Swichum 071206

SWICHUM NOG MOOIER ! Ideeën voor verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte Wirdum, november 2007 1 Inleiding De Feriening foar Doarpsbelangen Wurdum-Swichum, in het vervolg Dorpsbelang, heeft de wens geuit om te komen tot een verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte in en rond Swichum. Dorpsbelang wil daartoe komen met voorstellen naar de bewoners van Swichum en naar de beheerders van die openbare ruimte. Dorpsbelang beschikt daarnaast over een beperkt dorpsbudget dat het mede voor dit doel wil aanwenden. Ingenieursbureau De Overlaat heeft in dit rapport de beeldkwaliteit van Swichum geïnventari- seerd, wil een bijdrage leveren aan de ideeënvorming en gaat tevens in op de mogelijke verde- re aanpak. De ideeën in dit rapport moeten gezien worden als een voorzet om de discussie op gang te brengen en om ook de vorming van ideeën bij anderen te stimuleren. Dat kan dan lei- den tot bijstelling van dit rapport. Sterke punten Karakteristiek voor Swichum is de prachtige 13e eeuwse kerk met zadel- daktoren boven op een grotendeels afgegraven terp. Het hoogteverschil tussen het kerkhof en het omliggende grasland wordt geaccentueerd door de aanwezige leilinden rond de kerk en door de beplanting aan de gedeel- telijke ringweg van Om ‘e Tsjerke. Ten zuiden van de kerk staat de kop-hals- rompboerderij Ayttastate op de plaats waar vroeger de stins van het adellijke geslacht Aytta gestaan heeft. Beeld- bepalend zijn ook de stelpboerderijen rondom het dorp en de dorpswonin- gen nabij de kruising van de Ayttadyk met Om ‘e Tsjerke en de Moskoureed. Zwakke punten Aan de beeldkwaliteit van het dorp wordt in meer of mindere mate af- breuk gedaan door verkeersvoorzie- ningen, niet bij het dorp passende verlichting, rommelige bestrating en erven en door verruigde vegetaties. In het vervolg wordt ingezet op het behouden van de sterke punten en het verbeteren van de zwakke. Specifieke situaties worden met voorbeelden toegelicht en voorzien van verbeter- voorstellen. 2 Verkeersstructuur De Ayttadyk-Swichumerdyk ondervindt veel verkeersover- last. Deze is een gevolg van de hoeveelheid verkeer (sluipverkeer) en van het gewicht van de voertuigen (trillingshinder). Het aantal auto’s zal in de toekomst groeien, niet alleen door de algemene groei van de mo- biliteit, maar ook door woning- bouw in Wergea, Wirdum en Leeuwarden-Zuid. Voor de aslast van het vrachtverkeer geldt sinds het vervallen van de B-weg status in de jaren 1990 geen beperking meer. Sluipverkeer is te voorkomen door het verkeer naar de snel- wegen (A31-A32) te geleiden in combinatie met bebording op de Ayttadyk-Swichumerdyk (zoals bij voorbeeld op de Waar begint de bebouwde kom? Wergeasterdyk naar Goutum). Ook doorgaand vrachtverkeer Wegprofiel kan in principe door de ge- Het wegprofiel van de Ayttadyk-Swichumerdyk is binnen en meente geweerd worden met buiten de bebouwde kom gelijk. De asfaltverharding loopt beheersmaatregelen (ver- door en de overgang in snelheidsregime is niet gemarkeerd. keersborden). Langzaam Wel zijn door de gemeente snelheidsremmende maatregelen zwaar verkeer (trekkers, sho- getroffen in de vorm van verkeersdrempels. Voor een deel vels e.d.) bestaat voor een liggen deze niet optimaal, waardoor of de snelheid ter plaat- klein deel uit intern agrarisch se onvoldoende geremd wordt, of trillingsoverlast ontstaat transport tussen bedrijfsge- voor aangrenzende panden. Aan woningen met een stroken- bouw en percelen. Het grootste fundering (dat zijn de meeste) en de kerk kan hierdoor scha- deel betreft echter doorgaand de ontstaan. verkeer dat alleen van deze weg gebruikt maakt omdat het Aan de gemeente wordt daarom voorgesteld de grens van geen gebruik mag maken van de bebouwde kom duidelijk te markeren. Daarbij kan bij de snelweg en er geen alterna- voorbeeld worden gekeken naar de situatie zoals die zich tieve route voor handen is. voordoet in het dorp Idaerd. Hoewel een klinkerverharding Daarom wordt aan de gemeen- het dorpsgezicht zeer ten goede zou komen, wordt deze te (die wegbeheerder is) voor- toch niet voorgesteld, gelet op de eerdergenoemde trillings- gesteld een verkeerscirculatie- hinder. Wel kan visueel een soortgelijk effect bereikt worden plan voor het gebied ten zuiden door verandering van de kleur van het asfalt binnen de be- van de stad te (laten) opstellen bouwde kom in combinatie met het aanbrengen van een waarin meer structurele oplos- ‘streetprint’ welke klinkers suggereert. Tenslotte wordt de singen uitgewerkt kunnen wor- gemeente aanbevolen om de ‘duurzaam veilige’-inrichting den. van de weg te evalueren en verkeersdrempels waar nodig aan te passen. 3 ‘Snelweg’-lichtmasten Verlichting In Swichum staan 15 lichtmasten van het type zoals die langs hoofdwegen staan. Een meer sfeervolle verlichting zal de beeldkwaliteit van het dorp zeer ten goede komen. Hierbij kan gedacht worden aan een Een selec- traditioneel type lantaarnpaal, maar tie uit het ook aan moderne ‘dorpse’ armaturen. grote aan- Het verdient aanbeveling om bij aan- bod aan passingen de functionaliteit van de palen en gehele openbare verlichting na te armaturen. gaan, om enerzijds voldoende verkeers- en sociale veiligheid te waar- borgen en anderzijds lichthinder en lichtvervuiling te beperken. Gedacht kan worden aan het systeem om led- verlichting te integreren in verkeersdrempels. Aan de gemeente wordt voorgesteld om, rekening houdend met randvoor- waarden aan beheer en onderhoud, lichtopbrengst en energieverbruik, met een voorstel te komen voor aan- passing van de openbare verlichting. Aansluitend worden ook particulieren uitgenodigd om voor hun eigen erf na te gaan in hoeverre de aanwezige verlichting noodzakelijk en functioneel is. 4 Monumentale ingang naar kerkhof met bakstenen treden ….. maar er tegenover: uitgezakte trap en fietsenstalling van betontegels Voorgesteld wordt de bakstenen trap voor de kerk aan de overzijde van de Ayttadyk Door te trekken tot aan het fietspad en ook de fietsenstalling met baksteen te bestraten. 5 Inrichting en beplanting parkeerterrein Het parkeerterrein onderaan de kruising van de Ayttadyk met de Moskoureed wordt ei- genlijk alleen voor parkeren gebruikt bij eve- nementen in de kerk. Het terrein leent zich voor meer toepassingen. Zo leeft binnen het dorp de wens van een tafeltennistafel bij de picknick bank. Rondom het parkeerterrein ligt een afscher- mende beplanting. Verbetering van het beeld zou bereikt kunnen worden door het in Brandnetels en ridderzuring: indicatoren van overleg met de gemeente aanplanten van verruiging vruchtbomen en/of een meidoornhaag in de berm tussen het fietspad en het parkeerter- Bermbeheer rein. Hoewel de gemeente als wegbeheerder een bermbeheer voert van maaien en afvoeren van het maaisel, zijn de bermen van de Ayttadyk nog sterk verruigd. Dat is te zien aan het over- vloedig voorkomen van planten als brandnetel, ridderzuring en dergelijke. Verschraling van de wegbermen door het consequent blijven afvoeren van maaisel en schoonsel uit de sloten zal in dit gradiëntrijke milieu (noord- en zuidhellin- gen, variatie in beschaduwing) op den duur lei- den tot een bloemrijke vegetatie. Ayttablomke Genoemd naar Ayttastate en karakteristiek voor stinsterreinen is het ‘Ayttablomke’, de wintera- Berm aanvullen met vruchtbomen en/of coniet. Dit bloeit nog in het vroege voorjaar on- meidoornhaag der de bomen aan de noordzijde van Ayttastate, maar is door verruiging grotendeels verdwenen. Met een daarop gericht beheer is deze voor Swichum zo karakteristieke stinsflora, evenals andere stinsplanten, weer terug te brengen. Erfbeplanting en erfinrichting Ook particulieren worden uitgenodigd om via erfbeplanting en –inrichting bij te dragen aan de uitstraling van Swichum. Ayttablomke 6 Sloepenroute Door het uitdiepen van de opvaart kan Swichum aansluiten op de in voorbereiding zijnde sloepenroute Leeuwarden-Goutum- Wirdum-Grou. Informatiepanelen Bij de kerk staat een informatiebord dat uitleg geeft over dit gebouw. Voorgesteld wordt op meer plaatsen uniforme informatiepane- Situatie 1853 len te plaatsen die aan bezoekers uitleg ge- ven over de bijzondere historie en het vele Voetpad Ald Swichumerdyk moois dat Swichum te bieden heeft. Ge- Tot 1864 was Swichum over land alleen bereik- dacht kan onder andere worden aan de baar over de Ald Swichumerdyk welke van Bar- plaats van het vroegere Aytta-godshuis en rahuis via het Loo naar de noordkant van de Ald Swichumerdyk. Swichum liep. Delen van deze oude route zijn nog aanwezig, al is de verkaveling gewijzigd. Het zou mooi zijn deze oude route langs het- zelfde of een vergelijkbaar tracé weer in ere te Boerderijen herstellen. Voor de inwoners van Wirdum en De hoge boerderijen rondom Swichum zijn Swichum zou een voetpad tussen Swichum en zeer beeldbepalend. Gedeputeerde Andrie- het Loo de wandelmogelijkheden sterk verbete- sen noemt ze de ‘kathedralen van het Friese ren. Hiervoor is in de eerste plaats toestemming platteland’. Provincie en gemeente voeren van de betreffende grondgebruikers nodig. De dan ook een beleid om deze gebouwen voor provincie stimuleert boerenlandpaden door het de toekomst te behouden. Toch hebben de betalen van een jaarlijkse vergoeding aan de eigenaren te maken met soms zeer hoge grondgebruikers en daarnaast door het afsluiten onderhoudslasten. De provincie is hierbij van een aansprakelijkheidsverzekering. Voor behulpzaam met de subsidieregeling ‘pas op inrichtingsmaatregelen zoals een bruggetje over ‘e pleats’ voor herstel van boerderijdaken. de Wirdumervaart, om- en overstapjes bij hek- Ook de gemeente wordt uitgenodigd om een ken

Load more