DOCSLIB.ORG

Slim, P.A. (1987) Natuurlijke Ontwikkelingen En Het Beheer Op De

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Slim, P.A. (1987) Natuurlijke Ontwikkelingen En Het Beheer Op De 119 NOORDZEE Middelharnis •f 3^^ 1 Greve--/ lingeri/ voor vegetaties die aan vochtiger situa­ ties gebonden zijn. Op de oevers werd Natuurlijke ontwikkelingen grind aangebracht en op enige afstand ervan werden in het water grinddammen aangelegd om de eilanden te behoeden en het beheer op PA. Slim voor afslag. De geomorfologisch en abiotisch toch al tamelijk eenvormige vlakte werd de zandplaten in de Grevelingen ingezaaid en daardoor gefixeerd, met als resultaat een eentonige 'steppe'. Door middel van extensieve begrazing met Als gevolg van de stormramp in In tegenstelling tot de andere landbouwhuisdieren wordt getracht 1953 werd bij de uitvoering van drooggevallen eilanden, die geheel kaal hierin landschappelijke en biologische het Deltaplan het Grevelingen- waren, had zich voor de afsluiting op de variatie aan te brengen (foto 2). estuarium afgesloten in 1971. Op Hompelvoet al een natuurlijke vegetatie De grote veranderingen in de Gre­ ontwikkeld. Op enkele lage duintjes velingen na de afsluiting zijn deels be- de drooggevallen zandplaten, op stond Biestarwegras (Elymus farctus); er de grens van Zuid-Holland en was een schaars begroeid slik met vegeta­ Foto 1. Ingezaaide winterrogge op de Veer­ Zeeland, ontwikkelde zich een ties van Zeekraal (Salicornia europaea), mansplaat; januari 1972. natuurgebied met duinvalleiach­ Engels slijkgras (Spartina anglica) en Sown winter rye on the island of Veer­ tige vegetaties, dat qua aard en Klein zeegras (Zostera noltii), en een ta­ mansplaat; January 1972. Foto P. Oosterveld. omvang bijzonder waardevol is. melijk laaggelegen schor van 3 ha waar­ De ontwikkeling en het beheer op fraaie Zeemeldc-, Kweldergras- en van deze eilanden worden hieron­ Schorrekruidgemeenschappen tot ont­ der beschreven. wikkeling waren gekomen. Om zand­ verstuiving tegen te gaan werden de In 1964 werd in het oosten van de Gre­ hoogste delen van de drooggevallen velingen, tussen de voormalige eilanden gronden over grote oppervlakten direct •• • ..'; 'V' ; -,: ^' 'i;, ;,'''^Ï:V-:*- Overflakkee en Duiveland, de Grcvclin- na de afsluiting ingeëgd met stro, en in­ gendam voltooid. In 1971 werd in het gezaaid met winterrogge, zomergerst en westen, door sluiting van het Brouwers- o.a. Veldbeemdgras (Poa pratensis), havense Gat, het tij in het estuarium ge­ Rood zwenkgras (Pestuca rubra) en En­ keerd. Na voltooiing van de Brouwers- gels raaigras (Lolium perenne) (foto 1). - . T% , - ^•'••/ •'^/ '^i De rogge werd in 1972 geoogst. Tegelijk dam vielen in de Grevelingen bijna 3000 ^ï|j.,- . .» . .'-r iJ "-,. •••'S? ha op- en aanwassen permanent droog, met het ineggen van het stro werden met o.a. de eilanden Hompelvoet, Veer­ schermen van rijshout geplaatst. De mansplaat (beide ca. 300 ha) en Stam- hiertegen, tot 3 m boven het maaiveld, '««l'; pcrsplaat (100 ha). Door inlaten van zee­ opgestoven zandruggen werden beplant water via een doorlaatsluis in deze weste­ met Helm (Ammophila arenaria). Een lijke afsluitdam wordt het water van de beperkt gedeelte van het centrale deel Grevelingen even zout gehouden als dat van Hompelvoet en Veermansplaat werd t""'*^"' '^•Cw van de Noordzee. In 1986 is beslist dat niet ingezaaid om, door het zand te la­ '.'**^^?" •«":.. j^-^, %, ten afstuiven, het maaiveld te verlagen de Grevelingen een meer zal blijven met PMHMH stilstaand zout water. en daarmee mogelijkheden te scheppen Levende 88ste jaargang, nr. 3 120 Natuur schreven door Anonymus (1973); De Spoelde, moesten de oorspronkelijke ve­ Jong & De Kogel (1977); Beijersbergen getaties relatief snel plaats maken voor & During (1980); Van den Hoven & andere. Figuur 2 illustreert het 'opgaan, Mooren (1980); Slim & Dirkse (1984) en blinken en verzinken' van een aantal van Nienhuis (1983). deze soorten. Vergelijkbare processen hebben zich na het droogvallen af­ Vegetatieontwikkeling gespeeld in de voormalige Zuiderzee, Na de afsluiting van de Grevelingen tra­ Lauwerszee en elders in Zuidwest- den enorme veranderingen op. De nog Nederland. onbegroeide en nu drooggevallen platen De ingezaaide delen laten een in kregen snel een plantendek. Het aantal verhouding langzame ontwikkeling van plantesoorten nam toe van ca. tien tot de vegetatie zien. Nog steeds is het een­ enige honderden. De meeste nieuwe vormige patroon van de rijtjes- of ruitjes- soorten, waaronder veel windversprei- gewijze inzaai hier en daar waar te ne­ ders, vestigden zich in de eerste onstui­ men en binnen deze ingezaaide matrix is f ,/ "" mige jaren. Daarna verliep de ontwikke­ ook de soortensamenstelling van de Foto 2. Schapen in de inzaaiing op de ling veel kalmer (fig. 1). spontane vegetatie nog relatief eenzij­ Stampersplaat; juli 1972. Het eerst vestigden zich de soorten dig. Langzamerhand heeft zich hier een Sheep in the sown area on the island of die direct reageerden op de voe­ aantal soorten gevestigd dat 's zomers Stampersplaat; July 1972. Foto J. H. Smit- op veel plaatsen het aspect bepaalt: o.a. tenberg. dingsstoffen die na het droogvallen ver­ sneld beschikbaar kwamen. Zeeraket Klein streepzand (Crepis capillaris), Ge­ (Cakile maritima) en Loogkruid (Salsola woon biggekruid (Hypochaeris radicata), kali) verschenen op stuifruggen en op Herfstleeuwetand (Leontodon autumna- door zand overstoven vloedmerk. Ver­ lis) en Kleine leeuwetand (L. saxatilis). spreid op het slik groeiende pollen En­ Daarnaast beginnen hier een aantal gels slijkgras vormden met behulp van zeldzame plantengemeenschappen een het stuivende zand evenzovele duintjes. rol te spelen. Op sommige plaatsen is, Allerlei soorten Ganzevoet (Chenopodi- naast het ingezaaide Rood zwenkgras, um), Melde (Atriplex) en windversprei- het aspect van Duindoorn (Hippophae ders als Kruiskruid (Senecio), Paarde­ rhamnoides) en Kruipwilg (Salix repens) bloem (Taraxacum), Melkdistel (Son- overheersend. chus), Fijnstraal (Erigeron) en Wilge­ Op de (niet-ingezaaide) oeverzo­ roosje (Epilobium) maakten gebruik van nes tenslotte, ontwikkelden zich relatief de plotseling veranderde milieuomstan- 1969 70 71 72 73 74 75 76 77 soortenrijke vegetaties, vooral als gevolg digheden. Reeds aanwezige vegetaties van allerlei overgangen in abiotische om­ Fig. 1. Jaarlijkse toename van het aantal van Schorrekruid (Suaeda maritima), standigheden. Hier komen zeldzame nieuwe plantesoorten op de Hompelvoet maar ook van Gewoon kweldergras (Puc- soorten voor, aanvankelijk nog ruimte­ na het droogvallen in 1971. cinellia maritima) ontwikkelden zich lijk gescheiden, maar geleidelijk steeds Annual numbers of new plant species on zeer uitbundig. De drooggevallen slik­ meer in kenmerkende combinaties. Een the island of Hompelvoet after embank- ken raakten begroeid met vegetaties van ment in 1971. aantal daarvan behoort tot het Dwerg- halofyten, waarin Zeekraal, Schorre- biezenverbond, andere tot bij voorbeeld kruid, Schijnspurrie (Spergularia), het Knopbiesverbond en het Zeevet- Kweldergras (Puccinellia) en Zulte muurverbond. (Aster tripolium) een belangrijke rol Naast de opvallende zeldzame speelden. Waar de voormalige slikken Herfstbitterling (Blackstonia perfoliata Fig. 2. Voorbeeld van de globale vegetatie­ nog onder invloed van het zoute water ontwikkeling op het voormalige schor van subsp. serotina) (foto 3) die zich na de stonden (bijvoorbeeld opgestuwd door de Hompelvoet na het droogvallen in 1971. eerste vestiging (Beijersbergen & Slim, de wind), konden deze vegetaties zich Example of the vegetation development on 1976) enorm uitbreidde, is Ruige anjer the former salt marsh of the island of Hom­ handhaven en zelfs uitbreiden; waar op (Dianthus armeria) (Slim, 1983b) (foto pelvoet after embankment in 1971 (genera- het voormalige schor het zout snel uit- iized, not all species included). 4) een bijzondere verschijning in de Gre­ velingen. Sinds 1979 wordt deze in Ne­ derland zeldzaam geworden anjersoort .£ 80 op de Veermansplaat in grote aantallen aangetroffen. De soort was tot nu toe co 60 J vooral bekend van op het zuiden geëx- poneerde taluds van binnendijken in Ruw beemdgros Zeeland. De omstandigheden op de Veldbeemdgras nieuwe vindplaats zijn nogal verschil­ Gestreepte witbol lend van de reeds bekende. Waarschijn­ lijk bevordert de extensieve begrazing het voorkomen. 71 72 73 "71 75 76 121 %. vegetaties van halofyten Hl-25 permanente proefvlakken voormalig sciior steiger vegetaties van zowel halofyten als glycofyten woning spontane vegetaties van glycofyten schuur vegetaties van meer ruderale aard (broedvogel kolonies e. d.) /:•' ingezaaid grasland- mPt rood zwenkgras en t-oms l ni)fls i idicjras vnl. op stuifrijqiji n aangeplante hi'lm -ïnins /,' biestarwegras Fig. 3. Globale vegetatlekaart van de Hom- pelvoet, kort na de afsluiting. Generalized vegetation map of the island of Hompelvoet, shortly after the dam construction was completed. Tenslotte moet nog Kleverige ogentroost (Parentucellia viscosa) (foto 5) worden genoemd (Van Haperen & De Kogel, 1981). Deze nieuwe soort voor Nederland werd tot voor kort als niet- inheems beschouwd, maar heeft zich in de Grcvelingen permanent gevestigd. 2e komt vooral voor in de flauw aflopende oeverzone op de overgang tussen zout- zoet en nat-droog. De soort is ook wel in het Veerse Meer aanwezig geweest, maar daar komen de vereiste groeiplaats- omstandigheden niet voor omdat er een plaat) van de schelpenlaag. Ook werd de Foto 3. Herfstbitterling (Blackstonia perfo- geheel ander waterregime wordt ge­ schelpenfractic op enkele plaatsen op liata subsp. serotina). handhaafd. mechanische wijze verwijderd en in ho­ Yellow-wort. Foto J. W. G. van Osch. Figuur 3 geeft als voorbeeld de ve­ pen gezet.
Load more

Recommended publications
  • Kaart Natura 2000-Gebied Grevelingen
    Natura 2000-gebied #115 kaartblad 4 Grevelingen 67000 68000 69000 70000 71000 72000 73000 74000 75000 76000 g Weg Sint terin Dijk Krammerzicht We Oude Weg Polder Slikweg de Tille dijk Bouwlust Nieuwe-Tonge La nd sedijk Polder he Klinkerland 25 Polder Klinkerlandse Weg 't Anker rlandsc Eben-Haëzer Lage e Dijk Zeedijk noordse Tilse Klinkerlandse Klink Battenoordse Dijk Sl Batte 414000 Pl 51 414000 Tonisseweg Battenoord Katendrecht Oostendesche Dijk Korte Tilse Weg Tilse Pl 50 Bou Lust De Bouwstee Straalenburg Schenkelweg Lange dse Watering Jachthaven 2 Polder het Oudeland Polder Biermansweg Polder Battenoord Oudelan -1 Pannenweg Lage 26 -1 Pl 49 Weg Gemeente Huize Grietje Oostflakkee Havenweg (Gemeentehuis te Oude-Tonge) Weg Zeldenrust Oudelandsche Zonne-Hoeve De Pannenstee Oostende Oudelandsche van Oude-Tonge Blauwe Pl 48 Maranatha 27 Wilhelmina hoeve 413000 Weg 413000 2 Groene 36 Battenoord Kreek Stationsweg De Tille Tilseweg -2 -1 Sl -1 37 N59 Tweede Polder Terlon 35 38 Magdalenapolder Pl 47 Blaakweg Sl Bouwlust 39 Polder het -2 -2 Sl Weg -1 Polder Magdalenapolder OudelandseOudeland van Oude-Tonge Mag IJsbaan Km kreek Gemeente Middelharnis Batten 34 oord dalena weg Polder 412000 412000 -2 N59 -2 Eerste Groene 2 Dijk Sl Magdalenadijk Le Frans 29 Dijk Sl Magdalena Sl Spuikom N498 Pl 46 Molenpolder Sl -10 landse 30 -16 Helledijk -15 -5 Zuider Oude-Tonge Polder ZuiderlandseWeg Zuiderland Sl Mijn Eiland -13 33 Sl -12 Zuiveringsinst Polder Zuiderlandse Kreek Zeedijk Jacob -3 Sl St Pl 45 Heeren polder Pl 44 Bungalowpark Schinkelweg -6 De Eendracht
    [Show full text]
  • The Ecology O F the Estuaries of Rhine, Meuse and Scheldt in The
    TOPICS IN MARINE BIOLOGY. ROS. J. D. (ED.). SCIENT. MAR . 53(2-3): 457-463 1989 The ecology of the estuaries of Rhine, Meuse and Scheldt in the Netherlands* CARLO HEIP Delta Institute for Hydrobiological Research. Yerseke. The Netherlands SUMMARY: Three rivers, the Rhine, the Meuse and the Scheldt enter the North Sea close to each other in the Netherlands, where they form the so-called delta region. This area has been under constant human influence since the Middle Ages, but especially after a catastrophic flood in 1953, when very important coastal engineering projects changed the estuarine character of the area drastically. Freshwater, brackish water and marine lakes were formed and in one of the sea arms, the Eastern Scheldt, a storm surge barrier was constructed. Only the Western Scheldt remained a true estuary. The consecutive changes in this area have been extensively monitored and an important research effort was devoted to evaluate their ecological consequences. A summary and synthesis of some of these results are presented. In particular, the stagnant marine lake Grevelingen and the consequences of the storm surge barrier in the Eastern Scheldt have received much attention. In lake Grevelingen the principal aim of the study was to develop a nitrogen model. After the lake was formed the residence time of the water increased from a few days to several years. Primary production increased and the sediments were redistributed but the primary consumers suchs as the blue mussel and cockles survived. A remarkable increase ofZostera marina beds and the snail Nassarius reticulatus was observed. The storm surge barrier in the Eastern Scheldt was just finished in 1987.
    [Show full text]
  • Half a Century of Morphological Change in the Haringvliet and Grevelingen Ebb-Tidal Deltas (SW Netherlands) - Impacts of Large-Scale Engineering 1964-2015
    Half a century of morphological change in the Haringvliet and Grevelingen ebb-tidal deltas (SW Netherlands) - Impacts of large-scale engineering 1964-2015 Ad J.F. van der Spek1,2; Edwin P.L. Elias3 1Deltares, P.O. Box 177, 2600 MH Delft, The Netherlands; [email protected] 2Faculty of Geosciences, Utrecht University, P.O. Box 80115, 3508 TC Utrecht 3Deltares USA, 8070 Georgia Ave, Silver Spring, MD 20910, U.S.A.; [email protected] Abstract The estuaries in the SW Netherlands, a series of distributaries of the rivers Rhine, Meuse and Scheldt known as the Dutch Delta, have been engineered to a large extent. The complete or partial damming of these estuaries in the nineteensixties had an enormous impact on their ebb-tidal deltas. The strong reduction of the cross-shore tidal flow triggered a series of morphological changes that includes erosion of the ebb delta front, the building of a coast-parallel, linear intertidal sand bar at the seaward edge of the delta platform and infilling of the tidal channels. The continuous extension of the port of Rotterdam in the northern part of the Haringvliet ebb-tidal delta increasingly sheltered the latter from the impact of waves from the northwest and north. This led to breaching and erosion of the shore-parallel bar. Moreover, large-scale sedimentation diminished the average depth in this area. The Grevelingen ebb-tidal delta has a more exposed position and has not reached this stage of bar breaching yet. The observed development of the ebb-tidal deltas caused by restriction or even blocking of the tidal flow in the associated estuary or tidal inlet is summarized in a conceptual model.
    [Show full text]
  • Veilig Veerkrachtig Vitaal Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2010-2015+
    Veilig Veerkrachtig Vitaal Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2010-2015+ Versie voor behandeling in provinciale staten en besturen waterschappen December 2010 Ontwerp-Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2010-2015+ Maart 2010 Veilig Veerkrachtig Vitaal Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta 2010-2015+ Versie voor behandeling in provinciale staten en besturen waterschappen Stuurgroep Zuidwestelijke Delta in samenwerking met de Adviesgroep Zuidwestelijke Delta December 2010 g - levin iden en tit m ei Economisch sa t Ecologisch vitaal veerkrachtig r g u e u Nationale b t i l e u wateropgave d c re g gi in on el ale ikk gebiedsontw Klimaatbestendig en veilig Samenvatting: balans veilig, veerkrachtig en vitaal herstellen Een veilige, veerkrachtige en vitale zuidwestelijke delta. In de stilstaande, zoete of zoute wateren die zo ontston- Voor een betere balans tussen veilig, veerkrachtig en Dat is wat de provincies, waterschappen en ministeries, den ging de kwaliteit van het water echter sterk achter- vitaal, bevat het programma twee typen acties: verenigd in de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, als ideaal uit, met negatieve gevolgen voor recreatie, visserij en • Gebiedsprogramma’s voor herstel van het watermilieu, voor ogen staat. landbouw. Het Volkerak-Zoommeer heeft problemen met waarborgen van de veiligheid en verbeteren van leef- blauwalgen, stankoverlast, vissterfte en momenten van omgeving en economie. Dat betekent: onvoldoende geschikt water voor beregening. In de • Deltathema’s waar de stuurgroep zich op richt om vol- • Veilig: voldoende beschermd tegen overstromingen, Oosterschelde, die zijn getijdenritme behield, verdwij- gende stappen richting het ideaal van een veilige, ook wanneer de verwachte klimaatverandering meer nen intergetijdengebieden door erosie van de zand- veerkrachtige en vitale delta voor te bereiden.
    [Show full text]
  • The 'Voordelta', the Contiguous Ebb-Tidal Deltas in the SW
    Netherlands Journal of Geosciences — Geologie en Mijnbouw |96 – 3 | 233–259 | 2017 doi:10.1017/njg.2016.37 The ‘Voordelta’, the contiguous ebb-tidal deltas in the SW Netherlands: large-scale morphological changes and sediment budget 1965–2013; impacts of large-scale engineering Edwin P.L. Elias1,∗, Ad J.F. van der Spek2 & Marian Lazar3 1 Deltares USA, 8601 Georgia Ave., Suite 508, Silver Spring, MD 20910, USA 2 Deltares, AMO, P.O. Box 177, 2600 MH Delft, The Netherlands 3 Rijkswaterstaat, Sea and Delta, P.O. Box 556, 3000 AN Rotterdam, The Netherlands ∗ Corresponding author. Email: [email protected] Manuscript received: 20 December 2015, accepted: 9 September 2016 Abstract The estuaries in the SW Netherlands, a series of distributaries of the rivers Rhine, Meuse and Scheldt known as the Dutch Delta, have been engineered to a large extent as part of the Delta Project. The Voordelta, a coalescing system of the ebb-tidal deltas of these estuaries, extends c.10 km offshore and covers c.90 km of the coast. The complete or partial damming of the estuaries had an enormous impact on the ebb-tidal deltas. The strong reduction of the cross-shore directed tidal flow triggered a series of morphological changes that continue until today. This paper aims to give a concise overview of half a century of morphological changes and a sediment budget, both for the individual ebb-tidal deltas and the Voordelta as a whole, based on the analysis of a unique series of frequent bathymetric surveys. The well-monitored changes in the Voordelta, showing the differences in responses of the ebb-tidal deltas, provide clear insight into the underlying processes.
    [Show full text]
  • Getijdencentrale Brouwersdam
    Getijdencentrale Brouwersdam Deltatechnologie impuls voor regionale economie Getijdencentrale Brouwersdam De provincies Zuid-Holland en Zeeland, De provincies, Rijkswaterstaat en gemeenten willen Rijkswater staat en de gemeenten Goeree- het getijde op de Grevelingen voor een goede waterkwaliteit herstellen. Daarmee willen zij tevens de Overflakkee en Schouwen-Duiveland zetten gebiedsontwikkeling op en rond het meer een impuls zich in voor de bouw van een getijdencentrale geven. Het getijde verdween met de bouw van de Brouwersdam in 1971. Een doorlaat in de dam moet het op de Brouwersdam en een testcentrum voor getijde weer terugbrengen. Het zuurstofrijke zeewater dat turbines op de Grevelingendam. Samen met onder invloed van eb en vloed op zee dan weer het meer kan instromen, verbetert de condities voor natuur, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke (water)recreatie, toerisme en visserij en de regionale organisaties willen zij meerdere publieke economie als geheel. en private belangen tegelijkertijd dienen. Duurzame energie opwekken Resultaat: een nieuw icoon van de Nederlandse Bijkomend voordeel van een doorlaat in de Brouwersdam is dat die kan worden vormgegeven als een getijden- deltatechnologie met regionale, landelijke én centrale: turbines die elektriciteit opwekken uit de internationale uitstraling. waterstroom door de dam. Een getijdencentrale in de Brouwersdam kan naar verwachting groene stroom produceren voor alle circa vijftigduizend huishoudens op Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland. De centrale levert zo een bijdrage aan het regeringsbeleid voor duurzame groei én aan de ambitie van de beide gemeenten om op termijn energieneutraal te zijn. TESTCENTRUM GREVELINGENDAM Naast de getijdencentrale werken de twee provincies samen met het Rijk en het bedrijfsleven aan de realisatie van een ‘Testcentrum Grevelingendam’.
    [Show full text]
  • Wader Research in the Delta of the Southwest Netherlands
    -26- WADER RESEARCHIN THE DELTAOF THE SOUTHWESTNETHERLANDS by HenkBcpfisf cmd Pcfrick Meire Introduction The Delta-area in the southwestern part of the Netherlands has been formed gradually by the estuaries of the rivers Rhine, Meuse and Scheldt during the last 2000-3000 years. After the storm-flood of 1953, when large parts of the area were inundated and over 1800 people were killed, the Dutch government decided to dam up five of the seven estuaries, the so called "Delta Plan". The Westerschelde and the Nieuwe Waterweg will remain open because these are the entrances of the ports of Antwerpen and Rotterdam respectively. Four estuaries have already been dammedup and changed frc• salt or brackish tidal areas into stagnant lakes. The present situation frc• north to south is (Figure 1): an open, but very small, harbour mouth (Nieuwe Waterweg), two fresh water lakes (Brielse Meer and Haringvliet), a salt water lake (Grevelingen), an open salt estuary (0osterschelde, a brackish lake (Veerse Meer) and an open salt to brackish estuary (Westerschelde). In the original Delta Plan the Oosterschelde would also have been dammedup, after which all enclosed estuaries would be chaDged into fresh water lakes. As a result of changed views regarding the environment and fisheries, this decision has been changed. In 1985 the Oosterschelde will be closed by means of a storm-surge barrier. As a result of this the tidal a•plitude will decrease frc• 3.1 to 2.7 m. In addition, in the eastern part of the estuary secondary dams will be constructed, which will cause a direct loss of tidal areas (Figure 1).
    [Show full text]
  • The 'Voordelta', the Contiguous Ebb-Tidal Deltas in the SW
    Netherlands Journal of Geosciences — Geologie en Mijnbouw |96 – 3 | 233–259 | 2017 doi:10.1017/njg.2016.37 The ‘Voordelta’, the contiguous ebb-tidal deltas in the SW Netherlands: large-scale morphological changes and sediment budget 1965–2013; impacts of large-scale engineering Edwin P.L. Elias1,∗, Ad J.F. van der Spek2 & Marian Lazar3 1 Deltares USA, 8601 Georgia Ave., Suite 508, Silver Spring, MD 20910, USA 2 Deltares, AMO, P.O. Box 177, 2600 MH Delft, The Netherlands 3 Rijkswaterstaat, Sea and Delta, P.O. Box 556, 3000 AN Rotterdam, The Netherlands ∗ Corresponding author. Email: [email protected] Manuscript received: 20 December 2015, accepted: 9 September 2016 Abstract The estuaries in the SW Netherlands, a series of distributaries of the rivers Rhine, Meuse and Scheldt known as the Dutch Delta, have been engineered to a large extent as part of the Delta Project. The Voordelta, a coalescing system of the ebb-tidal deltas of these estuaries, extends c.10 km offshore and covers c.90 km of the coast. The complete or partial damming of the estuaries had an enormous impact on the ebb-tidal deltas. The strong reduction of the cross-shore directed tidal flow triggered a series of morphological changes that continue until today. This paper aims to give a concise overview of half a century of morphological changes and a sediment budget, both for the individual ebb-tidal deltas and the Voordelta as a whole, based on the analysis of a unique series of frequent bathymetric surveys. The well-monitored changes in the Voordelta, showing the differences in responses of the ebb-tidal deltas, provide clear insight into the underlying processes.
    [Show full text]
  • Foraminiferal Community Response to Seasonal Anoxia in Lake Grevelingen
    Foraminiferal community response to seasonal anoxia in Lake Grevelingen (the Netherlands) Julien Richirt, Bettina Riedel, Aurélia Mouret, Magali Schweizer, Dewi Langlet, Dorina Seitaj, Filip Meysman, Caroline Slomp, Frans Jorissen To cite this version: Julien Richirt, Bettina Riedel, Aurélia Mouret, Magali Schweizer, Dewi Langlet, et al.. Foraminiferal community response to seasonal anoxia in Lake Grevelingen (the Netherlands). Biogeosciences, Eu- ropean Geosciences Union, 2020, 17 (6), pp.1415-1435. 10.5194/bg-17-1415-2020. hal-02514878 HAL Id: hal-02514878 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-02514878 Submitted on 9 Oct 2020 HAL is a multi-disciplinary open access L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est archive for the deposit and dissemination of sci- destinée au dépôt et à la diffusion de documents entific research documents, whether they are pub- scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, lished or not. The documents may come from émanant des établissements d’enseignement et de teaching and research institutions in France or recherche français ou étrangers, des laboratoires abroad, or from public or private research centers. publics ou privés. Distributed under a Creative Commons Attribution - NoDerivatives| 4.0 International License Biogeosciences, 17, 1415–1435, 2020 https://doi.org/10.5194/bg-17-1415-2020 © Author(s) 2020. This work is distributed under the Creative Commons Attribution 4.0 License. Foraminiferal community response to seasonal anoxia in Lake Grevelingen (the Netherlands) Julien Richirt1, Bettina Riedel1,2, Aurélia Mouret1, Magali Schweizer1, Dewi Langlet1,3, Dorina Seitaj4, Filip J. R. Meysman5,6, Caroline P. Slomp7, and Frans J. Jorissen1 1UMR 6112 LPG-BIAF Recent and Fossil Bio-Indicators, University of Angers, 2 Boulevard Lavoisier, 49045 Angers, France 2First Zoological Department, Vienna Museum of Natural History, Burgring 7, 1010 Vienna, Austria 3Univ.
    [Show full text]
  • Strategisch Ontwikkelplan Grevelingen 2020-2030
    Strategisch Ontwikkelplan Grevelingen 2020-2030 1 Strategisch Ontwikkelplan Grevelingen 2020-2030 2 Gebied Grevelingen - Zuidwestelijke Delta Opdrachtgever Bestuurlijk Overleg Grevelingen Opgesteld door Gemeente Schouwen-Duiveland Gemeente Goeree-Overflakkee Provincie Zeeland Rijkswaterstaat Staatsbosbeheer April 2020 Inhoud 3 4 Inhoud 7.2.2.2 Natuurwaarden 27 7.2.2.3 Natura 2000 27 7.2.2.4 Instandhouding en medegebruik 31 1 Aanleiding 7 7.2.2.5 Conclusie 31 1.1 Status van het rapport Ontwikkelplan Grevelingen 8 7.2.3 Recreatie 31 2 De opgave voor dit rapport 9 7.2.3.1 Huidig recreatief aanbod 31 3 Scope ontwikkelplan 9 7.2.3.2 Huidige bezoekers Grevelingen: Brouwersdam en Grevelingendam 33 4 Het gebied de Grevelingen 11 7.2.3.3 Conclusie 35 5 Positionering van het gebied 12 7.2.4 Visserij 35 6 Context 13 7.2.4.1 Oestervisserij 35 7 Analyse 14 7.2.4.2 Sportvisserij 36 7.1 Beleidsmatige analyse 14 7.2.4.3 Interdisciplinaire werkgroep ‘Nieuwe kansen Grevelingen’ 36 7.2 Functionele analyse 19 7.2.4.4 Conclusie 36 7.2.1 Ruimtelijke kwaliteit 19 8 Trends en ontwikkelingen 39 7.2.1.1 Dammen en dijken 21 8.1 Terugbrengen van getij 39 7.2.1.2 Nollen, gorzen, slikken en inlagen 23 8.2 Klimaatverandering en zeespiegelstijging 39 7.2.1.3 De kreken en havenkanalen 23 8.3 Recreatietrends 41 7.2.1.4 Sedimentatie en erosie 24 8.4 Uitdagingen en kansen visserij 42 7.2.1.5 De kerken en torens 24 9 Knelpunten 44 7.2.1.6 Vergezichten en open ruimte 24 9.1 Ruimtelijke kwaliteit 44 7.2.1.7 Cultuurhistorie 25 9.2 Natuur 45 7.2.1.8 Beplanting 25 9.3 Recreatie
    [Show full text]
  • Re-Opening a Dam for Nature, Energy and Recreation, Lake Grevelingen - NL
    Re-opening a dam for nature, energy and recreation, Lake Grevelingen - NL Re-opening a dam for nature, energy and recreation, Lake Grevelingen - NL 1. Policy Objective & Theme SUSTAINABLE USE OF RESOURCES: Preserving coastal environment (its functioning and integrity) to share space SUSTAINABLE ECONOMIC GROWTH: Balancing economic, social, cultural development whilst enhancing environment 2. Key Approaches Integration Ecosystems based approach Technical 3. Experiences that can be exchanged The central and two regional governments (Zeeland and Zuid Holland) have produced a plan which determines how the 8km long Brouwersdam can be partially opened in order to restore the water quality of Lake Grevelingen. The opening of the dam with be used for the generation of sustainable tidal energy and coupled to improved natural areas, increased safety and enhanced socio-economic benefits. 4. Overview of the case The waters of Lake Grevelingen have deteriorated since they were cut off from the North Sea. This has negatively affected the tourist attraction of the lake and its biodiversity. The dam will be breached to allow salt-water intrusion and better connectivity between the lake and the shallow waters of the seawards delta area.. A tidal energy generator will be built into the opening as well as a lock to enhance social aspects. 5. Context and Objectives a) Context Decades ago, the Grevelingen and other inlets in the southwest of the Netherlands, together formed the outlets of the Rhine, Meuse, Waal and Scheldt rivers into the North Sea. The difference between low and high tide was around 2.5 metres. On 1 February 1953, the dykes burst during a heavy storm with the loss of over 1500 lives.
    [Show full text]
  • Rapport Vis in De Grevelingen
    Vis in de Grevelingen K. Didderen W. Lengkeek E.G.R. Bakker J. Tummers (RAVON) A. Gmelig Meyling (ANEMOON) Vis in de Grevelingen K. Didderen, W. Lengkeek, E.G.R. Bakker, J. Tummers, A. Gmelig Meyling Status uitgave: definitief Rapportnummer: 20-328 Projectnummer: 20-0740 Datum uitgave: 30 januari 2021 Foto's: Udo van Dongen / Karin Didderen / Wouter Lengkeek / Bureau Waardenburg bv Projectleider: K. Didderen Tweede lezer: N. Van Kessel/ M.Dorenbosch Opdrachtgever: Staatsbosbeheer Afdeling projecten Marieke de Gast/ Sander Terlouw Referentie opdrachtgever: E5411007 LIFE-lP C3-6 Visonderzoek Grevelingen Akkoord voor uitgave: drs. W.M. Liefveld Paraaf: Graag citeren als: Didderen, K., W. Lengkeek, E.G.R. Bakker, J. Tummers, A. Gmelig Meyling, 2021. Vis in de Grevelingen. Bureau Waardenburg Rapportnr. 20-328. Bureau Waardenburg/RAVON/ANEMOON, Culemborg. Trefwoorden: vis, kustwateren, estuaria, kraamkamer, vismigratie Bureau Waardenburg bv is niet aansprakelijk voor gevolgschade, alsmede voor schade welke voortvloeit uit toepassingen van de resultaten van werkzaamheden of andere gegevens verkregen van Bureau Waardenburg bv. Opdrachtgever hierboven aangegeven vrijwaart Bureau Waardenburg bv voor aanspraken van derden in verband met deze toepassing. © Bureau Waardenburg bv / Staatsbosbeheer Dit rapport is vervaardigd op verzoek van opdrachtgever en is zijn eigendom. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, digitale kopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever hierboven aangegeven en Bureau Waardenburg bv, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Lid van de branchevereniging Netwerk Groene Bureaus. Het kwaliteitsmanagementsysteem van Bureau Waardenburg bv is gecertificeerd door EIK Certificering overeenkomstig ISO 9001:2015.
    [Show full text]