Súdwest-Fryslân LEEUWARDEN
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
provinsje fryslân provincie fryslân b postbus 20120 8900 hm leeuwarden rweebaksmarln 52 ielefoon, (058) 292 59 25 telefax: (058) 292 51 25 Aan de minister van Binnenlandse Zaken wwwfryslanfrl en Koninkrijksrelaties [email protected] www ittercom/proefryslan De heer dr. R.H.A. Plasterk • Postbus 20011 2500 EA DEN HAAG Leeuwarden, 28juni 2016 Verzonden, 29 JUNI 2016 Ons kenmerk : 01327765 Afdeling : Stafbureau Ondersteuning Bestuur en Directie Behandeld door Uw kenmerk Bijlage(n) : 5 Onderwerp Zienswijze herindelingsadvies gemeenten : Franekeradeel, het Bildt, Leeuwarden, Leeuwarderadeel Littenseradiel, Menameradiel en Sûdwest-Fryslân Geachte heer Plasterk, De gemeenteraden van Franekeradeel, het Bildt, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menameradiel en Sûdwest-Fryslân hebben op 21 april 2016 een gelijkluidend herindelingsadvies vastgesteld. Met dit advies beogen de zeven betrokken gemeenten een wijziging van de gemeentelijke indeling te realiseren, waarbij met ingang van 1januari 2018 een drietal (nieuwe) gemeenten wordt gevormd met onderstaande naamgeving: - Leeuwarden, als gevolg van een lichte samenvoeging van huidige gemeente Leeuwarden met de gehele gemeente Leeuwarderadeel en een deel van de gemeente Littenseradiel; - Stidwest-FrysIân, als gevolg van een lichte samenvoeging van de huidige gemeente Sûdwest-Fryslân met een deel van de gemeente Littenseradie?; - Waadhoeke, als gevolg van een samenvoeging van de huidige gehele gemeenten Franekeradeel, het Bildt, Menameradiel en een deel van de gemeente Littenseradiel. Voor Littenseradiel betekent dit dat deze gemeente wordt opgeheven en gesplitst, waarbij het grondgebied van de gemeente wordt toebedeeld aan drie ontvangende gemeenten. Voor de visualisatie van het nieuwe grensbeloop in het herindelingsgebied verwijzen wij u naar het kaartmateriaal in de bij het herindelingsadvies behorende integrale bijlage 1, alsmede naar de bijgevoegde notitie ‘Toelichting nieuwe grenzen Littenseradiel’. Gelet op de evidente samenhang tussen deze herindelingen hebben de betrokken gemeenten, in nadrukkelijke samenspraak met ons en met uw ministerie, één integraal herindelingsvoorstel opgesteld. Deze samenhangende herindelingen die wij met onze 1/ 17 Ons kenmerk 01327765 _____ provinsj e fryslân provincie fryslân b zienswijze aan u voorleggen draagt daarmee naar aard (meerdere modaliteiten van herindeling - samenvoeging, lichte samenvoeging en opsplitsing - in één procedure) en omvang (van het betrokken gebied) een bijzonder karakter. Conform artikel 5, lid 3 van de Wet algemene regels herindeling (Wet arhi) zenden wij u hierbij het Herindelingsadvies Gemeenten Franekeradeel, het Bildt, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menameradiel en Sûdwest-Fîyslân toe (bijlage 1), vergezeld van de daarbij behorende bijlagen. Deze brief vervat onze zienswijze op het herindelingsadvies. Wij beoordelen de voorgenomen herindelingen als positief. In het vervolg van deze brief geven wij aan hoe • wij tot dit oordeel zijn gekomen. Leeswijzer Alvorens wij onze zienswijze op de drie voorgenomen samenhangende vrijwillige gemeentelijke herindelingen uiteen zetten, gaan wij in op de politiek-bestuurlijke context waarbinnen voorliggend herindelingsvoorstel tot stand is gekomen. Vervolgens beoordelen wij de voorgenomen herindeling op basis van de toetsingscriteria uit het vigerende ‘Beleidskader gemeentelijke herindeling’. Daarbij zullen wij ook nader ingaan op de wijze waarop binnen en door de betrokken gemeenten het arhi-proces is doorlopen. Vervolgens gaan wij in op het financiële perspectief van de 3 (nieuwe) gemeenten. Daarna besteden wij op grond van het “Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden” specifiek aandacht aan de rol en positie van het Fries en het Bildts in relatie tot voorligg end herindelingsvoorstel. Wij besluiten deze zienswijze met ons eindoordeel over de voorgenomen herindeling op basis van het voorliggende herindelingsadvies. Politiek-bestuurlijke context In ons coalitieakkoord hanteren wij het uitgangspunt dat gemeenten in eerste instantie zelf verantwoordelijkheid dragen voor de borging van hun eigen bestuurskwaliteit. Binnen deze context faciliteert de provincie initiatieven die bijdragen aan het tot stand brengen van een toekomstbestendig lokaal bestuur. Daar waar door gemeenten een voorgestelde gemeentelijke herindeling als oplossingsrichting wordt nagestreefd, achten wij het onze rol en bevoegdheid om dit voornemen te bezien binnen de context van het geheel aan lokaal- bestuurlijke ontwikkelingen in Fryslân. Motie-Heijnen, Commissie van Wijzen en provinciale visie In 2009 is de provincie gestart met een debat over de provinciale regierol bij versterking van bestuurskracht van gemeenten, specifiek ten aanzien van gemeentelijke herindeling. De provincie draagt immers een medeverantwoordelijkheid voor de borging van de kwaliteit van het lokaal bestuur. Daarnaast heeft de Tweede Kamer bij de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel inzake de voorgenomen herindeling van de gemeente Sikiwest Fryslân op 15 april 2010 bij motie van het lid Heijnen c.s. (Kamerstuk 32242, nr. 12, vergaderjaar 2009- 2010) de regering verzocht om de provincie te vragen in overleg met de gemeenten in Fryslân een, zo mogelijk gezamenlijke, visie op de lokaal-bestuurlijke inrichting van de provincie op te stellen. Op basis van deze beide uitgangspunten zijn wij gestart met een dergelijk visievormings traject, waarbij wij alle gemeenten actief hebben geraadpleegd. Voorts hebben wij een externe Commissie van Wijzen ingesteld, die in maart 2011 het -2 / 17- Ons kenmerk: 01327765 _____ provinsje fryslân provincie fryslân b adviesrapport ‘Meer burger, minder bestuur” heeft uitgebracht, ten behoeve van de verdere provinciale standpuntbepaling terzake. Na een tweede gemeentelijke consultatieronde hebben wij onze definitieve visie vastgesteld. Daarmee hebben wij invulling gegeven aan 1 voornoemde motie-Heijnen, om op gebiedsgerichte wijze een toekomstbestendig en 1 regionaal-consistent eindbeeld te schetsen van de lokaal-bestuurlijke inrichting van onze provincie. Met deze provinciale visie hebben wij een duidelijke perspectievenschets gepresenteerd, op basis waarvan door de gemeenten kan worden toegewerkt naar een duurzame lokaal-bestuurlijke inrichting van onze provincie. (Noord) west-Fi’yslân Ten aanzien van het versterken van de gemeentelijke bestuurskracht is de bestendige • provinciale beleidslijn dat deze in beginsel van onderop tot stand moet komen. Voor zover in dat verband sprake is van een bestuurlijke opschaling in de vorm van een gemeentelijke herindeling zijn wij van mening dat deze moet leiden tot een herkenbare, toekomst bestendige en gedragen versterking van het Friese openbaar bestuur. In aanvulling op de criteria uit de opeenvolgende Rijksbeleidskaders gemeentelijke (hh1 herindeling achten wij met name de aspecten ‘nodaliteit’ en ‘bovenlokale opgaven’ van belang bij de beoordeling van de vorming van nieuwe gemeentelijke entiteiten. Mede vanuit deze context bezien hebben wij in onze visie aangegeven voorstander te zijn van een herindeling tussen de gemeenten Leeuwarden en Leeuwarderadeel enerzijds en van de gemeenten Franekeradeel, het Bildt, Menameradiel, Littenseradiel en Harlingen anderzijds. Sindsdien hebben in de gemeenten Littenseradiel en Harlingen afwijkende besluitvormings processen over de bestuurlijke toekomst plaatsgevonden, die elk in de lokale gemeenschap worden gedragen. Als resultante van een serie inspraakbijeenkomsten met inwoners in 23 dorpen heeft de gemeenteraad van Littenseradiel op 24juni 2013 besloten te kiezen voor een herindeling waarbij de gemeente wordt opgesplitst over een drietal (nieuwe) gemeenten. De gemeenteraad van Harlingen heeft - op basis van een referendum over de bestuurlijke toekomst van de gemeente - op 2 juli 2013 besloten zelfstandig te blijven en niet te participeren in een herindeling met Franekeradeel, het Bildt en Menameradiel. Op grond daarvan hebben wij vastgesteld dat er draagvlak bestaat voor een oplossingsvariant die in belangrijke mate bijdraagt aan het uiteindelijke doel, te weten het versterken van de lokale bestuurskracht in dit deel van de provincie. Dat is doorslaggevend voor ons oordeel over de aldus ontstane herindelingsvariant in (noord)west-Fryslân, die tegemoet komt aan de door gemeenten zelf gevoelde urgente behoefte om hun bestuurskracht op zo kort mogelijke termijn te versterken door middel van gemeentelijke herindeling, met behoud van een voor de inwoners herkenbaar lokaal bestuur. Op grond hiervan hebben wij in augustus 2013 aan de betrokken gemeenten aangegeven, dat ten aanzien van de herindelingsvoornemens naar ons oordeel sprake dient te zijn van nadrukkelijke afstemming van de herindelingsprocedures conform de Wet arhi. Deze afstemming dient daarbij betrekking te hebben op zowel de te vormen constellaties als op de nagestreefde datum van effectuering van de herindelingen. Dit pleit voor een integrale voorbereidings- en wetgevingsprocedure, waaraan de gemeenten gehoor hebben gegeven. De raden van de gemeenten Franekeradeel, het Bildt, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Littenseradiel, Menameradiel en Stidwest-Fryslân hebben op 12 respectievelijk 16 november 2015 een eensluidend herindelingsontwerp vastgesteld. Vanuit onze eigen verantwoordelijk heid en bevoegdheid zijn wij reeds vroegtijdig in periodiek overleg getreden met de -3 / 17- Ons kenmerk: 01327765 ____ provinsje fryslân provincie fryslân b rj Stuurgroep Herindeling, ter bevordering van een soepel herindelingsproces. Hierbij hebben