' : J . — l » T

; F * J

:í-.^^?^^\^r:^-::=^^r-:sy-^^-^^^^^^ -'':.'-:-;--'.:^ -'i:; ::-.->;;. t.\ K-

rj

s

FORNMANNA SÖGUR,

EPTIR GÖMLUM HANDRITUM

UTGEFNAR

AÐ TILHLUTUN HINS

KONUNGLIGA

NORRÆNA FORNFRÆÐA FELAGS.

Uiðar orSi

kveÖr cngi niaíSr. FjölstdnnsmáU

FIMTA BINDI.

Saga Ólafs konúngs hins helga

Önnur deild.

1í\aupm«nnaí)0fit, isso.

Pn;nr.aSnr í cnni Poppsku pvt'ntsmiöju. 3

í

1 SAGA ÓLAFS KONÚNGS

HINS HELGA.

w

EPTIR GÖMLUM SKINNBOKUM

UTGEFIN

AD TILHLUTUN HINS KONÚNGLIGA

NORRÆNA FORNFRÆÐA FELAGS-

SÍÐARt DEíLD.

Iíaupittatt«aí)0fu , 1830.

PrentuÖ i eiuii P oppsh u prciitsmií^ju-

1

S a g a

Ó 1 a f s k o n u n g s h e 1 g a.

162. Kapituli,

Au tíSindi spuríust í Noreg, at Knútr kon-

úngr ávó her saman dvígan í DanmörÍk, ok pat með, at hann œtlaði at halda liði því öllu til Noregs ok legg]a par land undir sikj en er slíkt spuröist, þá vurðu Olafi kontjngi því

.verri menn til taks, ok fékk hann lítit lið aí

höndum; konúngsmenn talubu um Jetta sln í

millum, {)a kvað Sighvatr: Ut býðr allvaldr sveitum Englands, en vær fengum,

lítt sé ek lofðúng dttast, lið-fæð* ok skip smærrij

ráÖ eru Ijtít, ef láta landsmenn konúng Jíenna, lætr^ einorö fe firða, íerð liðþrota verða. Olafr konúngr átti hirðstefnu en stundum hús-

|>íng við lið sitt öUt, ok spurði menn sína i'áÖs, hvatpeimpættiráðligast: purfu vœr ekki at dyl- jast viS, segir konúngr, atKni'tr konúngr mun

koma ok vitja vor í sumar, ok hefir hann her mikinn, sem þhr munið spurt hafa, en vœr höf-

lií fæm, JL i; aviltr, L. 5 BlNDI,

f "

" 2 162-163 K, um lið lítit at svk búnu til niols við lið hans, eu landsídlk er oss nú ekki trúligt. En ræðu kon-

úngs svaramenn, er hann ortiorða á, en her er

sagt fx'a |)ví, er Sighvair sagði: Fleira* getr, en frýju

fjandr leggr oss til handa, verð ek fyrir æðru orði allvalds, enn fe gjaldaj

hvárrskal-, |)egn |)(jLt Jjurfi* pengils vina gengi, [halda sik frá slíku, sikh'ngs^ hafa myklu,

163. pat sumar gjörðust J>au tíSindi á líálogalandi, atHárekr or pjdttu minntist pess, at Asraundr Grankelsson' haf&i rœnta ok barða húskarla hans5 bjd hann skip, er hannáttij tví-

tugsessu, er flautfyrir bæ'' hans tjaldat ok pilit,

gjörði hannpatorð á, at hann œtlaði atfara suÖr tilprándheims. Okeitthvert kveld gekktlárekr til skips með húskarla sína, ok hafði nær átta- tígi manna, reyru Jieirum ndttina ok kvamu er

mornaði til bæjar Grankels, sldgu peir hríng um bœin, ok veittusíðan atgaungu, ok lögðueld

í húsin^ brann^ Grankell inni ok menn hans, en sumir voru úti drepnirj létust par alls 30 manna. FdrHárekr heimeptir patverk; oksatat

(Iivarfa, Ji svílc If- Fj L. *) aipp (UÍfs, 7Í ;) hvelfa ; hvarflH, K ;) sja ffl,'^*aeng5t, Ð, H, /C, 5. fmr^ni^ hiAreft; Grarn-

UUspn,; /icr A. •) fi^a heldr 0>}'O if^r hyrjat

aptr T'..

1 163-164 K. - 3

húi sínu. Ásmundr var meSOlafikonúngi. Var pat bæði um pá menn, er á Hálogalandi voru, at enginn beiddi Hárek bóta iyri verk pat, enda bauS hann engar. 164. Knútr liinn ríki drd saman her sinn, ok helt lil Limafjarðar, en er hann var paðan

búinn, J)á sigldi hann |)aðan öllu li^i sínu til

, Noregs, fór skyndiliga, ok lá ekki viö land aust- an fjarðar, sigldi pá yfírFoldinay ok lagði hann at krafði ögöum , og far fínga 5 koma bændr ofan ok hcldu fíng við Knút, var hann par tek- inn til konúngs yfir land allt, ok setti hann far menní sýslur, en hann tók gjöld af bdndum,

mælti engimaðr í mdti honum. Olafrkonúngr

var þ'd 1 Túnsbergi, er her Kniits konúngs ft>r

hit ytra um Foldina^ Knútr íór J)á norðr meS landi, koma fátil hans menn or h^röðum ok ^áttutSu allir honum hlýöni. Knútr lá fá í Eykundasundi nokkura hríS, |>á kom til hans

Erlíngr Skjálgsson meÖ liö sitt, Jia bundu |>eir Knútr konúngr og Erlíngr vináttu sína enn af

nýju, var pat í heitum viS Erlíng af hendi Kmíts konúngs, at hann skyldi hafa land allt

til forrá'Sa milli StaSs ok Rýgjarbits'. Síðan íór Knútr norðr leiðar sinnar, er pat skjótast frá at segja ferðum hans, athann létti eigi fyrr

enn hann kom nor'ðr í prondheim, ok hélt til

Niðardss^ stefndi hann pá í prondheimi átta

') Kygjarbotz, B; Ryjarliíts, E. A2 4 164-165 fylkja píng, ok var á J)ví píngi Knútr lil kon- úngs tekinn um allanNoreg. pdrir hunclrhaföi farit or Danmörku meS Knúti konúngi, ok par var Ilárekr or pjdttu kominn; gjörðust þeiv póviv lendir menn Knúts konúngs, ok bundu svardögum^ konúngr gaf Jjeím sLórar veizlur, ok f^kk Jeim finnferí, okgaf|)eim gjafir stórar

á J)at ofan; alla lenda raenn, er til hans vildu snúast, gæddi hann bæöi at veizlum ok lausaf^, lét J)d alla hafa meira ríki enn peir höföu áSr* 165. Knútr konúngr hafði ]agt land allt undir sik í Noregi; fá átti hanu fíng fjölment liSi af bæSi af sínu ok landsmönnum , |)á lýsti

Knútr konúngr yfir |)ví 5 at hann vill gefa Há- koni jarli, frœndasínum, atyfirsóknland pat allt,

hafði unnit í ferS peirri pat fylgSi er hann , ok

J)v{, at hann leiddi í hásæti hjá sér HörSa-Knút, son sinn, ok gaf honum konúngsnafnok parmeS Danaveldi. Knútr konúngr tók gisla af öllum lendum mönnum ok stórbóndum, tók sonu eSr brœör eSr aSra frændr, eSr pá er peim voru

kærastir, ok honum póttu bezt tilfallnir , festi Knútr konúngr svá trnnaS manna vi8 sik, sem nú var sagt. En er Hákon jarl hafSi tekit vi5

ríki í Noregi, pá rböst til lags meS honumEinar pambaskelfir, hans, mágr tók hann J)á upp veizlur allar, pær er hann hafSi fyrr haft, pá er jarlar réSu fyri Noregi. Knútr konúngr gaf

Einari stórar gjafir, ok batt hann í kærleikum við sik, svá at Einar skyldi vera mestr maSr :

165-166 K. - 5

ok göfgaslr dlíginna^ manna í Noregi, [ef eigi

er jarl til ebr son hans', meðan hans vald væri yfir Noregi, ok lét pat fylgja, at honum þótxi hann bezt tilfallinn at vera tignarmaðr ok bera

tignarnafn íNoregi, ef eigi væri jarl tiJ, eðr son

hans Eindriéi, fyrir ættar sakir ok alls íuinarsj

J)au heit JjóttuEinari mikils verS, ok het par í mói trúnaði sínum; htífst nú af nýju höföíngs-

' skapr Einars'. 166. p(5rarinn hot maör, ok var kallaSr loftúnga íslenzkr at kyni, hann var skartsmaíir mikill ok skáld gott, hann hafði verit meS kon- úngum eSr öðrum hÖfS/ngjum, hann var meS Knúti konúngi, ok hafÖi ort um hann lofkvæfei, ok var pat flokkr; en er Knútr konúngr vissi at

hann haföi ort flokk um hann, jþá varö hann reiðr mjök, ok bað hann yrkja um sik drápuum

daginn eptir, |)á ev konúngr sæti yfir boröum, en ef hann gjörði eigi svá, pá sagÖi konúngr, at píJrarinn skyldi uppi hánga fyri dirfð síaa, pá er hann hafði ort dræplíng um KniU konúng,

pdrarinn orti pá stef í, ok setti í kvæðit, ok jdk nokkurum vísum, ok er {)etta stef Knútr verr grund, sem gætir Grikkland* himinríkis% Knútr kondngr launaði vel kvæðit, ok er sú drápa kölluð Höfuðlausn. [pdrarinn orti abra drápu umKnútkonúng, er kölluð er Tögdrápa^'j

í|)eirr.i di ápu er sagt frá Jessum ferðum Knúts

//fO- V, eiít hlaiS { /ríí [ t/. i hin. lUr byrjar

aptrC* *)GrikItl»nd», hiji* ^)lLÍmínnki, A/n, l'ugdvupu, E, 2', A. konúngs, er hann fdrsunnan frá Danmörk til Noregs', ok erpetta einn stefja bálkr:

Knútr var^ und stílar,

fiiðnænjr; meö lið fdr mjök mikit minn vinr ]3Ínnig;

færði or firSi

fíra' gramr Lima út tílítinn

otr heims flota. Ygðu EgSir aubbeiðis* för svángs^ sigrlana [sökk runnr* mjökj

allt var gulli

grams [liÖ búit'',

var sjtín^ sögu slíks ríkari. Ok fyri Lista liSu fram viSir' há gjálbrs'°íhaf hart kolsvartir; byggt var innan allt brimgaltai', suSr*'' [sum skriSu'', sund; Eykund'^^

^^rrálb.viFlLÍn, þylirgleyint urA, cr, P, C, J7, K, s) íljnr, B, U *) öibei^i,:^, C, T>, H, K, 5. svans, C, D, ,

r, A", 5. 6) sökrammír, 7/m. skip fiamit, B, //, A', S.

•) sen, K í») 7/cV sleppr um sinn. 'OJ hafgjalfrs C, Iitiinndyjft, //; haggjnlí'rs, F, 'x) Jjnmgallnr, Am, '^) everá', /), sæ skíá"uni, hin, Eykunda, Í^í«. ,

'7 166 K,

Ok fjrir fornan^ friö menn liðu liaug Hjar-nag1a =

liaust', griÖfaslir^ ;

• stdrir* fyrir J)á er SlaS stafn klif* drifu^ varat eySilig^,

auÖbeiöirs ! för. Knáttu súðir^ svángs mjök lúugar byr-rökn*° bera

brim dyr' ' fyrír Slim svá liÖu sunnan svöl heims völur^*

at kom norÖr í Nið nýtr herflýtir. pá gaf sínum snjallr gjörvallaa Noreg nefa

ujdtr [vegr Jóta^' $ ok"* gaf sínum,

segi ek J)at, megi [dagsi djúpliga' * Danmörk svana.

i) novifiMi, S, Iljiuiiælnj C. *) hvasl, ?iin. "^) si.V-

faslír, L. «) slóð", L; stór, hin. skiif, C. auóilíg Z?j

aRtyilIg, C, ") örbeídís, hin. suOv, 7?, C. ^^) lUiku, C.

» ') kölíl, C. *^) valir, B, K, K. ^») vegjóln, 7í, C, .S'. I

veg jótra, F, L; vcgluotnr, S'>, S. »') Jals I JL

dökksalar (tlökkvalarj II) 27, //, K, L^ S; dal djúpsala, C, ö I ;

dags djúpsalti, Z-,

i

I 9 166-167

Hér getr pess, at peim var sjdn sögu rikari um fer8 Knúts, er J)etta kvaS; pdrarinn hrdsaéi

|)ví, at hann hefði verit í ferö meS Knúti kon-

úngi, er hann kom í Noreg. 167. Menn peir er Olafr konúngr hafSi

sent austr í Gautland eptir skipum sínum, |)á

fdru Jíeir meö pau skip, er peim fdttu bezt, en brendu hin, ok höfðu með sér reíða ok annann varnaS, er konúngr átti ok menn hans. peir sigldu austan, pá er fieir spur'ðu at Knútr var farinn norðríNoreg, sigldu|)á austan um Eyra'- sund, ok SV& norSr til Víkrinnar ok svá a fund Olafs konúngs, ok færðu honum skip sín, var

hann pá í Túnsbergi. En er Olafr konúngr spurSi, at Knútr konúngr ídr liöi sínu norðr

fyrir land, pá hélt hann inn í ÖslarfjörS* ok uppí vatn pat, er Dröfn heitir^ ok lá hannpar

við, til pess er her KnúLs konúngs var farinn út

suðr um, En í peirri ferð, er Knútr konúngr

fdrnorðrí með landi, álti hann |)íng í hverju íylki, var honum Jjar land svarit ok gefnar gisl-

ar. Síðan fdr hann austr yfir Foldina til Borg- er, var honum par land svarit sem annarstaðar-

Sföan fdrKnútr konúngr til Danmerkr, ok hafði

hann í peirri ferð eignazt Noreg orrostulaust,

réð hann |)á fyrir þrimr J>jdðlöndum , svá segir Hallfreðr háreksblesi"*, er hann orti um Knút konung:

piiTtTiig þanTiig « ) hín, yiva, £) A ; Osloar- og Oslar-

fjöKÍ", /i/h. •) sndi'j iíj A, 5» •í^) þaimig hin\ harkblesi,

9 167-168 K. 9

Englandi reS ýngvi einu', lidfst friSr at* beinnÍJ, böSrakkr boSar'^ nökkut* barkrjdár* Danmörkuj ok hefir° varSa*' leiknar jálmfrægr^® und sik, hjálma^^ hjaldr örr haukum pverrir húngr [Noiegprúnginn^*. 168. Olafr konúngr hélt skipum sínum fút tilTúnsbergs'^*, pegar hann spurÖi at Knútr

konúngr var farinn til Danmerkr, síÖan fdr Olafr konúngr meS lið pat, er honum vildi fylgja, ok hafSi hannþá 17'^ skip, síðan hélt

hann lít eptir Víkinni, ok fékkhann h'tit af fé ok svá af mönnum, nema feir er bygðu eyjar eSr útnes, feir fylgðu honumj gekk konúngr þá ekki á land upp, hafái slíkt af íh ok mönnum

sem á leiðhansvarÖ, hann fann þíxt |)á, at landit

var spanit undan honum , fdr hann sem honum

byrjaði, var jþat öndverðanvetr, at J)eim byrjaði heldr seint, láguJeiríSdleyjum mjök lengi, ok spuröu par tíðiiidi af kaupmönnum norSan or landi, var konúngi sagt, at Erlíngr Skjálgssou hafði samnað mikinn á Jaðri, ok skeið hans lá fyrir landi albúin^ ok fjöldi annara manna átti parskip albúin með Erlíngi; voru far skútuc

bæn- /ícim, C, ok; C. hcini, 7?, C, A

ar Í>; hóimr y hin, nökkva B, J/, /C, S\ nacca , C. biaUrjíWtr, C. ^) ok, hin, «) lurlfir, C, »)odcla, hin, >0) álmrjófí'r, J/; ja'lmfreyr, hin, ma'lmi, D; malma hin^

Noiegi þriíngit, 7im. « 6. v, hin* "^) þaniiig A \ 13 hin» 10 —— 168-169 K.

ok aSrar ferjur stdrar; konúngr liélt^austan

liðinu ok 'lá um liríS í Eykundasundi, spurSu

|)á hvárr til annarra, fjölmenti Erlíngr pá sem mest, Thdmásmessu fyrir jdl pegar í dagau tók konúngr útor hafiiinni, var |)á goSr byrr ok heldr hvass, sigldu Jeir pá norör' fyrir Jaöar, var veðr vált nokkutí pegar ferr njdsn hit efra fyrir Jaöar, er konúngr sigldi hitytra; en er

Etlíngr var'ð J)ess varr, at kondngr sigldi austan,, pa lét hann blása liÖi sínu öllu til skipa, dreif

fdlk allt lil skipa ok bjdst til bardaga, f»á en skipkonúngsbarskjottnorörat Jaðri, fá stefnÖx hann leið, œtlaði hann svá ferð sína at fara inn£

Fjörðu ok fá sér J>ar lið. Erlíngr sigldi eptir peim, ok haföi her manns ok íjölda skipa, ok voru skip feirra öi'skreið, er peir höfðu ekki skeið Erlíngs á nema menn ok vápn, gekk J»á miklu meira ennönnur skip, Já léthann hefla ok beið hSs síns. 169. pá sá Ólafr konúngr at peir Erh'ngr sdttu eptir peim, fvíat skip hans voru sett mjök ok soUin, er pau höfSu flotit á sjd umvetr- inn ok allt sumarit partil ; oker hann sá at liðs- munr mundi vera mikiU, ef peir mættu Hði Erlíngs öllu senn, pá lét hann kalla skip af fildpi, at síga skyldi láta segl ok heldr seint, en Bvipta af haudrifi, ok var svá gjört. peir Erl-

Ingr fundu pat, pá kallaði Erh'ngr á lið sÍLt, ok bað pá sigla meira: sjái J)cr, segir hann, at

[yannig 7iÍ7i', iioid'flii A, 169 lí nú lægir seglfeirra, ok draga 'þeiv nú undan oss, lét hann J)á hleypa or heflum á skeiSinni, gekk hún fa fram brátt hjá öðrum skipunumj Olafr konúngr stefndi fyrir innan Bokn', fal pá sýn millum skipannaj síSanbað konúngr leggja seglin ok rda fram í sundit, er |)raungt var í sundinu, lögöu peir pá saman skipuiium, gekk kleppunes'^ fyrir utan, 'þi voru menn allir her- klœddir. Erhngr sigldi pá at sundinu, okfundu J>eir eigi fyrr, enn herr Olafs konúngs lá fyrir peim, okpeirsáat menn Olafs konúngsreyru öU- um skipumísennatjjeim, peirErHngr hleyptu ofan seglunum ok tdku til vápna, en konúngs herinn lagöi öUumegin at peim , tdkst J>ar orr- osta ok varhin snarpasta, pásnöri brátt mann- falli í lið Erlíngsý Erlíngr sttíS í lyptíngu á skipi sínu, hann hafði hjáUn á höfSi ok skjöld fyrir sér, sverS í hendi. Sighvatr skáld hafði verit eptir í Víkinni, ok spuröi par pessi tíðindi, hann var hinn mesti vin Erh'ngs, ok hafði pegit gjaiir at honum ok hafði verit með honum. Sighvatr orti flokk um fall Erlíngs, ok er Jessí

vísa Jiar í: Ótt' reð Erh'ngr skjóta eik sá eldínn** bleiki*, iflaust er pat, jöfra^

arnarfdt í mdtij

[skeið hans lá svá síðan

út hh. *) ev «) Kukii, .^. kleppjuncs, C , M jufii, C, D. Craiið- 5.) cnii, hin, «) bleíka, 13, C, D, 12 169 K.

siklíngs í her miklumj snariv börðust par síðan síbyrS við skipfyrða'. pá tók at falla li8 Erlíngs, ok pegar er áorti ok uppgángan gjörðist á skeiðina |)á féll hverr í sínu riími'*; koniingr gekk vel fram; sva segir SighvaLr skáld: Rakkr pengill h]ó rekka, reiðr gekk hann of skeiöir,

valr lá praunt' á piljum, J)úng var^ sdkn fyrir Túngum; bragníngr rauð fyrir breiðum* borövöU Jaðar norSanj blóð koni varmt á víðan, vá frægr konúngr, ægi-

Svá fííll vanliga lið Erlíngs, at engi maðr stóS upp á skeiðinní nema hann einn ; var fat bæði, at hann** beiddi litt griða, fckk ok engi pdtt beiddi, mátti ok ekki snúast á fldtta, |>víat skip láuumhverfis skeiðinaj svá segir Sighvatr: 011 var Erh'ngs fallin, úngs^, fyrir norðan Túngur skeið vann skjöldúngr auða, skipsókn við pröm Bóknar'; einn stóð sonr á sínu

snarr Skjálgs, vinum fjarri,

í lypiíngu lengi lætrauðr', skipi au8u.

3Uf S» *) lireiá^an, C, Z), 6'. 7i^r hyrjar K nptr, úngr, 169 K 13 pá var Erlíngr sdttr bæSi í fyrirrúmínu ok af öðrumskipum; rúm mikitvarí lyptíngunni ok

"bar pat mjök upp frá skipunum ötVura, ok mátli aungu við koma pangat, nema skotum eða spjöt- alögum, ok hjd hannpat allt af sér. Erlíngr varbistsvápriiðliga, at engi maSr vissi dæmi til, at einn maðr hefði staðit svá lengi fyrir jafn-

mörgum mönnum í atsökn, en aldrí leitaði

hann til griða eðr undankvámu. Svá segirSig- hvatr skáld: Reð eigi grið, Gýgjar,

geðstirðs' konúngs firSa, skdgs* ptíat skúrir* vœii'*, Skjálgs-hefnir, sér nefna; enn varðkeri verðar'

við** Bdkn, ne^ kemr síðan, ghiggs^ á gjálfri luklan% geirs ofurhugi meiri.

Olafr konúngr stítti þá aptr fyrlr lyptínguna, ofc sá hvat Erlíngr hafíist at; konúngr orti orða á hann: öndverðrhorfirpúviðídag, Erlíngr! segir hann. Erlíngr svarar: öndver^ir skulu ernir kltíast, segir hann. pessa getr Sighvair skáld: Öndverða bað jarðar, Erlíngr, sá er vel lengi geymdi, [halr nh hamdist

1) ge(>-stír(i-r, hin. sters, B, IT, 5; sltols, C. skýrír, 71, .9. þyið*ít, B; vbxí, C, A ^eráist, S. «) viiHivjJB; vúVKn, C, K; fionjiig lÍJi-^ víí D. rhi^Ay Jf-, vnúVat ,

nmgi íiTir.i'A. "^) h, v. hin. glysgSj -^j ^í^^ '^5 grtiits,

II. *) leygjan, JJ, lygd"aii, C; hyQ&ii, /> ; loknu, 14 169 K.

Jiand vbrn^5 klóastörnu;

|)á er hans'' at svik' sönnii*,

8á var tiSr munuS' rá?a snjallr viö Utstein illra^, Ölafr [ok tók^ málum. JpámæltilconLmgr: vilt þú á hönd gánga, Erl-

íngr? pat vil ek, segir hannj J)á idk Erlíngr hjálminn af höfði ser, ok lagði niðrskjöldinn ok

sverðit, ok gekk fram í fyrirrúmit. Konúngr

stakk viS honum öxaihyrnunni i kinnina, ok j mœlti; merkja skal drottins svikana^, pá I hljdp at Aslákr fitjaskallí, ok hjd meS öxi í höf- I

} uð Erh'ngi, svá at stó'ð íheilaniSi i, var pat |)eg-

ar banasárý lét Erlíngr par líf sitt. mælti i Olafr koniingrviSAslák: högg fú allra manna

I armastr ! nú hjdltu Noreg or hendi niér. pá segir Aslákr: illa var fat, konúngr! er þer er

meingjörð at pessu verki, ek pdttumst höggva í hönd yðr^ en ef ek hefir yðr misgjört, herra! ok kunni |>er xnhr áþökk fyrir fetta , pá muu mcr kostlaust vera fetia verk, Jivíat hafa mun ek svá' margra maima fjandskap fyiir, at ek munda heldr purfa yövart traust ok vináttu, Koni5ngr segir at svá skyldi vera. SíSan baS konúngr hvern manngáiiga á skip sín semhvat- ligast: ok munu vær, segir hann, ekki ræna val penna, okmuuu nú hafa hvárir, sem fengit

bar.n lystr ué lanidist Lindvöin, jLin. liann , h'n.

Bilu B, II, söiinum, lii'unn J), 4^ U, C, Vy S, «) , i5, C, 5; niininin, F, K ; unninn, X-, (^) »\z^ 1/, 5. ') hltzi, i?, 5,

«) oftók, Dy .9; tekít, K ») svikann, hm. :

169 K. 15 hafa; gengu menn pá aptr á slcipsínj okbjögg- ust sem livatligast^ en er J^eir voru búnír, pá rendi skip bænda sunnan í sundit, J)á var sem opt berr raunir, 'þótt lið mikit komi saman_, er menn fá slög stdi' ok láta höfðíngja sína, at mönnum verðr raðfátt, ok sh pá höfMngjalausir.

Synir Erlíngs voru engir par 7 pví varð ekki af atlögu bænda, oksigldu peir koniingr noi ðr leiS sínaj bændr tóku lík Erlíngs ok bjöggu um, ok fluttu heim á Sdla, ok svá valpannallan, er par hafðifallit, ok var Erlíngr hit mesta harmaör, ok hefir pat verit málmannaj atEth'iigrSkjálgs- son hafi verit maðr göfgastr ok ríkastr í Noregi |)eirra er eigi báru tignarnafn. Sighvatr kvað Erlíngr fMl, en olli

allríkr tapaðr' slíku^*,

bii^iat' belri dauða bragnínga konr'* gagni; mann veit ek eigi annann,

allbrátt af ' fjör láta^

einn'' pann^, er allir* kunnu*° aldr fullara at halda. pat segir Sighvatr, at Áslákr hafi frœndvfg vegit ok mjök úsynju: Áslákr hefir aukit,

er''' vörðr*^ diepinn HörSa,

i) skapat, i?.^ skavpad'r, C; skapað*r, skipan , 7/; skípat,

S, "^) bí(!rar, h'i^i; IT, ») slíkri, C ; K, med', h, viÍS B, Dj ^r, A-, 5; at, C. at, hiu, la'tí, B, C, X), latít, F,

í') s;í, 1«») cnn, B, C, 7), S, 8) /nn. allnu , Am, kiiiini, ^^) /jirt, a'tt, i), D þánju^ ; iiorc^r, A, 16 169 K.

fáir^ skyldu svá foldar frændsekju styrvekja;

ættvígum má hann eigi, [um bítast^, par' níta, frændr munu** bræSi bindast bornir, málin fornu.

Synir Erlíngs voru sumir norSr í landi í pránd- heimi meSlIákoni jarli, en sumirnorör áHörS- alandi, sumir inní Fjörðum, ok voru peir par £ liðsamnaSi; en er spurÖist fall Erlíngs, pa fylgöi pessi sögu útbo5 um Agðir austan ok svá um Rogaland ok HörSaland, var [pat út- bo5'5 var petta hit mesta fjölmenni, ok ftír herr sá meS sonum Erlíngs norSr eptir Ólafi konútigi. pá er Olafr konúngr fdr fiá bar- daga peirra Erlíngs, sigldi hann norSr um sund ok var |)á dagr mjök liðinn. Svá segja menn at hann orti vísur fessar: Lítt mun [herr enn<^ hætta, hrafn skeit^ af ná peitu^, vær unnum gný gunnar",

glaðr^° í nátt fyrir JaSrij

verstiUir hefir illa ættgóðr um rof sætta,

Erh'ngr beið til árla andrán, geLit hánum^'. Lítt mun halrinn hvíti,

i) lUr byrjar alíti, B, TI, 3) j,at, B, N, S.

skyli, hin. «) \mx Ler boftit út, hin, ^>) hölclxinn^ Z), "^^

sleit, hin. «) Leliu, C, i>, C. ») geíra, C, K. lO) ghidir, r. "^) vh V. { B, //. 5; 169 K. 17

hrafn etr af ná getnura, vær unnum gný gunnar,

glaðr^ í nátt fyrir* Jaðrij

svá hefir öllúngís illa, ek gekfc reiSr of skeiðar, jörS veldr manna morSij mitt rán getit hánum^

Fdr lcontlngr síSan norSr meS landi meS liS sitt, hannspurÖiallthitsannaiimbónda samnaS, par voru J)á me5 Olafi konú ;gi margir lendir menn par voru |)eir allir Arna synir. , pess getr Bjarni gullbrárskáld í kvæSi J>ví, er hana orti um Kálf Árnason: [Vart pú-^ par er vígs baS kosta vígdjarfr* Haralds arfi, kynnist'' kapp JÍLt mönnum, Kálfr! viS Bokn austr'' sjdlíaj gátut Gríðar sdta

gdlig faung til jóla,

kendr vart J)ví fyrst^ at falli'* ílettu-grjdts eSaio spjóta.

Öld fékk íllt or gíöldum'%

Erlíngr var Jjar fenginu,

dðu bleik^^ í hldSi

horS fyrir Utstein norSan j • Ijds er raun, at rsesir

ViísUij Jl. vfipiuljaifr, 7iÍ7i. knmi |)ú, J?. ^3 '"^) fyrstr, II, C, B,JI\ Ju S. •) fmuU, Ð, Il\ S. ok,

6 líxMJI. » 18 170 K

ráSinn var5 frá láSi, lögSust' lönd uiKÍ EgSa,

118 feirra frá ek meira.

F()r Olafr konúngr til pess at hann kom norSr um Stað, ok lagði til Hereyja , ok spurSi |>ar pau tíöindi, at Ilákon jarl liafSi li5 mikit í prondheimi. Síðan leitaði konúngr ráÖs vi5 li5 sitt; Kálfr eggjaSi nijök at leita til prond- l:^eims ok berjast vi5 Hákon jarl, pdtt liðs- munr væri mikill^ J)ví ráöi fylgSu margir aörir, var |)á skotit til orskurSar konúngs.

170- Síðan he]t koni'mgr til Steinavílgs, ok lá paruranátt, en Aslákr fítjaskallihelt skipi sínu inn til Borgundar, dvaldist hann Jar um níUtina; par var ok fyrir Vígleikr Arnason, en nm morguninn, er Áslákr vildi gánga til skips síns, |)á veitti Vígleikr honum atgaungu, ok hefndi Erlíngs. Nú koma menn til kon- úngs noröan or Frekeyjarsundí, hirömenn kon- úngs, er heima höfðu setit run sumarit, ok sögðu honum Jau tíðindi, at Hákon jarl ok margir menn meS honum voru komnir um

kveldit með mikit fjölmenni í Frekeyjarsund, ok

vilja hann taka af líí'i, ef peir ætti vald á; en kon-

lingr gjöröi menn sína uppá fjall pat, er parvar j en er peir kvámu fjallit sá peir norSr uppá , fá

til Bjarkeyja^ , at norSan fdr liö mikit ok mörg

skip , ok fdru pegar ofan aptr, ok sögöu kon- úngi at herr mikill fdr noröan, en konúngr lá

lögilot, lijíivneyjfi, Li TT, X. j^, 7/^ i Fiekoyjn, 170 19

þar fyrir 12 skipum. SíSan lét lconúngr hlasa^ ok tóku menn tjöld af skipum sínunij ok tdku

nienn til ára, en |)á er Jeir voru búnir ok peir

lögSu út or hafninni, pá ftír herr prœnda norð- an fyrir pjdtandi, ok höfðu hálfan priSja tög skipaj J)á stefncli konúngr fyrir innan Nyrvi^ inn umHúnkver^j en |)á er |)eir vorujafn- fi'am Borgund, J)á fdr út skip ímdti Jeim, er Aslákr hafði átt. En er hittu Ólaf konúng,

J)á segja peir sín tíðindi, at Vígleikr Árnason haföi tekit af lífi Aslák fitjaskalla fyrir pat, er

hann hafði vegit Erlíng. Konvingr lét illa yfir J)eim tíðindum, ok máttihann 'þó eigi dvelja fyrir úfriði, ok fdr ferS sína J)á konúngr um Veggjarsund ok um Skot, pá skildist Hð hans, fdr |)á Kálfr Arnason á brott ok margir aðrir lendir menn ok skipstjdrnar menn, ok héldu til mdts viðHákon jarl, enOlafr konúngrhélt fram sinni ferö, ok létti eigi fyrr enn hann kom á

lldðrarfjörÖinn'* ok lagði at í Valdali^, ok gekk l^ann J)ar upp af skipum sínum, ok hafði J)á 6 skip , ok setti |)ar upp, ok fékk par til hirzla segl ok reiða. Síðan setti hann |)ar landtjöld á

eyrunum, sem Sult'^ heitir, ok eru J^ar fagrir

"^ellir, ok reistu|)ar kross hjá á eyrunumj en

») Nýtrf, Z>. -2) Ilimdsverj 7?, C, íJj 5; nundvei-j JT.

Vcgsuuíl, jtí; Vfgsuiitl, C, J;; A^eígsuntl, Veggja(yarsun(I,

í-. RÓÖ'arfjöið-j ií, C, E, lly Ky S. VttUdali, C, J)^ -^J

^i"? S. <)) Sultr, IS, jDj B % 20 ^ ~ - 170-171 K. bí'ncli sá h]6 i Mæri, er Brúsi hit^ ok var hann liöföíngi yfir dalnum*, síðan kom Brúsi ofan ok margirbændra'örirá fundOlafskoniíngs, okfögn- nðu vel konúngi, sem vert var, en liann gjörM sik blíðan ímóti fagnaði |)eirra. pá spurÖi kon- i'mgr^livart færtvœri par orDölunumokáLesiar.

Brúsi segir, at urS sú var par í dalinum, er

ScfsurÖ heitir , ok er J)ar hvárki fœrt mönnum nc hrossum. Qlafr konúngr svarar: til rnunu værhætta, Brúsi! tekst sem gu5 vill, ok koni-

i5 hér í mor^in meS eyki ^^ðra ok sjálfa ySr, ok

sýAmjhverlr vextír á eru, er vær konium til*^ uröarinnarj hvárt vœr megum par nökkur brögS

lil sjá, at komast megi yfir meS hrossum ok mönnum. 171. En er dagr kom pá fdru bændr ofan jneS eyki sína, svá sem konúngr hafði mælt vi5

J)c^j fluttu |>eir pá í einu varnað sinn ok klœÖi, en alh: liðit gekk ok svákonúngrinn sjálfr, hami

gekk J)ar til, er Njósbrekka^ heitir, ok hvíldist er hann kom á brekkuna ok sat |)ar um hriS ok-

sá ofan í fjörSinn, ok mœlti síöan: erfiSa ferS hafa feir fengit ossj lendir menn vorir, er nú hafa skipt um trúnaSinn, er um hríð voru várir vinir ok fulltrúarj par standa nú (krossar) 2

eptir í brekkunni, sem konúngrsat; konúngr

sttí |)á á bak hesti, ok letti eigi fyrr enn hann kom til urSar. pá spurÖi konúngr Brúsa, hvárt

íícV jileppr E apir. ^í) Ivvo55ljrckka , li , Ð , 11 , K, 5; Pjósbrekkaj C5 Njósuljickka, Moss, L, noldcr sel vœri far, svA at Jeir mœtLi íbúa.

llarm kvað vera. Kondngr setLi landtjalcl sitL, olc voru par um ntíuina, en um morguninri

"bað kouúngr menn sína íara til urÖarinnar, íreista ef peir mætti lcoma vögnum yfirurS-

^iia^ síðan fúru peir til, en konúngr var heima^ í^n at kveldi kvamu peir heim, hirÖmenn kon- tings, ok kváöust hafahaftmikiterfiÖi ok aungu á

íeið komitj ok sögðu peir, at ]þar mundi aldrigi

vegr yfir leggjast, ok voru par aÖra mltt , ok var konúngr á bænum alla "þá ndttj en fegar or hann sd at dagaöi, baö konúngr menn sína

fara til uríarinnar, ok freista ef Jeir gæti vögn- um yfirkomit, peir fqru ok voru traubir ok

segjaat |>eir muudu ekkigetaatgjört ^ en erpeir

voru farnir, p.í kom sá maÖr til konúngs, er réÖfyrir vistum Jeirra, ok sagÖikcnúngi, at eigi

var vist meiri enn tvö nautaföll slátrs^ en J)ú hefir naítr 4 hundruS píns hðs. pá mælti kon-

úngr^ at upp skyldi láta alla ketla ok í hveru J^^til nokkut af sliUri; ok sva var gjört; eiakon-

i'iigrgekk til, okgjörðiyfirkx'ossmark, ok bað f)á l^íúa mat; en konúngr fdrtil uröar, Jar sem peir

skyldu veginnryöja, en er konúngr kom fai',

I»á sátu peir allir ok voru múSir af erfiöi. Brúsi njælii; ek sagöa yör, herra! ok vildu fér eigi ^rúa mcr, ai ekki mœtti vinuauriS Tþessa. Sít^an 'iigÖi konúngr af scr skikikjuna, ok mælti, at peir skyldu tilfara allir ok frcista enn, ok var svá

i :

22 171 K. gjört, okfærSunú pá steina pángat[20menn^, er

J)eir vildu[er áör mátti eigi hræra hundraS menn^, ok var vegrinn ruddr at miðjum degi, at fært var bæöi mönnum ok hrossum, eigi verri meS klyfjar, enn á slettum velli. Síðan fcJru peir pángat sem vist peirra var, ok nii heitir Olafs- hellir; kelda er par laær hellinum, ok konúngr sér parí; en er húffe manna verðr par af, síúkt íDölunum ok drekkr Jar Jjá hatnarpvi skjótt. Síðan fo'r kondngr til matar, ok allt fólk hans, enj>áer Olafrkonúngrvar mettr, pá spuröi

(hann), hvárt nokkur sætur vœri í dalinum upp írá urSinni ok nær fjallinu ok peir mætti húa

í um ndttina. Brúsi svarar; eru sel ok heita Gresúngar*, ok má par engi raaÖr vera um ncítt

fyrir tröUagángi ok meinvætta;, er Jiar eru í sætrunum. Síðanmæltikonúngr, at peir skyldu fara íeröar sinnar, ok segir at hann vildi |)ar vera um náttina. pá kom sá maðr til hans, er fyrir vistum ré8, oksegir atpar var úgrynni vista ok veit ek eigi hvaðan komnar eru. Konúngr

pakkaSi guíi sendíng sína, ok Itit gjöra margar byrbar bændum peim, er ofan fdru eptir Döl- imum, en konúngrvarat sætrinuumndttina, en

at mi5ri nd tt, er menn voru í svefni, pá lét á stöðli afskræmiliga ok mælti: svá hrenna mik hænir konúngs, segir eú vættr, at eigi má ek vera at hýbýlum mínum, ok ver3 ek at flýja frá

Grenúigar, Imnnxg ^jormáí^ t A. Gicmuiiyai: j lún. 171-172 K. 23

Irá heitnili mínu okkoma aldri hcr síSan^ en um morguninn, er menn vökknuSu, fáfdr kon-

úngr til í'ialls , hann mælti viS Brúsa: hér skal giöra bíB; ok mun sá bdndi æ hafa scr framdrátt, ^í* hér býr, ok aldri skal hbr frjdsa korn, pótt ^^hi frjósi fyrir ofan ok fyrir neÖán. Síöan fór ionúngr yfir fjallit ok kom fram í Einbúa, ok Var J)ar um ndtt. Olafr konúngr haíSi J)á verit konúngr yí'ir Noregi 15 vetr meö Jeim vetri, cr JeirSveinn jarl voru báöirj ok me6 pessum, er nú um hríð hefír verit frásagt, ok var höit tim jdl fram, er hann let skip síu ok gekk á land upp, sem fyrr var sagt. pessa grein konúng- dóms hans ritaöi Ari prestrporgilssonhinnfróöi, er bœöi var sannsögull ok minnigr, ok svá gamall maðr at hann mundi J>á menn ok hafði sögur haft af, at peir voru svá gamlirj at fyr- ir aldrs sakir máttu muna pau líSindi, svá sem hann hefir ritat á sínum bókum, ok nefndi

I>A menn til, er hanu hefír fræði afnumit; en hitt or al|)ýöu sögn, at Olafr konúngr vœri 15 vetr konúngr yfir Noregi d'ðr hann féll, en Jeir er svá segja, pá telja peir Svein jarl til ríkis |)ann vetr, er hann var síðast i landi, l^víat Ólafr konúngr var síían 15 vetr konúngr svá at hann hföi,

172- Síían er Olafr konúngr hafði verit "um nótt á Lesjura, J)á ftír hann um daginn

^lHir í GuÖbrandsdalij en ]>aöan út á Heið- inörk, ok sýndist Jnl, hveiir vinir hans voru, 24 172 fvíat peir fylgSu lionuni; en hinir sldldu vi5 liann, er meS minna trúskap honum höfðu fjdnat, en sumir sncrust til úvináttu vi8 hanu ok fulls fjandskapar, sem bert varS, kendi pess mjöká umUpplendínga, at illa hafði peim líkat aftaka pdriss, sem fyrr var getit. Ólafr kon- •úngr gaf heimfararleyfi mörgum mönnum sínum, feim er hú áttu ok börn fyrir at hyggja, Jvíat þeim 'þólú dsýnt, hverr fri§r gefinn vœri varnaíi peirra manna, ef landi brutt færi meS konúngij gjörSi konúngr bcrt fyrir alpýSu, at 8Ú var œtlan hans, at fara or landi, fyrst austríSvíaveldi, ok gjöra Já ráð sitt, hverthann eneyri paSan, en baS svá vini sína tilætla, at hann mundi paSan ætla enn til lands síns aptr at leita ok til ríkis, ef guS leSi honum lángs líísi sagSi at pat var hugboS hans, at allt fdlk

í Noregi mundi enn vera allt Jijdnostubundit vi5 hann; en ek munda ætla, sagSi hann, at Plákon jarl muni litla stund hafa vald yfir landinu, ok mun mörgum mönnura eigi pikkja pat undar- ligt, J>víat Hákon jarl hefir fyrr skort hamíngju viS mikj en hinu munu fáir trúa, pdat ek segi pat, er mfer býSr fyrir , er kemr til Knúts hins ríka, at hann mun á fárra vetra fresti vera dauSr okfarit allt ríki hans, ok mun eigi verða upp- reist hans kynsldSar, ef svá ferr, sem mín orS

til. er konúngr tali sínu hovfa En hætti , pá bjöggu menn ferS sína, ok snéri konúngr pá

meS Jjat liS, er honum fylgSi, austr til Eiöa^kdg^, 172 K 25 parvarpá meS honum Ástríðr drottm'ng, Úlf- liildr okMagiiús sonkonúiigs, llögnvaldr Brúsa- son', peir Arna synir, porbergr, Finnr okÁrni* ok enn fleiri lendir menn, hafði hann goU ^annval. Björn stallari fekk heimfararleyfi,

fór hann aptr til búss síns, ok margir aSrir vinir

lconúngs ftíru aptr tilbúa sinna í leyfikonúngs 5

Tbað konúngr J^ess, at peir skyldu hann vitaláta,

ef |)au tíöindi gjörÖist at hann bæri nauSsyn til at býr er at vitai konúngr J»á ferð sína. pat segja frá ferS Ólafs konúngs, at hann fdr fyrst or Noregi austr um Eiðaskdg til Vermalands, en paðan utí Vazbæ ok Jaðan yfir skóg |)ann, seinleiS liggr? ok komfram á Neríki', par var fyrirríkr maðr ok auðigr, er het Sigtryggr; ívar het son hans; Siglryggr'* var göfugr maSr; í>ar dvaldist konúngr lengi um varit meS Sig-

tryggi, En er sumraSi J)á bjd konúngr íerS sína ok fékk scr skip, fdr hann um sumarit ok

Ifetti eigi fyiT enn hann kom austr í Garðaríki á

fund Jarazleifs konúngs ok Jjeirra íngigerSarj

AstríSr droitníng ok Úlfhildr voru eptir i Svf- pjóS, en konúngr haföi meS ser Magnús son sinn. Jarazlcifr konúngrfagnar velOlafi konúngi, ok bauð honum meS ser at vera ok hafa par land

I III. , \tm

J") Jíiígí' líríngr a Gniillíiiicli , Iliirnlilsson ICglll ok Kinnr ,

lliillsson, Tóíi Víilgaiitsson, J)ór(!rr digvi SYSlursonl2iniU"8 Jmnibar-

slielfis J)orsU:inn Kiignlúldurson, U'cir íslon/.Ís.ir lueun, Eiu«r ok. , h^n-iív, Jjoileifr líveiltv og þorlcifr Iirílí, v» V, ok Kol-

íítiiiui t;. i'. j Gissur gull])rársk;íl(l, l)orn\ó(i'r koll)niu!U sknlcl ,

Náríki }* , Auíu-iki, or hín. j L f A, síoau, :

26 .172 K.

til slíks kostnaSar, sem hann purfti at halda liS 6itt meðj pat pekkistOlafr kondngr, ok dvaldist

hannpar, Svá varsagt atOlafrkonúngrvar siö- lá ir ok bæni'ækinn til guSs alla stund æfi sinnar^ en

síöan er hann fann at mdtstööumenn hans eíid- ust, en i'íki eyddist, pá lagði hann allan hug á at gjöra guSs Jþjönostuj dvaldi hann ekki frá aÖrar áhyggjur eðr pat starf, er hann haföi meö höndum haft, pvxat hann hafði alla pá

stund, er hann sat í konúngddmi sínum, starfat

Jat, er honum Jtítti mest nytsemi í vera, fyrst at friSa ok frelsa landit af ij|>ján útlendra manna ok höföíngja, en síðan at snúa fdlkinu á retta trú ok par meö at setja lög ok landsrétt, ok Jania hlut gjöröi hann fyrir rctilætis sakir at hegna pá

or rángt gjörSu. pat hafði verit mikill siðr í Noregi, at lendra manna synlr eSr ríkir Lœndr ídru á herskipura ok öfluðu sér sva fjár, at peir herju&ul)æÖi utanlands ok innanlands; en síðan friðaði er Olafr tók konúngdóm, J)á hann land sitt, Bvá at hann tók af rán öll J)ar í landi , ok lagöi svá ríkt vi5, at hann lct aungu öðru fyrir koma, enn pcir (lctu) h'f eða limar, hvárki tjdöi hæn manna né fcboS |>ar fyrir. Svá ^segir Sig- hvatr skáld Gull buöu opt, peir er oUu úthlaupum gram kaupast, xhtt^ en ræsir atti* ríklunduðumj undan'j ,

skÖr let^ hann ineð hjörví, herland skal svá verja, raun= biðu rekka' trjónur'* rifsíng, konúngr' hnefsa*^. Leiddi' mest sá er meiddi, margdýrr konúngr vörgum®

hinna^ œtt [at hlanna*^,

hann" stýfði'^ svá J)ýf5aj

J)ýðr lét |)erflast' ' bæÖi

Jjjdf hvern konúngr ernan,

írið bætti hann svá , föta fýkir*'^ lands, ok handa. Vissi heldr" par er hvössum

hundmörgum lét grundar^^ vörSr meS vápnum skorna'' vlkíngum skör ríkis; mildr hefir mörgu"^ valdit Magniiss faÖirgagni, íVændr'^ Ólafs kveS ek frömdu^*^ flestan sigr, hins digra. Hann \ht jafna refsíng hata ríkan sem úríkan, cn pat pdtti landrnönnum ofrefli ok fyitust

13 híiiS II, 5. ráu, C, D, JT, IC, 1) l)ar, 5 , C, D,

3) retlrarj B; rekkar, Jivu *) syuiu', B\ syiia, C; sonH, Í), 5;

þíiur, Jr. *) fírmn, Bs C, 1), S. efsu, íí; cfla, I)\ ofsa, 5.

fa?f]di, C, J/, Jr, S. «) vm-ii, 5, C, V, J/, Á'.

tV, **) vinna, C, Jivinna , /í/n, ok lilainia, B, C, , i/, 3r2) lí) licrr, ií, C, .S. fiUyrti;^ /C. is) j)arnast, ff, i^í

þennlubi, C, /'5 líríriist, I,; Jjrnnilasc, 5. »4) fylkis, Ji, C,

/r, fylkir, 2-. I,clzt , 7J , S. ^^) gnin.Int, K. 5; í»J , C, Ð skcrd^a, 7J, i E) » l', 17) C, S, Tnóisum, iC. ^) ficmd, L \ frægð*, if. ao) finulu, C. 28 172-173 K

Jeir fjandslcapar í móti, er feir letu frœndr sína at ddrai konúngs, ^óit sakir væri sannarj'var fatupphaf til feírrar uppreistar, er lendir menn liöfðu í mdtiOlafikonúngi, at Jeir ^oldn honum eigi r^ttindi, en hann vildi heldr híta af tigu

enn af rcttlæti, en eigi var honum sú sök rctt- fundin, at hann væri hnaggr^ við sína menn, pvíat hann var hinn mildasti við vini &ína; en J>atbar til, at menn reistu dfrið ímóti honumat mönnum |)dtti (hann) harSr ok refsíngasamr. En

Knútr "bauð fram of fjár, en J)d uröu stdrir höföíngjar af hinu (mest) blektir, er hann hét hverjum tign ok ríki, ok J>at með, at menu voru fúsir í Noregi at taka við Hákoni jarh", pví- at hann var hinn vinsælasti maSraf landsmönn- er um J)á fyrr, hann réð fyrir laudinu. 173. Hákon jarl haföi haldit IrSi sínu or prándheimi ok farit á mdtólafi konúngi suðr á Mærí, sem fyrr var ritat; en er konúngr hélt inn í fjörSinn, pá sdLtijarl eptir honum, kom pá til mdts viS jarl Kálfr Arnason ok fleirimenn, peir er skildust við Ólaf konúng; var Kálíi par vel faguat. Síðan hélt jarl inn pángat at, sem konúngr hafði uppsett skip sín í RdðrarfjörÖ* í

Valdal , tdk jarl farskip |»au,j er konúngr átti, lét ok framsetja skipiu ok búa, voru J>ar menn skipaðir til skipstjdrnar. Sá maðr var með jarli, er JölíuU hét, íslenzkr maör, son Báröar Jökuls-

K; S\ 6í'tr« í'i' 19 hi:r al Jmmau hcjir A {ntl chini^', KuíVía- : , ,

Konár or Vazdal. Jökull hlaut at stýra Vís- und, er Olafr koniingr haföi áttj Jökull orti vísu J^essa Hlautekfrá^ Sult, en sdca*, síSfregn at ek kvíöa van erum hreggs at hreini hlýi'-vags', skipi stýraj

I>ví er tístrætis** atti, Oleifr vala* kleifar,

gramr var sjálfr''' á sumri sigri ræntr, hinn digri. pat er hér skjótast a£ at segja, er síSar varS miklu, at JökullvarS fyrir liði Olafs konúngs ofc varð hannhandtekinn, ok Ik kouLingr hann til höggs leiöa, var vandr snúinn í hár iionum, ok hélt á maðr, settist Jökull niör á bakka nokk-

til hann, er urn, J)á rcð mafir at höggva en hann heyrði hvininnj réttist hann upp ok komhöggit

í höfu'ðhonumj ok varS mikit sárit^ sá konúngr

at pat var banasár, bað hann |)á hœtta. JökuU ok orti vísu |>essa: sat J)á upp Svíöa sár aí mœöi setit hefik opt við betra und er á oss, sú er sprcendíj ótrauÖr^, legi rauðum, býss mhr bldö or hausi®

"^) I) fyrii*, A. sæta, lin. vísundí, 11* vangs, funn J>, ysl«lUiv. B, S\ cisUælis, C; úsieunv, D. , B, 30 173-174 K

ben, t&^ ekvið prek venjast, verpr lijálm-göfugr hilniir

heiisær* á mik reiSi* Ok pá áó JökuU pegar. 174. Kálfr Árnason fór meS Hákoni jarli norSr til prándheims, ok bauö jarl honum til

sín, at gjöra haiia höfðíngja. Kálfr segir, at hann mundi fyrst fara inn á Eggju til bú síns, ok láta síðan gjöra ráð sín. Kálfr gjörÖi svá;

en er hann kom heim^ J)á fann hann pat brátt, atSigríöj kona hans, var heklr stdr, ok talJi upp

harma sína, J^á er hún pdttist hafa hlatit a£ Ólafi konúngi, pat fyrst, at hann Iht drepa bónda hennar Ölvi, en nú, segir hún, sonu

mína tva, ok vart pú, Kálfr ! ataflöku peirra, ok mundi mik pess sízt vara. Kálfr segir, at pat var mjök at hans úvilja, er pdrir var af líQ tek- fe fyrir hannj inn? bauð ek, segir hann, en J)á er Grjdtgarörvaríeldr, letek|)á Asbjörn', brdÖur minn. Hún svarar: vel er pat, segir hún, er pú hlauzt slíkt a£ konúngi, pvíat vera má pat,

at J)ú vilir hans hefna, pdttu vilir eigi hefna minna harraa, sátt pú pat, er pdrir var drepinn, stjúpson pinn, hvei'su mikils konúngr virði |)ik

J)á; fvílíkar harmtölur haföi hún jafnan uppi fyrir Kálfi, Hann svarar opt stuttliga; en pd varS hitt atlyktumat hanu leiddist eptir for-

tölum hennar, ok hct pví at gjörast jarls maðr, ef

hann vildi auka veizlur hans. Sigríð let senda

slrí/axi tœ i Ji, lieitJ'aæi'; hhu ^) Arnljjiji'ii, hiut : ,

174 K. 31 orS ]arl5, ok segir hvax' var komit um mál Kálfs. Enpegar er jarl varö fess viss, Jm sendi hau orSKálfi, at hann skyldi koma á fund jarls. Kálfr eigi skyldu undir sagí)ist J)á ferS höfuð ^^Sgjast, ok fdr litlu síðar til Niðardss, ok fann Hákon jarl, fekk hann par góðar viðtökur, áttu feir jarl tal sitt, kom allt ásamt nieð

Jeim, ok reSu feir |)á, at Kálfr gjörðist hand-

genginn jarli, ok ttík af honum veizkir stóran SíÖan för Knlfr heim til búss síns^ hafði hann

niest yfirsókn allt inn í þrondheim^ cn þeg- er váraSi bjó Kálfr ferS sína, ok bjd skip sitt, er hann var búinn, hann átti, en fá er J)á sigldi hann ok hélt skipi sínu vestr tilEnglands,

J)víat hann spurÖi ])ar til KniUs konúngs, at hann sigldi vestr til Englandsj J^á haföi Knútr konúngr gefit jarlddm' Haraldi, syni porkels háfa; Kálfr Arnason fdr fogar á fund Knúts konúngs, erhann komtil Enghuids* Svíi segir Bjarni guHbrár skáld Austr reö allvaldr rista dlala -hafstáli

varö at vitja garSa vígmdör Haralds brdðir; en um iönir manna emka^ ek parfr' at samna'* skrökkvi, at skilnað ykkarn

skjdtt lézt J)ii Knút of sdttan-

í Dainninkii, hé u. 5. Cinkal, Di laliir, ////(* "^)

fnimi,, jr,. :

32 174-175 K.

En er KáUt fór á fund Kni5ts fconúngs, pá fagn- ö'5i konúngr honum vel, ok hafði hann á taliviS sik, ok var 'þat í tali Knúls konúngs, at hann beiddi Kálf pess, at bindast fyrir at veita upp- Ólafi reist í mtíti konúngi , ef hann JeitaÖi aptr í land: en ek mun, segir Kni'jtr konLÍngrj gefa pcr jarlsnafn ok láta ráSa Jik Noregi 5 enHákon írændi minn skalfara til niín, ok er honum Jat beztfallit, fvíat hann er sá heilhugi, at ek œtla hann eigieinn skaptiskjdta í mtítiólafi konúnf^-i finnist. fótt |)eir Kálfr hlýddi á Jjat, er Knútr mœlti, ok gjörðíst hann fúss til tignarinnar, staðfestist sú ráðagjörö meb Knúti konúngi ok Kálfíj bjtíst Kálfr til ferSar, ok at skilnaði gaf

Knútr konúngr honum gjafir gtíöai:; f)ess getr

Bj arni Allt^ átt pú Englands drottni tígnrakkr gjafir^ pakka,

jarlsniÖr' ! komtu ySru

títala- vel mali;

J>ér lct foldj áSr fœrir, frest urSu pess, vestan,

líf |iÍLt erat lítlit, Lundúnu-gramr fundif*.

Síöan ftír Kálfr aptr til Noregs ok kom heim til búss síns.

175. Hákon jarl ftír pat sumar or landi olc vestr til Englands; en er hann kom pángat

X) V, i' hiji, 2) i guÓ-i, C, 5) jailsviiu', '^) fuudna, 1T5-17Ö K . , 3 3

íúv hann ú fund Knúts konijngs. FagnaSi kon- úugr honum vel. Jarl atti festarmey á Eng- landi, ok fdr hann pess ráSs á vit, ok ætlaði

^^* SÍöra hnVÖkaiTp sitt í Noregi, en at afla "^-^l Engl indi J)eirra fánga, er honum pdlti torfengusj. í Noregi. Bjóst jarl til heimferSar ^^1^1 hausLÍt, ok varð heldr síðbúit j sigldi hann í haf, J)á er hann var búinnj en írá ferö hans var ^íl^ki at segja annat, enn skip pat týndist ok l^oinst engimaðrafj enpater sumra mannasögn, skip hafi sczt norðr fyrir Kathanesi síS dags í ^^ormi mikkxm, ok sttíð veörit út at Petlands- ^íi'Öij segja þeiv svA, er slíku vilja fylgja, at skjpit munirekit hafa í svelginn, en hitt vita i^ennmeSsannindum, at Hákon týndist í hafi, ok ekki kom á land, fat er í fvískipi var. pat samahaustsögSu kaupmennpautíSindi, atmenn hugSu at jarl vœri týndr, enhitt vissu menn, at hann kom eigi í Noreg á Jví hausti, ok ]and var hbföíngja laust,

176. Björn stallari var heima at búum s^ínum, síöan er hann hafði skilizt við Ólaf kon- ^^S' Björn var frægr maör, ok spurðist pat "bratt, at hann sat um kyrt; spufðijat Ilákon 3^1*1 ok aðrir landráðamen; síðan gjöröu Jeir ^enn ok orðsendíngar til Bjarnar, ftíru peir er sendir voru ok framkvomu, ttík Björn vel vi5 P^'^ý síðankalla^i h,ann sendimenn til sín, ok spurSi eptir eyrindum j en sá, er fyrir Jeim var, 5 J5i\Di, n "" 34 176 K.

mæltij ok bar kveðju Birní Knúts konúngs ok liákonar jarls ok íleiri höfðíngja, ok pat meö,

segir hann, at Knútr kon ' ngr hefir spurn rnikla af yír, ok svá um fat, at þú hefir lengi fylgt Olafi konángi ok verit livin Knúts konúngs, ok J)ikkir oss fat illa, í>víat hann viU vera vinr J)inn, sem allra annarra dugandi manna, fegár

eí* J>ú vill af hverfa at vera hans úvin, ok er pér nú sá einn til, at snúast til haris trausts ok vináttU; sem nógt er at leita, ok láta allir menn

sér Jjat sóma í NorSrhálfu heimsins $ megu per J)at líta, er fylgt hafiS Ólafi konúngi, hversu hann hefiv skilizt meá ySr, er fér eruö nú allir traustlausir fyrir Knúti konúngi ok hans mönnura, en pér her juSuS land hans hit fyrra sumarit ok drápuö vini hans, ok er meS J)ökk-

um at taka J)etta, er konúngr býör sína vináttu,

til ok væri hitt makligra? at J)ú hæðir hann eSa hyöir fé til vináttu. En er hann liafði lokit ok sínu málíj J)á svarar Björn segir sva: ek vil nú sitja um kyrt at búum mínum ok jþjdna ekki höfðíngjum. Sendimaðr svarar:

slíkt er konúngsmenn, sem J^ú ert, kann ek pér höndum, sá J)at at segja, at J)ú átt 2 kosti fyrir annar, at fara útlagi af eignum J>íuum, svá sem nú ferr Olafr félagsmaSr yávarrj sá er kostr anuar, er sýniligri mun píkkjaj taka vi8 vin- attu Knúts konúngs ok Hákonar jarls, ok gjör-

ast J)eirra niaor, ok selja til J)ess trú sína^ en

tak hht mála Jþinn j steypti fram ensku K

176-177 35

silfri or miklum sjdS. Björn var maSr fégjarn, ok var hanii hugsjúkr mjök, ok Jíagnaði, er hann sá silfrit, hugði J)á at fyrir sér, hvat af sl^y'di taka, 'þóni mikit at láta eignir sínar, pdtti óviss uppreist Olafs konúngs at verSa

^^^undi í Noregi. En er sendimaSr sú, at Birnx gekst hugr viö f^it, kastar hann guUhríng^, ok biSr Björn viðtaka, ok sverja eiöinn: ek heit J)ér |>ví, at fetta fé er lítils vert hjá I>ví, er |)ú munt fá, ef pú sækir heim Knút konúngj en af mikilleik fjárins ok heitum

góSum til , fíá varð hann snúinn fégirni, ok ttík síðan upp fcit ok gekk til handgaungu ok eiða viS Rnút konúug ok Hákon jarL Fóru

sendimenn |)á heim. 177. Björn stallari spurði pessi tíðindi, er

sagt var, jarl væri týndr sneyrist at Hákon , pá

skjdtt skaplyndi hans j iSraðist hann pess^ at hann haföi brugðit trú sinni viS Olaf konúng, Jdttist hann pá lauss peirra einkamála, er hann hafSi veittHákoni jarli til hlýðni, þóiú Birni fánokk- or ván uppreistar um ríkiOlafs kondngs, ef hann ivæmi til Noregs, er par var Já höföíngjalaust %rir. Býr Björn pá ferS sína skyndiliga, ok hafðimeSsðrnokkuramennj ok fdr síðan dag ok

^^ítt ferSar sinnar, Jiar til á hestum, er hann má þ^ty en pat á skipum, er svá mátti, ok létti eigi brr íerS sinni, enn hann kom um vetrinn á

'} gíilUii-ínguin 2 (ligvinn , /íin. C 2 36 177-178 K.

jólum í GarÖaríki á fitnc! Olafs konún[ysj ok varð .kom'ingr allfeginri, er Ijjiun hiLti haunj spurði koni'mgr margra tíðinda norðan or Noregi. Björa segir konúngi atllukon jarl var týndr, ok land var höfðíngjalaust. peim tíðindum uröu

t niargir mennfegnir,peir er Olafi kom'ngi fylgðu or Nuregi, ok par höfðu átt eignir ok frændr ok vini, qklékulandmunir at atfaraaptr tilNoregs.

Mörg önnur tít^indi segir lijörn or Norp{>;i, 'þaii

er konuiigi var mikil forvitni á at viLa. ]:á spuröi konúngr Björneptir vinum sínum, hvern-

veg at Jieir héldi trúnað viö hann. Björn segir, at þat var misjafnt. Síðan stdð Björn upp ok

iell til fóta konúngi, ok tdk um fót konúngi, ok

mælti: allt á guðs valdi ok yðru, herra ! ek hefir tekit fé af Knúts möunum, ok svarit J)eim trúnaðareiða, en nú vil ek y^r fylgja ok aldri við yÖr skiljast, meðan viö lifum báöir. Kon- úngr svarar: statt pú upp, Björn! sátlr skalt

J)ú við mik, en bæt J)ú við guð J)etta; vita má ek þat, at fáir munu J)eir vera í Noregi, at ein-

örö sinui 'haldi viö oss , er slíkir brugðust viðr

satt, at í 0SS5 sem Jjú ert, er Jat menn sitja mikl- uin vunda, er ek er fjarri, en sitja fyrir úfriÖi Ijandmanna várra. Björn segir konvingi frá pví, hverir mest bundust fyrir at reisa fjandskap

í möti konúngi ok lians mönnum ; nefndi hann

til J)ess sonu Erlíngs á Jaðri ok aöra frændr

J)eirra , Einar pambaskelfi ok Kálf Arnason, pdri hund ok Hárek or pjdttu.

178. Síðíin er Olafr konúngr var kominn í GarSaríki, liaföi hann stórar áliyggjur ok hugs-" aÖi, hvat ráð hann skylcli upp taka. Jarizleifr konúngr ok íngigerSr drottníng báðu Ólaf kon- úng at dveljast ^ar ok taka upp ríki Jat, er

heitir í ValgaríaS ok er pat einn hlutr af Garða-

^íki, ok var fat fdlk allt heiSit í fví landi. Ólafr- konúngr hugsaöi opt fyrir shv fetta boS, eu

hann bar |)etta ráð fyrir vini sína, pá löttu allir at staðfestast far, ok eggjuöu konúng

at loita norír til Noregs til ríkis síns 5 kon-

úngr haföi Jbat enn í ráðagjörS sinni;, at leggja

niðr konúngsnafu ok fara út í heim til Jórdan-

arok til Jdrsala, eðr í aSra helga staði, ok gánga

undir regluhald. pat taldist optast í huginu at hugsa, ef nökkur mundi til verSa, at hann nœÖi aptr ríki sínu í Noregi , en er hann hafoi píi^: á huginn, pá luinntist hann pess, at hina íyrstu 10 vetr koniingddins hans voru honum allir hlutir hagfeldir ok farsælligir , en síðan "^ar honum hagr sinu J>únghrærÖr ok torsólt ^^^t, ifaöi hann um lyrír Jxí sök, hvárt þat mundi vera vitrligt rdð at treysta svá hamíngju meö htlum styrk í hendr úvinum sínum, er allr landsmijgrinn bafði ti]slegizt at veita honum mcítgaungu. Slíkar áhyggjur bar hann optliga

i hug ser, ok skaut til guðs sínu máli, okbað hann pat láta uppkoma, er hann sæi at bezt gegndi^

valkaðihann |)at í huginum, ok vissi eigi hvat bann skyldi aftaka, pvíat honuin sýndisl meim

I 38 178 K. auðsýn á pví, semhann taldi upp fyrir ser. pat var á einni nótt, er Ólafr konimgr lá í reykkju sinui, ok vakti lengi nm náttina, ok hugSi at ráSagjörS sinni, ok haföi stdrar áhyggjur ískapi, en er hugrinn mæddist mjök, J)á seig á hann svefn ok syk lauss, at hann Jiditist vaka ok sjá öll tíðindi í húsinu, hann sá mann mikinn ok vegligan ok hafói klæðnaS dýrligan; bauö konúngi fatí hug, at Jarmundi vera konúngr- innOlafrTryggvason; sá maðr mælti viö hann: ert |)ú mjök hugsjúkr um ráöagjörð |)ína, hvert ráðpér skuliö upptaka; patpikki mérundarhgt, er |)er velkið J^at ráð fyrir yðr Jetta, ok ef þhr ætlið þat fyrir ySr, at leggja niSr konúngsnafn

J>at er gu.ð hefir gefit ySrj slíkt hit sama sú ætlan, at vera hér ok Jiggja ríki af útlendum konúngi ok yðr úkunnum, fari J)ér heldr aptr til ríkis yövarsj er Jér hafið at erfðumtekit ok ráðitlengi fyrir, með J>eimstyrkj er guð gaf ygr, ok lát eigi undirmenn yðra i'áða yðr; pat er konúngs frami at sigrast á úvinum sínum, en vegligr dauði at falla í Noregi* með liði sínu;

eða ifi ])ér nokkut, at þbr hafiÖ rétt at mæla í yðvarri deilu, eigi skuhi Jpér J)at gjöra, at dylja yðr sjcílfir sannleiks, fyrir J)ví megi pér djarf- liga sækja til landsins, at guð mun hera yðr vitni, at pat er ySr eiga^ En er konúngr vakn- er aði, J)á J)öLtist hann sjá svip mannsins, á brutt gekk^ en Jjaðan ífrá herði hann huginn

» ) orroslu, B) D, Jly K, Ly 5, 178-179 K. ! 39

ok einhverföi œtlan sína fyrir shr at fara til

ríkis síns í Noregi, svá sem hann'haföi áðr ver- itfúsastr^, okfann atallir hans inenn vildu helzt vera láta^ taldi hann J)at í hug ser, at landlt mundi vera auðsdtt, er höföíngjalaust var, sv& sem hann hafði spurt; ætlaSi, ef hann kvæmi

sjálfr til, at raargir mundu pá honum veita. En er konúngr birti ráSagjörS sína fyrir sínum pví allir menn, ^önnum, J)á tóku Jakksamliga 179. pat er sagt, at sá atburSr varÖ í GarÖaríki, þá er Ólafr koniingr var |)ar, at son einnar göfugrar ekkju fekk kverkasuU, ok EÓtti svá mjök, at sveinninn mátti eigi mat neinum niör koma, ok 'þótú hann banvænn

^eraj móöir sveinsins gekk til íngigerðar, drottníngarj pvíat hún var kunn henni, ok sýndi henni sveininn. Drottníng segir, at

^»in kunni Jíar engvar lækníngar til at ^^Sgj^- gakk pii, segir hún, til Ólafs konúngs, hann er her lœknir beztr, ok hið hann fara

^^ndum um kverkr sveinsinsj ok ber til orö ^^11) ef hann vill eigi elligar. Hún gjörði svá s^Di drottníng mælti, en er hún fann koiu'ing, í*-^ segir hún honum at sveinn hennar var tanvænn af kverkasuU, ok bað hann fara hönd- urn. Konúngr segir, at hann var eigí Iseknir, bað hana fara pángat sem læJinar voru. Hún segir, at drottníng hafði henni Joáugat y^sat ^: ok bað mik sín orð tilsenda, at Jjér legð-

Ílcr tilf/tpr C lun *ifin. 40 179-180 K u5 lækníng til, sem per kynniS bezt, ok hún sagöi mér, at pér kynnið bezt hhr í landi. Síðan ftír konúngr til, ok fdr höndum um kverkr sveininum, ok J)uklaði sullinn, til ^ess er sveinninn hrserði munnlnn, pá tdk kon-

úngr brauð ok braut ok lagði í kross í Idfa sér, síðan lagði hann pat í munn sveininum, en hann rendi niðr, okfaðan af tdk or verkinn or kverkunum, ok varð hann á {ám dögum alheilL Mdðir hans varö feginn ok allir frœndrj

J)á var furst á pann veg virt, at Ólafr konúngr hefði svá miklar læknis hendr, sem mælt er um |)á menn, er mjök er siií|)rdtt lagin, at ^eir hafi hendr gdðar, en síðan er jartegnagjörS hans varð alkunn vorðin, pá tekit f^^rir sannar jartegnir.

180. Síðan er Ólafr konúngr hafði ráðit fyrir ser at hann mundi snúast til heimferðar, |>á bar haun pat upp fyrir Jarazleif konúng ok Ingigerði drottníngu; pau löttu hann peirrar feröar, sögðu pau, at hannskyldi hafa í peirra ríki {)at veldi, er honum pætti sér sæmiHgt, en báöu hann eigi fara á vald úvina sinna meS svá Jxtinn liðskost, sem hann hafðiparj sagði Ólafr tonúngr drauma sína ok Jat með, at hann kvaðst hyggi^? atpat væri guðs vili ok forsjá. En er Jíau fundu at hann hafði ráðit fyrir sér at fara aptrtil Noregs, pá buðupau honum al]an|)ann fararbelna, er hann vildi af |)eim piggja. Kon- úngr |)akkar peira með fögrum orðum sinn gdS- 1

iðO-182 K - 4 vilja, segir, at hann vill f úss plggja af pelm Jiat er hann parf til ferSar sinnar. 181. pegar á bak jdlum helt Olafr kon- úngr á buníngi, hann haföi nær 2 hundruð í^annasinna; fékk Jarazleifr koni'mgr peim öll- um eyki ok parmeSreiSa, svá sem feir J>urftu,

En er konúngr var búinnj J)á fór hannj leiddi Jarazleifr konúngr hann ok IngigerSr drottníng

út vegsamligaj Magnds son sinn lét hann vera eptir hjá |)eim5 Olafr konúngr austan fyrst at freyrum allt til hafs, eu er váraöi ok ísa leysti, pá bjuggu J>eir skip sín, en er ^eir voru búnir ok byr gaf, 'þá sigldu f>eir ok greiddist ferS feirra vel, ok kom Ólafr konúngr skipum sín- um við Gautland, spurðu par tíöindi bæði af

Svíaveldi ok Danmörk; ok norSan var spurt til sanns, atHákon jarl var týndr, en land var höfö-

íngjalaust í Noregi $ J)ótti konúngi pá ok hans mönnum vænt um sína ferÖ, siglöu paðan, er byr gaf, ok hMdu tilSvíl^jdðar, lagöikonúngr

skipumsínum^ inn íLögin, ok hhlí upp í landit

til Áráss, ok gjörSi síðan menn á fund Önundar konúngs, ok lagSi stefnu við hann. Önundr konúngr varS vel við orðsendíng mágs síns, ok fúr tilfundarOlafs konúngs, svá sem hann hafÖi

orS til sendtj kom pá til Olafs konúngs Astríð. droLtníng með pá menn, er henni höfðu fylgt, varð par fagna fundr. FagnarSvía konúngr vel xnági sínum, er peir hittast.

182. Nú skal segja, hvat bsendr höföust ftt

») Ubr hyrjar G aplr. 42 182 K.

í Noregi um pessar stundir. pdrir hundr haféi FinuferS haft pessa 2 vetr, ok hafði verit lengi hvarntveggja vetr á fjalli uppi, ok fengit óof fjár% hannhafði áttmörg kaup viðFinna. Ilann let gjöra sbv 12 hreinbjeUba meS svá mikilli fjölkýngi, at ekki vápn festiá, ok síðr myklu

enn á brynju , en hit síðara sumarit bjd pdrir lángskip, er hann átti, ok skipaði húskörlum sínum^ haun stefndi saman bsendum, ok krafði leiðángrs allt um hina vestri^ píngá% ok dró saman mikit fjöhnenni, ok ftír hann norðan um

várit. Hárekr or pjdttu hafði ok mikinn lið-

sanuiaS, ok fckk mikit lið, ok urÖu til ferSar pessarar miklu fleiri virðíngamenn, pdat pessir sé ágætastir, lýstu peir yfir fví, at pessi herr

allr skyldi fara í mdti Olafi konúngi ok verja honum land, ef hann kvæmi austan. Eínar |)ambaskelfir hafði mest forráð ura prándheim,

síðanerlát Hákonar jarls spurSist, J)víat Ein-

ari JþdLtu peir feðgar vera bezt komnir til eigna peirra ok lausafjár, er jarl hafði átt; minntist Einar pá fyrirheita peirra ok um- mæla peirra, er Knútr konúngr hafSi veitt honum at skilnaði, lét pá Einar biia skip gott, er hann átti, gekk hann par á sjálfr ok mikit föruneyti^ en er hann var búinn,

J)á hélt hann skipi pví á fund Knúts kon-

úngs ; fagnaði konungr honum veh Síí^an bar Einar upp eyrindi sín fyrir Knút konung, ok

I ) Jler hyrjar E aptr* næstu, 2i, D, G,

Inngliií, /), Gy S, 182-183 K. - 43

segir, at hann er kominn at vitja heita peirra, er konúngr hafði mælt, at Einar skyldi bera tignarnafn yfir Noregi, ef jarls væri eigi viS kostr, Knútr konúngr segir, at mál pat vissi allt á aunan veg við: hefír ek nú, segir hann^ (sent) menn ok jartegnir tilDanmerkr til Sveins sonar míns, ok pat með, at ek hefir gefit hon-

um ríki í Noregi, en ek vil halda við |)ik vin- áttu, skaltu hafa pvílíkar nafnbætr af mér, sem

fú hefir burSi til, ok vera lendr maÖr. Síí Einar páhlut sinn, hverthanseyrindi raundi verSa,býst

til hann pá heimferSar , en er hann vissi fyrir-

ætlan Knúts konúngs, ok svá at mikil ván var á, at Ólafr konúngr mundi koma austan, ok ekki væri friSsamligt í landi , kom Einari pat í hug, at; eigi mundi undir at hrapa [ferðinni meirr

- svá sem hagligast vœri, ef Jþeir skyldi berjast við Olaf konúng, én hafa^ ekkitil framkvæmd- ar ríkis^ síns Jjá heldr enn áðr. Sigldi Ein- |)á í haf, f)egar er hann varat J)ví búinn, ok

^om J)á tilNoregs, er fram voru áðr komin Jau svifc ok tíðindi, er þá gjörÖist á fví sumri.

183. HöfSíngjar í Noregi heldu njósn austr til Sví|)jdðar ok suðr tilDanmerkr, ef Ólafr kon- úngr kvæmi austan or Garðaríki, fengu peir í)egar spurt, pá er Ólafr konúngr var kominn or GarSaríki til Svíjþjöðar, en pegar er fat var spurt, pá fdr herboS um landit alh, var stefnt

') [iannig E liin^ { J., ilcppr K um *inn,

maU) (r.

4 44 183-184 K.

i5t almenníngi at kom par saman mikill herr; en þeir lendir menn, er voru af Ögöutn

ok Rogalandí ok HörSalandi, þá skiptust J)eir, snörusumir norSr, ensumir austr^ ok J)ótti hvar- tveggja hös viðpurfaj sncru austr synir Erlíngs af Jaöri með lib |)at allt, er austr var frá peim, ok voru |)eir par höföíngjar fyrir Jþví liði ; en nox-ðr sneyri Aslakr af Finneyjum ok Erlendr orGerÖi ok aörir lendir menn, peir ervoru paöan norðr; pcssir, er nú voru nefndir, voru allir eiösvarar

Knúts konúngs til þess at ráða Olaf af lífij ef peim geefi færi á fví.

184. En er |)at spurðist í Noreg, at Ólafr konimgr var kominn austan til Sví|>jdðar, pá s'ómnuðust saman vinir hans, er honum vildu liö veita; varí þeim flokki tignastr maðrHaraldr Sigur^arson, brdðirhans, hann var pá 15 vetra gamall, mikill maðr vexti ok málsnjallr; margt var annat göfugra manna peir alls 6^ Jar ; fengu hundruö mannaj |>á er [voru af- Upplöndum, ok stefndu með liS 'þat allt austr um Eiöaskóg til

Vermalands; síðan stefndu peir austr til Sví-

JjjóÖar, ok spuröust fyrir um ferðir Ólafs kon- núngs. Olafr koniingr var íSvípjdð um várit, ok haföi hann paöan njdsnir norðr í Noregi, ok fekk |)aðan pá eina spurn, at úfriðsamligt inuudi J)ángat at fara, ok peirmennj er norðankvámu, löttu hann mjök at fara í landitj hann haföi einráðit fyrir ser at fara sem áðr. Ólafr kon- lingrspurðiÖnund konúng, hvernstyrk at hann

^> ^^* I**:"" voiu it^ G', I/, L; i'óiu jiTj Ihu 184-186 K. 45 mundi fd lionum at sœkja land sitt, Onundr sagöi bonvirn at [sumum mönnum^ var lítit

um at fara í Noreg herför, segir hann^ aiNorö- menn cru har(>ir ok orrostumenn miklir: skal ek eigi seint segja yðr, hvat ek vil tilleggja,

^"i^un ek fá yör 4 hundruð manna, ok velja af hirðmönnum vorum góSa hermenn ok vel- húna til hardaga, síöan vil ek gefa yör lof til, at per farift yfir land vort ok íáið slíkt liö

allt, er per megiS ok yðr viU fylgja. Olafr

konúngr ttík penna kost, 'bjóst síöan leiðar

sinnar. Drottníng var epíir í Svíþjóí^ ok Ulf- hildr konúngsdóttir.

185. En er Ólafr koniingr hóf ferS sína,

pákom til hanslið þat^, er Svíakonúngr fekk honum, var pat fjögur hundruð mannaj ferr konúngr er bvíar kvAmu, fyrst stefndu feir

uppá land til Marka , ok kvámu par fram,

er kallat er Járnberaland, kom |)ar í móti

konúngi ' lið |)at , er farit hafði af Noregi

til mdts við hannj sem fyrr var sagt, hitti hann 'þA Harald, bróöur sinn^ ok marga aðra frændr s'na ok vini^ varpar hinn mesti fagna- fundrj höföu jpeir þá allir saman 12 hundruð manna. 186. Dagr er maðr nefndr, hann var son Hríngs konúngs, |íess er land hafði flýtt fyrir Olafi konúngi^ en menn segja at Hríngr væri son Dags Hríngssonar, Haralds- sonar hins hárfagra. Dagr var frændi Ólafs

a) övúun, hhu /AV tr i: loh'l aiS ýullu. 186-187 K. konúngsj peir feSgar Hríngr ok Dagr höfSu staðfezt í Svíaveldi, ok höfðu par fengit ríki til forráSa. Um varit er Olafr konúngr var kom- inn austan til Sví|)jöðar, sendi hann orð Dag, frænda sínum^ at hann skyldi ráðast til ferðar meö honum með J)ann styrk allan, sem hann hefði til, en ef peir fá land í Noregi, pá skyldi Dagr hafa pat ríki í Noregi, en eigi minna, enn forellrar hans höfðu haft áðr; en er fessi orðsendíng kom til Dags, fell honum pat vel í skap, ok léku at landmunir miklir at fara aptr íNoreg, ok taka par við ríki |)ví, sem frændr hans höfðu áttfyrr, hann svararskjdtt fessu máli, ok hét pessi ferð. Dagr var maðr skjótorSr ok skjótráðr ok ákafamaör mikiU ok engi spekíngr at víti. Síðan samnaði Dagr ser liði, ok íékk hann shv nœr 12^ hundruð manna, fdr hann með fat lið til funðar við Olaf konúng.

187. Ólafr konúngr gjörði orð frá sér í hygðina, ok sendi orS Jieim mönnum, er fat vildu hafa til féfángs sér, at afla hlutskiptis ok hafa uppLektir Jiar, er úvinir hans væri fyrir, fyigja. J)á skyldi peir til hans koma ok honum Ólafr konúngr fluttipá hersinn ok fárum mark- bygð en sumt um eyðimerkr ok optliga yfír vötn stdr, peir drdgu skip eðr báru í milU vatnanna eptir ser: fjöldi mikiU fölks dreif til kou- úngs, markamannaok stigamannaj er par víSa

«) 7, y/; 15, L. siSan kallaSar ÓlaísbygSir^ sem liann hafSi núttstaðij létti hann eigi fyrr ferð sinni, enn hann kom fram á Jcjmtalandi^ fór koniingr

J>á norör til Kjalar, ok skiptust menn hans í hygöirnar, ok ídru mjök suuclrlaust, meíSan feir vissu engis úfrifíar ván, en er peirskildu sitt, fylgði konúngi NorSmanna liö? en

Dagr för í annan stað meS liö sitt.

188. Menn 2 eru nefndir, Jjeir er ann-

hét Gauka-p<5rir , en annar Aírafasti, peir voru stigamenn mikhr ok hinir mesLu rcins- ^enn, peir höfðu með sér 30 manna, sinna ^akaj peir bræSr voru meiri ok sterkari enu a?-rir menn, eigi skorti pá hug ok áræði. peir spurðu til pessa hers, er Jar fdr fyrir land, og mæltu sín ímilh, at þat mundi vera

snjallræði at fylgja honum til lands síns, ok

gánga í orrostu með honum ok reyna sik svá,

I>víat J)eir höf'u ekki fyrr íbardaga verit, |)eim

^i' Hái'væri fylkt, var þeim |)ví forvitni á at konúngs fylkíng; petta ráð UkaSi pelm vel föruj;iayl^ujn sína peirra, gjörðu J)á síðan ferS til fundar vi8 Olaf konúng, en er |)eir kvámu

f^r, |)á gánga þeir meS sveit sína fur Ólaf konúng, ok höfSu alvæpni sitt förunautar ; J)eir kvöddu koniingí hannspurSi, hvat manna þeir væri, peir nefndu sik ok sögðu, at þeiv voru far landsmenn, síðan báru peir upp eyrindi sín ok buSu konúngi at fylgja honum. Kon- 188-180 K.

i!íngr segír, at honum pætti sva sem í slíkum mönnum mundi vera g(55 fylgö: ok erum vfer fúsir viS slíkum niönnum at takaý eðr^ hvart eru3 J)ér skírðir menn eöa eigi? Gauka-pdrir segir, at hann er hvárki kristinn nh hei&inn: höfum vér felagar engan íítrúnaS annan , enn triium afli voru ok sigrsæli, ok vinnst oss J)at at ndgu. Konúngr svarar: 'þat er mikiUskaSi, er menn svá liðmannh'gir skulu eigi á Krist trúa, skapara sinn. pdrir svarar: er nokkurr sá í yðru fdruneyti, konúngr! kristinn maðr, er meira hati á degi vaxit ennviS bræðr; kon- úngr bað pá skírast láta ok taka trú rétta par- með, ok fylgja pá oss síðan: skulu vcr ])á gera yör viröíngamenn mikla, en ef piö villS fat eigi, farið aptr til ic^na ySvarra. Afraíasti segir, athann vill eigi við skírntaka. Snúa peir síöan

í brutt. pámœltiGauka-pdrir: pettaer skömm mikil, er konúngr gjörir oss liðrækjaj J)ar kom ek aldi i fyrr, er ek væra eigi hlutgengr við aðra menn, skal ek aldri aptr hverfa at svá búnu. Síðan sldgust peir í svíát meS öörum marka mönnum ok fylgðu flokkunum,

Sækir Olafr konúngr þá vestr til landsins*.

t 189. En er Olafr konún^r fór vestr til landsins ok um Kjöl, ok sdtti Jiá vestr af fjall- inu, svá at land lægði vestr at sjá; margt li8 ionúngs fdr fyrr enn hann ok margt síðar, reið hann {>ar er rúmt var um hann, var hann

»_) Jlér iileppr G um fiÍ7in, Kjnlíu-j jB, D, Jí, S, 189-190 K. 49 hljdSr ok mælti ekki vi8 aSra mennj 6k reí8 svá lengi dags at liann sást^ um; J)á reið at honura biskup ok mælti, ok spurSi hvat hanu hugsaSij er hann var hljtíör, pvíat konúngr vat jafn glaðr ok margmálugr vi8 menn sína í fcrðunij ok gladdi J)á jafnan, er nær honum Voru, Konúngr svarar með áhyggju mikiUi: "undarliga hluti hefir fyrir mik borit um hríð, ek Jitíttumst sjá yfir Noreg, ek leit vestr a£ fjallinu ^ kom mér pat í hug at ek hafSa marga daga verit glagr í |)ví landiý xnbv gaf pá sýn at ek sá um allan prondheim ok fví nœst um allan Noreg^, ofc svá lengi sem sú sýn hafði verit fyrir augum mcr, pá sá ek pví lengra, allt;

I»artil sem var sjtír ok land, partil er ek sá ura alla veröld, ek kenda ok gjörla 'þá staði, er ek hefir fyrr jafnliga, séð ok komit sá ek ok J)á staíi, er ek hefir eigi fyrr séð suma, pá er ek hafSa spurn af, en jafnvel hina, er ek hefir eigi fyrr heyrt getit, bæöi bygða ok úbygða, svá

"^ítt sem veröldin er. Biskvip svarar, at sú sýn var stdr, heilaglig ok merkilig. 190. Síöaix er Ólafr konúngr stítti ofan af fiaUinu, var bær sá fyrir honum, er á

Súlu heilir, í ofanverðri bygðinni í Veradæla- íylki^ en er peir sotLu ofan at bœnum, J>á lúgu akrar viö vegiunj konúngr ba^ menn fura spakkliga, ok spiUa eigi ökrum íyrir bunda^

lítl. h. V. 13, Di /uV byrjar K apír. 6 I>1M)JL, D gjörSn menn pat vel, meSan lconúngr var viS, en Jþeir er síðar fóru, gáfu at |iví engan gaum^ ok hleyptn menn svá um akrinn, at hann var allr higðr vi5 íörðuj sii bdndi, er Jar bjó, er nefndr porgeirr flekkr, hann álti tvá synifrum- vaxta.5 porgeirr fagnaöi vel konúngi ok hans mönnum, ok bauö honum allan pann forbeina, er hunn haf6i faung á. Koniingr tók pví vel, ok spurði' porgeir at tíSindum, ok hvat títt vœri par innanlands, eðr hvart samnaðrnokk- tirr muni jþar gjörr vera í móii oss. porgeirr segir, atliðmikit var samandregit Jar í prílnd* heim, ok voru Jar komnir lendir menn bæði norðan ok sunnan or landi: en eiízi veit ek, segir hann, hvárt þeir ætla Jví liöi at stefna yðr í mdti eðr annarstaðar. Síðan kæröi por- geirr fyrir konúngi skaða sinn ok úspekt kon- úngs manna, erpeir höföu niðrbrotit akrahans

alla. Konúngr segir, at Jat \'ar ílla vorðit, er honum var mein gjört* Síðan reiö feonúngr

J)artil, sem akrinn haf51 staðit, ok sá hann at allr var at jörðulagörj hann reið umhverfis, ok iTiælti svk: Jatvœntir ek, bdndi! at guð muni leiðrétta skaða pinn, ok mun akr pessi betri á vikufresti, enn er spiltrvar; varö pat hinn bezti akr, semkonúngr sagði^ konúngr dvald-

ist far um nátt, en at morgni bjtí hann ferS sína, hannsegir, at porgeirr bóndi skyldi fara

með honum, en liann bauð til ferðar sonu sína. Konúngr segir, athann skyldi fara með honum, 190-191 K. S 61

eii sveinarnir vildu eigi eptir veraj Iconiingr

baS |)á eigi fara, en peir vildu eigi letjast láta,

J)á vildu hirSmenn binda pá, Konúngr mælti, er hann sa pat : aptr munu Jjeir Icoma* Svá f^í*? seni konúngr sagSi um sveinana.

191. Nú flytja peir her sinn út til Stafs, en er komingr kom á Stafa mýrar, pá átti hann par dvöl, þá^ spurSi konúngr tilsannsj atbændr

fdru me& her í mdt honum, ok pat meS at hann mundi eiga orrostu brátt, pá kannaði hann

li5 sitt, ok var skorat manntalj fundu Jeir 92 hundruS heiSinna manna, en er konLmgr vissi baS skírast láta, J)at, f)á hann J)á sagSi svá, at eigi heiSna hann viU menn hafa meS scr : munu vér, segir hann, ekki mega ireystast liSsfjölda, guSi skulu pvíat ver treystast , meS krapti ok miskun munu ver sigr fá, en eigi vil ek blanda heiSnu fdlki viS kristna menn ; en er peLtaheyrSu heiðíngjar, þá báru peir saman sín ráð, ok at lyktum Ibln skírast éhundruS manna, cn fimm liundruS níttu kristni ok snéru þeir aptr til síns lands* Síöan gánga par J)eir brœSr fram meS sittliS, Gauka-pdrir ok Afrafasti, okbjdðahonum liS sitt, hann spurði, ef peir heföi tekit skírn Gauka-ptírir var ok trú rctta. segir, atpat eigi 5 koniingr baS Já takatrú rétta eSa fara á brutt at öSrum kosti. peir fdru pá 1 brott, ok taka tal sín ámilli, ok töluSu, hvat ráS J>eir skyldu

') irtr hy rjiiv nplr C. 8_, i/. D 2 52 - 191 K. upp talca; mœlLi Affafasti: sva cr sagt fr;l mínuskapi, at ek vil eigi aptrhverfa, ixiun ek fara til orrostu, at veita lið öiírum hvárum^ en eigi pikki mcr skipta í hvárra flokki at ek or. pá svarar Gauka-pdrir : (ef) ek vil til orrostu skal fara^ Jíá ek konúngi veita, pvíat honum er meiri liösj)örf, en ef ek skal á guö triia nokk- ^t, hvatérmfer verra attrúa álIvíta-Krist cnná annat goS^ nú er pat mitt ráð at vér látim skír- ast, ef konúngi pikkir pat miklu máli skipta, förum pá síÖan til orrostu með honum$ pessu játta peir allir, gánga síðan til konúngs, ok segja at peir vilja látaskírast, voru peirjáskírð- ir af kennimönnum ok biskupaðir, Konúngr tíJkpáí hirðlög með sér, ok segir^ at peir skulu vera undir merki hans í orrostu. Ólafrkonúngr hafði pá til sanns spurt, at skamt mundi vera til pess at hann mundi eiga ori-oslu við bœndr}

cn síðan er hann hafði kannat lið sitt, ok skorat var manntal, ok hafði hann pá meirr enn 30 hundruð manna, ok Jótti pat|)á vera mikiU herr at sjá á einum velli. Síðan talaÖi konúngr fyr- irliSi sínu, ok mœlti svá: vér höfum mikinn her ok frítt lið, nú vil ek segja mönnun/, hverja skipan erek vilhafa á liði mínu: ekmun láta fara merki mitti fram í miðju liði mínu, ok skulu par fylgja hirðmenn ok gestir, ok parmeð I»at lið er til vár kom áUpplöndum, ok svá pat lið til erhér kom vár í prondheim j cu til hœgri ±oi K- — 63

» F liandar frá voru merki skal vera Dagr Hríngs- son, ok mo5 honum pat liS allt, er hann hafðí lil föruneytis viö oss, ok skal hann hafa annat merki, en til vinstri handar frá voru merki skal vera liö pat, erSvía konúngr fékk oss, ok

íillt |)at lið er kom til vár í Svíaveldi, skulu peir hafa hit 3ja merki; vil ek nú, at menn skipist ísveitir ok heimtist saman frændr ok kunníngjar, munu peir |)á hverr annars hezt gæta ok hverr annan kennaj vœr skulum marka hð várt, ok gjöra herkuml á hjálmum Varum ok skjöldum, draga Jar á meS bleikju, en er vér komum í orrostu, þá skulum vér allir hafa eittorStæki: fram,fram,kristsmenn! krossmenn! konúngsmenn! ver munum hljcíta J^unnar fylk-

íngar, pvíat vér höfum lítit lið, pvíat ek vil eigi at peir hríngi um oss liÖz sínu. Skiptist menn nú í sveitir, en síSan skal sveitum skipta í fylk- íngar, ok gefi gaum at, hvert hann er frá merki Þvf, er hann skal fylgjaj vér munum nú halda fylkítigum ok vera me6 alvœpni nátt ok dag, par til at vér vitum, hvárt funðr várr mun veröa ok búnda. Síöan er konúngr haföi talat fyrir herinum, pá fylktu peir Hði sínu, ok skip- uÖu eptir Jví sem konúngr hafði fyrir mœlt. En eptir pat átti konúngr stefnur við sveitar höfð-

íngja, voru J>á t>ar komnir menn, er konúngr liafði sent í herað ok krefja bœndr hðsj Jeir kunnu pau tíðindi at segja or bygÖinni, par sem peir kvámu, at par var aleyÖa at vígum mönnum, ok var patfdlk farití bdnda samnaS; enpar er peirhittu menn, vildu fáir péim fylgja, en flestirsvöruSu|>vÍ5 at fyrir pá sök sátu heima, at peir vildu hvarigum fylgja^ vildu eigi berjast i mdti konúngi ok eigiímdti frændum sínum, höfðu peir fátt liS fengit. pá spurSi konúngr menn ráSs, hvat mönnum pætii tiUækiligast.

Finnr Arnason svarar málikonúngs : sjá má ek, hversu gjört mundi vera? ef ek skyldu ráSa : pá myndu vér fara herskildi yfír allar bygöir ok ræna íh öUu, ok brenna svá vannliga bygö alla, at aldri skyldi kot eptir, ok gjalda svá bdndum svik sín, hygg ek at margir muni pá lausir vi8 flokkinn^ ef peir sjá heim reyk til húsa sinna ok loga, en vita dgjörla, hvat títt er um börn eSa konur eöa gamla menn, feSr eSa mæör eða annat frœndlið sitt; væntir ek, segir hann, ef nokkurir ráSa til at rjúfa samnaðinn, at pá rjúfast fylkíngarnar sva mum brátt , fvíat er bdndum gefit, at pat ráð, er pá er nýjast, at J)at er pá öUumtíSast. Ok er Finnr lauk máli sínu,

J)á gjörðu menn par at gdðan rdm, líkaði mörg- um pat vel, at ráöa til fefánga, en öUum J^dttu bæudr makligir skaÖa, en Jat líkligt, at Finnr sagöi, atbændr mundi margir lausir í samnaö- inum. pormdÖr Kolbrúnaskáld kvað vísu; Brennum öll fyrir innan Innaneyi pau at vcr finnum, lönd tegast* herr' meö hjörvi, 19i K. 55

lierborg^ fyrir^ gram verja; ýss, hafi* allra húsa Innprændir kol sinna, ángr munkveikí klúngri köld, ef ekmá valda.

Kn er Olafr konúngr heyrSi ákafa lýðsins, þá. krafci hanu si^r hljdðs ok mælti: hafa bændv verSleika til jDess, atsvá væri gjört, sem pér hafið heitit |>eim, vitið p^r at ek hefir pat gjört, at Lrenna fyrir peim bæi, ok veitt peim aörar stórar refsíngar, gjörða ek patpá at brenna bœi fyrir peim, er peir gengti af réttri trú, en töku upp bldt ok viUu, ok vildu ekki láta at vorum oröumj ok áttu vœr pá guSs rcttar at rekaj ok erpessidrottinssvik miklu minna verð, pdtt feir haldi eigi trú sína við oss, ok munu pessi iiokkorum J)ikkja (eigi) allsmá J)eim er manii- ddmsmenn vilja veraj nu á ek hér [nokk- ura vernd á'* at veita nokkura frían, er fieir misgjöra viö mik, en pá eigi, er peir hötuð- iist viS guÖ3 nú vil ek at menn fari spakliga ok giöri eigi hervirki ; vil ek fara fyrst tii fundar við bændr, nú sættumstvœr, ok er pá vel, en ef 'þeir halda bardaga við oss, pá eru Jar 2 kostir fyrir höndum; efvíirföllumí orr- vel ráöit, ostu, I>á er pat at fara |)ángat eigi með ránshendi, en efvcr sigrumst, vera J) i skuluvfer örfiökumenn peirra^ er berjastí mdti oss, pvíat peir munu par sumir falla en sumir flyja, ok

IieiíIjarluiUj Jj ; Uvci-Iiorg , D IiOi*I)jiii'g Uúsíjjtirgj C, j 21;

6'. V. i JU, idkl, B, *) iiokk.uiu ÍLCÍiuUla , /u'n. ;

56 191-192 K hafa hvíirirtveggju fyrirgjört eigu sinni allri, er fá gott at gánga til stórra búa, en bæír vegligir, en pess nýtr engi maðr, er brent er; 6vá ok ránsfé ferr at spcllum meiri hluti, enn pat er nýtt verör; skulu vér nú fara dreiftút eptir Dölunum ok hafa meS oss allavígja menn, íá ok J)á sem vér kunnum at 5 skulu menn höggva bú. ok aðra pá hluti, er menn þnvía at hafa at fæSa sik við, en menn gjöri eigi spellvirki annat vel pikki mér at^ér drepið njtísnarmennbdnda, ef

J)ér takið pá, skalDagr fara hit neSra^ ofan ept- ir DÖlunum ok hans menn, eu værmunum fara út {)j(53vegiun, ok hittumst at kveldi^ ok höfum Já alUr eitt náttbtíl! 192. Svá er sagt er Olafr konúngr fylkti liöi sinu, pá skipaði hann skjaldborg, er halda skyldi fyrir honum í bardaga, ok valdi partil hina sterkustu menn ok pá er snarpastir voruj

síðan kallaði hann skáld til sín, ok baö |>á gánga

í skjaldborgina: skulu pér, segir kondngr, hér vera ok sjá fau tíðindi, er hér gjörast, ok er yðr pá eígi segjanz saga til^ hvat fér skuluS frá segja ok yrkja um síðan^ far var fá pormdðr Kol- brdnarskáld [ok Gizur gullbrárfdstri ok Hof- garöa-llefr, son hans^, ok hinnfjdrði' porfinnr jnunnr^. pá mælti pormdðr til Gizurar guU-

neyiðTra, C, />. ^i) guUhrársltald fástri Hofgará*a-Rnfs, Z?, guUbrarftSsiriHofgttráTa-líefsson, Cj gulUuíi'rfóstri, riofg;ird*a-

Rcfr, /; gullhrá, fósUÚ nofgaTíya-Hefs, U', guUbrá , fósUÍ Ilof-

garíí-a-Reffl ols. S. son hímfi X. «) friói, B, /n^ fyrra [ : !

192 K 57

brárfdstr^ : stöndum eigi svájjraungt, lagsmaSr! at eigi nái Sighvatr skáld rúmi sínu, páer hanu kemr, hann (mun) vilja vei'a fyiúr konúngi, ok eigimun konúngí annat h'ka. Konúngr heyr&i petta, ok svarar : ekki ^arf Sighvat at sneröa, Jdtt hann sb eigi hér, opt heíir harm oss vel íylgt, hann munnú biÖja fyrir oss, ok munum vérpess allmjök |)urfa. pormdSr svarar: vera má fat, konúngr! at yör se (nú bænanna) mest J)örf, eu J)unt mundi nú um merkistaung ySra, konúngr ef allír hirSmenn yörir væri nú á Rdmaveg, var

Jjat ok satt, at vær töldum atfví opt, at eigi fékk rúm fyrir Sighvati, 'þóat mæla furfti vi5 ygr. pá mæltu skáldín sín í millum, ok sögðu at pat væri vel fallit, at yrkja áminníngar vísur nokkorar um Jau tíöindi^ er Já mundi skjtítt at hexidiberastj |>á kvaÖGizur; Skala^ dglaSau' ífa orS fengin'* pau*, borða búist við fraung á píngi, pegns dóttir'^ mik? fregna; 'þóat sígrrunnar svinnir segi v&u [HéSins kvánar^,

verum í dla^' eH austr bragnínga'° trausti". pá kvaS porfinnr vísu Rökkr at regni miklu

1) u. » Cj Ð, By K, L, 5. /iaTmi^ 1>, /í", 5;

sluilu, A lin, 'í) áglö.hiin, B; (Sglaiíír, S. fiegin, 2?,

Vy lly K, L, 5, ») þat, 7i, C, J3, 11, 5. 6) dráuír, L; diolt-

iiin, S, '^) "legi, K «3 lieá'íiiikváimij C. ííla, B, C, Í'V so) U, A-, L, S, hrngníngi al, JJ, C, J-í, i', A, S; bragu-

34igij -^' * '3 i-, ,

58 192-193 K.

randa garSs hins liarÖa viU viS vísa snjallau

verðLinga^ lið berjast; verjum allvald örvan, ölum teitan má sveita,

fellum prændr í pundar, þess eggjum nú hreggi. pá kvaS porm(55r Kolbrúnarskald: Ala |)raungr at eli örstiklandinn^ miklu, skyldu eigi skelknir höldar skiilmöld vex nii, fálmaj búumst við stíkn, eu slæknir* seggrskyli orð um forSast, er at geirrpíngi gaungum gunnreifr-* með Oleifi, Vísur pessar námu menu pá pegar.

193. Síðan bjd konúngr ferð sína, ok síítti lit eptir dölunum, hann tdk sér náttbdl, ok kom þar saman allt lið hans, ok lágu ura ndttina imdir berum himni undir skjöldum sínumj en fegar er lýsti, bjó konúngr her sinn, fluttist enn út eptir dölunum, er þíáv voru at Jiví búuir; til J>á koma konúngs bœndr mjök margir, ok gcínga flestir í lið með konúngi, ok kunnu allir eitt at segja, at leudir menn höfðusaman dregit her mikian% ok ætluðu at halda ímdt kouúngi

7iin. 1) Verdœla, eð*a íjrtíUklimdaiin , ÖrsliltlaiHlu iiislíklaudi, Ain. 3j slækuí, Zí, C, A II, K, 5. gunmeirs,

B, U; giinnreiíir, C, D, gunnreífi, K, «) ok Jicldu aL Jia', er hir oJauU^ og a{í nohkru leili inn~ og undirslrikaiS i :

193-194 K. 59

6k halda bardaga viS Olaf konáng ; idk kon-

úngr nokkorar merkr silfrs ok f kk í hendr ein- um hdnda: fe peLta skaltu varSveita ok skipta síöan^ leggja sumt til kirkna, sumt til at gefa kennimönnum? en sumt öhnösumönnum, ok gefafyrirsál |)eirrajerfallaíorrustunni,okberjast

í mdti oss. Böndi spurr : skal petta íh gefa fyr- ir sál yövarra svarar kon- manna, konúngr? J)á

úngr : petta íb skaltu gefa fyrir sál peirra manna, at era íorrostumeSböndumj ok falla fyrirvápn- um várra mannay en peir menn, er oss fylgja í orrostu ok falla vasr hjálpast allir jþar, J)á xnunu saman.

194. pá nátt er Ólafr konúngr lá í samnaS- inum ok áör val' frásagt, vakti hann laungum,

ok baS til guSs fyrir sér ok öörum ok liSi sínu,

ok svaf lítitj ok rann höfgi á hann ímdti degin- umj en er hann vaknaSi, rann dagr upp. Koniíngi pótti heldr snemt at vekja herinn; pá spurSi hann, hvárt pormdSr Kolbrúnarskáld vekti; hann var par nær, ok spurSi, hvat kon- lingr vildi honum. Konúngr mælti: tel pú oss

kvæSi nokkut^ ! pormdSr seitist upp, ok kvaS hami, svá hátt at mjök svá heyrSi xim allan her- mn, hannkvaSBjarkamálhinu fornu, ok er|)eLta upphaf Dagr er uppkoniinu,

3.) JltrviíS' sitndr pessi staka Jiíií spuzúinni i K*

livc liiuiia I>tír 1)11111*5 nustr Lifast reugr í loslii,

jjíiigjjariu- JiuWmgjarj xeyn [m oss, iioJii'uigr! Juiossir? 60 194 K

dynja liana íjaðrir, mál er vilmögum'^ at vekja^ erfiSij vaki ok æ vaki vina höfuS, allir hinir æí^stu

i Aöils ofsinnar'. Hár hinn harÖgreipi-*, Hrtílfr skjtítandi, eett' goSir munu'* peir er ekki flýjaj

vekat ek yör at víni''

nh at [vífs rúnum^, heldr vek ek ySr at hörÖum Hildar ]eiki, pá vaknaSi herinn, ok er lokit var kvæðinu,

J)á pökkuðu menn honum kvæSit, ok fannst mönnum mikit um, ok ptítti vel tilfundit, ok kölluöu Húskarlahvöt kvæöitj koniingr I>akk- aSi honum kvæÖit ok skemtan sína, síSan ttík hann gullhríng, er sttí6 hálfa mörk, ok gaf hon- um^ pormtíðrJjakkaíSikonúnglgjöfina, okmœltl: gtíSan eigum vér koniinginn, en vant er at sjá, hversu lánglífr verÖrj en sú er bœn mín, kon- úngr! at fér látiS okkr hvárki skiljast h'fs né dauSa. Konúngr svarar : allir munu vér sam- an fara, meSan ek má ráða fyrir, ok ^hr vilið

^'ikíngum, ÍJ, l", X. vinna, JB, //, Íj 5; vnkd ok VÍnna, K 3) ofgínna, ok Svía, Fy K, h,.,ré'geírí, K; lniráTgrei^pi , L. *J ocUum, JÖ, //, S, memi, hin* viíi, í, *) vííUs niimin, C, 104-195 K. 61 eigi skiljast vi8 oss. pá xnœlti pormdSr: Jesa vœntir ek^ konúngr! hvárt scm friðr er betri eöa veri-i, at ek si^ nær yör staddr, nieÖan ek á pess kost, hvat sem vér spyrjum ti], [hvárir sígr hafa^; síðan kvaö pormdSr: per mun ek enn, unz öSrum, allvaldr! náir skáldum,

nær vættir fii |)eirra?

Jjíngdjarfr fyrir^ knh hvarfa' $ hrott komumst ver, pdtt veitim valtafn frekum hrafni,

vítz^ eigi |)at, vyga Viggrunnrl eöa par líggjum. 195. Ólafr konúngr flutti nú herinn út eptir dölunum, fdr J)á enn Dagr meS sínu liði aöra leiS, konúngr lélti eigi ferðinni, fyrr enn hann kom út á Stiklastaöi, Já sá j&eir her bónda, ok fdr pat lið dreiftj ok var svá mikit at af hverjum stig dreif margt hð, en víöa,

Jiar er stdrflokkar fóru saman? peir sá, hvar sveit manna fdr saman ofan or Verada], ok hoiöu peir par á njdsn verit, ok fdru nœr pví er liÖ konúngs var, ok fundu eigi fyrr, enn

svá skamt var í milhim feirra, at menn máttu kennastj par var lírútr af Viggju mcö 30manna,

Síðan mœlti konúngr^ at gestir mundi fara í

mdti Hrútí ok taka hann af h'fí^ voru menn

') Síglivats félng'Tj livav hann fciT mcd' gnllínn hjalian , vs li, Dj Hy Ky 5. iun, C, Jh l\ L, S. 3) livaríl;., l\ IC veíxt, D, \'izk, K, S-^ vínu/, IL «) Uin; IS, C, 1)} II. :

62 195 K.

til pess fljdtín pá mœlti konúngr til íslend- ínga: svá er oss sagt, at pat sb siðr ySvar, at bændr sé skyldir til á haustum at gefa húskörl- um sínum slagasauS; nú vil ek Jar gefa yðr hrút til slátrs. peir hinir íslenzku memi voru pess verks auðeggjaðirj ok fóru pegar at Hrúti meS öSrum mönnum^ var Hrútr drepinn ok Öllsveit hans. Konúngr nam stað, ok stöðvaÖi herinn, erhann kom á Stiklastaði, baÖ konLingr menn stíga af baki hestum sínum ok búast par við. Menngjörðusem konúngrbelddij síöanvar fylkíngu á skotit, ok settu upp merki. Dagr vat

J)á enneigi kominnmeS lið sitt^ ok misti Jessfylk- íngar arms. pá mælti konúngr, at peir Upp- lendíngar skyldu far uppgánga ok taka við merki fikkir mér fat ráö, segir konúngr, at Ilaraldr, brdðir minn, sé eigi í orrostu, pvíat hann er barn at aldri. Hann svarar: ek skal at vísu vera í orrostUj en eí ek ersvá tísterkr, atek mega eigi valda sverði mínu, fá kann ek par ráð til at binda skal hcnd mína viðr meÖalkaflann, engi skal vera viljaðr betr enn ek at vera ú|)arfr peim bdndum , vil ek fylgja sveitúngum mínum* Svá segja menrt, atllavaldr kvæÖi vísu essa: J)á f pora mun ek þann arm verja, [þat er ekkju' munr nokkr, xjóí^um vönd^ af reiöi rönd, er ekJ hlýt standa} gengrat greppinn** úngi

*) cljti. Tif. 3J VL-r, //m. *J í, b. V. C, A 7C S. greppr hinii, hóu

t 195-197 K 63

gunn"b]ífr, parerper^ ríöa^ lierða-' menn at morÖi

[mdt, at** hæl fyrir spjótum.

Hax-aldr réð Jþví, at hann var í orrostu. 196* porgils íílma' hct maðr, bdndi sá er tjcJ á StiklastöSum, hann var son* Gríms goða^. porgils bauð konúngi liðsemd sína, atvera í bar- daga meö honum. Konúngr bað hann hafa Jjökk fyrir boð sitt: en ek vil^ segir konúngr) at pú bcíndi verir eigi íbardagaj veit oss heldr hitt, at bjarga mönnum vorum eptir bardaga, J)eim er sárir eru, en veit hinum umbiínað, er falla

í orrostu; svá ok ef |>eir atburðir verSa, at ek falla í bardaga pessum, veitumbúnað ]íki niínu sem nauösýn ber til , ef J)at er pér eigi bannat. porgils hét Jiessu konúngi, sem hann beiddi.

197, En er konúngr haföi fylgt liöi sínu,

Jíá talaði hann fyrir peim, ok mœlti svá, at menn skyldi herða hugina ok gnnga djarEliga fram, ef orrosta verðr, segir hann, höfum vér

^ið gott ok mikit, en J)ótt bændr hafi meira liS

nokkoru, J)á mun auöna sigri ráðaj er J)ví

fyrir yðr at lýsa, at ek mun eigi flýja or J^essi orrostu, skal ek annathvárt sigrast á bændum

eða falla hhr elligar 5 vil ek J)ess biÖja, at sá hlutr komi hér upp, at gu8 veit at oss gegnir

bezt, skulu vér J)ví treystast at vér höfum rétt-

IlnmusoH, ISy D; liálma, Ilj;íluuison, ií C; j Ilálmuson, S* índ'ir, Jl, S* Ey^otía jarls, JJé :

64 197-198 K ara at mæla enn bœndr, ot fví með atguS muni frelsa oss eignir várar eptir orrostu pessa, ellig- ar veita oss myklu meiri laun fyrirfat allt lát, er vér höfum hhr^ enu vér kunnim at œskjaoss; ef ek hlýt um at mæla eptir en orrostona, J)á skal ek gæSa yðrhvern eptirsínum verSleikum, ok J)ví sem hverr gengr fram í orrostu, mun fá ef vér hljdtum sigr, ndgt bæði land ok lausir - aurar at skipta pví meö ySr, en fara áÖr meS úvinir vorir; veitum sem harSasta atgaungu

í fyrstu, skjdtt mun umskipta, ef liSsmunr er mik- ilU eigum vérsigrs ván af skjdtum atburöum, en hitt mun oss Jþúngt falla^ at vér berjumst til mœði, svá atmennverSi fyrirpat dvígir, munu vér eiga minna deildarliS enn feir, er ýmsir gánga framj ensumir hvílast okhlífa scr; cn ef vérgjörum svá harða hríS, at feir snúi undan, er fyrstir standa, J)á mun falla hverr um fveran annan, verSa feirra dfarar fess at meiri, er

J)eir erufleiri saman. En erkonúngr hættitölu fiinni, |)á gjörSu raenn mikinn rdm at máli hans, 198. pdrSr Fáluson^ bar merki Ólafskon- iSngs, svá segir Sighvatr skáld í erfidrápuLeirri, er hann orti um Olaf konúng, ok stælti eptir uppreistar sögu^ pdrSfrá ek [þar svá' herSa,

Jireifst sdkn'^, meS Oleifi, fdru gdS J,ar , geirum

s.) 3) Fi'.lnsoii, B, i/, S. (Inípuj 7A i'\ K, 5, ») |)al slniií

Z/> J/f .V. -^) ógii, C, iJ, l', u : ;

I

198-200 K. = 65

görtvíg, saman hjörtu, slaung bar hátt fyrir, hrínga, hjaldr mdöum gram^ hrdður^, full vann' fagrla gyha, framlundaSr' Ögmundcir.

199. Olafr konúngrvar svá húinnj at hann hafði hjálm gyldaná höfði, en hvítan skjöld ok lagSr á me'5 gulli hinn helgi krossj í annarri hendihafði hann kesju J^á, er nú stendr í Krists kirkju'* viÖ altari, hann var gyrör sverSipví, er Hneitir var kallaör, hit hitrasta sverö, ok gulli vafiSr meðalkaflinn, hann var í hríngabrynjuj f ess getr Sighvatr skáld Öld vann [Ólafr felda% [opt vann** sigr hinn digri, gekk sdkn-porinn sökkva

synjur fram í brynju en^ er austan stefna^j óx hildr, me'5 gram mildumj

margt segig bert, í bjarta*** bldöröst Svíar dðu. 200. En er Ólafr konúngr hefir fylktliÖi síiiu, fá voru bœndr hvergi nœr komnir* pá mœlti Olafr konúngr, at lið skyldi niðrsetjast ok hvíla 6ik; settist kouúngr|>á niÖr ok allt lið hans, ok

i NiÓ-arósi V. i'. Olnf feldan, B.D^ H, Ky S. 6j

öflgiiUj /im, ^"^ sa?kjaj hiv^ »1 |>eir 6* u. Zfj C, J/; þar, D,

•^' »J nennn, Ji, S'y nefjin, C, F, Z. lO) l>javta, C.

5 BijTDr, E :

- G6 . 200-201 K. 4

sátu en hann hallaSist ok lag^i höfuSit í

Ynh Finni Arnasyni, |)á rann á hann svefn, ok var pat um hríS, pá sá peir her bdncla, ok sdtti

liöit til mdtsvið J)á, ok höfSu uppsett merki sín, pat hinn mesti múgr manna vakti ok var ; Já Finnr konúng, ok sagði atbœndr sdttu pá at peira mjökj en er konúngr vaknaði, pá mælti hann: hví vaktir mik, Finnr! ok lezt mik eigi njóta draums míns? Finnr mælti: ekkí xnundi pik pess dreyma, at pér mundi eigi skyldara at vaka ok búast við herinum, er at oss ferr, eða sjái |)ér eigi, hvar nú er kominn bdudamúgrinn? konúngr svarar: ekki eru peir svá nær oss, at eigi væri betr, at ek hefða sofit. pá mælti Finnr: hvat dreymdi pik, konúngr!

J)ess, ery'ðr J)ótti svá mikilmissa í, er |)ér vökn- uðuð eigi sjálfir? pá sagði konúngr drauminn, at hann Jxíttist sjá stiga frá himnum, ok "þdtLíst

hann par gánga eptír í lopt upp svá lángt at hann sá at himininn opna'6ist, ok f>ángat var

fitíginn til^ var ek fá, segir konúngr, kominn í hit éfsta stígit, er |)ú vaktir mik. Finnrsvarar ekki fikki mér draumr yðvar svá gdðr sem yðr mun l^ikkja, œtla ek petta munu vera fyrir feigð yðvarri, ef Jetta er nokkut annat enn svefndrar* lii%f 201. Enn varð sá atburðr, pá er Ólafr kon- úngr kom á Stiklastaði^ at maðr einn kom til hans par or heröðum, enfví pdttipetta nýmæh',

') al þeim svultli sem hezt, ÍJ, 5$ endar 13 at fullu-

1 201 K. 67

at pessi raa^r 'þólti eigi öSrum líkr, peim er pá

höfðu til hans komit; hann varmaðr svá hárr, at

engi maðr tdkhetr enn í öxl honum, hann var allirí6r maðr sýnum ok fagr á hár, hann var vel vápnaSr, hafði hjáhn á höföi ok hríngabi ynju,

skjöld rauSan, ok gyrÖr sverSi búnu, hafði í hendi gullrekit spjdt mikit, ok svá digrt skaptit

at handfyllur var í ^ sá maír gekk fyrir konúng ok kvaddi hann, ok spurði hann, ef konúngr vildi piggja li5 at honum. Konúngr spurSi, hvat manna hann væri, eSa hvat hann heti, eSa lcynferSi eSr hvar hann var landsmaSr? Hann svarar: ek á kyn á Jamtalandi ok á Helsíngja- landi, ek er kallaSr Arnljötr gellinij kann ek

ySr J)at helzt at segja frá, at ek veitta forbeina

I mönnum ySrum, peim er "þhr senduS á Jamta-

land atheimta par skatt, fckk ek peim í hendr

silfrdisk er ek senda ySr til jartegnaj at ek vilda vera vin ySvarr, páspuröi konúngr, hvárt Arn- Ijdtr vœri skírSr eSr eigij hann sagði panii ^trúnai sinn, at hann trúöiá mátt sinn ok meg^ inn, hefir mér, segir hann, sá átrúnaðr tmnizt

at fuUu hhr til. Konúngr segir: nú œtla ek', ai|)Ú8kulir trúa, at JesusKristr hefir skapat him-

in ok jörð ok menn allaj ok lil hans skulu fara

allir menn eptir dauSann, peirsem góðir eru ok rettlátir? Arnljtítr svarar: heyrt hefir ek getit

Hvíta-Krists^ en ekki er mér kunnigt um at-*

*) lltr sleppr D u/n 6Ínru E 2 C8 201-203 K, hœfi lians, eSt livar hann ræír^ nú mnn eklrúa

J)ví ölhi cr pér segiö m&r, vi] ek fela allt mití; ráö ySr á hendi. Síðan var Arnljdtr sldrSr ok kent pat af trúnni, er konúngi J>ótti skyhlast vera , ok skipaSi honum í öndverSa fylkíng ok fyrir merki sínu, par er var Gauka-ptírir ok Afrafasti ok sveitúngar Jeirra.

202. Frá pví er nú at segja, er áör var frá- horfitj at lendir menn ok bændr höfðu sam- andregit her úvígan, fegar er peir spurðu at Ólafr konúngr var austan farinn or Garðaríki, ok hann var koniinn tilSvíl^jdðílr, ok þeiv spurÖu at hann var austankominn til Jamtalands, okhanu ^ seLlaöi atfaraaustan umKjöl lil Vermalands'^, stefndu peir herinum inní prándheim, ok sömn- o3u J)á saman allri all^ýSu, fegn ok fræl, ok fara svá inn Lil Veradals, ok höfðu feir svá mik- it liÖ at engi maör var par sá, at s^ð hef6i jafn- mikinn her samankominn, var par sem jafnan kann verSa í mikhim her, at lið var allmisjafnt, par var margt lendra manna ok mikill fjöldi ríkra mannaok bónda, en var hitt aUr múgr, er voru porparar ok verkmemij ok var {>at allr

meginn herinn, er par í prondheimi hafðisam-

ansamnazt, var Jiat li8 allmjök geyst til fjand- skapar við Olaf konúng, 203. En er Knútr konúngr hafSi lagt land undir sik íNoregi, sem fyrr var ritat, ok pat

með at hann setti |)ar yfir til ríkis Hákon jarl,

Veradnls, C, 5. 203-204 K. " 01) hann fókk jarli hirÖbiskup panu, er Sigurðr var neí'ndr, hann var danskr at kjni, ok haföi lengí verit h)d Knúti konúngi, var hiskup sá ákair í skapi ok sunÖrgjöröamaSr í orðum sínum, ok veittiKnúti konúngimikit fulhíngi íorÖumsíu- tim, allt pat er hann kunni, en hann var himi inesti óvin Olafs^ konúngs, sá biskup var opthga

í her pessum ok taldi jafnan fyrir bcíndum, ok eggjaSi mjök uppreistar ímdti Olafi konúngi. 204 SigurSrbiskup talaSi á einuhúspíngi, far var pá mikit fjolmenni, hann tók svá til orSa: hér er nú samankomit liÖ mikit, svá at

í |)essu hinu fátæka landi muu eigi kostr at sjá xneira her innlenzkan , skyldi nú vel í hald koma Jessi styrkr fjölmennis, Jvíat nú er ærinnauð- sýn til, ef Olafr pessi œtlar enn eigi af at láta at herja á yír, vandist hann 'Jþví Jegar ó únga aklri at ræna íh en drepa menn, ok fdr til pess víöa lam lönd, eu at lyktum snéri hann híngat lil landsj ok hdf svá upp, at hann úvingaÖist mest vib Jáj er beztir menn voru ok rikastir, sem er herra Knútr konúngr, er allir eru skyldir ú\

at J)jdna sem kunna, ok settist hann í akattland hans, slíkt hit sama veitti hann Svíakonúngí, en jarlana Svein ok Hákon rak hann af œttleifð- um síuum, en sjálfs síns frœndum var hann grimmastr, er hann rak konúnga alla-í /þrutt.af landi, var pat pd vel sums.kost^r, pvjat peir höfðu á'ðr brugðit trú sinni ok svardögum viS Knút konúng, en fylgt peim öllum dráSum, er 70 204-205 K. hann tdk upp, nú sleit peirra vínáltu matlíga, liann veitti feim meizl, en tók undir 3ik pen-

Inga peirraok eignir bk ríki, ok eyddi svá í landi

öllum tignum mönnum , en síðar munu pér vitaj hversu hann hefir búit viS lenda menn, drepit hina ágætustu, margir vorSnir landíldtta fyrir honum , hann hefir ok víöa farit um land

Jeirra meS ránsmönnum , brent hérööin en drepit ok rænt fólkit, eða hverr er sá hér ríkra manna, ateigi munu eigastörar sakirvið hann? nú ferr hann meS útlendan her^ ok er pat flest markamenn ok stigamenn ok aðrir ránsmenn, ætli |)ér hann nú munu linan, er hann ferr með slíkt illpýði, er hann gjöröi pá sh'kt hervirki, er allir löttu hann, peir er honum fylgðu? kalla ek ráS at pér minnizt nú orða yðvarra við Knút konúng, eSr hvat hann réð yðr, ef Ólafr kon-

úngr kvæmi enn aptr til lands, hvernig |)ér skylduð halda frelsi yðru, pví er Knútr kon-

úngr hét yðr, bað hann yör standa í mdti ok reka afhöndum yðr öaldar flokka pessa; er nú sá ti], at ráða í mdti peim ok drepa niðr iHpýði petta fyrzr örn ok úlf, ok láta par liggja hvern sera kominn er, nema pérvilið heldr draga hræ peirra í holt ok í hreysar, verði engi svá djarfr át pá flyll til kirkna, pvíat peir eru vlkíngar ok illr'œðisménn. En er hann hætti lölu sinni, pá gjörðu menn at rdm mikin, ok guldu allir sam- kvæði at pví at gjöra sem hann mælti. Lendir menn, peir er voru sam- ; 205._ J>ar ankomnir, áttustefnur ok tal sín á niiUim, rúða :

205 K* — 71

ok skipuðu, hvernig fylkja skyldi, eSr hverlr höföírigiar vera skyldu fyrir liðinu. pá inælti Kálfr Árnason: pat erhezt fallit at Hárekr or pjóttu gjörist hÖfuSsmaSr fyrir her f>essuni, fvíat haun er kominn af ættum Haraldar ens hárfagra, hefir konúngr á honum allpúngan hug fyrir sakir vígs GrankelSj mun hann sitja fyrir hinum mestum afarkostum, ef Olafr kemr

tilríkis, eu Hirekr er reyndr mjök i orx^ostu ok maSr metnaðarg;jarn. Hárekr segir, at þeiv ,

menn væri betr til pess ífallnir, er pá voru á léttasta aldrij en ek er xiú maSr gamall ok ekki vel færr til orrostu, er frændsemi meö okkr Olafi

koniSngi, enpd at hann virði fat lÍLils vi'Ö mik,

í)á samir mer pd eigi at gánga framar í penna

tifriS enn einhverr annarra í móti honum, sá

scm hér er í vorum flokki: ert pú, pórir! vel tilfaUinn at vera höfuðsmaSr at halda bardaga við Olaf konúng, eru J>ar ndgar sakir til, bæði átt |)ú honum at hefna frændaláts, ok pess at haiiu rak pik or landi ok af eignum fínum, hefir pú pví heitit bœíii Knúti konúngi ok svá frændum fínum, at hefna Asbjarnar, eÖr ætlar |)ú at betri færi muni á gefast við Olaf konúng enn svá sem nú er, at hefna Jeirrar svívirð- íngar allrar saman? pdrir svarar máh hans

ekki ber ek traust til J)ess, at reisa merkií mdti

Olafi konúngi, eðr gjörast höföíngi fyrir liði liessu, hafaprændirhér mannmúg mestan, kanu ek sLórJæti peirra, at |)eir munu ekki mer vilja 72 205-.206 hlýSa eSr öSrum háleyskum manni, en ekki mun purfa at minna mik á sakir pær, er ek á at gjalda Olafi komjngi, man ek pat mannlát^ er

Olafr konúngr hefir af lífi tekit fjdi'a menn, ok alla göfga at metorSum okkynferðumj Asbjörn, bróSurson minn? pori ok GrjdtgarS, systursonu mína, ok ölvij föSurpeirraj ok er ek hvers peirra skyldr at hefna; nú er pat frá mér atsegja, at

ek hefir valit af húskörlum mínum menn 11, pá er snarpastir eru, ok ætla ek at vær skulum ekki við aSra meta at skipta höggum við Olaf konúng, ef vær komumst í færi við hann,

206, Kálfr Árnason tekr Jiá til máls: pess munu ver purfa um ráö 'þat er vær höfum upp- tekit, at gjöra nú eigi Jat at h^gdmamúlum, er herrinn er samankominn, munu vær annars viS purfa, ef vér skulum halda bardagavið Ólaf konúng, enn pess at hverr drœgi sik undaix at

taka upp vanda Jenna, |>víat svá megu vær til-

œtla, |)tíat Olafr konúngr hafi eigi Hð mikit hjá

herpeimj at vér höfum, pá er Jar jþó öruggr oddvitinn fyrir, ok mun allt lið hans verahon-

um trútt til fylgSar 5 en ef ver æSrumst nú nokk- ut, er helzt skukim fyrir vera forstjtírar hðs vors, ok viljum eigi nú treysta herinn ok eggja

at veita fyrigaungu, Jiá mun J)egar fjöldi hers- ins^ pat at stall mun drepa or hjarta, ok |)ví-

næst shv hverr ráðs leita, en |ítítt hér sé her

mikill, |)á munu vér koma í pá raun, ef Olafr konúngr ferr með her sinn at oss, er osigr viss,

nema vær séem skelegir sjálíir í ráSum vorum. 206-207 K

en múgrinn geysist fram meS emu samjjykki, en ef eigi verðr sva, pá er betra at hætta eigitil tardaga viS Olaf konúng, ok mun sá kostr pikkja líkastr at hætta til miskunnar Olafs, ok var harin Já harSr, er minní voru sakir til, enn nú niunu honum l^ikkja, en þó veit ek at svá erskipat

mönnum í hirð konúngs, at mér mun par griSa

kostr, ef ek vil |)ess leita 5 nú ef þbv viliS sem ek,

J»á skalpdrir ok J)i5, Hárekr! gánga undir merki J)at, er vér skulum uppsetja, ok fylkja síSan,

gjörumst vér snarpir allir ok skelegir í Jessum ráSum, er ver höfum upptekit, ok höldum svá fram Idnda lierinum, at eigi inegi á oss finna œSru, ok mun pat alpyðu frameggja, ervérerum glaðir at fylkja ok eggja hSit. En er Kálfr hafði lokit at tala eyrindi sitt, pá vikust allir undir ræðu hans, ok sögðu at peir vildu pat allt halda, er Kálfr sæi fyrir peimj vildu peir væi'i J)á alhr at Kálfr höfðíngi fyrir peim, ok skipaöi |)ar hverjum, sem hann vildi,

207. Kálfr setti upp merki, ok skipaði par húskörlum sínum undir merkit, ok par með Háreki ok Hði hans, en pdrir hundr með sína

sveit var í öndveröum fylkíngarbroddi fyrir merkinu, |)ar var ok vaht af bdndum á tvær hliðar pori |)at er snarpast var ok beat búit, var sú fylkíng bæði laung ok pykk, ok voru par prœndir ok Háleygir, en hinn hægra veg frá

fylkmgunni var sett önnur fylkíng, ok til vinstri 74 - 207-209 K. handar frá aðalfylkíngunnii voru Rýgir, Hörð-

ar, Sygnir^, ok höfðu peir hit ðja merki*. 208- porsteinn knararsmiðr er maSr nefndr, hann var kaupmaSr ok smiðr mikill, hann var mikill maSr ok sterkr, kaupmaðr mikiU ok víga- maör mikill^ hann hafði vorÖit úsattr við Olaf konijng, okhafði konúngr tekit af honum kaup- skip nýtt okmikit, er hann hafði gert, var pat fyrir úspektar sakir hans ok pegngildi, er hann

átti at gialdaj porsteinn var par í herinum, hann gekk fyrir framan fylkíngj ok partil sem pdrir std8, hann raælti svá: hér vil ek vera í fiveit, pórir ! með yðr, pvíat ek ætla, ef viðólafr hittumst 5 at bera vápn á hann, ef ok má veröa svá nær staddr, at gjalda honum skiptöku, er hann rænti mik skipi |)ví, er eitt var bezt haft

í kaupförum. peir tóku viS porsteinl, ok var hann í sveit með peim. 209. En er skipatvartll um fylkínghdnda, töluðu lendlr menn, ok Láðu menn gaum J)á gefa at um stöðursínar, hvar hverjum var skip- at eðr undir hverju merki pá skyldi hverr vera, eðr hversu nær honum var skipat merkinu,

vakra ok skjdta at gánga í báðu J)á vera menn fylkíng, er lúðrar kvæÖi við ok herblástr kvæmi upp, ok gánga fá í fylkíng, jþvíat peir áttupá enn leið lánga at flytja herinn, ok var pess van

at fylkíngar mundu berjasf* í hergaungunni 5 síðan eggjuðu peir liðitj ok mælti Kálfr at allir

"^) atyiiUylkínguuiim , A. Firc)*ír 6. v, S, 3^ Íninnig hin ; [ninnÍ^ hin\ lyiki, *) móO'usk, C; berasl, l'\ berusl lála, L. !

209-210 K.

peir menn, at harma sinua ætti at reka vi5 Olafkouúng, skyldu|íáfranigánga undir merki Jat, er fram skyldi ímdti konúngs merki, ok vera minnigir Jeirra meingjörða, er hann heíir

peim veitt, segir, at |>eir mundu eigi ko.mast í betra færi at hefnaharma sinna, ok írelsa svásik írá Jeirra ánauð ok yfirgángi ok prælkun, erhér hefir pá undir lagt: er sá nú, segir hann, bleySi- er eigi drengiligast maSr berst nú sem , pvíat eigi er sakleysi viS Já, er í mdti yðr eru, munu J)eir ok eigi spara yÖr, ef peir komast í færi. hans rdmr, var At máli varö allmikiU J>á kall mikit ok eggjan um alian herinn.

210. SíSan fluttu bændr herinn til Stikla-

staSa, |)ar var fyrir Olafr konúngr með liS

> sittj fdru |íeir í öndverSu liðinu Kálfr Árna- son ok Hárekr, en er Jeir mættust, pá tekst eigi allskiótt árásin, J>víat bændr frestuðu at- gaungu fyrir sök at hð peirra fdr hvergx

jafnfram peim, ok biðu peir pess, er síðar fór.

pdrir hundr hafði farit síðarst með sína sveit,

J)víat hanu skyldi gæta, at ekki slægist aptr liðit,

er herdp eða liðit sæistj J)á kvæmi upp biðu |)eir pdris. Bœndr höfSu J>at orötak í her sín- um at eggja hð sitt lil orrostu: fram, fram, bændr

Ólafr konúngr gjörði eigi atgaungu, J»víat hann beið Dags", svá er sagt at bændr höföu eigi

niinna lið eun hundrað hundraía', en Sighvatr pegir svá:

') 12 þiísiwiiÍir, Fe

i 76 - 2Í0-21Í K,

Olmr ei'umz^ liarmr sá er hilmir hafði guUi vafSan jöfr kærstia sá er' austan aflað* meSalkaflaj gagn fengu far' pegnar,

peir eru'^ hálfu fleiii^, [hvöLu'ðr taldis par^ hildar hvártveggi'** frýu^^ voru^^. 211. pá er liö hvártveggja stdð, ok kend- tistmeun, pá mælti koniingr: hví ert þú her, Kálfr! pvíat vér skildumst vinir suör á Mæri, illa samir Jjer at berjast í móti oss, eSr skjóta geigu skot í mdti oss, |)víat hér eru nu^' hræðr pínir. Kálfr svarar : margt ferr nú ann- an veg enn be^t mundi sama, skildust per svá við oss næstum, er nauSsyn bar til at frið- ast við |)á er eptir voru, verör par ná hverr at vera sem staddr erý en sættast mundu viS? ef ek skylda ráSa. pá svarar Finnr: pat er mark á um Kúlf, ef hann mælir vel, |)á er hann ráð- inn til at gjöra illa. Konúngr mælti : verakann, Kálfr! at |)ú vilir sættast, en ekki Jikkir mér

friösamliga láta. mælti porgeirr af Kvist- J)ú pá tim' ' : |)ér sku^ið nú hafa slíkan frið, sem margir hafa áðr af yðr haft, ok munu Jér nú |)essgjalda.

erunio, C, 5; er iini, F\ hir sleppr K zun siVin. "^) krcíslij

7í/«. V, { C, 5. aflfalt, C, S. J)ví, Un. ^) er,

C, Í'', at, A'. 7) voru, v. *) liYiUuó' læWi, Hn, ')

þal, Uiu «0) Iiviirúngi, hhu frá ek, C, frý ek, F, i.

^2) vis. v» í IL '3) 4, /uVí. "4^ i/ír Z')'/y«r U ap/r, »í) Kvísluð' 211 K. 77

Konúngr svarar: cigi parft at fýsast svá injöktilvars fundar, Jvíat eigi mun J)fer sigrs auöit verÖa á oss í dag, Jvíat ek hdf J)ik til ríkis af litlum inanni. pdrir liiindr kom mc5 sveit sína, ok gekk fram fyrir merkit ok kallaSi:

Iram, fram, bóandmenn! J)á lustu böendr upp herdpij ok skutu bæSi örum okspjdtum. Ólafr konúngr mælti ok, at hans menn lysti ok upp herúpi, æptu heróp hváriftveggju, en er pví var lokit, eggjuðust peir, sem J)eim var kerlt^

ok mæltu svá : fram, fram , kristsmenn ! kross- nienn! konúngsmenn! En erjjettaheyröubœndr) peir er stóðu u-pp í arminn, pá mæltu f)eirslíkt hit sama sem J»eir heyröu pá mœla; enerbændr

aSrlr laeyrÖri patj hugSu J)eir þa.l vera konúngs- menn, okbáru pelr pegar vápn á pá, ok börö-

ust peir sjálfir, ok féll lið J)á J)á margt, áÖr J>eir bændr vöknu'ðu við. VeÖr var bjart ok skein sdl

í heiÖi, en er orrostan tdkst, pá laust roða á himininn ok á sdlina, ok áör enn létti, gjörði ^yrkt sem um nátt. Olafrkonúngr hafði fylkt Jjar er hœS nökkur var, ok steyptust Jieir ofan á lið bdnda, ok veittu svá hart áhlaup á fylkíngu at hún svá btínda^ bognaði mjök, at J)ar stóð J)á brjdst fylkíngar konúngs, sem áSr höföu staðit

er efstir voru í liði peir bdnda, ok var J)á margt bdnda lið búit til at flýja, en lendir menn ok

lendra manna liúskarlar stdðu fast, ok var J)or hin snarpasta orrosta. Svá segir Sighvatr skáldi 78 211 K.

Vítt^ er^ fold und fótumj friöbann var pat' mömium,

|)á réð í böÖ brá«a^ brynjat fólk at dynjaj

J)á er árligaj örvar^ álmr*^, meS bjarta hjálma, mikit^ varð, a staÖ Stikla^, stál gustr, ofan pustu.

Bœndr eggjuíu lið sitt ok kmVðutll framgaungvij fess getr Sighvatr skáld:

Fáv^ i fylkíng feirra framj iörast nú, miÖri, snarir [fundust prændir'**

Jess verks búendr 5 merki. pá sc5ttx at bóndalið allumcgín, hjuggu peir et íremstvoruj en Jeir er par voru næst, lögðu spjótum eða skutu örum eða köstuðu grjdti eða flettiskeptum' gjörðist pámannskæðr bardagi,

ok féll margt lið af hvártveggjumj í fyrstu hríð iféllu peir Gauka^pdrir ok Afrafasti ok Arnljdtr gellinij ok |)eirra sveit öll, hverr peirra hafði mann fyrir gik eðatvá, en sumir fleirij pápynt-

ist fylkíng frammi fýrir konúngij bað konúngr pdrð bera fram merkit^ enkonúngr fylgÖi sjálfr

merkinu, en sú sveit manna, er hann hafði til

valit at vera par nær í orrostunni, fat voru peir

1) vætt, /i"; Ví'íy, X. ^3 var, C, jOj i/, 5. 3) |>íir, 2', Jl,

5. -^) braUa, X. •) ærir, C> //, 5; aerit, F*, œzta, 6) í'lms, Am. 7) nukiU, hin. StikUr, C. féldt, D, J/.

so) fuiidust J>ar þræiidn, C, Z., 5; I>öríu5t |)ar svfiríJ'uJi*^ /íj ökfipliíleuiim, Ci 5. ,

211 K. ' 79

^oxm í lians liSij er vápndjarfastir voru ok bezt l^únir$ Jess getr Siglivatr skáld: Mestfrá ek merkjum^ vestan^ minn drottinn fram' sínum, staung [ein var gram"^, gánga%

gndgr styrr var^* par fyrri. erOlafr konúngr gekk framorskjaldborglnni ok í öndverSa fylkíng, ok er bændr sáu í augu lionum, pá hræddust peir ok féllust|)eim hendrj fess getr Sighvatr:

Geirs [hygg ek^ grimmligt ríki^, gunnreifum Óleifi

lofrækindum*' líta Ijdns í'° hvassar sjtínzrj

porSut prænskir virSar, 'þátú hessa'* drottinn

ogrligr'.^5 í augu ormsfráns'^ sjá hánum"*. Ok varð far allhörS orrosta, gekk konvingr fá sjdlfrframí orrostunni; svá segirSighvatrskúld:

Rauö í rekka bldöi rönd með, gumna, höndum, dreyrug^^ sverS [par er"^ dýrum'^ drdLt, J)jd5konúngr'% stíttij

') J)arj C. naeslan, /íín. framanj "^) ÓÍT fyi-lv gi-anl,

C, A -^; varð* gyll al, geiigimi, D, S. «) íÍx, 1'\ L, 7) liyltk, C; V. »: n, K. ») voru, C, JD, L, 5; vœrl, K ») lofrælunduinj i°) » lofrenntindum, D; 5. nieð*, C- ') hersa, 7/m. 'í) ægiligr,.i>, 5. i ormfran, C, S; ormfra'ní, L»

*4) t,í'.s„r«. V. í IL >5) dreyiugt, C, K. ^6) fyrír, C ; þíí er, Jí. i7) dyggvnnj /C; dyran, //m* » ») Iijf'aJtonúng, c, o, r, //, 5* 80 211 K.

dtt^ at járna* leiki [Innfrændum lét finnast',

[rekinn var^ gramr, í reikar rauöbrúnan^ hjör túnum*^.

Ólafr konúngr barÖist alldjarfliga , hann h]ó til porgeirs af Kvistum^, lends manns, er fyrr var getit, um fvert annlit ok í sundr nefbjörg á hjálminum, ok klauf höfuSit iyrir neöan

QUgun, svá at nær tók af ; en er hann féll, |)á er satt, mælti konúngr : hvort pat er ek sagöa 'þhty porgeirr! at J)ú mundir eigi sigrast á oss í bardaga í okkrum viðskiptum. í Jeirri skýsvipan skaut pdrör niör merkistaunginni svá hart at stöngln stdö, ok haföi pdrðr. fengit banasár, ok fell hann par undir merkinu; pá féllu ok peir porfinnr munnr ok Gizur guU- brárf(5stri% ok höfóu hann sdtt 2 menn, en hann drap annan peirra en særði annan áðr hann féU; svá segir HofgarÖa-Refr: Einn hafði^ gný gunnar guir^ báls^' Hás^* skála^* rimmu*'*^ askr við röskvan^'

regndjarfr tvá fegna j dalsteypis**^ hjd Drauimis'^

*) ok, D, 5; jólvu, K ísEun, Ih "^) Imiþtændiv S(iku fctinna , 2^ *) vo'líinn, Ju'n. *) lauð" Jjrunit, X* seinni part S) vis. w. t J/. Kvíslöð*um, T>, S; K;nnstötJ"um, JT, guU.

v, i°) gall, Lríírskáld, D, II ^ gullluíí, C, 5. ») i, &, C. C, D, II, S. lí) ]>al, C, 5. liar, C, A II; lUvs, Jf'", i, 5.

»3) slála, />, H, 5. «4) riinnu, C, J), 7/, /C, X,; runu , P*.

röskvá^ J^, dalstyfis /. dalsteypii-, hiri^ *5J C, 7>, , ; * 7) mtí&' t ví. 211 IC. ^ 81

draugs"^ frey bana höggvinii^ liann [rauð járn% en annan árstrauma, vann sáran. pá var5 pat er fyrr var sagt at himin var heiSr^

stíl olc gjöröi |)essa hvarf at sýn myrkt ; getr Sighvatr skáld:

Undr láta fví'* ýtar eigismátt, er mátta [skýnjdrúngum skotna* skýlauss röÖull hlýja*^, drjúg^ var3áj);-í dægri,

^ dagr náSi^ lit fögrum^ orrostu frá ek austan atburð konúngs spur5an\

í fenna brum'^ kom Dagr Hríngsson me*5 lIS sitt, ok tdk hann fá nú at fylkja liSi sínu ok setti upp merki, en fyrir pví at myi'kr var mikit, J)á varÖ ekki skjdtt til atgöngu, fvíat (peir) vissu eigi vístj hvat fyrir var, en 'þó snéru |)eir par at, er fyrir ervi Rýgir ok HörS- ^r, voru |)essir atburÖir allir jafnsnemraa eöa sumir litlu fyrr enn sumir, Kálfr ok Olafr hetu frœndr Kálfs Arnasonar, peir stóðu (á) aÖra hönd peirra, ok vorumenn niikliv ok rösk^

C; dögg, J>, F, J/, 5. 2) höggvl, Imu 3) málý

í' |)£it, Iiin, skenjöriÍTiuigum skor(5"ii, C, S; skynjovi^- t'mgnm 8kord*u, 7', J^; skeín í öiMyuguin skorðum, J/. í^ylji^?

JÐ, líy 7) (h.ji',gr, C\ diög, D, 1I\ tlrug, 5. mítiii. xo) C, 5. hxxÍSiu C, F, 11, 5; fuióu, D; íuiida, L,

5 lílMJI, F 82 211 K.

ir; [Tválfr var son^ Arnfinníi Árnasonar^ Ar- indSssonar', á aöra liönd Kálfi Aniasyni gekk fram pcJrir liundr. Olafr konúngr lijd til pdris ok um pvei'ar herSarnar; sveröit beit ekki, en sv^ sýndist sem dust hryti or hrcinbjálfan" um; fessa gotr Sighvatr skáld: Mildr fann gjörst, hvc galdrnr, gram^ sjá]ír% megiu-rammar Ijölkunnigra Finna l'ullstdrum barg ptírij

þíi er hýr sendir, Iluudi, hána gulli bimu, slœtt rcð sízt at l)íta, sverÖi laust um heröur.

pótlr hjó til koaúngs, ok skiptust pelr pó vi5 iiökkurum höggum, ok beit ekki sverö kon-

iings, par er hreinbjálfinn var fyrir, en pó varö pórir sár á hendi. Enn kvaö Sighvatr; poUr dylr sannrar sniUi seims, en pat veif^ ek^ helman', hverr* shv*^ hunds verk stærra hugstórs [enn vann" pórir'-", er, J>vergarSa'% porÖi Jrjótr"* hinn, er fram um sdtti,

þeir voru synu'j Arnióttssonar, C, 5. sonnr- H\ LróíTui son hr6iSx\v Arnasona, C; bióðTir Arna Arnasonar , liti silfrs, F, Ania Armótfssonar, 5, "^) grams, I'"; gnnnr, Iivcrs, X. 'O) X. fia, ^) V. i S. «) lifiinia, K

'^' ^0'»* íæi, C, 5; sé, Ih 7^ 5 «i«i, '0 > "O |mri, H. l>vcrgcr

gnýs^j í gegn at höggva gunnrakkr^ konúngs-^ niannu

Konúngrinn mælti til Bjarnar stallara : ber pú hundinn, er eigi bíta [járniuý Björn sneri* öx-

inni í hendinni ser ok laiist meö hamrinum, ok kotn á öxlinQj ok varÖ allmikit högg [ok hrataíi pórir við'í en eptir pelta snííri komingr í mdti Jeim Kálfi frœndum, ok veiui banasár Ohifi, fí'ænda Kálfs? pá lagði pdrir hundr spjóti til Bjarnar stallara, ok á honum miðjum, ok veiiti honum banasár mœltipórir: sva bötu vér ; J)á björnuna. porsteinn knan^TrsmiÖr'^' hjó tilOlafs tonúngs me5 öxi, ok kom á fótlnn vinstra vi8 knéitj Finnr Árnason drap pegar porstein^ en við sár fat hneigðist konúngr vi5 stein einn, ok kastaði sverðinu, okbað ser guö hjálpa; fá lagði pörirhvmdr spjöti til konihigSj kom lagit neð- anundir brynjuna, okrendiupp í kviðinj píhjó

Kálfr til konúngs, kom J)at[högg enura^ vinsti^a megin á kálfann^ ; ok greinast menn á pat, hvárt Kálfr veitti konúngi sár^ Jessi prjú sár hafði Ólafr konúngr tillífláts; eptir fall hans íéll sú sveit öU, er íramhafði gengitmeö Ólafi konúngi, Bjarni guUbrárskáld kvaö J^ettaum Kálf Árnason: Jörð réttu vígi' at varða,

O gb'gS) -Oj H, ^S. gunmainis, C, 7>, IT, 5; gunn- innimrj L. Ivomíng Jí'^ '^) Jruid" t 3) , C, Ð, S, fjaimig 1nn\

•^' J [)cnmig hÍ7i \ má^ -^* Jlh' hyrjar K ap1i\ ') Þdnni^ hini^ viá^ i Im'lsinn, hiv. vísi, X. F 2 84 211-212 K.

vígreifr! fyrír Óleifi [brauta Jm^ við bragníng nýztan^ pat kveð bág, ek mik frágu ;

fyrr' gekkst pú [í styr straungum'*

stdíV verk, en tíö merki, satt er at sokn of vcittir snjallr, unz gramr var falh"nn. Siglavatr skáld kvaÖ um Ejörn stallara: Bíörn frá ek avii^ at^ ernum endr stallarum^ kendi^, liug (live) halda dugSí,

hann sótti fram drottinn; f&llíher meö hylli'** hann v5r?ínga*» manna'^^

frœgr^ ' at hilmis höfÖi hr(5Sr-au5ugs sá dauÖi^'*,

212. Dagr Ilríngsson helt upp orrostUj ok vcitti hina fyrstu atgaungu svá haröa, atbœnclr hrnkku fyrir, en sumir stukku á fldttaj 'þú íHl fjöldiliSs afbtíudum; pessir lendir menn: Er-

lendr or GerSi ok Áslakr af Finneyium'^% var J)á merki niðr höggvit fyrir b()ndum, er peir höfðu áör meS farit; var pá orrosta hin ákafasta; köll- uðu menn pat^^agshríðj pá snöru peir ímóti

7'". hvauziiiy 7un. nyztnm , C. frmn , ti stað'

/<". slór, Slíkla, C, A H, 5$ styis ims sliUI , C, /), H, 5. V. t D, H' ok, D, H; af, Jnn, ^) sl;,llíivn, F, L. 9)

Ivííndnn, kenda , kerulii , ^ lioU- Cj , Jf; kcndum S. I tiin, C, H, 5. ' ) vcrá*ilngar, /ííVi. ^ sverd'a, C; manui, H. «J) lcyfð-r, C; leyfð"!' er, 7>, H, 5. Jn^) ,lí,uiy;,, C, H. Xí) Fencyjum, D, H. 212-214 K. 85

I^agj Kálfr Árnason ok Hárekr or pjditu, pdrir liundr meö sveit er honurn i'ylgði^ var pá Bagrofrliði borinn, ok snéri þá á fldua, ok allt liö J)at er eptir var, ok var par dalr nokkur, er ^"egin flokkrinn fdr um, fcU par |»á margt •^^Ö? síöan dreiíÖist |)á flokkrinn tveggja vegna í ^riittj voru margir menn sárir mjök ok margir ^oaddir, svu at til einskis voru færir. Bændr í'í^m skamt fltJttan, þvíat höföíngjar snéru aptr bi'átt, ok par til at valrinn lá, J>víat margir áttu far at leiia eptir frœndum sínum, 213, pdrir hundr gekk par til, sem lá lík Olafs konúngs, ok veitti far umLúnaÖ, lagði niðr likit, ok r^tti ok breiddi klæÖi yfir, ok er hann Jeröi WdÖit af andlitinu, pá sagSi hann sva síSan, at andlit hans væri svá fagrt ok roÖ- inn í kinnunum, sem pá athann svæli, en miklu l^jartara onn fá er hann lifðij pá kom bldð kon- ^ingsins A hönd pdri, ok rann upp á greipina, Jar er hann haföi áðr sár fengit, ok furfti um Jíatsár eigi at binda faöan frd , sva greri þat skjdLt^^ vottaöi pórir atburö sjálfr, fenna J)á er helgi Olafs konúngskom upp fyrir al])ýðu, varð pdrir hundr fyrstr manna til pcss, at halda upp lielgi Olafs konúngs, f>eirra manna at |)ar höföu verit í mdtstööuflokki hans.

214. Kálír Arnason leitaði at brœðrum sín- '"i'n, erpur voru fallnir, hann hiLti porberg ofc Fum Arnason, ok er pat sögn manna? at Finnr ívastaöi at honum saxi, ok vildi drepa hann, ok 86 214-215 K.

mælLÍ til hans liör§um oríum , ok kallaSi hann griöníöíng ok drottinnsvika^ Kdlfr gaf ekki at

Jiví gaum, ok \ht hann Finn bera brott or valn- um ok svá porberg $ var J)á leitat um sár manna, ok höfóu peir engi sár banvæn, höfðu þeiv fall- it fyrir vapnaburð okmæÖif sí8an letKálír flytja hræör sína ofantil skips ok fdr me'5|)eirn sjálfr; en pegar hann sneri á brutt, pá fór í brutt allt htínda lið, pat er par átti heimili í nánd, nema

Jjeir menn er f>ar störfuSu at frændum sínum, ok vinna peim er sárir voru eSr at líkum peirra er dauSir voru, ok voru menn fluttir heim á Lœi, svá at hvert hús var fullt af |»eim, en ijaldat úti yfir sumum 5 svá undarliga margt fdlk sem samnazt hafc4 í bdnda herinn, pá pdtti pat eigi minnr frá líkindum, hversu skjótt sam- naSrinn raufst, par er til þess tdk, ok bar pat mjök til at hitt mesta fjölmenni hafði par sam- naztor héruðum, ok vorupeir mjök heimfusir.

215. Bœndr, Jeir er heima áttu í Veradal, gengu ^eirúl fundar viS höfðíngja Há rek ok pdri, ok kærðu fyrir peim síti vandræði, ok sögðusvá: fldttamenn pessir, er hér hafa undan komizt, munu fara upp um Veradal ok munu búa oss djíarfliga at heimikim vorum, en oss er ekki

fœrt heim meðan peir eru í dahium j núgjörið svá vel fariö eptir peim ok látið ekki manns baru

undan komast, J)víat slíkan kost niunu peir oss ætla, ef 'þeiv heföi betr haft á varum fundi,

ok svá munu Jieir enn gjöra, ef vér hittumst sí3- 215-216 K. 87

ar, svá at peir hafi ineiri kosti, en vera kann

at J)eim dveli^t l clöluin, ef peir vita ser eingis óLta vánlr^ munu peir pegar fara dspakliga a T^ygÖir varar. Ilæddu bændr mörgurn oröum

uni J)etta ok eggjuöu meS ákafa miklum, at höfð-

íngjar skyldu fara ok drepa J)at fólk, sem undan hai'ði komizt. Ok er höfÖíngjar töluSu petta sín í millim, J)á pöttu peim bændr hafa margt satt sagt í töhi sinni, réSu Jjá J)at at pdrir hundr rtízt til feröar meÖ Verdælum, ok hafði hann 6 hundruð manna , pat er hans liö var, fdr síöan, tök pá at ndtta, létti ptírir eigi fyrr ferS sinni^ enn hanu kom um náttina ujDpá Súlu, okspurÖi hann J)ar pau tíðindi, at um kveldit haföi J^ar komit Dagr Ilríngsson ok margar aðrar sveitir af Olafs konúngs mönnum, ok höfðu peir hai't

Jjar náttverÖar dvöl, en farit síðan á fjall upp; pórir at J)á segir hann mundi ekki rekast epiir

J)eini um fjöll, ok snéri hann J)á aptr ofan í dal-

inn, ok fengu peir fáttdrepitj síöan f(5ru bændr . til heimila sinna, síðan fór pdrir eptir -am dag- inn til skipa sinna 5 en konúngsmenn, Jjeir er færir voru, forðuöu sér, ok leyndust í skógum, sumir fengu hjálp af mönnum,

216". Haraldr Sigurðarson var sárr mjök, en Rögnvaldr Brúsason fiutli hann til bönda eins um náitina eptir bardagan, tök J)á böndi viÖIiaraldi, ok liaföi hann álaun, ok IétJ)argræfa hann 5 síðan fckk hann til son sinn at fylgja hontim íbrutt, foru J)eir Jiá Imldu höfci tim : ;

88 216-217 K. fjöll ok eySimerkr ok koma fram u Jamtalandij petta J)á kvað Haraldr Nú læt^ ek skdg af slídgi skreiðast* lítils hei'ðar' hverr veit nema ek verSa víSa frægr um síSir, 217- Haraldr Sigurgarson, brdSirOlafs kon- úngs,varj)á 15 vetragaraall, er Olafr konúngrfcll,

á paL kveSr pidðólfr skdld í drápu peirrij er hanu orli umHarald konúng, er köUuS er Sexsteíja;

Hvast frá ek , höggvi^ næsta, Wíf- él á gramdrífaS en bolgera*^ brennir bræSr sínum vel tæSi^;

skildist hann , ok huldi hjálmsetrs^, gamall vetra tiggi tólf ok priggja

r trauðr viö Olaf dauöan.

Haraldr hitti Rögnvald á Jamtalandij ok íórix

paöan til SvíJjjúSar um haustit, ok var J>ar um

vetrinn$ annat sumar fdru peir austr í Garða- ríki til Jarazleifs konúngs, ok tdk hann vel viö peim, dvaldist Haraldr par lengi síöan ok svá

Rögnvaldrj svá segir Bölverkr skáld í drájpu |)eirri, er hann orti um Harald konúng

I) verá-, jr, S; //. skrciWii, Ð, fer , IL >) C sXam- elajur fyrri part vA. og deppir seinni parlinum, Ijavkíj C;

i&y JD^ Laiigí -R^j 5". hugi '^"ííSÍj j *) /mi fylgjanHi aj híV.

V. *' C «J Lo]gara, D, H> JHT, ^,, S. ræiíi, U liialm- setr. 5. 217-218 K 89

Mildíngr ! strautt pú* um mækiss munu, er lézt af guuni,

hollr^ vant J)ú hrafn um fyldan hrás% Jjaut úlfr-* í ási; en gramr né' ek frá fremra

fri'Öskerðir 'þhv verSa, austr komt þú árit næsta

örSiglundr í GarSa'^. pess getr Arndr jarlaskáld, atRögnvaldr Brúsa-

son var lengi síöan landvarnarmaör í GarÖaríkij

ok átti Bar margar orrostur: Deildist af pví^ at aldri^ éls^ grafníriga'® pelar

gunnlar** njörSr í Gör5um gunnbrá'ðr tíu háÖi.

218. pormóSr kolbrúnarskáld var í orr- ostu undir merki Olafs konúngs, ok er kon- úngr var fallinn, ok atstíkn var sem höröust, |)á fcdlu konúngs menn hverr um annan, en peir voru flestir sárir, er upp stoÖu. pormtíðr

var sár mjökj gjörSi hann svá sem aSrir, flýÖi |)aSan frá sem mestr |>ótti mannháski, en sum- ir runnu, pá htífst Dags orrosta, er Dagshríð

er kölluö, stítti allt konúngs lið^ pat er vápn- fært pormtíðr var, en kom Jþá ekki í orrostu, J)víat hann var okki v^pníæiTy ok var Já

hlsiandi af vis. v. i! C. ") liollz., D, S; Uelxt, IL D, /í. vargr, 3) Iuús, ) D, H, S. [iannig hin j eu, A. Göid*unij S. svá, hin. ») aUín, S, jcl, hin. i 0} •jraiiiníngii, C, K. »•) yönLUar, C, 5. 90 218 K.

dvigr bæSi af mæSi ok sárum, ok stdS hann hjá félögum sínum, þóat hann mætti ekki athafast,

|)á var hann lostinu meS öru í síðu vinstri, braut hann a£ sér örvar skaptit, ok gekk hann

í hrutt frá orrostunui ok til J)á heim húsanna, rnikit var J)ar hús fyrir honum j pormdðr haföi

bert sverS í hendi, ok er hann gekk inn, kom

maðr í móti honum , sá mælti: furSu iU læti eru hér inn at heyra, veinun ok gaulun^

skömm mikil er karlmönnum röskum í slíku, at þeir skulu eigi pola sár, vera rná ok at konúngsmenn hafi allvel framgengit, en illa hera J>eir sárin. pormóSr mælti: hvert er nafn Jitt í hann nefndist Kimbi. porm(58r fivarar: vart pú i bardaga? var ek, segir hann, meS bdndum, er betr varj ert J)ú nokkutsárr, segir pormdör? lítt, segir Kimbi: eöu livurt vart þá í bardaga? pormdðr segir : var ek meS peim, er betr höföu, Kimbi sá at pormdðr haf-'i gullhríng á hendí, hann mœlti; J)ú munt vera konúngsmann, fá pú mér gullhrínginn, en ek mun leyna pér, bændr munu launa

J)ér úspekt Jiína, ef pú verSr á veg J)eirra. pormdör mælti: haf J)ú hrínginn, ef J)ú kant at fá hann, J)víat láiit hefir ek nú meira. Kimbi rétti fram höndina ok vildi taka hríng- inn; pormdðr sveipaði til sveröinu ok hjd hönd af Kimba, ok er sagt at Kimbi bar sár sitt öngan mun betr enn hinir, er hann haföi áör

áfært^ fdr Kimbi í brott, en pormdðr setList 218 K 91

niSr í hlöSunni, ok sat farum hrí5 ok heyríi á tal inaniia^ pat var mest talat, at hverr sagÖi

J)at, er séð Jóttist hafa í orrostu, ok töluSu um framgaungur manna, lofuðu simiir mest en aöra hreysti Olafs . konúngs, sumir nefndu

ekki síSr til ; pá kvað pornidör: Ört var Olafs hjarta,

dð fram [gramr í blóði^, rekin bitu stál á Stikla- stöSum, kvaddist* liö böSvar;

eljjolla leit' alla jálmveðrs^, nema gram sjálfan,

reyndr var flestr^ í fasLri

fleinddlu, ser hlífa. pormóÖr gekk síöan í brutt, ok kom til skemmu nökkurrar, gekk Jjar inn, ok voru þar marg- ir menn aðrir sárirj var |iar at kona nokkur at binda sár manna, eldr var á gólfinu, vermdi hún par vatn til at fægja sár manna; en por- mdSr settist niör vi8 dyr utar, J)ar gekk ann- ar maSr út, en annar inn, peir er störfuSu at sárum manna, pá snéri einn maSr at pormoöi, ok sá á hann, ok mœlti: hví ertu svá fölr, ertu sár, eba hví biðr |>ú pér eigi lœkníngar? por- möSr kvaö pá vísu pessa: Emka ek rjöör, en rauöum ræör grönn** Skögul manui

I) granu' í yals h\ó&i í val kvatltlí, D, , A'; h\ú&l , Z. I'\ H, K, 5. *) ek, h. V. i'; sa. clc, hin, ) almvedVs, C, F; jálfvc()isj H; mó&s, S. 5) uiu ílcsl. F. f^) giun, C; 92 218 K,

haukasetrs^ hin hvíta, hyggr fár um mik sárannj

hitt veldr raér at, meldrarj morS venjandi- Fenju% [draupnzs dýrra'* vápna

DagshríSar spor svíða.

SíSan gekk pormóðr at eldimim, ok sttíS Jiar um hríö, mælti læknir til hans: gakk út niaör ok tak mfer skíSafáng, er hbv liggr hjá dyrum titi. Hann gekk út ok bar inn skíðafángit,

ok kastaSi niSr á gdlfit; Jiá sá læknir í ann- lit honum, ok mæld: furSu bleikr er fessi maSr^ hví ert|>ii slíkr? fá kvaS pormdSr vísu; Undrast Öglis landa eikj hví vær erim' bleikir, fár verSr fagr af sárum, fann ek örvadrif, svanni! mik ílú málmr hinn dökkvi

magni keyrðr í gegnum, hvast beit hjartaS næsta

hætthgt járn, er ek vœtti*^.

Lát mik sjá sár pín, ok munek veita umbönd. SíSan settist hann niSr, ok kastaSi klæSum af

sér; en er læknir sá sár^hans J.eita^i húiL , ^ um sár J)at, sem hann hafSi á síSunni, kendi pess at Jjar var járn í, en pat vissi hún eigi,

liaulialáusj i)j H. ^) iDoiðVenaiitlj, J), H; JHfli'gsilcyjainlij

olt dauskia /. K. *) Freyjiij JC ^) (Ijúp , C, j clic|» ok

JJ, II Ji- '^) Uunskiu, H\ diý\)i: duubkui, i. *) bc'iu, C', ^

ítllu, l'. 218-219 K 93

hvert Jat liafSi snúit, hún hafÖi (J>ar) gert í steinkatli af lauk ok önnur grös, ok vellt "pat savnan? ok gaf at eta f>eim hinum sárum möun-

unij ok reyndi svft? hvart J>eir höföu hol sár, en pá kendi af laiikinum út or sárinu |>ví er á hol varj hún bar pat at pormdSij baÖ hann ela; hann segir: Ler brutt, ekki hefir ek graut- ar* sótt. Síðan tók hún spennitaung ok vildi draga út járnitj en pat var fast, ok gekk hvergi,

slóð ok h'tt út, fvíat sárit var sollit, pá mælti hann: sker pú til járnsins svá at vel megi ná meS taunginnij fá mbr sföan ok lát niik kippa! hún geröi svaj pá tók pormdSr gullríng af hendi sfer, ok gaf lœkninum, baS hana sKkt af gera er húnvildi: góör ernautv- inn, at Ólafr konúngr gaf mér ríng fenna

i' morgin. SíÖan tdk pormdör taungina, ok kippti brutt örinni, en par voru á krdkar ok lágu á tágir af hjartanu, sumur hvítar en sumar rauSar, ok erpat sá pormdör, mœlti hann: vel hefir konúngrinn alit oss, feitt er miv um hiarlarætr. SíSan hné hann aptr, ok var pá látinn, oklýkr J>ar frá pormdSi at segja. 219. Olafrkonún^féll miSviku.daginnliinn Z íjMaJ^iSS^Í^^ ^^^' ^iö- Íum degí, er peir hittust, ok heldr fyrir enn at miöjum degi hófst orrostan, en konúngr féll

fyrir nón , en myrkrit helzt frá miSmunda til

sinppníriui, C; slappat, Dj H, 7í; stnppa , S, þu?mig

C. D, IT, K, S'^ Tifii { nf A ; gias, L.

I :

94 219 K.

M<5ns5 svá segir Siglivatr skálcí frá lyktum orr- ostuiinar: Hörð, [er, sizt^ hermenn gjöröu hlíf raufst= fyrir gram, líu, önd at Engla sendi*

dmjók, koniing sjúkan j

of-* brá Olafs fjörvi öld, par er herr klauf skjöldu^ fólks odda gekk' fylkir fund, en Dagr helt undan. Ok enn kvaS hann Aðr vitu [eigi meiSar'^ ögnar skers^, nc hersa",

J)jd5 réS |)engils dauða, |)ann styrk biiand-manna j er sHkan gram sdknum

sár elds viðir feldi,

mörg lá dýr í dreyra drdtt, sera Ólafr ^óttí^. Bændr ræntu ekki valinn, ok varS pegar eptir orrostuna sváj at heldr sld dtta á marga^ ]bá er móú Olafi konúngi höföu verit, en pd héldu f eir illviljanum sín í millum, ok at allir feir menn, er meí5 konúngi voru ok höfðu fallit, skyldu hafa öngan pann gröpt eSa umbúníng, er góÖum mönnumsemdi, ok köllu'öu pá alla ráns-

var 6Ú er, Z,. "^) rauf, />, H, rniifk, 5. 3) swi&i, C, A J/, K, 5. ok, C, L; uvy II, 5; auli, K. •Jfékk, //. <^;j)al eígi, D, H, 5. seUs, JI. ö^pessa, C: hersar, lierö'a; K, 9^ .öÓLU, C, 219-220 K. = 95 menn ok iStlaga^ en peir menn er ríkir vora

ok Jsar höfðu látit fiœndr í valinum, gáfu ekki gaum at pví, ok fluttu þeir sííianfrændr sína til kirkju ok veittu peim umbúnaS. 220. porgils^ Almoson* okGrímr sonlians fóru til valsins um kveldit, er myrkt var ovöit, peir xókn upp lík Olafs konúngs ok báru |)artil ervar húskytja nokkur lílil ok auö annan veg frá bænum, höfðu þeir l]ós meS ser ok vatn, túku |)á klæSi af líkinu ok J)(5gu pví ok sveiptu peir meö líudi'ikumj ok lögðu j)ar niör i húsinu ok huldu viðum, svá ateigi máttisjií, póttmenn kæmi í húsit, ok gengu burt síöan ok heim til bœjarinsj par hafði fylgt herinum margt staf- karla hvorumtveggja ok fátækis fólk, er sér bað matarj en |>at kveld eptir bardagann hafði J)at f(51k margt par dvahzt^ ok er náttaði leitaði þat sér herbergis um öll hús bæði sttír ok smá; par var einn blindr máör, sá er sagt er frá, hann "var snauðr, ok fúr sveinn einn meShonum ok leiddi hann, þeir gengu ÚLÍ um bæi ok leituðu

scr herbergis; þeir komaat J>ví samahúsi, voru þar dyr svá lágar at nær varð at krjúpa innj ok

er hinn blindi tnaSr kom í húsit, þi |)reifaSist hann fyrir um gólfit, ok leitaði hvárt par mundi nokkut mega niSr setjast; hatt hafði hann á höfði, ok steyptist hattrinn fyrir andlit honum, er hann laut niSr, hann kendi attjörn var á

fianm'g hi'i og A kap. 195, cn liir Jiorgcir. lialma, 96 220 K. g(51finu, pá tók hann upp hendinni votrij ok koma ííngrnir vi8 augun, en |jegar brá kláöa á hvarmana svá miklum, at hann strauk xneöfíng- runum votum augun sín sjálfr; síSan opaði hann út or hú&inu ok segir at par mátti ekki inni liggjaj pvíat |)ar var allt vott, ok er hann kom út or húsinu, pá sá hann f egar fyrst skil handa sinna ok allt er svá nær var honum, er hann mátti sjá fyrir náttmyrkri, hann gekk pegar heim til bæjarins ok inní stofu ok segir frá öllum mönnum, at hann hafði sýn sína ok var hann pá skygn maðry en pat vissu margir menn at hann hafói lengi verit blindr maðr, fjví- at hann hafði par áðr lengi verit ok gengit um bygðir; hann sagði at |)á sá hann fyrst, er hann kom ut or húsi einu litlu ok vondu, ok var par allt vottinni, segir hann^ greip ek par í hönd- um ok gnéra ek vátum um augu mér^ hann segir ok hvar pathús stdðj enpeir menn, erpar voru ok sá pessi tíðindi, undruðust mjök um fenna atburð, ok töluðu sín 1 milli, hvat f)ar mundi inni vera í pví húsi^ , en porgils bdndi ok son hans Grímr pöLtust vita, hvaðan af pessi atburðrmundi vera, peir ræddust mjök, atövin-

ir konúngs mundu fara ok rannsaka húsit 5 síð-

an leyndust Jieir í burt ok fdru til hússins, ok

tóku líkit ok fluttu pat burt út í hagann ok fálu par, föru feir síðan til bœjarins, ok sváfu af nátt pá.

Jlér hyrjor G apir* K

221 97

221. p(5rir hundr kom fimtudagínn ofau or Veradal út á Stiklarstaði, ok fylgði honum lið niargt, var Jar ok fyrir margt liö hríndaj var pá enu roðinn valrinn, fluttu menn í brutt frosndr sína ok vini, enveittu björg sárnmmönn* ^^^5 peim er menn vildu græða, en fjöldi manna peirra hafði andazt, síöan er lokit var bardagau- ^ni. pdrir hundr gekk Jariilj er konúngt

haf^^^i fallit, ok leitaði líksinsj ok fann eigi^ þá. spurÖist hann fyrir, ef nokkurir menn kynni at segja honumj hvar lík konúngs var komit, en Jiat vissi engi maðr at segja honum; pá spurði hann porgilsbónda, efhann vissinokkuttil, hvat

lík konúngs var. porgils svarar : ekki var ek í bardaga^ veit ek faöan fá tlöindi, margar sog- ur fara nú, pat er nú sagt at Ólafr konúngr

hafí hittr verit í nátt uppi hjd Staði' ok sveit manna meS honum? en ef hann hefir falhl>

munu sveitúngar ySrir hafa fólgit lík hans í

holtum eðrhraunum; eii |>c5tt pdrir|)ætlist vita ið sanna, at hann var fallinn, pá tdku margif undir, ok gjörðu kurr, at konúngr mundí pann , hafa brutt komizt or orrostunni, ok skamt mundí til at hann mundi fá her ok koma aptr á hendf feimj fdr J)á pdrir til skipa sinna ok síðan út eptir firðij pá tdk at dreifast allt bdndalið^ ok fluttu á brott hina sáru menn alla, |)á er hræt- andi- voru.

') Slaf, C, i>, 2/, Ky L, 3. '^) fiamiis liÍn', sárir, JÍ»

5 IJis-o,. G vo " 222 K.

222. porgils Álmuson^ ok Grímí' feSgar höfðu í sinni varSveizlu lík Olafs konúngs, ok voru um J)at mjök hugsjúkir, hvernig þeiv fengi tíl gætt um líkOlafs konúngs, at eigi næöiúvinir hans at misfara Hkinu, jþvíat peir heyrSu pat orStæki bænda, at pat ráö mundi tilliggja, ef lík hans fyndistj at brenna Jat eSr flytja út á sjá ok sökkvaniSr^ peir feSgar höfðu séS um nd tt- 5na svá sem kertis Ijós brynní þar yfír, sem L'k Ólafs konúngs lá í valnum, ok svá síðan er Jeir höfSu fdlgit, J)ásá J)eir jafnan um nætrljds |)áng- at til er konúngr hvíldi^ peir hræddustatúvinir konúngs mundu leita líks konúngsins Jar er var, ef Jeir sæi pessi merkij var feim porgilsi <ítt til at flytja líkití brutttil Jess staSarnokkurs, er peim pdtti vel kominn. peir porgils gjörðu kistu ok vönSuSu sem mest ok lögðu þar í lík konúngsins, en síSan gjörSupeir aSra kistu ofc báru par í grjdt ok hálm, svá at'því skyldi meiri púngi vera , ok luktu pá kistu vannliga ; ok er bruttu var af StiklastöSum allt lið bdnda, pá "bjöggu peir ferS sína, porgils^ ok Grírar, peir lluttu h'k konúngs til skips leyniliga, ok settu kistuna undir J)iljur niSr, fekk hannrdSrar ferju nokkura, voru peir samanVmenn eSr 8, ok allir

írændr hans eSr vinirj kistu |)á höfSu peir ok meS sér, er gi'jdt var í, setLu hana í skip, svá at allir menn máttu sjá, ftíru síSan út eptir firSi, ok fengu gott leiSi, ok kvámu at kveldi er

"^) ]ifllma, />, //; Jur slcppr C iwi sinn. 222-223 K. 99 myrkva tók til NiSardss, ok lögSu par við koa- úngs bryggjurj síðan sendi porgils mennupj)! "bæinn^oklet segjaSigurðibiskupij aL far varkoni- it lík Ólafs konúngs, en er feir spurðu pessi

"*^íÖincli, sendibiskup menn sínaofan á bryggjur, tdku róSrarskutu, ok lög5u at skipi por- gils, fá sér lík konúngs^ peir báSu J)á porgils ^ákn kistu pá, er uppi stdð á filjumok báru í skútuna, sí'öanreyru peir útáfjöröinn, ok söktu par niðr kistunni, fá var myrkt af nótt^ þeiv porgils ídru upp eptir áinni til J)ess at |)raut bgeinn, ok lögðu parat, erSaurhliS er kallatj þat var fyrir ofan bæinn, par báru peir upp líkit ok inu undir skemmu nokkura, er par stdS upp frá öSrum húsum, vöktu peir 'þav yfir líkinu. por-

gils gekk ofan i bæinn, fann hann Jar menn at máli, er helzt höföu par verit vinir konúngs, ef ok spurSi hann J^á, Jþeir vildi taka viÖ líki konúngs, fat porði engi maSr at gjöra^ síían fl.uttu J)eirporgils líkit vipp eptir ánni, ok grdfu

Jar niSr í sannmel peim er par var, ok bjöggu Jiar um, svá at Jar skyldi sem sízt usjá nývirki, höfðu J)eirJ)essulokit öllu, áSr enn dagaSi, fdru

Já til skips síns, lögSu J)á J)egar út or ánni, ftíru síSan ferSar sinnar^ til Jiess er J)eir kvániu heim á StiklastaSi. 223. Sveinn konúngr Knúts son ok Alfífu,

ddttur Alfinnsi jarls, hafði sezt til ríkisá Vinn-

Airnmiis, S. G 2 223 K. landi í Jámshorgj en pá hafði Icomit til konúngs orSseudíng Knúts konúngs, föður hans, athann skyldi fara til Danmerkr, ok fiat með at hann skyldi fara síöan lil Noregs ok taka viö ríki par^ ok hafa par með konúngsnafn yfirNoregi. Síðan

íór S veinn til Danmerkr, ok hafði paðan liö mik- it; fór með honum Haraldr jarl ok margt ríkis- manna; Jess getr pdrarinn loftúnga í kvœði

J)ví, er hann orti umSveinkonúngj (erkölluðer) Gíxiljúngsí kviða: pat var dullaust, hve Danir gerðu dökka- för mcð döglíngl, þar var jarl fyrst'

at upphafi 9 ok hverr maðr'*, er honum íylg^iy annar drengr* bðrum betri.

Síöan lör Sveinn í Noreg, ok með honum Alfífa, móðir hans, ok var |>á til konúngs tekinn á h^rerju lögpíngi, hann var pá kominn austan í Víkina, er orrosta var á Stiklastöðum, ok Olafr

konúngr fell. Sveinn létti eigi fyrr ferð sinni,

enn hann kom um haustit norðr í prándheim,

var hann par til konúngs tekinn^ sem í öðrum

Glælilngs L'^ Glœsaiings, Glaelogns, D, K, 5 5 , H» 2) dyggvn, D3 Hy JKj 5'; (lyríi, 6'. v. 1 6'. dreiigf, G. *) Tar, G. 223 K. 101

«tö5um. Svelnii konúngr haf5i ný lög í landi um rnarga hlutij ok varpat epLÍr pvísett, sem lög voru í Danraörk, ea sum miklu frekari; engi maðr skyldi af landi fara nema í konúngs leyfi, en ef færi, íéll nndiv kondng eiga pessj Gn hverr, er víg vægí, sfcyldi hafa fyrirvegit landi ok lausum eyri; en ef ma5r varútlægr ok tæmdist honum arfr, |>á eignaöist konúngr arf fann^ at jölum skyldi hverr bóndi fá konúngi mæli malts af arni hverjum oklær af uxa hver- jum^, ok varkallat vinatoddi^, ok spann smjörs, ok húsfreyja hver [rýgjar tú% jþat var lín [eigi rotif*, ok svá mikit atspentfengi lengsta* fíngri ok pumalfíngri*^ ; bændr skyldu uppgjöra) hús J)au öll, er konúngr vildi hafa & bústöðum sín- umj 7 menn skyldu gjöra einn liófæran ok gjöra fyrir hvern 15^ vetra gamlan, ok par meS hömlur leiga^? hverr maör, er á haí réri, skyldi gjalda konúngi landvörSu, hvaSan sem réri^,[enfiska'°skip hvert, erfæri^" brott, skyldi gjaldakonúngirúmumpvert skipj maSr hverr,

er færi til íslands, skyldi gjalda landaura, par- lenzkr sem útlenzkr? pat fylgöi pessu, at fikyldu danskir menn hafa svá mikin metnab í

í>ieyetraiii, D, K, Ly S; Jfr JT. £) vlnnrlodJí,

2}, Gj II, S. rylvkjar tó , V (?, '^) órenf,

Gf ITy K, 5; 1:», elgíi, D, G, K, S ; liverr mad-i: ei* liincli h. ftfri af Lrott , \m skyMÍ gjalda lí.oiiungí nlm aír,

G. at kæmi, G, 1 0) en fml. vorn 2 5,( A", S) íisUr,

T>y Gy 11, K, S. ii) af kndí, h v, hin. 102 223-224 K;

Norcgi, at eins peirra vitni skyldi hrinda 10 NorS- manna vitni. En er pessilagasetníng konnupp, ok birt var íyrir al|)ýíiu, Já tdku nienn Jegar

at i'eisa úlfúö í mdti, okgerSu kurur^ sín í mill-

um; mœltu peir svá, er eigi höfSu verit í mdt- ferð við Olaf konúng: taki Jeir nú Innjjrændir vináttu oklaimaf Knyth'nguni, pess er peirbörð- ust við Olaf konúng ok feldu hann frá landi: ySr

var heitit friði ok réttarbdtum, en nú hafi Jj^r ánauð ok prœlkun, ok ^ J^armeS stdrglœpi ok sví-

virðíng ok níðíngskap^ far var eigi gott til mdtmæla; pá sA allir at úhæfiHga var ráðit, báru menn pá eigi traust til at gjöra upp-

reist mdti Sveini konúngi, bar pat mest til pess, at menn höfðu gisla sent Knúti konúngi, sonu sína eðr aðra frændr sína, ok pat með, at pá varð engi formaðr til uppreistar. Brátt

höfðu menn ámæli mikit til Sveins konúngs,

ok kendu pat mest Alfífu, J)at er í mdti skapi J)dtti, en pá náðist samheldi- af mörgum mönnum til Olafs konúngs. 224, Vetr pann hdfst upp umræða sú af

mörgum mönnum par í prándheimi, at Olafr konúngr væri maðr sannheilagr, ok iaTteinir margar yrði at helgi hans, hdfu pá margir áheit til Olafs kouúngs umpáhluti, er mönnum pdtti mestu varöa, fengu menn margir af peim áheitum heilsubtít, en sumir fararbeina eðr aöra hluti, pá er nauðsýn Jdtti tilbera.

1) kutr, hifu -^) Siiimuuc'lí, IiÍn. 225-227 K. 103

225. ' Elnarr pambarskelfir var pá heim Kominn tilbúasinua, okhaf5i|)ær veizlur, sem Knútr konúngr hafði fengit honum, pá er peir

fundust í prándheimi, ok jarlar höfðu gefit

lionum. Einar hafði ekki mjök verit í mót-

gaungu við Olaf konúng, hrdsaöi hann J)ví Einar ss, sjalfr, minntist J); er Knútr konúngr haföi heitit houum jarlsddmi yílr Noregi, ok Svá pat at konúngr endi ekki heit sitt. Ein-

arr var fyrstr til ríkismauna, at (halda) upp helgi Olafs konúngs. 226. Finnr Árnason dvaldist litla hrí5 á Eggju meS Kálfi, Jvíat hann kunni stóriUa

;því, er Kálfr haföi verit í bardaga mdti Ólafi konúngi, veitti Finnr jafnan harðar átölur af peira sökum- porbergr'^ Arnasoii var miklu hetr stiltr enn Finnr, en pó fýstist porbergr at fara heira til búss síns; fckk Kálfr peim bræSrum sínum lángskip gott með öUum reiöa ok ölluni búníngi, fékk hann peim ok

gott föruneyti, fóru Jþeir beim tíl búa simia*

Arni Árnason hi lengi í sárum^, ok varS heill ok örkumlalauss, fur banu síðan um vetrinn

suÖr til búss síns; tóku Jjeir allir ser griö af Sveini konúngi, ok settust 'þeir heima allir brœör um kyrt, 227. Eptir um sumarít gerÖíst mikil um-

ræÖa vxm helgi Olafs konúngs , ok sneri

') pannig hin\ I>orgciiT, -4. 104 227-228 K.

öllum öÖrum orSrdm um Ólaf konúng, voru peir |)á margir, er J^at sönnuðu, at Olafr kon- úngr mundi heilagr vera, er fyrr höföu af öll- um íjandskap mdti honum gengit ok látit hann eigi ná Já fíannmæliý tdku menn pá at snúast til ámælis viö menn, er mest egg- juÖu mdtgaungu viS Olaf konúng, var af J)ví mikit kent SigurSi biskupi, gjörÖust menn J^ar hans úvinir svá miklir, at hann sá öngan ann- an sinn kost, enn fara á burt ok vestr til Englands á fund Knúts konúngsj síöan gjörÖu prændir menn ok orösendíngar til Upplanda, at Grímkell biskup skyldi koma norðr til prándheims; Olafr konúngr hafði sent Grím- kel biskup aptr til Noregs, Já er konúngr for austr til Garöaríkis, hafði Grímkell biskup síöan verit áUpplöndum; en er JessiorSsend- íng kom til biskups, þá bjöst hann pegar til feröar peirrarj bar pat ok mjök tilj er hannfdr, at biskup trúöi at pat mundi meö sannindum, er sagt var frá jarteignagjörS Olafs komings ok helgi hans.

228. Grímkell biskup fdr til fundar viS Eínar pambarskelfi, ok tdk Einarr feginsam- liga viS biskupi, mæltu peir síöan marga hluti, svá ok |)au stórtíSindi, er par í landi höfðu orö- it, urÖu peir ámarga hluti sáttir sín í millum.

Síöan fdr biskyp inn til Kaupángs, tdk par öll alpýða vel viÖ honum ; hann f(ír eptir vandliga um tákn |>au, er sögö voru frá Olafi konúngi, 228 K 105

spurSlstlionuxn vel til pess. Síí^an gjörði biskup

orðsendíngar inn á Stiklarstaöi til porgils ofc GrímSj sonar hanS; ok stefndi |>eim inn tilbæjar á sinn fund. peir feSgar lögííust þá ferð eigi 1-tndir höfuð, ok föru út tilbæjar á fand biskups,

Jiá sýndu peir öllpau merki, er þeir höföu vísir orðit, ok pat hvar þelr hefíu komit h'ki hans. Síöan sendi biskup eptir Einavi pambarskelfi,

ok kom Einar til bœjarins, höfðu peir biskup tal saman viökonúng ok Alfífu, ok báðu at kon-

úngr skyldi lof til gefa, atlík Ólafs konungs

væri tekit or jörðu; konúngr lagÖi þsiv lof til, ok baö biskup gjöra par at slíkt. er hann vildi;

I>á var mikit fjöhnenni í bænum. Biskup ok Einar ok menn me'5 peim fdru |iar til, er lík Olafs konvings var jarðat, ok letu par til grafa, kistan var Já mjök svá komin upp or jörSu. pat var margra manna rá'ö, at biskup léti lík

konúngs gra!a niör í jörð at Clemens kirkju; en er Hðit var írá andlátiOlafs konúngs 12 mán-^ aðir okiimmnœtr, J)ávarupptekinnheilagr ddmr v

hans, var |)á kista Ólafs konúng spEÍndsa', svá sem nýskafin væri. Grímkell biskup gekk fá til, er upp var lokit kistu Olafs konúngs, J)ar

var dýrligr ilmr; pá beraði biskup andlit hans, - ok var hvergi brugðit ásjon hans, litr ok roði í kinnum, sem pá mundi,er hann væriný sofn- aðr^ en á þvi furidu menn mikiim mun, er stíS

höföu Óhif konúng, |)á er hann fcll, at síöau hafSi vaxit Iiar hans ok negl, pvínæst sem fá xnundí, e£ hann hejföi lífs verit hér í heimi |)á alla stund síSan er hann féll. pá gekk til at sjá lík Olafs konúngs Sveinn konúngr ok allir peir höf U'ngjar, er |>ar voruý Já mælii Alfífa :

furöu seint funa menn í sandinum , ekki niundi

svá vera, ef hann heföi í moldu legit. Síðan ttík biskup skæri, ok skar af kömpum hans ok

6vá af hári hans , hana hafóihaft langa kampa, svá sem þá var títtj biskup mælti til konúngs

ok Alfífu : nú er hár konúngs ok kampar svá er anda^ist, sítt, sem f)á hann ok pvílíkt vaxit sem nú megi Jer sjá. (pá mælLi Alfífa): pá J)ikki mf?r Jat heilagr dtímr, ef pat brennr eigi

1 eldi, en opt höfu vær séö hár manna vaxa, ok heilt ok úsakat |)eirra er í moldu hafa legit lengr enn pessi maör. Síðau lct biskup taka sér

eld í gldðarkeri, ok blessaði reykelsi, ok |)á lagði hann í eldinn hár Olafs konúngs, en fá er brunn- it var reykelsit allt, tdk biskup hárit or eld- inum dbrunnitj lét biskup Jetta (sjá) konúng

ok aðra höíðíngja; J)á bað Alíífa hárit leggja í dvígðan eld; J)á svarar Einar pambarskelfirj ok bað hana_þegja, ok valdi henni niörghörð orðj var í»at |)á biskups atkvæði ok konúngs sam- |»ykki ok ddmr alsherjar, at Olafr konúngr vœri maör sannheilagr; var líkami hans borinn í Clemens kírkju ok veittr umbúna2r áðr yfir há- altari, var kista hans sveipt pelli ok tjaldat um 228-229 K, 107 guðvefj ur5u pegar margar jartegnir at helgi Olafs konúngs.

229. par á melnum, sem lík Olafs kon- ^ngs hafSi legit, kom upp fagur brunnr, ok fengu menn bdt meina sinna af ^ví vatni, ok var "^eittr umbúnaör, ok hefir |>at vatn verit jafnan sí'Öan vandliga varöveittjkapella var Jjarfyrstgjör, ok sett|)ar altarit, sem (verithafði) legit konúng- sins, en nú stendr í peim staS Krists kirkja, lét

Eysteinn erkibiskup jþar setja háaltarit í peim staðj sem konúngr hafði legit, Já er hann reisti J)etta iS mikla musteri, hafí^i verit í J>eim staS háaltarit til fyrri kirkju. Svá er sagt at Olaís kirkja standi par nú, sem J)á sttíð eyðiskemma sú, er lík Olafs konúngs var náttsett i; |>ar er nú kallat Saurliö^ er heilagr ddmr Ólafs kon-

úngs var borinn af skipi, ok er pat nú í miðjum bænum; biskup varöveitti vandliga helgan ddm kouúngs,skar hár hans ok negl, pvíathvorttveggja vdx svá sem Jþá er hanu vœri lifandi maðr í I>ess- um heimi; sva segir Sighvatr: Lýg ekÓlafi^ eigi ys^ sem** kikvir tífar%

gæði ek helzt í hrdðri

hárvöxt konúngs, ári*^;

en hélzf peim, er son' vseldi,

svörðr% fann er vdx í Görðum, ^ «) iuí(!r, 55 oiafshiiiy, g. d, f, L;

O..., A\ nema Olafr, G, A; .S. ^) yfs, 6'. ^) iié, 2^ •> liúiH', K. ''») ani, hin. ^) heldr, G'. 8) 5^», 5. 9^ ,

108 229 K

liann fckk les* af, Ijdsum, lausn Valdamar^ hausi. pdrarínnloftúngaorti* umSvein konúngCkvæSi)

|)at, er Glælúngs'^ [kviSa lieitir^, [ok eru J)essar

vísur : Nú hefir Sveinn, tW sess hagat, jþjdðkonúngr

í prándheimij par vill œfvi sína" haugabrjdtr'** hygöum ráTa. par Olafr á'ðan^' bygSI, áör hann hvarf

lil himinríkisj ok |)ar var5, sem vitu allir, [kykkvast hatr'* af^ konúngmanni, Haföi sér harðla ráðit

E Haralds sonr*'*

I) larg, D; 7/. 2) Valliainnrs, D, G . 11, A', S, «) JU:r hyrjar C apír. **) Glælogiis A', Glæsogns, 7/. , 5; «) kvíOir lioítíi, C, D» Enn kvað" Síglivnlr inn Olaf koiiúug, 7J,

Jf; V, { (?. s^,.^ /;/„. nlla, C. 'í) síJan, C. 'OJ

Jjaugnjótr, /T. Xi) óáTal, C. ^^) kykva

J^, .S; kvlka sell, kvikligr hatU-, V. i>, G 5 jí, 7/; oi-, (/, A", 5'. 14) mögr, C. 229 K. 109

til himinríkis; áðr seimbrjótr [at sætu^ varS [Kristi fekkr líoni'ingrinn œzti«* par svá hann' meS heilu Hggr, lofsæll gramr, líki sínu$ svá at jþar kná, sera á kvikuxn mannij hár ok negl honum"* vaxa. par horðvegs* hjöllur knegu'^ yfír sœng hans sjálfar hríngjast; ok hvern dag heyra pjdMr klokkna hljd5 yfir konúngmanni- En Jar^ af altari

Kristi J)8eg kerti brennaj svá hefír Ólafr,

siíSara v. i J) aœlí, C. 2) fr fyrra [ i' B ; fni [

-S"; C, D, //. K, S; at F, K, X, vj'h. V, i G. 3) at hveinn , kuéíii, C heill, O. liííu um, L. «) bod-vex, D, U. í^) ; La'ugn, K* wpP) 110 229-230 K.

áSr liann andaðist, syndalausn^ sálum'' borgit'. par^ kemr hveim', er, heilagr er konúngr sjalfr, krýpr*^, at gagnij ok "beiöendr blindir sækja, |)jdðir% máls, er^ Jaðan heilir'. Bið pú Ólaf,

at hann árni*° J)fer, hann er guSsmaðr'%

grundar sinnar 5 [hann of getr af guði sjálfum ár ok frið öllum mönnum'*. pá er |)ú réttir^' [fyrir regin-*'* nagla btíkka'' máls bænir pínar. 230. Sá atburSr varS á StiklastöSum, sem

fyrr var ritat , at Olafr konúngr kastaði frá sér

i)syndalauss, hin, salii, C, D, G, //, S. hiiigí^h, v. ok j)ar, h. C. 5) sa, C; liverr, l', (?, L, 5. kiypnm, C5 6. G, sér, v, I^ióáTar, S, •) en, 7iiii. 9J vi«, w. 2^ D, 11, JC io| tiiuu, C, /), G, //, /í, 5. * I) vinr,

G. »2) /ni [ i;. 7' D, II. 1») lelu', D, G, II, K, S. i4)

I 230 K. 111

sverSinu Hneiti, J)á er hann ffekk sár, en einn UiaÖr svenskr hafði brolit sverð sitt, ok tdk pá iipp sveröit Ilneitij ok vá meðpví, en sá maðr komst or bardaga^ ok fór nieð öðrum fldtta- niönnum, kom hann fram í Sví|)jd3 heim til húss síns, hafði hann sverðit alla sína æfi, eu síðan hans son ok hverr eptir annan |)eirra frænda, ok fylgði peim jafnan, at hverr sagði öðrum nafn sverösins; ok sváhvaðan komit varj en (pat var) mikhi síðar á dögum Kirjalaks

MiklagarÖs keisara, at far voru í Miklagarði margar sveitir Væríngja, pá bar sva at á einu surari, at er konúngr var íherferð^ ok higu peir í herbúðum sínum, Væríngjar héldu vörð ok vöktu yfir koniingi, lágu Jeir á völlum fyrir utan her- búðir, en Jeir er áðr höfðu vakat^ iögðust f)á niðr, peirvoru allir alvopnaöir, f)atvar|)áer|)eirlög8- ust til svefns, athverr hafðihjalm áhöföiokskjöld yfir ser, en sverð undir höföi, ok skyldi leggja hina hœgri hönd á meðalkafla, en hverr Jeirra fíílaga, sá er hlotit hafði at sofna enn efra hlut nœtrinnar, vaknaði hann í dögun, f>á var sverS hans í brottUj en er haun leitaði? fá fann hann sverðit, hvar lá á velhnum lángt frá honum, hann stdð upp, ok tdksverðit^ ætlaöi hann at félagar hans, feir er vakat höfðu, mundu gjört hafa til viðhann, atvœlafrá honum sverðitj feir synjuðu pess fyrir sik. Slíkir atburðir urðu um nætr Jrjár, J)á undraðisthannmjök sjálfr, oksvá aörir Jjeir, er jþetta sjáokheyrðUjok spuröumenn

r 112 230-231 K.

eptir, hverju pat muncli gegna^ segír liann, at sverS pat var kallaSr lineitir, ok Ólafr kon-

lingr hafði átt ok borit sjtUfr í Noregi á Stikla- stöðura,'hann segir ok, hvernveg farit haföi um sveröit; síSan var |)etta sagt Kirjalaks keisara,

Jiá létkeisarínn kalla til sín þenaa, mannj er meS sveröit fdr, fekk keisari honum gull frenu (jafn)- vægii sverSsins, en konúngr lét bera

sveröit í Olafs kirkju, pá er "Værítjgjar halda, var par sí5an yfir ahari sverSit. Einclriði língí

hét lendr maðr í Noregi á dögum |)eirra sona Haralds giHa, ínga, Eysteins ok Siguröarj Ein- Miklagaröi; erpessir atburðir gjörS- driði var Já í ust, ok sagði J)essa sögu í Noregij svá sem Ein-

ar Skúlason vattar í drápu peirri, er hann orti um Ólaf konúng hinn helga, ok er {>at kvæði kveðit um penim atburð. 231. Sveinn konúngr Knútsson réS fyrir Noregi nokkura vetr, hann var bernskumaðr JöiS j mikiU bæöi at aldri ok ráðum. Alfífa mdÖir hans hafði mest pá landráð, ok voru landsmenn mikhr úvinir hennar bæði pá ok jafnan síðan, danskir menn höfóu pá mikinn yfir- stdr iUa, gáng í Noregi, en menn kunnu Jví pessar ræður voru uppi hafðar, kendu J)á er landsmenn pat prœndum, at þeir hafði mestu um valdit, er Ólafr konúngr hinn helgi var íeldr frá landi, ok Noregs menn höfðu lagizt undir petta iUa ríki, er áriauð ok úfrelsi gekk

jafnvir<)'ij Cj //• ;

231-232 K. par yfir allt fcJlk, bæ5i ríka menn ok alfý'Su, köllubu J>eir prændr skylda til at veita um- ráS ok uppreist at lirinda ríki af landsmönn- vím J)essu hinu illa, var pat ok viröíng manna

at prœndir hefði mestan styrk í Noregi at höfS- íngjum ok fjölmenni^ en er prændir vissu at landsmenn veittu peim ámæli, pá könnuöust |)eir við at pat var sannmæli, at pá hefði hent glæp mikinn, er peir höfSuOlaf konúng tekit af lífi, ok pat með at peim var miklu iUu goldit höfðu höfölngjar stefnu ok ráfiagjörð sín í mill- um , var par Einar pambarskelíir upphafsmaðr at Jeim ráðum, svá ok Kálfr Arnason, ok fann hann, í hverja snöru hann hafði gengit Knúts konúngs ok hans áeggjan; fau heit, er konúngr haíöi heitit KálO, |)á töpuðust jþau öll, pvíat Knútr hafði Kálfi heitit íarldómi ok yfirsdkn yfír allanNoreg, ok Kálfrhafði verit höfuðsmaðr at halda orrostu við Olaf konúng ok fella hann frá landi, hafði Kálfr enga nafnbdt jþá meiri ennáðr, vera pdttist hann blektrmjök 5 fdrupá orð mim peirra bræðra, Kálfs ok Finns, por- bergs^ ok Arna, ok samdist J)á frœndsemi peirra. 232. Svá segja menn, peir er glöggligast telja , at Ólafr konúngr hiun helgi væri fyrir Noregi 15 vetr, síðan er Sveinn jarl fdr or landi,

eu áðr um vetrinn tdk hann konúngshafn [á Upplönduma, segir Sigvatr:

þannig lin\ ^ovgeirs, A> af Uppleiidíngiim, U, S. 5 BlKÐi. H 114 232 K.

Ólafr réð ið efra andprúSr^, [íyYÍr Jví^ laridi fuUa vetr áÖr félli fimtán, afi fví láni^j l'iverr hafi hæzt' enn« norSra heims enda s^r^ kendan, skjöldúngr^ hélt^ enn skyldi skeiTir, landreki'° fremri''. Ólafr konúngr var pá hálf fertugr at aldrí, er hann fcU, at sögn Ara prests hins frdða, hann hafði átt 20 orrosturj svá segir Sigvatr: Sumir trúSu á guð gunnar'%

grein var^' liðs í miÖli, fdlk orrostur fylkir framráðr tigum^^háði, frægr (bað) hann á hægri

hönd kristins'* liös**^ standa feðr Magnús bið ek fagna [fljdt-skjdtum" guð drottinn'". Nú er sagðr nokkurhlutr sögu Ólafskonúngs frá Jjeim tíðindum, er gjörðust meðan hann rfeð Nor- egi, ok svá frá falli hanS; um Jat er helgi hans

aud"frnmi', /?; andpmdt, C, G, IC 5; ondurl, L 2) l.öfuð',

Cy D,K,S', jöfurr, (S, h, hiiu la'íTi, JD, J'y Ly 5; landí,

JT. í)heUt, C; hœfst, /.5 fæíst, F; Lims, Inn. J'". ^)

»vá, X. «) slíjiddar, (?, H. lielzt, />, G, K, 5. > =>) liind- rekaun, C. fremia, C« gumnar, /ii'n. '3) varó", C, jr. 14) tígu, C, l', G, X; lögu, Z); tugu, H; ijögu, K, S,

J $) kvislinn, C; knslil, G, //, Jir, S. lö) Ud", C;

lið*, i?, F, (r, //, jr, Xj 5. ^7) flol-skjornmi, C, //, A,

« 5; fljóll-skírum, Gj fljótl-inælum , ») droltni, C, i>,

i*-, L, S. 232-233 K. - 115

koin upp, en nú skal pat eigi ni5ri Hggja, er honum er mest vegsemd í, at segja frá jar- teigna CgjörS) hans. 233. Sveinn Alfífuson reS Noregi fyrst

eptir fall Olafs konúngs, en er hann hafði ráÖit fyrir landi 3 vetr, |)á spurSust pau tföindi at fyrir vestan haf efldi flokk Tryggvi, son GySu ensku. Sveinn konúngr bauÖ út leiðángri or landi norSr, ok fdr til Víkr austr, ok Tryggvi at fdr meS liö sitt Hörðalandi , spurðu hvorir- tveggjutilannarra. Nv^ skal pat segja, semfyrr var ritat, er Sveínn konúngr var í prííndheimi, ok hann spurði pessi tíöindi^ bauð hann pegar leiöángri úi, ok gjörði orð til lendra manna^ ok stefndi peim til ferðar meÖ sér; Einar pambar- skelfir sat heima, ok vildi eigi fara með Sveini konúngi, KálfrÁrnason skipaði húskörlum sín- um snekkju tvítögsessu, ok hélt út eptirpránd- heimi, fyrr enn konúngr væri b úinn; Kálfr fcír suör

&f Mæri, ok höfðu Jieir stefnulag sín í miUum.

Sveinnkonúngr fdr liði sínu, er hann var búinn, helt suðr með landij en er hann lá í Sveggjaðar sundi, |)á réru þeir Kálfr Arnason sunnan um sundit, þi kölluðust peir á, báðu peir pá at leggja ok verja land hans ok fylgja konúngil Kálír svarar: íullgjört hefí ek pat, ef eigi er of- gjört, at berjast vi8 vára landsmenn til ríkis Knyth'ngum. Réri Kálfr pá norSr meö landi leiö sína, ok fór til jþess er hann kom heim á H 2 116 233-234 K.

Eggju, Engi peírra Arnasona réri pennaleiS- ángr meS konúngi. 234. Sveinn konúngr hélt li5i sínu ölla sunnan meS landi, okTryggvi helt nor5r í móti, [sem lier segir^: Tír eggjaSr fór Tryggvi, tdkst morS af pvíj noráan, en Sveinn kont^ngr sinni sunnanferS, atgunnij nær var ek fösnum |>eirra, pat bar skjdtt at mdti [herr týndi far haröa hjör göU var pat fjörvi^,

Svá segir í Tryggva fldkki^ ok var fundr peiiTa fyrir norSan JaSar í Skdnar' sundi fyrir innan Bokn, par sem fallit haföi Erh'ngr Skjálgsson: Var á sunnudag, svanni! seggr hné margr und eggjar morgin pann, sem mánni mær lauk"* eSa öl' ^bærri*^} en Sveinn konúngr sína samantengja bað drengi,

hrátt gafst hold at slíta hrafni, skeiSar stafna.

í feirri orrostu féll Tryggvi ok mikill hluti liSs

hansj en Sveinn konúngr hafði sigr, réS J)á enn landi vetr hinn næsta.

svii segir í /íT; «) segir Sighvah*, Ð\ svá Tryggvaflokki , G, Tryggvaflokki 8Vá s. Sighvatr í , K, S, þannig liin frÁ [, C, Df G, K, 5; hár tyndi ])a hííra hjör guU vafd'an Ijöryi, Sóknar, D, G, H K, 5. '^) /uinnig hin-^ laekj A. *) ,

þft er, C. [lanni^ liin hæki, .235 K. — 117

235. Einar pambarskelfir ok Kálfr Árna- son áttu í»ann vetr stefnu ok ráSagjör?, ok hitt-

ust peir í Kaupángi; Sveinn konúngr var |)á

í landi til Kálfs suÖr , |)ar kom Árnasonar sendi- maSrKnútskonúngs, ok bar orSsendíngkonúngs

til fess, at Kálfr skyldi senda konúngi prennar tylfLÍr öxa ok láta vanda mjök. Kálfr svarar svá: öngar öxar mun ek senda Knúti konúngi, segiS bonum at ek skal fá öxar Sveini syni hans, svá at hann skal eigi skorta. pat var snemma vors, at byrjaöi ferð sínaÉinar|)ambar- skelfir ok Kálfr Árnason, ok höfðu mikla sveit

mann^ ok it bezta mannvalj er til var í prænda- lögmTi; feirfííruumváritaustr umKjöl tilJam- talands, pá til Helsíngjalands, ok komu fram

í Sví|)jdS, réÖu |)á til skipa, ok fóru umsum-

arit austr í GarSaríki, kvomu um haustit í Ald-

eigjuborg, gjörðu J)á sendimenn tilHdlmgarðs á fund Jarizleifs konúngs með peim.eyrindum, at peir buðu Magnúsi, syni Olafs konúngs hins

helga, at taka við honum ok fylgja honum til Noregs ok veita honum styrk til pess, at hann

næði föðurleifð sinni? ok chalda)hann til lands. En er pessi orðsendíng kom til Jarizleifs kou-

úngs, ok tdk hann ráðagerð vi^ð drottníngu ok höfðíngja sína, ,kom pat as.amt með peim, at peim voruorð gjör, ok stefnt J)ángat áfund Jariz- leifs konúngs ok peirra Magnúsar, voru peim

griS seld til |)essar ferÖar. En er feir komu til

• Hdlmgarðs, pá staðfestist fat mefipeim, at Norð- :

118 = 235-236 K. menn, peir er par voru komnir, gengu tilhanda Magnúsij ok gjörðust hans menn, ok bundu pat svardögum við Kálf ok með alla pá menn, er í hardaga höfðu verit á Stiklastöðum í móti Ólafi konúngi, (at hann) skyldi |)eim ölhim tryggr ok trúr, J)tíat hans ríki yrði í Noregi , skyldi pá Magnús gjörast fostrsonr Kálfs Arnasonar, en Kálfr vera skyldr til at gjöra pau öU verk, er Magnúsi pætti pá sitt ríki meira ok frjálsara

J)á heldr enn áör. 236. Magnús Ólafssou byrjaÖi ferS sína eptir jtíl austan or Htíhjigarði ofan til Aldeigu- borgar, ttíku pá at búa skip síriý pess getr

Arntír jarla skiild í Magnúss drápu : Nú hykk rjtíSanda réðu, ráng' örs, fvíat veítgjörva, Jiegi' seimbrjtítr' seggja'*

seggjum hneitis eggjar* $ varat elHfu alha ormsetrs hati vetra, austr*^ þá er herskip geystust^, Hörðavinr, or Görðum.

Magnús héltum várit austan til Svíjþjtíðar; svá segir Arntír píngs bau8 út hinn úngi eggrjtíðandi Jjtíðum^, fimts^ bar hríð'° [til hömlu'*

rögg, L\ lóg, hin, l>(inui, (>. seíniLrola, Gy S, 4) seg;a, 7>, J/, K, S, eggja, A K, S. ''Orekkr, C;

Iirauslr, lun, glæsti, h'nu þjóíTar, L, fínir, j fiiii,

ÍH. »o) Mréf, D, G, B, Ky 5. í hömlur, G, K. '

S36K. - 119

her veíSr ara bræSis; salt skar húnn^ heltum hraustr |)jóðkonúngr austan*, báru [brinilogs rýri' brúnveðr^ at Sigtúiium.

Rauðar báruJ randir síSar*^

rimmu yggr í svænskar^ bygSir, eigi gazt þú liSkost lágan, landfdlks sótti pér til handaj austan JorSuts* úlfa skerSir^^ öldu'* kunnryfir'- hvíta skjöldu túngu" rjdSr yfir^'^tírar úngrar' teknir menn en"* [dörrinn rekna'^. Austankom |>ú meö allrahæstum'®,

yggjar máls*^, í jþrænskar*® bygöir, fiðri niörör"', en fjandmenn yÖra fálma kvoðu, ægis hjálmi;

undan'^^ frá ek J>ik ey^ir|)röngva úlfa gráðr'* af^^ {.eirra ráði*% [skjöldúngr stökk*^ með skæSan pokka skeiðar brands fyrir pér or landi. Hér segir fat, at Maguús kom austan um Kjöl

O liúfi, hin, flausmm, O. brimlogns lúývi, K. IjnmveíTrj L. háiut, G, 5. si

J/. »)landlierr, G, IL "^^^mv^xú, G. »o)ferd-ar, Jiin, »i) oldum, hin. la) með', hitu i3) tuggu, D. »4) með*, G;

til, hin. ú"g«j I"'"ga, D, A", 5j Imigiun, Gy Jl,

3tÖ) olí , < 7) diir in reknu, /iín. »8) allra liæslan, G,

J/, hæslum lima, jD. "») malms, C, JC; mal, D; mai-s, H; ai) nias, 5. sænskar, K. ijt^d'r, D,'

lingan, D, 6r, Z/, A, 5. *S) gra'd'ar, /ím. ^4) u. //iw. sö) váAa, D, K. skyldu- siökk, G, ÍC, 5. 120 236-237 K.

til prándhelms, ok li8 mikit dreif til hans, en dvinir undan flýSu. Sveinn konúngr íór pegar or landi, erMagnúskom íNoreg, ok flýði hann

til Danmerkr, pvíat hann fekk eigi liðkost til

1 ^^mtítstöSu viö Magnúsj var Magniis til kon- U J)á 1 7 3 ^j^gg tekinn í Noregi, lagði hann land allt und-

ir sik, hann var kallaör Magnús hiun gtíSi. 237, Magnús konúngr Iht gjöra skrín ok búa gulli ok silfri ok steinum, en skrín pat var svá gjört hæði at mikilleik ok öSrum vexti sem líkkista, ok sva-lir undir., en yfir upp* vaxit sem rjáfr ok ^þar uppaf höfuS ok hust á vætt- inu^, oklamará bak,enhespurfyrir, ok par læst

nieS likli ; síðan lét konvmgr leggja í skrín Ólafs konúngs mai:gu -helga do-'nía, urðu par margar

jarteinir at helgum domi OlafskonLmgj J)á kvaS Sigvatr: Gjört er ,peim er gott bar hjarta gulP fikrín of veg** mínum^ hrtísa ek helgi -ræsis

herr^^ 'stítti gÉiö fdrottinn;

ippir'' gengr margr^ frá mærum%

meiÖr, pess konúngs reiöi''*^ hreins meö helgar** sjónir

hríngs , er blindr kom |)íngat. pá var |>atí lög tekit, at halda heilagt umallan

r

Jíy S, veggjunum, II, . vœU, 6. V. Dy Gf G, *)

'^) r lihu gnllt, C; gulligl . V, •) eínunij ^) Jiann, Ð, G, Ily Ky S. "3 ar, C, 7>, G, II, S. 8^ niest, G. ')

«o) léííJ-i luæni,^, H, 5; niætu, X. , C , JJ, G, H, Ky S. t 1) heílar, C, i/, K, 5. ^

237-238 K. 121

Noreg ártíS Olafs konúngs, var sá dagr Jþegar

svá haldinn sem hinu stærstu hátíðirj |)á kvaS Sigvatr: Oss dugir Ólafs messu, jöfurr magnar guS, fagna^

meinalaust, í mínum-, Magnús föSur, harmi; skyldr em ek skilfíngs halda* skoll-laust4 þess, er bjd guUi, helgi, handar tjálgur^ harmdauöi^, mér rauöu^.

.238. Sighvatr skáld hafSi 'þegit heimfarar leyfi, erÓlafr konúngr fór austr í J)á Garöaríki, en annat sumar fdr Sigvatr af landi ok suSr til

Rdms; J>á kvaö Sigvatr vísu: Rdms, [lét ek, ok hélt^, heima" hermóSr, af*° för gö'ðri, gjallar vönd pann, er gulli gaf mér konúngr vafðan^ sult", pá er silfri hjaUað sverS [dýrtpat, er, vi8 |>verSan"* lögSum, vopn [hinu vígSu" [vers, ylgjar***, staf fylgSum' 'En um haustit er Sigvatr var sunnan á leiö, pá

fiannig hin; fagnar, efSa rHÖnnimi, A. ») þanni^ hin; al(l:)r, A, *) skuldlaust, C, G; skiúhust, JI, S. þannig

hin\ tíílgn, 6^ liarmdaxið"rt, /u'h. pannig 7iin\ rnuíTiui, A< •) hcfig l>afð*an, G. ») heiman, G, JI, Ky -"o) Á, hin, ^*) sælt, C. íí!) (lyrí víiVir i>veid*u, F ok Ijínlt nied" herd'a, G, JJ, 15) en vígaum, C, D, G, JI, *4) vér sylgjar. C, ^> Jl, s. fjrlgd-u, F. 122 238 K spurÖi hann fall Ólafs konúngs , pá var honum pat hinn mesti harmrj hann kvað þá: Stöð ek á Mót^y er minntumst mörg^ brast^ sunör tjarga-* breið ok brynjur síöar, borgum nær, um morgin; munda ek pann', er hendi*, öndverÖan', brym-löndum**, [ferð mín» varjá, þenna'® pordendr** konúng^* vörðum". Sighvalr gekk einn dag um porp nokkut, ok heyrSi at einnhverr bdndi veinaSi mjökj er hann hafði mist konu sína , barði á brjdstit ok reif klæði af sér, ok vildi gjarna deyjaj Sigvatr kvað þá :

Fdss lét*"* maSr, ef missir meyjar faöms, at deyja,

keypt^* er ást ef'^'^ eptir oflátinn skal gráta; en fullhuginn fellir flof styggr, sá er ann^^ drottinn*^

O Mont, D, G, II, ;C 5. hvar, v. G, H. ^ar,

C; fíó, D flaug, II, K, 5. ^*) larga , hin, ; G, 5) J,ar, S, ""tli, C, G, //; yndi, D, K, S\ eudi, F\ liendí , L. 7^ öiulvaiíyar, C. í" •) hi unlenduin, C, 5 Ijvynisundum, Z) 5 brinu- landa, 6r hrunilnnduni, Jí, 5". fad^ir jnínn ; K, , C, D, G, »oj //, Á, 5, ],essa, J), þorrœndr, C; þoroíyr, /:>5 por- rauðTr, , 5. /*, þonœfyr »») komíngr , />, A", S, «5) ford*iun, /íin. U^t, C, X), S. geysl, K. " 6. y.

C, /), a; X, 55 ok, ryj en, //; V. { II. 17) ÍIj<5i, /; G;

ílolt, //; flóá-, i. »«) varr, C; var, Z), C?, //; varó", /iT, 5. «») droltni, /; i.

1 238 K. 123

vart afrek^ lízt verra', vígtár, konúng árurn.

Sighvatrkom heim í Noreg til búss sínsj hann spurbi pá at margír menu vcittu honum ámæli, ok töldu at hann baföi illa skilit viö Ólaf kon-

úng; |)á kvað hann vísu: Hafa láti mik heita Hvíta-Kristr at víli* eld^ ef ek Olaf vilda, em ek skírr um patj firrast, vatnærins'* [ber ek^ vitni,

vask ek til Rdras í háska, öld leynu-*^ fví aldri, annarra pau^ manna.

SíSan fdr Sighvatr til hirðar Magnúsar konúngs, ok var meS honum, ok gjörSist hann hirðmaSr hans, ok var koniingr vel til hans. Sveinn konúngr Knútsson fdr til Danmerkr, ok tók par við ríki meö Hörða-Knúti, brdður sínum; Bjarni gullbrárskáld^ segir svá í Kálfs flokki: Hafa Ifezt þú únga jöfra^

erfö, en til r^ö hverfa, satt er at sitjakunni"° Sveinn á" Danmörk einni; kendi'= Kálfr til handa^'

i) toick, JOy G, Hy K, S. vera, Z), F. 3) vila, />. ) valnærit, C, G, JT, 5; vatnœrin, J), L* licfig, hin. (') C, leyni ek, 7), G, Z; leyni, Z. 7^ svo, C, i^- J)ó, H. 8) þaiinig v, visima / hm\ guUberaskald , ') HiiSan fni C.

10) knátil, J>, Gy H, K, S'^ mátli, F. « " kendr, i; kendut, hin* x»J landn, H, 5, 124 238-240 K.

kappfLÍsum Magniisi,

ollu |)ér at stillir, jörS, [ok fékk^, or^ Göröum. J)ann samavetr varSSveinn Alfífuson sdttdau'Srí Danmörk, enKnútrhinnríki andaðist pann vetrí

Englandi drottinsdag' idusNovembris, |)á hafði fhann) konúngr verit yfir premr pjd&löndum, vetr Englandi, Danmörk, Noregi 7 ; yfir Englandi ok Danmörk fjtíra ok tuttugu, en fyrst yfir Dan- mörk einni pr]á vetr; ok haföiveritkonúngralls

7 ok 20^ Eptir hann var konúngr í Englandi Haraldr son hans, hann átti Gunnildi, dótt- ur Heinriks*, sú*^ andaðist barnlaus 3^ vetrum

síðar.

239- pdrir hundr fdr -af landi litlu eptir fall Ólafs konúngs; pdrir fdr út til Jdrsala, ok er pat xnargra manna sögn, at hann hafi eigi aptr komit. Slgurðr h^t son póris, [pdrir hht^ faðir Rannveigar, er átti Jdn% son Árna Arna- sonar; feirra börn voru Jbau Viðkunnr [Jdns- son í Bjarkey'°, ok Sigurðr hundr, Erlíngr ok Jarö|)rúðr.

240, Hárekr or pjdttu sat heima at búi r sínu, alltpar til erMagnúsOlafsson kom í land, ok hann var konúngr, J)á fdr Hárekr í pránd- heim á fund Magnúsar; þá var með konúngi As-

I) hann fókkstj í'^ a», v. { hin, Jm var Iiaim velr, Cf, var liami at al alílrí (27, C.) 30 og 7 H, 5; Jjá aldrí híílf fertögr, D. «) keisara. h. v. C, D, Gy A'. K,

Kálfi J>á vangætt lil skaps konúngs. pat barst at eitt sinn, pá er fjölment var meS konúngi, ok kærÖu raenn mál sín, J)á kom fyrir hann með sín skyld eyrindi sá maSr, er fyrr var nelndr, porgeir flekkr or Veradal ; konúngr gaf ekki gaum at orSum hans, ok hlýddi peim er nærri voru. pá mælti porgeir til konúngs hátt, svá

at Jieir allir er inni voru heyrÖu; Mæl {)ú vi8 mik,

Magnús konúngr! .

var ek í fylgi^ meS feÖr pínumj

|)á bar ek höggvinn haus minn Jiaöan er peir yfir dauðan döglíng stigu.

pú elskar pá illa ok arma pjóð^

fylkíngj Gy Lt [ianníg Ðy v. i A, 126 241-242 K.

drottins svika, er djöfulinn hlægSu. pá gjörSu mennat öhljdð, en sumh^ báðu por-

geir útganga. Konúngr kallaöi J)á til sín por- geir, ok lauk síðan máli hans, svá at honum hkaði, ok hét honum vináttu sinni. 242. pat var litlu síðar at Magnús kon-

úngr var á veizlu á Haugi í Veradal, en er konúngr sat yfir matborðij pá sat á aðra hönd honum^ Kálfr, en á afra Einar pambarskelfirj pá var svá komit at hann gjörði fæS á við

Kálf, en virði J)á Einar mest fambarskelfi. Konúngr mælti til Einars: við skukim ríða á Stiklastaði, ok vil ek sjá pau tíðindi, er far hafa gjörzt. Einar svarar: eigi kann ek par af at segja, látið pfer Kálf fösta yðvarn fara, hann mun par frá tíSindum kunna at segjaj en er borð voru ofan, bjuggust peir tilferöarj hann mælti til Kálfs: pú skalt fara með mér á SLÍklasLaSi. Kálfr segir at pat var (ekki) skyllt. pá stdð konúngr upp, okmælti: fara skalt |)ú, Kálfr! SíSan gekk konúngr út; Kálfr klædd- ist skjött ok mælti til skösveins síns: pú skalt ríða út á Eggju, ok bið húskarla mína hvert fat^ hafa á (skipi) fyrir sölarfall. Konúngr reið áStiklastaði, okKálfr með honum, ok stigu af hestum sínum, ok gengu par til sem bar- daginn hafði verit; pámælti konúngr til Kálfs:

h^r cr TíomiiS d seinusiu hlatffíiíSuva i' C, og er /mr eigi

uian eimtoliu orlS lesandi húá'fat , G. 242-243 K. 127 hvar er sá staSr, er konúngrinn féll? Kálfr svar- ar, ok rétti fram spjótit: hhr lá hann, segir hann, Konúngrmæld: hvar vartpú pá, Kálfr? h^r sem nú- stend ek. Konúngr mælti, ok var fá rauðr sem dreyrí: taka mundí pá auxs pín til hans. Hljöp Kálfr pá á hest sinn ok allir hans menn, en konúngr reið aptr til Haugs. Kálfr létti eigi ferS sinni, fyrr enn hann kom heim á Eggju , var J)á skip hans búit fyrir landi, ok ákomit lausafé allt ok skip- at af húskörlum hans, héldu Jeir pegar um náttina út eptir firSi, fór Kálfr síðan dag ok nátt sem byri gaf, sigldi hann |>á vestr um haf, ok dvaldist par lengi, ok herjaSi á Skot- land ok írland ok SuSreyjarj Jess getr Bjarni gullbrárskáld:

[pérbráif ek, porbergs hlýri! pess gjörðustpér verSir,

hélt Jjvíj unz hann of spilti, Haralds brdðurson gdðanj vöktu öfundmenn ykkrir

iSula rdg í miðli,

öpörf lízt mér arfa f Olafs í þeim málum. 243. Magnús konúngr tdk at harðna viS bændr, svá at margir sættu af honum stdrum

refsíngum bæði í ránum ok svá í manndrápum, var mest fat viö prændi; pá tdku bændr at glöfa kurrsín í millum, ok mæltu: hvat mun ^^jn ^ngr þess i fyrir œtlast , er hann brýtr lög á

luu M iVií, 0'5 l>ét frá, Hi l>ik frá, K, 5.

1 128 243-244 K. oss, pau er Olafr koniángr setti enn góði, minn- ist þess lítt at vérhöfum jafnan eigi í>olat van- réttit, mun hann eigi vilja hafa farar föSur síns eSr annarra höföíngja J)eirra, er vér höfum af lífi tekit, pá er oss leiddist ofsi peirra ok lögleysa ? J^essi kurr var ví8a í landinu. Sygnir höfðu hSsafnað, ok ætluðu at berjast við hann; Jessa uröu varir vinir konúngs, ok gengu á mál- stefnu, ok samdist fat með ])eim, at láta taka einn mann at segja konúngi þenníx kurr, en - svá var tilstillt at Sigvatr hlaut.

244. Sigvatr orti flokk Jann, er kallaðr er Bersöglis vísur, ok hefr |)ær fyrst um fat, at peim þólú konúngr heldr harðr við bændr, ok pat at |)eir heituðust at reisa dfriö mdti hou- um, hann kvað: Fregni ek, at suðr með Sygnvim, Sigvatr hefir gram láttan íölk orrostu at freista^:, ferr, eí'þó skulum berjast;

förúm 1 v&pn okverjumst*,

vel, tvist, konúngr, lystir, hve lengi skal, hríngum,

hans grundj til Jess fundar. í Jessu kvæSi eru pessar vísur:

Hét sá, er féll á Fitjum fjölgegn ok réð, pegna'

heiptar rán af"* hánum,

"^) *3) fremja , L. verjumj G, liegna , G, J/, okj 244 K. 129

Hákonj iírar ráku^,

pjóSheltfast á fdstra fjölblíös dögum^ síSan^

en er ' af pví [at minnir'*, ASalsteíns, bændr seinir. Rétt hygg ek kjdsa knáttu kallsfdlk, ok svá jarlar' af þxí at eignum höfðu'^ Ólafr% frið-gáfu5 Haralds arfi% lét halda, högg-dyggr^ ok svá'^ Tryggva, ]ög J)au, er lýöir fágu lauk jöfa af peim nöfnum"* Skulu** ráögjafar reiöast,

[ryö er" |íat, konúngr! yðz^^'*,

um*"^ drottins orÖ [til dýrðar'% döglíngv! viS bersögli; hafa kveöa lög, nema Ijúgi ]and herr, búendr'^ verri,

endr í Ulfa sundum

önnur enn |)ú hézt mönnum* Hverr eggjar pik harri, heiinar strtíngr! at gánga,

opt reynir |)ú pxnna*®

tuulu, JI, lögumj G, II ^^.^^ G, K, S. ^ K, 3)

mínni, G. jiula, //. lofA^u, G, II, ft, S.

i; livardyggr, > o) vis. 7ihu son , G , H , S, v. i /f. ^*') skululj hiju JI5) Yy^\^ i4) y(iVir, hin, " í) u. hin, A6) /j„„„,-^ 17) kom'uigr, ' «) In'niim, /im.

5 lilNDI, I 130 244 K.

piiiinstcil, á bak málum? fastorSr skuli fyrÖa feng-síTíll vera pengiUj hæfi heit at rjúía,

hjáldr-niagni* ! per aldj'i.

, liverr eggiar J)ik höggva,

hjíilm-gegnir^! bii pegna? ofrausu er pat íöfri innan lands at vinna^ öngrhafði' svá úngum

áðr bragníngi rá'ðit-*, rcín hygg ek rekkum J)ínum, reiðr er herkonúngr, leifast.

Gjalt J)ú varhuga velLir viðr peim er nú ferr h^Sra,

[pjófs skal ek hönd' í liól'i, hölda kvitt, of stytta;

[vinr sá er** varmra beima^

varnaðB [býðr en ek hlýöií' tár mútaris'° teiti*'

til hvot búmenn vilja.

Hætt er [pat, er*'' allir œtla^

áSr skal við pví i"á(Sa, háir^' menn en'** ek heyri,

magnað'r, 7), G, 5. 1) Ljniar gegnír, Ð, H, K, S\ \\]Mr^ gegna, i/; liildr-gegnir, Z. liæft)rí, G, raára , G.

skal liverr, G« Tinr emkj (rj vínr er, ll\ cr sá ftv, K",

heínn, iiT, l>enja, 5. /. ; hin. vörmuV, 7), G. hyr)' ek en lilyd'ír, G; hyð" ek enn liiy ; 244-245 K; 131

greyp^ er |)at* liöfðum Imeypta*

lieldr niÖr í felda'^, slegit hefir fögn á Jíegna, I)íngmenn nösvu-n stínga. Eitt er mál, pat er mæla, minn drottinn leggr sína eign* á dSalpcgna, (öfgast'^) búendr göfgir^' raun^ mun seggr, er^ sína

selr öðrum^, i |)ví telja,

flaums at felli dómi, föðurleif konúngs greifum. En eptir pessa áminníng skipaÖist lconúngr vel, fluttu margir aSrir Jessa ræSu fyrir konúngj

[)íi 1 om s\á at konúngr átti tal við hinu vitr- ustu menn, ok segir lög sín, 'þan er enn eru í prándheimi ok kölluö eru Qrágás. Magnús konúngr gjörSist vinsæll ok ástsœll af öUu landsfdlki, var hann fyrir pá sök kallaðrMagn- Ús hinn gdði. 245. Magnds Noregs konúngr ok Hörða- Knútr Dana konúngr höfðu fyrst missœtti sín i miUi, en landsmönnum leiddist fat bæði í

Noregi ok í Danmörk, ftíru J)á menn í milli

M S»"Wj G, Hj Ki 5. 5) vœr, i. «) Imepta, G, H; ^^^»ypla, } l>nnnig lun\ feldan, A* þ"nnig hin\ ciini, •^- öflgast, G. ") in'u, L. «) ef, G, H. *3 oid',

l 2

i 132 245-248 K.

pelrra meb sættarboí^axn , kom sva at konijng- ar fundast sjíiUir í P'll'i, ok gjuröu sætt sína, ok svöröust í bræÖralag, ok köm par, at hvorr

'J^eirra skyldi taka eptir annan löndin, ef mis- dauði peirra yröi, svá at sá andaðist sonlaus. Ilaraldr Kaiítssonj Knglands konúiigr, andaöist 5 vetrum síöur eptir andlát KniUs bins ríka, fuður síns5 tók pá ÍIörða-Knútr ríki í Englandi, ok var konúngr bæði (yfir Englandi) ok í

Danmörk 2 vetr_, f)á andaðist hann barnlaus, 246. Magnús konúngr Olafsson tók kon- úngdóm yfir Danmörk epíir Hörða-Knút^ reð hann þÁ bæði Danmörk ok Noregi; var í pann tíma Dariaveldi herskátt mjök, barðist þar til ríkis Sveinn konúngr Ulfsson, álti hann orr- ostur við Magnús konúng, ok haföi Magnús konúngr sigr.

247. Magnús konúngr gipti IJlfildi, syst- ursína^Ottu hertoga íSaxlandij Magnús hét son peirra, paðan er komin œtt mikil ; hertog- ar þeiVy er ráðit hafa fyrir Brúnsvík, telia peir

svá kyn sitt til hinshelgaOlafs konúngs. IVlagu-

ús konúngr fór meö lier sinn til Vindlands,

'Jþar vann hann Jömsborg, ok brendi hana, ok

J)ar víða land^ síöan hírhannaptr tilDanmerkr, lierr ok fór |)á frá lionuni, var jþá konúngr eptir ekki fjölmennr. 248. pat^ sama haust fóru Vindir meS

' dgrynni liðs^ en er Jjat spur&iMagnús konúngrj

I /iessurn Ka/>2Í, enúur C itt J'uUu. 248 K. 133

I>á safnaSl hanu her sninan ^ ok i(5r moLi peim

nieS pat lið er hann fekk; Jjú kom til móts við liann Otla hertogi^ mágr hansý ^Jeir mættu her Vincla á HlýrskíJgsheiöi skamt frá Heiöabæj par

hígu peir Magnús konúngr i'ui um nátt uridir horum himui á skjöldum sínum, eptir um dag- inn var Michaelsmessu aptan, pá kom til kon- úngs ok séð , njósn hans, höfðu konúngs menn her Vinda, sögi^u peir at koniuigr haföi öngan

hluta hös viðf gjöröisL þú ólú mikill í hði hans, eggjuÖu margir Magnús koniing at flýja, var

all haföi aldregi haun J)á hugsjákr, þvíat hann á ilótta komit, vildi hann berjast^ ef mönnum Jnkkja peir faung á hafa. Otta hertogi fýsti viötöku^ en er konúngr var í pessum áhyggj- nm, pá sofuaÖi hann, honum sýndist hitin

helgiOlafr kontingr, faÖirhans : eru p^r dttafull- ir nú, sagöihann, er lieiöhigjar hafa her mik- inn, ekki skuki per pat dilast, pvíat ek mun

fylgja ySr, standið upp okráðiö til orrostu, pegar

pcr heyrið lúðr minn , ok verlð öröggir ok ötta- lausir! pá vaknafti konúngr, rann pá sól upp, segir J)á konúngr draum sinn^ urSu menn við pat glaíSu mjbk, ok heröuhugi sína; pá sá peir her Vinda, fóru pá Vindar yfir Skotborgará,

heyröu í J)á liðsmenn Magnúsar konúngs alhr lopt upp yfir sik klokkuhljdð, ok ahir peir

menn or verit höfðu í Niöardsi, peir kendu hljóftit sva sem GlöÖ væri hríngt, sú klokka er

at Clemeus kirkju í Kaupáugi. Síðan stuypti ;

134 - 248

Magnús konúngr af ser brynju, olc iók i liönd fiér auxi Olafs koaúngs, er hann hafti haft, er Hel heitir, reðst hann nú pegar fram móti Vinda hernumí svá segir Arndr jarla skáld: 05 me5 öxi brei?a ddœsinn^ fram ræsir, varÖ und^ hilmi höröa hjördynr, ok varp brynjuj skapt, J)á er um enn skeptir* skapvörS"* himins jörSu, [hel klauf hausa fölva% hendr tveira" jöfurr spendi.

pá gjörðu peirMagnús konúngr svá harða at- gaungu, atVindir hrukkufyrir, sn&rust Jeir á fldtra, er fremstir stööu, en peir er síðar voru, stöSu svá at hinir ná5u eigi atflýja, féll páhverr um pveran annanj en konúngr ok hans lið hjugguVinda sem báféj en Jater frdöramanna sögn, at pat hafi mannfall mest verit á NorSr- löndum, síðan er kristni kom, ráku Jeir síSau fldtta, ok drápu ógrynni liðsý svá segir pjdð- dlfr skáld:

Hykk í hundraSs flokki Haralds brdðurson stdðu, hrafn vissi sér hvassast

húngr bann , framast manna

vítt lá Vinda fldtti,

varð, par er Magnús barÖist,

tj ó(lia>síiin, Dy H, L, um, G; of, Dy S, skíplí,

G, "^) íkíipröiö'r, hau H* pi^nnig hin ; v, lA, Irær, K, 5, 248-249 K. = 135

högginn valr at hylja j heiöi rastar Lreiöa. 249. Guthormr hét maör, son Ketils kálfs íif Ríagunesi ok Gunnhildar, systur Olafs hins

lí^lga. Guthormr fór í .vestrvíldng, hami

liaföi friÖland ok vestrsetu í Díflinni á írlandi,

ok var J)ar meÖ kærleikum niiklum meS Marg- aöi konúngi. Um sumarit fdr Margaðr kon- úngr ok Guthorrar meS honum tilBretlands, ok fengu parógrynni fjárf síöan lögöu peir í Aung-

skijjta herfángi shiu, ulssund^; J)á skyldu peir en er fram var borii þi\t mikla silfr ok allskon-

ar gersimar, J)á vikii koniángr einnsaman hafa fat fé, ok virÖi pá h'tils vingun shaa við Guth- orm. Guthormi líkaði pat iUa, ef hann skyldi vera hlutræníngr ok hans menn. Konúngr sagÖi^ at hann skyldi (eiga) 2 kosti fyrir hönd- um ; sá annar : at una |)ví, sem vér viljum vera láta; hinn annar: at halda bardaga meö oss, ok

hafi sá J)á fé, ersigr herir, ok J)atme5 at púskalt gánga af skipum pínum, skal ek J)au hafa. Guthormi sýndist mikiU vandi á báöar hendr, póttist hann láta skip sín ok fe fyrir enga til- gjörð, pat var ok all háskasamligt at berjast viö konúng ok pat mikla lið, er honum fylgöi?

en liös peirra var svá mikiU munr, at konúngr 16^ hafði lángskiiJ, Guthormr 5 skipj J)á baÖ hannkonúngljásér fresta um prjár nætrtil um- rúða við sína menn, hugcist haun á Jieirri stundu

AtíiiytiIst'v/íHiiíitd, 0\ A", S 1j, G. 136 249-250 K. mega mýkja kontings skaplyncll, ok koma sínu xnáli í betri vingan við hann með fortölum sinnamanna , en |)atfekkst eigi af konúngi, sem hann mœlti til^ fat var Ólafsvöku aptan; kaus Guthormr ser J)ann helclr, at deyja meS drengskap eSr vega sigr, heldr enn hitt at pola skömm ok svívirðíng ok klaíkisorð. pá kallaði hann á guð ok hinn helga Ólaf konúng, frænda sinnj bað pá fuUtíngs ok hjálpar, ok hét til þess helga manns húss at gefa tíund af öUu pvíher- fángi, erhann hlyti, ef .Jþeir fengi sigr. Síðan fylkiihann liði sínu, ok skipaöi mdli Jeim mikla her, ok barÖist við pá, en með fuUtíngi guðs ok hins heilaga Ólafs konúngs fckk hann sigr, en par fellMargaðr konúngr, ok hverr maðr er hon- um fylgðij ok eptir pann háleita sigr pá vendi Guthormr or jþeirri (ferð) glaðr ok með öUum fjíirhlut, Jeim er 'þeiv höFöu fengit í orrustu, ok var tekit afsilfrinu, bat er heir höfðu feno- it, hinn tíundi hlutr, sVá sem heitit var hinum helga Ólafi konúngi, pat var ofa mikit fc, svá at af pví silfri lct Guthormr gera rdöu eptir vexti sínum eða stafnbúa síns, ok er pat líkn- eski miklu rneira^ enn peir menn sem nú eru; gaf Guthormr rdðu pá svá búna til staðar hins helga Ólafs konúngs, hefir hún par verit síðan til minníngar sigurs Guthorms ok jarteinar hins heilaga Ólafs konungs. 250» Sá atburðr varö Grikklandi^ í J)á er 250 K 137

Kirjalax lconúngr var par, at komingr fdr Elakumannaland^ en er peir kvomu á Pers- in]a völlu, þ'á kom par móti honum heiÖinn konúngr meÖ dílýjanda her, peir höföu púngat haft hesta liö ok vagna stura mjök ok ofan Á VÍgskörS; en er peir bjÖggu um nátlböl sitt, sklpuðu |)eir vögnum sínum hverjum viÖ annan fyrir utan herbúÖirnarj en |)ar fyrir utan grófu 'þeiv diki stór, var pat þá allt saman vígi sva niikit sem borg væri; konúngr hinn heiðni var blindr. En erGrikkja konúngr kom |)ar, settu Jieir fylkíng sína á völlunum fyrlr utan vagna- borg hinna heiöinna manna. pá settu Grikkir fylkmg sína |)ar í móti, riöu fram hvárirtuggju, ok bjuggust til at berjast, fdr fá at illa, flýöu pá Grikkir, ok höfðu fengit mikit mannalát, en heiöíngjar fengu sigrj pá skipaði koniingr fylk- íng af Frökkum ok Flœmíngjum, en síðan riöu í>eir fram, ok böröust við pá, ok fdr sem hinum iyrrum, at margir flýöu, en allir voru drepnir, |>eir er eigi undan kvomust ; var fá Grikkja konúngr reiðr mjök hermönnum sínum; peir svara honum sva, báöu hann taka til Vœríngja vínbelgja sinna. Konúngr svarar svá: at hann vill eigi spiUa gersimum sínum sva, at leiða fá menn, þéit poir sé hvassir, mdti sva miklum her. pá svarar orövim hans pdrir helsíngr**, er

af, O. JíJöIíiiiuannnlauíI, 7) 5 G, //, J{; Lokumnnnn- landí, illiikuniminavöUu, Fersíim, S. ') renim , /), 5j ^> Peíziuja, G. *) Í>aimig hin; belgíngr, 138 250 K.

fyrir Væríng]'am: J)á rh^ ok pdtt par væri fyrir eldr brenuandi, þá xnunda ek ok mínir

pegnar í hlaupa , ef ek vissa at 'þat keyptíst í,

at J)er kouúngr hefðið frið eptir. Konúngr

svaraSi: heitiS pér á hinn helga Olaf konúng til fuUtíugs ok sigurs y5r. Vœríngjar hófðu fimm

hundruð manipa ; ok tdku peir heit sitt meö handfesti, ok hetu pví at láta gera kirkju í Miklagarfii með sínum kostnaöi ok gdðramanna

stoðuni, ok láta [yd ku'kju reisa til vegs ok dyrö-

f ar hiuum helga Olafi konúngi. Síðan runnu

Væríngjar frani á völluna; en er J)at sá heið- íngjar, pá segja Jeir konúngi svá, at par fdr eau lið af Grikkjum, ok er J^etta, sögðu |ieir, hönd full manna. pá spyrr konúngr;. hverr er sá hinn tíguligi maör, er par ríðr á hvítum hesti fyrir Uði |)eirra? öngan sjá vér, sögðu peir, Jþar var eigi minni Hðsmunr enn svá at sextigir heiöíngja vöru m(5ti einum ki'istnuni manni, en eigi lií^ldu peir at síðr Væríngjar til bardaga alldjarfliga, en |)egar peir kvomu saman, þíi kom fldtti í lið heiðíngjaaf hræzlu, svá at þeir tdku pegar at flýja^ en Væringjar tdku atdrepa brátt mikinn íjölda, en er pat sá Grikkir ok

FrakkarS Þ^ir er áðr höfðu flýít fyrir heiÖíng- jum, sækja pá til ok reka fldttann meö peim, voru |)á Væríngjar komnir uppí vagnaborgina, var par iö mesla mannfall; en er heiðíngjar flýðu, pá varð handtckinri hinn heiðni konúagr, 250-251 K. - 139 ok liöfSu Væríngjar hann meS sér, tdku kristnír iiienn herbúðir heiSíngja ok vagnaborg^,

251. Greifi einn var í Danmörk illr ok

öfundsiúkr , hann átli ambátt eina norræna, ^tiaða ov prændalögurn, ok dýrkaði hún Ólaf konúng, ok trúði fastligahans heilagleik; en sá greifi , er á'ör gat ek, tortrygSi allt pat er hou- um var sagt frá Jessa hins helga manns jar- teinum, kvað pat ekki vera nezma kvitt einn ok pata, ok gjörÖi sér at gabbi ok gamni veitti lof ok dyr8 J)á alla, er landsfdlk peim gc5ða konúngi. Enn kom at Jeim hátíSardegi,

^i' sjá hinn mildi konúngr h'^t líf sitt á, ok allir Norömenn heldu, J)á vildi sá hinn úvitri greiFi ekki heilagt láta, ok bauS ambátt sinni at hún skyldi baka ok elda oín til brauSs á Jeim degi; vita pdttist hún æði pessa greifa at hann mundi henni sárliga hefna, ef liún léti eigi at J)ví, sem hann bauð henni, gengr hún til {)egar, ok bakaði, ok eldi ofninn, ok veinaði mjök, erhun starfaði, ok heitaðist við Ólaf konúng, ok kveÖst aldri mundi trúa á hann, nema hann gjörði nokkura bendíng ok hefndi

Jessa údæmaj nú mega J)ér heyra makligar

refsíngar ok sannhgar jarteinir: allt var Jat

1) Eplir l>iít f,',r líomingr aplr líl Blíkliigni'á's, ok lót gei-a

loikju, som liíiiin hnfíii Iieiíió', ok vígja liinjú bclgu ineyMttríu ok lilniim Iiclga Olafi komlngi, e.n Yœríngjiu- lögOu STft inlkil íé tU

I>ess lilns Jjelgtt Iiúss, nt margir vau gripir gongu flf, I)ú er kirkjiui eíurd' ok inniin buin með' allii þcírri (lyró' ok vccsonitl, er I)UÍl' >»uUu geia gu(yi ok luuuni helga Olafi koni'utgi, 6, /C. 140 251-252

íafnskjótt ev greifínn sá [hleifa báöum hendi augum% ok varö pat brauð allt at grjóti, er hún haföi í ofninn skoLit, ok er komit af |)ví grjóti til sLaSar hins helga Olafs konúngs ok víða annarstaÖar^.

252. Vestr á Vallandi' var einn maSr sv;l vannheill, at hann var krypph'ngr, ok gekk á knjám ok knúum, hann var sofnaðr úLi á veg, at J)á dreymdi hann maör kora til hans göl- ugligr, ok spur'ði hvert hann œtlafti at fara, en hann nefndi^til einn bæ, en hinn göfugligi? xnaör meelti vi5 hann: far J^ú til Ólafs.kirkiu peirrar, er í Lundúnum stendr, mun þú þav heiU veröa, en siöan vaknaÖi hann, ok fór til Ólafs kirkju þegar á leið; en um síðir pá kom hann til Lundúna bryggju, ok spuröi þar borg- armenn, ef peir kynni at segja, hvar Ólafs kirkja væri, en þeir kváSu miklu fleiri kirkjur par vera, enn peir vissi, hverjum hver var helguð. En litlu síöar þá gokkmaðr at honum, ok spurÖi hvert hann gjöröistj hann sagði honumj við skuhim fara, segir hinn komni maör, báðir saman til Ólafs kirkju, ok kann ek leiö pángat. Síðan fdrupeir yfir bryggjuna, okfóru patstræLÍ er tilÓlafs kirkju lá, on er peirkvomu til kirkju-

garðs hliðsins, {)á stb sá yfir preskjöldinn, pann

er í hliöinu var, en krypplíngrinn veltist þáv

') íí h'lliga at vera: Iieiidi lileifa I)n(!rum axigiim, \iu d'

aiigiim 7a>i. jafjiaii síóan lieíír Olaísmossa blíndr lm()'uin ,

liiildlu verit i IJanuKjrku, v, F, Cr, *) hcr sleppv J) uni Jiinn, :

252-253 K. 141 inn yfir, ok reis pegar lieill npp, en pá er hann sást vim, var hans horfinn. J)á förunautr 253. Magnúskonúngr hinn góöi, son ens hoilagaOlafs komings, réð fyrirNoregi, sem fyrt var sagt, pá var Ilbgnvaldr, sonBrúsa jarls^ með honnm, en pá réð fjrir Orkneyium^ porfinnr ]ðrl, Siguröarson, fööurbrd&ir Rögnvalds jarls, þá (sendi) konúngr Fvögnvald jarl tilOrkneyja^ ok bau'5 svá, at hann- skyldi taka við föðurleifS sinni. porfinnr let Rögnvald hafa |>riöj»ing

landa við sik^ I^víat svá haföi haft Brúsi, faöir

hans, á deyjanda degi. porlalnr átti |>á Ingi- hjörgu jarla nicSður, ddttur Finns Árnasonar. Köguvaldr póttist eiga 2 hluti landa, svá sera Olafr hinn helgi veitti Brúsa, feðr hans, ok Brúsi

halði um hans daga. Jjctta var upphaf tildeilu

jKÚrra frœnda, ok er frá J)ví saga mikiL Aitu Petlandsfiröi; J)eir orrustu á J)á var KiUfr A rna- son meö porfinni jarli, Svá segir Bjarni gull" hrárskald Frágum, Pinns hve mági fylgduð Kálfr um dylgjur,

ok lézt J)ú á sjá snekkjur' snarla [lagt at^ jarlii ávdshi vant þú eyða allfúss4 syni' Brúsa,

hlæði ruðr'^, en téðut^ heiptminnlgum^ porfinnL

lin, o^r Ul^riit i Hcf ') fiftnin'ír Noregi , ránQÍ

^ndur G at fullii* sellmed', L, óá-fiiss, XC, L. 142 253-254 K.

Magnús konúngr varöveitti lielgan dóm Ólafs konúngs vandliga, skar hár hans oknegl. Ofar-

liga á döginn Magnúsar konúngs kom. til Nor- egsHaraldrSiguröarson, ok réðu peir einn vetr háðir fyrir Noregi, áðr Magnús konúngr andað- ist á Jdtlandi íDanmörk^ síöan réðllaraldr kon- úngrNoregi, bróöir Ólafskonúngs hins helga, ok varðveitti hann 'þá helgan dtím Ólafs konúngs, sem Magnús hafði fyrr gjörtj en er Haraldr var búinn or landi vestr til Englands, læsti hann skrín Ólafs konúngs, ok kastaði lyklinum út á Nið, en sumir segja, at hann kastaði utan- borðs fyrir Agðanesi. pá var liðit frá falli Ólafs konúngs hálfr fjdrði tögr vetra, jafnmargir sem Ólafr koniingr ]ifði hér 1 heimi. Skríni Ólafs konúngs hefir eigisíðan verit upplokit. Harald konúng dreynidi, er hann lá íSdlundum^, með lier sinn, honum sýndistOIafr konúngr, ok kvað vísu fessa:

Gramr vo frægr tll fremdar flestan sigr hinn digri,

hlaut^ |)YÍ at heima sátum,

heilagt fall til vallarj

uggi ek eFist' ráð tiggja, [yðr muni feigð of byrjuL-* trölls gefr fákumfylli', liks veldr at guð slíku.

Haraldrkonúngrféll á Englandi í peirriferS. 254- Ólafr hét son Haralds konúngs, ann-

^^[yanm^ h, S% LKndniiiim, A og liiiu ríi, h, w. K, 254 K. 143 ar Magnijs, peír voru koniingar í Noregi eptir

Harald konúng, Magnús kouúngr lif 5i skamma stund, slðan var Ólafr konúngr í Noregí, liann var maír vinsæll ok friSsamr, hann lét gjöra kifkju í Kaupángi í feim staðj sem Olafr kon- ^mgr var fyrst jarðaÖr, ok Ibt fat musteri búa öllu, var vígS kirkja, var J)á Krists par pá Olafs skrín ok biskups^ stdll, par urðu fá marg- Íarteinirí margir meun sdttu pángat at jafn- ^engS |)ess er kirkjan var vígð, ok á peim degi sá guðs dýrðlíngr, Olafr konúngr, skildist viS

Jteim J)enna ok fór til eilífrar dýráar, nú höföu

fluzi sjúkir menn J)rír J)ángattil hans helgu graf- ^^? ok hugöu scr til miskunar ok heilsu, ok fær * einn af J>eimsýnsína á messuaptninum, ersjdn- laus koni J)ángat; en á messudeginum sjálfum, pá er helgir dómar vdru útbornir, ok skrín var

ni'ðrsett í kirkjugaríi eptir vanda, þ& fekk mállaus miskun, sá er lengi var áðr dumbi, en J)á veitti hann dspart lof guÖi ok hinum helga Ólafi kon- úngi með mjúku túngubragði} kona var hinn I)riöi maðr, er J)ímgat hafði sdtt or Svípjdð aust-

an, ok í ferS J>eirri hafði hún folat mikla nauS ok var sjdnlaus, treystist hún miskun almátt-

igs guðs, ok kom J)ar farandi at J)eirrihátíð, hún

var leidd sjónlaus inn 1 hins helga manns hús at messuum daginn, okfyrr enn henni var lokit,

J>á sá hún báðum augum hið helga skrín, fdr hún J)aðan á burt heileyg með háleitum fagu- aði, en (hafði) blind áðr verit um 19^ vetr. ') liou.iug,, L, ') is. H), i^. j4, s. 144 255-257 K.

255. Sá atburörgjörÖist íNiÖardsi, skría Olafs konúngs var borit um stræti at liöfuat^ var skrínit, svá at eigifengu mennborit or peim stað, en síöan var skrínit niðrsett ok brotit upp

strælit, ok leitatj hvatpar var undir, ok fannst 'þav barnsHkj er myrt haföi verit ok ídlgit Jar, var pat pá brott boritj en bætt aptrstrætit, sem áðr hafði veril, en borit skrínit at vanda. t 256. Olafr hinn kyrri varð sótldauðr í Vík austr, haiis son var Magnús berfættr, er kon- i'ingr varí Noregi eptirföður sinn Ólaf. Sá at- burör gjörÖist í Kaupángi, J»ar sem Ólafr kon- úngr hvílírj at eldr kom í hús í bæuum, ok brann víöa, þá var borit út or kirkju skrín Ólafs konúngs, peir settu mtít eldinum skrínit$ síöau hljtíptilmaðr hvatvíssok úvitr, ok barði skrínit, ok heitaðist viö pann helgamann^ sagöi at allr bærinn mundi uppbrenna ok kirkjan, nema hann dygöi með sínumbænumj ok nú l^t al* máttigr guð viðberast kirkjubrunan, en peim úvitra manni sendi hann augnaverk J>egar eptir lá um náttina , ok hann par allt til ]3ess er hinn heilagi Olafr konúngr baS honum miskunar við almáttkan guÖ, ok bættist í feirri kirkju.

257. Sá atburðr varð enn í Kaupángi) at kona ein var færð pángat til staöar, sem hinn helgi Olafs konúngr hvílir, hún var svá aumliír, at hún var krept öU saman, svá^ at báöir fætr lágu, ok er hún var á bænum, ok hafði heitit á

*J InÍM-t, K* Htr hyrjur D aplr* 257-258 K. 145

hann grátandi , bætti hann henni fetta hit inikla vanheilindi, at íætr hennar ok leggir ok aörir limir rettust or hlykkjum, ok var5 síSan hverrUðr oklimr með réttriskepnu, mátti hún eigi krjúpa, er hún kom fángat, en paðan gekk

hún heil ok fegin til sinna heimkynna. 258. Magnús berfættr féll á íilandi, Nor- egs hans Itonúngr, J)á tóku synír Sigurör, Ey-

steinn, Olafr ríki í Noregi. Ungan mann nokk- tirn, danskan at ætt, tóku heiSnir menn ok fluttu

til Vindlands, ok höfðu par í böndum meSöSrum

herteknum mönnum, var hannum daga í járnum "varðveizlulaus, en um (nætr) var hannsvábund-

inn í fjötri at hann hljdpist eigi frá peim^ en sá hitin aumi maðr beið alclregi svefn né rd fyrir harmssökum,hugleiddimarga vega,hvattilskyldi taka eör hjálpræða leita, kvíddimjök ánauð ok

hræöslu, bæbi sult ok píslum, ok vænti enga vit- lausn af frœndum sínum, pvíat feir höfðu leystan hann af heiönumlöndum[tysvarfyrr'f, okfdttist hann vita, at|)eimmundi pápikkjamikitfyrirj^ví okkostnaðarsamt at gánga undir hit priSja sinn;

velhefir sámaðr, er eigibíðr slíkt ílltpessaheime,

sem hann pdttist beðit hafa 5 nú gerði hann sér

pat í hug, at hlaupast í brutt ok komastundan,

ef pess yrði auðit, réð hann til á náttar|)eli, ok drap áör son bónda , hjó af honum höfuð ok steriiir til skdgar meS fjötrin undan^ en um morgininn eptir er lýsti, þá verSa peir varir viS, ok fara eptir honum með hunda, er |)eir voru

/mtinig ^izJia&j mii& i A\ med* fé, 7''.

5 BiVDi K 146 258 K. vanir at spyrja pá upp, er -unclan hljópust, peir finna hann í skdgi, par sem hann lá ok leyndist fyrir Jeim, nú taka Jjeir hann höndum ok berja ok leika allskonar illa^síðan draga Jeir hannheim,

Ijá honum lífs, ok |)tí nauíuliga, ok öngraraÖrar miskunar, ok settu hann pegar í myrkvastofu,

Jiar er inni voru aSrir 15 krisLnir menn, ok bundu hann bæði járnum ok öðrum böndum sem fastast mattu J)eir $ sva |>ótti honum ves- öld ok píslir pævy er hann hafði fyrr haft, sem patværi skuggi nokkurrjess alls hinsilla, erfyrr hafði hann reynt^ engi maðr sá hann anguni í Jessum píslurn, sá er honumbæði miskunarj öng- um mannijdtti aumligt um vesöld hans nerna kristnum mömium, er |)ar lágu bunduir me5 honum, peir hörmufu ok gretu hans mein ok sína dgæfu; en um dagnokkum lögðu þeir ráS íyrir hanii, báðu hann at hann hetist hirmm helga Olafi konúngi, ok gæfist til embætt- ismanns honum í hans dýrðar Ijúsi, ef hann kæmist burt með guösmiskun okhaiis bœnum or peirri prísundj nú játaöi hann því feginn, ok gafst |)egar til fess staðar, er peir báðu hann; nóLl hina nœstu f)óttist hann sjá mann einn standa hjáscr ekki mikill, ok mæla við sik ápessa leifi: heyr J>ú , hinn aumi maftr! sagöi hann, hví rís þíi eigi upp? hann svarar: hivarðr rainn! hvatmanna ertpú? hann svarar: ekem

Olafr ! htí! ]á- konúngr, er f?ú kallaðir á. Htí varðr mínn^ g()ðr! ek vilda feginn upprísa, ef

ok vínr, /i v, I'\ r

258 K. 147

f^k mœlta , en ek ligg í járnum bundiijnj ok píS

í fjötri meö ^eim mönnum, er hérliggja bundn- ir hjá mer. Síðan heítr hinn komni maðr á hami, ok kvaS sva at oríi: statt upp skjótt ok sefirast ekki um, víst ert nú laus. pví næst

"^aknaöi hann, ok sagíi ]já sínum félögum, hvat iyrir hannhaíöiborit^ sííanbá8u|)eirhannupp- standa ok íreysLa, efsatt væri; uppstendr hann ok kennir |)á, at hann er laus, |)á sögðu félagar hans, at honum mundi pat fyrir ekki koma, pvíat hurSí var bæöi lœst utan ok innan; J)á lagéi til gamall maSr, er aumliga var haldinn, ok bab hann ekki tortryggja pess hins helga luanns miskun, er hann haföi lausnaffeng- it: ok svá mun hann jartegnir vi8 fik gjört hafa at skyldir af hans miskun laus verSa, en eigi {x r til vesaldar meiri ok píslaj nú hit viS fljdtt, segir hann, ok leita dyra, ok e£ pú mátt nú komast brott, 'þá ert pú hdlp- inn; svá gjöröi hann, hann finnr dyrnar peg^ ar opnar^, stökkr hann pegar á skdg á brott jafnskjdttj varir feir urSu J)á pegar vi8, er hans gættu, J)eir sldgu f)á lausum hundun- um, ok fara ^eir sem skyndiligast, en hann liggr ok leynist, ok sér gerla vesall kall, hvar 'þvh fara eptir honum; nú viUast hundarnir íarsins, þegar Jeir gengu at honum, en peim

^j^lum villif^t sýn, at engi J)eirra mátti fínna

*) />t//i?i/^' /ii/i *, In'ni, myi'kvastoffl, hh er lomití atS ''t'iTiuf./u hlaó'si'í!fiíJiTii r Aj 6cm er gj'ór VKÍ^ og ólwJiih'g, er fiviJT

Jy^é>^i scm aLia^'ar nci'ii vvdanj'órvu er snínhljáiíq. ai5 orduirt fnU'ógn. 2 258 K. hann, ok lá liann par fyrir fótum feim, venclu aptr, ok veinuöu miök fessír J)á heim ok hörm- uðu mjök,. er Jieir máttu eigi finna hannj eu Olalr konúngr lét ham-i eigi finnast, er hann. var til skógar kominn, ok gaf honum heyni sína ok heilsu g(5ða, er peir höfSu áðr barit höfuS hans ok knosat^ til pess er hann var daúfr; því- næst kom hann séi á skip meö kristnvim mönn- um tveimr, peir er lengi höfðu Jar legit ok veritpíndir, ok neyttu pess farkostar aUir saman sem ákafast, ok fluttust |)á á lei5 af jþeiln hlaup- stígi^ síðanso'tti hann til pess helga mannshúss, herför, iGraöist er hann var heill voröinn or J)á hann sinna lieita, gekk Jiá á orð sín við Jiann hinn milda konúng, uk hljtipst í broitu um dag,

ok kom at kveldi til bdnda eins, J)ess er honum veitti herbergi fyrir guðs sakir^ síðan vim ndtt-

í sá hann iua, er hann var svefni , Jkí meyjar 3 gánga til sín fríðar ok fagurbúnar, ok ortu oröa á hann, ok böröu hann meö miklum ávíL- um , hví hann skyldi svá djarfr gjörast, at hann hlypi frá J)eim g(5ða konúngi, er honum hafði svá miklamiskun veitt, fyrst er hann leysti hann oríárnum ok aWvi písl, ok fýsast frá J>eim

Ijiifa lávarö, er hann haBi áðr gefizt. pví næst vaknar hann felmsfullr, ok stóö upp J)egar ár- degis, ok sagði húsbdnda^, hvatfyrir hann hafði boritj en hinn góði böndi lct hann engu ööru

viðkoma, enn fara aptr til Jiess staðar* Sá maðr

ritaöi-af upphafi Jiessa jarteign, er sjálfr sá á honum járnastaðinn.

— II I 25!)-2C0 K. '- 149

259. Kolbeinn het maðr lingr oh fátækr, en pííia, nníðir SigurÖar konúngs jórsalafara, let skera túngu or höfÖi honum, ok var tilpesseigi meiri sökj enn sáhinn úngimaör Kolbeinnhafði eittstykki haft af diski konúngs mdður, ok sagði

fiteikari hafði gefit honum, enhann J)or5i eigí

^iÖ atgánga fyrir iienniý síöan fi5r sá maörlánga hríð mállausj pess getr Einar Skúlason í Ólafs ðráim: Göfug léti hörn- or höfði hvltíngs' of sök litla, auðar aumum'* bæði',

\ings manns skera túngu ;

pann sám vær , er vorum, válaust numinn máli hodda-brjdtr*^ par er heitir Hh'ð, fám vikum síðar.

Hann sótti til prándheims ok til NiöardsSjOk vakti at Kristskirkju; en um dttusaung Ólafs vöku- ðag hinn slðara þá sofnaði hann, ok þdttist sjá líinn heilaga Ólaf konúng koma til sín, ok taka hendi sinni í stúfinntúngunnar, ok heimtahana,

en hann vaknaði heill, ok pakkaöi guöi feginsam- liga, ok Ólafi konúngi er hann haföi heilsu ok

íniskun af pegit, hafði farit pángat mcíllaus til hans helga skríns, en J)aðan fór hann heill ok skorinorðr.

260. Á dögum feirra Eysteine konúngs ^k ínga varð sá atburÖr, at sá maðr, er Haldór er nefndi', varö fyrir Vindum^ ok tdku

skai", Ky 5. himr, L. 3) lijörrúngs, hin* aumir, 150 260-261 K.

J)eir hann ok veittu honum meiSsl , skáru líverkina ok drdgu par út túnguna, ok skáru af í túngurdtunumý síðan sdtti hann til hins helga Olafs konúngs, ok rendi hann hugnum til fess hins helga manns, ok bað grátandi |)ann hinn blessaSa konúng Ijá sér máls ok heilsu, J)vínæst fékk hann mál og miskun af guöi fyrir árnaöarorð hins signaðaOlafs konúngSj ok gerS- ist pegar |)jdnustumaör hans um alla s:na lífs- daga, ok var dýrðligr mai.r ok trúfastr. pessi atburSr ok jarteign varö hálfum mánaði fyrir Olafs vöku hina síðari, á peím degi erNicholaus

cardínalis var landfastr í Noregi*. 26í. Bræðr 2 voru á Upplöndum, kristnir menn ok fjáSir vel, synir Guthorms grábaks^ Einar ok Andreas, mdöurbræSr Sigurðar kon-

lings Haraldssonar, áttu |)eir dðulok eignir all-

arj systur áttu |íeir fríða at ásjdnu, en eigi til forsjála viöorði vondramanna, sem síðar reynd- ist, hafði hún blíölæti mikit við prest einn enskan, er Rikarðr hét^ er par var á vist með

peim bræðrum hennar, ok gerði honum mart í vildok opLmlkitgagnj fyrirsakir gdðvilja pessa

4 bar at fs.igi; betr e^^n um konu pá flaut ferligt

orS, pegar /þat var á málræðu komit, J)á hugöu allir menn pat á hendr presti, ok svábræSr henn-

ar, pegar J^eir nrðu pess varir,. pá létu Jjeir

hann h'kligastan til vera fyrir al|)ýðu í J^oirri miklu blíðu er peirra var á meðal, varð jjeim

ixj hvnutHj \rm AaTnhíj66'a trxA; i J^, vmiiar /míin. gi ííhiwiS'ii, 261 K. 151

I>6 laginn mikill dfagnaSr síöar, sem eigi var

örvænt, er J>eir leyndu pessi vél, ok lcLu ekki á sér fínna? en vim dag riokkurn kölluðu j^eir prest til sín, liann varÖi einskis af þeim nema gciðs, teygðu peir hann lieirnan meS sér, ok

kvdöustfara mundu í annat liéracíj at smíöa þar

Hokkut pat, erpeir l^yrfLÍ, ok báðu hann fylgja shv'y þeir höfðu heiman mann einn, er vissi ráS meS |>eim, ok fdru á skipi eptir vatni ]3ví, er R-önd heitir, peir gengu par á land upp, ok léku stund nokkura, þá fóru |>eir í nokkurn leyridau stað jþeir Ijósta , háðu þá Jjrælinn prest öxarhamars högg ; hann gerði sem Jpeir háöu, ok sld prest svá at hann lá í svima, eii er hann vitkaðist, pá mæUi hann: hví skal nú svá hartvið mikleika? þeir svöruðu: pú veizt at þú engi segi pér, pá skalLu nú vita, hvat Jju helir gerL^ háru þoir síðan sakir fyrir hann, en hann synjaði ok ba& guö skipLa ok hinn heilaga Ohif konúng á niilhun peirra, síöan hruLu peir ItíLk^ggi hans, ^á drdgu J>eir hann á milh sín til skdgar, og buudu hendr hans á bak apLr, síðan lögðu peir streng at höföinu', en J>ilju xmdir herÖarhonum, ok settu í sneril, ok snferu, at sLrenginn^ þá tdkEinar hæl, ok setti á augat presLi, en pjdú hans sLoö upp yfir, ok laust á með öxijok hleypti út auganu, sváat þegar stökk ^r á kamp ima, en pá setti hann hæhnn á

J/iT 4

Sæheimi, ok lendu par, jþeír sendu mann til bæjarins, at segja at prestr var áströndu niSrij meðan sá maðr var farinn, er sendr var, pá spurSuþeir, ef prestr mœtti mæla, en hanu blaðrabi túngunni, ok vildi viSleita at mæla; pá mælti Einarvið bróður sinn: ef hann réttir viö ok grær fyrir túngustúfinn, fá kemr mér pat í hug, at hann mun mæla mega; síáan kiptu

J)eir túngustúfnum meS töng, ok skáru tysvar

paéan frá ok í túngui dtunum hit|)riðja sinn, ok

létu hann 'þav liggja hálfdauSan; húsfreyja

par á bænum var fátæk, én ptí ftír hún pángat,

batt hún |)á sár hans öll, ok leitaÖi honum hæg- inda slíkra sem hún mátti, ok bar hún hann

heim til húss, ok dætr hennar meS henni í mötl- sári umsínum, hann lá J>á binn prestr aum- 261 K. 153 liga haldinn, vllnaíist hann jafnan guSs misk- unar, entortryg^i aldri, bað nidllaus meS hug- renníngu ok sorgfullu hjarta pví öllu traustara, sem hann var sjúkari, ok rendi hug til hins ^ilda Ólafskonúngs gu8s dýrlíngs, hafði hann ^art áðr heyrt sagt frá honum ok hans dyrSar

Verkum^ ok trúSi "Jþví af öllu hjarta á hann til

allrar hjálpar í sínum nauðum, en er hann lá par laminn ok numinn ölhi magni, grét hann sárhga, ok stundi með sáru brjdsti, ok baÖ hinn blessaSa Olaf konúng duga sérj en eptir miðja nött pá sofnaSi hann hinn sári prestr, pá pöttist hann sjá göfugligan mann

koma til sín ok mæla við sik: illa ertu leik- inn, Rikgarör^ felagi! sé ek at eigi er máttr- inn mikillj hann pdttist svara ok sanna pat.

pá mæhi sá : miskunar ertu purfi. Prestr svarar: ek pyrfta nú guðs miskunnar ok hins

helga Ólafs konúngs. Sá svarar: pii skalt nú okfá. pvínæsttók hanntúngustúfinn, ok heimti

svá hart, at presti varb íllt við, pvínæst strauk hann hendi sinni um augu honum ok bein,

svá ok um aöra limu hans, J)á er sárir voru. pá spurði prestr, hverr hann væri. Hannleitvið honum, okmælti; Ólafr erhérnoröan orpránd-

heimi 5 en síðan hvarf hann á brott , en prestr

vaknaði alheiU, okpegar tók hann at mæla : sæll er ek, segir hann, guSi pakka ek ok hinum heilaga Olafi konúngi, er hann hefir græddau mik; en svá hörmuUga sem hann var áör leik- inn, svá. bráSar bætr fékk hann allrar {»eirrar tíhamíngju, en svápdttihonuni, sem hann hefði hvorki vorSit sár né sjúkr, túnganheil, augun bæSi í lag komin, beinbrotin grdin, ok allr hans líkami heill vorðinn, ok fengit hina beztu heilsu, en til jarteigna var pat á augum hans^ er lit höfðu verit stiingin, J)á grcru ör hvít á hvarminumhvoromtveggja, tilpess at sjá mætti dýrð þess hins gtíSa konúngs á feim manni, er svá aumliga var leikinn^.

Jlér er S útí ok sem áiír er greint , en hin han^t ilin hafa ^msa viilfrauka. ,

Viöraukar við Olafs sögu helga,

er hin liariclntin hafa helzta umh^am aðalsldnnbóldna.

Olafr honúngrJcom tilEnglandSy oh vann Lundúnahorg^

í penna tíma var kominn til Englands Kniitr hinn ríki, son Sveins konúngs tjúguskeggs^ ok porkell hinn háfi, eptir pat er drepit hafÖi verit píngamannaliS fyrir Knúti; pathafðidrepitmeS svikum Ulfkell snillíngr eina ndtt af ráSum peirra Játmundar bræSra, AöalráSssona, Játmundr var konúngr 9 mánufti, á Jeim átti hann 5 orr- ostur viS Knút Sveinsson, ok höföu ýmsir sigr.

Knútr konúngr kom pat sumar til Englands, sem Aðalráðr andaöist. Eöríkr strjdna var fdstri Emmu drottníngar, er ált haföi Aöal- ráÖr konúngr- Knútr konúngr var melnaöar- maör mikiU, hann gekk at eiga Emmu drottn- íngu; peirra börn var Haraldr ok Höröa-Knútr ok Gunnhildn Knútr hafÖi pá unnit allt

*) r.]úir 34 ^íí/j. i hoiiÍT F inní Jyl^jandí 5 io/í. pó «r "^^rip þtirra ^gja seinustu Jiap» í 35 og 3(3 ap. í A, England utan LundúnaTjorg, ok bryggjurn- ar voru eigi unnar, J)ær er á Temps voruj áin

Temps fellr í gögnum borgína. petta sumar^ höfðu peir bræár Játmundr ok Játvarðr Lund- únaborg, ok pá 2 kastala, er stóSu hjá bryggj-

unum , ok pann kastala er á bryggjunum var. Nor5r fyrir Slesvík á Englandi réS por- kell hinn háfi jarh hann hafði Já hefnt Hem- íngs, brdður sins, er |>ar fcll meS 60 skipshafna. porkell drap Ulfkel snillíng, ok gekk at eiga Úlfhildi, dóttur Aðalráðs, er IJlflœll hafði átta. Olafr konúngr heyrði mart sagt frá orrostum porkels jarls, peim er hann átti, áðr hann gat hefnt Hemíngs, brdður síns, á Englandi, ok hafði jafnan sigrj pángat ídr Olafr konúngr

með 6 tigi skipa, ok er porkell spurÖi til fara

Olafs konúngs, fdr hann í mdti honum, ok bauS honum til vetrvistar heim með sér vib svá marga menn, sem hann vildij pat jþiggr Olafr, ok tekst pá fclag peírra porkels ok mikit vin- fengi. porkell gengr um sættir meS feim Knúti konúngi ok Olafi konúngi, ok segir Knúti konúngi mart frá vizku Olafs, ok pikir hann

vœnstr til at geta unnit Lundúna bryggjurj kemr svá meÖ þeim Knúti ok Ólafi, at Knútr

gcfr honum J)ann hlut ríkis , sem hann pdtt-

ist eiga í Noregi, ef Olafr gœti unnit Lund- pvíat Haraldr Gorms- , úna bryggjur, konúngr son hafði gert Noreg skattgildan undir sik,

J)á er hann hafði Hákon jarl yfirsettan, ok 157

Jþví Jxíttlst Svemn tjúguslcegg eiga Noreg, ok setti yí'ir sonu Hákonar jarls, Eirík ok Svciu jarlaj mörgum friðendum hét Knútr Ólafi kon-

úngi til |>essa verks. Olafr konúngr lct nú veita umbúnað nökkurn, hann lét gera járn- krdka í líkíng akkerisfleina, ok strengi jafn- marga sem járnkrókana, ok reyrÖi járni, Já f skipar Olafr til um atgaungu: atKnúir konúngr skal vinna annan hlut Lundúnaborgar meS liö sitt, en annan hlut porkell ok pdrðr víkíngr.

Olafr konúngr sjálfr ferr utan í ána Tems á skipum sínum undir bryggjurnar, ok lœtr lúka skjaldborg um öll skipin, ok lætr bera járn- króka um stólpa ok skotása, beina síSan róSc

me5 straums fulUíngi, ok rda undan sttílpa alla ok skotása; en pá múttu bryggjurnar eigi upp- halda höfga svá tmklum sem á var, ok sígr kast- alinn ok bryggjurnar, ok týnist mannfolkit, pat

er til varnar hafði sett verit á bryggjunum ok íkastalanum; "þá hefir porkell hinn háii tninit annan hlut borgarinnar, hafði far fallit mart

liS hans ; Jiá ferr porkell jarl hinn háfi at vinna annan hlut borgarinnar meS Knúti konúngi, ok gaf honum nær hf með sköpum, af fví at Játvarör, son Aðalráðs konúngs, hjd 'þá högg pat, er menn hafa síðan at minnum haftj por-

kell hratt Knúti af baki, en Játvarðr hjo í sundr

sööul ok hi'ygg í hesthiura, enda uröu |)eir

Kni'ilr sigri atnyjabræðr, hrtísaði konúngr J)á sínum, ok pakkaöi Olafi konúngi sína liðveizlu. 158 jif rœ^umKnútsTconúngs ohSigur^arhiskups. Eptir fessa orrostu sættast peir Eat- mundr ok Knútr, ok skipta Englandi meÖ sér, ok voru báéir konúngar, ok ef misdauÖi feirra yröi, |)á skyldi sá vera einvaldskonúngr yfir öllu Englandi, er lengr lifðij en er einn mán- uSr var líðinn frá sáttmáli Jeirra Knúts kon-

úngs , var Játmundr konúngr svikinn ok veg- inu af Eðríki strjtínu, fdstra sínum, Síðan var Knútr liinn ríki einn konúngr yfir Englandi, hann ríkti fjögur ár ok 20; en eptir er konúnga sætt var orðin, fdr Olaír konúngr til hirðvistar með Knúti konúngi, ok var Jar nokkurn hkit yetrar; með peim var hin mesta vinátta, par til er Knútr konúngr heyrði pat sagt, at Olafrkon- úngr hefði litlu sfðar unnit Lundúna hryggjur, enn hann, eðr England, ok pví reiddistKnútr konúngr, ok gerSist færra í vináttu með I)eim Ólafi konúngi enn var. Biskup beið Olafi of alltat tíóum, en eigi Knúti, ok biskup hafSi kallat Ólaf konúng, en Knútr vildi pat eigi heyra, ok gaf J)ar um mörg stdr orð biskupi,

J)artil er hann varð af at leggja sakir ríkis Knúts konúngs, pvíat dramb ok ofmetnaír, sá er hann fylltist upp af sínum ríkleika, hafði varla rúm í hans hjarta. Nú ferr svá fram, til unst kemr at lángaföstu, J)á tekr Knútr orða við Sigurð biskup : er Jiat svá, er í>ú hefir kallat Ólaf konúng í vetr, eðr hversu fær JjÚ sönnur á pínu máli, par er hann er hvorki ílendr, ok eigi er hann kdrdnaSr. Satt er pat, herra! kvaS biskup, at hann er eigi her ílendr,

ok eígi berr hann kdrdnu af gulli ei5r silfri, heldr er hann kjörinn ok kdrdnaðr af hinuni hæsta herra ok höfðíngja ok konúngi allra í^onúnga, enum allsvaldanda guöi , til J)ess nkis, valds ok stjdrnar, sem hann er tilbor- inn, ok einum ætlat at stýra ríki undirgefn- um lýö til náða ok nytsemda, ok gjalda guði makligan ávöxt sinnar parkomu, mun allr lýðr

í Noregi ok f)ar undirgefnúm skattlöndum, ok eigi at eins þ^r^ heldr jafnvel öll Norörhálf- an hafa eylífar menjar ok minníngarpessastólpa ok styrktarmanns guðs kristni, er upp mun ræta þyrni kkingr ok allt illgresi or guSs akri ok víngaröi, en sá par niSr ístaSin frjdligu sáði heilagra gugs orða, hver frjdvast munu meö fullkomnum ávexti, hverr at fekkr ok I>œgiligr mun verða hinum hæsta himna kon- ^ngi utan enda. Knútr konúngr mælti: mun Þ^t rxá eigi sannast, sem oss er flutt af yðr, herra biskup! at pér kallið hann framar jar- teignum skína enn oss, eðr enn heldr , ef per geriS svá stdran mun , at y^r kallið oss öng- var jarteignir gera. Sannspurt hafi pér pau vor orS, kvað biskup. Knútr konúngr mælli: fyrir h'tit kemr mér pá, at meinlæta mér fram- ar enn Olafi , ef mik skal nokkura hluti skorta við hann, ]>víat nú síðan lángal'asta kom, hefir ek línlakj en eigi silkiskyrtu, skarlats kyrtil, 160

en eigi guSvef eðr purpura, ek drekk ok

munngát, en eigi mjöðý en Olafr hefir silki- skyrtu ok guSvefjar kyrtil, lætr hann scr vanda krásir ok vínberiU stendr á borði hans.

Biskup mælli: satt er pat, herra ! at Ólafr hefir silkiskyrtu, en hefir hann hárklæði undir skyrtunni, ok gjörð um sik svá breiSa, at hún tekr mjöSm ok heröarblað, en járn

vi8 ueðan^ ofvalt er Olafr kemr í sœti, ok kríísir koma fyrir hann mjök vandaðar; muntu sjá at par er haugr nökkur, er hann er vanr at sitja, par er |)akiðr kryph'ngr, hann etr

krásir allar, en,Olafr etr sallt ok brauö, ok eitt ker með vatn, ok drekkr Olafr pat, en

eigi hefir hann meira drykk enn þann , er kryplíngrinn drekkr úr vínberlinum, pá reidd- ist Knútr konúngr- Sigurði biskupi svá mjök, at Olafr konúngr mátti eigi viðhaldast fyrir sakir öfundar Knúts konúngs, ok Utlu síðar Sigurðr biskup. Frd Olafi lojiiíngi. Nú er frá pví at segja, at Ólafr konúngr

helt liSi sínu til Fetlafjarðar, Jieir runnu J)ar á land, par var hcrað eitt byggt ok á milli merkr stdrar skipalægis Ólafr konúngr ok ; J)eir hugðu, at vera mundi meira hferað fyrir ofan

mörkinaj ok Jiángat herjuðu feir , ok er J)eim

J)dtti héraðit undandragast, hurfu J»eir aptr

til skipa sinna, ok er (J)eir) svipuSust at, sá J)eir at

Ólaír konúngr var í brottu einnsaman, sökuð-

') at'cr, þilir o/auh'iS c ust nú um fast ok gerist nú milcill harmr í lierinum. Nú er frá Olafi konúngi at segja, at eptir er liann er fráskila vorðinn sínum mönn- um, hittir hann bygÖ sttíraj ok er héraísmenn sáhann, sýnist |)eim sem hann hafi meS sér her úvígan, ok hann rnuni alla peirre bygS uppey'ða, ef eigi verSr fat ráö tekit at dugi; safnast nu saman héraðs höföíngjar, ok fara á mdt honum , ok bjdða honum sigrgjald, sem hann viU á pá lagt hafa; síðan ákveör Ólafr konúngr svá mikit kvikfé, gull ok brent silfr, semhann vill hafa, ok síöaneru menn lilfengnir at flytja petta gdts til strandar fyrir Olaf konúng, <^k fylgir(konúngr)peim sjálfr, ok rekr fyrir sér rnenn ok kvikfé ; ok er menn hans sjá hann, hvarhann ríör af landi ofan, verða peir fegn- ari enn frá megi segja. En frá landsmönnum er |)at at segja, at svá sem feir sjá hermenn

r niarga fara í móti sér brynjaða, en Olaf kon- úng einnsaman reka J)á með byrðum fyrir sér hertekna, ok naut peirra (ok) sauði, æpa peir ok ýla ákafliga, okhrífa upp í höfuð ser ok reita sik. Olafr konúngr hafði með scr túlka, hvar sem hann íór; hann spurði þá eptir J)essum iU- um látum; J)eir segja honum, at jþeir menn pikist orðnirfyrir sjtínhverfíngummiklum, segja nú, atpeim sýndist dvígrher kominn at peim, ok svá bjartr at þeir porðu eigi í gegn at vega^ gerÖi hann |)eim þá tyo kosii, annathvort at

5 JÍIKIU, Lt

> 162

vega í gegn honum , ef peir pyrSi, éSr 'fœra fat til strandar, sem Jeir færi með; en peir kjöra at færa heldr fé til strandar. Konúngs- nú inenn tdku viá strandhöggum , en hinir hurfu aptr heim. Olafr konúngr vanh ^arg^gi.

Hina 14du upprás átti Ólafr konúngr i5t

í Kallsár, |)eir voru J)á í för með honum. porkell jarl hinn háfi, ok Úlfr, son porgils sprakaleggs, par herjuðu peir á iUgerðamenn heiSna nokkura stund. peir heiðíngjar bldt- uðu kappa tvo tilfulltíngs sér, |)á er flestir uröu frá athrökkva, ef á J)á var heitit; J)at var annat margýgr, ok lá hún stundum í Karlsám, en stundum var hún í sjd, hiin saung svá fagurt, át hún svæfði skipshafnir, ok er hún fcendi fyrir sína náttúru, at menn allirvoru sofnaðir, hvelíSihúnskipunum, ok drekti svámönnum, en stundum æpti hún sváhátt upp, at margir urðu át gjalti, ok hurfu fyrir J)at aptr. Annatkvik- endi var villigöltr, hann haföi marga manns aldra, engi maðr skyldi drepa grís af liði hans, hann var forkunnar mikill ok ákafliga grimm- Hgr. Landsmönnum veitir nú ]ítt hernaðrinn, fá peir jafnan í viðskiptum peirra Ólafs konúngs stdran mannskaða með írekum fjárgjöldum ok vægðarlausum penínga upptektum 5 pví taka heiöíngjar nú pat ráð, at kalla sér til fulltíngs sína fulltrúa, margýgi ok galia, með hinum mesta bldtskap ok fjandligri forneskjuj ok 163 at úvinrinn vissisik vanmáttugan, at geta nokk- ura mdtstö'ðu haft vi8 svá ágætan guÖs riddara,

t sem var hinn heilagi Olafr konúngr Haraldsson,

J)á viU hann þá víst eigi daufheyrast viS eyr- indi ok ákall sinna kumpána, pikist pat ok sjá, at pessi Olafr munhonum vinna úbættan skaSa

í niðran ok niðrbroti siunar fáganar 5 pví byrjar hann svá sinn kyndugskap, at einhvern líma er J)á Olafr konúngr ok hans menn lágu til byrjar í Karlsám,, heyrSu |)eir at uppkom svá fögur raust meS saunghljdðum, at aldiú heyrSu

J)eir á sína daga Jiessháttar hljdð fyrr meö svá eætum sdn ok undai ligum ym, at innan h'tils tímafellr svefnat peim svá ákaft, at peir geta víst eigi fyrir sér vöku haldit. Konúngr sitr í lyptíng á skipi sínu, ok les á bók sína^ ok er menn allir voru sofnaðir, ser konúngr, hvar margýgr kemr upp, hún er svá sköpuð, at á henni er höfuS svá skapat sem á hrossi meS standandi eyrum ok opnum nösum, hún hefir græn augu, ákafliga sior, okkjapta gífrliga sto'ra, hún hefir bdgu sem ross ok framskapat sem hendr, en aptr sköpuS at öUu sem ormr, meS lykkjuákafliga mikilli okbreigum sporSi^ drekk- ir hún svá mönnum ok skipum, at hún setr

hendurnar upp á annat borðit, en breg&r sporS- * inum niör undir skipit ok uppá boríit ööru- megin, ok hvelfir svá skipinu, at hún ríSr um

Jveran kjölinn, ok steypist svá í kafj hún er

L. 2. . loSiu sem selr ok grá at lit. Margýgr lann sína náttúru, at J^egar hún veit at rnenn eru sofnaSir, hefir hiin sik at skipi Olafs konúngs, ok meS krapti liv^iaarins getr hún uppkomit höndunum á borÖit, ok er Olafr konúngr ser \ |)at, grípr hann sverðit Hneiti, ok hlcypr fram eptir rkipinu, ok er ]jat allt jafnfram, at mai'- gýgr hefirpá uppkomit sporðinum öðrumegin á borðil, konángr höggr þá hendr af niargýg, en hún kveðr við svá hátt ok öskrliga, at slík lœti fdttist konúngrinn eigi heyrt hafa^ hún slöngvir sér þá pvert á bak aptr, ok slær í sundr kjöptunura, ok heinir svá raustina. Kon- ' úngsmenn vakna nú á skipunum, ok pikjast '

vita, er, bregðr eigi hvat um nú mörgum mjök i við pessi læti^ konúngr biðr þá hlífa ser meS ) inarki hins heilaga krossý ok meÖ guðs lulltíngx

r ok bænum Olafs konúngs fékk hann svá um- gengit, at honum ok hans mönninn varð pessi úvættr ekki at skaða, sökk hún síðan par niðr, sem hún var komin, ok varö at henni |jar ekki mein síðan. Úlaf'r konúvgr drap gnllinn d skóginum,

Nú reuna peir á land upp , ok fá mikils fjár; Olafí" konúngr lætr par brjóta blóthaug

J)eirra hei íngja, en þvi var hann sva kallaSr, at jafnan, er þeir höfðu stdrbldt til árs shr eðr friðar, skyldu allir fara á|)enna haug, ok bl(5ta|)ar

fyrrsögðum kvikendum , ok báru j)ángat mikit fé ok iögðu í hauginn, áðr Jþeir gengu frá, Olafr

4 koniíngr fékk par dgrynni íjár; fara til skips me3 penna fjárhlut, konúngr reiÖ seinast, ok litaSist jafnaa um, ef hann sæi nokkura ný- lundu^ menn hans berr bráöla unílan; ok er Ólafr konúngr sér pat, rlÖr hann af út í rjdör nokkut, ok hugði al ráöum, hvort hann skykli aptr hverfa eðr eigi, pá heyröi koni'mgr brauk- an mikla í skcJginn alla vega frá sér, pá rennr par galti með lið sitt, ok pekr allt rjóðritj galLÍ ferr rítandi ok emjandi með iUum látum ok gapanda gini, hann var svá slór, at kon- úngr pdttist jDOSsháttar kvikendi ekkifyrr slíkt séö hafa, 'þviat hans bust næfði náliga viö limar uppi hinna hæstu trjá í skóginurci, kon- úngr hopaöi pá hestinum, ok foröaði fóLum lagði sinum^ en galti gœddi J)á feröina, ok upp ranann ok tennrnar á söðultreyju kon- sveröi sínu, ok höggr úngs, J)á bregðr konúngr ranann af galta, ok fellr hann niðr í sööul- inn5 galti kvað við tígrhga, ok sncri undan, ok vildi eigi bíða höggsins annars, eri pó sagði Ólafr konnngr svá, at hann fótlist galta við- kvöð ámátligust heyrt hafa annat enn mar-

gýgjar, ok |>á mesta mannraun ok hugraun sýnt hafa, er hann átti höggvaskipti viÖ pessi kvikendi, síöan kallaöi Ólafr konúngr sverð sitt lineiti, er áðr hct Bæsíngrj nú heíir hann rana af gaUa ok tennr, ríðr hann með J)etta

til skipa, ok var síðan mjök lofat JjeLta |)rek- virki Olafs kouúngs. 166

paSan fór Olafr konúngr til Englands, ok átti hinn 16da bardaga í AuöafurÖu, ok hafði sigr^ hina 17du orrostu átli hann vestar- liga á landinu', í Jeim staS er á Vallandi heitir; paSan íor Olafr kouúngr í Austrveg, ofc hafði markað viS hciSit land^ par var á |)ví landi spákona sú^ er sagöi fyrir orlög manna ok líf^ förunautum konúngs pdtti gott viS hana at talaj Jeir spyrja konLÍng, ef hann vildi gánga til frettar við hana; hann lézt |>at

eigi viljaý |)á spyrja |>eir, ef konúngr vildi leyfa Jeim at spyrja hana nokkut eptir hans forlögum, en hann kveðst par eigi'banna mega.

peir fara til mrfts við völvuna, ok spyrja hana, ef hún hefSi nökkut hugat at um Olaf kon- úng, hversu lánglífr hann mundi veröa. Hún mælti: |)ar standa yfir æfi hans ógnar geislar, peir er mér er eigi lofat Jángat at sjá, en svá skulu |>er segja konúngi yÖrum, segir hún, at hann mun eitt mismæli mæla á allri œfi

sinni, ok láta samdægris lífit, Ókifr kanúngr gerhí Konúngssund^ oh Jcom

suá i hroit,

Olafr konúngr áiti hina 18du orrostu í Sví{)jdð, ök urðu par margar atlögur. Olafr

konúngr helt skipum. sínum inní Mar , en Svíar söfnuðu her miklum ok lágu fyrir utan um pvera höfnina á herskipum, ok ætluðu fess at

JCpU'r 37 Jiítp, i jij Jfoeiir F inni 2 fyl£jandi htpt 167

W5a, at skip Ólafs konúngs frerl Jiar í harnlnní, ok fdtti sem sbr mundi |)á auöveldt at vinna skipin ok drepa mannftilkit , ef öllumegia xnætti at peim sækja. Olafr konúngr lét|)á veita umbúS nökkura , hann lét menn sína fara á land upp, Jíeir feldu viöu stóra; ok áör enn frjtísatdk, lét hann gera ileka störa af viöinum alla vega út í frá skipunum, en fiegar er sjór- inn tók atkdlna, pá tdku peirbátana ok hrærÖu flekana, ok gerSu á elda stdra, svá aldri mátti frjösa at skipum peirra um vetrinn. En um várit, er Svíar höf'ðu liösdrátt mikinn, ok ætl- uSu at berjast við Ólaf , ok taka hí^nn af lífi, ok erhann spuröi pessafyrirætl^r^Svía, s^r haqn, at hann hefir (eigi) liöskost til at deila af kappi við allan Svía her, pví fellr hann fram til bænar, ok biSr J)ann fulhíngs ok styrks til brottkomu or pessum hfsháska, er allt gott má, sem er einn ok almáttigr, allsvaldandi guÖ, sér ok sín- um mönnum^ ok er hann hefir endaöa sína bæn, biör hann menn eína vinda segl upp , ok sigldu at nesi pví, er gengr af Agnafit, ok er konúngr kemr par, spríngr jörðin í sundr allt til sjdfar með svá miklum stdrmerkjum , at j)essi skurSr er á einu augabragÖi svá breiðr ok djúpr, at par mátti vel skipum halda^ |)at heit- ir síðan Konúngssund, en Stokkhdlmr pat er af milli ok sprakk dsminnis Konúngssunds 5 sigldi hann svá vestr til Englands með miklum sigri, ok var með porkath jarli um vetrinn. Um sumarit eptir fara peir Ulfr jarl ok porkell háfi meÖ Olafi konúngi í vestrvíkíng ok til Irlands, okíara á laud, ok er sú talin hin 19da orrosta

Olafs konúngs, ok fá mikils fjárj par fjar- aSi uppi skip Jþeirraj nii sjá peir, at írar sækja af landi ofan meS miklu fjölmenniý ok er

t Olafr konúngr síír pat, er svá sagt, at pá hafi hann heitit, at hann skyldi aldri íramhöggva í hernaði sverði né öxi nökkurum manni tilskaSa; við þeita heit skipaÖist svá fljótt, at fegar samstundis flutu skip Olafs konúngs, en hans

úvinir týndust, ok féllu í Já gröf, er peir höfðu honum ætlatj sigla |>á til Englands, ok voru |>ar allir um vetrinn*

Olafr homlngr fór i móii Sveini jarli, En erOlafr konúngr spyrr liðsöfnuS Sveins jarls ok Einars pambaskelfis um allan Noreg, fcrr hann á fund SigurSar konúngs sýrs, mágs síns, ok segir honum liSsöfnuS þeirra Sveins jarls; munu peir ætla, segir hann, at brenna skip mín ok drepa hS mitt, ok eigna ser síSan

laud allt; en Jid at fundr vor se úviSrkvæmi- ligr atmissera tali, pvíat nú er ofarla á lángn-

föstu, J>á mun ek |)ó eigi nenna öSru enn fara

í múti Jíeim, hvat sem í kann at gjörast, ok vil

ek, mágr! at Jú sér í för meS mcr. SigurSr konúngr svarar: eigimun meira liS mér fylgja

1) J' hojiir ficnKu hiylli innj 54 Jiap. i' Ay epiir vr&iuy hlu&Sn heilinu 95 : ok lagtílst vid" GrCiijar meií enn sva, at raér pikir von, at ek muna búinn mefi mitt lið, pderperviUð farithafa. peirfaranú meS pat lið, er Sigurðr konúngr fékk, til móts vi'ð meginherinn, Jeir höfðu alls 20 lángskip ok

2skeiðr ok 2 knörru, er Olafr konúngr kom í land meö.

Eu er Olafr konúngr sá |)at, at hana náSi eigi frestun, lét hann fylkja liM slnu, svá at samteingð voru 20 skip fyrir Nesjum,

en sín skeiS í hvorn arm , en knerrirnir lágu yztir? ok sund breitt á miUum ok skeiðanna, Sveinn jarl haföi hálfan fimta tög skipaj en er peir sá viSrbúnað Ohifs konúngs mælti Ein-

ar pambaskelfir : sjáiS par fylkíng konúngs, ok má hana kalla ekki pykkva, en eigi kemr mér pat á úvart, |)dat raninn verði harðsdLtr

á fylknig hans, áSr enn scSl gengr í ægi í

kveld, en rúm er pér ætlat, jarl ! í hvorum

fylkíngararmi, er |)ú vill. Ef ek neyti pess 'rúms, kvað jarl, muntu fara með mér? J)á Engi er |)ess von, kvaS Einar, at mitt skip

fari or teingslum ok í skipaflota konúngs, at

berjast við hann nauðgan, |)víat ek sé , at

honum er ekki um at berjast í dag, |?dat

hann vili eigi vanbúinn vera við J^ér ok mönn-

um J)ínum. Eigi fann ek J)at fyrr, kvað jarl,

at J)ér yrSi hugfátt. Kalla pat, sem J)ú vill,

~ M _ — Tl~-B

1' hcviir fic.^m .^fylli inní 53 Kap, ÍAy ejiiir orðin á bln&"

iid'u 97 : ok bjugguííl vel imu kvaS Einar, enda má vera, jarl! at |)ér &é gæfu- fátt, ef mér er hugfátt. Eigi rnun J)at, kva5 jarl, pvíat vér munum gera skolhríS harSa. Einar mælti: eigi er jafnkomit á um vitsmuni meðykkrOlafi konúngi^ ráð eru tvö fyrir hend- iy ok hefir konúngr bæði, en pú hvorki; Jat er ráð annat, at Jjyrnaa hátíS, ok gera peir svá, en annatj at hh'fa sér ok varöveita skeyti, sem

ek hygg at |>eir muni gera , ok mun hörö hríS sú, er jþeir senda aptr skeytin, J)dat þú sjáir

eigi viS pví. Svá gekk , sem Einar gat. Nú búast feir Sveinn jari til bardaga, ok gera harSa skothríS, en Ólafr konúngr ok hans menn hlífa sér, ok geyraa skotvopn öll, ok gekk pví lángt fram á dag ; en er þ\í hnnti, pá greiSa þeir at- rdSr sinn.

pá er Ólafr konúngr hafði undir sik lagit

J»at ríki, er peir 5 konúngar liöfðu haft áör, ok aðrir 6, Jjeir er Styrmir reiknarí sinni bdkj svá segir Sighvatr: Upplönd fékk (úl) enda os neista ok þar reisLÍ' kristnihald fat er héldu hverr veitir sverös beitaj áðr stýrÖu því eyöar ellifu fyrr hella

/ sta& f)e.%itara ort^a í kap* 73 i A hla&s. 152 : Olnfr koiiúngr

IflgéTi |)a unrlii- sik allt J)at nln', er pessíi- 5 iomlngnv hiií'tí^ii n'ít,

[iÁ glslar /)rí/a slyliKi. l6k hiiim af möntium oV brjndum , hejir F mildíngs máls en guldu nienn vísliga gísla. tök kcnúngr |íá gisla af lendum mönnum ok ^óndum.

Ohin lojn til Olafs hondngs mei dul oh pretium^ Litlu síðar enn Olafr konúngr hafði fengit *^stríðar, ddttur Olafs Svía koniings, fórhannat

l^^imboðum um landit, ok var á veizlu í Vík-

^^ni, |,á kom einn maðr dkunnr til hans, ok koniing, g^kk fyrir ok kvaddi hann ; konúngr

honum, ok spuröi hann at nafni ; en hann ^eítidist Gestr, ok beiddist at dveljast með ^ii^ðinnij en konúngr hafði par fátt um, en skipaöi honura at sitja utar frá gestum; gekk hann par til sætis, ok var he]dr úpýðr okstikk- inn, ok pd uppvöðslu mikill; hann var stutt- klœddr, ok hafði síðan hatt niðr fyrir and- litit, ok sá ögerla ásjdnu hans^ skeggjaðr var hann. Konúngr bað menn vera fáskiptna við ^votnumanninn'j ok um kveldit, er konúngr gekk ^il sængr, lét konúngr kalla Gest, ok spurði, ef

^ann kynni nokkut skemta ý en hann var bæði frdðr ok djarfmæltrj varð Jþeim J»á talat mart tilhinnafyrri konúnga, er verit höföu, ok |)eírra íí'amaverka. Gestr spiu'ðikonúng: hverrvildir

í>ú, herra ! fornkonúngr helzt verit, ef J)ú œtt- '^^ um J)at atkjdsa? Konúngr svarar: ek vildi ^^gi heiðinn maðr vera, hvorki konúngr nh

" j Milli 88 og 89 Kap, t A bcetir F imí [jcssu tíylJii* :

annar maSr. Gestr uiæUi: J^at er Ijóst, at

J)d muntekkLannar maír vera enn þú ert^ en at hinu spyr ek, hverjum þú vildir líkastr forn- konúngi vera, ef skyldir nökkurum. Nii er enn sem fiðr, segir konúngr, at ek vilda öngum fornkonúngi h'krvera^ en ef (ek) skylda nokkut|)ar um tala, vilda ek helzt hafa at- ferS ok höföíngskap Jlrdlfs kraka, þess þúy at ek hélda allri kristni ok trú minni. Gestr mæUi hví vildir þú helzt vera sem Hrtílfr kraki, sem ekki at manni mátti heita, hjá þvi sem annar konúngr, sá erverit hefir? eÖr hví vildir púeigi vera sem sá konúngr, er sigr haföi við hvern

sem hann átti bardaga , ok svu var vœnn ok vel

at íþröttum búinn, at engi var hans líki á

Norðrlöndum, ok svá mátti öörum sigr gefa í sdknum sem sjálfum sér, ok svá kríngr skáld- skapr, sem öörum mönnum málsitt. Kondngr

sezt f)á upp, ok tdktil tíöabdkar, er var í sæní^- inni, ok ætlaði at sláíhöfuð Gesti, ok mæki:

þú vilda ek sízt vera , hinn iUi Óðinn! Segja mennpá svá verða við Gest, at hann færi |jar niðr, sem hann var kominnj pdttistkonúngrinn pávístvita, hverr vcrit h^föi, galt hann þá margíaldt lof guöi fyrir Jat at sjá óhieini

'andij er sýndist í h'kíng hins illaÓöins, gat

önga |)á vél e^.r tálframsett, at nokkurn skugga eðr sorta drægi á hit bjartasta bldm hans heilagr- ar trúar. 173

Er Oiiar haf^i verit ine^ Ólafi Svial:o7iiingi. Ottarr svarti haföi lengi verit meö Svíakon- ^ingi, hann hafði ort mannsaungs drápu nni Astríði, ddttur Ólafs Svíakoniings mislík- , fat Olafi konúngi Haraldssyni, [Jþvíat kvæöitvar y^jök kveöit, svá at hélt við væníngar' ; en er Ottarr kom tilNoregs, lét Olafr kondngr taka hann ok setja í myrkvastofu. Sighvatr skáld Var [náfrændi Otiars ok^ v5nr hansmíkill, Síg- livatr fórum ndtt til myrkvastofunnar at finna Ottar. ok spurSi hversu honum líka-i; Qttarr

káta ri; Sighvatr ba'ð hann kve^st^^eTijL ^^^^ _^ kvéða sér kvœðit, er hann hafði ort um Astríði drottn-ngu; Ottarr gerði svá. pá mælti Sig- hvatr: mjök er kvæðit kveSit, ok er eigi undar- ligt at konúnginum líki eigi vel kvæðit: nii skulum viS sni'ia vísum feim, er [ nœst eru kveÖnar'* í kvæMnu, ensíðan skaltu yrkja annat kvœðium konúnginn; konúngrmun viljaheyra

I)at, er ort er um drottníngu áðrenn |>ú ert

O I Kap, 109 í' A, epfij- OT-íVm n hhsj'ííu 2S0: íieuiaist Rt ganga n Iiöiid 01«lí Jíoiní/igí, bœ/ir epiirfylgjanúi 3 l\aj)*\

^ Tiejir hyrjun seijutA/a Kaji . i-jtiir 85 Kap, , r yif^lta'iirrtum^

«em seirina kemr eplir Siyrtni prenfi Jró&a ^ /jara^auli aUa 3 niiniiigofMgr ^apilulana, atS imdanielívní vi.s* : IHyí Jnínní ; en

•í(í Jíap* sem her er Jíeinasir, &iendr fmr i nitSurlu^i 5 lap* vi^'h^t- ir,sin/t, nœsi d undnn hinum 2, sern h^r eru Jyrri ; en 11 ok K liafa l)tÍ 2 Jyrsiu liap. þar setn L, en seinasia Tiap^ epiir 118 Kap»

í' vaniar [>6 seinusiu v/s, í If' Jníiit liomini þóltí nijölL

avikil i livœíyími, nl hnnnin líU;ið"i vel lil clrottníngíM', //. i;*

i mest eru álsveíiu ox^y nicst cru kveðiiíuvj /i- :

drepinnj en pegar úti er drápanj J)á skalta hefja upp |)at kvæði, er J>ú hefir ort um kon-

únginn, ok kveða ámeSan J)ú mátt. OttarrgerSi sem Sighvatr kendi ráS til, hann orti drúpu um Olaf konúng á peira 3 nóttum, er hann var í » Tnyrkvastofunni. Eptir pat lét Olafr konúngr leiða Ottar á sinn fund^ hann kvaddi konúng, en konúngr tdk eigi kveðju hans, heldr mælti Óttars: hann til pat er nú ráð, Óttarr! at J>ú látir heyra kvæði fat , er J)ú hefír ort um Ást- rí6i drottníngu, J)vlat hún skal nú heyra hróör sinn. Astríðr sat á aðra hönd konúnginum. Ottarr settíst niðr fyrir fœtr konúnginum, á meðan hann færSi kvæðit, en konúngr roönaði lokit eigi vi8, en er var kvæðinu, J)á lét hann dvína kveðandina, ok hóf J)egar upp drápuna,

|)á er hann haföi ort um konúnginnj [ ok er Jetta upphaf Hlýð mann göfugr minni myrk báls J)víat ek kann yrkja finnum yðr ok annann alvaldr konúng fallinn; pat tel ek grams ok gauta glað sistanda mistag döglíngs verk at dýrka

dýr J)engill niik lengi^ pákölluSuhírðmennokmæltu, at Óttarr' skyldi

Jegia. Sighvatr mœlU: J>at er öUvim auSsýnt, at konúngr má gjöra af ráði Ottars J)at sem hann vill tit , , pdat hann kveM kvæði petta en ossergottat heyralof konimgsvorsj hirSmenn pögnuSu, en Ottarr kvaS drápuna. Konúngr pag&i á meSan Ottarr flutti kvæSitj en erlokit var, pá lofaSi Sighvatr mjök kvæðit. pá mælti kon- lingr: pat mun bezt, Óttarr! at Júpiggir höf- U'ð pitt fyrir drápuna. Ottarr svaraSi: sú gjöf mer gdS fagrt, j póat höfu'Sit ®^8^ Konúngr drd gullhríng af hendi s^r ok gaf Ótt- ari. Astríðr rendi fíngrguUi [af hendi sér ok gafÓttari'5 pámæltikonúngr viShana: [skaltu lengi halda á vingjöfum* viS Óttar? ÁstríSr svaraöi: eigi munu pér kunna mik um |)etta, herra! pdat ek vilja launa mitt lof sem þú|)itt.

Konúngr mælti: [ svá skal vera'. Óttarr vax'

lengi meS konúnginum í gdSri virSíng; sjá drápa hét HöfuÖlausn, er Ótlarr orti um Ólaf

konúng. [ pennavetr hinnnæstaáðrhafði and- azt Ólafr konúngr hinn svenski'*. Nú er Jieir Sighvatr ok Óttarr höfSu lengi verit meS ÓJafi konúngi, 'þá voru peir

eigi jafnmikils metnir, sem verit hafðij J)at var einn dag at konúngr sendi Jeim hnetr af

torSi sínu, |)á kvaS Sighvatr vísu:

« taktu, skald! ^ gólfit til Ouaið ok mípUÍ : gncísta þann ok ''^Sj ^> fr. eigi 1) Yar SA-o , at l>ú maettír alls hindast at syiia I>ilt vinfeiigí^ F. 5) svo skal nú ok vera í þessu sínni , ai ck sltal líér eivi sakir fyrir gefa þessa fjaigjöf , cn svo megu \ilíf |ió tilætli at , mér mun lílílg.Tft vcra um vinfengi ykkat Iicd'an * «f fteiin [skaldskap cr OUftir licfir ort um |nk, F, 176

Sendi m^r hinn mæri, mann |)engill sjá drengi,

&íðan mun elc lieldr at hrdðri, hnetr' J^jdökonúngr, letjast^j opt, en okkr bað skipia

Ottar í tvá', drottinn, enda mál, sem mundum,

- manndjarfr, föðuraríi. Ottarr aöra vísu: J)á kvaS Hnetr sendi mer handan, [handleggjar, týr* branda,

ár var [ pat er^ ek man meiri raín píng jöfri*, híngat?

mjdr er, mai-kar stjdri

meir, sjákk'' Jar^ til fleira,

viðráttu^ oss í öðru

H íslandsj mikils vísir. konúngr brosti at vísunni , er peir höfðu kveðit. [Olafr konijngr veitti þá virðíng Sighvati skáldij at hann helt*° dóttur hans undir skírn, pá kvað Sighvatr;

i)linylr, fí« snylrast, siiyljíist, 7/, ivö, 7/. *) hinnntíiíárr

7' 77. flvin, F, JL l)áy ''OJtoiníi.m-, H. ") sain, F «) þnt, iiÍíyiaUu, 7"*, 7/. **')*'^y"'"í''fi^^*'í^ JiíCíJ^Olfin koiiún^l í góö\t yfitlapti, 6vá nt J)at cv saiuilígíist sagt, at engi eínn ina&r, eígi jneiriháltar , hjifi fengít meira liennniollcílva ok vina'Uu af Olafi konúngi cnii Iinnn, seni oplaínnís liefir rauu á or4ll*it , scni eilt æf-^

líl, skáld gal harn inlýr skal ;ifsegja J |jut J>ar at Síghvalr nm^ einni konii, J»at v«r jiiœr, ok er svá sngt, at Olafr lioniíngr ok

Astríír tlioUníng vciUu 6vá luiJvla virá^íng Sighvaii , nl [nm héhlu o. *. /ri/. H* :

I

177

* Drottinn hjálptu peira, er dtjttur,

dýr er pinii vili skýri% heim úr heiðnum dómi hdf ok nafn gaf Tófuj hélt und votlr^ hina vitri, varÖ ek peirra' feginn haröa* niornij mínu barni mdörakkr Haralds brdöir. patvarsagtat (])at) var einhverndag, atSighvatr skáld sagíSi Ólafi koniíngi frá pví at hann var á vist lU á Islandi me'ðjoeim mauni er Karh het', hann var líLiU bdndi, cn honum J'dtti Sighvatr viljalítit vinna. patvar einn dag,sagÖi Sighvatr, at ek tdkkonu Karla, ok furek með hana í einn helliS ok í)a?an sa ek yfir bygÖina Karla, pá kvað ek vísu J)essa Heðan sé ek reyk^, er rjúka rönn^ yíir^ fiskimönnum,

sti'r eru [skjaldr um skorar*** skelli brögð í^^ hellij nú [frýr at^- mer nýrrar, nenníngai*' dag penna hliti ek íyrir hvítan harmsiraums''^ dögurS naumu'*".

I)Ciin, I'a^ 2^6^ H. *) hMtfla, //. *) J'i alli kouu únya ok l)iiíliga, 7). líar siíluni vió' ok lékum okkr, b, II- rcyli jr. jr/, 8j ^lrífh^í Inaunn, ravjin, lí^ *) nf, J/. loj skji'lds um skœ.-Hi , skiílds skænir, J/ ui', Fy JJ\ * 13) íVynai-, II' 5 ) ^^^ðVí iiynm'ngar, i4j

í»oii,su-aumSj J''^ I', uiínui; Iiora-íilnmm, //. /iunni^y // j L. 5 líi^ui. M

1 Konúngr brosti at, ok mælti til Siglivats;

Segi |)at Karla, er hann' kemr híngat, nýtum pegni fyrir norðan haf: at ileira skal

í förum vinna,

enn hylcla Irval

hvössum knífi. pat segja sunur menn/ at Olafr konúngr hafi

ort um fngibjörgu Finnsdöttur vísu J)essa: Nœr er sem upp úr eisu^,

innar [h't ek til kvinna^,

snöt hver er svá mjök látx

segSu mer ! loga breg&i^ mik hefir máli^ sýknin"^ mest á skömmu fresti, gekk ek um gdlf at drekka gramr, ok brattir hamrar.

[SíSan for Olafr konúngr allt til fjalls, ofc er hann fór yfir fjallit giörSi kuldaveör, kon-

úngr reið, en flest allt liSit gekkj Sighvatr

skáld var |)á meö konúngi, ok gekk nœr honum, Sighvatr |)öLtist sjá, at konúngi gjörÖi kalt, ok

Sýkmn, L. Milli 117 og II8 liaiu í A hœiir L /}e.s.su A/yXlÍ

ijiníj likaKf at vmmtii un(fa?uliilinni V hefir fHiiS Jyrst { fa)

eptir Ö5 liap> i' og sí&aii (Fb) i hyrjun ^la Tiup, vid'hcviir.'

epiÍT S/ynniy og er þar L n& 7ne.%iu .utmhljóiSa^ eÍns og II 3 scm

hejir stykki þttta á uncian HÍJ kap. i A, inælti: Iierra! sagði liaiin, látlS mikríSa, fvíat ek mun eigi komast af fjallimi, ef ek geng) svu skal vera, skáld! sagði komuigr, ok sté af haki í 5 pat vilda ek nií, herra! at þhv færuS kápu niína$ konúngr gjörSi svá, ok gekk um l^ríð; ok er Sighvatr vissi, at konúngi gjörði lieitt, pá mælti hann: nú tekr mik at kala, ok

*vil ek nú gjarna gánga, en ek vilda at Jiér riSiS

ok reiddiö loðká u na |) víat ek k o m u m st p ,

livergi, efekgeng í henni. Konnngr kvaS svá

Vera skyldu, sem hann vildi, ok reið hann í loSkápunni létti eigi íerð um daginn ; [konúngr sinni, furr enn hann kom í prándheim ok allt

til Niöardss, ok bjd J)ar til vetrsetu ^ ok sat par um vetrinn^ [pat var einhverju sinni at Sig-

») Svo cr sagt, ni Sigvjilr skn'Jd vnr loigsUim meÍT Olnfi kon- inGÍfau I)eir língi, voiu a lípi háiín- \ ok citiliverju siuuí hav ívo

tíl l'öinm líeÍnn Olíifs konúngs, nt ])clr höfðTu farll itui Dpfiafjall,

eii Víir velr, J)nt mn ok vnr J»íir .Sigvntr Jí«, ok J)ar tiík J)n suœ- fnU luikit, ok gjih'ífist ill fa*rÖ'!u, ok Vav miulliii avií tljVip , nt

luosjiu fcugu eigí vaiírit, ok fórti u»ciin n faeti, ot víldu \)0 ícita af fjnlliuu* Ok nú hur svo til, er a'leiiy dngínii ok dyinnia

> al |)cir uvð*u 2 sauiau Olafr Itonúugv ok. SigVatv, ok liafð'í íinnn yfir sév fcltl gian ; ok cr J)eír stjttii nf fialliim ok fíerð"Íu íjnlnaiyj, IxWlisl Siglivalr íiuna «, al konúngínum svalad"! lujökj I'VíiU lionmu luifdi orðit a'kanigtt hcitt um daginu. Jiá inadtÍ '^^'glíVatt viií* konúuL'inu. ok kvctVst ina'Oast taka uiiitk uii'Iití o J I fnl !' ' '^"*>m nf lilta ok ciíiðx , ok lezt clgi megn l)cra lianii lengi' ejJlir sévi Konúngrinn baO* haim selja S(^r feldiun , ok mundt liaun Lern, ok m't gerð-u J)eír avo, ok f/nu J^elr svo uni hví&i ok tók konúngí at oina nndir feldínum Ok ])« kouift J^eír at iiokkrnm, J)u ina'lli fííghvalr: eirji ln\X minm-, nt mík tekr nú nl kala, ev mér Tav heitt fyiir aimidu. Er svn akalil 1 M 2 .

180 -

livaLr pdU.isL elgft hauSsyiJja erihtli íit' laln viS

konúngína) en f)á var svá mikil |jrauug af fjöl- menni hjá konúnginum, ai Sighvalr naði eigi máli konúngs; Sighvatr kvaS þá vísu': praungvist eir- um úngau ítrmenni^ gram þennan, hægisL öíd, svh at eigi Olafs náig máli 5 nicr varfi^ or5 at orum audvStjtL frömum drotlní, (ífium niúöir J)á er mjök mjtiU á' DofrarjöUum'^

Konúngr svarar, er liann heyrfii vfsuna : ok enu

skal |)ér auðveldt vei'a ) skáld! at lala við mik^ ef þn vilt; síðan skiUU konúngr erindi Sighvals svá at honum líkaði vel: L jlf húnlugi Steiii^'^ Steinn vnr me6 Knútikonúngi um hríSj ok

fiigi sliiptn |)ótl segir knniínjt", Jiiki mér ^ liPin UlæiVi |n'ii

alU til bæjaiins, ok sé ok m'i bragiy þi"- ; ok ini fíira l^eit- lil

bíi'jiuíns, ok ])á Siig(J*i 03afV konúno^r: vel kítiintn \\\ veiii \\\i\\S

lignum luÖnnilm, Sichvtitv ! Fíí ; /»« siííara \ v i' l'l>, Jí.

Síghvntf skald mínntist |)CSsa , |)n er li.mn Lcini .11 liit'incli,

ok vnv iiykoniinn Yid" Luid |)iir er koiiúngnnu Ol.ilV \:w fyiir,

ok var bíinn á móii nokkiu'n fjolmoimii , ok Vin- þinnngl injiik

um komingliirt öllu megin íif fólkínu , en Sigliv.ili- vildi fyiii-

livbrn mnn iiiUa konúnginu ^rm fyv.sU nk fcvr liaiui liÍ n.iót.'íinSj ok

bovast fram á mllli manua , ok fæi' eij^i konií/l alll fyi i'r koiulng- vi'su ijm , ok kvnðr svo Ifítt, al hnun skvl'H lieya-n Jnpga , iw/, /'a, 5) t:ÍSa cr, t \ ck, //; ér, 77». eiYa ítiinonuinn. var, Pa. >") Fh- ''Uíofrnfjiini, Fnj Fh, Jí, ^)Eptir 134 .

181

Var afburíar mikill maír at Yopnum ok klæöum, var hann pá kallaðr Steinn enn prúöi. Sva liafa sagt fornir fræðimenn, at Steinn gjöríL sva mikit of fors, at hann, skipa'ði hesL sinn meS gullj ok bió hdfinn fyrir ofaa, Knúti konúngi

ídUi hann keppast um skrautgirni viS sik , olc pví fór StGÍnn í braut frá lionum, Steinn var í förum síðan, en þau urðu æfilok hans, at hann ^raut skip sitt vi5 Jdtlands síöuj ok komst einn

íí land, hann var pá enn skrautliga búinn, ofc haföi mikit fé á ser, ok var dasaSr mjök 5 kona nökkur fann hann, er fífr meÖklæÖi til fvottar, hi3n haföi vífl í hendi, hann var máttlítiU ok lá í bruki; hún sá at hann hafði mikit fo á s^r, síðan fór hi'm til, ok barði hann í hel meS vífl- urmi, ok myrti hann til fjár, af J)ví er menn segja eöa hyggjaumjgafsthonumsváaf ofmetnaöi ok öhlýöni við Olaf konúng.

Olafr Tconúngr Jluíii mann yjtr vaínit^.

pat bar til einn hátíÖardag at menn söuu

^il til í engi tíöa Krists kirkju Kaupáng , pá var ^rú á árnii NiS, ok er menn voru komnir at

^^^i, pá var ferjumaðrinn farinn til líöa , en folkit teig við ána^ ef ferjumaðrinn kynni í moti |)ví at koma; ok sva sem stund leið, sá fölkit röa inann á báti at möti ]peim yfir ána?

") Eplir 134 lap, { A hcctir H pc.ssum liap. inju P haílc

Ii.'iini n:»?isl spínjislnn í vi()"hælirjmm c\niv ölymi, og Iieldr oicJ-Aii ; Khrfir hmn tplir 129 Up* i A. sá raaSr var í svörtum kufli, ok lt;t síga kufls- hattirm íyrir andlÍLÍtj ok erhann korn at landi, fdru tíðamennirnir þegav úií bátinn, en kufl- maSr röri aptr yfir ána sem tíðast. Svá segist at oin gömul kona félÍLÍl ok skynsöni var rno5 tíðamönnum, ok er |)au komu at landi, veik hin gamla kona at kuflmanni ok talabi vi5 hann hljdtt ok mælti svá : mikit er yðvart h'tillæti, herra! segir hún, er J)ér rtíið einn- saman á háti yfir svá mikit vatnfall, sem áin Ni5 er, möLÍ tíbreittum rnönnum, ok flytið oss sjálfir yfir á pessa, Konúngr mælti: eigi vilda ek, kerlíng! at þér mistið tíðanna, síöaa

|>cr höföuS góðfýsi til at sækjaj en nii skal jþat vera kaup með okkr, at jþú skalt þeiia. segja öngum rnanni, meðan ek er á líl'i, at ek hafi ferjat yðr yfir ána, en ok skal gefa þ^v fim kýr. Kerh'ng kvaö svá vera skyldu, ok pakkaði konúngi gjöfina, en engi maðr ann- arr enn kerlírrg kendl konúnginn, sá er yfir var íhiLtr ána, efndi hvln vel orð sín ok sagði J)etLa engum manni meðan konúngr hfði, on síðau bivti húu JietLa gtíðum möuuum,

Sigur^i Akasyni. • '^f S^^f^g^^^ manni Sigurðr hct maðr göfugr x Danmörk, hann

var son Áku Vagnssonar Akasonar, hann ftír

eiit sumar til Vindlands* at afla sér dýrgdiJa,

>)/?/í/fr 153 Aaji^i Aj bc^lirL l^eftMim Jíap^ innt ; l F er /'nnn

nolAui y/u/uriíttri failíi kup. d8v£d^.. þunni^ /iÍn\ Vijilauds^ 183

hafði mikla sreit manna^ ok er peir kvomu ^orðan, ok ætluSu at verja fénu, baviS sa maör at kaupa at honum, er Jón het, peir voru par lí^íillaöir hrakkarnir^, er vær köllum túlka, ok Jeir höíðu varit fénu, mælti Jdn: Sigurör! sagöi hann, skalt nLÍ yfir sjá, hversu mo3

er farit fé|)ínu 5 hann gekk lil ofc sá, ok pakk-

aÖi honum, ok hafíi mikiU ávöxtr í or&it, ok höfðu Jbeir margar gersimar fengit. Sigurör hauð Jdni til sín, ok lét honum heimilau sinn vinskap; Jón kveöst pat J/iggja munclu.

Hann aLti friUu í afdal einum, ok var hún me5 feör sínumj pat var einusinni, er Jdn var par kominn, ok þau voru í reykju kom- in, kom kall dgrligt yfir pau bónda ok hús- freyju, pat mælti svá : gjaltu mcr skuld mína. Tvennar voru dyr á húsinu, ok horföu aörar til fjalls, en aörar til fjöru, J)ar var kona í skinnkyrtli, ok lá hár á herSum niöri svart ok stdrt sem tálknfannir 5 hún beiöir at hana gjaldi henni geslinn eöa konunu^. J6n Ijdp upp ok út ok ofan til sjdfar, J)ar som Sigurör hefir tjaldat, ok heitr á hann til hjálpar, ok kvaS tröU elta sik. SigurÖr sprettr upp, ok pí"ífc skjöld ok sverö , ok er hún jbá komin, ok bíðr hans, ok biör hann selja fram mann- in; Sigurör biÖr hana alla fara í tröU hendr eptir sínu ehVij sxÖan bi-d hann sverðinu, ok

*) lnokunnrnicnn , íh- I^a sj.slu Iiafa nl lía^pa tncði' fiiíililulum mmma, ok TÍlja pímix vfig f>«ulíílkaj 7', Jíik 4j;í44'iin, f. 184 höggr lil hennar, hun hregSr vl5 slíúhninní, er hún haf'öi í hendinni, ok leggr lil hans, hann veik sér undan, ok Chjd) á nidt ööru sinni ok af henni höndina , hún kvaö við hátt, ok hljdp í braut, enhann eptir, pá snýst hún við honum, ok mælti : mikinn sigr helir 'þá unnit, en á mun hggja nökkut, héöau af skaltu aldregi sjá mega manns bldö ok vera aldregi í röskramanna tali, okhristi at honum sti'ifinn; honurn varö ílk við, ok skildu þaa viö svá búit. Sigurðr kom heim í Danmörk, ok hafÖi fengit auð íjár, hann haföi mikit yiirlæti af Kniíti hinum ríka, ok er hann var á veizlu ok sat hjá honum, pá mælti Alíífa við kondng: raikinn berst Sigurðr á, ok vœri pat vel, ef hann væri nýtr til verks, en nú er minna um vert, er hann má eigi manns- blóð sjá; petta vissi hiin af fornum göldrum. Konúngr kvað J>at eigi satt mundu. Húu svarar: gjör pá tih^aun, herra! vek Jier blóð

ok bregð voveifllga fyrir augu honum ; hann gjörði svaj ok er Jieir sátu inni, brá Knútr konúngr bloðinu fyrir augu honum, er hann varÖi minnstj SigurÖi brá mjök við, ok leit- aði s&r ráðs at eigi yrði einmœlt umj kon- úngr grunaði hann, ok var færra um með

|)eim enu áðr. Ok er ICnritr konúngr íor í herför, pá var Sigurðr kvaddr til feröar, síðan riðu peir konnngr ok Sigurðr úti uui einn

*^^S? hleypr maðr eptir |jeim, ok leggr til

* - 185 .

Sígnríiar ineS spjotí , ok fcll hann nf haki. I*^-omuigr varS óðr við, ok vildi drepa mann- « iniij ok erSigurðr raknaði við, vildi hann Jþat eigi, Um kveldil, er peir kvomu heim, mælíi

Alfífa : eigi eru öruggir vinir Jþínir, ok eigi

^"^^Undi svá farit hafa frœndr hans, ok segir nú Knúti konúngi, hversu íarit hafði með peim. tröUkonunnij eöa hvat skvilu yör slíkir mena, er til einkis eru nýtir í herförum^ 'þó af stdr-

Um ætLum se ? Konimgr lagbi á hann övirö-

íng mikla. Sigurör finjir pat, ok ferr á fund Olafs konúngs, ok gekk fyrir hann, ok kveðr hanii vel. Konúngr spuröi, hverr hann væri; hann segir til síu; eigi var mér Jþoss von, at sagði konúngr, Jjú mundir hér koma, Sig- urðr sagði konúngi í hlj(5ði allan athurð um atfcrli |)at, er hann hafði fengit, Konúngr svarar: harmr er mikill um slíkan mann, ok undarlígt pikki mér, er Knútr konúngr let pik fyrir pessa sök a braut fara, ok skaltu hér vera velkominn. Ok einhvern dag, er peir

Sigurðr ok konúngr voru í laugu, mœlti kon- úngr: hvort pikkir pér mikit mein á, er pú ^átt eigi manusbldð sjá? herra! segir hami, ekki [jikkir mér jafníUt á högum mínum sem pat^ tt5k konúngr hárkníf, reist í lófa ok . sér krossmai^k, svá at dreyrÖi, ok mælti: vertu kálr, Sigurör! ekki mun jþér mein at pessu veröa heðan frá. Sigurör kveðst aungum hh.it

Íafnfeginu oröit hufu, ok uldii kom haun síð- an í svá st(5ra maiins i-aun, er liann sagði, (athugr hans bilaði), síöan hann haföi sht hlóS liíns helga Olafs konúngsj hann var síSan í gdðu yfirlæti meS Olafi konúngi. Knúlr kon- lingr sendi mann til hans, ok "bauS honum mikinn scJma. Sigurðr kveöst hafa fengit ser pat traust, er hann kveðst fyrir aungan muu láta vilja, kvað sér til djafns atgángaj er hann liom í vandann. Slíkar hafði Knútr konúngr sakir viö Olaf konúng,

Konúngr ialcibi vi^ ftslcikarl, pá er Knútr konúngr haföi borit ih undir höfSíngja í Noregi, kemr einn ma'ðr at Olafi konimgi á fiskibúti, ok festi viS stýris- steingurkonúngsskipi. Ólaír spyrr, hverrhann væri, Ek er einn biíkarl, kvaS (hann), fundit eigi fyrr enn nú, |)at hefir tilhaldit^ at ek verðr at vinna fyrir dmegS minni, ek byggi

12 aura jörð, er jþú átt, ok færi ek pér land- skyldirjær, sem á at gjalda, Konúngr mælti: hví kendir J)ú skip vor, ef engi sagði |>^r? Karl mælti: sá er einn svá hlutrinn, at ek liefir tekit mér til íprotta, vil ek af |)ví J)aðan hrdsa, at ek vil byggja jörðina lengr, at hverC skip mun ek kenna, hvárt at átt eðr J^ínir memi. Olafr kom'ingr mælii: vera muntu at flí ira glöggjjokkinn, en J)ví muntu hrdsa, at pú munt tíðindi Jikjastkunna at (segja) af skipaför- um. Hann svarar : ek sá menn fara á skipi prúSa ok hlj()ða, ek hugða at ^ví^ af hverju er feir

(höf^ju) mest {)úngat skip sitt, en |)at Jjótli mér frásagnar vert, er ek sá, at (bar voru tösk- "ur tvær, fullar gull ok silfr, fdr ek síöan á l^roLtj rnáaaði síðar fóru peir hjá niér kátir,

Jtl hug'öa ek at, hvat til tíöenda væri íleira enn gleöi {)eirra, ek sá töskur hinar sömu, ok voru tómar, tiggi ek at par sé margir vondir orönir af fögvu fé, Eigi er þat ó\ík- ligt, kvaö konúngr, en nú skaltu eignast jör5 ok fh fyrir sögu ])ína, ok kom á rainn fund, ef þhv eyÖast fo, en ef Knútr eðr synir haus ráöa landi, þá vitja þú peirraý pat hafði verit sendiskip Knúts konúngs í íyrra sinn at bera fé undir lenda menn, ok tóku þá Jeir 6 við íhnu^ er nefiidir eru í Ólafs sögu, Bjdm þf^í{gr fe af niönnum Knilts.

Tólf sendimenn Knúts konúngs , pelr er fe höfðu borit undir lenda menn, voru með KáUi Árnasyni, Jeir fdru um land, ok tdku af mönnum svardaga. peir spyrja Kálf, hvört muni peir við fénu tekit, er Knúti konúngi

væri mestr styrkrat. Kálfr kveðst J)at vístheldr œtla eneptir er enn einn, ok mun sá torfenginn, ; fvíat hann er ástvinr konúngs, *en engi er hon-

vim fégjarnari, mun par raestu verða til atverja,

enda er ok mikit raanukaupit í. Sendimenu spurðu, hverr sá var? Kálfr segir, at þat var Björn stallari, peir fdru litlu eptir fetta frá

Káll'i, ok komu bráölign tilBjurnarj hanufaguac peim velj 6k setr J^eirra foríngja scr Int næsla; hanii rnælli til Bjarnar ; ver förum at hitta lenda- menn, er Knútr konúngr teh' sína xnenu un vera, ok merkir hann pat aanan veg, enn mönii- um se tílt, hann lýsir fyrr örleik sirm ok gjaf- lyndi, enn hann viti vilja yðvarn, þvi sendi

É (hann) í>er fegursta fjárhluti, at honum þóiú í r niest vinkaup, ok stærstu J)( ríða um pína hollostUj en þó bciddist hann af yör í mtíli gersiinum sínum, at þhv festið honum trúnað yövarn raeS svardögum, at |)ér skuhS eigi taka við Ólaíi konúngi orrostulaust; hann berr pá fram einn kistil, ok tekr J^ar upp or 12 guU- hrínga. Hann mælti: lofa ek konúng yðvarn, en lasta ek eigi, en scg nuj Björn! þí\t er ek spyr J>ik: hefir Olafr konúngr gefit pér sva mikit fö allan þann tíma, er JjÚ hefir honum Jyjtínat, sem Knútr konúngr nú at sinni einn tíma, ok [h) ósénum? Björn svarar: eigí xnua ek kæra á Olaf um gjafalausij "þvíat mart heFir

storvel til gert. hann mía Björn geymir J)á. hríngana, ok heitr svardögum, býr peim síðan veizlu. Ok er rnenn voru at veizlunni, gerðist BjörnókáLr, ok leit jafnan niðr fyrirsik, ok er minnstar vonir voru, bað Björn menn sína upp- standa, ok taka sendimenn Knúts konúngs, ok festa á gálga, ok sva var gertj nú vænti ek Jjess, kvað Björn, at Jjeir eigi öðru at hrósa, Jjá er

J)eir koma heini í helvíti, enn ek muni pat til

íjiir vinna, at svíkja sva viröuhgan hinardrott- ^nn, sfím elc á, œtla ek ok ]Setla fc sva milda

Ijelr konilt í höndum ok hirzln Ólafs koni'uigs ^nn þeirra vondra sviknra, sem mér færöu. Jij'órji l'om á Jitjid Olafs ko/iú/íg^y^ r>jörn býr mt ferö sína, ok ríSr á fimd Olafs konúngs, par scm liann var, hann komr

íit halhu'dyrum. En nú skal par tiltaka, som Olafr koni'mgr varj cr hann sat yfir bort^um, ok baS menn ráSa dranm sinn. peir sj^iuröu, hvat liann hafði dreymt. Ilann svarar: |)at bar fyrir Jnikj at mhr pólLi bjarndýri gánga at hallar- dyrum, ok laust með hrammi sínum dyrvöx'ð- irin , ok gekk síöan inn í liöU, ok færöi mcr höfuS sitt, ok var dýritmjök daprhgt, ok í peirri svipan beiddi Björn dyrví)r8u inngaungti, dyr- verðirnir vilja eigi lofa honuni, ok fara fyrir

dyrnar, Björn breg^r |já sverði, ok höggr dyr-

vöröinn banahögg 5 en annar tekr á rás undan^

Björn gekk fyrir Ólaf, ok lag^i höfriííit í knc honunij ok mæUi: ck færi yör höfuð miLt,

hcrra! ok o-eriö af hvat er ber villö. Koniin2;r tnælLi: hví hefir þinn hagr svamjök spillzt, eör

hvert vandræöi sfendr |)ik? Björn svarar: íllt

gerist í landi , lierra! pvíat menn taka fe til at

• svj'kja J)ik5 KnÚLr konimgr hefir sent Vl rncnn .

xneö fégjöfurn hi'ngat í Noreg, til ruíjls við

lenda menn Jiína, ok gefit [^eimfé til mótgángíí 5

peir komu ok til mín, ok fœrÖu mer 12 gull-

hrínga, ok eru peír lu'i hcr, herra ! pvíat mer

J)óiti |jeir beLr kumuir yör í höndumj eun Jjeim

1 190

vondum svikarum, er marga hafa blekt meS síiium sviksamligum tálum ok íjandligum for-

tölum, Koniingr leit á feð, ok mœlti : bæÖi er núy Björn! at Knútr setr fagran tálsigan fyrir

ySry enda verÖi J)fer mjök veikir fyrir íenu ok

tístyrkir, en fáir hafa nú um líma til vor kom- itmeS slíkum eyrindurn^ at oss hafi féð fært. en höfuðpitt, Björn! mun par sæmst, sem nú er pat. Björn sagöi konúngi J^á, at hann haföi hengja (látit) alla sendimenn Knúts konúngs. pá mælti Olafr konúngr : þú hefir sýnt við mik mikla hollostu ok drengskap, ok pigg nú at mér hrínga pessa. Björn|)akkaði konúngi, sem. vert var, síðan gekk hann til skripta við Sigurð hiskup, ok hélt alla tíma vináttu sína viö Ólaf konúng, ok fell með honum á Stiklastöðum, sem síðar mun sagt verða.

Olafr fdnga'íii Knúts menn. pat gerðist til tlðinda, at konúngr gat óhent 3 sendimenn Knúts konúngs, er ^iw höfðu eptirverit, at skiptafé meðlendum mönn- ura? hann neyðir J)á til sagna^ ^eir sögðu 6 lenda menn við ih Knúts konúngs tekit, jþá er r áðr eru nefndir^' Olafr konúngr lét |)á í friði fara tímeidda á mtít því sem hann haföi áÖr gert Rögnvaldr jarl viö |íá. Brúsason var J)á meö Ólafi konúngi^ hann spurði, hví at eigi skyldi drepa flugumennj eru inargir illir orönir hcr

í) ICpiir 101 Aí//J. íA hœlir V inni [icsmin hip^ 191

í landi af peírra orSum, er pii viS pá eigi ddrápgjarn, er minna gera lil saku. Ólafr xnælli; ek hefi land |)eUa haldit eplir guös lög-

Uniy I>víat J>at eru gu8s lög, at hegna dsiöu, en rasa eigi epLÍr reiöi sinni 5 yör pótti stirÖr minn

d(5mr um J>at, er ek lct drepa pöri, ok pvi skal í^etta nú vítislaust, er við mik er afgert, at ek ^ fat heimilt at fyrirgefa |)at, vœntir ek ok guS

^uni mér petta hirtíngarleysi eigx til sekta

dœixiaj fdru Knúts menn J)á heilir á hrott.

ofmeiJia^i Knúts Jconúngs.

í panntíma Vúrsvámikill ofmetnaSr Kniita konúngshins ríka, at hann vildi eigi heyraj at nökkurkonúngr væri honuni jafn látinn áNorðr-

löndum, pvíat pat sýnir í|)ví, er eptir ferr. Svá

^ar til vestr í Englandi^ at tveir skjalegir mena

ok félausir kvomu til hirSar Knúts konúngs, Iieir voru i'mgir at a]dri ok frumvaxtaj annar

danskr, en annar norrænnj þeiv sátu í hálmi,

fvíat peir voru fátækirj en er peir voru J)ar komnir, J)á tók hinn danski til orSa, ok mselti: fat er sattat segja, at lier er gott at koma, svá at ek hefir hvergi Jess komit, er svá mikla "^^S^'i megi sjá, sem her er, ok víst er Knúir konúngr hirðprúSari ok húsprúöari enn aðrir konúngar. Annar sveinninn svarar: víst er

^.^pa'r 177 Jiítp' i A hœtir L fiessum Tiop. ihh/j F liefirlumn ''^'i^hit .siytiri Jramar epiir 90 h'P' í A ) cn K U hifa luinn- ^pút 127 hiju i A. 192 ==

lier gott at Itoma, en eigi svá at örvænt se

at annarstaðar veröi J^vílíkt. Knúts sveinn svarar: hvar veiztu |)vílíkan konúngj semKnittr

er, eör hvar sáttvi þvílíkt herbergi, sem hér er, ok mun |)at jafnt skiljaj sem von er^ at svá sem Knútr konúngr sjálfr er merkiligri

ok ríkari enn aÖrir konúngar ? Ilinn svarar: pat

t œtla ek, at mér piki Olafr konúngr Haraldsson eigi vera ómerkiligri konúngr, ok eigihefir hann verri heihergi, enn hcr eru. Knúts sveinn

svarar : pat er öHkligt; pví hcr eru margir hkitir miklu mei kiligri ok virðuligri enn meö Olafi. Hinn svarar: eigi sýnist mcr Olafr konúngrómerkiligri enn Knúlr, ok aungvir hlut- ir mcð minni stórmensku enn hcr eru. Nii rœddu peir lengi um konúngana, ok uröu eigi asáltir um peirra virðíng. Um morgun- inn e2)tir heimti Knútr konvmgr sveinana á

sinn fundj ok mælti: hvat áttvi Jið at tala í gœrkveld? Sá svarar sveinninn, er hans máli hafði fylgt: við töluöum um ykkra virfíng

t

Olafs konúngs Haraldssonar , flutta ek pína virÖíng fram, en hann hélt fram máli Olafs konúngs. Knútr konvingr svarar: svá heyrðist

mér sem væri^ nú skuluð Jþið koma til borÖs iníiis í dagj ok piggja af mtr nökkur laun fyrir ykkra þrætvi, þeir virÖu glaSir viö, er peir voru kallaðir til konúrifrs borðs; ok er kon-

undirborð kominn |)ci gengu svein- ijngr var j arnir fyrir hann. Konúngr mælti: hcr cru hanar 2 steíktir,, er ek vil gefa slnn hvorum ykkrum, ok skuluS J)iö nú fara burt meS han-^ ana, nú legg ek til gæfu mína me5 pessum sveini, er mitt mál fluttij en Ólafá sveinn skal flytjast fram í hans haraíngju, fyrir þat hann fuUtíngÖi honum^ nú komiö önnur niisseri á minn fund, ok vil ek pá vita, hvor- t^m ykkrum betr heíir hagnat. Síðan fdru Peir á braut meS sinn hana hvorr peirra, sem koni'ingr haföi gefit |)eim; en er Jjeir voru komnir út úr borginni, pá tók Kniits sveinn til orSa: eigi veit ek, hví Knútr kon- Úngr skiptir svá hönunum meS okkr, pvíat sá er miklu meiri haninn ok feitari ok betri, er hann hefir |)ér gefit, en ek J)dttumst hans

"vir^íng í öUu gjöra, ek kunna , sem en Jjú gjörSir honum aungva sæmd í orðum pínum, ok

hélt Ólaf konúng framar í öllum hlutum, ok eigi kalla ek skiiDta lil hvers gjört er vi5 stdrhöfðíngjana. Olafs svoinn svarar; , elgi sh ek at munr sh um fugla pessa. Knúts sveinn (svarar):" ef pér pikkir sá eigi betri, er J)ú hefir, pá muntu vilja skipta við mik hönunum. Ölafa sveinn svarar: pikkir sá ef J)er betri, f)á hafðu

. fenna holdr. Knúts sveinn svarar: víst vil ek heldr þenna hafa, fvíat ek sé í mörgu, at sá . er belri^ [^eir keyptu |)á hönunum , ok eptir 'jiat skildu peir, ok fdru fá til sinnar

olí iiiprafyii'j h i\ //,

5 ÍJlM>I. N gislíngar hvorr at kveldi; nú Knúts sveinn hafði ser Jierbergi tekit, þá krufði hann hana sinn, ok var vel af fengitj en er Ólafs sveinn bjdst til matar, þá krufði hann ok sinn hana, |)á fann hann at haninn var fullr af ensku silfri^; haun segir þá húsbdncla, er hann var hjá, alla sugu, sem farit hafði með þeim Knúd konúngi ok sveininum, ok sýnir hon- um, hversu haninn var búinn innan. Bdndi sagði honum, ai Knútr (konúngr) niundi petta silír ætlat hafa jjeim, [er hann haföi lofat^: en þó ])ikkir mbr þú at hafa kornizt þeásvx fe, ok þú mátt þaí frjálsliga eiga. Sveinn- inn varði pessu fé til ávaxtar, ok varð síðan ágætr kaupmaðr, fdlti Jar vitr ok gegn, sem hann kom fram. En Knúts sveinn kom önn- ur misseri til fundar við hann, ok var þá fá- tœkligri enn íyrrý hann sagði Kntki konúngi, hversu farit haföi um hanakaupit meS þe'im sveinunum, ok svá þat at Olafs sveinn var þá rikv at fe ok ágcetr maSr í kaupíerðum Knútr mælti: gæfu munr hefir orðit með ykkr mik- ill í ^essu sinni, en þó skal þetta ekki

|>itt gjald verða, ok gaf honum gdðan {faupeyri, ok baS hann halda þvl fe til vaxtarj sveinn- inn |)akkaði konúngi for' gjöf sína ok stór- lyndi sína, ok fdr á braut sífan meS fcit ok varði, en svá ferst honum me8 féir, at pat týnist allt; sá maír var ávalt síðan snauðr, I 195

SV& at aldrl fosLÍst íh viS hann^ nú ma pab

sja 1 þessuin atburð, at gn'8 veitir jafiian vitfe-

ing sírium vinum bœöi nær ok fjarri. P. •^f pp/ Olafr honúngr har niikla ^ihyggju^^ Sá atburðr gjöröist á einum sunmidegi, Olafr konúngr bar svá mikla ^hyggju, at

hann gáöi eigi stundanna, hann hafði í hendi ^níf ok hélt á tré litlu, ok rendi par af nökk-

^í'a spdna; skutulsveinn slcíð fyrir honum, ok hclt á bor&kerum, sá hann hvatkoniingr gjörSi, ok pat at hann hugSi at öSru, hann mælti:

^íinudagr er á morgin, herra! Komlngr leit

hans, er hann heyrði petta, ok kom í hug, l^vat hann haf(^i gjört^ sfðan baS komingr fá sér kertisljds, hann sdpaði sptínuntim ölkim í hönd sér, peim er hafði hann telgt, J)á brá hann í kertisljósinu , ok let brenna spdimna f Idfa ser, ok mátti þaSan af marka , at hami mundi fast halda lögin ok boSorSin, ok vilja eigi yfirgánga pat, er hann vissi réttast^ ok ma af pessu sjá, hversu hami mundi hegna ósiðuna, er hann gjörSi sér sh'ka reísíng íyrir fessa tíalhygli.

P^ír/undust 0/afr konz/ngr^ Sigurir hi^Jcup ok Haraldr'^* En er Ólafr koaúngr htíf ferS sína,

^< f'ofa hm,t, rpiir J79 Up, { A. '^) I statS 195 hap, i A

N 2 196 lcom til lians liS pat, cr Svíakonúngr ffekk honum^ voru Jat 4 hundruð manna, ferr kon- úngr, er Svíar korau, ok stefndu fyrst uppá land til marka ; en Jar er koniingr J^á veizlu fyrst, |)á lá fyrir |)eim vatn, er Svíar halla

»)ó> er í)at dsalt vatn ok Isi pakit , ok var mjök hált, hestar voru dskúaðir, þá bað kon- iJngr fara fyrst til messu, ok um hinn fyrsta lága saung helt kormngr fyrir augu sér, ok

Jiegar dreif í löginn krömmu, síían Ihtú af

Minu , fara peir síðan ok varð fíirin 'pá sein,

en rí?a stundura > en fara stundum á skipi;'

'{)á sá |jelr rífta í máti sér 12 mrnn, peir voru

allir í svörtum kuflum, ok kcnuu |)ar SigurS biskup ok Iseröa menn hans. Konúngr spurði biskupj hverju gegndi um farar hans^ hann

kveöst œtla síSan at eigi aptr í Noreg. Kon-

i'ingr mælti : hví skulum viíS sva skidtt;

skilja, Biskup svarar: pvíat nú eru iU tíðendi

í landimi, hafa menn tekit vi5 fé Knúts, nggi

ck at þú sér eigi þrem ndttum lengr í land- inu, ok vilda ek pá eigi við vera, |jvíat ek

veit hvern hug lendir menn ok hafa íil j^ín, œlla

péir at roisa herílokka mdtpfer, ok hafa til selt Kniiti konúngi trúnaS sinn ok svardögum bund-

it. Konúngr mælti : J)inn fulltíng vilda ek

hafa ok míniv menn, jþví heldr sem ek ætli skemra líf eptir, ok mér væri háskinn nærr, Biskup svarar ok sagSi svá vera skyldu. pá fara Jeir á fjall |)at, er skih- Sví|)jó'ð ok Noregj kou-

E 197 i'iugr liaföi Jju nœr 12 hiaidruÖ marjna, ok kornu tar fram, var kallat var Járnberaland, kom

í mdti peim liS J)at, erfarit haföi afNoregi til móls við harin, sem fyrr var sagt; hiLti hanri

Harald, Lr<55ur sixin, ok marga aöra fræudfi: *ína ok vinij varS fathinn mesti fagna fundr, höfðu peir þá allir sanian 18 hundruð maiina.

Futidr ^eirra Olafs konúng^ ak Kdljn Arn- asonar^, Lítlu eptir fienna atburð sér konrUigr ríða. i mdt peim 5 menn, J»ar var Kálfr Árnason^ hann kvaddi konúng virðuliga, en koíiúngr leit við honum ok baS guÖ geyma hans. Konúngr spurÖi, hvert har^n ætlaði at fara, er hann var

*vá ofarliga á f}öllum; hugSa ek |)ik meira sLarf mundu fjrir höndum eiga nú í landi, nú

«r pú skalt vinna {)ér til jarldæmis, enn at fara scm veiöiiaenn á fjali upp, Kálfr svarar: liht mua ek lykkju láta ú leið minni, er ek hefri

3'ör fundit, en sLarf mitt er eigi lítit í lundi^ ea er |)at ekki minnr í vöxt iærtj eu tignar- naíns væni i ek rnér ekki af Knúti koiiúngi, en l^at er satt, at ver höfum tekit viö fjám Knúts konúngs, ok heitit Jiví, at taka eigi við |)ér orr- ostulaustj en liösafnaðr mikill er á StiklastöS- um, ok eru J;ar bændrmargir, |>eir erreka|)ik]- ast eiga harma sinna við yðr, heíVi ek ^ar ok mikla sveit manna, er ek ætlu til styrks við yðr,

MiHi It>y Í^JO Imp^ .kœfir l' /jtiiiíUfn kiXjj, innú- ten í fyrstu, 'ev liSit er fylkt, inun ek vera í bdnda flokki ok mínir menn, ok skjdta dynskotí ílokk yðvarn, en upp frá 'þvi er bltíS kenir á jörð, viljum vhv allir J)ínir menn vera, pvíat vbr

érum |)á lausir allra orða ok eiða viö Knút kon- úng. Konúngr |)agnaði um liríð, ok mælti síðan til porbergs; hversu skuluni vér trúa orð- um Kálfs? Eigi veit ek pat, kvað porbergr; Kálfr er okkar vitrari, en tillaga vissa ek eigi verr um hríð, en uggi ek at lítt njótum vér hans vits við, eðr hinni betri ráða hans. Finnr lezt gjörla sjá kunna trúskap Kálfs, fóat hann vœri eigi atspurSr^ J)víat Kálfr er slægr sem refr: snúi |)er vönd í hár bonum, ok vil ek höggva höfuð aí honum , eör virgul um háls honum, en ek mun skjóta stokki undan fót- unum, ok séhann sváuppfestr á gálga, okleiða honum svá landráð ok droitins svik. Rciðr ertu nú, Finnr! kvað konúngr, er þá vill drepa láta bróður J»inn, eSr spara eigi J)lnar hendr at týna honum , ok sómir |)ér eigi svá at gera. Finnr svarar : pat sómir mer vel, herra ! Jvíat fyrir skömmu kendir þú mér pat at hnekkja vondu ráði, ef ek se glæp á manni, peim mun betra er mér at drepa bróður minn enn aðra menn, sem mér er skyldara at hnekkja fyrir honum vondu ráði. Finnr ætlaði pá at Kálfi, enn hann náði pví ekki, pvíat konúngr lét halda honum. Kálfr snéri J^á annan veg, ok léttieigi, fyrr ennhanu kom apLr til liói síus. Konúxigv reiS hvítum hesti um dagínn,

f>á er minnst var von, ðrap hestrinn lætí,

stökk í sundr fdtrinn í honum y hverr maSr tauö konúngi sinn faraskjdla, en Olalr konúngr kveðst annathvort gánga skyldu, eSr ríða hiu- nm sama hesti, pvíat hann kvaö býsna skyldu til batnaSar. Konúngr batt pá fdt á hesLinum, höfðu |)eir pá dvöl nokkura á atfángá, ok var hestum hagi fenginnj ok er peir kvomu aptr til hesta, erpeirra gœttu, sá peir |>á, at hestri nn var heill vorSinn, sá er konúngr haföi riöit. Konúngr hafðivarmr orðit um daginn, baS hann

'þÁ íæra sér vatn í keri, hannbaS biskup blessaj liann geröi svá. Koniingr tdk vií, ok leit á, ok niælti: eigi vil ek munngát drekka, ok baS sveininn taka vatn í annat sinn; hann geröí svá ; en er hann kom aptr, Já blessaði biskap, l^kk sveinnlnn kerit; er konungr J>á konúngi en sá, þá mælti hann: síðr vll ek miöS drekka enn munngát á föstutíSum^ kvaddi konúngr ^á til hirðprest sinn at taka vatn; hann ferr ok tekr ^^tnitj SigurSr biskup blessar Jíá enn, ok fær konijngi. Konúngr mælti, er hann hai'ði við- tekit: síSr vilek víndrekka, enn mjöS eSrmuim- gát. Biskup mælti: |>igg pú feginn drykk penna, sá gefr fér, er heimilt á. Konúngr

*) r.pfi'r 19J lap. i A Íitríir ^ fiís^iim knp. htnu K /le/r ;

kerinu, drelckr f)á af ok lofaSualHr nærverandis menn guSj sem veröugt var,

Frá Olafi honúngi^. pat hafði verit eitt sinn, er Ólafr konimgr var í Garáaríkij at íngigerÖr drotníng fór or landi leiöar sinnar, sá Olafr konúngr á för hen- nar, ok kvaÖ vísu: Fagr stdö er bar brúöi blakkr sýndist mér sprakki

oss Ifet yndis inissa augfögr kona á haugi^ keyrði Gerðr or Göröura gdðlát vala slóðar eik en ein glöp sækir

]arl hvern konur allar, Ok enn kvað hann: Ar stdð ok en dýra jarladdms með bldmi harÖla græn sem hörSar hvat missari vissu

nú heiir bekkjar trfe bUknat brátt Mardallar gráti lind hefir laufi bundit

limuorð í Görðum, • Má pat á fessu augsýnast, at honum hefir

Eptir 192 hapn { A hejir F þeima Tiap^ ii>ta^ þe$fi sem

ttendr i b7 J-ajj, i Jrá orð'uTium d hlatí.s. 194-: loítað'i AsIrícTi'

spakliga eptirj iil oró'anna blaíís, J9fí: ok kom |)al n\^]i iíf tai* 201 viS fnglgerS! verit betr, enn flestar konnr aSrar, er pat nvi lióst voröit , at henni heí'ir J)at verit hiu nnesta höfuígæfa ok hverjum öðrum, er viö hann hafa í vu:iáttu verit.

Olafr konúngr let hvern mann tíl skripia gánga við biskup ok læröa, ok sýngja pHuiu messu^ síÖan l^t hann sýngja messu ok taka corpus dommi'^ en pá er menn gengu til skripta, fdru |)eir Gaukapdrir ok Hafraíasti meS flokk sinn at sitja einhvers staSar. Konúngr spurði, hví peir ger'ðe eigi sem aðrir menn.

Ekki höfum vér til at hvísla vi5 biskup, sagSi Gaukapórir. Ekki mun pat svá vera, kvaS kontingr, en pat megi vera, at pér berið par ^kki míkinn vana tiU l^t konúngr verSa sagt|)eimíil skriptargángs, ok breytLu |)eir sér síðan sem aSrir menn,

par er peir voru staddir, voru ber á

einni Jíufu, konúngr tekr berin ok rennir í Idfa sér, J)á sá konúngr, hvar upp voru sett merki

btínda, hann mælti |»á : vesöl ber, kvað hann.

I^ögnvaldr Brúsason svarar: mismælt varS J>ér

^ú, konúngr ! hð mundir |)ú nefna vilja. Rétt ^^gii' Jú, jarl! kvað konúngr, eigi muntu minna mismæli mæla, pá er átt skamt

ölifat. pat gekk eptir, sem segir í jarlasögum.

5C» ') / /..í/í, 19:$ epfir or&in lí i/nðV. ^,s/ : JiiiIfJa línrciaga viá' ^Ii'í íioiu'ing, hw/ir I'" /jt'sM/ ^/ylili inin'. h hvfir [xii á ðíi/»rt Aíwí. /r (j^^sfii- i^^^su áíyUi l ió htp. '^tOO i A,

4 202

Koniingr iala^i iil Knlfs oJc poj^is okhónda. pá er liö hvorratveggju stdð, ok menn

kendust, J)á inælti kouúiigr: hví ertu |)ar,

Kíilfr ! eÖr hvat verðr nú af friöinum peim, er

J)ú hezt oss austr á fjalli? KáUr mælti: rjúfast mun sá friör, Hví skal pat, kvaö konúngr,

J)víat vinir skildu vér suör á Mæri, ok illa sam-

ir þlr at berjast í mtíti mér, eðr skjdta geigr-

skoti í rndti oss, |)víat her eru fjtírir bræÖr f)in-

ir. Kálír svarar: mart ferr nú annan veg enn

hest mundi sama, skilduzt J)ér svá at eina við

oss, at nauðsýn bar oss til at friöast við er eptir voru, verðr |)ar nú hverr at vez-a, sem staddr er, en sættast mundu vér, ef ek skylda ráða. pá svarar Finnr: {)at er mark at um

Kálf, ef hann mælir vel, |>á er hann ráöinn til at gera illa. Konúngr nieelti: vera kann,

Kálfr! at jþú vilir sœtlast, en ekki friðsamhga

J)iki mér |)ú láta ; en hversu fús ertu at vita

pini'i hlut, ef vér komumst heihr brott? Ekkt fús, kvað Kálfr. pá mun ek segja þér, kvaö

konúngr, hvorki mun ek ræna pik h'fi né fjár- hlutum; suðrgaungu býð ek pér, sæztu við

guð, J)á ertu sáttr við mik. pórir hundr, kvað konúngr, viUu vita pinn hluta, ef ek kem lífs ef Stiklastöðum? Ekki renn ek frá pví, kvað ptírir. Eigi mun ek bjtíða jþér suðrgaungu,

I sfaíí h\rjunar 2\i' Jiap. i A iil or^atinci hlatSi, 77 : jjiirif

kundr kum |>íí ineé' sveil jííih, hrjii [• /}L-{ia,

i kvaS konúngr, slíka nienn 'þarí i landi at vinna pat alU^ er konúngr pikist þurfa, ok engi dug- andi ma^r vill vinna. porgeir af KriststöSum eSr Kveldrum mælli: |)cr, konúngr! skuluð nii hafa slíkan friö, sem margir liafa ái^r af ySr hafían, ok mvuiu J)ér nú pess gjalda. Kon-

úngr svarar : eigi parftu, porgeir! svá mjök at f ýsast til vors fundar, J)víat eigi mun Jjer auSit

Veröa sigrs á oss í dag, J)víat ek hóf þik til ríkis

öf litlum manui, eSr mantu glöggt, hvat títt var jdlin fyrri enn nú voru? Mörg hefi ek jól svá drukkit, kvað porgeir, at ek hefi eigi til minni lagt. Ek mun Jnk áminna, kvaö konúngr, Jþá vartu innan hirSar raeS mfer, ok bart eigi pitt höfuS lægra, ennek mitt, vandaSa ek at pví hina smærri hluti sem hina stærri, vilda ek at pú gengir frá, pvíat me'^ pér sé ek fiízt nokkura hluti hæfa. porleifr kveikr streingSi þá heit, at verSa fess manns baní, er fyrstr ynni á Ólafi konúngi. Gi>:or guU-

brárfdstri tók til orSa: pat er títt útá Islandi at hafa ákvæðisverk, fiikjast peir J)á komnir til hvíldar eptir erfiði siti, er verki er lokit. Kon-

"^^gr svarar: J)ar standa gegnt J)cr í fylkíngu hræSr tveir, ok er annar rammr at afli, en annar fjölkunnigr, 'Jiá ver J»ú J)ik frýju, ef J)ú íellir J)á báða. Gizor svarar: J)ar skal at smia,

sem Jjú vísar á, teigr mun harSslægr, enstund

ekki laung, Jió mun ráSa, hversu járn bíla. ,

204

T. Tal Kálfs vi^ hændr^ Kálfr Árnason mæltl pá: nú er koniíngr

ySvar fallinnj Jcöllumst vér nú eiga Noreg til

forráSa. Dagr mælli: pat væri til hugganar í»eim, cr eptir lifði, at pér ynniS jafnaðar um

landit oss til forráöa. Hverlr eru til lands? segir Kálfr. Býð ek sjálfan mik, segir Dagr.

Bændr svöruöu: vkt eigi viljum vcr pik til konúngs kjdsa. Dagr mæki; pá býð ek Har- ald, bróður Olafs, yðr til konúngs at taka.

Bændr svöruSu: ef vk' vildum eigi hafa Ólaf

at koniingiyfir oss, |)á viljumvér hálfusíðrHar- ald, bróðurhans. pá er til Hríngr, faðir minn, segir hann, vitrmaSr ok ráSlnn. Kálfr svarar: Hríngr er gamall, ok erum v^r pá konúng- lausir; enda vili j)ér eigi mik, segir Dagr, enda er ek varla tilfær sakir vitsmuna lands

at gæta, en ^6 betr tilkominn at varSveita í hendr ástvinum Ólafs konúngs, onn Knútr

konúngr eör synir hans hafi land ])etta. Kálfr svarar allir : verðum vér \A at klækjura ein- um5 kalli pér nú at vér haiVim vœltan kon- x5ng Iþenna, enda bregSumst vér nú Knúti konúngi. Dagrsvarar: vili |íér eigi einhvern fenna, pá skulu vér gera yör \k hríð, at pér skuluö allan aldr örkumbl eptir bera. pátókst bardagi meS peim, ok kalla menn pat Daga-

I siaií hyrjunar 212 hip. { A iU uriSanna : 1)« féU fjoldi !

^ ^ 205 hrí5; í peiiTÍ omistu fMl fjöldi manna; eigi

höfSu prændir reynt harSari hrí'5 enn Jessa, er Ólafs menn gerðu síðan, er Dagr kom til, I>eir ráku marga memi úta ána, er ofan fellr eptir Vei'adal, ok stönguðu pá meS spjótum til bana. Haraldr Sigur'ðarson ok Rögnvaldr

Brúsason létu skamt stórra höggva í milli.

Finnr Arnason mætti í bardaga Kálfi, brdður

sínum, ok lagði spjdti til hans, kom í ]ærit, fhkk Kálfr mikit sár, ok mœlti pá til Finns,

síns : at hrtíSur eigi hyggr J)ú nú , bróöir hvat er gerir. Finnr svarar: veit ek, hvat

ek vil, ok sva hvat er ek gerir, pvíat ek vilda

drepa alla drottins svikara, hafi |)ér mikin glæpgervan, svikit yðvarn lanardrottinn, faua er |)ér munuð aldri slíkan fá. Z. jf^i^rœ^a ^eirra hrœ^ra epiir bardagann^. Kálfr Arnason leitaði at bræírum sínum,

í er J)eir voru fallnir 3 peir ræddust viö valn- um Finnr ok porbergr Arnasynir, en par lágu hjá peim Árni ok Kolbjörn dauðir, Finnr

mælli: hve opt hefir |)ú í val verit, porbergr brtíðir? Verit hefi ek nokkurum sinnum, segir li^nn, ok hefir mérof allt íUt pdtt; en hversu

Jikir J)ér nú, kvað Finnr? Gott, segir por- bergr, fvíat hér er mjúkt ok lint, uni ek vel viðj svá er mcr ok, kvað Finnrj ok ek hefi

») 7 íiiaiS hyrjminr 2l4 lap' i A lil oriSaunaX Kiílfrgarcklu

at [)ví gnum, Jxefir J' þ^tla. 206

öngan sviía í sárunij eSr veiztu, ef pau end- imi eru sönn, at konúngrinn sc heilagr hjá okkr? Svá ertu skiótorSr, kvaS porbergr, at

|)ú hyggr illa at, hvat |>ú mælir, eör gáir eigi ella, vissir þn holgi hans fyrir laungu. Finnr svarar: heyrir púy hvat nú er um? Ek veic eigi, til hvers þú talar, scgir porbergr. Ek |)ikiurast, kvaö Finnr, heyra málit hundsins Kálfs, brdSur míns, hann mun vilja láta græöa

okkr, ok mun vel tilgefa, "þvíat ek mun nú geta hefnt Olafs konúngs. porbergr mœlti: vinn pú eigi á brdður pínum. Finnrsvarar: hirði ek eigi, hvers bróSir hann er, enda er eigi opt á pat at minnast, at ek hafa verit vitrari enn konúngr efr l^ú , enn gjör vissa ek á fjalHnu, at eigi mundu slík fádæmi hafa framfarit, ef ek heí'ða [rS. ráfiit, at Kálfr hefði verit drepinn. J)á porbergr mœlti pá svá hátt, at Kálfr mátti heyra: gættu ok vinn eigi á Kálfi, bi'ó'Sur|)ínum. Knlfrgekk pá heldr tæpara. En fegar at Firmr sá hann, pá kast- a5i hann saxi til hans^ ok hljdp í gegnum niSr risiina, ok varð Kálfr síðan varla óhallr. Kálfr mœlti þá: um svr konúngr nú rneð |Dér, en hann unni [a r eigi ohapps, en vissi at ek

Jjurfti hegníngar. Finnr svarar: dylstu ekki vió |)at, at ek vilda at þav hefði á þik kciunit, at þik hefði seni fyrst öU tröll tekit^ sem |)css tnun skamt al bíöa, kallaði hunn þá bæði guð- nfðíngokdrottinssvikara. Kálfrrnæhi: sættumst 207 s.

^iS nú, ök J)igg J)Li at mer yfirbætr, ek hefi ver- kallaSr mestr vor bræðra hertil, en nú skal

®k pikjast minnstr héÖan írá. Finnr mælti: hverjum manni muntu pikja minni ok verri,

^k engi munbætr J)iggia at J)ér dugandi manna, ^Untu hverjum manni leiðr, er penna at- ^urSspyrrj annat var orö Fiuns haröara enn annat,

Pdrir hundr segir Kniíti jarteignir Olafs'^. Mikil var umbræöa um helgi Olafs kon-

^ngs, ok svá um J^ar, hverr at Knúti konúngi ^iyldi segja. ptírir hundr kveðst |)at gera ^Undu, þviat ek hefi jarteign fengit af kon- lingi, ok leynt hehtílengi, vér höfum keypt at Finnum 12 niötunautar, at Jeir geröi oss J)á bjálba, at ekki biii járn á, ermr var sköm á bjálba |)eim, er ek hafða, ek varhöggvinn á höndina, sva at mjök svá leysti frá pumalfíngr- inn, en J)á er vér unnum á koniinginum, hdf hann til himins augu sín, þá kom mér í hug glæpr minn, ok brá mér við mjök) svá at frá JT^er t<5k sýn, ok þd meSan rann blóS konúng- sms eptir spjdtskeptinu ok upp á hönd mer, |)á var fíngr minn vijgrdinn, er ek tdk sýn, ok er sem Jiráðr liggi epLir um fíngrinn, Jessa jar- teign skal ek sýna Knúti konúngi, hann veit hversu makligr ek var. ptírir hundr ferr til

Englands, ok segir Kriúti konúngi allt, hversu

') f/r/í> Itap^ 226 í A hcctir P þe^su)n. innu farit liaffii. Kouúngr varS myók óglaSr vrS ]^essa sögu. pdrir spurði, hverju Jat gegndi. Kok- úngr svarar: ek pdltumst pat vita^ at annar- hvor okkar mundi heilagr vera, ok hafða ek niér þat ætlat, 'þó skal ek nú leggja fé fyrstr til skríns Olafs komings , hans úvina, ok trúa fyrstrhelgi hans, ok eigi skal ek konia í Nor- eg, með því er Ólafr er heilagr.

Sighvati slcáldi^. Sighvatr skáld var með Magnúsi konúngi hinum gtíSa, ok hafði jafnan mikinn l.ugtrega af falli Olafs konúngs, svá sem heyra má í vísu feirri, er hann orti |)á: Gekk ek um pvert frá Jbengils prtíast ekki mér en- rekka

em ek sem bast í hrjósti bleikr [vex pýngS af hnki^-; [munda ek hinn* hve manna

mínu drottinn \h\J' sinnum opt á [aðaltdptum'

orðsælt' [er var'> forSum.

J^piir lap, 252 / A h'tlir L pcsAtí'n Jcaj ^ fitni. P hefir Tíap., aé" uTjdíiniehwm 2 mii^'viKumim ok fyrirs'ógn þeirraj vii^ nitSrlag s'ógumiarx tm F hcjlr fyrri mié'visuua milli ^ju og 40"« viAu i Tiapt 238 í' ok þá f,i6'ari þar óem t'ptir á lilvi'fiar, H hefir þenna 'kap,^ aiS undanieliinn Aljifn vi-iuimi^ viÍS md'rlog f>'óg~ mmar. KheJ'r einasia Alfi'ju ví^una viíí nÍtSrlag 223 l^up* i A* 2) v.iVi ') bösl, G. verd"ilngavlci]u, i\ H.

bíns, lot Z', JT. ^) iDÍnmimst ek F5 Jniiinunisl hins, H , n&n]s lopUnn ; ótSAs lóptíc, //. •} orrtgíolsU* Fj //. olc vær, /i. [pat var eitt kvelcl' at menn Ijöfí^u pat 3t skemtan, at tála um skdldskap manna, ok varS svá í orSum peirra, at peir ámceltu skáld- skapnum Sighvats, ok köUu'Su at hann helSi

eigi rett ort at máli, |)á kvaö Sighvatr vísu f^^ssa: Munu peir er [mestar skynjar^

munn' "viggs** dáins' kunna^

síðr'" á Siííhvats hrdðri svinnz^ braglöstu finna;

sik vill hverr er kvikir^ haldorðr boSi skor8ar*°

[at pví er"*' alhr mæla

iflaust gjöra at fífli^^.

Pessa \'ísu kvaS Sighvatr til Alfífu um pat, er . hallaeri var, meSan Sveinn, son hennar, var iouúngr yfir Noregi: Alfífu mun æfi'* língr drengr muna lengi,

Nu íeri' SMivatr snnnan, keniv í Danmurk, ferr, íin Inildu iyiii' 1 snlííi- iíkis KniUs, I»víal hann var grimmi- ullum vínuni Oliifs ];oniuigs. . SíghvaU- kora lil glslúigar lil eins ríks bóuda, olt duUlisi, eu \m hofi'u inenn lil skemlanar nm kvelUit, |)eir sem fynrvoni, F, IL i!) ,„est um skjuja H. "^eun, IL 4 , ) ^-ígvs, J'; Olafs, II, 5) vigs, II. •) kenna, 77. giJ^ //. KOsinu, í^, 9)hnykkir,fi; i,tJmekkir, 7'. «''3 skíaltlar, 7i. ri) * ^1*^^°^ V, IL '^) Kn um nííilina ei' Síglivatr var sofnaírr kom "miiu Uótlír húsbóndans, htín vakli Sighvat, ok mælti, al hann skyldl uppstantla ok a hrolt fara rart kondr z , I)vínt Jnt gjar apian af visu þeirri, er \m kvatf, cnKuúlr konúngv hefir xim «llt sítt liki selt nienn til híifud-s Jjer at drcpa J^ík, ef færi gceíí

«5 munlu lí morgin dropinn verd-a , cF Ini ferr cigi á hrotl i

5 lii^Di. O

1 J)á er uxamat áLum inni skaf (sem) haíVar^,

r annat var, pá er Olafr dgnbráðr^ um ré5 láÖi,

livörr átti |)á hrdsa hjáUnr porn íræri borínn'. Slghvatr orti erfidr;'ipu um enu helga Ólaf konúng, ok ætlaÖi at stœla eiHir sögTi Sig- urðar fofnisbana^ Sighvatr kom skipi vi8 ey

|)á, er Súla'* heitir, ok er hann var kominn, varð sá aLburðr, at bóncli sá, J^á er á megin- landi var% tok sútt mikla, svaat hann var ban- vænn, en kona hans sat ylir honuni í hrygg- um hug$ ok er mátt bdndans tók at mínka,

Jaá vitrast Olafr konúngr konu hans í draumi, ok mælti svá viö hana : við skulum kaupa verkum saman, ek mun geyma at bdnda pía- um, en Jjú skalt fara til fundar við Sighvat, skáld miLtj seg honum J)at, at ek vil at hann stœli drápu J3á, er hann yrkir um mik, (eigi) eptir Sigurðar sögu, heldr vil ek at hann stæli hana epúr uppreistar sögu. Nú eptir J)essa vítrun f'dr húsfreyjan til fundar viS Sighvat, ok sag'ð-i honum, hvat konúngr hafði vitrat hcnniý ok eptir pat fdr hún heim 5 ok meðan Olafr kon- hún íjafði , heiman verit, J)á hafði

úí3g:r vitr^^t hdndanum, ok gjört hann heilan. Sighvatr snéri Jádrápunni, ok stæki eptir upp- reistar drápu. Nökkurvx síÖar tdk Sighvatr

lumnigl''; slvap I>afla, L» avgiiljíuulntí'r, ') lijíílmr

enii fyrir eyninnij L, :

211

S(ítt harSaj í peirri sdtt vitraiSist honum Ólafr lonúngr, ok bauö honum me5 scr at fara, ok kvaS á dag, nœr hann mundi á móti hon- tim koma. Nú er sá dagr kom, er konúngt hafSi ákveðit, pá kva'5 Sighvatr vísu pessa Seinn |>ikki mfer sunnau sókndjarfr Haralds arfi laung er at lýSa pengil lífs sorg konúngs' morginj hvatki heiSis gotna hýrtælandi sœlan,

nú hefik vœtt í dag drotuns,

dvelr, bíS ek hans í Selju. Eptir fat andaSist Sighvatr, ok setlum ver at Olafr konúngr muni efnt hafa fat, er hann í hét honum, ok veiiir mörgum mikla miskun, Jeim er á hann kalla-

Miraculum Sancti Olafs',

Nú var pat í annat sinn, er Olafr konúngr gerSi fagurt tákn ok fátítt: búandkarl einn, mildr ok meinlavis, varS fyrír kl'andri ríkra

mannapar í héraSi sem hann bjó, ok gáfu peir honum pjíífssök^ meir fyrir ilsku sakir peirra

sanninda 5 dæmdu peir hann skjtítt, ok drógu f^ir hanntil gálga ímdti guSs lögum ok manna^ ok vildu öngva undanfæi-slu af honum taka, sff^an er sá hinn veslí maSi- fékk eigi skírski

') /nnitjig F- J)ai, L, tn^rlag s'ógtmnar eplir Jiíip,

O 2 fyrir sik komit, þóat hann bæÖi J)á hina illu menn, pá vœnti hann scr öngrar bjargar eðr hjálpar af öörutn mönnuuij skaut hann |)á sínu máli ok öllu trausti undir guðs miskun, ok árn- aðarorS hins virðuligasta herra Olafs Haralds- sonar , ok bað hann veita sér fulltíng eptir við ahiiáttkan sannindum guð, alha helzt J)á, ok er hann bergr opt miskunsamhgaj |)egar er á hann er heitit, ok stdrum hafa tilverkat ok verðir eru sannra refsínga; núkemr|)arat lokum, J)óat íleira ræði um, at peir hinir illu menn fara sinni ilsku fram við pann aumíngja, hengja hann upp saldausan ok fyrir lög fram, en sá hinn gdbi konúngr, er hann hafði opt ákallat, dugöi honum miskunsamhga, er hann J)óttistáðr staddr allnauðuliga, en pegar jafnskjótter hann lyptist af jörðu upp, jþásýndist honumhinn gdði guðs ástvin, Olafr konúngr, skjíSta fjöl undir fætr sér, ok studdisthann við pá miskun nær Jþann dag allan allt til|)ess,er kona(hans) ok synirkomu frá ríks manns eins, ok höföu þá. Jíegit leyfi af honum atjarðalíkit ok oían at taka^ síðan komu J)au hans tilhángans, J)á kleif sonr uppí iréð, J)at sem hann h^kk við, en pví tré var skotit í berg- hamar, ok fckk hann alhiauSugliga kropit til at höggva virguhnn ísundr, enj)á er J)ví var lokit,

Jiá sleyptist sá hinn aumi hkami J)ar niðr fyrir

J)at hit bratta bjarg, ok hugði J)at hverr maðr, sá er J)ar var, at hvert bein mundi sundrbrotna, J)egar at niðr kæmi; en svá mikit var honum »

213 skíól at vernd drottinsok áinabarorSi þessa hins helgainanns, at honum ináLti hvorki tortýna gálgi nh virgnll, ok eigi pat pdtt lopt væri mikit til jaröar at falla, ok dslétt undir, nú reis hann upp, pegar er hann kom niSr, ok fdtti svá sjálfum, er hann tdk at hugleiða, sem draumr hefSi verit, en pegar, er hann vitkaSist ok fekk megin sitt, pá bjdst hann, ok fdr páng- at sem hinn helgi Ólafr konúngr hvílir, ok sagSi erkibiskupinuni ok öllum kdrsbræSrum frá öndverðu máli ok til enda, hverja miskun Chann)hafÖi peivit af ahTiátlkum gu^i, fyrir sakir árnaðarorð hins göfngliga guös ásLvinar Olafs konúngs. JJ. Jcu'teign^

1. Enn bar svá til í Kaupángi, par sem hinn heilagi Olafr koniingr hvílir, at par var kona sii, er brotifallssdLt haföi hhigaœfi, ok gil)tist hún úngum manni , ok leyndi sem húu ináLLÍ peirri sdtt; ná í hvílu nökkra ndtt pá minntist hennar sú hin illa atkvoma^ ok vakn- QÖi bóndi hennar við pat hit mikla mein, cr jhiin lá ok snörglaði, brauzt á bak ajJtr, ok vissi ^^gitil sínj vesall pdttist hann sinnar dgæfu, ok ^^^^tnaði mjök við svá bdtalaust áfal],ok sá at J)á

nnnuf J( ; ^^j fy^i„^_ dmi&Ui J^untu scm ncvxf />e,sMwi Jy/^ír. '^ Atv/ir apír viií i' niífría^i Jyrnla htp, hvjir "a**/ cnn ^^inu^tu a/ J,e,,um /i6rum. máUx hann öngvan veg fráskiljast, leitar |)á eptir við liana, hve opt sid bíirdagi kæmi henni, eÖr ef nökkur lækníng lægi henni til bdta. Hún sagSi 'þi hina illu sdtt á hverjum mánaði vitja sín^ ok aungva líukníng kvaS hún $ér at hjálp verða; nii í |ieim mikla harmi, ^r pau hjdnin höföu, púköUuðupauá hinahelgu meyju Maríam ok á hinn helga Olaf konúng, bað hún fau grátandi líknar sér sjúkri ok harmfullri;, síöan tjáði hún mál sitt fyrir skriptapresti sínum, sagði honum sína dg^efu, ok beiddi hann um- ráða, hann hugði at pegar, hvat segir í guðs- spjallinu, oksagðihennisvá, at þessar sdttarbíðr engi bdtnema með bænumok íöstumj en eptir pessa áminníng |>á fóru faii bæði til kirkju hins helga Olafs konúngs, ok höfðu með sér vaxljds at dýrka pá hina lielgu hátíð, föstuðu ok vöktu fyrir umntíLtinameð mörgum vanfœrummönn- urq$ nú á næsta degi eptir pá var hátíðardagr J>essina helga konúngs, enum morgininn ept- ir, er lokit var dttusaung, sva scm peirri hátíð sdmdi, er sá guös dýrlíngr let h'f sitt á, pá fdr húu heim, með svá háleitri miskun frá peiti) d^gi til enda lífs he^nar, (at) hennar vitjaði

aldrisú hin illa dhamíngja-, en svív mikill hafði

verit ákafi pess hjns illa meins, at á aungum

mánaði misti hennar sá dtími ^ síöan er iuiii var úr barnæsku^ síðan dx peim sva mikil gipt, at á hverjum jafnleugöar degi á Olafs messu apinij er hún haföi heilsu ]Hígit, pá vöktu {)au ok föstuSu, ok fálust á liendr giíSi ineÖ ölmusugjörðum ok bænum,

jlt eldr koni i haiipsia^inu.

2. Sva barst at eitt sinn í GörÖum avistr,

Bt eldr kom í kaupsta&inn, er HolmgarÖr lieit- ifj ok stdS eigi til minna voÖa ertn borgin öll iiiundi uppbrennaj riú flýöu alíir menri felms- fullir tilkennimanhs eins, |jess ei^Stephanús var íiefndr, en liannpjónaði far kirkju Olafskonúiigs, ofc víldivístfreistííí sváníikíHi náúösyn %"rktár ok veldis hins heilaga Olafs konúrigsj ok reyna svá til sanns sögur annarra mannaj éri já ei' prcstrinn heyrÖi jDéirra bæriarörð, Jju greip hann ífaðm sérlíkneski J)ess hins gdÖa lávaröar ok setti á mdt eldinum , síöán pokaði eldririn pat frum, hvergi um er J)á var kominn, ok varÖ svá borgiL hinum mesta hlut borgariunar. Javieign af Olafi íondngi.

3. Frá fví c'r verÖugt ílt scgjo, at sá hhm

gööikonúngr, Olafrj gjörÖi í hcraöi [iví^ er pela-

inörk heiLir: dag nökkurn var |jat, at bændr all-

ir fundusL í Jjví heraði, ok rœddu um Olaf í mill-

um sín, at J)eir vildu láta gjöra steinkirkju hin-

rim helga Ólafi konúngi til lofs ok dýröar, en talg^ grjót mátti hvergi finriast J^ar í náud, [ux er at varhíilatj nú at Jjeim degi cr steinmeist- » armn sá ællaÖi á braut at faraj er J)ess var ráð-

mn, Joá let guð bresta í siuidr fjall eiLt mikit

Jjar Jjegar í nánd^ ok var J)aÖau fhitt alli í?rjöc ok sí^au til kirkjunnar, eu herabsmenn létu uppgjöra með miklum kostnabi. Jarteignir.

4. Sveinn einn lítill tapaðist fnl frænd- um sínum í pví héraSi, er næst er Kaupángi, ea Jieir voru Jiá sLaddir at samkvámu nökkurij nú söfnuSu peir sér liöi, ok ídru at leita hans, en |)á er allar vánir voru ransakaöar, fannst sveinninn eigi; annan dag allau leituSu peir, ok máttu eigi til hans spyrja, pá hétu peir á hinn helga Olaf konúng, ok skunda saman fjár- hlutum, hverr eptir sínum efnum, ok sendist pegarsamdægristilkirkju hins heilagaOlafskon- *úngs,.treystandi á hans miskun, leituSu Jeir

J)á hit priðja sinn at sveininum, ok fundu hann sofanda hjá húsi einu, far sem mest höfðu peir áSr leitat, fdru fá heim fegnir ok fökkuðu guSi ok hinum helga Olafi konúngi fyrir dýrS

{)á, er hann gjörir hvert sinn, er á hanner heitit. - BB. Miraculuni vir^uligs Olafs 'konúngs^. Mart hefi ek sagt frá jarleignum Jjeim, er drottinn vor hefir gert fyrir sakir hins helga

f Olafs konúngs, en petta sýnist mér all háleitt vcra, er mjök vekr upp hug margra guðs vina^ at sönnu svá sem sál hvers kristins manns er ágætari at eSlisskapan enn líkaminn, svá er ok

Tucifnr /yi^/and/ lapp* hœ/ir F enn /jii vÍiS niÍSrla^s^ S'>o~

minar, K hefir heimii hluta /}c-sti níiSari lup, /rá visiami vi& lldt

hap, { ti laidan oriSunum : KiíltV Ai uns. fanii. 217 hennar dauÖi hættari okpýngri, ok svá heilan dýröligri, en óvinr alls mannkyns lcttir aldregi af sHkt at vinna við oss á hverjum degi, sem

vann í ok sálu hann Paradíso forSum ^ hug hvers manns vill hann æspilla, ok tæla hvern

mann meS svikfullri flærð; |>ví skrökvibiSr hann trúa, er hann teh' fyrir, en guðs reiði ok boð-

orSabrot, segir hann, lítils verS vera, verald-

ar viröíng heitr hann, ok svíkr með jþví marg- an mann, en guðs dtím ok heh'ítis kvalar kveðr hann öngan mann hræöast purfa; með Jeirri villu sveik hann hinn fyrsta mann, Jarmeð

blekkir hann hvern dag hans afsprengi, til

Jjess athann gleymi öllum guðs boSorðum, svá sem hann gerSi við mann einn, pann er hann sveik með svá banvænum drykk af djöfulsins

áblæstrij en sú hinn vesli maðr var í J>ví liéraði ofdrambsfullr, pvlat dvinrinn hafSi hann blindat

svá, at í mdti munuö sinni ok veraldar girnd virði hann einskis annars heims píshr, er hann

gafst í íjandans vald, til J)ess at fá sínar rángar fýstirj ok sagði sik svá or öllu samneyti heilagra manna, síðan hlífðihann messudegi hius bless- aða Olafs koniíngs. En einhvern tíma bar svá til, fjöldi sdtti til J>á er manna pess staðar, er sá háleiti konúngr hvílir, ok væntu sér

niiskunnar, pá ftír fá hinn vesh maðr ok páng- at, ok fyrir Jiær einar sakir, at hann mœtti

sjá ok heyra, mæla ok gera nojvkut fcss í

saurlíFis synd^ er hann fengi fasLligar bundit 8Ík í vináttu úvinarins enn áSr ; en Vor drott- inn er svá mjúkhjartaðr, at honum pikir pví öllu aumligra um þann aumíngja, er hann sér sárligar svikinn enn einhvern annan krist- inn mann. Nú um daginn, pá er líkamr pess hins helga manns var útborinn meS háleitri dýrð, þá tdk sá hinn aumi maör at hugleiSa dýrS fess híns helga manns ok vesöld sína ok eylífan tífagnaÖ, er haun pdttist eiga mundi fyrir höndum, pegar er hann skildist vi8 pessa veröld; pvínæst vitjaöi hans svá háleit miskun hins helga anda, íyrir sakir návist |)css guSs mildíngs, ok sendi honum svá mikla iðran, at utan J>dttust menn |>at mega sjá á honum, hversu aumliga hann pdttist pá, hinn vesli maSr, syndgast hafa ; en pá er skrínit var flutt or fíeim stað, er pat hafði staSit, pá leitaöi hann þar til miskunnar, sem sá hinn helgi líkami hafðiáSr hvílzt; tók hann páatkalla ál)annhinn helga mann meÖ miklum styn ok andvörpum, bað meö sárum gráti pann hinn milda konúng me5 guSs fulltíngi leysa pau hinn seígu synda- bönd af sér, er íjandinn hafði hann í vaföan; nú let guS hann njdta árnaðarorÖs háleiLliga hins helga Olafs konúngs, ok leysti hann lil sín or-andskotans veldi, vændi honum enn meS

|)VÍ miskunnar ok eyh'frar dýrðar, ef hann hafn- aði sínum dkynnum, ok neitti andskolans áegg-

]tin; síðan er at Jjví kom, at hann skyldi til bin skripta bera mein ok sauriííi, J)á Jjorði hann 219 eigi vesall at segja til, ok gleymdi pá ok vildi Gigi greiða sitt líf syndugt, J)á sendi vorr drott- inn lionum svá mikla sdtt ok ákafa, ok reis hann eigi fyrr upp or peirri sótt, en hann haföi bgett meö skriptagángi alla sína glaspi, er hann hafði gert, pvínæst fékk hann heilsu and- ör ok líkama, ok pdttist hann gjörla fundithafa

í síuu tímagni, at fyrir ofdranibssakar ok líkams munuð hafði hann vilzt ok snúizt frá guSi, ok týnt í pví sálu sinni; síðan geröist hann pví öllu guðrétthgri trúari, sem hannvissi sik fer- ligar áðr farit hafa^ pk fleira pess drýgt, er guði ok öllum gtíöum mönnum var gagnstaÖligt, dýrkaöi hann drottinn vorn ok hinn heilaga Ólaf konúng alla sína Hfsdaga síðan, meSau haun liíði. OrS Einars 'þaj/ibarskel/is,

pá er Sveinn konúngr re'6 fyrir Noregi, ok Alfífa, mdðir hans, pá tdk landsfdlkit aum- liga við vesöld sinni, par sem ríki |)eirra stdS yfir, ok var par hörmuligt undir |)ví ríki at

liggja meS dfrelsi ok dárani, þwíát ídlkit liföi meir viö búfjár fdör enn manna niat, jþvlat

aldri varS á peirra dögum mikit ár i Noregi,

sem heyramá í vísu pessari, er Sighvatr kvað: Ali'ífu mun œfi imgr drengr muna lengi, er oxamat átum inniskaf sem hafrar;

f annat var, [rÁ er Olafr ógnbráír er rcS láði hverr átti þi hrdsa hjálmporns freku korni. Frá fví er sagt einhverju sinni, at píng var fjölmennt í Niðaró>i, ok var á pínginu Sveinn konúngr, ok Alfífa mdðir hans, ok var pá ena talat um mikit vanrétti bdndci, en pá var engi rdmr gerr at máli hans né Alfífu , ok var pá hvorki játtat né neytat. pá svarar Einar pambarskelfir, svá allir menn heyröu: engi var ek vinr Olafs konúngs, enpd voru prænd- ir pá öngvir kaupmenn, er peir seldu kon- img sinn helgan, ok tdku við fyl ok meri; konúngr pessi kann ekki at mæla, en mdðir hans viU íllt eitt, ok má ærit. pá brugðu allir grönum, peir er heyrðu, ok hldgu at, ok sagði hvorr öðrum, pdtti vel mælt vera. pá mælti Alfífa: hví sitja bœndr eigi niðr, ok hlýða konúngs eyrindi, en kurra eigi svíi. pá pögnuðu bændr, en Einar sldð upp , ok mælti hUt, sva alUr heyrðu: fari menn heim, hart íllt eyrindi hafu menn híngat haft, bæði nú ok optar, til fundar Alfífu, ok mcga menn heldr bíða heima vanréttis pess, er at hönd- um berr, en sækja eigi alHr í einn stað, ok hlýða par eixmar konu orðum, peir er eigi vildu hlýÖa Ólafi konúngi, peim er nú er sannheilagr orðinnj ok hefir ok pat mesL níð-

íngsverk gcrt vcrit her í landi, er menn sviku Olaf konúng, ok hefir paL ilJu reift, sem von var, ok svá tnikla ánau8 hefir fólk polal, sííaa petta ríki kom yfír, at pat skykli guð vilja, at pat vseri skamt, ok hefir verit œrit lúngt. Gekk Einar af pínginu, ok alh' múgr fjöl- mennis með honum.

Jarieign,

Væríngi einn í Görðum austr keypti ser præl einn úngan, ok var sá hinn úngi maÖr dumhi, ok mátti eigi mœla, ok pd var hanu; meÖ öllu hygginn ok næfr um marga hluti;^ engi maðr vissi , hverrai' ættar hann var,. fyrir pví at hann fekk eigi mælt^ pess gátu flestir menn til, at hann mundi norrænn. vera, fyrir J)ví at hann gjörÖi vopn pau ok bjc5, er, Væríngjar furfa. Nú hafÖi sá hinn úngi mafir. marga staöi kannaða, ok iSuHga vi8 verÖi seldr verit ok keyptr; kaupmaör einn gdör leysti hann til sín, ok gaf honum írelsi fyrir misk-

unnar sakirj síöan fór hann í sjálfrscÖi sínu

til borgar peirrar, er IláUngarÖr . heiiir , ok veitii honum far herbergi húsfreyja ein gdð,

ok dvaldist hann J)ar marga daga , cn kona

sú hin góða sdtti allar tíðir jafnan lil kirkju hins heilaga Ólafs konúngs, ok dýrkaöi hún fann hinn milda konúng með mikilli ást ok

útrúnaÖij nii um ndttina, síðan er hún var í svefn komin, Jþá sýndist henni hinn heilagi Olafr konúngr, ok mælti við hana, at sá hinu

A ]} 6(via ann fremr pessum lap viiS* •

úngi maSr skyldi íylgja henni til dttusaungs um morgininn, ok svá gjörSi hún, sem hann bauS, ok bað hinn únga mann at fara til kirkju með sérj en pegar er pau voru par komin, lagðist niðr J)á pýngSi honum mjök, ok hann ok svafj á meöan tíéirnar voru siingnar, pví næst sá hann í svefninum pann sama mann til sín koma svá klœddann ok í annliti íall- inn, sem konunni haföi sýnzt um ndttina, Olafr konúngr mœlti vi8 hinn dumba mann: aperi os tuum et implebo illud^ pat er svá at skilja: lúk upp munn pinn, ok mun ek fylla hann; ok eptir fat tdk hann túnguna hans ok gjörSi á krossmark, Jjá spuröi hann, ef hann vissi, hverr sá væri er honum vitr- aðist, ok mælti at hann skyldi nefna hann, ef hann mættí tnæla, Sjá hinn sjúki svaraSi:* þat ætla ek, at pii sért Olafr komlngr hinn helgi; ok pá vaknaSi hann, ok mátLi mæla, ok lofaSi ahnáttigan guS, ok hinn signaSa Oiaf konúng fyrir heilsu, er hann hafði fengit.

Pílagrímr einn fdr um Upplönd, ok öetl* aði til hins heilaga Olafs koniings, hanu var tekinn á Upplöndum ok grýttr í hel ok dysj- aSr síðan, Já sýndi sá hinn mildi guðs viu sín mildiverk síðan, |)á gaf hann peim nianni lífj en eptir pví er hann var máulítil];, sýnd-

A eplir fyrirfarandi Jiap, hœdr D enn vi& 3 fylgjandi Tíap, cn fileppr i þetm seinaslay o*^ vanlcir niMag Iiínt.s, 223

ist honum sem sjálfr konúngr gengi at, ok ileygöi af lionum grióLÍnu, ok mælti síðan vi5 liann: far |)ú nú hvert er pú vill, h a un spratt upp pegar, ok fdr norör til NiSardss, ok sagði

petta sjalfr it ágœtliga mildiverk, er hinn hei- lagi Olafr konv'mgr veitti honvim) hinir iSruí-

ust ákafliga glœps síns, er gjört höfðu, ok lof- uðu allir guö ok hinn heilaga Ólaf konúng. Sá atburSr varð enn á Gautlandi, at konu var tortínt saklaussi, hún hafði ætlat atsækja hinn heilaga Olaf konving heim, hún var kölluð meS pjófum^ pá kom sá hana upp at reisa ok paðan atleiða, er jafn veit með guðsmiskunn hv;grenn-

\ íngar manna ok verk, ok virðí sva mikils við hana

sína fyrirætlan, at haun gaf henni líf fyrir fram-

kvcemd farar ; nú lofa allir guö ok hinn heilaga Ólaf konúng.

Lángt varpess í milli, er hinn heilagiÓlafr konúngr var upptekinn or jörðu, ok dýrkaðr sem verðugt var með haleitri tign, ok kirkjavar hit gjör á Stiklastööum , par sem hans helga bldð hafði niðrkomit, pá er hann fór af pessura heimi$ en er kirkju skyldi vígja |>ar ok biskup

skyldi pángat koma, bar svá til at konúngr var

í J>ví héraði ok var sjúkr mjök, proti mikiU var

kominn í knfe honum, svá at bæði bólgnaíi lœr-

it ok lengra upp í frá, ok var hann náliga al- verki aMr afj nú viS Joessa sársauka fýstist hann

at gánga til tíöa, ok sjá guös dyrö ok ens helga^ Ólafs konúngs; pvínæst var hann fœrör til skips . :

ok fluttr á bati yfix' ána, fara síSan meS homim til Idrkju^ eu um daginu, er dttusaungs tíSum

var lokit, |)á var konúngi sagt frá steíni peim,

er hinn helgi Ólafr konúngr let líf sitt á, ok enn kveöa bldSi drifiun, en sá steinn kemr fran^

vit or altara; síðan pokaði konvingrinn at altar- inu ok prýsti knénu ok pví er sárast var viS steininn, ok pegar iafnskjótt vitjaöi hans svá háleit miskunn alhnáttigs guös skapara ok árn- aðarorð h5ns heilaga Ólafs konúngs, at á feinv

sama degi ttík or verkin ok |)rotan allan. . .

Af riddara eitium i Englandi. Riddari einn í Englandi var missáttr viS

bróður sinn, pá er peir skyldu skipta arfi í mill-

um sínj nú bar svá illa at 1 J)eirra missœtti, at ríddarinn reiddist mjök brtíðursínum, svu at

hann brá sverSi ok h)(5 til hans, en mtíðir Jeirra

hljdp í milli, ok vildi stöSva höggit, en riddar-

inn hjd {>au bæSi í einu höggi til bana, md$ur. sína ok brdðurj hann dttaöist mjök guÖligaheíud fyrir sína glæpi fáheyrSa, örvínladist Já guös; miskunnarj ok minnLÍst hjálpsamligra orSa vors

drottins : eigi vil ek dauöa syndugs mannsj heldr ,

at hann snúist ok leiört-ttist ok lifi, hann minn-

ist á meö gráti ok iÖran á dæmi Pétrs postula ok annarra guðs manna, pá lét hann at sjálf- ræÖi sínu negla á sik járnj ok fdr at vitja heil- agra staða at ráöi kennimanna. Nú spurði

L hefír enn ficnna lap. jwif/um, oi; vudar jiieiS honuuu liann eigi fleiri sagSar jarteignir annars heil- ags manns enn Olafs konúngs Haraldssonar,

fýstist fess at sækja hann heim, J^óat far- vegrinn væri lángr, hann kom til Noregs at Hvítadögum, ok er hann heyrÖi anessu upp- hafna með miskun heilags anda, pá spratt armlegg hans járnit á gólfit, ok lángt svá at saunglaM viö hátt; hann pakkaöi gu6i al- ^áttkum ok hinum helga Olafi kontíngi jar- t-eign fá, er hann haföi fengit, ok lagöi hann {>at íyrir sik, at vera par til andláts dags hans, fyrir pví at eptir var járn pat, er um háls honum var neglt; en mcssudag Olafs kon- lings var skrín hans úlborit ok niSrsett, at ínenn mætti atgánga peir er vildu, pá spratt af pessum sama riddura {)at járn, er hanu

Wði sagða glœpi sína , ok at hálsi (honum) haföi negh verit. Sjá jarteign var af öllum ^öunum ágætt um mörg lönd. Her (munum) vfer nú híta endíng bökar pessax-ar, at eigi

gjörum vér í lángmælgi,.. peim er til lilýSa, er ok engi von at, at einn maSr megi hans allar jarteignir í sögu færa, pær sem drottinn vor Jesús Christus lætr veröa da^ frá "^gi til dýríar (ser) , en íyrir verÖleika ok árn- aðarorÖ hins blessaöa Ólafs konúngs, sá er meS feðr ok (syni ok) anda lifir ok ríkir einn guS^ heilagri í I^renníngu um allar aldir. FF'. pessir smáir artículí, sem her eru saman- f>H sem htr ,1 eptir Jylgir, stendr aptan viH sogu Olafa ^ovúng. hclsa Flatcyjarhék, 5 lilNol. 22G = lesnir, stancla í sjíílfri lífssttgu hins heilaga Olafs konúngs riaraldssonar, poirri sömu, erStyrmir prestr hinn frdSi hefir samanseLt, pdtt peir sb

eigi svii fulliga skrifu&ir lúv fyrr í hókinnij má pat engi maðr undrast, pdtt mart liggi niÖri ú- skrifat, \mt er til hofir borit um lians daga, sva sem pcssi hinn göfugligi geisli kom víða fram á Norörlöndurn, par sem pá var heilagri krislni I ok kyrkjunnar rett meir til frelsis ok náðar heldr enn aör.

pat bar til, Jaá er Ólafr konúngr var í

Englandi, ok hann haföi meÖ sinni list ok ráS- leitni unnit Lundúnaborg, hitti hann kaup- mennnokkura, pá er komnir voru af Noregi vestr J)ángat5 hann spurSi pá t^ðinda or land- inu, ok einkum vandligast spurði hannatmóS- I ur sinni ok stjúpfööur. sögðu slíkt, Kaupmenn |

er hann spurði. pat varð í viðræðum feirra, at Olafrkonúngr spurði at konu peirri norænni, er Steinvör hbt, sú hafði kölUrö verit l)okka- konaOlafsj kaupmennsiigðu, at húnvarmanni gipt. Olafr spurði, Jiverjum hún vœri gipt. peir sögðu, at sá maSr héti porvarðr, er hana

átti, ok vœrí kallaÖr galli. Ólafr sþuröi, hvat manna hann væri. peir sögSu at hann var

einn bóndi, ok býr fyrir norÖan StaÖ í Noregi,

^ ok Sleinvör var pángat komin til búss meö honum. pá kvaÖ Ólafr konúngr vísu Jþessa :

Böl er pat, er lind í landi

, líuidrifs fyrir ver handan | gnlli merkd við galla grjdt aulnis slcal fölnaj pann munda ek viö vilja valklifs, meöan ek lifða alinn ei'umk björk at bölfvi bands algrænan standa, Nú skiljast þeir Ólafr konúngr ok kaupmenn- innir at svá mœltu. penna flokk orti Olafr konúngr eptir er hann hafði unnit Lundúnaborg: Gaungum upp áðr Engla ætllönd farin rÖndu morSs ok miklar ferðir málmregns skafar fregnij verum hugrakkir, Hlakkar

hristum spjtít ok skjötum, leggr fyrir orum eggjum

Engla gndtt á flótta. Margr ferr ullr íillan odd senní dag |)enna Freyr far er fæddir vorum fornanserk ok bornir; enn á enskra manna álm^ g]ö8s Hnikars blóSi

vart mun skáld í skyrtu skreiS á hamri seiöa. pollr xnun glaums of grímu gjarn síðarla árna randarskdS at rjóða ^__^___£seÖinn sá er mey fæSir;

P 2 228

berr eigi sá sveigir sáralauks á ári

reiðr til Rínar gldSa rönd upp á Englandi. pdttuS mer er ek pálta porkels liSar dvelja

sást eigi J)eir sverSa

saung í fdlk at ganga, áöan er hörS á heiöi hríS víkíngar kníöu^ vér hlutum vopna skúrir

varS fylgr liði harSa. Hár þikki mér hlýra hinn jarl, er brá snarla mær spyrr vitr ef vœri valköst, ara föstu^ en fekkjondum pikkir |)unn blás megin ásar hörS sú er hilmir geröi hríS á Tempsár síðu, Einráðit lét áðan Ulfkell par er spjör gullu hörS óx hildar garða hríð víkínga at bíðaj ok sliðrhuguðr síðan sáltu á oss^ hve mátti , byggs ver bitran skeggja brunns tveir hugir runnum. Knútr réð ok 'bað bíða baugstalls Dani alla, 229 lundr gekk röskr und randir ríkr vá her vi8 díki} nær var sveit, far er sdtLum sýn meS hjálni ok brynjuj elds, sem dlmum heldi elgrennauda kennir. Ut mun ekkjan líta ^ opt glda vopn á lopti of hjálmtömum hihni hrein sú er býr í steinij hve sigrfíkinn sækir snarla borgar karla dynr a bretskum brynjum bldS ís Dana vísi, Hvern morgin sér horna hlökk á Tcmpsár bakka skamt hánga má húngra hjáhnsköö roöin blöbi; rýSr eigi sá svegir

sáralauk í ári hinn, er Grjötvarar gætír, gunborös, fyrir StaS norSan, Dag var hvern pat er Högna hurÖ rióðast nam blööi ár par er úti vorum ilmr i för meS hilmi, knegum vér sízt vígura varð nýlokit hörÖum

íyllar dags i fögrum

fit Lundúnum sitja. Nú irxá pat sjá af pessum vísum, at Ólafr kon-

úngr muni opt komit hafa í líkamligar orr- ostur hér a jaröríki, en þú hefir hanai optar strítt andaliga í móti fjandanum, ok svá opt sem hann sigraðist líkamliga á úvinum sínum, pá sigraSi hann J)d optar úhreinan anda í andligri hdlmgaungu |>eirri, er hann hvern dag háði Imdt honum, verandi eigi úminnigr, hvat guS býSr í evangelíd: esioie fories helloX pat er svá at skiljar veri J)ér styrkir í orrostu ok ber- 3st vi8 fornan eitrorm, ok munu pér taka ey- líft ríki, petta sama boðorS hélt pessi guSs kappi 9 enn ágæti Olafr, at hann barÖist dag- liga við hinn forna fjanda, ok fyrir pat sama stríö öSlaÖist hann af vorum herra eylífa dýrS himinríkis.

Sva bar til einn páskamorgin, pá er Olafr konúngr varí NiSartísi, at til bæjarins varkom-

inn mikiU íjöldi manna j voru nokkurir menn gengnir uppí Gaulardal af í^eim, er tilkomnír

voru. Svá bar til, at maðr eirin gekk hjá

Jeim, hann var herða mikiU, hannvar í kápu

ok í hvítum íhosum ; hann gekk einnsaman. pá spurSi einnhverr peirra: hverrertu, fclagi? J)essi maSr pagði viS, ok gekk sem áSr. Ek sváheill! kvaSsá, ek skal maka honum háS- úng5 hleypr nú síSan eptir honum, ok ]ætr

erjaskdinn viS legginn ofan, en J>ar var blaut- lent ok leirugt mjök, ok varS maSrinn mjök

Jirekkdttr áfœtinum, ok skiljast J)eir viS sva. :

tiiit. Annan dag páslcanna koma líonúng-

sins xnenn í pat hcrbergi, er {jessir sáiu í, ok

segja svá, at Olufr konúngr vill hitta pa. peir pikkjastsízt vita, hvat konúngrinn mun pcim vilja, fara fund heilsa honum. J)(5 á hans ok Hann fagnar J)eim, okmælti; hvat er nú iim

fMag vort, J:)at er ekáhjáykkr? pcirdrápu ni8r höfði, ok kvdöust eigi minnast, at J)eir hefói ^okkurntímahans fclag haft. Nei, kvaShann: í>iS kvdöust at vísu konúngs félagar vera. peir

ur8u vi8 Jjetta nokkut úglaSir. Konúngr mælli

ckki J)urfi J)ið at úglebjast^ en pat ráS vil ek S^fa ykkr: makið Jíeim einum háðung, cr þi5 "viUö iivcrr er. peir Jjökkuöukonúngi, ok skiklu síÖan, ok J)ótLust þeiv vila, at pat haföi Ólafr

konúngr verit, er Joeir höfÖu jþettakalls gert. pat barst at einusinni, pá er Olafr kou- ^ngr hinn hclgi fór á skipum fyrir land fram íneS hirðmönnum sínum, par er porvarðr galli

álti garða á landi uppi skamt frá sjö , ok J^au Steinvör, er fyrr vorunefnd, pá sj)ur8u hirð-

mennkonúngs, ef hannvildi J)ar at landi lcggja, ok hitta Steinvöru , vinkonu sína. Konúngr ^v^rar, ok kvaS vísu Jiessa: Vandfœrra er vorrar varbliks fyrir Stað miklu Jjrey ek um aldr til eyjar örborös, enn var foröum;

nú er fyrir höfn [já er hafaa lilun sæfvar laá ek æfva 232

gunnhvítínga grjdti geirporps boða vorpit. Eigi skal ek nu ht^r undir land leggja, sagSi koniingrj af|)ví at mér sdmir meirr, at gera vilja guðs heldr enn lifva eptir minni fýst rángri. Nú (má) af slíkum lutum sjá, hversu mikit hann unni almátkum guðí, er hann virðimeira vilja guSs í himinríki, enn sína eiginliga fýst'.

^OIafr konúngr hafði meö shr marga ís- lenzka menn, ok hafSi jþá í gdðu yfirlæti ok gerSi í)á sína hirSmenn; einn af peim var Sig- hvatr skáld, hann var pdrSarsonj hann var fæddr útá íslandij á feim bæ er at Apavatni heitirj par bjd sá maSr er porkell heitir; hann fæddi upp Sighvat ok fdslraÖi, Sig- hvatr |)dtti heldr seinligr fyrst í æskunni. í Apavaini var fiskiveiSr mikil á vetrum. pat barst at einn vetr, er ísi, J»á menn sátu á ok veiddu fiska, at peir sá einn mikinn fisk ofc fagran í vatninuj J)ann er auðkendr var frá öÖrum fiskumj Jjann fisk gátu þeiv eigi veitt. Austmaðr einn var á vist með pox-keli^ hann mælti einhvern dag við Sighvat, at hann skyldi fara til vatns með honum ok sítja á ísij ok er Jeir koma á ísinUj pá bjd austmaðrinn til veið- arfæri Sighvais, Síðan sátu peir á ísínum um

«3 JTcniCEst lioma liaptlularmr, sem úiSr alavHa a^ Jraman i

: jir't^i lap^nj' vilSrauJnimn/i fyrU Jl liap* hU, 173 G ^ og Jyar^

ncvsí 7! einiuit Vap, 2 fyrri liap, aj 6r. þ6 þi'.ssi liap, .tc álSr

aú' Jrajnan prejilaíír ftern 52 kap. s'águmiar epiir A, þúlíi Iwnum

ckki slejipundi htr bcviSi orö'u/nwiarinA /)e6& ci^i vv^nu , aÍS miUíi iki/j'a 11CVAÍ JyÍ^jimdi kap, J'ríi honitm. 233

ðaginn. Slghvatr veiddi pá enn fagra físk, I>ann er margir vildu veitt hafa. Síöan fdru Jieirheiin, ok sauS austmaðr fiskinn; J)á mælti hann viö Sighvat, at hann skyldi fyrst eta höf- uSit af fiskinum, kvað par vera vit hvers kvik- endis ífdlgit. Sighvatr át Jiá höfuSit ok síðan allan fiskinn, ok Jiegar eptir kvaS hann vísu fessa:

Fiskr gekk oss at öskum eitrs sem vér höfum leitat lýsu vángs or lýngi leygjar orm at teygjaj atrennir Iht annan aungulgripinn hánga vel hæfir örriSa at egna agn gálga m&r hagnat. Sighvatr varS paSan af skír maSr ok skáld gott. Annar var sá maSr, er Bersi hét, ok var Skáldtorfuson, hann var ok skáld gott. Bersi varðrægSrviökonúnginn, ok sagtat hannkynni ekki at yrkja né kveSa |)at, er eigivar áSr kveS- i^- pá lét konúngr taka mörg sverð ok bregSa ok setja niSr nökd í eina litla stofu. pá lét í^onúngr kalla Bersa. En er Bersi kom, pá ^ælti konúngr, athann skyldi yrkja um pat, sverSin voru uppreist. pá kvaÖ Bersi: SverS standa hér sunda sárs leyfum vér árar herstilUs parf ek hylli höll rauS búin guUij 234

vibr tæka ek vika vil ek enn meS per kennir

elds, ef J)ú eittlivert vildir, alvaldr! gefa skáldi, pá gaf konúngr Bersa eitt gott sverö. priÖi var pormdSr Kolbrúnarskáld^ ijórÖi Björn Hítdælakappi, fimti var pórir Nefjúlfsson, hann var spekíngr mikill ok forvitri, þá voru (brœSr) 2, het annar pórÖr, emi annar por-

finnr, hann var skáld mikit. pat var (eitt sinn)

f at porfinnr sat á reiðustdli fyrir Olaii konúngi, pá mælti konúngr til hans: yrk, skúld! um

þat er skrifat er á tjaldinu ! porfinnr leit til,

ok sd , at par var markat d tjaldinu, at Sigurðr vann at Fafni, ok kvað vísu: Geisli stendr til grundar gtmnar jaröar munna ofan féll bldö á báðar

benskeiSr, en gramr reiÖist 5

hrystist hjörr í brjósti hríngi grænna lýngvaj

i en fólk|)orinn fylkir ferr viS steik at leika. Átti porgeir Hávarssonj níundi Ottar svarti ok margir aörir. Eptir fall Erlíngs Skjálgssonar kvaÖ Ólufr konúngr vísupessa: Lítt mun höldr enn hvíti hrafn etr af ná getaum vcr unntitn gný gunnar glaSr í nátt á Jabri; svá hefir öUúngis iUa ek gekk reiör um skeiðar jörS veldr manna morSi mitt rán gefist hánum^. En Sighvatr kvað pessa vísu: Drakk eigi ek drekkju dag í>ann, er mer sögðu Erlíngs tál at jdlum

allglaðr þess er rfeS JaSrij hans mun dráp um drúpa dýrmennis mér kenna

höfuS bárum f)á hærra hart morð var pat forSum. Eptir dráp Karla fekk pórir hundr mikla ú- hlíðu af Olafi konúngi. Sá konúngr reð pá fyrir FinnmÖrk, er Möttull hétj hann var heiSinn blótmaðr ok mjök fjölkunnigr; pángat fdrpdr- ir á fund hans. pörir gekk fyrir Möttul, ok kvaddi hannj konúngr tdk kveðju pdris, ok spurSi, hve sætti, er hann var pángat kominn allt norSr. pdrir svarar: harSr var nú á annat horS, pvíat mer (er) eigi úhaelt nú heima at l>úum mínum fyrir Olafi digra. Möttull svar- ^^: pat mun eigi satt, er pú segir nú, at per muni eigi úhætt vera fyrir konúngi yörum Olafi, pvíatekveit, at hann hefir lengi verit mikill vinr finn, ok mun hann halda fast vinfengi sínu við yðr kristna míínn? Jjvíat pérj 236 kristnir menn! kalliS konúng ySvarn vltran ok vel at sér; nú er sá einn allvel at ser, er bæbi er vinfastr ok vingdðr. ptírir svarar: veit ek,

at J»ú munt spurt hafa missætti pat, er gerzt hefir meS okkr OlafíkonLingi, hversu haun tdk af líTi póri, írænda minn, meíi mikilli svíviréíngu;

fyrir J)at hefir ek drepit nokkura menn, ok

einum til fátt_, er ek hefir eigi konúnginn sjálfan við velli lagt; nú er ek pví á |)inn fund kominn, atek veitat{)ú ertbæðivitr ok sldrráSr

ok kannt mart Jiat, er eigi kunna aörir mennj nú œtla ek mér far til trausts ok fulltíngis

sem J)ú ert. Mö-ttuU svarar: ef þhr er petta svá gefit, sem |»ú segir, pá mun pér at |)ví

vérða, sem J»ú væntir^ skaltu vera hér meö mér viS tdlfta mann, ok bíða svá píns sdmaj |)víat eigi munu fleiri mik heimsækja enn svá af liði Olafs konúngs, enn mér er nauÖsýn á at gera peirra för góSa híngat. Nú var pdrir par, ok peir 12 saraan, ok nam far fjölkýngi. Um vorit gekk pdrir fyrir Möttul, ok baS hann leggja til með sér ráö sín ok hamíngju: pvíat ek treystum framar)iga yörum frd&lelk um alla luti. Möttull svarar: fúss vil ek

mína hamíngju tilleggja meÖ J)ér ímót Olafi konúngi, ok svá segir mér hugr um, at fú munir um síðir sigrast á honum: nú eru héí 12 hreinbjálfar, er ek vil |)ér gefit hafa, heíir

ek |)á svá signaða ok magnaða, at engan Jjeirra mun járn bÍLa. pessa bjdlfa hafði pdrir ofc :

hans menn á StiklastöSum. pessir höföíngjar (seldu) hinn heilaga Ólaí lconúng við verði, ok tdku fé til höfuSs honum, er nú mun ek telja í fyrstu: Erlíngr á Sdla, Erlendr or GerSi, Aslákr af Finneyjum, Hárekr or pjdttu, Kálfr Arnason, pdrirhundr, porgeirraf KviststöSum,

Hrdtr af Viggju. MeS peim gekk í hð por- steinn knarrarsmiSr ok Olafr, frœndiKálfs, en pessa rdt ok upphaf var alls Kniitr eim ríki, ok pess spurSi Ólafr konúngr hann eitt sinn, er peir fundust, hví hann sýndi honum svá mikil svik ok mdtgáng; at pú vilt svíkja tíndan mér lond ok pegna, far er ek vann Lundúnaborg meS guðs fulltíngi |>ér til handa, ok mæltu pat sumir menn, at -eigi mundir pú hafa vorÖit konúngr at öllu Englandi, nema ek hefSi per li8 veittj nú dæmi almáttigr gu5 okkar á milli. Knútr konúngr svarar

J>ú geröir íyrr sakar vi5 mik, tdkt af mér ríki mittí Noregi, pat er Haraldrj afi minn, hefir áit, pat Hákon jarl hélt af honumi 3 pat ríki átti síöan Sveinn konúngr, faÖir minn, ok setti yfir Eirek jarl} þú rakt í braut Hákon, ^ysturson minn, af föðurleifð vorri, hefir ek latit jjiit stýra 15 vetr fessu ríki, er vcrL'mg- feðgar höfum átt, ok launat pcr sva hÖveizhj, er J)ú veiLtir mér í Englandi. Nú er mí'r nauSr á, at ná pessu ríki annathvort meö vél e5r aflij en J)d er ein sök sú, er mik eggj- 238 ===

ar rnest fram, at vera pinn mdtgán^smaðr,

en pat er sú, at allir konúngar, peir er í nánd mfer ríkja, kyssa á kne mér ok lúta mér, nema ok Önundr konúngr, mágr pinn, en ef |)i8 vildiö fat gera, munda ek ekki gremjast ykkr. Olafr konúngr svarar: hvárgi er okkar me8 minni tign enn f)ú, ne virö- íngu, ok eigi viljum vér með neinu lögmáli binda okkr til |)jdnustu vi8 fik, par er pú mátt litlu síðr heita hervíkíngr enn dýröligr konúngr^.

Olafr konúngr efldi í mörgu kristinn rétt: hann Iht reisa kyrkju í hverju fylki, ok lagði prdventur til. Olafr konúngr var vænn maðr ok listuligr at yfirlitum, riSvaxinn ok ekki hár, herðimíkiU, réttleitr ok bjarteygr, hár- it Ijösjarpt ok liSaíist vel, en nokkru rauíara

8keggit5 hann var rjóðr í andliti, ennibreiðr ok opinneygr, limaSr vel ok líttfættr, fastúÖigr ok hugaSlátr, réttvaxinn ok raundigr^; allra manna var hann vitrastr, ok sá hvert ráð, sem bezt gegndi, ef hann lék í tdmi vi8; en ef skjótliga komu at honum, pá var nokkut hætt. Hann var einvaldskonúngr yfir Noregi, svá vítt sem Haraldr hinn húrfagri haföi átt, frœndi hans; réð fyrir norÖan, Gandvík, en

J/tV liemr r Pesxum viííhcciir Tiop, xim ýerjim Olafs Z . íí

sern er er Jilfajn'ótmmn y praiiaiír hls, 181 epiir II ^ og pur h'íi& Jj'ólor^arit þ

til hafnanar veraldar ok til ástar himinríkis dyrÖar, Hvers manns prágirni mundi svá mikil vera, at eigi mundi mýkjast við sætt Jíiál hins ágœtasta konúngs, fullt af andligri speki. Eigi at eins trúöi hann á aUmáttkan guÖ, heldr bar hann mörg meinlæti fyrirguSs

^^l^ir. Mikill bruni heilagrar trúar brann í 'i^ns brjósti. Kontingr virði mikils kyrkjur kennimenn ok allan kristinn dóm, hann gíif atvinnu aumum mönnum, klæddi hann kíilna, gaf fe föðurlausum, ekkjum ok iitlend- um, J)cim eríátœkir voru, huggaöihannhrygga. ok studdi alla ráSvanda mennbæSi (heilrœ(5um) ok öörum tillögumj liann var harðr við her- menn ok heiðíngja, stirör viö stuldamenn ok ósvífr viö alla iSsiöamenn, hepti hann höíðíngja ok alla aljýöu at öllum úsiðumj hann refsti rán, ok hegndi hart, ef guös rétti var raskat, en fyrirgaf linliga fat, er viSr hann var mis- gert. Misjafn var orðrdmr á um hans mál ok framferði, meðan hann lifði í |)essum heimi, pvíat margir kölluðu hann ríklyndan ok ráð- gjarnan, hardráðan ok heipuVðigan, fastan ok fégjarnan, dhnan ok údælan metnaðarmann ok mikillátan^ ok fessa heims höföíngja fyrir alls sakir. En peir, er gjörr vissu, kölluðu hann linan ok h'tillátan, hœgjanok huggdðan, mildan ok mjúklyndan, vitran ok vingóSan, Irœgjanok fályndan, tryggan ok trulyndan, forsjálan ok fastorðan, gjöflan ok góðgjarnan, gdSan ok glæpvaran, stjdrnsaman ok stiltan, vel geym- inn atguðs lögum ok gdðra manna frelsij ok hafa peir rétt rættum hann, er svá hefir sýnzt, semnú verða margar raunir á. Ef hann fann fat ílund sinni, at eigi væri.alleins sjálfs hans fýst ok guðs vili, braut hann opúiga sinn vilja, en gerði guös vilja, ok leitaði jafnanhans dýröar, meirr enn sinnar vírðíngar atréttsýnna álitij manna marga luti gerÖi hami til nyt- semdar guðs kristni. Hann lét kyrkju gera á íslandiápíngvelli, far sem nú er honumhelg- 241 u8 kyrkja; hann var mildr formælari góSra manna, en dgnarligr liegnari vondum mönn- um. Enginn Noregs konúnga var honum jafn, hvárki áðr nh síSan, pvíat hann unnimikit alls- voldugum guSi, ok gekk gu8s götur ávalt, ok gerÖi hans boSorð 5 fyrir |)ví var drottinn meS honum í öDum lutum, þoim er hann gerSi vel ok spakliga, ok |>ví lœtr almáttigr guð nú pví meiri hans dýrS birtast, sem hann dýrk- aÖi sjálfan guS framar í sínu lífi, en lÍLÍllætti sik framar fyrir guði ok mönnum. Engi túnga má tína, ne hugr hyggja, hversu mikít gott konúngrinn veitti sínum mönnum í laga-

' setníngu ok huggan fátækra manna, í optleik heilagra kennínga, í sLjórn ríkis síns, í dst vi5 ahnáttkan guS ok almenniliga krislni, í lielgu bænahaldi ok fögrum dæmum heilagr-

atferSar. Skíu hann nú Jiví hærra í him- inríkis dyrS meS allsvaldanda guði, sem hann lifSi hreiiiligar í pessum heimi , enn flestir konúngar aðrir á NorSrlöndumj gerir hann svá háleitar jartegnir meS guSs vilja ok for- ^3^, ok margar, sem seint eSr eigi munu s^^ifaðar verða. Hafið nú Bat af samsettri

Olafs konúngs aUri saman, sem yðr h'zt s^nuligt vera , pvíat í fornum sögum verðr ^örgu samanblandat, er Jat ok eigi úh'kligt, jþar menn hafa sögusögn eina til ; en {)ví trúi 5 BlSÍDí, O menn fastliga, at pat mun allt sannast;, er írá Olafi konúfigi er bezt sagtj væntir ek pess ok, at hinn heilagi Olafr mun eigi fyrir- kunna menn, JxSat nokkut sé falsligt í, pvíat menn hafa pat meir gert fyrir sakir skemt- anar mönnum^ enn til áleitni vi6 konúnginn eÖr nokkurra iUenda. í> æ t t i r

er viölcoma sögu Ólafs konúngs helga..

Q 2 r

I

j

I

I

1

I

f

4 Hér hefr upp þátt Styrbjarnar Svía kappa,

er hann barðist viS Eirek Svía konúng.

Fra fví er at segja, at Eírekr ok Ólafr r^Su Svíaveldi, synir Bjarnar hins gamla. Olafr átti

íngibjörgu, dóltur prándar súlu jarls j Ulfr hét bróðir hennar^ Björn hét sonOlafsok íngi- bjargar, Olafr varS bráðdauðr af eitri undir borðum at Uppsölurn. Eirekr fæddi Björn upp meS hirð sinni, eptir er faöir hans var andaðr j Ulfr fdstraði haiin. pá er Björn var 12 vetra, sat hann á haugi fpður síns, ok kom eigi undir borö meS koniihgi, pá taldi hann til ríkis í fyrsta sinn, ok kvað líkt tilfarit ríkinu yfirsjón- aí" ok aldri sínum , ok kvað nokkut bernsliga framfara^ hinn sami atburðr gerbist um pat snnat vorit, ok hit þriðja. Eirekr taldi hann

*^^S^ ttlkominn til konúngddmsné til erfSar, fyrr ^wn hann væri 16 vetra, en J>á kveðst hann ínundu láta vera kyrt fyrir sína hönd. Á þeim ^tósserum urðu peir missáttir, Áki, hirðmaSr E^^eks, ok Björn; rak Björn slæSur yfir höíuS honum, en Áki rak horn á nasir Birni, en J)ann sama dag drap Björn Áka fyrir hallar dyrum, pat vildi Björn öngvu bæta, en koni'mgr bætti pat, ok varðfá konúngr at fara til veizlu ann- arar, en Björn var par eptir, ok beið píngs; en á píngi r^ðu bændr mann til af litlum stigum, pann er Birni varnaði konúngddms, var sá til konúngs tekinn yfír Jeim hluta lands, er Birni bar til; eptir pat riSu Jþeir Björn ok Úlfr af |)íngi, slitu peir nú svá pínginu, at alpýða manna kastaði eptir peim torfí ok grjóti. pat rcíst litlu sí§ar, at Björn fdr til hiríiar meö kon-

úngi^ nokkuru eptir Jþat leysti konúngr Björa af hendi meS 60 skipa alskipaðra ok vel bún- um at öllu, ok skyldi hann vera á burtu 3 vetr, pvíat hann þdttist eigi mega hafa hann í ríkinu, sakir framgirni ok dspektar ok pya

bændanna. Síðan fdr Björn í broLtu, hfelt hann

pá fréttum til , hvar vera mundi konúngr Svíanna J)eirra hinn nýtekni 5 fdr Björn J)á til mdts við hann, ok átti viS hann bardaga, ok

feldi hann; fdr Björn í Austrrlki, ok herjaSi

|)ar, ok skyldaSi menn víSa til herfarar meS shv^ á priggja vetra fresti náSi hann Jdmsborg

á Vindlandi, ok varS par yfirhöföíngi ; par urðu undr pau, pá er hann var par nieð li8 sitt, at

i díkl pví, er um var gert borgina, kom upp fingálkn mikit, ok kvaS petta: Hildr stendr hverjan myrginn hjaldrs undir rau'ðum skildi, nú hafa sigrmeyjar settan

1 ' 1 k; 247

sverðleik Dönum harÖenj eigut vjga veigi vii-baldurs föðr illan Oðinn hörðr sem allir óljósan val kjdsa. En áðr enn Björn fdr or landí, gaf Eirekr kon- úngr honum viðrnefni af harðfengi sinni ok styrjöld, ok kallaði hann Styrbjörn. Hann fdr nú í vestrvíkíng í Danmörk, gerði hann úfrið mikinn. pat varð at sætt við Danij át hann gekk at eiga pyri, dtíttur HaraldsGorms- fonar, enda skyldu peir fá honum hundrað skipa, ok heyja með honum 3 fdlkorrostur. hann haf ði eina nátt hvílt inni Ok er , pá fdr hann til Vindlands til Jdmsborgar, af |)ví at J)ar var kominn fjöldi liðs or Austrlöndum til mdls við hann, ok námust förina, efhann kæmi eigi > en með liði |)ví öllu fdr hann aptr til Danmerkr, ok hafði hann 10 hundruð her- skipa, ok leztmundu setjastí bú ]peirra Dana, riema fengi þeir honum 2 hundruÖ herskipa, ok mann J^ann, er iiann kjöri í förina, en hanu kaus Harald konúngj Jiá kvdðu Danir vísu: Eigi vildu Jdtar

reiPa gjald til skeiða áðr Styrbjarnar stæði strandar dýr á landi^ nii er Danmarkar drottinn

í drcngja liS genginn 248 1-^2

landa vanr ok lýSa

lifir ánauSr hann auSar.

Síöan ítíru peir Styrbjörn meS öU f»essi herskip til övíjjjóðar. Orrosta Eiríks ok Bjarnar Svíahappa. 2» porgnýr hht maðr ok var porgnýrsson, hann varlögniaSr á Tíundalandi, ok svá hafSi faöir hans verit, hann var allra manna vitrastr, er

|)á voru í Svíaveldi, hann var í mikilli virSíngu meS Eireki koniSngi, fvíat par var lausn ok band allra vandaraála, sem porgnýr var; hann var mjök aldraðr, er hér er komit sögunni, ok h'Ltsýndr. En er Eirekr konúngrspyrr hS- safnaö Styi'bjarnar, pikist hann vita at hann mun ætla at vinna Svíaveldi undan honum, stefnirhann pá J)íng, ok leitar ráðs við spek- ínga sína. porgnýr lögmaðr lagði pat til, at hann bælti mjök lög við aljjýðuy ok gerði rétt manna gtíðan, ok kvæði á hvat vopna eðr her- klæða hverr btíndi skyldi eiga; hann skyldi ok láta stika þjtíðleið pá , er til Uppsala lá, svá at eigi væri par skipum fært, prír menn voru feir með koniingi, er hann hafði í mikilli virS-

íngu, {)eir voru ekki vinsælir af alpýðu, J)(5 voru peir garpar mikhr, ok máttu Jbd litlu síðr heita iUvi rkjar enn hreystimenn-, einn peirra het ITelgij porgisl ok ptírir. En er Styrbjörn kom við SvíJ)j(5ð, varð hann var við viðrbúníng pann, er Jþar var fyrirj héldu peir at landi, par scm peim Jjotti friðligast 5 Jjcir ttíku at 2 K. 249

ryðja götu í gegnum skdg pann, er MyrkviSr heitir, en pá voru menn gervii^ ímdt peim, ok bönnuðu jþeim íerð yfír skóginn. Siyrbjörn gjörði peim .2 kosti, at hann mundi brenna skdginn, nema |»eim væri lofut ferð yfír hann. Eirekr konúngr kaus, at peir færi yfir sköginn;

Styrbjörn komst meS liö sitt allt á Fýi'isvöUuí

Styrbjörn brendi skíp J)au öll, er hann haft^i pángat haft, pvíat hann ætlaði atmenn mundi pá síSr ílýja, er engi var kostr í brott at kom- ast, porgnýr lögmaðr lagði pat ráð til meS Eireki konúngi, at hann skyldi láta safna sam- an öUum eykjum^ hestum ok uxum , ok gera ok á alla, ok sláframor okunum brodda ok at- geira, {^ar skyldi prælafólk ok illpýði fara eptir áj var ok svá gert, at pessu öllu saman var fyrst hleypt á liS Styrbjarnar enn fyrsta dag, ok fékk Styrbjörn af J>essu mikit mannspell^ annan dag böi ðust peir ok fylktu liðij engi var

J)á liðsmunr, par var Hemíngr jarl með Styr- birni; nátt skíldi |>á. Styrbjörn bldtaði pá pdr at áeggj.an XJlfs, fdstrasíns, okal^ýðu^ f)á ndtt var scnn maðr rauðskeggjaðr í herbúÖum Styrbjarnar, ok kvað petta: Lætr eigi mik lýtir

liðbands sá er frið grandar reiðr er ek stála stýri

' Styrbjörn vera kyrranj pat mun sað inn síÖir sigr nenniun hor kenna 250

roðinn eru leyfðra lofSa lindis sár at binda. pá ndtt hina sömu gekk Eirekr í hof Óðins, ok gafst honum til sigrs ser^ ok kvaS a tíu vetra frest síns dauáa, mörgu haföi hann áðr bldtat, J)víat honum horfði úvænna, litlu síðar sá hann inann rnikinn með síðum hetti^ sá seldi honum reyrsprota i hönd, ok bað hann skjdta honum yfir lið Styrbjarnar, ok pat skyldi hann mæla : Oðinn á yðr alla^ ok er hann hafði skotít, fá sýndist honum gaflak á lopti, ok fló yfir fdlk

Styrbjarnar, ok þegar sld blindi á 115 Styr- hjarnar, ok síðan á sjálfan hann; ok eptir pat urSu svá mikil undr, at skriða brast upp í fjall- it, ok hljdp ofan á lið Styrbjarnar, ok drapst allt hans fdlkj ok er Haraldr konúngr sér fatj lagði hann á fldtta, ok allir Danir, ok höfðu sýn sína, pegar peir komu á brott paS- an, er spjdt hafði komit ok flogit yfir pá;

J)eir komu til Danmerkr. Styrbjörn baS sína menn stínga niðr merkisstaungum ok flýja hvergif par féll Styrbjörn ok allt liS hans; Já var Eirekr á Uppsala brekku, ok bað yrkja J>ann er kunni, ok hét launum fyrir. porvaldr Hjaltason orti vísur f^essar:

Farit til Fýrisvallar fdlka túngls hverr er húngrar verbr at virkis garði vestr kveldriðu hesta; par heiir hreggdöggvar höggvit 2 251

hóllaust er |)at sólar

elfar skíns fyrir lílfa

Eirekr í dyn g^ira. Ok enn kvaö hann:

111 varS elfar fjalla auSkveSjundum beðjar

til SvíJ)jdSar síðan

seiiiiir víkínga heiman ^ fat eitt lifir |)eirra

Jjeir höfðu liS fleira gott var her at handa hundíngs er rann unda, porvaldr pá at launum hálfrar merkr hríng fyrir hvora vísu^ ekki orti hann áír ne síðan, sva at menn vissu. B. Hróa Þáltr.

Frd íjróa.

HKoi hét rnaðr, er uppfœcldist í Danmörku, hann var gó5s bdnda son, hann var atgervi- maftr ok sterkr at afli, ok vel vitiborirm. Hrói var jalnan í kaupferÖum, ok aflaði sér J»annveg fjnr, hann var hagr vel, svá at hann aflaði enn lötigum á í>ví mikils fjár. pá réS f'yrir Dan- mörku Sveinn konúngr Haraldsson , er kallaSr var Tjúguskegg, hann var vinsœll kondngr af sínum landsmönnum. pat var eitt sumar at llrói braut skip sitt við land sunuarla viS Dan- mörk, ok týndi far íé öllu {>ví er á yar, menn hcldust at kalla, ok gengu á landj Já tók Hrói atsmíða, ok aflaði sér íjíír, hann var vinsæll viðsína fclaga, ok eigihafði hann lengi|)essa iöju haft, áðr greiddust {»víat honum peníngar , hann var hinn mesli pjóðsmiSr, en lék á hinu sama, at honuni fdrst eigi vel með féð, {ívíat J)egar hann hafði fé vildi dregit sem hann , pá fdr hann or landi ok týndi fénu, Hröi var auðkendr sýnum frá |)ví sem ílestir menn aðr- ir í yíirlitum, pvíat auga hans var annat blátt, en annat svart, en maðrínn var hinn vasklig- asti ok vel stiltr, |jótt han^i væri eigi vel leit- 1 atj hnnn grædcU jafnan fé, pegar liann var a landi, en liann týnJipegar er hann íór í kanp- ferðir ; en J)á er hann hafði prisvar skip sitt brotit í kanpferSum, pá fdttist hann skilja, at honum var ekki sjá i5n eetluS; en fat var 'þó næst skapi hans, at fara landa á milli me^ kaupeyri sinn^ ok er svíi var kpmit, pá kenir honum í hug, at hann skal fara á fund Sveins konúngs, ok vita hvat er hann leggi til ráís nieS honum, pvíat hann vissi at hann var heilráðr honum, ok margir hlutu gott af hans i'áSum. Hrdi gerir nú sva; ok er hann kom fyrir konúnginn, kvaddiHrdi hann. Kon- úngr spurÖi: hverr ertu? Hrdi heitir ek, seg- ir hann. Konúngr spur&i: ertu Ofara-Hrdi?

Hann svarar : annars væri mér meir J)Öví af yír at .piggja enn slík skjdtyrÖi, vilda ek heldr at per legðið til við mik fé ok hamíngju pína, ok kaun vera at pá dugi, vœnti ek at þá megi meira gipta yðr ok hamíngja enn úgæfa mín. Sveinn konúngr mœlti : ef œtlar giptu at sækja á minn fund, pá er pat vænst at vi8 gjörim félagsskap, ef þú viU. Menn sögöu at konúngi væri petta úráðligt við sh'k-

úgiptumann, sem Hrdi var, at gera ffclag við hanu, ok kvdðu hann pegar mundu týna

^nn. Kouúngr svarar ; J)at skal áhætta, hvart nieira megi koniinglig gipt eðr úgœfa hans.

Síðan lagði konúngr fe til við Hróa, ok skyldu eiga báðir saman. Hrdi leggst nú í kaupferísir 254 1-2 K. me^ í)essu koniuigs tillagl, at eigi skyldi hans gíald vera, J><5at týndist féS, en njdta ef grædd- ist, ok greiSa konúngi J)á jafnmikit fe, sem hann ffekk honum fyrir öndvergu. Hrdi fór

nú leiö sína, ok tókst vel til nm feríirnarj ok grseddistnú skjdtt fé, ok kemr aptr at hausti til konúngs meS miklu fé, ok skamt líbr áör enn hann gerir velau&gan, var hann þá kall- aör Hrdi hinn auSgi, eSr Hrdi hinn prúéi, ok fór hann meS pessu konúngs tiilagi hvert sum-

ar til ýmsra landa. Frd Hróa.

2, Eitthvert sinn mælti Hrdi til konúngs: nú vil ek at pcr takið yövarn hlut, herra! at

eigi beri svá illa til, at ek týna ySvarri eigu.

Konúngr svarar : ællar þú 'þhr pat betr gegfna, at okkart félag sé eigi lengr; en eigi pðettí tnhr

l^at úráðlígt, at J)ú værir hér innanlands í mínu trausti, ok kvæntizt|)ú ok settizt um kyrt meS

minni forsjá, ok lízt mér eigi vænná, at jþú

búist nú í kaupferðina, þiki mér pví slisa vænna,

sem J>ú hefir nokkut áSr af J)ví reynt. Hrdi vill nú skipta fénu, ok svá var gert. Sveinn konúngrmælti pá: pitt ráð er fetta, Hrdi! en eigi mitt, ok betr ipœtti mér, alls þú hefir {)d áðr giptu til mín sdtt, at hún héldist pér. Menn tdku undir, at {íat hefði hann reynt, at

skjdt væri konúngs gipta í hansnauSsýn. Kon- úngr kvaS hann vel hafa meS sér verit, ok sagöi

vera skaSa mikinn, ef hann rataÖi í nokkra 2 K. 255

úlykkuj ok skilja nú við potta. Hrói r6ðst nii

í kaupferSir, okhefir auð fjár^ bann siglir nú til Svípjdöar ok lieldr upp Löginnj ok lögðu at viS völlu nokkuraj Hvói átti pá einnalla áhöfn á skipinu. Ok einn daggekk hann á ]and einn-

'saman , ok er hann haföi gengit um stundj kom maðr á móti honum, sá var jarpr á hár ok rétthærðr, ok var heldr fræknligr. nröi spurði penna mann at nafni, en hann Ihzt Helgi heita, ok vera hirSmaSr Eireks konúngs; hann spurSi hverr kaupmaSrinn vœri? Hrói sagði til sín, ok kannaöist Helgi við hann, ok lczt hafa seð hann fyrr. Helgi kveðst vilja kaupa v'i^

hann. Hrdi spyrr, hversu mikit hann villat Jjví gera? pá svararHelgi: veit ek at per Danir eiruS hér komnir við land, ok er mér svá sagt, at

feirsé allír leigumenn pínir , en eigir alla

áhöfn á skipinu : nú vil ek kaupa at þhr farm- inn allan, ef þú vilL Hrdi kvaS hann vera stdrkaupamann míkinn. Helgi kveSst kunna at kaupa smám kaupum sem sidrum. Hrdi

spyrr:. hvar er fé Jþat, er ek skal af {»er taka? Helgi baS hann gánga meS sér, ok kvað hann

I»á sjá mundu, at Jþat var ekki fals, er hann

^^uS honum, peir gengu nú par til er ein ^'^emma stdS fyrir feim, hún var full al varn- ^"gi? petla fb bauS Helgi allt við farminum. sem |)ar var innij ok sýndist Hrda sem all- ^aupmannliga mundi vera viSboðit, ok mundi ^^gi mikit afkaup í vera, hdat peir skipti 256 2-3 K.

pdttist fd pessu, hann haglceypi á varníngí 5 fór J)at fram at peir kaupa pessu, ok híLa ákveðit meS sérj skilja nú at svá mæltu, ok

ferr Hrói til skips síns. jSfíö porqnýrs jarls dóiiur dna. 3. pegar hinn næsta dag eptir kemrHelgi ofan meö marga menn ok faraskjota, ok lætr

flytja í brott varnínginn, sva at allr vur í

brottu um kveldit, ok skorti Helga til pess hvorki menn né eyki. Eptir fá daga gengr Hr(5i eimisaman á land upp, ok ætlaöi at

skipa til flutníngar at flytja oían varníng sinnj

' pá var liöin ein núttt fram yi'ir pat, er skiht var at hann skyldi sækja láta; pótti Hrdasem livorigum mundi viöliggja um nótt, póat hann kæmi seinna enn mælt var, pvíat Hrói átti

mart at annast. Hrdi var í góöum klæSum, pvíat hann var skartsmaÖr mikill, hann hafSi

bellti ágætt ok kníf, ok kom mikit ih til

hvorstveggía , hann hafSi góS vopn ok góSan skarlaks kyrtil meS skikkju hlaSbúinni yzta klæöaj veSr var gótt, hann fór þartil er hann

kom til skemmunnar^ ok stdS hiin opin, en

ih sitt sá hann hvergi; honum |)ótti Jietta undarhgt, gengr hann umhverfis skemmuna,

kemr hann par at í einhverjum staS, er Helgi svaf. Hrdi spui^^hvar fé hans var. Helgi kveSst ekki fé vita, fat er hann œtti. Hrói

spurSi, hví svá má vera. Helgi kveðst lit hafa

horit íMt at Jieirri stundu , sem ákveSit var, ;

3 K. 257

en ek sá J>ik |)á eigi eptir koma; nú vai' pess

engi von, at ek láta J)ar standa féit fyrir hvervS

manns höndum, ok |>ví lét ek í burt flytja

féit, ok ætla ek mér |)at nú allt, en ekki pér. Hrtíi kvaá hann skjtítt skipta ok eigi jafnliga, ok er ekki undarligt ^ólt pér safnist skjótt

fé , ef fu sætir slíkum leynibrögSum opt. Helgi kvaS sér vi8 slíkt hafa framfluzt nokk-

ura stund, ok sagSi sér dugat hafa til |)essa; en konúngr á sök á pví, segir Helgi, er þú

varSveittir |>itt eigi, |)víat pat eru hér iands-

lög, at hverr skal sitt varSveita, svá at eigi

megi hverr pjófr stela, ella á konúngrsök (á) honum, nú skal á pessu máli konúngsddmr vera. Hrdi kva§ eigi at févænligar horfa, ef konúngr vildi nokkut halda á pessi sök vi8 hanrí. ViS petta skilja |>eir, ok gengr Hrtíi til garSs annars, ok er hann kemr mjök svá

í garðinn, sá hann at 2 menn gengu snúSigt eptir honum, var annar mjök líkr kaupunaut haus^ Hrtíi hafði kastat beltinu á háls sér, ok Jar hékk við kníír einn harðla fémikill Jessi maðr hét porgisl, er fyrir gekk, hann "^^r brtíðir Helga, hann seildist eptir beltinu,

fegar J)eir fundust, ok mælti vi8: svá gengr hverr at slnu, fetta belti ok kníf tdktu frá ínér í Vallandi , en ek lét mér smíöa pessa gi-ipi í Englandi. Hrtíi svaraíi: ekki fiki ^^'r enn horla íevœnliga, ok broslivið; síðan gekk ITrcíi leií sína, en Jjeir snéru aptr, ok er hann haföi eigi lángt gengit, þá gekk maör í mdti, sá var mikiU ok illiligr, hann hafSi eitt auga, ok er peir fundust, spurÖi Ilrói, hverr sá maðr væri. Hann svarar : kenna ætta ek J)ik, pvíat ek hefir á mcr merki, at vi5 höfum sezt fyrr. Hrdi spurði, hvathelzt vœri tilmerkjaunipat. Sá maörmœlti: eigiparftuat

Lregbast dkunnr við pat, pú fæcldist upp (í) Danmörk, sem pú veizt, ok vart maSr ein- sýnn, ok eittsinn er pú hafðir farit kaupfer6

ok látt vi8 Samsey nokkurar nætr , var ek þav fyrir, pú hafSir með þhr ok keyptir pú

at þeim , at peir finnvitkaði or mcr augat,

má hvorr maSr sjá, er vits er vitandi, at

pessi augu hafa í einum hausi verit bæði, nú hefir J^ú anriat, en ek annat, ok skal kon- úngr hér um dæma á morgin, ok um pat er þú tókt helti ok kníf af porgisli, hrd&ur mínum, Ekki kennumst ek viö petta, segir Hrdi, en vera piki mér nú mega, at sökdtt

veröi nú í dag, okbrosti at líLÍnn pann. Eptir

pat skildu peir, ok gekk Ilrdi til skips síns, hann gat ekki um petta fyrir sínum mönn- um, ok fann engi maðr, at honum líkaði eigi allt hit besta. Ok um morguninn eptir gekk

Hrdi til borgarhliðs,"^ ok var einn í för, ok er hann kom par, stdðu skemmur hjá honum, pángat heyrði hann mannamál, ok tdk maðr

til orða: hvort mun Hrdi sjá hinn heimski koma til píngs á morgin? Annar svarar: peím manni liorfír dvænt, |)víat konúngr dæm- ir jafnan eptir f>ví, sem |)e5r flytja bræSr, hvort sem þat er rctt eðr rángt. Hrdi let sem hann heyrSi eigi, ok gekk leið slna; hann kom |)ar at, sem kona ein úng gekk til vatns, öngva pdttist hann se8 hafa konu fríðari enn pessa^ ok er hann kom at henni, leit hún vi8 honum, ok mœlti: hverr ertu? Ek heiti Hrói, segir hann. Ertu Hrói hinn heimski? segir hún. Hann svarar: ek ætla pat nú vera

œrit mikit sannnefní , en átt hefi ek æöri nöfn fyrr: eSr hvert er pitt nafn? segir hann. Hún segir: ek heiti Sigrbjörg, ok er ek ddtt- ir porgnýrs lögmanns. Hrdi mælti: vilda ek njóta vizku hans: eðr hvort muntu vilja nokk-

Ut veita mhr dugnaS? Hún svarar: lítit er föSur mínum jafnan um danska menn, enda er hann ok engi vin peirra bræSra, ok jafn- an verða peír fyrir honum at láta sinn hlut.

Hrdi spurSi: viltu nokkut ráð leggja til meS

xnfer? Engi hefir fyrr til min ráða leitat, seg-

ir hún, ok er eigi sýnt at ek kunna pat ráS, J)ér gagni, pdtt ek vildi nokkut tilleggja, ærit ertu girniligr maðr^ gakk nú meS inér ok nem stað undir loptskemmunni minni, ok mun gjörla , hvat |>\i heyrir mælt, |>at er Jer megi gagn at verða, ef nokkur leggr ráð

^ ^eS J)ér. Hann sagði svá vera skyldu. R 2

1 Ilún gengr nú l brott, en rirái var far imd- ir lopiskemvnuiiui. porgnýr kendi röddina

dóttur sinnar, er liún gekk í skeinmuna, ok

spur&i hann: hvernveg er veðr iiti, ddtlir? er Gott veSr , segir hún. porgnýr mælti: hvárt mun Ilrdi hinn heimski koma á Jjíngit

í dag? Hún kveSst pat eigi vita. porgnýr spurði: hví andvarpar þú svá, ddttir! púng- liga? hefr jþú í'undit hann Hróa hinnheimska? hvort sýnist pcr hann allvœnhgr ok eigu- ligr? viltu nú veita honum lið ok ásjá? Hún

mælti: seg pú ná pá, ef þú værir í Jjvílíku vandræði staddr, sem hann er, hvat þú mund-

]y tiltaka, en engi mundi tiltaka vilja fé til at

llytja J)itt mál. porgnýr svarar: engi vand- ræöi þ'úá mérpetta, ek mundi koma láta prett

í móti prett, ok mun Hrói kunna at gjöra þat

í mdti Helga; má {)at hverr ma8r skilja, ef maár grípr upp eigu manns með flærSum ok svikum, ok ann honum engis gtSSs fyrir, kon- úngr á sök á peim manni, ef satt skal uppi, ok má hanngerahann at|)jöf, ok af allri eigu sinni ok sœmd^ en vel oiá Hrdí gjalda lýgi í mdti lýgi, ok mun Hrdi kunna fat allt áðr. Hún svarar: eigi vœri hann þá Hrtíi hinn heimski , ef liann væri jafnvitr Jþér^ en hversu skyldir pxi pá metV fara, ef maðr kallaði til auga |)íns, segir hún, eSr hverju mundir pú par fyrir svara? porgnýr svarar: láta koma fádæmi möti fádæmum. bíðaa segir porgnýr henni, hvat er hann mun 261 hvorigu láta í míJli koma, ok kemr sú fiá- sögu síðar fram. V^ihraigu liróiL ok Helga.

4. Eplir |)ella gengr Sigrbiörg í brott, ok hitli Hróa, okspurÖi, hvorsu hanii liefði hug- ^66t|)at5 er honum var ráísit, en hann kveÖst

^Ua, at hann mundi iiiiök vel muna mart í.

í lið föður er Hún mælti: far J)ú míns, J)á haun rí5r til Jiíngs, ok hiiö ekki um átökir hans, jþdat hann kasLÍ kaklyrðum á t>ik, {)víat hann fikist vita, at ek hefir fundit Jjik, ok

^eitt hug til í>ín, en ek vænti at hann sé pér sinnaSr í J)raut, pví heldr er hann veit, at Jnkir meira máli skipta; en ekki fær ek ráÖit J)ér ráð, ef Jjér verÖr JjeLta ekki at ráÖi. pau skiija nú at svu mæUuj ok er porgnýr var búinn ríbr hann til J>íngs, ok manir Hrói honum pegar vi8 borgarhUðit, ok kvaddi hann porgnýr mœUi: hver ertu? enllröiseg- ir til sín. porgnýr spurÖi: hvaL viU llrói hinn heimski í mitt U8 : far annan sLig, ekki vil ek at J)ú farir með oss. Hrói svarar: ekki muntu spara í orð við mik at gánga eptir, ok fara leiÖ J)á sem ek vil, með J)ví at J)ér sé ekki mein atmcr, en mér er hér dkunnigt, ok vilda ek íi]öta föruueytis yðvars j berr rnér ok ærna nauö- sýn til at fara J)essa ferð, ok ílytja nokkut miLt

^ah pá tóku menn undir, ok sögðu J)at satt v^fa^ faranú parLÍl, er J)eir koma á píngit, ok haföi porgnýr mikit Uöj J^ar var ok kominn fjöldi lanclsmanna, porgnýr mælti, er menn lcomu á píngit; eru peir bræSr hér komnir, Helgi ok pí>rgisl? þeir sögSust par komnir. pat er ráö, segir porgnýr, at gera konúngi kunnigt ura skipti yðr Hróa hins heimska. Helgi segir: þat segi ek, at svá var mæltmeS pkkr, at Hrdi skyldi eiga allan varníng pann,

er í skemmunni var, en ek skyldi útbera ofc eySa skemmuna, ok ákveöit nær Hrdi skyldi

eptirkomaj en ek skyldi par í mdti taka farm

allan af skipi hans, ok flytja pat í brott, en nú gerSi ek eptirpví, herra! segir hánn, sem skilit var^ ok pá er ek hafða rudda skemmuna eigi ok borit út varnínginn, f)á var Hrdi |par kominn, síöan lét ek í brott flytja, ok vilda ek

eigi, at pjdfar stæli í brott, ælla ek mér nú féö, en pér, konúngr! eigið sök á honum, er

hann varðveitti eigi grfts sitt, ok vildi at a'ðrir

spiUi sér áfé hans; nú skulu pcr, herra ! hér

umdæma. Konúngr mælti : prettrvarpetta, en

vera kann at pú komist til fjárins, ef pann veg

er um farit: eðr var svá mælt , Hrtíi? Hann kveðst eigi Jiess dylja mega^ en er hér,

herra! gi ein í : á pat urSu við Helgi sáttir, er

við keyptumst við, at ek skyldi eiga allt |)at,

er í var skemmunni, nú kalla ek mér öll skriðkvik- vendi, möluokmaðka, ok öll spillidýr, pau sem inni voru, lel ek hann skyldanpessu útatryðja, ok öllu pví sem inni var, en ek hygg at hann

haí'i pat eigi gort^ parmeð cigna ek mér hann :

n 263

Helga, pvíat hann var pá inni í skemmunni, er viö keyptum, ok l)áöir við; en póaL lianu s6 illr maSrj pá má hanu vera Jaræll miuu, eör eksel hann mannsali ^ nú eigi|)ér, herra konúngr! hér um at clæma. KonLmgr mælti: vi6 brögð- dtta átlu nú um Ilelgi! ok eigi dvitra. por- , gnýr mælti pá: vel mælist pér, Hrói! ok er hér úhægt til mtítmælis. En hvat er at tala um skipti ykkar, porgisl? porgisl svarar : patkalla ek at Hrdi haii tekit frá rncr kuíf ok belti, ok hvortveggja mikla gersemi. porgnýr mælti

Jiá mun Hrdi hér verÖa at svara til nökkuru,

ebr gánga viS ella, ef honum J)ikir petta satt vera. Ilrdi mœlti: hér mun ek verða at svara

lil nokkru: ek fæddist upp í Danmörku, ok átta ek mér brdður, er Sigurðr hét, hann varat öllu efniligri maðr enn ek, hann var sýnu

ýngri; ok eitt sinn fdr hann með mér lil Val-

lands í kaupferö, hann var tdlf vetra gamall; ok einn dag á markaÖinum hitti sveinn- inn fyrir sér mann einn mikinn ok rétthærðan,

J)eir sldgu pegar kaupi saman, ok gekk af mik- it ié í sjdöi, er sveinninn átti, svá at hinn hafði par ekki ímdti at gefa, en sá var {)d féskygn, er til mdts var kominn viö hann, ok vildi hann flest til fjárins^ gerðist 'þat af at hann drap sveininn ok vildimyröa, en menn urÖupá varir viS ok sögðu mérj en er ek kom at, par er brdðir minn var dauör, pá var pessi maðr í brottu, lá par eptir kníírinn ok beltit, en fé 4-5 K.

var allt í brottu; nú hefi ek pannveg lcomizt at pessum gripum , ætla ek at porgisl hafi stolit fénu, en drepit brdSur minn: nú skulu |>ér, herra! hferumdæma. porgnýr mælti: slíkt eru sannliga dlífismenn, sem peir brœSr eru. j4f ho^um Ilráa vi^ po/'z- 5. Nú gengr pdrir brdðir peirra Helga svá: ok porgisl, J)á mælti hann hér mun um vandaraál mest at dæma, sem ek á hlut í; sagði hann síðan sögusína, hversu hann hafði mist auga síns, sem fyrr var ritat; nú vænti ek, herra! at J>ér gerið gdðan minn hlut, segir hann, pvíat her má hann eigi ímdii |)ræta, at svá er farit, sem ek segij elgu J>erj herral ekki at virða útlenda menn meira enn oss bræðr, pvíat vér höfum lengi verit yðr parfir, ok lagizt ekki undir höfuS Jat, sem þér hafiS viljat fyrir oss leggja. Konúngr mæki; petta er undarh'gr hlutr ok fáheyrðr, en pd skaku, Hrdi! svara hér fyrir nökkuru. Hrdi svarar: ekki kennumst ek viS petta, ok vel má ek til skírslu, at petta er úsatt 4 mik sagtj en pd skulu hér boö í mdti koma af minni hendi fyrir yðra skyld, herra ! Lát oss heyra pá, segir konúngr. Hrdi mæhi: ek býðr pdri, at sitt auga sé stúngit or höfði á hvorum okkrum, ok leggi síðan í skálir, ok ef or einum hausi eru bæði, pá munu vera jafnj»úng, skal pá ok bæta pdri eptir yðrum ddmi^ en ef eigi eru Íafdjnuig, eðr pdri vili Jþetta eigi, pá mun 5 K. - 265 hann kunna at Ijiíga fleira enn petta eitt. pár- ir kveSst eigi peLta vilja. porgnýr mælti: pat kemr til pessj at Jjú lýgr, ok ferr yör bræSrum nú sem jafnan iUa ok iUmannligaj má nú ok vera at yðr vefist löng ok margföld lýgi um háls ok höfuð, ok hafi pcr ok lengi setit í konúngs trausti úmakliga, ok hefir hann ætlat ySr betri nienn, enn J)ér eruö: nú þarf eigi lengr at gánga duls hins sanna hér um, pvíat pat er nú öllum augljdst voröit, at engi er annar ddmr rcttr, enn Hrdi ráSi lífi peirra bræSra ok f^. Hrdimælti: skjátr er ddmr minn, ok man ek ekki síöar vitrari: at pá brœÖr pdri ok porgisl vil ek láta takaaf lífi, enpú, konúngr! skalteiga jarSir peirra , en eklausafé, en Helgi vil ek at gerör sé or landi, svá at hann eigi hér aldri landvært síðan, ok sé dræpr oktiltækr, ef hann verör staddr í Svípjóð, dæmi ek mér ih hans allt. Síðan voru peir porgisl ok pdrir teknir ok reistr peim gálgi, ok heingðir sem pjdfar at landslögum. Síðan var slitit pínginu , ok fdr hverr heim af pínginu til sinna heimkynna,

ok var hann nú kallaör Hrdi hinn spaki ; síðan pakkaði hann porgný lögmanni liðveizlu sína, lézt eigi munda hafa undan stýrt, ef hann hefði eigi notit hans ráða við ok vizku: nú kann vera at pér piki ek gerast gjörbænn við pik, ok biðja ddttvir pinnar mer til handa. porgnýr svarar: ek ætla pat i^áð, at svara hér vel um, pvíat snemma barst ddltir mín pat ij rir, at henni leizt vel á pikj uk viidi eiga 266 5 K, f)ik, SíSan tdkust pessi ráS meS sæmd ok mikilli virfcíngUj ok var pav imú höfð hin feg- ursta veizla. EptirpatbjdsLllrói til brottferSar, okfdr tilDanmerkr, ok kom áfund Sveins kon- úngs, ok sagði honum allt frá sinni ferð, ok fiagöi honum, hversu gengit hafÖi , ok kveSst öngvum manni eiga jafngóðr at vera sem hon-

tim ; færði Hrdi honum marga góða gripi or Sví|)jdð. Sveinn konúngr kvað honum vel tekizt ok gæfusamliga, ok vorðit pd heldr nærr sLýrt, hversu fara mundi; skildu |)eir konúngr eptir Jiat, ok voru jafnan vinir síðan, meðan peir lifðu; fdr Ilrdi til Svípjdðar, ok var porgnýr lögmaðr Jiá andaðr; pá tók lög- mannsdæmi eptir hann porgnýr, son hans, hinu mesti vitríngr ok var 5 skiptu peir Hrdi peningum með shr eptir landslögum rettura, ok urðu vel ásáttirj pdLti Hrdi hinn bezti

drengr, en kona hans var forvitri, ok er J>ar

í Sví^jóð írd |)eim komit mart göfugmenni. 4

c.

Hér lieír upp pátt Eymundar ok Olafs koiiúngs.

HuiNGii hefirkonúngr heitit, er rfe8 fyrirUpp- löndum í Noregij pat fylki var kallat Hrínga- ríki, er hann var konúngr yfir, hann var vitr ok vinsæll, góðgjarn ok vellauðigr; hann var Dagson, Hríngssonar, Haralds sonar hins hárfagra; ok |)dtti sú ætt bezt ok göfgust í

Noregi, at eiga til hans at telja. Hríngr átti hét 3 sonu , ok voru allir konúngar : einn Hrærekr, hann var |>eirra elztr; annar hét Eymundr; priði Dagr, peir voru allir harð-

fengir menn, ok voru í útgerðum fyrir föður

sínum ok í víkíngum, ok öfluðu scr svá met-

orða. petta var í pann tíma, er Sigurör konúngr sýrr réö fyrir Upplöndumi hann átti Astu Guöbrandsdóttur, móður Ólafs kon- úngs hins helga. porný hét systir hennar, mdöir Hallvarðs hins helga, en önnur ísríðr, mdöurmtíðir Steigar-pdris. peir voru fdst- bræðr, er peir dxu upp, Ólafr Haraldsson ok Eymundr Hríngsson, I^eir voru ok mjök jafn- aldra. peir vöndust viÖ íprdttir allar þær, * kalhnann bætti, ok voru ýmist meö Siguröi konúngi eör meö llríngi ktíuúngi, löÖur Ey- 2G8

Eii er Olafr fdr til mundar. J)í5 konúngr Eng- lands, J)á fór Eymundr meS honum 5 Jiar var ok meS feim Ragnar Agnarsson, Ilagnars son- ar rykkila, Haralds sonar hárfagra, ok mart annarra ríkra manna. Voru þeiv f ví ágœtai'i ok víöfrægri, sem peír fdru víöara, sem nú hefir raun á vorðit um Olaf koniíng hinu helga, at hans nafn er kunnigt vorðit um alla

Norðrhálfuna 5 ok pá er hann fékk vald yfir Noreg, lagði hann undir sik allt land, ok eyddi öllum lylkiskonúngum, sem segir í sögu hans, meS ýmsum atburðum, sem fróðir menn hafa ritat; pvíat f»at er jafnan sagt, at hann tdk ríki af fimm konúngum á einum morgni, en alls tæki hann ríki af 9 konúngum 'þdv inn- an lands, eptir sögn Siyrmis hins frdðaj lét hann drepa suma, en suma meiða, suma rak hann or landi, í pessu fldði urðu peir Hríngr ok Hrærekr ok Dagr, en Eymundr ok Ragn- ar íarl Agnarsson voru þá í víkíngu, er J>essi tíðindi gerðust. Fdru |>eir or landi, Iliíngr ok Dagr, ok voru lengi í hernaðij síðan fdru peir austr í Gautland, ok reSu pcir par lengi síðan. En Hrærekr konúngr var blind- aðr, ok var meS Olafi konúngi, þar til er hann sveik hann, ok rægði saman hirðmenn hans, svá at peir drápust^ en hann veitti Olaí'i kon-

úngi tilræði Uppstigníngardag í - kdrnum í Kristkirkju, ok skárustpellsklaiöin, erkoaúngr- inn var í, en guð barg er konúngrinn varS eldcí sár; en síSan varS Olafr konúngr lionum

rei8r, ok sendi liann til Grænlands, ef byri

gœfi, meS pdrarni Nefúlfssyniy en J^eir komu

til íslands, ok var hann meÖ GuSníundi ríka

á MöSruvöllum í EyjafirÖi, ok dd liann u Kálfskinni- Frd EymiiJidi ol' Ragnari*

2. Nij er pat fyrst at segja, at peir Ey-

mundr ok Ragnar kömu til Noregs litlu síAar meb mörgum skipum. pá var Olafr konúngr

hvergi nær. peir spyrja nú pessi tíSindi , er fyrr var frásagt. Eymundr slefnir píng viö

landsmenn, ok lalar á f>á kmd; hcr hafa orðit

mikil tíSindi í landi, síöan vér fórum í Lrott: höfum mist frœndr vora, en suniir or laiidi reknir meS harmkvælum; höfum vér bæM skömm ok skaða eptir vora göfga frœndr ok settstóra; er nii einn konángr yfír Noreg, par er áSr voru margir? ætla ek pat ríki vel komit, er Ólafr konúngr, föslbróSir minn, stýrir pdat pat piki nú með ofsa , nokkut gánga um hans ríkij vœnti ek mér af hon- um göðrar sæmdar , utan konúngs nafn. Nú

]ög8u til vinir hvorratveggju, at hann skyldi hitia Olaf konúng, ok reyna ef hann vikli gefa honum konúngsnafn. Eymundr svarar: eigi mun ek bera herskjöld í mdti Olafi kon-

úugi, ok eigi vera í andskota flokki í móti honum, en eigi nenni ek af pessum sökum hinum mikhim, er nú eru vorðnar vor í meðal, :

270 at gánga nú á hans miskun, ok leggja níSr mitt œtli lignarnafn^ en hvat |)ér pá fyrirliggja , ef

vér viljum eígi til sætta leggja , nema koma ekki á hans fund. Veit ek, at hann mun mcr veita, mikla sæmd ef við finnumst , J)víat eigi mun ek gánga á ríki hans^ en hiu piki mér ósýnna, at pér standizt jafn vel, er mínirmenn eruS, ef pér sjáið frændr yðra svívirÖa mjökí en

ef J)ér eggiS niik fram, pá piki mér pat skap- raun, pvíat v^r mundum áðr verða eiSa aisvcrja, ok hæfir oss vel at halda. pá mæltu hðs- menn Eymundar: hvat hyggrpú, ef eigi skal tilsætta gánga, nema komaekkiá konúngsfund, ok fara údægr af eignum sínum, endakoma ekki

í andskota flokk konúngs. Ragnar mælti miök hefir Eymundr talat eptir pví sem mér

er í skapi, ok eigi treysli ek vorri hamíngju í- mdti giptu Olafs konúngs; en svá piki mér vér verða fyriratsjá, ef vérskulum flýja jarðirvorar, ef vér |)iklm pá vera meíri enn aÖrir kaupmenn. Eymundr mælti: ef Jcr viUS pat rá5 upptaka,

sem mér er í skapi, ok mun ek segja yÖr mína œtlan, ef pér viUS pat: ek hefi frétt andlát

Valdamars konúngs austan í Garðaríkí, ok hafa nu pat ríki synir hans prír, hinir ágœtastu

menn ; en hann skipti meS peim ríkinu varla at jafnaSi, pvíat nú hefir einn meira ríki enn

hinir 2, ok heitir einn Burisleifr, er mest hefir af föðurleiföinni, ok er hann feirra elztr; ann- ar heitir Jarisleifrj hinn þn^\ Varnlaf. Búris- 271

leifr liefir Kœnugaríj ok er hans Lezt víki í öUu GarSaríki; Jarisleifr heíir Ildlingarð, en hinn friÖiPalteskju, ok pat ríki allt er |)ar liggr til j en peir verSa nii eigi ásditir um ríkin sín á milli, ok unir sá nii sízt sínum hlut, er rnest hefirj ok bezt haft or skiptum, okpikir honum pat mínka sitt ríki, er hann hefir minna enn faöir hans, ok pikist hann af J)ví minni sinum foreldrum. Nú kemr mhr pat í hug, ef yfr synist svá, at sækja pángat ok vitja pessa koniinga, ok vera meS öðrumhvorum ok heldr meö peim, er sínu ríki viljahalda, ok una pv/, er faöir peirra hefir skipt meSai peirraj man

oss pat verða gott, bæði til fjár ok virðíngar^ nii skal ekfesta petta ráð með oss; ok er jiotta allra |5eu'ra vili. Voru jþar margir peir menn, er sér vildu íjár afla, en áttu at reka liarma

shia í Noregij vildu peir heldr rýma land, enn eptirsitja ok sœta afarkostum af koniingi ok livinum sínum; ráðast nú á broit meö Ey- mundi ok Ragnari, ok sigla á brott meö miklu liöi ok völdu at hreysti ok harðfengi, ok höldu

í Austrveg. Ok petta frctti Olafr konúngr eigi

fyrri, enn peir voru í brottu, ok hann kvað pat illa vera, er peir Eymundr höfðu eigi fundizt;

pvíat Cvið) skyldum betri vinir skilizthafa 5 ok er pat, sem von er, at hann hafi grimdarhug á oss; en par er sá maör farinn or landi, er vér

mundum mestar sæmdir veitt hafa í Noregi utan komingsnafn. Sagt hafði verit Olafi kon- ;

ijngí, hvat Eymundr hafói sagt á pfnginu; ok* sagði konúngr, at hann var líkligr til pess at taka gott orræSi. Ok er nú ekki fleira hfer frá at segjaj víkr nú sögunni aptr til Eymund- ar ok Ragnars jarls.

Eymundr hom i Gar^aviku

3. peir Eymundr léttu nú eigi fyrr sinni ferb, enn peir koma austr í HölmgarS til Jarisleifs konúngs^ sœkja peir nú fyrst á fund Jarisleifskonúngs, eptirpví sem llagnar beiddi. Jarisleifr konúngr yar mægfir vi8 Olaf Svíakon- iSng; hann átti dóttur hans íngigerÖi. Ok er konúngr spyrr kvomu peirra |jángat í land, sendir hann menn (til) peirra, |)ess eyrindis at bjdSa feim friSland ok á konúngs fund til fríSr- ar veizlu, ok í»at ^ekkjast |>eir vel, Ok er Jieir sitja at veizlunni, spyrja J)au konúngr ok drottn- íng vandliga tíðinda or Noregi frá Ólafi kon- úngi Haraldssyni. En Eymundr kvaS par margt gott frá honum at segja ok hansháttum; sagSi |)á lengi hafa verit fóstbrœSr ok f^laga en Eymundr vildi ekki tala pat, er honum mislikaSi um pau tilfelli, er fyrr var getit. Nú virSist |)eim Eymundi ok Ragnari vel allt til konúngs, en eigi verr til drottníngarj pvíat hún var hinn mesti skörúngr ok míld af ih ; en Jarisleifr konúngr var ekki kallaSr mildr af fe en var stjdrnsamr konúngrok riklundaSr. Skildagi Eymiindar vih Jarisleif koriúng* 4. Nu spyrr konúngr, hvert feir ætla 4K. === 273

sína ferð eSr farlengS at stofna; en peir segja svá: vér höfum fat spurt, herra! at þér veröið at mínka nokkut yðvart ríki fyrir bræörum y'ðr- um, en vér erum flæmdir or landi, ok höfum

sdtt austr híngat í Garðaríki á yðvarn fund

príggja bræöra 5 ætlum vér pann ySvarn at athyllast, er mestan gerir vorn sdma at veg ok virðíngu; Jvíat vér viljum afla oss fjár ok frægö- ar, ok {'iggja sœmd ok sdma af yðrí kom oss

fat í hug; at pér mundið vi]ja hafa með yðr vaska mei^n, ef umsæmd yðra er setitaffrænd- um yðrum, peim hinum sömu, er nú gerast

yðr at fjandmönnum. Nú bjóðumst vér til at gerast varnarnienn ríkis pessa, ok gánga hér á xnála, ok taka af yðr gull ok silfr ok gdö klœðij

. en ef yör sýnist eigi petta ráö með skjdtu at- kvseði, pá tökum vér|)enna sama hlut meðöðr- umkonúngi, ef Jfervísiöoss frá. Jarisleifr kon-

: , úngr svarar mjök |)urfum vér yðvars liðsinnis okráðagerða, |)víat|)ér eruðvitrir menn okharð- fengir Norðmennj en mér er dkunnigt, hvers

J)ér beiðizt af vorufé í yðra J>jdnustu. Eymundr svarar: pat erfyrst, at|)ú skaltfá oss einahöll ok liði voru ölluj ok láta oss öngvan hlut skorta af hinum bezium tilföngum yörum, pann er vér purfum athafa. pann kostvilek,segirkonúngr.

Eymundr mælti: pá er heimilt f»etta liö til foristu |)ér ok framgaungu fyrir liði þínu ok ríki. Hér með skaltu greiöa hverjumliðsmanni

5 líINDI. S voruin cyri veginn silfrs, en skijístjdrnar- manni hverjum ofaná halfan eyri. Konúngr svarar; pat megum vér eigi. Eymundr mælti:

|)at megi|)cr, herra! pvíat ver slaihim taka {

|)etta fe bjdr ok safala, ok pá liluti aöra, er hér eru auöfengir í yðrvi landi^ ok skvihi vér J>at meta, en eigi liðsmenn vorirj ok ef herfáng verðr nokkut, máttu oss uppgreiða feð; en ef vér situtn kyrrír, pá skal mínka vorn hlut;

ok nú jálar konúngr |)essu 5 ok skal ^essi máli sLanda 13 mánaðx.

Eyntundr fehh sigr i Garharíhi.

5. Nú setja peir Eymundr upp skip sín, ok búa vel vim. En Jarisleiír konúngr lætr

þeiiii búa eina steinhöll, ok lét hana vel tjalda

raeð guSvefjarpellí ; en feim var íengit pat, er |)cirþurftu at hafanieðhinum beztum faungum.

Vorvi peir nú hvern dag í mikiUi gleði ok skemt- an meS konvxngi ok drottníngvi. En er peir

höfðu ^ar eigi lengi verit í g()Suyfírlæti, komu brcf frá Burisleifi konúngi tilJarisleifs konúngs, ok segja svá: at hann beiddist uokkurra heraða ok kaviptúna af konnngi, ,er næst hggja ríki hans, okkvaðsérpattilfallatilaftekta. Jarisleifr konv^ngrsagðinviEymundi konv'mgi, hversbrdðir hans beiddi hann, Hann svarar: fátt kann ek

til Jiess at leggjá, en heimöl er yðr vor fylgö,

ef Jér viUð Jiat upptaka 5 en nauðsýn berr til at vœgja við brdöursinn, ef við g(5ðugengr; en ef hitt ev, scm mik grvinar^ at hann mun beiða meira, ef petta er tillálit, pá áttu viS 5 K. 275

Jjik kjörlt, hvort pú vill afleggja, eSr eigi, rfki fitt^ eÖr viltu halda pví meS drengskap, okláta sverfa til títáls meS ykkr brœÖrum, ef J>ú ser at haldit slðanj J)ú getir J)ik er pat (íháskasamara at láta jafnan uppi, er hann beiðir, en mörgum mun J)at {jikja lítilmannligt ok ókonúngligt, póat pú takir pann iipp, veit ek ok eigi , til hvers pú heldr hér útlendan her, er J)ú skalt ekki á oss treyfita; skaltu nú eiga við pik kjör- in. Jarisleifr konúngr kveSst eigi nenna, at ú- reyndu upp at gefa ríki sitt. Eymundrmælti: skaltu svílsegía sendimönnum brdSur fíns; at pú vill verja ríki pitt. Gef honum ok ekki lánga tdmstund at safna liði mdtipér, pvíat pat hafa vitrir mœlt, at hamíngjusamligra væri, at berjast á sinni jörSu, enn á annarra. Fdru nú sendimenn aptr, ok sögSu konúngi sínum allt sem farit hafSi, at Jarisleifr konúngr vildi öng- Van hlut miSla af ríkinu viðbrdöur sinn, envera búinn at berjast, ef hann vill á ríki hans gánga. Konúngr mælti: liös oktrausts naun hann Jikj- ast vonar eiga, ef hann ætlar sér at keppa viS

oss, eÖr komu nökkurir útlendir menn til hans, peir er honum gæfi ráÖ, at styrkja rlki hans. Sendimenn sögSu, at peir hefSi heyrt pat, at Jar væri Norðmanna konúngr viS 6 hundruS Norðmanna. Burisleifr konúngr mælti: peir munu honum Jaetta ráöit hafa, Ilann stefnir nú liöi at sér. Jarisleifr konúngr lætr fara S 2

• 276 5K,

herör tim allt ríkl sítt, ok bo5a nú kontingar

út liSi sínu. För þvn nú, senr Eymnnclr œtlaSi, at Burisleifr konúngr fdr or ríki sínu mcíti

brdður sínum ^ ok er J>eir hittust, var parskógr mikill við nicíðu eina, ok seltu sínar tjaldbúðir

hvorir sva , at áin var íniiUij ok var ok eigi mikill liðsmunr þeirra. Eymundr konúngr ok allir Norömenn höföu einir sér tjöld, ok sátu

svá íjdrar kyrrir nætr, at hvorugir r&ðu til bardaga viS aðra. pá mælti Ragnar: hvers bíðum ver, eðr hvatmerkir setasjá? Eymundr konúngr svarar: konúngi vorum pikir oflítiU flokkr úvina sinna, ok eru lítilsverÖ ráð hans, Eptir pat hitta |>eir Jarisleif konúng, okspyrja

hvort hann ætlar ekki til bardaga at ráða. Kon- úngrsvarar: mí!r sýnist sem ver hafim gdðan liöskost, ok eigim vcr mikinnliðskost ok traust. Eymundr konúngr svarar: annan veg líztmér

pat, herra! í fyrstu, er vér komum híngaí,

|)dtti rnér sem vera mundi h'tit herhð í hverju

tjaldi, ok meir gervar herbúÖir til fjölganar,

enn far mundi mart hS í vera; en nú mun annat vera, at peir verÖa at auka tjaldbúðir sínar, eör byggja utan búía ella, en mikill

herr hefirfrá yðr hlaupit heim í héraS, ok mun

J)ér ótraustr vera herinn. Konúngr spurði: hvat er nú til ráöa? Eymundr svarar: allt er nú dhægra enn fyrr var, ok höfum vér setit or

. hendi oss sigr fenna; en at höfum vér nokkut

hafzt Norönienn; skip vor öll höfum vér flutt upp eptir mdðunnj, ok á herklæði, murm vér

pángat fara með voru liði, ok koma á bak á

peim, en ijöldin skulu standa au8 eptir 5 en

J)er skjótiS á i^-Ikíng sem hvatligast meiS yðru liði. Nii var svá gcrt, ok var blásinii herblástr, ok merki uppsett, ok skipuðu hvorir-

tveggju til orrostu. Gengu nú saman fylk* íngar, ok tekst par hin suarpasla sdkn, ok var brátt mikit mannfalL peir Eymundr kon- úngr ok Ragnar veiitu peim BurisleiH kun-

lingi hart áhlaup, ok koinu honum í opna skjöldu, var8 par hin snarpasta orrosta, ok mikit manntjdn; ok eptir pat raufst fylkíng

Burisleifs konúngs, ok tdk liS hans at flýja,

en Eymundr koniingr gekk í gegnum lið hans,

ok feldi svá margan mann , at lángt er at

skrá nöfn peírra allra 5 ok nú brestr flótti í li&inu, svá at ekki var8 viönám, ok flýja á

merkr ok skdga , peir^r undun komust, ok págu svá lííit; en í peirri svipan var |>at sagt, at Burisleifr koniingr va^ri fallinn. Tdk Jarisleifr konúngr nú mikit^; herfáng eptir penna bardaga. Eigna flestir Eymundi kon-

úngi sigrinn ok Norðmönnum; höfðu cloeir) her

af mikin metnað 5 ok gekk fat eptir málaefn-

um, |)VÍat guð drottinn Jesús Kristus var rétt- dæmr um þetta, sem vmi allt annat. Fdru peir nú'heim í ríki sitt, ok haíði Jarisleiir koniingr nú bæði ríki sitt ok herláng pat, er hann fékk í jþessi orrostu. :

RclS Eyrnundar,

6. Eptir um sumarit ok um vetrinn var kyrt ok tíSindalaust , ok stýrÖi Jarisleifr kon- úngr báðum ríkjunum ineS ráSum ok umsjá Eymundar konúngs. Voru NorSmenn nú í miklum sdma ok virSíng, ok eru nú hlífskjöldr fyrir konúngi at ráSum ok herfángi, en fyr- irfórufit málagíöldin af konúngi, ok ætlarhann

ser nú minni liSs pörf, erkonúngrínn var fall-

ínn, ok pikir nú friSvænligt um allt sitt ríki.

Ok er eindagi kom málagjaldsins, |já gekk Ey- mundr konúngr á fund Jarisleifs konúngs, ok

mælti sva: hér höfum vérveritj herra! í ySru ríki um hríS, kjdsiS núj hvort kaup vort skal standa lengr, eSr viltu nú at skill með oss vort félag, ok leitum vér annars höföíngja^

J)víat tregthefir féS útgreizt? Konúngr svarar ek ætla nú eigi jafnmikla nauSsýn tilbera,

sem fyrr til ySvars hSsinnis 5 verðr oss pat mikil fjárauSn, at gefa ySr svá mikinn mála, sem pér kveSiS á* Svá er, herra! segir Ey- mundr konúngr, pvíat nú skal greiða eyri gulls hvörjum manni, enn hálfa mörk gulls hvörjum

skipstjdrnarmanni. Konúngr mælti ; pá kýs ek laust kaup vort. pat skal á \ii\\x valdi, segir Eymundr konúngr; en viti pér víst, at Buris-

leifr er duuSr. pat hygg ek satt vera , segir konúngr. Eymundr spurSi: veghga mun leiSi hans búit, e5r hvar er gröftr hans? Konúngr svarar: eigi vitum vér pat glögt. Eymundr 6-7 279 mæUí: pat byrjar, herra! ySvarri tiga at vita um jafngöfgan bróður yðvarn, hvar leg hans er 5 en hitt grunar uiik, at liSsmcnn yörir muni vilhallt sagt hafa, ok eigi viti p&r enn sann- indi Jjessa tnals. llvat viti per sannara af át segja, pat at ver megim pvl heldr trúa? Ey- iliundr svarar: svá er mcr sagt, at Buris- leifr konúngr lifií Bjarmalandi í vetr^ ok pat höfura vér spurt me5 sannindum, at hann etlir her á hendr |>er meS miklu fjölmenni, ok mun petta vera sannara. Konúngr mœUi: nær mun hann hér koma í vort ríki? Ey- mundr svarar: svá er mér sagt, at hann muni hér koma á priggja vikna fresti. Ok nú viU larisleiír konúngr eigi missa peirra liösinnis; kaupa Jþeir nú enn saman um 12 mánuöi. pá spurSi konúngr: hvat liggr nú fyrir? hvort skulu ver liÖi safxia, ok berjast viÖ Jxi? Ey- mundr svarar: pat er mitt ráð, ef fér viliS halda GarÖaríki fyrir Burisleifi konúngi. Jar- isleifr spurr: hvort skal híngat stefna liÖinu, eðr í móLi Jjeizn? Eymundr svarar : híngatskal

öllu stefna J)ví sem má komast til borgarinn- arj ok er liðit kemr, í>á munu vér enn leggja til nokkur ráð, J)au er oss pikja vænst at dugi. Bardagi þeirra brœhra,

7. pessu næst lætr Jarisleifr konúngr senda herboð um allt sitt ríki, ok keiur nú til hans mikiU bóndaherr, Eptir petLa seud- ir Eymuíidr konúngr menn sína á niörkina, :

ok lætr fella viSu , ok færa heim at Lorginní, ok setja upp á borgar arraana, liann lætr snúa liminu hvers tres út af borginni, at eigi mæt'i skjdta upp í borgina. Mikit díki lét hann ok grafa íyrir utan borgina , ok færa brott moldina, ok veita vatni í eptirj síSan lét hann leggja ofan yfir viöu, ok búa svá um, at ekki mætti á sjá, ok sem heil vœri jörSin. En er pessi sýslu var lokit, pa spuröu peir

til Burisleifs konúngs, at hann var kominn í

Garöaiúki, ok stefndi pángat til borgarinnar, sem peir voru fyrir konúngarnir. peir Ey-

mundr konúngr böfðu ok búa látit sierkliga um tvö borgarhlið, ok œtluSu par at verja, ok svá til brottgaungu, ef pyrfti. Ok um

kveldit, f)á er hersins var von um morgin- inn eptir, baS Eymundr konúngr konur gánga

út á borgararmana , meS alla dýrgripi sína, ok búast um, sem bezt kynni pær, ok festa digra gullhrínga upp á stángir, at |)eim mœtli sem mest um finnast. Væntir ek, segir hann,

at peir Bjarmar muni gjarnir til gersimanna^

munu Jíeir ríða hvatt ok úvarliga at borginni, er sdlin skín á gullit ok á guðvefina hina guUofnu. Nú var svá gert, sem hann sagöi fyrir. Burisleiír kemr nú at borginni meS her sinn or raörkinni framj ok sjá peir nú

fegurð til borgarinnar, ok hyggja nú gott til, at engi njósn muni fyrir peim hafa farit. Rí\i nú at harL ok hermannliga, ok fá eigi 281 tilgætt; fellr fjöldi manns í díkit, ok farast par; en Burisleifr konúngr var síðar í fylk- íngu, ok verÖr hann nu var við pessar ófar- ar. Hann mælti svá: vera má , at eigi verSi hér jafn auðsdlt sem Vér hugðum tilj ok eru peir ráSíigeröamenn miklir Norömennirnir. Hyggr hann nú at, hvar bezt mun at at sækja; ok var nú í brottu öll fegurSin, sú ersýndvarj sér hann nú , at öll borgarhlið eru aptrlokin, nema tvö ein, ok er par ekki auSvelIigt inn at koraast , Jivíat skortir eigi stdran viðbún- íng ok fjölmenni; J)vínsest var slegit upp Iier-

ópi, ok eru borgarmenn búnir til bardaga;

viö sitt borgarhlið var hvorr peirra konúng- anna, Jarisleifr ok Eymundr. Ttíksl; nú harðr

bardagi? ok ffell mart fólk af hvorumtveggj- um. par varnú svá mikil atsdkn, er fyrir var Jarisleifr konúngr, at par var uppgánga veitt

1 J)ví borgarhliöi, er hann varSi , en konúngr varS særör á fæti mjök; varð par mikit mann- spell, áðr enn sdtt var borgarhliöit. pá mœlti

Eymundr konúngr: nú ferr í dvænt efni, er konúngr vor er sár vorðinn, en peir hafa drepit

marga menn fyrir oss, ok komast nú upp í borgina; gjör nú, hvort er þú vi)I, Ragnar! segir hann, ver jþetta borgarhlið, eðr far til með konúngi vorum ok veit honum lið. Ragn-

ar svarar: hhv mun ek viðhafast, en þú í'ar

til konúngs, Jjvíat par muu ráða við |)urfa. Fdr Eymundr nú pángat meö mikit liS, ok :

282 7-8

sá at Bjarmar voru nú komnir ínn í borg- ina. Hann veitLÍ peim pegar mikit slag ok lUtý drápu peir {jegar mikit lið af Burisleifi konúngij sækir Eymundr konúngr at fast meS miklu kappi, ok eggjar mjök sína menn, ok eigí heiir verit harSari sókn jafnlöng enn pessij ok nu llýja Bjarmar or borginni, allir peir cr upp sldðu. Ok nú flýr Bur- isleifr konúngr me8 miklu maíintjdnij en Ey- mundr konúngr ok hans tnenn reka fldttanu lil skdgar, ok drápu merkismanu konúngs; ok er nú enn pat sagt, at konúngrinn muni fallinn vera. Ok er nú miklum sigri at hrdsaj hefir Eymundr konungr nú frauiat sik mjök i J)essi orrostu, Ok er nú kyrt at sinnij sitja |)eir nú í miklum sdma með konúngi, ok virðast |>eir hverjum manni vel innau landsj en málagjöldin verða enn sein af konúngi ok torsdtt, svá at pau greiddust ekki eptir skildögum. Frd Eymundi.

8. Svá bar til enn einhvern tíma, at

Eymundr konúngr talar til konúngs, at hanu skuli greiða af hendi mála peirra^ svá sem ríkum konúngi sdmdi, kveöst ok hyggja, at

J)eir hafi honum meira fé í hendr uunit, enn málinn álti at vera: ok köllum vér pelta yÖvart missýnij ok eigi munu |)er nú Jurfa vors gengis eör liðsinnis? Konúngr mælti

vera kann nú Jd , at vel hlýði, ]þd at Jiér 8 K. 283 gefíS eígi yðvart fulltíng tilj ok liafí Jér oss mikit li5 veitt; en pat er xner sagt, at li8 yðvart sé vant at öllum lilutum. Eymundr svarar: hvat er nú undir Jiví, heira! er per skuliS éinir um allt dæraaj Jjikjast ná ok margir mínir menn mikils mist hafa, sumir

ídta eSr handa, eðr nokkurra lima , eSr feng- it skaSa á hervopnum sínumj ok verör mikill kostnaör vor^ ok enn múttu pat bætaj ok kjds oss nú annnathvort , til eSr frá ! Konúngr mælti; eigi kýs ek y'5r í hrottj en ekki gef- um vér yör jafnmikit fé, pegar vér vitum eigi von dfriSarins. Eymundr svarar: fh J)urfum ver, ok eigi vilja mínir rnenn vinna til matar eins 5 ok heldr munu vér fara í annarra kon- únga ríki, ok leita par eptir vorri sæmd; en líkligt er J)at, at eigi muni nú gerast úfriör hér

í landi! eSr veiztu nú víst, at konúngrinn er drepinn? pat liyggjum vcr satt, segir konúngr, fyrir Jjví at vér höfum merki hans. Eymundr spyrr: veiztu nú J)á gröft hans? Nei! segir konúngr. Eyniundr mælti: pat er óvitrligt at

vita pat eigi. Konúngr svarar: hvat veiztu

|)at gjörr enn a5rir mc nn, J)eir er sannan vís- dom bera á petta. Eymundr svarar: minna

J)átti honum at láta merkit enn lífit; ok hygg

ek hann undan komizt hafa, ok verit í Tyrk-

landi í vetr, ok ætlar enn at herja á hendr ySr, ok hefir hann meS sér óflýjanda her, ok

cru J)at Tyrkir ok Blökumenn, ok mörg önnur 284 8 illj)](55; ok pathoFi ek heyrt, at pat h'kligra, athann gángi af kristninni, ok hann œLlar at skipa J)essi hinni illu jþjdð ríkiu, ef hann fær nnnit GarSaríki undan ySrj en ef svá verðr, sem hann ætlar, pá er fat vœnst, at alla'yöra frændr rekihannor landi meS svívirSíngu, Konúngr spyrr: hversu skjdtt man hann her koma meS pat hit illa liS? Eymundr svarar: á hálfs máu- aSar fresti. Hvat er nú til ráSs ? sagSi kon- úngr^ pvíat nú megum vér eigi missa ySvarr- aríorsjó. Ragnar sagSi, at hann vildi, at peir færi |)ti í brott, ok baS konúng hafa sín ráS.

Eymundr mælli: ámœlis aflar pat, ef vér skilj- pmst sva viö konúng, í f)VÍHkum háska, |)víat konúngr var pá í friSi, er vér komum til hans; nú vil ek eigi sva viS hann skilja, at hann siti eigi í friSi eptir, ok munum vér enn heldr kaupa viS hann pessa 12 mánuSi, ok bœti hann mála vorn, sem skilit var meS oss. Er nú at hyggja at ráSagerSum, hvort hSi skal safna; eðr vill |)ér, herra! at vérverjum einir landil, NorSmenn, en |)ú sitr kyrr hjá vorurn viS- skiptum , ok takir pá til hSs píns, er vér erum yfirkomnir. pat vil ek, segir konúngr. Ey- mundr mœlti: ger eigi svá bráÖlitit á petta,- herra! Hinn er til annar, athaldasamanherliÖ- inu, ok ^at h'zt mér sdmasamhgra, ok eigi skukun vér fyrstir renna Norömenn , en (Jnit) veit ek, at margr nú þess mun albuinn verOa , peir seni fyrir spjdtsoddum eru hafðir, en hitt 8-9 K. 285

veit ekeigi, liversu peir inunu í raunlnni gef- úst, sem nii eggja pessa mest^ en hversu skal pat vera, herra! ef vér komumst í færi viö konúnginn, hvort skulum ver clrepa konúnginn, eSr eigi? pvíat aldri verSr endir á pessumdfriSi,

nieSan piö lifið báöir. Konúngr svarar: eigi

nian ek hvorttveggja gera, at eggja menn til

bardaga við Burisleif konúng, enda gefa sök á, at hann er drepinn. Nú fara hvorir heim lil hallarsinnar, oklétu ekkisafnaliöioköngan viör-

búníug veittu J)eir, ok petta |)ikir öUurnmönn- iim vmdarligt, er nú er sízt viðbúizt, er mest

dgn ferr athendi. Ok Hthi síðar frétta |)eir til Burisleifs konúngs, at hann var kominn íGaröa-

ríki meS mikinn her, ok marga illa J^jóð. JSvíi lét Eymundr konúngr, sem hann vissi eigi, )ivat um var, ok Iiann hefði ekki spurt. Marg- ir menn mœltufat, at hann mundi eigi Jjora at berjast við Burisleif. Eyjnundr drap Burislaf koniing,

9. Einnmorgun órlakveðr Eymundr meS s^r Ragnar, frœnda sinn, ok tíu menn aðra. riann let sööla peim hesta. Riða nú l2 saman

út af borginni, en eigi fleiri, en allt lið annat var eptir. Björn hét íslen^^kr maðr, er íót með peim, ok Garða-Ketill, ok Askell hét maðr, ok púrðar tveir. peir Eymundr höfðu með shr lausanhest, ok voru par á herklæði peirra ok

vist. Nú ríSa peir allir í brott í kaupmanns gerfi, ok vissu menn eigi, hvat er undir bjó fessi ferS, eSr hvat peir mundu fyrir ætlast

í brögðum, peirríðanúískdgeinn, ok fara allan pann dag, J)ar til er kom at .nóttj þá koma feir or skóginum fram, ok at einni mikiUi eik, par var hjá völlr fagr ok víöa sléttr. pá mælti Eymundr konúngr: hér munum vér staS nema, pat hefi ek spurt? at Ikirisleifr kon-

úngr mun hér náttstað hafa ok tjaldstaS í nátt. peir gánga nú umhverfis tréS, ok með rjdðr- inu, ok hugíSu at, hvar beztr mundi veratjald- staSrinn. pá mœhi Eymundr konúngr: hér mun Burisleifr konúngr láta setja herbúðir sínar; mér er sagt, at hann tjaldi jafnan nær

skdgi, ef Jþví má viðkoma, ok eiga |)ar {lá und- anbragð, ef hann |)arf til at taka. Eymundr konúngr tdk {)á einn' streng eðr kaíal, okbaS

|)á gánga í rjóörit hér at pessu trénu; hann

mælti, at einnhverr maðr skyldi fara upp í limarnar, ok bera par á strenginn; ok svá var

gert. Síðan sveigðu J)eir tréð, allt til J>ess er limarnar voru komnar allt at jörðu niðr, ok tmdu svá tréð allt at rdtinni. pá mælti Ey- mundr konúngr: petta líkar mér nú vel^ ok má oss |)etta koma at góSu gagni. Eptir pat bera |)eir strenginn, ok -festa endanaj ok er lokit var Jessu starfi, pá var miðraptan. Nú heyra peir til liðs konúngsins, hvar pat fórj

gánga J)eir nú 1 skóginn til hesta sinna; í)eir sjá nú lið mikit ok einn dýrligan vagn, ok fylgja

par margir menn, ok |)ar vur merki fyrir bor- 9 K. — — 287

ií:, peir snila at skóginum ok í rjdÖrit, ok at

|3íingat, er beztr var líaldsta'Srinn, semEymvmdr konúngr gat til^ reisa peir J^ar landtjaldit, ok svá allt herliÖit út í frá meö skdginum. Gekfc

J)ví allt til myrkrs. Konúngs tjaldit var haröla dýrligt ok vel gert 5 Jjar voru fjdrar stúkur af, ok stauug mikil upp or, ok knappr á or guUi ok veörviti meS. peir sá öU tíðindi* or skdg- inum til herliðsins, ok letu hljdtt yfir scr.

Ok er myrkt var orðit, J)á voru log kveikt í tjöldunum, ok vita Ijeir, at nvi mun til mat-

ar búist í tjöldunum. pá mselti Eyniundr konúngr: vér höfum litlar vistir, ok hæfir oss pat eigi, ok man ek ráða til búÖarvaröar, ok fara til herbúða peirra. Eymundr tckr nú stafkarls búníng, bindr sér geitarskegg, ok

gengr vi8 tvo stafij hann ferr í konúngstjald-

it, ok biðr sér malar, ok gengr fyrir hveni

mann, hann fór ok í hin næstu tjöld, ok

varö gott til fengjar, ok pakkaði vel góðau

beina ; ferr hann nú í brott frá tjöldunum, ok skortir nú eigi vistir. En er menn höfðu

ok etit , sem drukkit menu vildu , J)á var hljótt cptir fat. Eymundr konúngr skipti nú ]iöinu sínu ítvo staöi; Ibt vera eptir 6 menn

í mörkinni, at gæta hesta sinna, ok láta búna

vera, ef skjdtt skal tiltaka. Nú gánga Jþeir

Eymundr í rjdðrit 6 saman til herbúöanna, ok láta sem ekki sé at vandræðum. pá mælti ;

288 9 K.

Eyniundr: Rögnvaldr^ og Björn, ok peir hin- ir íslenzku iTienn skulu gí^nga lil Irésins, par sem ver höfum pat ni5rsveigt. Hann selr sína bolöxi í hendr hverjum peirra: péreruð menn stórhöggir^ ok neytið nii vel fess í pörf. peir gánga Jþá par til sem limarnar voru niÖr- sveigöar. Ok enn mælLÍ Eyrnundr konúngr: hér skal hinn priðl maör standa á leiðinni til rjóðrsins; sá skal ekki gera, nema hafa streng- inn í hendi sér, ok láta gánga sem vér heimt- um, en vér höfum annan enda, ok er vér höfum umbúizt, sem vér viljum, skal sá drepa öxarskapti á snærit, er ek hefí tilætlat en sá skal vita, er á strenginum heldr, hvort hann skelfr af Jví, er vér hrærum hann, eðr af högginu. Ok J)á er vér höfum gert pessabend- íng, er fram skal koma, ok oss liggr við, ef hamíngjan veitir oss, pá skalsá segja, er streng- innhefír, ok skal pá höggva limar trésins, ok pat mun Jþá bart ok skjdtt uppspreita. Nú gerapeir, sem |)eim var fyrirsagt. Björn ferr með peim Eymundi konúngi ok Ragnari, ok gánga nú at tjaldinu ok. gera rúmsnöru á strenginn ok hafa við spjdtsköptin, ok færa á

veSrvitann, er upp var aí stönginni á landtjaldi konúngslns, ok rann hún upp at knappinum,

ok var kyrt at faritj en menn svófu fast í öllum tjöldum, er peir voru farmdðir ok mjök

Á&r líallatSr Jlagnar , cn n'ófn f}Cii,i hrúlaii 'ýmist um 7iann eins og um afa Iians, ;

9 K. drukknir. En er petta var gert, pá heimta peir endana , ok stytta svá strenginn, ok gera ráö sín. Gengr Eymunclr konúngr nú nærr tjaldi konúngsins, ok viU vera eigi fjarri, er kipt er tjaldinu. Er nú drepit á snærit, ok kennir {)á pess, sá (er) á hélt, at skalí sirengr- inn; segir sá Jjeim , er höggva skuhi. Nú höggva |»eir tréð, ok sprettr pat hart ok hávt upp, ok kippir upp öllu landtjaldi konúngs- ins, ok lángt á skóg á hurt, h)gin sloknu^u

öU í pví. Eymundr konúngr hafði glögt mið-

at á um kveldit, hvar konúngrinn hvíldi í tjaldínu; snýr hann nú l>ángat, ok veitir kon- únginum bráöan bana, ok svá mörgum öSr- um. Hann hefír nú meS sír höfuÖ Burisleifs konúngs; hleypr hann nú iskóginn, ok menn hans, ok verða eigi fundnir. peir verða nú dttafullir, er eptir eru af mönnum Burisleifs konúngs, af fessum tíðindum hinum miklum

en J)eir Eymundr konúngr ríða nú í brott,

J»ar til er þeiv koma nú heim snemraa morg- ins, ok ferr nú á fund Jarisleifs konúngs, ok segir honum sannhga fall Burisleifs konúngs:

ok lít nú á, herra! á höfuðit, ef jþcr megið kenna. Konúngr roðnar, er hann sá höfu'it. Eymundr mæhi: pessu völdu vér Norðmenn hinu mikla prekvirki, herra! ok búttu nú til graftrar líkama bróður yðvars vel ok sæmiliga, Jarisleifr konúngr svarar; bráðráðin tíðindi haíi

5 HlEfDI. X 29.0 9-1Ö K,

'þhv gert ok oss nálæg, en þer sknluð gröft lians búa, eðrhvertráS munu peir taka nú, er lion- uai liafa fj'lgt? Eymundr svarar: pess .get ek, at |)eir eigi píng, ok mun hverr peirra annan gruna um pelta verkj pvíat pcir uríiu ekki vi5 oss varir, ok munu peir skiljast me'ð sundr- pykki, ok mun engi öörum trúa , ok fara sam- an sveitum^ okpess væntir mik, at fátt afpeirra mönnum veiti umbúníng konúngi sínum. Nú fara Norðmenn or borginni, ok ríða hinn sama vcg um mörkina, ok par til er peir koma til herbúðanna; ok gekk eptir pví, sem Eymundr konúngr gat til, at lið Burisleifs konLings var allt í þrottu, ok skildist með sundrþykki. Eerr

Eymundr konúngr nú í rjdðrit, ok lá par ]ík konúngsins, ok öngvir menn hjá. Búa peir nú xxxa ,lík hans, ok setja Jpeir nú höluðit viÖ bol- inn:, ok fííru heirn með. Var hans gröftr á ixiargra manna vitorði. Gekk nn allt lands- fölk á hönd Jarisleifi konúngi með svörðum eiðum, ok er hann mi konúngr yíir pví ríki, sem .peir þöfðu áðr báðir haft. Eyinundrfórjrá Jarislaji ok iil bró^ur hans,

10.. Nú líðr sumarit ok vetrinn, ok verðr ekki til tíðindaj ok verör enn ekki greiddr i^^álini^iv pat var ok fyrir konúngiimm tjáö af sumum mönnum , at mikils var at minnast vun brdðurdrápit , ok sögðusvá, at feir pœtt- ist nú konúnííi æðri vera Norömennirnir. Ok nú kemr sá dtigrj er máUmi skyldi greiöast; 10 K. 291

pá gánga þeir lil líoniings herbergja, Hann fagnar ^eim vel, ok spyrr hvat 'þeiv vilja svá snemma morgins. Eymundr konúngr svarar:

pat kann vera , herra ! at per purfiS ekki vors

li'ðs lengr, ok greiði J)ér nú vel af hendi pann mála, er vér eigum at hafa. Konúngr mælti: mikit hefir afgerzt yðvarri hegatkvomu. Satt

er pat, herra ! segir Eymundr, |)víat fyrir laungu værir pú af ríki rekinn, ef eigi nytir

J)ú vor viö^ en um fráfall bróður píns er nú, er gaft kvitt. sem J)á J)ú Jþat Konúngr mælti: hvert ráö taki J)ér nú upp? Eymundr svarar: hvert mundir þú sízt vilja? eigi veit ek Jat, segir konúngr. Eymundr svarar: ek veit "JþcS gerla: sízt vildir fú, at vér fœrim til Varn- lafs konúngs, hrdSur í^íns, en vér munum nú fara ok fó pángat , veita honum allt |)at, er vér megumj ok sit nú heill, herra! Gánga peir nú út skjdtt, ok til skipa sinna, er 'þá voru albúin. Jarisleifr konúngr mœlti: skjótt fáru peir nú í brott, ok eigi at vorum vilja. Drottn- íng svarar: svá mun fara, ef þiS Eymundr kon- úngr eigið ráSum at skipta, at hann mun verða yðr púngr í skauli. Konúngr mælti: fat væri gott ráð, ef J)eir yrði afráðnir. Drottníng svar- ar: fyrr mun hitt at hendi koma, at pér mun- uð fá af peim nokkura sneipu. Síðan fdr hún til skipa, ok Rögnvaldr jarl XJlfsson við nokk- ura menn, far er Jieir Eymundr lágu viS T 2 292 10 K. land, ok var J)eirn sagt, at drottníng vill finna Eymund. Koniingr mæUi; trúuin henni ekki, pvíat hún er konúngi vitrari, en eigi vil ek

varna henni viStals. pá vil ek fylgja J)ér, segir Ragnar. Nei, segir Eyniundr, ekki er

petta úfriSarför, enda er ekki ofrefli liSs til- komit. Eymundr hafSi tuglamöttul' ok sverS

í hendi, pau settust niðr á bakka einum, {jar sem leira var undir niSri, pau settust nær hormm drdttníng ok RögnvaldrJ jarl, ok náliga á klæði

hans Drottníng mæhi: pat er illa, er pi8 koniingr skuluð svá skilja; vilda ek gjarna

hlut í eiga, at betr færi meS ykkr enn verr. pá hafði hvorki peirra hendr sínar kyrrarj hana leysti möUulbönd sín, en hún dró af sé^ glóf- ann, ok brá upp yfir höfuÖ sér. Hann sér nú

at eigi er svikalaust ; ok J)at var raunar, at hún haföi sett menn til at drepa hann, ok

hafa þat at marki, er hún brygÖi upp glcJf- anum, ok |)egar hlaupa peir mennfram. Ey-

mundr s.á pá, fyrri enn |)eir komu at honum; sprettr hann fá upp skjtítt, ok fyrr enn peir

hugðu , varS möttulhnn eptirj áttu peir hans ekki kostí. Ragnar sá petta, ok hljóp á land af skipunum, ok svá hverr at öðrum, ok vildu drepa menn drottníngar; en Ey- mundr kvaS eigi skyldu svá vera. Hrundu peir |)eim QÍa.n fyrir leirbakkann, ok höfðu á Jeim hexxdr, Ragnar mœlti: nú munum vér eigi metu við, fik, Eymund! ráðin; skulu vcr ^ 10 K. 293

nii flytja Jau í burt meS oss. Eyinundr svarar: eigi byrjar oss J)at, ok skulu fau heim

fara í friði, Jjvíat eigi vil ek svá slíta vináttu

víð droí.tníngu. Ferr hún nti heim , ok eigi

eyrindi fegin; en peir sigla í burt, ok Ifetta

eigi fyrr enn peir koma í ríki Varnlafs kon- úngs, ok sækja á hans fundj en hann tekr

við f)eim vel, ok spurði |)á tíðinda; en Ey- mundr sagði allt sem gengit hafði, bæði upp- haf ok skilnað {)eirra Jarisleifs konúngs. Hvat œtlizt þér nú fyrir? segir konúngr. Eymundr

svarar : pví hht ek Jarisleifi konúngi, at ver -mundumhíngat leita til yðvar, {)víat mik grunar, at hann muni mínka vilja ríki pitt, sem brtíðir hans gerði við hann; ok sjái ^hv nú ráð yð-

vart, herra! hvort p^r kjdsið oss til yðvar eðr

frá, eðr hvort |>ú Jíikist nokkut fmrfa vors

gengis. Já, segir koniingr, fúsir værum v^r til

yðvars fylgis, eðr lil hversmælit Jíér? Eymundr svarar: hinn sama kost viljum vér hafa, sem vér höfðum með bróður |)ínura. Konúngr mæl-

ti : gef mér stund til at ráðast um við mína menn, f)víat peir leggja fcð fram, at ek greiða af hendi. pessujáiarEymundr konúngr. Varnlafr konúngr steínir píng við menn sína, ok segir peim, hvör fréttkomin var af Jarisleifikonúngi, brdður hans, at hann sitr umríki hansj ok segir, atEymundr

konúngr er |par kominn ok býðr peim sitt traust ok forstöðu. peir fýsa konúng mjök at taka

viðf^eim^ ok við petta kaupa |)eir saman, ok skilrkonúngr sér ráðagerðar hans, fvíat ek er !

294 iO-ll K. minni ráSagerSamaSr enn Jarisleifr konúngr, brtíSirminn, ok varS yðvar JjÓ í miUi gengit^ viljum vér opt eiga ræSur við ySr, enn gjalda ySr alU eptir skildögum. Nú eru Jjcir ^ar £ miklum sdma ok gdðu yfirlæti af konúngi. Sœtt ^eirra brœhra Jarisleifs ok f^arnlafs. 11. Sá atburSr varS at sendimenn komu frá Jarisleifi konúngi, at beiSa |)orpa ok borga, er lágu viö ríkihans afVarnlafi konimgi. Hann berr nú upp petta fyrir Eymundi konúngi 5 en hann svarar svá: J)ér eigiS fjessa ráð, herra! Konúngr mælti: nú er til pess at taka, er skilit var, aLpcrleggiö ráðin til meS oss. Eymundr svarar; sva lízt m&r, herra! sem vera muni íángs von at frekum úlfi; heimt man brátt hit meira, ef petta er tillátit; ok fari sendi-

menn aptr í friði, segir hann, &já munu Jiau pikjast vor ráÖ5 eðr hversu lengi parftu Hði at safna? Hálfan mánuð, segir konúngr. Ey-

raundr mæltj: kveð nú á, herra! hvarper skul-

uÖ finnast lil orrostu, ok seg sendimönnum, at

peir niegi segja konúngi sínum \ ok var nú sva gert, ok fara sendimenn heim. Býstnúhvorr-

tveggi Jjerinn til orrostu, ok koma saman í ákveðnum stað at landamæri; setja feir nú her-

búöirsínar, ok eru J)ar nokkurar nætr. Varn-

lafrkonúngr mæhi : hvatskulum ver her siljatil

einskis ? höfum eigi sígrimi or hendi oss Eyrnundr mæUi: lát mik fyrir ráða, pvíat frest

eru illsbezt, ok ©r eiíii enn komin íno;ií?-erðr drottiiíng, er ráð hefii' fyrir Jieim öll, pd at

konúngr se foríngi liðs peirra; ok skal ek nú

vörö halda, herra ! Koniuigr svarar: svá sem

f>cr vilið, peir sitja nií pixv 7 nætr meÖ herinn. Ok eina nóLt var veör íUt ok myrkt mjök, pá hvarf Eymundr konúngr frá liöi síuu ok Ragn-

ar 5 peir fdru í skdg ok á bak herbúðum Jaris- leifs konúngs, ok setjast niör hjá götu einni, pá mælti Eymundr konúngr; þessi gata mun vera riÖin af mönnum Jnrisleifs konúngs, ok ef ek vilda leynast, pá inunda ek niifara, ok verum nú hérfyrst; ok er peir höfðu setit um slund, mælti Eymundr konúngr: övitrliga siijum J}á vér. pvínæst heyra peir, at riöitvar, ok svá

]3at, at kona var í feröinni 5 uröu Jieir þe&s varir, at maör reiÖ fyrir konunni, enn annar

fór síöar. pá mœUi Eymundr konúngr: Jiar mun drottníng fara, ok skipumstver nú tveim

mcgln götunnarj ok er peir koma at oss, |)á

særi J)ér hcstinn undir henni , cn Jdú^ Ragnar! tak viÖ henni. Ok er pessir ríöa fram hjá,

finna peir eigi lyrr enn hestrinn féll niör

dauðr, enn drottníng öH í brottu. Annar seg- ir, at hann sá svipinn mannsins, er stökk yíir götuna, ok poröu eigi at hitta konúnginn,

J)víat feir vissu eigi, hvört 'þessu oUi menn eörtröllj leyndust nú heim at fara, uk gera eigi vart viö sik. Drottníng mœlti við þá fóstbræör: seint lctti |jér Norömenn svíviröíng við mik. Eymundr mælti: vel skuki vfcr við 296 11 K. ySr gera, drottníng! en eigi veit ek, hvort

J>ú kyssir nú fyrst konúnginn at sinni, Fara "þeir nú til herbúöa Varnlafs konúngs, ok segja hon- um, at drottníng er par komin; hann fagn- ar jþví, ok vakir sjálfr yfir henni, En um morguninn biSr hún Eymund konúng koma til sín, ok er pau hittust, mælti drottníng:

fat er bezt ráð, at vér sættumst, ok vil ek

bjóöast til at gera á milli ySvar^ vil ek pví lýsa áðr, at ek mun Jarisleif konúng mest meta. Eymundr konúngr svarar: konúngr á hcr vald yfir. Drottníng svarar: pín ráÖ munu |3d mest höfð. Eptir pat hittir Eymundr Varn-

lavum konúng, okspyrr, ef hann vill at drottn- íng geri peirra á milli. Konúngr svarar: eigi kalla ek |)at ráðligt, er hún hefir pd pví heitit

at mínka vorn hlut. Eymundr mælli : muntu una |)ví, at hafa pat, er þú heliv áðr? Já!

segir konúngr. Eymundr mælti : ekki kalla ek pat gerð, ef eigi er aukinn pinn hlutr, |)víat jafnt áttu at taka avf eptir brúövir þmn senv

hann. Kondngr svarar : |)ess ertu fúsari at ek

kjósa hennar gerö á, ok sfe pat J)á. Eymundr konúngr segir nú drottníngu, at pví er játat, at hún skal gera sætt milli konúnganna. pat

mun Jbá þ!n ráð, segir hún, ok muntu sjá, á hverjum minnst mein eru, eÖr hver gerð vera

skal. Eymundr konúngr maelti : ekki latta ek, atyövar sdmi vœri gerr, pá varblásit til mdts, ok sagt at íngigerír drottníng viU tala viS 11 K. lconúnga ok liðemenn peirra; olc er ligit kom saman, J)á sjá menn, at íngigerSr drottnlng er í flokki J)eirra Eymundar konúngs ok Norð- manna. Er nii boðit af hendi Varnlafs kon- úngs, at drottníng skuli gera. Hún segir Jarisleifi konúngi, at hann skal hafa hinn æzta hlut GarSaríkis, en J)ater HdlmgarS; enVarnlafr skal hafa Kænugarðj pat er annat bezt ríki með sköttum okskyldum; pat er hálfu meira ríki, enn hann hefir áSr haft; enn Pallteskju, ok

J)at ríki, er par liggr til, skal hafa Eymundr konúngr, ok vera par konúngryfir, ok hafa allar

landskyldir úskerSar, pær er par liggja til:

j)víatvér viljum hann eigi í brott or Garðaríki.

Ef Eymundr konúngr á erfíngja eptir sik, Jíá s&peir erfíngjar eptir hann at fví ríki; en ef hann á öngan son eptir sik, fá skal hverfa aptr til peirra bræSra. Eymundr konúngrskal ok hafa landvörn fyrir peim bræárum ok öUu Garöaríki, en peir skulu efla hann at liðiok sín-

um styrk. Jarisleifr konúngr skal vera yfir í GarSaríki. Rögnvaldr jarl skal hafa Aldeigju- "borg, eptir fví sem hann hefir áSr haft. Var fessi seett ok ríkjaskipti sam|)ykt ok staðfest a£

öUum landslýð, Skyldu J)au Eymundr konúngr ok íngigerSr drottníng gera um öll vandamál.

Fór nú hverr heim til síns ríkis, Varnlafr kon-

úngr lifðí eigi lengr enu 3 vetr; tdk hann |)á sött ok andaðist, ok var hinn vinsælasti kour úngr. Eptir hann tök ríki Jarisleiír konúngr, 298 11 K.

ok stýrSi nú einn LáSum ríkjunum. En Ey- mundr koniingr reð fyrirsínu ríki, ok varð eigi gamalL Hann andaöist erííngjalaus, ok varS stíttdauSr, ok pdtti ^at hinn mesti mannskaÖi öUu landsfólki, pvíat eigi hefir verit meiri

spekíngr útlendr í Garíaríki enn Eymundrkon-

úngr^ en eigi varð herskátt í Garðaríki, meöan hann hafði landvörn fyrir Jarisleif konúng.

En í sótt Eymundar konúngs, gaf hann ríki sitt Ragnari, fdstbrtíður sínum, pvíat hann

nnni honvim bezt at njtíta^ var J)at í leyfi Jar- isleifs konúngs ok Ingigerðar drottníng- ar. Rögnvaldr Ulfsson var jarl yfir Aldægju- borg; |)au voru systrabörn ok íngigerSr drottn- íng. Hann var höfðíngi mikill, ok var skatt- gildr undir Jarisleif konúng, ok varð gamalL

Ok {)á er hinn heilagi Ólafr Haraldsson var í

Garðaríki, pá var hann með Rögnvaldi IJlfs-.

syni, ok var J^eirra vinátta hin mesta, í>víat allir göfgir menn virðu Olaf konúng mikils, meðan hann var par, en þó aungir meira enn J)au Rögnvaldr jarl ok íngigerðr drottníng;

J)víat hvort |)eirra unni öðru með leyndri ást. ;

-

D.

þálti- Tóka Tókasonar'.

T J- pann tíma er Olafr konúngr sat í Sarpsborg, bar pattíl eínn tíma at míkill maSr ok dkunnr gekk fyrir konúnginn, ok kvaddi hann, en kon- úngr tdk honum vel, ok spurSi hann at nafni, en hann nefndist Tdki, ok kveSst vera Tdka-

son 5 Töka sonar hins gamla; hann beiddi kon- únginn at vera meö hirSinni nokkurt skeiS; konúngr veitti honum J)at, ok skipaái honum sæmihgt sæti. Ttíki var fáskiptinn, ok drakk löngum lítit, hann var liíugr ok viðfellinn, ok pokkaðist hverjum manni vel. pat fann kon- úngr at Ttíki var bæéi frtíðr ok fréttinn, leysti hann ok or öllu vel ok vitrligaj Jdtti konúngi hin mesta skemtanat ræSum hans. pat sámenn at Tóki var gamall maír, en J)d sá peir at hann hafSi verit aíburöarmabr at vexti ok væn- leika. pat var einn dag, er konúngr talaði við Tdka, ok spuröi, hversu gamallmaðrTóki værí. Hann sagðist pat dgerla vita; en hitt veit ek, at Txxhx var aldr skapaðr, at ek skylda lifa tvo mannsaldra, ok piki mér von at peir sé brátt endaðir, at pví sem flestra manna aldrar ger- ast. Konúngr mælti: muna muntu fá Hálf

I) lícr liGfr n|>|) liiiiu níumUi (l>iíu) OLifs sögu llíiraldssonar

[Knmi^ cr fyri.sÖ^iiiti

t 300 ' konúng ok rekka hans eSr Hrtílf kraka ok kappa hans? Ttíki svarar: inan ek pá hvoratveggivi, J»víat ek var meðpeim báðum. Konúngr spurði: hvorir ptíttu J)ér par frægri? Ttíki svarar: fat skulu pér dæma, herra ! en ek skal segja yðr par- til einn æfintýr; pd var ek sem ernastr maðr, ok ftír ek landa á milli, ok hafða ek sveit manna valda með mér, eptir pví sem mér pótti standa, ok vi8 mitt hæfi vera, pvíat ek ptítti pÁ |)eimframfylgja, erí fræknara lagi voruj var pat ok satt, at mér ptítti pá fátt úfært; ftír ek |)á víða um lönd , ok vilda ek reyna örleik höfÖíngja ok frœgðir kappa peirra; var pat ok lagit á mik með aldrinum, at ek skylda hvergi una lengr enn 12 mánuði, ok vissa ek at pat gekk eptir. pá spurða ek til Hrtílfs kraka, örleika hans ok mildi, frœgða ok frama- verka , ok hraustleika kappa hans , at peir voru tílíkir öUum öðrum at afli ok alhi atgervi; gerðuriist ek fúss at finna penna konúng ok kappa hans; ftír ek þá ök sveitúngar mín- ir, Jþartil at ek kom fram í Danmörku á fund Hrtílfs konúngs; gekk ek fyrir hann, ok kvadda ek hann; en hann ttík mér vel, ok spurði, hvat manna ek væri? en ek sagða hon- um$ hann spurði mik at eyrindum; en ek sögðumst vilja piggja at honum vetrvistj en hann kveðst við öngan mann mat spara, ok eigi mundi hann við mik fyrstan eðr sveit- únga mínaj ek spurða ^á, hvar ek skyldisitjai f

301 hann baS mik parsitja, sem ek gœti rutt mér lil rúms, ok kipj3t manni or sæti, ek baö hanu hafa |)ökk fyrir 5 treysta ek mér |)á harÖla vel, ri^ð ek |)ar pegará, er sat BöSvar bjarkij kon-

úngr skildi pat til, at peir skyldu ekki mdti brjiítast^ idk ek pá í hendr Böðvari, ok setta

ek fœtrnar í fdtskemilinn, lct ek síga herðarn- ar, en ek herða handleggina, treysta ek J)á á af öllu afli, en hann satkyrr, svá at hvergi gat ek honum vikit, en stundum var hann rauðr sem bldð, ea stundum bleikr sem bast, eSr blár sem hel, eSr fölr sem nárr, svá at

ýmsir ^essir litir færðust í hann, svá brá hon-

um við. Síðan ták ek í hendr Hjalta hinum hugprúða, herti sik par hvorr sem gat, hann ok ek; honum gat ek kippt á framanveröan stokk, en þá gat hann pf allt viðrett, ok sett- ist niSr aptr fyrir mérj gekk petta nokkura ek gáfqmst stund, partil at upp 5 tdk ek pá

til Hvítserks hins hvata, ok treysta ek á, sem

.ek orkaSa, gat ek honum J)á framkippt ok

svá hverjum at öðrum ; fór ek svá í kríngum hallina, ok gekk þa^an af hverr or sínu sæti; síðan sat ek Jar, er mér hkaði, ok mínir menn, höfðu vér allir hin sæmiHgustu sætij var par

hin mesta mikilmenska á öUu, ok |)ar hefi

ek svá verit, at mér hefir bezt pótt at öll-

- urn hlutum. En er sumar kom, gekk ek f} i ir Hrdlf konúng, ok pakkaði ek hoiium vetr-

vistina, ok sag^a ek at ek munda |)á í brottu 302 verSa; en 'hann bauS m^r fneð ser atvera, en eigi. ek unda|)ví Fdr ek J)á enn víöa, ok partil at ek spurða til Hálfs konúngs ok rekka hans, varmikit afsagt, hvílíkir hreystimennpeirvoruj fór ek pá enn, partil at ek kom híngat í Noreg, ok á fund Hálfs konúngs, gekk ek fyrir hann, ok kvaddi ek hann; en hann tdk mér harðla vel^ en ek beidda hann vetrvistar, en hann kvað mér pat til reiðuy at sitja par svo lengi, sem ek vilda verit hafaj ek spurSi pá, hvar ek skylda sæti hafa ok mínir menn. Hann baö mik Jar sitja, sem ek gœti kippt manni or riimi meS jöfnum skildaga ok Hrdlfr kraki gerÖi. Geng ek far at, sem sat Utsteinn jarl

á aÖra hönd konúngi, tdk ek í hendr honum, ok ætlaða ek honura or sœti at kippa, herta ek mik af öUu megni, ok gat ek ekki at- gert. Síðan gekk ek til Innsteins, til

Plrdks hins svarta, pá til Bjarnar, svá til BárSar, gat ek öngum peirra framkipptý fann- veg fdr ek innan um alla hallina, at ek gat par öngum or sæti kipptj ok fat er yðr sann- ast at segja, herra! at eigi brá peir shr meir vi8 hinn yzti maSr ok hinn minnsti heldr enn Böðvar bjarki. Síðan gekk ek apir fyrir konúng, ok spuröa ek pá, hvar ek skylda sit>a, me8 pví at ek gæta hvergi rutt mfer til rúms.

Hann sagSi pá at ek yrða at sitja skör lægra enn hans menn; fdr ek fá til sætis, par sem mhx var skipat ok mínir mennj skorti Jar öngvan fögnuS, pann sem hafa purfti, ok par

J)ótti mér ekki at, nema J)at eina, at ek átti par upp at sjá til annarra maiina, en a'ðrir menn

niSr til mín, ella heföi mér Jar hezt pótt. Skulu

J)ér nú segja, herra! hvox'ir frægri voru? AuS- sé8-er pat, kvaS konúngr, at miklu sterkari hafa verit rekkar Hálfs koniuigs, en engi piki mér verit hafa konúngrinn samtíÖa örvari ok betri at sér, enn Hrdlfr krakij en hvort eríu skírSr maSr eör eigi? Tóki svarar: ek er prim-

signdr, en eigi skír'Sr, sakir pessat ek hefi verit ýmist með heiSnum mönnum eSr kristnum, Qu pö trúi ek á Hvíta-Kristi er ek nú ok pess eyrinJis kominn á yðvarnfund, at ek vil skír- ast, ok pann boSskap hafa, sem pér bjóSiS, þvíat mér pikir eigi víst, at ek muna pat af betra

manni fá mega. Konúngr varS við J>at glaðr, er hann vildi skírn taka ok guÖi pjtína^ var Tóki síSan skírör af hirðbiskupi Olafs konúngs,

ofc andaÖist í hvítavoðum. þállr

Eindriða ok E r 1 í n g s.

Eindriti Einarsson jlutti mei sér Sigríii Erlíngsdóttur,

Ermngr Skjálgssonsat áJaðri, hann átti íng- ibjörgu Tryggvaddtturj Jþau áttu mörg börn; Skiálgr het son peirra, Loðinn ok ptírir} Sig-

ríðr hét dóttir peirra, hún var á ftístri í Körmt á Ögvaldsnesi. Olafr koni5ngr skipti um ár- menníng vi8 |»ann mann, er var fdsturfaÖir Sig-

ríðar Erlíngsdottur , ok setti hann |>ann mann

niör norðr í Folkrín; Sigríðr ftír norðr með

honum, ok var pess |)tí tífLÍss, ok undi við illa,

er hún |)títtist vera flæmd frá írœndum sín- um. pá var Eindriöi heima með Einari feðr

sínum á Gimsum, hann var J>á gerviligastr úngra manna í Noregi. Eindriði bjó skip sitt

til siglíngar, ok ætlaði suðr í land. pat var einn dag, er Sigríðr Erlíngsddttir var úti stödd, at hiSn sá at skip eitt glæsiligt var komit við eyna, búnir ennispænir ok svírarnir, ok víða . steint fyrir ofan sjtíinn, par sá hún ok með

frítt drengjaval; hún gekk pángat, ok spurði,

hverr fyrirréS skipinu, Eindriði sagði til sín :

ok feSr síns. Ek veit gerla, sagSi hún, hvcrr

veita far suðr í land til J)ú ert, eSr viltu mér föður míns? Hann spurði: hverr er faðirpinn? Erlíngr Skjálgsson, segir hún. EindriSi Ein- arsson var í starfi miklu, at hlæða skip sitt öðruvísi, enn áSr var hlœtt, ok gáSi hann lítt til, hvat er hún sagÖi. peir heldu pegar frá eyjunni, er |)eir voru búnir, en Sigríðr hafði gengit útá skipit, ok ömuðust liðsmenn lítt við hana; en er peir höfðu umsiglt, ok menn sett- ust í rúm sín, |>á mælti Eindriði: hverrar ætt- ar kveðst pú vera, meyja? Hi5n svarar: ek er ddttir Erh'ngs Skjálgssonar. Eindriði mælti f>eí.ta hugsaða ekof síð; eðrhví sagÖir þú petta svásíö? Hun svarar: e£ pá ert trauðr at taka vi8 mér, pá mundi |>ér |)ví fyrr fara, sem ek hefða þhr fyrr sagt. Eindriði mælti: eigi piki mér vandalaust at fylgja þér, en svá verðr nú at vera, sem orðit er. Sigla 'þeir nú ok eigi lengi, áðr enn andviðri gjörði í mót peim, ok var eigi annar kostr, enn halda til hafs, rak

|)á at eyju einni , ok komust nauðuliga á land, pess at feir héldu skípi ok mönnum peir ; genguáeyna, okfundu parfiskiskála, ok hjugg- ust peir par fyrirj en er peír fdru til svefns, 'pÁ spurSi Eindriði Sigrlði: hver viltu at pcr hvíli næst í ndtt? Hún svarar: ek vil hvíla við vegg, en |)á vil ek at pú hvílir mhr hit nœsta, Svá skal vera, sagði hann, ok lágu|)arpá

5 ])iNni. U níjLt, en veSrit helzt 3 nætr^ sfSan letti upp liríöinni, ok iúm |)au til sldps, pá mælti Eind- ribi; eigi tekst oss greiSiliga til um ferÖinaj ok JætLÍmcr, Sigríðr! sem|)ér værinúbetra heima

í eyjunni Fdlkrínj cnn rekasther með oss. Hún svarar: ek tel enn lítt at, segir hún. SíÖan gaf peim eigi austr at sigla, ok sigldu pá inn til prándheims, Einar tdk fáliga við peim, ok mælti við Eindriöa: ekki hafi pernú, frœndi! lílit vi8 um friölurnar, par sem nú er dóLtir

Erlíngs friöla Jíín. Eindriði svarar : eigi varÖi mik slíkra oröaaf|)er, faÖir! Jidttek vildi fylgja henni á fund föður hennar, en pví veld ek

eigi, |)6 at veSr banni okkr greiöliga at fara. Einar mælti: pik skaðar ekki, frændi! ef ek einn mæli petta, en hitt munda ek œtla, atpá virðíng hefði Erhngr, faðir hennar, á ok aðrir frændr hennar, nú er mhv ekkium visthennar hér. Eindriði svarar: ekki skal ok pví halda pér á hendr, en kent hefir pú mer at hafa ekki mannatökur hér á Gimsura, en brott skulu

losna svá margir menn meS mcr, at Jifer skal sýn.búhh'fðí |)ví vera. Síðan létEindriði fram- setja karfa einn, er hann átti, ok stcig hann

par á (ok) menn hans j þá mælti Einar: hvert skal nú fara, Eindriði? Ek œtla at flytja Sigr- íði á fund föður síns. Einar mælti: pat mun |)erok verst gegna. Eindriði svarar: eigi mun nú fyrir öUu verða umséð. Síöan fdru þeir

suör fyrir land, ok byrjaÖi lítt, ok ndmu eigi 307 fyrr staðar, enn I^eir lcotnu suSr á JaSar, ok gengu upp til bæjarins á Sdla^ öngvir voru Jþar menn úti; sífian gengu peir inn, ok sátu menn við drykkju^ beini var J)eim veittr, ok voru

menn allir fáir viö páj engi voru tjöld í stofu Erlíngs, en hríngabrynja hékk yíir hverjum

manni ok hjálmr ok sver5 j ok er menn fdru til

svefns, |)á var Eindriða fylgt í lopt eitt vel-

búit, rekkja var far búin vegliga , ok varhon-

um pángat til fylgt. EindriSigekk at hvíUmnij

ok sá at kona hvíldi par í, ok kendi hann par

Sigrí3Í5 hún baS hann skjdtt í burt gánga: ok liiun|)er eigi pat duga at sofa hér inni. Hann kvaS svá vera skyldu^ parnæst heyrbi hann dyn mikinn, ok var |)ar kominn Erhngr bdndi, ok margir menn meö honum. Erh'ngr mælti:

hví leggstu núeigi í sængina, EindriÖi! ekki er pat nú dsæmiligra, enn at sofa hjá ddttur minni

í fiskiskálum? Eindriöi svarar : svá at eins svaf ek par hjáhenui, athenni varpat engi skömra, ne frændum hennar, ok gerÖa ek petta meir

fyrir hennar bæn, enn til úsæmdar viS yðr.

Erlíngr svarar : ekki muntu par nú oröum einum viðkoma, en kostr mun pér at bera járn at færast undan. EindriÖi svarar: launa má

betr gdöa fylgö, en |»d at petta sé nokkurpreyng- íngj skal gjöra, at J)á pd pat firra svá konuna

ámæli ok sjálfan mik; hann kvaö J)á vísu: Mér kom mundar fura U2 308 1-2 K.

meyjar hokl í eyju, fátt sogir Freyr hit rctta,

fjarri allt nema varrarj en sá er oss vill kenna atgeirs af þvi fleira

Baldr mun sjá til sjaldan

segi hann allvesall Jíegja.

Erlíngr mælti J)á: sœma mundu ver vi8 J)at, ef ekki hefði meira at orðit enn slíkt svá. JEindriii ger^i skírslur j'yrir Sigr/ói Erlings-- dóttur.

2. Nii h'ör af náttin, okum morguninn sat

Eiadri&z til járns, ok íastaði, sem siðr er til peirra nlanna, erjárnskuhi beraj ok er hann skyldi bera járnit, er svá sagt, at eigi mátti sköruligar at pví vinna ; en er 3 nætr voru liðnar, var leyst tll handarinnar, ok var fjöldi manna hjá, alhr matu við Erlíng at- kvæði um skírsluna, fá mælti Edíngr : slíkt má maðr bezt skírr vera, sem pii ert, Eindriði, ok hefir |)ú drengiliga hrundit |)essu máli, ok f>igg nú af oss gdöa sæmd. Eindriði svarar: Gt er pat nú gert, er mest lá viðj at ek hefir dirrt ddttur Jína ámæli , ok svá mik , en vistir mínar munu hér ekki lángar vera á Sóla at sinni, 'ok gekk í brott, AlUr íundu -at Erl-

íngi bjó mikit í skapi, ok hann^ var reiðr orðinn. pá mælti Skjálgr, son Erhngs, til

íöður síns : hvört skuluö |)ið Eindriöi at fessu 309 sldlja? Erlíngr svarar: hvat má ek nú at gerá?

Skjdlgr mælti : sva hyggst mér at, faÖir! at eigi muni svá búit hlýSa^ vi5 ofrkapp |)eirra frænda ok ríki mikit , en svá hááuliga sem gert hefir verit til f)vílíks manns, sem EindriSi er. Erh'ngr svarar: hvat ma ek nii atgera fleira, enn bjdða honum gdð boS, en pdat

Jieir feSgar sé ríkir menn, þ& eru v^r ekki uppgefnir fyrir J)eim. Skjálgr mœlti: sva er

J»at, en ver8r jþat margs manns bani^ veri

J»at nii mitt ráð at bjóða honum g<5S boS.

Erh'ngr spyrr : hvat skalbjdSa honum? Skjálgr mæhi: ek vil bjdöa honum fram Sigríöi, dótL- ur J)ína. Erlíngr svarar : hvar hafa menn sh'kt heyrt, at ek iiiunda nokkurum manni bjóða fram dóttur mína? pat pætti mér mæl- anda, at hann bæði hennar, ok |)á gæfva ek honum hana. Skjálgr mælti; nei, faöir! eigi er svá, engar eru .pat yfirbætr, at hann ná,i at eiga dóttur Jþína, pvíat ekki er hann verr mannaðr enn hi'm , ok á hitt fyrir at koma hans svívirðíng, at 'þú gerir honum pá virð- íng at bjdða iionum ddttur pína íyrir sína praungvin ok mæðu, er hann hefir sköruliga borit, .ok .er elc|^i ineðalsæmd at eiga sUkan mann at mág, sem Eindriði er^ iþdat þú kvæð- ir meir at einu orði , enn ]þér J)ikir mátu;hgt. Erhngr svarar: bjóð pú honum hana d'ram, ef

: viltu játa ok J>ú viU. Skjálgr mœhi Jjví , gánga vi5 síSari fyrir honum, ok mun ek pá áhætta. Erlíngr mælti: ráS nú, frændi!

ek sé at |>ú vilt veL SíSan hitti Skjálgr Eind-

rxða, ok mælti : |)at vill faSir minn, at

farir heím , ok vill hann fagna pér vel, ok

gefa |)ér fé til sátta. Eindriði svarar: ekkí

Jarf ek fé at piggja af föSur pínum , ok mun ek fá fé, svá at mér endast J)(5 mun ok mín- uni möunum. Skjálgr mælti: fylg]a má fat fénu, at pér megi sæmd at vera, pvíat pér mun kostr ráSahags vig Sigríöi, systur mína,

ef |)ú viU sættast, EindriSi mœlti : ekki skal

fví leyna ySr, at hún er svá meyja hér í Noregi, at ek vilda helzt eiga, en fd mun ek nú ekki biðja hennar at sinní. Skjálgr svarar; pá ertu mjök reijr vorSinn, ef pú vilt láta gánga undan hinn bezta kost, er til er$ en kost muntu eiga ráðahags við Sigríðí, J)dat |)ú biðir hennar eigi, ef þú viU, pvíat faðir minn viU bjdöa pér konuna. Eindriði mæhi; petta er mikilsvert, þvíat engi maðr mun pat kunna at virða, hversu mikils honum

mun pat vert pikja , at hann biði fram nokk- urum manni ddtlur sína, ok skal nú víst fara at finna hann. Síðan gengu peir heim á bæinn, ok var Erh'ngr úti ok raart manna, ok

fagnar hann pá vel Eindriða; jþá mælLi Eind- rioi: eru pat þín orð, Erlíngr! at bjdða mér ddttur pína? jþat er rétt ok satt, segir Er- 2-3 K. 311 líri'gr. EindriM mælli: mæl pú manna heil- astr! ok vil ek {letta bo5 gjarna piggja, ok

J)at allt, sem mér hefir mislíkat áör, vil ek

J)ér nú uppgefa. SíSan fóru fram festarj en viU Eindriöi nú heim fara at sinni. ytísrial 'þeirra Jt^^ga .Eijtars ok Jlindri^a.

3. Nú ferr EindriÖi leiSar sinnar, parLÍl er

|)eir koma viS ey eina , Jjar sá peir skip eigi færri enn 20, ok var í dreki mikill. Eindriði mælti: betr væri nú at |)essir væri fri'ðmenn, ok gekk uppá drekaan, hann kendi aptr í lypt- íngunni feðr sinn. Eindriði fagnar vel feðr sín- tmi. Einar sá til hans, ok mælti: hví hefir pú kríngluskurð á hári sem klerkar? ek hugði at J)ú værir ekki vígSrmaðr, ok ekki ertu minn son. Eindriði mælti: veiztu pat, faðir! at J)á or menn sitja til járns ok skulu skírast^ at skera skal hár peirra; en ekki máttu segja í sundr frœndsemi með okkr: eðr hvat skal li8 fetta hit mikla? Einar svarar: ek skal fat segjafcr, pótt pú berir eigi traust til at reka

|nnnar svíviröíngar , jpá raun ek Jió eigi nenna

sitja |)(Jtt at kyrr fyrir ; |)ú hafir heitt iárn boi:-^ it, ok brent hold Jjitt, þá munda ek vilja at sumir bæri kalt járn í holdi s^r af feim Jaðar- byggjunum, ok vorir dvinir eru^ ok ólíkr ertu orðinnHákoni, móðuríöður |)ínum, eðr sumum föðurfrændum J>ínum, Katli hœng eðr Kveld*

úlfi, Eindriði mælii; reiðr ertu nú, faðir! en

4

I 312 3 K. sáttir eru vi5 Erlíngr nú, ok hel'ir hann bætt mér fé. Einarmœlti: hvat hefvi efc slíkt heyrt, at taka á ser mútu sem pútur ok fé sem vesl-

íngar; en Jjar sem þú sazt til járns, ok tókt fémútu í bdtina, þá mun pat ekki hefta mína ferS. Eindriöi svarar : |)arf meira viö fylgja pá ; má fat fénu, er mér pikir meira undirj Sigríðr, ddttir hans,skalfylgja fénu, okskal ek eigahana. Einar mselti: fírÖindi eru pat víst, en dýrtpiki mér J>ú hafa keypt hana, par er fú bart járn til, ok piki mér fietta engi sætt, ok ekki heftir

petta mína ferð, Eindriði svarar : meira parf við, eigi, hvárt J)á ok veit ek Jþér pikir nokkur virSíng eðr sœmd í pví, at Erlíngr bauð mér íxam ddttur sína, Einar mœlti: pat er víst

virðíng mikil , ef pat er satt, ok ekkifikimér sú sæmd minni, enn dvirðíng sú, er þá fékkt

í járnburðinum, pvíat hrœddr liefir Erlíngr

verit, er hann bauS Jþér fram ddttur sína, ok mun ek mér Jjetta lílca láta, ok förum nú með öllu pessu liði ok sýnumpeim afla vorn,

hvat er vér eigum undir oss. Eindriði svar-

ar: |)at vil ek gjarna, Síðan sigla jþeir suðr

meS landi ; en er {leir feðgarsjá skipin, mœlti Skjálgr: sé nú, faðir! at betra er at eiga

pessa menn at vinum enn at óvinum , er hér fara; en nú er fat mitt ráð^ at við búum veizlu vegliga ímóti feim ok stórmanuliga,

Jþvíat fik skortir eigi fé lil |>ess. Erlíngr 3 K. 313 kvaS svá vera skylduj var nú gengit ímót {)eim feSgum, ok fagnat sem bezt máttij var síðan veizla hin vegligsta, en Eindriði gekfc at brúShlaupi sínu, ok síðan voru menn meS gjöfum brott leystir, ok mæltu þeir Einar ok

Erh'ngr til vináttu með ser, ok skildu at svá mæltu. Eindriði fdr heim (meö) konu sína SigríSi, ok undu vel sínu ráði.

4 F.

Þórarni Nefjúlfsyni.

pÓRARiNN NefjúlfssonhafSiverit (meS) Knúti konúngi hinum ríka um vctr ok sá maSr, er porsteinn höt ok var Ragnhildarsonj peir gjörÖust vinir, ok mœltu til vináttu, ok sögðu sví'i, ef þeiv vœri samlendir, at peir skyldu einn sta5 byggja. Nökkuru síðar kom por- steinn skipi sínu í Eyjafjörð, ok bauS GuS- mundr hinn ríki honum til MöSruvalla. por- steinn segir, hvat peir porarinn höíSu við- mælztj J)á bauSEinar, brdÖir Guðmundar, hon- um til pverár meö hinn fjórÖa mann; hann svarar hinu samaj margir mæltu at hann fœri í geitarhús ullar at biðja um vistartekj- una, Jjvíat pdrarinn var sjaldan árbýll, ok bjó yiö útsker norör á Tjörnnesi. En fegar ptírarinn spurði útkvomu porsteins, fá rak hann fjölda hesta til Eyjafjaröar; pdrarinn var all vinsœll, hann bauS porsteini til sín með alla skipshöfn sína, peir voru 18 menn saman; fdr porsteinn heim með pdrarnij fá let pdrarinn höggva upp allt kvikt fé sitt, ok skoruj^ ætLa um vetrinn [meö forejdn^ konu p(5rarms. Um vorit spurSi porsteinn verk- stjdra pórarins, hvat kostat hafSi [pdrarinn, er hann hafði haldit menn svá marga^ er J)ar haf&i verit um cvetrinnj hann kveSst ætla at miklu hefí5i kostat, ok lofaði risnu pdrar- ins, porsteinn keypti síðan jafnmikit [kvikfé, sem drepit hafði verit ok gaf pórarni'^ hús- freyju gaf hann húsbúnínginn, skipit hálít gaf hann pdrarní, ok baö hann at fara meS sér. pórarinn JakkaSi honum gjaíirnarj peir fdru utan um sumarit. Olafr konúngr bauð pdr- arni til vistar meS sér, pegar er peir hittust. pdrarinn kveSst pat figgja mundu, ok beiddi

porsteiu til vistar meö serj konúngr kvaö |)á Knút hinn ríka eigi hafa senzt menn á með- an, en kvaS porstein sagÖan gdðan dreng: ok mun pat vel ráÖit, ef porsteinn pjdnar oss svá sem Knúti konúngi, ok baÖ pdrarinn ráöa. En er pdrarinn segir hirSvistar boS

viö pá báöa, svarar porsteinn: Jiér mun

boðin hafa verit , en pú munt beÖit hafa til handa mér^ oss er betra at hafa boSna vist meö Olafi konúngi, enn beiöast meö öör- um konúngum. Síðan vísaði konúngr peim til sœtisj Helgi ok pdrir hétu Jeir menn, er nœstir sátu út frá Jieim pdrarni, ok uröu peir at poka undan, ok pdtti peim ser dvirS-

íng gjör í pessu. Hinn fyrsta aptan var pdr- arinn útkallaðrj Bjarni nefndist sá maðr, er

hann kallaði út, ok kveðst vera sy sturson pd rarins,

þannig aJ\Án'/íinj tr óljóst í Alinnbúliinni, 316

ok kominii af skípsbroti norSr við Hálogaland, ok bað pdrarinn ásjár. pdrarinn bauí^ at taka

hann í vist at bonda nökkurs 5 vera pdtti Bjarna frœndsemitil, þó at peir væri báöir á einni vist, pdrarinn kveiSst eigi deili á honum vitu, hvort hann væri hans frœndi eör eigi, Bjanii gekk pegar á hœla honum ok fyrir koniing; pdrar- inn sagöi koniínginum um penna mann, kon-

lángr kvað hann hans frœnda vera mundu : en

ábyrgstu at dprjdzkr se, ok rá'5 sjálfr hirSvist Lans^ konúngr baö hann sitja á annan bekk, pk var honum vel skipat. Bjarni settist niSr utar frá porsteini nær á herðar Helgaj pórar- inn kvaS, honum mundu vanda verÖa hirS- vistina við prjdzku hans, ok bað .hann eigi neina kvittu kveikja í hirÖ konúngs. porsteinn var fámálugr ok fylgjusamr kommgi, ok svá Bjarni^ ok er áleið vetrinn, haföi Bjarni sofnat eitt kveld, svá at allir menn voru brutt úr höll- inni, ]pá er hann vaknaði, ok til aptansaungs arit, er hann «prettrupp, ok gekk út eptir Srtræt- ^ok inu, ok var myrkt orðit, sá Jíá PJelga ok Lo.pt i skemmu einni með sveit sína, ok var par Ijds; Helgi kveÖst peim iU tíðindi kunna at sogja, at konúagr |)eirra var svikinn^ ok Knútr kon- úngr hefði ráðit svik við hannj ok sendi hann pví por^toin til fslands, at gefa pdrarni stdr- gjafir, at hann skyldi vœla konúnginn, en (por- steinn^ skyldi vinnaáhonum^ okpdrariian;heföi fegit guUhríng at Kíiúti tilpess, okpAnmhefir hann á vinstrihendi ok bcrr leyniliga, en fann berr hann opinberliga á hægri hendi, er Olafr konúngr hefir gefit honum, svá at allir sjá,

Bjarni gekk til aptansaungs ok gat hann ekki um petta. peir Helgi tóku ekla til matar um kvelditj konúngrinn spur6i, hvbrt peir væri sjúkir; E[e]gikvað|)eini verra ennsdtt, okkveSst eigi segja mundu fyrr enn annan dag á mál- stefnu , ok pá sögðu þeiv petta allt koniingi; hann kveöst eigi trúa mundu , fyrr enn hann reyndi um hrínginn Knúts naut. Olafr kon- i'mgr gekk til handlauga, ok tdk um ermi pórarni, ok pá fann hann gullhrínginn undir skyrtuermi hans, sem IJelgi hafði sagt, ok trúði hann pá svikum við sik, ok spurði þíí meö reiði, hvaðau sá hríngr vœri atkominn. pdrarinn sagSi, at Knútr hefÖi átt ok gefit honum sem var; hví berr pú hann svá leyni- liga^ sagði konúngr, eðr á annan veg enn J>ann, sem ek gaf þkr? pdradnn svarar: pví ber ek hann leyniliga, herra! ok á vinstri hendi, at gjafa munurinn er fjarri, en pann gullhríng ber ek á hœgri hendi, er mhr gaf hann merkihgasti konúngr, sá vér pjdnum nú. Ekki vildi konúngr áhlý'ða nú, hvat pdrarinn sagði , ok lét taka þá alla pdrarinn ok porstein ok Bjarna, ok setja í myrkvastolu, ok kallaM pá drottins svika. Mörgum möunum iþdtti þeíia ill tíSindi; biskup fdr at skripta þeim, ok sagði konúngi, at engi voru svik af |)eirra hendi, ok beiddi konúiig, at sl^írsla væri gjör um petta niál, ok bæri guS vitni um pettahverr er satt segði, pat fekkst at biskup gjörÖi skírsluj Bjarni bar járn hraustliga ok karhiiannliga, bdla var

á hendi Bjarna , pá er skírsla var sén, kallaði konúngr hann brunninn, en biskup veittiengin atkvæ^i ; konúngr baS pórarinn sjá, en hann |)óat svarar: J>er kalliS Bjarna eigiskíran, J)á gjöldum vér aldri pess, er pérberiö á oss hér- um. Konúngr baS porstein sjá; porsteinn mælti^ ij)vierhannsá höndina: par eroksvána; konúngr innti til : hví kvattu svá at? porsteinn lcvaS þeim mundu oílengi frestast uppfestíng Jeirra, ef hann segöi áðr söguna. Konúngr kva'ð J)essa vera skyldu dvölina. J^rdóogn pQrsieins, porsteinn hóf svá petta mál: RigarSr hét íaSir minn, en Ragnhildr mdöir, J>au voru göf- er tig at kyniý faðir minn anda'Öist, f)á ek var barn, mdöir mín giptist Jjeim manni, er hét

prándr. Björn ok prándr hétu synir J)eirra,

ok var lítit miseldi á millum okkar brœSra. Björn andaðist brátt, ok fór Ragnhildr heim tilSvíJ>jdðar, en pránðrréS fyrír föSurleifísinni;

ek var í förum, ok fór ek í Austrveg ok allt til

Jdrsala, ok tdk ek Jiar skírn, ok kom ek norðr

híngat til Sví|)jd5ar, pá vilda ek kenna mdSur minni rétta trú, ok hún vildi pat eígi, ok pdtt- ist týnt hafa syni sínum, er ek halSi trú tekitj

J)au urSu málalok, at við sættumst at Jiví, at

I 319

(J)at) skyldi eptir öSru líkja eSa víkja, ergoðin

ætti rammariý síöan voru go8 hennor sett í hverfíng úti ok velbúin, ok kastat járnigldandi

á kné J)ví er mátkast var, ok tók pegar at loga hvert at öSru, ok brunnu at köldum kolum; síSan var heitt pat sama járn ok gjört glóanda, okbar ek9 fet, eptir dæmum kristinna manna, óvígt járn, svá at aungvir klerkar voru hjá, ok var höndin leyst eptir prjár nætr, en á hinni |)riöjun(5ttdreymdimik,atbjartleitr maSr kvæmi

til mín ok ávítaSi mik um diríS mína, en kvaS mik njdta skyldu gdSvilja míns, er ek

kenda mdður minni rétta trú , ok kvaS legri

mundu höndmína enn heila,|)áer til væri leyst, ok mun (pLÍ) hafa síöan gldfa á hendinni ok hrdsa eigi dýrð minni, ok kvaö mik skyldu

gjalda hhr í heimi, svá at ek munda rægÖr vi5

konúng, ok baS mik J)á sýna höndina, ef líf mitt lægiviö; ok er höndin var leyst, var sem

gullpeníngr lægi í Idfanum, J)arsem járnithaföi

legit, ok raviSr prúör um utan, ok var J>ar hærra holdit enn annarstaíarí mdSir mín tdk kristní ok allir vinir okkrir af þessi jarteign; ek hefi ok eigi sýnda mína höndj síöan drd porsteinn

af ser gldfann, ok sýndi á sfer höndina, okkveÖst œtla, at svá nökkurn mundi Bjarni hafa atgold-

it fyx'ir fávizku sína í skírslunni, sem hann

mundi, ef hann fengi eigi Jiessa jarteign. Kon-

úngr sefaðist pá, ok leitaÖi at viö Bjarna , ok peir biskup, Irvers hann mvmdi at hafa goldit; 320

J)á seglrBjarní, hver svikat hann hafSi heyrt ok leynt, ok kvað pdrarinn pat hafa boMt shv at reifa aungvan hlut eðr kvittuí konúngs höll^ voru þeir Helgi teknir ok fjötraðir ok neyddir lil sagna, gengu peir|)á viðumrdgit. Konúngr vildiat (feir) pdrarinn rfeSu hegníngu peirra, ok vœri J>eir drepnir, en pdrarinn gjörSi pá úr Noregi, ok tdk af peim fe allmjök svá, ok kall- aði pdrarinn þetta konúngs gæfu, er hit sanna var vitat um |>etta mál. pdrarinn var meS

Olafi konúngi alla stund síðan , ok féll meS honum. G.

þáttr Egils Hallssonar ok Tófa Val- gautssonar.

V Frd Valgauti Jarli.

Valgautr hét jarl ríkr, er reS fyrir Gautlandi, hann átti son |>ann, er Tdfihet; hannvarvœnn ok skörúngr mikill, hann för á fund Olafs Tryggvasonar, ok tdkskírUj ok var meÖ honum. Valgautrpóttist orSit hafa fyrir miklum vansa,

ók vildi aldri sjá hann síSan. Tdfi var lengi í kaupferSum, hann kom skipi sínu eitt sumar í

Hornafjörð, ok ftír til vistar til Hofs; par bjd EgiU Hallsson; hann átti porlaugu, peirradtítt- ir hét porgerön EgiU spuröi porlaug, hversu fjárhagr peirra feeri fram; hiin kveöst ekki at öSruhyggjaenn pví, at forræÖihéldistfyrir inn- ainstokk ok ráSahagr Jjeirra. pater roál manna, segir Egill, at viö séum litlir fjárhagamenn "bæÖi, ok treysli ek eigi at ráÖahagrinn haldist, ok |)ví ætla ek utan með Tofa í vor. Svá gjöröu j)au, ok urÖu J)au vel reiðfara, ftíru peir Ttífi ok Egill brátt á konúngs fund; konúngr bauð Ttífa

5 UirrDi. X 322 1-3 til hirSvistar ok svá Agli, cn hann leigði por- laugu garð fyrir sakir œskii porgerSar.

J'^rd jdgli IIallsi>yni.

2. pennavetr^ varEgillHallsson meSOlafi konúngi, ok hafði virÖíngar miklar, en er skamt var af vetri, dgladdisLEgill; TdfispurÖi, efkon-

úngr fynfliógleði hans, ok kva8 J)at tilkoma, er

]s;ona hans ok ddttir var annarsstaðar : ok vilda ek at J)ær fœri híngat 3 konúngr lét svá vera. Öllum konúngs mönnum líkaöivel lilEgils, en mærin var jþá á hinn átta vetr. Tófi leiddi porgerði tilkonúngs, ok baöhannmœlatil henn- ar nökkurum merkiligum orÖum, at J)á mætti eör pætti hirSmönnum vera meira vert um hana. Konúngr svarar: gott er gdÖum orðum til hennar at mæla, fvíat íslendíngar munu hennar hafa miklar nýtjar ok lángarok hennar afkvæmis. petta spámæli Olafs konúngs birt- ist svá, at porgerSr EgilsdóLtir var móðir hins helga Jdns biskups. Tdfi sagÖi at peir Egill höfðu gjört félag meSsér, ok æLluðu par me8 til

Englands 5 konúngr leyfði J»at eigi, ok kvað pá skyldu farame8 sér, ef hann fœri suðr til Dan- merkr, ok varS sváat vera, sem konúngr vildi; ok. leiðsvá vetrinn.

Er Egill oh 7ófi leysiu handlngja, 3. pá er Olafr konúngr lá par- átti hann tal ok stefnur viS sína menn; pat var einhverja

um^c/r i Í^'Z ka/j, i O/. S, II. F /œfr /jííí vera i Limajir&i, 3 K. 323

iiíÍLt, at peir íiLtu vör8 at halda á konúngs skipi Egill Ilallsson ok Tdíi Valgautssouj er furr var getit, en er |>eir sátu at verðinurn, |)á heyrSu

J)eir grát ok veinan par til er var hertekit fólk, var |)at bundit um nætr á landi uppi, voru jþat mest 12 vetra gömul börn ok vetr- gömul ok far í milli, ok aðrir frændr manna ok virktamennj var |)ví Jetta giört, at peir

œtluÖu at feir mundu leysa þá út meS fé, er áttu. Tófi sagði, at honum pótti íllt at heyra á gaulun l^eirra, ok baS Egil íara til meS sér , at leysa fólkit ok klta hlaupa, hvert er vildi. Egill kveðst ælla , at eigi mundi hlýSaat bregða boÖi konúngs^ enpd fóru Jieirtil, ok skárvx böndln af fólkinu ok hleyptu á braut öllumj petta verk var dvinsælt af liösmönnuxiij en konúngrinn varö svá reiðr, at héltyiö voöa sjálfan, ok mæhi: bæðier, at peir J)ikk]astmiklir, enda erupeir svá, er peir vijla at aungu mín ráð hafa^ ok eigi veit ek, nær J)eir koma jafnmiklu fé undir oss, sem Jeir réöu undan oss; skulu ver nú brátt fara héðan. Um morguninn er peir voru biínir, ok bryggjur voru á skip komnar, kallaÖi maÖr af landi ofan, ok baö at fara með peim; en peim pdtti maðrinn dmerkihgr okgáiu aungvan gaum at honum^ maðrinu bað þá fara fyrir hamargnípu eina, ok taka J)ar viS sér, ok fdr hann pángat, ok var eigi viS honum tekit^ Jiá X2 324 3 K. kastaði hann glöSum á konúngs skipit, ok rauk ur dust, síðan kom sdLt í liö konLings, ok var J)at hjartverkr, ok lágu menn 2 dægr e'Sr eitt, Egill lók sdtt J)essa; Tóii spurÖi at sótt Egilsj hann kveöst hafa þá sdtt, er par fdr yfir. Tófa 'þóiú mein mikit it siitt Egilsj mein eru, sagÖi Egill , Jvíat* mik úggir at samanfari guSs reiði ok koniángs, ok er mbt pat mest ángr, at ek em missáttr við konúng, ok baS hann fara, at leita um sættir við hanh. Ek er eigi allvell tilfær eðr tilfallinn, sagði Tdfi, at fara á konúngs fund, pvíat ek em horinn sömu sök sem ; en J)ó skal ek fara. Hann ijáði málEgiIs fyrir konúnginum, en konúngr leit eigi lil hans. Tdfi sagöiAgli

Jietta. Svá mun mér þikja, sagði Egill, sem muni meira áliggja, ef J)ú ferr í annat sinn. Tdfi fdr, ok talaði um vanmátt Egils. Kon- úngrleittil hans reiðugliga, svá at menn hlupu

í milli. Tdíi sagði Agli. Egill svarar, ok kveðst hvertmál J)ikjatilskilafært, ef prisvar er reynt. Reynt Jþikjumst ek hafa, sagðiTdfij satt er pat, sagði Égill,enathugi hvers manns er Ktill, pá er hann ersjúkr, okbaðsegja FinniÁrnasyni,athann færi á konúngs fuiid meö hans erindij hann fdr fegar, ok spurði, hvert konúngr hefði frétt van- máttEgils. Konúngr kveðst spurt hafa 5 hefirpú spiirt J)at, at hann berr sdtt sína prýðiligar enn aðrir menn? hann stynr eigi, kvað Finnr, sem aörir menn, er æpa upp jafnsjúkir. Svá er, 3 K. 325

kvaS konúngr ; mein munu pér áj»ikja á sdtt Egils, sagði Finnr. Mein víst, sagÖi konúngr, ok faumest, at Agli batnaði, svá at við mætt- um kæra mál okkur í Noregi. Reiör ertu nií, herra! kvað Finnr, ok mun petta mest gjört til pess, at \hv skulum eigi gjöra í miiti fínum vilja, en eigi mæli ek |íetta af alvöru, pvíat pér kennið oss, at vérséum skamrækir, ok segiS pat yðvarnvilja, okpví væntumvérat þér muniS skamrækir vi5 oss vera, pvíat vér hætium opt lífi voru fyrir yðrar sakir, ok sjáum ybv til margfaldra launa aí pcr fyrir jþat, Finnr \ók i hönd konúngi, ok fylgði hann Finni tregligaj konúngr spuröi, ef Egill hefðihonum orö sendt. EgiU kvað þat satt; hvat viltu mér? kvað kon-

úngr. Egill svarar: færa mik í íriS við yðr, herra! ok Tdfa Valgautsson, er nauðigr gjörði

á mdt ySrum vilja. Konúngr svarar: J)ér er mikit fyrir máli, ok parftu skamt um petta at tala, pvíat pú f>iggr eigi 1 frið hvorki hann né Jik. pess vilek biðja, sagðiEgill, at þér sjáið á með porlaugu, konu minni, ef mín missir vi5.

Ekki stríði ek konum, sagðikonúngr ; enef eigi er skyldara tal við mik, pá geng ek á braut. EgiU baö konúnginn taka á meininu, ok kveðst heldr muna, efpatværi á efstum siundum lífs hans. Konúngr kveðst enginn lækuir vera, ok kvað aungvani-nannkenna AgU|)rdttleysi. Finnr

mælti : pau eru mest metorð, er Egill gjörði, jjvíat hanu kveSst pat œtla, atsaman mundi fara

i 326 gvi(5s vili ok finn, ok minnst á |>at, hvers pii kant Egilj far er 'pú. settist upp í nótt prisvar, ok sLraukt votum diiki um augu pér, ok vart "búinn at leysa fdlkit, ok mundir leyst pat haía, ef minni heipt væri á milli ykkar Knúts konúngs, ok margir ver5a um sart at gjalda fyrir yðrar sakir^ Egill hafÖi huggæÖi sem |>ér, en meira |)rdttsinni enn alHr menn aðrir. Kon-

Tjngr tdk þá á síðu Egils, ok ttík pegar úr allan verkinnj eptir þat var leitat meir um sættir

með peim konúngi af þessum athurð , ok kom

9 aldri gjörnínga stítt (meir) í lið Oiafs konúngs.

Sva segja sumir menn, at Knútr konúngr liafi

keypt at finnskum manni at gjöra gjörníngar í

lið Norðmanna. Olafr konúngr bjtí nú ferð

sína austr undan KnÚLÍ konúngi, Joá báöu peir EgiU ok Finnr (fyrir) Ttífa, ok beiddu honum

friðar, ok buðu fb til sæltar. Konúngr gjörði

kosLi á J)ví, ok mælti : sendiför hefi ek ætlat ykkr, at pið komið Valgauti á minn fund, ok

munu |>ið ei*>i koma honum, nema hann vili sjálfr fara. EgiU bað sér hvíldar um 3 nætr

eptir stíttina; konúngi ptítti hann purfa Jiess.

peir fara síðan ok koma aptan dags til Val- gauts, þá er borð voru upplekin, Valgautr fagnaði Ttífa, ok kveðst mundu gefa honum

allt Gautland ok jarlsdtím, ok segja til fjárs

|)eirra allra, er hfer heföi ftílgit í jörðu, ef

Ttífi leLi af sið peim, er liann hefir vanvirdc

allá frændr sína. Tófi svarar : eigi er svá til- íarit^ viÖ EgiU t'rum missdltir viS Ólaf kon- iingj ok iiv þ'úl núlt IViökaup, ef þú kemr á hans fund, hversu sem með ykkr ferr^ en ef þú. villt eigi fara, pá er ek sæmdarlaus ok frið- laus, ok er meira ver5 reiði koaúngs ok gæfa hans enn. Gautland ok ié pitt allt. Valgautr jpdttist mist hafa sonar síns, ok kvaö hann eigi allnær geta, at hann mundi fara á fund pess manns, er slíku olli : ok á ek viÖ hvorigan ykkarn vantahit, ykkarn Olaf, ok kvaðengi|>á Ijurfa at ugga harSræði hans afgamals manns. Síöan talaÖi Egill mart um háttu Ólafs konúngs 5 en Valgautr kvaðst eigi heyra mega skjal ]Deirra, |)eim ok bað fylgja í útiskemmu eina 3 peim 'þúlú gott atsofa einum saman ok svá at matast. En er Valgautr vaknaði lir sveíni, þá spurÖi hann konu sína, hvert hannskyldi faraj húnbað hann ráðaj hann kveðst ok at aungu mundu hafa, hvat hún segÖi til, ok kveðst fara mundu, ok kvað sérleilt at eigi legðist fyrir Tóía, okkveöst eigi vita, hvat pess mundi vei'a í fari konúngs- ins, at Jat væri betra enn allt Gautland. Sva

J>ikir pcr, sagði hún, sem ek mæU eptir Ttífa, pá er ek leyfi Ólaf konúng ok svá háttu hans ok trú hans. Valgautr kveÖst aungva bxeytni mundu upptaka, pdat hann færi, ok seldi henni í hendr fíngrgull til jarteigna, ef haan tekr skírn, at pá skyldi hún ok svá gjöra, ok allir peir er hi'in kœmi ráÖum við, ok

|)essar jarteignir kæmi tilj en ef hún spuröi liann di^epinn skyldi hún fyrst drckka , Jni ;

erfi, en síðan gjöra bál ok brenna fh petta allt, í)at er hún mætti, ok gánga síSan sjálf á bálit Um morguninn eptir ftír Valgautr til skemmu Jieirra Ttífa, ok baS nú eigi

dvelja, ef peir vildu sjá J)á konúng báöa sam- an. Síðan fdru peir á konúngs fund, hann sat pá yfir drykkjuborSum, er |)eir kvomu konúngr kvaddi fyrr Valgaut; hann tdk seint máli konúngs, ok spurði, ef konúngr hefði

honum orÖ sent, ok svá ef Jjat skyldi |)eim Ttífa friSkaup vera, ef hann kæmi á konúngs fund, eSa hvort konúngr vildi pat enda. Kon-

úngr kveSst J)ví vanari, at enda orð sín. heilan sitja, vildi Valgautr baS J)á konúng ok

i braut snúa. Konúngr lét halda honiim, ok

kendi honum trú j opt kveÖst Valgautr slíkt heyrt hafa, ok kvaÖ eigi stoSa mundi, ok kveSst gjört hafa ráS fyrir, at brenna skyldi bæi ok lausafé: en jarSir má eigi brenna eSr umsnúa. Konúngr baS Ttífa fylgja honum

'út; síðan ftíru {)eir, ok kvomu í rjtíör eittj par sofnaöi Valgautr, ok pegar hann vakaaöi, sendi 'hann Tdfa eptir konúngi; hann kom {)egar.

Valgautr kveöst stítt hafa tekit, ok kveást þai spurt hafa, at konúngr tdk sdtt af mönnum

ok guð sá, er hann trúði á, ok Jieir mætti ck

kasta sdttum á menn, ef J)eir vildi: ok mun

ek J)ér kenna, hvort sem mer batnar e8r ek dey. Valgautr kveðst þá mundu skírn taka,

ef konúngr vildi, ok kvað sér J)at aldri skyldu í augu vaxa, ok halda J)á trú síðan, ok J)víat eins at konúngr vildi hann J)ar grafa, sem hann bannaði mest: ok mundi ek, sagSi

Valgautr, fh tiUeggja, at. hér væri kirkja gjör ok virSuligr bær, en kvaS sér þat aungva virS- íng, at honum væri par niörstúngit, sem marg- ir aðrir óríkir menn væri jarðaðir, hafa kveðst

Valgautr mátt til at fara heim, ef konúngr vildi eigí kaupa. petta kaup vildi konúngr gjarna, síðan var far kirkja reist ok virðuligr hær at ráði konúngs ok Valgauts , ok var hann par, raeðan hann lifði; en er Ijiann and- aðist, var hann grafinn at peirri kirkju, er hann sjálfr lét gjöra. Tdfi tdk við fíngrgull- inu ok fdr til Gautlands, ok setti menn fyrir

éignir sínar, f)á er hann var með konúng-

inum. Móðir hans tdk við ' skírn, ok allir Jieir menn sem Valgaulr sendi orð til. Tófi var lengstum með Olafi konúngi, ok fell á Stikla- fitöðum með Ólafi konúngi. EgiU ftír til ís- lands ok var hit mesta göfugmenni; hann lét Tdfa heita son sinn, hann var faðir pdrdísar. 4 þállr af Rauðúlfi ok sonum lians.

IVauíut.fri het maðr, er bjd 1 dalnum^, Ragnhildr hfet lcona hans; Dagr ok Sig- urör hétu synir hans, peir voruenu efnihgustu menn, peir skyldu halda svörum upp fyr- ir Austrdali% ok bera sök jf»á undan um J)essikensl^5 Birni þdttuj^eirveralíkastir til, ok veradrambsmennmiklir atvopnum ok í orSum, snéri hann pápángat ræðunni áhendr feim, ok kvað eigi dlíkliga til at hafa slíkt gjört; peir synjuðu fyrir sik, ok sleit svá pínginu. Litlu síðar kom til Bjarnar ármanns Olafr konúngr

liSi smu, meS ok tók Jjar veizlu, var J^á kœrt fyrir konúngi mál peirra, er áðr var uppborit, sagði Björn, at honum JxSttu Rauðssynir h'kastir til at valda J)essum dtila, Síðan var sendt eptir sonum Rauðs, en er jþeir hittu koniing, pátaldi hann J)á menn dj)]ófliga, ok bar Jniundansokum, ok kveðst hyggja at J)cir væri J)essa eigi valdir.

Rauðr ^ hét ööru nafni pordlfr'*, hann átti vegligan bæ; ok varríkastr maðr í Dölunumj peir feðgar

>) Raud'r, B, K, 5; Ulfr, J), Kyslntlölmn,

I), JL 3) EyMn-Dælit, li, //. *) sjá KSO hipit, i ^0^'« OL :

höf5u J)ar smíSat öll hús pau, er mestr hagleikr

(var) á. Síöan sendi Rauöúlfr sonu sína á fund '

Ólafs konúngs, ok bauö honura heim til veizlu 5 pat var heldr SÍ8 dags, erkonúngrkomtil RauÖs, hann hafði pá far meS sér 2 hundruS mannaj konúngr sá par garSa háfa ok vel lukta, en er peir kvomu at hUöinu, pá var pat opit, ok þá vel umbúit, ok lék Jþar grind á járnum, ok eigi allauöveldligt at komast inn, ef lukt var hliSit.

En er konúngr reið í hhÖit, par stdð fyrir RauÖr bdndi ok synir hans ok mikitfjölmenni, fagnar RauSr vel konúngi ok mönnum hans, ok stigu peir af hestum sínum ; pá spurði konúngr bónda er petta kirkja et fagra hús, er ek sé hér ígarS- inum? Bdndi svarar; petta er svefnskemma mín, er gjör var í sumar, ok er nú hit fyrsta algiör; öll rœfr vorupar spón|íökt á húsinu ok

|)á nýjíökt ok ný brædd^ Síðan gengu peir til stofunnar, ok sá konúngr, at Jat var allmikit hi5s, stofan var borSpökt ok brædd. Konúngr sá par í garSinum mörg stdr hús ok smá ok öU fagrliga gjör 7 spurÖi konúngr ef |»ar væri kirkja í garSinum. Bdndi svarar: ekki hefir hér fyrr biskup komit enn nú meS ySr. SíSau létbiskup reisa landtjald sitt í túninu fyrir stof- unni, ok saungpar aptansaung, ok var pvílokit

í dagsetrj eptir pat gekk konúngr til stofu, ok voru kerti borin fyrir kpnúngi, ok er peir kvomu

í stofuna^ var far vel umbúiztj síSan settist konúngr í hásœti, okhjá honum biskup tilann*

arrar handar, en til vinsti^i handar honum sat droitníng, ok par hinar fremri konur lítífrá henni. Björn stallari sat gegnt konúngi á enn

dæSra bekfc, ok hirðin til beggja handa'honuraj úiífrábiskupi satFinnr Arnason, páKálfr' bróSir

hans, ok J)á porbergr* Amason, pá Arnbjörn Árnason, síðan Kolbjörn Arnason, páArniArna- son, peir bræðr voru allir lendir menn Olafs konúngsý ok er skipat var öUum föru-

nautum Olaís konúngs uppá pallana, |)á var alskipuö stofan et efra með veggjunura, en heimamenn ok fyrirboðsmenn skipuðu reiðu-

stöla ok forsæti* ; Rauðdlfr bóndi sat at fram- an á reiðustól'*, er stdð fyrir lendum mönn-

um , par var hin fegursta veizla ok margskon- ar drykkr ok krásir góbavy synir Rauðs gengu um beina, ok skipuðu öllu, eptir þvl sem bezt samdij konúngrinn gjörði sik par kátan, ok fannst mikit um list þá ok kurteisi, er par var á öllu, ok hversu skörugliga veitt var, ok

skörugliga fdr allt íram'. Koniingr átti-Jþá tal viS Rauð bónda, ok fann hann |)at brátt, at

Rauðr var orðsvinnr*^ ok forvitri; gjörðist |)á gleði mikil um alla stofuna, ok spurði kon-

. úngr Ulf ' margra luta úkunnra, en Ulfr hafði til allra luta úrlausnir; var Jat sumt er kon-

«) þorbcrgr, JT. 1) Kálfr, ') fíola , Tiin. *) l.eim

ítóli, fiin, ) Jíiir bctfa Ðy H stylki vi& utn cett Kaui(.s, eem sicndr i niMœgi páltariné^ *) orárfær, F, ') RaiiáT, Aí«. lingi var áÖr kunnigt at svá var, en sumt var honum dkunnigt, svá at hann vissi eigi áðr til , en allt pat sem hann vissi , var pat eptir því sem Ulfr sagÖií nii lagSi konungr af Jíví trúnub á ræSur hansj ok sagSi; Ulfr hvergi lengra, enn konúngr spuröi. pá spuröi Olafr konúngr Ulf Jþeirra hluta, er eigi voru framkomnir , hvern veg verSa mundi, enUlfr veitti úrskur'5 nökkurn um flest, pá mælti konúngr: ertu spámaor, Ulfr? Fjarri ferr ])at, herra! sagSi hann. Hví veiztu slíkt pá, sagöi konúngr,. er eigi er framkomit? Legg eigi trúnað á sh'kt, sagöi Ulfr, |DÓtt ek geypi mart fyrir yðr, er ek nenni eigi at feigja viS ySr, en eigi veit ek slíkt meS sannindum. Kon- úngr svarar: at hefi ék nú hugat nökkut, ok finnst mcr svá til, sem segir aungvan hlut

- framarr, tnn pú Jjikist vita, ok seg mér, hvat til berr, er |)ú veizt dorSna hluti fyrir, enda sértu eígi spámaSr; veit ek ok at pú ert vel kristinn, ok muntu |)ví eigi hafa fjölkýngi til

slíks. IJlfr svarar: sumt merki ek af vind- um^, sumt af himintúnglum, sdl eSr túngli eðr stjörnum, en sumt (af draumum). Konúngr spyrr pá af sérhverjum hlut pessara greina, en Úlfr veitti |iami úrskurS öllum hans getum, sem honum vel líkaðij töluSu |>eir flest ok mest um hátt draumanna: máttu kenna mér ráð nökkut til pess, sagSi konúngr, at mör

* J i/tV hyrjar E { þœninurn^ 334 1-2 K.

Wrtist í draumi nölckut um pat, er mhr er mest forvitni á at vita? Ekki má ek yðr kenna, lierra! segir UlfrV' |ívíat þbr vitið allt áðr ok kunnið miklu giörr enn ek, en pat gjöri ek stundumj pá er ek vil forvitnast í draumi j^au sannindi stórra hluta, at ek tek ný klæÖi, ok fer ek í nyja sæng eÖr reykkju, pá er. stendr í nýjum staSj svá at engi maír hefir fyrr í sofit í J)eim stað á Jeim klæSum, á sæng eSr húsinu, ok slíkt sem pá dreymir mik, marka ek, ok mun gánga eptir þvi sem J)á fæ ek ráðit drauma. Olafr Jconií/igr spur^i 'Ulf um i^róLíir Iians,

2* Konúngr spyrr pá; hverja íjþrtítt kantu bezt, IJlfr? sagði hann, ek sé at margra hluta muntu vera velkunnandi. Ulfr svarar, ok kveðst hann veraenginníprdttamaðr: enpdj ef ek skalnökkut tiltaka, j)á ætla ek helzt at ek muna drauma ráða,,eptir|)vísemgánga munu. Konúngr mælti: hvert hefir J)ú kent sonuni pínum allar íj»rtítt- ir |)ínar? Ulfr svarar: spyrr Jiú at Jví pá.

til sín, SíSan \hl hann kalla J)á ok mælti: Ulfr, faðir ykkar, kennist mér vitr maSr ok.marg- kunnigr: eða hafiÖ ]3Í8 numit allar íjróttir hans? Sigurðr svarar, hann var eDri: kann ek at síðr allar hans íjþróttir, at ein er sú er,;hann hefir mér kent, ok skil ek at ek kann eigi jafnvel sem hann, ok er só ein af mðrg- um hans í|)rtíttum. Hver er sú, sagði kon- úngr? Sigurör svarar: fat er at greina gáng liimintúngla, stjlar ok túngls, ok vita allan gáug himintúngla |)eirra, er ek sé, ok kenna sljörnur pær, er merkja stundir, syá at ek mun vita pá lengð um dag ok nótt, pdat ek

sjái eigi himintúngl 5 ok veit ek J)d grein

allra Stunda. Konúngr mælti : þíxi ev mikil

íjjrdlt. Dagr mæUi; J)á eina í|)r(5tt helí ek ok

numit, J)á er mér fikir frásagnar verö, ok kann faöir minn pó J)ar miklu meira af. Kon- úngr spyrr, hver sú væri. Dagr svarar: ef

ek sé vandliga í augu manni, ok sé ek allt athæfi hans ok yfírbragð, mun ek skynja háttu

hans , ok vita kost ok löst á honum. Kon-

úngr svarar : petta er mikit augnabragS , ef

svá er sem |)ú segir , fœ ek Jietta skjótt reyut.

pá mœlti konúngr til biskups: sva lízt mér

sem pann btínda höfum vér nú heimsdttan, ei:

mik væntir at vér íáum eigi hans ndta^ í hans fræöum ok í|)róttum eör sona hans, ok pikkjumst vér 'þó hafa nijök gott mannval,

ok eigi skal ok kostr í Noregi |)eirra manna, er betr eru mentir enn peir er mi eru meö oss, en pd hygg ek at oss skorti flesta hluti viö pá feöga; en hverja ífrdtt vill pér tiUaka,

herra biskup ! pá er þbr ])ikÍ2t helzt tilfær-

ir? Biskup svarar; fjat mun ek helzt tiltaka, ef ek skal nökkut, et ek mun sýngja tíöir 12 mánuöu alla, allar pær sem hafa parf, pdat ek hafí aungva bdk viö. petta er mikil íþvón^

i) inaliii, yj, Dy líka, V, II. 336 2K. fiagSi koniingr, meS peima hœtti sem er^. pá mælti biskup: heyra viljum vér nii, kon- úngr! hrat þer takiS yðrtil íþrdttar. Konúngr svarar: pat mun ek helzt taka mér til iþróítay ef ek sé mann um sinn, ok vilja ek vandliga aihyggja, pá skal ek kenna hann síSan, hversu lángt sem í millum okkra funda er. Biskup svarar ; Jþessi íjirdtt er af miklu viti. pá mœlti konúngr: þessi skeratan, sem vér höfum upp- tekit, skal fara nökkru víðara um stoiuna;

^eg, Kálfr Árnason! hvat pú tekr fér til iþrótta. Hann svarar: eigi mun ek melta reiði mína, hversu lengi sem ek parf at bera hana. £nn mælti konúngr: Finnr! segir hann, segja verðr pú Jínar íj)róttir. Finnr svarar^: J^at færi ek pá mér til í])r(5tta, at ek mun eigi flýja úr neinum háska frá lánar- drottni mínum, ámeðan hann vill viðhaldast, ok standi hann uppi. Konúngr mælti: |)at er líkligt, at þhr endist þat vel. Enn mœlti konúngr : porbergr ! heyra viljum ver fú , hvat J)ú leggr til pessa máls. Hann svarar : J)at œtla ek, at ek skal hvorki rjúfa orð mín né eiða viS lánardrottinn minn. Konúngr mœlti: Jietta er mikit mál, ok J)d allíkligt at slíkum manni muni vel endast sem J)ú ert, en all lítt halda menn trúnaðinum við mik, er íyrir skömmu

') yð**' fiómagó^, herra! v, 23, IT; þínslíg, 7>. ^) eitgí fær þat sagt, herra ! er -ekki er til. Konúiigr mscUi: faer til nokkut, b, o. B, F, JL var mhr pess lítil von at. pá ixiælti konúngr til Arnbjarnar: hverja íþrótt kantu framast? Arnbjörn var styrkr maðr, hann mælti: pat mun ek tiltaka, er vera kann at eigi sh satt, at ek jþikjumst- vel fær vera at bogaskoti,

ætla ek at eigi skuli sá bogí hér finnast í Noregi, at mbv muni eigi vopnfær, Konúngr sagSi, at svá mundi vera. Síðan spyrr kon- úngr Kolbjörn', hverjar hans íprtíttir voru, pær er hann vill helzt tiltaka, Kolbjörn svarar:

J)ar eru pœr íprtíuir mínar , er ek kalla allar jafnarj en |)tí aungva betri enn gtíða fyrir sik, beinskeyti ok skíðaferð ok sund. Kon- úngr sagði, at hann tæki eigi meira af, enn hann mætti, þvíat ert at pessum íþrtíttum jafnbúinnpeim, erbeztireruaf jafnsterkum, pá spurði konúngr Arna, hvat hann vildi tilnefna^

Arnisvarar: ef ek sigli með landifram snekkju

sit í minni, ok ek aktaumum, Jþá skal cngi= snekkja tvítugsessa sigla fyrir mér, eSa ek vilja fyrri svipta enn peír. Konúngr kvaS aungvan Jþess mundu frýja honum, sagði ok aungvan kunna nærr at æila enn hann, hvat [endast mundi'. Konúngr spurði Björn stall- ara, hverja íprtítt er hann póttist framast hafaj pann hkit mun ek helzt tiltelja, sagði Björn, ef ek tala á píngum orð eðr eyrindi

Kolbein, htr L, -) her hyrjar I hókíir hrofiíí apir; jafn- mikil, 6. V. B, JI, iiæ'st mundi liggia ófœnuini, ií, £>, hvr slcppr E um iinn^

5 IiIKDI. Y 2-3 K. konúngs eðr lánarcIroLtins míns, at engi skal svá ríkr áheyra, at ek skula fyrir sök mæla;lægra eör skelfra, hvort honum |)ikir vel eSr ilia. pessu trúi ek vel, sagði kon- lingr, síSan vart á Uppsalapíngi, ok tal- aðirj^ar, ok gjörðir reiðan Olaf konúngsvenska,

Jjvíat flestum mönnum mundi ok þat verða frama skortr. Síðan töluðu tveir ok tveir sín

í milli, ok tdku til sinna íj)rdtta, varð at pessu mikil skerntanj gekk konúngr síSan at sofa.

3. pá fylgði Rauðdlfr bdndi honum til skemmu Jíoirrar ennar nýju, er konúngr halði séð um kveldit, okhann ætlaði at kirkja væri; pá var á logn veðrs ok heiéviðri, svá at hvergi sá annat enn lieiðan himin. Konúngr spurði Sigurð, son bdnda: hvat mun veðrs á morgin? Drífa, sagði Sigurðr. pat pikir mér ólíkligt, sagði kon-

úngr; gekk hann síðan til xeykkju sinnar, ok var þar vel umbúit. En er konúngr gekk inní svefnskemmuna var kerti loganda borit , J)á fyrir honura, hann litaðist um úti í svölun- um ok hugði at stöðu hússins, ok skildi pegar setníng pess, at-pat var kríngltítt, gekk hann pá inní húsit, ok sá fyrir innan svalirnar skjald- pili umhverfis"^ húsitj fjorar voru útdyr á

skenimunni, ok allra jafnlángt í millum, en út meS veggjunum [voru útstafir upphafir, ok

|>ar með^ voru reykkjur búnar allvegligar , en 3 K. 339

allt tjaldat^ par er pat ptítti bæta; í |)essu hdsi voru ok reistir upp' háfír stafir ok digrir, ok stdSu peir í hríng, var par upp af hvelft ræfrit,

J)at var allt steint ok pentat^, en í millum staf- anna voru bríkur, ok par fyrir innan voru reykkjurnar biínar ríkum mönnum, niátti par vel í hverjum fidrSúngi liggja 20 menn, eu

40 í útiskemmunnij Jþar var skipat hu'ðmönn- um konúngs; í miSju húsinu var arinn ví'ðr* ok kríngldttr með tr^ gjörr, ok pallar umhverf- is upp at gánga , en uppi á arninum var sæng mikil, ok gjör með hinum mesta hagleik ; flest tré voru par meS [koppara járnum rend"* ok steint' allt ok víða gulllagt; upp af hornstöf- unum voru járnslár ok slórir knappar upp, af eiri** gjörfir ok gyltir, en út úr hornstöfunum voru járnslár, en par upp voi'u kertistigr, ok stdðu par uppákertistikur^ með Jrimr kvísl- um. Ulfr sagÖi konúngi, at hann (skal) fara ef 1 J)á sængina, er par var búin, hann vill drauma forvitnast, en drottníng skal sofa

í annarri náltlángt. Konimgr sagði at svá skyldi vera; ok er hann var afklæddr, steig ihann uppí reykkjuna, oklagðisttil svefns; hann

«á til hægri handar sér [innar sætinu", at

20, &. V. hin, -) piínleial, F. scltr, F, -») gjövr,

>B H5 t/. frá [he/r F: kopar eðfa járnum slegin. *)

peutiit, i', *) fyannig hin\ vei , Z,. ') ok stóíu I>ar a

(upp ballz kei'tí, /;) nmKverfis míkil va-Kkertíj i); kerti liá,

Hy r h. V. Ð, H, /. i cnii yd^ia, 23, H, S)d"ia, D* ') plíisínu, Hi I* Y 2 340 3-4 K.

Jjar var skipat biskupi ok kennimömaum hans, en til vinstri handar hvíldi drottníng ok ríkis- konur hennar, en at höföa fjölunni, lágu

í þeim fjdr'ðúngi Kálfr [ok Arnbjörn' [ok Arni^- ok Kolbjörn' Árnasynir ok peirra menn, [ok

í frá fi5tafjölinni lá Finnr, porbergr ok Ární'* ok peirra menn'. r Um vitran Olafs Jconúngs oh hiigsan.

4. OlafrkoniSngr vaktilengi umndttina, svá sem hann var vanr, saung hann fyrst bænir sínar, ok síáan hugsar hann mart, J»a sá hann upp yiir sik í ræfrit, hann sá par skrifaSan guS sjálfan ok veldishríng hans, ok par ofan yfir engla fylki hans, ok par [meS viðan*^ himin, pann erhverfðr er utan um lopt öll , ok par- með voru mörkut himintúngl, en neöst ský ok vindar ok J)á fuglar margir^ en neSast^ jörS ok parmeð grös ok viðir ok margskyns kvik- endi, sjár ok vötn, ok sjtíkvikendi á marga lund, en á neíira rœfrinu fyrir utan staíina voru markaðar forneskjur ok sögur frá ágæt- um konúngum, ok leit koniingr par lengi á, en er hann lengi hugsaði hér um, Já var sá einn hlutr, er honura pötti undarligri enn annat, honum Jdtti sœngin snúast undir sér, síðan féll svefn á hann, ok svaf hann um hrlð; en er hann vaknar, hugði hann at draumum sínum; pvínæst dagaði, stdð biskup pá upp

*) i' n. 2) { H, J. ») ftamtíg hin; Ivolbeiiin, J", Z-. Arnbjörn, />. Frá [ i L'y h, hin. 6J fyrh. necí'aii; AiV?. "^) fuglar, 6. ti hh vi^ ftptr. 4-5 K. 341

til lí5a. Konúngr Idæddist, ok ''gekk til dttu-

saungs, ok hlýddi morguntíSum' 5 síðan gekk hann ámálsiefnu, ok létkallatil sínRauöbdnda, oksagði honum draumsinn^ ok er því var lok-

it, mælti konúngr: {)ú (sk:)lt) segja mér í dag eptir hilmessu, hvatdraumr" sjá merkir, Merk-

iligr pikki mér draumr ySvar, sagöi Ullr% ok

or honum mua ek gera nökkut, en J)at skuluS

|)érbætamér, herra! ei'Iíér hyggið, atmik skorti

á, ok hann pýSi annat, enn ek gjori úr honum. Olajr honúngr let JcaLla Ðag iil sin.

5. Veðr (var) pykt ok drífa, sem SigurSr'^ haföi

sagt, |)á \ht konúngrkalla til sínDag ok SigurÖ, sonu bdndaj sí8an lét konúngr sjá út, ok sá hvergi skýlausan himin, pá bað konnngr Sig-

urö segja, hvar {)á mundi sól kominj hann kvað glöggt á |)at; konúngr Kt taka sdlarsteia

ok hélL upp, ok sá hann f)á, hvar geislaði úr steininum, ok markaði svá til, semSigurör haíði sagt. [pá spurði konúngr Hag: hvern sér

skaj)löst minn ? Eigi fæ ek, herra ! pat séð, en

f)dat ek geipi nökkut um hversdagliga menn, J)áer pat nökkut öðruvísa, en ek hefir hvorki til vit né skilníng, er pat ok ætlan min^ at fátt muni vera aftækt um yöra skapsmuni. Seg mi, sagÖi konúngr, ekki stoðar nú undan at fara. fleiri Dagr svarar : |)ann pá, herra! er hendir, [en {lat er kvenna ást', Rétt segir þú, sagði konúngr, ok eruð þér feðgar lángt um fram

* tið'nm rtnt^l L. Iltr endar búkar bruliií j/ ) mnrgmn , , I 34S S-6 K. flestamenn, er ek veit, atviti ok hyggindi'.

Síðan gekk konúngr til messu. Er kojiúngr gekk iil slofu,

6, En er tíSum var lokit, J)á gekk konúngr til málstofu, ok meS honum biskup ok drottn- íng ok lendir menn, par varok RauSr ok synir

hans. Koniingr mælii til Ulfs: mun svá vera,

sem mer sýndist í ndtt, at mér pcítti sem sæng-

in snérist undir mér, sú er ek svaf í, eSr húsit?

Ulfr svarar: pví var svíi smíöat, herra ! at pér skylduS jafnan horfa a sdhna, ok draumr J)inn

gengi at stílu, ok allt athæfi J)itt ok forvitni.

pá mæhi konúngr: laú vilek, ÚHr! at {)ú segir mcr draum minn, ok svá hvat hann merkir. Ulfr svarar: hitt mun ek fyrst segja, er þú

spuröir eigi, hvat Jjú hugsaSír, dSr enn pú sofn» aSir^ batt atguSskyldi birta fyrirpcr, hvern enda eigamundistjcjrn^ sú okstyrjöld, ernúhefir hafizt, eSr á hvern veg fara mundi héSan af eSr

síSan, |)á signdir J)ik í krossmarki drottina. Réttsegir þú ])etta, sagSikonúngr, enhvatseg- af rnælti: ir J)ú drauminum^? Ulfr J^ér sýnd- ist í drauminum kross standa á jöiSunni rnikiU ok grænn sem gras, ok líkneski a krossinum, pat af en er J)ú sátt höfuSit rdSunnar, J)á var

gulli gjört, í andlitit, rauSu en er J)ú sátt pá þdtii J)cr sem um utan lægl hríngr rauSlitc sem regnbogi, en vaxinnsem veldishríngr guSs,

') Jth- It/nr i B, I), IT, /iT, 5, ^a/ sem ^eirnisf .sltnilr 2 gjiVtt'

^

htjir /clr f'/>rótt awi$. ') nn'', Z>. *) I Ejratnur^ Itar J)a^;r

/ t:r hxrjttr K ^tjifr. en innan í hríngnum voru markaSir 'englar

guÖs ok hiniiaríkis dý-rð ; kross J)tíssi, \)á sátt, ok krossfestíng boöar dfrið, eu svá sem ])d ert höfuðsmaör, pá muntu eiga höfuð líknesks- ins í drauminum , ok svá sem J^ér þóiú höf- u8it af rauöu gulli gjört, ok Jar lýsti af serti forðum af Ijdsu guUi, far mun birtast tign pínum alla mennfram í Jjessulandi, svásemrautt

guU er dýrra hverjum niáhni öðrum y en sem pérsýndist andhtit, er bæ^i fjlgir heyrn ok sýn

okmál, þarvarpér sýnt í peimstaS himinnki ok

himinríkis dýrð, |)ar var pev sýnd vunbun grfðra verka, er þú hefir snúit' mörgum lýð til réttrap trúar með orðum J)ínum ok ríkddmi 5 en manna- höfuð er meir bölldtt ennlángt, {)áget ek ^ér sýnt hafa verit ekki lángt ríki^ ok ej^ðiligt ver- aldar ríki, Konúngr mælti: hvat mun veldis-

hríngr sá merkja, er mér sýndist? Uifr svarar : hríngr sá merkir œfi þína ok tign ríkisj hríngr

er endalaus, svá mun ok veröa frægð í>íni hríngr sýndist pér vera hvass upp ok niðr, svu ferr ok um sefipína, hvöss eru upphöf, látið

bæði föðuv pinn ok aöra frændr J)ína göfga, [sv^ ferr ok æfi J)ín% at hörö munu verða endamörk ríkis J)íns5 hríngr vaxandi til miðs, ok síðan

pverrandi tii endalykta, svá hefir ok hafizt ríki

Iþitt ok Jíessa heims veldi. UJfr mælti: hálsi-

inn á h'kneskjunni sýndist Jjcr iir kopar gjörr,

J)at er hinn harða«ti máhnr, ok af J)ví eru klukk-

ur gjörvar, er mest hljöð fylgir^ J)at ríki , er

þiiruiig hin» *J) *yntj lir, /íin. *) ok allai- oi^niv ; k.nm ;

344 6 IC.

nœst kemr eptir pat, mun vera frægt ok birt-

ist fyrir hvers manns eyrum, svá sem hljóS sldrra klukkna; par leikr um utan skoteldr, pat er hit mesta herskaparfæri, hræíiligt ok sla?fastligt5 kopar er harðr ok stökkr% svá mun

pat ríki ó|)olit3 5 en par, er|)at var fyrir ofan ok

slett fyrir neöan málmaskiptit , Jar rnun pat ríki ekki lángt vera, ok aungvar ættir munu

paraf lifna í pessu landi; pér sýndist, sem ofan úr höfðinu greiddist gulligr lokkr allt a axlir ofan, pat mun pat merkja, at yðr vegsemd

mun mest prýdd vera í pessu landi ok víöara annarsstaðar. Ulfr mæhi: en pá leiddir pú fyrir augu pfer brjdst ok faðm rdðunnar ok út- hendrnar ákrossinum, pat sýndist |»ér vera af brendu silfri, var par á markaðr himin ok túngls gángr, sdl ok túngl, ok stjörnur meS

birti okfegurðj pat ríki, er |)á kemr næst, mun vera vegsamligt, sva sem himintúngl birtir, ok allir menu fagna birti sölarinnar, ok er

hún nytsamlig öllum heimi, hún gefr Ijtís, ok

vermir döggina ok jörfina til ávaxtar, svámun ok pat ríki vera ársællt' öllu landsfdlkinu en par er pú sátt llkneskit breiða faðminn,

par mun sá, er kemr til pessa ríkis, hafa miklu

meira í íángi, enn aðrir höftMngjar hafa haft

fyrr hhr í landi-*5 en par er lokkar peir hinir gulligu féllu ofan um brjtístit', par mun sá enn ágælihöfðíngi vera, erpákemrtil ríkis hér,

sleiJtr, /r. (í|jol;inlíyf, E. l^iirí'íiæU, *) ok veru

víiyfiK^iniua hnns líUij 6. v, li* o\i voi ii liDld^fi ónii-, v, 1j,

I yír tengSr, ok prýSast af ySvarri dýrS; en svá

breiðr semhans faðmr var, |)á var hann stuttr', ok- mun ríki hans vería eigi lángt. Úlfr sagSi:

enn þarnœst sáttu fyrir neSan brjtístit breiSa gjörS liggja um rdÖuna, ok tdk nær allt upp undir hendr, gjörðin var gjör af járni ok skýgS

sem sverS, J>at má kalla megingjörð; ríki pat,

er |)á kemr næst, mun verSa styrkt ok mátt-

ugt af mektugum höfSíngja ; ok er |>ér var pat sýnt skýgt járn, Jar mun vera margt skýgt sverS á lopt borit fyrr ok síSarj sú gjörS var öU fáguS meS brögSum ok undar-

ligum hagleik, at því er þhr J)ótti , sum ristin

eptir fornum sögum, Jjér sýndist par á saga SigurSar Fofnisbana ok Haralds hilditannar, ok enn nökkut af verkum Haralds hárfagra, par mun sá konúngr fremja mörg stdrverk, Jau er lengi munu uppi vera, ok mikla bar- daga gjöra meS sinni frœgS'j en par er pér voru ásýnd stórverk hinna mestu koniinga ok hinna ágœtustu, pá mun sá koniingr |)at sýna meS sjálfum sér, ok af peirra líkíng mun hann fremjastj en járn pat er harSr málmr ok mörgumtil skaSa lagSr, pat ríki mun mörgum

J)ikja hart ok skaSasamt frá upphafi til enda.

Úlfr segir : en fyrir neSan járngjörSina var kviSr röðunnar bleikr ásýndar sem næsta'^ guU

J)at var litat' ok skýgt fagurt, par var áfáit flúr ok viSir ok allskyns bldm, pat er á jörSu

' stiiiiUj '^) I^, frttmXvícmd, hin, '^) l^^^^nigy

JSy U\ Iiestq, Oi'vcsta. i:.. . •) líkalj /J, Jí, H.

i

I J 346 vex, ok margskonar kvikindi paU, er á jörSu gánga, allt petU var gjört meS hinum mesta hagleik, par var8ýntí|)essu{íatrífci, erjiarkemr næst, pat var guUigt [lil at sjá, sem næsta gull, en upp í höfuS róðunnar var at sjá sem rautt guU'j rautt gull ok bleikt gull á eigi saman nema nafn eitt, þdi munda ek seila at sá konúngr mundi hafa nafn pitt ok vera göfugr ok dýrligr, en

J)d efcki pinu^ maki, par var ámarkaSr jaröar ávöxtr, ok nær öll prýði heims ok fegurð, svá mun ok pessi konúngr prýöa peLta ríki meö góöri stjdrn, hans æfi mun vera meÖ mikl- um blóma, ok svá mikill hagleikr sem pér var parsýndr, (svá) margfalliga munhannvera kallaðr sínu landsfdlki hentiligr. Úlfr mælti

enn: en er Jþá hugleiddir', ok sátt lengra ofan pann sama mann, er á krossinum var, sýndist fér ofau frá nafla allt ofan um sköp- in silfr litr á, pat er dskírt er, ok varpd vel-

lÍLt'*, fat silfr gengr hér í landi , ok má me5

|)ví allahluti hér kaupa, en utanlandser J)at eigi gjaldgengt, nú mvxn sá vera mikiU höföíngi

ok öllum vegr at hér í landí, en utanlands rnun hans vera ekki svá mikíll (gángr) sem

hins, er hið bjartasta silfr merkist fyrirj en

'þixv er silfrit var vel litt ok var fagurt, þar mun hann öllum vel líka ok hans ríki, þat

er standa mun með fegurð ok prýði allt til enda lífs síns, [mun hann ck fylgja sköpum

') sem höíuátil iippi Ej F. Iiiii^ *) /ur hleppr , /), F»

E i [>œilinuttiy H* inccJ' þeim ÍiæUi aem var^ i/t H* sínum' ok forlögum, mun af honum kvíslast*

ok dreifast kynkvíslirj nú var komit ofan til fdtanna mannsins, ok svá pá sem bolrinn er% mun sá vera um flesta hluti jafníngi fyrir- manna sinna. RauSúlfr segir: |>ar er J>ér sýndist lærit ofan , ok litr hörundar á , pat, ríki mun vera parnæst, er tvískipti mun vera

á öUu landi, ok mun par koma í bræðraskipti j. parer pér sýndist á báóum lærunum hörundar- litr, Jþá munu peir deila makliga ok jafnliga sín í millij ok svá sem fætr halda upp öll- um líkam, svá munu peir upphalda siSum ok dæmum fyrirmanna sinna, ok mun peirra ríki haldast ok fara eptir réttri skepnu^* ok al- mennihgri menskuj |iá sýndist ySr niðr frá kné tær* af tré, en pat er fornt mál, at |)ess manns ráS gengr á tréfdtum, er margir hlutic

illa, ríki, gánga J^at er J>á kemr, pikir mér líkligt til pess, at ill endimörk verði á peirra skiptum, ok munu peir pd vera af einum kynkvíslum, mun par upphefjast frænda. rdg ok illar deilurj parnæst sáttu á ristum fram, var pat af tré allt, pér sýndist sem fætrnir væri mislögum lagðir á krossinum, ok settr í jarngaddr í gegnum báðar ristrnar, ok tærnar legöisthveryfir aðra, par erpér sýntpat, hverjar mislögur peir munu hafa ok raisgjörðir, Jar munu bræðr berast banaspjdt eptir þatj par er

I) 6. v. /í, 7). Taldit, Ik V, By D, allv upptyíid"i-

fii- Sií komingr líemr tilj þíí h. v* £/, //. **) jkipini; fi.

fúl]cííi:M\ ii, J)y JI. 348 6 K.

pú sátt eínn járngadd í gegnum bá'Sar ristrn- ar, en tærnar lag&ar liver yfir aSra, svá sem börn gjöra hrúta með ííngrum sér, peirra af- kvæmi mun síSan hver öörum mýgja ok "vilja

til jarSar koma. Konúngr mælti; vitr maðr ertu, IlauSr! ok pér feðgar; síSan gekk kon-

úngr til borða, ok var {)ar hin prýðiligasta

veizla. Rauðr segir j at hann var svenskr at

œtt : hlupumst (ek) í burt meS konu pessa, er ek hefi átt síðan, him er systir Hríngs konúngs Dags- vaknaði við sonar 5 pá konúngr œttbeggja peirra. pá spurði konúngr Dag Rauðsson, (ok segir) at hann skyldi segja honum, hvern skaplöst hann sæiBjarnar ármanns. Dagr sagSi, at Björn var Jjófr, ok pat með at hann segir, hvar Björn hafði fdlgit á bæ sínum, bæði bein ok horn ok hold^ af nautum |)eim, er hann hafði stolit pá um haustit: er (hann) ok valdr allra J»eirra stulda, eríhausthafa orðit, okhannhefir öðrum mönn-

um kentý sagðiDagr konúngi öll merki til, hvar

koniingr skyldi leita láta. En er konúngr fiír

í burt fráRauðúlfs, Jþá var hannleiddr með stór- nm gjöfum út, fdru með konúngi synir Rauðs, kvomu J)eir pá fyrst til Bjarnar, ok reyndist honum allt, svá sem Dagr hafði sagt, en eptir |)at lét konúngr Björn fara úr landiíburt, ok naut hann drottníngar at Jví, er hann hclt lífi sínu ok limum.

1) llúiÍiVy hy H. G e i s 1 i er Eiiiar Skúlason kvað um

O 1 a f H a r a 1 (l s s o n Norcgs kommg.

Elins má orð ok bænir allsraSanda^ hins snjalla vel er frdðrsá er getr gdða guSs Jrenníng mér líennaj göfugtljds boSar Geisli gunnöfligr miskunnar ágætan býS ek ítrum Olafi brag sdlar.

2.

peirrar et húms* í heimi heims myrkrum bra feima ok Ijds meSan var vísi veSr kallaSist hallar;

sa lét bert frá bjartri berast maSr und sky-jaðri'

frœgr stó5 af |)ví flæSar förnuðr röSull stjörnu.

*) iillsvalilanda, H^C Þ^Jínig, 2ÍK\ IieimSy K ') e^a, skyii)d"ri. 350

3. Síðar heilags brá sdlar setrs var pat fyrir betra auSfinnendum annars

(Jmjdss röðuls Ijdsi; œztr prifnuSr réS efnast

líf oss J>á er á krossi jarÖar allra fyrða dnauÖigr tdk dauSa.

4. Upprann allrar skepnu iSvanSr á dag priöía Kristr meS krapti hæstum kunnr réttJætis sunnuj veit ek at mildr frá moldu meginfjöldi reis hölda iflaufft má pat efla ossa ván meS hánum.

5. Sonr st& upp meS yndi auSar mildr frá hauðri

jöfra bestr í æztrar alls ráðanda hallar;

lofaðr sitr englum efri öÖlínga hnígr Jííngat döglíngs hirS á dýrum

dagbdls konúngr stdli.

6. Veitti dýrSar drottínn dáðvandr gjafir anda ;

mál kynnast pau mönnum máttigs framir vátta pá reis upp su er einum alpýS gu'ði hlýSir bæstr skjöldúngr býSr höldum hiniin vistar til kristni.

7. Nú skulum göfgan gcisla guðs hallar vér allir

ítr f)ann er Olafr heitir alstyrkan vel dýrka; veit bann und heiöa hríS-blásnum sal víða menn n«mi mál sem ek inni mín jarteígnum skína.

8.

HeyrSu til afreksorSa Eysteinn konúngr beinna Sigu^ör bygg at pví snöggum söknsterkrHve ek fer verka^ drengr berr dð fyrir ínga yÖvart bið ek magnit styrkva mærS þá er miklu varSar máttig höfuSáttar.

9. Yfirmanni býS ek unnin upp er mærð borin lærðra Jön köllura svá ailrar alpýSu brag hlýða; hefjura hendr en leyfá liygg ek vin röSuls liggía stdls vex hæí par er hvílir heilagr koniingr fagran.

10. Old samir Olafs gilda

orðgndttar 'bi5 ek drottinn oss at d'ðgerá pessi

ítrgeSs lofi kveöjaj fann ek aldrei val vildra vallridSanda allra

raun samir rétt í einu ranni fremdar manna.

11. preklynds skulu prændir pegns prýái brag hlýða

Krists lifir hann í hæstri

hall, ok NorSmenn allir, dýrS er ágæt orSin

eljanhress í Jessum^^ pjdS nh pengill fæöist

pvílikr í konúngs ríki.

12.

Sighvatr frá efc at segSi sóknbráðr konúngs dáöir, spurt hefir öld at orti

Ottar um gram drdttar j J)eir pafa |)engil mæra f ví er sízt frama lýstan helgum lyt ek er hétu höfuSskáldfíra* jöfri. . 13. Mó5r vann margar dáSir munnrjdör hugins gunna satt var at siklíngr bætti sín mein guÖi einumj leyndi lofðúngr prænda liðgegn snara pegna fár gramr hefir frægri fæzk háleitri gæzku.

14.

um tdlf sá er triiSi

tír bráSr á gu8 láSi pjóö muna pegnar fæSa Jrjá vetr konúng betra; áÖr fullhugaSr felli

fdlkvaldr i dyn skjalda hann spenni oss fyrir innan Ölvis liaug frá bölvi,

15. Fregit hef ek satt at sagSi snjallri ferö áðr berðist drótt nýtr döglíngs máttar draumsinn konúngrRaumaj stiga sá standa fagran

stjórnarfimr til himna rausn dugir hans at hrdsa Hörða gramr af jörðu. Í6. Ok hver' lofaðr hugðist

5 BivDi. 2 354

hrokldnnseiðs hins dökkva

lýngs í lopt uppgánga látrs stríSandi síðanj

leit^ fiá er landsfdlk* gætir líknframr himinríki umgeypnandi opnast

alls heims fyrir gram snjallum

17- Vakit frá ek víg á Stikla víðlendr stöðum síðan Innprændum lét undir álmreyr-lundr dreyra; heims pessa frá ek hvassan hvatir feldu grara skatnar peir drýgðu böl brigðu

branddríf numinn lífi.

18. Fúss er ek fví at vann vísir var hann mestr konúngr flestra drdtt nemi mærö ef ek mBetta manndýrSir stef vandaj greitt má gumnum létta guðs riðari^ stríðum röskr í^iggr allt sem œskir Ólafr af gram sólar.

19. Náðit4- bjartr þá er beiðir baugskjalda lauk aldri, sýndi salvörðr grundar sín tákn, röðull skína;

l>unnig IIK\ iiííðisl 355

fyrr var hitt at harra hauörtjalda bar^ dauSa happ nýtast mhr mætta máltól skinu sdlar.

20. GerSist brátt pá er barSist broddrjdSr viS kyn J^jóSar gramr vandit sá syndum sik jarteignir miklar;

Ijós brann líki vísa log skíSs yfir síöan pá er önd meS sér sendist^ samdægris gu8 framdi.

21. Dýrö lætr drottinn' HörSa dragist mærÖ |)annig hrærða ítr munat öölingr betri alls græðari fæöast; greitt má gumnura létta guös ri&ari stríöum röskr þiggr allt sem æskir Ólafr af gram sölar. 22. Drdtt þd dýran sveita

döglíngs ríks af líki

von gleÖ.r hug meS hreinu hans batnaðar vatni^ satt var at Sygna drottins*^ særendr guÖi kæran

tli'oUlnn, IIK. n hi Áj IIK. '^) senda, JlK, drolUiis, WC *) Z2 356

hríngs megu heyra drengir

hans brögS í gröf^ lögSu.

23. Kom par blindr en ek byrja blíSverk muni sí5ar auöar njótr er ýtar

jöfrs bein Jþvegit höfSu ? sjtín brautir pó sínar

seggjum kunns í brunni ár þeim er Olafs dreyra orms landa var blandinn.

24. Sj(5n fekk seggr af hreinu sú dýrö munat fyrSum förundr mun pat firnast fjölgdðr konvmgs bldðij greitt má guranum létta

guðs riSari í stríðum röskr piggr allt sem œskir Olafr af gram sólar.

25. Tölf mánuði var týnir tandranðr* huliðr sandi fremdar lystr ok fasta fimm nætr valastrætis, áSr enn upp or víðu

i51fs nistanda kistu dýrr lætr drottinu harra

dáðmilds koma láöi.

') róf, HK' tandraj HK,

1 357.

26. Mál fekk maÖr par er hvllir margfríðr jöfurr siöan áör sá er oröa hlýru afskurSr^ farit haföij frægð ríðr fylkis Egða fdlksterks af I>ví verki jöfrs snilli freinst alla, úngs á danska túngu.

27. FöSur skulum fuiltíhgs biÖja fremdar pjdð ens gdðu mæðir mart á láöi Magnúss hvatir bragnar, greiLt má gumnum letta guðs riðari í stríðum röskr Jjiggr allt sem œskir Olalr af gram sdlar. 28. Gekk sínum bur svekkvir* sdlar straums í drauma vald* lézt fylgja foldar framlyndum gram mynduj áðr á Hlýrskdgsheiði harðgeðr konúngr barðist gdðs eldis nauf* gyldir gndtt við heiönar drdtLxr.

29- Let jarplils átu arnar jdðs erm gdði ;

munn rau8 málmÍJÍngs kennir Magnús hugins fagnaj hrætt varð fdlk á fldtta fránbeit egg at leggja sorg bi8u vlf en vargar vindversk of hrœ gíndu.

30. Raun er at sigr gaf sínuíii snjallr lausnara spjalli hrdsek verkum vísa vígdjarfs frómum arfa greítt xhá guiTinum létta

gu'5s riðari í stríðum röskr piggr allt pat er æskir Ólafr af gram sdlar.

34. Satt var at sílfri skreytta seggjum hollr ok golli

her lét Guthormr gerfa grams hrdör var pat róðuj

|)at hafa menn at minnum meirr jarteigna Jeirra

mark stendr Krists í kirkju. konúngs friðgjafar^ miðri.

32. Menn hafa áagt at svanni sunnr Skánúngum kunnir

t oss um Olafs missu

almilds baka vildi 5 en J)á er brúSr at brauSi brennheitu tdk leita,

|)á var8 grjdii at gránu grjdti danskrar sndtu.

33. Hildings hefir haldin hátíS verit síöan, sannspurt er pat sunnan, snjalls um Danmörk alla; greitt má gumnum létta

guSs riSari í stríbum röskr piggr allt sem æskír Olafr af gram sdlar,

34. Göfug rcá horn úr hofi^

hvítlngs of sök litla auSar aumum bei6i úngs manns skera túnguj J>ann sám vér er vorum válaust numinn máli hodda njdt^ par er heltir H1Í8 fám vikum siSan.

35. Frett hef ek at sá sdtti

síð'an málma stríðir heim fann er hjálp gefr aumum

hár skerÖandi í feröum; hér fékk hann en byrja hátt kvœði skal ek bœbi

bijót, HK. ) liæíi, IIaT' 360 .

snáka vángs of slöngvi slúngin mál ok túngu.

36. Dýrð er ágæt orðin öðlíngs ríks a£ slíku mærö ríðr mildíngs HörSa mest um heimsbygd flestaj greitt má gumnum létta

guÖs riíari í stríSum röskr piggr allt sem œskir Olafr af gram sólar.

37.

Veit ek .at Vindr ferr skauii verör bragr en peir skerSu gjálfrs [niöranda grundar^ greiddr sárliga meidduj ok endr fyrir trú týndri tírar-sterks úr kverkum au5 skýfanda óSar 4r grimliga skáru.

38.

Sdtti skrín et skreytta . skíörennandi síðan orð finnast m^r unnar Olafs dreka hóVi; ok peim er vel vakti veit ek sönn hugins teiti máls fékk hílmir^ heilsa

heilagr á |)ví deili,

*^ ríð'Andu grínilar, HK, olc, A. v, JTK»

f ;

361

39. Hás lætr helgan ræsi heims ddmara sóma fyllir framlyndr stiUir

ferS himneska verSa' 5 gréítt xná gumnum létta

guSs riSari í stríSum röskr figgr allt sem æskir Olafr af gram sdlar.

40- Hneitir frá ek at héti hjaldrs at vopna galdri Olafs hjörr pess er orra ilbleikum gaf steikar*; J»eim klauf JþengiU Rauma punnvaxin ský gunnar rekin bitu stál á Stikla-

stöðum valbastar röSli.

41.

er féll Tdk, J>á enn frækni fylkis kundr til grundar sverS, er sókn var orSin, svsenskr maör af gram prsenskum sá hefir hjörr ens háfa hríngs stríöandi' síöan

gulli merktr í Gerkja'*

gunn djarfs liði fundist. 42 Nú finnr sá er gaf gumnum

») verdan, H/f. "^) þanjiig HK'^ slikar, r. sUÍðTand^

H/v. **) Gíikja, HK 362

göfug dýrS jöfra fyrSa slöng EndriÖi úngi

armglæðr í brag ræSu; greitt má gumnum létta

guSs riöari í stríðum röskr piggr allt sem æskir Olafr af gram sdlar.

43. Mer er pví mærS skal skíra mildíngs pess er gaf hrínga

styrjarvalls^ of stilli slyrkan vant at yrkja; pvíat tákn pess er lýS læknar lofðúngs himintvingla Ijds kemr raun um rœsi ranns ferr hvert á annat.

44. Gerðisthála* herSum heldr síðalla á kveldi glann kennandi gunnar glaðr vetpryma' naðri; drengr réö dýrr at vángi dagr rofnaðist sofna

ítrs landreka undir orðfimr berum himni.

45. Misti maðr er lýsti morgin var pá borgar styrks mundriða steindra

m) fianvi^ IIK\ slyrjai-enalls, l\ €&a^ lial á, F. *) veli'ima, HK* stýrsbráSr regins váSa^ nýtr gat séö á sléttri seím Jiggjandi liggja grundu gyldis kundar gdmsparra sér fjarri*

46. prjár grímur vann feima pjdSnýtr Haralds brdSír rökk stefnanda reifnis ríkr bendíngar slíkarj áör prifhvassir pessar í>íngdjarfs fírar ýnga björt eru bauga snyrtis brogð jarteignir sögSu.

47. Más Iht jarSar eJsu alvaldr fyrir hjör gjalda sléttig dð 'þann er átti Ólafr bragar tdlumj yfirskjöldúngr lét jöfra oddhrfóar par síöan garSs of gulli vörðu grand altari standa.

48. Tákn eru björt pau er birtast brandel á Grikklandi mál finnst um pat mönuum margþarfr Haralds arfi; fregn ek at allt né aungír 364

íiinendr meguÖ fínna dýrö Ólafs ríðr dála dagræfrs lconúng heefra.

49. Háðist hjaldr á víSum húngr slökti vel jþúngan

gunnarmár í geira göU PetzínavöUumí

|)ar er svá at pjd'ð fyrir hjörvi

jþúsundum íéll undan hrí5 óx hamdis klæða hjálmskæð Grikkir flæSu,

50. Mundi mest und fjöndum MiklagarSs ok jarðir

hryggs dugSi li8 liggja lagar eldbrota veldi;

nema rönd í byr branda [bart rögn fáir* harSa

röðuls bhku vopn í veðri Væríngjar frambæri.

51. Hctu hart á ítran hraustir menn af trausli stríÖ stdS^ tígnar eyÖis

Olaf' i gný stála; far er of einum jörfa und báru flug váru rofinu'* klofnaöi reifais rann sextígir manna.

») líiuð" ji.gii fnin, H/T. fidnnig 2JK; sullj F, [utnni'g IJK'y OÍHfv, F, *) roóínn, MK. 2

. 365

52. pá er rauk af ríki regn dreif stál á pegna hjálmnjörSúngum harSa heifengja liði gengi: hálft fimta vann heimtan hundraS [brimils sunda«

nýstan tír par er nærri NorÖmanna val foráu,

53. RuSu gumnar gladdir' göfugr pengill barg drengjum Vagnaborg par er vargar vopn-sundrat hræ funduj nennir öld at inna úngr'* brimloga sliinginsí döglíngs verk |>au er dýrka dáðsnjalls veröld alla.

54. Nú erpau er vann vísir verkfyrir pjóð at merkja

nauSr í nýjum dði næst ríSrat fat smæstu; krapt skulum guSs pess er giptu gunnstyrks lofí dýrka ler haldfrömum hárrar heiraslæknis gram peima, 55. Ángrs fyldr varS aldar

líiigs^ sli'ingiun; H/C. HA" *J

1 illr gerlst hugr af villu

mildíngs Jjjdti fyrir manna margfaldr öfund kaldri; lýgi hefir bragna brugáit brýtr stundum friÖ nýtra

hermdar kraptr til heiptar hjaldr stríö skapi blíðu.

56.

Lustu í sundr í sandi

seggir marghtuSr^ ^ggj'^ hörð gréri fjdn meS fyría^ fdt aldrtrega rdtum; ok prest peir er limleystu leyfðar' kröfS or höfði hætt mál var þat heila himintúngl fírar stúngu.

57. Tiingan var með tángar tírkunns lokin munni vara sem vœnst ok prisvar

viðr líf skorin knífij auðskiptir lá eptir önd lætr maðr á ströndu margr of minni sorgir meinsamliga hamlaðr.

58. Leyfðr er sá er lét stýfðar lamins fdtar gram njdta

ítran pegn til augna

I) marglítud's, HK, '^^íyvi^uni, ll[<, þannig HK*^ feyfd*- ar, f. ! 1 367 litsti'mginna ok túngu; hönd Olafs vann heilan hreins gjörvallra meina ger munu gjöld J>eim er byrjar gu?s þvæl öfugmæli.

59. Bíðr allskonar æSri örugt mælek pat sælu dýrðar vottr meS drottm dyggvi enn JjjóS of hyggvij sér at lausnara leysi liSs valdr numin aldri lángvinr friSí sik syndura slík verk á jarðríki,

60. H&San var úngr frá ángri alls mest vini flestir^ guð reynir sv& sína sikh'ngr numínn miklu; nú lifir hraustr af hæstri himna valds þar er aldri fár skeröandi fyrSa friðar sýn gleði týnist.

61. Hverr er svá hoskr at hyrjar hans veg megi of segja

Ijdss í lífi fessu lofðúngs gjafar^ tiSnga? par er hreggsalar hyggjum 368

heitfastr jöfurr veitir

skreytt megu skatnar líta skrín dýrSar vin sínum.

62. lieims hygg ek híngat komu

höfuS menn í stað penna snarr tíggi bergr seggjum

stílar erkisttílar} hér er af himna gervis heilagr viSr sem biðjum yfirskjödúngr bjarg pú aldar oss píníngar krossi.

63. Öld nýtr Ólafs mildi jöfrs dýrS höfum sklrba J»rotnar háss frá pessum píngsnjalls veröld alla, lúti landsfólk ítrum [hmasíns^ konúngi himna sæll er hverr er hollan hann gerir ser manna, 64.

Talda ek fátt í fjölda friögegns af jarteignum ber koma orð af orum " Olafs bragar sttíli;

báls* fái seggr hv^rr stílar eiklíngs hæfir mikla hilmis ást ens hæsta heiðbjartr' er lof reiöir.

O í«""'g H-íCj lin.saln.ls, i'. I„ils, líJC. 3) Heid'- 360

Svá at lausnara jjfíysi

lángvinr fr^ kvöl stráng|:*i

nýia |>jóS or nau&utn

naíp kuftr við tri^ jafnanj

víga sky^ t þeirer yisa

veleriflr ffamap tielj^ öflugs Krifits afástum alnjennins brag J)enna.

66.

Olafs höfum jöfri orS hags kyni eagSar fylgir hugr ens helga happs dáöir því ráSi; laun fám hoU af hánum hræsik primu líkar göfugs öðar hjíUp gœðum

guös blessan lofs jþessa.

67. Mundi bragr ens brenda

baug hvers vera J)ersi kann ek rausnar skap ræsis raun dýrliga launaör>

ef lofða gramr lifði leikmildr Sigurðr hildar Jess lýsek veg vísa vellom grimmr enn eUri.

68. Bæn hefir perigill pína

*) skíð's, IIK. 3 RlNDI* A í prelcrammr stoÖat framla iflaust hafum jöfri unnit mærö sem kunnum ágætr segír (ýtum) œstan hve ek brag leysta hás elskik veg vísa vagnræfrs en ek fagna. t Q i ^ t X

y f i r

öU manna ok pjdSa nöfn, sem fimiast

í sögu Olafs koniings lielga.

Ari preslr þorgilsson, I,

I, 17. 36. 48-53. G3. 1. 2. 5. 19. 210: II, II. 155-157. 23, 114. ÁSnlráÖssynir, II, 155-157. ArnílunrArnason, ArmóíSs-

AÖalsteinn , Engla kon- souar, 11, 82. úngr, I, 13.17: If, 129. - jarJ, I, 17.

Afrafasti, II, 47-52. 68. - þorJhmss. 11, 213. 78. 201. Arimsyuir, II, 17.25.116»

Agnar, sonRaguars rykk- Arnbjöru Aruasou, I,

ils, ir, 268. 238, 385: II; 30, 332- Aki, liiröniaör Eiríks kon- 340.

úngs, lí, 245-246. Arni Armóössou, I, 238-

- Vagnsson, II, 182. 239: ir, 82.

Amundi Arnason > I, 238 - Aruason, 1,321-325: II,

- bóndi, I, 215-217. 25. 103 113. 124. 205.

Alíliildr, ambátt, I, 273 332. 337 340.

- Híngsdóttir, I, 7. ArukcU jur! Torf-Ela- Ainia drottníng, I[, 99- arss II, 212»

102. 106. 184. 185. 209. Arnljótr golHui, I, 337-

2t9. 220. 341: II, 67. 68. 78

Alflniir jarl, II, 99. Ar)ujr jarlaskíild, I, 214.

A]of árbót, I, 7. 272: JI, 89, 118. 134 Andreas Guthorniss, gra* Arnvidr blindi, I, 204-

baks, II, 150. 210, A Q 2 372 Mannaköfn. A-B

Asnr, I, 234. BárÖr prcstr, 1, 318.

- selshani SigiiríSai'son I, - , II, 302. 254-270. 276-279: II, Bergljót þórisdóttir þcgj-

71. 72. auda, I, 7. 18.

Asgautr ármaÖr, 1, 112- ^ Hákoiuird. kpna Ein-

115. ars þambaskelfirs, I, 61.

Askdl, II, 285. Btrgr, I, 352.

Skáldtorfuson T, Aslákr ErJíii^sson, I, 70. Bcrsi ,

74. 294. 101. 292 : II, 233. 234,

- íiijuskaili, I, 251, 252: Bjnrmar, I, 298-302: 11,

II, 14. 15 18. 19. 2S0 -282.

. - af Finnoyjuiii, II, 44. Bjanii guUbrárskáld , II, 84 237. 17. 31. 32. 83. 123.

Asmunár Gxanívhson , 1, 127. 141. 233. 275 -279. 330-332: - systurson þórarins Npf-

II, 2, 3, 125. júlíss II, 315-320.

I, Bjð'rn IJaraldssou liár- Asta GuÖbrandsdóttir ,

24-28. 32-39. 75-83. fagrn, 1, 7-11. 13.

152-154 : II, 267. - Hítdælakappi, I, 1Q9-

AstríÖr Eiríksdóttir bjóíS- 111: II, 234.

a4:aUa, I, 20. 13 L - izlenzki, II, 285, 288.

- drottníng, dóttir Olafs - áruiaör, I, 379 : II, 330. Syía konúngs ok ESlu, 348. I, 179. 180. 192-196. - Liiia gaijili Svía kon- 2Ó4. 379: II, 25. 4L inigr, I, 162. 183: 11, 171-176. 245.

- Steinkelsdóttír, í, 7. - ítallar/, I, i20. 127- - Sveiusdúttir konúngs^ 144. 156-164: II, 25. 305. 33-36. 83. ^4. 187-

- Tryggvadóttir I, , 70. 190. 332. 337.

Atti ]jinn dæJiíki, I, 200- - þiándarson, IJ, 318*

206. - II, 302.

BlÖkunicnn, lí, 283.

BárÖr Jökulös. II, 28. Brjáns orrosta, I, 214. B-E Mannanöfn. 373

Brúsi jhrl ÍSiguröarfi, , I> Egðir, IT, 6.

213-230. : 239 IJ, í4í. Egill, son Síðu-Halís, 7, - Lóndi, II, 20-23. 287.313 368. 369: II, Bryiijólfr úlíalcli, I, 1Í8- 25. 321-329.

120. 122, 123. Einar Eyjóllsson, I, 281- Burizlafr komíugr , IT> 283: II, 314. 270-290. - son Guthorms grábaks, Bæsíngr, sverð, I, 37, 38. II, 150-152.

58: II, 165. - Islenzkr, IT, 26. Bó'ðvar, son Vikmga-Kára, - rángniuÖr SigurÖarsoii, I, 131. I, 213-221. 226. 233, ^ Ljarki, II, 301. 502. . Skuiason, lí, 112. 149.

Bölverkr skáld, II, 88, - þanibaskclfir, I, 61. 62» 91-95. 101. 103. 107- Dags Haraldsson, I, 7. 8. 251. 273. 348: II, 4. - Hríngeson II, 45, 267. 5. 25. 36. 42. 43. 103- - liríngsson, II, 25. 45^ 106.113.115. 117. 126. 47. 53. 56. 61. 62. 75. . 168-170. 219-221. 304- 81. 84-87. 94. 204- 313. 205. 267. EiiidriSi úngi, II. 212. . RauÖsson, I, 379*381: - 8on Einars þanibaskelf- II, 330-348. irs, II, 5. 304-313. Dala-GuÖbrandr, 1, 240- - Styrkarssoii, I, 61. 249.

Eiríkssyuir hlóÖaxar , í, Danir, I, 48, 49. 52. 64. 18-23. 84. 118. 123. 108. 201. Eirikr bjóöaskalli, I, 20, 229. 370 : II, 100. 228. 131. 239. 247. 250. 255. - Björnssön, Svía kón- DúngarÖr jarJ, I, 213. lingr, II, 245-251.255.

"

' Eöla, frilJa, I, 179. - blóbox Haraldsson , T,

EÖríkr strjóiia, lí, 155. 6. 9-18. 23. '2Í2. 213. 158. 223.

"6. EÖvarðr liinn hclgi , l, " Dana köhungr, I, 48. 374 Mannaköfn, E-F

Eirikr jarl Hakonarson, T, Eymundr jarl or Spar-

36. 59. Cl-63. 68. 91. búi, I, 3i4.

117. 288: II, 157. 237. kouúngr Hringsson, II, - koniujgr af HörÖalandi, 267-298-

I, V- Eynir, I, 237. " kom'mgr liinn sigrsfcli, Eystcinn crkibiskup, II, Eiríksaoa, 1, 24. 68. 107.

162, jarl, I, 7.

- koniingr Eymundarson - konnngr illráíSi, I, 314.

öt UppsöUun, I, 24. - glumra, I, 112.

Ennnn drottning, I, 59? - Haraldsson, II, 112. 149 63. 356-358: II, 155. - íion Magnúsar bcrfœtts,

Eniundr, son Olafa kon- II, 145. úngs ok EÍSJu, I. 179. - orri þorbcrgsson, 1,319» 180. 320.

- af Sköruni, I, 198-210. Eyvindr úrarborn, I, 122- Erlendr jarl Torí-Eiu- 126- 178. 218. 227.

• arss. I, 2L2. ^ skíildaspillir , I, 3. 7. - or GeiÖi, II, 44, 84. 231.

237. Finnar, I, 44: II, 42. 82, Erlingr fioii Eiriks blúð' 207. axar, I, 17. 22. Finnr Arnason, I, 238.

- Jónsson, II, 124. 239. 320-330: II, 25. - Skjíngsson, I, 67-71. 64. 66. 76. 83. 85. 86. 74. 95. 103. 105. 116. 103.113. 141. 198.202. 117.240. 251-253.256- 205-207, 324-326. 332. 260. 266-268. 306. 322. 336. 340.

375. 376 : II, 3. 9-19, - Ilaraldsson, 11, 25,

36. 44. 234-237. 304- - litli, I, 167-173,

313. - skjííigi, I, 7* Eylifr gauzki, I, 118- Flæniíngjar, II, 137. 121. Erakkar, II, 137. 13^

- jarl Frcyja, I, 234. Rögnvaldssou , I, 188. Ficyi-, II, 239» 4

F-G 375

FreyviÖr dauC; I, 204:- GrelöS, dóttir DúngaíSar 210. jarls, II, 213.

FróÖi Eiríltsson bltSðaxar, Grikkir, II, 137.

I, 17. Grímkell biskup, I, 108:

- Haraldsson, I, 7-9. II, 104-106.

Grimr góði , II, 63.. 95- GamliEiríkáson blóðaxar, 09* 105.

I, 17. 18. Grjótgarðr, bróÖir SigurÖ-

Gari5a-Ketíll, II, 285. ar niaÖajarls, I, 19-20.

Gauka-þórir, II, 47-52. - Ölvisson, I, 384-386:

68. 78. 201. II, 30. 72.

Gautar, I, 42. 119. 126. GrjcUvör, II, 229,

188. Groa , dóttir þorsteins

Gauli-Tófvason, I, 201. rau«s, I, 213.

I, Gantr lainn rauði, I, 307. GuÖbrandr konúngr , 308. 346-348. 83. 147-152.

Geirfinnr, I, 55. " kúla, I. 24, 23. Gaungu-Hrólfr, I, 60. GuSini jarl Ulí'jatisson, I,

Gellir þorkolsson, I, 287. 366. 313. 314 332. Gublcikr gerzki, I, 124-

Gestr, II, 171. 172. 126. Ij GiUi lögsögumaÖr, I, 284. GntSmundr Eyjólfsson , 285. 306. 343-348. 176. 177. 281-284.287:

I, II, Gissur G uÖbraiidsson , 209. 314. 33. GuÖröör Björnsson Har-

- gullbrárslcáld C-í'*JStri), aldssonar Jiárfngra , L

II, 25. 56. 57. 80. 203. 10. 13. 15. 16. 20. 21,

- bvíti, I, 131. - Eiríksson blóÖaxar , I,

^ svarti, I, 134.137.143. 17. 20. 21. GoíSorinr, If, 239. -Ilaraldsson bárfagra, 1,6'

Gonnr konLnigr, I, 291. " Ijómi, I, 1, 10. Granke]! (Graiikotill) - Dalakonúngr, 1,145-152,

bóndi, 1,232. 330-332: - Vinda kouínigr, 1, JO,

11, 2. 7U GaH-H«rald*-, l, 2£. 376 IVÍANNANbFN.

GiiuiiÍiiÍdr Ilálíddnard. I, líííkon ASalstcinsfóstri 7. 231, Haraldss., í, 13, 15-19, ^ konúngamófcír, Jcona Ei- 34* 84, 108. 140. 213» ríks bJóÖaxar, I, 10. 14- 233, 315. 19. 23. - jarl Eiríksson, 62. 67. " kona riaralds Kmíissoii- 71-74. 80. 91. 117. 273. ar ríka , Heinriksd. II, 288-292. 352-355.377; 124. lí, 4. 16. 18. 19. 24. - Knútscl. ríka, II, 155. 28-42.68. 69. 129.237. - áystir Olafs k, Lelga, * Hlaða jarl ÍGrjótgarös-. II, 135. 136. son, I, 7. - SigurSard, sýrs, I, 76, 286. riákon Iila(5ajarlliiun ríki r - Svcinsd. I, 74. Sigui-Öarsoh, I, 1. 3. 7* 18-20. Gunristeinn í Langcy, j, 22-24. 26. 34. 276. 296-304. 326. 327. 62. 84: II, 157. -311.

GutLornir Eiríksson tlóíS-! Haldór, II, 149.

axar, I, 17, - Brynjólfsson, I, 306. - grábak, II, 150. ^ Rannvcigarson, 1,35,36.

-r son liarálda liárlagra ok Hdlcygir, I, 234. 257. 259*

Gyöu, I, 6. 9. 325: lí, 73.

- són liaraJds Jjárfagra ok Ilálfdáu livíti Haraldss^ Ragnlnldar, I, 6. I, t '9. • . - son Ketils kálfs, II, - svartij faSir Haralds

Í36. lulrfagxa, I, 3. - jarl SiguríSarsonj 1, 212, -r- svaríi liaraldsson, I, 7* - SigurÖarson sýrs, I, 76« 9-í4. 152. 153. ^ sou liaralds liárfagxa, - sindri, I, 12. t, 6.

GyCa Eiríksdóttiv, I, 7. ^ liálcggr, I, 7. 9. 212.

- enska, II, 115. ^ im'dnn jarl, J, 7. 23Í. - 'i'óttir jarla Gú^ína , 1, - SiguxSarson sýrs, l, 76. 3*66.

, I Í524S4.

- syslir Ulfs jarfs, I, 3Í66» H Mannanöfn, 377

Hálfr konúngr, II, 299- Hárekr í þjtSttn, son Ey^ 303, vindar skáldnspillirs, I, HallfreíSr Iif'ireltsLlesi, II, 8. 231.232. 239. 275.276,

HalIvariSi- Iiinn lielgi, II. 330-332. 370-373: IT, 2-4. 36. 42. 71-75. 85, Hallr af Síðu, I, 1. 86. 124. 125. 137. - þórarinss , I, 2» HávarÖr þoríinnsson , I, Hár harÖgrcipi^ II, 60. 213.

ílaraldr gríííeldr Eiríksson IleiSrekr st.rjóna, I, 63.

LlóÖaxar, I, 17, 20-^2. Heinrekr kcisari, II, 124.

288. llel^i, IT, 248. 255-266. . giUi, II, 11, ^ liirðniaÖr, ll, 315-320.

- GornisSon, Dana kon- Ilclsíngjar, I, 315.

úugv, J, 20-23. 60. 84. Hciníngr, bróÖir þorkela

140. 288 : II, 156. 237. háfa, II, 156. 247. 250, - jarl, II, 249.

- GuÖfnason, Engla kon- HjaJti Skeggjason, I, 115. língr, I, 366. 127-144. 156-^164. 178.

- grænski GuíSraðarson, -'lnigprúöi, II, áOl. BjÖrnsonar, 1,20-26. 34. íJiídr RóJfádóttir nefju,

- jarl, II, 100. I. 60.

* In'nn Iiárfagri, T, 3. 6- PIofgarda-Refr, II, 56. 80. 85. 10. 23. 76-80. 83. lilöÖvcr þoVrinusson , I,

140. 2 10. 223 ; II, 45. 213. rt 238. 239. 245. riólinfríSr Eiríksd. kon-.

- hiJditöjui, II, 345. úngs, I, 68* Knútsson ens ríka, I, * dóttir Olafs kondngs ok

63: II, 124. 132. 155. Eölu, I, 179.

- Siguríarson, I, 1. Hncitir, svcrö, I, 58: lí,

- SiguiÖarson sýrs, I, 83- 65. 111. 1L2. 164.

152-154! 11, 44. 45. 62. Ilrani Iivíti, I, 20.

63. 87. 88. 142. 143. - nijóncfr, I, 76. 197. 204. 205. - viöfórJi. I, 20. 21. 26- - aon f)orkcls liáfa, II, 31. 39. 64. 67. 78. 378 Mankakufn.

Hríngr komuigr Dagsson, Jarizluifr kouúngr, I, 192.

I, 380 : lí, 25. 45. 204. 196: II, 25. 37. 40. 267. 268. 348. 41. 88. 117. 270-298. - soii Haralds hárfagra, Jíitiuuudr AÖalJ'áÖssou , I, H, 267. 50. 54. 59. 63-65: II,

Hrói skjálgi, I, 118. 124 156-158. hiun hcimski, 252- II, J/itvarÖr AÖalrAÖsson , I, 266. 54. 59-65.366: II, 156. Hrókr svarti, II, 302. 157.

Hi'ólfi' fikjótaudi, lí, 60. JíUvj'gr AÖalráösson, I, 59- - kralca, II, 172. 300-303. 65.

Hrútr af Vjggju, II, 61t Ingibjörg llaraldsd. I, 7.

62. 237. - I'inusdóttir, 11, 178.

HritTckr kouúugr , 1, 83. - jarla uióÖir, II, 141.

84. 87. 145-152. 164- - Tryggvad. I, 126, 131-

lí. 178: 267-268. 144 : 11, 304.

Hvclpr (Huudr) SigurSar- . þrándard., 11, 245.

' son, I, 2í3. lugigorÖr drottiiíug, 1, 134. Hvita-Kriötr, II, 52. 123» 141-143. 157-164. 178- 303. 198: IÍ,2o. 37. 39. 40. Hvítscrkr hvati, II, 30L 41. 200. 272-298.

Höröakari, I, 13. - llaraldsdóttir, I, 7, 231. HörÖakniítr Kuútsson, I, lugi Ilaraldssou, II, 112. 63. 305. 355-358: II, 149. 4. 123. 131. 132. 155. IngiríÖr SigurÖard. sýrs,

Höröar, It, 15. 74. 81. I, 76.

Izignnuar-Freyr, I, 3.

Jacol) Olafsson, I, 179. Inustciun, II, 302. 207-210. liinþræudir, I, 106. 113:

JaíSarbyggvar, I, 323: II, II, 80.

311. Jóiuali, goÖ Bjarniaj 1, 299. lámtar, I, 315. 332. 334. 300-304.

JarÖþrúör JóusdútLir, II, Jónisvíkíngar, I, 84, 124. Jóu Arnasou, II, 124. J-L Mannanöfpí. 379

Jón kaupmaíSr, II, 183, KetiU af Ilínguncsi, I, 94# Jórunii skáldniícr, I, 12» 105. 149. 286.

Jótar, II, 7, 247. Kimbi, II, 90.

Irar, I, 6o. Kirjalaks keisari, II, 111. IsleiTr bisknp, I, 2. 112. 137. Islendíngar, I, 5. 137. 279: Klyppr liersir þórÖarson,

TI, 62. I, 22.

IsríÖr , móÖuraystir Olafs Klængr Brúsason, I, 94.

komings, I, 287: II, Knútr konúngr ríki, I, 36, 267. 47. 59-65. 74. 81. 211. jLilíanus níöíugi^ I, 48. 230. 273. 288-295. 305. Ivar livíti, I, 367. 325. 329. 330. 349^378. - Sigtryggsson, II, 25. 383. 386: lí, 1-9. 24. Jökull Bíirðarson, lí, 28- 28. 31-44. 68-71. 100- 30. 104. 113. 117.124, 132. 155-160. 180-198. 204^

Iválfr Arnason , 1 , 238. 209. 228. 237. 315-

239. 322-325. 382: II, 317. 326. 17-19. 28. 30-32. 36. Knytlíngar, II, 102. 115.

71-76. 81-86. 103.113- Kolbeiun stcrki, I, 246- 118. 123-127. 141. 187. 248.

19 7. 198. 202-206. 237. - Arnason, II, 25. 205. 332. 336. 340. - II, m - frojndi Kálfs Arnasonar, Kolbjörn Arnason, I, 238:

II. 81, 83. II, 332. 337. 340.

KavJhöfÖi, skip, I, 95. Kolr Hallsson, I, 1.

Karli í Lángey, I, 276- Konofögr Ira konúngr, I, 279.295-304. 326-329: 178.

II, 235. Krístr, I, 172 : lí, 48. 67* - -bóndi, II, 177. 178. 109. 225. 277. " Mærski, L 342-348. Kvcldulfr, II, 311. Janitr, Kctiil I, 3i4, Lcifr J lirattalilfö, I, 176»

- liængr, II, 311» ^ Özurarson, I, 284. 285, - káUV, lí, 135, 306, 343-348.

I 380 MannakOfn. L-0

Ljótr þovfiniissoii, 1, 2l3. OJafr koni'uigr BjÖrnsson, LoÖiiin Erlíngsson, I, 70: II. 245. II, 304. <- - digrbcinn, I, 28. Löjptr liirSniaír, II, 316» . ^ Eiríksson, I, 24. 36» 41. 68. 81 112. 120. Magni'is OlaEsson, 1, 274: 125. 126. 131. 141. 165. II, 25. 41. 117-127, 178-184. 191-210. 230: 131-^134 141-143. 298» II, 171-175. 272. 338. - LerÍættr son Olafs kyrra, - svænski Eiríksson, I, 24. II, 144. 145. 315. Marsaðr kónúngr, II, 135. - konúngr 'GeirstaSaálfr, 13Ö. I, 27-31. 37. Maria mcy, II, 139. - son Plaralíls Imrfagra^ I, Mclkólí'r Skota konilngr, 7-ia. I, 213. ^ kyrri, sonHaralds Sig- Merkúríus liinn Iielgi, I, 48. urÖars,, U, 142. 144. Mœríngr, sverÖ, I, líO. - Magnússon bcrfætts, II, Möörukári jarJ, 366. 1, 145. MöttuU konungr, II, 235. - frændi Kálfs Arnasonar, 236. II, 81. 83. 237.

- konúngx Tryggvason, I, NerciÖr jail gamli, I, 76. 1. 2. 34. 36. 61. 62. Nicolaus cardínáli, II, 150. 67-70. 74 79-81. 84, Njííii, son Finns skjáJga, 85. 93. 116. 13Ö. 213. I> 7. 233 : II, 38. 321. Njörðr, I, 3. • koniíjjgraf Vestfold, T, 3. JSbrðmenn, í, 49. 61. 229. Ólui'BöÖvarsdottir, 333. 360.370: li, 102. I, 131. Otía lí, 117. 139. 273-298. Lcrmgi, 132. 133.

Norcgsnicnu, II, 112» Ottarr 'sval-ti, skáld, I, 5. 39. 40. 42. 50-52. 58.

r Kolsson, I, 1. 66. 72. 134. 143. 144. Obimj, I, 234: II, 172- 151, 192. 250. 262: II, 176. 234. 173-176. 234. ' P-S ' Mannanöfn. 381

Pctr postuli, II, 224. RúÖujarlar, I, 60.

agnar AgnarssoUj II, Rýgir, II, 74. 81. 268-298. R^^tníngr, svcrS, I, 173. Röguvaldr Rrúsasou Í, líagnar rykkill, II, 268 , Kngnfj öÖr Son Eiríks blóÖ- 217. 222. 229: II, 25. 87-89. 141. 190. 201. axat, I, 17.

Ragiiliildr Arnadóuir, I> 20Ö. - 238. Mæra jarl, I, 60. 212. - - dóttir Eiríks koninigs, kouúugr OJnl'sson, I, 3. - réttilbcini, I, 7-10. I, 6. - (Raguar) rykkill I, dóttir Eiríks blóÖaxar, ,

I, 17. 7. 8. - - Erlú.gsö., I, 70, 317- jarl Ulfsson, I, 68. 126. 320. 128-144. 156-164. 179- - koua Rauös, I, 379- 198: II, 291-298. Sarpr, 38 L: II, 330. (íbra), I, 121. - II, 318. Snur, liundr, I, 314, llannveig, þórisdóttir, II, fíaxar, I, 123. 168: H, 124. 239.

RauÖr (íÖa RauÖLilír) í Sclþórír, I, 253. 255-

I, 379- 270. Eystri-DÖlum , Sigbvair skáld, I, 5. 40; 81 : II, 330-348. Raumar, T, 249. 43-45. 61-55. 59. 63. RigarÖr, II, 318. 69. 73. 88-90. 97-100* RikkarÖr prcstr, II, löO- 103. 109.135. 136.169- 154. 173. 184-194. 240. 274.

^ Rúöujarl, T, 59. 275. 292. 349 351-355.

Ríugr Dogsson, I, 7. 368-360. 374-378 : II.

- Haraldssou, I, 7. 1. 2. 11-13. lö. 26^

- konúugr, I, 83, 85, 87, 67. 64. 65. 75. 77-84. 145-162. 94 107. 113. 114. 120-

RoÖbtrt líiugaapjót, I, 59. 123.128. 170. 173-180*

- jarl Rikkai ÖsB. , 1 , 59. 208-211.219. 232. 233.

Rólfr uefja, I, 60. 235. SigvlíSr stórvá^Q , dóttir SiguríSr jarl í Orkncyjum,

SkögJar-Tosta, I, 21, I, 212. 24-27. 36. 68. - fileía 5on Eiriks LlótS-

. Sveinsdóttir, I, 294. axar, I, 17. 22. - kona Kálís Arnasonar, - konúiigr sýr, I, 33-38. II, 30. 74-88. 94-106. 152: - dóttir þorólfs skjálgs, II, 168. 169. 267.

I, 254, 255. 278. - Jórsalafari, II, 149.

- Erlingiidóttir, II, 304- - Magnússon bcrfætts II, , 313. 145. Sigtryggr Lóndi, II, 25. - Rauös- (e^a Rauí5ulfs-)

* (Tr^^ggvi) Híiralds son son, I, 379-381: II,

liárf. I, 7. 330-348.

Sigrbjörg, þorgiiýrsd. II, - þórisson, I, 254. 259-266» - lunids son þóris , II, SiguríSr Akason, II, 182- 124.

i86. ^ þorláksson, I, 307-312*

- Erlíngsson, I, 70-322. 346-348. - crkibiskiip, I, 242. 246. Skánungar, II, 239.

266.268:11,68,99. 104. Sapti þóroddsson, I, 109* 158-160. 190. 195-199. 115. 176.283-285. 316.

- Fdínisbani,II, 2Í0. 234. Skcynir, I, 237.

345. Skjálgr Erllngsson, T, 70. - soii Finns skjálga , I, 7. 253. 263-268. 294 : II, - hit, I, 169-173. 304-313.

- Haraldsson, I, 7 8. 14. Skjöldr, II, 239. - 6011 Haralds gilla, II, Skóli þoríinnsson, 1,213.

112. 150, Sköglar-Toeti, I,- 21-24.

- Lrísi Haraldss. I, 7. 36.

- HlaCa jarl, J, 10-21. Snjóiríðr Finnska, J, 7. 9.

- Jiundr, II, 124. Snorri goöi, í, 2. 2S3. 284.

- bróöir Hróa, II, 263. Sóti víkingr, J, 40.

*• jarl digri íIlöövurKson, Sparbyggjar, I, 237.

J> 213. 214. 223. Stoigar-þórir, Jí, 267. S-U IMannanöfn. 383

Stcinkell Svíakonúngrl, 7. Sæmíngr, I, 3.

Stciiin SkapUson, I, 287. Söiva-Kloii, I, 9.

3L3. 316-325: II, 180. Teitr Isleifsson biskup, 181. , Stcinvöo II. 226. 231. 1, 2. Stoplianns, II, 215. Tófa, I, 177. Stj^rbjörn Olafsson, 24. Tófi Egilson, II, 329. - 140. 142: II, 245-251. Valgautsson , 1 , 368. Siyrniir prestr, II, 170. 369: II, 25.321-329. 226. 268. Tóki hinn ganili, II, 299. - Tókason, II, SuniarliÖi SigurÖarson, L 299« 213. 2L4. 303. Svanljildr Eystcinsdóttir, Torf-Einarr jnrl Rögn- I, I, 7. valdsson, 212. Tosti I, Sveinn, I, 165-167. jarl, 366. 'I'^'3''ggvi son Gyöu cnsku, - jarl Hnkonarson, I, 27- Íl, 115. 31. 36. 59. 61. 62. 68. 116. - 01ais,son, 74. 91-107. 111. 147. I, 13, 15, 16. 251. 288-294: JI, 23. 20. 21. 69. 113. 168-170. Tyrkir, II, 283. - koniingr tji'ignskcgg Har- Ujfhildr dóttir Olafs kon- aídsson, I, 36. 37. 48. úngs lie]ga, II, 45. 59. 68. 288: II, 155. 25 132. 157. 237. 252. 253. 266. ^ - Kmitsson, II, 43. 99- ÚilkeUsnillíngr, 1,51. 62: 108. 112.115-117. 120. lí, 155. 156. 228. 123. 124.209. 219. 220, ^Ufr jorl Rögnvaldsson, I,

* Ulfsson, I, 305. 358 i II, 188. 132. * bróöir Sigríöar stórráÖu,

Svíar, I, 41. 42. 84. 119. I. 68. 130. 141. 142. 154.315. son þorgils sprakaieggs,

333. 360.368: II, 166. I, 65. 305. 355-358. 167. 196. 239. 246- 360. 366. 367: II, 162.

Sygnir, I, 36: II, 74.128. 168. 384 Mannanöfn. u-Þ

^yfr þrántlarson jarls^ 11, J>;ujgLrflndr prestr, I, 2.

245. 246. 249. þíngameun, I, 52: 11, 155.

* fi/'á UaiiÖr í Eystridölum þjóÖólfr enn fróöi, I, 3»

UppleiidÍDgar, I, 8. 250: - Hvinvcrski, I, 29.

II, 24 62. - skáld, II, 88. 134.

Uppiivjar. I, 206-208. þór, I, 242: IL 239. 249.

Utsteinu jarl, II, 302. þóra Njálsdóttir, I, 7.

Vagu AJvason, II, 182, - Mostrstaung. I, 13.

Valdaniar, Jí, 108. - þorstcius dóttiv gálga, I,

- konún^r, lí, 270. 238.

Valþjóír jarl, I, 366. - móÖir SigurÖar Jórsala-

Vfllgautr jurl, I. 369 : H, íara, II, 149.

321-329. þóríilfr or Dímun, I, 284. Varnlafr koniingr, 11,270- 285. 306-312. 298. þóruldi árniaörOlafs kou-

Vcnlælir, I, 237: II, 87. úugs, I, 236. 237.

Vcstr-Gautar, I, 128, 159* þórarinu loítúnga, II, 6. 161. 182. 188. 8. 100. 108.

ViÖkunnr Jónsson, II, 124. - Ncfjiiifssou, I, 174-178.

Vi^leikr Arnason, lí, 18, 263-266. 280: II, 269. 19. 314-320.

Víkínnn-Kííri, I, 131. þórörr lögmaÖr, I, 333*

Víkv<írjar, 1, 9. 11. 14. 336.

T, 70. 16. 20, 123. 126. 16L þorbcrgr Arnason , Villjorg konaiJjalta Skcgg-* 238. 317-325: II, 25»

jasonur, I, 131. 85. 86. 103. 113. 127.

Villijíilnir jarl llikkarða* 198. 20Ö. 206. 332-340.

sou, 1, 59. þórdísTófadóttir, 11, 329. Viudir, lí, 132-134. 149, þóiör digri, II, 25. 80.

Vísivaldr konúngr, I , 26, þórör Fólaiíou, I. 169:

Vísuudr, skip, I, 349» II, 64.

Vitgcirr sciðniaÖr, I, 10. - Barkaraon, Ij 280.

Væríngjar, 11, lli. 112. - Gutlu)ruissou, I, 287*

137-139. Hörcía-Kára6ou> Ij 22. MannanOfn. 385

þóriSr ífileiizkr, 11, 25. þorgisl Haraldsson, I, 7-9.

- jstrumagi, I, 244 246- - sprakalcggr, I, 65, 305.

- Kolbeinsson, I, 62.110» II> 162. 280. þorgnýr þorgnýrsson', I, - Sigvftlíla skald, I, 88. 156, 183 : II, 248. 249. - skotakollr, h 193. 256. 259.

- svarlnskáld, I, 362. " þorgnýrsson, I, 156*

- lágiþorláksson, I, 307* þórir bóndi, I, 336.

312. 347. 348. - Erlingsson, I, 70. 322 í

- vlkíngr, II, 157» II, 304.

- II, 234 - lielsíngr, I, 314: 11* - II, 285. 137»

þoríinnr hausakljúfr Torf- - Jiersir, I, 6.

Einarsson, I, 212. 213. - liirÖmaÖiS II, 315.

- jar], I, 17. ^ lángr, T, 120. 171-173.

- munnr, II, 56. 67. 80» - hundr, I, 233. 254. 259*

- jarl SigurtSarsoii, I, 213- 269. 270. 278.279.297.

230. 239 : II, 141. 326-330. 375. 376.382. > 6knlíl, II, 234 II, 4. 36. 42, 71-77*. þorgautr skarÖi^ I, Íi2** 82-87. 97. 124 202. 115. 125. 207. 208. 235-237. porgcir afrazkoD, J, 1* - Nefjúlísson, II, 234

- íírninör, I, 316. 317. - þogjandi, I, 7.

^ ílckkr, II, 50* 125. 126. - Ölvisson, I, 382-384:

- IlávarÖsson, I, 280 : II, II, 24. 30. 72. 191.

234. - II, 248. 258-266. - af Kvistum (Kv/stöðnm), þorkell fóstri Aniundason(

II, 76. 80. 203. 237. I, 216-221. 226-233-

þorgerfer Egilsdóttir, Il> - L6ndi, II, 232. 321. 322. - Eyjólísson, I, 280.283.

þorgils (þorgeilO álnia, llj 284 63. 95-99. 105. - híifi, I, 65: II, 31.155-

" Arason, 1, 177* 157. 167. 168. 228. þorgial, lí, 248. 257-26G. þorketill bóndi, 89.

5 BiwDi. 386 Maknanöfn. Þ-ö

þorlnug k. Egila, 11, 321* þorvarbr hónái Steínrar^ 325. ar, II, 226. þorleifr hvíti, II, 25. ^ galli, II, 231. - kveikr, II, 25. 203. þorviör stami, I, 204-210.

þorleikr BoJIasoji, 1,280. þráiiðr í Götu, I, 284 þornióÖr Kolbriniarskáld 307-312. 343-348.

Bersason, I, 280: II, - livíti, I, 123. 332- 25. 54-61. 89-93. 234. - siila, jarl, II, 245, þomý iiióÖursystir 0]afa - þrándarson, II, 318.

kon., 11, 267. - II, 318.

þóroddr Snorrason goða, þrændir, I, 9. 11-16. 19-

I, 287. 313. 316. 332- 34. 85. 106. 314: II, 241. 19. 58. 71. 73. 78. þórólfr Skjálgi, I, 252- 112. 113. 127. 205.

254. þnríör Snorradóttir, I, 2.

" s/á RauÖr í Ejstridöl- þyi'i Ilaraldsdóltirj Gorms- sonar, II, uni. 247. ,

þorstcinn fróði, I, 210. - gálgi, I, 238. Æsa (Asta) Hakoiiard. 1, 7.

Ilallsson, I, 283. Ölver L(')ndi, I, 187. - knararsuiiÖr; II, 74; 83» - á Eggju, 237. I, 234-239. 382: 11, 30. - Ragnliildarson, II, 25. 71. Önundr koniingr 314-320, Olafss,,

1 , 209. 250. 294. 295. - i\iuÖr, I, 213. þorvaldr Hjaltason, skáld, 305. 350 356-378: II, 41-45. 238. II, 250. 261. 1

l M e g í ö 1

yfir

öll landaj sta8a ok fljdtanöfnj serafinnast í sögu Olafs konúngs helga.

Sanes, l, 322. 225. Auslrvegr, I. 20. 24. 25.

AgÖasund, I, 124. 66 106. 122. 124 163:

Agöir, I, 23.97.122. 124. II, 166. 271. 3i8.

251. 306: ir, 3.16.44, Austrvík, I, 68.

Agiiafit, I, 41 : II, 167.

A/craiies, J, 111. Balagarðs/ða, T, 44-45.

Akreyjar, I, 123. Barvík, I, 363. Aldcigjuborg, T, 197: 11, Bjarkey, I, 233, 254 278. 1Í7-118. 297. 298. 279. 304. 326-227 : 11, Apavatn, I, 89: II, 232. 124. Arós, 11, 4L Bjarkeyjar, II, 18. Asniundarvogr, I, 218, Bjarmaland, I, 296. 298. Atjííndaland^ I, 155. 329: II, 279. Attandaland, I, 155.

Auí5afurí5a, II, 166. Blö'kumaunaland, II, 137. Bókn, 11, 11-13. 17. Angasund, I, 124. Borg, I, Aungulscyjasund, II, 239. 184. 191. 192. II, Aungulsund, lí, 135. 251: 8.

Austrdalir, II, 530. Borgund, II, 18-19.

Austrcy, I, 307. Byrj-ar, I, 240. Austreyjar, I, 345. BrattahlíÖ, I, 176. Auslrlönd, I, 82. 162: Brciöa, I, 242.

II, 247. BreiSafjó'rÖr, I, 177.

Austr-Ránríki, I, 68. Bretlnnd, I, 218: lí, 135.

Auíitrríki, 4C: II, 246. Brúnsvik, II, 132. Bb 2

4 388 SI'ADANOFN.

Dalir, I, 94. 145. 152. England, I, 1. 9. 15. 17.

240-244. 273.287: II, 36. 47. 48. 51. 53. 20. 22* 56. 58. 61-64. 66. 74. 81. 123.

Danaveldi, II, 4t 211.273.288. 289-29L

Daiunörk, I, 1. 6. 22. 39. 294. 305. 325. 329. 330. 40. 45. 66. 118. 123. 349.352. 355,356.374:

140.211. 288.291.294. II, 1. 9. 31-33, lOít. 295.305.350-352. 355- 124. 132. 142. 155-158. 356, 366. 375. 386: II, 166-68. 191. 207. 224. 1. 4. 6-9, 41. 43. 100. 226. 228. 237. 257. 108. 101. 120-124. 131-132. 322.

139. 142. 182. 184. 247. EyjafjörÖr, I, 281; II, 250. 252. 258. 263. 266. 269. 314.

300. 322. Eykundasund, I, 306 ; 11,

Dín.un, I, 284. 306. 307, 3. 6. 10. 312. Eylaud, I, 125. 155.

Pýnin á Irlandi, I, 9: H, Eynafylki, I, 91. 135 Eyrarsund, I, 365. 367.

Dolrafjall, II, 179. 180. 370 : lí, 8.

Dofrar, í, 239. Ey«tland, I, 9. 162.

Dröfn, II, 8. Eystraland, I, 155.

Eystra-Gautland, l, 155. Eggja, I, 234. 237. 239. 198. 324. 382; 30. 103. Eystri-Dalir, I, 379. 127. líysýsla, I, 43. EiÖaskógr, I, 118. 185-

189, 315: II, 24. 25. Fetlafjöríir, í, 55: IT, 44. 239. 160.

Einbúi, II, 23. Eífi, I, 293.

Eitreyjar, I, 123. Finmnörk, I, 119, 315:

Ekreyjar, I, 123. 201. II, 235.

ElíarkvjsJar, 9. Finncyjar, II, 44, 84. 237.

EUi, I, 9* 118. 121. 126. Finnlaiid, I, 44. 162.

164. 251; 11. 132* FiröafyJki, I, 23. F-H Stadanufjy. 389

Fitjar, I, 18 : IT. 128. Gautland, 1, 42. 121. 124.

Fjaðruudaland, I, i55, 135. 136. 140. 144. 155.

Fjóröúngaland^ I, 155. 179.185. 186. 191-193.

Flæiníngjaíand, I, 48. 123. 196. 198.210. 306.314

Foldin í Norcgi, I, 20. 371. 385 : II, 8. 25. 41. 103. 118: ÍI 3. 8. 223. 321. 326-329.

Fólkrín, II, 304. 206. Gcirstabir, I, 30. 121.

Frtíkcyjarsund, II, 18. Geirsver, I, 302.

Fríslaud, I, 45. 122. GerSi, II, 44. 84. 137.

Frosta, I, 92. Gennanía, I, 82.

Fyrðir, I, 6. 246 : II, 10. Gimsar, I, 61: II, 304. 16. 306.

Fýrisvellir, II, 249. 250. Gislu- (Grislu) pollar, I, Færeyjar, I, 109. 279. 54. 284-288. 306.310.312» Gizka, I, 317-322. 341. 343-48* Grenjar, I, 95. Grenmö'rk, I, 20. Gandvík, ir, 238. Gresúngar (Greuníugar), Garöar, 11, 215. 221. II, 22. Garðar áAkranesi, I, IH. Grikklaud, II, 5. 136. Gaiöaríki, I, 26. 106. 124. Grimsey, I, 281-283. 198: II, 25. 36-39. 43. Grænland, 1,20. 176.279: 68. 88. 89. 104. 117. II, 269. 121.200. 270-279.284- Grænlandsfylki, I, 30. 298. GuÖbrandsdalir, I, 8* 83. Gata, I, 284. 307. 312. 88. 94. 286: 11, 23. 343. 348. Gnnnvaldaborg, I, 55. Gnular, I, 306.

Gaularás, I, 93. 115. 317. HaÖaland, I, 7. 9. 10. Gaulardalr, I, 91-ð3. 115» 83. 88. 145. 146. 152. 240. 317: II, 230. . 249- 287. Gauldœlafylki, 1, 91. riákonarhcUa, I, 18» Gautclfur, I, 118. 201: Ilallaud, 1, 9. II, 239. HálogaTaiid, I, 9. 231- Hrosseyja, I, 215. 253, 275.296,325. 326- Húnkvcx^, IT, 19*

330.373: IL 2.3.125. Hiínþorp, I, 241.

Húls, I, 22. Húsafell, I, 110.

Haugasund, I, 14. Ilvítíngsey, I, 110. 306. Haugr, L 236:11, 126. 127. IlYÍtíngshjalli, I, 110.

Haukadalr, I, 2* IlörÖalaud, I, 7. 9. 10.

Hei^abær, lí, 133. 18, 23. 251. 270 306.

Heiömörk, 1,7. 8» 83. 94. 349 : II, 16. 44. 115.

h 145.148. 152.249.286. JaÖar. 379.382.384: H, 23. . I, 10. 67. 254. 257.

Helsíngjaland, I, 106.107. 260. 263.306. 322: II, 9. 10. 12. 16. 17. 36. . 314. 315: n, 67. 117.

Herdalir, I, 44. 44. 116. 235. 304. I, Hereyjar, I, 308*341: II, Jamtaland, 106. 108. 18. 123. 314.315. 332; II, Hísíng, I, 118» 123. 210. 47. 67. 88. 117. Hkardalr, I, 110. Járnhcraland, II, 45. 197- Hjaltland,!, 109,227.230. LigaluríSa, I, 64.

Hjörúngavogr, 1, 26. Innane3% II, 54. Jónisborg, Hlaí5ir, I, 18. 93. 11,100. 132. 247.

Hlcscy, I, 201. JótJand, I, 356: 11, 142. Jótlandssíða, II, IllýrskógsIiciÖi. I, 133. 181. JórÖan, Hof, I, 186. 242: II, 321. II, 37* Jórsala, II, Holuiid, I, 54. 37. 124. Hó!mgar6r, I, 192. 196: Jórsalaljciuir, I, 58 II, 117. 118. 215. 221» írland, I, 9. 65. 66. 178. 271. 272. 297. 214. 217. 218. 230: II, Hornafjöiör, II, 321. 127. 135. 145. 168.

llvlngarlkisncs, I, 94. íslaml, I, 3. 4. 89. 90

IJrJiigarjki. í, 267. 109. 110. 115. 127. 137. Ilrlngmaralici^i, I, 51» 176-178.279.280.28 2

IJríngsakr, I, 145 284. 287. 313. 332 : JJ,

Hríng&l'jöiíSr, I, 54» 176.177.203.232. 240.

Hróasktílda, I, 366. 269. 316. 329. :

J-M StadanOfn. 391

JiínguíurtSa, T, 64. Lcngjuvík, I, 304. 326.

Lcsjar, 1 , 239-242. 245 K.almarmar, I, 372. II, 20. 23. Kantarabyrgi, I, 52» Leyruvogar, I, 269.' Karfsiuid, I, 92.

Líðaiulisnes , I, 23. 68. Karlsár, I, 55. 56: II, 105 164. 177. 251. 162. 163. I>iösta£iir, I, 244. Karlssund, I, 92. 116.

LiniaíjörÖr, 1 , 22 355- I, , Knrinsuiui , 92. 116. 357 : II. 3. 6. 26 L Lóar, I, 240. Katancs, I, 214.215. 217- Lón, I, 240. 242. 245. 218. 229: II, 33. Lundiin, I, 50. 51. 62. Kau])ángr, I, 314. 340: 63: II, 32. 140. 155- lí, 104. 117. 133. 143. 157. 226. 227. 144. 181. 213. 216. 237. Lygra, 1, 309. 311. Kilir, I, 119. 315. Lögriun, I, 41. 42. Kiiuiliinasi'ða, I, 45. 206: II, 4L 255. Kirjíílaland, I, 162.

Kjölr, I, 112. 314. 315: M/i„aLorg, II, 47. 48. 68. 117. T, 273.. Mar, 119. II, 166. Masarvík, I, Konúníjaliclla, I, 305. 92. Mikligarðr If, , 111. 112. Konún^ssund , I, 42: II, 138, 166. 167. 139. Mjörs, I, 105. Knrland, I, 162- Kvistir (KviststaÖir), H, M<>ra, L 250. Mostr, 76. 80. 203. 237. í, 13. (Múut), KænugaiÖr, II, 271. 297. Mót, II, 122.

MÚIi, I, 163. Körnjt, I, 255. 258. 260. MyrkviÖr, II, 266: 1I> 304. 249. Mæri, I, 68. 115. 212. Landamæri, I, 164. 235-237. 280, 317. 341: Lángey, I, 276. 297. 304. II, 20.28.76. 115.202. Lángr (vatn), I, 241. MöÖruvclIir, I, 177;

LaupaudaucS; I, 215» 2Ö9. 314, 392 Stadanöfn. N-R

OrÖost, I, 124 Naumcí;e]afylkí, 1, 232. Orkadalr, I, 61. 91-94. Naumudalir, I, 231 Neriki, If, 25. 115. 240. 316. Orkdælafylki, I, 91. Nes, I, 122. 147. 240: ir, Orkiicyjar, I, 9. 17. 23. 169. 109. 178. 212-230. 233. Níö, á, I, 93: II, 7. 142. II, 141. 181. 182. 279; Ostra, I, 124. Niöarhólmr, h 322. Ostrarfjö'rÖr, I, 271.' Niöanies, I, 1. Ótta, I, Niöarós, I, 1. 91-94.105- 240.

108. 230-233. 238 273. Palteskja, II. 271. 297. II, 3.31. 296.314.332: Pcituland, I, 58. 59.

- 99. 133. 144. 149. 479. Pcrsinjavcllir, I, 137.

220. 223. 230. Petlaudsíjörör, II, 33. 141. Njósbrckka, II, 20,

NjÖrvasmid, I, 58. Ránríki, I, 9. IG.

NorÖlieitnr, I, 9, •Raamaríki, I, 8. 83. 94.

Norðimbralaiuí, 1, 17. 65, 118. 145-148. 152. 249. Norömæri, I, 9. 23. 250.

Norör-Agöir, I, 105. Raumelfi, I, 121.

NorSreyjar, I, 344. 34ö. Raumsdalir, I, 9. 23. 68. Noj-Örháliaij, H, 159. 268. 341.

Noröriönd, I, 18. 34. 62. Reinfura, I, 12,

139. 140. 202. 289.291. Rcinslétta, I, 12.

340 ; II, 134, 172. 191, lleykjahólar, I, 177.

226. 241. Ríiiansey, I, 212.

NoríSr-Markir, I, 118. Rínga, I, 94.

Normandí, I, 59. 60. 64, Ringanes, I, 94. 105.149.

Nýjainóöa, I, 53. 186: II, 135.

Nyrvi, II, 19, Ríngaríki, I, 7. 9. 33. 34. 249. 287. Olafsbygðir, II, 47. Ríngisakr, 1, 145. 148. 150^ Óiafsheliir, II. 22. 152. li-S Stauanofn. 393

RóSrarfjó'rSr, II, 19. 28. Skotborgaríí, II, 133.

Rogaland, I, 23 68. 95. ÖkoiJnnd, I, 212.218.229.

251. 256: II, 16. 44 230. 291. 293: 11, 127.

Róinaborg, I, 273 ; II; 57. Skön, I, 08. 112.

121. Siesvík, II, 156.

Rtiða, I, 352. Sniálönd, I, 373.

Rýgjarbitj II, 3. Sogn, I. 9. 23. 67. 68.

Rögiivaldsvogr, I, 213. 27 L.

Ró'Kd, lí, 151. Sognsær, I, 251.

Sauiscj^, 11, 258. SÓJa. I, 103. 105. 256. Sandvík, 1,215. 220.297. 257. 263. 306: II, 15.

Snrpr, I, 121. 237. 307. 308. Sarpsborg, I, 194. 295. SóJeyjar, I, 250: II, 9. Sóiundir, 142. 296. 373: íl, 299. 11, Sótnsker, I, 40. 141, Sauöúngssund , I, 67. 71. 73. Sj)anía, Ij 82. Sparbui, Saurhlíö, II, 99. 107. I, 314.

Sparbyggjafylki, I, 68. Saxland, I, 123: II, 132.

Sefsurö, II, 20. Staör í Noregi, I, 12.67. 250. 348; II, 3. 6. 18. Selja, í, 67.

Seljupollar, I, 55.1 97. 226. 229.

Siöa, I, 1. Staíabrekka, I. 240. Síaíainýrar, Sigtiui, I, 41: II, 119. ll, 51.

Sikreyjar, I, 123. Stafr, II, 51.

Sjóland, I, 155. 350. 365. Steigh, I, 287. Steinavogr, Sluíaey, I, 350. 358. 372, II, 18. Steinker, Skarií', I, 136. 198. 208. I, 91-93. 209. Steinslctta, 1, 12.

Skarsuud, (Skarasund), I, Stiklastaöir, I, 5 ; II, 61- 92. 63. 66. 75. 91. 97-

Skíll, I, 119. 100. 105, 110. 112. 118. Skónarsund (SúknarsuHd), 125.126.190. 197. 202.

II, 116. 223. 237. 329.

Skot, II, 19. Stjóraddir, I, 93. 112* i

394 Stadanofn. S-U

StokklKnmr, IT, 167. SvíþjóÖ, I, 21. 24.25.27,

Slokksmid, I, 4í. 42. 34.40.41. 66. 106. 112.

StorÖ, 1, 18. 125. 154. 155. 160. 106-

StorÖa- (Stjora, Strjóna) 199. 251. 294. 295: II,

fylki, I, 68. 25. 41. 43. 44. 68. 88.

Stórdælafylki, 1, 68. 111. 117. 118. 143.166. Straumcyja, I, 343. 34 196.248 255.266. 318.

Striná lí.5. Sælieimr, I, 18: II, 152.

Striiidæla- (Strinda) fylki, Sæla, 1, 67.

I. 91. Sölvakloíi, l, 11.

Strönd, I, 115. Sölvi, I, 11.

Stiilka- (Tosku-) land, I, Tcmps, I, 48. 49: ir, 59. 156. 157. 228. Suftreyjar, 1,230: U 127. Tíundaland, I, 155. 156: SuÖilaíKÍ, I, 214. 215. II, 248. SuÖrniannaland, I, 155- Tjörnnes, IT, 314. SuÖrríki, I. 82. Túugur, II, 12. Suörvík, I, 45. TLUisborg, I, 10. 14. 20. SuíSvirki, I. 48-51. 23. 168. 172. 174. 211. Súla, I, 11: II, 49. 87. 250. 290. 385 : lí, 8. 9 210. Tyrldaud. I[, 283. Sult, II, 19. 28.

- Sunduiæri, l, 341. Ugla, T, 19.

Suunliöröaland, I, 13. 252» Ulfasund, I, 67: 11, 129-

Sunnniæri, 23. UJíkelsfjörÖr, I, 218.

SLniiadalr, í, 317. Ulfkelsland, I, 51.

Svcggjnöarsund, II, 115. UlfVcksfjörÖr, I, 178.

Sv/asker, I, 40. 125. Ullarakr, I, 157. 207.

Sviaveldi, I, 39. 133, 140. Uppdalr, I, 91.

154.156.197.202. 294: Upplönd, I, 7. 10,15.16. II, 24. 41, 46. 53. 21. 27. 144. 167. 234. 248. 250. 286. 296. 378. 379,

Svínasund, I, 9» 118. 384: II, 44. 52. 104. 119. 113, 150. 170. 222.267. Stadanöfn. 395

- Uppsalabrcklca, IT, 250. Vestra Gautland , I, 68.

Uppsalir, I, 24. 140. 142. 139. 155. 180. 182. 198.

154-156, 160. 199; íí, 199.295. 305.368. 373-

245. 248. 338. VcstrJönd, I, 60, 68.

Urguröst, I, 242. Viggja, II, 61. 237,

Usa, I, 242. ViJcarnes, I, 1.

Usudalir, I, 242. Víkiu í ISioregi, I, 10. 14-

Vtateum, II. 14. 17. 16. 20. 37. 94. 95. 105.118-121. 123.126-

Vaga, I, 240. 242. 128.164. 168. 184.211*

Valdalir, II, 19. 28. 250. 286. 287. 294. 306. Valdi, h 65. 314. 373. 285: II, 8. 9.

Valdres, I, 83. 270. 11. 100. 115.

Valgaría, II, 37. VilLjálnis'baír, I, 54.

Valland, I, 59. 60. 64-66. Vína, I, 298.

374: II, 140. 166. 257. Vindland, I, 179.180; II, 263. 100. 132. 145. 182. 246.

Varrandi, I, 58. 59- 247.

Vaxbær, II, 25. Víngulniörk, I, 8, 16. 23»

Vazdalr, II, 28. 144.

VciSrey, I, 373. Vors, I, 270.

Veggir, I, 21. Væni, I, 118.

Vcggjarsuud, 11, 19. Vættaland, I, 122.

VcJíir, I, 110.

VeradaJr, I, 112.236: II, þelaniörk, II, 215. 61. 68. 86. 97. 125. þíngvcJlir, I, 279: 11,240.

126. 205. þjótta, I, 231. 232. 239. VerdícíafylJci,I,68: 11,49* 275. 371. 372. 373: IT,

VeriualaJid, I, 155. 200: 2. 4.36.71.85.124.237. II, 25. 44. 68. þjótandi^ II, 19.

Vestfold, I, 3.7.8.10.11. þóröbjörg, I, 12.

13. 16. 23. 74. 88, 329. Þórsliöfn. I, 343.

Vcstniannalaiid, I, 155. t>otn, 1 , 9. 83. 249. 272.

VcstrafjörÖr, I, 329. 287.

1 :

396 StadanOfn. h-b

þrí'mclarnes, I, 254. 270. 115. 120. 124. 131. 149. 277. 153. 179. 306.

I, II, þrniullieimsmymn, 1 , 19. þrændalög, 61: 117.

þií'iJidljcimr, I, 7. 9- 11. 139. 14-16. 18. 19. 22. 23. þvcra, II, 314. 68.9L94 105-108.115. 4 *

123. 211. 230-234. 237. OgvalJsnc3, T, 255. 258. 238. 251 273.279. 280* 261. 264. 2G6. 268.270;

314.315. 325.341.384: II, 304.

II, 2. 3. 16. 18. 28. 30. Ömdr, I, 254 31. 42. 49. 50. 52. 68, ÖslarfjÖríSr, II, 8.

100. 102-104. 108. Öxnaí'urÖa, I, 64*

Prentvillur

I f>-m Deiia 01. S. 11. hlu 310: þorlafs /f.?; Ijóra'lfs* — — — —— 380: arjnuO*r Olafs komÍngSj

lcfi : urmnnns. Olafr komíiigr.

1

00389816-8 _

i .1

* 11

1]

J\