2012-2/ April VERENIGING VRIENDEN NIEUWE KUNST 1900
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2012-2/ april nieuws- en informatieblad BELANGRIJKE DATA • 8 t/m 10 juni 2012: buitenlandexcursie Essen en omgeving. • donderdag 19 juli 2012: Isaac Israëls tentoonstelling in Den Haag. • vrijdag 31 augustus 2012: Pierre Cuypers in Roermond. IN DIT NUMMER • Van het bestuur: ALV en de arcitect Jan Stuyt, evenement Isaac Israëls op 19 juli, evenement Pierre Cuypers op 31 augustus, buitenlandexcursie Essen 8 t/m 10 juni (pag 2). • Poster Lea Halpern uit het jaar 1932 (pag 3) • Verslag van het Symposium Geboortedag Mondriaan op woensdag 7 maart 2012 (pag 3). • 'Zoeken naar iets schilderachtigs, daar je eigenlijk nooit naar behoeft te zoeken'. Van Looys reis naar Spanje (pag 7). • Boekbespreking: Jan Stuyt, een begenadigd en dienend architect (pag 14). • Tentoonstellingsagenda (pag 16). VERENIGING VRIENDEN NIEUWE KUNST 1900 VAN HET BESTUUR POSTER LEA HALPERN UIT HET JAAR 1932 ALV en de architect Jan Stuyt De Algemene Ledenvergadering van za- De heer J.J.M. Reinders van Dutch Art terdag 31 maart in Purmerend werd bijge- Collective had in ‘Rond 1900’ (2011-5) de woond door circa 30 leden. In de vergade- foto gezien van de poster gemaakt voor ring werd de heer van de Geer benoemd de tentoonstelling van Lea Halpern van tot secretaris van het bestuur en werden de 10 maart tot 10 april 1932 in het Stedelijk dames Van Veggel en De Hilster herbenoemd Museum. Uit een inboedel had hij een aantal als voorzitter respectievelijk penningmeester. originele posters van deze tentoonstelling Na een bezoek aan de tentoonstelling over gekocht. Eén heeft hij onlangs aan het Ste- de architect Jan Stuyt in het Purmerends dit jaar. Het ligt in de bedoeling om op don- delijk Museum Amsterdam geschonken, een Museum werd met onze penningmeester derdag 19 juli een VVNK excursie hiernaar andere biedt hij de SSK/VVNK aan. Thea H. Thea de Hilster als gids een rondwandeling te organiseren. Noteert u alvast de datum; Meulders overhandigt hier de poster aan door Purmerend gemaakt, waarbij diverse nadere bijzonderheden zullen nog volgen. de voorzitter van de SSK Ben Stork. On- deze poster in bruikleen overdragen aan het panden van Jan Stuyt konden worden be- der dankzegging aan de heer Reinders zal hij Drents Museum. wonderd. Evenement Cuypers op 31 augustus Verder vragen wij alvast uw aandacht voor de Pierre Cuypers excursie in Roer- Evenement Isaac Israëls op 19 juli VERSLAG VAN HET SYMPOSIUM Op dit moment wordt er in 5 musea in mond die we op vrijdag 31 augustus 2012 GEBOOrtedag MONDRIAAN Den Haag een tentoonstelling over de schil- hebben georganiseerd. Architect en ont- GEHOUDEN op 7 maart 2012 der Isaac Israëls voorbereid, die zal worden werper Pierre Cuypers (1827-1921) was gehouden van 2 juni t/m 28 september van beroemd in de 19de eeuw. Een echte homo universalis die een omvangrijk oeuvre heeft Léon Hanssen: nagelaten. Cuypers ontwierp naast woon- Van Bach tot Boogie Woogie huizen ook grote gebouwen zoals het Rijks- museum, Centraal Station te Amsterdam en De eerste lezing van de avond van Kasteel de Haar in Haarzuilens evenals inte- Léon Hanssen behandelde een nog vrij rieurs, kunstvoorwerpen en meubels. Meer onbekend aspect uit het leven van de bijzonderheden volgen nog. kunstenaar; namelijk zijn evoluerende lief- de voor muziek aan de hand van de ver- Buitenlandexcursie Essen 8 t/m 10 juni schillende woonplaatsen van Mondriaan. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar Mondriaan woonde van 1892 tot 1912 voor het reisje naar Essen en omgeving op 8 in Amsterdam. In deze periode bezocht t/m 10 juni (zie ook Rond 1900, 2012 nr 1) . Mondriaan veel klassieke concerten en Mocht u alsnog belangstelling heb- heeft hij vooral contact met vrouwelijke ben, wilt u dit dan per omgaande muzikanten: Mien Philippona-Cornelissen melden aan Els van Veggel via e-mail (violiste), Aletta Rackwitsz-de Jongh (vio- [email protected] of 033 4334990 liste), Dora Das (pianiste). Er zijn een aantal (zo nodig wel graag inspreken). werken bekend uit die periode waarop hij Laren. Hier ontdekte hij de populaire mu- musicerende mensen heeft geportretteerd. ziek. In Laren raakte Mondriaan bevriend Foto's: Kees van der Geer (l) en Eef de Hilster (b) Van 1914 tot 1919 woonde Mondriaan in met de componist Jacob van Domselaer. VVNK Nieuwsbrief 2012 nr 2 pagina 2 VVNK Nieuwsbrief 2012 nr 2 pagina 3 In 1919 trok In Parijs was Loek Grootjans: Mondriaan weer Mondriaan ook Het wakend oog naar Parijs, waar hij nog altijd een gre- tot 1938 woonde. tig luisteraar van Loek Grootjans werd in 1955 geboren De cultuur uit de avant-garde muziek en groeide op in Arnemuiden, Zeeland. Op Verenigde Staten en maakte hij ken- 16-jarige leeftijd bezocht Grootjans het had hier grote in- nis met de Itali- Kröller Muller museum en zag het werk vloed en zo ook aanse futuristen Compositie in blauw B van Mondriaan. Hij de jazz die over- en de muziek van 'werd gek', zei hij. Hij nam een poster mee al te horen was. de componist Luigi naar huis en vertelde zijn ouders dat hij Mondriaan was Russolo. Deze mu- kunstenaar wilde worden. Zijn vader was een liefhebber van ziek, vol met in- het er niet mee eens en zag zijn zoon lie- jazz en had grote dustriële geluiden, ver als arts of advocaat. Grootjans sprak bewondering voor was volgens Mon- na de ontmoeting met het werk van Mon- Mondriaan Kwartet, Duke Ellington. Hij driaan de muziek driaan op school alleen nog maar over de Red, yellow & boogie bezocht optre- woogie, 2011. van de toekomst. kunstenaar, al zijn werkstukken en scrip- Het hutje van Otto van Rees, atelier van Mondriaan dens van Josephine Mondriaan was ties gingen over Mondriaan en zijn kunst. in Laren. Baker en is zo onder de indruk dat hij foto's bezig met het ont- Wat later zag Grootjans het werk Who's van haar boven zijn bed hangt, zoals te zien wikkelen van een nieuw muziekinstrument. afraid of Red Yellow and Blue van Barnett Ze stimuleerden elkaar om nieuwe din- is in de reconstructie van zijn Parijse atelier Schetsen hiervan zijn bewaard gebleven. Newman en hij raakte ervan overtuigd gen te maken; van Domselaer maakte op de begane grond van het Mondriaanhuis. In 1927 kwam Mondriaan in het bezit van dat dit was wat de schilderkunst moest avant-garde muziek, muziek van overmor- een fonograaf, deze is voor het eerst te zijn en dat hij kunstenaar moest worden. gen, Mondriaan maakte avant-garde kunst. Piet Mondriaan in zijn atelier in Parijs, 1933. zien op een portret van Gerard Hordijk In het atelier van Grootjans hangt sinds Mondriaan ont- Collectie H.F. Elout. en op enkele foto's van zijn atelier. Mondri- lange tijd een foto van Mondriaan, wikkelde ook zijn aan verzamelde een enorme platencollectie. Grootjans noemt het 'het wakend eigen theorieën Na Parijs verhuisde Mondriaan naar Londen oog', dat hem bekijkt en bekritiseert. over muziek; hij waar hij woonde van 1938 tot 1940. Vervol- Mondriaan heeft ook in Zeeland gewerkt; hij streefde naar een gens reisde hij door naar New York waar trok naar Domburg om daar het Zeeuwse nieuwe ordening hij tot aan zijn dood in 1944 is gebleven. In van tonen en gelui- New York ontdekte hij de Boogie Woogie. den (naar drie to- In zijn platencollectie waren veel platen in nen en drie niet-to- deze muziekstijl te vinden. Mondriaan hield nen, net zoals in de boven alles vast aan zijn voorkeur voor schilderkunst rood, ritme, vriendin Charmion von Wiegand her- geel en blauw / innerde zich dat in haar memoires: "In the wit, zwart en grijs). middle of a dance, when the orchestra swit- Natuurlijke me- ched suddenly from boogie-woogie to jazz, lodieën moesten he stopped abruptly: 'Let's sit down. I hear volgens Mondriaan melody." vernietigd wor- den, ritme vond hij Piet Mondriaan, belangrijker. Zee na zonsondergang, 1909. Olieverf. VVNK Nieuwsbrief 2012 nr 2 pagina 4 VVNK Nieuwsbrief 2012 nr 2 pagina 5 licht en de zee te schilderen. Volgens Groot- zal vinden in 2013, hierin zal werk van Zijn mededingers naar de prijs waren Jan jans zag Mondriaan de zee als puur licht, Zethraeus en Mondriaan te zien zijn. ‘ZoEKEN NAAR IETS SCHILDER- Dunselman en Dirk Kooreman. Met het pure abstractie. Dit illustreerde hij aan de ACHTIGS, DAAR JE EIGENLIJK schilderij Elia op de berg Karmel won Van hand van enkele werken van Mondriaan. Alied Ottevanger: NOOIT NAAR BEHOEFT TE Looy, gedeeld met Dunselman, de eerste Grootjans is ervan overtuigd dat het Alleen het gevoel tot uiting ZOEKEN’. prijs. De bestemming voor de Prix de Rome- Zeeuwse licht Mondriaan heeft begeesterd VAN LOOYS REIS NAAR SPANJE reis was, zoals de naam al doet vermoeden, en dat zijn werk daar, via het luminisme is De laatste lezing van de avond werd Italië. Daar trokken de beide kunstenaars gevormd. Grootjans zit op dit moment mid- verzorgd door Alied Ottevanger, kunst- in 1885 naar toe. De kopieën die ze maak- den in dat onderzoek, dat hij dit jaar voort historicus en hoofd van het Mondriaanhuis. Renske Suijver ten naar werk van Italiaanse oude meesters zal zetten. Het onderwerp van haar lezing was een stuurden ze, samen met nieuwe schilderijen, brief van Carel Mondriaan, de broer van Jacobus van Looy (1855-1930) deed in op naar de directeur van de Rijksakademie, Katjuscha Otte: Piet, die onlangs aan het Mondriaanhuis is 1884 mee aan de tweejaarlijks georgani- August Allebé. Hun werk werd tentoon- Agatha Zethraeus, levenslange geschonken. In de brief die gericht is aan seerde Prix de Rome van de Rijksakade- gesteld in de Rijksakademie en gebruikt als vriendin van Mondriaan Hielkje Jager, een vriendin van Carel, is te mie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. studiemateriaal voor de leerlingen.