Het vrije boek in onvrije tijd

Bibliografie van illegale en clandestiene bellettrie

samengesteld door Dirk de Jong

bron Dirk de Jong (red.), Het vrije boek in onvrije tijd. Bibliografie van illegale en clandestiene bellettrie. Interbook International, Schiedam 1978

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/jong012vrij01_01/colofon.htm

© 2007 dbnl / erven Dirk de Jong 1

[Voorwoord door Prof. Mr. H. de la Fontaine Verwey]

Bibliografische werken kan men een noodzakelijk kwaad noemen. Immers, is er afschrikwekkender lectuur te bedenken dan eindeloze reeksen van boektitels, waarbij dus de signalementen van duizenden boeken, die men tòch niet lezen kan, opgestapeld worden? Van ‘lectuur’ kan eigenlijk nauwelijks sprake zijn, want wie beschikt over voldoende aandacht of uithoudingsvermogen om dergelijke werken geheel door te lezen? Dit neemt niet weg, dat bibliografieën noodzakelijk zijn. Zij geven een zo volledig mogelijke opsomming van de geschriften, die in een bepaald land, een bepaalde taal, een bepaalde periode of over een bepaald onderwerp het licht gezien hebben. Zij zijn dus onmisbare hulpmiddelen voor wie concrete inlichtingen over boeken wenst, maar ook voor wie zich oriënteren wil over een bepaald facet van het letterkundig leven in ruime zin. Maar iets anders dan een min of meer gebrekkig hulpmiddel kan een bibliografie niet zijn, ook al omdat het gewoonlijk meer op de volledigheid der geboden gegevens aankomt dan op de critische bewerking ervan. Bovendien zullen dergelijke werken, vooral de nationale bibliografieën, d.w.z. de opsommingen van alle boeken in een bepaald land verschenen, dikwijls van zo grote omvang worden, dat het practisch onmogelijk is van deze werken een ander gebruik te maken dan voor het beantwoorden van concrete vragen. Een enkele maal heeft men getracht een bibliografie leesbaar te maken door het inlassen van amusante opmerkingen, maar dit is tenslotte een vervalsing van het genre. Werkelijk leesbaar is een bibliografie slechts in een hoogst zeldzaam geval. Dit is bij uitzondering mogelijk wanneer het gaat om een reeks van titels, die alleen door hun vermelding en door hun onderlinge samenhang reeds zonder commentaar een duidelijk beeld oproepen van een bepaalde cultuurperiode of een geestelijke activiteit.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 2

Het werk van de Heer de Jong, dat hierbij geboden wordt, is zulk een zeldzame vogel in de bibliografische volière. In wezen is het een stukje nationale bibliografie, maar wie het ter hand neemt, zal tot zijn verwondering bemerken, dat in deze simpele, op 't eerste gezicht misschien afschrikwekkende vorm een uiterst boeiend beeld geboden wordt van het Nederlandse geestesleven tijdens de bezetting. Een stukje nationale bibliografie: immers, hier vindt men met de grootste zorg bijeengegaard de volledige gegevens omtrent alle werken van letterkundige aard, die niet in de ‘officiële’ bibliografie van die dagen vermeld staan: de boeken in het verborgene gedrukt. De opsporing en de beschrijving van deze categorie van boeken, uit welke periode of welk land ook, zij het uit de hervormingstijd of de Franse revolutie, geldt van oudsher als de hogeschool van de bibliografische voltigeerkunst. In tegenstelling tot de speurders naar clandestiene drukken uit vervlogen perioden heeft de samensteller van deze bibliografie het voorrecht gehad, dat hij de beschreven periode zelf als ‘boekenman’ en bibliograaf actief heeft meegemaakt. De nasporingen, toen begonnen, heeft hij na de bevrijding terstond voortgezet. Over de hoeveelheid speurzin en geduld, die nodig geweest is om dit resultaat te bereiken, moet men niet gering denken. Niemand anders dan de Heer de Jong was tot deze arbeid in staat en voor deze uiterst welkome aanvulling op onze nationale bibliografie (men zou dit boek kunnen noemen ‘wat niet in Brinkman staat’) moeten wij hem uiterst dankbaar zijn. Doch zoals gezegd, ondanks de strenge beperking tot zuiver bibliografische gegevens geeft dit boek nog veel meer. Het weerspiegelt getrouw en in al zijn facetten het nationale letterkundige leven tijdens de bezetting, toen de vrije Nederlandse schrijvers zich, ondanks het optreden van de bezetter en zijn handlangers, uiten wilden, toen de vrije Nederlander zelf zijn lectuur wilde kiezen en vindingrijke geesten ervoor zorgden, dat die lectuur gedrukt werd. Er is in onze letterkundige geschiedenis wellicht geen periode aan te wijzen, waarin de litteratuur zulk een even brede als diepe werking gehad heeft. Men kan zelfs zeggen, dat de letterkunde een der krachten geweest is, die het volk weerbaar gemaakt en tot verzet gebracht hebben. Niet in directe zin: slechts een klein gedeelte van de hier beschreven boeken zijn van opstandige aard en staan in rechtstreeks verband met het verzet; ook niet in nationale zin: juist in die dagen

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 3 greep men gaarne naar wat kwam van over andere grenzen dan die in het Oosten; zelfs niet in actuele zin: immers, de klassieke en exotische litteraturen zijn hier ruimschoots vertegenwoordigd. Desondanks moet getuigd worden, dat nooit tevoren de letterkunde zo opstandig, zo nationaal en zo actueel geweest is als tijdens de jaren van de bezetting; dat de kracht van de poëzie als menselijke levensuiting zelden zo sterk gevoeld is als in die jaren toen niet alleen de jongeren, die haar tot dusver nauwelijks kenden, in kerker en kluis actief haar bevrijdende werking beleefden, maar ook aan talloos velen, voor wie zij een gesloten boek gebleven was, haar betekenis geopenbaard werd. Misschien mag men zeggen, dat de Duitse occupatie nuttig geweest is om ons Nederlanders duidelijk te maken, dat de litteratuur ‘une occupation inutile’ en daarom van onschatbare waarde is.

H. de la Fontaine Verwey

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 4

[Voorwoord door Gerrit Kamphuis]

De titel van deze bibliografie zou de titel kunnen zijn van een studie, die nog geschreven zal moeten worden. Ongeduldigen hebben beweerd, dat de periode van onderdrukking en verzet, die nu reeds een tiental jaren achter ons ligt, al te gauw en te gaarne werd vergeten, dat het beschamend is een nog steeds ontbreken te moeten constateren van een standaarduitgave der verzetspoëzie, enz. Zijn deze verwijten billijk? Het zal goed zijn te bedenken, dat zelfs (of moet ik zeggen: juist?) een studie als de bovengenoemde, over een onderwerp dus uit een zo recent verleden, niet in haast te schrijven is. Zowel het verzamelen van materiaal als het ordenen en beschrijven daarvan eisen veel tijd. De snel levende mens van heden mag dan al (en inderdaad niet ten onrechte) bang zijn, dat het nog betrekkelijk kort achter hem liggende en door hem zelf zo intens beleefde verleden al te spoedig in de herinnering terugwijkt, wie de reconstructie van dat verleden beproeft, of zelfs maar van een enkel aspect daarvan, zal al gauw ontdekken, dat eigen vroegere belevenis en activiteit wel van grote waarde is bij de terugblik, maar slechts aangevuld door veel studie kan leiden tot het grotere geheel, dat hij zich voorstelde. Dit nu kost, als gezegd, veel tijd. Men zou hierover met enig recht Vondel kunnen nazeggen: ‘Dees' langzaamheid past grote zaken’. Het is dan ook geen wonder, dat de Heer Dirk de Jong eerst thans, dertien jaar na de bevrijding, zijn zo uiterst zorgvuldig bewerkte bibliografie der illegale en clandestiene letteren uit de periode 1940-1945 in druk kan doen verschijnen. Het plan voor de uitgave van dit boek dateert reeds van kort na de bevrijding. Maar de uitwerking, zoals die thans voor ons ligt, verschilt door allerlei oorzaken aanmerkelijk van de oorspronkelijke opzet. Reeds tijdens de bezetting kwam het voornemen op om, zodra de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 5 bevrijding een feit zou zijn geworden, een zo volledig mogelijke tentoonstelling te organiseren van wat er aan illegale en clandestiene literatuur in ons land was verschenen. In de eerste helft van april 1945, die periode van honger en hoop, welke in het bijzonder de bewoners der grote steden zo lang zal heugen, besprak Prof. Dr. N.A. Donkersloot, toenmaals voorlopig voorzitter der Federatie van Beroepsverenigingen van Kunstenaars, met mij de mogelijkheden van het realiseren van een dergelijke tentoonstelling. En reeds enkele weken na de bevrijding, op woensdagavond 23 mei, werd in de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek de eerste vergadering van het werkcomité ter voorbereiding gehouden. Behalve Prof. Donkersloot (voorzitter) en ondergetekende (secretaris) maakten van dit comité in zijn eerste opzet deel uit mejuffrouw H. Tielrooy (2e secretaresse) en de heren Mr. H. dela Fontaine Verwey en H. van der Bijll (resp. bibliothecaris en conservator van genoemde Universiteitsbibliotheek; de laatste fungeerde als penningmeester van het comité), G. Lubberhuizen (directeur van de uitgeverij ‘De Bezige Bij’), Reinold Kuipers en Jhr. W.J.H.B. Sandberg (directeur van het Stedelijk Museum). Tijdens deze vergadering reeds werd besloten een gedenkboek van de tentoonstelling te laten verschijnen. Dit zou, behalve een bibliografie van de clandestiene en verzetsliteratuur, ook bijzonderheden bevatten over de tentoonstelling, benevens de teksten der voordrachten en lezingen, die zouden worden gehouden, o.a. door Dr. K. Heeroma, Jac. P. Romijn, Chr. Leeflang en ondergetekende. De tentoonstelling ‘Het Vrije Boek in Onvrije Tijd’ werd op 27 juni door de dichter Martinus Nijhoff geopend in het Stedelijk Museum en duurde tot 12 augustus. Het ‘Feestcomité Amsterdam ter viering van de bevrijding der hoofdstad uit Duitse druk’ zegde bij monde van zijn secretaris, de Heer Ben Groenier, een garantie toe van f 2.000,-. Aangesproken behoefde deze echter niet te worden, want de belangstelling was, ondanks de toen nog uitermate gebrekkige verkeersmiddelen tengevolge waarvan voor velen in den lande Amsterdam bijna onbereikbaar was, boven verwachting groot: in die zes weken werd een bezoek genoteerd van 14.270 personen. De expositie leverde zelfs een klein batig saldo op, dat thans mede de uitgave van dit boek mogelijk maakt. Hoewel de toen tentoongestelde boeken, prenten en curiosa de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 6 grootste verzameling op dit gebied vormden, die ooit is bijeengebracht (er werden voordien enkele en nadien vele van dergelijke tentoonstellingen in verschillende plaatsen van ons land georganiseerd), kon zij toch allerminst volledig heten. Blijkens de gids voor deze expositie waren de inrichters zich daarvan ook zeer goed bewust. Zij zegden een uitvoerige bibliografie toe, maar konden niet vermoeden, dat het nog zo lang zou duren, voor deze het licht zou zien. Thans, nu het zo ver is, heeft het weinig zin het oorspronkelijke plan te handhaven. Omtrent de opzet en indeling der tentoonstelling kan men uitvoerige gegevens vinden in het bovengenoemde gidsje. Van de redevoeringen en lezingen zijn de teksten deels verloren gegaan, deels gepubliceerd in tijdschriften. Alleen van de toen gemaakte foto's der expositie zijn er in dit boek enkele opgenomen. Het belangrijkste deel van het toen ontworpen gedenkboek, de bibliografie, vindt men echter hierna afgedrukt, omvangrijker en vollediger, dan deze in die tijd had kunnen worden samengesteld. Want in het laatste halfjaar van de oorlog en ook nog een tijdlang daarna waren de communicatiemiddelen zo gebrekkig, dat ons land (nog afgezien van het feit, dat in eerstgenoemde periode een gedeelte bezet een gedeelte bevrijd was) wel scheen uiteengevallen in een aantal min of meer zelfstandige gemeenschappen, die van elkaars activiteiten niet of zeer slecht op de hoogte waren. Door de enthousiaste en onvermoeibare ijver en speurzin van de Heer De Jong is pas in de loop der jaren de fragmentarische kennis, die aanvankelijk op dit terrein bestond, o.a. ook ten opzichte van de anoniemen, pseudoniemen en dateringen, gecompleteerd kunnen worden tot een geheel, dat de onmisbare grondslag vormt voor elke studie, die over het verzet der schrijvers zal worden opgezet. Ook de auteurs van werken over andere aspecten der geschiedenis van deze periode zullen in dit boek veel van hun gading kunnen vinden. Zo draagt dan dit werk het zijne bij om voor het nageslacht de gedachte levend te houden aan een periode, die van zo ingrijpende betekenis is geweest voor het geestesleven van ons volk.

Gerrit Kamphuis

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 7

Verantwoording

Sprak men in de eerste oorlogsjaren in het algemeen van illegale literatuur, later kwam men tot de overtuiging dat er onderscheid gemaakt diende te worden - zoals dat ook in de ondertitel van deze bibliografie tot uiting komt - tussen illegale en clandestiene literatuur. Wanneer men tracht de grenzen te trekken tussen deze beide groepen, dan moet vooropgesteld worden dat zij beiden het ideaal van de vrijheid in het algemeen en die van onze letterkunde in het bijzonder gediend en hoog gehouden hebben. Illegaal waren het proza en de poëzie die rechtstreeks gericht waren tegen de bezetter en zijn trawanten. Clandestien daarentegen was de ‘normale’ literatuur die geschreven en uitgegeven werd door auteurs en uitgevers, die zich niet wensten te onderwerpen aan de door de bezetter gestelde voorwaarden. De voornaamste daarvan waren: het lidmaatschap van de in 1942 ingestelde kultuurkamer en de vergunning voor het gebruik van papier, waarmede de censuur door een achterdeurtje werd binnengehaald. Een kleine, aparte groep tenslotte vormt het werk van de auteurs van Joodsen bloede en van de Duitse deserteurs. Er is naar gestreefd een zo volledig mogelijke beschrijving van de tot deze groepen behorende werken te geven. Niet opgenomen werden de clandestiene herdrukken van reeds voor de oorlog verschenen proza en poëzie. Evenmin werden opgenomen de talrijke afzonderlijk-verschenen, meestal getypte of gestencilde, gedichten en liedjes. Zij zullen een plaats vinden in een compleet ‘geuzenliedboek’, tot de samenstelling waarvan Gerrit Kamphuis en ik inmiddels van het Ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschappen de opdracht ontvingen. Daarentegen werden wel opgenomen enkele uitgaven die niet tot de bellettrie behoren - maar die ook nergens elders een onderdak zouden kunnen vinden - en die uit-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 8 gaven, die tijdens de jaren 1944 en 1945 geheel gereed gemaakt werden, maar die pas in de eerste maanden na de bevrijding verschijnen konden. Met betrekking tot de titelbeschrijvingen zij opgemerkt dat hieraan de volledige tekst van het titelblad ten grondslag ligt. De hieraan toegevoegde aanvullingen, verbeteringen, enz. werden tussen haakjes geplaatst. Daarna volgt de volledige, ongewijzigde tekst van het colofon, indien aanwezig. Alleen de veel voorkomende zinsnede aan het eind: ‘Dit exemplaar is No....’ werd meestal weggelaten. In de daarna volgende aantekeningen vindt men de gegevens, die noch in de titelbeschrijving noch in het colofon een plaats konden vinden. Tenslotte is het mij een oprechte behoefte mijn dank uit te spreken aan allen die door hun inlichtingen daadwerkelijk medewerkten aan de samenstelling van deze bibliografie.

Dirk de Jong

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 9

[Boeken]

1. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Bij de prent. [Gedicht met een tekening van C.A.B. Bantzinger. Leiden, Jan Vermeulen. 1943]. Folio. Plano. Colophon. ‘Bij de prent’ werd geschreven door Bertus Aafjes in December 1943 voor C.A.B. Bantzinger, en mèt de prent gedrukt in een kleine oplage als Nieuwjaarsgroet 1944 voor de vrienden en bekenden van.... Aantekening. Er bestaan exemplaren waarin aan het slot van het colophon de naam van Bertus Aafjes, die van Chr. v.d. Weije [pseudoniem van Albert Perdeck] of die van C.A.B. Bantzinger met inkt is ingevuld. Gedrukt door Drukkerij J.W. Dubbelaar te Leiden.

2. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

De ark. [Gedicht. Met tekeningen van] Piet Worm. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1942]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt op de handpers en met de hand gekleurd door Piet Worm. De gehele oplage van 150 exemplaren is door dichter en tekenaar gesigneerd. Zie ook het volgende nummer.

3. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

De ark. [Gedicht. Met tekeningen van] Piet Worm. [2e druk. Alkmaar, Piet Worm. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de uitgever naar originele lithografieën. Deze exemplaren zijn niet gesigneerd. Zie ook het vorige nummer.

4. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

De laatste brief. [Gedicht. Met linoleumsneden van Agg. J.D. Veen. Zaandijk, Klaas Woudt. 1944]. Folio. Plano. Colophon. ‘De laatste brief’ van Bertus Aafjes (uit ‘Het gevecht met de Muze’, verschenen bij A.A.M. Stols) werd als rijmprent uitgegeven in de herfst van '44; de oplage was 100 genummerde exemplaren. De linoleumsneden zijn van Agg. J.D. Veen, de druk is van de handpers uit d'Oude Zoutkeet.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 10

5. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

De tooverfluit. Vrij bewerkt naar Des Knaben Wunderhorn [door Ludwig Achim von Arnim und Clemens Brentano]. Verlucht met vignetten van J.F. Doeve. Amsterdam, o Uitgeverij Contact. [1943]. 8 , IV, 112 blz. Gekartonneerd. Colophon. Des Knaben Wunderhorn, verzameld door Clemens Brentano en Achim von Arnim, verscheen oorspronkelijk in drie delen in 1806-1808. Deze bloemlezing, vertaald door Bertus Aafjes in 1940 en 1941, is in het jaar 1943 gezet uit de ‘Romulus’, gedrukt bij Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, en gebonden door J. Brandt & Zoon te Amsterdam. De oplage bedraagt 5000 exemplaren; hiervan zijn 4875 exemplaren gedrukt op houtvrij offsetpapier en 125 exemplaren op geschept Hollandsch papier, waarbij de teekeningen met de hand zijn gekleurd, genummerd I-CXXV.

6. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Dichters van later tijd. [Gedicht met] houtsnede van Will H. Tweehuysen. [Leiden], De Molenpers [Jan Vermeulen]. 1945. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij J.W. Dubbelaar te Leiden in een oplage van 500 exemplaren. De houtsnede werd van het blok gedrukt. Slechts ongeveer 300 exemplaren vermelden de naam van de dichter en van de illustrator. Herdrukt in Bertus Aafjes: Gedichten. (Amsterdam 1947).

7. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Elf sonnetten op Friesland. [Leiden], Molenpers [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel sonnetten werd geschreven te Terband in Juli 1944 als een hommage aan Friesland en zijn bewoners, in het bijzonder aan hen die het mij door hun gastvrijheid mogelijk maakten in tijden als deze de Muze niet ontrouw te worden. Aantekening. Gedrukt bij de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden in een oplage van 500 exemplaren. De bundel werd opgenomen in Bertus Aafjes: Gedichten. (Amsterdam 1947).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 11

8. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Gerrit Achterberg, de dichter van de sarcophaag. Aanteekeningen bij zijn poëzie. [Met portret, vignet en bandtekening door C.A.B. Bantzinger. 's-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1943]. 8o. 32 blz. Gebonden. Aantekening. Deze, uitgebreide, herdruk van een artikel, dat verscheen in Criterium (jaargang 1. 1940, blz. 632-641), werd in een oplage van 600 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage gedrukt. Gebonden door H.v. Rijmenam te 's-Gravenhage. Na de oorlog opgenomen als inleiding bij Gerrit Achterberg's ‘Cryptogamen’. ('s-Gravenhage 1946).

9. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Het bultig mannetje. [Das buckliche Männlein]. Gedicht. Vrij naar ‘Des Knaben Wunderhorn’ [door Ludwig Achim von Arnim und Clemens Brentano]. Met teekeningen van Piet Worm. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1942]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt op de handpers en met de hand gekleurd door Piet Worm. De gehele oplage van 150 exemplaren is door dichter en tekenaar gesigneerd. Het oorspronkelijke gedicht is te vinden in ‘Des Knaben Wunderhorn’ (gesammelt von L.A. von Arnim und C. Brentano). Anhang: Kinderlieder. Blz. 54-55. Zie ook het volgende nummer.

10. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Het bultig mannetje [Das buckliche Männlein]. Gedicht. Vrij naar ‘Des Knaben Wunderhorn’ [door Ludwig Achim von Arnim und Clemens Brentano]. Met teekeningen van Piet Worm. [2e druk. Alkmaar, Piet Worm. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de uitgever naar originele lithografieën. Deze exemplaren zijn echter niet gesigneerd. Zie ook de aantekening bij het vorige nummer.

11. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

In het Atrium der Vestalinnen. Een fragment. Amsterdam, A.A. Balkema. 1945. 8o. 8 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren op Van Gelder door N.V. De Globe te Amsterdam. Werd na de oorlog opgenomen in Bertus Aafjes: In het Atrium der Vestalinnen en andere fragmenten. (Amsterdam 1945).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 12

12. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Kleine katechismus der poëzie. Amsterdam, A.A. Balkema. [1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze Kleine Katechismus der Poëzie door Bertus Aafjes is in 100 exemplaren op Ossekoppapier van Van Gelder Zonen gedrukt. Aantekening. Gedrukt door J.F. Duwaer & Zonen te Amsterdam. Het vignet werd getekend door Jan Bons.

13. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Omne animal. [Gedichten. Met] tekeningen [van] C.A.B. Bantzinger. ['s-Gravenhage, Mansardepers (Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga)]. 1944. 4o. 64 blz. Colophon. Omne Animal, bevattende een bloemlezing uit de gepubliceerde en ongepubliceerde gedichten van Bertus Aafjes, verlucht met tekeningen van C.A.B. Bantzinger, werd gedrukt in de zomer van 1944. De gedichten werden gezet uit de Excelsior Schrijfletter van de L[ettergieterij] A[msterdam] en gedrukt op Simili Japon in een oplage van 275 exemplaren, genummerd van 1-275. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Gebrocheerd door H. de Koningh te 's-Gravenhage. De bundel werd opgenomen in Bertus Aafjes: Gedichten. (Amsterdam 1947).

14. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Per slot van rekening. Gedichten. [Amsterdam, G.A. van Oorschot. 1944]. 8o. 20 blz. Colophon. De verzen in dezen bundel werden, (het vers ‘In het rampjaar’ uitgezonderd), geschreven vóór Mei 1940, doch niet opgenomen in ‘Het gevecht met de muze’ en ‘Het zanduur van de dood’ waarin zij naar datum thuis hoorden. Zij worden alsnog ‘Per slot van rekening’ gepubliceerd. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren. De bundel werd opgenomen in Bertus Aafjes: Gedichten. (Amsterdam 1947).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 13

15. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Peter-Kersen-Eter. [Met tekeningen van Piet Worm. Alkmaar, Piet Worm. 1943]. 8o. 20 blz. Colophon. ‘Peter-Kersen-Eter’ is een vers dat genomen werd uit ‘De Vrolijke Plantkunde’. ‘De Vrolijke Plantkunde’ maakt deel uit van ‘De Vrolijke Leesles-serie’ voor kinderen, welke serie voorts nog bevat: ‘De Vrolijke Dierkunde’, ‘De Vrolijke Aardrijkskunde’, ‘De Vrolijke Vaderlandse Geschiedenis’ in drie delen en ‘Het Vrolijke Beroepenboek’. Deze leesles-serie zal in de toekomst verschijnen bij de Uitgeverij ‘De Gulden Pers’ te Amsterdam. Zij werd op rijm gezet door Bertus Aafjes en geïllustreerd door Piet Worm onder het motto: Dit werd gemaakt in fraaie vorm Door Bertus Aafjes en Piet Worm. Van deze apparte [sic] uitgave van het vers ‘Peter-Kersen-Eter’ werden naar originele litho's gedrukt en met de hand gekleurd 50 exemplaren. Aantekening. Gedrukt en gekleurd door de uitgever.

16. Aafjes, Bertus [Lambertus Jacobus Johannes Aafjes]:

Verzen en vrouwen. Gedichten. [Met 6 tekeningen van Arya Plaisier. Amsterdam, Arya Plaisier. 1944]. 4o. 28 blz. Colophon. Deze gedichten van Bertus Aafjes werden gekozen, geschikt en met tekeningen getooid door Arya Plaisier tot eigen genoegen, voor enkele harer vrienden en voor den dichter. Er werden zes exemplaren gedrukt: 3 op frans Ingres d'Arches (grijs) en 3 op Ingres van Van Gelder (grijs), alle zes gesigneerd door de schilderes. A.D. MCMXLIV.

17. Aalderink, Hans [Hendrikus Jan Aalderink] [en] Henny G. Mey:

5 jaar bezet. In duizend penseelstreken en wat waterverf. Met tekst van H.G. Mey Senior. Utrecht, IJsselstein. [Utrecht, Hans Aalderink]. 1945. 8o. 30 bladen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 14

Aantekening. In de oorlogsjaren getekend en kort na de bevrijding uitgegeven. Getypt en gebonden in enkele exemplaren.

18. Aan den Engelbewaarder van mijn ontvoerder.

[Door Oscar Huf. Met tekening van I. Spreekmeester. Amsterdam, Christofoor. 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Gedrukt en met de hand verlucht, uitsluitend door onderduikers, werd dit werkje in weerwil van honger, koude en mannenjacht door 't K.S. uitgegeven voor een bijzonder doel. Aantekening. In een oplage van 1000 exemplaren gedrukt door Drukkerij H.J. Koersen & Zn. te Amsterdam. ‘Christofoor’ was het illegale orgaan van vooruitstrevende Rooms-Katholieken.

19. Aan Max J. Friedländer. 1867-5 Juni-1942.

Aangeboden door enkele vrienden en bewonderaars van zijn werk. [Met portret en afbeeldingen]. 's-Gravenhage, [A.A.M. Stols]. 1942. 8o. 120 blz. Aantekening. Gedrukt in een zeer kleine oplage door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Bevat bijdragen van N. Beets. V. Bloch, J.W. Frederiks, H.E.v. Gelder, J.G.v. Gelder, H. Gerson, A. Heppner, G. Hulin de Loo, H.A. Tels, Corn. Veth, A.B. de Vries, H. van de Waal en A. Welcker.

20. Aan onze gesneuvelden.

[Gedicht door Franciscus Ignatius Max (Frans) Schneiders. Met tekening van Piet Gertenaar. Leiden, F.I.M. Schneiders. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door Drukkerij H. Buis te Leiden.

21. Achtentwintig sonnetten.

[Uitgezocht, en met handgekleurde tekeningen verlucht, door Klaas Woudt]. Zaandijk, J. Heijnis Tsz., Sint Nicolaas 1943. 8o. 64 blz. Gebonden. Colophon. Deze bundel, waarin de oorspronkelijke spelling van de sonnetten werd gevolgd, werd met de hand gezet uit de halfvette Plantijn, gedrukt op echt Oud-Hollands papier in een oplaag van twee exemplaren en geïllustreerd in de herfst van het jaar '43

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 15

Aantekening. Gedrukt door Klaas Woudt te Zaandijk. Bevat sonnetten van Aafjes. Boutens, Campert, Kloos, Kool, Marja, Morriën, Nijhoff, Roland Holst-v.d. Schalk, Slauerhoff, Stuiveling, Vasalis, Verwey en Werumeus Buning.

22. Achterberg, Gerrit:

Eurydice. [Utrecht, Het Spectrum]. 1944. 8o. 36 blz. Colophon. Eurydice, een bundel gedichten van Gerrit Achterberg werd gezet uit de Lutetia van J. van Krimpen. De oplage blijft beperkt tot 275 exemplaren, gedrukt op met de hand geschept papier, genummerd van I t.e.m. XXV, niet in den handel, en 26 t.e.m. 275 bestemd voor den handel. Aantekening. Gedrukt bij de Flakkeesche Drukkerij J. & M. Boomsma te Middelharnis. In 1946 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk.

23. Achterberg, Gerrit:

Huis. Ode. Teekeningen van C.A.B. Bantzinger. ['s-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1943]. 4o. 12 blz. Colophon. De colophoon wordt na den oorlog verstrekt. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 75 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage. C.A.B. Bantzinger tekende ook het vignet. Het gedicht verscheen oorspronkelijk onder de titel ‘Ode’ in Gerrit Achterberg: Dead end ('s-Gravenhage 1940) en werd na de oorlog opgenomen in Gerrit Achterberg: Cryptogamen. ('s-Gravenhage 1946).

24. Achterberg, Gerrit:

Kleine kaballistiek voor kinderen. [Gedicht. Met tekeningen van G.A. Kuiper. Yerseke, A. Th. Mooij]. 1944. Folio. Plano. Colophon. Rijmprent bij een gedicht van Gerrit Achterberg. Januari 1944. Aantekening. Gedrukt in een kleine oplage door Drukkerij E.Th. Zoeteweij te Yerseke.

25. Achterberg, Gerrit:

Meisje. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 12 blz. [Volière-reeks. No. 2].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 16

Colophon. In opdracht van ‘In agris occupatis’, als tweede nummer in de Volière-reeks gedrukt en verlucht door H.N. Werkman, in een oplaag van 110 exemplaren, welke niet in den handel komen. De exemplaren werden genummerd I-X en 11-110. Die van I-X zijn gesigneerd door den dichter. Aantekening. Werd opgenomen in Gerrit Achterberg: Existentie. ('s-Gravenhage 1946).

26. Achterberg, Gerrit:

Morendo. Gedichten. [Leiden, De Molenpers (Jan Vermeulen). 1944]. 8o. 32 blz. Colophon. Deze eerste druk van ‘Morendo’ werd in Mei 1944 gezet uit de Genzsch-Antiqua van Friedrich Bauer en gedrukt in een oplage van 500 exemplaren. Tien genummerde en door den dichter gesigneerde exemplaren werden gedrukt op ‘Register’ papier. Aantekening. Gedrukt door de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden. De luxe exemplaren werden gebonden in donkerblauw linnen. Aan het eind van de bundel een ‘Verantwoording’ van Jan Vermeulen met betrekking tot de keuze der gedichten. Deze bundel werd in zijn geheel opgenomen in Gerrit Achterberg: Oude cryptogamen. (Amsterdam 1951).

27. Achterberg, Gerrit:

Reiziger ‘doet’ Golgotha. Een gedicht met teekeningen van C.A.B. Bantzinger. ['s-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1943]. 4o. 12 blz. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 750 exemplaren. Het omslagvignet werd eveneens door C.A.B. Bantzinger getekend. Het gedicht werd opgenomen in Gerrit Achterberg: En Jezus schreef in 't zand. ('s-Gravenhage 1947).

28. Achterberg, Gerrit:

Sintels. Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1944. 8o. 32 blz. Colophon. Deze bundel werd in het voorjaar van 1944 gedrukt, in een beperkte oplaag voor vrienden en bekenden van den auteur en den uitgever van de Bayard Pers, met de Weiss Antiqua letter op Hollandsch Text. Vijftig exemplaren, genummerd van 1-50, verschenen op Boston Text en werden door den dichter gesigneerd.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 17

Aantekening. Tekenaar van het omslagvignet was Fons Montens. In een oplage van 500 exemplaren gedrukt door Drukkerij J. van der Schaaf te Amsterdam. Typografische verzorging van Joh. H.v. Eikeren. Een aantal gedichten uit deze bundel werd opgenomen in Gerrit Achterberg: Oude cryptogamen. (Amsterdam 1951).

29. Ad tabulam pictam.

(Sonnettenkrans). [Door Lod. v. Focken Bosch (pseudoniem van Louis Tiessen). Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Folio. 8 bladen. Aantekening. Gestencild door de dichter in een oplage van 30 exemplaren.

30. Adama van Scheltema, C[arl] S[teven]:

Vrede. [Gedicht. Met tekening van Karel Booden]. Amsterdam, De Bel-Pers. ['s-Gravenhage, M.H. Groenendaal Jr.]. 1945. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de uitgever op de pers van de Boterfabriek Brinkers te Zoetermeer in een oplage van 300 exemplaren. Het gedicht werd ontleend aan de bundel van C.S. Adama van Scheltema: Zingende stemmen. (Rotterdam 1916).

31. Aerde, Rogier van [pseudoniem van Adolf Josef Hubert Frans van Rijen]:

De stem in de woestijn. Met penseeltekeningen van Frans Hamer. Amsterdam, Urbi et Orbi. [1943]. 8o. 400 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij C.A. Spin & Zoon te Amsterdam en gebonden door N.V.v.h.J.G. Pulle te Leiden. De band werd eveneens getekend door Frans Hamer. Bij dezelfde uitgever verscheen in 1947 een herdruk.

32. Air triste.

[Door Jan Naaijkens. Met illustraties van de dichter. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 4o. 4 blz. [Sous-marindruk. No. 1]. Colophon. Gedicht, gesneden en gedrukt door J. Naaijkens. Ao belli 44. Aantekening. De naam van de dichter is in het colophon met potlood ingevuld. Eveneens de nummering van de oplage, groot 50 exemplaren. alsmede de serie-naam Sous-marindruk J.

33. Alf, David:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd It's for Oranje. [Song. Composed and illustrated by the author. Utrecht, The Busy Bee (Ch.E. van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 18

Blommestein en G. Lubberhuizen)]. 1944. 8o. 4 blz. Colophon. Printed in secret in the office of the Busy Bee, somewhere in occupied Holland. Edited for the benefit of victims of german oppression. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door H. de Koningh te 's-Gravenhage (kleurendruk) en F. Tamminga te 's-Gravenhage (zwartdruk).

34. Alleen de wind is vrij.

Zes Chinese gedichten. [Door Anthony (Anthonie) Bosman. Noordeloos], Odyssea Pers [Anthony Bosman]. 1945. 8o. 8 blz. Colophon. Alleen de wind is vrij werd gezet, gedrukt en verspreid in het voorjaar 1945 in een oplaag van 175 exemplaren, genummerd van I tot XV en van 16 tot 175. De eerste kwamen niet in de handel. Aantekening. Gedrukt door de Drukkerij Fa. P. van Essen & Zn. te Molenaarsgraaf.

35. Alleluia.

[Met verluchting van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. 4o. 4 blz. Colophon. De schippers van De Blauwe Schuit en haar meester-drukker H.N. Werkman wenschen U een gezegend Paschen 1941. De tekst voor dezen Paaschgroet werd ontleend aan een oud-nederlandsch Paaschlied uit Ootmarsum. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen in een oplage van 60 exemplaren.

36. Als ge wat ouder wordt....

[Savoir viellir. Gedicht door Albert Couvreur. Vertaald door Hendrik Louis Dinger. Met tekening en vignet door Thijs Mauve. Amsterdam, H.L. Dinger. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Dit rijm is een vrije vertaling van een niet uitgegeven Fransch gedichtje ‘Savoir viellir’, dat mij door den Belgischen auteur, wiens voornaam in deze coupletten verborgen ligt, ter hand werd gesteld. L.P. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 19

37. Als gij wist 't gemis...

[Gedicht door Gerard James Dirk Goudriaan. Leiden, in eigen beheer. 1943]. 8o. Plano. Aantekening. In enkele exemplaren gedrukt en gesigneerd door de dichter.

38. Alweer een dag....

Een gedicht, in de maand Maart anno MCMXLV geschreven [door Klaas Woudt], verlucht met een kopergravure [door R.H. van Rossem]. Uitgegeven bij d'Oude Zoutkeet [Klaas Woudt], aan de Lagedijk 158 te Zaandijk. 1945. 8o. 14 blz. Gebonden. Colophon. De oplage van dit boekje bedraagt slechts enkele exemplaren: één daarvan is het eigendom van Siet Amesz te Enschedé, voor wie het vers werd geschreven; een ander is van den illustrator R.H.v. Rossem te Zaandam en het derde exemplaar is het eigendom van Klaas Woudt te Zaandijk, die het vers schreef, het met de hand zette uit de Plantijn-letter en het drukte op de handpers van de Zoutkeet.

39. Amersfoort, Piet van [pseudoniem van Jan Willem Jacobs]:

Gedachten zijn vrij! Gedichten. [Omslagtekening door Joh. van Hell. Amsterdam], Uitgave van ‘Blauwe Lucht’ [J. Kooijman]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. De dichtbundel ‘Gedachten zijn vrij!’ werd in de maand April van het jaar 1945 uitgegeven door ‘Blauwe Lucht’ in een oplage van 375 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Rustenburg te Amsterdam. Een zevental dezer gedichten werd opgenomen in Jan W. Jacobs: Strijd om vrijheid. (Amsterdam 1945).

40. Amsterdam's haven verwoest.

[Gedicht door Gerrit Kamphuis. Met tekening van Marten Toonder. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. [D.A.V.I.D.-reeks. No. 2]. Colophon. Deze prent is nummer twee in de D.A.V.I.D.-reeks en werd in het najaar van 1944 op een met de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 20

hand voortbewogen pers van de ondergrondsche drukkerij D.A.V.I.D. gedrukt in een oplage van 775 van 1-750 en van I-XXV genummerde exemplaren. Het is een uitgave van De Bezige Bij.

41. Ankie is jarig.

[Verhaal voor kinderen door Willy Wiechman (pseudoniem van Bea Etty Polak-Biet). Met foto's van Samuel (Sem) Presser. 's-Gravenhage, W. Polak. 1943]. Oblong 8o. 20 blz. Aantekening. Deze eerste druk werd in twee kleuren gedrukt in een oplage van 10.000 exemplaren door Drukkerij Planeta te 's-Gravenhage. Gebrocheerd door Drukkerij W.K. Vermeulen te 's-Gravenhage.

42. Ankie is jarig.

[Verhaal voor kinderen door Willy Wiechman (pseudoniem van Bea Etty Polak-Biet). Met foto's van Samuel (Sem) Presser. 2e druk. 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. Oblong 8o. 20 blz. Gekartonneerd. Aantekening. In een grote oplage gedrukt door Drukkerij Planeta te 's-Gravenhage en gekartonneerd door Drukkerij W.K. Vermeulen te 's-Gravenhage. Van deze herdruk werden 200 luxe exemplaren op ivoorcarton gedrukt.

43. Antipholus van Ephesus [pseudoniem van Johannes Aloysius Antonius (Jan) Engelman]:

Ballade van de waarheid. Tekening van Antipholus van Siracuse [pseudoniem van Fedde Weidema]. Gedrukt ter gelegenheid van het elfde lustrum van de K.S.V. ‘Veritas’ Utrecht, 30 Mei 1944. [Utrecht, K.S.V. ‘Veritas’ Utrecht. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. In een kleine oplage gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Typografische verzorging van Charles Nypels. Ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Het vrije boek in onvrije tijd’ in het Stedelijk Museum te Amsterdam (Juli 1945) werd deze rijmprent in een genummerde oplage herdrukt met het volgende colophon: ‘De ballade van de Waarheid door Antipholus van Ephesus, voor het eerst gedrukt ter gelegenheid van het elfde lustrum van de K.S.V. Veritas te Utrecht, 30 Mei 1944, werd in Juli 1945 herdrukt op de ondergrondsche pers in het Stedelijk Museum te Amsterdam, naar aanleiding van het feit dat het gemeentebestuur van Amsterdam aan deze ballade de prijs voor het beste illegaal verschenen verzetsgedicht heeft toegekend’. Werd opgenomen in Jan Engelman: Vrijheid. (Utrecht 1945).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 21

44. Antique.

[Poème en prose d'Arthur (Jean Arthur) Rimbaud. Ecrit à la main par Susanne Heynemann. Avec un dessin de Giovanni Costetti. Utrecht, G.M. van Wees. 1944]. 4o. 8 blz. Colophon. Antique, poème en prose d'Arthur Rimbaud, a été écrit à la main par Susanne Heynemann, illustré par Giovanni Costetti, achevé d'imprimer en 1944 en 75 exemplaires pour G.M. van Wees et ses amis. Aantekening. Gedrukt door Schotanus & Jens te Utrecht. Alle exemplaren zijn door calligrafe en tekenaar gesigneerd. Het oorspronkelijke gedicht komt voor in Rimbaud's bundel ‘Les illuminations’. (Paris 1886).

45. Aphorismen van de minne.

Verzameld [en geïllustreerd] door A[be] J[ohannes] Kuipers. [Groningen, Abe J. Kuipers. 1945]. 8o. 8 blz. [De Merelreeks. No. 2]. Colophon. Deze Aphorismen, verzameld, opgemaakt en met een houtsnede door Abe Joh. Kuipers, werden in Februari 1945 in een oplage van 100 genummerde exemplaren gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij De Waal te Groningen.

46. Arme boertje, 't.

[Spel voor kinderen. Met tekeningen van Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 's-Gravenhage, W. Polak. 1943]. Oblong 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 10.000 exemplaren door Drukkerij Westerlaan te Berlikum.

47. Arp, [Hans]:

Rire de coquille. [Poèmes. Avec dessins de Sophie H. Taeuber-Arp]. Amsterdam, [A.F.W. Vordemberge-Gildewart]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. le présent ouvrage a été tiré, par les soins de l'éditeur vordemberge-gildewart sur les presses de l'imprimerie j.f. duwaer & fils s.a. amsterdam. le tirage a été limité à 100 exemplaires: 25 exemplaires sur papier barchem green, numérotés de 1 à 25, et

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 22

75 exemplaires sur papier hollande van gelder, numérotés de 26 à 100. Aantekening. Oorspronkelijke uitgave. Typografische verzorging door de uitgever.

48. Ascensus ad inferos.

[Door Friedrich Robert August Henkels en Simon Vestdijk. Met omslagtekening van H.N. Werkman. Groningen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit kloosterlijk avontuur te Sint-Michielsgestel werd gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 50 exemplaren. Voor het binnenwerk werden de archieven van het Seminarie georganiseerd, zooals dat in Brabant heden ten dage heet. In Nov. 1942 geschonken aan de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De inleiding en het eerste sonnet zijn van F.R.A. Henkels; het antwoord-sonnet is van S. Vestdijk.

49. Atlantic Charter.

[Utrecht], The Busy Bee [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 16 blz. [Documents humains. No. 3]. Colophon. The Atlantic Charter, a joint declaration of the President of the United States and the Prime Minister of Great Britain, first published August 12th 1941, has been printed in secret in the office of the Busy Bee, somewhere in occupied Holland, this being the third volume of the series Documents humains. The edition has been limited to 100 copies on Simili Japon paper. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

50. Auden, W[ystan] H[ugh]:

Vier gedichten. Vertaald door C[ornelis] Buddingh'. [Dordrecht], Semaphore Pers [Anthony Bosman]. 1945. 8o. 16 blz. Colophon. Deze Vier Gedichten van W.H. Auden, in de vertaling van C. Buddingh' werden in het voorjaar 1945 voor de Semaphore Pers, gezet uit de Hollandsche

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 23

Mediaeval, gedrukt ter perse van Drukkerij G. Stolk te Dordrecht, in een oplage van 275 genummerde exemplaren, waarvan de eerste 25, genummerd van I tot XXV niet in de handel kwamen. De overige werden genummerd van 26 tot 275. Aantekening. De oorspronkelijke teksten der eerste drie gedichten (Horend van oogsten; Hier sta ik; De zes kreupele bedelaars) werden voor het eerst gepubliceerd in Auden's bundel ‘Look stranger’ (London 1936), waar zij te vinden zijn onder de nummers 7, 17 en 24. In W.H. Auden: Collected shorter poems 1930-1944 (London 1950) kregen de eerste twee resp. de titels: Paysage moralisé en The Malverns; het derde gedicht, waarvan de beginregel luidt: O for doors to be open and an invite with gilded edges, kreeg ook in deze verzamelbundel geen titel. De oorspronkelijke tekst van het vierde gedicht (Reis naar IJsland) vindt men in W.H. Auden and Louis MacNeice: Letters from Iceland (London 1936), waar de titel luidt: Journey to Iceland. A letter to Christopher Isherwood Esq. Het werd onder deze titel ook opgenomen in W.H. Auden: Collected shorter poems 1930-1944. (London 1950).

51. Baaren, Theo[dorus Petrus] van:

Versteend zeewier. Met 4 tekeningen van Hans van Norden. Utrecht, De Odyssee-Pers. 1941. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1943]. Oblong 8o. 36 blz. Gebonden. Colophon. ‘Versteend zeewier’, gedichten van Theo van Baaren werd gedrukt voor de Odyssee-Pers te Utrecht en kwam October 1941 gereed in een oplaag van 270 exemplaren. Hiervan zijn 20 exemplaren gereserveerd voor uitgever, auteur en zijn vrienden (genummerd van I-XX). De overigen zijn genummerd van 21-120 en werden door den auteur gesigneerd en van 121-270. De tekeningen van Hans van Norden zijn in de eerste 120 exemplaren met de hand gekleurd. Aantekening. Gedrukt door N.V. Koch & Knuttel te Gouda.

52. Babylon herhaald.

[Door Bert Voeten (Lambertus Hendrikus Voeten). Gedichten. Met omslagtekening van Tine Louw. 's-Hertogenbosch, in eigen beheer. 1944]. 4o. 12 blz. Colophon. ‘Babylon herhaald’ werd op stencil afgedrukt in den zomer v.h. bevrijdingsjaar 1944 in een

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 24 oplage van 60 genummerde exemplaren, met handgetekenden omslag. Aantekening. Door enkele vrienden van de dichter gestencild op het Bureau van de Prijsbeheersching te 's-Hertogenbosch. Voor de 2e druk, zie nummer 888.

53. Babylon, Frans [pseudoniem van Franciscus Gerardus Jozef Obers]:

Jeugdalbum. [Deurne, in eigen beheer. 1944]. 8o. 76 blz. Colophon. De bundel sonnetten ‘Jeugdalbum’ werd voor eigen rekening gedrukt in een oplage van 100 exemplaren, die niet in de handel verkrijgbaar zijn, maar door de dichter gesigneerd verspreid onder vertrouwden in eigen kring. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Gebr. Nies te Deurne. Een kleine keuze uit deze bundel, aangevuld met enkele andere gedichten werd na de oorlog onder dezelfde titel herdrukt. (Helmond 1945).

54. Bach, Johann Sebastian:

Passio Christi. Edidit Prof. Dr. T. van Doorn [pseudoniem van Louis Michael (Lou) van Strien]. Illustravit Albrecht Dürer. Prodiit in ‘Camera Obscura’, Iraenapoli, in tempore belli. [Amsterdam, F. Hoes. 1943]. 4o. 70 blz. Gebonden in halfperkamenten band. Colophon. Hier eindigt de tekst van de Passio Christi, welke werd gedrukt op de eigen pers door Laurens Jansz. Coster. De letter en de initialen zijn eveneens van Laurens Jansz. Coster. Het bindwerk werd verzorgd door Albertus Magnusz. De teekening op de band is van Fra Angelico. De oplage bleef beperkt tot 250 exemplaren, van welke 50 exemplaren niet in den handel kwamen. Aantekening. Gedrukt door N.V. ‘De IJsel’ te Deventer. Gebonden door N.V.v.h.J.G. Pulle te Leiden. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

55. Bakker, Bert [Lambertus Jozef Bakker]:

Bij de geboorte van Michiel Jan Steinmetz. Versiering van Henk Krijger. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. 1943 [1944]. Folio. Plano.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 25

Aantekening. In een oplage van 50 exemplaren gedrukt door F. Tam minga te 's-Gravenhage.

56. Bakker, Bert [Lambertus Jozef Bakker]:

Het landschap. [Gedicht. Met tekening en titelvignet door C.A.B. Bantzinger. 's-Gravenhage, Tababa-pers (Bert Bakker). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht Het Landschap van Bert Bakker werd geschreven in Februari 1944 en gezet met de Garamond. Titelvignet en teekening zijn van C.A.B. Bantzinger, die alle exemplaren met de hand kleurde. Het werd gedrukt als eerste en eenige uitgave van de Tababa-pers op Haesbeek Oud-Hollandsch. De oplage bedraagt 40 exemplaren, genummerd van 1-40. Ze werden vervaardigd op de handpers en bleven uitsluitend gereserveerd voor de vrienden van dichter en teekenaar, die elk exemplaar van hun handteekening voorzagen. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

57. Bakker, Bert [Lambertus Jozef Bakker]:

Voor Saskia Thomas. Versiering van Henk Krijger. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

58. Bakker, Bert [Lambertus Jozef Bakker], en Barend de Goede:

Quatre mains. Gedichten. Toegestelde drukproef. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. [1944]. 8o. 60 blz. Colophon. ‘Quatre mains’ bevat een keuze uit de gepubliceerde en nog niet verschenen gedichten van Bert Bakker en Barend de Goede, geschreven tusschen 1932-1943. De uitgave zal na den oorlog worden verzorgd door D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij, 's-Gravenhage. Ze werd gezet uit de Benedictine en er werden voorloopig slechts vijf-en-twintig exemplaren, bij wijze

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 26 van drukproef, getrokken op de persen van Drukkerij J. van Boekhoven te Utrecht. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren.

59. Bakx, Pieter [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Prieel in Troje. Balladen. [Verlucht met houtsneden door Theo Mijdrecht (pseudoniem van Thijs Mauve). Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 20 blz. [Quousque tandem. No. 11]. Colophon. Prieel in Troje, Balladen door Pieter Bakx, verlucht met zeven houtsneden van Theo Mijdrecht is het elfde deel in de reeks Quousque Tandem welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche schrijvers en illustratoren. Het boek werd gezet uit de Bodoni-letter en in het verborgene gedrukt op Simili-Japonpapier in een oplage van 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten zijn ter beschikking van de uitgeverij gebleven. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie en gebrocheerd door F.H. Danner te Utrecht. Het gedicht ‘Herkenningsteeken’ werd opgenomen in Anton van Duinkerken: Tobias met den engel (Utrecht 1946), terwijl ‘Straf over Orpheus’ een plaats vond in Anton van Duinkerken: Verzen uit St Michielsgestel. (Utrecht 1946).

60. Ballade van de bruiloftskinderen.

[Door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 8 blz. Colophon. Gedicht van Ds. F.R.A. Henkels, als gijzelaar gevangen te St. Michielsgestel, en voorgelezen op de bruiloft van Kees Klooster en Tiny Koops in de goede stad Groningen, den 22sten Juni 1942. Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 15 exemplaren voor bruiloftsgangers en vrienden van De Blauwe Schuit.

61. Ballade voor een gevangen dichter.

[Door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening en ver-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 27 luchting door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 4o. 4 blz. Colophon. Gedicht van F.R.A. Henkels voor zijn vriend S. Vestdijk, op diens verjaardag 17 October 1942, in gevangenschap te St. Michielsgestel. Gedrukt en verlucht in October 1943 door H.N. Werkman in een oplage van 30 exemplaren.

62. Ballade voor Herbert.

[Door Friedrich Robert August Henkels. Met tekeningen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Deze ballade werd geschreven door F.R.A. Henkels in St. Michielsgestel voor de tweede verjaardag van zijn kleine zoon Herbert op 27 November 1942. Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 25 exemplaren, waarvan enkele beschikbaar zijn voor vrienden van De Blauwe Schuit.

63. Ballade van ons bloed.

[Gedicht door Franciscus Ignatius Max (Frans) Schneiders. Met tekening van Piet Gertenaar. Leiden, F.I.M. Schneiders. 1943]. Folio. Plano. Antekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door Drukkerij H. Buis te Leiden.

64. Ballade van de ter dood veroor deel den.

[Door Yge Herman Foppema. Met tekening van Marten Toonder. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. Folio. Plano. [D.A.V.I.D.-reeks. No. 4]. Colophon. Deze prent is de vierde uitgave in de D.A.V.I.D.-reeks en werd in het voorjaar van 1945 op een met de hand voortbewogen pers van de ondergrondse drukkerij D.A.V.I.D. gedrukt in een oplage van 775 van 1-750 en van I-XXV genummerde exemplaren. Zij werd uitgegeven door De Bezige Bij.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 28

Aantekening. Deze ballade werd opgenomen in Yge Foppema: Spijkerschrift Mei 1940-Mei 1945. (Amsterdam 1945).

65. Ballade van de twee olmen.

[Ballade à propos de deux ormeaux qu'il avait. Gedicht van Paul Marie Verlaine. Vertaald door Simon Vestdijk. Met omslagtekening en verluchting door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. Folio. 4 blz. Colophon. ‘Ballade des deux ormes qu'il avait’ [sic] van Paul Verlaine werd in het nederlandsch overgebracht door S. Vestdijk en opgedragen aan Julia Henkels-Klooster. Gedrukt en verlucht in een oplage van 20 exemplaren door H.N. Werkman in Augustus 1942, waarvan enkele exemplaren beschikbaar zijn voor vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Het oorspronkelijke gedicht is opgenomen in Verlaine's bundel ‘Amour’. Deze vertaling werd herdrukt in S. Vestdijk: Thanatos aan banden. (Amsterdam 1948).

66. Ballade van het water en het land.

[Gedicht door Franciscus Ignatius Max (Frans) Schneiders. Met tekening van Piet Gertenaar. Leiden, F.I.M. Schneiders. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door Drukkerij H. Buis te Leiden.

67. Balzac, Honoré de:

De baldadige vertelsels byeengegaert in de abdyen van Touraysne ende ondeugenderwyse in het licht gegeven, tot vermaeck der Pantagruélisten ende geene anderen. [Contes drolatiques]. Overgeset in de dietsce spraecke door den sinjeur A[drianus] M[ichiel] de Jong. Verlocht met 162 printen van Gustave Doré, 22 hantgecoleurde cierletters ende vignetten mitsgaeders een in koper gegraeveert portret van den auteur door den plaetsnyder Hub. Levigne. Nieuwelyckx geprint door Aelderick Strengholt aen de Leytsche Gracht te Amstelredamme anno Domini

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 29

o MCMXLI. [Amsterdam, A.J.G. Strengholt's Uitgeversmaatschappij N.V. 1943]. 4 . 234 blz. Gebonden. Colophon. Dit boek werd uitgegeven door A.J.G. Strengholt's Uitgeversmaatschappij N.V. aan de Leidschegracht te Amsterdam in 500 genummerde en door den bewerker A.M. de Jong gesigneerde exemplaren. De oorspronkelijke teekeningen zijn van Gustave Doré. De Maastrichtsche schilder-graveur Hub. Levigne ontwierp de sierletters en vignetten, die later door Jaap Pronk met de hand werden gekleurd. Hij graveerde het portret van De Balzac in koper, waarvan de afdrukken door den plaatsnijder zelf zijn gesigneerd. Hubert Levigne ontwierp ook den band. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Haasbeek te Alphen aan den Rijn en gebonden in leder of perkament door H. van Rijmenam te 's-Gravenhage.

68. Bartelson, Henk:

De dans met het leven. [Utrecht, H.J. Aalderink. 1945]. Oblong 8o. 19 bladen. Colophon. Henk Bartelson werd 25-5-'26 te Utrecht geboren. Hij bezocht daar de Chr. Lagere School, waarna hij overging naar de Litt. Economische H.B.S. aan de Asch v. Wijckskade. In 1942 ontstonden zijn eerste, meestal natuur-lyrische verzen, die hun eindpunt vonden in het religieuze vers: Avondgebed. Allengs kwam daarna de kentering. Van een bepaalde richting is momenteel weinig sprake. Enkel speelt de herinnering in vele verzen een belangrijke rol. Deze bundel kwam tot stand in Maart en April van 't jaar 1945 te Utrecht; werd geïllustreerd en verzorgd door Hans Aalderink. Getypt door Alb. G. Wind. Gebruikt werden P. Proost papieren: Heros 1233 malchiet groen en Metalloid H 7150 rood koper voor de band. Pandora 8252½ naturelgeel voor de schutbladen. Aantekening. In ongeveer 5 exemplaren getypt. Het exemplaar dat zich in de bibliotheek der Rijksuniversiteit te Utrecht bevindt, is getiteld: Eerste bedrijf. Behalve dit verschil in titelblad (een vrijheid die de uitgever zich veroorloofde) is in het colophon van dit exemplaar ook vermeld dat het werd getypt door Marti van Groen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 30

69. Bastiaanse, Frans [Wilhelm Ange François Bastiaanse]:

Beeld en stroom. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 24 blz. [Schildpad-reeks. No. 10]. Colophon. De voorafgaande verzen zijn geschreven tusschen 1911 en 1936 en werden ter gelegenheid van den 75-sten verjaardag van den dichter gepubliceerd in de Schildpadreeks in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. De bundel werd gezet uit de Benedictine en gedrukt op Oud-Hollandsch papier in den zomer van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Alle exemplaren werden gesigneerd door de dichter.

70. Baudelaire, Charles:

Conseils aux jeunes littérateurs. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1944. 8o. 24 blz. Colophon. Cette fantaisie de Charles Baudelaire a été achevé d'imprimer avec les caractères ‘Lutetia’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières (Picardie). Le tirage est limité à 150 exemplaires sur papier de Hollande numérotés de 1 à 150. Aantekening. Verscheen voor het eerst in ‘L'esprit public’ van 15 avril 1846. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

71. Baudelaire, Charles:

Douze poèmes. Les fleurs du mal. [Enluminé de dessins et de lettrines à la plume et au pinceau per C.A.B. Bantzinger]. La Haye, D.A. Daamen S.A. 1939. [1943]. 4o. 36 blz. Justification du tirage. Ce recueil, contenant un choix des Fleurs du Mal de Charles Baudelaire, a été enluminé de dessins et de lettrines à la plume et au pinceau par C.A.B. Bantzinger. Il a été édité par la maison d'édition D.A. Daamen S.A., La Haye, et imprimé par J. van Boekhoven, Utrecht. La composition du texte, sauf les lettrines, a été faite avec le caractère italique de E.R. Weiss. Il a été tiré de la présente édition cinq cents exemplaires, dont quatre cent quatre-vingt-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 31 quinze sur papier de Hollande, numérotés de 6 à 500, les numéros 6 à 30, hors commerce, ont été réservés aux amis du dessinateur et de l'éditeur. Il a été tiré cinq exemplaires, numérotés de I à V, dont deux exemplaires destinés au dessinateur, deux exemplaires à l'éditeur et un exemplaire à Mme Dieuwke Aalbers-Kollewijn, qui en a fait les reliures à la main. Les exemplaires numérotés de I à V et de 6 à 30 ont été signés par le dessinateur. Aantekening. Bevat de gedichten: Le mauvais moine; Don Juan aux enfers; Parfum exotique; Le balcon; Causerie; A une passante; Les aveugles; Le possédé; Hymne; Les promesses d'un visage; Allégorie; La mort des amants.

72. Baudelaire, Charles:

Le vin. Cinq poëmes choisis dans Les Fleurs du Mal. Avec des compositions en tailledouce par Jeanne Bieruma Oosting. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1943. Folio. 32 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Imprimé en 55 exemplaires, d'après l'édition critique établie par Jacques Crépet et Georges Blin (Paris, José Corti, 1942), par. Joh. Enschedé en Zonen à Haarlem en Romanée de 16 sur papier Ossekop de Van Gelder Zonen, avec cinq compositions en tailledouce par Jeanne Bieruma Oosting pour l'agrément des bibliophiles du 5 lb. Aantekening. De etsen werden gedrukt door Roelofssen en Huebner te Amsterdam. Typografische verzorging door Jan van Krimpen. Bevat de volgende gedichten: L'âme du vin; Le vin des chiffonniers; Le vin de l'assassin; Le vin du solitaire: Le vin des amants.

73. Bede.

[Enkele strofen uit een spel door Chris Dekker. Maastricht, Maarten N. Engelman. 1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Dit geschenk werd gedrukt door Anselm voor enkele vrienden bij gelegenheid van de 22ste verjaardag van Chris. Er bestaan 7 exemplaren op Ingrespapier en 7 exemplaren op Haesbeek-papier. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebrocheerd door Anselm [Maarten N. Engelman] in de Kloosterdrukkerij te Bemelen (L.). Op het omslag staat als titel: Een bede.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 32

74. Begin van het Evangelie van den H. Johannes.

[Maastricht], Maaspers [Maarten N. Engelman]. 1940 [1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Het begin van het Evangelie van den H. Johannes werd gedrukt met de Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos in 10 exemplaren, op Oud-Hollands papier. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebrocheerd door Maarten N. Engelman bij N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

75. Beknopt overzicht van de geschiedenis van het St. Jozefhuis te 's-Hertogenbosch.

Bij gelegenheid van het 75-jarig verblijf der Broeders van O.L. Vr. van Lourdes in deze inrichting. [Door Br. Amantius M. (kloosternaam van Aloysius Theodorus Wilhelmus Simons)]. 's-Hertogenbosch, N.V. ‘De glorende dag’. [Amsterdam, F. Hoes]. 1945. 4o. 140 blz. Geïllustreerd. Colophon. Dit werkje verscheen in een oplage van 500 exemplaren in het eerste vredesjaar. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebrocheerd in 1944.

76. Beknopt overzicht van een toekomstige federatie uit de Nederl. jeugdverenigingen.

[Door Jaap Kaal. Wormer], Libertijn-uitgave [in eigen beheer]. 1945. 8o. 4 blz. Aantekening. Enigszins aangevulde en gewijzigde herdruk van een artikel, dat verscheen in ‘De Libertijn’, aflevering 3 (Januari 1945). Zie nummer 991. In kleine oplage gedrukt door Kuijper's Drukkerij te Wormer.

77. Beloofde land, Het.

Een kleine hongercyclus. [Door Peter van Steen (pseudoniem van Peter Mourits). Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. Oblong 8o. 36 blz. Colophon. In bezet Nederland. Januari 1945. Aantekening. In ongeveer 150 exemplaren door de dichter gecyclostyleerd.

78. Benoit, Jacques [pseudoniem van Jacobus Joseph Maria Bayer]:

Ex corde. [Gedichten]. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. [1943]. o 8 . IV, 40, IV blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 33

Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een oplage van 200 exemplaren. Een vijftigtal exemplaren werd door de uitgever in rood linnen gebonden. Eén exemplaar werd door Will H. Tweehuysen verlucht.

79. Bergrede, De.

(Matthéüs 5, 6 en 7). 's-Gravenhage, Boekhandel E. Wattez. [1945]. 8o. 20 blz. Aantekening. Werd in 1944 in een oplage van 1500 exemplaren gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

80. Berijmd verzet.

[Bloemlezing uit de verzetspoëzie, samengesteld en ingeleid door Karel Cornelis van Boeschoten en Louis Jacques Zimmerman. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 50 genummerde gedichten en 1 ongenummerd gedicht ‘Tot slot’. In mapje. Colophon. Van deze uitgave werden 200 exemplaren op beter papier gedrukt. Hiervan blijven 150 exemplaren gereserveerd voor Nederlanders die in de gevangenis, het concentratiekamp of in het buitenland vertoeven. Zij zijn genummerd van I tot CL. 50 exemplaren, genummerd van 1 tot 50, blijven tot na de overwinning bewaard voor openbare bibliotheken en andere instellingen. Aantekening. Gezet bij N.V. ‘De Residentiebode’ te 's-Gravenhage en gedrukt in een oplage van 2000 exemplaren door Drukkerij Albédon te 's-Gravenhage. Na de oorlog verscheen een gewijzigde en vermeerderde herdruk, verzorgd door Fred. Batten (Amsterdam 1945), waarin vele namen der dichters werden vermeld. Een 18-tal gedichten uit de illegale uitgave werd niet in deze herdruk, die in totaal 68 gedichten bevat, opgenomen.

81. Bezet gebied.

[Gedichten. Door Peter van Steen (pseudoniem van Peter Mourits). Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Oblong 8o. 18 blz. Aantekening. Deze bundel werd door de dichter in ongeveer 150 exemplaren gecyclostyleerd.

82. Bierce, Ambrose:

Het voorval op de Owl Creek brug, een fantastisch verhaal. [An occurence at Owl Creek Bridge]. Ingeleid en uit het Amerikaans vertaald door

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 34

Jan Spierdijk, met houtgravures van Arnold Pijpers. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 34 blz. Colophon. Dit verhaal is ontleend aan een na de oorlog bij de uitgever F.G. Kroonder te Bussum verschijnende grote bundel novellen van Bierce, welke werd verzameld en vertaald door Jan Spierdijk. Het is in April 1945 met de hand gezet uit de Bodoni-letter en in een beperkte oplaag gedrukt op houtvrij Britannia-tekst. Lay-out en typografische verzorging van J. van Eikeren. Vijftig exemplaren gedrukt op Oud-Hollands vergé werden genummerd van 1-50, de nummers 1-25 zijn bovendien voorzien van een extra stel, door den kunstenaar A. Pijpers, gesigneerde handdrukken van de vijf houtgravures. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren door Drukkerij C. Visser te Huizen. De bundel, waarvan in de colophon sprake is, verscheen in 1949 bij F.G. Kroonder te Bussum onder de titel: ‘Soldaten en burgers’. Deze bundel is een vertaling van de in 1891 verschenen ‘Tales of soldiers and civilians’.

83. Bilderdijk, Willem:

Opgaan, blinken en verzinken. [Met tekening]. Folio. Plano. Aantekening. Een herdruk van de laatste 8 coupletten van ‘Afscheid, uitgesproken in de Amsterdamsche afdeeling der Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen en Kunsten, den tienden van Louwmaand des jaars 1811’.

84. Bittere Mei.

[Gedichten. Door Christina Gezina Kolkmeyer. Met tekeningen. 's-Gravenhage, in eigen beheer]. 4o. 18 bladen. Aantekening. ‘Aan alle mishandelde en gedoode, geplunderde en van hun vrijheid beroofde slachtoffers van de twee meest oorlogszuchtige en wreede landen van de wereld, Duitschland en Japan, wordt dit met diepen eerbied opgedragen’. In een klein aantal getypt. De dichteres overleed op 7 Februari 1945 te 's-Gravenhage.

85. Blaman, Anna [pseudoniem van Johanna Petronella Vrugt]:

Ontmoeting met Selma. Met een tekening van E.A. Hof. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 32 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 5].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 35

Colophon. Deze novelle ‘Ontmoeting met Selma’, door Anna Blaman, werd geschreven in Augustus 1943, gezet uit de letter van Garamont, versierd met een tekening van E.A. Hof en gedrukt in den winter van 1943 in een oplage, welke uitsluitend bestemd is voor vrienden en verwanten van schrijfster, illustrator en uitgever. Aantekening. Naar het ontwerp van A.A.M. Stols gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage, in een oplage van ongeveer 175 exemplaren. Het schildpadvignet werd door Toon van Ham getekend. De schrijfster signeerde alle exemplaren.

86. Blinken de brigade, De.

[Gedicht door Elisabeth Joséphine Hannema-van Maasdijk. Met tekeningen van Karel (Leendert) Links. 's-Gravenhage, Libertas. 1945]. Folio. Plano. Colophon. Deze rijmprent werd April 1945 in het verborgene gedrukt. Van de oplage werden 700 exemplaren genummerd.... Uitgave Libertas. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage in een oplage van 5000 exemplaren. Het gedicht werd opgenomen in Elisabeth van Maasdijk: Aan hen die vielen. ('s-Gravenhage 1945). ‘Libertas’ was een te 's-Gravenhage verschijnend illegaa blad.

87. Bloch, Vitale:

Lissiana. Anlässlich des wiedergefundenen ‘Atelier der Malerin’. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1942. 8o. 16 blz. Geïllustreerd. Aantekening. In een oplage van 25 exemplaren gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Overdruk uit de feestbundel ‘Aan Max. J. Friedländer’. Zie No. 19.

88. Bloed en vuur.

[Gedicht. Door Johannes Jacobus Buskes Jr. Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. 8o. Plano. Aantekening. In een oplage van 1000 exemplaren gestencild en verspreid. ‘Opgedragen aan kommandant Bouwe Vlas, toen de Duitschers de kweekschool in beslag namen en het Leger des Heils liquideerden’.

89. Bloedkoralen.

Gedichten van E.V.M. [pseudoniem van Elisabeth Joséphine Hannema-van Maasdijk]. Halewyn-Pers ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols en F. Tamminga]. 1944. 8o. 16 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 36

Colophon. Gezet uit de Gravura-letter en in de maand November 1944 in het verborgene gedrukt door Dirk Voskens te Amsterdam als eerste uitgave zijner Halewyn-Pers in een oplage van 525 exemplaren op geschept Ossekop-papier van Van Gelder Zonen, genummerd van 1-500 en van I-XXV welke laatste ter beschikking van den uitgever bleven. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga en gebrocheerd door H. de Koningh, beiden te 's-Gravenhage.

90. Bloemekens uit den Seraphijnschen Lusthof.

Zie Een van onze eerwaarde paters. No. 230.

91. Blom, Willem E[ldert]:

Inter alia. [Gedichten]. Uitgegeven door den schrijver voor zijn vrienden. 1941. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1944]. 8o. 58 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren door N.V. Leiter-Nypels te Maastricht. De blz. 37-56 bevatten enkele oorspronkelijke Zweedse gedichten van de auteur alsmede een volledige vertaling in het Zweeds van het Wilhelmus. De gedichten werden gekozen door Jac. van Hattum.

92. Blom, Willem E[ldert]:

Procul negotiis. Gedichten. Uitgegeven door den schrijver voor zijn vrienden, 1941. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1943]. 8o. 40 blz. Gebonden. Aantekening. In een oplage van 250 exemplaren gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. De gedichten werden gekozen door Jac. van Hattum.

93. Boendale, Jan van:

Hoe dichters dichten sullen. [In modern Nederlandsch overgebracht door Bertus Aafjes (Lambertus Jacobus Johannes Aafjes)]. Amsterdam, A.A. Balkema. 1945. 8o. 20 blz. Colophon. Deze tekst is ontleend aan Jan van Boendale's Der Leken Spiegel, geschreven van 1325 tot 1330, door Bertus Aafjes in modern Nederlandsch overgebracht en in 1945 gedrukt door de handpers van d'Oude Zoutkeet [Klaas Woudt] op Hollandsch papier met de Astreeletter voor honderd liefhebbers.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 37

94. Boer, Jan:

Plougende boer. Kerstgedicht 1943. Groningen, J. Niemeijer's Uitgeversmaatschappij. [1943]. 8o. 8 blz. Aantekening. In een oplage van 250 exemplaren gedrukt door N.V. Dijkstra's Drukkerij te Groningen.

95. Boeren.

Open brief van het land. [Gedicht. Door Bertus Aafjes (Lambertus Jacobus Johannes Aafjes). Amsterdam, A.A. Balkema]. 1945. 8o. 8 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 500 exemplaren door D'Oude Zoutkeet [Klaas Woudt] te Zaandijk. Herdrukt in Bertus Aafjes: Gedichten. (Amsterdam 1947).

96. Boeren, P[etrus] C[ornelis]:

Het stille domein. Verlucht door Chris Bender. Besienders-pers [Nijmegen, in eigen beheer. 1944]. 8o. 32 blz. Colophon. De bundel Het stille domein van Dr. P.C. Boeren werd verlucht met teekeningen van Chris Bender en gezet met de Gentzsche Antiqua op Espartopapier in een oplage van honderd en vijftig exemplaren. Aantekening. Gedrukt door de N.V. Centrale Drukkerij te Nijmegen.

97. Bornkamp, A[rie]:

Bibliografie van de werken van A. Roland Holst. [Rotterdam, in eigen beheer]. 1942. 8o. 28 blz. Colophon. De oplage van deze bibliografie bedraagt 35 exemplaren, waarvan 10 (genummerd I-X) op geschept Ingres-papier van Van Gelder en 25 (genummerd van 1-25) op houtvrij romandruk ‘Da Costa’ van G.H. Bührmann. Aantekening. Op blz. 22 is een aanvulling ingeplakt, terwijl er ook nog een blad ‘Aanvullingen’ los is bijgevoegd.

98. Bos, Gerben [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

De wiekslag van den vrede. Gedichten uit Augustus en September van het jaar 1944. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1944]. 8o. 12 blz. Colophon. Gedrukt voor den dichter in September 1944 in een oplage van 200 exemplaren op gewoon en 10 exemplaren, genummerd van I tot X op Hollands

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 38

papier. Hiervan is nummer I bestemd voor H.M. de Koningin en nummer II voor H.K.H. Prinses Juliana, wanneer zij zullen zijn weergekeerd in het bevrijde Nederland. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij P.J. Jansen te Leiden. Een gedeelte der gedichten werd overgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

99 Bos-Idylle.

Naar een 18e eeuwse gravure. [Door Ab (Albert) Visser. Met frontispice van C.A.B. Bantzinger. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 16 blz. [Volièrereeks. No. 12]. Colophon. Dit is de eerste druk van Bos-Idylle, op Dührer tekst gedrukt met de Hollandsche Mediaeval. De nummers I tot en met CC werden door de Volière in vriendschap aangeboden aan ‘De Bezige Bij’; honderdtien arabisch genummerde exemplaren, waarvan de eerste tien werden gesigneerd door den dichter, bestemde zij voor haar eigen kring, als nummer 12 van de reeks. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. Bij de exemplaren die door De Bezige Bij werden verspreid is een losse mededeling gevoegd: Door ingrijpen van den overheerscher gelukte het dezen de hand te leggen op een deel van deze uitgave. Slechts 68 exemplaren bereikten ‘De Bezige Bij’. Deze exemplaren werden genummerd van I-LXVIII. Het gedicht werd later opgenomen in Ab Visser: Millennium. (Amsterdam 1946).

100. Bosman, Anthony [Anthonie]:

Drie decennia avantgarde kunst. Odyssea Pers [Noordeloos, in eigen beheer. 1945]. 8o. 36 blz. Colophon. ‘Drie decennia avant-garde kunst’, een studie van Anthony Bosman, werd voor de Odyssea Pers in het voorjaar van 1945 gezet uit de Romaans letter en gedrukt op een handpers in een oplaag van 150 exemplaren. Zij werden genummerd van I-XV en van 16-150. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij ‘De Alblasserwaard’ te Bleskensgraaf. Deze studie verscheen eerst in ‘Den Gulden Winckel’, Juli 1940-Januari 1941.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 39

101. Bosman, Anthony [Anthonie]:

Gargouille. Voorafgegaan door een gedicht van C[ornelis] Buddingh' en een van Con[stant Anton Jacobus] Schröders. Met twee tekeningen van Perdok [pseudoniem van Henk Schellevis]. Dordrecht, Semaphore Pers [Dordrecht, Anthony Bosman. 1942]. 8o. 32 blz. Colophon. De novelle Gargouille werd gezet uit de Hollandse Mediaevalletter, gedrukt door N.V. Morks' Drukkerij te Dordrecht, en in September 1941 uitgegeven door de Semaphore Pers. De oplage bleef beperkt tot 100 exemplaren. 25 exemplaren, genummerd van I-XXV, kwamen niet in den handel. De overigen werden genummerd van 26-100. Elk exemplaar werd gesigneerd door den auteur en de medewerkers.

102. Bosman, Anthony [Anthonie]:

Paul Klee. In memoriam. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 20 blz. [Herberg-Reeks. No. 7]. Colophon. Deze zevende uitgave van de Herberg-Reeks verscheen in het voorjaar van 1945, werd typografisch verzorgd door Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.], en gedrukt in een oplage van 150 exemplaren, welke genummerd zijn van I-XV en van 16-150. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden. Het vignet werd getekend door A.H. Stoppelenburg.

103. Bosman, Anthony [Anthonie]:

Refrein. S[emaphore] P[ers]. [Noordeloos, in eigen beheer]. 1945. 8o. 12 blz. Colophon. ‘Refrein’, enkele verzen van Anthony Bosman, is opgedragen aan C. Buddingh'. De bundel werd in Februari 1945 in het verborgene gedrukt op een handpers, en uitgegeven door de SP in een oplage van 125 exemplaren, genummerd van I-XX (niet in de handel) en van 21-125. Elk exemplaar werd gesigneerd door den dichter. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij ‘De Alblasserwaard’ te Bleskensgraaf.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 40

104. Bosman, Anthony [Anthonie]:

Witte zwanen, zwarte zwanen. Novelle. Met tekeningen van Joop Löbler. Dordrecht, De Semaphore Pers. 1941. [Dordrecht, in eigen beheer. 1944]. 8o. 36 blz. Gebonden. Colophon. ‘Witte zwanen zwarte zwanen’, een novelle van Anthony Bosman werd gezet uit de Bodoni-letter en gedrukt in de oorlogswinter van het jaar 1941 voor de Semaphore-Pers te Dordrecht. De oplaag bleef beperkt tot 270 exemplaren, waarvan 120 gesigneerd werden door den auteur. 20 hiervan, genummerd van I-XX kwamen niet in den handel. De overigen werden genummerd 21-120 en van 121-270. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

105. Braak, Menno ter:

De duivelskunstenaar. Een studie over S. Vestdijk. ['s-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1943]. 8o. 60 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 1]. Colophon.... vormt deel I van de Astra Nigra Reeks. De oplage bedraagt 50 exemplaren. Niet in den handel. Aantekening. Een herdruk verscheen in 1945 bij L.J. Veen's Uitg. Mij. te Amsterdam.

106. Braak, Menno ter:

Reinaert op reis. Essays. [Met inleiding door Adriaan Morriën en een portret, geteekend door Emile Brumsteede. Amsterdam], Het zwarte schaap [(A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën). 1944]. 8o. 152 blz. Colophon. Reinaert op reis is een verzameling van zeventien essays van Menno ter Braak, die oorspronkelijk in ‘Het Vaderland’ en ‘Het Hollandsch Weekblad’ gepubliceerd werden en nog niet in boekvorm verschenen. Het boek is met de Baskerville-letter in een oplage van 110 exemplaren, waarvan 25 op Hollandsch papier, gedrukt voor de vrienden van het zwarte schaap. Aantekening. Gedrukt door N.V. De Globe te Amsterdam. Dick Elffers tekende het uitgeversvignet. In 1946 verscheen een vermeerderde herdruk bij A.A. Balkema te Amsterdam.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 41

107. Brabander, Gerard den [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]:

De deur op het haakje. Verzen uit het bezette gebied. [Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. 8o. 24 blz. Gebonden. Colophon. De in dezen bundel opgenomen verzen werden op één na geschreven tusschen 10 Mei 1940 en Kerstmis 1942 en zullen in den vorm van deze uitgave slechts in één beperkte oplage verschijnen. Voorjaar 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren door Drukkerij J. van der Schaaf te Amsterdam. De bandtekening is van Han Pieck. Deze bundel werd in zijn geheel opgenomen in de hiernavolgende bundel Gedichten.

108. Brabander, Gerard den [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]:

Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 44 blz. Colophon. Deze bundel gedichten van Gerard den Brabander werd met de hand gezet uit de letter Astree van R. Girot en op de handpers gedrukt in het vroege voorjaar van 1945. Zij verscheen in een beperkte oplage uitsluitend voor vrienden en bekenden van dichter en uitgever. Vijftig exemplaren, genummerd van 1-50 werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. In een oplage van 400 exemplaren gedrukt door Drukkerij Rutger Ophorst te Bussum.

109. Brabander, Gerard den [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]:

Gelaarsde lier. Bezette poëzie. 1944. [Amsterdam, Uitgeverij Wiering. 1945]. 8o. 36 blz. Aantekening. Op het omslag staat gedrukt: ‘Illegaal vervaardigd’. De bundel verscheen echter pas na de bevrijding. In deze bundel vindt men ook: ‘Verzen op pleepapier (geschreven van Augs-Sept. 1943 in cel B 2/8 Huis van Bewaring. Duitsche afdeeling)’. Zie ook No. 110.

110. Brabander, Gerard den [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]:

Later... beter. Nooduitgave. [Met tekeningen van Hep van Delft. Amsterdam, in eigen beheer]. 1944. 8o. 22 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 42

Aantekening. Gehectografeerd door de dichter in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Er zijn 20 exemplaren gemaakt met gekleurde omslagtekening. In deze ‘gekleurde’ uitgave zijn een paar gedichten weggelaten. De laatste afdeling heeft als ondertitel: Verzen op pleepapier. Zie ook No. 109.

111. Brabander, Gerard den [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]:

Verzen op pleepapier. Zie No. 109 en 110.

112. Bracken Vloedt, Jan van den [pseudoniem van Johannes Weiland]:

Gevlekte sater. [Met illustraties van de dichter. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 52 blz. Colophon. Gevlekte Sater, gedichten door Jan van den Bracken Vloedt, werd in den zomer van het jaar 1944 gezet uit de Egmontletter van S.H. de Roos en in het verborgene gedrukt op Simili Japon papier in een oplage van 225 genummerde exemplaren. Het is een uitgave van De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie te Utrecht.

113. Brand!

[Door H. Peters. Nijmegen, Studiehuis ‘St. Jozef’. 1943]. 8o. 64 blz. Aantekening. Dit verhaal werd voor het eerst gepubliceerd in ‘St. Jozef’, jaargang 1942. Het werd daarna in 18000 exemplaren gedrukt, gedeeltelijk door de drukkerij van het Missiehuis ‘Lijenbroek’ te Sittard, gedeeltelijk door de Centrale Drukkerij N.V. te Nijmegen.

114. Brandsma O. Carm., [Anno Sjoerd, kloosternaam:] Titus:

Gevangenislied. Tekst met muziek [voor sopraan met guitaarbegeleiding door Margit Leiker. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 4 blz. Colophon. In het verborgene gedrukt in duizend exemplaren en uitgegeven door De Bezige Bij ten bate van een Fonds voor Bijzondere Nooden. Januari 1945. Aantekening. Gedrukt door H.J. Koersen en Zonen te Amsterdam.

115. Brauw, L[ucie] de:

Wat zoekt ge? Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. [1944]. 8o. 24 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 43

[Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. Nummer 10]. Aantekening. Door het Secretariaat van de V.C.J.C. in een oplage van 400 exemplaren gecyclostyleerd.

116. Bredero, G[erbrand] A[driaensz]:

Eenicheydt is Armoedt. [Bilthoven, Ad. Donker. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Dit gedicht werd in een oplage van honderdvijftien exemplaren gedrukt voor den uitgever Ad. Donker te Bilthoven. Aantekening. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. Gedrukt door Drukkerij Lindenbaum & Co. te Amsterdam. Herdruk van het gedicht dat voorkomt in G.A. Bredero: Boertigh, amoreus en aendachtigh groot lied-boeck (Amsterdam 1622), De grote bron der minnen, blz. 46.

117. Bredero, G[erbrand] A[driaensz]:

Jaarlied. [Utrecht, Chr. Leeflang Jr. 1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Met de hartelijkste wenschen voor prettige Kerstdagen en in het nieuwe jaar de vervulling der liefste verlangens. C. Leeflang Jr. Aantekening. Herdruk in moderne spelling van het laar-lied uit G.A. Brederode: Boertigh, amoreus en aendachtigh groot lied-boeck (Amsterdam 1622), Aendachtigh Liedt-Boeck, blz. 59. Gedrukt in een oplage van 350 exemplaren door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem.

118. Brod und Wein.

[Hymnen von Johann Christian Friedrich Hölderlin. Ausgewählt durch Wolfgang Cordan (pseudoniem van Heinz Horn). Mit Zeichnung von A.C. Willink. Amsterdam, Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar)]. 1941. 8o. II, 30 blz. Gebonden. [Kentaur-Druck. No. 2]. Colophon.... von der meisterdruckerei Boosten & Stols zu Maastricht in der letter von F. Goudy gesetzt und auf ‘Haesbeek de Luxe’-bütten gedruckt. Es wurden nur 250 gezählte exemplare hergestellt... Das initial und das schlussmonogramm wurden französische frühdrucken entnommen. Das kentaur-siegel nach antiker vorlage gefertigt. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 44

119. Brontë, Emily Jane:

Selected poems. [Selected by Jan Spierdijk]. Amsterdam, A.A. Balkema. [1945]. 8o. 32 blz. Colophon. These poems have been selected from the Complete Works of Emily Jane Brontë (London 1923) by Jan Spierdijk and printed in 200 copies on the bicycle-press of Meijer at Wormerveer in the autumn of 1944.

120. Brooke, Rupert [Chawner]:

Two sonnets. With a memoir of Winston [Leonard] S[pencer] Churchill. ['s-Gravenhage, Fred. E.A. Batten. 1945]. Kl. 8o. 8 blz. [Vliegend Verzet. No. 1]. Colophon. These two sonnets of Rupert Brooke have been published in his volume 1914 and other Poems. The memoir of Winston S. Churchill appeared in the Times of April 26th 1915. We give this reprint, without use of stream, somewhere in occupied Holland, in honour of our British Allies on the Ides of March 1945 as number I of the series Vliegend Verzet. The edition has been limited to 100 copies. Aantekening. Gedrukt door N.G. van der A (Drukkerij Albédon) te 's-Gravenhage.

121. Brooke, Rupert [Chawner]:

Two sonnets. With a memoir by Winston [Leonard] S[pencer] Churchill. [2d edition. 's-Gravenhage, Fred. E.A. Batten. 1945]. Kl. 8o. 8 blz. [Vliegend Verzet. No. 1]. Colophon. These two sonnets of Rupert Brooke have been published in his volume 1914 and other Poems. The memoir of Winston S. Churchill appeared in the Times of April 26th 1915. We give this reprint somewhere in occupied Holland, in consequence of the war circumstances without using electrical current, in honour of ouf British Allies on the Ides of March 1945. It is number I of the series Vliegend Verzet. This 2nd edition in April 1945 has also been limited to a 100 copies. Aantekening. Gedrukt door N.G. van der A (Drukkerij Albédon) te 's-Gravenhage.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 45

122. Bruin, H[ein] de:

De brief. [Gedichten. Amsterdam, Uitgeversmaatschappij Holland]. 1942. 8o. 12 blz. Aantekening. In een oplage van 200 exemplaren gedrukt door H. Veenman en Zonen te Wageningen.

123. Bruin, H[ein] de:

Job. [Met 3 houtsneden door Henk Krijger]. Baarn, Bosch en Keuning N.V. [1944]. 8o. 80 blz. Colophon. Job, de herdichting naar het gelijknamige Bijbelboek, werd door H. de Bruin geschreven in de eerste drie maanden van het jaar negentienhonderddrie-en-veertig en gedrukt op de eigen persen van Bosch & Keuning N.V. De tekst werd gezet uit de Egmont. De tekeningen zijn van Henk Krijger. Vijf-en-twintig exemplaren werden gedrukt op oud-Hollandsch papier van Van Gelder Zonen, genummerd van 1 tot 25 en door schrijver en tekenaar gesigneerd. Deze exemplaren zijn niet in de handel. Aantekening. De oplage bedroeg 500 exemplaren. In 1954 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk.

124. Bruin, H[ein] de:

Van kracht tot kracht. [Novelle]. Met een tekening van Toon van Ham. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 18 blz. [Schildpad-reeks. No. 8]. Colophon. ‘Van kracht tot kracht’ door H. de Bruin werd gezet uit de letters Ratio Lateina en Fleischman en gedrukt voor vrienden en verwanten van schrijver en uitgever in den zomer van 1943. Aantekening. In een oplage van ongeveer 150 exemplaren gedrukt door J. Pasman te Zuilen. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de schrijver gesigneerd.

125. R. de Bruyn Ouboter, 1894-7 Juli-1944.

A l'heure où passe l'Aquilon. [Door Joop Sjollema. Met 4 afbeeldingen. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Dit boekje voor R. de Bruyn Ouboter, ter gelegenheid van zijn vijftigsten verjaardag aangeboden, werd geschreven door zijn vriend Joop. Het werd

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 46 gedrukt en verzorgd door De Bezige Bij. De oplage, bestemd voor den jubilaris en zijn vrienden, werd 75 genummerde exemplaren groot, waarvan dit No.... is. Aantekening. Gedrukt door P. den Boer N.V. te Utrecht en gebrocheerd door F.H. Danner, aldaar. Joop Sjollema tekende eveneens het vignet.

126. Buddingh', C[ornelis]:

De laarzen der Mohikanen of Niet goed, geld terug. Gedichten. Dordrecht, de Semaphore-Pers. 1941. [Dordrecht, Anthony Bosman. 1943]. Oblong 8o. 36 blz. Gebonden. Colophon. De laarzen der Mohikanen werd najaar 1941 gedrukt voor de Semaphore-Pers te Dordrecht en verscheen in een oplaag van 270 exemplaren. Hiervan werden 120 exemplaren gesigneerd door den auteur. De eerste 20 genummerd van I-XX kwamen niet in den handel, de overigen werden genummerd van 21-120 en 121-270. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

127. Buddingh', C[ornelis]:

Het huis. [Novelle. Met houtsneden van Madeleine Gans. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. 1945]. 8o. 104 blz. [De Sleutelpers]. Colophon. Dit verhaal Het huis, werd geschreven door C. Buddingh' en verlucht met houtsneden van Madeleine Gans. De tekst, gezet uit de Cochin-letter, werd tijdens de bezetting gedrukt op de persen van De Sleutelpers, in een oplage van 300 genummerde exemplaren en genummerd van I-XXV en 26-300. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

128. Buddingh', C[ornelis]:

Praeter Gallum Cantat. Gedichten. Stadskanaal, W. Indenhaeck. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. Oblong 8o. 20 blz. Colophon. ‘Praeter Gallum Cantat’ door C. Buddingh' werd gezet uit de Garamont en in den zomer van 1944 gedrukt in een oplage van 125 exemplaren, genummerd van I-XXV en van 1-100. Aantekening. Gedrukt door J.R. van Rossum te Utrecht naar een ont werp van de uitgever.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 47

129. Buddingh', C[ornelis]:

Twintig sonnetten. [Dordrecht], Xelhua Pers [in eigen beheer. 1945]. 8o. 28 blz. Colophon. Deze ‘Twintig Sonnetten’ van C. Buddingh' werden in de maand Januari van het oorlogsjaar 1945 voor de Xelhua Pers, gezet uit de Nobel Antiek, gedrukt ter perse van Drukkerij G. Stolk te Dordrecht, in een oplage van 275 exemplaren, welke werden genummerd van I-XXV en van 26-275.

130. Buddingh', C[ornelis]:

Vier gorgelrijmen. Met tekeningen van Radboud de Cadt [pseudoniem van Fedde Weidema. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 4o. 16 blz. Gebonden. Colophon. Vier Gorgelrijmen door C. Buddingh' met teekeningen van Radboud de Cadt werd in 1944 gedrukt door Willem Indenhaeck te Stadskanaal in een oplaag van 125 exemplaren, genummerd van 1 tot 100 en van I tot XXV. Aantekening. Naar een ontwerp van de uitgever met de hand gezet door J. Hendriks te Utrecht en gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie aldaar. Bij een inval in de drukkerij werd o.a. het originele omslag in beslag genomen, zodat toen een omslag met een eenvoudig etiket gedrukt werd door P. den Boer N.V. te Utrecht. Vermoedelijk werden de, eveneens in beslag genomen, drukproeven van het binnenwerk opgezonden aan de redactie van ‘De Gil’, zodat deze de bundel kon bekronen met de Professor Gil-prijs (zie De Gil, Periodiek relorgaan voor geduldig Nederland, No. 14, 15 Sept. 1944). Na de oorlog verscheen een uitgebreide herdruk, getiteld: Gorgel-rijmen. (Utrecht 1953).

131. Bulthuis, Rico J[ohan]:

De kleine comedie. Een poppenlandse geschiedenis. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 36 blz. [Herberg-reeks. No. 5]. Colophon. De kleine comedie van Rico J. Bulthuis verscheen als nr vijf in de Herberg-Reeks en werd typografisch verzorgd door Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.] en gedrukt in het voorjaar van 1945 in een genummerde oplage van 300 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden. Het vignet werd getekend door A.H. Stoppelenburg.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 48

132. Bulthuis, Rico J[ohan]:

Dit is het verhaal van mijn vriend de tovenaar. Katten en vuurwerk of De getemde Troll. Een waarachtige en leerrijke geschiedenis, geschreven en gedrukt voor het Poppentheater Lampion. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1942]. 8o. 40 blz. Colophon. Van dit boekje verschenen vijf en twintig genummerde exemplaren, uitsluitend gedrukt voor de vrienden van mijn Poppentheater Lampion. Aantekening. Gedrukt op het kantoor van het hoofdbestuur der P.T.T. te 's-Gravenhage. Er werden ongeveer 15 exemplaren extra gedrukt.

133. Bij de geboorte van Henri Philip Mayer op 3 Augustus 1944.

[Gedicht door Anton van Duinkerken (pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs). Haarlem, F. Mayer. 1944]. Kl. 8o. 16 blz. Colophon. Gezet uit de Cancelleresca Bastarda van J. van Krimpen. [Gedrukt door] N.V. Joh. Enschedé en Zonen, Haarlem.

134. Bij de geboorte van onze jongste Prinses.

[Door Jan Hendrik de Groot. Gedicht. Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. Plano. Fotocopie. Aantekening. Van de getypte tekst werd een fotocopie gemaakt in een oplage van ongeveer 100 exemplaren.

135. Bij het graf van den Nederlandschen onbekenden den soldaat gevallen in de Meidagen 1940.

[Door Martinus Nijhoff. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit sonnet werd door den dichter van De Blauwe Schuit geschreven in een stil dorp ergens achter Nederland's duinen in April 1942, gedrukt en verlucht in een oplage van 100 exemplaren door H.N. Werkman in opdracht van de schippers en in de maand Mei verdeeld onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Hoeveel exemplaren er gedrukt werden staat niet vast (vermoedelijk waren het er 150).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 49

136. Bij het ontvangen van het bericht over den moord door de Duitschers op vijf onschuldige Nederlanders op 15 Augustus 1942. Aantekening. Rijmprent. Gedateerd 17 Aug. '42.

137. Cafeteria.

[Gedicht door Jan van Hees. Amsterdam, in eigen beheer. 1941]. 8o. 32 blz. Colophon. Amsterdam, 16.1.1941. Jan van Hees. No...· van 25 geteekende exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij G. Schoelink te Bergen (N.H.).

138. Campert, Jan [Remco Theodoor]:

De achttien dooden. [Met tekeningen van Coen van Hart (pseudoniem van Fedde Weidema. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Van deze rijmprent verschenen 6 drukken. De 1e druk verscheen in een oplage van 500 exemplaren, kenbaar aan 2 drukfouten: a. het eerste woord van het gedicht heeft 3 e's (eeen) en b. Hollandsch (in andere drukken is de ch weggelaten). De 2e druk heeft slechts een van beide bovengenoemde drukfouten. De 3e-6e druk zijn zonder fouten. De exemplaren van de vierde druk hebben een colophon: ‘Deze prent, een gedicht van Jan Campert, met een teekening van Coen van Hart, werd in den zomer van het oorlogsjaar MCMXLIII gezet uit de Egmont- en Erasmusletter van S.H. de Roos en in het verborgene gedrukt en uitgegeven. De uitgave bestaat uit: I. Een gewone oplage van onbepaalde grootte, welke ten bate van slachtoffers van de Duitsche overheersching werd verkocht. II. Een bijzondere oplage van 50 genummerde exemplaren op Oud-Hollandsch papier Haesbeek Imperium, welke ter beschikking van de Uitgeverij bleef. Uitgeverij De Bezige Bij’. De 6e druk werd gedrukt op beige Pannekoek-papier. De totale oplage van deze drukken bedraagt ruim 15000 exemplaren, alle gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Het spreekt wel haast vanzelf dat dit gedicht ook door anderen werd nagedrukt. We vermelden slechts: a. een uitgave met initiaal en tekening van Charles Jongejans in oranje, gedrukt door de Kantoorboekhandel Jos. J. Bothe te Amsterdam. b. een uitgave waarbij de illustratie niet aan het begin maar aan het einde voorkomt, terwijl de titel over de gehele breedte gezet en rood onderstreept is. c. een uitgave in dubbele zwarte rand, in een kleine oplage gedrukt door De Gooi- en Eemlander te Hilversum en kort na de bevrijding verspreid. d. een uitgave op grijs papier in oblong-formaat.

139. Cats, Jacob, 1577-1660:

Wanneer de mof is, arm en kaal... [Met portret en vignet getekend door A.W.J.M.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 50

Noyons. Amsterdam, F. Hoes. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. De tekst van dit hekelvers is niet van Jacob Cats.

140. Celdroom

[in het oorlogsjaar 1943. Door Hendrik Mattheus van Randwijk. Amsterdam, Vrij Nederland. 1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Dit gedicht werd gedrukt en uitgegeven in bezet Nederland, in het najaar van 1943. Vijftig exemplaren op Oud-Hollandsch papier werden voorzien van de nummers 1-35 en de letters A-O. - No. 1 werd gereserveerd voor H.M. de Koningin. No. 2 voor Prinses Juliana en Prins Bernhard. No. 3 voor den Minister-President Gerbrandy. De exemplaren A-O zijn niet in den handel. De opbrengst is voor de vrije pers. Aantekening. In een grote oplage gedrukt door de N.V. Arnhemsche Boek-, Courant- en Handelsdrukkerij te Arnhem. De omslagtekening en de vignetten zijn van R. Snapper. In 1946 verscheen bij de Uitgeverij Vrij Nederland te Amsterdam een legale herdruk.

141. Celdroom.

In het oorlogsjaar 1943. [Door Hendrik Mattheus van Randwijk. Herdruk. Amsterdam, Vrij Nederland. 1944]. 4o. 24 blz. Gebonden. Colophon. Deze bijzondere uitgave van ‘Celdroom’ werd gedrukt in bezet Nederland in de maand Augustus van het jaar 1944. De eerste uitgave er van verscheen in het najaar van 1943. Deze nieuwe oplaag bedraagt 250 ongenummerde exemplaren. Zij worden door de leiding van ‘Vrij Nederland’ als blijk van eerbied aangeboden aan de nabestaanden van de gevallen strijdmakkers, aan degenen, die voor de zaak van ‘Vrij Nederland’ leden in gevangenissen en concentratiekampen en aan hen, die zich op bijzondere wijze in en voor de organisatie verdienstelijk hebben gemaakt. Dit exemplaar werd aangeboden aan... Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Het bandvignet voor deze uitgave werd getekend door André van der Vossen. In 1946 verscheen bij de Uitgeverij Vrij Nederland te Amsterdam een legale herdruk.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 51

142. Charaksis.

Vertaald uit het Grieksch. [Oorspronkelijk gedicht door Robert Marie Philip Joseph Franquinet. Met een tekening van de dichter]. Argonautenpers. 1940. [Maastricht, Maarten N. Engelman. 1944]. 4o. IV, 16 blz. Gebonden. Colophon. De Nederlandsche vertaling van het gedicht ‘Charaksis’ van den Griekschen dichter Theophilos Hègeso verlucht met een teekening van Panaït Xytheris, werd gedrukt met de Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos op Oud-Hollands papier, in 12 genummerde exemplaren. Aantekening. Dit niet-vertaalde gedicht werd gezet, gedrukt en gebonden door M.N. Engelman bij N.V. Boosten & Stols te Maastricht. Het gedicht werd opgenomen in Robert Franquinet: Charaksis. ('s-Gravenhage 1946).

143. Charles d' Orléans:

Complainte de France. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1944. 8o. 12 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en février 1944 avec les caractères ‘Romulus’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 100 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 100. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. De tekst van het oorspronkelijk gedicht vindt men in Charles d'Orléans: Poésies complètes. (Ed. Ch. d'Héricault. Paris 1896), deel I. blz. 190.

44. Chassidische legenden.

Een suite van H.N. Werkman. [Met inleidende tekst en commentaar door Friedrich Robert August Henkels. Deel I. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. Folio. 12 blz. tekst en 10 platen. In portefeuille. Colophon. De tien bladen van dit eerste deel der Chassidische legenden, een suite van H.N. Werkman, werden door hem met de hand gedrukt in October 1941, naar schetsen en ontwerpen die tot stand waren gekomen in de maanden Juni, Juli en Augustus van dat jaar. Elk blad werd genummerd en gesigneerd door

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 52 den kunstenaar. De plaquette bevat een inleiding over het Chassidisme, de zinsneden uit den tekst der legenden van Martin Buber die rechtstreeks in betrekking staan tot de bladen, en een commentaar daarop, geschreven door een schipper van De Blauwe Schuit. Het geheel werd vereenigd in een portefeuille, ontworpen door den schilder en versierd met een titelvignet. Van dit eerste deel werden 20 exemplaren gemaakt. De opdracht voor het werkstuk werd gegeven door De Blauwe Schuit.

145. Chassidische Legenden.

Een suite van H.N. Werkman. [Met inleidende tekst en commentaar door Friedrich Robert August Henkels. Deel II. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. Folio. 12 blz. tekst en 10 platen. In portefeuille. Colophon. De tien bladen van dit tweede deel der Chassidische legenden, een suite van H.N. Werkman, werden door hem met de hand gedrukt in November en December 1943, naar schetsen en ontwerpen die tot stand waren gekomen in de maanden Juni, Juli en Augustus van het jaar 1941. Elk blad werd genummerd en gesigneerd door den kunstenaar. De plaquette bevat een impressie van den schilder in zijn werkplaats, de zinsneden uit den tekst der legenden van Martin Buber die rechtstreeks in betrekking staan tot de bladen, en een commentaar daarop, geschreven door een schipper van De Blauwe Schuit. Deze plaquette werd reeds gedrukt in het late najaar van 1942. Het geheel werd vereenigd in een portefeuille, ontworpen door den schilder en versierd met een titelvignet. Van dit tweede deel werden 20 exemplaren gemaakt. De opdracht voor het werkstuk werd gegeven door De Blauwe Schuit.

146. Chineesch Cahier.

Gedichten over oorlog en vrede, vrouwen en wijn. [Vertaald, en van een inleiding voorzien door Gerard Louwrens Tichelman. Met tekeningen van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 53

Charles Jongejans]. Amsterdam, A.J.G. Strengholt. [1944]. 8o. 64 bladen. Gebonden. Colophon. Van dit boek, uitgegeven door A.J.G. Strengholt's Uitgeversmaatschappij N.V. aan de Leidschegracht te Amsterdam, werden door de Middenstandsdrukkerij te Velp vijftienhonderd exemplaren gedrukt, waarvan vijfhonderd genummerde en door den bewerker G.L. Tichelman gesigneerde exemplaren. De oorspronkelijke teekeningen zijn van Ch. Jongejans. De firma H. van Rijmenam te Den Haag verzorgde den band. Aantekening. Ook de tekenaar signeerde de 500 genummerde exemplaren. Het boek werd, op de wijze van het Chinese blokboek, aan één zijde bedrukt.

147. Christofoor, Broeder [kloosternaam van Theodorus Johannes van Langen]:

Met Vondel ten stillen omgang. Een historische rondgang door middeleeuws Amsterdam. Dit boekske, verlucht met pentekeningen van Br. Donatiaan [kloosternaam van Jaap Molenkamp], leg ik neer als een bloempje op Vader Vondels graf in de Lieve Vrouwekerk op den Dam. [Oudenbosch, Instituut Saint Louis. 1944]. 8o. 43 blz. Aantekening. Gedrukt in het Instituut Saint Louis in een oplage van 1000 exemplaren. Aan het einde van de tekst vindt men de datum: Oudenbosch, Maart-September 1944. In 1954 verscheen een nagenoeg ongewijzigde herdruk (echter zonder de vermelding dat het een herdruk is) waarin deze datering is weggelaten.

148. Claudel, Paul [Louis Charles]:

Proteus. Een satyrisch spel in twee bedrijven. [Protée. Drame satyrique en deux actes]. Vertaald door J[ohan] W[illem] F[rederik] Werumeus Buning. Antwerpen [Bilthoven], Ad. Donker. 1940 [1944]. Oblong 8o. 132 blz. Colophon. Van dit werkje werden zeshonderd exemplaren gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

149. Cocteau, Jean:

Poèmes écrits en allemand. ['s-Gravenhage, H. van Krimpen. 1944]. 8o. 16 blz. [Le lapin et le chat. No. 3].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 54

Colophon. Les poèmes écrits en allemand de Jean Cocteau ont paru pour la première fois dans la revue Die Sammlung à Amsterdam en 1934. Cette nouvelle édition dans la Collection Le Lapin et le Chat a été composée en caractères Erasme et imprimée en 1944. Le tirage comporte 200 exemplaires, dont 20 hors commerce et marqués ainsi. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Nieuw Leven te 's-Gravenhage. Het vignet werd getekend door Mimi Nooteboom.

150. Coene, Reynier de [pseudoniem van Reindert Arie Kuin]:

Hoe sal ick.... [Gedicht. Met tekening van Leo Schatz. 's-Gravenhage, A.M. van der Wees-de Jonge. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren door Drukkerij Excelsior te 's-Gravenhage.

151. Colmar, S. [pseudoniem van Louis Theodorus Lehmann]:

Het verbreken. Gedichten. [Met houtsnede van Madeleine Gans. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1944]. 8o. 24 blz. Colophon. Het Verbreken werd geschreven tussen 1940 en 1943, gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en gedrukt in oorlogstijd, November 1944, in een oplage van honderd vijftig exemplaren, genummerd van 1 tot 150. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

152. Colmar, S. [pseudoniem van Louis Theodorus Lehmann]:

Het verbreken. Gedichten. [2e druk. Met houtsnede van Madeleine Gans. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1945]. 8o. 24 blz. Colophon. Het Verbreken werd geschreven tussen 1940 en 1943, gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en gedrukt in oorlogstijd, November 1944, in een oplage van honderd vijftig exemplaren, genummerd van 1 tot 150 en herdrukt in Maart 1945, eveneens in een oplage

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 55 van honderd vijftig exemplaren, genummerd van 1 tot 150. Aantekening. Deze herdruk is geheel gelijk aan de oorspronkelijke uitgave. Gedrukt door de uitgeefster.

153. Compaen, Claesz [pseudoniem van Bernard Simon Korsten]:

Voorste linie. Flitsen uit het illegale leven. Uitgave onder auspiciën van ‘De Patriot’. [Haarlem, De Patriot. 1945]. 8o. 30 blz. Aantekening. In een oplage van ongeveer 6000 exemplaren gedrukt door Boom-Ruygrok N.V. te Haarlem. Geheel klaar gemaakt in de bezettingstijd, maar kort na de bevrijding verschenen. ‘De Patriot’ was een te Heemstede verschijnend illegaal nieuwsblad.

154. Constant, Benjamin de [Henri Benjamin de Constant Rebecque]:

Adolphe. Anecdote trouvée dans les papiers d'un inconnu. Paris, La Compagnie o Typographique. 1940 [1941]. 8 . XX, 160 blz. Gekartonneerd. Colophon. Achevé d'imprimer le 24 octobre 1941 sur les presses de A.A.M. Stols à Maestricht pour La Compagnie Typographique. Le tirage, exécuté sur vélin pur chiffon des papeteries G.H. Bührmann, a été limité à 88 exemplaires. Aantekening. Pp. V-XI. Préface de la seconde édition ou essai sur le caractère et le résultat moral de l'ouvrage. [1816]. Pp. XIII-XVI. Préface de la troisième édition. [1824]. Pp. XVII-XIX. Avis de l'éditeur. Pp. 145-155. Notice bibliographique sur ‘Adolphe’. P. 156. Justification de la typographie [par] A.A.M. Stols. Gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam. Het grootste gedeelte van dit werk werd gezet door Mr. W.H.E. Baron van der Borch tot Verwolde, die in de zomer van 1943 gefusilleerd werd. Zie ook het volgende nummer.

155. Constant, Benjamin de [Henri Benjamin de Constant Rebecque]:

Adolphe. Anecdote trouvée dans les papiers d'un inconnu. La Haye, A.A.M. Stols. o 1942. 8 . XX, 160 blz. Gebonden. Colophon. Achevé d'imprimer le 27 octobre 1941 sur les presses de A.A.M. Stols à Maestricht. Le tirage de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 56 cette édition, exécuté sur vélin de Hollande des papeteries G.H. Bührmann, à [sic] été limité à 125 exemplaires. Aantekening. Hetzelfde wat in de aantekeningen bij No. 154 werd vermeld, geldt ook voor deze uitgave.

156. Constant, Benjamin [Henri Benjamin de Constant Rebecque]:

Le cahier rouge, ma vie. [Avec portrait de l'auteur par S. Hartz]. Amsterdam, A.A. Balkema. 1945. 8o. 86 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren op Pannekoek door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Slechts in 1 of 2 exemplaren komt het volgende colophon voor: Le tirage, achevé en avril 1945 sur les presses de Drukkerij Meijer à Wormerveer pour A.A. Balkema à Amsterdam est limité a 350 exemplaires sur vélin de Hollande Pannekoek. La gravure originale est de S. Hartz. De oorspronkelijke uitgave verscheen te Parijs in 1907.

157. Cordan, Wolfgang [pseudoniem van Heinz Horn]:

Besinnung auf Mallarmé. [Mit Zeichnung von A. Roland Holst-de Meester]. Argonauten Druck. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 36 blz. Colophon. Der Vortrag ‘Besinnung auf Mallarmé’ wurde am 25. märz 1944 im hause Roland Holst zu Sloterdijk vor einem geladenen Kreise gehalten. Für diese buchausgabe entwarf frau A. Roland Holst-De Meester die zeichnung des dichters. Es wurden 150 gezählte exemplare hergestellt die nicht für den handel bestimmt sind. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij v.h.C. de Boer Jr. te Den Helder.

158. Cordan, Wolfgang [pseudoniem van Heinz Horn]:

Stefan George in Locarno. Maastricht, [Maarten N. Engelman]. Dezember 1943. 8o. 16 blz. Gebonden. Colophon. Das gedicht ‘Stefan George in Locarno’ - der noch unveröffentlichten reihe des ‘Wendekreises’ von Wolfgang Cordan entnommen - wurde zum 4.XII.1943 von M.N. Engelman in der Nobel-antiqua

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 57 in 21 gezählten exemplaren op Haesbeek-Imperium gedruckt. Diese ausgabe ist nicht für den handel bestimmt. Aantekening. Gezet, gedrukt en in halfperkament gebonden door Maarten N. Engelman in de kloosterdrukkerij te Bemelen(L.).

159. Corona nuptialis det is Brillofts-krânse frissele fen frjeonehân ta it houlik fen de Rjue Earwearde Hear Dominus Jelte Wiersma mei Jiffer Françoise Andree van den Bosch op 'e trêdde deis fen 'e Slachtmoanne fen it jier des Heare 1943 to Amsterdam. Amsterdam, Marnix-Pers ['s-Gravenhage, P.J. Venemans]. 1943. 8o. 24 blz. Colophon. Dizze Brilloftskrânse waerd printe yn Oktober 1943 op 'e Marnix-Pers to Amsterdam mei de Egmont fen S.H. de Roos yn oplage fen fyftich exemplaren, inkeld ornearre for it breidspear mei syn femylje en frjeonen, de printers en dy hjarren goekinde. It exemplaer for it breidspear is mei de hân forljochte fen Joop Kloek. Aantekening. Gedrukt door G.A. Verwey te Schiedam. Het vignet werd getekend door Arnold Pijpers. Bevat bijdragen van J.H. Brouwer. J. Piebenga, Y. Poortinga, H.H. Roose, M.K. Scholten, Fedde Schurer, E.L. Smelik, D.A. Tamminga en J.J. van Weringh.

160. Cort, Martijn [pseudoniem van Johan van der Woude]:

Zeven brieven. [Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. 8o. 68 blz. [Quousque tandem. No. 12]. Colophon. Zeven brieven door Martijn Cort is het twaalfde deel in de reeks Quousque tandem welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. De oplage is 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren groot, waarvan de laatsten ter beschikking zijn gebleven van de uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt op Simili Japon door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Gebrocheerd door H. de Koningh te 's-Gravenhage. Voor de 2e druk zie het volgend nummer. Een na-oorlogse herdruk verscheen in 1946 bij dezelfde uitgever.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 58

161. Cort, Martijn [pseudoniem van Johan van der Woude]:

Zeven brieven. [2e druk. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. 8o. 68 blz. Aantekening. Op blz. 65 staat de aanduiding: Tweede druk. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage. In 1946 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk. Zie ook het vorige nummer.

162. Crashaw, Richard:

Herderszang. Vertaling van Gabriël Smit. Kerstmis 1941. [Amst., Boekhandel ‘Plus Ultra’ en Schiedam, P.J. Venemans. 1941]. 4o. 12 blz. Colophon. Deze Herderszang van Richard Crashaw (1618-1649) werd vertaald door Gabriël Smit en gedrukt door Charles Nypels voor Boekhandel ‘Plus-Ultra’ te Amsterdam. De oplage bedroeg 350 exemplaren. Aantekening. In plaats van ‘voor Boekhandel ‘Plus-Ultra’ te Amsterdam’ staat in een aantal exemplaren ‘voor, Boekhandel P.J. Venemans te Schiedam’ in het colophon. Het gedicht is een vrije vertaling van een gedeelte van ‘Quem vidistis pastores, etc. A hymn of the Nativity, sung by the Shepherds’, voor het eerst verschenen in R. Crashaw's bunde ‘Steps to the temple’ (London 1646).

163. Crielaard, P[iet]:

Oud Amsterdam. [Gedicht. Met tekening van Geurt Kok. Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de tekenaar op de persen van drukkerij Patria te Amersfoort (die toen reeds door de N.S.B. was ‘overgenomen’) in een oplage van ongeveer 400 exemplaren. Daarvan zijn 240 exemplaren uitgereikt aan leerlingen van de W. Hovy-school, voor wie het gedicht ook geschreven werd.

164. Crone, C[ornelius] C[arl] S[tephan]:

Drie in de pan. Verhalen. Maastricht, [Maarten N. Engelman]. September 1943. 8o. 16 blz. Colophon. Drie in de pan. Drie korte verhalen van C.C.S. Crone werden, te Maastricht, in September MCMXLIII gedrukt door M.N. Engelman, met de Holl. Mediaeval van S.H. de Roos in een oplage van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 59

33 exemplaren, welke niet in den handel zijn. 25 exemplaren op romanpapier werden genummerd: 1-25. 8 exemplaren op Oud Hollandsch papier genummerd: I-VIII. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebrocheerd door M.N. Engelman in de kloosterdrukkerij te Bemelen(L.). Deze drie verhalen werden opgenomen in C.C.S. Crone: De schuiftrompet. (Amsterdam 1946).

165. Cros, [Hortensius Emile] Charles:

Les quatres saisons. [Une suite de poèmes. Illustré par Salim. 's-Gravenhage, H. van Krimpen. 1944]. 8o. 20 blz. [Le lapin et le chat. No. 2]. Colophon. Les Quatres Saisons, suite de poèmes par Charles Cros a paru dans la Collection le Lapin & le Chat. Cette plaquette a été composée en caractères Romanée et achevée d'imprimer le 14 juillet 1944. Les illustrations sont de Salim. Le tirage comporte 215 exemplaires sur vélin blanc dont 15 exemplaires sont hors commerce et ainsi marqués. Aantekening. De bundel werd gedrukt door Drukkerij Nieuw Leven te 's-Gravenhage. De omslagen werden gemaakt door N. Brunt [Maria Paulina Brunt], terwijl de uitgever het etiket tekende. Het signet werd getekend door Mimi Nooteboom. De cliché's van de tekeningen, die met waterverf werden gedrukt, zijn van L. Th. Boelaars en Zn. te 's-Gravenhage. De tekst werd ontleend aan Charles Cros: Le coffret de Santal. (Paris 1873).

166. ‘Daar moet veel strijds gestreden zijn....’

[Bloemlezing uit Nederlandsche gedichten door Yda Elisabeth Andrea]. Gouda, Uitgevers-Maatschappij ‘De Poolpers’ [Wormerveer, Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon.... geheel uit de hand gezet en op de handpers gedrukt op ‘Ossekop’-papier. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Bevat gedichten van Dirk Raphaëlsz. Camphuyzen, Jacobus Revius, Joost van den Vondel, Jacob Cats en Hugo de Groot.

167. Dat gebeurde hier.

Kroniek van vijf jaar oorlog. [Samengesteld door Samuel (Sem) Presser.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 60

's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. 8o. 85 bladzijden. Aantekening. Gedrukt door de Haagsche Drukwerkcentrale te 's-Gravenhage in 20.000 exemplaren. Kort daarna verscheen een herdruk in een oplage van 30.000 exemplaren. Aan de achterzijde van het titelblad staat daar vermeld: 2de druk. September 1944. Een vervolg verscheen in 1945 na de bevrijding bij Uitgeverij ‘De Telg’ te Amsterdam onder de titel ‘1945. Het laatste oorlogsjaar’.

168. David en Goliath.

[Door Cord Hendrik Lindijer. Utrecht], Vrijz. Prot. Jeugdwerkcentrum ‘Oolgaardt’. [1943]. 8o. 8 blz.

169. David en Jonathan.

[Door Cord Hendrik Lindijer. Utrecht], Vrijz. Prot. Jeugdwerkcentrum ‘Oolgaardt’. [1943]. 8o. 8 blz.

170. David en Saul.

[Door Cord Hendrik Lindijer. Utrecht], Vrijz. Prot. Jeugdwerkcentrum ‘Oolgaardt’. [1943]. 8o. 8 blz. Aantekening. Bovenstaande 3 lekenspelen werden door het Secretariaat van de Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale te Utrecht gecyclostyleerd, elk in een oplage van 50 exemplaren.

171. Debrot, Cola [Nicolaas Debrot]:

Bekentenis in Toledo. Amsterdam, A.A. Balkema. [1945]. 8o. 20 blz. Colophon. ‘Bekentenis in Toledo’ is gedrukt in een oplaag van 100 exemplaren op Hollandsch papier op de handpers van de Oude Zoutkeet [Klaas Woudt te Zaandijk]. Aantekening. In 1949 verscheen een herdruk bij de uitgever J.M. Meulenhoff in de reeks: De Ceder.

172. Degas, [Hilaire Germain] Edgar:

Huit sonnets. [Avec portrait de l'auteur]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1943. 4o. 12 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Imprimé à 50 exemplaires pour l'agrément des bibliophiles du 5 lb par Meijer à Wormerveer en caractères Perpetua de 12. Maquette Dick Elffers.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Aantekening. Deze sonnetten werden voor het eerst opgenomen in Paul Lafond: Degas. Deel 1. (Paris 1918), blz. 127 e.v.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 61

173. Delden, Johan[nes] van:

Dit is geluk.... Verzen. Uitgeversmaatschappij Jan van der Noot. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1944]. 8o. 32 blz. Colophon. De bundel ‘Dit is geluk....’ werd gezet uit de Garamond-letter en gedrukt in een oplage van 125 exemplaren, waarvan 25 exemplaren, genummerd van 1-25, niet in den handel zijn gebracht. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten & Stols te Maastricht. De exemplaren genummerd 1-25 werden door de dichter gesigneerd. Zie ook het volgende nummer.

174. Delden, Johan[nes] van:

Dit is geluk. Gedichten. Tweede druk. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1944]. 8o. 40 blz. [Herberg-reeks. No. 8]. Colophon. De eerste druk van ‘Dit is geluk’ verscheen clandestien in den zomer van 1944. Deze tweede uitgave verschijnt als nummer VIII in de Herberg-reeks in een oplage van 100 exemplaren, genummerd van I-XXV en 26-100. Aantekening. Typografische verzorging door M.H. Groenendaal Jr. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. te Leiden. Het vignet werd getekend door A.H. Stoppelenburg. Zie ook het vorige nummer.

175. ‘Den Vaderlandt ghetrouwe...’

[Bloemlezing uit Nederlandsche gedichten door Yda Elisabeth Andrea]. Gouda, N.V. ‘De Poolpers’ [Wormerveer, Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij. 1944]. 8o. 28 blz. Colophon.... met de hand gezet uit de Lutetia, gedrukt op de handpers op ‘Ossekop’-papier... Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Bevat, behalve het Wilhelmus, gedichten van A. van der Hoop, H.A. Spandaw, Adriaen Valerius en W. Wenk.

176. Deneer, Cor:

Zigeunerkoor. [Met omslagtekening door Rein van Looy. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 16 blz. [Schildpad-reeks. Derde Tiental. No. 6]. Colophon. De bundel ‘Zigeunerkoor’ van Cor Deneer werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval en in het

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 62 voorjaar van 1944 gedrukt in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en familieleden van dichter en uitgever. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Hendriks te Utrecht. Toon van Ham tekende het schildpad-vignet. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd. Laatste nummer van de Schildpadreeks.

177. Dent, S.T.U. [pseudoniem]:

Administratie en intimidatie. 1e oorlogsuitgave 1945. 34 bladen. Folio. Aantekening. Deze novelle werd in kleine oplage gestencild: het omslag echter werd gedrukt. De bladen 32-33 bevatten een Naschrift October 1944. Op het omslag vindt men de mededeling: Prijs fl. 25.-.

178. Der Apostelen eerste daad.

Fragment uit het Pinksterspel Des Heilands Tuin. [Door Martinus Nijhoff. Met vignet door Jan Th. Giesen. Oegstgeest, K.H. Heeroma]. 1944. 8o. 12 blz. [In signo piscium. No. 5]. Colophon. Der Apostelen eerste Daad, fragment uit het Pinksterspel Des Heilands Tuin, wordt in December van dit oorlogsjaar 1944 voor het eerst gepubliceerd, als vijfde nummer van de reeks In Signo Piscium, in een oplage groot 250 exemplaren, genummerd van I tot XXV en van 26 tot 250. Alleen de laatste worden in den handel gebracht ten dienste van de waterbewoners. Aantekening. De volledige tekst van dit Pinksterspel werd voor het eerst gedrukt in: Het heilige hout. Drie spelen door M. Nijhoff. ('s-Gravenhage 1950). Voor een ander fragment zie No. 182. Gedrukt door Drukkerij ‘Hoogland’ te Delft.

179. Derème, Tristan [pseudoniem van Philippe Huc]:

Welke roos... [Quelque rose que tu cueille]. Bewerking Reinold Kuipers. [Met houtsnede van Abe J. Kuipers. Groningen, Abe J. Kuipers. 1945]. 8o. 8 blz. [Merelreeks. No. 3]. Colophon. Dit gedicht van Tristan Derème, in een bewerking van Reinold Kuipers, opgemaakt en met een houtsnede door Abe J. Kuipers, werd in Maart 1945 in een oplage van 100 genummerde exemplaren gedrukt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 63

Aantekening. Gedrukt door Drukkerij de Waal te Groningen. Het oorspronkelijke gedicht vindt men in Derème's bundel ‘La verdure dorèe’. (Paris 1922). Werd na de bevrijding als rijmprent herdrukt. (Groningen 1945). Werd opgenomen in Reinold Kuipers: Rendez-vous met een Remington. (Bussum 1948).

180. Dertien Maart 1945.

Een gedenkwaardige dag in de geschiedenis. [Huizen, Drukkerij C. Visser. 1945]. 4o. 8 bladen. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen.

181. Dertien Mei 1940.

[Gedicht bij het vertrek van H.M. de Koningin naar Engeland. Door Willem Leonard Welter]. Aantekening. Dit gedicht van de hofpredikant werd in grote aantallen gestencild, getypt en op andere manieren vermenigvuldigd. Het werd eveneens herhaaldelijk afgedrukt op verscheidene, in de bezettingsjaren circulerende, foto's van leden van het Koninklijk Huis.

182. Des Heilands Tuin.

Een Pinksterhymne. Een fragment. [Door Martinus Nijhoff. Met tekeningen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit fragment uit de Pinksterhymne Des Heilands Tuin, gedicht door een schepeling van De Blauwe Schuit in den zomer van 1942, werd gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 75 exemplaren in het jaar 1943 en tegen Pinksteren verdeeld onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De volledige tekst van dit Pinksterspel werd voor het eerst gedrukt in: Het heilige hout. Drie spelen door M. Nijhoff. ('s-Gravenhage 1950). Voor een ander fragment zie No. 178.

183. Dialogue Stéphane Mallarmé-Francis Jammes 1893-1897.

[Avec introduction de G. Jean-Aubry]. La Haye, A.A.M. Stols. 1940. [1943]. 8o. 48 blz. Gebonden. Colophon. Composé en caractères ‘Érasme’ de S.H. de Roos et achevé d'imprimer le 30 avril 1940 par l'impri-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 64 merie Boosten & Stols à Maestricht (Pays-Bas) sur papier de MM.J.B. Green & Son (Maidstone, Kent, Angleterre). Le tirage est limité à 230 exemplaires, numérotés de 1 à 230. Les exemplaires numérotés de 1 à 30 sont hors commerce. (Edition originale). Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam.

184. Dichter, De, en zijn dag.

[Gedicht door Friedrich Robert August Henkels. Verlucht door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht werd geschreven voor den 50sten verjaardag van M. Nijhoff door een schipper van De Blauwe Schuit, gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in April 1944 in een oplage van 15 exemplaren.

185. Dichter, Een.

[Door Jan Vermeulen. Leiden, Molenpers (Jan Vermeulen). 1945]. 8o. 4 blz. Colophon. Gedicht van Jan Vermeulen. Molenpers. Mei 1945. Aantekening. Geschreven voor Dr. A. Perdeck bij zijn verjaardag. In kleine oplage gedrukt door Drukkerij J.W. Dubbelaar te Leiden. Werd opgenomen in Jan Vermeulen: Vergeefse herfst. ('s-Gravenhage 1946).

186. Dichteressen over de seizoenen.

[Gedichten. Verzameld door Abe Johannes Kuipers. Groningen, Abe J. Kuipers. 1945]. 8o. 12 blz. Geïll. [De Merelreeks. No. 4]. Colophon. Deze bundel opgemaakt en met een houtsnede door Abe Joh. Kuipers werd April 1945 in een oplage van 100 genummerde exemplaren gedrukt. Aantekening. Bevat 4 gedichten. n.l. ‘Lente’ van Giza Ritschl (uit ‘Keur uit liefde-verzen’); ‘Zomer: de oogst’ van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk (uit ‘Tussen tijd en eeuwigheid’); ‘Herfst: kentering’ van Truus Gerhardt (uit ‘Laagland’) en ‘Herten in den winter’ van Jo Landheer (uit ‘Helikon’, jrg. 9, No. 1). Gedrukt door Drukkerij De Waal te Groningen.

187. Dichters van later tijd.

Zie Aafjes, Bertus. No. 6.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 65

188. Dickinson, Emily:

Selected poems. [Selected by Simon Vestdijk. Amsterdam], A.A. Balkema. 1940 [1944]. 8o. 72 blz. Colophon. These poems have been selected from the Collected Poems of Emily Dickinson (London 1937) by S. Vestdijk and printed in 200 copies on Ingres. Aantekening. Gedrukt door J.F. Duwaer en Zn. te Amsterdam.

189. Dickinson, Emily:

Ten poems. [Selected and translated by Rosey Eva Pool. Amsterdam, A.A. Balkema. 1944]. 8o. 24 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Emily Dickinson wrote these poems. Rosey E. Pool selected and translated them. Susanne Heynemann calligraphed them and designed the cover. The Widow J. Ahrend en Son reproduced them in flatprinting for Clara Eggink, Jetje Tielrooy and the 53 manfriends of the 5 lb press. Aantekening. Deze bundel bevat de Engelse tekst der gedichten met een Duitse vertaling er naast.

190. Dickinson, Emily:

Three poems. Dutch version R[osey] E[va] P[ool]. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Oblong 8o. 12 blz. Aantekening. Getypt in een oplage van 30 exemplaren door de vertaalster en Joost Jessurun. Eén exemplaar werd voor de vertaalster gecalligrafeerd door Susanne Heynemann.

191. Dies noctesque.

[Door Wytze Gerbens Hellinga. Met acht teekeningen door Fred. Carasso. o Amsterdam, A.A. Balkema. 1943]. 4 . XXXII blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. In 1943 in vijftig exemplaren gedrukt, op de persen van Meijer te Wormerveer, met de 12-punts Goudy Bold, voor de vrienden van de 5 lb. Teekeningen van Fred. Carasso.

192. Dieuwertje Diekema.

Een lied in dertig verzen waar geen woord Spaansch bij is. [Door Cornelis Jan Stip. Met inleiding door Johan Willem Frederik Werumeus Buning]. Franeker, N.V. Douwe Diekema's Uitgevers-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 66 maatschappij, Op de Elfstedengracht 333. [Utrecht, Chr. Leeflang Jr. 1944]. 8o. 24 blz. Gebonden. Colophon. ‘Dieuwertje Diekema’ werd geschreven door Kees Stip in Kootwijkerbroek. J.W.F. Werumeus Buning schreef de inleiding. Het werd gezet uit de Lutetialetter van J. van Krimpen en in opdracht van de N.V. Douwe Diekema's Uitgeversmaatschappij te Franeker gedrukt door Sjoerd Jouwersma te Houthem-St. Gerlach. De oplage van dezen eersten druk bedraagt: veertig exemplaren op met de hand geschept papier, gesigneerd door den dichter en den inleider, genummerd van I-XL en twee honderd en vijftig exemplaren, genummerd van 1-250, waarvan de nummers 1-50 niet in den handel komen. Aantekening. Het is een lied niet in 30 maar in 29 verzen. Gedrukt door N.V. Joh. Enschedé en Zn. te Haarlem. Zie de volgende nummers. Werd na de oorlog herdrukt.

193. Dieuwertje Diekema.

Een lied in ruim dertig verzen zonder refrein, onfatsoenlijke strekkïng of Spaansche woorden [Door Cornelis Jan Stip. Helmond, J.C.M. van Rhee. 1943]. 8o. 16 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt en gebonden (geheel à la Maria Lecina) door de firma Geeris - Roxs te Helmond in een oplage van 200 exemplaren. De opbrengst van deze uitgave, die geheel zonder medeweten van de auteur tot stand kwam, was bestemd voor een textielfonds voor onderduikers. Behalve de titel en enkele kleine afwijkingen in de tekst is deze herdruk geheel gelijk aan de ‘officiele’ uitgave (zie vorig nummer).

194. Dieuwertje Diekema.

Een lied in negen en twintig verzen. Vrij naar Maria Lécina [door Cornelis Jan Stip. Nadruk. 's-Gravenhage, K.C. van Boeschoten. 1944]. 8o. 8 blz. Aantekening. Gehectografeerd in een kleine oplage.

195. Dohler, Jan [pseudoniem van D. Wijbenga]:

Verzen van een zoeker. [Katwijk, in eigen beheer. 1943]. 4o. 24 blz. Aantekening. In een oplage van ongeveer 500 exemplaren gedrukt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 67

196. Dokter Langpootmug.

[Kinderversjes. Verzameld door Bea Etty Polak-Biet. Met tekeningen van Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 's-Gravenhage, W. Polak. 1942]. Oblong 8o. 16 blz. In spiraalband. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 10.000 exemplaren door Drukkerij Pelle te Bussum. Een groot gedeelte werd door ambtenaren van de Prijsbeheersing in beslag genomen. Zie ook de volgende nummers.

197. Dokter Langpootmug.

[Kinderversjes. Verzameld door Bea Etty Polak-Biet. Met tekeningen van Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 2e druk. 's-Gravenhage, W. Polak. 1943]. Oblong 8o. 16 blz. In spiraalband. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 15000 exemplaren door Drukkerij Pelle te Bussum. Zie ook de nummers 196 en 198.

198. Dokter Langpootmug.

[Kinderversjes. Verzameld door Bea Etty Polak-Biet. Met tekeningen van Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 3e druk. 's-Gravenhage, W. Polak. 1945]. Oblong 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 20.000 exemplaren door Drukkerij Lankhout-Immig te 's-Gravenhage. Zie ook de vorige nummers.

199. Doode zwanen, De.

[Gedicht door Simon Vestdijk. Met omslagtekening en titelversiering van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht werd geschreven op 20 Augustus 1942 te Sint Michielgestel. Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 60 exemplaren tegen Pinksteren van het jaar 1944, voor de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Het gedicht werd ook opgenomen in Vestdijk's bundel ‘De uiterste seconde’ (Bussum 1944) en na de oorlog in zijn ‘Gestelsche liederen’ (Amsterdam 1949).

200. Doolaard, A. den [pseudoniem van Cornelis Johannes George Spoelstra]:

Oranjehotel. [Sonnet. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 4 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 200 exemplaren. Opgenomen in A. den Doolaard: De partisanen en andere gedichten. 3e druk. (Amsterdam 1945).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 68

201. Doolaard, A. den [pseudoniem van Cornelis Johannes George Spoelstra]:

‘Vooravond Kerstmis 1944’. [Gedicht. Met 21 tekeningen van Tijl (pseudoniem van A. Frederiks). Utrecht, Het Stichtsche Pepertje (‘Ons Volk’). 1944]. 8o. 12 blz. Colophon. Vooravond Kerstmis 1944, een gedicht van A. den Doolaard, werd geïllustreerd door Tijl. Het werd uitgegeven en gedrukt door ‘Het Stichtsche Pepertje’ in een oplage van 650 exemplaren, genummerd van 1-625 en I-XXV, welke laatste ter beschikking van de uitgevers bleven. De opbrengst van deze uitgave dient ter ondersteuning van het illegale werk. Aantekening. Gedrukt door enkele medewerkers van de Utrechtse afdeling van het illegale blad ‘Ons Volk’ op hun eigen pers.

202. Doorn, Andries van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Drie balladen. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 28 blz. Gekartonneerd. Colophon. Deze drie balladen zijn in den winter 1944-1945, de vijfde onder een bezetting, opgeteekend naar de gegevens, zooals de volksmond deze had bewaard.. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

203. Doorn, Tinus van:

De boer en de vos. Vrij naar een Perzische vertelling. Versjes met in linoleum gesneden prentjes van Tinus van Doorn. Bilthoven en Antwerpen, Ad. Donker. [1945]. 8o. 40 blz. Gebonden. Colophon. Van de, door Tinus van Doorn (geboren te Padang, op 2 Juni 1905 en gestorven te Brussel op 18 Mei 1940) nagelaten linoleumsneden, werd dit boek in een oplage van honderd exemplaren gedrukt en met de hand gekleurd. De tekst werd gezet uit de Bodoniletter. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Gebonden door N.V.v.h.J. Giltay te Dordrecht. De prentjes werden met de hand ingekleurd door Bach Schuurmans. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 69

204. Doorne, Koos van [Jacobus van Doorne]:

De eerste victorie. Uitgevers De Vrient en Sjollema [Delft, in eigen beheer]. 1944. 8o. 20 blz. Colophon. ‘De eerste victorie’, geschreven door Koos van Doorne, werd in opdracht van De Vrient en Sjollema, uitgevers, gezet uit de Egmont van S.H. de Roos en in het geheim gedrukt in Juni van het jaar 1944 tot een getal van tweehonderd genummerde exemplaren. De nos. 1-20 kwamen niet in de handel. Aantekening. De nummers 1-20 hebben een grijs, de overige exemplaren een rood omslag.

205. Doorne, Koos van [Jacobus van Doorne]:

Verboden stad. Gedichten. Oostende, Uitgeverij De Golfslag. 1938. [Santpoort, Aldert Witte. 1944]. 8o. 16 blz. Gebonden. Colophon. De tekst van deze bundel werd gezet uit de letter Hollandse-Mediaeval van S.H. de Roos. De bandverluchting is van Theo Bitter. 3 exemplaren werden gedrukt op Hollands Ingrès-papier van Van Gelder Zonen en genummerd I, II en III. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Nagengast te Castricum in een oplage van 175 exemplaren. De 3 luxe exemplaren werden in leder gebonden.

206. Doorne, Koos van [Jacobus van Doorne]:

Waan en weten. [Delft], De Ursula-pers [Koos van Doorne en Anton Deering]. 1944. 8o. 40 blz. Colophon. De bundel Waan en weten van Koos van Doorne werd in de maand Mei van het jaar 1944 gezet uit de Egmontletter van S.H. de Roos en in een oplage van 100 exemplaren gedrukt op de Ursula-pers. Vijf en negentig exemplaren werden genummerd van 1 tot 95. Vijf exemplaren, die niet in de handel kwamen werden genummerd van I tot V en gesigneerd door den dichter en den uitgever. Aantekening. Buiten de oplage verschenen nog 13 exemplaren, waarvan er 3 werden genummerd met een letter, terwijl de overige 10 op speciaal papier gedrukt en in linnen gebonden werden. Na de oorlog verscheen een herdruk. (Baarn 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 70

207. Doortocht.

Gedichten, 1883-1943. [Door Henricus Wybrandus Jacobus Maria Keuls. Met een inleiding door Victor Emanuel van Vriesland]. Amsterdam, [A.A. Balkema. 1943]. o 8 . IV, 12 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. In 1943 gedrukt op de persen van Meijer te Wormerveer voor de bibliophielen van de 5 Ponden Pers met de 11 punts Gravure. Aantekening. Deze bundel werd de dichter aangeboden op zijn zestigste verjaardag. Er werden 70 exemplaren gedrukt, waarvan er 50 bestemd waren voor de intekenaren van de Vijf Ponden Pers, terwijl de overige 20 exemplaren ter beschikking van de dichter werden gesteld. De typografische verzorging is van Dick Elffers. De gedichten uit deze bundel werden opgenomen in Keuls' Verzamelde gedichten. ('s-Gravenhage 1947-1949), deel 3 (blz. 31, 39, 43, 44, 45, 74, 3 en 75, 1-3) en deel 4 (blz. 40, 41, 43, 44, 45 en 69).

208. Dostojewsky, F.M.I. [Fjodor Michajlowitsj Dostojewsky]:

Poeshkien. Rede, uitgesproken op 8 Juni 1877 in de bijeenkomst van de Vereeniging van Liefhebbers van de Russische Litteratuur. Uit het Russisch vertaald door P.O.L. [pseudoniem van Paul Limburg]. ['s-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1945]. 8o. 36 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 8]. Colophon. Dostojewsky: Rede over Poeshkin vormt deel VIII van de Astra Nigra-reeks. De oplage bedraagt 100 exemplaren. Aantekening. De in de titel genoemde datum berust op een vergissing want Dostojewsky sprak deze rede uit op 8 juni 1880. Gedrukt bij Drukkerij Albédon (N.G. van der A) te 's-Gravenhage.

209. Draaiorgelboek,

Het, dat is een verzameling liederen op lichte wijs, bijeengegaard door Koos Schuur [Jacobus Geradus Schuur] en Aldert [Maria] Witte en geschreven door Eb [Egbert Jacobus] van de Beld, Koos van Doorne [Jacobus van Doorne], Jan G. Elburg [Joannes Gommert Elburg], A. Marja [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij], A[braham] J[an] D[aniël] van Oosten, Albert Redeker [Jacobus Albartus Redeker], Koos Schuur [Jacobus Geradus Schuur], Niek Verhagen [Nicolaas Verhaagen], Ab Visser [Albert Visser], Maarten Vrolijk. [Met omslagtekening van Peter

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 71

Huijzer]. Santpoort, d'Uylenspiegel-pers [Aldert Witte]. 1945. 8o. 16 blz. Aantekening. Geheel gezet in 1944 en gedrukt in |1945, vlak na de bevrijding, door Drukkerij Nagengast te Castricum in een oplage van 350 exemplaren.

210. Drie Geuzenliederen uit den tweeden wereldoorlog. [Door Klaas Hanzen Heeroma en Jacob Sickenga. Met muziek van Oskam. Amsterdam], Vrij Nederland. [1944]. Oblong 8o. 4 blz. Aantekening. Het gedicht ‘Gebed’ is van K.H. Heeroma terwijl de beide andere gedichten (‘Mijn Nederland’ en ‘Zon van Oranje’) door Jaap Sickenga geschreven werden. Gedrukt in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren door S.J.P. Bakker te Amsterdam.

211. Drie October 1574.

Herdenking van Leidens beleg en ontzet in de Pieterskerk te Leiden op 3 October 1941. [Door H(endrik) C(ornelis) Touw. Leiden, in eigen beheer. 1941]. 4o. 13 bladen. Aantekening. Verschenen in een oplage van 3000 exemplaren, gestencild door de Eerste Leidsche Cyclostyle Inrichting.

212. Drie Syllabynen - 2 vocaletten.

[Door Hendrik Nicolaas Werkman. Met tekeningen van de auteur. Groningen, in eigen beheer. 1944]. 8o. 20 blz. Aantekening. Geschreven en gedrukt, in een oplage van 25 exemplaren, door H.N. Werkman als een verrassing voor A. Marja ter gelegenheid van diens huwelijk op 8 Juni 1944.

213. Droevige geschiedenis, Een.

[Verhaal voor kinderen door G(erardus) J(ohannes) van Dam. Met gekleurde tekeningen van Wijnnie Boer. 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. Oblong 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Van der Schaaf te 's-Gravenhage in een oplage van 10.000 exemplaren.

214. Drossaard, Marten [pseudoniem van Willem Hendrik Overbeek]:

Ter kennismaking. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek. 1944]. 8o. 16 blz. [Volière-reeks. No. 3]. Colophon. Deze bundel werd gedrukt in April 1944 als nummer drie van de Volièrereeks in een oplage van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 72

110 exemplaren, welke niet in den handel komen. De exemplaren worden genummerd 1-10 en 11-110. Die van 1-10 zijn gesigneerd door den schrijver. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen, die ook het omslag tekende.

215. Duin van Maasdam, van der, [Adam François Jules Armand van der Duyn van Maasdam en] G[ijsbert] K[arel] van Hogendorp:

Proclamatie 21 November 1813. [Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 16 blz. [Documents humains. No. 2]. Colophon. De Proclamatie van 21 November 1813 werd in 1944 in het verborgene gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren als tweede deel van de reeks Documents humains. De nummers 1-25 zijn ter beschikking gebleven van de uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

216. Duineveld, Berten [pseudoniem van Maarten Vrolijk]:

Het leven wint. Miniaturen. Mahama-pers ['s-Gravenhage, Han Boomsma, Max Loot en Maarten Vrolijk. 1944]. 8o. 16 blz. [Mahamapers. No. 1]. Colophon. Deze bundel is gezet uit de Garamond-letter en als no. 1 van de Mahamapers gedrukt voor een vriendenkring in een oplaag van vier en vijftig genummerde exemplaren, waarvan de nummers I t/m VII op Oud-Hollandsch papier. Van deze oplaag zijn de nummers I t/m IV niet in de handel. Aantekening. Gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis.

217. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Bescheiden gastgeschenk. [Gedichten. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 20 blz. Colophon. Deze kleine bundel Bescheiden Gastge-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 73 schenk is niet in den handel, doch werd U uit dankbaarheid en in goede vriendschap aangeboden door den schrijver als een herinnering aan de prettige uren, die hij in Uw gezelschap doorbracht. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren door H.v.d. Aa te Oosterhout. Het grootste gedeelte, n.l. 9 der 13 gedichten werd opgenomen in Anton van Duinkerken: Tobias met den engel. (Utrecht 1946); de andere 4 vonden een plaats in zijn ‘Verzen uit St. Michielsgestel’. (Utrecht 1946).

218. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Drievuldige begroeting. [Met tekeningen van Pam G. Rueter. Breda], Eenhoorn Pers [C.J. Asselbergs]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Drievuldige Begroeting, gedicht door Anton van Duinkerken, verlucht met houtgravures door Pam G. Rueter, gezet uit de Egmont van S.H. de Roos, werd gedrukt in een oplage van honderd genummerde exemplaren, uitsluitend bestemd voor vrienden van dichter, illustrator en drukker. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Het drukkersmerk werd getekend door Dirk van Gelder. Het gedicht werd later opgenomen in Anton van Duinkerken: Tobias met den engel. (Utrecht 1946).

219. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Nieuw Nederlandsch lied. [Met voorwoord van Johannes Hendrikus van Eikeren. Amsterdam, C.G.A. Corvey Papiergroothandel N.V. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Gedrukt van de Perpetua-letter van Eric Gill en in beperkte oplaag verspreid. Het gedicht werd met toestemming van den uitgever overgenomen uit den bundel Ons Volk. Aantekening. In een oplage van 200 exemplaren gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Op het omslag staat: 75 jaar Papiergroothandel Corvey. Het gedicht werd later opgenomen in Anton van Duinkerken: Tobias met den engel. (Utrecht 1946). De in het colophon genoemde bundel werd samengesteld door Paul Huf. (Amsterdam 1941).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 74

220. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Waaiend pluis. [Gedichten. Met houtsnede en vignet van R.U.T. de Paauw (pseudoniem van Roeland Koning). 's-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel Waaiend Pluis van Anton van Duinkerken werd gezet met de Libra van S.H. de Roos en verlucht met een houtsnede en een sluitvignet van R.U.T. de Paauw. Honderd exemplaren, genummerd van 1-100, werden getrokken op de handpers. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 700 exemplaren. De genummerde exemplaren werden gesigneerd door de dichter en zij hebben een vignet in goud, getekend door André van der Vossen, op omslag en titel. Het grootste gedeelte, n.l. 6 der 9 gedichten werd opgenomen in Anton van Duinkerken: Tobias met den engel. (Utrecht 1946); van de overige 3 werden er 2 opgenomen in zijn Verzen uit St. Michielsgestel. (Utrecht 1946). Het gedicht ‘Laatste wijn’ (dat niet in beide genoemde bundels werd opgenomen) is in de hieronder genoemde herdruk getiteld ‘Morientis proximum ori’. Zie ook de aantekeningen bij het volgend nummer.

221. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]:

Waaiend pluis. [2e vermeerderde druk. Amsterdam, Christofoor. 1945]. 8o. 40 blz. Gebonden. Colophon. De eerste druk van Waaiend Pluis verscheen in het voorjaar van 1944 bij de Mansarde-Pers. Deze tweede vermeerderde druk, waaraan een verzameling gelegenheidsgedichten uit den oorlogstijd onder den titel ‘Cursores Vitae’ is toegevoegd, werd door den schrijver afgestaan voor een goed doel. Drukkerij H.J. Koersen en Zonen, Amsterdam. Aantekening. Verschenen in een oplage van 550 exemplaren. Een gedeelte van de oplage werd op geschept papier gedrukt, terwijl enkele exemplaren hiervan door de dichter werden gesigneerd. In 1946 verscheen een vermeerderde herdruk. ‘Christofoor’ was het illegale orgaan van vooruitstrevende Rooms-Katholieken. Zie ook de aantekeningen bij het vorige nummer.

222. Dullemen-de Wit, Jo[hanna] van:

Gedichten. [Amster-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 75 dam, in eigen beheer. 1943]. 8o. 20 bladen. In ringbinding. Aantekening. Gestencild in een oplage van 75 exemplaren.

223. Duyn, Geert ter [pseudoniem van Maarten Vrolijk]:

Asthariaal. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 16 blz. [Herberg-reeks. No. 4]. Colophon. Deze verzen, geschreven in December 1944, verschenen in April 1945 als vierde uitgave van de Herberg-reeks, typographisch verzorgd door Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.], in een oplage van 100 exemplaren, genummerd van I-XV en van 16-100. De opbrengst komt geheel ten goede aan hen, die trachten zich aan slavernij te onttrekken. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te Leiden. Het titelvignet werd getekend door A.H. Stoppelenburg.

224. Duyn, Geert ter [pseudoniem van Maarten Vrolijk]:

Het wantij. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 16 blz. [Herberg-reeks. No. 1]. Colophon. Deze plaquette, ontstaan in het wantij van November en December 1944, verscheen in April 1945, als eerste nummer van de Herberg-reeks, typographisch verzorgd door Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.], in een oplage van 100 exemplaren, genummerd van I-XV en van 16-100. De opbrengst komt geheel ten goede aan hen, die trachten zich aan slavernij te onttrekken. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te Leiden. Het vignet werd getekend door A.H. Stoppelenburg.

225. Duyn, Geert ter [pseudoniem van Maarten Vrolijk]:

Tusschen de stormen. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. Nov. 1944. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Hijlkema N.V. te 's-Gravenhage in een oplage van 50 exemplaren. Werd opgenomen in het bundeltje gedichten dat dezelfde naam draagt. Zie ook de nummers 820-822.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 76

226. Duyn, Geert ter [pseudoniem van Maarten Vrolijk]:

Verboden droomen. [Delft], De Heggewinde [Anton Deering en Maarten Vrolijk]. 1944. 8o. 24 blz. Colophon. De gedichten van deze plaquette werden geschreven in de lente van het oorlogsjaar 1944, toen het droomen wel voorgoed verboden scheen. In de maand Juni van hetzelfde jaar werden zij als eerste uitgave van de uitgeverij ‘De Heggewinde’ gedrukt in een oplaag van 100 genummerde exemplaren, waarvan de nummers I tot en met V op Oud-Hollandsch papier. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij v.d. Drift te Delft. Het omslagen titelvignet werd door Wim Straatman getekend.

227. Dijkstra, Wiebe [pseudoniem van Gerrit Ritske Kruissink]:

Tegenlicht. Gedichten. ['s-Gravenhage], Mahamapers [(Han Boomsma, Max Loot en Maarten Vrolijk). 1944]. 8o. 16 blz. Gebonden. [Mahamapers. No. 2]. Colophon. Deze bundel werd in de Garamont 10 punt gezet, geinterlinieerd met 2 pts., en als no. 2 van de Mahamapers gedrukt voor een vriendenkring in een oplaag van zeven en zeventig genummerde exemplaren, waarvan de nummers I t/m VII op Oud-Hollandsch papier. Van deze oplaag zijn de nummers I t/m V niet in den handel. Aantekening. Gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis.

228. Echo [pseudoniem van Damas Hoogendijk]:

Rijmen uit de zwarte doos. [Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 44 blz. Aantekening. Gestencild door Werto's Fotocopieerinrichting te Amsterdam in een oplage van ongeveer 50 exemplaren. In 1947 verscheen een ongewijzigde herdruk.

229. Edmond Bellefroid 50 jaar A.D. 3 Juli MCMXLIII.

[Feestbundel, met bijdragen van Robert (Marie Philip Joseph) Franquinet, Ed(uard Jozef Antonie Marie)

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 77

Hoornik, Loe Maas (pseudoniem van Leonardus Gerardus Maria Snackers), (Mathieu Antoine) Vic(tor) Reinders en Jos(eph Nicolas Gabriel Marie Antoine) Viegen. Met titelvignet door Marcel Bellefroid. Maastricht, in eigen beheer. 1943]. 4o. 56 blz. Colophon. Edmond Bellefroid 50 jaar, werd samengesteld met medewerking van Drs. Jos. Viegen, Ed. Hoornik, Vic. Reinders, Loe Maas en Robert Franquinet en gedrukt door J.W. Veltman met de Egmontletter van S.H. de Roos op Propatria Antiek van Van Gelder Zonen in een oplage van 25 exemplaren. Het titelvignet werd in hout gesneden door Marcel Bellefroid. Dit exemplaar is bestemd voor....

230. Een van onze eerwaarde paters...

50. Bloemekens uit den Seraphijnschen Lusthof, geplukt, gebundeld en aangeboden aan pater Christinus Kops O.F.M. op zijn gouden kloosterfeest, den 3en October van 't jaar Onzes Heeren 1944, door een paar van zijn vele vrienden. [Samengesteld door Pater L. Engelbregt (Jacobus Hendrikus Anthonius Engelbregt). Met tekeningen van A. Nonymus (pseudoniem van A.W.J.M. Noyons)]. Kortenhoef, N.V. ‘De Clandestiene Pers’ [Amsterdam, F. Hoes. 1944]. 4o. 72 blz. Gebonden. Colophon. Een van onze eerwaarde paters werd gedrukt op de persen van Spuiterij ‘Lactantius’ te Amsterdam. De illustraties, welke met de hand gekleurd werden, zijn van A. Nonymus, eveneens te Amsterdam. De oplage bedroeg 145 exemplaren, welke genummerd werden van I-XX en van 1-125. Aantekening. Gedrukt door N.V. De IJsel te Deventer en gebonden door N.V.v.h.J.G. Pulle te Leiden.

231. Eenhoorn, De.

[Door Adrianus Roland Holst. Met houtgravures door Dirk van Gelder. Breda, Eenhoorn Pers (C.J. Asselbergs), 1944]. Folio. Plano. Colophon. Dit is de eersteling van de Eenhoorn pers

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 78 met een gedicht van A. Roland Holst; met houtgravures geïllustreerd door Dirk van Gelder; en gedrukt door C.J. Asselbergs, Breda 1944. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren. Werd opgenomen in A. Roland Holst: Onderweg. 4e druk. ('s-Gravenhage 1947).

232. Eenige romantische gedichten.

Naar het Fransch [door Martinus Nijhoff. Met vijf lithografiëen van Titia Wiegman]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1944. 8o. 28 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Gedrukt in vijf en vijftig exemplaren voor de vrienden van 5 lb. Aantekening. De tekst werd gezet door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem en gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Piet Worm drukte de litho's. Er zijn 3 exemplaren vooraf gedrukt die de dichter op zijn verjaardag werden aangeboden. Aan deze drie exemplaren ontbreken de litho's: maar zij hebben een colophon op rijm van de dichter. Ook staat op het titelblad de datum 20 April 1944. Bovendien bestaan er nog een paar auteursexemplaren, waarin de litho's zijn opgenomen, maar waarin ook het colophon op rijm is blijven staan. Het bundeltje bevat de gedichten: Droefenis (naar Alfred de Musset: Tristesse, uit de bundel ‘Poésies nouvelles’): De dood van den wolf (naar Alfred de Vigny: La mort du loup, uit de bundel ‘Les destinées’): De slapende Boaz (naar Victor Hugo: Booz endormé. uit de ‘Légende des siècles’. Deel I. zang VI): De verheerlijkten (naar Gérard de Nerval: Les cydalises). Deze vertalingen werden later herdrukt in ‘Ad Interim’, jrg. 1949, No. 819.

233. Eenvoudig gebed.

[Gedicht van een onbekend dichter. Met houtgravure van Jan Naaijkens. Amsterdam, J. Naaijkens. 1944]. 4o. 8 blz. [Sous-marindruk. No. 3]. Colophon. Houtsnede van J. Naaijkens, gedrukt anno belli 1944, in een oplage van 50 genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door de Drukkerij Semper Avanti te 's-Gravenhage. Het gedicht is van een onbekend Brabants dichter.

234. Eerbeek, J.K. van [pseudoniem van Meinart Boss]:

Pontus en de dieren en ander proza. Uitgezocht en voorzien van een inleidende notitie door G[errit] Kamphuis. [Met teekeningen, initialen en vignetten door Henk

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 79

Krijger]. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1942. 8o. 72 blz. Aantekening. Alleen de luxe uitgave van deze prozastukken is clandestien, omdat daarvoor door de autoriteiten toestemming geweigerd werd. Er verschenen 50 exemplaren op geschept Hollandsch tekstpapier, genummerd van 1-50.

235. Egidius, waar bestu bleven.

[Met houtsnede door Tjomme de Vries. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 12 blz. Colophon. Egidius, waar bestu bleven? is de eerste uitgave gedrukt op de eigen pers van De Bezige Bij. Het boekje werd versierd met een handgekleurde houtsnede, die van het blok werd gedrukt. De oplage bestaat uit 125 genummerde exemplaren. Februari 1945.

236. [Ei], Het, voor Grootva.

[Kinderversjes door G(erardus) J(ohannes) van Dam. Met gekleurde tekeningen door Wijnnie Boer. 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. Oblong 8o. 8 blz. Gekartonneerd. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 10.000 exemplaren door Drukkerij Boegheim te 's-Gravenhage.

237. Einde, Het, nadert.

[Door Cornelis Pieter (Kees) Klap. Maarsseveen, in eigen beheer. 1944]. Oblong 8o. 11 blz. Aantekening. Door de auteur getypt in ongeveer 25 exemplaren.

238. Elburg, Jan G. [Joannes Gommert Elburg]:

Aan die van 1918. [Gedicht. Met tekeningen van Lotte Ruting. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. Het gedicht werd overgenomen uit ‘De Distelbloem’ (Zie No. 692), waar het getiteld is: De profundis. Aan die van 1918. In een oplage van 300 exemplaren gedrukt door Drukkerij Dico te Amsterdam. Werd opgenomen in J.G. Elburg: Door de nacht. (Amsterdam 1948).

239. Elburg, Jan G. [Joannes Gommert Elburg]:

Serenade voor Lena. [Gedichten. 's-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1943].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 80

8o. 30 bladzijden. [Astra Nigra-reeks. No. 2]. Colophon. Serenade voor Lena door Jan G. Elburg vormt deel II van de Astra Nigra Reeks. De oplage bedraagt 75 exemplaren. Niet in den handel. Aantekening. Een herziene herdruk verscheen in 1945, geantedateerd 1941.

240. Eleutheros [pseudoniem van Abraham Gans]:

In Uw licht. [Gedichten. Met tekening door Madeleine Gans. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1945]. 8o. 48 blz. [De Sleutelpers]. Colophon. De bundel In uw licht, van Eleutheros, werd geschreven in oorlogstijd en verlucht met houtsneden van Madeleine Gans. De tekst werd gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en gedrukt op de persen van De Sleutelpers, in een oplage van honderd vijf en twintig exemplaren, genummerd van I-XXV en van 26-125. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

241. Eluard, Paul [pseudoniem van Eugène Grindel]:

Pour vivre ici. ['s-Gravenhage, H. van Krimpen. 1944]. 4o. 16 blz. [Le lapin et le chat. No. 1]. Justification du tirage. Pour vivre ici, suite de poèmes par Paul Eluard a paru dans la collection Le lapin & le chat. Cette plaquette a été composée en caractères Lutétia et achevée d'imprimer le 15 février 1944. Le tirage comporte 125 exemplaires sur vélin blanc numérotés 1-125 et 25 exemplaires sur papier de Hollande numérotés I-XXV. Les exemplaires 101-125 et XV-XXV sont hors commerce. Aantekening. De omslagen zijn met de hand vervaardigd door Maria Paulina (Nina) Brunt. Mimi Nooteboom tekende het signet. Drukker was G.J. van Amerangen en Co te Amersfoort. De tekst werd ontleend aan jaargang 1939 van de Nouvelle Revue Française.

242. Emmens, Jan:

Chaconne. Gedichten. ['s-Gravenhage], Pandora Pers [(Martin Veeneman). 1945]. 8o. 20 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 81

Colophon. Deze bundel werd gedrukt in een oplaag van 150 exemplaren genummerd 1-150, waarvan de nummers 1-20 gereserveerd blijven voor den dichter en den uitgever.

243. Engelenburcht, J. [pseudoniem van pater L. Engelbregt (Jacobus Hendrikus Anthonius Engelbregt) en Franco de Fransoos (pseudoniem van Franso Hoes)]:

Punch. [Verzameling anecdoten. Met gekleurde tekeningen door A. Nonymus (pseudoniem van A.W.J.M. Noyons)]. Utrecht, Hannibal, Katinka en Co. [Amsterdam, F. Hoes]. 1945. 8o. 70 blz. Gebonden. Colophon. ‘Punch’ verzameld door J. Engelenburcht en Franco de Fransoos, werd gedrukt op de persen van C.N. Teulings te 's-Hertogenbosch. De illustraties zijn van A. Nonymus. Het bindwerk is van Alderabbe te Oisterwijk. De oplage bleef beperkt tot 300 exemplaren. Hiervan werden 250 exemplaren genummerd 1-250, in den handel gebracht. 50 exemplaren genummerd I-L, bleven gereserveerd voor de uitgevers.

244. Engelman, Jan [Johannes Aloysius Antonius Engelman]:

Hart en lied. Bloemlezing. [Met tekeningen en vignetten door C.A.B. Bantzinger. 's-Gravenhage], Final Stage Press [Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga]. 1944. 8o. 32 blz. Colophon. ‘Hart en lied’, een bloemlezing uit de gedichten van Jan Engelman, is grootendeels samengesteld uit de bundels ‘Tuin van Eros’, ‘Het Bezegeld Hart’ en ‘Noodweer’. De vier laatste gedichten, ‘De Spiegel’, ‘De Voorsmaak’, ‘Ontwaken’ en ‘Uitgelezen’ worden hier voor het eerst gepubliceerd. De bloemlezing werd gezet uit de Egmont-cursief. De vignetten zijn van C.A.B. Bantzinger. De oplage bedraagt 400 exemplaren, genummerd van 1-400. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. De dichter zelf verzorgde de bloemlezing. C.A.B. Bantzinger tekende eveneens het omslagvignet.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 82

245. Enklaar, Willem [pseudoniem van Jacob Pieter Romijn]:

Koorts. Novelle. Stadskanaal, Willem Indenhaeck. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 32 blz. Colophon. De novelle ‘Koorts’ van Willem Enklaar werd in het voorjaar van 1944 gedrukt door Willem Indenhaeck te Stadskanaal in een oplage van 100 genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij P. den Boer te Utrecht. Typografische verzorging van de auteur. Als vignet werd een oud drukkersmerk gebruikt.

246. Enske, Fred. van [pseudoniem van Anton Oosterhuis], Maarten Welsloot [pseudoniem van Arend (Attie) de Vries] en Klaas Woudt:

Drie in de pan. Gedichten. Uitgave van het maandblad ‘Zaans Groen’. [Zaandijk, Klaas Woudt. 1945]. 8o. 44 blz. Colophon. ‘Drie in de pan’ werd in April van het jaar 1945 met de hand gezet uit de Plantijn-letter en op de handpers van de Zoutkeet gedrukt in een oplaag van 250 exemplaren. Daarvan werden er 15, voor de schrijvers, bijzonder verzorgd, 35 andere werden gesigneerd en genummerd. Aantekening. Het ontwerp voor het omslag is van Arend de Vries. De genummerde exemplaren werden in linnen gebonden. De voor de schrijvers bestemde exemplaren werden met tekeningen verlucht.

247. Ephemeris 1940, 1941, 1942, 1943, 1944.

['s-Gravenhage, N. Douwes. 1940-1944]. 5 delen. kl. 8o. Elk 32 blz. Aantekening. De jaargangen 1940-1942 werden in een oplage van 300 exemplaren gedrukt door Drukkerij Albédon te 's-Gravenhage: de jaargangen 1943 en 1944 werden in een oplage van 400 exemplaren gedrukt door Drukkerij 's-Gravenhage te 's-Gravenhage.

248. Er is een geest, welks vreugde daarin bestaat, dat hij niets kwaads doet en geen onrecht wreekt... [Door John Naylor. 's-Gravenhage, N.V. Drukkerij Trio. 1943]. 8o. Plano. Colophon. Deze tekst werd gezet uit de Erasmus-Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt bij N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. De penning (diameter van het

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 83 origineel 103 mm), ontworpen door C.J. van den Hoef († 1933), werd door de N.V. Ateliers voor Edelsmeeden Penningkunst voorheen Koninklijke-Begeer te Voorschoten welwillend ter reproductie afgestaan. Trio 1940. Aantekening. John Naylor behoorde tot de eerste Quakers in de 17de eeuw.

249. Erwich, Anton [Antonius Leonardus Erwich]:

Inter arma. Verzen. Utrecht, Uitgeverij ‘In Duysent Sorghen’ [(Albert Kuyle en Anton Erwich). 1945]. 8o. 40 blz. Colophon. De hier gebundelde verzen ontstonden in het tijdsbestek van negentienhonderdveertig tot negentienhonderdvijfenveertig. Door Drukkerij Hoeijenbos te Utrecht werden met de Egmondtype van S.H. de Roos gedrukt tweehonderdenvijftien exemplaren, verdeeld als volgt: tweehonderd exemplaren, genummerd 16-215, en vijftien exemplaren op geschept papier van Van Gelder, genummerd I-XV. Deze laatste werden door den auteur geteekend. Aantekening. De pentekening op het omslag is van de hand van Karel Thole.

250. Erwich, Anton [Antonius Leonardus Erwich]:

Onder den mantel. Verzen. Utrecht, Uitgeverij ‘In Duysent Sorghen’ [Albert Kuyle en Anton Erwich]. 1944. 4o. 57 blz. Colophon. Deze verzen werden gezet, althans meerendeels, in Mei '44 maar tenslotte niet afgedrukt wijl den drukker achteraf het vaderlandsche hart in de burgerlijke sloffen zonk. Die geschiedenis herhaalde zich bij nóg een drukker. In arren moede zette de dichter zich toen achter zijn schrijfmachine en vermenigvuldigde dezen bundel eigenhandig, zij het uiteraard op zeer beperkte schaal.

251. Erwich, Anton [Antonius Leonardus Erwich]:

Onder het juk. Verlucht door Karel Thole. [Utrecht,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 84

Uitgeverij ‘In Duysent Sorghen’ (Albert Kuyle en Anton Erwich)]. 1943. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 190 exemplaren door J.R. van Rossum te Utrecht. Slechts 150 exemplaren kwamen in de handel.

252. Erwich, Anton [Antonius Leonardus Erwich]:

Wapenstilstand. Utrecht, ‘In Duysent Sorghen’ [Albert Kuyle en Anton Erwich]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. De hier gebundelde gedichten ontstonden meerendeels in 1945. Door Drukkerij Dijksman te Delft werden met de Garamont gedrukt vijfenzeventig exemplaren, op geschept papier van Van Gelder, verdeeld als volgt: 55 exemplaren genummerd 21-75 en 20 exemplaren genummerd I-XX, welke laatste door den auteur werden geteekend. Aantekening. De tekening op het omslag is van de hand van Otto van Rees.

253. Eschée [pseudoniem van Samuel Juliard]:

Tusschen schemering en dageraad. 's-Gravenhage, Uitgeversmaatschappij ‘De Strijd’ [Huizen, in eigen beheer. 1945]. 8o. 48 blz. Gekartonneerd. Colophon. ‘Tusschen Schemering en Dageraad’ werd met de hand gedrukt en gezet uit de Erasmus Mediae val van S.H. de Roos in een oplage van duizend genummerde exemplaren ten behoeve van den auteur, die ze na den oorlog van zijn handteekening hoopt te voorzien. Aantekening. Gedrukt door C. Visser te Huizen(N.H.). Door de S.D. werden ongeveer 170 exemplaren in beslag genomen. Na de oorlog verscheen een herdruk. ('s-Gravenhage 1947).

254. Evangelie, Het, van Judas.

[Door Franciscus Antonius Brunklaus]. Maastricht, N.V. Leiter-Nypels. 1940 [1943]. 8o. 80 blz. Gebonden. Colophon. Het handschrift van ‘het Evangelie van Judas’ werd in 1939 door onzen litterairen adviseur, den Heer F.A. Brunklaus, in een oude kloosterbiblio-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 85 theek ontdekt. Het werkje verschijnt in 1940 en is niet in den handel verkrijgbaar. Aantekening. Het colophon is camouflage. Een eerste oplage van 1500 en een nadruk (in 1944) van 500 exemplaren werden door de uitgeefster gedrukt.

255. Evenhuis, Eddy [Egbert Evenhuis]:

De leerling Alexander. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 16 blz. [Portefeuille-serie. No. 1]. Colophon. Deze verzen werden geschreven in Juni 1944. Zij verschenen als eerste nummer van de Portefeuilleserie bij de uitgeverij In agris occupatis in een oplaag van 200 genummerde exemplaren, welke bestemd zijn voor vrienden van auteur en uitgever. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. Werd opgenomen in Eddy Evenhuis: Pan in de stad. (Amsterdam 1946).

256. Evenhuis, Eddy [Egbert Evenhuis]:

Uit de pas. Gedichten. [Bussum], Homerus Pers [F.G. Kroonder]. 1943. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. De gedichten uit dezen bundel zijn voor een deel ontleend aan ‘Pan in de stad’, een bundel in voorbereiding. ‘Uit de Pas’ werd in 1943 uitgegeven in een oplage van driehonderd genummerde exemplaren, gezet uit de Garamontletter en gedrukt op Boston Text. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij van der Schaaf te Amsterdam. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. In afwijking van de titel staat op de band: Gedichten. Deze bundel werd in zijn geheel opgenomen in Eddy Evenhuis: Pan in de stad. (Amsterdam 1946).

257. Exodus.

[Gedichten door J. van Wageningen (pseudoniem van Jacob Presser). Amsterdam, in eigen beheer. 1942]. Folio. 4 blz. Aantekening. In een oplage van ongeveer 75 exemplaren gestencild door P.A.L. Oppenheimer te Amsterdam. Een herdruk werd opgenomen in J. van Wageningen: Orpheus en Ahasverus. ('s-Gravenhage 1953).

258. Experimenta typografica.

[1]. Servus fidei: lectura sub aqua. [Door Willem Jacob Henry Berend Sandberg. Amsterdam, A.A. Balkema].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 86

1943. 8o. 32 bladzijden. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Lectura sub aqua gezet in een twintigtal heterogene typen verscheen in 200 exemplaren waarvan 23 met de hand gemerkt van a-x, voorzien van de valsche handteekeningen van samensteller en drukker. Aantekening. Gedrukt door J.F. Duwaer & Zn. te Amsterdam. Een twintigtal exemplaren werd door de samensteller in een matrijs gebonden. Experimenta typografica No. 2 is nooit verschenen.

259. Experimenta typografica.

3. Gnothi se auton. Ken u zelf. [Door Willem Jacob Henry Berend Sandberg. Amsterdam, A.A. Balkema. 1945]. 8o. 32 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. op 8 juni 1944 toen frans duwaer gearresteerd werd was het zetsel voor dit cahier gereed. Het bleef bewaard: thans wordt het afgedrukt voor de vijf ponden pers. sept. 1945. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 55 exemplaren. Experimenta typografica No. 2 is nooit verschenen.

260. Eyck, P.N. van [Pieter Nicolaas van Eijk]:

Benaderingen. Vertaalde gedichten, 1916-1940. ['s-Gravenhage], A.A.M. Stols. 1940 [1944]. 8o. 72 blz. Gebonden. Colophon. Gedrukt door A.A.M. Stols te Maastricht in een oplaag van 240 exemplaren, nl. 15 op met de hand geschept papier van J.B. Green, genummerd I-XV, en 225 op geschept Hollands papier, genummerd 1-225. De oplaag is niet in de handel. Aantekening. Pp. 49-70: Aantekeningen (bij de vertalingen naar Giacomo Leopardi, Alkman, W.B. Yeats, Juan de la Cruz, Angelus Silesius, John Clare en Giovanni Papini). Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Gebonden door H. de Koningh te 's-Gravenhage. In 1950 verscheen een uitgebreide herdruk.

261. Eyck, P.N. van [Pieter Nicolaas van Eijk]:

Idee en wil. Tafelrede over Albert Verwey. ['s-Gravenhage], A.A.M. Stols. 1940 [1944]. 8o. 24 blz. Colophon. Gedrukt in een oplaag van 140 exemplaren, waarvan 15, genummerd I-XV, op met de hand geschept papier van J.B. Green & Son.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 87

Aantekening. Is een herdruk van de rede die de dichter hield bij het optreden als hoogleraar te Leiden van Albert Verwey en die gepubliceerd werd in ‘Bibliotheekgids’, Januari 1925. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

262. Eyck, P.N. van [Pieter Nicolaas van Eijk]:

Over leven en dood in de poëzie. [2e druk]. Maastricht ['s-Gravenhage], A.A.M. Stols. 1939 [1944]. 8o. 52 blz. Gebonden. Colophon. Deze tweede uitgaaf van ‘Over Leven en Dood in de Poëzie’ werd in het najaar van 1939 gedrukt door A.A.M. Stols te Maastricht in een oplaag van 240 exemplaren, nl. 15 op met de hand geschept papier van J.B. Green & Son, genummerd I-XV, en 225 op geschept Hollands papier, genummerd 1-225. De oplaag is niet in den handel. Aantekening. De eerste druk verscheen in 1938 in een oplage van 24 exemplaren en was een herdruk van Van Eyck's bijdrage onder dezelfde titel in de verzamelbundel ‘Het mysterie van ons bestaan. Zes verhandelingen over het probleem van leven en dood’ (Zeist 1938). Gebonden door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

263. Eyck, P.N. van [Pieter Nicolaas van Eijk]:

Twee gedichten. Het Zuiderkruis. Een Hooglied. ['s-Gravenhage, L.J.C. Boucher]. 1942. 8o. 24 blz. Colophon. Voor de dichter in 100 exemplaren gedrukt door N.V. Mouton en Co., Den Haag. Aantekening. ‘Het Zuiderkruis’ is een lierdichting van ‘De Sterren’ (Bussum 1911). Van ‘Een Hooglied’ verschenen de eerste vier strofen in de bundel ‘Herwaarts’ (1939), onder de titel ‘De twee stemmen’. De gehele cyclus werd later opgenomen in P.N. van Eyck: Herwaarts. Gedichten 1920-1945. ('s-Gravenhage 1949). Van de oplage werden 8 exemplaren gedrukt op Barchem Green, die door de dichter werden gesigneerd.

264. Eyck, Robert van [Robert Floris van Eijk]:

Perpetual treason. Poems. Sidcot, The Somerset Press. 1939. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1944]. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. This edition of ‘Perpetual Treason’ by Robert van Eyck, printed and published by the Somer-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 88 set Press, Sidcot, is limited to 200 copies and 10 numbered copies on special paper. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

265. Eycken, Minne van ter [pseudoniem van J.A.H. (Ko) van der Laan]:

Aardsch gebed. Verzen. [Met tekeningen van G. Soutendijk]. Laren, A.G. Schoonderbeek. [1944]. 8o. 40 blz. [Edeldrukken]. Colophon. Deze bundel uit de reeks ‘Edeldrukken’, bestemd voor beminnaars van het schoone boek, werd gezet uit de Bodoni cursief, corps 11 en gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Verluchting en typografisch advies van G. Soutendijk. De oplaag bedraagt duizend exemplaren, waarvan 500 op ‘Vondel’ zilvergrijs en 500 op ‘Thistlebloom’ ivoor. Hiervan werden door den schrijver vijftig stuks genummerd en van zijn handteekening voorzien.

266. Eysselsteijn, Ben van [Bernard van Eijsselsteijn]:

Sint Maarten. Groningen, Godert Walter. 1944. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage in een oplage van 500 exemplaren.

267. Fargue, Leon-Paul:

Bagatelle sur la beauté. Lithographies de Rose-Yvonne d'Alcomare [pseudoniem van Titia Worm-Wiegman. La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8o. 16 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en juin 1943 avec le caractère ‘Médiéval hollandais’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Les lithographies ont été tiré par Laurent Desmonts à Paris. Le tirage est limité à 60 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 60. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. De litho's werden gedrukt door Piet Worm te Alkmaar.

268. Fasmer, Jan Hendrik [pseudoniem van Henriëtte Mooy]:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 89

Verzen van gisteren voor vandaag. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 18 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door Drukkerij J. Schokker te Amsterdam. Een verbeterblaadje is in elk exemplaar los bijgevoegd.

269. Fenstra, Jo:

Bruid van den dood. [Leiden, in eigen beheer. 1944]. 4o. 27 bladen. Aantekening. In een oplage van 100 exemplaren getypt door de dichter. Gebrocheerd door W. Klaassens te Amsterdam. Vijftig exemplaren hebben een omslag dat met de hand geschreven is door Br. Albertinus (kloosternaam van Piet Fenstra).

270. Fenstra, Jo:

In eigen kring. [Leiden, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Van dezen dichtbundel werden 40 exemplaren voor particulier gebruik gedrukt. Deze zijn alle genummerd en door den dichter ondertekend. Aantekening. Gedrukt door W. Klaassens te Amsterdam. Slechts 25 exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

271. Foppema, Yge [Herman]:

Ballad of the Allied bombers that brought food to hungered Holland. [Amsterdam, Vrij Nederland. 1945]. Folio. Plano. Colophon. This Ballad was written by Yge Foppema in The Hague on April 29th, the first day of the food droppings, with the Allied planes still roaring overhead. It was subsequently printed by the Ando Press - one of the presses that provided the Dutch people with underground news during the German occupation - and sold in behalf of the victims of German oppression. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage en verschenen na de bevrijding. Bovendien verschenen 25 exemplaren op Japans papier. Ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Het vrije boek in onvrije tijd’ in het Stedelijk Museum te Amsterdam in Juli 1945 verscheen een genummerde herdruk met het volgende colophon: This ballad was written by Yge Foppema in The Hague, Holland on April 29th, 1945, the first day of the food-droppings, with the Allied planes still thundering overhead. It was printed on a man-powered press, driven by means of a bicycle and used for printing underground literature during the German occupation, at the exposition ‘The Free Book in Unfree Time’ in Amsterdam, Juli [sic] 1945.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 90

Werd opgenomen in Yge Foppema: Spijkerschrift Mei 1940-Mei 1945. (Amsterdam 1945).

272. Foppema, Yge [Herman]:

Dankgebed. [Gedicht. Met een portret van H.M. Koningin Wilhelmina, op steen getekend door Jan Th. Giesen. 's-Gravenhage], De Telex. [1945]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 30.000 exemplaren door N.V. Lankhout-Immig te 's-Gravenhage. Als onderschrift voor het portret werd het gedicht van Ds. W.L. Welter (‘Neen, 't was geen vlucht die U deed gaan...’) afgedrukt. De Telex was een te 's-Gravenhage verschijnend illegaal blad.

273. Fournier, Alain [Henri Alban Fournier]:

La femme empoisonnée. [La Haye], A.A.M. Stols & Pierre Seghers. 1944. 8o. 12 blz. Colophon. La présente édition originale composée en caractères Romulus a été tirée le 20 mars 1944 à 15 exemplaires hors commerce numérotés de I à XV pour ‘Les Amis du Grand Meaulnes’ et à 50 exemplaires numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

274. Francken, Johan:

Waerachtige Historye vant gene geschiet ende gepasseert is, van tijt tot tijt, geduirende de gevanckenisse van mijnen heere Johan van Oldenbarnevelt, advocaet van Hollandt, ridder, heere tot Berckel, Roderijs ens. Te samen gebracht meest uyt sijn Edts eygen geschriften, behendelijck uytgesonden ende mede thuysgebracht en in mijn kleederen bewaert, door mij, sijnen dienaer, die geduurich altijt bij hem heeft geseeten. Mitsgaders oock de verclaeringhe van mijns Heers eygen woorden, den lesten avont, nacht ende morgen van sijn doot gesproocken, alles gestelt in oprechte eenvoudicheyt ende waerheyt. Bussum, F.G. Kroonder. 1945. 4o. 44 blz. Colophon. De tekst van dit m.s. werd ontleend aan de Kroniek van het Historisch Genootschap van 1874 en werd in September 1944 in druk gegeven, maar de direct

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 91 daarna plaatsvindende gebeurtenissen veroorzaakten dat het tot Juli 1945 duurde, voordat het werkje gereed kwam. Het is met de hand gezet uit de Astree-letter van R. Girot en gedrukt in een beperkte oplaag ter drukkerij Fa. Rutger Ophorst te Bussum. Layout en typografische verzorging zijn van Joh. H. van Eikeren.

275. Franquinet, Robert [Robert Marie Philip Joseph Franquinet]:

Een najaar. Zeven verzen. [Met penseelteekeningen van Edmond Bellefroid. Maastricht, in eigen beheer. 1944]. 4o. 40 blz. Colophon.... Een Najaar door Robert Franquinet is uit de hand gezet met de Zabelletter en gedrukt op handgeschept Oud-Hollandsch van Van Gelder Zonen in 3 kleuren door J.W. Veltman. Edmond Bellefroid heeft den poëtischen beeldenworp in 7 penseelteekeningen herschapen. De oplage bleef beperkt tot 55 exemplaren waarvan 40 in particulieren omloop gesigneerd door dichter en illustrator. Een zeer beperkt aantal werd handgekleurd. Aantekening. Na de oorlog werden deze gedichten opgenomen in R. Franquinet: Charaksis. ('s-Gravenhage 1946).

276. Frederiks, J[ohan] W[illem]:

Eenige meubelen en huisraad uit Nederlandsch gotisch interieur. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1942. 8o. 8 blz. Geïllustreerd. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage in een oplage van 25 exemplaren. Overdruk uit de feestbundel ‘Aan Max J. Friedländer’. Zie No. 19.

277. Friedläander, Max J.:

Von den Grenzen der Kunstwissenschaft. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1942]. 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt in zeer kleine oplage door N.V. Boosten & Stols te Maastricht.

278. Front 1944.

Zes teekeningen [van Dick Elffers] en zes gedichten. [Amsterdam, Dick Elffers. 1944]. 4o. 4 blz. tekst en 6 bladen met teekeningen. In map.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 92

Colophon. Het gedicht ‘Front’ is ontleend aan de ‘Put der Zuchten’, een bloemlezing uit de oude en nieuwe Spaansche dichtkunst. Het ontstond in de Spaansche burgeroorlog. De andere gedichten en de teekeningen dienden helaas nog anoniem te verschijnen. Den Haag 1943 (2), Concentratiekamp (3), In memoriam Anton Marinus Pleyte (4), Kerstmis 1943 (5) zijn ontleend aan de bundel ‘Berijmd verzet’. Het kwatrijn (6) is het besluit van de anoniem verschenen gedichten ‘Doortocht’. De teekeningen ontstonden afzonderlijk in Mei 1944. Het geheel werd gedrukt en uitgegeven in een oplaag van 100 exemplaren te Amsterdam in November van hetzelfde jaar. Aantekening. De oplage bleef beperkt tot het ‘eerste vijftigtal’ en werd gedrukt door Drukkerij Eikelenboom te Amsterdam. De gedichten, in het colophon genummerd 2 en 3, zijn geschreven door Kitty Henriëtte Rodolpha de Josselin de Jong; het vierde gedicht bevat de eerste 5 strofen van ‘In memorian Anton Marinus Pleyte’ door Hendrik Jan Scheepmaker; de laatste twee gedichten werden resp. geschreven door Gerrit Kamphuis en door Henricus Wybrandus Jacobus Maria Keuls.

279. Frontsector.

Tien liederen uit 't bezette Nederland. [Uitgezocht en ingeleid door T. van Vliet. Laren, Henk Veldhuys. 1944]. 8o. 12 bladen. Aantekening. Gedrukt door de uitgever op de persen van ‘Trouw’ te Laren (N.H.), in een oplage van 25000 exemplaren. Behalve de exemplaren die 12 eenzijdig bedrukte bladen bevatten, bestaan er ook exemplaren die 16, aan beide zijden bedrukte, bladzijden bevatten. De inhoud is echter gelijk. Bij de eerstgenoemde exemplaren staat op de omslag: Prijs 50 cent: de anderen hebben deze mededeling niet. Het bundeltje bevat de volgende gedichten: Concentratiekamp (door Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs), Het lied der achttien doden (door Jan Remco Theodoor Campert), Blijf bij mij (door Titus Brandsma). Gebed van een predikant in de gevangenis (door A. van Atten), Opdracht aan ons volk (door Elisabeth Joséphine Hannemavan Maasdijk), Fragment uit Celdroom (door Hendrik Mattheus van Randwijk), Joods kind (door Henk Fedder). Allerzielen (door onbekende dichter; uit de Belgische vrije pers); Het leger der gezochten (door A.A.P. Schweigman) en Voorwaarts Vaderland (door G.J. van de Waal).

280. Fruytier, Johan [pseudoniem van Jan Heyn Jr.]:

De kaersse die niet brandde... De laatste July-dagen van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 93

1650. Amsterdam, ‘De Witte Raaf’ [H. Drijvers Jr. 1944]. 8o. 32 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2000 exemplaren door Drukkerij E.A. Ethner te Hilversum. Het titelvignet werd getekend door Ada Heyn. Voor de bandjes werden verschillende soorten papier gebruikt.

281. Gaaikema, Adriaan [pseudoniem van Chris Dekker]:

Het lichtfeest. Bemelen (L.), Kloosterdrukkerij. [Maastricht, Maarten N. Engelman]. 1943. 8o. 8 blz. Colophon. Het lichtfeest. Gedichten van Adriaan Gaaikema ontstaan omtrent midwinter. Voor het eerst gezet en gedrukt door M. Engelman in een kloosterdrukkerij te Bemelen (L.) met de Holl. Mediaeval van S.H. de Roos en op handgeschept ‘Pannekoek’ papier in een oplage van 10 genummerde exemplaren welke niet in den handel zijn. Aantekening. Werd opgenomen in A. Gaaikema: Vreemdeling. (Amsterdam 1950).

282. Gaetano, S. [pseudoniem van Jacobus Marie Prange]:

Helse schepping. Lithografieën door den schrijver. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze uitgave is gedrukt in een oplage van 100 exemplaren, genummerd van 1-100, met de Bodoni, op Van Gelder Simili Japon. De elf litho's en de gelithografeerde omslag zijn op de handpers gedrukt. Aantekening. De tekst werd gedrukt door A.A.M. Stols te 's-Gravenhage; de litho's door S.J. van Leeuwen te Hillegersberg.

283. Gay, John:

The fox at the point of death. [With illustrations by the author. Utrecht], The Busy Bee [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 12 blz. Colophon. The fox at the point of death by John Gay was reprinted in secret from the edition of his Fables of 1828 on the Private Press of the Busy Bee, somewhere in the still occupied parts of Holland in 525 copies.

284. Gebed om vrede.

[Priez pour paix, doulce Vierge Marie, Royne des cieulx et du monde maistresse. Gedicht van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 94

Charles d'Orléans. Vertaald door Martinus Nijhoff. Met omslagtekening en verluchting van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht, geschreven door Charles d'Orléans in de vijftiende eeuw, toen Frankrijk door den honderdjarigen oorlog geteisterd werd, werd voor de vrienden van De Blauwe Schuit door één hunner vertaald en door H.N. Werkman gedrukt en verlucht in slechts enkele exemplaren in de maand Mei van het jaar 1943. Aantekening. De tekst van het oorspronkelijke gedicht is te vinden in Charles d'Orléans: Poésies complêtes. (Ed. Ch. d'Hericault. Paris 1896), deel I, blz. 144 (Ballade XXV).

285. Gebed voor ons nieuwe leger.

[Door Jan Hendrik de Groot. Met muziek van Margit Leiker. Getekend door Jenny Dalenoord. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Gebed voor ons nieuwe leger werd in het verborgene gedrukt in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. Hiervan werden de nummers 1-50 en I-XXV op de pers genummerd. Het is een uitgave van De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door Jos. J. Bothe te Amsterdam. Het gedicht werd opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

286. Gebet, Ein, wider den Türken 1541.

[Door Martin Luther. Met toelichting door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 4o. 4 blz. Colophon. Luther's ‘Gebet wider den Türken’ uit het jaar 1541 werd voor de eerste maal afzonderlijk gedrukt in den zomer van het jaar 1943 door H.N. Werkman in een oplage van 75 exemplaren voor de vrienden van de Blauwe Schuit. Aantekening. Is een fragment uit ‘Vermahnung zum Gebet wider den Turken’.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 95

287. Gedenckclanck 1940-1944.

[Deel I. Bloemlezing uit illegale poëzie. Samengesteld en ingeleid door Thijs Booy C. Jzn. Alphen aan den Rijn, in eigen beheer. 1944]. 8o. 112 blz. Colophon. ‘Gedenckclanck’ werd gedrukt ten tijde van de eerste krijgsoperaties in Nederland om diegenen te eeren, die in onzen vrijheidsstrijd het hoogste offer brachten. De meeste van de in dit boek opgenomen gedichten zijn afkomstig van getypte, gestencilde en gedrukte pamfletten, die in de bezettingstijd de ronde deden en doen. De andere werden gevonden in de bundels Margrieten, De Wiekslag van de Vrede, Et sub aqua, het Geuzenliedboek en Het Vrij Nederlandsch Liedboek. Nadat de gedichten 1 t.m. 31 reeds waren gedrukt, werd de resteerende door communicatie-moeilijkheden niet tijdig aanwezige copie binnenbracht [sic]. Deze en nog eenige andere gedichten zijn opgenomen onder de nummers 32 t.m. 47. Een aantal exemplaren van ‘Gedenckclanck’ zijn gereserveerd voor de leden van de Koninklijke Familie, voor hen die thans lijden in Duitsche concentratiekampen en gevangenissen en voor hen, die buiten bezet gebied voor het Vaderland strijden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2200 exemplaren door Drukkerij Rijnland te Alphen aan den Rijn. Wegens dreigend gevaar moest deze bundel ongecorrigeerd worden afgedrukt. Enkele fouten werden hersteld in het tweede deel. Een klein gedeelte van de oplage werd gebonden.

288. Gedenckclanck 1940-1944.

Deel II. [Bloemlezing uit illegale poëzie. Samengesteld en ingeleid door Thijs Booy C. Jzn. Alphen aan den Rijn, in eigen beheer. 1944]. 8o. 176 blz. Colophon. Konden in nachtelijke uren de Gedenckclanck-drukkers met ‘zwart’ gas en ‘zwarte’ electriciteit deel I nog gereed krijgen, de hoop, dat dit ook met deel II gelukken zou is niet vervuld. Toen reeds een deel van de copie gezet was, werd zoowel gas- als

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 96 electriciteitstoevoer afgesneden. In de laatste uren kon alleen de omslag van het tweede deel gedrukt worden. De tekst werd gecyclostyleerd. Het meerendeel der in dit boek opgenomen gedichten is afkomstig van pamfletten en kranten in de jaren 1940-1944 hier te lande illegaal verschenen. Andere werden gevonden in de gedichtenbundels ‘Margrieten’, ‘De Wiekslag van den Vrede’, ‘Et sub aqua’ en ‘Nieuw Ontluikend Leven’ en in de bloemlezingen ‘Geuzenliedboek’ en ‘Het Vrij Nederlandsch Liedboek’. Alle gedichten werden in de spelling gelaten, waarin ze ons bereikten. De oplaag van deel II, die in den handel komt, is slechts enkele honderden exemplaren groot; gereserveerd werden eenige exemplaren voor de leden der Koninklijke Familie, voor hen, die thans lijden in Duitsche en Japansche gevangenissen en concentratiekampen, voor degenen, die buiten de bezette gebieden voor het Koninkrijk strijden en voor de voorgangers van het verzet in Indonesië. Aantekening. Gecyclostyleerd in een oplage van 400 exemplaren door de Heren B. Lammers, L. Mijs en J. Zaal van de Alphensche Schrijfkamer te Alphen aan den Rijn.

289. Gedenckclanck 1940-1945.

Deel. III. [Bloemlezing uit illegale poëzie. Samengesteld en ingeleid door Thijs Booy C. Jzn. Alphen aan den Rijn, in eigen beheer. 1945]. 8o. 68 blz. Colophon. De derde Gedenckclanck werd in het vroege voorjaar van 1945 ergens in bezet Nederland samengesteld en gecyclostyleerd. Dit werk werd verricht in huizen met dichtgespijkerde ramen en moest gedurig worden onderbroken, omdat geallieerde vliegtuigen bommen wierpen op bruggen en spoorlijnen in de nabijheid. Overgenomen werd uit de illegale pers en uit de gedichtenbundels ‘Het Bloeiende Steen’ en ‘In Holland staat een huis’. De rest der copie is afkomstig van pamfletten en getypte papieren. Proza en poëzie werden gelaten in de spelling, waarin zij ons

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 97

bereikten. De oplaag van Gedenckclanck III is heel klein. Niettemin werden ook nu eenige exemplaren gereserveerd. In de eerste plaats natuurlijk voor de Oranjes, verder voor hen, die thans lijden in Duitsche en Japansche gevangenschap en voor de voorgangers van het verzet in ons Rijk overzee. Indien nog aanwezig, zullen ook eenige exemplaren worden uitgereikt aan dappere Nederlandsche frontstrijders en aan de groote bibliotheken in het bevrijde Zuiden. Aantekening. Gecyclostyleerd (behalve het omslag, dat gedrukt werd) in een oplage van 200 exemplaren door de Heren B. Lammers, L. Mijs en J. Zaal van de Alphensche Schrijfkamer te Alphen aan den Rijn.

290. Gedenckclanck 1940-1945.

Deel IV. [Verzameling illegaal verschenen documenten. Bijeengebracht en ingeleid door Thijs Booy C. Jzn. Alphen aan den Rijn, in eigen beheer. 1945]. Folio. 199 blz. Colophon. De eerste Gedenckclanck verscheen in het najaar van 1944. Zij bevatte uitsluitend illegale gedichten, die betrekking hebben op het offer der dooden en het lijden in gevangenissen en kampen. De tweede Gedenckclanck bood een bloemlezing uit de illegale poëzie, die in bundels en kranten en op losse velletjes de ronde deed. In de derde Gedenckclanck werd behalve illegale poëzie ook illegaal proza opgenomen. Deze bundel verscheen in het vroege voorjaar van 1945. Gedenckclanck IV kon - gelukkig! - tijdens de bezetting niet meer voltooid worden. Onmiddellijk na de bevrijding gaf de samensteller van de Gedenckclancken een geschrift uit, gewijd aan de nieuwe taak: ‘Er is werk aan den winkel! - Jonge Nederlanders spreken met elkaar’. De samensteller hield in verschillende plaatsen voordrachten over ‘De Boodschap der Dooden’, na afloop waarvan kleine bloemlezingen uit de illegale literatuur werden aangeboden. Er verschenen vier van zulke bundeltjes, eveneens getiteld: Gedenckclanck. No. 1 was gewijd aan het offer der dooden en het lijden in gevangenissen en kampen. Nos. 2 en 4

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 98 bevatten uitsluitend getuigenissen der martelaren. In no. 3 werden alleen gebeden uit de oorlogsjaren opgenomen. Gedenckclanck V verschijnt binnenkort. Aantekening. Geheel gereed gemaakt tijdens de bezetting en ongeveer een maand na de bevrijding verschenen. Gecyclostyleerd (behalve het omslag dat gedrukt werd) in een zeer kleine oplage door de Heren B. Lammers, L. Mijs en J. Zaal van de Alphensche Schrijfkamer te Alphen aan den Rijn. Het aangekondigde vijfde deel is niet verschenen.

291. Gedenckclanck 1940-1945.

[Verzameling illegale poëzie, illegaal proza en illegaal verschenen documenten. Bijeengebracht door Thijs Booy C. Jzn. Alphen aan den Rijn, in eigen beheer. 1945]. 8o. Aantekening. In de eerste maanden na de bevrijding verschenen nog een viertal ‘supplementen’. Zij worden hier dan ook alleen vermeld terwille van de volledigheid. De deeltjes, die resp. 26, 18, 31 en 16 blz. tellen, werden gecyclostyleerd of gedrukt. Het derde deeltje heeft als ondertitel: Gebeden. Zie ook het colophon van het vorige nummer.

292. Gedichte aus den besetzten Niederlanden. In holländischer und deutscher Sprache. [Auswahl, Einleitung und Übersetzung von J(ohannes) B(oele). Braaksma. Durchgesehen von Ernst von Schenck]. Zürich, New York, Verlag Oprecht. [1944]. 8o. 76 blz. Gebonden. [Stimmen bedrängter Völker]. Colophon. Van dezen bundel werden ten behoeve van den vertaler 12 exemplaren gedrukt op geschept Zerkall-papier en in perkament gebonden. [Volgt Duitse vertaling]. Aantekening. De gedichten zijn afgedrukt met de Duitse vertaling ernaast. Gedrukt in een oplage van 1300 exemplaren door Druckereigenossenschaft Aarau. Het stofomslag werd getekend door Rolf Bangerter. De bundel bevat o.a. van Randwijk's Celdroom; Campert's Lied der achttien doden; Brandsma's Gevangenislied; Heeroma's Op Nebo's top: enz. Dezelfde bloemlezing, zonder de Duitse vertaling, verscheen eveneens in België. Zie No. 295.

293. Gedichten.

Januari 1944, No. 1. [Onder redactie van J. Emanuel Zeylmans van Emmichoven en Coen Stibbe. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 4o. 38 bladen. Colophon. In veertig exemplaren gedrukt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 99

Aantekening. Bevat gedichten van Coen S[tibbe], [J.] Emanuel Z[eylmans] v[an] E[mmichoven], Jan A[rends], Inez van D[ullemen], Esther van G[oudoever], Ans Z[waan]. Louis A[fforti], Hans v[an] d[en] B[erg], Joost M[endes (pseudoniem van Joost Nijkerk)]. André van H[olk], Wout B[lok], Willem F. V[eltman], Dieter B[rüll] en Loek van R[oon].

294. Gedichten.

[Bloemlezing uit gedichten, ingezonden voor het na den oorlog te verschijnen tijdschrift ‘Voorpost’. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 4o. 24 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam. Typografie van J. van Krimpen. Enkele gedichten werden afgedrukt in het tijdschrift ‘Het Woord’. Het tijdschrift ‘Voorpost’ is nooit verschenen.

295. Gedichten uit de bezette Nederlanden.

Voorwoord van B[innert] Ph[ilip] van Harinxma thoe Slooten. Inleiding van J[ohannes] B[oele] Braaksma. [Bloemlezing. Samengesteld door J(ohannes) B(oele) Braaksma]. Brussel, Uitgeversmaatschappij A. Manteau. 1945. 4o. 64 blz. Colophon. Dit werk werd in Mei 1945 gezet in de Egmont-letter 14 punt, ontworpen door S.J. [sic] de Roos, en in twee kleuren gedrukt op de persen van de drukkerij Louis Desmet-Verteneuil, te Brussel. Er werden opgelegd: vier exemplaren op Japansch papier Kozo Mitsumata, genummerd van 1 tot 4; tien exemplaren op Van Gelder, genummerd van 5 tot 14, en vijfhonderd exemplaren op Satin-Finished, genummerd van 15 tot 514. Aantekening. Herdruk (zonder de vertalingen) van de bundel, vermeld onder No. 292, met het doel om de gehele opbrengst van de verkoop aan het Nationaal Comité voor Hulp aan Nederland af te dragen.

296. Gedichtje van Sint Niklaas.

[Door Leopoldus Andreas (Paul) van Ostaijen. Met 2 tekeningen van H.N. Werkman. Groningen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. ‘Gedichtje van Sint Niklaas’ van Paul van Ostaijen werd gedrukt en verlucht in November 1942

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 100 door H.N. Werkman in een oplage van 20 exemplaren om in dit donkere jaar de Sinterklaasavond van eenige kinderen in De Blauwe Schuit te verlichten. Aantekening. Dit gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in ‘Vlaamsche Arbeid’, jrg. 13 (1923) en later opgenomen in het tweede deel van Van Ostaijen's ‘Verzameld Werk’. (Amsterdam 1952).

297. Geel, Jacob[us]:

Gesprek op den Drachenfels. Amsterdam, A.A. Balkema. [1944]. 8o. 52 blz. Colophon. Jacob Geel's Gesprek op den Drachenfels is herdrukt naar de eerste uitgave, van 1835, volgens boekvormelijke aanwijzingen van Reinold Kuipers met de Bodoni No. 3 van de Monotype, in een oplaag van 50 exemplaren op Hollandsch papier. Aantekening. Er verschenen 100 exemplaren op Hollandsch papier en 50 exemplaren op Hollandsch Antique de luxe. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

298. Geestzwaard, J. [pseudoniem van Jan Willem Jacobs]:

Sta op! Gedichten. [Amsterdam, G. Soutendijk]. 1945. 8o. 24 blz. Colophon. Sta op werd in het voorjaar van 1945 uitgegeven door De Distelvink in 475 exemplaren, waarvan de 25 eerste exemplaren, genummerd I-XXV, gebonden. Aantekening. Een errata-slip is los bijgevoegd.

299. Geestzwaard, J. [pseudoniem van Jan Willem Jacobs]:

Voorwaarts en niet vergeten. [Gedichten. Amsterdam, G. Soutendijk. 1944]. 8o. 20 blz. Gebonden. Colophon. Voorwaarts en niet vergeten is in het jaar 1944 uitgegeven door De Distelvink in 480 exemplaren. Aantekening. De uitgever tekende het vignet. Een drietal gedichten werd opgenomen in Jan W. Jacobs: Strijd om vrijheid. (Amsterdam 1945).

300. Genesis 1: 27, 28.

[Met een houtsnede van Abe Joh. Kuipers. Groningen, Abe Joh. Kuipers. 1945]. Oblong 8o. 4 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 101

Colophon. Deze Bijbeltekst met een houtsnede van Abe Joh. Kuipers is in Januari 1945 gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij De Waal te Groningen.

301. George, Stefan:

De brand des tempels. [Der Brand des Tempels. Vertaald door Vincent Weyand]. Bemelen (L.), Kloosterdrukkerij [Maastricht, Maarten N. Engelman. 1944]. 8o. 16 blz. Gebonden. Colophon. De Brand des Tempels uit den bundel - Das Neue Reich - van St. George, vertaald door Vincent Weyand, verscheen in de kloosterdrukkerij te Bemelen als de zevende door M.N. Anselm bezorgde druk en werd gezet uit de Holl. Mediaeval van S.H. de Roos op Jappon-papier in een oplage van dertig exemplaren welke niet in den handel zijn. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebonden door Maarten N. Engelman in de kloosterdrukkerij te Bemelen(L.).

302. George, Stefan:

Mallarmé. Gedenkrede. [Mallarmé. Lobreden. Vertaald door Vincent Weyand]. Eerste o druk. Bemelen (L.), [Maarten N. Engelman]. Juli 1943. 4 . VI, 4, VI blz. Gebonden. Colophon. De gedenkrede ‘Mallarmé’ verscheen te Bemelen (L.) Juli MCMXLIII in de vertaling van Vincent Weyand naar den oorspronkelijken tekst van St. George uit den bundel ‘Tage und Taten’ [sic]. Zij werd gedrukt door M.N. Engelman met Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos in een oplage van 19 exemplaren welke niet in den handel zijn. 18 exemplaren werden gedrukt op handgeschept papier van ‘Haesbeek’ genummerd 1-18. Eén exemplaar op ‘Banzay’ papier genummerd I. Aantekening. Gezet, gedrukt en in halfperkament gebonden door de uitgever, in de kloosterdrukkerij te Bemelen (L.). De oorspronkelijke tekst vindt men in ‘Tage und Thaten. Aufzeichnungen und Skizzen’ (Berlijn 1903), blz. 34-39.

303. Gepantserde hart, Het.

[Ondergrondsche poëzie. Ingeleid en verzameld door Ger. Soutendijk. Amsterdam,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 102

De Distelvink (G. Soutendijk). 1944]. 8o. 24 bladzijden. Colophon. Het gepantserde hart werd in het najaar van 1944 uitgegeven door De Distelvink in 375 exemplaren. Aantekening. Het vignet werd getekend door de uitgever.

304. Gesprek.

[Door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening en verluchting door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Deze beschrijving van het schilderij ‘Gesprek’ van H.N. Werkman (1938), geschreven door een schipper van de Schuit, werd door den schilder zelf gedrukt en verlucht in een oplage van 100 exemplaren in Maart 1942 en in de Stille Week van dat jaar gezonden aan de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De tekst werd gedrukt in 5 kleuren. De oplage was niet 100 exemplaren, zoals het colophon vermeldt, maar ongeveer 125 exemplaren.

305. Gestel, Johannes van [pseudoniem van Johan Hendrik van Doorne]:

Vredesverlangen. Tekst en muziek. [Utrecht, J.H. van Doorne. 1942]. Folio. 4 blz. Aantekening. Tekst en muziek werden, met vermelding van de naam van de dichter en componist, na de oorlog herdrukt onder de titel: ‘De driekleur herrezen. Vrijheidslied 1945’. (Utrecht 1945).

306. Geus, Jan de [pseudoniem van Lucas Stafleu]:

Ballade van Limburg. Maastricht [Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. 12 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden.

307. Geuzenlied.

[Groningen, J. Niemeijer's Uitgeversmaatschappij. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Herdruk van het eerste en laatste couplet van ‘Na dat Duckdalve het zeem door den mont ghestreken hadde mette Pardon, heeft hy willen de wolle beginnen te plucken door den thienden penninck’ (E.T. Kuiper: Het Geuzenliedboek, Zutphen 1924, dee I, blz. 99). Gedrukt door N.V. Dijkstra's Drukkerij te Groningen in een oplage van 4000 exemplaren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 103

308. Geuzenliedboek.

Eerste vervolg. [Bloemlezing uit de verzetspoëzie. Samengesteld door Magdalena Geertruida Schenk en Gerard Louwrens Tichelman en ingeleid door Albert Helman (pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld). Met titelvignet door Charles Jongejans. Amsterdam, H.M. Mos, M.G. Schenk en G.L. Tichelman. 1943]. 8o. 112 blz. Colophon. Dit boek werd uitgegeven en gedrukt tijdens de Duitsche overheersching in Nederland en verkocht ten bate van de slachtoffers der nationaal-socialistische tyrannie. Alle exemplaren zijn genummerd. Het eerste exemplaar werd aangeboden aan H.M. de Koningin. Aantekening. Gezet door de firma Liberty, gedrukt door Allard J.W. Honing en gebrocheerd door K. Budde, allen te Amsterdam. Omdat de oplage van ongeveer 1200 exemplaren onmiddellijk was uitverkocht werd in het voorjaar van 1944 op de illegale drukkerij van ‘Trouw’ te Laren (N.H.) een nieuwe oplage gedrukt in 20.000 exemplaren, waarvan het omslag rood is (in tegenstelling tot de andere uitgave die een groen omslag heeft), terwijl op het omslag staat: Voorjaar 1944 (i.p.v. najaar 1943). Aan het colophon werd toegevoegd: Onder volledige handhaving van alle rechten, welke de samenstellers van de oorspronkelijke genummerde uitgave van dit boek kunnen doen gelden, is deze ongenummerde nadruk tot stand gekomen.

309. Geuzenliedboek.

Tweede vervolg. [Bloemlezing uit de verzetspoëzie. Samengesteld door Magdalena Geertruida Schenk en Gerard Louwrens Tichelman en ingeleid door Johan Willem Frederik Werumeus Buning. Met titelvignet door Charles Jongejans en fascimile van het titelblad der uitgave van 1588. Amsterdam, D. van Veen. 1944]. 8o. 192 blz. Gebonden. Colophon. Dit tweede vervolg verscheen tijdens de nog voortdurende tyrannie doch tanende macht van onze onderdrukkers. De opbrengst komt ten goede aan den strijd voor onze nabije bevrijding van de barbaarsche slavernij en aan hen, die daarvan slachtoffer werden. Alle exemplaren zijn genummerd. Evenals van het eerste vervolg werden het eerste en tweede exemplaar van deze uitgave aangeboden aan H.M. de Koningin en 't Prinselijk Paar.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 104

Aantekening. Gezet, gedrukt en in halflinnen band gebonden door W. van der Steeg te Enschedé in een oplage van 2000 exemplaren.

310. Geuzenliedboek.

Derde vervolg. [Bloemlezing uit de verzetspoëzie. Samengesteld door Magdalena Geertruida Schenk en Gerard Louwrens Tichelman en ingeleid door Gerrit Abraham van Poelje. Met een tekening door Henk Kabos. Amsterdam, D. van Veen. 1945]. 8o. 128 blz. Gebonden. Colophon. Deze bundel werd gedrukt en uitgegeven in bezet Nederland in den winter van 1944-'45 bij het gloren der bevrijding. De opbrengst is bestemd voor de leniging van bijzondere nooden. Alle exemplaren zijn genummerd. Evenals van het eerste en tweede vervolg is No. 1 cereserveerd [sic] voor H.M. de Koningin en No. 2 voor het Prinselijk Paar. Aantekening. Gezet door de Arbeiderspers, gedrukt door Drukkerij D.A.V.I.D., en gebonden door Boekbinderij G.W.C. Paardekooper, allen te Amsterdam. De oplage bedroeg 5000 exemplaren.

311. Geuzenliedboek.

Derde vervolg. [Bloemlezing uit de verzetspoëzie. Samengesteld door Magdalena Geertruida Schenk en Gerard Louwrens Tichelman en ingeleid door Gerrit Abraham van Poelje. Met een tekening door Henk Kabos. Verkorte uitgave. Amsterdam, o Uitgeverij D.A.V.I.D. 1945]. 8 . 80 blz. Gekartonneerd. Colophon. Deze bundel werd gedrukt en uitgegeven in bezet Nederland in den winter van 1944-'45 bij het gloren der bevrijding. Het is een verkorte uitgave van het ‘Derde Vervolg’ Geuzenliedboek. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een oplage van 1500 exemplaren en gebonden door Boekbinderij G.W.C. Paardekooper te Amsterdam. Deze uitgave is na de bevrijding verschenen.

312. Geuzenliederen.

Februari 1944. 4o. 28 blz. Colophon. Deze bundel moderne ‘Geuzenliederen’ werd samengesteld en gedrukt door ondergedoken studenten met het doel de opbrengst ervan te doen toekomen aan

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 105 onze Nederlandsche geheime organisaties. Het meerendeel dezer gedichten werd in concentratiekamp en gevangenis gemaakt. De namen van de dichters hebben wij, indien dit verantwoord was, vermeld. Over enkele van hen kunnen wij de volgende bijzonderheden mededeelen: Jan Campert maakte ‘De achttien dooden’ kort voordat hij gefussileerd [sic] werd. Jaap Sickenga (oud 23 jaar) werd 11 Mei 1942 gefusilleerd. Dolf Snijders (geb. 14 Jan. 1942) [met potlood verbeterd in: 1924] maakte het opgenomen gedicht in de gevangenis te Utrecht; hij werd 20 Juli 1943 gefusilleerd. Van deze uitgave werden 360 exemplaren gedrukt en voorzien van de nummers 1-360. Aantekening. In blanco omslag. Op omslag en titelblad een rood stempel met de Nederlandse leeuw en de woorden: Den Vaderlant ghetrouwe... Bevat gedichten van J. Greshoff, Melis Stoke, van de in 't colophon genoemde dichters, enz.

313. Gide, André:

Moer. Narrenspel. [Paludes]. Vertaling M[artinus] Nijhoff. Brussel ['s-Gravenhage], A.A.M. Stols. 1929 [1944]. 8o. 116 blz. Colophon. Paludes, narrenspel van André Gide, verscheen voor het eerst in 1895, opgedragen aan Eugene Rouart en onder het motto ‘Dic cur hic?...’. Een vertaling hiervan, onder den titel Moer en een motto aan Vondel ontleend, werd door M. Nijhoff vervaardigd in September 1928 en in het maandblad ‘De Stem’ (IXe jaargang, 1929) gepubliceerd en verschijnt hier voor het eerst in boekvorm, gedrukt door A.A.M. Stols te Brussel. De oplage bedraagt 125 exemplaren, welke niet in den handel zijn en gereserveerd blijven voor den vertaler, den drukker en hunne vrienden. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht.

314. Gide, André:

Over Duitschland. [Réflexions sur l'Allemagne. Vertaald en ingeleid door P. (pseudoniem van Jacob Julius Max Nord). Utrecht], De Bezige Bij

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 106

[Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. De oorspronkelijke tekst van ‘Over Duitschland’ (‘Réflexions sur l'Allemagne’) verscheen in de Nouvelle Revue Française van Juni 1919 en werd opgenomen in de bundel Incidences. Deze vertaling werd in December 1944 voor ‘De Bezige Bij’ gemaakt en gedrukt in 275 exemplaren, genummerd van 1 tot 250 en van I tot XXV, waarvan de laatste niet in den handel kwamen. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Rustenburg te Amsterdam.

315. Giraudoux, Jean:

Hommage à Marivaux. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8o. 16 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en mai 1943 avec les caractères Bodoni par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 50 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

316. God-zelve.

[Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1943]. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 65 exemplaren door Drukkerij ‘Nieuw Leven’ te 's-Gravenhage.

317. Gods Trouw.

[Gedicht door Friedrich Robert August Henkels. Verlucht door H.N. Werkman. Heerenveen, F.R.A. Henkels. 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Op Kerstmis 1943 doen kerkeraad en predikant der Ned. Hervormde gemeente Nijehaske en Haskerdijken U dezen Kerstgroet toekomen... Gedrukt voor de zieken der gemeente in een oplage van 75 exemplaren door H.N. Werkman in December 1943.

318. Gods Trouw.

[Door Martinus Nijhoff]. Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. [1943]. 8o. 32 blz. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 9]. Aantekening. Gecyclostyleerd door het Secretariaat van de V.C.J.C. in een oplage van 300 exemplaren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 107

319. Goede, Barend de:

Gestalten van het Ik. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 20 blz. [Schildpadreeks. Tweede Tiental. No. 4]. Colophon. Deze bundel gedichten ‘Gestalten van het Ik’ door Barend de Goede bevat werk uit de jaren 1941, 1942 en 1943 (met uitzondering van ‘De dikzak sterft’) en werd in het najaar van 1943 gedrukt in een oplage bestemd voor de verwanten en vrienden van dichter en uitgever. Aantekening. Het ontwerp voor deze bundel is van Cuno van den Steene; Charles Nypels tekende het omslag; Toon van Ham tekende het schildpadvignet en J. Hendriks drukte de bundel in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Alle exemplaren werden door de dichter van zijn handtekening voorzien.

320. Gossaert, Geerten [pseudoniem van Frederik Carel Gerretson]:

De Moeder. [Met linoleumsnede van Agg. J.D. Veen. Zaandijk, Klaas Woudt. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Het gedicht ‘De Moeder’ van Geerten Gossaert (uit de bundel ‘Experimenten’, bij C.A.J.v. Dishoeck) werd als rijmprent uitgegeven in de herfst van '44; de oplage was 100 genummerde exemplaren. De linoleumsneden zijn van Agg. J.D. Veen, de druk is van de handpers uit d'Oude Zoutkeet.

321. Goethe, Johann Wolfgang:

Grenzen der Menschheit. Sieben Gedichte. [Ausgewählt von W. Hirsch. Eingeleitet von Wolfgang Cordan (pseudoniem van Heinz Horn)]. Amsterdam, Pantheon Druck [(Dr. K.G. Kollar). 1943]. 8o. 32 blz. Colophon. Diese kleine Auswahl goethescher Gedichte wurde im Mai 1943 bei der Druckerei Joh. Enschedé en Zonen zu Haarlem in der Romulus auf Pannekoek Bütten in 300 gezählten Exemplaren gedruckt. Die Typografie lag in Händen von J. van Krimpen. Einband von der Firma J. Brandt & Zoon.

322. Goethe, [Johann Wolfgang]:

‘Lebe glucklich’ [Ge-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 108 schreven door Stefan Schlesinger. 's-Gravenhage, N.V. Drukkerij Trio. 1940]. 4o. Plano. Aantekening. Fragment uit Goethe's ‘Hermann und Dorothea’. Gedrukt door de uitgeefster in een oplage van 250 exemplaren.

323. Goudriaan, G[erard] J[ames] D[irk]:

Bewaert Heer Hollandt en salicht Leyden. [Gedicht. Met] houtsnede van Will[em] H[endrik] Tweehuysen. [Leiden, G.J.D. Goudriaan]. 1944. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door N.V. Batteljee en Terpstra te Leiden in een oplage van 500 exemplaren. De tekst werd opgenomen in: H. Schmidt Degener, Gerard Goudriaan, een Leids student 1919-1949 (Leiden 1950), blz. 12.

324. Goudriaan, G[erard] J[ames] D[irk]:

De wenteltrap. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1942. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. Deze bundel werd gezet uit de letter Romulus van J. van Krimpen en gedrukt in Juni 1942 op de persen van A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. te Leiden. De oplage bedraagt dertig exemplaren en is niet in den handel verschenen. Aantekening. De 24 verzen uit deze bundel werden alle herdrukt in: H. Schmidt Degener, Gerard Goudriaan, een Leids student 1919-1949 (Leiden 1950). blz. 59-76.

325. Goudriaan, G[erard] J[ames] D[irk]:

Invocation. [Gedicht. Met teekening door Walter E. Bosch]. Leiden, [in eigen beheer]. 29 December 1943. 4o. 8 blz. Gebonden. Colophon. De teekening werd ontworpen door Walter Bosch. De uitgave werd gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en gedrukt in een oplage van 10 exemplaren. Aantekening. Gedrukt en gebonden door A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. te Leiden. Op de band is in gouddruk gestempeld: Voor Nicka. Het gedicht met de tekening werd herdrukt in: H. Schmidt Degener, Gerard Goudriaan, een Leids student. 1919-1949 (Leiden 1950). blz. 78 en 79.

326. Grafschrift op een paleontoloog.

[Gedicht door

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 109

Jan Hendrik de Groot. Met tekening van en gecalligrafeerd door Jenny Dalenoord, Utrecht, De Bezige Bij (Charles E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage in een oplage van 200 exemplaren. Werd opgenomen in Jan H. de Groot: Vice versa. (Amsterdam 1954).

327. 's-Gravesande, G[overdus] H[enricus]:

E. du Perron. Journalistieke herinneringen. Gevolgd door een bibliographie zijner werken door Fred[erik Eduard Anton] Batten en A[lexander] A[lphons] M[arius] Stols. Met reproducties naar photo's, teekeningen en manuscripten. Laatste revisie. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1942. 8o. 212 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van enkele tientallen exemplaren door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Enkele exemplaren werden in halflinnen of in halfperkament gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam. Los bijgevoegd zijn: een lijst met aanvullingen en een errata-blaadje. In 1947 verscheen bij dezelfde uitgever een aangevulde en herziene herdruk.

328. 's-Gravesande, G[overdus] H[enricus]:

Journalistieke herinneringen. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. 1944. 8o. 24 blz. Aantekening. In beperkte oplage gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Een verbeterblaadje is los bijgevoegd.

329. 's-Gravesande, G[overdus] H[enricus]:

Morituri te salutant. Aan de gevallenen op 10 Mei 1940. [Met] teekening van J.M. Prange. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Deze rijmprent werd in een oplage van ongeveer 25 exemplaren gedrukt op een oude handpers van het dagblad ‘Het Vaderland’ te's-Gravenhage. Het gedicht werd opgenomen in G.H. 's-Gravesande: Nachtschade en kinkhoorns. (Amsterdam 1952).

330. 's-Gravesande, G[overdus] H[enricus]:

Verzen uit het ziekenhuis. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1943]. 8o. 20 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 110

Colophon. Gedrukt in een oplaag van vijftig exemplaren. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Van de 10 gedichten werden er 6 opgenomen in de ‘Verzen van een eenzaam man’ (zie volgend nummer).

331. 's-Gravesande, G[overdus] H[enricus]:

Verzen van een eenzaam man. [2e druk. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. ‘Verzen van een eenzaam Man’ zijn gezet uit de cursief van de letter ‘Lutetia’ van J. van Krimpen. Deze tweede vermeerderde druk bestaat, evenals de eerste, uit 200 exemplaren (genummerd 201-400), terwijl 15 exemplaren (genummerd I-XV) op Pannekoek Antique vergé papier zijn gedrukt voor den schrijver. Aantekening. Typographisch verzorgd door H. van Krimpen. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Bevat één gedicht meer dan de eerste druk. Van de 15 exemplaren, genummerd I-XV zijn er 5 op Hollands papier en 10 op gewoon papier, elk met een onuitgegeven gedicht in handschrift. Een gedeelte van deze verzen werd opgenomen in G.H. 's-Gravesande: Nachtschade en kinkhoorns. (Amsterdam 1952). Voor de eerste druk zie No. 859.

332. Gray, Thomas:

An elegy wrote in a country church yard. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1944. 8o. 12 blz. Colophon. The text of the first edition of 1751 is reprinted in 100 copies on Van Gelder paper for A.A. B[alkema]. Aantekening. Gedrukt door I.F. Duwaer en Zn. te Amsterdam.

333. Gregoor Nol [Arnoldus Huibertus Gregoor]:

Conflict met den tijd. Verzen. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 28 blz. Colophon. Conflict met den tijd, door Nol Gregoor, werd gedrukt met de Mediaeval ‘Erasmus’ van S.H. de Roos. De oplage bedraagt 175 exemplaren, n.l. 150 op register Hollandsch Normaal No. 2 van Ubbens, genummerd 1-150; en 25 gebonden exemplaren op Oud Holl. register van Van Gelder Zonen, genummerd

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 111

I-XXV en gesigneerd door den schrijver. De nummers I-X zijn gereserveerd voor den auteur. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij ‘Orion’ te 's Gravenhage.

334. Gregoor, Nol [Arnoldus Huibertus Gregoor]:

Twee hyacinten. Een optimistische monoloog. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 20 blz. [Herbergreeks. No. 6]. Colophon. Zesde uitgave van de Herberg-Reeks; verschenen in het voorjaar 1945. Letter: Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos. Typografie: Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.]. Oplage: honderd genummerde exemplaren, I-XV, 16-100. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff s Uitgeversmaatschappij N.V. te Leiden. A.H. Stoppelenburg tekende het vignet.

335. Greshoff, J[an]:

Catrijntje Afrika. [Met portret, getekend door Tinus van Doorn]. Hagae Comitis, apud Consobrinum ['s-Gravenhage, H. van Krimpen]. 1944. 8o. 44 blz. Colophon. Catrijntje Afrika door J. Greshoff, is geschreven in 1939. Deze uitgave is gezet uit de letter van Claude Garamont en in den zomer van het jaar 1944 gedrukt in een oplage van 1250 exemplaren. Het portret van den schrijver is in 1938 geteekend door wijlen Tinus van Doorn. Buiten de gewone oplage zijn er vijftig exemplaren gedrukt op Banzay. Aantekening. Verscheen voor het eerst in Groot Nederland, jaargang 1940, deel I, blz. 49-66. Gedrukt door N.V. Luctor et Emergo te 's-Gravenhage. Gebrocheerd door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

336. Grönneger laidjes.

[Verzameld door en met houtsneden van Abe Joh. Kuipers. Groningen, Abe J. Kuipers. 1944]. 4o. 6 bladen in map. Colophon. Dizze ‘Grönneger Laidjes’ mit oet de haand kleurde holtsneden van Abe J. Kuipers binnen in 't joar 1944 drokt. Aantekening. Gedrukt in een kleine oplage door Drukkerij de Waal te Groningen. In 1946 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 112

337. Groot, Hugo de:

Avondt Gebedt. [Wassenaar, Henri Friedlaender. 1941]. 8o. 4 blz. Colophon. Nieuwjaar 1942. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een zeer kleine oplage.

338. Groot, Jan H[endrik] de:

De drukletter. [Gedicht. Amsterdam, Lettergieterij ‘Amsterdam’. 1942]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster. Werd opgenomen in Jan H. de Groot: Vice versa. (Amsterdam 1954).

339. Groot, Jan H[endrik] de:

De nood der ratten; gevolgd door De haan zonder hoofd. Twee korte verhalen. Geïllustreerd door Jos Ruting. Utrecht, [Jac. P. Romijn]. 1943. 8o. 20 blz. [Schildpad-reeks. No. 1]. Colophon. De twee verhalen ‘De nood der ratten’ en ‘De haan zonder hoofd’ van Jan H. de Groot, geïllustreerd door Jos Ruting, werden gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en uitsluitend voor vrienden en kennissen van auteur en uitgever gedrukt in het voorjaar van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 100 exemplaren door P. Vijlbrief te Utrecht, die ook het schildpadvignet tekende. Alle exemplaren werden door de schrijver gesigneerd.

340. Groot, Jan H[endrik] de:

[Geboorte-aankondiging van zijn zoon] Cornelis Adriaan. [Gedicht. Amsterdam, in eigen beheer]. 1945. Oblong 8o. 4 blz. Aantekening. In een klein aantal gedrukt door Gebrs. E.P.A. van de Geer te Amsterdam. Het gedicht werd opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

341. Groot, Jan H[endrik] de:

Herfstvacantie. Negen sonnetten. [Met tekeningen van C.A.B. Bantzinger]. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1940 [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel ‘Herfstvacantie’ van Jan H. de Groot werd geschreven voor H.M. van Randwijk en verlucht met teekeningen door C.A.B. Bantzinger. Hij werd verzorgd door D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. te 's-Gravenhage en gedrukt op de persen

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 113 van de N.V. Algem. Nederlandsche Drukkerij-Onderneming te 's-Gravenhage op Haesbeek Imperium van G.H. Bührmann's Papiergroothandel N.V. De tekst werd gezet uit de Bodoni. De nummers 1-25 werden gereserveerd voor den schrijver, de uitgeefster en hun vrienden en door den schrijver en den teekenaar gesigneerd. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren.

342. Groot, Jan H[endrik] de:

Het wachtvuur. [Gedicht. Met illustraties van Jos. Ruting. Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren door Gebrs. E.P.A. van de Geer te Amsterdam.

343. Groot, Jan H[endrik] de:

Ontmoeting met Jacob van Lennep. [Opstel. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 24 blz. Colophon. Het opstel ‘Ontmoeting met Jacob van Lennep’ werd in het voorjaar van 1941 gedrukt op de persen van de Weesinrichting te Neerbosch in een oplage van 80 exemplaren en bestemd voor vrienden en verwanten van den auteur. Aantekening. Niet gedrukt in 1941 in een oplage van 80 exemplaren, zoals het colophon vermeldt, maar in 1944 in een oplage van 65 exemplaren. Het vignet werd getekend door Dr. J. Koopmans.

344. Groot, Jan H[endrik] de, Fedde Schurer [en] Muus Jacobse [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Welkom aan Anno Klaas Leonard Heeroma. Anno Domini 1 Februari 1944. [Oegstgeest, K.H. Heeroma. 1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Gedrukt in een oplage van zeventig exemplaren, uitsluitend bestemd voor vrienden, ter herinnering aan de doop van Anno Klaas Leonard op 5 Maart 1944 in de Pauluskerk te Oegstgeest. Dit exemplaar is bestemd voor... Aantekening. Deze bundel bevat van elke auteur één gedicht, eigenhandig gesigneerd. Gedrukt door N.V. Bosch en Keuning te Baarn.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 114

345. Groote geheim, Het, geopenbaard.

[Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1944]. 8o. 8 blz. Aantekening. In een kleine oplage gedrukt door Drukkerij ‘Nieuw Leven’ te 's-Gravenhage. De evacuatie van Arnhem was oorzaak dat dit bundeltje, hoewel geheel gereed, niet werd verspreid.

346. Grootenboers, Jan N.:

Proza. [Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Uitgegeven in 60 genummerde exemplaren, welke niet in den handel zijn. Aantekening. Gedrukt door Firma Zwaan en Zoon te Alkmaar en verspreid door G.W. Breughel te 's-Graveland.

347. Grot, De.

[Gedicht door Martinus Nijhoff. Verlucht door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit. (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht werd voor de vrienden van De Blauwe Schuit gemaakt door één hunner en gedrukt in enkele exemplaren door H.N. Werkman in November 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 75 exemplaren, waarvan er echter ongeveer 40 verloren gingen.

348. Guignoly, Hans [pseudoniem van Rico Johan Bulthuis]:

Het geschaakte koren. Een groteske. Met illustraties van den schrijver. ['s-Gravenhage], Mahama Pers [(Han Boomsma, Max Loot en Maarten Vrolijk). 1944]. 8o. 32 blz. Gebonden. [Mahamapers. No. 4]. Colophon. Het geschaakte koren, een groteske met illustraties van Hans Guignoly, werd gezet uit de Gravureletter en gedrukt als vierde deeltje van de ‘Mahama-Pers’ in het voorjaar van 1944 in een genummerde oplage van 125 gebonden exemplaren waarvan de nummers I-VII luxe uitgevoerd zijn op antiek, getint vergé Ossekop. Aantekening. Gedrukt door N.V. Luctor et Emergo te 's-Gravenhage.

349. Gulden ABC, Het, zijnde een lof der huisvrouw. ‘Spreu-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 115 ken’, hoofdstuk 31, vers 10-31, opnieuw vertaald [door Henri Friedlaender. Wassenaar, in eigen beheer. 1945]. Folio. Plano. [Pulvis Viarum. No. 1]. Colophon. In den winter 1944-'45 vertaald, verzorgd en uitgegeven door Henri Friedlaender, Wassenaar. Aantekening. Gedrukt door N.V. Mauton en Co. te 's-Gravenhage in een oplage van 250 genummerde exemplaren.

350. Haag, Theo [pseudoniem van Theodorus Jacobus Hondius]:

Lift up your heart. Vaderlands dicht. [Met 8 gekleurde tekeningen van Mimi Nooteboom. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1942]. 8o. Colophon. Deze 1e druk van Lift up your heart werd in 1942 getypt bij Joekes en Haag. 's-Gravenhage-Wezep. Zij bestaat uit 5 genummerde exemplaren, waarvan 1 op papier Amstel-Bank, genummerd 1 en 4 op papier Hollands Normaal genummerd II-V. De typografische verzorging is van Haag en Joekes. Aantekening. Getypt door Theo Joekes, die later ook nog enkele extra exemplaren typte.

351. Haag, Theo [pseudoniem van Theodorus Jacobus Hondius]:

Voorjaar in het ziekenhuis. [Gedichten. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1942]. 4o. 20 blz. Colophon. Roode Kruis Ziekenhuis April-Mei 1942. Aantekening. Gedrukt door de dichter in 100 exemplaren bij Drukkerij Hijlkema te 's-Gravenhage.

352. Haag, Theo [pseudoniem van Theodorus Jacobus Hondius] en Edgar Fossan [pseudoniem van Leo Frijda]:

Op leven en dood. [Gedichten. Amsterdam, Th.J. Hondius. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Op leven en dood, een bundel maximale en minimale (optimistische-pessimistische, positieve-negatieve) tijdspoëzie door Theo Haag en Edgar Fossan werd gezet uit de Erika-letter op prima grijs rotpapier. De oplage bedraagt 40 exemplaren, waarvan nos. I-II niet in den handel, nos. III-XL evenmin. De typografische verzorging was niet in eigen hand.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 116

Aantekening Getypt door Th.J. Hondius ten huize van Leo Frijda. In enkele exemplaren werd door Th.J. Hondius met blauwe inkt voor zijn afdeling het woord ‘Leven’ geplaatst en door Leo Frijda het woord ‘Dood’ in rode inkt voor de zijne.

353. Haarsma, Menno van [pseudoniem van Sjoerd Pieter Leiker]:

Drie getuigen. Roman. [Utrecht], De Bezige Bij. [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 136 blz. [Quousque tandem. No. 10]. Colophon. De roman ‘Drie getuigen’ door Menno van Haarsma werd in het verborgene gedrukt als tiende deel in de reeks Quousque Tandem welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Het boek werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren, waarvan de laatsten niet in den handel kwamen. Het werd in het voorjaar van 1944 uitgegeven door de Uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door P. den Boer N.V. te Utrecht. Gebrocheerd door M.J. van den Wijngaard, aldaar. Na de oorlog verscheen een herdruk (Amsterdam 1945).

354. Hammacher, A[braham] M[arie Wilhelmus Jacobus]:

Het leven bloeit op de ruïnes. [Met 11 afbeeldingen van werk van Charley Toorop en Henk Chabot en 2 initialen door André van der Vossen. 's-Gravenhage], Final Stage Press [Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga]. 1944. 4o. 32 blz. Colophon. Dit geschrift van A.M. Hammacher, bij het werk van Charley Toorop en Henk Chabot, verscheen als eerste nummer van de Final Stage Press. Het werd gedrukt in den zomer van 1944 in een oplaag van 400 exemplaren, waarvan 225 op Haesbeek de Luxe, genummerd van 1-225. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage en gebrocheerd door H. de Koningh, aldaar. C.A.B. Bantzinger tekende het omslagvignet.

355. Handje Plak [pseudoniem van Leonhard Huizinga]:

Wat

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 117 straks? Handje Plak antwoordt Seyss Inquart op zijn rede van 3 Januari 1945. [Met inleiding van Martinus Nijhoff en tekeningen van Alfred Mazure. 's-Gravenhage], Knock-Out-Press [H. de Koningh]. 1945. 8o. 60 blz. Gebonden. Colophon. De uitgave ‘Wat straks’ werd Februari 1945 in het verborgene gedrukt als eerste uitgave van de Knock-out-Press en bevat het geheel onverkorte courantenverslag van de rede van Seyss Inquart, gehouden op 3 Januari 1945, beantwoord en verlucht met teekeningen door Handje Plak. Van de oplage werden 150 exemplaren gedrukt op ‘Ingres’-papier genummerd van I-XXV en 26-150. De romeinsch genummerde exemplaren bleven ter beschikking van den uitgever. De opbrengst komt ten goede aan slachtoffers der huidige tyranie [sic]. Aantekening. F. Tamminga te 's-Gravenhage drukte de tekst, geschreven door Leonhard Huizinga. De rest werd gedrukt en de gehele oplage werd gebonden door de uitgever. Oplage: 2000 exemplaren.

356. Hans, An. At. [pseudoniem van Klaas van der Geest]:

Liefde op lange afstand. ['s-Gravenhage], Mahamapers [(Max Loot, Han Boomsma en Maarten Vrolijk). 1944]. 8o. 20 blz. Gebonden. [Mahamapers. No. 3]. Colophon. Deze uitgave werd gezet uit de Garamont 10 punt halfvet, geïnterliniëerd met 2 pts., en als no. 3 van de Mahamapers gedrukt voor een vriendenkring in een oplaag van honderd-dertig genummerde exemplaren, waarvan de nummers I t.m. VII op luxe-papier. Van deze oplaag zijn de nummers I t.m. V niet in den handel. Aantekening. Gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis.

357. Harlingen, R. van [pseudoniem van Reinder Blijstra]:

Bij nadere kennismaking. Novelle. [Utrecht], De Bezige Bij. [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 56 blz. [Quousque tandem. No. 6].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 118

Colophon. Bij Nadere Kennismaking, een novelle van R. van Harlingen werd uitgegeven als zesde deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Het boek werd gezet uit de Bodoni-letter en in het voorjaar van 1944 in het verborgene gedrukt op Simili Japon papier in een oplage van 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typographen Associatie, gebrocheerd door F.H. Danner, beiden te Utrecht.

358. Harlingen, R. van [pseudoniem van Reinder Blijstra]:

Haaien voor Nabatoe. Novelle. [Utrecht], De Bezige Bij. [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 4o. 48 blz. Colophon. Haaien voor Nabatoe door R. van Harlingen werd in het najaar van 1944 in het verborgene gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. Het werd uitgegeven door De Bezige Bij. De opbrengst van dit boek is, evenals van alle andere uitgaven der Bezige Bij in oorlogstijd, bestemd voor een Fonds voor Bijzondere Nooden. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam. Het omslagvignet werd getekend door Fedde Weidema. In 1946 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk.

359. Hartman, Paul [pseudoniem]:

Prelude. Voorburg, Drukkerij Die Haghe N.V. [1943]. 8o. 60 blz. Gebonden. Colophon. Deze verzen, geschreven tusschen de jaren 1927 en 1943, werden in eigen beheer gedrukt in het najaar van 1943 door Drukkerij Die Haghe te Voorburg, met de Egmont-letter van S.H. de Roos. De oplage bleef beperkt tot 100 exemplaren. Vijf exemplaren werden gedrukt op Hollandsch papier, genummerd I tot en met V, gesigneerd door den auteur en vijf en negentig op Vergé papier, genummerd van 6 tot en met 100.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 119

360. [Hartz, S.,

Kopergravure bij Vercors, De stilte der zee. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door Roelofssen en Huebner te Amsterdam.

361. Hattum, Jac[obus] van:

De Elf. [Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 4o. Plano. Aantekening. In een kleine oplage gestencild. Alle exemplaren werden gesigneerd door de dichter.

362. Hattum, Jac[obus] van:

Gedichten. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 20 blz.

363. Hattum, Jac[obus] van:

Kerstlied 1942. Muziek Robert [Frans] de Roos. ['s-Gravenh., R.F. de Roos. 1942]. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 100 exemplaren door N.V. Ten Hagen's Drukkerij te 's-Gravenhage. Het gedicht en de compositie werden na de oorlog opgenomen in de door ‘Donemus’ uitgegeven bundel ‘Zeven kerstliederen’.

364. Hattum, Jac[obus] van:

Neerlands taal. Thema met veranderingen. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 16 blz. [Schildpad-reeks. No. 2]. Colophon. Neerlands Taal werd gezet uit de letter Egmont van S.H. de Roos en uitsluitend voor vrienden en kennissen van dichter en uitgever gedrukt in het voorjaar van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 100 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. In alle exemplaren werd de handtekening van de dichter op een los strookje bijgevoegd. Bij een klein aantal exemplaren, dat later werd bijgedrukt, werd door een vergissing van de drukker het vignet op het omslag verkeerd geplaatst, terwijl de naam van de dichter vergeten werd. Deze exemplaren zijn niet gesigneerd. Het schildpadvignet werd getekend door P. Vijlbriel te Utrecht.

365. Hattum, Jac[obus] van:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Noord-Noord-West. [Amsterdam, Reinold Kuipers. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Dit handschrift is met het teken van de Boekvink gedrukt in 100 genummerde exemplaren. Aantekening. Het drukkersmerk werd getekend door Frans Hazeveld. Gedrukt door N.V. Wed. J. Ahrend en Zn. te Amsterdam.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 120

366. Hattum, Jac[obus] van:

Wak en water. [Amsterdam, Reinold Kuipers. 1945]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel is anno 1945 gedrukt met het teken van de Boekvink in twee honderd genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij J.K. Smit en Zn. te Amsterdam. Frans Hazeveld tekende het vignet.

367. Heerikhuizen, F[rederik] W[ilhelm] van:

In afwachting. Verzen. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1944. 8o. 44 blz. Colophon. Deze bundel verzen werd in het najaar van 1944 met de hand gezet uit de letter Astree van R. Girot en gedrukt in een beperkte oplaag op Oud-Hollands Vergé voor vrienden en bekenden van auteur en uitgever van de Bayard-Pers. Vijftig exemplaren genummerd van 1-50 werden door den dichter van zijn handtekening voorzien. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Rutger Ophorst te Bussum in een oplage van 550 exemplaren. Fons Montens tekende het omslagvignet. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

368. Hees, Jan van:

Vaporisator. [Gedichten]. Amsterdam, ‘Het boek van heden’ [in eigen beheer. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. Deze bundel werd in het voorjaar 1945, toen de nood in de Westelijke Provinciën van Nederland ten top was gestegen, geheel met de hand gezet en gedrukt op een oud handpersje in een oplaag van 250 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Melis te Heemstede.

369. Helden, De, van Arnhem.

[Gedicht door Louis de Jong]. Folio. Plano. Aantekening. Als ondertekening is vermeld: Radio Oranje.

370. Helena's inkeer.

Een fragment. [Door Adrianus Roland Holst. Amsterdam, A.A. Balkema]. 1944. 4o. 16 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Deze eerste uitgaaf van Helena's Inkeer is gedrukt door Meijer te Wormerveer in de 14 punts

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 121

Lutetia op Hollandsch papier voor de vrienden van de 5 lb. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren. Typografische verzorging van Jan van Krimpen. Voor de 2e-4e druk zie resp. de nummers 371. 706 en 707.

371. Helena's inkeer.

Een fragment. [Door Adrianus Roland Holst. 2e druk. Amsterdam, A.A. Balkema]. 1944. 4o. 16 blz. Colophon. Tweede druk in 50 exemplaren voor de vrienden van den schrijver en den uitgever. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Voor de 1e, 3e en 4e dr., zie resp. de nummers 370, 706 en 707.

372. Hellinga, Wytze G[erben]s:

Dwalende. [Zes verzen. Amsterdam, in eigen beheer]. 1943. 8o. 12 blz. Colophon. In opdracht van den dichter gedrukt in vier en twintig exemplaren door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

373. Hellinga, Wytze G[erben]s:

Perittos. [Gedichten. Amsterdam, in eigen beheer]. 1942. 8o. 12 blz. Colophon. Voor den dichter gedrukt in 24 exemplaren. N.V. Mouton en Co., Den Haag. Aantekening. Op de Franse titel staat vermeld: Perittos zomer 1941.

374. Helman, Albert [pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]:

De dierenriem. Proza. Prenten van Pieter Starreveld. [Amsterdam, Pieter Starreveld. 1942]. 4o. 36 blz. Gebonden. Colophon. Tot luttele troost in een zeer droeve tijd, werd deze cyclus uit de ‘Kleine Kosmologie’ in het najaar van 1940 te Amsterdam geschreven door Albert Helman en versierd met twaalf linoleumsneden door Pieter Starreveld, die ook de letters tekende en het werk drukte op Register Vergé van Van Gelder Zonen, in een oplaag van honderd exemplaren, genummerd en getekend door auteur en verluchter.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 122

Aantekening. Werd opgenomen in A. Helman: Kleine kosmologie. (Amsterdam 1947).

375. Helman, Albert [pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]:

Sebastiaan. [Met 2 gekleurde tekeningen van Pieter Starreveld. Amsterdam], Pieter Starreveld. 1944. Folio. 4 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een kleine oplage. 40 exemplaren werden speciaal gedrukt en genummerd voor N.V. v/h J.G. Broese te Utrecht (Chr. Leeflang Jr.). Na de bevrijding werden nog 100 exemplaren gedrukt voor ‘Het goede handwerk’ (Kunsthandel Windig te Arnhem).

376. Hennebo, Robert:

De lof der Jeneever. Gedicht. Verçierd met het Portrait van den Dichter, getekent door den Hr. Jan Wandelaar, en in 't Koper gebragt door den vermaerden Konstenaar Houbraken. [Met levensschets van den dichter]. Bilthoven, Antwerpen, Ad. Donker, 1939 [1945]. 8o. 32 blz. Colophon. Dit gedicht van Robert Hennebo (1685-1737) werd in opdracht van den uitgever Ad. Donker in de oorspronkelijke spelling van de uitgave van 1718 herdrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer naar een typografisch ontwerp van Joh. H. van Eikeren. De levensschets werd ontleend aan de Verzamelde Dicht-Werken van Robert Hennebo Anno 1736. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 2000 exemplaren.

377. Heppner, Albert:

De vreemde loopbaan van den pseudo-Van de Venne. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1942]. 8o. 8 blz. Geïllustreerd. Aantekening. In een oplage van 25 exemplaren gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Overdruk uit de feestbundel ‘Aan Max J. Friedländer’. Zie No. 19.

378. Herakleitos [Heraclitus (Ephesius)]:

Fragmenten. ΛΕΙΨΑΝΑ [Grieksche tekst. Met Nederlandsche vertaling door Everhard o Hoek. Amsterdam, A.A. Balkema]. 1944. 8 . III, 21 bladen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 123

Colophon. Deze eerste Nederlandsche vertaling van de Fragmenten van Herakleitos is gedrukt in honderd exemplaren op Hollandsch papier van Van Gelder Zonen voor A.A. B[alkema]. Aantekening. Gedrukt door N.V. Joh. Enschedé en Zoon te Haarlem. Typografische verzorging van J. van Krimpen.

379. Herdenking van Leidens beleg en ontzet in de Pieterskerk te Leiden op 3 October 1944. [Door Wilhelmus Hermanus Kelder. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. De Herdenkingsrede, gehouden in de Pieterskerk te Leiden op 3 October 1944, verschijnt in oorlogstijd, gedrukt in een oplage van 600 exemplaren, waarvan 100 exemplaren gedrukt zijn op Oud-Hollands papier van Van Gelder en genummerd van 1-100. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster. Het omslagvignet werd getekend door Madeleine Gans.

380. Herder, J[ohann] G[ottfried]:

Menschheit und Nation. Aus den Briefen zur Beförderung der Humanität. [Auslese, mit Nachwort, von Wolfgang Frommel. Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt o Pantheon. 1941. [1943]. 8 . II, 48, II blz. Colophon. ‘Menschheit und Nation’ wurde bei der Druckerei Meijer zu Wormerveer in der Garamont-Letter gesetzt und auf Luxe-Textpapier gedruckt. Es wurden nur 350 gezählte Exemplare hergestellt. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. De ‘Briefe zur Befōrderung der Humanität’ verschenen in 1793-1795.

381. Hermans, W[illem] F[rederik]:

Kussen door een rag van woorden. Gedichten. [Amsterdam, J.M. Meulenhoff. 1944]. 8o. 36 blz. Colophon. Gezet uit de letter Bembo en gedrukt in dertig exemplaren, waarvan twee op Simili Japon van Van Gelder Zonen en achtentwintig op antiek druk ‘Ossekop’ genummerd van 1-28. De uitgave is niet in den handel.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 124

Aantekening. Gedrukt door G.J. Thieme te Nijmegen. Een uitgebreide herdruk werd opgenomen in W.F. Hermans: Horror coeli en andere gedichten. (Amsterdam 1946).

382. Herreman, Raymond:

Ballade van den hazerug. [Met tekening van Jan Roede. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Deze rijmprent werd voor enkele vrienden van den dichter in een kleine oplaag gedrukt. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage in een oplage van 150 exemplaren. Het gedicht werd ontleend aan Herreman's bundel: Vergeet niet te leven. (Brussel 1943).

383. Het is niet waar...

Dat hebben we niet gewild! [Mapje met 12 briefkaarten, getekend door Karel Leendert Links. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. Colophon. Deze uitgave is ten bate van de slachtoffers van de huidige tyrannie. Aantekening. Alleen de eerste zes kaarten zijn genummerd. Gedrukt in een oplage van 5000 exemplaren door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

384. Het is nog niet voorbij.

Veertien strofen voor Neerlands volk. [Door Siem (Simon) Sjollema]. Zaandijk, d'Oude Zoutkeet [J. Heijnis Tsz.]. 1945. 8o. 20 blz. Colophon. Deze veertien strofen voor het Nederlandsche volk werden door Siem Sjollema geschreven in de laatste dagen van April 1945. In de maand Mei van hetzelfde jaar werd dit boekje, verlucht met linoleumsneden van Truus Kramer, gedrukt op de handpers van de Zoutkeet, in een oplage van negenhonderdtachtig exemplaren. Zeventig daarvan werden genummerd en gesigneerd. Aantekening. Deze strofen verschenen eerst in ‘Zaans Groen’, Mei 1945.

385. Heije, J[an] P[ieter]:

Kleine bloemlezing uit de gedichten. [Samengesteld door Arie Gerrit Schoonderbeek. Met portret]. Amsterdam, Nederlandsche Uitg. Mij. [Laren (N.H.), A.G. Schoonderbeek. 1944]. 8o. 16 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 125

Aantekening. Door La Rivière en Voorhoeve te Zwolle werden 10.000 en door Drukkerij C. Visser te Huizen werden 3000 exemplaren gedrukt.

386. Heyn Jr., Jan:

Holland hails you. Facts and figures about people, things and country for the use of the Allied soldiers serving overhere at the time. [With illustrations by (Dick) Repko. Cover-design by (B.) Mohr. Wormerveer], The Flower Garden Press [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 64 blz. Colophon. Here endeth ‘Holland hails you’, secretly written and set in April-May 1945 when our liberators stood before the Grebbe-line... The type used is the Perpetua, the whole being printed by Meijer's Boeken Handelsdrukkerij.

387. Hildebrand:

Hoe warm het was en hoe ver. Amsterdam, Bij Last en Co. aan de Lauriergracht 37, 1814. [Amsterdam, F. Hoes. 1943]. 8o. 60 blz. Gebonden in halfperkament. Colophon. Van dit werkje werden 250 exemplaren, genummerd van één tot tweehonderdvijftig, gedrukt op Hollandsch papier bij Joan Bleau te Amsterdam en in perkament gebonden door Hendrick Denbinder van Delft. Aantekening. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. De inhoud van het boek bestaat uit een gedeeltelijke herdruk van het geschrift van Hendrik Zeeman: ‘'s-Gravenhage en Amsterdam. Roemrijke herinnering aan de gedenkwaardige dagen van den 12den tot den 30sten November. Geschiedkundig geschetst. Amsterdam, P.M. van der Made. 1863. IV. 39 blz.’ Niet opgenomen in deze herdruk werden de titel, het voorwoord, de titels der hoofdstukken, de voetnoten en het slot van de tekst vanaf de laatste alinea van blz. 36.

388. Hillerström, Jonse:

Illusie. Novellen. [Met omslagtekening en vignetten van de schrijfster]. Den Helder, C.V. Uitgeverij v.h.C. de Boer Jr. [1944]. 8o. 74 blz. Colophon. De bundel ‘Illusie’ verscheen in een oplaag van 150 genummerde en gesigneerde exemplaren bij de C.V. Uitgeverij v/h C. de Boer Jr. te Den Helder. Hij werd gezet uit de Garamond Bold en Legende, gedrukt

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 126 op houtvrij Engelsch druk van Van Gelder Zn. en van vignetten voorzien door de schrijfster. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

389. Historisch kaartspel, even genoeglijk als leerrijk, waardoor men in aanraking komt met de voornaamste personen en monumenten uit de geschiedenis der provincie Noord-Brabant. Tekst: Anton van Duinkerken [pseudoniem van Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]. Ontwerp: Nepon [L. van Lakerveld], Amsterdam. Teekeningen: Jan Wijga; Typografie: Dr. G.W. Ovink. [Waalwijk, N.V. ‘Noord Brabant’, Maatschappij van verzekering op het leven. 1942]. Kl. 8o. Tekstboekje van 64 blz. tekst met zwarte en gekleurde tekeningen en 53 speelkaarten, tesamen in doosje. Aantekening. De titel op de omslag van het tekstboekje en op het doosje luidt: ‘Personen en monumenten uit de geschiedenis van Noord Brabant uitgebeeld en beschreven in het even genoeglijk als leerrijk kaartspel’.

390. Hoes, H.C.:

Sober verhaal van mijn worsteling met het ‘Monster van Kortenhoef’, zijn nederlaag en ondergang op den 28sten November 1942; gevolgd door het verslag van mijn reis naar- en mijn triomphale rondgang door Laren. Met aquarellen van Toon [A.W.J.M.] Noyons. Oud-Loosdrecht, N.V. ‘De clandestiene brasem’. [Amsterdam, F. Hoes. 1943]. 8o. 18 blz. Gebonden. Aantekening. In een oplage van 7 exemplaren gedrukt door N.V. Cloeck en Moedigh te Amsterdam en gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam.

391. Hofstra, Jan Willem:

De waaier. [Verlucht met een tekening en een vignet van Emile Puettmann]. 's-Gravenhage, [Cancer-Pers (H. Pleiter). 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze oorspronkelijke novelle van Jan Willem Hofstra, verlucht met een teekening en een initiaal van Emile Puettmann, werd gedrukt in de dagen van hoop en vreeze in het najaar van 1944 als eerste uitgave van de Cancer-Pers in de 14-punts Lutetia, op

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 127 papier van de N.V. Kon. Papierfabriek v/h Pannekoek en Co. in 72 exemplaren, genummerd 1 tot en met 60, en I tot en met XII. Deze laatste zijn bestemd voor den schrijver, den illustrator en voorts voor den uitgever en zijn vrienden. Aantekening. Deze novelle werd later opgenomen in Hofstra's bundel: Bezoek in den avond. (Helmond 1948).

392. Hofstra, J[an] W[illem]:

o Valken. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1945. 8 . II, 40, II blz. Colophon. Gedrukt in de maanden Februari en Maart 1945 op de persen van Jan Kanon [pseudoniem van Jan Gondrexon], meester-drukker te Delft, voor rekening van den uitgever S. Sanders [pseudoniem van A.A.M. Stols] te Bergen-aan-Zee. Bertram Witte [pseudoniem van Bertram Weihs] sneed het titelvignet in hout. De oplaag bedraagt 250 genummerde exemplaren op grijs-blauw geschept papier. Aantekening. Gedrukt door Van Marken's Drukkerij te Delft, onder leiding van J. Gondrexon. Deze novelle werd later opgenomen in Hofstra's bundel: Bezoek in de avond. (Helmond 1948).

393. Hölderlin, [Johann Christian] F[riedrich]:

Hyperion oder der Eremit in Griechenland. [Mit Nachbemerkung von Karl Kerényi. o Amsterdam], Akademische Verlaganstalt Pantheon. [(Dr. K.G. Kollar). 1944]. 8 . II, 246 blz. Gebonden. Colophon. Printed 1941. Satz und Druck von Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij, Wormerveer. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 5000 exemplaren. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De oorspronkelijke uitgave verscheen in 1797-1799.

394. Holland [en] In plaats van foto.

[Gedichten door Martinus Nijhoff. Met tekeningen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Deze gedichten van den dichter van De Blauwe Schuit werden in December 1942 gedrukt en verlucht door H.N. Werkman. De oplage is beperkt

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 128 tot 120 exemplaren die niet in de handel komen en bestemd zijn voor de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. ‘Holland’ werd overgenomen uit ‘De Wandelaar’ en ‘In plaats van foto’ uit ‘Criterium’, jaargang 1942, blz. 72.

395. ‘Holland leeft weêr,...’

[Gedicht van Willem Bilderdijk. Met tekening van A.W.J.M. Noyons. Amsterdam, F. Hoes. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. Een herdruk van de slotstrofen van ‘Afscheid, uitgesproken in de Amsterdamsche afdeeling der Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen en Kunsten, den tienden van Louwmaand des jaars 1811’. Gedrukt in een oplage van ongeveer 200 exemplaren. Alle exemplaren werden met de hand gekleurd door de tekenaar.

396. Holland, Folk. van:

De Nederlanden. Amsterdam, De rechtvaerdige trou. [Amsterdam, F. Hoes]. 1943. 8o. 199 blz. Geïll. Gebonden. Colophon. ‘De Nederlanden’ door Folk. van Holland verscheen in een oplage van 250 exemplaren, welke gedrukt zijn op de persen van Ketelaar en de Leempt te Utrecht. Zij werden - deels in halfperkament, deels in halfleder - gebonden door Lodewijk Blok te Brugge. Aantekening. Vóór de Franse titel is de opdracht gedrukt: ‘Eerbiedig opgedragen aan H.M. Koningin Wilhelmina, tijdelijk te Londen’. Herdruk van: ‘De Nederlanden. Karakterschetsen, kleederdragten, houding en voorkomen van verschillende standen. Tekst van de meest geachte schrijvers, met gravuren van den heer Henry Brown, naar teekeningen van de voornaamste Nederlandsche kunstenaars. 's-Gravenhage, Nederlandsche Maatschappij van schoone kunsten. 1841’. In de oorspronkelijke uitgave werden 42 karakterschetsen gebundeld, in deze nadruk slechts 32. Niet opgenomen werden: Het wafelmeisjen. De Zeeuwsche arbeider, De Scheveningsche vischvrouw. De doodgraver, De Scheveningsche visscher, Het Luthersche weesmeisjen van 's-Gravenhage, De brievenbestelder, De hondendokter. Het Luthersche weesmeisjen van Amsterdam en De vischvrouw van Arnemuiden. In deze nadruk werden eveneens de gravures uit de oorspronkelijke uitgave herdrukt. Gedrukt door N.V. ‘De IJsel’ te Deventer.

397. Hondius, Th[eodorus] J[acobus]:

Laatste dagorder. [Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van ongeveer 60 exemplaren gestencild door de auteur. De exemplaren zijn alle met potlood ondertekend en zijn gedateerd 4-5-'45.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Eén exemplaar werd aangeplakt aan het Paleis op de Dam te Amsterdam ten tijde van de schietpartij die daar op 7 Mei 1945 plaats vond.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 129

398. Hondt, Christine de [pseudoniem van Hens (Henny Tine) Kanis]:

Verwaaide klanken. Gedichten. ['s-Graveland], Uitgeverij Semper Laborans [De Driehoek]. 1945. 8o. 40 blz. Gekartonneerd. Colophon.... Het zachte overwint altijd - uiteindelijk, maar ook nu. Als erkenning hiervan besloten wij op 1 Januari 1945 deze bundel te doen verschijnen en die voorlopig in het verborgene op de handpers te laten drukken in 500 genummerde exemplaren, waarvan 25 op Banzay papier, genummerd van I tot XXV en gesigneerd door de schrijfster - tevens ten bate van haar en haar familie. Aantekening. Gedrukt door Vonk en Co. te Zeist. Gekartonneerd door Boekbinderij v.h. Den Hartog te Utrecht.

399. Hoog rijst het bolwerk der menschelijkheid. u.v.s.v., 1899-1944.

[Gedicht door Anna de Waard. Met tekening van Titia G. Hooykaas-Timmenga. Utrecht, Utrechtsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door De Bezige Bij in een oplage van ongeveer 500 exemplaren.

400. Hoogh, Karel van, [pseudoniem van Karel Pekelharing]:

Harlekynade van den dood. Een oud lied op nieuwe wijs. Uitgave ‘De Klanckhof’. [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. De Harlekynade van den dood werd geschreven in de laatste maanden vóór het uitbreken van den oorlog, toen leven en dood nog een dichterlijk spel speelden in de droom van Pierrot en Harlekijn. Gedrukt en uitgegeven in het jaar 1943, voor vrienden en kennissen van den schrijver en uitgever. [Volgt handtekening]. Aantekening. De auteur werd in 1943 gefusilleerd.

401. Hooglied, Het, van Maria Magdalena.

[Door Franciscus Antonius Brunklaus]. Maastricht, N.V. Leiter-Nypels. 1940. [1944]. 8o. 80 blz. Colophon. Onder de documenten, welke onze litteraire

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 130 adviseur, de Heer F.A. Brunklaus, in 1939 in een oude kloosterboekerij in het Zuiden van Frankrijk ontdekte, bevond zich ook dit ‘Hooglied van Maria Magdalena’. Het verschijnt tegelijk met het ‘Evangelie van Judas’ in een beperkte oplaag, welke niet in den handel is. De Uitgever, Maastricht, November '40. Naschrift. Gezien de gewijzigde smaak van den boekenlezer meenden wij goed te doen, thans ook de nog aanwezige exemplaren van ‘Het Hooglied van Maria Magdalena’ voor het publiek toegankelijk te stellen. De Uitgever, Maastricht, 1943. Aantekening. De mededeling in het colophon is een mystificatie. Geheel gezet en gedrukt door de uitgeefster tijdens de bezetting in een oplage van 2000 exemplaren. Verschenen na de bevrijding van Maastricht.

402. Hoornik, Ed[uard Jozef Antonie Marie]:

Tweespalt. Gedichten. [Met portret naar een tekening van A.C. Willink. 's-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1943]. 8o. 24 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 750 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Het omslagvignet werd getekend door C.A.B. Bantzinger.

403. Houtdiefstal, De.

[Door Friedrich Robert August Henkels en Simon Vestdijk. Met versieringen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Aan Pieter Gort, kameroudste van kamer no. 33, Seminarie Beekvliet, Sint Michielsgestel, aangeboden ter herinnering en ter viering van zijn terugkeer als laatste van ons drietal rondom Kerstmis 1943. Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in het prille voorjaar van 1944 in een oplage van 30 exemplaren, waarvan enkele beschikbaar zijn voor vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De inleiding en het slotgedicht zijn van F.R.A. Henkels; het sonnet is van S. Vestdijk.

404. Hove, Jan Jacob ten [pseudoniem van Derk Gerhardus Hoek]:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 131

Het raadsel van Arend en Hendrik Goudt. [Met initialen en titelvignet van Johan Deen (pseudoniem van Jenny Dalenoord)]. Amsterdam, bij de Weduwe de Bye, boekverkooper. [Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). o 1944]. 8 . VI, 200, VI blz. Gebonden. Colophon. Het Raadsel van Arend en Hendrik Goudt, door Jan Jacob ten Hove, met initialen geteekend door Johan Deen, werd in 1647, het laatste jaar van de Spaansche tyrannie, gedrukt te Amsterdam bij de Weduwe de Bye, in een oplage van 325, van 1-300 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten zijn ter beschikking gebleven van de Weduwe. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam.

405. Hovenier, F. de [pseudoniem van F. Fontaine]:

De verraders. [Gedicht. Geïllustreerd door J. de Wildeman (pseudoniem van Jan Naaijkens). Hilvarenbeek, J. Naaijkens. 1944]. 4o. Plano. [‘Sous-Marin’ druk. No. 4]. Colophon. Gedrukt in 't oorlogsjaar 1944, in een oplage van 100 genummerde en gesigneerde exemplaren. Tekst en houtsnede van F. de Hovenier-J. de Wildeman. ‘Sous-Marin’ druk 4. Aantekening. De namen van dichter en tekenaar zijn in het colophon met potlood ingevuld. De tekst werd gedrukt door Drukkerij de Hilverbode te Hilvarenbeek, terwijl Drukkerij Semper Avanti te 's-Gravenhage de plaat drukte.

406. Hoyer, George [pseudoniem van Gustavo Bernardo José Hiltermann]:

Boris Alexandrowitsch Bjelkin. Een verhaal uit Sovjet-Rusland. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 48 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

407. Hoyer, George [pseudoniem van Gustavo Bernardo José Hiltermann]:

Simon reist per spoor. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 28 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 132

Colophon.... met de hand gezet uit de Baskerville en... geheel met de hand gedrukt en afgewerkt. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

408. Hoyer, George [pseudoniem van Gustavo Bernardo José Hiltermann]:

7 stompjes kaars. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 50 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

409. Hughes, [James] Langston:

Lament for dark peoples and other poems. [Selected and introduced by H. Driessen. Amsterdam, H. van Krimpen]. 1944. 8o. 48 blz. Colophon. Lament for Dark Peoples and other poems by Langston Hughes were selected and introduced by an amateur. This edition was printed in Linotype-Bodoni and consists of 250 copies. Apart from these 50 copies have been printed on special paper, numbered from 1-50. Aantekening. Gezet door N.V. Koot en Hinnen te Amsterdam en gedrukt door J.C.A. Meischke aldaar.

410. Huizinga, J[ohannes]:

Im Bann der Geschichte. Betrachtungen und Gestaltungen. Übertragen von Werner Kaegi. Zeichnung in roter Kreide von Toon Kelder. Amsterdam, Akademische o Verlagsgesellschaft Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 1942. 8 . XII, 376 blz. Geb. Colophon. Diese Ausgabe wurde von der Druckerei G.J. Thieme zu Nijmegen in der Letter Baskerville gesetzt und auf handgeschöpftem Pannekoek-Bütten gedruckt. Es werden nur 100 gezählte Exemplare hergestellt. Aantekening. Alle exemplaren werden door de auteur gesigneerd. Gebonden door J. Brandt en Zoon N.V. te Amsterdam.

411. Imperator Rex.

[Gedichten en tekeningen door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1945]. 4o. 6 bladen in map. Aantekening. In een oplage van 10 exemplaren gedrukt door de tekenaar-schrijver.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 133

412. In memoriam

Jacobi van Eijk cum suis, doodgeschoten door de Duitsers 12 Maart 1945. [Door Pater Christinus Kops O.F.M. Getekend door Franso Hoes. Amsterdam, F. Hoes. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. In een kleine oplage geheel getekend door Franso Hoes.

413. In memoriam

Joris de Heus. [Gedicht door Johannes Jacobus Buskes Jr. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 4 blz. Colophon. ‘In memoriam Joris de Heus’ werd in het vijfde oorlogsjaar in het verborgene gedrukt in een oplaag van 250 exemplaren, genummerd 1-250 en uitgegeven ten bate van een fonds voor bijzondere nooden. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij D.A.V.I.D. te Amsterdam.

414. In memoriam

[Anton Marinus Pleyte. Gedicht door Hendrik Jan Scheepmaker].Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1943. 8o. 8 blz. Colophon. In memoriam Anton Marinus Pleyte werd geschreven door H.J. Scheepmaker in October-November 1943, en gedrukt in 30 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij de Hoop te Amsterdam. Werd opgenomen in de herdruk van Scheepmaker's bundel ‘Het gedenken’. (Amsterdam 1946).

415. In memoriam

Mr. J.F. van Royen, 16 Juni 1942.[Gedicht door Reinold Kuipers. Amsterdam, in eigen beheer. 1942]. 8o. Folio. Plano. Colophon. Gedicht van Reinold Kuipers. Bijlage van Imp., jaargang 2, nummer 4, 1 Maart 1942. Gedrukt door N.V. Mouton en Co. te 's-Gravenhage. Aantekening. Het spreekt vanzelf dat dit nummer van ‘Imp.’ niet verscheen in Maart 1942, zoals in het colophon vermeld staat.

416. In memoriam

[H. Sneevliet. Gedicht door Henriëtte Goverdina Anna Roland Holst-van der Schalk. Leeuwarden, Barend van der Veen. 1943]. 4o. 8 blz. Aantekening. Gecyclostyleerd in 10 exemplaren. Werd opgenomen in H. Roland Holst-van der Schalk: Uit de diepte. (Haarlem 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 417. In Seymour Mulder's voetspoor.

Drentse Rymkrans

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 134

(gedichten en rijmprent-teksten) gevlochten rond de ‘Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer’ onder de zinspreuk ‘Bijna in 't verborgen bloeiende’ (Joh. Th.) 12 Maart 1945. [Verzameld en ingeleid door H(endricus) J(ohannes) P(rakke), R(oelof) D(aniël) M(ulder) en A(nne) J(ohanna) S(cholte). Assen, ‘Drentsche Studiekring D.H. van der Scheer’]. 1945. kl. 8o. 40 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 à 60 exemplaren door Cor Broerse (gefusilleerd 10 April 1945) en gebonden door N.V. Van Gorcum en Comp. te Assen. De genoemde Studiekring was de clandestiene voorloper van het huidige Drents Genootschap. Medewerkers aan deze bundel waren: Jan Boer, L[ammert] Braaksma, J[elle] H[indriks] Brouwer, Harm Drent [pseudoniem van Herman Doedens], Ben [Bernard], van Eysselsteijn, Hekkarpi Jr. [pseudoniem van Hendricus Johannes Prakke], Jan Naarding, T[jabertha] J[ohanna] S[ervatius], D[aisy Margaretha Elisabeth Adriana Jeannette] Stork-van der Kuyl en Lies Veenhoven [Elisabeth Annie ter Horst-Veenhoven].

418. Indenhaeck, W. [pseudoniem van Jacob Pieter Romijn]:

Kleine kerstkroniek 1944. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1945]. kl. 8o. 20 blz. [De Handpalm. No. 2]. Colophon. Kleine kerstkroniek '44 door W. Indenhaeck werd geschreven in Januari 1945 en in April van datzelfde jaar bij de nadering der bevrijders te Utrecht gedrukt in een oplage van 100 exemplaren. Dit boekje vormt het besluit van de ondergrondsche uitgeverswerkzaamheid van J. Romijn, wiens uitgaven omvatten de Schildpadreeks (no. 1 t.m. 26), het litteraire tijdschrift Ad Interim (no. 1 t.m. 3), de Handpalmreeks (no. 3 en 2), drie boekjes en een plaquette onder den gefingeerden firmanaam Willem Indenhaeck te Stadskanaal, drie rijmprenten en een brochure. Aantekening. Naar een ontwerp van de schrijver gedrukt door Drukkerij H. den Daas te Utrecht. Als vignet werd een oud drukkersmerk gebruikt. Werd opgenomen in Jaap Romijn: Punt van uitgang. (Utrecht 1946).

419. Indien.

[Vertaling van Rudyard Kipling: If, door Johannes Marinus de Vries de Waal. Met tekening en gekleurd titelvignet door Dobie (pseudoniem van J.F. Doeve)].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 135

Laren (N.H.), Boekerij ‘De Nieuwe Gedachte’. 1942. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 20.000 exemplaren door Drukkerij Van Amerongen te Amersfoort. Vele exemplaren werden telkens door de bezetter in beslag genomen. Het oorspronkelijke gedicht verscheen in Rudyard Kipling: Rewards and fairies. (London 1910).

420. 't Is donker nog...

[Gedicht door Helma Wolf-Catz. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Folio. 8 blz. Aantekening. Getypt en daarna met inkt overgetrokken door de dichteres in 40 exemplaren, waarvan er 35 verlucht werden met een tekening van Lex ten Kley. Verscheen na de oorlog in druk. (Amsterdam 1945).

421. Italiaansche sonnetten.

[Vertaald door] R[einhard Johan] Valkhoff. [Met omslagtekening door E. Thoden van Velzen. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 20 blz. [Schildpad-reeks. Derde Tiental. No. 1]. Colophon. Deze bundel ‘Italiaansche Sonnetten’, vertaald door R. Valkhoff en met een omslagteekening van E. Thoden van Velzen, werd gezet uit de Garamont en gedrukt in Februari 1944 in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van vertaler en uitgever. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Het schildpadvignet is van Toon van Ham. Alle exemplaren werden door de vertaler gesigneerd.

422. Jaar 1572, Het.

[Gedicht door Martinus Nijhoff. Met houtsnede van Jan Wiegers. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. Folio. Plano. Colophon. Gedicht van M. Nijhoff, opgedragen aan Prinses Juliana ter gelegenheid van haar 25en verjaardag in het jaar 1934. Houtsnede van Jan Wiegers. Als rijmprent gedrukt in de donkere dagen voor Kerstmis van het jaar 1940 door H.N. Werkman in een beperkte oplage die niet in den handel komt, in opdracht van De Blauwe Schuit, en door deze aan haar vrienden aangeboden als Nieuwjaarswensch 1941. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren. Dit gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in het Utrechtsch Dagblad van 28 April 1934. Zie ook het volgende nummer.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 136

423. Jaar 1572, Het.

[Gedicht door Martinus Nijhoff. Met houtsnede van Jan Wiegers. 2e druk. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. Folio. Plano. Colophon. Gedicht van M. Nijhoff, opgedragen aan Prinses Juliana ter gelegenheid van haar 25en verjaardag in het jaar 1934. Houtsnede van Jan Wiegers. De Blauwe Schuit 1941. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman in een oplage van 100 exemplaren. De uitvoering is gelijk aan die van de eerste druk, uitgezonderd het colophon. Dit gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in het Utrechtsch Dagblad van 28 April 1934.

424. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Bij de geboorte van Weintjen Klaas, 18 Maart 1942. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1942. 8o. 12 blz. Colophon. Dit gedicht is door Muus Jacobse geschreven in de eerste lentedagen van het jaar 1942. Het werd voor de vrienden van Weintjen Klaas gedrukt in een oplage van 100 genummerde exemplaren, onder de hoede van D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. te 's-Gravenhage, op de persen van Drukkerij J. van Boekhoven te Utrecht. Het werd gezet uit de Paganini en gedrukt op Hollands tekst- en omslagpapier van G. Schut en Zonen. Alle exemplaren werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

425. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Bijbelse gedichten. [Nijkerk, G.F. Callenbach N.V. 1942]. 8o. 46 blz. Aantekening. Gedrukt door C.C. Callenbach te Nijkerk. In October 1942 werden slechts 25 exemplaren ‘bij wijze van nette drukproef getrokken’. Een herdruk verscheen in 1947 bij dezelfde uitgever.

426. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

De doden. Gedicht. [Met] versiering van A. van der

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 137

Vossen. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1940 [1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Er bestaan twee, absoluut gelijke, drukken, die beide gedrukt zijn in een oplage van 1000 exemplaren. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

427. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

De drie kooien en andere gedichten. [Met tekeningen van Nico J. Bulder]. Kampen, J.H. Kok N.V. [1942]. 8o. 48 blz. Colophon. De drie kooien en Andere Gedichten, geschreven door Muus Jacobse in de jaren 1930-1939, is gezet uit de Baskerville en verschenen bij de N.V. Uitgevers-maatschappij J.H. Kok te Kampen. Een aantal gedichten uit deze bundel zijn voor het merendeel in gewijzigde vorm, overgenomen uit vroegere bundels, die niet herdrukt worden. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. In 1942 werd slechts een proef-oplage van enkele exemplaren getrokken. Een uitgebreide herdruk verscheen in 1946 bij dezelfde uitgever.

428. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Het grafboek. [Baarn, Bosch en Keuning N.V. 1942]. 8o. 8 blz. Colophon. Dit gedicht, gewaarmerkt door Muus Jacobs' eigen teken, werd gedrukt in het jaar 1942 door Bosch en Keuning N.V. te Baarn, in een oplage van 250 genummerde exemplaren, waarvan de nummers 1 tot 50 getekend zijn door den dichter. Aantekening. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

429. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Het herrezen huis. [Geïllustreerd door Karel Hoekendijk. Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 4o. 16 blz. Colophon. Deze twee gedichten zijn door Muus Jacobse geschreven naar aanleiding van de brand en wederopbouw van de potterij Zaalberg te Leiderdorp, in de oorlogsjaren 1942 en 1943. Verenigd tot ‘Het herrezen huis’ en versierd met vignetten en initialen van Karel

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 138

Hoekendijk werden ze gedrukt door F. Tamminga in de herfst van 1943. Er werden getrokken 150 exemplaren, waarvan 145 op Ingres en 5 op Haesbeek Imperium, die genummerd werden van I tot V en gebonden door Dieuwke Aalbers Kollewijn. Alle exemplaren zijn geteekend door dichter en pottebakker. Aantekening. Het gedicht uit deze bundel ‘Aan Meindert Zaalberg’ werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

430. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Het kind. [Gedichten. Met tekeningen van Henk Krijger. Oegstgeest], In signo piscium [K.H. Heeroma]. 1946. 8o. 24 blz. [In signo piscium. No. 10]. Colophon. Dit gedicht werd geschreven in Juni 1942 en was bestemd om, versierd met tekeningen van Henk Krijger, te verschijnen in de reeks ‘In signo piscium’ die van October 1944 tot Mei 1945 werd uitgegeven ten dienste van de waterbewoners. Doordat de tekeningen zoek raakten, kon de uitgave toen niet doorgaan, maar ter herinnering aan de uitgeverij verschijnt het alsnog als tiende, en definitief laatste, nummer van de reeks, in Mei 1946, één jaar na de bevrijding. Het werd met de hand gezet uit de letter Caslon en door F. Tamminga gedrukt op papier Ingres van Van Gelder Zonen. De oplaag is groot veertig exemplaren, genummerd van I tot XL, die niet in de handel komen, maar uitsluitend bestemd zijn voor de vrienden en medewerkers van de uitgever. Aantekening. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Het kind en andere gedichten. (Kampen 1949).

431. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Kunst en religie. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 20 blz. [Schildpadreeks. Tweede Tiental. No. 1]. Colophon. Kunst en religie door Muus Jacobse is de tekst van een inleiding, gehouden op de zomerconferentie van de Indonesische Christen-Jongeren te Kerk-Avezaath op 10 Augustus 1942. Deze tekst werd gezet

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 139 uit de Nobel en in het najaar van 1943 gedrukt voor vrienden en verwanten van schrijver en uitgever. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

432. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Psalm 126. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1944]. 8o. Plano. Aantekening. Slechts in enkele exemplaren overgedrukt uit Gerben Bos: De wiekslag van den vrede (Zie No. 98). Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

433. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

‘Zo dikwijls als ik dwalend...’ [Gedicht bij het herstel van het oude doopvont in de Hervormde Kerk te Hoogwoud. 2e druk]. Versieringen van Karel Hoekendijk. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een kleine oplage door N.V. Bosch en Keuning te Baarn. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945). Voor de eerste druk, zie No. 978.

434. Joekes, Theo[door Hendrik]:

De eenzamen en andere gedichten. Verzen. Den Haag, [in eigen beheer]. 1942. 8o. 20 blz. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij De Groot te Leeuwarden in een oplage van 40 exemplaren.

435. Jong, Max de,

Plaquette. Zes gedichten. ['s-Gravenhage, H. van Krimpen. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. De gedichten bijeengebracht in deze Plaquette van Max de Jong verschenen voor het eerst in verschillende jaargangen van het tijdschrift Groot-Nederland. Deze uitgave, gezet uit de letter Romanée, is gedrukt in een oplage van 340 exemplaren. Er zijn 40 exemplaren gedrukt op Banzay-papier, genummerd 1-40, waarvan de nummers 21-40 gereserveerd zijn voor den dichter, den uitgever en hun vrienden. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Nieuw Leven te 's-Gravenhage.

436. Jordan Jr., Herman:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Gedichten. Een kleine keur van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 140 verzen gedrukt voor mijn vrienden... [Utrecht, in eigen beheer. 1942]. 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door W.P. van Nieuwenhuijsen en Zn. te Utrecht.

437. Kadt, J[acques] de:

De oude intellectuelen en de politiek. [Verzameling van opstellen, ingeleid en verzameld door Frederik Eduard Anton Batten en Karel Cornelis van Boeschoten. 's-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1945]. 8o. 136 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 9]. Colophon..... vormt deel IX van de Astra Nigra-reeks. De oplage bedraagt 125 exemplaren. Niet in den handel. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Albédon (N.G. van der A) te 's-Gravenhage. Bevat 12 opstellen (over M. ter Braak, H. Gorter. J. Huizinga, enz) waarvan er één verscheen in Groot-Nederland, terwijl de overige alle verschenen in het maandblad De Nieuwe Kern.

438. Kafka, [Franz]:

Das Stadtwappen; Kleine Fabel; Heimkehr; Der Aufbruch; Eine alltägliche Verwirrung; Er; Der Schlag ans Hoftor. Met zeven lithos in origineel door Jan Bons. [Amsterdam, in eigen beheer]. 1943. 4o. 40 blz. Colophon. Deze uitgave werd verzorgd door Jan Bons; hij zette den tekst uit een 12 punts Mediaeval. Het papier is van Barchem Green. De oplage bestaat uit dertig genummerde exemplaren; de nummers I-X werden voorzien van een met de pen geteekend portret van den schrijver Franz Kafka, de overige exemplaren zijn genummerd 11-30. Aantekening. Gedrukt door J.F. Duwaer en Zn. te Amsterdam.

439. Kafka, Franz:

De gedaanteverwisseling. [Die Verwandlung. Vertaling van Maria Paulina (Nini) Brunt. 's-Gravenhage, H. van Krimpen]. 1944. 8o. 80 blz. Gebonden. [Genius. No. 1]. Colophon. Deze vertaling kwam tot stand in 1938 en is in het vijfde oorlogsjaar gezet uit de letter van Claude Garamont. Zij vormt het eerste deel van de reeks

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 141

Genius. De oplage bedraagt 1000 exemplaren op gewoon papier en 10 genummerde exemplaren op Banzay-papier. Aantekening. Gedrukt door N.V. Luctor et Emergo te 's-Gravenhage. Gebonden door J. Giltay en Zn. te Dordrecht. Van de 10 luxe exemplaren, die elk een verschillende tekening van Bertram Weihs bevatten, werden er vier in halfperkament gebonden (niet in de handel) en 6 alleen ingenaaid en in een doosje gedaan. Dit bind- en cartonnagewerk werd uitgevoerd door H. de Koningh te 's-Gravenhage. Het etiketje voor deze 6 exemplaren werd door de uitgever getekend. Na de oorlog verscheen een herdruk. (Amsterdam 1950).

440. Kafka, [Franz]:

Ein Landarzt. [Eine Erzählung. Mit Zeichnungen von Jan Bons]. Vijf ponden pers [Amsterdam, A.A. Balkema. 1944]. 8o. 24 blz. Colophon. Ein Landarzt van Franz Kafka is naar de uitgaaf van Max Brod gedrukt door de N.V. Drukkerij J.F. Duwaer en Zonen te Amsterdam in de 12 punts Mediaeval op Banzay van de N.V.G.H. Bührmann's Papiergroothandel. De illustraties zijn naar penteekeningen van Jan Bons, die ook de typografie heeft verzorgd. De oplaag bestaat uit 55 exemplaren bestemd voor vrienden van de 5 lb. Aantekening. Deze novelle verscheen voor het eerst in F. Kafka: Ein Landarzt. Kleine Erzählungen. (München 1919).

441. [Kalender voor het jaar 1944.

Met tekeningen door Karel Leendert Links. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 6 bladen. Colophon. Deze kalender voor het jaar 1944 werd in 1943 in het verborgene gedrukt in een oplage van 750 exemplaren, genummerd van I-CL en van 1-600. Alleen de laatste kwamen in den handel. De opbrengst werd bestemd voor slachtoffers van de huidige tyranie. [sic]. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

442. [Kalender. Januari-Juni], 1944.

[Met tekeningen van Dick Elffers. Amsterdam, A.A. Balkema. 1943]. 6 bladen. 4o. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Deze kalender werd voor de bibliophielen

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 142 van de 5 lb gedrukt in 55 exemplaren naar teekeningen van Dick Elffers door Duwaer, De Hoop en Meijer te Amsterdam en Wormerveer. Zij verschijnt in 2 × 6 maandbladen. Aantekening. Het tweede zestal bladen is nooit verschenen. Elk blad bevat, behalve een tekening, een gedicht, resp. van Juan Ramon Jiménez (vertaald door Albert Helman): H. Marsman; J.I. de Haan; J.H. Leopold: Wanda Koopman en J.I. de Haan. De keuze der gedichten en de typografische verzorging zijn van Dick Elffers.

443. [Kalender voor het jaar 1945.

Met foto's van Samuel(Sem) Presser. 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. 4o. 4 bladen. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2500 exemplaren door Drukkerij Boegheim te 's-Gravenhage. Er werden door dezelfde drukkerij ook 2500 exemplaren gedrukt in octavo-formaat.

444. Kamāl ad-Din Ismā'īl.

- Rubaiat by Kemal Isma'ili. Translated by Martin Holme [pseudoniem van Louis Theodorus Lehmann]. Stadskanaal, W. Indenhaeck. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1945]. kl. 8o. 8 blz. Colophon. These verses by Kemal Isma'ili, translated by Martin Holme, were set in Hollandsche Mediaeval type and printed in the spring of 1945 in an edition of 125 copies by Willem Indenhaeck, Stadskanaal, Netherlands. Aantekening. De oorspronkelijke tekst der gedichten vindt men in Carl Saleman und Valentin Shukovski: Persische Grammatik mit Litteratur Chrestomathie und Glossar. (Berlin 1889), blz. 36*-39*. Gedrukt door Drukkerij H. den Daas te Utrecht naar een ontwerp van de uitgever.

445. Kamphuis, Gerrit:

Bij het zestigjarig bestaan der Firma G. Kamphuis, Zwolle. [Gedicht. Met tekeningen van Henk Krijger. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Folio. Plano.

446. Kamphuis, G[errit]:

Carmina sparsa. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 20 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 6]. Colophon. Deze bundel ‘Carmina Sparsa’ door G. Kamphuis, bevattende enkele gedichten uit de jaren 1937 tot 1941, werd gezet uit de Bodoni en gedrukt in

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 143 den herfst van 1943 in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage, naar het ontwerp van A.A.M. Stols, in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

447. Kamphuis, G[errit]:

Kerstmis 1943. Gedicht. Houtgravure van Tjomme de Vries. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 4 blz. [Schildpad-reeks. Extra nummer]. Aantekening. Van het blok gedrukt als bijzonder nummer van de Schildpad-reeks door J.R. van Rossum te Utrecht in een oplage van ongeveer 150 exemplaren.

448. Kantreepen.

[Aforismen. Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1945]. kl. 8o. 7 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren door de Barneveldse Drukkerij te Barneveld. De omslagtekening is eveneens van de hand van de schrijver.

449. Kattenhof, M.R. tot den [pseudoniem van Michel Renders]:

Tusschen Lek en Waal. [Gedichten]. Amst., ‘De Poort’. [1945]. 8o. 40 blz. Colophon. De bundel ‘Tusschen Lek en Waal’ werd als voorloopige uitgave van de ‘Avant-garde’ reeks, in opdracht van ‘De Poort’, uitgevers te Amsterdam, mede tot steun van ‘De vrije kunstenaar’, in negentien honderd vijf en veertig in het verborgene met de hand gezet en op de trappers gedrukt, in honderd exemplaren, op romandruk uit de Egmont, typografisch door den dichter verzorgd; de nummers 1-10 en 11-30 bleven gereserveerd; de geheele oplaag bleef buiten den handel.

450. Kemal Isma'ili.

Zie Kamāl ad-Din Ismā'īl.

451. Ken-je- die?

Een bundeltje volkshumor uit de oorlogsjaren, soms leuk, soms venijnig, soms een tikje grof, maar altijd anti-Duits. Wat niet anders kan, omdat Nederlanders ze aan elkaar vertelden. [Samengesteld door Henri van de Weg. Met illustraties van de Marten

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 144

Toonder Studio's. Amsterdam, De Algemene Vrije Illegale Drukkerij. 1944]. 4o. 48 blz. Colophon. Deze bundel ‘Volkshumor in oorlogstijd’ werd in het verborgene gedrukt op de persen van de D.A.V.I.D. (De Algemeene Vrije Illegale Drukkerij) op een met de hand voortbewogen pers. September 1944. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 5000 exemplaren. Na de oorlog verscheen een herdruk. (Amsterdam 1945).

452. Kennis, John C. [Johannes Cornelis Joseph Kennis]:

Het jaar 1942. Teekeningen en bandontwerp van den schrijver. [Amsterdam, in eigen beheer. 1942]. 8o. 160 blz. Gebonden. Colophon. Op zeer veelvuldig verzoek is mijn boekje ‘Het jaar 1942’ in druk verschenen. Er werden echter slechts een 100-tal exemplaren uitgegeven, die zorgvuldig van 1 tot 100 zijn genummerd. Schaarschte in papier en materialen spraken hierin een krachtig woordje mee, hetwelk op zichzelf al een bewijs vormt voor de belemmeringen van dezen tijd. Hartelijk dank voor de betoonde belangstelling! Aantekening. Gedrukt door de Algemeene Type Centrale M.J.G. Kroon te Laren (N.H.) en gebonden door H.W.G. Seugling te Amsterdam. De bladz. 138-146 zijn blanco om ‘eigen oorlogs-ervaringen te... vereeuwigen’.

453. Kerstmis.

[Gedicht. Door Johannes Hendrikus Evert Asberg. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. kl. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt in een kleine oplage door Drukkerij C.A. Spin en Zoon N.V. te Amsterdam.

454. Kerstmis 1944.

8o. 8 blz. Aantekening. Dit gedicht dat 199 regels telt is een aaneenschakeling van fragmenten uit meer en minder bekende verzetsverzen.

455. Kerstmis 1944.

[Gedicht door B. Jacob (pseudoniem van Jacobus Joseph Maria Bayer. Met omslagvignet door Madeleine Gans. Leiden, A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. 1945]. 8o. 8 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 145

Colophon. Kerstmis 1944 werd gezet uit de Egmont van S.H. de Roos en gedrukt in oorlogstijd, Januari 1945, in een oplage van tweehonderd exemplaren, genummerd van 1 tot 200, waarvan de nummers 1 tot 6 niet in de handel. Aantekening. Dit gedicht van de auteur, die beter bekend is onder zijn pseudoniem Jacques Benoit, werd gedrukt door de uitgeefster.

456. Kerstmis in Friesland.

[Gedicht door Friedrich Robert August Henkels. Met twee tekeningen van H.N. Werkman. Groningen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Gedrukt en verlucht in enkele exemplaren door H.N. Werkman in Januari 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren.

457. Kerstmis in Scheveningen.

[Door Binnert Philip de Beaufort. Amsterdam, Drukkerij Th. E. Nije]. 1944. 8o. 20 blz. Colophon. December 1944. Met veel moeite en gevaren gedrukt en uitgegeven ten bate van enige ondergrondse ondersteuningskassen onder toezicht van den Commandant K.P. te Amsterdam. Aantekening. Gezet en gedrukt door de uitgever in een oplage van 3000 exemplaren. Werd na de oorlog herdrukt. (Amsterdam 1946).

458. Kinderen, kinderen, hebt [sic] je misschien...

[Kinderversje door Bea Etty Polak-Biet. Met tekening door Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2500 exemplaren door de Haagsche Drukwerk Centrale te 's-Gravenhage.

459. Klein lied in de Kerstnacht.

[Gedicht door Gabriël Smit. Met teekening door C.A.B. Bantzinger. Utrecht, Chr. Leeflang Jr. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Met de hartelijkste wenschen voor prettige Kerstdagen en in het nieuwe jaar de vervulling der liefste verlangens. Chr. Leeflang Jr. Aantekening. Naar de maquette van Charles Nypels in 300 exemplaren gedrukt door J.R. van Rossum te Utrecht.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 146

460. Kleine land, Het, bij zee heeft toen de stoeten...

[Gedicht. Met tekening door Karel Leendert Links. 's-Gravenhage, ‘Trouw’]. 1945. Folio. Plano. Colophon. Deze rijmprent werd speciaal voor ‘Trouw’ in Maart 1945 in het verborgene gedrukt. Van de oplage werden 525 exemplaren genummerd, en wel van I-XXV en 26-525. De Romeinsch genummerde exemplaren bleven ter beschikking van den uitgever. De opbrengst is bestemd voor de nabestaanden van hen, die voor ‘Trouw’ hun leven gaven. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

461. Klinkenberg, Gerard[us Anne] van:

Empodokles in ongenade. Gedichten. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 28 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 9]. Colophon. Deze bundel ‘Empedokles in ongenade’ door Gerard van Klinkenberg, bevattende gedichten uit de jaren 1939-1943, werd gezet uit de Garamont en gedrukt in Januari 1944 in een oplage uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. Aantekening. In een oplage van ongeveer 150 exemplaren gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage, naar een ontwerp van A.A.M. Stols. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren zijn gesigneerd door de dichter. De gedichten werden, op een vijftal na, opgenomen in Gerard van Klinkenberg: Tusschen sterren en steenen. ('s-Gravenhage 1946).

462. Kolkman, Marten [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Sonnetten. [Met vignet door Madeleine Gans. Oegstgeest, in eigen beheer]. 1944. 8o. 16 blz. [In signo piscium. No. 4]. Colophon. Deze sonnetten verschijnen voor het eerst in deze uitgave, door In signo piscium als vierde nummer van de reeks gereedgemaakt in November van het jaar 1944. De oplage is groot 125 exemplaren, genummerd van I tot XXV en van 26 tot 125. Alleen de laatste worden in de handel gebracht ten dienste van de waterbewoners. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 147

Leiden. Deze sonnetten werden, uitgezonderd ‘Jongensportret’ en ‘De onbekende martelaar’, opgenomen in Muus Jacobse; Het kind en andere gedichten. (Kampen 1949).

463. Koning, Egbert:

Ware beschrijving wegens den levensloop van mij, Egbert Koning, door wie dit boek zelf is gemaakt en uitgegeven, in den ouderdom van 68 jaar. 1860. [Herdruk. o Amsterdam, L.J. Veen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1945]. kl. 8 . IV, 88 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt en gebonden in een oplage van 500 exemplaren door Drukkerij Lindeman te Amsterdam. De titel op de band luidt: Egbert Koning Spanbroek 1860.

464. Koningin, De, sprak...

[Samengesteld door Magdalena Geertruida Schenk en Johannes Thomas Baptista Spaan. Amsterdam, ‘De Schildwacht’. 1944]. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt door S.J.P. Bakker te Amsterdam. ‘De Schildwacht’ was een te Amsterdam verschijnend illegaal blad.

465. Kossmann, Alfred [Karl]:

De dansschool. Gedichten. [Rotterdam, in eigen beheer. 1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze gedichten-cyclus, geschreven tussen Juli 1941 en Januari 1943, werd in vijf-en-twintig genummerde exemplaren met de ‘Hollandsche Mediaeval’ op ‘Simili Japon’ van de Fa. Bührmann gedrukt. De omslagtekening is van J.M. Pet. De verzen zijn opgedragen aan Tine van Buul, niet omdat zij deze direct inspireerde, maar omdat men aan zijn uitverkoren vrienden het beste schenken moet, dat men heeft. Aantekening. De drukker van het bundeltje was F. Bosman te Rotterdam. De oplage bedroeg ongeveer 30 exemplaren.

466. Kossmann, Alfred [Karl]:

De vernietiging. [Gedicht]. Met een tekening van J.M. Pet. [Rotterdam, in eigen beheer. 1942]. Folio. Plano. Colophon. Gedicht van Alfred Kossmann. Prent en tekst getekend, met de hand gekleurd en gedrukt door J.M. Pet. Oplage: 70 genummerde exemplaren. Aantekening. Werd opgenomen in de hiervoor genoemde bundel ‘De dansschool’.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 148

467. Krug, Han:

Winter. 6 houtsneden. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Winter. 6 houtsneden van Han Krug gedrukt in genummerde oplage van 100 exemplaren in den Herfst van het jaar 1944. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

468. Krug, Han:

Zee en strand. 6 houtsneden. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Gedrukt in 50 genummerde exemplaren 1944. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

469. Kuipers, Reinold:

De broddellap. [Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 20 blz. Colophon. Deze bundel is anno 1945 gedrukt met het teken van de Boekvink in honderd genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij J.K. Smit en Zn. te Amsterdam. Frans Hazeveld tekende het Boekvinkteken. Een gedeelte der verzen werd opgenomen in Reinold Kuipers: Rendez-vous met een Remington. (Bussum 1946).

470. Kuipers, Reinold:

Gedichten. Met houtsneden van Abe Joh. Kuipers. [Groningen, Abe J. Kuipers. 1944]. 4 bladen. Folio. In papieren map. Colophon. Van deze map met ‘Gedichten’ van Reinold Kuipers, verlucht en opgemaakt door Abe Joh. Kuipers werden 50 exemplaren anno 1944 gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij De Waal te Groningen. Enkele exemplaren werden geborgen in een blauwe linnen map. Twee van de drie gedichten uit deze map werden opgenomen in Reinold Kuipers: Rendez-vous met een Remington. (Bussum 1946).

471. Kuipers, Reinold:

Residu. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel is anno 1944 gedrukt met het teken van de Boekvink in honderd genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Centraal te Amsterdam. Het omslagvignet werd door Abe J. Kuipers getekend. Een gedeelte der verzen werd opgenomen in Reinold Kuipers: Rendez-vous met een Remington. (Bussum 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 149

472. Kijzer, Max:

De rijke bedelaar. [Gedichten. Met omslagtekening door Kees van Ameijden. Rotterdam, in eigen beheer. 1942]. 4o. 20 bladen.

473. La Fournière, C.P.:

Die Einkehr des Herakles. [Übertragen von F.W. l'Ormeau. Mit Abbildung. Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 1941 [1944]. 8o. 44 blz. Colophon. Die Einkehr des Herakles wurde bei der Druckerei Meijer zu Wormerveer in der Gill- und Egmont-Letter gesetzt und auf Luxe-Textpapier gedruckt. Die Wiedergabe der Heraklesmünze wurde Kurt Lange's: Götter Griechenlands, Meisterwerke Antiker Münzkunst, Berlin 1941, entnommen. Es wurden nur 450 gezählte Exemplare hergestellt. Aantekening. Blz. 37-41 bevat een ‘Nachwort vom Übersetzer’ waarin la Fournière aangeduid wordt als de auteur van een in Parijs ontdekt handschrift, waarvan in dit boekje een hoofdstuk werd vertaald. Gebonden door J. Brandt en Zoon N.V. te Amsterdam. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

474. La Rochefoucauld, [François] de:

Réflexions ou sentences et maximes morales. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1942 [1944]. 8o. 94 blz. Colophon. Imprimé en 200 exemplaires d'après l'édition critique de M.D.L. Gilbert, (Paris 1868), en Garamont de 8 sur papier des manufactures de Pannekoek pour A.A. B[alkema]. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

475. Laatste loodjes, De.

[Versjes met plaatjes. 1944]. Oblong 8o. 12 blz. Colophon. Van dit, tijdens Duitse bezetting samengestelde en uitgegeven boekje, zijn slechts 500 exemplaren in omloop gebracht.

476. Lafaard of geus?

[Gedichten door Lambertus Jacobus Johannes (Bertus) Aafjes. Amsterdam. 1945]. 8o. 12 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 150

Aantekening. Het manuscript werd in 1944 door de dichter ter hand gesteld aan iemand, die kort daarop door de Duitsers werd doodgeschoten.

477. Langen, Ferdinand [pseudoniem van Egbertus Pannekoek]:

Achter slot en grendel. Novelle. [Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 72 blz. [Quousque tandem. No. 14]. Colophon. ‘Achter slot en grendel’ door Ferdinand Langen werd in het verborgene gedrukt als veertiende deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandse schrijvers en illustratoren. Het boek werd gezét uit de Nobel en gedrukt op Simili Japon papier in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren, waarvan de laatsten niet in den handel kwamen. Het werd in den zomer van 1944 uitgegeven door de Uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door P. den Boer N.V. te Utrecht en gebrocheerd door F.H. Danner, aldaar.

478. Langeweg, Victor [pseudoniem]:

Licht in donkere dagen. Twee verhalen. Illustraties door M. Venday. Staverden, Uitgeverij ‘Parnassus’. 1944. 4o. 28 blz. Aantekening. Inhoud: 1. De drie pelgrims. 2. Het oude jaar.

479. Lao Tse:

Tao Teh King. [Vertaald door W.B. Vreugdenhil. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 4o. 39 bladen. Colophon. Deze Nederlandsche privé-uitgave van de Tao Teh King is, als resultaat van een vergelijkende studie van bestaande Nederlandsche en buitenlandsche vertalingen, samengesteld door W.B. Vreugdenhil; door hem gezet uit de Meidoorn-letter van S.H. de Roos - van wien ook de initialen zijn - en in een oplage van 110 exemplaren, waarvan 25 op naam en 85 genummerd met arabische cijfers van 1 tot 85, op papier van Pannekoek gedrukt ter drukkerij van J.F. Duwaer en Zonen te Amsterdam in het jaar 1944. Het bindwerk is van J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Aantekening. Als Chinees blokboek gedrukt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 151

480. Larbaud, Valery:

o Dévotions particulières. [La Haye, A.A.M. Stols. 1941]. 4 . IV, 16, IV blz. Gebonden. Colophon. Imprimée à l'occasion du soixantième anniversaire de l'auteur (le 29 août 1881), sur les presses du maître-imprimeur A.A.M. Stols à Maestricht, cette plaquette a été composée à la main en caractères Garamond; elle est ornée d'un titre et de six initiales, gravés par H. Salden. Le tirage est limité à 40 exemplaires, soit: 2 exemplaires sur papier du Japon, numérotés I et II, réservés à l'auteur et à l'imprimeur; 4 exemplaires sur papier à la cuve, de la manufacture J. Barcham Green, numérotés de III à VI, réservés pour ‘Nous Quatre’, ainsi que 34 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 34, réservés aux amis de l'auteur et de l'imprimeur. Aantekening. Oorspronkelijke uitgave. Gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam.

481. Larbaud, Valery:

La modernisation de l'orthographe des textes anciens. Extrait d'une lettre à A.A.M. Stols. Précédé d'une note par G. Jean-Aubry. [La Haye], A.A.M. Stols. 1938 [1944]. o 8 . X, 12 blz. Colophon. Le tirage de cette plaquette, composée en caractères ‘Romulus’, dessinés par J. van Krimpen, est limité à 75 exemplaires sur papier Van Gelder. Aantekening. Oorspronkelijke uitgave. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

482. Larbaud, Valery:

La rue Soufflot. Romance pour l'éventail de Madame Marie Laurencin. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8o. 8 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer sur les presses de la Maison Joh. Enschedé en Zonen à Haarlem, avec les caractères cancelleresca bastarda dessinés par J. van Krimpen, en février 1943 pour le compte de l'éditeur A.A.M. Stols de La Haye à 20 exemplaires numérotés, savoir: un exemplaire pour l'auteur, un pour l'éditeur, un pour l'imprimeur, quatre pour Nous Quatre et treize pour les amis de l'auteur et de l'éditeur.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 152

Aantekening. De exemplaren voor auteur, uitgever en drukker werden gedrukt op antiek Japans papier. De overige zijn alle voorzien van de volgende gesigneerde mededeling, geschreven door de uitgever: Exemplaire No... sur Hollande. De tekst werd ontleend aan: Eventail. Album de 10 gravures à l'eauforte de Marie Laurencin, accompagnées de poésies nouvelles de Louis Codet. Jean Pellerin... et de Valery Larbaud. (Paris 1922).

483. Larbaud, Valery:

Les poésies de A.O. Barnabooth. Dévotions particulières. Poésies diverses. Copenhague, Pour les amis danois de Maxime Claremoris, 1941. [La Haye, A.A.M. Stols. 1944]. 8o. 132 blz. Colophon. Cette édition, établie à l'occasion du soixantième anniversaire de Valery Larbaud, a été imprimée pour les amis danois de Maxime Claremoris sur la presse privée de Jens Skoogaard, bibliophile à Copenhague, au mois de juillet 1941. Le tirage, strictement hors commerce, a été limité à quatre-vingt-dix-neuf exemplaires numérotés de 1 à 99 dont vingt-deux numérotés de 1 à 22 sur papier de Hollande. Aantekening. Eerste gezamenlijke uitgave. Gedrukt door N.V. Boosten & Stols te Maastricht. De 1e druk van ‘Les poésies de A.O. Barnabooth’ verscheen te Brugge in 1923; de 1e druk van ‘Dévotions particulières’ verscheen in 1941. (Zie no. 480).

484. Larbaud, Valery:

Portrait d'Eliane à quatorze ans. [Avec 4 dessins de Salim, coloriés à la main]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1944. 8o. 32 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Portrait d'Eliane, orné de 4 dessins de Salim coloriés à la main, a été imprimé en Perpetua à 55 exemplaires pour les amis du 5 lb. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Deze novelle verscheen voor het eerst in deel 3 van V. Larbaud: Enfantines. (Paris 1926).

485. Larbaud, Valery:

Questions militaires. Lithographies de Piet Worm. [La Haye], A.A.M. Stols. [1944]. 8o. 28 blz. Colophon. Cette plaquette, dont le premier chapitre fut publié dans le numéro du mois d'août 1913 et le second dans celui du mois de janvier 1921 des ‘Cahiers

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 153 d'Aujourd'hui’, a été imprimée par A.A.M. Stols pour la typographie et par Piet Worm pour la lithographie. Le tirage a été limité à deux cent cinquante exemplaires sur papier de Hollande. Cinquante exemplaires, numérotés de I à L, comportent les lithographies originales, imprimées par l'artiste et coloriées à la main; deux cents exemplaires, numérotés de 1 à 200, comportent les illustrations lithographiques reproduites à l'offset et coloriées à la main. Les numéros XLI à L et 176 à 200 sont hors commerce. Aantekening. De tekst werd gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage: de 50 luxe exemplaren werden gedrukt door Piet Worm, de overige door Haver, Weenink en Snel te Arnhem. De luxe exemplaren werden in halfperkament en de rest van de oplage in halflinnen gebonden door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

486. Last, Jef [Josephus Carel Franciscus Last]:

Tau Kho Tau. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 24 blz. Colophon. De bundel ‘Tau Kho Tau’ werd in 1941 gedrukt in een beperkte oplaag met de Weiss Antiqualetter op Hollands Textpapier, uitsluitend voor vrienden van dichter en uitgever. De betekenis der Chinese woorden ‘Tau Kho Tau Feej Tsjang Tau’ is ‘De weg die het past te gaan, is niet de gewone weg’. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen in een oplage van 350 exemplaren. Het omslag werd getekend door Fons Montens. Op een los bijgevoegd blaadje de mededeling: ‘Vijftien exemplaren genummerd van I tot XV werden door den dichter gesigneerd en van een voor elke bundel speciaal geschreven titelgedicht voorzien’. Typogragrafische verzorging van Joh. H. van Eikeren. Deze bundel werd in zijn geheel opgenomen in Jef Last: Oog in oog. (Bussum 1945).

487. Laurens van Sint Laurens [pseudoniem van Leonhard Huizinga]:

Zes kaarsen voor Indië. Werd gedrukt en verspreid door het ondergrondsche blad ‘Ons Volk’. Maart 1945. [Amsterdam, ‘Ons Volk’. 1945]. 8o. 27 blz. Aantekening. De tekst van deze eerste uitgave werd gestencild; het omslag vermeldt bovendien: Vastgestelde prijs ƒ 0.25. Zie ook de nummers 488 en 489.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 154

488. Laurens van Sint Laurens [pseudoniem van Leonhard Huizinga]:

Zes kaarsen voor Indië. [2e druk]. Werd gedrukt en verspreid door het ondergrondsche blad ‘Ons Volk’. Maart 1945. [Amsterdam, ‘Ons Volk’. 1945]. 8o. 56 blz. Aantekening. Het titelblad bevat bovendien de gedrukte mededeling: Vastgestelde prijs 1 gulden. In een grote oplage gedrukt door Drukkerij J.K. Smit te Amsterdam. Een gedeelte van de oplage werd gekartonneerd. Zie ook de nummers 487 en 489.

489. Laurens van Sint Laurens (Leonhard Huizinga):

Zes kaarsen voor Indië. [3e druk]. April 1945. [Amsterdam, ‘Ons Volk’. 1945]. 4o. 5, 5, 5, 6, 6, 5 blz. Aantekening. De tekst van deze uitgave werd gestencild; het omslag daarentegen gedrukt. Op het omslag van deze uitgave vindt men voor het eerst de ware naam van de auteur vermeld. Bovendien staat op het omslag de mededeling: Vastgestelde prijs 25 cent. Zie ook de numnummers 487 en 488.

490. Lawrence, D[avid] H[erbert]:

Lady Chatterley's lover. Including My skirmish with Jolly Roger. Written Especially and Exclusively as an Introduction to this Popular Edition. Privately printed. 1930 o [1943]. 8 . VI, VI, 260 blz. Gebonden.

491. L.C. [Louis Marie Anne Couperus].

MCMXXIII-16 Juli-MCMXLIII. [Door Gerard James Dirk Goudriaan. Met portret. Leiden, in eigen beheer. 1943]. 8o. 16 blz. Gebonden. Colophon. Deze uitgave werd gezet uit de letter Egmont van S.H. de Roos en gedrukt in een oplage van 20 exemplaren, welke niet voor den handel bestemd is. Aantekening. Dit opstel verscheen eerst in ‘Nederlandsche Bibliographie’, jrg. 88, No. 2 (Aug. 1943) en werd later opgenomen in H. Schmidt Degener: Gerard Goudriaan, een Leids student 191911949 (Leiden 1950). blz. 110-111. Gedrukt en gebonden door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden.

492. Léautaud, Paul:

Le petit ami. Roman. [Avec portrait de l'auteur par Marie Laurencin. Amsterdam], La bête noire [A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën. 1943]. 8o. 136 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 155

Colophon. Le Petit Ami a paru aux éditions du Mercure de France en 1903, tiré à 1.100 exemplaires (550 exemplaires, 1re édition, 550 exemplaires 2me édition). Après une vente satisfaisante au début, le livre ne se vendit plus au Mercure qu'à une moyenne de vingtcinq exemplaires par an. En 1922 seulement, le tirage se trouva epuisé. Le titre figure depuis au catalogue du Mercure avec la mention manque, l'auteur ayant exprimé le désir de remanier son texte. Le Petit Ami est devenu un livre recherché. En 1931, une nouvelle version du roman fut mise en souscription en édition de grand luxe à tirage limité dans la Collection Robert Télin à l'Enseigne de l'Amitié à Paris pour les membres du Club des Artistes et Ecrivains Bibliophiles. Cependant cette étition n'a jamais paru jusqu'ici. La présente édition a été imprimée en quelques exemplaires pour les admirateurs hollandais de Paul Léautaud. Le portrait de Léautaud a été reproduit d'après une lithographie de Marie Laurencin. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer in een oplage van 100 exemplaren, waarvan er 25 op luxe wit en 75 op gewoon créme papier werden gedrukt. Dick Elffers tekende het uitgeversvignet.

493. Leerrijke historie, De, van Kaatje.

[Naar een oud kinderrijmpje. Teekeningen van Hil Bottema, met de hand gekleurd. Breda, C.J. Asselbergs. 1942]. Folio. Plano. Colophon. Naar een oud kinderrijmpje. Teekeningen van Hil Bottema, met de hand gekleurd. Eigen-Uitgave voor de kinderen Asselbergs en Badon Ghijben, Breda. 1942. Aantekening. Typografisch verzorgd en gedrukt door de uitgever en door de Drukkerij P. van Fessem & Zn. te Breda met de Grotius-letter van S.H. de Roos in een oplage van 200 exemplaren. Cliché's van Van Leer en Co. te Amsterdam.

494. Leeuwen, Freek van [Frederik van Leeuwen]:

Dood en geboorte van een lied. [Amsterdam], De Distelvink [G. Soutendijk]. 1945. 8o. 36 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 156

Colophon. Dood en geboorte van een lied werd in het voorjaar van 1945 door De Distelvink uitgegeven in 425 exemplaren, waarvan 25 exemplaren gebonden werden en genummerd van I tot en met XXV. Aantekening. De uitgever tekende het vignet op het omslag.

495. Legendarisch gesprek, Een.

(Uit het Talmoed-tractaat Tamid). [Vertaald door Henri Friedlaender. Wassenaar, in eigen beheer. 1940]. 4o. 4 blz. Colophon. Met goede wenschen voor het jaar 1941 van Henri Friedlaender. Aantekening. In zeer beperkte oplage gedrukt door de vertaler. Los bijgevoegd is een Duitse vertaling van hetzelfde fragment. 8o. 4 blz.

496. Lehmann, L[ouis] Th[eodorus]:

Afscheid van Pétré W. Dantel. Leiden, [in eigen beheer]. 25 April 1943. 8o. 12 blz. Met ingeplakte fotocopie van een advertentie. Gebonden. Colophon. Deze uitgave werd gezet uit de letter Romulus van J. van Krimpen en gedrukt op de persen van A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V., Leiden, in 17 exemplaren voor... Aantekening. Op blz. 8 een ‘Toelichting’ bij de advertentie en het gedicht. Het gedicht werd opgenomen in L. Th. Lehmann: Verzamelde gedichten. ('s-Gravenhage 1947).

497. Leiker, Sjoerd [Pieter]:

De heksenmeester. [Met tekening door R.v.V. (pseudoniem van Fedde Weidema). o Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8 . IV, 28 blz. [Schildpad-reeks. Derde Tiental. No. 2]. Colophon. Deze vertelling ‘De Heksenmeester’ door Sjoerd Leiker, geschreven in Januari 1944, werd gezet uit de Bodoni en in Februari 1944 gedrukt in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van schrijver en uitgever. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Fedde Weidema tekende ook het omslag.

498. Lems, Antonie [pseudoniem van Nicolaas Verhaagen]:

De laatste Adam. [Met zes penteekeningen van Jan Bernac (pseudoniem van C.A.B. Bantzinger). Utrecht],

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 157

De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 48 blz. Colophon. In het verborgene gedrukt in een oplage van 275 genummerde exemplaren, waarvan er 25 niet in den handel komen. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie en gebrocheerd door F.H. Danner, beiden te Utrecht.

499. Leopold, Martin [pseudoniem van Martin Kloostra]:

De roos van Jericho. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 16 blz. [Volière-reeks. No. 11]. Colophon. Het gedicht ‘De roos van Jericho’ maakt deel uit van een omvangrijker bundel van die naam, welke na de oorlog zal verschijnen. Het vormt nummer 11 van de Volière-reeks en verschijnt in een oplaag van 110 exemplaren genummerd van I-X en van 11-110. De nummers I-X werden gedrukt op Dührer tekst en door den dichter gesigneerd. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen, die ook het omslag tekende. De in het colophon genoemde bundel ‘De roos van Jericho’ verscheen in 1947. (Utrecht, Het Spectrum). Zie ook het volgend nummer.

500. Leopold, Martin [pseudoniem van Martin Kloostra]:

Gedichten 1930-1944. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 16 blz. [Portefeuille-serie. No. 2]. Colophon. Deze verzen vormen een keuze uit het manuscript van de bundel ‘De roos van Jericho’, welke na de oorlog zal verschijnen. (Een afzonderlijke uitgave van het grote, gelijknamige gedicht uit deze bundel heeft tegelijkertijd in de Volière-reeks plaats). Voor het eerst sedert zijn debuut ‘Hunkering’ (1930) werd hier dus poëzie van Martin Leopold gebundeld. Dit boekje verschijnt als tweede nummer van de Portefeuille-serie, bij de uitgeverij In agris occupatis in een oplaag van 200 genummerde exemplaren, welke bestemd zijn voor vrienden van auteur en uitgever.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 158

Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. De in het colophon genoemde bundel ‘De roos van Jericho’ verscheen in 1947. (Utrecht, Het Spectrum). Zie ook het vorig nummer.

501. Leroy, A.C.:

Het stille woord. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 16 blz. [Schildpad-reeks. Derde Tiental. No. 4]. Colophon. Deze bundel ‘Het Stille Woord’ door A.C. le Roy werd gezet uit de Minister Antiqua en gedrukt in Maart 1944 in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. Aantekening. Gedrukt In een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J.R. van Rossum te Utrecht. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. ‘De nummering is foutief’ werd medegedeeld op een circulaire van de uitgever. De nummering is echter juist.

502. Leijden, S. van [pseudoniem van Lucas Stafleu]:

Ballade van den arbeid. Rotterdam. 1941. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Van deze ballade werden honderd exemplaren ten bate van bizondere doelen gedrukt. Aantekening. Gedrukt door de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden.

503. Leijden, S. van [pseudoniem van Lucas Stafleu]:

Ballade van den arbeid. [2e druk]. Rotterdam, 1941. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Uitgegeven ten bate van bizondere doelen. Aantekening. In een oplage van 300 exemplaren gedrukt door de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden.

504. Li T'ai Po:

Levensroes. Verzen. Vertaald en uitgeleid door Bert Teunis. Amsterdam, Uitgeversmaatschappij Holland. 1943. 8o. 40 blz. Colophon. Deze bundel verzen van Li T'ai Po - vertaald en uitgeleid door Bert Teunis - werd gedrukt met de Egmont-letter voor de Uitgeversmaatschappij Holland te Amsterdam. Vijftien exemplaren, genummerd 1-15, werden gedrukt op geschept papier van Pannekoek.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 159

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door H. Veenman en Zonen te Wageningen.

505. Licht in groene schaduw.

Poëzie en proza bij teekeningen van Paul [Roelof] Citroen. ['s-Gravenhage, L.J.C. Boucher. 1941]. Oblong 4o. 56 blz. Gebonden. Colophon. Dit boek werd in 1941 uitgegeven door L.J.C. Boucher, Den Haag. Gedrukt op de persen der N.V. Mouton en Co., Den Haag, in 350 genummerde exemplaren, waarvan de eerste 25 exemplaren met oorspronkelijke teekening van den kunstenaar. De cliché's werden vervaardigd volgens een nieuw procédé door L. Th. Boelaars, Den Haag. Aantekening. Bevat proza van Paul Fort, Felix Timmermans, Aart van der Leeuw en Maurice de Guérin en poëzie van Henriëtte Roland Holstvan der Schalk. Albert Verwey, Gilbert de Voisins, John Keats, J. Winkler Prins, W. Kloos, J.C. Bloem. M. Nijhoff, Lionel Johnson, A. van Collem, Gerard Goudriaan, J.H. Leopold en Harold Monro.

506. Lichtpuntjes.

Tien vrolijke gedichten. [Uitgezocht door Yda Elisabeth Andrea]. Gouda, ‘De Poolpers’. [Wormerveer, Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 20 blz. Colophon. In de lichtloze periode van het najaar 1944 zijn deze ‘Lichtpuntjes’ uitgegeven door de Uitgeversmaatschappij ‘De Poolpers’. Zij zijn uit de hand gezet uit de Garamont, bij gebreke van gas en electriciteit, op de handpers gedrukt op Hollands vergé papier en geheel met de hand afgewerkt. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Bevat gedichten van P.C. Hooft, G.A. Bredero, P. Langendijk. E.J. Potgieter, Jac. van Looy. e.a. Een gedeelte van de oplage werd gedrukt op ‘Pannekoek’ papier. In deze exemplaren is ‘Hollands vergé’ (in het colophon) ook vervangen door ‘Pannekoek’.

507. Liebe christliche Brüder in Grossbritannien.

o [Brief von Karl Barth. 's-Gravenhage, N.V. Boekencentrum. 1941]. 4 . II, 16 blz. Aantekening. De uitgeefster, die deze uitgave bewerkte en zelf stencilde in een oplage van 400 exemplaren voegde er nog een kleine inleiding aan toe, getiteld: Ein Bibelstudium, die alleen maar diende om de ware inhoud te verbergen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 160

508. Lied op den verrader Frans Vergonet.

[Door Fedde Schurer. Met vignet door Chris Zeylstra. Met muziek van Margit Leiker, getekend door Hennie Berkemeier. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 525 exemplaren.

509. Lied van de zee.

[Gedicht door Franciscus Ignatius Max (Frans) Schneiders. Met tekening van Piet Gertenaar. Leiden, F.I.M. Schneiders. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door Drukkerij H. Buis te Leiden.

510. Lied, Het, van de vergeten ooms.

[Gedicht door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening en tekeningen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. Folio. 16 blz. Colophon. Gedrukt en verlucht door H.N. Werkman rondom Pinksteren 1943 in een oplage van 25 exemplaren die niet in den handel komen.

511. Lied der minne, Het.

Bijeengelezen door A. Nonymus [pseudoniem van Johannes Hendrikus van Eikeren. Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 32 blz. Colophon. In December van het jaar O.H. negentienhonderd vierenveertig... met de hand gezet uit de Lutetia en gedrukt op de handpers op Dürer tekst... Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Bevat gedichten van G.A. Brederode, Jacques Perk, W. Kloos, H. Gorter, J.W.F. Werumeus Buning, Eddy Evenhuis, A. Marja, Jan Spierdijk, e.a.

512. Lieder aus dem Polderhof.

In Erinnerung an einen Herbst. [Door Wolfgang Cordan (pseudoniem van Heinz Horn), Thomas Maretzki und Hans (Johannes) Piron]. Amsterdam [Maastricht, Maarten N. Engelman. 1945]. 8o. 16 blz. Colophon. Diese gedichte wurden für die freunde des

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 161

Polderhofes zur wintersonnenwende MCMXLIII in 21 abzügen hergestellt. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebrocheerd door M.N. Engelman in de Kloosterdrukkerij te Bemelen (L.).

513. Liederen van toepassing.

Eerste bundel. Verzameld ten bate van de instandhouding van den goeden Hollandschen geest. 5 December 1940. 4o. 16 blz. Colophon. Deze bundel werd getypt op... ('s Lands belang eischt strenge geheimhouding) machine en gecyclostyleerd op een... (idem) apparaat op... (idem) papier. Alle in omloop gebrachte exemplaren, namelijk: ... (idem) stuks, zijn genummerd. Motiveering. De bezettingsoverheid verlangt dat wij ons aanpassen aan de gewijzigde omstandigheden. Het zal door haar dus zeker op hoogen prijs gesteld worden wanneer wij ook bekende Vaderlandsche liederen aanpassen aan den tegenwoordigen tijd. Vandaar de reden van bestaan van deze bundel.

514. Lier, Rudie van [Rudolf Asueer Jacob van Lier]:

Praehistorie. [Amsterdam], Het Zwarte Schaap [A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën. 1944]. 8o. 148 blz. Colophon. Praehistorie, verzamelde gedichten van Rudie van Lier werd aliquo anno door Het Zwarte Schaap voor de vrienden van den dichter in een oplage van 100 exemplaren gedrukt met de letter Bodoni op papier van Pannekoek. Een 25-tal exemplaren werd door den dichter gesigneerd en aan zijn beste vrienden overhandigd. Aantekening. Gedrukt door N.V. De Globe te Amsterdam. Dick Elffers tekende het uitgeversvignet.

515. Ling, Ting G. [pseudoniem van Johanna Catharina (Joke) van Leyden-Backer] en L.S. Palder [pseudoniem van Gerardus Johannes Geers]:

Bloemen en puin. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. 1944. 8o. 60 blz. Gebonden. Colophon. ‘Bloemen en Puin’, een bundel gedichten van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 162

Ting G. Ling en L.S. Palder, werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval en in het verborgene gedrukt in de maand Augustus van het jaar 1944. De oplaag bleef beperkt tot 275 exemplaren, waarvan 125 gesigneerd werden door de auteurs. 50 hiervan, genummerd I-L, kwamen niet in den handel. De overigen werden genummerd van 51-125 en van 126-275. Aantekening. De naam L.S. Palder is ontleend aan het Spaanse woord ‘el espalder’, de benaming van de voor-roeier bij de galeislaven. Gedrukt door de drukkerij ‘Sempre Avanti’ te 's-Gravenhage. De bandtekening is van Dirk Bus.

516. Livinus [pseudoniem van Livinus Arie Cornelis Jan van de Bundt:

Nederland 1943. Serie van 6 gravures. Amsterdam, A.A. Balkema. 1944]. Folio. In map. [Vijf Ponden Pers]. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 55 exemplaren door Roelofssen en Huebner te Amsterdam.

517. Longfellow, [Henry Wadsworth]:

Franciskus' preek tot de vogels. [The sermon of St. Francis]. Vertaling: Jacques Benoit [pseudoniem van Jacobus Joseph Maria Bayer. Met tekeningen door Will H. Tweehuijsen. Leiden, J.B. van Rooy. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden in een oplage van 500 exemplaren. Van de oplage werden 20 exemplaren met de hand gekleurd en door de tekenaar gesigneerd. Het oorsprankelijke gedicht vindt men in Longfellow's bundel ‘Birds of passage’.

518. Loo, Wouter van [pseudoniem van Wouter Nicolaas Ernestus (Nico) Oosterbeek]:

De nachtegaal. [Met tekening door Flip Kouwe. Utrecht, Jac. P. Romijn]. 1944. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door J.R. van Rossum te Utrecht.

519. Looy, Jac[obus] van:

De pendule. [Met omslagtekening door Titia (Worm-) Wiegman]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1943. 8o. 8 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Ontleend aan De wonderlijke avonturen van Zebedeüs I Bijlage VI en in vijftig exemplaren gedrukt

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 163 voor de 5 lb door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem met de 12-punts Romanée op Haesbeek Imperium. Omslagteekening door T. Wiegman. Aantekening. Typografische verzorging van Jan van Krimpen.

520. Luchtalarm.

[Gedichten door Adriaan Morriën. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1945. 8o. 16 blz. Colophon. Luchtalarm werd gedrukt in 525, van I-XXV en van 1-500, genummerde exemplaren op Strathmore Fiesta en uitgegeven door De Bezige Bij - 1945. Aantekening. Gedrukt door Fa. Mart. Spruyt te Amsterdam en gebrocheerd door G.W.C. Paardekooper, aldaar. De gedichten werden na de oorlog opgenomen in A. Morriën: Het vaderland (Amsterdam 1946).

521. Lulofs, Frank [Francis Lulofs]:

En het geschiedde... Bewerkt naar een oud-Vlaams kerstspel ‘Het kribbetje’. Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. 1941. [1942]. 8o. 20 blz. Met muziekbijlage. Folio. 4 blz. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 58]. Aantekening. Ontleend aan D. Carnel 't Kribbetje ou la nativité du Christ chez les flamands de France' in Annales du Comité flamand de France, 1853. Gedrukt in 2250 exemplaren door Drukkerij J. Hoeyenbos N.V. te Utrecht. De liederen met muziek zijn oud-Vlaamse liederen, waarvan noch de auteurs noch de componisten bekend zijn. De muziekbijlage is het werk van de Reproductie-Inrichting voor Isografie te Bussum.

522. Lulofs, F[rancis]:

Gedempt geluid. Molenduin [Amsterdam], eigen uitgave. 1943. 4o. 48 bladen. Colophon. Deze bundel Gedempt Geluid werd door de schrijver voor vrienden getypt op Remmington [sic] (die af en toe haperde) in een oplaag van 8 exemplaren, genummerd van I-VIII en gesigneerd. Van deze verzen verschenen tot nu toe 1 in de Gids en 3 in de 6 Vlyghen. Deze bundel is voor... December 1943.

523. Luther, [Martin]:

In den storm. [Met omslagtekening van H.N. Werkman. Heerenveen, Julia Henkels-Klooster. 1942]. 4o. 2 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 164

Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen in een oplage van 10 exemplaren, die aan Ds. F.R.A. Henkels en zijn medegijzelaars in St. Michielsgestel werden gezonden, toen zij gespannen af moesten wachten wie van hen, als represaille-maatregel, gefusilleerd zou worden.

524. Luther, Mart[in]:

Sendbrief an die Christen im Niederland. [Met omslagtekening van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. 4o. 4 blz. Colophon. Luther's ‘Sendbrief an die Christen im Niederland’ werd voor het eerst gedrukt door Hans Lufft te Wittenberg in het jaar 1523. En thans herdrukt voor De Blauwe Schuit in Meimaand 1941 door H.N. Werkman. De oplage is beperkt tot 90 exemplaren, die tegen Pinksteren verdeeld worden onder de vrienden van De Blauwe Schuit.

525. Lysen, Herman:

Verboden zee. [Gedicht. Met] houtsneden van Han Krug. ['s-Gravenhage, Han Krug. 1945]. 8o. 8 blz. Colophon. Dit boekje is gedrukt in 100 genummerde exemplaren. Zomer 1945. Aantekening. Geheel in 1944 gereed gemaakt, maar pas verschenen in het najaar van 1945.

526. Maas, Loe [pseudoniem van Leonardus Gerardus Maria Snackers]:

Kerstkrans. [Gedichten]. Geïllustreerd door Guill. Serpenti. [Maastricht, in eigen beheer. 1944]. 4o. 28 blz. Gebonden. Colophon. In de oude en schoone stad Maastricht stellen Loe Maas als dichter, en Guill. Serpenti, als illustrator, dezen Kerstkrans samen, die, gedrukt met de Garamont-letter op Haesbeek papier, verscheen in een oplage van honderd exemplaren op naam. Aantekening. Een herdruk verscheen in 1944 na de bevrijding van Maastricht.

527. Maasduk, Elisabeth van [Elisabeth Joséphine Hannema-van Maasdijk]:

Aan hen die vielen. Gedichten. Ingeleid door R[udolph] P[abus] Cleve-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 165 ringa. [Met portret van A.C.J. Reitsma]. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1945. 8o. 76 blz. Gebonden. Colophon. Van dezen bundel werden 35 genummerde exemplaren gedrukt op Ingres-papier van Van Gelder Zonen. No. 1 werd aangeboden aan H.M. de Koningin, No. 2 aan H.K.H. Prinses Juliana, No. 3 aan Z.K.H. Prins Bernhard. Aantekening. In een oplage van 2000 exemplaren gedrukt door Drukkerij A.N.D.O. (directeur F. Tamminga) en gebonden door H. de Koningh, beiden te 's-Gravenhage. Hans de Jong tekende het omslag en het vignet. De luxe exemplaren zijn in halfperkamenten band gebonden. Deze bundel verscheen weliswaar na de bevrijding, maar was reeds vóór de bevrijding voorbereid (het gebrek aan stroom verhinderde echter het afdrukken).

528. Maat, Siem de [pseudoniem van Nicolaas Anthony Donkersloot]:

In Holland staat een huis. [Gedichten]. Halewyn-Pers ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols en F. Tamminga]. 1945. 8o. 20 blz. Colophon. Gezet uit de Bodoni-letter en in de maand Februari 1945 in het verborgene gedrukt door Dirk Voskens te Amsterdam als tweede uitgave zijner Halewyn-Pers in een oplage van 750 exemplaren waarvan 150 op Simili Japon genummerd van 1-125 en van I-XXV, welke laatste ter beschikking van den uitgever bleven. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga en gebrocheerd door H. de Koningh, beiden te 's-Gravenhage.

529. Maatschappelijk hulpbetoon.

Enkele nieuwe gedichten gevolgd door een dichterlijk spel in vertaling, en acht oorspronkelijke pentekeningen met bijbehorende rijmen. Verzameld in opdracht van o Uitgeverij: ‘Die Raeckse’, Nederland. [Haarlem, David Koning. 1944]. 8 . XX, 35 blz. Gebonden. Aantekening. De ‘enkele nieuwe gedichten’ (blz. 7-16) zijn van Jac. van Hattum. Het ‘dichterlijk spel’, getiteld ‘X = O. Een nacht uit de oorlog om Troje’, is van John Drinkwater en werd vertaald door David Koning. Het werd ontleend aan John Drinkwater's bundel: Pawns, three poetic plays (London 1917) en de oorspronkelijke titel luidt: X = O. A night of the Trojan War. De tekeningen zijn van Julia Giesberts, waarbij David Koning de bijbehorende onderschriften maakte.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 166

Typografisch verzorgd en gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door P. van Leeuwen te Nieuw Vennep. Cliché's van N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem.

530. Mallarmé, Stéphane:

La pipe. [Avec un dessin par C.A.B. Bantzinger. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1943]. Folio. Plano. Colophon. Cette feuille volante, composée en ‘Lutetia’ et ornée d'un dessin à la plume par C.A.B. Bantzinger a été imprimée en décembre 1939 par Claude Sézille à Paris pour le compte de Pierre Mangard, éditeur à Rosières (Picardie). Le tirage est limité à 50 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 50. Aantekening. Dit prozagedicht werd voor het eerst gepubliceerd in ‘La Revue des lettres et des arts’ van 12 janvier 1868 en daarna opgenomen in S. Mallarmé: Vers et prose. (Paris 1893). Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

531. Mallarmé, Stéphane:

L'après-midi d'un faune. Eglogue. [Avec un dessin par Melle Oldenboerrichter]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1942. kl. 8o. 12 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. L'après-midi d'un faune. Imprimé en cinquante exemplaires, d'après l'édition de 1899, par Joh. Enschedé en Zonen à Haarlem, en Lutetia de 8, et avec un dessin de Melle, pour l'agrément des bibliophiles du 5 lb. Aantekening. Er werden 2 exemplaren op keizerlijk Japans papier gedrukt. Aan deze exemplaren ontbreekt de tekening. Typografische verzorging door Jan van Krimpen.

532. Mandeau, Emile [pseudoniem van Ferdinand Bordewijk]:

Verbrande erven. Een plaatsbeschrijving. [Novelle. Met illustraties van Jan Rap (pseudoniem van J.M. Prange). Utrecht], De Bezige Bij [Charles E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. 8o. 64 blz. [Quousque tandem. No. 15]. Colophon. Verbrande erven, een plaatsbeschrijving door Emile Mandeau, met illustraties van Jan Rap, werd in September 1944 in het verborgene gedrukt en uitge-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 167 geven als vijftiende en laatste deel van de reeks Quousque Tandem, welke tot stand kwam door de welwillende medewerking van schrijvers en illustratoren. De oplage werd beperkt tot 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren, waarvan de laatsten ter beschikking zijn gebleven van de uitgeverij De Bezige Bij. De opbrengst van deze reeks was, evenals van alle andere uitgaven van De Bezige Bij in oorlogstijd, ten bate van een Fonds voor Bijzondere Nooden. Aantekening. Voor de omslagen werden verschillende soorten papier gebruikt. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Werd opgenomen in F. Bordewijk: Bij gaslicht. (Rotterdam 1947).

533. Mantinga, Hector [pseudoniem van Maurits Mok]:

De vader spreekt. Gedicht met houtgravures van Freek Meering [pseudoniem van Tjomme de Vries. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. o Lubberhuizen). 1944]. 8 . VI, 12, IV blz. [Quousque tandem. No. 3]. Colophon. De Vader spreekt door Hector Mantinga met twee houtgravures van Freek Meering is het derde deel in de reeks Quousque tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Dit boek werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en in het verborgene gedrukt op Simili Japon-papier in een oplage van 525 exemplaren, die werden genummerd van 1-500 en van I-XXV. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij. De houtgravures werden van het blok gedrukt. De opbrengst van dit boek is bestemd voor een Fonds van Bijzondere Nooden. Aantekening. Bij het drukken werd de tekst op blz. 7 en 8 dooreengehaspeld. De volgorde moet zijn als volgt: VII. regel 1-5: daarna VII. regel 21-23 en VIII. regel 1-5: daarna VII. regel 6-20: daarna VIII, regel 6-23. Om dit te ondervangen werd aan de kopers een nieuw vel nageleverd (blz. 1, 2, 7, 8) waarin de tekst in de juiste volgorde is opgenomen. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Gebrocheerd door F.H. Danner, aldaar.

534. Mantinga, Hector [pseudoniem van Maurits Mok]:

De

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 168 zeven hoofdzonden. Met houtsneden van G.J. Machin [pseudoniem van W.J. Rozendaal. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1943]. 4o. 28 blz. [Quousque tandem. No. 1]. Colophon. De zeven hoofdzonden door Hector Mantinga, met houtsneden van G.J. Machin is tot eerste deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Dit boek werd gezet uit de Bodoni-letter en in het verborgene gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 525 exemplaren, die werden genummerd van 1-500 en van I-XXV. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij ‘De Bezige Bij’. De houtsneden werden van het blok gedrukt. De opbrengst van dit boek is bestemd voor een Fonds van Bijzondere Nooden. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie en gebrocheerd door F.H. Danner, beiden te Utrecht. Zie ook No. 571.

535. Mantinga, Hector [pseudoniem van Maurits Mok]:

Een naamloos strijder. [Gedicht. Met gekleurde prenten van Lucas Vandervelde (pseudoniem van Pieter Starreveld). Amsterdam, P. Starreveld]. 1944. Folio. 20 blz. Colophon. Het gedicht ‘Een naamloos strijder’, werd geschreven in de maand Mei 1944, begin van het vijfde jaar der bezetting. Dit werk werd verlucht met prenten waarvan de teekeningen in November 1943 werden gemaakt en de blokken in Mei 1944 gesneden. Voor de exemplaren genummerd 1-100 werden de prenten met handdruk van de blokken genomen. - Vijf en twintig exemplaren werden na de lijnendruk met waterverf ingekleurd en genummerd I-XXV. De tekst werd gedrukt van de Egmont-letter op de persen der naamloozen. Alle exemplaren werden gesigneerd door auteur en verluchter. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

536. Margrieten.

[Gedichten door Klaas Hanzen Heeroma. Oegstgeest, in eigen beheer]. 1943. 8o. 16 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 169

Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. De gehele oplage werd gratis verspreid. De gedichten ‘Celbrief’ en ‘Op Nebo's top’ werden opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945). Zie ook het volgende nummer.

537. Margrieten.

[Gedichten door Klaas Hanzen Heeroma. 2e druk. Eerbeek, P.J. Jansen. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. De eerste druk van ‘Margrieten’ werd in bezet Nederland uitgegeven in 1943. Deze herdruk verscheen Augustus 1944 in een oplage van 300 exemplaren, genummerd 1-300. Bovendien 15 exemplaren, genummerd I-XV, op gevergeerd papier. Aantekening. Deze uitgave, die buiten medeweten van de dichter werd uitgegeven, werd door Drukkerij A. van Hierden te Eerbeek gedrukt. Zie ook het vorige nummer.

538. Marja, A. [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij]:

Kerstballade 1940. [Groningen, in eigen beheer. 1941]. 8o. 12 blz. Colophon. Deze bundel, geschreven te Groningen in de nacht van 23 op 24 December in het jaar 1940, kon wegens kolennood pas medio Februari 1941 verschijnen, en wel in een oplage van 30 exemplaren, waarvan 5 in luxe omslag, genummerd 1-25 en I-V. De nummers I-V zijn voor den dichter gereserveerd. Aantekening. De ballade werd getypt door J.A. Redeker te Groningen. De oplage bedraagt slechts 10 exemplaren. Werd opgenomen in A. Marja: Van mens tot mens. (Amsterdam 1948).

539. Marja, A. [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij]:

Maar ja, Marja. Gedichten. [Bussum], Homerus Pers [F.G. Kroonder]. 1942 [1943]. 8o. 32 blz. Geïll. Gebonden. Colophon. De bundel Maar ja, Marja werd in 1942 uitgegeven in een oplaag van driehonderd genummerde exemplaren, gezet uit de Lutetia-letter van J. van Krimpen. Vijf en zeventig exemplaren, genummerd van 1 tot 75, werden gedrukt op blauw-grijs, luxe-tekst, de nummers 76 tot 300 op bruin pakpapier. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Gebrs. Pelle te Bussum. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren. Op band en rug getiteld: Gedichten. Op

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 170

één gedicht na opgenomen in A. Marja: Waar ik ook ga. Zie ook het volgende nummer.

540. Marja, A. [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij]:

Waar ik ook ga. Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1944. 8o. 40 blz. Colophon. Maar ja, Marja bevat alle gedichten van de eerste uitgave welke verscheen in de Homeruspers, met uitzondering van het grafschrift ‘Op een non’ en vermeerderd met de 8 sonnetten ‘Zelfportret voor haar’ die eerst afzonderlijk verschenen als uitgave van ‘In Agris Occupatis’. Deze vermeerderde herdruk verschijnt in beperkte oplaag uitsluitend voor vrienden en bekenden van dichter en uitgever en werd gezet uit de Astree-letter van R. Girot. Vijftig genummerde exemplaren gedrukt op Oud-Hollands Vergé werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. In een oplage van 350 exemplaren gedrukt door Drukkerij Rutger Ophorst te Bussum. Een errata-slip werd los bijgevoegd. De gedichten werden, op een vijftal na, opgenomen in A. Marja: Van mens tot mens. (Amsterdam 1948). Zie ook de nummers 539 en 541.

541. Marja, A. [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij]:

Zelfportret voor haar. [Yerseke], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Deze verzen werden door A. Marja geschreven te Yerseke in November 1943. De bundel werd in het voorjaar van 1944 gedrukt in een oplaag van 100 genummerde en gesigneerde exemplaren, welke niet in de handel komen. Aantekening. Gedrukt door E.Th. Zoeteweij te Yerseke. Werd opgenomen in A. Marja: Waar ik ook ga (zie No. 540) en in A. Marja: Van mens tot mens. (Amsterdam 1948).

542. Marsman, H[endrik]:

Dies irae. [Zaandijk, Klaas Woudt. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Marsman's gedicht ‘Dies irae’ werd in de maand December van het vijfde oorlogsjaar gezet uit de 16-punts Holl. Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt op de handpers uit d'Oude Zoutkeet, in een

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 171 oplaag van 15 genummerde exemplaren, waarvan 5 voor vrienden van den uitgever, genummerd van I tot V. Aantekening. Het gedicht verscheen oorspronkelijk in ‘Groot Nederland’, jrg. 1937, deel 1, blz. 359.

543. Marsman, H[endrik]:

Een brieffragment over zijn verzameld werk. [Met foto van de schrijver door C.J.v.d. Pol en een nawoord door C. Leeflang Jr. Utrecht, N.V. v/h J.G. Broese. 1945]. 8o. 16 blz. Colophon. Gedrukt in honderd exemplaren, genummerd van 1 t.e.m. 100. Bij de nummers 1 t.e.m. 25 werd een origineele foto ingelegd. Aantekening. Gedrukt door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, naar de maquette van Ch. Nypels. Blanco omslag met facsimile van Marsman's handtekening.

544. Marsman, H[endrik]:

Herinnering aan Holland. [Met tekeningen van Agg. J.D. Veen. Zaandijk, Klaas Woudt. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Marsman's ‘Herinnering aan Holland’ (Verzamelde gedichten, N.V. Em. Querido's Uitgeversmij) werd als rijmprent uitgegeven in het najaar van 1944, in een oplaag van 100 genummerde ex. De linoleumsneden zijn van Agg. J.D. Veen, de druk is van de handpers uit de d'Oude Zoutkeet.

545. Marsman, H. (1899-1940).

[Inleiding, gehouden door Max Kijzer, bij een voordracht uit Marsman's werk door Maurits Zoest in den Rotterdamschen Kring op 20 Maart 1941. Rotterdam, Max Kijzer. 1944]. 8o. 12 blz. Aantekening. Gehectografeerd door M.B. Slagter's Copieerbureau te Rotterdam.

546. Martens, Erik [pseudoniem van Jacob Philip van Praag]:

Het hooglied der creativiteit: de poëzie van Marsman. ['s-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1944]. 8o. 48 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 4]. Gehectografeerd.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 172

Colophon.... vormt deel IV van de Astra Nigra Reeks, de oplage bedraagt 125 exemplaren. Niet in den handel.

547. Martha en Maria.

Een wijdingsspel voor meisjes n.a.v. Joh. 11: 1-44. [Door Muriel en Sydney Box]. Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. [1942]. 8o. 24 blz. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 61]. Aantekening. Gecyclostyleerd door het Secretariaat van de V.C.J.C. in een oplage van 600 exemplaren. Het omslag werd gedrukt. In 1944 werden er nog 350 exemplaren bijgedrukt.

548. Martyribus

Domini. Bij het overschrijden van de grens van het maquis aan Melis Stoke en, in hem, aan allen die leden als hij. Folio. Plano. Colophon. Gedrukt in het najaar 1944 in bezet Nederland.

549. Mas, M.A. [pseudoniem van Max Zijlstra]:

Verklarend zakwoordenboekje der Nederlandsche taal. Behelzende een verzameling van de in en na den oorlog van 1940 ontstane oorlogswoorden, waaraan toegevoegd een lijst van zwart verkochte artikelen en derzelver prijzen. Ter herinnering voor hen, die dezen tijd beleefden en tot leering van hen, die ademend in vrijer sferen den zweepslag van den haat niet kenden. Uitgeverij Gooymans. [1945]. kl. 8o. 20 blz.

550. Maupassant, Guy de [Henri René Albert de Maupassant]:

Le Horla. Illustré par André Duparc [pseudoniem van Salim. Utrecht], L'Abeille Laborante. [De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 48 blz. Gebonden. Colophon. Le Horla de Guy de Maupassant, illustré par André Duparc, a été imprimé en secret aux Pays Bas occupés avec les caractères Garamont sur papier d'Hollande Van Gelder pour l'Abeille Laborante. Le tirage a été limité à 75 exemplaires numérotés de 1 à 75. Les illustrations sont colorées à la main. Aantekening. Gedrukt door N.V.P. den Boer te Utrecht. Gebonden

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 173 door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De oorspronkelijke uitgave van deze novelle verscheen in 1787.

551. Mauriac, François,

Les arbres et les pierres. [La Haye], Pour les Amis de Génétrix. [A.A.M. Stols. 1944]. 8o. 12 blz. Colophon. La présenté édition originale composée en caractères Erasmus a été tirée le 5 septembre 1944 à 15 exemplaires hors commerce numérotés de I à XV pour ‘Les Amis de Génétrix’ et à 50 exemplaires numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

552. Maurik, Henk van [Hendrikus Gerardus van Maurik]:

Land van onverstand. [Utrecht], ‘In duysent sorgen’ [Albert Kuyle en Anton Erwich]. 1944. 4o. 20 blz. Colophon. Land van Onverstand bevat enkele gedichten uit de jaren 1940 tot 1943. Gedrukt werden vijftig exemplaren. Aantekening. Gedrukt door de Drukkerij C.A. Spin en Zn. te Amsterdam. Typografische verzorging door Mr. A. Mertens.

553. Maze, W. van de [pseudoniem van Wisse Alfred Pierre Smit]:

Stede-Troost. [Gedicht. Oegstgeest, K.H. Heeroma]. 1944. 8o. 32 blz. [In signo piscium. No. 6]. Colophon. Het gedicht Stede-Troost werd geschreven tussen Februari 1943 en Januari 1944 en verschijnt nu voor de eerste maal in Februari 1945 als zesde nummer van de reeks In Signo Piscium. De oplage is groot 125 exemplaren, genummerd van I tot XXV en van 26 tot 125. Alleen de laatste worden in de handel gebracht ten dienste van de waterbewoners. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga en gebrocheerd door H. de Koningh, beiden te 's-Gravenhage. Een herdruk verscheen na de bevrijding in 1945.

554. Meer verzen uit de cel.

[Door Melis Stoke (pseudoniem van Herman Salomonson). 's-Gravenhage, Oxford Groep. 1940]. Folio. 16 bladen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 174

Aantekening. Deze gedichten werden uit de gevangenis gesmakkeld en door Mevrouw G.J. van Dulkenraad-Dōorr. Freule J.W. Ortt en Mej. H. Verloop in een oplage van ongeveer 200 exemplaren gestencild. Door ‘onbevoegden’ werden deze verzen herhaaldelijk opnieuw vermenigvuldigd, zodat er verschillende uitgaven in omloop zijn, die, ook in de tekst, afwijken van deze oorspronkelijke uitgave.

555. Meer, Arend van der [pseudoniem van Fedde Schurer]:

Psalmen yn 'e nacht. [Met vignet van Madeleine Gans. Oegstgeest, K.H. Heeroma]. 1945. 4o. 32 blz. [In signo piscium. No. 7]. Colophon. Dizze Psalmen yn 'e nacht binne meastepart skreaun yn it foarjier fen 1944 en komme nou for it earst út as númer saun fen 'e rige In Signo Piscium yn Jannewaris 1945. De oplage is 125 eksemplaren great, númere fen 1 oant XXV en fen 26 oant 125. Inkeld de lêsten wirde yn 'e hannel brocht ta tsjinst fen 'e wetterbiwenners. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden. Bevat vertalingen in het Fries van de Psalmen 12, 16, 23, 27, 42, 56, 68. 72, 73, 74 en 79. Werden na de oorlog opgenomen in de volledige Friese vertaling der Psalmen.

556. Meer, F[red. Gerben Louis] van der:

Praeses Van Schaik. Ter nagedachtenis van Praeses Mgr. J.A.S. van Schaik. Utrecht, Het Spectrum. [1943]. 8o. 80 blz. Met portret. Aantekening. Gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis. Gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam.

557. Mees-Verweij, Mea [thans: Mea Nuland-Verwey]:

De verdolven landen. Gedichten. Amsterdam, L.J. Veen's Uitgeversmaatschappij N.V. [1945]. 4o. 64 blz. Gebonden. Colophon. Deze bundel werd gedrukt op Oud-Hollandsch papier van Van Gelder Zonen. Typografische verzorging door J.H. van Eikeren; gezet uit de Cochinletter en afgedrukt in 500 genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door G.J. Thieme te Nijmegen. Gebonden door H. van Rijmenam te 's-Gravenhage. Geheel gereed gemaakt in het laatste bezettingsjaar. Verschenen in October 1945.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 175

558. Meidag, Een, is hij ons ontvlogen.

[Gedicht doo 1 N. Slob (pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld). In hout gesneden door G. Soutendijk. Amsterdam, G. Soutendijk. 1945]. Plano. Colophon. Deze rijmprent gedicht door N. Slob en in hout gesneden door S. - werd in bezet Nederland voor de eerste Mei 1945 gedrukt voor de vrienden van de uitgeverij De Distelvink. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in 300 exemplaren.

559. Menschheit.

[Gedicht door Georg Trakl. Met omslagtekening van H.N. Werkman. Groningen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht van Georg Trakl (1887-1914) werd in het vroege voorjaar van 1944 gedrukt en verlucht door H.N. Werkman, in een oplage van 45 exemplaren die in De Stille Week van dit jaar werden verdeeld onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De tekst werd ontleend aan Trakl's ‘Dichtangen’, Erste Gesamtausgabe.

560. Mérode, Willem de [pseudoniem van Willem Eduard Keuning]:

Princelijk regiment. [Ontwerp en tekening van Adine van Houten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van 5000 exemplaren gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. De opbrengst was bestemd voor ondergedoken militairen. Het gedicht werd ontleend aan W. de Mérode: Langs den heirweg. (Kampen 1932).

561. Merwe, A.v.d. [pseudoniem van Pieter Geyl]:

Het wachtwoord. Sonnetten. [Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen)]. 1944. 8o. 48 blz. [Quousque tandem. No. 8]. Colophon. De Sonnettenbundel Het Wachtwoord werd in het oorlogsjaar 1944 in het verborgene gedrukt als achtste deel in de serie Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche schrijvers en illustratoren. De oplage werd beperkt tot de exemplaren genummerd van 1-500

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 176

en van I-XXV, waarvan de laatsten ter beschikking bleven van de Uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt door J. van Boekhoven te Utrecht en gebrocheerd door F.H. Danner, aldaar. Behalve het 8e sonnet werd deze bundel in zijn geheel opgenomen in P. Geyl: O... vrijheid. ('s-Gravenhage 1945).

562. Miellet, Gérard:

Ciels. Utrecht, [in eigen beheer]. 1945. 8o. 24 blz. Colophon. Cette plaquette a été achevé d'imprimer à Utrecht en avril 1945. Le texte de cette édition originale a été composé sur la maquette du maître-imprimeur Charles Nypels. Le tirage a été limité à 150 exemplaires signés par l'auteur. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Hoeyenbos te Utrecht. Behalve de in het colophon genoemde 150 exemplaren werden 105 exemplaren ‘hors commerce’ gedrukt.

563. Miellet, Gérard:

Hymnes. [Utrecht, in eigen beheer]. 1944. 8o. 24 blz. Colophon. Ces poèmes extraits de ‘offrandes’ ont été écrits pendant l'été 1943 et achevé d'imprimer en Juillet 1944 par Louis Claude à Paris. Le tirage de cette édition originale sur papier vergé a été limité à 120 exemplaires signés par l'auteur. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Hoonte te Utrecht. Voor Frankrijk werden 50 exemplaren gereserveerd. Buiten de oplage zijn er nog 10 exemplaren ‘hors commerce’ gedrukt. Een errata-slip is los bijgevoegd.

564. Miellet, Gérard:

Poèmes. [Utrecht, in eigen beheer. 1944]. 8o. 20 blz. Colophon. Cette plaquette a été achevé d'imprimer en janvier 1944 par Louis Claude à Paris. Le tirage de cette édition originale a été limité à 108 exemplaires signés par l'auteur, dont 8 numérotés de I à VIII sur papier de Hollande et 100 numérotés de 1 à 100. Aantekening. Gedrukt door de firma Schotanus en Jens te Utrecht. Een gedeelte van de oplage werd voor Frankrijk bestemd.

565. Miellet, Gérard:

Prière en forme de requête. [Utrecht, in eigen beheer]. 1944. 8o. 4 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 177

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 65 exemplaren door Drukkerij Hoonte te Utrecht.

566. Miellet, Gérard:

Recueillement. [Utrecht, in eigen beheer]. 1943. 8o. 4 blz. Colophon. Le texte de cette prière a été imprimé à quarante exemplaires reservés aux amis de l'auteur. Aantekening. Gedrukt door de firma Schotanus en Jens te Utrecht.

567. Miles, G. [pseudoniem van Gerrit Kamphuis]:

Cultureel verzet. [Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. Folio. 12 blz. Aantekening. Gestencild en verspreid door G. Lubberhuizen, één der leiders van de uitgeverij ‘De Bezige Bij’.

568. Miller, Henry:

Het heelal van de dood. Een studie over Lawrence, Proust en Joyce. [The universe of death. Vertaling van Jacques den Haan. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek. 1944]. 8o. 36 blz. [Volière-reeks. No. 9/10]. Colophon. Dit essay vormt no. 9 en 10 van de Volière-reeks. Het werd gedrukt in een oplage van 200 exemplaren genummerd I-X en 11-200, welke niet in de handel komen. De nummers I-X zijn gesigneerd door den vertaler. Aantekening. De tekst werd gedrukt door E.Th. Zoeteweij te Yerseke terwijl H.N. Werkman te Groningen het omslag tekende en drukte. ‘The universe of death’ maakt deel uit van de bundel ‘The world of death’.

569. Moffenspiegel.

Een boekje over Adolf de Eerste (en de laatste) en zijn trawanten. [Caricaturen door Karel Leendert Links. 1e-2e druk. Utrecht], De Bezige Bij [Charles E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. 8o. 40 blz. Gebonden. Colophon. Uitgegeven door De Bezige Bij. Copyright reserved. 1944. Aantekening. Gedrukt en gebonden door H. de Koningh te 's-Gravenhage in een oplage van 2000 exemplaren. De 1000 exemplaren van de 1e druk zijn in linnen gebonden, die van de 2e druk daarentegen hebben een papieren band.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 178

570. Mok, M[aurits]:

De Vliegende Hollander. [Gedicht. Met bandversiering door Anneke Polderman]. Lochem, N.V. Uitgeversmaatschappij ‘De Tijdstroom’. 1941. 8o. 140 blz. Gebonden. Colophon. Het gedicht De Vliegende Hollander werd begonnen in December 1940 en voltooid in Mei 1941. Het werd gezet uit de Garamont-letter en in Juni 1941 gedrukt op de persen van de N.V. Lochemsche Handels- en Courantendrukkerij v.h.J.H. Scheen. De oplage bleef beperkt tot 250 genummerde exemplaren. Aantekening. Een herdruk verscheen direkt na de bevrijding in 1945.

571. Mok, M[aurits]:

De zeven hoofdzonden. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 12 blz. Colophon. De gedichtencyclus ‘De zeven Hoofdzonden’ werd geschreven in het voorjaar van 1942, ter illustreering van een gelijknamige serie dansen. Aantekening. Gecyclostyleerd in een kleine oplage door Drukkerij M.J.G. Kroon te Laren (N.H.). Zie ook No. 534.

572. Mok, M[aurits]:

Europa. Gedicht. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. ‘Europa’, geschreven in den zomer van 1944, werd met de hand gezet uit de Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt in de maand Februari 1945 in een beperkte oplage, uitsluitend voor vrienden en bekenden van dichter en uitgever. Vijftig genummerde exemplaren, op Oud Hollands papier werden door den auteur gesigneerd. Aantekening. In 500 exemplaren gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen. Het omslag werd getekend door Bach Schuurmans.

573. Molenaar, Johan de [Johannes Gerardus de Molenaar]:

Cantabile. Verzen. [Samengesteld door W. de Molenaar - van Amerongen en Theun(is Uilke) de Vries. Met inleiding door Theun(is Uilke) de Vries]. Antwerpen [Bilthoven], Ad. Donker. [1944]. 4o. 40 blz. Gebonden.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 179

Colophon. De bundel ‘Cantabile’ door Johan de Molenaar verscheen op 18 April 1944 ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van den auteur. Zij werd uit ongepubliceerde verzen van den dichter samengesteld door Mevrouw W. de Molenaar - van Amerongen en Theun de Vries, die ook de titel kozen. De oplaag bestaat uit 100 genummerde exemplaren, waarvan no. 1 den dichter op zijn verjaardag werd aangeboden, terwijl de overige nummers gereserveerd bleven voor 's dichters familie, vrienden en bewonderaars. Aantekening. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

574. Molière [Jean Baptiste Poquelin]:

De menschenhater. [Le misanthrope]. Blijspel in vijf bedrijven. Vertaling van Jan Prins [pseudoniem van Christiaan Louis Schepp]. Antwerpen en Bilthoven, Ad. Donker. 1941 [1944]. 8o. 68 blz. Gebonden. Aantekening. Werd in een oplage van 600 exemplaren gedrukt door Meiler's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

575. Montherlant, Henri de:

Notes de théâtre. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8o. 16 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en juin 1943 avec les caractères ‘Garamont’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 50 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Oorspronkelijke uitgave.

576. Morriën, Adriaan:

Afscheid van Lida. [Amsterdam], Uitgave van het Zwarte Schaap [A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën. 1944]. 8o. 28 blz. Colophon. Gedrukt in 100 exemplaren, waarvan 25 op Hollandsch papier genummerd van 1-25, voorzien van een gedicht in manuscript. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Dick Elffers tekende het uitgeversvignet.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 180

577. Morriën, Adriaan:

Tweede voorjaar. [Gedicht. Met vier gekleurde tekeningen van Salim. Amsterdam], Het Zwarte Lam [in eigen beheer]. 1945. 8o. 16 blz. Colophon. Het vers ‘Tweede voorjaar’ ter gelegenheid van 23 Maart 1945 voor Guusje Morriën-Ollenburg bestemd, werd door Klaas Woudt te Zaandijk als eerste uitgave van Het Zwarte Lam in één exemplaar met de cursieve Astree-letter gedrukt en door den teekenaar Salim verlucht. Aantekening. Dit gedicht werd later opgenomen in A. Morriën: Het Vaderland. (Amsterdam 1946).

578. Moscovitische legen de, Een.

[Door Wladimir Solovjev. Bewerkt en van een aantekening voorzien door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekeningen en verluchting van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. 4o. 12 blz. Colophon. Deze moscovitische legende van den Antichrist werd in opdracht van De Blauwe Schuit gedrukt in Augustus 1941 door H.N. Werkman, die ook de kleurendrukken maakte op zijn handpers, nadat hij oudrussische ikonen had bekeken. De oplage bedraagt 120 exemplaren, die niet in den handel komen en uitsluitend bestemd zijn voor de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Bewerkt naar een parafrase van Fritz Lieb van de ‘Legende van den Antichrist’ in ‘Orient und Occident’, Juni 1934.

579. Mosquito.

Februari 1945. [Met tekeningen van Tijl (pseudoniem van A. Frederiks). Utrecht, Het Stichtsche Pepertje (‘Ons Volk’). 1945]. 4o. 28 blz. Colophon. De naam van deze uitgave werd ontleend aan de kleine Engelse jachtduikbommenwerper ‘Mosquito’.... De oplage bedraagt 750 exemplaren. De opbrengst dient ter ondersteuning van het illegale werk. Aantekening. Gedrukt door enkele medewerkers van de Utrechtse afdeling van het illegale bla ‘Ons Volk’ op hun eigen pers.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 181

580. Muermans, A. [pseudoniem van Rosetta Judica van Baarsel-van Oven (Ro van Oven)]:

Het huis aan de kade. De roemvolle historie van het Rijksmuseum te Amsterdam en van al die zaken, waarin een klein volk groot kan zijn. Met een woord vooraf van F[rederik] Schmidt Degener. Amsterdam, Nederlandsche Keurboekerij N.V. 1941. [1942]. 8o. 348 blz. Gebonden. Colophon. Dit boek werd gezet uit de letter Plantijn en gedrukt in het jaar 1942 op de persen van Drukkerij v.h. Koch en Knuttel, N.V. te Gouda, welke drukkerij ook het plaatwerk verzorgde. Omslag en bandteekening zijn ontworpen door P.W. van Baarsel. Het bindwerk werd uitgevoerd door Boekbinderij v.h.J.G. Pulle N.V. te Leiden, terwijl de cliché's zijn vervaardigd door Cliché-fabriek Pax Holland, N.V. te Amsterdam. Naast de oplaag in de gewone uitvoering is een aantal exemplaren verschenen op zwaarder kunstdrukpapier gedrukt en gebonden in natuurlinnen. Aantekening. Geen eigenlijke clandestiene uitgave. Schrijfster is echter Jodin en daarom tekende W. Arondeus het contract met de uitgeefster. Oplage: 50 ingenaaide exemplaren, 2482 exemplaren in kartonnen en 1876 exemplaren in linnen band. Na de oorlog verscheen een herdruk onder de eigen naam van de schrijfster. (Amsterdam 1949).

581. Muller, Frans:

Het blauw. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 40 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 7]. Colophon. Deze bundel ‘Het Blauw’ door Frans Muller, werd gezet uit de Bodoni en in Januari 1944 gedrukt in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. Aantekening. Gedrukt door J. Pasman te Zuilen in een oplage van ongeveer 150 exemplaren. Toon van Ham tekende het schildpadvignet en het omslag werd getekend door Exmorra (pseudoniem van Fedde Weidema). Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd. De gedichten uit deze bundel werden, op een zevental na, opgenomen in F. Muller: Gedichten. (Utrecht 1946).

582. Multatuli [pseudoniem van Eduard Douwes Dekker]:

De Japansche steenhouwer. Zaandijk, [Klaas Woudt]. 1944. kl. 8o. (105 × 7). 16 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 182

Colophon. De bekende gelijkenis ‘De Japansche steenhouwer’ is een gedeelte uit Multatuli's Max Havelaar, welk boek geschreven werd in de maanden September-October van het jaar achttien-honderd-negen-en-vijftig. Vijf-en-tachtig jaar later, in het vijfde oorlogsjaar, werd dit boekje uitgegeven, in een oplaag van vijftien genummerde exemplaren, voor de vrienden van den uitgever. De tekst, gezet uit de 6-punts Astree romein, werd met behulp van het trap-degelpersje uit d'Oude Zoutkeet gedrukt op echt handgeschept register.

583. Murry, J. Middleton:

British christians and the war. ['s-Gravenhage, N.V. Boekencentrum]. 1941. 4o. 6 blz. Aantekening. Gestencild door de uitgeefster in een oplage van 400 exemplaren.

584. Muschelhorn, Das.

[Gedichte von Wolfgang Cordan (pseudoniem van Heinz Horn). Mit Zeichnung von Charles Eyck. Amsterdam, Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar)]. o 1941. 8 . II, 30 blz. Gebonden. [Kentaur-Druck. No. 1]. Colophon.... von der meisterdruckerei Boosten & Stols zu Maastricht in der original letter von Antoon Janson (XVII. jahrhundert) gesetzt und auf ‘Haesbeek de luxe’-bütten gedruckt. Es wurden 60 nummerierte exemplare herrgestellt die nicht im handel sind.... Das initial und die vignette des zarbenkranzes wurden wiegendrucken des mittelalters entnommen. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam.

585. Musset, [Louis Charles] Alfred de:

Een deur moet open zijn of dicht. [11 faut qu'une porte soit ouverte ou fermée]. Naar het Fransch door Jan Prins [pseudoniem van Christiaan Louis Schepp]. Antwerpen [Bilthoven], Ad. Donker. 1941. [1943]. 8o. 24 blz. Gebonden. Aantekening. Werd in een oplage van 500 exemplaren gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

586. Mutsaert, J. ten [pseudoniem van Jan Hendrik de Groot]:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 183

Om land en hart. Verzen. [Amsterdam], De Distelvink [G. Soutendijk. 1945]. Oblong 8o. 24 blz. Colophon. Om Land en Hart werd in April 1945 uitgegeven in het bezette deel van Nederland door De Distelvink in 810 exemplaren. Aantekening. De uitgever tekende het vignet. Een gedeelte van deze gedichten werd opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

587. Muurbloem.

[Gedicht door Lambertus Jacobus Johannes (Bertus) Aafjes. Leiden, Molenpers (Jan Vermeulen). 1944]. 8o. Plano. Colophon. Gedicht van Bertus Aafjes. Molenpers. Herfst 1944. Aantekening. Dit gedicht uit de bundel ‘Het gevecht met de muze’ werd in 75 exemplaren gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden.

588. Mijn oudste zoon wordt morgen achttien jaar...

[Gedicht door Klaas Voskuil. Met tekening van J.M. Prange. 's-Gravenhage, K. Voskuil. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van 15 exemplaren gedrukt door J.M. Prange en Drukkerij Neuteboom, beiden te 's-Gravenhage.

589. Na tsuer sal ick ontfangen.....

Eduard 19 9/XII 43. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1943]. Plano. Aantekening. Deze regels uit het 9e couplet van het Wilhelmus werden door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage in een oplage van ongeveer 15 exemplaren gedrukt, n.a.v. het fusilleren van Mr. E. Jelllingerhaus.

590. Nandoyle, Co [Arthur Conan Doyle]:

Hoe kapitein Etienne Gérard Saragossa nam. [How the Brigadier captured Saragossa]. Vertaald door A. Nonymus [pseudoniem van Johannes Hendrikus van Eikeren. Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 36 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. Het oorspronkelijke verhaal maakt deel uit van A. Conan Doyle: The exploits of Brigadier Gerard. (London 1896).

591. Nashe, Thomas:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd In time of plague. Reprinted in the year of our Lord MCMXLV. [Amsterdam, A.A. Balkema]. 8o. 12 blz. [Vijf Ponden Pers].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 184

Colophon. Fifty-five copies printed for 5 lb. Aantekening. Herdruk in moderne spelling van de regels 1574-1615 uit Thomas Nash: A pleasant comedie, called summers last will and testament (London 1600). Gedrukt door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. Typografische verzorging door Jan van Krimpen.

592. Nederland onder vuur.

10 Mei-15 Mei 1940. [Door Antonius Alphonsus Maria van der Heyden. Aerdenhout, in eigen beheer. 1941]. Oblong 8o. 60 bladen. Aantekening. Gestencild door de schrijver-uitgever in een oplage van 100 exemplaren, terwijl in hetzelfde jaar nog een herdruk in 20 exemplaren gereed werd gemaakt. De exemplaren van de eerste druk zijn genummerd 1-100, die van de tweede druk a-t. De kaartjes werden alleen in de eerste druk met de hand gekleurd. Elk exemplaar bevat 6 bladen met opgeplakte foto's.

593. 1943. [Bundel verzetspoëzie].

8o. 32 blz. Aantekening. Op de voorzijde van het omslag een Nederlands wapen en op de achterzijde een nummer.

594. Nietzsche, Homer, Fr. A. Wolf.

Zum 15. Oktober 1944. [Door Hans Ludwig Gumbert. Nijmegen, in eigen beheer. 1944]. 8o. 8 blz. en 12 bladen. Colophon. Hic libellus quinquagenaria emissus editione amicis auctoris nec non Friderici Nietzschei et Friderici Augusti Wolfii aliquot offertur. Accipiant parvulum donum corde humano. Aantekening. Gedrukt in 50 exemplaren door Ernest van Aelst te Maastricht. Een mededeling van de auteur werd los bijgevoegd.

595. Nietzsche, Friedrich [Wilhelm]:

Aldus sprak Zarathustra. [Door Albert Helman (pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld)]. Driebergen, De Twee Fonteinen. [Amsterdam, F. Hoes. 1944]. 8o. 200 blz. Gebonden. Colophon. ‘Aldus sprak Zarathustra’ door Friedrich Nietzsche, werd met de hand gezet uit de Lutetia van Jan v. Krimpen en tijdens de bezetting door de Duitsers, in het verborgene - in een oplage van 275 exemplaren - gedrukt, ergens in Nederland. Het bindwerk is van Gerard v. Laren, het vignet op de titelpagina van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 185

Wim van Woerden. 250 exemplaren, genummerd 1-250, werden in de handel gebracht, terwijl 25, genummerd I-XXV, gereserveerd bleven voor de uitgever en zijn vrienden. Aantekening. Onder deze misleidende titel publiceerde Albert Helman een studie over Duitsland, het Duitse volk en het Duitse karakter, aan de hand van citaten uit het werk van Duitse schrijvers vanaf de oudste tijden tot heden. Gedrukt door G.G. van Elburg te Warmond. Gebonden door N.V.v.h.J.G. Pulle te Leiden. Een herdruk, aangevuld met een slot-hoofdstuk en een inleiding, verscheen onder de titel ‘Teutonenspiegel. Een les in literatuurgeschiedenis’ door Albert Helman. (Amsterdam 1946).

596. Nieu Geusen Lieden Boecxken, Een.

Waerinne begrepen is den gantschen Handel der Nederlantscher gheschiedenissen, dees voorleden Jaeren tot noch toe ghedragen, eensdeels onderwylen in Druck wtghegaen, eensdeels nu nieu by-ghevoecht. Nu nieulick vermeerdert ende verbetert. Viue Dieu, La Santé du Roy, & La Prosperité des Geus. Anno 1581. [Herdruk. Amsterdam, De Spieghel (J. Schregardus). 1944]. 8o. 200 blz. Gebonden. Colophon. Deze herdruk verscheen in een oplage van duizend exemplaren. 100 exemplaren werden gedrukt op geschept papier en genummerd van 1-100, 900 exemplaren werden gedrukt op crême Engelsch druk en genummerd van 101-1000. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij ‘De IJsel’ te Deventer. De exemplaren genummerd 1-100, werden in half perkament, de overige in half linnen gebonden door J. Brandt en Zn. te Amsterdam.

597. Nieuw Geuzenliedboek.

[Samengesteld door Jan Hendrik de Groot, Gerrit Kamphuis en Hendrik Mattheus van Randwijk. Met inleiding door Hendrik Mattheus van Randwijk]. Uitgegeven in de maand Mei A.D. 1941, na een jaar Duitsche onderdrukking. [Amsterdam, in eigen beheer. 1941]. 8o. 16 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 10.000 exemplaren. Bevat gedichten van Jan H. de Groot (‘Toen Mussert nog een musje was’ en ‘De poort’). G. Kamphuis (‘Der kerken klage’ en ‘Hitler, zoals hij in werkelijkheid is’), H.M. van Randwijk (‘Winter in Hollands tuin’ en een zestal korte gedichten), J.J. Buskes Jr. (‘Zij zullen het niet hebben’),

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 186

Sem Davids (‘De hinkende lengen’) en Fedde Schurer (‘Winkelmanlied’).

598. Nieuw welkomstlied.

[Gedicht door Halbo Christiaan Kool. Met muziek van Margit Leiker. Geïllustreerd door Marten Toonder. 2e druk. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Een verschil met de le druk is dat in deze 2e uitgave het woordje ‘een’ uit de titel is weggelaten: tevens zijn de aanduidingen ‘tweestemmig met guitaarbegeleiding’ en ‘uitgave van de Bezige Bij’ vervallen. De tekst is op een aantal plaatsen gewijzigd. Gedrukt door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam in een oplage van 1000 exemplaren. Zie het volgende nummer.

599. Nieuw welkomstlied, Een.

Tweestemmig met guitaarbegeleiding. [Gedicht door Halbo Christiaan Kool. Met muziek van Margit Leiker. Geïllustreerd door Henk Krijger. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Deze rijmprent werd in de nacht van Dolle Dinsdag gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren op Van Gelder door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam. Een week later vielen 2250 exemplaren in handen van de S.D. Zie voor de herdruk het vorige nummer.

600. Nieuwe geuzenlied, Het.

[Prospectus. Door Gerrit Kamphuis. Met omslagtekening door Marten Toonder. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1944. 8o. 12 blz. Aantekening. Dit prospectus voor een na de oorlog uit te geven verzameling van verzetspoëzie werd op de eigen pers van de uitgeefster te Utrecht gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren.

601. Nieuwe lente.

[Door Peter van Steen (pseudoniem van Peter Mourits). Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Oblong 8o. 32 blz. Aantekening. Deze bundel werd door de dichter in ongeveer 150 exemplaren gecyclostyleerd.

602. Nieuwjaarsbrief 1944.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd [Door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagversiering en een tekening van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 8o. 20 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 187

Colophon. Deze Nieuwjaarsbrief 1944 werd, versierd met een foto, gedrukt en verlucht in 30 exemplaren door H.N. Werkman in December 1943 voor de vrienden van Julia en August Henkels.

603. [Nieuwjaarswens 1945 van Hans Christiaan Schwencke. Met houtsnede door Jan Th. Giesen. 's-Gravenhage, de Telex. 1944]. 4o. Plano. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Gaade te Delft in een oplage van 3000 exemplaren. Enkele tientallen exemplaren werden afgedrukt op verschillende soorten Japans papier. ‘Telex’ was een te 's-Gravenhage verschijnend illegaal blad.

604. Nonymus, A. [pseudoniem van Johannes Hendrikus van Eikeren]:

De legende van het spookschip De Vliegende Hollander. Met twee waterverftekeningen van den schrijver. ‘In den droeven tyt’. [Bussum, F.G. Kroonder]. 1944. 8o. 32 blz. Colophon.... Het werkje werd in de harde winter van 1945 op de handpers afgedrukt in de Erasmusletter naar typografisch ontwerp van den auteur. De oplage bleef beperkt tot 500 exemplaren, bestemd voor vrienden van uitgever en schrijver. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen.

605. Noordhout, W.S. [pseudoniem van Jan Willem Schulte Nordholt]:

Het bloeiende Steen. [Gedichten. Met een inleiding door Gerrit Kamphuis. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 24 blz. [Schildpad-reeks. No. 9]. Colophon. De bundel gedichten ‘Het bloeiende Steen’, geschreven in de jaren 1942 en 1943 door W.S. Noordhout, werd gezet uit de letter Egmont van S.H. de Roos en uitsluitend voor vrienden en kennissen van den dichter en van den uitgever gedrukt in den zomer van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. De tekeningen op het omslag en op het titelblad zijn van Fedde Weidema. Een herdruk verscheen als No. 34 van de Schildpad-reeks. (Utrecht 1946).

606. Noot, Jan van der:

Ode teghen d'onwetende vyanden der

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 188 poëteryen aan Marcus van Wonsel. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1944. 8o. 24 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Gedrukt in 55 exemplaren voor de vrienden van 5 lb. Aantekening. Gedrukt met een civilité op Barchem Green door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. Typografische verzorging van Jan van Krimpen. De tekst is eveneens te vinden in: Gedichten van Jonker Jan van der Noot. Met inleiding en aantekeningen van Albert Verwey 1895). blz. 144.

607. Noppen, Ad van:

De zon schijnt weer. Poëzie en proza. [Met 4 tekeningen. Utrecht, Hans Aalderink. 1944]. 4o. 33 bladen. Gebonden. Colophon. Deze bundel ‘De zon schijnt weer’, werd samengesteld in Utrecht uit werk door Ad van Noppen in de eerste helft van 1944 geschreven. Zij vormt tevens een afsluiting van die periode. Bruine tegels, Zeven muzikanten, Verhaal, Beleg, Verlies en Avond werden reeds in het tijdschrift ‘Parade der Profeten’ gepubliceerd, terwijl ‘Avond’ onder pseudoniem Aart Heuvelman ook in het Vlaamse tijdschrift ‘Klaverdrie’ voorkomt. De uitgave, die in 3 exemplaren verschijnt is getypt door Jopie Dropsie, verzorgd door Hans Aalderink en gebonden door [F.H.] D[anner] te Utrecht in de maand October van het vijfde oorlogsjaar 1944. Aantekening. De exemplaren werden door de auteur gesigneerd terwijl de namen in het colophon met inkt zijn ingevuld. Als losse bijlage (4 blz.) verscheen: Aantekeningen betreffende de fouten en verbeteringen in ‘De zon schijnt weer’. Deze bijlage bevat tevens een ingeplakte foto van de auteur.

608. Nord, [Jacob Julius] Max:

Buiten schot. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1943]. 8o. 16 blz. Colophon. ‘Buiten schot’ werd voor mijn plezier en dat van mijn vrienden gedrukt in een oplaag van 50 exemplaren. Niet in de handel verkrijgbaar. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Behalve ‘Eerste foto uit Indië’ en ‘Guillaume Apollinaire’ werden deze gedichten opgenomen in Max Nord: Suite pathétique en andere verzen. (Amsterdam 1952).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 189

609. Norwid, Cyprian Kamil:

De legende van Krakus en de draak. [Krakus and the dragon. Vertaald en geïllustreerd door A. Nonymus (pseudoniem van Johannes Hendrikus van Eikeren). Bussum], Kameleon Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. Dit werkje werd begonnen in de barre wintermaand van December 1944 en kwam, onder bijna onoverkomelijke moeilijkheden, eerst in April 1945 gereed. Gebrek aan stroom en lettermateriaal, een nijpend tekort aan voedsel en verwarming, razzia's die de weg onveilig maakten, dit alles bracht steeds opnieuw wekenlange vertraging. Op een klein handpersje kon niet meer dan één pagina tegelijk worden afgedrukt en het was ook de beperking die dwong tot het gebruik van de niet als boekletter bedoelde Atlas- en Nobelletter. De gehele oplaag, die maar klein van omvang is, werd afgedrukt op Dürer Text; vijftig exemplaren, genummerd van 1-50, werden voor den uitgever gereserveerd. Aantekening. In een oplage van 750 exemplaren gedrukt door Drukkerij J.K. Smit en Zn. te Amsterdam. Deze vertaling van een Poolse legende werd gemaakt naar de Engelse uitgave, waarvan de volledige titel luidt: ‘Krakus and the dragon. An early Polish legend. Paraphrased from the dramatic version of Cyprian Kamil Norwid by Victorya Gorynska. Printed in the office of the Bauersche Giesserei. Frankfurt am Main. 1929’. Deze Engelse vertaling verscheen als bijlage bij ‘The Fleuron. A journal of typography’. Vol. 7 (Cambridge 1930).

610. Nijhoff, A.H. [Antoinetta Hendrika Nijhoff-Wind]:

Geboorte. [Novelle. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 44 blz. Colophon. Geboorte, een novelle van A.H. Nijhoff, werd in April 1945, de maand waarin Nederland zijn volledige bevrijding verbeidde, gezet uit de Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos en in een oplage van 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren in het verborgene gedrukt op Oud Hollandsch papier.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 190

De Romeinsch genummerde exemplaren blijven ter beschikking van de uitgeverij de Bezige Bij. Aantekening. Werd na de bevrijding in de handel gebracht. De tekeningen op omslag en titel zijn van Charles Roelofsz. Gedrukt door C. Visser te Huizen.

611. Nijhoff, M[artinus]:

De ster van Bethlehem. Een Kerstspel. Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. o [1942]. 8 . 44 blz. Gebonden. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 60]. Aantekening. In 1942 gedrukt door Drukkerij J. Hoeyenbos N.V. te Utrecht in een oplage van 2525 exemplaren. In 1943 werden door dezelfde drukker nog 1000 exemplaren bijgedrukt. Werd na de oorlog herdrukt en tenslotte opgenomen in M. Nijhoff: Het heilig hout. ('s-Gravenhage 1950).

612. Nijhoff, M[artinus]:

Tot de gevallenen. Gedicht. [Met] teekening van P. Klaasse. [Amsterdam], Vrij Nederland. 1945. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van 10.000 exemplaren gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

613. Nijhoff, M[artinus]:

Wij zijn vrij. Gedicht. Met een teekening van K[arel] L[eendert] Links. [Amsterdam], Vrij Nederland. 1945. 4o. Plano. Colophon. Dit gedicht van M. Nijhoff met een teekening van K.L. Links werd overgedrukt uit het Bevrijdingsnummer van ‘Vrij Nederland’, dat vóór de verspreiding op 5 Mei 1945 in beslag werd genomen door de Sicherheitspolizei en den dag daarna door de Koninklijke Marechaussee vrijgegeven. Deze overdruk wordt verkocht ten bate van de ‘Stichting Vrij Nederland’. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage in een oplage van 20.000 exemplaren.

614. O, dat Wintertje '45.

Een vluchtige maar luchtige herinnering aan de laatste (?) maar raakste (?) oorlogswinter. Uitgebeeld [en beschreven] door v. Ribbentel-Magerbuick [pseudoniem van John C. (Johannes Cornelis Joseph) Kennis]. Uitgave: v. tulpebol & pulpeknol Groot-Smullenburg. [Laren (N.H.), Algemeene Type

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 191

Centrale M.J.G. Kroon. 1945]. 8o. 82 blz. Gebonden. Colophon. Stiekum Colophonnetje. Dit boek zag het licht in de diepste duisternis van de na-winter 1945. - Hoe duister het ook was, een clandestien 220-voltje werd toch gevonden voor het opnemen der illustraties, die niet op de pof konden leveren tot de bevrijding Het Licht weer brengt. - Menig zweetdroppeltje heeft ook de druk gekost, gezien de Bezetting niet van Ouderwetse Orde houdt, dewelke dit boek poogt te benaderen. - Met louter handkracht rolde het voor-oorlogse (zwarte) papier door de persen. - Ook de binder en de tekenaar trokken zich terug in hun stoffige zolders, dewijl zij niet van plan waren zich te doen oppikken voor het graven van dekkingsgaten. - Uit hun eigen dekkingsgat hebben de Uitgevers tenslotte de exemplaren zorgvuldig genummerd van 1 tot 600, wat zij veronderstellen een aardig idee te zijn voor later als er weer chocla-repen zijn en het geen kunst meer is iets goeds te brengen. Aantekening. De foto's en het op de aluminium-drukplaten inbranden geschiedde bij de fotograaf Voskuyl te Laren. De afdrukken werden gemaakt door de Algemeene Type Centrale M.J.G. Kroon, aldaar. De exemplaren genummerd 1-200 werden door de auteur gebonden en de rest van de oplage door S. Kransenberg te Bussum.

615. O Jezus, Heer Kindje.

[Gedicht door Dingeman van der Stoep. Baarn, Bosch en Keuning N.V. 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Een gezegend Kerstfeest en een Nieuwjaar met vrede. Kerstmis 1943. Aantekening. De tekening op het omslag is van Ernst Felder. Gedrukt door de uitgeefster. Alle exemplaren zijn gesigneerd door E.J. Bosch Jzn. en D.v.d. Stoep.

616. O Kersnacht, schooner dan de dagen.

Een bundel Kerstverzen. [Samengesteld], uitgeschreven en verlucht door Fons Montens. In de benarde Nederlanden 1944. [Bussum, F.G. Kroonder. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. Toen in Nederland, in het vijfde jaar van den oorlog, de machines tot zwijgen werden gedwongen en ons daardoor ook het voedsel van den geest benomen,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 192 werd deze bundel, geheel met de hand uitgeschreven en op de handpers gedrukt. Een beperkt aantal exemplaren werd met de hand gekleurd en genummerd van 1 tot 250. Geschraagd door de boodschap van den Kerstnacht, dat uit diepe duisternis een stralend licht zal verrijzen, werd deze Kerstbundel uitgebracht in het onvernietigbaar betrouwen dat ook licht over ons rampspoedig en geteisterd Nederland weldra zal gloren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij M.J.G. Kroon te Laren in een oplage van 2250 exemplaren. De exemplaren, genummerd 1-250 werden door de samensteller gesigneerd. Bevat een gedicht van J.v.d. Vondel, G. Gezelle, J.H. Leopold, Jac. van Looy, W. de Mérode, M. Nijhoff, Theun de Vries, Anton van Duinkerken, J.W.F. Werumeus Buning en P. Minderaa. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

617. Odijk, Ad[rianus] J[ohannes]:

Voorland. Gedichten. [Bandversiering van Nico G. Berkhout]. Santpoort, o d'Uilen-spiegel [Aldert Witte]. MCMIXL [1943]. 8 . 16 blz. Gebonden. Colophon. De tekst van deze bundel werd gezet uit de Ionic en gedrukt door Drukkerij De Maas en Waler te Druten in een oplaag van 100 exemplaren. De bandverluchting is van Nico G. Berkhout.

618. Omar Khayyam:

Kwatrijnen. [Rubaiyat. Naar de Engelse vertaling van Edward Fitz Gerald, vertaald door] Ponticus [pseudoniem van Henricus Wybrandus Jacobus Maria Keuls]. Illustraties van John Buckland Wright. [Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 36 blz. [Quousque tandem. No. 4]. Colophon. Deze twee en veertig kwatrijnen van Omar Khayyam werden door den dichter Ponticus in de Nederlandsche taal uit de Engelsche bewerking van Edward Fitzgerald overgebracht. Dit boek is het vierde deel in de reeks Quousque Tandem. Het werd gezet uit de letter Egmont en in het verborgene gedrukt op Hollandsch papier in een oplage van 525 van 1-500 en

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 193

van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij De Bezige Bij. 1944. Aantekening. De illustraties zijn lichtdrukken naar kopergravures van John Buckland Wright, vervaardigd door L. van Leer en Co. N.V. te Amsterdam. Gedrukt door de Utrechtsche Typographen Associatie te Utrecht. Gebrocheerd door M.J. van den Wijngaard. aldaar.

619. Omar Khayyam:

Rubaiyat. [Translated by Edward FitzGerald. With glossary by Nathan Haskell Dole. 's-Gravenhage, L.J.C. Boucher. 1941]. 8o. 36 blz. Gebonden. Aantekening. De aantekeningen werden ontleend aan de Engelse uitgave van 1919. In een oplage van 300 exemplaren gedrukt door N.V. Mouton & Co. te 's-Gravenhage. De tekening op de band werd ontleend aan G. Simenon: Princelycke Devijsen (Antwerpen 1563).

620. Omar Khayyam:

Rubaiyat. [Translated by Edward FitzGerald. Amsterdam, A.A. Balkema]. 1944. 8o. 36 blz. Gebonden. Colophon. This is one of twelve pulls on decent paper made by I.C. and G.W. Aantekening. Herdrukt naar de eerste druk van de vertaling van Edward FitzGerald. Alle exemplaren werden gedrukt op Barcham Green door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem en in perkament gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Typografische verzorging door J. van Krimpen.

621. ‘Onder alle volken zocht ik een rustplaats,...’.

[Met gekleurde tekening van A.W.J.M. Noyons. Amsterdam, F. Hoes. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. De tekst is een gedeelte uit ‘Het Boek Ecclesiasticus’, hoofdstuk 24.

622. Ondergelopen land.

[Gedicht door Jacob Julius Max Nord. Met een tekening van Rachel Fernhout. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1945. Folio. Plano. Colophon. Uitgegeven door De Bezige Bij in Januari 1945. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam in een oplage van 1000 exemplaren. Het gedicht werd, zonder de titel, opgenomen in Max Nord: Strofen uit bezet gebied (Amsterdam 1946) en in Max Nord: Suite pathétique en andere verzen (Amsterdam 1952).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 623. Ondergrondsche Borrelingskes.

Door *. ****** [Cor-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 194 nelis Veth. Met tekeningen van Karel Leendert Links]. Uitgegeven door Kraft durch Schadenfreude N.V. ['s-Gravenhage, H. de Koningh]. 1945. 8o. 36 blz. Colophon. Op 1 April 1945 (Paschen) kwam dit werk, als tweede deel van de Ondergrondsche Knock-Out-Press. Gedrukt in offset op houtvrij papier. De teekeningen en de calligrafie zijn van eenzelfde hand. De opbrengst komt geheel ten bate van de slachtoffers der huidige tyrannie, welker einde in zicht is, nu de horden der onderdrukkers door de meesterlijke strategie der Engelschen, Amerikanen en Russen op eigen bodem hun vernietiging tegemoet gaan. Aantekening. In een oplage van 2000 exemplaren gezet, gedrukt en gebrocheerd door de uitgever.

624. Ontwerp voor een regeling van het toneel na de oorlog.

[Door Fred. Sterneberg, Ben Groeneveld, (Marie) August (André Antoine) Defresne en Hans van Meerten. Utrecht, Het Spectrum. 1943]. 8o. 134 blz. Aantekening. De inleiding, de slotbeschouwing alsmede de hoofdstukken 2, 4, 5, 6 en 8 zijn van de hand van Fred. Sterneberg: de hoofdstukken 1 en 7 werden geschreven door Ben Groeneveld, terwijl August Defresne en Hans van Meerten resp. de hoofdstukken 3 en 9 opstelden. In een kleine oplage gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis.

625. Oorlog en vrede.

[Geschreven en getekend door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1944]. gr. 8o. 5 bladen in map. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren door Drukkerij ‘Nieuw Leven’ te 's-Gravenhage.

626. Op den klik.

[Door Lucas Stafleu. 1e-3e druk. Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. Plano. Aantekening. De 1e druk werd in een oplage van 100 exemplaren gedrukt door de Leidsche Handelsdrukkerij J. Karstens te Leiden; de 2e en 3e druk resp. in een oplage van 25 en 50 exemplaren door G.J. Thieme N.V. te Nijmegen.

627. Openbaring, De, van den Apostel Thomas.

[Door Franciscus Antonius Brunklaus]. Maastricht, N.V. Leiter-Nypels. 1940 [1946]. 8o. 60 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 195

Colophon. Onder de documenten, welke onze litteraire adviseur, de Heer F.A. Brunklaus, in 1939 in het Zuiden van Frankrijk in een oude kloosterboekerij ontdekte, bevond zich, als derde belangrijke vondst, ook deze ‘Openbaring van den Apostel Thomas’. Zij verschijnt tegelijk met ‘Het Evangelie van Judas’ en ‘Het Hooglied van Maria Magdalena’ in een beperkte oplage, welke niet in den handel is. De uitgever, Maastricht 1940. Naschrift. Gezien den gewijzigden smaak van het boekenlezend publiek meenden wij goed te doen ook de nog aanwezige exemplaren van ‘De Openbaring van den Apostel Thomas’ voor een ruimeren lezerskring toegankelijk te stellen. De Uitgever, Maastricht 1943. Aantekening. De mededeling in het colophon is een mystificatie. Gezet en gedrukt tijdens de bezetting door de uitgeefster in een oplage van 1000 exemplaren.

628. Oranje boven, leve de Koningin.

31 Augustus 1940. [Gedicht door Bert Bakker (Lambertus Jozef Bakker). 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1940]. 8o. 4 blz. Colophon. Geeft door dit lied, opdat het Haar bereike, wier strijd ons staande houdt en nóóit de vlag doet strijken. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren in September 1940 door F. Dieke te Voorburg.

629. Orationes ad laudes Vespertinas in usu clericorum.

[Met zeven penteekeningen, met de hand gekleurd, door Jerôme Goffin. Maastricht, J.W. Veltman. 1942]. 8o. 48 blz. Gebonden. Colophon. Orationes ad Laudes Vespertinas in Usu Clericorum werd gedrukt in 1941-1942 door J.W. Veltman te Maastricht in een oplage van 65 exemplaren. De penteekeningen werden vervaardigd door Jerôme Goffin en met de hand gekleurd. Aantekening. De kerkelijke goedkeuring is in dit boek niet afgedrukt, omdat de censor weigerde deze te antedateren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 196

630. Orion Lieder.

[Gedichte von Wolfgang Cordan (pseudoniem van Heinz Horn). Amsterdam, Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar)]. 1941. 8o. 64 blz. Gebonden. [Kentaur-Druck. No. 4]. Colophon.... zu Wormerveer durch Meijer's Boeken Handelsdrukkerij aus der ‘Gravura’ und der ‘Libra’ gedruckt. Die sinnbildzeichnung des schlosses mit der sternenkrone entwarf Carel Willink. Es wurden nur 60 nummerierte exemplare hergestellt, die nicht im handel sind. Aantekening. Typografische verzorging door J.H. van Eikeren. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam.

631. Orpheus.

Een kleine cyclus verzen en rijmen. [Door J. van Wageningen (pseudoniem van Jacob Presser). Amsterdam, in eigen beheer. 1943]. 8o. 12 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door J.S. Bijlsma te Barneveld. Werd opgenomen in J. van Wageningen: Orpheus en Ahasverus. ('s-Gravenhage 1953).

632. Orpheus.

Tweede cyclus. [Gedichten door J. van Wageningen (pseudoniem van Jacob Presser). Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 20 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 110 exemplaren door Drukkerij D.A.V.I.D. te Amsterdam. Werd opgenomen in J. van Wageningen: Orpheus en Ahasverus. ('s-Gravenhage 1953).

633. Oscar Wilde.

1854, 16 October, 1944. [Door J.C. ten Horst (pseudoniem van J. Kortenhorst). 's-Gravenhage], Jako Pers [in eigen beheer]. 1944. [1945]. 8o. 16 blz. Colophon. De hierna volgende rede werd uitgesproken op 16 October 1944 door J.C. ten Horst, welke ook de vertaling uit het Engelsch verzorgde. Tien exemplaren werden gedrukt op Holl. getint vergé en genummerd van I-X en vijf en twintig exemplaren op houtvrij Schrijf en genummerd van 1-25. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Pa ap te 's-Gravenhage. Het boekje verscheen na de oorlog.

634. Overeem, Jac.:

Terug tot het volk. Religieus verhaal. Garderen (Veluwe), Uitgeverij ‘Anastasius Veluanus’

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 197

1942. [Voorthuizen, in eigen beheer. 1943]. 8o. 144 blz. Aantekening. In een oplage van 1060 exemplaren gedrukt door J. Bout te Huizen.

635. Overeem, Jac.:

Vuur zonder rook. Een religieus verhaal van de Veluwe. Voorthuizen, Uitgeverij ‘Flevo’ [in eigen beheer. 1944]. 8o. 232 blz. Aantekening. Gedrukt door J. Bout te Huizen in een oplage van 1060 exemplaren. Vervolg op ‘Zijn eerste gemeente’. Zie ook No. 636.

636. Overeem, Jac.:

Zijn eerste gemeente. Van een jongen dominee en zijn boerenvolk. Voorthuizen, Uitgeverij ‘Flevo’ [in eigen beheer. 1944]. 8o. 192 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1060 exemplaren door J. Bout te Huizen. Zie ook No. 636.

637. Overweldiger, De.

Hoofdstuk I en II van het boek Habakuk vertaald en van een nawoord voorzien door Henri Friedlaender. [Wassenaar, in eigen beheer. 1945]. 8o. 12 blz. [Pulvis Viarum. No. 2]. Colophon. In de donkere oorlogswinter 1944-45 vertaald en in het verborgene gezet. Zomer 1945 gedrukt als tweede deel van de reeks Pulvis Viarum. Van de 125 genummerde exemplaren op Pannekoek Renaissance zijn 25 (I-XXV) voor vrienden bestemd. Aantekening. Gedrukt door N.V. Mouton en Co. te 's-Gravenhage.

638. Paasch Appèl.

[Door Lucas Stafleu. Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 4000 exemplaren door Drukkerij Ruys te Amsterdam.

639. Paaschbrief.

[Door W.G. Scheeres. Met houtsneden van Bert Bouman. Dordrecht, Stadsevangelisatie der Gereformeerde Kerk. 1945]. 8o. 4 blz. Colophon. Deze Paaschbrief werd in opdracht van de Stadsevangelisatie der Geref. Kerk te Dordrecht geschreven door W.G. Scheeres in het jaar 1945. Initiaal

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd en slotvignet, voorstellende Christus bij de Emmaüsgangers, zijn houtsneden van Bert Bouman. De typo-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 198 grafische verzorging is van Drukkerij J. de Longte te Dordrecht. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren.

640. Palmer, Evelyn [pseudoniem van Gertrud van Baaren-Pape]:

Verses by a female Robinson Crusoe. [Met tekening door Adine van Houten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 20 blz. [Schildpadreeks. Derde Tiental, No. 4 (moet zijn: No. 3)]. Colophon. These verses by Evelyn Palmer, with an introductory poem by [to] K., and illustrated by Adine van Houten, were set in Bodoni type and printed in the spring of 1944 in an edition exclusively intended for friends and relations of the author, illustrator and publisher. Aantekening. Gedrukt door J.R. van Rossum te Utrecht in een oplage van ongeveer 175 exemplaren. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de dichteres gesigneerd. De nummering is foutief.

641. Pannwitz, Rudolf:

Nietzsche und die Verwandlung des Menschen. [Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt Pantheon. [(Dr. K.G. Kollar). 1943]. 8o. 76 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 1500 exemplaren door N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen.

642. Pannwitz, Rudolf:

Weg des Menschen. [Auslese, mit Einleitung, von Wolfgang Frommel. Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 1942. 8o. 40 blz. Colophon. Aus der Libra, der Lutetia und der Erasmus bei Boosten en Stols zu Maastricht im handsatz herrgestellt. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren. Voor de tweede druk zie No. 932.

643. Paul [pseudoniem van Paul Roelof Citroen]:

o Richard. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1942]. 8 . II, 142 blz. Gekartonneerd.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 199

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 110 exemplaren door N.V. Mouton en Co. te 's-Gravenhage. Typografische verzorging van Henri Friedlaender.

644. Paul Robeson zingt.

[Gedicht van Hendrik Marsman. Met verluchting van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 8.o 4 blz. Colophon. Dit gedicht van H. Marsman werd op Kerstmis door een der schippers gezonden aan zijn vriend in gevangenschap. Het werd gedrukt en versierd in de donkere dagen voor Kerstmis 1942 door H.N. Werkman in een oplage van 20 exemplaren. Hiervan zijn enkele beschikbaar voor vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Het gedicht werd ontleend aan H. Marsman: Porta Nigra. (Utrecht 1934).

645. Paulhan, Frédéric:

Réflexions. [Amsterdam], Les éditions de la bête noire [A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën. 1944]. 8o. 64 blz. Colophon. La première édition a été publiée en 1939 par M.E. du Perron à l'île de Java en trente exemplaires. La présente édition, a été imprimée en 100 exemplaires sur papier des Manufactures Royales de Pannekoek pour la Bête Noire. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Ed. IJdo te Leiden. Dick Elflers tekende het omslagvignet.

646. Pauli, Hertha:

‘Maar’ een vrouw.... Biografische roman over Bertha von Suttner. (Vert. van J.W. Hogaers [pseudoniem van Johan Bernhard Greeve]). Santpoort, N.V. Uitgeverij vh. C.A. Mees. 1940 [1943]. 8o. 420 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1500 exemplaren door Drukkerij F.E. MacDonald te Nijmegen. In 1943 en in 1944 gebonden door Kusters te Amsterdam-Duivendrecht. In Februari 1945 werd het restant van de oplage door de bezetters in beslag genomen.

647. Paulus.

- De eerste brief van den apostel Paulus aan de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 200

Corinthiërs. [Vertaald door Everhard Hoek]. Pegasus Pers. 1940. [Amsterdam, F. Hoes. 1945]. 4o. 36 blz. Colophon. Deze tekst werd gedrukt in de Garamont letter ter drukkerij Aen de Rivier. Er werden 250 exemplaren vervaardigd en genummerd van 1-250. Aantekening. Gedrukt bij Drukkerij ‘De IJsel’ te Deventer. Gebrocheerd door Proost & Brandt te Amsterdam. Typografische verzorging door Johan H. van Eikeren.

648. Péguy, Charles [Pierre]:

Heureux ceux qui sont morts... [Met tekening door Jan Naaijkens. Hilvarenbeek, Jan Naaijkens. 1944]. 4o. Plano. [Sous-marin-presse. No. 5]. Colophon. Poème de Charles Péguy, mort pour la France. En mémoire des camarades morts pour notre patrie. Gravé par J. Naaijkens. Impression 5 de la S-M-Presse. Il a été tiré 50 exemplaires. Sept. 1944. Aantekening. Herdruk van 4 coupletten van de afdeling ‘Prière pour nous autres charnels’ uit het gedicht ‘Eve’, dat voor het eerst werd gepubliceerd in de Cahiers de la quinzaine, 15me série, 4me cahier (Paris 1913). Gedrukt door Drukkerij Hinga te Rotterdam.

649. Pellico, Silvio:

Mijn gevangenschap. Naarden, De Periscoop [Amsterdam, F. Hoes]. 1943. 8o. 48 blz. Halfperkament. Colophon. Van Silvio Pellico, Mijn Gevangenschap, zijn 250 exemplaren, genummerd van 1-250, gedrukt op Hollandsch papier bij Johan Veldener te Utrecht. - Zij werden gebonden door Joris van Gaveren te Gent. Aantekening. Dit boek is niet de vertaling van Pellico's beroemde verhaal, maar het bevat de vertaling van een verslag van de nederlaag en de terugtocht van het Franse leger in 1812 in Rusland van de hand van Eugène de Coucy, echtgenote van Nicolas Charles Oudinot, duc de Reggio.

650. Pelt, A[ntonie Pieter Johannes] van:

Herfstig gelaat. Verzen. [Met omslagtekening door Jan Peeters]. Santpoort, Aldert Witte. 1942 [1943]. 8o. 44 blz. Colophon. Deze bundel werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt in 1942. Teekening: Jan Peeters. Buiten de gewone oplage werden 12 exemplaren genummerd van I-XII en geteekend door den dichter.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 201

Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam in een oplage van 500 exemplaren.

651. Pelt, A[ntonie Pieter Johannes] van:

Nymphale. [Met tekeningen en vignetten door Nico Wijnberg]. Santpoort, d'Uilenspiegel-Pers [Aldert Witte]. 1940 [1943]. 4o. 24 blz. Gekartonneerd. Colophon. ‘Nymphale’ werd gedrukt met de letter Egmont van S.H. de Roos in een oplage van 100 exemplaren, waarvan 12 exemplaren werden geteekend door den dichter en genummerd van I-XII. Teekeningen en vignetten: Nico Wijnberg.

652. Pelt, A[ntonie Pieter Johannes] van:

Zephyros in October. Amsterdam, [in eigen beheer]. 1944. 8o. 20 blz. Colophon. Deze plaquette werd gezet uit de Egmontletter en gedrukt in het najaar van 1944 op Strathmore Smoothteat. Van de oplage, welke werd beperkt tot 100 exemplaren bleven er 12 in handen van den dichter. Deze werden geteekend en genummerd van I-XII. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Mart. Spruyt te Amsterdam.

653. Perk, Jacques [Fabrice Herman]:

Eene helle- en hemelvaart. Sonnettenkrans. [Amsterdam, A.A. Balkema]. 1943. 4o. 16 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Deze sonnettenkrans werd voor de bibliophielen van de 5 lb naar de eerste publicatie in de Nederlandsche Spectator van 3 September 1881 herdrukt in 55 exemplaren door J.F. Duwaer en Zonen te Amsterdam op Barchem Green-papier met de Meidoornletter van S.H. de Roos. Aantekening. Typografische verzorging en omslag door S.H. de Roos.

654. Perron, [Charles] E[dgar] du:

Over André Gide. [Met voorwoord door Frederik Eduard Anton Batten. 's-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1944]. 8o. 60 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 5]. Colophon. E. du Perron: Over André Gide vormt deel V

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 202 van de Astra Nigra-reeks. De oplage bedraagt 125 exemplaren. Aantekening. Gebundelde beschouwingen uit de Nieuwe Rotterdamsche Courant en het Bataviaasch Nieuwsblad. Gedrukt door Drukkerij Albedon (N.G. van der A) te 's-Gravenhage. Er bestaan 6 exemplaren op beter papier.

655. Perron, [Charles] E[dgar] du:

Over Stendhal. [Opstellen, verzameld en ingeleid door Frederik Eduard Anton Batten. 's-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1944]. 8o. 48 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 6]. Aantekening. Werd in een oplage van 125 exemplaren gedrukt door Drukkerij Albedon (N.G. van der A) te 's-Gravenhage. Er werden 6 exemplaren op goed papier gedrukt. Bevat een verslag van de opening van het Musée Stendhal te Grenoble (eerst verschenen in Het Vaderland) en drie besprekingen van uitgaven over Stendhal (eerst verschenen in de Nieuwe Rotterdamsche Courant).

656. Perron, [Charles] E[dgar] du:

Pacifisties tweegesprek. ['s-Gravenhage, F.E.A. Batten. 1945]. kl. 8o. 8 blz. [Vliegend Verzet. No. 2]. Colophon. Dit ‘Pacifisties Tweegesprek’ van E. du Perron werd overgenomen uit ‘Schrijvers getuigen tegen oorlog en militarisme’, een uitgave van de Jongeren Vredes Actie in 1936, en herdrukt voor het goede doel als Vliegend Verzet no. 2 in Maart 1945. Oplaag 100 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door N.G. van der A (Drukkerij Albedon) te 's-Gravenhage.

657. Perron, [Charles] E[dgar] du:

Scheepsjournaal van Arthur Ducroo. Amsterdam, L.J. Veen's Uitgevers-Maatschappij N.V. [1943]. 8o. 132 blz. Gebonden. [Prominenten-reeks]. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1500 exemplaren door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer en gebonden door H. van Rijmenam te 's-Gravenhage.

658. Persijn, Giséla [Caroline Maria Persijn-van de Gumster]:

In mineur. [Gedichten. Leiden, Jan Vermeulen]. 1945. 8o. 24 blz. Aantekening. In kleine oplage gedrukt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 203

659. Pervigilium Veneris.

Venus-verwachtingsnacht. [Latijnse tekst met vertaling door Jan Prins (pseudoniem van Christiaan Louis Schepp)]. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1945. 8o. 12 bladen. Colophon. Pervigilium Veneris met de vertaling van Jan Prins is in Januari 1945 in 150 exemplaren gedrukt op Hollandsch papier voor A.A. Balkema. Aantekening. Gedrukt door J.F. Duwaer en Zn. N.V. te Amsterdam. Werd opgenomen in Jan Prins: Bijeengebrachte gedichten. Deel 2. ('s-Gravenhage 1947).

660. Phoenix, De.

[Gedichten. Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1945]. 8o. 6 enkelzijdig bedrukte blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door de Barneveldse Drukkerij te Barneveld in het begin van 1945.

661. Pieters, L[udovicus] J[oannes]:

Randgebergte. [Gedichten. Rotterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 56 blz. Aantekening. Gedrukt door N.V. Batteljee en Terpstra te Leiden in een oplage van 150 exemplaren. Op een vijftal gedichten na herdrukt onder dezelfde titel. ('s-Gravenhage 1946).

662. Plan voor de coöperatieve uitgeverij De Bezige Bij in hoofdlijnen.

[Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 600 exemplaren.

663. Plof, Jacquelientje [pseudoniem van Ina Brokmeier-van der Beugel]:

Papieren harten. Een zeer onserieuze studie. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1945. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

664. Pluym, J.B. van der.

- Drie brieven van den kunstschilder Johannes Baptiste van der Pluym (1843-1912). Met twee reproducties. Uitgegeven en van een toelichting voorzien door Mevr. A.C.G. Botterman-van der

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 204

Pluym. Eerste honderdtal. Voor rekening van de schrijfster geëxploiteerd door het Boekenfonds ‘Die Raeckse’, Apeldoorn 1913. [ Haarlem, ‘De Vrije Katheder’ en ‘De Patriot’. 1944]. 8o. 44 blz. Colophon. Deze drie brieven van een schilder werden voor rekening van de schrijfster gedrukt op de persen van de C.V. Boekdrukkerij Laring & Stokveld te Apeldoorn, A.D. MCMXVII in 100 exemplaren, die alle werden voorzien van de paraaf der samenstelster. Aantekening. De brieven werden geschreven door Mr. Esther Hillesum (gedeporteerd in 1943). De aantekeningen en toelichtingen werden geschreven door David Koning. Typografisch verzorgd en gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door P. van Leeuwen te Nieuw Vennep.

665. Poe, Edgar Allan:

The city in the sea and other poems. [Selected by Geertjan Lubberhuizen]. Illustrated by Fred Ingram [pseudoniem van Fedde Weidema. Utrecht], The Busy Bee [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 36 blz. Colophon. The City in the Sea. This edition, composed in ‘Egmont’-type with ‘Erasmus’ initials both designed by S.H. de Roos, has been printed in secret in the office of ‘The Busy Bee’, somewhere in occupied Holland. The edition is limited to 500 numbered copies on Dutch handmade paper. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Bevat de volgende gedichten: The city in the sea; The conqueror Worm; Ulalume; The sleeper: The raven: Annabel Lee: A dream within a dream; The valley of unrest: The bells: The haunted place.

666. Poesjkin, Alexander [Sergejewitsj]:

De steenen gast. [Kamjenny gostj. Tragedie]. Uit het Russisch vertaald [en ingeleid] door Aleida G[erarda] Schot. Amsterdam, [in eigen beheer. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. Met kleumende vingers gezet en in 250 exemplaren op een kleine degelpers gedrukt in de maand Maart van het hongerjaar 1945... Aantekening. Typografisch verzorgd door de vertaalster en gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam.

667. Poesjkin, Alexander [Sergejewitsj]:

Enkele gedich-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 205 ten. Uit het Russisch vertaald door Aleida G[erarda] Schot. Amsterdam, A.A. o Balkema. [1944]. 8 . IV, 36 blz. Colophon. Gedrukt in 150 exemplaren op Ingres in het najaar van 1944. Aantekening. Ontleend aan de verzamelde werken van Poesjkin in 6 delen (Moskou 1936). Gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam. Behalve een aantal gedichten, die noch in het oorspronkelijke noch in de vertaling een titel dragen, bevat deze bundel: Nacht (Notsj). 'k Herinner mij (Kxxx). De profeet (Prorok). De dichter (Poët). Het profanum vulgus (Tsjernj), Aan den dichter (Poëtoe). De echo (Echo). Bacchantenlied (Bakchitsjeskaja pesnja). Elegie (Jelegia). Uit Pindemonte (Iz Pindemonte). Inleiding tot den bronzen ruiter (Mjednyj Wsadnik. Wstoepleni'je) en Exegi monumentum. Zie ook No. 668.

668. Poesjkin, Alexander [Sergejewitsj]:

Mozart en Salieri. [Mozart i Salieri. Tragedie. Met enkele van Poesjkin's gedichten]. Uit het Russisch vertaald [en ingeleid] door Aleida G[erarda] Schot. Amsterdam, [in eigen beheer. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. Met de hand gezet en in 260 exemplaren op een kleine degelpers gedrukt in de verwachtingsvolle Aprilmaand van 1945.... Aantekening. Typografisch verzorgd door de vertaalster en gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam. De gedichten werden ontleend aan A. Poesjkin: Enkele gedichten. (Amsterdam 1944). Zie No. 667. De titels luiden: De profeet (Prorok), De dichter (Poët). Het profanum vulgus (Tsiernj), Aan den dichter (Poëtoe). De echo (Echo), en Exegi monumentum.

669. Ponten, Josef:

Het koor stort in. [Der Meister]. Novelle. [Vertaald door A. Marja (pseudoniem van Arend Theodoor Mooij)]. Bussum, F.G. Kroonder. 1943. 8o. 136 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt door Koch en Knuttel N.V. te Gouda. Omslag en boekversiering door R. Snapper. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. In 1945 verscheen een herdruk bij dezelfde uitgever.

670. Poort, De.

[Gedicht. Door Jan Hendrik de Groot. Met een tekening door Fedde Weidema. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 206

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren op papier Van Gelder op de eigen pers van de uitgevers. Het gedicht werd opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

671. Pot, Evert J. [pseudoniem van Wisse Alfred Pierre Smit]:

Dagboek onder het kruis. [Met illustraties door Lodewijk Brouwer (pseudoniem van Henk Krijger). Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). o 1945]. 8 . 48 blz. Gebonden. [D.A.V.I.D.-reeks. No. 3]. Colophon. Dagboek onder het kruis door Evert J. Pot, geïllustreerd door Lodewijk Brouwer, werd in het verborgene gedrukt als derde nummer van de D.A.V.I.D.- reeks, welke tot stand komt op de persen van de ondergrondsche drukkerij D.A.V.I.D. De oplage bedraagt 775 van 1-750 en van I-XXV genummerde exemplaren. Het is een uitgave van De Bezige Bij. Aantekening. Een herdruk verscheen in 1947 ('s-Gravenhage. W. van Hoeve).

672. Praas, Jan [Gerrit]:

Expositie. Jutphaas, Drukkerij Koenders. 1942. 8o. 32 blz. Colophon. Deze gedichten werden in October 1942 gekozen uit ruim honderd, zijnde de poëtische productie van het jaar 1942... Deze bundel werd gedrukt ter drukkerij Koenders onder leiding van den Heer E. Koenders, in een oplaag van 16 exemplaren, genummerd 1-16, en voorzien van de handtekeningen van dichter en drukker. Aantekening. De omslagtekening is van de hand van Henk Doornekamp.

673. Praas, Jan [Gerrit]:

Grijs weleer. [Verlucht door Joost Baljeu. Utrecht, in eigen beheer. 1944]. kl. 4o. 12 bladen. Colophon. Deze zes grijze gedichten door Jan Praas werden door Joost Baljeu in zeven exemplaren met de hand verlucht en uitgevoerd, ten gerieve van enkele verwaten lieden, waaronder illustrator en dichter, die

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 207 menen dat hiermede de vriendschap wordt gediend. Een en ander werd geregeld en geschapen onder het kanongebulder en bommengedreun tijdens de maanden September-October van het oorlogsjaar negentien honderd vier en veertig.

674. [Prange, Jacobus Marie:

Mijnheer Moggedun. Lithographie. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. Plano. Aantekening. Deze litho was oorspronkelijk bedoeld als illustratie voor Emile Mandeau, Verbrande erven. (Zie No. 532). Gedrukt door N.V. Drukkerij Senefelder te Amsterdam in een oplage van 200 exemplaren.

675. Predigt, Die, des neuen Jahrs.

[Durch Martin Buber. Met toelichting door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. Folio. 4 blz. Colophon. ‘Die Predigt des neuen Jahrs’ een chassidische legende van Martin Buber, werd in opdracht van De Blauwe Schuit gedrukt in Februari 1941 door H.N. Werkman, die ook het omslag maakte. De oplage is beperkt tot 60 exemplaren, die niet in den handel komen en bestemd zijn voor de vrienden van de Blauwe Schuit. Aantekening. De tekst werd overgenomen uit ‘Die Legende des Baalschem’ (1907). Bijgevoegd is een toelichting van 4 blz., getiteld ‘Korte toelichting bij tekst en omslag’.

676. Prière pour nous autres charnels.

[Gedicht. Door Charles Pierre Péguy. Verlucht door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. 4o. 4 blz. Colophon. Prière pour nous autres charnels, een gedicht van lieutenant Charles Péguy, gevallen aan de Marne op den weg tusschen de dorpen Villeroy en Mounthyon 5 september 1914. In Mei 1941 gedrukt in opdracht van De Blauwe Schuit door H.N. Werkman in een oplage van 90 exemplaren, die niet in den

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 208 handel komen en uitsluitend bestemd zijn voor de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Herdruk van de eerste zeven coupletten van de afdeling ‘Prière pour nous autres charnels’ uit het gedicht ‘Eve’, dat voor het eerst werd gepubliceerd in de Cahiers de la quinzaine, 15me série, 4me cahier (Paris 1913).

677. Pro Patria.

De stem van Holland in vaderlandse verzen. Bloemlezing, verzameld en toegelicht door K[laas Hanzen] Heeroma en G[errit] Kamphuis. 's-Gravenhage, D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. 1941 [1942]. 8o. 172 blz. Gebonden. [De Kleine Sleutelreeks. No. 24]. Aantekening. Oplage: 2000 exemplaren. Gebonden door H. van Rijmenam te 's-Gravenhage.

678. Proclamatie.

[Door Albert Helman (pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Marie Lichtveld). Met tekening door J. Voskuil. Amsterdam, M. Oldenboerrichter. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 genummerde en gesigneerde exemplaren.

679. Psalm IX.

Zijnde de psalm die Ds. Pieter Cornelisz op 3 October 1574 heeft laten zingen in den bevrijdingsdienst na Leidens ontzet, nu ter gelegenheid van 3 October 1944 herdicht [door Klaas Hanzen Heeroma] en te gepaster tijd in Leiden gedrukt en verspreid. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1944]. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt door P.J. Jansen te Leiden.

680. Psalm, Den CIX, Voir den Oppersangmeester.

Een Psalm Davids. [Berijmd door Philips van Marnix, genaemt, van Sint Aldegonde. Haarlem, F. Mayer. 1942]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door N.V. Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem.

681. Psalm Davids, Een, voir den oppersangmeester.

Wt der Hebreisscher sprake overgeset doir Philips van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 209

Marnix genaemt Van Sint Aldegonde. Amsterdam, A.A. Balkema. [1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Den CIX Psalm. Gedrukt in de duistere maanden van MCMXLIV. Aantekening. Op het omslag getiteld: Den CIX Psalm. In een oplage van 100 exemplaren op Van Gelder gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam.

682. [Psalmen.

Uebersetzt von Martin Buber. Uitgekozen door A.J. Zuithoff. Met verluchting door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 8o. 8 blz. Colophon. Deze psalmen, waarin nood en verlangen eeuwenlang werden uitgezongen, zijn uit de oorspronkelijke Hebreeuwsche tekst vertaald door Martin Buber en voor de vrienden van De Blauwe Schuit in December van het jaar 1942 herdrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 75 exemplaren, die niet in den handel komen. Aantekening. Bevat Buber's vertaling van de psalmen 130, 43, 94 en 12.

683. Quem queritis.

Ludus Paschalis Rheno-Trajectensis saeculi duodecimi. [Amsterdam, A.A. Balkema. 1943]. 4o. 8 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Textus huius ludi sumptus est ex editione Guelferbytana Gustavi Milchsack anni MDCCCLXXX cui nomen Die Oster- und Passionsspiele. In lucem missus Amstelaedami ad usum amicorum v lb. ad festa Paschalia Anni Domini MDCCCCXXXXIII Harlemi impressus est prelo Joannis Enschedé. Emissa sunt 1. exemplaria charta Batava. Aantekening. Typografische verzorging door J. van Krimpen.

684. Racine, Jean [Baptiste]:

Andromache. [Andromaque]. Treurspel in vijf bedrijven. Vertaling van Jan Prins [pseudoniem van Christiaan Louis Schepp]. Antwerpen en Bilthoven, Ad. Donker. 1941 [1944]. 8o. 60 blz. Gebonden. Aantekening. Werd in een oplage van 600 exemplaren gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Op een inliggend

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 210 blaadje is een overzicht van de inhoud gegeven. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren.

685. Raedt, Jan de [pseudoniem van Pieter Jacobus Meertens]:

Middeleeuwsche geestelijke poëzie. Verzameld. Verlucht met houtgravures van Pam G. Rueter. Amsterdam, Uitgeverij Contact. [1944]. 8o. 116 blz. Gekartonneerd. Colophon. Deze uitgave, gezet uit de ‘Lutetia’, werd in het jaar 1944 gedrukt bij Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer, en gebonden door J. Brandt en Zn te Amsterdam. De oplage bedraagt 3000 exemplaren.

686. Raedt, Jan de [pseudoniem van Pieter Jacobus Meertens]:

Middeleeuwsche wereldlijke poëzie. Verlucht met houtgravures van Pam G. Rueter. Amsterdam, Uitgeverij Contact. [1944]. 8o. 112 blz. Gekartonneerd. Colophon. Deze uitgave, gezet uit de ‘Lutetia’, werd in het jaar 1944 gedrukt bij Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer, en gebonden door J. Brandt en Zn te Amsterdam. De oplage bedraagt 3000 exemplaren.

687. Razzia.

[Gedicht door Klaas Voskuil. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Gedrukt in een oplage van 25 exemplaren. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

688. Razzia Nov. '44.

[Door G. Broeder. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 28 blz. Colophon. Van deze, met de hand gekleurde uitgave, zijn de eerste vijftig exemplaren genummerd van 1-50. Deze exemplaren blijven ter beschikking van den auteur. De opbrengst van de overige exemplaren zal worden aangewend ter ondersteuning van de slachtoffers der huidige onderdrukking. In het verborgene gedrukt te Den Haag, December 1944. Aantekening. Geillustreerd met 10 ingeplakte tekeningen van de auteur (waarvan één op omslag). De oplage bedraagt minder dan 50 exemplaren. Het boekje werd niet verspreid.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 211

689. Recrutenschool.

[Door Melis Stoke (pseudoniem van Herman Salomonson). 's-Gravenhage, Oxford Groep. 1940]. Folio. 18 bladen. Aantekening. Deze gedichten werden uit de gevangenis gesmokkeld en door Mevrouw G.J. van Dulkenraad-Dörr, Freule J.W. Ortt en Mej. H. Verloop in een oplage van 300 exemplaren gestencild. Door ‘onbevoegden’ werden deze gedichten telkens opnieuw vermenigvuldigd, zodat er verschillende uitgaven in omloop zijn, die, ook in de tekst, afwijken van deze oorspronkelijke uitgave. Op één na vormen deze verzen de afdeling ‘Recrutenschool’ in Herman Salomonson: Recrutenschool en andere gevangenisverzen. ('s-Gravenhage 1946).

690. Referaten Medische Zendingsconferentie.

o 's-Gravenhage, N.V. Boekencentrum. [1942]. 8 . IV, 84 blz. Aantekening. Gestencild in een oplage van ongeveer 200 exemplaren door ‘Linco’ te 's-Gravenhage.

691. Reizang van burgers, terugkeerend uit de ballingschap. [Door Pieter Cornelis Boutens. Met omslagtekening van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht van P.C. Boutens uit diens ‘Middelburg's Overgang’ werd gedrukt door H.N. Werkman in een oplage van 90 exemplaren in het jaar 1944 om ter rechter tijd verdeeld te worden onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Het openluchtspel ‘Middelburg's overgang in 1574’ met reien van P.C. Boutens en muziek van F.E.A. Koeberg verscheen in 1924.

692. Rengertsz, Jan [pseudoniem van Joannes Gommert Elburg]:

De distelbloem. Gedichten. [Met tekeningen door Lotte Ruting. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 44 blz. Colophon. De distelbloem, een keuze uit de bundel Door de Nacht, bevattende verzen uit 1943-1944, werd ondergronds, met de hand gedrukt in de Bodoni Corps XII en zag, voorzien van pseudoniem, het licht in September 1944. De oplage bedraagt 60 genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Lotte Ruting en G.v.d. Werf op de handpers van de Kunstnijverheidsschool te Amsterdam. Een gedeelte van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 212 deze gedichten werd opgenomen in Jan G. Elburg: Door de nacht. (Amsterdam 1948).

693. Revius, Jacobus:

Het Hoghe Liedt Salomons. In Nederduytsche Gesangen ghebracht. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. [1942]. 8o. 56 blz. Gebonden. Colophon. Herdrukt naar ‘Het Hoghe Liedt Salomons. In Nederduytsche Gesangen gebracht, door Iacobum Revium... Tot Deventer, By Sebastiaen Wermbouts, Boeckdrucker op den Poot, inden vergulden Bybel. 1621’, in een oplage van 275 exemplaren op met de hand geschept Fransch lompenpapier door de Firma Boosten en Stols te Maastricht in het jaar 1942. Aantekening. Het marmer op de platten van de band is met de hand vervaardigd door Maria Paulina Brunt.

694. Rilke, Rainer Maria:

Over oorlog. Citaten uit brieven. [Vertaald door J.W. Kuiper]. Zaandijk, [Klaas Woudt]. 1944. kl. 8o. (10 × 7). 16 blz. Colophon. Rilke schreef de hier geciteerde brieven in de jaren 1915-1919. In het vijfde jaar van de tweede wereldoorlog, in de herfst, werden zij gezet uit de 6-punts Astree en met behulp van de degelpers uit d'Oude Zoutkeet gedrukt op geschept register, in een oplaag van 15 exemplaren, alle van een nummer voorzien. De tekst werd overgenomen uit Levensinzicht, in welk boek (het werd vertaald door J.W. Kuiper) vele brieven van den dichter werden bijeengebracht door Gitta Mencken. U kreeg dit boekje van den uitgever. Aantekening. De omslagtitel luidt: Uit de brieven van Rainer Maria Rilke.

695. Rilke, Rainer Marie:

Six lettres à A.A.M. Stols. [Avec notes par Alexander Alphons Marius Stols. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Le tirage de cette plaquette, destinée à mes amis, a été limité à 99 exemplaires, dont 2 sur papier du Japon et 97 sur papier, filigrané ‘F.J. Head’, fait à la main par Messrs J. Barcham Green & Son à Maidstone (Kent, Angleterre). Le caractère est le ‘Lutetia’

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 213 dessiné par J. van Krimpen. Achevé d'imprimer à Maestricht le 21 décembre 1927 par A.A.M. Stols. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Alle exemplaren zijn door de uitgever gesigneerd.

696. Rilke, Rainer Maria. - A. Marja [pseudoniem van Arend Theodoor Mooij]:

Keur uit Rilke. Vertaalde gedichten. [Met inleiding per brief. Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder. 1944]. 8o. 48 blz. Colophon. Door een samenloop van omstandigheden werd het manuscript van ‘Keur uit Rilke’, dat reeds in 1939 voor de druk gereed was, destijds niet gepubliceerd. Thans verschijnt het, in de lente van het oorlogsjaar 1944, in een zeer beperkte oplaag voor vrienden en bekenden van den auteur en den uitgever van de Bayard Pers. Vijftig exemplaren, genummerd van 1-50 verschenen op Vergé Text en werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. Werd in een oplage van 500 exemplaren gedrukt door Drukkerij van der Schaaf te Amsterdam. Fons Montens tekende het omslag. terwijl Joh. H. van Eikeren zich met de typografische verzorging belastte. De in deze bundel voorkomende vertaling van het ‘Requiem voor een vriendin’ werd opgenomen in A. Marja: Van mens tot mens. (Amsterdam 1948).

697. Rimbaud, [Jean] Arthur:

o Le bateau ivre. Poëme. Amsterdam, [A.A. Balkema]. 1942. 4 . VIII, 8 blz. [Vijf Ponden Pers]. Colophon. Texte d'après l'édition H. de Bouillane de Lacoste. Imprimé à 50 exemplaires pour l'agrément des bibliophiles du 5 lb par Joh. Enschedé en Zonen à Haarlem en caractères Fleischman de 16 sur papier de Hollande Van Gelder Zonen. Aantekening. Typografische verzorging door Jan van Krimpen. Het gedicht werd oorspronkelijk opgenomen in A. Rimbaud: Poésies. (Paris 1873).

698. Rimbaud, [Jean] Arthur:

Les mains de Jeanne-Marie. [La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8o. 8 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en mars 1943 avec les caractères ‘Lutetia’ par Claude

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 214

Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 50 exemplaires sur papier de Hollande, numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Het gedicht werd oorspronkelijk opgenomen in A. Rimbaud: Poésies. (Paris 1873).

699. Rimbaud, [Jean] Arthur:

Lettre de Charles d'Orléans à Louis XI pour solliciter la grace de Villon, menacé de la potence. [Utrecht, C. Leeflang Jr. et G.M. van Wees. 1945]. 8o. 24 blz. Colophon. C. Leeflang et G.M. van Wees vous adressent, avec leurs salutations, ce présent à l'occasion de la victoire glorieuse de mai 1945. Le texte a été composé clandestinement en avril 1945 sur la maquette du maître-imprimeur Charles Nypels, qui a prêté gracieusement les lettrines de sa collection privée. Le tirage a été limité à 150 exemplaires, numérotés de 1 à 150 en chiffres arabes, dont cet exemplaire porte le numéro:.. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Hoeyenbos te Utrecht. Alle exemplaren zijn gesigneerd. De oorspronkelijke tekst werd voor het eerst gedrukt in November 1891 in het tijdschrift l'Evolution.

700. Rimbaud, [Jean] Arthur:

Poésies complètes. [Avec portrait de l'auteur]. Douai, Editions Paul Demeny-Fils. 1938. [La Haye, A.A.M. Stols. 1945]. 8o. 128 blz. Gebonden. Colophon. Achevé d'imprimer le premier décembre mil neuf cent trente-huit par Jean Nicolle à Louviers (Eure) pour les Editions Paul Demeny-Fils à Douai. Il a été tire 15 exemplaires sur papier de Hollande numérotés de 1 à 15. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. De exemplaren op Hollands papier zijn niet verschenen.

701. Rispens, J[an] A[lbertus]:

De roep der aarde. Rilke-Nietzsche variaties. 1943. [Utrecht, Jac. P. Romijn, 1944]. 8o. 32 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 10].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 215

Colophon. Dit essay ‘De Roep der Aarde’ door J.A. Rispens werd gezet uit de Bodoni en gedrukt in Februari 1944 in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van schrijver en uitgever. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 125 exemplaren naar een ontwerp van A.A.M. Stols, door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Alle exemplaren werden door de auteur gesigneerd. Op 23 Juni 1944 werd aan de intekenaren medegedeeld dat de Schildpadreeks niet werd voortgezet. Op deze kennisgeving stond ook een lijstje met errata voor dit essay. Opgenomen in J.A. Rispens: De geest over de wateren. (Kampen 1950).

702. Rispens, J[an] A[lbertus]:

Over den mythischen achtergrond der litteratuur. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 12 blz. [Schildpad-reeks. No. 5]. Colophon. Deze studie werd gezet uit de Nobel en de Gill sans serifs en voor vrienden van schrijver en uitgever gedrukt in Mei 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 100 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Dit essay werd opgenomen in J.A. Rispens: De geest over de wateren. (Kampen 1950).

703. Roemeensche volksballaden.

Ingeleid en vertaald door Marius Valkhoff. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 8o. 36 blz. [Schildpad-reeks. Derde Tiental. No. 5]. Colophon. Deze Roemeensche Volksballaden ingeleid en vertaald door Marius Valkhoff werden gezet uit de Bodoni en in Mei 1944 gedrukt in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van vertaler en uitgever. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 125 exemplaren door de Utrechtsche Typografen Associatie te Utrecht. Toon van Ham tekende het schildpad-vignet en Rein van Looy ontwierp het omslag, waarop als titel staat vermeld: Roemeense Roversballaden. Alle exemplaren werden door de vertaler gesigneerd.

704. Roland Holst, A[drianus]:

Een winterdageraad. [Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 8 blz. Colophon. Deze eerste druk van Een Winterdageraad van A. Roland Holst werd in een oplage van 50 exem-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 216 plaren gedrukt, welke niet in den handel kwam, op de eigen pers van de Uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Een 2e druk verscheen in 1945 na de bevrijding bij dezelfde uitgever.

705. Roland Holst, A[drianus]:

Eigen achtergronden. Inleiding tot een voordracht uit eigen werk. [Utrecht], De Bezige Bij [(Charles E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 40 blz. [Quousque tandem. No. 5]. Colophon. Eigen Achtergronden door A. Roland Holst is het vijfde deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Het boek werd gezet uit de Baskerville letter en in het verborgene gedrukt op Hollandsch papier in een oplage van 525 exemplaren. De exemplaren gemerkt 1-500 kwamen in den handel. I-XXV bleven ter beschikking van de Uitgeverij. Aantekening. Boekversiering door Jan Verstegen. Deze tekst van een lezing, gehouden voor het Haagse genootschap ‘Oefening Kweekt Kennis’ werd gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie en gebrocheerd door Boekbinderij v.h. Den Hartog, beiden te Utrecht. Een herdruk verscheen bij dezelfde uitgever in 1946.

706. Roland Holst, A[drianus]:

Helena's inkeer. Een fragment. Derde druk. Gouda, Gerard Leeu ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. De derde druk van ‘Helena's Inkeer’ werd gezet uit de ‘Romanée’ en in October 1944 gedrukt op de persen van Gerard Leeu te Gouda. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door Drukkerij ‘Nieuw Leven’ te 's-Gravenhage. Voor de 1e, 2e en 4e dr. zie resp. de nummer 370, 371 en 707.

707. Roland Holst, A[drianus]:

Helena's inkeer. Een fragment. Vierde druk. 's-Hertogenbosch, G. van Leempt ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1945. 8o. 16 blz. Colophon. De vierde druk van ‘Helena's Inkeer’ werd gezet uit de ‘Mediaeval’ en in Februari 1945 gedrukt door G. van Leempt te 's-Hertogenbosch. Aantekening. In een oplage van 950 exemplaren gedrukt door Van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 217

Marken's Drukkerij-Vennootschap te Delft. Voor de eerste drie drukken zie de nummers 370, 371 en 706.

708. Roland Holst, A[drianus]:

In memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. Obierunt idibus V MCMXL. [in eigen beheer. 1940]. 8o. 8 blz. Aantekening. Gedrukt door de Firma Zwaan en Zn. te Alkmaar in een klein aantal exemplaren, die met eigenhandige opdrachten door de auteur ten geschenke werden gegeven. Werd opgenomen in A. Roland Holst: Tegen de wereld. ('s-Gravenhage 1947).

709. Roland Holst, A[drianus]:

In memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. Obierunt idibus V MCMXL. [2e druk. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1941]. 4o. 12 blz. Colophon. Gedrukt in een oplage van vijf-en-twintig door den auteur gesigneerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Boosten en Stols N.V. te Maastricht. Zie aantekening bij No. 708.

710. Roland Holst, A[drianus]:

In memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. [3e druk. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 28 blz. [Quousque tandem. No. 2]. Colophon. Dit In Memoriam Charles Edgar du Perron en [sic] Menno ter Braak is het tweede deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Het werd gezet uit de letter van Garamont en in het verborgene gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Zie aantekening bij No. 708.

711. Roland Holst, A[drianus]:

In memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak. Obierunt idibus V MCMXL. [Met een inleiding door ‘Anonymus fecit’ (pseudoniem van Eddy van der Veen). Uitgevers:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 218

Eddy van der Veen en Jacques Frenkel]. 1942. 8o. 16 blz. Colophon. Deze tweede uitgave van A. Roland Holst's ‘In memoriam Charles Edgar du Perron et Menno ter Braak’ werd begin 1942 naar het door den dichter rondgezonden gestencilde exemplaar volgens speciaal typografisch ontwerp gezet uit de ‘Garamont’-letter en gedrukt in een oplage van 50 exemplaren op houtvrij romandruk. Buiten de gewone oplage van 35 ingenaaide exemplaren werden 15 exemplaren in linnen gebonden en genummerd van I tot XV. Aantekening. ‘Deze colophon is onjuist. Er werden door den di chter nimmer gestencilde of anonyme exemplaren verspreid. Tenslotte zijn er, naast gecartonneerde en linnen exemplaren, ook nog enkele exemplaren in half leer. A.R.H. was woedend over deze uitgave’ (aldus A. Bornkamp in zijn Bibliografie. Zie No. 97).

712. Roland Holst-van der Schalk, Henriëtte [Goverdina Anna]:

De loop is bijna volbracht. Vier gedichten. [Met portret door Charley Toorop en initialen door André van der Vossen. 's-Gravenhage], Mansarde Pers [(Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga). 1944]. 4o. 16 blz. Colophon. Deze vier gedichten van Henriëtte Roland Holst-van der Schalk maken deel uit van een na den oorlog te verschijnen cyclus ‘De loop is bijna volbracht’. Ze werden gezet met de Romanée van J. van Krimpen. Het portret van de dichteres werd geteekend door Charley Toorop. De initialen en het titelvignet zijn ontworpen en in metaal gesneden door André van der Vossen. Van de oplage werden honderd exemplaren op de handpers getrokken, genummerd van 1-100. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 1000 exemplaren. De genummerde exemplaren werden gesigneerd door Henriëtte Roland Holst en Charley Toorop. Deze 4 gedichten zijn de eerste van een cyclus van 22 gedichten die opgenomen werden. in Henriëtte Roland Holst-van der Schalk: In de webbe der tijden (Rotterdam 1947).

713. Romijn, J[acob Pieter]:

Zoo ging de oorlog voorbij. Een

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 219 vertelling. Met een teekening van Adine van Houten. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 16 blz. [Schildpadreeks. No. 4]. Colophon. De vertelling ‘Zoo ging de oorlog voorbij’ van J. Romijn, geïllustreerd door Adine van Houten, werd geschreven in 1942. De tekst werd gezet uit de letters Bodoni en Fleischmann en uitsluitend voor vrienden van den schrijver gedrukt in het voorjaar van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Het vignet is getekend door Toon van Ham. Alle exemplaren werden gesigneerd. Werd opgenomen in Jac. P. Romijn: Punt van uitgang. (Utrecht 1946).

714. Rondeel

[door Victor le Chaste (pseudoniem van Hendrik Gerard Hoekstra). Met tekeningen van Fedde Weidema. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage in een oplage van 200 exemplaren. Na de oorlog opgenomen in Victor le Chaste: Amorosa. (Amsterdam 1945).

715. Rooduyn, Hans [Johannes Jacobus Rooduyn]:

Maanzaad. Tien lethargische gedichten. [Amsterdam, Reinold Kuipers. 1945]. 8o. 16 blz. Colophon. Deze bundel, dragende het teken van de Boekvink, is anno 1945 gezet uit de Egmont van S.H. de Roos en gedrukt op een handpers in honderd genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Acat te Amsterdam. Het vignet werd getekend door Frans Hazeveld.

716. Rossetti, D.G. [Gabriel Charles Dante Rossetti]:

Selected poems. [Selected by Hendrik Jan Scheepmaker]. Amsterdam, A.A. o Balkema. [1944]. 8 . IV, 68 blz. Colophon. These poems have been selected form The Works of Dante Gabriel Rossetti by H.J. Scheepmaker and printed in 200 copies on Haesbeek Imperium. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Planeta te Haarlem.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 220

717. Rotsvaste overtuigingen.

[Door Johannes Jacobus Buskes Jr. Amsterdam, in eigen beheer. 1940]. 8o. 4 blz. Aantekening. Overdruk van een artikel dat verscheen in het Kerkblad van de Geref. Kerken in Hersteld Verband van 17 augustus 1940. Oplage: 2000 exemplaren.

718. Rotterdam, Mary van [pseudoniem van Mary van Wessem]:

Volk in smart. Maastricht, Uitgeversmaatschappij ‘Novaria’. [Amsterdam, Uitgeversmaatschappij Holland. 1945]. 8o. 132 blz. Gebonden. Colophon. Deze verzen ‘Volk in smart’ werden geschreven in de periode: Najaar 1939 tot Najaar 1944. Aantekening. Gezet door de J.K. Smit & Zonen; gedrukt door Drukkerij Mart. Spruvt en gebonden door de firma Wansink en Daemberg, allen te Amsterdam. Oplage: 750 exemplaren. Verschenen na de bevrijding.

719. Rotterdamsche Studentenalmanak voor het jaar 1942. [Acht en twintigste] jaargang. [Onder redactie van A. van Vollenhoven, J.P. Kuipers, W. Houwink, A.J. Lohr en J.J. Drenth. Rotterdam, Rotterdamsch Studenten Corps. 1942]. 8o. 62 blz. Geïll. Gekartonneerd. Aantekening. Werd gestencild door de redactie in een oplage van 125 exemplaren. De illustraties werden ontleend aan oudere jaargangen van de Almanak. Er werd eveneens een foto opgenomen van de Senaat 1942-43 (bestaande uit J.D. Wilton, J.H.G. Ferman. W. Houwink, L. Perk Vlaanderen en J.G. Wackwitz), waarbij echter alle leden ‘onthoofd’ werden.

720. Rotterdamsche Studentenalmanak voor het derde oorlogsjaar. Negen en twintigste jaargang. Privé-uitgave. [Onder redactie van J. de Nes en H.H. Polzer. Rotterdam, Rotterdamsch Studenten Corps]. 1943. 8o. 71 bladen. Geïll. Gebonden. Aantekening. In een oplage van 125 exemplaren gestencild door D.J. Parie te Rotterdam. De illustraties werden verzorgd door de redactie. De ‘Verjaardagen der leden van het Koninklijk Huis’ werden op een los blaadje bijgevoegd.

721. Rotterdamsche Studentenalmanak voor het vierde oorlogsjaar. Dertigste jaargang. [Onder redactie van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 221

J. de Nes, A. van Vollenhoven en J.D. Wilton. Rotterdam, Rotterdamsch Studenten Corps. 1944]. 8o. 89 bladen. Gebonden. Aantekening. Werd in een oplage van 150 exemplaren gestencild door D.J. Parie te Rotterdam.

722. Rougemont, Denis de:

La vraie défénse contre l'esprit totalitaire. ['s-Gravenhage, N.V. Boekencentrum. 1942]. 8o. 16 blz. Aantekening. Overgenomen uit ‘Les cahiers protestants’, Nov. 1938. In een oplage van 500 exemplaren gehectografeerd door ‘Linco’ te 's-Gravenhage.

723. Rousseau, [Henri], le douanier: De wraak van een Russische wees. [La vengeance d'une orpheline russe]. Een toneelstuk. [Ingeleid en vertaald] door A. Sylvan [pseudoniem van Anthonie Bosman. 's-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 20 blz. [Herberg-reeks. No. 2]. Colophon. Deze bundel verscheen als tweede deel van de Herberg-Reeks, werd gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en typografisch verzorgd door Rinus van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.] in het vroege Voorjaar van 1945 in een oplage van 100 exemplaren genummerd van I-XV en 16-100. De opbrengst komt geheel ten goede aan hen, die trachten zich aan slavernij te onttrekken. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te Leiden. Het vignet op het omslag werd getekend door A.H. Stoppelenburg. Aan de vertaling lag de tekst ten grondslag, die gepubliceerd werd in de catalogus van de Rousseau-tentoonstelling in de Galerie Flechtheim in Berlijn (1926).

724. Rozelaar, Marc:

Interludium. Honderd kwatrijnen uit de jaren 1934-1940. Amsterdam, H.J. Paris. 1942. 8o. 32 blz. Colophon. Van dezen bundel kwatrijnen werden 25 exemplaren gedrukt voor goede vrienden van den schrijver. Aantekening. Gedrukt door N.V. Koch en Knuttel te Gouda.

725. [Rozendaal, Willem Jacob:

Linoleumsnede in vijf kleuren. Stilleven. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. Plano.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 222

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage.

726. Rozendaal, W[illem] J[acob]:

Nieuw grafisch A.B.C. [Breda, C.J. Asselbergs. 1944]. 1 blad tekst, getekend titelblad en 26 bladen. In halflinnen map. [Eenhoorn-Pers]. Aantekening. Gedrukt op een handpers door de uitgever in een oplage van 150 exemplaren. ‘De bladen g, o en x werden geheel of nagenoeg geheel, bewerkt door Petra, de vrouw van den teekenaar’.

727. Russen, De, staan in Polen.

Bij de intrede van het nieuwe jaar. [Door Jan Hendrik de Groot. Gedicht. Amsterdam, in eigen beheer]. 1944. 8o. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren door Gebrs. E.P.A. van de Geer te Amsterdam. Het gedicht werd opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

728. Ruyter, M[ichiel] A[driaenssoon] de:

Gebed gedurende het gevecht bij den Etna van 23 April 1676 tegen Du Quesne. [Met houtsnede van Nico J. Bulder. 's-Gravanhage, N.V. Drukkerij Trio. 1944]. 4o. Plano. Colophon. Gezet uit de Grotius-letter van S.H. de Roos en gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage naar een houtsnede van Nico Bulder. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren. De volledige tekst van dit gebed vindt men in Gerard Brandt: Het leven en bedrijf van den Heere Michiel de Ruiter. Amsterdam 1687, blz. 983.

729. Ruyter, Michiel Adriaenssoon de:

[Spreuk. Gecalligrafeerd door Hennie Berkemeier. 2e druk. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. Plano. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht in een oplage van ongeveer 1000 exemplaren.

730. Rijckevelt, E. [pseudoniem van Govert Monsees]:

Ultra pacem. Verzen. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. 8o. 44 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Colophon. Van dezen bundel, gedrukt in het vierde bezettingsjaar, werden zes exemplaren voorzien van een bijzondere opdracht.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 223

Aantekening. In een oplage van 300 exemplaren gedrukt door Drukkerij van Boekhoven te Utrecht. Deze bundel werd na de oorlog, in een enigszins uitgebreider vorm, herdrukt met dezelfde titel, maar onder het pseudoniem L.J. Martinet. ('s-Gravenhage 1947).

731. Rijdes, B[arend]:

Het derde beeld. [Met een teekening van C.W. Veenstra. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 36 blz. [Schildpad-reeks. No. 7]. Colophon. Deze novelle, ‘Het derde beeld’, van B. Rijdes, met een teekening van C.W. Veenstra, werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en voor vrienden en verwanten van schrijver en uitgever gedrukt in den zomer van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de schrijver gesigneerd. Werd na de oorlog als No. 31 van de Schildpad-reeks herdrukt. (Utrecht 1945).

732. Rijdes, B[arend]:

Orpheus. Een cyclus. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1944]. 8o. 48 blz. Gebonden. Colophon. Gedrukt in een oplaag van 200 exemplaren, genummerd van 1-200, en bestemd voor de vrienden van den dichter, die deze exemplaren van zijn handteekening heeft voorzien. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Na de oorlog verscheen in de Helikon-reeks een herdruk. ('s-Gravenhage 1947).

733. Rijk, Maarten de [pseudoniem van Nicolaas Anthony Donkersloot]:

Orpheus en Eurydice. [Gedichten. Versierd met een initiaal, getekend door Hennie Berkemeier. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 4o. 16 blz. Colophon. Orpheus en Eurydice, een gedicht door Maarten de Rijk, werd gezet uit de Minister Antiqua en in het verborgene gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 375 genummerde exemplaren. Het werd in het begin van 1945 uitgegeven door De Bezige Bij. Aantekening. Gedrukt op de eigen pers van de uitgevers. Werd na de oorlog herdrukt in Anthonie Donker: Tondalus' visioen, waarin opgenomen Orpheus en Eurydice. (Amsterdam 1948).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 224

734. Sabbatgesänge.

[Uitgezocht en toegelicht door Friedrich Robert August Henkels. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. Folio. 8 blz. Colophon. Deze bundel ‘Sabbatgesänge’, een keuze uit oude Joodsche Sabbatliederen, werd in opdracht van De Blauwe Schuit gedrukt voor Joden en Christenen in het licht van Paschen 1941 door H.N. Werkman, die ook de teekeningen van het omslag eigenhandig met de drukkersrol vervaardigde. De oplage is beperkt tot 60 exemplaren, die niet in den handel komen en verdeeld worden onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De toelichting (4 blz.) is los bijgevoegd. De plaquette bevat gedichten van Jehuda Halevi. vertaald door Franz Rosenzweig; de Sabbatpsalm (Ps. 92), vertaald door Martin Buber, en enkele jiddische liedjes van Ludwig Strausz.

735. Sack der Consten, Den.

Wten Latine/Italiaensche/ Fransche/duytsche ghecopuleert Om te vermaken die beswaerde sinnen. Ende voor hem dye gheerne wat nyeus hooren. Herdrukt naar de Antwerpsche volksuitgave van 1528 met alle daarin voorkomende houtsneden. o Voor de Kameleon-Pers in het jaar M.CM.XL. [Bussum, F.G. Kroonder. 1944]. 8 . 40 blz. Colophon. Deze herdruk van het volksboek ‘Den Sack der Consten’, dat gedrukt en uitgegeven werd in 1528 door Jacob van Liesvelt te Antwerpen, is met de hand gezet uit de Grotius letter. De oplaag werd beperkt tot 300 exemplaren die genummerd zijn van 1 tot 300. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij West-Friesland te Hoorn. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren.

736. Santema, Willem:

Fersen. Skreaun wylst er finzen siet fen Des. '43 oant Aug. '44. [Verzameld en uitgegeven door T. Santema-Atsma. Sneek, in eigen beheer. 1944]. 8o. 12 blz. Aantekening. Op het titelblad staat vermeld: ‘Hy waerd ta de dea foroardiele de 5te Augustus 1944’. Gedrukt door J. Eldering te Sneek in een oplage van 50 exemplaren.

737. Schaatsenrijder.

[Gedicht door Gerrit Achterberg. Met

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 225 tekening door Jaap Beckmann. Dordrecht, Hans Roest. 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Van het gedicht ‘Schaatsenrijder’ van Gerrit Achterberg met een teekening van Jaap Beckmann zijn 130 exemplaren gedrukt, welke door den dichter werden gesigneerd en genummerd van 1 tot en met 130. Aantekening. 30 exemplaren kwamen niet in de handel. Gedrukt door Drukkerij Henskes te Dordrecht. Na de oorlog opgenomen in Gerrit Achterberg: Sphinx. ('s-Gravenhage 1946).

738. Scheepmaker, H[endrik] J[an]:

Aan het raam. Een kleine reeks sonnetten. Amsterdam, A.A. Balkema. [1945]. oblong 8o. 16 blz. Colophon. ‘Aan het raam’ is in Februari 1945 gedrukt in 125 exemplaren op Hollandsch papier waarvan 25 door den schrijver zijn geteekend. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam. Voor de omslagen werd verschillend gekleurd papier gebruikt. Werd opgenomen in de herdruk van H.J. Scheepmaker: Het gedenken. (Amsterdam 1946).

739. Scheepmaker, H[endrik] J[an]:

Het gedenken. Gedichten. Amsterdam, A.A. Balkema. 1941 [1944]. 8o. 36 blz. Colophon. Gedrukt in 100 exemplaren met de Garamondletter op Pannekoek-papier. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Borghout. Werd, uitgezonderd de gedichten ‘Fragment’. ‘Denkend aan huis’ en ‘Carpe noctem’, opgenomen in de herziene herdruk die onder dezelfde titel verscheen in de Proloog-reeks. (Amsterdam 1946).

740. Scheepmaker, H[endrik] J[an]:

Verzen. Amsterdam, [in eigen beheer]. 1942. 8o. 28 blz. Getypt. Colophon. Deze gedichten werden geschreven van Mei tot October 1942. De bundel werd vervaardigd in 12 exemplaren: 2 op geschept Hollandsch papier (A en B) en 10 op Engelsch papier (1-10).

741. Schendel, Arthur van:

Sparsa. [Opstellen, verzameld door Charles Eugène van Blommestein. Utrecht], o De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8 . IV, 48, IV blz. [Quousque tandem. No. 7]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 226

Colophon. Sparsa van Arthur van Schendel is het zevende deel van de reeks Quousque Tandem welke tot stand komt door de welwillende samenwerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Dit boek werd gezet uit de Garamont letter en gedrukt op Oud-Hollandsch papier in een oplage van 525 exemplaren, die werden genummerd van 1-500 en van I-XXV. De laatsten bleven ter beschikking van de uitgeverij ‘De Bezige Bij’. Aantekening. Typografie van A.A.M. Stols. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Gebrocheerd door H. van Rijmenam, aldaar. Bevat: Van de menschen; De grammar school; Onderschatting en overschatting; Het mijn en dijn; Potgieter en de romantiek; Het land zonder boek; Stratford-on-Avon.

742. Scheps, J[ohannes] H[ermanus]:

Geloof en vertrouwen. Verzen van en in benauwenden tijd. Den Dolder, Uitgeversbureel ‘Op Korte Golf’ [in eigen beheer]. 1941. 8o. 48 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1500 exemplaren door de firma B. Cuperus Azn. te De Bilt.

743. Scheps, J[ohannes] H[ermanus]:

Rondom het groote lijden. Den Dolder, Protestantsche Boek- en Brochurenhandel [in eigen beheer]. 1942. 4o. 16 blz. Aantekening. Deze verzenbundel, in 2000 exemplaren gestencild door de uitgever, werd als camouflage ter hand gesteld aan de bezoekers van de door de auteur georganiseerde illegale samenkomsten, om bij een eventuele inval, de lezingen van de auteur voor ‘literaire besprekingen’ te kunnen laten doorgaan. Op het omslag is opzettelijk 1941 gedrukt.

744. Schieland, Willem van [pseudoniem van Willem Adriaan Wagener]:

Verkort front. ['s-Gravenhage, K.C. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1944. 8o. 44 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 7]. Colophon.... vormt deel VII van de Astra Nigra-reeks. De oplage is 100 exemplaren. Niet in den handel. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Albedon (N.G. van der A) te 's-Gravenhage.

745. Schröder, P[ieter] H[endrik]:

Celestinus en het wonder. Kerstspel in drie taferelen. Utrecht, Vrijzinnig Christe-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 227

o lijke Jeugd Centrale. [1942]. 8 . 36 blz. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 4]. Aantekening. Gecyclostyleerd door het Secretariaat van de V.C.J.C. in 1100 exemplaren. Het omslag werd gedrukt.

746. Schuchart, Max:

Hommage à François Villon. Oorspronkelijke en vertaalde balladen. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1944]. 8o. 38 blz. Colophon. Hommage à François Villon werd gezet uit de Hollandsche Mediaeval en Libra en gedrukt op Houtvrij Engelsch Druk in een beperkte oplaag van 250 exemplaren. Aantekening. De exemplaren genummerd 1-50 werden door de dichter gesigneerd. Gedrukt door Drukkerij v.h.C. de BoerJr. te Den Helder. Bij de ‘Ballade van het Concours te Blois’ behoort een errata-slip.

747. Schuchart, Max:

Zwarte verzen. [Amsterdam, in eigen beheer]. 1943. 8o. 20 blz. Colophon. ‘Zwarte verzen’ verschenen in een oplaag van 75 exemplaren, genummerd en gesigneerd door den auteur in het jaar 1943. Zij werden gezet uit de tien punts Garamond Bold, gedrukt op Engelsch druk van Van Gelder en niet in den handel gebracht. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij v.h.C. deBoerJr. te Den Helder. De gedichten uit deze bundel (behalve ‘Kwatrijnen’ en ‘Vergeet mij niet’) werden na de oorlog opgenomen in de bundels van Max Schuchart: ‘Verboden nadruk’ (Amsterdam 1945) en ‘Sprekend mijzelf’ (Amsterdam 1945).

748. Schuur, Koos [Jacobus Geradus Schuur]:

De dichter. [Amsterdam, ‘Het vrije boek in onvrije tijd’. 1945]. 4o. Plano. Colophon. Gedrukt op de tentoonstelling ‘Het Vrije Boek in Onvrije Tijd’ op een ondergrondsche drukpers met fietsaandrijving in een genummerde oplage. De opbrengst is bestemd voor een bijzonder doel. Amsterdam, Zomer 1945. Aantekening. De beschrijving van deze uitgave werd alleen opgenomen omdat zij tot de drie uitgaven behoort die op de genoemde tentoonstelling werden gedrukt. Zie voor de beide andere uitgaven de nummers 43 en 271.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 228

749. Schuur, Koos [Jacobus Geradus Schuur]:

Novemberland. Gedichten. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1943]. oblong 8o. 12 blz. Colophon. Gedrukt in een oplaag van 100 exemplaren, waarvan 50 op Hollandsch papier. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Typografische verzorging door A.A.M. Stols. Werd opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946). Zie ook het vo gende nummer.

750. Schuur, Koos [Jacobus Geradus Schuur]:

Novemberland. [2e druk. Amsterdam, Reinold Kuipers. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. Dit handschrift is met het teeken van de Boekvink gedrukt in 100 genummerde exemplaren. Aantekening. Gedrukt door N.V. Wed. J. Ahrend en Zn. te Amsterdam. Frans Hazeveld tekende het Boekvink-vignet. Werd opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1945). Zie ook het vorige nummer.

751. Schuur, Koos [Jacobus Geradus Schuur]:

Regenherberg. [Zaandijk], Bij de Oude Zoutkeet [Klaas Woudt]. 1945. 8o. 20 blz. Colophon. Regenherberg werd geschreven in het najaar van 1943 voor Dick de Jong en zijn echtgenoote Tine, en in het voorjaar van 1945 gedrukt met de handpers uit de Oude Zoutkeet. Aantekening. Gedrukt in 10 exemplaren door Klaas Woudt te Zaandijk in de drukkerij van diens vader. Werd opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946).

752. Schuur, Koos [Jacobus Geradus Schuur]:

Windverhaal. Gedichten. Dordrecht, De Semaphore Pers [Anthony Bosman]. 1941 [1944]. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. ‘Windverhaal’, een bundel gedichten van Koos Schuur werd gezet uit de Egmont-cursief en gedrukt in de oorlogswinter van 't jaar 1941 voor de Semaphore-Pers te Dordrecht. De oplaag bleef beperkt tot 270 exemplaren, waarvan 120 gesigneerd werden door den auteur. 20 hiervan, genummerd van I-XX kwamen niet in den handel. De overigen werden genummerd van 21-120 en van 121-270.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 229

Aantekening. Buiten de oplage verschenen er 10 exemplaren genummerd met de letters van de naam van de dichter. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Werd opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946).

753. Seghers, Pierre:

Richaud du Comtat. [La Haye], Pour les Amis du Chien de Pique. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1944]. 8o. 16 blz. Colophon. La présente édition originale composée en caractères Romulus a été tirée le 30 aoôt 1944 à15 exemplaires hors commerce numérotés de I à XV pour ‘Les Amis du Chien de Pique’ et à 50 exemplaires numérotés de 1 à 50. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

754. Seume, J[ohann] G[ottfried]:

Apokryphen. Geschrieben 1806 und 1807. [Auswahl, mit Nachwort, von Wolfgang Frommel. Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 1941 [1943]. 8o. 68 blz. Colophon. Apokryphen wurden bei der Druckerei Meijer zu Wormerveer in der Perpetua-Letter gesetzt und auf Luxe-Textpapier gedruckt. Es wurden nur 250 gezählte Exemplare hergestellt. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Tvpografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

755. Shakespeare, [William]:

Sonnetten. [Oerset yn it Frysk fen Douwe Kalma. Dokkum, D.J. Kamminga. 1944]. 8o. 16 blz. Aantekening. Bevat de vertaling van de sonnetten I, XII, XVIII XXIX. L, LXXI, LXXXI, XC, CVI, CVII, CXVI en CXXIII. Gedrukt do or de uitgever in een beperkte oplage op Simili Japon van Van Gelder en Zonen.

756. Shakespeare, William:

Three sonnets. Dutch version by Rosey E[va] Pool. [Utrecht, G.M. van Wees. 1944]. 4o. 16 blz. Colophon. In the year of distress and hope 1944, the afore-printed sonnets were issued in 50 copies by G.M. van Wees, who destined number.. for...

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 230

Aantekening. Bevat naast de Engelse tekst een speciaal voor de uitgever gemaakte vertaling van de sonnetten 20, 96 en 129. Gedrukt door N.V. Schotanus en Jens te Utrecht.

757. Sickenga, Jaap [Jacob Sickenga]:

Tusschen muur en geweerloop. [1943]. kl. 4o. 16 blz. Aantekening. Dit bundeltje gedichten werd door enkele vrienden van de schrijver, die in 1942 werd gefusilleerd, in beperkte oplage gecyclostyleerd. De vader van de dichter. Ir. N. Sickenga, liet deze verzen, aangevuld met enkele brief-fragmenten, in 1945 als privé-uitgave herdrukken onder de titel: ‘Tussen muur en geweerloop door Memento Vivere, Maatricht voorjaar 1942, opgedragen aan hen. met wie ik tezamen in Maastricht was’.

758. Sikkema, Haje [pseudoniem van Jan Hendrik de Groot]:

De visvangst. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1945]. kl. 8o. 16 blz. [De Handpalm. No. 3]. Colophon. Van ‘De visvangst’, geschreven tussen zomer 1943 en winter 1944, werden gedrukt 65 exemplaren. Aantekening. Naar een ontwerp van de uitgever gedrukt door de Utrechtsche Typografen Associatie te Utrecht.

759. Sleeboom, Jan:

Onbekende soldaat. [Gedicht. Met vignetten van de dichter. [Appingedam, Drukkerij Rozenborg. 1945]. Folio. 8 blz. [Erechtheion-uitgave. No. 1]. Colophon. Onbekende Soldaat, een gedicht van Jan Sleeboom met vignetten van den schrijver, werd gezet uit de Grotius en in het geheim gedrukt op Oud-Hollandsch Pannekoek, als eerste Erechtheion-uitgave in den winter van 1944-1945. De oplage bestaat uit 225 exemplaren genummerd van 1-200 en van I-XXV. Deze laatste 25 exemplaren zijn niet in den handel.

760. Sleeboom, Jan:

Stormkaap. Gedichten uit den oorlogstijd 1940-1945. [Met omslagtekening door de dichter. Appingedam, Drukkerij Rozenborg. 1945]. 24 blz. [Erechtheion-uitgave. No. 2]. Colophon. Stormkaap, een bundel gedichten van Jan Sleeboom, met vignet van den schrijver, werd geschre-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 231 ven in de jaren der Duitsche bezetting en in het voorjaar van 1945 clandestien gedrukt en uitgegeven als Erechtheion-uitgave. De tekst werd gezet uit de Erasmus Mediaeval cursief van S.H. de Roos, het papier is getint Vergé van Van Gelder Zonen. De oplaag bestaat uit 200 exemplaren, genummerd van 1-200 en 25 exemplaren, genummerd van I-XXV. Deze laatste zijn niet in den handel.

761. Slob, N. [pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]:

De diepzee-duiker. Met teekeningen van P. van Luik [pseudoniem van J. Voskuil. Amsterdam], De Distelvink [G. Soutendijk. 1945]. oblong 8o. 24 blz. Colophon. De Diepzee-duiker werd uitgegeven door De Distelvink in 1000 exemplaren. De voorbereiding werd begonnen in Maart 1945. 30 exemplaren werden gebonden en genummerd van 1-30. Sommige van de verzen werden door N. Slob geschreven naar aanleiding van de teekeningen van P. van Luik, andere dienden tot motief voor sommige van de teekeningen

762. Smit, Gabriël:

De boekverkoper. [Utrecht, in eigen beheer. 1943]. 8o. 24 blz. Colophon. Het gedicht ‘De boekverkoper’ van Gabriël Smit werd, ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan op 1 Juli 1943 van de N.V. Boekhandel voorheen J.G. Broese te Utrecht, geschreven en gedrukt voor den directeur C. Leeflang Jr. De typografische verzorging is van Charles Nypels; de initiaal en Lutetia-letter zijn van J. van Krimpen; de druk is van Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem; de band werd vervaardigd door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De oplage bedraagt één exemplaar, gesigneerd door den dichter, den drukker, den letterteekenaar en den binder. Aantekening. Er verschenen bovendien nog 2 exemplaren in blanco omslag met het woord ‘nietig’ in het titelblad geperforeerd (in het bezit van de heren Jhr. Mr. M.R. Radermacher Schorer en G.M.v. Wees).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 232

763. Smit, Gabriël:

Sonnetten. Amsterdam, Marnix-Pers. ['s-Gravenhage, P.J. Venemans]. 1944. 8o. II, 20, II blz. Gebonden. Colophon. De bundel ‘Sonnetten’ van Gabriël Smit - voornamelijk geschreven in den herfst van het jaar 1943 - werd in den zomer van het jaar 1944 voor de Marnix-pers gedrukt in een oplage van 250 exemplaren, uitsluitend bestemd voor den dichter, den uitgever en hun vrienden. Aantekening. Gedrukt door G.A. Verwey te Schiedam. Bevat 15 sonnetten, waarvan er 10 werden opgenomen in Gabriël Smit: Fragmenten. (Utrecht 1948).

764. Smit, Gabriël:

Tempore belli. Verzen. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 24 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 2]. Colophon. ‘Tempore belli’, een bundel verzen door Gabriël Smit, werd gezet uit de Bodoni en gedrukt in den zomer van 1943 in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever. Aantekening. In een oplage van ongeveer 150 exemplaren gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. De typografische verzorging is van Charles Nypels. Toon van Ham tekende het schildpadvignet. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

765. Smit, Gabriël:

Zeventig. [Gedicht. Met illustraties door H.M. Bruna Jr. Utrecht, A.W. Bruna en Zn. 1944]. 8o. 40 blz. Gebonden. Colophon. Het gedicht ‘Zeventig’ van Gabriël Smit werd geschreven en gedrukt ter gelegenheid van den zeventigsten verjaardag van den Heer H.M. Bruna op 30 Januari 1944. Het werd onder leiding van C. Nypels gedrukt op de persen van Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem voor de Fa. Bruna en Zn. te Utrecht. De illustraties zijn van H.M. Bruna Jr.; het bindwerk werd verzorgd door de Firma C.H.F. Wöhrmann te Zutphen. De oplage bedraagt één exemplaar, gesigneerd door den dichter, den teekenaar en den drukker. Aantekening. Er verschenen bovendien nog enkele exemplaren met op het titelblad het woord ‘Nietig’.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 233

766. Snelders, Max:

Eerstelingen. [Gedichten. Amsterdam, in eigen beheer]. 8o. 16 blz.

767. Sol justitiae illustra nos.

[Reproducties van de tekeningen van J.F. Doeve, aangeboden aan Prof. Dr. H.J. Laméris op 30 Januari 1943. Samengesteld onder redactie van L. van Lakerveld. Amsterdam, Nepon (Nederlandsche Publiciteits Onderneming). 1943]. 4o. 2 bladen tekst, 40 bladen met tekeningen. In spiraalband. Colophon. Reproducties naar het origineel dat werd aangeboden aan Prof. Dr. H.J. Laméris op 30 Januari 1943, bij zijn afscheid van de Utrechtsche Heelkundige Universiteitskliniek. Teekeningen: J.F. Doeve. Druk: Senefelder. Spiraalbinding van J. Brandt & Zoon. Uitgave: Nepon (Nederlandsche Publiciteits Onderneming). Te Amsterdam in 1943. Aantekening. Op het eerste blad vindt men, behalve de reproducties van een aantal handtekeningen, de mededeling: ‘Als blijk van groote erkentelijkheid wordt aan Professor Doctor H.J. Laméris ter gelegenheid van zijn afscheid van de Utrechtsche Heelkundige Universiteitskliniek deze portefeuille met teekeningen van J.F. Doeve aangeboden door zijn assistenten, oud-assistenten. verplegend en ander personeel. Utrecht 30 Januari 1943.’ Gedrukt in een oplage van 200 exemplaren, waarvan een aantal door de bezetters in beslag werd genomen.

768. Soldat libre.

[Gedicht door Louis Hyacinthe Bouilhet. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Soldat libre, van Louis Bouilhet werd gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 75 exemplaren, die tegen Paschen 1943 verdeeld werden onder de vrienden van De Blauwe Schuit die dit hooge feest niet thuis konden vieren. Aantekening. De tekst werd ontleend aan Louis Bouilhet: ‘Dernières chansons’ (Paris 1872).

769. Sonnetten voor Solaria.

[Door Lambertus Hendrikus

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 234

(Bert) Voeten. Met 12 aquarellen van Tine Louw. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 28 blz. Colophon. Deze eerste uitgave van de ‘sonnetten voor Solaria’ werd in den oorlogswinter 1944-'45 door den dichter met de hand geschreven en door Tientje Louw met aquarellen verlucht, zij verzorgde omslag en typografie. Er verschijnen slechts drie exemplaren, genummerd I-III, welke niet in den handel komen. Aantekening. Deze sonnetten werden opgenomen in Bert Voeten: De blinde passagier. ('s-Gravenhage 1946).

770. Soudaens dochterken, Des.

Een middeleeuwsch gedicht. [Met illustraties door A. Nonymus (pseudoniem van Joh. H. van Eikeren)]. Laren, In den Ceder van den Libanon [Amsterdam, F. Hoes]. 1945. 4o. 20 blz. Colophon. Dit werkje werd in het jaar 1945 met de hand gezet uit de Goudy Bold letter en op de handpers afgedrukt. De boekverluchting is van A. Nonymus, die illustraties en versieringen in linoleum sneed. De oplaag bleef beperkt tot 250 exemplaren, die genummerd zijn van 1 tot 250. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Typografische verzorging door Johan H. van Eikeren.

771. Spervuur in inkt.

[Gedichten. Bijeengebracht door Jan Gerrit Praas. Utrecht, in eigen beheer. 1944]. 4o. 28 bladen. Geïllustreerd. Colophon. Verzameld en gerangschikt te Utrecht; getypt te Loenen op Triumph [met inkt ingevuld:] M[arti] v[an] G[roen]; gebonden te Amsterdam [met inkt ingevuld:] Abiegnus; ontworpen en geïllustreerd te Utrecht en Vreeland [met inkt ingevuld:] Hans Aalderink. P. Proost en Zn. te Amsterdam leverde het papier Rossinant No. 156 schelpwit voor de band, alsmede het papier voor de schutbladen. Binnenwerk van aquarelleerpapier. Na prettige samenwerking in de maanden Oct.-Nov. en Dec. van het oorlogsjaar tot stand gekomen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 235

Aantekening. Gebonden door F.H. Danner te Utrecht. Oplage: 8 à 10 exemplaren.

772. Spierdijk, Jan:

o XVI sonnetten. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder. 1944]. 8 . 24 blz. Colophon. Deze bundel werd in een beperkte oplaag uitgegeven, gezet uit de Weiss Antiqua letter en gedrukt op Hollands Text, uitsluitend voor vrienden van schrijver en uitgever. Aantekening. In een oplage van 350 exemplaren gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen. Het omslagvignet werd getekend door Fons Montens. Joh. H. van Eikeren nam de typografische verzorging op zich. Behalve het sonnet ‘Vincent’ werd deze bundel opgenomen in Jan Spierdijk: Sonnetten en andere verzen. (Bussum 1946).

773. Spreken of zwijgen.

Gedichten. [Door Henk Koeman. Amsterdam], De Distelvink [G. Soutendijk]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. ‘Spreken of zwijgen’ - een debuut - werd in Maart 1945 uitgegeven door De Distelvink. De 50 eerste exemplaren werden gebonden en genummerd 1-50. Aantekening. De oplage bedroeg 700 exemplaren. Het vignet werd door de uitgever getekend.

774. Stafleu, L[ucas]:

Idylle. Tien gedichten. [Leiden, in eigen beheer. 1944]. 8o. 32 blz. Colophon. Van deze gedichten, gezet uit de Horleyletter, werden honderd exemplaren gedrukt op de persen van N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen, op Hollandsch velijn van Pannekoek. De exemplaren zijn genummerd A-J en 1-90 en zijn niet in den handel. Aantekening. Deze bundel is niet gelijk aan de geschreven Idylle van dezelfde dichter. Zie het volgende nummer.

775. Stafleu, L[ucas]:

Idylle. Zeven gedichten. [Oegstgeest, in eigen beheer. 1943]. 8o. 48 blz. Gebonden. Colophon. Van dezen bundel schreef ik vijf en twintig exemplaren. Bestemd voor bizondere nooden. Aantekening. De halflederen band werd vervaardigd door H. van Rijmenam te 's-Gravenhage. Zie de aantekening bij het vorige nummer.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 236

776. Stafleu, L[ucas]:

Natuurliederen. [Met houtsneden van R. Snapper. Leiden, in eigen beheer. 1943]. 8o. 20 blz. Colophon. Van deze verzen werden honderd exemplaren gedrukt op de persen van N.V. Drukkerij G.J. Thieme te Nijmegen. De houtsneden van R. Snapper werden van het blok gedrukt. De exemplaren zijn gekenmerkt A tot J, en nummer 1-90 en zijn niet in den handel.

777. Stakenburg, Joan [Thyo]:

Bij tusschenpoozen. Enkele gedichten. [Utrecht], ‘In duysent sorgen’ [Albert Kuyle en Anton Erwich]. 1944. 4o. 20 blz. Colophon. Deze bundel bevat enkele gedichten, geschreven in 1943, en in vijftig exemplaren uitgegeven door ‘In Duysent Sorgen’ te Amsterdam in 1944. De bundel is niet in den handel gekomen, doch werd verdeeld onder de vrienden van den dichter. Dit is exemplaar No... en bestemd voor... Aantekening. De hier gebundelde gedichten werden gedeeltelijk vóór en gedeeltelijk in 1943 geschreven. Gedrukt door Drukkerij C.A. Spin en Zn. te Amsterdam. De typografische verzorging is van Mr. A. Mertens.

778. Steinbeck, John:

De vliegenvanger. [The moon is down]. Vertaald door Tjebbo Hemelrijk [pseudoniem van Fred. Sterneberg]. Illustraties van Michael Gurney [pseudoniem van Salim]. Gedrukt in bezet Nederland. [Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen)]. 1944. 4o. 128 blz. Colophon. ‘De Vliegenvanger’ van John Steinbeck in de vertaling van Tjebbo Hemelrijk werd in 1944 gedrukt uit de Egmont letter op Oud Hollandsch papier in een oplage van 1025 exemplaren en voor een bijzonder doel in Bezet Nederland uitgegeven. 25 exemplaren werden genummerd van I-XXV. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. In 1946 verscheen bij dezelfde uitgever een herdruk.

779. Stekelbaarzen.

Bij nacht en ontij gevangen tussen Dollard

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 237 en Schelde, op de sluikmarkt gebracht in elke stad en elk dorp van Nederland, clandestien uitgevent aan elke vaderlandse voordeur, ter versterking van de voorraad verzet en ter ontmoediging van Neerlands binnen- en buitenlandse vijanden. [Door Jan Hendrik de Groot. Amsterdam, in eigen beheer]. 1944. oblong 8o. 10 bladen. Colophon. Dit boekje ‘Stekelbaarzen’ werd uitgegeven door de U.M. ‘De Vrijheid’ te Onderwater. Het werd eigenhandig gezet uit de ‘Rathenau’ en gedrukt op de Vrije Persen in Nederland, in de winter van het 3de oorlogsjaar. De oplaag zal het aantal van 150 exemplaren (genummerd van 1 tot 150) niet overschrijden, onder voorwaarde, dat ieder zijn baarsjes leert verder zwemmen. Aantekening. Gestencild in een oplage van 150 exemplaren. De gedichten werden later opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

780. Stendhal [pseudoniem van Marie Henri Beyle]:

Souvenirs d'égotisme. [Avec portrait de l'auteur]. Amsterdam, A.A. Balkema. [1944]. 8o. 192 blz. Colophon. Imprimé d'après l'édition établie par Henri Martineau, en 300 exemplaires. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. De oorspronkelijke uitgave verscheen te Parijs in 1892.

781. Stendhal [pseudoniem van Marie Henri Beyle]:

Trois jeunes filles. [Amsterdam], La bête noire [A.A. Balkema, F.E.A. Batten en A. Morriën]. 1944. 8o. 156 blz. Colophon. Ces trois nouvelles de Stendhal, Ernestine ou la Naissance de l'Amour (1822), Mina de Vanghel (1829) et Vanina Vanini (1829) ont été extraites de l'édition ‘Le Divan’, suivant le texte de Henri Martineau. Nous devons l'idée de les réunir à une suggestion d'E. du Perron dans son opuscule Blocnote klein formaat, (1936), p. 114-115. Cette édition à été imprimée à 100 exemplaires en de Vinne 8 sur papier Hollande de Van Gelder en Zonen pour les amis de la bête noire.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 238

Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Ed. IJdo te Leiden. Dick Elffers tekende het uitgeversvignet.

782. Stevens, Jan [pseudoniem van Louis (Loek) den Boef]:

Herfst in de lente. Gedichten. [Met een houtsnede van Bert Bouman. Dordrecht, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Aantekening. In een oplage van 100 exemplaren gedrukt door Drukkerij Longte te Dordrecht. De omslagtekening is van de hand van Louis Akkermans.

783. Stevens, Jan [pseudoniem van Louis (Loek) den Boef]:

Noodgedwongen. [Gedichten. Dordrecht, in eigen beheer. 1944]. 8o. 6 blz. Aantekening. Deze bundel werd door de dichter in een kleine oplage gestencild.

784. Stevens, Jan [pseudoniem van Louis (Loek) den Boef]:

Voorjaarsdroom. Dordrecht, ‘De Wielewaal’ [in eigen beheer]. 1945. 8o. 16 blz. Colophon. Dit Prozagedicht werd in 1944 geschreven en in de laatste dagen van de oorlog voor rekening van den schrijver, gedrukt bij de firma G. Stolk te Dordrecht. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren.

785. Stoke, Melis [pseudoniem van Herman Salomonson]:

Recrutenschool. [Gedichten. 's-Gravenhage, 1941]. oblong 8o. 26 blz. Aantekening. Een nadruk door ‘onbevoegden’ van de in 1940 verschenen uitgave, die een gedicht meer bevat. Zie No. 689.

786. Stols, A[lexander] A[lphons] M[arius]:

Bijdragen tot de genealogie der familie Kroesen, afstammende van Willem Kroesen (geb. Millingen ± 1724, overl. Rotterdam 21 Mei 1800). Waaraan toegevoegd gegevens betreffende de familie afstammende van Huibert Kroesen (vermeld te Haarlem 1789) en de familie afstammende van Cornelis Kroesen (vermeld te Amsterdam 1801) benevens een aantal losse aanteekeningen betreffende leden van families Kroese, Kroess, Croesen, Croese, Croes, Crousen, Crouse, Kruzen, Kruze

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 239 en Cruse in Nederland, Vlaanderen en Duitschland. Eerste proef. 's-Gravenhage, [in eigen beheer]. 1942. 8o. 32 blz. Geïll. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Geïllustreerd met 3 portretten.

787. Stols, A[lexander] A[lphons] M[arius]:

Bijdragen tot de genealogie van twee families Kroesen, de eerste afstammende van Willem Kroesen (geb. Millingen ± 1724, overl. Rotterdam 21 Mei 1800); de tweede afstammende van Jan Kroese (begraven te Haarlem 1769). Benevens enkele aanteekeningen betreffende leden van families genaamd Kroesen, Kroese, Kroess, Croesen, Croese, Croes, Crousen, Crouse, Kruzen, Krusen, Kruze, Cruse en Crusen in Nederland, Vlaanderen, Duitschland en op het Staten-Eiland. Tweede Proef. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. 1943. 8o. 48 blz. Geïll. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Geïllustreerd met 9 portretten.

788. Stols, A[lexander] A[lphons] M[arius]:

Genealogie der familie Kroesen, afstammende van Willem Kroesen, geboren te o Millingen ± 1724. ['s-Gravenhage, in eigen beheer]. 1943. 8 . II, 32, XXXII blz. Geïll. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Geïllustreerd met het familiewapen en 18 portretten.

789. Straten, Hans van [Johannes Dirk Marinus van Straten]:

Tot nader order. Gedichten. [Leiden], Molenpers [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Tot nader order werd in Mei 1944 gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt voor de Molenpers in een genummerde oplage van vijf en zeventig exemplaren. Drie daarvan genummerd A, B en C werden gedrukt op Normaal 3 register van Van Gelder Zonen en door den schrijver gesigneerd. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 240

790. Strophen op zingen de soldaten.

[Door Jan Hendrik de Groot. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. oblong 8o. 12 blz. Colophon. De ‘Strophen op zingende soldaten’ werden geschreven in het najaar van 1944 en gedrukt in het voorjaar 1945. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 250 exemplaren door Gebrs. E.P.A. van de Geer te Amsterdam. Vier van de tien strofen werden opgenomen in Jan H. de Groot: Moederkoren. (Amsterdam 1946).

791. Stuiveling, Garmt:

Bij Nederlands bevrijding. [Gedichten. Met houtgravure van Jan Th. Giesen]. 's-Graveland, G.W. Breughel. [1945]. 8o. 16 blz. Colophon.... De uitgave... gezet uit de Lutetia en in het verborgene gedrukt, werd na de bevrijding in de handel gebracht door G.W. Breughel te 's-Graveland. De oplaag bedraagt 900 genummerde en gesigneerde exemplaren op geschept Hollands papier en 4000 gewone exemplaren. De nummers 1-50 zijn gereserveerd voor auteur en uitgever, van de opbrengst der nummers 51-900 is tien gulden per exemplaar bestemd voor de nagelaten betrekkingen der slachtoffers van de Duitse terreur. Aantekening. Gedrukt door Boom Ruygrok N.V. te Haarlem.

792. Stuiveling, Garmt:

Wordend kristal. XXV kwatrijnen. [Met initialen, getekend door Bach Schuurmans]. Bayard Pers [Bussum, F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. Deze bundel, geschreven in December 1944 en Januari 1945, en bevattende een voorlopige keuze uit een nog onvoltooide reeks wijsgerige kwatrijnen, werd in Maart 1945 gedrukt in een beperkte oplaag, waarvan zeventig exemplaren op dürer tekst, uitsluitend bestemd voor de vrienden van dichter en uitgever. De nummers 1-50 werden door den auteur gesigneerd, I-XX bovendien voorzien van een door den auteur eigenhandig geschreven kwatrijn. Aantekening. De nummers I-XX werden niet gesigneerd. Gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen. Een blaadje met errata werd los bijgevoegd. Na de oorlog verscheen een herdruk. (Amsterdam 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 241

793. Stukgoed.

[Door] J[an] W[illem] de Boer, C[ornelis] Borstlap, B[ernard Johan Hendrik] Stroman, H[endrik Willem] Eldermans, Franc[iscus] L[eopoldus] B[altazar] Berkhout, Herman Besselaar [Jan Hermanus Besselaar], Leo Ott [Gerrit Leopoldus Antonius Ott] [en] W[illem] A[driaan] Wagener. Rotterdam, W.L. en J. Brusse. 1941. 8o. 244 blz. Gekartonneerd. Aantekening. Het boek werd vóór de verschijning reeds verboden en werd in 1943 in de handel gebracht. In een oplage van 500 exemplaren gedrukt door de Flakkeesche Boek- en Handelsdrukkerij J. en M. Boosma te Middelharnis.

794. Stijlbloempjes.

Geplukt door Peter de Raedt [pseudoniem van Willem Karel van Loon]. Achtmaal drie verzen. Medewerkenden: Carel Corte [pseudoniem van Egbert Jacobus van de Beld], Ton van Dort [pseudoniem van A.A. Ashoff], Max de Jonge [pseudoniem van Maarten Vrolijk], Amélie Libert [pseudoniem van Amelia Libert de Muynck], Gabriël Mull [pseudoniem van Gerard Messelaar], Hans van Nijevelt [pseudoniem van Hans Neher], Peter de Raedt [pseudoniem van Willem Karel van Loon], Frits van Wijk [pseudoniem van J. Linthorst]. [Voorburg, W.K. van Loon]. 1944. 8o. 28 blz. Aantekening. Bloemlezing uit de bijdragen verschenen in het tijdschrift ‘Stijl’ (zie No. 1004). Gestencild in beperkte oplage.

795. Succes is zegen.

[Door Johannes Jacobus Buskes Jr. Amsterdam, in eigen beheer. 1940]. 8o. 4 blz. Aantekening. Overdruk van een artikel uit het Kerkblad van de Geref. Kerken in Hersteld Verband van 10 Augustus 1940. Werd in een oplage van 2000 exemplaren gedrukt.

796. Suite, Een, van de zee.

[Door Willem Hendrik Nagel. Met tekeningen van H.N. Werkman. Groningen, A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek. 1944]. 4o. 12 blz. [Volière-reeks. No. 1]. Colophon. Deze tiendelige Suite van de Zee werd in Februari 1944 gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in 75 exemplaren die niet in de handel komen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 242

Aantekening. Dit gedicht werd later opgenomen in J.B. Charles (pseudoniem van W.H. Nagel): Zendstation. ('s-Gravenhage 1949).

797. Swaertreger, M.

[pseudoniem van Theunis Uilke (Theun) de Vries]: WA-man. [Novellen. Met tekening door Fedde Weidema. Utrecht], De doezende dar [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 96 blz. Colophon. WA-man, novelle door M. Swaertreger, werd in 1944 in het verborgene gedrukt voor de Uitgeverij De Doezende Dar. Van de oplage werden 150, van 1-150 genummerde exemplaren op Oud-Hollandsch Van Gelder gedrukt. Aantekening. De Doezende Dar is dezelfde uitgeverij als De Bezige Bij. Onder deze naam verscheen alleen deze uitgave. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage en gebrocheerd door H. de Koningh, aldaar,i n een oplage van 1150 exemplaren. Het vignet werd eveneens getekend door Fedde Weidema. Deze novelle werd later opgenomen in Theun de Vries: De laars. (Arnhem 1946).

798. Tamminga, D[ouwe] A[nnes]:

It griene jier. In ljeafdeliet. ['s-Gravenhage, P.J. Venemans. 1943]. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 200 exemplaren door Drukkerij Verwey te Schiedam.

799. Tausendjährige Hymnen.

[Übertragen, eingeleitet und mit Scholien versehen von Wolfram von den Steinen. Amsterdam, Pantheon Akademische Verlagsanstalt (Dr. K.G. Kollar). 1944]. 4o. 104 blz. [Kentaur-Druck. No. 6]. Colophon.... von der druckerei Meijer zu Wormerveer in der letter goudy bold gesetzt. Das schlussmonogramm wurde einem französischen frühdruck entnommen, das kentaur-siegel nach antiker vorlage gefertigt. - 100 nummerierte exemplare wurden auf ‘Eenhoorn’ bütten gedruckt. Ausserdem wurden noch 500 exemplare auf holzfreiem papier hergestellt. Aantekening. Een klein gedeelte van de oplage werd gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De hymnen werden voor he grootste gedeelte ontleend aan: Analecta hymnica medii aevi. (Leipzig 1886-1922).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 243

800. Te geef.

[Gedichten door Albert Helman (pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld). Amsterdam], Uitgeverij ‘De Halve Maan’ [Melle Oldenboerrichter]. 1944. 8o. 12 blz. Colophon. Niet voor de zwarte handel bestemd. Deze bundel mag niet duurder worden verkocht dan 5 cent. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een oplage van 20 exemplaren.

801. Teeseling, Cor van, 1915-1942.

[Map met 16, in gevangenschap gemaakte, zelfportretten. Met inleiding door Walter Brandligt en bandtekening van Tine Baanders. Amsterdam, Jantina H. van Klooster en J. Schregardus (De Spieghel). 1943]. Folio. In map. Aantekening. Van de oplage, die 500 exemplaren bedroeg, werd een groot gedeelte door de S.D. vernietigd. De inleiding van W. Brandligt was gestencild en werd in November 1945 gedrukt verspreid.

802. Telex-kalender 1945.

[Maart 1945-Februari 1946. Met tekeningen door Top (pseudoniem van Piet de Groot), vignetten van Betsy J. de Vos en schutbladtekening van Jan van Heel. 's-Gravenhage, De Telex. 1945]. 8o. 6 bladen. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 3000 exemplaren door de Westlandse Drukkerij J. van der Hoeven te 's-Gravenhage.

803. Tels, H.A.:

Verzeichnis der Schriften von Max J. Friedländer erschienen zwischen 1927 und 1942. [Met portret]. 's-Gravenhage, [A.A.M. Stols]. 1942. 8o. 48 blz. Aantekening. Een vervolg op ‘Verzeichnis der Schriften Max J. Friedländers, zusammengestellt von L. Blumenreich. Berlin, 1927’. Overdruk uit de feestbundel van Max J. Friedländer. Zie No. 19. Gedrukt in 25 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

804. Tergouw, Ton:

Ontgoocheling. Het relaas van een ontmoeting. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boeken Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 40 blz. Colophon.... Geheel met de hand gezet en op een uit het stof gehaald oud persje afgedrukt. Aantekening. Gedrukt door de uitgever. Typografische verzorging door Johan H. van Eikeren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 244

805. Terpstra, Christiaan [pseudoniem van Jan Christiaan Marius Kruisinga]:

53o N.B. [Gedichten. Met tekeningen van J.B. Lambert Simon. Den Helder, Uitgeverij v.h.C. de Boer Jr. 1943]. 8o. 48 blz. Colophon. De bundel ‘53o N.B.’ verscheen in het vierde oorlogsjaar bij de C.V. Uitgeverij v.h.C. de Boer Jr. te Den Helder. Hij werd gezet uit de Ratio Lateina en gedrukt op Houtvrij Engelsch Druk, op een M.A.N. tweetoerenpers, van de N.V. Drukkerij en Uitgeverij v.h.C. de Boer Jr. te Den Helder, in een oplaag van 250 genummerde en door den schrijver gesigneerde exemplaren. De teekeningen zijn van Lambert Simon. Aantekening. De oplage bedroeg 1000 exemplaren, waarvan er 25 verlucht werden met tekeningen die door de tekenaar met de hand gekleurd werden.

806. Terugkomst, De.

[Gedicht door Simon Vestdijk. Met tekeningen van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1943]. 8o. 4 blz. Colophon. Gedicht van S. Vestdijk, aangeboden aan F.R.A. Henkels ter gelegenheid van den tweeden verjaardag van diens zoon Herbert op 27 November 1942 te St. Michielgestel. En gedrukt voor den derden verjaardag van Herbert in November 1943 door H.N. Werkman in een oplage van 25 exemplaren.

807. Terweel, Anna [pseudoniem van Inge Lievaart]:

Biecht van een Christen aan zijn volk. [Gedicht. Met vignet door Jan Th. Giesen. Oegstgeest, K.H. Heeroma]. 1944. 8o. 16 blz. [In signo piscium. No. 2]. Colophon. De Biecht van een Christen aan zijn volk werd geschreven in October 1944 en voor de eerste maal gepubliceerd in November van hetzelfde jaar. De oplage is groot 250 exemplaren, genummerd van I tot XXV en van 26 tot 250. Alleen de laatste worden door In signo piscium in den handel gebracht ten dienste van de waterbewoners. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Hoogland te Delft. Werd opgenomen in Inge Lievaart: De cirkel gebroken. (Baarn 1947).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 245

808. Terzinen van de Mei.

[Gedicht door Willem Hendrik Nagel. Geïllustreerd door H.N. Werkman. Utrecht, De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen in een oplage van 200 exemplaren. Dit gedicht werd later opgenomen in J.B. Charles (pseudoniem van W.H. Nagel): Zendstation. ('s-Gravenhage 1949).

809. Tex, E[mile] den:

In memoriam patriae. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Deze verzen werden geschreven door E. den Tex in het jaar 1943 voor Christus in Babylonië. De bundel werd gedrukt in 1944 na Christus in een oplaag van 150 exemplaren welke niet in de handel komen. Vijftig exemplaren op ‘Tiger’ tekenpapier werden genummerd van I tot L, de andere van 51 tot 150. Aantekening. Gedrukt door E.Th. Zoeteweij te Yerseke.

810. Tex, E[mile] den:

In memoriam patriae. [2e druk. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 16 blz. [Volière-reeks. No. 8]. Colophon. Deze verzen werden geschreven door E. den Tex in 1943 v. Chr. in Babylonië. Zij verschenen bij de uitgeverij ‘In agris occupatis’ in het voorjaar van 1944 in een oplaag van 150 exemplaren. Deze herdruk als nummer 8 van de Volière-reeks omvat 110 exemplaren, genummerd van I-X en van 11-110. De nummers I-X werden gedrukt op Dührer tekst. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen, die ook het omslag tekende.

811. Tex, E[mile] den:

Schipbreuk. [Gedichten. Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. De bundel ‘Schipbreuk’ werd in het voorjaar van 1945 met de hand gezet uit de Hollandse Mediaeval en gedrukt in een beperkte oplaag, uitsluitend voor vrienden van dichter en uitgever. Vijftig exemplaren, genummerd van 1-50 werden door den dichter gesigneerd.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 246

Aantekening. Gedrukt door Drukkerij ‘Het Gool’ te Hilversum in ee n oplage van 500 exemplaren.

812. Texel, Jan van [pseudoniem van Hendrikus Hogeweg]:

Nieuw ontluikend leven. [Gedichten. Met inleiding van Thijs Booy C. Jzn. Rotterdam, in eigen beheer. 1945]. 4o. 10 blz. Aantekening. Aan een inlegvel, dat bij dit bundeltje behoort, ontlenen we: ‘In het heetst van het gevecht tussen de Duitse politie en onze drukkers lag dit bundeltje ter perse. Op het moment dat de proefdruk was afgeleverd werd juist één onzer drukkerijen overvallen en moesten vanzelfsprekend de collega's schoon schip maken. Getrouw aan onze afspraak heeft de drukker van dit boekje tenslotte toch zijn werk beeindigd, evenwel vóórdat hij de drukproef terug had. Het gevolg is vanzelfsprekend dat er enkele fouten niet konden worden weggewerkt en dus de eerste oplaag moest verschijnen met een Erratum’.

813. Thelen, A[lois] V[igoleis]:

Schloss Pascoaes. [Gedichte. Mit Zeichnung von Carlos Carneiro]. Zürich, Rhein-Verlag A.G. [Amsterdam, Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar). 1942]. 8o. 64 blz. Gebonden. Colophon. Schloss Pascoaes ist im Monat April 1942 in der Antiqua Type von Monotype bei der Druckerei G.J. Thieme, Nijmegen gesetzt und auf Prima Luxe Text Papier gedruckt worden. Das Frontispiz, die Einfahrt in Schloss Pascoaes darstellend, hat der portugiesische Maler Carlos Carneiro für diesen Zyklus gezeichnet. Die Auflage beläuft sich auf 150 numerierte Exemplare. Die Nummern 1, 2, 3, 7, 13, 33, 50, 100 und 150 sind vom Verfasser signiert und nicht im Handel befindlich. Darüber hinaus sind 10 nicht numerierte Exemplare abgezogen worden. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. Band en typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

814. Theo en Vincent van Gogh.

[Tekst met tekeningen. Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1944]. kl. 8o. 8 blz. Aantekening. Gedrukt door de schrijver-tekenaar in een oplage van 25 exemplaren. Een herdruk verscheen n.a.v. de Van Gogh-herdenking in 1953.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 247

815. Thomas a Kempis:

Over de erkenning van eigen vergankelijkheid. [Libellus de recognitione propriae fragilitatis. Vertaald door Louis Canté]. Antwerpen [Bilthoven], Ad Donker. 1941 [1943]. kl. 8o. 36 blz. Gebonden. Colophon.... Als tekst werd gebruikt: Thomae Hemerken a Kempis Opera Omnia, vol. II, uitgegeven bij Herder, Freiburg in 1904 door Michael Josephus Pohl. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2000 exemplaren door Bronswijk te Oostburg en gebonden door Scheutelkamp te Utrecht.

816. Tjóetsjew [Fjodor Iwanowitsj Tjoettsjew]:

Tranen. [Sljozy. Uit het Russisch vertaald door Aleida G(erarda) Schot. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 4o. Plano. Colophon. Het is mijn bedoeling geweest met achterstaande versregels van den Russischen dichter Tjóetsjew (1803-1873) een blijk van begrip de wereld in te sturen voor al het leed dat zoo velen onder ons in deze oorlogsjaren is aangedaan. Maart 1945. Aantekening. De vertaling ontstond naar aanleiding van het fusilleren van gijzelaars in het Weteringplantsoen te Amsterdam. (Febr. 1945). De opbrengst van de oplage van 500 exemplaren, typografisch verzorgd door de vertaalster en gedrukt door N.V. Drukkerij De Globe te Amsterdam, kwam ten goede aan de nabestaanden van de gefusilleerden.

817. Tragödie der Jugend of De gewaande misdaad. Toneelspel in vijf bedrijven. Naar de originele gegevens bewerkt door Jean [pseudoniem van Binnert Philip de Beaufort] en Eveline [pseudoniem van Eva van Suchtelen]. Voor het eerst ten toneele gebracht door het toneel-ensemble ‘De vrolijke duikertjes’. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. oblong 8o. 46 bladen. Aantekening. Geschreven voor en opgevoerd bij de familie waar de beide auteurs waren ondergedoken. Er werden slechts 4 exemplaren gestencild.

818. Treedt aan!

Drie strijdliederen uit het oorlogsjaar 1945. [Met inleiding door Hendrik Mattheus van Randwijk en muziek door G.J. van Heuven Goedhart en Nol Prager. Amsterdam], Vrij Nederland. [1945]. 8o. 8 blz. Aantekening. De gedichten ‘Voorwaarts Vaderland!’, ‘Te wapen’ en ‘Lied voor den partisaan’ werden geschreven resp. door G.J. van de

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 248

Waal. Bert Bakker [Lambertus Jozef Bakker] en Jan H[endrik] de Groot. De muziek bij het eerste gedicht werd gecomponeerd door G.J. van Heuven Goedhart, terwijl de muziek bij de twee andere gedichten gecomponeerd werd door Nol Prager. Het omslag werd getekend door Lex Metz. Drukkerij Dico te Amsterdam drukte het bundeltje in een oplage van 6000 exemplaren. G.J. van Heuven Goedhart nam het bundeltje mee naar Engeland en enkele maanden later gooide de R.A.F. een portret van H.M. de Koningin boven Nederland uit, met als onderschrift een couplet uit G.J. van de Waal's gedicht. Dit gedicht werd ter gelegenheid van de bevrijdingsfeesten van Rotterdam opnieuw op muziek gezet door Jos. Vrancken.

819. Turkenkalender 1942.

[Samengesteld door Adriana Buning. Verlucht door H.N. Werkman. Groningen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1941]. 4o. 32 blz. Colophon. De eerste Turkenkalender is van Johannes Gutenberg, en werd gedrukt te Mainz in de maand December van het jaar 1454. Deze, de tweede van dien naam, werd in opdracht van De Blauwe Schuit gedrukt in het late najaar van 1941 door H.N. Werkman op zijn handpers, en verscheen tusschen Kerstmis en Nieuwjaar. Er werden 120 exemplaren gedrukt alleen voor de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Bij elk kalenderblad een fel geuzenlied of een gedicht van Vondel, Starter, Cats, Revius of Camphuyzen. Met dit werkstuk verwierf de drukker posthuum de door de stad Amsterdam ingestelde, en naar hem genoemde. H.N. Werkman-prijs. Ongeveer 20 exemplaren gingen verloren.

820. Tusschen de stormen.

[Door Maarten Vrolijk. Rotterdam], Het Sousterrain. 1944. [1945]. 8o. 12 blz. Colophon. Verzen uit bezet gebied, bijeengebracht en uitgegeven door ‘Het Sousterrain’, tot opwekking en leniging in den vijfden herfst der verdrukking. Aantekening. ‘Het Sousterrain’ was de uitgeverij van de illegale organisatie, de T.D. Deze eerste druk verscheen in een oplage van 1000 exemplaren zonder omslag en werd gedrukt door Drukkerij Plantijn te Rotterdam.

821. Tusschen de stormen.

[Door Maarten Vrolijk. 2e druk. Rotterdam], Het Sousterrain. 1944 [1945]. 8o. 12 blz. Colophon. Verzen uit bezet gebied, bijeengebracht en

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 249 uitgegeven door ‘Het Sousterrain’, tot opwekking en leniging in den vijfden herfst der verdrukking. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Plantijn te Rotterdam in een oplage van 1500 exemplaren. Deze druk onderscheidt zich van de vorige door een drukfout, n.l. waar op blz. 6 achter regel 6 het streepje werd weggelaten. Zie de aantekening bij het vorige nummer.

822. Tusschen de stormen.

[Door Maarten Vrolijk. 3e druk. Rotterdam], Het Sousterrain. 1944 [1945]. 8o. 8 blz. Colophon. Verzen uit bezet gebied, bijeengebracht en uitgegeven door ‘Het Sousterrain’, tot opwekking en leniging in den vijfden herfst der verdrukking. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2300 exemplaren door Drukkerij Jan van den Berg te Rotterdam. Voor de omslagen is verschillend gekleurd papier gebruikt. Aangezien deze druk na de bevrijding verscheen is bij een gedeelte van de oplage op de achter-omslag het doel van deze uitgave uiteengezet. In de exemplaren die dit bericht niet op het omslag hebben is een oranje inlegvelletje gelegd, met dezelfde mededeling. Zie aantekening bij No. 820.

823. Tusschen hoop en herinnering.

Tien gedichten uit den laatsten bezettingstijd. [Bijeengebracht door G. Spanhaak. Kampen], Uitgave van ‘Strijdend Nederland’. [1945]. 18 bladen. 8o. Colophon. De kostprijs van dit bundeltje bedraagt fl. 1.- minimum. De opbrengst komt na aftrek der noodzakelijke, doch geringe onkosten, geheel ten goede aan illegale steunkassen voor hulp aan ondergedokenen, illegale werkers en hun gezinnen. Aantekening. Bevat gedichten van Jan Campert, A. den Doolaard, J. Greshoff, Evert J. Pot e.a. Gedrukt door M. Koopman te Kampen in een oplage van ongeveer 1500 exemplaren.

824. Tijdelijke keuz', Een.

[Gedichten door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1944]. 8o. 8 blz. Aantekening. In een oplage van 350 exemplaren gedrukt door Drukkerij H.B. Amsing te Putten.

825. Tyrannis.

Scene aus altgriechischer Stadt. Aus dem Griechischen übertragen von Peter von Uri [pseudoniem van Percy Gothein]. Im Pegasos Verlag. 1939 [Amsterdam,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 250

Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar). 1944]. 4o. 24 blz. Colophon. ‘Tyrannis’ wurde in der Lutetia-Letter von J. van Krimpen gesetzt und auf Hellas-Text Papier gedruckt. Es wurden nur 100 Exemplare hergestellt. Aantekening. Is géén vertaling, maar oorspronkelijk werk. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. Werd opgenomen in de handel ‘Castrum Peregrini, 31 Oct. 1945’ (Amsterdam 1945).

826. Uit een veelheid van Goden koos hij de eene.

[Door Louise van Raalte. Amsterdam, Hohoff. 1943]. 8o. 8 blz.

827. Uit het diepst van mijn hart.

[Gedicht door Johannes Jacobus Gerardus Zwanniken. Op muziek gezet door Johanna Bordewijk-Roepman. Utrecht], De Bezige Bij [Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen]. 1945. 4o. 4 blz. Colophon. Gedrukt 12 April 1945 te Amsterdam en uitgegeven door De Bezige Bij. Aantekening. Voor het omslag werden door de binder, G.W.C. Paardekooper te Amsterdam, verschillende papiersoorten gebruikt. De oplage bedroeg 500 exemplaren.

828. Uitgave van de commissie ter verspreiding van vaderlandschlievende lectuur. Onder auspiciën van de Bond tot bestrijding van de Duitsche leugen. Prijs: 1 cent. Folio. 6 blz. Gestencild. Aantekening. Bevat: Het Wilhelmus: Laat de schuldige betalen; Wij leefden vrij en zullen vrij leven: Der Tommy, enz.

829. Utrecht liberated.

[Door Tijl (pseudoniem van A. Frederiks). Utrecht], ‘Ons Volk’ (‘Our People’). 1945. oblong 8o. 24 blz. Aantekening. Gedrukt tijdens de bezetting door een groep medewerkers van de Utrechtse groep van ‘Ons Volk’ op hun eigen pers. In grote oplage, op verschillende soorten papier, verspreid en uitgereikt aan de geallieerden toen zij Utrecht binnentrokken.

830. Vaderlandsche alamanak.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd kl. 8o. Ongepagineerd (112 blz.).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 251

Colophon. Deze Vaderlandsche Almanak werd voor het jaar 1944/45 samengesteld, het zwaarste jaar der Duitsche dwingelandij. De opbrengst ervan komt ten bate van de slachtoffers dier tyrannie. De samenstellers bieden hun verontschuldiging aan voor het herhaaldelijk citeeren zonder bronvermelding; de huidige omstandigheden noodzaakten hen daartoe.

831. Valéry, [Ambroise] Paul [Toussaint Jules]:

Palme. [La Haye], A.A.M. Stols. [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Composé en caractères ‘Romanée’ dessinés par J. van Krimpen et imprimé par A.A.M. Stols à Maestricht sur papier à la cuve Van Gelder. Le tirage est limité à 24 exemplaires, soit: 10 exemplaires, numérotés de 1 à 10, réservés à l'auteur, 4 exemplaires, numérotés de 15 à 24, réservés à l'imprimeur. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Het gedicht verscheen oorspronkelijk in P. Valéry: Charmes. (Paris 1892). Zie ook de aantekening bij het volgende nummer.

832. Valéry, [Ambroise] Paul [Toussaint Jules]:

Palme. [2e éd. La Haye], A.A.M. Stols. [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Composé en caractères ‘Romanée’ dessinés par J. van Krimpen et imprimé par A.A.M. Stols à Maestricht sur papier à la cuve Van Gelder. Le tirage est limité à 24 exemplaires, soit: 10 exemplaires, numérotés de 1 à 10, réservés à l'auteur, 4 exemplaires, numérotés de 11 à 14, réservés à ‘Nous Quatre’ et 10 exemplaires, numérotés de 15 à 24, réservés à l'imprimeur. Aantekening. Deze druk, gezuiverd van fouten die in de eerste druk voorkomen, is bovendien herkenbaar aan een sterretje op de achterzijde van de Franse titel. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Zie ook de aantekening bij het vorige nummer.

833. Valéry, [Ambroise] Paul [Toussaint Jules]:

Palme. Avec la traduction de Rainer Maria Rilke. [La Haye], A.A.M. Stols. [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Composé en caractères ‘Romanée’ dessinés par J. van Krimpen et imprimé par A.A.M. Stols à Maestricht sur papier à la cuve Van Gelder. Le tirage

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 252 est limité à 50 exemplaires, soit: 10 exemplaires, numérotés de 1 à 10 réservés à Monsieur Paul Valéry; 6 exemplaires, numérotés de 11 à 16, réservés aux héritiers de Rainer Maria Rilke; 4 exemplaires, numérotés de 17 à 20, réservés à ‘Nous Quatre’ et 30 exemplaires, numérotés de 21 à 50, reservés à l'imprimeur et à ses amis. Aantekening. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Zie ook de aantekening bij het volgende nummer.

834. Valéry, [Ambroise] Paul [Toussaint Jules]:

Palme. Avec la traduction de Rainer Maria Rilke [2e éd. La Haye], A.A.M. Stols. [1943]. 8o. 16 blz. Colophon. Composé en caractères ‘Romanée’ dessinés par J. van Krimpen et imprimé par A.A.M. Stols à Maestricht sur papier à la cuve Van Gelder. Le tirage est limité à 50 exemplaires, soit: 10 exemplaires, numérotés de 1 à 10, réservés à Monsieur Paul Valéry; 6 exemplaires, numérotés de 11 à 16, réservés aux héritiers de Rainer Maria Rilke; 4 exemplaires, numérotés de 17 à 20, réservés à ‘Nous Quatre’ et 30 exemplaires, numérotés de 21 à 50, réservés à l'imprimeur et à ses amis. Aantekening. Deze druk, gezuiverd van fouten die in de eerste druk voorkomen. is bovendien herkenbaar aan een sterretje op de achterzijde van de Franse titel. Gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Zie ook de aantekening bij het vorige nummer.

835. Valkenier, Frank [pseudoniem van Franciscus Josephus Henricus Maria van der Ven].

- De Tuimelaar van Onze Lieve Vrouw is eigenlijk een Franse legende uit de twaalfde eeuw, maar omdat zij al zo oud is en nog fraai om te lezen en Uw dienaar zeer weinig te doen had, heeft deze, die zich somwijlen ook noemt Frank Valkenier, toen hij op 't Groot Seminarie te Haaren was, het verhaal nog maar eens in Nederlandse rijmen overgedaan en thans voor U, voormalige Seminaristen met Uw meest getrouwe vrienden, ter herinnering aan het verblijf aldaar, de bewerking zwart met een beetje

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 253 rood laten drukken en hierachter volgt zij dan. [Tilburg, in eigen beheer. 1944]. 8o 32 blz. Gekartonneerd. Aantekening. De tekst is een verkorte bewerking van ‘Del Tumbeor Nostre Dame’. In 100 exemplaren gedrukt en gekartonneerd door Drukkerij Henri Bergmans N.V. te Tilburg.

836. Van den Vos Reynaerde.

[Naar het Comburgsche Handschrift uitgegeven door Wytze Gerbens Hellinga]. Amsterdam, A.A. Balkema. 1940 [1944]. 8o. 138 blz. Colophon. In 200 exemplaren gedrukt met de letter van Peter Schoeffer von Gernsheim op Hollandsch papier van Van Gelder. Typografie van J. van Krimpen. De tekst is verzorgd door dr. W. Gs. Hellinga. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

837. Van onszelf en anderen.

Gedichten van W. Hardus [pseudoniem van J. Pot], R. Tendal [pseudoniem van R. Boltendal], Henk Visser en Siem de Vries. Veendam, Typewritepers [R. Boltendal]. 1944. 8o. 24 blz. Colophon. De bundel ‘Van onszelf en anderen’ werd uitgegeven in het oorlogsjaar 1944 en op rose tekstpapier van M. Ubbens en Zoon getikt met een Remington schrijfmachine. Voor het omslag werd gebruikt Fidelio omslagcarton van G.H. Bührmann's papiergroothandel. De oplaag bestaat uit twaalf exemplaren, genummerd van I-XII en alle gesigneerd door de dichters.

838. Vandaag.

[Gedicht en tekening van Lou Frank. Naarden, Uitgeverij ‘In den Toren’ (Jan Poortenaar). 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2500 exemplaren door J.A. Everhard en Zoon te Naarden.

839. Vasalis, M. [pseudoniem van Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans]:

Tijd. [Gedicht. Met tekening van Agg. J.D. Veen. Zaandijk, Klaas Woudt. 1944]. Folio. Plano. Colophon. Het gedicht ‘Tijd’ van de dichteres M. Vasa-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 254 lis (uit ‘Parken en woestijnen’, bij A.A.M. Stols) werd als rijmprent uitgegeven in het najaar van 1944, in een oplaag van 100 genummerde exemplaren. De linoleumsneden zijn van Agg. J.D. Veen, de druk is van de handpers uit d'Oude Zoutkeet.

840. V[echt], A.:

Bezinning. [Amsterdam, Menno Hertzberger]. 1944. Folio. Plano. Colophon. Voor den dichter A.V. en zijn vrienden, in het vijfde oorlogsjaar, in 30 exemplaren gedrukt door zijn vriend M.H. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Sigfried te Amsterdam.

841. Veder, Emmy [pseudoniem van Emmy J. Bombeke]:

Twintig dooden. Rotterdam, [‘Bulletin’]. 1945. 4o. Plano. Aantekening. In enkele duizenden exemplaren gestencild en verspreid door het Rotterdamse illegale nieuwsblad ‘Bulletin’.

842. Veldmuis, Een, vond in 'tbeukenbos...

[Kinderversje door Bea Etty Polak-Biet. Met tekening van Lescha (pseudoniem van Leo Schatz). 's-Gravenhage, W. Polak. 1944]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 2500 exemplaren door de Haagsche Drukwerk Centrale te 's-Gravenhage.

843. Vercors [pseudoniem van Jean Bruller]:

De stilte der zee. [Le silence de la mer. Vertaald door A. Wijkmark (pseudoniem van Amelia van Marken). Met inleiding door M(aurice) D(ruon). Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 60 blz. Gebonden. Colophon. ‘Le Silence de la Mer’ door Vercors, verscheen in October 1941 bij ‘Les Editions de Minuit’ als eerste nummer in de serie ‘Les Cahiers du Silence’. Een tweede druk verscheen in Engeland in boekvorm. De Nederlandse bewerking is van de hand van A. Wijkmark. De inleiding werd overgenomen uit de Engelse uitgave. De eerste uitgave welke in bezet Nederland zou ver-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 255 schijnen werd in de drukkerij van G.J. Willemse, te Utrecht, door de Gestapo in beslag genomen. De drukker Willemse en de typograaf Zuiderdorp werden door hen vermoord. Deze tweede druk werd in de herfst van het jaar 1944 op een met de hand voortbewogen snelpers gedrukt bij de ondergrondse Drukkerij D.A.V.I.D. Amsterdam. De oplage bedraagt 325, van I-XXV en van 1-300, genummerde exemplaren. Deze uitgave is ten bate van de nagelaten betrekkingen van van [sic] Willemse en Zuiderdorp en werd verzorgd door de uitgeverij De Bezige Bij. Aantekening. Aan deze vertaling ligt de Zweedse tekst ten grondslag, zoals die werd gepubliceerd in ‘Bonniers Litterära Magasin’, Februari 1944. Werd na de oorlog herdrukt (Amsterdam 1945).

844. Verha[a]gen, Niek [Nicolaas Verhaagen]:

De verboden vrucht. Gedichten. Met tekeningen van Theo Kurpershoek. Utrecht, De Odyssee Pers. ['s-Graveland, G.W. Breughel. 1943]. oblong 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. Van deze bundel werd Juni 1941 een beperkte oplaag van 270 exemplaren gedrukt voor de Odyssee Pers te Utrecht. Hiervan werden 120 exemplaren gesigneerd door den auteur. De eerste 20 genummerd van I-XX kwamen niet in den handel, de overigen werden genummerd van 21-120 en 121-270. Aantekening. Gedrukt door N.V. Koch en Knuttel te Gouda. De naam van de dichter staat alleen op het titelblad foutief vermeld.

845. Verhaagen, Niek [Nicolaas Verhaagen]:

En zij zagen dat zij naakt waren. [Met tekeningen van C.A.B. Bantzinger. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 16 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 8]. Colophon. De bundel ‘En zij zagen dat zij naakt waren’ door Niek Verhaagen werd gezet uit de Garamond en gedrukt in den winter van 1943 met een frontispice en twee vignetten van C.A.B. Bantzinger in een oplage,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 256 uitsluitend bestemd voor vrienden en verwanten van dichter, illustrator en uitgever. Aantekening. Gedrukt, naar een ontwerp van A.A.M. Stols, in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

846. Verhoeven, Bernard:

Pax hominibus. Gedichten. [Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 40 blz. [Quousque tandem. No. 9]. Colophon. Pax Hominibus, gedichten door Bernard Verhoeven, is het negende deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche schrijvers en illustratoren. Het boek werd gezet uit de letter van Garamont en in het verborgene gedrukt op papier Haesbeek Imperium. De oplage bedraagt 525, van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatste bleven ter beschikking van de Uitgeverij. Aantekening. Gedrukt door J.R. van Rossum te Utrecht en gebrocheerd door F.H. Danner, aldaar.

847. Verhoeven, Bernard:

Tusschen voorhangsel en altaar. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 20 blz. [Schildpad-reeks. No. 6]. Colophon. Tusschen Voorhangsel en Altaar van Bernard Verhoeven werd gezet uit de Benedictine en gedrukt voor vrienden en verwanten van dichter en uitgever in de eerste Mei-dagen van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. Alle exemplaren werden door de dichter gesigneerd.

848. Verhoog, P[ieter Hugo Gerardus]:

Westinjevaarder. [Novelle. Met omslagtekening van J.H.P. Verhoeven]. Den Helder, o C.V. Uitgeverij v.h.C. de Boer Jr. [1943]. 8 . 36 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster in een oplaag van 2000 exemplaren.

849. Verhulst, J. [pseudoniem van Arnoldus Cornelis Aleidus Johannes Greebe]:

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 257

Pro Memorie. [Gedichten. 's-Gravenhage, K.J. van Boeschoten en L.J. Zimmerman. 1944]. 8o. 26 blz. [Astra Nigra-reeks. No. 3]. Colophon. Pro Memorie door J. Verhulst vormt deel III van de Astra Nigra reeks. De oplage bedraagt 75 exemplaren. Niet in den handel.

850. Verkade, Eduard [Rutger]:

Shakespeare's Hamlet als leesdrama. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek. 1944]. 8o. 16 blz. [Volière-reeks. No. 7]. Colophon. Dit essay werd door Eduard Verkade geschreven in het jaar 1944, en in een beperkt aantal exemplaren gedrukt als nummer 7 van de Volièrereeks. De woordelijke aangehaalde regels uit Shakespeare's tekst in de vertaling van Jacobus van Looy zijn genummerd volgens de nummering van de Engelsche tekst in The Temple-Shakespeare-Edition, omdat geen Nederlandsche tekst tot heden werd genummerd. De uitgave komt niet in den handel, maar is bestemd voor vrienden van den schrijver. De eerste X exemplaren werden genummerd en gesigneerd. Aantekening. In een oplage van 200 exemplaren gedrukt door H.N. Werkman te Groningen.

851. Verlaine, Paul [Marie]:

Choix de poèmes. Paris, Editions ‘A la belle étoile’. 1932 ['s-Gravenhage, L.J.C. o Boucher. 1944]. 8 . IV, 288 blz. Justification du tirage. Ce volume a été achevé d'imprimer par L. Petitbarat à Saint-Ouen-l'Aumône le 12 Janvier mil neuf cent trente-deux. Il a été tiré Un exemplaire sur japon imperiale numéroté 1, Quatorze exemplaires sur papier d'Auvergne numérotés de A à N, Huit exemplaires sur papier de Hollande, pour ‘Les Purs Six’ et Cinq cents exemplaires sur papier Alfa. Aantekening. Deze uitgave is een woordelijke herdruk van de uitgave van de ‘Editions de Cluny’ (zelfs de naam op de rug is blijven staan). Er werden 500 exemplaren gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerii te Wormerveer. Ongeveer 50 exemplaren hebben op het

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 258 titelblad een originele tekening. òf van Frédéric Reitman òf van B. Neujean, waarvan er sommige met de hand gekleurd werden.

852. Verlaine, Paul [Marie]:

Quinze jours en Hollande. Lettres à un ami. Johan Thorn Prikker, Brieven. Philippe Zilcken, Souvenirs. Edition du premier centenaire de la naissance du poète. Liège, 1944. [Utrecht, N.V. v/h J.G. Broese. 1945]. 8o. 92 blz. Colophon. Cette édition a été imprimée en l'honneur du premier centenaire de la naissance du poète Paul Verlaine en 1944 par la maison Longuevie & Gendre, maïtres-imprimeurs, éditeurs et libraires à Liège. Le tirage a été limité à 10 exemplaires sur papier Pannekoek gris, marqués de A à J; 115 exemplaires sur papier Simili Japon, numérotés en chiffres romains de I à CXV et 65 exemplaires sur papier Pannekoek crème, numérotés en chiffres arabes de 1 à 65. Aantekening. Maquette van Charles Nypels. Gedrukt door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. Bevat behalve de complete tekst van Verlaine, die fragmenten uit ‘Brieven van Johan Thorn Prikker’ (Amsterdam 1897) en uit ‘Souvenirs de Philippe Zilcken’ (Paris 1900) die betrekking hebben op het bezoek van Verlaine aan Nederland. De tekst van Verlaine verscheen oorspronkelijk in 1893. (La Haye, Maison Blok).

853. Vermeulen, Jac[obus]:

Bevrijding. [Gedicht]. Met houtsnede van Will H. Tweehuysen. [Leiden], De Molenpers [Jan Vermeulen]. 1945. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van 250 exemplaren gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden. 30 luxe exemplaren werden gedrukt op lichtgroen papier.

854. Vermeulen, Jan:

De terugtocht. Gedichten. [Leiden], Molenpers [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. 32 blz. Colophon. De Terugtocht werd geschreven door Jan Vermeulen tussen 1941 en 1943, in de zomer van 1944 gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en voor de Molenpers gedrukt in een oplage van tweehonderd exemplaren. Dertig daarvan, genummerd van I tot XXX, werden gedrukt op Hollands papier van Pannekoek en door de schrijver gesigneerd.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 259

Aantekening. De nummers -IXXX werden niet op Hollands papier maar op papier van Koning Faroek van Egypte gedrukt. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden. De gedichten uit deze bundel. op een viertal na, werden opgenomen in Jan Vermeulen: Vergeefse herfst. ('s-Gravenhage 1946).

855. Vermeulen, Jan:

Het ontoereikende. Gedichten. Leiden, Molenpers [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. ‘Het ontoereikende’ werd in November 1944 gezet uit de Hollandsche Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt op Normaal 3 Register van Van Gelder Zonen in een oplage van 160 exemplaren, genummerd van 1-150 en van I-X. De laatsten werden door de schrijver gesigneerd. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden. Enkele gedichten werden opgenomen in Jan Vermeulen: Vergeefse herfst. ('s-Gravenhage 1946).

856. Vermeulen, Jan [en] Hans van Straten [Johannes Dirk Marinus van Straten]:

Het eene gezicht van Gerard Goudriaan. Leiden, [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. Plano. Aantekening. Geschreven n.a.v. Goudriaan's gedragingen bij de begrafenis van Dr. P.C. Boutens. Gezet uit de Hollandse Mediaeval (corps 12) van S.H. de Roos en in een oplage van ongeveer 50 exemplaren gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden.

857. Vernal [pseudoniem]:

Verzen voor een vriend. [Met tekeningen van Jan Bons. Amsterdam, J. Bons]. 1945. 4o. 20 blz. Colophon. De verzen werden geschreven in 1944. De uitgave ervan zou tot stand komen door de medewerking van Frans Duwaer. Hij werd in Juni 1944 gefusilleerd, zodat met de druk gewacht werd tot dit op de persen van zijn firma weer zou kunnen geschieden met dezelfde toewijding als hij daarvoor zou hebben gehad. De tekst, gezet uit een mediaeval, werd in 75 exemplaren gedrukt op papier van Barchem Green en verlucht met drie droge naald etsen.

858. [Verzameling van 5, op steen getekende en met de hand

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 260 gedrukte, prenten van Wimpey (pseudoniem van Wim van Beek). 's-Gravenhage, W. Polak. 1945]. Folio. In blanco map. Aantekening. Elke prent is door de tekenaar gesigneerd en van een, met potlood geschreven, onderschrift voorzien.

859. Verzen van een eenzaam man.

[Door Goverdus Henricus 's-Gravesande. 's-Gravenhage, in eigen beheer. 1944]. o 8 . II, 32, II blz. Colophon. Deze ‘Verzen van een eenzaam Man’ werden gezet uit de ‘Lutetia-cursief’ van J. van Krimpen, en gedrukt ten pleiziere van den schrijver in 200 exemplaren, die alle genummerd zijn. Aantekening. Typografisch verzorgd door A.A.M. Stols. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Bij de hierin opgenomen ‘Verzen uit het ziekenhuis’ (Zie No. 330) zijn 4 gedichten uit de oorspronkelijke uitgave weggelaten. Een keuze uit deze gedichten werd opgenomen in G.H. 's-Gravesande: Nachtschade en kinkhoorns. (Amsterdam 1952). Voor de herdruk zie No. 331.

860. Vestdijk, S[imon]:

Allegretto innocente. [Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 16 blz. [Volière-reeks. No. 5]. Colophon. Deze verzen werden door S. Vestdijk geschreven te Doorn in 1943 en 1944 met uitzondering van één gedicht dat in 1932 ontstond. De bundel werd als vijfde nummer in de Volière-reeks gedrukt voor ‘In agris occupatis’ in 110 exemplaren, welke niet in de handel komen, waarvan 10 genummerd I-X en gesigneerd door den auteur en 100 genummerd van 11-110. Aantekening. De tekst werd gedrukt door E.Th. Zoeteweij te Yerseke. Het omslag werd getekend en gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. De bundel werd in zijn geheel opgenomen in S. Vestdijk: Thanatos aan banden. (Amsterdam 1948).

861. Vestdijk, S[imon]:

Allegretto innocente. [2e druk. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. Deze verzen werden door S. Vestdijk geschreven te Doorn in 1943 en 1944 met uitzondering

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 261 van één gedicht dat in 1932 ontstond. De bundel werd in deze vorm in negentig exemplaren gedrukt voor vrienden van auteur en uitgever. Aantekening. Gedrukt door E.Th. Zoeteweij te Yerseke. Zie ook de aantekening bij het vorige nummer.

862. Vestdijk, S[imon]:

De uiterste seconde. Gedichten. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder]. 1944. 8o. 40 blz. Colophon. De verzenreeks ‘De uiterste seconde’ werd door S. Vestdijk te Sint Michiels Gestel geschreven, in Augustus en September van het jaar 1942 en in een beperkte oplaag gedrukt in de Lutetialetter op houtvrij papier, uitsluitend voor vrienden en bekenden van dichter en uitgever. Vijftig genummerde exemplaren, gedrukt op Oud-Hollandsch Velijn, werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. Het omslag werd getekend door Fons Montens. Werd in een oplage van 500 exemplaren gedrukt door Drukkerij Rutger Ophorst te Bussum. Joh. H. van Eikeren was belast met de typografische verzorging. De gehele bundel werd opgenomen in S. Vestdijk: Gestelsche liederen. (Amsterdam 1949).

863. Vestdijk, S[imon]:

Muiterij tegen het etmaal. Deel I. Proza. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1941. 8o. 131 blz. Gebonden. Aantekening. Toen men op het Dapartement voor Volksvoorlichting en Kunsten de gereedgemaakte kopij van deze bundel essays onder ogen kreeg. wilde men alleen toestemming tot uitgave geven als enkele essays werden geschrapt of vervangen door andere. Aan dit laatste werd de voorkeur gegeven zodat een gekuiste uitgave in de handel kwam, die niet 131, maar 140 bladzijden telde. Van de ‘ongekuiste’ uitgave werden ca. 10 exemplaren gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht. Van de door het genoemde Departement niet-gewenste essays, die dus alleen voorkomen in de ‘ongekuiste’ uitgave, verscheen ook een afzonderlijke uitgave. Zie de aantekening bij het volgende nummer.

864. Vestdijk, S[imon]:

Muiterij tegen het etmaal. [Fragmenten. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1941]. 8o. Blz. 53-60, 97-132. Aantekening. Zie de aantekening bij het vorig nummer. In deze uitgave, die de bladzijden bevat die niet voorkomen in de gekuiste uitgave van het eerste deel, vindt men de volgende essays: Het Ik in roman en kroniek (over E. du Perron: Schandaal in Holland): Vernietigende

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 262 onpartijdigheid (over H.G. Wells: A propos of Dolores): Onvrijgevige liefde (over Th. F. Powys: Goat Green or the better gift): Iersche show (over J.T. Farrell: A world I never made): Heroisch vakmanschap (over R. Hughes: In hazard): Felix Dahn in het negatieve (over R. Graves: Count Belisarius): Visschen kunnen hooren (over K. Edschmid: Erika). Het naakte bestaan (over J.P. Sartre: La nausée) en Koude satyre (over J.P. Sartre: Le mur). Deze bladzijden, gedrukt door N.V. Boosten en Stols te Maastricht in een oplage van 1000 exemplaren, verzameld in een omslag (dat gelijk is aan het stofomslag van de complete bundel) en voorzien van een ingeplakt vel met bijzonderheden, werden na de bevrijding in de handel gebracht. Enkele exemplaren werden echter reeds tijdens de oorlog verspreid en deze clandestiene exemplaren missen vanzelfsprekend de genoemde ingeplakte bijlage.

865. Veterman, Eduard [Elias Veterman]:

Essais. [Amsterdam, in eigen beheer]. 1941. 8o. 116 blz. Gekartonneerd. Colophon. Deze bundel Essais werd uit de hand gezet en gedrukt door C. Visser te Huizen, in een beperkte oplage van duizend genummerde en gesigneerde exemplaren, niet voor den handel bestemd, ten behoeve van den auteur.

866. Vie, La, est belle......

[Door Jan Vermeulen. Leiden, Molenpers (Jan Vermeulen). 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Gedicht van Jan Vermeulen. Molenpers, herfst 1944. Aantekening. Gezet uit de Libra van S.H. de Roos en gedrukt door Drukkerij Dubbelaar te Leiden, in een oplage van 30 exemplaren. Een gedeelte van de oplage werd gedrukt op okerkleurig Bankpost, de rest op geel Howard Bond. Het gedicht werd opgenomen in Jan Vermeulen: Het ontoereikende. (Leiden 1944).

867. Vier jaar..

[Noordwijk-Binnen, Drukkerij Buijze. 1944]. 8o. 24 blz. Colophon. Deze bundel werd gedrukt en uitgegeven in bezet Nederland, in Mei 1944. De oplage bedraagt 55 exemplaren, waarvan 15 (genummerd I-XV) op Oud-Hollandsch papier, 25 exemplaren zijn genummerd van 1-25. Nummer I werd gereserveerd voor H.M. de Koningin en nummer II voor het Prinselijk gezin. De genummerde exemplaren zijn niet in den handel. De opbrengst is bestemd voor de slachtoffers der Duitsche terreur. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 263

868. Vier Maria Legenden.

[Samengesteld door Johannes Hendrikus van Eikeren. Met linoleumsneden van A. Nonymus (pseudoniem van Joh. H. van Eikeren)]. Apeldoorn, De Ivoren Toren [Amsterdam, F. Hoes. 1945]. 4o. 32 blz. Colophon. Deze legenden, uit den tijd van het onvolprezen handwerk, moesten ook nu zoovele eeuwen later, weer met de hand worden gezet en afgedrukt. De lino-sneden van A. Nonymus, werden direct van de linoblokjes gedrukt. De oplaag bleef beperkt tot 250 exemplaren, die genummerd zijn van 1 tot 250. Aantekening. Gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De tekst werd ontleend aan C. Catharina van de Graft: Marialegenden. (Amsterdam 1918).

869. Vilallonga, Luis de:

Rilke, ce faible héroïque. Frontispice dessiné par E.A. Hof. [La Haye. A.A.M. Stols]. 1944. 8o. 20 blz. Colophon. Cet opuscule a été achevé d'imprimer en janvier 1944 avec les caractères ‘Erasme’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 150 exemplaires numérotés de 1 à 150. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Oorspronkelijke uitgave.

870. Villon, François:

Ballade van de dikke Margot. [Ballade de la grosse Margot]. Vertaald door Nico Stigter. 's-Gravenhage, [N. Douwes], 1945. 8o. 12 blz. Colophon. Deze ballade van François Villon vertaald door Nico Stigter, werd uitgegeven in het nog bezette stukje Nederland eind April 1945 voor de commissarissen, aandeelhouders en functionarissen der N.V. de Triplet. De oplaag bedraagt 50 exemplaren, waarvan 12 op Oud-Hollandsch papier bestemd voor den vertaler, de commissarissen en enkele door de N.V. bevoorrechten. De opbrengst is voor een ander doel dan de inhoud dezer proeve van Villon's onsterfelijke poëzie zou kunnen doen vermoeden.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 264

Aantekening. Franse tekst en Nederlandse vertaling zijn tegenover elkaar geplaatst. Gedrukt door Drukkerij 's-Gravenhage te 's-Gravenhage.

871. Villon, Françoys:

Oeuvres. Les Lais; le Testament; Poésies diverses; le Jargon. La Haye, A.A.M. Stols. 1942. 8o. 152 blz. Halfperkament. [Halcyonpers. Deel 10]. Colophon. Dixième livre français publié par A.A.M. Stols à l'Enseigne de l'Alcyon. Composé en caractères ‘Lutetia’ et imprimé en décembre 1941 sur les presses de l'Imprimerie Boosten & Stols à Maestricht. Le tirage est limité à 327 exemplaires, soit: 2 sur papier supernacré du Japon, numérotés I et II, et 325 sur papier vélin de Hollande de la Papeterie G.H. Bührmann, numérotés de 1 à 325. Les numéros I et 301 à 325 sont hors commerce.

872. Villon, Françoys:

Oeuvres. Les Lais; le Testament, Poésies diverses; le Jargon. La Haye, A.A.M. Stols. [1942]. 8o. 152 blz. Halflinnen. Colophon. Composé en caractères ‘Lutetia’ et imprimé en décembre 1941 sur les presses de l'Imprimerie Boosten & Stols à Maestricht. Le tirage est limité à 1000 exemplaires sur papier ‘Beets’ de la Papeterie G.H. Bührmann, numérotés de 1 à 1000. Aantekening. Herdruk van de Halcyon-uitgave. Zie het voorgaande nummer.

873. Villon, Françoys:

Oeuvres. Les Lais; le Testament; Poésies diverses; le Jargon. [Amsterdam], Editions Académiques Panthéon [(Dr. K.G. Kollar). 1942]. 8o. 152 blz. Halflinnen. Colophon. Composé en caractères ‘Lutetia’ et tiré en décembre 1941 sur les presses du maître-imprimeur A.A.M. Stols à Maestricht. Le tirage de cette édition spéciale est limité à 1000 exemplaires numérotés sur papier vélin ‘Beets’ de la maison G.H. Bührmann, dont 500, numérotés de 500 à 1000 réservés aux Editions Academiques Panthéon. Aantekening. De inhoud en uitvoering zijn gelijk aan die van No. 872.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 265

874. Villon, Françoys:

Oeuvres. Les Lais; le Testament; Poésies diverses; le Jargon. [Amsterdam], Editions Académiques Panthéon [Dr. K.G. Kollar]. 1942. 8o. 152 blz. Halfperkament. Colophon. Composé en caractères ‘Lutetia’ et tiré en décembre 1941 sur les presses du maïtre-imprimeur A.A.M. Stols à Maestricht. Le tirage de cette édition spéciale est limité à 200 exemplaires sur papier vélin de Hollande pur chiffon de la maison G.H. Bührmann, numérotés de P 1 à P 200. Aantekening. Tekst en uitvoering zijn gelijk aan de Halcyon-uitgave. Zie No. 871.

875. Villon, [François]:

Quatrain que feit Villon quand il fut jugé à mourir. [Met houtgravure van Jan Naaijkens. Amsterdam, J. Naaijkens. 1944]. 4o. 4 blz. [Sous-marinpresse. No. 2]. Colophon. Gravé sur bois par J. Naaijkens. Imprimé en 50 exemplaires. Aantekening. Gedrukt door J. Naaijkens, wiens naam in het colophon in alle exemplaren met potlood is ingevuld.

876. Visch, Henny:

Gedichten. [Met 9 gekleurde, ingeplakte tekeningen van de dichteres. Utrecht, Hans Aalderink. 1945]. 8o. Colophon. De gedichten en illustraties zijn van Henny Visch, geb. 11 Febr. 1924 te Soesterberg, in het bezit van einddiploma H.B.S. en lager acte tekenen. Thans leerlinge van Tjomme de Vries, kunstschilder, en hoopt na de oorlog de studie voort te zetten op de schildersaccademie [sic] te A'dam. Deze bundel is tot stand gekomen in Febr. Maart 1945 te Utrecht en Bilthoven. Papiersoort: omslagpapier: Eerbeek 8122 vlamrood; schutbladen: Pandora 0217½ schelpwit, geleverd door P. Proost en Zoon A'dam. Gebonden en verzorgd [door] Hans Aalderink. Aantekening. Getypt in 3 exemplaren.

877. Visie.

[Gedicht door] E.V.M. [Elisabeth Joséphine Hannema-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 266 van Maasdijk. Met tekening van Hans de Jong. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1945]. Folio. Plano. Colophon. Van deze eerste oplage werden 25 exemplaren gedrukt op Simili-Japon van Van Gelder & Zonen, genummerd van I-XXV alsmede 600 op Neptunus-velijn. De opbrengst is bestemd voor slachtoffers van de huidige tyrannie. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Werd opgenomen in de bundel gedichten van Elisabeth van Maasdijk: Aan hen die vielen. ('s-Gravenhage 1945).

878. Visser, Ab [Albert Visser]:

Alter ego. Gedichten. [Met vignet van Ad. Pieters. Amsterdam], Sub Rosa [Ferd. Langen en Ab Visser]. 1945. 8o. 28 blz. Colophon. ‘Alter Ego’, door Ab Visser, bevat gedichten uit de jaren 1943 tot 1945 en werd door de uitgeverij ‘Sub Rosa’ uitgegeven in de de lente van het jaar 1945. De bundel werd gezet uit de Medio Black en gedrukt in een beperkte oplage op Fins papier, uitsluitend bestemd voor vrienden en bekenden van dichter en uitgever. Vijfentwintig Romeins genummerde exemplaren werden door den dichter gesigneerd. Aantekening. In een oplage van 300 exemplaren door J. Wijngaard te Groningen gedrukt. Werd opgenomen in Ab Visser: Millennium. (Amsterdam 1946).

879. Visser, Ab [Albert Visser]:

Bezet gebied. [Gedichten. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 32 blz. [Schildpadreeks. No. 3]. Colophon. Deze bundel, ‘Bezet Gebied’ van Ab Visser, werd voor publicatie in de Schildpad-reeks afgestaan door D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V. te Den Haag, die het manuscript in portefeuille had. De tekst werd gezet uit de letter Egmont van S.H. de Roos en uitsluitend voor vrienden en familieleden van dichter en uitgever gedrukt in het voorjaar van 1943. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door P. Vijlbrief te Utrecht. Het schildpadvignet werd getekend door Toon van Ham. Alle exemplaren werden gesigneerd door de dichter. Werd opgenomen in Ab Visser: Millennium. (Amsterdam 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 267

880. Visser, Ab [Albert Visser]:

De biecht. Een novelle. Met vignetten van Albert Rossel. [Bussum], Bayard Pers [F.G. Kroonder. 1945]. 8o. 32 blz. Colophon. De biecht, ontleend aan ‘Galg en rad’, een bundel novellen in voorbereiding, verscheen als eerste prozastuk in de Bayard Pers en werd uitgegeven in een beperkte oplaag, gedrukt met de Gravure letter op houtvrij Hollands Text. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Märckelbach te Bussum in een oplage van 450 exemplaren. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. Werd opgenomen in Ab Visser: Galg en rad. (Bussum 1946).

881. Visser, Ab [Albert Visser]:

Lied in de lente. Gedicht. [Met] tekening [van] K.H. van Dijk. [Groningen, K.H. van Dijk. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de drukker Alon en de uitgever in een oplage van 100 exemplaren. Het gedicht werd opgenomen in Ab Visser: Millennium. (Amsterdam 1946).

882. Visser, Ab [Albert Visser]:

Zeven oude Engelse balladen (13e en 14e eeuw). Assen, Born N.V. [in eigen beheer]. 1942. 8o. 28 blz. Colophon. Deze zeven Engelse balladen werden vertaald in het jaar 1937; de definitieve, herziene tekst is van 1941. De uitgave werd verzorgd door H. Born's Uitgeversmaatschappij N.V. te Assen. Zij werden gezet uit de Benedictine cursief en gedrukt in het voorjaar van 1942 op Engels Esparto ‘Non Fluff’ van Lutkie & Smit. De oplage werd beperkt tot 40 exemplaren, welke niet in de handel zijn gebracht en genummerd van 1 tot en met 40. Aantekening. Gedrukt door Born N.V. te Assen. De bundel werd in zijn geheel opgenomen in Ab Visser: Na de reis. (Amsterdam 1946).

883. Visser, Casimir K. [pseudoniem van Kurt Baschwitz]:

Van de heksenwaag te Oudewater en andere te weinig bekende zaken. Voorrede van Jan [Marius] Romein. Lochem, ‘De Tijdstroom’. [1941]. 8o. 120 blz. Geïll. Gebonden.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 268

Aantekening. De tekst die in het Duits werd geschreven, werd vertaald door Maurits Mok. Gedrukt in een oplage van 1100 exemplaren door de N.V. Lochemsche Handels- en Couranten Drukkerij te Lochem.

884. Visser, Henk, en R. Tendal [pseudoniem van R. Boltendal]:

Klein verlies. [Veendam], De Typewrite-Pers [R. Boltendal]. 1945. 8o. 22 blz. Colophon. ‘Klein Verlies’ is de tweede uitgave van de Typewrite-Pers. De oplaag bedraagt 8 exemplaren. Hiervan werden de nummers I en II getypt op Export-Bond. Deze exemplaren zijn door de dichters gesigneerd. De overige nummers 3-8 zijn getypt op doorslagpapier. Aantekening. Een 2e, gewijzigde, druk in 10 exemplaren, waarvan er 8 in de handel kwamen, verscheen na de bevrijding in Mei 1945.

885. Visser, Jan:

Fluitekruid. Verzen. Laren, A.G. Schoonderbeek. [1944]. 8o. 48 blz. [Edeldrukken]. Colophon. Deze bundel uit de reeks Edeldrukken, bestemd voor beminnaars van het schoone boek, werd gezet uit de Egmont cursief, corps 12 en gedrukt door de Vereenigde Jouster Drukkerijen N.V. te Joure, op ‘Melis’ teekenpapier, chamois - De oplaag bedraagt duizend exemplaren, waarvan vijftig door den schrijver werden genummerd en van zijn handteekening voorzien.

886. Visser, Leen [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Ic sie des meyen schijn... Gedichten. [Oegstgeest, in eigen beheer]. 1945. 8o. 20 blz. [In signo piscium. No. 9]. Colophon. De bundel Ic sie des Meyen schyn... werd geschreven in de laatste oorlogslente en verschijnt nu voor de eerste maal, in afwachting van de bevrijding, als negende nummer van de reeks In signo Piscium, tusschen Paschen en Pinksteren van het jaar 1945. De oplage is groot 125 exemplaren, genummerd van I tot XXV en van 26 tot 125, waarvan alleen de laatste in den handel worden gebracht ten dienste van de waterbewoners.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 269

Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga en gebrocheerd door H. de Koningh, beiden te 's-Gravenhage. Enkele gedichten uit deze bundel werden opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

887. Voedselpakket, Het.

[Gedicht]. Uitgave van De Vrije Gedachte. 1945. Folio. 2 blz. Geïll.

888. Voeten, Bert [Lambertus Hendrikus Voeten]:

Babylon herhaald. [Gedichten. Met aquarellen van Tine Louw. 2e uitgave. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 4o. 8 blz. Colophon. Deze uitgave van ‘Babylon herhaald’ - in den winter van het oorlogsjaar 1944 door den dichter met de hand geschreven - werd in zeer beperkte oplaag verspreid. Tine Louw verluchtte de exemplaren. Aantekening. Oplage: 40 exemplaren, allen gesigneerd. Voor de le druk zie No. 52. Werd na de oorlog herdrukt in ‘Podium’. November 1948.

889. Volherdinge.

[Gedicht door Jacobus Revius. Met omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht van Jacobus Revius werd gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in Maart 1944 in een oplage van 60 exemplaren die rondom Paschen 1944 werden verdeeld onder de vrienden van De Blauwe Schuit. De houtsnede is uit Bertholdus' Horologium devotionis circa vitam Christi, anno 1490.

890. Vondel, Joost v[an] d[en]:

Fragment uit Oranje May-lied. [Getekend door Kees Mandos. Tilburg, A.C.M. Pillot. 1943]. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door Jan Bergmans te Tilburg in een oplage van 759 exemplaren: 9 exemplaren daarvan werden op Japans papier gedrukt en voorzien van een opdracht. Het gedicht verscheen oorspronkelijk in 1662 en was bedoeld als jubellied bij de geboorte van Prins Willem II (opgenomen in de W.B.-uitgave van Vondel's Werken, deel 2, blz. 762).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 270

891. Vondel, Joost van den:...

‘Hier rot een kreng, het hooft van moordenaers en fielen’. [Met tekening van Franso Hoes. Amst., F. Hoes. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. De tekening werd op alle exemplaren van de kleine oplage met de hand gekleurd door de tekenaar. De titel van het gedicht, verschenen in 1632, luidt: ‘Geschreven uyt Maeghdenburg aen de Graef van Papenheyn’ (opgenomen in de W.B.-uitgave van Vondel's Werken, deel 3, blz. 387).

892. Vondel, Joost van den:

Op d'Afbeeldinge van Utrecht, in 1667 gedicht bij een teekening van Herman Zachtleven. Verlucht door Toon van Ham. [Utrecht, N.V. v/h J.G. Broese (Chr. Leeflang Jr.). 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Dit gedicht van Joost van den Vondel werd gedrukt voor de vrienden van Boekhandel Broese te Utrecht ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan op 1 Juli 1943. Aantekening. In een oplage van 250 exemplaren gedrukt door Drukkerij J. van Boekhoven te Utrecht. De tekst van het gedicht werd ontleend aan de W.B.-uitgave van Vondel's Werken, deel 10. blz. 320.

893. Vondel, J[oost] van den.

- Rei uit ‘Gysbrecht’. [Met 4 gekleurde linoleumsneden van Charles Roelofsz. Amsterdam, F. Hoes. 1945]. Folio. Plano. Colophon. Dit gedicht, met oorspronkelijke lino's verlucht, werd uit de hand gezet en gedrukt op oud-Hollandsch papier Van Gelder in Januari 1945, toen de nood groot werd en in honderd genummerde exemplaren verspreid om deze nood te helpen lenigen. Aantekening. Deze herdruk van de gehele ‘Rey van Klaerissen’ uit Vondel's ‘Gysbreght van Aemstel’ werd gedrukt door Drukkerij C. Visser te Huizen.

894. Vondel, Joost van den:

Tien troostgedichten. [Bloemlezing, samengesteld door Frans Hoes]. Muiden, Het Muiderslot [Amsterdam, F. Hoes. 1945]. 4o. 44 blz. Aantekening. Bevat de volgende gedichten: Kinder-lyck (1632); Uitvaert van mijn dochterken (1633): Vertroostinge aen Geeraerdt Vossius over zijn zoon Dionys (1633): Lyckklaght aen het vrouwekoor over het verlies van mijn ega (1635): Grafschrift op Isabel Le Blon (1636): Grafdicht op Isabelle Le Blon (1636): Vertroostinge aen de ouders van Isabelle (1636): Uitvaert van Maria van den Vondel

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 271

(1668): Op Katharine Questier (1669) en Grafschrift op Willem van den Vondel (1670). Gedrukt door N.V. ‘De IJsel’ te Deventer.

895. Vondel, Joost van den:

Yon good old times.... Some topical lines translated by Rosey E[va] Pool. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 24 blz. Aantekening. Getypt in 30 exemplaren door Rosey E. Pool en Joost Jessurun, die ook één exemplaar met de hand schreef. bestemd voor G.M. van Wees te Utrecht.

896. Vondel, Joost van den [pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]:

Kerstbede 1944. [Met tekening van Franso Hoes. Amsterdam, F. Hoes. 1945]. Folio. Plano. Aantekening. In een oplage van 250 exemplaren gedrukt door G.G. van Elburg te Warmond. De tekening werd op alle exemplaren met de hand gekleurd door de tekenaar.

897. Vondel, Joost van den [pseudoniem van Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]:

Rei van smeeckelingen. [Met 2 tekeningen van A.W.J.M. Noyons]. 's-Hertogenbosch, Ursus Maior [Amsterdam, F. Hoes. 1944]. 4o. 20 blz. Colophon. De ‘Rei van Smeeckelingen’ door Joost van den Vondel werd in den zomer van 1944 - tijdens de barbaarsche bezetting - gedrukt bij A.C.M. Pillot te Tilburg. De oplage bedoeg 550 exemplaren, van welke 500 exemplaren - genummerd 1-500 in den handel kwamen. 50 exemplaren - met Romeinsche cijfers genummerd I-L -, werden gereserveerd voor den uitgever en zijn vrienden.

898. Voor West-Europa.

[Door Adrianus Roland Holst. Bussum, C.A.J. van Dishoeck. 1943]. 8o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt in een kleine oplage. Een tweede druk verscheen in 1945 bij dezelfde uitgever. Werd opgenomen in A. Roland Holst: Tegen de wereld. ('s-Gravenhage 1947).

899. Vooruitzicht.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd [Gedicht. Door Jan Vermeulen. Leiden, Molenpers (Jan Vermeulen). 1945]. 8o. 4 blz.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 272

Colophon. Van Jan Vermeulen aan zijn vrienden en bekenden. Nieuwjaar 1945. Aantekening. Gezet uit de Libra van S.H. de Roos en gedrukt in een oplage van 40 exemplaren door Drukkerij Dubbelaar te Leiden. Werd ontleend aan Jan Vermeulen: Het ontoereikende. (Leiden 1944) en na de oorlog opgenomen in Jan Vermeulen: Vergeefse herfst. ('s-Gravenhage 1946).

900. Vordemberge-Gildewart [August Friedrich Wilhelm Vordemberge]: millimeter und geraden. [Amsterdam, in eigen beheer. 1940]. 4o. 24 blz. Geïllustreerd. Colophon. deze uitgave werd in november 1940, in samenwerking met den auteur, vervaardigd door de n.v. drukkerij en uitgeverij j.f. duwaer en zonen te amsterdam; gezet uit de bodoni book cursief, afgedrukt op hollandsch register, vondel en pannekoek renaissance, in een oplaag van 75 ex., genummerd 1-65, waarvan de eerste 10 ex. door den auteur werden geteekend en voorts 10 ex., gemerkt a-j, welke laatste niet in den handel verkrijgbaar zijn, de reproducties zijn naar foto's van: hans finsler-zürich, van leer en co. - amsterdam en j. d'oliveira - amsterdam.

901. Vos, Wim de:

Nooit zal ik... [Leiden, Molenpers (Jan Vermeulen). 1944]. kl. 8o. 4 blz. Colophon. Gedicht van Wim de Vos. September 1944. Aantekening. In een kleine oplage gedrukt.

902. Vredenduin Pzn., J.:

Toespraak in druk aangeboden bij de gedenking van den 80sten verjaardag van den Heer G.J. Honig, op een bijeenkomst van het Bestuur van de Zaanlandsche Oudheidkamer met wederzijdsche families, vrienden en verdere belangstellenden, gehouden in het Koffiehuis ‘Zaanzicht’ te Zaandijk, op Vrijdag 24 Nov. 1944. [Zaandijk, Zaanlandsche Oudheidkundige Vereeniging ‘Jacob Honig Janszoon Junior’. 1944]. 4o. 4 blz. Colophon. Gedrukt met windkracht in den oliemolen ‘Het Pink’ te Koog aan de Zaan.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 273

Aantekening. Gedrukt in een oplage van 100 exemplaren door de Zaanlandsche Stoomdrukkerij v.h.E.N. Smit Ezn. te Koog aan de Zaan.

903. Vreyman, P. [pseudoniem van J. Nicaise]:

De gebroken vaas. Gedichten. Arnhem, [in eigen beheer. 1943]. 8o. 40 blz. Colophon. Gedrukt in een oplage van 30 exemplaren, waarvan 10 genummerd van I-X, en geteekend door den schrijver. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij F. Neymann & Zn. te Arnhem.

904. Vriamont, Joris:

Sabbat. [Met illustraties van Charles Roelofsz. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 8o. 16 blz. Colophon. Sabbat door Joris Vriamont verscheen voor de eerste maal in 't Fonteintje, tweede jaargang no. 3 [1923]. Het werd met handgekleurde illustraties van Charles Roelofsz in Februari 1945 in het verborgene herdrukt en uitgegeven in een oplage van 100 genummerde exemplaren door De Bezige Bij. Aantekening. In het colophon zijn de woorden ‘van Charles Roelofsz’ onleesbaar gemaakt. Gedrukt op de eigen pers van de uitgever.

905. Vries, Attie de [Arend de Vries]:

Nocturne. Verzen. [Met linoleumsnede van Hans Brakelé]. Hilversum, [in eigen beheer. 1942]. 4o. 40 blz. Gekartonneerd. Colophon. de linoleumsnede tegenover de titelpagina is van Hans Brakelé. van deze bundel ‘nocturne’ werden 150 exemplaren gedrukt. Aantekening. De lino is los bijgevoegd. De bundel werd gedrukt door Drukkerij Gebr. Weber te Hilversum en gebonden door Binderij ‘Magnus’ te Hilversum.

906. Vries, C[ornelis] M[achiel] de:

o Gedichten. Rotterdam, [in eigen beheer]. 1943. 4 . VI, 22 blz. Colophon. Deze bundel van C.M. de Vries werd in het voorjaar van 1943 gedrukt in de Bodoni-letter op Oud-Hollands van Van Gelder Zonen op de persen van de N.V. Drukkerij Borghouts te Rotterdam in een oplage van 30 exemplaren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 274

907. Vries C[ornelis] M[achiel] de:

Gedichten. [2e druk]. Rotterdam, [in eigen beheer]. 1940 [1944]. 8o. 28 blz. Colophon. Deze bundel gedichten van C.M. de Vries werd in het jaar 1940 gedrukt op de persen van de N.V. Drukkerij Borghouts te Rotterdam in een oplage van 250 exemplaren en gezet uit de Bodoni-letter; 10 genummerde exemplaren werden gedrukt op Oud-Hollands papier van Van Gelder Zonen, welke niet in den handel komen.

908. Vries, Hendrik de:

Robijnen. [Gedichten. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 8o. 32 blz. [Quousque tandem. No. 13]. Colophon. Dit is het dertiende deel in de reeks Quousque Tandem, welke tot stand komt door de welwillende medewerking van Nederlandsche Schrijvers en Illustratoren. Het boek werd in het verborgene gedrukt en uitgegeven in een oplage van 525 van 1-500 en van I-XXV genummerde exemplaren. De laatsten bleven ter beschikking van de Uitgeverij. Aantekening. Gedrukt door de Utrechtsche Typografen-Associatie te Utrecht. De dichter liet, na het verschijnen, een nieuw omslag drukken, dat toegezonden werd aan de kopers van de bundel, ter vervanging van het oorspronkelijke, niet fraaie, omslag. Deze ‘Robijnen’ maken deel uit van Hendrik de Vries: Toovertuin. ('s-Gravenhage 1946).

909. Vries, Hendrik de:

Slingerpaden. Gedichten. Geïllustreerd door Abe J. Kuipers. [Groningen, Abe J. Kuipers. 1945]. 4o. 6 bladen. In map. Colophon. Deze gedichten door Hendrik de Vries, verlucht met handgekleurde houtsneden en opgemaakt door Abe Joh. Kuipers, werden Januari 1945 in 100 exemplaren gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij De Waal te Groningen. Er bestaan enkele luxe exemplaren in rood linnen band, gesigneerd door de dichter en de tekenaar. Deze gedichten maken deel uit van Hendrik de Vries: Toovertuin. ('s-Gravenhage 1946).

910. Vries, Theun de [Theunis Uilke de Vries]:

Bruidegom in September. Met een teekening van Adine van

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 275

Houten. [Utrecht, Jac. P. Romijn. 1943]. 8o. 24 blz. [Schildpad-reeks. Tweede Tiental. No. 3]. Colophon. De novelle ‘Bruidegom in September’ verscheen voor de eerste maal in de proza-bundel ‘Het meisje dat men nooit vergeet’, Amsterdam 1941. Zij werd herdrukt voor de Schildpadreeks in den winter van 1943, in een oplage, uitsluitend bestemd voor vrienden en kennissen van auteur en uitgever. Aantekening. Gedrukt, naar een ontwerp van Charles Nypels, in een oplage van ongeveer 150 exemplaren door J. Pasman te Zuilen. De tekening werd los bijgevoegd. Alle exemplaren werden door de schrijver gesigneerd. Werd opgenomen in Theun de Vries: Eros in hinderlaag. (Amsterdam 1945).

911. Vriesland, Victor E[manuel] van:

Mon repos. 1940. [Amsterdam, in eigen beheer. 1941]. 4o. 12 blz. Aantekening. Ten huize van de dichter getypt in een oplage van 46 exemplaren, die alle genummerd en door de dichter gesigneerd werden.

912. Vrolijk, Maarten:

Hofdroom. Mahamapers, 1944. ['s-Gravenhage, Max Loot en Maarten Vrolijk. 1945]. 8o. 16 blz. [Mahamapers. No. 5]. Colophon. Deze Hofdroom verscheen in de lente van 1945 als vijfde uitgave van de Mahamapers in een oplage van 100 exemplaren genummerd I-V en 6-100. Aantekening. Gedrukt door G. Hijlkema te 's-Gravenhage.

913. Vrolijk, Maarten:

Vandaag. Gedichten. Santpoort, d'Uylen-Spieghel-Pers [Aldert Witte]. 1940 [1943]. 8o. 16 blz. Gebonden. Colophon. De gedichten uit dezen bundel werden gekozen uit een onuitgegeven manuscript ‘Zwerftochten tot Vandaag’. De tekst werd gezet uit de ‘Regent-Antiqua-letter’ en gedrukt in een oplaag van 100 exemplaren, genummerd van 1-100, benevens 5 exemplaren op ‘Pro-Patria’ papier van Van Gelder Zonen en genummerd van I-V. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Van Drunen te Hillegom. Voor de banden werden verschillende soorten en kleuren papier gebruikt. Het uitgeversmerk werd getekend door Peter Huijzer.

914. Vrij Nederlandsch Liedboek, Het.

[Verzetspoëzie. Bij-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 276 eengebracht door Jan Hendrik de Groot, Hendrikus Gerard (Han) Hoekstra en Halbo Christiaan Kool. Met een vignet door Fedde Weidema]. Uitgegeven in bezet Nederland. [Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen)]. 1944. 8o. 192 blz. Colophon. Met den druk van het Vrij Nederlandsch Liedboek werd 1 April 1944 begonnen. De oplage bestaat uit 200 exemplaren op Hollandsch papier, genummerd van I-CC; 200 exemplaren op opdikkend papier, genummerd van 1-200 en 1500 exemplaren op Engelsch tekstpapier, welke ongenummerd bleven. De opbrengst werd bestemd voor een bijzonder doel. Aantekening. Het laatste couplet van het gedicht op blz. 28, dat vergeten werd, werd later afgedrukt op een los inliggend strookje. Bij het gedicht op blz. 56 (waarvan het slot op blz. 55 werd afgedrukt) behoort een los bijgevoegd ‘Erratum’. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht.

915. Vrijheidskalender 1945.

[Met portret van H.M. Koningin Wilhelmina en tekeningen van Karel Leendert Links. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 7 bladen. Colophon. Deze kalender voor het jaar 1945 werd in September 1944 in het verborgene gedrukt in een oplage van 800 exemplaren, genummerd van I-CL en van 1-650. Alleen de laatste kwamen in den handel. De opbrengst werd bestemd voor slachtoffers van de huidige tyrannie. Aantekening. Gedrukt door H. de Koningh te 's-Gravenhage.

916. Vuur, Het.

[Gedicht door Jan Gerhard Toonder. Met een tekening door Marten Toonder. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. [D.A.V.I.D.-reeks. No. 1]. Colophon. Deze prent is de eerste uitgave in de D.A.V.I.D. reeks en werd in het najaar van 1944 op een met de hand voortbewogen pers van de ondergrondse drukkerij D.A.V.I.D. gedrukt in een oplage van 775 van 1-750 en van I-XXV genummerde exemplaren. Zij werd uitgegeven door De Bezige Bij.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 277

917. Vuyst, Jan:

Omsluierd uitzicht. Amsterdam, [in eigen beheer]. Juli 1943. 8o. 12 blz. Colophon. Omsluierd uitzicht van Jan Vuyst werd gezet uit de Garamont en gedrukt voor vrienden en verwanten van den dichter in de zomer van 1943. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij C. Blommendaal N.V. te 's-Gravenhage in een oplage van 100 exemplaren.

918. Vijf dagen.

[Door Peter van Steen (pseudoniem van Peter Mourits). Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 4o. 68 blz. Colophon. In bezet Nederland. Juni-Juli 1944. Aantekening. Deze bundel werd in ongeveer 150 exemplaren door de dichter gecyclostyleerd. Zie ook het volgende nummer.

919. Vijf dagen.

[Door Peter van Steen (pseudoniem van Peter Mourits). 2e druk. Amsterdam, in eigen beheer. 1945]. 8o. 58 blz. Colophon. In bezet Nederland. Juni-Juli 1944. Aantekening. Deze bundel werd in ongeveer 100 exemplaren door de dichter getypt. Zie ook het vorige nummer.

920. Waanders, G[errit]:

Mijn belijden. ['s-Gravenhage, E. Wattez. 1942]. Folio. Plano. Colophon. Mijn belijden werd met toestemming van de uitgeefster G.F. Callenbach N.V. te Nijkerk, overgenomen uit den gelijknamigen bundel van den dichter G. Waanders en in het oorlogsjaar 1942 als rijmprent uitgegeven door Boekhandel E. Wattez te Den Haag. Aantekening. Werd in een oplage van 4500 exemplaren gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

921. Wachter, wat is er van den nacht.

[Gedicht door Riek Vos-Beierman. Met een linoleumsnede van Tjomme de Vries. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1945]. 4o. 4 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 4000 exemplaren op de eigen pers van de uitgevers.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 922. Wagenvoorde, Hanno van [pseudoniem van Dick Riegen]:

De lampion der beminden. Gedichten. [Bussum],

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 278

Homerus Pers [F.G. Kroonder]. 1943. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. De Lampion der Beminden werd in 1943 uitgegeven in een oplaag van honderd en vijftig genummerde en getekende exemplaren, gezet uit de Lutetia-letter van J. van Krimpen en gedrukt op pakpapier. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Gebrs. Pelle te Bussum. Op de band is als titel vermeld: Gedichten. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren.

923. Wagenvoorde, Hanno van [pseudoniem van Dick Riegen]:

Madrigaux nocturnes. Amsterdam, [in eigen beheer]. 1944. 8o. 16 blz. Colophon. De ce recueil il a été tiré 30 exemplaires en Médiaeval hollandais de S.H. de Roos sur papier Esparto, pour l'agrément des amis de l'auteur. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij J.v.d. Schaaf te Amsterdam. Buiten de oplage werden er nog 2 exemplaren gedrukt, genummerd A en B. Alle exemplaren zijn gesigneerd door de dichter.

924. Wagenvoorde, Hanno van [pseudoniem van Dick Riegen]:

Vlinders op een mandolien. [Bussum], Odysseepers [F.G. Kroonder]. 1942. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. Vlinders op een Mandolien werd gedrukt op Esparto-papier en gezet uit de Egmont-letter in het voorjaar van 1942, voor de Odyssee-pers te Utrecht. Omslag en vignetten werden vervaardigd door Henk Krijger. De oplaag bleef beperkt tot 225 exemplaren, waarvan 125 gesigneerd werden door den dichter. 20 hiervan, genummerd I-XX kwamen niet in de handel. De overigen werden genummerd van 21-125 en van 126-225. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Gebrs. Pelle te Bussum.

925. Wal, Theo J[acob] van der:

Divertimento. Verlucht met zeven met de hand gekleurde linoleumsneden van Joop Löbler. Amsterdam, L.J. Veen's Uitgeversmaatschappij N.V. [1943]. 8o. 24 blz. Gebonden. Colophon. Dit werk werd gezet uit de Atlas-letter en

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 279 gedrukt op Houtvrij Engels tekstpapier. De linosneden zijn handdrukken, door Joop Löbler gekleurd. Slechts 240 exemplaren, die alle genummerd en gesigneerd zijn, werden vervaardigd. Aantekening. Gedrukt door J.J. Maas te Amsterdam. Bevat drie verhalen: De aarde; De rechter en De waterdruppel.

926. Walhalla.

[Gedicht door Hendrik de Vries. Met vignet van de dichter en omslagversiering door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht werd geschreven door Hendrik de Vries in het jaar 1941 voor een bundel die echter onuitgegeven bleef. Het werd, uitsluitend voor de vrienden van de Blauwe Schuit, in den zomer van 1942 gedrukt ter drukkerij van H.N. Werkman, die ook de typografie verzorgde. Het vignet op de voorpagina is een reproductie op ware grootte van een teekening die de schrijver maakte en moet op zich zelf, zonder direct verband met de tekst, worden gezien. De oplage is beperkt tot 75 exemplaren, die niet in de handel komen. Aantekening. Herdruk van een gedicht dat gepubliceerd werd in ‘Geschenk’, 1941.

927. Wapenbroeder [pseudoniem van J. Verleun]:

Tot in den dood getrouwe. [Utrecht, Het Spectrum. 1944]. 8o. 8 blz. Colophon. Voor allen, die het Vaderland getrouw willen blijven tot het zegevierend einde, zijn deze laatste uren van negentien mijner strijdmakkers naar waarheidsgetrouwe gegevens beschreven. [ondert.:] ‘Wapenbroeder’. [Daarna volgt, in rood gedrukt:] ‘Wapenbroeder’ heeft het lot der negentien, door hem bezongen, op 7 Januari 1944 gedeeld. Aantekening. In kleine oplage gedrukt door de Flakkeesche Drukkerij J. en M. Boomsma te Middelharnis.

928. Ware geschiedenis, De, van Tristan en Isolde.

In het kort naverteld door J[ohan] W[illem] F[rederik] Werumeus Buning. Met de houtsneden uit het oude

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 280 volksboek van 1484. Hoorn, West Friesland. 1941 [1944]. 8o. 56 blz. Colophon. Dit boek is met de hand gezet uit de Grotiusletter onder leiding van J.H. van Eikeren en op de eigen persen gedrukt in een oplaag van 1500 exemplaren. Een 50 tal werd genummerd van 1 tot 50. De houtsneden zijn ontleend aan de ‘Historie von Tristan und Isolde’ gedrukt door Anton Sorg te Augsburg in 1484. Voor zoover zij deze tekst niet verluchten, vindt men ze achterin opgenomen. Aantekening. Gedrukt door de uitgeefster.

929. Wat de R.A.F. voor bezet Nederland beteekende.

(Blaadjes uit het schetsboek van Aq) [pseudoniem van A.Q. van Braam Houckgeest. 's-Gravenhage, H. de Koningh. 1944]. 8o. 20 blz. Gebonden. Colophon. Dit schetsboekje werd in December 1944 in het verborgene gedrukt door 't Kuypje Honigh. De opbrengst werd bestemd voor de nabestaanden van hen, die hun leven gaven voor Uw vrijheid. Van deze oplage kregen 50 genummerde en speciaal uitgevoerde exemplaren een bijzondere bestemming. Aantekening. In een oplage van 1250 exemplaren gezet, gedrukt en gebonden door de uitgever. 50 exemplaren op goed papier werden in halfperkament gebonden. Deze 50 exemplaren, waarin de tekeningen met de hand gekleurd werden, gingen bijna allen verloren bij het bombardement van 's-Gravenhage in Maart 1945.

930. Wat van ons henenging.

[Gedicht. Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer]. 1944. Folio. Plano. Colophon. No.... der 50 gesigneerde exemplaren. Opus 42. October 1944. Aantekening. Gedrukt door de Barneveldsche Drukkerij te Barneveld.

931. Waterman, A. [pseudoniem van Klaas Hanzen Heeroma]:

Et sub aqua. Gedichten. [Met vignet door Madeleine Gans. Oegstgeest, in eigen beheer]. 1944. 8o. 20 blz. [In signo piscium. No. 1]. Colophon. De gedichten van Et sub aqua werden ge-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 281 schreven in de jaren 1942 tot 1944 en voor de eerste maal gepubliceerd in October 1944. De oplage is groot 125 exemplaren, genummerd van I tot XV en van 16 tot 125. Alleen de laatste worden door In signo piscium in den handel gebracht ten dienste van de waterbewoners. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitg. Mij. N.V. te Leiden. Een gedeelte der gedichten werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

932. Weg des Menschen.

[Auslese aus Rudolf Pannwitz's Werken, mit Einleitung, von Wolfgang Frommel. 2. Auflage. Amsterdam, Akademische Verlagsanstalt Pantheon (Dr. K.G. Kollar)]. 1942. 8o. 32 blz. Gebonden. [Kentaur-Druck. No. 3]. Colophon.... von der meisterdruckerei Boosten & Stols zu Maastricht aus der Libra, der Lutetia und der Erasmus im handsatz herrgestellt. Die farbigen initialen und die vignette wurden französischen wiegendrucken entnommen, das kentaursiegel nach antiker vorlage gefertigt. Der verfasser und sein ausschliesslicher Verleger Dr. Hans Carl (Nürnberg) erteilten zu diesem druck ihre gütige erlaubnis. Es wurden nur 250 gezählte exemplare hergestellt. Aantekening. Gebonden door J. Brandt en Zoon te Amsterdam. De tekst is gelijk aan die van de eerste druk, maar de inleiding verschilt. Zie No. 642.

933. Wegerif, H[endrik] J[ohannes]:

De Meesterdromer. (Gen. 37: 19). Utrecht, Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale. o [1943]. 8 . 32 blz. [Serie Lekenspelen van de V.C.J.C. No. 14]. Aantekening. Gecyclostyleerd (behalve het omslag, dat gedrukt werd) door het Secretariaat van de V.C.J.C. in een oplage van 500 exemplaren.

934. Weide, T.H. van [pseudoniem van Thea Gregoor-Velthuijs]:

Kleine vogels. ['s-Gravenhage, Dirk de Jong. 1945]. 8o. 16 blz. [Herberg-reeks. No. 3]. Colophon. Deze plaquette verscheen als nummer drie in de Herberg-reeks, gezet uit de Erasmus-Mediaeval van S.H. de Roos, typografisch verzorgd door Rinus

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 282 van Haarlem [pseudoniem van M.H. Groenendaal Jr.], gedrukt in het voorjaar 1945, in een oplage van 100 exemplaren, genummerd van I-XV en 16-100. De opbrengst komt geheel ten goede aan hen, die trachten zich aan slavernij te onttrekken. Aantekening. Gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te Leiden. A.H. Stoppelenburg tekende het vignet.

935. Wel, Bob van der [Karel Frans van der Wel]:

De maan in hechtenis. 3 Chansons de Bilitis. Verlucht door Kees van Roemburg. Doorn, G. Ruitenbeek. 1943. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 50 exemplaren door de uitgever.

936. Welcker, A.:

Cornelis de Bie en zijn conterfeitsel door Gonzales Coques. Naar aanleiding van een tweetal teekeningen van diens hand. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1942. 8o. 8 blz. Geïllustreerd. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 25 exemplaren door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. Overdruk uit de feestbundel ‘Aan Max J. Friedländer’. Zie No. 19.

937. Weresajef, W.:

De sterren. Een sage uit het Morgenland. [Met een litho van Wim van Beek en één van Leo Schatz. 's-Gravenhage, W. Polak. 1945]. kl. 8o. 28 blz. Gebonden. Colophon.... werd in een oplage van 1000 exemplaren gedrukt en voorzien van twee handgedrukte litho's bij de jaarwisseling aan onze vrienden aangeboden. Aantekening. Gedrukt door de Haagsche Drukwerkcentrale te 's-Gravenhage en gebonden door J.J. Rehorst, aldaar. Alle exemplaren zijn gesigneerd.

938. Werumeus Buning, J[ohan] W[illem] F[rederik]:

De vergulde druiventros. [Herdruk. Met gekleurde tekeningen van Han Bolte]. Kortenhoef, De Zeven Bokalen [Amsterdam, F. Hoes. 1945]. 8o. 132 blz. Halfperkament. Colophon. De vergulde druiventros van J.W.F. Werumeus Buning is in 1944 gedrukt op de pers van F.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 283

Buschmann te Amsterdam. Het bindwerk is van B. Mensing te Bussum. De oplage bedraagt 250 exemplaren genummerd van 1-250 en 25 exemplaren buiten den handel genummerd I-XXV. Aantekening. Gedrukt door N.V. ‘De IJsel’ te Deventer.

939. Werumeus Buning, J[ohan] W[illem] F[rederik]:

Petrus en de Katwijker visschers. Met teekeningen van C. Boost. Antwerpen [Bilthoven], Ad. Donker. 1940 [1944]. 8o. 20 blz. Gekartonneerd. Aantekening. In een oplage van 2600 exemplaren gedrukt en gebonden door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Typografisch verzorgd door Joh. H. van Eikeren. Werd na de oorlog herdrukt (Rotterdam 1945).

940. Weye, Chris van der [pseudoniem van Albert Perdeck]:

Het blijvende. Gedichten. [Leiden], Molenpers [Jan Vermeulen]. 1944. 8o. 28 blz. Aantekening. Gezet uit de Romulus van J. van Krimpen en gedrukt door A.W. Sijthoff's Uitgeversmij. N.V. te Leiden in een oplage van 300 exemplaren.

941. Wieling, Weinand [pseudoniem van W.F. van Kralingen]:

Embryo. Een bundel verzen. ['s-Gravenhage, in eigen beheer. 1943]. 8o. 50 blz. Colophon. Deze bundel werd gedrukt door de zuster van den dichter in één oplaag van 100 exemplaren. Dit is nummer... met ere. Aantekening. Werd gestencild bij de Stencil-inrichting Mansvelt te 's-Gravenhage.

942. Wilde, Oscar [Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde]:

Ballade de la Geôle de Reading. [The ballad of Reading gaol]. Traduite par Henry D. Davray. ['s-Gravenhage, A.A.M. Stols]. 1944. 8o. 38 blz. Colophon. Cette plaquette a été achevé d'imprimer en janvier 1944 avec les caractères ‘Garamont’ par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 150 exemplaires numérotés de 1 à 150. Aantekening. Voor het eerst gepubliceerd in de ‘Mercure de France’, mai 1898. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 284

943. Wilde, Oscar [Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde]:

De Kerkerballade. [The ballad of Reading gaol]. In de Nederlandsche herdichting van Hendrik van der Wal. ['s-Gravenhage], Jako Pers [J. Kortenhorst]. 1945. 8o. 32 blz. Colophon. De Kerker-Ballade van Oscar Wilde, in Nederlandsche verzen overgebracht door Hendrik van der Wal (1880-1937) werd gedrukt in 150 exemplaren, waarvan 140 op ‘Featherweight’ houtvrij papier, genummerd van 1-140 en tien op houtvrij omslagpapier met linnen-persing, genummerd van I-X. Aantekening. Met de hand gezet en op een trap-pers gedrukt door Drukkerij ‘De Hofstad’ te 's-Gravenhage.

944. Wilde, Oscar [Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde]:

De tuchthuisballade. [The ballad of Reading gaol. Vertaald door Eduard Rutger Verkade. Groningen, In agris occupatis (A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek). 1944]. 8o. 24 blz. [Volière-reeks. No. 6]. Colophon. The ballad of Reading gaol, het laatste werk van Oscar Wilde, verscheen in 1898, nadat de schrijver twee jaren in het Reading-tuchthuis had doorgebracht. De ballade en een tweetal open brieven van Wilde, gepubliceerd in het Daily News, hebben indertijd den stoot gegeven tot belangrijke verbeteringen in het Engelsche penitentiaire stelsel. Aan deze vertaling werkte Eduard Verkade bij tusschenpoozen gedurende vele jaren. Zij verscheen als nummer zes in de Volière in Agris Occupatis, in slechts enkele exemplaren, die zijn bestemd voor vrienden van den vertaler. Aantekening. Er werden 100 exemplaren op gewoon papier in geel omslag en 100 exemplaren op beter papier in wit omslag gedrukt door Drukkerij Knoop te Haren. Typografische verzorging door Jannes de Vries.

945. Wilhelmina, Koningin:

Proclamatie 10 Mei 1940. [Met initialen van Hennie Berkemeier. Utrecht], De Bezige Bij [(Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 16 blz. [Documents humains. No. 1].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 285

Colophon. De Proclamatie van H.M. Koningin Wilhelmina, van 10 Mei 1940, werd na 4 jaar bezetting, uitgegeven als eerste deel van de serie Documents humains, in een oplage van 100 exemplaren. 25 exemplaren gemerkt H.C. kwamen niet in den handel. Aantekening. Gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Zie voor de herdruk het volgende nummer.

946. Wilhelmina, Koningin:

Proclamatie 10 Mei 1940. [2e druk. Met initiaal van Hennie Berkemeier. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. Folio. Plano. Colophon. Uitgegeven in den zomer van 1944 door De Bezige Bij. Van deze tweede uitgave werden 200 genummerde exemplaren gedrukt op Simili Japon papier. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 500 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Voor de eerste druk zie het vorige nummer.

947. Windliecht Gottes, Das.

[Door Martin Luther. Met aantekening door Friedrich Robert August Henkels en omslagtekening door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 8o. 4 blz. Colophon. Das windliecht Gottes, een tractaat van M. Luther, werd gedrukt in Mei 1942 door H.N. Werkman in opdracht van De Blauwe Schuit. De oplage bestaat uit 100 exemplaren, die tusschen Hemelvaart en Pinksteren verdeeld werden onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Enkele fragmenten uit een preek, te vinden in de Weimarer uitgave van Luther's werken, Bd. 54, blz. 470 en 474. De oplage is iets groter dan in het colophon vermeld is.

948. Wit, Jan:

Bottende knoppen. [Gedichten. Met omslagtekening van G. Dekker]. Zaandam, K. Huisman Jz. 1945. 8o. 16 blz. Aantekening. Door de uitgever gedrukt in een oplage van 500 exemplaren.

949. Wit, Jan:

Nederland vrij. Ter herinnering aan Nederland's

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 286 bevrijding 5 Mei 1945. Tekening van G. Dekker. Zaandam, K. Huisman Jz. 1945. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de uitgever in een oplage van ongeveer 2500 exemplaren.

950. Witte, Aldert [Maria]:

Klein duel. Gedichten. [IJmuiden, in eigen beheer. 1942]. 8o. 20 blz. Gebonden. Colophon. ‘Klein duel’. De gedichten in dezen bundel zijn genomen uit het onuitgegeven manuscript ‘Het duel’ en werden geschreven in het tijdperk December 1938-October 1942. De tekst werd met de hand gezet uit de Erasmus Mediaeval van S.H. de Roos en gedrukt op Oud-Hollandsch papier Van Gelder Zonen op Woensdag 28 October 1942 op de persen van Drukkerij Lastdrager te IJmuiden in een oplage van vier en vijftig exemplaren, genummerd van I-VIII en van 9-54. De typografische verzorging en uitvoering zijn van den schrijver. (Niet in den handel).

951. Witte, Aldert [Maria]:

Voor- en tusschenspel. Gedichten. [Met drie tekeningen van Peter Huijzer]. Haarlem, Uitgeverij Spaanders. 1940 [Santpoort, in eigen beheer. 1944]. 8o. 24 blz. Gebonden. Colophon. ‘Voor- en tusschenspel’, een bundel gedichten van Aldert Witte, met teekeningen van Peter Huijzer, werd gezet uit de Gravure-letter van Nic. Cochin en gedrukt in een oplage van 125 exemplaren. 5 exemplaren werden gedrukt op zwaar Hollandsch vergé-papier van Van Gelder Zonen en gemerkt respectievelijk I-JCMH; II-AMW; III-NGB; IV-PH en V. De overige op Hollandsch-Ingrès-papier van Van Gelder Zonen en genummerd van VI-XXV en van 26-125. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij Nagengast te Castricum. De tekening op de band en op het stofomslag is van Peter Huijzer.

952. Witte, Aldert [Maria]:

Zomerdag. [Met tekening door Nico G. Berkhout. Santpoort, in eigen beheer. 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. ‘Zomerdag’, een gedicht van Aldert Witte,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 287 werd gezet uit de letter Erasmus van S.H. de Roos en gedrukt op Hollandsch papier van Van Gelder Zonen in den zomer van het jaar 1944, in een oplage van 70 exemplaren. De linoleumsnede is van den kunstschilder Nico G. Berkhout, die alle afdrukken met de hand kleurde. De eerste vier exemplaren zijn gemerkt respectievelijk JCMH, AMW, M en NGB; de overige genummerd van 5 tot en met 70. Alle exemplaren zijn voorzien van de handteekening van den dichter die de even -, en van den schilder, die de oneven nummers besteden naar eigen goeddunken. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij H. Hamberg Jz. te Hillegom.

953. Woestijne, Karel [Peter Eduard Marie] van de:

Nagelaten gedichten. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1943. 8o. 80 blz. Halfperkament. Aantekening. Buiten de oplage werden door Boosten & Stols N.V. te Maastricht 23 exemplaren op Hollands papier gedrukt. In elk dezer exemplaren schreef de uitgever: Van 23 exemplaren op Hollandsch papier No.....

954. Woestijne, Karel [Peter Eduard Marie] van de:

Wiekslag om de kim. Het menschelijk brood. De modderen man. God aan zee. Het bergmeer. 's-Gravenhage, A.A.M. Stols. 1943. 8o. 164 blz. Colophon. Gezet uit de Bembo-romein en de Garamond-cursief en gedrukt bij de firma Boosten & Stols te Maastricht in het jaar 1943. Aantekening. Deze uitgave is niet clandestien, wèl echter de ongeveer 15 luxe exemplaren die op Hollands papier werden gedrukt en in perkament werden gebonden.

955. Wolf-Catz, Helma:

Aan de rand... Verzen. Met tekeningen van Jan Teulings [Deventer, P. de Lange. 1944]. Folio. 16 blz. Colophon. Aan de Rand, bevattende vijf gedichten uit het ongepubliceerde werk van Helma Wolf-Catz verlucht met tekeningen van Jan Teulings. Deze bundel werd eigenhandig geschreven in het najaar van 1944 in enkele exemplaren.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 288

Aantekening. Door de dichteres geschreven op tekenpapier in een aantal van 14 exemplaren.

956. Wonder, Het, van Elia.

[Door Klaas Hanzen Heeroma. Gedicht. Met tekeningen van Roeland Koning. Oegstgeest, in eigen beheer. 1944]. Folio. Plano. [In signo piscium. No. 3]. Colophon. Uitgegeven door In Signo Piscium in November van het oorlogsjaar 1944. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 300 exemplaren door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Voor de herdruk zie men het volgend nummer. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

957. Wonder, Het, van Elia.

[Door Klaas Hanzen Heeroma. Gedicht. Met tekeningen van Roeland Koning. 2e druk. Oegstgeest, in eigen beheer]. 1945. Folio. Plano. [In signo piscium. No. 3]. Colophon. Uitgegeven door In Signo Piscium in Januari van het oorlogsjaar 1945. Aantekening. In een oplage van 400 exemplaren gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Voor de eerste druk zie het vorige nummer. Werd opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945).

958. Woud, Elisabeth [pseudoniem van Yda Elisabeth Andrea]:

Levensbegin. [Gedichten]. Gouda, De Poolpers. [Wormerveer, Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 18 blz. Colophon.... Het is uit de hand gezet uit de Lutetia, met handkracht gedrukt... op Hollands papier van Van Gelder Zonen. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

959. Wringer, H[endrik] P[ieter] G[erard] de:

Bal masqué. Verzen. [Gorinchem], in eigen beheer. 1943. 8o. 24 blz. Colophon. De oplaag van deze bundel, die gezet werd uit de Egmontletter van S.H. de Roos, en waarmee de dichter debuteert, bedraagt honderd vijf en twintig exemplaren, die alle zijn gesigneerd. Tien daarvan, die als present-exemplaren voor vrienden en verwanten

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 289 zijn bestemd, zijn met Romeinsche cijfers genummerd, de overige met Arabische. Aantekening. Gedrukt door J. Hendriks te Utrecht. Een los verbeterblaadje is ingevoegd.

960. Wij leven vrij, wij leven blij.

[Gedichten. Amst., H.J. Koersen en Zonen. 1945]. kl. 8o. 8 blz. Colophon. Tijdens de bezetting geheel door ‘onderduikers’ gedrukt bij H.J. Koersen en Zonen, Amsterdam. 1944. Aantekening. Samengesteld door de drukkers. Gedrukt in een oplage van 50.000 exemplaren.

961. Wijck Czn., J.C. van [pseudoniem van Willem Donker Pzn.]:

De strooper. [Met vignet door R. Snapper]. Antwerpen, Bilthoven, Ad. Donker. 1944. 8o. 24 blz. Colophon. ‘De Strooper’ is een fragment uit de roman ‘Wereldlente’ door J.C. van Wijck Czn. (pseudoniem van W. Donker Pzn.), in 1910 verschenen bij W.L. en J. Brusse te Rotterdam en den 7den October 1944 met toestemming van de uitgevers, ter gelegenheid van den een en zeventigsten verjaardag van den schrijver opnieuw uitgegeven door diens jongsten zoon. De oplage bestaat uit Twee Honderd Vijftig exemplaren. Aantekening. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren. Gedrukt door Drukkerij De Valk te Amsterdam.

962. Wijdeveld, H[endricus]Th[eodorus]:

Concerto grosso. 1905-1944. Lage Vuursche, in eigen beheer. 1944. 8o. 164 blz. Gebonden. Colophon. In het vijfde oorlogsjaar. Mei MCMXLIV. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door J. van Boekhoven te Utrecht en gebonden door H. Albracht te Utrecht. Het vignet op band en titel is van de hand van de schrijver. De luxe exemplaren hebben bovendien het volgende colophon: Concerto Grosso werd gezet uit de Plantijn corps 10 en gedrukt op de persen van de Drukkerij J. van Boekhoven te Utrecht op geschept Haesbeek Imperium. Van de oplage zijn vijftig exemplaren genummerd en gesigneerd.

963. Wijdeveld, H[endricus] Th[eodorus]:

Dank Europa

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 290 dank. De oogst is ons. [Lage Vuursche, in eigen beheer]. 1945. Folio. Plano. Aantekening. Gedrukt door de Grafische Kunstinrichting L.C. Rotting te Hilversum in een oplage van 800 exemplaren. Typografische verzorging door de schrijver.

964. Wijdeveld, H[endricus] Th[eodorus]:

De bevrijding. Lage Vuursche, in eigen beheer. 1944. 8o. 40 blz. Gebonden. Colophon. In het vijfde oorlogsjaar, Mei MCMXLIV. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren door J. van Boekhoven te Utrecht en gebonden door H. Albracht te Utrecht. Het vignet op band en titel is van de hand van de schrijver. De luxe exemplaren hebben bovendien het volgende colophon: De Bevrijding werd gezet uit de Plantijn corps 12 en gedrukt op de persen van de Drukkerij J. van Boekhoven te Utrecht op geschept Haesbeek Imperium. Van de oplage zijn vijftig exemplaren genummerd en gesigneerd.

965. Yeats, W[illiam] B[utler]:

Selected poems. [Selected by Adrianus Roland Holst]. Amsterdam, A.A. Balkema. 1939 [1944]. 8o. 60 blz. Colophon. These poems have been selected from the Collected Poems of W.B. Yeats by A. Roland Holst and printed by J.F. Duwaer en Sons in 200 copies on Haesbeek Imperial.

966. Ypsilon [pseudoniem van Pieter Oege Bakker]:

Twintig eeuwen na Bethlehem. [Wormerveer], In den Bloemhof [Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij]. 1944. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt door de uitgever.

967. Zaad in den storm.

[Gedichten. Door Jan Willem Jacobs. Amsterdam, in eigen beheer. 1940]. 8o. 80 blz. Aantekening. Gedrukt door N.V. De Arbeiderspers te Amsterdam en gereed gekomen op de eerste oorlogsdag. De oplage werd door de dichter, op enkele exemplaren na, vernietigd.

968. Zaansche Weekkalender, 1945.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Koog aan de Zaan, Zaanlandsche Stoomdrukkerij v.h.E.N. Smit. 1944. 8o. 53 bladen. Geïllustreerd. Colophon. Deze kalender is vervaardigd in het oorlogs-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 291 jaar 1944 door middel van windkracht in den Oliemolen ‘Het Pink’ te Koog aan de Zaan. Aantekening. Gedrukt in een oplage van 1250 exemplaren.

969. Zangzaad voor Nederlanders.

[De Watergeus vaart! Liedjes uit de Radio-Oranje-programma's ‘De Vrije Zaterdagavond’. Door F. Reinders. 1941]. 2 delen. kl. 4o. elk 16 blz.

970. Zee, De.

[Gedicht door Hendrik Marsman. Verlucht door H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1942]. 4o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht van H. Marsman werd ter gelegenheid van den verjaardag van een der schippers van De Blauwe Schuit in September 1942 gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 15 exemplaren, waarvan enkele exemplaren beschikbaar zijn voor vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. De oplage bedraagt slechts 12 exemplaren. Het gedicht werd ontleend aan H. Marsman: Tempel en Kruis. (Amsterdam 1940).

971. Zeemeermin, De.

[Gedicht door Jacobus Geradus (Koos) Schuur. Met een houtgravure van Tjomme de Vries. Utrecht, De Bezige Bij (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen). 1944]. 4o. 4 blz. Aantekening. De gravure is los bijgevoegd. In een oplage van 200 exemplaren gedrukt door F. Tamminga te 's-Gravenhage. Werd opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946).

972. Zegveld, Henk [pseudoniem van Constant Anton Jacobus Schröders]:

Het einde, dat geen einde is. Een bundeltje rondelen. [Dordrecht, in eigen beheer]. 1944. 8o. 12 blz. [Competentie-reeks. No. 1]. Colophon. Het einde, dat geen einde is werd najaar 1944 te Dordrecht uitgegeven en verscheen als eerste deeltje van de Competentie-reeks, in een oplaag van 30 exemplaren, genummerd I-XXX, alle gesigneerd door den auteur. Aantekening. Er werden slechts een tiental exemplaren door de dichter getypt.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 292

973. Zehn kleine Meckerlein.

[Amsterdam, A.A. Balkema. 1943]. 8o. 9 bladen. Aantekening. Gedrukt in 40 exemplaren door de uitgever. De auteur van deze satyre is onbekend. De tekst werd uit een concentratiekamp meegebracht.

974. Zeitgedicht MCMXXXIX.

[Door Wolf Kilian]. Bergen, Holland, [Maastricht, Maarten N. Engelman. 1943]. 4o. 16 blz. Gebonden. Colophon. Das Zeitgedicht MCMXXXIX wurde in der Holländischen Mediaeval-letter von S.H. de Roos im handsatz von M.N. Anselm [pseudoniem van Maarten N. Engelman] zu Maastricht hergestellt und in 25 nummerierten exemplaren die nicht in den handel kommen auf Haesbeek Imperiumpapier gedruckt. Die farbige initiale entstammt dem von ‘Guillaume Le Roy’ zu Lyon im 15. jahrhundert gedruckten ‘Mirouer hystorial’ des Vincentius Bellovacensis. Aantekening. Gezet, gedrukt en gebonden door Maarten N. Engelman in de Kloosterdrukkerij te Bemelen (L.).

975. Zes Vlyghen, De, synde eene Versaemelingh van Lofsanghen, Heekelvaersen ende Rymen waerin besonghen wort, de Minne, 't Schoone Vrouwmens, de Waerelt, de Seevaert, de Krygh ende eenighe andere Saecken/oftewel cleyne Strontjens van Lastighe Vlyghen op de craecksindelycke Vensterdoecken van Hollands Burgherdeugt alle tesaemen geschreeven door Jan G. Elburg [Joannes Gommert Elburg], F[rancis] Lulofs, Albert Redeker [Jacobus Albartus Redeker], A.C. le Roy, Koos Schuur [Jacobus Geradus Schuur] & Aldert [Maria] Witte/ende in het Licht gegeven te Santpoort door d'Uylen-Spieghel-Pers [Aldert Witte. 1943]. 8o. 32 blz. Colophon. ‘De zes Vlyghen’, een bundel gedichten van Jan G. Elburg, F. Lulofs, Albert Redeker, A.C. le Roy, Koos Schuur en Aldert Witte werd gezet uit de letter Ionic en gedrukt in een oplaag van 200 exemplaren door Drukkerij De Maas en Waler te Druten.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 293

De tekening op titel en omslag is van Peter Huijzer. Aantekening. Enkele exemplaren werden door de uitgever gebonden. Het uitgeversmerk werd getekend door Peter Huijzer.

976. Zeven Vloeken, De.

Poëtisch pamflet. [Door Jacobus Geradus (Koos) Schuur. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Overbeek]. 1944. 8o. 12 blz. [Volière-reeks. No. 4]. Colophon. Deze verzen van den verbannen koning werden geschreven in April 1944. De bundel werd gedrukt als nummer 4 in de Volière-reeks in het voorjaar van 1944 in een oplage van 110 exemplaren, welke niet in den handel komen. De exemplaren werden genummerd van I-XV en van 16-110. Die van I-XV zijn gedrukt op Dührer-text en gesigneerd door den dichter. Aantekening. Het omslag werd getekend door H.N. Werkman te Groningen, die eveneens de bundel drukte. Voor de herdruk zie het volgende nummer. Deze gedichten werden opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946).

977. Zeven vloeken, De.

Poëtisch pamflet. [Door Jacobus Geradus (Koos) Schuur. 2e druk. Groningen], In agris occupatis [A. Th. Mooij]. 1944. 8o. 12 blz. Colophon. Deze verzen van den verbannen koning werden geschreven in April 1944. De bundel werd in deze vorm, in 90 exemplaren gedrukt, welke uitsluitend bestemd zijn voor de vriendschappelijke relaties van de uitgeverij ‘In agris occupatis’. Aantekening. Gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. Voor de 1e druk zie het vorige nummer. Deze gedichten werden opgenomen in Koos Schuur: Herfst, hoos en hagel. (Amsterdam 1946).

978. Zo dikwijls als ik dwalend...

[Gedicht door Klaas Hanzen Heeroma. Met verluchting van H.N. Werkman. Heerenveen, De Blauwe Schuit (F.R.A. Henkels en H.N. Werkman). 1944]. 8o. 4 blz. Colophon. Dit gedicht van een schepeling der Blauwe Schuit is opgedragen aan H. Kreb, predikant te Hoogewoud, en werd gedrukt en verlucht door H.N. Werkman in een oplage van 60 exemplaren, die tegen

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 294

Pinksteren 1944 verdeeld werden onder de vrienden van De Blauwe Schuit. Aantekening. Opgenomen in Muus Jacobse: Vuur en wind. ('s-Gravenhage 1945). Een tweede druk werd door de dichter als rijmprent uitgegeven. Zie No. 433.

979. Zuylen, Belle van (Madame de Charrière)

[Isabella Agneta de Charrière-van Tuyll van Serooskerken]: De geschiedenis van Caliste. [Caliste]. Uit het Fransch vertaald en ingeleid door J.C. Bloem. Amsterdam, L.J. Veen's Uitgevers-maatschappij N.V. 1942. 8o. 196 blz. Gebonden. Aantekening. De vertaling en inleiding zijn niet van J.C. Bloem, maar van Victor Emanuel van Vriesland.

980. Zuylen, Belle de (Madame de Charrière)

[Isabella Agneta de Charrière-van Tuyll van Serooskerken]: Le Noble. [Avec préface o par Philippe Godet. La Haye, A.A.M. Stols]. 1943. 8 . VIII, 28 blz. Colophon. Ce petit roman a été achevé d'imprimer en octobre 1943 avec les caractères Bodoni par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 150 exemplaires sur papier vélin blanc, numérotés de 1 à 150. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. In sommige exemplaren is het voorwoord (een verkorte weergave van het voorwoord in Madame de Charrière. Lettres neuchateloises. Genève 1908) dubbel bijgebonden. De bedoeling is geweest om het voorwoord, waarin enkele fouten zijn blijven staan, te vervangen door een los-bijgevoegde herdruk, die echter in enkele exemplaren meegebonden is. De oorspronkelijke uitgave verscheen in 1763 te Amsterdam.

981. Zuylen, Belle de (Madame de Charrière)

[Isabella Agneta de Charrière-van Tuyll van Serooskerken]: Mistriss Henley. [Avec o préface par Philippe Godet. La Haye, A.A.M. Stols]. 1944. 8 . X, 48 blz. Colophon. Ce petit roman a été achevé d'imprimer en février 1944 avec les caractères Bodoni par Claude Sézille à Paris pour le compte de l'éditeur Pierre

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 295

Mangart à Rosières, Picardie. Le tirage est limité à 250 exemplaires numérotés de 1 à 250. Aantekening. Gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage. De voorrede is (verkort) overgenomen uit Madame de Charrière. Lettres neuchateloises (Genève 1908). De oorspronkelijke uitgave verscheen te Genève in 1785.

982. Zwerver, Een.

[Verhaal. Door Hendrik Jacobus Valk. Arnhem, in eigen beheer. 1944]. kl. 8o. 8 blz. Aantekening. In een oplage van 100 exemplaren gedrukt door Drukkerij H.B. Amsing te Putten. De omslagtekening is eveneens van de hand van de schrijver. De exemplaren die verspreid werden bevatten aan het eind van dit, reeds in December 1918 geschreven, verhaal de mededeling in inkt: ‘Zijn wij heden verder? Dec. 1944’. Bovendien bestaan er exemplaren waarbij de titel niet is gedrukt, maar geschreven.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 296

Tijdschriften

983. Ad Interim.

Tijdschrift voor letterkunde. [Onder redactie van Jacob Pieter Romijn en Gabriël Smit. Utrecht, Jac. P. Romijn. 1944]. 3 afleveringen. 8o. 96 blz. Aantekening. Het binnenwerk werd gedrukt door N.V. Drukkerij Trio te 's-Gravenhage terwijl Drukkerij W.P. van Nieuwenhuijsen & Zn. te Utrecht het omslag drukte. Het vignet op het omslag werd getekend door Fedde Weidema. De typografische verzorging is van A.A.M. Stols. Oplage: ongeveer 150 exemplaren van elke aflevering. Na de oorlog vanaf No. 4 voortgezet tot en met Dec. 1949. Daarna opgenomen in ‘De Gids’. In de 3 clandestiene nummers, resp. verschenen in April, Juni en Augustus 1944, werden geen bijdragen onder pseudoniem opgenomen.

984. En Passant.

Tijdelijk verschijnend tijdsverschijnsel met literair karakter, een uitgave en onder redactie van W[illem] K[arel] van Loon. Voorburg, [in eigen beheer]. April 1945. 1 aflevering. 8o. 12 blz. Aantekening. In een oplage van 75 exemplaren gestencild door Mej. B. Olthoff te 's-Gravenhage. Er werden gedichten opgenomen van Floris d'Arkeneel [ps.], Eb [Egbert Jacobus] van de Beld, Ad[rianus Cornelis] den Besten, Johan van Delden, W.v.d. Hoeven, W[illem] K[arel] van Loon, G[erard] Messelaar, Ad. van Noppen, Jan [Gerrit] Praas, Paul van 't Veer, Maarten Vrolijk, Hans [Johannes Adrianus Menne] Warren en R[ichard] van Wijngaarden. Voortzetting van Maecenas. Zie No. 995.

985. Flierefluiter.

Aanvullend orgaan voor de Marel. Met platen [van Piet Groot. Onder redactie van Jaap Kaal en Annie Vas Dias. Wormer], Tot Leeringhe ende Vermaeck [in eigen beheer]. 1944. 8o. 24 blz. Aantekening. De artikelen werden geschreven door de beide redactieleden. In een kleine oplage gestencild. Voortgezet onder de titel: Het Libertijntje. Zie No. 992.

986. Groei.

Tijdschrift voor de Nederlandse jongeren. ['s-Hertogenbosch, in eigen beheer. 1943-1944]. 4 afleveringen. 4o en 8o. 48, 36, 20, 20 blz. Aantekening. In 1942 en 1943 circuleerde onder de Noord-Brabantse jongeren een map met letterkundig en grafisch werk. Dit was voor Cornelus Gerardus Adrianus (Kees) van der Heijden en Bernardus Johannes Theodorus (Ben) Grob aanleiding om dit tijdschrift op te richten. Na het eerste nummer, waarvan zij mèt Louis Johannes (Loek) Aarts en Carel Maria Schrover, de redactie voerden,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 297 traden zij beiden uit en richtten zij het tijdschrift ‘De Nieuwe Lente’ op (zie no. 996). De nummers 2-4 stonden onder redactie van Louis Johannes (Loek) Aarts, Harrie Hooijmans. Cornelis Adrianus Maria (Cor) van Liempt en Carel Maria Schrover. Zie ook No. 987. De vier nummers, resp. verschenen in Augustus 1943, October 1943, December 1943 en Juni 1944, werden in een oplage van ongeveer 100 exemplaren gestencild. Zij zijn noch genummerd, noch gedateerd. Het eerste nummer, in kwarto-formaat, telt 48 blz. en is getiteld: Groei. Tijdschrift voor de jongeren. Het tweede en derde nummer, die resp. 36 en 20 blz. tellen, hebben een gedrukt omslag met een tekening van L. Schrover. Het derde nummer heeft bovendien een extra omslag met een tekening van Jan van Marwijk, getiteld: Kerstmis 1943. Het vierde nummer heeft een gedrukt omslag zonder tekening. De omslagen voor deze nummers werden gedrukt door Drukkerij Brouwer & Co. te Delft. Aan dit tijdschrift werkten, behalve de redacteuren, mede: Theo op ten Berg, Rita Beukman, Bart Bollen, Hein [Henricus Gerardus] de Bont, J.M. van Boxtel, Jan van der Doef (die ook meewerkte onder het pseudoniem Claus van Weydenweeghen), Antoon Eickholt, L. van Gisbergen, Fons Knoers, Michel Korthout, Ko Laarveld (pseudoniem van Cor van den Oetelaar), J.v.d. Meer, Tony den Otter (die ook meewerkte onder het pseudoniem Claudius d'Oever), Annelies de Sain, Cor de Visser en Jo Virèze (pseudoniem van Jan de Vrieze).

987. Groei en De Nieuwe Lente.

Tijdschrift voor de Nederlandse jongeren. [Onder redactie van Henricus Gerardus (Hein) de Bont, Bernardus Johannes Theodorus (Ben) Grob en Carel Maria Schrover. 's-Hertogenbosch-Oisterwijk, in eigen beheer. 1944-1945]. 4 afleveringen. 8o. Aantekening. Dit tijdschrift ontstond uit de fusie van ‘Groei’ (zie No. 986) en ‘De Nieuwe Lente’ (zie No. 996). De afleveringen werden in kleine oplage gedrukt door Drukkerij Van Aken te Breda. De eerste aflevering is genummerd: aflevering 5 en 6 (waardoor dus zowel de nummering van ‘Groei’ als die van ‘De Nieuwe Lente’ werd gecontinueerd) en bevat de blz. 41-72; de tweede aflevering is genummerd: aflevering 7 en bevat de blz. 73-88. De laatste twee afleveringen zijn genummerd jaargang 3, No. 1 en No. 2 en zij dragen als ondertitel: Tijdschrift voor de R.K. Nederlandse jongeren. De afleveringen verschenen resp. in September 1944, December 1944, Januari 1945 en Maart 1945. Alleen de eerste aflevering is dus clandestien. Medewerkers, behalve de redactieleden, waren: Frits Berger, Fred. Borgerhout [pseudoniem van Louis Johannes (Loek) Aarts], Jurgen van den Bron, Louis Cadet, Louis van Dalen, L. de Groot, Harrie Hooijmans, Wim Kerkhoff, Michel Korthout, Cor [Cornelis Adrianus Maria] van Liempt, Jan van Ommeren, Paul Schapendonk, Kees Snef [pseudoniem van Kees Spierings]. Corry Smelts [pseudoniem van Kees Spierings] en Taco Swart. Met het tijdschrift ‘De Bries’, een getypt schoolblaadje van de leer-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 298 lingen van het St. Janslyceum te 's-Hertogenbosch, samengevoegd tot het onder redactie van Loek Aarts staande tijdschrift ‘Spiegel en Stem’ waarvan slechts 2 afleveringen (beide in 1945) verschenen.

988. Jeugd en literatuur.

Letterkundige bijdrage [Onder redactie van D. de Fouw, P. Rang en J. Wiskerke. Amsterdam, J. Wiskerke]. Januari-Mei 1945. 5 afleveringen. 4o. Elk 12 blz. Aantekening. Elke aflevering werd gestencild in een oplage van ongeveer 50 exemplaren door Copieer-inrichting ‘De Kameel’ te Amsterdam. De 1e aflevering verscheen onder de titel: Letterkundige Bijdrage voor de leden van de Bijbelstudiekring Raphaëlplein-kerk: de 3e aflevering was getiteld: Literaire Bijdrage. Medewerkers onder pseudoniem waren: Jos. van Dijck [pseudoniem van D. de Fouw], Eelco Dolhuis [pseudoniem van B. Folkertsma]. Bejowi Will [pseudoniem van D. Windig]. Gaspar Knots en Rina Ranger [pseudoniemen van P. Rang], Siebo de Koning en Karel de Zoeker [pseudoniemen van J. Wiskerke], Koert Kason [pseudoniem van K. de Jong] en Archibald [pseudoniem van H. Vollenhove].

989. Jonge Stem, De.

Orgaan der samenwerkende jeugdgroeperingen. [Onder redactie van Siep Geugjes, Jaap Kaal, Jan van der Leeden, Anton Oosterhuis en Kees van Wielink. Wormer, in eigen beheer]. 1945. 6 afleveringen en 1 (ongenummerde) extra-aflevering. 8o. Aantekening. De afleveringen 1-6 verschenen resp. op 14 Februari, 1 en 15 Maart. 1 en 15 April en 1 Mei: de extra-aflevering verscheen op 8 Mei 1945. Gedrukt door Drukkerij Ramshorst te Wormerveer. De eerste aflevering verscheen in een oplage van 1000 exemplaren, de afleveringen 2-6 elk in een oplage van ongeveer 2000 exemplaren, terwijl de oplage van de extra-aflevering 6000 exemplaren bedroeg. Medewerkers waren, behalve de redactieleden. Piet Kelder en Klaas de Wilde. Bij de 2e aflevering behoort een bijlage: De politieke betekenis van een jeugdfederatie.

990. Letterkundige bijdrage.

Zie Jeugd en literatuur.

991. Libertijn, De.

Onafhankelijk orgaan van Valentijn [pseudoniem van Jaap Kaal] en Pallieter [pseudoniem van Pieter Groot]. Onder redactie van een willekeurige en ongebonden schrijverskring [= Jaap Kaal. Wormer, in eigen beheer]. 1944-1945. 6 afleveringen. 4o en 8o. Aantekening. De omslagtekeningen voor elk nummer zijn van Piet Groot. De eerste 2 afleveringen werden gestencild: de overige werden

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 299 gedrukt door Kuijper's Drukkerij te Wormer. De oplage bedroeg resp. 250, 350, 500, 800, 1000 en 1000 exemplaren. Medewerkers onder pseudoniem waren Valentijn [pseudoniem van Jaap Kaal], Pallieter [pseudoniem van Piet Groot], Klink [pseudoniem van W. Klinkenberg], De oudere natuurbeschermer [pseudoniem van J. Cleyndert]. Dirk Duivel [pseudoniem van Dirk Leonardus Daalder], Jan Haring [pseudoniem van Jaap Kaal], Guido [pseudoniem van Guido van Suchtelen], Christine de Hondt [pseudoniem van Hens Kanis] en Fred. Seym [pseudoniem van W. Smits]. Alleen de eerste aflevering, die verscheen onder de titel ‘Het Libertijntje’, heeft een colophon, waaruit blijkt dat de gehele oplage genummerd is en dat de nummers 1-20 de luxe uitgave vormen. Bij Nr. 6 (Mei-Juni 1945) behoort een mededelingenblaadje met het opschrift: Dit zou colophon genoemd kunnen worden... Voortzetting van ‘Flierefluiter’. Zie No. 985.

992. Libertijntje, Het.

Zie Libertijn, De.

993. Lichting.

Litterair maandblad van de jongeren. [Onder redactie van Gerrit Johan Wilhelm de Jongh en Theodorus Jacobus Hondius. Amsterdam, in eigen beheer. 1942-1943]. 6 afleveringen. Folio. Aantekening. Opgericht door de beide redacteuren. De eerste nummers werden gestencild door de ‘Dienstverrichting Peha’ (een vereniging van zonder functie gekomen personeel van de Utrechtse Studentensocieteit ‘P.H.R.M.’): de laatste nummers werden door de redactie gestencild. Het tijdschrift werd in een oplage van aanvankelijk 50, maar al spoedig 25, exemplaren gelijktijdig verspreid in Amsterdam en Utrecht. De ondertitel onderging telkens een kleine verandering: Maandblad voor letterkunde; Maandblad voor jongeren, enz. Medewerkers waren: Armand [pseudoniem van B. Wissing], Geert Borijn [pseudoniem van L.O. ten Cate], Frans Dolkers [pseudoniem van D.F. Romein], H. ten Doohuis [pseudoniem van Theodorus Jacobus Hondius], Casper D(r)ingenberg [pseudoniem van Gerrit Johan Wilhelm de Jongh], Edgar Fossan [pseudoniem van Leo Frijda], Joost Heeke [pseudoniem van Theodorus Jacobus Hondius], P. Ias[pseudoniem van C.F. Vreede], A.(G. de Meester) Lan(d)sdorp [pseudoniem van Govert A. Gezelle Meerburg], Leblond [pseudoniem van Eldert van Vliet], Omphalos [pseudoniem van A. Kroonenberg]. r = 0.530 n2ä [pseudoniem van Theo Jacob van der Wal], J.L. van Rechem [pseudoniem van F.J.N. Engel], Reghnicup-unfinished [pseudoniem van G. Puchinger], K. van Ritger [pseudoniem van Gerrit Kouwenaar], Unfinished [pseudoniem van G. Puchinger], e.a.

994. Literaire bijdrage.

Zie Jeugd en literatuur.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 995. Maecenas.

Communicatiemiddel onder redactie van Peter de Raedt [pseudoniem van Willem Karel van Loon].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 300

Letterkundig adviseur Robert Damman [pseudoniem van Egbert Jacobus van de Beld. Voorburg, in eigen beheer. 1944-1945]. 7 afleveringen. 20, 20, 24, 20, 20, 20, 20 blz. Aantekening. De zeven afleveringen verschenen maandelijks van Juni 1944-Jan. 1945 in een oplage van 75 exemplaren. Zij werden gestencild door Mei. B. Olthoff te 's-Gravenhage. Vanaf Nr. 3 werd de redactie door W.K. van Loon en Gabriël Mull [pseudoniem van Gerard Messelaar] gevoerd. Medewerkers waren: Elisabeth v. Aalten [pseudoniem van Bep Bulten]: Karel Blom: Han Brands [pseudoniem van Hans Berghuis]; Michel Breveling [pseudoniem van Michel Korthout]; Arnold Beyred [pseudoniem van Ronald de Brey): Christie Chriatian [pseudoniem van Doris Stoeler]; Han v. Doorn [pseudoniem van Alex. van Amerongen]: Mieke Goudriaan: Jan Goverts: Ton J. Graves [pseudoniem van Jan Goverts]: René van Hasselt [pseudoniem van Joh. C. Isselman]: P.E. Wybe Joncheere [pseudoniem van W.A. Jansse]: Amélie Libert [pseudoniem van Amelia Libert de Muynck]; Jesch [pseudoniem van P.E.J. Schilperoort]; Eugène van Lon [pseudoniem van Léon Veugen]: Ad. van Noppen: Juan Paro [pseudoniem van Paul Thomas Basilius Rodenko]: Henk H. Peeters: Jan [Gerrit] Praas: Paul Reefsen [pseudoniem van Paul van 't Veer]: Irène Rhodes [pseudoniem van Olga Irene Rodenko]; Nes van Rojagt [pseudoniem van Jan Goverts]; Idzy v. Rooy [pseudoniem van Sylvia van Amerongen]; Cor Savelsberg [pseudoniem van Otto van Loo]: Marjola Stevens [pseudoniem van Hélène Willemsen]: Joost v. Tholen [pseudoniem van Joost Jansen]; Thea Verboom: John Vermé [pseudoniem van Jan Vermeulen]: Hans [Johannes Adrianus Menne] Warren en Richard Wijninga [pseudoniem van Richard van Wijngaarden]. Vervolg van Stijl. Zie No. 1004. Voorloper van En Passant. Zie No. 984.

996. Nieuwe Lente, De.

[Letterkundig tijdschrift. Onder redactie van Cornelus Gerardus Adrianus (Kees) van der Heijden en Bernardus Johannes Theodorus (Ben) Grob. Oisterwijk, in eigen beheer. 1943-1944]. 5 afleveringen. 4o. 33, 25, 29, 21, 17 blz. Aantekening. De afleveringen werden in een oplage van 50 à 75 exemplaren gestencild door de eerstgenoemde redacteur. Zij zijn noch genummerd noch gedateerd en zij kunnen dus alleen herkend worden aan het aantal bladzijden dat in de titel wordt genoemd in de volgorde der afleveringen. De afleveringen verschenen resp. in October 1943, November 1943. December 1943, Januari 1944 en Maart 1944. Zie ook No. 987. Aan dit tijdschrift werkten mee; Hein [Henricus Gerardus] de Bont, Louis van Dalen. J.B. Enhus, L. van Gisbergen, Ben Grob. Kees van der Heijden (die ook meewerkte onder de pseudoniemen Willem van Westerloo en Herman van Woerde), S. Irda, Michel Korthout. Annelies de Sain en Alex Verhagen.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 301

997. Overtocht.

Communicatiemiddel voor kunst en wetenschap. Onder redactie van Eric Volkertz [pseudoniem van Léon Veugen], Rolf Manders [pseudoniem van Jan Engels] en Wim Rueder [pseudoniem van J.R. Ronda]. [Maastricht, in eigen beheer. 1944]. 7 afleveringen. 8o. Aantekening. De afleveringen zijn niet genummerd of gedateerd. Behalve de redacteuren werkten o.a. mede: Robert [Maria Philip Joseph] Franquinet, José Nijst, Hans Brands [pseudoniem van Hans Berghuis], Jos. Savelsberg en Gabriël Mull [pseudoniem van Gerard Messelaar]. De afleveringen werden in een oplage van 200 exemplaren vermenigvuldigd door J.M. Pécasse te Maastricht. Na de bevrijding verschenen nog 3 nummers (2e jaargang, No. 1-3. 1945).

998. Parade der Profeten.

Litterair tijdschrift. Verschijnt maandelijks te Amsterdam, in een zeer beperkte, genummerde oplaag. Alleen zij, die nog niet publiceerden, kunnen medewerken. Werk van hen, die reeds publiceerden, wordt slechts bij uitzondering - onder de verwijzing ‘gast’ - geplaatst. [Onder redactie van Ad. van Noppen, Jan Gerrit Praas en Carla Scheidler. Utrecht, in eigen beheer]. 1944-1945. 13 afleveringen. 4o. 426 blz. Geïllustreerd. Aantekening. De oplage varieerde van 63 exemplaren (van nr. 1/2) tot 375 exemplaren (van nr. 12/13). De afleveringen werden verlucht met illustraties van Joost Baljeu, W.G. Spitzers, Piet Wildschut. Hans Aalderink en Adri Hoonhout. De tekening op het omslag is van Tjomme de Vries. Bij de nrs. 5/6 en 7/9 behoort een los bijgevoegd vel ‘errata’. De nrs. 7/9 en 12/13 vormen resp. deel I en deel II van het Poëzie-nummer, samengesteld in samenwerking met de medewerkers aan ‘Maecenas’ en ‘Overtocht’. Van deel I van dit Poëzie-nummer verscheen een 2e, gewijzigde druk, waarvan een 12-tal exemplaren in luxe uitvoering verschenen. Zij werden gebonden in halflinnen band, terwi de bijdragen van de Utrechtse auteurs werden gesigneerd. Als ‘gasten’ werkten mede: Ferdinand Langen [pseudoniem van Egbertus Pannekoek] (nr. 3); Eddy Evenhuis [Egbert Evenhuis], Koos Schuur [Jacobus Geradus Schuur] en Ch[arles] B[ernard] Timmer (nr. 5/6): Ad[rianu Cornelis] den Besten en Clare Lennart [pseudoniem van Clare Helena van den Boogaard-Klaver] (nr. 10/11).

999. Podium.

[Letterkundig tijdschrift. Onder redactie van P. Nijholt (pseudoniem van P. Kalma), F. Wilders (pseudoniem van Fokke Sierksma), C. van der Noord en

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 302

G.L. Meinsma. Leeuwarden, in eigen beheer. 1944-1945]. 4 afleveringen. 8o. 64 blz. Aantekening. De afleveringen zijn niet genummerd, maar doorlopend gepagineerd. Van de eerste aflevering verscheen een 2e, ongewijzigde druk. Alle afleveringen werden gedrukt door Drukkerij ‘Friso’ te Leeuwarden. De oplage bedroeg: 100 exemplaren van aflevering 1 en 100 exemplaren van de 2e druk van deze aflevering: 300 exemplaren van aflevering 2: 500 exemplaren van aflevering 3 en 1000 exemplaren van aflevering 4. De vierde aflevering verscheen na de bevrijding. De medewerkers schreven allen onder pseudoniem, behalve Hendrik de Vries, die èn onder eigen naam èn onder het pseudoniem I. de Getijer meewerkte. Fokke Sierksma verborg zich achter de pseudoniemen J.v. Dockum; Johnny: A.C.E.: Sarah Cohen, F. Wilders en S. de Wint. Peter van den Burch was de schuilnaam van Peter Verhoeff, terwijl P. Kalma medewerkte onder de namen P. Nijholt en Th. v.d. Swet. In aflevering 2 werd C.J. Stip's ‘Dieuwertje Diekema’ afgedrukt. Het tijdschrift werd na de oorlog voortgezet.

1000. Rattelwacht, De.

Literair tydskrift. [Onder redactie van Fedde Schurer]. Utjowerij De Fryske Kop. [Amsterdam, Bigot en van Rossum. 1944]. 1 aflevering. July 1944. 8o. 32 blz. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij de Waal te Groningen in een oplage van 300 exemplaren. Behalve de redacteur werkten mede: F.J. Bergstra, Freark Dam, Wigers Sjouk Koopmans, K.O. Meijer, Marten Sikkema [pseudoniem van Govert A. Gezelle Meerburg], Sjoerd Spanninga [pseudoniem van Jan Dijkstra]. D[ouwe] A[nnes] Tamminga en Anne Sybe Wadman.

1001. Semaphore.

International review for literature and art. [Onder redactie van Anthony (Anthonie) Bosman. Noordeloos, in eigen beheer]. 1945. No. A. 32 blz. Colophon. Semaphore 1945 No. A werd uit de hand gezet en op een handpers gedrukt in een beperkte oplage. Aantekening. Bevat oorspronkelijke bijdragen van Kathleen Raine, Stephen [Harold] Spender, Ruthven Todd, Serge [Alexandrovitch] Essenin, Jean Toomer, Ivan Goll, P[ierre] J[ean] Jouve, Paul Eluard [pseudoniem van Eugène Grindel], Franz Hellens [pseudoniem van Frédéric van Ermenghem], P. Hoogenboom, C[ornelis] Buddingh', Con[stant Anton Jacobus] Schröders, H.J. van Tienhoven en Jan Stevens [pseudoniem van Loek (Louis) den Boef]. Gedrukt door Drukkerij ‘De Alblasserwaard’ te Bleskensgraaf in een oplage van 600 exemplaren. Na de bevrijding verscheen nog een aflevering 1946, No. A.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 303

1002. Spuigat, 't.

[Tijdschrift onder redactie van Gerard den Brabander (pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet), Harold de Clauer (pseudoniem van Harm Brander) en M.L. Yzebrands (pseudoniem van Michiel Lebertus Huizinga). Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 32 blz. Aantekening. Deze eerste aflevering, die in Mei 1944 verscheen, bevatte gedichten van de drie redacteuren, en werd in een oplage van 1000 exemplaren gedrukt door H.N. Werkman te Groningen. Zie ook het volgende nummer.

1003. Spuigat, Het.

Algemeen literair maandblad. Opgericht in het vierde jaar onzer verdrukking. Onder voorloopige redactie van Gerard den Brabander [pseudoniem van Jan Gerardus Jofriet]. Jaargang 1, No. 2. Amsterdam, W.L. Salm en Co. 1945. 8o. 32 blz. Aantekening. Aan een bijbehoorend prospectus ontlenen we dat dit nummer geheel onder de bezetting voorbereid en gedrukt werd. In een oplage van 2000 exemplaren gedrukt door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer. Bevat gedichten van de redacteur, Gabriël Smit, Harry Brander, Jan H[endrik] de Groot, Jan Visser, Jan G. Elburg [Joannes Gommert Elburg], Albert Redeker [Jacobus Albartus Redeker] en A[ntonie Pieter Johannes] van Pelt. Werd na de oorlog voorgezet als ‘Centaur’. Zie ook het vorige nummer.

1004. Stijl.

Maandschrift der officieuze sociëteit gewijd aan kunst en wetenschap. Redactie: Peter de Raedt [pseudoniem van Willem Karel van Loon], Carel Corte [pseudoniem van Egbert Jacobus van de Beld], Amélie Libert [pseudoniem van Amelia Libert de Muynck], Idzy van Rooy [pseudoniem van Sylvia van Amerongen]. [Voorburg, in eigen beheer. 1943]. 4 afleveringen. 8o. 76 blz. Aantekening. De afleveringen werden allen gestencild door Mej. B. Olthoff te 's-Gravenhage in een oplage van 75 exemplaren. Zij verschenen resp. in Sept., Oct., Nov. en Dec. 1943. Medewerkers waren: H. Brands [pseudoniem van Hans Berghuis]; Han van Doorn [pseudoniem van Alex van Amerongen]; Ton van Dort [pseudoniem van A.A. Ashoff]; René van Hasselt [pseudoniem van Joh. C. Isselman]; P.E. Jesch [pseudoniem van P.E.J. Schilperoort]; Max de Jonge [pseudoniem van Maarten Vrolijk]; Eugène van Lon [pseudoniem van Léon Veugen]; Cora Millinck [pseudoniem van K. Mienis]; Gabriël Mull [pseudoniem van Gerard Messelaar]; Hans van Nijevelt [pseudoniem van Hans Neher]; Henri van Sloten [pseudoniem van F.H. de Jong]; Rob Wesseldijk [pseudoniem van W.A. Keers]; F.v. Wijk [pseudoniem van J. Linthorst].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 304

Als vervolg verscheen: Maecenas. Zie No. 995. Voor een bloemlezing uit de inhoud van deze 4 nummers, zie No. 794.

1005. Zaans Groen.

[Literair-cultureel maandblad voor jongere debutanten. Onder redactie van Klaas Woudt, Martine Woudt, Fred. van Enske (pseudoniem van Anton Oosterhuis) en Jaap Schipper. Zaandijk, Klaas Woudt. 1944-1945]. 4 afleveringen. 4o. Aantekening. De afleveringen verschenen resp. in December 1944 (vervroegd Januari 1945-nummer). Februari, April en Mei 1945. De oplage van het eerste nummer bedroeg 250 exemplaren: die van de overige nummers bedroeg 400 exemplaren, waarvan er telkens 100 werden genummerd en op beter papier werden afgedrukt. Alle nummers werden gedrukt door de drukkerij D' Oude Zoutkeet te Zaandijk. Medewerkers waren, behalve de redacteuren: Myriam Acquoi [pseudoniem van Yda Elisabeth Andrea], Truus Dekker, Jac[obus] van Hattum, Siem [Simon] Sjollema, Maarten Welsloot [pseudoniem van Arend de Vries], Jan Zonderland [pseudoniem van J.W. de Jong], e.a. De illustraties zijn o.a. van de hand van Eric Hansen, Ber Hulsing, Truus Kramer R. van Rossem en Jaap Schipper.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 305

Aanhangsel

1006. Blauw, rose en grijs. [Gedicht. Door A. Marja (pseudoniem van Arend Theodoor Mooij). Yerseke, in eigen beheer. 1943]. 8o. 8 blz. Colophon. Dit gedicht werd geschreven door A. Marja in het voorjaar van 1943, toen de zeeuwse boomgaarden in bloei stonden, en opgedragen aan den heer en mevrouw dr G.F. Wilmink- den Dulk. Het is opgenomen in de bundel ‘Maar ja, Marja...’ en werd in de winter van 1943 afzonderlijk door H.N. Werkman verlucht en gedrukt in een oplaag van vijftig genummerde en gesigneerde exemplaren.

1007. Echo [pseudoniem van Damas Hoogendijk]:

De Oprechte Moffenspiegel, Weerkaatsende een levendig, natuurlijk en historisch beeld van wat zich Hier te Lande in de jaren 1940-'45 versierde met den naam ‘Bezettende Macht’. Opgesteld in 't Vierde Jaar der Ellende. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 4o. 5 bladen. Aantekening. Gestencild in een oplage van ongeveer 30 exemplaren door Werto's Fotocopieerinrichting te Amsterdam. Herdrukt in Echo: Rijmen uit de zwarte doos (Amsterdam 1947).

1008. George, Stefan:

Taggesang I-II-III aus der Teppich des Lebens und die Lieder von Traum und Tod. o A.D. 31 October MCMXLIII. Maastricht, [Maarten N. Engelman. 1943]. 8 . 20 blz. Colophon. Taggesang I-II-III. Gedichten van Stefan George uit zijn bundel ‘Der Teppich des Lebens und die Lieder van Traum und Tod’ werden gedrukt voor Vincent Weyand ter gelegenheid van zijn verjaardag MCMXLIII. De druk werd verzorgd door M.N. Engelman met de Holl. Mediaeval van S. [H.] de Roos op Ingres papier van Van Gelder. Er bestaat slechts 1 exemplaar.

1009. 't Geslacht

/ de geboort / plaets / tijdt / leven en de wercken Van Karel van Mander, Schilder / en Poeet

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 306

Mitsgaders Zijn overlijden, ende begraeffenis. [Uitgegeven door Diederik Theodorus Enklaar. Rotterdam, Ad. Donker. 1943]. 4o. 36 blz. Met portret. Colophon. Dese levensbeschrijvinge van Karel van Mander / van onbekenden hant / dan van eenighe Gerbrand Adriaensz. Bredero toegheschreven / vindt men voor 't eerst gheprent in 't Schilder-Boeck anno 1618 / Dit relaes werd in den iaere 1943 opnieu gheprent ende uytghegeven bij Ad. Donker tot Hantwerpen. Aantekening. Gedrukt en gebonden in een oplage van 800 exemplaren door N.V. Kemink & Zoon te Utrecht. Typografische verzorging door Joh. H. van Eikeren.

1010. Maclaine Pont, A[rchibald] J[ohan] G[aspar]:

Zes illegale bijdragen. [Gedichten, Hilversum, in eigen beheer. 1944]. 8o. 16 blz. Aantekening. Werd in een oplage van ongeveer 500 exemplaren gedrukt door de Grafische Kunstinrichting L.C. Rotting te Hilversum.

1011. Marsman, H[endrik]:

Polderland, kl. 8o. 4 blz. Colophoon. Deze uitgave is verlucht met een origineele linoleumsnede van een bekend teekenaar. Er worden niet meer dan 250 exemplaren van gedrukt. De eerste oplaag is groot 100 exemplaren, en is genummerd 1-100.

1012. Ormeau, F.W.l':

Templer und Rosenkreuz. Ein Traktat zum Werk Stefan Georges. Der Erste Teil. [Amsterdam], Akademische Verlagsanstalt Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 1940 [1944]. 8o. XVI, 478 blz. Gebonden. Aantekening. Gedrukt in een oplage van ongeveer 12 exemplaren door Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer.

1013. Schmidt-Degener, F[rederik]:

Rembrandt's tegenstrijdigheden. Bilthoven, Antwerpen [Rotterdam], Ad. Donker. 1944. kl. 8o. 32 blz. Gebonden. Colophon. Dit essay over Rembrandt's tegenstrijdigheden verscheen oorspronkelijk in de catalogus van de Rembrandt-tentoonstelling 1935 te Amsterdam.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 307

Het werd in 1944, in opdracht van den uitgever Ad. Donker, herdrukt op de persen van Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij te Wormerveer in een oplage van vijfhonderd exemplaren.

1014. Sieben all-sprüche.

[Gedichte von Johannes Piron. Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. 8o. 4 blz. Collophon [sic]. Diese von Johannes Piron verfasste Ausgabe wurde in 13 nummerierten exemplaren den freunden als weihnachtsgabe gedruckt.

1015. Spierdijk, Jan:

Het onpeilbaar verlangen. Gedichten. Geïllustreerd door Bob Buys. [Amsterdam, in eigen beheer. 1944]. Folio. 24 blz. Colophon. Van de bundel ‘Het Onpeilbaar Verlangen’ werden in het najaar van 1944 enkele onderling verschillende exemplaren door den dichter met de hand geschreven en met aquarellen verlucht door Bob Buys. Aantekening. De exemplaren werden door de dichter en de tekenaar gesigneerd en gedateerd: Nov. 1944.

1016. Tachtigjarige oorlog, De.

Door J[an Marius] Romein, B.W. Schaper, A[drianus] C[lemens] J[ohannes] de Vrankrijker, R[ichard] E[rnst] J[acob] Weber [en] J.W. Wijn. Met talrijke illustraties in en buiten de tekst en een gekleurde kaart. Amsterdam, Uitg. Mij. ‘Elsevier’. 1941. 8o. 304 blz. Aantekening. De hoofdstukken 1, 7, 8 en 1! werden resp. geschreven door J.M. Romein, J.W. Wijn, R.E.J. Weber en A.C.J. de Vrankrijker. De rest van het boek is van de hand van Prof. Dr. Jacob Presser, die de naam van Dr. B.W. Schaper ‘leende’. Werd na de oorlog herdrukt onder de titel; J. Presser, De tachtigjarige oorlog. Met medewerking van J. Romein, A.C.J. de Vrankrijker, J. Weber en J.W. Wijn. (Amsterdam 1948).

1017. Valerius, Adriaen:

O Nederland, let op u saeck. kl. 8o. 4 blz. Colophoon. Deze uitgave werd verlucht met een sluitvignet, geteekend en gesneden in linoleum door een bekend teekenaar. Er worden niet meer dan 250

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 308 exemplaren van gedrukt. De eerste oplage is groot 100 exemplaren en is genummerd van 1 tot 100. Aantekening. Bevat een drietal gedichten uit Valerius' Gedenckclanck.

1018. Vindex [pseudoniem van Hendrik Herman Backer]:

Vlam in 't hart. Amsterdam, Vox Hollandiae. [1945]. 4o. 16 blz. Colophon. Een keuze uit de illegale gedichten van den onder het pseudoniem ‘Vindex’ werkenden auteur, die om licht te begrijpen redenen in de schaduw wenscht te blijven, tot de lucht hier te lande is gezuiverd. De in dit bundeltje opgenomen gedichten zijn door den auteur verspreid en aan eenige illegale cellen ter distributie afgestaan. Uitgegeven in Maart 1945, in het bezette gebied van Nederland.

1019. Vries, Hendrik de:

Liefste kom. Een lentemelodie. [Gedichten. Met houtsnede van Abe J. Kuipers. Groningen, Abe J. Kuipers. 1945]. 8o. 8 blz. [Merelreeks. No. 1]. Colophon. Dit gedicht van Hendrik de Vries, opgemaakt en met een houtsnede door Abe Joh. Kuipers werd in Februari 1945 in een oplage van 100 genummerde exemplaaren gedrukt. Aantekening. Gedrukt door Drukkerij de Waal te Groningen. De gedichten werden opgenomen in Hendrik de Vries; Toovertuin. ('s-Gravenhage 1946).

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 309

Foto's van de tentoonstelling ‘het vrije boek in onvrije tijd’ te Amsterdam

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 1*

Een wand met werk van H.N. Werkman, de drukker van de uitgaven van ‘De blauwe schuit’.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 2*

Een tekening en een gedicht uit ‘Front 1944’. Zie No. 278.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 3*

Enkele uitgaven met tekeningen van C.A.B. Bantzinger.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 4*

Een pers die in de winter 1944/45 door middel van een draaiend fietswiel werd aangedreven.

Tijdens de tentoonstelling werden een drietal uitgaven op deze pers gedrukt. Zie de nummers 43, 271 en 748.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 5*

Een overzicht van een gedeelte van de tentoonstelling. Rechts ziet men een blad van de ‘Turkenkalender’ van H.N. Werkman. Zie No. 819.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 6*

Nog een overzicht van een gedeelte van de tentoonstelling.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 7*

Een gedeelte van de eregalerij met namen en portretten van omgekomen verzetshelden: Jantina H. van Klooster, F. Duwaer. J.F. van Royen, H.N. Werkman, D. Werkman. P. Zuiderdorp. G.J. Willemse, K.G. Walter, W. Geuze.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 8*

Een gedeelte van de eregalerij met namen en portretten van omgekomen schrijvers: Tom de Bruin, H. van der Leek, Jaap Sickenga, Menno ter Braak, Ch.E. du Perron.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 311

Register van auteursnamen en pseudoniemen

Opmerking. Achter een pseudoniem vindt men alleen die publikatie(s) vermeld, die een auteur onder dat pseudoniem heeft uitgegeven. Bij de geboortenaam echter vindt men alle publikaties van een auteur bijeen.

Aafjes, Lambertus Jacobus Johannes 1-16, 21, 93, 95, 476, 587 Aalten, Elisabeth van [pseudoniem van 995 Bep Bulten] Aarts, Louis Johannes [pseudoniem: 986, 987 Fred. Borgerhout] A.C.E. [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Achterberg, Gerrit 22-28, 737 Acquoi, Myriam [pseudoniem van Yda 1005 Elisabeth Andrea] Adama van Scheltema, Carl Steven 30 Aerde, Rogier van [pseudoniem van 31 Adolf Josef Hubert Frans van Rijen] Afforti, Louis 293 Alf, David 33 Amantius M., Broeder [kloosternaam van 75 Aloysius Theodorus Wilhelmus Simons] Amerongen, Alex van [pseudoniem: Han 995, 1004 van Doorn] Amerongen, Sylvia van [pseudoniem: 995, 1004 Idzy van Rooy] Amersfoort, Piet van [pseudoniem van 39 Jan Willem Jacobs] Andrea, Yda Elisabeth [pseudoniemen: 166, 175, 506, 958, 1005 Myriam Acquoi; Elisabeth Woud] Antipholus van Ephesus [pseudoniem 43 van Johannes Aloysius Antonius Engelman] Archibald [pseudoniem van H. 988 Vollenhove] Arends, Jan 293 Arkeneel, Floris d' 984 Armand [pseudoniem van B. Wissing] 993 Arnim, Ludwig Achim von 5, 9, 10 Arp, Hans 47

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Asberg, Johannes Hendrikus Evert 453 Ashoff, A.A. [pseudoniem: Ton van Dort] 794, 1004 Asselbergs, Wilhelmus Johannes Maria 59, 133, 202, 217-221, 279, 389 Antonius [pseudoniemen: Pieter Bakx; Andries van Doorn; Anton van Duinkerken]. Atten, A. van 279 Aubry, G. Jean 183, 481 Auden, Wystan Hugh 50

Baaren, Theodorus Petrus van 51 Baaren-Pape, Gertrud van [pseudoniem: 640 Evelyn Palmer] Baarsel-van Oven, Rosetta Judica van. Zie Oven, Ro van Babylon, Frans [pseudoniem van 53 Franciscus Gerardus Jozef Obers] Bach, Johann Sebastian 54 Backer, Hendrik Herman [pseudoniem: 1017 Vindex] Backer, Johanna Catharina [pseudoniem: 515 Ting G. Ling] Bakker, Lambertus Jozef 55-88, 628, 818 Bakker, Pieter Oege [pseudoniem: 966 Ypsilon] Bakx, Pieter [pseudoniem van Wilhelmus 59 Johannes Maria Antonius Asselbergs] Balzac, Honoré de 67 Bartelson, Henk 68 Barth, Karl 507 Bastiaanse, Wilhelm Ange François 69 Baschwitz, Kurt [pseudoniem: Casimir K. 883 Visser] Batten, Frederik Eduard Anton. 327, 437, 654, 655 Baudelaire, Charles, 70, 71, 72 Bayer, Jacobus Joseph Maria 78, 455, 517 [pseudoniemen: Jacques Benoit; B. Jacob] Beaufort, Binnert Philip de [pseudoniem: 457, 817 Jean] Beets, N. 19

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 312

Beld, Egbert Jacobus van de 209, 794, 984, 995, 1004 [pseudoniemen: Carel Corte; Robert Damman] Benoit, Jacques [pseudoniem van 78. 517 Jacobus Joseph Maria Bayer] Berg, Theo op ten 986 Berg, Hans van den 293 Berger, Frits 987 Berghuis, Hans [pseudoniem: Han 995, 997, 1004 Brands] Bergstra, F.J. 1000 Berkhout, Franciscus Leopoldus Baltazar 793 Besselaar, Jan Hermanus 793 Besten, Adrianus Cornelis den 984, 998 Beugel, Ina Brokmeier-van der 663 [pseudoniem: Jacquelientje Plof] Beukman, Rita. 986 Beyle, Marie Henri [pseudoniem: 780, 781 Stendhal] Beyred, Arnold [pseudoniem van Ronald 995 de Brey] Bierce, Ambrose 82 Biet, Bea. Zie Polak-Biet, Bea Etty. Bilderdijk, Willem 83, 395 Blaman, Anna [pseudoniem van Johanna 85 Petronella Vrugt] Bloch, Vitale 19, 87 Bloem, Jacobus Cornelis 505, 979 Blok, Wout 293 Blom, Karel 995 Blom, Willem Eldert 91, 92 Blijstra, Reinder [pseudoniem: R. van 357, 358 Harlingen] Boef, Louis den [pseudoniem: Jan 782-784, 1001 Stevens] Boendale, Jan van 93 Boer, Jan 94, 417 Boer, Jan Willem de 793

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Boeren, Petrus Cornelis 96 Boeschoten, Karel Cornelis van 80, 437 Bollen, Bart 986 Boltendal, R. [pseudoniem: R. Tendal] 837, 884 Bombeke, Emmy J. [pseudoniem: Emmy 841 Veder] Bont. Henricus Gerardus de 986, 987, 996 Booy C. Jzn., Thijs 287-291 Bordewijk, Ferdinand [pseudoniem: Emile 532 Mandeau] Borgerhout, Fred [pseudoniem van Louis 987 Johannes Aarts] Bornkamp, Arie 97 Borstlap, Cornelis 793 Borijn, Geert [pseudoniem van L.O. ten 993 Cate] Bos, Gerben [pseudoniem van Klaas 98 Hanzen Heeroma] Bosman, Anthonie [pseudoniem ( A 34, 100-104, 723, 1001 Sylvan] Boss, Meinart [pseudoniem: J.K. van 234 Eerbeek] Botterman-van der Pluym. A.C.G. 664 [pseudoniem van David Koning] Bouilhet. Louis Hyacinthe 768 Boutens, Pieter Cornelis 21, 691 Box. Muriel 547 Box. Sydney 547 Boxtel, J.M. van 986 Braak, Menno ter 105, 106 Braaksma, Johannes Boele 292, 295 Braaksma, Lammert 417 Brabander, Gerard den [pseudoniem van 107-111, 1002, 1003 Jan Gerardus Jofriet] Bracken Vloedt, Jan van den 112 [pseudoniem van Johannes Weiland] Brander, Harm [pseudoniem: Harold de 1002, 1003 Clauer] Brandligt, Walter 801 Brands, Han [pseudoniem van Hans 995, 997, 1004 Berghuis]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Brandsma, Titus [kloosternaam van Anno 114, 279, 292, 295 Sjoerd Brandsma] Brauw, Lucie de 115 Bredero, Gerbrand Adriaensz. 116, 117, 506, 511 Brentano, Clemens 5, 9, 10 Breveling, Michel [pseudoniem van 995 Michel Korthout] Brey, Ronald de [pseudoniem: Arnold 995 Beyred] Broeder, G. 688 Brokmeier-van der Beugel. Ina 663 [pseudoniem: Jacquelientje Plof] Bron, Jurgen van den 987 Brontë, Emily Jane 119 Brooke, Rupert Chawner 120, 121 Brouwer, Jelle Hindriks 159 Bruin, Hein de 122, 123, 124

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 313

Brüll, Dieter 293 Bruller, Jean [pseudoniem: Vercors] 843 Brunklaus, Franciscus Antonius 254. 401, 627 Brunt. Maria Paulina 439 Buning, Adriana 819 Buber, Martin 675, 682, 734 Buddingh', Cornelis 50, 101, 126-130, 1001 Bulten. Bep [pseudoniem: Elisabeth van 995 Aalten] Bulthuis, Rico Johan [pseudoniem: Hans 131, 132, 348 Guignoly] Burch, Peter van den [pseudoniem van 999 Peter Verhoeff] Buskes Jr., Johannes Jacobus 88, 413, 597, 717, 795

Cadet. Louis 987 Campert, Jan Remco Theodoor 21, 138, 279, 292, 295, 312, 823 Camphuyzen, D.R. 166, 819 Canté, Louis 815 Cate, L.O. ten [pseudoniem: Geert Borijn] 993 Cats, Jacob 166, 819 Charles d'Orléans 143, 284 Chaste, Victor le [pseudoniem van 714 Hendrik Gerard Hoekstra] Chriatian, Christie [pseudoniem van Doris 995 Stoeler] Christofoor, Broeder [kloosternaam van 147 Theodorus Johannes van Langen] Churchill, Winston Leonard Spencer 120, 121 Citroen, Paul Roelof [pseudoniem: Paul] 643 Claudel, Paul Louis Charles 148 Clauer, Harold de [pseudoniem van Harm 1002 Brander] Cleveringa, Rudolph Pabus 527 Cleyndert. J. [pseudoniem: De oudere 991 natuurbeschermer] Coeteau, Jean 149

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Coene, Reynier de [pseudoniem van 150 Reindert Arie Kuin] Cohen, Sarah [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Collem, A. van 505 Colmar, S. [pseudoniem van Louis 151, 152 Theodorus Lehmann] Compaen, Claesz. [pseudoniem van 153 Bernard Simon Korsten] Constant, Benjamin de [Henri Benjamin 154, 155, 156 de Constant Rebecque] Cordan, Wolfgang [pseudoniem van 118, 157, 158, 321, 512, 584, 630 Heinz Horn] Cort, Martijn [pseudoniem van Johan van 160, 161 der Woude] Corte, Carel [pseudoniem van Egbert 794, 1004 Jacobus van de Beld] Couvreur, Albert 36 Crashaw, Richard 162 Crielaard, Piet 163 Crone, Cornelis Carl Stephan 164 Cros, Hortensius Emile Charles 165

Daalder, Dirk Leonardus [pseudoniem: 991 Dirk Duivel] Dalen, Louis van 987, 996 Dam, Freark Wigers 1000 Dam, Gerardus Johannes van 213, 236 Damman, Robert [pseudoniem van 995 Egbert Jacobus van de Beld] Davids, Sem 597 Davray, Henry D. 942 Debrot, Nicolaas 171 Defresne, August 624 Degas, Hilaire Germain Edgar 172 Dekker, Chris [pseudoniem: Adriaan 73, 281 Gaaikema] Dekker, Truus 1005 Delden, Johannes van 173, 174, 984 Deneer, Cor 176

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Dent, S.T.U. [pseudoniem] 177 Derème, Tristan [pseudoniem van 179 Philippe Huc] Dickinson, Emily 188, 189, 190 Dingenberg, Casper [pseudoniem van 993 Gerrit Johan Wilhelm de Jough] Dinger, Hendrik Louis 36 Dockum, J. van [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Doedens, Herman [pseudoniem: Harm 417 Drent] Doef, Jan van der [pseudoniem: Claus 986 van Weydenweeghen] Dohler, Jan [pseudoniem van D. 195 Wijbenga] Dole, Nathan Haskell 619

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 314

Dolhuis, Eelco [pseudoniem van B. 988 Folkertsma]. Dolkers, Frans [pseudoniem van D.F. 993 Romein] Donker Pzn., Willem [pseudoniem: J.C. 961 van Wijck Czn.] Donkersloot, Nicolaas Anthony 528, 733 [pseudoniemen: Siem de Maat; Maarten de Rijk] Doohuis, H. ten [pseudoniem van 993 Theodorus Jacobus Hondius] Doolaard, A. den [pseudoniem van 200, 201. 823 Cornelis Johannes George Spoelstra] Doorn, Andries van [pseudoniem van 202 Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs] Doorn, Han van [pseudoniem van Alex 995, 1004 van Amerongen] Doorn, T. van [pseudoniem van Louis 54 Michael van Strien] Doorn, Tinus van 203 Doorne, Jacobus van 204, 205, 206, 209 Doorne, Johan Hendrik van [pseudoniem: 305 Johannes van Gestel] Dort, Ton van [pseudoniem van A.A. 794, 1004 Ashoff] Dostojewsky, Fjodor Michajlowitsj 208 Douwes Dekker, Eduard [pseudoniem: 582 Multatuli] Doyle, Arthur Conan 590 Drent, Harm [pseudoniem van Herman 417 Doedens] Drenth, J.J. 719 Driessen, H. 409 Dringenberg, Casper [pseudoniem van 993 Gerrit Johan Wilhelm de Jongh] Drinkwater, John 529 Droogleever Fortuyn-Leenmans, 839 Margaretha [pseudoniem: Vasalis]. Drossaard, Martin [pseudoniem van 214 Willem Hendrik Overbeek].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Druon, Maurice 843 Duineveld, Berten [pseudoniem van 216 Maarten Vrolijk]. Duinkerken, Anton van [pseudoniem van 133, 217-221 389, 616 Wilhelmus Johannes Maria Antonius Asselbergs]. Dullemen, Inez van 293 Dullemen-de Wit. Johanna van 222 Duivel, Dirk [pseudoniem van Dirk 991 Leonardus Daalder]. Duyn, Geert ter [pseudoniem van 223-226 Maarten Vrolijk]. Duyn van Maasdam, Adam François 215 Jules Armand van der Dijck, Jos van [pseudoniem van D. de 988 Fouw]. Dijkstra, J. [pseudoniem: Sjoerd 1000 Spanninga]. Dijkstra, Wiebe [pseudoniem van Gerrit 227 Ritske Kruissink].

Echo [pseudoniem van Damas 228, 1006 Hoogendijk]. Eerbeek, J.K. van [pseudoniem van 234 Meinart Boss]. Eickholt, Antoon 986 Eikeren, Johannes Hendrikus van 219, 511, 590, 604, 609, 868 [pseudoniem: A. Nomynus] Elburg, Joannes Gommert [pseudoniem: 209, 238, 239, 692, 975, 1003 Jan Rengertsz] Eldermans, Hendrik Willem 793 Eleutheros [pseudoniem van Abraham 240 Gans] Eluard, Paul [pseudoniem van Eugène 241, 1001 Grindel] Emmens, Jan 242 Engel, F.J.N. [pseudoniem: J.L. van 993 Rechem] Engelbrecht, Jacobus Hendrikus 230, 243 Anthonius [kloosternaam: pater L. Engelbregt; pseudoniem: J. Engelenburcht]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Engelenburcht. J. [pseudoniem van 243 Jacobus Hendrikus Anthonius Engelbrecht] Engelman, Johannes Aloysius Antonius 43, 244 [pseudoniem: Antipholus van Ephesus] Engels, Jan [pseudoniem: Rolf Manders] 997 Enhus, J.B. 996 Enklaar, Diederik Theodorus 1008 Enklaar, Willem [pseudoniem van Jacob 245 Pieter Romijn] Enske, Fred. van [pseudoniem van Anton 246, 1005 Oosterhuis]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 315

Ermenghem, Frédéric van [pseudoniem: 1001 Franz Hellens] Erwich, Antonius Leonardus 249-252 Eschée [pseudoniem van Samuel Juliard] 253 Essenin, Serge Alexandrovitch 1001 Eveline [pseudoniem van Eva van 817 Suchtelen] Evenhuis, Egbert 255, 256, 511, 998 E.V.M. [pseudoniem van Elisabeth 89, 877 Joséphine Hannema-van Maasdijk] Eyck, P.N. van [Pieter Nicolaas van Eijk] 260-263 Eyck, Robert van [Robert Floris van Eijk] 264 Eycken. Minne van ter [pseudoniem van 265 J.A.H. van der Laan] Eijsselsteijn, Bernard van 266, 417

Fargue, Léon-Paul 267 Fasmer, Jan Hendrik [pseudoniem van 268 Henriëtte Mooy] Fedder, Henk 279 Fenstra, Jo 269, 270 Fitz Gerald, Edward 618 619, 620 Focken Bosch, Lod. van [pseudoniem 29 van Louis Tiessen] Folkertsma, B. [pseudoniem: Eelco 988 Dolhuis]. Fontaine, F. [pseudoniem: F. de 405 Hovenier] Foppema, Yge Herman 64, 271, 272 Fort, Paul 505 Fossan, Edgar [pseudoniem van Leo 352, 993 Frijda]. Fournier, Alain [Henri Alban Fournier]. 273 Fouw, D. de [pseudoniem: Jos. van Dijck] 988 Francken, Johan 274 Frank, Lou 838 Franquinet, Robert Marie Philip Joseph 142, 229, 275, 997 [pseudoniem: Theophilos Hègeso].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Fransoos, Franco de [pseudoniem van 243 Franso Hoes] Frederiks, A. [pseudoniem: Tijl] 829 Frederiks, Johan Willem 19, 276 Friedlaender, Henri 349, 495, 637 Friedländer, Max J. 277 Frommel, Wolfgang 380, 642, 754, 932 Fruytier, Johan [pseudoniem van Jan 280 Heyn Jr.] Frijda, Leo [pseudoniem: Edgar Fossan] 352, 993

Gaaikema, Adriaan [pseudoniem van 281 Chris Dekker] Gaetano, S. [pseudoniem van Jacobus 282 Marie Prange] Gans, Abraham [pseudoniem: 240 Eleutheros] Gay, John 283 Geel, Jacobus 297 Geers, Gerardus Johannes [pseudoniem: 515 L.S. Palder] Geest, Klaas van der [pseudoniem: An. 356 At. Hans] Geestzwaard, J. [pseudoniem van Jan 298, 299 Willem Jacobs] Gelder, H.E. van 19 Gelder, J.G. van 19 George, Stefan 301, 302, 1007 Gerhardt, Truus 186 Gerretson, Frederik Carel [pseudoniem: 320 Geerten Gossaert] Gerson, H. 19 Gestel, Johannes van [pseudoniem van 305 Johan Hendrik van Doorne] Getijer, I. de [pseudoniem van Hendrik 999 de Vries] Geugjes, Siep 989 Geus, Jan de [pseudoniem van Lucas 306 Stafleu] Geyl, Pieter [pseudoniem: A.v.d. Merwe]. 561 Gezelle, Guido 616

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Gide, André 313, 314 Giraudoux, Jean 315 Gisbergen, L. van 986, 996 Godet, Philippe 980, 981 Goede, Barend de 58, 319 Goethe, Johann Wolfgang 321, 322 Goll, Ivan 1001 Gorter, Herman 511 Gossaert, Geerten [pseudoniem van 320 Frederik Carel Gerretson] Gothein, Percy [pseudoniem: Peter von 825 Uri] Goudoever, Esther van 293 Goudriaan, Gerard James Dirk 37, 323-325, 491, 505

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 316

Goudriaan, Mieke 995 Goverts, Jan [pseudoniem: Ton J. 995 Graves; Nes van Roingt] Graves, Ton J. [pseudoniem van Jan 995 Goverts] Gravesande, Goverdus Henricus 's- 327-331, 859 Gray, Thomas 332 Greebe, Arnoldus Cornelis Aleidus 849 Johannes [pseudoniem: J. Verhulst] Greeve, Johan Bernhard [pseudoniem: 646 J.W. Hogaers] Gregoor, Arnoldus Huibertus 333, 334 Gregoor-Velthuijs, Thea [pseudoniem: 934 T.H. van Weide] Greshoff, Jan 312, 335, 823 Grindel, Eugène [pseudoniem: Paul 241, 1001 Eluard] Grob. Bernardus Johannes Theodorus 986, 987, 996 Groeneveld, Ben 624 Groot, Hugo de 166, 337 Groot, Jan Hendrik de [pseudoniemen: 134, 285, 326, 338-344, 586, 597, 670, J. ten Mutsaert; Haje Sikkema] 727, 758, 779, 790, 818, 914, 1003 Groot, L. de 987 Grootenboers, Jan N. 346 Guérin, Maurice de 505 Guido [pseudoniem van Guido van 991 Suchtelen] Guignoly, Hans [pseudoniem van Rico 348 Johan Bulthuis] Gumbert, Hans Ludwig 594

Haag, Theo [pseudoniem van Theodorus 350-352 Jacobus Hondius] Haan, Jacob Israël de 442 Haan, Jacques den 568 Haarsma, Menno van [pseudoniem van 353 Sjoerd Pieter Leiker] Halevi, Jehuda 734

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Hammacher, Abraham Marie Wilhelmus 354 Jacobus Handje Plak [pseudoniem van Leonhard 355 Huizinga] Hannema-van Maasdijk, Elisabeth 86, 89, 279, 527 Joséphine [pseudoniem: E.V.M.] Hans, An. At. [pseudoniem van Klaas 356 van der Geest] Hardus, W. [pseudoniem van J. Pot] 837 Haring, Jan [pseudoniem van Jaap Kaal] 991 Harinxma thoe Slooten, Binnert Philip 295 van Harlingen, R. van [pseudoniem van 357, 358 Reinder Blijstra] Hartman, Paul [pseudoniem] 359 Hasselt, René van [pseudoniem van Joh. 995, 1004 C. Isselman] Hattum, Jacobus van 91, 92, 361-366, 529, 1005 Heeke, Joost [pseudoniem van 993 Theodorus Jacobus Hondius] Heerikhuizen, Frederik Wilhelm van 367 Heeroma, Klaas Hanzen [pseudoniemen: 98, 210, 292, 295, 344, 424-433, 462, Gerben Bos, Muus Jacobse, Martin 536, 537, 677, 679, 886, 931, 956, 957, Kolkman, Leen Visser, A. Waterman] 978 Hees, Jan van 137, 368 Hègeso, Theophilos [pseudoniem van 142 Robert Marie Philip Joseph Franquinet] Hekkarpi Jr. [pseudoniem van Hendricus 417 Johannes Prakke] Hellinga, Wytze Gerbens 191, 372, 373, 836 Hellens, Franz [pseudoniem van Frédéric 1001 van Ermenghem] Helman, Albert [pesudoniem van 308, 374, 375, 442, 595, 678, 800 Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld] Hemelrijk, Tjebbo [pseudoniem van Fred. 778 Sterneberg] Henkels, Friedrich Robert August 48, 60, 61, 62, 144, 145, 184, 286, 304, 317, 403, 456, 510, 578, 602, 675, 734 947 Hennebo, Robert 376 Heppner, Albert 19, 377 Herakleitos [Heraclitus Ephesius] 378

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Herder, Johann Gottfried 380 Hermans, Willem Frederik 381 Herreman, Raymond 382 Heyden, Antonius Alphonsus Maria van 592 der Heijden, Cornelus Gerardus Adrianus

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 317 van der [pseudoniemen: Willem van 986, 996 Westerloo; Herman van Woerde] Heije, Jan Pieter 385 Heyn Jr., Jan [pseudoniem: Johan 280, 386 Fruytier] Hillerström, Jonse 388 Hillesum, Esther [pseudoniem: J.B. van 664 der Pluym] Hiltermann, Gustavo Bernardo José 406, 407, 408 [pseudoniem: George Hoyer]. Hirsch, W. 321 Hoek, Derk Gerhardus [pseudoniem: Jan 404 Jacob ten Hove] Hoek, Everhard 378, 647 Hoekstra, Hendrik Gerard [pseudoniem: 714, 914 Victor le Chaste] Hoes, Frans 894 Hoes, Franso [pseudoniem: Franco de 243 Fransoos] Hoes, H.C. 390 Hoeven, W.v.d. 984 Hofstra, Jan Willem 391, 392 Hogaers, J.W. [pseudoniem van Johan 646 Bernhard Greeve] Hogendorp, Gijsbert Karel van. 215 Hogeweg, Hendrikus [pseudoniem: Jan 812 van Texel]. Hölderlin, Johann Christian Friedrich. 118, 393 Holk, André van 293 Holme, Martin [pseudoniem van Louis 444 Theodorus Lehmann] Hondius, Theodorus Jacobus 350, 351, 352, 397, 993 [pseudoniemen: H. ten Doohuis; Theo Haag; Joost Heeke] Hondt, Christine de [pseudoniem van 398, 991 Henny Tine Kanis] Hooft, P.C. 506 Hoogenboom, P. 1001 Hoogendijk, Damas [pseudoniem: Echo] 228, 1006

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Hoogh, Karel van [pseudoniem van Karel 400 Pekelharing] Hoop, A. van der 175 Hoornik, Eduard Jozef Antonie Marie 229, 402 Hooijmans, Harrie 986, 987 Horn, Heinz [pseudoniem: Wolfgang 118, 157, 158, 321, 512, 584, 630 Cordan] Horst, J.C. ten [pseudoniem van J. 633 Kortenhorst] Houwink, W. 719 Hove, Jan Jacob ten [pseudoniem van 404 Derk Gerhardus Hoek] Hovenier, F. de [pseudoniem van F. 405 Fontaine] Hoyer, George [pseudoniem van Gustavo 406, 407, 408 Bernardo José Hiltermann] Huc, Philippe [pseudoniem: Tristan 179 Derême] Huf, Oscar 18 Hughes, James Langston 409 Hugo, Victor 232 Huizinga, Johannes 410 Huizinga, Leonhard [pseudoniemen: 355, 487-489 Handje Plak; Laurens van Sint Laurens] Huizinga, Michiel Lebertus [pseudoniem: 1002 M.L. Yzebrands] Hulin de Loo, G. 19

Ias, P. [pseudoniem van C.F. Vreede] 993 Indenhaack, W. [pseudoniem van Jacob 418 Pieter Romijn] Irda, S. 996 Isselman, Joh. C. [pseudoniem: René 995, 1004 van Hasselt]

Jacob, B. [pseudoniem van Jacobus 455 Joseph Maria Bayer] Jacobs, Jan Willem [pseudoniemen: Piet 39, 298, 299, 967 van Amersfoort; J. Geestzwaard]. Jacobse, Muus [pseudoniem van Klaas 344, 424-433 Hanzen Heeroma]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Jammes, Francis 183 Jansen, Joost [pseudoniem: Joost van 995 Tholen] Jansse, W.A. [pseudoniem: P.E. Wybe 995 Joncheere] Jean [pseudoniem van Binnert Philip de 817 Beaufort] Jean-Aubry, G. 183, 481 Jesch [pseudoniem van P.E.J. 995, 1004 Schilperoort]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 318

Jimenez, Juan Ramon 442 Joekes, Theodoor Hendrik 434 Jofriet, Jan Gerardus [pseudoniem: 107-111, 1002, 1003 Gerard den Brabander] Johnny [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Johnson, Lionel 505 Joncheere, P.E. Wybe [pseudoniem van 995 W.A. Jansse] Jong, Adrianus Michiel de 67 Jong, F.H. de [pseudoniem: Henri van 1004 Sloten] Jong, J.W. de [pseudoniem: Jan 1005 Zonderland] Jong, K. de [pseudoniem: Koert Kason]. 988 Jong, Louis de 369 Jong, Max de 435 Jonge, Max de [pseudoniem van Maarten 794, 1004 Vrolijk] Jongh, Gerrit Johan Wilhelm de 993 [pseudoniem: Casper D(r)ingenberg] Jordan Jr., Herman 436 Josselin de Jong, Kitty Henriëtte 278 Rodolpha de Jouve, Pierre Jean 1001 Juliard, Samuel [pseudoniem: Eschée]. 253

Kaal, Jaap [pseudoniemen: Jan Haring; 76, 985, 989, 991 Valentijn] Kadt, Jacques de 437 Kaegi, Werner 410 Kafka, Franz 438-440 Kalma, Douwe 755 Kalma, P. [pseudoniemen: P. Nijholt: Th. 999 v.d. Swet] Kamal ad-Din Isma'il 444 Kamphuis, Gerrit [pseudoniem: G. Miles] 40, 234, 278, 445-447, 567, 597, 600, 677

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Kanis, Henny Tine [pseudoniem: 398, 991 Christine de Hondt] Kason, Koert [pseudoniem van K. de 988 Jong] Kattenhof, M.R. tot den [pseudoniem van 449 Michel Renders] Keats, John 505 Keers, W.A. [pseudoniem: Rob 1004 Wesseldijk] Kelder, Piet 989 Kelder, W.H. 379 Kemal Isma'ili 450 Kennis, Johannes Cornelis Joseph 452, 614 [pseudoniem: van Ribbentel-Magerbuick] Kerenyi, Karl 393 Kerkhoff, Wim 987 Keuls, Henricus Wybrandus Jacobus 207, 278, 617 Maria [pseudoniem: Ponticus] Keuning, Willem Eduard [pseudoniem: 560 Willem de Mérode] Kilian, Wolf 974 Kipling, Rudyard 419 Klap, Cornelis Pieter 237 Klaver, Clare Helena [pseudoniem: Clare 998 Lennart] Klink. [pseudoniem van W. Klinkenberg] 991 Klinkenberg, W. [pseudoniem: Klink]. 991 Klinkenberg, Gerardus Anne van 461 Kloos, Willem 21, 505, 511 Kloostra, Martin [pseudoniem: Martin 499, 500 Leopold] Knoers, Fons 986 Knots, Gaspar [pseudoniem van P. Rang] 988 Koeman, Henk 773 Kolkman, Marten [pseudoniem van Klaas 462 Hanzen Heeroma] Kolkmeyer, Christina Gezina 84 Koning, David [pseudoniem: A.C.G. 529, 664 Botterman-van der Pluym]. Koning, Egbert 463

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Koning, Siebo de [pseudoniem van J. 988 Wiskerke] Kool, Halbo Christiaan 21, 598, 599, 914 Koopman, Wanda 442 Koopmans, Sjouk 1000 Kops, Christinus 412 Korsten, Bernard Simon [pseudoniem: 153 Claesz Compaen] Kortenhorst, J. [pseudoniem: J.C. ten 633 Horst] Korthout, Michel [pseudoniem: Michel 986, 987, 995, 996 Breveling] Kossmann, Alfred Karl 465, 466 Kouwenaar, Gerrit [pseudoniem: K. van 993 Ritger]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 319

Kralingen, W.F. van [pseudoniem: 941 Weinand Wieling] Kroonenberg, A. [pseudoniem: 993 Omphalos] Kruisinga, Jan Christiaan Marius 805 [pseudoniem: Christiaan Terpstra] Kruissink, Gerrit Ritske [pseudoniem: 227 Wiebe Dijkstra] Kuin, Reindert Arie [pseudoniem: Reynier 150 de Coene] Kuiper, J.W. 694 Kuipers, Abe Johannes 45, 186, 336 Kuipers, J.P. 719 Kuipers, Reinold 179, 415, 469, 470, 471 Kijzer, Max 472, 545

Laan, J.A.H. van der [pseudoniem: Minne 265 van ter Eycken] Laarveld, Ko [pseudoniem van Cor van 986 den Oetelaar] La Fournière, C.P. 473 Lakerveld, L. van 767 Landheer, Jo 186 Langen, Ferdinand [pseudoniem van 477, 998 Egbertus Pannekoek] Langen, Theodorus Johannes van 147 [kloosternaam: Broeder Christofoor] Langendijk, Pieter 506 Langeweg, Victor 478 Lansdorp, A. [pseudoniem van Govert A. 993 Gezelle Meerburg] Lao Tse 479 Larbaud, Valery 480-485 La Rochefoucauld, François de 474 Last, Josephus Carel Franciscus 486 Laurens van Sint Laurens [pseudoniem 487-489 van Leonhard Huizinga] Lawrence, David Herbert 490

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Léautaud, Paul 492 Leblond [pseudoniem van Eldert van 993 Vliet] Leeden, Jan van der 989 Leeflang Jr., C. 543 Leeuw, Aart van der 505 Leeuwen, Frederik van 494 Lehmann, Louis Theodorus 151, 152, 444, 496 [pseudoniemen: S. Colmar; Martin Holme] Leiker, Sjoerd Pieter [pseudoniem: 353, 497 Menno van Haarsma] Lems, Antonie [pseudoniem van Nicolaas 498 Verhaagen] Lennart, Clare [pseudoniem van Clare 998 Helena Klaver] Leopold, J.H. 442, 505, 616 Leopold, Martin [pseudoniem van Martin 499, 500 Klloostra] Leroy, A.C. 501 Leijden, S. van [pseudoniem van Lucas 502, 503 Stafleu] Leyden-Backer, Joke van. Zie Backer, Johanna Catharina. Libert, Amélie [pseudoniem van Amélie 794, 995, 1004 Libert de Muynck] Lichtveld, Lodewijk Alphonsus Maria 308, 374, 375, 442, 558, 595, 678, 761, [pseudoniemen: Albert Helman; N. Slob; 800, 896, 897 Joost v.d. Vondel]. Liempt, Cornelis Adrianus Maria van. 986, 987 Lier, Rudolf Asueer Jacob van 514 Lievaart, Inge [pseudoniem: Anna 807 Terweel]. Limburg, Paul [pseudoniem: P.O.L.] 208 Lindijer, Cord Hendrik 168, 169, 170 Ling, Ting G. [pseudoniem van Johanna 515 Catharina Bakker] Linthorst, J. [pseudoniem: Frits van Wijk] 794, 1004 Li T'ai Po 504 Lohr. A.J. 719 Longfellow, Henry Wadsworth 517

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Lon, Eugène van [pseudoniem van Léon 995, 1004 Veugen] Loo, Otto van [pseudoniem: Cor 995 Savelsberg] Loo, Wouter van [pseudoniem van 518 Wouter Nicolaas Ernestus Oosterbeek] Loon, Willem Karel van [pseudoniem: 794, 984, 995, 1004 Peter de Raedt] Looy, Jocobus van 506, 519, 616 Lubberhuizen, Geertjan 665 Lulofs, Francis. 521, 522, 975 Luther, Martin. 286, 523, 524, 947 Lysen, Herman 525

Maas, Loe [pseudoniem van Leonardus 229, 526 Gerardus Maria Snackers] Maasdijk, Elisabeth van. Zie Hannemavan Maasdijk, Elisabeth Joséphine.

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 320

Maat, Siem de [pseudoniem van Nicolaas 528 Anthony Donkersloot] Maclaine Pont, A.J.G. 1009 Mallarmé, Stéphane 183, 530, 531 Mandeau, Emile [pseudoniem van 532 Ferdinand Bordewijk] Manders, Rolf [pseudoniem van Jan 997 Engels] Mantinga, Hector [pseudoniem van 533-535 Maurits Mok] Maretzki, Thomas 512 Marja, A. [pseudoniem van Arend 21, 209, 511, 538-541, 669, 696, 1006 Theodoor Mooij] Marken, Amelia van [pseudoniem: A. 843 Wijkmark] Marnix van Sint Aldegonde, Philips van 680, 681 Marsman, Hendrik 442, 542-545, 644, 970, 1010 Martens, Erik [pseudoniem van Jacob 546 Philip van Praag] Mas, M.A. [pseudoniem van Max Zijlstra] 549 Maupassant, Henri René Albert de 550 Mauriac, François 551 Maurik, Hendrikus Gerardus van 552 Maze, W. van de [pseudoniem van Wisse 553 Alfred Pierre Smit] Meer, Arend van der [pseudoniem van 555 Fedde Schurer] Meer, Fred. Gerben Louis van der 556 Meer, J.v.d. 986 Meerburg, Govert A. Gezelle 993, 1000 [pseudoniemen: A. Lansdorp: A.G. de Meester Landsdorp; Marten Sikkema] Meerten, Hans van 624 Meertens, Pieter Jacobus [pseudoniem: 685, 686 Jan de Raedt] Mees-Verwey, Mea 575 Meester Landsdorp, A.G. de 993 [pseudoniem van Govert A. Gezelle Meerburg]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Meinsma, G.L. 999 Mendes, Joost [pseudoniem van Joost 293 Nijkerk] Mérode, Willem de [pseudoniem van 560, 616 Willem Eduard Keuning] Merwe, A.v.d. [pseudoniem van Pieter 561 Geyl] Messelaar, Gerard [pseudoniem: Gabriël 794, 984, 995, 997, 1004 Mull] Mey, H.G. 17 Meijer, K.O. 1000 Miellet, Gérard 562-566 Mienis, K. [pseudoniem: Cora Millinck] 1004 Miles, G. pseudoniem van Gerrit 567 Kamphuis] Miller, Henry 568 Millinck, Cora [pseudoniem van K. 1004 Mienis] Minderaa, P. 616 Mok, Maurits [pseudoniem: Hector 533-535, 570-572 Mantinga] Molenaar, Johannes Gerardus de 573 Molenaar-van Amerongen, W. de 573 Molière [Jean Baptiste Poquelin] 574 Monro, Harold 505 Monsees, Govert [pseudoniem: E. 730 Rijckevelt] Montens, Fons 616 Montherlant, Henri de 575 Mooij, Arend Theodoor [pseudoniem: A. 21, 209, 511, 538-541, 669, 696, 1006 Marja] Mooy, Henriëtte [pseudoniem: Jan 268 Hendrik Fasmer] Morriën, Adriaan 21, 106, 520, 576, 577 Mourits, Peter [pseudoniem: Peter van 77, 81, 601, 918, 919 Steen] Muermans, A. [pseudoniem van Rosetta 580 Judica van Baarsel-van Oven] Mulder, Roelof Daniël 417 Mull, Gabriël [pseudoniem van Gerard 794, 995, 997, 1004 Messelaar]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Muller, Frans 581 Multatuli [pseudoniem van Eduard 582 Douwes Dekker] Murry, J. Middleton 583 Musset, Louis Charles Alfred de 232, 585 Mutsaert, J. ten [pseudoniem van Jan 586 Hendrik de Groot] Muynck, Amélie Libert de [pseudoniem: 794, 995, 1004 Amélie Libert]

Naarding, Jan 417 Naaijkens, Jan 32 Nagel, Willem Hendrik 796, 808

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 321

Nandoyle, Co [Arthur Conan Doyle] 590 Nashe, Thomas 591 Naylor, Jhon 248 Neher, Hans [pseudoniem: Hans van 794, 1004 Nijevelt] Nerval, Gérard de 232 Nes, J. de 720, 721 Nicaise, J. [pseudoniem: P. Vreyman] 903 Nietzsche, Friedrich Wilhelm 595 Nonymus, A. [pseudoniem van Johannes 511, 590, 604, 609 Hendrikus van Eikeren] Noord, C. van der 999 Noordhout, W.S. [pseudoniem van Jan 605 Willem Schulte Nordholt] Noot, Jan van der 606 Noppen, Ad. van 607, 984, 995, 998 Nord, Jacob Julius Max [pseudoniem: P] 314, 608, 622 Norwid, Cyprian Kamil 609 Nijevelt, Hans van [pseudoniem van 794, 1004 Hans Neher] Nijhoff, Martinus 21, 135, 178, 182, 232, 284, 313, 318, 347, 355, 394, 422, 423, 505, 611, 612, 613, 616 Nijhoff-Wind, Antoinetta Hendrika 610 Nijholt, P. [pseudoniem van P. Kalma] 999 Nijkerk, Joost [pseudoniem: Joost 293 Mendes] Nijland-Verwey, Mea 557 Nijst, José 997

Obers, Franciscus Gerardus Jozef 53 [pseudoniem: Frans Babylon] Odijk, Adrianus Johannes 617 Oetelaar, Cor van den 986 Oever, Claudius d' [pseudoniem van 986 Tony den Otter] Omar Khayyam 618-620 Ommeren, Jan van 987

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Omphalos [pseudoniem van A. 993 Kroonenberg] Oosten, Abraham Jan Daniël van 209 Oosterbeek, Wouter Nicolaas Ernestus 518 [pseudoniem: Wouter van Loo]. Oosterhuis, Anton [pseudoniem: Fred. 246, 989, 1005 van Enske] Ormeau, F.W. l' 473, 1011 Ostaijen, Leopoldus Andreas van 296 Ott, Gerrit Leopoldus Antonius 793 Otter, Tony den [pseudoniem van 986 Claudius d'Oever] Oudere natuurbeschermer [pseudoniem 991 van J. Cleyndert] Oven, Ro van [Rosetta Judica van 580 Baarsel-van Oven; pseudoniem: A. Muermans] Overbeek, Willem Hendrik [pseudoniem: 214 Marten Drossaard] Overeem, Jac. 634, 635, 636

P. [pseudoniem van Jacob Julius Max 314 Nord] Palder, L.S. [pseudoniem van Gerardus 515 Johannes Geers] Pallieter [pseudoniem van Pieter Groot]. 991 Palmer, Evelyn [pseudoniem van Gertrud 640 van Baaren-Pape] Pannekoek, Egbertus [pseudoniem: 477 Ferdinand Langen] Pannewitz, Rudolf 641, 642, 932 Pape, Gertrud [pseudoniem: Evelyn 640 Palmer] Paro, Juan [pseudoniem van Paul 995 Thomas Basilius Rodenko] Paul [pseudoniem van Paul Roelof 643 Citroen]. Paulhan, Frédéric 645 Pauli, Hertha 646 Paulus, Apostel 647 Péguy, Charles Pierre 648, 676

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Pekelharing, Karel [pseudoniem: Karel 400 van Hoogh] Pellico, Silvio [pseudoniem] 649 Pelt, Antonie Pieter Johannes van 650-652, 1003 Perdeck, Albert [pseudoniem: Chris van 940 der Weye] Perk, Jacques Fabrice Herman 511, 653 Perron, Charles Edgar du 654-657 Persijn, Giséla [Caroline Maria Persijnvan 658 de Gumster] Peters, H. 113 Piebenga, J. 159 Pieters, Ludovicus Joannes 661 Piron, Johannes 512, 1013 Plof, Jacquelientje [pseudoniem van Ina 663 Brokmeier-van der Beugel]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 322

Pluym, J.B. van der [pseudoniem van 664 Esther Hillesum] Poe, Edgar Allan 665 Poelje, Gerrit Abraham van 310, 311 Poesjkin, Alexander Sergejewitsj 666-668 P.O.L. [pseudoniem van Paul Limburg] 208 Polak-Biet, Bea Etty [pseudoniem: Willy 41, 42, 196-198, 458, 842 Wiechman] Polzer, H.H. 720 Ponten, Josef 669 Ponticus [pseudoniem van Henricus 618 Wybrandus Jacobus Maria Keuls] Pool, Rosey Eva 189, 190, 756, 895 Poortinga, Y. 159 Pot, Evert J. [pseudoniem van Wisse 671, 823 Alfred Pierre Smit] Pot, J. [pseudoniem: W. Hardus] 837 Potgieter, E.J. 506 Praag, Jacob Philip van [pseudoniem: 546 Erik Martens] Praas, Jan Gerrit 672, 673, 771, 984, 995, 998 Peeters, Henk H. 995 Prakke, Hendricus Johannes 417 [pseudoniem: Hekkarpi Jr.] Prange, Jacobus Marie [pseudoniem: S. 282 Gaetano] Presser, Jacob [pseudoniem: J. van 257, 631, 632, 1015 Wageningen] Presser, Samuel 167 Prins, Jan [pseudoniem van Christiaan 574, 585, 659, 684 Louis Schepp] Puchinger, G. [pseudoniemen: 993 Regnihcupunfinished; Unfinished] r = 0.530n2ä [pseudoniem van Theo 993 Jacob van der Wal] Raalte, Louise van 826 Racine, Jean Baptiste 684

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Raedt, Jan de [pseudoniem van Pieter 685, 686 Jacobus Meertens] Raedt, Peter de [pseudoniem van Willem 794, 995, 1004 Karel van Loon] Raine, Kathleen 1001 Randwijk, Hendrik Mattheus van 140, 141, 279, 292, 295, 597, 818 Rang, P. [pseudoniemen: Gaspar Knots; 988 Rina Ranger] Ranger, Rina [pseudoniem van P. Rang]. 988 Rechem, J.L. van [pseudoniem van 993 F.J.N. Engel] Redeker, Jacobus Albartus 209, 975, 1003 Reefsen Paul [pseudoniem van Paul van 995 't Veer] Reghnicup-unfinished [pseudoniem van 993 G. Puchinger] Reinders, F. 969 Reinders, Mathieu Antoine Victor 229 Renders, Michel [pseudoniem: M.R. tot 449 den Kattenhof] Rengertsz, Jan [pseudoniem van 692 Joannes Gommert Elburg] Revius, Jacobus 166, 693, 819, 889 Rhodes, Irène [pseudoniem van Olga 995 Irene Rodenko] Ribbentel-Magerbuick [pseudoniem van 614 Johannes Cornelis Joseph Kennis] Riegen, Dick [pseudoniem: Hanno van 922-924 Wagenvoorde] Rilke, Rainer Maria 696, 833, 834 Rimbaud, Jean Arthur, 44, 697-700 Rispens, Jan Albertus 701, 702 Ritger, K. van [pseudoniem van Gerrit 993 Kouwenaar] Ritschl, Giza 186 Rodenko, Olga Irene [pseudoniem: Irène 995 Rhodes] Rodenko, Paul Thomas Basilius 995 [pseudoniem: Juan Paro] Rojagt, Nes van [pseudoniem van Jan 995 Goverts] Roland Holst, Adrianus 231, 370, 371, 704-711, 898, 965

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Roland Holst-van der Schalk, Henriëtte 21, 186, 416, 505, 712 Goverdina Anna Romein, D.F. [pseudoniem: Frans 933 Dolkers] Romein, J.M. 1015 Romijn, Jacob Pieter [pseudoniemen: 245, 418, 713, 983 Willem Enklaar; W. Indenhaeck] Ronda, J.R. [pseudoniem: Wim Rueder] 997 Rooduyn, Johannes Jacobus 715 Roon, Loek van 293

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 323

Roose, H.H. 159 Rooy, Idzy van [pseudoniem van Sylvia 995, 1004 van Amerongen] Rosenzweig, Franz 734 Rossetti, Gabriel Charles Dante 716 Rotterdam, Mary van [pseudoniem van 718 Mary van Wessem] Rougemont, Denis de 722 Rousseau, le douanier 723 Roy, A.C. le 975 Rozelaar, Marc 724 Rueder, Wim [pseudoniem van J.R. 997 Ronda] Ruyter, Michiel Adriaenssoon de 728, 729 Rijckevelt, E. [pseudoniem van Govert 730 Monsees] Rijdes, Barend 731, 732 Rijen, Adolf Josef Hubert Frans van 31 [pseudoniem: Rogier van Aerde] Rijk, Maarten de [pseudoniem van 733 Nicolaas Anthony Donkersloot]

Sain, Annelies de 986, 996 Salomonson, Herman [pseudoniem: 554, 689, 785 Melis Stoke] Sandberg, Willem Jacob Henry Berend 258, 259 Santema-Atsma, T. 736 Santema, Willem 736 Savelsberg, Cor [pseudoniem van Otto 995 van Loo] Savelsberg, Jos 997 Schapendonk, Paul 987 Schaper, B.W. 1015 Scheepmaker, Hendrik Jan 278, 414, 716, 738, 739, 740 Scheeres, W.G. 639 Scheidler, Carla 998 Schenck, Ernst von 292

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Schendel, Arthur van 741 Schenk, Magdelena Geertruida 308-311, 464 Schepp, Christiaan Louis [pseudoniem: 574, 585, 659, 684 Jan Prins] Scheps, Johannes Hermanus 742, 743 Schieland, Willem van [pseudoniem van 744 Willem Adriaan Wagener] Schilperoort, P.E.J. [pseudoniem: Jesch] 995, 1004 Schipper, Jaap 1005 Schmidt Degener, Frederik 580, 1012 Schneiders, Francicus Ignatius Max 20, 63, 66, 509 Schotte, Anne Johanna 417 Scholten, M.K. 159 Schoonderbeek, Arie Gerrit 385 Schot, Aleida Gerarda 666, 667, 668, 816 Schröder, Pieter Hendrik 745 Schröders, Constant Anton Jacobus 101 972, 1001 [pseudoniem: Henk Zegveld] Schrover, Carel Maria 986, 987 Schuchart, Max 746, 747 Schulte Nordholt, Jan Willem 605 [pseudoniem: W.S. Noordhout] Schurer, Fedde [pseudoniem: Arend van 159, 344, 508, 555, 597, 1000 der Meer] Schuur, Jacobus Gerardus 209, 748-752, 971, 975, 977, 998 Schweigman, A.A.P. 279 Schwencke, H. Chr. 603 Seghers, Pierre 753 Servatius, Tjabertha Johanna 417 Seume, Johann Gottfried 754 Seym, Fred. [pseudoniem van W. Smits] 991 Shakespeare, William 755, 756 Sickenga, Jacob 210, 312, 757 Sierksma, Fokke [pseudoniem: J. van 999 Dockum, Johnny, A.C.E., Sarah Cohen, F. Wilders, S. de Wint] Sikkema, Haje [pseudoniem van Jan 758 Govert, A Hendrik de Groot] Sikkema, Marten [pseudoniem van 1000 Govert A. Gezelle Meerburg]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Simons, Aloysius Theodorus Wilhelmus 75 [kloosternaam: Broeder Amantius M.] Sjollema, Joop 125 Sjollema, Simon. 384, 1005 Slauerhoff, J.J. 21 Sleeboom, Jan 759, 760 Slob, N. [pseudoniem van Lodewijk 558, 761 Alphonsus Maria Lichtveld] Sloten, Henri van [pseudoniem van F.H. 1004 de Jong] Smelik, E.L. 159

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 324

Smelts, Corry [pseudoniem van Kees 987 Spierings] Smit, Gabriël 162, 459, 762-765, 983 1003 Smit, Wisse Alfred Pierre [pseudoniem: 553, 671 W. van de Maze, Evert J. Pot] Smits, W. [pseudoniem: Fred. Seym) 991 Snackers, Leonardus Gerardus Maria 229, 526 [pseudoniem: Loe Maas] Snef, Kees [pseudoniem van Kees 987 Spierings] Snelders, Max 766 Snijders, Dolf 312 Solovjev, Wladimir 578 Soutendijk, Ger 303 Spaan, Johannes Thomas Baptista 464 Spandaw, H.A. 175 Spanhaak, G. 823 Spanninga, Sjoerd [pseudoniem van Jan 1000 Dijkstra] Spender, Stephen Harold 1001 Spierdijk, Jan 82, 119, 511, 772, 1014 Spierings, Kees [pseudoniem: Kees Snef; 987 Corry Smelts] Spoelstra, Cornelis Johannes George 200, 201 [pseudoniem: A. den Doolaard] Stafleu, Lucas [pseudoniem: Jan de 306, 502, 503, 626, 638, 774, 775, 776 Geus, S. van Leijden] Stakenburg, Joan Thyo 777 Steen, Peter van [pseudoniem van Peter 77, 81, 601, 918, 919 Mourits] Steinbeck, John 778 Steinen, Wolfram von den 799 Stendhal [pseudoniem van Marie Henri 780, 781 Beyle] Sterneberg, Fred. [pseudoniem: Tjebbo 624, 778 Hemelrijk] Stevens, Jan [pseudoniem van Louis den 782-784, 1001 Boef]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Stevens, Marjola [pseudoniem van 995 Hélène Willemsen] Stibbe, Coen 293 Stigter, Nico 870 Stip, Cornelis Jan 192, 193, 194, 999 Stoeler, Doris [pseudoniem: Christie 995 Chriatan] Stoep, Dingeman van der 615 Stoke, Melis [pseudoniem van Herman 312, 554, 689, 785 Salomonson] Stols, Alexander Alphons Marius 154 155, 327, 695, 786, 787, 788 Stork-van der Kuyl, Daisy Margaretha 417 Elisabeth Adriana Jeannette Strausz, Ludwig 734 Strien, Louis Michiel van [pseudoniem: 54 T. van Doorn] Stroman, Bernard Johan Hendrik 793 Stuiveling, Garmt 21, 791, 792 Straten, Johannes Dirk Marinus van 789, 856 Suchtelen, Eva van [pseudoniem: 817 Eveline]. Suchtelen, Guido van [pseudoniem: 991 Guido] Swaertreger, M. [pseudoniem van 797 Theunis Uilke de Vries] Swart, Taco 987 Swet, Th. v.d. [pseudoniem van P. 999 Kalma] Sylvan, A. [pseudoniem van Anthonie 723 Bosman]

Tamminga, Douwe Annes 159, 798, 1000 Tels, H.A. 19, 803 Tendal, R. [pseudoniem van R. 837, 884 Boltendal] Tergouw, Ton 804 Terpstra, Christiaan [pseudoniem van 805 Jan Christiaan Marius Kruisinga] Terweel, Anna [pseudoniem van Inge 807 Lievaart] Teunis, Bert 504

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Tex, Emile den 809-811 Texel, Jan van [pseudoniem van 812 Hendrikus Hogeweg] Thelen, Alois Vigoleis 813 Tholen, Joost van [pseudoniem van Joost 995 Jansen] Thomas a Kempis 815 Thorn Prikker, Johan 852 Tichelman, Gerard Louwrens 146, 308-311 Tienhoven, H.J. van 1001 Tiessen, Louis [pseudoniem: Lod. van 29 Focken Bosch] Timmer, Charles Bernard 998 Timmermans, Felix 505

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 325

Tjoetsew, Fjodor Iwanowitsj 816 Todd, Ruthven 1001 Toomer, Jean 1001 Toonder, Jan Gerhard 916 Touw, Hendrik Cornelis 211 Trakl, Georg 559 Tijl [pseudoniem van A. Frederiks] 829

Unfinished [pseudoniem van G. 993 Puchinger] Uri, Peter von [pseudoniem van Percy 825 Gothein]

Valentijn [pseudoniem van Jaap Kaal] 991 Valerius, Adriaen 175, 1016 Valéry, Ambroise Paul Toussaint Jules 831-834 Valk, Hendrik Jacobus 316, 345, 411, 448 625, 660, 814, 824, 930, 982 Valkenier, Frank [pseudoniem van 835 Franciscus Josephus Henricus Maria van der Ven] Valkhoff, Marius 703 Valkhoff, Reinhard Johan 421 Vas Dias, Annie 985 Vasalis [pseudoniem van Margaretha 21, 839 Droogleever Fortuyn-Leenmans] Vecht, A. 840 Veder, Emmy [pseudoniem van Emmy 841 J. Bombeke] Veenhoven, Elisabeth Annie 417 Veer, Paul van 't [pseudoniem: Paul 984, 995 Reefsen] Veltman, Willem F. 293 Ven, Franciscus Josephus Henricus 835 Maria van der [pseudoniem: Frank Valkenier] Verboom, Thea 995 Vercors [pseudoniem van Jean Bruller]. 843

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Verhaagen, Nicolaas [pseudoniem: 209, 498, 844, 845 Antonie Lems] Verhagen, Alex 996 Verhoeff, Peter [pseudoniem: Peter van 999 den Burch] Verhoeven, Bernard 846, 847 Verhoog, Pieter Hugo Gerardus 848 Verhulst, J. [pseudoniem van Arnoldus 849 Aleidus Johannes Greebe Verkade, Eduard Rutger 850, 944 Verlaine, Paul Marie 65, 851, 852 Verleun, J 927 Vermé, John [pseudoniem van Jan 995 Vermeulen] Vermeulen, Jacobus 853 Vermeulen, Jan [pseudoniem: John 26, 185, 854, 855, 856, 866, 899, 995 Vermé]. Vernal 857 Verwey, Albert 21, 505 Vestdijk, Simon 48, 65, 188, 199, 806, 860-864 Veterman, Eduard (Elias) 865 Veth, Cornelis 19, 623 Veugen, Léon [pseudoniem: Eugène van 995, 997, 1004 Lon; Eric Volkertz] Viegen, Joseph Nicolaas Gabriël Marie 229 Antoine Vigny, Alfred de 232 Vilallonga, Luis de 869 Villon, François 870-875 Vindex [pseudoniem van Hendrik 1017 Herman Backer] Virèze, Jo [pseudoniem van Jan de 986 Vrieze] Visch, Henny 876 Visser, Albert 99, 209, 878-882 Visser, Casimir K. [pseudoniem van Kurt 883 Baschwitz] Visser, Henk 837, 884 Visser, Jan 885, 1003

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Visser, Leen [pseudoniem van Klaas 886 Hanzen Heeroma] Visser, Cor de 986 Vliet, Eldert van [pseudoniem: Leblond] 993 Voeten, Lambertus Hendrikus 52, 769, 888 Voisins, Gilbert de 505 Volkertz, Eric [pseudoniem van Léon 997 Veugen] Vollenhove, H. [pseudoniem: Archibald] 988 Vollenhoven, A. van 719, 721 Vondel, Joost van den 166, 616, 819, 890-895 Vondel, Joost van den [pseudoniem van 896, 897 Lodewijk Alphonsus Maria Lichtveld]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 326

Vordemberge-Gildewart [August Friedrich 900 Wilhelm Vordemberge] Vos-Beierman, Riek 921 Vos, Wim de 901 Voskuil, Klaas 588, 687 Vrankrijker, A.C.J. de 1015 Vredenduin Pzn., J. 902 Vreede, C.F. [pseudoniem: P. Ias] 993 Vreugdenhil, W.B. 479 Vreyman, P. [pseudoniem van J. Nicaise] 903 Vriamont, Joris 904 Vries, Arend de [pseudoniem: Attie de 246, 905, 1005 Vries; Maarten Welsloot] Vries, A.B. de 19 Vries, Cornelis Machiel de 906, 907 Vries, Hendrik de [pseudoniem: I. de 908, 909, 926, 999, 1018 Getijer] Vries, Siem de 837 Vries, Theunis Uilke de [pseudoniem: M. 573, 616, 797, 910 Swaertreger] Vriesland, Victor Emanuel van 207, 911, 979 Vrieze, Jan de [pseudoniem: Jo Virèze] 986 Vrolijk, Maarten [pseudoniemen: Berten 209, 216, 223-226, 794, 820-822, 912, Duineveld, Geert ter Duyn, Max de 913, 984, 1004 Jonge] Vrugt, Johanna Petronella [pseudoniem: 85 Anna Blaman] Vuyst, Jan 917

Waal, G.J. van de 279, 818 Waal, H. van de 19 Waal, Johannes Marinus de Vries de 419 Waanders, Gerrit 920 Waard, Anna de 399 Wadman, Anne Sybe 1000 Wagener, Willem Adriaan [pseudoniem: 744, 793 Willem van Schieland]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Wageningen, J. van [pseudoniem van 257, 631, 632 Jacob Presser] Wagenvoorde, Hanno van [pseudoniem 922-924 van Dick Riegen] Wal, Hendrik van der 943 Wal, Theo Jacob van der [pseudoniem: 925, 993 r=0.530n2ä] Warren, Johannes Adrianus Menne 984, 995 Waterman, A. [pseudoniem van Klaas 931 Hanzen Heeroma] Weber, R.E.J. 1015 Weg, Henri van de 451 Wegerif, Hendrik Johannes 933 Weide, T.H. van [pseudoniem van Thea 934 Gregoor-Velthuijs] Weiland, Johannes [pseudoniem: Jan 112 van den Bracken Vloedt] Wel, Bob van der 935 Welcker, A. 19, 936 Welsloot, Maarten [pseudoniem van 246, 1005 Arend de Vries] Welter, Willem Leonard 181, 272 Wenk, W. 175 Weresajef, W. 937 Weringh, J.J. van 159 Werumeus Buning, Johan Willem 21, 148, 192, 309, 511, 616, 928, 938, Frederik 939 Werkman, Hendrik Nicolaas 212 Wesseldijk, Rob [pseudoniem van W.A. 1004 Keers] Wessem, Mary van [pseudoniem: Mary 718 van Rotterdam] Westerloo, Willem van [pseudoniem van 996 Cornelus Gerardus Adrianus van der Heijden] Weyand, Vincent 301, 302 Weydenweeghen, Claus van 986 [pseudoniem van Jan van der Doef] Weye, Chris van der [pseudoniem van 940 Albert Perdeck]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Wiechman, Willy [pseudoniem van Bea 41, 42 Etty Polak-Biet] Wieling, Weinand [pseudoniem van W.F. 941 van Kralingen] Wielink, Kees van 989 Wilde, Oscar [Oscar Fingal O'Flahertie 942-944 Wills Wilde] Wilde, Klaas de 989 Wilders, F. [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Wilhelmina, Koningin 945, 946 Wilhelmus, Het 91, 175, 586 Will, Bejowi [pseudoniem van D. Windig] 988 Willemsen, Hélène [pseudoniem: Marjola 995 Stevens] Wilton, J.D. 721 Windig, D. [pseudoniem: Bejowi Will] 988

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 327

Winkler Prins, J. 505 Wint, S. de [pseudoniem van Fokke 999 Sierksma] Wiskerke, J. [pseudoniemen: Siebo de 988 Koning: Karel de Zoeker] Wissing, B. [pseudoniem: Armand] 993 Wit, Jan 948, 949 Wit, Jo de [Johanna van Dullemen-de 222 Wit] Witte, Aldert Maria 209, 950, 951, 952, 975 Woerde, Herman van [pseudoniem van 996 Cornelus Gerardus Adrianus van den Heijden] Woestijne, Karel Peter Eduard Marie van 953, 954 de Wolf-Catz, Helma 420, 955 Woude, Johan van der [pseudoniem: 160, 161 Martijn Cort] Woudt, Elisabeth [pseudoniem van Yda 958 Elisabeth Andrea] Woudt, Klaas 21, 38, 246. 1005 Woudt, Martine 1005 Wringer, Hendrik Pieter Gerard de 959 Wijbenga, D. [pseudoniem: Jan Dohler] 195 Wijck Czn., J.C. van [pseudoniem van 961 Willem Donker Pzn.] Wijdeveld, Hendricus Theodorus 962-964 Wijk, Frits van [pseudoniem van J. 794, 1004 Linthorst] Wijkmark, A. [pseudoniem van Amelia 843 van Marken] Wijn, J.W. 1015 Wijngaarden, Richard van[pseudoniem: 984, 995 Richard Wijninga] Wijninga, Richard [pseudoniem van 995 Richard van Wijngaarden]

Yeats, William Butler 965

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Ypsilon [pseudoniem van Pieter Oege 966 Bakker] Yzebrands, M.L. [pseudoniem van 1002 Michiel Lebertus Huizinga]

Zeeman, Hendrik 387 Zegveld, Henk [pseudoniem van 972 Constant Anton Jacobus Schröders]. Zeylmans van Emmichoven, J. Emanuel 293 Zilcken, Philippe 852 Zimmerman, Louis Jacques 80 Zoeker, Karel de [pseudoniem van J. 988 Wiskerke] Zonderland, Jan [pseudoniem van J.W. 1005 de Jong] Zuithoff, A.J. 682 Zuylen, Belle van [Isabella Agneta de 979-981 Charrière-van Tuyll van Serooskerken] Zwaan, Ans 293 Zwanniken, Johannes Jacobus Gerardus 827 Zijlstra, Max [pseudoniem: M.A. Max] 549

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 328

Register van namen van componisten, illustratoren, calligrafen en boekverzorgers

Opmerking. In vele gevallen hebben de uitgevers zelf de typografische verzorging van hun uitgaven op zich genomen. In dit register werden echter alleen die boekverzorgers opgenomen, waarvan de namen speciaal vermeld werden.

Aalderink, Hendrikus Jan 17, 68, 607, 771, 876, 998 Akkermans, Louis 782 Alcomare, Rose-Yvonne d' [pseudoniem 267 van Titia Wiegman] Alf, David 33 Ameijden, Kees van 472 Antipholus van Siracuse [pseudoniem 43 van Fedde Weidema] Aq [pseudoniem van A.Q. van Braam 929 Houckgeest]

Baanders, Tine 801 Baarsel. P.W. van 580 Baljeu, Joost 673, 998 Bangerter, Rolf 292 Bantzinger, C.A.B. [pseudoniem: Jan 1, 8, 13, 23, 27, 56, 71, 99, 244, 341, Bernac]. 354, 402, 459, 498, 530, 845 Beckman, Jaap 737 Beek, Wim van [pseudoniem: Wimpey] 858, 937 Bellefroid, Edmond 275 Bellefroid, Marcel 229 Bender, Chris 96 Berkemeier,Hennie 508, 729, 733, 945, 946 Berkhout, Nico G. 617, 952 Bernac, Jan [pseudoniem van C.A.B. 498 Bantzinger] Bieruma Oosting, Jeanne 72 Bitter, Theo 205 Boer, Wijnnie 213, 236 Bolte, Han 938 Bons, Jan 12, 438, 440, 857 Booden, Karel 30

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Boost, C. 939 Bordewijk-Roepman, Johanna 827 Bosch, Walter E. 325 Bottema, Hil 493 Bouman, Bert 639, 782 Braam Houckgeest, A.Q. van 929 [pseudoniem: Aq.] Bracken Vloedt, Jan van den 112 [pseudoniem van Johannes Weiland] Brakelé, Hans 905 Broeder, G. 688 Brouwer, Lodewijk [pseudoniem van 671 Henk Krijger] Brumsteede, Emile 106 Bruna Jr., H.M. 765 Brunt, Maria Paulina 165, 241, 693 Bulder, Nico J. 427, 728 Bulthuis, Rico Johan 348 Bundt, L.A.C.J. van de [pseudoniem: 516 Livinus] Bus, Dirk 515 Buys, Bob 1014

Cadt, Radboud de [pseudoniem van 130 Fedde Weidema] Carasso, Fred 191 Carneiro, Carlos 813 Citroen, Paul Roelof 505 Costetti, Giovanni 44

Dalenoord, Jenny [pseudoniem: Johan 285, 326, 404 Deen] Deen, Johan [pseudoniem van Jenny 404 Dalenoord] Dekker, G. 948, 949 Delft, Hep van 110 Dobie [pseudoniem van J.F. Doeve] 419 Doeve, J.F. [pseudoniem: Dobie] 5, 419, 767

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Donatiaan, Broeder [kloosternaam van 147 Jaap Molenkamp] Doorn, Tinus van 203, 335 Doorne, Johan Hendrik van [pseudoniem: 305 Johannes van Gestel] Doornekamp, Henk 672 Doré, Gustave 67 Dulkenraad-Dörr, G.J. van 554, 689 Duparc, André [pseudoniem van Salim] 550

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 329

Dürer, Albrecht 54 Dijk, K.H. van 881

Eikeren, Joh. H. van [pseudoniem: A. 28, 54, 82, 116, 148, 203, 256, 274, 367, Nonymus] 376, 380, 387, 473, 486, 539, 540, 557, 573, 574, 585, 590, 604, 609, 616, 630, 647, 669, 684, 696, 735, 754, 770, 772, 813, 825, 862, 868, 880, 922, 928, 939, 961, 1008 Elffers, Dick 106, 172, 207, 278, 442, 492, 514, 576, 645, 781 Exmorra [pseudoniem van Fedde 581 Weidema] Eyck, Charles 584

Felder, Ernst 615 Fernhout, Rachel 622 Frank, Lou 838 Franquinet, Robert Marie Philip Joseph 142 [pseudoniem: Panaït Xytheris] Frederiks, A. [pseudoniem: Tijl] 201, 579 Friendlaender, Henri 643

Gaetano, S. [pseudoniem van Jacobus 282 Marie Prange] Gans, Madeleine 127, 151, 152, 240, 379, 455, 462, 555, 931 Gelder, Dirk van 218, 231 Gertenaar, Piet 20, 63, 66, 509 Gestel, Johannes van [pseudoniem van 305 Johan Hendrik van Doorne] Giesberts, Julía 529 Giesen. Jan. Th. 178, 272, 603, 791 807 Goffin, Jerôme 629 Gondrexon, Jan [pseudoniem: Jan 392 Kanon] Groen, Marti van 68, 771 Groenendaal Jr., M.H. [pseudoniem: 102, 131, 174, 223, 224, 334, 723, 934 Rinus van Haarlem].

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Groot, Pieter 991 Groot, Piet de [pseudoniem: Top] 802 Gurney, Michaël [pseudoniem van Salim] 778

Haarlem, Rinus van [pseudoniem van 102, 131. 223, 224, 334, 723, 934 M.H. Groenendaal Jr.] Ham, Toon van 85, 124, 421, 892 Hamer, Frans 31 Hansen, Eric 1005 Hart, Coen van [pseudoniem van Fedde 138 Weidema] Hartz, S. 156, 360 Harzeveld, Frans 365 Heel, Jan van 802 Hell, Joh. van 39 Heuven Goedhart, G.J. van 818 Heyn, Ada 280 Heynemann, Susanne 44, 189, 190 Hillerström, Jonse 388 Hoekendijk, Karel 429, 433 Hoes, Franso 412, 891, 896 Hof, E.A. 85, 869 Hoonhout, Adri 998 Hooykaas-Timmenga, T.G. Zie Timmenga, T.G. Houten, Adine van 560, 640, 713, 910 Hulsing, Ber, 1005 Huijzer, Peter 209, 913, 951, 975

Ingram, Fred [pseudoniem van Fedde 665 Weidema]

Jong, Hans de 527, 877 Jongejans, Charles 138, 146, 308, 309

Kabos, Henk 310, 311 Kanon, Jan [pseudoniem van Jan 392 Gondrexon]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Kelder, Toon 410 Kennis, John C. [pseudoniem: van 452, 614 Ribbentel-Magerbuick] Klaasse, P. 612 Kley, Lex ten 420 Kloek, Joop 159 Koenders, E. 672 Kok, Geurt 163 Koning, Roeland [pseudoniem: R.U.T. 220, 956, 957 de Paauw] Koopmans, J. 343 Kouwe, Flip 518 Kramer, Truus 384, 1005 Krimpen, H. van 331 Krimpen, Jan van 72, 321, 370, 378, 519, 531, 591, 606, 620, 683, 697, 836

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 330

Krug, Han 467, 468, 52 Krijger, Henk [pseudoniem: Lodewijk 55, 57, 123, 234, 430, 445, 599, 671, 924 Brouwer] Kuiper, G.A. 24 Kuipers, Abe Johannes 45, 179, 186, 300, 336, 470, 471, 909, 1018 Kuipers, Reinold 297 Kurpershoek, Theo 844

Lakerveld, L. van 389 Laurencin, Marie 492 Leeuwen, P. van 529, 664 Leiker, Margit 114, 285, 508, 598, 599 Lescha [pseudoniem van Lep Schatz]. 46, 196, 197, 198, 458, 842 Levigne, Hub 67 Links, Karel Leendert 86, 383, 441, 460, 569, 613, 623, 915 Livinus [pseudoniem van Livinus Arie 516 Cornelis Jan van de Bundt] Löbler, Joop 104, 925 Looy, Rein van 176, 703 Louw, Tine 52, 769, 888 Luik, P. van [pseudoniem van J. Voskuil] 761

Machin, G.J. [pseudoniem van W.J. 534 Rozendaal] Mandos, Kees 890 Marwijk, Jan van 986 Mauve, Thijs [pseudoniem: Theo 36, 59 Mijdrecht] Mazure, Alfred 355 Meering, Freek [pseudoniem van 533 Tjomme de Vries] Mertens, A. 552, 777 Metz, Lex 818 Mey, Henny G. 17 Molenkamp, Jaap [kloosternaam: 147 Broeder Donatiaan]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Montens, Fons 28, 367, 486, 616, 696, 772, 862 Mijdrecht, Theo [pseudoniem van Thijs 59 Mauve]

Naaijkens, Jan [pseudoniem: J. de 32, 233, 405, 648, 875 Wildeman] Neujean, B. 851 Nonymus, A. [pseudoniem van Johannes 609, 770, 868 Hendrikus van Eikeren] Nonymus, A. [pseudoniem van A.W.M.J. 230, 243 Noyons] Nooteboom, Mimi 149, 241, 350 Norden, Hans van 51 Noyons, A.W.J.M. [pseudoniem: A. 139, 230, 243, 390, 395, 621, 897 Nonymus] Nypels, Charles 43, 162, 319, 459, 543, 562, 699, 762, 764, 765, 852, 910

Oldenboerrichter, Melle 531 Ortt, J.W. 554, 689 Oskam 210 Ovink, G.W. 389

Paauw, R.U.T. de [pseudoniem van 220 Roeland Koning] Peeters, Jan 650 Perdok [pseudoniem van Henk 101 Schellevis] Pet, J.M. 465, 466 Pieck, Han 107 Pieters, Ad. 878 Plaisier, Arya 16 Pol. C.J.v.d. 543 Polderman, Anneke 570 Prager, Nol 818 Prange, Jacobus Marie [pseuconiemen 282, 329, 532, 588, 674 S. Gaetano, Jan Rap]. Presser, Samuel 41, 42, 443 Pronk, Jaap 67 Puettmann, Emile 391

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Pijpers, Arnold 82

R. van V. [pseudoniem van Fedde 497 Weidema] Rap, Jan [pseudoniem van Jacobus 532 Marie Prange] Redeker, J.A. 538 Rees, Otto van 252 Reitman, Frédéric 851 Repko, Dick 386 Ribbentel-Magerbuick, Van [pseudoniem 614 van Johannes Cornelis Joseph Kennis] Roede, Jan 382 Roelofsz, Charles 610, 893, 904 Roemburg, Kees van 935

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 331

Roland Holst-de Meester, A. 157 Romijn, Jacob Pieter 130, 245, 418, 444, 758 Roos, Robert Frans de 363 Roos, S.H. de 653 Rossel, Albert 880 Rossem, R.H. van 38, 1005 Rozendaal, Willem Jacob [pseudoniem: 534, 725, 726 G.J. Machin] Rueter, Pam G. 218, 685, 686 Ruting, Jos. 339, 342 Ruting, Lotte 238, 692

Salim [pseudoniemen: André Duparc; 165, 484, 550, 577, 778 Michaël Gurney]. Schatz, Leo [pseudoniem: Lescha] 46, 150, 196, 197, 198, 458, 842, 937 Schellevis, Henk [pseudoniem; Perdok] 101 Schipper, Jaap 1005 Schlesinger, Stefan 322 Schot, Aleida G. 666, 667, 668, 816 Schrover, L. 986 Schuurmans, Bach 572, 792 Serpenti, Guill. 526 Simon, J.B. Lambert 805 Sjollema, Joop 125 Sleeboom, Jan 759, 760 Snapper, R. 140, 669, 776, 961 Soutendijk. G. 265, 299, 303, 494, 558, 586, 773 Spitzers, W.G. 998 Spreekmeester, I. 18 Starreveld, Pieter [pseudoniem: Lucas 374, 375, 535 Vandervelde] Steene, Cuno van den 319 Stols, A.A.M. 85, 461, 701, 741, 749, 845, 859 Stoppelenburg, A.H. 102 Straatman, Wijm 226

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Taeuber-Arp, Sophie H. 47 Teeseling, Cor van 801 Teulings, Jan 955 Thoden van Velzen, E. 421 Thole, Karel 249, 251 Timmenga, Titia G. 399 Toonder, Marten 40, 64, 451, 598, 600, 916 Toorop, Charley 712 Top [pseudoniem van Piet de Groot] 802 Tweehuysen, Willem Hendrik 6, 78, 323, 517, 853 Tijl [pseudoniem van A. Frederiks] 201 579

Valk, Hendrik Jacobus 411, 448, 625, 814, 982 Vandervelde, Lucas [pseudoniem van 535 Pieter Starreveld] Veen, Agg. J.D. 4, 320, 544, 839 Veenstra, C.W. 731 Venday, M. 478 Verhoeven, J.H.P. 848 Verloop. H. 554, 689 Verstegen, Jan 705 Visch, Henny 876 Vordemberge-Gildewart, A.F.W. 47 Vos, Betsy J. de 802 Voskuil, J. [pseudoniem: P. van Luik]. 678, 761 Vossen, André van der 141, 354, 426, 712 Vries, Arend de 246 Vries, Jannes de 944 Vries, Tjomme de [pseudoniem: Freek 235, 447, 533, 921, 971, 998 Meering] Vijlbrief, P. 339, 364

Weidema, Fedde [pseudoniemen: 43, 130, 138, 358, 497, 581, 605, 665, Antipholus van Siracuse, Radboud de 670, 714, 797, 914, 983 Cadt, Exmorra, Coen van Hart, Fred Ingram, R.v.V.]. Weihs, Bertram [pseudoniem: Bertram 392, 439 Witte]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Weiland, Johannes [pseudoniem: Jan 112 van den Bracken Vloedt] Werkman, H.N. 25, 35, 48, 60-62, 65, 135, 144, 145, 182, 184, 199, 212, 214, 284, 286, 296, 304, 317, 347, 394, 403, 456, 499, 510, 523, 524, 559, 568, 578, 602, 644, 675, 676, 682, 691, 734, 768, 796, 806, 808, 810, 819, 860, 889, 926, 947, 970, 976, 978, 1006 Wiegers, Jan 422, 423

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 332

Wiegman, Titia [pseudoniem: 232, 267, 519 Rose-Yvonne d'Alcomare] Wildeman, J. de [pseudoniem van Jan 405 Naaijkens] Wildschut, Piet 998 Willink, A.C. 118, 402, 630 Wimpey [pseudoniem van Wim van 858 Beek] Wind, Alb. G. 68 Witte, Aldert Maria 950, 951, 952 Witte, Bertram [pseudoniem van Bertram 392 Weihs] Worm, Piet 2, 3, 9, 10, 15, 485 Worm-Wiegman, Titia, Zie Wiegman, Titia Woudt, Klaas 21, 751 Wright, John Buckland 618 Wijdeveld, H. Th. 962-964 Wijga, Jan 389 Wijnberg, Nico 651

Xytheris, Panaït [pseudoniem van Robert 142 Marie Philip Joseph Franquinet]

Zeylstra, Chris 508

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 333

Register van namen van drukkers, uitgevers en binders

A.N.G. van der 120, 121, 208, 437, 654, 655, 656, 744 Aa, H. van der 217 Aalderink, H.J. 17, 68, 607, 771, 876 Abeille laborante, L' [De Bezige Bij (Ch.E. 550 van Blommestein en G. Lubberhuizen)] Acat 715 Aelst, Ernest van 594 Ahrend & Zoon, J. 189, 365, 750 Akademische Verlagsgesellschaft 118, 380, 393, 410, 473, 584, 630, 641, Pantheon [Dr. K.G. Kollar]. 642, 754, 799, 813, 825, 873, 874, 932, 1011 Aken, Van 987 Albédon 120, 121, 208, 437, 654, 655, 656, 744 Alblasserwaard, De 100, 103, 1001 Albracht, H. 962, 964 Alphensche Schrijfkamer 288-290 Alon 881 Amerongen en Co., G.J. van 241, 419 Amsing, H.B. 824, 982 ‘Amsterdam’, Lettergieterij 338 Anastasius Veluanus [Jac. Overeem] 634 Ando [F. Tamminga] 341, 527 Arbeiderspers 310, 967 Argonauten-pers [Wolfgang Cordan 157 (pseudoniem van Heinz Horn)] Arnhemsche Boek-, Courant- en 140 Handelsdrukkerij Asberg, J.H.E. 453 Asselbergs, C.J. 218, 231, 493, 726 Asselbergs, W.J.M.A. 217 Astra Nigra-reeks [K.C. van Boeschoten 105, 208, 239, 437, 546, 654, 655, 744, en L.J. Zimmerman] 849

Bakker, Bert 8, 13, 23, 27, 55-58, 71, 220, 234, 244, 341, 354, 402, 424, 426, 628, 712 Bakker, S.J.P. 210, 464

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Balkema, A.A. 11, 12, 72, 93, 95, 106, 119, 156, 171, 172, 188, 189, 191, 207, 232, 258, 259, 297, 332, 370, 371, 378, 414, 440, 442, 474, 484, 492, 514, 516, 519, 531, 576, 591, 606, 620, 645, 653, 659, 681, 683, 697, 716, 738, 739, 780, 781, 836, 965, 973 Bantzinger, C.A.B. 8, 13, 23, 27, 220, 244, 354, 402, 712 Barneveldse Drukkerij 448, 660, 930 Batteljee en Terpstra 323, 661 Batten, F.E.A. 106, 120, 121, 492, 514, 576, 645, 656, 781 Bayard-pers [F.G. Kroonder]. 28, 82, 108, 367, 486, 540, 572, 696, 772, 792, 811, 862, 880 Bel-pers [M.H. Groenendaal Jr.] 30 Berg. Jan van den 822 Bergmans, Henri 835 Bergmans, Jan 890 Bête noire, La [Het zwarte schaap (A.A. 492, 645, 781 Balkema, F.E.A. Batten. A. Morriën)] Bezige Bij, De [L'abeille laborante; De 33, 40. 49, 59, 64, 112, 114, 125, 138, doezende dar (Ch.E. van Blommestein 160, 161, 200, 215, 235, 283, 285, 294, en G. Lubberhuizen)] 314, 326, 353, 357, 358, 360, 383, 399, 405, 441, 477, 498, 508, 520, 532, 533, 534, 550, 561, 569, 598, 600, 610, 618, 622, 662, 665, 670, 671, 674, 704, 705, 710, 714, 725, 729, 733, 741, 778, 797, 808, 827, 843, 846, 904, 908, 914, 915, 916, 921, 945, 971, 978 Bigot en van Rossum 1000 Blauwe Lucht [J. Kooijman] 39 Blauwe Schuit [F.R.A. Henkels en H.N. 35, 48, 60, 61, 62, 65, 135, 144, 145, Werkman] 182, 184, 199, 284, 286, 296, 304, 347, 394, 403, 422, 423, 456, 510, 524, 559, 578, 602, 644, 675, 676, 682, 691, 734, 768, 806, 819, 889, 926, 947, 970 Blommendaal, C. 917 Blommestein, Ch.E. van 33, 40, 49, 59, 64, 112, 114, 125, 138, 160, 161, 200, 215, 235, 283, 285, 294, 314, 326, 353, 357, 358, 360, 383, 399, 405, 441, 477,

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 334

498, 508, 520, 532, 533, 534, 550, 561, 569, 598, 600, 610, 618, 622, 662, 665, 670, 671, 674, 704, 705, 710, 714, 725, 729, 733, 741. 778, 797, 808, 827, 843, 846, 904, 908, 914, 915, 916, 921, 945, 971. 978 Boef, L. den 782-784 Boegheim 236, 443 Boekencentrum 507, 583, 690, 722 Boekhoven, J. van 58, 71, 424, 561, 730, 892, 962, 964 Boekvink [Reinold Kuipers] 365, 366, 469 Boelaars en Zn., L. Th. 165 Boer Jr., C. de 157, 388, 746, 747, 805, 848 Boer, P. den 125, 130, 245, 353, 477, 550 Boeren, P.C. 96 Boeschoten. K.C. van 80, 105, 194, 208, 239, 437, 546, 654, 655, 744, 849 Boltendal, R. 837, 884 Bons, Jan 438, 857 Boom-Ruygrok 153, 791 Boomsma, Han 216, 227, 348, 356, 912 Boomsma. J. & M. 22, 216, 227, 356. 556, 624, 793, 927 Boosten & Stols 74, 92, 104, 118, 126. 142, 173, 183, 260, 261, 264, 277, 313, 483, 584, 642, 693, 695, 709, 749. 752, 831-834, 863, 864, 871-874, 953, 954 Booy C. Jzn., Thijs 287-291 Borch tot Verwolde, W.H.E: van der 154 Borghout 739 Borghouts 906, 907 Born 882 Bornkamp. A. 97 Bosch & Keuning 123, 344, 428, 433, 615 Bosman, Anthonie 34, 50, 100, 101, 103, 104, 126, 752, 1001 Bosman, F. 465 Bothe, Jos, J. 138, 285 Boucher, L.J.C. 263, 505, 619, 851

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Bout, J. 634-636 Brabander, Gerard den [pseudoniem van 107, 110 J.G. Jofriet] Brandt & Zoon, J. 5, 118, 154, 183, 321, 327, 380, 393, 404, 410, 473, 479, 480, 550, 556, 584, 596, 620, 630, 754, 762, 767, 770, 799, 813, 868, 932 Breughel, G.W. 2, 9, 51, 91, 92, 746, 791, 844 Broeder, G. 688 Broese, C. 417 Broese, v.h.J.G. [Chr. Leeflang Jr.] 543, 852 Bronswijk 815 Brouwer & Co. 986 Bruna & Zoon. A.W. 765 Brusse, W.L. en J. 793 Budde, K. 308 Buddingh', C. 129 Buis, H. 20, 63, 66, 509 Bulthuis, R.J. 132 Buskes Jr., J.J. 88, 413, 717, 795 Buijze 867 Bijlsma, J.S. 631

Callenbach, G.F. 425 Cancer-pers [H. Pleiter] 391 Centraal 471 Centrale Drukkerij 96, 113 Christofoor 18, 221 Clandestiene brasem, De [F. Hoes] 390 Clandestiene pers, De [F. Hoes] 230 Citroen, P.R. 643 Compagnie Typographique 154 Competentie-reeks [C.A.J. Schröders] 972 Contact 5, 685, 686 Cordan, Wolfgang [pseudoniem van 157 Heinz Horn] Corvey, C.G.A. 219 Crielaard, P. 163

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Cuperus Azn., B. 742

Daamen, D.A. 58, 71, 234, 341, 424, 426, 677 Daas, H. den 418, 444 Danner, F.H. 59, 125, 357, 477, 498, 533, 534, 561, 607, 771, 846 D.A.V.I.D. 40, 64, 310, 311, 413, 451, 632, 843 D.A.V.I.D.-reeks. [De Bezige Bij (Ch.E. 40, 64, 671, 916 van Blommestein en G. Lubberhuizen)] Deering, A. 206, 226 Desmet-Verteneuil, Louis 295 Dico 238, 818 Dieke, F. 628

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 335

Diekema. Douwe [Chr. Leeflang Jr.] 192 Dinger, H.L. 36 Dishoeck, C.A.J. van 898 Distelvink, De [G. Soutendijk]. 298, 299, 303, 494, 558, 586, 761, 773 Documents humains [De Bezige Bij 49, 215, 945 (Ch.E. van Blommestein en G. Lubberhuizen)] Doezende Dar, De [De Bezige Bij (Ch.E. 797 van Blommestein en G. Lubberhuizen)] Donker, Ad. 116, 148, 203, 376, 573. 574, 585, 684, 815, 939, 961, 1008. 1012 Doorne, J. van 204, 206 Douwes, N. 247, 870 Drentsche Studiekring D.H. van der 417 Scheer Driehoek, De 398 Drift, Van der 226 Druckerei-Genossenschaft Aarau 292 Drunen, Van 913 Drijvers Jr., H. 280 Dubbelaar, J.W. 1, 6, 185, 587, 853, 855, 856, 789, 866 Dulkenraad-Dörr, G.J. van 689 Dullemen-de Wit, Jo van 222 Duwaer & Zonen, J.F. 12, 47, 188, 258, 259, 332, 438, 440, 442, 479, 653, 659, 857, 900, 965 Dijk, K.H. van 881 Dijksman 252 Dijkstra's Drukkerij 94, 307

Edeldrukken [A.G. Schoonderbeek] 265, 885 Eenhoorn-pers [C.J. Asselbergs] 218, 231, 726 Eerste Leidse Cyclostyle Inrichting 211 Eikelenboom 278 Elburg, G.G. van 595, 896 Elburg, Jan G. 238, 692 Eldering, J. 736 Elffers, Dick 278

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Elsevier 1015 Engelman, Maarten N. 73, 74, 142, 158, 164, 281, 301, 302, 512, 974, 1007 Enschedé en Zonen, Joh. 5, 72, 117, 133, 192, 232, 321, 378, 482, 519, 531, 543, 591, 606, 620, 680, 683, 697, 762, 765, 852 Erechtheion-uitgave [Drukkerij 759, 760 Rozenborg] Erwich, A. 249-252, 552, 777 Essen & Zn., P. van 34 Ethner, E.A. 280 Everhard en Zoon, J.A. 838 Excelsior 150

Fenstra, Jo 269 Fessem & Zn., P. van 493 Final Stage Press [B. Bakker, C.A.B. 244, 354 Bantzinger en F. Tamminga] Flevo [Jac. Overeem]. 635, 636 Flower Garden Press [In den bloemhof 386 (Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij)] Franquinet, Robert M.Ph.J. 275 Frenkel, J. 711 Friedlaender, Henri 337, 349, 495, 637 Friso 999

Gaade, W. 603 Geer, E.P.A. van de 340, 342, 727, 790 Geeris-Roxs, L.J. 193 Geers. G.J. 515 Genius-reeks [H. van Krimpen] 439 Giltay en Zn., J. 203, 439 Globe, De 11, 105, 514, 666, 667, 668, 681, 738, 816 Golfslag, De [A.M. Witte] 205 Gooi, Het 811 Gooi- en Eemlander 138 Gorcum & Comp., Van 417 Goudriaan, G.D.J. 37, 323, 325, 491

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 's-Gravenhage, Drukkerij 870 's-Gravesande, G.H. 328-331. 859 Gregoor, A.H. 333 Groenendaal Jr., M.H. 30 Groot, Jan H. de 134, 340, 342, 343, 434, 597, 727, 779, 790 Grootenboers, J.N. 346 Gumbert, H.L. 594

Haagsche Drukwerkcentrale 167, 458, 842, 937 Haasbeek, C. 67 Hagen, Ten 363 Haghe, Die 359 Halewijnpers [A.A.M. Stols en F. 89, 528 Tamminga]. Hamberg Jz., H. 952

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 336

Handpalm-reeks [Jac. P. Romijn] 418, 758 (Het eerste deel van deze reeks is niet verschenen) Hannibal, Katinka en Co. [F. Hoes] 243 Hartog, v.h. Den 398, 705 Hattum, Jac. van 361, 362 Haver, Weenink en Snel 485 Heeroma, K.H. 98, 178, 344, 429, 430, 432, 433, 462, 536, 553, 555, 679, 807, 886, 931, 956 Hees, J. van 137, 368 Heggewinde, De [A. Deering en M. 226 Vrolijk] Hellinga, W. Gs. 372, 373 Hendriks, J. 43, 130, 138, 176, 319, 421, 497, 533, 560, 665, 710, 729, 914, 959 Henkels, F.R.A. 35, 48, 60, 61, 62, 65, 135, 144, 145, 182, 184, 199, 284, 286, 296, 304, 317, 347, 394, 403, 422, 423, 456, 510, 524, 559, 578, 602, 644, 675, 676, 682, 691, 734, 768, 806, 819, 889, 926, 947, 970 Henkels-Klooster, J. 523 Henskes 737 Herberg-reeks [Dirk de Jong] 102, 131, 174, 223, 224, 334, 723, 934 Hertzberger, Menno 840 Heyden, A.A.M. van der 592 Hierden, A. van 537 Hilverbode, De [Jan Naaijkens] 405 Hinga 648 Hoes, F. 54, 75, 139, 230, 243, 387, 390, 395, 396, 412, 595, 621, 647, 649, 770, 868, 891, 893, 894, 896, 897, 938 Hoeven, J. van der 802 Hoeyenbos, J. 249, 562, 611, 699 Hofstad, De 943 Hogeweg, H. 812 Hohoff 826 Holland 122, 504, 718 Homerus-pers [F.G. Kroonder] 256, 539, 922

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Hondius, Th.J. 350, 351, 352, 397, 993 Honing, A.J.W. 308 Hoogendijk, D. 228, 1006 Hoogland 178, 807 Hoonte 563, 565 Hoop, De 414, 442 Horn, Heinz [pseudoniem: Wolfgang 157 Cordan] Huisman Jz., K. 948, 949 Hijlkema, G. 225, 351, 912 In agris occupatis [A. Th. Mooij. W.H. 25, 99, 214, 255, 499, 500, 541, 568, Nagel en W.H. Overbeek] 796, 809, 810, 850, 860, 861, 944, 976, 977 In den Bloemhof [Flower Garden Press 202, 386, 406, 407, 408, 511, 590, 663, (Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij)] 804, 966 In den ceder van den Libanon [F. Hoes] 770 In den droeven tijt [F.G. Kroonder] 604 In duysent sorghen [A. Erwich en A. 249-252, 552, 777 Kuyle] In signo piscium [K.H. Heeroma] 178, 430, 462, 553, 555, 807, 886, 931, 956 (Het 8ste deel van deze reeks is niet verschenen) Indenhaeck, W. [J.P. Romijn] 128, 245, 444 Ivoren toren. De [F. Hoes] 868

Jacobs, J.W. 967 Jako Pers [J. Kortenhorst] 633, 943 Jansen, P.J. 98, 537, 679 Jessurun, Joost 190 Joekes, Theo 350, 434 Jofriet, J.G. [pseudoniem: Gerard den 107, 110 Brabander] Jong, Dirk de 102, 131, 173, 174, 223, 224, 334, 723, 749, 934 Jongh, G.J.W. de 993 Jordan Jr., H. 436 Juliard, S. 253

Kaal, Jaap 76, 985, 989, 991

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Kameel, De 988 Kameleon-pers [F.G. Kroonder] 609 Kamminga, D.J. 755 Kamphuis, G. 445, 567, 597 Karstens, J. 7, 26, 306, 502, 503, 626 Kemink & Zoon N.V. 1008 Kennis, J.C.J. 452 Kentaur-Drucke [Akademische 118, 584, 630, 799, 932 Verlagsgesellschaft (Dr. K.G. Kollar)]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 337

(Deel 5 van deze serie is niet tijdens de oorlog verschenen) Klaassens, W. 269, 270 Klanckhof, De 400 Klap, C.P. 237 Klooster, J.H. van 596, 801 Knock-Out-Press [H. de Koningh] 355, 623 Knoop 945 Koch & Knuttel 51, 580, 669, 724, 844 Koenders 672 Koersen & Zn., H.J. 18, 114, 221, 960 Kok. Geurt 163 Kok, J.H. 427 Kolkmeyer, C.G. 84 Kollar, K.G. 118, 321, 380, 393, 410, 473, 584, 630, 641, 642, 754, 799, 813, 825, 873, 874, 932, 1011 Koning, David 529 Koningh, H. de 13, 33, 86, 89, 160, 260, 262, 326, 335, 354, 355, 383, 439, 441, 460, 485, 527, 528, 553, 569, 613, 623, 886, 915, 929 Koopman, M. 823 Koot en Hinnen 409 Kooijman, J. 39 Kortenhorst, J. 633, 943 Kossmann, A.K. 465, 466 Kraft durch Schadenfreude [H. de 623 Koningh] Kralingen, W.F. van 941 Kransenberg, S. 614 Krimpen, H. van 149, 165, 241, 335, 409, 435, 439 Kroon, M J.G. 452, 571, 614, 616 Kroonder, F.G. 28, 82, 108, 256, 274, 367, 486, 539, 540, 572, 604, 609, 616, 669, 696, 735, 772, 792, 811, 862, 880, 922, 924 Krug, Han 467, 468, 525 Kuipers, Abe J. 45, 179, 186, 300, 336, 470, 909, 1018

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Kuipers, Reinold 365, 366, 415, 469, 471, 715, 750 Kusters, Duivendrecht 646 Kuyle, A. 249-252, 552, 777 Kuijper's Drukkerij 76, 991 Kijzer, Max 472, 545

Lammers, B. 288-290 Lange, P. de 955 Lankhout-Immig 198, 272 Lapin, Le, et le chat [H. van Krimpen] 149, 165, 241 Last & Co. [F. Hoes] 387 Lastdrager 950 Leeflang Jr., Chr. 117, 192, 459, 543, 699, 852, 892 Leer en Co., L. van 618 Leeuwen, P. van 529, 664 Leeuwen, S.J. van 283 Lehmann, L. Th. 496 Leiter-Nypels 91, 254, 401, 627 Libertas 86 Liberty 308 Linco 690, 722 Lindeman, Drukkerij 463 Lindenbaum & Co. 116 Lochemsche Handels- en Couranten 883 Drukkerij Longte, J. de 639, 782 Loon, W.K. van 794, 984, 995, 1004 Loot, Max 216, 227, 348, 356, 912 Lubberhuizen, G. 33, 40, 49, 59, 64, 112, 114, 125, 138, 160, 161, 200, 215, 235, 283, 285, 294, 314, 326, 353, 357, 358, 360, 383, 399, 405, 441, 477, 498, 508, 520, 532, 533, 534, 550, 561, 567, 569, 598, 600, 610, 618, 622, 662, 665, 670, 671, 674, 704, 705, 710, 714, 725, 729, 733, 741, 778, 797, 808, 827, 843, 846, 904, 908, 914, 915, 916, 921, 945, 971, 978 Luctor et Emergo 335, 348, 439 Lulofs, F. 522 Lijenbroek, Missiehuis 113

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Maas, J.J. 925 Maas en Waler. De 617, 975 Mac Donald, F.E. 646 Maclaine Pont, A.J.G. 1009 Magnus 905 Mahama-pers [Han Boomsma, Max Loot 216, 227, 348, 356, 912 en Maarten Vrolijk] Mangart, Pierre [A.A.M. Stols] 70, 143, 267, 315, 530, 575, 698, 869, 942, 980, 981 Mansarde-pers [Bert Bakker, C.A.B. 8, 13, 23, 27, 220, 402, 712 Bantzinger en F. Tamminga]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 338

Mansvelt 941 Manteau, A. 295 Märckelbach 880 Marken's Drukkerij, Van 392, 707 Marnix-pers [P.J. Venemans] 159, 763 Mayer, F. 133, 680 Mees, C.A. 646 Meischke, J.C.A. 409 Melis 368 Merelreeks [Abe J. Kuipers] 45, 179, 186, 1018 Mertens, A. 552 Meulenhoff, J.M. 381 Meijer's Boek- en Handelsdrukkerij 119, 148, 156, 166, 172, 175, 191, 202, 203, 207, 219, 232, 265, 297, 327, 331, 370, 371, 372, 376, 380, 386, 393, 406, 407, 408, 442, 473, 474, 484, 492, 506, 511, 573, 574, 576, 585, 590, 657, 663, 684, 685, 686, 700, 754, 770, 780, 799, 804, 825, 836, 851, 859, 868, 939, 958, 966, 1003, 1011, 1012 Middenstandsdrukkerij N.V. 146 Miellet, G. 562-566 Mok, M. 571 Molenpers [Jan Vermeulen] 6, 7, 26, 185, 587, 789, 853, 854, 855, 866, 899, 901, 940 Monsees, G. 730 Mooij, A. Th. 24, 25, 99, 214, 500, 538, 541, 809, 861, 977, 1006 Mooy, Henriëtte 268 Morks' Drukkerij 101 Morriën, A. 106, 492, 514, 576, 577, 645, 781 Mourits, P. 77, 81, 601, 918, 919 Mouton & Co. 263, 349, 373, 415, 505, 619, 637, 643 Miis, L. 288-290

Naaijkens, Jan 32, 233, 405, 648, 875 Nagel, W.H. 25, 99, 214, 499, 541, 568, 796, 809, 810, 850, 860, 861, 944, 976, 977

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Nagengast 205, 209, 951 Nederlandsche Keurboekerij 580 Nederlandsche Uitgevers Maatschappij 385 [A.G. Schoonderbeek] Neerbosch, Weesinrichting 343 Nepon 767 Neuteboom, Drukkerij 588 Neymann & Zn., F. 903 Nicaise, J. 903 Niemeijer, J. 94, 307 Nies, Gebr. 53 Nieuw Leven 149, 165, 173, 316, 345, 435, 625, 706 Nieuwe Gedachte. De 419 Nieuwenhuijsen en Zn., W.P. van 436, 983 Noot, Jan van der [Dirk de Jong] 173 Nord. J.J.M. 608 Noord-Brabant, N.V. 389 Nije. Th.E. 457 Nypels, Charles 162

Obers, F.G.J. 53 Odyssee-pers [G.W. Breughel: F.G. 51, 844, 924 Kroonder] Oldenboerrichter, M. 678, 800 Ons Volk 201, 487-489, 579, 829 Olthoff, B. 984, 995, 1004 Oolgaardt 168-170 Oorschot, G.A. van 14 Op korte golf [H.J. Scheps] 742, 743 Ophorst, Rutger 108, 274, 367, 540, 862 Oprecht 292 Orion 333 Ortt, J.W. 689 Oude Zoutkeet. Zie Woudt, Klaas Overbeek, W.H. van 25, 99, 214, 499, 541, 568, 796, 809, 810, 850, 860, 861, 944, 976, 977 Overeem, Jac. 634-636 Oxford Groep 554

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Paap, C. 633 Paardekooper. G.W.C. 310, 311, 520, 827 Pandora-pers [M. Veeneman] 242 Pannekoek, E. 878 Pantheon-Druck [Dr. K.G. Kollar] 321 Parie, D.J. 721 Paris, H.J. 724 Parnassus 478 Pasman, J. 69, 124, 364, 431, 605, 702 713, 731, 847, 910 Patria 163 Patriot, De 153, 664 Pécasse. J.M. 997 Pegasus-pers [F. Hoes] 647 Pelle, Gebrs. 196, 197, 539, 922, 924

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 339

Pelt, A.P.J. van 652 Periscoop, De [F. Hoes] 649 Pet, J.M. 466 Pieters, L.J. 661 Pillot, A.C.M. 890 Planetaa, s'-Gravenhage 41, 42 Planeta, Haarlem 716 Plantijn 820, 821 Plaisier, Arya 16 Pleiter, H. 391 Plus Ultra 162 Polak, W. 41, 42, 46, 167, 196, 197, 198, 213, 236, 443, 458, 842, 858, 937 Pool, R.E. 190 Poolpers [Meijer's Boek- en 166, 175, 506, 958 Handelsdrukkerij] Poort, De 449 Poortenaar, Jan 838 Portefeuille-serie [In agris occupatis (A. 255, 500 Th Mooij)] Posterijen, Telefonie en Telegrafie 132 Praas, J.G. 673, 771 Prange. J.M. 282, 588 Presser, J. 257, 631, 632 Prominenten-reeks [L.J. Veen] 657 Pulle, v.h.J.G. 31, 54, 230, 580, 595 Pulvis viarum [H. Friedländer] 349, 637 Quousque tandem-reeks [De Bezige Bij 59, 160, 353, 357, 477, 532, 533, 534, (Ch.E. van Blommestein en G. 561, 618, 705, 710, 741, 846, 908 Lubberhuizen)]

Raeckse, Die 664 Ramshorst 989 Randwijk, H.M. van 597 Rehorst, J.J. 937 Reproductie-Inrichting v. isografie 521

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Residentiebode 80 Rhee, J.C.M. van 193 Riegen, D. 923 Rivière & Voorhoeve, La 385 Roelofssen en Huebner 72, 360, 516 Roest, H. 737 Roland Holst, A. 708 Romijn, Jac, P. 69, 85, 124, 128, 130, 176, 245, 319, 339, 364, 418, 421, 431, 444, 446, 447, 461, 497, 501, 518, 560, 581, 605, 640, 701, 702, 703, 713, 731, 758, 764, 845, 847, 879, 910, 983 Roos, R.F. de 363 Rooy, J.B. van 517 Rossum, J.R. van 128, 251, 447, 459, 501, 640, 846 Rotterdamsch Studenten Corps 719-721 Rotting, L.C. 963, 1009 Rozenborg 759, 760 Ruitenbeek, G. 935 Rustenburg 39, 315 Ruting, Lotte 692 Ruys 638 Rijmenam, H. van 67, 146, 557, 657, 677, 741, 775 Rijnland 287

Saint Louis 147 Santema-Atsma, T. 736 Schaaf, J. van der 38, 107, 213, 256, 696, 923 Scheen, v.h.J.H. 570 Scheepmaker, H.J. 740 Scheps, J.H. 742, 743 Scheutelkamp, 815 Schildpad-reeks [J.P. Romijn] 69, 85, 124, 176, 319, 339, 364, 421, 431, 446, 447, 461, 497, 501, 581, 605, 640, 701, 702, 703, 713, 731, 764, 845, 847, 879, 910 Schild cht 464 Schneiders, F.I.M. 20, 63, 66, 509 Schoelink, G. 137

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Schokker, J. 268 Schoonderbeek, A.G. 265, 385, 885 Schot, Aleida G. 666, 668, 816 Schotanus & Jens 44, 564, 566, 756 Schregardus, J. 596, 801 Schröders, C.A.J. 972 Schuchart, Max 746, 747 Seghers, Pierre 273 Semaphore-pers [Anthonie Bosman] 50, 101, 103, 104, 126, 752 Semper Laborans [De Driehoek] 398 Semper Avanti 233, 405, 515 Senefelder N.V. 674, 767 Seugling, H.W.G. 452 Sigfried N.V. 840 Sint Jozef 113 Slagter, M.B. 545 Sleutelpers, De [A.W. Sijthoff] 127, 240 Smit Enz., E.N. 902, 968 Smit, Gabriël 762

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 340

Smit en Zn., J.K. 366, 469, 488, 609, 718 Snackers, L.G.M. 526 Somerset Press [A.A.M. Stols] 264 Sous-marin-pers [J. Naaijkens] 32, 233, 405, 648, 875 Sousterrain, Het 820-822 Soutendijk. G. 298, 299, 303, 494, 558, 586, 761, 773 Spaanders, Uitgeverij [A.M. Witte] 951 Spectrum 22, 556, 624, 927 Spieghel, De [J.H. van Klooster en J. 596, 801 Schregardus] Spin & Zoon, C.A. 31, 453, 552, 777 Spruyt, Mart. 294, 358, 520, 598, 599, 622, 650, 652, 718 Stafleu. L. 306, 502, 503, 626, 638, 774, 775, 776 Starreveld, Pieter 374, 375, 535 Steeg, W. van der 309 Stichtsche Pepertje [Ons Volk] 201, 579 Stolk, G. 50, 129, 784 Stols, A.A.M. 19, 70, 87, 89, 143, 154, 155, 183, 260, 261, 262, 264, 267, 273, 276, 277, 282, 313, 315, 327 377, 382, 392, 480-483, 485, 527, 528, 530, 551, 575, 589, 687, 693, 695, 698, 700, 706, 707, 709, 732, 753, 786, 787, 788, 803, 831-834, 863, 864, 869, 871, 872, 877, 936, 942, 953, 954, 980, 981 Strengholt, A.J.G. 67, 146 Strijd, De [S. Juliard] 253 Strijdend Nederland 823 Sub Rosa [E. Pannekoek en A. Visser] 878 Sijthoff, A.W. 78, 102, 127, 131, 151, 152, 174, 223, 224, 240, 324, 325, 334, 379, 455, 462, 491, 496, 517, 555, 854, 931, 934, 940 Tababa-pers [Bert Bakker] 56 Tamminga, F. 8, 13, 23, 27, 33. 49, 55, 56, 57, 89, 141, 160, 161, 200, 215, 220, 244, 271, 341, 354, 355, 402, 404, 426, 429, 430, 527, 528, 532, 536, 553, 612, 662, 687, 712, 714, 725, 778, 797, 877, 886, 945, 946, 956, 957, 971

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Telex 272, 603, 802 Thieme, G.J. 381, 410, 557, 626, 641. 774, 776, 813 Tiessen, Louis 29 Trio 19, 36, 70, 79, 85, 86, 87, 143. 248, 266, 267, 273, 276, 322, 328, 330, 377, 382, 446, 461, 467, 468, 481, 485, 530, 551, 575, 589, 608, 698, 701, 728, 732, 741, 753, 786, 787, 788, 803, 845. 869, 920. 936. 942. 980, 981, 983 Trouw, 's-Gravenhage 460 Trouw, Laren 279, 308 Twee Fonteinen [F. Hoes] 595 Tijdstroom 570, 883 Typewrite-pers [R. Boltendal] 837, 884

Urbi et orbi 31 Ursula-pers [A. Deering en J. van 206 Doorne] Utrechtse Typografen Associatie 59, 112, 130, 357, 498, 534, 618, 703, 705, 758, 908 Utrechtsche Vrouwelijke Studenten 399 Vereeniging Uylenspieghel-pers [A.M. Witte] 209, 617, 651, 913, 975

Valk, H.J. 316, 345, 411, 448, 625, 660 814, 824, 930, 961, 982 Veen, L.J. 463, 557, 657, 925, 979 Veen, D. van 309, 310 Veen, Barend van der 416 Veen, E.v.d. 711 Veeneman, M. 242 Veenman en Zonen, H. 122, 504 Veldhuys, H. 279 Veltman, J.W. 229, 275, 629 Ven, F.J.H.M. van der 835 Venemans, P.J. 159, 162, 763, 798 Veritas 43 Verloop, H. 689 Vermeulen, W.K. 41, 42

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Vermeulen, Jan 1, 6, 7, 26, 185, 587. 658, 789, 853-856, 866, 899, 901, 940 Verwey, G.A. 159, 798 Visser, A. 878 Visser, C. 82, 180, 253, 385, 486, 572, 604, 610, 772, 792, 865, 893 Vliegend verzet [F.E.A. Batten] 120, 121, 656 Voeten, L.H. 52, 769, 888 Volière-reeks [In agris occupatis (A. Th. Mooij, W.H. Nagel en W.H. Over-

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd 341 beek)] 25, 99, 214, 499, 568, 796, 810, 850, 860, 944, 976 Vonk en Co. 398 Vordemberge-Gildewart, A.F.W. 47, 900 Voskuil, K. 588 Vox Hollandia 1017 Vreugdenhil, W.B. 479 Vrient, De, en Sjollema [J. van Doorne] 204 Vries, Arend de 905 Vries, C.M. de 906, 907 Vriesland, V.E. van 911 Vrolijk, M. 216, 225, 226, 227, 348, 356, 912 Vrij Nederland 140, 141, 210, 271, 612, 613, 818 Vrije Gedachte 887 Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale 115, 168, 169, 170, 318, 521, 547, 611, 745, 933 Vuyst. J. 917 Vijf ponden-pers [A.A. Balkema] 72, 189, 191, 207, 232, 258, 259, 370, 440, 442, 484, 516, 519, 531, 591, 606, 653, 683, 697 Vijlbrief, P. 339, 879

Waal, De 45, 179, 186, 300, 336, 470, 909, 1000, 1018 Walter, Godert 266 Wansink en Daemberg 718 Wattez, E. 79, 920 Weber, Gebr. 905 Wees, G.M. van 44, 699, 756 Wees-de Jonge. A.M. van der 150 Werf, G.v.d. 692 Werkman. H.N. 25, 35, 48, 60, 61, 62, 65, 99, 135, 144, 145, 182, 184, 199, 212, 214, 255, 284, 286, 296, 304, 317, 347, 394, 403, 422, 423, 456, 499, 500, 510, 523, 524, 559, 568, 578, 602, 644, 675, 676, 682, 691, 734, 768, 796, 806, 808, 810, 819, 850, 860, 889, 926, 947, 970, 976, 977, 978, 1002, 1006

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd Werto's Fotocopieerinrichting 228, 1007 West-Friesland 735, 928 Westerlaan 46 Wielewaal, De [L. den Boef] 784 Wiering's Uitgeverij 109 Willemse, G.J. 843 Witte, A.M. 205, 209, 617, 650, 651, 913, 950, 951, 952, 975 Witte Raaf, De [H. Drijvers Jr.] 280 Wöhrmann, C.H.F. 765 Wolf-Catz, H. 420 Worm Piet 3, 10, 15, 232, 267, 485 Woudt, Klaas 4, 21, 38, 93, 95, 171, 246, 320, 384, 542, 544, 577, 582, 694, 751, 839, 1005 Wringer. H.P.G. de 959 Wijbenga, D. 195 Wijdeveld, H. Th. 962-964 Wijngaard, J. 878 Wijngaard, M.J. van den 353, 618

Xelhua-pers [C. Buddingh'] 129

IJdo. Ed. 645, 781 IJsel. De 54, 230, 396, 596, 647, 894, 934

Zaal, J. 288-290 Zeven Bokalen [F. Hoes]. 938 Zeylmans van Emmichoven, J.E. 293 Zimmerman, L.J. 80, 105, 208, 239, 437, 546, 654, 655, 744, 849 Zoeteweij. E.Th. 24, 541, 568, 809, 860, 861 Zwaan en Zoon 346, 708 Zwarte Lam, Het [A. Morriën] 577 Zwarte schaap, Het [A.A. Balkema, 106, 492, 514, 576, 645, 781 F.E.A. Batten en A. Morriën]

samengesteld door Dirk de Jong, Het vrije boek in onvrije tijd