<<

Teithiau Cerdded Nantgaredig, Pont-ar-gothi a Llanegwad Nantgaredig, Pont-ar-gothi and Llanegwad Country Walks

●1 Adeiladwyd y bont gerrig tri bwa wych dros y Tywi ●7 Adeiladwyd Plas Alltyferin ar ●1 The fine, three-arched stone bridge over the Towy at ●6 Holy Trinity church was built by Henry James Bath, a yn -yr-ynys, i’r de o Nantgaredig, yn 1786, ar adeg pan gyfer y teulu Bath yn 1869. Cafodd y tyˆ ei Llandeilo-yr-ynys, south of Nantgaredig, was built in 1786, a time wealthy entrepreneur who lived in Alltyferin mansion which once gafodd amryw o ffyrdd tyrpeg newydd eu hadeiladu i foderneiddio ddymchwel yn yr 1950au ond mae olion o when many new turnpike roads were being built to modernise the stood on the opposite side of the River Cothi. It was started in rhwydwaith ffyrdd y wlad. fawredd yr ystad yn para o hyd yn y communications network of the country. 1865 and consecrated in 1878.The gentlemen of the mansion dirwedd leol. Mae’r rhododendronau a’r walked to the church (crossing the river by a footbridge behind the ●2 Mae afon Tywi yn gorlifo’i glannau yn aml, gan orlifo i coed castanwydd yn y llwyni yma yn ●2 The river Towy frequently bursts its banks, spilling over church) while the ladies went by coach and horses along the road. orlifdir helaeth lle mae dyddodion yr afon yn rhoi maeth i’r caeau nodweddiadol o’r coed y byddai ystadau y onto an extensive flood plain where the river deposits enrich the At the time of writing this church is open each Thursday afternoon o’i gwmpas. Mae’r borfa fras yn denu heidiau o Wyddau Canada eu plannu. surrounding fields. The lush grass attracts flocks of Canada for visitors. a gwelir Hwyaid Danheddog hardd ar yr afon o bryd i’w gilydd. Geese, while Goosanders (beautiful saw-billed ducks) can Cafodd yr adar prin hyn sy’n bwyta pysgod eu cofnodi am y tro ●8 Yn union y tu allan i fynedfa’r Gât occasionally be seen on the river. These scarce fish-eating ●7 Alltyferin Mansion was built for the Bath family in 1869. cyntaf fel adar magu yn Sir Gaerfyrddin yn 1980. Yn ystod Ddeheuol i ystâd Alltyferin saif Glan-Cothi, sef tyˆ birds were first recorded as a breeding bird in The house was demolished in the 1950s but there is still evidence misoedd yr haf mae’r glannau afon tywodlyd yn darparu mannau fferm yn wreiddiol a newidiwyd yn adeilad mwy crand in 1980. During the summer months the of the estate’s grandeur to be found in the local landscape. The nythu i Wenoliaid y Traeth, tra bod Telorion yr Hesg i’w gweld neu erbyn blynyddoedd cyntaf y bedwaredd ganrif ar sandy riverbanks provide nesting sites for Sand Martins, rhododendrons and chestnut trees in the woods here are typical of eu clywed yn aml yn y llwyni a’r coed ar hyd yr afon. bymtheg pan oedd yn gartref y teulu Hughes. Bu while Sedge Warblers can often be estate planting. Howell Harris sef arweinydd enwog y seen or heard in the shrubs and ●3 Roedd y trenau a arferai redeg ar hyd Rheilffordd Canolbarth Methodistiaid yn pregethu yma ar sawl trees lining the river. ●8 Just outside the South Gate entrance to the Alltyferin Cymru a Chyffordd Caerfyrddin (a agorwyd yn 1865) yn sefyll achlysur yng nghanol y ddeunawfed estate stands Glan-Cothi, originally a farmstead but transformed yng Ngorsaf Nantgaredig ar un adeg. Saif Gwesty’r Rheilffordd ganrif. ●3 Trains running on the into a grander building by the early 19th century when it was the gerllaw’r hen orsaf ac mae’n dal ar agor er i’r rheilffordd gau yn Central Wales and home of the Hughes family. The famous Methodist leader Howell 1963. Mae cysylltiadau ffyrdd pob cyfnod wedi rhedeg ar hyd ●9 Mae castell mwnt Pen y Cnap, a Junction Railway Line (opened in 1865) Harris preached here on several occasions in the mid 18th century. Dyfrgi gorlifdir y Tywi. Mae’r ffordd Rufeinig rhwng ceyrydd Llandeilo a saif i’r gorllewin o Lanegwad, yn dyst i’r gwrthdaro yn y Otter once stopped at Nantgaredig station. The Railway Chaerfyrddin yn rhedeg yn gyfochrog â’r A40. ddeuddegfed ganrif a’r drydedd ganrif ar ddeg rhwng tywysogion Hotel stands beside the old railway station and is still open for ●9 Pen y Cnap motte castle, which stands to the west of pwerus Dinefwr, a’r goresgynwyr Eingl-Normanaidd. Brwydrwyd business despite the closure of the railway in 1963. Llanegwad, is a relic of the conflicts of the 12th and 13th ●4 O’r fan hon mae golwg glir ar fryngaer Oes Haearn o’r dros ddyffryn Tywi nes cwymp y tywysogion ym mlynyddoedd Communication routes of all periods have run along the Towy centuries between the powerful princes of Dinefwr, and the Anglo- enw Allt Myrddin i’r gorllewin. Yn ôl traddodiad mae cysylltiad olaf y drydedd ganrif ar ddeg. Yn ôl yr hyn a gofnodwyd fe floodplain. The Roman road between the forts of Llandeilo and Norman invaders. The Towy valley was fought over until the fall of rhwng Allt Myrddin a Myrddin y dewin chwedlonol (Myrddin enillwyd Castell Llanegwad gan Rhys Ieuanc, mab Arglwydd Rhys, Carmarthen runs parallel to the modern A40. princes in the late 13th century. Llanegwad Castle was recorded chwedl Arthur). Mae canolfan ymwelwyr yn Fferm Allt Myrddin a yn 1203. as being gained by Rhys Ieuanc, son of the gellir ymweld â’r bryngaer. Lord Rhys, in 1203.

●5 Roedd Melin Mynachdy sy’n dyˆ preifat erbyn hyn yn felin flawd ar un adeg. Fe’i hadeiladwyd yn yr Oesoedd 6 AlltyferinAlltyferin MMansionansion Canol a hon oedd melin Plas Mynachdy oedd yn 7 5 PlasPlas AlltyferinAlltyferin eiddo i fynachod Abaty Talyllychau. Nant-y-saerNant-y-saer TheThe GroveGrove 8

WaWaun-yr-afrun-yr-afr AbersalfachAbersalfach 10 CilardduCilarddu Glan-CothiGlan-Cothi PePenbrynnbryn Peen-yr-alltn-yr-allt 4 AlltygogAlltygog FFarmarm Allt-y-gogAllt-y-gog TirdailTirdail WhiteWhite MillMill A40A4

DanyralltDanyrallt 0 Pont-ar-gothiont-ar-gothi LlandeiloLlandeilo i

Felin-Wenelin-Wen i h h t

R t o

ive o LlanegwadLlanegwad C r C To w w NantgaredigNantgaredig n 9 y fo i A CarmarthenCarmarthen Tyw CaerfyrddynCaerfyrddyn Afon StandingStanding KincoedKincoed LlwchgwynLlwchgwyn StonesStones AbercothiAbercothi 3 HouseHouse

2 0 1

3

4 ●6 Adeiladwyd eglwys y B4310B Drindod Sanctaidd gan Henry James Bath, 1 mentergarwr cefnog a oedd yn byw ym mhlas Alltyferin a ●10 This lane with hedges on either side was once a B4300B4300 safai ar ochr arall Afon Cothi. Fe’i dechreuwyd yn 1865 a’i drover’s road used for moving livestock to market. It provides fine chysegru yn 1878. Arferai dynion y plas gerdded i’r eglwys (gan views of the surrounding countryside. Throughout the spring and groesi’r afon dros bompren y tu ôl i’r eglwys) tra arferai’r ●10 Roedd y llwybr hwn gyda’i wrychoedd summer months the hedgebanks along the way are a delight, merched deithio mewn cert a cheffyl ar hyd y ffordd. ar y ddwy ochr yn ffordd borthmyn ar un adeg ac yn cael ei crammed with flowers of all colours and hues. The bright yellow Ar adeg ysgrifennu hwn mae’r eglwys ar agor i ymwelwyr bob ddefnyddio i fynd ag anifeiliaid i’r farchnad. Yma ceir golygfeydd ●4 There is a clear view from here of the Iron Age hillfort of flowers of Lesser Celandine herald the return of spring, and the prynhawn dydd Iau. gwych o’r wlad o gwmpas. Trwy gydol y gwanwyn a’r haf mae’r Allt Myrddin to the west. Allt Myrddin is linked by tradition to the flowers of Dogs Mercury, Stitchwort, Red Campion and Cow cloddiau ar hyd y ffordd yn wledd i’r llygad gan eu bod yn orlawn legendary Welsh magician Myrddin (the Merlin of Arthurian parsley soon follow. They all jostle for position amongst a wide o flodau o bob lliw a llun. Mae blodau melyn llachar Llygad Ebrill legend). There is a visitor centre at Allt Myrddin Farm and the variety of grasses and ferns. yn dangos bod y gwanwyn wedi dychwelyd, ac mae blodau hillfort can be visited. Bresych y Cyˆn, Llygad Madfall, Blodyn Taranau a’r Gegiden Fenyw yn ymddangos yn fuan wedyn. Mae’r rhain i gyd yn gwthio am le ●5 Felin Mynachdy, now a private house, was once a corn ymhlith amrywiaeth fawr o laswellt a rhedyn. mill. It has medieval origins and was the mill of the Mynachdy Grange owned by the monks of Abbey. Llwybrau a Argymhellir Recommended Route Hawliau Tramwy Eraill Other Rights of Way Milltir / Miles 1 M Hawlfraint y Goron © Crown Copyright LA09007L/97/01 Km 1 Km

Llanelli

afon hefyd yr un mor ddiddorol sef y cloddiau yn yr haf. yr yn cloddiau y sef ddiddorol mor un yr hefyd afon

Ammanford

Gwyddonol Arbennig ac Ardal Gadwraeth Arbennig. Mae’r ardaloedd sydd i ffwrdd o’r ffwrdd i sydd ardaloedd Mae’r Arbennig. Gadwraeth Ardal ac Arbennig Gwyddonol Rhydaman

amrywiaeth o blanhigion ac anifeiliaid prin ac fe’i dynodwyd yn Safle o Ddiddordeb o Safle yn dynodwyd fe’i ac prin anifeiliaid ac blanhigion o amrywiaeth areas is no less interesting, the hedge-banks in summer in hedge-banks the interesting, less no is areas

Carmarthen

& LLANEGWAD &

Caerfyrddin

helaeth yn rhedeg ar ei hyd yw prif nodwedd yr ardal. Mae’r afon yn cynnal yn afon Mae’r ardal. yr nodwedd prif yw hyd ei ar rhedeg yn helaeth Scientific Interest and as a Special Area of Conservation. Away from the river the river the from Away Conservation. of Area Special a as and Interest Scientific

Llandeilo

PONT-AR-GOTHI

NANTGAREDIG,

Gwastadedd eang dyffryn afon Tywi gyda gorlifdiroedd a thir amaethyddol thir a gorlifdiroedd gyda Tywi afon dyffryn eang Gwastadedd supports a variety of rare plant and animal life and is designated as a Site of Special of Site a as designated is and life animal and plant rare of variety a supports

Gooseander

Hwyaden ddanheddog Hwyaden flood plains and agricultural land, is the dominant feature of the area. The river The area. the of feature dominant the is land, agricultural and plains flood Llanymddyfri

Arglwydd ym . ym Arglwydd The broad sweep of the Towy river valley, skirted by extensive by skirted valley, river Towy the of sweep broad The

Newcastle Emlyn Newcastle

Castellnewydd Emlyn Castellnewydd hon yn ôl pob tebyg) a hebrwng carcharorion i lys yr lys i carcharorion hebrwng a tebyg) pob ôl yn hon

Lampeter Arglwydd (Melin Cothi gerllaw’r bont ym Mhontargothi oedd Mhontargothi ym bont gerllaw’r Cothi (Melin Arglwydd prisoners to the Lord’s court at Meidrim. at court Lord’s the to prisoners

Llanbedr Pont Steffan Pont Llanbedr

trigolion i’r Arglwydd yn cynnwys cynnal a chadw Melin yr Melin chadw a cynnal cynnwys yn Arglwydd i’r trigolion Mill near the bridge in Pont-ar-gothi) and escorting and Pont-ar-gothi) in bridge the near Mill

rent 1326 a elwid Llyfr Du Tyddewi roedd dyletswyddau’r roedd Tyddewi Du Llyfr elwid a 1326 rent included maintenance of the Lord’s Mill (probably the Cothi the (probably Mill Lord’s the of maintenance included

Tyddewi oedd Llanegwad yn yr Oesoedd Canol. Yn ôl rhôl ôl Yn Canol. Oesoedd yr yn Llanegwad oedd Tyddewi rent roll of 1326, shows that the inhabitants’ duties to the Lordship the to duties inhabitants’ the that shows 1326, of roll rent

0870 6082 608 6082 0870

pob sôn. Tref bwrdeistref fechan dan reolaeth Esgob reolaeth dan fechan bwrdeistref Tref sôn. pob town controlled by the Bishop of St David’s. The Black Book of St. David’s, a David’s, St. of Book Black The David’s. St of Bishop the by controlled town

All Wales Public Information Helpline: Helpline: Information Public Wales All

Oesoedd Tywyll a sefydlodd yr eglwys gyntaf yma yn ôl yn yma gyntaf eglwys yr sefydlodd a Tywyll Oesoedd founded the first church here. In medieval times Llanegwad was a small borough small a was Llanegwad times medieval In here. church first the founded

For up-to-date information, phone the phone information, up-to-date For Transport: Public

Mae Llanegwad yn dwyn ei enw o Egwad sef un o seintiau’r o un sef Egwad o enw ei dwyn yn Llanegwad Mae Llanegwad takes its name from Egwad, a saint of the Dark Ages, who is said to have to said is who Ages, Dark the of saint a Egwad, from name its takes Llanegwad

Gwasanaethau Trafnidiaeth Gyhoeddus Ledled Cymru ffoniwch: ffoniwch: Cymru Ledled Gyhoeddus Trafnidiaeth Gwasanaethau

I gael y wybodaeth ddiweddaraf am y am ddiweddaraf wybodaeth y gael I Gyhoeddus: Trafnidiaeth

Mae’r pentref yn enwog am y tair tafarn sydd yno. sydd tafarn tair y am enwog yn pentref Mae’r three inns. three

Melin Cothi yn segur ers amser maith ac nid yw Capel y Santes Fair yno bellach. yno Fair Santes y Capel yw nid ac maith amser ers segur yn Cothi Melin long disused and St Mary’s Chapel no longer remains. The village is notable for its for notable is village The remains. longer no Chapel Mary’s St and disused long

. for enjoying the countryside the enjoying for

melin flawd a chapel yn agos at y bont bresennol yn yr Oesoedd Canol, ond mae ond Canol, Oesoedd yr yn bresennol bont y at agos yn chapel a flawd melin mill and a chapel close to the present bridge in medieval times, but the Cothi Mill is Mill Cothi the but times, medieval in bridge present the to close chapel a and mill Llyn Llech Owain near , all offering excellent opportunities excellent offering all Gorslas, near Owain Llech Llyn

Rufeinig sy’n mynd ar hyd y dyffryn wedi croesi’r afon yn ymyl y fan hon. Roedd hon. fan y ymyl yn afon croesi’r wedi dyffryn y hyd ar mynd sy’n Rufeinig that runs along the valley must have crossed the river near here. There was a corn a was There here. near river the crossed have must valley the along runs that Pembrey Country Park, Gelli Aur near Llandeilo and and Llandeilo near Aur Gelli Park, Country Pembrey

nwta hr r he onr ak nCratesie– Carmarthenshire in Parks Country three are there that know Lle pontio hynafol dros yr Afon Cothi yw Pont-ar-gothi ac mae’n rhaid bod y ffordd y bod rhaid mae’n ac Pont-ar-gothi yw Cothi Afon yr dros hynafol pontio Lle Pont-ar-gothi is an ancient bridging point over the River Cothi, and the Roman road Roman the and Cothi, River the over point bridging ancient an is Pont-ar-gothi

Now that you have enjoyed one of our walks you may like to like may you walks our of one enjoyed have you that Now

www.carmarthenshire.gov.uk Sant yn y 6ed ganrif sef un o fawrion yr Eglwys Gristnogol gynnar yng Nghymru. yng gynnar Gristnogol Eglwys yr fawrion o un sef ganrif 6ed y yn Sant the great figures of the early Christian church in Wales. in church Christian early the of figures great the

elephone: (01554) 747500 (01554) elephone: T

sef oes y ffermwyr cyntaf. Yn ôl pob sôn, gerllaw yn Llandeilo-yr-ynys y ganwyd Teilo ganwyd y Llandeilo-yr-ynys yn gerllaw sôn, pob ôl Yn cyntaf. ffermwyr y oes sef Llandeilo-yr-ynys was reputedly the birthplace of St Teilo in the 6th century, one of one century, 6th the in Teilo St of birthplace the reputedly was Llandeilo-yr-ynys

y’r Nant, Trostre Business Park, , SA14 9UT. SA14 Llanelli, Park, Business Trostre Nant, y’r T

wedi bod yn fannau pwysig ar gyfer cynnal seremonïau yn ystod y cyfnod Neolithig cyfnod y ystod yn seremonïau cynnal gyfer ar pwysig fannau yn bod wedi ceremonial sites during the Neolithic period, the age of the first farmers. Nearby, farmers. first the of age the period, Neolithic the during sites ceremonial

yside Unit, yside Countr and Parks

yn ôl sy’n rhoi tystiolaeth o drigolion cyntaf yr ardal. Credir bod y meingylchoedd hyn meingylchoedd y bod Credir ardal. yr cyntaf drigolion o tystiolaeth rhoi sy’n ôl yn first inhabitants of the region. Henges are thought to have been important been have to thought are Henges region. the of inhabitants first For further information of walks in this series contact: contact: series this in walks of information further For

y walks in Carmarthenshire. in walks y countr of series a of one is This pwysicaf yw gweddillion cofadail meingylch a adeiladwyd dros 5,000 o flynyddoedd o 5,000 dros adeiladwyd a meingylch cofadail gweddillion yw pwysicaf remains of a henge monument, built over 5,000 years ago, evidence of some of the of some of evidence ago, years 5,000 over built monument, henge a of remains

gweddillion mwy hynafol serch hynny o gwmpas y pentref. Un o’r safleoedd o’r Un pentref. y gwmpas o hynny serch hynafol mwy gweddillion remains around the village. Amongst the most significant sites are the earthwork the are sites significant most the Amongst village. the around remains ant to know more? know to ant W

am hafnau, gorgloddiau a phontydd. Mae phontydd. a gorgloddiau hafnau, am bridges. There are, however, more ancient more however, are, There bridges.

rheilffordd mewn sawl man, felly gwyliwch felly man, sawl mewn rheilffordd so look out for cuttings, embankments and embankments cuttings, for out look so

cyfleoedd rhagorol i bawb fwynhau cefn gwlad. cefn fwynhau bawb i rhagorol cyfleoedd llwybrau cerdded yn croesi gwely’r lein gwely’r croesi yn cerdded llwybrau cross the railway track bed at several points, several at bed track railway the cross

a Llyn Llech Owain ar bwys Gorslas. Mae pob un yn cynnig yn un pob Mae Gorslas. bwys ar Owain Llech Llyn a

gweld rhai o adeiladau’r orsaf o hyd. Mae’r hyd. o orsaf adeiladau’r o rhai gweld station buildings can still be seen. The walks The seen. be still can buildings station

Pen-bre, Gelli Aur ar bwys Llandeilo, bwys ar Aur Gelli Pen-bre,

1865. Caeodd y lein yn 1963, ond gellir ond 1963, yn lein y Caeodd 1865. 1865. The line closed in 1963, but some but 1963, in closed line The 1865.

bod yna dri pharc gwledig yn Sir Gaerfyrddin – – Gaerfyrddin Sir yn gwledig pharc dri yna bod

ddatblygodd ar ôl dyfodiad y rheilffordd yn rheilffordd y dyfodiad ôl ar ddatblygodd developed after the arrival of the railway in railway the of arrival the after developed dded un o’n llwybrau, efallai y carech wybod carech y efallai llwybrau, o’n un dded cer wedi chithau A

Pentref modern yw Nantgaredig a Nantgaredig yw modern Pentref Nantgaredig is a modern village that village modern a is Nantgaredig

www.sirgar.gov.uk

Ffôn: (01554) 747500 (01554) Ffôn:

sef Nantgaredig, Pont-ar-gothi a Llanegwad. a Pont-ar-gothi Nantgaredig, sef ar-gothi and Llanegwad. and ar-gothi y’r Nant, Parc Busnes Trostre, Llanelli, SA14 9UT. SA14 Llanelli, Trostre, Busnes Parc Nant, y’r T

ciau a Cefn Gwlad, Cefn a ciau Par Uned yn doreithiog o ran ei archaeoleg a’i hanes a’i archaeoleg ei ran o doreithiog yn archaeology and history: Nantgaredig, Pont- Nantgaredig, history: and archaeology

cysylltwch a’r: a’r: cysylltwch

bychan ar hyd dyffryn Tywi, gyda phob un phob gyda Tywi, dyffryn hyd ar bychan along the Towy valley, all with a wealth of wealth a with all valley, Towy the along

I gael rhagor o wybodaeth am y llwybrau yn y gyfres gyfres y yn llwybrau y am wybodaeth o rhagor gael I

Mae’r daflen hon yn cynnwys tri phentref tri cynnwys yn hon daflen Mae’r This leaflet encompasses three small villages small three encompasses leaflet This

es Llwybrau Sir Gaerfyrddin. Sir Llwybrau es gyfr o un yn hwn llwybr Mae’r

Eisiau gwybod rhagor? gwybod Eisiau Nantgaredig, Pont-ar-gothi and Llanegwad and Pont-ar-gothi Nantgaredig, ont-ar-gothi a Llanegwad a ont-ar-gothi P Nantgaredig,

Y Teithiau Cerdded The Walks Nantgaredig Mae’r llwybr cerdded i’r gorllewin o bentref bychan hardd Llanegwad yn cynnig taith The circular walk to the west of the attractive little village of Llanegwad offers a hamddenol ar dir cymharol wastad. Ar adeg ysgrifennu hwn, nid oes camfa ar y gentle stroll on fairly even ground. At the time of writing, there are no stiles on this llwybr hwn o gwbl (oni bai eich bod yn cymryd y daith fyrrach ar hyd y llwybr sy’n path (unless the route is shortened by taking the path running north from mynd tua’r gogledd o ffermdy Llwchgwyn) ac felly mae’n addas ar gyfer cerddwyr Llwchgwyn farmhouse) so it is suitable for walkers with limited mobility. It is Nantgaredig sydd ond yn gallu cerdded rhyw ychydig. Tua 3.5km (2.25 milltir) yw hyd y daith approximately 3.5km (2.25 miles) long and provides picturesque views along the ac mae golygfeydd gwych oddi yno ar hyd dyffryn Tywi. Mae’r llwybrau sy’n mynd Towy valley. The paths running east and west from Nantgaredig are quite level but i’r dwyrain a’r gorllewin o Nantgaredig yn eithaf gwastad ond mae ambell gamfa ar do have some stiles on them. The paths to the north of the A40 are a little more eu hyd. Mae’r llwybrau i’r gogledd o’r A40 ychydig yn fwy anodd gyda pheth tir taxing with some steeper ground and may be muddy in places even during the mwy serth ac mae’n bosibl y byddant yn lleidiog mewn rhai mannau hyd yn oed yn summer. Stout footwear is therefore recommended. ystod yr haf. Argymhellwn eich bod yn gwisgo esgidiau cryf. Please note. Some of the paths lead to sections of "A" class road with fast moving Sylwer. Mae rhai o’r llwybrau’n arwain at rannau o ffordd dosbarth "A" gyda thraffig traffic and without pavements. Children will need close supervision. cyflym arni a dim palmentydd. Bydd angen goruchwylio plant yn ofalus iawn.

Y Rheolau Cefn Gwlad The Country Code

Mwynhewch gefn gwlad a pharchwch ei fywyd a'i waith. Enjoy the countryside and respect its life and work. ■ Gofalwch nad ydych yn achosi tanau. ■ Guard against all risk of fire. ■ Caewch bob gât. ■ Fasten all gates. ■ Gofalwch fod gennych reolaeth ar eich cwˆn. ■ Keep your dogs under close control. ■ Cadwch ar lwybrau cyhoeddus ar draws tir amaeth. ■ Keep to public paths across farmland. ■ Defnyddiwch gatiau a sticlau i groesi ffensys, perthi a waliau. ■ Use gates and stiles to cross fences, hedges and walls. Llwybrau Sir Gaerfyrddin ■ Gadewch lonydd i dda byw, cnydau a pheiriannau. ■ Leave livestock, crops and machinery alone. Carmarthenshire County Walks ■ Ewch â'ch sbwriel nôl gyda chi. ■ Take your Litter home. Pont-ar-gothi & Llanegwad ■ Helpwch ni i gadw pob ffynhonnell dwˆr yn lân ■ Help to keep all water clean. ■ Diogelwch fywyd gwyllt, planhigion a choed. ■ Protect Wildlife plants and trees. ■ Cymerwch ofal arbennig ar ffyrdd cefn gwlad. ■ Take special care on country roads. ■ Peidiwch â gwneud unrhyw swˆn diangen. ■ Make no unnecessary noise.