 378 Gerss, Otto 2842 Grodziski, Stanisław 3427 Gębski, Stanisław Maciej 583 Grodzka, Wanda 1461 Gieszczyńska, Renata 2582, 2771 Gromadzki, Maciej. Red. 1459, 1532 Gieszczyński, Witold 85, 584–6, 2309–10, 2709, Grosse, Walther 3110 2743, 2771; red. 2671 Groszkowski, Roman 1336, 3510 Gigilewicz, Edward 2080–1, 3169, 3350; red. 740 Grubba, Jerzy 378 Ginsgerich, Owen 587 Gruszczyńska, Aleksandra. Red. 3460, 3475, Giza, Antoni 3786 3487 Gizewiusz, Gustaw 2223, 2890 Gruszkiewicz, Ryszard 3511 Giżyńska-Burakowska, Halina 1034 Gruszkowski, Wiesław 1447 Glazer, Hipolit Maurycy 1035 Grygier, Tadeusz 2224 Glejbicka, Krystyna 1036 Grygo, Mariusz 2623 Glinkowski, Witold P. 3226 Gryzak, Anna 1781 Gładki, Marcin 1776 Grzebień, Ludwik 257, 381, 413; oprac. 2141 Gładkowska, Ewa 588–90, 3438 Grzelachowski, Stanisław 1585, 3274–7 Gładkowski, Krzysztof 2583 Grzesiak, Iwona. Red. 172 Gładysz, Mikołaj 1928 Grzesik, Ryszard 1930, 3560 Głowacka, Marzena zob. Olszewska-Głowacka, Grzeszczuk, Stanisław. Red. 599 Marzena Grześkiewicz, Joanna 3305

229 Grz-Jas INDEKS AUTORSKI

Grześkowiak, Radosław. Red. 2132 Hutnikiewicz, Artur. Red. 846–8, 851–3, 855–8, Grzędzicka, Beata 596–7 860, 872–5 Grzybowski, Michał Marian 598 Grzybowski, Stanisław 599 Grzymkowski, Piotr 2311 Idźkowska, Jolanta. Tł. 1182 Ignatowicz-Skowrońska, Jolanta 1288; red. 1254 Gula, Jerzy 3170 Ihnatowicz, Ewa. Red. 2211 Gumiński, Witold 1782 Iljaszek, Jacek D. Tł. 1418 Gursztyn, Piotr. Oprac. 3279 Ilkosz, Jerzy. Red. 569 Gurzyński, Stefan. Red. 3023, 3041, 3700 Inglot, Marek. Oprac. 2141 Guski, Ewa 3512 Iwanicki, Piotr 1773 Guttemejer, Karol 3278 Iwaniec, Eugeniusz 302, 622, 2551 Guzewicz, Wojciech 2397–8 Iwanowska, Grażyna. Oprac. 1987 Guziur, Janusz 2802 Iwańczak, Wojciech. Red. 1902 Guzowski, Jan. Red. 56, 709, 823, 2482, 3079 Iwulski, Jacek. Oprac. 3279 Gzella, Grażyna 87–8; red. 108 Gzella, Jacek. Red. 108 J.K. 1041–2 Jabłczyński, Tadeusz 3563 Hädler,Emil 3227 Jabłoński, Henryk 623, 2227 Haftka, Mieczysław 3171 Jachimiak, Anna. Tł. 2266 Halczak, Bohdan. Red. 2603 Jachimowicz, Arkadiusz 1522 Hałagida, Igor 600, 2550, 2744–6 Jachnowicz, Romualda 2404 Hałoń, Edward 1412 Jackiewicz, Mieczysław. Oprac. 141 Hampel, Józef 3787 Jackiewicz-Garniec, Małgorzata 3058, 3172, Harasimowicz, Marek. Tł. 2435 3228–9 Hartmann, Stefan 3561 Jackowski, Antoni 303 Hashold, Jean Philippe 2025 Jäger,Eckhard. Oprac. 1230 Hauser, Przemysław. Oprac. 2681 Jagla, Jowita 3443–7 Heide, Jerzy Wojciech 1337 Jagodziński, Marek Franciszek 1936–7, 3420; Hein, Max 295 red. 784, 1970, 1974, 1980, 1984, 2001 Heinze-Greenberg, Ita 601 Jagucki, Alfred 1043 Hejger, Maciej 2584 Jakubeit, Heinz 3253 Herbst, Stanisław 3655 Jakun, Krzysztof 624 Herder, Johann Gottfried 1038 Jama, Anna 2079 Hermann, Arthur 2494 Jamiołkowska, Danuta 1709 Herrmann, Christofer. Oprac. 3057 Jamski, Piotr 3522 Hirsch, Robert 1039 Jan Paweł II 2314 Hlebionek, Marcin 1338 Janecki, Janusz. Red. 1501–2 Hoch, Henryk 296 Janicka, Danuta 625 Hochleitner, Janusz 89, 156, 297, 603–7, Janiszewska-Mincer, Barbara 2165 1164–5, 1448–52, 1931, 2083–93, 2163–4, Jankiewicz, Adam 629, 1453 2225–6, 2399–403, 2495, 2824, 2891–2, Jankiewicz-Brzostowska, Monika 1938 2964–76, 3002–4, 3025–8, 3280–1, 3352–3, Jankowiak, Stanisław 2710 3562, 3656–7, 3759; red. 171 Jankowska-Buttitta, Małgorzata 3029 Hoffmann, Maria zob. Lubocka-Hoffmann, Ma- Jankowski, Aleksander. Red. 3407 ria Janocha, Michał 3354 Hoffmann, Mirosław Janusz 298–300, 608–18, Janowska, Emilia 2749 1212, 1783–801, 1932–5, 3111; oprac. 1763; Janowski, Andrzej. Red. 1793 red. 1757–8, 1770, 1784, 1787, 1853, 1857, Januszewski, Stanisław. Red. 1592 1897, 3194 Tł. 1763 Januszkiewicz, Zofia 1340, 2094, 3448–9 Hojszczyk, Wacław. Tł. 3579, 3752 Jaracz, Małgorzata 2843 Hołodyński, Czesław 1754 Jaremek, Agnieszka 1802, 1939 Hołownia, Hanna. Red. 3746 Jaros, Irena. Red. 2854 Hom, Edward. Red. 1250 Jarosiński, Dariusz 626–8, 3658; rozm. 2639 Horodecka, Izabella 583 Jarosz, Krystyna 629–32, 1341, 2315 Hortmann, Wilhelm 619 Jaroszewicz-Pieresławcew, Zoja 1370, 2552–5; Hozjusz, Stanisław 1166–8 red. 478, 665 Hrankowska, Teresa. Red. 3070 Jaroszewski, Marek 1173 Hryniewicz, Sławomir 1586 Jartyś, Janusz 633 Hrynkiewicz, Monika 22, 51, 1339 Jaruchowski, Andrzej 634 Hrywna, Igor 2731, 2747–8 Jasieńczak, Ryszard 3112 Hul, Leokadia. Red. 2205 Jasińska, Małgorzata zob. Szymańska-Jasińska, Husar, Mieczysław 3442 Małgorzata

230 Jas-Kef

Jasińska, Zoﬁa. Red. 1050 Kalembka, Sławomir. Red. 439, 672, 713, Jasiński, Grzegorz 23, 65, 90–2, 635–9, 1044–5, 3573–4, 3809 1174–5, 2228–32, 2496–508, 2556, 2585–6, Kalinowska, Barbara zob. Dąb-Kalinowska, Bar- 2624–5, 2664, 2844–5, 2893, 3659, 3719, bara 3788; oprac. 202, 325, 416, 433, 1196, Kalinowska, Jadwiga Ambrozja 701–7, 1345, 1198, 1273, 2252, 2489, 2541, 2889, 3073, 2418; przedm. 1201; tł. 1201 3565; przedm. 416, 433, 1198; red. 159, Kalinowski, Dariusz 708 377, 1147, 1718 Kaliński, Mirosław. Red. 3810 Jasiński, Janusz 93–9, 157–62, 304, 457, 460–4, Kalisz, Anna. Oprac. 1203; przedm. 1203 466, 640–98, 850, 854, 1046–50, 1141, Kallenbach, Elisabeth. Red. 2729 1176–7, 1264–70, 1454–5, 1673–9, 1710–4, Kałudziński, Władysław. Oprac. 584 2229, 2233–44, 2316–8, 2405–10, 2587, Kałużny, Łukasz. Rozm. 1084 2626–7, 2772–3, 2846, 2894, 3282–3, 3564, Kamieński, Andrzej 2166–8 3659–67; oprac. 153, 1035, 1107; przedm. Kamińska, Maria. Red. 1290, 1295 457, 460–4, 466, 640, 654, 658, 660–1, Kamińska, Renata zob. Skowrońska-Kamińska, 663, 686, 692–3, 850, 854, 1107; red. 457, Renata 460–4, 466, 640, 654, 658, 660–1, 663, 686, Kamykowska, Joanna zob. Budyn-Kamykowska, 692–3, 850, 854, 2496, 2662, 2846 Joanna Jasiński, Mariusz 404 Kamzowa, Alicja zob. Karłowska-Kamzowa, Ali- Jasiński, Stanisław 1051, 1587–91, 1715, 3113 cja Jasiński, Tomasz 1940 Kant, Jerzy. Oprac. 2312 Jaskanis, Danuta 1941–2 Kapiński, Jarosław 1461 Jaskanis, Jan 1943 Kapusto, Wacław. Il. 1086, 3294, 3814 Jaszczak, Agnieszka 1456–8, 1498, 1501–2, Karaskiewicz, Katarzyna. Red. 3819 3676–7 Karczewska, Małgorzata 308, 1462, 1761, 1781, Jaworski, Marian 305 1806–9; red. 1764, 1779, 1842, 1856, 1967 Jaworski, Piotr 1803 Karczewski, Maciej 1761, 1781, 1806, 1810–5, Jaworski, Rudolf. Wyd. 2681 1945; red. 1764–5, 1779, 1842, 1856, 1967 Jaworski, Tomasz. Red. 811 Kardach, Magdalena 3668; red. 3688 Jedliński, Wiesław 2026; red. 948, 2057 Karłowska-Kamzowa, Alicja 3435 Jelec, Evelyn. Red. 3718 Karp, Hans-J¨urgen.Red. 1136 Jelińska, Elżbieta 2095, 3450 Karpińska, Anna 1346 Jerominek, Henryk 1052 Karpińska, Regina 3715 Jewuła, Justyna zob. Żołnierowicz-Jewuła, Ju- Karpowicz, Mariusz 2098–9 styna Karpus, Zbigniew. Red. 438, 696, 716, 1161, Jezierski, Jacek 24, 699, 2411–2; przedm. 587; 3099 red. 303, 511, 709, 878, 2237–8, 2247, Karski, Karol 2509 2431, 2476, 3079 Karuzo, Ryszard 3059 Jezierski, Krzysztof Winicjusz 306, 2803 Kasparek, Danuta 712–6, 2419, 3720; oprac. Jędrych, Adriana 3284 1116; red. 1354 Jonakowski, Mirosław 1804 Kasparek, Norbert 26, 49, 717–8, 3566–74, Józefczyk, Mieczysław 1944 3721; oprac. 1035, 1116; przedm. 1070; red. Józefowicz, Anna 3173 84, 92, 439, 672, 713, 3026, 3535, 3569, Jóźwiak, Iwona 2319, 2750 3586, 3606, 3608, 3630, 3809 Jóźwiak, Sławomir 1178, 2027 Kasprzak-Miler, Agnieszka 3441 Judziński, Józef 25, 700, 1342–4 Kasprzycka, Maria 1816 Juga-Szymańska, Anna 1805 Kass, Wojciech 719, 1347–8, 1463–4; oprac. Jurewicz, Jolanta. Tł. 289 1369 Jurgiel, Anna zob. Andrzejewska-Jurgiel, Anna Kasten, Norbert 720 Juszczyński, Marian 3676–7 Katarzyński, Władysław 286 Juszczyszyn, Anna 1460 Kawalec, Krzysztof 3575 Juszkiewicz, Ryszard 2245 Kawecki, Michał 262 Kawecki, Roman 721 Kawecki, Zdzisław 1465, 1543 Kabath, Ernst 1053 Kawiecka, Ewa 3033 Kaczmarek, Elżbieta 2977–8, 3030–2 Kawiecka, Małgorzata 1817 Kaczorowski, Robert 307, 2096, 2413–7, 2979–80; Kaźmierczak, Elżbieta. Tł. 1297, 2637, 2648, red. 2416 2661, 2673, 2826, 2842, 2858, 2981, 2986, Kaczyński, Marian 1942 2995, 2998, 3016 Kadelska, Małgorzata 1542, 3451 Kaźmiński, Jerzy 3792 Kadulska, Irena. Red. 2132 Kącki, Józef 1054 Kajka, Michał 2895–6 Kąkolewski, Igor 1179, 2169 Kajzer, Anna zob. Marciniak-Kajzer, Anna Kątny, Andrzej. Red. 1279, 1302 Kajzer, Leszek 2097, 3148–51, 3174; red. 3218 Keferstein, Halina 1349, 2100

231 Kel-Kow INDEKS AUTORSKI

Kellmann, Georg 2420 Kołacz, Katarzyna 2751 Kempa, Robert 3114–6; oprac. 3110; przedm. Kołakowska, Alicja 727 3110 Kołodziejczyk, Arkadiusz 3789; red. 2824 Kempa, Tadeusz. Red. 3099 Kołodziejczyk, Dorota 1413 Kempﬁ, Andrzej 722 Kołodziejczykowa, Danuta 2847; red. 59, 61 Kensik, Maria zob. Pająkowska-Kensik, Maria Kołodziejski, Stanisław. Red. 3174 Kerski, Basil. Red. 2187 Kołpa, Maria zob. Anielska-Kołpa, Maria Kędziora, Zbigniew. Oprac. 3279 Komorowski, Jarosław 1478 Kępa, Tomasz 1055 Komstke, Otto 1056 Kępa, Zbigniew Jan 2421 Kondratiuk, Michał. Red. 1280 Kępista, Janina. Oprac. 32, 68 Konieczna, Danuta 1351 Kętrzyński, Wojciech 1946 Konieczny, Alexander 3288 Kicowska, Alicja. Red. 2656, 2688 Konik, Jacek 728 Kiec, Olgierd 1180 Konończuk, Elżbieta 729–31, 2321 Kiełbik, Jerzy 100–2, 310–1, 2101–6 Konopka, Hanna 3790 Kierszka, Jan 1947 Konopka, Marek 1828; red. 195 Kiezik, Ewa 2320 Konopniewska, Olimpia 732 Kikut, Andrzej 3230 Kontny, Bartosz 1829 Kilarska, Elżbieta 3452 Kopciuch, Barbara zob. Czopek-Kopciuch, Bar- Kilarski, Maciej 3452 bara Kilian, Janusz 414 Koperkiewicz, Mirosław 1793 Kilian, Maria Waleria 2422 Kopernik, Mikołaj 1181–3 Kincel, Ryszard 2170 Kopicki, Wiesław 3463 Kinecka, Anna. Tł. 1987 Kopiczko, Andrzej 105, 316, 689, 733–43, 1184, Kittel, Piotr 1948, 3175 1352–6, 2108–13, 2246–7, 2322, 2423–38, Kiwerska, Jadwiga 184 2459, 2557–8, 2588–9, 3289–91, 3722; red. Klec-Pilewski, Sławomir. Red. 884 723, 803, 2871, 3722 Klein, Andrzej 2028 Kopiec, Jan. Red. 2974 Klemens, Edward 312–3, 2897, 3285; red. 3740 Kopielew, Lew 1057 Klim, Roman 1466, 1716, 1949, 3231 kor 2711 Klimaszewska, Ewa 1271–2 Kordaczuk, Ewa. Tł. 2729 Klimek, Robert 314, 723, 1467–9, 1818–20, Korduba, Piotr 3232 1950–3, 2898, 3176 Korejwo, Mariusz Tomasz 3723–4; oprac. 1315 Klimek, Stanisław 822 Korolko, Mirosław. Oprac. 1166–7; red. 1168 Klimowicz, Robert 315 Korowaj, Tadeusz 2774, 3005–6, 3063, 3233, Klonder, Andrzej. Red. 3407 3362–3, 3513; red. 1003 Kluk, Iwona 724–5, 2107, 3355, 3453–8 Korpysz, Ewa 317–8, 1593, 3178, 3234–5 Kłaczkow, Jarosław 103–4; red. 696, 2556 Korytko, Andrzej 27, 744, 3576 Kłoczkowski, Jerzy. Red. 2015 Korzeniewska-Lasota, Anna 2752 Kłonczyński, Arnold. Red. 2145 Korzon, Krystyna 745 Kłosek-Kozłowska, Danuta 1470 Koseski, Antoni, J. 3292 Knapiński, Ryszard 3356 Kosętka, Halina 3791 Knercer, Wiktor 163, 1421, 1471–6, 1540, Kosińska, Teresa 286; red. 286 1544–50, 1717–25, 3061–2, 3066, 3286–7; Kosmala, Janina 2712, 3669 oprac. 1707; red. 285, 1476, 1533, 1536, Kosman, Marceli 746, 2029; red. 3589 1643, 3010–1, 3018, 3225, 3236, 3238, 3245 Kossert, Andreas 2248, 2511–4, 2628, 2775–6, Kobrzeniecka-Sikorska, Grażyna 1350, 2555, 2981, 3577–8; oprac. 1297, 2637, 2648, 3357–61, 3399, 3459–62 2661, 2673, 2826, 2842, 2858, 2981, 2986, Kobus, Anna zob. Olej-Kobus, Anna 2995, 2998, 3016; przedm. 2277 Kobus, Krzysztof. Il. 1605 Kossewska, Elżbieta. Red. 2293 Kobusiewicz, Michał. Red. 1876–7 Kostarczyk, Artur 1479 Kobylińska, Ewa. Oprac. 809, 3619 Kostecki, Robert 3333 Kobylińska, Urszula 1821–3, 1954 Kosteczko, Monika 2114 Kobyliński, Zbigniew 1824, 1954; red. 1903 Kostjaszow, Jurij 3579 Kobylski, Krzysztof 2510 Kostkiewiczowa, Teresa 747; red. 620, 684 Koc, Józef 1477 Koszel, Bogdan. Red. 184 Kochanowski, Jerzy. Oprac. 2622 Koszewska, Danuta. Oprac. 3727 Kochański, Rafał 3177 Kotowska, Alma Zoﬁa 2440 Koczy, Leon 1955 Kotwicz-Borowy, Irena 3670 Kokowski, Andrzej 1825; red. 1825, 1861 Kowalczyk, Adam 3671 Kolanowska, Justyna zob. Sadłowska-Kolanow- Kowalczyk, Elżbieta 319, 1274, 1480–1 ska, Justyna Kowalczyk, Imelda Wanda 2439 Kolendo, Jerzy 726, 1826–7; red. 726, 1826, Kowalczyk, Jerzy. Red. 190, 1634, 1828, 3056 1835, 1863, 1866, 1892 Kowalczyk, Małgorzata 748

232 Kow-Lec

Kowalewski, Włodzimierz 1058 Krzyżaniak, Barbara 2905–9 Kowalkowski, Jacek 749–50 Krzyżanowski, Lech 3179; red. 3060 Kowalska, Agnieszka. Red. 3024 Kubinowski, Dariusz 2910 Kowalska, Anna 2848 Kubis, Barbara. Red. 3762 Kowalski, Jacek 1885; red. 2050, 2114, 3160 Kuczyński, Ernest 780 Kowalski, Krzysztof. Red. 1793, 2145 Kuczyński, Henryk 1065 Kowalski, Ryszard 320, 3514 Kuczyński, Krzysztof Antoni 781 Kozakiewicz, Stanisław 2115, 2804; red. 2464 Kuczyński, Stefan 3673; red. 1902 Kozaryn, Jerzy zob. Okulicz-Kozaryn, Jerzy Kudrzycka, Iwona 330 Kozaryn, Łucja zob. Okulicz-Kozaryn, Łucja Kudrzycki, Zbigniew 331–3, 1726–7, 2325, Kozdroń, Jerzy 3725 2521; red. 377, 1718 Kozicka, Katarzyna zob. Dadak-Kozicka, Kata- Kufel, Anna zob. Witczak-Kufel, Anna rzyna Kufel, Tadeusz 336, 1358 Koziełło-Poklewska, Krystyna 1059 Kujawa, Roman 1482 Koziełło-Poklewski, Bohdan 2777 Kujawski, Wojciech 1483–4 Kozłowska, Danuta zob. Kłosek-Kozłowska, Da- Kukier, Ryszard 3674 nuta Kuklo, Cezary. Red. 808 Kulak, Teresa 3585–8 Kozłowska, Helena 3034 Kulczycki, Jerzy S. 1957 Kozłowski, Edwin Franciszek 1956 Kulesza, Mariusz. Red. 170 Kozłowski, Janusz B. 321–4; tł. 321 Kulęgowski, Mieczysław 334 Kozłowski, Kazimierz. Red. 1342–3, 1380 Kułakow, Władimir Iwanowcz 1912 Kozubowska, Regina 2900 Kumala, Janusz Stanisław 3296 Kóˇcka-Krenz, Hanna. Red. 2056 Kumor, Bolesław 2442 Kraciuk, Agnieszka. Red. 3035 Kumorowicz, Grzegorz 3236–7; il. 1635 Kraemer, Doris. Oprac. 141 Kumorowicz, Małgorzata 3378–9 Kraft, Claudia 2323; oprac. 2720 Kunicka, Wioletta zob. Krasowska-Kunicka, Kragiel, Urszula 3464 Wioletta Kranz, Jerzy. Red. 2587 Kuprjaniuk, Stanisław 3297 Krasicki, Ignacy 1185–6 Kurcz, Zbigniew. Red. 2596, 2708, 2768 Krasowska, Maria 2847 Kurczewska, Joanna. Red. 1416, 2699 Krasowska-Kunicka, Wioletta 2849 Kurek, Ryszard 1359 Kraszewski, Piotr 3580–1 Kurella, Bohdan 782 Krawczyk, Janusz. Red. 3252 Kurkowska, Magdalena. Tł. 1038 Krąpiec, Elżbieta zob. Szychowska-Krąpiec, Elż- Kurnatowski, Stanisław. Red. 1876–7 bieta Kurowska, Kornelia 2779, 3769; tł. 285, 1476, Krąpiec, Marek 1831 1533, 1536, 1643, 3010–1, 3018, 3225, Krebs, Bernd. Red. 2501 3236, 3238, 3245 Krebs, Magdalena Łucja 751, 2440–1 Kurowski, Bohdan 1414 Krenz, Hanna zob. Kóˇcka-Krenz, Hanna Kurowski, Edmund 335 Kromer, Marcin 970 Kurzawa, Eugeniusz. Oprac. 1079; red. 1079 Kropidłowski, Zdzisław. Red. 597 Kusiak, Hanna zob. Naczas-Kusiak, Hanna Kroskowska-Ostrowska, Lidia 2897 Kutzner, Marian 2030–1 Królak, Mieczysław 1594 Kuźnieców, Janusz 168 Królikowska, Hanna. Red. 145, 1655, 2957, Kuźniewski, Bogumił 336–7, 3511; red. 3043 2960, 2988, 3198, 3258 Kwaśniewicz, Władysław. Red. 1139 Królikowska-Wunderlich, Barbara 2324 Kwiatkowski, Krzysztof 2032 Kr¨uger,A. 2249 Kwiatkowski, Stefan 2033–4 Kruk, Erwin 164–7, 326–8, 752–78, 1060–2, Kwiecień, Barbara 1066 2515–8, 2629–33, 2778, 2850–2, 2901–4, Kwieciński, Zbigniew. Red. 2656, 2688 2982–5, 3465–6, 3582–4, 3672, 3726; oprac. Kwilecki, Andrzej. Red. 1139 1043; red. 602, 2492 Kruk, Swietłana. Red. 576, 763, 2485, 2491, Labuda, Adam Stanisław 3064, 3435 2524, 2647, 2987, 3754 Labuda, Gerard 783–5, 1187; oprac. 826, 1955; Krunis, Jan 1063 red. 153–4 Krupa, Alina zob. Barszczewska-Krupa, Alina Lachauer, Ulla. Oprac. 2277 Krupp´e,Jerzy 1595; red. 1595, 3189 Lachlan, Mac 587 Kruś, Karol 2250 Lam, Andrzej. Red. 846–8, 851–3, 855–8, 860, Kryńska, Elwira Jolanta. Red. 2685 872–5 Krysiak, Dominik 1357, 2519–20 Laskowska, Urszula 338 Kryszałowicz, Lech 329, 1596, 1680; red. 2730 Lasota, Anna zob. Korzeniewska-Lasota, Anna Kryszczuk, Anna 3295 Lasota-Moskalewska, Alicja 1878 Krzemińska, Anna. Red. 1327 Latak, Kazimierz. Red. 1356 Krześcijański, Rafał. Il. 2435 Lawaty, Andreas. Oprac. 809, 3619 Krzywicki, Tadeusz. Il. 289 Leczyk, Marian 3792

233 Led-Mań INDEKS AUTORSKI

Leder, Wiktor. Tł. 1297, 2637, 2648, 2661, Łaniec, Stanisław 347 2673, 2826, 2842, 2858, 2981, 2986, 2995, Łapo, Jerzy Marek 348, 632, 1071, 1275–6, 2998, 3016 1341, 1364–5, 1684–5, 1831, 1836–48, Leiber, Christian. Red. 1825, 1861 1959–62, 2781, 2911, 3036, 3125, 3303, Leiserowitz, Ruth 2780 3467, 3517, 3590, 3678; oprac. 1023, 2947, Lejczyk, Władimir. Red. 1232 2949, 2997; red. 1950, 1986 Lella, Tomasz 1485, 3007 Łastowski, Eugeniusz 2805 Lemberg, Hans. Red. 2720 Łatak, Kazimierz 796, 2445, 3369 Lemke, Martin. Tł. 1314 Ławrynowicz, Roman. Przedm. 3596 Lenkiewicz, Edward 2326 Łazowski, Andrzej. Red. 3061–2, 3286–7 Lenkiewicz, Elżbieta 2327 Łepkowska, Dorota 3010 Lenort, Feliks. Red. 1187 Łepkowski, Krzysztof 3011 Leo, Jan 169 Łesiów, Michał. Red. 1262 Leonowicz, Józef 2443 Łęga, Władysław 1072 Lesiński, Andrzej 1597, 2251, 3298–9, 3364–5 Łonyszyn, Mirosława Maria. Red. 1465, 1477, Leszczyńska, Agnieszka 2116 1490, 1517, 1543, 1553, 3058, 3676 Leszek, Joanna. Tł. 2025 Łosiński, Władysław. Red. 2056 Leśkiewicz, Rafał 1327 Łuczak, Joanna 3224 Leśniowski, Henryk 1833, 2328, 2382, 3366, Łuczkiewicz, Piotr. Red. 1767, 1852, 1864 3793 Łukaszewicz, Bohdan 106, 349, 797–8, 1144, Letkiewicz, Arkadiusz 339–40 1189–91, 1202, 2332–3, 2635; oprac. 2349, Lewandowska, Izabela 30, 170–8, 786–92, 1067, 2370 1142–3, 1360, 1681, 1958, 2686, 2713, Łukaszewicz, Emilia 1073 2753, 2853, 3065, 3675, 3757–63 Łukowski, Wojciech 1074, 1416, 2334, 2755, Lewandowski, Jerzy Bogdan 2117, 2357, 2886, 3679–80, 3764 3180 Łuszkiewicz, Grażyna. Red. 979 Lewczuk, Danuta 793 Łyjak, Wiktor 3370–3 Lewicka, Daniela 341; red. 385, 1358, 1474, Łysiak, Wojciech. Red. 1448–9, 1521, 1908, 2128, 2140, 2159, 2624, 2959, 2989 2972, 3027 Lewicka, Maria 1598, 3181 Lewoniec, Andrzej. Oprac. 3515 Leyding, Gustaw 1188 Macholak, Jan. Red. 633 Leyk, Teresa zob. Astramowicz-Leyk, Teresa Maciejewski, Janusz. Red. 2693 Leyk, Wiktor Marek 2590 Mackiewicz, Adam 1600, 1849, 2035, 3111, Lichacz, Radosław 1728–30 3182–3 Lichański, Jakub Zdzisław 1361–3 Mackiewicz, Hanna 1492, 1600–1, 2035, 3182–3 Liedke, Marzena. Red. 2272 Maćkowiak, Przemysław 1686 Lipka, Artur Emil 2329–31, 2634, 2754 Madajczyk, Piotr 2715 Lipscher, Winfried 1068–9; oprac. 141 Magdziak, Marian 3070 Lisiecki, Adam 1834 Magdziarz, Bronisław 304; red. 3293 Litak, Stanisław 2444 Magdziarz, Tadeusz 3240 Liżewska, Iwona 343–4, 794–5, 1486–8, 1599, Majdecka-Strzeżek, Anna 179, 1493–4, 1551–2 1682–3, 1731, 3008–9, 3066–8, 3238–9, Majewski, Lech. Oprac. 2280 3300–2, 3367–8; oprac. 208; red. 285, 1434, Majewski, Piotr Maciej 2523 1476, 1486, 1510, 1512, 1533, 1536, 1643, Makać-Mańkowska, Anna 2559 3010–1, 3018, 3225, 3236, 3238, 3245, 3256 Makarczyk, Irena 799–807, 2171–2, 3728; oprac. Lobert, Elżbieta 2714 1200, 1213; red. 478, 665, 1356; wyd. 2124 Lorentz, Stanisław 1000 Makiłła, Dariusz 2173; red. 499, 2185 Lubocka-Hoﬀmann, Maria 345, 3069 Makowski, Adam. Red. 174 Ludorowska, Halina 3589 Malczewski, Piotr 2560 Ludorowski, Lech 3589, 3794; red. 3791, 3794 Malewska, Maria zob. Zientara-Malewska, Maria Lutyński, Konrad. Red. 1187 Malinowska, Bożena 3049; red. 3049, 3220 Małachowicz, Edmund 1602 Małecka, Joanna zob. Piątkowska-Małecka, Jo- Łach, Wiesław Bolesław 3117–24; red. 630, anna 1729, 3123, 3689 Małecki, Andrzej 3126 Ładzińska, Mariola 1415 Małłek, Janusz 107, 350, 808–12, 1075, 1192, Łagan, Hanna zob. Wójcik-Łagan, Hanna 1366, 2174–83, 2524–5, 2591–2 Łaguna, Magdalena zob. Dziugieł-Łaguna, Mag- Małłek, Karol 2986–7 dalena Mameła, Zdzisław 813–4 Łaguna, Teresa Maria. Red. 1491 Manikało-Obidzińska, Katarzyna. Oprac. 19 Łaguna, Wanda 1489–91, 3676–7 Mansfeld, Bogusław. Oprac. 154 Łajtar, Adam 1835 Mańkowska, Anna zob. Makać-Mańkowska, An- Łaniec, Janina Danuta 346–7 na

234 Mań-Mur

Mańkowski, Alfons 3591 Michałowski, Piotr. Red. 2321 Marchwiński, Roman 449, 1193, 2118 Midura, Andrzej. Red. 3305 Marcinek, Jadwiga. Red. 3174 Miehle, Danuta 3470 Marcinek, Roman. Red. 3174 Mielczarek, Mariusz 1855, 3471 Marciniak, Tomasz 1495–6, 2561, 2716–7, Mielczarek, Mirosław 1860 2756–8, 3765–6 Mielczarek, Zbigniew 3012 Marciniak-Kajzer, Anna 1850–1, 3241, 3468–9 Mielczarski, Stanisław 825–6, 1963 Marcinkiewicz, Barbara 31 Mielewczyk, Wojciech 3184 Marcinkowska, Ewa 815, 1367 Mierzejewski, Witold. Il. 2199; oprac. 387 Marcinkowski, Tadeusz 816 Mierzwa, Waldemar 47, 354; przedm. 353; red. Marczuk, Mieczysław. Red. 3646 46, 321, 324 Marczuk, Władysław 3518–20 Mierzwiński, Mariusz. Red. 3313 Margol, Krzysztof. Red. 3024 Mierzyńska, Elżbieta. Red. 2694 Margos, Urszula 1852 Mierzyński, Sebastian 827, 2694, 3730 Markiel, Cezary 3127 Mikielewicz, Renata. Red. 1647, 3227 Markiewicz, Henryk. Red. 861–71 Mikocki, Tomasz 3242–4 Markowski, Dariusz 3387 Mikołajczak, Jarosława 355 Markowski, Mieczysław 33, 817 Mikulski, Krzysztof. Red. 3710 Marks, Emilia 1497–8, 1500 Mikuła, Wojciech Stanisław 3129 Marks, Leszek 2022 Miler, Agnieszka zob. Kasprzak-Miler, Agniesz- Marks, Marek 1497–8 ka Marsch-Potocka, Renate 818, 1076 Milewicz, Joanna zob. Derewońko-Milewicz, Jo- Martin, Bernd 180 anna Martuszewski, Edward 1194; tł. 2223 Milkiewicz, Andrzej 1604 Maruszczak, Elżbieta 1368 Miller, Tadeusz 1964 Maryniakowa, Irena. Red. 2840 Minakowski, Jerzy 48–51; oprac. 53 Marzec, Maria zob. Wagińska-Marzec, Maria Mincer, Barbara zob. Janiszewska-Mincer, Bar- Marzewski, Lucjan. Oprac. 2927 bara Masłej, Aleksandra 2562 Mincewicz, Jan 2912 Masłoń, Andrzej. Red. 1003 Minksztym, Joanna 2759, 3037 Matczuk, Elżbieta. Oprac. 3727 Mirkowska, Izabela 1499, 1856–7, 3472–5 Matelski, Dariusz 2718 Misiak, Władysław. Red. 2708 Maternicki, Jerzy 3795; red. 3792, 3802, 3804, Misiewicz, Krzysztof 1824 3811 Misiło, Eugeniusz. Oprac. 1152 Matulewicz, Tadeusz 819–20, 2335, 2806–7 Misiński, Marek 1325 Matusiak, Iza 1277–8 Misiuk, Andrzej. Red. 377, 1718 Mazgal, Ewa 821, 1145–6, 2336 Misiurek, Jerzy 828 Mazur, Grzegorz B. Red. 2280; wyd. 2280 Misztal, Irena 1079 Mazur, Zbigniew 181–5, 1603, 1687–8, 3592–3, Mlekicka, Marianna. Red. 2043 3729, 3767; red. 158, 181, 1308–10, 1544, Młynarczyk, Krzysztof 1456, 1497, 1500–2, 1603, 2653, 2701, 3068, 3578, 3581, 3592, 1555; red. 1456–7 3622, 3639, 3729, 3756 Mnich, Roman 829 Mazur, Zdzisław 186–7, 351 Modrzejewska, Irena. Red. 161, 164, 1316, 2481, Mazurkiewicz, Janina 822 2589, 2823, 3311, 3638 Mazurowska, Agnieszka 2854 Mogilnicki, Zbigniew 356–7; oprac. 278 Meckel, Christoph 1078 Mokry, Włodzimierz. Red. 2746 Meducka, Marta. Red. 2275, 2497 Molski, Piotr 3130–1, 3135; red. 3118, 3132 Melkowska, Krystyna zob. Zielińska-Melkowska, Mołda, Sławomir. Red. 194, 2590, 3637 Krystyna Monkowski, Herbert 2719 Mellin-Wyczółkowska, Izabela 1853 Morawiecka-Gąsiorowska, Dorota 1279–80 Melnyk, Marek. Red. 130, 2557, 2571, 2741, Morris, Richard. Red. 2840 2749, 2751, 2760 Moskalewska, Alicja zob. Lasota-Moskalewska, Menghin, Wilfried 1314 Alicja Meye, Helmuth 353, 3128 Moskałyk, Jarosław 2563 Mężyński, Andrzej. Oprac. 3577; red. 3577 Moski, Waldemar. Red. 1452 Miałdun, Jerzy 1856 Mossakowska, Barbara 1281–2 Michalak, Ryszard 2526–30 Mozoła, Anna Irmgarda 2446 Michalik, Łucja 1553 Możejko, Beata 3185 Michalska, Barbara 824 Mroczko, Marian 3594; red. 2650 Michalski, Jan 1854; red. 1640, 1759 Mrowiński, Grzegorz 2337 Michalski, Maciej 3796 Mrowka, Heinrich 1147 Michalski, Ryszard. Oprac. 1064 Mrówczyńska, Anna. Red. 1182; tł. 380 Michaluk, Dorota. Red. 3099 Mróz, Lech. Red. 1335, 3005 Michałowski, Kazimierz. Red. 3049, 3220 Murawska, Danuta. Red. 2123

235 Mur-Ost INDEKS AUTORSKI

Murawska, Halina 359, 2338, 2593–4, 2808–13, Nowowiejska, Nina 1084 2988–9, 3681 Nowowiejski, Jan 1084 Musielak, Ewa zob. Szczecińska-Musielak, Ewa Nyga, Lidia 3072 Muszyńska, Jadwiga 2184 Muszyńska, Monika 1803 Muzyka, Wojciech 3768 Obidzińska, Katarzyna zob. Manikało-Obi- Myśliński, Adam 1732 dzińska, Katarzyna Obitz, Kurt 1196 Obłąk, Jan 53, 1370 Naczas-Kusiak, Hanna 1283 Obrębska, Agnieszka 1371, 2339, 2916 Nadolski, Andrzej 1855, 1859, 2036 Obrycka, Bożena 837 Nagielski, Mirosław. Red. 2000 Odachowski, Marian 54, 3683 Nagórko, Alicja. Red. 2863 Odoj, Romuald 1855, 3449 Nagórski, Edmund 1081 Odojowa, Włodzimiera zob. Ziemlińska-Odojo- Najmajer, Marek 1479 wa, Włodzimiera Nałęcz, Daria. Red. 3512 Oesterreich, Marcin 1197 Namowicz, Tadeusz. Oprac. 1038 Ogonowska, Małgorzata. Red. 1301 Naronowicz-Naroński, Józef 1195 Ogrodziński, Władysław 362, 838–43, 1372–3, Naroński, Józef zob. Naronowicz-Naroński, Józef 1503, 1606, 2340–3, 2636, 2917–9, 3187; Narożniak, Izabela 3186 oprac. 2924–5; przedm. 2997; red. 363, Naruszewicz-Duchlińska, Alina 1260, 1284–7; 1712, 2345 red. 172 Ogrodziński, Wojciech 3529 Natuniewicz-Sekuła, Magdalena 1829 Okołow, Wojciech zob. Woyna-Okołow, Woj- Naumowicz, Tadeusz 830 ciech Nawrocka-Wysocka, Arleta 2825, 2913–5 Okoń, Emanuel. Red. 3153, 3288 Nawrocki, Konrad 3505 Okoń, Jan. Red. 2874 Nawrocki, Tomasz 3679 Okulewicz, Piotr. Red. 2605 Necio, Jerzy 2760–1 Okulicz, Małgorzata 844, 1374, 3377, 3476–7 Nesenbh¨oner,Stefan 3769 Okulicz-Kozaryn, Jerzy 1876, 1970–2 (ngo) 1417 Okulicz-Kozaryn, Łucja 1877, 1971–4 Niedzielska, Magdalena 108, 2253, 3682 Olczak, Jerzy. Red. 1642, 2024, 2040, 2097 Niedźwiedzki, Tadeusz. Red. 3718 Oldenberg, Friedrich Salomo 1198 Niemcewicz, Elżbieta zob. Topolnicka-Niemce- Olejniczak, Tomasz 1643 wicz, Elżbieta Olejnik, Marek. Red. 1262 Niemiro, Urszula 831 Olej-Kobus, Anna. Il. 1605 Niendorf, Mathias. Oprac. 2681 Olkowska, Ewa 1085, 3378–80 Niesiobędzki, Wiesław 386, 3071; oprac. 1657 Olszak, Katarzyna 3015 Nieuważny, Andrzej 360, 2280 Olszak, Piotr 1504, 1607, 3013–5, 3133–4, 3306 Nitschke, Bernadetta 2721 Olszewska-Głowacka, Marzena. Red. 1229 Nosek, Katarzyna zob. Piotrowska-Nosek, Kata- Omelaniuk, Anatol Jan. Red. 2593, 2618 rzyna Omilanowska, Małgorzata 191 Nosko, Jan 832 Opielewicz, Karol 1975 Nowacki, Dariusz 3436 Oracki, Tadeusz 457, 460–4, 466, 640, 654, 658, Nowak, Tadeusz Marian. Przedm. 1195 660–1, 663, 692–3, 846–75, 1087, 2687, Nowak, Violetta zob. Stefanowska-Nowak, Vio- 2920, 3381; oprac. 2942 letta Orlińska, Agnieszka 2855 Nowak, Władysław 52, 833–4, 2119, 2447–9, Orłowicz, Mieczysław 3073 2531–3, 2564–5, 2595, 3304, 3374; red. Orłowska-Wojczulanis, Krystyna. Red. 148–50, 2067, 2447, 2488, 2509, 2543, 2547, 2554, 2063, 2202, 2873, 2883 2566, 2568, 2581 Orłowski, Hubert 364, 876, 1088, 1418, 2255–6, Nowak, Zbigniew 3731 3597, 3684–5 Nowak, Zenon Hubert 835, 2037–9; red. 711, Ornatek, Adam 877–9 1268, 2010 Orszulak, Ryszard 2921–2 Nowakiewicz, Tomasz 1965–7, 2005 Orzeszkowski, Bogdan. Red. 387 Nowakowski, Andrzej 836, 1855, 1860, 2040, Osada, Franciszek 1089 3375–6 Osada, Krystyna 1090 Nowakowski, Władysław. Red. 1805 Osękowski, Czesław 2346; red. 939, 2550 Nowakowski, Włodzimierz 2534 Osmólski, Jarosław 1505 Nowakowski, Wojciech 1774, 1861–75, 1968–9; Ossowski, Mirosław 1148, 3598 oprac. 1830; red. 1706, 1769, 1775, 1794, Ossowski, Waldemar 1843 1802, 1826, 1829, 1835, 1863, 1866, Ostaszewska-Symonowicz, Monika 365, 1375 1881–2, 1889–90, 1892, 2006 Ostojski, Tadeusz 880; oprac. 2997; przedm. Nowicki, Tomasz 2535 838–41, 843, 1372–3, 1606, 2340, 2636, Nowosielski, Władysław. Il. 3305; red. 3305 3187; red. 3039; tł. 2899

236 Ost-Pro

Ostrowska, Katarzyna 1091 Piechocki, Stanisław 294, 296, 375–6, 400, 536, Ostrowska, Lidia zob. Kroskowska-Ostrowska, 1132, 1206, 1506, 1610–5, 1652, 1689–90, Lidia 2329, 2347, 2607, 2714, 2719, 3092 Ostrowski, Jerzy. Red. 1231 Pieczunko, Andrzej 2122 Ostrowski, Krzysztof 2280, 3599 Piekarska, Ewa 3188 Otello, Ryszard 2536–7 Pieniądz-Skrzypczak, Aneta. Red. 1992 Ozorowski, Edward 881 Pieresławcew, Zoja zob. Jaroszewicz-Pieresław- cew, Zoja Pietruszkiewicz, Eugeniusz 2816 Pabisowa, Iryda zob. Grek-Pabisowa, Iryda Pietrzak, Lech 1378, 1507 Paczkowski, Szymon. Red. 2116 Pietrzak-Pawłowska, Irena 1095 Paczoska, Ewa. Red. 2211 Piętka, Jacek 1616 Paczyńska, Karolina 1803 Pilecki, Janusz. Red. 3688 Pająkowska-Kensik, Maria. Red. 1251 Pilewski, Sławomir zob. Klec-Pilewski, Sławomir Pajka, Stanisław 3770 Piltzówna, Eugenia. Tł. 2997 Palke, Bruno 1093 Piłat, Walenty. Red. 2764 Palmaitis, Letas 2856–7 Piotrowicz, Anna 885 Pałyska, Joanna 3245 Piotrowicz, Dariusz 2348 Pałyska, Krzysztof 3245 Piotrowicz, Oliwia 1288–9 Panasik, Krzysztof 882 Piotrowska, Helena 1096 Paner, Anna. Red. 2145 Piotrowska, Joanna 3383 Paprocki, Henryk 2566 Piotrowska-Nosek, Katarzyna 192 Piotrowski, Andrzej 1762; oprac. 1987; red. 1137 Paprota, Maria 2990 Piotrowski, Franciszek 1097 Paradowska, Aleksandra 3246 Piotrowski, Grzegorz. Wybór 290 Pardej, Tadeusz 2814–5 Piotrowski, Mirosław. Red. 714, 2408 Paruch, Waldemar. Red. 2824 Pirożnikow, Ewa 1508, 1554, 1879 Paszenda, Jerzy 369–70, 2451, 3307–9; oprac. Piskorska, Józefa 3384–6 2121 Pizuński, Paweł 886, 2042 Paszkiewicz, Piotr 1376 Pletzing, Christian 2259 Paszkot-Zgaga, Aga. Tł. 1024 Plichta, Marek. Przedm. 1498; red. 1498 Patalan, Stanisław. Oprac. 43 Plis, Henryk 1509 Patejuk, Piotr 2991 Pluta-Wojciechowska, Danuta. Red. 2210 Pawelec, Michał. Red. 1465, 1477, 3676 Płocha, Halina 2260–1; red. 2382 Pawełek, Alicja zob. Rokuszewska-Pawełek, Ali- Płoski, Adam 1421, 1510–2, 1617–29, 3137–40 cja Płotek, Marcin 2722–3 Pawlak, Aleksander 2905–9 Pobłocki, Gustaw 2637 Pawlak, Danuta. Oprac. 2890 Podgórska, Teresa P. Pawlak, Marian 2120 Podgórska, Teresa P. 888; oprac. 15 Pawlicki, Ryszard Wojciech 371–4, 1556, 1734, Podgórski, Witold. Il. 3478, 3527 1977, 2762, 2782, 3136, 3247–8; oprac. Podlasek, Maria 1099 34–6, 38–41, 44, 2354, 2381 Poklewska, Krystyna zob. Koziełło-Poklewska, Pawłowska, Ewa zob. Wolnicz-Pawłowska, Ewa Krystyna Pawłowska, Irena zob. Pietrzak-Pawłowska, Ire- Poklewski, Bohdan zob. Koziełło-Poklewski, na Bohdan Pawłowska, Jolanta. Tł. 1136 Poklewski, Józef 2123 Pawłowska, Monika 3382 Pokropiński, Bogdan 1630 Pawłowski, Wojciech 3249 Pokrzywniak, Józef Tomasz 889 Paździor, Stanisław. Oprac. 3741 Polak, Katarzyna 1735 Pecuch, Mirosław 2567, 2763 Polak, Wojciech 890, 1735; red. 972 Połucha, Iwona 1497 Peltz, Wojciech. Red. 2009 Popieliński, Paweł 2724 Perlikiewicz, Jagienka 719 Popko, Wanda 3732 Perzowa, Henryka. Red. 58–9, 61 Poprawska, Kaja. Tł. 3623, 3782 Pest, Czesław. Red. 972 Poraziński, Jarosław. Red. 1355 Peter, Tadeusz 883, 1419; oprac. 3742 Porycki, Janusz 1379, 1631–2 Petrus de Dusburg 1978 Poschmann, Brigitte 3074, 3686 Piaskowski, Tadeusz 1377, 3310 Pospieszny, Kazimierz 3189 Piaszczyński, Piotr 1420 Pospiszyl, Anna 1290–4 Piątkowska-Małecka, Joanna 1878 Potkański, Karol 1955 Piątkowski, Andrzej 1608, 2257–8 Potkowski, Edward 2043 Pichola, Jakub 1609 Potocka, Renate zob. Marsch-Potocka, Renate Pichta, Ewa 3521 Powierski, Jan 1199, 1880, 1981–4 Piechnik, Ludwik 2121 Prokopowicz, Janina 1101

237 Pro-Sad INDEKS AUTORSKI

Protas, Jacek 410, 1422, 1447, 1490, 1518, Rokuszewska-Pawełek, Alicja. Red. 1137 3058, 3190, 3554 Romaniuk, Marian Piotr. Red. 664 Prusinowska, Justyna 1985 Romanow, Andrzej. Red. 2091 Prusińska, Grażyna 891 Romanowska, Teresa 2638, 2992–4, 3691 Prusiński, Tadeusz 1560, 3531 Romek, Zbigniew. Oprac. 1048 Pruska, Wioletta. Oprac. 1064; red. 1064 Romulewicz, Anita 2928–31; oprac. 19 Pruszak, Tomasz Adam 1691 Rondomańska, Zenona 898, 1381–2, 2452–6, Przeracki, Jerzy 449 2689, 2932–4, 3692; oprac. 2926; red. 49, Przerembski, Zbigniew Jerzy 3797 118, 699, 744, 812, 938, 955, 1751, 2126, Przybyła, Piotr 3798 2148, 2153, 2158, 2167, 2232, 2245, 2394, Przybyłowski, Kazimierz 1454 2419, 2430, 2687, 3624 Przybytek, Dariusz 1988 Ropiak, Sławomir 2125, 2690, 2935–7 Przybytek, Rozalia 1295 Rosłan, Jan 109, 899, 1296, 3311–2 Przygocki, Krzysztof 378 Rosół, Adam. Red. 3669 Przypkowski, Jan 3522–3 Rostworowski, Emanuel. Red. 859 Przytocka, Maria 1664 Rostworowski, Tomasz 900 Ptak, Jan 2044 Roszak, Stanisław. Red. 1360, 2853 Puchalska-Dąbrowska, Bernadetta 3600 Rottermund, Andrzej. Red. 3501 Pudlak, Piotr 892 Roznerska, Maria 3387–8 Purchla, Jacek. Red. 1524 Rozpędowska, Ewa zob. Różycka-Rozpędowska, Puszcz, Jerzy. Red. 3516 Ewa Pysiak, Jerzy. Red. 1992 Roztworowski, Emanuel. Red. 505 Pyżewicz, Wiesław. Red. 811 Rozynkowski, Waldemar 1383, 2051–2, 3389–90 Róziewicz, Magdalena. Red. 3265 Różański, Stanisław 3076 Rachuba, Andrzej. Red. 2000 Różycka-Rozpędowska, Ewa. Red. 1639, 3675 Racki, Andrzej 2764 Rubik-Grabska, Maria. Il. 380 Radoch, Marek 2045, 3601 Ruchniewicz, Krzysztof. Red. 3568; tł. 575 Radtke, Edward 342, 3190 Ruchniewicz, Małgorzata 2351 Radziejowski, Michał Stefan 2124 R¨udiger,Stephan. Oprac. 809, 3619 Radzimiński, Andrzej 2046–9; red. 1216 Rudnicka, Jadwiga. Oprac. 1185; przedm. 1185 Radziszewska, Maria 2688 Rudnicki, Jakub 1514 Radziwiłłowicz, Dariusz 3689, 3799–811 Rudnicki, Mirosław A. 1881–2 Rajchman, Jakub 2783 Rudziewicz, Irena 110 Rakowski, Krzysztof 3772 Rudzka-Florczuk, Beata 55 Rams, Barbara 1633 Rusak, Elżbieta. Red. 3430 Ratajczak, Krzysztof 2050 Ruszel, Edward 386 Ratajczak, Tadeusz 1513; red. 2050 Rużewicz, Wojciech 314 Rawa, Marian 1102 Rybicka, Małgorzata 1883–4 Rawa-Grabowiecki, Jerzy 893 Rybiński, Grzegorz. Red. 3493 Reczyński, Kazimierz 1103 Rychlik, Adam 2691 Regulski, Jan 894–6 Rylke, Jan. Red. 1458, 3320 Rehorowska, Maria 1104 Ryłko, Stefan 975, 2457, 3391 Reich, Ryszard. Oprac. 2312; red. 2312–3 Rymaszewski, Bohdan 1634 Rej, Krzysztof Jan 2538–9 Rymut, Kazimierz. Red. 1252 Renz, Regina. Red. 2275, 2497 Rynkiewicz-Domino, Wiesława 3392–3 Repcheck, Jack 897 Ryszewski, Bohdan 1384–5; red. 1397 Resh, Marek. Red. 1316, 2823 Rzempołuch, Andrzej 194–5, 388, 901–5, 1386, Reszka, Stanisław 1201 1635–7, 1736, 3077–80, 3191–2, 3250–1, Rewska, Romana zob. Zdziarska-Rewska, Roma- 3294, 3313, 3394–5, 3480–1, 3524; oprac. na 3057, 3073; red. 621, 3432 Rewski, Zbigniew 3075 Rzepa, Grzegorzz 1513 Rękawek, Anna 382 Rzymska, Anna 906, 3324; red. 906, 1244, 2299, Richter, Anna J. zob. Boharewicz-Richter, Anna 2339, 2386, 2929, 2944 J. Rochnowski, Henryk 361 Rodziewicz, Alina 3081 Sabaciński, Marcin 1989 Rodziewicz, Wiesław 383–4; red. 368 Sacha, Magdalena 2264; tł. 416, 1259, 2726, Rogińska, Jadwiga 1105 3520, 3561 Rogowska, Barbara 3812 Sacha, Teresa zob. Daraszkiewicz-Sacha, Teresa Rogowski, Cyprian. Red. 706, 985, 3304 Sachs, Jerzy 1106 Rogowski, Łukasz 3773 Sadłowska-Kolanowska, Justyna 1494, 1552 Rojek, Józef Jacek 2350; red. 1098 Sadowska, Joanna. Red. 2272 Rokita, Marek 3690 Sadowski, Andrzej 2596; red. 2756

238 Sad-Soł

Sadza, Zbigniew 234, 1667, 3156 Sikorski, Dariusz Adam 1990–2 Sajkowski, Ryszard 1387; red. 89, 366, 408, Sikorski, Jerzy 111–2, 196, 294, 296, 393–401, 1226, 1798, 2163, 2330, 2338, 2841, 3168, 536, 917–24, 1132, 1206, 1424, 1615, 3182 1649–55, 1670, 2053, 2126–8, 2329, 2352, Sakson, Andrzej 1737, 2540, 2597–601, 2639–47, 2607, 2714, 2719, 2819, 3092, 3180, 2718, 2725, 2817–8, 3602, 3693–7, 3774; 3195–8, 3254, 3478, 3814; przedm. 362, przedm. 1698, 1747–8, 2667–8, 2728, 3531; 3507; tł. 380, 818 red. 1266, 2383, 2563, 2584, 2588, 2700, Sikorski, Piotr 1516, 1556, 1734, 1977 2724, 2732, 2740, 2748, 2758, 2811, 2819, Simiński, Rafał 1204 3620, 3670, 3694, 3701, 3771, 3773–4, Siudy, Teofil. Red. 303, 511, 2238, 2247, 2476 3776; wyd. 2657 Siwek, Gerard. Tł. 3097 Salm, Jan 907–8, 1638–48, 1738, 3252–3 Skibicki, Franciszek 3525 Salmonowicz, Stanisław 2188–90; red. 155 Skibiński, Szczęsny 3199 Samulowski, Andrzej 1107 Skłodowski, Krzysztof. Red. 1064 Sanecka, Monika 168 Skobielski, Robert 2603 Sanicki, Ryszard 389 Skolimowska, Anna. Red. 467, 498, 2071, 2179, Sapała, Barbara. Tł. 619 3440 Sapatka, Albert Christoph Rudolf 2541 Skowronek, Sławomir 1517–8, 3667; red. 3515 Sassyn, Andrzej 1423 Skowronnek, Fritz 2266, 2995 Sawicka, Hanna 32, 909 Skowrońska, Jolanta zob. Ignatowicz-Skowroń- Sawicka, Irena. Oprac. 3743 ska, Jolanta Schad, Martha 910 Skowrońska-Kamińska, Renata 2267 Schimanski, Erich 3016 Skóra, Wojciech 2765 Schiwy, Günter 390, 1108, 2542, 2938–40 Skórka, Marek 2568 Schlögel,Karl 3698 Skrobot, Wiesław 1389, 1519, 3023, 3041, 3081, Schlusnus, Walter 2826 3526–7, 3700 Schmeier, André.Tł. 1120 Skrodzki, Kazimierz Lech 402 Schmidt, Andrzej 3482 Skrok, Zdzisław 1885 Schramm, Tomasz. Red. 2605 Skrzypczak, Aneta zob. Pieniądz-Skrzypczak, Schultheiss, Christiane. Tł. 3057 Aneta Schwarzer, Alice 911 Skrzypczak, Bohdan. Red. 194, 2590, 3637 Schwarzer, Zbigniew. Red. 2222 Skrzypek, Andrzej. Red. 2262 Segiet, Jan 912–3 Skurpski, Hieronim 3490–1; il. 1043, 2899 Seklucjan, Jan 1203 Słapik, Mirosław 289; il. 548 Sekta, Jan 1388, 2602, 2784–7; oprac. 425 Słodownik, Lech 297, 925, 1520, 3038 Sekulski, Birgit 914 Słowiński, Sławomir. Red. 1793 Sekuła, Magdalena zob. Natuniewicz-Sekuła, Smerek, Teresa zob. Brzeska-Smerek, Teresa Magdalena Smoczyński, Adam. Il. 3035 Sekunda, Anna 2265 Smoczyński, Wojciech 2859–63 Sekunda, Natalia 2028 Smoktunowicz, Michał. Red. 1645 Sembrzycki, Jan Karol 1297, 2648, 2858 Smolińska, Teresa. Red. 114, 2606 Semków, Jadwiga 3483–4 Smoliński, Mariusz 3315–6, 3396 Semków, Joanna 1739 Smołka, Leonard 1205 Senyk, Yaroslav 915 Smołucha, Zofia. Oprac. 28–9; red. 32 Serafin, Dietmar 1515; tł. 1076, 1130–1 Sobaczewski, Kazimierz 1656 Seweryn, Andrzej 2543 Sobieraj, Jarosław 926, 1331, 1886–7; red. 1758, Sędziak, Henryka. Red. 1272, 2829, 2848 1770, 1858 Sękowski, Wojciech. Il. 3359 Sobieraj, Maciej 3821 Siarkowski, Szymon. Il. 2435 Sobieraj, Sławomir 197, 927, 2268, 2941, Siedlecka, Agnieszka 1501–2, 1555 3603–4 Siedlecka, Jadwiga. Tł. 254 Sobiesiak, Joanna zob. Wańkowska-Sobiesiak, Siegień, Bazyli. Red. 1280 Joanna Sieradzan, Wiesław 391–2, 1226, 3813 Sobolewska, Danuta. Red. 194, 2590, 3637 Sierociuk, Jerzy. Red. 2847 Soczewica, Krzysztof 1651, 3255 Sierotowicz, Tadeusz 916 Soćko, Adam 3082, 3317 Sikora, Jan. Oprac. 1497 Soduła, Antoni 1740, 3318–9, 3397 Sikora, Magdalena zob. Żółtowska-Sikora, Mag- Sokołowski, Franciszek 1206, 2544, 2788; oprac. dalena 3727 Sikorska, Grażyna zob. Kobrzeniecka-Sikorska, Sokołowski, Janusz 382 Grażyna Solak, Zbigniew 3815 Sikorska, Lucyna 3699 Solarz-Taciak, Anna 1741 Sikorska-Ulfik, Izabela 3193–4, 3485–7 Solińska, Beata 2269 Sikorski, Bogumił 3488–9 Sołjan, Izabela 303 Sikorski, Dariusz A. Red. 3796 Sołłohub, Kazimierz 3083

239 Soł-Szy INDEKS AUTORSKI

Sołoma, Antoni 2789, 3725 Suchecka, Grażyna 2545 Sołoma, Jarosław 928 Suchenek, Zygmunt. Oprac. 3507 Sołtysik, Maria Jolanta. Red. 1638 Suchodolski, Stanisław 3420 Sommerfeldt, Gustav 403 Suchowiecka, Anita 2656 Somplatzki, Herbert. Oprac. 2899 Suchta, Jerzy 1426 Sonneberger, Bernd 2864 Suhak, Aleksander 943 Sordylowa, Barbara. Red. 1426 Sukertowa-Biedrawina, Emilia 2942, 2996, 3084 Sosnowska, Alina. Red. 2097 Sukiennik, Krzysztof 3257 Sosnowski, Jacek. Red. 1498 Sulej, Andrzej 314 Sotomska, Ewa 929 Supady, Grzegorz. Tł. 1025 Sowiński, Tomasz 198 Supeł, Adam 404 Sowul, Elke. Tł. 3454 Surminski, Arno 1109 Spież, Jan Andrzej. Red. 783 Surynowicz, Maria 1110 Stachurski, Andrzej 3309 Surynt, Izabela. Red. 3798 Stamirowska, Zoﬁa. Red. 57–8, 60 Swaryczewska, Magdalena 3320 Sychowska, Monika. Tł. 226 Stanaszek, Łukasz 1817, 1888 Symonowicz, Monika zob. Ostaszewska-Symono- Staniszewska, Joanna 930 wicz, Monika Staniszewska, Maria. Red. 1050 Sypek, Agnieszka 3205 Staniszewski, Andrzej 113–5, 2649, 3605–6; Sypek, Robert 3205–6 oprac. 2263; przedm. 2263; red. 84, 92, 115, Syrwid, Danuta 117, 3528 172, 526, 2797, 2801, 2804, 2820, 2879, Syrwid, Robert 406, 1695, 2355, 3321, 3610 2882, 3535, 3551, 3557, 3567, 3569, 3575, Szalkiewicz, Wojciech 944 3586–7, 3606, 3608, 3613, 3630, 3816 Szałanda, Tomasz 407, 3322 Stankiewicz, Bogumiła 3607 Szambora, Tadeusz 1742 Stańczyk, Henryk. Red. 3124 Szarzyński, Leszek. Red. 189 Starnawska, Maria 1993 Szatrawski, Krzysztof Dariusz 945–6, 2356–7, Starnawski, Jerzy 931, 2129–30; oprac. 999 2820, 2943–4; red. 3613 Starzyk, Piotr J. 932 Szcząchor, Arleta. Tł. 1763 Stasiak, Anna. Tł. 1109 Szczecińska-Musielak, Ewa 200 Stasiak, Joanna 3403 Szczepanek, Zbigniew 3493 Stasiewicz, Krystyna 933–8, 2131–2, 3180, Szczepankiewicz-Battek, Joanna 2 3733; posł. 1186; red. 620, 684 Szczepanski, Marek S. Red. 3669 Staszewska, Zdzisława. Red. 2866 Szczepański, Seweryn 1927, 1995–8, 2945–6, Staszewski, Jacek. Red. 3659 3041, 3323, 3700 Stawicki, Stanisław 199 Szczepkowska, Ewa 1521 Stąporek, Marcin 1852 Szczerbiński, Henryk 2658 Stefanowska-Nowak, Violetta 1551, 1557 Szcześniak, Krystyna 947, 1208, 1298–303, Stegner, Tadeusz 2650 2865–6; red. 1299 Steiner, Edgar. Tł. 321 Szczotko, Bogdan 1427 Stephan, Regina. Red. 569 Szela, Andrzej. Red. 1706, 1769, 1802, 1805, Stępień, Tomasz. Il. 2280 1829, 1881–2, 1889–90 Stępniak, Władysław 1390 Szeliga, Jan 1227–8 Stobiecki, Rafał 1207 Szews, Jerzy 62–4 Stobniak, Krzysztof. Red. 3035 Szkop, Henryk 3310 Stoga, Andrzej 3398 Szmygin, Bogusław. Red. 3067 Stokowski, Marek 2054, 3200 Szmyt, Andrzej. Red. 3026 Sznytka, Henryk. Tł. 295 Stolarczyk, Barbara. Red. 137, 442–3, 445, 448, Szorc, Alojzy 212, 409, 948–58, 1209, 1393, 452–3 2133–40, 2458–9; oprac. 1170–1, 1213 St¨ossinger,Renate. Red. 1126 Szostakowska, Małgorzata 118–21, 959, 2692, Strauchold, Grzegorz 1425, 2604–5, 2651–5, 2821, 3611 3608–9 Szostakowski, Stanisław 960; red. 2262 Stróżewska, Katarzyna 1692–3 Sztark, Marek. Red. 3061–2, 3286–7 Strużyński, Jacek 1666, 1694, 3201–3 Sztąberska, Małgorzata 122–3, 961, 3042, 3612 Stryjkowski, Krzysztof. Red. 1355 Szter, Izabela 1889 Strzelczyk, Jerzy 940–1, 1994; red. 940–1, 972, Szufa, Wiesława 1341 3185 Szulborska, Anna 1304 Strzelecka, Grażyna 942 Szulborski, Krzysztof. Red. 130, 2741, 2749, Strzelecka, Małgorzata. Red. 1360, 2853 2751, 2760 Strzelecki, Zbigniew. Red. 2576, 2731, 3679, Szulc-Cholnicka, Barbara 962; oprac. 1022 3702 Szultka, Zygmunt. Oprac. 153 Strzeżek, Anna zob. Majdecka-Strzeżek, Anna Szułczyński, Zbigniew. Tł. 3698 Strzyż, Piotr 3204 Szwedowicz, Leonard 410 Strzyżewska, Małgorzata 116, 291, 1391–2, Szybkowski, Sobiesław 1210 2570, 3492 Szychowska-Krąpiec, Elżbieta 1831

240 Szy-Wac

Szydłowska, Joanna 963–5, 1111, 1305, 1523, Tomczak, Andrzej. Red. 1176 2270, 2358–64, 3400, 3613–7, 3816; oprac. Tomczak, Maria 3620 2353, 3595 Tomczyk, Bronisław 975 Szydłowska, Magdalena 2365 Tomczyk, Ryszard 1132 Szyfer, Anna 2606, 2659, 3701–3; przedm. 2997 Tomiło, Janusz. Red. 3810 Szymanek, Urszula. Tł. 1418 Tomkiewicz, Ryszard 203, 294, 296, 400, Szymaniak, Wiktor 2191–2 417–24, 536, 1206, 1267, 1306, 1428, 1615, Szymanowicz, Adam 966–7, 2271 1652, 1696, 2329, 2368–9, 2607, 2714, Szymańska, Anna zob. Juga-Szymańska, Anna 2719, 3092, 3734; oprac. 433, 1036, 1273 Szymańska, Anna 3334–7, 3350, 3401–2 Przedm. 433; red. 341 Szymańska-Jasińska, Małgorzata 65, 3141; tł. Tondel, Janusz 1396–8 202, 325, 403, 433, 1056, 1198, 1273, 2252, Topolnicka-Niemcewicz, Elżbieta 976, 1429 2489, 2541, 3110, 3565 Torbus, Tomasz 3209–10 Szymański, Juliusz 3141 Towarek, Piotr 2463 Szymański, Leonard. Red. 2222 Traba, Elżbieta 3775; red. 2776, 3688, 3775 Szymański, Paweł 1774, 1890–2 Traba, Robert 1307, 1524–5, 1743–5, 2272–5, Szymański, Walenty 3324 2608–9, 2662, 2792, 3704–7, 3818–9; oprac. Szymański, Wojciech Maksymilian 1879 2266, 3073; red. 1126, 1136, 2766, 2776, Szymczyk, Jarosław. Tł. 180 3771, 3775 Tł. 2018 Szymkiewicz, Marian 268, 968 Tracewicz, Zofia 2767 Szynkowski, Jerzy 3142 Trelińska, Barbara. Red. 2051 Treter, Maciej 1197 Treter, Tomasz 1197 Ślaski, Marcin 2660 Triller, Anneliesse 3621 Śleszyńska, Danuta 1112 Trincker, Ernst 425 Śliwa, Michał 3817 Trojnacka, Małgorzata 3821 Śliwińska, Barbara Gerarda 969–70, 2460–2; Trosiak, Cezary 3708 wyd. 1169, 1172 Trupinda, Janusz 977, 2027; red. 1976, 1981 Śliwiński, Błażej 971 Truszkowska, Daniela 2610 Śliwiński, Józef 411–2; red. 233, 1901 Truszkowska, Larysa 1115 Śmigiel, Kazimierz 972; red. 825 Truszkowski, Marek 2948 Śrutkowski, Tomasz 2366; oprac. 1125; red. 393, Tryk, Cezary 1999, 2193 1086, 1121 Trynkowski, Jan. Red. 2272 Świątecki, Bartosz. Red. 3035 Tujdowski, Marcin 1697, 3709, 3776 Świderski, Grzegorz 201, 1211, 2790–1, 3207–8, Tunkiewicz, Michał 2999 3618 Turek, Władysław 1149 Świerczek, Jerzy 1113 Turower, Barbara 426 Świętochowski, Grzegorz 3404 Turowski, Paweł 1116 Świgoń, Marzena. Red. 2425 Tycenr, Janusz. Tł. 911 Tycner, Wanda. Tł. 911 Tylicki, Jacek 3494 Taborski, Andrzej. Oprac. 133, 188, 2579; red. Tyszkiewicz, Helena 427 133, 188, 1316, 2579, 2823, 3640 Tyszkiewicz, Jakub. Red. 3568 Taciak, Anna zob. Solarz-Taciak, Anna Tyszkiewicz, Jan 2000; red. 1991 Tandecki, Janusz 2055; red. 710 Tyton, Ernst 3513 Tarasewicz, Hanna 3086 Tytus-Wańkowska, Joanna 3211 Tarasewicz, Stanisław 3086 Targońska, Anna. Red. 3460, 3475, 3487 Tarnawa, Jan 415 Uchowicz, Katarzyna. Tł. 325 Tarnowska, Beata. Red. 906, 1244, 2299, 2339, Uciński, Krzysztof 978 2386, 2879, 2929, 2944 Ulatowska, Urszula 1746 Tarnowska, Maria 1394–5 Ulewicz, Tadeusz. Red. 2130 Tazbir, Janusz 3619 Ulfik, Izabela zob. Sikorska-Ulfik, Izabela Taźbierski, Zdzisław 1114 Urban, Kazimierz 2663; oprac. 2522 Tchórz, Roman 3366 Urban, Wacław 979 Tegler, Fryderyk 973 Urbaniak, Violetta. Red. 1330, 2788 Tegler, Romy 973 Urbańczyk, Przemysław 2001–3; red. 1899 Teodorowicz, Maria 974 Urbański, Marek. Tł. 910 Tetzner, Franz 2661 Urlińska, Maria. Red. 2757 Theiss, Wiesław. Red. 2634 Toeppen, Max 202, 416, 2899, 2997–8 Vogelsang, Ernst 428 Tomaszewicz, Eugeniusz 2367 Tomaszewski, Andrzej. Red. 1602, 3064, 3253 Tomaszewski, Leszek. Red. 3749 Wach, Dariusz 1821, 1824, 1954

241 Wac-Wro INDEKS AUTORSKI

Wachowiak, Bogdan 2194, 2276 Winterfeld, Dethard von 3064, 3253; red. 3064, Wachowiak, Eugeniusz. Tł. 1057 3253 Wachowiec, Roman 124 Wirkus, Grażyna 982 Wachowski, Krzysztof 2056 Wiszniewska, Krystyna. Przedm. 279 Wacławik, Beata 1399–400, 1658 Wiśniewska, Sylwia 1750 Wadas, Grażyna zob. Dzisko-Wadas, Grażyna Wiśniewski, Jan 2142, 3326; oprac. 414 Wagińska-Marzec, Maria 1308–11, 3622 Wiśniewski, Rajmund Jan. Red. 1459, 1532 Wagner, Arkadiusz 3405–12 Witczak-Kufel, Anna 1401, 3415, 3495 Wagner, Mathias 1117, 2277, 2611, 2665–6, Witkiewicz, Wiesław 3044 2726 Witkowska, Aleksandra 2466 Wajda, Kazimierz 125, 3710 Witkowski, Rafał. Oprac. 2254 Wajs, Artur. Przedm. 3515 Włodarczyk, Jarosław. Tł. 587 Wakar, Andrzej 429, 980, 2278, 2372 Włodarczyk, Tomasz 983 Wakar, Marcin 126–7, 430, 2373, 2950–2, 3711, Włodarski, Józef 129, 383–4, 984, 1210, 2143–6, 3735 3259–60; red. 367–8, 2093, 3657 Walczak, Eugeniusz 3822 Woelky, Carl Peter 1197, 1337 Walczak, Grzegorz 2867 Wojciechowicz, Antoni 432 Walczak, Irena 66; oprac. 6 Wojciechowska, Danuta zob. Pluta-Wojciechow- Walentynowicz, Agnieszka 1659 ska, Danuta Walerzak, Miłosz 3257 Wojciechowska, Joanna 130 Walichnowski, Feliks 1118, 2374 Wojciechowski, Marian. Wyd. 2681 Walkusz, Jan 2465; oprac. 1072; przedm. 1072 Wojciechowski, Mieczysław 3624; red. 361 Wallschläger,Hans 431 Wojczulanis, Barbara. Oprac. 189; red. 380; tł. Walska, Monika zob. Bogacz-Walska, Monika 1182 Walter, Heinrich August 1119 Wojczulanis, Krystyna zob. Orłowska-Wojczula- Wanatowicz, Maria Wanda 2693 nis, Krystyna Wanat-Zakrzewska, Maria 3413 Wojnowska, Elżbieta. Red. 2825, 2887 Wańkowska, Joanna zob. Tytus-Wańkowska, Jo- Wojnowska, Weronika 3261, 3416, 3483–4 Wojnowski, Edmund 2375 anna Wojsław, Jacek 2670, 3712 Wańkowska-Sobiesiak, Joanna 128, 1120, 1660, Wojtkowski, Jacek Maciej 2467–77, 3089–91; 1698–9, 1747–8, 2612, 2667–8, 2727–8, red. 3314 3087, 3212–5, 3258 Wojtkowski, Julian 69, 985–6, 1370, 2147–8, Wapiński, Roman. Red. 2586 2478–9; tł. 169, 1197, 1337 Warchoł, Stefan. Red. 1242 Wojtyska, Henryk Damian 2149; red. 702, 1200, Wardzyńska, Maria 2279 2449, 3291, 3384 Warot, Paweł. Oprac. 1091 Wolański, Filip 3625 Wasilenko, Bogdan 3088 Wolnicz-Pawłowska, Ewa. Red. 1247, 1282, Wasilewska, Bożena 67; oprac. 4–6, 8–13, 19 1292 Wasilewski, Zenon 1749 Wolski, Krzysztof. Il. 345 Wassermann, Charles 3623 Wolski, Przemysław. Red. 179, 1500, 1550–2, Waszczyńska, Katarzyna. Red. 1335, 3005 1557, 1754, 3257 Wawruch, Krzysztof 183, 3767 Wolski, Rafał 204, 428, 2544, 2546, 3736; oprac. Wawrzonowska, Zdzisława 1860 3039; przedm. 2899, 3039; red. 321, 354; tł. Wąsik, Aleksandra. Oprac. 1080 353–4, 425, 1255, 3686 Wątróbska, Halina. Red. 1299 Wołos, Aleksander. Il. 1121 Wendlandt, Juliusz. Red. 3265 Wołos, Mariusz. Red. 696 Wenta, Jarosław. Przedm. 1978 Wołosz, Artur 1402, 1700, 2795, 3216, 3417, Westfeld, Anna. Tł. 1182 3496–8 Węcławowicz, Tomasz 592 Worobiec, Antoni 205 Widok, Norbert. Red. 2974 Worobiec, Krzysztof 205, 1430, 1463–4, 1528–30, Wiechert, Ernst 1526 1661, 3017–8; red. 1434, 1486, 1510, 1512 Wieczorek, Agnieszka. Red. 2853 Woszczyński, Bolesław. Red. 2788 Wieland, Arnold 2057 Woś, Stanisław. Il. 273, 289 Wielgosz, Zbigniew. Red. 783 Woyna-Okołow, Wojciech 1215 Wielgus-Wysocka, Maria 1527, 1893 Woźniak, Michał. Red. 2037 Wieliczko, Mieczysław 3325, 3529; il. 3529 Wójcicka, Anna 3725 Wiesiołowski, Jacek. Red. 2114, 3160 Wójcik-Łagan, Hanna. Red. 2750 Wiewióra, Zofia Teresa 981 Wójtowicz, Andrzej. Red. 2501 Więckowiak, Jerzy 3414 Wójtowicz, Grzegorz. Przedm. 1182 Wijaczka, Jacek 1214, 2195–7, 2793–4; red. Wółkiewicz, Waldemar 987–8, 2376, 2822 2073, 2174, 2186; wyd. 1215 Wółkowski, Wojciech 1531, 3072, 3217, 3327 Wilamowska, Bożena 1122 Wóycicka, Zofia 1123 Wilk, Monika 2567 Wrońska, Anna. Red. 3403

242 Wró-Żyw

Wróbel, Dariusz 3823 Zgaga, Aga zob. Paszkot-Zgaga, Aga Wróblewska, Anna zob. Bittner-Wróblewska, Ziarek, Waldemar 1002, 3630 Anna Zielechowska, Luiza 2672, 3739 Wróblewska, Elżbieta 3418 Zielińska, Anna 2868 Wróblewska, Kamila 1751, 3262, 3325, 3422, Zielińska-Melkowska, Krystyna 2009 3499; przedm. 3228 Zieliński, Zygmunt. Red. 143 Wróblewska, Violetta 2953 Zielonka, Joanna zob. Chłosta-Zielonka, Joanna Wróblewski, Jan 70, 989 Ziemer, Herbert 1130–1 Wróblewski, Wojciech 1965, 2005–6 Ziemlińska-Odojowa, Włodzimiera 1897–8 Wrzesiński, Jacek. Red. 1837, 1848, 1977 Zieniukowa, Jadwiga 2869 Wrzesiński, Wojciech 131–2, 206, 990–5, 1124, Zienkiewicz, Krzysztof 1664 2377–80, 2696, 3626–8, 3713; oprac. 1188; Zientara-Malewska, Maria 2954 red. 992, 3568, 3663 Zonenberg, Sławomir 1217 Wunderlich, Barbara zob. Królikowska-Wunder- Zowczak, Magdalena. Red. 1335, 3005 lich, Barbara Zweck, Albert 2673 Wyczółkowska, Izabela zob. Mellin-Wyczółkow- Zwierowicz, Marzena zob. Bożek-Zwierowicz, ska, Izabela Marzena Wyczółkowski, Mariusz 1532, 1894 Zwoźniak, Emilia 2827 Wykowski, Bogumił 996 Zybura, Marek. Red. 193, 3075, 3798; tł. 809, Wylengowska, Sabina 3092 3619 Wyrozumski, Jerzy 2007, 3629 Zygner, Leszek. Oprac. 1216; red. 2841 Wyrwa, Andrzej M. Red. 3796 Wysocka, Alicja 3737 Wysocka, Anna 71–3; oprac. 6, 8–10, 19 Źróbek, Ryszard. Red. 1443 Wysocka, Arleta zob. Nawrocka-Wysocka, Arle- ta Wysocka, Elżbieta. Red. 195 Żabińska, Aleksandra 3000 Wysocka, Maria zob. Wielgus-Wysocka, Maria Żak, Piotr. Oprac. 3279 Wysocki, Adam 1662, 3500 Żebrowska, Ewa 2870 Wysocki, Jacek 1127–8, 1533–4, 1670, 1752, Żebrowski, Waldemar 1004 1883–4, 1893, 1895–6, 3045–6, 3093–4, Żebrowski, Wojciech 3220 3263, 3328–30; red. 1640, 1759 Żeglińska, Anna 1404–5 Wyszkowski, Andrzej 997, 1403 Żelawski, January 435 Wyszomirski, Sławomir. Tł. 1978 Żelazko, Monika 436 Żerelik, Rościsław 2768 Zacharewicz, Irena. Oprac. 3747 Żołnierkiewicz, Julian 2428, 3332 Zakrzewska, Elżbieta 998 Żołnierowicz-Jewuła, Justyna 1588 Zakrzewska, Maria zob. Wanat-Zakrzewska, Ma- Żółtowska, Anna 1218 ria Żółtowska-Sikora, Magdalena 1005–6, 2955 Zalewska, Barbara 1435, 1535, 1663, 3019–20, Żuchnik, Mieczysław 2481 3061–2, 3095–6, 3286–7, 3331, 3339 Żuchowski, Kazimierz. Red. 1003 Zaniewski, Piotr 3219 Żuchowski, Tadeusz 2058 Zapałowski, Artur. Tł. 3403 Żukowska, Paulina 2796 Zarzecki, Jarosław 3143 Żukowski, Artur. Red. 2572 Zasański, Rafał Mirosław 2480 Żułkwa, Jerzy 1406 Zaskiewicz, Jerzy. Red. 1522 Żupla, Adam 1407 Zaworska, Teresa 3047 Żur, Leon 2769; wybór 2735 Ząbek, Wiesław Leszek. Red. 3801 Żurkowska, Tekla 1753–6; oprac. 42, 45 Zdaniewicz, Witold. Red. 2450 Żurkowski, Marcin 1537; oprac. 42, 45 Zdanowski, Andrzej 2008 Życiński, Stanisław 3419 Zduniak, Agnieszka 3530 Żygulski, Zdzisław 3501 Zduniak, Jan 3144, 3530 Żyliński, Leszek 1007 Zdziarska-Rewska, Romana 1000 Żytyniec, Rafał 1408, 3631; tł. 1526, 2277 Zeidler, Kamil 209–10 Żywiczyński, Adam 1008, 1590–1, 3134, 3145–7, Zellma, Anna 2613 3264

243

INDEKS PRZEDMIOTOWY

Indeks zawiera w układzie alfabetycznym nazwiska osób oraz nazwy historyczne i współcze- sne jednostek geograficznych będących przedmiotem opracowania. Nazwy osobowe dotyczą postaci zarówno istniejących w przeszłości lub teraźniejszości, jak i legendarnych, a także rodzin, rodów, dynastii itp. Część nazwisk opatrzona jest dopowiedzeniami, np. król, papież, święty oraz datami biograficznymi (w miarę możliwości ich ustalenia). Hasła geograficzne stanowią nazwy: państw (np. Krzyżackie, państwo), regionów (np. Warmia), miejscowości i obiektów fizjograficznych (np. jeziora, rzeki). W przypadku opisów przedmiotowych odnoszących się do obszarów szerszych niż dana miejscowość stosuje się dopowiedzenie (okręg). Większość pozycji w indeksie geograficznym zawiera określnik charakteryzujący treść dokumentu i pełniący funkcję porządkującą w obrębie danego hasła. Liczby odsyłają do numerów pozycji w zrębie głównym bibliografii.

Albrecht Hohenzollern (książę Prus ; 1490-1568) Baran, Roman 943 1396–8, 1401, 2158, 2192 Baranów Sandomierski – zjazdy i konferencje Alvensleben, Elisabeth von zob. Eulenburg, Eli- 1900 sabeth zu Barciany – zabytki 3201–3 Anders, Richard (1866-1934) 795 Barcja – archeologia 1967 Andryson, Maksymilian (1856-1884) 854 Barczewko – historia 284 Anna Maria Brunszwicka (1532-1568) 1398, – zabytki 285, 3370 1401 Barczewo – historia 1068, 3207 Antoniewicz, Jerzy (1919-1970) 791 – religia 338 Archutowski, Henryk 792 Barczewo (okręg) – biograﬁe 1069 August III (król Polski ; 1696-1763) 2167 Barczewski, Walenty (1856-1928) 515, 673, 713, 715–6, 846, 2199, 2419, 2956 Baczko, Ludwik (1756-1823) 557, 776 Bartąg – historia 267 Badura, Bernard (1896-1986) 3631 – organizacje 2405–6 Bałcyny – środowisko 1555 – religia 2405–6 Bałdy – religia 177 Bartążek – historia 267 – turystyka 177 Bartoszewicz, Albert (1941-2001) 640 Bałdyga, Andrzej (1963-1998) 475 Bartoszyce – historia 295 Bałowo – archeologia 1869 – literatura 1924 Bałtyk (brzegi) – archeologia 1894 – religia 2435 – kultura 1825, 1827, 1861, 1875 – szkolnictwo i oświata 3743 – ludność 1801, 1937, 1942–3, 1976 – sztuka 3415 Banie Mazurskie – etnograﬁa 3037 Batory, Andrzej (1563-1599) 732, 949–50 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Beaupré,Antoni (1860-1937) 839 Brandt, Jan Arnold von (1647-1691) 3561 Beckmann, Paul 3337 Braniewo – administracja 311 Behring, Emil Adolf (1854-1917) 445, 1698, – architektura 3089 3726 – bibliotekarstwo 1361–3, 1383 Belian, Oskar (1832-1918) 1674 – edytorstwo 2100 Bensch, Teodor (1903-1958) 742–3 – historia 212–3 – ikonografia 3524 Berlin – archiwistyka 1323 – komunikacja 211 – czasopisma 3624 – muzealnictwo 1826 Bernoullini, Jan (1744-1807) 3561 – muzyka 2116 Bezzenberger, Adalbert (1851-1922) 608 – nauka 715, 2246 Bęsia – zabytki 1593 – religia 257, 2143, 2147, 2237, 2438 Biała Góra – archeologia 1758 – szkolnictwo i oświata 2065, 2121, 2137, 2141 Białystok – religia 2464 – szkolnictwo wyższe 2251 – zjazdy i konferencje 1233, 1236, 1243, 1286, – zabytki 1211, 1835, 3279, 3317, 3402, 3483 1764–5, 1842 Braniewo (okręg) – historia 427 Biedowo – architektura 1533 – środowisko 277 – zabytki 1533, 3329 Brąswałd – religia 2407 Biedrawa, Józef (1887-1944) 895 Breza, Tadeusz (1905-1970) 2360 Biedrawina, Emilia zob. Sukertowa-Biedrawina, Browiński, Czesław (1911-1972) 624 Emilia Brunon z Kwerfurtu (św. ; ca 974-1009) 351, Bielawski, Eugeniusz (?-1986) 470 607, 723, 803, 1962, 2008, 2871, 3722 Bielawy – archeologia 1854 Buchholtz, Fryderyk (1792-1837) 3465 Budwity – zabytki 1662 Bieńkowski, Wiesław (1926-1999) 691, 842 Budzinski, Robert (1876-1955) 588–9, 3582 Biesówko – archeologia 1796 Bujack, Georg (1835-1891) 612 Biskup, Krzysztof (1952-2000) 1008, 1039, 1051 Bułhak, Jan (1876-1950) 3335 Biskupiec – przemysł 1621 Burski, Jerzy (1914-1979) 987 Biskupiec (okręg) – zabytki 1762 Biskupski, Stefan (1895-1973) 739 Cedzyna – zjazdy i konferencje 2750 Bismarck, Otto von (1815-1898) 1673 Cerkiewnik – archeologia 1772, 1897 Blank, Jan Antoni (1785-1844) 559 Chełmno – biografie 835 Blanki – sztuka 3338 Chojnacki, Władysław (1920-1991) 23, 488, 639, Blell, Theodor Josef (1827-1902) 618 681–2 Blume, Bartłomiej zob. Kreczemer-Blume, Bar- Chrystian z Oliwy (1180-1245) 941, 1905 tłomiej Cisna – zjazdy i konferencje 1448 Bobrowski, Johannes (1917-1965) 729, 754, 914, Collas, John von (1678-1753) 902 1078 Cyranowicz, Bolesław (1938- ) 1074 Boenigk, Jan (1903-1982) 1016 adaj (jezioro) 1501 Bogaczewo – historia 240 D Dajtki – szkolnictwo i oświata 3747 Bogdany – archeologia 1795 Dantyszek, Jan (1485-1548) 467, 662, 702, 808, Boharewicz-Richter, Anna J. (1926- ) 1015 2129, 3440 Bolck, Johann Simon 3565 Darski, Wojciech Marek (1958- ) 3816 Bona (królowa Polski ; 1494-1557) 2129 David, Łukasz (1503-1583) 764 Boreczno – zabytki 3323 Dąbrowski, Jan Henryk (1755-1818) 2198 Borowy, Janusz Benedykt (1956-2004) 492 Dąbrówno – historia 254, 353 Borzyszkowski, Marian (1936-2001) 33 – ikonografia 354 Boskie Jezioro – archeologia 1966 – sztuka 3379 Boziuk, Włodzimierz (1913-1969) 600 Dąbski (ród) 655 Brandt, Asverus von (1509-1559) 2195 Denhoff zob. Dönhoff Derejko, Józef 1022 – szkolnictwo i oświata 2337, 2348, 2376, 3749 Dethlefsen, Richard (1864-1944) 3610 – szkolnictwo wyższe 987, 2227 Detmold, Johanna Elsabeth zu zob. Lippe-Det- – zabytki 3181, 3217, 3327 mold, Johanna Elsabeth zu Działdowo (okręg) – bibliografia 54 Dietrich, Georg (1922- ) 619 – historia 260, 356–7, 3084 Dinder, Juliusz (1886-1890) 746 – język 1272 Długie (jezioro) 1507, 1542 – stosunki etniczne 2822 Długosz, Jan (1415-1480) 1217 – turystyka 3072 Dobre Miasto – bibliotekarstwo 1321–2, 1349, Dzierzgoń – archeologia 1804 Dzikowo – sztuka 3459 1383 – zabytki 3459 – historia 310, 955, 2280, 3083 Dźwierzuty (okręg) 292 – ikonografia 3507 – religia 2108, 2390, 2410 Ebhardt, Bodo (1865-1945) 907 – sztuka 3405, 3408, 3447 Eichhorn, Antoni (1809-1869) 1177 Dobre Miasto (okręg) – bibliografia 17 Eichstätt– nauka 715 Dobrzyki – archeologia 1954 Elbląg – muzealnictwo 1758 Dobrzyń – historia 328 – religia 604, 2478 Dohna, Aleksander zu (1661-1728) 925 – zabytki 1592, 1605 Dohna zu (ród) 498, 633, 1323, 1400, 1716, – zjazdy i konferencje 784, 1301, 1927, 1970, 3222, 3240, 3259–61 1974, 1980, 1984, 2001, 2571 Domański, Marek (1921- ) 2363 Elbląg (okręg) – historia 1509 Dönhoff(ród) 560 – środowisko 1466, 1509, 1520 Dönhoff,Marion (1909-2002) 780–1, 818, 911, – turystyka 1522 1007, 1024–5, 1148 – zabytki 1466, 1520 Dönhoff,Władysław (1639-1683) 453 Ełk – archiwistyka 2472 Dopatka, Jan (1893-1976) 512, 727, 847 – bibliografia 31 Dorotowo – historia 263 – bibliotekarstwo 1359 Drews, Jan (1646-1710) 3532–3 – biografie 491, 494, 557, 776, 802, 883, Drogosze – zabytki 3249 1014–5, 1065–6, 1079, 1089, 1115, 2638 Drozdowicz, Mikołaj (1910- ) 1026 – historia 233, 247, 315, 326, 1218, 3716 Drwęca (rzeka) 1768, 1925, 2945–6 – ikonografia 404 Drwęck – cmentarze 1744 – komunikacja 1587 – kultura 2307 Drygały – historia 334 – organizacje 1411, 2367 Dylewo – archeologia 1803 – religia 678, 2397–8, 2464, 2466, 2478 – sztuka 3242–4 – szkolnictwo i oświata 1079 – środowisko 1540, 1547 – środowisko 1758 – zabytki 1558 – zabytki 1581, 1587, 3155 Dywity – historia 341 Ełk (okręg) – etnografia 2993 – religia 2404 – historia 233, 1218, 1901, 2011, 2290, 3716 Działdowo – biografie 468, 782, 894, 1081 – komunikacja 1562 – historia 224, 261, 278, 1531, 1563, 2245 – onomastyka 1254, 1262, 1280 – ikonografia 3525 – religia 186–7, 2445 – muzealnictwo 1326, 1402 – zabytki 3266 – obchody 3739 Engel, Carl 609 – organizacje 1188, 1415 Erdman-Przełomiec, Maria (1923-1999) 1085 – pomniki 1669 Estreicher, Karol (1906-1984) 989 – stosunki etniczne 2672 Eulenburg, Botho zu (1831-1912) 1751 – symbole 3683 Eulenburg, Elisabeth zu (1834-1919) 1751 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Feddersen, Friedrich August (1838-1908) 794 Geese, Johannes Christof (1716-1761) 3439 Filipki Małe – ludność 2620 Gellert, Lucjan Antoni 584 Filipkowski, Tadeusz (1932- ) 790 Gerss, Marcin (1808-1895) 548, 636, 760, 947, Finckenstein (ród) 1404, 3246 1005, 1208, 1298, 1303, 2884, 3788 Flis, Stanisław (1902-1976) 646 Gerss, Otto Hermann (1830-1923) 637 Fowler, John 3576 Gębik, Władysław (1900-1986) 68, 531, 534, 831, 838, 848, 1077 Fox, Karol (1878-1953) 494 Gierłoż – zabytki 1605, 3126 Fox, Ulrich (1937- ) 1141 Giertych, Jędrzej (1903-1992) 1124, 2394 Fras, Zbigniew (1952-1998) 978 Gietrzwałd – archiwistyka 1338 Frączki – biografie 1080 – biografie 1011 Frenszkowski, Klemens (1899-1964) 1031 – historia 214, 250, 435 Frey, Jan (?-ca 1784) 3410 – ludność 3654 Frick, Kurt (1884-1964) 908 – religia 303, 364, 511, 796, 975, 2224, 2238, Friszke, Edmund (1902-1958) 576 2247, 2386, 2457, 2476 Frombork – archeologia 1771, 3687 – szkolnictwo i oświata 2482 – biografie 722 – zabytki 3312, 3369, 3391 – historia 269, 335, 415, 1210 Gizewiusz, Gustaw (1810-1848) 443, 644–5, – ikonografia 3502 653–4, 672, 689, 837, 885, 898, 1194, 1711, – muzealnictwo 1377 2223, 2901, 2917, 3720 – organizacje 1429 Giżycko – archeologia 1809 – religia 2127, 2466, 2502 – architektura 3212 – archiwistyka 1318 – sztuka 976, 3345, 3416, 3419, 3443, 3445, – bibliografia 48 3481 – biografie 636 – zabytki 345, 1595, 1739, 3265, 3271, 3310, – historia 242, 253, 351–2, 421–2, 431, 433, 3345, 3373, 3381, 3392, 3477 436, 484, 1056, 2871 Frombork (okręg) – archeologia 1758 – ikonografia 3508 Fryderyk II Wielki (król Prus ; 1712-1786) 2265 – komunikacja 1589 Fryderyk Wilhelm (elektor brandenburski ; – ludność 2786 1620-1688) 463 – muzealnictwo 1388 – onomastyka 1267, 1273, 1283, 1304 Gady – historia 286 – organizacje 1409, 1427 Galicja – czasopisma 84 – stosunki etniczne 2784–5, 2787 Galindia – archeologia 1818, 1868, 1870, 1962, – szkolnictwo i oświata 2320, 3718 1966–7 – zabytki 273, 1446, 1589, 1605, 1685, 3048, – gospodarka 2005 3099, 3107, 3110, 3130, 3136, 3144 – ludność 1811, 1918 – zjazdy i konferencje 2585, 3119 – religia 1906 Giżycko (okręg) – archeologia 1807 – sztuka 2005 – budownictwo 3106 – historia 249, 425, 1113, 1154, 2157 Galiny – cmentarze 1751 – stosunki etniczne 2769 – parki i ogrody 1539 – zabytki 3112–3, 3118, 3135 – środowisko 1549 Giżyńska-Burakowska, Halina (1932- ) 1034 – zabytki 3245 Głotowo – historia 3273 Gallus Anonymus 1990 – religia 3273 Gałczyńska, Kira (1936- ) 1033 – zabytki 3320 Gałczyński, Konstanty Ildefons (1905-1953) 555 Gniezno – wystawy 3485 Gąsiorowski, Antoni (1821-1878) 87 Gołdap – historia 928, 1104 Gdańsk – muzealnictwo 1852 – język 2866 – zjazdy i konferencje 209, 1301, 3598 – publicystyka 290 – religia 2466 Hassenstein, Johannes Gottfried (1843-1923) Gołdap (okręg) – archeologia 1890 1044 – onomastyka 1279, 1298, 1300, 1302 Hein, Max (1885-1949) 295 – środowisko 1514 Heitmann, Fritz (1853-1921) 591 – turystyka 289 Hejde, Jerzy (1706-1765) 2148 Gołuchów – zjazdy i konferencje 2972 Helwing, Georgius Andreas (1666-1748) 461, 631–2 Gotlandia (wyspa) 1874 Herbst, Stanisław (1907-1973) 649 Gottlieb, Krystian 3561 Herder, Johann Gottfried (1744-1803) 442, 497, Górowo Iławeckie – szkolnictwo i oświata 2760 574–5, 766, 829–30, 1038, 1173, 1317, 2516, – zabytki 2567, 3395 3636, 3735 Górski, Karol (1903-1988) 451, 471, 489, 502, Herta (wyspa) 1506 710–1 Heydeck, Johannes Wilhelm (1835-1910) 615 Górzno – zjazdy i konferencje 1979 Heym, Waldemar (1883-1967) 1852 Grabowska, Celina (1962-2005) 579 Hipler, Franciszek (1836-1898) 514, 539, 1177 Grabowski, Adam Stanisław (1698-1766) 567, Hoenl, Łucja Danuta (1919-2001) 988 603, 724, 2078, 2105 Hoffmann, Jakub Fryderyk (1758-1830) 759 Grabowski, Jan (1882-1950) 540, 3262 Hohenzollern (ród) 560, 910 Grabowski, Zbigniew Antoni (1917-1997) 595 Hohenzollern, Albrecht von (1490-1568) 948 Graef, Gustav (1821-1895) 3453 Hohenzollern, Karol (1732-1803) 2463 Gratz, Rudolf (1842-1915) 3457 Hollack, Emil (1860-1924) 610, 1212 Gregor, Marcin (1794-1863) 570 Holz, Arno (1863-1929) 761, 774 Hoverbeck (ród) 459 Gregorovius (ród) 1676 Howard, Ebenezer (1850-1928) 1542 Gregorovius, Ferdinand (1821-1891) 652, 770 Hozjusz, Jan (1502-1595) 955 Groeben, von der (ród) 625, 3464 Hozjusz, Stanisław (1504-1579) 568, 604, 606, Grot, Otylia (1909-1990) 1040 701, 703–6, 709, 828, 833, 881, 931, 954, Gródki – archeologia 3449 1149, 1166–8, 1200–1, 2076, 2082, 2115, Grudziądz – czasopisma 3606 2140, 2143, 3728 Grunwald – archeologia 1855, 1859–60, 3471 Hulanicka, Barbara (1924- ) 976 – geologia 2022 Hulanicki, Andrzej 976 – historia 2025, 2028, 2033, 2036, 2273, 3777–8, 3780, 3784–7, 3789–90, 3796–811, Iława – archeologia 1758, 1780, 1823 3814–5, 3817, 3819, 3821–2 – bibliotekarstwo 1336 – historiografia 3792, 3795 – biografie 1123 – ikonografia 3783 – etnografia 3023, 3041 – literatura 3783, 3788 – gospodarka 1657 – obchody 3782, 3793, 3812, 3818 – historia 216–7, 272, 300–1, 584, 1657, 3510 – onomastyka 3781 – religia 386 – stosunki etniczne 2712 – polityka 3823 – zabytki 386 – pomniki 1686 Iława (okręg) – archeologia 1794, 1852, 1899, Grygier, Tadeusz (1916-2000) 25, 700 1921 Gryźliny – historia 264 – etnografia 2945–6 Grzymała (ród) 689 – historia 300 Guja – środowisko 1459 – kultura 3023, 3041, 3700 Guz, Ryszard (1947-2008) 495 – środowisko 1534 – turystyka 3023, 3041, 3700 Hagenaw, Jan (ca 1579-ca 1640) 938 – zabytki 3071, 3139 Hanowski, Jan (1873-1968) 524 Iłowo – szkolnictwo i oświata 2311 Hartknoch, Krzysztof (1644-1687) 458, 756 Inflanty – religia 1929 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Inulec – archeologia 1889 1006, 1312, 1339, 1347, 1408, 2872, 2874, 2879, 2884, 2894–5, 2900, 2903–4, 2916, Jaćwież – archeologia 1941, 1962 2930, 3716, 3737 – historia 1957, 1964, 2000 Kal – cmentarze 1715 – ludność 1994 – historia 348 – religia 1904, 1909 – pomniki 1715 Jagiełek – leśnictwo 1439 Kaliningrad – nauka 660 Jagucki, Janusz (1914-2004) 753 Kalkstein (ród) 983 Jakubowo – historia 236, 1460 Kaller, Maksymilian (1880-1947) 513, 573, 708, – środowisko 1460 877, 879 Jan Kazimierz (król Polski ; 1609-1672) 2171 Kalskie Nowiny – zabytki 3303 Jan Nepomucen (św. ; ca 1350-1393) 2966, 2971, Kamieniec – historia 3223 2974 – turystyka 3081 Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) 586, 2314 Kamieniec Suski – biografie 3246 Jankuhn, Herbert Albert Wilhelm (1905-1990) – zabytki 3246 613 Kamieńskie – archeologia 1836, 1848 Janowo Pomorskie – archeologia 3420 Kant, Immanuel (1724-1804) 656, 928, 1679 Jarmołowicz, Włodzimierz (1920-2010) 819–20 Kanter, Daniel Krzysztof (ca 1722-1812) 2455 Karnity – zabytki 3224 Jarnołtowo – pomniki 1679 Karwiny – biografie 3261 Jaroszyk, Kazimierz (1878-1941) 541, 992–3 – zabytki 3261 Jaroty – historia 304 Kaszuby – historia 3624 – zabytki 304, 3282 Katowice – czasopisma 3616 Jasiek, Paweł (1908-1982) 72 Katte, Hans von (1681-1741) 630 Jasiński, Janusz (1928- ) 26, 49, 118, 585, 744, Kawkowo – religia 738 991, 2148, 2153, 2158, 2167, 2232, 2245, Kayka, Adolf (ca 1905-1985) 696 2394, 2419, 2430, 3624 Kazimierz Dolny – zjazdy i konferencje 1242 Jedwabno (okręg) – historia 230, 2285 Kąp – zabytki 243 – religia 2483 Kąty – parki i ogrody 1541 Jełguń – archeologia 1784 Keferstein, Halina Maria (1929-2003) 824 – leśnictwo 1441 Kętrzyn – archiwistyka 1758 Jenczio, Jan (1794-1884) 635 – czasopisma 121 Jerutki – historia 317, 343 – historia 379 – zabytki 1643 – ikonografia 3513 Jerzwałd – historia 382 – muzealnictwo 3497 Jerzy (św. ; ?-ca 303) 2391, 2421 – onomastyka 1257 Jeziorany – biografie 932 – religia 316, 2421, 2437, 2470 – zabytki 3156, 3208, 3316 – stosunki etniczne 316, 2774 Jeziorany (okręg) – historia 234 – szkolnictwo wyższe 2481 – onomastyka 1277–8 – turystyka 3063 Jeziorko – archeologia 1802, 1939 – zabytki 3178, 3292, 3362–3 Jeże – zabytki 3127 Kętrzyn (okręg) – ikonografia 3530 Jonik, Tadeusz (1908-1995) 556 – komunikacja 1616 Jonkowo – religia 2480 – onomastyka 1288–9 Jonkowo (okręg) – zabytki 3321 – zabytki 3142 Kętrzyński, Wojciech (1838-1918) 455, 484, 566, Kabikiejmy – archeologia 1822 659, 687, 690, 693, 698, 745, 749–50, 761, Kadzidłowo – architektura 3018 843, 915, 919, 995, 1153, 1175, 1946, 2240, Kajka, Michał (1858-1940) 20, 22, 71, 543–4, 3547, 3714 549–52, 626, 650, 667–9, 685, 697, 727, 851, Kikity – archeologia 1796 Kirchner, Otton (1818-1859) 2489 Krieger, Fryderyk Tymoteusz (1786-1846) 678 Kirst, Hans Hellmut (1914-1989) 2264 Kromer, Marcin (1512-1589) 503, 834, 893, 917, Klebark Wielki (okręg) – religia 2420 949, 951, 1169, 1193, 1201, 2061, 2118, 2140, Klewki – religia 2396 2142 Klon – architektura 1535 Kronowo – historia 3207 – historia 330 Krosno – archeologia 1766–7, 1829 – architektura 3278 – kultura 1494 – religia 2417, 2980, 3277 – leśnictwo 1537 – zabytki 3372 – zabytki 1535 Królewiec – archiwistyka 1390 Kloss, Friedrich 3434 – bibliotekarstwo 1396–7, 1401 Kłajpeda (okręg) – religia 2430 – czasopisma 107–8, 119 Knosała, Ryszard (1907-1945) 528 – edytorstwo 1203 Knosała, Władysława (1908-1997) 73, 535, 1082 – handel i usługi 1215 Kolberg, Oskar (1814-1890) 487 – historia 450, 722, 1075, 2153, 2160 Kollakowski, Minny 546 – komunikacja 2258 Konarski, Szymon (1808-1839) 960 – muzealnictwo 1314 Kopernik, Mikołaj (1473-1543) 476, 500, 587, – nauka 460–4, 466, 497, 506, 854, 1366, 3457 599, 662, 722, 809–10, 812–4, 816–7, 822, – polityka 686, 2765 835, 897, 900, 916, 918, 920–1, 924, 944, 999, – religia 658, 979 1157, 1181–3, 2075, 2079, 2094, 2097, 2126, – szkolnictwo wyższe 2161, 2284 3434, 3599, 3687 Kruk, Erwin (1941- ) 19, 207, 553–4, 729, 852, Korzeniewski, Józef (ca 1732-1780) 724 1061–2, 3603 Kruklanki – archeologia 1819 Koschembahr-Łyskowski, Ignacy zob. Łyskow- – zabytki 1582 ski, Ignacy Kruklanki (okręg) – historia 432 Kosewo – archeologia 1864 Krupolin – historia 3207 Kossert, Andreas (1970- ) 3603 Kruszewo – język 2828–9 Koszade, Edward (1914-2003) 491 Krutyń – etnografia 3000 Kośna (rzeka) 1656 Krzyżackie, państwo – architektura 2058, 3082, Kozaryn, Łucja zob. Okulicz-Kozaryn, Łucja 3152, 3154, 3159, 3161–2, 3172, 3177, 3206 Koziełło-Poklewski, Bohdan Jerzy (1934-2002) – gospodarka 1162, 2023, 2055 14, 990, 1046 – historia 92, 1156, 1158, 1161, 1163, 1178, Kórnik – bibliotekarstwo 3434 1216–7, 1917, 1940, 1978, 2010, 2014, 2016, Kraków – biografie 816 2018–21, 2024, 2026–7, 2032, 2037, 2040–2, – kultura 2288 2054, 2056, 2185, 3690 – muzealnictwo 3436 – historiografia 3546, 3779 – nauka 2130 – kultura 2038, 2057 – obchody 3786, 3797, 3817 – literatura 1155, 3589 – ludność 1991, 2012–3, 2053, 2181 Kraplewo (okręg) – etnografia 2890, 2924–6 – nauka 2034, 2039 Krasicki, Ignacy (1735-1801) 438–9, 444, 447, – parki i ogrody 1538 560, 593, 620–1, 651, 662, 684, 726, 741, 747, – religia 2015, 2043, 2046, 2048–52 832, 889, 933–7, 952, 1170–1, 1186, 3180, – sztuka 2030 3434, 3534, 3554, 3733 – zabytki 3153 Krasicki, Ignacy (1795-1801) 746 Krzyże – historia 390 Kraszewski, Józef Ignacy (1812-1887) 3551 – literatura 2938–9 Kreczemer-Blume, Bartłomiej (?-1460) 563 Kufel, Anna zob. Witczak-Kufel, Anna Krementz, Filip (1819-1899) 878 Kujawy – religia 2089 Kresy Wschodnie – ludność 2809, 2811–2, – szkolnictwo i oświata 2089 2817–9, 2888 Kunheim (ród) 3254 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Kunheim, Małgorzata (1534-1570) 3480 – religia 2490 Kunz, Karl Friedrich (1904-1969) 725 – szkolnictwo i oświata 3740 Kunzendorf-Samulowska, Anna (1933-2007) 891 – zabytki 3138, 3285, 3494 Kurella (ród) 782 Lidzbark Welski (okręg) – religia 280 Kurpie – biografie 1140 – środowisko 1461 – stosunki etniczne 2782 Lieder, Jan (1761-1844) 657 Limanowski, Bolesław (1835-1935) 1205 Kwadrantyn, Fabian (ca 1546-1605) 2115 Linka, Luiza 2512 Lion, Erich (1901-1945) 477 Lannoy, Gilbert de (1386-1462) 3601 Lion, Max (1861-1938) 1575 Larass, Johann (1820-1893) 1541, 1557 Lipiński, Alojzy (1913-2001) 894, 896 Latosiński, Bronisław 578 Lipowo – środowisko 1555 Lega (rzeka) 1251 Lippe-Detmold, Johanna Elsabeth zu (1653-1690) Lehndorff (ród) 473, 560 3333 Lengowski, Michał (1873-1967) 523, 648, 853 Lippert, Jan (1877-1951) 520 Lenz, Siegfried (1926- ) 2264, 2630, 3564 Lipscher, Winfried (1938- ) 1069 Leo, Jan (1562-1635) 169 Lipsk – zjazdy i konferencje 191 Leonard Turkowski (1914-1985) 29 Liszewski, Jan (1852-1894) 530 Lestowka – religia 2560 Litwa – historia 2262 Leszcz – archeologia 1850–1 – mapy 456 – zabytki 3241 – religia 1929 Leszczyński, Stanisław (1677-1766) 454 Lodwich, Ewald (1890-1973) 623 Leszczyński, Wacław (1605-1666) 746, 806 Londyn – organizacje 792 Lubawa – archeologia 1780, 2097, 3148–9 Leściński, Karl 2878 – etnografia 3023, 3041 Leyding (ród) 521 – zabytki 3148–9, 3174, 3218, 3375–6 Leyding, Gustaw (1899-1974) 1188 Lubawa (okręg) – biografie 62–4 Leżeński, Kazimierz Benedykt (1653-1703) 801 – historia 281, 411, 1911 Licharewa, Zofia (1883-1980) 1003 – kultura 3674 Lidzbark Warmiński – archiwistyka 1337 – środowisko 1443 – biografie 567 Lublin – biografie 1050 – historia 151, 218, 347, 362, 388, 410, 438, – czasopisma 3608 889, 1197, 2126, 2160, 2280, 3185, 3549, 3734 Lublin (okręg) – biografie 1049 – ikonografia 3502, 3515–6, 3524 – cmentarze 1714 – ludność 2102 Lubomirski, Jan (1905-1997) 472, 840, 946, – pomniki 1691 1009 – religia 1169, 2086, 3350 Lutry – zabytki 3319 – rzemiosło 3460 Lwów – nauka 693 – symbole 3350 Łabędnik – zabytki 3330 Ławice – biografie 445 – sztuka 3211, 3444–5, 3455–6 Ławrynowicz, Kazimierz (1941-2002) 660 – turystyka 342 Łódź – zjazdy i konferencje 2854 – zabytki 3065, 3169, 3179–80, 3187, 3190, Łukaszewski, Antoni (1899-1976) 642 3197 Łuknajno – zabytki 3234 – zjazdy i konferencje 620 Łukta – historia 274, 305 Lidzbark Warmiński (okręg) – historia 355 – religia 274 – onomastyka 1285 Łyna (rzeka) 1503, 1768, 1790, 1867, 1873, 1913 Lidzbark Welski – archeologia 231, 1779 Łyskowski, Ignacy (1820-1886) 505 – etnografia 2897 – historia 231, 312–3, 2280 Machhausen, Joseph Maria (1847-1894) 3416 – literatura 2897 Malbork – historia 563, 1158, 2027, 3623 – historiografia 3546 – historia 46, 135–7, 145, 157, 166, 198, 202, – komunikacja 1609 432, 745, 854, 1032, 1076, 1102–3, 1108, – zjazdy i konferencje 3165, 3186, 3188 1120, 1136, 1190, 1196, 1198, 1202, 1432, Malecki, Hieronim (?-1583) 802 1483–4, 1979, 2175, 2266, 2293, 2344, 2353, Malecki, Jan (ca 1490-1567) 883 2375, 2512, 2573, 2614, 2622, 2628, 2637, Malewska, Maria zob. Zientara-Malewska, Maria 2661, 2669, 2673, 2694, 2799, 2986, 3030, 3043, 3050, 3482, 3531, 3590, 3595, 3605–6, Malinowo – szkolnictwo i oświata 3738 3612, 3624, 3665, 3697, 3705 Mała Guia – zabytki 1453 – historiografia 1191, 2304 Małga – historia 228, 319, 392 – ikonografia 3506, 3517, 3521 – religia 2483 – język 2, 57–61, 1259, 2733, 2841–3, 2845, Małłek, Janusz (1937- ) 890, 1075 2847–8, 2850, 2855, 2858, 2867, 2869, 2948 Małłek, Karol (1898-1969) 507, 855, 892, 927, – komunikacja 1588, 1608–9, 1622 997, 1094, 2855 – kultura 46, 133–4, 138, 147, 163–5, 170, 173, Małłek, Robert (1909-1939) 987 179, 194–5, 200, 206, 590, 1003, 1016, 1077, Małopolska – nauka 2130 1083, 1094, 1493, 2092, 2206, 2288, 2365, Mamerki – zabytki 1605 2575, 2580, 2589, 2593–4, 2602, 2674, 2683, Mamry (jezioro) 3088 2696, 2701, 2729, 2811, 2889, 2907, 3607, Martin, Bernd 3662 3636–7, 3646, 3668, 3672, 3679–81, 3712, Matejko, Jan (1838-1893) 3427 3764, 3768 Mazowsze – historia 1102, 2245 – leśnictwo 1437 – język 2841, 2848 – literatura 141, 197, 207, 729–31, 1139, 1523, Mazury – administracja 2344 2208–11, 2264, 2268, 2296, 2299, 2301–3, 2315, 2321, 2334, 2340, 2350, 2358, 2374, – archeologia 1492, 1640, 1757, 1759, 1765, 2711, 2749, 2877, 2880–2, 2894–6, 2915, 1770, 1775, 1785, 1791, 1794, 1808, 1810, 2919–20, 2923, 2928, 2940, 2942, 2944, 2953, 1812–6, 1826, 1828, 1830, 1843, 1845, 1868, 2955, 3539–40, 3544, 3580, 3604, 3816 1881, 1886, 1892, 1974, 1979, 3678 – ludność 180, 1028, 1180, 1903, 2231, 2241, – architektura 1435, 1451, 1485, 1586, 3005, 2310, 2315, 2527, 2614, 2621, 2626–7, 2633, 3007–9, 3013, 3015, 3019, 3061–2, 3094, 2640–1, 2644–6, 2657–8, 2664–5, 2668–9, 3286, 3313 2697–8, 2723, 2763, 2812, 2815, 2992, 3608, – archiwistyka 1380 3613, 3659, 3663, 3694, 3713, 3772 – bibliografia 3–13, 30–1, 67 – mapy 1219, 1225 – bibliotekarstwo 70, 1368 – muzealnictwo 1334, 1367, 1373, 1760 – biografie 507, 518, 550, 635, 655, 669, 771, – muzyka 189, 1249, 2413, 2820, 2908–9, 797–8, 815, 861, 869, 966, 997, 1023, 1029, 2913–5, 2934, 2944 1064, 1075, 1087, 1106, 1135, 1137, 1140, – nauka 160, 663, 691, 693, 791, 837, 1142–3, 1150, 1347 2161, 2279, 2288, 2731 – budownictwo 1476 – onomastyka 1232–3, 1235, 1237, 1239–40, 1242–3, 1248–51, 1263, 1275, 1284, 1287, – cmentarze 1705, 1714, 1721, 1723–4, 1731, 1290, 1297, 1308, 2868 1737, 1754–6 – organizacje 2261, 2305, 2332, 2382, 2619, – czasopisma 75–6, 78, 85, 88, 90–2, 95, 2711 99–100, 103, 106, 110, 114, 116, 128 – parki i ogrody 1551–2, 1557 – edytorstwo 858–9, 2292, 2339, 2372, 2889 – polityka 2230, 2597, 2660, 2663, 3627 – etnografia 654, 1198, 1275, 2277, 2648, 2823, – pomniki 1684, 1692–3 2825–6, 2898–9, 2905–6, 2927, 2929, 2947, – prawo 2229 2949, 2978, 2981, 2986–7, 2991, 2994–5, – przemysł 1513, 1618, 1620 2997–9, 3016, 3029, 3035, 3047, 3678 – publicystyka 2295, 2343, 2359, 2361, 2364, – flora 1508, 1554, 1755 2642, 2649, 2670, 2705, 3563, 3577, 3585, – gospodarka 2241, 3441 3588, 3616–7 INDEKS PRZEDMIOTOWY

– religia 576, 622, 1043, 1071, 2212, 2223, Misztal, Irena Tamara (1908-2003) 1079 2392, 2413, 2431, 2456, 2475, 2491–2, Mława – historia 2245 2496–7, 2499–501, 2503, 2505–8, 2511, 2513, – komunikacja 1609 2515, 2522, 2524–5, 2528–30, 2532–3, 2536, Młodkowski, Tadeusz (1887-1960) 572 2540, 2542, 2558, 2561, 2563–4, 2568–9, Młynary – muzealnictwo 1316 2595, 2624, 2650, 2677, 2804, 2914, 2943 Moczar, Mieczysław (1913-1986) 1004 Mogilany – zjazdy i konferencje 1252 – rolnictwo 1500, 3044 Mojtyny – archeologia 1758 – socjologia 1309, 2492, 2610, 2625, 2635, 2651, – historia 251 2706, 2722, 2726, 2959, 2989, 3042, 3563, Mołdyty – zabytki 3251 3775 Mondry, Wojciech (1887-1969) 485 – stosunki etniczne 1147, 1189, 2156, 2164, Montanus, Maciej (1567-1650) 740 2569, 2571–2, 2576–9, 2582, 2585–6, 2590, Morąg – biografie 766, 1061, 3636 2592, 2598–9, 2601–2, 2611, 2650, 2666, – cmentarze 1741 2671, 2700, 2702–4, 2707, 2713, 2725, – ikonografia 3524 2727–8, 2731–4, 2736–8, 2742, 2745, 2748, – muzealnictwo 574, 1317, 1378 2752–3, 2755–6, 2758, 2761, 2764, 2771, – nauka 767 2781–2, 2800, 2814, 3669 – sztuka 3157 – symbole 3689, 3766 – turystyka 378 – szkolnictwo i oświata 152, 168, 1016, 1045, – zabytki 1561, 3222, 3324, 3336, 3421 1095, 1194, 2220–1, 2252, 2308, 2319, 2685, Morąg (okręg) – turystyka 235 2688, 2801, 3015, 3651 Morsztyn, Zbigniew (ca 1628-1689) 466, 2518 – sztuka 1986, 3022, 3343, 3368, 3374, 3384, Mrągowo – archeologia 1758 – cmentarze 1704, 1708 3399, 3446, 3479, 3492 – historia 223, 244, 246, 287–8, 350, 399, 418, – środowisko 122, 1434, 1463, 1471–3, 1486, 1091 1489, 1505, 1510, 1512, 1528–9, 1536, 1545 – ikonografia 3518–20 – turystyka 583, 1483, 2198, 3073, 3088 – ludność 2170 – zabytki 144, 1529, 1640, 1753, 1831, 1839, – religia 2387, 2399, 2523 2484, 3068, 3086, 3088, 3123, 3140, 3205, – socjologia 3753 3209–10, 3220, 3229, 3238, 3294, 3367, – szkolnictwo i oświata 437, 3746 3488–9, 3493 – zjazdy i konferencje 2617 Mączkowska, Maria Teresa zob. Then-Mączkow- Mrągowo (okręg) – archeologia 1865 ska, Maria Teresa – finanse 3426 Mączkowski, Henryk (1936-1973) 769 – historia 927 Mątyki – archeologia 1853 – język 2844 Mejer, Maciej (?-1737) 3398 – komunikacja 1616 Mejerowicz, Izaak (1667-?) 2793 – nauka 610 Mendelsohn, Erich (1887-1953) 569, 601, 821, – stosunki etniczne 2809 Mrongowiusz, Krzysztof Celestyn (1764-1855) 2779 486, 561, 628, 651, 663, 670, 755, 765, 793, Michał z Działdowa (ca 1460-ca 1523) 468 898, 973, 982, 2213, 2217, 2244, 2932, 3558 Mielczarski, Stanisław (1930-1995) 1938 Mrowitzki, Johannes 1045 Mierki – zjazdy i konferencje 1449 Muchlado, Wojciech (1921-1992) 1096 Mikołajki – ikonografia 3520 Müller,Johannes Peter (1801-1858) 322 – muzealnictwo 1357 Muntowo – archeologia 1862 – religia 2520 Murzynowski, Stanisław (ca 1528-1553) 464, Miłki – historia 1462 752, 811 Miłomłyn – historia 325 – religia 2489 Nadolski, Andrzej (1921-1993) 836 Mingajny – zabytki 1713 Nakomiady – zabytki 3226 Napoleon I (cesarz Francuzów ; 1769-1821) 2206, Nowowiejski, Feliks (1877-1946) 882, 923, 945, 3665, 360, 827, 2233, 2250, 3667 1084 Naronowicz-Naroński, Józef (ca 1610-1678) 456, Nowy Dwór – religia 2483 462, 1195, 1223, 1228 Naroński, Józef zob. Naronowicz-Naroński, Józef Obitz, Kurt (1907-1945) 629, 966–7, 1196, Narzym – cmentarze 1742 1453 Obłąk, Jan Władysław (1913-1988) 441, 671, Naterki – muzealnictwo 2962 699, 901 Nawiady – szkolnictwo i oświata 2486 Odyniec, Wacław (1922-1999) 469 – zabytki 1703 Oelsnitz, Wolf von der (ca 1582-1628) 3342 Neide, Emil (1839-1908) 3453 Ogrodziński, Władysław (1918- ) 585 Nerwik – zabytki 1468 Ogrodziński Władysław (1918- ) 856 Newerly, Igor (1903-1987) 778, 2363 Ogrodziński, Władysław (1918- ) 964–5, 1142–3 Nidzica – archeologia 2035 Ogródek – biografie 626 – archiwistyka 1344 – muzealnictwo 1312, 1347, 1408, 3737 – biografie 652, 770 Okartowo – archeologia 1841 – etnografia 2922 Okulicz-Kozaryn, Łucja (1933-1999) 617 – historia 294, 296, 400, 407, 536, 907, 1132, Olecko – etnografia 279 1206, 1615, 1652, 2329, 2607, 2714, 2719, – nauka 2287 3092 – sądownictwo 2793 – ikonografia 3524 Olecko (okręg) – historia 275–6, 1442 – przemysł 1625 – onomastyka 1300, 1302 – służba zdrowia 407 Oleksik, Klemens (1915-1992) 547, 773, 857 Olszewicz, Bolesław (1893-1972) 1263 – sztuka 3305 Olsztyn – archeologia 1600, 1706, 1793, 1849 – zabytki 1625, 1639, 1676, 1895, 2035, 3214, – architektura 794, 1564, 1571, 1579, 1635, 3305, 3322 1637, 3089 Nidzica (okręg) – archeologia 1769 – archiwistyka 1315, 1342–3, 1352–6, 1384–5, – historia 227, 3565 1393–5, 1399–400, 1403, 1405, 1758, 2247, – literatura 2921 2265, 2788–9 – ludność 2762 – bibliotekarstwo 22, 78, 1034, 1319, 1321, – muzyka 2875 1332, 1339, 1351, 1370, 2265, 2322 – religia 2388 – biografie 113, 446, 477, 519, 529, 537, 619, Niedanowo – archeologia 1898 863, 867, 912–3, 1004, 1018, 1034, 1044, Niemcy – historiografia 3593 1048–9, 1058–9, 1073, 1101, 1114, 1146, 2803 – literatura 3541, 3543–5, 3597 – cmentarze 1707, 1712, 1717, 1733, 1735, – szkolnictwo i oświata 2682 1746–8 Niemczyk, Jerzy (1937-2003) 493 – czasopisma 74, 79–81, 94, 98, 101–2, 111–5, Niemen (rzeka) 1874 117–8, 124–7, 129–31, 993, 1125, 2371, 2833 – edytorstwo 81, 980 Nitsch, Kazimierz (1874-1958) 538, 841 – historia 101, 118, 219, 222, 291, 294, 296, Nowak, Zenon Hubert (1934-1999) 580, 1001 306, 349, 363, 375–6, 380, 393–4, 397, 400, Nowakowski, Stanisław (1889-1942) 596–7, 1125 403, 409, 419, 424, 426, 428–30, 536, 586, Nowakowski, Tadeusz (1917-1996) 1146 841, 1055, 1086, 1112, 1132, 1206, 1379, Nowe Guty – historia 238 1436, 1565, 1594, 1614–5, 1649, 1652–3, Nowe Kawkowo – religia 309, 3610 1664, 1675, 1689, 2233, 2329, 2347, 2368, Nowe Kawkowo (okręg) – religia 1053 2607, 2714, 2719, 2773, 3052, 3092, 3195, Nowe Miasto Lubawskie – archeologia 1758 3623 – historia 361 – ikonografia 291, 396, 406, 3335, 3432, 3478, – zabytki 3382 3502–3, 3509, 3529 Nowiejski, Wojciech (ca 1620-1664) 807 – język 2849 INDEKS PRZEDMIOTOWY

– komunikacja 329, 1664, 1678, 2312 3267, 3289, 3298–9, 3302, 3332, 3334–5, – kultura 306, 912–3, 1096, 1098, 2289, 2298, 3339, 3364, 3383, 3401, 3431, 3462, 3472–3, 2309, 2326, 2336, 2342, 2345, 2355, 2366, 3504, 3529 2371 – zjazdy i konferencje 188, 620, 1231, 1284, – literatura 845, 2294, 2835, 3596 1316, 1927, 2107, 2519, 2571, 2579, 2823, – ludność 359, 2773 3256 – muzealnictwo 624, 1219–20, 1225, 1313, Olsztyn (okręg) – archeologia 1786, 1820 1328, 1331, 1333, 1340, 1345, 1360, 1372, – architektura 3053–6 1374, 1379, 1381, 1391–2, 1624, 2095, 2218, – archiwistyka 1346 2265, 2415, 2555, 2570, 3344, 3359–60, 3403, – bibliotekarstwo 1371 3422–3, 3439, 3454, 3458, 3460, 3464, 3477, – biografie 540 3512, 3528 – historia 2323, 2720 – muzyka 820, 2335, 2356, 2797 – język 2239 – nauka 640, 660, 744, 1067, 1157, 1174, 1180, – komunikacja 1630 1958, 2282–3, 2317–8, 2341, 2345, 2352, – kultura 2808 2355, 2377–80, 2872 – literatura 3539–40 – obchody 3719, 3723–4 – ludność 2338, 2810 – łączność 2313 – organizacje 1098, 1412–4, 1418, 1420–1, – onomastyka 1281 1423–6, 1428, 1431, 2309, 2341, 2368, 2373, – religia 2588 2711 – socjologia 2647, 2709 – parki i ogrody 1542 – stosunki etniczne 2743, 2747, 2768 – polityka 582 – szkolnictwo i oświata 1002, 2750 – pomniki 1667, 1682–3, 1687, 1694–6, 1699 – środowisko 1527, 1544, 1550 – przemysł 1559–60 – zabytki 1544 – publicystyka 3615 Olsztynek – historia 327, 416, 1697, 3623 – religia 823, 1184, 2109, 2314, 2409, 2427–8, – ikonografia 3511 2448, 2459, 2466, 2485, 2491, 2517, 2519, – muzealnictwo 1358 2770, 3754 – pomniki 1699 – sądownictwo 2333 – turystyka 336 – socjologia 359, 2958 – zabytki 1655, 3198 – sport 1596, 1631–2 Olsztynek (okręg) – historia 337 – symbole 215, 3664, 3671 – turystyka 336 – szkolnictwo i oświata 1573, 2200, 2267, 2278, Oracki, Tadeusz (1930- ) 688, 1087, 2843 2306, 3715, 3727, 3732, 3744–5, 3748 Orłowo – historia 1117 – szkolnictwo wyższe 1385, 2284, 2297, 2324, Orłowski (rodzina) 1088 2349, 2370, 2434, 2436, 2459, 3721, 3725 Orneta – historia 220 – sztuka 1059, 1350, 1578, 1666, 3337, 3365, – sztuka 3438 3383, 3424–5, 3473, 3490–1 – zabytki 1604, 3288, 3326, 3409–10 – środowisko 1438, 1444, 1475, 1507 Ornowo – historia 323 – teatr 2327 Orzechowo – zjazdy i konferencje 3027 – turystyka 3085 Orzysz – historia 283, 298, 1138 – urbanistyka 428, 1670–1 Osiecka, Agnieszka (1936-1997) 719 – zabytki 344, 1127, 1329, 1564, 1566–7, Osieka – zabytki 3233, 3255 1569–70, 1572, 1574–8, 1580, 1597–8, 1600, Ossowski, Juliusz Jan (1855-1882) 961, 2889 1606, 1610–3, 1633, 1636, 1649–50, 1653–4, Ostaszewski, Józef (1875-1942) 3538 1659–61, 1665, 1677, 1680, 1690, 1701–2, Ostróda – archeologia 1798, 3182–3 1717, 1720, 1722, 1833, 2218, 2567, 2779, – biografie 1092 2792, 2796, 3095–6, 3158, 3192, 3195, 3203, – czasopisma 86, 89, 96, 712 – historia 294, 296, 320, 324, 360, 366, 391, Pervanger, Krzysztof (1708-1764) 903, 3394, 400, 408, 536, 1092, 1129, 1132, 1206, 1615, 3406, 3409–11 1652, 2329, 2607, 2714, 2719, 3092 Perwanger, Krzysztof zob. Pervanger, Krzysztof – ikonografia 321, 3514, 3526–7 Petrus de Dusburg (12..-13..) 1965, 1978 – ludność 2331, 2338, 2634 Piasutno – szkolnictwo i oświata 1013 – mapy 1226 Piecha, Eugeniusz (1904-?) 987 Piechocki, Stanisław (1955-2005) 1058 – muzealnictwo 1387, 1389 Piecki – archeologia 1882 – organizacje 1417, 1419, 2330 – szkolnictwo i oświata 2486 – religia 654, 2163, 2223 – zabytki 1703 – stosunki etniczne 2331, 2754 Pieniężno – religia 2432, 2562 – symbole 322 Pieniężny, Seweryn (1890-1940) 529, 1271, – szkolnictwo i oświata 1100, 3742 2830–1 – urbanistyka 1519 Piersławek – leśnictwo 1537 – zabytki 1651, 1711, 3168, 3184, 3340 Pierzchały – zabytki 3268 – zjazdy i konferencje 1758 Pigulski, Józef Mateusz (1724-1817) 850 Ostróda (okręg) – bibliografia 21 Pilawa – komunikacja 2258 – cmentarze 3342 Pilewski (rodzina) 482, 884 – etnografia 2890, 2924–6 Piotrowski, Franciszek (1905-1994) 1097 – gospodarka 2045 Piotuch, Tamara zob. Misztal, Irena Tamara – język 57–61, 2847–8, 2867 Piper, Jerzy (ca 1650-1714) 3458, 3481 – onomastyka 1245, 1253 Pisa (rzeka) 1607 Pisz – archeologia 1789, 3170 – przemysł 1617 – cmentarze 1734 – zabytki 1668, 3111 – edytorstwo 302 Oświn (jezioro) 1459, 1532 – etnografia 2990 Otello, Jerzy (1925-1996) 1047 – historia 221, 225, 270, 371, 2354 Oterki – zabytki 3429 – ikonografia 3524 Otton z Bambergu (św. ; ca 1060-1139) 1922, – komunikacja 1590 1963 – onomastyka 1236 – religia 2539 Pajtuny – sztuka 1681 – stosunki etniczne 2775 – zabytki 1656 – szkolnictwo i oświata 2291, 2300 Paprotki – archeologia 1761, 1781, 1879 – urbanistyka 372 Pasłęk – architektura 1642 – zabytki 1591, 1923, 3389 – cmentarze 1738 Pisz (okręg) – archeologia 1799 – historia 367–8, 383–4 – architektura 3014 – religia 368 – bibliografia 34–45 – szkolnictwo i oświata 3741 – biografie 1105 – zabytki 1642 – cmentarze 1732 – flora 1556 – zjazdy i konferencje 1647, 3227, 3430 – historia 232, 241, 259, 1037, 1440, 1530, Pasłęka (rzeka) 1768 1977, 2011 Pasym – cmentarze 1725 – leśnictwo 1516 – historia 282, 340, 398 – ludność 2762 – religia 282 – mapy 1220 – zabytki 398, 3300, 3371, 3380 – muzealnictwo 1325 Patryki – zabytki 1656 – przemysł 1513 Paukszta, Eugeniusz (1916-1979) 2362, 3581 – religia 2534 Peiser, Feliks Ernst (1862-1921) 611 – szkolnictwo i oświata 205 Pełka, Herman (1831-1900) 571 – środowisko 1464 INDEKS PRZEDMIOTOWY

– turystyka 374 Preuck, Jan (1575-1631) 800 – zabytki 1607, 3103, 3133, 3166 Prostki – komunikacja 2258 Piszcz, Edmund (1929- ) 699, 985 Protmann, Regina (1552-1613) 15, 452, 751, Piwowarski, Władysław (1929-2001) 69 888, 930, 969, 2138 Pluski – historia 265 Pruski, Paweł (1821-1895) 622 Poborze – archeologia 1893 Prusy – archeologia 1863 – gospodarka 2276 – zabytki 3328 – historia 169, 2188–9, 2219 Pogorzelski, Michał (1737-1798) 771 – kultura 2546 Poklewski, Bohdan Jerzy zob. Koziełło-Poklew- – mapy 1227 ski, Bohdan Jerzy – nauka 2176 Pol, Wincenty (1807-1872) 689, 692, 695, 2240 – onomastyka 1255 Polanica Zdrój – zjazdy i konferencje 1263 – polityka 2166, 3550 Pomezania – historia 1998 – publicystyka 2254 – religia 1970 – religia 2177–8, 2180, 2182, 2389, 2411–2 Pomielin – archeologia 1794 – stosunki etniczne 2259 Pomorze – archeologia 1828 Prusy (kraina hist.) 1948, 1964 – historia 153, 155 – archeologia 1773, 1788, 1818, 1820, 1866, – kultura 154, 2203 1950, 1953, 1968, 1971–2, 1996, 2004 – literatura 2465 – etnografia 1947 – religia 1955, 2465, 2554 – gospodarka 1934 – zabytki 3294, 3488–9 – historia 176, 202, 204, 940–1, 1159, 1234, Pomorze Wschodnie – komunikacja 2257 1826, 1858, 1907, 1912, 1917, 1926–8, 1935, 1958, 1969, 1973, 1978, 1980–2, 1999, 2009, – stosunki etniczne 2708 2014, 2020, 2031, 2185, 2187, 3534 – sztuka 3435, 3446 – historiografia 1204, 1916, 1940, 2007 – zabytki 3493 – język 2851–2, 2856, 2859, 2861 Popiel, Tadeusz (1863-1913) 3501 – kultura 140, 1758, 1933, 1950, 1986–7 Popławski, Jan Ludwik (1854-1908) 3588 – ludność 1880, 1914–5, 1934, 1946, 1991 Poschmann, Brigitte (1932-2008) 501 – mapy 1222 Potocki, Teodor Andrzej (1664-1738) 746 – onomastyka 1292 Powierski, Jan (1940-1999) 562, 564, 971, 977 – polityka 1993 Powiśle – architektura 3062, 3286 – religia 1905, 1908–9, 1929, 1932–3, 1955–6, – etnografia 3047 1985, 1992, 2029, 2047 – historia 2573, 3482 – sztuka 1920 – kultura 3607 – środowisko 1445 – ludność 3713 – zabytki 1950 – nauka 2279 Prusy Królewskie – historia 454, 2071, 2174, – organizacje 2305 2184–6 – historiografia 1151, 1192 – religia 2431, 2677–8 – kultura 1479, 2190 – szkolnictwo i oświata 2685 – obchody 3731 Poznań – nauka 2352 – polityka 2167 Późny, Walter (1910- ) 522, 987, 996 – religia 16 Prabuty – ikonografia 3524 – sztuka 903, 3393, 3436, 3452 Pranie – leśnictwo 1537 Prusy Książęce – administracja 2169 – muzealnictwo 1369 – biografie 457, 459, 811 Prawdziska – religia 2472 – cmentarze 1736 Prawin, Jakub (1901-1957) 2344 – historia 92, 454, 808, 1075, 2071, 2150, 2152, Prątnica – archeologia 1995 2158–9, 2162, 2169, 2173–4, 2179, 2184–6, Pregoła (rzeka) 1252 2188, 2194 – historiografia 1192 – publicystyka 2654, 3614, 3630 – kultura 811, 1479, 2162 – religia 571, 2430, 2494, 2531, 2535, 2537, – ludność 2012, 2181 2547 – mapy 1221, 1227, 1231 – socjologia 3695 – nauka 2151 – stosunki etniczne 159, 2234, 2262, 2586, 2681, – obchody 3731 2691, 2735, 2765, 2772, 2776–8, 2780, 2783, – polityka 1179, 2167–8, 2191–2, 2195 2795, 2800, 2821 – religia 498, 1366, 2165, 2183 – szkolnictwo i oświata 2204 – sądownictwo 2196 – sztuka 588, 3076, 3078, 3453 – stosunki etniczne 2154–5, 2794 – środowisko 1525 – szkolnictwo i oświata 2197 – turystyka 2222 – sztuka 3393, 3408 – zabytki 3057, 3098, 3100, 3102, 3119, 3121–2, – zabytki 3250 3129, 3143, 3228, 3232, 3237 Prusy Wschodnie – archeologia 1212, 1314, Prusy Zachodnie – etnografia 1997 1320, 1758, 1763 – historiografia 1160 – ikonografia 1230 – architektura 908, 1638, 1641, 1646 – mapy 1224 – archiwistyka 1327, 1390, 1406 – polityka 2265 – bibliotekarstwo 1406 Przełomiec, Maria zob. Erdman-Przełomiec, – biografie 510, 780, 866, 911, 1024, 1057, Maria 1072, 1119, 1134 Przewoski (ród) 922 – budownictwo 3106 Przypkowski, Samuel (1592-1670) 463 – cmentarze 1743 Purda Wielka – historia 3688, 3709 – czasopisma 120 – ikonografia 3688 – etnografia 123, 1997, 2947, 3039 – ludność 3776 – finanse 3426 – stosunki etniczne 3771, 3773 – gospodarka 3038 – szkolnictwo i oświata 2269 – historia 123, 157–8, 526, 548, 695, 959–60, 989, 1025, 1035, 1070, 1132–3, 1205, 2193, Quast, Ferdynand (1807-1877) 905 2245, 2248, 3057, 3541, 3548, 3566, 3568, 3570, 3574–5, 3578, 3584, 3597, 3618, 3707 Radziejowski, Michał Stefan (1645-1705) 721, – historiografia 1160, 1176, 3567 2080, 2119 – ikonografia 1230, 1376, 3505, 3522–3 Radziejowski, Michał Stefan (1645-1707) 746 – język 2846 Radziwiłł, Bogusław (1620-1669) 448, 457, 465, – komunikacja 1583 2153 – kultura 107, 158, 203, 206, 517, 533, 1418, Radziwinowicz, Wacław (1926-1993) 968 2249, 2264, 3023, 3041 Rataj, Władysław (1898-1981) 496 – leśnictwo 1515 Rauschnick, Gotfryd Piotr (1778-1835) 3561 – literatura 141, 527, 729, 1010, 2255–6, 2374, Reszel – archeologia 726, 1758, 3193 2680, 3543, 3545, 3556, 3572, 3582, 3598 – architektura 3194 – ludność 180, 1132, 2235, 2684, 3614 – historia 346 – mapy 456, 1224, 1231 – ikonografia 3524 – muzealnictwo 3355 – pomniki 1688 – nauka 517, 3569 – prawo 2104 – onomastyka 1238, 1259, 1274 – religia 381, 2384 – organizacje 2730 – rzemiosło 3475, 3487 – piśmiennictwo 2316 – socjologia 3759 – polityka 661, 2242, 2253, 2265, 2271, 2692, – szkolnictwo i oświata 2065 3551, 3555, 3559, 3571, 3573, 3611, 3626, – sztuka 3407, 3412, 3485 3628, 3682 – zabytki 1585, 3194, 3204, 3474, 3486 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Reszka, Stanisław (1544-1600) 703, 707, 931, Samulowska, Barbara (1865-1950) 511, 796, 975 1201 Samulowski, Andrzej (1840-1928) 677, 860, 2872 Rewski, Zbigniew (1905-1989) 1000 Sapatka, Albert Christoph Rudolf (1836-1909) Richter, Anna J. zob. Boharewicz-Richter, Anna 2232, 2541 J. Sarnowo – cmentarze 1750 Riedel, Johann 614 Sarnowski, Adam (ca 1632-1693) 804 Sawitzki, Gustaw (1893-1981) 861 Rogaczewski, Wojciech (1888-1944) 1071 Sątoczno – archeologia 3150–1 Rogalla (ród) 932 – architektura 3175 Romer, Eugeniusz (1871-1954) 3586 – historia 401 Rosenfelder, Ludwig (1813-1881) 3453 – zabytki 3150–1 Rozogi – cmentarze 1726 Sątopy – religia 2443 – historia 331–3, 385 – sztuka 3387–8 – religia 2474, 2521, 2545 – zabytki 3221 – szkolnictwo wyższe 2228, 2498 Schleif, Hans (1902-1945) 1763 – zjazdy i konferencje 1474 Schmidt, Chrystian Bernard (1734-1784) 3407, Rozogi (okręg) – cmentarze 1727 3412 – historia 1474 Schmidt, Jan Chrystian (1701-1759) 3396, 3410 Rozwadowski, Zygmunt (1870-1950) 3501 Schönvon, Theodor (1773-1856) 674 Rożental – religia 2395 Schönaich, Johannes von (?-1595) 3323 Równina Dolna – archeologia 1817, 1883–4, Schönaich von (ród) 3323 1888 Schreiber, Jan (1901-1950) 849, 862 Schrötter,Fryderyk Leopold (1743-1815) 1224 Różyńsk Wielki – zabytki 3306 Schulz, Gottfried (1791-1867) 638 Rubinstein (rodzina) 2786 Sekita Julian (1897-1989) 863 Ruciane-Nida – zabytki 1584 Seklucjan, Jan (ca 1515-1578) 460, 506, 979, Ruciane-Nida (okręg) – historia 412 1203 Ruś – historia 387 Sembrzycki, Jan Karol (1856-1919) 712, 768, Rybaki – zjazdy i konferencje 1894 2889 Rybno – archeologia 1821 Semrau, Artur (1862-1940) 1212 Rychnowo – zabytki 3276, 3404 Seyda, Marian (1879-1967) 994 Rydzewo – historia 308, 1808 Sępopol – historia 358 Ryn – archeologia 1856 Sętal – archeologia 1822 – architektura 3213 Siekluki – biografie 506 – muzealnictwo 1348 Siemiany – zabytki 1499 – religia 2541 Sieniawski, Karol Emilian (1843-1921) 864, 1177 – sztuka 3417 Sienkiewicz, Henryk (1846-1916) 3791, 3794 – zabytki 3165 Sierakowska, Helena (1886-1939) 865 Ryn (okręg) – historia 1154, 2157 Sierakowski, Stanisław (1881-1939) 866 Sikora, Franciszek (1905-1977) 748 – komunikacja 1616 Sikora, Jan (1930-1991) 867 Rzym – kultura 1830 Sikorski, Antoni (1854-1932) 868, 2456 Skarżyn – historia 389 adorski, Stefan (1581-1640) 956–8 S Skok, Henryk (1934-1980) 666 Salewski, Carl Eduard (1831-1917) 858–9 Skomack Wielki – archeologia 1846 Salęt (jezioro) 1774 Skowronek Gottlieb (ca 1833-1913) 869 Sambia – historia 1792 Skowronnek, Fritz (1858-1939) 777 Samsonow, Aleksander (1859-1914) 581, 3635 Skowronnek, Richard (1862-1932) 777 Samulewo – zabytki 3331 Skurpski, Hieronim (1914-2006) 558, 590, 602, Samulowska, Anna zob. Kunzendorf-Samulow- 757–8, 929, 1060, 1067, 3490–1 ska, Anna Słobity – biografie 925 – parki i ogrody 1502 – zabytki 3274 – sztuka 3252 Szczepanek, Zbigniew (1933- ) 3493 – zabytki 1502, 1716, 3225, 3227, 3231, 3252–3, Szczepanki – archeologia 1782, 1834 3259–60 Szczytno – architektura 1644, 1663, 3006 Smolajny – religia 2429 – biografie 795, 1026 – zabytki 3221, 3331 – cmentarze 2790–1 – czasopisma 77, 82 Sobociński, Leon (1895-1948) 870 – historia 365, 420, 423, 697 Sochaczewski, Bronisław (1886-1940) 871 – literatura 266 Somplatzki, Herbert (1934- ) 3542 – ludność 2652 Sorkwity – leśnictwo 1537 – muzealnictwo 926, 1375 – religia 1043, 2544, 3736 – przemysł 795, 1626–7, 1629 – zabytki 3235 – służba zdrowia 1628 Spychowo – leśnictwo 1537 – socjologia 3759 Srokowski, Stanisław (1872-1950) 686, 959, 3611 – zabytki 1601, 1626, 1644, 3196, 3301 Stachowiak, Bogumiła (1945- ) 998 Szczytno (okręg) – archeologia 1783 Stanisław August Poniatowski (król Polski ; – architektura 3020 1732-1798) 2167 – bibliografia 65 Stara Ukta – szkolnictwo i oświata 2201, 2486 – cmentarze 1719 – zabytki 1703 – etnografia 2893 Stare Jabłonki – zjazdy i konferencje 204 – historia 227, 299, 377, 996, 1718, 2023, 2325, Stare Juchy – biografie 494 3066 – pomniki 1672 – literatura 266, 2893 – ludność 2762 Stare Juchy (okręg) – historia 262 – muzyka 2875 Stare Kiejkuty – archeologia 1760 – religia 2514, 3755 Stary Dzierzgoń – zabytki 1998 – socjologia 2623, 2643 Staświny – archeologia 1806 – zabytki 1599, 3066 Stawiguda – historia 268 Szeroki Bór – zabytki 3141 Stęgiel – cmentarze 1728 Szestno – archeologia 1885, 1989, 2006, 3437 Stoczek Warmiński – parki i ogrody 1539 – historia 318 – religia 2417, 2980 – zabytki 3270, 3275 – zabytki 3284, 3296 Szestno (okręg) – onomastyka 1260 Straduny – zabytki 3176 Szlachetko, Mieczysław (1912-1965) 962 Strousberg, Bethel Henry (1823-1884) 775 Szolc, Zachariasz Jan (1630-1692) 953 Strużyn – zabytki 3333 Szorc, Alojzy (1935- ) 984 Suchodolec, Jan Władysław (ca 1683-1751) 1227 Szostakowska, Małgorzata (1931- ) 790 Suchodolec, Samuel (ca 1649-ca 1723) 1227 Szostakowski, Stanisław (1929-1994) 718, 1002 Sudowia – archeologia 1870 Sztynort – zabytki 3247–8, 3256–7, 3264 Szuć – historia 229 – historia 1964 Szulc, Kazimierz (1825-1887) 661 Sukertowa-Biedrawina, Emilia (1887-1970) 634, Szyfer, Anna (1931- ) 2808 694, 815, 872, 1083, 1122, 1367 Szymbark – turystyka 3081 Supraśl – zjazdy i konferencje 1233, 1236, 1243, – zabytki 3163–4, 3215 1286 Szymonka – historia 245 Surminski, Arno (1934- ) 510, 1109 Śląsk – archeologia 1828 Susz – historia 271, 405 – edytorstwo 2889 Suwalszczyzna – onomastyka 1233 – kultura 3679 Swat, Antoni Tadeusz (1936-2005) 509 – religia 2678 Szadowski, Jan (1834-1914) 658, 676 Śląsk Cieszyński – historia 2799 Sząbruk – archeologia 1857 – ludność 2799 INDEKS PRZEDMIOTOWY

Śliwa, Alojzy (1885-1969) 508, 873 Unieszewo – historia 395 Święta Lipka – bibliotekarstwo 1382 Unikowo – religia 2443 – historia 256, 956–8 – ikonografia 3450, 3502 Wadąg – onomastyka 1246 – literatura 3400 – zabytki 1568 – religia 307, 369, 413, 2225, 2236, 2415, 2451, Wajsylewic (ród) 483 Wajsznory – parki i ogrody 1539 2495, 3269 Wakar, Andrzej (1920-1995) 641, 647, 1145 – sztuka 3394, 3398, 3413 Waplewo – zabytki 3230 – środowisko 1470 Warmia – archeologia 1492, 1640, 1757, 1759, – zabytki 369–70, 3004, 3080, 3307–9, 3315, 1765, 1770, 1816, 1826, 1828, 1867, 1873, 3366 1951, 1974, 1979 – zjazdy i konferencje 2107 – architektura 591, 1435, 1451, 1485, 1586, Świętajno (okręg) 293 3007–9, 3058, 3061–2, 3077, 3094, 3160, Święty Gaj – historia 297, 414 3191, 3221, 3286 Świnoujście – zjazdy i konferencje 1288 – archiwistyka 1380, 2472, 2545 Świtycz-Widacka, Balbina (1901-1972) 1059 – bibliografia 3–13, 30, 67 – bibliotekarstwo 70, 1324, 1368 Tannenberg – historia 1125, 1697, 2214–6, – biografie 56, 504, 516, 518, 525, 531–2, 3116, 3800, 3803, 3819 733–7, 745, 797–8, 813, 865, 871, 923, 938, – pomniki 1700 946, 1031, 1050, 1063–4, 1087–8, 1110, 1135, Tarławki – historia 237 1137, 1150, 2615 Tarnowski, Stanisław (1837-1917) 963 – budownictwo 1476 – cmentarze 1705, 1714, 1721, 1723–4, 1731, Taźbierski, Zdzisław (1928- ) 1114 1737, 1740, 1754 Tessim 481 – czasopisma 75–6, 78, 85, 90, 93, 97, 100, Then-Mączkowska, Maria Teresa (1938-2002) 105–6, 109–10, 116, 128, 132 904 – edytorstwo 2292, 2339, 2372 Thiel, Andrzej (1826-1908) 643 – etnografia 885, 1448, 2226, 2403, 2414, Tischler, Otto (1843-1891) 616 2823–4, 2873, 2905–6, 2927, 2929, 2931, Tiska, Hans (1892-1969) 926 2960, 2964–5, 2968–9, 2976–9, 2991, 2999, Tłokowo – sztuka 3378 3026, 3029, 3031, 3035, 3047, 3656 Toeppen, Max (1822-1892) 490, 1988 – gospodarka 1449, 1465, 2101, 2122, 3441, Tolkmicko – biografie 3394 3676 Tolsdorf, Walenty (1816-1905) 664–5 – historia 18, 135–7, 145–6, 148, 150, 166, 198, Toruń – archeologia 2004 410, 449, 854, 956, 1030, 1103, 1120–1, 1136, – bibliotekarstwo 2267 1190, 1202, 1213–4, 1432, 1467, 1469, 1482, – biografie 817, 835 1517, 1979, 2017, 2044, 2066, 2070–1, 2073, Truso (osada dawna) 1983 2095, 2106, 2133, 2135, 2138, 2144, 2146, 2148–9, 2171, 2199, 2250, 2274, 2293, 2353, Turkowa, Ewa (ca 1763-1791) 2493 2375, 2573, 2669, 2694, 2799, 3030, 3043, Turkowski, Leonard (1914-1985) 28, 874 3050, 3057, 3482, 3531, 3554, 3595, 3605, Turowski, Edward (1904-1972) 987 3612, 3634, 3657, 3665, 3667, 3697, 3705, Turowski, Paweł (1892-1978) 714, 1116 3719 Tylicki, Piotr (1543-1616) 1172 – historiografia 1151, 1191, 1209, 2304 – ikonografia 3521 Ujejski, Tomasz (1612-1689) 799, 805 – język 2, 57–61, 1116, 2733, 2831–4, 2836–7, Ukraina – bibliotekarstwo 915 2841, 2847–8, 2853, 2864, 2867, 2870 – historia 2766 – komunikacja 1622 – kultura 829 – kultura 53, 133–4, 138, 143, 147, 161–3, 170, Ukta – język 2840 173, 179, 194–5, 200, 206, 590, 704, 709, 1003, 1009, 1016, 1077, 1125, 1477, 1491, 2595, 2618, 2677–8, 2804, 2892, 2935–6, 1493, 2062, 2069, 2074, 2077, 2092, 2107, 2970–2, 2975, 3027, 3221, 3331, 3353, 3356, 2203, 2288, 2365, 2580, 2589, 2593–4, 2674, 3532–3, 3703, 3722 2679, 2683, 2690, 2696, 2701, 2729, 2811, – rolnictwo 1500 2907, 2956, 3607, 3633, 3636–7, 3639–40, – samorząd 2101 3666, 3668, 3677, 3681, 3768 – sądownictwo 2070 – socjologia 161, 1309, 2492, 2609–10, 2635, – leśnictwo 1449 2662, 2706, 2722, 2959, 2961, 2989, 3021, – literatura 141, 149, 1021, 1107, 1523, 2063, 3643, 3676, 3775 2132, 2202, 2207, 2296, 2299, 2301–3, 2334, – stosunki etniczne 1189, 2164, 2569, 2571–2, 2340, 2350, 2358, 2374, 2465, 2749, 2873, 2574, 2576–9, 2582, 2590, 2599, 2601, 2608, 2883, 2919, 2928, 2950–4, 3539–40, 3544, 2671, 2686, 2700, 2702–4, 2707, 2713, 2725, 3580 2727–8, 2731–4, 2736–8, 2745, 2748, 2752–3, – ludność 1180, 1490, 2101, 2310, 2527, 2644, 2761, 2764, 2771, 2800, 3642, 3669, 3703, 2656–9, 2664, 2669, 2697–8, 2763, 2812, 3773 3608, 3613, 3659, 3685–6, 3713 – symbole 2081, 3689 – mapy 1219, 1225, 2864 – szkolnictwo i oświata 152, 168, 1016, 1040, – muzealnictwo 1334, 1373 1082, 1095, 2088–9, 2096, 2111–2, 2220–1, – muzyka 189, 2117, 2125, 2357, 2413, 2416, 2243, 2269, 2308, 2319, 2685, 2688, 2801, 2690, 2820, 2886, 2908–9, 2933–4, 2937, 3692 3658, 3661, 3692 – szkolnictwo wyższe 2120, 2458 – nauka 160, 704–5, 709, 791, 917, 1142–3, – sztuka 850, 903, 1986, 2077, 2098–9, 3002, 2062, 2075, 2120, 2130–1, 2139, 2279, 2288, 3022, 3025–6, 3051, 3079, 3343, 3353, 3368, 3377, 3384–6, 3396–7, 3399, 3403, 3408, 2426, 2731 3434, 3446, 3458, 3479 – onomastyka 1239, 1242–4, 1246, 1248, 1250, – środowisko 1447, 1455, 1465, 1486, 1489, 1258, 1263, 1282, 1284, 1286–7, 1290–1, 1505, 1510, 1512, 1536, 1543, 1545, 1553 1293–4, 1308, 2862 – turystyka 583, 1497, 1517–8, 2198, 3073 – organizacje 2261, 2305, 2332, 2382, 2619 – zabytki 144, 1640, 1951, 3003, 3057, 3068, – parki i ogrody 1551–2, 1557 3074, 3086, 3123, 3140, 3205, 3209–10, 3220, – polityka 84, 478, 868, 2203, 2232, 2597, 2660, 3229, 3238, 3250, 3280–1, 3283, 3290–1, 3627, 3706 3293–4, 3297, 3304, 3311, 3314, 3318, 3325, – pomniki 1692–3 3341, 3367, 3493 – prawo 2072, 2103, 2113, 2229 Warmińsko-mazurskie, województwo – archeolo- – przemysł 1620, 2145 gia 1778, 1824 – publicystyka 2295, 2343, 2359, 2361, 2364, – architektura 1648 2649, 2705, 3585, 3588, 3616–7 – biografie 779 – religia 16, 142–3, 440–1, 449, 467, 478, 513, – cmentarze 1709–10 516, 573, 603, 620, 671, 676–7, 699, 732–7, – kultura 2613, 2823, 3060 – mapy 1229 739–41, 786–9, 800–1, 805–7, 823, 834, 878, – obchody 3733 887, 950, 952, 970, 1164, 1170–1, 1200–1, – organizacje 1529 1324, 1448, 1450, 2059, 2067–8, 2073, 2076, – religia 2509, 2581 2080–1, 2084–5, 2087, 2089–91, 2093, 2105, – rzemiosło 3024 2110–3, 2119, 2121, 2123–4, 2128, 2134, – socjologia 3696 2136, 2140, 2142, 2205, 2226, 2232, 2275, – symbole 3351 2385, 2391, 2393–4, 2401–2, 2408, 2413–4, – szkolnictwo i oświata 2351 2416, 2418, 2422–6, 2431, 2433, 2439–41, – turystyka 3186, 3188 2446, 2449–50, 2452–4, 2456, 2458, 2461–2, – zabytki 1634, 3060, 3137, 3186, 3188 2464–5, 2467, 2469, 2471, 2473, 2475, 2477, Warnowo – architektura 3017 2479, 2492, 2504, 2557–8, 2563, 2568–9, Warszawa – czasopisma 122–3 INDEKS PRZEDMIOTOWY

– wystawy 1825 Wielbark – historia 339 – zjazdy i konferencje 1247, 1282, 1292, 1602, – religia 2419 1832, 3257 – szkolnictwo i oświata 2419 Wassermann, Charles (1924- ) 3631 Wielgus-Wysocka, Maria (1952-1999) 1128 Waszkinel, Romuald Jakub zob. Weksler-Wasz- Wielkopolska – literatura 2465 kinel, Romuald Jakub – religia 2465 Watzenrode, Łukasz (1447-1512) 2126, 3477 – zabytki 3488–9 Wawrochy – archeologia 1887 Wilamowski, Bohdan (1914-1985) 987 Wądołek – historia 373 Wilczyński, Tomasz (1903-1965) 699, 986 Wildt, Adolfo (1868-1931) 3242 – przemysł 1658 Wilhelm II (cesarz Niemiec ; 1859-1941) 3785 – zabytki 1658 Wilno – biografie 2807 Wąglik – historia 239 Wisła (rzeka) 1874 Wejsuny – historia 252 Witczak-Kufel, Anna (1942-2006) 844 – ludność 3772 Wittenberg, Otton (1894-1967) 762–3 – religia 2538 Wittschell, Leo 2864 – zabytki 1945 Wojciech (św. ; ca 956-997) 297, 414, 479, 577, Weksler-Waszkinel, Romuald Jakub (1943- ) 675 592, 594, 598, 605, 717, 728, 783–5, 825–6, Werner von, Ludwig Reinhold 248 906, 940, 972, 981, 1165, 1187, 1199, 1899, Węgorzewo – archeologia 1840, 1842, 1844, 1902, 1922, 1930–1, 1936, 1938, 1949, 1963, 1847, 1872, 2910 1970–2, 1974–5, 1980, 1984, 2001–3, 2007, – biografie 632, 1027 3560, 3562, 3621, 3629, 3717 – cmentarze 1847 Wojnowo – historia 255 – czasopisma 83 – religia 2551, 2553, 2559, 2565, 3349 – etnografia 2910, 3032 – sztuka 3346–9 – historia 226, 248, 258, 417, 3059 Wojtkowski, Andrzej (1891-1975) 679 – język 2854 Wojtkowski, Julian (1927- ) 24, 699 – literatura 2885 Wola – zabytki 3496 – muzealnictwo 629, 1335, 1341, 1364–5, 1407, Woryty – stosunki etniczne 2606 1453 Wólka Prusinowska – archeologia 1871 – onomastyka 1247 Wreech (ród) 560 – przemysł 3032 Wrocław – archiwistyka 1175 – rzemiosło 3033 Wróblewska, Kamila (1928- ) 474 Wrzesina – religia 3610 – sztuka 1872, 3467 Wrzesiński, Wojciech (1934- ) 446, 683 – zabytki 1582, 1749, 3049, 3216 Wulpińskie (jezioro) 1506 Węgorzewo (okręg) – archeologia 1838, 1961 Wydżga, Jan Stefan (ca 1610-1685) 746, 786–9, – cmentarze 1729–30 953 – etnografia 2827 Wykno – zjazdy i konferencje 1640, 1759 – historia 630, 2011 Wymój (okręg) – historia 1019–20 – pomniki 1684 Wysocka, Maria zob. Wielgus-Wysocka, Maria – sztuka 3034 Wyszembork (okręg) – archeologia 1774, 1776, – środowisko 1256 1891 – zabytki 3272 Wyszyński, Stefan (1901-1981) 746, 939 Węgry – biografie 732 Wytrążek, Bolesław 437 Widacka, Balbina zob. Świtycz-Widacka, Balbi- na Zajączki – środowisko 1555 Wiechert, Ernst (1887-1950) 542, 545, 720, Zalewo – historia 402, 434 729–31, 772, 876, 880, 899, 942, 980, 1521, Załuski, Andrzej Chryzostom (ca 1650-1711) 2264, 2941, 3641 440, 450, 2060 Załuski, Andrzej Stanisław (1695-1758) 2064, Zientara-Malewska, Maria (1894-1984) 32, 875, 2078 909, 1018, 1021, 2874 Zamehl (ród) 565 Zimmek, Fryc (ca 1850-ca 1930) 2876 Ząbie – archeologia 1878 Zink, Adalbert (1902-1969) 504, 627, 742–3 Zdanowicz, Stanisław (1906-1978) 52 Zink, Wojciech zob. Zink, Adalbert Zdrożno – leśnictwo 1504 Zins, Henryk (1921-2001) 27, 680 Zdziechowski, Marian (1861-1938) 3815 Zygmunt Stary (król Polski ; 1467-1548) 2129, Zełwągi – religia 2556 Zembrzycki, Jan Karol zob. Sembrzycki, Jan Ka- 2191 rol Żardeniki – archeologia 1796 Zielenica – archeologia 1787 Żułkwa, Jerzy (1909-1961) 1406 Zielonka Pasłęcka – sztuka 3418 Żurawski (ród) 532 266