Przewodnik-Po-Powiecie-Wroclawskim-.Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
3 Wstęp Powiat wrocławski, powstały w ramach reformy administracyjnej w roku 1999, tworzy dziewięć gmin – Czernica, Długo- łęka, Jordanów Śląski, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Mietków, Siechnice, Sobótka, Żórawina – położonych na wschód oraz po- łudnie od Wrocławia. Żyzne gleby wzdłuż rzek Odry i jej dopływów (Bystrzycy, Ślę- Przy wznoszeniu pałaców właściciele Tekst zy, Oławy i Widawy) oraz bliskość dużego majątków ziemskich zatrudniali często znanych artystów i architektów, Marta Miniewicz miasta przyczyniły się do wczesnego oraz pałac w Samotworze projektował Fotografie bardzo gęstego osadnictwa na tym obsza- Carl Gotthard Langhans – twórca Zbigniew Sobierajski rze. Powiat o powierzchni liczącej ponad Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Ilustracje 1116 kilometrów kwadratowych obejmuje Sośnicy, Żórawinie. Właściciele majątków Paulina Mager aż dwieście czterdzieści dziewięć miej- ziemskich budowali dla zarządców swo- Redakcja i korekta scowości wiejskich oraz trzy miasta: Kąty ich dóbr lub dla siebie dwory i pałace. Sonia Miniewicz Wrocławskie, Sobótkę i Siechnice. Warte odwiedzenia są zespoły pałacowe Obszar powiatu idealnie nadaje się w Borowej, Krobielowicach, Samotworze, Ponadto w wydawnictwie wykorzystano: do uprawiania weekendowej oraz świą- Kobierzycach, Sobótce Górce, a także dwór ▪ karty pocztowe z prywatnej kolekcji Małgorzaty Urlich-Kornackiej; str. 11 tecznej turystyki poznawczej (kulturowej, z wieżą mieszkalną w Ślęzie. Wokół pod- ▪ zdjęcia Izabeli Dolaty -Daszkiewicz krajoznawczej, przyrodniczej) i kwalifiko- miejskich rezydencji zakładano, głównie (zbiory Instytutu Archeologii i Etnologii PAN o/Wrocław); str. 34, 35, 36 wanej (pieszej, rowerowej, jeździeckiej, w wieku XVIII i XIX, rozległe parki, dziś ▪ zdjęcia użyczone przez Dział Sprzedaży i Marketingu Zamku Topacz; str. 40, 101 żeglarskiej, kajakowej). z cennym już starodrzewem (zareje- ▪ zdjęcia udostępnione przez Muzeum Powozów Galowice; str.68 W wielu miejscowościach, które przez strowanych jest ponad sto zabytkowych stulecia stanowiły własność kościelną parków). Wydawca lub były w rękach prywatnych, należały W wielu miejscowościach zachowały się Stowarzyszenie Podróżników TUITAM do patrycjatu wrocławskiego czy za- ciekawe zabytki ruchome, takie jak przy- Wierzbice, ul. Lipowa 47 możnego rycerstwa, znajdują się bogato drożne kapliczki i figury, pomniki dawnego 55-040 Kobierzyce wyposażone przez świeckich kolatorów prawa – średniowieczne krzyże kamienne i fundatorów duchownych zabytkowe ko- i nieliczne już w Polsce i na Śląsku prę- ścioły i kaplice. Spośród ponad osiemdzie- gierze (w Rogowie Sobóckim, Żórawinie, Projekt, skład i druk sięciu świątyń wpisanych na listę zabytków Tyńcu nad Ślęzą). „IMAGE” ZAKŁAD POLIGRAFICZNY warto zwrócić uwagę przynajmniej na ko- Na terenie powiatu występuje rów- 58-250 Pieszyce, Bratoszów 24 ścioły w Brzeziej Łące, Bielanach, Tyńcu nież stosunkowo dużo zabytków techniki, Tel./fax: 74 836 90 38 Małym, Wilczkowie, Długołęce, Sobótce, a wśród nich wieże ciśnień, mosty, stacje www.imagedrukarnia.pl ISBN 978-83-943393-0-2 Wydawnictwo współfinansowane ze środków Powiatu Wrocławskiego Wrocław 2015 Marchewkowe pole na tle Masywu Ślęży 4 5 transformatorowe, młyny, browary, ga- Powiat wrocławski to również obszar wiających sporty wodne przyciąga malow- zownie i ciekawe budowle hydrotechnicz- interesujący pod względem przyrodni- niczo położony zbiornik retencyjny Jezioro ne powstałe głównie podczas regulacji czym. Co prawda tylko niecałe jedenaście Mietkowskie, nad którym powstał Ośrodek Odry na początku XX wieku. procent powierzchni to tereny leśne (naj- Sportów Wodnych i Rekreacji Powiatu Wro- Oprócz istniejącego od 1962 roku Mu- więcej w gminie Sobótka, Czernica, Długo- cławskiego z wypożyczalnią sprzętu wod- zeum Ślężańskiego w Sobótce, prezentu- łęka), ale znajdują się tu bogate w chro- nego, plażą i salą szkoleniową. jącego wystawy dotyczące wierzeń daw- nione i rzadkie gatunki flory i fauny parki Liczne jeździeckie kluby sportowe oraz nych Słowian oraz ekspozycję poświęconą krajobrazowe (Park Krajobrazowy Dolina prywatne ośrodki jeździeckie oferują na- faunie i florze Masywu Ślęży, w ostatnich Bystrzycy oraz Ślężański Park Krajobrazowy, ukę jazdy konnej – w tego rodzaju ofercie na terenie którego utworzono dwa rezer- przoduje gmina Długołęka, która nazywa- waty), jeden obszar Natura 2000 (Grądy na jest jeździecką stolicą powiatu. Odrzańskie – obszar specjalnej ochrony Przewodnik rodzinny po powiecie wro- ptaków) oraz jeden zespół przyrodniczo- cławskim podzielony został na cztery czę- -krajobrazowy Skalna w Masywie Ślęży. ści: Na amatorów aktywnego spędzania cza- ▪ Kolor zielony – informacje krajoznaw- su czekają liczne oznakowane szlaki pie- cze o wybranych ze względu na walory sze, najbardziej popularny to żółty szlak historyczne, kulturowe, krajobrazowe turystyczny wokół Wrocławia oraz różnej miejscach i obiektach ▪ Kolor niebieski – „Dla całej rodziny” (atrakcje turystyczne polecane dla całej Przy Muzeum Ślężańskim mieszczącym się rodziny bez względu na wiek i zaintere- w zabytkowym dawnym Domu Opata Do bogato wyposażonego kościoła znajduje się malownicze lapidarium, parafialnego pod wezwaniem św. Mikołaja sowania) w którym zgromadzono kamienne detale Biskupa w Brzeziej Łące prowadzi ▪ Kolor pomarańczowy – „Nie tylko dla oraz zabytki ruchome (krzyże pokutne, od północnej strony barokowa brama kapliczki, płyty nagrobne). z 1694 roku. dzieci…” (legendy i ciekawostki zwią- zane z miejscami, obiektami, przyrodą latach powstały cieszące się dużym za- trudności trasy prowadzące na szczyt Ślę- z terenu powiatu) interesowaniem muzea tworzące Szlak ży. Na terenie powiatu wytyczono kilka ▪ Kolor brązowy – „A to ciekawe!” (kon- Zabytków Komunikacji: Muzeum Powozów szlaków rowerowych; ze względu na wa- teksty historyczne oraz krajoznawcze w Galowicach oraz Muzeum Motoryzacji Mapa rowerowa powiatu wrocławskiego lory krajobrazowe i kulturowe szczegól- dotyczące opisywanych miejsc, infor- w Ślęzie. zawiera szczegółowe opisy szlaków. nie warte polecenia są szlaki z Wrocławia macje o wybitnych postaciach) na Ślężę oraz trasa Pętla Odrzańska. Upra- Panorama z Jańskiej Góry w kierunku Jordanowa Śląskiego 6 7 Przydrożny krzyż z widokiem na Ślężę 8 Gmina Kąty Wrocławskie Gmina Kąty Wrocławskie 9 Informacje krajoznawcze Pałac za zasługi - Krobielowice Od XV wieku aż do sekularyzacji w 1810 roku majątek w Krobielowicach należał do premonstratensów z Wrocławia. Mieli oni tutaj dobra ziemskie i, dla celów admini- stracyjnych, na miejscu dawnego założe- nia obronnego wznieśli dwór. W XVII wieku Główne wejście zdobi dobudowano trzy nowe barokowe skrzy- manierystyczny portal z herbem opata premonstratensów – Scultetusa, dła, zamykając tym samym wewnętrzny który na początku XVII wieku arkadowy dziedziniec. W 1814 roku za za- wzniósł murowany dwór. sługi w walce z Napoleonem pałac i ziemię otrzymał Gebhard Leberecht von Blücher. murowano-drewnianą wieżę bramną. Informacje krajoznawcze Potomkowie marszałka przebudowywali Pałac należał do Blücherów aż do 1945 i modernizowali obiekt, wzniesiono mię- roku. Po wojnie właścicielem obiektu był dzy innymi narożne wieże z hełmami, PGR; opuszczony pałac z czasem niszczał, utworzono taras od strony zachodniej, po- aż na początku lat dziewięćdziesiątych stawiono nad Czarną Wodą romantyczną ubiegłego wieku zakupiony został przez Podczas neorenesansowej przebudowy pałacu w XIX wieku dostawiono do pałacu narożne wieże i założono tarasowe ogrody. Christophera Earle Vaile’a z Nowej Ze- utworzono tu restaurację i hotel, a na po- landii, dalekiego potomka feldmarszałka. bliskich łąkach urządzono pole golfowe. Po gruntownym remoncie i modernizacji Nie zachował się niestety oryginalny wy- strój wnętrz, zaginęły również pamiątki związane z Blücherem, w tym empirowe łóżko, na którym zmarł bohater, czy zdoby- ty pod Waterloo powóz „małego kaprala”. Marszałek tak chwalił się żonie zaraz po zwycięskiej bitwie: „Napoleon w nocy, bez szpady i kapelusza, uciekł, jego kapelusz i szpadę wysyłam dzisiaj królowi. Płaszcz jego i powóz pozostają w moich rękach”. Powóz z literą „N” na bocznej ścianie moż- na było oglądać w pałacu w Krobielowicach jeszcze po wojnie, niestety, nie wiadomo, co się z nim później stało. Do pałacowego założenia prowadzi malownicza wieża bramna z XIX wieku (od południa umieszczono w niej, Pałac Krobielowice / Krobielowice 21 / Pałac w Krobielowicach pochodzący z pałacu, renesansowy 55-080 Kąty Wrocławskie – widok od strony tarasów na dwukondygnacyjną loggię z półkolistymi arkadami. piaskowcowy portal). !www.palackrobielowice.com 10 Gmina Kąty Wrocławskie Gmina Kąty Wrocławskie 11 A to ciekawe… A Marszałek o przydomku Vorwärts, czyli Feldmarszałek Naprzód! Naprzód!, bo tak ponoć brzmiała najczę- ściej wydawana przez niego komenda, – pogromca Napoleona jeszcze za życia budził skrajne emocje. Wielbiciel płci pięknej, hazardzista, kone- Gdy siedemdziesięciodwuletni marsza- ser mocnych trunków, zwany przez Napo- łek Gebhard Blücher otrzymał od króla leona „pijanym huzarem”, według swoich Fryderyka Wilhelma III przeciwników był do- w roku 1814 mają- wódcą, który nie znał A to ciekawe… A tek w Krobielowicach się na strategii i nie oraz jedenaście wsi potrafił czytać map. w okolicy Wrocławia Ale nawet oni musieli i w rejonie Trzebnicy, przyznać, że cieszył był już niekwestio- się wśród swoich pod- nowanym bohaterem władnych szacunkiem narodowym. Od 1813 i wzbudzał podziw, roku naczelny do- gdy mimo sporej tu- wódca wojsk pruskich szy i podeszłego wie- w wojnach napole- ku zsiadał z konia Pomnik Blüchera z pl. Solnego