Z Bohdanem Korzeniewskim V Rozmawia Małgorzata Szejnert

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Z Bohdanem Korzeniewskim V Rozmawia Małgorzata Szejnert / . z Bohdanem Korzeniewskim V rozmawia Ma²gorzata Szejnert \ & 4-. S±AWA I INFAMIA S±AWA I INFAMIA Z Bohdanem Korzeniewskim rozmawia Ma²gorzata Szejnert Wydawnictwo Literackie Kalendarium — przygotowa² Emil Orzechowski © Copyright by Ma²gorzata Szejnert, 1988 Wydanie krajowe drugie poszerzone. Niniejsza ksi5żka wydana zosta²a po raz pierwszy nak²adem wydawnictwa Pokolenie, Warszawa 1988 (bez trzech ostatnich rozdzia²ów), po raz drugi nak²adem wydawnictwa Aneks, Londyn 1988 (w ca²oËci). Niniejszy egzemplarz może by7 sprzedawany wy²5cznie w Rzeczypospolitej Polskiej. Sprzedaż i wysy²ka pocztowa do innych krajów wzbroniona. This copy is to be sold only in Poland. Sale in other countries is prohibited. Biblioteka Narodowa Warszawa ISBN 83-08-02330-4 PamiIci Rodziców Reginy i Edmunda Szejner²ów DziIkujI serdecznie paniom Annie Korzeniewskiej- Kuligowskiej i Marcie Fik oraz panom Zbigniewowi Raszewskiemu, Jerzemu Timoszewiczowi i Andrzejowi Wysi´skiemu, którzy wspomagali' mnie sw5 wiedz5 i rad5. Autorka O BOHDANIE KORZENIEWSKIM Bohdan Korzeniewski urodzi! si5 12 kwietnia 1905 roku w Siedl¬ cach. Jego ojciec, Józef, pochodzi² z drobnej szlachty kresowej. By² urzIdnikiem s5dowym w Siedlcach, mia² sympatie socjalistyczne. Matka, Stanis²awa, z domu Borell, by²a wnuczk5 oficera napoleo´¬ skiego, który pozosta² w Polsce, i córk5 uczestniczki Powstania Styczniowego wywodz5cej siI z rodu s²ynnych osiemnastowiecz¬ nych aktorów Truskolaskich. Stanis²awa Korzeniewska-Borell by²a nauczycielk5 polskiego i należa²a do PPS. Kilka lat wczesnej m²odoËci Bohdan Korzeniewski spIdzi² u rodziny ojca w zaËcianku szlacheckim Leszewie, w okolicach Orszy na Bia²orusi. Pocz5tkow5 naukI pobiera² w domu. W 1918 roku przyjIto go do gimnazjum matematyczno-przyrodniczego w Siedlcach. W 1925 roku wst5pi² na wydzia² humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego i zapisa² siI do Akademickiego Zwi5zku M²odzieży Socjalistycznej. Duży wp²yw na jego zaintere¬ sowania wywar² historyk literatury, profesor Józef Ujejski, który wyjedna² mu stypendium z Funduszu Kultury Narodowej na pobyt we Francji. Korzeniewski spIdzi² tam lata 1933-1934, uzupe²niaj5c materia²y do swojej pracy o Wojciechu Bogus²awskim. Po powrocie zosta² recenzentem teatralnym nowo powsta²ego pisma „Pion” 7 redagowanego przez rektora Uniwersytetu Warszawskiego, W²o¬ dzimierza Antoniewicza; pisywali tam także o teatrze Karol Irzykowski i Tymon Terlecki. NastIpnie Korzeniewski zwi5za² siI z „WiadomoËciami Lite¬ rackimi" i „Skamandrem". Wspó²pracowa² także z pismami teatralnymi w kraju i za granic5. W 1934 roku opublikowa² wysoko ocenion5 przez specjalistów i krytykI ksi5żkI po tytu²em „Drama" w warszawskim Teatrze Narodowym podczas dyrekcji Ludwika Osi´skiego (1814-1831) i otrzyma² za ni5 NagrodI im. Kasy Mianowskiego. JednoczeËnie rozpocz5² na zaproszenie Aleksandra Zelwerowicza, a nastIpnie Leona Schillera wyk²ady z historii teatru na wydzia²ach aktorskim i reżyserskim Pa´stwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Prowadzi² je w czasie wojny w konspiracyjnym PIST. Dwukrotnie — jeszcze jako student w 1932 roku oraz po powrocie z Francji -— pracowa² w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Zorganizowa² w niej i prowadzi² dzia² teatraliów, dla którego pozyska² bogate archiwa dawnego zarz5du Teatrów Miejskich w Warszawie — komplety afiszów od XVIII wieku, rIkopisy, dokumenty. Zosta²y one przekazane Bibliotece jako wieczysty depozyt. Dzia² uzupe²niany by² ksi5żkami polskimi i obcymi, zw²aszcza francuskimi sprowadzanymi dziIki osobistym kontaktom Korzeniewskiego. Wszystko to przepad²o w 1944 roku, Ëwiadomie spalone przez Niemców. Wtedy także wraz z mieszka¬ niem i bibliotek5 prywatn5 Korzeniewskiego sp²onI²a jego praca o m²odym Bogus²awskim, przygotowywana do druku. Bohdan Korzeniewski nie bra² udzia²u w kampanii wrzeËnio¬ wej. Mia² opiniI lewicowca i wskutek tego przeniesiono go z ma¬ cierzystego 21 Pu²ku Piechoty w Warszawie do bialsko-podlaskiej jednostki piechoty. W zamIcie wrzeËniowej nie zdo²a² jej odnaleê7. Po powrocie do Warszawy pracowa² jako tokarz, a nastIpnie bibliotekarz w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. W 1940 roku wiIziono go w OËwiIcimiu. Po wyjËciu z obozu prowadzi² dzia²alnoË7 konspiracyjn5. By² cz²onkiem Biura Informacji i Pro¬ pagandy Armii Krajowej. W porozumieniu z Delegatur5 Rz5du 8 Polskiego organizowa² ruch oporu w Ërodowisku ludzi teatru, wspó²organizowa² Tajn5 RadI Teatraln5. Po wojnie wróci² do szkolnictwa teatralnego i zaj5² siI praktyk5 teatraln5 jako kierownik literacki teatrów i inscenizator. By² kierownikiem literackim Teatru Wojska Polskiego w ±odzi (1945-46) i wspó²organizatorem jego Sceny Poetyckiej, kie¬ rownikiem literackim Teatru Kameralnego w ±odzi (1946-49), reżyserem Teatru Polskiego w Warszawie (1949-52) i kierowni¬ kiem artystycznym Teatru Narodowego (1952—54). Wyk²ada² w Wyższej Szkole Aktorskiej w ±odzi i Pa´stwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. W 1956 roku zosta² profesorem zwy¬ czajnym. Przez osiemnaËcie lat by² dziekanem wydzia²u reży¬ serskiego PWST. Korzeniewski w latach 1955-1970 przewodniczy² Polskiemu OËrodkowi MiIdzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI), a w la¬ tach 1957-1969 by² cz²onkiem Komitetu Wykonawczego ITI w Pa¬ ryżu. Jest wspó²redaktorem naczelnym (wraz z prof. Zbigniewem Raszewskim) kwartalnika „PamiItnik Teatralny". Prze²oży² na polski liczne dramaty — z angielskiego, francuskiego i rosyjskiego. W1966 roku Pa´stwowy Instytut Wydawniczy opublikowa² tom jego recenzji teatralnych z lat 1935-1939 pod tytu²em Spory o teatr, a w 1973 roku tom esejów z różnych lat O wolnoË7 dla pioruna... w teatrze. W 1989 roku w Niezależnej Oficynie Wydawniczej (NOW-a) ukaza²y siI wspomnienia Korzeniewskiego Ksi5żki i lu¬ dzie (tu m in. Pagórek i Powrót o okresie oËwiIcimskim, druko¬ wane w paryskiej „Kulturze", stycze´—luty, maj 1985). Bohdan Korzeniewski opowiedzia² swój życiorys (do 1939 roku) Rafa²owi Zakrzewskiemu — By²o, minI²o, nie wróci, „Znak", nr 402-404, 410—411; a także Robertowi Jarockiemu — Widzie7 jasno bez zachwytu, Warszawa 1982, Czytelnik (rozdzia² Teatr podziemny o losach Bohdana Korzeniewskiego do roku 1945). Do najg²oËniejszych inscenizacji Korzeniewskiego należ5; Szko²a żon Moliera (1948), M5ż i żona Fredry (1949), Êmier7 Tarie²kina Suchowo-Kobylina (1949), Don Juan Moliera (1950 — 9 przedstawienie zakazane przez Biuro Polityczne KC PZPR — i 1962), Grzech ëeromskiego (1951), Nie-Boska komedia Krasi´skiego (1959), Troilus i Kresyda Szekspira (1960), Sprawa Suchowo- -Kobylina (1961), Dziady Mickiewicza (1961), Zmierzch Babla (1966). Bohdan Korzeniewski nie należa² po wojnie do żadnej partii politycznej. Nie wst5pi² także do „SolidarnoËci". Po reaktywowa¬ niu ZASP w 1981 roku należa² do jego Rady Artystycznej. Ust5pi² z niej po spotkaniu przedstawicieli Ërodowiska teatralnego z wi¬ cepremierem Mieczys²awem Rakowskim 18 X 1982 roku. Wróci² do niej dopiero w listopadzie 1989 roku. Bohdan Korzeniewski zosta² odznaczony Krzyżem AK, Krzy¬ żem Oficerskim OOP i Orderem Sztandaru Pracy II kl. WËród wyróżnie´, jakie otrzyma² za twórczoË7 artystyczn5, s5 dwie Nagrody Pa´stwowe (1951, 1954), francuski Order Sztuki i Li¬ teratury (L'0rdre des Arts et des Lettres, 1964), Nagroda Fundacji Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1972). Pierwsza żona Korzeniewskiego, Ewa z domu Rostkowska, by²a polonistk5, wspó²organizatork5 Instytutu Bada´ Literackich w Warszawie, badaczk5 i interpretatork5 twórczoËci Marii D5b¬ rowskiej. Zmar²a w 1983 roku. Córka Bohdana i Ewy Korze¬ niewskich, Ma²gorzata, wysz²a za m5ż we Francji i tam pozosta²a. Po wydarzeniach 1968 roku w Ëlad za ni5 wyjecha² do Francji na sta²e jej brat, Tomasz. Ma²gorzata Korzeniewska zmar²a w 1974 roku. Druga żona Bohdana Korzeniewskiego, Anna z domu Kuli- gowska, dr hab. z zakresu historii teatru, zajmuje siI miIdzy innymi dziejami teatru w ±odzi. Od 1990 roku jest profesorem nadzw. w Instytucie Teorii Literatury, Teatru i Filmu Uniwersytetu ±ódzkiego i PWST w Warszawie. Anna i Bohdan Korzeniewscy mieszkaj5 w Warszawie w domu z ogrodem na górnym Mokotowie, przy ul. Mi5czy´skiej 11. S±AWA i INFAMIA MA±GORZA TA SZEJNERT: Póên5 jesieni5 1939 roku powró¬ ci/ Pan do Warszawy. Czy w Pana myËlach by/o wówczas miejsce na teatr? BOHDAN KORZENIEWSKI: Ta Warszawa by²a wstrz5saj5co smutna. Zniszczona nieporównanie mniej niż w 1945 roku, lecz bardziej smutna. Ludzie inni niż parI tygodni temu. Ubrani w stare okrycia, narciarskie buty. Inna ludnoË7. Kobiety w chustkach. JakieË worki, plecaki. Ja to samo pamiItam z zimy stanu wojennego. Inna ludnoË7. ZejËcie w szaroË7, brzydotI. Kolory ochronne. Rodzaj praktycznej ża²oby. Szed²em w starych butach podkutych hakami, taternickich, znalezionych na strychu. W zau²kach by²y jeszcze Ëwieże groby, krzyże. Na takim krzyżyku he²m albo tylko pokrwawiona czapka. Czasem chustka. Chustki na g²owach i na krzyżach. Rowy, dziury. I w tym wszystkim wspania²e ruiny. ëaden Kapitol, żadna ruina konserwowana nie osi5gnI²y takiego stopnia doskona²oËci tra¬ gicznej, jak żywa ruina Teatru Wielkiego. Wisz5ce mury, popier¬ sie ëó²kowskiego z ceg²5 na g²owie. Za jedn5 Ëcian5, rozwalon5, coË kolorowego. Podszed²em bliżej, zafascynowany. By²y to 11 dekoracje Daszewskiego do Wesela Fonsia. DlaczegoËmy nie grali Dziadów wtedy? To Wesele Fonsia zawsze. Ale w Teatrze Polskim dawano 1 wrzeËnia GenewI Shawa. WIgrzyn jako Butt/er ucharakteryzowany byi na Hitlera. To Wesele Fonsia, które zwiastuje nieszczIËcie... Tak, Polski lepiej siI znalaz² niż Narodowy. WIgrzyn ucharakteryzowany na Hitlera. Samborski-Bombardone na Mussoliniego. DamiIcki- -Flanco — na genera²a Franco. WIgrzyn potem bardzo siI
Recommended publications
  • Sceny Polskie Pismo Związku Artystów Scen Polskich ZASP ISSN: 2657-3490 9/10 Egzemplarz Bezpłatny Fot
    Sceny Polskie Pismo Związku Artystów Scen Polskich ZASP ISSN: 2657-3490 9/10 egzemplarz bezpłatny fot. Mateusz Grochockifot. Mateusz 15 maja 2021 roku na Placu Teatralnym u stóp pomnika Wojciecha Bogusławskiego, sztandar ZASP utkany na kształt pierwowzoru, po poświęceniu przekazany został młodym reprezentantom naszego Stowarzyszenia. SPIS TREŚCI EDYTORIAL PUBLICYSTYKA 4 Bez złudzeń, bez masek 64 Kiedy zawód jest pasją Krystyna Piaseczna Anita Nowak 66 Pandemia, czyli panopticum jako bezlik Z PRAC ZARZĄDU czegoś Lidia Bogaczówna 5 Zdążyć przed kolejną falą Krystyna Piaseczna 68 Po lekturze Zbigniew Dolny 10 LX Walne Zebranie Delegatów ZASP za nami Krzysztof Szuster 11 LX Walne Zebranie Delegatów ZASP GALERIA SCENOGRAFÓW Redakcja 70 Julian Józef Antonisz 12 Sprawozdanie kwartalne z działalności Zarządu Głównego ZASP SYLWETKI Urszula Drzewińska 72 Jak działa jamniczek? Sabina Antoniszczak Z PRAC KOMISJI ZAGRANICZNEJ 77 Dziecinnie proste 17 22. Kongres FIA Sabina Antoniszczak Barbara Zawada 79 Jan Wilkowski. W stulecie urodzin 18 Budowanie dialogu społecznego na Henryk Izydor Rogacki zmieniającym się rynku pracy 83 30 lat, jak jeden dzień… Barbara Zawada Anita Nowak 22 DSF Kopenhaga 86 Dubbing – jedna ze scen polskich Barbara Zawada Zbigniew Dolny TEMAT NUMERU – TADEUSZ RÓŻEWICZ Z ŻYCIA ZASP 26 Lothe Lachmann Videoteatr Poza. 90 Marek Waszkiel z Nagrodą GUSTAW Czy tam były czary? Gabriel Michalik 91 Świat to za mało Agnieszka Kukuła 29 Różewicza obraz wartości Andrzej Piątek 95 Międzynarodowy Dzień Teatru 2021 w Łodzi Anna Bobrowska-Ekiert 32 „Kartoteka” w teatrze lalek Kamil Kopania 100 Szczecińscy artyści zasłużeni dla polskiego teatru 38 Tadeusz Różewicz, mój Mistrz Monika Gapińska Anna Kękuś 102 Być tam, gdzie się nie jest 40 Radomsko.
    [Show full text]
  • Piosenka Rocznik 2019 Nr 7
    1 PIOSENKA ROCZNIK 2019 NR 7 ISSN 2353-4761 www.muzeumpiosenki.pl/piosenka REDAKCJA SPIS TREŚCI Jan Poprawa (redaktor naczelny) Anita Koszałkowska Andrzej Pacuła POPRAWA – od Redaktora ................................................................................................................ 9 Mateusz Torzecki Jarosław Wasik 1. STUDIA I SZKICE DORADCY I STALI WSPÓŁPRACOWNICY RUSZKOWSKI – Aojde ................................................................................................................. 10 Marcin Binasiak WARYCH-CZAJKA – Piosenka i jej tekst ................................................................................... 27 Andrzej Bogunia-Paczyński BRUCKI – Od wiersza do piosenki .............................................................................................. 42 Teresa Drozda PIOTROWSKA – Alternatywność, słowo talizman .................................................................... 51 Maria Folwarska KOTIN – Leonard Cohen jako poeta mistyczny .......................................................................... 56 Krzysztof Gajda GAWŁOWSKA – Kora, piosenki w labiryncie tęsknoty ............................................................ 61 Sylwia Gawłowska GAJDA – Jacek Kaczmarski i „czasy przejściowe” ......................................................................... 68 Dariusz Piwowarski Tadeusz Skoczek 2. PRZEŁOMY Andrzej Zarycki BOGUNIA-PACZYŃSKI – Przedpaździernikowy przełom w polskiej muzyce... ..................... 76 KOREKTA LIPIEC – Krótka historia studenckiej estrady
    [Show full text]
  • Traitors, and Enemies of the Soviet People
    Begin Reading Table of Contents About the Author Copyright Page Thank you for buying this Farrar, Straus and Giroux ebook. To receive special offers, bonus content, and info on new releases and other great reads, sign up for our newsletters. Or visit us online at us.macmillan.com/newslettersignup For email updates on the author, click here. The author and publisher have provided this e-book to you for your personal use only. You may not make this e-book publicly available in any way. Copyright infringement is against the law. If you believe the copy of this e-book you are reading infringes on the author’s copyright, please notify the publisher at: us.macmillanusa.com/piracy. For Mom HISTORICAL NOTE In September 1939, Nazi Germany and the Soviet Union jointly invade and occupy Poland, dividing the country between them along the so-called Curzon Line. This invasion marks the beginning of what will become World War II. For nearly two years, the two rival powers maintain an uneasy truce, busy carrying their war elsewhere—to Finland, to France, to Britain. Then, in late June 1941, German forces cross the Curzon Line, setting out to catch the Soviets unawares and crush them. The invasion is supposed to be over in eight weeks. Instead, the Soviet Union rallies. The Great Patriotic War against Germany drags on for the next three years. By July 1944, Soviet forces are pouring back into the Polish territories they abandoned to the Germans three years earlier. One Polish city, Lwów, changes hands for the third time in five years, falling once more to Soviet “liberators.” Lwów is the historic capital and crown jewel of Galicia, a region incorporating parts of both Poland and Ukraine—and, until 1918, part of the Austro-Hungarian Empire.
    [Show full text]
  • POLISH CULTURAL INSTITUTE NEW YORK FALL/WINTER 2015 8/3/15 12:00 PM Pc I - NY FALL/WINTER 2015
    20568_bro.indd 43 POLISH CULTURAL INSTITUTE NEW YORK FALL/WiNTER 2015 8/3/15 12:00 PM pc i - NY FALL/WiNTER 2015 THEATER 14 KOMUNA//WARSZAWA 18 BOOKS ON THEATER 24 KANTOR Downtown music 32 OL KAR iNA CICHA ANd BART pAŁYGA 38 GRAWEMEYER AWARdS ViSUAL ARTS 2 HALKA: A pOLiSH NATiONAL OpERA AT THE VENICE BiENNALE 30 ART books HUMANiTiES 16 MUSEUMS iN GdAŃSK, SOpOT, ANd GdYNiA 36 CRAcKiNG THE ENiGMA cOdE FiLM 8 OJ W CIEcH JERZY HAS RETROSpEcTiVE AT BAM 22 KARSKi ANd THE LORdS OF HUMANiTY 26 THE RETURN OF ANdRZEJ ŻUŁAWSKi 28 HOLOcAUST FiLMS 34 SANTA ROSA 35 RAiSE THE ROOF L iTERATURE 6 THE NEW LiTERATURE FROM EUROpE FESTiVAL 15 ANNA BiKONT: THE cRiME ANd THE SiLENcE ARcHiTEcTURE 20 THE SZcZEciN pHiLHARMONIC cTREA iVE iNdUSTRies 39 THE WiTcHER 3: WiLd HUNT about us 40 PoliSH cULTURAL iNSTiTUTE NEW YORK 20568_bro.indd 44 8/3/15 12:00 PM LOGO FINAL C=0, M=100, Y=100, K=0 and black k=100 Pantone chip 73-1 Dear Friends, This year we celebrate 250 years of public theater in Poland, as well as the centennial of Tadeusz Kantor, the visionary theater director and artist. In 1966, Kantor co-founded the world-famous avant-garde Foksal Gallery in Warsaw, whose past and present we will celebrate for its 50th anniversary next year. 2015 also marks the 15th anniversary of the Polish Cultural Institute New York. Thanks to the support and cooperation of our Polish and American partners and presenters, we have been able to bring the very best of Polish art and culture here to the United States, and we will continue to do so.
    [Show full text]
  • Socrealizm W Polskich Filmach Fabularnych Lat 1946-1955 Scialist
    CORE Metadata, citation and similar papers at core.ac.uk Provided by WSB-NLU Institutional Repository Złożenie pracy online: 2017-08-31 20:52:20 Kod pracy: 1426/34421/CloudA Mateusz Basiaga (nr albumu: 21156 ) Praca magisterska Socrealizm w polskich filmach fabularnych lat 1946-1955 Scialist realism in Polish feature films from 1946 to 1955 Wydział: Wydział Nauk Społecznych i Informatyki Kierunek: Politologia Specjalność: instytucje i administracja publiczna Promotor: dr hab. Tomasz Skrzyński Nowy Sącz, 2017 ec0731607f535e5eb3c0ebb1bb5def6d 2017-08-31 20:54:03 2 / 157 Dziękuję profesorowi Tomaszowi Skrzyńskiemu za merytoryczną pomoc przy pisaniu pracy I 2017 ec0731607f535e5eb3c0ebb1bb5def6d 2017-08-31 20:54:03 3 / 157 Streszczenie Praca magisterska przedstawia zjawisko realizmu socrealistycznego w powojennym filmie polskim. Celem pracy było ukazanie filmu fabularnego na tle sytuacji politycznej, gospodarczej, społecznej i kulturalnej Polski po 2 wojnie światowej. Do badań nad problemem wykorzystano literaturę tematu, czasopisma branżowe oraz filmy. Scharakteryzowano zjawisko socrealizmu, opisując jego genezę, podłoże ideologiczne i realizację. Przedstawiono krytykę filmową opisywanych czasów oraz współczesną. Praca podzielona została na 4 rozdziały. W pierwszym scharakteryzowano sytuację gospodarczą, polityczną i społeczną Polski po zakończeniu 2 wojny światowej i znalezieniu się Polski w bloku państw sowieckich. W drugim rozdziale omówiono zmiany administracyjne, społeczne, gospodarcze, polityczne i kulturowe okresu stalinowskiego w Polsce. Trzeci rozdział charakteryzuje realizm socrealistyczny oraz opisuje jego filmowy model. Czwarty rozdział jest przedstawieniem wszystkich filmów polskiego socrealizmu. Filmy podzielone zostały tematycznie na: okupacyjne, produkcyjne, komediowe, wiejskie, młodzieżowe, sensacyjno-szpiegowskie i historyczne. Dokonano ich pełnego opisu i analizy. Opisano polityczny wpływ na twórców filmowych. Przedstawiono recepcję filmów przez widzów tamtych lat. Ukazano schematyczność oraz najczęściej niski poziom artystyczny filmów.
    [Show full text]
  • Wokół Zjazdu Szczecińskiego 1949 R. – Szczecin, 20 I 2010 R
    :RNyã]MD]GXV]F]HFLľVNLHJRU =QDPLHQQHĝHSURSRUFMHWUHĂFLRZHNVLÈĝNLGRZRG]ÈLĝRVDP\P,9=MHě G]LH=ZLÈ]NX=DZRGRZHJR/LWHUDWöZ3ROVNLFKGDVLÚSRZLHG]LHÊVWRVXQNRZR QLHZLHOHQDWRPLDVWïDWZLHMRSLVDÊMHJRNRQWHNVW\LWïRļWRFRVLÚG]LDïRSU]HG LSRDZLÚFSU]\F]\Q\V\WXDFMÚSRSU]HG]DMÈFÈDSRWHPUHDNFMHLNRPHQWDU]H 1DWRPLDVWVDPRZ\GDU]HQLHVWDQRZLRNRF\NORQXNWöUHPRĝQDSR]QDÊQDMOHSLHM W\ONRSU]H]RSLVWHJRFRķZRNöïĵWRWHĝWHQHOHPHQWW\WXïXNVLÈĝNLMHVWMDNQDMEDU G]LHMX]DVDGQLRQ\ =UHFHQ]MLGUKDESURI863LRWUD0LFKDïRZVNLHJR :LHOHRVöE]QDMG]LHWXFRĂGODVLHELHPLHV]NDñF\6]F]HFLQDļVROLGQ\ NDZDïHNKLVWRULLUHJLRQDOQHMVSHFMDOLĂFLRGVWDOLQL]PXļRSLV]DVWUDV]DQLDĂURGR ZLVNWZöUF]\FKLG]LHQQLNDUVNLFKRUD]G]LDïDOQRĂFLDSDUDWXSURSDJDQG\KLVWRU\ F\NXOWXU\ļNXOLV\LRNROLF]QRĂFLWRZDU]\V]ÈFH,9=MD]GRZL=ZLÈ]NX=DZRGRZH JR/LWHUDWöZ3ROVNLFKEÚGÈFHJRV\PEROHPQDVWDQLDF]DVöZVRFUHDOL]PX>Į@ 6ÈG]ÚĝH]NVLÈĝNLEÚGÈNRU]\VWDÊQLHW\ONRZÈVNRZ\VSHFMDOL]RZDQLKLVWRU\F\ DOHZRJöOHPLïRĂQLF\SU]HV]ïRĂFL =UHFHQ]MLGU.RQUDGD5RNLFNLHJR :RNyã]MD]GX V]F]HFLľVNLHJR U ,316]F]HFLQ :RNyã]MD]GX V]F]HFLľVNLHJR U Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Szczecinie Szczecin 2016 :RNyã]MD]GX V]F]HFLľVNLHJR U pod redakcją Pawła Knapa ,316]F]HFLQ 5HFHQ]HQFL GUKDESURI863LRWU0LFKDãRZVNL GU.RQUDG5RNLFNL 5HGDNFMD $QQD.DUROLQD.U]\V]RZVND 3URMHNWVHULL ,ZRQD/HPLUVND 3URMHNWRNãDGNL 7RPDV]3U]HGSHãVNL 6NãDG $GULDQâDVNDU]HZVNL 'UXN ,QVW\WXW7HFKQRORJLL(NVSORDWDFML²3DĸVWZRZ\,QVW\WXW%DGDZF]\ XO.3XãDVNLHJR5DGRP =GMĕFLHQDRNãDGFH 2EUDG\,9=MD]GX=ZLć]NX=DZRGRZHJR/LWHUDWyZ3ROVNLFKZ6]F]HFLQLH VW\F]HĸU)RW:RMFLHFK.RQGUDFNL3$3 :SRGGUXNXQDRNãDGFH
    [Show full text]
  • History of Polish Cinema. from the Beginnings to Polish School
    Joanna Preizner History of Polish Cinema. From the beginnings to Polish School 1 Publikacja sfinansowana w ramach realizacji projektu „KA 2.0 - program rozwoju Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Oś Priorytetowa III. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju, Działanie 3.5 Kompleksowe programy szkół wyższych. Projekt realizowany w ramach konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju: POWR.03.05.00-IP.08-00-PZ1/17. Copyright © by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Kraków 2020 Egzemplarz bezpłatny / Free copy ISBN: 978-83-64423-92-5 DTP, graphic design, printing and binding: Grafpol Agnieszka Blicharz-Krupińska ul. Żmudzka 21, 51-354 Wrocław, tel. 507-096-545 www.argrafpol.pl, mail: [email protected] 2 Table of Contents Chapter I. The beginnings of cinema on Polish lands. 1895-1918 ........................... 5 Chapter II. The first decade after regaining independence – patriotic cinema. 1919-1929 ...............................................................................................15 Chapter III. Polish version of classic cinema. 1930-1939 ............................................25 Chapter IV. Polish filmmakers during the Second World War...................................43 Chapter V. The first years of Polish cinematography after World War II ................51 Chapter VI. Polish Socialist Realism. 1949-1955 ...........................................................59 Chapter VII. The Polish School. 1956-1961/62 ...............................................................65 3 4 Chapter I. The beginnings of cinema on Polish lands. 1895-1918 The tale of Polish cinema should start from its beginnings. These cannot be discussed without the context in which Poles watched the first films and created them themselves. The second half of the 19th century was a period when many inventions were made.
    [Show full text]
  • Bamcinématek Presents the Waking Dreams of Wojciech Has, the First Major New York Retrospective of the Polish Auteur in Almost Two Decades, Oct 15—27
    BAMcinématek presents The Waking Dreams of Wojciech Has, the first major New York retrospective of the Polish auteur in almost two decades, Oct 15—27 Includes the NY premiere of the brand new restoration of How To Be Loved New restorations of The Saragossa Manuscript and The Hourglass Sanatorium, plus eight archival 35mm prints The Wall Street Journal is the title sponsor of BAM Rose Cinemas and BAMcinématek. Co-presented by the Polish Cultural Institute New York. Brooklyn, NY/Sep 21, 2015—From Thursday, October 15, through Tuesday, October 27, BAMcinématek presents The Waking Dreams of Wojciech Has, the first major retrospective of the Polish master in nearly 20 years. This comprehensive series showcases all his feature films in new restorations and archival 35mm prints, offering an all-too-rare opportunity to experience these staggeringly beautiful and profound works. The cinematic dreamscapes of Polish auteur Wojciech Has (1925—2000) are extraordinary odysseys through history, memory, and fantasy. In the metaphysical worlds Has conjures, time is a subjective experience that warps and bends to the rhythms of the subconscious. That such personal, visionary films were made under the restrictions of Communism makes them all the more remarkable. Born in Krakow to Catholic and Jewish parents, Has was a contemporary of the better-known Andrzej Wajda (Ashes and Diamonds), and like him was associated with the Polish Film School, which used a poetic approach to skirt the dictates of Communist Bloc propaganda. Has’ signature film, The Saragossa Manuscript (1965—Oct 17, 23 & 24), which director Martin Scorsese called “wild, hallucinatory… truly mesmerizing” is a Russian nesting doll of a movie, based on Jan Potocki’s eponymous novel, in which a Napoleonic-era soldier finds an enchanted book on a battlefield and falls into the cobweb of intricate, interlocking fairy tales within.
    [Show full text]