21 MEI, 2013 MREMA 1.Pmd
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
21 MEI, 2013 BUNGE LA TANZANIA ________________ MAJADILIANO YA BUNGE ___________________ MKUTANO WA KUMI NA MOJA Kikao cha Thelathini – Tarehe 21 Mei, 2013 (Mkutano Ulianza Saa 3.00 Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua SPIKA: Waheshimiwa tukae. Katibu tuendelee? HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati ifuatayo iliwasilishwa Mezani na:- NAIBU WAZIRI WA NISHATI NA MADINI (MHE. STEPHEN J. MASELLE): Randama za Makadirio ya Wizara ya Nishati na Madini kwa Mwaka wa Fedha 2013/2014. 1 21 MEI, 2013 MASWALI NA MAJIBU Na. 243 Upotevu wa Fedha Kwenye Halmashauri Nchini MHE. RAMADHAN HAJI SALEH aliuliza:- Kumekuwa na upotevu wa fedha nyingi katika Halmashauri nyingi nchini, hali ambayo imesababisha miradi mingi isiweze kutekelezwa. Je, Serikali, imechukua hatua gani dhidi ya Watendaji wanaobainika kuhusika na wizi huo? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI) alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Ramadhan Haji Saleh, Mbunge wa Bumbwini, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, nakubaliana na Mheshimiwa Mbunge, kuwa, kumekuwepo na matuimizi mabaya ya fedha katika baadhi ya Mamlaka za Serikali za Mitaa Nchini. Katika kukabuliana na hali hiyo Serikali, imechukua hatua mbalimbali za kuboresdha mfumo wa udhibiti wa fedha na kuwachukulia hatua watumishi wanaobainika kuhusika na ubadhirifu huo. Mheshimiwa Spika, hatua mbalimbali zimekuwa zikichukuliwa dhidi ya watumishi, zikiwemo kufikishwa katika vyombo vya dola, kuvuliwa madaraka, kushushiwa mishahara na kufukuzwa kazi. Kwa kipindi cha mwaka 2006 mpaka 2012 Wakurugenzi 24 walivuliwa madaraka, Wakurugenzi 24 mchakato wa hatua za nidhamu upo katika hatua mbalimbali, Mkurugenzi mmoja alishushiwa mshahara na Wakurugenzi 8 wamefikishwa Mahakamani kujibu tuhuma zinazowakabili. 2 21 MEI, 2013 Aidha, watumishi wengine 1,452 walichukuliwa hatua kutokana na kukiuka Kanuni na Taratibu za Utumishi wa Umma. Mheshimiwa Spika, katika kuimarisha mifumo ya usimamizi wa fedha Serikali, imefanya yafuatayo; kuanzisha Kanuni za Tozo za Adhabu ya Mwaka 2010, kubadili Muundo wa Wakaguzi wa Ndani wa Halmashauri ambapo sasa wanaripoti kwa Mkaguzi Mkuu wa Ndani wa Serikali, kuanzishwa kwa Matumizi ya Viwango vya Kimataifa katika Uandaaji na Utunzaji wa Hesabu za Mwisho za Matumizi ya Mfumo Fungamanishi wa Usimamizi wa Fedha (EPICOR) ambao unakusudiwa kudhibiti matumizi ya fedha katika Halmashauri pamoja na kupunguza akaunti za Halmashauri kutoka 33 hadi 6. Aidha, msisitizo unatolewa hivi sasa na Serikali, katika ngazi ya ukaguzi, ambayo ni kuangalia thamani halisi ya fedha za Serikali, zinazotumika katika kutekeleza miradi mbalimbali katika Halmashauri. Mheshimiwa Spika, hatua hizi ziomesaidia kuboresha matumizi ya fedha katika Halmashauri, kama ilivyodhihirishwa na Taarifa ya Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali, kwa mwaka 2011/2012 ambapo Hati Safi zimeongezeka kutoka 72 za mwaka 2010/2011 kwa Mwaka hadi 104, Hati zisizoridhisha kupungua kutoka 5 za mwaka 2010/2011 hadi 0 na Hati Mbaya 1 katika Mwaka wa Fedha 2011/2012. Mheshimiwa Spika, naomba kutoa rai kwa Waheshimiwa Wabunge wote, kuendelea kushirikiana na Madiwani, kuhakikisha kuwa fedha na mali nyingine za umma katika Halmashauri zinatumiwa kama inavyopasa. Jukumu la kuhakikisha kuwa mifumo ya udhibiti iliyopo inafanya kazi ipasavyo, sio la Serikali peke yake, bali pia ni la wenye Halmashauri ambao ni wananchi wanaowakilishwa na Waheshimiwa Wabunge na Madiwani. (Makofi) MHE. RAMADHAN HAJI SALEH: Mheshimiwa Spika, ahsante sana. nina swali moja tu la nyongeza. 3 21 MEI, 2013 Mheshimiwa Spika, kwa kuwa, adhabu ya baadhi ya watumishi hao imekuwa ni uhamisho. Je, Serikali, ni lini itatoa adhabu kali pamoja na kufilisiwa mali zao? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Ramadhan Haji Saleh, Mbunge wa Bumbwini, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, hatua tulizochukua ni nyingi nimeeleza hapa, lakini hii Sheria ya Uhujumu wa Uchumi, Sheria ya Mwaka wa 1984, Namba 13, inazungumza kule ndani. Inakwenda, ukimpeleka Mahakamani, ikithibitika kwamba, amechukua mali ya umma, ameitumia vibaya ni pamoja na ku-confiscate kwa maana ya kuchukua mali yake yote ile kwa hiyo, ni suala la Mahakama hapa ndilo ambalo Mahakama ikishaamua hivyo tutafanya hivyo. MHE. DIANA M. CHILOLO: Mheshimiwa Spika, asante sana kwa kuniona. Kwa kuwa, ubadhirifu wa fedha kwenye Halmashauri ni mwingi. Na kwa kuwa, ubadhirifu huu Waheshimiwa Madiwani, huchelewa kuufahamu kutokana na kutokuwa na elimu yakutosha kuhusu mambo ya fedha. Je, Serikali, itakuwa tayari kuongeza Semina mbalimbali kwa Waheshimiwa Madiwani, ili wapate elimu yakutosha na waweze kuugundua ubadhirifu huu mapema kuliko wanavyosubiri mpaka ukaguzi wa CAG ufanyike? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Diana Chilolo, Mbunge wa Viti Maalum, Singida, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, hili hata juzi tulipokutana katika Association of Local Authorities of Tanzania (ALAT), limesisitizwa sana hili analolisema Mheshimiwa Mbunge, Chilolo. Tunachoweza kusema tu hapa ni kwamba, tumefanya Semina nchi nzima na tumehakikisha kwamba, 4 21 MEI, 2013 Madiwani wetu wanajua jambo hili, lakini kama mmesikia katika jibu nililolitoa hapa, utaratibu umebadilika. Sasahivi tumeingiza Internal Auditor, ambaye hawajibiki kwa Mkurugenzi Mtendaji wa Halmashauri, anawajibika kwa Internal Auditor yule wa Taifa; hilo moja. Mheshimiwa Spika, lakini kila baada ya mkiezi 3 Halmashauri lazima isomewe Taarifa ya Mapato na Matumizi, ikiwepo pia Taarifa ya Mkaguzi wa Ndani. Kitu hiki ndicho kitakachowafanya Madiwani wajue kwamba, kuna kitu kimetokea, lakini tunapokea mawazo yake na maoni yake yatasaidia. (Makofi) MHE. CECILIA D. PARESO: Mheshimiwa Spika, mfumo mpya wa EPICOR unaotumika katika Halmashauri zetu umekuwa na changamoto nyingi kwa Watendaji. Je, Wizara imewaandaaje Watendaji wa Halmashauri, ili kuweza kuendana na huo Mfumo? SPIKA: Changamoto, maana yake? Hawaelewi, au? MHE. CECILIA D. PARESSO: Mheshimiwa Spika, wengine hawaelewi na hawana ujuzi kwa sababu pia ni mfumo mpya. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kutoa ufafanuzi kwa Mheshimiwa Paresso:- Mheshimiwa Spika, mfumo wa EPICOR, ambao unasimamiwa na TAMISEMI katika kila Halmashauri, tumetoa mafunzo kwa watumishi ambao wanautumia. Na Makao Makuu pia, tunao Wataalam ambao wanazifuatilia Halmashauri zote na wenyewe wanapopata tatizo lolote, wanapiga simu na wanapewa msaada kwenye simu na inaposhindikana huwa tunawatembelea. Changamoto kubwa ambayo tunaiona ni baadhi ya Halmashauri, kutokutaka kutumia mfumo wa EPICOR kwa sababu, kwa kiasi kikubwa unawabana. (Makofi) 5 21 MEI, 2013 Na. 244 Uhitaji wa Walimu wa Shule za Msingi MHE. PINDI H. CHANA aliuliza:- Shule za Msingi za Ludewa, Makete, Masasi, Manda, Kilando, Ibumi, Kipagalo na Mfumbi, Ikuwo, zinahitaji kubwa la kupelekewa Walimu:- Je, ni lini Shule hizo zitapelekewa Walimu wa kutosha? Mheshimiwa Spika, kabla swali langu halijajibiwa, kuna marekebisho kidogo. Kuna majina ya Kata, sasa kuna Kata zimechanganywa. Swali linasema Shule za Msingi za Ludewa, Makete, Manda, Kilondo, Ibumi, Kipagalo na Mfumbi, Ikuwo. Baada ya neno Mfumbi kuna Koma, Ikuwo; hizi ni Kata 2 tofauti, zina hitaji kubwa la kupelekewa Walimu. Mhweshimiwa Spika, baada ya marekebisho hayo, sasa naomba swali langu Namba 244, lipatiwe majibu. NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU) alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Pindi Hazara Chana, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, Serikali, imeendelea kuwaajiri na kuwapanga Walimu Wapya katika Shule za Msingi na Sekondari, kila mwaka kadiri wanavyohitimu, uwezo wa Serikali na kulingana na uwiano wa mahitaji ya Walimu katika Halmashauri zetu. Hadi mwezi Disemba, 2012 katika Shule za Msingi walikuwemo Walimu 171,986 na katika Shule za Sekondari, walikuwemo Walimu 51,469. Hadi Aprili 30, tulipofanya ajira ya mwisho mwaka 2013, Serikali, imeajiri Walimu 27,585 wakiwemo wa Shule za Msingi 13,568 na wa Shule za Sekondari 14,017. 6 21 MEI, 2013 Mheshimiwa Spika, Halmashauri ya Wilaya ya Ludewa, ilipangiwa Walimu wa Shule za Msingi 42 na wa Shule za Sekondari 99. Shule ya Msingi Ibumi, ilipangiwa Walimu 2 na sasa inao Walimu 6 na Manda Mwalimu 1 na sasa inao Walimu 10. Katika Halmashauri ya Wilaya ya Makete, Shule ya Msingi Ikuwo, ilipangiwa Walimu 2 na sasa inao Walimu 6. Shule ya Msingi Makete ilipangiwa Mwalimu 1 na sasa inao Walimu 20, wakati Shule ya Sekondari Kipagalo, ilipangiwa Walimu wapya 3 na sasa inao jumla ya Walimu 9. Shule ya Msingi Ludewa Mjini yenye Walimu 16, Ludewa Kijijini yenye Walimu 11 na Shule ya Msingi Mfumbi (Makete) yenye Walimu 10, hazikupangiwa Walimu kutokana na uwiano wa mahitaji ikilinganishwa na shule nyingine. Mheshimiwa Spika, mkakati wa Serikali, ni kuendelea kuajiri Walimu kadiri wanavyohitimu na kufaulu kwao na kuwapanga ili kuhakikisha shule zinakuwa na walimu wa kutosha. Aidha, ili kuwa na uwiano sawa katika shule zetu, Wakurugenzi wa Halmashauri nchini wameagizwa kuwapanga Walimu wapya katika maeneo ya pembezoni yenye upungufu wa Walimu na kusawazisha ikama, ili kuondokana na