Stads- En Dorpskroniek Van Friesland, Deel 1 (1700-1800) En Deel 2 (1800-1900)
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Stads- en Dorpskroniek van Friesland, deel 1 (1700-1800) en deel 2 (1800-1900) (door G.A. Wumkes) 1700 15 januari Dr. Franciscus Frisius en Tietske Piersma, echtelieden te Leeuwarden, koopen 45 pondem. en 10 einsen land in de Bird onder Grouw voor 40 goudgl. de pondem. Jan Abes en Aaltie Jacobs koopen een huizinge, loods en hieminge achter het Kerkhof te Grouw voor 275 goudgl. à 28 st. Jacob Abes te Burstum verkoopt een zathe van 91/2 pondem. aan de gebuurte Peen onder Grouw voor 28 goudgl. (à 28 st.) de pondem. Anna Dodonea van Burmania, geb. baronesse thoe Schwartzenbergh en Elisabeth baronesse van Aylva verkoopen allerlei eigendommen te Anjum. 10 juni Lammert Gerryts te Pingjum koopt een pondemaat land aldaar van de kinderen en erfgenamen van wijlen Dr. Joannes van Dotingh, secretaris van Leeuwarden (n.l. Titia, vrouw van Taco Buma, secr. van het Krijgsgerecht der Friesch-Nassausche regimenten, Anna, vrouw van advocaat en schepen Feito Wesselius, Johanna, Dr. Meinard v. Dotingh, secr. van Leeuwarden, Elisabeth en Wigerus, jur. cand. te Franeker. 9 december Advokaat Zacheus van Ghemmenich toe Kingma, vroedschap te Leeuwarden, pensionaris van Staveren en Hindelopen, sampt Grietenij van Leeuwarden, op Kingma State te Zweins begeert te koopen de helft van een zathe te Schillaart, groot 60 pondem. (de andere helft behoort vrouwe Anna Lucia van Julsingh, huisvr. van den hr. Valck uit Groningerland) voor 1500 goudgl. van Jhr. Willem Vermei, buiten Leeuwarden woonachtig, maar Anna Lucia de Lannoy, geb. v. Boelens. vrouw van Charles de Lannoy, majoor der Brigade en ritm. van een compagnie paardevolk. sampt Maria van Doys. geb. van Boelens, gehuwd met Jan Lodewijk van Doys, protesteeren tegen den verkoop. 10 december Jhr. Sicco van Goslinga, grietman van Franekeradeel te Dongjum ter eener zijde en Hector van Glinstra. ald grietman van Tietjerksteradeel, B. Knock, en Dr. A. van Bolten als rentmeesters van het Soete Name Jezus Gilde te Leeuwarden gaan een ruiling van 2 zathe’s te Blija en te Peins aan. 1701 23 april Karst Sakes uit de Knijpe tot de galg veroordeeld wegens brandstichting in het blokhuis te Leeuwarden, waar hij zijn hemd met tonder had aangestoken. 8 mei Petronella Nobel en Petrus Schick, konstschilder te Leeuwarden, koopt voor 259 car. gl. 10 st. van Joh. Lautenbach, kapitein ter zee aldaar, zekere 24 car. gl. 10 st. eeuwige renten. 9 juli Het Hof te Leeuwarden veroordeelt den tamboer Joh, Berends tot onthoofding. Hij was 22 Mei 1698 in een duel buiten Zwolle doodelijk gewond, de krijgsraad had hem in de gevangenis gezet, waar hij eenige malen gepoogd had brand te stichten en uit te breken. 1 augustus Het beroep goedgekeurd van Cancl. Ibertus Fennema, conrector der Lat. school te Leeuwarden, naar Oudega (Sni.). Schrijver van: Den tegenbeeldigen Job. 30 december Zacheüs van Ghemmenich toe Kingma, vroedschap van Leeuwarden, pensionaris van Hennaarderadeel en der steden Staveren, Sloten en Hindeloopen, resideert op Kingma State te Zweins. 31 december Herdrukt in dit jaar: J. Bouricius (t 9 Jan. 1671) raadsheer te Leeuwarden, Tractatus de Officio Judicis (1668). 1702 3 februari Verschenen te Leeuwarden: Menno van Coehoorn, Nieuwe Vestingbomv. folio met platen, 2e dr. 6 mei Willem Jentjes, coopman en tientje Johannes, echtelieden tot Wieuwert, koopen voor 500 car. gl. een huysinge c.a. aldaar van Melle Melles, gortmaker en coopman en Siuwke Sipkes, echtelieden in de Schrans bij Leeuwarden, hebbende als naastlegers de jufferen van Sommelsdijk ten O., mr. Joh. Rispens, schooldienaar ten W. en N. 15 juli Dirkje Dirks te Oosterbierum, die haar beide kinderen. weinige dagen oud, verdronk in een regenton. wordt te Leeuwarden in een zak gestoken, in het diept omtrent de galg verdronken en versmoord, daarna is het lichaam in de zak op het rad gesteld, houdende in iedere hand een gemaakte pop. 1703 30 december Verschenen bij Hero Nauta te Leeuwarden: Joan à Sande, Ter blijde Wederkomste van Johan Wilhelm Friso. 1704 22 maart Octrooi verleend aan Jhr. Zeine Joachim W. van Burmania voor de ingezetenen van Irnsum tot een veer van dit dorp op Leeuwarden, Sneek en Joure. 17 april Vrouw Helena van Botnia, wed. van Jhr. Watzo van Burmania in leven colonel over een regiment en capitein over een compagnie soldaten te voet, resideerende op Mamminga te Jellum, sluit een wandelkoop van de helfte eener stemdragende zathe 55 pondem. gr. ten W. van de Swette onder Weydum, met Aurelia Hitsma, vrouw van Hendricus Dortsman, zilversmid te Leeuwarden, tegen 22 pondematen te Jorwerd, gelegen in een heerlijke sathe aldaar geheeten Helewey Sate, groot i/h geheel 37 pondem., mits dat de proclamante aan de aenwandelaerse 1420 car. gl. betaalt. 1706 5 mei Benno Bourboom, oud burgemr. van Leeuwarden en Janke Camp, echtel. koopen voor 2000 goudgl. van Ariaantje Rodenhuys, vrouw van Arnoldus Camp te Leeuwarden, de helft eener zathe te Jorwerd, groot 33 pondem. en de helft van een zathe aldaar, Klein Battens, groot 18 pondem. beide zonder huijsinge. 15 juli Gedep. schrijven alle grietmannen en magistraten aan omde placcaten op het breiden van netten conform de schilden ter executie te stellen. Nog verkrijgbaar: J. Creyghton, Korte Verklaaring van het 15e Capittel van Lucas, verschenen bij Hero Nauta te Leeuwarden (1690). 1707 10 januari Verschenen te Leeuwarden: Ph. Schabailje Leven van Jezus Christus, met platen. 22 november Prins Johan Willem Friso, 20 jaar oud, wordt als stadhouder en kapitein-generaal van Friesland gehuldigd. Verschenen bij Hero Nauta te Leeuwarden een gedicht van S. G. I. v. Burmania, getiteld: Quod felix faustumque sit srenissimo Arausionensium Principe Johanni Wilhelmo Frisoni, Gubernatori Frisiae hereditario. 3 december Sytze Jimmes uit Lioessens buiten Leeuwarden aan een staak geworgd, daarna is zijn lichaam met een mes in de rechterhand op een rad gesteld, omdat hij Maaike Douwes met wie hij na trouwbelofte, als man woonde, l Juli de keel had afgesneden. 1708 1 juli Verschenen te Leeuwarden: J. Creyghton, Allegorische verklaring der H. Schriftuur. 1709 20 juni Geertrui! Alegunda baronesse van Coehoorn te Leeuwarden verkoopt voor 1350 car. gl. drie zathen lands te Langweer, in het stemkohier vermeld met no. l, 21 en 22, die zij van haar ouders had geërfd, aan grietman Allard van Burum en Catharina Johanna van Eysinga aldaar. 4 december Jhr. Schelto van Heemstra benoemd tot postmeester in plaats van Dr. Jan Wielinga. Verschenen bij Hero Nauta te Leeuwarden het gedicht: Chr. zegepraal van de zeeghafte wapenen der Vereenigde Mogentheden in Europa, door Petrus Vogelsang, oud-dienaar J. Christi in de gemeente van Sneek. 1710 6 januari Verschenen bij Hero Nauta te Leeuwarden het gedicht van: Joan a Sande. Blijde intrede van Joh. W. Friso met zijn gemalinne Maria Louise, P. F. Vegelin v. Claerbergen. Carmen Votivum Joanni Guilielmo Frisoni et Mariae Loisae, Julius Sterringa, Jubilum Smalligeranum Johanni. G. Frisoni cum Mariam Lovisam primum in Frisiam introduceret. 7 januari Verschenen bij P. Ruardi te Leeuwarden het Lat. gedicht van P. Savois, Frisia iriumphans adventu Johannis Gulieimi Frisonis et Mariae Ludovicae, en S. Gerroltsma, Vreugdepalm ter eere van Joh. W. Friso en Maria Louisa na gedane veldtogt zeegepraalende wedergekeert ende tesamen als Egtgenooten met blijdschap plegtig binnen L. ingehaald, op 2 Jan. 1710, en Gaspar Ignatius ah Felcoma, Corona de lauru et myrto aulae postibus affixa, cum Joh. Guilielmus Friso et Maria Louisa foedere nuptiali juncti Lewardiam ingrederentur die IV Non. Jan. 1710. 1711 28 juli Verschenen bij F. Halma te Leeuwarden: F. Halma, Friesland in rouw over den dood van Johan Willem Friso, zoon van Hendrik Casimir II en Henriette Amalia v. Anhalt— Dessau. 30 juli Verschenen het gedicht: I. Zeeus: Ter gedachtenisse van Joh. W. Friso, en bij Joh. Thijssens te Leeuwarden: De Friesche maagd gekleet in de allerdiepste rouw, door Wybrand de Geest. 1 september De princes weduwe brengt te Leeuwarden een zoon ter wereld. 27 oktober Octrooi verleend aan Gerrit Clasis op een veer Sloten— Amsterdam, aan het hoedenmakersgilde te Leeuwarden, aan de veerschippers van Grouw op Leeuwarden, met het reglement gearresteerd 18 Maart 1644 en hernieuwd 11 Mei 1691. 1712 25 februari Stadhouder Joh. W. Friso plechtstatig begraven te Leeuwarden. De Staten schenken ƒ 16.000 voor de kosten. Verschenen bij F. Halma te Franeker: Oratio Funebris in acerbissimum interitum Joannis W. Friso, habita a Prof. G. Coetier, met gegrav. titelprent. 1713 29 juli De Fransche predikant La Mique te Leeuwarden krijgt consent van Ged. Staten om als hofprediker met hare Hoogheid naar ’t Loo te gaan. 1714 21 mei De kerk van Hardegarijp van den Zomerweg verplaatst naar de dorpsbuurt waar Bennema uit Leeuwarden zijn fraai buiten had gesticht, nu het eigendom der fam. v. Boelens. 1 juni Een eeuw geleden (1614) wonen te Tzum Anna van Eelsma, wed. van Hottinga c.s., te Burgwert. Jarich van Ockinga, te Sexbierum, Trijn van Eelsma, wed. v. Hottinga c.s., Tzummarum, Bocco van Humalda, Syds van Heerma en. Johan van Heerma, te Berlikum, Tjerck van Heerma, onder Leeuwarden, Adam van Paffenrode, op Cammingaburg te Leeuwarden, Ruurd van Juckema met zijn vrouwen hun zoon Gerrolt te Jorwerd, Doecke van Hettinga, te Wirdum, Hylck van Feitsma, Rixt van Roorda, wed. van Wytze Camminga, te Warga, Hessel van Bootsma en Antonius van Hittinga, te Hallum, Schelle van Aebbinga en Sjouck van Camminga, wed. Goslinga, te Lioessens Tiete Peijma. 14 september Karst Tjallings, boekdrukker te Leeuwarden, voor een paar jaar gebannen wegens het drukken en verkoopen van pasquillen. 1715 30 september De landmeters Claas Ottes Jebbema te Witmarsum en Tjipke Gerlsma te Tjerkwerd meten ten verzoeke van Anne Holbes de Boer te Workum en Jhr. Petrus Adolph Valerius Agama van Clant te Leeuwarden, het slot Aggema te Witmarsum, groot 63 pondem. en 10 einzen. 1716 12 februari Verschenen bij F. Halma te Leeuwarden, Het leven van Johan Willem Friso. 2 dln.