Waarschuwen Het Herinneringscentrum in Wöbbelin
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
De oude synagoge in Hagenow in synagoge oude De Het monument voor de slachtoffers van KZ Wobbelin KZ van slachtoffers de voor monument Het 'De Moeder' in Raben Steinfeld Raben in Moeder' 'De Gesponsord door: Gesponsord Drukwerk: Druckerei Weidner Druckerei Drukwerk: De Gedenkplaats in Sülstorf in Gedenkplaats De Ramona Ramsenthaler, Thomas Tabbert Thomas Ramsenthaler, Ramona Foto’s: Elvira Grossert, Wladimir Jankelewitsch, Corinna Laub, Laub, Corinna Jankelewitsch, Wladimir Grossert, Elvira Foto’s: Vormgeving: www.grafikagenten.de Vormgeving: Tentoonstelling en documentatie over KZ Boizenburg KZ over documentatie en Tentoonstelling binnengrens Duitse vroegere de aan Controlepost QR-Code www.gedenkstaetten-woebbelin.de E-Mail: [email protected] E-Mail: Fax: 03871/397224008 Fax: Telefoon: 03871/7224008 Telefoon: onderwijs en ontmoeting. en onderwijs 19370 Parchim 19370 cultuurgeschiedenis belangrijke plek van herinnering, beleving, onderzoek, onderzoek, beleving, herinnering, van plek belangrijke cultuurgeschiedenis Putlitzer Str. 25 Str. Putlitzer van cultuur, wetenschap en vorming. Kortom, een voor de Meckelenburger Meckelenburger de voor een Kortom, vorming. en wetenschap cultuur, van Geschäftsstelle exposities gehouden, en biedt zij onderdak aan activiteiten op het gebied gebied het op activiteiten aan onderdak zij biedt en gehouden, exposities Verein Mahn- und Gedenkstätten im Landkreis Ludwigslust-Parchim e.V. Ludwigslust-Parchim Landkreis im Gedenkstätten und Mahn- Verein De gedenkplaats is vrij toegankelijk. vrij is gedenkplaats De sporen van het joodse leven in West-Meckelenburg - regelmatig speciale speciale regelmatig - West-Meckelenburg in leven joodse het van sporen Herinneren en Gedenken in en rond Ludwigslust-Parchim is een uitgave van uitgave een is Ludwigslust-Parchim rond en in Gedenken en Herinneren worden in de ‘Alte Synagoge’ dan ook - naast een tentoonstelling over over tentoonstelling een naast - ook dan Synagoge’ ‘Alte de in worden ontstaan van dit monument. dit van ontstaan en gedwongen vertrek. gedwongen en gemeente als toekomstig onderdeel van het stadsmuseum. Vanaf 2007 2007 Vanaf stadsmuseum. het van onderdeel toekomstig als gemeente Colofon op een verhoging van klinkerstenen en zuilen met historische foto over het het over foto historische met zuilen en klinkerstenen van verhoging een op ooggetuigen aan het woord over wonen in een ‘Sperr’gebied, over vluchten vluchten over ‘Sperr’gebied, een in wonen over woord het aan ooggetuigen monumentenzorg vallende complex werd in 2001 aangekocht door de de door aangekocht 2001 in werd complex vallende monumentenzorg In 2016 werd de gedenkplaats aangepast, vernieuwd en vertellen de tekst tekst de vertellen en vernieuwd aangepast, gedenkplaats de werd 2016 In en de zogenoemde zaak Gartensschläger. In geluidsopnamen zijn zijn geluidsopnamen In Gartensschläger. zaak zogenoemde de en synagoge met bijgebouwen aan de Hagenstraße 48. Dit sinds 1982 onder onder 1982 sinds Dit 48. Hagenstraße de aan bijgebouwen met synagoge gezindte, voornamelijk uit Frankrijk, Nederland en Hongarije. en Nederland Frankrijk, uit voornamelijk gezindte, van de bevolking in de grensstreek, het transitoverkeer op verkeersweg 5, 5, verkeersweg op transitoverkeer het grensstreek, de in bevolking de van joodse gemeenschapscultuur in Mecklenburg, namelijk de voormalige voormalige de namelijk Mecklenburg, in gemeenschapscultuur joodse Sülstorf stierven bijna 300 gevangenen van verschillende nationaliteit en en nationaliteit verschillende van gevangenen 300 bijna stierven Sülstorf informatie over het DDR-grensregime. De nadruk ligt op het dagelijks leven leven dagelijks het op ligt nadruk De DDR-grensregime. het over informatie In Hagenow staat een van de weinige bewaard gebleven getuigen van de de van getuigen gebleven bewaard weinige de van een staat Hagenow In is symbool voor alle slachtoffers. Want alleen al in de drie dagen op station station op dagen drie de in al alleen Want slachtoffers. alle voor symbool is gebeurtenissen centraal, geplaatst binnen het kader van algemene algemene van kader het binnen geplaatst centraal, gebeurtenissen De oude synagoge synagoge oude De werd opgericht door de joodse gemeenschap Mecklenburg. Het monument monument Het Mecklenburg. gemeenschap joodse de door opgericht werd van beeldhouwer Wieland Schmiedel. Wieland beeldhouwer van In de tentoonstelling over de geschiedenis van de binnengrens staan lokale lokale staan binnengrens de van geschiedenis de over tentoonstelling de In concentratiekamp naar het andere,’ staat op de gedenksteen die in 1951 1951 in die gedenksteen de op staat andere,’ het naar concentratiekamp markering. In de jaren 1990 kwamen er meer gedenktekens, zoals de zuilen zuilen de zoals gedenktekens, meer er kwamen 1990 jaren de In markering. velijk van nieuwe beplanting voorzien. beplanting nieuwe van velijk vaderland, gestorven in april 1945 tijdens een transport van het ene ene het van transport een tijdens 1945 april in gestorven vaderland, opgesteld langs de route van de dodenmarsen; tot op heden een unieke unieke een heden op tot dodenmarsen; de van route de langs opgesteld droevige lot van deze vrouwen. deze van lot droevige - respectie gerestaureerd, jaren afgelopen de in zijn begraafplaatsen Beide nagedachtenis aan 53 joodse vrouwen uit Hongarije, Weggevoerd uit hun hun uit Weggevoerd Hongarije, uit vrouwen joodse 53 aan nagedachtenis moeder’, in 1976 door hem aangevuld met vier reliëfs. Deze werden ook ook werden Deze reliëfs. vier met aangevuld hem door 1976 in moeder’, 100 meter verderop, in de richting van de stad - herinneren aan het het aan herinneren - stad de van richting de in verderop, meter 100 slachtoffers uit graven in het oorlogsgebied werden er herbegraven. herbegraven. er werden oorlogsgebied het in graven uit slachtoffers een tegenover het station Sülstorf aangelegde erebegraafplaats. ‘Ter ‘Ter erebegraafplaats. aangelegde Sülstorf station het tegenover een dodenmarsen. Beeldhouwer Gerhard Thieme maakte het monument ‘De ‘De monument het maakte Thieme Gerhard Beeldhouwer dodenmarsen. Co. De documentatie in de kelderkeuken van het KZ en een gedenksteen - - gedenksteen een en KZ het van kelderkeuken de in documentatie De Co. de Sovjet-soldaten en -dwangarbeiders een laatste rustplaats. Ook de de Ook rustplaats. laatste een -dwangarbeiders en Sovjet-soldaten de In 1947 vonden slachtoffers uit vijf massagraven een laatste rustplaats op op rustplaats laatste een massagraven vijf uit slachtoffers vonden 1947 In bevindt zich sinds 1973 het de Mahn- und Gedenkstätte voor deze deze voor Gedenkstätte und Mahn- de het 1973 sinds zich bevindt dwangarbeidsters te werken in de wapenindustrie van Firma Thomsen & & Thomsen Firma van wapenindustrie de in werken te dwangarbeidsters - gesneuvel 125 vonden Hier aangelegd. erebegraafplaats Sovjet-Russische Neuengamme. driehoek, als gedenksteen. Nabij het water van de Stör in Raben Steinfeld Steinfeld Raben in Stör de van water het Nabij gedenksteen. als driehoek, Birkenau naar hier gehaald om onder onmenselijke omstandigheden als als omstandigheden onmenselijke onder om gehaald hier naar Birkenau Schuin er tegenover, aan de oostelijke kant van de straat, werd in 1948 een een 1948 in werd straat, de van kant oostelijke de aan tegenover, er Schuin Eidelstedt, Langenhorn en Wandsbek in Hamburg, ook buitenkamps van KZ KZ van buitenkamps ook Hamburg, in Wandsbek en Langenhorn Eidelstedt, op vele plekken in Mecklenburg zwerfkeien, voorzien van een rode rode een van voorzien zwerfkeien, Mecklenburg in plekken vele op - Auschwitz van werden vrouwen joodse gedeporteerde Hongarije uit over het ontstaan van de erebegraafplaats. de van ontstaan het over KZ Wöbbelin. De vrouwen gingen verder op transport naar Sasel, Sasel, naar transport op verder gingen vrouwen De Wöbbelin. KZ In 1950 plaatste de ‘Vereinigung der Verfolgten des Naziregimes’, de VVN, VVN, de Naziregimes’, des Verfolgten der ‘Vereinigung de plaatste 1950 In Het buitenkamp werd in augustus 1944 opgezet door de SS. Vierhonderd Vierhonderd SS. de door opgezet 1944 augustus in werd buitenkamp Het tekst op een verhoging van klinkerstenen en zuilen met historische foto’s foto’s historische met zuilen en klinkerstenen van verhoging een op tekst op een rangeerspoor bij het station. De mannen kwamen op 15 april aan in in aan april 15 op kwamen mannen De station. het bij rangeerspoor een op gedenksteen voor de joodse slachtoffers geplaatst. Sinds 2016 vertellen de de vertellen 2016 Sinds geplaatst. slachtoffers joodse de voor gedenksteen waaronder een groot aantal joodse vrouwen, stond van 13 tot 15 april 1945 1945 april 15 tot 13 van stond vrouwen, joodse aantal groot een waaronder Parchim-Ludwigslust-Schwerin. douane - aan de toenmalige Duits-Duitse grens. Duits-Duitse toenmalige de aan - douane en vernieuwde deze in 1992 en 2015. In 1979 werd naast het monument een een monument het naast werd 1979 In 2015. en 1992 in deze vernieuwde en Deze trein met zo’n 4500 gevangenen van velerlei Europese nationaliteit, nationaliteit, Europese velerlei van gevangenen 4500 zo’n met trein Deze - Crivitz gebied het in troepen Amerikaanse of Russische door bevrijding gebouwde “Transitvorkontrollposten” - transitocontrolepost van de de van transitocontrolepost - “Transitvorkontrollposten” gebouwde bouwde een houten poort aan de ingang met het opschrift ‘Ehrenfriedhof’, ‘Ehrenfriedhof’, opschrift het met ingang de aan poort houten een bouwde het spoor naar KZ Wöbbelin, werd dat uit Beendorf omgeleid naar Sülstorf. Sülstorf. naar omgeleid