Van Necrofiele Smeerlapperij Naar De Negende Kunst - De Positie Van Het Stripverhaal in Tsjechië En België
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
FILOZOFICKÁ FAKULTA UNIVERZITY PALACKÉHO V OLOMOUCI Katedra nederlandistiky MAGISTERSKÁ DIPLOMOVÁ PRÁCE NIZOZEMSKÁ FILOLOGIE SE ZAMĚŘENÍM NA ODBORNÝ JAZYK Van necrofiele smeerlapperij naar de negende kunst - De positie van het stripverhaal in Tsjechië en België Position of the comic in the Czech Republic and Belgium Postavení komiksu v České republice a v Belgii MILANA BASLEROVÁ Begeleider: Drs. Bas Hamers Olomouc 2013 Prohlášení: Prohlašuji, že jsem svou magisterskou diplomovou práci vypracovala samostatně a že jsem v ní uvedla veškerou použitou literaturu a ostatní zdroje. V Olomouci dne 19. dubna 2013 Milana Baslerová Dankbetuiging: Ik wil graag van harte mijn dank aan mijn scriptiebegeleider, Drs. Bas Hamers, betuigen voor zijn verantwoordelijke houding tot het begeleiden van deze scriptie, voor zijn snelle reacties en voor zijn enthousiasme dat soms groter dan het mijne was. Mijn dank gaat verder uit naar de voornaamste Tsjechische kenner van het stripverhaal Tomáš Prokůpek die mij waardevolle informatie over de Tsjechische stripscene verschafte en aan alle mensen die aan mijn onderzoek deelnamen. INHOUD 1 INLEIDING ......................................................................................................... 6 2 STRIPVERHAAL IN HET ALGEMEEN ..................................................... 10 2.1 Van infantiel genre naar serieus genomen product ......................................... 10 2.2 Stripverhaal in de greep van andere kunstvormen .......................................... 13 2.3 Universele definitie van het stripverhaal ........................................................ 14 2.4 Vormen van stripverhalen ............................................................................... 16 2.5 Thematiek van stripverhalen ........................................................................... 18 3 STRIPSTROMINGEN ..................................................................................... 21 3.1 Comic .............................................................................................................. 21 3.1.1 Superheldencomic ................................................................................... 21 3.1.1.1 Ontwikkeling ...................................................................................... 22 3.1.1.2 Kenmerken van superheldencomics ................................................... 24 3.1.1.3 Types van superheldencomics ............................................................ 24 3.1.1.4 Perceptie van de superheldencomic .................................................... 25 3.1.2 Underground comic ................................................................................ 26 3.2 Manga ............................................................................................................. 26 3.2.1 Begrippen ................................................................................................ 27 3.2.2 Ontwikkeling .......................................................................................... 27 3.2.3 Tekenstijl ................................................................................................ 28 3.2.4 Types van manga .................................................................................... 29 3.2.5 Mangaka .................................................................................................. 30 3.2.6 Perceptie van manga ............................................................................... 32 3.3 Franco-Belgisch stripverhaal .......................................................................... 32 3.3.1 Ontwikkeling .......................................................................................... 33 3.3.2 Kenmerken .............................................................................................. 34 3.3.2.1 Tekenstijl ............................................................................................ 34 3.3.2.2 Publicatievorm .................................................................................... 36 3.3.3 Genres ..................................................................................................... 36 3.3.4 Perceptie van het Franco-Belgische stripverhaal .................................... 38 4 TSJECHISCH STRIPVERHAAL .................................................................. 39 4.1 Perceptie van stripverhalen in de loop der tijd ............................................... 39 4.1.1 Van ontstaan tot het eerste verbod: 1922 – 1945 .................................... 39 4.1.2 De Praagse Coup en de jaren vijftig ....................................................... 41 4.1.3 Dooi in de jaren zestig ............................................................................ 43 4.1.4 Donkere tijden in de jaren zeventig ........................................................ 44 4.1.5 De jaren tachtig ....................................................................................... 45 4.1.6 Nieuwe hoop in de jaren negentig .......................................................... 46 4.1.7 Nieuwe generatie, nieuwe werelden, nieuwe helden .............................. 48 4.2 Specifieke aspecten van Tsjechische stripverhalen ........................................ 49 4.2.1 Club stripverhaal ..................................................................................... 49 4.2.2 Propaganda .............................................................................................. 51 4.3 Uitgeven en distributie van stripverhalen in Tsjechië .................................... 52 4.4 Stripfestivals in Tsjechië ................................................................................. 53 4.5 Bestuderen van het stripverhaal in Tsjechië ................................................... 54 5 BELGISCH STRIPVERHAAL ....................................................................... 55 5.1 België als stripland .......................................................................................... 55 5.2 Ontwikkeling van het Belgische stripverhaal ................................................. 56 5.2.1 Van ontstaan tot het interbellum ............................................................. 57 5.2.2 De Tweede Wereldoorlog en naoorlogse jaren ....................................... 58 5.2.3 Vrouwelijke stripfiguren tot de jaren zeventig ....................................... 58 5.2.4 De jaren tachtig en negentig ................................................................... 59 5.2.5 Nieuwe generatie stripmakers ................................................................. 60 5.3 Specifieke aspecten van Belgische stripverhalen ........................................... 62 5.3.1 Belgische scholen ................................................................................... 62 5.3.1.1 Vlaamse school ................................................................................... 62 5.3.1.2 Franstalige school ............................................................................... 64 5.3.2 Stripbladen .............................................................................................. 65 5.3.2.1 Spirou .................................................................................................. 65 5.3.2.2 Tintin ................................................................................................... 67 5.3.3 Hergé als racist en collaborateur? ........................................................... 68 5.4 Uitgeven van stripverhalen in België .............................................................. 69 5.5 Stripfestivals in België .................................................................................... 70 5.6 Bestuderen van het stripverhaal in België ...................................................... 70 6 POSITIE VAN HET STRIPVERHAAL - ONDERZOEK ........................... 71 6.1. Onderzoeksmethode ........................................................................................ 71 6.2 Vragenlijst ....................................................................................................... 71 6.3 Groep respondenten ........................................................................................ 72 6.4 Aantal respondenten ....................................................................................... 72 6.5 Resultaten van het onderzoek ......................................................................... 73 6.5.1 Vraag 1 .................................................................................................... 73 6.5.2 Vraag 2 .................................................................................................... 75 6.5.3 Vraag 3 .................................................................................................... 77 6.5.4 Vraag 4 .................................................................................................... 78 6.5.5 Vraag 5 .................................................................................................... 80 6.5.6 Vraag 6 .................................................................................................... 81 6.5.7 Vraag 7 .................................................................................................... 83 6.5.8 Vraag 8 .................................................................................................... 84 6.5.9 Vraag 9 .................................................................................................... 86 6.5.10