LANDLOPERSROUTE En Vrije Herenwoningen Met Ruime Tuinen Voor De Leidinggevenden
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
de burcht om tot een indrukwekkend kasteel. Illustere gasten, onder wie Maria van Bourgondië en Keizer Karel, waren er te gast. Na de verwoestingen door PRAKTISCHE INFO 57 km Franse troepen eind achttiende eeuw boden de resterende gebouwen onderdak aan landlopers en daklozen. Vandaag huist in het Gelmelslot een penitentiair schoolcentrum. Startplaatsen met parking: Langs de Vrijheid imponeert de Sint-Katharinakerk, een van de hoogste bakste- • Landloperskapel, Kapelstraat, 2330 Merksplas nen gebouwen in Europa. Het fraai opgeknapte begijnhof staat op de lijst van (N 51 21.334, E 4 49.585) UNESCO Werelderfgoed. • Parking Van Cuyck (achter Sint-Katharinakerk), Jan Van Cuyckstraat, 2320 Hoogstraten 3 Wortel-Kolonie (N 51 23.882, E 4 45.724) Karakteristiek voor Wortel-Kolonie zijn de witte cipierswoningen. Ze illustreren • Stadsboerderij, Veldekensweg 10, 2300 Turnhout treffend de hiërarchie binnen de kolonie: dubbelwoningen voor het personeel (N 51 20.032, E 4 56.155) LANDLOPERSROUTE en vrije herenwoningen met ruime tuinen voor de leidinggevenden. MERKSPLAS - HOOGSTRATEN - TURNHOUT - Net als in Merksplas ontroert de begraafplaats van de landlopers. Hoe fiets je de route? BEERSE - RIJKEVORSEL Je fietst in een gevarieerd landschap met bossen, weilanden en eindeloze De route is bewegwijzerd met witte, zeshoekige bordjes met vermelding dreven. Bootjesven is een echt plaatje. Het contrasteert mooi met het woeste ‘Landlopersroute’. heidegebied errond. In de vroegere boerderij richtte Natuurpunt Markvallei be- zoekerscentrum De Klapekster in. Op donderdag-, vrijdag-, zaterdag- en zon- Lengte: dagnamiddag kun je er terecht voor informatie over de geschiedenis van het 57 km domein en bijzonderheden over de knappe natuur. verkorting vanuit Hoogstraten en Merksplas (westelijke lus): 41 km In het Pure Kempen café ben je welkom voor een drankje en een hapje. verkorting vanuit Turnhout (oostelijke lus): 16 km Traject: FIJNE (PICKNICK)HALTES Het reliëf is vlak. Ongeveer 20% van de Landlopersroute is autovrij en 10% semiverhard. 1 Kapel Achtel De Kapelberg in Achtel, een gehucht van Rijkevorsel, veranderde de voorbije Meldpunt Routedokter eeuwen nauwelijks. De kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën vormt het Ontdek je een probleem tijdens je fietstocht? Is een decor voor allerlei folkloristische activiteiten, waaronder het populaire Sint- bordje verdwenen, beschreven of uitgerukt? Vul het Antoniusfeest in januari. meldingsformulier op www.routedokter.be in. Op diezelfde website vind je bovendien up-to-date 2 Carons Hofke informatie over werken of omleidingen. In de middeleeuwen woonde de heer van Merksplas hier in een omwalde burcht. Vandaag is het aangenaam toeven in dit gemeentepark (5 ha). Info- Colofon: borden vertellen je meer over de rijke geschiedenis. Je vindt er bovendien het Redactie: Toerisme Provincie Antwerpen vzw eerste openbare composttoilet van België. Opmaak: Gekko Druk: Favorit 3 Brongebied van de Mark Kaart: Elke Feusels De rivier de Mark ontspringt bij de Geheulsedijk in Merksplas. Je vindt er een Foto’s: Mie De Backer van de 21 fotogenieke ‘poosplaatsen’ langs de Mark tussen Merksplas en Verantwoordelijk uitgever: Toerisme Provincie Antwerpen vzw, Breda. Een mooi gedicht van Pien Storm van Leeuwen staat gebeiteld in een Koningin Elisabethlei 16, 2018 Antwerpen grote witte zwerfkei. Copyright tekst, kaart en traject: Toerisme Provincie Antwerpen TOERISME PROVINCIE ANTWERPEN 4 Stadsboerderij Turnhout De informatie werd met zorg verzameld. Wijzigingen zijn altijd mogelijk, De Veldekenshoeve uit 1840 is een typisch Kempense langgevelboerderij. maar vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Landlopersroute Turnhout restaureerde en breidde de hoeve uit tot een levendige stadsboerderij. 57 km Wandel rond in de zelfoogsttuin met groenten, kruiden en fruit of loop even tot D/2015/0408/14 bij de dieren of de bijenhal. Surf naar www.kempen.be voor toeristische info, fietsnieuws en logeertips. 5 Blakheide TOERISME VLAANDEREN Op de grens van Beerse, Merksplas en Rijkevorsel ontdek je een authentiek Kempens landschap met vennen, heide en bos. De 25 ha grote kleiput in na- tuurgebied Blakheide trekt heel wat watervogels aan. De kijkhut helpt je om zeldzame soorten te spotten. Landlopersroute_3-luik_2015_DEF.indd 1 13/08/15 10:22 2,8 17 2 LEGENDE Begijnhof Recreatiedomein Ijsverkoop HAL Kerk Watermolen Drinkwaterfontein 2,3Fietsverhuur 1,8 3,8 22 94 83 2,7 etsknooppunt Kapel Hal HAL 18 25 Windmolen Brouwerij1,8 Fietspunt 91 N14 81 0,7 Kasteel CASTELRÉ BezoerkerscentrumMerkske Picknickplaats4,4 Infokantoor Landlopersroute (verhard) ZIGRAECK Castelré 2 Schaluinen Boerderij Museum 3,2 Automaat Fietsinrijpunt Landlopersroute82 (semi-verhard) 19 SCHOORSTRAAT Met dank aan Toerisme Provincie Antwerpen ©2015 | Nadruk of aanpassing SCHOOTSENHOEK onder gelijk welke vorm is verboden | Kaartontwerp TPA & Elke Feusels | 1,3 3,5 www.provincieantwerpen.be | Voor verbeteringen en suggesties op de routes3,3 en de bewegwijzering: www.routedokter.be Het Marksken 2,5 Minderhout Bezoekerscentrum De Klapekster 87 Bootjesven Landlopersroute BOSUIL 2,9 1 52 2,1 12 0,6 2 3 HEIKANT 08 ZONDEREIGEN De voormalige landloperskolonies in Wortel en Merksplas bieden een fascine- 2 Gelmelslot 11 KOLONIE 53 Mark 6,5 3,5 rende mix van natuur, erfgoed en verhalen. Samen met de Nederlandse koloniën 99 Wortel-Kolonie stonden ze aan de wieg van het moderne denken over armoedezorg en het Wortel 1,1 3,4 geloof in een maakbare samenleving. STRIKKE- Weelde- In 1823 arriveerden de eerste behoeftige gezinnen in de Vrije Kolonie van Wortel. WEG 3,1 2,3 Station Twee jaar later gingen ‘beroepsbedelaars’ verplicht aan de slag in de Onvrije HOOGSTRATEN 10 N119 ACHTELSE- PAMPAWEG GEHEUL Kolonie van Merksplas. Het ging om een vooruitstrevend en grootschalig sociaal STRAAT N124 N132 experiment: tussen 1818 en 1825 zetten de landlopers woeste grond om in een 35 3,6 3,8 3,8 rijk en afwisselend landschap. De kaarsrechte dreven weerspiegelen de tucht en 2 3 Graafsbos de orde die er vroeger heersten. DIEPTE 05 Beide Kolonies - samen ruim 1000 ha groot - zijn intussen als landschap be- BELS LIJNTJE 29 BOLK Mark 1 06 schermd, de meeste gebouwen als monument. Mogelijk volgt in 2018 een NERING Achtel 2 erkenning als UNESCO Werelderfgoed. Onder voorzitterschap van Kempens Park Carons BERKELAAR Landschap werken diverse partners aan de herbestemming en de verdere Zandweg Molenzijdseheide Hofke 3,5 Zwart Grote 2,1 Kleine Mark 31 Klotteraard openstelling. 0,9 Water Kleine 34 Turnhouts 3,3 Klotteraard Vennengebied TIP: download voor je vertrek de Kolonie-app, gratis beschikbaar in 1,8 07 KAPELSTRAAT 2 36 Merksplas- Klein Google Play en de App Store. Ringgracht Kolonie Engelandhoeve Domberg- Bezoekerscentrum Brongebied 3 5,9 Landloperskapel heide (vanaf 2016) 1 3,5 13 van de Mark P BLIKVANGERS RIJKEVORSEL 3,9 1,8 30 03 0,7 MERKSPLAS 1,7 TARSTRAAT6,2 1,1 In het spoor van de landlopers N131 5,9 3,5 N124 Peerdsven 04 1 Merksplas-Kolonie HEIZIJDE 02 De befaamde architect en stedenbouwkundige Victor Besme ontwierp het dre- 1,3 N132 DENNENSTR. Dellenloop 4,6 3,7 venpatroon en de gebouwen in Merksplas-Kolonie. Zo combineert de Landlo- 5 perskapel een industrieel interieur met een religieus gebouw, een unicum in de 4 Belgische architectuurgeschiedenis. Het Gevangenismuseum in de kapel vertelt LOONWEG Het Looi Blakheide Kanaal van Dessel naar Schoten het verhaal van het Belgische gevangeniswezen. Het vroegere slaapcomplex Brug 7 Sint-Jozef 2,4 01 Brug 1 Brug 4 over Turnhout 85 OSSENWEG voor de landlopers fungeert nu als strafinrichting en centrum voor illegalen. In Brug 5 Brug 2 Fietsbrug 49 DIJKSTRAAT 0,8 2,9 2016 opent bij de Grote Hoeve een bezoekerscentrum met horecazaak. 1,7 2,8 Brug 3 84 0,3 71 4,3 45 3,6 72 BEERSE Naast opmerkelijke monumenten telt Merksplas-Kolonie enkele mysterieuze VAARTSTRAAT Brug 6 0,8 plekjes, waaronder de begraafplaats met anonieme witte kruisjes. Het landschap TURNHOUT in Merksplas-Kolonie zit vol afwisseling: dreven, akkers, weiden, bossen, heide, Den Hout 68 60 vennen, kleiputten en visvijvers. 1,9 2,4 2,9 N12 R13 5 DEN ABT Natuurgebied Paalkamperen Jachthaven Stadspark 2 Hoogstraten 73 OOSTMALSE WEG N 48 Tussen het centrum en Wortel ligt het Gelmelslot, de vroegere residentie van de Konijnenberg 0 km 2 km Fietscafe Gevaarlijke oversteek Uitzicht/uitkijktoren 2,9 N19 heren van Hoogstraten. Rond de oorsprong hangt veel mysterie. In de zestiende VOSSELAAR Hotel Station Aa eeuw verbouwde een telg uit de gerenommeerde architectenfamilie Keldermans 3,7 5,6 Landlopersroute_3-luik_2015_DEF.indd 2 13/08/15 10:22.