Download Scans

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Download Scans DWHIANS I1OL~I[CI<E THORBECKE THORBECKE DOOR D. HANS ,,In iedere periode der wereldgeschiedenis is de Groote Man de redder van zijn tijd geweest, de bliksemstraal, zonder welken de brandstof nooit zou zijn ontbrand . De wereldgeschiedenis is de levensbeschrijving van Groote Manners ." (Carlyle.) MCMXXXII 'S-GRAVENHAGE N.V. H. P. LEOPOLD'S UI'TGEVERS-MI J . INHOUD Blz. INLEIDEND WOORD I. JEUGD (1798-1822) 1 Wandeling buiten Zwolle, i . Geboorte, 2. Toestand der Repu- bliek, 2, - Het geslacht Thorbecke, 4 . - Omstandigheden in het ouderlijk huffs, 5. - Latijnsche school en oratie over Christiaan Gott- lieb Heine, 6. - Studie in Amsterdam ; D. J, van Lennep, 6. - Studie in Leiden, 7. - Drie bekroonde geschriften, 7. - Groen van Prinsterer, 7. Promotie in de letteren, 7. - Reisbeurs voor Duitschland, 8. Kemper en Falck, 8. - Bedankbrief van Thorbecke, g . - Twee jaar in Duitschland, g. - von Platen, von Schelling en Tieck, ii . Eerste verliefdheid, 12 . - Terug naar Holland, 13. II. POSITIE IN DUITSCHLAND (1822 1824) 14 Mislukt professoraat in Leiden, 14 . - Verkoeling tusschen Thorbecke en Kemper, z6, - Brief van Thorbecke over zijn terugkeer naar Duitschland, i6 . - Afgewezen professoraat in Giessen, i8. - Privaat- docent in Giessen en Gottingen, i8 . - Invloed van von Savigny en Eichhorn,19. - De historische school, 19, 20, 21, 23. - Eerste geschrift van Thorbecke, 20 . - Thorbecke en Krause, 21. - Godsdienstzin, 21 . Stemmen over het eerste geschrift, 21 . - Duitsche geleerden over Thorbecke, 23. - Terugkeer naar Nederland, 24. - Nieuw geschrift, 25. Benoeming tot buitengewoon hoogleeraar to Gent, 26. III. PROFESSOR IN GENT (1825-1830) 27 Professor Thorbecke, 27. - Brief aan zijn ouders, 27 . Eerste oratie, , 28. - Werkzaamheid to Gent, 29. - Zijn uiterlijk, 29. Goede jaren, 30. - Geen gewoon hoogleeraar, 30. - Twee nieuwe geschriften : over hooger en lager onderwijs, 31. - Voor vrijheid van onderwijs, 32. - Tegen de Regeering, 32. - Fredericq daarover, 32. Prijsvraag voor een Geschiedenis van Nederland, 33 . - Weer twee geschriften : over de scheiding, 33 . - Tegen de scheiding, 34. De onlusten, 35, - Brieven naar Zwolle over zijn lotgevallen, 35• Vertrek naar Noord-Nederland, 36. - Was Thorbecke in dezen tijd liberaal?, 37. - Groen van Prinsterer, 37, 42. - De brieven aan Groen, 38, - Instemming en verschil, 39. - Volkssouvereiniteit, 40. Groen er over, 40. - Staat en godsdienst, 40. - Thorbecke als zoon, 43, - Gevoelsmensch, 43. - Aankomst in Leiden, 44. IV. PROFESSOR IN LEIDEN (1831-1849) 45 Luister voor Leiden, 45. - Buitengewoon hoogleeraar, 45. Eere- promotie in de rechten, 45. - Gewoon hoogleeraar, 45. - Dood van vader en moeder, 45, - Huwelijk met Adelheid Solger, 46. - Oordeel over haar, 47. - Gelukkige tijd, 47. - Zijn colleges, 48. - College over de Grondwet, 48. - Zijn figuur, 49. - Thorbecke als docent, 49. Oordeelvellingen, 49. - Publicaties over Jan de Witt e.a., 5o. Journal de la Haye, 5o . - Polemiek met Groen over kerkelijk staats- V Blz. regt (brochures), 52. De maatregelen tegen de afgescheidenen, 53 . Geschrift over Europa, 54. - Verhouding tot zijn leerlingen, 55 . -- Thorbecke thuis, 56 . - Middelpunt van strijd, 57. Pro- en anti- Thorbecke, 57 . V. DE AANTEEKENING (1839 en 1841) 59 Toestand des lands, 59. - Thorbecke daarover, 6o. Oordeel over Napoleon, 6o. - Oordeel over Willem I, 6i . - Geen volksvertegen- woordiging, 61 . - Wensch naar Grondwetsherziening, 62 . - Com- missie, 62 . - Het schot : Thorbecke's Boek, 63. - Inhoud der Aan- teekening, 64. - De komende staatsman, 65 . - De Proeve, 65. - Nieuw plan tot staatsinrichting, 65 . - Allerlei noodige hervormin- gen, 66. - Ministerieele verantwoordelijkheid, 66 . - Geen rechtstreek- sche verkiezing, 66 . - Geen ontbindbaarheid, 67 . - Liberaal of conser- vatief?, 67. - Indruk door het Boek, 68 . - Thorbecke middelpunt des yolks, 68. - Den Haag geschrokken, 69. VI. JAREN VAN STRIJD (1840-1847) 70 1840, 70. - In de Dubbele Kamer, 70. - Ontwerpen tot herziening, 70 . Niet ver genoeg, 70. - Parlementaire situatie, 71 . - Liberalen en conservatieven, 71. - Groen als eenzaam antirevolutionnair ; Da Costa, 72 . - Katholieke beweging, 73. - Katholieke liberalen, 73. - Strijd in de Dubbele Kamer, 74 . - Thorbecke tegen de herziening, 74. „Nationals teleurstelling", 74.- Zwenking van Thorbecke?, 75 . Ontwikkeling van zijn denkbeelden, 75. - De nieuwe Staat, 76 . Inhoud der revisie van 1840, 78. - Niet herkozen, 79. - van der Duyn van Maasdam, 79 . - Thorbecke als rector, 79. - Meer en meer middelpunt en leider, 8o. - Stemmen om revisie, 8o . - Weer in de Kamer, 81 . - De negenmannen en hun voorstel, 81 . - Voor recht- streeksche verkiezing en ontbinding, 82. - Verdediging van Thorbecke, 83. - Ver~rping, 84. - De evolutie van Thorbecke, 84. - Regeering tegen voor antlers, 85. - Weer niet herkozen, 86 . - Rapport van van der Heim tegen Thorbecke, 86 . - Nieuwe colleges, 87. - Raadslid in Leiden, 8g . - Het Huiszittenhuis, 8g. - Stemmen tegen begrootin- gen, 8g. - Aankondiging der herziening, go . van Hall neemt ontslag, go. - Beperkte strekking, go. VII. HET REVOLUTIEJAAR (1848) 92 Revolutie in Frankrijk, g2. - Persoonlijke stag van den Koning, g2 . - Uitgebreide herziening, 92 . - Is de Koning liberaal geworden?, 93 . Uitlatingen van den Koning, 93 . - Herinneringen van Bored, 94. - Boodschap aan de Kamer, 97 . - Ontslag der Regeering, g8. - Luzac geroepen, g8. - Thorbecke aanvoerder, gg. - Volksdemonstraties, gg. Luzac bedankt, 100 . - Donkey Curtius aangewezen, 100. - Staats- commissie, 101 . - Thorbecke president, 102 . - Dagverhaal, 101 . Thorbecke Minister?, 102. - Kabinet der Staatscommissie, 102. - Schimmelpenninck, 102. - Tegen Thorbecke, 103 . - Onderhandelin- gen,103 . - Thorbecke en Storm gepasseerd, 104 . - Kabinet-Schimmel- penninck, 104. - Waarom tegen Thorbecke?, 105. - Rapport, 108. - Rechtstreeksche verkiezing, log. - Ontbindbaarheid, log. - Da Costa, 109. - Oppositie, ook van Groen, 110. - Het kabinet verdeeld, no. De B ij d r a g e van Thorbecke, 111 . - Aanneming door de Kamers, 112 . - Thorbecke overwinnaar, 113 . - Inhoud Grondwet, 113. - De koloniale politick, 114 . - van Hogendorp, 115 . - Engelsch of Duitsch stelsel?, 115. - Duitsche vorm, 117 . - Parlementaire regeering, 116. - Koninklijke ministeries, 116 . - Minister-president, 117. - Positie der Kroon, 118. Oordeel van Struycken, de Beaufort, Schaepman, 118, 119. - Algemeen kiesrecht, 121 . - Scheiding van Kerk en Staat ; Vrijheid voor de Kerk, 121 . Commentaren op de Grondwet, 122 . VI Blz. VIII. INTERMEZZO (1849) . 123 Kamerlid, 123 . - Gepasseerd voor minister, 123 . Kabinet-Donkey Curtius, 124. - Thorbecke-loosheid, 124 . - Zwakte van het kabinet, 124. - Rengers en Groen daarover, 124 . - Bijna Kamervoorzitter, I24. Tegen het kabinet, 125. - Adres van Antwoord, 125. - Voorstel- Thorbecke aangenomen, 126 . - Willem II sterft, 126. - Nederlagen van ministers, 126. - De laatste maanden van het kabinet, 127 . De genadeslag van Thorbecke, 126 . - Opnieuw gepasseerd, 128 . Licht en Donkey, 128 . - Verhouding Willem III en Thorbecke, 128 . Vijand der Kroon?, 128. - Kabinetsopdracht aan Thorbecke en Rosenthal, 129. - Intriges tegen Thorbecke, 130 . - van Hall, Boredl en Lightevelt, 131 . - De Koning vraagt een programme, 131, 132 . Nederleggen van de opdracht, 131 . - Mislukken van de intrige, 132 . Nieuwe opdracht, 132. - Potgieter over Thorbecke, 133. - Ontslag als Kamerlid, 133. - Ontslag als hoogleeraar, 133 . Zijn familie, 134. In het Torentje, 135 . IX. HET GROOTE MINISTERIE 136 Parlementaire loopbaan, 136. - Zijn kabinetten en mandaten, 136. Groen over Thorbecke, 136 . - Samenstelling, 137. - Thorbecke over de task van zijn kabinet, 137 . - „Wacht op onze daden", 138. Ziekte, 138 . - Organieke wetten, 138. - Andere wetten, 139. - Ver- kiezingen, 139. - Voor of tegen Thorbecke, 139. - Aanspraken der katholieken, 139 . - Het buitenland over Thorbecke, 140 . - Ontslag van gouverneurs, 140 . - Strijd met Groen over het kiesrecht, 141 . Geen Onderwijswet, 141 . - De onderwijsstrijd, 141 . - Onderwijs- vrijheid, 143. - School en godsdienst, 144. - Sneuvelende ministers, 145. - Reis door Gelderland, Brabant, Zeeland, 145 . - Aprilbeweging, 146. - Voorbereiding, 146. - Herstel der hierarchic, 146 . - van Sonsbeeck, 147. - Het land tegen Thorbecke, 147. - „Vert~ der", 147 . Pamfletten tegen hem, 147. - Groen oordeelt rechtvaardig, 148. De Synode ook, 149. - Adres aan den Koning, 149. - Advies van Thorbecke, 149. - De Koning passeert het, 149. - Ontslagaanvrage van het kabinet, 150. - Houding van Willem III, 151. - van Hall formateur, 151 . - Was Thorbecke gewaarschuwd door het Vaticaan?, 152. - Houding van van Sonsbeeck,153. - Fouten, 153. „Geestelijke onbaatzuchtigheid", 154. Thorbecke's figuur, 154. De staatsman thuis, 155 . X. KAMERLID ; TOCH PREMIER (1853 1862) 156 Zijn positie na de Aprilbeweging, 156 . - Katholieke dankbaarheid, 156. - Schaepmans oordeel, 156 . - De verkiezingen, 157 . - Liberale nederlagen, 157 . - Thorbecke voor Maastricht in de Kamer, 157. De beweging zakt in elkaar, 157 . - Thorbecke's oordeel over de Aprilbeweging, 157. - Regeerkracht geweken, 158 . - Thorbecke de aangewezene, 158. - Blok daarover, 159. - Groen en het minister- schap, 159 . - Thorbecke hoofd der oppositie, 160. - Accijnsvoorstel- len van Thorbecke, 160. „Gewrocht der duisternis",16o. - Onderwijs- wet en Dagbladzegel, 160 . - Interpellatie-spoorwegpolitiek ; Motie- Thorbecke, 161 . - Amendement-Thorbecke, 160, 16I . - Ontslag van kabinetten, 161 . - Thorbecke's rede tegen van Hall, I6I,
Recommended publications
  • Het Haagse Grondwetpad Het Haagse Grondwetpad Den Haag Is Bekend Als De Stad Waar De Regering Het Haagse Grondwetpad En Het Parlement Zetelen
    Het Haagse Grondwetpad Het Haagse Grondwetpad Den Haag is bekend als de stad waar de regering Het Haagse Grondwetpad en het parlement zetelen. Hier hebben alle departemen ten hun hoofdkantoor. De koningin Een wandeling door de heeft in Den Haag haar werkpaleis. De residentie heeft een prominente plek in parlementaire geschiedenis van de Grondwet tradities als Prinsjes dag. In Den Haag zetelt de hoogste rechterlijke macht van Nederland. in het centrum van Den Haag Den Haag is kortom het centrum van onze parlementaire democratie. Maar hoe zichtbaar is dit? De hedendaagse sporen van de verwevenheid van Den Haag met onze constitutie zijn duidelijk zichtbare bakens. Denk aan de torens van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de gebouwen van de Eerste en Tweede Kamer. Maar hoe duidelijk is de rol die deze gebouwen hebben in onze constitutionele democratie? Den Haag kent bovendien een lange geschiedenis als centrum van het staatsbestel. Die geschiedenis is op vele plekken in Den Haag terug te zien, maar waar? Om een antwoord te geven op deze vragen, heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het Haagse Grondwetpad ontwikkeld. In deze wandeling van ongeveer één uur zijn die plekken opgenomen, die verband houden met artikelen uit de Grondwet. De Grondwet bevat de spelregels van ons politieke stelsel. Zo wordt Den Haag als centrum van de Nederlandse constitutie ineens een stuk zichtbaarder! Het Haagse Grondwetpad leidt u langs een aantal constitutioneel relevante plekken in Den Haag. Per plek vindt u een beschrijving wat de relatie is. Instituut voor Publiek en Politiek ISBN 978 90 6473 434 2 Na omzetten lijndikte van 2 punten aanhouden voor alle wegen nassaulaan 29 alexanderstraat javastraat 28 koninginnegracht haagse boshaagse Het Haagse Grondwetpad sophialaan Verder bezuidenhoutseweg Den Haag in 1 Hofplaats 2 Tweede Kamer 5 Ministerie van 3 Plein dr.
    [Show full text]
  • Perfecting Parliament 427 Table 15: Major Constitutional Developments in the History of the Netherlands
    Perfecting Parliament Table 15: Major Constitutional Developments in the History of the Netherlands Year Constitutional or Political Event Roman empire reaches southern edge of the Rhine. In what came to be called the Netherlands, a 58 BC series of fortress cities and trading posts were established, many of which remain today. 1450 States General created for most of the Netherlands by the Burgundy provinces. Mary’s letter of preference grants the States General the right to veto taxes and meet as they wish, 1477 i.e., without being called by a king or queen. The Union of Utrecht formalizes the alliance of Protestant provincial governments and provides 1579 constitutional foundations for collective decisions by the Seven United Provinces. Provinces have 1581 the right to appoint their own stadhouders, and a different stadhouder is appointed in the north than in the south, although both are from the House of Orange. 165072 First stadhouder-less period in Holland and several other southern provinces. 167202 Office of stadhouder reestablished, Willem III takes office and drives the French out. Second stadhouder-less period: after Willem III’s death in 1702, no stadhouder is appointed in the 170247 south. Office of stadhouder reestablished. Willem IV is from the Friesland line of the House of Orange 1747 and becomes the first stadhouder for all of the Netherlands. Willem IV drives the French out. 1793 The French declare war on stadhouder Willem V, who flees to England in 1795 Batavian constitution adopted with a unicameral parliament elected under broad suffrage. The con- 1798– stitution provides for freedom of press and association, freedom of religion, independence of 1801 judges, and separation of church and state.
    [Show full text]
  • 'Vel 2. 5 Tweede Kamer
    'Vel 2. 5 Tweede Kamer. 2DE ZITTING. — 20 NOVEMBER. Onderzoek van geloofsbrieven. De tijdelijke Voorzitter deelt mede dat zijn ingekomen twee bezwaarschriften , betreffende de plaats gehad hebbende verkie- zingon , als van : P. N. Puts en andereu, betrekkelijk do verkiezing in het dis- trict Roermond; van Russel. betrekkelijk de verkiezing in het kiesdistrict Maastricht. Deze stukken zijn in handen gesteld van de beide Commissien tot onderzoek der geloofsbrieven. De Commissien, in wier handen zijn gesteld de geloofsbrieven van de nieuw benoemde leden der Eamer, brengen daaromtrent 2ste ZITTING. verslagen uit. De heer van Eek, lid der eerste Commissie: In handen van deze Commissie zijn gesteld de geloofsbrieven van de volgende heeren, gekozen in de hoofdkiesdistricten achter hunnen naam vermeld: Geert Reinders, te Zuidhorn; dr. Rembertus Westerhoff, te Appingadam; Jan Freerks Zylker , te Appingadam ; dr. Willem Joseph Andries Jonckbloet, te Winschoten; mr. Louis graaf van ZITTING VAN DINGSDAG 20 NOVEMBER Heiden Reinestein , te Assen ; mr. Johan Rudolph Thorbecke, te Assen; Jan Earel Hendrik de Roo van Alderwerelt. te Leeuwarden; Sybrand Hingst, te Leeuwarden; mr. Schelte (GEOPEND TEN 1 URE.) Wybenga , te Sneek ; Antony Moens , te Sneek ; jhr. mr. Sybrand Willem Hendrik Adriaan van Beyma thoe Eingma.te Dokkum ; mr. Philippus van Blom , te Dokkum ; jhr. Carel Marius Storm van 's Gravesande, te Steenwijk; Thomas Jean Stieltjes, te Zwolle; mr Albertus van Naamen van Eemnes, te Zwolle; mr. Gijs- bertus Martinus van der Linden, te Almelo; mr. Petrus Abraham Samuel van Limburg Brouwer, te Almelo; mr. Gerhard Duin- bar, te Deventer; mr. Albertus van Delden, te Deventer ; jhr. mr. Hendrik Anthon ridder van Rappard, te Zutphen ; mr.
    [Show full text]
  • University of Florida Thesis Or Dissertation Formatting
    PATHS TO SUCCESS, PATHS TO FAILURE: HISTORICAL TRAJECTORIES TO DEMOCRATIC STABILITY By ADAM BILINSKI A DISSERTATION PRESENTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF THE UNIVERSITY OF FLORIDA IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY UNIVERSITY OF FLORIDA 2015 1 © 2015 Adam Bilinski 2 ACKNOWLEDGMENTS Throughout the work on this project, I received enormous help from a number of people. The indispensable assistance was provided by my advisor Michael Bernhard, who encouraged me to work on the project since I arrived at the University of Florida. He gave me valuable and timely feedback, and his wide knowledge of the European political history and research methods proved irreplaceable in this regard. He is otherwise a warm, humble and an understanding person, a scholar who does not mind and even appreciates when a graduate student is critical toward his own ideas, which is a feature whose value cannot be overestimated. I received also valuable assistance from members of my dissertation committee: Benjamin Smith, Leonardo A. Villalon, Beth Rosenson and Chris Gibson. In particular, Ben Smith taught me in an accessible way about the foundational works in Political Science, which served as an inspiration to write this dissertation, while Chris Gibson offered very useful feedback on quantitative research methods. In addition, I received enormous help from two scholars at the University of Chicago, where this research project passed through an adolescent stage. Dan Slater, my advisor, and Alberto Simpser helped me transform my incoherent hypotheses developed in Poland into a readable master’s thesis, which I completed in 2007.
    [Show full text]
  • Herman Bavinck and Adolf Schlatter on The
    Edinburgh Research Explorer Scientific Theology? Herman Bavinck and Adolf Schlatter on the Place of Theology in the University Citation for published version: Eglinton, J & Brautigam, M 2013, 'Scientific Theology? Herman Bavinck and Adolf Schlatter on the Place of Theology in the University', Journal of Reformed Theology, vol. 7, no. 1, pp. 27-50. https://doi.org/10.1163/15697312-12341275 Digital Object Identifier (DOI): 10.1163/15697312-12341275 Link: Link to publication record in Edinburgh Research Explorer Document Version: Publisher's PDF, also known as Version of record Published In: Journal of Reformed Theology Publisher Rights Statement: ©Eglinton, J., & Brautigam, M. (2013). Scientific Theology? Herman Bavinck and Adolf Schlatter on the Place of Theology in the University. Journal of Reformed Theology, 7(1), 27-50doi: 10.1163/15697312-12341275 General rights Copyright for the publications made accessible via the Edinburgh Research Explorer is retained by the author(s) and / or other copyright owners and it is a condition of accessing these publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. Take down policy The University of Edinburgh has made every reasonable effort to ensure that Edinburgh Research Explorer content complies with UK legislation. If you believe that the public display of this file breaches copyright please contact [email protected] providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Download date: 27. Sep. 2021 Journal
    [Show full text]
  • Teksten Voor Panelen Tentoonstelling 100 Jaar Kiesrecht
    Teksten voor panelen tentoonstelling 100 jaar kiesrecht PANEEL 1 ‘Deelneming van allen wekt en bevordert de nationale gedachte’ De Nederlandse weg naar algemeen kiesrecht In de jaren 2017/19 is het honderd jaar geleden dat in Nederland het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen werd ingevoerd. Dat is bepaald niet zonder slag of stoot gegaan. De grondwet van 1848 kende het kiesrecht slechts toe aan een beperkte groep mannen. In de loop van de negentiende eeuw nam het aantal kiezers gestaag toe, maar het zou tot 1917/19 duren alvorens we van algemeen kiesrecht konden spreken. Hoe verliep de uitbreiding van het kiesrecht? Wie hebben zich daarvoor ingezet? In tekst en beeld volgen we hier de weg van beperkt naar algemeen kiesrecht. Beeld 1.1 Prentbriefkaart voor algemeen kiesrecht. Bron: ProDemos – Huis voor democratie en rechtsstaat. PANEEL 2 De grondwet van 1848 In 1848 werd de Nederlandse grondwet herzien. Dat gebeurde onder verantwoordelijkheid van de liberale staatsman Johan Rudolph Thorbecke. De gewijzigde grondwet voerde onder meer de rechtstreekse verkiezing van de Tweede Kamer in. Alleen mannen waren kiesgerechtigd, hoewel dat niet expliciet in de grondwet stond. Om kiesrecht te krijgen moest men onder meer 23 jaar oud zijn en aangeslagen worden in een van de toenmalige directe belastingen (grond-, patent- of personele belasting). Vanwege deze belastingeis spreken we van censuskiesrecht. De gedachte hierachter was dat mensen met bezit belang hadden bij instandhouding van de maatschappelijke orde. Bovendien werd bezit gezien als een maatstaf voor ontwikkeling en onafhankelijkheid. Tot 1887 werd het aantal leden van de Tweede Kamer bepaald door de omvang van de bevolking: één Kamerlid per 45.000 inwoners.
    [Show full text]
  • Een Gordiaanse Knoop Mannenkiesrecht, Vrouwenkiesrecht En Gezinskiesrecht Tussen 1795 En 1917
    Peter van den Berg en Ron de Jong Een Gordiaanse knoop Mannenkiesrecht, vrouwenkiesrecht en gezinskiesrecht tussen 1795 en 1917 1 Inleiding In 1883 verwierp de Hoge Raad het beroep dat Aletta Jacobs had ingesteld tegen de afwij- zende uitspraak van de arrondissementsrechtbank op haar eis om op de Amsterdamse kiezerslijst te worden geplaatst. In zijn motivering stelde de Raad dat het niet in de bedoe- ling van de grondwetgever van 1848 kon hebben gelegen om vrouwen kiesrecht te geven. Ook al was er in de Grondwet van 1848 niets te vinden over het feit dat kiezers mannelijk moesten zijn, volgens de Hoge Raad kon daarover geen twijfel bestaan.1 Een van de op- merkelijkste zaken aan de motivering was dat de Hoge Raad er zich blijkbaar niet van be- wust was dat bij de eerste verkiezingen onder de Grondwet van 1848 er wel degelijk vrou- wen kiesrecht hadden. Het betrof weduwen die aan de vereisten van de census voldeden. Zij mochten hun kiesrecht weliswaar niet zelf uitoefenen, maar konden het overdragen aan een van hun meerderjarige zonen die zelf niet aan de censusvereisten voldeed. Dit weduwenkiesrecht, dat in 1883 blijkbaar in vergetelheid was geraakt, en waarop we straks terugkomen, is voor ons aanleiding om het kiesrecht in de periode 1795-1917 tegen het licht te houden. Op grond waarvan werd nu eigenlijk kiesrecht verleend? Was het kiesrecht individueel of was het organisch, gebaseerd op het gezin? We behandelen deze vragen voor vier perioden: het eerste jaar van de Bataafse Revolutie en wat daaraan voorafging, de periode rond de invoering van de Staatsregeling 1798, de periode van 1815 tot 1850 en de tijd van Thorbeckes kieswet uit 1850 tot de invoering van het algemeen mannenkiesrecht in 1917.
    [Show full text]
  • Upper Legislative Houses in North Atlantic Small Powers 1800–Present Edited by Nikolaj Bijleveld, Colin Grittner, David E
    Reforming Senates This new study of senates in small powers across the North Atlantic shows that the establishment and the reform of these upper legislative houses have followed remarkably parallel trajectories. Senate reforms emerged in the wake of deep political crises within the North Atlantic world and were influenced by the comparatively weak positions of small powers. Reformers responded to crises and constantly looked beyond borders and oceans for inspiration to keep their senates relevant. Nikolaj Bijleveld, historian, is a staff member at the University of Groningen. Colin Grittner teaches Canadian history in Vancouver, British Columbia, Canada, and has held postdoctoral fellowships at the University of British Columbia and the University of New Brunswick. David E. Smith is a former president of the Canadian Political Science Association and the author of a number of books on the Canadian Parliament and Canadian federalism. Wybren Verstegen is Associate Professor in Economic and Social History at Vrije University, Amsterdam. Routledge Studies in Modern History Castro and Franco The Backstage of Cold War Diplomacy Haruko Hosoda Model Workers in China, 1949–1965 Constructing A New Citizen James Farley Making Sense of Mining History Themes and Agendas Edited by Stefan Berger and Peter Alexander Transatlantic Trade and Global Cultural Transfers Since 1492 More Than Commodities Edited by Martina Kaller and Frank Jacob Contesting the Origins of the First World War An Historiographical Argument Troy R E Paddock India at 70 Multidisciplinary Approaches Edited by Ruth Maxey and Paul McGarr 1917 and the Consequences Edited by Gerhard Besier and Katarzyna Stoklosa Reforming Senates Upper Legislative Houses in North Atlantic Small Powers 1800–present Edited by Nikolaj Bijleveld, Colin Grittner, David E.
    [Show full text]
  • D:\Google Drive\Dissertatie\Dis-C-Dissertatie-Opmaak 20-04-02 X.Xxuur.Wpd
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Werk in uitvoering Het functioneren van de Tweede Kamer tijdens, voor en na de grondwetsherziening (1840- 1853) Oomen, G. Publication date 2020 Document Version Other version License Other Link to publication Citation for published version (APA): Oomen, G. (2020). Werk in uitvoering: Het functioneren van de Tweede Kamer tijdens, voor en na de grondwetsherziening (1840-1853). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:30 Sep 2021 Samenvatting Samenvatting: Werk in uitvoering. Het functioneren van de Tweede Kamer tijdens, voor en na de grondwetsherziening (1840-1853) De aanleiding voor deze studie is de verwondering, opgedaan tijdens een eerder onderzoek, over het functioneren van de Tweede Kamer in 1848. Die bleek onder leiding van een groep prominente Kamerleden met Duymaer van Twist, Van Goltstein, Nedermeijer van Rosenthal, Schooneveld en Verweij Mejan, een actieve en betrokken bijdrage geleverd te hebben aan de totstandkoming van de grondwetsherziening.
    [Show full text]
  • Amplifying Islam in the European Soundscape.Indb
    Arab, Pooyan Tamimi. "A History of Public Worship: From Procession Prohibition to Amplified Azan." Amplifying Islam in the European Soundscape: Religious Pluralism and Secularism in the Netherlands. London: Bloomsbury Academic, 2017. 47–78. Bloomsbury Collections. Web. 29 Sep. 2021. <http://dx.doi.org/10.5040/9781474291460.0008>. Downloaded from Bloomsbury Collections, www.bloomsburycollections.com, 29 September 2021, 05:04 UTC. Copyright © Pooyan Tamimi Arab 2017. You may share this work for non-commercial purposes only, provided you give attribution to the copyright holder and the publisher, and provide a link to the Creative Commons licence. 2 A History of Public Worship: From Procession Prohibition to Amplifi ed Azan If solemn assemblies, observations of festivals, public worship be permitted to any one sort of professors . neither Pagan nor Mahometan, nor Jew, ought to be excluded from the civil rights of the commonwealth because of his religion. John Locke, A Letter Concerning Toleration, 1689 *** For a greater understanding of religious pluralism in the Netherlands, we need to embed the call to prayer in a broader cultural history of public religion. To do so, I compare the emancipation history of Dutch Catholics with that of Dutch Muslims, and observe that Catholic and Muslim emancipation are juridically and historically connected. Aft er dealing with the public debate over what can be named the Catholic-Muslim emancipation analogy, the Protestant history of opposition to public Catholic rituals is considered in order to understand the historical background to the emancipation of Dutch Muslims today. First, I describe how the Procession Prohibition (processieverbod ) for Dutch Catholics came into existence in the nineteenth century.
    [Show full text]
  • In Zijne Omgeving,Door Mr.T. De Vries. • • • •
    M R. G.GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING,DOOR MR.T. DE VRIES. • • • • A.W. SQTHOFF'S tThTG. MU• LEIDEAL Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING MR. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING DOOR Mr. T. DE VRIES „Men schaart zich gaarne om U en te regt" WORMSER AAN GROEN, 4 APRIL I85I LEIDEN A. W. SIJTHOFF's UITGEVERS-MIJ. 1908 Mr. G. GROEN VAN PRINSTERER IN ZIJNE OMGEVING INHOUD. Hoofdstuk. Bladz Inleiding . 1 I. Het familie-wapen van Groen. 7 II. Vreugde en Rust . 9 III. De Vader van Groen 13 IV. Groen's Moeder 15 V. Groen's woning aan den Korten Vijverberg 18 VI. Kappeyne van de Coppello . 2l VII. Groen omstreeks 1823 . 25 VIII. Groen's zuster Marie omstreeks 1823 . 27 IX. Elout van Soeterwoude . 28 X. Groen's leermeester Johan Melchior Kemper 34 XI. Groen's leermeester Van der Palm 37 XII. Groen's leermeester Bilderdijk 40 XIII. Mevrouw Groen 43 XIV. Merle d'Aubigné 47 XV. Edmund Burke. 50 XVI. Groen's woning aan het Voorhout te 's Gravenhage 54 XVII. Willem de Clercq . 57 XVIII. Isalic da Costa . 60 XIX. Groen's woning aan het Plein te 's Gravenhage. 63 XX. Mr. Johan Antoni Philipse en zijne echtgenoote Maria Clazina Groen van Prinsterer. 67 INHOUD. Hoofdstuk. Bladz. XXI. Marie Hoffman en zijne echtgenoote Cornelia Adriana Groen van Prinsterer 71 XXII.
    [Show full text]
  • Halverwege? Tussenbalans Kabinet-Rutte II
    Halverwege? Tussenbalans kabinet-Rutte II Redactie: Gerrit Voerman Met bijdragen van Joop van den Berg, Peter Bootsma, Bert van den Braak, Aalt Willem Heringa, Tom Louwerse, Simon Otjes en Gerrit Voerman Deel 4 van de Montesquieu-reeks 1 Het Montesquieu Instituut is een multifunctioneel onderzoeks- en onderwijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis en constitutionele ontwikkeling in Europa. Het werkt samen met andere wetenschappelijke instellingen in Nederland en in Europa. Het streeft er naar om de beschikbare kennis op dit terrein via een elektronisch kennisuitwisselingsnetwerk – waar nodig – tijdig en hanteerbaar onder handbereik van ambtenaren, bestuurders, journalisten, politici, wetenschappers én belangstellende burgers te brengen. Partners van het Montesquieu Instituut zijn: − de Campus Den Haag en de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden − de Capaciteitsgroep Publiekrecht van de Universiteit Maastricht − het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Radboud Universiteit Nijmegen − het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit Groningen − het Parlementair Documentatie Centrum van de Universiteit Leiden. © 2014 Montesquieu Instituut, Den Haag Foto omslag: Serge Ligtenberg Al het materiaal uit deze bundel mag zonder toestemming vooraf en zonder vergoeding gebruikt en gereproduceerd worden voor zover dat gebeurt voor niet-commerciële doeleinden. Bij dit gebruik dient de auteur, de titel van de bundel en het Montesquieu Instituut als bron vermeld te worden. Het is niet toegestaan de inhoud van deze bundel voor commerciële doeleinden te vermenigvuldigen, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden. Montesquieu Instituut Lange Voorhout 86 2514 EJ Den Haag 070-363 01 05 [email protected] www.montesquieu-instituut.nl ISBN/EAN: 978-94-91616-02-0 NUR-code: 823 2 Inhoudsopgave Woord vooraf.…………………………………………………….…………… 5 ‘Geen degelijk kabinet’?...........................................................
    [Show full text]