SHOPPING • KULTUR • REISELIV • NÆRINGSLIV Nr 04 SOMMAR 2014

10 fantastiske TOPPTURAR på Sunnmøre

Bibliotekaren Presten på Maria - frå Teheran Harkjerr s. 30 Hareid s. 20 til Møre s. 72 2 3

THE BLUE GATE INNHALD

2 The Blue Gate 4 Dei nynorske festspela REDAKSJONEN 5 Fotturar til 10 fjelltoppar 18 Indie-Fjord på Bjørke UTGJEVAR 20 Ei tru som toler heile livet Fantastiske Osberget AS Sjøgata 56 26 Sol, kloster og endoforin 6065 Ulsteinvik 28 Likar ikkje å vente Tlf: 453 93 635 30 Med hjarte for bøker ANSVARLEG REDAKTØR 34 To kliniske ernæringsfysilogar; Kari og Marie Åge Arne Grimstad 38 Når menn ikkje er til stades [email protected] LEIAR 42 Første flytande rørbru? JOURNALISTAR Asle Geir Widnes Johansen 44 Kvardagsmennesket Judit Grimstad Hatløy [email protected] Med magasinet iMÓRE vil vi spegle Søre Sunnmøre og kan vi spele på den sunnmørske imagen: den skapande 50 Lettar på sløret om opninga av konserthuset Aina Haram-Hauge reflektere alt det positive som skjer i denne regionen. Noko klynga. Vi kan hav, vi er innovative, vi tar i bruk heile [email protected] av det som har lyfta regionen framover, er dei vellykka havrommet. Næringslivet her veit det meste om verdiskaping 53 Sommar og opplevingar samferdselsprosjekta som gjer at vi kan ta nye steg mot og samfunnsrekneskap. I tillegg gjeld det å sørge for 60 Vil bygge nytt utleigebygg i Saunesmarka FOTOGRAFAR ein arbeidsmarknadsregion med robust vekstkaft. Eit internasjonal merksemd. Då bør vi vurdere om namnet Asle Geir Widnes Johansen slikt suksessprojekt er Eiksundsambandet, der bilistar og Hafast er hensiktsmessig. Eit nytt og spenstig namn som t.d. 62 Serverer geiterømme frå Ørsta Ragnar Hatløy reisande har betalt ned gjelda på rekordtid. Nyleg kunne The Blue Gate vil kunne skape interesse og ringverknader inn 64 Skaper opplevingar gjennom å lage kor på reisa Åge Grimstad samferdselsministeren kople ut bompengeautomatane og mot næringsliv og turisme. sette ein stor X over bomskilta. 69 Nær, nyttig og begeistrande DESIGN Ved å få fram det teknologisk avanserte og spektakulære i 70 Bokanmelding: Revejegerane Stine Johnsen Vi i iMÓRE trur på ei liknande suksesshistorie med Hafast, dette prosjektet, er det også mogleg å skaffe seg internasjonal [email protected] sambandet som skal binde Ytre, Søre Sunnmøre til merksemd. Ideen om ein internasjonal konkurranse bør 72 - Alle kan greie nesten alt. Ålesundsregionen. Regjeringa har valt Hafast, og no gjeld drøftast, til dømes etter modell av Google Lunar XPRIZE, Møt maria Khashayarpour TRYKK følgjande på framdriftssida: Finansiering og tekniske som handlar om å erobre himmelrommet, medan vår pris InPrint løysingar. kan handle om å erobre havrommet. Prisar kan utløyse både 76 Endeleg ishavsbygd igjen energi og publisitet – ofte i store mengder og i internasjonal DISTRIBUSJON Samtidig vil det vere ei utfordring å «halde prosjektet varmt» presse. Det er i det heile viktig å tenke ukonvensjonelt i forhold 78 Arne får motivasjon frå hunden Hareid, Ulstein, Sande, Herøy, både overfor styresmakter og hos publikum. Sagt med andre til korleis ein kan finansiere prosjektet og marknadsføringa 80 Har opna butikk for heimesydde kle Ørsta og Volda ord: Det gjeld å skape stadig fornya entusiasme for Hafast hos av det. politikarar, næringsliv og innbyggjar. Folk må tru på prosjektet ANNONSERING og sjå kor viktig det er for framtida vår. Politikarane skal ikkje Einar Ekroll få skyve prosjektet ut i ei fjern og uforpliktande framtid. Hafast engasjerer oss, og vi vil gjerne vere med på å lyfte Tlf: 909 45 565 For Hafast blir det essensielle naturlegvis å framskunde prosjektet over mållina. [email protected] prosjektet. Framsidefoto: Shutterstock Det bør vere eit klart mål at regjeringa set signaturen sin på Hafast og løyver pengar til planprosjektet for 2015. Trasévalet TIPS OSS må følgjast opp med økonomiske midlar. [email protected] Åge Grimstad, GOOGLE LUNAR XPRIZE ansvarleg redaktør Så gjeld det å smi til merkevare Hafast, «brande»: Her

www.imore.no Redaktør Ellen Skodjevåg for iMÓRE fødde sin tredje son i mai – og er av naturlege årsaker ute i permisjon. Vi gratulerer Ellen og familien – og gler oss i lag med dei.

www.imore.no 4 5

MAKT OG MANGFALD PÅ DEI NYNORSKE FESTSPELA GOD TUR!

Vona er at artikkelen kan vere eit bidrag til Festspeldiktar Agnes Ravatn har selskap av mellom andre Linda Eide, Einar Økland, Helene folkeopplysinga og gi folk inspirasjon til å Bøksle og Jon Hustad under Dei nynorske festspela 26.–29. juni 2014. Arrangøren lovar vitje dei flotte og varierte fjelltoppane på Søre Sunnmøre. publikum sterke opplevingar, både musikalsk, fagleg og litterært. God tur, og nyt utsynet!

Aina M.H. Hauge Artikkelen byggjer på følgjande kjelder, forutan artikkelforfattaren sine eigne erfaringar: Kvalsvik Nicolaysen vil snakke om Ivar Aasen og hans forhold til Grunnlova i årets minneforedrag. Linda Eide har samla • Boka “Fotturar på Sunnmøre” av Helge J. 200 års historie på to timar, slik berre ho kan gjere det, og Standal, Jon Hagen og Gunnar Wangen. Lurivar presenterer Grunnlova på sitt kattevis til dei yngste. • Turkartet “Sunnmørsalpane” i originalmålestokk 1:50000, utgitt av DAGLEGE HØGDEPUNKT I UTEAMFIET forlaget “Ugland IT Group”, med digitale Uteamfiet i Aasen-tunet blir arena for konsertar kvar kveld. kartdata frå Statens kartverk. Brørne Aasmund og Odd Nordstoga gir publikum ei unik musikalsk oppleving torsdag, Helene Bøksle held konsert • Kartblada “Ålesund”, “Fosnavåg”, fredag, og Kråkesølv rockar laurdag. Under Aasen-stemnet “Vanylven” og “Geiranger”, i i år blir det nykomponert musikk av Odd Johan Overøye til originalmålestokk 1:50000, i Statens tekstar av Arnfinn Haram i framsyninga «I førsommarens kartverk sin hovudkartserie “NORGE fang». 1:50000”. • Turkart - “Ytre Søre Sunnmøre” i SAMTALAR OG FOREDRAG SOM KRYSSAR SPRÅKGRENSER originalmålestokk 1:60000, utgitt av Fribyforfattar Mansur Rajih måtte flykte frå Jemen på grunn Sande kommune, Herøy kommune, av innhaldet i tekstane sine og kjem til Festspela for å fortelje Ulstein kommune og Hareid kommune, historia si i samtale med Brit Bildøen. Språkforskar og forfattar med digitale kartdata frå Statens Nicholas Ostler frå Foundation of Endangered Languages gir kartverk. publikum eit internasjonalt perspektiv på språk i foredraget • Odd Kåre Wiik, Gurskebotn. «The power of languages». Artikkelforfattaren Gunnar Heltne på toppen av – Med grunnlovsjubileet som bakteppe, vil vi setje søkelys Kolåstinden (1432 moh) i Ørsta, i samband med på samanhengen mellom språk og demokrati, både gjennom landmålingsjobb for Norges geografiske oppmåling samtalar, foredrag og ei eiga temautstilling med tittelen (N.G.O.) i 1984. Makta i språket, seier dagleg leiar Gaute Øvereng i Ivar Romedalen kan sjåast nede til venstre i bildet. Aasen-tunet. Vartdalsfjorden og Hjørungavåg i bakgrunnen. Foto: Jan Atle Guttorm. PRØYSEN TIL BORNA Dei yngste kan gle seg til Prøysenhusbandet og framsyninga «På bærtur med Nøtteliten» i Uteamfiet, i tillegg til Lurivar. Ein attraksjon under årets festspel kan du få med deg Linda Eide, kjend Nytt av året er eit arrangement i samarbeid med Ørsta frå Norske Attraksjonar, som saman med Sjur Hjeltnes ser med eit skrått folkebibliotek og tre forlag, der det blir både gode barnebøker blikk på Norge dei siste 200 åra. Foto: Thor Brødreskift og konkurransar med premiar.

Dei nynorske festspela er ei årleg feiring av nynorsk – På Festspela kan du oppleve over førti arrangement på fire skriftkultur i Ørsta og Volda siste veka i juni. Kvart år gjestar dagar med noko for ein kvar smak, avsluttar Karine Munch, om lag 6000 menneske denne festivalen. som rår publikum til å tinge billettar på førehand for å vere sikra plass. – Temaet Makt er inspirert av Grunnlova, og vi stiller ein del FOTTURAR TIL 10 FJELLTOPPAR spørsmål og ønskjer å opne opp for nye tankar som publikum Av 44 planlagde arrangement i sommar er 9 gratis. Ein kan kan ta med seg vidare, seier programansvarleg Karine Munch kjøpe festspelpass som gjeld på alle arrangement eller billett i Ivar Aasen-tunet i ei pressemelding. til dei einskilde arrangementa. i sju kommunar på Søre Sunnmøre Sjølve grunnlovsjubileet viser godt igjen i programmet. Bjørn Billettsal på www.festspela.no og www.ebillett.no

www.imore.no 6 7

NØKKELTAL for ruta frå Grøndalsstøylen via Bygdaskaret til Sunndalsnipa er som følgjer:

Høgdeskilnad: 435 – 1395 moh. Avstand ein veg: 5 kilometer. Gangtid tur-retur: 6 – 7 timar.

Utsyn frå toppen av Sunndalsnipa nordover mot Fyrde i Austefjorden, med Snøhornet (1309 moh) midt på bildet til venstre og Blåfjellsegga (1285 moh) midt på bildet til høgre. Foto: Gunnar Heltne, 1986. SUNNDALSNIPA (1395 MOH)

i Volda kommune

Sunndalsnipa ligg 3 kilometer, i luftline, aust for den høgaste Sunndalsnipa kan for øvrig sjåast mot søraust frå fjelltoppen i Volda kommune, Eidskyrkja (Kyrkjefjellet) (1482 Hasundhornet (533 moh) i Ulstein kommune, 41 kilometer moh). unna. Sikteretninga frå Hasundhornet til Sunndalsnipa er inngravert på ei sikteskive, som er plassert nokre få meter Den naturlege og middels tunge fotruta til Sunndalsnipa sør for toppvarden på Hasundhornet. følgjer stien nordover frå Grøndalsstøylen (430 moh) og opp til Bygdaskaret (800 moh). Alternative ruter går frå Grøndalsstøylen nordover i Litlevassdalen til fjellryggen for den nemnde traséen frå Landmålar Gunnar Heltne bak teodolitten under arbeid for Norges geografiske oppmåling (N.G.O.) på toppen av Kolåstinden (1432 moh) i Ørsta i I skaret svingar ruta først mot aust og deretter meir nord Bygdaskaret, og ein særs bratt trasé går frå Haralddalssetra 1984. Assistent Per Arne Kyrkjeeide i framkant. Jønshornet (1419 moh) i bakgrunnen til høgre. Foto: Kåre Kyrkjeeide. langs fjellryggen opp til sørenden av topplatået (1366 moh). i Sunndalen i Austefjorden, på nordsida av toppen. Den umerka og krevjande traséen frå Haralddalssetra er lite Det høgaste punktet på toppen av Sunndalsnipa er 1395 moh nytta, og krev lokalkunnskap. og ligg ein kilometer lenger nord, i nordenden av topplatået. Gunnar Heltne (59) har vitja dei 10 fjelltoppane, som denne artikkelen omhandlar, anten Ved det høgaste punktet er det ein relativt stor varde. i jobbsamanheng som landmålar eller på fritida, eller i begge samanhengar. Heltne har plukka ut desse 10 flotte fjelltoppane frå sju kommunar på Søre Sunnmøre; ein fjelltopp frå Hareid, Ulstein, Herøy, Sande og Vanylven, to fjelltoppar frå Volda og tre fjelltoppar frå Ørsta.

Gunnar Heltne

Kvar av dei 10 fjelltoppane vert presentert med eit utsiktsfoto moderat til roleg tempo. Det må takast atterhald for at det frå toppen og eit presentasjonsfoto som syner toppen sett kanskje kan eksistere små unøyaktigheiter i høve til korleis frå låglandet. dei aktuelle gangtraséane er presentert, både i tekst og på kart. I tillegg vert kvar fjelltopp presentert med ei ruteskildring til topps ved hjelp av både tekst og kartutsnitt. På kartutsnittet Desse 10 toppturane på Søre Sunnmøre spenner over eit er forslag til ruteval (traséval) påført med svart stipling. breit spekter av ulike landskap, frå fjelltoppar ned mot 432 moh i ytre strok til fjelltoppar opp mot 1584 moh i indre strok. Det er alltid vanskeleg å oppgi gangtid i samband med ein Desse landskapstypane representerer eit rikt mangfald. fjelltopptur, fordi det alltid vil vere ei individuell vurdering. I denne artikkelen er det forsøkt å oppgi gangtid ut frå eit 1. Sunndalsnipa (1395 moh), sett frå Sunndalen i Austefjorden. Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå turkartet ”Sunnmørsalpane”, med originalmålestokk 1:50000, utgitt av forlaget ”Ugland IT Group”, med digitale kartdata frå Statens kartverk.

www.imore.no 8 9

NØKKELTAL NØKKELTAL for ruta frå innmarka ved for ruta frå Ringdalstølen til Årsetsetra i Kvistaddalen til Skruven er som følgjer: Skårasalen er som følgjer: Høgdeskilnad: 450 – 1584 moh. Høgdeskilnad:515 – 1542 moh. Avstand ein veg: 5 kilometer. Avstand ein veg: 3 kilometer. Gangtid tur-retur: 8 – 9 timar. Gangtid tur-retur: 5 - 6 timar. Utsyn frå toppen av Skruven vestnordvestover mot Norangs- fjorden, med Øye nærast og Urke lenger bak på bildet. I bakgrunnen på bildet kan Slogen (1564 moh) sjåast i midten, og Smørskredtindane (1631 moh) til høgre. Foto: Gunnar Heltne, 1985. Utsyn frå toppen av Skårasalen nordaustover mot Leknes og Urke. Fjellet Saksa (1073 moh) kan sjåast rett bak Leknes, og Råna (1586 SKRUVEN (1584 MOH) moh) ligg lengst bak mot himmelsjå, til venstre for midten av bildet. Foto: Gunnar Heltne, 1995. i Ørsta kommune, på grensa til Stranda kommune.

Namnet Skruven kjem av at fjellet liknar ein ”skruv”, eit Frå Ringdalstølen går fotruta mot Skruven først ein kilometer uttrykk for fleire kornband som er støtta opp mot kvarandre. mot nord, langs ein merka sti til eit skilt som peikar mot SKÅRASALEN (1542 MOH) Toppen av Skruven gir imponerande utsikt nordvestover til Russadalen. Derifrå følgjer ruta stien heilt opp i inngangen til Norangsfjorden, og til om lag alle av dei høgaste toppane i Russadalen nordvestover i Tverrdalen, langs nordsida av elva. i Ørsta kommune Sunnmørsalpane. Ved inngangen til Russadalen svingar ruta mot venstre, vekk frå stien, og går først opp ein bratt grasbakke, med delvis Den enklaste ruta til Skruven går opp frå Ringdalstølen knallhardt underlag. Deretter svingar ruta litt mot høgre Etter ei lengd på om lag 800 meter svingar ruta til venstre og Fotturen til toppen av Skårasalen, frå øvste delen av ei i Sunnylvsmoldskreddalen. Det meste av den slakke langs sørsida av austegga for Lisje-Skruven (Litle-Skruven) nordover, mot Blåhornet (1120 moh). innmark ved Årsetsetra i Kvistaddalen, reknast som middels Skruvbreen, like under toppen, er vanlegvis godt dekt av snø. (1548 moh). Lenger oppe går traséen gjennom eit skar i den tung. Traséen for denne enklaste ruta til toppen av Skruven går sistnemnde egga, og over til nordsida. Dersom det ikkje er for Frå Blåhornet svingar traséen mot høgre via skaret mot Lisje- langs sørenden av Skruvbreen. Traséen går difor langt unna mykje snø kan egga, ut mot Nordangdalen like nord for Lisje- Skåradalen, og fortset opp ei dryg ur til eit platå der snøen Stien startar nokre få hundre meter søraust for enden av det største sprekkområdet, som fins lengst nord på breen. Skruven, nåast utan å måtte gå på Skruvbreen. Langs denne ligg lenge om våren. vegen, som går forbi setrene øvst i Kvistaddalen. Det er ikkje uvanleg at snøtilhøva i den traséen, som her er egga går traséen til toppen av Lisje-Skruven sørover mot omtala, er slik at traséen går heilt klar av Skruvbreen. Ruta venstre, medan traséen til toppen av Skruven går nordover Frå platået går ruta vidare søraustover opp kneika til vardane Eit lite skilt på venstre side av vegen syner starten på stien. frå Ringdalstølen til toppen av Skruven vert rekna som tung. mot høgre. På toppen av Skruven står det ein 1,4 meter Traséen går om lag vinkelrett på vegen, opp på venstre side på toppen av Skårasalen høg varde. Alternative ruter går frå Strandamoldskreddalen, av det store fonnafaret. I eit vegkryss på Riksveg 60 (RV60), nordvest for Hellesylt, nordaust for Skruven, og frå Lyngstøylvatnet i Norangdalen, er det skilta for ein veg til Ringdal. Denne vegen fortset heilt vest for Skruven. Frå Lyngstøylvatnet er råsa nesten attgrodd. fram til Ringdalstølen. Råsa frå Lyngstøylvatnet går via Lisje-Skruven (1548 moh).

1. Skårasalen (1542 moh), midt på bildet i bakgrunnen, sett frå Urke ved Norangsfjorden. Kvistadkjerringane kan sjåast til venstre for Skårasalen. 1. Skruven (1584 moh), midt på bildet i bakgrunnen, sett frå Øvre Skyldstad i Norangdalen. Lisjeskruven (1548 moh) kan sjåast like til høgre for Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå turkartet Skruven. Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå ”Sunnmørsalpane”, med originalmålestokk 1:50000, utgitt av forlaget ”Ugland IT Group”, med digitale kartdata frå Statens kartverk. kartbladet ”Geiranger”, med originalmålestokk 1:50000, i Statens kartverk sin hovudkartserie ”NORGE 1:50000”.

www.imore.no 10 11

NØKKELTAL NØKKELTAL for ruta frå Ulset til Melshornet for ruta frå garden Skorpen til er som følgjer: Keipen er som følgjer:

Høgdeskilnad: 125 – 669 moh. Høgdeskilnad: 20 – 432 moh. Avstand ein veg: 3 kilometer. Avstand ein veg: 2 kilometer. Gangtid tur-retur: 2,5 – 3,5 Gangtid tur-retur: 1,5 – 2,5 timar. timar.

Utsyn frå toppen av Melshornet Utsyn frå toppen av Keipen på Skorpa innover Storfjorden, mot austnordaust. austover mot, frå venstre, Fosnavåg, Hjørungneset til høgre i framkant på Herøybrua, Flåvær og Moltustranda. bildet. Foto: Børre Pilskog. Foto: Henry Skeide, 2013.

MELSHORNET (669 MOH) KEIPEN (432 MOH)

i Hareid kommune på Skorpa, i Herøy kommune

Melshornet ligg mellom Hjørungavåg og Hareid sentrum, og Den fjernaste fjelltoppen som kan sjåast frå Melshornet er Toppen av Keipen er det høgaste punktet på øya Skorpa. For å strandlina til garden Skorpen, på sørsida av øya. Husa på er eit flott utsiktspunkt med utsyn til meir enn 330 fjelltoppar. Skåla (1128 moh) i Molde, 93 kilometer unna. kome til Skorpa er det naudsynt med privat båtskyss. Det kan garden er no fråflytta og vert nytta til fritidsbustader. På toppen står ein omfangsrik og noko uregelmessig vere naturleg å gå i land ved sommarfjøset i Skorpesundet, varde. Varden, som er 3,8 meter høg, står om lag 36 meter Den lettaste ruta til toppen av Melshornet går frå Ulset, på på austsida av øya. Frå tunet på Skorpen går ein først om lag 300 meter nordnordaust for ei sikteskive med inngraverte sikteretningar eidet mellom Hjørungavåg og Snipsøyrvatnet. Traseen byrjar sørsørvest i flatt terreng, før ein tek til høgre og byrjar på til 93 siktepunkt. På toppen av varden er det montert ei flott på ein traktorveg på Ulset. Frå enden av traktorvegen går ein Dette sommarfjøset vart nytta som gøymestad for motbakkane. Etter nokre høgdemeter nordover må ein vindfløy (verhane). tydeleg sti langs fjellryggen i lett terreng til topps. motstandsfolk, som var på veg til og frå Shetland under 2. ta mot høgre i austleg retning, før ein dreiar mot venstre i verdskrigen. Utanfor og innanfor fjøsveggane er det hengt nordleg retning dei siste høgdemetrane til toppen. Utsynet frå Melshornet strekkjer seg frå fjell ved Alternative ruter går frå Pilskog, frå Overå via Overånakken opp informasjon om dette. Bremangerpollen i vest til fjell ved Åndalsnes i aust, og frå og frå Øvrelid. På toppen står ein stor varde. fjell ved Molde i nord til fjell ved Hyen i sør. Frå sommarfjøset er det ca. 1,5 kilometer å gå på sti langs

1. Melshornet (669 moh), sett frå Hjørungneset. Busetnaden på Overå og i Pilskog i Hjørungavåg kan sjåast til høgre på bildet. Løkeberget (579 moh) 1. Keipen (432 moh) på Skorpa, sett frå Gjøneset. Garden Skorpen kan sjåast i sjøkanten til venstre for midten av bildet. Foto: Asle Geir W. Johansen. i bakgrunnen til venstre på bildet. Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå kartbladet ”Fosnavåg”, med Kartutsnittet er kopiert frå kartbladet ”Ålesund”, med originalmålestokk 1:50000, i Statens kartverk sin hovudkartserie ”NORGE 1:50000”. originalmålestokk 1:50000, i Statens kartverk sin hovudkartserie ”NORGE 1:50000”.

www.imore.no 12

NØKKELTAL for ruta frå Barstaddalen til Jønshornet er som følgjer: BILLEG Høgdeskilnad: 110 – 1419 moh. Avstand ein veg: 5,5 kilometer. Gangtid tur-retur: 7 – 8 timar. HYTTESTRAUM Innkjøpspris + fastbeløp kr 1,- pr. dag.

Utsyn frå toppen av Jønshornet nordaustover mot Hundeidvik. Foto: Gunnar Heltne.

JØNSHORNET (RAMOEN) (1419 MOH)

i Ørsta kommune

Jønshornet, eller Ramoen som er eit like korrekt namn, ligg i Frå Rametinden går traséen vidare ned i Ramoskaret og nordenden av Molladalstindane. følgjer egga derifrå til toppen av Jønshornet.

Den vanlegaste fotruta til topps går frå nordvest, og er ein Eit kort stykke er egga bratt, og der er festa ein taustump som tung og flott tindetur, med litt spanande klyving i toppområdet. mange torer å stole på. På toppen kan ein krype gjennom eit Stien startar ved ei bru og eit kvennahus i Barstaddalen, hol, for å kunne nå det høgaste punktet. Sjølve toppen er om lag 2 kilometer frå Europaveg 39 (E39) ved Barstadvik. liten og luftig, med mektig utsikt. Turskiltet til Festøykollen (911 moh) syner startpunktet nord for elva. Stien kryssar elva etter 2 – 300 meter, og er litt Alternativ rute går frå teltplassen i Molladalen, og opp langs bratt opp til skoggrensa ved Gamlestøylen (440 moh). Frå den såkalla Jønshornrenna. Traséen inkluderer delvis sti, Gamlestøylen går stien sørover på Breidaksla, før han svingar lause steinar og klyving på egg, og er ei krevjande rute. austover til toppen av Rametinden (1198 moh).

Nye kundar: Illustrasjon: Mikael Tabutiaux

fastbeløpGRATIS i 6 månadar

KAMPANJEPERIODE: 01.06 - 15.08.2014

TINDEKRAFT HYTTE Hytteavtalen er ein gunstig spotavtale, du betalar det same som vi kjøper straumen for på Nord-Pool + kr 1,- pr. dag. Påslag som inkluderer el-sertifikat kjem i tillegg. Avtalen krev at du også vel ein straumavtale til huset ditt. E-postfaktura eller eFaktura må nyttast som betalingsmåte. 1. Jønshornet (1419 moh) i bakgrunnen til høgre på bildet, sett frå Hovden ved Hundeidvik, med Molladalstindane og Randers topp (1414 moh) til venstre. Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå turkartet ”Sunnmørsalpane”, med originalmålestokk 1:50000, utgitt av forlaget ”Ugland IT Group”, med digitale kartdata frå Statens kartverk. Bestill på tussa.no eller på tlf. 70 04 63 00 14 15

NØKKELTAL GJØNA (531 MOH) for ruta frå vegen vest for Laurdalssetra til Felden er som i Sande kommune følgjer:

Høgdeskilnad: 480 – 1272 moh. Gjøna er eit kjend fiskemed på vestsida av Gurskøya, mellom Frå lågaste punktet mellom Saursegga og Gjøna går Avstand ein veg: 3,5 kilometer. Haugsbygda og Gjerdsvika. råsa nesten beint opp bratta. Det kan nemnast at Gjøna Gangtid tur-retur: 4 - 5 timar. nesten kan sjåast frå toppen av Melshornet (669 moh) i Deler av råsa frå Haugsbygda til Gjøna følgjer den gamle Hareid, men Hasundhornet (533 moh) i Ulstein er så vidt kløvvegen mellom Haugsbygda og Gjerdsvika, som var i bruk i vegen. Saursegga (514 moh) i Sande, som berre ligg ein til det vart bygd veg rundt Gjøneset. Råsa startar ovanfor kilometer søraust for Gjøna, kan derimot sjåast frå toppen Haugelia ved byggefeltet i Haugsbygda, ved enden av den av Melshornet i Hareid, 26 kilometer unna Melshornet, mot øvste vegen. Følg råsa vestover gjennom ei grind i gjerdet og sørvest. gjennom ein liten skog. Alternativ rute går frå Gjerdsvika. Utsyn frå Felden nordover mot Oppom skogen er det restar etter gamle vårfjøsar. Derifrå Dravlaus, Lauvstad, Berkneset og følgjer råsa den gamle kløvvegen nordaustover. Ved Hareidlandet. Foto: Henry Skeide. høgspentlina tek ein av frå råsa mot venstre og følgjer NØKKELTAL høgspentlina vestover til neste stolpesett, der ein kjem inn for ruta frå Haugsbygda til Gjøna er som følgjer: på råsa til Gjøna. Følg råsa vestover, over nokre torvmyrer, og FELDEN (1272 MOH) vidare opp ryggen til Saursegga (514 moh). Høgdeskilnad: 100-531 moh. Avstand ein veg: 4 kilometer. Frå Saursegga går råsa vidare heilt ut til toppen av Gjøna. Gangtid tur-retur: 4 - 5 timar. i Volda kommune

Felden ligg mellom bygdene Dalsbygda i Dalsfjorden og På toppen er det ein 1,1 meter høg varde, som står om Bjørkedalen. Fjelltoppen er knytt til gamle segner om at det lag 16 meter søraust for ei sikteskive, med inngraverte har vore ein kultplass i heidensk tid. På toppen er det både sikteretningar mot andre fjelltoppar. Litt nærare Dalsfjorden, vardar og sikteskive, samt eit stort kongesymbol for kong om lag 70 meter nordvest for toppvarden og 11 meter lågare Haakon den sjuande, tillaga med stein på marka under 2. i terrenget, står ein større varde. Denne varden er meir enn verdskrigen. 2 meter høg.

Ei middels tung rute til toppen av Felden startar ved enden Det kan nemnast at Felden kan sjåast frå toppen av av ein noko dårleg bilveg, ein snau kilometer nordvest for Melshornet (669 moh) i Hareid, 37 kilometer unna Laurdalssetra i Bjørkedalen. Bilvegen passerer setra litt på Melshornet, mot sør. Sikteretninga frå Melshornet mot nordsida. Felden er inngravert på ei sikteskive, som er plassert om lag 36 meter sørsørvest for den store toppvarden på Melshornet. Frå enden av bilvegen går det ein brukbar sti til Frøskardet (700 moh), oppover Laurdalen på nordsida av elva. Frå Alternativ rute går frå Sanden seter i Dalsfjorden, via skaret følgjer traséen fjellryggen mot vest opp til toppen av Frøskardet. Felden. Utsyn frå toppen av Gjøna sørvestover mot, frå venstre, Åram, Voksa, Kvamsøya, Stadlandet, Riste og Sandsøya. Foto: Odd Kåre Wiik.

1. Felden (1272 moh), i midten i bakgrunnen, sett frå Løvika på vestsida av Dalsfjorden. Klakken (1256 moh) kan sjåast rett til høgre for Felden, og 1. Gjøna (531 moh), midt på bildet i bakgrunnen, sett frå riksvegen aust for Drageskaret, mellom Gurskebotn og Larsnes.Saursegga (514 moh) til Lisjetoren (1164 moh) kan sjåast lenger bak til venstre for Felden. Dalsbygda i framgrunnen på bildet, på austsida av Dalsfjorden. Foto: Asle Geir W. høgre. Haugsbygda på strandflata i framkant. Foto: Asle Geir W. Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå turkartet ”Sunnmørsalpane”, stipling. Kartutsnittet er kopiert frå kartblada ”Fosnavåg” og ”Vanylven”, med originalmålestokkar 1:50000, i Statens kartverk sin hovudkartserie med originalmålestokk 1:50000, utgitt av forlaget ”Ugland IT Group”, med digitale kartdata frå Statens kartverk. ”NORGE 1:50000”.

www.imore.no 16 17

NØKKELTAL NØKKELTAL for ruta frå Ringstaddalen til for ruta frå Dansen seter til Blåtinden er som følgjer: Blæja er som følgjer:

Høgdeskilnad: 80 – 697 moh. Høgdeskilnad: 555 – 1142 moh. Avstand ein veg: 2,5 kilometer. Avstand ein veg: 3,5 kilometer. Gangtid tur-retur: 2,5 – 3,5 Gangtid tur-retur: 3 - 4 timar. timar.

Utsyn frå toppen av Blæja, Utsyn frå toppen av Blåtinden mot nordnordvestover mot Syvdsbotn. nordvest. Lengst bak frå venstre kan Lisjeblæja (1032 moh) i framkant til sjåast Skorpa med Keipen (432 moh), venstre. Foto: Gunnar Heltne, 1986. Nerlandsøya og Runde. Frå venstre, noko nærare, kan sjåast Bergsøya og Leinøya, og nærast er Dimna. Foto: Henry Skeide. BLÆJA (1142 MOH) i Vanylven kommune

BLÅTINDEN (697 MOH) Toppen av Blæja ligg i Vanylven kommune, like ved grensa mot Den lettaste vegen til toppen av Blæja går frå Dansen seter Volda kommune. Blæja er den høgaste fjelltoppen i Vanylven i Dalsfjorden. Dansen seter ligg eit par hundre meter frå i Ulstein kommune kommune. På toppen av Blæja er det etablert eit av Statens Danservatnet (540 moh), der det er endestopp for bilvegen kartverk sine gamle trigonometriske førsteordenspunkt frå Åmelfot i Dalsfjorden. Frå Dansen seter byrjar ruta mot (trigonometriske hovudpunkt). Blæja langs Danseelva opp til Blæjeskardet (880 moh). I Blåtinden er den høgaste fjelltoppen på Hareidlandet. Utsynet frå toppen inkluderer mellom anna Vartdalsfjorden, Blæjeskardet svingar traséen til venstre mot vest, på sørsida Ørstafjorden, ytre delar av Voldsfjorden, Rovdefjorden og Det fins også trigonometriske andreordenspunkt, tredje- av toppen. Den kjappaste ruta til toppen går på ein sti som startar øyane sør og vest for Hareidlandet. ordenspunkt og fjerdeordenspunkt kring om i landet, men ved vegen i Ringstaddalen ved Haddal, 400 meter ovanfor dei trigonometriske førsteordenspunkta er hovudpunkta. Om lag ein kilometer vest for skaret dreiar traséen til høgre skulen. Eit turskilt, med påskrift ”Blåtind”, står i vegkanten På toppen står ein relativt stor og regelmessig varde, som er På Sunnmøre er det totalt 13 slike gamle trigonometriske mot nord, opp dei siste høgdemetrane til topps. Det kan på sørsida av vegen. 1,5 – 2 meter høg. førsteordenspunkt, og i Norge totalt er det 522 slike punkt, nemnast at Blæja kan sjåast frå toppen av Melshornet som i hovudsak er plasserte på fjelltoppar med god utsikt. (669 moh) i Hareid, 37 kilometer unna Melshornet, mot Stien går i ope terreng og går først nokre hundre meter Alternative ruter går frå Eiksund, og frå Kvamen i Punktsentrumet for førsteordenspunktet på toppen av Blæja sørsørvest. sørover, før han dreiar mot aust til Hundelaupsvatnet. Frå Snipsøyrdalen via Alskleiva. er markert med ein nedbora metallbolt, om lag 3 meter nord vatnet går stien mot sør til toppen. for den 1,8 meter høge toppvarden. Eit trigonometrisk punkt Alternativ rute går frå bilveg ved Røfsdalssetra, ved er eit posisjonsbestemt grunnlagspunkt for kartkonstruksjon. Sætrevatnet (274 moh) i Syvden, via Blæjevassbu ved Blæja er den einaste av dei 10 fjelltoppane i denne artikkelen Blæjevatnet (700 moh) og vidare via Blæjeskardet. som er eit trigonometrisk førsteordenspunkt.

1. Blåtinden (697 moh), midt på bildet i bakgrunnen, sett frå Steinneset ytst i Ørstafjorden.Raudøya kan sjåast i framgrunnen. Foto: Asle Geir W. 1. Blæja (1142 moh), midt på bildet i bakgrunnen, sett frå Øyra ved Syvdsfjorden, mellom Koparneset og Eidså. Lisjeblæja (1032 moh) til høgre for Johansen. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå kartbladet ”Ålesund”, med Blæja og Blæjeskardet (880 moh) og Blæjeskardtinden (1131 moh) til venstre for Blæja. Syvdsbotn innerst i fjordbotnen. Foto: Asle Geir W. Johansen. originalmålestokk 1:50000, i Statens kartverk sin hovudkartserie «NORGE 1:50000”. 2. Kartutsnittet er orientert mot nord og syner forslag til gangrute med svart stipling. Kartutsnittet er kopiert frå turkartet ”Sunnmørsalpane”, med originalmålestokk 1:50000, utgitt av forlaget ”Ugland IT Group”, med digitale kartdata frå Statens kartverk. M

www.imore.no 18 19 Friarringar - INDIE-FJORD PÅ BJØRKE Gifteringar Silja Haddal Mork

Mattias og eg har begge bakgrunn i indiepopmiljøet. Mattias - Kven skal spele i år, og kva meiner du er høgdepunkta? spelte svenske band som Stars in Coma og Lost Summer Banda som skal spele om kvelden 12. og 13. juli er: Stars Kitten, og eg arrangerte klubb- og konsertkvelden Librarians in Coma, Canary Islands, The Spook School, Finnmark!, Wanted i London. Vi møttest då Mattias spelte på nett Steso Songs, Don’t Cry Shopgirl, Matt Bouvier, Lisa Bouvier, denne kvelden med Stars in Coma. Etter eit par år valde Haiku Salut, Firestations, Owl & Mouse, Lost Summer Kitten. vi å flytte til Sunnmøre, og då trengde vi ein hobby -eit DJar er Big Pink Cake, Pardon My Swedish! og Librarians prosjekt. Vi vil veldig gjerne gjere folk her i området kjende Wanted. På dagtid er det akustiske konsertar. Laurdagen Lokal bokhandel med indiepop-sjangeren, spelar Øystein Salhus (det og ta del i det fantastisk einaste norske innslaget, ein Bruk vår fagkunnskap, erfaring og store utval. Lokale bøker frå Hareid, Ulstein, Herøy og inkluderande miljøet denne fantastisk fiolinist eg jobbar med Diamantringar - Glatte ringar – Edle steinar Sande fi nn du på vårt fl otte lokalboktorg. musikken tek med seg. Vi på Høgskulen i Volda), Northern Spesialtilpassing – Ditt eige design har begge venner i band Spies og The French Defence. Omarbeide eller lage nytt – vi kan hjelpe deg. rundt omkring i Europa og Søndagen er det akustisk Utruleg mykje spennande - resten av verda, men det er konsert i Bakketunet, der Dennis og lesbare overraskingar! frå Storbritannia og Sverige & The Ponys samt Enderby’s dei mest kjende indiepop- Room spelar. banda kjem. Vi ville ha ei muligheit til å samle alle - Kor kan folk kjøpe bilettar? desse fantastiske banda og Vi kallar det ikkje “billettar”, folka nett der vi no kjenner men donasjonar, fordi alt vi os heime - på Sunnmøre. “tener” går tilbake til banda sine I utgongspunktet skulle reiseutgifter. Du kan donere 500 det vere ein vennefest, og NOK per person på http://www. totalt egoisitisk - vi ville indiefjord.com ha ein sjans til å gå på konsert med favorittbanda - Er det noko publikum bør vere Treng de god hjelp og gode råd, ta kontakt og i heimtraktene. Etter merksam på? vi kan avtale eit tidspunkt som passar kvart, då vi såg at det Det finnast ikkje butikk på vart overraskande store Bjørke! Om du skal overnatte namn på plakaten, innsåg heile helga bør du difor kjøpe inn vi at vi ville dele det med mat så det held til mandagen, fleire - og gjerne då også eller ta deg ein tur til Hornindal verte kjende med fleire eller Volda for å handle på musikkinteresserte her i laurdagen. Men dette gjer det jo området. enda meir eksotisk, og utan for Eigne design og mange fleire. allfarveg. Det trivst vi med. Det Bjørke som festivalplass var er også gode overnattingstilbod eit enkelt val. Far min er frå hjå Bjørke Rom og Camping og Bjørke, og det var vel eigentleg der familien min hadde tenkt Hjørundfjord Vandrerhjem Bjørke - slik at du slepp å køyre å bu også, før vi flytta til Haddal der mor mi er i frå. Men heim kvar dag om du bur eit stykke i frå Bjørke. Bjørke er for meg ein av dei finaste plassane på jord, fylt av sommardraumar. Systra mi bur no på Bjørke i bestefar - Har arrangementet noko aldersgrense? sitt hus, og det er eit samlingspunkt for familien. Det skulle Vi køyrer inga aldersgrense, men born under 18 år må i ettertid vise seg at både bestemor og bestefar hadde ha følgje av vaksen. Vi håper at sjølv dei eldste vil ta Sjøgata 23 - 6065 Ulsteinvik geburtsdag 13. juli - søndagen under festivalen, det er fint turen til Indiefjord. Indiepop er melodisk pop som minner Tlf: 700 10 043 å tenkje på. om visepopen på 60-70-talet, og er særs vennleg for trommehinnene. Noko av Mattias sitt første møte med Norge var også å fare på Midtsumar på Bjørke i fjor, og då spelte han songar på - Er det noko anna du meiner vårelesarar bør kjenne til? Følg oss på: tunet der. Det var vel i grunnen då ideen om Bjørke tok form. Der er aktivitetar på dagtid også, som guida fjellturarar, Seinare DJa vi på eit arrangement på ungdomshuset Haukly, utstilling og konsert i Bakketunet, open gard og til og med www.pfwaage.no og det er så flott lokale at då var det bestemt. ein kjendistatovør frå London. Dette blir magisk!

PFWaage_annonseNov2013.indd 1 07.11.13 12:25 www.imore.no 20 21

EI TRU SOM TOLER HEILE LIVET

Asle Geir Widnes Johansen

– Det beste som har skjedd i livet mitt, er at eg vart gift RUTH EVA SOLLIE OM med Kristian. Ruth Eva Sollie (28) blir litt fjern i blikket når • DRAUMANE OG KJÆRLEIKEN ho fortel om framtida og draumane sine. Ho kom til Hareid • TRUA OG HÅPET til sitt første kall som sokneprest i fjor. Søndag 25. august • DET BESTE SOM HAR SKJEDD heldt kyrkja ordinasjonsgudsteneste for henne. Sidan har ho og mannen Kristian Myklebust frå Ørsta kjent på ein • AMBISJONANE SOM NY PREST I HAREID utfordrande og breispektera kvardag boren fram av vennlege • FRITIDA OG VENNENE bølgjer frå hareidsfolket. Ruth Eva er fødd i Japan, der hennar • FRAMTIDA OG DEI GODE TEKSTANE frikyrkjelege foreldre arbeidde for misjonen. Ho har budd i landet i ni år over to bolkar, men du høyrer på dialekten hennar at ho også har hatt ein norsk oppvekstbase, i Kristiansand. Vi vil bli betre kjende med henne og går rett på sak: - Kva trur du på? med kyrkja. Dette må dei få snakke om, argumenterer - Eg trur på Gud; trur på at menneska har ein ukrenkeleg Ruth Eva, som minner om at trusopplæringa er med på å verdi, at der er ei meining med livet vårt her på jorda, og at vi knyte born og foreldre til kyrkja. Alle døypte blir inviterte ikkje er her tilfeldig, men av ein grunn. Vi menneske har fått med på opplæring tilpassa born i ein viss alder. Dei yngre tildelt ein fantastisk sjanse til å gjere noko ut av livet; vere borna møter ofte saman med foreldra. Slik blir både born og gode medmenneske og gjere verda til ein betre stad for alle. foreldre meir kjende med både kyrkjebygget og innhaldet i Det dreier seg om nestekjærleik, og det dreier seg om å ta den kristne trua. vare på jorda vår i vid forstand, svarer den unge presten, som har gjennomført teologistudiet sitt på Menighetsfakultetet i - Kvifor vart du prest? Oslo. Ho har også gått på folkehøgskule, der ho naturlegvis - Det er eit stort spørsmål og ein lang veg, gjennom møtte han som skulle bli mannen hennar. Dessutan har ho studiet og dit eg er i dag. Men når eg først har kome hit, studert friluftsliv og munnleg forteljekunst. Ein variert meny, Ruth Eva har funne seg godt til rette som prest på Hareidlandet. er eg glad eg har teke dette valet. Eg har alltid interessert som livet sjølv. meg for eksistensielle spørsmål. Dessutan er eg interessert finst inga livskjensle som ikkje har plass i desse tekstane; Ruth Eva gjekk i sjette klasse og hadde funne seg godt til i menneske, møte dei, høyre historiene deira. Alt dette får eg - Du har formulert at du ønskjer å formidle ei tru som toler glede, kjærleik, hat, sorg, svik, sjalusi, sex, krig og drap. Alt rette i Kristiansand. Men så vart familien utfordra til Japan- no gjennom jobben. Så trur eg på Jesus, og den bodskapen livet. Kva legg du i det? er der. Det er mange som ikkje veit dette. Derfor håper eg å opphald nummer to, finansieringa var på plass. Etter eit har eg lyst til å fortelje folk om; dele trua, formidle håpet. - Livet er samansett. For dei fleste betyr det alt frå den vere med på å opne Bibelen litt meir for folk. familieråd pakka dei, reiste og vart verande i tre år. Den nye Det er meiningsfullt og kjekkare enn eg trudde. Eg får att jamne kvardag til gleder, kriser og sorg. Ei tru som toler livet, presten i Hareid kan såleis sjå tilbake på ni år i det asiatiske mykje meir enn eg synest eg gir sjølv. Det gjer meg audmjuk. er ei tru som kan stå fast, sjølv om du kjem opp i kriser. Ei - Stoler du ikkje på at tekstane har kraft nok i seg sjølv, øyriket. Dessutan utfordrar presterolla heile meg. Ho inneber ein slik tru ser at det ikkje er ei meining med alt det vonde. Men utan utdjuping, utan forklaring? Eg tenkjer på skodespelaren - Eg kjem aldri til å bli japanar. Eg er norsk, men med eit stor kvardag som spenner frå sorg, mørke og død til full rulle med Gud er med i alt, også gjennom det som er vondt. Når tida er Svein Tindberg som har samla fulle hus med mellom anna del av hjartet i Japan. Japanarane er veldig imøtekomande, sprudlande born i kyrkja. inne, kan han skape liv og håp i det som har blitt øydelagt. Markusevangeliet i ei ordrett attforteljing. opne og høflege, sjølv om det tek tid å bli skikkeleg kjend Mange menneske veks opp med ei barnetru; kanskje har dei - Eg ser ingen motsetnad her. I staden vil eg seie: ja, takk med dei, forklarer Ruth Eva, som framleis hugsar så mykje - Du har studert munnleg forteljekunst; kva er nøkkelen? sett for seg engelen som vaktar over dei. Det er fint. Men begge delar. Bibelforteljingane står godt på eigne bein. Men av språket at ho greier seg godt som turist. - Munnleg forteljekunst handlar ikkje om å lære ein tekst barnetrua må modnast, prøvast på livet, slik at ho ikkje samtidig kan det vere krevjande å lese Bibelen, ikkje minst utanboks, slik som du gjer i teateret. I staden gjeld det å bukkar under den dagen det skjer noko dramatisk. Denne fordi historiene har kome til over å så stort spenn av tid. - Har du ein tekst du stadig vendet tilbake til? skape indre bilete som du festar forteljinga til. Dermed kan trua handlar også om livsglede, ho rommar heile livet, også Bileta som Bibelen bruker, er frå ei anna tid. Så kunnskap vil - Eg har fleire. I det siste har eg vore oppteken av salme historia variere i detaljar frå gong til gong, der er rom for å kvardagane. Ho er ei tru som vågar å stille dei vanskeleg vere til hjelp, bibelkunnskap og teologi. Men samtidig må vi 139. Han handlar om Gud som ser oss, kjenner oss, likar vere spontan. Så handlar det om at du som forteljar er til spørsmåla, til dømes når Gud ikkje svarer på bønnene mine. passe oss så vi ikkje forklarer historiene i hel. Du treng ikkje oss med hud og hår: «Herre, du ransakar meg, og du veit. Du stades og har historia på innsida. Eg ser for meg forteljinga, forstå alt. I staden går det an å undre seg. veit om eg sit eller står, på lang avstand kjenner du tankane trur på henne og tilpassar henne tilhøyrarane. - Korleis skal du bidra til at folk kjenner seg heime i kyrkja? mine. Om eg går eller ligg, ser du det, du kjenner alle mine - Eg håper det skal hjelpe litt at eg er meg sjølv. Kanskje Ruth Eva Sollie kom til verda i 1986 i den japanske byen vegar..» - Korleis skal du så opne 2–3000 år gamle tekstar for eg representerer eit litt annleis prestebilete enn det Kobe, som den første av dei to døtrene til misjonærparet - Så er det oppstode-tekstane. Dei er viktige for meg. dagens unge menneske? tradisjonelle? Elles gjeld det å prate med folk, involvere Mette og Arnt Sigurd Sollie. Mora kjem frå Raufoss, faren frå Dessutan er det ei bønn eg stadig vender tilbake til i 3. - Bibelen er full av forteljingar, mange av dei overleverte dei i livet og aktivitetane i kyrkja, gi menneska tru på at dei Kristiansand, og no var dei utsendingar frå Den evangelisk kapitel og vers 14 i Efesarbrevet. Det er sterke ord. munnleg frå generasjon til generasjon før dei vart nedskrivne. høyrer til i fellesskapet. Det handlar ein del om korleis vi lutherske frikyrkja. I Japan fekk Ruth Eva også ei syster, men Dei kan ha ein nokså knapp stil. Ved å fortelje dei, kan du som kyrkjelyd møter folk. Haldningane våre viser ofte igjen i etter seks år reiste familien tilbake til Norge og Kristiansand. - Har du ein favorittsalme? opne opp og skape indre bilete hos dei som høyrer på. Ingen handlingane våre. Planen var å vere eit år i Norge for så å returnere til Japan. - Av dei nyare salmane har Edvard Hoem skrive ein som av oss veit korleis Peter såg ut, men vi kan tenkje oss det. I - Det finst menneske som har hatt dårlege opplevingar Så viste det seg at Frikyrkja ikkje hadde økonomi til eit nytt heiter «Nå stig vår song..» Den er eg glad i. Han finst i den nye Det gamle testamentet finn du ei gullgruve av forteljingar. Der opphald Japan. Dermed vart det til saman seks år i Norge. salmeboka. Men det er også mange av påskesalmane som }

www.imore.no 22 23

n I små ting fridom n I store ting einigheit n I alle ting kjærleik

Følg oss på Facebook: Ulsteinvik Sanitetsforening

Man: 11:00 - 17:00 - Eg drøymer om at folk skal oppleve gudstenesta som ein god stad å vere. Tir: 11:00 - 21:00 Ons - Tor: 11:00 - 23:00 betyr mykje for meg. til å ta vare på medarbeidarane, ha konfirmantundervisning Fre - Lør: 11:00 - 02:00 - Korleis ser prestens fridag ut? og møte menneske i krise. Søn: 13:00 - 20:00 www.sanitetskvinnene.no - Då søv eg helst litt fram på. Så vil eg gjerne vere saman - Korleis er det å vere gift med ein prest? med mannen min, Kristian, kanskje dra på ein tur, trene, av - Først og fremst er eg gift med Kristian. Å vere gift med og til vaske hus, liggje på sofaen. Det hender vi køyrer rundt han er det beste som har hendt meg. Å vere gift med ein i regionen for å gjere oss betre kjende. prest? Det går bra, det. Vi har vore innstilte på det, og så kan - Kva likar du å gjere i fritida elles? vi diskutere saker som har med jobbane våre å gjere. Om - Eg er glad i å vere saman med vener. Om vi sit rundt Kristian må jobbe ein kveld, forstår eg det. Likevel, sjølv om kjøkkenbordet, går tur i lag, drikk kaffi, lagar album eller ser vi er to prestar, så er det viktig for oss å få impulsar utanfrå, film, det er ikkje det viktigaste. Eg får rett og slett energi av frå andre. Men vi har mykje glede av samtalane oss imellom, LEDIGE LOKALER å vere saman med menneske. Så prøver eg å lese litt, i det sjølv om vi sjølvsagt held strengt på teieplikta kvar for oss. i frå 1. januar 2014, andre etasje heile likar eg å gjere vanlege ting når eg har fri. Det skal folk vere trygge på; det er ein del av yrket vårt. Ulsteinvik Tannlegesenter - Kvar går ferieturen? Ein trygg og påliteleg - Eg har lese at du har ambisjonar om å gå i fjellet. Korleis - Det diskuterer vi i desse dagar. Vi drøymer om ei veke i totalleverandør innan elektro har det gått? Italia. Det hadde vore fint. Så kanskje nokre dagar på hytta til - Eg har vore på Melshornet og Holstadhornet. I fjor mor og far – i Setesdal. Så blir det nok til at vi besøkjer vener sommar var vi også på Saudehornet i Ørsta. Det var stas. No og familie. Så er det Slogen, då! drøymer eg om å kome meg på Slogen, smiler Ruth Eva, som - Korleis opplever du Hareid og folket der? fortel at ho ikkje liker å gå i fjellet åleine, men gjerne saman - Dei har teke godt mot oss. Mange oppmuntrar oss med kjentfolk. Så ho tek imot invitasjonar. Turen bør ikkje og uttrykkjer glede for at vi har kome til Hareid. Det er innebere for mykje klatring eller vere for luftig. Ho er ikkje så inspirerande. Kommunen har mange flinke menneske, ikkje modig slik, fortel ho. minst innan song og musikk. Eg har aldri høyrt så mykje - Kva drøymer du om? korsong som sidan eg kom hit. Vi ser også at folk er stolte - Det er også eit slikt stort spørsmål. For Hareid kyrkjelyd av bygda si, men eg har ikkje budd her lenge nok til å uttale drøymer eg om at fleire skal oppleve gudstenesta som ein meg meir nyansert. Hareid Group består av fleire selskap med 410 tilsette, Vårt bredt sammensatte serviceteam av våre mest som i hovudsak jobbar innanfor fagområdet elektro. erfarne medarbeidere står til sin disposisjon. god stad å vere, ikkje for min del, men for deira. Eg trur vi - Korleis ser du deg sjølv om ti år? Spesialister med høy fagkunnskap tilpasset våre Med brei erfaring og kompetanse innanfor segmenta kunders behov, klar til innsats verden over. menneske er skapte til å vere saman, ha felles opplevingar. - Eg håper eg framleis arbeider som prest. Kanskje har vi Maritim og bygg & industri, gir vi deg ein trygg og Det gjeld også i trua. Gudstenesta kan vere ein slik stad. Så born; eg veit ikkje heilt kvar vi bur, men eg håper vi trivst der påliteligGod leverandør sommarfor dine prosjekt. drøymer eg sjølvsagt dei store draumane om fred på jorda og vi er. Det tek tid å bli kjend med ein kyrkjelyd, men samtidig Convex Eiendom AS slikt. Meir privat håper eg på gode ting for dei eg er glad i, at er det viktig for kyrkjelyden å byte prest av og til. Avtalen vår Bjørndalvegen 7 Kristian og eg skal ha det godt saman og kanskje ein dag bli er at vi skal bu her så lenge begge trivst. Det ligg det førebels 6065 Ulsteinvik ein familie. godt til an til her på Hareidlandet. - Nemn ei utfordring i livet ditt? Epost: [email protected] - Eg synest dette eg gjer akkurat no, er ei utfordring; det MÓRE takkar for intervjuet og ønskjer presten lykke til i liv Mobil: 9097 9099 å vere ein offentleg person, bli intervjua, seie noko om seg og gjerning. sjølv som folk kan ha interesse av å lese. Det er skummelt. Så har eg mange utfordringar i jobben, alt frå datatekniske ting M N-6060 Hareid • Tel: +47 70 09 58 00 • [email protected]

www.imore.no 24 25 LARSNES BRYGGE – NÆRARE SENTRUM KJEM DU IKKJE

Spektakulær og sentral plassering i kommunesenteret Larsnes i Sande kommune. God og moderne standard med alle fasilitetar som garasjekjellar, heis og større uteplass til alle husværa. Fri sikt til sjøen frå alle etasjar. Det er litt av nøkkelinformasjonen om bustadkomplekset Larsnes Brygge som etter planen skal stå ferdig til påske i 2016.

Asle Geir Widnes Johansen

I alt blir det 20 leilegheiter fordelt på to bygg; 14 i det stor arbeidsmarknad i og omkring kommunen, seier Peter eine, seks i det andre. Åtte av husværa er på knapt 83 Rise. Meir enn halvparten av innbyggjarane I kommunen kvadratmeter, 11 er på 90 og ei (på toppen) rundar 137 bur i bygdene Larsnes og Gursken, medan resten bur i kvadratmeter. Totalt dreier det seg om eit prosjekt til kring Gjerdsvika og på øyane Kvamsøy og Sandsøy. Larsnes er 70 millionar kroner. Prismessig vil leilegheitene ligge frå kommunesenteret. kring tre millionar og oppover. Sande har eit aktivt næringsliv, og er ei av få kommunar i ELEKTRISKE FRAMDRIFTSSYSTEM Initiativet kjem frå kommune og næringsforum, Sporstøl fylket med meir enn 100 prosent arbeidsplassdekning. Arkitekter i Ulstein har teikna og planlagt, medan Rise Bygg Bedriftene er i stor grad knytt til den maritime næringa. STADT femte generasjons tapsfri omformarteknologi. i Hareid er entreprenør. Planane er godkjende, tilkomst er Du finn lenkjer til mange av bedriftene i Sande under sikra og leilegheitene er alt lagde ut for sal. Prosjektleiar Sandeportalen. Tusenårsstaden til Sande kommune Peter Rise i Rise Bygg er sikker på at dette blir attraktivt. er friluftsområdet «Kongsvollen» på Sandsøya. Her finn Sande har hatt mangel på bustader, og det har innimellom «Spelet om kong Arthur» stad. Spelet var kommunen sitt vore vanskeleg å få kjøpe seg hus i kommunen. tusenårsprosjekt, og er eit humoristisk sogespel om Kong Arthur som kom til øya Doll, eit tidlegare namn på Sandsøya. KORTE AVSTANDAR Sogespelet har vorte eit viktig kulturarrangement for Larsnes Brygge ligg heilt ved sjøen midt i sentrum med kommunen, og har vorte vist nesten kvar sommar med stor spaseravstand til kolonialbutikkar, bank, treningssenter, suksess. bibliotek, legekontor, frisør, helse- og omsorgssenter, bensinstasjon og kro. Nærare sentrum kjem du ikkje. I Sande finn du mange fine turmål, som du kan nå til fots på Dessutan er der badestrand rett ved (50 meter) som er sykkel eller ved å bruke båt. Sjå forslag til turar her: familievennleg med trafikksikre gangvegar gjennom heile www.morotur.no sentrum, seier Peter Rise.

Noko av tomta skal fyllast ut, og det skal byggjast ny sjøkant Redusert drivstoff forbruk med opp til 60% med promenade nedanfor bygga. Når dette er på plass, vil Redusert NOx, SOx og CO2 utslepp sjøsida av Larsnes sentrum vere fullført. Rise reknar med byggestart rundt 1. januar 2015 og ferdigstilling rundt påske Redusert vedlikehald og bedre plass året etter. Redusert støy og ingen EMC problem - Kven passar desse husvære for? Svært pålitelig og veldig kompakt - Dei passar for alle, både unge og eldre, små barnefamiliar og einslege, meiner Rise, som er klar på at Rise Bygg er heilt Levetid på meir enn 25 år avhengig av å selje husværa før det blir tale om å starte For diesel eller LNG byggeprosessen. Dei kan eventuelt ta utbygginga i to steg om det blir nødvendig. Men Rise trur altså at etterspurnaden blir god. Han meiner Larsnes Brygge er både spesiell og så attraktiv. Dei satsar på å få til eit sal utover hausten.

SANDE KOMMUNE – SENTRALT UTANFOR ALLFARVEG Sande er ein liten kommune heilt sør i Møre og Romsdal, med eit areal på om lag 91 kvadratkilometer. Kommunen ligg sentralt regionen søre Sunnmøre, og har kort veg til regionsentera Ulstein og Ørsta/Volda. Kommunen grensar i WINNER OF THE ENVIRONMENTAL AWARD 2014 nord og aust mot Herøy, i sør (over fjorden) mot Vanylven og over Vanylvsgapet i sørvest mot Selje. E-Post: [email protected] Sande kommune har vel 2600 innbyggjarar (2636 pr. 01.01.14), og har hatt ein fin vekst dei siste åra. www.STADT.no - Her bur ein nær både natur og by, og har kort veg til ein Petter Riise.

www.imore.no 26 27

SOL, KLOSTER OG ENDOFORIN Slik kan du oppleve trening på ferie

Det hende noko på vegen opp til klosteret i fjor sommar. Eg fekk eit merke i sjela som aldri blir borte.

Sommarbrev frå Asle Geir Widnes Johansen

Topp fem: Å springe hardt og langt i sterk solvarme høyrer han frisk, også migrenen vart borte. Deretter vart Cerutty ein med til dei nytingane eg rangere mellom «topp fem». Første av dei mest kjende friidrettstrenarane i verda, ikkje minst gongen ved Middelhavet trudde eg at eg måtte trene før gjennom eleven sin, Herb Elliot, ungguten som røykte 40 om frukost. Det er mange, mange år sidan. Seinare har eg dagen, bøtta inn med øl og var utan tanke for toppidrett før oppdaga at tida rundt lunsj, medan sola står på sitt høgste, Cerutty fekk hand om han og gjorde han til olympisk mester er det ideelle punktet, og då berre i shorts og med uvaska på 1500 meter i 1960. ansikt etter siste natt. Velsigna som eg er med gode porar, skjer det noko i det sveitten byrjar piple. Men aldri har eg Sola over Egearhavet: Sommarbyen låg bada i 35 grader då kjent det slik eg gjorde i bakkane 15. juli i fjor. No har eg bere flyet vårt landa 9. juli. Støl etter reisa slukte eg ein yoghurt, ein tanke i hovudet: Eg vil oppleve det igjen- tok på shorts og joggesko og la ut på årets første treningstur i sola over Egearhavet. I dagane som følgde skulle det bli fleire. Livskrise: Ei personleg krise kan vere ei tøff påkjenning, Ofte passerte eg andre turistar, gjerne med vassflasker og men ho kan og føre til ny innsikt:. – Fengsel, eg velsignar godt vern mot sola og brisen. Rett som det var, la eg i veg opp deg, reflekterer den unge Solzjenitsyn, der han ligg i senga bakkane mot klosteret ovanfor byen. Det gjorde eg også på si og sannar at den store livskrisa hadde fått han til å sjå turen min 15. juli. Eg passerte eit eldre par. Mannen bar ein verda med nye auge, skaffe seg ny vinkel. Stødigare og meir sekk med sveitsisk flagg på, så eg resonnerte at dei høyrde hjarteinfarkt. Det burde vere lett match. Så la han i veg, pusta klosteret går av seg sjølv. Føtene er som silke, og fråsparket haldbar. Så vart han forfattar. I mitt eige eksil opplever eg litt heime i klokkelandet. Ei stund etter passerte eg dei på veg og pesa, men hjartet tikka og gjekk. Neste kveld prøvde han som var eg ein kenguru. Likevel er eg sikker: ingen ting blir av det same, ein sjanse til å starte på ny. Menneske fortel ned, og dei smilte og vinka attkjennande. igjen, litt lengre og litt rolegare. Brått kjende han seg ikkje som før. om kaos, fortviling og tragediar i eige liv, men så får dei deprimert meir - for første gong på lenge. Tvert imot: - Om hovudet over vassflata igjen og kjem att i ei forsterka utgåve Feminine svenskar med vassflaske: I det eg kom ned på flata, springinga ikkje tek livet av meg, kan ho kanskje gjere meg Det er over 40 år sidan eg høyrde omgrepet «runners high» av seg sjølv. Ein av personane forfattaren Thor Gotaas fortel fekk eg det for meg at eg skulle springe opp til den heilage frisk, undra han. Eit par dagar seinare stilte han med dyre første gongen, den opplyfte sinnstilstanden som løparen kan om i boka «Løping – en verdenshistorie», er den australske bygningen ein gong til. Sola steikte i senit, og sikadane sende joggesko og ny treningshabitt. Men i det han skulle krysse føle under – og i alle fall etter løpeturen. Den gongen fekk løpstrenaren Percy Cerutty (1895-1975). Han byrja livsverket sine klasar av lyd ut i den tørre brisen. Så eg snudde på gata, vart han meia ned av ein bil og låg ved vegs ende. dette velværet ei biokjemisk forklaring. Eg veit ikkje om ho sitt etter ei slik krise. I 1939 vog han 45 kilo, hadde migrene, hælen og jobba meg oppover med gjennomvått hår og bekker held mål, men også i dag hender det vi snakkar om endorfin. revmatisme og store problem med magen. Medisinar øydela av sveitte i ansikt og på bryst. Midt i kneika passerte eg mine Lykkesaft: Historia er truleg apokryf, men det er ikkje Kroppen produserer dette stoffet når du spring, skadar deg dei indre organa; ein lege gav han berre eit par år til. Som sveitsiske vener. Mannen himla med augo: «You need water», forbode å tru på henne. Tvert imot. På 70-talet byrja eller blir forelska – og det blir verande i blodet i timevis. I følgje av sjukdommen miste Cerutty retten til å køyre bil og lespa han med utydeleg f; - du treng vatn, han lyfte si eiga amerikanske psykiatrar å tilrå jogging fordi aktiviteten store dosar kan det gi deg ekstase. Alt etter 15-20 minutts måtte gå over alt flaske insisterande. Eg smilte og tenkte mitt. Vi menneske påverka sinnet positivt. Pasientar stadfesta at joggeturane springmarsj fløymer endorfinet rundt i kroppen. Eg har høyrt . er som dromedarar og kan halde det gåande i timevis om verka oppkvikkande, ja, at dei nærast produserte lykkesaft. kvinnelege løparar samanlikne runners high med …, ja, det Etter ei søvnlaus natt stod han tidleg opp og rusla til vi berre drikk nok på førehand. Trur du dei kenyanske og Springinga verka rett og slett terapeutisk, ein kur mot du veit. Sjølv kjenner eg velværet sterkast etter skikkeleg galoppbanen. Med eitt følte han at ein av hestane sende han etiopiske løparane spring rundt med vassflasker i hendene tungsinn, kanskje også mot meir alvorlege sinnslidingar. I harde turar, og gjerne med sola i senit. Berre prøv. ei melding, og på heimvegen fekk han ein intens trong til å - som feminine svenskar? Det trur ikkje eg! Eg hadde knapt staden for å skrive ut nervetablettar, var det terapeutar som springe. Først roleg, så raskare, til slutt i full fart, stadig med resonnert ferdig før eit slør dekte sola, og brisen stilna. gav pasientane ordre om å jogge. hesten for sitt indre blikk. Han kjende hjartet pumpe, høyrde Trur du dei kenyanske og etiopiske løparane sin eigen pust. Det var tiår sidan han hadde sprunge. Noko Ville ha hjarteinfarkt: I verdshistoria si om løping fortel ikkje Ekstase: Sløret over sola gjorde lyset kvitt. Med eitt gjekk alt spring rundt med vassflasker i hendene - eksploderte, og livet byrja på nytt. Gotaas berre om stjerner og verdskjende trenarar som rundt meg i sakte kino. Eg skimta klosteret som i enden av Cerutty, Lydiard og Bowerman. Mellom historiene sine har ein tunnel; kjende blodet mot tinningane. Sikadane, vinden, som feminine svenskar? Det trur ikkje eg! Sprang seg frisk: Frå den morgonen var Cerutty ein annan. han også forteljinga om den feite, kjederøykande kontoristen fuglane, stille som i ei gravferd, vegen mjuk som porolon, Han stumpa røyken, la om kosten, åt frukt, grønsaker og som ein kveld kom heim frå jobb full av angst og depresjon. pulsen ut og igjennom oliventrea, alt saman stort og eitt. mysli. Så sprang han, sumde og drog på turar i villmarka. Til Den middelaldrande amerikanaren var ikkje i stand til å takle Så spring der ei firfisle over vegen, lyset blir gult og brennande meir han brukte kreftene, til betre kjende han seg, både i jaget lenger; no ville han gjere det slutt. Men for å spare som før, vinden ruskar i pinjene, sikadane sender på nytt kropp og sjel. Han las alt han kom over av religion, filosofi familien for fornedringa, bestemte han seg for å springe seg sine bølgjer mot meg. Den siste halve kilometeren opp mot og medisin. Han hadde funne livsvegen sin, og det gjorde i hel. Fleskeberget rekna han med å springe på seg eit fatalt

www.imore.no 28 29

LIKAR IKKJE Å VENTE

Christoffer Masters (21) frå Flø i Ulstein nådde eit karrieremessig høgdepunkt då han tok del i NRK-produksjonen «Då KORK kom til bygda» i mai. Under konserten i Hareidhallen spelte han ut heile registeret. No håper han at han kan leve av musikken. Vi har stilt Chris nokre spørsmål.

Asle Geir Widnes Johansen

Rapparen Chris har hatt mange oppdrag på scener på - Kva er det verste du veit? Sunnmøre dei siste fem åra. Nyleg kom han med EP-debuten - Å vente! Eg er nokså utolmodig. sin, «I am here», med god assistanse av produsent og ven - Kva ser du på? Martin Smoge frå Hareid. Begge to bur no i Bergen, der - Eg likar å sjå på film, «Game of Thrones» til dømes. Når eg Christoffer arbeider som barn- og ungdomsarbeidar. Han har har høve til det, slår eg meg ned og tar det med ro. budd i Vestlands-hovudstaden sidan august i fjor. Men det er - Kven lyttar du til? rappen og musikken som fyller livet hans. - Det er nok mamma det – på Flø. - Har du ein favorittnettstad? - Den siste kulturopplevinga di? - Det er ei side som heiter shockmansion.com. Her finn du – Det er nok deltakinga i NRK-programmet «Då KORK kom til urbant nytt etter klipp- og limmodellen frå andre nettstader. bygda» nyleg. Det var utruleg kjekt og lærerikt. Eg sette stor Då slepp eg å leite så mykje sjølv etter slikt som appellerer pris på å få vere med, svarer 21-åringen som var eitt av dei til folk på min alder. tre lokale talenta frå Ørsta og Ulstein som var utplukka til å - Kva bil køyrer du? vere med i tv-programmet som blir sendt som serie i haust. - Eg likar å køyre bil, men eg har ingen. I Bergen treng du - Har du ei politisk enkeltsak som du brenn for? ikkje bil. Men når eg er heime på Flø, likar eg å køyre. På dette spørsmålet blir Chris usikker og er ikkje klar - Kva er du god til? til å svare med ein gong. Kanskje er ordet «politisk» litt - Eg har høyrt at eg er god til å rappe. Så er eg nokså god overveldande. Men så kjem det. til å lage mat. Eg lagar mat kvar dag, mellom anna mi eiga – Eg føler det er viktig å bruke meir midlar på kultur, kyllinggryte som eg er nokså nøgd med. og spesielt på å støtte og hjelpe fram talent innan alle - Kva er du dårleg til då? kulturomåde her i landet. - Er eg dårleg til noko, då, ler Christoffer. Men tar seg raskt - Har du eit forbilde? inn igjen: Eg er dårleg til å sette grenser; eg bruker til dømes - Det må vere rapparen Jay Z. Ikkje først og fremst fordi meir pengar enn eg hadde tenkt. han er rappar, men meir måten han har gjort ting for å kome - Kva skulle du bli som 12-åring? seg opp og fram, og korleis han står fram som offentleg - Då skulle eg bli basketspelar. Men så fekk eg dårlege kne person. Han er det næraste eg kjem eit forbilde. og etter kvart meir interesse for musikk. - Er det noko du ikkje kan fordra? Shawn Corey Carter, betre kjent som Jay-Z, (1969) er ein - Bortsett frå å vente? Det må vere leverpostei! amerikansk rappar. Han slo igjennom med debutalbumet - Kva misser du nattesøvnen av? Reasonable Doubt i 1996. Jay-Z var tidlegare president for - Bekymring. Det skjer som oftast når det gjeld musikk. hip hop-plateselskapet Def Jam Recordings. Han er også Om eg har eit prosjekt der eg føler eg har gått meg fast. Då medeigar i basketballaget New Jersey Nets som spelar i den kan eg ikkje fri meg frå å tenkje på prosjektet. Men stort sett amerikanske divisjonen NBA. har eg eit godt sovehjarte. - Kva gjer du om ti år? - Kva trur du på? - Då lever eg av musikken, reiser verda rundt og turnerer - Eg er kristen, eg trur på Gud. med rap. - Kva les du? - Kva drøymer du om? - No held eg på med boka til Obama, «Mot til å håpe». Men - Å bli lykkeleg. At eg skal ha det bra, og at økonomien ikkje eigentleg les eg ikkje så mykje. er noko problem, slik at eg kan gjere det som passar meg. - Kva høyrer du på? - Eg lyttar hovudsakleg på hip-hop-musikk. Men eg er glad i musikk generelt og høyrer på mykje forskjellig. Eg vil utforske kva som finst der ute. M

www.imore.no 30 31

MED HJARTE FOR BØKER

Bondetausa Ann-Mari Hjørungdal frå Hareid var berre 18 år då ho skifte namn ANN-MARIE HARKJERR (56) OM Å: til Harkjerr. Det skulle gå mange år før ho • FÅ BARN OG GIFTE SEG 18 ÅR GAMMAL • TA UTDANNING I MODEN ALDER utdanna seg til det ho er no. I dag styrer • LUKSUSTILVÆRE SOM STUDENT bibliotekaren Ulstein bibliotek med stødig • SYKLE TIL JOBB hand og boblar over av idear om framtida • BIBLIOTEKET OG BØKENE • LESELYSTA OG ALLE IDEANE til leselysta i regionssenteret. • ULSTEIN ARENA – DEN NYE TREFFSTADEN

Asle Geir Widnes Johansen

Ann-Mari kom til verda på ein gard i Hjørungavåg på det biblioteket, så eg må sykle roleg. til at vi må kjøpe inn meir av slikt som folk spør etter. Minuset - Eg trur for det første at biblioteket blir mykje meir lovande 1950-talet for 56 år sidan. Etter kvart barst det til blir at vi må fjernlåne bøker til dei med meir sære interesser. brukt. Det ser vi andre stader som får nytt bibliotek. Folk vidaregåande skule i Ulsteinvik. Ho hadde knapt fylt 18 då LITTERATURHUS OG DEBATTARENA - Kva med krimbøker; det har vore ein diskusjon om det i er nysgjerrige på det som er nytt, og vi blir veldig synlege i ho gifte seg med Bernhard og fekk den første dottera si. Kva - Kvifor må ein kommune ha bibliotek? det siste? Arena Ulstein. Det blir viktig å fylle den nye arenaen med som kom først og sist, dotter eller giftarmål, skal ikkje denne - For det første er det lovpålagt. Dessutan er biblioteket - Vi låner ut masse krimbøker. Eg trur vi vil prøve å halde innhald, og det er jo ei økonomisk utfordring som vi må jobbe soga fortelje noko om, men ein ting er ho klar på: ein kjemperessurs. Tenk å få låne ut kva bøker du kan tenkje på det, sjølv om dei ikkje skulle bli innkjøpte av statlege hardt for å få til. Dessutan blir heile arenaen eit nytt tilskot til - Å få barn som 18-åring gjekk heilt fint. Gifte seg også. deg, gratis til alle; alle sosiale klasser, menneske - gammal støtteordningar. Uansett må vi prioritere innanfor budsjetta Ulsteinvik som vil lyfte utviklinga av sentrum. Seinare har ho fått to døtrer til, og ekteskapet held stand den som ung, uavhengig av nasjonalitet. Dessutan treng Ulstein våre, og det kan nok bli litt mindre krim dersom dei statlege - Gler du deg til flytteprosessen? dag i dag etter 38 år. Den vesle familien pakka sakene sine ein stad til formidling ved sida av Sjøborg; tekstar, debattar, innkjøpa fell bort. Vi må heile tida tenkje på breidda i det - Eg grurgler meg, for eg har flytta hundretusenvis av bøker og drog til Kristiansund, der Bernhard skulle ta utdanninga eventyrstunder, alt saman utan at det kostar publikum noko. utvalet vi tilbyr. før. Det er fysisk hardt arbeid å bere bøker. si i forsvaret. Seinare vart det Oslo, der dei tre jentene i Målet er å gjere det nye biblioteket til både eit litteraturhus - Kva les du sjølv? familien etter kvart har slege seg ned. og ein debattarena; ein stad der folk kan møtast, låne bøker, SPREIER DEN GLADE BODSKAPEN - Eg les nesten all slags litteratur. Akkurat no les eg mykje få informasjon og så vidare. For å auke leselysta i Ulstein har biblioteket teke tak i borna ungdomsbøker. Så har eg lese Jo fortere jeg går, jo mindre er Dei første åra arbeidde Ann-Mari heime. Det var vanskeleg - Tenkjer du ikkje på bokhandlarane? og starta med eventyrstunder. På den første samlinga kom jeg av Kjersti Annesdatter Skomsvold. Det er ei vaksenbok å få barnehageplass, og ho passa både eigne og andre - Jau, men vi er ein god kunde hos dei. Vi kjøper bøker, så der 40 born pluss alle vaksne som var med; fullt hus. Det var som har gått som teaterstykke på Nasjonalteateret med sine born som dagmamma av den kvite sorten. Seinare vi utfyller kvarandre. Kjem der kundar til oss og vil ha ei bok barnehageborn og born med heimeverande foreldre. Målet Anne Marit Jacobsen. Det handlar om ei godt vaksen dame vart det jobb som SFO-leiar i Hjørungavåg og arbeid med som det er lang venteliste på, hender det rett som det er at er å gjere både foreldre og born vane med å nytte biblioteket. som nesten ikkje har vore utanfor heimen i alle år. Men så 6-årstilbodet ved Hareid skule. Fagbrevet som barne- og dei går på bokhandelen og kjøper. Til jul kan vi gi tips om I tillegg vil Ann-Mari ha eit nært samarbeid med skulane. døyr mannen hennar, og ho er overlaten til seg sjølv og så må ungsdomsarbeidar tok ho i fritida, og det leidde henne til bøker du kan kjøpe og gi som gåve. Ho ser det altså som særs viktig å formidle bøker til born ho lære seg å leve mellom menneska. jobb som SFO-leiar i Hareid frå 1997 til 2002, då ho starta - Kva med oss som vil streke under og skrive i bøkene? og ungdom. For å spreie den glade bibliotekbodskapen - Har du andre hobbyar? med å realisere ein draum, nemleg bibliotekarutdanning. - Då er det ikkje lurt å låne boka. Det blir i så fall til irritasjon ønskjer ho også eit tett samarbeid med flyktningkontoret og - Eg spelar altsaksofon i Musiklaget Melshorn. Dessutan Bøker har følgt Ann-Mari heile livet, no – i moden alder – for alle andre lånarar. Då bør du nok kjøpe boka sjølv. fleirkulturelle miljø generelt. Så vil ho ha lag og organisasjonar går eg ein del på fjellet, så kondisjonen er bra. Vi har vore kasta ho seg ut i det. Tre år, dei to siste som heiltidsstudent i tale. Ho ser for seg at dei kan ha mange av arrangementa både på Slogen og Jakta sist sommar. Dessutan tek vi ved journalist- og bibliotekhøgskulen i Oslo. IKKJE PÅ TÅSPISSEN sine i biblioteklokala. Biblioteket har alt ein avtale med fjellorienteringspostane her lokalt. - Likte du studentlivet? På spørsmål om kven som låner bøker, svarer Ann-Mari mållaget. Ho ser også for seg frivillige som kan stille opp som - Det var fantastisk å studere i moden alder. Studentlivet Harkjerr som venta at det er alle typar menneske. Slik vil ho leseombod og vitje folk som ikkje kjem seg å biblioteket, ta MATELSKAR OG GLAD I Å LAGE MAT er eit luksustilvære. Eg hadde lyst, tok opp studielån og ha det. Så er ikkje biblioteket ein stad der det skal vere heilt med bøker til dei, kanskje lese til dei om dei ser dårleg eller Ann-Mari vil ikkje kalle lesinga ein hobby. Det er meir ein del kasta loss. stilt, der folk må gå på vare tåspissar slik som før i verda. har vanskar med å lese elles. av jobben, sjølv om ho likar å lese. Når ho har fri, les ho ikkje, – Derfor er vi også ein slag sosialsentral. Det er fint om til - Kan du seie nokre ords om det nye biblioteket i Arena då gjer ho andre ting. Men det hender rett som det er at ho Ho har aldri angra. Etter eksamen gjekk ho tilbake til jobben dømes unge menneske stikk innom oss i staden for å vandre Ulstein? høyrer på lydbøker når ho køyrer bil. ved Hareid skule, som ho hadde permisjon frå. Men så dukka gatelangs utan å ha noko å ta seg til. Så lyt vi stelle i stand - Det blir veldig spennande å kome i nye, moderne lokale det med eitt opp ei stilling som barne- og ungdomsbibliotekar eit eige rom til dei som vil ha det stilt. Her har vi det slik i midt i smørauget av sentrum. Lett å sjå, freistande å stikke Så er ho veldig glad i å lage mat. Ho har eit godt utval med i Ørsta. Der var ho frå 2005–07. Så venta Ålesund bibliotek, andre etasje. innom, ta ein kopp kaffi, treffe folk, prate. Kanskje plassere kokebøker og lagar rettane frå grunnen av. Ho lagar også sin der ho sa ja til å leie barne- og ungdomsavdelinga. Det har - Veit folk kva dei er ute etter? borna der medan foreldra sjølve er på laurdagshandel; eigen mór. For tida går det mykje i sushi. Ein favoritt elles er blitt mange barnebøker og mykje ungdomslitteratur på den - Ikkje alltid. Her kjem ofte lånarar som spør: Har du ei er det lov til å seie det? Biblioteket som barnevakt, smiler lammekarré med tilhøyr. Ho går ikkje av vegen for å kalle seg engasjerte bokormen. bok du vil tilrå. Det opplever vi kvar dag. Så har vi også dei biblioteksjefen. sjølv ein matelskar. - I eit intervju i samband med at du fekk jobben i Ulsteinvik, som kjem med ei liste over bøker som dei har henta frå - Vi vil prøve å få til ei ordning der vi får felles skranke med - Kvar går ferien? fortalde du at du hadde ambisjonar om å sykle på jobb over media. Det er den store forandringa i vår tid. Media styrer det kommunale servicetorget. På den måten kan vi tilby - I år skal vi køyre bil i Sør-England og Wales i ei god veke. Eidet frå Hareid? mykje meir kva vi les og er opptekne av, påverkar oss; TV, lengre opningstider. Så blir det ei stund i hytta på Bjorli. Vi skal også besøke - Det går fint an å sykle. Men vi har diverre ikkje dusj på nettaviser, lesebloggar, Facebook osv. Kanskje vil dette føre - Korleis vil det nye biblioteket påverke Ulsteinsamfunnet? gjengen i Oslo. M

www.imore.no 32 33

B RYGGE

SOMMARLESNING

1. Hulemannen - Jørn Lier Holst William Wisting-serien: Denne gangen kommer døden til Wistings eget nabolag...

2. Ridderkorset - Jørgen Jæger En treåring blir funnet drept, en vekter blir myrdet på jobb og en kvinne blir funnet liggende død i fjæra.

3. Personskade - Elisabeth Egholm En sensommerkveld ankommer Dicte og kjæresten Bo Århus. Utenfor et diskotek er en gruppe unge innvandrere i sammenstøt med politiet. Situasjonen tar en uventet vending når noen Eit unikt bustadprosjekt i landsbyen Larsnes! finner liket av en ung, naken kvinne bak en konteiner.

REV DATO BESKRIVELSE SIGN

PROSJEKTNUMMER Prosjektet har spektakulær og sentral plassering i kommune- Plasseringa er midt i sentrum med spaseravstandMÅLESTOKK til butikkar, 4. Historien om vakre jente - Rachel Simon 1571.01 senteretRise Larsnes Bygg AS i Sande kommune. Bygget skal halde god og bank, treningssenter, bibliotek, legekontor, N/Afrisør, helse- og om- Perspektiv DATO TEGNINGSNUMMER

A601 moderneLarsnes standard Leiligheten med alle fasilitetar som garasjekjellar, heis og sorgssenter, bensinstasjon og kro. Det er badestrand31/03/2014 rett ved som 15:46:02 09.04.2014 Pennsylvania 1968: Det banker på døren til Marthas hus. Utenfor står to fremmede som P:\1571 Boliger Larsnes\01 Boliger Larsnes\06\61\610\Tegninger\2014 04 09 - alternativ\Forslag.rvt større terrasse til alle leilegheitene, som alle har fri sikt til sjøen. er familievenleg, med trafikksikre gangvegar gjennom sentrum. skjelver av kulde og utmattelse, Hun oppdager at kvinnen holder rundt et nyfødt barn. Paret har rømt fra en institusjon, og snart kommer det vakter til huset. Paret gjemmer barnet, og hvisker til Martha at hun må holde barnet skjult. Rise Bygg • tlf 70 09 38 33 • [email protected] 5. Snøbarnet - Eowyn Ivey Jack og Mabels store sorg er at deres eneste barn var dødfødt. En dag lager de et snøbarn i snøen utenfor tømmerhytta. Ikke lenge etter dukker det opp en liten jente i skogkanten.

6. Historien om huset ved havet - Elisabeth Gifford Ferguson blir veldig interessert i de lokale sagnene om selkiene, et havfolk som er en krysning Eit grønarE ahlsEll mellom menneske og sel. På øya møter han tjenestepiken Moira og den vakre Lady Marston, og livshistoriene deres felles sammen i huset ved havet.

7. Jenta under oliventreet - Lea Flemming Mai 1941: Kreta blir invadert av fallskjermjegere, og den unge sykepleieren Penelope George • Logistikk: All transport av varer og Ahlsell er skuleeksemplet menneske skal skje så miljøvenleg på korleis vi meiner at er en av dem som må ta seg av sårede og døende soldater. Seksti år senere inviterer Lois norske bedrifter bør handle. West og sønnen Alex den spreke grandtanten Pen tilbake til Kreta for å feire 85-årsdagen som mogleg. • Alle Ahlsells bygg skal vere Bård vegard solhjell hennes. Bygg: Miljøvernminister så miljøeffektive som mogleg. • AvfALL: Alt avfall frå Ahlsell skal 8. Miraklene i Santo Fico - D.L, Smith kjeldesorterast. Hva gjør innbyggerne av en liten og støvete italiensk landsby når den nye motorveien • PersonAL: Tilsette i Ahlsell skal legges utenom deres beskjedne avkrok? Jo, når turistbussene ikke lenger kjører reise minst mogleg og vere miljø- gjennom landsbyen iscenesetter innbyggerne et hellig mirakel i den lokale kirken. medvitne i høve til papirbruk.

9. Rakels bok - Sissel Værøyvik AhLseLL Brendehaugen 22 ULSTEINVIK Da foreldrene dør må Ella reise fra New York til Bergen for å gjøre opp boet etter dem. 6065 Ulsteinvik I den gamle villaen bor leieboeren Rakel, en eldre kvinne som oppfører seg Tlf: 51818500 på en bemerkelsesverdig måte. Ella blir etter hvert innlemmet i Rakels livshistorie. Det handler om å kjenne sin fortid og sine røtter, om vennskap, kjærlighet og svik, og Fagområde: VVS, VA, om en mors grenseløse omsorg for sine barn. Industri, Verktøy og arbeidsklær, Elektro www.ahlsell.no

www.imore.no 34 35

To kliniske ernæringsfysiologar SENTRALE I KRILPROSJEKTET

Kari Brandal (32) og Marie Sannes Ramsvik (32) er kliniske ernæringsfysiologar. Begge er sentrale i den store krilsatsinga til Olympic Seafood og held til i Myrvågsenteret på Gurskøy. Marie forskar på kril og er i gang med ein doktorgrad. Kari jobbar mellom anna med produktutvikling og ernæring.

Asle Geir Widnes Johansen

Kari Brandal er frå Ulsteinvik. Etter mange år i Bergen og FORSØK PÅ ROTTER Oslo flytte ho heim til Sunnmøre i mai 2013 med sambuar I forskinga si har Marie utført forsøk på rotter som viser at og ein gut på fem. kolesterol og uønskt feittstoff i blodet går ned gjennom fôring med kril. Marie Sannes Ramsvik er frå Bergen. Ho har ei prosjektstilling – Vi fôra rottene i fire veker med ein lågfeittdiett tilsett i Olympic som inneber at ho jobbar med forsking på kril krilråstoff samansett av 50 prosent feitt og 50 prosent og tar ein doktorgrad, såkalla nærings-Ph. D. Prosjektet protein. Det er om lag den same ekstrakten som vi trekker er å granske helseeffekten av feitt og protein frå kril. Ho kriloljen ut av. Vi studerer levra og enzymaktiviteten der. Då starta i jobben i mars 2013 og har pendla mellom Bergen ser vi at effekten skuldast nedsett nydanning av feitt som og Sunnmøre. Prosjektet hennar er delfinansiert av Norsk går ut i blodet. Forskningsråd, og ho skal vere minimum eit år i bedrifta, og – Er det aktuelt med forsøk på menneske? minimum eit år ved Universitetet i Bergen. I tida framover – Det er eigentleg ikkje innanfor mitt prosjekt. Men vi vil basen vere bedrifta i Myrvåg. Ho har fått seg husvære i gjennomførte eit pilotprosjekt i januar, der vi rekrutterte Ulsteinvik og trivst godt. Det tredje og siste året kan ho vere unge, friske menneske til å ta inn kapslar med krilolje. Så kvar som helst, litt her og litt der. Kanskje blir prosjektet undersøkte vi feittsyresamansettinga i blodet og korleis ho utvida til eit fjerde år, fordi Marie har jobba med andre kom til uttrykk i raude blodlekamar og plasma. Litt av poenget arbeidsoppgåver enn doktorgraden under vegs. med eit slikt produkt som krilolje er at det skal bli ein del av – Vi vil gjerne at ho skal bli verande. Det er i ånda til Olympic kroppen. Auka innhald av omega-3 feittsyrer blir sett på som å lokke folk hit, seier Kari, som tok mastergraden sin i Oslo, positivt for helsa, mellom anna ved å redusere risikoen for medan Marie er utdanna i Danmark, der utdanningsløpet er hjartekarsjukdom. Vi har byrja å få ein del resultat no, og lagt opp litt ulikt. Såleis utfyller dei kvarandre godt. det vi ser, er spennande. Men det er for tidleg å gå ut med detaljane enno, fortel Marie. KRIL Olympic Seafood er eit dotterselskap av det Stig Remøy- MERKEVARA RIMFROST SUBLIME kontrollerte Olympic Holding AS. Selskapet driv med fisk, reker Den 1. februar lanserte Olympic Seafood brandet, «RIMFROST og kril og har tre trålarar: Dei to arktiske djupvass-trålarane SUBLIME», raude kapslar med krilolje. Produktet blir omsett F/T Olympic Prawn and M/S Nordøytrål, og krilfartøyet M/S eksklusivt hos Vitus Apotek-kjeda, i tillegg til Naturkost i Juvel. Olympic har to av fire norske krilkonsesjonar, men Fosnavåg og Sunnkost Ulsteinvik. førebels berre ein trålar (Juvel). – Vi vil at norske forbrukarar skal ha tilgang til den beste kriloljen på marknaden, og vi meiner bestemt at RIMFROST Kril er eit lite rekeliknande skaldyr som finst i alle verdshava SUBLIME er nettopp det, insisterer Kari Brandal. og er nøkkelen i økosystema. Du finn mesteparten i Arktis og – Vi har fått gode tilbakemeldingar på produktet frå Antarktis. Antarktisk kril lever i Sørishavet i enorme svermar, forbrukarar. RIMFROST skil seg i tillegg ut både her i Norge der biomassen er utrekna til om lag 400–600 millionar tonn. og i utlandet på bakgrunn av sitt norske, autentiske uttrykk. – Krillen i Antarktis ligg lågt i næringskjeda og lever i eit veldig Det er nettopp på verdsbasis at vi i all hovudsak opererer, og reint miljø – langt borte frå menneskeskapte forureiningar, vi marknadsfører oss under merkevara RIMFROST. Vi sel olje forklarer Kari. Det er krilen frå dette området Juvel og Olympic i bulk til andre produsentar som i neste omgang lager sine jaktar på. Kril har eit naturleg høgt innhald av omega-3- egne produkt under egne merkenamn. Vi er med andre ord feittsyrer knytt til såkalla fosfolipider. I dei fleste andre marine ein business-to-business-aktør. omega-3-kjeldene, inklusiv fiskeolje, er omega-3-feittsyrene knytt til triglyserid. Desse skilnadene har noko å seie for BEREKRAFTIG eigenskapane. Fosfolipider kan binde både feitt og vatn, – Kvifor er RIMFROST Sublime best? medan triglyseridar berre kan binde feitt. Dette fører truleg til – Det handlar mellom anna om kvaliteten i at kroppen tar lettare opp omega-3-feittsyrene frå kril. utvinningsprosessen. Vi eig båten, vi fangar krilen, vi styrer foredlingsprosessen om bord og på land, og vi utfører } BILDE PÅ FØREGÅANDE SIDE: Kari Brandal (t.h) og Marie Sannes Ramsvik jobbar med krilprosjektet til Olympic Seafood.

www.imore.no 36 37

UTE ETTER NYE LOKALE?

ROMEBYGGET 4 Vi planlegg 2000 kvm i nye og moderne lokale i Saunesmarka.

KONTAKT OSS FOR MEIR INFORMASJON: Dagleg leiar Jogeir Romestrand E-post: [email protected] Tlf. +47 913 30 387 Prosjektleiar Gunnar Bigset E-post: [email protected] Tlf. +47 948 00 586

Kari Brandal jobbar med produktutvikling og ernæring. Her er Marie i laboratoriet. WWW.ROME.AS kvalitetsanalysar av krilråstoffet undervegs. At vi har kontroll – I USA og Australia er krilolje vanleg som kosttilskot og D esign: www.osberget.no og sporbarheit i alle ledda i produksjon. Vi ser at forbrukarane heilt naturleg mellom folk. Det er såleis ein heilt annan blir meir og meir «politiske» og spør etter forhold som ikkje marknad som vi er sterkt inne i. Olympic Seafood er den har direkte med maten å gjere; berekraft, sporbarheit, miljø i nest største leverandøren av krilolje i verda, og potensialet vid forstand, produkta skal vere naturlege, seier Kari. er stort. Biomassen av kril er vanvettig stor, men det blir teke - UTLEIGE AV TURBUSS ut nokså lite. Krilfisket i Antarktis er svært strengt regulert – Kriloljekapslene er raude fordi kril har eit naturleg innhald gjennom organisasjonen CCAMLR og norske styresmakter. Vi - SJÅFØRUTLEIGE av den raudfarga antioksidanten astaxanthin. Denne i Olympic Seafood er opptatt av å halde oppe denne strenge - STORBILVASK antioksidanten er god fordi han bidrar til å halde oljen stabil. reguleringa for å best mulig bevare det naturlege miljøet i I motsetnad til andre marine oljar treng vi derfor ikkje tilsette Antarktis. Fisket av kril skal ikkje sette varige spor og skal antioksidanten vitamin E. Vi treng ikkje tilsette noko i dette heller ikkje råke tilgangen på mat for kval, pingvin og andre produktet. Vi fjernar skalet og ekstraherer oljen, og produktet sjødyr i Antarktis. blir hundre prosent reint, ikkje minst fordi utgangspunktet M med fiske i Antarktisk er så reint, forklarer Kari Brandal og legg til:

”Fisket av kril skal ikkje sette varige spor og skal heller ikkje råke tilgangen på mat for kval,

WestAuto AS tilbyr ulike transport og bilrelaterte tjenester. Vi held til i nye og moderne lokaler i Brendehaugen 13 i Ulsteinvik. Vi satsar på å pingvin og andre sjødyr i Antarktis” vere ein lokal tilbydar av tjenester, der fleksibilitet, service og kvalitet står i høgsete.

Ta gjerne kontakt for eit uforpliktande tilbod!

Merk: På nynorsk er det rett å skrive ”kril” - ikkje ”krill” slik vi uttalar det. WestAuto AS • tlf: +47 70 00 98 35 • mobil: +47 91 77 23 40 • e-post: [email protected]

www.imore.no 38 39

Ein annan tryggleik NÅR MENN IKKJE ER TIL STADES

I løpet av samtalen vår ved eit kafebord i småbyen Fosnavåg hender det ein eller to gonger at Aglow-kvinna Rikke Kopperstad stoppar opp og spør meg om ho pratar meg i senk.

Asle Geir Widnes Johansen

Då har eg for lengst oppdaga at eg har møtt ei kvinne med eit den unge Rikke. brennande hjarte. Min einaste tanke akkurat no, nokre timar – Og mi eiga mor, som no er i sitt 90-ande år, er framleis seinare, er dette: Korleis skal eg klare å yte dette mennesket ein inspirator for meg. Ho har vore enke i 27 år og bur på rettferd med nokre ord i eit blad? Så mange fasettar, så Majorstua. Ho var reiseleiar til ho var 84 og er ei kreativ dame kvardagsleg, så engasjert og spesiell! med mange jern i elden. Ho er umetteleg på opplevingar og har ei fantastisk evne til å balansere mellom tid til eigenpleie Det står ikkje på bodskapen. Han er klar og varm. Men og det å bry seg om andre. Sjølv om ho er avhengig av personen? Rikke Kopperstad er van med å prate både i rullator, har ho gjerne fullt program med å besøke og hjelpe forsamlingar og med enkeltmenneske. Ho oppsøkjer det andre eldre som treng oppmuntring. Ho har lært meg å aldri folkelege ståket, og ho hentar krefter i stilla. Ho er rastlaus gi opp om det er noko viktig eg kjempar for. Eg er heldig kreativ og tankefullt roleg. Men først av alt er det dette som som kan kombinere møte i nasjonalstyret i Aglow i Oslo slå meg: Ho brenn for å dele av erfaringane sine med oss med å pleie kontakten med mor og dei to døtrene mine som som kan ha bruk for noko av det same: Ho vil vise deg døra studerer der. Då blir det gjerne kino og restaurantbesøk med inn til det rommet der du kan leggje byrdene frå deg; senke tre generasjonar. Eg elskar Oslo, men er glad for å bu i Herøy. skuldrene, vere deg sjølv. Rette ryggen, leve her og no, finne Rikke Kopperstad arbeider mykje med innvandrarar, meining. underviser dei i norsk og er oppteken av at menneske har kontakt på tvers av kultur og nasjonalitet. Sjølv var ho NØKKELBARN I EIN UVANLEG FAMILIE utvekslingsstudent i Rotary-regi i California og legg ikkje For 45 år sidan var Rikke nøkkelbarn i Bærum. Då familien skjul på at opphaldet der fekk mykje å seie for livsretninga kom flyttande frå Oppsal, bar Rikke med seg sju somrar i hennar seinare. Ho lærte noko om verdien av det å byggje Rikke er glad i musikk, underviser i musikk og spelar fløyte og fleire andre instrument. sin eigen vesle livsbagasje. No kan vi sjå for oss den åtte-, bru mellom kulturar: ni-, tiårige jenta i det ho kjem ruslande eller syklande heim smiler ho i det ho tenkjer tilbake på det romantiske 1982. Då familien reiste til Hawaii – og endå meir i løpet av til høgblokka, låser seg inn, vrengjer av seg ransel, yttertøy AGLOW – INTERNASJONAL OG TVERRKYRKJELEG Så vart ho lærar då. Men først gifte ho seg med sin Olaus- opphaldet, fekk Rikke ei kjensle av at ho skulle inn i noko og skor medan mor og far enno har mange timar att av ein – Aglow er ein internasjonal, tverrkyrkjeleg organisasjon i Jon i 1983. Med eit tidleg Oslo-avbrot har dei budd i nytt. Då ho kom heim igjen, oppsøkte ho nokre Aglow-møte. arbeidsdag der dei skjøttar dei sju forretningane sine i Oslo. 170 land, og også her heime har vi eit internasjonalt fokus. Herøy sidan. Fire born har det blitt. Guten er eldst (28), No var ho meir open for det ho møtte der enn dei få gongene Kanskje slenger Rikke over potetene før ho set seg med På kvart møte kjem der også utanlandske kvinner. Eg synest jentene er 26, 22 og 17. Berre den yngste bur heime hos ho hadde vore på slike møte tidlegare. Ho ville halde fram i leksene. Men du skal ikkje tru at barnet kjende seg heilt det er viktig at vi nordmenn tek kontakt med utlendingar som foreldra, og dei to i midten studerer i Oslo. No jobbar Rikke Den norske kyrkja, men trong også eit fellesskap utanom, overlaten til seg sjølv. Visst arbeidde mor og far mykje, visst bur i kommunane våre. Det er viktig for dei og gjer oss sjølve på Bergsøy barneskule og har mellom anna ansvar for både for å engasjerer seg og for å kunne invitere med andre var dei aktive i fritida, i kyrkje, ungdomsarbeid, idrett og rikare. Men gjennom tverrkulturelle vennskap og gjennom norskundervisninga av minoritetsspråklege elevar. Men ho menneske. Det var eit slikt fellesskap ho fann i Aglow. Alt friluftsliv. Men familien var likevel mykje saman, både i feriar, seks års arbeid med språkopplæring for vaksne utlendingar er ikkje berre oppteken av kunnskapsformidlinga i skulen: etter få møte, vart Rikke vald inn i styret for Søre Sunnmøre på reiser og fritidsaktivitetar. Gjennom det Rikke fortel, skin ser eg også at det er viktig å setje nokre grenser for seg sjølv – Borna har eit behov for å bli sett som heile menneske. Aglow, der ho sat frå 2004 til 2011, frå 2005 som leiar. No det igjennom at ho ber med seg både gode minne og viktige i slik kontakt. Velmeinande nordmenn kan gi for mykje hjelp Derfor prøver eg å bruke så mykje tid eg kan, til å prate med har ho sete i nasjonalstyret i to år. verdiar frå oppveksten i det ho karakteriserer som ein litt til innvandrarar. Erfaringa mi er at det er best å yte hjelp til dei, kanskje om tankar og kjensler som kan stå i vegen for uvanleg familie. sjølvhjelp. læringa. ENGLAR OG DEMONAR Rikke fortel at det var viktig for henne å ikkje kommunisere GODE ROLLEMODELLAR Den 53 år gamle Bærumskvinna har budd på Sunnmøre OPENBERRING PÅ HAWAII berre gjennom eit åndeleg språk, men snakke vanleg til – Eg har vore heldig som har hatt mange gode vaksne sidan 1982. Då hadde ho nettopp møtt herøyværingen Olaus- I løpet av samtalen forstår journalisten at livet til Rikke vanlege kvinner, senke terskelen, og ta utgangspunkt i det rollemodellar i livet mitt, slår Rikke fast når ho summerer Jon Kopperstad i Oslo. Han var i ferd med å flytte tilbake til Kopperstad ikkje berre har vore ein dans på roser. Slik er det kvinner er opptekne av i kvardagen. opp barne- og ungdomsåra sine. – Ikkje minst hadde eg Sunnmøre, medan Rikke ikkje så lenge før hadde avslutta eit knapt for nokon. Før kunne ho lett bli stressa og nervøs, og – Det var med dette perspektivet at vi inviterte til det store ei rik tid på KG (Kristelig Gymnasium), der eg mellom anna år med mediefag på folkehøgskule. Samtidig hadde ho høyrt ho kjende seg til tider utrygg og deprimert. Men så hende det møtet vårt om «englar og demonar» på Sjøborg i Ulsteinvik. hadde leiartrening som valfag med gode leiarar frå ulike at det ikkje var dumt å ta lærarskule om du ville jobbe med noko for 11 år sidan. For det er mange kvinner som er opptekne av det nyreligiøse. organisasjonar i Oslo som læremeistrar. media. Så var det Olaus-Jon då; han overtalte henne til å ta - I 2003 var familien på Hawaii i tre månader. Vi gjekk på Mange søkjer ukritisk i alle retningar, men det står respekt lærarskule i Volda. bibelskule i regi av Ungdom i Oppdrag og hadde med oss tre av at dei tek den åndelege lengselen sin på alvor, men det Så fortel ho om to flotte kvinnelege inspiratorar i sin eigen av dei fire borna våre. Eg oppdaga for alvor den løyndommen er ikkje alle vegar som fører til Rom. Det er berre ein ting familie: Rikke hadde eit nært forhold til gamle bestemor Rosa KJÆRLEIK, LÆRARSKULE OG BRYLLAUP som ligg i å ta Jesu ord på alvor. Han ber oss legge alt over som kan stille svolt, og det er mat; berre ein ting kan stille som vart 105 år. Ho oppmuntra jenta til å bruke evnene sine. – På den tida visste eg knapt at der var liv nord for på han, både otte og uro. Den freden Bibelen snakkar om, er åndeleg lengsel, og det er Gud, meiner Rikke. } Med sitt vennlege og lyttande vesen betydde Rosa mykje for Sinsenkrysset, sjølv om eg var veldig internasjonalt orientert, gull verdt, og eg vil ikkje bytte han mot noko.

www.imore.no 40 41

”Eg synest det er viktig at vi nordmenn tek kontakt med utlendingar som bur i kommunane våre. Det er viktig for dei og gjer oss sjølve rikare. ”

Rikke-kort har blitt eit omgrep. Ho likar å vere krativ.

Ho ser på Aglow som ein viktig reiskap for å byggje bruer noko av kjernen i det Aglow-rørsla står for. Høyr berre korleis rope ut: «Hallo, take care. Ta vare på deg sjølv!» Eg og to bestseljaren i verda, poengterer Rikke, som oppfordrar mellom folk, og hjelpe menneske til å oppdage identiteten Rikke Kopperstad resonnerer vidare: andre vaksne kvinner har ei filmgruppe med unge jenter; alle til å lese Bibelen. sin: – For dei fleste kvinner gir det ein heilt annan tryggleik nå MOVIESTARS. Der ser vi meiningsfulle filmar i lag og snakkar – Reiser du mykje? - Mange kvinner har opplevd krevjande ting i livet, og det menn ikkje er til stades i møta. Vi vil oppmuntre kvinnene til om dei i etterkant. Vi kjem inn på tema som dei unge er – Vi likar å reise til ulike stader og har besøkt mange er stadig nokon som treng forbøn. Men meir enn før er vi å vere modige, kome fram til mikrofonen med ting dei har på opptekne av; sjølvbilde, identitet, alkohol, sex, vennskap europeiske hovudstader. Så har vi vore på Hawaii, også etter opptekne av å få kvinnene opp på beina, få dei til å leggje hjartet. Dette har vi erfart er lettare når mannen ikkje er der. med meir. Unge menneske treng vaksne til å samtale med, at vi gjekk på skule der, og eg kunne godt tenkje meg å reist fortida bak seg og sjå positivt på notid og framtid. Vi vil Aglow er ikkje for spesielt interesserte. Det kjem alle typar rollemodellar. Eg trur at unge i dag treng det meir enn nokon tilbake dit. Vi likar å kombinere ferie med noko meiningsfullt. hjelpe den einskilde til å sjå sin eigen verdi og til å sjå på kvinner på samlingane, også heilt unge. Du kan samanlikne gong. Det er ingen automatikk i at dei finn nokon som kan Elles likar vi oss godt i Norge. Huset Drøbak er ferieparadiset andre menneske slik Gud ser på dei. Dette får konsekvensar Aglow med eit treningssenter. Nokon trur kanskje at du må vise dei retninga i livet sitt, som vil kalle ein spade for ein vårt. Det er ein familieeigedom som vi har teke over. Elles er for korleis dei tenkjer, snakkar og lever i kvardagen. ha store musklar for å kome på trening. Men slik er det spade og gi rettleiing. Lia Gard vår andre heim. Der har vi vore tallause gonger som jo ikkje. Alle kan kome på treningssenteret, både tynne, familie, ofte fleire gonger i året. Ho poengterer at å leve eit liv som kristen er det normale. overvektige og dei med veltrena musklar. Hos oss i Aglow er – Kva gjer du i fritida elles? – Kva musikk lyttar du til? Det er det menneska er skapte til, ha ein personleg relasjon det også slik. Du kan kome der med lite tru, eller utan tru. – Eg syng i det tverrkyrkjelege koret Kvit Sektor. Så spelar – Det blir mykje lovsongmusikk og roleg klassisk musikk. til Gud. Nettopp denne relasjonen er den verkelege meininga Ingen er betre enn andre, vi er berre på ulike stadium i livet. eg fløyte og ein del andre instrument. Eg likar å drive med Særleg er eg glad i instrumental musikk; gitar og saksofon. med livet. hagearbeid, eg fotograferer og lagar «Rikke-kort». Eg elskar Men eg er ikkje veldig finkulturell, og det er ofte litt tilfeldig KVA ER FEIL MED MANNEN? naturmateriale og lager ein del bilde med dei kombinert med kva eg lyttar til. Så er eg musikklærar, og då går det i alt frå Aglow-kvinna ser ut på hamna og kvardagslivet i Fosnavåg – Kva er då feil med oss menn, som gjer kvinnene våre eigne foto. Så er eg er eg nøye med å ta vare på helsa mi. Eg gregoriansk til moderne musikk med full trøkk. sentrum: utrygge? trimmar, går i fjellet og søv mykje. – Kva drøymer du om? – Det viktigaste eg treng, finn vi i Gud. Å få folk til å forstå – Det er ikkje noko gale. Men det er sunt at kvinner får – Kva les du? – Eg drøymer om at fleire skal finne det skiltet som det står dette, det brenn eg for. Det er her du kan finne den verkelege vere litt saman med berre kvinner. Vi har ulike behov. Eg – Eg plukkar opp litt populærlitteratur, men mest blir det «Roma» på, og ikkje rote seg vekk. Altså at fleire skal forstå at sjelefreden, samtale med Gud, lytte oppover bytte det og mannen min går til dømes i kvar vår bibelgruppe, og det kristenlitteratur i ulike genrar, både for å lære og vekse sjølv dei treng Gud, og at Jesus er den einaste vegen til Gud. Som negative ut med det positive. Det er den beste medisinen på må vere greitt. I Aglow vil vi at relasjonen mellom mann og og for at eg skal undervise vidare. Akkurat no les eg ei bok kristen er det viktig å ha eit heilt liv, ikkje berre det åndelege. jord; mental helse! kvinne skal opprettast og vere god. Vi er ikkje mannshatarar. om det å vere mentor, og så skal eg lese ei bok om kognitiv Vi består jo av ånd, sjel og lekam. For meg er det viktig å Vi meiner at den kristne trua og moralen er til menneskets terapi for å lære meir om korleis eg kan snakke med born leve ut dei kreative sidene mine. Det gir meg dessutan større FOR KVINNER beste. Når eg er på fjelltur og ser ned over bygdene våre, som slit. Vi hadde nyleg ein litteraturkveld heime hos oss. kontaktflate å ha fleire interesser. Eg kan snakke med folk – Kvifor er Aglow berre for kvinner? ber eg om at talet på skilsmisser skal gå ned, ikkje for å Vi inviterte 18 menneske til å ta med seg ei bok dei hadde om mange ting. Eg vil vere der menneska er, der vanlege folk – Det er ikkje alltid berre for kvinner. Vi inviterer også menn dømme dei som er råka, men for borna og samfunnet si lese i 2013 og fortelje om ho. Det er slikt vi likar å gjere. Då møtest. Eg liker å gå på kafe. På ein fridag går eg av og til til eit par samlingar i året. I enkelte land finst det også opne skuld. Familien er den viktigaste byggjesteinen i samfunnet delte eg frå ei bok eg las i jula, «Liv utan grenser» av Nick ned i Fosnavåg sentrum og berre er der tilgjengeleg for dei Aglow-fellesskap for menn. Dette kan bli tilfelle i Norge og. og samfunnet vårt har godt av kristen tru og moral. Det er eg Vujicic. Han lever eit godt liv utan armar og bein og reiser eg måtte møte på. Eg er aktiv, men ikkje hektisk. Det er viktig Men hos oss er Aglow-møta for det meste berre for kvinner. ikkje i tvil om. rundt i verda for å oppmuntre unge til å tru at dei er verdifulle å roe ned, kvile for å kunne gi noko til andre. Det er eit viktig Vi ønskjer å skape ei trygg ramme rundt samlingane våre, uansett. Ungdom i dag treng slike bodskapar. kraftsenter å vere åleine, lese litt, la det vere stille. som også inkluderer fleire typar kvinner: skilde, einslege og Aglowleiaren opplever også at det er eit behov hos unge så vidare. jenter å snakke om livet, Sjølv ønskjer Kopperstad stadig å Rikke fortel at ho også les ein del i Bibelen: – Det er ei bok kome i kontakt med fleire unge jenter: som gir meg råd, inspirasjon, tru, liv og oppmuntring. Det er På dette punktet opplever journalisten at samtalen rører ved – Eg kjenner på ein formidlingstrong. Ofte har eg lyst til å den viktigaste boka for meg, og ikkje utan grunn framleis M

www.imore.no 42

Samfunnsøkonomisk

KAN BLI DEN FØRSTE FLYTANDE TO BE IS TO DO RØRBRUA

Brua over Rovdefjorden kan bli den første flytande røyrbrua i verda. Løysinga er basert på offshoreteknologi og kan bli rimelegare enn andre løysingar. Sidan kryssinga av Rovdefjorden er berre 200 meter og kan dermed vere ein ideell stad å teste ut teknologien. Havila

Saman med Reinertsen, Dr.techn. Olav Olsen og Sintef jobbar Snøhetta med forprosjektet til Rovdefjordsbrua. Her er arkitektselskapets konseptskisse. Foto: Snøhetta

Tanken om bru over Rovdefjorden vekeblad (tu.no). Gruppa har jobba LØNER SEG SAMFUNNSØKONOMISK mellom Vanylven og Sande vart lansert saman om fjordkryssingar sidan 2011 Rovdefjordbrua går i pluss fleire tiår sidan. Rundt 1980 tok og meiner no det beste alternativet for samfunnsøkonomisk. Det kjem fram vanylvingen Jon Sætrenes initiativet til kryssinga er ei flytande betongrørbru. i ein rapport frå 2012. Det planlagde å få ideen nærare greidd ut. Planane til gruppa er å bygge ei vegsambandet mellom Koparnes/ - Prosjektet har to hovuddelar: betongrørbru som flyt på eiga oppdrift, Bjørlykke og Skredestranda over fjordkryssinga og innkorting av Fv 61. utan fortøyingar på botnen av fjorden. Rovdefjorden har ein nytteverdi Primært ser vi prosjektet realisert Denne teknologien er altså henta frå tilsvarande 41 millionar kroner. Det som eitt anlegg, men inndeling i to offshorenæringa. viser ein nyttekostnadsanalyse frå byggjesteg er fullt mogleg ettersom dei – Om prosjektet blir realisert, vil Transportøkonomisk Institutt (TØI). kvar for seg står støtt på eigne bein, Rovdefjordbrua bli den første flytande Rapporten tek utgangspunkt i ein skriv Rovdefjordbrua AS på nettsida si. røyrbrua som blir brukt som vegtunnel, utrekna kostnad på 782 millionar seier Morten Bjerkås, prosjektleiar 2010-kroner, medan nytteverdien NYTT FORPROSJEKT hos Reinertsen, til tu.no. Forslaget frå for trafikantar ved spart reisetid og Etter ei rekke tidlegare konsept- gruppa er sendt over til dei aktuelle ferjebillettar er rekna å utgjere 812 utgreiingar om bru over Rovdefjorden kommunane, og vil bli lagt ut på høyring millionar kroner. er Reinertsen, Dr. Techn Olav Olsen, i slutten av mai eller starten av juli. Snøhetta Oslo AS og Sintef i gang med eit nytt forprosjekt, melder Teknisk

www.havila.no 44 45

EIT KVARDAGSMENNESKE SOM TRASSAR LAGNADEN

Kor mykje motgang toler eit menneske før det bukkar under? Vi har møtt ei kvinne som har reiset seg gong etter gong. Kanskje ligg nøkkelen i kvardagen, aktivitetane, nettverket og håpet.

Asle Geir Widnes Johansen

Judit Grimstad kreativ, omsorgsfull Hatløy (56) har vore og engasjert kvinne. innom mange roller Ei som spreier glede både privat og i rundt seg i kvardagen, yrkeslivet. I vaksen og som har evner alder utdanna ho seg å ause av. Ho er til førskulelærar og musikalsk og brenn jobbar no i halv stilling for speidaren og det i Høddvollbarnehagen kristelege arbeidet i Ulsteinvik. Ho var ung i forsamlingshuset då ho tok husmorskule Fredheim. Ho likar og deretter yrkesskule å vandre i naturen, i saum. Derifrå gjekk sysle i heimen eller vegen til Sunnmøre vere saman med Folkehøgskule, der ho vener. I jobben med har vore store delar barnehageborna tar av livet, både som ho fram dei kreative assistent på kjøkkenet, Frå bryllaupet på Holesanden 1981 med mannen i hennar liv, Roar Jan Hatløy. evnene sine. Ho likar hjelpekokke og som å lage ting av slikt husmorassistent. som eigentleg er Seinare tok ho eit år på lærarskulen med forming. No har ho kasta – eller ikkje har blitt til noko. Borna er fascinerte. jobba i barnehage i over 15 år. I ungdommen møtte ho mannen - Då eg var på Rikshospitalet første gongen, såg eg på i sitt liv, Roar Hatløy; dei gifte seg og stifta familie. I dag er dei menneska rundt meg og forstod at eg var heldig, trass alt. to gutane deira 28 og 31 år gamle, og Judith ser fram til å bli Det er så mange lagnader, resonnerer ho. bestemor. Men når vi nærmar oss alle tilbakeslaga, startar Judit med det som har vore den livgivande tanken hennar så Judit var berre 11 år då mor hennar døde, 39 år gammal. lenge ho kan hugse: Utan forvarsel slo kreftsjukdomen til i kroppen hos den unge – Min filosofi har vore å jobbe seg gjennom det. sjubarnsmora. Lite visste ho og dei rundt henne at ho bar Nesten heile livet har det skremmande ordet kreft vore ein del med seg ein arveleg disposisjon som skulle slå til hos fleire av livet hennar. Ikkje berre hennar eigen sjukdom, men dei born og barneborn. Etter ei tid gav norske legar opp kampen mange tilfella i familien. Fleire sysken og andre slektningar for å redde Martha, men bygdefolket hjelpte mannen i eit har vore råka. Det er ein tøff arv å takle, å vite at du nærast siste forsøk på å skaffe betre behandling i utlandet. Såleis ber det i blodet. døydde ho på ein klinikk i Tyskland. Minstejenta var berre tre år, og Judit tok instinktivt på seg rolla som reservemamma HELDIG, TRASS ALT for fire mindre søsken, heilt til far hennar gifte seg opp igjen Når du spør folk som kjenner Judit godt, fortel dei om ei ei tid seinare. Livet måtte gå vidare i den store barneflokken.

www.imore.no 46 47

Mor Martha døydde berre 39 år gamal - Her saman med far og tre av syskena: Kjetil, Tone og tvillingbror Einar. Heile familien har vore speidarar, og på 17. mai var det sjølvsagt at dei kledde seg i speidardrakt. Frå v.: Tone, Mari, far Magne, Einar og Judit.

- Eg hugsar den dagen ho døde. Eg forstod intuitivt at ho var inn gjennom munnen hennar og opp i hypofysen og fjerna Musikalsk danna dei ein duo, der ho song og han spelte mor døydde. Folk kom med bakverk, strikka genserar, brydde borte. Då dei fortalde meg det, visste eg det allereie. Far min svulsten. Men etter ei tid kom symptoma tilbake. I 1993 piano. Medan han var «eittåring» innan ungdomsarbeidet i seg om oss. Når livet er tungt, er det lindrande å kjenne seg hadde heile tida ei sterk tru på at ho skulle bli frisk. Kvar veke – fem år etter den første operasjonen – måtte ho til pers KFUM/K, hadde ho huspost, og dei delte husvære. Dei delte omgitt av godleik. Seinare har eg ofte opplevd det same i sende han brev, bilde og helsingar til kona der han fortalde igjen. Deretter har ho blitt behandla med tablettar – som også engasjementet for speidararbeid og fjellturar. periodar eg har vore dårleg, ein livgivande fellesskap, seier om livet i familien. Han kalla det G-post. Seinare har bror til skal hjelpe kroppen i hormonproduksjonen. Utfordringa er å Så mot slutten av 1990-talet fekk Einar diagnosen ho. Judit samla bilda og tekstane i ei bok, eit tidsdokument for balansere det heile. føflekkreft. I 2001 kom også diagnosen tjukktarmskreft. Ein denne perioden på slutten av 1960-talet. månad seinare viste det seg at Judit var råka av det same. INGEN FAKTER KREFTDIAGNOSAR OG DØD Då tvillingane feira 50-årsdag i lag i september 2008, var SJELDAN SYNDROM dei glade dei var i live. Det hadde våre år med kontrollar Judit likte seg på folkehøgskulen; kjekke ungdommar frå og spenning. Inn og ut av sjukehus. Glede og frykt avløyste heile landet, gode kollegaer. Så hadde ho eit godt auge til kvarandre. naboguten Roar; det vart bryllaup og born. Den eine dagen No er det tre år sidan Einar døde. Den historieinteresserte tok den andre. Livet smilte. Det skulle gå nokre år, men forlagsmannen opplevde at føflekkreften blussa opp igjen og då gutane var tre og sju år gamle, kjende Judit at kroppen spreidde seg slik at det ikkje lenger var håp. ikkje heilt var som han skulle. Kva var dette? Den 30 år – Det gjekk berre ein veg. Han var ein optimist som fylte livet gamle kvinna kontakta lege og måtte gjennom omfattande med positive tankar og ord. At han døde, var eit tap, seier undersøkingar og ei lengre utgreiing. Konklusjonen enda i Judit stilt. ein sjeldan diagnose: Cushings syndrom. Det skal vere ein Sjølv har ho fått diagnosen tre gonger til sidan første gongen tilstand den berykta kong Henrik VIII leid av. Judit hadde fått i 2001. Livmorkreft i 2004, brystkreft i 2009 og det same ein svulst på hypofysen. Sjølv om han var godarta, så øydela året etter. Nest siste gongen vart kreften oppdaga gjennom tilstanden mykje for henne i lang tid framover. den såkalla 50-årskontrollen. – Ære vere den kontrollen, slår - Det gjekk på psyken min. Eg var hyper i hovudet, men ho fast. veik i kroppen. Eg låg til dels rett ut. Sjukdommen gjekk ut – Omgitt av godleik over føtene og skjelettet. Mannen min måtte vere heime frå – Kva har du gjort for å klare kvardagane? jobb, fortel ho. Cushings syndrom er ein sjukdom som kjem – Første gongen eg fekk diagnosen cushings, såg eg fram til Judit set stor pris på at gutane hennar, Magnus og Tobias, har hatt av for høg produksjon av eit steroidhormon som normalt blir å bli operert og bra. Seinare har eg tenkt mange gonger at no bakgrunnen i speidaren - som Judit sjølv og foreldra før henne. danna i binyrene. I tillegg kan det oppstå auka produksjon av orkar eg ikkje meir; kva er vitsen med eit slikt liv? Men så har mannlege kjønnshormon. At tilstanden blir kalla syndrom, er eg snudd på det: Dette skal eg klare; dette og! Så har eg hatt Under heile intervjuet pratar Judit roleg. Ingen fakter, ingen eit teikn på at han kan føre med seg eit mangfald av teikn og Judit er tvilling. Ho og Einar hadde mange felles trekk og stod ei kristen tru, og ein trufast mann som har stilt opp heile tida. sentimentalitet, ingen tårer. Ho snakkar om livet sitt, og du symptom. Han kan gå ut over både syn og høyrsel. Cushings kvarandre svært nær: Det har sikkert vore veldig tøffe periodar for Roar, men han lyttar til skakande dramatikk og det som må ha vore botnlaus er ein sjeldan tilstand, men kvinner er litt meir utsette enn - Vi hadde sterke band og mykje glede av kvarandre opp har vore der, og borna våre har vore der. Dessutan har eg eit fortviling. Men for sitt indre blikk ser journalisten noko av det menn. gjennom åra. Borna våre var som sysken, og familiane våre stort nettverk og ein stor familie. Eg kjenner meg aldri åleine. som kan vere forklaringa: ei sky av kjærleik, familie og håp. På Rikshospitalet opplevde Judit ein grundig og dyktig lege. hadde mykje kjekt i lag. Vi stod for dei same verdiane, delte Det gir meg driv til å gå vidare sjølv når eg er gåen. Samvær, fritidssyslar, gudstru, kampvilje, vener i hopetal. Det vart etter kvart klart at ho måtte operere. Dei gjekk fleire interesser, og heldt oss i dei same miljøa, fortel ho. - Vi har alltid følt oss «omslutta». Heilt sidan den gongen Kvifor klarer enkelte menneske å takle mørkeret og leve

www.imore.no 48 49

Fredheim og kyrkja har vore viktige i livet til Judit. Familien er det viktigaste. Her frå ein ferie på Cuba. Frå venstre: Tobias, Judit, Roar og Magnus.

vidare i lyset og optimismen? Svaret gir seg ikkje sjølv. Det speidarar under tiltaket «Ein gong alltid». Det sosiale og - Andre fritidsaktivitetar? cellegift, vart eg så dårleg at eg ikkje klarte nokon ting, berre må vere noko spesielt i arv og gen, i sjølve karakteren - og naturopplevingane skulle vere viktige element, men også - Roar og eg syng i Gospelkoret, som bror Einar starta før ligge rett ut. Fleire i familien var og sjuke, og eg følte at det var miljøet. praktisk innsats – som dugnad på speidarhytta, alt saman han døde. Det er kjekt å gjere slikt i lag. Eg har også vore med heilt forferdeleg at eg ikkje klarte å stille opp. Men eg måtte - Bestemor Judit miste mannen Einar og tre døtrer i kreft. med ei kristen overbygning. i bibelgruppe. Dessutan er eg glad i forming, vere kreativ med akseptere det og. Men eg hugsar henne alltid som optimist. Eg forstår likevel at hendene. Eg har vev heime og syr og strikkar. Om det at fleire i nær familie har blitt råka av kreft, konkluderer det kan vere tøft for menneske å gå vidare i ein slik situasjon. MIN ANDRE HEIM Judit tok i si tid vevkurs med legendariske Amalie Bjørndal Judit slik: Men det er rart kor vi ofte greier å finne krefter når livet går Vi kan ikkje gå vidare i dette portrettet utan å nemne på Hareid. Det var ei oppleving for livet. Så er ho medlem i - Vi har vore opne og snakka om det. Vi forstår kvarandre. oss imot, seier ho. Fredheim i Ulsteinvik: Ulstein og Hareid husflidslag. Det heiter at delt glede er dobbel glede, og delt sorg halv – Fredheim har betydd mykje for meg, fortel Judit om - Eg likar å lage ting av slikt som ikkje er noko, lappar, gamle sorg. Men du skal ikkje plapre om sjukdom til alle du møter. Judit har ofte henta krefter frå alt det ho har vore oppteken forsamlingshuset som har vore hennar andre heim. Sjølv gardiner. Eg likar ikkje å kaste og bruker mykje gjenbruksting Du vil fort oppleve at nokre berre er nysgjerrige. med i kvardagen. Ikkje minst har speidararbeidet vore ein vaks ho inn i dette miljøet gjennom speidaren og anna i jobben med femårsgruppa i barnehagen. Det kan også vere - Kva ser du fram til akkurat no? kjær hobby, også det ein del av arven: kristeleg barne- og ungdomsarbeid. Ho minnest med fryd at vi lagar ting av slikt vi finn i naturen, konglar og anna. - Til å bli bestemor i oktober! Så ser eg fram til ein fin - Mamma var speidarleiar. Det same var pappa. Eg hugsar Fredheim-barnetimane på 1960-talet: – Eg såg fram til dei Barna er veldig fascinerte av det. sommar med turar og besøk av borna. Vi skal ein tur til nesten ikkje eit middagsmåltid heime då eg vaks opp, utan at kvar gong, og dei var ikkje så kristelege at nokon vart sett Vikebygd ved Bergen der svigerforeldra til eine sonen vår har der kom speidarar for å ta prøve eller liknande. Det skjedde utanfor. Like stor pris sette ho på dei meir ungdommelege DUBBE, LESE, STRIKKE hytte. Det gler vi oss til. Vi reiser også ein tur til Kreta, og så alltid slike ting i heimen vår. Sjølv byrja eg i speidaren i samlingane seinare: Der var ein sunn fridom og nokså høgt Judit held fast på at desse syslane har vore viktig for henne blir det sikkert nokre dagar på hytta i Vatnevatnet. 10-11-årsalderen og opplevde mykje triveleg og brukte mykje under talet. I ungdomsklubben «Gnisten» var det rom for både gjennom vanskelege tider. Ho har klart å kombinere periodar - Kva drøymer du om då? tid. Ho vart patruljeførar og speidarleiar, og har knapt tal på pølser, snop og andakt: med hyppige helsekontrollar med å vere kreativ eller lese: - Eg har akkurat vore på sjukehuset no og fiksa litt på nokre kor mange speidarleirar ho har vore med på. Ho understrekar - Samfunnet kan lett bli for pirkete og strengt. Eg trur det er - Dette har eg gjennomført sjølv om eg har vore slapp, småting. Derfor håper eg at eg får vere frisk og kjekk i sommar. det sterke vennskapet som oppstår i dette miljøet. I vaksen viktig at ungdom kan kjenne seg fri der dei er. Dei må få lov lese litt, dubbe litt, strikke litt, kanskje få besøk. Viss du set I det heile drøymer eg om å få vere frisk og sleppe meir tull. alder har Judit halde på dette engasjementet. For nokre å gjere feil og kanskje ein brølar av og til, og så gå vidare. Eg deg føre, blir det vanskelegare. Men eg har også måtta lære Så drøymer eg om at borna skal flytte nærare heimen, smiler år sidan var ho med og tok initiativet til å samle «gamle» hadde ei rik ungdomstid som eg ber med meg resten av livet. meg at eg kan gå heilt tom. Ein av dei siste gongane eg fekk Judit til slutt. Vi ønskjer henne og familien god sommar! M

www.imore.no 50 Velkomen! Hos oss skal du alltid ha ei god matoppleving! LETTAR PÅ SLØRET OM OPNINGA AV KONSERTHUSET

Mannen som skal syte for at å fylle det nye Fosnavåg konserthus og skape liv og røre i sentrum, er opphavleg austlending. Bjørn Holum har no letta litt på sløret med tanke på programmet til opninga i oktober.

Asle Geir Widnes Johansen

konserthuset alt frå 3. oktober. Då blir det show med den kjende kvinnefiguren Margot. – Ser du vidare framover også? – Det er alt mange lokale grupper som har bestilt det nye Opningstider: huset utover hausten. Vi har også starta arbeidet med våren 2015. Man-Fre: 13.00 - 23.00 Han lovar at kompaniskapet mellom kommune og eit sjenerøst næringsliv vil syte for at konserthuset får kvalitetar Fre - Laur: 11.00 - 02.00 med omsyn til lys, lyd og scene som overgår alle liknande Søndag: 13.00 - 22.00 hus i sju prestegjeld og endå lenger ut. Fosnavåg konserthus får mellom anna digital akustikk, der du kan programmere rommet og klangen slik du måtte ønskje. Likevel vil Holum knytte til seg medhjelparar med høg kompetanse på lyd, lys og sceneteknikk.

– Så er målet å fylle huset helg etter helg? – Det blir spennande å sjå kor tett vi kan ha arrangementa. Følg oss på: Eg ser for meg at nedslagsfeltet vårt skal bli heile Søre

Bjørn Holum gler seg til konsertopninga i slutten av oktober av Fosnavåg konserthus.

Kringkastingsorkesteret (KORK) og Magne Furuholmen med gruppa Apparatjik er mellom rosinene i pølsa under konserthusopninga i slutten av oktober. - Å få opne eit konserthus er ikkje berre ei stor hending i Fosnavåg, men i heile landet. Det er veldig viktig for oss å Den Gamle Nabo er Vi kan tilby ulike få vere med på dette, sa orkestersjef Rolf Lennart Stensø i staden for eit kvart høve. selskapsmenyar, vinpakkar, KORK under ein pressekonferanse i mai. Anten det er lunsjmøte, middagar og lunsjrettar. Både KORK og Apparatjik vil by på musikk som er inspirert av Herøy og Fosnavåg. vinsmaking, bursdagsselskap, Ta kontakt med vår booking på Sunnmøre i tillegg til Ålesund. Det viser seg at folk er villige konfirmasjon, bryllaup eller ein til å reise til store, gode arrangement. Elles er stikkordet telefon 700 16 200 eller SKAPE INNHALD breidde i sjanger og aldersgrupper. Det blir ei utfordring. uformell samankomst hjelper e– post: [email protected] I jobbsamanheng har Bjørn Holum tent over åtte år i kulturkommunen Ørsta – som kulturhusleiar. Men i fjor vart M vi til med å legge til han kalla tilbake til heimekommunen for å leie arbeidet med rette ditt arrangement. Bon appétit! å skape innhald i det nye konserthuset og kinoen i Fosnavåg sentrum. Mykje av fokuset har vore retta mot kvaliteten på lyd, akustikk og fasilitetar elles. Holum lovar eit storslått arrangement under opninga i 23. og 24. oktober. Men arrangementsleiaren fortel at det vil vere arrangement i 53

SOMMAR OG OPPLEVINGAR

Det er sommar og tid for dei gode opplevingane. Vi presenterer her nokre godbitar.

«JAG TRODDE INTE DET FANNS EN SÅ FIN PLATS I VÄRLDEN»

«Jag trodde inte det fanns en så fin plats i världen», gispa Mikael Wiehe då han steig opp på scena sommaren 2009 og såg utover den blikkstille fjorden, og lyfte bliket mot dei snøkledde Vanylvsfjella. 4. og 5 juli er det igjen klart for Vanylvsråkk.

selje. Ho vann Urørt i 2010 med bandet The Pink Robots. Dei siste åra har ho satsa på soloprosjekt. Line Dybedal er songar, musikar og komponist, og spelar synthbasert pop med innslag av electronica.

NATTFERJE, BUBILCAMP VI TILBYR ET BREDT UTVALG AV I fjor drog festivalen 4000 besøkande til saman, under konserten laurdag var 2500 innom portane på Eidså. Dette HELSETJENESTER: håper arrangørane å toppe i år. VELKOMMEN TIL Det er satt opp nattferje mellom Koparnes og Årvik. Ho går - Allmennlege klokka 02.30, slik at dei som vil, kan kome seg heim etter - Kiropraktor konsertane. Dessutan har festivalstaden på Eidså gode - Klinisk ernæringsfysiolog fasilitetar for tilreisande. Her er ein god parkeringsplass og MEDI 3 ULSTEINVIK - Kognitv terapeut Dette er ein kortreist festival – også for folket på øyane i Ulstein, Hareid, ikkje minst er her plass til 25-30 bubilar. Her er også god - Coach Sande og Herøy. Volda og Ørsta ligg heller ikkje langt unna, seier Per tilgang på straum, vatn og toalett. Kontakt arrangøren for - Reise- og vaksinasjonsklinkk Sundnes. Han er styremedlem i Vanylvsråkk. plassbestilling. Under festivalen blir det rigga store og gode - Bedriftshelsetjeneste serveringstelt og mattelt. Medi 3 Molde er en del av Medi 3, Norges tredje største private medisinske senter. - Attestklinikk Etter sju år har Vanylvsråkk verkeleg fått fotfeste i BÅTHAMN OG TRUBADUR I TELTET Vi tilbyr et bredt utvalg av helsetjenester med høy kvalitet uten ventetid! - Asbestattest lokalsamfunnet og hos det musikkinteresserte i bygdene Skulle du velje å ta turen med båt, finn du ei stor hamn i - Dykkerattest rundt. I år kan arrangørane by på Elias Jung, Return, Stage Syvde – berre nokre kilometer frå festivalarenaen. Her kan Medi 3 finner du sentralt iUlsteinvik i moderne og lyse lokaler i Bjørndalvegen 14. - Kontinentaldykkerattest Dolls High Red m/Adam Douglas og Violet Road, Line Dybdal, arrangørane stille med bussar og køyre båtfolket til og frå. - Fallskjermsattest, Valkyrien Allstars, Sivvah, Blodsbrødre og ikkje minst The Vårt tilbud retter seg til privat-, forsikrings- og bedriftsmarkedet. — Det sosiale er viktig under ein slik festival, slik også med - Førerkortattest gr. 1 og 2 Straits. Vanylvsråkk. Mange kjem for å kose seg og ha det triveleg - Kranførerattest saman – i tillegg til å høyre på god musikk. I år har vi derfor Vi har godkjente petroleums og sjømannsleger som uten ventetid tilbyr heseattester - Offshoreattest BLANDING AV INTERNASJONALE OG LOKALE ARTISTAR bestemt oss for å ha trubadur i teltet der vi sel forfriskingar, Den størte signeringa for Vanylvsråkk denne sommaren er og helseerklæringer - Røykdykkerattest fortel Tryggve Sundsbakk. - Sjømannsattest The Straits. Gruppa er det næraste du kjem Dire Straits utan Mark Knopfler, og er rekna for å vere eit fantastisk liveband. - Sportsdykkerattes FRIVILLIG ARBEID Årets festival kan også smykke seg med to nokså lokale Vi har kort ventetid og åpent alle hverdager! - Attest for arbeid i varme omgivelser — Vi baserer all verksemda vår på entusiasme og frivillig artistar, Line Dybdal frå Selje og Elias Ljung frå Volda - Andre type helseattester innsats. Vi har meir enn 150 frivillige i sving i samband kommune. festivalen. Denne entusiasmen har smitta også til utflytte Elias Ljung er artistnamnet til Stian Grønbech, opphavleg frå vanylvingar som har gjort det til ein vane å gjere ei «kome- For informasjon eller bestilling Lofoten, men no busett på Lauvstad. Ljung er eit aktivt namn heim-helg» den første helga i juli, avsluttar Tryggve Sundsbakk Medi 3 Bjørndalvegen 14 - 6065 Ulsteinvik av time, ta kontakt på tlf. i musikkmiljøet i Volda og Dalsfjorden. og Per Sundnes i Vanylvsråkk Kontakt oss på 70 11 72 90 - [email protected] - www.medi3. 70 11 72 90 eller se Line Dybdal byrja som 14-åring å spele i band i heimbygda www.medi3.no

www.imore.no 54 55

Audun Sandem spelar for fyrste gong rolla som Kong Olav BILLETTAR, PARKERING OG TRANSPORT Haraldsson, medan Herøyværingen Olgunn Torvanger Billettkjøp til ”Kongens Ring” kan ordnast på fylgjande måtar: BLUESFESTIVAL I VEGLAUS BYGD vert å oppleve i rolla som Inga i årets Herøyspel. Olgunn Salsstader nett: kjem frå Fosnavåg. Ho skal spele kona til sjølvaste Ragnar • www.heroyspelet.no Sommarnatta er framleis lang når Bratt og Blått byr til festival 4. og 5 juli, og storheitene Herøyhovding som vert spelt av Nils Ole Oftebro. • www.heroy.kulturhus.no Andre salsstader: står i kø for å skape magisk stemning under sommarens bluesfestival på Trandal. TRENG IKKJE GÅ SVOLTEN HEIM • Billettbua på Herøy Gard. Kontant og betalingsterminal. Det er sal av m.a. pølser, kaffi, is og brus. Kafeen er open i • Herøy Kulturhus Aina M. H. Hauge tida før og etter framsyningane i spelhelga. Eiga salsbod for • N.H. Lied i Fosnavåg vikingeffektar, t-skjorter, musikk etc. Den veglause bygda Trandal ligg i Hjørundfjorden, og ein må ha båt for å kome seg dit. Dette er også med på å gjere festivalen eksotisk og gjer det attraktivt for artistane å kome dit. - Vi har Norges beste plassering. Det er litt umulig å ha festival der, seier Kyrre Grimstad. Grimstad er bookingansvarleg for festivalen. Ei takknemleg oppgåve. - Festivalen er ein «snakkis» i musikarmiljøet, og dei vi booker vert møtt med misunning av musikarkollegaene. 81-år gamle Lazy Lester er eit av høgdepunkta i år. Han er ein av dei siste store levande blueslegendene. Etter å ha opplevd den unike stemninga, naturen og ikkje minst folka på Trandalblues i fjor hadde han i fylgje www.trandalblues.no eit stort ønske for 2014: Returnere til Arrangørane av Trandalblues får stadig tilbakemeldingar frå artistar Trandalblues for nye konsertar og opplevingar. Lazy vil spele som gler seg til å oppleve festivalen som dei har høyrt så mykje fint om. på hovudscena i lag med Bob Barker Bluesband på fredag og laurdag i tillegg til improviserte innslag med “laus jakke” i Løda begge dagane. med opninga av Trandal Kraftverk hausten 2007. Karane Bluesfestivalen kan elles by på ein variert bukett med drog då i gang det dei då kalla Trandal Blues Experience. artistar frå inn og utland. Fredag 4. juli spelar Hanne Boel, Den tidlegare eigaren av Christian Gaard på Trandal, Frank Dave Fields, Bob Barker Bluesband m/gjestar og The Juke Storeide, oppmoda dei til å lage ein årleg festival. Joints. Laurdag 5. juli freistar dei med Mike Anderson, The Juke OVERNATTING OG TRANSPORT Joints, BokkeReidars Bluesband & Side Brok, Bargoo. Det er avgrensa med overnattingsmulegheiter på Trandal under festivalen. Christian Gaard organiserer FestivalCamp HISTORIA TIL FESTIVALEN for dei som ønskjer teltplass eller oppstillingsplass for bubil/ Dei tre karane frå Sunnmøre Bårelag, Kyrre Grimstad, campingvogn. Dei som kjem i eigen båt må også vere tidleg Kjell Rune Klubbenes og Arne Mo utgjer saman med Terje ute for å bestille båtplass, og dei fleste båtane kjem til Myklebust og Knut Brekk står saman bak den ideelle hamna fleire dagar før festivalen byrjar. Det er skyssbåt frå organisasjonen Bratt og Blått, og det er dei som arrangerer Sæbø og Ålesund. Det kan vere lurt å bestille plass på båten Fult Herøy Amfi i sommarsol. Foto: Fantastiske Osberget. Trandalblues. Den fyrste spiren til festivalen starta i samband frå Ålesund.

VIKINGMUSIKALEN I HAVGAPET NATURFESTIVAL MED UTFORDRINGAR FOR ALLE Naturfestivalen vil arrangere “Friluftsleikar på Sunnmøre”. Dei vil vise at du kan bruke Fyrste helga i juli er det igjen klart for Herøyspelet Kongens Ring. Spelet, som har blitt kalla naturen på mange ulike måtar og at alle kan oppleve naturglede. Naturen er for alle – ”verdas vakraste vikingmusikal” blir spelt for 23. gong i år. anten ein likar tinderangling og klatring, familieturar eller sykkelturar.

Aina M. H. Hauge I år blir naturfestivalen arrangert 26. juli – 3. august. Sjølv om festivalen ikkje opererer med aldersgrense peikar Festivalen byr på nær 50 ulike aktivitetar og har base i Ørsta ho på at der er ein del tyngre fjellturar som ikkje passar for I dei vakre omgjevnadane ved Herøy Gard er det alltid duka elles om året. Resten av aktørane er «glade amatørar» frå og Volda. dei minste. for folkefest i samband med Herøyspelet. 5. og 6. juli. I år er heile søre Sunnmøre. Kring 200 aktørar er i sving på sjølve ikkje noko unntak. sceneområdet, i tillegg er kring 150 personar i arbeid med – Naturfestivalen er 12 år. Han starta som ein lokal festival NOKO FOR LITEN OG FOR STOR støttefunksjonar. i Ørsta, men snart kom også Volda med og dei siste åra har Det unike med Naturfestivalen er den store variasjonen ”Kongens Ring” er eit sogespel som årleg vert framført festivalen også hatt ein del arrangement i Ytre, fortel Siri i tilbod – toppturentusiastar får testa grensene sine, born på sagaøya Herøy i Herøy Kommune. Åtte av hovudrollene LOKAL SKODESPELAR I HOVUDROLLE Dahl. Dahl er koordinator for Naturfestivalen, og ho minner og ungdom får prøve spennande aktivitetar, og dei som vil vert tolka av profesjonelle skodespelarar. Profesjonelle Herøyspelet Kongens Ring er ikkje eit historisk korrekt spel. om at på ein del av arrangementa er det viktig å stille rusle ein tur på gamle stiar i godt lag kan gjere det. Her er er også regissør, lydfolk, dirigent, sminkeansvarleg og Manus baserer seg likevel på ei hending som er nemnt i førebudd. klatreføringar, toppturar, familieturar, sykkelturar, båtturar, kostymeansvarleg, i tillegg til dei fleste av musikarane ”Snorre”. Etter eit års opphald kan publikum i år oppleve – På fjellturar er det viktig at du stiller i solide, varme klede fiske, museumsbesøk, gardsbesøk, kulturvandringar m.m. i orkesteret. Dei fleste i koret er aktive med korsong også Agnes Kittelsen i rolla som Unn den Fagre. Skodespelaren og har med rikeleg god niste og drikke, råder Dahl. – Motbakkeløpet Saudehornet rett opp er – bokstaveleg

www.imore.no 56 57

TRENG FRIVILLIGE Dei tek sikte på å gjennomføre 4 store konsertar fordelt på to dagar i tillegg til at lokale musikkentusiastar og ungdomar får prøve seg på ulike scener i løpet av helga. Dei fire hovudattraksjonane vil gå føre seg på to ulike scener i Fosnavåg Park. Eit slikt arrangement vil krevje stor innsats frå frivillige lag og organisasjonar. Arrangørane har estimert eit behov for om lag to hundre frivillige for å kunne gjennomføre arrangementet på ein forsvarleg måte, og dei har i ulike medium bedt folk om å melde seg som frivillig.

FESTIVAL FOR ALLE Det vert sal av mat og drikke. Det er ikkje tillate å ta med seg mat og drikke inn på festivalområdet. Festivalen er open for alle, og den har inga aldersgrense. I avgrensa område kan ein kjøpe og nyte alkohol. For å kome inn på desse områda må ein framvise gyldig legitimasjon.

BILLETTØR OG OVERNATTING Billettsalet har starta, og ein kan kjøpe dei på Billettservice. Det er mogeleg å kjøpe festivalpass for begge dagane. Skal du bu på festivalcampen må du ha festivalpass og teltbillett. Campen ligg i gangavstand til festivalscena, og har 18 års aldersgrense. Campen er open fredag til søndag, og ligg i Bergsøy sitt anlegg i Huldalen. På Naturfestivalen kan du lære akrobatikk av Eskil Rønningsbakken. Fotograf: Ørsta Reiselivslag. Informasjon om kor du melder deg på dei einskilde arrangementa vil etter kvart kome på nettstaden til festivalen www.naturfestivalen.no. HUMORISTISK SOGESPEL YST UTE I HAVGAPET tala – eit høgdepunkt, og det er det største arrangementet i LÆR AKROBATIKK AV KJENDIS løpet av festivalveka, fortel Dahl før ho kjem med ei utfordring For fjerde året på rad får festivalen besøk av Eskil til iMÓRE sine lesarar: – Det er berre å merke seg datoen 2. Rønningsbakken som er ein av verdas fremste Med eit skrått blikk på lokale hendingar og utgangspunkt i gamle legender er Kong Arthur- august og leggje seg i trening! balansekunstnarar. Han byr på akrobatikk-kurs for born og ungdom. I år vil han også hjelpe folk som vil spelet eit lystig sogespel som passar for alle. Løpet startar i fjøresteinane og endar på toppen av fjellet prøve seg opp på Bladet i Molladalen! I samband med Aina M. H. Hauge Saudehornet 1303 m.o.h. Arrangørane ventar som vanleg besøket til Rønningsbakken vert det også arrangert ein konkurranseløparar frå både inn- og utland. Saudehornet festivalkonferanse 31. juli. I tillegg til balansekunstnaren hendingar frå lokalområdet vert sett på med eit skråblikk, rett opp skil seg frå andre motbakkeløp ved å ha ei stor vil også Ma Ortiz, Øyvind Sandbakk og Oddvar Brå delta på fortel spelsekretær Ingunn Notøy. Elles vert spelet i år korta mosjonsklasse. konferansen. litt ned, og i delar av spelet vert det nokre endringar. I tre år no har Naturfestivalen også arrangert eit barneløp for MEIR ENN NATUR BYGD PÅ LEGENDER aldersgruppa 10 år eller yngre. Målgang her er lenger nede Naturfestivalen byr også på kulturvandringar, musikk og Spelet er Sande kommune sitt tusenårsprosjekt. I dette i løypa. Det vert liv og røre i Ørsta i heile denne dagen med utstillingar som del av festivalen. Det vert også høve til å humoristiske friluftsteateret møter vi folket på og kring gratis frukost i Vikegata, overføring av løpet på storskjerm frå lære noko, og til å vere kreativ. Kongsvollen slik det var for om lag 1500 år sidan. Tussa, og først og fremst mykje aktivitet i småbåthamna med ”Riddarar av det runde bord” var i fylgje legendene på salsmesse, grilling og hamnefest. Sandsøya (Dollsøy) for å leite etter ”Ringskatten” og Den heilage Gral. Forskarar meiner at skatten skal vere gøymd i Dollsteinhola av faren til Arthur, Olav Ring. Folketru og segn fortel at skatten i hola vert vakta av jutulen Bruse. I ROCKEFESTIVAL FOR FYRSTE GONG I FOSNAVÅG oldtidssagaer står det mellom anna skrive at Kong Arthur rådde over store landområde. Eit av desse områda vart Ambisjonen er å trekkje fire tusen publikumarar til Fosnavåg. Med trekkplaster som CC kalla Havlandet, og mange meiner i dag at det var Møre. Dondrå må åtvare småkongen Isak av Dollsøy og kona hans Frid. Foto: Arthur vart hærførar av Britannia etter å ha drege sverdet Cowboys, Black Debath, Madcon, Marion Ravn, Lars Vaular, N.R.W.Y er det godt mogleg at Kong Arthur-spelet ”Excalibur” ut av steinen det stod i. arrangørane lukkast med det. Kong Arthur-spelet vert framførst 9. og 10. august på BILLETTAR OG TRANSPORT Sandsøya, eller Dolløya som øya heitte på Keltisk og Arrangøren oppmodar folk til å ta med seg sitjeunderlag, Aina M. H. Hauge gamalnorsk. Spelet si målgruppe er familien, og har regnjakker (ikkje paraply) eller ein god solhatt. Uføre kan ta humor som går på fleire nivå. Kong Arthur-spelet hadde med seg ein klappstol. Ein kan kjøpe billettar på spelplassen, Initiativet til Fosnavåg Rock er forankra i ønsket om å skape initiativtakar Frank Levi Kvalsund klar på kva han ønskjer publikumsrekord i 2010. Då var 2350 personar på arrangøren har kortterminal slik at ein kan betale både med gode opplevingar i ein by som er i sterk vekst og utvikling. seg. Kongsvollen for å sjå spelet. kort og kontant. Og så kan ein kjøpe billettar på nettsida Festivalen som ligg i den flotte byen på Sunnmøre, satsar på www.kong-arthur-spelet.no frå midten av juli. å gje publikum ei festivaloppleving helga 1.–2. august med – Fosnavåg Rock er ikkje berre ein rockefestival, men eit SPEL I NY VERSJON hovudfokus på musikk. fenomen som har til hensikt å skape identitet og bulyst Dei største rollene har mange av dei same aktørane som For å kome til Sandsøya må ein i båt. På laurdagen har dei ute i havgapet. Vi ønsker at dette vil inspirere og bidra til tidlegare år, men dei har også nokre nye aktørar i år. to framsyningar, kl. 13.00 og 16.30 og denne dagen går det I fylgje nettstaden www.fosnavaagrock.no er festivalsjef og positivt eigarskap til den flotte kommunen som vi bur i, fortel - Det absolutte høgdepunktet er tingscena der aktuelle hurtigbåt direkte frå Larsnes til hamna inne på Sandsøya. Kvalsund.

www.imore.no 58

Herifrå kan ein gå til og frå spelplassen. Ambu går til oppsette På søndag er det ei framsyning. Ambu går då i skyttel mellom tider frå Åram og Kvamsøya og legg også til sentralt inne på Larsnes, Åram og Kvamsøya før og etter framsyninga som er hamna. Bygdefolket på Sandsøya har sal av mat og anna på kl. 15.00. hamna, og det er mykje ein kan oppleve i løpet av dagen. Ferjene går som normalt, og dei oppmodar folk om å sette igjen bilen på Larsnes, då det også går buss frå Voksa til og frå alle ferjene.

NORGES NEST STØRSTE TREBÅTFESTIVAL

Båtfolket står i fokus under Trebaatfestivalen. Arrangøren tilbyr gratis kaiplass, gratis straum/vatn, og til alle som kjem med trebåt ventar det ei ekstra overrasking.

Trebaatfestivalen blir arrangert for niande gong i Ulsteinvik 14.–17. august, og hovudattraksjonane er dei over hundre båtane som deltek på festivalen. Opplev kulturlivet i Ulstein Aina M. H. Hauge Velkomen hit! I år byr også festivalen på foredrag av Cecilie Skog, og New - Skulle det bli festival, måtte det sjølvsagt bli ein Jordal Swingers spelar til dans. For dei minste er Kaptein Trebaatfestival, seier festivalleiar Karl Johan Barstad. Blåtann eit av trekkplastera. Ein annan attraksjon er kystmarknaden. Den fyrste festivalen såg dagens lys i august 2006; berre to månader etter ideen vart klekt. Dei første åra hadde vi ei Programmet for årets festival var ikkje klart då iMRE målsetting om å doble aktiviteten kvart år, det klarte vi fint gjekk i trykken, men vil så snart det er klart, bli lagt ut på fram mot det førebelse toppåret i 2011, då vi passerte 100 www.trebaatfestvalen.no. besøkande båtar. Med det hadde festivalen funne si form og storleik, og festivalen vert no rekna for Norges nest største BAKGRUNNEN FOR FESTIVALEN tre/veteranbåtfestival. Det er Ullaholm Båtklubb som er arrangør av festivalen. Dei ULSTEIN KOMMUNE tok i 2003 over veteranskuta M/S Ullaholm. Å restaurere å Båtar kan melde seg på via www.trebaatfestivalen.no. For å verne ei 72 fots svenskeskøyte i eik er ein omfattande og vere garantert ein god kaiplass bør folk melde seg på innan 5. - der baug bryt båre ikkje minst økonomisk utfordrande prosess. Dei trong derfor august, men dei tek imot påmeldingar heilt opp til festivalen. ei inntektskjelde. www.ulstein.kommune.no Alle billettar vert selde via www.sjoborg.no Fleire av medlemmene i klubben hadde i mange år drive med Arrangementa på kveldstid i teltet har 18 års grense. ulike arrangement, diskotek, konsertar og liknande. Under www.sjoborg.no ein tur dei sjølve hadde med Ullaholm til ein av festivalane i Neste år feirar festivalen 10 år, og dette i tillegg til ”nyopning” området, kom ideen om å lage deira eigen festival. av Ulsteinvik sentrum skal gjere dette til ei gigant markering. M 60 61

VIL BYGGJE NYTT UTLEIGEBYGG I SAUNESMARKA

Går alt etter planen, er Jogeir Romestrand i gang med eit nytt utleigebygg i Saunesmarka etter sommarferien. Rome 4 vil bli det fjerde bygget til Rome AS og skal ligge på same platået som Rome 2 og 3. Romestrand har tomta ved sida av på hand.

Asle Geir Widnes Johansen

— Målet er å starte bygginga så fort eg har på plass for arbeidsplassar. Det er dette Rome er tufta på, seier leigetakarar. Eg ser for meg eit Rome 4 på om lag 2000 Romestrand, som lanserte prosjektet sitt gjennom ein kvadratmeter, gjerne ein kombinasjon av kontor- og annonse i Leverandørkonferansemagasinet i samband med lagerlokale avhengig av behovet til leigetakarane. Vi snakkar konferansen i Ulsteinvik nyleg. om eit bygg i to etasjar, forma ut om lag slik som Ahlsell- Kongsberg Evotec-bygget var det første prosjektet til Rome i bygget og med same standard som dei tre andre bygga vi Saunesmarka. Selskapet overtok anlegget til Ulstein Energi, har. Det kan også vere kontor i begge etasjane, fortel Jogeir reiv heile bygget og bygde nytt med den standard som Rome Romestrand. meiner er nødvendig for å få nøgde leigetakarar. Prosjektet Jogeir Romestrand driv det familieeigde investeringsselskapet kom på 90 millionar kroner, men Romestrand hadde Rome AS. Selskapet har tre aktivitetar i dag: eigedom, likvide leigetakaren klar. aksjar og investering i vekstselskap (private equity) – og har ein tilsett i tillegg til Romestrand sjølv. FIN AKTIVITET — Vi ønskjer å nytte kompetansen vår til å investere i – Kvifor eigedom? interessante prosjekt. Vi bruker den tida og energien som – Eg synest det er ein fin aktivitet. Eg har ein tilsett, Gunnar trengst for at prosjekta skal oppnå kvalitet, summerer Bigset, som er flink på eigedom. Han tar seg av det tekniske Romestrand, som også er inne med 10 prosent i Ulstein på bygga, medan eg jobbar med finansiering og leigetakarar. Utvikling i Sjøsida-prosjektet i Ulsteinvik sentrum. Til saman har vi ein kompetanse på området, som vi gjerne vil føre vidare. Så opplever eg at dette er greie investeringar I DEN MARITIME KLYNGA med ei langsiktig avkasting. Vi har stort sett 10-årskontraktar Rome AS vart stifta i 2005. I 2009 styrkte Romestrand drifta på det vi gjer. ved å fokusere på eigedomsinvesteringane. I dag består – Kva er den største utfordringa? eigedomsporteføljen av tre bygg i Saunesmarka i Ulsteinvik, – Vi vil bygge oss eit omdømme på god kvalitet, høg standard alle tre basert på langtidsleige: Romebygget 1, der Kongsberg til ok pris. Vi trur det blir like billig om vi legg oss på ein god Evotec AS er leigetakar, Romebygget 2, der Elcontact AS og standard og får nøgde leigetakarar. Så er vi veldig opptatt av Rome AS sjølv held til, og Romebygget 3 der Ahlsell Norge vedlikehald; slikt tar vi med ein gong. leiger. – Korleis ser du åra framover lokalt? — Kvifor skal ein leigetakar velje Saunesmarka? – Eg har budd her i over 25 år no. Dette er ein bransje som — Slik eg ser det, er det ein glimrande sjanse til å etablere er nokså stabil; vi vil sjølvsagt møte våre utfordringar, slik seg i den delen av den maritime klynga som har tyngda si i det er i alle bransjar. Men eg trur dette vil vere ein trygg og Ulstein, Hareid, Herøy og Sande. For bedrifter som har lyst til god aktivitet i framtida, svarer Jogeir Romestrand, som gjer å halde til seg her, vil Saunesmarka vere ein fin plass. alle investeringane sine gjennom Rome AS. Han har sondert marknaden for potensielle leigetakarar, og er optimistisk med VELFUNGERANDE BYGG tanke på å kunne realisere eit nytt prosjekt i Saunesmarka For Rome er det viktig å få fram velfungerande bygg: med det første. M – Det trur eg at vi har vist med den standarden vi har lagt oss på. Grunnen til at eg gjer dette, er at vi synest det er veldig kjekt å skape noko som har kvalitet og gir arbeidsplassar, anten det er å starte bedrifter eller reise bygg som gir rom

www.imore.no 62 63

SERVERER GEITERØMME FRÅ ØRSTA

Sidan mai har meieriet i Ørsta produsert geiterømme for første gong. Dette er eit nytt produkt i serien av spesialitetar frå Tine. Denne rømmen blir berre laga på Søre Sunnmøre.

Her er det prøvesmaking. Marknadssjef Rina Spieler Halvorsen til venstre. Det er ho som no skal teste ut den første prøveproduksjonen på aktuelle kjøparar som er norske spesialrestaurantar i toppsjiktet og fire spesialbutikkar.

Utgangspunktet er geitemjølk frå Sunnmøre som vert Håland i Tine til iMÓRE. Målgruppa for geiterømme er eit lite skumma på meieriet på Ørsta. Fløyten blir så tilsett utval restaurantar i øvre sjikt, i tillegg til fire spesialbutikkar. mjølkesyrebakteriar. Det heile blir rørt godt saman. Deretter - Det er artig å få eit nytt produkt i porteføljen. Produksjonen blir fløyten tappa i beger på eitt kilo. Når dette er stått 20 krev ikkje store endringar på meieriet, seier meieristyrar timar ved 22 grader, er rømmen klar. Bente Reklev. Kvaliteten på geitemjølk har betra seg mykje dei siste åra. - Til no har vi produsert 450 kg til vareprøver. Det vert Tidlegare var det ikkje råd å lage dette produktet. vidare tre ordinære produksjonar for sal i mai og juni, kvar - Takka vere godt arbeid hos bøndene, har kvaliteten på på 400 kg. Geiterømme er eitt av produkta i ein serie TINE geitemjølka betra seg kraftig, summerer Håland opp. Spesialitetar. Tidlegare har vi lansert geitesmør, produsert i Setesdal. NY OST FRÅ ØRSTA Til hausten lanserer Tine ein rein geitost. Han skal produserast Mange tenkjer på TINE som ein volumprodusent av mjølk ved meieriet i Ørsta. og ost, men vi ønskjer å få fram at vi har eit stort mangfald – Den nye osten er basert på geitemjølk åleine. Vi har jobba Her er operatør Philipp Schips i gang med å røre om den av produkt og no ønskjer vi å utvide dette området gjennom lenge for å kome fram til denne osten, som førebels er utan første produksjonen med geiterømme. Meierisjef Bente TINE Spesialitetar, fortel kommunikasjonsrådgivar Olav namn, fortel konsernsjef Hanne Refsholt i Tine. M Reklev ser til at alt ser greitt ut.

www.imore.no 64 65

SKAPER OPPLEVINGAR GJENNOM Å LAGE KOR PÅ REISE

Kulturmix i Khatmandu, Nepal.

Kulturmix har 2000 på e-postlista. Folk frå heile Norden er med. Kulturmix er eit tur- konsept for reise- og musikkinteresserte og for folk som likar å synge. Bak tiltaket står den kjende korguruen, dirigenten og instruktøren, Per Oddvar Hildre (64). Han har grunnlagt kora Det Norske Kammerkor og SKRUK, det siste er eit kor han framleis dirigerer. I kormiljøet går han under kallenamnet «Prots».

Asle Geir Widnes Johansen

— Alle over 18 år som liker å synge, kan vere med. Kulturelt STARTA I 1992 interesserte, musikkinteresserte, koristar og songglade frå Første Kulturmix-ekspedisjon drog til New Orleans i 1992. heile Norden er velkomne. Gjennomsnittsalderen har lege Sidan den gong har dei besøkt mange land, nokre stadar rundt 50, men spenner frå 18 til 80 år. Ungdomar på 16 opptil fleire gonger. Mange har valt kulturmix-reiser som og 17 år har også vore med, men då i følgje med foreldre, alternativ til meir tradisjonelle turistreiser. I dag er der ca. fortel Hildre. Planen er å legge ut på tur til Seranda i Albania 2000 frå heile Norden som har meldt interesse for å stå på i august. Føresetnaden er at 25–30 personar melder ei e-postliste for Kulturmix. Med jamne mellomrom får desse seg på. Så går det slag i slag, Cuba i haustferien, India og tilsendt informasjon og tilbod om Kulturmix-reiser, via e-post. Myanmar til vinteren. Kulturmix er med og finansierer eit Kven som melder seg på reisene, er tilfeldig frå tur til tur. musikkonservatorium i Nagaland i India. Mange har delteke på fleire av turane. Kvar reise har sitt eige særpreg.

www.imore.no 66 67

- Eit av måla er å skape eit kor i løpet av turen. Vi veit aldri Neste gong vil det vere eit nytt kor, og med andre songarar, kva slags kor du får før gruppa møtest, og turen er i gang. Når ut frå kven som har meldt seg på turen. Kulturmix inkluderer vi er undervegs i det landet vi reiser i, øver vi gjerne eit par også typiske turistopplevingar av det landet har å by på, både timar pr. dag – så sant det let seg gjere. Mot slutten av turen av nasjonal kultur, mat og landskap. har vi skapt eit “kulturmixkor” og er klare for å møte lokale - Kvar går turane? songarar eller musikarar. Då har vi gjerne eit meir intensivt - Kulturmix-turane har til no vore i New Orleans, Cuba, seminar saman med desse. Slik får vi nær kontakt med dei Ecuador, Galapagos, Peru, Madagaskar, Beijing, Nagaland/ lokale, og kjem bak turistfasaden i landet, fortel Hildre. India, Nepal, Azerbaijan, Kroatia, Albania, Scopelos og Italia. - Kven reiser på slike turar? - Gruppene er som regel tilfeldig samansett. Det er gjerne folk som har lyst til å vere med på noko annleis. Ein vanleg A4 – ferietur er det definitivt ikkje, og det plar vere ei fin blanding av folk. Her finn ein folk med forskjellig bakgrunn og erfaringar. Nokre har aldri prøvd å synge i kor før, medan andre er meir erfarne koristar. Det hender at ektefellar eller born har vore med utan å delta i koret, men berre for turen sin del og dei andre opplevingane, som det også er rikeleg av. - Notekunnskap og songerfaring? - Det vert ikkje stilt spesielle krav om notekunnskap eller songerfaring for å kunne bli med. Men vi legg vekt på at du er kulturelt nysgjerrig og sosial, og at du likar å synge. Påmelding skjer individuelt og ikkje som kor eller gruppe. Storleiken på gruppa kan variere frå 25 på ein tur, til over 70 personar på nokre turar.

T.C. Hawkins - tidlegare medlem i bandet til BB.King i aksjon med innstudering av ny song i New Orleans.

SAMAN GJENNOM SONG OG MUSIKK - Kulturmix jobbar seg saman gjennom musikken på tvers av kulturelle, politiske og religiøse grenser. Vi har med oss repertoar som både ber i seg vårt vestlege kulturelle uttrykk, og songar som vi har lært på andre turar. Dette prøver vi å lære frå oss til dei vi besøker, medan dei lærer oss nokre av sine songar. Vi øver saman med dei i to eller fleire kveldar, og feirar det heile med ein avsluttande konsert. Deretter blir koret “lagt ned” – og vi reiser heim, seier han.

Minikonsert på Macch Picchu.

OPPLEGG Turane har ulikt opplegg etter kva land dei besøker. På nokre turar, som for eksempel i Beijing og i New Orleans (7–9 dagar) bur dei vanlegvis på ein stad heile tida, med sightseeingturar eller vandringar i byen på dagtid, og med øvingar på kveldstid. På andre turar, som for eksempel til Sør-Amerika og i Afrika (14–16 dagar), blir delar av turen brukt til rundreise i landet. Då vil dei gjerne ha med både jungel og strandliv i tillegg til seminarbiten. Det blir likevel songøvingar undervegs derM forholda ligg til rette for det.

Kulturmixarar utforskar gallapagos.

www.imore.no 69

IMÓRE – NÆR NYTTIG OG BEGEISTRANDE

Er nettsida di tilpassa mobil?

Talet på visningar på mobil aukar kraftig og vil vere i fleirtall frå 2014. Vi tilpassar og optimaliserer nettsida di for skjerm, lesebrett og smarttelefon. Ta kontakt med Desiré på telefon 462 80 629 eller [email protected]

iMÓRE på nett skal spegle Søre Sunnmøre. Gjennom daglege Vi oppfordrar deg som lesar om å bruke oss og hjelpe oss: oppdateringar skal vi skape eit nettmagasin som er nært, Send inn bilde, videoar og tekstar som du vil dele med andre nyttig og begeistrande. Vi vil lyfte fram det flotte og positive lesarar av iMÓRE; alt slikt som kan vere med på å framsnakke som skjer i denne regionen, gjere deg nysgjerrig og overraska. området vårt eller vise fram opplevingar du har hatt på reiser Innimellom vil vi vekke undring, underhalde, lyfte fram smilet og liknande. og gleda – og kanskje få deg til å le. Gå inn på magasinet og sjå: www.iMÓRE.no Så vil vi utfordre til nye tankar og idear. Du skal få møte menneske og miljø og skaffe deg leseopplevingar innan kultur, næringsliv, shopping og reiseliv, og såleis oppfylle visjonen vår om fantastisk glade lesarar.

iMÓRE blir også nettstaden for dei andre publikasjonane som OSBERGETCMS Fantastiske Osberget står bak, til dømes magasina GOWEST, iMÓRE, Kapp det gode liv og nettstaden Rundelosen – og Fantastisk enkelt anna aktuelt stoff frå det kreative fellesskapet.

www.osbergetcms.no

www.imore.no 70 71

Bokanmelding

REVEJEGERANE – EI DRAMATISK FORTELJING OM SUNNMØRINGAR den gudstru ulsteiningen Nils Garnes, som han deler hytte menn, men kan gjerne lesast av kvinner. Vi veit at mange med, kunne knapt ha vore større. Men der utviklar seg både kvinner har slektningar som har arbeidd i polare strøk, og i PÅ JAN MAYEN respekt og vennskap mellom dei to. På Nord-Jan lever dei to dag har mange jente blitt bitne av polarbasillen og forskar, andre ulsteiningane, Karl Brevik og Andreas Håkonsholm, legg ut på ekspedisjonar og eventyr. På desse områda har heilt isolerte frå dei andre. Begge lengtar heim, men har jenter vist seg minst like tøffe både fysisk og mentalt som verken telegraf eller radiosamband. menn. Med boka Revejegerane på Jan Mayen har Ole M. Ellefsen skrive seg inn i den polare tradisjonen i litteraturen: Intens naturskildring, vind, kulde og skiftande ver, dyreliv, Historia om revejegerane har blitt ei fascinerande bok full Sjølv har eg alltid vore fascinert av menneske som heilt gir av drama, og ho er nokså velskriven. Ellefsen nyttar dei seg naturen i vald, ein Monsen, ein Ousland eller ei Cecilie einsemd og røffe menneske med sårbare og mjuke sider. Boka har sterke band til Sunnmøre, ulike forteljargrepa på ein overtydande måte. Hendingar Skog. Så hender det eg spør meg: ville eg ha kunna leve ein og tre av hovudpersonane er frå Ulsteinvik. Det gjer ho ikkje mindre interessant i mine auge. og verdivendingar driv forteljinga framover. Såkalla vinter på ein stad som Jan Mayen? Det er ein draum, men «cliffhangarar» let dramatikken henge i lufta før forfattaren berre det. Eg får nøye meg med nokre dagar åleineliv i ei hytte Spørsmålet er om dette også er litteratur for kvinner. Det skal eg kome attende til. hentar situasjonen opp igjen etter nokre sider og forløyser ein stad i det trygge Norge. spenninga.

Er så dette litteratur berre for menn. Historia handlar om Asle Geir Widnes Johansen

Sjølv om polarlitteraturen omfattar ulike sjangrar, dreier det er fjellet Beerenberg (2277m) er ruvande landemerke. seg særleg om sakprosa som omfattar ekspedisjonar og Beerenberg er ein vulkan. Siste utbrotet var i 1985. Klimaet livet til polarfararane. Men polarlitteraturen er arktisk-maritim, det er langt mellom inneheld også trekk av skjønnlitteratur, og slik godversdagane, og øya er ofte hylla inn er det med Revejegerane og. Ole M. Ellefsen i skodde. På byrjinga av 1900-talet kom kallar boka si «historisk dokumentar». Det fleire norske ekspedisjonar til Jan Mayen. kan vere dekkande, men samtidig nyttar han Det var menn som ville drive fangst på litterære verkemiddel, fiksjon og dramaturgi, polarrev. Bestanden hadde vakse seg som gjer historia levande og dynamisk. stor over heile øya. Men då Nils Garnes & co kom til øya i 1926, var det skuffande Det var Atle Garnes frå Eiksund som sette lite rev å få has på. forfattaren på spor av det stoffet til denne boka. Farfaren til Garnes, Nils Garnes, Fem dagbøker er nøkkelen til historia overvintra på Jan Mayen i 1926/27 og er ein om revejegerane. Året er altså 1926, av hovudpersonane i boka. Ole M. Ellefsen og 11 mann er isolerte på denne aude (f. 1949) har mange år som journalist og øya. Under det ruvande vulkanfjellet skal Polarfront i Kristiansund juli 1926, siste stoppestad før overssegllinga forfattar bak seg. Han har tidlegare gitt ut dei klare seg gjennom vinteren i tronge, til Jan Mayen (Foto utlånt av Oddmund Saunes). bøkene Farefull ferd på Sunnmørskysten og skrøpelege fangsthytter. Målet er å bli Folket ved Hustadvika. Ellefsen er no leiar rike på revefangst. Vi følgjer mennene ved Aalesund Museum. gjennom uver og mørketid, vonbrot og glede, krangel, slåsting og fellesskap. Forteljinga tek til i 1926, nettopp det Det er trykkjande einsemd og venting, året Det norske meteorologiske institutt det er dramatikk, hardt arbeid, frost, Revejegerane på Jan Mayen. erklærte Jan Mayen som norsk. På den væte og nattvak. Det er lengt, brennevin, Historisk dokumentar tida var det fleire som ville sikre seg land tannbyllar og verk. Det er opium, religion Ole M. Ellefsen gjennom oppdagingsferder og oppretting av og bakrus. Ikkje minst er det polarsjuka Samlaget fangststasjonar eller vitskaplege stasjonar. som set sinnet ut av spel og trugar med 280 sider Tilhøva på Jan Mayen var nokså juridisk å setje heile det vesle samfunnet på uklare denne vinteren, og det ber forteljinga hovudet. til Ellefsen preg av. Først i 1930 vart øya innlemma i det norske kongedømme ved lov. Mellom dei fem dagbøkene er det den amerikanske M/K ”Viking” på heimtur med polarforskarane i 1927. Framme frå Geografisk er Jan Mayen som eit komma ute i den ville rikmannssonen Henry (Hank) Joesting (23) den dominerande venstre Nils Garnes, skipper og reiar Oluf Saunes og Henry ”Hank” Nord-Atlanteren, 550 kilometer nordaust for Island, 500 røysta. Han er ein dristig hardhaus med lite til overs for Joesting. Karl Breivik sit på bommen. Venstre bak skorsteinen er truleg kilometer aust for Grønland. Ho er 54 kilometer lang og har nordmenn generelt og ikkje minst sunnmøringar som han Andreas Håkonsholm. Nummer to bak, med bue og sneip, er Paul eit areal på 377 kvadratkilometer. For dei som sigler forbi, meiner er griske, kunnskapslause og udanna. Kontrasten til Ein stolt jeger, Karl Breivik, med den einaste isbjørnen som vart skoten Finnes, mannskap på Viking saman med Henrik Osnes, som truleg har på øya den vinteren (Foto: Andreas Håkonsholm). teke dette bildet (Foto utlånt av Oddmund Saunes).

www.imore.no 72 73

Maria Khashayarpour: – ALLE KAN GREIE NESTEN ALT

Ho er multikulturell og motiverer menneske til å bli den beste utgåva av seg sjølv. Det kan dreie seg om å bryte vonde sirklar, utfordre, kome ut av komfortsona. Men livet endra seg for henne då mor hennar døydde i fjor.

Asle Geir Widnes Johansen

Maria Khashayarpour (33) er fødd i Teheran medan den I Furene driv Maria også med attføring. Ho arbeider med ferske islamske revolusjonen rulla over Iran, landet med slike menneske som er i ferd med å falle ut av arbeidslivet, eller mektige historiske linjer. Nokre månader tidlegare hadde alt har falle ut. Då gjeld det hjelpe dei til å sjå mulegheiter, Ayatollah Khomeini returnert frå sitt eksil og kasta sjah Reza finne alternativ. Pahlavi og hans vakre keisarinne Farah Diba på hovudet ut – Det er alltid mange måtar å sjå verda og livet på. Vi av landet. Medan Marias armenske mor bar Maria i magen, menneske er flinke til å sjå avgrensingar. Min jobb er å hjelpe kåra Time Magazine Khomeini til årets namn, og ikkje lenge desse menneska med å sjå ressursane sine, sjansane som etter (september 1980) invaderte nabolandet Irak det faktisk ligg der. Filosofien min er at drivkrafta finst inne i deg. nyslåtte islamske prestestyrte nabolandet. Iran-Irak-krigen Eg skal trykke på dei rette knappane, vere med på leit etter varte heilt til 1988. Først siglde irakarane i kraftig medvind, motivasjon og så helle bensin på bålet. men så slo Iran tilbake, og det heile utvikla seg til ein lang og utmattande krig. Maria vedgår at dette ofte er eit langsiktig arbeid. Det er ikkje alltid like enkelt å snu opp ned på det som er inne i IKKJE TIL Å HALDE UT hovudet. Menneska ho møter i jobben, har ofte opplevd For Maria, hennar armenske mor, russiske far og to eldre brør mykje motbakke. Men også motbakkar kan nyttast til noko: vart livet i Teheran etter kvart ikkje til å halde ut. Familien – I dei fleste liv er det både motbakkar og lettare flykta til Norge og hamna i asylmottak på Fagernes. Då var strekningar. Det gjeld å ta lærdom av dei tunge periodane, Maria sju. Etter ei tid vart dei busette i Orkanger. Men etter nytte motbakkane og forstå at der som regel er eit mål i nokre år fekk faren jobb på Kleven, og 15 år gammal kom enden. Maria og familien til Ulstein. – Møter du menneske som har gitt heilt opp? – Eg var fullblods trønder til eg var 20 og møtte Roy – Der finst alltid eit håp, så lenge der er liv. Henning. Då la eg om til sunnmørsdialekt, ler ho. Vi kan Maria fortel at det ho likar aller best ved arbeidet sitt, er knapt høyre nokon aksent i det heile. Ho må ha eit godt den utviklinga menneske kan gå igjennom: – Vi skal jo auke språkøyre. Maria jobbar i Volda-bedrifta Furene, bur på sjansane deira for å kome seg i arbeid. Det er ikkje alltid vi Kolbeinhaugane i Ulstein og er gift med Roy Henning Haddal. klarer å få dei i jobb, men vi ser alltid ei personleg utvikling. Saman har dei ein gut på 11 og ei jente på sju. Ho er utdanna Eg elskar å motivere og inspirere, kjenne at eg klarer å barnevernspedagog, men arbeider med vaksne. Jobben i skape glød. Eg har til dømes jobba med svært overvektige Furene inneber å gi menneske nye sjansar, bidra til at dei menneske. Det er tøft å lokke dei med på intervalltrening i får utvikle seg, kome seg vidare - helst til eit meiningsfylt motbakke. Då er det veldig kjekt å sjå all viljen som likevel arbeid. Men i tillegg til arbeidet som jobbkonsulent er ho var der, og som kom fram då dei fekk tru og pågangsmot. også kursansvarleg i avdelinga for kurs- og kompetanse hos Furene. Bedrifta tilbyr mange typar kurs. Det kan vere TRENAR MYKJE datakompetanse, språkkompetanse, motivasjonskurs, I fritida går det mykje i trening for Maria. Ho seier ofte at det arbeidsmiljø, teambygging – eller kurs som rettar seg mot aldri er mangel på tid, men på prioritering. stressmeistring i kvardagen. – Eg prioriterer tid til trening. Ikkje kvar dag, men gjerne sju timar i veka fordelt på fire dagar. NØKKELEN LIGG HOS KVAR ENKELT – Korleis trenar du? – Motivasjonskurs? – Eg trur på variert trening. Eg trenar mykje styrke på – Kursa skal motivere den enkelte til å gjere kvardagen treningssenter, spring ein god del, og så har eg mine faste betre. Kursa er retta mot heile bedrifter eller grupper av timar på Aktiv Trening, der eg instruerer i spinning og corebar, tilsette. I det heile alle som treng inspirasjon i dagleglivet, som er ei ergometrisk stong som du kan nytte når du trenar lyfte pågangsmotet. Vi har fokus på arbeidsgleda. Nøkkelen balanse, styrke, koordinasjon og kondis. ligg hos den enkelte, måten du ser verda på. Alle har ei kraft i seg til å utrette langt meir enn dei trur. Det gjeld å konsentrere Når det gjeld trening, er Maria krystallklar: Du oppnår lite om seg om den krafta og ikkje skulde på utanforliggande ting. Vi du ikkje tar i. lever i ein velferdsstat. Ofte kan det vere nyttig å få blikket – Ein sterk kropp er ein allsidig kropp. Men trening og fysisk opp for kor godt vi har det. aktivitet er ikkje det same. At du er fysisk aktiv, meiner eg }

www.imore.no 74 75

er sjølvsagt: gå ein tur, sykle på butikken. Men det er ikkje trening. Når du trenar, jobbar du meir mot eit mål, og då må du ut av komfortsona. Du må tøye deg, flytte grenser, ha det litt ubehageleg, tole å bli sliten. Men komfortsona er ikkje statisk, ho er avhengig av dagsforma. Du må berre kjenne etter kvar sona di er akkurat den dagen.

KJENNE AT DU LEVER – Kva er det viktigaste med treninga for deg? – Det er kicket; det å kjenne at eg lever. Treninga er som livet, der er motbakkar, men når du har slite deg opp bakken, så har du blitt sterkare. Eg bruker ofte døme frå treninga mi når eg held motivasjonskurs. Men du treng ikkje fokusere så mykje på målet, berre kose deg under vegs og vere til stades i det du gjer, lokkar Maria, som snakkar om å kommunisere med kroppen. Også dette harmonerer med livet elles: det er ikkje målet som er det viktigaste, men vegen til målet. – Du definerer målet, men målet definerer deg like mykje, opplevingane under vegs – som du tar med mot målet.

VAR DEN LATASTE OG SKULKA GYMTIMANE – Kva med kosthald; er du oppteken av det? – Kosthaldet er sjølvsagt viktig. Det er drivstoffet til kroppen. Mange trenar og trenar, men opplever lite framgang fordi dei ikkje ser på kva dei puttar i seg. Det gjeld å ta omsyn til heilskapen. Trening, kost og kvile. Der må det vere ein ”No ser eg fram til ferie og reising. balanse. Eg trur ikkje på diett. Du må syte for å få i deg nok av alt det du treng. Det vi et, er meir påverka av kultur enn av behov. Vi et kake fordi det er selskap, ikkje fordi vi har lyst på Eg elskar å reise mykje og skal mellom eller treng det. Sjølv et eg kake berre når eg har lyst, uansett kvar eg er. anna til Rhodos med familien i sommar” Maria har ikkje alltid vore slik. På skulen var ho kjend for å skulke gymtimane. Ho var den lataste. Det skulle du ikkje tru når du ser den veltrente, spenstige kroppen i aktivitet. oppleve mest mogleg før eg døyr. Oppleve, smake, nyte, sjå – Det er artig å kjenne på at eg har utvikla meg. Eg var nok Elles følgjer Maria opp borna; handball, turn og liknande. – før det er slutt. Livet er kort, og eg vil fylle det med innhald, ikkje nøgd med kroppen min. Eg måtte anten godta livet eg Men ho er klar på at borna hennar ikkje skal vere prega av leve her og no. levde, eller endre meg. Eg valde det siste. Ingen bør leve kvardagsstress. Dei skal kose seg med livet sitt. – Kva er det verste du veit? med slik misnøye. Du skal vere stolt av det du er, og gjere – Kva er ein god dag for deg? – Misunning! noko for å bli slik du ønskjer. – Når eg får byrje dagen med trening før eg dreg heimanfrå – Kva les du? om morgonen. På jobben gjennomfører eg eit kurs der – Eg har ikkje ro på meg til å lese bøker. Ho må i så fall vere Maria tok skeia i ei anna hand då ho var 17. Sidan har ho eg kjenner at eg har tent gløden hos deltakarane. Om lettlesen og ha stor skrift. Eg er rett og slett for rastlaus til å brukt kroppen mykje både i og utanfor komfortsona. ettermiddagen finn eg roa, nyt ein tur langs sjøen på Ulstein sitte i ro og lese. med hund og born, og så gjerne avslutte dagen med eit glas – Kva er du god til? LIVSNYTAR OG MATELSKAR vin eller to. Balanse! – Eg er god til det eg driv med no, å motivere menneske. Så – Kva gjer du i fritida elles? er eg flink til å vere meg sjølv, ekte. – Eg elskar å lage mat. Gjerne gourmetmat. Laurdagskveldane LIKAR Å REISE – Og dårleg til? likar eg å finne ei ny oppskrift, drikke vin, høyre radio og lage – Kva ser du fram til akkurat no? – Eg er utolmodig og rastlaus. Det er noko eg må jobbe med. mat. Så serverer eg til mannen min og meg – og kanskje til – No ser eg fram til ferie og reising. Eg likar å reise mykje. Eg – Har du eit godt råd til slutt? gjester. Eg likar alt som er nytt og spennande, sushi, sterk har nettopp vore i Barcelona, og skal til Göteborg. Så skal eg – Det må vere å ikkje vente på at ting skal skje, men ta regien mat, indisk eller indonesisk, ost i alle variantar. Ein dag skal til Rhodos med familien i sommar. Der er det varme, god mat sjølv, make things happen. Ta initiativet, gå i gang, kast deg eg ost-ete meg gjennom Frankrike, forsikrar ho, og legg til: og god vin, og så har eg alltid joggeskoa med. ut i det og jobb mot det du vil skal skje, insisterer Maria til – Eg er eigentleg ein livsnytar, men der må vere ein balanse. – Kva drøymer du om? slutt. iMÓRE ønskje henne og familien god tur til Rhodos. Alt kan ikkje vere godt heile tida. – I og med at eg miste mor mi nyleg, så er draumen min å få M

www.imore.no 76 Bredt spekter...

ENDELEG ISHAVSBYGD IGJEN

Selskapet Polargodt AS er i ferd med å gjere Tjørvåg til ei skikkeleg ishavsbygd igjen. I mai starta produksjonen av selskinn og spekk rett frå isen for fullt.

LED-skjermer LED-skilt

Arbeidsgjengen f.v. Geir Baade, Ingvald Nupen, Janne Helen Sande, Audun Apelseth, Arne B. Karlsen, Tore Lillerovde. Liggande: dagleg leiar Arnfinn Karlsen i Polargodt AS.

Fangstskuta Havsel la til kai, og på land stod 10 personar selskapet vårt har vi i fleire år arbeidd aktivt inn mot klare til å ta seg av selskinn og selspekk. Før jul vil lageret fiskeristyresmakter og forskingsmiljø i Norge, for i samarbeid vere fullt av lokalbrend polarolje. med desse å kunne skape ei næring som utnyttar ressursane - Eg anar ikkje kor lenge det er sidan vi det kom skuter rett optimalt. Arbeidet har resultert i fleire produkt, blant anna frå isen for å levere i Tjørvåg. Vi skal nokså langt tilbake i tid, den reine Polaroljen, som viser oppsiktsvekkjande resultat smilte dagleg leiar Arnfinn J.K. Karlsen i Polargodt. som kosttilskot for menneske med leddplager, fortel Karlsen. Glasstrykk Fototapet TRADISJON NØGD REIAR Polargodt AS er eit resultat av familien Klungsøyr Karlsen si Skipper og reiar Bjørne Kvernmo på fangstskuta Havsel var deltaking i arktiske farvatn. I 1898 drog første fangstskutene godt nøgd: – Vi leverer rundt 4200 skinn i Tjørvåg og får frå Møre på ekspedisjon til ishavet for å fangste på dei samtidig god avsetnad på selspekket, sa han. enorme ressursane i nordområda. Fire generasjonar seinare På land blir selskinna reinskorne, fresa, salta, vaska og tromla etablerte Karlsen Polargodt AS med tanke på å utnytte tørre. Etter kvart finn dei vegen til dei større oppkjøparane. ressursane i ishavet. - Tanken på å utvikle produkt basert på sel modnast hos skilt og dekor | utendørsreklame | skjermløsninger | montering meg gjennom fleire år som fangstmann i isen. Gjennom skilt og dekor | utendørsreklame | skjermløsninger | montering Reklameservice AS | 71 20 19 00 | www.reklameservice.no 71 20 19 00 | [email protected] | www.reklameservice.no 78 79

ARNE FÅR MOTIVASJON FRÅ HUNDEN

Arne Hans Høymer (23) frå Ulsteinvik har kvitta seg med 20 kg. Det er snart eit år sidan Arne med god hjelp frå hunden Beauty starta på livsstilsendringa som har gitt dei gode resultata.

Marius Ertesvåg

Bildet Arne la ut på Facebook.

Arne jobbar til dagleg jobbar som verkstadsleiar hos Sannto - Så det har ikkje berre vore ein dans på roser? AS/Dekk1 Ulsteinvik. Nyleg la han ut bilde av seg på Facebook. - Å gå ned i vekt har aldri vore ein dans på roser. Eg trur Han skreiv mellom anna: ”litt utruleg å tenke at dette her er nok dei fleste er einig med meg der. Den store takka skal same mannen”. Responsen har vore overveldande. Derfor gå til kjærasten min, Bettina, som har hjelpt meg gjennom har magasinet iMÓRE tatt ein prat med han: denne endringa. Utan ho hadde eg nok ikkje sett ut som den personen eg er i dag. - Den store endringa var kanskje då det kom til mat. Eg har alltid vore glad i mat, og det er eg framleis, men no tenkjer - Har du tips til andre som ynskjer å gå ned i vekt? eg meir på kva eg puttar i meg, og kor mykje. Eit sunnare - Kosthald. Det er viktigaste faktor for å miste vekt fortast kosthald har hjelpt ein god del. I tillegg fikk eg hund hausten mogleg. Å sette seg eit mål. Utan det kjem du ingen veg. 2012. Ein Border Collie med namnet Beauty. Cardio, tur og trening. Ingenting er betre enn å ta seg ein time eller to ute i naturen eller på treningssenteret. - Etter at eg fekk Beauty, har eg naturligvis brukt meir tid ute i naturen i staden for å sitte inne. I tillegg har eg kjøpt - Så det er viktig å kose seg med treninga å sjå gleda i det? medlemsskap på Aktiv Trening i Ulsteinvik. Det er viktig å vere - Utan tvil! Trur det må vere det beste med det! motivert, og eg har fått god støtte både frå vener og tidlegare arbeidskollegaer frå då eg jobba på IT-avdelinga til Rolls- Royce i Ulsteinvik.

- Kva er dei største utfordringane med å gå ned i vekt? - Dei største utfordringane er vel å ta seg sjølv i nakkeskinnet å hive seg ut døra. Så er det godt å ha gode vener som kan drage meg ut av sofaen!

- Har du hatt utskeiingar? - Eg skeiar vel ut i ny og ne. Som sagt er eg alt for glad i mat! Men det er også viktig å kunne kose seg med godt samvit. I selskap må ein ha kake og kaffi! Og så blir ein litt godtesjuk også. Men eg har hatt ein regel der ein kan ha ein eller to ”utskeiingsdagar” som ein kan kose seg på.

Arne på fjelltur saman med Beauty.

www.imore.no 80 81

Stamina HELSE VI GJER HAR OPNA BUTIKK FOR FOLK FLEST HEIMESYDDE KLE FRISKARE! * HMS-rådgiving * Bedriftshelseteneste * Helsesertifisering av sjøfolk, Du må gjerne stikke innom for ein kaffi og sjå kva vi har, seier dei to Herøy-kvinnene som flygarar og yrkesdykkarar nyleg har opna sin eigen butikk for heimesydde kle i Fosnavåg. Stamina Bedriftshelse (tidlegare Hjelp24) av Ragnhild Garshol og har 14 godt Arbeidet i bedriftshelsetenesta er er ei landsdekkande og offentlig godkjend kvalifiserte fagpersonar. Kontora er både individretta og systemretta mot bedrifts-helseteneste. bemanna dagleg. Avdelinga på Søre verksemda som organisasjon. Det er Sunnmøre har m.a. to heiltidstilsette viktig med god planlegging av tenestene Har opna nytt kontor i Herøy legar, som også er godkjende legar for i samarbeid med kunden, slik at Dekker heile Søre Sunnmøre helsesertifisering av sjøfolk, flygarar og leveransene er målretta etter gjeldande yrkesdykkarar. lovverk og behov. Stamina Bedriftshelse er lokalisert til Søre Sunnmøre gjennom Stamina Bedrift, Samarbeider mellom anna med: avdeling Søre Sunnmøre. Stamina vil vere • Aktiv Trening der kundane er, og har derfor også opna • Stamina Trening, Volda kontor på Mjølstadneset i Herøy. Stamina • Topp Trening, Ørsta har no kontor i Ørsta, Volda, Ulsteinvik og • IL Hødd Fotball Herøy. Alle dei sju kommunane i regionen • Nordvest Naprapatklinikk er kundar hos Stamina. Avdelinga på Søre Sunnmøre er leia Ulstein (Stålhaugen 10) og Herøy (Mjølstadneset, Sivabygget), tlf. 70008660 • Ørsta/Volda (Strandgata 4, Ørsta), tlf. 70049250

Treng du noko har vi 5500 byggeartiklar på lager

Makalaust held til i Igesundvegen 5, eller Stassabakken, butikken, kan du anten kjøpe av dei ferdigsydde modellane Coop Extra Bygg er ei lågpris byggevarekjede med stort utval av varer innanfor farge, varme, i Fosnavåg. Hege Sørdal og Carmen Salvatierra står bak som heng utstilte, eller du kan bestemme stoff, fargar og jarnvare, innreiing, interiør, hage og trelast/byggevarer. Vi tilbyr våre kundar dei beste tiltaket. Dei har valt å ha ope tysdag og torsdag frå klokka mønster sjølv – og så syr damene i Makalaust det du bestiller. opningstidene, gode parkeringsmoglegheiter og ein enkel stad og handle til låge prisar. 11–13. Men legg til: - Vi er her ofte elles, så stikk gjerne innom! Ein barneklebutikk på Grünerløkka i Oslo har gjort ei stor bestilling hos dei to sydamene, men det er likevel ei vare av Dei to kvinnene voks opp som naboar i Fosnavåg, men kvar sort. Opningstider det gjekk mange år før nokon av dei tenkte i retning av ein - Det er kjekt å få lov til å vere kreative. Det er makelause, Kvardagar 07:30 - 19:00 symaskin. Det har det blitt ei endring på dei siste åra. No unike klesplagg som blir sydde, og no er nokre altså på veg ut har dei alt produsert eit utval heimesydde kle. Om du går i i verda, smiler Hege Sørdal og Carmen Salvatierra. Laurdagar 09:00 - 16:00

www.imore.no 82 83

VOLDA FILMTEATER ØRSTA KOMMUNALE KINO SJØBORG KINO HERØY KINO*

265 sitjeplassar 253 sitjeplassar til kino 119 sitjeplassar 492 + 91 sitjeplassar i to salar

11 framsyningar i veka Om lag 12 framsyningar pr veke Minimum to framsyningar kvar dag Om lag 15 framsyningar pr veke (tirsdag – søndag)

437 framsyningar pr år 611 framsyningar i 2012 720 framsyningar pr år Planlagt 750 framsyningar i året

Digitalisert, Digitalisert, Digitalisert, Digitalisert, 100 000 moglegheit for 3D framsyning moglegheit for 3D framsyning moglegheit for 3D framsyning moglegheit for 3D framsyning Publikum pr år: 18 000 Publikum pr år: 21 000 Publikum pr år: 30 000 Publikum pr år: 30 000* SIT I GODSTOLEN OG * Nye kinoane opnar hausten 2014

EIN EFFEKTIV KANAL VI LAGAR FILM FOR DEG Kino er ein effektiv marknadsføringskanal. Her får du Vi lagar film for deg og gjer draumen din verkeleg. SER DI REKLAME stort format, levande bilde og prima lyd – og dessutan Fortel oss om idéen eller filmdraumen din, og så utfører stor merksemd frå eit positivt og aktivt publikum. filmskaparane våre resten: Vi produserer reklame eller Kinoreklamen er kostnadseffektiv og fleksibe. Du kan til bedriftspresentasjon med film, 3D og animasjon – i døme tilpasse filmen til kampanjeperioden din og sikte tillegg til film basert på eige materiell. Lys, kamera og mot både merkevarebygging og salsutløysane reklame. action; raskt, effektivt og rimeleg. PÅ KINOANE EI ATTRAKTIV MÅLGRUPPE TA KONTAKT FOR INFORMASJON OG TILBOD: Kinopublikum er ei attraktiv målgruppe. I salen finn du ungdom, foreldre med born, men også eldre. Kinofolket er ungdommelege, ressurssterke, aktive, kulturinteresserte og trendy. EINAR EKROLL FANTASTISKE FORDELAR SAL OG MARKNAD Kinoreklame er «grøn» reklame. Samtidig støttar 909 45 565 du kulturlivet, noko som gir positive synergiar for [email protected] avsendaren. Vi hjelper deg slik at du på ein elegant og overtydande måte tar eigarskap til kinosalen. Du nyt godt ÅGE GRIMSTAD av fri musikk, og publikum spreier bodskapen din vidare. DAGLEG LEIAR Den kinoreklamen vi lagar for deg, høver også godt som 453 93 635 nettsidereklame, på Facebook eller YouTube. [email protected]

Fantastiske Osberget har ansvaret for reklame på fleire lokale kinoar: Fosnavåg, Ørsta, Volda og Sjøborg, Ulsteinvik. Vi gjer kinoreklamen til ein del av filmopplevinga. Vi ser no at fleire lokale bedrifter nyttar kinoen som profileringskanal. Det kan dreie seg om direkte sal, rekruttering eller omdømmebygging. Reklame - er best på kino

www.imore.no