IN DE SCHADUWEN Mallié’S Eerbetoon Aan Hubert

HÉT MAGAZINE VOOR DE STRIPLIEFHEBBER #1AUG-OKT ‘21

IN DE SCHADUWEN Mallié’s eerbetoon aan Hubert

WAAR WAS U OP 11 SEPTEMBER 2001? Philippe Delzenne, Hec Leemans en Peter Van Gucht over 9/11 RARE JONGENS EN MEISJES, DIE AUTEURS... Over De klerk Bartleby, Juffrouw Baudelaire en Anaïs Nin OVER DEGAS EN DJANGO REINHARDT Een interview met Salva Rubio en Efa

PLV000907 RALF KÖNIG: ‘Ik was verliefd op Lucky Luke.’

VOORPUBLICATIE VAN ANAÏS NIN | DEGAS | IN DE SCHADUWEN | DOLLE HONDENAVONTUREN Voor dit soort Ja, ik Voor zulke films zijn spelletjes zijn Ooh, schat, kom heb je Ik schiet jullie nog veel te jong! jullie nog veel hier dat ik je... geraakt! je aan te jong! flarden! Zet dat maar Stop er af! maar mee!

Tante, we gaan Niets van! Om ’s avonds Hoe zou zoiets buiten spelen! alleen buiten te spelen werken? zijn jullie nog veel te jong! Daarvoor zijn jullie nog veel te jong!

Kijk, ik heb een Ik heb een Zeg huis gemaakt met mannetje gemaakt eens... mijn fishsticks! van mijn puree. Zijn jullie niet wat te oud om met jullie eten te spelen?

VOORPUBLICATIE UIT SUSKE EN WISKE JUNIOR 6 LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1 Voor dit soort Ja, ik Voor zulke films zijn spelletjes zijn Ooh, schat, kom heb je Ik schiet jullie nog veel te jong! Schud de lekkerste jullie nog veel hier dat ik je... geraakt! je aan te jong! flarden! Zet dat maar noten uit ons stripbos Stop er af! maar mee! KIM SANDERS | UITGEEFSTER STRIPS

BM Magazine is niet meer. Ten minste, niet meer onder die naam. Door de fusie van Standaard Uitgeverij en Ballon Media drong een andere naam zich op. Veel brainstormsessies, enquêtes en polls leverden niets op. Tot de acquisitie van Stripmunk, de grootste app voor stripliefhebbers in de Lage Landen, zich eerder dit jaar aandiende. “Stripmunk komt van Chipmunk, de eekhoorn die zijn noten verzamelt in zijn wangen”, vertelt Wim Van Buynder, medebedenker van de app. Meteen wisten we het. Want hoe kan je een stripfan beter om- schrijven dan een verzamelaar die de mooiste albums in zijn boekenkast bij elkaar sprokkelt en opstapelt? De eerste editie van Stripmunk telt meteen een paar pareltjes: In de schaduwen, Mallie’s eerbetoon aan Hubert of de levensverhalen van Degas, Django Reinhardt en Anaïs Nin. Naar aanleiding van de prachtige graphic novel 11 september – De dag dat de wereld kantelde vertellen striptekenaars Philippe Delzenne, Hec Leemans en Peter Van Gucht welke indruk 9/11 op hen heeft nagelaten. Tel daarbij nog een paar exclusieve Tante, we gaan Niets van! Om ’s avonds Hoe zou zoiets voorpublicaties en een dolle dierenquiz om even te verpozen en je bent een paar uurtjes zoet met heerlijk buiten spelen! alleen buiten te spelen werken? stripvoer. zijn jullie nog veel Wij hopen de komende zomer alvast heel wat stripmunks in de winkels te verwelkomen. Schud de lekkerste te jong! Daarvoor zijn jullie nog veel te jong! noten uit ons stripbos, geef ze een mooi plekje in je boomhut en… smullen maar!

COLOFON

Stripmunk magazine is een uitgave van Standaard Uitgeverij.

V.U. Wim Verheije en Jeroen Overstijns LITERAIRE STRIPS ‣ P. 8-10 Franklin Rooseveltplaats 12 2060 Antwerpen T. 03 285 72 00

 Coördinatie: Jente Lambrechts  Redactie: Ronald Grossey Kijk, ik heb een Ik heb een Zeg (met dank aan Marie-Lynn Herpoel) huis gemaakt met mannetje gemaakt eens...  Opmaak: Willem Wouters mijn fishsticks! van mijn puree. Zijn jullie Coverbeeld: © Dupuis, 2021. 11 SEPTEMBER ‣ P. 4-7 DEGAS EN DJANGO ‣ P. 14-15 niet wat te oud Lees alle edities van Stripmunk magazine online om met jullie eten via www.standaarduitgeverij.be te spelen? Alle beeldmateriaal en teksten zijn auteursrechtelijk beschermd en mogen niet worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toelating. Prijzen en verschijningsdata zijn onder voorbehoud.

WIJ STRIPS

Volg Standaard Uitgeverij online en blijf op de hoogte van het laatste nieuws rond strips.

/standaarduitgeverij.be IN DE SCHADUWEN ‣ P. 22 TREMEN ‣ P. 26 GAMES ‣ P. 27 /standaarduitgeverijstrips /standaarduitgeverijstrips /standaarduitgeverij /standaarduitgeverij

BEHEER JE STRIPVERZAMELING

Stripmunk is de eenvoudigste manier om je stripverzameling te beheren en is dé plaats om nieuwe strips te ontdekken.

VLAAMSE INTEGRALEN ‣ P. 28-31 DIERENQUIZ ‣ P.32-33 LUCKY LUKE ‣ P. 37

INT_DEGAS_00_FR.indd 56 18/02/21 15:00 DE WERELD DRAAIT DOOR

Er zijn zo van die data in de geschiedenis die plots een soort grenspaal worden tussen ervoor en erna. 6 augustus 1945, de atoombom op Hiroshima; 9 november 1989, de val van de Berlijnse Muur; 18 maart 2020, de dag waarop België in lockdown ging… Om maar een paar data uit de recente geschiedenis te noemen. De PHILIPPE DELZENNE HEC LEEMANS PETER VAN GUCHT wereld veranderde en die data beitelden die verandering in ons bewustzijn. Nine eleven HET ONGELOOF VAN DE WAANZIN

De wereld die niet Maar geen enkele dag werd zo iconisch als nine daarvoor in de namiddag vernam ik eleven, 11 september 2001, toen de terroris- wat er aan de hand was. Iedereen van meer tot rust kwam tische groepering Al Qaida vier aanslagen in de ploeg was in shock. Het ongeloof Amerika pleegde. Twee vliegtuigen doorkliefden van de waanzin. We hebben die avond 11 september van Baptiste Bouthier de Twin Towers in New York, het derde kwam in onze voorstelling afgewerkt, maar je en Héloïse Chochois vertelt het het Pentagon terecht, het vierde stortte neer. voelde dat niemand er echt met zijn verhaal vanuit het standpunt van de Niet alleen Amerika daverde, maar de schokgolf hoofd bij was. Er hing een vreemde, veertienjarige Française Juliette. Net verspreidde zich over de hele wereld, ondertus- onwezenlijke sfeer die zowel acteurs als zoals zovelen zit ze ’s avonds gekluis- sen al twee decennia lang. publiek afleidde. Tussen de sketches door in de coulissen werd er nauwelijks terd aan de televisie en langzaam 9/11 heeft ons allemaal beïnvloed. In gepraat. Eerder gezucht. Je probeerde sijpelen de verhalen over de aanslag welke mate werden stripauteurs getrof- de hele tijd te bevatten hoe zoiets kon binnen. Van overlevenden die nog fen en heeft dat hun denken en werk gebeuren. Op weg naar huis wilde ik net de torens konden ontvluchten, een andere richting gegeven? We vroe- eerst mijn autoradio niet aanzetten. van brandweerlui, van vrijwilligers, gen het aan Philippe Delzenne (Jomme- Ik wilde er niks over horen, maar mijn van een fotografe die opnieuw de ke), Hec Leemans (F.C. De Kampioenen) collega’s waren het daar niet mee eens. torens inging… en Peter Van Gucht (Suske en Wiske). Het radionieuws bevestigde het drama Negentien jaar later zit Juliette op Waar was je toen je op 11 september 2001 het nogmaals. Misschien wenste ik ergens een vliegtuig op weg naar haar zuster nieuws over de aanslagen vernam? dat het allemaal maar een nare droom in New York. Ze mijmert over wat er was. Helaas… sindsdien gebeurd is, welke invloed Philippe Delzenne: Het verschrikkelijke 11 september op haar leven heeft ge- nieuws kwam zo hard binnen dat ik Aan welk verhaal was je toen bezig? totaal niet meer weet wat ik toen aan had, de nieuwe aanslagen, de oorlo- Delzenne: Ik denk De brulharp. Toen het doen was. Maar hoogstwaarschijn- gen in het Midden-Oosten, de wereld een deel van de wereld brulde van lijk zat ik te werken aan een verhaal van die niet meer tot rust kwam. afschuw en een ander van overwinning! Jommeke. 11 SEPTEMBER | De dag dat de wereld kantelde Gelukkig brulde een veel groter deel Bouthier, Chochois | HC | 144 pag. | € 29,95 Hec Leemans: Ik denk dat ik toen de hele van afschuw. En het was geen harp- dag naar CNN heb gekeken... Ik heb de muziek, tenzij met valse snaren. We aanslagen rechtstreeks zien gebeuren. moeten de harpsnaren tussen rassen Dat was hallucinant. Terzelfdertijd ver- weer stemmen, dat is een verhaal waar schilt het niet van de oorlogssituaties ieder van ons aan moet werken. die miljoenen mensen al decennialang Leemans: Ik was alleszins aan een dagelijks meemaken, niet zelden onder F.C. De Kampioenen- én een Bakelandt- Amerikaanse of Russische bommen. verhaal bezig, omdat beide reeksen Dat praat de aanslag niet goed, natuur- toen in de krant liepen. Er werd na- lijk, net zomin als die oorlogen goed te tuurlijk veel over de aanslagen gepraat, praten zijn. maar je gaat over tot de orde van de Peter Van Gucht: Als thuiswerker hoorde dag. Er zijn deadlines die niet wachten. ik pas laat op de dag over de aansla- Van Gucht: Dat weet ik niet meer zeker. gen. Ik zet tijdens het schrijven geen In die tijd werkte ik vaak voor Studio radio of tv aan omdat zoiets me te veel 100. Ik denk dat ik eerder bezig was met afleidt. Die avond ging ik met het Anti een aflevering voor televisie van Sales Theater een bedrijfsvoorstelling Samson en Gert of Kabouter Plop.  spelen; sketches over hoe het niet moet in de verkoop. Pas bij de voorbereiding 1 SEP

4 EEN GESPREK MET PHILIPPE DELZENNE, HEC LEEMANS EN PETER VAN GUCHT

5 DE WERELD DRAAIT DOOR © DARGAUD / TOPO © DARGAUD

Qua strips schreef ik toen mee aan Nadien volgden nog aanslagen: op Charlie loopt ‘verdraagzaamheid’ toch wel als de M-Kids-reeks, Jommeke (allebei Hebdo, de Bataclan in Parijs, de luchthaven in leidraad door de vertelling heen. Niet met Luc Morjaeu) en aan een aantal Zaventem. Hebben ze (meer) impact gehad? expliciet, wel onder de radar. Daar gagreeksen. sluipen thematieken binnen. Omdat Delzenne: Die impact is niet te onder- het een mensenvertelling is en ik mij Hebben de aanslagen invloed gehad op jezelf of schatten. Hij kruipt onder de huid en geraakt voel over wat er speelt tussen jouw werk? settelt zich als een onzichtbare laag mensen. Dat vertaalt zich wel eens tandsteen. Regelmatig flossen met Delzenne: Mijn manier van denken is in bedenkingen en dialogen van mijn empathie en inleving houdt het in be- niet fundamenteel veranderd door die karakters. Bewust dus. aanslag. Wel het besef dat de intoleran- dwang. Het niet laten uitgroeien totdat tieworm overal de kop kan opsteken. de tand des tijds uitvalt, is belangrijk. Leemans: Er zijn sowieso thematieken die ik nooit in strips zal verwerken. Dat we meer op onze hoede moeten zijn. Leemans: Een aantal van de mensen die Elk thema dat te politiek of te tijdsge- Dat we tolerantie meer in het vaandel omgekomen zijn bij de aanslag op Char- bonden is... Als je daarover iets kwijt moeten dragen in het dagelijkse leven. lie Hebdo, heb ik ontmoet in de jaren wil, kan je beter een essay of een boek zeventig. Dat brengt het dichtbij. Die Leemans: Ik denk al ruim zestig jaar schrijven. En je doet aan zelfcensuur aanslag was voor mij mogelijk schok- hetzelfde over de gang van zaken in de uit lijfbehoud: sinds de aanslagen op kender, omdat je toch vermoedt dat een wereld en de politiek. En dat is eer- Charlie Hebdo zijn tekenaars voorzich- tekenaar een ‘onschuldig vak’ uitoefent. der links dan rechts. Op een zekere tiger geworden. De redactieleden van Dat blijkt niet zo te zijn. manier zal dat wel een invloed hebben Charlie Hebdo hebben zes jaar later nog op mijn verhalen. Ik ben op dat vlak Van Gucht: Telkens weer overvalt je dagelijks bescherming nodig. Dat wil je opgegroeid met goede voorbeelden in zo’n nieuws met een golf van afkeer. De niet meemaken vanwege een tekening. de stripwereld. Franquin in de eerste impact van 9/11 was er één van 'de eer- Of omgekeerd, zijn er thematieken die je bewust plaats, die onmiskenbaar antimilitaris- ste keer' en het spectaculaire karakter in je strips wil verwerken of al verwerkt hebt? tisch was en dat in zijn strips duidelijk ervan maakte een onuitwisbare indruk. liet blijken. Met veel humor gaf hij toch Tegelijk had het ook iets afstandelijks. Leemans: Sommige absurde maatschap- maar zijn visie mee. Dat was met de aanslagen op Charlie pelijke trends, zoals de manie om álles via internet te bestellen en in pakjes Van Gucht: We zijn op 12 september Hebdo veel minder het geval. Wij zaten te laten leveren, heb ik aan de kaak 2001 wakker geworden in een andere in die tijd elke week samen om platen te gesteld in De pakjesoorlog. wereld. Een waarin de onschuld plots bespreken voor Suske en Wiske en de was verdwenen. Zoals de Eerste Wereld- gedachte dat er dan plots iemand zou Van Gucht: De aanslagen van extre- oorlog de vrolijke fin-de-sièclesfeer van kunnen binnenvallen omdat je bijvoor- misten hebben aangetoond dat het de negentiende eeuw verbrijzelde. Zo beeld met je vorige album iemand bele- belangrijk is om kritisch te blijven. In ontstond een nieuwe, koude en harde digd hebt, was beangstigend reëel. Het De curieuze neuzen nemen Suske en realiteit. Maar een mens is flexibel, werd tastbaarder, minder Hollywood. Ik Wiske het op tegen een soort religieuze weerbaar. We aanvaarden snel en stel- was eerlijk gezegd niet op mijn gemak orde. In dit verhaal wordt geregeld de len onze parameters opnieuw in. Het toen ik de week na de Bataclan in de draak gestoken met de in de ogen van went. En zelfs in die nieuwe dreiging Roma naar een of andere band ging een leek absurde regels die religies moeten er kinderverhalen worden kijken en na Maalbeek was een tram hun volgers soms opleggen. We hebben verzonnen en grappen bedacht. The nemen ook een hele opdracht. niets tegen religie op zich − het album show must go on. Deadlines zijn daarbij Ga je sinds de terroristische aanslagen bepaal- viseert niemand − en iedereen moet en eigenlijk handig. Ook al staat je hoofd de thematieken uit de weg? mag daar vrij in zijn. Maar ze moeten er er niet naar, het werk moet af raken. Al niemand anders mee lastig vallen. En Delzenne: In mijn werk voor Jommeke geef ik toe dat ik daarbij soms last had het lijkt me een goed idee om twee keer is het gebruik van dergelijke thematie- van een soort walging die het vinden na te denken voor we dwaze dogma’s ken natuurlijk totaal niet aan de orde. van leuke pointes wel eens in de weg aanvaarden.  In mijn eigen graphic novel Trace-Noel stond. Het leven kan cynisch zijn.

6 EEN GESPREK MET PHILIPPE DELZENNE, HEC LEEMANS EN PETER VAN GUCHT

Philippe Delzenne geeft Jommeke superverende schoenzolen.

Gobelijn en zijn collega Ka Oetsjoek hebben een plezante ontdekking gedaan. In het Amazonewoud hebben ze een soort rubber gevonden waarmee ze superverende schoenzolen kunnen maken. Jommeke en zijn vrienden dienen als testpubliek en maken dolle pret in de tuin van de professor. Maar de uitvinding moet geheim blijven, want als de schoen- 1 SEP producenten er lucht van krijgen, zal het Amazonewoud, dat al bedreigd was, helemaal verloren zijn! JOMMEKE 306 | Rubberman © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard Wouters, Delzenne | SC “Rubberman is een verhaal van verende en hoog opspringen- 48 pag. | € 7,25 de figuurtjes die allerlei bokkensprongen maken. Leuk om te tekenen en plezant voor de lezertjes.” — Edwin Wouters

Hec Leemans over de nieuwe F.C. De Kampioenen-albums Gespuis in huis en Ginette.

Van de zes F.C. De Kampioenen-titels per jaar schrijf en teken ik er zelf drie. De overige worden geschreven door François Corteggiani of Tom Bouden, die bijvoorbeeld het scenario voor Gespuis in huis heeft gemaakt. Ik bekijk zijn werk en 4 AUG breng wijzigingen aan waar nodig, ook wat het tekenwerk betreft. Van een eigen scenario maak ik alle schetsen en F.C. DE KAMPIOENEN 114 zorgen bijvoorbeeld Swerts en Vanas voor het inktwerk en de Ginette | Leemans | SC 32 pag. | € 6,99 kleuren. Ginette heeft een leuke ontstaansgeschiedenis. Op een dag in de Provence kwam mijn buurman zijn nieuwste aanwinst laten zien: Ginette, een Citroën 2CV van 58 jaar oud. Die had hij ergens gekocht bij een verzamelaar. In perfecte staat. Hij deed dat uit nostalgie, omdat hij als jongeman zo’n auto had en er vaak mee op reis ging. Dat inspireerde mij voor een verhaal met Boma, die een erfenis krijgt. Ginette is het autootje waarmee Boma reizen maakte in zijn jonge jaren en is een deel van de erfenis. Ik heb er ook een schattenjacht aan gekoppeld. Het verhaal 6 OKT heeft me geamuseerd en mijn Franse buurman is vereerd, FC DE KAMPIOENEN 115 ook al zal hij het verhaal nooit kunnen lezen. We verschijnen Gespuis in huis | Leemans | SC helaas niet in het Frans. Tijd dat de uitgever daar werk van 32 pag. | € 6,99

Peter Van Gucht over het nieuwe Suske en Wiske-album De naamloze 9.

Dit album is ontstaan na een lang gesprek met Luc Morjaeu 1 SEP over kwantummechanica en de bijbehorende parallelle F.C. DE KAMPIOENEN SPECIAL werelden. Vandaar het idee van de twee Aardes. Later De Tante Eulalie-special | Leemans | SC hebben we het minder wetenschappelijk gemaakt om- 120 pag. | € 12,99 dat die zeer abstracte begrippen moeilijk uit te leggen waren. (Lees: ik snapte ze zelf niet. (Lacht)) De Naamloze Negen hebben het plan opgevat een kopie van de aarde te bouwen omdat de huidige versie wel eens

© Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard reddeloos vervuild zou kunnen zijn. Krimson springt dan op die kar en kaapt de hele operatie. Hij wil namelijk iedereen laten betalen om op zijn nieuwe aarde te mogen wonen. Daar steken Suske en Wiske natuurlijk een stokje voor. We wilden nog eens graag een spaceverhaal in elkaar boksen met typische James Bondactie. Vandaar dat ook onze 1 SEP geliefde superschurk Krimson niet mocht ontbreken. Suske SUSKE EN WISKE 359 en Wiske zijn gevoelig voor de problematiek rond vervuiling De naamloze 9 | Van Gucht, Morjaeu en het klimaat. Een hot item. Letterlijk dan. SC | 48 pag. | € 7,25

7 LITERAIRE STRIPS © Dupuis, 2021. © Dupuis, Rare jongens en meisjes, die auteurs... Over De klerk Bartleby, Juffrouw Neem nu Charles Baudelaire, Frans auteur (1821-1867)

Wat valt er nog te vertellen over Yslaire vertelt Baudelaires verhaal Baudelaire, de duistere prins van de vanuit het standpunt van Jeanne Duval, literatuur? Dat hij zijn haar ooit groen de ‘Zwarte Venus’ van de dichter. Over liet verven? Dat zijn moeder hem onder haar schreef Baudelaire het ijselijk pas- curatele moest plaatsen omdat hij zijn sionele gedicht ‘Le Serpent qui danse’. erfenis, en dus het familiefortuin, an- Er bestaat een foto van haar door de Pa- ders binnen de kortste keren verbras- rijse fotograaf Nadar en een schilderij te? Dat alcohol, hasj en opium zijn beste door de impressionist Edouard Manet, vrienden waren? maar verder is er weinig bekend over haar. Dat bood mogelijkheden voor Ys- Er is al zoveel gezegd en geschreven laire: ‘Zo kon ik de verborgen waarheid over Baudelaire en omdat het in 2021 proberen te ontsluieren. […] Jeanne is 1 SEP tweehonderd jaar geleden is dat hij veel intelligenter dan hoe men haar tot geboren werd, komen daar dit jaar nog JUFFROUW BAUDELAIRE | Yslaire nu toe heeft gepercipieerd. Tegenover eens wat extra kilo’s lectuur bij. En nog HC | 160 pag. | € 34,99 haar verbaal sterke minnaar moet ze altijd is niet alles verteld. haar onstuimig temperament leren te Vijf jaar lang kroop ook de Brusselse beheersen, want zelfs wanneer Baude- stripauteur Yslaire in de huid van Bau- laire haar niet meer kan onderhouden, delaire en wekte hem op majestueuze blijft ze verliefd en dient ze vaak als wijze weer tot leven. Niet verwonder- zijn secretaresse die tijdens dronken lijk, want schuilen er in Yslaires grootse nachten zijn gedichten en notities op- Sambersaga, over een verdoemde schrijft. […] Jeanne maakt deel uit van negentiende-eeuwse bourgeoisfamilie, de gedichten van Baudelaire, ze lokte ook niet vele fleurs du mal? En was zijn poëzie uit, zoals een actrice haar Yslaire al niet als adolescent gegre- rol herschept. De muze wordt zo mede- pen door die ‘ultieme expressie van schepper van het werk en dit verklaart schoonheid die het absolute aanraakt’ voor mij waarom Baudelaire haar zijn in Baudelaires poëzie? hele leven beschermde.’ ‘Baudelaire staat op het kruispunt van Yslaires Juffrouw Baudelaire grijpt je op de moderne tijden,’ zegt Yslaire. ‘Hij diverse niveaus aan. Er is de spanning is romantisch in zijn opstand tegen de tussen eros en thanatos, de botsende rede, hij is een realist in zijn relatie tot karakters die elkaar tot het uiterste het dagelijkse leven. Maar realisme, drijven, in de kunst en in het leven. Er rationeel denken en positivisme zijn is de nieuwe, vrouwelijke biografische ook de meest macho-uitdrukkingen benadering van Baudelaires leven en van kunst. Romantiek, aan de andere er is die onwezenlijk verpletterende kant, vraagt om emotie in het verhaal, schoonheid van Yslaires tekeningen, de vrouwelijke zijde van de ziel (anima) waarvoor de omschrijving every pictu- over de geest (animus).’ re tells a story uitgevonden lijkt te zijn. © Dupuis, 2021. © Dupuis,

8 Baudelaire en Anaïs Nin Neem nu Herman Melville, Amerikaans auteur (1819-1891) 43 De handelszaak van Melvilles vader Aanvankelijk vervult hij ijverig zijn ging failliet en de man werd krankzin- taken − het keurig overschrijven van nig. Melville stopte noodgedwongen juridische documenten − maar gaan- met zijn studies en begon, naast dertien deweg weigert hij de opdrachten van stielen en twaalf ongelukken, een veel- zijn kantooroverste. ‘I would prefer belovende carrière als auteur. In 1851 not to’ wordt zijn geijkte uitdrukking publiceerde hij een roman van meer bij elke afwijzing van een bevel. Dit tot dan zeshonderd pagina’s over een witte grote wanhoop van de kantoorbaas, die walvis. Met die roman taande meteen uiteindelijk een drastische beslissing zijn populariteit als auteur, want wie neemt. schrijft er nu zeshonderd pagina’s over Geen aliens met laserbeams, geen drei- de jacht op een witte walvis? gende legers op stranden of smeulende 4 AUG Het zou tot meer dan dertig jaar na rubberbanden. Hoe kan je daar dan DE KLERK BARTLEBY | Munuera Melvilles dood duren eer Moby Dick zo’n prachtig beeldverhaal maken? HC | 72 pag. | € 19,99 erkend werd als een van de grote klas- Ongeveer zeventig jaar voor Franz siekers uit de wereldliteratuur. Maar Kafka liet Herman Melville subtiel, de slechte recensies en de negatieve maar ook ongenadig, de vervreemding respons op Moby Dick hadden Melville en de eenzaamheid van de grootstad in niet verhinderd om verder te schrijven. de hoofden van Bartleby, de kantoor- Twee jaar na het walvisepos verscheen overste en de lezer sluipen. Hij schreef Bartleby the scrivener, ditmaal een een verhaal dat je niet meer loslaat, korte novelle. over een gewone man, gevangen in het verstikkende web van het kapitalisme. Bartleby is een schuchtere jonge- En tekenaar José-Luis Munuera voegde man die als klerk gaat werken op een daar beelden als schilderijen aan toe, kantoor in Wall Street in New York.

om naar te blijven staren. Het is sinds s.a.) (Dargaud-Lombard BENELUX – DARGAUD MUNUERA JOSÉ-LUIS © 2021 Hij krijgt een bureau met zicht op een de film Manhattan van regisseur Woody bakstenen muur en wordt afgeschermd Allen geleden dat de stad New York zo’n van zijn collega’s door een paravent. schitterend visueel eerbetoon kreeg. 

Het is sinds de film Manhattan van regisseur Woody Allen geleden dat de stad New York zo’n schitterend visueel eerbetoon kreeg.

INT_BARTLEBY_00_FR_PG07_68.indd 43 20/11/20 11:28 LITERAIRE STRIPS © Casterman 2021 © Casterman

Neem nu Anaïs Nin, Frans-Cubaanse auteur (1903-1977) 117 Anaïs Nin hield niet van zelfcensuur. zich vermengt met creativiteit. Haar Ze beschreef nauwgezet en onverhuld dagboek wordt haar ‘ondeugd’. Daarin haar indrukken, ervaringen en gevoe- kan ze haar versie van het verhaal weer- lens in haar dagboeken die honderden geven. “De leugens zijn mijn vrijheid,” pagina’s tellen (haar Journal): haar schreef ze ooit. Zo kon ze meerdere gewilde incestverhouding met haar levens tegelijkertijd leven. […] Haar vader, hoe ze in bed dook met haar psy- dagboek was dan ook mijn belangrijk- choanalisten, hoe ze verliefd werd op ste inspiratiebron.’ auteur Henry Miller maar diens vrouw Maar Bischoff moest ook heel intieme June eigenlijk echt begeerde, en over bekentenissen visualiseren: het feit dat haar pijnlijke abortus. de volwassen Nin haar vader als min- 1 SEP Léonie Bischoff, de Zwitserse auteur naar kiest, haar abortus die een weige- die al een paar jaar in Brussel woont, ring van het moederschap inhield: ‘De ANAÏS NIN | Op een zee van leugens | Bischoff SC | 192 | € 32,95 had het niet makkelijk om het leven van scène met haar vader heb ik in zwart/ Anaïs Nin in een beeldroman te gieten: negatief afgebeeld. […] Verder koos ik ‘Ik wist dat ik aan de mythe moest ervoor om zo dicht mogelijk bij mijn raken en me moest losmaken van alle eigen leeservaring van de dagboeken biografische informatie die ik gelezen te blijven, waarin Nin de traumatische had. […] Ik wilde ruimte geven aan momenten beschrijft alsof ze een toe- het visueel genot en de poëzie in haar schouwer is van haar eigen innerlijke teksten via droomachtige sequenties ik, een vreemdeling.’ weergeven.’ De tekentechniek met de kleurpotlo- Acht jaar bleef Anaïs Nins leven aan dat den in soms pastelachtige, dan weer van Bischoff kleven. Bischoff focust zich felle tinten geven het boek iets eigen- in haar boek op de beginjaren dertig zinnigs, maar ook iets teders. Met haar wanneer Nin de psychoanalyse ontdekt grafisch oogverblindende Anaïs Nin. en Henry en June ontmoet: ‘Dan vat ze Op een zee van leugens dringt Bischoff de verkenningstocht van haar verlan- dichter door in de ziel van deze merk- gens aan. Ze is een mooie vrouw, maar waardige vrouw dan welke biograaf had vooral iets betoverends over haar. ook: ‘Haar vrijheid van denken en haar Door flamenco te dansen leert ze haar individualistische kijk gaf haar zelfver- lichaam kennen en ontdekt ze haar trouwen om haar onafhankelijkheid sensualiteit. Ze beseft dat lichaam en te vinden. Ik bewonder haar artistieke geest steeds verbonden zijn. Erotiek toewijding en haar energie en behoefte blijft bij haar nooit beperkt tot seksuele om te ontsnappen aan de realiteit, aan opwinding; het is een vitale kracht die het alledaagse, het gewone.’ 

Bischoff won begin dit jaar de publieksprijs op het gerenommeerde internationale stripfestival van 9 Angoulême.

10 © Casterman 2021 © Casterman © Casterman 2021 © Casterman

9 VOORPUBLICATIE UIT ANAÏS NIN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

11 © Casterman 2021 © Casterman

10 VOORPUBLICATIE UIT ANAÏS NIN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

12 © Casterman 2021 © Casterman

11 VOORPUBLICATIE UIT ANAÏS NIN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

13 INTERVIEW ‣ DEGAS EN DJANGO REINHARDT

Het wordt een bijzondere herfst, want er verschijnen dit najaar niet één maar twee albums van het Spaanse superduo Salva Rubio (scenarist) en Efa (illustraties). Ze hadden ons al het eindeloos mooie boek rond de kunstenaar Monet geschonken, nu verschijnt er van hen zowel een biografie van Monets collega-impressionist Degas als van de jazzgitarist Django Reinhardt. SALVA RUBIO EFA Elle rit, c’est tout le mal LA MONT- qu’elle sait faire, Madelon, MARTROISE Madelon, Madelon!

QUAND MADELONDegas zou nooit de liefde bedrevenVervloekt! Weet je wel hoe laat het is? hebben met een vrouw? Toch raar,Hou op! Zwijg, zuiplap! Of kom het in m’n hij heeft er zovelen geschilderd!gezicht zeggen!

Waarom Biografieën over kunstenaars? Dan Ikmoet wil de’t ook eensplezieriger, mag het maar ze hebben beide toch Salva: Ik speel op veilig enNiets ga niet aan te lat welTo e,hoog liggen en de samenwerkingproberen! vlot ook dieniet? twee kanten in zich. kiezen. (Lacht) Met Django kondoen... ik voor Django! een aantal maanden leven in de meest verlopen.Mag ik? Salva, wat apprecieer je in Efa’s werk? onbekende buurt van Parijs in de jaren Efa: Het basisidee voor een nieuw Salva: Heel veel: zijn sensibiliteit, zijn twintig, tussen bohemiens, muzikanten beeldverhaal komt meestal van Salva. gevoel voor kleur, zijn talent voor en vrijgevochten zigeuners. Met Degas Vervolgens gaan we praten, urenlang, sfeer… Maar zeker ook zijn flexibiliteit had ik de kans om me te bewegen te over welke wereld we willen scheppen, bij het zoeken naar het grafisch mooiste midden van een concurrentiestrijd van hoe het verhaal wordt opgebouwd, de resultaat. Terwijl andere tekenaars de high societykunstenaars die geobse- sfeer, de personages, de kleuren. Salva tevreden zijn met het beheersen van deerd waren om als eerste een nieuwe werkt dan het scenario uitREINE terwijl DE ik het MUSETTE een techniek, zoekt Efa altijd de beste kunst voor een nieuwe eeuw te maken. visuele aspect aanpak, documentatie methode om een verhaal te vertellen: zoek, begin te schetsen. Daarna maak Als je ’t mij vraagt, Fijn dat ...de knul was Django lijkt eindelijk gouache bijspeelt Monet, hij al beterwaterverf bij Djan- Jullie hadden alte samen horen, dat wondermooiehet slechte boekpad ik een storyboardgetemd... en daardoor kunnen go, pastel bij danDegas. z’n pa.Daarom moet hij over Monet gemaakt,want... was het danaan niethet moeilijkopgaan. nieuwe invalshoeken of ideeën voor Hoewel dat niet Ja, elke keer van moeilijknul beginnen, is! maar krijgt om het leven van een andere grote Franse kun- scènes ontstaan, die dan verwerktmaar we wor- Hè, Négros? stenaar aan te pakken? doen geen ook elk album zijn eigen karakter. Dat is den in het scenario. oog meer moedig van hem en dat bewonder ik. Efa: Ze waren allebei impressionisten dicht. maar leidden een totaal ander leven. Tragiek en plezier Parijs Monet was een reiziger, steeds op zoek naar nieuwe onderwerpen voor Jullie hebben gekozen voor een totaal andere Welke van de twee werelden – die van Django zijn schilderijen, terwijl Degas in ‘zijn aanpak bij Degas en Django. Was dat het resul- of die van Degas – trekt jullie overigens het arrondissement’ in Parijs bleef. Monet taat van een andere manier van samenwerken? meeste aan? worstelde met zichzelf, Degas leefde als Salva: Anders in die zin dat je elkaar bij Efa: Ondanks dat ze allebei het Parijs een verwend kind. Degas schilderde elk projectWel beter ja! leertGeef kennen’m maar en ook complimentjes! Waarom zou van eind negentiende, begin twintig- vooral mensen, Monet was geïnteres- meer vertrouwthij ook opleren de lezen keuzes of die de ste eeuw als decor hebben, zijn ze zo seerd in licht en landschappen. Die andere maakt. Voors c h r ij vDegas e n ? werkten we verschillend van elkaar. Ik word zelf tegenstellingen warenLaat voor hem ons de vonk aan een trager ritme omdat de struc- toch, père Guillon... meer aangetrokken door de wereld van om ook het leven, het werk, de stijl van tuur van het verhaal complexer was en Hij is gelukkig. Django: het geromantiseerde leven van Degas als onderwerp van een nieuw we meer op zoek moesten gaan naar zigeuners, altijd een pot op het vuur om boek te nemen, omdat we wisten dat we grafische oplossingen voor bepaalde te delen, praten, muziek, leven tussen niet in herhaling zouden vallen. scènes. Aan Django werken gebeurde degenen waar je van houdt. Degas’ meer spontaan omdat het ook een wereld is koeler, meer bourgeois, met Salva: Eigenlijk blijft Degas een no- lichter verhaal is, over muziek, familie opera’s en soirées… Dat is niet mijn bele onbekende. Hij is bekend van- en jeugd. Degas is tragischer, Django ding. wege zijn ballerina’s en zijn moderne

TRIOLETS

14 © Dupuis, 2021.

INT_DEGAS_00_FR.indd 56 18/02/21 15:00 © EFA / RUBIO / DE LOMBARD UITGAVEN (DARGAUD-LOMBARD nv) 2021

scènes, maar hij had ook een duistere belangrijk voor de gemoedsstemming zijn linkerhand nauwelijks meer kon kant waarmee hij de impressionisten van de personages. Zijn ze kwaad, gebruiken, was ik verbaasd. Hoe kan ie- manipuleerde voor zijn eigen profijt. vrolijk… Je kan veel uitdrukken met mand met zo’n beperking toch een van Hij was de poppenspeler van zijn tijd kleur zonder woorden te gebruiken. Ik de beste gitaarspelers in de geschiede- die er altijd mee wegkwam. Ook over hou ervan mijn handen vuil te maken nis worden? Daarom wou ik over hem zijn liefdesleven is vrijwel niets be- met verf, maar geniet evengoed van het schrijven. Ik hoop dat dit wondermooie kend. Er wordt zelfs beweerd dat hij proces dat eraan voorafgaat wanneer verhaal van iemand die zijn eigen be- nooit de liefde bedreven heeft met een je de kleuren bepaalt. En soms gebeurt perkingen overstijgt toch mensen kan vrouw, wat raar is aangezien hij zoveel er iets onverwachts tijdens het schil- inspireren.  vrouwelijke modellen had. Ik wilde die derproces waardoor je nieuwe wegen mysteries doorgronden en proberen inslaat. te ontdekken of die hardvochtige man toch ook kon liefhebben. Drama Adembenemende kleuren Hoe zouden jullie Django Reinhardt typeren? Efa: Een vrije geest. Iemand die wist wat Het leven van een kunstenaar in een strip- hij in het leven wilde doen: muziek ma- verhaal gieten, dat moet toch voor jezelf een ken en een belangrijk persoon worden. uitdaging zijn? We mogen ons gelukkig prijzen dat hij Efa: Ik moest inderdaad de juiste grafi- gewerkt heeft in de twintigste eeuw en sche aanpak vinden om zijn leefwereld dus zijn muziek kon opnemen. Hij heeft en kunst uit te beelden. Wanneer ik aan altijd geleefd zoals hij zelf wou, op die Degas denk, zie ik pastelkleuren voor manier zijn dromen gerealiseerd. me. Dus wist ik dat ik met die voor mij Salva: Het was een complex persoon. nieuwe techniek moest gaan werken. Zijn vrijheid ging boven alles, zelfs 6 OKT Stripverhalen worden meestal vrij hard zijn eigen familie en vrienden waren ingekleurd, dit moest anders. Inder- DEGAS | Rubio, Efa daaraan ondergeschikt. Hij aanvaardde daad, het was een groot risico, maar ik HC | 96 pag. | € 22,50 geen grenzen en daarom paste jazzmu- schep er dan ook plezier in om me te ziek ideaal bij hem. Maar hij had ook laten verrassen door dat leerproces. een tedere kant. In ons verhaal leer je Anders zou mijn werk maar vervelend Django vooral als tiener kennen en we worden. (Lacht) wilden dat contradictorische in zijn ka- Die kleurstelling is adembenemend mooi. rakter tonen, als een soort ‘emotionele Efa: Dank je. Wanneer ik begin te teke- opvoeding’. nen, is de kleur al aanwezig. Kleur is Zijn leven was natuurlijk behoorlijk dramatisch. essentieel voor de lezer want ze bepaalt Salva: Wanneer ik ontdekte dat Django het moment van de dag of het jaar, het een ongeluk heeft gehad waarbij hij weer, de lichtbron… Maar kleur is ook

“Efa zoekt altijd de beste methode om een verhaal te vertellen: gouache bij Monet, waterverf bij Django, pastel bij Degas.” 4 AUG DJANGO, VONKEN EN VUUR | Rubio, Efa - SALVA RUBIO HC | 112 pag. | € 24,99

INT_DEGAS_00_FR.indd 56 18/02/21 15:00 Kende Zaterdag 29 september 1917, iemand hem kerkhof van Montmartre wel écht? (Parijs).

Macho, Ah, Hij was altijd alleen. Dreyfushater, meneer misschien wel Degas. antisemiet! Onuitstaanbaar! Niet vreemd. Hij was zo onbuigzaam. Hij is het bankroet van zijn Zelfs een tentoonstelling familie nooit te boven gekomen. in het musée de Luxembourg Hij vond ’t een vernedering. vond hij te min.

Hij schilderde uitsluitend Inderdaad. Vooral voor danseressen, wasvrouwen en een man met zijn aanzien. hoeren. Een bizarre manie.

Heeft hij dan nooit een U hebt steeds veel reacties avontuurtje gehad? Met een van uitgelokt. Uw dood zal z’n modellen, bijvoorbeeld? Zoals daar niks aan veranderen. Misschien minder bizar de meeste impressionisten. als je weet dat de meeste danseressen ook hoertjes waren. Nee. Misschien was hij homoseksueel. Veel mensen denken dat. Hij trouwde nooit. Ook zoiets vreemds. Iedereen heeft het steeds over uw geliefde danseressen... de wasvrouwen en de hoedenmaaksters.

Of impotent.

Hij was arrogant, Hij zag Hij leefde onprettig. Vaak brutaal. in iedereen alleen... een vijand.

...en is dus ook alleen gestorven. Wist iemand waar u bang van was? Wat Wat kan ik over u u dreef? Kende iemand uw zwakke kanten? Er werd beweerd vertellen? Heeft iemand dat er twee Degas u wel echt gekend? waren: de mopperaar en de foeteraar.

Degas was onuitstaanbaar. U was een raadsel. © EFA / RUBIO / DE LOMBARD UITGAVEN (DARGAUD-LOMBARD nv) 2021 nv) (DARGAUD-LOMBARD UITGAVEN / DE LOMBARD / RUBIO © EFA VOORPUBLICATIE UIT DEGAS 16

INT_DEGAS_NL.indd 3 10-06-2021INT_DEGAS_NL.indd 08:33 4 10-06-2021 08:34 Kende Zaterdag 29 september 1917, iemand hem kerkhof van Montmartre wel écht? (Parijs).

Hij schilderde uitsluitend Inderdaad. Vooral voor danseressen, wasvrouwen en een man met zijn aanzien. hoeren. Een bizarre manie.

Of impotent.

Hij was arrogant, Hij zag Hij leefde onprettig. Vaak brutaal. in iedereen alleen... een vijand.

Degas was onuitstaanbaar. U was een raadsel.

LEES VERDER! SURF DAN NAAR

INT_DEGAS_NL.indd 3 10-06-2021INT_DEGAS_NL.indd 08:33 4 10-06-2021 08:34 U liet zich door weinig mensen benaderen. Hoewel zelfs ik u nauwelijks kende.

Maar ik was er daar een van, denk ik graag.

Had u wel echte vrienden? Iemand in uw omgeving op wie u gesteld was? Heeft iemand u ooit helemaal kunnen doorgronden?

Hebt u van iemand gehouden?

Dat wil ik zo graag weten.

Hebt u ooit gemerkt dat... iemand van u hield?

Wie was u, meneer Degas? © EFA / RUBIO / DE LOMBARD UITGAVEN (DARGAUD-LOMBARD nv) 2021 nv) (DARGAUD-LOMBARD UITGAVEN / DE LOMBARD / RUBIO © EFA LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1 18

INT_DEGAS_NL.indd 5 10-06-2021 08:34 DE STRIPMUNK ‣ WIM VAN BUYNDER Voor iedereen die wild is van strips

In april van dit jaar verscheen het grote Android, Web) waarin je jouw stripverza- nieuws in de pers: Standaard Uitgeverij meling kan bijhouden en nieuwe strips acquireert Stripmunk, de grootste app voor kan ontdekken. De app laat je toe overal je stripliefhebbers in de Lage Landen. collectie te kunnen raadplegen, zodat je kan nakijken of je een strip al in je bezit hebt om Standaard Uitgeverij kocht Stripmunk van zo te vermijden dat je een dubbele aankoop Next Apps, het IT-bedrijf dat de app lanceer- doet. Dankzij de steun van Standaard Uitge- de. De komende jaren zullen ze in samenwer- verij kan Stripmunk verder doorgroeien in kingsverband de app blijven ontwikkelen. de stripwereld als dé app die je altijd op zak Wim Van Buynder is samen met Christophe moet hebben. Todts en Sander Versluys medeoprichter Vanwaar komt de naam? van Next Apps, de digitale productstudio uit Lokeren, en medebedenker van Stripmunk. Van Buynder: Stripmunk komt van Chip- Daarnaast is hij ook de papa van Olivia en munk, de eekhoorn die zijn noten verzamelt Pepijn, stripliefhebber zodra hij kon lezen, in zijn wangen. Vandaar ook het logo: de S in stripverzamelaar zodra hij zakgeld kreeg, de vorm van de staart van zo’n chipmunk. stripappbouwer zodra hij kon programme- De stripmunk ren. Striplezers zijn meestal ook stripverzame- De geknipte man dus om iets meer over Stripmunk te laars. Daarom duiken we met plezier elke vertellen keer in de boekencollectie van een strip- Van Buynder: Stripmunk is een app (iOS, munk. En de bedenker van de app mag als eerste over zijn verzameling vertellen. DE STRIPMUNK

Wat is de eerste strip die je ooit WIM VAN BUYNDER parallelle reeksen. Het einde stelde gelezen hebt? me wat teleur. De zilveren giraf van Jommeke. Welke stripalbumcover vind je de mooiste? Welk stripalbum uit je jeugd heb je stukgelezen? Elke cover van de reeks De Druïden. Ik ben die reeks beginnen kopen De Rosse Reus van Suske en Wiske. alleen al omwille van de cover van Voor welke stripauteur wil je het eerste album. geduldig wachten om jouw album Welke stripauteur mag eens zijn/ te laten signeren? haar tanden zetten in een strip van Jim, pseudoniem van Thierry een collega? Terrasson en auteur van onder Sinds Amoras wacht ik vol onge- andere Een nacht in Rome en Een duld op zo’n variant van Jommeke klein boekje. of de Kiekeboes. Moet dit dan per Er breekt een brand uit in je huis: se van Marc Legendre zijn? Ja. welk stripalbum zou je van het vuur (Lacht) redden? Van welke stripauteur zou je een De meester van de bergen van Thor- cursus striptekenen willen krijgen? gal. Het spel met de tijd is hier zo Rosinski. meesterlijk in verwerkt dat ik altijd op een punt kom dat ik denk dat ik Op de eerste vier titels uit de reeks Op welke stripfiguur heb je een Van welke stopgezette stripserie het verhaal snap en het logisch is, De Klaagzang Van de Verloren crush? zou je toch nog een extra album maar tegelijkertijd moet vaststellen Gewesten. willen lezen? dat ik eigenlijk blok zit vanwege de Jessica Blandy. Als geld geen rol speelt, welk stuk Mag ik er twee kiezen? Hans en onmogelijkheid ervan. Welke scène uit een stripverhaal zou je dan nog in je collectie willen Jessica Blandy. Met welke stripfiguur zou je een zou je graag hertekend zien? hebben? Welk stripalbum heb je het recentst echt avontuur willen beleven? Van album 36 Aniël van Thorgal had Nummer 10 van Dampierre, Het gelezen? ik misschien iets te hoge verwach- Takeo uit de reeks Samoerai. goud van de Corporatie. Dan is die tingen aangezien er zo lang naar Tango, Een zee van rotsen. fantastische reeks compleet na al Op welke strip uit je collectie ben toe werd gewerkt vanuit de drie je het meeste trots? die jaren.

WORD OOK EEN STRIPMUNK VIA WWW.STRIPMUNK.BE OF DOWNLOAD DE APP IN THE APP STORE OF OP GOOGLE PLAY.

19 NIET TE MISSEN STRIPS

Wenkt de strop of de bodem van de zee? We moeten er niet flauw over deze reeks), en hij maakte gevangenen van het Spook, doen: niet Ouwe Niek maar vorig jaar een fantastische die nietsontziende Franse Roodbaard is dé archetypi- comeback dankzij Stefano piraat, en worden opgejaagd sche strippiraat. De schrik Carloni en Jean-Charles door de Spanjaarden en van de zeven zeeën beleefde Kraehn met het album Ge- verraden door de Engelsen. onvergetelijke avonturen hangen maar niet dood. Tja, wat nu? Wenkt de strop in handen van Jean-Michel of de bodem van de zee? Nog In het tweede album van Charlier en Victor Hubinon niet direct, want een onver- de Nieuwe avonturen van in het stripmagazine Pilote, wachte bondgenoot duikt op Roodbaard ziet het er niet hij herbeleefde zijn jeugdja- en Roodbaard… wel die heeft goed uit voor de piraat, zijn ren met Daniel Redondo en niet voor niets zijn legenda- zoon Eric, en zijn trawanten Christian Perrissin (onlangs rische status gekregen. 6 OKT Baba en Driepoot. Ze zijn de startten de integralen van NIEUWE AVONTUREN VAN ROODBAARD 2 Kraehn, Carloni | 56 pag. | SC € 8,99 HC € 16,95 © DARGAUD 2021 © DARGAUD

Confrontatie tijdens begrafenis

Begrafenisondernemer Jonas Crow keert samen met zijn jeugdvriend sheriff Sid Beauchamp terug naar Tucson. In opdracht van de weduwe en bankdirecteur Josephine Barclay hebben ze het lijk van haar zoon Caleb opgehaald in vijandig Apachegebied. Caleb werd jaren geleden ontvoerd door de indianen en gedwongen hun levensstijl aan te nemen. Al- thans, dat is de versie die Beauchamp aan Crow had verteld. Dat Caleb vrijwillig de naam Witte Indiaan had aangenomen en met de indiaanse Salvalje was getrouwd en ze samen een kind hebben, verneemt Crow pas later. Wanneer ze in Tucson arriveren, met het lijk van Caleb en Salvalje en haar zoontje Chato als gevangenen, lacht Be- auchamp tevreden. Hij heeft immers Caleb vermoord en zal 1 SEP binnenkort trouwen met de rijkste weduwe van Arizona, Calebs moeder. Maar ook Crow komt achter dit geheim. UNDERTAKER 6 | Salvaje | Dorison, Meyer, Delabie | SC | 64 pag. | € 8,99 Het komt tot een confrontatie tijdens Calebs begrafenis. Crow zal moeten kiezen tussen zijn vriend en zijn rechtvaar- digheidsgevoel. © 2021 MEYER – DELABIE – DORISON – DARGAUD ENELUX (DARGAUD-LOMBARD S.A.) (DARGAUD-LOMBARD ENELUX – DARGAUD MEYER – DELABIE DORISON © 2021 Wat de serie Murena is voor de peplumstrip, is de reeks 20 Undertaker voor de western: een mijlpaal!

10 11

INT_UNDERTAKER_06_FR_PG06_63.indd 10 21/05/21 17:25 Niet die gewetenloze femme fatale

Ze was de dochter van de zonnegod Helios, was een tovenares en woonde op het eiland Aeaea. Scrupuleus betoverde ze ar- geloze schippers en matrozen en veranderde hen in varkens. Althans zo wil de mythe ons doen geloven en zo staat het ook in het beroemde epos van Homeros’ Odyssee. Op zijn terugtocht naar huis belanden ook Odysseus en zijn bemanning op het eiland. Maar Circe blijkt niet die gewetenloze femme fatale te zijn die er plezier in schept om mannen te vernederen. Integendeel, is het niet zij die het slachtoffer is van mannelijk geweld? Stripauteur Richard Marazano (Het Chimpansee-Syndroom, Yin en de draak, De Expeditie) heeft vele passies – van ci- nema, over Russische literatuur en astrofysica – maar hij is 6 OKT vooral geboeid door vroegere culturen, waaronder de antie- CIRCE DE TOVENARES | Marazano, ke. Hij vertelt het klassieke verhaal vanuit het standpunt van

Delmas | HC | 64 pag. | € 17,99 Circe zelf. 2021 © DARGAUD

Scheurende banden en knallende motoren

In 1956 stapte Jean Graton naar André Fernez, de hoofdre- dacteur van het weekblad Tintin, met de vraag of hij geen verhalen rond de autosport mocht bedenken. ‘Ik had gewoon een onweerstaanbare drang om racewagens te tekenen,’ vertelde hij achteraf. Fernez gaf hem de opdracht om een nieuwe stripserie rond een Formule 1-piloot te maken, maar eerst als kortverhalen. Graton was tevreden: ‘Dat voorstel gaf me alleszins de kans om de racecircuits te bezoeken.’ Zijn stripheld Michel Vaillant zou beroemder worden dan vele echte Formule 1-kampioenen en nu nog altijd, bijna 65 jaar later, met scheurende banden en knallende motoren op racecircuits rijden. De Michel Vaillant-kortverhalen die in de jaren vijftig en zes- 4 AUG tig verschenen, worden nu gebundeld. Van de Route Nationa- le 7 tot de 24-uren van Le Mans, (her)ontdek deze prachtige MICHEL VAILLANT - KORTE VERHALEN 1 vintagepareltjes. Een krachtige VROOAAAWW is hier op zijn Beginjaren | Graton plaats. 64 pag. | SC € 8,99 | HC € 16,95 © Dupuis, 2021. © Dupuis,

Vrouw in het parachutistencommando

Virginie, pas afgestudeerd als legerdokter, voltooit haar opleiding bij het er1 régiment de chasseurs parachutistes, een van de zwaarste eenheden van het Franse leger. Ze mag meteen op een eerste buitenlandse missie gaan naar de basis van Gao, in Mali. Niet makkelijk, zeker als je de eerste vrouw bent in het parachutistencommando. Alle vooroordelen worden bovengehaald en louter door haar competentie krijgt ze uiteindelijk een beetje respect van haar collega’s. Virginie denkt terug aan haar jeugd en hoe ze toen als Française met Vietnamese roots moest opboksen tegen racisme. Wanneer het vertrouwen tussen haar en haar collega’s stil- aan begint te groeien, worden konvooien door terroristen aangevallen. Al snel blijkt dat er een mol in de eenheid zit. De 4 AUG soldaten kijken naar Virginie. Medics is een nieuwe spannende avonturenserie met MEDICS 1/2 | Levenslijn Laplagne, Buendia twee cycli van twee delen. 48 pag. | SC € 8,99 | HC € 16,95 © 2021 by DARGAUD EDITEUR – PARIS DARGAUD by © 2021

21 ARTIKEL ‣ IN DE SCHADUWEN

Het begon allemaal met een tekeningetje op een terras in de zon. Tekenaar Vincent Mallié had scenarist Hubert (Boulard) uitgenodigd om samen een koffie te drinken en over een eventuele samenwerking te praten. Ze zijn gelijkgestemde zielen, want ze kiezen zeer selectief hun projecten en nemen de tijd om zich toe te leggen op de uitwerking VINCENT MALLIÉ HUBERT BOULARD ervan.

Het vonkje werd een prinses

Vincent Mallié is vooral bekend als il- voor: als hij Islen kan bevrijden, lustrator van het fantasy-epos De Grote kan hij rekenen op een mooie som Dode – met een scenario van Régis Loi- geld en dienst in het leger van de sel – en de thrillerreeks De Aquanauten koning. De oude vrouwen geven – een scenario van Joël Parnotte. Hu- hem een medaillon met het portret bert leverde veelal oneshots af, meest van het meisje en een magisch zwaard. recent Had meneer nog iets gewenst?, Arzhur doet wat ridders in dat geval maar ook de sprookjestrilogie Beeld- moeten doen: hij slacht de monsters schoon, met tekeningen van Kerascoët af. Dit tot afgrijzen van Islen. De besjes (het pseudoniem van de auteurs Marie lachen. Maar voor hoelang? Pommepuy en Sébastien Cosset). Het is niet verwonderlijk dat Mallié Op het tekeningetje, bijna verborgen in Hubert had uitgenodigd voor de koffie. het notitieboekje van Mallié, stond een Hubert had al eerder sprookjeselemen- jong meisje met een kroon van vlinders. ten gebruikt in zijn scenario’s en tel- ‘Toen Hubert dit portret zag, voelde ik kens had hij een aantal wendingen aan dat er bij hem iets speciaal aan de hand de verhalen gegeven die je als lezer niet was,’ verklaarde Mallié achteraf, ‘de alleen verrassen, maar die je ook doen vonk, die kostbare vonk die zou leiden beseffen dat die sprookjesthema’s eeu- tot dit wondermooie verhaal.’ wige thema’s zijn. Want de echte grote sprookjes gaan niet over toverknollen Het vonkje, het meisje met de vlinder- en monsters, maar over mensen met kroon, is de prinses Islen die gevangen angsten, twijfels en hoop. zit in het Zwarte Kasteel en door monsters wordt bewaakt die haar verhin- Hubert overleed helaas begin 2020. In deren naar haar vader terug te gaan. de schaduwen wordt zo Vincent Malliés Tenminste, dat is wat drie oude besjes eerbetoon aan een kunstenaar die te 6 OKT de berooide en geminachte ridder Ar- lang onder de radar is gebleven in Bel- IN DE SCHADUWEN 1/2 | Hubert, Mallié zhur vertellen. Ze stellen hem een ruil gië en Nederland.  HC | 80 pag. | € 22,50

22 © Dupuis, 2021. © Dupuis,

VOORPUBLICATIE UIT IN DE SCHADUWEN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

23 © Dupuis, 2021. © Dupuis,

VOORPUBLICATIE UIT IN DE SCHADUWEN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

24 © Dupuis, 2021. © Dupuis,

VOORPUBLICATIE UIT IN DE SCHADUWEN LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

25 DE INFLUENCERS VAN PIM BOS Ontdek Tremen en verdwaal in angst en schoonheid Toen de jonge Nederlandse graficus Pim Bos vorig jaar de stripwereld verraste met zijn aangrijpende, vervreemdende debuut Tremen, vertelde hij in elk interview dat hij niet veel over de inhoud wou prijsgeven. Het is aan de lezer zelf om zich onder te dompelen in een wereld ‘gebeeldhouwd met een slaghamer en afgewerkt met een vlijmscherp scheermes,’ zoals collega Philippe Druillet het werk omschreef. Die wereld kan zowel een toekomstvisioen als een herinnering zijn, maar sleurt je sowieso mee in een emotionele trip.

In het najaar verschijnt het tweede en vervormde werelden van steen, boek rond Tremen en ditmaal schreef machineonderdelen en organisch ma- Marc Caro, de regisseur van onder teriaal hebben me sindsdien niet meer andere de film The City of Lost Child- losgelaten. ren, mee aan dit scenario. Omdat ook nu meer uitleg over Tremen 2 de strip Moebius/Philippe Druillet oneer zou aandoen en de lezer zelf Hij mag natuurlijk niet ontbreken. Waar onbevangen de kracht en schoonheid ik van de meeste andere tekenaars die van het verhaal moet leren kennen, ik bewonder het merendeel van hun volgt er geen traditioneel interview. werk ken, verbaas ik me erover dat ik We vroegen Pim Bos wel naar de van Druillet nog steeds nieuw werk

© Standaard Uitgeverij 2021, by BOS-CARO 2021, Uitgeverij © Standaard personen die hem en zijn werk ontdek. De Hermetische Garage leerde het meest beïnvloed hebben en me dat strips niet aan regels gebonden dat geeft toch al wat prijs over hoeven te zijn. Het is een lange absurde strip. distische trip door vreemde werelden waar geen touw aan vast te knopen is, Don Lawrence maar die gevoelsmatig toch helemaal Thuis hadden we wat oude klopt. Waarschijnlijk is dit de strip die albums van Storm liggen, ik met het meeste plezier heb gelezen. die mijn ouders nog hadden gekocht. Tijdens het Jiskefet, De Mannen van de Radio lezen van die albums en In de Gloria is waarschijnlijk mijn De zin en de onzin, het uitblijven van liefde voor scienceficti- een clou, de afwezigheid van moraal, de on begonnen. Het lezen absurditeit zo realistisch en ernstig ge- werkte tegelijkertijd bracht. Deze programma’s hebben me motiverend en ontmoe- geleerd alles niet te serieus te nemen. digend. Aan de ene kant Zo teken ik meer ontspannen waardoor wilde ik ook zoiets moois ik een beter resultaat aflever. maken, aan de andere kant voelde ik dat dit on- S. Craig Zahler mogelijk was. Mijn fascinatie Schrijver, regisseur en striptekenaar. voor vreemde wezens, werel- Politiek incorrect, extreem geweldda- den en machines werd hierdoor dig, keihard en toch heel menselijk. opgewekt. Geen happy end bij Zahlers creaties − of Serpieri toch niet zoals je verwacht − of geen Hollywoodspektakel en heldhaftige Later ontdekte ik Serpieri. Door hem onzin. Wanneer er iemand sterft, gewilde ik striptekenaar worden. Niet beurt dat ook meteen op een gruwelijke vanwege het vrouwelijke schoon − dat manier. Zijn werk zit op de rand van hij weergaloos neerzet − maar vanwege afstotend en fascinerend. Alles rechttoe de tekenstijl en achtergronden. Hoe hij rechtaan verteld, geen spannende ca- met pen arceringen textuur en vorm merastandpunten, maar droog in beeld geeft, is voor mij ongeëvenaard. Zijn gebracht en beschreven: daar hou ik sepiakleurige gemuteerde, gesmolten van. 

4 AUG “Door Serpieri wilde ik striptekenaar worden.” TREMEN 2 | Bos-Caro, Bos HC | 64 pag. | € 14,95 — PIM BOS

26 LEES EENS EEN GAME © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard Lees eens een Game! Toen Ubisoft eind 2020 haar ‘third person action-adventure games’ Watch Dogs Legion en Immortals Fenyx Rising op de markt bracht, werd al snel duidelijk dat de videogame- ontwikkelaar twee successen in huis had. Dat had het bedrijf vooral te danken aan de machtige settings waarin de games zich afspelen: de Griekse godenwereld en een dystopisch Londen. Te dankbaar om te beperken tot een videogame. Daarom lanceert Standaard Uitgeverij dit najaar twee nieuwe supersterke stripreeksen gebaseerd op de werelden van de videogames. © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard

Immortals Fenyx Rising Watch Dogs Legion De odyssee van Fenyx Underground resistance

Laat er geen twijfel over bestaan: de Griekse godenwereld Privémilities controleren de straten, de georganiseerde bestaat uit een nukkige bende ego’s die steeds op eigen pro- misdaad de riolen. Er zijn geen democratisch verkozen fijt uit zijn. In dit krabbennest moet de sympathieke warrior leiders meer, er is alleen angst, zinloos geweld en corrup- Fenyx standhouden, wat nog moeilijker wordt wanneer ze tie. Enkel DedSec, een groep meesterlijke hackers, leidt van Zeus zelf een lastige opdracht krijgt: een gouden honden- het verzet. Ondertussen voert de Australische journaliste beeld terugvinden in het paleis van Tantalus. Tantalus ser- Louise Hatford een eigen onderzoek naar de verdwijning veert ondertussen zijn goddelijke gasten een aparte maaltijd: van een aantal gedeporteerden. De situatie wordt explo- het vlees van zijn eigen zoon Pélops. Zeus stuurt vervolgens sief tijdens een optreden van de Londense dj Spiral, aka Fenyx op de meest gevaarlijke missie ooit: de ziel van Pélops Adam Logan. uit het rijk van Hades halen. De andere goden mengen zich, Het wordt een dubbeltje op zijn kant wie de machtsstrijd met het leven van Fenyx als inzet. wint. Want London is calling to the underworld.

1 SEP 1 SEP

IMMORTALS FENYX RISING 1 | De odyssee van WATCH DOGS LEGION 1 | Underground Resistance | Fenyx 1/2 | Nykko, Siamh | SC | 56 | € 9,50 Runberg, Germain | SC | 56 | € 9,50

27 INTERVIEW ‣ NERO - DE STALLAERT JAREN

Nero-auteur Marc Sleen stak het niet onder stoelen of banken. Toen de Brusselse striptekenaar Dirk Stallaert hem in 1992 kwam vervoegen, prees hij regelmatig hun samenwerking de hemel in. Zo ook tegen collega Merho in Stripgids: ‘Ik verzin de verhalen, ontwikkel de ideeën en zet de eerste schetsen op papier. Dirk werkt die dan tot in de kleinste details uit, op een schitterende manier. […] Hij voelt mij zo goed aan dat er echt een YVES KERREMANS NOËL SLANGEN wisselwerking is ontstaan. Als ik ʼs avonds ga slapen, en eerst nog even naar de tekeningen van Dirk kijk, dan val ik dolgelukkig in slaap. Omdat hij tekent op een manier zoals ik altijd getekend zou willen hebben, maar waar ik nooit de tijd voor heb gehad. Dat pleziert mij enorm en geeft mij meer energie en inspiratie voor de scenario’s.’ ‘Stallaerts Nero kan zonder complexen naast Sleens Nero staan’ De tiende integrale van Nero - De Stallaert jaren

Met de tiende integrale eindigt Nero zien hij probleemloos in de huid van - De Stallaert jaren. Daarin worden de een andere tekenaar kan kruipen. Maar albums De hemelse vrede, De bol van niets is minder waar: Stallaerts Nero Timotheus en Zilveren Tranen opgeno- is duidelijk te herkennen als zijn Nero. men, én – verrassing – een nieuw kort- Een Nero die zonder complexen naast verhaal van de hand van Dirk Stallaert. Sleens Nero kan staan. En dat was ook Sleens appreciatie. Tijd voor een terugblik. Hebben jullie een favoriet album uit die perio- Yves Kerremans en Noël Slangen, Nero-liefheb- de? bers en -specialisten, jullie zijn de samenstel- lers van de Nero-integralen en auteurs van de Niet één album maar een trilogie, De dossierteksten. Hoe zouden jullie De Stallaert How-trilogie, met drie verhalen rond jaren in de totale Nero-cyclus evalueren? de kroon van Elisabeth. De verhalen sprankelen door het spannende scena- Kerremans & Slangen: De Stallaert rio en de schitterende tekeningen, de jaren beslaan ongeveer twintig pro- 6 OKT tandem Sleen-Stallaert op zijn best. cent van de Nero-cyclus en vormen NERO INTEGRALE 10 | Sleen, Stallaert er het belangrijke sluitstuk van. De Nieuw kortverhaal HC | 192 pag. | € 29,99 42 verhalen die Marc en Dirk samen maakten, nemen een belangrijke plaats Er staat ook een nieuw kortverhaal van Dirk in het Nero-oeuvre in: opnieuw langere Stallaert in de tiende integrale. Kunnen jullie verhalen met goede scenario’s en mooie iets vertellen over de ontstaansgeschiedenis tekeningen met veel details. van dit verhaal? Wat was de toegevoegde waarde van Dirk in het In elke integrale laten we een perso- oeuvre van Sleen? naliteit aan het woord die voor Marc Het is overduidelijk dat de toen zeven- belangrijk was bij het maken van Nero tigjarige Marc Sleen in 1992 moe was, en met wie kunnen we beter afsluiten na 45 jaar op z’n eentje verhalen te dan met Dirk? Maar naast een inter- bedenken en tekenen. Hij was al even view met Sleens rechter- en linkerhand op zoek naar hulp (lees het dossier vertelt Dirk ook via tekeningen hoe bij de eerste integrale) en heeft die hij voor Marc is beginnen werken. uiteindelijk gevonden bij Dirk. Er Hij houdt vol dat het allemaal echt zo viel meteen een grote last van Marcs gebeurd is... schouders. Hij had weer plezier in het Waarover gaat het dossier bij deze integrale? maken van Nero en dat bewijzen zijn VERSCHENEN geschreven en geschetste scenario’s. Naast de belangrijke getuigenis van Er wordt dikwijls verwezen naar Dirks Dirk in woorden en tekeningen, tonen MARC SLEEN - DE INTERVIEWS we een aantal kortverhaaltjes die HC | 544 pag. | € 34,99 zogenaamde kameleongehalte aange-

28 “Het blijft nog steeds verbazen hoe rijk en uitgebreid het oeuvre van Sleen is.” — YVES KERREMANS EN NOËL SLANGEN

Dirk aan het Nero-oeuvre toevoegde. Nog niet uitverteld Daaronder een wervingsstrip voor sponsors van de Stichting Marc Sleen, Er is al veel over Nero geschreven, niet in het een verhaaltje over Wuustwezel en minst door jullie zelf, maar toch worden telkens Dirks bijdrage aan Het geheim van de weer goeie invalshoeken gevonden. Heeft dat Kousenband. En dan natuurlijk ook de te maken met die fascinerende man die Sleen vaste rubrieken zoals ‘De details van was? Stallaert’. Het blijft nog steeds verbazen hoe rijk Hebben jullie bij de samenstelling van de dos- en uitgebreid het oeuvre van Sleen is. siers nieuwe zaken ontdekt? En specifiek voor Het stripoeuvre van deze rasverteller is dit dossier? ronduit indrukwekkend maar daar- Bij de samenstelling van het dossier naast vond hij nog de tijd en inspiratie voor de eerste integrale zijn voor de om schilderijen, politieke tekeningen, eerste keer alle puzzelstukjes van sportkarikaturen, reclameopdrachten, Sleens zoektocht naar een helper/op- safaritekeningen, boekillustraties en volger samengebracht. Daarbij viel het gelegenheidstekeningen te maken. op dat Marc die zoektocht al startte op Zijn karakteristieke tekenstijl en vlotte zijn 65ste, een leeftijd waarop de mees- teksten maken dat zijn oeuvre ook te stervelingen van hun welverdiende vandaag nog zeer toegankelijk is. Maar rust gaan genieten. Maar dat was buiten Sleen was niet alleen bekend door zijn Sleens werkijver, artistieke scheppings- oeuvre. Hij was een graag geziene gast drang en controlenood gerekend. Pas op televisie in praat-, quiz- en andere op zijn zeventigste vindt hij met Dirk programma’s en werd zo een bekende zijn perfecte tekenaar en pas op zijn Vlaming toen dat woord nog moest tachtigste legt hij zijn schrijvers- en worden uitgevonden. tekenpen neer. Onlangs verscheen het prachtige boek Marc Voor dit dossier bij de tiende en laatste Sleen – De interviews, ook door jullie samen- integrale valt op hoezeer Dirk verbon- gesteld, samen met Wouter Adriaensen. Zijn er den is met Nero. Zelfs na de stopzetting nog meer (her)uitgaves van en over Sleens werk van Nero blijft hij zijn tekenpen ten gepland? dienste stellen van de Stichting Marc In het feestjaar 2022 (100 jaar Marc Sleen en blijft hij affiches, kortverha- Sleen en 75 jaar Nero) staan er tal van len en gelegenheidstekeningen met de publicaties op stapel waaronder de Nerofiguren maken. En hij heeft nog Ultieme Collectie met gerestaureerde steeds Nero in zijn tekenpen, getuige Nero-verhalen.  het nieuwe kortverhaal.

29 NeroFolder60jaar2.qx 08-11-2007 09:48 Pagina 1

INTERVIEW ‣ NERO - DE STALLAERT JAREN

Tien jaar heeft de Brusselse striptekenaar Dirk Stallaert met Marc Sleen samengewerkt: 42 Nero-verhalen lang, stuk voor stuk grafische pareltjes.

DIRK STALLAERT

Dirk, hoe kijk je zelf terug op die periode? Dirk Stallaert: Met enige nostalgie. Het was een aangename periode omdat ik mocht samenwerken met niemand minder dan mijn jeugdidool. Vergelijk het, mutatis mutandis, met een kleuter die elke week bij Sinterklaas op bezoek mag. Alles went natuurlijk, maar toch. Het was vooral een niet te onderschat- ten leerschool. Als autodidact wist ik niet hoe een academie er van binnen uitziet en dan is zo’n middeleeuwse

scholing bij een meester mooi meege- 2021. Uitgeverij, © Standaard nomen. Ik heb er snel en efficiënt leren Mijn bedenking was: daar valt niets werken. Heb je zelf een favoriet Nero-album? over te vertellen. Hoe verliep die samenwerking eigenlijk? Als je een favoriet album uit de hele reeks bedoelt, zou ik De zoon van Nero Ik ben ook geen echte scenarist en laat Vermoedelijk denkt iedereen dat Marc nemen. Een favoriet album waaraan ik dat lastige werk liever door iemand Sleen een moeilijke man was om voor meegewerkt heb: de Bompanero-trilo- anders opknappen. te werken, maar dat heb ik niet zo erva- gie. ren. Om te beginnen deed hij nooit ba- Maar toen de inval kwam om er een van zig. Zijn opmerkingen bleven beperkt Vertel eens wat meer over dat nieuwe kortver- de pot gerukt relaas van te maken dat en waren, uiteraard, altijd to the point. haal? niets met de realiteit te maken heeft, kreeg ik de smaak te pakken en had Hij was eigenlijk heel tevreden over Dat kortverhaal was een opdracht. ik ineens pagina’s te kort. Daarom zijn mijn werk en liet niet na daar regelma- Eerst stond ik er wat weigerachtig te- er veel meer prentjes per pagina dan tig lucht aan te geven. genover en was ik van plan het scenario gebruikelijk en heb ik alles zeer econo- uit te besteden, maar dat heeft men mij Was het anders werken aan Nero dan aan de misch moeten uittekenen om de platen uit het hoofd gepraat. Logisch, want het Kiekeboes? niet te overladen. Ik heb er mij in elk moest over mijn samenwerking met Het grote verschil tussen Nero en de geval goed mee geamuseerd en hoop Marc gaan, persoonlijke materie dus. Kiekeboes, behalve de stijlverschillen dat de lezers ervan genieten.  dan, is dat ik met de eerste opgegroeid ben. Ik las Nero toen ik een jaar of zeven was en dat had natuurlijk een enor- me impact. Als je dan later zelf aan zo’n strip kunt meewerken, geeft dat een serieuze kick. Toen de eerste de Kiekeboes verschenen, was “Bij Sleen heb ik ik al twintig. Hoe goed die strip ook gemaakt snel en efficiënt is en hoe geweldig hij ook een hiaat in leren werken.” het aanbod van die tijd opvulde, het blijft — DIRK STALLAERT lastiger een twintiger van zijn paard te blik- semen dan een ventje van zeven. Los van die bedenking is werken aan de Kiekeboes niet zo heel verschillend, behalve dan dat mijn opdracht er na het potlood- werk al opzit. Al is de stijl anders, het blijft tekenen: ventjes in een decor plaatsen en de illusie wekken dat ze echt bewegen in een driedimensionale omgeving. © Standaard Uitgeverij, 2021.

30 DOSSIER ‣ ROBERT EN BERTRAND Uit het dossier van Robert en Bertrand De lustige zwervers, die andere vagebonden van Vandersteen

De lucht kleurde grijs boven Brussel en het was fris en winderig, maar toch begon op donderdag- voormiddag 17 april 1958 de mooiste zomer van België. Koning Boudewijn opende op de Heizel de Expo 58 en op de cover van het jongerenweekblad Ons Volkske startte een nieuwe stripreeks van Willy Vandersteen: De lustige zwervers.

De hoofdpersonages van De lustige Hun slogan: ‘Job en Bob lossen het op.’ zwervers werden in een aankondigings- Vandersteen werkte voor deze gags een strook geïntroduceerd: Job, een mollig beetje volgens het principe van wat de type met strikje, wijde broek en klein Nederlandse schrijver Godfried Bo- bolhoedje; Bob, groter dan zijn kom- mans omschreef als: ‘Humor is over- paan, grijs haar en grijze baard, met wonnen droefheid.’ een bol buikje en ingedeukt hoedje; Fientje, een jong meisje met blond, Maar na veertien gagplaten nemen Job kort haar en een witte stok in de hand; en Rob afscheid van Fientje en Krol en © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard Krol, een zwarte kat met witte snoet die ‘gaan voor enkele dagen op reis’. Die ondeugend uit haar ogen kijkt; en ten enkele dagen blijken dan de rest van de slotte Agent 17, een wijkagent in blauw gagserie te duren, want ze zien Fientje uniform. noch Krol terug. En alhoewel ze nog regelmatig botsen met de gevestigde De serie startte eerder melodrama- orde, verdwijnt ook Agent 17 uit de tisch. De zwervers Job en Bob werpen serie. zich op als beschermheren van het blinde eenzame Fientje en haar kat Krol De te kleine leefwereld van Fientje en tegen Agent 17, die hen op de hielen Krol en de niet evidente balans tussen zit. Spoedig blijkt dat Fientjes voogd, een lach en een traan binnen de context haar oom, een gemene man is die haar van één pagina moeten voor Vander- dwingt tot bedelen of haar onder huis- steen als werken met een handrem arrest zet en tot zware klussen ver- aangevoeld hebben. plicht. Op inventieve wijze slagen Job en Job en Bob zouden voortaan daad- Bob er telkens in om aan geld voor Fien- 1 SEP werkelijk beginnen te zwerven en de tje te raken of het werk voor haar op te wereld – lees: het rurale, voorstedelijke knappen, veelal met de hulp van Krol. ROBERT EN BERTRAND INTEGRALE 2 Vlaanderen − werd hun speeltuin.  Vandersteen | HC | 224 pag. | € 34,99 © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard

31 U T EN B R HIE De uilnachtzwaluw

de uilnachtzwaluw wordt vaak verward met de uil. maar hij kan niet bepaald goed vliegen. een uil wel…

e c h t ?!

DIERENQUIZ

Er staan tientallen gags in de nieuwe albums Dolle hondenavonturen 1, Dinopark 1, Vreemde vogels 2 en Insecten 6, waarbij de mens meestal euh... de underdog is. Goed dus voor een paar uurtjes leesplezier. Bovendien leer je al lezend veel over die wonderlijke maar dat is niet erg. hij heeft zijn eigen jacht- dankzij zijn grote ogen merkt hij zijn prooien op dierenwereld. Test alvast je kennis over herbivoren en hondenurine!methode ontwikkeld, gebaseerd op zonder te bewegen! camouflage…

e e n t ip… hij zit hier… Altijd al Pekkie als huisdierDe duif willen hebben? de duif is een verbazingwekkend dier… dit lid van de familie van de ‘columbidae’ sommige duiven werden oorlogs- leeft in steden en parken, en is niet bang helden, in dienst van de mens. voor de mens.

alweer best heftig Test jezelf en doe de dierenquiz!hij kan uren onbeweeglijk op een tak blijven zo’n oorlog. brood? heb je niets anders?!zitten en is amper zichtbaar. geen kruimel b r o o d!

zodra er een prooi verschijnt, gooit hij zijn camouflage is aangepast naargelang de soort, zijn habitat en zich er letterlijk op! de verschillende boomsoorten. 1. De brachiosaurus woog 50 ton, was pok

roekoe! ik een herbivoor en leefde zo’n 150 miljoen Hey Mark, je ga even brood B lijkt wel een A jaar geleden. Maar hoe breed kon hij halen… echte tak! N ongeveer worden? Z a) 10 meter A I

b) 15 meter ! van de oudheid tot de tweede wereldoorlog hebben duiven een cruciale rols hit. ’t is c) 20 meter gespeeld bij het overbrengen van geheime berichten. een echte Grosd) 25 meter corps malade tak. eM O p f f! d i e L’histoire du « bug » informatique OM B berichten, B oké… zijn verenkleed lijkt perfect op DE UILNACHTZWALUW Podargus strigoides 6. boomschors,De uilnachtzwaluw waardoor bezit je hem niet bijna de beste In de nacht van 8 op 9 september 1946 ziet Grace Ze zietniet op kunt een zien… van de relais Orde: Caprimulgiformes. vliegkunsten onder de vogels, maar kanG NIII… ga we g! Familie: Podargidae. Murray Hopper, informaticapionier, dat er iets aan een insect zitten. straks zien Geslacht: Podargus. de hand is met de Mark II, een calculatormachine... Soort: strigoides. zich perfect camouflerenmaar, woody, zodat hij toch ze me nog! ik ben Hethet! deed ai! Kenmerken: In het Engels heet deze vogel frogmouth (kikkerbek). zijn prooi kan verschalken.psshhht, Weet ziig jij en wat Dat lijkt misschien wat vreemd, maar wanneer hij zijn snavel opent, dan ineens niks snap je meteen waar de naam vandaan komt. De gelijkenis is zijn Engelse naam is, die te meer.maken heeft verbluffend! …maar met het geluid IdatK hij! voortbrengt? 53 cm G 200 à 650 g LC* Verspreiding P die pakjes… 4. Er zijn tientallen soorten duiven.H pff… ! S SH H a) Frogmouth (kikkerbek) OM Welke duivensoort bestaatP niet?S ! ! B b) CowmouthIK (koebek)PIK duivenliefhebbers zijn er dol op. P maar vreemd genoeg… a) overalDe houtduif ter wereld worden c) Owlmouth (uilbek) 327 ! ! P Alors ? wedstrijden georganiseerdviens voir ! I b) De zandduif c’est grave ?! K voor reisduiven. d) Dogmouth (hondenbek)I K ! c) De holenduif P Het Engelse woord voor insect is 'bug'. Bug werd Vandaag wordt het * Bedreigingsniveau. Zie vooraan in deze strip. d) De rotsduif … et je woord duizenden keren meteen ook de naam voor een computerprobleem.m’appelle kévin, per dag gebruikt. Het is hein ! © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard 5. Een volwassen slechtvalk heeft een ontzettend populair in 21 yes, a het computer- it's a wereldje. 2. De pterodactylus was een reptiel dat lengte avan bug! ongeveerbug! 50 centimeterbug! en zijn habitat voornamelijk in Europa en weegt tussen de 750 en 1300 gram. Afrika had. Welke eigenschap bezit de Maar wat is zijn recordsnelheid in pterodactylus? duikvlucht? a) Hij had een korte snavel a) 183 kilometer per uur S pas de doute : la brachiosaure IT FL qu’est-ce qu’on peut pupuce a la s’appelle b) 295 kilometer per uur b) Hij had vliezen tussen zijn vingers faire ? on ne va tout de grippe ! «pupuce» ? c) 389…is kilometer dat bij duiven per mêmeuur niet pas het lui eerste donner DE DUIF c) Hij at vooral planten un grog ? E! waar je aan denkt… OEKO d) 452 kilometer per uur R Orde: Columbiformes. d) Hij had een lange staart De slechtvalk 7. Vanwaar komt de naam ‘bug’ als Familie: Columbidae. Geslacht: Columba. NOTITIES VAN GRACE 3. De gallimimus, die wat op een in de categorie 'vlugge vogels'MURRAY is HOPPER computerprobleem?Deze vogel spot zijn prooien (meestal vogels) van hoog in de lucht. Hij heeft dan ook héél goede ogen… non…de slechtvalk de wereldkampioen. Kenmerken: ‘Duif’ is een algemene benaming. struisvogel leek, leefde tijdens de par Daaronder vallen de houtduif (Columba palumbus), de holenduif contre… a) Afkorting van bugger (sodemieter) (Columba oenas), de rotsduif (Columba livia) en vele andere duiven. Aha! Prooi krijtperiode in Mongolië en was een Ik wil niet uit i n z i c h t! de hoogte doen, maar b) Een insect (in het Engels bug) had in ’t is waar! ’ n Rotsduif, 30 à 45 cm G 200 à 800 g LC* Verspreiding omnivoor. Hoe kon hij gevaar vermijden? hihi! THE BUG 4001946 gram… een Da’s rekenmachine ontregeld lekker dik… a) Hij had een sterk ontwikkeld gehoor Wil je ’t c) Bug Njastaat m! voor Biotechnical Ik hoop zi e n? b) Net als een vleermuis gebruikte hij een dat jullie ooit Unidentified Gear even bekend tu vas faire avaler à zullen worden d) De eerste elektronische computer soortpupuce radarsysteem ces médicaments et masse bien son deux fois par jour ! cou pour que les als opa! c) Hij kon tot 60 kilometer per uur lopengélules ne restent BRACHIOSAURE Colossus had een insect (bug) in haar pas coincées ! d) Hij bezat vlijmscherpe klauwen logo 25 m 13 m 50 t * Bedreigingsniveau. Zie vooraan in deze strip. Tijdens zijn Significationduikvlucht, :wanneer hij op zijn prooi afvliegt, lézardhaalt àhij bras Door zijn snelle aanval maakt Wel… Meestal 32 snelheden tot meer dan 200 km 7 Régime alimentaire : zijn prooi geen enkele kans… toch niet… per uur! herbivore Origine : vivait en Amérique du Nord, Europe et Afrique il y a 150 millions d’années (Jurassique supérieur) dat pap- Eh... Au parczakje : Pupuce, zit 40in ans de val(k), ha! L’avis de la véto Les brachiosaures sont parmi les plus grands dinosaures et passent leur temps à manger. Il faut sans arrêt replanter des arbres pour eux ! 3 Daar EE?!? gaat- ie! HE

DE SLECHTVALK Fomf if het ’n Maar bijfturen …want door zijn Falco peregrinus kweftie van bij- met die fnelheid if snelheid kan hij Orde: Falconiformes. f t ur e n! moeilijk! zijn doel wel eens Familie: Falconidae. Geslacht: Falco. missen… Soort: peregrinus.

Kenmerken: De snelheid in duikvlucht hangt van de omstandigheden af. Het record werd gemeten in 2005: 389 km/u!

50 cm G 750 à 1 300 g LC* Verspreiding

* Bedreigingsniveau. Zie vooraan in deze strip.

13 BEESTIGE STRIPS OVERGOTEN MET EEN PRETTIG GESTOORD SAUSJE

1 SEP 4 AUG 4 AUG 6 OKT

DINOPARK 1 | Plumeri, Bloz DOLLE HONDENAVONTUREN 1 INSECTEN 6 | Cazenove-Vodarzac- VREEMDE VOGELS 2 | Garrera, Sirvent SC | 48 pag. | € 7,50 Cazenove, Ita | SC | 48 pag. | € 7,50 Cosby | SC | 48 pag. | € 7,50 SC | 48 pag. | € 7,50 Snuitkevers En mode « Économie d’énergie »

Pfiuuu! Hee, ik zag De nectar, Nu ja, snuitkevers... Kun je nog Al naargelang 11. Welke redenering is de juiste? Als ik een massa snuitkeversbedoel je? Welke Sommige zijn helemaal zwart, toen ik op weg was wel vliegen met het gewicht dat Wow! Die weegtsnuitkevers? zo'n vracht?andere roestbruin. Met een hiernaartoe. wat, ja ! we meedragen, een grote tuin heb… Je bent flink gigantischevliegen bek. En hommels ze graven beladen, zo in alles watanders. ze vinden. te zien! a) Volstaat dat voor mijn hond omdat hij Ik kan de snelheid van er vrij kan rondlopen m'nHmm. vleugels aanpassen. b) Volstaat dat voor mijn hond omdat het zijn vertrouwde omgeving is c) Volstaat dat niet voor mijn hond omdat hij nieuwe zaken wil ontdekken Zo vlieg ik Nu vlieg met een licht 8. Ook hommelsik ongeveer maken honing, maar wat pakje! d) Volstaat dat niet voor mijn hond omdat Je magnormaal. me wel wat meer details 9. Welke viervoetersDus... je hebtworden het minste is het verschilgeven, hè. tussen Er zijn zoveeleen bijenkoningin snuitkevers. graanklanders, hij allergisch is aan bijen 'Snuitkever' is de algemene naam van gestoken doorrijstklanders. vliegen? en een hommelkoningin?de coleoptera. Maar elke soort krijgt de naam van zijn prooi. a) Koeien a) Een hommelkoningin verlaat de korf, b) Varkens Hm? een bijenkoninginOké. niet c) Paarden b) Een hommelkoningin sterft nadat er d) Zebra’s voldoende honing werd aangemaakt 10. Welke Belgische herder (hondenras) c) Een hommelkoninginEn dit is de verorbert collega- Vliegen kunnen spaarzame modus, als bestaatmaar niet? op één manier hommelsik zwaarbeladen als een lekkere ben. maaltijd vliegen, juist? Twee d) Een hommelkoningin zorgt voor a) De Mechelse herdermanieren: Maar ook erwtenkevers, Waarom vertelgewoon, ofik dit een groterenotenkevers, productie bananen- dan een b) De Laekenseeigenlijk herder allemaal?ZMOF! Dat zijn kevers, rode palm- details die een stomme vlieg uiteraard ontgaan. En mode « Économie d’énergie » bijenkoningin kevers. c) De Veurnese herder 12. Welke werkwijze heeft de meeste d) De Groenendaeler herder De nectar, Kun je nog kans op slagen? Als mijn hond in de bedoel je? Al naargelang wel vliegen met het gewicht dat Wow! Die weegt zo'n vracht? woonkamer geplast heeft, moet je hem wat, ja ! we meedragen, Je bent flink vliegen hommels beladen, zo anders. a) Met zijn neus in zijn urine duwen te zien! ZMOF? ZET 'M OP, Wat is dat Oei! Waarom b) Tonen dat je de urine geërgerd opruimt nu weer? FONS! kan ik dat niet? Ik kan de c) Straffen door hem een hele dag in de snelheid van m'n vleugels woonkamer te houden aanpassen. Aangevallen door een vlieg, d) Belonen als hij buiten zijn plasje heeft zeg je? Welke vlieg? Een blauwe vleesvlieg, een fruit- gedaan vlieg, een zwermvlieg, een GRAANKLANDER strontvlieg, een Orde/Familie: Coleoptera / Dryophthoridae kamervlieg? Geslacht & soort: Sitophilus granarius

Zo vlieg ik Nu vlieg met een licht ik ongeveer pakje! 42 normaal. 10-12 juiste 7-9 juiste 4-6 juiste 0-3 juiste 1 VERDEDIGING: antwoorden: antwoorden: antwoorden:3 + antwoorden: AANVAL: + Hij leeft van allerlei soorten granen (tarwe, Proficiat! Je Nog een beetje EenBeschrijving: wandeltochtje Oei, schaf jezelf rogge, gerst, maïs). De vrouwtjes leggen elk 150 tot verdient de Bollie leren, we sturen Flip met200 eitjes Rataplan in de zaadjes. Daarin groeienzal de larven tot ze alvast een pluchen volwassen zijn. Sterke punten: Lengte: & Billieaward. de papegaai8 op je je goed doen.• Parasitisme Nero aan, je Mini: 2 mm • Steeksnuit Geniet lekker van de af. Vergeet ook niet VervolgensMaxi: 3 mm lees moet ergens albums. de infofiches in de je best eerst de beginnen. Kleef 9789462107946_insecten06_int.indd 8 albums te lezen. infofiches, daarna de2/06/2021 15:46 de infofiches op je

En dit is de Vliegen kunnen gags. (digitale) prikbord

spaarzame modus, als maar op één manier 1 d) – 2 b) – 3 c) – 4 b) – 5 c) – 6 a) – 7 b) – 8 a) – 9 d) – 10 c) – 11 c) – 12 d) 12 – c) 11 – c) 10 – d) 9 – a) 8 – b) 7 – a) 6 – c) 5 – b) 4 – c) 3 – b) 2 – d) 1 ik zwaarbeladen ben. vliegen, juist? Oplossingen: en bestudeer ze Twee grondig. 33 manieren: gewoon, of ZMOF!

ZMOF? Wat is dat ZET 'M OP, Oei! Waarom nu weer? FONS! kan ik dat niet?

42 Hondentaal

KN|PPER ?

Zoals achter je K|jk, |k staart aanhollen? woek geen pwobwewen!

Zoals een Spreek j|j al d|e hypnot|seur?! hondentalen?

VOORPUBLICATIE UIT DOLLE HONDENAVONTUREN 1 3 LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

34 Kat-astrofe vermeden!

KRAB KRAB

Nee, maar ...vrees je dat het een Je moet ze elk hun e|gen plekje geven, met met m’n twee slachtveld wordt. een mand, eetbakje, speeltjes... Daar kunnen katten... Snap |k. ze tot rust komen.

Een goed |dee!

Alweer een geweld|g |dee. Doe |k!

Tja... D|t |s natuurl|jk Meestal kun je ze allemaal theor|e, hè. gewoon hun gang laten gaan!

7 VOORPUBLICATIE UIT DOLLE HONDENAVONTUREN 1 LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

35 Ras apart

Ze zeggen van Dobermanns dat het ...en van Jack Russels dat ze hyperact|ef z|jn. goede waakhonden z|jn...

W|l je Trekken spelen? we een Waar |s de spr|ntje? fr|sbee?

...dat een poedel voor oude ...dat een Boxer erg speels |s... dametjes |s...

W o rsten - Ik w|l dreef! D|e reïncarneren als koop |k! Rottwe| ler!

Kapsalon

...dat de Labrador een k|ndervr|end |s...... en dat de Ak|ta heel rust|g |s...

Straks ben je een H|er |s echte cowboy! de hoed!

14 VOORPUBLICATIE UIT DOLLE HONDENAVONTUREN 1 LEES VERDER ‣ WWW.STANDAARDUITGEVERIJ.BE/STRIPMUNK1

36 ARTIKEL ‣ LUCKY LUKE DOOR RALF KÖNIG

Laat de colts knallen en de bourbon vloeien, want 2021 is een feestjaar voor stripheld Lucky Luke! In 1946, 75 jaar geleden, RALF KÖNIG dook hij immers voor het eerst op in de Almanak 1947 van het weekblad Robbedoes. © 2021 by DARGAUD EDITEUR – PARIS DARGAUD by © 2021 ‘Als kind was ik verliefd op Lucky Luke.’

75 jaar Lucky Luke wordt gevierd met twee grandioze beesten, geïmporteerd vanuit Zwitser- land, die de perfecte melk geven voor hommagealbums. In het voorjaar verscheen al Wanted Lucky Luke, de nieuwste hype in Amerika: melkcho- Matthieu Bonhommes tweede Lucky Luke-verhaal, en in het najaar colade! Onderweg ontmoet Luke oude volgt Lekker smeuïg van Ralf König. bekenden zoals Calamity Jane en de Daltons als fervente handtekeningja- gers, maar ook poor lonesome cowboys Wacht even… niets minder dan een genie. Zijn wild- op zoek naar robbertjes vechten en westdecors zijn zo juist getekend dat vrijen, en slechtgezinde indianen. Is Ralf König niet die Duitse cartoonist/ ik er aanvankelijk wanhopig van werd. striptekenaar die al eens omschreven De perspectieven, houdingen, saloons, Er is ruimte voor zelfreflectie – ‘Waar- wordt als de gayversie van de satirische paardenkoetsen, locomotieven, Jolly om heb je de oer-Daltons neergeknald?’ Franse tekenaar Claire Brétecher? Jumper die draaft of galoppeert: het – en, in de beste de Kiekeboesstijl, voor Die de start van zijn carrière als volgt lijkt allemaal wat losjes en spontaan naamspelletjes: de cowboys Cliff Han- schetste: ‘Hoewel ik een ernstige homo- neergekrabbeld, maar het klopt gra- ger en zijn neefje Nes Quick, Bud Willis seksuele aanleg en te veel fantasie bleek fisch precies.’ en Terrence McQueen (verwijzend naar te hebben, werd ik na tien semesters de acteurs Bruce Willies, Bud Spencer, op de tekenacademie vrijgelaten, met De hamvraag blijft wel: Terrence Hill en Steve McQueen). als gevolg dat ik sindsdien met mijn Is Lucky Luke nu gay Lucky Luke, the poor lonesome cowboy, personages met aardappelneuzen de op weg naar zijn meest absurde avon- bevolking in binnen- en buitenland geworden? tuur? Reken maar van yes!  penetreer’. König geeft zelf het antwoord: ‘Als kind Is het niet König die net niet op de in- was ik verliefd op hem. Ik vond hem dex van aanstootgevende boeken stond sexy. Alleen al die zwarte haren achter ‘omdat de neuzen op de tekeningen in zijn nek! Het was nooit mijn plan om over het algemeen groter waren dan de Lucky Luke homoseksueel te maken, penissen’? want uiteindelijk heeft hij zich tot nu toe zelfs tegenover vrouwen aseksueel Maar er is die grenzeloze bewonde- gedragen. Maar natuurlijk zal hij iets in ring van König voor Morris, Lucky zijn broek hebben. (Lacht)’ Lukes geestelijke vader, en het was dus voorbestemd dat hij zich aan een Lucky In Lekker smeuïg is Lucky Luke aan Lukeavontuur zou wagen: ‘Lucky Luke een break toe. Gedaan met het jagen op was de meest opvallende stripheld uit misdadigers, laat dat pistool maar in de mijn jeugd. Het album Calamity Jane holster zitten. Hij gaat, zoals een echte kende ik uit mijn hoofd. Morris was cowboy hoort te doen, koeien hoeden. Maar wat voor koeien? Lilakleurige

6 OKT Het Wilde Westen verandert LUCKY LUKE DOOR RALF KÖNIG | Lekker smeuïg | al snel in het Maffe Westen. König | SC | 64 pag. | € 8,99

37 NIEUW!

Avonturenstrips Integralen Van de historische zeeslag Strips voor de eeuwig- bij Actium over Amerika heid, prachtig gebundeld net voor de recente presi- uitgegeven en voorzien dentsverkiezingen tot het van boeiende achtergrond- legendarische voetbal- dossiers. Om te (her) stadion Camp Nou van FC ontdekken! Barcelona. Laat je meeslepen door de tijd, ruimte en een vleugje 6 OKT 4 AUG 1 SEP fantasy met deze ijzerster- ke verhalen. ARIA 40 | Reisverslag IR$ 22 | De heropstanding van PIET PIENTER EN BERT BIBBER Weyland | SC | 64 pag. | € 8,99 de verdoemden | Desberg, INTEGRALE 7 | Pom | HC Vrancken | SC | 48 pag. | € 8,99 224 pag. | € 34,99

1 SEP 4 AUG 1 SEP 1 SEP 6 OKT

6 OKT 6 OKT 6 OKT 1 SEP 1 SEP

Lees meer over alle nieuwe strips!

1 SEP 6 OKT 1 SEP 6 OKT

DE RODE RIDDER 271 BARCELONA 2/2 | Voor altijd RIK RINGERS BEGINJAREN CLIFTON INTEGRALE 2/6 De kruisvaarder | Legendre, Barcelona | Torrents, Cesc | SC INTEGRALE 2 | Duchâteau, Bob De Groot-Greg, Turk Bono | SC | 32 pag. | € 6,99 64 pag. | € 9,50 Tibet | HC | 200 pag. | € 34,99 HC | 176 pag. | € 34,99 © Standaard Uitgeverij, 2021. Uitgeverij, © Standaard

38 Jeugdstrips Familiestrips Achtergelaten vakantie- Ook benieuwd welke liefjes, ruziënde BFF’s en spannende avonturen je te slimme schooljongens. favoriete helden gaan Overuren voor psychiaters? beleven? Duik mee in de Neen hoor, humor is het wereld van wonderdokters, beste medicijn. kunstvervalservs en aaiba- re politieagenten.

1 SEP 4 AUG 6 OKT

4 AUG 1 SEP 1 SEP 1 SEP 4 AUG

DE ZUSJES DUIZENDBLAD 2 BFF’S 12 | Cazenove, Fenech LOTTA 3 | De Vries DE KIEKEBOES 159 DE KIEKEBOES De liefdes van Cassiopeia SC | 48 pag. | € 7,50 SC | 32 pag. | € 6,99 Onvervalst vals | Merho, Van DE WERELD ROND 3 | Merho Di Gregorio, Barbucci | SC Gucht, Fagard | SC | 48 pag. SC | 104 pag. | € 11,99 72 pag. | € 8,99 € 7,25

6 OKT 1 SEP 4 AUG 1 SEP 4 AUG

EMMA & CHARLOTTE 6 DE NACHTWACHT 8 DE BUURTPOLITIE 14 | Des URBANUS 195 | Neppergem MARSUPILAMI 33 Een nieuw schooljaar vol De duivelskermis | Van Gucht, duivels | Nix | SC | 32 | € 6,99 Urbanus, Linthout | SC Supermarsu | Colman, Batem verrassingen | Hamon, Van Bael | SC | 32 pag. | € 6,99 32 pag. | € 7,25 SC | 56 pag. | € 8,99 Sayaphoum | SC | 48 pag. 6 OKT € 7,50 6 OKT DE BUURTPOLITIE OMNIBUS 6 OKT NACHTWACHT OMNIBUS Nix | SC | 96 pag. | € 9,99 URBANUS SPECIAL SC | 96 pag. | € 9,99 De Schrikmerg-special Urbanus, Linthout | SC 120 pag. | € 9,99 © Dupuis, 2021. © Dupuis, 2021. © Dupuis,

39 EEN BETER EXCUUS OM EEN ALBUM VOOR DE KINDEREN TE KOPEN EN ZELF THUIS IN BED TE LEZEN BESTAAT ER NIET.