Depot Journaal 01 / 02 / 03 / 04 / 05 / 06 Introductie Introduction 3

Het museum verheugt zich op de komst In common with many other people, we are van het nieuwe depot, en velen doen dat looking forward to the completion of the new met ons. De duizenden bezoekers van het depot. Thousands of visitors to Museumpark, Museumpark, stadgenoten en andere city residents and other passers-by can see passanten die het zien gebeuren; voor wie the building take shape. For those who still nog twijfelde… Rotterdam krijgt er een had their doubts… a new Rotterdam icon is icoon bij! Tot voor kort gehuld in een Mikado on its way! Until recently hidden behind a houten stelsel, maar binnen enkele maanden forest of scaffolding, within a few months it op volledige hoogte en daarna, stukje voor will reach its highest point and then, piece stukje, spiegelend. by piece, become reflective.

We ontwerpen nu het interieur, plannen Currently we’re designing the interior, het restaurant, de bomen op het dakterras, planning the restaurant, finalizing the layout prepareren de collecties voor de verhuizing, of the trees on the roof terrace, preparing the routes voor het publiek, praten met de eerste collections for the move, working out routes particuliere huurders, etcetera. Een puzzel for visitors, talking to the first private renters met ontelbaar veel stukjes, die langzaam etc. A puzzle with countless pieces, which wordt gelegd. De nieuwe schatkamer van are slowly fitting together. Rotterdam’s new Rotterdam baart internationaal al opzien house of treasures is already causing an en de belangstelling groeit met de dag. international sensation and interest in it is growing by the day. Voor wie een kijkje op de bouw wil nemen, er zijn speciale hard-hat tours en de There are special hard hat tours for anyone dagelijkse voortgang is te zien op de who wants to see how the work is going, webcam van bouwbedrijf BAM. Een depot and the webcam of construction company om trots op te zijn, leerzaam, transparant, BAM records daily progress. A depot to be efficiënt, indrukwekkend. Het wordt wel wat! proud of – instructive, transparent, efficient, impressive. It’s going to be really something! Sjarel Ex Directeur Museum Boijmans Van Beuningen Sjarel Ex Director, Museum Boijmans Van Beuningen

Depot Tour Heb je belangstelling voor een rondleiding over het bouwterrein? Meld je aan via: www.aanmelder.nl/ derotterdamtours

Webcam De webcam vind je op: www.bambouwtdepot.nl/ actueel/webcam

The Depot Tour Interested in a guided tour of the construction site? You can register at www.aanmelder.nl/ derotterdamtours

Webcam depot journaal The webcam is on www.bambouwtdepot.nl/ actueel/webcam 4 Ontwerp MVRDV Inhoud Contents Depot Boijmans Van Beuningen MVRDV Design ‘De collectie is van iedereen.’ Interview met Sandra Kisters, hoofd for Depot Boijmans Van Beuningen Collectie en onderzoek (6) ‘De entreehal wordt een permanent theater.’ Interview met John Körmeling, kunstenaar en Sjarel Ex, directeur (14) ‘In de kleinste diameter van het depot moet alle belasting van het gebouw worden opgevangen.’ Interview met Michiel Niens en Pim Peters, IMd Raadgevende Ingenieurs (20) Feiten en cijfers (24) ‘Backstage wordt frontstage.’ Interview met Ina Klaassen, zakelijk leider (28) ‘Het depot is een prachtvoorbeeld van ondernemerschap.’ Interview met Antoinette Laan, voormalig wethouder Rotterdam (32) Het depot inspireert (36) Bouw mee aan het depot (37) Verborgen schatten (38) Doen, ontdekken en beleven Interview met de afdeling Educatie (44) Depot tijdlijn (46) Museum Boijmans Van Beuningen (48)

‘The collection belongs to everyone.’ Interview with Sandra Kis- ters, Head of Collections and Research (6) ‘The entrance hall will be a permanent theatre.’ Interview with John Körmeling, Artist, and Sjarel Ex, Director (14) ‘The entire load of the building has to be supported where the depot is at its narrowest.’ Interview with Michiel Niens and Pim Peters, IMd Consulting Engineers (20) Facts and Figures (24) ‘Backstage becomes front stage.’ Interview with Ina Klaassen, Business Manager (28) ‘The depot is a wonderful example of enterprise.’ Interview with Antoinette Laan, Former Rotterdam lead councillor (32) The depot inspires (36) Help to build the depot (37) Hidden treasures (38) Do, discover

depot journaal and experience Interview with the Education Department (44) Depot timeline (46) Museum Boijmans Van Beuningen (48) ‘De ‘The 7 collectie collection is van belongs to iedereen.’ everyone.’

– Sandra Kisters – Sandra Kisters depot journaal Hoofd Collectie en onderzoek Head of Collections and Research Museum Boijmans Van Beuningen Museum Boijmans Van Beuningen 8 Sandra Kisters, hoofd Collectie en onderzoek Sandra Kisters, head of Collections and 9 ‘Het idee achter ons nieuwe bij Museum Boijmans Van Beuningen, vertelt Research in Museum Boijmans Van wat de collectie zo uniek en waardevol Beuningen, explains what makes the maakt. En waarom het belangrijk is dat het collection so unique and valuable. And depot is dat we de hele depot toegankelijk wordt voor het publiek. why it’s important that the depot is open to the general public. Niet iedereen weet wat een hoofd collectie willen en kunnen Collectie en onderzoek doet, kun je Not everyone knows what the head daar iets over vertellen? of Collections and Research does. Ik ben verantwoordelijk voor de zorg Can you tell us something about it? laten zien.’ voor de complete collectie van het museum. I’m responsible for looking after the Daarbij gaat het om uiteenlopende zaken. museum’s complete collection. This involves Zoals bruikleenverkeer: meer dan 550 a variety of matters, including loans. More werken per jaar reizen naar exposities in than 550 works a year travel to exhibitions in binnen- en buitenland. Heel belangrijk is the Netherlands and abroad. Obviously, it’s natuurlijk de zorg voor de conservering van vital to conserve the art properly, including ‘The idea behind our new de kunst, waaronder de opslag in museaal storage in museum-quality climate-controlled geklimatiseerde depots. Ook houd ik me storage facilities. I’m also involved in bezig met onderzoek naar de collectie, researching the collection, restoration depot is that we want to show restauraties en nieuwe aanwinsten. activities and acquiring new works.

Voordat we dieper ingaan op het Before we discuss the new depot in the whole collection and are nieuwe depot, wat is er zo bijzonder greater depth, what makes the Museum aan de collectie van Museum Boijmans Boijmans Van Beuningen collection Van Beuningen? so special? able to do so.’ De collectie is ongelofelijk divers. It’s incredibly diverse. The objects range De objecten lopen uiteen van schilderijen from paintings to sculptures, from photog- tot beeldhouwwerken, van fotografie tot raphy to video art, and they were made videokunst, en beslaan een tijdperk van vele over many centuries. This collection is eeuwen. Doordat het zo’n brede, veelomvat- unique in the Netherlands because of its tende collectie is, met zo’n grote diversiteit broad scope, great diversity and enviable en zo’n hoog internationaal aanzien, is deze international reputation. The quality of our collectie uniek voor Nederland. Het is heel collection of paintings from the Dutch Golden bijzonder dat onze collectie schilderijen uit Age is on a par with the holdings of the de Nederlandse Gouden Eeuw in kwaliteit Mauritshuis or the Rijksmuseum. Our niet onderdoet voor het Mauritshuis of het collection of old master prints and drawings Rijksmuseum. Onze collectie prenten en stands comparison with Teylers Museum and tekeningen van oude meesters is in kwaliteit the Rijksmuseum. Similarly, our portfolio of vergelijkbaar met die van het Teylers modern art can hold its own when compared Museum en het Rijksmuseum. En onze with the collections of the Stedelijk Museum collectie moderne kunst staat op gelijke voet and the Gemeentemuseum Den Haag. met die van het Stedelijk Museum en het We furthermore have a stunning collection Gemeentemuseum Den Haag. Bovendien of decorative arts and design. hebben we ook nog een schitterende collectie toegepaste kunst en design. Turning to the depot, what’s your role in its implementation? Dan het depot, welke rol speel je bij As head of collections I’m closely involved Een van de de realisatie daarvan? in the depot’s development as well as its ‘Van Gogh Girls’ Als hoofd van de collectie ben ik nauw fixtures and fittings. I’m supervising prepar- van Viktor&Rolf betrokken bij de ontwikkeling en inrichting ations for relocation of the 151,000 objects in wordt voorbereid van het depot. Ik zie toe op de voorbereidin- the art collection. They will be moved from voor transport gen voor de verhuizing van de kunstcollectie the current five external locations to the new van 151.000 objecten. Die gaan vanuit de depot. There will be eleven compartments in One of vijf huidige externe locaties naar het nieuwe the depot equipped with shelves and racks Viktor&Rolf’s depot. In het depot komen elf comparti- for all those diverse works. I’m also involved depot journaal

depot journaal ‘Van Gogh Girls’ menten die worden ingericht met rekken en in the fixtures, fittings and activity schedule is prepared for stellingen voor al die verschillende werken. of the four new conservation and restoration transport Verder houd ik me bezig met bijvoorbeeld workshops. The scope of my involvement 10 de inrichting en het programma van de vier ‘We willen het materiaal en techniek aan als belangrijkste is being organized depends, among other 11 nieuwe restauratieateliers. Ook ben ik nauw publiek bewust criterium bij het groeperen van de objecten. things, on material and size. In addition, betrokken bij de realisatie van een database maken van we’re also working on arranging it on the van de film- en videocollectie en de fotografie het belang Waarom is het zo belangrijk om het basis of content. The paintings, for instance, van collectieonderdelen. Dat laatste project, van het goed depot toegankelijk te maken voor het will be kept on the second floor, which will het fotograferen, doen we voor ‘wayfinding’ onderhouden van publiek? have two large rings of painting storage (interne routing) en de website. een waardevolle Er zijn verschillende publieke debatten racks. All old works will be in the inner ring kunstcollectie.’ geweest over de vraag waarom er tegen- and works dating from 1900 and later will Wat kun je vertellen over de inrichting woordig zo veel kunst staat opgeslagen be housed in the outer ring. This creates a van de collectie in het depot? ‘We want to in depots. Meestal wordt slechts 8 à 10% splendid overview of developments in art Van buiten is het natuurlijk een architecto- make the public van een collectie tentoongesteld in de history. Extra emphasis will be given to nische ‘eyecatcher’. Binnen komt een enorm more aware of publieke ruimtes van een museum. Werken a few clusters, for example the Surrealist atrium met kruisende trappen, dat wordt ook the importance in een depot zijn niet toegankelijk voor het artworks will be grouped together. Other prachtig. De ronde vorm van het depot vormt of properly publiek; alleen een kleine, selecte groep clusters include works on panel, which wel een uitdaging voor het praktisch inrichten maintaining kunstprofessionals kan ze daar bewonderen. broadly speaking date from the fifteenth, van de compartimenten. Maar er is een a valuable art Dat probleem speelt ook bij ons. We hebben sixteenth and seventeenth centuries. enorm groot voordeel. En dat is dat straks collection.’ meer dan 151.000 objecten in onze collectie, It moreover makes sense to hang these de complete collectie samen op één plek maar we kunnen ze niet allemaal tentoonstel- objects together because it simplifies the bewaard wordt in een hoogwaardige – Sandra Kisters len. Het idee achter ons nieuwe depot is dat process of checking the condition of the omgeving. Binnen de verschillende we wél de hele collectie willen wooden panels. While we are classifying compartimenten hebben we overigens vijf en kunnen laten zien. Onder begeleiding van the paintings on the grounds of chronology, verschillende klimaten die zijn afgestemd op includes the population of a new database of Medewerkers een gids kan iedere bezoeker genieten van for design we are using material and kunstwerken van verschillende materialen: the film and video collection and photograph- in het huidige wat we in ons depot hebben. Dat is werkelijk technique as the most important criteria metaal, kunststof, organisch/anorganisch, ing parts of the collection. This photography depot uniek; nergens ter wereld is dat mogelijk. when grouping objects. fotografie zwart/wit en fotografie kleur. project is for the purposes of internal routing and the website. Staff in the Welke activiteiten die nu achter de Why is it so important to open the Waar zijn jullie nu mee bezig en wat current depot schermen plaatsvinden, zijn straks in depot to the general public? gaan bezoekers daar straks van zien? What can you tell me about the het depot zichtbaar voor het publiek? There have been a number of public Momenteel bereiden we de inrichting voor arrangement of the collection in Om een voorbeeld te noemen, de inpak- debates about why so much art is currently van de ‘standplaatsen’ van de objecten in the depot? ruimte van het huidige depot ligt verscholen stored in depots. As a rule, only eight to het depot. Ieder object krijgt een kleurcode From outside the depot is, of course, in de kelder van het museum, maar zal ten percent of a collection is exhibited in a op compartimentniveau en een nieuwe an architectural eyecatcher. Inside there will straks zichtbaar zijn vanuit de entree. Daar museum’s public galleries. Works in a depot standplaats op objectniveau. Bijvoorbeeld be a huge atrium crisscrossed by staircases, komt een glazen wand, waardoor bezoekers are out of bounds to the public. Only a small rood voor het metaaldepot en als standplaats which will also be stunning. However, kunnen zien hoe kunstwerken worden in- en select group of art professionals are able to stelling 5, plank 4 rechts. Zo weet de the depot’s round shape does present a uitgepakt. Daarnaast kan de bezoeker see them. We also have this problem. We kunsttransporteur bij de verhuizing precies challenge for the practical layout of the verschillende werkzaamheden bekijken die have over 151,000 objects in our collection welk werk waar naar toe moet. De ordening compartments. There is a massive benefit verbonden zijn met de kunstwerken en het and it’s impossible for us to exhibit them all van de collectie gebeurt op basis van onder though, because soon the entire collection schoonhouden van de depots. in the museum. The idea behind our new meer materiaal en formaat, maar daarbinnen will be kept in one place in a first-class depot is that we want to show the whole werken we ook aan een inhoudelijke environment. In the various compartments, collection and are able to do so. Every ordening. Zo komen in het schilderijendepot for example, there are five different climates, visitor, accompanied by a guide, can enjoy op de tweede etage, dat bestaat uit twee which are tailored to artworks made from what we have in our depot. This is truly grote ringen met schilderijrekken, aan de different materials: metal, plastics, organic/ unique. It’s not possible anywhere else in binnenzijde alle oude kunstwerken en aan de inorganic materials, black-and-white the world. buitenzijde de werken vanaf 1900 tot heden. photographs and colour photographs. Hierdoor krijg je een prachtig overzicht van What activities that currently take de ontwikkelingen in de kunstgeschiedenis. Are preparations for the relocation place behind the scenes will the Op enkele clusters wordt extra nadruk underway? general public be able to see in the gelegd, zoals de surrealistische kunst- Yes, we’re currently preparing the layout depot? werken die bij elkaar worden gegroepeerd. of the ‘positions’ (locations) of the objects The packing area of the current depot, Andere clusters zijn bijvoorbeeld de werken in the depot. Every object is given a colour for example, is concealed in the museum’s op paneel, die qua periode grofweg de code at compartment level and a new basement, but it will be visible from the vijftiende, zestiende én zeventiende eeuw location at object level. An object in the entrance hall in the new one. There will bestrijken. Daarbij is het handig om deze bij metal depot, for example, has colour code Restaurator be a glass wall through which visitors can elkaar te hangen, zodat we eenvoudig een red, and its location could be rack 5, shelf 4 aan het werk observe how artworks are packed and depot journaal

depot journaal conditiecheck van de houten panelen kunnen right. When the relocation takes place, the unpacked. They’ll also be able to view a doen. Terwijl we de schilderijen indelen op art transport people will know exactly where Conservator range of tasks associated with the artworks chronologie, houden we bij vormgeving juist each work belongs. The way the collection at work and keeping the storage areas clean. 12 Wat maakt het zo interessant voor What makes it so important for 13 het publiek om deze activiteiten te the general public to watch these Depot Depot bekijken? En wat is het idee achter activities? And what’s the idea deze transparantie? behind this transparency? Wat we eigenlijk willen is het publiek What we actually want is to make the ontwerp design bewust maken van het belang van het public more aware of the importance of goed onderhouden van een waardevolle properly maintaining a valuable art collection kunstcollectie en wat daar allemaal bij and the wide range of activities this involves. komt kijken. Daarbij willen we de collectie At the same time, we want to make the meer zichtbaar en toegankelijk maken. collection more visible and accessible. We hebben het dan óók over bijvoorbeeld This also includes, for instance, vulnerable kwetsbare kunstwerken, die normaal artworks that normally speaking are less gesproken niet zo snel tentoongesteld likely to be exhibited in the museum. worden in het museum. Many museums are not satisfied Kleurcodering Veel musea zijn niet tevreden als ze if they only present art to the public van de kunst alleen maar visueel presenteren visually. They think that visitors keramiekcollectie aan het publiek; zij vinden dat je als should experience all sorts of things. bezoeker van alles moet beleven. The depot is also planning to adopt Colour coding Ook het depot is van plan het zo aan this approach. Why does it have to the ceramics te pakken. Waarom moet het eigenlijk be some sort of ‘experience’? collection een soort ‘experience’ zijn? The underlying principle is that we want Het uitgangspunt is dat we de collectie to make the collection open to everyone. toegankelijk willen maken voor iedereen. Visitors can decide not to take a guided tour Bezoekers kunnen afzien van de begeleide and walk through the atrium independently. tour en zelfstandig door het atrium lopen. Then they can look at what interests them, Dan mogen ze bekijken waar ze zin in but we do want to encourage them to find hebben, maar we willen hen wel stimuleren out as much as possible about the collection om zo veel mogelijk te weten te komen and the care that’s taken to conserve it. over de collectie en de zorg die wordt We want to give every individual visitor besteed aan het behoud ervan. We willen a unique experience so that they feel a dus iedere bezoeker een unieke ervaring personal involvement. meegeven. How will visitors be able to find Hoe kunnen bezoekers straks particular objects in the depot? bepaalde objecten in het depot vinden? They’ll receive information from our Via een digitaal apparaatje of je mobiele collection registration system on a digital telefoon krijg je informatie uit ons collectie- device or their mobile phone. That device registratiesysteem. Met dat apparaat kun je can also be used to search online infor- ook online informatie zoeken op de website mation on the museum website. The idea van het museum. De bedoeling is dat je is that people unearth information about zelf informatie zoekt over de stukken. the objects for themselves. Examples are Zoals videoclipjes over de restauratie van short videos about restoring artworks or of de kunstwerken of het verhaal van een a curator explaining something. conservator die uitleg geeft. We currently receive many requests We krijgen nu heel wat vragen van from people who would like to see a mensen die een specifiek stuk zouden specific object. For example, someone willen zien. Als iemand bijvoorbeeld vraagt: might say, ‘My grandad gave the museum ‘Mijn opa heeft een werk van Camille a work by Camille Pissarro. Could I take a Pissarro aan het museum geschonken, look at it?’ When the depot’s operational zou ik dat kunnen bekijken?’ Dan kunnen we can say, ‘Of course, here it is.’ I think we bij het depot zeggen: ‘Jazeker, hier is it’s a wonderful gesture that we can give het.’ Ik denk dat het een prachtig gebaar is everyone instant access to our entire dat we onze hele collectie voor iedereen collection. That’s a unique aspect of the direct beschikbaar maken. Dat is een uniek depot project, and I’m very curious about depot journaal

depot journaal aspect van het depotproject, en ik ben dan how people will respond to it. I’m really ook heel benieuwd hoe de mensen erop looking forward to it. zullen reageren. Daar kijk ik echt naar uit. 14 depot journaal

Concept ‘ theater.’ pe hal wordt een een wordt hal Boijmans Van Beuningen en SjarelEx,directeur Museum John Körmeling,kunstenaar, entree De rmanent rmanent - ‘ theatre.’ permanent permanent hall will be a a be will hall The entrance entrance The Boijmans Van Beuningen and SjarelEx,director Museum John Körmeling,artist, 15 depot journaal 16 ‘We willen de was gebouwd op palen, waardoor het deed anything you want, but his answers are 17 zintuigen van de denken aan een achtbaan. Je kunt John alles unpredictable, and that makes him worth bezoekers prikkelen vragen, maar z’n antwoorden zijn onvoor- his weight in gold. en hen verleiden spelbaar en dat maakt hem goud waard. John Körmeling: On the other hand, I can zelf op ontdekking John Körmeling: Maar bij een vraag van say what I think if Sjarel asks me a question. te gaan in het Sjarel kan ik ook zeggen wat ik denk. Ik heb Something comes into my mind’s eye almost gebouw.’ meteen een beeld voor ogen, vrij instinctief. immediately; it’s fairly instinctive.

‘Our aim is to Hebben jullie al eerder samengewerkt? Have you worked together before? stimulate visitors’ Sjarel: Inderdaad. John’s ontwerp ‘Drive-in Sjarel: Certainly. John devised a ‘Drive-in senses and tempt Wheel’ was onderdeel van ‘Panorama 2000’. Wheel’ as part of ‘Panorama 2000’, an them to explore Dat was een tentoonstelling die ik destijds exhibition I organized while I was director what’s in the als directeur van het Centraal Museum in of the Centraal Museum in Utrecht. I had building on their Utrecht organiseerde. Ik had toen een groep asked a group of artists to make works that own.’ kunstenaars benaderd om een werk te could be seen from Utrecht Cathedral’s maken dat onder meer te zien was vanaf tower. John thought up the playful ideal of a – Sjarel Ex de Domtoren. John kwam met een ludiek drive-in Ferris wheel for cars. The driver and idee: een drive-in reuzenrad voor auto’s. passengers stayed in the car as it was lifted Bestuurder en passagiers gingen met auto thirty metres in the air so they could see the en al dertig meter de lucht in om de kunst te art while they themselves were also visible zien en vanaf de Domtoren werden ze zelf from the tower. ook bekeken. What issues played a part in the Wat waren de vraagstukken die design? speelden bij het ontwerp? Sjarel: In the near future the depot’s Sjarel: In de entreehal van het depot entrance hall will be receiving at least a komen straks zeker honderdduizend hundred thousand visitors a year. Before bezoekers per jaar. Voordat ze aan hun they start their visit they need to receive bezoek beginnen hebben ze een paar answers to some basic questions. For ‘stressvragen’ waar ze vanaf moeten. Zoals: example, ‘Where can I buy an admission De binnenkomst van John Körmeling op John Körmeling’s arrival at the Museum Maquette waar kan ik een entreekaartje kopen? Waar ticket, where’s the toilet, and where can I put het kantoor van Museum Boijmans Van Boijmans Van Beuningen office did not go entreehal van is het toilet? Waar kan ik m’n jas kwijt? Bij my coat?’. When entering the depot there’s Beuningen blijft niet onopgemerkt. Vanuit unnoticed. Curiosity got the better of staff, John Körmeling binnenkomst in het depot komt daar nog een another question: ‘Am I going on a guided verschillende kamers stromen medewerkers who left their workplaces to look at the vraag bij: ga ik een groepsrondleiding doen group tour or shall I view the collection on toe die nieuwsgierig zijn naar de maquette model, measuring 1 by 1.5 metres, that Scale model of ga ik zelf de collectie bekijken en laat ik mij my own and discover surprises myself?’ van 1 bij 1,5 meter die Körmeling heeft Körmeling brought with him. They listened of foyer by verrassen? We waren daarom op zoek naar Above all we wanted a design that’s agile. meegebracht voor dit interview. De groep so attentively to his enthusiastic explanation John Körmeling een ontwerp dat vooral lichtvoetig is. Het It also had to dovetail with our concept of luistert daarna zo aandachtig naar zijn that nobody commented on his striking moest ook aansluiten bij ons idee om een creating a working building in which all the enthousiaste uitleg over het ontwerp dat and colourful garb. Körmeling was wearing werkgebouw te creëren waar alle activiteiten museum’s activities will take place in public. niemand een opmerking maakt over zijn pyjamas made from fabric printed with a van het museum in het openbaar zullen This is a natural fit for John because he’s opvallende en kleurrijke kleding. Körmeling number eight pattern. plaatsvinden. De stijl van John past daar modernistic, inventive, flamboyant, and gaat vandaag gekleed in een pyjama die heel goed bij, want die is modernistisch, everything is well made. bedrukt is met het patroon van het cijfer acht. John Körmeling studied architecture inventief, zwierig en alles is mooi gemaakt. at Eindhoven University of Technology Tell us about the design John Körmeling studeerde and comes up with surprising ideas Vertel, wat is het ontwerp? Sjarel: The depot is round and the ground architectuur aan de TU in Eindhoven outside the box. Is that why he was Sjarel: Het depot is rond van vorm en het floor is divided into two spaces, each in the en komt steevast met verrassende, commissioned to design the depot’s is beneden verdeeld in twee ruimtes, die elk shape of a half moon. One is the entrance out-of-the-box ideeën. Is dat waarom entrance hall? de vorm van een halve maan hebben. Dat hall and the other is the work area where hij de entree van het depot mocht Sjarel Ex: John always devises something worden de entreehal en de werkruimte waar works of art are brought in and taken out. ontwerpen? that you would never have thought of de kunstwerken naar binnen en buiten The entrance hall, where we receive Sjarel Ex: John komt altijd met iets wat je yourself. The number printed on his pyjamas, worden gebracht. De ruimte waar we het members of the public, has a relatively zelf nooit had kunnen bedenken. Dat patroon for instance, refers to the logo of ‘Happy publiek ontvangen heeft relatief weinig small floor area, but is very tall. We wanted op zijn pyjama bijvoorbeeld, dat verwijst naar Street’, the Dutch pavilion at the Shanghai vierkante meters, maar wel veel kubieke to make the best possible use of this height. het logo van ‘Happy Street’. Dat was zijn World Expo in 2010, which he designed. It meters. Daarom wilden we de hoogte ervan John had a fantastic brainwave. Use the ontwerp voor het Nederlandse paviljoen voor was in the shape of an eight, a lucky number optimaal gebruiken. John kwam met het curved side of the entrance hall to create a depot journaal

depot journaal de wereldtentoonstelling in Shanghai in in China. The whole structure was built on geweldige idee om aan de ronde kant van de balcony, as in a theatre. Visitors will be able 2010. Het was in de vorm van een acht, een slender columns, which made it look like entreehal een balkonring te maken, zoals in to look through a glass wall at the area geluksgetal in China. De hele constructie a sort of roller coaster. You can ask John een theater. De bezoekers kijken straks door where art is brought into the building. 18 een glaswand naar de ruimte waar de kunst In other words where the loading, unloading, van het gebouw moeilijk voor te stellen. building a very big scale model. The 19 het gebouw binnenkomt. Dus naar de plek packing and unpacking are done. He turns Om te achterhalen hoe het gebouw ruimtelijk advantage of a sketch model is that you waar het laden en lossen, inpakken en these activities into a show. And the entrance werkt kan ik beter een hele grote maquette see everything simultaneously. I’ve altered opslaan plaatsvindt. Hij maakt zo van deze hall is a permanent theatre. bouwen. Het voordeel van een schets- the model at least a dozen times – the lift werkzaamheden een evenement. En de maquette is namelijk dat je alles tegelijk ziet. mezzanine, the location of the staircases, entreehal wordt een permanent theater. The balcony also makes it possible Ik heb de maquette zeker tien keer veranderd a roller door between the entrance hall and to streamline the flow of visitors more – de tussenvloer verbonden met de lift, de storage – and you can see how a change En met de balkonring kunnen jullie de effectively. plaats van de trappen, een roldeur tussen impacts the rest. We also made a 3D bezoekersstroom ook beter regisseren. John: That’s right. The balcony extends opslag en entree – en je ziet hoe een animation that lets us ‘walk’ through a space John: Ja, de ring loopt langs de hele along the whole curved surface of the verandering de rest beïnvloedt. En met de and get a clear impression of the building’s ronding van het gebouw. Hij wordt onder- building. It’s supported by eleven out- 3D-animatie die we hebben gemaakt loop je atmosphere. steund door elf kolommen die naar buiten ward-leaning columns, like circus tent echt door de ruimte en wordt de sfeer van hellen, zoals de palen bij een circustent. poles. When a couple of coaches arrive, het gebouw duidelijk. The exterior of the depot looks Wanneer je nu een paar bussen met for instance, the visitors spread out in the spectacular. Did you want to make bezoekers binnenkrijgt, dan gaan die hall. The lockers where they can put their De buitenkant van het depot ziet er the interior spectacular too? mensen zich verspreiden in de hal. De coats and bags are either on the balcony spectaculair uit. Wilden jullie voor de Sjarel: We didn’t try to create something lockers waar ze hun jassen en tassen kwijt or are suspended underneath it. The Schetsontwerp binnenkant ook iets spectaculairs? spectacular. We wanted to find an attractive kunnen staan namelijk op de balkonring of shape of the space inspired this design. entreehal John Sjarel: We zijn niet zozeer naar spektakel way to enable people to perceive and hangen eronder. De vorm van de ruimte gaf Körmeling op zoek geweest, maar wel naar een mooie experience the depot. Our aim is to stimulate aanleiding tot dit ontwerp. Why are you working with a sketch op cornflakes- manier om het depot te kunnen beleven en visitors’ senses and tempt them to explore model? verpakking te ondergaan. We willen de zintuigen van de what’s in the building on their own. There are Wat is de reden dat je werkt met een John: The building looks very simple from bezoekers prikkelen en hen verleiden zelf op so many things that are worth seeing and schetsmaquette? the outside, but inside it’s divided up into John Körmeling’s ontdekking te gaan in het gebouw. Er zijn zo you can learn about everything effortlessly. John: Van de buitenkant ziet het gebouw various parts. It’s difficult for me to visualize rough draft of veel dingen de moeite waard om te zien en In other words, we catalyse curiosity. er heel simpel uit, maar van binnen is het the interior on the basis of the construction the design of the spelenderwijs leer je van alles. Kortom, we onderverdeeld in verschillende gedeeltes. drawings. I can get a better understanding entrance hall on a faciliteren nieuwsgierigheid. Is the entrance hall designed to Hillekopflat Vanaf de bouwtekeningen vind ik het interieur of how the building functions spatially by cornflakes packet contribute to the public’s perception op Zuid in De entree moet bijdragen aan de of the depot? Rotterdam, 1989; publieke beleving van het depot? John: Absolutely. The whole interior of ‘Drive-in Wheel’ John: Ja, het hele interieur van de entree the entrance hall focuses on the work area tijdens Panorama is gericht op de eerder genoemde werkruimte we talked about earlier and the staircases 2000 in Utrecht; en de trap naar het spectaculaire atrium. to the spectacular atrium. Visitors will be Paviljoen wereld- Bezoekers worden compleet overweldigd, completely overwhelmed because there’s tentoonstelling in omdat je zo ongelooflijk veel ziet. Je kunt het an unbelievable amount to look at. You can’t Shanghai, 2010 nooit in één bezoek allemaal opnemen en ik possibly absorb everything in one visit. I’m denk dat je geheid wat gaat missen. sure there are things you’ll miss. Sjarel: Het depot wordt pure energie. Als Sjarel: The depot is all about energy. Hillekopflat bezoeker komt er veel bij je binnen. Het is As a visitor there’s a lot to absorb. It’s not in Zuid in niet zoals in een museum, waar alles op een like being in a museum, where everything’s Rotterdam, 1989; prachtige manier wordt getoond, keurig is beautifully presented, neatly hanging on the ‘Drive-In Wheel’ opgehangen en mooi wordt belicht. Een wall with lovely lighting. A museum display, at Panorama 2000 museumopstelling, hoe mooi ook, is in feite no matter how well crafted, is in fact in Utrecht; een verhaal van een ander. In het depot ga someone else’s story. In the depot you Pavilion at Expo je zélf op ontdekkingstocht en maak je zelf embark on your own journey of discovery 2010 Shanghai het verhaal in je hoofd. En terwijl je in het and you devise the screenplay in your own museum afstand moet houden, zie je in het head. In a museum you have to keep your depot de achterkant van kunstwerken, de distance, whereas in the depot you see the kisten waarin de kunst wordt verpakt en hoe backs of artworks, the crates the art is we die kunstwerken op allerlei manieren packed in, and how we ‘pamper’ those works ‘vertroetelen’. In het depot gaan we kunst op in all manner of ways. In the Depot we’ll be een hele andere manier benaderen. Het is approaching art in a completely different totaal uniek! manner. It’s utterly unique! depot journaal depot journaal ‘In de kleinste ‘The entire 21 diameter van load of the het depot building has to moet alle be supported belasting van where the het gebouw depot is at its worden narrowest.’ opgevangen.’

3D impressie hoofddraag- constructie

3D impression depot journaal of the main load- – Michiel Niens en Pim Peters – Michiel Niens and Pim Peters bearing structure IMd Raadgevende Ingenieurs IMd Consulting Engineers 22 Het nieuwe depot moet een veilige kluis The new depot has to be a safe and secure ‘Elke ‘monoliete’ constructie gezocht. Dat wil overhanging part is not directly supported. 23 voor de kunstwerken worden, maar ook ‘strong room’ for artworks, but at the same funderingspaal zeggen dat de komvorm van het gebouw Furthermore, there are openings in the lowest een gebouw waar mensen werken en grote time a building where people work and kan het gewicht aan de fundering is vastgestort. De eerste part of the building, which by definition make aantallen bezoekers welkom zijn. Aan de large numbers of visitors are welcome. van 100 Indische twee verdiepingen worden in beton op de a structure weaker. Take, for example, the ingenieurs van IMd de schone taak om goede IMd’s engineers were tasked with devising olifanten dragen.’ locatie gestort. Je creëert zo in feite een doors that lorries carrying artworks can drive constructieve oplossingen te bedenken, structural solutions that dovetailed massieve sokkel. Wanneer dit beton is through and an entrance door for visitors. die ook naadloos aansluiten bij het ontwerp. seamlessly with the overall design. ‘Each foundation uitgehard, bouwen we de resterende vier The challenge was to devise a design in pile can bear the verdiepingen van het gebouw er bovenop. which the part of the building with the Hoe zijn jullie benaderd voor How did you become involved in weight of a hundred Dat gaat met prefab beton (geprefabriceerde smallest diameter, which also has the most de constructie van het depot? the design of the depot? Indian elephants.’ onderdelen, red.). weak points, can withstand the high load. Pim Peters: De gemeente Rotterdam Pim Peters: We were among the firms Michiel: The forces in the lowest part are heeft ons gevraagd om daarvoor in concur- Rotterdam City Council asked to submit a – Michiel Niens Over wat voor krachten hebben we so large that we looked for a monolithic rentie een aanbieding te doen. Dat was op quote. At that moment the architect had het bij zo’n uniek gebouw? structure. That means that the bowl shape een moment dat de architect nog niet not been chosen. So we were selected as Michiel: Onder het gebouw zijn funderings- of the building is a slab edge on the founda- bekend was. Wij zijn als ingenieursbureau consulting engineers before we knew what palen geslagen. Een normale funderingspaal tions. The first two floors are made from dus geselecteerd zonder te weten hoe het the building would look like. At the same kan belast worden met ongeveer met 2.000 concrete poured in situ. In fact, you create gebouw er uit zou komen te zien. Voor time there was a competition for the design. kilonewton. Voor het depot gebruiken we a solid plinth. When this concrete has cured, het ontwerp was gelijktijdig een prijsvraag Architects MVRDV won. palen die het dubbele, dus 4.000 kilonewton, we construct the remaining four storeys of uitgeschreven, die gewonnen is door het aankunnen. Om een idee te geven hoeveel the building on top. These upper floors are architectenbureau MVRDV. How did the design process proceed? dat is: een Indische olifant weegt ongeveer made from prefabricated concrete elements. Pim: Based on the winning design, we 4.000 kilogram. Elke funderingspaal kan dus Hoe verliep het ontwerpproces verder? worked out a structural solution with a het gewicht van 100 olifanten dragen. What forces occur in a unique Pim: Op basis van het winnende ontwerp number of alternatives. We discussed them building like this? hebben wij een constructief ontwerp met with architect Winy Maas of MVRDV, the Hoe zorg je ervoor dat een gebouw Michiel: Foundation piles are driven into verschillende alternatieven gemaakt. principal and other consultants. met deze uitdagende constructie the ground underneath the building. Normally Die hebben we samen met architect Winy Michiel Niens: MVRDV works at a very overeind blijft? speaking a foundation pile can absorb a load Maas van MVRDV, de opdrachtgever en conceptual level. Their architectural concept Michiel: Je moet alles goed doorrekenen, of approximately 2,000 kilonewtons. We use andere adviseurs besproken. was like a bowl and so the building had to maar ook rekening houden met gevoelig- piles for the depot that can support double, Michiel Niens: MVRDV werkt heel be built that shape. Everything that they and heden die op kunnen treden. Bijvoorbeeld so 4,000 kilonewtons. To give you an idea of conceptueel. Het architectonisch ontwerp we as engineers came up with had to support een funderingspaal die in werkelijkheid wat how much that is, an Indian elephant weights heeft de vorm van een kom en dan moet that concept. The doors, for example, had stijver of slapper kan zijn. Ook is het van about 4,000 kilograms. Each foundation pile het gebouw die vorm ook daadwerkelijk to be made in such a way that they were Opengeklapt belang om te weten wat de massa is van can therefore bear the weight of a hundred krijgen. Alles wat zij en wij als ingenieurs consistent with the bowl shape. The archi- perspectief hoofd- alle kunstwerken die in het depot worden elephants. verzinnen moet dat concept ondersteunen. tects of MVRDV had a number of ‘red lines’ draagconstructie, opgeslagen en om deze informatie Dus de deuren moeten zodanig worden that they considered important. gezien vanuit atrium vervolgens mee te nemen. Dan heb je een How do you ensure that this gerealiseerd, dat de vorm van de kom niet gebouw dat zeker blijft staan, als het wordt challenging structure remains standing? wordt aangetast. De architecten van MVRDV What was the depot’s biggest Cutaway gemaakt zoals wij het hebben bedacht! Michiel: You have to check the design hadden dus een aantal ‘speerpunten’ die ze structural challenge? view of the main calculations thoroughly, and also take into belangrijk vonden. Pim: The building’s diameter is forty metres load-bearing Gelden bij een gebouw voor kunst account sensitivities that can occur. For at ground level and sixty metres at the top. structure, seen from nog bijzondere constructieve eisen? example, in practice a foundation pile can Wat was het grootste constructieve That means the building gets wider, and the the atrium Michiel: Het depot valt in risicoklasse 3, be a bit stiffer or weaker. It’s also important vraagstuk bij het depot? de hoogste klasse volgens het Bouwbesluit. to know the weight of all the artworks stored Pim: Bovenin is de diameter van het Dit betekent dat er een uitgebreide risico- in the depot and incorporate this information gebouw 60 meter en onderin 40 meter. analyse is gemaakt en dat er met hogere in the calculations. Then you’ll have a Dat betekent dat het gebouw rondom veiligheidsfactoren wordt gewerkt. En building that will certainly remain standing breder wordt, en dat uitstekende deel uiteraard was het uitgangspunt dat de if it’s constructed according to our design! wordt niet direct ondersteund. Daarbij kunstwerken, die een enorme culturele komen er in het onderste gedeelte van het en economische waarde hebben, hier een Do special structural requirements gebouw openingen, die een constructie per zeer veilig onderkomen krijgen. apply to a building intended for art? definitie verzwakken. Zoals de deuren waar Michiel: The depot is in risk class 3, vrachtwagens met kunstwerken doorheen the highest risk class according to building moeten en een entreedeur voor het publiek. regulations. This means that a comprehen- De uitdaging was om een constructie te sive risk analysis has been made and bigger bedenken waarbij in de kleinste diameter van safety factors have been used. And needless het gebouw, met de meeste verzwakkingen, to say, the starting point was that the depot journaal

depot journaal de hoge belasting kan worden opgevangen. artworks, which have huge cultural and Michiel: Omdat de krachten in het onderste economic value, will have a very safe deel zo groot zijn hebben we naar een home here. 24 25 Feiten en Collection De hele collectie cijfers Facts and voor iedereen te zien collectie Figures

1.997 97.461 149 387 1.032 objecten uit de VS objecten uit Europa objecten uit Iran objecten uit Indonesië objecten uit Japan objects from the USA objects from Europe objects from Iran objects from Indonesia objects from Japan

Top 5 land van herkomst kunstenaars Top Five Artists’ Birthplaces Nederland 53.273 The Netherlands 53,273 Frankrijk 7.860 France 7,860 Duitsland 6.472 Germany 6,472 Italië 6.195 Italy 6,195 VS 3.909 USA 3,909

Kleinste object: 4 x 4 x 4 millimeter Smallest object: 4 x 4 x 4 millimetres Dobbelsteen, 1400-1500 Die, 1400-1500

Grootste object: 32,4 x 10,34 meter Largest object: 32.4 x 10.34 metres Olafur Eliasson, installatie ‘Notion Motion’, 2005 Olafur Eliasson, ‘Notion Motion’ installation, 2005

The whole collection depot journaal depot journaal The whole collection Oudste object: 350-150 v. Chr Oldest object: 350-150 BC Satyr, terracotta sculptuur, 28,6 cm Satyr, terracotta sculpture, 28.6 cm forfor allall toto seesee Bouwplaats depot, september 2018 Depot construction site, September 2018 ‘Backstage ‘Backstage 29 wordt becomes frontstage.’ front stage.’

– Ina Klaassen – Ina Klaassen depot journaal Zakelijk leider Business Manager Museum Boijmans Van Beuningen Museum Boijmans Van Beuningen 30 Het depot gaat bezoekers een kijkje achter The depot will give visitors the opportunity Wat spreekt je aan in het ontwerp What appeals to you about the 31 de schermen van het museum bieden, to take a look behind the scenes of the van architectenbureau MVRDV? design by MVRDV architects? zegt Ina Klaassen. Als zakelijk leider is zij museum, says Ina Klaassen. As the We brengen het depot als een statement The depot is a statement about the betrokken bij een groot aantal projecten in museum’s business manager, she is over de toekomst van het museum en dan future of the museum, so the shape of the het museum. Ze vertelt dat ze samen met involved in a great many projects. She mag het ook een statement hebben qua building can also be a statement. I’m very directeur Sjarel Ex de regie voert over de explains that together with Director Sjarel vorm. Ik ben heel benieuwd naar de curious about the reflective exterior, which ontwikkeling van het depot. Tegelijk is Ex she directs the development of the depot. spiegelende gevel, die straks vast de I’m sure will soon be the greatest selfie Klaassen medeverantwoordelijk voor de Klaassen also shares responsibility for the grootste ‘selfie hotspot’ van Rotterdam hotspot in Rotterdam. Once you’re inside geplande renovatie van het huidige planned refurbishment of the present gaat worden. Met een spectaculair ontwerp the building the atrium, containing huge museumgebouw en de tijdelijke huis- museum building and the temporary van reusachtige vitrines heeft het atrium display cases, has a great deal to offer. vesting ervan. accommodation needed during the closure straks binnenin ook heel veel te bieden. I’m also very enthusiastic about the roof of the museum. Verder ben ik heel enthousiast over de garden. A small public park has been lifted, Klinkt als een intensieve baan… daktuin. Een stuk openbaar park wordt als so to speak, up to the building’s highest Ik heb de leukste baan van Rotterdam! Sounds like a high-pressure job… het ware opgetild naar de hoogste verdieping storey. Ik meen het serieus. Het is al heel bijzonder I’ve got the best job in Rotterdam! I really van het gebouw. om mede sturing te geven aan dit museum. mean it. Being one of the people with a Is the depot also a realization of Dat je daarnaast intensief betrokken bent hand on the museum’s tiller is very special Is het depot ook een verwezen- the museum’s aspiration level? bij zowel de realisatie van een nieuw gebouw in its own right. The addition of intensive lijking van het ambitieniveau van It’s the beginning of it. The depot is a als de renovatie van het oude gebouw is involvement in the creation of a new building Impressie van het museum? statement of how we see the future of this uniek. Hoeveel kansen krijg je in het leven and refurbishment of the old one makes the de daktuin Het is het begin daarvan. Het depot geeft museum, but I don’t think it’ll be complete om tegelijkertijd aan zulke exceptionele job unique. How many opportunities do you aan hoe wij de toekomst van dit museum until the refurbishment of the museum projecten te werken? get in life to work on such exceptional Impression of zien, maar ik denk dat het pas compleet is building is also behind us. Together they projects at one and the same time? the roof garden wanneer we de renovatie van het museum represent the aspiration level. Wat maakt het depot voor jou ook achter de rug hebben. Dat samen geeft zo uniek? What makes the depot so unique het ambitieniveau weer. Why does the museum building Met het depot grijpen we terug op de for you? have to be refurbished? geschiedenis van het museum, dat ontstaan The depot takes us back to the roots Waarom moet het museum The building is at the end of its technical is vanuit de passie van particuliere of the museum, which owes its foundation gerenoveerd worden? service life. The aim is to start emptying it verzamelaars. Vanuit die oorsprong to the passion of private collectors. On Het gebouw is aan zijn technische next year. This will be followed by asbestos ontwikkelen we met het depot een nieuwe the basis of these origins we’re developing levenseinde. Het streven is om volgend jaar remediation. Finally, there will be large- ‘museumtypologie’. Daarin laten we op a new ‘museum typology’ with the depot. te starten met het leegruimen. Vervolgens scale refurbishment of the entire museum een spannende manier ‘verzamelen’ in al In it we show all the facets of ‘collecting’ zal de asbestsanering plaatsvinden. Ten building. zijn facetten zien. Ook particulieren kunnen in a fascinating way. Private individuals slotte volgt de grootschalige renovatie van hun privéverzameling in het depot can also store their collections in the het gehele museumgebouw. How long will the museum be closed? onderbrengen. depot. That depends on which refurbishment Hoe lang zal het museum dichtgaan? scenario is selected. Based on an ambitious Wat zijn de grootste uitdagingen What are this project’s greatest Dat hangt af van het gekozen renovatie- scenario, the museum will not be able to van dit project? challenges? scenario. Uitgaande van een ambitieus plan anything in the building for at least Er zijn meerdere uitdagingen. Ten eerste: There are several. Firstly, being a scenario kan het museum ten minste zeven seven years. Renovatie van het museum als museum hebben we relatief beperkt museum, we have relatively limited Het museum werkt momenteel jaar niet in het museumpand programmeren. ervaring met dit soort gigantische bouw- experience with this type of gigantic twee renovatiescenario’s uit. What are the plans for the temporary ‘Met het depot In het eerste scenario wordt projecten. Het is niet onze ‘core business’. construction project. It’s not our core grijpen we het museumgebouw alleen Wat zijn de plannen voor de tijdelijke accommodation of the museum? Daarnaast draait het museum gewoon door. business. Meanwhile the museum operates gesaneerd van asbest, zodat huisvesting van het museum? Working with the City Council, we’re terug op de het weer voldoet aan de wet- en We moeten dit hele project erbij doen, as normal. We have to do this whole project geschiedenis regelgeving. In het tweede Samen met de gemeente zoeken we naar looking for an alternative location for tegelijk met de voorbereiding van de in addition, at the same time as preparing scenario worden ook de twee een alternatieve locatie om onze collectie te showing our collection. We’re considering van het museum, monumentale bouwdelen van het renovatie van het museumgebouw. Ten for refurbishment of the museum building. dat ontstaan is museumgebouw – de vleugels tonen. We hebben het voormalige V&D-pand the former V&D department store in the tweede: een collectie op deze schaal publiek Secondly, nowhere else in the world has van architecten Adrianus van der op Winkelcentrum Zuidplein op het oog. Zuidplein shopping centre in South vanuit de passie Steur uit 1935 en van Alexander toegankelijk maken is wereldwijd nog nooit a collection on this scale been made van particuliere Bodon uit 1972 – in ere hersteld. Daar willen we nieuwe verbintenissen Rotterdam. We want to develop new bonds eerder gedaan. Er zijn geen referenties accessible to the general public. There aangaan met het publiek van de toekomst, with the general public of the future, which verzamelaars.’ Refurbishment of the museum waaraan we ons kunnen spiegelen. Ten are no references we can learn from. Museum staff are currently dat jong en divers is, maar ook met scholen is young and diverse, as well as schools derde worden we als organisatie straks Lastly, our organization will soon be working out two scenarios. In the en kunstenaars. Als museum willen we ook and artists. We’d like the museum to ‘The depot takes us first, only asbestos remediation compleet transparant. Werkzaamheden die completely transparent. Activities that our back to the roots of will be carried out in the museum graag onze maatschappelijke betrokkenheid demonstrate our social commitment, onze medewerkers nu achter de schermen staff presently carry out behind the scenes building so that it complies once tonen en een steentje bijdragen aan de and contribute to the urban and economic the museum, which more with legislation and doen – zoals een restauratie of een kunst- – such as conserving an artwork or owes its foundation regulations. In the second stedelijke en economische ontwikkeling van development of this southern part of werk voor transport inpakken – worden packing an object for transport – will be scenario, two landmark parts of Zuid. Om de sprong naar Zuid te kunnen Rotterdam. To enable the move to South to the passion of the museum building – the wings depot journaal

depot journaal straks in het openbaar gedaan. Het publiek done in public. Visitors will be looking private collectors.’ designed by architects Adrianus maken, proberen we een coalitie te vormen Rotterdam, we’re trying to build an alliance gaat over hun schouders mee kijken. over their shoulders. Backstage becomes van der Steur (dating from 1935) met investeerders die samen met ons het with investors who want to undertake this and Alexander Bodon (built in Backstage wordt frontstage. front stage. – Ina Klaassen 1972) – will be restored. avontuur willen aangaan. venture with us. ‘Het depot ‘The depot is 33 is een pracht- a wonderful voorbeeld example of van onder- enterprise.’ nemerschap.’ depot journaal – Antoinette Laan – Antoinette Laan Voormalig wethouder Rotterdam Former Rotterdam lead councillor 34 ‘Ik vergeet het nooit’, zegt Antoinette Laan, ‘I shall never forget it,’ says Antoinette Laan, ‘Er wordt opnieuw Ja, dat krijgen we vaker te horen. Ik vind institution should be able to pay for 35 voormalig wethouder van kunst en cultuur. former lead councillor for art and culture. een iconisch het altijd een compliment als iemand dat its own upkeep’. Ze herinnert zich dat ze ’s avonds thuis nog She recalls how she was at home one gebouw aan de zegt. Ik ben voor ondernemerschap en dit Yes, I’ve heard that before. Actually, stukken zat te lezen. Buiten plensde het evening reading some documents. It was stad toegevoegd. is een prachtvoorbeeld daarvan. De mensen I always take it as a compliment if someone enorm en om 21.30 uur ging de telefoon. raining cats and dogs outside. At 9.30 the Daarmee laat van het museum hadden een droom en ze says that. I’m a supporter of enterprise, and Het was Sjarel Ex en hij zei: ‘De depots telephone rang. It was museum director je zien dat realiseerden zich dat ze niet alleen afhanke- this is a wonderful example. The museum’s lopen onder! Nu is het écht genoeg geweest, Sjarel Ex. ‘The depots are flooding!’ he Rotterdam zichzelf lijk van de overheid konden zijn. Ze zijn zelf people had a dream and they realized they we moeten nú wat gaan doen!’ announced. ‘This really is the last straw. steeds weer blijft met een oplossing voor de financiering could not be dependent solely on govern- We’ve got to do something about it and do uitvinden.’ gekomen. Het is magnifiek wat ze tot nu ment. They came up with a solution for the Dat zei hij met enige dramatiek in it now!’ toe hebben gerealiseerd, mede omdat ze financing themselves. What they’ve achieved zijn stem? Another iconic buiten hun eigen grenzen zijn gaan kijken. so far is magnificent, in part because they Ja, en dat is natuurlijk ook wel begrijpelijk. It sounds as though he was being ‘building is added Als cultuurliefhebber en als VVD-er heb ik looked beyond the limits of their own Sjarel pleitte niet voor zichzelf, maar voor de rather dramatic. Was he? to the city. It shows daar grote waardering voor. organization and immediate environment. kunstwerken van de gemeente. Hij was en is Yes, and of course that’s not surprising. that Rotterdam As a culture lover and a member of the VVD, de beheerder, dus eindverantwoordelijk. Sjarel was not concerned about himself continues to Welke rol gaat het depot straks I admire them greatly. Toen ik in 2010 als wethouder begon, was but about the city’s art. He was and is the reinvent itself.’ spelen voor Rotterdammers, bedrijven Sjarel een van de eerste mensen die mij custodian, so he has overall responsibility. en bezoekers? What role will the depot play for benaderde. Hij vertelde me het hartverscheu- Sjarel was one of the first people to ap- – Antoinette Laan We moeten Rotterdammers meer bewust Rotterdammers, businesses and rende verhaal over de slechte conditie van proach me when I became a lead councillor maken van het feit dat de museumcollectie visitors? de museumdepots. Na zijn telefoontje was in 2010. He told me the distressing story van ons allemaal is. Je kunt het straks We need to make the people of Rotterdam het duidelijk dat er iets moest gebeuren. Een about the poor condition of the museum’s allemaal zien in het depot en het ís ook van more aware of the fact that the museum’s bijkomend probleem voor de gemeente was storage facilities. After his call it was clear jou. Zo betrekken we er meer mensen bij collection belongs to us all. You’ll soon be dat we op een begroting van 4,3 miljard euro that something had to be done about it. The en maken we cultuur laagdrempeliger. Het able to see everything in the depot and it maar liefst 500 miljoen moesten bezuinigen. city council was also faced with the problem bedrijfsleven heeft de kans te laten zien hoe belongs to you, too. This is how we can Voor cultuur hadden we eerst nog een of having to cut a whopping 500 million out goed de samenwerking met een culturele get more people involved and lower the budget van 90 miljoen per jaar en dat of its 4.3-billion-euro budget. Initially we had instelling kan uitpakken. We kunnen samen cultural threshold. The private sector has moest terug naar 77 miljoen per jaar. a culture budget of 90 million a year and we iets moois neerzetten, waar beide partijen the opportunity to show how well cooperation had to reduce that to 77 million. van profiteren, terwijl ook de lasten gedeeld with a cultural institution can work out. We Voor het depot lagen twee opties op worden. En voor alle bewoners, bedrijven en can create something splendid that both tafel: een soort ‘Fort Knox’ aan de rand There were two options for the depot: bezoekers van Rotterdam wordt er opnieuw parties can benefit from, and the costs are van de stad en een publiek toegankelijk a sort of Fort Knox on the city’s een iconisch gebouw aan de stad toege- also shared. And another iconic building is depot. Ondanks de bezuinigingen is het outskirts or a facility open to the voegd. Daarmee laat je zien dat Rotterdam added to the city for all Rotterdam’s resi- de laatste, duurdere variant geworden. public. Despite the budget cuts, the zichzelf steeds weer blijft uitvinden. Dat is dents, businesses and visitors. It shows Hoe is dat zo gekomen? latter, more expensive, option was het gave van deze stad. that Rotterdam continues to reinvent itself. Als gemeente konden we het niet allemaal chosen. How did that happen? That is the city’s talent. zelf betalen, maar toen kwam Stichting De The city council couldn’t pay for it all itself, Volgt u de ontwikkelingen van het Verre Bergen, een Rotterdams maatschap- but Stichting De Verre Bergen, Rotterdam’s depot nog? Are you still in touch with depot pelijk investeringsfonds, in beeld. Zij hadden social investment fund, came into the picture. Als ik iets in krant zie, dan lees ik het developments? Sjarel benaderd en wilden een gedeelte van They had approached Sjarel and wanted to direct. Laatst was ik in de buurt en heb ik If I see something in the newspaper, de financiering van het gebouw voor hun provide part of the funding for the building. een rondje om het depot heen gelopen. Ik I read it immediately. I was in the neighbour- rekening nemen. Dit omdat ze iets wilden The reason was that they wanted to add stond wel te kijken hoe het gebouw groeit. hood not long ago and walked around the toevoegen aan de stad. En Hamit Karakus, something to the city. Hamit Karakus, lead Ik hoop dat straks als het open gaat en ik depot. I was very impressed by the way the de wethouder van ruimtelijke ontwikkeling, councillor for spatial development, was also naar binnen ga, het gelukt is om de collectie building is growing. I’m hoping, once it’s was van mening dat je de stad ook af en toe of the opinion that one should do something echt toegankelijker te maken. Daar verheug open and I go inside, that it’s really succeed- wat moest geven. Als college wilden we de for the city now and again. As a city execu- ik me nu al op! ed in making the collection more accessible. stad een impuls geven en de collectie tive, we wanted to give Rotterdam a shot in I’m already looking forward to it! publiek toegankelijk maken. Ondanks dat er the arm and make the collection accessible bezuinigd moest worden hebben we daarom to the general public. Despite the need to cut toen eensgezind het besluit genomen dat we spending, we therefore decided unanimously Kubus- het tóch moesten doen. Dat is misschien wel that we should nevertheless go ahead. woningen (1984) een beetje Rotterdams: doen als het eigenlijk Perhaps that’s typical of our city – don’t en Erasmusbrug niet kan. take no for an answer. (1996) in Rotterdam

U zat namens de VVD in het college. You represented the right-wing VVD Cube Houses De houding van uw partij is ‘prima om (People’s Party for Freedom and (1984) and depot journaal

depot journaal cultuur te ondersteunen, maar een Democracy) in the city executive. the Erasmus instelling moet wel zijn eigen broek Your party’s attitude is ‘it’s all very Bridge (1996) in kunnen ophouden’. well supporting culture, but an Rotterdam 36 Het depot inspireert The depot inspires 37 M. en M. and Winterdagen Winterdagen

Het depot maakt bij veel Rotterdammers iets los. The depot strikes a chord with many people in Rotterdam. Verbazing en nieuwsgierigheid, maar ook trots en inspiratie. Amazement and curiosity, as well as pride and inspiration. De Rotterdamse dichtkunstenaar M. en muzikant Winterdagen The Rotterdam poet M. and musician Winterdagen worked werkten samen en maakten ‘Bouwgrond’. Op de bouwplaats together to create ‘Building Sight’. They played – or rather hebben zij het stuk gespeeld of liever gezegd voorgedragen. – performed the piece on the construction site. The full text De complete tekst staat online: boijmans.nl/depot. Hieronder is available online at boijmans.nl/depot. A few lines from enkele fragmenten uit ‘Bouwgrond’. ‘Building Sight’ are quoted below.

De bouw is nog jong en vindt rust in vredige handen Construction has only just started and is safe ‘ van zachtaardige heipalen, ‘ in the peaceful hands of kindly piles, als winteravonden in centrumstraten. like winter evenings in city centre streets.

De stad en Boijmans, onafscheidelijk The city and Boijmans, inseparably hand hand in hand. in hand. De bodem gezien, dus onuitputtelijk Rotterdam. From the depths, so inexhaustible Rotterdam.

Het vooraanzicht is zijaanzicht, beeldend volledig. The front is the side, completely visual. Bouw Help to Rondom is rijkdom, spiegelklank van vreugde. All around is wealth, reflecting joy.

Kom, en dans mee naar boven. Come, and dance with me to the top. mee aan build the Tot het dakterras, en ieder stuk magie langszij To the roof terrace, and every piece of magic has bouw mee is gekomen. come alongside. het depot depot build with us Dagenlang staren tot ik ieder object als mij zal dragen. Staring for days until I absorb every object. Meer dan mens kan maken, schatkamerverhalen. More than one person can make, stories from a house of treasures. Wil je een stukje meebouwen? Koop dan If you buy this puzzle you can help complete Wil je weten hoe je ook Nieuw Depot Boijmans Van Beuningen Rotterdam, deze puzzel en bouw zelf het depot. Of geef the depot yourself. You can give the puzzle op andere manieren het hier plukt de hele wereld zijn vruchten van. New Depot Boijmans Van Beuningen Rotterdam, de puzzel cadeau aan een puzzel- of to a puzzle fan or an art lover… depot kunt steunen? the whole world reaps its harvest. kunstliefhebber… Neem dan contact op met Een cadeau aan de stad, dus laten we uitpakken. In any event you’ll literally help the building Minke van Hooff, Hoofd ’ A gift to the city, so let’s unwrap it. Je bouwt in elk geval ook letterlijk mee, want process because 70% of the purchase Relatiebeheer en filantropie ’ maar liefst 70% van het aankoopbedrag gaat price will be spent on the depot’s fixtures via 010-4419478 of per mail: naar de inrichting van het depot. and fittings. [email protected].

Behalve de puzzel bevat de doos ook zes The puzzle’s box also contains six picture Would you like to know ansichtkaarten met daarop grote en kleine postcards of small and large treasures how else you can support schatten uit de collectie. Een voorproefje van from the collection. A foretaste of the the depot? Please contact de 151.000 kunstschatten die straks allemaal 151,000 wonderful works you’ll be able to Minke van Hooff, Director te zien zijn in het depot. see in the depot. Relations and Philanthropy, on +31 (0)10 4419478 or by De dichter M. De puzzel is gerealiseerd in samenwerking The puzzle was created in cooperation with email on [email protected]. op de bouwplaats met de Rotterdamse spelontwikkelaar the Rotterdam games developer Identity Identity Games en voor € 29,95 verkrijgbaar Games and can be bought in the museum depot journaal

depot journaal The poet in zowel de museumwinkel als onze web- shop and from our webshop for € 29.95. M. at the shop. De oplage is beperkt, dus wacht niet This is a limited edition, so don’t delay! construction site te lang! Verborgen Hidden 39 schatten treasures

De collectie van Museum Boijmans Van Beuningen bestaat uit meer dan 151.000 objecten, waarvan slechts 8% wordt getoond ‘op zaal’. In deze rubriek kiezen museummedewerkers hun favoriete kunstwerken, nu nog verborgen achter gesloten deuren, maar straks te zien in het depot. Deze keer de keus van Friso Lammertse, conservator oude schilder- en beeldhouwkunst. Museum Boijmans Van Beuningen’s collection boasts more than 151,000 objects, only 8% of which are on permanent display. In this column members of the museum’s staff choose their favourite artworks, now still hidden behind closed doors, but soon to be on display in the depot. This time

it is the turn of Friso Lammertse, the depot journaal Curator of Old Paintings and Sculpture. 40 Oude schatten Old Treasures Hendrik 41 Onze collectie oude schilder- en beeldhouwkunst bestaat uit Our collection of old paintings and sculpture contains some Maertensz Sorgh, ongeveer 900 schilderijen en 200 sculpturen, van circa 1300 900 paintings and 200 sculptures, from around 1300 to around Meisje aan het tot ongeveer 1850-1860. De collectie oude kunst telt relatief 1850-60. The collection of old masters has a relatively large venster, 1659, veel kleine schilderijen en bevat een flink aantal ongelofelijk number of small paintings and a great many unbelievably fine olieverf op paneel, mooie werken. We hebben heel veel Nederlandse schilder- works. We have many Dutch paintings from the seventeenth 21 x 18 cm kunst uit de zeventiende en negentiende eeuw en redelijk and eighteenth centuries and quite a few Italian and French veel Italiaanse en Franse schilderkunst. Zo zijn we het enige artworks. This makes us the only museum in the Netherlands Hendrik museum in Nederland dat zowel een Titiaan als een Watteau to have a Titian and a Watteau. And even a painting by Dürer Maertensz Sorgh, in de collectie heeft. En ook nog een schilderij van Dürer! too! Obviously we can’t show all of these many hundreds Girl at the Window, Uiteraard kunnen we die vele honderden schilderijen en of paintings and sculptures in the museum. For all kinds of 1659, oil on panel, beeldhouwwerken niet allemaal in het museum laten zien. Om reasons, we have to make choices about what we actually do 21 x 18 cm allerlei redenen moeten we keuzes maken wat we wel en niet hang and exhibit. I have an almost personal connection with ophangen en neerzetten. Met een paar van onze ‘verborgen some of our ‘hidden treasures’ which, I am delighted to say, schatten’, die straks in het depot gelukkig wél allemaal te zien will all soon be on display in the depot. zullen zijn, heb ik een bijna persoonlijke band.

Middeleeuws beeld Dit koperen beeld behoort tot het mooiste dat we uit de vijftiende eeuw hebben. Het is gemaakt voor een kerk in Zoutleeuw, vlakbij Brussel. Het interieur van deze kerk heeft als een van de heel weinige de Beeldenstorm bijna gaaf doorstaan. Alle altaarstukken staan er nog. In de negentiende eeuw zijn een paar kunstwerken verkocht, waaronder dit beeld van de heilige Leonardus uit ongeveer 1480. Voor een middeleeuws beeld is het heel bijzonder dat je weet waar het vandaan komt en dat je ook de namen van de kunstenaars kent. De ontwerper is De Maeler en Van Thienen heeft het beeld vervolgens in geelkoper gegoten. We zien een heilige in monnikskleding, met een lantaarn in zijn hand. Veel middeleeuwse beelden zijn geïdealiseerd, maar deze heilige heeft juist een hele karakteristieke kop: emotioneel en persoonlijk. Nederlandse schilderkunst (I) Dutch Painting (I) Ik vind dit persoonlijk een heel leuk schil- I think this is a really nice little painting, Medieval Statue derijtje, maar omdat het zo klein is wordt het but because it’s so small it is seldom hung This brass figure is one of the finest we niet vaak uitgekozen om op zaal te hangen. in a gallery. The cropping is unusual: most have from the fifteenth century. It was made Bijzonder is de uitsnede: het grootste deel of the panel is occupied by the architecture. for a church in Zoutleeuw, near Brussels. Arnold de van het paneeltje wordt namelijk ingenomen This is something you don’t often come The interior of this church was one of the Maeler en Reinier door de architectuur. Dat is iets wat je niet across in seventeenth-century paintings. very few to survive the ravages of the Icono- van Thienen, zo vaak tegenkomt bij zeventiende-eeuw- The charm is primarily in the three figures – clasm almost intact. All the altarpieces are Beeld van de se schilderijen. De charme zit vooral in de the girl hanging out of the window and the still in situ. In the nineteenth century a few heilige Leonardus, drie figuren. Het meisje dat uit het venster two boys trying to look over her shoulders to works of art were sold, among them this fig- 1480, geelkoper, hangt, en de twee jongens die proberen om see what’s going on in the street. The viewer ure of St Leonard, which dates from around 56 x 18 x 14 cm over haar schouders heen een glimp op te does not know what has captured her atten- 1480. It is extremely unusual to know where vangen van wat zich op straat afspeelt. De tion. The chamber pot on the wall might be a medieval statue came from and the names Arnold de beschouwer weet niet waar ze zo aandachtig a clue. Surely she wouldn’t have emptied the of the artists. De Maeler designed it and Van Maeler and naar kijken. Door die pispot aan de muur pot straight out of the window? A habit that Thienen cast it in brass. We see a saint in a Reinier van kun je wel op bepaalde gedachtes komen. was the subject of repeated complaints in monk’s habit, holding a lantern and a book. Thienen, Statue Ze zouden die pot toch niet net vanuit het the seventeenth century… depot journaal

depot journaal Many medieval statues are idealized, but this of St Leonard, raam hebben geleegd? Een gewoonte waar saint has a very distinctive face: emotional 1480, brass, in de zeventiende eeuw herhaaldelijk over and personal. 56 x 18 x 14 cm geklaagd werd… 42 Italiaanse schilderkunst Italian Painting 43 Zeventiende-eeuwse Italiaanse schilderkunst is in Seventeenth-century Italian paintings are rare in the Nederland maar spaarzaam aanwezig. Dit is een van de Netherlands. This is one of the finest of these works we have. mooiste werken die we op dit gebied hebben. Het is gemaakt It was made by the Neapolitan painter Bernardo Cavallino. door de Napolitaanse schilder Bernardo Cavallino. Wat ik What I find so attractive about it is the relaxed manner and er zo fraai aan vind, is de makkelijke manier van schilderen the completely individual handling of the brush. Cavallino is en de heel eigen penseelvoering. Cavallino is een schilder a painter you can easily identify from his hand. St Catherine’s die je gemakkelijk herkent aan zijn handschrift. Bijzonder is melancholy look and her gesture are most unusual. That de melancholieke blik van de heilige Catharina en ook haar scrawny little twig is a palm leaf, a traditional symbol of glory handgebaar. Dat iele takje is een palmblad, een traditioneel and victory. It rests on a wooden wheel, the instrument of symbool voor roem en overwinning. Het takje rust op een torture on which Catherine died. The painting has no hint of houten wiel, het martelwerktuig waarop Catharina de dood the triumph of suffering that we sometimes encounter in that vond. Het schilderij heeft niets van de triomfantelijkheid van period. It conveys a sense of profound sadness. het lijden dat je nog wel eens in die tijd tegenkomt. Het ademt eerder diepe weemoed.

Bernardo Cavallino, De heilige Catharina van Alexandrië, 1645-1655, olieverf op doek, 68 x 58 cm Bernardo Nederlandse schilderkunst (II) Dutch Painting (II) Barend Cavallino, Op dit moment hangt er bijna geen vroege At present there are hardly any nine- Cornelis Koekkoek, St Catherine negentiende-eeuwse Nederlandse schilder- teenth-century Dutch paintings on display Berglandschap bij of Alexandria, kunst in het museum, terwijl die periode wel in the museum, although this period is ondergaande zon, 1645-55, oil goed vertegenwoordigd is in onze collectie. actually well represented in our collection. 1849, olieverf op on canvas, Het werk uit die tijd is misschien ook een The work of this era has perhaps fallen out of paneel, 38 x 51 cm 68 x 58 cm beetje uit de mode geraakt. Bijzonder aan fashion. What makes ‘Mountain Landscape ‘Berglandschap bij ondergaande zon’ is het in the Setting Sun’ so special is the incredibly Barend Italiaanse licht dat door het schilderij heen beautiful light permeating the painting and Cornelis Koekkoek, schemert, wat een prachtige sfeer oproept. evoking a superb atmosphere. It is probably Mountain Vermoedelijk is de voorstelling een weergave a view of the Neandertal, the valley in the Landscape in the van het Neanderthal, het dal in de Duitse German state of North Rhine-Westphalia Setting Sun, 1849, deelstaat Noordrijn-Westfalen waar de Nean- which gave its name to Neanderthal Man. oil on panel, derthalers hun naam aan ontlenen. Vanaf de Dutch painters had been making ‘Italianate’ 38 x 51 cm zeventiende eeuw zijn Nederlandse schilders landscapes since the seventeenth century: al zogeheten Italianiserende landschappen they incorporated Mediterranean clouds aan het maken: ze verwerken in hun kunst- and golden yellow light in their works. werken mediterrane wolken en een goudgeel This suggests a yearning for the sun and licht. Dat samen suggereert een verlangen a different kind of life. In early nineteenth- Friso naar zon en een ander soort leven. In de century art there is a deep love of balanced Lammertse, vroege negentiende-eeuwse kunst zit een beauty, lovely skies, and people happily conservator diepe liefde voor evenwichtige schoonheid, strolling through the landscape. It is an oude schilder- en mooie luchten, en voor mensen die vrolijk idealized image. The painting always makes beeldhouwkunst door het landschap wandelen. Het is een me feel happy; it even gives me a holiday ideaalbeeld. Ikzelf ervaar ook een aan- feeling. Friso depot journaal

depot journaal gename emotie wanneer ik naar het schilderij Lammertse, Curator kijk, het roept zelfs een vakantiegevoel bij Old Paintings and me op. Sculptures 44 jou relevante informatie en tips. Daarnaast We’ll also provide a range of teaching 45 gaan we verschillende lesprogramma’s voor materials for small children and students kinderen, scholieren en studenten verzorgen. at schools, colleges and universities.

Alles wordt toegankelijk en Everything is going to be accessible transparant? and transparent? Inderdaad, we stellen ons als museum Indeed, we’re making ourselves vulnerable kwetsbaar op, er is geen selectie. En dat as a museum and there’s no selection. past ook bij deze tijd. Waarom zouden alleen That’s in step with the times. Why should een paar kunstprofessionals bepalen wat er a handful of art professionals decide what van die enorme collectie te zien is, en dus objects from the huge collection are to be wat ‘belangrijke’ kunst is? Waarom kan het shown and therefore which art is ‘important’? publiek niet zelf bepalen waar zij waarde Why can’t members of the public decide for aan hechten? Alle kennis en data maken themselves what they value? That’s why we we daarom publiek toegankelijk. Je kunt make all the information and data available bijvoorbeeld persoonlijke selecties maken, to the public. For example, you can make of in een onderwerp duiken waar anderen personal selections or go into a subject in misschien minder in geïnteresseerd zijn. depth that might be of less interest to others. Het depot is in die zin van jou, bij een In that sense the depot belongs to everyone, bezoek kun je eruit halen wat je zelf wilt. and during a visit you can get what you want out of it. Hoe gaat dat dan in zijn werk? Stel, je bent een moeder van een gezin How does that work? uit Rotterdam en je bent niet gewend om Imagine you’re a mother in Rotterdam naar musea te gaan. Je hebt ook het idee dat and you’re not used to going to museums. dat voor je kinderen niet zo leuk is, omdat ze You also have the impression that it’s not nergens aan mogen komen. We ontwikkelen much fun for your children because they’re daarom een game waarmee je als gezin not allowed to touch anything. We’ve spelenderwijs je een weg baant door het developed a game that effortlessly paves a gebouw. Het depot is geen museum, maar way for you as a family through the building. een soort ‘werkgebouw’. Dit betekent dat je The depot isn’t a museum. It’s a type of regelmatig mensen aan het werk zult zien en working building. This means you’ll regularly vragen mag stellen. Dit idee vertalen we ook see people at work and you can ask them door naar de publieksbegeleiding: je kijkt questions. We also use this idea in visitor niet alleen, je kunt ook dingen doen en je information. You don’t just look. You can wordt actief betrokken bij de kunst en de also do things and you become actively werkzaamheden. Aan het einde van zo’n involved in the art and the work of the staff. familiespel heb je samen plezier gehad, By the end of a family game you’ll have had Doen, ontdekken Do, discover terwijl je ook iets hebt geleerd. an enjoyable time together, and you’ll also have learned something. en beleven and experience Hoe wordt het publiek straks bij jullie werk betrokken? How will the general public be Veel van wat we doen als museum involved in your work? Ook de afdeling Educatie en publieksbegeleiding werkt The staff of the Department of Education and Interpretation is nu niet zichtbaar voor het publiek. Much of what we do as a museum is mee aan het nieuwe depot. Wat is hun visie en wat gaan zij are also planning for the new depot. What is their vision and ‘We gaan continu Denk bijvoorbeeld aan het onderzoeken, presently unseen by visitors. Take, for organiseren voor de bezoekers? what do they have in store for our visitors? zichtbaar maken schoonmaken en restaureren van kunst- instance, research into the cleaning, welke activiteiten werken. Eens in de maand organiseren we conservation and restoration of artworks. Het depot krijgt een uitgebreid educatieprogramma. The depot will have a comprehensive education plaatsvinden nu al ‘Boijmans Backstage’, waarbij een Currently once a month we organize Waarom is dat? programme. Why? achter, of liever groepje mensen even met een medewerker Boijmans Backstage, when a small group Mensen komen straks om uiteenlopende redenen naar People will soon be coming to the depot for a variety of gezegd: voor mee mag kijken achter de schermen. of people accompanied by a member of het depot. Sommigen willen zich verdiepen in een bepaald reasons. Some will want to learn more about a particular de schermen.’ Bezoekers vinden dat een beleving en ze staff takes a quick look behind the scenes. onderwerp, anderen komen om gewoon samen wat leuks subject, while others will just come with friends or relatives vinden het ook heel bijzonder om direct Visitors really enjoy it and also think it’s te doen. Voor iedereen zal het een duizelingwekkende to have an enjoyable time. It’ll be a staggering experience ‘Visitors will be contact met medewerkers te hebben. Straks very special to have direct contact with ervaring zijn. Al deze groepen bieden we iets aan om ze for everyone. We offer everyone something to help them able to see what in het depot zullen we zeer regelmatig dat employees. After the depot opens we’ll op weg te helpen. Van rondleidingen, lezingen en workshops make the most of their visit. From guided tours, lectures and used to go on soort contactmomenten organiseren. Zo organize such contact moments very depot journaal

depot journaal tot interactieve plattegronden. Die plattegronden maken het workshops to interactive floor plans. These floor plans also behind the scenes, gaan we continu zichtbaar maken welke regularly. Visitors will be able to see what ook mogelijk om je bezoek te personaliseren: als je vooraf let you personalize your visit. If you tell us beforehand what but will now be in activiteiten plaatsvinden achter, of liever used to go on behind the scenes, but will aangeeft wat je verwacht van een bezoek, ontvang je voor you expect, you’ll receive information and tips relevant to you. plain sight.’ gezegd: voor de schermen. now be in plain sight. 46 Depot tijdlijn Depot timeline 47

Eerste buitenwanden Presentatie van een zijn zichtbaar aan schaalmodel van de binnenzijde nu de bekis- spiegelende glasgevel. Bekisting van de wand ting is verwijderd. De gemeente geeft Architectenbureau van de begane grond Steigers voor de vloer akkoord aan BAM MVRDV, bouwbedrijf gerealiseerd. Alle 64 van de eerste verdieping om het glas te laten BAM en de gemeente elementen van ongeveer worden opgebouwd. produceren. controleren in China 6 meter hoog zijn in een de kwaliteit van het cirkel geplaatst. The first exterior walls Presentation of the spiegelglas. can be seen from the scale model of the Formwork for the ground inside now the formwork reflective glass façade. Architects MVRDV, floor wall completed. All has been removed. The city council construction company 64 elements, approxi- Scaffolding for the floor authorizes construction BAM and the city council mately 6 metres high, of the second storey company BAM to have inspect the quality of the placed in a circle. is erected. the glass manufactured. reflective glass in China. jan mrt jun aug 2018

feb apr jul sep

Het museum wordt ver- De stalen kolommen Vloer van de eerste De rondleidingen rast met een schenking worden in beton gestort. verdieping wordt gestort. worden georganiseerd van de BankGiro Loterij Dat maakt de kolommen in samenwerking met en ontvangt 1.500.000 sterk genoeg om de Floor of the second De Rotterdam Tours. euro voor de realisatie zware vloeren te dragen. storey is poured. van het depot. The guided tours are The steel columns are organized in association The museum receives embedded in concrete. with De Rotterdam Tours. a surprise donation This makes the columns from the BankGiro strong enough to sup- Loterij – 1.5 million port the heavy floors. euros towards con- struction of the depot. depot journaal depot journaal 48 Museum Boijmans Van Beuningen Museum Boijmans Van Beuningen 49

De laatste tentoonstelling Last exhibition 09.02.2019 – 26.05.2019 09.02.2019 – 26.05.2019 nederland bauhaus the netherlands bauhaus – pioniers van een nieuwe – pioneers of a new world wereld This will be the last exhibition in the Bodon De laatste grote tentoonstelling in de Galleries. The building will then close for the Bodonzalen. Daarna sluit het museum large-scale renovation and refurbishment. definitief haar deuren. In 2019 is het The year 2019 is the hundredth anniversary 100 jaar geleden dat het Bauhaus werd of the establishment of the Bauhaus – an opgericht, tussen 1919 en 1933 een innovative art and design school in Germany vernieuwende kunst- en ontwerpschool that was active from 1919 to 1933. Museum in Duitsland. Museum Boijmans Van Boijmans Van Beuningen shows the Dutch Beuningen laat de Nederlandse kant van side of Bauhaus. The inspiring relationship het Bauhaus zien. Aan de hand van bijna between the Netherlands and the Bauhaus 800 objecten – kunstwerken, meubels, movement is showcased in almost eight keramiek, textiel, gebruiksvoorwerpen, hundred works of art, furniture, ceramics, foto’s, typografie en architectuur – wordt fabrics, utensils, photographs, typography de inspirer­ende relatie tussen Nederland and architecture. en het Bauhaus zichtbaar gemaakt.

Nog meer tentoon- Pure Rubens Boijmans in de oorlog. Hoogtepunten uit de collectie stellingen te zien 08.09.2018 – 13.01.2019 Kunst in de verwoeste stad Highlights from the Collection Kijk voor het complete Boijmans in the War: 09.02.2019 – 26.05.2019 tentoon­stellings­programma op Marten Hendriks – Time Slip Art in the Destroyed City boijmans.nl 13.10.2018 – 13.01.2019 13.10.2018 – 27.01.2019 Co Westerik Dagelijkse verwondering More exhibitions Sensory Spaces 15 – Sol De goden van Rafaël Co Westerik to see Calero Raphael’s Gods Everyday Wonder See our complete exhibition 13.10.2018 – 13.01.2019 29.09.2018 – 27.01.2019 09.02.2019 – 26.05.2019 programme on boijmans.nl The Shape We’re In Rondom de boom 19.05.2018 – 27.01.2019 Around the tree Merry Christmas to All 2.0 10.12.2018 – 13.01.2019

Boijmans bij de Buren Boijmans Next Door Laatste kans om de Last chance to see the collection 2019 – 2022 2019 – 2022 Mark Rothko, collectie te zien tot en Until 13 January 2019 Ongeveer 500 meesterwerken blijven te Around five hundred masterpieces can still Grey, Orange on met 13 januari 2019 zien bij acht buren in elf fantastische be seen in eleven fantastic exhibitions staged Maroon, No. 8, The permanent collection of major works tentoonstellingen. Kunsthal, Chabot Museum, by eight of our neighbours. Kunsthal, Chabot 1960 De vaste collectieopstelling van Museum from Bruegel, Van Gogh, Rembrandt, Stedelijk Museum Schiedam, Maritiem Museum, Stedelijk Museum Schiedam, Boijmans Van Beuningen met topstukken Rubens, Dalí, Rothko and Warhol can be Museum Rotterdam, Museum Rotterdam, Maritiem Museum Rotterdam, Museum van Bruegel, Van Gogh, Rembrandt, Rubens, seen in the red-brick Van der Steur Building Wereldmuseum, het Belasting & Douane Rotterdam, Wereldmuseum, the Belasting & Dalí, Rothko en Warhol is nog tot en met until 13 January 2019. This part of the Museum en het Erasmus MC slaan de Douane Museum and the Erasmus MC are 13 januari 2019 te zien. Het iconische rode museum will then close for the large-scale handen ineen om in de periode vanaf de joining forces to keep these works on show in depot journaal

depot journaal bakstenen Van der Steurgebouw sluit renovation and refurbishment of Museum renovatie van het museum tot aan de opening the period between the start of the renovation daarna voor de groot­schalige renovatie en Boijmans Van Beuningen. van het depot de meesterwerken zichtbaar te work on the museum until the opening of the vernieuwing. houden. boijmans.nl/nextdoor depot. boijmans.nl/nextdoor 50 Niets missen? Lees alle edities van het Depot Journaal Dit Depot Journaal #2 maakt onderdeel uit van een serie van 6. In het Depot Journaal lichten we je graag in over alle aspecten rond de komst van Hoofdredactie Editor Depot Boijmans Van Beuningen. Wil je graag alle Thierry Somers edities thuis ontvangen? Stuur dan een email naar Redactieteam Editorial Team [email protected] met je volledige naam en adres, Sjarel Ex, Minke van Hooff, Elise van der Laan, Franklin plus de vermelding ‘ontvangst Depot Journaal’. Neuteboom, Esmee Postma, Sabine Terra, Jeanette Verdonk Of download de journaals op boijmans.nl/depot Eindredactie Sub-Editor Franklin Neuteboom Don’t miss a thing! Read all the issues of Tekst Text the Depot Journal Thierry Somers This Depot Journal #2 is the second in a series Vertaling Translation of six. In the Depot Journals we will cover every Lynne Richards, Philip Clarke aspect of the construction of Depot Boijmans Ontwerp Design Van Beuningen. If you would like to receive all Thonik the Depot Journals by post, please send an Opmaak Layout email to [email protected] with your full name Hilde Speet and address, reference ‘receive Depot Journals’. Druk Printing Or download the Journals at boijmans.nl/depot Efficiënta Fotografie Photography Partners: Ingrid van Alphen Fotografie: 47; Peter Cox: 16, 19; Claire Droppert: 35; Antoine Duhamel: 19; Rob Glastra – Schoonhoven ©: 46-47; Tom Haartsen, Ouderkerk a/d Amstel: 40; Ruben Hamelink (project Parfum de BoemBoem): 36; Aad Hoogendoorn: 19, 48; IMd ingenieurs: 20, 22; John Körmeling i.s.m. 3D Capacity: 14-15; MVRDV i.s.m. Kossmann.de jong: 5, 30-31, 44-45; Guido Pijper: 35; Hilde Speet: 18; Lotte Stekelenburg: 11; Marjolein Tebrunsveldt/Beeldbewerking Photo Retouching Ann Pettersson: 6, 28, 32; Studio Tromp, Rotterdam: 41-43, Hans Wilschut: 26-27

Van werken van kunstenaars aangesloten bij een CISAC- organisatie zijn de publicatierechten geregeld met Pictoright, Amsterdam © 2018 c/o Pictoright, Amsterdam. Het museum heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen. Indien u desondanks meent over de rechten te beschikken, kunt u contact opnemen met de uitgever. De heer en mevrouw Schoufour-Martin The copyright on works by artists affiliated to a CISAC orga- nization has been settled with Pictoright, Amsterdam © 2018 c/o Pictoright, Amsterdam. The museum has endeavoured to trace all copyright holders. Anyone who believes they may have rights is requested to contact the publisher. namens Swart-van Essen fonds Museum Boijmans Van Beuningen Museumpark 18-20 3015 CX Rotterdam Postbus 2277 3000 CG Rotterdam T +31 (0)10 4419400 [email protected] www.boijmans.nl depot journaal © november 2018 En zij die niet genoemd wensen te worden Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam And those who do not wish to be named