Narodne Umotvorine (Iz Dervente I Okolice)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Narodne Umotvorine (Iz Dervente I Okolice) Narodne umotvorine (Iz Dervente i okolice) Prikupio i zabilježio Smajl O. Bradarić Priredila i uvodnu studiju napisala Nirha Efendić BIBLIOTEKA BOSNISTIKA | POSEBNA IZDANJA KNJIGA 18 KNJIGA NARODNE UMOTVORINE © Slavistički komitet i Nirha Efendić; prvo izdanje 2018. Sva prava pridržana. Nijedan dio ove publikacije ne smije se umnožavati na bilo koji način ili javno reproducirati bez prethodnog dopuštenja izdavača i autorice. Izdavači Slavistički komitet, Sarajevo Filozofski fakultet u Sarajevu, F. Račkog 1, Sarajevo, BiH tel. (+387) 33 253 170 e-mail [email protected] www.slavistickikomitet.ba Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine Zmaja od Bosne 3, Sarajevo 71000 tel. (+387) 33 668-027 e-mail [email protected] www.zemaljskimuzej.ba Izdavački savjet Biblioteke Bosnistika – Književnost i kulturalne studije Enes Duraković, Muhidin Džanko, Renate Hansen-Kokoruš, Sanjin Kodrić, Zvonko Kovač, Nazif Kusturica, Angela Richter, Fahrudin Rizvanbegović, Elbisa Ustamujić, Bogusław Zieliński Glavni urednik Senahid Halilović Urednik Sanjin Kodrić Zapisivač Smajl Bradarić Priređivačica i autorica uvodne studije Nirha Efendić Recenzenti Sanjin Kodrić Sead Šemsović ISBN 978-9958-648-19-9 (Slavistički komitet) ISBN 978-9958-502-22-4 (Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine) BIBLIOTEKA BOSNISTIKA | POSEBNA IZDANJA Narodne umotvorine (Iz Dervente i okolice) Prikupio i zabilježio Smajl O. Bradarić Priredila i uvodnu studiju napisala Nirha Efendić Sarajevo, 2018. KNJIGA 18 KNJIGA Napomene priređivačice Zbirka se objavljuje u obliku koji je uglavnom vjeran tekstu originala. Ko- rektorske intervencije svode se na očigledne omaške zapisivača. Držali smo se abecednog redoslijeda u popisu pjesama. Popis je proširen na petu svesku, kojeg u originalu nema, a zatečenom redoslijedu pridodane su i one pjesme koje je zapisivač propustio unijeti u sadržaj. Da bi se tekstovi učinili čitljiviji- ma, stavljani su neophodni znaci interpunkcije (zarez, navodnici i dr.). Objavljivanje ovoga rukopisa podržali su Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine, Slavistički komitet, Fondacija za izdavaštvo i dr. Semir Vranić. Sadržaj Narodne umotvorine sjeverne Bosne s početka 20. stoljeća.............. 7 Historijski i geografski značaj Dervente .............................. 8 Zapisivač......................................................... 10 Nastanak Derventskog rukopisa..................................... 13 Struktura Zbirke .................................................. 18 Pjesme iz Berana i Gusinja ......................................... 19 Prilog Mihajla Prosenika ........................................... 24 Lirskonarativne pjesme u Zbirci i lokalna obilježja u pjesmama.......... 27 Izvori . 34 Literatura ........................................................ 34 Zahvale .......................................................... 37 PJESME SVESKA I........................................................ 39 SVESKA II . 145 SVESKA III ...................................................... 245 SVESKA IV ...................................................... 347 Hafiz Pruščak i princeza ........................................ 349 Čovjek, junac i žabe............................................. 349 Car i tri sina . 350 Nalij i meni, Hamide! ........................................... 352 Asi-beg Kapetanović ............................................ 352 Hodža Sahanija . 352 Okupacija Bosne ............................................... 352 SVESKA V ....................................................... 453 PJESME IZ MAGLAJA 1949......................................... 634 FOTOGRAFIJE................................................... 655 Dodatak ......................................................... 660 Sažetak .......................................................... 665 Summary ........................................................ 668 Резюме .......................................................... 671 Narodne umotvorine sjeverne Bosne s početka 20. stoljeća Temeljitija etnološka proučavanja u okviru istraživačkih projekata i ma- terijalne podrške stručnjacima Zemaljskog muzeja BiH započinju tek sre- dinom dvadesetog stoljeća. Premda je Zemaljski muzej prva i najstarija institucija takve vrste u BiH, osnovana odlukom austrougarske vlade u BiH davne 1888, zaseban razvoj etnološke znanosti započeo je tek dola- skom niza mladih i educiranih kustosa – istraživača koji su uradili znača- jan posao na prikupljanju duhovne i materijalne kulturne baštine naroda Bosne i Hercegovine. Nije, međutim, sama istraživačka radinost kustosa bila jedina okosnica snabdijevanja Folklornog arhiva Zemaljskog muzeja vrijednim prinosima. Zahvale pripadaju i svim onim ljudima koji su se volonterski priključivali sakupljačkim poduhvatima te slali pronađene vri- jednosti na adresu Zemaljskog muzeja ili pak povjeravali kustosima sve što su na terenu pronašli i smatrali vrijednim, a željeli su darovati ovoj instituciji. Upravo takav čin pratio je vrijednog učitelja iz Dervente, Smajla Bradarića, koji je više od jedne decenije skupljao narodne pjesme, priče i druge umotvorine, a potom svoju bogatu rukopisnu zbirku poklonio Ze- maljskom muzeju BiH. Pred sami kraj 1955, u Inventarnu knjigu Odsjeka za duhovnu kulturu Odjeljenja za etnologiju Zemaljskog muzeja, ćirilič- nim pismom unesen je podatak o zaprimanju zbirke od hiljadu pjesama pod naslovom “Narodne umotvorine iz Dervente i okolice većinom”, koju je načinio Smajl O. Bradarić. Bio je to jedini zvanično poznati podatak koji je prato pristigli rukopis. Šezdesetak godina kasnije, ova potisnuta gra- đa, izdašno će, između ostaloga, poslužiti autorici ovoga teksta za izradu doktorske disertacije te za potrebe sistematizacije bošnjačke usmene liri- ke, proučavanja kulturnohistorijskih okvira njena nastanka te poetičkih odlika iste. Nakon objavljivanja monografije o usmenoj lirici, pojavila se potreba za pripremanjem i objavljivanjem najsadržajnije rukopisne zbirke usmenih lirskih pjesama kod Bošnjaka. 8 Narodne umotvorine Historijski i geografski značaj Dervente Područje na kojem se nalazi današnja Derventa ušlo je u sastav srednjo- vjekovne Bosne u 14. vijeku u okviru župa Usore na jugu te Ukrinice i Glažana na sjeveru.1 Na obalama rijeke Ukrine nastale su naseobine Donja i Gornja Ukrina, koje će već u drugoj polovini 16. st. činiti nedvojbenu jez- gru današnje Dervente (Handžić 1974). Mišljenja su, međutim, poprilično podijeljena u vezi s datiranjem početka upotrebe naziva Derventa za na- značeni teritorij.2 Ovaj grad na sjeveru Bosne svoju relativno dugu povijest važne naseobine može posmatrati čak od davne 1570, premda ne pripada srednjovjekovnim utvrdama koje su tradicionalno na našem tlu nosile sim- boliku grada sa pratećim administrativnim značajem. Glavni putni pravci u Bosni i Hercegovini uglavnom su slijedili vodotokove većih rijeka poput Drine, Bosne, Vrbasa, Neretve i Une sa njihovim pritokama. Tako će se na glavnom putu, koji je dolinom Bosne i Ukrine vodio od Sarajeva prema Slavoniji, 1570. formirati kasaba Gornja Ukrina, koja je kasnije dobila ime Derventa. (Imamović 1997: 216) Italijanski kartograf Giacomo Cantelli da Vingola 1684. izradio je kar- tu Bosne pod naslovom Il Regno della Bossina (Kraljevina Bossina) na kojoj je Bosna predstavljena kao posebna provincija, a Derventa upisana na njoj kao naseljeno mjesto, u nizu ostalih, koja gravitiraju razgranatoj riječnoj mreži u Bosni i Hercegovini. (Šehić, Tepić 2002: 41)3 Dervenćanin Ahmet Omerhodžić u svom geografsko-povijesnom pre- gledu Dervente navodi podatak o boravku dvojice Engleza – braće Evans, tri godine prije austrougarske okupacije, dakle 1875, koji su radili jednu od ranih etnografija Dervente i zapadne Bosne. (Omerhodžić 1981: 17) Među 1 Više u monografiji Ahmeta Omerhodžića pod naslovom Derventa i okolina (Sarajevo: Geografsko društvo BiH, 1981, str. 17). 2 Pravnik i publicista iz Dervente Nedžmudin Alagić navodi podatak da je Derventa do- bila svoj sadašnji naziv tek početkom 18. st., koji preuzima od historičara Adema Han- džića. Međutim, postoje nalazi historičara Enesa Pelidije koji tvrdi da je Derventa svoj naziv morala dobiti ranije, već u vrijeme Bečkog rata (1683–1899). Derbent “tur. vulg. dervent, knjiž. derbent, klanac, bogaza; mala utvrda na granici; od pers. derbend (der- bend), slož. od pers. der, vrata i pers. bend, prez. osn. od gl. besten, vezati, svezati” (Ška- ljić 1957: 193) se međutim spominje u Bodensteinovom prilogu koji sagledava povijest naselja u Posavini između 1718–1739. pa je najvjerovatnija pretpostavka da je ime današ- nje Dervente proizišlo iz turske riječi derbent, kao i niza istoimenih lokaliteta u Bosni, čiji nazivi upućuju na povijesnu funkciju naselja. 3 Razmjer 1:1.300.000, Rim 1684, NUBBiH S. kg. 7 HR. Narodne umotvorine 9 najranija etnografska istraživanja Dervente, njezinih naselja i stanovništva pribrajaju se i nekoliki ogledi dr. Gustava Bodensteina objavljeni u tri godi- šta Glasnika Zemaljskog muzeja, i to 1907, potom 1908. i 1912. Ozbiljnija i obuhvatnija etnofolkloristička istraživanja Dervente sa ši- rom okolinom započinju sedamdesetih godina 20. stoljeća. Tim etnologa, stručnjaka Zemaljskog muzeja BiH proveo je terenska istraživanja nazna- čenog prostora, a prikupljeni podaci elaborirani su i objavljeni u etnološkoj svesci Glasnika Zemaljskog muzeja.4 U etnološkoj svesci Glasnika Zemaljskog muzeja br. XXX/XXXI za 1975/6. prikupljenu građu predstavilo je više autora. Vlajko Palvestra ima dva rada: (1) Prilozi za proučavanja porijekla stanovništva u okolini Bo- sanskog Broda (5-42) i (2) Historijska
Recommended publications
  • Inland Treasures of Croatia
    Inland treasures of Croatia Full of inspiration Don’t fill your life with days, fill your days with life. photos by zoran jelača Discover your story at croatia.hr CroatiaInland Treasures KOPAčKI RIT | 4-7 VUKOVAR | 8-11 FROM ILOK TO VUKOVAR | 12-15 EASTERN CROATIA | 16-19 PAPUK | 20-23 POŽEGA | 24-27 LONJSKO POLJE | 28-31 MOSLAVAČKA GORA | 32-33 MEĐIMURJE | 34-37 CYCLING TOURISM | 38-41 VARAŽDIN | 42-45 CASTLES OF ZAGORJE | 46-49 HEALTH TOURISM | 50-51 MEDVEDNICA | 52-55 ZAGREB | 56-59 KARLOVAC | 60-63 AQUATIKA | 64-67 GORSKI KOTAR | 68-71 VIA ADRIATICA | 72-75 Over UčKA MOUNTAIN | 76-77 ISTRIA BY BIKE | 78-81 THE UNA RIVER | 82-83 LIKA | 84-87 VELEBIT | 89-93 THE ZRMANJA AND THE KruPA | 94-95 SINJ | 96-99 IMOTSKI | 100-103 NeretvA RIVER PARADISE | 104-107 LIST OF REPRESENTATIVE OffICES | 108 2 Introduction Croatia hides a secret. A secret that deserves to be revealed. Hidden in the obvious and ready for you. If you really think you deserve a vacation other than the sea or skiing, we suggest that after the daily stresses, the rush and the constant commitment, you finally decide to replace the stone and the sea, the holm oaks and the pines with the shade of Slavonian oak, the ash, the thick forest arch of Gorski Kotar, the greenery of Međimurje... Head, therefore, to that part of our country which is within our reach, green and flat or hilly and golden in its summer or autumn colors, and yet mostly distant and unknown to the most.
    [Show full text]
  • Bosnia and Herzegovina Development Studies for Sectors with Potential
    Bosnia and Herzegovina Development Studies for Sectors with Potential Food Sector Study, Bosnia and Herzegovina Draft November 2001 Written by: Inge Gärke [email protected] [email protected] Tel: +49-171-5460468 Tel: +387-66 158 264 commissioned by Deutschen Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH Ulrike Gantzer-Sommer OE 8012 Postfach 51 80 65726 Eschborn Deutschland Telefon: +49-6196-79 2139 Fax: +49-6196-79 7297 E-mail: [email protected] Wulf Hendrik Goretzky Lejla Abdagic Muamer Peljto GTZ-Büro Wirtschaftsförderung Splitska 6 71000 Sarajevo Bosnien und Herzegowina Telefon/Fax: +387-33-220596 E-mail: [email protected] [email protected] [email protected] financed by Bundesministerium für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung (BMZ) Referat 204 Friedrich-Ebert-Allee 40 53113 Bonn Deutschland Project number: 97.0795.1-009.00 i Food Sector Study, BH, final draft, 7/28/2003 Content 1. Introduction....................................................................................... 3 1.1 Sector definition and methodological approach ........................... 3 1.2 Trends in the food sector ............................................................. 4 1.3 Typical value chains..................................................................... 6 1.4 Determining factors for foreign direct investment......................... 7 2. Situation analysis of the food sector in Bosnia-Herzegovina ...... 7 2.1. Economic importance of the food sector...................................... 7 2.2
    [Show full text]
  • Elaborat Zaštite Okoliša Za Postupak Ocjene O Potrebi Procjene Utjecaja Na Okoliš Za Zahvat Uređenje Lijeve Obaloutvrde
    Zagreb 10090, Savska opatovina 36 www.ciak.hr·[email protected]·OIB 47428597158 Uprava: Tel: ++385 1/3463-521 / 522 / 523 / 524 Fax: ++385 1/3463-516 ELABORAT ZAŠTITE OKOLIŠA ZA POSTUPAK OCJENE O POTREBI PROCJENE UTJECAJA NA OKOLIŠ ZA ZAHVAT UREĐENJE LIJEVE OBALOUTVRDE, BANKINE I INUNDACIJSKOG POJASA RIJEKE NERETVE U METKOVIĆU, NIZVODNO OD MALE RIVE, OD ST. KM 20+600 DO ST. KM 18+400 Grad Metković, Dubrovačko-neretvanska županija Zagreb, lipanj 2021. Nositelj zahvata: HRVATSKE VODE, VGO za slivove južnog Jadrana Vukovarska 35 21000 Split Ovlaštenik: C.I.A.K. d.o.o., Savska opatovina 36 10090 Zagreb Dokument: ELABORAT ZAŠTITE OKOLIŠA ZA POSTUPAK OCJENE O POTREBI PROCJENE UTJECAJA NA OKOLIŠ Zahvat: UREĐENJE LIJEVE OBALOUTVRDE, BANKINE I INUNDACIJSKOG POJASA RIJEKE NERETVE U METKOVIĆU, NIZVODNO OD MALE RIVE, OD ST. KM 20+600 DO ST. KM 18+400, Grad Metković, Dubrovačko-neretvanska županija Voditeljica izrade Vesna Šabanović, dipl.ing.kem. elaborata Stručnjaci Blago Spajić, dipl.ing stroj. ovlaštenika Mladen Maros, dipl.ing.kem.teh. Ostali stručnjaci Ivan Cerovec, mag. ing. amb. ovlaštenika David Tenjer, mag. ing. min. Vanjski suradnici Mirjam Fuštar, mag. prot. nat. et amb. Kristina Blagušević, mag. oecol. mr. sc. Sanja Grabar, dipl.ing.kem Kontrolirani primjerak: 1 2 3 4 Revizija 1 Elaborat zaštite okoliša SADRŽAJ A. UVOD ............................................................................................................................................................ 2 B. PODACI O ZAHVATU I OPIS OBILJEŽJA ZAHVATA .........................................................................................
    [Show full text]
  • The Meat and Dairy Sector in Bosnia and Herzegovina in Bosnia the Meat and Dairy Sector
    This project is funded by the European Union Please address comments and inquiries to: Regional Offi ce for Europe and Central Asia Food and Agriculture Organiza on of the United Na ons (FAO) The Meat and Dairy Sector in Benczúr u. 34, 1068 Budapest, Hungary Telephone: (+36) 1 461 2000 Fax: (+36) 1 351 7029 Bosnia and Herzegovina Email: [email protected] Website: www.fao.org/europe/en Preparation of IPARD Sector Analyses in Bosnia and Herzegovina Electronic Version of the report: h p://www.fao.org/europe/publica ons/documents-and-reports/IPARD-BiH/ 2012 The Meat and Dairy Sector in Bosnia and Herzegovina The Meat and Dairy Sector FAO Regional Offi ce for Europe and Central Asia 31 August 2012 FAO Regional Ofice for Europe and Central Asia Cover photograph: ©FAO/Vlado Pijunovic The Meat and Dairy Sector in Bosnia and Herzegovina Prepara on of IPARD Sector Analyses in Bosnia and Herzegovina GCP/BIH/007/EC Contract number: 2010/256–560 Regional Offi ce for Europe and Central Asia Food and Agriculture Organiza on of the United Na ons This publica on has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publica on are the sole responsibility of the Regional Offi ce for Europe and Central Asia of the Food and Agriculture Organiza on of the United Na ons and can in no way be taken to refl ect the views of the European Union. The designa ons employed and the presenta on of material in this publica on do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of the Food and Agriculture Organiza on of the United Na ons (FAO) concerning the legal or development status of any country, territory, city or area or of its authori es, or concerning the delimita on of its fron ers or boundaries.
    [Show full text]
  • Linking Agricul Linking Agricultural Markets to Producers
    LLL AAA MMM PPP LinkingLinking AgriculAgriculturturalal MarketsMarkets toto ProducersProducers Market Profiles and Competitiveness Inventory Report—Volume II A Subsector Analysis December 2004 ACKNOWLEDGMENTS This report was prepared by ARD, Inc. and the USAID LAMP Project for USAID/Bosnia and Herzegovina and funded under the Rural and Agricultural Incomes with a Sustainable Environment (RAISE) Indefinite Quantity Contract PCE-I-00-99-00001-00, Task Order 822. Information contained in the report was gleaned from many sources: Personal interviews with producers, processors, producer associations and cooperatives, Institute of Agriculture BiH, donor organizations, Chambers of Commerce, FBiH Custom Administration Office, relevant complimentary projects, and others. EC Agribusiness and Textiles in BiH, Phase I Agribusiness Report, prepared by Agrisystems and RES&Co. Development Studies for Sectors with Potential—Food Sector Study, Bosnia and Herzegovina, prepared by GTZ. Bosnia and Herzegovina Agribusiness Study—Final Mission Report, prepared by IFC South East Europe Enterprise Development (SEED). A Market Intelligence Brief for the Agribusiness and Food Processing Sector, prepared by USAID Business Consulting Sarajevo. Reports prepared by the U.S. Department of Agriculture (USDA). Various information available on the Internet. Extrapolation of data and conclusions drawn by the LAMP Project staff. ARD acknowledges the invaluable research and writing efforts by the authors of this report, led by Brian Fahey, with contributions from Fedja Begovic, Nedim Dzano, Paul Forrest, Mark Huisenga, Armin Kloeckner, Nebosa Sekuljica, Tom Thompson, Al Wanous, and Dennis Zeedyk. The report’s editor and designer is Gary Harrison. December 2004 LL AA MM PP Linking Agricultural Markets to Producers Market Profiles and Competitiveness Inventory Report—Volume 2 A Subsector Analysis December 2004 Rural and Agricultural Incomes with a Sustainable Environment (RAISE) Contract No.
    [Show full text]
  • Proizvodnja I Prerada Mlijeka
    TEHNIČKE UPUTE Sarajevo, juli 2008. godine PREHRAMBENA INDUSTRIJA SEKTOR: PROIZVODNJA I PRERADA MLIJEKA Sarajevo, juli 2008. godine SADRŽAJ: 1 IZVRŠNI SAŽETAK .............................................................................................. 11 2 PREDGOVOR......................................................................................................... 14 2.1 Status dokumenta............................................................................................. 14 2.2 Zakonski osnov i definicija najboljih raspoloživih tehnika............................. 15 2.3 Svrha dokumenta ............................................................................................. 15 2.4 Izvori informacija ............................................................................................ 16 2.5 Kako koristiti dokument (upute za razumijevanje i korištenje dokumenta).... 16 3 OBUHVAT DOKUMENTA................................................................................... 17 4 OPĆE INFORMACIJE .......................................................................................... 17 4.1 Opis i struktura industrijskog sektora.............................................................. 17 4.2 Opis mljekara u Bosni i Hercegovini............................................................... 18 4.3 Ekonomski pokazatelji..................................................................................... 42 4.4 Značaj sigurnosti prehrambenih proizvoda ..................................................... 55 4.5
    [Show full text]
  • ANALIZA LANCA VRIJEDNOSTI ZA MESO I PROIZVODE OD MESA Analiza Lanca Vrijednosti Za Meso I Proizvode Od Mesa
    ANALIZA LANCA VRIJEDNOSTI ZA MESO I PROIZVODE OD MESA ANALIZA LANCA VRIJEDNOSTI ZA MESO I PROIZVODE OD MESA Banja Luka, oktobar 2014. Izdavač Agencija za razvoj preduzeća Eda - Banja Luka Za izdavača Zdravko Miovčić Autor Brane Novaković Lektura i korektura Ivan Jevđović Dizajn i priprema za štampu Nenad Savković Štampa: GRAFID d.o.o., Banja Luka Za štampariju Branislav Ivanković ISBN Tiraž 200 Ova publikacija je izdata uz podršku Švedske. Sadržaj ove publikacije ne odražava zvanični stav donatora. Odgovor- nost za informacije i mišljenja koja su iznesena u ovoj publikaciji u potpunosti snosi autorski tim Agencije za razvoj preduzeća „Eda“, Banja Luka. Sadržaj 1. Uvod 5 2. Pristup istraživanju 7 3. Pregled lanca vrijednosti za meso i proizvode od mesa 9 4. Konkurentnost industrije (Porterov dijamant) 17 4.1 Struktura i strategija vodećih preduzeća 19 4.2 Faktori proizvodnje 22 4.3 Prateće industrije i one koje pružaju podršku 24 4.4 Uslovi potražnje 25 5. Nivo preduzeća – konkurentski pritisak u lancu vrijednosti 27 5.1 Konkurenti 27 5.2 Dobavljači 28 5.3 Kupci 29 5.4 Novi konkurenti 30 5.5 Promjene u tražnji 30 6. Mezonivo – institucije koje pružaju podršku 31 7. Makronivo – okvirni uslovi 35 8. Metanivo 39 9. Identifikovani ključni nedostaci 41 9.1 Nivo preduzeća 38 9.2 Mezonivo – institucije koje pružaju podršku 39 9.3 Makronivo – okvirni uslovi 40 9.4 Metanivo 40 10. Sažet prikaz ključnih nalaza 41 10.1 Ključni nalazi u lancu vrijednosti za pileće meso i proizvode od pilećeg mesa 41 10.2 Ključni nalazi u lancu vrijednosti za goveđe i svinjsko meso i proizvode od goveđeg i svinjskog mesa 42 11.
    [Show full text]
  • List of Rivers of Bosnia and Herzegovina
    Sl. No River Name Draining Into Location 1 Glina Black Sea Right tributary to Kupa, which flows into Sava 2 Glinica Black Sea Right tributary 3 Bojna Black Sea 4 Bužimica Black Sea 5 Kladušnica Black Sea Right tributary in Velika Kladuša 6 Korana Black Sea Right tributary to Kupa, which flows into Sava 7 Mutnica (Korana Black Sea Right tributary 8 Sava Black Sea Right tributary of the Danube in Belgrade, Serbia 9 Bosna Black Sea Right tributary 10 Babina rijeka Black Sea Right tributary near/in Zenica 11 Fojnička rijeka Black Sea Left tributary 12 Lepenica (Fojnica Black Sea Left tributary 13 Bijela rijeka Black Sea Right tributary near Kreševo 14 Crna rijeka (Lepenica Black Sea Right tributary near Kreševo 15 Kreševka River Black Sea Right tributary in Kreševo 16 Željeznica (Fojnička Black Sea Right tributary 17 Dragača Black Sea Left tributary in Fojnica 18 Goruša Black Sea Right tributary in Visoko 19 Krivaja Black Sea Right tributary in Zavidovići 20 Stupčanica Black Sea (source of the Krivaja in confluence with the Bioštica and right tributary in Olovo 21 Bioštica Black Sea (source of the Krivaja in confluence with the Stupčanica and left tributary in Olovo 22 Kaljina Black Sea Right tributary 23 Orlja Black Sea Left tributary 24 Tribija Black Sea Left tributary 25 Vijaka Black Sea Left tributary 26 Duboštica Black Sea Left tributary 27 Župeljeva Black Sea Right tributary 28 Mala Maoča Black Sea Left tributary 29 Velika Maoča Black Sea Right tributary 30 Lašva Black Sea Left tributary 31 Bila Black Sea Left tributary 32 Grlovnica
    [Show full text]
  • Procjena Ekološki Prihvatljivog Protoka Za Rijeke Trebižat I Vrbanja
    ŽIVJETI NERETVU, K EU STANDARDIMA U SLIVU NERETVE, BOSNA I HERCEGOVINA LIVING NERETVA. TOWARDS EU STANDARDS IN THE NERETVA RIVER BASIN, BOSNIA AND HERZEGOVINA FAZA III Radna grupa za ekološki prihvatlji protok PROCJENA EKOLOŠKI PRIHVATLJIVOG PROTOKA ZA RIJEKE TREBIŽAT I VRBANJA June 2009 PROJEKT: ŽIVJETI NERETVU (LIVING NERETVA), K EU STANDARDIMA U SLIVU NERETVE, BOSNA I HERCEGOVINA FAZA III Radna grupa za ekološki prihvatlji protok PROCJENA EKOLOŠKI PRIHVATLJIVOG PROTOKA ZA RIJEKE TREBIŽAT I VRBANJA Financirano od: Norveško ministarstvo vanjskih poslova Projekt izvodi: WWF Mediterranean Programme Office u suradnji sa WWF Norway. Project leader, Living Neretva: Branko Vučijak, Ph.D. Expert leader, WFD-WG1: Nataša Smolar-Žvanut, Ph.D. EKSPERTNA GRUPA: • Anđelka Mijatović • Dragana Đokić • Esena Kupusović • Irena Zarić • Nijaz Zerem • Sabina Hadžiahmetović • Snežana Winterfeld • Zlatko Grizelj EXECUTIVE SUMMARY This report is the direct follow up of the second phase of the Living Neretva project and embodies the work of a group of national experts led by an expert in environmental flow. To provide the necessary expertise for environmental flow calculation, two groups of experts: BiH and R Srbska were selected, both including experts in hydrology, hydromorphology and hydrogeology, biology and chemistry. The main aims of this project were: • to test the selected 4 different methodologies for the calculation of the environmental flow (EF) in a selected pilot area of Neretva, the river Trebižat and in the selected pilot area the river Vrbanja;. • to increase the capacity of a selected number of experts on environmental flow assessment; • to collect data on river hydromorphology, ecology, river use, and river pollution; • to develop recommendations for the preparation of relevant sub-laws on environmental flow, as required by BiH Water Laws (art.
    [Show full text]
  • Dodatak Zapisniku Foruma/Zbora Gradjana Od : Tabela Pregleda Prioriteta MZ Sa Održanih Foruma Građana 6 MZ U Opštini Kotor Varoš
    Dodatak Zapisniku foruma/zbora gradjana od : tabela pregleda prioriteta MZ sa održanih foruma građana 6 MZ u opštini Kotor Varoš # VRSTA INTERVENCIJE (oblast djelovanja npr. UKUPNA VRIJEDNOST IMPLEMENTIRANI PROJEKTI IZ DRUGIH NAZIV PROJEKTA BOD TEMATSKA GRUPA Sport, mladi, PROJEKTA KM SREDSTAVA infrastruktura) I i II FORUM ISTI PRIORITETI MZ VRBANJCI 28.06.2016. 22 UČESNIKA, 09.08.2016. 32 UČESNIKA Odvodnja povrsinskih voda 39 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM Implementacija u toku, potpisan ugovor u okviru projekta MZ po 1 drugom javnom pozivu, Undp i opština , planirani radovi u 2018.g. 2 Sanacija puta Dabovci Novaci 15 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM Završen, 270m, budžet, 3 Sanacija puta Večici Rastik 13 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM Završen, potporni zid, kreditna sredstva poplava 4 Osvjetljenje pruge 12 Infrastruktura Sanacija Do 10000 KM - 5 Sanacija nekatogorizovanih puteva prema zaseoku Savici 12 Infrastruktura Sanacija 10000 do 30000 KM Implementacija u toku, potpisani ugovori, radovi u 2018.g.,1 dionica 230 m Undp i opština , 2 dionica iz Budžeta opštine cca 180m 6 Uredjenje prilaza školi 7 Infrastruktura Sanacija Do 10000 KM Završeno, budžet 7 Nastavak izgradnje trotoara od škole do naselja (Objekat Slavuljica) 6 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM - 8 Izgradnja kupalista Vasin han u Donjim Vrbanjcima 6 Mladi Izgradnja Do 10000 KM - 9 Izgradnja vodovodne mreže u Večicima 5 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM - 10 Sanacija vodovodne mreže 4 Infrastruktura Sanacija Preko 30000 KM - 11 Renoviranje i opremanje fiskulturne sale u osnovnoj školi 3 Sport Sanacija Do 10000 KM - 12 Sanacija i opremanje prostorija MZ Vrbanjci 3 Ostalo Sanacija, nabavka Do 10000 KM - 13 Organizovanje druženja-podsticaj sklapanju brakova u ruralnim sredinama 2 Ostalo Usluge Do 10000 KM - 14 Organizivanje izleta i ekoloških edukacija za mlade 1 Mladi Usluge, nabavka Do 10000 KM 2 izleta, jedan izlet sa akcijom uređenja Zmajevac, drugi na izvor Bosanke, vlastita sred.
    [Show full text]
  • Linking Agricultural Markets to Producers
    LLL AAA MMM PPP LinkingLinking AgriculAgriculturturalal MarketsMarkets toto ProducersProducers Selection Process Results Findings on the highest potential clusters and products November 2003 LL AA MM PP Linking Agricultural Markets to Producers Selection Process Results Findings on the highest potential clusters and products November 2003 Rural and Agricultural Incomes with a Sustainable Environment (RAISE) Contract No. PCE-1-00-99-00001-00 Order No. 822 LAMP Selection Process CONTENTS Acknowledgments ii 1.0 Introduction 1 2.0 Product and Market Selection Process 2 3.0 Selection Process Results 3 3.1 Step One: Market Analysis 3 Table 1. Volume and Growth of Selcted Products 4 Table 2. Analysis Implications 4 3.2 Step Two: Value-Chain Constraints Analysis 6 Table 3. Subsectors, Ranked by Constraint 7 Figure 1. Relative Intensity of Each Value-Chain Constraint 8 Table 4. Value-Chain Constraints Assessment 9 3.3 Step Three: Price-Point Analysis 10 3.4 Step Four: Key Informant Interviews 10 Table 5. Key Informant Interview Results 11 3.5 Step Five: T-Account Analysis 11 Table 6. T-Account Variations 12 4.0 Cross-Comparison of Findings 13 Table 7. Cross-Comparison of Results 14 5.0 Conclusions 14 Attachment 1: Market Analysis, Product Factoids Attachment 2: Eastern European Agricultural Product Growth Rates Attachment 3: Price-Point Analysis, Aggregate and Regional Attachment 4: Record of Meetings with Key Informants Attachment 5: T-Account Analysis, Based on LAMP Project Criteria i LAMP Selection Process ACKNOWLEDGMENTS Authorship of this Report was primarily the work of Mark Huisenga, ARD’s Senior Technical Adviser for the Linking Agricultural Markets to Produc- ers (LAMP) Project.
    [Show full text]
  • Value Chain Analysis of Key Economic Sectors 1
    VALUE CHAIN ANALYSIS OF KEY ECONOMIC SECTORS 1 VALUE CHAIN ANALYSIS OF KEY ECONOMIC SECTORS Banja Luka, October 2014 Publisher Enterprise Development Agency Eda, Banjaluka For publisher Zdravko Miovčić Authors Aleksandar Draganić, Brane Novaković, Goran Janković, Miloš Šipragić English Translation Dragana Čeprkić Design and layout Nenad Savković Printed by GRAFID d.o.o., Banja Luka For the printer Branislav Ivanković Print-run 200 This publication has been produced with the support of Sweden. The content of this publication does not reflect the official opinion of the donor. Responsibility for the information and views expressed in the publication lies entirely with the team of authors of Enterprise Development Agency Eda, Banja Luka. Contents 1. Introduction 5 2. Food Sector and Value Chain for Meat and Meat Products 7 2.1. Overview of the Value Chain for Meat and Meat Products 7 2.2. Food Industry Competitiveness (Porter’s Diamond) 11 2.3. Firm Level – Competitive Pressures within the Value Chain 16 2.4. Meso Level – Supporting Institutions 19 2.5. Macro Level – Framework Conditions 21 2.6. Meta Level 24 2.7. Key Gaps Identified 25 2.8. Summary of Main Findings 27 2.9. Main Recommendations 28 3. Wood Processing Sector and Value Chain for Solid Wood Furniture 31 3.1. Overview of the Value Chain for Solid Wood Furniture 31 3.2. Wood Processing Industry Competitiveness (Porter’s Diamond) 36 3.3. Firm Level - Competitive Pressures within the Value Chain 41 3.4. Meso level - Supporting Institutions 42 3.5. Macro level - Framework Conditions 43 3.6. Meta Level 44 3.7.
    [Show full text]