Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych W Powiecie Biłgorajskim Na Lata 2014 -2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Biłgorajskim na lata 2014 -2020 PROJEKT Spis treści Wstęp ………………………………………………………………………………………..……………………………………………………. 3 I. Charakterystyka Powiatu …………………………………………………………………………………………..…………….…. 5 1.1. Położenie i podział administracyjny Powiatu Biłgorajskiego …………………………………………..….… 5 1.2. Społeczeostwo i zasoby ludzkie …………………………………………………….…………………………………….. 6 1.2.1. Demografia ………….………………………………………………..……………………..………………………… 6 1.2.2. Przyrost naturalny …………………………………………………………………………………………………… 7 1.2.3. Migracje ludności ……………………………………………………………………………………………….…… 7 II. Infrastruktura społeczna ……………………………………………………………………..…………………….…………..…… 8 2.1. Oświata i wychowanie ………………………………………………….………………..…………….………....…… 8 2.1.1. Zespół Szkolno - Rewalidacyjny …………………………………………………………….……………..… 8 2.1.2. Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna …………………………….……………..………….….…. 10 2.2. Bezpieczeostwo zdrowotne ………………………………………………………………………………………… 10 2.3. Organizacje pozarządowe …………………………………………………………………………………………… 15 2.4. Pomoc społeczna ………………………………………………………………………………………………..…....… 16 2.4.1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Biłgoraju ……….………………………………….…… 17 2.4.2. Wioska Dziecięca SOS w Biłgoraju ……………………………………………………………………….… 20 2.4.3. Warsztaty Terapii Zajęciowej ………………………………………………………………………………… 22 2.4.4. Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Biłgoraju ………….…………………………………….………. 23 2.4.5. Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej ……………………………………………………….………..….. 24 III. Domy Pomocy Społecznej …………………………………….………………………………….……………………………..… 26 IV. Diagnoza problemów społecznych ……………………………………………………………………………………………. 28 3.1 Ubóstwo ……………………………………………………………………………………………………………………………… 29 3.2. Bezrobocie …………………………………………………………………………………………………………………………. 31 3.3. Niepełnosprawnośd ……………………………………………………………………………………………………………. 35 3.4. Długotrwała choroba ……………………………………………………………………………………………………..….. 40 3.5. Potrzeba ochrony macierzyostwa …………………………………………………………………………………….… 43 IV. Analiza strategiczna SWOT ……………………………………………………………………………………………………….. 45 4.1 Pomoc społeczna ………………………………………………………………………………………………………….…….. 45 4.2. Niepełnosprawnośd ……………………………………………………………………………………………………..….… 46 4.3. Rynek pracy ……………………………………………………………………………………………………….…………….… 47 4.4. Ochrona zdrowia ……………………………………………………………………………………………….……..……..… 48 4.5. Rozwój społeczności lokalnej ……………………………………………………………………………………………… 49 V. Cele strategiczne …………………………………………………………………………………………………….…………………. 50 5.1 Cele w obszarze pomocy społecznej i rynku pracy ……………………………………………………….……… 50 5.2. Cele w obszarze wsparcia osób niepełnosprawnych …………………………………………………………… 53 5.3. Cele w obszarze ochrony zdrowia …………………………………………………………………………………….… 55 5.4. Cele w obszarze rozwoju społeczności lokalnej ………………………………………………………………..… 56 VI. Zarządzanie i monitoring Strategii …………………………………………………………………………………………..… 58 Spis tabel ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 59 2 Wstęp Opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka – po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami – należy do zadań własnych powiatu ( art. 19 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.), Zarządzeniem Nr 4/2014 z dnia 10 stycznia 2014 r. Starosta Biłgorajski powołał Zespół do spraw opracowania projektu Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Biłgorajskim na lata 2014 – 2020. Zespół ten wyodrębnił 5 obszarów problemowych, sporządził diagnozę tych obszarów oraz wypracował cele i kierunki działań, które były uzgodnione i konsultowane z gminami naszego powiatu – na bazie współpracy z ośrodkami pomocy społecznej oraz sektorem pozarządowym. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Biłgorajskim to dokument programowy, który w sposób zaplanowany i celowy umożliwi realizację zadań powiatu w obszarze polityki społecznej w latach 2014 – 2020. Zadaniem strategii jest wytyczenie kierunków działań, które służyć mają rozwiązywaniu niekorzystnych zjawisk społecznych będących przedmiotem analizy w niniejszym dokumencie oraz inspirować podmioty działające w obszarze pomocy społecznej do wyszukiwania rozwiązań trudnych problemów społecznych Konieczność uchwalenia strategii przez samorząd terytorialny reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) natomiast obowiązek ten na powiat nakłada art. 19: „do zadań własnych powiatu należy opracowanie i realizacja Strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami”. Niniejsze opracowanie przygotowane zostało w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, dokumenty programowe i sprawozdania z działalności jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego. Strategia jest zgodna z dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, wojewódzkiego, w tym ze Strategią Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020, a także ze Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 oraz Regionalną Strategią Innowacji Województwa Lubelskiego do 2020 roku. Kierunki działań zawartych w strategii realizowane będą na podstawie następujących programów: Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, 3 Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie, Program Pieczy Zastępczej, Program Promocji Zatrudnienia i Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy. Program Współpracy Powiatu Biłgorajskiego z Organizacjami Pozarządowymi. 4 I. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 1.1.Położenie i podział administracyjny Powiatu Biłgorajskiego Powiat Biłgorajski położony jest w południowej części Województwa Lubelskiego na pograniczu Wyżyny Lubelskiej, Roztocza i Kotliny Sandomierskiej. W skład powiatu wchodzą: - 4 gminy miejskie – Biłgoraj, Frampol, Józefów i Tarnogród, - 10 gmin wiejskich: Biłgoraj, Aleksandrów, Biszcza, Goraj, Księżpol, Łukowa, Obsza, Potok Górny, Tereszpol, Turobin. Powiat Biłgorajski zajmuje obszar 1 678 km2, co stanowi odpowiednio 6,68 % powierzchni Województwa Lubelskiego i 0,5% powierzchni kraju. 5 1.2. Społeczeństwo i zasoby ludzkie 1.2.1 Demografia Powiat Biłgorajski w 2011 roku zamieszkiwało 103 727 osób (52.610 kobiet, 51.117 mężczyzn) (NSP 2011). Liczba ludności w powiecie stanowiła 4,78% ogólnej liczby ludności w województwie. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 20.538 (9982 kobiet, 10556 mężczyzn), w wieku produkcyjnym 65.073 (30.042 kobiet, 35.031 mężczyzn), w wieku poprodukcyjnym 18.116 (12.586 kobiet, 5.530 mężczyzn). Wg roczników statystycznych Województwa Lubelskiego GUS na dzień 31.12.2011 r. Powiat Biłgorajski zamieszkiwało ogółem 21 tys. osób po 60-tym roku życia, co stanowi 20% populacji. Zgodnie z prognozą GUS do 2020 roku wskaźnik ten wzrośnie do 21,09%. Do 2020 roku wystąpi przewaga osób w wieku poprodukcyjnymi i przedprodukcyjnym w stosunku do osób w wieku produkcyjnym. Tabela 1. Liczba ludności w gminach Powiatu Biłgorajskiego Liczba ludności 2011 Lp. Gmina/miasto % w powiecie (NSP) Powiat Biłgorajski 103727 100,00 1 Miasto Biłgoraj 27285 26,30 2 Gmina miejska – Frampol 6396 6,17 3 Gmina miejska – Józefów 7071 6,82 4 Gmina miejska – Tarnogród 6895 6,65 5 Gmina Aleksandrów 3268 3,15 6 Gmina Biłgoraj 12971 12,50 7 Gmina Biszcza 3853 3,71 8 Gmina Goraj 4323 4,17 9 Gmina Księżpol 6851 6,60 10 Gmina Łukowa 4315 4,16 11 Gmina Obsza 4346 4,19 12 Gmina Potok Górny 5557 5,36 13 Gmina Tereszpol 3985 3,84 6 14 Gmina Turobin 6611 6,37 7 1.2.2. Przyrost naturalny Bezpośrednią przyczyną zmniejszania się liczby ludności w prognozach do 2020 jest mała liczba urodzeń i wysoka liczba zgonów. Według prognozy największy wzrost urodzeń nastąpi w roku 2015 i przypuszczalnie osiągnie wartość 1.070 osób. W kolejnych latach będzie następował spadek urodzeń, który w latach 2015 - 2020 będzie wahał się w granicach 6%. W latach 1999 – 2012 liczba zgonów utrzymywała się na średnim poziomie 1.074 osób rocznie. Prognoza przewiduje, że do roku 2020 średnioroczna liczba zgonów będzie wynosić około 1.060 osób rocznie. 1.2.3. Migracje ludności Migracje ludności związane są często z sytuacją ekonomiczną gospodarstw domowych lub poszukiwaniem nowych miejsc pracy. Tabela 2. Saldo migracji w powiecie w latach 2010– 2012 2010 2011 2012 Saldo migracji /osoby/ -253 -252 -239 zameldowania /osoby/ 346 339 321 wymeldowania /osoby/ 599 591 560 Źródło: GUS. Prognozy przewidują, że ujemne saldo migracji w powiecie będzie wzrastać. W roku 2020 będzie wynosić około – 6,43‰. Duży udział w tych zmianach mają wyjazdy zagraniczne. Według badań GUS saldo migracji zagranicznych na pobyt stały w roku 2012 wynosi – 18 osób. Oznacza to, że rocznie z powiatu wymeldowuje się i wyjeżdża za granicę na stałe 18 osób. Nieznana jest statystycznie liczba migracji zagranicznych na pobyt czasowy, stanowiących główne źródło obecnego kryzysu na rynku pracy. 8 II. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 2.1 Oświata i wychowanie Infrastruktura społeczna w obszarze oświaty i wychowania to: żłobki, przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne. Większość z nich to jednostki organizacyjne poszczególnych gmin powiatu. W gminach funkcjonuje 1 żłobek, 36 przedszkoli, 58 szkół podstawowych, 29 szkół gimnazjalnych. Na terenie Powiatu Biłgorajskiego występuje 27 szkół ponadgimnazjalnych oraz Zespół Szkolno