Zał ącznik nr 1 do uchwały Nr ……………. Rady Gminy z dnia ……………. r.

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

GMINY NIEMCE

Tekst jednolity uwzgl ędniaj ący tre ść Studium przyj ętego uchwal ą nr III/25/2002 Rady Gminy Niemce z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce", ze zmianami wprowadzonymi uchwałami: 1) Nr X/208/03 Rady Gminy Niemce z dnia 8 lipca 2003 r. w sprawie uchwalenia zmian „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce, 2) Nr V/22/07 Rady Gminy Niemce z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie uchwalenia „Zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce" 3) Nr XLIII/316/10 Rady Gminy Niemce z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie uchwalenia „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce" 4) Nr XII/111/11 Rady Gminy Niemce z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie uchwalenia „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce " 5) Nr XXVII/236/2013 Rady Gminy Niemce z dnia 25 stycznia 2013 r. w sprawie uchwalenia „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce " [6) nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie uchwalenia „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce”] 1 [7) nr ………….. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. w sprawie uchwalenia „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce”] 2

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014. Rady Gminy Niemce z dnia16 lipca 2014 r. [] 2 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

1

ZESPOŁY AUTORSKIE

1. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce przyj ęte uchwal ą nr III/25/2002 opracowane w pracowni EKO-PLAN przez zespół autorski w składzie: GŁÓWNY PROJEKTANT: mgr in ż. Marek Kozłowski upr. urb. 953/89 Autorzy bloków: • strategia rozwoju gminy: dr Andrzej Miszczuk dr Henryk Ponikowski • środowisko przyrodnicze: mgr in ż. Ewa Zaborek mgr in ż. Anna Chrzanowska • rolnicza przestrze ń produkcyjna: mgr in ż. Anita Nankiewicz • przestrze ń. mgr in ż. Marek Kozłowski • infrastruktura techniczna: Maciej Kozłowski • grafik: Jolanta Kulik • tok formalno-prawny: Gustaw Obel

2. Zmiany ww. studium przyj ęte uchwałami nr X/208/03 i nr V/22/07 opracowane w pracowni EKO-PLAN przez zespół autorski w składzie: - mgr in ż. Marek Kozłowski - główny projektant. OIU W-wa nr WA-093 - mgr in ż. Anita Nankiewicz - tok formalnoprawny, współpraca przestrzenna - mgr Gustaw Obel -tekst zmian - in ż. Maciej Kozłowski - infrastruktura techniczna - mgr in ż. Ewa Kasprzak - ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego - Jolanta Kulik - opracowanie graficzne.

3. Zmiana ww. studium przyj ęta uchwał ą nr XLIII/316/10 opracowana w pracowni Anna Warda - Architekt Pracownia Architektoniczno-urbanistyczna przez zespól autorski w składzie:

mgr Ewa Sowi ńska - główny projektant. OIU W-wa nr WA-196 - tok formalno prawny mgr in ż. arch. Anna Warda - układ przestrzenny mgr Paweł Basak - opracowanie graficzne 4. Zmiany ww. studium przyj ęte uchwał ą nr XII/111/11 opracowane w pracowni Anna Warda- Architekt Pracownia Architektoniczno-urbanistyczna przez zespól autorski w składzie:

mgr Ewa Sowi ńska - główny projektant, OIU W-wa nr WA-196 - tok formalnoprawny mgr in ż. arch. Anna Warda - układ przestrzenny - ochrona środowiska kulturowego

2

- infrastruktura techniczna

mgr Piotr Sempli ński - ochrona środowiska przyrodniczego mgr in ż. Tadeusz Laskowski - komunikacja

in ż. Jerzy Żali ński - elektroenergetyka i komunikacja mgr. Paweł Basak - opracowanie graficzne

5. Zmiany w/w studium przyj ęte uchwał ą nr XXVII/236/2013 Rady Gminy w Niemcach z dnia 25 stycznia 2013 r. wykonane w Biurze Projektów Urbanistyki i Architektury EM Sp z o.o. opracowane zostały przez zespół autorski w składzie:

mgr in ż. arch. El żbieta M ącik – główny projektant mgr Aleksandra Świerczy ńska – tok formalno-prawny mgr in ż. Paweł Butry ński mgr Rafał Kołty ś tech. Andrzej Adamiak mgr Patrycja Kwieci ńska-Turek

[6. Zmiany w/w studium przyj ęte uchwał ą nr XLII/383/2014. Rady Gminy w Niemcach dnia 16 lipca 2014 r. wykonane przez firm ę LEX URBI Paweł Niemiec opracowane zostały przez zespół autorski w składzie: Główny projektant: mgr in ż. Paweł Niemiec upr. urb 1685; czł. ZOIU: Z-260 Projektant: mgr in ż. Anna Skiba Projektant sprawdzaj ący: mgr in ż. Joanna Świtli ńska-Robutka czł. ZOIU: Z-447 Współpraca: mgr in ż. Kamil Czarny] 1

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

3

[7. Zmiany w/w studium przyj ęte uchwał ą nr ……………. Rady Gminy w Niemcach dnia ………. r. wykonane przez firm ę Dolno śląskie Biuro Projektowania Urbanistycznego Sp. z o. o. opracowane zostały przez zespół autorski w składzie: Główny projektant: mgr in ż. Paweł Niemiec upr. urb 1685 Projektant: mgr in ż. Anna Skiba Projektant sprawdzaj ący: mgr in ż. Joanna Świtli ńska-Robutka Współpraca: mgr in ż. Kamil Czarny] 23

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

4

SPIS TRE ŚCI 1. WPROWADZENIE…………………………………………………………………………. 8 2. ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA…………………………………………………………. 9 [2a. ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA………………………………………………..……… 10 2b. ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA………………………………………………..…… 10 ]24 3. DANE PODSTAWOWE……………………………………………………………………. 10 4. WYBRANE ELEMENTY STRATEGII ROZWOJU GMINY..………………………… 11 5. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń ROZWOJU ………………………………………….…. 13 5.1 Poło żenie geograficzne, administracyjne, infrastruktura funkcjonalno-przestrzenna oraz rola gminy w regionie……………………………………………………………….… 13 5.2 Potencjał społeczno-demograficzny………………………………………….………….. 23 5.3 Stan infrastruktury technicznej i społecznej…………………………………………….. 24 5.4 Wykorzystanie i uzbrojenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej………………………… 28 5.5 Potencjał gospodarczy…………………………………………………………………… 31 5.6 Stan zasobów i walorów środowiska przyrodniczego…………………………………… 32 5.7 Uwarunkowania do zasobów warto ści kulturowych…………………………………….. 34 [5.8. Rekomendacje i wioski zawarte w audycie krajobrazowym lub okre ślenia przez audyt krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych …...…………………………………. 36 5.9. Potrzeby i mo żliwo ści rozwojowe gminy Niemce……………………………………….. 36 5.9.1. Wprowadzenie…………………………………………………………………….. 36 5.9.2. Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne………………………………... 37 5.9.3. Prognozy demograficzne…………………………………………………………. 41 5.9.4. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę inwestycji słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy………………………………………………………………….. 42 5.9.5. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę………………………………….. 44]25 6. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO………………………….. 50 6.1 Funkcja i ranga miejscowo ści…………………………………………………………. 50 6.2 Struktura stref i jednostek funkcjonalno-przestrzennych……………………………… 51

Strefa 1 - Lasy Kozłowieckie…………………………………………………………..……… 52 Strefa 2 - Dolina Krzywej Rzeki………………………………………………………..……… 54 Strefa 3 - Pryszczowe Góra……………………………………………………………..……… 55 Strefa 4 - Dolina Górnej Mininy ……………………………………………………….……… 56 Strefa 5 - Równina Nasutowa…………………………………………………………..……… 57 Strefa 6 - Równina Rudki Kozłowieckiej……………………………………………………… 59 Strefa 7 - O środek Gminny Niemce wraz z systemem krajowej komunikacji miejskiej ……… 60 Strefa 8 - Równina Leonowa………………………………………………………..….……… 62

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. 5

Strefa 9 - Leonów - Ludwinów - Boruszyn…………………………………………….……… 63 Strefa 10- Wierzchowina Czechowa i Elizówki………………………………………...……… 64 Strefa 11 - Dolina Ciemi ęgi…………………………………………………………….……… 66 6.3 Główne zasady polityki przestrzennej……………………………………………….…… 68 6.4 Obszary otwarte i zainwestowane………………………………………………………….. 69 6.4.1. Ustalenia ogólne dla obszarów otwartych…………………………………………… 69 6.4.1.a Charakterystyka obszarów prawnie chronionych ...... 70

6.4.1.b Charakterystyka obszarów proponowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą ...... 71 6.4.1.c Charakterystyka obszarów chronionych planistycznie ...... 74 6.4.2.a Ustalenia ogólne dla obszarów prawnie chronionych...... 75 6.4.2.b Ustalenia ogólne dla obszarów proponowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą...... 79 6.4.3. Ustalenia ogólne dla obszarów ochrony planistycznej ...... 81 6.4.4. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... 85 6.4.4.a. Obszary le śne ...... 87 6.4.5. Tereny eksploatacji złó ż i tereny zdegradowane ………………………………………….……………88 6.4.6. Ci ągło ść funkcjonalno-przestrzenna obszarów…………………………………………….…………... 88 6.4.6.a. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi ……………………………………….…………. 88 6.4.7. Ustalenia ogólne dla obszarów zainwestowanych i przekształcanych pod k ątem zainwestowania kubaturowego ...... 89 1) Układ osadniczy...... 90 2) Tereny usług publicznych i komercyjnych ...... 92 3) Tereny rozwoju rekreacji i turystyki...... 93 4) Tereny przemysłowe i rzemie ślnicze ...... 93 5) Tereny obsługi ogrodniczej, rolnej i hodowlanej...... 94 6) Tereny urz ądze ń obsługi handlu hurtowego ...... 95

7) Tereny pod obiekty kubaturowe powy żej 2000 m ...... 95 8) Tereny zieleni publicznej...... 95 9) Tereny zieleni izolacyjnej ...... 95 [10) Tereny urz ądze ń obsługi komunikacji………………………….……………………….. 96 11) Tereny rolnicze z dopuszczeniem lokalizacji ogniw fotowoltaicznych………...……….. 96 12) Terenu infrastruktury technicznej – elektroenergetyka……………………………...….. 96 13) Tereny infrastruktury technicznej - kanalizacja………………………………..……..... 96 ]26 6.5 Ochrona warto ści kulturowych ...... 96 6.6. Komunikacja ...... 104 6.7. Infrastruktura techniczna...... 106

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. 6

6.8. Program małej retencji...... 112 6.9. Uwzgl ędnienie potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa...... 112 [6.10. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych ………………………………...... 113 6.11. Granice obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu.... 113 ]27 7. REALIZACJA STUDIUM ...... 114 7.1. Narz ędzia realizacji...... 114 7.2. Programy działa ń ...... 115 7.3. Obszary obj ęte obowi ązkiem opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 117

[8. UZASADNIENIE I SYNTEZA ZMIANY STUDIUM………………………………………..…… 117 ]2

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. 7

1. WPROWADZENIE

Ogólna charakterystyka studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Ustawa z dn. 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym wprowadziła do katalogu zada ń własnych gminy obowi ązek opracowania „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy". „Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy" zostały opracowane z uwzgl ędnieniem elementów wynikaj ących z art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Celem opracowania studium jest okre ślenie polityk przestrzennej gminy, uwzgl ędniaj ącej uwarunkowania jej rozwoju wynikaj ące w szczególno ści z: • dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, • wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów ogólnych, • stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • prawa własno ści gruntów, • jako ści życia mieszka ńców, • zada ń słu żą cych realizacji ponad lokalnych celów publicznych. Studium jest nowym, samodzielnym aktem planistycznym wytyczaj ącym kierunki rozwoju przestrzennego, stanowi ącym podstaw ę uchwalenia przyszłych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy. Podstawow ą cech ą odró żniaj ącą studium od planów miejscowych jest brak mocy przepisu gminnego uprawniaj ącego do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Rada gminy w drodze uchwalenia studium tworzy podstaw ę do uchwalania w przyszło ści przepisów gminnych w formie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Z tego wzgl ędu ustawodawca wymaga, aby w tre ści studium okre ślone zostały w szczególno ści: • obszary obj ęte lub wskazane do obj ęcia ochron ą na podstawie przepisów szczególnych, • lokalne warto ści zasobów środowiska przyrodniczego i zagro żenia środowiskowe, • obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wył ączone z zabudowy, • obszary zabudowane, ze wskazaniem, w miar ę potrzeby, terenów wymagaj ących przekształce ń lub rehabilitacji, przewidzianych do zorganizowanej działalno ści inwestycyjnej, • obszary, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą wynikaj ącą z potrzeby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz ądowej, • kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym obszary, na których b ędą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków a tak że tereny niezb ędne do wytyczania ście żek rowerowych, • obszary, dla których sporz ądzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest

8

obowi ązkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania, • obszary przewidywane do realizacji zada ń i programów wynikaj ących z polityki przestrzennej pa ństwa na obszarze województwa.

Studium nie ma żadnej mocy zobowi ązuj ącej wobec mieszka ńców gminy ani żadnych innych podmiotów samodzielnie gospodaruj ących na jej obszarze. Studium jest bowiem tzw. aktem kierownictwa wewn ętrznego, co oznacza, że ma ono moc zobowi ązuj ącą jedynie wobec lokalnych władz samorz ądowych. Po uchwaleniu studium rada i wójt gminy powinny konsekwentnie realizowa ć zało żenia polityki przestrzennej gminy, wytyczonej w jego tre ści. Ranga uchwalonego studium jest wysoka zarówno w stosunku do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wykonywanych w następstwie realizacji studium, jak i w odniesieniu do działa ń rady i wójta gminy w sferze zagospodarowania przestrzennego. Decyzje rady gminy podejmowane w trybie jej uchwał nie mog ą by ć sprzeczne z polityk ą przestrzenn ą gminy.

2. ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA:

Na kompletny elaborat „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce", składaj ą si ę: I.1. Uchwala nr XXVII/236/2013 Rady Gminy Niemce z dnia 25 stycznia 2013r. w sprawie uchwalenia zmian „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce" 2. Zał ączniki do uchwały: 1) Zał ącznik nr 1 - tre ść ustale ń studium - tekst jednolity 2) Zał ącznik nr 2 - rysunek studium sporz ądzony w skal i 1:10 000 – „zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania Gminy Niemce” - rysunek ujednolicony 3) Zał ącznik nr 3 - rozstrzygni ęcie o sposobie rozpatrzenia uwag do zmian studium 3. Opracowania problemowo-analityczne wykonane dla potrzeb planistycznych w postaci map problemowych w skalach 1:25 000 i 1:10 000 oraz cz ęść tekstowo-bran żowy a w nast ępuj ących działach: 1) podział na strefy przyrodniczo-krajobrazowe 2) uwarunkowania przyrodnicze gminy 3) zasady kształtowania struktury ekologicznej 4) warto ści kulturowe 5) kompleksy rolniczej przydatno ści gleb - klasy bonitacyjne gleb 6) układ komunikacyjny 7) infrastruktura techniczna. II. 1. Uchwała nr XLIII/316/10 Rady Gminy Niemce z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Niemce oraz uchwała nr XII/111/11 Rady Gminy Niemce z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie uchwalenia zmian „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania

9 przestrzennego gminy Niemce" 2. Zał ączniki do uchwały: 1) Tekst ujednolicony studium - zał ącznik nr 1 2) Rysunek ujednolicony studium w skali 1:10 000 - zał ącznik nr 2 3) Rozstrzygni ęcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu zmian studium-załącznik nr 3.

[2.a ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA: Uchwała nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Niemce” wraz z zał ącznikami: 1. Tekst jednolity studium – zał ącznik nr 1, 2. Rysunek jednolity studium w skali 1:10 000 – zał ącznik nr 2, 3. Rozstrzygni ęcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu zmiany studium – zał ącznik nr 3.]1

[2.b ZAWARTO ŚĆ OPRACOWANIA: Uchwała nr ………. Rady Gminy Niemce z dnia …………. r. w sprawie zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Niemce” wraz z zał ącznikami: 1. Tekst jednolity studium – zał ącznik nr 1, 2. Rysunek jednolity studium w skali 1:10 000 – zał ącznik nr 2, 3. Rozstrzygni ęcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu zmiany studium – zał ącznik nr 3.] 2

3. DANE PODSTAWOWE 1. Powierzchnia ogólna gminy [14 114 ha 14 108 ha 8 2. Użytki rolne 12125 ha 11 698 ha 3. Grunty orne 10970 ha 10 824 ha 4. Sady 465 ha 217 ha 5. Łąki i pastwiska 690 ha 657 ha 6. Lasy i grunty le śne 1030 ha 1 553 ha 7. Pozostałe grunty 959 ha 857 ha 8. Liczba sołectw – 28 29 9. Liczba gospodarstw rolnych – 4148 3 251 10. Średnia wielko ść gospodarstwa w ha użytków rolnych: 2,75 11. Ludno ść - 5181 1 8558 12. Liczba ludno ści na 1 km" – 108 131]2

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. 10

4. WYBRANE ELEMENTY STRATEGII ROZWOJU GMINY. 4.1. Cel strategiczny

Zintegrowany wielofunkcyjny rozwój gminy Niemce, wynikaj ący z bezpo średniego sąsiedztwa obszaru rdzeniowego aglomeracji lubelskiej, zapewniaj ący trwał ą popraw ę warunków i poziomu życia mieszka ńców.

4.2. Cele operacyjne w dziedzinach strategicznych: 1) Środowisko przyrodnicze Cel główny: Zapewnienie bezpiecze ństwa ekologicznego i racjonalne wykorzystywanie zasobów przyrodniczych. Cele realizacyjne: • Edukacja ekologiczna mieszka ńców; • Rozwój alternatywnych i ekologicznych źródeł energii; • Racjonalizacja gospodarki zasobami le śnymi i wodnymi; • Wzrost powierzchni terenów zielonych, w tym zalesianie nieu żytków i najsłabszych gleb. 2) Przedsi ębiorczo ść pozarolnicz ą

Cel główny: Równowa żenie rozwoju i dywersyfikacja struktury przedsi ębiorczo ści pozarolniczej. Cele realizacyjne: • Przeciwdziałanie bezrobociu; • Tworzenie systemu wszechstronnej edukacji gospodarczej; • Tworzenie systemu informacji rynkowej i doradztwa gospodarczego dla przedsi ębiorców; • Wspieranie jako ści i produkcji proeksportowej dla zwi ększenia dost ępu do rynków unijnych i wschodnich; • Realizacja partnerstwa publiczno-prywatnego na rzecz rozwoju gminy; • Koordynacja działa ń zwi ązanych z przygotowaniem ofert terenowych dla rozwoju biznesu i budownictwa mieszkaniowo-usługowego oraz efektywne zagospodarowanie wolnych terenów i obiektów. 3) Rolnictwo Cel główny: Dostosowanie rolnictwa do wymaga ń nowoczesnego rynku hurtowego Cele realizacyjne • Promocja i transfer wiedzy rolniczej oraz doradztwa rolniczego zwi ązanego z • przyst ąpieniem do UE; • Tworzenie oraz wzrost roli, siły i znaczenia rolniczych grup producenckich i marketingowych; • Wzmacnianie powi ąza ń mi ędzy producentami rolnymi, odbiorcami hurtowymi i przemysłem przetwórczym;

11

• Promocja jako ści produkcji żywno ści i rozwój rolnictwa ekologicznego; • Intensyfikacja specjalizacji produkcji rolniczej.

4) Osadnictwo Cel główny: 1. Rozwój osadnictwa podmiejskiego z zapewnieniem ładu przestrzennego Cele realizacyjne: • Strefy budowlane dla mieszka ńców gminy przy wszystkich ci ągach komunikacyjnych; • Zapewnienie ładu przestrzennego zabudowy nowych terenów osadniczych; • Opracowanie koncepcji tzw. małej architektury w zakresie budowy chodników, parkingów, zieleni, o świetlenia ulicznego itp.; • Poprawa walorów funkcjonalno-użytkowych gminy dla wzrostu jako ści życia mieszka ńców; • Infrastrukturalne przygotowanie terenów osadniczych.

5) Infrastruktura techniczna Cel główny: Budowa i modernizacja dróg gminnych oraz infrastruktury komunalnej. Cele realizacyjne: • Budowa i modernizacja dróg gminnych; • Kształtowanie spójnego systemu komunikacyjnego dla ruchu towarowego, pasa żerskiego, pieszego i turystycznego; • Budowa obwodnicy Niemiec; • Budowa systemu sieci zaopatrzenia w gaz; • Usprawnianie i uzupełnianie brakuj ących elementów w systemie wodoci ągowo- kanalizacyjnym; • Modernizacja systemów zaopatrzenia elektroenergetycznego.

6) Infrastruktura społeczna Cel główny: Rozwój zasobów ludzkich i integracja mieszka ńców gminy. Cele realizacyjne: • Szkolenie kadr mened żerskich w o świacie, słu żbie zdrowia, kulturze, administracji publicznej; • Podwy ższanie jako ści kształcenia na poziomie szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego; • Stworzenie systemu ustawicznego doskonalenia zawodowego dorosłych; • Integracja działa ń placówek słu żby zdrowia i pomocy społecznej; • Przeciwdziałanie patologiom społecznym oraz rozwój pomocy psychologiczno-pedagogicznej; • Tworzenie warunków aktywizacji o światowej i kulturalno-rozrywkowej młodzie ży;

12

• Stymulowanie zdrowego stylu życia i wspomaganie wszelkich inicjatyw kulturalnych, artystycznych, sportowych i społecznych mieszka ńców; • Tworzenie systemu zach ęt i preferencji dla mecenasów kultury; • Tworzenie płaszczyzn integracji mieszka ńców gminy; • Podwy ższanie standardów porz ądku publicznego i bezpiecze ństwa mieszka ńców; Rozwijanie współpracy z zagranicznymi regionami partnerskimi i instytucjami europejskimi.

7) Turystyka i rekreacja

Cel główny: Aktywizacja funkcji turystycznych i rekreacyjnych gminy. Cele realizacyjne: • Ochrona dziedzictwa kulturowego gminy oraz wzrost atrakcyjno ści turystycznej i • rekreacyjnej gminy jako d źwigni rozwoju; • Utworzenie nowoczesnego systemu informacji dla turystów; • Wzrost dost ępno ści obiektów turystycznych i rozwój szlaków i ście żek turystyczno- • rowerowych; • Rozwój bazy kultury fizycznej oraz popularyzacja sportu i turystyki; • Rozwój turystyki kwalifikowanej i agroturystyki; • Kreowanie cyklicznych imprez turystyczno-kulturalno-sportowo-rozrywkowych charakterystycznych dla gminy; • Promocja gminy - opracowanie herbu i flagi gminy, strony internetowej.

5. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń ROZWOJU 5.1. Poło żenie geograficzne, administracyjne, infrastruktura funkcjonalno-przestrzenna oraz rola gminy w regionie Poło żenie geograficzne Gmina wiejska Niemce poło żona jest w środkowo-zachodniej cz ęś ci województwa lubelskiego, w powiecie lubelskim. Graniczy z siedmioma gminami: od południa z gmin ą miejsk ą , od wschodu i południowego wschodu z gminami wiejskim Spiczyn i Wólka, od północy z gminami wiejskimi: Lubartów i Kamionka, a od zachodu i południowego zachodu z gminami wiejskimi Garbów i Jastków. Struktura u żytkowania gruntów [ zajmuje powierzchni ę 14114 ha. W strukturze u żytkowania gruntów wyra źnie dominuj ą u żytki rolne - 85,9% powierzchni gminy (przy średniej wojewódzkiej dla gmin wiejskich

13

69,5%). Grunty orne stanowi ą 11,2% powierzchni ogólnej gminy (przy średniej wojewódzkiej wynosz ącej 54,2%). (tab. 1). Udział gruntów ornych w poszczególnych wsiach waha si ę istotnie - od 44,28% w Nowym Stawie do 96,31%) w Boduszynie (tab. 2). Lasy zajmuj ą 7,3% powierzchni ogólnej, a wody 0,3%).

Tabela 1. Struktura u żytkowania gruntów w gminie Niemce Lp Rodzaj u żytku Powierzchnia w ha Udział procentowy 1 Grunty orne 10970 77,3 2 Sady 465 3,3 3 Użytki zielone 690 4,9 4 Użytki rolne razem 12125 85,9 5 Lasy 1030 7,3 6 Tereny zabudowane 463 3,3 7 Tereny komunikacyjne 400 2,8 8 Tereny ró żne i nieu żytki 57 0,4 9 Wody 39 0,3 Powierzchnia ogólna razem 14114 100,0 Źródł o: Opracowane na podstawie danych UG.

Gmina Niemce zajmuje powierzchni ę ok. 14108 ha. W strukturze u żytkowania gruntów (Tab. 1) wyra źnie dominuj ą u żytki rolne – 82,82% powierzchni gminy (do u żytków rolnych zaliczano s ą równie ż zabudowania na gruntach rolnych). Udział u żytków rolnych w poszczególnych wsiach (Tab. 2) waha si ę istotnie - od 51,72% w Nowym Stawie do 98,19% w Dziuchowie. Lasy i zadrzewienia zajmuj ą 11,01% powierzchni ogólnej gminy, a wody 0,16%.

Tabela 1. Struktura użytkowania gruntów w gminie Niemce Lp Rodzaj u żytku Powierzchnia w ha Udział procentowy 1 Grunty orne 10824,4470 76,73 2 Sady 216,7321 1,54 3 Użytki zielone 657,0228 4,66 4 Użytki rolne razem 11698,2019 82,92 5 Lasy i zadrzewienia 1552,8860 11,01 6 Tereny zabudowane i zurbanizowane 390,4016 2,77 7 Tereny komunikacyjne 414,7135 2,94 8 Tereny ró żne i nieu żytki 29,0249 0,21 9 Wody 22,4190 0,16 Powierzchnia ogólna razem 14107,6469 100,00 Źródło: Opracowane na podstawie danych UG, stan na wrzesie ń 2013.

14

1. Tabela 2. Struktura u żytkowania gruntów w poszczególnych wsiach gminy Niemce procentowy) Lp Nazwa obr ębu Powierzchnia Użytki Grunty Sady Użytki Lasy i Tereny Tereny Tereny Wody ogólna w ha = rolne orne zielone zadrzewienia zabudowane i komunikacyjne ró żne i 100,0% razem zurb. nieu żytki 1 251,92 92,53 88,13 3,63 0,77 1,10 2,92 2,78 0 0.67 2 196,47 96,31 95,39 0,87 0,05 0 2,21 1,24 0,03 0.21 3 Bystrzyca 152,44 90,32 86,89 3,20 0,23 3,68 3,19 2,81 0 0 4 Ciecierzyn 686,16 86,21 83,63 1,32 1,26 4,09 3,31 5,56 0,24 0,59 5 Dziuchów 184,27 96,58 92,11 4,47 0 0 1,46 1,85 0,11 0 6 1376,93 91,55 86,40 3,54 1,61 2,33 3.14 2,33 0,15 0.50 7 Elizówka 304,68 87,37 77,24 4,96 5,17 2,34 4,90 4,84 0,52 0,03 8 Jakubowice Koni ńskie 663,75 94,55 84,56 6,05 3,94 0,17 2,36 2.71 0,06 0,15 9 Kol. Jakubowice Koni ńskie 484,77 93,55 85,31 5,43 2,81 1,50 1,91 2,11 0,69 0,24 10 Kawka 410,55 69,79 67,58 1,35 0,86 26,88 1,82 1,41 0,01 0,09 11 Kol. 391,76 91,85 73,47 1,55 16,83 0,81 3,56 2,80 0.50 0,39 12 Krasienin 379,16 80,92 69,43 2,62 8,87 12,60 3,90 1,87 0 0,71 13 Ludwinów 136,33 91,40 84,44 2,73 4,26 0 3,50 5,10 0 0 14 Łagiewniki 140,81 78,02 71,23 1,06 5,37 6,14 4,00 7,37 4,11 0,36 15 Majdan Krasieni ński 565,54 91,91 79,41 3,04 9,46 1,51 3,41 2,02 0,31 0,84 16 Nasutów 1445,84 87,61 82,56 3,42 1,63 7,64 2,17 2,27 0,14 0,17 17 Niemce 1492,50 74,36 66,38 5,47 2,51 9,92 8,23 5,65 21,67 0,17 18 Nowy Staw 446.51 63,68 44,28 0,33 19.07 32.83 1.46 1,23 0,38 0,42 19 Osówka 635.48 94,71 90,09 3,11 1,51 1,68 1,78 1,78 0 0,05 20 Pólko 306,00 94,22 91,08 3,03 0,11 0 1,79 3,56 0,35 0,08 21 Pryszczowa Góra 513,44 96,13 93,59 1,70 0,84 0,90 1,49 1,45 0,03 0 22 Rudka Koziowiecka 865,86 82,14 66,84 2,52 12,78 11,81 3,00 2,17 0,55 0.33 23 Swoboda 234,99 94,12 89,91 4,21 0 1,33 2,30 2,22 0 0,03 24 Stoczek 485,40 80,57 69,34 1,04 10,19 14,51 2,43 2,02 0,25 0,22 25 Kol. Stoczek 355,36 95,67 88,86 4,67 2,14 0 1,88 2,08 0,11 0,26 26 644,47 71,55 55,64 2,61 13,30 22,65 3,44 2,09 0,07 0,20 27 Wola Krasieni ńska 243,75 93,87 84,08 5,89 3,90 0,32 3,12 2,07 0,52 0,10 28 Zalesie 119,14 69,04 60,53 1,87 6,64 20,66 5,98 4,15 0,13 0,04 Razem 14114,28 12124,91 10970,05 464,50 690,36 1030,08 462,84 399,90 57,24 39,31 % 100 85,91 77,72 3,29 4,90 7,30 3,28 2,83 0,40 0,28 Źródło: Opracowane na podstawie danych UG.

15

Tabela 2. Struktura u żytkowania gruntów w poszczególnych obr ębach gminy Niemce (udział procentowy) Tereny Tereny Powierzchnia Użytki rolne Grunty Użytki Lasy i Tereny Lp Nazwa obr ębu Sady zabudowane i ró żne i Wody ogólna w ha razem orne zielone zadrzewienia komunikacyjne zurbanizowane nieu żytki 1 Baszki 251,8101 94,33 92,85 0,99 0,49 1,41 1,01 3,25 0,00 0,00 2 Boduszyn 196,5877 96,53 87,61 8,91 0,00 0,00 2,12 1,34 0,02 0,00 3 Bystrzyca Kol. 152,3760 95,84 91,02 4,59 0,23 1,23 0,12 2,81 0,00 0,00 4 Ciecierzyn 686,2087 85,51 83,63 0,57 1,31 4,47 3,61 5,77 0,17 0,47 5 Dziuchów 182,8202 98,19 57,19 41,00 0,00 0,55 0,08 1,15 0,03 0,00 6 Dys 1376,7199 90,15 88,49 0,83 0,83 3,99 2,68 2,56 0,11 0,51 7 Elizówka Kol. 300,7514 76,50 70,62 0,73 5,16 2,00 14,03 7,04 0,42 0,00 8 Jakubowice Koni ńskie 662,9101 90,61 87,82 0,53 2,27 2,08 4,24 2,87 0,06 0,14 9 Kol. Jakubowice Koni ńskie 484,9736 90,36 87,52 0,68 2,16 4,45 2,62 2,23 0,13 0,21 10 Kawka 410,3915 57,12 56,17 0,27 0,69 41,03 0,36 1,42 0,00 0,06 11 Kol. Krasienin 391,5941 90,19 83,99 0,67 5,53 3,77 2,36 2,95 0,37 0,36 12 Krasienin 379,2183 83,03 73,81 1,30 7,92 14,09 0,37 1,93 0,00 0,59 13 Ludwinów 136,3531 90,93 88,97 0,00 1,96 3,40 0,51 5,16 0,00 0,00 14 Łagiewniki 140,8223 77,76 73,53 0,13 4,10 9,83 4,73 7,37 0,00 0,31 15 Majdan Krasieni ński 565,2363 94,26 84,61 0,19 9,47 2,13 0,97 2,02 0,15 0,47 16 Nasutów 1446,0003 84,99 77,90 0,42 6,67 11,68 0,95 2,33 0,06 0,00 17 Niemce 1492,9637 70,71 67,45 1,17 2,09 14,72 8,12 5,79 0,67 0,00 18 Nowy Staw 446,6280 51,72 35,16 0,10 16,46 45,53 0,89 1,27 0,37 0,22 19 Osówka 635,3487 89,06 86,46 0,70 1,89 5,59 3,85 1,13 0,38 0,00 20 Pólko 305,7893 93,56 90,93 2,34 0,30 1,01 1,36 3,73 0,34 0,00 21 Pryszczowa Góra 513,2352 79,10 76,90 1,80 0,39 15,85 3,57 1,46 0,01 0,00 22 Rudka Kozłowiecka 866,0372 84,13 71,20 0,18 12,75 12,74 0,70 2,19 0,18 0,05 23 Swoboda 234,9967 91,62 88,53 3,08 0,00 5,24 0,89 2,26 0,00 0,00 24 Stoczek 485,1356 72,67 63,74 0,00 8,93 24,36 0,54 2,06 0,21 0,16 25 Kol. Stoczek 355,2937 97,61 94,91 0,09 2,60 0,10 0,09 2,08 0,12 0,00 26 Wola Niemiecka 644,8330 71,19 58,17 0,42 12,60 24,46 1,73 2,31 0,19 0,12 27 Wola Krasieni ńska 243,7368 94,92 81,30 9,79 3,83 1,69 0,77 2,07 0,46 0,09 28 Zalesie 118,8754 61,14 54,44 0,00 6,70 31,52 3,30 3,88 0,16 0,00 Powierzchnia razem 14107,6469 11698,2019 10824,4470 216,7321 657,0228 1552,8860 390,4016 414,7135 29,0249 22,4190 % razem 100,00 82,92 76,73 1,54 4,66 11,01 2,77 2,94 0,21 0,16 Źródło: Opracowane na podstawie danych UG, stan na wrzesie ń 2013. ]29

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. 16

Geologia

Obszar gminy Niemce le ży w obr ębie struktury zwanej nieck ą lubelsk ą. Niecka ta jest cz ęś ci ą wielkiej depresji tektonicznej o kierunku NW-SE. Kompleks skał paleozoicznych pokryty jest bezpo średnio osadem mezozoicznym reprezentowanym głównie przez skały jury i kredy, których mi ąż szo ść przekracza 900m. Skały wieku kredowego przykryte są w cz ęś ci północnej gminy utworami trzeciorz ędowymi facji w ęglanowej i piaszczysto-mułkowej. W ukształtowaniu powierzchni podczwartorz ędowej zwraca uwag ę rozległa forma dolinna. Jej o ś o kierunku NW-SE przebiega na linii D ąbrówka - Niemce. Mi ąż szo ść utworów wypełniaj ących nieck ę dochodzi do 105m. Południowe skrzydło niecki stanowi ą paleoce ńskie skały w ęglanowe (Wilgafred. 1992).

Seria osadów czwartorz ędowych jest zró żnicowana pod wzgl ędem mi ąż szo ści i wykształcenia litologicznego. W południowej cz ęś ci gminy, nale żą cej do Płaskowy żu Nał ęczowskiego, bezpo średnio na skałach w ęglanowych spoczywa gruba 20-40 metrowa seria osadów pleoce ńskich. Dwie warstwy glin zwałowych zlodowacenia południowopolskiego i stadiału maksymalnego zlodowacenia środkowopolskiego. podesłane piaszczystymi eluwiami deluwiami prapleistocenu, rozdzielone s ą na północ od Ciemi ęgi wodnolodowcowymi piaskami i żwirami, które przykrywa mi ąż szy do 20m. płaszcz lessów. Dolina Ciemi ęgi o kierunku zbli żonym do równole żnikowego wykorzystuje morfologiczn ą depresj ę w utworach paleocenu. wypełnion ą lu źnymi osadami eocenu i plejstocenu. Prawie jednakowej szeroko ści na całym odcinku akumulacyjne dno współczesnej doliny wci śni ęte jest pomi ędzy przeszło dwudziestometrowej wysoko ści strome (5-20?), porozcinane zbocze. W jego budowie, obok przewa żaj ących namułów ilastych, pylastych i piaszczystych, bior ą udział silnie zamulone torfy (Wilgat, red. 1992). Północna kraw ędź pokrywy lessowej to jednocze śnie granica Wy żyny Lubelskiej. Północna cz ęść gminy nale żą ca do Równiny Lubartowskiej w czasie zlodowacenia środkowopolskiego znajdowała si ę w strefie maksymalnego zasi ęgu l ądolodu. Charakterystyczny osad z tego okresu stanowi glina zwałowa. Glina jest szara, miejscami brunatna, z dużą ilo ści ą soczewek piasku. Najwi ększy kompleks piasków i żwirów wodnolodowcowych znajduje si ę na północny zachód od Niemiec. Formy marginalne zlodowacenia środkowopolskiego s ą reprezentowane przez moreny czołowe zbudowane z piasków, żwirów i głazów. Wyst ępuj ą one w postaci zdenudowanych łub zniszczonych przez eksploatacj ę pagórków. Utwory holoce ńskie: mady, piaski rzeczne, namuły i torfy spotyka si ę w dolinach Mininy i Krzywej Rzeki (Wilgat, red. 1992).

Hipsometria Rze źba południowej cz ęś ci gminy ma dwa zasadnicze elementy: równina akumulacji lessowej o charakterze wysoczyzny i dolina Ciemi ęgi rozcinaj ąca pokryw ę lessow ą a ż do sp ągu czwartorz ędu. Gł ęboka na przeszło 20m. dolina Ciemi ęgi jest elementem decyduj ącym o rze źbie tego terenu. Od zboczy doliny ku wierzchowinie rozprzestrzenia si ę system dolin denudacyjnych i młodych rozci ęć erozyjnych. Rozci ęcia te to stromo ścienne i w ąskodenne w ąwozy lessowe, silnie rozgał ęzione,

17 zwłaszcza w górnych odcinkach. W dolnych odcinkach prawie wszystkie przechodz ą w parowy o akumulacyjnym, płaskim dnie (Wilgat, red. 1992). Południowa cz ęść Równiny Lubartowskiej ma charakter denudacyjnej równiny falisto- pagórkowatej. Równina jest pochylona w kierunku NW. Najbardziej charakterystycznym elementem rze źby s ą pagóry o wysoko ściach wzgl ędnych 5-6m. Z form erozyjnych zwi ązanych z regresj ą lądolodu środkowopolskiego zachowały si ę prawie równole żnikowe doliny marginalne. Wi ększ ą cz ęść gminy ( środkow ą i cz ęś ciowo północn ą) w przewa żaj ącej mierze u żytkowan ą jako grunty orne zajmuje wysoczyzn ą morenowa falista, zbudowana z gliny zwałowej. Jej powierzchnia jest rozci ęta suchymi dolinami, a kulminacje stanowi ą osta ńce morenowe, na ogół silnie zmienione peryglacjalnie. Skrajnie północn ą cz ęść poro śni ętą borami sosnowymi i sosnowo-dębowymi zajmuj ą równiny wodnolodowcowe, zbudowane z utworów piaszczystych i żwirowych. Na jej terenie licznie wyst ępuj ą wydmy wraz z towarzysz ącymi im zagł ębieniami deflacyjnymi. Na przedpolu kraw ędzi Płaskowy żu Nał ęczowskiego rozci ąga si ę pokrywa pyłowa, rozwini ęta na glinach zwałowych. Natomiast płaskowy ż Nał ęczowski to wysoczyzn ą lessowa(wg. Klasyfikacji geomorfologicznej H. Maruszaka - Wzniesienia pagórkowate); mi ąż szo ść pokrywy lessowej przekracza tu 5m. Wysoczyzn ą jest rozci ęta dolin ą Ciemi ęgi. W tej strefie kraw ędziowej rozwijaj ą si ę formy erozyjne, g ęsta jest równie ż sie ć suchych dolin erozyjno-denudacyjnych (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Antropogeniczne formy rze źby na obszarze gminy stanowi ą zboczowe wykopy cegielni (Dys, Ciecierzyn, Kolonia Żulin), wyrobiska (Pryszczowa Góra, Majdan Krasieni ński), nasypy drogowe i kolejowe (Ciecierzyn) oraz rowy melioracyjne. (Wilgat,red. 1992). Wody Odmienna budowa geologiczna i rze źba terenu subregionów - Płaskowy żu Nał ęczowskiego i Równiny Lubartowskiej ma swoje odbicie w ró żnicowaniu stosunków wodnych. Obszar południowy, wy żynny odznacza si ę mał ą g ęsto ści ą cieków stałych i rozwini ętą sieci ą cieków epizodycznych. Obszar północny, nizinny, cechuje si ę wi ększym bogactwem wód powierzchniowych. (Wiłgat, red. 1992). W środkowej cz ęś ci rzeki Ciemi ęgi wody podziemne pierwszego poziomu wyst ępuj ą najcz ęś ciej w piaskach. Koryto i dolina Ciemi ęgi drenuj ą na tym odcinku wody pi ętra czwartorz ędowego, zasilaj ące rzek ę licznymi źródłami o małych wydajno ściach nie osi ągaj ących 1 l/s (Dys). Wody podziemne s ą silnie drenowane przez koryto i dolin ę Ciemi ęgi zało żon ą w strefach sp ęka ń tektonicznych. Na tym odcinku rzeka jest zasilana przez kilka du żych źródeł (Łagiewniki, Baszki). w których woda wypływa bezpo średnio ze szczelin skalnych. Cech ą charakterystyczn ą środkowej i dolnej cz ęś ci dorzecza Ciemi ęgi jest silna wi ęź hydrauliczna wód powierzchniowych z podziemnymi (Michalczyk, 1995). Na terenie Równiny Lubartowskiej wody podziemne wyst ępuj ą równie ż w trzech poziomach:

18 kredowym, trzeciorz ędowym i czwartorz ędowym, przy czym tylko pierwszy i trzeci poziom posiada znaczenie gospodarcze (trzeciorz ędowy - tylko lokalnie). Wody kredowe wyst ępuj ą na gł ęboko ści 10-100m. i odznaczaj ą si ę dobr ą jako ści ą. Utwory czwartorz ędowe wyst ępuj ą tylko w aluwiach Mininy i Ciemi ęgi na gł ęboko ści 0-2m. oraz w utworach wodnolodowcowych na gł ęboko ści od kilku do kilkunastu metrów. Jako ść tych wód jest zmienna w zale żno ści od gł ęboko ści zwierciadła wody, wyst ępowania (lub braku) utworów organicznych na powierzchni i stopnia wodoprzepuszczalno ści utworów (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Wody powierzchniowe gminy reprezentowane s ą przez górne odcinki Mininy i Krzywej Rzeki, środkowy odcinek Ciemi ęgi, oraz rowy melioracyjne. Ciemi ęga jest rzek ą IV-rz ędu, lewobrze żnym dopływem Bystrzycy. Dorzecze ma kształt wydłu żony i na omawianym obszarze płynie ona w kierunku równole żnikowym (Wilgat, red. 1992). Minina jest rzek ą 111-rz ędu, lewostronnym dopływem Wieprza. Odwadnia głównie środkow ą cz ęść Równiny Lubartowskiej i zarazem północn ą cz ęść gminy (Babuchowski, Sempli ński, 1993). W miejscowo ści D ąbrówka do Mininy uchodzi Krzywa Rzeka, której źródłowy odcinek tworz ą dwa rowy bior ące pocz ątek przy drodze Lublin - Lubartów. Krzywa Rzeka przyjmuje ciek z Nasutowa (Wilgat, red. 1992). Retencja wodna w gminie jest minimalna. W Jakubowicach Koni ńskich znajduje si ę zbiornik retencyjny o powierzchni 2,0ha (powierzchnia ogroblowana - 2,5ha) i obj ęto ści 30,0tys.m. Zasilany przez Ciemi ęgę pełni funkcje hodowlane. Urz ądzenia pi ętrz ące słu żą ce do nawodnie ń funkcjonuj ą na Mininie w Majdanie Krasieni ńskim (Babuchowski, Sempli ński, 1993).

Klimat Klimat obszaru gminy kształtuje si ę pod wpływem polarnych mas powietrza pochodzenia morskiego (66%>) i kontynentalnego (24%). Stanowi ą one 90% wszystkich mas powietrza napływaj ącego na ten teren. Przewa żaj ą tu wiatry południowo-zachodnie (24%o) i zachodnie (15%>). Najmniejszy udział w ogólnej cz ęsto ści maj ą wiatry północne. Średnia roczna pr ędko ść wiatru wynosi 3-4m/s. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od 7,2 do 7,4?C przy czym średnia temperatura najzimniejszego miesi ąca - lutego wynosi -4?C a średnia miesi ąca najcieplejszego - lipca 18.57C. Temperatury ekstremalne wynoszą od - 30?C do 35?C. Cech ą charakterystyczn ą tego obszaru jest do ść długi okres wegetacyjny (około 216 dni) i stosunkowo pó źno wyst ępuj ące, bo a ż do 25 maja, przymrozki wiosenne. Suma opadów w okresie wegetacyjnym wynosi 360mm. (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Średnia roczna suma opadów wynosi 570mm. Przeci ętnie w roku notuje si ę 150 dni z opadem. Maksimum opadów przypada z reguły na lipiec minimum na schyłek zimy lub pocz ątek wiosny. Pokrywa śnie żna le ży średnio przez 80 dni w roku. Najwy ższa wilgotno ść powietrza wyst ępuje zim ą - 84%o, a najni ższa latem - 56%. Parowanie potencjalne jest wysokie i wynosi w ci ągu roku od 860mm do 880mm. Parowanie potencjalne znacznie przewy ższa sum ę opadów. (Wilgat, red. 1992).

19

W ogólnym tle klimatycznym wyró żniaj ą si ę tereny dolin rzecznych Ciemi ęgi i Krzywej Rzeki oraz obszar Lasów Kozłowieckich jako strefy oddziaływania tych lasów na obszar gminy. Tereny dolin rzecznych a w szczególno ści doliny Ciemi ęgi charakteryzuj ą si ę podwy ższonymi warto ściami wilgotno ści powietrza, utrzymuj ących si ę znacznie dłu żej ni ż na terenach otwartych, nieco ni ższymi temperaturami powietrza i obni żon ą w stosunku do wysoczyzn roczn ą sum ą promieniowania słonecznego (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Dna dolin rzecznych, tereny podmokłe jak równie ż i suche doliny s ą obszarami niekorzystnymi dla osadnictwa. Natomiast z punktu widzenia flory i fauny szczególnie dolina Ciemi ęgi stwarza korzystne warunki dla rozwoju wielu gatunków charakterystycznych dla siedlisk wilgotnych (Wilgat, red. 1992). Dla kształtowania stosunków termiczno-wilgotno ściowych w dnie doliny Ciemi ęgi bardzo istotny wpływ ma przewietrzanie doliny. Naturalny przebieg równole żnikowy doliny jest tu czynnikiem sprzyjaj ącym dobremu przewietrzaniu poniewa ż pokrywa si ę z głównym kierunkiem nawiewu - zachodnim. Zjawisko przewietrzania w obszarze źródliskowym Krzywej Rzeki ma łagodniejszy wymiar z uwagi na fakt, i ż rzeka ta nie wytworzyła tu koryta i płynie w śród rozległych płaskich ł ąk. Nale ży pami ęta ć i ż zjawisko przewietrzania ma niezwykle istotny wpływ na kształtowanie układu osadniczego, natomiast w życiu zbiorowisk ro ślinnych nie zawsze odgrywa jednoznacznie pozytywn ą lub negatywn ą rol ę (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Bardzo wa żnym elementem w kształtowaniu klimatu s ą lasy. Szczególnie atrakcyjne dla rekreacji jak i dla biosfery s ą tereny przyle śne, ekotonalne. głównie po stronie zawietrznej lasów i polany le śne. Tworz ą one naturalne warunki zaciszno ści przez co łagodz ą bod źcowo ść klimatu. W strefie przyle śnej zaznacza si ę oddziaływanie olejków eterycznych o wła ściwo ściach bakteriobójczych. Znaczenie klimatotwórcze lasów polega równie ż i na tym że wzbogacaj ą one skład powietrza w cenne składniki podnosz ące komfort klimatyczny oraz na kształtowaniu struktury pionowej równowagi termicznej. Zasi ęg oddziaływania lasu zale ży od jego: wielko ści, wysoko ści i składu gatunkowego drzewostanu (Babuchowski, Sempli ński, 1993).

Gleby Decyduj ącym czynnikiem wpływaj ącym na typ gleby jest skała macierzysta, na której jest ona wykształcona. Na terenie gminy wyst ępuj ą nast ępuj ące utwory powierzchniowe: w cz ęś ci południowej i środkowej - utwory lessowe lub lessopochodne, w cz ęś ci północnej -gliny zwałowe i piaski pochodzenia wodnolodowcowego. Doliny rzeczne Ciemi ęgi, Mininy oraz Krzywej Rzeki wypełniaj ą namuły, torfy oraz materiał organogeniczny (Wiłgat. red. 1992). Na podstawie mapy glebowo-rolniczej mo żna stwierdzi ć, że północna cz ęść gminy nale żą ca do Równiny Lubartowskiej pokryta jest glebami bielicowymi wytworzonymi z utworów pochodzenia wodnolodowcowego (glin, piasków gliniastych). Największ ą powierzchni ę zajmuj ą gleby brunatne wyługowane. Maj ą one odczyn lekko kwa śny lub kwa śny w górnych poziomach profilu, gł ębiej za ś oboj ętny lub zasadowy (Wilgat, red. 1992). Gleby brunatne posiadaj ą bardzo dobre wła ściwo ści

20 agrotechniczne i du że zdolno ści produkcyjne. Zalicza sieje na ogół do I, E lub co najmniej Ilia klasy bonitacyjnej. Na zachód od linii Żulin - Ciecierzyn wyst ępuj ą gleby brunatne wyługowane, głównie o lekkim i średnim składzie mechanicznym. Zaliczane s ą one do kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego, rzadko wadliwego. Niekorzystn ą cech ą gleb lessowych jest ich podatno ść na procesy denudacyjne. Na zboczach o wi ększym nachyleniu gleby brunatne trac ą w wyniku denudacji górne poziomy i przechodz ą w gleby o niewykształconym profilu, le żą ce bezpo średnio na skale macierzystej. Stosunkowo mał ą powierzchni ę zajmuj ą mady oraz gleby torfowe, mułowe oraz murszowo-torfowe. Ich wyst ępowanie zwi ązane jest z obni żeniami dolinnymi Ciemi ęgi, Mininy oraz Krzywej Rzeki. Gleby te wykształciły si ę w warunkach nadmiernego uwilgotnienia (Wilgat, red. 1992). Stanowi ą one stadium przej ściowe od gleb brunatnych typowych do gleb płowych (Dobrza ński, 1995). S ą one wyługowane z w ęglanu wapnia niekiedy do znacznej gł ęboko ści (70-120cm). Wyst ępuj ą w jednym kompleksie z glebami brunatnymi kwa śnymi. Dla scharakteryzowania pedosfery posłu żono si ę walorami agroekologicznymi poniewa ż ich jako ść rzutuje bezpo średnio na podatno ść tych gleb na degradacj ę. Natomiast przydatno ść rolnicza ukierunkowuje sposób racjonalnego ich wykorzystania (Babuchowski, Sempliński, 1993). Warto ść u żytkow ą gleb okre ślaj ą klasy bonitacyjne ustalone na gruncie na podstawie badania gleb i tabeli klas gruntów. Kompleksy przydatno ści rolniczej stanowi ą zespoły ró żnych pod wzgl ędem typów, rodzajów i gatunków oraz ró żnie poło żonych gleb, które wykazuj ą zbli żone wła ściwo ści rolnicze i mog ą by ć w podobny sposób u żytkowane. Na terenie gminy wydzielone zostały nast ępuj ące powierzchnie kompleksów przydatno ści rolniczej: • do terenów o najwy ższych walorach rolniczej przestrzeni produkcyjnej zaliczono kompleksy: pszenny bardzo dobry, pszenny dobry, pszenny wadliwy, zbo źowo-pastewny mocny zajmuj ące - 7320 ha. - 63,4% ogółu gruntów ornych. • do terenów o średnich walorach rolniczej przestrzeni produkcyjnej zaliczono kompleksy żytni bardzo dobry, zbo żowo-pastewny słaby zajmuj ące 1151ha. - 10% ogółu gruntów ornych. • gleby najsłabsze s ą reprezentowane przez kompleksy: żytni dobry, żytni słaby, żytni bardzo słaby zajmuj ą one 2975ha. - 26.6% ogółu gruntów ornych. Gleby najlepsze panuj ą w południowej cz ęś ci gminy, średnie w środkowej i zachodniej, natomiast najsłabsze - w skrajnie północnej cz ęś ci. Przewaga słabych gleb w cz ęś ci północnej stwarza du że mo żliwo ści działa ń proekologicznych w tym rejonie, głównie zalesie ń i zadrzewie ń (Babuchowski. Sempli ński, 1993). W obr ębie u żytków zielonych zdecydowan ą przewag ę posiadaj ą gleby: • w kompleksie 2z - u żytki zielone średnie zajmuj ące 544ha - 74.7% ogółu użytków zielonych, • w kompleksie 3z - u żytki zielone słabe zajmuj ą powierzchni ę 171 ha - 23.5% ogółu u żytków zielonych,

21

• w kompleksie Iz - u żytki zielone dobre i bardzo dobre zajmuj ą powierzchni ę 13 ha -1,8% ogółu u żytków zielonych, Warto ść u żytkow ą gleb, wyra żon ą przy pomocy klas bonitacyjnych, przedstawia tabela 3. Wynika z niej, że zdecydowana wi ększo ść gleb tej gminy jest średniej i wysokiej klasy bonitacyjnej, gdzie przewag ę stanowi ą gleby klasy III, zajmuj ąc niemal połow ę powierzchni u żytków rolnych. Ogólny wska źnik jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej według wska źnika syntetycznego 1UNG (z uwzgl ędnieniem oceny agroklimatu, rze źby terenu i warunków wodnych) wynosi dla gminy Niemce 85,5 pkt. przy średnim wojewódzkim 77,8 pkt. [ Klasa gruntów Użytki ro ne razem Grunty orne Użytki zielone ha % ha % ha % I 7,68 0,06 7,68 0,06 0 II 1728,64 14,26 1715,58 14,15 13,06 0,11 III 206,50 1,70 0 206,50 1,70 Ilia 4003,43 33,02 4003,43 33,02 0 mb 1719,46 14,18 1719,46 14,18 0 IVa 323,57 2,67 0 323,57 2,67 IV 1390,12 11,47 1390,12 11,47 0 IVb 1059,15 8,74 1059,15 8,74 0 V 1320,89 10,89 1163,04 9,59 157,85 1,30 VI 338,26 2,79 306,91 2,53 31,85 0,26 Viz 27,21 0,22 12,46 0,10 14,75 0,12 1. Razem 12124,91 100 11377,83 93,84 747,08 6,16 Źródł o: Opracowane na podstawie danych UG. Tabela 3. Warto ść u żytkow ą gleb, wyra żon ą przy pomocy klas bonitacyjnych

Klasa Użytki rolne razem Gunty orne Sady Użytki zielone gruntów ha % ha % ha % ha % I 7,6547 0,07 7,6547 0,07 - - - - II 1690,8025 14,45 1637,6029 14,00 41,2952 0,35 11,9044 0,10 III 192,6158 1,65 - - - - 192,6158 1,65 IIIa 4017,1832 34,34 3901,0117 33,35 116,1715 0,99 - - IIIb 1732,0824 14,81 1701,3740 14,54 30,7084 0,26 - - IV 288,2072 2,46 - - - - 288,2072 2,46 IVa 1415,7689 12,10 1396,6892 11,94 19,0797 0,16 - - IVb 1049,9081 8,97 1044,0624 8,92 5,8457 0,05 - - V 1102,4888 9,42 952,8975 8,15 3,6316 0,03 145,9597 1,25 VI 201,4903 1,72 183,1546 1,57 - - 18,3357 0,16 Razem 11698,2019 100,00 10824,4470 92,53 216,7321 1,85 657,0228 5,62

Źródło: Opracowane na podstawie danych UG, stan na wrzesie ń 2013. ]210 Procesy erozyjne Procesy erozyjne na terenie gminy wyst ępuj ą z najwi ększym nat ęż eniem na obszarze wyst ępowania pokrywy lessowej, a głównie w zlewni rzeki Ciemi ęgi, gdzie s ą do ść du że deniwelacje terenu. Zlewnia rzeki jest prawie całkowicie wylesiona, a zalesienia i zakrzaczenia wyst ępuj ą na stosunkowo niewielkich powierzchniach i obejmuj ą głównie w ąwozy.

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

22

Gleby ulegaj ące słabej erozji wyst ępuj ą w partiach wierzchowinowych, na północ i południe od Dysa i Ciecierzyna. Erozja silna wyst ępuje przy wadliwym kierunku uprawy na zboczach o nachyleniu ponad 10%. Swym zasi ęgiem obejmuje głównie zbocza doliny Ciemi ęgi. Erozja bardzo silna obejmuje w ąwozy i tereny do nich przyległe, a tak że zbocza o bardzo du żych spadkach. Wyst ępuje ona na zboczach doliny Ciemi ęgi poni żej Jakubowic. Na terenie gminy zagro żonych erozj ą siln ą i bardzo siln ą jest 5338ha (37,8%). Najg ęstsza sie ć w ąwozów i parowów wyst ępuje na zboczach doliny Ciemi ęgi na odcinku od Jakubowic do Ciecierzyna. Wszystkie w ąwozy nie zalesione wymagaj ą odpowiednich zabezpiecze ń przed zbyt szybkim ich rozwojem. W ąwozy zadrzewione i zakrzaczone nie wymagaj ą takich zabezpiecze ń, a jedynie nale żytej ochrony przed niszczeniem ro ślinno ści (Wilgat, red. 1992).

5.2. Potencjał społeczno-demograficzny [Gmin ę Niemce zamieszkuje ł ącznie 15181 osoby (według stanu na koniec 1999 roku). Współczynnik feminizacj i wynosi 100,7 kobiet na 100 m ęż czyzn. G ęsto ść zaludnienia terenu gminy jest wysoka, jak na gmin ę wiejsk ą- 108 osób na 1 k m² , przy średniej w kraju wynosz ącej 49 osób na 1 km". W wieku przedprodukcyjnym jest 4228 osób (27,9%), w wieku produkcyjnym - 8940 o sób (52,3%), a w wieku poprodukcyjnym 2013 osób (19,8%). Współczynnik obci ąż enia demograficznego ludno ści ą w wieku nieprodukcyjnym przypadaj ących na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosi 69,8. Dynamik ę zmian zaludnienia w latach 1990 -1999 przedstawiono w ta beli nr 4.

Tabela 4. Ludno ść gminy Niemce w latach 1990 -1999 Lata Liczba ludno ści Zmiana liczby ludno ści (rok poprzedni =100) 1990 14233 1991 14303 100,5 1992 14363 100,4 1993 14460 100,7 1994 14612 101,1 1995 14725 100,8 1996 14849 100,8 1997 14935 100,6 1998 15044 100,7 1999 15181 100,9

Źródło: Opracowane na podstawie danych US w Lublinie. Wynika z niej, że w ci ągu dziesi ęciu lat liczba ludno ści gminy zwi ększyła si ę z 14233 do 15181 osób (6,7%). Zakładaj ąc utrzymanie dotychczasowych tendencji demograficznych mo żna przypuszcza ć, że na

23 obszarze gminy Niemce liczba ludno ści: • w 2005 roku b ędzie wynosi ć 15807 osób z bł ędem prognozy wynosz ącym 47 osób, • w 2010 roku b ędzie wynosi ć 16348 osób z bł ędem prognoz y wynosz ącym 60 osób, • w 2015 roku b ędzie wynosi ć 17485 osób z bł ędem prognozy wynosz ącym 75 osób, • w 2020 roku b ędzie wynosi ć 18026 osób z bł ędem prognozy wynosz ącym 90 osób.

Gmin ę Niemce zamieszkuje ł ącznie 18558 osób (wg faktycznego miejsca zamieszkania na dzie ń 30 XII 2014). Współczynnik feminizacji wynosi 104 kobiety na 100 m ęż czyzn. G ęsto ść zaludnienia wynosi 132 osoby na km² i jest wy ższa od średniej krajowej wynosz ącej 123 osoby na km². W wieku produkcyjnym jest 64,0% mieszka ńców, w wieku przedprodukcyjnym 21,1% natomiast w poprodukcyjnym 15,0%. Wska źnik obci ąż enia ludno ści w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wynosi 56,3%.

Tabela 4. Dynamika zmian zaludnienia gminy Niemce w latach 2005-2014 Lata Liczba ludno ści Zmiana liczby ludno ści (rok poprzedni =100) 2005 16250 2006 16519 101,7 2007 16796 101,7 2008 17034 101,4 2009 17357 101,9 2010 17698 102,0 2011 17881 101,0 2012 18088 101,2 2013 18335 101,4 2014 18558 101,2 Źródło: Opracowane na podstawie danych GUS zawartych w Banku Danych Lokalnych. Z powy ższej tabeli wynika, że na przestrzeni dzieci ęciu lat liczba mieszka ńców gminy Niemce wzrosła o 14,2% z 16250 do 18558 osób. Prognozy demograficzne dla gminy zostały omówione w pkt 5.9.3.]211

5.3. Stan infrastruktury technicznej i społecznej Drogi Przez obszar gminy przebiega w kierunku północ-południe linia kolejowa normalnotorowa łącz ąca Lublin z Biał ą Podlask ą i granic ą pa ństwa. Centralnym elementem sieci drogowej w gminie Niemce jest droga krajowa nr 19 relacji Białystok - Lublin - Rzeszów. W granicach gminy Niemce ma ona długo ść 11.13 km. Obsłudze komunikacyjnej słu ży oprócz tego 26,99 km dróg wojewódzkich i 67.41 powiatowych. Drogi

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

24 powiatowe na długo ści 55,46 km maj ą nawierzchni ę utwardzon ą. Długo ść sieci dróg według aktualnego podziału zawiera tabela 6.

Tabela 5. Podział dróg według form własno ści na obszarze gminy Niemce. 2. Rodzaj drogi Ogółem W tym utwardzonych lub P ulepszonych km % km %

1 Krajowe 11,13 4,30 11,13 100 2 Wojewódzkie 26,99 10,43 26,99 100

3 Powiatowe 67,41 26,05 55,46 82 4 Gminne 93,28 36,04 67,23 72 5 Osiedlowe - 0 - - 6 Drogi rolnicze - obsługi pól 60,00 1 23,18 35,00 1 58 1 7 Razem 258,81 100 195,81 75

1- warto ści szacunkowe [Na terenie gminy oznakowano 50 km szlaków rowerowych.] 212 Źródło: Opracowane na podstawie danych UG.

Wodoci ągi Na terenie gminy wykorzystywane s ą [4 5]213 uj ęcia wody zasilaj ące wodoci ągi wiejskie obsługuj ące cały obszar gminy. Szczegółowe dane dotycz ące wodoci ągów zawiera tabela nr 6.

[Tabela 6. Wodoci ągi wiejskie. Lp. Nazwa uj ęcia wody Miejscowo ści obsługiwane wodoci ągiem Roczne zu życie

wody [m 3] 1. NIEMCE Niemce, Leonów, Zalesie, Wola Niemiecka, Rudka 158.538 Kozłowiecka, Nowy Staw, Nasutó w, Pólko, Stoczek, Swoboda, Bystrzyca Kol, Dziuchów, Dys Gaj.

2. KRASIENIN Pryszczowa Góra, Kawka, Kol. Krasienin, Krasi 41.996 enin, Osówka, Majdan Krasieni ński, Stoczek, Wola Krasieni ńska, Kol. Stoczek

3. DYS Boduszyn, Baszki, Ludwinów, Ł agiewniki, 33.796 Ciecierzyn, Dys, Kol. Jakubowice.

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

25

4. ELIZOWKA Elizówka, Ciecierzyn Zulin, Dys Kol. (Południe), 55.001 Ciecierzyn (Południe), Kol. Łagiewniki.

Tabela 6. Wodoci ągi wiejskie. Lp. Nazwa uj ęcia wody Miejscowo ści obsługiwane wodoci ągiem Roczne zu życie wody [m 3] 1. NIEMCE Niemce, Leonów, Zalesie, Wola Niemiecka, Rudka 205.180 Kozłowiecka, Nowy Staw, Nasutów, Pólko, Stoczek, Swoboda, Bystrzyca Kol, Dziuchów, Dys Gaj.

2. KRASIENIN Pryszczowa Góra, Kawka, Kol. Krasienin, Krasi enin, 107.350 Osówka, Majdan Krasieni ński, Stoczek, Wola Krasieni ńska, Kol. Stoczek

3. DYS Boduszyn, Baszki, Ludwinów, Łagiewniki, Ciecierzyn, 228.740 Dys, Kol. Jakubowice.

4. ELIZOWKA Elizówka, Ciecierzyn Zulin, Dys Kol. (Południe), 122.740 Ciecierzyn (Południe), Kol. Łagiewniki.

5. NASUTÓW Nasutów, cz. Stoczek, cz. Kol. Stoczek 74.339

Źródło: Opracowane na podstawie danych UG za rok 2014 ]214

Oczyszczanie ścieków [Sie ć kanalizacyjn ą w chwili obecnej posiadaj ą tylko Niemce z 84 przył ączami oraz Wola Niemiecka z 20 przył ączami. Długo ść sieci kanalizacyjnej wynosi zaledwie 9 km. Rocznie odprowadzanych jest ok. 66.000 m3 ścieków. Oddana w 2000 roku oczyszczalnia ścieków o przepustowo ści 500 m3/dob ę jest obecnie wykorzystywana w mniej ni ż 50%. Z terenu gminy ścieki do oczyszczalni dowo żone s ą wozami asenizacyjnymi. Sie ć kanalizacyjna obejmuje miejscowo ści Niemce, Zalesie, cz. Woli Niemieckiej i Rudki Kozlowieckiej, Elizówka i cz. Dysa. Ł ączna długo ść sieci wynosi 40,96 km, a liczba przył ączy wynosi 783 szt. W 2011 roku zako ńczono modernizacj ę istniej ącej mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków, zwi ększaj ąc jej przepustowo ści z 500 m3/dob ę do 930 m3/dob ę. Tabela 6a. Oczyszczone ścieki. Rok Ścieki oczyszczone w tym dowo żone wozami asenizacyjnymi 2013 162.813 m3 12.573 m3 2014 167.545 m3 17.188 m3

Źródło: Opracowane na podstawie danych UG. ]215

Utylizacja nieczysto ści stałych Gmina Niemce nie posiada własnego wysypiska odpadów stałych. [Śmieci z terenu gminy

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

26 wywo żone s ą na wysypisko dla miasta Lublina w miejscowo ści Rokitno, gmina Lubartów. Odpady odbierane s ą w oparciu o system indywidualnych pojemników. Odpady komunalne odbierane s ą przez wyspecjalizowan ą firm ę i przekazywane s ą do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Lublinie.] 216

Gazyfikacja Przez obszar gminy przebiega gazoci ąg wysokiego ci śnienia, sie ć gazowa jest zasilana ze stacji redukcyjno-pomiarowej zlokalizowanej w Pólku. Sie ć gazowa ma ogółem ponad 72 km długo ści. W Jakubowicach Koni ńskich jest 154 przył ącza, w Elizówce - 102 przył ącza, w Ciecierzynie - 20 przył ączy, a w okolicy Dys-Pólko -240 przył ączy. W sumie daje to 519 przył ączy.

Telekomunikacja Na 1000 mieszka ńców gminy, 254 jest abonentami telefonii przewodowej. Oprócz tego obszar gminy znajduje si ę w zasi ęgu sieci telefonii komórkowej.

Baza o światowa i kulturalna [W gminie Niemce funkcjonuj ą trzy przedszkola: w Ciecierzynie, Dysie i Niemcach, trzy szkoły podstawowe (Jakubowice Koni ńskie, Nasutów, Dys), punkt filialny szkoły podstawowej w Rudce Kozłowieckiej, oraz 3 zespoły szkół , obejmuj ące szkoł ę podstawow ą i gimnazjum w Ciecierzynie, Krasieninie i Niemcach. W Niemcach znajduje si ę tak że Zespół Szkół Ogrodniczych, obejmuj ący Liceum Agrobiznesu, Liceum Zawodowe, Liceum Techniczne, Technikum Ogrodnicze dla Dorosłych. Zasadnicz ą Sz koł ę Ogrodnicz ą oraz Policealne Studium Ekonomiczne. Dla celów kulturalnych społeczno ść gminy posiada Gminny Dom Kultury w Niemcach. Funkcjonuje równie ż Gminna Biblioteka w Niemcach z 4 filiami w Ciecierzynie, Dysie, Jakubowicach Koni ńskich oraz Krasienini e. W gminie Niemce funkcjonuj ą trzy przedszkola w Ciecierzynie, Dysie i Niemcach oraz oddział zamiejscowy przedszkola w Dysie działaj ący w Nasutowie. Na terenie gminy działaj ą równie ż trzy szkoły podstawowe (Jakubowice Koni ńskie, Nasutów, Rudka Kozłowiecka) oraz 4 zespoły szkół: Zespół Placówek O światowych w Dysie, Zespół Placówek O światowych w Ciecierzynie, Zespół Szkół w Niemcach oraz Zespół Szkół w Krasieninie. Na terenie gminy działa równie ż Żłobek Gminny „Bajkowa Kraina” w Niemcach. W Niemcach znajduje si ę tak że Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Niemcach obejmuj ący liceum i technikum. Dla celów kulturalnych społeczno ść gminy posiada Gminny Dom Kultury w Niemcach. Funkcjonuje równie ż Gminna Biblioteka w Niemcach z 4 filiami w Ciecierzynie, Dysie, Nasutowie

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

27 oraz Krasieninie.]217 W Nasutowie znajduje si ę Dom Mi ędzynarodowych Spotka ń Młodzie ży Fundacji „Nowy Staw", posiadaj ący miejsca noclegowe, sale konferencyjne i zaplecze gastronomiczne.

Obiekty słu żby zdrowia Dla potrzeb słu żby zdrowia na terenie gminy funkcjonuje Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Niemcach. W jego ramach działaj ą 3 o środki zdrowia: w Niemcach, Ciecierzynie i Krasieninie.

5.4. Wykorzystanie i uzbrojenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Struktura agrarna w gminie W rolnictwie wyra źnie dominuje sektor prywatny (tab. 7), zajmuj ący 92,8% powierzchni ogólnej, przy czym 82,8 % powierzchni gminy wchodzi w skład indywidualnych gospodarstw rolnych. Stosunkowo mał ą powierzchni ę zajmuj ą grunty Skarbu Pa ństwa (5,9%).

Tabela 7. Struktura własno ściowa gruntów w gminie Niemce Lp Wyszczególnienie grup rejestrowych Powierzchnia Udział w ha procentowy 1 Grunty Skarbu Pa ństwa 832 5,9 2 w tym: w zasobie AWRSP 121 0,9 3 w zasobie PGL 8 0,1 4 w zasobie Pa ństw. Jedn. Organiz. 398 2,8 5 pozostałe grunty Skarbu Pa ństwa 305 2,2 6 Grunty gminy 58 0,4 7 Grunty indywidualne 13093 92,8 8 w tym indywidualne gospodarstwa rolne 11679 82,8 9 Grunty spółdzielni i innych osób prawnych 50 0,3 10 Grunty ko ściołów i zwi ązków wyznaniowych 46 0,3 11 Grunty wspólnot gruntowych 29 0,2 12 Powierzchnia geodezyjna (bez wyrównawczej) 14108 100

Ocena rozłogów gruntów Organizacj ę przestrzenn ą gospodarstw rodzinnych przedstawia tabela 8. Wynika z niej, że w zdecydowanej cz ęś ci gospodarstw jest bardzo niekorzystna. Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 2,75 ha. Ta niewielka powierzchnia gospodarstw posiada nast ępuj ącą struktur ę: gospodarstwa

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

28 do 2,0 ha zajmuj ą 18,14% powierzchni gminy, 2-5 ha - 28,98% powierzchni, 5-10 ha-21,04%, 10- 15 ha - 7,65%, a powy żej 15ha- 5,14% powierzchni całkowitej gminy. Rozdrobnienie gospodarstw jest zjawiskiem ogromnie niekorzystnym [. szczególnie w perspektywie przyst ąpi enia Polski do struktur Unii Europej skiej. Tabela 8 . Struktura wielko ści gospodarstw w poszczególnych wsiach gminy Niemce Lp. Wie ś Przedziały powierzchni gospodarstw ha Liczba gospodarstw 1-2 2-5 5-7 7-10 10 -15 Pow. 15 1 Baszki 48,53 119,31 28,54 8,33 12,27 - 81 2 Boruszyn 51,63 61,95 17,52 7,02 40,51 - 73 3 Bystrzyca Kol. 27,77 30,79 23,40 9,87 26,13 15,35 45 4 Ciecierzyn 238,89 175,10 47,04 25,77 11,25 - 282 5 Dys 245,95 422,81 170,54 114,51 93,12 188,84 422 6 Dziuchów 28,38 33,71 49,03 41,26 29,05 ~ 56 7 Elizówka 43,54 25,36 5,34 18,06 - 35,22 67 8 Jakubowice Koni ńskie 168,47 249,42 119,65 66,87 35,98 - 287 9 Jakubowice Kol. 130,17 155,40 60,70 22,61 26,74 - 177 10 Kawka 61,31 69,91 41,25 33,70 33,24 15,17 87 11 Krasienin 49,93 115,26 81,09 49,23 85,16 23,05 98 12 Krasienin Kol. 46,42 100,12 79,45 57,24 69,09 48,61 98 13 Ludwinów 35,74 56,72 6,42 7,14 - - 53 14 Łagiewniki 48,37 38,90 - 7,34 - - 70 15 Majdan Krasieni ński 108,27 182,98 95,79 86,21 43,61 29,83 181 16 Nasutów 179,03 390,28 213,18 204,05 123,93 86,78 348 17 Niemce 271,96 344,14 168,60 91,83 64,31 24,56 392 18 Nowy Staw 24,06 58,51 12,41 16,27 - - 50 19 Osówka 57,11 121,18 53,41 63,27 111,18 105,23 129 20 Pólko 57,26 127,56 24,13 48,54 - 15,34 95 21 Pryszczowa Góra 97,31 187,06 73,52 48,28 24,41 " 172 22 Rudka Kozłowiecka 170,09 358,96 88,82 96,11 59,63 - 286 23 Stoczek 45,23 172,75 56,52 58,13 46,51 16,47 112 24 Stoczek Kol. 26,64 86,04 29,57 56,34 38,52 37,80 66 25 Swoboda 71,66 87,16 38,51 - 21,40 - 109 26 Wola Krasieni ńska 24,17 76,73 30,12 24,63 60,28 83,29 65 27 Wola Niemiecka 159,23 193,29 62,25 16,31 10,22 - 192 28 Zalesie 42,68 47,31 5,03 8,54 12,65 - 55 2559,8 4088,7 1681,83 1287,46 1079,19 725,54 4148 Według danych Urz ędu1 Gminy, do celów podatkowych.

Tabela 8 . Ilo ść gospodarstw rolnych w poszczególnych wsiach gminy Niemce Lp. Wie ś Liczba gospodarstw

1 Baszki 67 2 Boruszyn 47 3 Bystrzyca Kol. 34 4 Ciecierzyn 193 5 Dys 322

29

6 Dziuchów 44 7 Elizówka 22 8 Jakubowice Koni ńskie 195 9 Jakubowice Kol. 110 10 Kawka 76 11 Krasienin 81 12 Krasienin Kol. 106 13 Ludwinów 31 14 Łagiewniki 32 15 Majdan Krasieni ński 156 16 Nasutów 335 17 Niemce 272 18 Nowy Staw 41 19 Osówka 119 20 Pólko 73 21 Pryszczowa Góra 126 22 Rudka Kozłowiecka 244 23 Stoczek 103 24 Stoczek Kol. 71 25 Swoboda 75 26 Wola Krasieni ńska 64 27 Wola Niemiecka 174 28 Zalesie 38 RAZEM 3251 Według danych Urz ędu Gminy, do celów podatkowych .] 218

Poziom dochodów uzyskiwanych z gospodarstw rolnych

Dochody w rolnictwie s ą uzale żnione od ekonomicznych uwarunkowa ń zewn ętrznych [, w tym w szczególno ści dopłat bezpo średnich pochodz ących z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Wprawdzie Polska jeszcze nie przyst ąpiła do struktur Unii Europejskiej, to unijne mechanizmy gospodarcze ju ż bezpo średnio oddziaływaj ą na nasze rolnictwo. Ze wzgl ędu na łatwo ść importu artykułów rolnych z zagranicy po do ść niskich cenach, nie jest mo żliwe ustalenie cen na nasze produkty rolne na poziomie kosztów własnych rolników, a jedynie na poziomie cen ustalonych jako konkurencyjne. Rolnictwo we wszystkich krajach Unii jest w du żym zakresie subwencjonowane (dotowane), na poziomie 20 -60% w zale żno ści od kraju i kierunku produkcji, natomiast polskie rolnictwo jest dotowane (wspomagane) na znacznie ni ższym poziomie. St ąd te ż ni ższe docho dy polskich rolników, w tym posiadaj ących gospodarstwa na terenie gminy Niemce. Relacje te mo żna przestawi ć posługuj ąc si ę poj ęciem „parytetu dochodów". W czasach polskiej gospodarki socjalistycznej był on na poziomie 0,8 -0,9 w porównaniu do dochodów z poz arolniczych źródeł, w latach 1995 -96 przekraczał wska źnik 1,0, za ś w ostatnich trzech latach spadł do poziomu 0,4 -0,6. W tym tkwi główna przyczyna niskich dochodów wi ększo ści gospodarstw rolnych równie ż na obszarze gminy. ]219

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

30

5.5. Potencjał gospodarczy Ocena zasobów surowcowych Na obszarze Gminy Niemce, a tak że rozci ągaj ących si ę od niej na południowy wschód gmin Wólka i Mełgiew odkryto znaczne zło ża gazu, oceniane na 6 mld m 3. Obecnie eksploatowany jest jedynie otwór w miejscowo ści Rudnik (gm. Wólka). Wielko ść rocznego wydobycia wynosi 1,584 min m 3. Istnieje szansa wykorzystania złó ż na potrzeby gminy Niemce.

Uwarunkowania ekonomiczne Najwi ększymi przedsi ębiorstwami zlokalizowanymi na terenie gminy Niemce s ą: • Przedsi ębiorstwo Produkcji Materiałów Budowlanych w Niemcach, • Petroprofit w Niemcach, • Agencja Rezerw Materiałowych w Niemcach, • Lubelska Giełda Rolno-Ogrodnicza w Elizówce, • [Przedsi ębiorstwo Ogodnicze w Leonowie Gospodarstwo Szklarniowe Leonów Sp. z o.o. w Niemcach, • Przedsi ębiorstwo Budownictwa Rolniczego w Leonowie ]220 , • Zakład Produkcyjny „Pol-Skone" w Niemcach, • Przedsi ębiorstwo Wielobran żowe „Galwanex" w Jakubowicach, • Masarnia z ubojni ą„Ryjek" w Nasutowie, • [Masarnia z ubojni ą „Dacor" w Woli Niemieckiej Grill-Poll w Woli Niemieckiej] 221 , • Agricola w Ciecierzynie,

• Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa w Niemcach, • Wytwórnia [Wina i Napojów „Cristel" Wina „Cristel" w Dysie] 222 , • Skład Materiałów - Dariusz Korga w Elizówce. • Carbo s.c. w Niemcach.

• Wytwórnia Makaronów..AS" - Zakład pracy chronionej.

• [Kruszywa Niemce S.A. w Niemcach,

• STANDARD Sp. z o.o. ] 223 Z powy żej listy wynika, że działalno ść pozarolnicz ą wykazuje du że zdywersyfikowanie. Obok przedsi ębiorstw zwi ązanych z produkcj ą ogrodnicz ą, po średnictwem w handlu płodami rolnymi i ich

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

31 przetwórstwem, działaj ą firmy bran ży budowlanej, konfekcyjnej oraz handlu hurtowego i detalicznego. W gminie Niemce zlokalizowane s ą dwie placówki bankowe o charakterze lokalnym: • Bank Spółdzielczy w Niemcach, • Filia [nr 1 Kredyt Banku PBI O/Lublin. BS w Krasieninie.]224 Giełda Rolno-Ogrodnicza w Elizówce jest jedn ą z sze ściu ponadregionalnych giełd powstał ą w ramach programu budowy sieci rynków hurtowych i giełd. Staje si ę ona dla gminy Niemce bardzo wa żną instytucj ą stymuluj ącą popyt na produkty rolne i ogrodnicze, a tak że integruj ącą Lublin i gmin ę Niemce w ramach aglomeracji lubelskiej. Jest równie ż miejscem lokalizacji placówek Wschodniej Giełdy Zbo żowej i Towarowej, Urzędu Celnego oraz agencji celnych, składów i magazynów celnych, biur rachunkowych i kantoru wymiany walut, a tak że giełdy samochodowej. Planowana jest równie ż rozbudowa o kolejne obiekty komplementarne z działalno ści ą giełdy.

5.6. Stan zasobów i walorów środowiska przyrodniczego Szata ro ślinna i flora Obszar gminy Niemce charakteryzuje si ę du żym zró żnicowaniem szaty ro ślinnej. Wpływa na nie bogactwo rze źby tego terenu oraz ró żnorodno ść warunków siedliskowych (Urban, 1995). Opisywany obszar jest zró żnicowany pod wzgl ędem biotycznym. Północna cz ęść o du żych, a miejscami bardzo du żych walorach przyrodniczych, wchodzi w skład otulin} Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. Cz ęść południowa natomiast, niezwykle bogato urze źbiona, w szczególno ści zasługuje na ochron ę. Wyst ępuje tu bowiem w dolinie Ciemi ęgi, w w ąwozach i na kserotermicznych zboczach wiele rzadkich i chronionych gatunków ro ślin. Zaprojektowano utworzenie tu 6 u żytków ekologicznych oraz wielu pomników przyrody (Wilgat, red. 1992). Wzgl ędnie naturalna szata ro ślinna ograniczona jest do lasów (z Lasami Kozłowieckimi w północnej cz ęś ci gminy) i ł ąk wypełniaj ących doliny rzeczne. Pozostała cz ęść gminy jest u żytkowana rolniczo (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Lasy s ą cz ęś ciowo przekształcone działalno ści ą człowieka. Wida ć to szczególnie wyra źnie w północnej cz ęś ci gminy na obszarze otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. W lasach Kozłowieckich panuj ą ró żnowiekowe so śniny, którym towarzysz ą d ęby: szypułkowy i bezszypułkowy, brzozy brodawkowata i omszona, topola osika, rzadziej lipa drobnolistna. W podszycie wyst ępuje najcz ęś ciej grab, leszczyna, jarz ębina i kruszyna, rzadziej jałowiec i kalina. Przewa żaj ącym typem siedliskowym lasu jest las mieszany świe ży (LM św). Niewielk ą w sumie powierzchni ę le śną zajmuj ą lasy świe że (L św), bór mieszany świe ży (BM św), bór mieszany wilgotny (BMw), oraz ols (Ol). Panuj ącymi zbiorowiskami s ą zespoły ro ślinno ści borowej. Na terenie gminy nie stwierdzono

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

32

boru bagiennego oraz bom mieszanego wilgotnego (Wilgat, red. 1992).

Ro śliny chronione i rzadkie Na terenie gminy stwierdzono wyst ępowanie 31 gatunków ro ślin obj ętych ochron ą prawn ą, z tego 23 gatunki ro ślin rzadkich w dolinie Ciemi ęgi, Mininy i Krzywej Rzeki, na ich zboczach a tak że w w ąwozach, gdzie przyroda egzystuje jeszcze w stosunkowo nieznacznie przekształconych warunkach. Wiele osobliwo ści florystycznych znajduje si ę tak że w północnej cz ęś ci gminy - w Kozłowieckim Parku Krajobrazowym i w jego otulinie. Z najcenniejszych ro ślin chronionych wyst ępuj ących na terenie gminy Niemce mo żna wymieni ć: • wielosił bł ękitny, • pełnik europejski, • paprotnik kolczysty, • storczyk szerokolistny, • lilia złotogłów, • wawrzynek wilczełyko, • wisienka stepow ą • centuria pospolita, • gnie źnik le śny, • brzoza niska, • zawilec wielkokwiatowy (Wilgat, red. 1992; Somsak, 1984).

Fauna W gminie Niemce mo żna wydzieli ć trzy odmienne środowiska o ró żnej warto ści jako ostoje fauny chronionej i zagro żonej wygini ęciem: doliny rzeczne, kompleksy le śne oraz tereny rolniczo- osadnicze. Na południu gminy pomi ędzy Jakubowicami a Ciecierzynem poło żona jest dolina rzeki Ciemi ęgi. Jest to w ąska dolina z niewielkim pasmem ł ąk otoczona polami uprawnymi, wzdłu ż której cz ęsto po obu stronach ci ągn ą si ę zabudowania gospodarcze. Dolina ta ma istotne znaczenie, jako szlak przemieszczania si ę i kontaktowania fauny terenów nadwi śla ńskich z pozostałymi obszarami województwa (Wilgat, red. 1992). Do ciekawszych gatunków l ęgowych wyst ępuj ących na ł ąkach w stawach, w dolinie Ciemi ęgi nale żą : krzy żówka, czajka, kszyk, rycyk, łozówka, trzciniak, perkozek. perkoz dwuczuby. łab ędź niemy, łyska, zimorodek, brzegówka. W lasach i na terenach zadrzewionych zadomowiły si ę - wilgi oraz dzi ęcioły: zielony i dzi ęciołek. Na uwag ę zasługuj ą równie ż gatunki gnie żdżą ce si ę na terenach zabudowanych jak: bocian biały, białorzytka. Z grupy gatunków gin ących lub silnie zagro żonych wygini ęciem stwierdzono wyst ępowanie: krogulca i przepiórki. Obserwowano tak że zalatuj ące

33 rzadkie gatunki ptaków drapie żnych jak: trzmielojad i kobuz (Urban, 1995). Fauna ssaków zlewni rzeki Ciemi ęgi reprezentowana jest głównie przez gatunki pospolite tj.: je ż, tchórz, łasica, kuna domowa, lis, pi żmak, karczownik i szczur w ędrowny. Na polach i ł ąkach jeszcze wzgl ędnie licznie wyst ępuje zaj ąc szarak, lecz jego populacja gwałtownie spada. Gady reprezentowane s ą przez trzy gatunki: jaszczurk ę zwink ę, zaskro ńca. Sporadycznie spotyka si ę żmij ę zygzakowat ą. Liczne sadzawki, oczka wodne, potorfia i ich najbli ższe otoczenie s ą miejscem rozrodu i bytowania kilku gatunków płazów: traszki grzebieniastej, rzekotki drzewnej, kumaka nizinnego, ropuch - szarej i zielonej. W suchszych miejscach wyst ępuje grzebiuszka ziemna. Jeszcze do ść licznie wyst ępuj ą żaby - wodna i trawna (Urban, 1995). Wa żną rol ę w ochronie fauny spełnia dolina Krzywej Rzeki pomiędzy Niemcami a Starym Tartakiem i uzupełniaj ący j ą ciek wodny z rejonu Nasutowa. Ta niewielka rzeka, w zasadzie uregulowania i poło żone wzdłu ż niej rozległe ł ąki przylegaj ące od południa do głównego kompleksu Lasów Kozłowieckich, s ą ostojami niektórych gatunków fauny wyst ępuj ącej na tym terenie (Wilgat red. 1992). Znaczna cz ęść Lasów Kozłowieckich (lasy pa ństwowe) le ży poza granicami gminy. Lasy przedstawiaj ą du że walory dla ochrony fauny. Spotkano tutaj takie gatunki ptaków jak: dzierzba gąsiorek, dzi ęcioł czarny, grubodziób. myszołów, sikora sosnówka i zaganiacz (Wilgat, red. 1992). W lasach Kozłowieckich z wi ększych zwierz ąt łownych swoje ostoje maj ą daniel i jele ń (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Zasadniczy charakter gminie nadaj ą jednak pola uprawne o innym charakterze w rejonie Niemiec i Swobody, cechuje je znaczny udział otwartych pól o malej ró żnorodno ści środowiskowej, w rejonie Nasutów- Krasienin wyst ępuje natomiast krajobraz rolniczo - osadniczy o typowym układzie zabudowy kolonijnej, z licznymi gospodarstwami rozmieszczonymi w śród pól uprawnych (Wilgat, red. 1992). Z ptactwa łownego z tym środowiskiem jest zwi ązany ba żant, a tak że kuropatwa. Mimo wysiłków nie udaje si ę jednak odbudowa ć populacji przepiórki (Babuchowski, Sempli ński, 1993). Ze ssaków łownych wyst ępuje tu zaj ąc szarak. Wszystkie gatunki fauny s ą znacznie mniej liczne w krajobrazie z du żym udziałem rozproszonej zabudowy, ni ż w krajobrazie otwartym, urozmaicony kępami lub pasami zadrzewie ń (Urban, 1995).

5.7. Uwarunkowania do zasobów warto ści kulturowych. 1. Analiza zasobu kulturowego Gmina Niemce charakteryzuje si ę du żym bogactwem dziedzictwa kulturowego i nasyceniem obiektami zabytkowymi. Sprzyjaj ącym czynnikiem rozwoju była blisko ść du żego o środka miejskiego -Lublina oraz przepływaj ący znacz ący ciek wodny - rzeka Ciemi ęga, przecinaj ąca równole żnikowo południowe tereny gminy. Kraw ędzie doliny rzecznej cz ęsto porozcinane w ąwozami i jarami kształtuj ą tutaj

34 charakterystyczny krajobraz wysoczyzny lessowej, niekiedy z wyschni ętyni dolinkami. Przeprowadzone na tym obszarze badania archeologiczne potwierdziły istnienie śladów działalno ści człowieka w okresie neolitu, epoki wczesnego br ązu i osadnictwa wczesno średniowiecznego. Na terenie gminy znajduj ą si ę tak że dwie parafie o średniowiecznej genezie, z zabytkowymi ko ściołami - Dys, Krasienin. Licznie zachowały si ę kapliczki przydro żne - przykłady małej architektury sakralnej - tak charakterystyczne dla krajobrazu dawnej wsi polskiej. Wiele z nich to obiekty pochodz ące z 2 poł. XIX, czy pocz. XXw., prezentuj ące ró żnorodne formy i stylistyk ę. Bogactwo kulturowe to przede wszystkim zało żenia dworsko- parkowe w miejscowo ściach: Nasutów, Ciecierzyn, Jakubowice Koni ńskie, Dys- Bernatówka, Krasienin, Niemce. W mniejszym bądź wi ększym stopniu zniszczone lub przekształcone zachowały swój charakter i układ przestrzenno- kompozycyjny. Blisko ść Lublina sprawia, że obiekty te ciesz ą si ę zainteresowaniem prywatnych osób, ch ętnych do ich kupna, wyremontowania i adaptowania do nowych funkcji - Krasienin, Boduszyn (w trakcie remontu), Jakubowice Koni ńskie - adaptowane na pensjonat i restauracj ę. Dotyczy to nie tylko obiektów architektonicznych ale równie ż kompozycji ogrodowych i parkowych. Najbardziej zaniedbanym obiektem pozostaje od kilkunastu lat dwór w Dysie -Bernatówce, stanowi ący własno ść Skarbu Pa ństwa. Charakterystycznym elementem krajobrazu kulturowego gminy jest system alej śródpolnych ordynacji kozłowieckiej (w kształcie litery "Y"), łącz ących dawne folwarki ordynacji. Na terenie gminy zachowały si ę jedynie nieliczne przykłady dawnej zabudowy wiejskiej (Majdan Krasieni ński, Nowy Staw, Ciecierzyn). Została ona niemal całkowicie wyparta przez współczesn ą zabudow ę, co spowodowało zatarcie to żsamo ści i odr ębno ści kulturowej. Dodatkowym wa żnym walorem, współistniej ącym z obszarami i obiektami zabytkowymi jest naturalny krajobraz, znacznie urozmaicony (dolina Ciemi ęgi, kompleksy le śne w północnej cz ęś ci gminy) sprawiaj ący, że tereny te staj ą si ę atrakcj ą turystyczn ą lubelszczyzny.

2. Analiza krajobrazowa. Obszar gminy zró żnicowany jest z punktu widzenia przyrodniczego i krajobrazowego. Najbardziej interesuj ące pod tym wzgl ędem s ą tereny poło żone w dolinie rzeki Ciemi ęgi i zakwalifikowane do Obszaru Chronionego Krajobrazu "Dolina Ciemi ęgi"- z gł ęboko wci ętą rzek ą, z przylegaj ącymi do niej w ąwozami i suchymi dolinami i interesuj ącą ro ślinno ści ą kserotermiczn ą - oraz poło żony na północy gminy obszar nale żą cy do otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. Środkowa cz ęść gminy to teren monotonnej równiny, pól uprawnych. Walory krajobrazowe uzupełniaj ą cenne zabytki architektury sakralnej, parki dworskie i elementy szeroko poj ętego

35 krajobrazu kulturowego. Generalnym zało żeniem kształtowania przestrzeni winna by ć maksymalna ochrona naturalnych walorów przyrodniczych i utrzymanie stref otwartego krajobrazu. Północne tereny gminy wraz z wyst ępuj ącymi tam kompleksami le śnymi stanowi ą obszar atrakcyjny pod wzgl ędem turystycznym. Miejscowo ści ą o takich walorach jest np. Nowy Staw. Na terenie gminy znajduj ą si ę równie ż zatwierdzone pomniki przyrody: • aleja lipowa (151 lip) wzdłu ż drogi od Krasienina do krzy żówek z Majdanem Krasieni ńskim, • aleja lipowa (8 85 szt.) wzdłu ż drogi Nasutów - Dys, • lipa drobnolistna na boisku szkolnym w Nasutowie, • lipa drobnolistna przy drodze Dys - Bernatówk ą • klon srebrzysty na terenie parku w Ciecierzynie.

[5.8. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym lub okre ślenia przez audyt krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych. Dla terenów w granicach VII zmiany Studium nie został sporz ądzony audyt krajobrazowy w my śl ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

5.9. Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy Niemce.

5.9.1. Wprowadzenie

Ustawa z dnia 9 pa ździernika 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r., poz. 1777) rozszerzyła zakres Art. 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowani przestrzennym w cz ęś ci dotycz ącej uwarunkowa ń wynikaj ących z potrzeb i mo żliwo ści rozwojowych gminy oraz wynikaj ących z nich kierunków zagospodarowania. Jednocze śnie zgodnie z Art. 9. ust 3a zmiana studium dla cz ęś ci obszaru gminy wymaga dokonania, zarówno w cz ęś ci tekstowej jak i graficznej studium, zmian w odniesieniu do wszystkich tre ści, które w wyniku wprowadzonej zmiany przestaj ą by ć aktualne, w szczególno ści zmian w zakresie okre ślonym w art. 10 ust. 1. W zwi ązku z powy ższym w niniejszym rozdziale zawarto szczegółow ą analiz ę uwarunkowa ń wynikaj ących z potrzeb i mo żliwo ści rozwoju całej gminy Niemce.

Potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy Niemce okre ślone w „Strategii Rozwoju Gminy Niemce na lata 2015-2020”, przyj ętej uchwał ą nr XV/142/2015 Rady Gminy Niemce z dnia 17 grudnia 2015 r. W celu zebrania oraz usystematyzowania informacji o wewn ętrznym potencjale gminy, jak równie ż dostrzeganych barier, zwracaj ąc jednocze śnie uwag ę na pojawiaj ące si ę w otoczeniu szanse oraz zagro żenia maj ące wpływ na działalno ści oraz rozwój gminy sporz ądzono analiz ę SWOT przedstawiaj ącą si ę nast ępuj ąco:

1) Mocne strony − poło żenie geograficzne – w pobli żu Lublina,

36

− poło żenie komunikacyjne – droga krajowa nr 19, trasa kolejowa, − wysoka atrakcyjno ść inwestycyjna – w pobli żu Lublin jako centrum powiatu i województwa, − na obszarze gminy znajduje si ę Rynek Elizówka, − bogate dziedzictwo kulturowe, − walory przyrodniczo-krajobrazowe (dolina rzeki Ciemi ęgi, Kozłowiecki Park Krajobrazowy), − 100% gminy jest zwodoci ągowanie, − rosn ąca liczba nowych budynków mieszkalnych oraz mieszkań oddanych do u żytku, − rosn ąca liczba przedsi ębiorców zarejestrowanych w rejestrze REGON; 2) Słabe strony − słabo rozwini ęta baza turystyczna, − słabo rozwini ęta baza sportowa, − niewystarczaj ąca liczba ście żek rowerowych, − niski stopie ń skanalizowania, − stosunkowo wysoki udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ści w wieku produkcyjnym; 3) Szanse − wzrost liczby ludno ści – rozwój infrastruktury mieszkaniowej, − wykorzystanie programów unijnych, − współpraca na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym z innymi podmiotami lub jednostkami samorz ądu terytorialnego, − rozwój społecze ństwa terytorialnego, − rozwój odnawialnych źródeł energii, − rosn ąca liczb dzieci w wieku 0-4 lata, − rozwój infrastruktury o światowej i wspomagaj ącej; 4) Zagro żenia − wzrost liczby ludno ści mo że przyczyni ć si ę do wzrostu przest ępczo ści, − wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym w ogóle ludno ści przyczyniaj ącej si ę do pogorszenia wska źnika obci ąż enia demograficznego, − trudno ści w dost ępie do środków finansowych w Unii Europejskiej, − obci ąż enie bud żetu rosn ącymi wydatkami społecznymi, − degradacji środowiska, − spadek liczby uczestników w placówkach o światowych, − rosn ąca wielko ść odpadów komunalnych, rosn ąca liczba rodzin obj ętych świadczeniami z zakresu pomocy społecznej.

5.9.2. Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne Analiza ekonomiczne

Uchwał ą nr XV/140/2015 z dnia 17 grudnia 2015 r. Rada Gminy Niemce przyj ęła wieloletni ą prognoz ę finansow ą na lata 2016-2020, obejmuj ącą dochody i wydatki bie żą ce, dochody i wydatki maj ątkowe, wynik bud żetu, sposób sfinansowania deficytu lub przeznaczenia nadwy żki, przychody i rozchody bud żetu, kwot ę długu oraz sposób finansowania spłaty długu. Wielko ści zaplanowanych wydatków bie żą cych w poszczególnych latach prognozy nie przekraczaj ą wielko ści dochodów powi ększonych o nadwy żkę bud żetow ą z lat ubiegłych i wolne środki. W okresie obj ętym prognoz ą wska źnik planowanej ł ącznej kwoty spłat nie przekracza dopuszczalnych górnych wysoko ści. Wydatki maj ątkowe zaplanowane na lata 2015 - 2026 przeznaczone s ą w wi ększo ści na zadania jednoroczne. Zgodnie z prognoz ą w najbli ższych latach planowane jest coroczne zwi ększanie dochodów gminy. Wydatki gminy wraz z biegiem czasu równie ż b ędą ulega ć powi ększeniu i jak wskazuje poni ższy wykres, w niektórych latach b ędą równe dochodom gminy, jednak nie jest planowane przewy ższenie dochodów przez wydatki.

37

Wykres 1. Prognoza wydatków i dochodów gminy Niemce na lata 2016 - 2026

70 000 000,00

65 000 000,00

60 000 000,00 dochody ogółem

[zł] w ydatki ogółem 55 000 000,00

50 000 000,00

45 000 000,00 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 [rok]

Wydatki ogółem zobrazowane na powy ższym wykresie zawieraj ą wydatki bie żą ce oraz wydatki maj ątkowe. Wydatki bie żą ce na przestrzeni prognozy wynosz ą od 84% do a ż 91% wszystkich wydatków gminy Niemce. Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wydatki bie żą ce jednostek bud żetowych obejmuj ą: wynagrodzenia i uposa żenia osób zatrudnionych w pa ństwowych jednostkach bud żetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodze ń i uposa żeń, zakupy towarów i usług, koszty utrzymania oraz inne wydatki zwi ązane z funkcjonowaniem jednostek bud żetowych i realizacji ich zada ń statutowych oraz koszty zada ń zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora finansów publicznych, z wył ączeniem organizacji pozarz ądowych. Natomiast Wydatki maj ątkowe obejmuj ą: wydatki na zakup i obci ęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego oraz wydatki inwestycyjne pa ństwowych jednostek bud żetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowywanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki.

Analiza środowiskowa

Stan środowiska na terenie gminy Niemce został opisany w rozdziale 5.6. W celu okre ślenia potrzeb i mo żliwo ści rozwojowych gminy w kontek ście strefy przyrodniczej sporz ądzono, w oparciu o dost ępne dokumenty strategiczne i charakteryzuj ące stan środowiska, analiz ę SWOT, która przedstawia si ę nast ępuj ąco: 1) Mocne strony: − środowisko przyrodnicze: dolina rzeki Ciemi ęgi, Kozłowiecki Park Krajobrazowy, pomniki przyrody, − bardzo dobra jako ść gleb na terenie gminy, − tradycje rolnicze, − poło żenie w pobli żu Lublina, − realizacji obwodnicy Lublina ograniczaj ącej ruch tranzytowy; 2) Słabe strony:

38

− rozwój zabudowy o charakterze podmiejskim na tereny rolne i otwarte, − zmiany strukturalne w rolnictwie, pozostawianie gruntów rolnych w formie ugorów, zmniejszanie powierzchni upraw, − du że nat ęż enie ruchu tranzytowego emituj ącego zanieczyszczenia i halas, − słabo rozwini ęta infrastruktura turystyczno-wypoczynkowa, − słabo rozwini ęta sie ć infrastruktury technicznej, w tym szczególnie kanalizacji sanitarnej; 3) Szanse: − rozwój turystyki, rozbudowa o środków rekreacyjnych, − rozbudowa sieci infrastruktury technicznej w oparciu o rozwi ązania ekologiczne, − dost ępno ść środków z ró żnych programów operacyjnych, − rozwój tras rowerowych, pieszych oraz konnych, − rozwój ekologicznych upraw rolnych, − rozwój i promowanie lokalnych produktów, − zwi ększanie lesisto ści gminy, − szanse wynikaj ące z polityki regionalnej Unii Europejskiej, − budowa bezkolizyjnej drogi krajowej nr 19, która ograniczy uci ąż liwo ści wynikaj ące z ruchu tranzytowego przez obszary zabudowane, − efektywniejsze wykorzystanie transportu kolejowego; 4) Zagro żenia: − dewastacja środowiska przyrodniczego, − niekontrolowany rozwój zabudowy na terenach otwartych, − transportochłonno ść układów funkcjonalno-przestrzennych, − pełnienie funkcji sypialni dla Lublina, − niewła ściwe gospodarowanie terenami rolnymi prowadz ące do erozji, − zmniejszenie lesisto ści gminy.

Analiza społeczne

Dla gminy Niemce została sporz ądzona: "Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych w Gminie Niemce na lata 2012-2020" przyj ęta uchwał ą Rady Gminy Niemce nr XVI/151/12 z dnia 28 marca 2012 r. Na potrzeby ww. dokumentu sporz ądzono analizy SWOT, które obejmuj ą trzy aspekty: ogóln ą sytuacj ę społeczn ą gminy – warunki i jako ść życia, kapitał ludzki i społeczny oraz pomoc społeczn ą. Na potrzeby niniejszej analizy opracowana jedn ą analiz ę SWOT, w oparciu o wykonane opracowania, zawieraj ącą najwa żniejsze elementy sytuacji społecznej gminy: 1) Mocne strony: − napływ ludzi do gminy, − aktywno ść społeczna i zawodowa ludzi starszych, − zagł ębie folkloru polskiego i kultury tradycyjnej, − czyste środowisko przyrodnicze, − dogodne poło żenie gminy – blisko aglomeracji miejskiej, − dobra komunikacja, − giełda rolnicza, − potencjał kadr w sferze o światy, kultury fizycznej, pomocy społecznej i słu żby zdrowia, − w miar ę dobre rozpoznanie potrzeb przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej, − rozwój organizacji pozarz ądowych, działaj ących w obszarze pomocy społecznej, − powstawanie nowych placówek zdrowotnych;

39

2) Słabe strony: − brak integracji działa ń w zakresie rozwi ązywania problemów społecznych, − ogólne zubo żenie mieszka ńców, − rosn ące rozwarstwienie społeczne, pogł ębianie si ę równie ż w ramach warunków życia mieszka ńców, − szeroki zakres ubóstwa, obejmuj ący wiele grup społecznych, − dominacja rolniczo-socjalnych źródeł dochodów mieszka ńców, − złe warunki lokalowe, w tym równie ż socjalne i komunalne, − niski poziom mobilno ść komunalnej i przestrzennej, − wzrost bezrobocia i utrwalanie si ę niekorzystnych procesów społeczno-gospodarczych, − trudna sytuacja na rynku pracy, b ędąca podstawow ą barier ą osi ągania odpowiedniego poziomu życia, − wysoki poziom bezrobocia ukrytego, − niski udział mieszka ńców w korzystaniu z dóbr kultury, − niski odsetek osób starszych wł ączaj ących si ę w życie społeczne − niewystarczaj ąca partycypacja obywateli w rozwi ązywaniu problemów istotnych dla społeczno ści lokalnej, − zmniejszaj ący si ę poziom aktywno ści zawodowej ludno ści powoduj ący niedostateczny udział w życiu społeczno-gospodarczym, − niski poziom wykształcenia mieszka ńców, − brak kompleksowych, zakrojonych na szerok ą skal ę, wspólnych przedsi ęwzi ęć instytucji publicznych oraz organizacji pozarz ądowych zmierzaj ących do złagodzenia skutków ubóstwa, − niewystarczaj ąca liczba liderów lokalnych, − niedostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy, − brak zintegrowanych działa ć w rozwi ązywaniu problemów społeczno ści lokalnej, − niedostateczny rozwój usług w miejscu zamieszkania, brak odpowiedniej infrastruktury, − niski poziom wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą i społeczn ą, powoduj ący niezaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych ludności, − niedostateczny rozwój bazy i usług zwi ązanych ze sportem i rekreacj ą, − niedostateczny dost ęp do oferty kulturalnej wynikaj ący z ograniczonej infrastruktury, − niedobór obiektów słu żą cych rozwojowi społecze ństwa informacyjnego; 3) Szanse: − zwi ększanie si ę aktywno ści, potencjał i kompetencje organizacji pozarz ądowych, − tworzenie nowych miejsc pracy poprzez przyci ąganie inwestycji zewn ętrznych, − przyci ąganie inwestorów ze wzgl ędu a korzystne poło żenie gminy, − potencjał ludzi starszych, wspieranie działa ń aktywizacyjnych w sferze edukacji, kultury i rekreacji, − wykorzystanie potencjału ludzi młodych, aktywnych zawodowo, − mo żliwo ść wykorzystania funduszy unijnych na realizacj ę programów zwi ązanych z reintegracj ą społeczn ą i zawodow ą osób zagro żonych marginalizacj ą i wykluczeniem społecznym, − znacz ące zasoby kadry, które mog ą by ć potencjalnie zagospodarowanie w obiektach infrastruktury społecznej, − zauwa żalna pozytywna dynamika w zakresie rozwoju infrastruktury społecznej, − zwi ększaj ące si ę potrzeby szkoleniowe i edukacyjne; 4) Zagro żenia: − mo żliwo ść pozbawienia mieszka ńców szans rozwoju w wyniku narastania trudno ści w znalezieniu pracy,

40

− utrzymuj ący si ę wysoki poziom bezrobocia, powoduj ący ubo żenie społeczne i odpływ ludno ści na obszary lepiej rozwini ęte gospodarczo, − zagro żenie starzenia si ę społecze ństwa, przy jednoczesnym braku kompleksowych usług i świadcze ń skierowanych do osób starszych, − utrwalanie si ę procesu emigracji młodych i aktywnych ludzi za granice, − zmniejszenie środków na pomoc bud żetow ą, − post ępuj ący proces zakłóce ń funkcji i dezintegracji rodziny, − pauperyzacja społecze ństwa wpływaj ąca na niski stopie ń korzystania z dóbr kultury, − utrwalenie procesu ubo żenia społecze ństwa, − wysoki odsetek osób i rodzin utrzymuj ących si ę z niezarobkowego źródła utrzymania, − wysoki udział rodzin młodych z małymi dzie ćmi w śród ogółu żyj ących poni żej linii ubóstwa, − wzrost zagro żenia patologi ą, − utrwalanie niekorzystnego stanu udziału osób biernych zawodowo w śród ogółu mieszka ńców gminy, w zwi ązku z wysok ą stop ą bezrobocia, − niskie dochody uzyskiwane z pracy, − bezrobocie strukturalne, du ży udział bezrobotnych z niskim wykształceniem, − brak oferty dla osób niepełnosprawnych.

5.9.3. Prognozy demograficzne

Zgodnie ze zgromadzonymi danymi demograficznymi dla obszaru gminy Niemce, od 2006 roku do 2015 roku zaobserwowa ć mo żna stały przyrost liczby mieszka ńców, który podyktowany jest zarówno stale dodatnim przyrostem naturalnym wynosz ącym ok. 60 osób, jak i stale dodatnim saldem migracji, kształtuj ącym si ę na poziomie ok. 200-300 osób. Od roku 2006 do 2015 liczba mieszka ńców gminy Niemce zwi ększyła si ę o ok. 12%. Poni ższy wykres przestawia zestawienie liczby ludno ści na przestrzeni lat 2006 - 2015, wraz z wyliczon ą lini ą trendu, która obrazuje stały przyrost liczby ludności.

Wykres 2. Liczba ludno ści gminy Niemce na lata 2006 - 2015

19000

18500

18000

17500

ść Ludno ść na 31 XIII 17000 linia trendu

Ludno 16500

16000

15500

15000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Rok

Na podstawie wyliczonej linii trendu oszacowano prognoz ę demograficzn ą na lata 2016- 2046, któr ą przedstawia poni ższy wykres. Zgodnie z wyliczeniami przy zachowaniu obecnego trendu nakre ślonego powy żej, liczba mieszka ńców gminy Niemce b ędzie stale wzrasta ć o ok. 12% na dekad ę. Poni ższy wykres obrazuje szacowany przyrost liczby ludności dla

41 gminy Niemce w ci ągu kolejnych 30 lat. Na podstawie przeprowadzonego prognozowania mo żna uzna ć, że w roku 2046 przy zało żeniu dotychczasowego trendu liczba ludno ści gminy będzie wynosi ć ok. 27 600 osób.

Wykres 3. Prognoza demograficzna dla gminy Niemce na lata 2016 - 2046

29 000

27 000

25 000

23 000 ść Ludno ść na 31 XII

Ludno 21 000

19 000

17 000

15 000

6 8 0 2 16 18 20 22 24 20 20 20 20 20 202 202 203 203 2034 2036 2038 2040 2042 2044 2046 Rok

Powy żej przedstawiona analiza znajduje swoje potwierdzenie w Prognozie ludno ści na lata 2014-2050 opracowanej dla powiatów przez Główny Urz ąd Statystyczny, zgodnie z któr ą w latach 2015-2045 liczba ludno ści powiatu lubelskiego na przestrzeni lat b ędzie stale wzrasta ć. W zwi ązku z powy ższym nale ży przyj ąć , że przyj ęta metoda liczenia prognozy demograficznej, która cechuje si ę podobnym trendem została przeprowadzona wła ściwie. Poniewa ż prognoza demograficzna GUS została sporządzona dla powiatów, w tym przypadku dla powiatu lubelskiego, w skład którego wchodzi 16 gmin cechuj ących si ę ró żnymi uwarunkowaniami rozwojowymi i krajobrazowymi, w tym równie ż miastami, przyj ęto, że analiza zaprezentowana w niniejszym rozdziale jest bardziej dokładna, w zwi ązku z czym mo że stanowi ć podstaw ę do dalszych oblicze ń, których wyniki zaprezentowane s ą w dalszych rozdziałach.

5.9.4. Możliwo ści finansowania przez gmin ę inwestycji słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy

Zgodnie z przepisami ustawy o samorz ądzie gminnym ka żda gmina wykonuj ąc zadania i kompetencje działa w imieniu własnym i na własn ą odpowiedzialno ść . Samorz ąd gminy realizuje zadania publiczne o znaczeniu lokalnym, ale tylko te, których wykonywanie nie jest zastrze żone dla innych podmiotów, zgodnie z zasad ą domniemania kompetencji. Takie okre ślenie zakresu działania daje władzom lokalnym mo żliwo ść podejmowania działa ń innowacyjnych, stwarzaj ących korzystne warunki rozwoju gminy. Zgodnie z ustaw ą o samorz ądzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty nale ży do zada ń własnych gminy. Jedn ą z kategorii spraw jakie obejmuj ą zadania własne gminy jest infrastruktura techniczna. Szczegółowo zadania własne z zakresu infrastruktury technicznej

42 mo żna podzieli ć na zadania dotycz ące: − wodoci ągów i zaopatrzenia w wod ę, − kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czysto ści i porz ądku oraz urz ądze ń sanitarnych, − wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, − zaopatrzenia w gaz, − zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą i ciepln ą, − gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, − edukacji publicznej i innych wynikaj ących z ustawy o samorz ądzie gminnym. Z powy ższego wynika, i ż gmina wykonuje zadania publiczne w celu zaspokojenia potrzeb swoich mieszka ńców, odpowiadaj ąc tym samym za zapewnienie warunków życia miejscowej ludno ści i podstawow ą obsług ę obywateli. Zadania własne wychodz ą naprzeciw wymogom racjonalizacji wydatków publicznych; bowiem władze gminne maj ą najlepsze rozpoznanie lokalnych potrzeb, mog ą ustala ć hierarchi ę celów, na które wydatkowane s ą środki oraz mog ą nadzorowa ć ich wykorzystywanie. Dost ępne gminom źródła finansowania inwestycji infrastrukturalnych mo żna pogrupowa ć w nast ępuj ące kategorie: − dochody własne, − subwencje, − dotacje celowe, − dotacje celowe z funduszy celowych, − kredyty i po życzki, − obligacje komunalne, − środki ze źródeł pozabud żetowych na zadania własne, − źródła finansowania ze środków zewn ętrznych. Dochody własne powi ększone o subwencje to najbardziej naturalne źródło pozyskiwania przez gminy środków inwestycyjnych. Dochody własne s ą w granicach prawa kształtowane przez władze gminy natomiast wysoko ść wpływów z tytułu subwencji zale ży przede wszystkim od czynników, na które gmina nie ma wpływu. Nie umniejsza to jednak swobody gminy w decydowaniu o sposobach ich wydatkowania, mo że jednak utrudnia ć projektowanie inwestycji w dłu ższym okresie. Źródła finansowania ze środków zewn ętrznych. Infrastruktura techniczna jest finansowana w du żej mierze z funduszy Unii Europejskiej. W celu zmniejszania ró żnic w poziomie gospodarczo-społecznym krajów i regionów Unii Europejskiej zostały powołane ró żnego rodzaju fundusze. Ró żnice w poziomie ekonomicznym pojawiły si ę wraz z przyjmowaniem do Unii kolejnych pa ństw członkowskich, których wyniki gospodarcze odbiegały od pa ństw najbardziej rozwini ętych. W dalszej perspektywie zapewnienie równowagi gospodarczej i społecznej krajów członkowskich wi ązało si ę z planami wprowadzenia unii gospodarczo-walutowej.

43

Fundusz Spójno ści miał dostarczy ć wsparcia finansowego na realizacj ę du żych inwestycji zwi ązanych z rozwojem lub modernizacj ą infrastruktury transportowej i ochrony środowiska. Regulacje dotycz ące udzielania dotacji celowych z bud żetu pa ństwa na realizacj ę zada ń inwestycyjnych gminy zostały zawarte w ustawie o finansach publicznych. Zgodnie z tre ści ą tych artykułów gminy mog ą otrzyma ć dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji jako zadania własne, z zakresu administracji rz ądowej, inne zlecone ustawami. Zasady i tryb udzielania dotacji celowych dla gmin okre śla ustawa o dochodach jednostek samorz ądu terytorialnego. W my śl ustawy o finansach publicznych, gminy mog ą zaci ąga ć kredyty i po życzki oraz emitowa ć papiery warto ściowe m.in. na finansowanie wydatków nie znajduj ących pokrycia w planowanych dochodach bud żetowych. Poniewa ż przedsi ęwzi ęcia inwestycyjne z zakresu infrastruktury technicznej, zapisane w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania gminy nie s ą mo żliwe do zrealizowania w ci ągu jednego roku dlatego te ż powinny by ć rozwa żane w perspektywie dłu ższej ni ż jeden rok. Roczny charakter bud żetu nie pozwala na prezentacj ę poszczególnych inwestycji w całym okresie ich realizacji, nie gwarantuj ąc jednocze śnie, i ż realizacja inwestycji znajdzie odzwierciedlenie w bud żetach kolejnych lat. Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Niemce na lata 2016-2020 w najbli ższych latach utrzymanie dochodów i wydatków gminy na podobnym poziomie, z zachowaniem odpowiedniego bufora co pozwala przyjąć i ż, zaistniej ą mo żliwo ści finansowania zada ń własnych gminy, wst ępnie okre ślonych przez dokument jakim jest studium uwarunkowań. Zaznaczy ć jednak nale ży, i ż WPF nie obejmuje wi ększo ści inwestycji, które s ą przewidziane w dokumencie jakim jest Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, poniewa ż s ą one dopiero planowane w tym dokumencie.

5.9.5. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę 5.9.5.1. Maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę

W zwi ązku z przeprowadzonymi w powy ższych punktach analizami ekonomicznymi, środowiskowymi, społecznymi, prognozami demograficznymi przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania gminy poni żej przedstawiono maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, wyra żone w ilo ści powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy wraz z argumentacj ą.

Funkcja mieszkalna Na potrzeby oblicze ń zwi ązanych z zapotrzebowaniem na now ą zabudow ę funkcji mieszkalnej nie wprowadzano podziału na zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą, wielorodzinn ą i zagrodow ą. Zapotrzebowanie na funkcj ę mieszkaln ą nale ży rozumie ć jako cało ściowe zapotrzebowanie gminy Niemce na powierzchni ę u żytkow ą zabudowy mieszkaniowej, która mo że by ć realizowana w ró żnej formie, np. w formie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolno stoj ącej, szeregowej, czy

44 bli źniaczej, jak równie ż w formie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, która mo że przyj ąć ró żną form ę od willi wielorodzinnych po kilkupi ętrowe bloki. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, jak równie ż przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej s ą: − prognozowany wzrost liczby mieszka ńców gminy, − prowadzona przez gmin ę polityka zwi ązana ze stopniowym zwi ększaniem ilo ści nowych miejsc pracy, w tym m.in. poprzez rozwój turystyki oraz terenów pod zabudow ę produkcyjno - usługow ą, − stopniowe zwi ększanie atrakcyjno ści gminy w zakresie usług sportu i rekreacji, infrastruktury społecznej i technicznej, − dost ępno ść środków z ró żnych programów operacyjnych, − zmiany strukturalne w rolnictwie, odchodzenie od produkcji w małych gospodarstwach rolnych i zmiany w źródłach dochodów. Ponadto polityka gminy zmierza do: − zwi ększanie standardów życia mieszka ńców poprzez: - osi ągni ęcie wska źnika 53,0 m² powierzchni u żytkowej mieszkania/osob ę jako docelow ą warto ść przeci ętn ą dla gminy (w 2014 r. – 31,1 m²). Wg danych GUS przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania na 1 osob ę w całej Polsce w 2014 r. wyniosła 26,7 m², co jest warto ści ą ni ższ ą do średniej dla gminy Niemce, i na przestrzeni lat charakteryzuje si ę systematycznym wzrostem (w ci ągu minionych 10 lat wzrosła o prawie 20%). Zgodnie z raportem Eurostatu w 2013 r. w Polsce prawie połowa ludno ści żyje w przeludnionych mieszkaniach, co plasuje Polskę na niechlubnym trzecim miejscu w śród krajów UE. Gorsze warunki s ą tylko w Rumunii i na W ęgrzech. W czołówce krajów cechuj ących si ę najlepszymi warunkami mieszkalnymi s ą Dania, Austria i Luksemburg, w których przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania na osob ę wynosi ok. 53 m². Maj ąc na uwadze powy ższe, jak równie ż charakter gminy Niemce (gmina wiejska, z dominuj ącą zabudow ą jednorodzinn ą i zagrodow ą, cechuj ącą si ę nisk ą intensywno ści ą) nale ży uzna ć, ze dotychczasowy wska źnik jest zdecydowanie za niski. Nale ży d ąż yć do systematycznej poprawy warunków życia mieszka ńców gminy, poprzez umo żliwienie zwi ększenia powierzchni u żytkowej mieszka ń do standardów unijnych, tj. do wielko ści 53,0 m² na jednego mieszka ńca, - zwi ększenie wska źnika samodzielno ści zamieszkania – 95%, tj. 1,05 gospodarstwa domowego na mieszkanie, - wymiana zabudowy mieszkaniowej substandardowej na zabudow ę o współczesnych standardach,

45

− kontynuacja zabudowy na terenach wyznaczonych w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2003 r. z pó źniejszymi zmianami, a dotychczas nie zabudowanych, − wzrost udziału budownictwa jednorodzinnego, w tym rezydencjonalnego, jako najbardziej po żą danej przez mieszka ńców formy zabudowy, − przeciwdziałanie rozpraszaniu zabudowy mieszkaniowej jako zjawiska niekorzystnego z punktu widzenia wyposa żenia terenów w infrastruktur ę techniczn ą poprzez: - wypełnienie zabudow ą istniej ących struktur przestrzennych, - przyj ęcie nadrz ędnej zasady równoległej realizacji infrastruktury technicznej przy uruchamianiu nowych terenów zabudowy mieszkaniowej, przy jednoczesnym planowaniu nowej zabudowy na terenach poło żonych poza zwart ą struktur ą funkcjonalno-przestrzenn ą w formie ekstensywnej.

Funkcja usługowa Na funkcj ę usługow ą składaj ą si ę usługi publiczne i komercyjne. Grup ę usług publicznych reprezentuj ą usługi związane z publiczn ą nauk ą i o świat ą, kultur ą, opiek ą zdrowotn ą i społeczn ą, administracj ą. Znacz ący udział w grupie usług komercyjnych zajmuj ą centra handlowo-usługowe, domy towarowe oraz obiekty kulturalne. Na funkcj ę usługow ą składaj ą si ę równie ż: usługi zwi ązane ze sportem i rekreacj ą, biura, usługi zwi ązane z turystyk ą i jej obsług ą, jak równie ż szeroko poj ęta działalno ść gospodarcza prowadzona przez mieszka ńców w miejscu zamieszkania, która zgodnie z ustaw ą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane mo że by ć prowadzona na powierzchni całkowitej nieprzekraczaj ącej 30% powierzchni całkowitej budynku. Wśród usług wa żne miejsce zajmuj ą równie ż usługi wy ższego rz ędu oraz centrotwórcze. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, jak równie ż przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy usługowej s ą: − poło żenie gminy w pobli żu Lublina, − rosn ąca liczba mieszka ńców, która wpływa na wzrost popytu na usługi oraz nowe miejsca pracy, − potrzeby zwi ązane z lokalizacj ą usług o znaczeniu zarówno lokalnym, jak i ponadloklanym, − turystyka jest perspektywicznym kierunkiem rozwoju gminy w oparciu o atrakcje turystyczne i warunki przyrodniczo krajobrazowe, − dost ępno ść programu wsparcia rozwoju przedsi ębiorstw w ramach programów operacyjnych, − rozwini ęta sie ć drogowa.

Funkcja produkcyjna Do funkcji produkcyjnej mo żna zaliczy ć zarówno zabudow ę zwi ązan ą bezpo średnio z produkcj ą,

46 jak równie ż z szeroko rozumianym przemysłem, oraz obiektami składów i magazynów. Uwzgl ędniaj ąc przeprowadzone analizy ekonomiczne, środowiskowe, społeczne, prognozy demograficzne, jak równie ż przy uwzgl ędnieniu mo żliwo ści finansowania, głównymi czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie gminy w zakresie lokalizacji nowej zabudowy produkcyjnej s ą: − poło żenie na skrzy żowaniu dwóch dróg krajowych (w tym drogi ekspresowej S-17 z dwoma węzłami na terenie gminy) oraz dróg wojewódzkich, − poło żenie w pobli żu Lublina, pozwalaj ące na korzystanie z wykształconej kadry, w tym naukowej i badawczej, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów transportu, − konieczno ść uzupełnienia rolniczo – usługowo – mieszkaniowego charakteru gminy o funkcje produkcyjne, − tworzenie miejsc pracy dla nowych mieszka ńców, aby gminy nie stała si ę sypialni ą Lublina, − dost ępno ść programu wsparcia rozwoju przedsi ębiorstw w ramach programów operacyjnych.

Przeprowadzone analizy zarówno stanu istniej ącego, jak i planowanych przez gmin ę kierunków rozwoju, pozwalaj ą na okre ślenie maksymalnego w skali gminy Niemce zapotrzebowanie na now ą zabudow ę. Przy obliczeniu maksymalnego zapotrzebowania w skali gminy na now ą zabudow ę wzi ęto pod uwag ę perspektyw ę 30 lat, tj. lata 2016 - 2046, jak równie ż niepewno ść procesów rozwojowych wyra żaj ącą si ę w mo żliwo ści zwi ększenia zapotrzebowania w stosunku do wyników analiz o 30%. W zwi ązku z powy ższym maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie, wyrażone w ilo ści powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, kształtuje si ę nast ępuj ąco: − dla zabudowy mieszkaniowej - ok. 1,31 mln m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy usługowej - ok. 2,97 mln m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów - ok. 1,34 mln m² powierzchni u żytkowej. 5.9.5.2. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno – przestrzennej

Na potrzeby Studium oszacowano chłonno ść , poło żonych na terenie gminy Niemce, obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, w podziale na nast ępuj ące funkcje zabudowy: − zabudowa mieszkaniowa, w tym: jednorodzinna, wielorodzinna i zagrodowa, − zabudowa usługowa, zawieraj ąca wszelkiego rodzaju usługi zarówno publiczne, jak i komercyjne, w tym równie ż obiekty handlowe wielkopowierzchniowe oraz usługi sportu i rekreacji, − zabudowa produkcyjna, składów i magazynów, − pozostałe tereny niezabudowane, jak równie ż tereny zwi ązane z komunikacj ą i infrastruktur ą techniczn ą. Pod poj ęciem pozostałe tereny nale ży rozumie ć wszystkie tereny niezaliczone do powy żej wymienionych funkcji. W przewa żaj ącej cz ęś ci s ą to tereny rolnicze (grunty orne, ł ąki, pastwiska,

47 sady), tereny zielone (w tym lasy, ogrody działkowe, ziele ń urz ądzona), wody powierzchniowe oraz tereny obsługi komunikacyjnej. Przy zało żeniu zachowania dotychczasowych proporcji zachodz ących pomi ędzy powierzchniami odpowiednich funkcji, jak równie ż ich procentowym udziale w cało ści terenów zabudowanych, oraz bior ąc pod uwag ę tereny towarzysz ące zabudowie poszczególnych funkcji takie, jak zwi ązane z obsług ą komunikacyjn ą oraz zieleni ą urz ądzon ą, na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, chłonno ść rozumiana jako mo żliwo ść lokalizowana na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żona w powierzchni u żytkowej w podziale na funkcje zabudowy, kształtuje si ę nast ępuj ąco: − dla zabudowy mieszkaniowej - ok. 45,5 tys. m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy usługowej - ok. 4,0 tys. m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów - ok. 2,0 tys. m² powierzchni u żytkowej. 5.9.5.3. Chłonno ść , poło żonych na terenie gminy obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę innych ni ż wymienione w poprzednim punkcie

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowi ązuj ące na terenie całej gminy Niemce obejmuj ą zarówno tereny zlokalizowane w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno- przestrzennej, jak i tereny bezpo średnio przylegaj ące do tej struktury, czy te ż bardziej od niej oderwane. Obowi ązuj ące plany zostały poddane szczegółowej analizie. Tereny zlokalizowane w zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, a jednocze śnie obj ęte ustaleniami obowi ązuj ących planów, zostały zbilansowane w poprzednim punkcje, a tym samym nie zostały uwzgl ędnione w poni ższych wyliczeniach. Powierzchnia u żytkowa została wyliczona na podstawie powierzchni terenów zlokalizowanych poza zwart ą struktur ą oraz intensywno ści zabudowy lub maksymalnej powierzchni zabudowy zapisanej dla poszczególnych terenów w planach miejscowych. Przy czym, poniewa ż w planach miejscowych wska źnik intensywno ści zabudowy był okre ślany zamiennie z maksymaln ą powierzchni ą zabudowy lub nie był okre ślany, przyj ęto do oblicze ń przeci ętn ą warto ść intensywno ści zabudowy, okre ślon ą na podstawie istniej ącego zainwestowania na terenie gminy. W zwi ązku z powy ższym chłonno ść poło żonych na terenie gminy Niemce obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż poło żone w zwartej strukturze funkcjonalno- przestrzennej, rozumiana jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żona w powierzchni u żytkowej zabudowy w podziale na funkcje, kształtuje si ę nast ępuj ąco: − dla zabudowy mieszkaniowej - ok. 430,0 tys. m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy usługowej - ok. 940,0 tys. m² powierzchni u żytkowej, − dla zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów - ok. 735,0 tys. m² powierzchni użytkowej. 5.9.5.4. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę z sum ą powierzchni u żytkowych z pkt 5.9.5.1. – 5.9.5.3.

Maksymalne w skali gminy Niemce zapotrzebowanie na now ą zabudow ę okre ślone w pkt 5.9.5.1.

48 przewy ższa sum ę powierzchni u żytkowych zabudowy w podziale na funkcje zabudowy wyliczonych w pkt 5.9.5.2. i 5.9.5.3. Porównanie tych warto ści obrazuje poni ższa tabela.

Tabela.9. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę, oraz sumy powierzchni u żytkowej zabudowy, wynikaj ącej z pkt 5.9.5.2. i 5.9.5.3. chłonno ść terenów z chłonno ść mpzp maksymalne zwartej poło żonych zapotrzebowanie struktury [1] - [2] - [3] poza zwart ą funkcja zabudowy funkcjonalno- struktur ą przestrzennej funkcjonalno- przestrzenn ą [1] [2] [3] [4] powierzchnia u żytkowa wyra żona w tys. [m²] mieszkaniowa 1 310,0 45,5 430,0 834,5 usługowa 2 970,0 4,0 940,0 2 026,0 produkcyjna, składów i 1 340,0 2,0 735,0 603,0 magazynów

Poniewa ż maksymalne w skali gminy zapotrzebowania na now ą zabudow ę przewy ższa sum ę powierzchni u żytkowej istniej ącej zabudowy oraz zarezerwowanej w planach miejscowych, mo żliwe jest zaplanowanie dodatkowych terenów pod lokalizacj ę zabudowy. 5.9.5.5. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społeczne, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy

Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy zostały okre ślone w rozdziale 5.9.4. 5.9.5.6. Potrzeby inwestycyjne gminy wynikaj ące z konieczno ści realizacji zada ń własnych, zwi ązane z lokalizacj ą nowej zabudowy

Realizacja nowej zabudowy b ędzie zwi ązana niejednokrotnie z realizacj ą infrastruktury technicznej, drogowej oraz społecznej. W przypadku terenów poło żonych w wykształconej ju ż zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej koszty ponoszone przez gmin ę b ędą minimalizowane. W pozostałych przypadkach, tj. w przypadku uruchomienia przez gmin ę terenów pod nowe inwestycje poza zawart ą struktur ą koszty mog ą by ć odpowiednio wi ększe. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem okre ślaj ącym przede wszystkim kierunki rozwoju. Szczegółowa lokalizacja infrastruktury społecznej czy infrastruktury drogowej - publicznej, b ędzie sankcjonowana dopiero na etapie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, dla których zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, b ędą sporz ądzone prognozy skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego. W prognozach finansowych w sposób precyzyjny zostan ą okre ślone skutki dla bud żetu gminy uchwalenia planu miejscowego, zarówno te pozytywne - wyra żaj ące wpływy do bud żetu, jak równie ż skutki generuj ące wydatki. Na poziom wydatków gminy na realizacj ę inwestycji gminnych wynikaj ących z konieczno ści

49 realizacji zada ń własnych wpływ ma wiele czynników, m.in.: − szczegółowe zapisy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego m.in. dotycz ące realizacji dróg publicznych - im wi ększy udział dróg publicznych w planie, tym wi ększy koszt dla gminy realizacji ustale ń tego planu, dotycz ące realizacji infrastruktury technicznej, w tym np. dopuszczenie realizacji indywidualnych sposobów odprowadzania ścieków a co za tym idzie brak konieczno ści docelowego uzbrojenia terenu w sie ć kanalizacyjn ą, − kolejno ść realizacji planów miejscowych - w przypadku stopniowego oddalania si ę od terenów o w pełni wykształconej infrastrukturze, koszty b ędą mniejsze w realizacji poszczególnych zada ń, − wysoko ść subwencji czy dotacji celowych otrzymanych na realizacj ę zada ń własnych wysoko ść pozyskanego finansowania ze środków zewn ętrznych a tak że wykorzystanie mo żliwo ści współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Gmina Niemce, jak wynika z analizy ekonomicznej (pkt 5.9.2), obecnie znajduje si ę w dobrej kondycji finansowej, co potwierdza równie ż opinia Regionalnej Izby Obrachunkowej we Lublinie. Zakłada si ę, i ż stopniowa realizacja zada ń własnych przewidzianych w Studium na najbli ższe 30 lat, przy jednoczesnym ich współfinansowaniu z subwencji, dotacji, środków pozabud żetowych oraz środków zewn ętrznych w tym partnerstwa publiczno-prywatnego nie przewy ższy mo żliwo ści finansowych bud żetu miasta na lata 2016-2046.]225

6. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 6.1. Funkcja i ranga miejscowo ści. 1. O środek gminny - Niemce Funkcje wiod ące: 1) ośrodek usług podstawowych obsługi rolnictwa, ludno ści i administracji, 2) ośrodek podstawowy mieszkalnictwa, usług i rekreacji. 3) ośrodek lokalizacji przemysłu i rzemiosła. 4) ośrodek rozrz ądu ruchu turystycznego. 2. Miejscowo ści gminne:

1) Ośrodki koncentracji osadnictwa pozarolniczego: Elizówka, Jakubowice Koni ńskie, Jakubowice Kolonia, Krasienin, Nasutów, Niemce, Wola Niemiecka.

2) Ośrodki podstawowe obsługi rolnictwa i ludno ści: Ciecierzyn, Dys, Elizówka, Jakubowice Koni ńskie, Krasienin, Łagiewniki, Nasutów, Niemce, Wola Niemiecka. 3) Ośrodki elementarne : Baszki, Ciecierzyn, Dziuchów, Jakubowice Koni ńskie, Krasienin, Krasienin Kolonia, Ludwinów, Łagiewniki, Majdan Krasieni ński, Nasutów, Niemce, Nowy

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

50

Staw, Pólko, Rudka Kozłowiecka, Stoczek, Zalesie. 4) Wsie produkcyjne : Boduszyn, Bystrzyca Kol., Kawka, Osówka, Pólko, Pryszczowa Góra, Stoczek Kol., Swoboda, Wola Krasieni ńska. 5) Wsie letniskowe : Jakubowice Kol., Kawk ą, Ludwinów, Łagiewniki, Nasutów, Nowy Staw, Stoczek, Zalesie. [We wsiach zakwalifikowanych jako produkcyjne wszystkie przyszłe inwestycje, musz ą uzna ć priorytet ochrony terenów mieszkaniowych i letniskowych, uci ąż liwo ść obiektów i urz ądze ń (hałas, emisja spalin itp.) nie mo że przekracza ć dopuszczalnych norm na granicy działki zgodnie z przepisami odr ębnymi.]226

6.2. Struktura stref przyrodniczo-krajobrazowych i jednostek funkcjonalno-przestrzennych. Ze wzgl ędu na zró żnicowanie stanu środowiska wynikaj ące z uwarunkowa ń przyrodniczych, efektów egzystencji i działalno ści człowieka oraz potrzeb ę wła ściwej jego ochrony i kształtowania obszar administracyjny gminy Niemce dzieli si ę na jedena ście stref przyrodniczo-krajobrazowych. Granice stref przedstawiono na rysunku studium. Tabela 10: System stref przyrodniczo-krajobrazowych gminy Niemce

Nr strefy Nazwa strefy 1 Lasy Kozłowieckie 2 Dolina Krzywej Rzeki 3 Pryszczowa Góra 4 Dolina Górnej Mininy 5 Równina Nasutowa 6 Równina Rudki Kozłowieckiej 7 Ośrodek Gminny Niemce 8 Równina Leonowa 9 Leonów-Ludwinów-Boduszyn 10 Wierzchowina Czechowa i Elizówki 11 Dolina Ciemi ęgi

Zmiana funkcji stref oraz zasad jej ochrony i zagospodarowania dokonywana w poszczególnych jednostkach funkcjonalno-przestrzennych poprzez lokalizacj ę obiektów o innej funkcji jest niedopuszczalna w procedurze opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy oraz ich zmianach bez korekty ustale ń studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Poni żej przedstawiono obowiązuj ące zasady ochrony i zagospodarowania stref.

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

51

Strefa 1 - Lasy Kozłowieckie (w cało ści w granicach Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego) 1.1. Opis przewodnich cech strefy

Lasy Kozłowieckie stanowi ą najwi ększy, wzgl ędnie zwarty kompleks le śny w cało ści poło żony w obr ębie województwa lubelskiego. Znajduje si ę on w południowej cz ęś ci Równiny Lubartowskiej. Na rze źbę terenu składa si ę wyst ępowanie niewielkich wałów wydmowych i wzgórz morenowych, pomi ędzy którymi znajduje si ę łagodne, wilgotne zagł ębienie deflacyjne. płaskie doliny rzeczne: Mininy. Krzywej Rzeki, Cieku spod Nasutowa i Parysówki. Gdzieniegdzie spotykane s ą suche dolinki erozyjne -denudacyjne. Deniwelacje si ęgaj ą zazwyczaj ok. 10, maksymalnie - w skali całego kompleksu le śnego - 50 m. Lasy Kozłowieckie odznaczaj ą si ę du żą ró żnorodno ści ą siedliskow ą i gatunkow ą oraz dobrym zró żnicowaniem wiekowym drzewostanów. Najwi ększy udział powierzchniowy maj ą siedliska lasu mieszanego świe żego oraz boru mieszanego świe żego. Na mniejszych powierzchniach wyst ępuje las świe ży i bór świe ży. Nieznaczne fragmenty zajmuj ą: bór suchy, bór wilgotny, bór bagienny, las wilgotny, ols oraz ł ęg. Osobliwo ści ą Lasów Kozłowieckich jest bogate stanowisko d ębu bezszypułkowego, obj ęte ochron ą jako rezerwat przyrody„Kozie Góry". Du ży walor Lasów Kozłowieckich stanowi ą śródle śne polany, ł ąki, bagna i stawy, składaj ące si ę na wysok ą ró żnorodno ść biologiczn ą i krajobrazow ą tego kompleksu. Spotka ć tu mo żemy wiele rzadkich i chronionych gatunków ro ślin z wielosiłem bł ękitnym, tojadem dzióbatym i nasi ęź rzałem pospolitym na czele. Lasy Kozłowieckie to tak że bardzo warto ściowa ostoja fauny. W dolinie Mininy wyst ępuje żółw błotny. W lasach gnie ździ si ę bocian czarny, orlik krzykliwy, jeden z najrzadszych polskich dzi ęciołów - dzi ęcioł białogrzbiety i wiele innych cz ęś ciej spotykanych gatunków ptaków. Lasy Kozłowieckie s ą najwa żniejsz ą w województwie lubelskim ostoj ą zwierzyny łownej. Stosunkowo liczne s ą tu jelenie, samy i dziki. Osobliwo ści ą jest spore stado danieli. Walory przyrodnicze i krajobrazowe tego kompleksu sprawiły, że od 1990 r. znaczna jego cz ęść została obj ęta ochron ą w randze parku krajobrazowego o powierzchni 4 018,50 ha, otoczonego otulin ą o powierzchni 9 000 ha. W granicach gminy Niemce znajduje si ę tylko niewielki, południowy skraj kompleksu Lasów Kozłowieckich.

1.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne zmian zachodz ących w środowisku. Lasy Kozłowieckie ci ągn ąc si ę wzdłu ż niemal całej północnej granicy gminy Niemce, tworzą jej

52 niezwykle cenne zaplecze przyrodnicze, odziaływuj ące zasilaj ąco na pozostałe układy ekologiczne gminy, a przede wszystkim na dolin ę Krzywej Rzeki i dolin ę Mininy. Lasy Kozłowieckie maj ą ogromne pozytywne znaczenie dla warunków klimatycznych i czysto ści powietrza w gminie, dla wielko ści zasobów oraz czysto ści wód powierzchniowych i podziemnych, dla hamowania zjawisk erozji i tłumienia hałasu. Przez Lasy Kozłowieckie ze wschodu na zachód przebiega jeden z najwa żniejszych w makroregionie korytarzy ekologicznych, ł ącz ących dolin ę Bugu przez Pojezierze L ęczy ńsko - Włodawskie i Lasy Żyrzy ńskie z dolin ą Wisły. Poprzez system lokalnych korytarzy ekologicznych północ - południe. Lasy Kozłowieckie odgrywaj ą istotn ą rol ę w ekologicznym zasilaniu doliny Ciemi ęgi i dalej -układu przyrodniczego Lublina. Lasy Kozłowieckie maj ą tak że wysokie walory krajobrazowe, co w poł ączeniu z warto ściami przyrodniczymi i wzgl ędn ą blisko ści ą Lublina wpływa na ich bardzo du że znaczenie rekreacyjne. Zdecydowana wi ększo ść obszaru Lasów Kozłowieckich to grunty Skarbu Pa ństwa, zarz ądzane przez Lasy Pa ństwowe - Nadle śnictwo Lubartów. Sytuacja ta, w poł ączeniu z faktem obj ęcia Lasów Kozłowieckich statusem parku krajobrazowego, zapewnia du żą stabilno ść ekologiczn ą i gospodarcz ą całego kompleksu. Gospodarka le śna prowadzona jest w oparciu o 10-letnie plany urz ądzania lasu, uwzgl ędniaj ące wymogi ochrony środowiska i wielopokoleniowej trwało ści ekosystemów. Na popraw ę stanu ekologicznego Lasów Kozłowieckich wpływa te ż znaczne zmniejszenie od 1990 r. emisji pyłów i gazów do powietrza atmosferycznego przez Zakłady Azotowe w Puławach. Cz ęść Lasów Kozłowieckich, znajduj ąca si ę w granicach gminy Niemce - to jednak lasy prywatne. Tu w ostatnich latach nast ąpił nadmierny - miejscami wr ęcz rabunkowy ich wyr ąb. Naprawianie wyrz ądzonych ekosystemom le śnym szkód b ędzie trwało a ż kilkadziesi ąt lat. Lata 90-te to tak że okres gwałtownego wykupu gruntów prywatnych w enklawach śródle śnych z przeznaczeniem pod budownictwo letniskowe. Aktualnie skala procesu zabudowywania enklaw śródle śnych i terenów przyle śnych nie jest jeszcze znaczna, ale przekroczenie progu naturalnej chłonno ści turystycznej b ędzie miało bardzo negatywne konsekwencje dla walorów przyrodniczych, krajobrazowych i wypoczynkowych Lasów Kozłowieckich.

1.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy W celu zapewnienia ochrony walorów krajobrazowych Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego nale ży: 1. chroni ć tereny le śne przed zmian ą sposobu u żytkowania, nie dopuszcza ć do fragmentacji i uszczuplania powierzchni le śnej, 2. realizowa ć program ekologizacji gospodarki le śnej, 3. nie dopuszcza ć do osi ągni ęcia progu naturalnej chłonno ści turystycznej strefy,

53

4. nie zabudowywa ć obrze ża lasu, a szczególnie wn ętrz le śnych i panoram widokowych, 5. zalesia ć tereny przyle śne nie maj ące wybitnych walorów widokowych, z dbało ści ą o jak najwi ększ ą ró żnorodno ść biologiczn ą, 6. kształtowa ć mo żliwie szerokie i ró żnorodne ekotony le śne.

Strefa 2 - Dolina Krzywej Rzeki (w cało ści w granicach Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego z otulin ą) 2.1. Opis przewodnich cech strefy Strefa obejmuje dolin ę Krzywej Rzeki od jej odcinka przy źródłowego do uj ścia do rzeki Mininy, a tak że fragment doliny rz Mininy poni żej stawów Wzory. Od zachodu i północy do strefy przylega kompleks Lasów Kozłowieckich, od wschodu granic ę stanowi szosa Lubartów - Lublin, na odcinku przebiegaj ącym przez o środek gminny Niemce, na południe rozci ąga si ę strefa Równiny Nasutowa i Równiny Rudki Kozłowieckiej. Dolina jest płaska, o zboczach łagodnych i dominuj ącym użytkowaniu rolniczym, z zasadnicz ą przewag ą ł ąk w dolinie i gruntów ornych na zboczach. Cechuj ą ją wysokie walory krajobrazowe. W centralnej cz ęś ci strefy, po lewej stronie rzeki wyst ępuje mozaikowy kompleks wilgotnych lasów i ł ąk o bardzo wysokich walorach przyrodniczych, a szczególnie floiystycznych. Jest to projektowany rezerwat przyrody „Dyskie Ł ąki". Obecnie niemal cała strefa znajduje si ę w obr ębie otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego, uzgodniony plan ochrony tego parku przewiduje wł ączenie w jego obr ęb zachodniej i centralnej cz ęś ci strefy.

2.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Strefa Doliny Krzywej Rzeki ma ogromne znaczenie w strukturze ekologicznej i funkcjonowaniu przyrody le śno-łąkowego kompleksu Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny, jest to główna ł ąkowa strefa tego kompleksu o najwy ższym bogactwie przyrodniczym i wysokich walorach krajobrazowych. T ędy przebiega główny ł ąkowo-wodny ci ąg ekologiczny Lasów Kozłowieckich, maj ący rang ę ogólnowojewódzk ą. Na jego trasie le ży z kolei jeden z 3 najwa żniejszych w ęzłów ekologicznych tego kompleksu - projektowany rezerwat przyrody, „Dyskie Ł ąki". Krzywa Rzeka bierze swój naturalny pocz ątek niemal w centrum o środka gminnego Niemce, dlatego strefa Doliny Krzywej Rzeki odgrywa zasadnicz ą rol ę w funkcjonowaniu systemu przyrodniczego o środka gminnego i vice versa - Niemce silnie wpływają na procesy przyrodnicze, zachodz ące w dolinie. Główne trendy zmian w środowisku to ubo żenie zasobów wodnych, nasilona presja zabudowy letniskowej i wypoczynku sobotnio-niedzielnego w najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo rejonach strefy oraz nadmierna (czasem rabunkowa) eksploatacja lasów prywatnych i zadrzewie ń.

54

2.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania strefy: 1. Zasady ochrony i u żytkowania ekosystemów, jakie zostały okre ślone w planie ochrony Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego, w tym utworzenie rezerwatu przyrody i u żytku ekologicznego. Dodatkowo postuluje si ę utworzenie zespołu przyrodniczo -krajobrazowego w jednostce 2.13. 2. Zakaz uszczuplania zasobów wodnych doliny. 3. Zakaz zabudowy w dnie doliny i ści śle limitowana zabudowa na terenach przydolinnych. 4. Zalecenie zwi ększania retencji wodnej cieku, ł ąk i olsów w dolinie. 5. Zalecenie rozwoju systemu zadrzewie ń. 6. Zagospodarowanie rejonu rekreacyjnego Nowy Staw wg. ustale ń planu ochrony Kozłowieckiego PK. Postulowane korekty: rezygnacja z o środka handlowo-gastronomicznego, pensjonatu i zabudowy letniskowej na terenie jednostki 2.13. (o środek „Wzory"), na rzecz niekolizyjnego dla środowiska udost ępniania turystycznego zespołu przyrodniczo- krajobrazowego. Rezygnacja z budowy o środka „Podg ęstwinie" (brak go w planie ogólnym gminy). Wprowadzenie bardzo starannie zaprojektowanej zieleni w rejonie zbiornika wodnego i placu gier rekreacyjnych. 7. Jednostka 2.10. - projektowany rezerwat przyrody. Zasady ochrony i u żytkowania terenu ści śle wg. dokumentacji rezerwatu. 8. Jednostka 2.13. - teren o wyj ątkowej ekspozycji widokowej i walorach krajobrazowych. Zakaz zabudowy i grodzenia. Teren piaskowni (pozostało ść wydmy) - do rekultywacji przyrodniczej. Wraz z pobliskim stawem Wzory, docelowo (po rekultywacji) powinien to by ć zespół przyrodniczo - krajobrazowy. 9. Jednostka 2.11 - ł ąki nad rzek ą z wieloma stanowiskami chronionych i rzadkich gatunków ro ślin. Postulowane nieznaczne zwi ększenie retencji wodnej. Utrzymanie dotychczasowego sposobu u żytkowania terenu.

Strefa nr 3 - Pryszczowa Góra 3.1. Opis przewodnich cech strefy. Strefa „Pryszczowa Góra” poło żona jest w północno-zachodniej cz ęś ci gminy, pomi ędzy Lasem Stró żek, stanowi ącym fragment kompleksu Lasów Kozłowieckich, a doliną górnej Mininy. Dominuje tu pi ękny, otwarty krajobraz płaskiej lub lekko falistej równiny form akumulacji glacjalne) i fluwioglacjalnej. Najwy ższy punkt strefy, poło żony na wysoko ści 213,5, npm stanowi jednocze śnie jeden z najwy ższych punktów w całej gminie Niemce. Strefa jest niemal w 100% użytkowana rolniczo. Brak lasów, za wyj ątkiem 2 niewielkich zagajników. Układy osadnicze s ą małe i nieliczne. W kilku miejscach prowadzona jest eksploatacja piasku, wywołuj ąca istotn ą degradacj ę

55 wysokich powierzchni ziemi oraz walorów krajobrazowych.

3.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku. Strefa stanowi centraln ą cz ęść wyniesienia poło żonego pomi ędzy 3 dolinami: górnej Mininy, środkowej Mininy oraz cieku od Staro ścina. Z racji łatwoprzepuszczalnych gleb, jest to wa żna strefa zasilania wód gruntowych. 1. Ok. 50% obszaru strefy stanowi otulina Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego. Otwarty, malowniczy krajobraz rolniczy b. dobrze harmonizuje z funkcj ą ochronn ą. Dominuj ącą tendencj ą ostatnich lat jest rozszerzaj ąca si ę coraz bardziej eksploatacja złó ż piasku i zwi ązana z ni ą coraz rozleglej sza degradacja powierzchni ziemi i walorów krajobrazowych. Uszczuplana jest powierzchnia użytków rolnych. Uci ąż liwo ść stanowi ruch ci ęż kiego taboru samochodowego wywo żą cego urobek. Cz ęść wyrobisk traktowana jest jako miejsce „dzikiego" wysypywania śmieci.

3.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania strefy: 1. Utrzymanie rozległych panoram widokowych otwartego krajobrazu rolniczego. 2. Eksploatacja złó ż surowców (gł. piasku) w sposób nie degraduj ący krajobrazu. Nie wkraczanie z eksploatacj ą na tereny eksponowane widokowo. Ochrona pagórków akumulacyjnych.

3. Likwidacja dzikich wysypisk śmieci.

4. Rekultywacja wyrobisk z uwzgl ędnieniem pozostawienia skarp piaszczystych oraz wykształcenia ciepłolubnych muraw napiaskowych i wrzosowisk. Poeksploatacyjne tereny płaskie - do zalesienia sosn ą i brzoz ą z udziałem jałowca. Po żą dane miododajne wrzosowiska, podnosz ące walory ekologiczne i krajobrazowe.

5. Ewentualny rozwój zabudowy zagrodowej w postaci uzupełniania i kontynuacji

6. istniej ących ci ągów. Nie tworzenie nowych „wysp osadnictwa" w otwartym

7. krajobrazie rolniczym.

Strefa nr 4 - Dolina Górnej Mininy 4.1. Opis przewodnich cech strefy Strefa doliny górnej Mininy poło żona jest w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy, na południe od Lasu Stró żek, stanowi ącego fragment kompleksu Lasów Kozłowieckich. Południow ą granic ę strefy, a jednocze śnie granic ę gminy stanowi -wyra źnie zaznaczaj ąca si ę w terenie - północna kraw ędź Wy żyny Lubelskiej. Minina wypływa kilkoma odr ębnymi ciekami wła śnie spod tej kraw ędzi. W tym rejonie bierze te ż pocz ątek rzeka Kurówka.

56

Na obszarze strefy dominuje krajobraz równinny form akumulacji glacjalnej i fluwioglacjalnej - z łagodnymi rozczłonkowanymi formami dolinnymi. Strefa jest w ok. 90% u żytkowana rolniczo. Osadnictwo tworzy tu układ rozgał ęziony, o du żym stopniu rozproszenia w krajobrazie. Głównym o środkiem osadniczym w strefie jest Krasienin. Na pd-zach od niego znajduje si ę niewielki, ale bardzo cenny przyrodniczo kompleks le śny. Wzdłu ż drogi Majdan Krasieni ński - Krasienin ci ągnie si ę pomnikowa aleja lipowa i kasztanowcowa.

4.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy Poło żenie u stóp północnej kraw ędzi Wy żyny Lubelskiej, w strefie wpływu 2 rzek: Mininy i Kurówki, obecno ść cennych przyrodniczo górnych odcinków dolin rzecznych oraz małego, ale bardzo cennego kompleksu le śnego sprawia, że cala strefa odgrywa bardzo wa żną rol ę w ekologicznym zasilaniu terenów strefy 3 i 5 oraz doliny Kurówki powy żej Garbowa. Strefa stykowa Wy żyny Lubelskiej i Małego Mazowsza jest granic ą fizjograficzn ą II rz ędu, stanowi ącą bardzo ró żnorodne przyrodniczo i krajobrazowe przej ście pomi ędzy dwoma skrajnie ró żnymi typami krajobrazów i kram geobotanicznych. Dlatego strefa ta odgrywa bardzo wa żną rol ę w ogólnowojewódzkiej strategii ochrony ró żnorodno ści biologicznej i krajobrazowej.

4.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania strefy 1. Szczególna ochrona przestrzeni biologicznie czynnej oraz ró żnorodno ści biologicznej i krajobrazowej w strefie przykraw ędziowej Wy żyny Lubelskiej, b ędącej jednocze śnie stref ą źródliskow ą Mininy i Kurówki. 2. Ochrona dolin rzecznych przed zabudow ą z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej. 3. Odtwarzanie uszczuplonej retencji wodnej cieków i ich dolin. 4. Utrzymanie pokrywy ł ąkowej w dnach dolin (bardzo niepo żą dana jest zmiana ł ąk na grunty orne). 5. Rozwój agroturystyki w skupionych osadach. 6. Niezabudowywanie otoczenia pomnikowych alei. 7. Rozwój sieci zadrzewie ń przydro żnych, nadrzecznych i śródpolnych.

Strefa nr 5 - Równina Nasutowa 5.1. Opis przewodnich cech strefy Równina Nasutowa jest, cz ęś ci ą Równiny Lubartowskiej, le żą cą w strefie jej styku z północn ą kraw ędzi ą Wy żyny Lubelskiej. Równina Nasutowska poło żona jest pomi ędzy Dolin ą Górnej Mininy na zachodzie i północy, Dolin ą Ciemi ęgi na południu, Równin ą Rudki Kozłowieckiej na wschodzie i

57

Dolin ą Krzywej Rzeki na północnym wschodzie. Naturaln ą osi ą przyrodnicz ą strefy jest dolina Cieku od Nasuwowa. Wa żnym elementem struktury przyrodniczej antropogenicznego pochodzenia jest z kolei wspaniała, jedna z najwi ększych w Polsce aleja lipowa Dys-Nasutów, o trzech dichotomicznie rozgał ęziaj ących si ę odnogach. Najwy ższy punkt strefy znajduje si ę na jej południowo-zachodnim skraju (210 m np.m.) na strefie kraw ędziowej Wy żyny Lubelskiej, najni ższy – w dnie doliny Cieku od Nasutowa (185 m n.p.m.). W krajobrazie strefy dominuj ą u żytki rolne z licznymi koloniami, pasmowej i rozproszonej zabudowy. Najsilniej zabudowane jest obrze że środkowego odcinka doliny Cieku od Nasutowa. Coraz liczniejsza staje si ę zabudowa wznoszona pomi ędzy ramionami zabytkowej alei lipowej.

5.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Strefa styku Równiny Lubartowskiej, nale żą cej do pasa Nizin Środkowopolskich z kraw ędzi ą Wy żyny Lubelskiej jest miejscem o szczególnym znaczeniu w strukturze przyrodniczej całego województwa. Wprawdzie kraw ędź Wy żyny Lubelskiej na tym odcinku swego przebiegu nie jest zbyt wyra źna, to jednak zwraca uwag ę kontrast krajobrazowy pomi ędzy silnie urze źbion ą, wy żynn ą dolin ą Ciemi ęgi, a s ąsiaduj ącą z ni ą płask ą, nizinn ą dolin ą Cieku od Nasutowa. Aleja lipowa Dys-Nasutów stanowi bardzo wa żne przyrodnicze poł ączenie pomi ędzy oba tymi, tak ró żni ącymi si ę dolinami. Stanowi te ż jeden z najwa żniejszych ł ączników pomi ędzy Dolin ą Ciemi ęgi a kompleksem Lasów Kozłowieckich. Ostatnie lata cechuje powstawanie coraz liczniejszych trendów budowlanych wzdłu ż alei i pomi ędzy jej ramionami, a tak że w dolinie cieku.

5.3 Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy Strefa odgrywa wa żną rol ę w strukturze ekologicznej i funkcjonowaniu przyrody całej gminy. Szczególnie wa żna jest tu ochrona (nie zainwestowanie) dna i zboczy doliny Cieku od Nasutowa, ochrona przed zainwestowaniem otoczenia zabytkowej alei lipowej, ochrona otwartego krajobrazu rolniczego oraz rozwój sieci zadrzewie ń w krajobrazie. W dolinie Cieku od Nasutowa konieczny jest: • zakaz zabudowy dna doliny oraz tych fragmentów jej zboczy, które jeszcze pozostały niezainwestowane (z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej), • wzrost retencji wodnej doliny, zwłaszcza w jej górnym (przy źródłowym) i dolnym odcinku, • ochrona istniej ących i wprowadzenie nowych zadrzewie ń i zakrzewie ń, • ochrona punktów i panoram widokowych. W Nasutowie zaleca si ę d ąż enie do: • ukształtowania atrakcyjnego centrum usługowo-kulturalnego miejscowo ści, • szczególnej dbało ści o architektur ę, w stylu nawi ązuj ącym do bardzo udanych rozwi ąza ń

58

architektonicznych nowego ko ścioła z plebani ą, • przedłu żenia alei lipowej wzdłu ż drogi Dys-Nasutów-Dąbrówka. W ramionach zabytkowej alei lipowej oraz w pasie ok. [100 15 m]227 na zewn ątrz od niej nale ży: • szczególnie chroni ć otwarty krajobraz rolniczy, nie dopuszczaj ąc do rozpraszania si ę zabudowy, a szczególnie do zbli żania si ę jej do alei, • [zlikwid owa ć składowisko złomu i punkt handlu nawozami i opałem w rozwidleniu alei lipowej, jako obiekt drastycznie szpec ący cenny krajobraz przyrodniczo -kulturowy i zagra żaj ący zdrowotno ści tej cz ęś ci zabytkowej alei, ]228 • sukcesywnie uzupełnia ć nasadzenia w miejscach ubytków w alei, • przedłu żyć bieg alei w kierunku Lasów Kozłowieckich, • podda ć kompleksowej rewaloryzacji zabytkowy park przy szkole w Nasutowie.

Strefa 6 - Równina Rudki Kozłowieckiej 6.1. Opis przewodnich cech strefy Równina Rudki Kozłowieckiej zajmuje centraln ą cz ęść gminy. Poło żona jest pomi ędzy Dolin ą Krzywej Rzeki na północy, a o środkiem gminnym na północnym zachodz ą drog ą krajow ą Lublin - Białystok na zachodzie, Dolin ą Ciemi ęgi na południu, Równin ą Nasutowa na wschodzie. Krajobraz lekko falistej równiny stanowa pola z licznym, pasmami zazwyczaj lu źnej zabudowy wiejskiej, ci ągn ącej si ę ła ńcuchowo wzdłu ż dróg w kierunku północ - południe i północny zachód -południowy wschód. Tylko na południu strefy, gdzie teren pocz ątkowo łagodnie a potem coraz bardziej zdecydowanie opada ku Dolinie Ciemi ęgi wyst ępuje budownictwo o du żym stopniu rozproszenia w krajobrazie. Najwy ższy punkt strefy (212 m npm) znajduje się w jej centralnej cz ęść , - w Rudce Kozłowieckiej, najni ższy (197 3 m n p m) w południowo -zachodniej cz ęś ci strefy, dnie rozci ęcia erozyjnego uchodz ącego w kierunku Ciecierzyna. Strefa jest całkowicie bezle śna, pozbawiona cieków wodnych. Tylko w 2 niewielkich, bezodpływowych zagł ębieniach terenu wyst ępuj ą małe płaty ł ąk.

6.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Równina Rudki Kozłowieckiej stanowi lekko wypi ętrzon ą, centraln ą cz ęść gminy, o charakterze rolniczo - osadniczym. Poło żona jest pomi ędzy dwoma dolinami rzek, stanowi ącymi główne korytarze ekologiczne gminy, a przeci ęta główn ą bardzo ruchliw ą drog ą o znaczeniu krajowym oraz łącz ącą je wspaniał ą alej ą lipow ą strefa ta stanowi mozaikowy układ krajobrazowy, o du żym stopniu rozdrobnienia struktury ale o małej ró żnorodno ści biologicznej i krajobrazowej. Główna obserwowana w ostatnich latach tendencja zmian w środowisku to zwi ększanie si ę

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

59 liczebno ści zabudowy zagrodowej, głównie w południowej" i zachodniej cz ęś ci gminy, tj. w zasi ęgu zlewni rzeki Ciemi ęg,, oraz w zasi ęgu oddziaływania o środka gminnego Niemce i szosy krajowej Lublin - Białystok.

6.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy

Równina Nasutowa powinna pozosta ć wa żną stref ą produkcji rolnej gminy. Dlatego konieczna jest tu ochrona walorów rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez nie wprowadzanie obcych, kolizyjnych funkcji terenu (z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej) i hamowanie rozpraszania si ę zabudowy na otwarte tereny rolne. Konieczne jest pozostawienie jak najszerszych pasów wolnych od zabudowy pomi ędzy wsiami ła ńcuchowymi tak. by osadnictwo w strefie miało charakter „wysp", a nie ci ągłej przestrzennie sieci. Po żą dany jest rozwój sadownictwa i warzywnictwa, jako zaplecza dla powstaj ącego w niedalekiej odległo ści Rynku Hurtowego płodów rolnych. Konieczne jest odizolowanie tej strefy od negatywnych wpływów ruchliwej drogi krajowej i zwi ązanej z ni ą infrastruktury -na środowisko rolnicze, najlepiej w postaci pasa zieleni. Zalecany jest rozwój systemu zadrzewie ń wzdłu ż polnych dróg, zwłaszcza w postaci alei lub szpalerów drzew owocowych (wi śnia, trze śnia, morwa, orzech włoski itp.). Zbocza dolin, obniżenia terenu oraz wzniesienia o charakterze kulminacji krajobrazowych powinny by ć zdecydowanie wył ączone z zabudowy.

Strefa nr 7 - O środek gminny Niemce wraz z systemem tranzytowej komunikacji krajowej 7.1. Opis przewodnich cech strefy Pod wzgl ędem geomorfologicznym północn ą cz ęść strefy tworzy równina sandrowa, a południow ą - lekko falista równina z formami akumulacji glacjalnej i fluwioglacjalnej. Strefa obejmuje o środek gminny Niemce wraz z otaczaj ącym go pasem istniej ących i planowanych terenów komunikacji samochodowej i kolejowej, w głównej mierze o charakterze tranzytowym. Miejscowo ść rozbudowuje si ę na łagodnych zboczach otaczaj ących przy źródliskowy odcinek doliny Krzywej Rzeki oraz na otaczaj ącej j ą równinie. O środek nie ma wykształconej logicznej struktury przestrzennej. Zagro żenie funkcjonowania podstawowych ogniw struktury ekologicznej, zanieczyszczenia przemysłowe, brak wyra źnego centrum usługowego, uci ąż liwy ruch tranzytowy, wkraczanie urbanizacji w półenklaw ę le śną kompleksu Lasów Kozłowieckich - to tylko niektóre z problemów rozwojowych Niemiec. 7.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Niemce stanowi ą główny o środek rozwojowy gminy, poło żony na północno-wschodnim skraju jej terytorium (a wi ęc bardzo niekorzystnie dla obsługi ludno ści), na obrze żu du żego kompleksu

60

Lasów Kozłowieckich o kluczowej roli ekologicznej i wa żnym znaczeniu wypoczynkowym w skali województwa. Na północ od Niemiec, ze wschodu na zachód przebiega jeden z głównych korytarzy ekologicznych makroregionu, prowadz ący z lasów i bagien Polesia, przez dolin ę Wieprza, Lasy Kozłowieckie, Lasy Żyrzy ńskie - ku dolinie Wisły. Z północy na południe przez Niemce przebiega ruchliwa droga o randze krajowej: Białystok - Lublin- Rzeszów. Towarzyszy jej linia kolejowa i linie energetyczne. To skrzy żowanie wa żnych struktur przyrodniczych i antropogenicznych stwarza wiele problemów wymagaj ących szczególnie precyzyjnego rozwi ązania w planie zagospodarowania przestrzennego. Główne tendencje zmian w środowisku wyst ępuj ące w ostatnich latach to: ■ gwałtowny wzrost intensywno ści ruchu komunikacyjnego, ■ rozwój drobnej przedsi ębiorczo ści, ■ rozwój indywidualnego budownictwa, w du żej mierze o charakterze rozproszonym, ■ zwi ększenie zainteresowania funkcj ą wypoczynkow ą i zdrowotn ą Lasów Kozłowieckich. Zarówno ruch komunikacyjny, jak i inwestycyjny w strefie Niemiec bardzo silnie wzrósł po uruchomieniu w pobliskiej Elizówce Giełdy Rolnej o znaczeniu wojewódzkim.

7.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy 1. Harmonijny, wielofunkcyjny rozwój o środka gminnego, z wyprowadzeniem uci ąż liwego ruchu tranzytowego na obwodnic ę komunikacyjn ą. 2. Ukształtowanie atrakcyjnego centrum usługowo-turystyczno-administracyjnego w Niemcach. 3. Szczególna dbało ść o walory przyrodnicze i krajobrazowe miejscowo ści, jako głównego o środka „wej ściowego" do parku krajobrazowego. 4. Ukształtowanie mozaiki terenów rolnych, zieleni le śno-parkowej. usług i mieszkalnictwa. Nie zalecany rozwój składów i przemysłu. 5. W dzielnicy przemysłowo-składowej zmniejszenie skali uci ąż liwo ści zakładów dla środowiska i wysycenie całej podstrefy zieleni ą izolacyjn ą. Postulowane jest opracowanie kompleksowego programu poprawy warunków środowiska w dzielnicy. 6. Rygorystyczna ochrona ekosystemów źródłowego odcinka Krzywej Rzeki. Zwi ększenie udziału zadrzewie ń. Gromadzenie wód opadowych i roztopowych celem zwiększania zasilania gruntowego. Docelowe odprowadzenie ścieków z o środka gminnego Niemce do rzeki Wieprz. Odprowadzenie do Krzywej Rzeki - jako rozwi ązanie tymczasowe, pod warunkiem realizacji zbiornika buforowego. 7. Na terenie jednostki 7.7, wa żnej dla zasilania wód gruntowych, w tym w strefie źródliskowej Krzywej Rzeki i uj ęcia wody dla o środka gminnego, niewskazana jest nowa zabudowa. Postulowana jest natomiast jak najwi ększa skala zalesienia tej jednostki.

61

8. W strefie wzmo żonej uci ąż liwo ści komunikacyjnej nale ży przyj ąć : ■ zakaz lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej, ■ zalecenie sukcesywnego wył ączania z u żytkowania rolniczego, ■ rygorystyczn ą ochron ę warunków funkcjonowania przyrody w strefach przej ścia przez doliny rzeczne, tras migracji fauny, w rejonie śródpolnego oczka wodnego k. Woli Niemieckiej itd., ■ konieczno ść rozwijania pasów zieleni ochronnej, budowy przepustów dla fauny itp. rozwi ąza ń minimalizuj ących negatywny wpływ na przyrod ę i krajobraz, ■ mo żliwo ść lokalizacji usług, składów i rzemiosła, związanego z obsług ą ruchu komunikacyjnego, z wyj ątkiem tych odcinków „p ętli komunikacyjnej", które przecinaj ą trasy odgrywaj ące wa żną rol ę w funkcjonowaniu przyrody.

Strefa nr 8 - Równina Leonowa 8.1. Opis przewodnich cech strefy Strefa..Równina Leonowa" poło żona jest w zachodniej cz ęś ci gminy, pomi ędzy kompleksem Lasów Kozłowieckich na północy, miejscowo ści ą Niemce na północnym zachodzie, stref ą rozproszonej zabudowy rolniczej: Ludwinów - Boduszyn na zachodzie, a stref ą zboczow ą uj ścia doliny Ciemi ęgi do doliny Bystrzycy na południowym wschodzie. Równina Leonowa to obszar typowo rolniczy. Dominuj ą tu gleby dobre i bardzo dobre (2 kompleks przydatno ści rolniczej z wkładkami kompleksu 3 i 4). Północna cz ęść tej strefy do drogi Boduszyn-Swoboda to otwarty krajobraz u żytkowanych rolniczo lekko falistych form akumulacji glacjalnej i fluwioglacjalnej. Po rejonie Pryszczowej Góry jest to druga najmniej zabudowana, otwarta krajobrazowo podstrefa gminy. Jej zachodni ą cz ęść zajmuje kompleks Kombinatu Ogrodniczego w Leonowie z rozległymi szklarniami i sadami. Na wschód od niego, k. wsi Włóki znajduje si ę najwy ższy punkt całej strefy - 207,7 m n.p.m. Południowa cz ęść strefy to lekko opadaj ąca ku dolinom Bystrzycy i Ciemi ęgi równina denudacyjna na osadach plejstocenu. W śród upraw rolnych do ść licznie wyst ępuje tu rozproszona zabudowa zagrodowa. Na południowym skraju tej podstrefy znajduje si ę najni ższy punkt całej strefy - 180,9 m n.p.m.

8.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Równina Leonowa jest poło żona peryferyjnie w całej strukturze gminy. Północna cz ęść tej strefy stanowi otwarte przedpole Lasów Kozłowieckich. Jest to główny obszar produkcji ogrodniczej i sadowniczej gminy, o randze ogólnowojewódzkiej. Wyst ępuj ą tu tendencje do dalszej intensyfikacji produkcji ogrodniczej. Południowa cz ęść strefy to lu źno zabudowany, łagodny skłon równiny

62 denudacyjnej nad uj ściowym odcinkiem doliny Ciemi ęgi do doliny Bystrzycy. Wyst ępuje tu niekorzystna tendencja do rozpraszania si ę zabudowy na warto ściowe tereny rolnicze.

8.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy Rozwój Niemiec – zwłaszcza ich funkcji przemysłowych – nie powinien wkracza ć do tej strefy, szczególnie w terenie przyle śnym i ogrodniczym. W cz ęś ci północnej strefy istnieje potrzeba wzmo żonej ochrony walorów rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Nie powinna tu rozwija ć si ę rozproszona zabudowa mieszkaniowa i zagrodowa. Przed zabudow ą trzeba chroni ć szczególnie obrze że Lasów Kozłowieckich. W centrum podstrefy po żą dane są natomiast zadrzewienia i zakrzewienia fitomelioracyjne, oddziaływuj ące przeciwerozyjnie, stanowi ące remizy ptasie i ukrycie dla drobnej zwierzyny łownej. Na obrze żu Lasów Kozłowieckich – po żą dane s ą zalesienia, ze zwróceniem uwagi na mo żliwie du żą ró żnorodno ść gatunkow ą i kształtowanie łagodnych, rozwini ętych ekotonów polno-le śnych. W południowej cz ęś ci strefy nale ży d ąż yć do konsekracji nowej zabudowy w ju ż istniej ących, obecnie lu źno zabudowanych miejscowo ściach. Od strony doliny rzek: Bystrzycy i Ciemi ęgi nale ży rozwija ć system zadrzewie ń, a na zboczach i gruntach słabszych – wprowadza ć zadamienie (s ą tu sprzyjaj ące warunki do rozwoju cennych muraw kserotermicznych). W planowanej strefie po średniej uj ęcia wody Turka – postulowane zalesienie.

Strefa nr 9 - Leonów - Ludwinów – Boruszyn 9.1. Opis przewodnich cech strefy Jest to niewielka powierzchniowo strefa rolniczo-osadnicza poło żona pomi ędzy Niemcami na północy, Równion ą Leonowa na północym wschodzie. Dolin ą Ciemi ęgi na południu i szos ą Lublin- Lubartów na zachodzie. Krajobraz strefy stanowi lekko falista, bezle śna równina z rozproszon ą zabudow ą rolnicz ą, polami, chmielnikami, sadami i do ść licznymi elementami infrastruktury technicznej (linia kolejowa, drogi, linie energetyczne). Najwy ższy Punkt strefy (201,8 m n.p.m.) znajduje si ę na północ od Ludwinowa, najni ższy (183,0 m n.p.m.) w dnie niewielkiego cieku pomiędzy Ludwinowem a Kol. Boduszyn. Przewa żaj ą gleby o wysokiej bonitacji rolniczej.

9.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Strefa 9 jest poło żona mi ędzy trzema innymi strefami o szczególnej roli dla funkcjonowania przyrody i gospodarki gminy: ■ najcenniejsz ą przyrodniczo i krajobrazowo stref ą Doliny Ciemi ęgi, ■ najcenniejsz ą dla produkcji rolnej stref ą Równiny Leonowa, ■ głównym o środkiem administracyjnym i rozwojowym gminy, jakim s ą Niemce.

63

Wzdłu ż zachodniego brzegu strefy biegnie droga o randze krajowej, prowadz ąca bardzo intensywny ruch kołowy, a w poprzek strefy przebiega linia kolejowa. Strefa 9 ma wi ęc charakter przej ściowy pomi ędzy strefami o bardzo ró żnym charakterze i bardzo wa żnej randze. Dlatego wszystko to, co dzieje si ę w strefie 9 mo że mie ć wpływ na funkcjonowanie 3 innych strefo kluczowym znaczeniu dla całej gminy. Główne tendencje zmian zachodz ących w ostatnich latach w zagospodarowaniu strefy to wzrost ró żnego typu zainwestowania w widłach drogi krajowej i linii kolejowej (przemysł, rzemiosło, usługi, zabudowa) oraz rozpraszanie si ę zabudowy na otwarte tereny rolne w rejonie Ludwinów-Boduszyn.

9.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego strefy Nale ży zapewni ć utworzenie zielonych pasów ochronnych wzdłu ż ciągów komunikacyjnych, minimalizuj ących ich negatywny wpływ na tereny rolne i osadnicze, szczególnie w rejonie Leonowa. W podstrefie Ludwinów-Boduszyn nale ży d ąż yć do koncentrowania zabudowy w ju ż istniej ących ośrodkach, a eliminowa ć jej rozpraszanie si ę na otwarte tereny rolnicze. Przed zabudow ą nale ży szczególnie chroni ć eksponowane w krajobrazie wzgórza, zwłaszcza wokół Kol. Boduszyn. W dolinie niewielkiego cieku płyn ącego przez stref ę nale ży wprowadzi ć zadrzewienia wodno i glebochronne oraz stworzy ć system niewielkich lokalnych pi ętrze ń, zmniejszaj ących tempo drena żu i odpływu wód. Rozwój sieci zadrzewien jest po żą dany tak że na innych terenach rolnych, szczególnie wzdłu ż dróg.

Strefa 10 - Wierzchowina Czechowa i Elizówki 10.1. Opis przewodnich cech strefy Wierzchowina Czechowa i Elizówki stanowi wschodni fragment Płaskowy żu Nał ęczowskiego, poło żony pomi ędzy Lublinem na południu i dolin ą Ciemi ęgi na północy. Najwy ższy punkt strefy znajduje si ę na jej pd.-zach. skraju, w rejonie Jakubowic Koni ńskich (223,8 m n.p.m), najni ższy - na skraju pd.-wsch., pomi ędzy Elizówk ą a Rudnikiem (185,1 m n.p.m.). Jest to lekko falista wierzchowina lessowa, stanowi ąca stref ę podmiejsk ą stolicy makroregionu, w której trwaj ące od kilku stuleci u żytkowanie rolnicze dobrych i bardzo dobrych gleb, obecnie bardzo szybko ust ępuje coraz intensywniejszej zabudowie mieszkaniowej (głównie o charakterze indywidualnym) oraz rozwojowi ró żnego rodzaju usług. Teren ten przecina coraz g ęstsza sie ć dróg o coraz intensywniejszym ruchu kołowym oraz liczne linie energetyczne i gazoci ąg wysokopr ęż ny. W całej strefie brak jest lasów. Nie ma te ż ogólnodost ępnych urz ądzonych terenów zieleni.

10.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian w środowisku

64

Wierzchowina Czechowa i Elizówki stanowi najdalej na południe wysuni ętą cz ęść gminy Niemce, bezpo średnio s ąsiaduj ącą z granicami miasta Lublina. Jest to wi ęc strefa przej ściowa pomi ędzy terenami silnie zurbanizowanymi, a cennymi przyrodniczo, krajobrazowo i turystycznie terenami doliny Ciemi ęgi i terenami rolniczo -osadniczymi pozostałej cz ęś ci gminy. Przez stref ę, z północy na południe biegnie kilka wa żnych lokalnych korytarzy ekologicznych, łącz ących cenne ekosystemy doliny Ciemi ęgi z głównymi ogniwami struktury ekologicznej miasta Lublina. Nie zabudowywanie tych poł ącze ń, wysycenie ich zieleni ą oraz minimalizowanie barierowego oddziaływania dróg - to warunki konieczne nie tylko dla zasilania układu ekologicznego Lublina, ale tak że dla podtrzymania funkcji ekologicznych doliny Ciemi ęgi i ochrony tego bardzo wa żnego przyrodniczo korytarza ekologicznego przed izolacj ą od innych układów biologicznie czynnych. Wierzchowina Czechowa i Elizówki to strefa intensywnie urbanizuj ąca si ę. Szybko przybywa tu zespołów nowych domów jednorodzinnych, zakładów usługowych, g ęstnieje sie ć dróg i infrastruktury technicznej. Najintensywniejszej urbanizacji podlega rejon Elizówki, poło żony wzdłu ż szosy krajowej Lublin - Białystok. Ruch inwestycyjny, nat ęż enie komunikacji, hałas i produkcja odpadów wzrosła tu gwałtownie z chwil ą uruchomienia w Elizówce Lubelskiej Giełdy Rolno-Ogrodniczej.

10.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania strefy Wierzchowina Czechowa i Elizówka jest wa żnym elementem „Zielonego Pier ścienia" wokół Lublina. Podmiejskie procesy urbanizacyjne musz ą by ć skorelowane z procesem ochrony przyrodniczych powi ąza ń miasta z otoczeniem oraz ekologicznego wzbogacania krajobrazu. Podstrefy: a) Jakubowice Koni ńskie - Kol. Snopków, b) Górki Czechowskie - Jakubowice - Bernatówka, c) Choiny - Kol. Dys Południe d) Rudnik - Kol. Żulin, powinny pozosta ć terenami rolniczo-turystyczno-parkowymi. Konieczne radykalne ograniczenie nowej zabudowy z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej. Potrzebny rozwój systemu zadrzewie ń, zadamie ń, zalesie ń, ci ągów spacerowych i tras rowerowych. Pasma terenu poło żone mi ędzy tymi podstrefami przeznaczone s ą do podmiejskiej zabudowy jednorodzinnej oraz pod usługi nieuci ąż liwe ze znacznym udziałem terenów zieleni. Podstrefa Elizówki jest intensywnie zagospodarowana, funkcjonuje tu Lubelska Giełda Rolno- Ogrodnicza. Konieczne jest tu rozwi ązywanie licznych problemów, zwi ązanych z istotnie pogarszaj ącym si ę stanem środowiska.

65

Strefa 11 - Dolina Ciemi ęgi (cało ść w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemi ęgi") 11.1. Opis przewodnich cech strefy Rzeka Ciemi ęga jest lewobrze żnym dopływem Bystrzycy o długo ści 41 km. Jej dolina ci ągnie si ę równole żnikowo wzdłu ż północnej kraw ędzi Wy żyny Lubelskiej, w cało ści jednak w obr ębie tej wy żyny. Cała dolina rzeki Ciemi ęgi - od źródeł a ż do uj ścia dzielona jest na 3 główne odcinki: górny - od źródeł do Jastkowa, środkowy - od Jastkowa do Ciecierzyna i dolny - od Ciecierzyna do uj ścia do Bystrzycy. Przy bardziej szczegółowych analizach ww. odcinki dzieli si ę na 6 jeszcze drobniejszych fragmentów. W obr ębie gminy Niemce znajduje si ę dolna cz ęść środkowego odcinka doliny rzeki Ciemi ęgi i górna cz ęść dolnego jej biegu. W skali doliny całej rzeki, jej odcinek znajduj ący si ę w gminie Niemce jest najw ęż szy i najsilniej wci ęty, a lessowe zbocza s ą tu najsilniej rozci ęte w ąwozami i suchymi dolinkami. Jest to teren o bardzo wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Na całym swym biegu przez gmin ę Niemce dolina rz. Ciemi ęgi ma status Obszaru Chronionego Krajobrazu. Powy żej Jakubowic dno doliny Ciemi ęgi zachowało si ę w stosunkowo mało przekształconej formie, z lokalnymi trzcinowiskami, turzycowiskami, olsami i wilgotnymi ł ąkami. Na odcinku od Jakubowie do Ciecierzyna w dno doliny zaszła zabudowa zagrodowa, dochodz ąca na niektórych odcinkach do samej rzeki. Poni żej Ciecierzyna zabudowa znów si ę oddala od rzeki, a walory przyrodnicze i krajobrazowe doliny zyskuj ą na warto ści. Ogromnym walorem doliny s ą stosunkowo liczne źródła, bij ące w jej strefie przyzboczowej. grupa źródeł o najwi ększej wydajno ści znajduje si ę w rejonie Baszek. Niezabudowane, podmokłe odcinki dna doliny, najwi ększe w ąwozy oraz strome lessowe zbocza i ściabnki - s ą miejscem wyst ępowania szeregu bardzo cennych gatunków ro ślin. Fragment doliny w rejonie Kol. Jakubowice, tu ż przy granicy gminy postuluje si ę obj ąć ochron ą rezerwatow ą. Poza tym projektowanych jest kilka u żytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo - krajobrazowych, najobfitsze źródła zasługuj ą na status pomników przyrody.

11.2. Funkcje w strukturze ekologicznej i przestrzennej gminy oraz główne trendy zmian zachodz ących w środowisku Dolina Ciemi ęgi stanowi odcinek korytarza ekologicznego o randze ogólnowojewódzkiej, łącz ącego dolin ę środkowego Wieprza, obj ętą statusem parku krajobrazowego, z rejonem uzdrowiskowym Nał ęczów - Celejów i Kazimierskim Parkiem Krajobrazowym, zlokalizowanym nad Małopolskim Przełomem Wisły. Dolina rzeki Ciemi ęgi to tak że niezwykle wa żne ogniwo „Zielonego Pier ścienia", otaczaj ącego Lubelski Zespół Miejski i wa żny podmiejski rejon turystyczno -wypoczynkowy, położony w połowie drogi mi ędzy Lublinem a Kozłowieckim Parkiem Krajobrazowym. Poło żenie to sprawia, że południkowo - w poprzek doliny Ciemi ęgi -przebiega kilka wa żnych lokalnych korytarzy

66 ekologicznych, ł ącz ących bogate ekosystemy lasów Kozłowieckich (..Zielonych Płuc Lublina") z wymagaj ącym ci ągłego zasilania systemem ekologicznym miasta. Dolina Ciemi ęgi to wreszcie najbli ższy Lublinowi wa żny rejon źródliskowy. Wszystkie te cechy sprawiły, że od pocz ątku lat 90- tych XX w. walory przyrodnicze doliny Ciemi ęgi zwraca ć zacz ęły coraz wi ększ ą uwag ę mieszka ńców Lublina, Świdnika i Lubartowa. Zainteresowanie to przerodziło si ę wkrótce w istotne zagro żenie, zwłaszcza z chwil ą ogłoszenia zamiaru budowy w dolinie Ciemi ęgi kilku wodnych zbiorników retencyjno-rekreacyjnych. Ostatnie lata to okres bardzo nasilonego ruchu inwestycyjnego w dolinie Ciemi ęgi i na przyległych do niej partiach wierzchowiny. Od kilkudziesi ęciu do kilkuset nowych wniosków budowlanych zgłaszanych tu ka żdego roku, to prawdziwa eksplozja i ogromna degradacja walorów przyrodniczych i krajobrazowych tego dotychczas cichego, silnie poci ętego formami erozyjnymi terenu.

11.3. Generalne zasady ochrony walorów oraz kształtowania zagospodarowania przestrzennego Kształtowanie zagospodarowania przestrzennego doliny Ciemi ęgi powinno wynika ć ze strategicznej roli jak ą ona pełni w strukturze ekologicznej województwa, z jednej strony jako fragment jednego z dwu głównych korytarzy ekologicznych wschód - zachód, z drugiej -jako bardzo wa żnego ogniwa „Zielonego Pier ścienia" wokół Lubelskiego Zespołu Miejskiego. W celu zapewnienia ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych strefy oraz warunków dla prawidłowego funkcjonowania tego bardzo wa żnego korytarza ekologicznego, niezb ędna jest: • rygorystyczna ochrona stref źródliskowych, • zwi ększanie retencji wodnej doliny, • hamowanie rozpraszania si ę zabudowy na tereny otwarte oraz zakaz nowej zabudowy w dolinie rzecznej i na jej stromych zboczach, • kompleksowa kanalizacja zlewni rzeki Ciemi ęgi, • zwi ększanie lesisto ści oraz rozwój systemu zadrzewie ń, • utworzenie jednego rezerwatu przyrody oraz kilkunastu u żytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo - krajobrazowych, • rozwój usług turystycznych i kulturalnych w Snopkowie, Dysie i Ciecierzynie, jako o środkach skupiaj ących podmiejski ruch turystyczny. Najcenniejsza przyrodniczo i krajobrazowo podstrefa doliny Ciemi ęgi to jej odcinek od zachodniej granicy gminy do Jakubowic. Konieczna jest tu m.in.: • szczególna ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych, • priorytet dla działa ń ekologicznych, • utworzenie rezerwatu przyrody, • poprawa retencji wodnej doliny, • szczególna ochrona ekologicznych powi ąza ń z s ąsiednimi cennymi terenami, m. in. z

67

rezerwatem „Górki Czechowskie". Bardzo cenny przyrodniczo jest tak że fragment doliny Ciemi ęgi, poło żony mi ędzy Jakubowicami a Dysem. Tu tak że powinien obowi ązywa ć priorytet dla działa ń proekologicznych. Nowa zabudowa dopuszczalna mo że by ć jedynie na zasadach kontynuacji i dopełnienia istniej ących ci ągów zabudowy, a tak że na terenach wskazanych do obj ęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. W dolinie Ciemi ęgi na odcinku pomi ędzy Dysem a Ciecierzynem konieczna jest szczególna ochrona zespołu w ąwozów i otwartych terenów rolnych mi ędzy nimi w południowej cz ęś ci podstrefy. Rygorystyczna ochrona dna doliny i jej stromych zboczy. Rozwój systemu zadrzewie ń w północnej cz ęś ci podstrefy. Nale ży szczególnie zadba ć o skoordynowany, harmonijny rozwój Ciecierzyna jako o środka osadmczo-usługowego, jednego z trzech głównych centrów skupiaj ących obsług ę ruchu turystycznego w dolinie Ciemi ęgi. W rejonie Ciecierzyn - Żulin -Łagiewniki konieczna jest szczególna ochrona systemu w ąwozów jako u żytków ekologicznych. Zalecenie zadrzewienia i zadarnienia wierzchowin. Nowa zabudowa dozwolona mo że by ć jedynie na obrze żach tej podstrefy. Szczególna ochrona strefy źródliskowej doliny rzecznej, otwartego krajobrazu rolniczego oraz punktów widokowych.

6.3. Główne zasady polityki przestrzennej. Podstawow ą zasad ą polityki przestrzennej powinna by ć poprawa ładu przestrzennego, a jej wiod ące zadania dotycz ą głównie sfery osadnictwa. W tym zakresie nale ży: 1) Poło żyć nacisk na bardziej efektywne wykorzystanie obszarów ju ż maj ących ustalon ą funkcj ę mieszkaniow ą - zwłaszcza posiadaj ących dost ęp do jak najszerszego zestawu mediów komunalnych i zlokalizowanych wewn ątrz lub w s ąsiedztwie istniej ących, zwartych obszarów zabudowy, 2) Ograniczy ć do minimum wyznaczanie nowych terenów budowlanych w sytuacji niepełnego wykorzystania terenów ju ż wyznaczonych, 3) Nie dopuszcza ć do powstawania lub narastania osadnictwa w s ąsiedztwie obszarów chronionych, a tak że w innych miejscach rezerwowanych pod funkcje ogólnodost ępne i koliduj ące z mieszkalnictwem, a w szczególno ści przestrzega ć zasad zagospodarowania stref funkcjonalno-przestrzennych okre ślonych w rozdziale 6.2. 4) Zachowa ć, a w niektórych przypadkach nawet rekonstruowa ć, tradycyjny charakter wizualny miejscowo ści w skal, jednostki osadniczej (kształt miejscowo ści), siedliska (wzajemne usytuowanie budynków, ziele ń przydomowa) i pojedynczego obiektu (forma architektoniczna), 5) W terenach nowej zabudowy w celu zachowania i podkre ślenia to żsamo ści kulturowej obszaru, a w szczególno ści krajobrazu kulturowego wsi, charakteryzuj ącego si ę tradycyjnym stylem budownictwa ludowego nale ży ustanowi ć w planie zagospodarowania przestrzennego gminy nowe prawo lokalne (gminne) dotycz ące dopuszczalnych form architektonicznych nowej zabudowy. (W ramach art. 15 ust. 4, 6, 7, 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r.)

68

6) Wyznaczy ć strefy ochrony widoku i krajobrazu, uwzgl ędniaj ące wgl ądy panoramiczne, ekspozycje krajobrazu, zespoły urbanistyczne i ich sylwety wskazane do zachowania i ochrony, w powi ązaniu z miejscami ich ekspozycji. 7) Kierunki kształtowania ekologicznej polityki przestrzennej konstytuuj ą przede wszystkim: poło żenie gminy w ECONET, co wymusza działania proekologiczne o wymiarze ogólnokrajowym, istniej ące walory przyrodniczo-krajobrazowe i potencjalne mo żliwo ści ich wzbogacenia oraz odporno ść środowiska i jego zagro żenia. W oparciu o powy ższe przesłanki w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nale ży:

• utrzyma ć i kształtowa ć ci ągło ść systemu ekologicznego; • wdro żyć polityk ę ochronn ą wraz z programem rewaloryzacji przyrody, wdro żyć polityk ę rewitalizacji i wzbogacania przyrodniczego obszaru gminy, w tym zalesienia; • kształtowa ć wysokie walory estetyczne i krajobrazowe oraz urozmaici ć struktur ę ekologiczn ą gminy; • prowadzi ć rekultywacj ę zdegradowanych terenów oraz rozbudow ę urz ądze ń ochrony środowiska; 8) W polityce kształtowania wysokich walorów estetycznych i krajobrazowych oraz wzmocnienia struktury ekologicznej gminy nale ży uwzgl ędni ć m. in.: • skupianie zabudowy oraz zachowanie wzgl ędnie intensywnego zagospodarowania. Powinien by ć ograniczony rozrost zabudowy na obszary otwarte oraz zboczowe dolin rzecznych. Polityka ta musi by ć poł ączona z ograniczeniami dotycz ącymi formy nowych obiektów - w kierunku jej dostosowania do lokalnych tradycji i cech krajobrazu kulturowego; • identyfikacj ę lokalnego systemu przyrodniczego, co umo żliwi ochron ę przed zabudow ą istniej ących i potencjalnych powi ąza ń ekologicznych.

6.4. Obszary otwarte i zainwestowane. 6.4.1. Ustalenia ogólne dla obszarów otwartych Obszary otwarte obejmuj ą tereny, które obecnie s ą i pozostaj ą nie zabudowane, stanowi ące baz ę przyrodnicz ą gminy, zawieraj ącą m. in. najbardziej warto ściowe elementy środowiska przyrodniczego i s ą poło żone w nast ępuj ących obszarach i strefach: a) Kozłowiecki Park Krajobrazowy,

b) Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Ciemi ęgi, c) projektowany rezerwat przyrody "Wielosił",

d) projektowany rezerwat florystyczny w Dolinie Ciemi ęgi im. Heleny Koperskiej, e) pomniki przyrody,

f) tereny projektowanych u żytków ekologicznych,

69

g) obszary ochrony dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych

h) strefy ochrony siedliskowej lasu,

i) zlewnia chroniona

j) strefy ochrony źródliskowej

k) Ekologiczny System Obszarów Chronionych (ESOCH).

Niezale żnie od wyst ępuj ącej funkcji przyrodniczo - kulturowej tereny otwarte s ą u żytkowane jako:

• rolnicza przestrze ń produkcyjna (pola uprawne, ł ąki, pastwiska), • lasy, zadrzewienia, • wody otwarte, • tereny rekreacyjne, • nieu żytki. 6.4.1.a Charakterystyka obszarów i obiektów prawnie chronionych na mocy Ustawy o ochronie przyrody Wprowadza si ę obszary chronione na terenie gminy w granicach przedstawionych na rysunku:

Kozłowiecki Park Krajobrazowy Powierzchnia całkowita Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego wynosi 61,21 km². Lasy Kozłowieckie ci ągn ąc si ę wzdłu ż niemal całej północnej granicy gminy Niemce, tworzą jej niezwykle cenne zaplecze przyrodnicze, oddziaływuj ące zasilaj ąco na pozostałe układy ekologiczne gminy, a przede wszystkim na dolin ę Krzywej Rzeki i dolin ę Mininy (Chmielewski, red. 1998).

Otulina Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego Powierzchnia całkowita otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego wynosi 74,32 km". Na obszarze gminy Niemce znajduje si ę jej południowa cz ęść . Na terenie otuliny dominuj ą uprawy rolne (w jej południowej cz ęś ci), za ś w rejonie doliny Mininy ł ąki.

Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemi ęgi" Powierzchnia całkowita Obszaru Chronionego Krajobrazu ”Dolina Ciemi ęgi" wynosi 26,27 km", z czego na terenie gminy znajduje si ę 19,19 km (73,0% powierzchni całkowitej OCK). Obszar ten zajmuje południow ą cz ęść gminy Niemce i stanowi 13,6% jej ogólnej powierzchni. Jest to teren o bogatej florze, z licznymi okazami pomnikowymi, a przede wszystkim atrakcyjnym krajobrazie i du żych walorach turystycznych.

Pomniki przyrody Na terenie gminy Niemce znajduj ą si ę nast ępuj ące zatwierdzone pomniki przyrody:

70

♦ aleja 151szt. lip drobnolistnych (180-600); lokalizacja przy drodze wojewódzkiej Krasienin - Majdan Krasieni ński; ♦ aleja 885szt. lip drobnolistnych (120-360); wzdłu ż drogi gminnej Nasutów - Dys -Pólko; ♦ lipa drobnolistna o obwodzie pnia 403 cm znajduj ąca si ę na terenie Szkoły Podstawowej w Nasutowie; ♦ lipa drobnolistna o obwodzie pnia 350 cm; zabytkowy zespół dworsko-parkowy przy drodze Dys - Bernatówka; ♦ lipa drobnolistna o obwodzie pnia 510 cm; teren parafii rzymsko-katolickiej w Dysie; ♦ klon srebrzysty o obwodzie 600 cm; zabytkowy zespół dworsko-parkowy teren Szkoły Podstawowej w Ciecierzynie; (Raport..., 1996). ♦ aleja lip drobnolistnych (200-300cm); lokalizacja przy drodze Kolonia Stoczek - Dys - Pólko; W odniesieniu do pomnikowych tworów przyrody wprowadzone s ą ograniczenia i zakazy wynikaj ące z art. 31a ust. 2 ustawy o ochronie przyrody.

6.4.l.b Charakterystyka obszarów proponowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą na mocy Ustawy o ochronie przyrody

Projektowany rezerwat przyrody „Wielosil" kolo Woli Niemieckiej. Projektowany rezerwat le ży w Kozłowieckim Parku Krajobrazowym, w pobli żu miejscowo ści Wola Niemiecka. Rezerwat ten obejmuje 85,75 ha. W jego skład wchodz ą lasy, ł ąki, tereny zakrzaczone i nieu żytki (torfianki, bagienka). S ą one w wi ększo ści własno ści ą prywatn ą niewiele działek nale ży do Państwowego Funduszu Ziemi. Teren ten jest przykładem typowych dla Wysoczyzny Lubartowskiej krajobrazów. Lasy wchodz ące w skład projektowanego rezerwatu charakteryzuj ą si ę do ść du żym zró żnicowaniem. Wyst ępuj ą tu zbiorowiska le śne, takie jak: d ąbrowa świetlista, bór mieszany sosnowo-dębowy, gr ąd niski, gr ąd wysoki, ł ęgi, a tak że szereg zbiorowisk o charakterze przej ściowym. Na terenie tym wyst ępuj ą równie ż zbiorowiska wodne, bagienne i ł ąkowe. Na terenie projektowanego rezerwatu stwierdzono wyst ępowanie 380 gatunków ro ślin naczyniowych, w tym 38 gatunków rzadkich lub obj ętych ochron ą prawn ą, a tak że jednego gatunku grzyba chronionego. Obj ęcie ochron ą rezerwatow ą tego terenu ma ogromne znaczenie dla zabezpieczenia stanowisk du żej grupy gatunków ro ślin chronionych. Na szczególn ą uwag ę i ochron ę zasługuj ą stanowiska rzadkiego na lubelszczy źnie, a tak że w Polsce gatunku - wielosiłu bł ękitnego. Jest to jedyne znane w województwie lubelskim stanowisko tej ro śliny. Na uwag ę zasługuje równie ż licznie wyst ępuj ący na tym terenie tojad dzióbaty. Projektowany rezerwat jest równie ż ostoj ą wielu zwierz ąt, w tym gatunków obj ętych ochron ą prawn ą i rzadkich. Obj ęcie ochron ą rezerwatow ą tego typu terenu ma tak że znaczenie dla

71 zabezpieczenia ró żnych typów gleb charakterystycznych dla tej cz ęść Wysoczyzny Lubartowskiej.

Projektowany rezerwat florystyczny w Dolinie Ciemi ęgi im. Heleny Koporskiej. Projektowany rezerwat le ży w gminach Jastków i Niemce, w pobli żu miejscowo ści Snopków. Znajduje si ę w Obszarze Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemi ęgi". Rezerwat ten obejmuje 21,76 ha. W jego skład wchodz ą ł ąki, lasy, tereny zakrzaczone i nieu żytki. Nale żą one w wi ększo ści do Centralnego Laboratorium Paszowego w Snopkowie oraz Wojewódzkiego Zarz ądu Inwestycji Rolniczych w Lublinie, cz ęść działek jest własno ści ą prywatn ą. Otulina projektowanego rezerwatu ma powierzchni ę 26,87 ha. S ą to działki nale żą ce do Centralnego Laboratorium Paszowego w Snopkowie oraz działki prywatne. Ze wzgl ędu na ich warto ść przyrodnicz ą oraz stosunki własno ściowe, otulin ę utworzono tylko od strony północnej i wschodniej. Teren projektowanego rezerwatu i jego otulina nale żą do jednych z najcenniejszych w dolinie rzeki Ciemi ęgi. W dolinie wykształciły si ę zbiorowiska wodne, szuwarowe, zaro ślowe, niskotorfowe, le śne, a na stromych lessowych zboczach zbiorowiska kserotermiczne i ciepłolubne zaro ślowe. Na uwag ę zasługuj ą płaty zespołów: turzycy prasowej, turzycy tunikowej z du żym udziałem storczyków. Do cennych zbiorowisk nale ży równie ż podmokły ols. Na terenie projektowanego rezerwatu i w jego otulinie stwierdzono wyst ępowanie 201 gatunków ro ślin naczyniowych w tym 17 gatunków obj ętych ochron ą prawn ą lub rzadkich w skali regionu jak: storczyki - krwisty, szerokolistny, plamisty; kruszczyk błotny, pierwiosnka lekarska, porzeczka czarna, kruszyna, kalina koralowa, gnidosz błotny, lepi ęż nik ró żowy, olsza szara, turzyca prosowa, rutewka mniejsza i dzwonek bolo ński. Wartym zabezpieczenia elementem środowiska przyrodniczego tego rejonu s ą źródła podzboczowe i dolinne. Obj ęcie ochron ą tego terenu ma równie ż ogromne znaczenie dla zabezpieczenia przed zniszczeniem mozaikowego układu ró żnych typów gleb. Gleby te charakterystyczne dla środkowego odcinka rzeki Ciemi ęgi stosunkowo mało przekształcone przez działalno ść człowieka zasługuj ą równie ż na ochron ę tak że ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych. Projektowany rezerwat i jego otulina s ą ostoj ą wielu gatunków zwierz ąt, w tym gatunków obj ętych ochron ą prawn ą.

Projektowane u żytki ekologiczne W gminie Niemce projektowanych jest osiem u żytków ekologicznych: I - w Krasieninie - projektowany u żytek ekologiczny obejmuje fragment lasu chłopskiego, jest to gr ąd wysoki wykształcony na siedlisku lasu świe żego. W drzewostanie w pobli żu szosy panuje d ąb szypułkowy. Ni ższ ą warstw ę drzew i poszycia buduje grab. W runie wiosn ą przewa ża zawilec gajowy i płatami marzanka wonna, natomiast latem wida ć małe płaty turzycy le śnej. Mi ędzy nimi wyst ępuj ą liczne k ępki - po kilkana ście okazów ka żda - bardzo rzadkiego i chronionego gnie źnika le śnego. Zwykle storczyk ten wyst ępuje pojedynczo. W takiej ilo ści nie notowano go w całej gminie Niemce

72 oraz w gminach s ąsiednich. Bardziej na wschód gr ąd wysoki przechodzi w gr ąd niski z udziałem rzadkiego jaskra kszubskiego, jaskra kosmatego oraz czworolistu. Jeszcze bardziej na wschód gr ąd niski przechodzi w ł ęg jesionowo- olszowy, z czeremch ą i bzem czarnym (Wilgat, red. 1992). II - w Ciecierzynie - projektowany u żytek to niewielki w ąwóz, którego zbocza poro śni ęte s ą ro ślinno ści ą zaro ślow ą i kserotermiczn ą. W cz ęś ci zachodniej przewa ża ro ślinno ść gradowa. Dna ocienionych w ąwozów porasta świerz ąbek owłosiony, kłosownica le śna, czerniec gronkowy, parzydło le śne, kopytnik, wichlina gajowa, pierwiosnka lekarska. Nasłonecznione zbocza pokryte s ą ro ślinno ści ą kserotermiczn ą z tarnin ą i wisienk ą stepow ą. Na uwag ę zasługuje tu wiele gatunków rzadkich i chronionych jak: wisienka stepowa, ciemi ęż nik lekarski, rutewka mniejsza, przekot pospolity, koniczyna pagórkowa, przytuli ą północn ą go ździk kartuzek, dzwonek bolo ński i syberyjski, czy ściec pospolity oraz pokrywaj ąca jedno ze zboczy poziomka wysoka (Wilgat, red. 1992). III - Kolonia Żulin - projektowany u żytek ekologiczny to du ży w ąwóz bardzo bogato rozgał ęziony. Na jego dnie spotyka si ę niewielkie powierzchnie pól uprawnych, obsiany głównie żytem oraz małe ł ączki śródle śne. Zbocza w ąwozu poro śni ęte s ą drzewami i krzewami, a w runie dominuje ro ślinno ść gradowa. Z grupy gatunków rzadkich i chronionych stwierdzono tu ro śliny takie jak: wawrzynek wilczełyko, paprotka zwyczajna, listera jajowata, pierwiosnka lekarska. Na szczególne podkre ślenie zasługuje du że stanowisko paprotnika kolczystego licz ące około 20 okazów. Na nasłonecznionych zboczach wykształcił si ę zespół świetlistej d ąbrowy z du żym udziałem leszczyny, dębu bezszypułkowego, nawłoci pospolitej, ciemi ęż yka, pierwiosnki lekarskiej, pi ęciornika białego i konwalii majowej (Wilgat, red. 1992). IV - Łagiewniki - projektowany u żytek to niewielki w ąwóz słabo zadrzewiony. Pokrywaj ą go zwarte zaro śla berberysu z udziałem trzmieliny brodawkowej i wisienki stepowej. Z gatunków rzadkich i chronionych wyst ępuj ą: centuria pospolita, dzwonek brzoskwiniolistny, tymotka Boehmera, dzwonek bolo ński, nawrot lekarski. W miejscach ocienionych stwierdzono kopytnik i czerniec gronkowy (Wilgat, red. 1992). V - Dys Południe - projektowany u żytek ekologiczny to w ąwóz pokryty ro ślinno ści ą gradow ą z du żym udziałem lipy, grabu, derenia świdwy, kaliny, bzu czarnego, leszczyny, a tak że brzozy brodawkowej i d ębu szypułkowego, topoli osiki i pojedynczych okazów wierzby kruchej. W warstwie drzew wyst ępuj ą do ść grube brzozy (obwód 250 cm), d ęby (ok. 300 cm), wierzba krucha (ok. 300 cm). Górne partie niektórych zboczy zajmuje ro ślinno ść kserotemiiczna. Na szczególn ą ochron ę zasługuj ą licznie wyst ępuj ące: paprotka zwyczajna, paprotnica krucha oraz pojedynczo wyst ępuj ący paprotnik kolczysty (Wilgat, red. 1992). VI - Kolonia Dys Południe - projektowany u żytek ekologiczny to du ży w ąwóz pokryty ro ślinno ści ą gradow ą. W warstwie drzew przewa ża lipa, której pojedyncze okazy osi ągaj ą 300 cm

73 obwodu, z domieszk ą grabu. Skład gatunkowy runa pozwala zaliczy ć to zbiorowisko do gr ądu niskiego. Na szczególn ą uwag ę na terenie projektowanego u żytku ekologicznego ro śliny rzadkie i chronione takie jak: paprotnik kolczysty, paprotka zwyczajna, wawrzynek wilczełyko, parzydło le śne, paprotnica krucha (Wilgat red. 1992). VII - Dys - projektowany u żytek obejmuje do ść du ży w ąwóz z licznymi bocznymi rozgał ęzieniami. Przecina go asfaltowa szosa prowadz ąca do Nasutowa - Lipki. Wi ększo ść zboczy tego w ąwozu porastaj ą drzewa i krzewy. Na uwag ę zasługuje wyst ępowanie wielu okazów parzydła le śnego, pluskwicy europejskiej, czworo listu oraz paprotnicy kruchej i bukwicy zwyczajnej. W miejscach bardzo nasłonecznionych wykształciły si ę zbiorowiska kserotenniczne. W bocznym w ąwozie stwierdzono stanowisko wisienki stepowej (ok. 50 okazów). Od strony zachodniej wyst ępuje kilka okazów d ębów. Dla ich ochrony projektuje si ę tu utworzenie pomnika przyrody (Wilgat, red. 1992). VIII - Kolonia Jakubowice - projektowanym u żytkiem ekologicznym jest w ąwóz pokryty ro ślinno ści ą gradow ą. Na uwag ę zasługuje wyst ępowanie wielu okazów wawrzynka wilczełyko i parzydła le śnego (Wilgat, red. 1992).

6.4.1.c Charakterystyka obszarów chronionych planistycznie

Zielony Pier ście ń Stan struktury ekologicznej miasta i układów miejskich terenów zielonych, a tak że potencjał ekologiczny terenów podmiejskich maj ą istotne znaczenie w zapewnieniu zwi ązków przestrzennych systemu przyrodniczego miasta Lublina z terenami otwartymi i le śnymi poło żonymi w bezpo średnim sąsiedztwie obszaru zurbanizowanego. W celu poprawy warunków życia w mie ście ustanawia si ę tzw. "zielony pier ście ń" (GREEN BELT), który stanowi stref ę czynnej ochrony fizjonomii krajobrazu. Stwarza to jednocze śnie konieczno ść wzbogacenia przyrodniczego tych terenów, główni droga fitomelioracji (zadrzewie ń, zakrzacze ń) oraz małej retencji. W skład "zielonego pier ścienia" wchodz ą: • doliny rzeczne • wi ększe kompleksy le śne • rolnicze tereny otwarte z zachowaniem harmonijnym krajobrazu. Dwa pierwsze elementy czyli doliny rzeczne oraz kompleksy le śne stanowi ą główne kierunki zasilenia ekologicznego systemu przyrodniczego miasta Lublina. "Zielony pier ście ń" poza stabilizuj ącym wpływem na środowiskowe warunki życia w mie ście ma wpływ równie ż na: • funkcj ę ochrony struktury ekologicznej z pozostało ściami przyrody zbli żonej do naturalnej i osobliwo ściami przyrodniczo-krajobrazowymi;

74

• funkcj ę ochrony struktury przestrzennej przed chaotyczn ą urbanizacj ą; • funkcj ę buforow ą osłabiaj ącą presj ę miasta na tereny wiejskie; • funkcje wypoczynku codziennego i świ ątecznego dla mieszka ńców.

6.4.2.a Ustalenia ogólne dla obszarów prawnie chronionych Dla obszarów chronionych na terenie gminy obowi ązuje: 1. Kozłowiecki Park Krajobrazowy wraz z otulin ą: 1) Ogólne zasady gospodarowania w Kozłowieckim Parku Krajobrazowym okre śla Rozporz ądzenie nr 6 Wojewody Lubelskiego z dnia 23 marca 2005 r. Szczególnym celem ochrony parku jest zachowanie walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych, historycznych i turystycznych środowiska ze szczególnym uwzgl ędnieniem ekosystemów le śnych. W parku zakazuje si ę: - realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu art. 144 pkt 9 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz.. 1227 z 15.11.2008 r. [ze zm.] 1 ) - umy ślnego zabijania dzikich zwierz ąt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronie ń i miejsc rozrodu oraz tarlisk i zło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonania czynno ści w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej, rybackiej i łowieckiej; - likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nawodnych, je żeli nie wynikaj ą z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub napraw urz ądze ń wodnych; - pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu; - wykonanie prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budow ą, odbudow ą, utrzymaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych; - dokonywania zmiany stosunków wodnych, je żeli zmiany te nie słu żą ochronie lub racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; - budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

75

wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; - likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; - wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia własnych gruntów rolnych: - prowadzenia chowu i hodowli zwierz ąt metod ą bez ściółkow ą - utrzymania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; - organizowania rajdów motorowych i samochodowych; - używania łodzi motorowych i sprz ętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych; 2. Obszar Chronionego Krajobrazu "Dolina Ciemi ęgi" Na terenach Obszaru Chronionego Krajobrazu „Doliny Ciemi ęgi", zgodnie z Rozporz ądzeniem nr 42 Wojewody Lubelskiego z dnia 17 lutego 2006 r. obowiązuje: 1) zachowanie oraz poprawa stosunków wodnych poprzez ograniczenie nadmiernego odpływu wód, gospodarowanie zasobami wodnymi w sposób uwzględniaj ący potrzeby ekosystemów wodnych i wodno - błotnych, zachowanie naturalnego charakteru rzek, cieków wodnych, zbiorników wodnych i starorzeczy, ochron ę funkcji obszarów źródliskowych o du żych zdolno ściach retencyjnych, zachowanie lub przywracanie dobrego stanu ekologicznego wód; 2) zachowanie lub odtwarzanie ró żnorodno ści biologicznej wła ściwej dla danego typu ekosystemu, głównie poprzez zachowanie lub przywracanie wła ściwego stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk ro ślin, zwierz ąt lub grzybów, 3) uwzgl ędnienie potrzeb ochrony przyrody w gospodarce człowieka, w tym w gospodarce rolnej, le śnej, wodnej, rybackiej i turystyce; 4) ochrona i kształtowanie zadrzewie ń, ze szczególnym uwzgl ędnieniem zadrzewie ń nadwodnych i śródpolnych; 5) ochrona specyficznych cech krajobrazu, w tym meandrów rzeki Ciemi ęgi starorzeczy, naturalnych fonu rze źby terenu (doliny denudacyjne, w ąwozy lessowe); 6) ochrona zbiorowisk ro ślinnych pełni ących rol ę zabudowy przeciwerozyjnej. w tym muraw kserotermicznych i zadrzewie ń (w szczególno ści w du żym rozgał ęzionym wąwozie w pobli żu Ciecierzyna); 7) tworzenie i ochrona korytarzy ekologicznych, umo żliwiaj ących migracj ę gatunków; 8) kształtowanie zagospodarowania przestrzennego w sposób umo żliwiaj ący zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz warto ści kulturowych w szczególno ści przez ochron ę otwartej przestrzeni przed nadmiern ą zabudow ą, zachowanie ci ągło ści korytarzy ekologicznych, kształtowanie zalesie ń w sposób optymalny dla ochrony ró żnorodno ści biologicznej i walorów krajobrazowych, ochron ę punktów, osi i przedpoli widokowych, usuwanie lub przesłanie antropogenicznych elementów dysharmonijnych w krajobrazie; 9) dąż enie do rewitalizacji zespołów zabudowy, w tym układów zabytków propagowanie

76

tradycyjnych cech architektury; 10) eliminowanie lub ograniczanie źródeł zagro żeń, w szczególno ści zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb, poprzez usuwanie zanieczyszcze ń antropogenicznych, kształtowanie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej, promowanie sposobów gospodarowania gruntami, ograniczaj ących erozj ę gleb.

Na Obszarze zakazuje si ę: 1) zabijania dziko wyst ępuj ących zwierz ąt, niszczenia ich nor i legowisk, innych schronie ń i miejsc rozrodu oraz tarlisk, zło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynno ści zwi ązanych z racjonaln ą gospodark ą roln ą, le śną, ryback ą i łowieck ą; 2) realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu art.144 pkt 9 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., nr 199 poz.. 1227 z 15.11.2008 r. [ze zm.] 1 ); 3) likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub urz ądze ń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynów; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztonnowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub otrzymaniem, budow ą, odbudow ą, napraw ą lub remontem urz ądze ń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody lub zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior lub innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej; Zakaz o którym mowa w ust. 1 pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których sporz ądzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obowi ązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrod ę Obszaru. Zakaz o którym mowa w ust. 1 pkt 3 nie dotyczy prac

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

77 wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody. Zakaz o którym mowa w ust. 1 pkt 4 nie dotyczy terenów dla których udzielono koncesji nie wydobywania kopalin przed dniem wej ścia w życie niniejszego rozporz ądzenia; Zakaz o którym mowa w ust. 1 pkt. 8 nie dotyczy obiektów lokalizowanych w obszarach wyznaczonych w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin lub miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy lub ci ągach istniej ącej zabudowy.

3. Istniej ący u żytek ekologiczny Na obszarze u żytku ekologicznego zabrania si ę: • pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania ro ślin, • chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyj ących zwierz ąt, niszczenia nor, legowisk, gniazd, wybierania jaj, • pogarszania stosunków wodnych, • zakopywania, wylewania, wysypywania odpadów i innych nieczysto ści, innego zanieczyszczania wód, gleby i powietrza, • niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej u żytkowania, • wznoszenia obiektów budowlanych, urz ądze ń i instalacji, • stosowania środków chemicznych, • rozniecania ognia, • zakłócania ciszy, • umieszczania tablic, napisów lub ogłosze ń reklamowych nie zwi ązanych; ochron ą u żytku ekologicznego.

4. Lasy ochronne W lasach ochronnych prowadzi si ę gospodark ę le śną w sposób zapewniaj ący ci ągłe spełnianie przez nie celów, dla których zostały wydzielone, w szczególno ści poprzez: a) zachowanie trwało ści lasów w drodze: • dbało ści o stan zdrowotny i sanitarny lasów; • preferowanie naturalnego odnowienia lasu; • ograniczania regulacji stosunków wodnych do prac uzasadnionych potrzebami odnowienia lasu oraz u żytkowania s ąsiaduj ących z lasami ochronnymi gruntów niele śnych; • ograniczania trwałego odwadniania bagien śródle śnych do przypadków, w których wyniki przeprowadzonych bada ń i ekspertyz wykluczaj ą niekorzystny wpływ tego zabiegu na stosunki wodne w lasach ochronnych; b) zagospodarowanie i ochron ę lasów poprzez: • kształtowania struktury gatunkowej i przestrzennej lasu zgodnie z warunkami siedliskowymi, w kierunku powi ększania ró żnorodno ści biologicznej i zwi ększania odporno ści lasu na czynniki

78

destrukcyjne; • stosowania indywidualnych sposobów zagospodarowania i ochrony poszczególnych drzewostanów; • ustalania etatu ci ęć według potrzeb hodowlanych lasu; • ograniczania stosowania zr ębów zupełnych do najsłabszych siedlisk le śnych oraz prowadzenia ścinki drzew, zrywki i wywozu drewna w sposób zapewniaj ący w maksymalnym stopniu ochron ę gleby i ro ślinno ści le śnej; • zakaz pozyskiwania żywicy i karpiny.

5. Istniej ące pomniki przyrody Zakazy: • pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania pomników przyrody, • dokonywania wszelkich istotnych zmian przedmiotów, • niszczenia gleby, palenia ognisk, stosowania środków chemicznych w otoczeniu pomników, • umieszczania na przedmiotach tablic, napisów, ogłosze ń reklamowych i innych znaków nie zwi ązanych z ochron ą przyrody, • wysypywania zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczysto ści, • budowy, rozbudowy obiektów budowlanych, linii komunikacyjnych, urz ądze ń lub instalacji w otoczeniu pomników.

6.4.2.b Ustalenia ogólne dla obszarów proponowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą

1. W stosunku do form ochrony przyrody proponowanych obj ęciem jako pomnik przyrody, użytek ekologiczny, zespól przyrodniczo-krajobrazowy proponuje si ę przyj ąć , zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. ([Dz. U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220 Dz. U. z 2013 r. poz. 627 ze zm.] 1 ) nast ępuj ące zakazy: • niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu, • wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem obiektów zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwpo żarowym, • uszkadzania i zanieczyszczania gleby, • wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczysto ści, • za śmiecania obiektu i terenu wokół niego, • dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody i zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz gospodarki rybackiej, • likwidowania małych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodnobłotnych,

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16lipca 2014 r.

79

• wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia własnych gruntów rolnych. • lokalizacji budownictwa letniskowego poza miejscami wyznaczonymi planem, • budowy budynków, budowli, obiektów małej architektury i tymczasowych obiektów budowlanych (z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej) mog ących mie ć negatywny wpływ na obiekt chroniony b ądź spowodowa ć degradacj ę krajobrazu.

2. Projektowany rezerwat florystyczny „Wielosił". Na terenie rezerwatu zabrania si ę: • wycinania drzew i krzewów oraz pobierania u żytków drzewnych w okresie wegetacji ro ślin, • zmieniania stosunków wodnych, • zanieczyszczania wody, • wzniecania ognia oraz zakłócania ciszy, • stosowania wszelkich środków chemicznych, z wyj ątkiem nawozów stosowanych na ł ąkach, ale w dawkach uzgodnionych z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody, • zbioru ziół leczniczych i innych ro ślin oraz owoców, nasion z wyj ątkiem nasion na potrzeby odnawiania lasu, a tak że z wyj ątkiem siana z ł ąk, • niszczenia i uszkadzania drzew i innych ro ślin, • polowania, chwytania, płoszenia, zabijania dziko żyj ących zwierz ąt, niszczenia gniazd, wybierania jaj, wybierania piskl ąt wszystkich gatunków ptaków, • wznoszenia budowli oraz zakładania i budowy urz ądze ń komunikacyjnych i innych urz ądze ń technicznych z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej, • umieszczania tablic, napisów i innych znaków z wyj ątkiem znaków zwi ązanych z ochron ą rezerwatu, • niszczenia gleby i pozyskiwania kopalin, • pozyskiwania ściółki le śnej i wypasu zwierz ąt gospodarskich, zakaz wypasu nie dotyczy ł ąk.

3. Projektowany rezerwat florystyczny im. Heleny Koporskiej. Na terenie rezerwatu zabrania si ę: • pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych ro ślin z wyj ątkiem przypadków uzasadnionych potrzebami gospodarstwa rezerwatowego, • polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyj ących zwierz ąt, niszczenia nor i legowisk zwierz ęcych, gniazd ptasich i wybierania jaj, • stosowania środków chemicznych bez uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Przyrody, • zbioru wszystkich dziko rosn ących ro ślin, a w szczególno ści owoców, nasion z wyj ątkiem zbioru dla potrzeb Ogrodów Botanicznych, za zezwoleniem Wojewódzkiego Konserwatora

80

Przyrody, • wydobywania skal, minerałów i torfu, • niszczenia gleby lub zmiany jej u żytkowania, • zmiany stosunków wodnych w kierunku osuszania terenu, • zakłócania ciszy, • palenia ognisk, • wysypywania śmieci i innych odpadów, • umieszczania tablic, napisów i innych znaków z wyj ątkiem znaków zwi ązanych z ochron ą rezerwatu przyrody. Powy ższe zakazy nie dotycz ą: • prowadzenia bada ń naukowych za zgod ą Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa, • prowadzenia akcji ratowniczej oraz działa ń zwi ązanych z ochron ą przeciwpo żarow ą, • wykonywania zabiegów ochronnych, hodowlanych, piel ęgnacyjnych za zgod ą Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, udzielan ą w przypadku potrzeby likwidacji nagłych zagro żeń ochranianej przyrody, • wła ścicieli gruntów nie b ędących własno ści ą Skarbu Pa ństwa, przy prowadzeniu działalno ści dla potrzeb własnego gospodarstwa rolnego. Zalecenia: • nale ży nadal kosi ć ł ąki le żą ce zarówno na terenie rezerwatu w celu utrzymania wyst ępuj ących tu zbiorowisk ro ślinno ści w tenninie dostosowanym do biologii wyst ępuj ących rzadkich i chronionych gatunków ro ślin (II pokos), • zapobiec wwo żeniu przez okolicznych mieszka ńców śmieci i innych odpadów, • oczy ści ć teren rezerwatu i jego otuliny z małych wysypisk śmieci.

6.4.3. Ustalenia ogólne dla obszarów ochrony planistycznej. 1) Obszary ochronne zlewni wód powierzchniowych ustanowione celem zachowania walorów hydrograficznych zlewni oraz ochrony ilo ściowej i jako ściowej zasobów wodnych. Jest to forma ochrony planistycznej hydrosfery. Status taki posiada zlewnia górnej Mininy i Ciemi ęgi Zasady zagospodarowania zlewni: - zwi ększenie naturalnej retencyjno ści terenów, - ochrona dolin rzecznych oraz pozadolin podmokło ści, bagien i torfowisk przed odwodnieniem - uporz ądkowania gospodarki wodno - ściekowej, - eliminacji ognisk zanieczyszcze ń wód podziemnych i powierzchniowych wykluczenia lokalizacji obiektów uci ąż liwych dla środowiska z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej,

81

- racjonalnego stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony ro ślin

Na terenie zlewni chronionej obowi ązuj ą nast ępuj ące zakazy: - wprowadzania nie oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i podziemnych; - wprowadzania ścieków (równie ż oczyszczonych) do rzek na odcinkach okre ślonych zarz ądzeniem Wojewody; - lokalizacji i organizowania wysypisk śmieci i odpadów przemysłowych (z wyj ątkiem śmietników i gnojowisk w indywidualnych gospodarstwach rolnych i domowych); - rolniczego wykorzystania ścieków nie spełniaj ących wymogów obowi ązuj ącego w tym zakresie prawa

- zakładania nowych cmentarzy i grzebowisk; - stosowania środków chemicznej ochrony ro ślin; - wysiewu nawozów napowietrznymi środkami transportu; - stosowanie pylistych nawozów sztucznych za wyj ątkiem wapna; - zakopywania przeterminowanych środków ochrony ro ślin; - zakładania ferm hodowli bydła i trzody chlewnej w systemie gnojowico wy m; - budowy i rozbudowy zakładów przemysłowych lub innych, które pogorszyłyby warunki sanitarne wód; - drenowania u żytków zielonych i gruntów ornych.

2) Strefy ochrony źródliskowej rzek Na terenie stref ochrony źródliskowej obowi ązuj ą: zakazy: - zanieczyszczania źródeł i ich otoczenia; - zmieniania naturalnych warunków wypływy wody ze źródeł; - zmieniania ukształtowania i pokrycia terenu wokół źródlisk; - pojenia zwierz ąt domowych bezpo średnio w źródle, nakazy: - dbania o utrzymanie stałego odpływu z niszy źródliskowej poprzez systematyczne oczyszczanie jej z butwiej ących li ści i gał ęzi; - likwidacj ę istniej ących nielegalnych wysypisk śmieci.

3) [Strefa po średniej ochrony sanitarnej uj ęć wgł ębnych wód o zasadach gospodarowania okre ślonych Rozporz ądzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa z 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad ustanawiania stref ochronnych źródeł i uj ęć wody (Dz. U. nr 116 z 1991 r. , poz. 50). W szczególno ści na tym terenie zabrania si ę: - gromadzenia odpadów w wyrobiskach po piasku i torfie;

82

- lokalizacji wylewisk i wysypisk komunalnych; - lokalizacji cmentarzy i grzebowisk zwierz ąt; - budowy nowych zakładów przemysłowych o technologii szkodliwej dla jako ści - wód, magazynów nawozów sztucznych i środków ochrony ro ślin; - budowy stacji paliw bez całkowitej izolac ji wykluczaj ącej przeniesienie - zanieczyszcze ń do środowiska gruntowo - wodnego; - lokalizacji du żych ferm hodowlanych . Strefa ochrony po średniej uj ęć wód podziemnych na zasadach okre ślonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.]2.29

4) Projektowana strefa ochrony po średniej uj ęć wody dla wszystkich komunalnych uj ęć wody Lublina .[ Po ustanowieniu strefy rozporz ądzeniem dyrektora RZGW obowi ązywa ć b ędzie adapta cja zakazów, nakazów i ogranicze ń w zakresie u żytkowania gruntów oraz korzystania z wody. na zasadach okre ślonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.] 2.

5) Zlewnia deficytowa ustanowiona celem likwidacji niedoborów wody w zlewniach rzek, w których nie ma mo żliwo ści wydania pozwolenia wodnoprawnego na stały (ci ągły) pobór wód powierzchniowych, je żeli wymagany stopie ń potrzeb wodnych u żytkowania jest wi ększa ni ż 80%

6) Gmina le ży w obr ębie proponowanego obszaru ochronnego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) nr 406 . W zwi ązku z powy ższym szczególne znaczenie w gminie w zakresie ochrony i zrównowa żonego gospodarowania zasobami naturalnymi posiada zachowanie i kształtowanie zasobów wodnych. Konieczna zatem jest ochrona ilo ściowych i jako ściowych zasobów wodnych wyst ępuj ących w powierzchniowych pokładach kredowych. Zasady zagospodarowania: - wykonywanie robót lub innych czynno ści, które mog ą spowodowa ć trwałe zanieczyszczenie gruntów lub wód - zakaz lokalizowania inwestycji zaliczanych do przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej.

7) Strefy ochrony siedliskowej lasu: - stref ę nale ży wprowadzi ć w promieniu do 500 m od obrze ży lasu; - w wyznaczonych strefach nie nale ży lokalizowa ć du żych monolitowych obiektów kubaturowych, obiektów uci ąż liwych dla środowiska z wyj ątkiem obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej, składowisk odpadów i wylewisk nieczysto ści;

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

83

- prowadzenie prac hydrotechnicznych i melioracyjnych nale ży podporz ądkowa ć wymogom ochrony warunków siedliskowych lasu; - preferowanymi formami zagospodarowania powinny by ć ró żne formy rekreacji, sportu, oświaty, kultury lub zdrowia.

8) Ekologiczny System Obszarów Chronionych Zasady gospodarowania w ESOCH powinny by ć podporz ądkowane funkcjom, dla których system został stworzony, a wi ęc funkcjom ekologicznym i ochrony środowiska. Wymaga to wył ączenia z systemu: - lokalizacji wszelkich inwestycji mog ących naruszy ć równowag ę ekologiczn ą systemu, a w szczególno ści lokalizacj ę przemysłu, ferm przemysłowego tuczu trzody chlewnej, magazynów, składów i baz oraz arterii komunikacyjnych i linii wysokiego napi ęcia (z wyj ątkiem niezb ędnych przej ść przez system po jak najta ńszej trasie); - składowania odpadów komunalnych, przemysłowych i energetycznych oraz lokalizacji wylewisk gnojowicy i nieczysto ści; - tworzenia nasypów ziemnych sytuowanych poprzecznie do przebiegu dolin rzecznych; - lokalizowanie agresywnych i monolitycznych form zabudowy kubaturowej. Poniewa ż ESOCH powinien stanowi ć obszary zasilania ekologicznego dla pozostałych terenów, znajduj ących si ę poza systemem, wi ęc plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego gminy winien zwróci ć istotn ą wag ę do gospodarowania zasobami przyrody w systemie. Dotyczy to głównie: - dostosowania zakresu zagospodarowania rekreacyjnego do chłonno ści rekreacyjnej środowiska; - ograniczenia eksploatacji zasobów wód podziemnych; ekologizowania produkcji rolnej; - przekwalifikowania wi ększej cz ęś ci lasów produkcyjnych na lasy ochronne oraz wła ściwego gospodarowania zasobami dla potrzeb nowej funkcji. Kształtowanie struktury ekologicznej w ESOCH powinno zmierza ć w kierunku wzmocnienia i wzbogacenia systemu o nowe walory ekologiczne. Do preferowanych działa ń w tym kierunku zalicza: - dolesienie i przebudow ę drzewostanów na bardziej odporne; - zadrzewiania ( śródpolne, śródł ąkowe i obudow ę biologiczn ą cieków); - tworzenie nowych powi ąza ń ekologicznych i ekologiczno-funkcjonalnych w ramach systemu oraz mi ędzy nim a s ąsiednimi, aktywnymi ekologicznie terenami; - udra żnianie systemu poprzez likwidacj ę i naturalizacj ę barier ekologicznych; - rewaloryzacj ę terenów zdegradowanych.

[Ze wzgl ędu na istniej ące zagospodarowanie oraz tereny wyznaczone pod zainwestowanie w obowi ązuj ących dokumentach planistycznych, tereny w granicach VII zmiany Studium, poza miejscami wskazanymi na zał ączniku graficznym, są wył ączone z Ekologicznych Systemów

84

Obszarów Chronionych. Na terenach zlokalizowanych w s ąsiedztwie Ekologicznych Systemów Obszarów Chronionych nale ży d ąż yć do zachowania, jak najwi ększej powierzchni biologicznie czynnej oraz dostosowanie powierzchni zabudowy do wyst ępuj ącej na terenach s ąsiednich.

Dla terenów w granicach VII zmiany Studium nie został sporz ądzony audyt krajobrazowy w my śl ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.]2.30

6.4.4. Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej [oraz tereny upraw polowych obj ętych zakazem zabudowy oznaczone na rysunku studium symbolem VI-R] 1 [, VII-R i VII-R2]2.31 Rolnicza przestrze ń gminy (z wyj ątkiem obszarów urbanizowanych, stref rekreacyjno - wypoczynkowych, stref jednostek funkcjonalno-przestrzennych okre ślonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy) obejmuj ąca dotychczasowe grunty orne, ł ąki, pastwiska podlega ochronie przed zabudow ą i powinna trwale pozosta ć obszarem otwartym ze wzgl ędów produkcyjnych, ekologicznych i krajobrazowych.

Główne trendy zmian i kierunków w zagospodarowaniu przestrzennym obszarów o wiod ącej funkcji rolniczej uwzgl ędnia ć powinny: - przeciwdziałanie niekorzystnym tendencjom dotycz ącym zmian strukturalnych rolnictwa, w tym głównie rozdrobnieniu gospodarstw rolnych; - przeciwdziałanie negatywnym zmianom w strukturze upraw, polegaj ącym na ubytku w powierzchni ro ślin intensyfikuj ących, w tym przemysłowych; - przeciwdziałanie lokalizowaniu rozproszonej zabudowy rolniczej wpływaj ącej negatywnie na walory otwartego krajobrazu rolniczego korzystnego dla produkcji rolnej. Z uwagi na poło żenie i charakter gminy, korzystny b ędzie rozwój na tych obszarach rolnictwa ekologicznego; - program scale ń na terenach o szczególnie rozdrobnionej strukturze gospodarstw rolnych umo żliwiaj ący funkcjonowanie rolnictwa na tych obszarach; - wyznaczenie terenów pod rozwój przetwórstwa rolno-spo żywczego, usług rolniczych i rzemiosła usługowego; - uwzgl ędnienie obszarów dla funkcji turystyczno-dydaktycznych gminy (szlaki, ście żki rowerowe, punkty widokowe); - dopuszcza si ę wymienno ść struktury upraw, a w szczególno ści wzrostu udziału u żytków zielonych kosztem gruntów ornych w szczególno ści w obszarach nara żonych na erozj ę wodn ą powierzchniow ą oraz dolinach rzek.

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

85

Dla terenów upraw polowych [oraz terenów upraw polowych obj ętych zakazem zabudowy oznaczonych na rysunku studium symbolem VI-R]1 [i VII-R]2 w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dopuszcza si ę nast ępuj ące zasady zabudowy i zagospodarowania :

1) wyklucza si ę, z zastrze żeniem pkt. 2, 3, 4 lokalizacje nowych budynków poza istniej ącymi siedliskami rolnymi; 2) dopuszcza si ę lokalizacje ferm hodowlanych, które ze wzgl ędu na uci ąż liwo ść nie mog ą by ć lokalizowane w zwartej zabudowie, z zachowaniem wymogów okre ślonych w przepisach szczególnych; 3) dopuszcza si ę w terenach rolnych rozbudow ę siedlisk nie dalej ni ż w strefie 100 m poza lini ą wyznaczon ą rysunkiem dla lokalizacji budynków gospodarczych, inwentarskich i budowli rolniczych; 4) dopuszcza si ę lokalizowanie budowli rolniczych w terenach uprawa polowych z zachowaniem warunków ochrony środowiska i uwarunkowa ń ekofizjograficznych, z wykluczeniem w szczególno ści lokalizacji na terenach ł ąk, na terenach z wysokim poziomem wód gruntowych, a tak że w odległo ści nie mniejszej ni ż 50 m od cieków wodnych, zbiorników wodnych i rowów melioracyjnych; 5) dopuszcza si ę odtwarzanie, rozbudow ę i modernizacj ę istniej ących siedlisk w tym przekształcenie na funkcj ę agroturystyczn ą 6) dopuszcza si ę uzupełnienie istniej ącej zabudowy zagrodowej rozproszonej w wolnych enklawach t ą sam ą funkcj ą u żytkow ą pod warunkiem poło żenia wzdłu ż utwardzonych i uzbrojonych ci ągów komunikacyjnych z zachowaniem warunków zabudowy i zagospodarowania działki jak w ustaleniach dla danej funkcji u żytkowania terenu; 7) dopuszcza si ę przekształcanie istniej ących siedlisk na cele zabudowy mieszkaniowej niskiej bez prawa geodezyjnego podziału terenu: 8) dopuszcza si ę lokalizacj ę parterowych budynków gospodarczych w obszarze istniej ącego siedliska; 9) dopuszcza si ę równie ż w granicach istniej ącego siedliska realizacj ę drugiego domu mieszkalnego dla członków rodziny w celu polepszenia warunków mieszkaniowych, jednak bez wydzielenia działki; 10) dopuszcza si ę wyznaczanie i utwardzanie dróg wewn ętrznych, słu żą cych obsłudze gospodarki rolnej; 11) zakazuje si ę melioracji o jedynie odwadniaj ącym charakterze; 12) dopuszcza si ę zalesienie terenów na glebach niskich klas bonitacyjnych i odłoguj ących; 13) dopuszcza si ę ponadto lokalizacj ę: - terenów zieleni, punktów widokowych i urz ądze ń ci ągów spacerowych, zapewniaj ących dost ęp do zespołów zieleni wzdłu ż istniej ących cieków wodnych, - urz ądze ń infrastruktury technicznej, w tym obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej i

86

komunikacji, Punkty 1 - 7 nie obowi ązuj ą dla terenów poło żonych w obszarze obj ętym ochron ą konserwatorsk ą oraz w bezpo średnim jego s ąsiedztwie. W tych obszarach obowi ązuj ą warunki konserwatorskie okre ślone przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. [Dla terenów upraw polowych obj ętych zakazem zabudowy oznaczonych na rysunku studium symbolem VI-R niezale żnie od powy ższych ustale ń nie dopuszcza si ę inwestycji sprzecznych z zakazami obowi ązuj ącymi na terenie OCHK Dolina Ciemi ęgi, w szczególno ści w odniesieniu do terenów oznaczonych symbolem VI-R poło żonych w Dolinie Ciemi ęgi.]1 [Dla terenu VII-R2 niezale żnie od powy ższych ustale ń dopuszcza si ę rozmieszczenie urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, z wył ączeniem elektrowni wiatrowych, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu.]2

6.4.4.a. Obszary le śne [oraz tereny lasów oznaczone na rysunku studium symbolem VII- ZL] 232 . Uznaje si ę wszystkie lasy obszaru gminy za ochronne przyjmuj ąc za zasad ę polityk ę zrównowa żonej gospodarki rolno-le śnej o nast ępuj ących zasadach zagospodarowania: • w gł ębokich wci ęciach użytków rolnych w kompleksy le śne, dla wyrównania granicy, proponuje si ę tereny do zalesie ń oraz na V i VI klasach bonitacyjnych gleb, • nale ży d ąż yć, aby poprzez wła ściwy sposób zagospodarowania - r ębnie cz ęś ciowe - doprowadzić do sytuacji, że w ka żdym z drzewostanów b ędą wyst ępowa ć wszystkie stadia rozwojowe od regeneracji po rozpad. Mo żna to osi ągn ąć ograniczaj ąc powierzchnie poszczególnych zabiegów hodowlano -gospodarczych do mikrosiedlisk, • wsz ędzie gdzie mo żliwe, nale ży inicjowa ć odnowienia naturalne, nie wykluczaj ąc sztucznych nasadze ń, gatunkami po żą danymi w składzie przyszłych drzewostanów, • ścink ę i wywózk ę prowadzi ć wyznaczonymi szlakami zrywkowymi, aby nie niszczy ć podrostów i podszytu, • niewielkie powierzchnie przewidywanych zalesie ń pozostawi ć do sukcesji naturalnej, wi ększe za ś, zalesi ć gatunkami przewidzianymi w typach gospodarczych, • zadarnienia zboczy w ąwozów i stref dolinnych oraz na obszarach wierzchowinowych. Obszary le śne b ędące pod ochron ą jako w ęzłowe obszary systemu ekologicznego (o znaczeniu krajowym) powinny by ć traktowane jako trwała ekologiczna i ekonomiczna baza rozwoju gminy. Prowadzona gospodarka le śna nie powinna uszczupla ć walorów ekologicznych kompleksu, a w tym szczególnie jego funkcji ochronnych i by ć trwale zrównowa żona. Tereny le śne w strefach o kluczowej roli dla stabilizacji ekologicznej wyklucza si ę z procesów

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

87 zuba żania zasobów przyrodniczych. Tereny le śne poło żone w strefach rekreacyjnych lub ich s ąsiedztwie ogranicza si ę, co do form użytkowania rekreacyjnego oraz jako ściowo i ilo ściowo wzgl ędami ochrony lasu, jego odporno ści na zniszczenia. Zasi ęg i charakter tej funkcji w lasach wymaga ustale ń z wła ścicielami lasów. W uzasadnionych krajobrazowo, ekologicznie czy ekonomicznie przypadkach wskazane jest wprowadzenie zadarnie ń śródpolnych, przywodnych i innych oraz zalesie ń gleb najni ższej jako ści.

6.4.5. Tereny eksploatacji złó ż i tereny zdegradowane [oraz tereny przemysłowej eksploatacji surowców mineralnych oznaczone na rysunku studium symbolem VII- PE] 2.33 Eksploatacja złó ż na wyznaczonych na rysunku studium terenach złó ż o zasobach udokumentowanych oraz na terenach powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych mo że by ć prowadzona po zatwierdzeniu dokumentacji geologicznej zło ża kopaliny na zasadach okre ślonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Po zako ńczeniu eksploatacji jednostka eksploatuj ąca zobowi ązana jest do przeprowadzenia rekultywacji terenu. Wskazanym kierunkiem rekultywacji powinno by ć zalesienie terenu po eksploatacji. Tereny zdegradowane poprzez nielegalne składowanie odpadów, winny by ć rekultywowane pozostaj ąc w strefie terenów otwartych wzbogacaj ących krajobraz np. przy le śnym kierunku rekultywacji.

6.4.6. Ci ągło ść funkcjonalno - przestrzenna obszarów. Nale ży zachowa ć ci ągło ść funkcjonalno - przestrzenn ą terenów otwartych i zieleni a zwłaszcza obszarów urbanizowanych z terenami otwartymi gminy, co dotyczy w szczególno ści dyscypliny przestrzennej w urbanizacji obszarów, zwartych terenów budownictwa mieszkaniowego oraz stref lokalizacji przedsi ębiorczo ści.

6.4.6.a. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi. Rysunek Studium okre śla granice obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą. Na ww. obszarach obowi ązuj ą ograniczenia zgodnie z ustaw ą Prawo wodne. [Tereny w granicach VII zmiany Studium nie został obj ęty mapami zagro żenia powodziowego i mapami ryzyka powodziowego, w rozumieniu art. 88d ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (Dz.U.2015.469 j.t.), które zostały opracowane w ramach projektu "Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagro żeniami" (ISOK) przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB - Centra Modelowania Powodzi i Suszy w Gdyni, Poznaniu, Krakowie i we Wrocławiu. Na terenach obj ętych VII zmian ą Studium nie były również sporz ądzane Studia ochrony przeciwpowodziowej.]2.34

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

88

6.4.7. Ustalenia dla obszarów zainwestowanych i przekształcanych pod k ątem zainwestowania kubaturowego. Obszarami zainwestowanymi w granicach gminy s ą przede wszystkim tereny poło żone w strefach aktywizacji gospodarczej przeznaczone pod funkcje mieszkaniowe, przemysłowo - usługowe i rekreacyjne, poło żone w zasi ęgu głównych tras drogowych. Funkcje obszarów urbanizowanych oraz ich wyznaczone lokalizacje s ą bezkolizyjne z przyrodniczym systemem gminy oraz strefami ochrony kulturowej obszaru. Kierunki zabudowy i zagospodarowania terenu nie ograniczaj ą wymaganych ustaw ą Prawo wodne obowi ązków administratora rzek i cieków, w zakresie utrzymania ich w nale żytym stanie technicznym. Tereny istniej ącej zabudowy zwartej, rozproszonej i lu źnej oraz wnioskowane lokalizacje do zmian studium poło żone przy ci ągach komunikacji publicznej i lokalnej przekształca si ę w strefy zabudowy zwartej, zgodnie z granicami wyznaczonymi rysunkiem studium, celem zwi ększenia inwestycyjnych wska źników ekonomiczno ści elementów infrastruktury technicznej. Na rysunku studium wskazano tereny do zainwestowania pod ró żne funkcje u żytkowania terenu. Są to głównie tereny zabudowy rolniczej, słu żą cej produkcji rolnej oraz tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej zlokalizowane w podmiejskiej strefie m. Lublina oraz atrakcyjnymi terenami OCK Doliny Ciemi ęgi i otuliny Kozłowiec ki ego Parku Krajobrazowego. W terenach zabudowy mieszkaniowej -w celu zwi ększenia ładu przestrzennego i zachowania harmonii krajobrazu architektonicznego terenów zainwestowanych - ustala si ę warunki kształtowania zabudowy i zieleni, wielko ści działek, udziału powierzchni działki biologicznie aktywnej, gabarytów zabudowy i formy dachów oraz warunków dotycz ących zasad i stopnia nieuci ąż liwo ści obiektów słu żą cych działalno ści wytwórczej i usługowej. Istotn ą potrzeb ą jest konieczno ść wyposa żenia terenu w urz ądzenia z zakresu infrastruktury technicznej (szczególnie gospodarki wodno- ściekowej). Rozwój i przekształcenia zabudowy winny odbywa ć si ę w szczególno ści w zgodzie z zasadami ochrony zabytkowej i kulturowej materii gminy oraz ochrony krajobrazu zapisanymi ustaleniami niniejszego studium. Obiekty usługowe słu żą ce obsłudze mieszka ńców gminy oraz tereny rzemiosła i przemysłu skoncentrowane s ą przede wszystkim w o środku gminnym Niemce oraz rejonach istniej ącej drogi krajowej S19 i projektowanych drogach ekspresowych SI7 i SI9, przyszłych obwodnicach m. Lublina. Zagospodarowanie terenów winno nast ępowa ć w jak najwy ższych standardach architektonicznych, z poszanowaniem podstawowych zasad ładu przestrzennego i zrównowa żonego rozwoju, a w szczególno ści ochrony krajobrazu oraz ochrony środowiska.

Kierunki zabudowy i zagospodarowania terenu nie ograniczaj ą wymaganych ustaw ą Prawo wodne obowi ązków administratora rzek i cieków, w zakresie utrzymania ich w nale żytym stanie technicznym.

89

1) Układ osadniczy. a) Tereny zabudowy zagrodowej oraz mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej o niskiej intensywno ści [oraz tereny zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej z usługami oznaczone na rysunku studium symbolem VI-MN] 1 [i VII-MN]235 - rodzaj zabudowy w poszczególnych obszarach zostanie okre ślony w projektach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie lokalnych uwarunkowa ń przy zapewnieniu wła ściwych standardów zamieszkania i prawidłowej obsługi komunikacyjnej. Plany te b ędą podstaw ą dla uzyskania zgody na wył ączenia gruntów z produkcji rolnej. Wyznacza si ę tereny, których zainwestowanie uwarunkowane jest sporz ądzeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla całego wyznaczonego obszaru bez mo żliwo ści realizacji pojedynczych zmian dla poszczególnych działek. Ustalenia planu winny okre śla ć sposób uzbrojenia i obsługi komunikacyjnej całego obszaru obj ętego planem. Dopuszcza si ę lokalizacj ę usług agroturystyki, lokalizacj ę nieuci ąż liwych usług nie wyznaczonych rysunkiem studium, słu żą cych zaspokajaniu potrzeb mieszka ńców na poziomie lokalnym oraz lokalizacj ę zabudowy letniskowej. [W ramach usług nieuci ąż liwych nie dopuszcza si ę przedsi ęwzi ęć mog ących zawsze znacz ąco oddziaływa ć na środowisko zgodnie z przepisami odr ębnymi oraz mog ących potencjalnie znacz ąco oddziaływa ć na środowisko zgodnie z przepisami odr ębnymi, dla których post ępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wykazało negatywne oddziaływanie]236

Dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę zagrodow ą zakłada si ę: - zachowanie nie mniej ni ż 30% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 40% powierzchni działki - minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 1800 m², przy po żą danej szeroko ści frontu wynosz ącej 25 m, za wyj ątkiem działki nr 602/2 w Dysie, gdzie dopuszcza si ę minimaln ą powierzchni ę działki 1500 m² przy szeroko ści wynosz ącej 20 m. - wysoko ść zabudowy maksymalna - 10 m, a w obr ębie O środka Gminnego 12 m, mierzona od poziomu terenu przy najni żej poło żonym wej ściu do budynku lub jego cz ęś ci, znajduj ącym si ę na poziomie pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do najwy żej poło żonego punktu konstrukcji pokrycia budynku - dachy o symetrycznych spadkach, przy czym dla budynków mieszkalnych nachylenie połaci 30°-45° Dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą zakłada si ę: - wysoko ść zabudowy maksymalna - 10 m, a w obr ębie O środka Gminnego 12 m, mierzona od poziomu terenu przy najni żej poło żonym wej ściu do budynku lub jego cz ęś ci znajduj ącym si ę na poziomie pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do najwy żej poło żonego punktu

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

90

konstrukcji pokrycia budynku - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30°-45° - dla zabudowy wolnostoj ącej: zachowanie nie mniej ni ż 30% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 20% powierzchni działki oraz minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 1000 m², przy minimalnej szeroko ści frontu wynosz ącej 18 m., w uzasadnionych przypadkach mo żliwa jest tolerancja 10% [- na terenach VII-MN dopuszcza si ę mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 30% powierzchni działki] 2.37 - dla zabudowy bli źniaczej: zachowanie nie mniej ni ż 25% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 25% powierzchni działki oraz minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 600 m², w uzasadnionych przypadkach mo żliwa jest tolerancja 10% - dla zabudowy szeregowej: zachowanie nie mniej ni ż 20% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 40% powierzchni działki oraz minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 300 m², w uzasadnionych przypadkach mo żliwa jest tolerancja 10% Dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą wielorodzinn ą o niskiej intensywno ści zakłada si ę: - wysoko ść zabudowy maksymalna - 10 m, a w obr ębie O środka Gminnego - 12 m, mierzona od poziomu terenu przy najni żej poło żonym wej ściu do budynku lub jego cz ęś ci znajduj ącym si ę na poziomie pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do najwyżej poło żonego punktu konstrukcji pokrycia budynku - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30°-45° - maksymalny wska źnik intensywno ści zabudowy - 0,6. b) Tereny zabudowy letniskowej. Dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę letniskow ą zakłada si ę: - minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 1500 m², przy minimalnej szeroko ści wynosz ącej 20 m., w uzasadnionych przypadkach mo żliwa jest tolerancja 10% - wysoko ść zabudowy maksymalna - 10 m mierzona od poziomu terenu przy najni żej poło żonym wej ściu do budynku lub jego cz ęś ci znajduj ącym si ę na poziomie pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do najwy żej poło żonego punktu konstrukcji pokrycia budynku - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30°-45° - zapewnienie prawidłowej obsługi komunikacyjnej. c) Tereny zabudowy pensjonatowo-rezydencjonalnej. Dopuszcza si ę jako funkcj ę zamienn ą lub towarzysz ącą usługi rekreacji i turystyki na zasadach

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

91 zawartych w punkcie 3). Dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę pensjonatowo-rezydencjonaln ą zakłada si ę: - minimaln ą powierzchni ę działek wynosz ącą 2500 m², przy minimalnej szeroko ści wynosz ącej 40 m., w uzasadnionych przypadkach mo żliwa jest tolerancja 10% - wysoko ść zabudowy maksymalna - 10 m. mierzona od poziomu terenu przy najni żej poło żonym wej ściu do budynku lub jego cz ęś ci, znajduj ącym si ę na poziomie pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do najwy żej poło żonego - punktu konstrukcji pokrycia budynku - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30°-45° - zapewnienie prawidłowej obsługi komunikacyjnej.

2) Tereny usług publicznych i komercyjnych [oraz tereny usług publicznych i komercyjnych oznaczone na rysunku studium symbolem VI-U] 1 [i VII-U] 238 Zabudowa usługowa - obiekty i urz ądzenia słu żą ce realizacji celów publicznych, min. w dziedzinie administracji, o światy, zdrowia, opieki społecznej, kultury oraz obiekty i urz ądzenia umo żliwiaj ące realizacj ę przedsi ęwzi ęć komercyjnych. Dopuszcza si ę funkcj ę sportu i rekreacji, a tak że zieleni publicznej. Dla terenów usług zakłada si ę: - zabudowa kształtowana z uwzgl ędnieniem charakteru miejsca i powi ąza ń z systemem elementów struktury przestrzennej na poziomie lokalnym - wysoko ść zabudowy do dwóch kondygnacji, a w obr ębie O środka Gminnego do trzech kondygnacji - zapewnienie prawidłowej obsługi komunikacyjnej - dla terenu usług w Jakubowicach Koni ńskich (ko ściół) dopuszcza si ę lokalizacj ę usług zwi ązanych wył ącznie z funkcj ą sakraln ą, przy maksymalnym odsuni ęciu od rzeki Ciemi ęgi, [- na terenie oznaczonym symbolem VI-U1 dopuszcza si ę piekarni ę, [- na terenie oznaczonym symbolem VI-U2 [i VII-U1] 2 zakazuje si ę inwestycji o których jest mowa w §3 ust. 1 Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 roku w sprawie okre ślenia, jakie tereny pod wzgl ędem sanitarnym s ą odpowiednie na cmentarze (Dz. U. z 1959 r., nr 52 poz. 315).]1. [- na terenach oznaczonych symbolem VII-U2 dopuszcza si ę wył ącznie usługi publiczne, usługi sportu i rekreacji, usługi turystyczne oraz parkingi wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi i zieleni ą.] 2

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

92

3) Tereny rozwoju rekreacji i turystyki [oraz tereny rozwoju rekreacji i turystyki oznaczone na rysunku studium symbolem VII-US i teren stadniny koni oznaczony na rysunku studium symbolem VII-SK]239 Zainwestowanie zwi ązane z wypoczynkiem, turystyk ą (w tym równie ż stadniny koni), rekreacj ą i sportem z zieleni ą towarzysz ącą oraz z niezb ędnym zapleczem administracyjno-gospodarczym, hotelowym i gastronomicznym dostosowanym do przyj ętej formy wypoczynku przy zapewnieniu prawidłowej obsługi komunikacyjnej. Dla obiektów zwi ązanych z funkcj ą turystyki zakłada si ę: - wysoko ść zabudowy maksymaln ą - dwie kondygnacje, w tym poddasze u żytkowe w spadzistym dachu, przy czym dla terenów rozwoju funkcji rekreacji i turystyki wyznaczonych rysunkiem studium w rejonie planowanego zalewu w Jakubowicach Koni ńskich ogranicza si ę wysoko ść zabudowy do jednej - kondygnacji - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30°-45°. Dla obiektów zwi ązanych z funkcj ą sportu zakłada si ę: - wysoko ść zabudowy maksymaln ą-jedna kondygnacja - dachy o symetrycznych spadkach i nachyleniu połaci 30M50. Wyklucza si ę w dnach dolin rzek zabudow ę kubaturow ą oraz zagospodarowanie, które mo że ograniczy ć dro żno ść dolin. [Na terenie oznaczonym symbolem VII-US1 lokalizacja zabudowy nie mo że narusza ć zakazów obowi ązuj ących na terenie Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego.] 2 .

4) Tereny przemysłowe i rzemie ślnicze [oraz tereny przemysłowe i rzemie ślnicze oznaczone na rysunku studium symbolem VI-P] 1 [i VII-P] 2 Zabudowa zwi ązana z produkcj ą, wytwórczo ści ą i przetwórstwem, obiekty przemysłowe, zabudowa magazynowa, składy, obiekty handlu hurtowego wraz z zieleni ą towarzysz ącą o charakterze izolacyjnym. Dopuszcza si ę realizacj ę przedsi ęwzi ęć komercyjnych. W obszarach ochrony prawnej tj. w Kozłowieckim Parku Krajobrazowym i jego otulinie, w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Ciemi ęgi oraz w strefach ochrony ekspozycji krajobrazowej zakazuje si ę lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, wymagaj ących sporz ądzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, przy czym w strefach ochrony ekspozycji krajobrazowej dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej. Zakaz o którym mowa nie dotyczy terenu oznaczonego symbolem PI o

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr ………….. Rady Gminy Niemce z dnia ………… r.

93 charakterze rolno-spo żywczym, zlokalizowanego w OCK „Doliny Ciemi ęgi" pod warunkiem i ż inwestycja b ędzie zaliczona do przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, dla których sporz ądzenie raportu o oddziaływaniu nie jest obowi ązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykaże brak niekorzystnego wpływu na przyrod ę Obszaru. Dla terenów o funkcji produkcyjnej zakłada si ę: - zachowanie nie mniej ni ż 30% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 60% powierzchni działki - wysoko ść zabudowy do dwóch kondygnacji - konieczno ść zachowania terenów zieleni urz ądzonej o powierzchni min. 10% powierzchni ogólnej terenu, kształtowanej jako ziele ń izolacyjna - zapewnienia pełnego wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą - zapewnienie prawidłowej obsługi komunikacyjnej - wyklucza si ę zakłady [utylizacji unieszkodliwiania odpadów.]240

5) Tereny obsługi produkcji ogrodniczej, rolnej i hodowlanej [oraz tereny produkcji ogrodniczej, rolnej i hodowlanej oznaczone na rysunku studium symbolem VII-RU] 241 Zabudowa zwi ązana z produkcj ą ogrodnicz ą, roln ą i hodowlan ą wraz z zieleni ą towarzysz ącą o charakterze izolacyjnym. W obszarach ochrony prawnej tj. w Kozłowieckim Parku Krajobrazowym i jego otulinie, w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Ciemi ęgi oraz w strefach ochrony ekspozycji krajobrazowej zakazuje si ę lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, wymagaj ących sporz ądzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko z wyj ątkiem sieci infrastruktury telekomunikacyjnej, przy czym w strefach ochrony ekspozycji krajobrazowej dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla terenów o funkcji produkcji ogrodniczej, rolnej i hodowlanej zakłada si ę: - zachowanie nie mniej ni ż 30% powierzchni biologicznie czynnej i mo żliwo ść zabudowy nie wi ęcej ni ż 60% powierzchni działki - wysoko ść zabudowy do dwóch kondygnacji - konieczno ść zachowania terenów zieleni urz ądzonej o powierzchni min. 10% powierzchni ogólnej terenu, kształtowanej jako ziele ń izolacyjna - zapewnienia pełnego wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą - zapewnienie prawidłowej obsługi komunikacyjnej [- na terenie oznaczonym symbolem VII-RU1 dopuszcza si ę urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę ciepln ą oraz energi ę elektryczn ą powy żej 100kV z wył ączeniem turbin wiatrowych

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

94

- na terenach oznaczonych symbolami VII-RU2 dopuszcza si ę wył ącznie ogrody działkowe]. 242

6) Tereny urz ądze ń obsługi handlu hurtowego Teren Lubelskiej giełdy rolno-ogrodniczej.

7) Tereny przeznaczone pod obiekty kubaturowe powy żej 2000 m² Wprowadza si ę zakaz lokalizacji na terenie gminy Niemce obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 nr z wyj ątkiem wyznaczonego na ten cel terenu w miejscowo ści Elizówka.

8) Tereny zieleni publicznej [oraz tereny zielenie publicznej oznaczone na rysunku studium symbolem VII-ZP i tereny zieleni cmentarnej oznaczone na rysunku studium symbolem VII- ZC]243 Ogólnodost ępne tereny otwarte w formie parków i ogrodów działkowych oraz cmentarze. Dla terenów zieleni publicznej w formie parków i ogrodów działkowych zakłada si ę: - urz ądzenie terenów zieleni jako przestrzeni publicznych o wysokich walorach estetycznych, przyrodniczych, funkcjonalnych i krajobrazowych - wyposa żenie w ci ągi spacerowe, urz ądzenia sportu i rekreacji, cieki i zbiorniki wodne - wykluczenie form u żytkowania obni żaj ących warto ść i wielko ść zasobów przyrodniczych - dopuszczenie budowy niezb ędnych ci ągów infrastruktury technicznej zasad ochrony terenów zielonych. [Dla terenów cmentarzy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nale ży wyznaczy ć strefy ochrony sanitarnej, dla których w zakresie lokalizacji zabudowa ń mieszkalnych, zakładów produkuj ących artykuły żywno ści, zakładów żywienia zbiorowego b ądź zakładów przechowuj ących artykuły żywno ści oraz studzien, źródeł i strumieni, słu żą cych do czerpania wody do picia i potrzeb gospodarczych, obowi ązuj ą ograniczenia zgodnie z przepisami odr ębnymi]. 244

9) Tereny zieleni izolacyjnej Wzdłu ż dróg ekspresowych wyznacza si ę strefy zieleni izolacyjnej, dla których zakłada się: - wykluczenie realizacji zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej, dopuszczenie realizacji jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i usługowych przy zachowaniu zasady utrzymania terenów biologicznie czynnych na poziomie min. 70% - dopuszczenie remontów i przebudowy istniej ących budynków z przeznaczeniem pod funkcj ę gospodarcz ą lub usługow ą z wykluczeniem funkcji mieszkalnej - w strefie zieleni izolacyjnej wzdłu ż obecnego przebiegu drogi krajowej nr 19 na odcinku od skrzy żowania z drog ą powiatow ą KDP1550L (L) w stron ę północn ą do granicy gminy

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwałą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

95

dopuszcza si ę przebudow ę i remonty istniej ących budynków mieszkalnych z mo żliwo ści ą rozbudowy w celu poprawy warunków socjalno-bytowych dla mieszka ńców (urz ądzenie poddasza u żytkowego w spadzistym dachu jako drugiej kondygnacji mieszkalnej oraz rozbudowa w kierunku przeciwnym w stosunku do przebiegu drogi). Złagodzenie rygorów obowi ązuj ących generalnie w strefie izolacyjnej drogi S19 na wymienionym wy żej odcinku jest uzasadnione faktem, że po zrealizowaniu obwodnicy Niemiec, b ędącej elementem trasy SI9, nast ąpi przekwalifikowanie ww. odcinka na drog ę o ni ższej klasie.

[10) Tereny urz ądze ń obsługi komunikacji Tereny oznaczone na rysunku studium symbolem VII-KS istniej ących i projektowanych urz ądze ń komunikacji, w tym: parkingi, ci ągi piesze, ście żki rowerowe, gara że wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi i urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą.

11) Tereny urz ądze ń obsługi komunikacji Tereny oznaczone na rysunku studium symbolem VII-KK istniej ących obszarów komunikacji kolejowej, na których zlokalizowano obiekty i urz ądzenia zwi ązane z obsług ą ruchu kolejowego takie jak: torowiska, bocznice kolejowe, drogi i obiekty in żynierskie wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi i urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą.

12) Tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyka Tereny oznaczone na rysunku studium symbolem VII-E istniej ących i projektowanych urz ądze ń elektroenergetycznych wraz z niezb ędnymi obiektami administracyjnymi i gospodarczymi, urz ądzeniami towarzysz ącymi i urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą.

13) Tereny infrastruktury technicznej – kanalizacja Tereny oznaczone na rysunku studium symbolem VII-K istniej ących i projektowanych urz ądze ń kanalizacyjnych wraz z niezb ędnymi obiektami administracyjnymi i gospodarczymi, urz ądzeniami towarzysz ącymi i urz ądzeniami infrastruktury technicznej, drogami i zieleni ą.]245

UWAGA: W ramach układu osadniczego poza obszarami prawnie chronionymi dopuszcza si ę realizacj ą infrastruktury technicznej słu żą cej jego obsłudze, w tym równie ż obiektów infrastruktury telekomunikacyjnej.

6.5. Ochrona warto ści kulturowych 1. W celu ochrony warto ści krajobrazu kulturowego gminy wyznacza si ę nast ępuj ące strefy ochrony:

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

96

A. Strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej -zało żenia systemu ochrony Strefa ta obejmuje obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków woj. lubelskiego - na mocy Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (dz. U. [z 2003 r.] 1 nr 162, poz. 1568 z pó źn. zmianami). Wpis do rejestru obejmuje obiekty, zespoły obiektów, tereny historycznych zało żeń sakralnych, posiadaj ące cenne walory architektoniczne, kompozycyjne i historyczne. Główn ą zasad ą obowi ązuj ąca na tym obszarze jest ochrona i konserwacja zabytkowych obiektów (zało żeń) w układzie kompozycyjnym i substancji architektonicznej, z dopuszczeniem przekształce ń maj ących na celu rewaloryzacj ę b ądź modernizacj ę w oparciu o badania interdyscyplinarne - zatwierdzone przez słu żbę konserwatorsk ą. Na obszarze strefy i w odniesieniu do obiektów indywidualnie wpisanych do rejestru, wszelka działalno ść inwestycyjna i budowlana obejmuj ąca: prace remontowe, modernizacyjne, porz ądkowe, wtórne podziały terenu, budow ę nowych obiektów i urz ądze ń infrastruktury technicznej oraz wycink ę drzew -wymaga pozwolenia Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Szczegółowe warunki i wytyczne konserwatorskie dla w/w działa ń inwestycyjnych zostan ą uzgodnione przez LWKZ na etapie ustalania warunków realizacji inwestycji. Ponadto w strefie obowi ązuj ą: - maksymalne zachowanie substancji zabytkowej, jej gabarytów, układu kompozycyjnego i znaczenia w układzie przestrzennym w postaci dominant, akcentów architektonicznych, ekspozycji w naturalnym krajobrazie miejscowo ści, - zachowanie historycznych podziałów działek, - usuni ęcie obiektów dysharmonijnych lub ich przekształcenie zgodnie z walorami otoczenia, - dostosowanie inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej (niezb ędnej do prawidłowego funkcjonowania obiektu) do warunków konserwatorskich. - usuni ęcie obiektów dysharmonijnych lub ich przekształcenie zgodnie z walorami otoczenia.

B. Strefa po średniej ochrony konserwatorskiej (planistycznej) - zało żenia systemu ochrony Strefa ta odnosi si ę do obiektów zabytkowych zarejestrowanych w wojewódzkiej ewidencji zabytków Wojewódzkiego Urz ędu Ochrony Zabytków w Lublinie. Posiadaj ą one cenne walory architektoniczne, historyczne i kulturowe, tworz ą to żsamo ść kulturow ą gminy i stanowi ą o jej odr ębno ści. Ochrona polega na usankcjonowaniu ich w strukturze planu zagospodarowania przestrzennego gminy oraz okre ślenia zasad i działa ń, które zapewniaj ą prawidłow ą ochron ę i funkcjonowanie obiektu (obszaru) zabytkowego. W strefie obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady: - zachowanie istniej ących elementów historycznych i substancji architektonicznej - ich ochrona

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

97

i konserwacja, - zachowanie historycznych podziałów działek, - zakaz zabudowy z wyj ątkiem elementów wynikaj ących z rekonstrukcji obiektów historycznych, - zakaz dokonywania zmian w substancji zabytkowej lub strukturze przestrzennej, - zapewnienie prawidłowej ekspozycji obiektu (obszaru) zabytkowego - w bezpo średnim s ąsiedztwie obiektów (obszarów) zabytkowych zabrania si ę wznoszenia obiektów o przeskalowanej kubaturze, nie harmonizujących z zabytkow ą substancj ą lub o funkcjach koliduj ących lub degraduj ących obiekt zabytkowy, - na terenach poło żonych w strefie zabrania si ę zmian kompozycji zieleni, rze źby oraz ukształtowania terenu, - podporz ądkowanie infrastruktury technicznej do warunków konserwatorskich, - usuni ęcie obiektów dysharmonijnych lub ich przekształcenie zgodnie z walorami otoczenia. W strefie po średniej ochrony konserwatorskiej szczegółowe wytyczne konserwatorskie dla działa ń inwestycyjnych uzgadniane s ą z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków na etapie ustalania warunków realizacji inwestycji.

C. Strefa ochrony planistycznej zabytków archeologicznych. Na obszarach koncentracji stanowisk archeologicznych, do których nale żą punkty osadnicze - ślady pradziejowego i średniowiecznego osadnictwa, odkrycie podczas bada ń powierzchniowych AZP. Główn ą zasad ą winna by ć ich ochrona -w zakresie i formie uzale żnionej od układu i koncentracji. Najwi ększe skupiska stanowisk archeologicznych w gminie Niemce wyst ępuj ą wzdłu ż rzeki Ciemi ęgi. W obr ębie stanowiska archeologicznego wszelkie zamierzenia inwestycyjne prowadzone przy realizacji inwestycji ziemnych, liniowych, kubaturowych oraz zwi ązanych ze zmian ą ukształtowania powierzchni terenu wymagaj ą uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. [W obr ębie zabytku archeologicznego, okre ślonego jako stanowisko archeologiczne, prace ziemne prowadzone w obr ębie wyznaczonych stanowisk archeologicznych wymagają przeprowadzenia badan archeologicznych w formie nadzoru. Na badania te nale ży uzyska ć pozwolenie LWKZ. Planowane w obr ębie stanowisk du że zamierzenia inwestycyjne m.in. zwi ązane z budow ą nowych budynków i inwestycji liniowych (drogi, sieci, melioracje, infrastruktura techniczna) którym towarzysz ą prace ziemne i przekształcenia naturalnego ukształtowania – wymagaj ą wcze śniejszego uzgodnienia w celu uzyskania zalece ń konserwatorskich dla przedmiotowej inwestycji - ustalenie obowi ązuje tylko dla terenów obj ętych zmian ą studium nr 6 [oraz 7.] 246

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

98

W przypadku ujawnienia podczas nienadzorowanych archeologicznie prac ziemnych i budowlanych przedmiotów które posiadaj ą cechy zabytku archeologicznego (fragmenty naczy ń glinianych, szklanych kafli, fragmenty konstrukcji murowanych, drewnianych, wyroby metalowe, znaleziska monetarne, materiały kostne b ędące pozostało ści ą pochówków) osoby prowadz ące roboty obowi ązane s ą wstrzyma ć wszelkie prace mog ące uszkodzi ć lub zniszczy ć zabytki, zabezpieczy ć je oraz miejsce ich odkrycia i niezwłocznie zawiadomi ć LWKZ lub Gminy - ustalenie obowi ązuje tylko dla terenów obj ętych zmian ą studium nr 6.] 1 [oraz 7.] 2

W czasie prowadzenia robót budowlanych, osoba kieruj ąca tymi pracami, w razie znalezienia przedmiotu, który posiada cechy zabytku (np. naczynia ceramiczne, szklane, kafle, narz ędzia z kamienia i metalu, fragmenty murów) jest zobowi ązana powiadomi ć władze konserwatorskie i gminne oraz wstrzyma ć prace i zabezpieczy ć odkryte przedmioty - do chwili wydania odpowiednich zarz ądze ń. LWKZ mo że nie udzieli ć zgody na lokalizacj ę danej inwestycji w obr ębie strefy OW je żeli przemawiaj ą za tym wzgl ędy merytoryczne (ochrona unikatowych warto ści naukowych zabytków dla przyszłych bada ń). Zastrzega si ę tak że prawo do nakazania przeprowadzenia wyprzedzaj ących bada ń wykopaliskowych.

D. Projektowana strefa ekspozycji i ochrony widokowej obiektu (obszaru) zabytkowego Układ przestrzenny i kompozycyjny zabytkowych zało żeń, takich jak np. zespoły dworsko - parkowe, folwarczne, powstawał z my ślą o współdziałaniu z naturalnymi walorami krajobrazu przyrodniczego, z wykorzystaniem osi kompozycyjnych, otwar ć widokowych, panoram i stref ekspozycji krajobrazowej tworzonych przez elementy architektoniczne, krajobrazowe, aleje drzew, itp. Na terenie gminy wyodr ębniono wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 828 w okolicy Rudki Kozłowieckiej stref ę ekspozycji krajobrazowej, obejmuj ącej wgl ąd na malownicz ą dolin ę Krzywej Rzeki i Lasy Kozlowieckie W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania obiektów i obszarów zabytkowym we współczesnej strukturze Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, niezb ędne jest wyodr ębnienie stref ekspozycji i ochrony widokowej. W strefie obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady: • zapewnienie prawidłowej ekspozycji obiektu (obszaru) zabytkowego, • zakaz wznoszenia obiektów kubaturowych, naziemnych urz ądze ń infrastruktury przestrzennej, przesłaniaj ących widok na zabytek, • zakaz rozbudowy istniej ących obiektów kubaturowych w strefie oraz uzupełniania wtórn ą zabudow ą gospodarcz ą, • w bezpo średnim s ąsiedztwie strefy zabrania si ę wznoszenia obiektów o przeskalowanej kubaturze

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

99

lub o funkcjach koliduj ących lub degraduj ących obiekt zabytkowy.

E. Krajobraz kulturowy Gminy W celu zachowania i utrzymania to żsamo ści kulturowej gminy nale ży poł ączy ć uwarunkowania polityki przestrzennej i działania urbanistyczne z zasadami ochrony konserwatorskiej. Obejmuj ą one szeroki zakres działa ń i elementów współtworz ących krajobraz kulturowy: • historyczne układy ruralistyczne i dro żne, • relikty zieleni komponowanej w postaci alej i szpalerów, • ziele ń wzdłu ż doliny rzeki Ciemi ęgi oraz naturalne, malownicze ukształtowanie terenu - o wybitnych walorach krajobrazowych, • obszary obserwacji archeologicznej O W. W celu zachowania powy ższych warto ści niezb ędne jest: • zachowanie tradycyjnego układu dro żnego oraz ograniczenie ich regulacji, • zachowanie historycznych cech układów ruralistycznych, tj. z uwzgl ędnieniem typów zabudowy, sposobu jej kształtowania, linii zabudowy, gabarytów, u żytych materiałów budowlanych i tradycyjnych rozwi ąza ń architektonicznych. • zapobieganie rozproszeniu zabudowy, kształtowanie układu osadniczego w nawi ązaniu do istniej ących zespołów zabudowy skupionej. • ochrona i kształtowanie układów wielkoprzestrzennych krajobrazów - jako cennych walorów przyrodniczych, • utrzymanie naturalnego krajobrazu terenów wzdłu ż doliny Ciemi ęgi poprzez eliminacj ę wtórnego, współczesnego zainwestowania, • ochrona i uzupełnienie szpalerów drzew wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych. Obszarem szczególnie cennym, ł ącz ącym walory kulturowe, i krajobrazowe jest miejscowość Dys.

2. Strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej. 2.1. Obszary i obiekty zabytkowe obj ęte ścisł ą ochron ą konserwatorsk ą - wpisane do rejestru zabytków Województwa Lubelskiego, na terenie gminy Niemce: BODUSZYN zespół dworsko -parkowy, nr rejestru A/916 • dwór, murowany, 1 poł. XXw. • park dworski, 1 pot XXw. CIECIERZYN park podworski, XIX\v. nr rejestru A/725 DYS zespół ko ścielny, nr rejestru A/564 • ko ściół rzym.-kat. pw. św. Jana Chrzciciela, 1 poł. XVII Iw.

100

• brama - dzwonnica, XIXw. • ogrodzenie, XIX w. • drzewostan • cmentarz przyko ścielny, XVIIIw. cmentarz parafialny, 1 poł. XIXw., nr rejestru A/937 zespół dworsko-parkowy „Bernatówka", nr rejestru A/974 • dwór, 1 poł. XXw. • • ogród dworski, 1 poł. XXw. JAKUBOWICE KONI ŃSKIE KOLONIA dwór obronny z otoczeniem, 1 poł. XVI w., nr rejestru A/352 KRASIENIN KOLONIA zespół ko ścielny, nr rejestru A/567 • ko ściół rzym.-kat. pw. Narodzenia NMP, XVUw. • ogrodzenie z kapliczkami, XVUw. • drzewostan • cmentarz przyko ścielny zespół dworsko-parkowy, nr rejestru A/612 • dwór, XIX w. • pozostało ści dwóch bramek • park dworski • aleja wzdłu ż drogi do Lublina dawna karczma, XVIII w., nr rejestru A/613 NASUTÓW zespól dworsko-parkowy, nr rejestru A/746 • dwór, XIX/XXw. • park, XIXw. • aleja lipowa Nasutów - Dys • aleja lipowa Stoczek - Pólko NIEMCE zespół ko ścielny, nr rejestru A/952 • ko ściół rzym.-kat. pw. św. Ignacego Loyoli, 1 poł. XXw • ogrodzenie, 1. poł.XXw. • kapliczk ą 186 Ir. • plebania, XIXw.

2.2. Prowadzenie prac na obszarach i przy obiektach wpisanych do rejestru zabytków, zgodnie z art.36 Ustawy o z dnia 23 lipca o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. [ze zm.] 1

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

101

Nr 162, poz. 1568 z pó źn. zmianami), wymaga pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 2.3. Rejestracja zamierzonej inwestycji polegaj ącej na rozbiórce obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków mo że by ć dokonana po uzyskaniu, na wniosek inwestora, decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działaj ącego w imieniu ministra wła ściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skre śleniu tego obiektu z rejestru zabytków. 3. Strefa po średniej ochrony konserwatorskiej. 3.1. Inne obiekty uj ęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków nie wpisane do rejestru zabytków: BASZK1 kapliczka przydro żna, I poł. XIXw. CIECIERZYN zespół dworsko - parkowy • stajnia - obecnie magazyn, 2 poł. XIXw. obora, 2 poł. XIXw. kapliczka przydro żna, XIX/XXw. dworzec kolejowy, I poł. XXw. mogiła z II wojny światowej DYS zespół dworsko - parkowy • czworak I (obecnie dom), 1 poł. XXw. • czworak II (obecnie dom), 1 poł. XXw. • spichlerz, 1 poł. XXw. • młyn, 1 poł. XXw. plebania w zespole ko ścielnym, 1 poł. XX w. kapliczka -figura, 2 poł. XIXw. młyn, 1 poł. XXw. • śluza wodna przy młynie, 1 poł. XXw. • dom młynarza, I poł. Xxw. ELIZÓWKA cmentarz z I wojny światowej zespół folwarczny • rz ądcówka, 2 poł. XIX w. • czworak, XIX/XXw. • spichlerz, XIX/XXw. • obora, XIX/XXw. • stajnia, XIX/XXw. • ogrodzenie, XIX/XXw. • aleja lipowa, XlXw.

102

KRASIENIN dzwonnica w zespole ko ścielnym, I poł. XXw. plebania. 1 poł. XXw. poczta, 1 poł. XXw. cmentarz parafialny, I poł. XIX w. ogrodzenie zespołu dworsko-parkowego LEONÓW kapliczka przydro żna, 1 poł. XIXw. MAJDAN KRASDZNI ŃSKI kapliczka przydro żna, I pot XX w. NASUTÓW kapliczka przydro żna, 1 poł. XXw. NIEMCE zespól folwarczny • czworak, 2 poł. XIXw. • stajnia, 2 poł. XIX w. • spichlerz, 2 poł.XIXw. cmentarz parafialny, 1 poł. Xxw. zespół stacji kolejowej „Bystrzyca" • dworzec kolejowy, 1 poł. XX w. • wie ża ci śnie ń, 1 poł. XX w. murowana kapliczka przydro żna w formie kolumny z 1861 r. NOWY STAW mogiły powsta ńców styczniowych 1863r. RUDKA [KOZŁOWI ĘCKA KOZŁOWIECKA ]247 kapliczka przydro żna, 191 Or. 3.2. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów ujętych w wojewódzkiej ewidencji zabytków, zarejestrowanie przez wła ściwy organ zamierzonej inwestycji mo że by ć dokonane po uzyskaniu przez inwestora uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zamierzonej inwestycji w zakresie okre ślonym planem miejscowym.

4. Strefa ochrony planistycznej 4.1. Inne obiekty nie wpisane do rejestru zabytków i nie uj ęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków: NIEMCE Obelisk pami ęci ofiar U wojny Światowej

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

103

4.2. W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów obj ętych ochron ą planistyczn ą, zarejestrowanie przez wła ściwy organ zamierzonej inwestycji mo że by ć dokonane po uzyskaniu przez inwestora uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków zamierzonej inwestycji w zakresie okre ślonym planem miejscowym.

5. Strefa ochrony archeologicznej. 5.1. Ochronie konserwatorskiej podlegaj ą obszary i stanowiska archeologiczne na obszarze gminy, oznaczone na rysunku studium. 5.2. Wszelkie zamierzenia inwestycyjne na tych obszarach m.in. zwi ązane z budow ą nowych budynków i inwestycji liniowych (dróg, sieci, melioracji, infrastruktury technicznej) którym towarzysz ą prace ziemne i przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu - musz ą by ć zgłaszane do Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w celu uzyskania warunków i wytycznych konserwatorskich.

6.6. Komunikacja 1. Układ drogowy 1) W granicach administracyjnych gminy ustalone zostały zgodnie z rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 20 pa ździernika 2009r. zmieniaj ące rozporz ądzenie w sprawie ustalenia sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz. U. z 2009 r. nr 187 poz. 1446) i rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 24 marca 2010 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w województwach dolno śląskim,..., lubelskim,... zachodniopomorskim (Dz. U. z 2010 r. nr 59 poz. 371) nast ępuj ące ci ągi dróg: a) planowanych krajowych dróg ekspresowych oznaczonych symbolami KDE [oraz terenów dróg klasy ekspresowej oznaczonych na rysunku studium symbolem VI-KDS] 1: • SI2/17 relacji dla drogi nr 12: granica pa ństwa - Ł ęknica - Głogów - Leszno - Jarocin - Kalisz - Sieradz - Piotrków Trybunalski -Radom - Puławy - Kurów - Lublin - Piaski - Chełm - Dorohusk -granica pa ństwa i dla drogi nr 17: /Warszawa/ Zakr ęt - Garwolin – Ryki Kurów - Lublin - Piaski - Krasnystaw - Zamo ść - Tomaszów Lubelski Hrebenne - granica pa ństwa. • S19 relacji: granica pa ństwa - Ku źnica - Białystok - Mi ędzyrzec Podlaski - Kock - Lubartów - Lublin - Kra śnik - Janów Lubelski -Nisko - Rzeszów. Wrysowane na rysunku studium skrzy żowania i w ęzły drogowe maj ą charakter orientacyjny. Ostateczny ich kształt zostanie ustalony na etapie opracowania projektu budowlanego dla danej drogi. Zakłada si ę budow ę i przebudow ę sieci dróg ni ższej kategorii zapewniaj ących dost ępno ść

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

104 komunikacyjn ą do terenów przyległych do krajowych dróg ekspresowych, jak równie ż budow ę towarzysz ącej infrastruktury technicznej takiej jak: przej ścia i przejazdy nadziemne i podziemne oraz urz ądzenia ochrony środowiska (np. ekrany akustyczne). Tereny przewidziane pod sieci infrastruktury technicznej zlokalizowane w s ąsiedztwie pasów drogowych istniej ącej drogi krajowej oraz planowanych dróg ekspresowych powinny spełnia ć wymagania podane w art. 42 i art. 43 pkt 1 ustawy o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. ([Dz . U. z 2007 r. nr 19 poz. 115 - z pó źn. zmianami Dz. U. z 2013 r. poz. 260 j.t.] 1 ). b) dróg krajowych oznaczonych symbolami KDK (w klasie technicznej Gp): • Nr 19 relacji Granica Pa ństwa - Ku źnica Białostocka - Białystok - Siemiatycze - Mi ędzyrzec Podlaski - Kock- Lubartów - Lublin - Kra śnik - Janów Lubelski - Nisko - Sokołów Małopolski - Rzeszów; c) dróg wojewódzkich oznaczonych symbolami KDW (w klasie technicznej Z): • nr 809 relacji Lublin - Krasienin - Przytoczno; • nr 828 relacji Garbów - Krasienin - Niemce - Jawidz; d) dróg powiatowych oznaczonych symbolami KDP [oraz VII-KDP] 248 :

Nazwa drogi Klasa techniczna nr 22159 relacji od dr woj. nr 828 - Le śce - Krasienin; Z nr 22369 relacji Kozłówka - Dys; G nr 22371 relacji Lubartów - Niemce do przekształcenia w gminn ą w drog ę L trybie przepisów ustawy o drogach publicznych; nr 22377 relacji Leonów - do dr pow. 22376; G nr 22378 relacji Niemce - Rokitno - Nowa Wola; Z nr 22379 relacji Wólka Krasieni ńska - Krasienin; L nr 22385 relacji Wygoda - Majdan Krasieni ński; Z nr 22386 relacji od dr kraj. nr 19 - Dys; Z nr 22387 relacji Lublin - Majdan Krasieni ński; G nr 22389 relacji Jakubowice Koni ńskie – Ciecierzyn; Z nr 22390 relacji Włóki - Bystrzyca; Z nr 22391 relacji Ciecierzyn - Włóki; L nr 22392 relacji Elizówka - Dys; G nr 22403 relacj i Ciecierzyn - Baszki - Pliszczyn; L nr 22404 relacji Niemce - St. Kolej. Bystrzyca; Z nr 22706 relacji Jastków - Jakubowice Koni ńskie; Z

e) dróg gminnych [w tym oznaczonych na rysunku studium symbolami VII-KDG, VII-

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

105

KDL, VII-KX]249 : Utrzymuje si ę dotychczasow ą funkcj ę dróg gminnych z rozbudow ą układu wskazan ą przez Wójta Gminy. Proponuje si ę sukcesywn ą popraw ę techniczn ą i funkcjonaln ą układu dróg lokalnych w obszarze terenów zainwestowanych i przewidzianych do rozwoju przestrzennego gminy. 2) Nieprzekraczalne minimalne odległo ści obiektów budowlanych od dróg publicznych przyj ąć nale ży zgodnie z art. 43 pkt. 1 ustawy o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. ([Dz. U. z 2007 r. nr 19 poz. 115 - z pó źn. zmianami Dz. U. z 2013 r. poz. 260 j.t. ]1). 3) Nowoprojektowane obiekty budowlane w s ąsiedztwie dróg publicznych, zwłaszcza budynki mieszkalne i przeznaczone na pobyt ludzi winny spełnia ć wymagania okre ślone w rozporz ądzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75, poz.690 z pó źn. zm.) W/w obiekty powinny by ć wznoszone poza zasi ęgiem uci ąż liwo ści okre ślonych w przepisach o ochronie środowiska lub w ich zasi ęgu pod warunkiem zastosowania środków technicznych zmniejszaj ących uci ąż liwo ści do poziomu okre ślonego w tych przepisach oraz w Polskich Normach. 4) W pasach drogowych dróg przebudowywanych i nowobudowanych przewiduje si ę lokalizacj ę kanałów technologicznych dla urz ądze ń infrastruktury technicznej zwi ązanej z potrzebami zarz ądzania drogami lub potrzebami ruchu oraz linii telekomunikacyjnych i energetycznych niezwi ązanych z ww. potrzebami (ustawa z dnia 7.05.201Or. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych - Dz. U. z 16.06.2010 nr 106 poz. 675 [ze zm.] 1 ).

6.7. Infrastruktura techniczna. Gospodark ę wodno-ściekow ą nale ży rozwi ąza ć w oparciu o komunalne urz ądzenia źródłowe i sieci, poł ączone z ich modernizacj ą i wdra żaniem najnowszych rozwi ąza ń technicznych, z racjonalizacj ą zu życia wody. Zakłada si ę wysoki standard obsługi in żynieryjnej gospodarstw domowych - korzystaj ących z sieci wodoci ągowej, kanalizacyjnej, gazowej. Powinna obowi ązywa ć zasada współzale żnej realizacji systemów wodoci ągowych i kanalizacyjnych oraz bezwzgl ędny wymóg odprowadzania ścieków komunalnych do oczyszczalni dla wszystkich obiektów publicznych i usługowych. 1. Zaopatrzenie w wod ę przewiduje si ę z: a) wodoci ągów grupowych zasilanych z uj ęć wód podziemnych poprzez stacje wodoci ągowe; b) lokalnych uj ęć wód podziemnych w tym studni kopanych dla rozproszonej zabudowy i usług poło żonej poza stref ą zasi ęgu wodoci ągów wiejskich i zakładowych; Rozbudowa lub budowa nowych uj ęć wód podziemnych powinna wynika ć wył ącznie ze wzrostu zapotrzebowania na wod ę pitn ą; [Zapotrzebowanie przemysłu na wod ę pokrywa ć nale ży z wó d powierzchniowych z wyj ątkiem

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r. [] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r.

106 zakładów (np. bran ży spo żywczej), którym do produkcji niezb ędna jest woda pitna; Ustanowi ć nale ży strefy ochrony sanitarnej po średniej uj ęć wód podziemnych na zasadach gospodarowania okre ślonym Rozporz ądzeniem Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych i Rolnictwa z 5 listopada 1991 roku w sprawie zasad ustanowienia stref ochronnych źródeł i uj ęć wody (Dz.U. nr 116 z 1991 r. poz. 50). Nale ży ustanowi ć strefy ochrony po średniej uj ęć wód podziemnych na zasadach okre ślonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.]250

2. Odprowadzenie i oczyszczanie ścieków bytowo-gospodarczych przewiduje si ę poprzez zastosowanie nast ępuj ących modeli układów kanalizacyjnych: a) kanalizacji indywidualnych; b) kanalizacji zakładowych; c) kanalizacji zbiorczych; Zadaniem poszczególnych modeli technicznych kanalizacji jest: 1) Kanalizacja indywidualna. Zadaniem tej kanalizacji jest odprowadzenie ścieków bytowo-gospodarczych z jednego gospodarstwa (jednego lub kilku budynków) lub małych zakładów. W modelu tym mog ą mie ć zastosowanie dwa typy sposobu unieszkodliwiania i odprowadzania ścieków; Typ I - bezodpływowy jednostkowy osadnik gnilny i wywo żenie zgromadzonych ścieków taborem asenizacyjnym. Typ II - osadnik gnilny współpracuj ący z drena żem rozs ączaj ącym, studni ą chłonn ą lub filtrem piaskowym. 2) Kanalizacja małych zakładów Zadaniem tej kanalizacji jest odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków bytowo-gospodarczych pochodz ących z zakładów produkcji rolnej, pojedynczych obiektów usługowych oraz niewielkich osiedli mieszkaniowych (do 20m 3/dob ę). W modelu tym mog ą mie ć zastosowanie nast ępuj ące sposoby unieszkodliwiania i odprowadzania ścieków: Typ I - odprowadzenie ścieków sieci ą zakładow ą do bezodpływowego zbiornika ścieków i wywo żenia taborem asenizacyjnym Typ II - osadnik gnilny współpracuj ący z drena żem, studni ą chłonn ą i filtrem piaskowym. Typ III - osadnik gnilny współpracuj ący z drena żem rozs ączaj ącym. Typ IV - oczyszczalnie ścieków typu ECO-SYSTEM. 3) Kanalizacja zbiorcza Zadaniem tej kanalizacji jest odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków bytowo-gospodarczych z całej wiejskiej jednostki osadniczej, przewa żaj ącej jej cz ęś ci lub zakładów przemysłowo-usługowych

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

107 do oczyszczalni wiejskiej lub zakładowej poprzez pompownie zbiorcze ścieków sk ąd transportowane są przewodami tłocznymi do oczyszczalni. Technologia oczyszczania ścieków winna spełnia ć warunki zachowania czysto ści wód powierzchniowych odbiornika, a zrzut wód po ściekowych winien odbywa ć si ę poprzez zbiorniki naturalizuj ące stanowi ące dodatkowe zabezpieczenie odbiornika. 4) W celu ochrony wód powierzchniowych oraz obszarów źródliskowych małych rzek preferowa ć nale ży dla rozwi ąza ń technologicznych doczyszczanie ścieków w prostych ekologicznych oczyszczalniach jak staw trzcinowy, filtr ziemny, powi ązanie z systemem melioracyjnym i nawadnianie u żytków ziebnych. 5) Dopuszcza si ę do czasu wykształcenia się gminnych zbiorczych sieci kanalizacji sanitarnej realizacj ę indywidualnych sieci kanalizacyjnych dla pojedynczych obiektów lub zespołu obiektów z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń wypływaj ących ze stref odporno ści środowiska wodnego na zanieczyszczenia.

3. Zaopatrzenie w ciepło Ustala si ę, że źródłem zaopatrzenia w ciepło winny by ć paliwa niskoemisyjne. Niezb ędne jest przy tym racjonalizacja systemów grzewczych w obiektach istniej ących i nowobudowanych.

4. Zaopatrzenie w gaz: Przez teren gminy przebiega gazoci ąg wysokopr ęż ny DN 500 powi ązany z rozdzielcz ą sieci ą gazow ą średniopr ęż ną poprzez stacje redukcyjno-pomiarowe I stopnia zlokalizowane we wsach Pólko i Jakubowice zasilane gazoci ągiem wysokiego ci śnienia DN 100. Od gazoci ągu DN 500 nale ży zachowa ć nast ępuj ące minimalne odległo ści: - 32,5 m od budynków u żyteczno ści publicznej i zamieszkania zbiorowego - 17,5 m od budynków mieszkalnych - 15 m od budynków gospodarczych - 25 m od obiektów przemysłowych Od gazoci ągu DN 100 nale ży zachowa ć odległo ść minimum 15 m dla budynków u żyteczno ści publicznej, mieszkalnych i gospodarczych. Obiekty budowlane w s ąsiedztwie gazoci ągów nale ży realizowa ć z zachowaniem przepisów szczególnych. Na terenie gminy znajduj ą si ę nast ępuj ące zlikwidowane odwierty gazowe: • Nasutów - 1, Nasutów - 3, Nasutów - 5 • Ciecierzyn - 5 • Rudnik - 2 • Abramów - 5, Abramów - 8, Abramów - 9 • Świdnik - 2, Świdnik - 5, Świdnik - 6 ze stref ą woln ą od zabudowy R = 5 m oraz czynny odwiert gazowy

108

• Ciecierzyn -3 ze stref ą woln ą od zabudowy wynosz ącą R = 50 m

5. Gospodarka odpadami Gospodarowanie odpadami na terenie gminy odbywa si ę w oparciu o program ochrony środowiska oraz plan gospodarki odpadami na lata 2004 - 2015. Składowanie odpadów kontynuowane będzie na składowisku w Rokitnie poza obszarem gminy Niemce przy zastosowaniu selektywnego zbierania odpadów.

6. Elektroenergetyka 6.1. Elektroenergetyczne sieci zasilania gminy. Źródłem zasilania gminy w energi ę elektryczn ą jest GPZ 110/15 kV. Źródłem zasilania gminy w energi ę elektryczn ą s ą stacje transformatorowe I 110/SN zlokalizowane na terenie miasta Lublin, l) Jako podstaw ę zaopatrzenia wsi w energi ę elektryczn ą ustala si ę system sieci średniego napi ęcia 15 kV w wykonaniu napowietrznym. 2) Zasilanie zabudowy mieszkaniowej usługowej oraz gospodarstw rolnych na terenach wiejskich odbywa ć si ę b ędzie ze słupowych i wn ętrzowych stacji transformatorowych 15/04kV. 3) Sie ć niskiego napi ęcia na terenach wiejskich przewidziano w wykonaniu napowietrznym, a w strefach zabudowy usługowej przewiduje si ę sie ć kablow ą. 4) W przypadku wzrostu obci ąż enia na terenach zurbanizowanych przewiduje si ę mo żliwo ść wydzielenia nowych terenów pod realizacj ę urz ądze ń elektroenergetycznych jak: budow ę linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napi ęcia, zł ącz kablowych oraz stacji transformatorowych 15/04 kV. Budow ę wn ętrzowych stacji pozostaj ących własno ści ą zarz ądcy sieci przewiduje si ę na gruncie o uregulowanym stanie prawnym, w miejscu okre ślonym warunkami technicznymi, z dogodnym dojazdem dla ci ęż kiego sprz ętu. 5) W pasach drogowych dróg przebudowywanych i nowobudowanych przewiduje si ę lokalizacj ę kanałów technologicznych dla min. linii energetycznych zgodnie z przepisami szczególnymi. 6) W przypadkach umieszczenia urz ądze ń elektroenergetycznych poza pasem drogowym, nale ży przewidzie ć dla linii kablowych pas technologiczny o szeroko ści min. 1 m.. W pasach technologicznych z infrastruktur ą elektroenergetyczn ą zakazuje si ę sadzenia drzew, budowania jakichkolwiek obiektów oraz składowania materiałów. Teren powinien by ć stale dost ępny dla słu żb eksploatacyjnych z mo żliwo ści ą dojazdu dla sprz ętu ci ęż kiego. 7) W pasie planowanej zabudowy pod istniej ącymi i przewidywanymi liniami napowietrznymi średnich i wysokich napi ęć wprowadza si ę strefy ochronne o okre ślonych poni żej szeroko ściach. Dla linii: 1. napowietrznych 15 kV o szeroko ści 15,0 m, 2. napowietrznych 110 kV o szeroko ści 40,0 m,

109

3. napowietrznych 400 kV o szer. 80 m 4. napowietrznych nn zachowa ć odległo ść zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami.

Zabudowa w obszarach stref ochronnych linii napowietrznych jest mo żliwa pod warunkiem spełnienia wymaga ń obowi ązuj ących przepisów i uzgodnie ń z zarz ądc ą sieci. Przy zadrzewieniach na terenie planowanej zabudowy nale ży zachowa ć wymagane przepisami odległo ści gał ęzi drzew od urz ądze ń linii elektroenergetycznych. 8) W okolicach linii elektroenergetycznych zmiana charakteru u żytkowania gruntów rolnych na le śne wymaga wcze śniejszego uzgodnienia z PGE DYSTRYBUCJA S.A. lub PSE Wschód SA w zakresie warunków "nasadzeń " i u żytkowania upraw le śnych. 9) Usuni ęcie kolizji istniej ących urz ądze ń elektroenergetycznych z planowanym zagospodarowaniem odbywa ć si ę b ędzie kosztem i staraniem inwestora projektowanej zabudowy według odpowiedniego porozumienia lub umowy zawartych z wła ścicielem sieci elektroenergetycznej. 10) Wykonanie potrzebnych obostrze ń oraz ochrony przeciwpora żeniowej na napowietrznych sieciach elektroenergetycznych w miejscach skrzy żowa ń tego wymagaj ących, powstałych w zwi ązku ze zmian ą zagospodarowania odbywa ć si ę b ędzie jak w punkcie 9). 11) Realizacja urz ądze ń elektroenergetycznych do poł ączenia urz ądze ń wytwórczych z sieci ą energetyki zawodowej le ży w gestii inwestora ww. źródła. 12) Przył ączenie sieci elektroenergetycznej planowanych obiektów lub zwi ększenie mocy elektrycznej do istniej ących odbywa ć si ę b ędzie zgodnie z ustaw ą Prawo energetyczne po spełnieniu warunków technicznych i ekonomicznych przył ączenia i dostarczenia energii elektrycznej na podstawie stosownej umowy z zarz ądc ą sieci po zrealizowaniu okre ślonych przez niego warunków przył ączenia.

6. Elektroenergetyczna sie ć przesyłowa Przez teren gminy przebiega linia elektroenergetyczna 400 KV Kozienicc-Lublin. 1) W pasach technologicznych linii obowi ązuj ą ograniczenia u żytkowania i zagospodarowania terenu: a) nale ży uzgadnia ć warunki lokalizacji wszelkich obiektów z wła ścicielem linii b) nie nale ży lokalizowa ć budynków mieszkalnych lub innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi. W Indywidualnych przypadkach odst ępstwa od tej zasady mo że udzieli ć Wła ściciel linii na warunkach przez siebie okre ślonych c) teren nie mo że by ć kwalifikowany jako teren przeznaczony pod zabudow ę mieszkaniow ą oraz zagrodow ą ani jako teren zwi ązany z działalno ści ą gospodarcz ą (przesyłow ą) Wła ściciela linii d) nie nale ży sadzi ć drzew oraz ro ślinno ści wysokiej

2) Zalesienia terenów rolnych w pobli żu linii mog ą by ć przeprowadzane w uzgodnieniu z

110

Wła ścicielem linii. 3) Wszelkie zmiany w kwalifikacji terenu w obr ębie pasa technologicznego linii i w jego najbli ższym sąsiedztwie powinny by ć zaopiniowane przez Wła ściciela linii. 4) Lokalizacja budowli zawieraj ących materiały niebezpieczne po żarowo, stacji paliw i stref zagro żonych wybuchem w bezpo średnim s ąsiedztwie stref w bezpo średnim s ąsiedztwie pasów technologicznych wymaga uzgodnie ń z Wła ścicielem linii. 5) Na istniej ących liniach b ędą prowadzone prace eksploatacyjne, remontowa i modernizacyjne. 6) Dopuszcza si ę odbudow ę, przebudow ę linii oraz ewentualn ą przyszło ściow ą budow ę nowej linii na jej miejscu. Realizacja inwestycji po trasie istniej ącej linii nie wył ącza mo żliwo ści rozmieszczenia słupów i urz ądze ń niezb ędnych do korzystania z linii w innych ni ż dotychczasowych miejscach.

7. Telekomunikacja Na obszarze gminy Niemce przewiduje si ę rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinfonnatycznych (przewodowych i bezprzewodowych) stosownie do wzrostu zapotrzebowania na ww. usługi zgodnie z przepisami szczególnymi.

8. Ochrona przeciwpo żarowa. We wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudow ę nale ży uwzgl ędni ć warunki ochrony przeciwpo żarowej, a w szczególno ści: • zagwarantowa ć dojazd do wszystkich budynków na terenie gminy poprzez układ sieci dróg publicznych lub poprzez wydzielone drogi wewn ętrzne o szeroko ści nie mniejszej ni ż 3,5 m.; • przeciwpo żarowe zaopatrzenie w wod ę w terenach zwodoci ągowanych powinno si ę odbywa ć poprzez hydranty lokalizowane w dost ępnych punktach, w pobli żu obiektów u żyteczno ści publicznej, terenów zwartej zabudowy oraz obiektów produkcyjnych i magazynowych; rozbudowa systemów wodoci ągowych wi ąza ć si ę b ędzie z rozbudow ą przeciwpo żarowego systemu zaopatrzenia w wod ę; • w przypadku lokalizowania nowych budynków bezwzgl ędnie przestrzega ć nale ży minimalnych odległo ści wynikaj ących z przepisów przeciwpo żarowych od istniej ących budynków, sieci urz ądze ń oraz innych obiektów terenowych; • w obiektach u żyteczno ści publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjno-usługowych, magazynowych oraz technologicznych zapewni ć wyposa żenie w urz ądzenia przeciwpo żarowe zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami; • w przypadku budowy systemu zaopatrzenia w gaz niezbędne jest zachowanie odległo ści projektowanych sieci i obiektów zaopatrzenia w gaz od istniej ących budynków; • realizacja parkingów dla pojazdów przewo żą cych ładunki niebezpieczne w liniach rozgraniczaj ących istniej ącej i projektowanych dróg krajowych poza zwartymi terenami

111

zabudowy, • zakaz budowy zakładów stwarzaj ących zagro żenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególno ści zagrożenie wyst ąpienia powa żnych awarii w granicach zwanej zabudowy wsi zgodnie z art. 73 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j.t, Dz. U. z 2008 r. nr 25. poz. 150 ze zm.), • dla jednostek osadniczych oraz dla znajduj ących si ę w jej granicach budynków: u żyteczno ści publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych i magazynowych nale ży zapewni ć: − wod ę do zewn ętrznego gaszenia po żaru, − dojazdy spełniaj ące wymagania jak dla dróg po żarowych zgodnie z wymaganiami okre ślonymi w rozporz ądzeniu Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpo żarowego zaopatrzenia w wod ę oraz dróg po żarowych (Dz. U z 2009 r., nr 124, poz. 1030),

6.8. Program małej retencji. Kierunki rozwoju oraz zakres planowanych zamierze ń i działa ń (lokalizacji, ogólnych zało żeń koncepcyjnych) technicznych jakie planuje si ę wykona ć w celu poprawy warunków retencjonowania wód powierzchniowych na terenie gminy, nawi ązuj ą do tre ści Porozumienia zawartego w dniu 21.12.1995 r. mi ędzy Wiceprezesem Rady Ministrów, Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywno ściowej Panem Romanem Jagieli ńskim a Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa Panem Stanisławem Żelichowskim, dotycz ącego współpracy w zakresie programu malej retencji jak te ż do wniosków i oczekiwa ń społeczno ści lokalnej gminy Niemce, wyników przegl ądów terenowych i ocen stanu i mo żliwo ści wykorzystania istniej ącej infrastruktury hydrotechnicznej i melioracyjnej dla potrzeb magazynowania i sterowania zasobami wodnymi. Przedstawione propozycje lokalizacji obiektów małej retencji uwzgl ędniaj ą: • wymogi i uwarunkowania przyrodnicze, • ograniczenia formalno-prawne, • uwarunkowania planów zagospodarowania przestrzennego województwa i gminy Niemce, • przesłanki i uzasadnienia ekonomiczne.

Zestawienie obiektów i urz ądze ń malej retencji na terenie gminy Niemce. Oznaczenie Nazwa Miejscowo ść Gmina Zlewnia rzeki Vr 3 obiektu [tys.m ]

1 2 3 4 5 6 207/Z/Z-5/657 Zbiornik Jakubowice Jakubowice Niemce Wieprz; Bystrzyca; 290 Koni ńskie Ciemi ęga

6.9. Uwzgl ędnienie potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa W oparciu o Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 maja 2004 r w sprawie sposobu

112 uwzgl ędnienia w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa ustala si ę nast ępuj ące zasady: - dla funkcji koncentracji ludno ści a tak że jako punkty medyczne i punkty zaopatrzenia, przeznacza si ę w okresie zagro żenia obiekty usług publicznych: - za obszary koncentracji ludno ści przyjmuje si ę wszystkie tereny le śne w wypadkach zagro żeń militarnych; - drog ę krajow ą nr 19 przebiegaj ąca przez teren gminy wyznacza si ę do przewozu substancji niebezpiecznych w tranzycie krajowym i mi ędzynarodowym;

[6.10. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych Zasi ęg i granice terenów zamkni ętych na terenach obj ętych VII zmian ą Studium wyznaczono na podstawie Decyzji Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ustalenia terenów, przez które przebiegaj ą linie kolejowe, jako terenów zamkni ętych. Granice terenów zamkni ętych na terenach obj ętych VII zmian ą Studium wskazano na rysunku zmiany Studium. Dla terenów zamkni ętych wskazano przeznaczenie VII-KK. Szczegółowe warunki zagospodarowania na tych terenach zgodnie z przepisami odr ębnymi w tym zakresie.

6.11. Granice obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu Na obszarze gminy Niemce obecnie brak jest obiektów produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100kW. Odnawialne źródła energii (OZE) s ą źródłami wykorzystuj ącymi w procesie przetwarzania energi ę wiatru, promieniowanie słoneczne, spadku rzek, produktów ubocznych rolnictwa oraz energi ę pozyskiwan ą z biomasy, biogazu wysypiskowego a tak że biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szcz ątek ro ślinnych i zwierz ęcych). Do 2017 r. Polska zobowi ązała si ę uzyska ć 16% udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju, a do 2021 roku jej udział powinien wynosi ć 20%. Energi ę słoneczn ą mo żna wykorzysta ć zarówno do ogrzewania, jak i do produkcji pr ądu, a tak że do pozyskania paliwa, jakim jest wodór, w fotokatalitycznym rozkładzie wody. Słoneczna energia elektryczna (fotowoltaika), uwa żana za najbardziej obiecuj ące i przyjazne środowisku źródło energii, jest wyj ątkowa ze wzgl ędu na szerokie mo żliwo ści osi ągni ęcia korzy ści energetycznych i poza energetycznych. Przemysł fotowoltaiczny gwarantuje konkurencyjn ą, tani ą, bezpieczn ą i czyst ą słoneczn ą energi ę elektryczn ą, a tak że ochron ę zasobów naturalnych. Z kolei energetyka słoneczna termiczna (fototermika) nale ży do najbardziej efektywnych technologii produkcji ciepła, z punktu widzenia ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

113

Dla całego terenie obj ętym 7 zmian ą studium dopuszcza si ę lokalizacj ę obiektów energetyki odnawialnej (OZE) obejmuj ącej obiekty energetyki słonecznej - ogniwa fotowoltaiczne i elektrownie wodne na u żytek własny inwestora (bez konieczno ści przył ączania do sieci) o mocy nie przekraczaj ącej 100kW. Obowi ązuje zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych. Na terenie gminy wyznaczono obszary, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW z wył ączeniem elektrowni wiatrowych. Granice projektowanych obszarów to żsame są z granic ą strefy ochronnej zwi ązanej z ograniczeniami w zabudowie, zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu oraz wyst ępowaniu znacz ącego oddziaływania na środowisko. Nale ży stosowa ć nast ępuj ące wska źniki: 1) zalecana powierzchnia działki pod ogniwa fotowoltaiczne ok. 0,5 ha lub wi ększa, 2) teren biologicznie czynny min. 5%, 3) wysoko ść ogniw fotowoltaicznych do 5 m.] 251

7. REALIZACJA STUDIUM. 7.1. Narz ędzia realizacji studium.

1. Konieczno ść respektowania przez władze samorz ądowe zobowi ąza ń ustawy o samorz ądzie gminnym, dotycz ących m.in. obj ęcia przez nie w śród zada ń własnych, tak że ukształtowania ładu przestrzennego, racjonalnej gospodarki terenami oraz ochrony środowiska prowadz ą do przyj ęcia nast ępuj ących zalece ń: 2. wprowadzenia do ustale ń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ustale ń studium okre ślaj ących:

• kierunki ochrony środowiska przyrodniczego, • kierunki ochrony środowiska kulturowego, • kierunki rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz zasady kształtowania l ądu przestrzennego, • kierunki modernizacji i rozbudowy układu komunikacji, • kierunki modernizacji i rozbudowy układu sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej. 3. Zakłada si ę, że dla wdro żeń przyj ętych w studium ustale ń niezb ędne b ędzie opracowanie nast ępuj ących priorytetów programowych: • kompleksowego programu ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, stanowi ącego podstaw ę dla proekologicznego ukierunkowania polityki przestrzennej i społeczno-gospodarczego rozwoju gminy oraz zintegrowania systemów terenów chronionych gminy z systemami ochrony

[] 2- zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr …………. Rady Gminy Niemce z dnia ……………. r.

114

terenów s ąsiednich, • programu ochrony i odnowy środowiska kulturowego oraz poprawy ładu przestrzennego stanowi ącego podstaw ę m.in. ukierunkowania kompleksowej, zracjonalizowanej i przynosz ącej pozytywne efekty ekonomiczne modernizacji i rewaloryzacji istniej ących zasobów, • opracowanie programów dotycz ących rozwoju systemów wodoci ągów, kanalizacji, gazyfikacji i ciepłownictwa w szczególno ści dla nowych obszarów zainwestowania; • wzmocnienie roli koordynacyjnej i promocyjnej gminy w strukturach organizacyjnych urz ędu w dziedzinie rozwoju i realizacji polityki przestrzennej.

7.2. Programy działa ń.

Zobowi ązuje si ę Wójta Gminy do:

1. Opracowania na podstawie niniejszego studium i przedstawienia Radzie Gminy do akceptacji:

1) wieloletniego programu działa ń ochronnych rekultywacyjnych, rewaloryzacyjnych i wzbogacaj ących ekologicznie obszar gminy oraz jego poszczególne strefy przyrodniczo- krajobrazowe, zawieraj ącego w szczególno ści: a) zasady ekonomicznego stymulowania przekształce ń przestrzennych i działa ń na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego; b) zasady i warunki wspierania realizacji zagospodarowania poszczególnych stref, w tym zasady etapowania inwestycji publicznych; c) okre ślenie źródeł finansowania; d) zasady współpracy wła ścicieli terenów w realizacji planu miejscowego i działa ń Gminy; e) harmonogram działa ń naprawczych i rehabilitacyjnych dla stref najsilniej dotkni ętych lub zagro żonych degradacj ą środowiska.

2) oceny zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy w ci ągu ostatnich 5 lat.

2. Opracowania programów i projektów technicznych systemów infrastruktury technicznej, ze szczególnym uwzgl ędnieniem: 1) zaopatrzenia w wod ę; 2) odprowadzania ścieków; 3) gospodarki odpadami.

3. Podejmowania i wspierania inicjatyw na rzecz rozwoju Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Ciemi ęgi", dotycz ących w szczególno ści:

1) w sferze gospodarowania środowiskiem przyrodniczym: a) kreowania nowych form ochrony prawnej; b) utrzymywania ci ągło ści przestrzennej systemu ekologicznego Doliny Ciemięgi i jego powi ąza ń zewn ętrznych;

115

c) wzbogacania ekologicznego obszaru zlewni Ciemi ęgi; d) ochrony i uporz ądkowania nisz siedliskowych; e) niedopuszczania do powstawania dzikich wysypisk i likwidowania istniej ących wysypisk o takim charakterze; f) rekultywacji wyrobisk po eksploatacji surowców mineralnych przez zalesienie; g) ochrony wód rzeki przed wszelkiego rodzaju zanieczyszczeniami; h) stosowania zabiegów fitomelioracyjnych; i) działa ń przeciwerozyjnych; j) zabezpieczenia biologicznego wybranych odcinków pobrze ży Ciemi ęgi i zbiorników wodnych.

2) w sferze rekreacji: a) lokalizowania o środków wypoczynkowych nad projektowanymi zbiornikami na Ciemi ędze - po stronie zawietrznej i w formach mo żliwie skoncentrowanych; b) równowa żenia wielko ści ruchu rekreacyjnego z chłonno ści ą zlewni; c) promocji turystyki kwalifikowanej i agroturystyki; d) wytyczania szlaków turystycznych zgodnie z wymogami ochrony walorów przyrodniczych; e) pobudzania wszelkich fonu aktywno ści gospodarczej w sferze rekreacji, dopuszczalnych z punktu widzenia ochrony środowiska; f) kształtowania kilku umiarkowanej wielko ści o środków obsługi rekreacji: g) stymulowania powstawania skupisk gospodarstw, a nast ępnie wsi, nastawionych na obsług ę agroturystyki.

3) w otoczeniu rolnictwa: systematycznego eliminowania źródeł i ograniczania emisji zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego; a) ograniczania zanieczyszcze ń wód gruntowych i podziemnych oraz racjonalnego gospodarowania zasobami wód; b) ochrony powierzchniowej zlewni; c) uzupełniania niezb ędnych elementów infrastruktury technicznej; d) ograniczania erozji gleb; 0 zmniejszania płu żnego u żytkowania gruntów w dnie doliny i na jej zboczach;

4) w komunikacji: a) minimalizacji kolizyjno ści funkcjonalno-przestrzennej tras krajowych przebiegaj ących przez teren zlewni; b) rozwoju sieci dróg gminnych i lokalnych pod k ątem poprawy sprawno ści obsługi rekreacji i usług;

5) w gospodarce wodno-kanalizacyjnej;

116

a) równowa żenia rozwoju sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej; b) zwi ększania wykorzystania gazu do celów grzewczych.

6) w osadnictwie i strukturze przestrzennej: a) stymulowania policentryczno ści wszelkich funkcji osadnictwa; b) intensyfikacji i racjonalizacji wykorzystania wyznaczonych w planach miejscowych terenów osiedlowych; c) sformułowania odpowiedniej polityki podatkowej, wspieraj ącej powy ższe cele.

7.3. Obszary obj ęte obowi ązkiem opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Narz ędziem realizacji studium s ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i ich zmiany. W planie nale ży uwzgl ędni ć ustalenia tekstowe i graficzne studium.

[8. UZASADNIENIE I SYNTEZA ZMIANY STUDIUM: Celem opracowania zmiany studium dla terenów wyznaczonych na podstawie uchwały nr XVI/146/12 Rady Gminy Niemce z dnia 28 marca 2012 r. , było sporz ądzenie dokumentu zawieraj ącego wskazania kierunków rozwoju poszczególnych funkcji gminy na terenie jednostek obj ętych zmian ą. Niniejsza zmiana spowodowana jest zainteresowaniem inwestorów pozyskaniem nowych terenów. Zmiany wniesione do dokumentu polegaj ą p rzede wszystkim na wyznaczeniu nowych terenów przeznaczonych pod zabudow ę zagrodow ą i mieszkaniow ą z usługami, zabudow ę zwi ązan ą z usługami publicznymi i komercyjnymi, tereny przemysłowe i rzemie ślnicze oraz tereny dróg klasy ekspresowej . Powy ższe opracowa nie wykonane zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania pr zestrzennego gminy – stosownie do problematyki dotycz ącej terenów obj ętych niniejsz ą zmian ą.]1 Celem opracowania zmiany studium dla terenów wyznaczonych na podstawie uchwały nr XXVII/237/2013 Rady Gminy Niemce z dnia 25 stycznia 2013 r., było sporz ądzenie dokumentu zawieraj ącego wskazania kierunków rozwoju poszczególnych funkcji gminy na terenie jednostek obj ętych zmian ą. Niniejsza zmiana spowodowana jest zainteresowaniem inwestorów pozyskaniem nowych terenów oraz zmian ą kierunków zagospodarowania istniej ących terenów inwestycyjnych. Zmiany wniesione do dokumentu polegaj ą przede wszystkim na wyznaczeniu nowych terenów przeznaczonych pod zabudow ę zagrodow ą i mieszkaniow ą z usługami, zabudow ę letniskow ą, zabudow ę zwi ązan ą z usługami publicznymi i komercyjnymi, tereny rozwoju rekreacji i turystyki, tereny przemysłowe i rzemie ślnicze, tereny przemysłowej eksploatacji surowców mineralnych, tereny obsługi produkcji ogrodniczej, rolnej i hodowlanej, tereny stadnin koni, tereny upraw polowych obj ętych zakazem zabudowy, tereny zieleni publicznej i cmentarnej, tereny lasów, terenu urz ądze ń obsługi komunikacji, tereny rolnicze z dopuszczeniem lokalizacji ogniw fotowoltaicznych, tereny infrastruktury technicznej oraz tereny dróg powiatowych, gminnych i lokalnych. Powy ższe opracowanie wykonane zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28kwietnia

[] 1 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr XLII/383/2014 Rady Gminy Niemce z dnia 16 lipca 2014 r. [] 2 - zmiana SUiKZP przyj ęta uchwał ą nr ……….. Rady Gminy Niemce z dnia ………… r.

117

2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – stosownie do problematyki dotycz ącej terenów obj ętych niniejsz ą zmian ą.] 2

118