TRIBUNENieuwsblad van de SP • jaargang 52 • nr. 08 • september 2016 • € 1,75 • www.sp.nl

SADET KARABULUT ‘STEUN DE DEMOCRATIE IN TURKIJE’ DE ONELINERS VAN WIM DANIËLS

KLM: STAKEN MET TURBULENTIE VREDESFESTIVAL ‘NIET IN MIJN NAAM!’ Zaterdag 24 september wordt een dag vol muziek, debat, workshops,activisme en meer. Dan organiseert ROOD, Jong in de SP namelijk het Festival Niet In Mijn Naam. Met optredens van Dolltones, 10 TO GO, Skere heren en The Koalaz. Feest met een boodschap: tegen de macht van de internationale wapenindustrie, tegen de westerse militaire inmenging in het Midden-Oosten, en vóór vrede. Fort Voordorp(bij Utrecht) • vanaf 15:00 uur Kaartje tien euro via www.stopdebommen.nl

T-shirt maat X-Lang: ook Lange Frans zegt Niet In Mijn Naam.

BEN JIJ EEN JONGE SP’ER, MAAR GEEN ROOD-LID? SLUIT JE NU GRATIS AAN EN STEUN DE MEEST ACTIEVE POLITIEKE JONGEREN­ORGANISATIE VAN NEDERLAND!

KLEUR JE AFDELING ROOD

Jongeren zijn de toekomst en daarom ROOD. Hier zijn alle afdelingen welkom is ROOD enorm belangrijk voor onze die nog geen ROOD-groep hebben, partij. Op dit moment zijn er meer dan maar hier wel mee aan de slag willen (of 200 afdelingen en maar zo’n 15 ROOD al aan werken). Dit jaar is de scholing op groepen. Hier moet snel verandering zondag 9 oktober. Stuur een mail aan in komen! Elk jaar organiseert ROOD [email protected] om je aan te melden of meer daarom de scholing Kleur je afdeling informatie te krijgen.

DE SP ZET ZICH IN VOOR MENSELIJKE WAARDIGHEID, GELIJKWAARDIGHEID EN SOLIDARITEIT

TRIBUNE IS EEN Redactie Illustraties SP algemeen Redactie Tribune UITGAVE VAN DE Diederik Olders (h), Jola van Dijk, Arend van Dam T (088) 243 55 55 Snouckaertlaan 70 SOCIALISTISCHE Rob Janssen, Daniël de Jongh Wim Stevenhagen F (033) 462 55 12 3811 MB Amersfoort PARTIJ (SP) EN Mirjam Vissers [email protected] T (088) 243 55 42 VERSCHIJNT Vormgeving www.sp.nl F (033) 462 55 12 11 MAAL Robert de Klerk, Gonnie Sluijs, De Tribune op Internet E [email protected] PER JAAR Nynke Vissia www.sp.nl/nieuws/tribune Abonnementen- en ledenadministratie De Tribune in Aan dit nummer werkten mee Abonnement Snouckaertlaan 70 gesproken vorm Robin Bruinsma, Suzanne van de Kerk, € 5,00 per kwartaal (machtiging) 3811 MB Amersfoort Belangstellenden voor Karen Veldkamp of € 24,00 per jaar (acceptgiro). T (088) 243 55 40 de Tribune op cd kunnen Losse nummers € 1,75. E [email protected] contact opnemen Foto cover SP-leden ontvangen de met de SP-administratie. Bas de Meijer Tribune gratis.

Incasso contributie Veel leden van de SP betalen hun contributie via een incassomachtiging. Sinds 1 oktober 2013 incasseert de SP het bedrag van de contributie in de eerste week van elk kwartaal. Daarbij vermelden we, conform wettelijke regels het betreffende lidnummer en het zogeheten incassanten-ID van de SP, te weten NL86ZZZ403462460000. Bij vragen over contributie-inning, kunt u contact opnemen met de ledenadministratie van de SP, via (088) 243 55 40 of [email protected] Tenzij anders vermeld, is op de inhoud van deze publicatie de Creative Commons Naamsvermelding-Niet Commercieel- GeenAfgeleideWerken 3.0 Nederland licentie van toepassing. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl 2 TRIBUNE september 2016 IN DIT NUMMER COLUMN Actueel Erdogan exporteert dictatuur Onze beweging naar Nederland blijft groeien 4 Onze beweging is aan het groeien. Anderen nemen niet alleen onze taal, niet alleen onze ideeën, maar zelfs onze oplossingen over.

De enorme steun voor het Nationaal Zorg­ Wim Daniëls Fonds laat zien dat mensen niet alleen onze Fort Voordorp(bij Utrecht) • vanaf 15:00 uur ‘Verkiezingsprogramma’s? Ik val soms analyse maar ook onze oplossingen waar­ Kaartje tien euro via www.stopdebommen.nl van de ene verbazing in de andere’ deren. FNV Zorg en Welzijn, 50Plus, Omroep Max en de ouderen binnen de PvdA hebben 6 zich bij ons initiatief aangesloten. Dat waar­ deer ik enorm. Met deze verbreding komt een Nationaal Zorgfonds écht dichterbij.

Steun voor onze ideeën zie ik ook uit on­ Nationaal ZorgFonds verwachte hoek. Het IMF, dat zegt dat we Jan Slagter: ‘Dit sluit aan bij moeten investeren in plaats van nog harder mijn overtuiging’ bezuinigen. De Nederlandsche Bank, die zegt dat de lonen omhoog moeten. En zelfs Koning 10 Flex (Alexander Pechtold), die zegt dat er meer vaste banen moeten komen, ook al wil hij juist de ontslagbescherming verder afbreken en dus méér flexibiliseren.

Trend Noem het wispelturig, noem het oppor­tu- Waarom referenda terrein winnen nisme: ik ben blij dat mensen en organisaties na jaren dwalen eindelijk het licht zien. 18 Wij gaan door op deze weg. Niet meebuigen met de waan van de dag, maar staan voor wie je bent en wat je wilt. Ik ben ervan overtuigd dat wij op 15 maart een heel mooie uitslag gaan neerzetten als we nóg meer samen met IMF-rapport mensen optrekken. Voor het Nationaal Zorg­ De winst was voor de banken, Fonds en tegen de marktwerking. Vóór goede het risico voor de burgers pensioenen en tegen de pensioenroof. Vóór een nieuwe studiebeurs en tegen dat idiote 22 leenstelsel.

Naast de steun die we krijgen zien we ook dat tegenstanders zich roeren. Dat is mooi, het laat zien dat we op de goede weg zijn. Wij staan klaar om de zorg van ons samen te 9 Apple: Computergigant op z’n smalst Redactie Tribune ­maken, om jongeren te laten leren in plaats Snouckaertlaan 70 12 Uitgelicht: Brand-meester 3811 MB Amersfoort van te lenen en om te knokken voor hogere T (088) 243 55 42 13 KLM: Staken met turbulentie lonen. Gewoon omdat je van een normaal F (033) 462 55 12 E [email protected] 24 Eindelijk: Huis voor Klokkenluiders geopend salaris je gezin moet kunnen onderhouden. De Tribune in 26 Zomeruniversiteit: ‘Pessimistische socialist gesproken vorm Belangstellenden voor is rijp voor psychiater’ de Tribune op cd kunnen contact opnemen 28 LinksVoor: Piet Koole kan heel Rotterdam overzien met de SP-administratie. 29 Eric leest: Ik was een van hen

14, 15, 16, 17 Nieuws 30 Prikbord 31 Puzzel 32 Theo de buurtconciërge Emile Roemer fractievoorzitter SP

TRIBUNE september 2016 3 ANKERS UIT ANKARA De politiek van de Turkse president heeft nu ook Nederland bereikt. Het gevolg is een gevaarlijke polarisatie in ons land. Maar vooralsnog laat Nederland zich gijzelen door Turkije, zegt Sadet Karabulut.

EEN ZWAAR OMSTREDEN vluchtelingendeal, een is niks Turks of Nederlands aan. Je blijft van ze de ‘dictatuur’ van president Erdogan, die mislukte militaire coup, een massale arres­ elkaar af, klaar. Dus: slachtoffers moeten er onder meer toe leidde dat naar schatting tatiegolf, Turkse tanks die Noord-Syrië worden beschermd en de daders bestraft. 80.000 mensen mede op basis van politieke binnenrollen; de ontwikkelingen volgden Natuurlijk moeten misdadigers die een standpunten werden ontslagen of opgepakt elkaar de laatste tijd snel op. Inmiddels coup plegen worden vervolgd. Maar dan en er van persvrijheid geen sprake meer worden in Nederland kinderen van ver­ wel op basis van bewijs in plaats van een lijkt te zijn. Karabulut: ‘Turkije exporteert onderstelde ‘Gülen-scholen’ gehaald, lopen ­heksenjacht op mensen met andere politieke dat nu naar Nederland en dat is uiteraard de spanningen tussen Turkse Nederlanders ideeën.’ onacceptabel. De Turkse regering trekt zich op en publiceerde Turkije een lijst met Niettemin volgt ze de ontwikkelingen met tot nu toe ook weinig aan van de oproepen personen en organisaties die gelieerd grote zorg, zowel die in Turkije als hier. Al van premier Rutte om te stoppen met het zouden zijn aan de ‘Gülen’-beweging. eerder nam ze afstand van de coup, maar probleem ook naar Nederland te exporteren. SP-Tweede Kamerlid Sadet Karabulut is Erdogan-sympathisant is ze zeker niet: ‘Een Niet zo gek, want Nederland en de EU laten helder: ‘Intimidaties, bedreigingen en militaire coup is nooit de oplossing voor zich al langer gijzelen door Erdogan. Door geweld horen niet thuis in Nederland. Daar conflicten in een land.’ Tegelijkertijd hekelt de vluchtelingendeal met de EU (globaal:

4 TRIBUNE september 2016 COLUMN ‘Slachtoffers Panta Rhei Alles stroomt, alles beweegt, alles ver­ moeten andert. De Griekse filosoof Heraclitus was de ­grondlegger van de gedachte dat niets bij worden hetzelfde blijft: panta rhei. Je zwemt niet 2 keer in dezelfde rivier. Want die rivier is beschermd door de stroming – en de strijd der elemen­ en de daders ten – iedere keer anders. We zijn vaak geneigd te denken dat bestraft’ alles blijft zoals het is. Dat er nooit echt iets verandert. Niets is echter minder waar. Ooit leefden er dieren op aarde die al lang uitgestorven zijn, terwijl dat in de tijd waarin ze leefden volstrekt ondenkbaar was. Wij mensen evolueerden van aapachtigen naar de wezens die we nu zijn. Onder andere omdat we onze overlevingskracht uit onze sociale gemeenschap haalden.

integratiepolitiek. Onlangs pleitte ze voor In de tijd van de ridders en graven was het een hoorzitting om van een aantal Turks- volstrekt ondenkbaar dat het boerenvolk Nederlandse organisaties te horen hoe ooit mee zou mogen denken over de in­ zij de huidige spanningen denken te gaan richting van de samenleving. Laat staan dat bestrijden in plaats van nog meer olie op het mannen en vrouwen, ongeacht hun rijkdom, vuur te gooien. ‘Er zijn organisaties in ons rechtstreeks mochten besluiten over de land die een verlengstuk zijn van de Turkse koers van hun land. politiek. Met die organisaties werkt de Nederlandse overheid al jaren samen. Dat Als alles beweegt en alles verandert, en als In juli was Sadet Karabulut bij de moet stoppen. De regering zal de integratie dat allemaal voortvloeit uit een voortduren­ demonstratie in Amsterdam tegen zelf doeltreffend moeten oppakken in plaats de strijd van ideeën en materie, dan kunnen Turkse bombardementen op de eigen van het aan zulke organisaties over te laten.’ wij daar veel hoop uit putten. Op de relatief bevolking. Op het spel staan volgens Sadet Karabulut korte termijn: Rutte zal een keer van het waarden als democratie, samen leven en politieke toneel verdwijnen. De dominantie vrijheid. Integratiepolitiek moet de zelf­ van het neoliberalisme van privatiseringen, beschikking dienen en segregatie en zelfverrijking aan de top en de uitverkoop discriminatie tegengaan, vindt ze. ‘Denk van de samenleving is eindig. En zelfs het eens aan Turks-Nederlandse kinderen die genadeloze kapitalisme dat onze aarde zien wat er nu allemaal gaande is. Als dat vernietigt en waarin 62 rijkaards net zoveel niet stopt zullen zij nooit het Nederlander­ rijkdom hebben als de helft van alle aard­ schap gaan opeisen en zich geroepen voelen bewoners samen sterft op enig moment af. om in Nederland sámen de problemen op te lossen waar onze hele maatschappij onder Niet vanzelf. Niet automatisch. Niet als in gebukt gaat. Maar als je een dictator als een bioscoopstoel terwijl de film aan ons vluchtelingen opnemen in ruil voor toezeg­ Erdogan de ruimte blijft geven, segregatie en voorbij flitst. De motor achter de beweging gingen omtrent toetreding tot de EU en discriminatie niet bestrijdt, raakt dat doel is strijd. De strijd tussen de tegenstellingen. visumvrij reizen –red.) verschafte het land steeds verder uit zicht.’ Tussen macht en machteloos. Tussen have’s zich een soort legitimatie voor de autocra­ en have-nots. tische politiek van Erdogan. Door deze vuile Voor de SP’er is in elk geval duidelijk dat van deal voelt Erdogan zich gesterkt nog meer toetreding van Turkije tot de EU geen sprake Het is niet zoals het was macht naar zich toe te trekken, de Koerden kan zijn. Dat geldt ook voor de genoemde en het zal niet zo zijn en de oppositie te blijven onderdrukken en visumliberalisatie. ‘Onze regering moet de zoals het is. nu dus een soort tegencoup te plegen.’ daad bij het woord voegen en juist inzet­ Mooi! Laten wij de ten op het steunen van de democratie in strijd voor verandering Verlengstuk Turkije.’ • een extra zetje geven. Maar daarmee houdt het volgens Sadet Karabulut niet op. Een rol in het vraagstuk tekst Rob Janssen speelt volgens de SP’er ook de Nederlandse foto Nynke Vissia Ron Meyer voorzitter SP AUTEUR EN TAALKUNDIGE WIM DANIËLS ‘ALLEEN MET HELDERE TAAL BEREIK JE DE KIEZERS’

De tomaat? Onbegrijpelijk. ROOD? Wie verzint zoiets? Associatiekunstenaar Wim Daniëls neemt geen blad voor de mond. Maar dat hij de SP een warm hart toedraagt, staat buiten kijf. Bij de geboorte van zijn eerste kind bleef een SP-arts bij hem op de grond bleef slapen. Zorg en menselijke maat in de praktijk: ‘Kom daar tegenwoordig eens om.’

ZE KWAMEN ELKAAR al een paar keer tegen, in een bak yoghurt op.’ Wim, woonachtig in veert hij die gave wel: ‘Als je spreekt, vlieg je een radiostudio, bij Pauw en Witteman of in Eindhoven, speelt een thuiswedstrijd. sneller uit de bocht. Dat geldt zeker ook voor een zaaltje ergens in de provincie. Het klikt Tegen de verslaggever: ‘Ik zie daar Dick Nan­ mij. Als je schrijft, kun je langer nadenken; tussen de twee Brabanders. Emile Roemer ninga op jouw T-shirt. Jij moet een supporter de juiste woorden zoeken en vinden en hel­ en Wim Daniëls stonden beiden voor de van Roda JC zijn.’ En hopla, twee mannen der verwoorden wat je bedoelt. Helaas vind klas, zijn het gewend om in het openbaar te van middelbare leeftijd raken aan de praat ik dat lang niet altijd terug in de verkiezings­ spreken en delen de spreekwoordelijke Bra­ over voetbal. Wim gaat wel eens met een be­ programma’s. Ik lees ze grondig door en val bantse gemoedelijkheid. Tussen hun beider vriende arts mee naar PSV, maar nog liever soms van de ene in de andere verbazing.’ wiegen lag amper dertig kilometer. Wim is bezoekt hij wedstrijden van Helmond Sport. acht jaar ouder dan Emile. Op de Zomeruni­ ‘Om naar de supporters te luisteren.’ ››Ook bij de SP? versiteit interviewde de auteur de politicus. Met zijn imposante oeuvre mag je hem ge­ ‘Zeker weten. Dan staat er: wij gaan het Een mooie gelegenheid voor de Tribune om rust de Man van Taal noemen: een knipoog waterprobleem bij de bron aanpakken. Als vooraf met Wim Daniëls van gedachten te naar de Man van Staal, een van oorsprong je naar de bron van de Rijn wilt, moet je wisselen over het taalgebruik in de politiek. Engelse strip, populair in de jaren zestig van wel naar Zwitserland. Of deze: wij komen de vorige eeuw. Wim heeft ze ook gelezen. met een offensief om ervoor te zorgen dat Wim Daniëls is een jongensachtige verschij­ ‘Weet jij nog hoe hij heette?’ ‘Archie.’ ‘En zijn mensen niet meer ziek worden. Wat gebeurt ning met een ongedwongen manier van kleur?’ ‘Ik moet passen.’ ‘Geel.’ er als de SP onverhoopt niet in de regering doen. Hij schudt iedereen die in zijn blikveld Taalvirtuoos Wim Daniëls kan van de hak op komt? Gaan de mensen dan dood? Let wel, verschijnt de hand. ‘Hallo, Wim Daniëls.’ de tak springen zonder te verdwalen in zijn de SP is niet de enige partij met dit soort Natuurlijk heeft hij tijd voor een gesprek. De betoog. Hoeveel zijpaden hij ook bewandelt, merkwaardige formuleringen. Is er dan nie­ barbecue kan wel even wachten: ‘Ik heb net hij raakt het spoor nooit bijster. Al relati­ mand die alle teksten nauwgezet redigeert?

6 TRIBUNE september 2016 Een politieke partij moet zorgvuldig zijn en opstellen dat een leek het snapt. Daarbij kun je trainen. Een politicus moet eenvoudig geen flauwekul verkopen. moet een partij ook keuzes durven maken. durven zijn.’ Politiek kan knap ingewikkeld zijn, maar Op de website van de SP kom ik 22 thema’s iedereen moet het snappen, dus besteed tegen. Stuk voor stuk overtuigend uitge­ ››Emile Roemer stelt zich nou niet bepaald veel meer aandacht aan vorm en presentatie. werkt, maar het is gewoon te veel voor de als een intellectueel op, hij staat toch Verwoord standpunten helder en toeganke­ gemiddelde kiezer om te behappen. Vijf, dicht bij de kiezers? lijk. Wie dat nalaat, bereikt zijn kiezers niet. zes hoofditems, daar moet je het bij laten ‘Oh zeker, ik heb grote bewondering voor Ook de SP kan hierin het nodige verbeteren. als je wilt uitleggen waar de partij voor staat hem. Hij werkt keihard en neemt zijn De partij hecht kennelijk niet veel waarde en naartoe wil. Vorm en beeldvorming zijn taak zeer serieus. Hoe doet een jongen uit aan de vorm en dat is juist zo jammer als de essentieel. Hoe is het toch mogelijk dat Sambeek met een gezin dat? Niets is hem te boodschap die je wilt overbrengen positief andere partijen maar blijven roepen dat veel. Ik herinner me een bijeenkomst in Sint is. Ik vind dat echt zonde. Hoe goed de ar­ de SP zichzelf buitenspel zet en dat de SP Anthonis, ik zeg Sint Anthonis! Komt hij, op gumentatie ook is, zonder begrijpelijke taal onvoldoende aantoont dat dit al lang niet wat een verdiende vrije avond had kunnen bereik je de mensen niet.’ meer het geval is? ‘Stem tegen, stem SP’ is zijn, toch om te spreken met tien, vijftien achterhaald, de partij doet volop mee in bezoekers. Emile is oprecht geïnteresseerd. ››En de oneliners van Wilders dan, die gemeenten en provincies. De SP slaagt er Ik heb hem weleens meegemaakt in het snapt iedereen...? maar niet in dat imago van zich af te schud­ radioprogramma Spijkers met Koppen. An­ ‘Ik ben er niet kapot van en bovendien heb den. Er zijn genoeg nieuwe kansen voor de dere politici en gasten houden hun praatje ik Wilders nog nooit op steekhoudende SP om de boodschap klip en klaar voor het en hupsakee, ze zijn er alweer vandoor. argumenten kunnen betrappen. voetlicht te brengen. Het is een kwestie van Ze vliegen zo vanachter de interviewtafel Een verkiezingsprogramma moet je zo de juiste woorden kiezen en die vaardigheid naar buiten, druk als ze zijn in hun eigen

TRIBUNE september 2016 7 ‘Ik heb Wilders nog nooit op steekhoudende argumenten kunnen betrappen’

wereldje. Emile is niet zo, hij blijft tot het ››Over geboorte gesproken, je bent bezig einde zitten. met een boek over de baarmoeder. Wat Hij spreekt, ook in het debat, de taal van weet een schrijver daar nou van? ‘gewone mensen’. Hij blijft heel dicht bij ‘Helemaal niks. Een gynaecoloog van het zichzelf en speelt geen rol. Debatteren Catharina Ziekenhuis in Eindhoven wilde vereist flexibiliteit, zeker in verkiezingstijd. een boek maken over de baarmoeder, maar Je moet niet achteraf denken ‘dat had ik hij kan niet schrijven. Hij vroeg mij dat KRACHTTOER VOOR WIM DANIËLS moeten zeggen’, maar het meteen doen. Dat voor hem te doen. Een prachtige opdracht. Wim Daniëls (Aarle-Rixtel, 1954) schreef een valt niet altijd mee, maar het is wel nodig. Je Ik voer talloze gesprekken met hem, maak kast vol boeken over de meest uiteenlopende kunt ook overdrijven. Zo flexibel als Rutte notities en ga aan de slag. Ik moest hem onderwerpen, zowel voor kinderen als voor vol- het ogenschijnlijk doet, is weer te veel van vanaf het begin heel vaak in de rede vallen, wassenen. Taal, onze taal, speelt daarin altijd de het goede. Die man lacht werkelijk alles weg, ik was na een minuut al de draad kwijt, zo hoofdrol. Daniëls is de meester van het associ- alsof hij immuun is voor kritiek. Daar prik­ ingewikkeld als ik het vond. Ik bleef maar ëren. Dat blijkt ook keer op keer in het theater, ken de mensen doorheen. doorvragen, ik dwong hem terug naar de tijdens voordrachten, op radio en televisie, in Dat Emile het treffend kan vertellen, lijdt kern, net zolang totdat ik doorhad hoe de columns en op de sociale media. geen twijfel. Ik heb zijn boek, Het kan Wel, eisprong werkt. Waarom de eierstok de eier­ Zijn taalvaardigheden zet de (overigens niet in met veel plezier gelezen en het hoofdstuk stok wordt genoemd, wist hij trouwens niet. die plaats geboren) Helmonder van het Jaar 2015 over zijn vader is ronduit ontroerend. Hoe Stok betekent in dit geval voorraad – zoals in als auteur, acteur, cabaretier, commentator, jammer is het dan dat het zo goedkoop is in de stock exchange, waar aandelen op presentator en adviseur. Zijn droogkomische uitgegeven. Vergelijk dat eens met Femke voorraad liggen. Zo is het ook met de eitjes optredens, in welke hoedanigheid dan ook, gaan Halsema’s Pluche. Even los van de inhoud, in de baarmoeder. Ik schrijf dat boek over de er bij het publiek in als zoete koek... Eh nee, sorry, dat ziet er gelikt uit. Zo’n presentatie ver­ baarmoeder zo dat het niet alleen informa­ dat moet zijn: gaan erin als koek. Zoete koek diende het boek van Emile ook. Weer een tief is, maar ook aangenaam om te lezen en gebruik je in ‘iets voor zoete koek slikken’ – en kwestie van vorm en inhoud. Prima inhoud, door iedereen te doorgronden. Dat probeer dat is wel het laatste wat Wim Daniëls doet. beroerde vorm. ik met alles wat ik op schrift stel te doen. In het najaar gaat hij weer de theaters in voor Nog zoiets, de jongerenbeweging van de SP In ‘De taal achterna’ leg ik uit hoe onze taal een reprise van zijn show Associëren. Tot en heet ROOD. Ik wil niet al te zuur overkomen, zich heeft ontwikkeld. Als ik wil dat mijn met december speelt Daniëls 53 voorstellingen, maar wie verzint zoiets? En de tomaat. Oké, boeken worden gelezen, en dat wil ik, moet voorwaar een krachtproef, nee, krachttoer. In daarover kun je van mening verschillen, ik me voortdurend afvragen of de lezer het goed Frans: een tour de force. Aanstekelijk, dat het is een bekend logo, maar mij ontgaat zal snappen. Politici moeten, als ze gehoord associëren. de symboliek. Al weet je in elk geval wel willen worden, hetzelfde doen. Alles draait meteen: dat is de SP! Maar ROOD, nee, dat om helderheid. zou wat mij betreft anders kunnen. Daar kun Kijk naar het Nationaal ZorgFonds, dat door je belangstellende jongeren mee afstoten, de SP uitstekend wordt gepresenteerd en omdat het met het communisme wordt toegankelijk onder woorden is gebracht. Die geassocieerd. Meteen een andere naam aanpak vertaalt zich meteen in de respons: verzinnen, zou ik zeggen.’ meer dan 100.000 aanmeldingen. Daar ben ik blij mee, want ik kan me helemaal vinden patiëntenverenigingen, moet zich erbij ››Ben je zelf, eh, rood? in de inhoud. Nu ik erover nadenk: de aansluiten.’ ‘Je vraagt wat ik heb met de SP. Als de SP mij tomaat schittert in het informatiemateriaal Wim Daniëls: ‘Maar je mag toch wel laten uitnodigt voor een lezing of, zoals straks, door afwezigheid. Waarom? Dat zal ik eens weten dat het een SP-plan is?’ een interview met Emile Roemer kom ik aan Emile vragen.’ Emile: ‘Zonder dat wij er letterlijk een meteen. Waarom? De geboorte van mijn bei­ stempel op drukken, weten de mensen dat de kinderen werd begeleid door een SP-arts Emile Roemer daarover, later die dag: ‘De SP toch wel. Dit is waar de SP voor staat.’ Daar in Nijmegen. Bij de eerste kwam de bevalling vindt het Nationaal ZorgFonds zo belangrijk is geen woord Frans bij. • maar niet op gang, dus toen is die man maar dat we er een zo breed mogelijke beweging bij ons blijven slapen. Op de grond. Kom van willen maken. Iedereen, van huisart­ tekst Robin Bruinsma daar tegenwoordig eens om.’ sen tot zorgverleners, van specialisten tot foto’s Nils Müller

8 TRIBUNE september 2016 iGraai

0,005 procent van de winst. Zo weinig hoefde Apple in 2014 te betalen aan belasting in Ierland. Afgesproken met de Ierse belastingdienst. Kleine zelfstandigen betalen in Ierland 12,5 procent – toch al het laagste tarief in de Europese Unie. Staatssteun, zegt de Europese Unie nu over het belastingvoordeel voor de rijke com­puter- en smart­ phonegigant. Soms is de appel zelf het Rupsje Nooitgenoeg.

TRIBUNE september 2016 9 BENT U AL ÉÉN VAN DE 120.000? Het maatschappelijk debat barst stap voor stap los. De vraag is: moet er een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico komen. De SP zegt zonder twijfel ‘ja’. Steeds meer organisaties ook: vakbond FNV Zorg en Welzijn, partij 50plus, omroep MAX, Senioren-belangenvereniging KBO-Brabant, het Ouderen Netwerk PvdA en het einde is nog lang niet in zicht.

De vraag is nu: heeft u zelf het Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico al gesteund? Nee? Ga dan snel naar www.nationaalzorgfonds.nl en sluit u aan bij de groeiende beweging voor een sociaal zorgstelsel.

JAN SLAGTER VAN OMROEP MAX: ‘NATIONAAL ZORGFONDS BITTERE NOODZAAK’

Voor Jan Slagter is het niet de vraag óf het Nationaal ZorgFonds er moet komen, maar wanneer.

JAN SLAGTER, directeur van omroep MAX, is een enthousiast voorstander van het plan om een Nationaal ZorgFonds zonder eigen risico in te voeren. Niet alleen ouderen met een beperkt inkomen worstelen met finan­ ciële problemen, ook jongere generaties zijn niet of nauwelijks in staat het eigen risico op te hoesten, benadrukt Slagter. ‘De kaalslag in de zorgsector treft brede lagen van de bevolking, al is het bij ouderen nóg nijpen­ der. Zij moeten immers vaker een beroep doen op medische en verpleegkundige hulp.

10 TRIBUNE september 2016 42.000, NEE 100.000, WACHT, 120.000… Trots meldden we in de vorige Tribune dat de tussenstand van het aantal steunbetui- gingen meer dan 42.000 mensen bedroeg. De teller staat inmiddels op... 120.000! Sinds de aftrap op 1 mei komen er duizend steunbetuigingen per dag binnen. Een op de drie steunbetuigers vraagt een actiepak- ket aan, waarmee zij zelf weer nóg meer vrienden van het Nationaal ZorgFonds kunnen werven. Het einde is dus nog lang niet in zicht.

In de tussentijd is dus de mijlpaal van de eerste 100.000 steunbetuigingen gepas- seerd. De honderdduizendste vriend, Joost Heuvelink, kreeg bezoek van ZorgFonds-ac- tivist Cobie Groenendijk die hem een taart overhandigde om deze mijlpaal te vieren. Uiteraard wilde hij de taart delen. (foto)

Ik ontvang voortdurend brieven van mensen elkaar knopen en zijn afhankelijk geworden die ten einde raad zijn, zo weinig mogelijk van politici en beleidsmakers.’ naar de dokter gaan en geen medicijnen kopen. Dit is ongepast, zeker in een wel­ ‘Tweedeling is funest’ ‘NATIONAAL varende samenleving. De tweedeling blijft Mocht het onverhoopt nodig zijn dan wordt oprukken, terwijl iedere burger, ongeacht de actieman in Jan Slagter wakker. Hij roept zijn status en positie, recht heeft op dezelfde de FNV-campagne Red de Zorg in herin­ ZORGFONDS voorzieningen.’ nering (een miljoen handtekeningen) en zal er opnieuw bij zijn op het Malieveld als het

‘En het kán, het is allemaal fout dreigt te gaan met het Nationaal Zorg­ still Buitenhof BITTERE doorgerekend’ Fonds. Slagter gaat niet lijdzaam afwachten. Wat Jan Slagter betreft, wordt de instelling MET VERVE van een Nationaal ZorgFonds inzet van de Slagter: ‘Leg mij nou eens uit waarom ik met ‘De zorgverschillen in Nederland zijn een NOODZAAK’ verkiezingen. ‘Het kabinet laat de inwoners mijn prima inkomen bijna dezelfde zorg­ groot probleem. Mensen met een laag inko- van ons land aan hun lot over, de marktwer­ premie betaal als iemand die elke euro drie men leven gemiddeld 7 jaar korter.’ Aan het king is heilig verklaard, elke waarde wordt keer om moet draaien. Als de premie weer woord is Cobie Groenendijk, psychiater en in geld uitgedrukt. Van de VVD kun je zo’n eens wordt verhoogd, raakt mij dat niet – psychoanalytisch psychotherapeut. Op 28 grondhouding verwachten, maar dat de maar daar gaat het niet om. Ik luister naar augustus verdedigde zij bij het tv-program- PvdA daar voortdurend in meegaat, vind ik de mensen die in een minder luxe positie ma Buitenhof tegenover interviewer Paul onbegrijpelijk.’ verkeren en denk keer op keer: we zouden Witteman het Nationaal ZorgFonds. Met moeten betalen naar draagkracht, zorg is verve. De reacties waren lovend; zo twit- Een Nationaal ZorgFonds is volgens Slagter geen commercieel product. Wij moeten terde voormalig D66-politicus Jan Terlouw: geen luxe, maar bittere noodzaak. ‘En het bereid zijn te delen en naar elkaar om te ‘Wat een uitstekende verdediging van een kan, hè. Het is allemaal doorgerekend. kijken. Het Nationaal ZorgFonds past voor ander zorgstelsel door Cobie Groenendijk in Wij moeten beseffen dat gezondheid niet mij in die filosofie, sluit aan bij mijn overtui­ Buitenhof. Weg met de marktwerking in die te koop is. Emile Roemer zei het treffend: ging dat een tweedeling, al helemaal op de sector.’ Nu maar hopen dat zijn D66-vrien- “Niemand kiest ervoor om ziek te worden.” huidige schaal, funest is voor een solidaire den nog een beetje naar hem luisteren. Een maatschappij kan niet fatsoenlijk samenleving. Oud, jong en alles en iedereen Aan Groenendijk zal het niet liggen: ‘Denk functioneren zonder solidariteit. Ouderen daartussenin, wij moeten het samen doen nooit licht over je idealen. Dit is een grote hebben hun hele leven gewerkt, bouwden en dus ook voor elkaar opkomen.’ • beweging en deze wordt nog veel groter.’ een pensioen op en zien nu die verwachte zekerheid langzaam maar zeker verdampen. Mensen met alleen een AOW of een be­ tekst Robin Bruinsma en Diederik Olders Kijk het hier terug, vanaf minuut 42: scheiden pensioentje moeten de eindjes aan foto's Nynke Vissia sp.nl/Z4C

TRIBUNE september 2016 11 UITGELICHT

RAAK! Dag en nacht klaarstaan om anderen te redden, met gevaar voor eigen leven. Brandweerwerk is zwaar, merkten veel mensen die het deze zomer zelf uitprobeerden. In het hele land hebben brandweermensen zo aandacht gevraagd voor hun strijd voor een fatsoenlijke cao en een goede pensioenregeling. Ze gaven voorlichting, verrichtten vrijwilligers- werk en stalden testbanen uit op markten, pleinen en kermissen. Raak! Want de steun voor hun strijd groeit, onder jong en oud.

foto Danielle van Essen

12 TRIBUNE september 2016 boden, waarna het personeel bij wijze van actie ‘strikt volgens de regels’ ging werken. e Bizar trouwens: actievoeren door je aan de regels te houden. Het feit dat KLM op die KLM tijdstippen uitzendkrachten inzette, maakte de werkdruk van het reguliere personeel op Terreurdreiging en vakantiedrukte: daarmee motiveerde niet mis te verstane wijze zichtbaar. Mariëtte van Dijk: ‘Misschien denken som­ de rechter afgelopen zomer een stakingsverbod voor het mige mensen: “Waar heeft dat grondper­ grondpersoneel van KLM. Opmerkelijk. soneel het over? Wat minder verlofdagen, of die één procent loonsverhoging een jaar later.” Ik wil benadrukken dat al jaren de HET OORDEEL ZORGDE voor de nodige ophef; vindt er altijd een technisch veiligheidsover­ kaasschaaf over de arbeidsvoorwaarden staken is immers een recht van werknemers. leg plaats.’ gaat. Telkens weer een klein beetje versobe­ Vakbond FNV ging snel in hoger beroep Een stakingsverbod is in de regel enkel aan ring, dat is de strategie. Wat hou je dan op maar het gerechtshof hield vast aan het de orde wanneer acties van bijvoorbeeld het eind nog over? Wij verzetten ons tegen verbod, omdat stakingen het vliegverkeer politie of brandweer ‘maatschappelijk ont­ deze race to the bottom. Dat is het signaal ernstig zouden ontwrichten en de gevolgen wrichtend’ kunnen zijn. Wat dit vonnis in dat wij willen afgeven aan KLM.’ Maar onevenredig groot zouden zijn. Dus: geen feite alleen maar opmerkelijker maakt. Hoe hoe moet de luchtvaartmaatschappij dan stakingen of werkonderbrekingen tot uniek of onbegrijpelijk het oordeel ook is, blijven concurreren? ‘Tegen Ryanair, dat met 5 september. Mariëtte van Dijk vindt het vooral ‘jammer’: Ierse arbeidsvoorwaarden werkt, of tegen ‘Het is een unicum dat de financiële schade ‘Dit conflict speelt nú en we willen het dan Emirates, dat met oliegelden gefinancierd is meegewogen in het vonnis’, zegt Mariëtte ook graag nú oplossen’. wordt, valt niet te concurreren. Sinds 2012 van Dijk van FNV Luchtvaart enkele dagen zit het KLM-grondpersoneel op de nullijn. na de uitspraak. ‘Het vonnis houdt rekening Kaasschaaf Ook wordt met hetzelfde aantal mensen met het feit dat stakingen op dat moment Maar waaruit bestaat dat conflict precies? 45 procent meer aan passagiers en bagage – midden in de zomer dus – meer geld Eerder dit jaar presenteerde KLM voorstel­ afgehandeld sinds 2012. De werkdruk is zouden kosten. Maar zeker voor KLM houdt len voor een nieuwe cao, die de FNV flink dus enorm gestegen. In plaats van telkens de drukte ook na 5 september aan. KLM is de kast opjoegen. Minder vrije dagen, geen de kaasschaaf te hanteren willen wij mét namelijk geen chartermaatschappij die het loonsverhoging en meer uitzendkrach­ KLM strijden voor een gelijk speelveld in de met name in de zomermaanden druk heeft.’ ten bijvoorbeeld. Enkel verslechteringen luchtvaart.’ En de veiligheid dan? Van Dijk: ‘Veiligheid voor het grondpersoneel, vond de bond en is voor ons uiteraard ook heel belangrijk. verwees het voorstel naar de prullenbak. Na Eind mei werd bekend, dat KLM-topman Als er sprake is van een tijdelijke verhoging twaalf onderhandelingsrondes lukte het niet Peter Elbers een bonus van 373.000 euro van de veiligheidsmaatregelen op Schiphol om tot een akkoord te komen en nadat KLM had gekregen. Bovenop zijn jaarsalaris van vanwege terreurdreiging, dan gaan wij op een ultimatum van de bond had afgewezen, 450.000 euro. • zo’n moment natuurlijk niet staken als dat wilde het grondpersoneel een werkonder­ de veiligheid in gevaar brengt. Bovendien: breking van anderhalf uur houden bij de tekst Rob Janssen voordat er overgegaan wordt tot stakingen bagageafhandeling. Dat werd echter ver­ foto Marco van Middelkoop / Hollandse Hoogte©

TRIBUNE september 2016 13 NIEUWS

>> ‘VAN BOBO’S NAAR BRABO’S’

De Brabantse SP heeft zich tijdens de seerd moet worden. Je hebt gewoon een verkiezingscampagne sterk gemaakt voor grotere schaal nodig om een groep bij de belangen van gehandicapte sporters. elkaar te krijgen om een teamsport mee te SP-gedeputeerde Henri Swinkels (foto) is kunnen beoefenen. Daardoor is de drempel het gelukt om deze verkiezingsbelofte om om te gaan sporten nog eens extra hoog te zetten in beleid. ‘We richten ons minder omdat er met de afstand ook veel extra op grote evenementen en meer op de kosten bijkomen. Verstandelijk gehandi- mensen die een drempel ervaren om te capten kunnen vaak nog wel terecht bij gaan sporten.’ lokale sportclubs, maar bij fysieke handi- caps is dat toch een stuk moeilijker.’ ››Er is echt sprake van een ommezwaai? ‘Bij sportevenementen gaat het vaak om ››Die problemen worden nu echt opgelost? groot, groter, grootst. Ik wil sport van de ‘Ja, we zijn nu bijvoorbeeld fitnesscentra bobo’s naar de Brabo’s brengen. We aan het benaderen om ervoor te zorgen dat maken nu de draai naar de groepen in de het voor iedereen mogelijk wordt om dicht samenleving die onze hulp en steun het bij huis laagdrempelig te kunnen sporten. hardst nodig hebben. Door juist kleinscha- Je ziet dat het stimuleren van gehandicap- lige sportevenementen meer aandacht te foto Suzanne van de Kerk tensport door veel van de Brabantse geven kun je mensen inspireren om die gemeenten nu al echt enthousiast wordt sport ook te gaan beoefenen.’ olympische en paralympische sporters opgepakt. We betrekken er zoveel mogelijk hebben we bijvoorbeeld ook de vrijwilligers partners bij, maar als er extra geld nodig is, ››Kun je daar een voorbeeld van geven? die van doorslaggevend belang waren voor blijven we als provincie niet onpartijdig. ‘We kijken nu steeds hoe we op een hun succes in het zonnetje gezet.’ Dan gaat het bijvoorbeeld om evenemen- creatieve manier nieuwe mensen kunnen ten waaraan zowel valide als minder valide betrekken bij een sportevenement. Bij ››Waarom is het belangrijk dat de provincie sporters kunnen deelnemen, of technische wielerwedstrijden worden nu ook tours zich daarvoor inzet? aanpassingen om reguliere sporten beter georganiseerd voor handbikes en gewone ‘Omdat met name gehandicaptensport wel toegankelijk te maken voor gehandicapte fietsen. En bij het uitzwaaien van onze over de gemeentegrenzen heen georgani- sporters.’

>> AANVALLENDE LIJST MET ERVARING EN NIEUW ELAN

De concept-kandidatenlijst voor de Tweede meer en betere compensatie voor de Kamerverkiezingen van 15 maart 2017 is gaswinning. bekend. De SP-lijst wordt aangevoerd door Emile Roemer. Hij werd op de partijraad Top tien

van juni al tot lijsttrekker gekozen. Renske Leijten staat opnieuw op nummer foto Radim Mazanek© twee. Ronald van Raak, Sadet Karabulut en Trots Michiel van Nispen zijn andere bekende >> SP BREDA HANGT VUILE SP-leider Emile Roemer is trots deze gezichten in de top tien van de lijst. Nieuw WAS BUITEN BIJ THEBE nieuwe lijst te mogen aanvoeren: ‘Een in de top tien zijn Peter Kwint (raadslid prachtige mix van ervaring en nieuw talent. Amsterdam), Bart van Kent (SP-fractie- Een team dat wil aanvallen. Dat door het voorzitter in de gemeente Den Haag) en ‘Ruim twee ton salaris is een hoop poen, vuur zal gaan voor een Nationaal Zorg- Cem Lacin, Rotterdammer en vakbonds- daar kun je veel wasjes voor doen!’ Dat Fonds, voor het afschaffen van het eigen man. was te lezen op een van de lakens die SP risico en voor een veel beter Nederland.’ Breda heeft opgehangen aan de poort bij Congres ‘De Witte Villa’: het kantoor van zorginstel- Nieuwkomers De komende maanden wordt de concept- ling Thebe. Aanleiding om de vuile was Lilian Marijnissen is de eerste nieuwkomer, lijst besproken in de afdelingen en kunnen buiten te hangen is dat bewoners van zij staat op plaats drie. Marijnissen (31) is wijzigingsvoorstellen worden ingediend. De verzorgingshuizen van Thebe zelf moeten sinds 2003 raadslid voor de SP in Oss en definitieve lijst wordt op het SP-congres gaan betalen voor het wassen van hun leidde succesvolle acties van tienduizen- van 14 januari 2017 vastgesteld. Dit is de beddengoed. Opvallend genoeg is er bij den mensen in onder meer de zorg. Andere top 25 van de concept-kandidatenlijst. Thebe wel geld om de eigen bestuurders hoge nieuwkomer op de lijst is Sandra ruim boven de norm betalen, stelde de SP. Beckerman, hét SP-gezicht van Groningen. Inmiddels is er een succesje te melden: Onder haar aanvoering is de SP de Thebe maakt een pot van 100.000 euro om grootste partij geworden in de provincie dit soort kosten voor armlastige ouderen te Groningen. Beckerman is archeoloog en vergoeden. bekend geworden door de talloze acties Kijk voor meer informatie over de kandidaten die zij in Groningen heeft opgezet voor en de lijst op: sp.nl/Z4j sp.nl/Z4H

14 TRIBUNE september 2016 NIEUWS

IN MEMORIAM GERRIT SAARLOOS (1932-2016)

Peter Kwint, @peterkwint 26 juli 2016

Epische actiefoto van metal-DJ @emileroemer op de @zwartecross dit weekend. foto Archief Dagblad van het Noorden© foto

Op 12 juli is politiek tekenaar Gerrit een prominente plek in. Als je op zijn naam Saarloos overleden in zijn woonplaats googlet, kom je allerlei cartoons tegen die Emmen. Jaar in jaar uit voorzag hij de SP ook nu vaak nog opvallend actueel zijn. En van tijdloze cartoons, ook voor de Tribune. hij heeft het eerste boek van Jan Marijnis- Gerrit is 84 geworden. sen geïllustreerd: Samenleven kan je niet alleen.’ Beekers typeert hem als een ‘lekker Herman Beekers werkte in zijn tijd als eigenwijze Drent’, die zich mateloos kon SP-TWEEDE KAMERLID Michiel van Nispen wil hoofdredacteur van de Tribune veel met ergeren aan politici en beleid. ‘Als Gerrit dat het schoolzwemmen weer ingevoerd Saarloos samen: ‘Het maakte niet uit wat zich echt liep op te vreten over iets of wordt. Volgens de Reddingsbrigade we Gerrit vroegen, hij wist altijd een iemand, stuurde hij ook weleens onge- Nederland kunnen steeds minder kinderen treffende cartoon te maken die voor een vraagd zo’n prachtige spotprent van zich redden in het water. heel breed publiek begrijpelijk was. Toen Oost-Indische inkt. Hij is vast zo oud we als partij voor het eerst een website geworden omdat hij zich op deze manier maakten, namen de cartoons van Saarloos heel goed kon afreageren.’ sp.nl/Z4D

DANKZIJ PVDA, GROENLINKS, SP EN PARTIJ VAN DE >> ‘VERBIED WINSTUITKERING ZORGVERZEKERAARS’ OUDEREN mag de gemeente Amsterdam bij aanbestedingen alleen nog diensten SP, CDA en PvdA hebben een gezamenlijke aandeelhouders het financiële resultaat van afnemen bij bedrijven die 18-plussers een initiatiefwet ingediend om zorgverzekeraars de organisatie plaatsen boven het belang volwaardig loon betalen. te verbieden winst uit te keren. Volgens de van een goed functionerend zorgstelsel. De drie partijen is het ongewenst als zorgpre- Kamer steunde eerder al een SP-initiatief mies terechtkomen buiten de zorg. om winstuitkering voorgoed te verbieden, sp.nl/Z4z Zorggeld dat ‘overblijft’ moet volgens hen maar de minister heeft dit toen maar tot besteed worden aan betere zorg of lagere 2018 vastgelegd. Dit wetsvoorstel beoogt DOE MEE! SP-Tweede Kamerleden Renske premies. Zo ondervang je het risico dat het ook na 2018 te regelen. Leijten en Henk van Gerven willen van verpleegkundigen in ziekenhuizen horen hoe zij de gevolgen van marktwerking en >> WOORD EN DAAD concurrentie ervaren.

sp.nl/Z4K

OP INITIATIEF VAN SP EN GROENLINKS roept de Eerste Kamer de regering op voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba een sociaal Met als motto ‘Resultaten uit het verleden zeggen meer dan beloftes voor de toekomst!’ minimum vast te stellen, gebaseerd op heeft de Brabantse afdeling van seniorenorganisatie KBO de wetten en maatregelen met kosten van noodzakelijk levensonder- de meeste impact voor ouderen en het stemgedrag daarover in de Tweede Kamer houd. geanalyseerd.

Zie voor de volledige analyse goo.gl/9w0WRL sp.nl/Z4r

TRIBUNE september 2016 15 NIEUWS

>> ‘OUDERENZORG EINDELIJK EENS GOED ORGANISEREN’

‘Veel Kamerleden zijn zich rotgeschrokken Gezondheidszorg kan een op de drie toen bekend werd dat bij tientallen zorginstellingen de steeds zwaardere en verpleeghuizen de veiligheid en kwaliteit complexe zorg niet aan.’ niet op orde is’, blikt SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten hoofdschuddend terug op Personeel een van dé nieuwsberichten van deze Op korte termijn moet volgens Leijten een zomer. ‘Maar het kan toch geen verrassing noodfonds van 100 miljoen euro ingesteld zijn voor ze?’ worden om de acute problemen met onderbezetting op te lossen. ‘Bij dat ‘Negatieve spiraal’ noodfonds kunnen zorgverleners in Leijten ziet een trieste trend. ‘Hoe groter de verpleeghuizen aankloppen als zij overbe- instelling, hoe hoger het salaris, hoe groter last (dreigen te) raken door een tekort aan de afstand tot bewoners en personeel en collega’s op hun locatie. Het mes moet in hoe groter de problemen. Er ontstaat een overheid en bureaucratie, zodat zorggeld negatieve spiraal van werkdruk, intimidatie naar zorg gaat – en dus niet naar mana- en het vervangen van goede, vaste mensen gers, leaseauto’s of reclamefolders. Ook door flexibele en tijdelijke krachten. Van moet de bezettingsnorm, een SP-initiatief

Rijn (foto) wil dat slechte instellingen foto archief SP dat twee jaar geleden al gesteund is door gesloten worden, maar bewoners en de Kamer, er nu echt komen. Alleen als er werknemers hebben niets aan dit soort om actie van het kabinet om de zorg te genoeg vast en opgeleid personeel is kan misplaatste dreigementen. Zij schreeuwen verbeteren. Volgens de Inspectie voor de er menselijke zorg worden verleend.’

>> ASBESTREGELING: NEEM EEN VOORBEELD AAN LIMBURG

Over acht jaar moeten alle asbestdaken zijn gloeiende plaat. Ik ben blij dat de staatsse- vervangen. Voor particulieren is dat een cretaris heeft geluisterd naar de kritiek en enorme investering. Aangezien er nog een het budget voor dit jaar nu heeft verruimd.’ grote slag gemaakt moet worden, zet de In Limburg worden de problemen met SP zich er zowel op landelijk als op asbest nog voortvarender aangepakt. provinciaal niveau voor in. Op aandringen SP-gedeputeerde Daan Prevoo heeft daar van SP-Tweede Kamerlid Eric Smaling 100 miljoen vrijgemaakt om asbestdaken te wordt de regeling die bezitters van asbest- vervangen door daken met zonnepanelen. daken tegemoetkomt in de verwijderings- Aangezien zo het tempo fors versneld kosten met 5 miljoen verhoogd. ‘Het wordt en van de nood een deugd gemaakt

bedrag dat voor dit jaar beschikbaar zou wordt, wil Smaling dat de regering een foto Abbink© J.A.M. worden gesteld was een druppel op de voorbeeld neemt aan de lokale initiatieven. Daan Prevoo

Dat verdrag was de aanloop naar de euro en legde gelijk even het COLUMN marktdenken vast. De EU van munt en markt was geboren.

Als SP denken we die dag graag mee, maar dan wel op onze eigen manier, niet binnen maar buiten de vergaderzalen. We zullen dan Dennis de Jong laten zien hoe blij de Grieken, Spanjaarden, Portugezen en Ieren SP-fractievoorzitter zijn met de euro en met alle bezuinigingen en privatiseringen die Europees Parlement erdoorheen gedrukt zijn door Dijsselbloem en de zijnen. De honderdduizenden werklozen en mensen in armoede in Nederland DE EUROPESE UNIE kunnen hier trouwens ook van meepraten. MAAKT ZICH OP We zullen Juncker laten voelen hoe blij we zijn met de afbraak van foto Suzanne van de Kerk VOOR EEN FEESTJE de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer. En hoe heerlijk het is dat de marktwerking ervoor zorgt dat de uitbuiting van Oost- Europese werknemers hier en in andere West-Europese lidstaten Je gelooft het niet, maar pal voor het zomerreces kreeg ik een nog steeds doorgaat. En we zullen namens de bankdirecteuren en uitnodiging voor een feestje, op 9 december, in Maastricht. Daar de multinationals hulde brengen aan het feit dat zij hun zakken gaan onder meer de voorzitter van de Europese Commissie, kunnen blijven vullen ten koste van ons allemaal. Jean-Claude Juncker, bekend van de natte zoenen, en de voorzit- ter van de Eurogroep, onze olijke Jeroen Dijsselbloem, herdenken Ik heb nu al zin in zo’n feestje, samen met al die SP’ers die nee dat 25 jaar geleden het Verdrag van Maastricht werd ondertekend. zeggen tegen déze EU.

16 TRIBUNE september 2016 NIEUWS

>> ROOD VOOR ROZE >> SCHADEFONDS VOOR SLACHTOFFERS ‘Mensen die zijn thuisgebleven uit angst voor onveilige toestanden, hebben ongelijk GIFSTOFFEN DEFENSIE gekregen. Mensen die meeliepen, lieten zien dat we ons niet laten kisten en dat we ‘Decennialang werkten defensiemede- ons door niemand onze trots laten afpak- werkers met kankerverwekkende stoffen. ken.’ Dennis de Jong, SP-Europarlements- Inmiddels zijn velen van hen ernstig ziek lid, deed voor GaySite.nl verslag van de geworden, maar hun klachten zijn nooit PrideWalk in Amsterdam eind juli. serieus genomen.’ Deze slachtoffers verdienen volgens SP-Tweede Kamerlid De PrideWalk is volgens De Jong een Jasper van Dijk een eerlijke en rechtvaar- prachtig moment om met nieuwe energie dige behandeling. In het SP-onderzoeks- binnen en buiten het Europees Parlement rapport ‘Slachtoffers van giftige stoffen’

te werken aan de rechten van lesbische foto Nynke Vissia komen deze mensen zelf aan het woord. vrouwen, homoseksuele mannen, bisek- suelen, transgenders en interseksen (lhbti). van het Vondelpark naar de Dam, met Doofpot ‘Al jaren geleden richtten we in de SP het muziek en vooral mensen van alle kleuren ‘Uit een enquête onder oud-medewerkers roze netwerk op, met als motto: Rood voor van de regenboog. Het kan dus nog: laten van Defensie blijkt dat meer dan 90 procent Roze. Roze Zaterdag werd in Amsterdam zien wie je bent zonder wanklank. Laat van de respondenten last heeft van gecombineerd met EuroPride en leverde deze PrideWalk het begin zijn van nieuw gezondheidsklachten. Een eerste stap is een feestelijke en trotse PrideWalk op. optimisme: over de lhbti-gemeenschap en een schadefonds om mensen te compen- Samen met onder anderen ons Tweede over samen-leven in het algemeen.’ seren voor de schade die ze door hun werk Kamerlid Sadet Karabulut en de fractie- hebben opgelopen,’ vertelt Van Dijk. voorzitter van de SP in de Amsterdamse ‘Talloze medewerkers van Defensie gemeenteraad, Daniël Peters, liepen we sp.nl/Z4V werkten de afgelopen decennia met het schoonmaakmiddel PX-10 en met chroom- houdende verf voor materieel. Beide >> KRITIEK OP VRIJHANDELSVERDRAGEN GROEIT middelen bevatten kankerverwekkende stoffen. Defensie was hiervan op de hoogte, maar nam nauwelijks bescher- mende maatregelen. Onder het personeel is veel onrust ontstaan.’ Van Dijk stelt daarom voor om een parlementaire ondervraging te starten over het onderzoek naar PX-10. ‘De slachtoffers hebben recht op duidelijkheid, want er staan nog veel vragen open. Het heeft veel weg van een doofpot.’ foto archief SP Naomi Klein en Anne-Marie Mineur. sp.nl/Z49

De kans dat het rampzalige verdrag TTIP twijfelachtige eer om de meeste ISDS- erdoor komt, is kleiner geworden. Duits- zaken aan de broek te krijgen. Door het land, Frankrijk en Oostenrijk lijken TTIP ISDS-systeem kunnen bedrijven staten >> GRONINGSE dood te verklaren. Lijken, want het kan ook aanklagen als die beslissingen nemen die HUURWONINGEN een zet zijn in aankomende verkiezingen. hun winstverwachting bedreigen.’ Hoe dan ook, met het mogelijk verdwijnen GERED van TTIP is dat andere vrijhandelsverdrag Mineur ontmoette in Canada de bekende nog niet van tafel: het CETA-verdrag met activiste en schrijfster Naomi Klein: ‘Zij Doordat de huurders in verzet zijn geko- Canada. Dat is ‘TTIP via de achterdeur’, heeft een manifest voor een duurzame men, worden huurwoningen aan de waarschuwt SP-Europarlementariër economie geschreven, en was het met me Oosterhoogebrug in Groningen niet Anne-Marie Mineur. Zij was deze zomer in eens: met verdragen zoals NAFTA en CETA gesloopt voor de uitbreiding van het Canada en sprak met mensen over hun heeft dat manifest volstrekt geen kans van parkeerterrein van de Albert Heijn. Uit een visie op CETA en hun ervaringen met slagen.’ rondgang door de buurt bleek dat 90 NAFTA: een soortgelijk verdrag tussen procent van de buurtbewoners de huurwo- Canada, de VS en Mexico. Schrijf alvast in je agenda: op 20 septem- ningen wil behouden. De huurders konden ber is er in Brussel een demonstratie rekenen op steun van de Groningse SP, die Mineur: ‘NAFTA heeft Canada honderd- tegen TTIP en CETA (stopttip.be). Een het stadsbestuur heeft opgeroepen om de duizenden banen gekost en het had de maand later, 22 oktober, in Amsterdam. woningen niet te slopen.

TRIBUNE september 2016 17 ANALYSE VOLKSRAADPLEGINGEN: VERSTERKING VAN DE DEMOCRATIE OF NIEUWE ZIEKTE?

Na de Brexit gaan in steeds meer Europese landen stem­ dum bleek dat eens te meer, toen er geluiden men op voor referenda. Ook in Nederlandse gemeenten opdoken dat de meerderheid van 52 procent waarmee de Britten voor de Brexit stemden wordt in toenemende mate naar het middel van de ‘eigenlijk’ te klein was. En daarbovenop directe democratie gegrepen. Biedt dat nieuwe kansen de suggestie dat die meerderheid vooral of is het een bedreigende ontwikkeling? bestond uit een stelletje opportunistische klojo’s aan wie je de toekomst van Europa niet zou kunnen overlaten. Alexander Pechtold van D66 verwoordde het in de Kamer zo: ‘Het “LEAVE”-kamp biedt een zeldzaam ontluisterend inkijkje in de politieke leegheid van populisme.’ En dat zegt dan de voorman van een partij, GROOT-BRITTANNIË heeft gekozen voor de motieven van de Britten om in meerder­ voor wie het referendum tot voor kort ‘isolationisme, nationalisme en achterlijk­ heid voor de Brexit te stemmen. Schotland een ‘kroonjuweel’ was. En dat zegt dan de heid’. Referenda zijn derhalve ‘een vorm stemde duidelijk tegen de Brexit, even­ voorman van een partij die bij bijkans ieder van volksverlakkerij die aanzet tot leugen, als Noord-Ierland. Hetzelfde geldt voor vraagstuk roept dat je het ‘Uiropees’ – zo bedrog en manipulatie’ die wordt Londen-City. Volgens deskundigen zien veel wordt ‘Europees’ vaak uitgesproken door aangewakkerd door ‘namaakjournalisten, mensen in Noord-Ierland de EU als bond­ neppolitici en pseudo-intellectuelen’. genoot in het vredesproces. Voor de Schot­ Zomaar een greep uit de krachttermen die ten was de economische afhankelijkheid van socioloog/antropoloog dr. Ton Zwaan on­ de EU een belangrijk argument. Maar in de langs in een opinie-artikel in de Volkskrant traditionele Labour-gedomineerde gebieden bezigde. Het is duidelijk wat hij van de uit­ zoals het Engelse platteland en in Wales slag van het ‘Brexit’-referendum vindt. Maar sloeg de balans de andere kant op; daar opvallend is de scheiding die hij aanbrengt woog de Brusselse invloed op het nationale tussen andersdenkende opiniemakers en beleid het zwaarst. Hoe uiteenlopend de eentje die kennelijk wél deugt: hijzelf. argumenten ook zijn en wat je er ook van vindt; ze leggen iets interessants bloot: het Het is toch wat; de bevolking die via een merendeel van de Britten heeft tijdens het referendum haar mening geeft. Dr. Zwaan referendum aangegeven dat hun zorgen en verwoordt datgene wat ongetwijfeld in problemen van een andere aard zijn dan grote delen van de politiek-economische die van de elite in de Londense City. De elite gedeeld wordt: schakel de invloed van voorspelde onrust op de financiële markten, de domme massa uit. Maar kijk je naar de de waardedaling van het Britse pond en de ontwikkeling van de EU, dan lijkt juist het leegloop van het financiële centrum van feit dat de zeggenschap van de Europese Londen wogen voor de meeste Britten min­ burgers meer en meer wordt uitgeschakeld der zwaar dan hun gevoel en overtuiging dat debet aan de groeiende populariteit van de politiek hun zorgen niet serieus neemt. referenda in datzelfde Europa. Het idee dat een keer in de vier of vijf jaar stemmen voor Klojo’s het nationaal parlement niet meer genoeg Een en ander betekent feitelijk dat het Britse is, mondt uit in een overtuigende trap op de én het Europese politieke establishment ver­ rem tijdens referenda. Is dat ‘achterlijk’? der van de bevolking volk verwijderd is dan Misschien helpt het om eens te kijken naar ooit. In de paniek die uitbrak na het referen­

18 TRIBUNE september 2016 mensen die op het gymnasium hebben geze­ door de bevolking was onmiskenbaar. Zou worden over de noodzakelijke verbouwing ten en Grieks hebben gehad – moet regelen. dat misschien iets te maken kunnen hebben van het Europese huis. De Commissie, de Nu zien we waar dat Uiropese geregel toe met de keuzes van diezelfde Eurofiele krin­ zelfbenoemde regering van de EU, kan wat leidt: een enorme afstraffing van de kant van gen, namelijk dat de Brusselse keuzes in de ons betreft naar huis omdat niet zij maar de de Britten. regel goed uitvielen voor multinationals (en regeringsleiders van de lidstaten de koers uit Is het dan raar dat referenda steeds meer in henzelf) en niet voor Jan Modaal? moeten zetten. Ook is het voor ons onac­ de mode raken? Kan het dan nog verrassen ceptabel dat de EU zich met onze nationale dat in heel Europa de roep om volksraad­ Stok begroting bemoeit en bepaalt hoe hoog het plegingen met de dag sterker wordt? Is het ‘Als er één niveau is waar de opvattingen van tekort of hoe hoog de staatsschuld mag zijn. misschien niet zo, dat niet de vraag hoe de mensen niet gerespecteerd worden, dan is Ook vinden wij dat de bevolking zich per EU zonder Groot-Brittannië verder moet nu het wel de Europese Unie. Terecht dus dat ­referendum uit moet kunnen spreken over centraal staat, maar de vraag hoe het komt die momenteel de kop van jut is.’ Dat zegt de overdracht van bevoegdheden.’ Harry dat de boodschap van het establishment Hans van Heijningen, algemeen secretaris van Bommel bracht deze punten onlangs andermaal naar de prullenbak verwezen van de SP en als campagneleider nauw in de Kamer naar voren. Van Heijningen wordt? Want dat is immers wat er eerder ook betrokken bij genoemde referenda over vervolgt: ‘Nu een Nexit-referendum houden, gebeurde tijdens de Nederlandse referenda de ­Europese Grondwet en het Oekraïne- is niet verstandig. Een meerderheid van de over de Europese Grondwet en het Associa­ verdrag. ‘Nu het Brexit-kamp gewonnen bevolking is niet tegen Europese samen­ tieverdrag met Oekraïne. De trap op de rem heeft, moet er in alle lidstaten gesproken werking maar pikt het niet dat zij daar keer

DOMINO-EFFECT?

De benamingen die na de Brexit verzonnen werden voor landen die de Britten wellicht zouden kunnen volgen zijn best grappig. NRC meldde onder meer: Neitherland, Portugo, Outsterreich, Quitaly. Of in die landen een referendum – en vervolgens een uit- treden uit de EU – ook echt reëel is, is nog maar zeer de vraag. Vooralsnog hameren alleen recht- se partijen als de PVV, Front National (Frankrijk) en Lega Nord (Italië) expliciet op een volksraadpleging over het EU-lidmaatschap. In Oostenrijk, waar de rechtspopulistische FPÖ sterk is, en in Hongarije, geregeerd door de conservatief-nationalistische premier Viktor Orbán, is het al een stuk diffuser en is uittreden eigenlijk niet aan de orde. Zodoende lijkt het gevreesde domino-effect na de Brexit nog ver weg. De roep om een ánder Europa groeit echter met de dag.

TRIBUNE september 2016 19 foto Karen Veldkamp

De aftrap van de Oekraïne-referendumcampagne in Amsterdam. SP Tweede Kamerlid Farshad Bashir hielp mee met het ophalen van handtekeningen voor het Rotterdamse woonreferendum.

op keer de rekening voor gepresenteerd Maar ook op lokaal niveau winnen de iedereen vrij om het initiatief te nemen voor krijgt zonder daar beter van te worden. Als referenda aan terrein. En parallellen met een referendum over pakweg het afschaffen blijkt dat de Europese Unie doordendert en de grote Europese thema’s zijn er zeker. van armoedebeleid of de privatisering doof blijft voor het ongenoegen onder de Neem het referendum in Rotterdam dat in van de drinkwatervoorziening. Hans van burgers, kan onze partij op enig moment november zal plaatsvinden. Het college in Heijningen: ‘Het is dan aan de SP om het initiatief nemen om een referendum te de havenstad is voornemens om 20.000(!) doeltreffend campagne te voeren en mensen houden over onze ingrijpende wijzigings­ betaalbare woningen af te breken. Dit als te mobiliseren en ervan te overtuigen, wat voorstellen.’ onderdeel van de ‘Woonvisie’ van wethou­ de verstandigste keuze is.’ Lukt dat niet, Los van de noodzaak om Europa anders in der Schneider (Leefbaar Rotterdam). Wie dan staat altijd nog onder de streep dat de te richten, zijn volgens Van Heijningen de een beetje weet hoezeer anno 2016 de lagere democratie haar werk heeft kunnen doen. ontwikkelingen in Europa zorgwekkend. en middeninkomens klem zitten op de Of het met dat laatste altijd goed komt, kun Landen als Griekenland, Spanje, Portugal, woningmarkt, zal het Rotterdamse plan al je je in Californië wel eens afvragen. In deze Italië en zelfs Frankrijk bevinden zich op fi­ snel als abject, wereldvreemd of onverant­ Amerikaanse staat vinden bij wijze van nancieel vlak in een crisis-situatie. Brusselse woord betitelen. En dus zetten ruim 13.000 spreken om de haverklap volksraadplegin­ ‘oplossingen’ in de vorm van bezuinigingen Rotterdammers hun handtekening, zodat gen plaats – over de meest uiteenlopende op de overheidsuitgaven en openbare voor­ het licht op groen kon voor het zogenaamde onderwerpen zoals lagere belastingen, zieningen, het flexibiliseren (lees: afbreken Woonreferendum. Ook hier zien we dus: milieu­maatregelen en zelfs begrotings­ van zekerheden) van de arbeidsmarkt, het referendum als (mogelijke) blokkade vraagstukken – en critici stellen dat al dat stuiten op massaal verzet waardoor anti-EU- tegen beleid dat letterlijk niet meer van deze gedoe de politiek blokkeert. Ook is er niet sentimenten alleen maar sterker zullen wor­ ­wereld lijkt te zijn en desastreus uitpakt zelden deining over de precieze formulering den. Onzekerheid troef, zowel op politiek als voor de gewone burger. van de vraag waar het tijdens het referen­ financieel vlak. De greep naar de stok achter dum om draait en valt soms al snel het de deur die referendum heet komt zodoende Harrie woord ‘manipulatie’. Verder gaan er volgens steeds dichterbij, niet alleen in Nederland Echter, de slinger kan natuurlijk ook de kenners miljoenenbedragen om rondom maar ook in andere EU-lidstaten. andere kant op slaan. Het staat immers het organiseren van referenda en dan laat zich raden wie er met welk doel überhaupt een volksraadpleging wil. Voor voorbeelden daarvan hoef je trouwens niet eens naar Amerika. In Utrecht rende zo’n vier jaar geleden een groep ondernemers naar voren die via een burgerinitiatief een wekelijkse Iedereen die niet rijk is of koopzondag probeerden af te dwingen. De groep, die bij nader inzien bleek te bestaan gestudeerd heeft, is achterlijk uit grote landelijke winkelketens en de

20 TRIBUNE september 2016 KLAKKELOOS

Referenda-uitslagen kunnen ook pijn doen. Hoewel er in Hongarije ­momenteel geen tekenen zijn die duiden op een referendum over het ­EU-lidmaatschap, vindt in dat land komend jaar wel een volksraadpleging plaats over een EU-gerelateerd thema, namelijk de verplichte vluchtelingen- quota. Het ­referendum zal gaan over de vraag of Hongarije klakkeloos het aantal vluchtelingen moet opnemen dat de EU aan het land toewijst.­ Premier Orbán, feitelijk initiatiefnemer van deze volksraadpleging, vindt dat dat aantal door de Hongaarse regering bepaald moet worden en niet door Brussel. Hongarije gooide vorig jaar als eerste de grenzen dicht voor vluchtelingen, waardoor er in centraal-Europa een soort vluchtelingen- ­ file ontstond. Van het morele appèl aan Hongarije dat iedere EU-lidstaat de plicht heeft om mensen in nood op te vangen, heeft Orbán zich tot nu toe weinig aan­getrokken. Maar ook hij weet: niets is heillozer dan handelen tegen de wil van de bevolking. Of je de grenzen nou dicht- of opengooit. foto Liesbeth Hoogenboom

SP Tweede Kamerlid Farshad Bashir hielp mee met het ophalen van handtekeningen voor het Rotterdamse woonreferendum.

zogenaamde Belangenvereniging Hoog Europese leiders doodleuk het Verdrag van risico op een electorale afstraffing tijdens Catharijne, startte een flitsende campagne Lissabon getekend. Dat Verdrag had feitelijk verkiezingen blijkbaar op de koop toe wordt met het nogal simpele poppetje Harrie in dezelfde inhoud als de verworpen Grond­ genomen. de hoofdrol; Utrechtse Harrie wilde toch zo wet. En wat de Nederlandse regering met de graag winkelen op zondag en moest tot nu uitslag van het Oekraïne-referendum eerder Ondertussen worden de elite en tal van toe daarvoor helemaal naar Amsterdam. dit jaar gaat doen, is nog niet helemaal media niet moe van het plakken van weinig De campagne stuitte echter op veel hoon duidelijk. Maar niets duidt erop dat premier vleiende etiketten op EU-burgers die zich en lokte een tegencampagne uit (‘Utrecht is Rutte in Brussel eens stevig op zijn strepen kritisch hebben getoond ten opzichte van geen Harrie’ – utrechtisgeenharrie.word­ zal gaan staan. Sterker nog, niet lang na de koers van Europa. De Britten zijn dom. De press.com) die weer gesteund werd door veel het Oekraïne-referendum werd bekend dat Grieken zijn lui en Hongaren zijn xenofoob. kleine winkeliers en ondernemers. Uiteinde­ een Oekraïense megakippenfarm zich gaat Oh ja, en Franse werknemers zijn ouderwets lijk stierf het burgerinitiatief een stille dood, vestigen in Veenendaal. Dit tot ergernis van als ze staken uit onvrede over de door Brus­ maar effenden wel de weg voor een besluit tal van pluimveehouders, omdat het enorme sel zo vurig gewenste flexibele arbeidswet­ in de gemeenteraad, die uiteindelijk ‘ja’ zei bedrijf niet aan dezelfde strenge eisen ten. Samengevat: gewone burgers die een tegen de koopzondagen. Veel inwoners van zou hoeven voldoen als zijzelf. Dat alles is afweging maken op basis van wat de EU de Domstad hadden wel even genoeg van mogelijk dankzij het associatieverdrag met voor hen concreet betekent zijn achterlijk, deze vorm van directe democratie. Feitelijk Oekraïne, dat Nederland nota bene zojuist hebben geen flauw benul van de toekomst hadden de initiatiefnemers dezelfde denk­ had weggestemd. van Europa en moeten daarover dus hun lijn gehanteerd als de elite nu doet na het Het stelselmatig negeren van het oordeel mond moeten houden. Met de genoemde Brexit-referendum, maar dan andersom: niet van de bevolking leidt er alleen maar toe dat nationaliteiten heeft dat op zich weinig te na maar vóór het beslissende moment de de druk op tal van bestuurders, nationale maken. De breuklijnen lopen feitelijk langs bevolking gelijkstellen aan een semi-debiel regeringen en ook Brussel groter wordt. In lijnen van inkomen en opleidingsniveau. figuurtje. dat laatste geval willen de voorstanders van Iedereen die niet rijk is of gestudeerd heeft, het Europese project vooralsnog van geen is achterlijk en moet z’n mond houden. Pensioenfondsen wijken weten. Amper een week na het Britse Of moet, zoals in Utrecht, als een simpele Referenda kunnen gehouden worden. En referendum stemde een meerderheid van de ­Harrie achter het establishment aanrennen. vervolgens kunnen referenda nationale Tweede Kamer tot verbijstering van velen regeringen een tik op de vingers geven en ineens in met controle door de EU op de Geen wonder dat referenda steeds populair­ terug naar de tekentafel sturen. Namens de Nederlandse pensioenfondsen(!). ‘De hypo­ der worden. • bevolking. Maar wat als de uitslag gewoon theek die de elite neemt op haar verenigd genegeerd wordt? Het referendum van Europa-project wordt steeds groter’, zegt tekst Rob Janssen 2005 over de Europese Grondwet leidde in Hans van Heijningen. Nog meer Europa – en Frankrijk en Nederland tot een duidelijk in Rotterdam: minder betaalbare woningen ‘nee’, maar twee jaar later werd door de – lijkt het devies van de elite waarbij het

TRIBUNE september 2016 21 22 TRIBUNE september 2016 GRIEKSE CRISIS IMF: IMF ZAT FOUT

Het lijkt alsof er niet mag naar de banken, het risico naar de burgers, regering onder leiding van de linkse partij worden gesproken over en de gevolgen van de harde bezuinigingen Syriza. Dat is opmerkelijk, omdat hij voorzit­ het vernietigende IMF- waren voor de Grieken. ter kon worden omdat hij voor de PvdA minister van Financiën mocht worden – op rapport over de steun aan Keihard basis van een verkiezingsprogramma dat op Griekenland. SP-Tweede Deze ‘harde lijn’ pakte rampzalig uit voor de zijn minst andere verwachtingen wekte. Kamerlid Arnold Merkies Grieken. De trojka verplichtte Griekenland om keihard te bezuinigen, staatseigendom­ ‘Sssssst’ pikt dat niet. men in de uitverkoop te doen en pensi­ SP-Tweede Kamerlid Arnold Merkies stelde oenen, uitkeringen te verlagen. De werk­ Dijsselbloem vragen over het IMF-rapport. In juli publiceerde het IMF een vernietigend loosheid ontplofte en de gevolgen van de Onder andere of hij het eens is met de rapport over het IMF (Internationaal Mo­ bezuinigingen op de zorg zijn rampzalig. Een analyse en of hij vindt dat er een onder­ netair Fonds). Het Onafhankelijke Evalua­ op de drie Grieken heeft geen ziekteverzeke­ zoek moet komen naar de Nederlandse tiebureau van het IMF hekelde de rol van ring; de kindersterfte steeg met 51 procent; rol. Antwoorden in het kort: nee en nee. het IMF bij de aanpak van de Griekse crisis. het aantal ernstige depressies nam toe Dijsselbloem wil liever niet te veel openheid Toen Griekenland in de problemen kwam, met een factor 2,5; het aantal zelfmoorden over het mede onder zijn voorzitterschap vormde het IMF samen met de Europese met 35 procent; en de Wereld Gezondheid gevoerde wanbeleid. Merkies: ‘Dijsselbloem Commissie (EC) en de Europese Centrale Organisatie sloeg alarm over de dramatische verschuilt zich achter IMF-baas Lagarde, Bank (ECB) de zogenoemde ‘trojka’ (let­ stijging van het aantal hiv-besmettingen. die zegt dat het rapport niet klopt. Terwijl terlijk: driemanschap) die ging bepalen hoe het een gedegen onderzoek is, waarvoor de die crisis opgelost moest worden. Al snel Slikken of stikken onderzoekers veel IMF-betrokkenen hebben werd besloten dat de schuld van de Grieken Onze eigen PvdA-minister Jeroen Dijssel­ gesproken.’ Merkies kan als Nederlands níét zou worden geherstructureerd, oftewel bloem heeft zich een fervent voorstander Kamerlid Dijsselbloem nog bevragen, maar gedeeltelijk kwijtgescholden. Juist dat van de harde lijn getoond. Als voorzitter over de democratische controle op het besluit heeft het voor de Grieken onmogelijk van de Eurogroep was hij het gezicht van Europese Griekenlandbeleid is Merkies gemaakt om uit de crisis te komen. Dat zei de slikken-of-stikken-onderhandelingen kritisch: ‘De betrokken partijen, ECB, EC en toen de SP al, evenals veel bekende topeco­ die werden gevoerd met de nieuwe Griekse IMF kun je niet wegsturen. Vooral de ECB is nomen. Nu geeft ook het IMF toe dat het een vreemde eend in de bijt. Daar zit geen verkeerd was. enkele democratische controle op. En ze zijn oppermachtig omdat zij aan de geldkraan ‘Steun’pakketten zitten die een land in een klap lam kan leg­ De schuldeisers, vooral Noordwest-Europese gen.’ Ze hebben zich in Griekenland bereid banken, hadden enorme risico’s genomen getoond dit politieke middel in te zetten door Griekenland veel geld te lenen. Een toen de Grieken in 2015 per referendum niet bank is een bedrijf en het niet terugkrijgen akkoord gingen met nieuwe bezuinigingen. van het geleende geld hoort bij het bedrijfs­ Een bankcrisis en een maand later ging de risico; een risico waar banken ook vorstelijk Griekse regering alsnog akkoord. Een jaar voor worden betaald. De ‘steun’pakketten later zucht Griekenland nog steeds onder kwamen erop neer dat de schulden aan de banken-reddingsactie die ‘steun aan private banken werden overgenomen door Griekenland’ werd genoemd. Merkies gaat de belastingbetalers van Europa. De banken niet akkoord met het ondemocratische werden dus gered, in plaats van de Grieken. ‘Sssssst’ van Dijsselbloem en zal nieuwe Dit bracht SP-leider Emile Roemer er des­ vragen stellen. • tijds toe te stellen: ‘Het geld dat het kabinet naar Griekenland wil sturen, maakt precies één rondje om de Akropolis, om vervolgens tekst Diederik Olders rechtstreeks in de kas van Duitse en Franse illustratie Mirjam Vissers© banken te belanden.’ De winsten gingen Arnold Merkies foto Suzanne van de Kerk

TRIBUNE september 2016 23 foto Nynke Vissia KLOKKENLUIDERS BESCHERMD

Het Huis voor Klokkenluiders is open. Nederland loopt dankzij klokkenluiders, en mensen als voormalig SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak niet meer achter, maar Nationaal Ombudsman Alex Brenninkmeijer en voormalig voorzitter van de Onderzoeks­ juist vóór op het gebied van bescherming van klokkenluiders. raad voor Veiligheid Pieter van Vollenhoven zette hij op papier hoe we in Nederland met klokkenluiders om zouden moeten gaan. TIEN JAAR WAS SP-Tweede Kamerlid Ronald Politici moeten problemen oplossen. Maar Bescherming tegen ontslag en een van Raak ermee bezig. In 2006 begon hij problemen die je niet kent, kun je niet oplos­ serieus onderzoek naar de gemelde mis­ aan het project om iets te doen voor de sen. Klokkenluiders hebben zulke grote stand moesten de standaard worden; dat bescherming van klokkenluiders, een problemen te melden, dat ze bereid zijn verlaagt de drempel en zorgt ervoor dat groep waar de SP al vaak aandacht voor alles op het spel te zetten.’ In andere landen de aandacht komt te liggen op de gemelde had gevraagd. Klokkenluiders zijn mensen was er al enige vorm van bescherming, misstand in plaats van op de relatie tussen die een ernstige misstand aankaarten in maar Nederland liep achter. Klokkenluiders werknemer en werkgever. het bedrijf of de overheidsdienst waar ze stonden machteloos. Van Raak begon rustig, werken. Zij merken dat de melding intern door eerst aan de minister te vragen om met Juridisch uitdagend niet serieus wordt genomen, of actief wordt een plan te komen om klokkenluiders te Dat op papier zetten is niet eenvoudig. Van weggestopt. Met de misstand is zo’n groot beschermen. Raak is daarbij ondersteund door Jessica van maatschappelijk belang gemoeid, dat de den Berg, wetgevingsjurist bij het ministerie werknemer geen andere keuze meer heeft Dan maar zelf van Binnenlandse Zaken. Van den Berg: ‘Het dan ermee naar buiten treden. Met vaak als Na jaren van vage toezeggingen en wel heet ambtelijke bijstand. Een Kamerlid kan gevolg dat de organisatie zich tegen diegene door de Tweede Kamer aangenomen maar daar om vragen aan de minister en krijgt dat keert, met vaak ernstige gevolgen. Ontslag vervolgens niet uitgevoerde voorstellen dan meestal ook. Ik ben ambtenaar en kan is dan nog het minste; klokkenluiders gek en ander uitstelgedrag, nam Van Raak het dus geen politieke uitspraken doen. Maar tij­ worden verklaard, financieel geruïneerd, heft in eigen handen. Hij besloot zelf een dens het schrijven van de wet werk ik samen kapotgeprocedeerd en belasterd. Van Raak wetsvoorstel te maken om het Huis voor en denk ik mee met het Kamerlid. Meestal is zag in dat klokkenluiders veel te weinig Klokkenluiders op te richten. Samen met ons werk anoniem; het was al heel bijzon­ beschermd worden: ‘Terwijl klokkenluiders de Expertgroep Klokkenluiders, die al der dat ik tijdens de behandeling samen heel belangrijk zijn voor de Tweede Kamer. veel ervaring had met het begeleiden van met Ronald in de Tweede Kamer was.’ Het

24 TRIBUNE september 2016 Ronald van Raak, de eerste voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders Paul Hoven en kwartiermaker Koos van der Steenhoven luiden de klok tijdens de openingsreceptie. schrijven van de wet duurde uiteindelijk vier jaar, volgens Van den Berg niet gek: ‘Het was juridisch uitdagend. Het is een maatschap­ pelijk probleem met bestuursrechtelijke, privaatrechtelijke en strafrechtelijke com­

ponenten. Het was ook een uitdaging hoe je foto Nynke Vissia het Huis voor Klokkenluiders positioneert Gerrit de Wit en Paul Schaap, oprichters van de Expertgroep Klokkekluiders: ' Een ten opzichte van de inspecties en instanties feestelijke dag'. die er al zijn.’ is: ‘Ik vond dat Klokkenluiders niet langer zaakt naar buiten te komen met informatie Tegenlobby zouden moeten wachten; vandaar over gebrekkige veiligheidsprocedures – en Los van de juridische uitdaging duurde het mijn drive om het snel voor elkaar te dat is bij een kernreactor van groot maat­ ook zo lang omdat er flinke tegenstand was. hebben.’ Van der Steenhoven, voorheen schappelijk belang. Het Internationaal De tegenlobby van onder andere de werkge­ secretaris-generaal bij onder andere het Atoomagentschap gaf hem gelijk, de veilig­ versorganisaties was flink. Vandaar ook dat ministerie van Binnenlandse Zaken, legt heid werd verbeterd, maar Schaap werd toch een eerste versie van de wet in de Eerste Ka­ de keuze voor de locatie uit: ‘We wilden ontslagen. Hij richtte de Expertgroep Klok­ mer sneuvelde. Maar Van Raak hield vol en per se in Utrecht, of in elk geval weg van de kenluiders op en neemt nu de voorzittersha­ vijf maanden geleden wist hij met de nieuwe Haagse burelen. Het moest een huis worden mer over van mede-oprichter Gerrit de Wit, versie beide Kamers unaniem te overtuigen. voor Nederland en niet voor Den Haag. De die in het Huis voor Klokkenluiders gaat Van Raak: ‘Het gebeurt niet vaak dat een wet Rijksvastgoeddienst kwam met panden waar werken op de onderzoeksafdeling. Schaap: die de werkgevers niet willen er toch komt. ook overheidsdiensten in zitten; dat vond ik ‘We waren een land dat ver achter lag op het Dat beide Kamers er unaniem vóór stemden, geen goed idee. Daar kunnen ook klokken­ gebied van het waarderen en begeleiden van geeft wel aan dat dit door iedereen als een luiders zitten, die het dan niet prettig vinden klokkenluiders. En nu zijn we trendsettend belangrijk probleem gezien wordt.’ dat iedereen kan zien dat ze aankloppen bij in Europa. Wat heel bijzonder is, is dat de het het Huis. We wilden een stand alone- onderzoeksafdeling ook een onderzoek kan Niet langer wachten pandje.’ Dat het pand in de Tweede Wereld­ instellen naar de bejegening van de klok­ En al in juli is er een echt huis, op de Malie­ oorlog een verzetspand was, is extra mooi. kenluider. Daar ging het vaak mis. Die raakte baan in Utrecht. Een huis met een bijzon­ Zeker omdat de alternatieven in de buurt zijn baan kwijt, werd als verrader weggezet, dere geschiedenis. De bovenverdieping van om een andere reden interessant waren. raakte zijn huis kwijt. Die tijd hebben we het pand aan de Maliebaan werd tijdens Van der Steenhoven: ‘Andere opties waren gehad.’ Schaap verwacht ook dat er een pre­ de Tweede Wereldoorlog bewoond door het pand van nazi-rijkscommissaris Seyss- ventieve werking van uitgaat: ‘Dat bezorgde verzetsvrouw Marie Anne Tellegen. Hier Inquart – een andere kwartiermaker zullen mensen gewoon serieus genomen worden kunnen klokkenluiders terecht voor advies we maar zeggen – en een gebouw waar een door werkgevers. Want dat blijft de beste en ondersteuning. Gemelde misstanden Duits garnizoen in gezeten had.’ oplossing.’ Kan de Expertgroep nu wel opge­ kunnen door het Huis worden onderzocht doekt worden? ‘Het huis gaat gebruikmaken en de melder krijgt bescherming tegen Trendsettend in Europa van onze expertise – dat Gerrit de Wit een bijvoorbeeld ontslag. Tijdens de feestelijke Paul Schaap is blij dat het nu zo snel is rol speelt is daarom heel goed. Verder heb­ opening legt kwartiermaker Koos van der gegaan. Schaap was zelf klokkenluider bij de ben we nog mensen die wij aan het helpen Steenhoven uit waarom dat zo snel geregeld kernreactor in Petten. Hij zag zich genood­ zijn, die diep in de put zitten. Die laten we nu niet in een keer vallen. Lopende zaken maken we netjes af. En we blijven voorlopig als waakhond aan de gang; nog even kritisch kijken of dit goed gaat.’

Respect voor klokkenluiders Ronald van Raak over de tienjarige strijd: ‘Tien jaar is belachelijk lang. Maar het is ook goed geweest; die tijd was nodig voor een omslag in het denken over klokkenluiders. Toen ik net begon werden klokkenluiders nog vaak als verraders gezien, mensen die iets fout doen. Nu is er veel meer respect voor deze mensen die het maatschappelijk foto Suzanne van de Kerk belang boven hun eigen belang stellen.’ • Pieter van Vollenhoven, Jessica van den Berg en Ronald van Raak tijdens de verdediging van de wet in de Eerste Kamer. tekst Diederik Olders

TRIBUNE september 2016 25 SP ZOMERUNIVERSITEIT DRIE DAGEN STUDEREN IN BRABANTS LAND

Elke zomer nemen zo’n 150 SP’ers, verspreid over drie weekends, deel aan de Zomeruniversiteit. Samen met interessante sprekers buigen leden van het partij­ bestuur, volksvertegenwoordigers, personeelsleden en actieve kaderleden zich over inhoudelijke en praktische thema’s. Intensief, maar de moeite waard: ‘Hier hoor je veel dingen die niet in de boeken staan.’

ALS DE ‘STUDENTEN’ van de Zomeruniversiteit Hoewel rood natuurlijk het SP-gezelschap Deepak Binda (27) uit Den Haag studeerde halverwege het politiek café op de zater­ domineert, kun je er een symbool van de bestuurskunde. ‘Hier doe je kennis op die in dagavond naar buiten gaan om een luchtje veelkleurigheid in zien. De ruim dertig deel­ mijn opleiding ontbrak.’ Rob Mooij (60) uit te scheppen, hangt er een dubbele regen­ nemers hebben ieder hun eigen achtergrond Ede, fulltime sollicitant en intussen bezig boog boven het Brabantse dorpje Diessen. en beweegredenen in hun bagage gestopt. met het opzetten van een administratie­ kantoor: ‘Ik ben nog maar anderhalf jaar actief voor de SP en moet nog veel leren.’ Martijn Stoutjesdijk (27) uit de Bomme­ lerwaard, promovendus aan de Tilburgse universiteit: ‘Ik wil weten hoe de SP de toekomst voor zich ziet.’ Ida In ’t Veld (19) uit Zutphen, begint in Amsterdam aan een studie verpleegkunde: ‘Politiek is ingewik­ keld, ik moet nog alles leren.’ De Zomeruniversiteit in Diessen is de laatste van in totaal drie die het studiecentrum van de SP in de maand augustus organiseerde. Pim Siegers, lid van het scholingsteam: ‘De meeste gasten zijn doelgericht uitgenodigd door hun afdelingen. Noem het maar talent­- ontwikkeling. De inzet van vrijwilligers is onontbeerlijk voor de partij en het is onze taak om hen te scholen, wegwijs te maken in het politieke landschap. Bovendien schept zo’n weekend een band en versterkt het de saamhorigheid.’ De driedaagse draagt ook een thema: ­‘Socialisme in rechtse tijden: over het opti­ misme van tof links.’ En aan wie kun je het enthousiasmeren van actieve SP’ers beter overlaten dan aan Remi Poppe, voormalig lid van de Tweede Kamer en activist van kleine teen tot kruin. Hij is na het welkomstdiner de eerste spreker van de studiedriedaagse. Zijn betoog over actievoeren kan kernachtig worden samengevat in drie woorden: ‘Doen, gewoon doen.’

Socialisme in rechtse tijden De nababbel, aan de gezellige bar in de ver­ bouwde boerderij van De Nieuwe Erf, gaat door tot in de kleine uurtjes. De volgende ochtend wordt duidelijk dat gastspreker Koen Haegens, economisch redacteur bij de Groene Amsterdammer die een inlei­

26 TRIBUNE september 2016 DRIE DAGEN STUDEREN IN BRABANTS LAND

ding zou houden over de mythe van de markt­economie, zich wegens ziekte heeft afgemeld. Een adequate vervanger is snel gevonden in de persoon van Tiny Kox, voor­ zitter van de SP-fractie in de Eerste Kamer. Hij woont in Tilburg, dus hoeft niet van ver te komen. De senator schetst de politieke landkaart van Europa en de actuele stand van zaken rond de linkse bewegingen in de aangesloten landen. Of je daar als overtuigd linkse kiezer blij van kunt worden...? ‘Een pessimistische socialist doet er goed aan de psychiater in het basispakket te houden.’ Tiny luncht gezellig mee en vertelt over zijn leven en carrière (‘ik wilde aanvankelijk profvoetballer worden’). ‘Van volksverte­ genwoordigers hoor je dingen die niet in de studieboeken staan, zoals nu hoe het ervoor staat met het socialisme in Europa’, zegt de Haagse Deepak Binda, die allround actief is voor de duizend leden tellende afdeling in zijn woonplaats. Deepak maakte in het overwegend rechtse milieu waarin hij zijn opleiding deed een zwenk naar links, omdat het wereldbeeld van de SP het beste past bij – als enige partij – ook onwrikbaar voor.’ volgt de vertoning van de – naadloos op zijn eigen overtuigingen. Hij is ook al met Martijn, die een onderzoek doet naar de Plaatjes praatje aansluitende – film Bread ROOD op kamp geweest. ‘Ik kan je vertellen slavernij van christenen en joden in de and Roses, van de Britse socialistische film­ dat het er op de Zomeruniversiteit aan­ oudheid, is bovenal geïnteresseerd in de toe­ maker Ken Loach, over het misbruik van merkelijk rustiger toegaat. Al was het met komstvisie van de SP. ‘Ik hoor hier en daar (illegale) schoonmakers in Los Angeles en de de SP-jongeren ook heel tof, hoor.’ nog wat flarden van marxistisch denken, strijd voor betere arbeidsvoorwaarden. De dat vind ik buitengewoon interessant. Waar schaaltjes met popcorn gaan rond. Rob Mooij prijst de constructieve sfeer en staat de SP anno 2016? Ik ben zonder meer Voordat in het politiek café auteur, acteur de niet aflatende betrokkenheid van zijn positief over het Nationaal ZorgFonds, maar en taalkundige Wim Daniëls de tweede partijgenoten. ‘Ook als we ’s avonds aan dat is volgens mij toch ook een stap terug studiedag afsluit met een onderhoudend het bier gaan, wordt er vooral over politiek naar het verleden, naar het Ziekenfonds. interview met SP-leider Emile Roemer, gaan gediscussieerd.’ Rob is penningmeester en Ik heb er geen afgeronde mening over, ik de biefstukken, worstjes en speklapjes op de kwam anderhalf jaar geleden de gelede­ moet nog veel leren. Daarom zei ik meteen barbecue. ren van de SP versterken. Hij stond mede ja tegen de uitnodiging om naar de Zomer­ Emile doet niet mee aan de pubquiz. Hij aan de wieg van de in november vorig jaar universiteit te gaan.’ moet namelijk naar Boxmeer, waar het opgerichte afdeling Ede. ‘Wij staan nog in Ida In ’t Veld is met vader Maurits naar eenjarig bestaan van de pub(!) van de vriend de kinderschoenen en maken kleine stapjes ­Diessen gekomen. Zij wil in Zutphen een van zijn dochter wordt gevierd. Uit­eindelijk in het overwegend christelijke Ede. Remi ROOD-afdeling van de grond tillen. ‘Ik gaan de lichten weer laat uit, maar geluk­ Poppe hamerde op gerichte acties en stug kwam net een jongen tegen die in Leiden kig is iedereen de volgende dag fris en volhouden. Hij heeft mij ervan overtuigd dat hetzelfde wil doen. Hij heeft mij alvast een fruitig genoeg om zich te storten op de een linkse organisatie iets kan bereiken, ook paar tips gegeven.’ Ida heeft het gevoel dat campagne voor het Nationaal ZorgFonds. in Ede.’ de SP haar als jongere serieus neemt, wat Madeleine Duran uit Haaren is daar in het elders niet altijd het geval is. Zij op haar bijzonder verheugd over, want zij kan wel Geen afgeronde mening beurt deelt de weerzin van de partij tegen wat handzame adviezen gebruiken bij haar Martijn Stoutjesdijk was eerst betrokken bij onrechtvaardigheid. inspanningen rond dat SP-speerpunt in de SP in Spijkenisse en is sinds een jaartje Een inzichtelijk gastcollege wordt haar woonomgeving. Waarmee het nut van bestuurslid in Bommelerwaard. Hij koos gegeven door Bart Plaatje, vakbonds­ de Zomeruniversiteit ondubbelzinnig is voor de SP vanwege zijn aversie tegen het activist en bestuurder van FNV Metaal, over aangetoond. • leenstelsel. ‘Iedereen moet gelijke kansen verhoudingen op de werkvloer en hoe daar krijgen in het onderwijs, daar staat de SP als vakbondsman naar te handelen. Daarop tekst Robin Bruinsma • foto’s Nynke Vissia

TRIBUNE september 2016 27 LINKSVOOR AAN DE SLAG

Piet Koole (19) uit Rotterdam is ››Wanneer werd je lid van de SP? mocht ’m nog niet eens zelf innemen, ik was student Ruimtelijke Ordening en ‘In 2013. Voor een schoolopdracht had ik te jong! Maar dat was ook wel prima. Ik heb Planologie aan de Rotterdamse politieke partijen gevraagd naar hun ideeën een jaartje goed mee kunnen kijken hoe het over het bestrijden van taalachterstand. allemaal werkt, voor ik zelf aan de slag ging.’ Hogeschool. Hij zit namens de De SP reageerde, als enige. Sadet Karabulut SP in de gebiedscommissie Hil­ nodigde me uit om te komen praten en daar ››Wat is je favoriete plek op de wereld? legersberg-Schiebroek, waar hij ging ik, met een videorecordertje naar de ‘Rotterdam. Ja echt, ik ben er geboren en met grote volhardendheid een Tweede Kamer. Ik heb haar geïnterviewd en getogen en er is geen mooier uitzicht dan voor ik het wist, had ik een lidmaatschaps­ de skyline van Rotterdam, gezien vanaf de onafhankelijk onderzoek heeft kaart ingevuld.’ Maas.’ weten af te dwingen naar ach­ terstallig onderhoud in flats. ‘De ››Dat ging snel! ››Hoe ontspan jij na een drukke dag? woningbouwcorporatie ontken­ ‘Jazeker. Toen ik thuiskwam was er al een ‘Het liefst met een mooi boek en een biertje welkomstmailtje van ROOD. Maar ik heb er in de zon, op mijn eigen balkon. Links kijk de glashard en beweerde zelfs geen spijt van gekregen. Ik ben ook al heel ik uit op de skyline, rechts op een natuurge­ dat bewoners zelf met zwarte snel actief mee gaan doen: acties rond de bied met plassen en de dure wijk Hilligers­ verf schimmelvlekken zouden studiefinanciering, scholing, campagnes, bij berg, voor me ligt een drukke straat en even aanbrengen. Belachelijk!’ een grote afdeling als Rotterdam is altijd wel verderop Schiebroek, waar ook veel sociale iets te doen.’ woningbouw staat. Dus ik kan de hele stad overzien, met haar verschillende gezichten. ››En toen stond je kandidaat voor de ge- Mooi, hè?’ • biedscommissie, op je zeventiende... ‘Ja, ook nog! Hoewel ik heel enthousiast de campagne inging, had ik helemaal niet verwacht dat we ook echt een zetel zouden tekst DanielDaniël de Jongh krijgen, in het chique Hilligersberg-Schie­ foto Karen Veldkamp broek. De SP had daar nog geen zetel. Ik

28 TRIBUNE september 2016 ‘IK GENEERDE ME BIJ HET LEZEN’ foto Nynke Vissia

ERIC LEEST

WIE Eric Smaling (1957): SP-Tweede bindende en opvoedende rol van de gemid­ het IS-kalifaat deel van uitmaakt. Integratie Kamerlid, woordvoerder Milieu, Verkeer en delde moskee.’ lijkt mij niet hun eerste prioriteit.’ Ontwikkelingssamenwerking LEEST Ik was een van hen. Maarten Zeegers, uitg. ››Aan wie zou je dit boek aan willen raden? ››Wat kan die integratie dan toch Podium ‘Iedereen! Dit boek is belangrijker dan wat bevorderen? voor erudiet pamflet van welke hoogleraar, ‘Wijken beter mengen en meer investeren commentator of andere wijsneus dan ook. in basisonderwijs en de pabo. Discriminatie Het is pittige kost, maar ook respectvol en op de arbeidsmarkt tegengaan. Zo kunnen ››Wat heb je gelezen? met humor opgeschreven. Het dwingt je om we stappen vooruit zetten, maar alles begint ‘Een enorme eye-opener. Een verslag van je in anderen te verplaatsen en te begrijpen met interesse in en respect voor elkaar. Dat drie jaar wonen en leven in de Haagse wat mensen drijft. Wie en wat vormen hun vind ik ook zo mooi aan dit boek. Zeegers wijken Schilderswijk en Transvaalkwartier houvast en hun identiteit? Waar zijn succes­ schrijft uit nieuwsgierigheid, niet om een van Maarten Zeegers. Deze journalist leefde sen en teleurstellingen aan toe te schrijven?’ vooroordeel bevestigd te zien.’ • er samen met zijn Syrische vrouw drie jaar als een actief belijdend moslim. Hij kwam op ››Waarom is het zo belangrijk om je in tekst Jola van Dijk die manier dicht bij cultuur en gewoonten anderen te verplaatsen? van de dominante bevolkingsgroepen in die ‘We staan op een kruispunt. Bouwen we aan wijken.’ een Nederland 2.0 voor iedereen of zijn we onderweg naar een land waar groepen men­ ››Wisten die mensen dat ze bestudeerd sen steeds slechter met elkaar uit de voeten werden door een journalist? kunnen, en over en weer praten in termen ‘Nee, hij zegt dat hij moest faken, omdat hij van ‘wij’ en ‘zij’? Ik geneerde me bij het lezen anders geen moskee van binnen te zien zou van dit boek dat ik eigenlijk zo weinig weet krijgen. Ongetwijfeld zijn er mensen die van de mensen die in die wijken wonen. Ik aanstoot aan deze werkwijze nemen. Ik kan heb enorm veel gereisd en heb een grote ook niet beoordelen of Zeegers dit pad echt interesse in alle mogelijke culturen, maar de moest volgen om tot zijn boek te komen. stad waar ik elke week werk, ken ik niet.’ Maar als lezer die hoopt een interessant boek te kopen, ben ik goed bediend. Mijn ››Zijn de ervaringen van Zeegers repre- interesse is alleen maar toegenomen. Het sentatief voor hoe het gesteld is met de boek kan helpen om niet te blijven praten integratie in Nederland? over ‘de’ islam of ‘de’ Marokkanen op de ‘Dat denk ik niet, want veel kinderen en respectloze PVV-manier.’ kleinkinderen van migranten doen het pri­ ma. Het duurt gewoon een paar generaties ››Wat bedoel je daarmee? voordat een groep een solide plek vindt in de ‘De inwoners krijgen een gezicht en een ziel. ontvangende samenleving. Deze wijken zijn Niet alleen de moeilijke relatie met de politie niettemin wel degelijk problematisch, want en de parallelle samenleving komen aan de liefde voor Nederland is hier en daar bod. Ook de forse verschillen en rivaliteit wel erg afwezig. Strenge stromingen leven tussen stromingen binnen de islam en de bovendien met het ‘Eindtijdbeeld’, waar ook

TRIBUNE september 2016 29 worden. Hetlijktmijdanwel verstandig om om uitte leggen waar ergecorrigeerd moet pen dannogiseraltijdeenmogelijkheid zouden debedragen niet100procent klop­ gewoon helderenduidelijkzijn?Zelfs al Waarom kan deregering nieteindelijkeens de ­ soms weer eenverkiezingsonderwerp? Moet penseerd? Nergens. Ofhoevéél? Wordt het Echter waar leest uwát erwordt gecom­ mogelijk zullenworden gecompenseerd. wel goed komt. Dat lasten uithetverleden Er wordt duswéér gesuggereerd dat het ren krijgen volgend jaar meerte besteden.’ In augustus lees ikinhetnieuws: ‘Ook oude­ KOOPKRACHT 3811 MBAmersfoort Snouckaertlaan 70 Redactie Tribune of stuureenbriefnaar [email protected]

DOORLOPENDE MACHTIGING regering erweer zieltjes meewerven? BON OM LID TE WORDEN

naam : Socialistische Partij (SP) adres : Snouckaertlaan 70 postcode : 3811 MB woonplaats: Amersfoort land : Nederland incassant ID: NL86ZZZ403462460000 kenmerk machtiging (in te vullen door SP):

reden betaling : betaling contributie ­

Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de SP om doorlopende incasso-opdrachten te sturen CPB CPB Cor van Eijndhoven, Boxtel direct tegenvallen. te houden,zodat eventuele correcties niet de genoemde bedragen aandeietslage kant naar uw bank om een bedrag van uw rekening af te schrijven wegens contributie en aan uw bank om doorlopend SP-program leverde direct positieve werk VVD voor 100.000werklozen extra. Het optreden. Opdekorte termijn zorgde de heidseffecten pas natientallen jaren zouden bij vermeld dat depositieve werkgelegen­ gelegenheid zou zijn–erwerd nauwelijks kwam uitdat deVVDgoed voor dewerk SP hun programma’s doorrekenen. Daar de vorige keer lieten bijvoorbeeld VVDen gemaakt dieookgeen feit zijn.Ten tweede: een modelwaarin allerleikeuzes worden GEEN feit, maareenprojectie opbasis van de uitkomst van deCPB-doorrekening is het eenenanderopafte dingen. Ten eerste: mom: geen feitenvrijheid. Echter, daariswel doorrekenen doorhetCPB.Ditonder hun verkiezingsprogramma moeten laten neel commentaar dat allepolitieke partijen Het NRC bepleitte onlangs inhet redactio­ een bedrag van uw rekening af te schrijven overeenkomstig de opdracht van de SP. Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen 8 weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden.

Ja, ik word lid van de SP. Ik ontvang een welkomstgeschenk en bovendien krijg ik elke maand het nieuws- en opinieblad De Tribune in de bus. Ik kies voor de volgende kwartaalbijdrage: o € 5,00 (minimum) o € 7,50 o € 10,00 o € 12,50 o € 15,00 anders: €

naam :

roepnaam : voorletters: m/v ­

adres + huisnr : ­ postcode : woonplaats: Aart Dekker, DenHaag waardeloos. toch alnietfeitelijk zijn–natuurlijk geheel van doorrekenen, zijndeuitkomsten –die slordig wordt omgegaan metdeuitkomsten ‘de VVDBanenkampioen’. Alserooknogzo manier waarop demediahetbrachten was gelegenheidseffecten op. Maardoorde land : geboortedatum: Naam enadres bijdeSP bekend huis. Fantastisch zoals iedereen reageert. hangen indeartsenkamer eninhetzieken­ zelfs omeenpaar flyers meer, omop te sprak ik de dokter van mijn man en die vroeg staat omhetZorgFonds te steunen. Vandaag nieuws isdat iedereen helemaalachter mij het mijneigen ondernemingis.Hetgoede flyers uit.Praat alsBrugman,haast of dat kundigen enanderpersoneel aanendeel het ziekenhuis. Ikspreek dokters, verpleeg­ stoma gekregen. Dusikkom dagelijks in heeft eenspoedoperatie gehad eneen Mijn manismetspoedopgenomen. Hij ZORGFONDS

email : telefoon : mobiel:

IBAN (rekeningnr.) : bank Indentificatie (BIC)*: * geen verplicht veld bij Nederlands IBAN (rekeningnr) plaats en datum : Tribune september2016

handtekening :

o Ik wil ook graag lid worden van ROOD (jong in de SP, tot 28 jaar) en sta één van mijn kwartaalbijdragen

af aan ROOD.

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: SP - Ledenadministratie, Antwoordnummer 407, 3800 VB Amersfoort. U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of een e-mail aan de SP: (088) 243 55 40, [email protected] CRYPTOGRAM

puzzel Diagram

CRYPTOGRAM 1

2 Horizontaal 3 Hinderlaag voor twee vogels. (7 en 4+3) 3 4 5 7 Zo’n plotselinge opwelling om te chargeren. (6) 9 Knap staaltje werk, zo’n voltooide bergbeklimming. (12) 6 7 8 11 Bedrijfskapitaal voor spilzieke boekverkopers. (14) 14 Begeleider van de bus. (5) 15 Fris, maar onervaren snoepje. (8) 9 10 16 De poppen worden aan het lijntje gehouden. (11) 18 Kleinkinderen? Dat lijkt niks, voor moeder. (3) 19 Een eindje van de bewoonde wereld, maar voltooid. (8 en 6,2) 11 12 13

Verticaal

1 Met als voortzetting: geen goederen meer. (6 en 4,2) 2016 Henry en Lucas © FLW 14 15 2 Zwijgen is betekenisloos. (12) 4 VerblijfANAGRAAF voor boeren, heren en koningen. (11) 5 Doek wordt nu en dan gestreken. (4) 6 GehuchtVind alle met financieel6 anagrammen. tekort. (3) Van elk (politiek) woord16 moet de letter 17 7 Paradijselijkeuit het gele kledij. vakje (12) in de tabel genaamd ‘Letters’ worden 8 Zijngeplaatst. in de (muziek-)geschiedenis Dit is dan ook niet doorslaggevend.weer een anagram (9) en verwijst naar 10een Louter politieke schaapachtige term. klinkers. (3 en 1,1,1) 18 19 12Een Zijtak ‘langevan het Nederlands ij’ = 1 letter lijdt aan (y). geringe woordenschat. (7) 13 Hemels keukengerei? (8) 14Tip Een levensloopvan de omdag: warm zet van het te worden. er op (2, enafk.) kom het na. 17 Hardgekookt? Makkie! (5) Veel puzzelplezier.

Henry en Lucas, © FLW 2016

B e n y d d e V a l 4 S t a l B a d t a s ANAGRAAF

1 Vind alle 6 anagrammen. Van elk (politiek) woord moet de letter uit het gele vakje S l a l o m A k t e 5 F e r m e D r e u n in de tabel genaamd ‘Letters’ worden m/v 2 geplaatst. Dit is dan ook weer een anagram en verwijst naar een politieke

term. A r k O p k o c h t 6 B r u g N i e r e n 3 Een ‘lange ij’ = 1 letter (y). Tip van de dag: zet het er op en kom het na.

Oplossing Grote SP‐ZomerpuzzelVeel puzzelplezier. 2016 bank Indentificatie (BIC)*: voorletters: voorletters: * geen verplicht veld bij Nederlands IBAN (rekeningnr) Letters Oplossing Anagraaf woonplaats: Amersfoort woonplaats: NL86ZZZ403462460000 incassant ID:

€ 15,00 anders: € € 15,00 anders: 1 2 3 4 5 6 OLIFANTENPAADJE o geboortedatum: mobiel:

Oplossingsdiagram: € 12,50

: Socialistische Partij (SP) : Snouckaertlaan 70 : 3811 MB : Nederland : betaling contributie : woonplaats: o Henry & Lucas, © FLW 2016

Oplossing Zomerpuzzel 2016

€ 10,00 OPLOSSING GROTE SP-ZOMERPUZZEL 2016 4 12 11 8 14 10 13 6 1 7 3 5 9 15 2

o

O L I F A N T E N P A A D J E adres postcode land kenmerk machtiging (in te vullen door SP): reden betaling naam

€ 7,50

o : : : : : : : : : : De winnaar van de zomerpuzzel is Thomas Stokhof uit Hoorn. Stuur uw oplossing van een puzzel naar keuze vóór 5 oktober 2016 naar de puzzelredactie van de Tribune; Snouckaertlaan 70, 3811 MB Amersfoort of [email protected] Vergeet u niet uw naam en adres te vermelden? Onder de inzenders van een goede oplossing wordt een gesigneerd boek verloot uit de SP-boekenstal. BON OM LID TE LID WORDEN OM BON Ik wil ook graag lid worden van ROOD (jong in de SP, tot 28 jaar) en sta één van mijn kwartaalbijdragen mijn kwartaalbijdragen tot 28 jaar) en sta één van ROOD (jong in de SP, van lid worden Ik wil ook graag af aan ROOD. € 5,00 (minimum) plaats en datum handtekening Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de SP om doorlopende incasso-opdrachten te sturen Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan de SP om doorlopende en aan uw bank om doorlopend naar uw bank om een bedrag van rekening af te schrijven wegens contributie Als u het niet eens bent met deze een bedrag van uw rekening af te schrijven overeenkomstig de opdracht SP. Neem hiervoor binnen 8 weken na afschrijving contact op met uw bank. afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Vraag uw bank naar de voorwaarden. Ja, ik word lid van de SP. Ik ontvang een welkomstgeschenk en bovendien krijg ik elke maand het nieuws- Ik ontvang de SP. ik word lid van Ja, Ik kies voor de volgende kwartaalbijdrage: in de bus. en opinieblad De Tribune o naam adres + huisnr postcode roepnaam land email telefoon IBAN (rekeningnr.) o

DOORLOPENDE MACHTIGING Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: SP - Ledenadministratie, Antwoordnummer 407, 3800 VB Amersfoort. Antwoordnummer 407, Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: SP - Ledenadministratie, U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of een e-mail aan de SP: (088) 243 55 40, [email protected] U kunt deze machtiging stopzetten met een telefoontje of e-mail aan de SP: (088) 243 55 40, TRIBUNE september 2016 31

32 TRIBUNE september 2016