Gemeente Rheden Programmabegroting 2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Gemeente Rheden Programmabegroting 2020 Data vaststelling B&W : 24-09-19 Raad : 12/13-11-19 INHOUDSOPGAVE Inleiding ............................................................................................................................. 1 Opbouw begroting ............................................................................................................ 2 Inleiding .......................................................................................................................... 3 Algemene beschouwingen .................................................................................................. 4 Financiële positie .............................................................................................................. 8 Programma's ..................................................................................................................... 18 1 Economische Ontwikkeling ............................................................................................. 19 2 Welzijn ........................................................................................................................ 26 3 Gebiedsontwikkeling ..................................................................................................... 39 4 Duurzaamheid .............................................................................................................. 47 5 Bestuur en Veiligheid .................................................................................................... 53 6 Financiën ..................................................................................................................... 60 7 Overhead ..................................................................................................................... 62 8 Algemene Dekkingsmiddelen .......................................................................................... 65 Paragrafen ........................................................................................................................ 67 Lokale Heffingen .............................................................................................................. 68 Weerstandsvermogen en Risicobeheersing .......................................................................... 75 Onderhoud Kapitaalgoederen ............................................................................................ 81 Financiering .................................................................................................................... 87 Bedrijfsvoering ................................................................................................................ 92 Verbonden Partijen .......................................................................................................... 97 Grondbeleid .................................................................................................................. 111 Financiële begroting.......................................................................................................... 116 Inleiding ....................................................................................................................... 117 Overzicht baten en lasten ............................................................................................... 117 Meerjarenraming ........................................................................................................... 119 Financiële positie ........................................................................................................... 127 Bijlagen .......................................................................................................................... 130 Bijlage 1 Beleidsindicatoren ............................................................................................ 131 Bijlage 2 Taakvelden ...................................................................................................... 133 Bijlage 3 Kerngegevens .................................................................................................. 137 Bijlage 4 EMU-saldo ....................................................................................................... 138 Bijlage 5 Productenraming .............................................................................................. 139 Rapportage Rheden financieel stabiel Bijlage overzicht maatregelen Inleiding 1 Opbouw begroting Deze begroting kent dezelfde indeling als vorig jaar en bestaat ook opnieuw uit 2 delen, de programma's en de paragrafen. Programma’s De programma's bevatten per onderdeel een beschrijving van de beleidsmatige ontwikkelingen, doelstellingen, ambities en prestaties. Vanwege de samenloop met de besluitvorming over de bezuinigingen, zijn deze nog gebaseerd op het coalitieakkoord en het bestaande beleid. De definitieve besluitvorming over de bezuinigingen kan daarom van invloed zijn op bijvoorbeeld de prestaties en streefwaarden. Elk programma bevat een financiële tabel. In die tabel is het totaal van de lasten en baten en de bij het programma horende onttrekkingen en toevoegingen aan reserves opgenomen op basis van het bestaande beleid. Omdat wij als college een sluitende meerjarenbegroting aan de raad voorleggen is ten opzichte van vorig jaar bij elk programma een regel 'bezuinigingen' opgenomen. Het betreft in dat geval het financiële effect van alle bezuinigingen dat het college voor dat programma voorstelt. Ieder programma sluit af met een toelichting op de maatregelen. In de bijlage bij deze begroting kunt u dan lezen om welke maatregelen het specifiek gaat. Omdat de raad het laatste woord heeft over de maatregelen, worden deze vertaald naar de reguliere baten en lasten na definitieve besluitvorming door de raad. Paragrafen De paragrafen bevatten de door het BBV voorgeschreven paragrafen en daarnaast een aantal (voorgeschreven) financiële overzichten. Ook hiervoor geldt dat de indeling hetzelfde is als vorig jaar. Cijfers Het feit dat het effect van de bezuinigingen pas na definitieve besluitvorming door de raad wordt vertaald naar de reguliere baten en lasten, heeft invloed op de presentatie van de cijfers in deze begroting. Het gepresenteerde begrotingssaldo en het overzicht van taakvelden (bijlage bij de paragrafen) bevat de cijfers inclusief de voorgestelde bezuinigingen. De overige financiële staatjes (bijvoorbeeld de ontwikkeling van de financiële kengetallen of de balans) zijn in principe gebaseerd op de reguliere baten en lasten (bestaand beleid). Daar waar mogelijk en zinvol, is een aanvullende tabel opgenomen waarin wel rekening is gehouden met de voorgestelde bezuinigingen. Dit geldt zowel voor de programma’s als paragrafen. 2 Inleiding De gemeente Rheden bevindt zich in zwaar weer. De financiële positie staat onder druk en provinciaal toezicht dreigt. Een aantal achtereenvolgende jaren kampen wij met stevige financiële tekorten in onze jaarrekeningen. Een belangrijke oorzaak ligt in onze demografische samenstelling en de daaruit voortvloeiende omvangrijke, en nog steeds stijgende, uitgaven voor de sociale opgaven. Beperking en beheersing van uitgaven is absolute noodzaak. Wij hebben een aantal programma’s geïnitieerd om hieraan invulling te geven zoals ‘Rheden Financieel Stabiel’, het ‘Transformatieplan 2.0’ en het programma ‘De Basis op Orde’. Tegen deze achtergrond bieden wij u de meerjarenbegroting 2020-2023 aan. In deze meerjaren begroting is een groot aantal maatregelen verwerkt, conform de uitgangspunten van het raadsbesluit dd. 26 maart 2019. Financiële stabiliteit is een noodzakelijke voorwaarde om de zorg voor onze kwetsbare inwoners te garanderen en om daarnaast te kunnen bouwen aan een krachtige, toekomstbestendige samenleving. Het is nog steeds onze ambitie om Rheden krachtiger, mooier en duurzamer te maken. Daarbij focussen wij ons op de zaken die er toe doen en die daadwerkelijk substantiële maatschappelijke impact hebben. Wij realiseren onze ambities vooral “met de stroom mee” en geven kwaliteitsimpulsen daar waar maatschappelijke kansen zich voordoen. In de Algemene Beschouwingen en de toelichting bij de programma’s schetsen wij de perspectieven die ons daarbij leiden. Overeenkomstig het coalitieakkoord is deze begroting wederom opgebouwd naar een aantal hoofdprogramma’s. Deze zijn: Economische Ontwikkeling, Welzijn, Gebiedsontwikkeling, Duurzaamheid, Bestuur & Veiligheid en Overhead. De programma’s zijn opgebouwd uit doelen, ambities en prestaties. Daarnaast bevatten zij een tabel met en een toelichting op de maatregelen. In de nabije toekomst willen wij de begroting verrijken met prestatie-indicatoren. Hiervoor starten we met een pilot. 3 Algemene beschouwingen Gemeente Rheden: Krachtiger in Balans De gemeente Rheden verkeert in financieel zwaar weer. Al enkele jaren achtereen zijn er grote tekorten en teren we in op de reserve. Wij hebben ons de vraag gesteld of er sprake is van het slechts op orde brengen van het huishoudboekje of dat er meer aan de hand is. Onze conclusie luidt dat dat laatste het geval is. Wij streven naar een participatiesamenleving waarin iedere inwoner naar vermogen moet kunnen leven, wonen en werken. Meedoen is ons credo. Maar de draagkracht die hiervoor nodig is staat onder druk door een disbalans in demografie, welvaart en welzijn. Een grote tweedeling in de lokale samenleving vinden wij ongewenst. Rheden moet daarom aansturen op een trendbreuk om aan kracht en vitaliteit te winnen. Wat is er aan de hand? De beeldvorming over de gemeente Rheden is positief. Een prachtige omgeving