1 Liefde En Zorg Voor Gods Wereld in Een Tijd Van Klimaatcrisis
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Liefde en zorg voor Gods wereld in een tijd van klimaatcrisis Themapakket voor de tijd voor de schepping: periode 1 september tot 4 oktober 2009 Met bijdragen van: Wim Althuis (red.), Agnes van Ardenne, Reinier van den Berg, Fieke Bijnagte, Dick van Elk, Leo Fijen, Sjon Heijenga, Martine van Mekeren, Hans Schravesande, Peter Siebe, Chris Vreugdenhil en Tjirk van der Ziel 1 Colofon Het themapakket Hart voor de Schepping is Inhoudsopgave een gezamenlijk project van het Christelijk Ecologisch Netwerk (CEN) en de werkgroep Kerk & Milieu. Het Christelijk Ecologisch Netwerk is een samenwerkingsverband van vijftien organisaties. Het netwerk is in 2001 opgericht naar aanleiding van het Christelijk Woord vooraf xx Ecologisch Appel, een oproep om ecolo- Leven in verwondering xx gie en economie aan elkaar te verbinden. Kernwoorden voor het CEN zijn duurzaam- De eerste dag – God schept licht… xx heid en gerechtigheid. Het themapakket is Citaten bekende Nederlanders xx geschreven voor kerken en groepen die na willen denken over hun levensstijl en wil hen De tweede dag – God maakt de dampkring… xx aanmoedigen daar (opnieuw) keuzes in te Preekschets ‘De kerk op groen’– ds. Jos Douma xx maken. Om dit te leren en vol te houden heb je elkaars steun nodig. De kerk is daar een bij- De derde dag – God maakt zee en land … xx zonder geschikte plek voor! Aanvullingen op het pakket kunt u vinden op onze website: ‘Hart voor de schepping’ – Tjirk van der Ziel xx www.cenet.nl. De vierde dag – God maakt de hemellichamen… xx Bij de ontwikkeling van dit themapakket Overdenking ‘Huis van de Schepping’ – Hans Schravesande xx zijn betrokken: De vijfde dag – God maakt vissen en vogels… xx A Rocha Evangelische Alliantie Heeft God een ‘groen hart’? – Peter Siebe xx Kerk en Milieu De zesde dag – God maakt dieren en mensen… xx Time to Turn Micha-cursus Schepping en liturgie xx Stichting Open Boek De zevende dag – Rust! God ziet dat het goed is… xx Copyright: Verder lezen… xx Christelijk Ecologisch Netwerk (CEN) De handen uit de mouwen! xx en Werkgroep Kerk & Milieu Vormgeving: Participerende Organisaties xx Sjon Heijenga Fotografie: Sjon Heijenga Eindredactie: Wim Althuis Productie en uitgave: Stichting Open Boek Meer informatie: www.hartvoordeschepping.nl www.cenet.nl www.kerkenmilieu.nl 2 3 Woord vooraf Klimaat is hot - en dat in dubbel opzicht. een themapakket voor de Periode van Hoewel de klimaatcrisis de afgelopen de Schepping te presenteren. Nieuw is maanden door de financiële crisis van de de samenwerking met Stichting Open voorpagina’s is gedrongen, is de actua- Boek, waardoor de materialen dit jaar in liteit en ernst onverminderd zorgwek- een full color uitgave zullen verschijnen. kend. Temperatuurrecords, smeltende Het pakket is ontwikkeld met het oog gletsjers, verdwijnend poolijs en extre- op gebruik in kerkdiensten van zowel me weersomstandigheden wijzen erop evangelische als reformatorische kerken. dat traditionele weerpatronen ‘van slag Het themapakket sluit aan bij eerdere zijn’ en langzaam maar zeker aan het Themapakketten en het boek Levend verschuiven zijn. Huis, dat vorig jaar in de scheppingsperi- ode is gepresenteerd. De grote vraag is niet alleen hoe hoog de zeespiegelstijging gaat uitvallen of Opzet hoeveel mensen in Afrika en Azië ont- Dit magazine bevat een bijbelleesroos- heemd zullen raken. Maar ook hoe wij ter voor een week voor gezinnen of als christenen hierop reageren. Zijn we persoonlijk gebruik, meditaties, preek- vooral hard voor Gods wereld, of tonen schetsen, verwerkingsmateriaal voor kin- we ook hart voor zijn schepping? deren en ‘nadenkertjes’ voor jongeren. De rode lijn wordt gevormd door de 7 Periode van de Schepping scheppingsdagen uit Genesis 1, waar- De ‘Periode voor de Schepping’ (1 bij voor verschillende leeftijdsgroepen sept.- 4 oktober) is de eerste maand (gezinnen, volwassenen, kinderen en van het kerkelijk jaar, waarin kerken jongeren) en voor verschillende doelen worden opgeroepen om extra aandacht (gebruik thuis of in de kerk) teksten en te besteden aan de zorg voor de schep- verwerkingsvormen zijn opgenomen. ping. Dit jaar staat de scheppingstijd Wat voor welke doelgroep is, spreekt – net als vorig jaar – in het teken van de vanzelf of wordt aangegeven. klimaatverandering. Met het oog op de Het magazine sluit af met een lijst van urgentie van dit probleem en in aanslui- aanbevolen boeken en participerende ting bij de Klimaatbrief van de Raad van organisaties Kerken doen het Christelijk Ecologisch Netwerk en de werkgroep Kerk & Milieu Rest mij u als lezers en gebruikers een een appèl op de kerken in Nederland om inspirerende, vruchtbare en bezinnings- het nieuwe seizoen te beginnen met een volle tijd van, met en vooral ook in Gods moment van bezinning. Bezinning over schepping toe te wensen! onze plaats en taak in de schepping en over de mogelijkheden om concreet een Wim Althuis, verschil te maken. EA-coördinator Diaconaat & Gebed We zijn blij om dit jaar - inmiddels voor Robert Scholma het vijfde achtereenvolgende jaar – weer Voorzitter stuurgroep CEN / Kerk & Milieu 4 5 introductie Leven in verwondering Introductie kinder- en jongerenprogramma Fieke Bijnagte Komt u met uw kind wel eens in het bos? Samen verwonderen over Gods mooie van de twee boeken dat het boek van Jongerenhoek – Scheppingsfeest! Volgens Het laatste kind in het bos (Louv, schepping Kinderclubde wereld ons enig godsbesef geeft en Voor tieners en/of tienerleiding 2007) gaan steeds minder kinderen op De omgeving waarin dit ontwikkelings- wel van de eeuwige kracht en majesteit ontdekking het bos in of in het gras proces plaats vindt is van groot belang van God. Deze natuurlijke godskennis is Als we het over onze scheppingsop- liggen luisteren naar de wind. U vindt in en Gods schepping speelt daarin een waar, maar niet voldoende. We moeten dracht hebben, worden al gauw woor- deze brochure zeven gezinsmomenten belangrijke rol. Persoonlijke verbonden- bij de Schrift te rade gaan om Hem beter den als ‘rentmeesterschap’ gebruikt. om met uw kinderen (van 4-12 jaar) heid met de natuur is niet iets vaags of te leren kennen en het heil door Christus We gaan er vaak aan voorbij waar het samen stil te staan bij de schepping. ‘New age’, maar een gezonde bijbelse op het spoor te komen. zorgen mee begint; in Genesis lezen we Naast de periode voor de schepping zijn notie. De Amerikaanse journaliste Louv namelijk dat het zorgen voor de schep- ook de voorjaars- en zomervakanties toont in zijn boek aan dat die binding Bij de gezinsmomenten ping begint met verkenning en verwon- geschikte momenten om hiermee bezig van wezenlijk belang is voor de licha- Bij elke dag staat een gedeelte van het dering. Daardoor kunnen wij leren de te zijn. melijke en geestelijke gezondheid van scheppingsverhaal. Op www.hartvoor- schepping op waarde te schatten; die kinderen. Ook Ter Horst, een bekende deschepping.nl staan links voor meer verwondering is de mooiste drijfveer Kinderen zijn persoonlijkheden in orthopedagoog, zegt dat kinderen informatie bij de verschillende dagen. om voor de schepping te zorgen. Om wording; ouders/opvoeders mogen dingen, dieren en mensen nodig heb- Bij dit project hoort ook een raamhan- hier wat handvaten voor te geven, volgt hen hierbij begeleiden. Opvoeden en ben om echt mens te worden. Hij voegt ger. De raamhanger stelt een glas-in- onder het kopje ‘Jongerenhoek’ een onderwijzen is steeds het verbinden daar nog aan toe: “Als schepsel is een loodraam voor, waarvan de kinderen zevendaagse kalender om door verwon- van de ervaringen en denkwereld van mens bovendien (…) aangewezen op elke dag één vakje kunnen kleuren. De dering én actie de schepping te vieren. kinderen met nieuwe dingen, zodat hun verbondenheid met de Schepper, met bestanden hiervoor kunt u downloaden horizon zich verbreedt. Daar is tijd en God die Liefde IS.” 1 Als een kind zich kan van de website. Geniet ervan! aandacht voor nodig. Stimuleer kinde- openen voor de werkelijkheid, kan het Print de afbeelding op halftransparant ren te verwoorden wat hen bezighoudt, “in onbevangenheid soms, even, iets papier (pergamijn, verkrijgbaar in de help ze daarbij. Zo kom je erachter waar gewaar worden van de Ware Aard van kantoorboekhandel). Knip de afbeelding Jongerenhoek hun belangstelling naar uit gaat. Luister het geschapene en van de werkelijkheid langs de buitenste rand uit. Print de vooral goed naar wat ze echt te vertel- Gods”. lijst uit op stevig (minimaal 120 grams) Scheppingsfeest! len hebben en laat je verrassen door gekleurd papier. Snijd of knip de cirkel hun opmerkingen. Laat kinderen ook Dit doet denken aan artikel 2 van de uit en bevestig de afbeelding er met aan elkaar uitleggen wat ze bedoelen. Nederlandse Geloofsbelijdenis: Het paperclips of lijm aan vast. Hang het Stel verhelderende vragen en breng dan eerste boek waardoor wij God kunnen geheel voor het raam, zodat de kinderen gerust nieuwe informatie in. Kinderen leren kennen is het boek der wereld: er de hele week naar kunnen kijken. willen graag nieuwe dingen leren. Ze schepping en natuur, maar ook: Gods De teksten in de gele kaders zijn overgenomen met functioneren het best op de grens van geschiedenis met mensen. Het tweede toestemming van uitgeverij Vuurbaak uit Mijn eerste wat zij al kunnen en wat zij net niet kun- boek is de Heilige Schrift. De theoloog Bijbel, ISBN 9789055601257. nen, maar wel willen. Van den Brink2 zegt over deze metafoor 1 - In: Wijs me de weg, p. 76 2 - In: Als een schoon boec. Achtergrond, receptie en relevantie van artikel 2 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. 6 7 de eerste dag Liefde en zorg voor Gods wereld in een tijd van klimaatcrisis Alles is donker, zwart, diepe duisternis. ‘Woest en ledig’ – complete chaos en overal ‘niks’ Dat is het begin van Genesis, het begin van de Bijbel, het begin van alles Dan klinkt er een Stem: ‘Laat het licht schijnen!’ God doet het Licht aan in onze duisternis… Ook Johannes spreekt daarvan: in het begin was het Woord Gods Licht is in onze wereld gekomen.