ISSN 1896-897X

WOJEWÓDZKIE CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU

NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 ROKU

Monika Nowaczyk, Ewa Solska, Eneasz Reca

POMORSKI REJESTR NOWOTWORÓW PRZY WOJEWÓDZKIM CENTRUM ONKOLOGII W GDAŃSKU

Strona 1 REGIONAL ONCOLOGY CENTRE IN GDANSK

CANCER IN REGION IN 2007

POMERANIAN REGISTRY AT REGIONAL ONCOLOGY CENTRE IN GDANSK

NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Wojewódzkim Centrum Onkologii w Gdańsku Dyrektor: lek. med. Ewa Solska

Pomorski Rejestr Nowotworów pod kierownictwem lek. med. Joanny Wójcik-Tomaszewskiej

Zespół: Lek. med. Joanna Wójcik-Tomaszewska [email protected] Eneasz Reca [email protected] Jolanta Zduńczyk [email protected] Iwona Giedroyć-Mazur [email protected]

ISSN 1896-897X

Publikacja wydana w ramach zadania „Rejestracja nowotworów złośliwych” Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych

Gdańsk 2009 Pomeranian Registry in Gdansk at Regional Oncology Centre in Gdansk

Director: Ewa Solska, MD

Team of specialists:

Joanna Wojcik-Tomaszewska, MD Eneasz Reca Jolanta Zduńczyk Iwona Giedroyc-Mazur

This publication has been completed within the “Malignant Cancer Register” project by the National Programme for Battle Against Cancer.

Gdansk 2009

NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

SPIS TREŚCI – LIST OF CONTENTS

Rozdział I WERSJA POLSKA - Chapter I POLISH VERSION ...... 7 1. Słowo wstępne ...... 8 2. Streszczenie ...... 8 3. Wojewódzki Rejestr Nowotworów w Gdańsku ...... 9 4. Materiał i metody statystyczne ...... 10 5. Stan zdrowia populacji Województwa Pomorskiego...... 12 5.1 Opis populacji ...... 12 5.2 Zachorowania na nowotwory złośliwe w 2007 roku...... 13 5.3 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w 2007r ...... 17 5.4 Omówienie ...... 21 6. Poszczególne sytuacje kliniczne ...... 28 6.1 Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca (C34) ...... 28 6.2 Nowotwory złośliwe piersi (C50) ...... 33 6.3 Nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (C61) ...... 37 6.4 Nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) ...... 40 Rozdział II WERSJA ANGIELSKA - Chapter II ENGLISH VERSION ...... 47 1. Introduction ...... 48 2. Abstract ...... 48 3. Regional Cancer Registry in Gdansk ...... 49 4. Research material and statistical methods ...... 50 5. Health condition of Pomerania ...... 51 5.1 Population characteristics ...... 51 5.2 Malignant cancer incidence rates in 2007 ...... 51 5.3 Malignant cancer mortality rates in 2007 ...... 52 5.4 Exposition ...... 52 6. Specific clinical situations ...... 54 6.1 Malignant neoplasm of bronchus and lung (C34) ...... 54 6.2 Malignant breast cancer (C50) ...... 55 6.3 Malignant prostate neoplasm (C61) ...... 55 6.4 Malignant colorectal cancer (C18-C21) ...... 56 Rozdział III Tabele i Wykresy - Chapter III TABLES & ILLUSTRATIONS ...... 59 Lista tabel...... 77 Spis rysunków...... 80

Strona 5 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Strona 6 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rozdział I

WERSJA POLSKA

-

Chapter I

POLISH VERSION

Strona 7 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

1. Słowo wstępne

Biuletyn „NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007 ROKU” jest publikacją mającą na celu przedstawienie najważniejszych danych dotyczących zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe w województwie pomorskim w 2007 roku.

Obecny biuletyn Pomorskiego Rejestru Nowotworów jest szóstym opracowaniem naszych danych i jest adresowany do władz Województwa Pomorskiego, oraz wszystkich osób zainteresowanych problemem chorób nowotworowych w Województwie Pomorskim.

Ewa Solska 2. Streszczenie

Do Pomorskiego Rejestru Nowotworów zgłoszono w 2007 roku 7678 nowych rozpoznań nowotworów złośliwych oraz 5334 zgony u chorych z rozpoznaniem choroby nowotworowej. Dane o zgłaszanych chorych pozwalają ocenić stan zdrowia społeczeństwa. W dalszym ciągu w Województwie Pomorskim współczynniki zachorowalności i zgonów są jednymi z najwyższych w Polsce. Współczynnik zachorowalności na nowotwory złośliwe u mężczyzn wyniósł 270 (trzecie miejsce) i u kobiet 200 (piąte miejsce) na 100 tys. mieszkańców z uwzględnieniem struktury wieku. Według standaryzowanych współczynników zgonów chorych na nowotwory złośliwe Województwo Pomorskie znajduje się na 2 miejscu zarówno wśród mężczyźni jak i kobiet. Nadal najczęstszym rozpoznaniem u mężczyzn są nowotwory złośliwe płuc, zaś u kobiet występują na drugim miejscu po najczęściej rozpoznawanych nowotworach złośliwych piersi. W następnej kolejności poważne zagrożenie stanowią nowotwory jelita grubego.

Aby wyciągać właściwe wnioski, najistotniejsza jest kompletność rejestracji. Bez regularnego, rzetelnego zgłaszania nowych rozpoznań i zgonów wyciągnięte hipotezy mogą być mylące. Jedynie zrozumienie tego problemu przez wszystkich lekarzy może dać efekty w postaci jasnego obrazu zdrowia społeczeństwa.

Poniższe opracowanie zawiera dane epidemiologiczne Województwa Pomorskiego z 2007 roku. Przedstawiono stan zdrowia Pomorzan na tle innych województw. Omówiono strukturę zachorowań i zgonów dla mężczyzn i kobiet z uwzględnieniem powiatów. Przedstawiono szczegółowo najczęściej występujące nowotwory.

Strona 8 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

3. Wojewódzki Rejestr Nowotworów w Gdańsku

Wojewódzki Rejestr Nowotworów działa przy Wojewódzkim Centrum Onkologicznym w Gdańsku powstałym po przekształceniu Wojewódzkiej Przychodni Onkologicznej w Gdańsku. Do 1999 roku rejestr zbierał dane z województwa gdańskiego, słupskiego i elbląskiego, a po nowym podziale administracyjnym analizuje dane z terenu obejmującego Województwo Pomorskie. W Polsce działa 16 rejestrów nowotworów, głównie w miastach wojewódzkich. Do głównych zadań Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów należy zbieranie danych o każdym podejrzeniu choroby nowotworowej, nowo rozpoznanych przypadkach tej choroby, oraz analizuje dane o przebiegu leczenia pacjentów i zgonach z powodu choroby nowotworowej. W ramach struktur WCO obok Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów działa Centrum Profilaktyki Onkologicznej i Promocji Zdrowia, którego zadaniem jest objęcie społeczeństwa województwa pomorskiego badaniami profilaktycznymi i edukacją o możliwościach zapobiegania i wczesnego rozpoznania chorób nowotworowych. Wojewódzkie Centrum Onkologii od lat współpracuje w tym zakresie z Polską Unią Onkologii, Ministerstwem Zdrowia, Urzędem Marszałkowskim i Urzędem Miasta Gdańsk. Zadaniem rejestru nowotworów złośliwych jest umożliwienie planowania i przeprowadzenia skutecznej walki z zagrożeniem jakim są nowotwory złośliwe. Działania w zakresie pokonywania chorób nowotworowych obejmują pierwotną i wtórną profilaktykę, diagnostykę, leczenie, rehabilitację po leczeniu onkologicznym oraz opiekę hospicyjną nad chorymi z nowotworami złośliwymi. Rejestry nowotworów złośliwych gromadząc dane o zachorowaniach oraz zgonach na nowotwory złośliwe w określonej populacji wpływają na politykę zdrowotną w danym regionie. Celem poprawy jakości danych dla Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów istnieje konieczność rozszerzenia współpracy z Zakładami Anatomii Patologicznej z terenu województwa pomorskiego. Pomorski Rejestr Nowotworów realizuje swoje zadania poprzez: - regularne i bieżące gromadzenie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe w populacji Województwa Pomorskiego - przetwarzanie danych określając potrzeby onkologiczne naszego regionu, wyznacza tereny o największym zagrożeniu chorobami nowotworowymi oraz stara się umożliwić wykrycie i eliminację czynników rakotwórczych - przetwarzanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe planuje przeprowadzenie pierwotnej i wtórnej profilaktyki w Województwie Pomorskim - Pomorski Rejestr Nowotworów umożliwia także realizację projektów i prac naukowych dotyczących chorób nowotworowych poprzez dostarczanie danych o zachorowaniach i zgonach na nowotwory złośliwe z zachowaniem ustawy o ochronie danych osobowych. Zbiory roczne Wojewódzkiego Rejestru po skompletowaniu wszystkich danych są przesyłane do Krajowego Rejestru Nowotworów przy Centrum Onkologii w Warszawie, gdzie są łączone i analizowane z danymi z pozostałych Rejestrów w Polsce.

Strona 9 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

4. Materiał i metody statystyczne

Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku w oparciu o swoją działalność statutową prowadzi Wojewódzki Rejestr Nowotworów, który obowiązany jest gromadzić dane statystyczne o nowotworach w Województwie Pomorskim.

Podstawowym przepisem, który nakazuje gromadzić te dane jest ustawa z dnia 29 czerwca 1995r „o statystyce publicznej” (Dz. U. Nr 88, poz 439 z późn. zm.) oraz coroczne rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów określające obowiązujące wzory formularzy sprawozdawczych (Dz.U. z 2007 r. Nr114, poz.779).

Przepisy te wprowadzają Kartę Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego (wzór aktualnie obowiązującej KZNZ nosi symbol MZ/N-1a) wraz z instrukcją, z której wynika, że zgłoszeniu podlegają choroby nowotworowe oznaczone w X rewizji Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych z 1994 roku numerami C00-C97 oraz D00- D09.

Ustawa nakłada na wszystkie jednostki służby zdrowia (publiczne, niepubliczne, gabinety i praktyki prywatne) obowiązek zgłaszania co miesiąc (do 15 dnia każdego miesiąca) do wojewódzkiego rejestru nowotworów wszystkich przypadków rozpoznania bądź podejrzenia nowotworu złośliwego. Do Pomorskiego Rejestru Nowotworów Złośliwych karty zgłoszenia nowotworu przysyła co miesiąc ponad sto jednostek służby zdrowia.

Dane z rejestru są opracowywane i przesyłane w zbiorach rocznych do Krajowego Rejestru Nowotworów działającego w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów przy Centrum Onkologii – Instytucie im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie do 30 czerwca każdego roku, gdzie są weryfikowane i łączone w ogólnopolski raport roczny. Pomorski Rejestr Nowotworów prowadzi także analizy zagrożenia nowotworami złośliwymi celem ustalenia polityki zdrowotnej naszego województwa

Do Rejestrów Nowotworów często przesyłane są informacje dotyczące wcześniejszych lat, przez co dane publikowane przez rejestry są uaktualniane i mogą różnić się od tych publikowanych w Biuletynie Krajowego Rejestru.

Dane dotyczące zgonów są gromadzone na podstawie informacji spływających z WUS oraz z jednostek służby zdrowia. W przypadku Pomorskiego Rejestru Nowotworów Złośliwych dane o zgonach są uzyskiwane także bezpośrednio z kart historii chorób

Strona 10 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Metody statystyczne

W powyższym opracowaniu zastosowano następujące wskaźniki statystyczne:

Liczba bezwzględna jest to całkowita ilość przypadków zachorowań lub zgonów z powodu danej jednostki chorobowej w określonej populacji w wyznaczonym przedziale czasu (np. 2007 rok).

Surowy współczynnik zachorowalności (umieralności) określa liczbę zachorowań (zgonów) na 100 000 osób z danej populacji bez uwzględnienia żadnej cechy charakterystycznej. Współczynnik surowy nie uwzględnia w przypadku chorób nowotworowych wieku, co jest bardzo istotne gdyż nowotwory złośliwe w ponad 50% przypadków występują po 65 roku życia. A więc znacznie częściej występują wśród osób starszych niż w wśród osób młodszych. W populacjach, w których jest więcej starszych ludzi, w krajach wysoko cywilizowanych czy w regionach, gdzie występuje migracja młodych ludzi, nowotwory będą występowały częściej na 100 000 osób. Nie oznacza to, że w tych populacjach jest większe zagrożenie zachorowania na nowotwory złośliwe, tylko że jest więcej osób starszych. Aby móc porównywać między sobą poszczególne populacje wprowadzono standaryzację według wieku.

Standaryzowany współczynnik zachorowalności (umieralności) według wieku uwzględnia strukturę wieku danej populacji i określa ile zachorowań (zgonów) wystąpiło by w danej populacji, gdyby jej struktura była taka sama jak „standardowa populacja świata”.

Strona 11 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

5. Stan zdrowia populacji Województwa Pomorskiego 5.1 Opis populacji

Województwo Pomorskie zajmuje powierzchnię ponad 18 tysięcy kwadratowych co stanowi około 6% powierzchni Polski.

Stan ludności Województwa Pomorskiego w 2007 roku wyniósł 2210920 osób. Liczba mieszkańców w Województwie Pomorskim wzrosła o 0,33% w ciągu jednego roku. Największymi skupiskami miejskimi ludności są Gdańsk, , , , Słupsk, Chojnice, Kościerzyna oraz Wejherowo.

Tabela 5-1 Liczebność populacji w województwie pomorskim w 2007r. Population in Pomerania in 2007. /County Ogółem/All Mężczyźni/Males Kobiety/Females bytowski 75527 37509 38018 chojnicki 92174 45306 46868 człuchowski 56816 27890 28926 gdański 89073 43882 45191 kartuski 112221 56064 56157 kościerski 67513 33578 33935 kwidzyński 81172 40128 41044 lęborski 63705 31197 32508 malborski 62712 30383 32329 nowodworski 35542 17532 18010 pucki 75693 37536 38157 słupski 92704 46215 46489 starogardzki 122794 60404 62390 tczewski 113148 55263 57885 wejherowski 185831 91873 93958 sztumski 41763 20636 21127 m.Gdańsk 455717 215784 239933 m.Gdynia 250242 119174 131068 m.Słupsk 97419 45774 51645 m.Sopot 39154 18016 21138 Pomorskie 2210920 1074144 1136776

Nowotwory złośliwe stanowią drugą po chorobach układu sercowo-naczyniowego przyczynę zgonów w Polsce. 26 % zgonów u mężczyzn i 23 % u kobiet jest spowodowane chorobą

Strona 12 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

nowotworową. Problem wzrostu zachorowań i umieralności z powodu nowotworów złośliwych stanowi poważne wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej w Polsce.

Rysunek 5-1 Ludność w Województwie Pomorskim w podziale na powiaty i płeć Population in Pomerania in 2007 by county and sex. Ludność Population

5.2 Zachorowania na nowotwory złośliwe w 2007 roku

W 2007 roku Województwie Pomorskim odnotowano 3926 nowych zachorowań wśród mężczyzn oraz 3752 u kobiet co według bezwzględnej liczby zachorowań jest 7 miejscem wśród województw w Polsce (patrz Tabela 5-2).

Nieco inne dane podane przez Krajowy i Pomorski Rejestr Nowotworów wynikają z ciągłej weryfikacji i aktualizacji informacji w rejestrze pomorskim.

Strona 13 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 5-2: Lista województw w kolejności alfabetycznej wg liczb bezwzględnych zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce 2007 roku. The alphabetical list of voivodeships according to the malignant cancer crude incidence figures in in 2007.

Województwo / Voivodeship Mężczyźni / Males Kobiety / Females

1.Dolnośląskie 5800 6080

2.Kujawsko-pomorskie 3556 3537

3.Lubelskie 3892 3548

4.Lubuskie 1384 1800

5.Łódzkie 4039 4477

6.Małopolskie 5428 5356

7.Mazowieckie 7927 8404

8.Opolskie 1688 1796

9.Podkarpackie 3685 3324

10.Podlaskie 1637 1653

11.Pomorskie 3926* 3752*

12.Śląskie 7951 7552

13.Świętokrzyskie 2420 2161

14.Warmiosko-mazurskie 2141 2122

15.Wielkopolskie 6315 6419

16.Zachodniopomorskie 2493 2614

Polska 128 883 64288 64595 *Ilości na podstawie najnowszych danych Pomorskiego Rejestru *Figures based on the Pomeranian Registry’s latest data.

Strona 14 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

W 2007 roku Województwo Pomorskie według kolejności standaryzowanych współczynników zachorowalności w Polsce znalazło się na 3 miejscu (mężczyźni – 270,1) i na 5 miejscu (kobiety – 200,8), (patrz Tabela 5-3).

Tabela 5-3: Lista kolejności województw wg standaryzowanych współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2007 roku. The list of voivodeships according to standardized malignant cancer incidence rates in Poland in 2007.

Województwo / Voivodeship Mężczyźni Województwo / Voivodeship Kobiety Males Females

DOLNOŚLĄSKIE 291,6 DOLNOŚLĄSKIE 232,4

WIELKOPOLSKIE 288,3 WIELKOPOLSKIE 230,1

POMORSKIE 270,1 (265,5*) LUBUSKIE 212

PODKARPACKIE 262,8 KUJAWSKO-POMORSKIE 210,5

KUJAWSKO-POMORSKIE 261,3 POMORSKIE 200,8(198,6*)

ŚWIĘTOKRZYSKIE 256,7 OPOLSKIE 200,7

LUBELSKIE 256 MAŁOPOLSKIE 195,8

MAŁOPOLSKIE 244,2 WARMIOSKO-MAZURSKIE 189

WARMIOSKO-MAZURSKIE 243,7 LUBELSKIE 188,8

ŚLĄSKIE 239,3 PODKARPACKIE 187,6

OPOLSKIE 235,8 ZACHODNIOPOMORSKIE 186,1

ZACHODNIOPOMORSKIE 223,3 ŚWIĘTOKRZYSKIE 185,9

LUBUSKIE 218,8 ŚLĄSKIE 184,5

ŁÓDZKIE 217,6 ŁÓDZKIE 182,4

MAZOWIECKIE 213,8 MAZOWIECKIE 180,6

PODLASKIE 192,2 PODLASKIE 166,4

Polska 245,6 Polska 195,9

*wyniki na podstawie najnowszych danych Pomorskiego Rejestru

Strona 15 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 5-4: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika zachorowalności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer incidence rates between 1999 and 2007.

Rok / Year Mężczyźni / Males Kobiety / Females

1999 2 1

2000 1 2

2001 1 1

2002 2 3

2003 5 5

2004 7 8

2005* 2 3

2006* 2 4

2007 3 5 *na podstawie najnowszych danych Rejestru Nowotworów

W Województwie Pomorskim w 2007 roku największe ryzyko wg standaryzowanych współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn było w powiatach lęborskim, sztumskim, kartuskim i mieście Sopot. Wśród kobiet w powiatach kościerskim, miastach Gdańsk i Gdynia (patrz Rysunek 5-2)

Najniższe ryzyko zachorowania wg standaryzowanych współczynników zachorowalności w Województwie Pomorskim w 2007 roku wśród mężczyzn było w mieście Gdynia i powiecie puckim. Wśród kobiet w powiecie nowodworskim, bytowskim i kwidzyńskim (patrz Rysunek 5-2)

Strona 16 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 5-2 Zachorowania na nowotwory złośliwe kobiet i mężczyzn w 2007r, podział na powiaty, wsp. standaryzowany. Malignant cancer incidence data from 2007 classified by countys, in line with standardized rates, including both men and women.

350

300

250

200

150

100

50

0

Zachorowania Zachorowania Mężczyźni Mężczyzn 2007 2007 Zachorowania Zachorowania Kobiety Kobiet 2007 2007 Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence

5.3 Zgony chorych na nowotwory złośliwe w 2007r

W 2007 roku Województwie Pomorskim odnotowano 2950 zgonów wśród mężczyzn z rozpoznaniem choroby nowotworowej oraz 2384 u kobiet co według bezwzględnej liczby zgonów stanowi 7 miejsce wśród województw w Polsce. Pomorski Rejestr Nowotworów nie posiada danych o zgonach z GUS, w związku z tym ilość zgonów jest mniejsza w stosunku do liczby podanej przez Krajowy Rejestr Nowotworów, który z nich korzysta. Trzeba pamiętać, że dane które otrzymujemy mówią jedynie o zgonie chorego u którego rozpoznano nowotwór. Nie mówią, że bezpośrednią przyczyną zgonu był nowotwór, a jedynie, że osoba cierpiała na taką chorobę. W pewnym odsetku może to dawać mylną informację, że tak dużo chorych umiera na nowotwór w stosunku do innych populacji.

Strona 17 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 5-5: Liczba zgonów na nowotwory złośliwe wg województw w 2007 roku. Malignant cancer deaths figures in 2007 classified according to regions.

Województwo / Voivodeship Mężczyźni / Males Kobiety / Females

1.Dolnośląskie 4205 3500

2.Kujawsko-pomorskie 3087 2421

3.Lubelskie 2513 1795

4.Lubuskie 1310 1020

5.Łódzkie 3802 3044

6.Małopolskie 4016 3090

7.Mazowieckie 7282 5765

8.Opolskie 1385 1046

9.Podkarpackie 2501 1728

10.Podlaskie 1670 1183

11.Pomorskie* 3159 (2950*) 2487(2384*)

12.Śląskie 6731 5306

13.Świętokrzyskie 1846 1249

14.Warmińsko-mazurskie 1929 1388

15.Wielkopolskie 4570 3710

16.Zachodniopomorskie 2318 1880

Polska 92 936 52324 40612 *ilość na podstawie najnowszych danych RN.

W 2007 roku Województwo Pomorskie według kolejności standaryzowanych współczynników umieralności znalazło się wśród województw na 2 miejscu (mężczyźni – 214,5 i kobiety - 119), (patrz Tabela 5-6).

Strona 18 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 5-6: Lista województw wg wielkości standaryzowanych współczynników umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2007 roku. The counties classification based on the volume of standardized mortality for malignant cancers rates in Poland in 2007.

Województwo / Voivodeship Mężczyźni Województwo / Voivodeship Kobiety Males Females

KUJAWSKO-POMORSKIE 221 KUJAWSKO-POMORSKIE 121,1

POMORSKIE 214,5(199,5*) POMORSKIE 119(116,4*)

WARMIŃSKO- 214,3 WIELKOPOLSKIE 116,7 MAZURSKIE

DOLNOŚLĄSKIE 205,7 DOLNOŚLĄSKIE 116,2

WIELKOPOLSKIE 205,5 ZACHODNIOPOMORSKIE 114,6

ZACHODNIOPOMORSKIE 202,7 ŚLĄSKIE 111,3

LUBUSKIE 199,5 LUBUSKIE 108,1

WARMIŃSKO- ŚLĄSKIE 197,4 106,6 MAZURSKIE

ŁÓDZKIE 195,3 ŁÓDZKIE 106,5

OPOLSKIE 187,8 MAZOWIECKIE 101,5

MAZOWIECKIE 186,7 OPOLSKIE 98,4

ŚWIĘTOKRZYSKIE 186,2 MAŁOPOLSKIE 94,3

PODLASKIE 183,1 PODLASKIE 94,1

MAŁOPOLSKIE 175 ŚWIĘTOKRZYSKIE 90

PODKARPACKIE 173,8 PODKARPACKIE 83,4

LUBELSKIE 156,9 LUBELSKIE 79,4

Polska 193,3 Polska 104,8 *na podstawie najnowszych danych RN

Strona 19 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 5-7: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika umieralności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer mortality rates between 1999 and 2007.

Rok / Year Mężczyźni / Males Kobiety / Females 1999 2 1 2000 1 1 2001 3 1 2002 3 1 2003 2 1 2004 4 3 2005* 1 1 2006* 1 1 2007 2 2

Największe ryzyko zgonu w Województwie Pomorskim w 2007 roku wg standaryzowanych współczynników umieralności wśród mężczyzn było w powiatach sztumskim, lęborskim, tczewskim a wśród kobiet w powiecie kościerskim, puckim i chojnickim. Najmniejsze ryzyko zgonu wg standaryzowanych współczynników umieralności wśród mężczyzn było w powiecie kościerskim i nowodworskim. Wśród kobiet najmniejsze ryzyko zgonu było w powiatach kwidzyńskim, sztumskim, bytowskim (patrz Rysunek 5-3).

Rysunek 5-3 Zgony na nowotwory złośliwe w 2007r, podział na powiaty, płeć - wsp. standaryzowany. Malignant cancer mortality figures in 2006, based on standardized rate classified by county, by sex.

300

250

200

150

100

50

0

Zgony Mężczyźni 2007 Zgony Kobiety 2007 Zgony Mężczyzn 2007 Zgony Kobiet 2007 Males Deaths Females Deaths

Strona 20 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

5.4 Omówienie Rysunek 5-4 Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Woj. Pomorskim w 2007r w grupach wiekowych z podziałem na płeć. The malignant cancers incidence rates in the Pomeranian Region in 2007 among age groups by sex.

Zachorowania Mężczyzn 2007 Zachorowania Kobiet 2007 Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence

Rysunek 5-5 Liczba zgonów chorych na nowotwory złośliwe w Woj. Pomorskim w 2007r w grupach wiekowych z podziałem na płeć Malignant cancer mortality figures in the Pomeranian Region in 2007 among given age groups by sex.

Zgony Mężczyzn 2007 Zgony Kobiet 2007 Males Deaths Females Deaths

Strona 21 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Województwo Pomorskie należy do województw o najwyższej zachorowalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych. Od roku 2005 obserwuje się obniżenie standaryzowanych współczynników zachorowalności zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet. Jest to jednak za krótki okres obserwacji by można formułować jednoznaczne wnioski.

Tabela 5-8 Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn Malignant cancer incidence rates among men.

Liczba Współczynnik Współczynnik bezwzględna Rok / Year surowy standaryzowany Absolute Crude rate numbers Stand. rate. 1999 3775 353,8 313,1 2000 3873 362,2 315,2 2001 3823 356,5 302,8 2002 3778 356,7 292,9 2003 3603 339,4 274,6 2004 3568 335,3 263,4 2005 3913 (4159*) 366,8(388,8*) 283,6(298,4*) 2006 3874 (4142*) 362,6(386,8*) 273,6(289,0*) 2007 3932 (3926*) 367,3(365,5*) 270,1(265,5*)

Tabela 5-9 Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet Malignant cancer incidence rates among women.

Liczba Współczynnik Współczynnik bezwzględna Rok / Year surowy standaryzowany Absolute Crude rate numbers Stand. rate. 1999 3708 332,2 230,7 2000 3636 324,8 221,7 2001 3795 337,8 226,5 2002 3591 321,8 208,8 2003 3444 307,9 196,5 2004 3324 296,2 184,5 2005 3487(3820*) 309,8(338,2*) 188,3(206,4*) 2006 3477(3786*) 307,9(334,3*) 184,3(199,4*) 2007 3752(3752*) 331,3(365,5*) 200,8(198,6*)

Liczba zgonów w Województwie Pomorskim w 2007 roku zmniejszyła się o 12,8% wśród mężczyzn i 8,4% wśród kobiet w stosunku do 2006 roku. Współczynnik standaryzowany

Strona 22 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

zgonów wyniósł 214,5 dla mężczyzn ( poprzednio 225,5) i 119 dla kobiet ( poprzednio 118.1).

Tabela 5-10 Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn Malignant cancer death figures among men.

Liczba Współczynnik Współczynnik bezwzględna Rok / Year surowy standaryzowany Absolute Crude rate numbers Stand. rate. 1999 2750 257,7 228,4 2000 2903 271,5 196,6 2001 2834 264,3 224,9 2002 2905 274,2 226,5 2003 2900 273,2 219,3 2004 2962 278,3 218,8 2005 3015(3227*) 282,6(301,7*) 216,4(232,1*) 2006 3236(3384*) 302,9(316*) 225,5(235,1*) 2007 3159(2950*) 295,1(274,6*) 214,5(199,5*)

Tabela 5-11 Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet Malignant cancer death figures among women.

Liczba Współczynnik Współczynnik bezwzględna Rok / Year surowy standaryzowany Absolute Crude rate numbers Stand. rate. 1999 2085 186,8 121,4 2000 2148 191,9 121,8 2001 2229 198,4 124,1 2002 2369 212,3 127,2 2003 2285 204,3 121,7 2004 2300 205,0 116,8 2005 2354(2537*) 209,1(224,6*) 117,2(131,1*) 2006 2426(2602*) 214,9(229,7*) 118,1(130,2*) 2007 2487(2384*) 219,6(209,7) 119,0(116,4*)

W Województwie Pomorskim w 2007 roku najczęstszym rozpoznanym nowotworem u mężczyzn był nowotwór złośliwy płuca (1000 osób), nowotwory złośliwe jelita grubego (479 os.), rak gruczołu krokowego (463 os.), rak pęcherza moczowego (280 os.) i rak żołądka (220 os.). U 202 mężczyzn (C80) nie udało się ustalić lokalizacji ogniska pierwotnego.

Strona 23 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Wśród kobiet najczęściej rozpoznanym nowotworem był rak piersi (832 os.), rak płuca (418 os.), nowotwory jelita grubego (379 os.), rak trzonu macicy (223 os.), rak szyjki macicy (204 os.) oraz rak jajnika (191 os.). Lokalizacji ogniska pierwotnego nie udało się ustalić u 201 kobiet (C80) (patrz Tabela 6-5).

Tabela 5-12: Lista nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, surowych i standaryzowanych współczynników zachorowalności, Województwo Pomorskie 2007 roku. Malignant cancer figures by localisation, by crude rate and by standardized rate in Pomeranian Region in 2007.

mężczyźni / males fobiety / females

Wsp sur Wsp std Wsp sur Wsp std Liczba Liczba Crude Stand. % Crude Stand. % ICD10 Nazwa rozpoznania / Site Number Number rate rate rate rate C15 NZ przełyku 82 7,63 5,55 2% 25 2,20 1,35 1%

C16 NZ żołądka 220 20,48 14,62 6% 123 10,82 5,78 3% C18 – NZ jelita grubego 479 44,59 32,22 12% 379 33,3 17,4 10% C21 NZ wątroby i przewodów C22 żółciowych 58 5,40 4,11 1% 51 4,49 2,21 1% wewnątrzwątrobowych C25 NZ trzustki 97 9,03 6,84 2% 112 9,85 5,27 3%

C32 NZ krtani 83 7,73 5,43 2% 11 0,97 0,55 0%

C34 NZ oskrzela i płuca 1000 93,10 67,62 25% 418 36,77 21,78 11%

C43 Czerniak złośliwy skóry 52 4,84 3,51 1% 79 6,95 4,91 2%

C44 Inne NZ skóry 126 11,73 8,21 3% 146 12,84 6,85 4%

C50 NZ sutka 3 0,28 0,22 0% 832 73,19 48,83 22%

C53 NZ szyjki macicy 0 0,00 0,00 0% 204 17,95 12,29 5%

C54 NZ trzonu macicy 0 0,00 0,00 0% 223 19,62 12,04 6%

C56 NZ jajnik 0 0,00 0,00 0% 191 16,80 10,44 5%

C61 NZ gruczołu krokowego 463 43,10 31,18 12% 0 0,00 0,00 0% NZ nerki za wyjątkiem C64 161 14,99 10,97 4% 112 9,85 5,89 3% miedniczki nerkowej C67 NZ pęcherza moczowego 280 26,07 18,44 7% 71 6,25 3,50 2%

C71 NZ mózgu 84 7,82 6,13 2% 63 5,54 3,71 2% NZ bez określenia jego C80 202 18,81 13,00 5% 201 17,68 8,19 5% umiejscowienia Ogółem wszystkie nowotwory 3926 365,50 265,51 3752 330,06 198,57

Najczęstszymi nowotworami złośliwymi powodującymi zgony wśród mężczyzn w Województwie Pomorskim były rak płuca (866 os.), nowotwory jelita grubego (321 os.), rak gruczołu krokowego (248 os.), rak żołądka (184 os.) oraz rak trzustki (92 os.). Wśród 192 (6,5%) mężczyzn nie udało się ustalić umiejscowienia ogniska pierwotnego (C80).

Strona 24 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Wśród kobiet najczęstszą przyczyną zgonu były rak piersi (391 os.), nowotwory jelita grubego (247 os.), rak płuca (322 os.), rak jajnika (139 os.), rak szyjki macicy (149 os) oraz rak żołądka (95 os.). Nowotwory złośliwe narządu rodnego u kobiet spowodowały zgon u 361 osób (C56,C54,C53). Odsetek zgonów z powodu nowotworu o nieznanej lokalizacji ogniska pierwotnego u kobiet wynosił 7,6% – 183 os. (C80) (patrz Tabela 5-13).

Tabela 5-13: Lista nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, surowych i standaryzowanych współczynników umieralności, Województwo Pomorskie 2007 roku. Malignant cancer mortality figures by localisation, by crude rates, and by standardized mortality rates in the Pomeranian Region in 2007.

mężczyźni / males fobiety / females

Wsp sur Wsp std Wsp sur Wsp std Nazwa rozpoznania / Liczba Liczba Crude Stand. % Crude Stand. % ICD10 Number Number Site rate rate rate rate C15 NZ przełyku 72 6,70 4,78 2% 21 1,85 1,08 1%

C16 NZ żołądka 184 17,13 12,22 6% 95 8,36 4,34 4% C18 - NZ jelita grubego 321 29,88 21,47 11% 247 21,73 10,81 10% C21 NZ wątroby i C22 przewodów żółciowych 45 4,19 3,11 2% 51 4,49 2,11 2% wewnątrzwątrobowych C25 NZ trzustki 92 8,56 6,28 3% 103 9,06 4,81 4%

C32 NZ krtani 93 8,66 6,33 3% 8 0,70 0,47 0%

C34 NZ oskrzela i płuca 866 80,62 59,10 29% 322 28,33 16,53 14%

C43 Czerniak złośliwy skóry 33 3,07 2,32 1% 23 2,02 1,15 1%

C44 Inne NZ skóry 62 5,77 4,25 2% 57 5,01 2,04 2%

C50 NZ sutka 4 0,37 0,29 0% 391 34,40 20,85 16%

C53 NZ szyjki macicy 0 0,00 0,00 0% 149 13,11 8,79 6%

C54 NZ trzonu macicy 0 0,00 0,00 0% 73 6,42 3,40 3%

C56 NZ jajnika 0 0,00 0,00 0% 139 12,23 7,01 6%

C61 NZ gruczołu krokowego 248 23,09 16,37 8% 0 0,00 0,00 0% NZ nerki za wyjątkiem C64 102 9,50 6,89 3% 62 5,45 2,79 3% miedniczki nerkowej NZ pęcherza C67 174 16,20 11,29 6% 40 3,52 1,87 2% moczowego C71 NZ mózgu 67 6,24 4,82 2% 69 6,07 4,03 3% NZ bez określenia jego C80 192 17,87 12,49 7% 183 16,10 7,52 8% umiejscowienia Ogółem wszystkie 2950 274,6 199,5 2384 209,7 116,4 nowotwory

Strona 25 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 5-6: Kolejność występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika zachorowalności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer incidence rates between 1999 and 2007.

8 8 7 7

6 5 5 5 5 4 4 3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1

0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007

Mężczyźni / Male Kobiety / Female

Rysunek 5-7: Kolejność występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika umieralności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer mortality rates between 1999 and 2007. 4 4

3,5 3 3 3 3

2,5 2 2 2 2 2

1,5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

0,5

0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005* 2006* 2007

Mężczyźni / Male Kobiety / Female

Strona 26 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Miarą kompletności rejestracji nowotworów złośliwych jest wskaźnik zachorowania/zgony oszacowany w jednym przedziale czasu i jest ilorazem liczby zarejestrowanych nowych rozpoznań do liczby zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Wyliczony wskaźnik porównuje się ze współczynnikami osiąganymi przez rejestry o wysokiej kompletności rejestracji.

Za standard kompletności rejestracji nowotworów złośliwych w Polsce przyjęto wskaźniki zachorowań/zgonów w pięciu rejestrach (Dolnośląski Rejestr Nowotworów, Lubelski Rejestr Nowotworów, Podkarpacki Rejestr Nowotworów, Pomorski Rejestr Nowotworów i Świętokrzyski Rejestr Nowotworów), które miały najlepszy wskaźnik Z/Z w latach 2000-2002.

W 2007 roku wskaźnik zachorowania/zgony dla Województwa Pomorskiego wynosił 1,44 (dla Polski 1,39),a kompletność rejestracji wyniosła 86 %

Strona 27 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

6. Poszczególne sytuacje kliniczne 6.1 Nowotwory złośliwe oskrzela i płuca (C34)

Najczęstszym nowotworem złośliwym zarejestrowanym w 2007 roku w Województwie Pomorskim był rak płuca. Odnotowano 1418 nowych przypadków, w tym 1000 u mężczyzn i 418 u kobiet. W stosunku do chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego rak płuca dotyczył 25% mężczyzn i 11% kobiet. Najwięcej zgonów wśród chorych na nowotwory złośliwe w 2007 roku w Województwie Pomorskim zarejestrowano dla raka płuca. Zgłoszono 1188 zgonów, w tym 866 u mężczyzn i 322 u kobiet. Co trzeci zgon u mężczyzn (29%) i co siódmy zgon u kobiet(14%) był odnotowany u chorych na nowotwory złośliwe płuc. Rysunek 6-1 Zachorowania na raka płuca (C34) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory w Województwie Pomorskim w 2007r . The percentage of newly reported lung cancer cases (C34) in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. Mężczyźni / Males Kobiety / Females

Rysunek 6-2 Zgony chorych na raka płuca (C34) w stosunku do zgonów chorych na pozostałe nowotwory w Województwie Pomorskim w 2007r . The percentage of deaths due to lung cancer (C34) in relation to all reported cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007. Mężczyźni / Males Kobiety / Females

Strona 28 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Współczynnik standaryzowany ryzyka zachorowania na raka płuca w 2007 roku wyniósł 67,62 dla mężczyzn i 21,78 dla kobiet. W 2006 współczynnik ten wynosił odpowiednio 77,23 i 20,85. Współczynnik standaryzowany ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych płuc wyniósł w 2007 roku 59,10 u mężczyzn i 16,53 u kobiet. W 2006 współczynnik ten wynosił odpowiednio 73,14 i 17,17. Tabela 6-1 Zachorowania na raka płuc w Województwie Pomorskim w 2007r. Lung cancer incidence rates in the Pomeranian Region in 2007. Liczba Wsp. Surowy Wsp. Std Number Crude rate Stand. rate Mężczyźni / Males 1000 93,10 67,62 Kobiety / Females 418 36,77 21,78

Tabela 6-2 Zgony chorych na raka płuc w Województwie Pomorskim w 2007r. Lung cancer mortality rates in the Pomeranian Region in 2007. Liczba Wsp. Surowy Wsp. Std Number Crude rate Stand. rate Mężczyźni / Males 866 80,62 59,10 Kobiety / Females 322 28,33 16,53

Nowotwory złośliwe płuc nie wystąpiły przed 30 rokiem życia u mężczyzn i 35 rokiem życia u kobiet. W kolejnych grupach wiekowych liczba zachorowań wzrastała i najwięcej zachorowań odnotowano między 55-75 rokiem życia zarówno u kobiet jak i mężczyzn.

Liczba zgonów w przebiegu choroby nowotworowej płuc wzrasta wraz z wiekiem począwszy od 35 roku życia u mężczyzn i 40 roku życia u kobiet. Najwięcej zgonów obserwuje się w grupie wiekowej 55-75 lat u obu płci.

Rysunek 6-3 Liczba zachorowań na raka płuca według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of lung cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women.

Zachorowania Mężczyzn 2007 Zachorowania Kobiet 2007 Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence

Strona 29 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-4 Liczba zgonów na raka płuca według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of lung cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women.

Zgony Mężczyzn 2007 Zgony Kobiet 2007 Males Deaths Females Deaths

Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych płuc i oskrzeli w Województwie Pomorskim w 2007 roku zgłoszono w mieście Gdańsku (mężczyźni – 217, kobiety – 119) i mieście Gdynia (mężczyźni – 116, kobiety – 73). Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg standaryzowanych współczynników zachorowalności było u mężczyzn w powiecie sztumskim – 135,07; starogardzkim -87,66 i człuchowskim – 85,19 oraz u kobiet w mieście Sopot – 34,68 i powiecie puckim -29,23. Największą liczbę zgonów w przebiegu raka płuca odnotowano w Województwie Pomorskim w 2007 w mieście Gdańsk (mężczyźni – 192, kobiety – 104) i mieście Gdynia (mężczyźni – 104, kobiety – 48). Największe ryzyko zgonu wg standaryzowanego współczynnika umieralności na ten nowotwór zaobserwowano u mężczyzn w powiecie sztumskim - 120,5; tczewskim – 88,88; puckim – 80,88; u kobiet w powiecie puckim – 35,28 i mieście Sopot – 32,65.

Strona 30 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-3 Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant lung cancer cases (C34) among men in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 4 4 5 5 7 4 0 0 32 85,31 71,80 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 1 7 3 11 9 5 2 2 43 94,91 76,09 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 3 3 6 3 5 1 3 0 29 103,98 85,19 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 4 6 9 5 1 3 0 34 77,48 70,89 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 6 6 9 7 7 4 0 45 80,27 71,36 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 1 5 5 4 3 0 0 0 22 65,52 57,67 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 7 6 3 5 0 2 1 27 67,28 60,50 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 4 2 7 3 6 3 1 31 99,37 78,86 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 7 2 4 2 2 0 1 22 72,41 53,24 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 4 1 1 0 0 11 62,74 59,23 pucki 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 5 6 2 5 9 5 1 0 34 90,58 71,35 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 4 7 4 6 8 6 2 2 44 95,21 78,74 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 6 14 12 13 11 0 2 61 100,99 87,66 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 7 13 11 3 16 4 1 0 57 103,14 78,31 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 7 14 11 7 16 17 7 0 82 89,25 70,79 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 5 7 2 8 3 0 1 31 150,22 135,07 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 4 4 8 29 33 35 46 33 19 6 217 100,56 60,09 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 2 1 3 11 9 20 23 21 14 8 4 116 97,34 59,70 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 4 2 4 6 6 3 2 34 74,28 45,62 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 2 3 3 4 5 6 1 28 155,42 67,98 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 5 13 31 85 144 151 159 194 131 64 23 1000 93,10 67,62

Tabela 6-4 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant lung cancer cases (C34) among women in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 1 1 1 1 0 7 18,41 11,80 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 4 3 1 0 1 2 1 15 32,00 20,72 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 0 2 1 2 0 0 0 8 27,66 21,67 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 3 2 1 1 1 1 15 33,19 24,15 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 3 1 0 4 0 0 12 21,37 17,32 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 1 1 3 1 1 3 1 15 44,20 28,52 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4 2 1 1 1 0 0 12 29,24 20,25 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 2 2 1 1 1 13 39,99 25,50 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 0 0 0 1 0 5 15,47 10,15 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 3 16,66 6,14 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 3 2 6 2 1 0 16 41,93 29,23 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 2 0 1 0 2 11 23,66 17,44 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 4 5 2 2 2 2 1 19 30,45 20,44 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 2 0 4 1 2 2 1 15 25,91 15,44 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 3 7 0 4 3 1 0 22 23,41 18,27 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 3 14,20 8,62 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 14 17 21 13 21 13 10 6 119 49,60 24,93 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 1 1 0 2 9 13 10 14 3 9 4 7 73 55,70 28,26 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 3 1 2 2 5 1 1 17 32,92 15,71 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 3 2 2 0 6 2 1 18 85,15 34,68 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 2 1 4 16 42 71 71 53 48 54 33 23 418 36,77 21,78

Strona 31 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-5 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant lung cancer morality (C34) among women in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 4 10,52 6,56 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 2 4 1 2 1 2 1 17 36,27 24,32 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 0 2 1 0 0 6 20,74 14,29 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 3 0 2 1 1 1 1 12 26,55 17,50 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 2 3,56 3,03 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 0 2 0 0 0 3 10 29,47 19,77 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 1 1 1 1 0 0 9 21,93 14,74 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 2 3 1 1 1 1 12 36,91 24,99 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 1 1 0 0 1 0 7 21,65 13,89 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 1 1 0 4 22,21 9,26 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 4 4 4 1 0 0 17 44,55 35,28 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 3 0 1 0 2 9 19,36 14,70 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 4 0 2 1 2 1 14 22,44 14,91 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 6 3 3 1 0 17 29,37 18,25 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 5 3 2 3 2 0 0 17 18,09 13,21 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 4,73 2,81 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 7 11 17 14 15 8 11 5 90 37,51 18,69 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 6 6 6 3 9 4 7 48 36,62 16,26 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 2 3 1 1 10 19,36 8,38 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 3 2 2 3 3 1 16 75,69 32,65 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 0 2 9 34 44 51 50 42 38 29 23 322 28,33 16,53

Tabela 6-6 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant lung cancer morality (C34) among men in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 3 3 3 6 5 3 0 0 25 66,65 57,10 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 6 6 9 8 3 1 1 37 81,67 68,59 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 4 4 2 4 3 3 0 24 86,05 67,21 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 2 4 4 4 2 1 0 21 47,86 42,93 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 1 3 5 6 3 3 3 0 27 48,16 44,92 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 1 4 3 0 0 0 12 35,74 30,06 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 6 6 4 4 0 2 1 26 64,79 59,06 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 6 4 5 3 4 3 1 29 92,96 73,92 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 5 2 4 1 1 0 0 14 46,08 36,81 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 3 1 2 0 0 11 62,74 52,90 pucki 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 5 7 2 8 8 4 2 0 38 101,24 80,88 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 5 3 7 5 5 2 2 33 71,41 61,24 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 6 13 10 10 10 0 0 52 86,09 73,37 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 6 11 9 8 19 4 4 0 64 115,81 88,88 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 4 8 7 9 14 18 6 0 71 77,28 61,58 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 3 5 3 5 4 1 1 28 135,69 120,54 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 5 6 13 24 37 33 26 24 17 7 192 88,98 55,59 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 1 1 4 6 11 18 20 25 11 4 3 104 87,27 53,97 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 5 10 4 5 5 5 1 2 38 83,02 52,81 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 2 5 5 4 1 20 111,01 46,25 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 4 14 27 67 125 135 152 158 111 54 19 866 80,62 59,10

Strona 32 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

6.2 Nowotwory złośliwe piersi (C50)

W Województwie Pomorskim w 2007 roku zarejestrowano 832 nowe przypadki nowotworów złośliwych piersi. Jest to 22% pacjentek w grupie wszystkich kobiet z nowo rozpoznanym nowotworem złośliwym. Zgłoszono 391 zgonów na tą chorobę. Stanowi to 16% zgonów w przebiegu choroby nowotworowej. Rysunek 6-5 Zachorowania/Zgony na nowotwór złośliwy piersi kobiet w stosunku do pozostałych nowotworów w Województwie Pomorskim w 2007r. Malignant breast cancer new cases and deaths in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. Zachorowania / New cases Zgony / Deaths

Współczynnik standaryzowany ryzyka zachorowania na raka piersi w 2007 roku wyniósł 48,83. W 2006 współczynnik ten wynosił 44,17. Współczynnik standaryzowany ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych piersi wyniósł w 2007 roku 20,85. W 2006 współczynnik ten wynosił 23,6.

Tabela 6-7 Zachorowania i zgony kobiet na raka piersi w Województwie Pomorskim w 2007r. Breast cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in 2007 Liczba / Number Wsp. Surowy / Wsp. Std Crude rate Stand. rate Zachorowania / New cases 832 73,19 48,83 Zgony / Deaths 391 34,40 20,85

W 2007 roku w Województwie Pomorskim nowotwory złośliwe piersi nie wystąpiły przed 25 rokiem życia. W kolejnych grupach wiekowych liczba zachorowań wzrastała i najwięcej zachorowań odnotowano między 50-70 rokiem życia, szczyt zachorowań przypadał na 55 rok życia.

Duża różnica pomiędzy współczynnikami surowymi a standardowymi wskazuje na występowanie tego nowotworu w starszych grupach wiekowych.

Strona 33 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-6 Liczba zachorowań na raka piersi według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. Breast cancer incidences by age in the Pomeranian Region in 2007.

Zachorowania Kobiet 2007 Females Cancer Incidence

Rysunek 6-7 Liczba zgonów chorych na raka piersi według wieku w Województwie Pomorskim w 2007r. Breast cancer mortality by age in the Pomeranian Region in 2007.

Zgony Kobiet 2007 Females Deaths

Strona 34 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych piersi w Województwie Pomorskim w 2007 roku zgłoszono w mieście Gdańsku - 242 i mieście Gdynia -145. Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg standaryzowanych współczynników zachorowalności wystąpiło u kobiet w miastach Sopot, Gdańsk i Gdynia. Największą liczbę zgonów w przebiegu raka piersi odnotowano w Województwie Pomorskim w 2007 w mieście Gdańsk - 121 i mieście Gdynia - 61. Największe ryzyko zgonu wg standaryzowanego współczynnika umieralności na ten nowotwór zaobserwowano u kobiet w powiecie starogardzkim i tczewskim. Liczba zgonów w przebiegu chorób nowotworowych piersi wzrasta wraz z wiekiem począwszy od 35 roku życia. Najwięcej zgonów obserwuje się w grupie wiekowej 50-70 lat.

Tabela 6-8 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe piersi(C50) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New cases of malignant breast cancer (C50) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of cases, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 6 8 1 2 2 1 1 0 0 22 57,87 44,40 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 2 2 5 1 3 3 5 2 0 0 3 26 55,47 42,35 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 3 3 0 2 0 2 0 0 13 44,94 30,56 gdański 0 0 0 0 0 0 1 0 3 2 2 4 3 3 3 2 0 0 23 50,90 39,74 kartuski 0 0 0 0 0 1 2 3 1 4 4 4 1 3 2 1 1 1 28 49,86 40,58 kościerski 0 0 0 0 0 1 0 1 2 2 5 1 1 3 4 2 0 0 22 64,83 48,93 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 5 4 2 1 1 0 1 0 19 46,29 34,11 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 2 2 4 3 4 1 1 0 1 0 1 19 58,45 42,23 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 3 7 5 1 2 1 0 3 25 77,33 51,76 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 2 1 1 0 0 0 0 8 44,42 34,49 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 1 6 2 4 1 0 2 1 21 55,04 39,87 słupski 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 5 1 2 3 1 0 0 0 14 30,11 23,50 starogardzki 0 0 0 0 0 1 1 2 2 1 5 8 5 6 3 1 4 1 40 64,11 45,20 tczewski 0 0 0 0 0 0 1 0 1 7 8 3 7 5 2 2 1 0 37 63,92 47,39 wejherowski 0 0 0 0 0 0 2 2 9 6 7 12 6 8 3 2 3 1 61 64,92 50,14 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 1 1 3 2 1 0 12 56,80 34,81 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 1 0 7 9 19 36 44 40 27 24 13 17 5 242 100,86 59,46 m.Gdynia 0 0 0 0 0 1 1 1 5 6 19 28 23 13 16 19 8 5 145 110,63 58,65 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 1 1 7 4 4 5 3 2 3 0 0 30 58,09 37,41 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 3 2 2 3 3 4 1 2 25 118,27 62,64 Pomorskie 0 0 0 0 0 6 8 23 49 79 128 141 112 95 73 56 39 23 832 73,19 48,83

Strona 35 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-9 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe piersi(C50) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Deaths of malignant breast cancer (C50) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of deaths, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 4 10,52 9,38 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 2 1 2 1 0 1 5 16 34,14 21,24 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 3 10,37 9,53 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 0 0 1 2 0 0 0 7 15,49 12,30 kartuski 0 0 0 0 0 0 1 0 2 2 1 2 2 1 2 0 2 1 16 28,49 22,49 kościerski 0 0 0 0 0 0 1 2 1 1 1 0 0 1 0 1 2 0 10 29,47 20,96 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1 0 6 14,62 10,08 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 0 0 0 1 2 0 0 7 21,53 13,10 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 1 0 0 0 1 1 9 27,84 17,15 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 1 0 0 0 4 22,21 13,20 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 2 0 1 2 0 2 1 12 31,45 19,28 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 1 0 4 8,60 6,83 starogardzki 0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 2 1 4 5 6 1 5 1 29 46,48 30,86 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 1 1 3 4 3 3 3 0 23 39,73 26,10 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 1 1 4 4 4 1 3 6 3 1 0 28 29,80 20,97 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 4 18,93 11,26 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 1 8 6 13 7 11 13 20 16 15 11 121 50,43 25,69 m.Gdynia 0 0 0 0 0 1 0 1 1 4 11 3 7 5 9 8 6 5 61 46,54 23,65 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 0 3 3 0 4 2 0 0 16 30,98 19,18 m.Sopot 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2 2 0 0 2 1 1 2 11 52,04 25,59 Pomorskie 0 0 0 1 0 3 3 8 21 34 50 30 36 39 60 38 41 27 391 34,40 20,85

Strona 36 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

6.3 Nowotwory złośliwe gruczołu krokowego (C61)

W Województwie Pomorskim w 2007 roku nowotwory złośliwe gruczołu krokowego wykryto u 463 mężczyzn. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego rak prostaty dotyczył 12% mężczyzn. Zgłoszono 248 zgonów na tą chorobę, co stanowi 8% zgonów u mężczyzn.

Rysunek 6-8 Zachorowania/Zgony na nowotwór złośliwy gruczołu krokowego mężczyzn w stosunku do pozostałych nowotworów w Województwie Pomorskim w 2007r. New cases and deaths of malignant prostate cancer in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. Zachorowania / New cases Zgony / Deaths

Współczynnik standaryzowany ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe gruczołu krokowego w 2007 roku wyniósł 31,18. W 2006 ten sam współczynnik wynosił 29,53. Współczynnik standaryzowany ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych gruczołu krokowego wyniósł w 2007 roku 16,37 a w 2006 roku 17,34.

Tabela 6-10 Zachorowania mężczyzn na raka prostaty w Województwie Pomorskim w 2007r. Prostate cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in 2007. Liczba Wsp. Surowy Wsp. Std Number Crude rate Stand. rate Zachorowania / New cases 463 43,10 31,18 Zgony / Deaths 248 23,09 16,37

W Województwie Pomorskim w 2007 roku nowotwory złośliwe gruczołu krokowego nie wystąpiły przed 40 rokiem życia. Po 50 roku życia liczba zachorowań wzrastała i najwięcej zachorowań odnotowano między 60 a 79 rokiem życia.

Najwięcej zgonów w przebiegu choroby nowotworowej gruczołu krokowego zgłoszono u mężczyzn po 65 roku życia.

Strona 37 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-9 Liczba zachorowań na raka prostaty według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. New prostate cancer cases in the Pomeranian Region in 2007, by age.

Zachorowania Mężczyzn 2007 Males Cancer Incidence Rysunek 6-10 Liczba zgonów na raka prostaty według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. The number of deaths due to prostate cancer in the Pomeranian Region, by age.

Zgony Mężczyzn 2007 Males Deaths

Strona 38 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych gruczołu krokowego w Województwie Pomorskim w 2007 roku zgłoszono w mieście Gdańsku - 121 i mieście Gdynia - 45. Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg standaryzowanych współczynników zachorowalności było u mężczyzn w powiecie lęborskim i nowodworskim. Największą liczbę zgonów w przebiegu raka prostaty odnotowano w Województwie Pomorskim w 2007 w mieście Gdańsk - 69 i mieście Gdynia - 34. Największe ryzyko zgonu wg standaryzowanego współczynnika umieralności na ten nowotwór zaobserwowano u mężczyzn w powiecie człuchowskim i lęborskim.

Tabela 6-11 Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty (C61) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New cases of malignant prostate cancer (C61) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and by age groups – number of cases, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 2 2 3 1 2 1 14 37,32 31,81 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 1 5 4 3 0 0 17 37,52 29,45 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 1 3 1 9 32,27 26,62 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 1 0 3 1 1 11 25,07 22,18 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4 7 7 7 1 2 31 55,29 50,97 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 2 6 2 1 0 15 44,67 38,08 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2 1 2 2 2 4 2 18 44,86 39,53 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 5 4 6 3 1 24 76,93 65,30 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1 1 3 3 0 11 36,20 26,67 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 2 3 4 0 14 79,85 60,28 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 5 1 0 9 23,98 16,79 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 4 3 6 3 6 2 28 60,59 51,82 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 6 3 4 4 1 1 20 33,11 29,69 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 4 1 1 1 1 13 23,52 20,54 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 3 7 2 2 0 18 19,59 16,42 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 1 0 0 1 5 24,23 30,52 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 6 13 19 19 18 17 12 16 121 56,07 33,57 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 8 6 7 11 7 2 45 37,76 20,35 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 4 5 5 8 1 0 27 58,99 36,98 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 5 2 2 3 13 72,16 27,89 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 11 43 74 71 87 84 55 34 463 43,10 31,18

Strona 39 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-12 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty (C61) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Deaths of malignant prostate cancer (C61) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of deaths, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 2 1 6 16,00 13,65 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 1 4 8,83 6,84 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 1 1 2 2 10 35,86 29,81 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 2 2 1 7 15,95 15,46 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 2 0 1 8 14,27 12,90 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2 1 0 6 17,87 13,53 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 2 0 1 6 14,95 12,78 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 3 5 0 0 11 35,26 28,79 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 3 2 1 9 29,62 20,13 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 4 22,82 17,17 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 4 1 1 10 26,64 22,46 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 5 1 8 17,31 13,69 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 3 0 3 8 13,24 12,48 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 3 2 2 2 1 14 25,33 20,60 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 6 1 2 0 11 11,97 9,38 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 0 0 3 14,54 11,45 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 9 7 22 5 9 15 69 31,98 19,11 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 5 2 7 10 7 1 34 28,53 14,45 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 1 4 1 1 11 24,03 14,99 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 1 2 3 9 49,96 18,48 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 5 9 24 26 59 50 39 34 248 23,09 16,37

6.4 Nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21)

W Województwie Pomorskim w 2007 roku zarejestrowano 858 nowych przypadków nowotworów złośliwych jelita grubego, w tym 479 u mężczyzn i 379 u kobiet. W stosunku do wszystkich chorych z rozpoznaniem nowotworu złośliwego rak jelita grubego dotyczył 12% mężczyzn i 10% kobiet. Zgłoszono 568 zgonów na tą chorobę, w tym 321 u mężczyzn i 247 u kobiet. Nowotwory złośliwe jelita grubego były przyczyną 11% zgonów u mężczyzn i 10% u kobiet.

Strona 40 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-11 Zachorowania na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w 2007r. New cases of malignant colorectal cancer (C18-C21) in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. Mężczyźni / Males Kobiety / Females

Rysunek 6-12 Zgony chorych na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w stosunku do zgonów chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w 2007r. Deaths of malignant colorectal cancer (C18-C21) in relation to all reported cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007. Mężczyźni / Males Kobiety / Females

Współczynnik standaryzowany ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe jelita grubego w 2007 roku wyniósł 32,22 dla mężczyzn i 17,40 dla kobiet. W 2006 współczynnik ten wynosił odpowiednio 30,33 i 19,28. Współczynnik standaryzowany ryzyka zgonu w przebiegu nowotworów złośliwych jelita grubego wyniósł w 2007 roku 21,47 u mężczyzn i 10,81 u kobiet. W 2006 współczynnik ten wynosił odpowiednio 22,35 i 11,69.

Strona 41 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-13 Zachorowania nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. Colorectal cancer incidence rates in the Pomeranian Region in 2007. Liczba Wsp. Surowy Wsp. Std Number Crude rate Stand. rate Mężczyźni / Males 479 44,59 32,22 Kobiety / Females 379 33,34 17,40

Tabela 6-14 Zgony chorych na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. Colorectal cancer mortality rates in the Pomeranian Region in 2007. Liczba Wsp. Surowy Wsp. Std Number Crude rate Stand. rate Mężczyźni / Males 321 29,88 21,47 Kobiety / Females 247 21,73 10,81

Liczba nowotworów złośliwych jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007 wzrasta po 40 roku życia u mężczyzn i 45 roku życia u kobiet. Najwięcej nowych zachorowań odnotowano między 55-80 rokiem życia zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Liczba zgonów w przebiegu tej choroby wzrasta wraz z wiekiem począwszy od 45 roku życia. Najwięcej zgonów zaobserwowano w grupie wiekowej 60-80 u mężczyzn i 65-85 u kobiet.

Rysunek 6-13 Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of colorectal cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women.

Zachorowania Mężczyzn 2007 Zachorowania Kobiet 2007 Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence

Strona 42 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-14 Liczba zgonów na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of colorectal cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women.

Największą liczbę nowych rozpoznań nowotworów złośliwych jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007 roku zgłoszono w mieście Gdańsku (mężczyźni – 123, kobiety – 113) i mieście Gdynia (mężczyźni – 74, kobiety – 53). Największe ryzyko zachorowania na ten nowotwór wg standaryzowanych współczynników zachorowalności było u mężczyzn w powiecie bytowskim, kartuskim i kwidzyńskim oraz u kobiet w powiecie chojnickim, malborskim i sztumskim. Największą liczbę zgonów w przebiegu raka płuca odnotowano w Województwie Pomorskim w 2007 w mieście Gdańsk (mężczyźni –94, kobiety – 43) i mieście Gdynia (mężczyźni – 65, kobiety – 33). Największe ryzyko zgonu wg standaryzowanego współczynnika umieralności na ten nowotwór zaobserwowano u mężczyzn w powiecie kwidzyńskim a u kobiet w powiecie starogardzkim, kościerskim i gdańskim.

Strona 43 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-15 Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant colorectal cancer cases (C18-C21) among men in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 1 2 0 1 1 2 5 0 2 4 1 1 20 53,32 45,27 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 6 4 1 2 2 18 39,73 31,60 człuchowski 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 0 2 1 0 0 7 25,10 19,58 gdański 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 0 2 4 3 3 3 0 18 41,02 35,86 kartuski 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 2 0 6 1 7 2 1 0 22 39,24 37,11 kościerski 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 2 0 1 2 4 2 0 14 41,69 28,23 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 1 1 4 3 0 3 17 42,36 37,58 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 0 3 0 3 0 9 28,85 22,47 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 2 2 1 1 2 13 42,79 35,65 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 2 0 0 5 28,52 19,72 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 2 0 3 0 2 1 11 29,31 26,00 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 2 3 1 4 2 1 0 15 32,46 27,81 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 3 6 2 3 1 0 0 19 31,45 27,75 tczewski 0 0 0 0 0 1 0 0 0 3 0 3 2 5 3 3 1 1 22 39,81 32,30 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 2 6 8 5 2 3 3 1 34 37,01 32,87 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 1 2 1 0 7 33,92 26,60 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 1 0 4 10 19 14 10 25 18 12 10 123 57,00 32,94 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 3 11 5 17 15 8 8 5 74 62,09 36,51 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 2 1 5 3 4 2 1 0 19 41,51 28,38 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 1 1 3 2 2 0 12 66,61 30,06 Pomorskie 0 0 0 0 0 2 5 5 4 16 37 61 65 60 92 62 44 26 479 44,59 32,22

Tabela 6-16 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant colorectal cancer cases (C18-C21) among women in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 2 1 3 0 8 21,04 10,61 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 3 2 6 1 4 2 22 46,94 27,69 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 0 2 3 1 0 9 31,11 19,00 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 2 1 1 2 2 11 24,34 15,52 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 4 1 1 2 2 0 1 13 23,15 17,11 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 3 1 2 2 1 12 35,36 21,58 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 1 2 6 14,62 6,03 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2 1 1 7 21,53 11,61 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 1 3 0 2 1 2 13 40,21 22,37 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 3 16,66 6,75 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 1 3 2 0 0 9 23,59 15,52 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 3 2 1 2 0 2 13 27,96 19,84 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 0 3 5 3 1 17 27,25 13,91 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 1 2 4 0 2 13 22,46 12,63 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 3 2 2 6 3 20 21,29 11,36 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 1 1 1 0 7 33,13 22,80 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 2 2 0 5 19 10 12 18 21 14 10 113 47,10 20,77 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 3 3 7 11 9 9 8 2 53 40,44 18,39 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 0 3 1 7 2 2 1 20 38,73 20,35 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 2 1 2 1 10 47,31 16,70 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 0 4 3 5 21 44 39 47 65 66 51 34 379 33,34 17,40

Strona 44 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-17 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant colorectal cancer morality (C18-C21) among men in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 3 3 1 1 10 26,66 21,93 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 2 3 0 3 10 22,07 17,79 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 0 0 1 0 0 4 14,34 11,72 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 4 0 1 0 1 9 20,51 20,32 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 5 0 1 1 3 0 14 24,97 23,56 Kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 2 0 2 0 8 23,83 19,40 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 3 2 0 2 12 29,90 32,14 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 2 1 2 0 8 25,64 21,48 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 0 3 2 1 0 0 9 29,62 22,85 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 3 17,11 9,47 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 1 3 0 6 15,98 11,72 słupski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 3 1 4 3 1 0 13 28,13 24,64 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 2 2 2 4 0 0 14 23,18 18,07 tczewski 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 2 2 1 3 1 5 1 1 18 32,57 24,22 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 2 5 4 5 1 2 2 24 26,12 24,72 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 1 1 0 0 5 24,23 19,86 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 7 11 14 21 16 15 5 94 43,56 24,61 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 5 3 9 6 7 7 3 43 36,08 20,12 m.Słupsk 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 3 1 1 0 9 19,66 13,54 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 2 0 2 2 8 44,40 18,30 Pomorskie 0 0 0 0 0 0 1 1 3 7 17 25 38 54 61 53 41 20 321 29,88 21,47

Tabela 6-18 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant colorectal cancer morality (C18-C21) among women in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. Ogół. Surowy Powiat / County 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 Stand. Number Crude bytowski 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 2 2 0 8 21,04 12,73 chojnicki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 2 6 2 13 27,74 11,37 człuchowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1 0 4 13,83 4,57 gdański 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 2 1 0 1 2 9 19,92 14,58 kartuski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 2 1 2 8 14,25 8,28 kościerski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 3 2 1 0 9 26,52 15,26 kwidzyński 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 4 9,75 4,92 lęborski 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 2 1 1 7 21,53 12,92 malborski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 0 1 1 0 7 21,65 14,05 nowodworski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 3 16,66 8,26 pucki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 3 0 0 6 15,72 8,37 słupski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 1 3 8 17,21 9,52 starogardzki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1 3 1 3 3 2 1 17 27,25 16,50 tczewski 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 2 2 1 3 3 13 22,46 12,12 wejherowski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 3 0 0 4 3 4 1 16 17,03 8,87 sztumski 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 0 3 14,20 8,92 m.Gdańsk 0 0 0 0 0 0 1 1 2 0 3 4 4 12 9 10 13 6 65 27,09 11,99 m.Gdynia 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 3 2 4 5 7 6 3 33 25,18 10,47 m.Słupsk 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 2 0 0 1 2 1 2 1 10 19,36 9,25 m.Sopot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 4 18,92 4,21 Pomorskie 0 0 0 0 1 0 1 4 6 4 11 16 16 31 36 47 46 28 247 21,73 10,81

Strona 45 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

W nowotworach złośliwych jelita grubego obserwuje się dużą różnicę między współczynnikami surowymi a standaryzowanymi zarówno zachorowalności, jak i umieralności, co oznacza, że większość przypadków zachorowań i zgonów notuje się w starszych grupach wiekowych (patrz Rysunek 6-13).

Strona 46 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rozdział II

WERSJA ANGIELSKA

-

Chapter II

ENGLISH VERSION

Strona 47 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

1. Introduction

This bulletin aims to present the most significant data on malignant cancer incidence and mortality rates in the Pomeranian Region in 2007. It is now the sixth issue of the Pomeranian Cancer Registry newsletter. The data presented here are intended for the governing bodies of the . The bulletin is also addressed to various health departments and to social services working close to regional Registries. Above all, the newsletter is intended for anyone interested in cancer issues affecting the Pomeranian Region of Poland.

2. Abstract

In 2007, there were 7678 new malignant cancer cases and 5334 deaths of cancer reported to the Pomeranian Cancer Registry. The reported data allow the assessment of public health. Still, the incidence and mortality rates in the Pomeranian Region are one of the highest in Poland. The malignant cancer incidence rate was 270 among men (3rd position), and 200 among women (5th position) – the analysis based on a group of 100 000 inhabitants, where the age structure has been taken into account. In relation to standard mortality rates Pomerania is in the second place, both for male and for female classifications. Lung cancer is still the most frequently diagnosed case among men, whereas among women breast cancer is the most persistent, with lung cancer rates falling into second place. Further down, there is the colorectal cancer posing a serious threat within the region. In order to make accurate conclusions that would describe current tendencies it is crucial to combine a concise register. Without regular and thorough reporting on new cancer cases and deaths there is the risk of drawing misleading conclusions. A clear and intelligible profile of public health can only be created once an equal understanding of cancer issues has been reached among all of the specialists. This publication contains epidemiologic information collected in 2007 in Pomerania. The health condition of the region‟s inhabitants has been presented. Next, the structure of incidence and mortality rates has been analysed both for men and for women, distinguished by counties. Finally, the most frequently diagnosed cancer cases have been presented.

Strona 48 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

3. Regional Cancer Registry in Gdansk

In 1965, the Cancer Registry in Gdansk was opened, reporting to the Regional Registry at the Regional Cancer Outpatient Clinic. The clinic was founded by professor Tadeusz Zielinski. Initially, the Registry collected information from the region of Gdansk, Elblag and Slupsk. However, after the administrative reform in 1999, (which merged 49 provinces into 16 regions) the Registry‟s activity was extended to the whole of Pomeranian Region. Currently, there are 16 Registry offices in Poland. In 2004, the Regional Cancer Outpatient Clinic was restructured into the Regional Oncology Centre in Gdansk (WCO). Apart from the Regional Cancer Registry, there is also a Centre for Cancer Prevention and Health Promotion, bringing preventative treatment to Pomeranian community. The Centre provides educational materials helping improve the general awareness of cancer prevention. It also highlights the importance of early diagnosis. For many years now, the WCO has been conducting its research in co-operation with a number of institutions, such as: Polish Union of Oncology, the National Health Department, the Pomeranian Marshall Office, and Gdansk City Council. The Pomeranian Oncology Registry collects data on cancer cases from the whole region. In order to improve the quality of study it is crucial to closely co-operate with regional Pathology Institutions. The cancer register has been established in order to facilitate planning and execution of an effective battle against malignant cancer. The practices used in the process include early prevention, follow-up meetings, medical diagnosis, treatments, rehabilitation and hospice care for patients suffering from malignant tumors. By collecting information on incidence and mortality rates, cancer registries influence health policies within their regions. Pomeranian Cancer Registry fulfils its objectives by way of: - systematic and up-to-date reporting on new cases and deaths within Pomeranian Region. - data analysis, which helps recognise oncologic „needs‟ of our region, i.e. the analysis outlines areas of the highest incidence rates so that the appropriate action can be taken to uncover and to eliminate cancer-causing factors. - data collection and processing, which is crucial for planning cancer prevention and follow-up programmes in Pomeranian Region. - Pomeranian Cancer Registry facilitates the realisation of scientific studies and projects by providing necessary data in compliance with personal data protection acts. When complete, the Regional Registry‟s annual data are forwarded to the National Cancer Registry at Oncology Centre in Warsaw where they are combined with and analysed against data from other Registries in Poland.

Strona 49 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

4. Research material and statistical methods

The Regional Oncology Centre in Gdansk is in charge of the Regional Cancer Registry, which is responsible for collecting statistical data on cancer cases in Pomerania. The primary act prescribing and regulating the said data collection is the Statistics Act (Journal of Laws No. 88 of 29th June 1995). Also, there are Prime Minister‟s dispositions released annually, which specifically dictate the characteristics of inquiry and reporting forms (Journal of Laws No. 114 of 2007). The above regulations recommend using the Cancer Case Report Cards (KZNZ) as means of collecting data. Currently binding Cards are marked with the “MZ/N-1a” symbol. There is an instruction attached to each Card explaining the method of reporting on cancer cases according to International Statistical Classification of Diseases and Health Related Problems: Revision 10 of 1994. In line with this coding system, all cancerous diseases marked C00 – C97 and D00 – D09 must be reported. In keeping with this act, until the 15th of each month all public and private healthcare institutions are obliged to complete the KZNZ cards whenever a new cancer diagnosis or even a slight cancer suspicion occurs. Monthly, The Pomeranian Registry for Malignant Cancer receives the cards from over a hundred healthcare institutions. Every year, by the 30th of June, data collected by Regional Registries are sent to the National Cancer Registry in the Institute of Epidemiology and Cancer Prevention at the Oncology Centre – the Institute of M. Sklodowska-Curie in Warsaw. Subsequently, all data are verified and complied into a national annual report. It is also required of the Pomeranian Cancer Registry to collect data on cancer risk for the City Council. Frequently, Regional Registries receive data relating to previous years, which allows regular statistics update. Thus, the information published by Registries may be slightly different to those provided in the National Registry‟s Bulletin. The mortality rate data collection is based on the information provided by the Regional Statistical Office (WUS) and by individual healthcare institutions. Also, the Pomeranian Cancer Registry acquires data on deaths directly from patients‟ case history cards. Statistical methods In this publication the following statistical indicators have been applied: absolute numbers, percentages, crude rates and age-standardized rates. Absolute number of new cases and cancer deaths represents a total number of incidences or deaths caused by a particular disease in given population within certain period of time, e.g. in 2007.

Strona 50 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Raw incidence/ mortality rates – the number of new cases or cancer deaths per 100,000 individuals of studied population. This indicator does not take into account any characteristics, e.g. age. This detail is significant as over 50 percent of cancer cases occur after the age of 65. Therefore, malignant cancer affects elderly people more often then it strikes the younger part of population. There are considerably more cancer cases per 100,000 individuals among aging populations, in highly developed countries, and in areas of high youth migration. This does not mean the risk of cancer is higher among those populations – it only suggests these are the aging populations. In order to compare data of particular populations, there has been the age-standardization introduced. Age-standardized incidence/mortality rate takes into account the age structure of a given population and estimates the number of cancer cases (deaths) in respect to the standard world population.

5. Health condition of Pomerania 5.1 Population characteristics

The acreage of Pomeranian Region has 18 000 km square and it accounts for approx. 6% of the total area of Poland. In 2007, the population of Pomerania reached 2,210,920. Within a year‟s time an increase of 0.33% was noted. The largest agglomerations are: Gdansk, Gdynia, Sopot, Tczew, Slupsk, Chojnice, Koscierzyna, and Wejherowo. (Table 4-1 Population in Pomerania in 2007.) Malignant cancer is the second major death cause in Poland, after heart-related diseases. 26% of deaths among men and 23% of deaths among women are caused by malignant tumours. The constant increase of incidence and mortality rates is a serious challenge for the healthcare system in Poland.

5.2 Malignant cancer incidence rates in 2007

In 2007 in Pomeranian Region, there were 3926 new cancer cases reported among men, and 3752 new cases among women. These data place our region in 7th position, when compared to the crude incidence rates in other (see Table 5-2). In 2007, in line with standardized incidence rates, the Pomeranian Region was reported in 3rd position with 270.1 new cases among men, and in 5th position with 200.8 new cases among women (see Table 5-3).

Strona 51 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

In 2007, the highest risk of cancer disease among men was recorded in the following Pomeranian counties: Lebork, Sztum, , and in the city of Sopot. Among women the highest cancer disease risk was reported to be in Koscierzyna county as well as in the city of Gdansk and in Gdynia (see Illustration 5-2). The lowest risk of cancer disease in Pomeranian Region, according to standardized incidence rates in 2007, was among men in the city of Gdynia and in . Among women, it was the county of Nowy Dwor, Bytow, and Kwidzyn that the risk of cancer was the lowest (see Illustration 5-2).

5.3 Malignant cancer mortality rates in 2007

In 2007 in Pomeranian Region, there were 2950 deaths of malignant cancer among men, and 2384 deaths among women. These figures account for 7th position in respect to all voivodeships in Poland. It has to be pointed out that the reported data relate to all instances of cancer, regardless of the fact whether the patient suffered from any other conditions. It can not be stated if cancer was the direct cause of patients‟ death. Thus, a slight percentage of the data may seem overstated and disproportionate when compared to other regions‟ statistics. The Pomeranian Cancer Registry does not receive data from the Central Statistical Office of Poland, therefore the volume of reported deaths is lower in contrast to the figures presented by the National Cancer Registry. In 2007, the Pomeranian Region was in second position, according to standardized mortality rates. There were 214.5 deaths among men, and 119 deaths among women (see Table 5-6). In 2007, the highest risk of death of malignant cancer among men was recorded in the county of Sztum, Lebork, and Tczew. Among women the highest malignant cancer death risk was reported to be in the county of Koscierzyna, Puck, and Chojnice. The lowest risk of death of malignant cancer, according to standardized mortality rates, was among men in the county of Koscierzyna, and in Nowy Dwor county. Among women, it was the county of Kwidzyn, Sztum, and Bytow that the risk of cancer was the lowest (see Illustration 5-3).

5.4 Exposition

The Pomeranian Region is one of the areas with the highest cancer incidence and mortality rates. Since 2005, there has been a considerable decrease in standardized incidence rates,

Strona 52 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

both for men and for women. However, this has been too short a period to form any definite conclusions. The standardized mortality rate was 214.5 among men (225.5 in 2006), and 119 among women (118.1 in 2006). The most commonly diagnosed malignant cancer types among men in 2007 in the Pomeranian Region were: lung cancer (1000 cases), colorectal cancer (479 cases), prostate cancer (463 cases), bladder cancer (280 cases), and stomach cancer (220 cases). There were 202 cases among men where cancer origin could not be located (C80). The most frequent cancer diagnoses among women were: breast cancer (832 cases), lung cancer (418 cases), colorectal cancer (379 cases), uterine body cancer (223 cases), cervical cancer (204 cases), and ovarian cancer (191 cases). Cancer origin could not be specified for 201 women (C80), (see Table 5-12.) The most frequent malignant cancer types that caused death among men in the Pomeranian Region were: lung cancer (866 deaths), colorectal cancer (321 cases), prostate cancer (248 cases), stomach cancer (184 cases), and pancreas cancer (92 cases). There were 192 cases (6.5 %) where cancer origin could not be specified (C80). Among women, the most frequently cancer types that caused death were: breast cancer (390 cases), colorectal cancer (227 cases), lung cancer (322 cases), ovarian cancer (139 cases), cervical cancer (149 cancer), and stomach cancer (95 cases). Malignant cancer of female generative organ caused death in 361 cases (C56, C54, C53). 7,7% of women (183 cases) died due to cancer without a specified location (C80), (see Table 5-13). The completeness of malignant cancer register is reflected by the incidence/ mortality ratio (the „Z/Z‟ indicator) estimated in a certain period of time. The ratio is the quotient of all newly registered cases and of all deaths caused by malignant cancers. The indicator calculated is then compared with other ratios from the Registries known as having a high registration completeness. In Poland there are five Registries which have been acclaimed as standard for the registration completeness: the Dolny Slask Cancer Registry, the Lubelski Cancer Registry, the Cancer Registry of Podkarpacie, the Pomeranian Cancer Registry, and the Swietokrzyski Cancer Registry. The incidence/ mortality indicator in those regions was the most accurate in the period of 2000-2002. In 2007, the incidence/ mortality indicator for the Pomeranian Region was 1.44 (1.39 for Poland in general), and the registration completeness was 86%.

Strona 53 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

6. Specific clinical situations 6.1 Malignant neoplasm of bronchus and lung (C34)

The most frequently reported diagnosis in the Pomeranian Region in 2007 was the malignant neoplasm of lung. There were 1418 cases declared: 1000 incidences among men and 418 among women, which accounts for 25% (men) and 11% (women) of the total incidences of malignant lung cancer. Also, it was the lung cancer that caused the highest number of deaths in the Pomeranian Region in 2007. There were 1188 deaths reported: 866 deaths among men and 322 deaths among women. Every third death (29%) among men, and every seventh death among women was due to malignant lung neoplasm. In 2007, the standardized incidence rate for malignant lung cancer was 67.62 among men, and 21.78 among women. In 2006, it was 77.23 and 20.85 respectively. The standardized mortality rate for malignant lung cancer in 2007 was 59.10 among men, and 16.53 among women. In 2006, this rate was 73.14 and 17.17 respectively. There were no malignant cancer cases reported among men below the age of 30, and among women younger then 35. The number of reported cases increased with age, and it was the highest both for men and for women between the age of 55 and 75. The number of deaths due to lung cancer is rising with age starting from the age of 35 among men, and from the age of 40 among women. The highest mortality rate was noted for both sexes between the age of 55 and 75. The highest number of new malignant lung cancer cases in 2007 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (men – 217 cases, women – 119 cases) and in the city of Gdynia (116 cases among men, 73 cases among women). The highest risk of lung cancer incidence, by standardized incidence rate was among men in the county of Sztum (135.07), in (87.66), and in the county of Czluchow (85.19). Among women, the highest cancer risk was noted in the city of Sopot (34.68) and in the Puck county (29.23). The highest number of malignant cancer deaths in 2007 in Pomeranian Region was noted in the city of Gdansk (192 cases among men, 104 cases among women), and in the city of Gdynia (men – 104 cases, women – 48 cases). The highest risk of death due to lung cancer, by standardized mortality rate was reported among men in the county of Sztum (120.5), in the county of Tczew (88.88), and in the county of Puck (80.88). Among women, the highest risk of death due to lung cancer was noted in the county of Puck (35.28), and in the city of Sopot (32.65).

Strona 54 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

6.2 Malignant breast cancer (C50)

In 2007 in the Pomeranian Region there were reported 832 new cases of malignant breast cancer, which accounts for 22% of all women diagnosed with a malignant cancer. There were 391 deaths reported, which constitutes 16% of the total cancer death toll. In 2007, the standardized incidence rate for malignant breast cancer was 48.83. It was 44.17 in 2006. The standardized mortality rate in 2007 was 20.85, which reduced from 23.6 in 2006. In 2007, there were no breast cancer incidences reported in the Pomeranian Region among women below the age of 25. The number of reported cases increased with age and it was the highest among women between the age of 50 and 70, with the largest volume of cancer cases occurring among women at the age of 55. The number of deaths due to breast cancer is rising with age starting from the age of 35. The highest mortality rate occurs among women between the age of 50 and 70. A considerable discrepancy between the crude and the standardized rates suggests that breast cancer occurs in older age groups. The highest number of new malignant breast cancer cases in 2007 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (242 cases) and in the city of Gdynia (145 cases). The highest risk of breast cancer incidence, by standardized incidence rate was among women in Sopot, in Gdansk, and in Gdynia. The highest number of malignant breast cancer deaths in 2007 in the Pomeranian Region was noted in the city of Gdansk (121 cases), and in the city of Gdynia (61cases). The highest risk of death due to breast cancer, by standardized mortality rate, was reported in the county of Starogard and in the county of Tczew.

6.3 Malignant prostate neoplasm (C61)

There were 463 cases of malignant prostate cancer diagnosed in the Pomeranian Region in 2007, which accounts for 12% of all malignant cancer cases diagnosed among men in the same year. There were 248 deaths reported, which constitutes 8% of total cancer deaths reported among men. In 2007, the standardized incidence rate for malignant prostate neoplasm was 31.18. It was 29.53 in 2006. The standardized mortality rate in 2007 was 16.37, which reduced from 17.34 in 2006. In 2007, there were no prostate cancer incidences reported in the Pomeranian Region among men below the age of 40. The number of reported cases increased among men over

Strona 55 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007 the age of 50, and the largest volume of cases was noted among men between the age of 60 and 79. The highest mortality rate occurred among men over the age of 65. The highest number of new malignant prostate cancer cases in 2007 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (121 cases) and in the city of Gdynia (45 cases). The highest risk of prostate cancer incidence, by standardized incidence rate, was noted among men in the county of Lebork and in the county of Nowy Dwor. The highest number of malignant prostate cancer deaths in 2007 in Pomeranian Region was noted in the city of Gdansk (69 cases), and in the city of Gdynia (34 cases). The highest risk of death due to prostate cancer, by standardized mortality rate, was reported in the county of Czluchow and in the county of Lebork.

6.4 Malignant colorectal cancer (C18-C21)

In 2007 in the Pomeranian Region, there were 858 new colorectal cancer cases reported: 479 cases among men, and 379 cases among women. These figures account for 12% and 10% respectively of all malignant cancer diagnoses in 2007. In 2007, the standardized incidence rate for malignant colorectal cancer was 32.22 among men, and 17.40 among women. In 2006, it was 30.33 and 19.28 respectively. The standardized mortality rate for malignant colorectal cancer in 2007 was 21.47 among men, and 10.81 among women. In 2006, this rate was 22.35 and 11.69 respectively. The number of reported cases of colorectal cancer increases among men over the age of 40, and among women over the age of 45.The largest new cases volume was noted both for men and for women between the age of 55 and 80. The number of deaths due to colorectal cancer is rising with age starting from the age of 45. The highest mortality rate was noted between the age of 60 and 80 among men, and between the age of 65 and 85 among women. The highest number of new malignant colorectal cancer cases in 2007 in the Pomeranian Region was reported in the city of Gdansk (men – 123 cases, women – 113 cases) and in the city of Gdynia (74 cases among men, 53 cases among women). The highest risk of colorectal cancer incidence, by standardized incidence rate was among men in the county of Bytow, in , and in the county of Kwidzyn. Among women, the highest cancer risk was noted in the county of Chojnice, in Malbork county, and in the county of Sztum. The highest number of malignant colorectal cancer deaths in 2007 in Pomeranian Region was noted in the city of Gdansk (94 cases among men, 43 cases among women), and in the city of Gdynia (men – 65 cases, women – 33 cases). The highest risk of death due to colorectal cancer, by standardized mortality rate was reported among men in the county of

Strona 56 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Kwidzyn. Among women, the highest risk of death due to colorectal cancer was noted in the county of Starogard, in the county of Koscierzyna, and in Gdansk county. There can be noted a considerable discrepancy between the crude and the standardized rates both for cancer incidence and mortality, which suggests that the majority of new cases and deaths occurs in older age groups (see Illustration 6-13, 6-14).

Strona 57 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Strona 58 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rozdział III Tabele i Wykresy - Chapter III TABLES & ILLUSTRATIONS

7. Tabele i wykresy

Strona 59 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-1: Porównanie Populacji Województwa Pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison in percentage.

5-letnie grupy wiekowe Populacja Woj. Pomorskiego (%) Std. Populacja Świata (%) Age grups Population of the Pomeranian Region Standard World Population 0-4 5 12 5-9 5 10 10-14 6 9 15-19 7 9 20-24 9 8 25-29 8 8 30-34 8 6 35-39 7 6 40-44 6 6 45-49 7 6 50-54 8 5 55-59 7 4 60-64 4 4 65-69 4 3 70-74 3 2 75-79 3 1 80-84 2 0.5 85(+) 1 0.5

Rysunek 7-1: Porównanie Populacji Województwa Pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The Population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison.

Pop. Woj.Pom. Std. Pop. Świata Pop. Pom. Reg. Std. World Pop.

Strona 60 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-2: Liczba osób w Województwie Pomorskim w podziale na grupy wiekowe oraz płeć w 2007 roku The population of the Pomeranian Region in numbers, by age and by sex, in 2007

5-letnie grupy Mężczyźni Kobiety wiekowe Sum Males Females Age grups 0-4 61 155 57 473 118 628 5-9 59 394 56 999 116 393 10-14 68 271 64 625 132 896 15-19 82 251 78 376 160 627 20-24 94 887 92 676 187 563 25-29 92 733 92 018 184 751 30-34 88 390 87 283 175 673 35-39 74 004 71 983 145 987 40-44 68 764 68 288 137 052 45-49 77 267 78 736 156 003 50-54 83 483 89 537 173 020 55-59 75 225 82 658 157 883 60-64 44 322 51 133 95 455 65-69 35 049 44 823 79 872 70-74 30 546 43 452 73 998 75-79 22 151 35 948 58 099 80-84 10 807 25 065 35 872 85(+) 5 445 15 703 21 148 Ogółem 1 074 144 1 136 776 2 210 920

Rysunek 7-2: Liczba osób w Województwie Pomorskim w podziale na grupy wiekowe oraz płeć w 2007r. The population of the Pomeranian Region in numbers, by age and by sex, in 2007.

Mężczyźni Kobiety Males Females

Strona 61 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-3: Liczby zarejestrowanych zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of registered malignant cancer incidences among men in the Pomeranian Region, by localization, in 2007

Wsp sur Wsp std Liczba Miejsce ICD 10 Nazwa rozpoznania Crude Stand. % Number Position rate rate C00 Nowotwory złośliwe wargi 5 0,47 0,36 0,1% 46 C01 Nowotwór złośliwy nasady języka 3 0,28 0,19 0,1% 61 C02 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka 22 2,05 1,62 0,6% 23 C03 Nowotwór złośliwy dziąsła 5 0,47 0,33 0,1% 49 C04 Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej 10 0,93 0,64 0,3% 31 C05 Nowotwór złośliwy podniebienia 3 0,28 0,22 0,1% 63 C06 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej 1 0,09 0,09 0,0% 75 C07 Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej 4 0,37 0,28 0,1% 53 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów C08 3 0,28 0,18 0,1% 62 ślinowych C09 Nowotwory złośliwe migdałka 26 2,42 1,66 0,7% 22 C10 Nowotwór złośliwy części ustnej gardła (oropharynx) 9 0,84 0,73 0,2% 34 C11 Nowotwór złośliwy części nosowej gardła (nasopharynx) 5 0,47 0,35 0,1% 47 C12 Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego 1 0,09 0,09 0,0% 74 C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła (hypopharynx) 21 1,96 1,42 0,5% 24 Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym C14 10 0,93 0,65 0,3% 32 umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C15 Nowotwór złośliwy przełyku 82 7,63 5,55 2,1% 13 C16 Nowotwór złośliwy żołądka 220 20,48 14,62 5,6% 5 C17 Nowotwór złośliwy jelita cienkiego 3 0,28 0,23 0,1% 56 C18 Nowotwór złośliwy okrężnicy 261 24,30 17,55 6,6% 4 C19 Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego 29 2,70 2,08 0,7% 20 C20 Nowotwór złośliwy odbytnicy 177 16,48 11,85 4,5% 7 C21 Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu 12 1,12 0,74 0,3% 29 Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych C22 58 5,40 4,11 1,5% 14 wewnątrzwątrobowych C23 Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego 12 1,12 0,73 0,3% 28 Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg C24 11 1,02 0,68 0,3% 30 żółciowych C25 Nowotwór złośliwy trzustki 97 9,03 6,84 2,5% 10 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych C26 5 0,47 0,31 0,1% 43 narządów trawiennych C30 Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego 0 0,00 0,00 0,0% 90 C31 Nowotwór złośliwy zatok przynosowych 3 0,28 0,19 0,1% 60 C32 Nowotwór złośliwy krtani 83 7,73 5,43 2,1% 12 C33 Nowotwór złośliwy tchawicy 3 0,28 0,24 0,1% 59 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca 1000 93,10 67,62 25,5% 1 C37 Nowotwór złośliwy grasicy 2 0,19 0,09 0,1% 67 C38 Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej 5 0,47 0,37 0,1% 44 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych części C39 1 0,09 0,09 0,0% 76 układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C40 Nowotwór złośliwy kości i chrąstki stawowej kooczyn 3 0,28 0,33 0,1% 58 Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i C41 4 0,37 0,23 0,1% 52 nieokreślonym umiejscowieniu C43 Czerniak złośliwy skóry 52 4,84 3,51 1,3% 16 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry 126 11,73 8,21 3,2% 9 C45 Międzybłoniak 8 0,74 0,47 0,2% 37 C46 Mięsak Kaposi'ego 2 0,19 0,18 0,1% 69 Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i autonomicznego C47 1 0,09 0,09 0,0% 78 układu nerwowego C48 Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej 8 0,74 0,54 0,2% 36 C49 Nowotwory złośliwe tkanki łącznej i innych tkanek miękkich 15 1,40 1,18 0,4% 27 C50 Nowotwór złośliwy sutka 3 0,28 0,22 0,1% 54 C51 Nowotwór złośliwy sromu 0 0,00 0,00 0,0% 84

Strona 62 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

C52 Nowotwór złośliwy pochwy 0 0,00 0,00 0,0% 87 C53 Nowotwór złośliwy szyjki macicy 0 0,00 0,00 0,0% 82 C54 Nowotwór złośliwy trzonu macicy 0 0,00 0,00 0,0% 83 C55 Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy 0 0,00 0,00 0,0% 85 C56 Nowotwór złośliwy jajnika 0 0,00 0,00 0,0% 81 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeoskich narządów C57 0 0,00 0,00 0,0% 86 płciowych C58 Nowotwór złośliwy łożyska 0 0,00 0,00 0,0% 94 C60 Nowotwór złośliwy prącia 10 0,93 0,76 0,3% 33 C61 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego 463 43,10 31,18 11,8% 2 C62 Nowotwór złośliwy jądra 55 5,12 4,57 1,4% 15 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów C63 1 0,09 0,06 0,0% 77 płciowych C64 Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej 161 14,99 10,97 4,1% 8 C65 Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej 5 0,47 0,40 0,1% 48 C66 Nowotwór złośliwy moczowodu 6 0,56 0,44 0,2% 42 C67 Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego 280 26,07 18,44 7,1% 3 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów C68 1 0,09 0,07 0,0% 79 moczowych C69 Nowotwór złośliwy oka 7 0,65 0,47 0,2% 40 C70 Nowotwór złośliwy opon 3 0,28 0,20 0,1% 57 C71 Nowotwór złośliwy mózgu 84 7,82 6,13 2,1% 11 Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i C72 5 0,47 0,38 0,1% 45 innych części centralnego systemu nerwowego C73 Nowotwór złośliwy tarczycy 8 0,74 0,52 0,2% 35 C74 Nowotwór złośliwy nadnerczy 1 0,09 0,09 0,0% 70 Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania C75 0 0,00 0,00 0,0% 89 wewnętrznego i struktur pokrewnych Nowotwór złośliwy umiejscowieo innych i niedokładnie C76 3 0,28 0,20 0,1% 55 określonych C77 Wtórne i nieokreślone nowotwory węzłów chłonnych 5 0,47 0,29 0,1% 50 Wtórne nowotwory złośliwe układu oddechowego i C78 8 0,74 0,55 0,2% 38 trawiennego C79 Wtórny nowotwór złośliwy innych umiejscowieo 1 0,09 0,05 0,0% 71 C80 Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia 202 18,81 13,00 5,1% 6 C81 Choroba Hodgkina 17 1,58 1,34 0,4% 25 C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) 7 0,65 0,46 0,2% 39 C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane 46 4,28 3,13 1,2% 17 C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T 7 0,65 0,44 0,2% 41 C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych 16 1,49 1,08 0,4% 26 C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne 2 0,19 0,09 0,1% 65 C90 Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych 27 2,51 1,72 0,7% 21 C91 Białaczka limfatyczna 37 3,44 2,52 0,9% 18 C92 Białaczka szpikowa 31 2,89 2,07 0,8% 19 C93 Białaczka monocytowa 1 0,09 0,05 0,0% 73 C94 Inne białaczki określonego rodzaju 0 0,00 0,00 0,0% 88 C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju 2 0,19 0,11 0,1% 64 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, C96 4 0,37 0,28 0,1% 51 krwiotwórczej i tkanek pokrewnych Nowotwory złośliwe niezależnych (pierwotnych) mnogich C97 1 0,09 0,05 0,0% 72 umiejscowieo D00 Rak in situ jamy ustnej, przełyku i żołądka 1 0,09 0,09 0,0% 80 Raki in situ innych i nieokreślonych części narządów D01 0 0,00 0,00 0,0% 95 trawiennych D02 Rak in situ ucha środkowego i układu oddechowego 2 0,19 0,11 0,1% 68 D03 Czerniak in situ 0 0,00 0,00 0,0% 96 D04 Rak in situ skóry 2 0,19 0,11 0,1% 66 D05 Rak in situ sutka 0 0,00 0,00 0,0% 92 D06 Rak in situ szyjki macicy 0 0,00 0,00 0,0% 93 D07 Rak in situ innych i nieokreślonych narządów płciowych 0 0,00 0,00 0,0% 91 D09 Rak in situ innych i nieokreślonych umiejscowieo 0 0,00 0,00 0,0% 97 Ogółem 3926 365,50 265,51 100%

Strona 63 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-4: Liczby zarejestrowanych zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of registered malignant cancer incidences among women in the Pomeranian Region, by localization, in 2007

Wsp sur Wsp std Liczba Miejsce ICD 10 Nazwa rozpoznania Crude Stand. % Number Position rate rate C00 Nowotwory złośliwe wargi 3 0,26 0,12 0,1% 55 C01 Nowotwór złośliwy nasady języka 3 0,26 0,12 0,1% 58 C02 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka 3 0,26 0,15 0,1% 52 C03 Nowotwór złośliwy dziąsła 1 0,09 0,06 0,0% 70 C04 Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej 5 0,44 0,24 0,1% 41 C05 Nowotwór złośliwy podniebienia 4 0,35 0,22 0,1% 50 C06 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej 1 0,09 0,05 0,0% 79 C07 Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej 3 0,26 0,24 0,1% 56 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów C08 4 0,35 0,20 0,1% 49 ślinowych C09 Nowotwory złośliwe migdałka 6 0,53 0,29 0,2% 39 C10 Nowotwór złośliwy części ustnej gardła (oropharynx) 0 0,00 0,00 0,0% 85 C11 Nowotwór złośliwy części nosowej gardła (nasopharynx) 5 0,44 0,35 0,1% 43 C12 Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego 1 0,09 0,06 0,0% 78 C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła (hypopharynx) 4 0,35 0,26 0,1% 46 Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym C14 4 0,35 0,29 0,1% 47 umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C15 Nowotwór złośliwy przełyku 25 2,20 1,35 0,7% 25 C16 Nowotwór złośliwy żołądka 123 10,82 5,78 3,3% 9 C17 Nowotwór złośliwy jelita cienkiego 3 0,26 0,14 0,1% 57 C18 Nowotwór złośliwy okrężnicy 228 20,06 9,97 6,1% 3 C19 Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego 30 2,64 1,55 0,8% 23 C20 Nowotwór złośliwy odbytnicy 105 9,24 5,11 2,8% 12 C21 Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu 16 1,41 0,77 0,4% 30 Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych C22 51 4,49 2,21 1,4% 16 wewnątrzwątrobowych C23 Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego 46 4,05 2,24 1,2% 17 Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg C24 21 1,85 0,96 0,6% 26 żółciowych C25 Nowotwór złośliwy trzustki 112 9,85 5,27 3,0% 11 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych C26 10 0,88 0,32 0,3% 33 narządów trawiennych C30 Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego 3 0,26 0,11 0,1% 61 C31 Nowotwór złośliwy zatok przynosowych 1 0,09 0,03 0,0% 73 C32 Nowotwór złośliwy krtani 11 0,97 0,55 0,3% 32 C33 Nowotwór złośliwy tchawicy 1 0,09 0,05 0,0% 72 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca 418 36,77 21,78 11,1% 2 C37 Nowotwór złośliwy grasicy 3 0,26 0,23 0,1% 59 C38 Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej 5 0,44 0,21 0,1% 42 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych części C39 0 0,00 0,00 0,0% 89 układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C40 Nowotwór złośliwy kości i chrąstki stawowej kooczyn 1 0,09 0,18 0,0% 71 Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i C41 5 0,44 0,23 0,1% 44 nieokreślonym umiejscowieniu C43 Czerniak złośliwy skóry 79 6,95 4,91 2,1% 13 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry 146 12,84 6,85 3,9% 8 C45 Międzybłoniak 3 0,26 0,12 0,1% 53 C46 Mięsak Kaposi'ego 1 0,09 0,02 0,0% 75 Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i autonomicznego C47 2 0,18 0,10 0,1% 66 układu nerwowego C48 Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej 2 0,18 0,13 0,1% 62 C49 Nowotwory złośliwe tkanki łącznej i innych tkanek miękkich 17 1,50 1,01 0,5% 29 C50 Nowotwór złośliwy sutka 832 73,19 48,83 22,2% 1 C51 Nowotwór złośliwy sromu 20 1,76 0,89 0,5% 27

Strona 64 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

C52 Nowotwór złośliwy pochwy 8 0,70 0,33 0,2% 36 C53 Nowotwór złośliwy szyjki macicy 204 17,95 12,29 5,4% 5 C54 Nowotwór złośliwy trzonu macicy 223 19,62 12,04 5,9% 4 C55 Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy 2 0,18 0,07 0,1% 67 C56 Nowotwór złośliwy jajnika 191 16,80 10,44 5,1% 7 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeoskich narządów C57 6 0,53 0,32 0,2% 40 płciowych C58 Nowotwór złośliwy łożyska 1 0,09 0,09 0,0% 81 C60 Nowotwór złośliwy prącia 0 0,00 0,00 0,0% 84 C61 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego 0 0,00 0,00 0,0% 82 C62 Nowotwór złośliwy jądra 0 0,00 0,00 0,0% 83 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów C63 0 0,00 0,00 0,0% 90 płciowych C64 Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej 112 9,85 5,89 3,0% 10 C65 Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej 1 0,09 0,07 0,0% 69 C66 Nowotwór złośliwy moczowodu 1 0,09 0,05 0,0% 68 C67 Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego 71 6,25 3,50 1,9% 14 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów C68 0 0,00 0,00 0,0% 91 moczowych C69 Nowotwór złośliwy oka 3 0,26 0,17 0,1% 54 C70 Nowotwór złośliwy opon 7 0,62 0,28 0,2% 38 C71 Nowotwór złośliwy mózgu 63 5,54 3,71 1,7% 15 Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i C72 2 0,18 0,17 0,1% 64 innych części centralnego systemu nerwowego C73 Nowotwór złośliwy tarczycy 36 3,17 2,50 1,0% 20 C74 Nowotwór złośliwy nadnerczy 3 0,26 0,21 0,1% 60 Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania C75 0 0,00 0,00 0,0% 93 wewnętrznego i struktur pokrewnych Nowotwór złośliwy umiejscowieo innych i niedokładnie C76 7 0,62 0,24 0,2% 37 określonych C77 Wtórne i nieokreślone nowotwory węzłów chłonnych 2 0,18 0,05 0,1% 65 Wtórne nowotwory złośliwe układu oddechowego i C78 4 0,35 0,12 0,1% 48 trawiennego C79 Wtórny nowotwór złośliwy innych umiejscowieo 1 0,09 0,06 0,0% 76 C80 Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia 201 17,68 8,19 5,4% 6 C81 Choroba Hodgkina 18 1,58 1,36 0,5% 28 C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) 9 0,79 0,41 0,2% 35 C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane 26 2,29 1,29 0,7% 24 C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T 2 0,18 0,07 0,1% 63 C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych 9 0,79 0,40 0,2% 34 C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne 0 0,00 0,00 0,0% 87 C90 Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych 42 3,69 2,04 1,1% 18 C91 Białaczka limfatyczna 38 3,34 2,04 1,0% 19 C92 Białaczka szpikowa 34 2,99 1,89 0,9% 21 C93 Białaczka monocytowa 1 0,09 0,08 0,0% 77 C94 Inne białaczki określonego rodzaju 1 0,09 0,08 0,0% 80 C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju 5 0,44 0,18 0,1% 45 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, C96 0 0,00 0,00 0,0% 86 krwiotwórczej i tkanek pokrewnych Nowotwory złośliwe niezależnych (pierwotnych) mnogich C97 4 0,35 0,13 0,1% 51 umiejscowieo D00 Rak in situ jamy ustnej, przełyku i żołądka 0 0,00 0,00 0,0% 92 Raki in situ innych i nieokreślonych części narządów D01 0 0,00 0,00 0,0% 95 trawiennych D02 Rak in situ ucha środkowego i układu oddechowego 0 0,00 0,00 0,0% 88 D03 Czerniak in situ 0 0,00 0,00 0,0% 96 D04 Rak in situ skóry 1 0,09 0,02 0,0% 74 D05 Rak in situ sutka 14 1,23 0,78 0,4% 31 D06 Rak in situ szyjki macicy 32 2,81 2,47 0,9% 22 D07 Rak in situ innych i nieokreślonych narządów płciowych 0 0,00 0,00 0,0% 94 D09 Rak in situ innych i nieokreślonych umiejscowieo 0 0,00 0,00 0,0% 97 Ogółem 3752 330,06 198,57 100%

Strona 65 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-5: Liczby zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of malignant cancer deaths among men, by localization; the Pomeranian Region, in 2007

Wsp sur Wsp std Liczba Miejsce ICD 10 Nazwa rozpoznania Crude Stand. % Number Position rate rate C00 Nowotwory złośliwe wargi 5 0,47 0,37 0,2% 41 C01 Nowotwór złośliwy nasady języka 3 0,28 0,18 0,1% 53 C02 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka 18 1,68 1,35 0,6% 21 C03 Nowotwór złośliwy dziąsła 6 0,56 0,32 0,2% 37 C04 Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej 8 0,74 0,56 0,3% 32 C05 Nowotwór złośliwy podniebienia 1 0,09 0,09 0,0% 67 C06 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej 1 0,09 0,09 0,0% 73 C07 Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej 2 0,19 0,13 0,1% 58 C08 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów 1 0,09 0,09 0,0% 66 ślinowych C09 Nowotwory złośliwe migdałka 19 1,77 1,33 0,6% 20 C10 Nowotwór złośliwy części ustnej gardła (oropharynx) 9 0,84 0,74 0,3% 30 C11 Nowotwór złośliwy części nosowej gardła (nasopharynx) 8 0,74 0,57 0,3% 33 C12 Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego 3 0,28 0,23 0,1% 57 C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła (hypopharynx) 17 1,58 1,10 0,6% 22 C14 Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym 7 0,65 0,48 0,2% 36 umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C15 Nowotwór złośliwy przełyku 72 6,70 4,78 2,4% 11 C16 Nowotwór złośliwy żołądka 184 17,13 12,22 6,2% 4 C17 Nowotwór złośliwy jelita cienkiego 2 0,19 0,12 0,1% 59 C18 Nowotwór złośliwy okrężnicy 182 16,94 12,20 6,2% 5 C19 Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego 13 1,21 0,84 0,4% 25 C20 Nowotwór złośliwy odbytnicy 115 10,71 7,72 3,9% 7 C21 Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu 11 1,02 0,71 0,4% 28 C22 Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych 45 4,19 3,11 1,5% 14 wewnątrzwątrobowych C23 Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego 12 1,12 0,81 0,4% 26 C24 Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg 14 1,30 0,85 0,5% 24 żółciowych C25 Nowotwór złośliwy trzustki 92 8,56 6,28 3,1% 10 C26 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych 5 0,47 0,35 0,2% 38 narządów trawiennych C30 Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego 0 0,00 0,00 0,0% 87 C31 Nowotwór złośliwy zatok przynosowych 0 0,00 0,00 0,0% 89 C32 Nowotwór złośliwy krtani 93 8,66 6,33 3,2% 9 C33 Nowotwór złośliwy tchawicy 2 0,19 0,15 0,1% 60 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca 866 80,62 59,10 29,4% 1 C37 Nowotwór złośliwy grasicy 4 0,37 0,27 0,1% 46 C38 Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej 3 0,28 0,22 0,1% 51 C39 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych części 1 0,09 0,09 0,0% 77 układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C40 Nowotwór złośliwy kości i chrąstki stawowej kooczyn 3 0,28 0,30 0,1% 56 C41 Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i 7 0,65 0,46 0,2% 35 nieokreślonym umiejscowieniu C43 Czerniak złośliwy skóry 33 3,07 2,32 1,1% 16 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry 62 5,77 4,25 2,1% 13 C45 Międzybłoniak 5 0,47 0,33 0,2% 40 C46 Mięsak Kaposi'ego 2 0,19 0,18 0,1% 61 C47 Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i autonomicznego 1 0,09 0,09 0,0% 70 układu nerwowego C48 Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej 4 0,37 0,25 0,1% 47 C49 Nowotwory złośliwe tkanki łącznej i innych tkanek miękkich 9 0,84 0,77 0,3% 29 C50 Nowotwór złośliwy sutka 4 0,37 0,29 0,1% 43 C51 Nowotwór złośliwy sromu 0 0,00 0,00 0,0% 83

Strona 66 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

C52 Nowotwór złośliwy pochwy 0 0,00 0,00 0,0% 84 C53 Nowotwór złośliwy szyjki macicy 0 0,00 0,00 0,0% 80 C54 Nowotwór złośliwy trzonu macicy 0 0,00 0,00 0,0% 79 C55 Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy 0 0,00 0,00 0,0% 88 C56 Nowotwór złośliwy jajnika 0 0,00 0,00 0,0% 81 C57 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeoskich narządów 0 0,00 0,00 0,0% 86 płciowych C58 Nowotwór złośliwy łożyska 0 0,00 0,00 0,0% 91 C60 Nowotwór złośliwy prącia 2 0,19 0,14 0,1% 63 C61 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego 248 23,09 16,37 8,4% 2 C62 Nowotwór złośliwy jądra 15 1,40 1,19 0,5% 23 C63 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów 1 0,09 0,09 0,0% 78 płciowych C64 Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej 102 9,50 6,89 3,5% 8 C65 Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej 1 0,09 0,05 0,0% 71 C66 Nowotwór złośliwy moczowodu 3 0,28 0,20 0,1% 55 C67 Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego 174 16,20 11,29 5,9% 6 C68 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów 2 0,19 0,15 0,1% 64 moczowych C69 Nowotwór złośliwy oka 4 0,37 0,31 0,1% 45 C70 Nowotwór złośliwy opon 0 0,00 0,00 0,0% 85 C71 Nowotwór złośliwy mózgu 67 6,24 4,82 2,3% 12 C72 Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i 5 0,47 0,41 0,2% 42 innych części centralnego systemu nerwowego C73 Nowotwór złośliwy tarczycy 3 0,28 0,20 0,1% 50 C74 Nowotwór złośliwy nadnerczy 1 0,09 0,20 0,0% 69 C75 Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania 0 0,00 0,00 0,0% 93 wewnętrznego i struktur pokrewnych C76 Nowotwór złośliwy umiejscowieo innych i niedokładnie 5 0,47 0,29 0,2% 39 określonych C77 Wtórne i nieokreślone nowotwory węzłów chłonnych 3 0,28 0,16 0,1% 54 C78 Wtórne nowotwory złośliwe układu oddechowego i 4 0,37 0,26 0,1% 44 trawiennego C79 Wtórny nowotwór złośliwy innych umiejscowieo 1 0,09 0,05 0,0% 72 C80 Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia 192 17,87 12,49 6,5% 3 C81 Choroba Hodgkina 8 0,74 0,52 0,3% 31 C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) 7 0,65 0,54 0,2% 34 C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane 32 2,98 2,26 1,1% 17 C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T 4 0,37 0,27 0,1% 48 C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych 12 1,12 0,82 0,4% 27 C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne 1 0,09 0,05 0,0% 75 C90 Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych 25 2,33 1,64 0,8% 19 C91 Białaczka limfatyczna 34 3,17 2,31 1,2% 15 C92 Białaczka szpikowa 27 2,51 1,74 0,9% 18 C93 Białaczka monocytowa 2 0,19 0,14 0,1% 62 C94 Inne białaczki określonego rodzaju 1 0,09 0,07 0,0% 74 C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju 3 0,28 0,17 0,1% 52 C96 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, 4 0,37 0,28 0,1% 49 krwiotwórczej i tkanek pokrewnych C97 Nowotwory złośliwe niezależnych (pierwotnych) mnogich 1 0,09 0,05 0,0% 68 umiejscowieo D00 Rak in situ jamy ustnej, przełyku i żołądka 0 0,00 0,00 0,0% 92 D01 Raki in situ innych i nieokreślonych części narządów 0 0,00 0,00 0,0% 95 trawiennych D02 Rak in situ ucha środkowego i układu oddechowego 1 0,09 0,05 0,0% 76 D03 Czerniak in situ 0 0,00 0,00 0,0% 96 D04 Rak in situ skóry 0 0,00 0,00 0,0% 90 D05 Rak in situ sutka 1 0,09 0,05 0,0% 65 D06 Rak in situ szyjki macicy 0 0,00 0,00 0,0% 82 D07 Rak in situ innych i nieokreślonych narządów płciowych 0 0,00 0,00 0,0% 94 D09 Rak in situ innych i nieokreślonych umiejscowieo 0 0,00 0,00 0,0% 97 Ogółem 2950 274,64 199,54 100%

Strona 67 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-6: Liczby zgonów chorych na nowotwory złośliwe kobiet wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of malignant cancer deaths among women, by localization; the Pomeranian Region, 2007

Wsp sur Wsp std Liczba Miejsce ICD 10 Nazwa rozpoznania Crude Stand. % Number Position rate rate C00 Nowotwory złośliwe wargi 2 0,18 0,06 0,1% 56 C01 Nowotwór złośliwy nasady języka 1 0,09 0,03 0,0% 65 C02 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części języka 0 0,00 0,00 0,0% 75 C03 Nowotwór złośliwy dziąsła 0 0,00 0,00 0,0% 78 C04 Nowotwór złośliwy dna jamy ustnej 3 0,26 0,13 0,1% 46 C05 Nowotwór złośliwy podniebienia 1 0,09 0,03 0,0% 70 C06 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych części jamy ustnej 1 0,09 0,08 0,0% 73 C07 Nowotwór złośliwy ślinianki przyusznej 5 0,44 0,25 0,2% 38 C08 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych dużych gruczołów 2 0,18 0,06 0,1% 59 ślinowych C09 Nowotwory złośliwe migdałka 2 0,18 0,13 0,1% 53 C10 Nowotwór złośliwy części ustnej gardła (oropharynx) 1 0,09 0,05 0,0% 64 C11 Nowotwór złośliwy części nosowej gardła (nasopharynx) 2 0,18 0,08 0,1% 54 C12 Nowotwór złośliwy zachyłka gruszkowatego 0 0,00 0,00 0,0% 82 C13 Nowotwór złośliwy części krtaniowej gardła (hypopharynx) 0 0,00 0,00 0,0% 76 C14 Nowotwór złośliwy o innym i bliżej nieokreślonym 2 0,18 0,15 0,1% 55 umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła C15 Nowotwór złośliwy przełyku 21 1,85 1,08 0,9% 21 C16 Nowotwór złośliwy żołądka 95 8,36 4,34 4,0% 8 C17 Nowotwór złośliwy jelita cienkiego 3 0,26 0,12 0,1% 49 C18 Nowotwór złośliwy okrężnicy 162 14,25 6,78 6,8% 4 C19 Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo-odbytniczego 10 0,88 0,43 0,4% 24 C20 Nowotwór złośliwy odbytnicy 68 5,98 3,34 2,9% 11 C21 Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu 7 0,62 0,26 0,3% 34 C22 Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych 51 4,49 2,11 2,1% 14 wewnątrzwątrobowych C23 Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego 37 3,25 1,70 1,6% 17 C24 Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg 19 1,67 0,78 0,8% 23 żółciowych C25 Nowotwór złośliwy trzustki 103 9,06 4,81 4,3% 7 C26 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych 9 0,79 0,29 0,4% 27 narządów trawiennych C30 Nowotwór złośliwy jamy nosowej i ucha środkowego 2 0,18 0,07 0,1% 62 C31 Nowotwór złośliwy zatok przynosowych 4 0,35 0,23 0,2% 45 C32 Nowotwór złośliwy krtani 8 0,70 0,47 0,3% 30 C33 Nowotwór złośliwy tchawicy 1 0,09 0,05 0,0% 68 C34 Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca 322 28,33 16,53 13,5% 2 C37 Nowotwór złośliwy grasicy 0 0,00 0,00 0,0% 80 C38 Nowotwór złośliwy serca, śródpiersia i opłucnej 5 0,44 0,21 0,2% 37 C39 Nowotwór złośliwy innych i niedokładnie określonych części 0 0,00 0,00 0,0% 87 układu oddechowego i narządów klatki piersiowej C40 Nowotwór złośliwy kości i chrąstki stawowej kooczyn 3 0,26 0,20 0,1% 48 C41 Nowotwór złośliwy kości i chrząstki stawowej o innym i 4 0,35 0,21 0,2% 39 nieokreślonym umiejscowieniu C43 Czerniak złośliwy skóry 23 2,02 1,15 1,0% 20 C44 Inne nowotwory złośliwe skóry 57 5,01 2,04 2,4% 13 C45 Międzybłoniak 4 0,35 0,18 0,2% 40 C46 Mięsak Kaposi'ego 0 0,00 0,00 0,0% 83 C47 Nowotwory złośliwe nerwów obwodowych i autonomicznego 2 0,18 0,12 0,1% 60 układu nerwowego C48 Nowotwór złośliwy przestrzeni zaotrzewnowej i otrzewnej 2 0,18 0,15 0,1% 57 C49 Nowotwory złośliwe tkanki łącznej i innych tkanek miękkich 9 0,79 0,58 0,4% 25 C50 Nowotwór złośliwy sutka 391 34,40 20,85 16,4% 1 C51 Nowotwór złośliwy sromu 9 0,79 0,47 0,4% 28

Strona 68 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

C52 Nowotwór złośliwy pochwy 8 0,70 0,32 0,3% 33 C53 Nowotwór złośliwy szyjki macicy 149 13,11 8,79 6,3% 5 C54 Nowotwór złośliwy trzonu macicy 73 6,42 3,40 3,1% 9 C55 Nowotwór złośliwy nieokreślonej części macicy 2 0,18 0,07 0,1% 63 C56 Nowotwór złośliwy jajnika 139 12,23 7,01 5,8% 6 C57 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych żeoskich narządów 4 0,35 0,21 0,2% 44 płciowych C58 Nowotwór złośliwy łożyska 0 0,00 0,00 0,0% 91 C60 Nowotwór złośliwy prącia 0 0,00 0,00 0,0% 84 C61 Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego 0 0,00 0,00 0,0% 74 C62 Nowotwór złośliwy jądra 0 0,00 0,00 0,0% 77 C63 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych męskich narządów 0 0,00 0,00 0,0% 88 płciowych C64 Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki nerkowej 62 5,45 2,79 2,6% 12 C65 Nowotwór złośliwy miedniczki nerkowej 3 0,26 0,17 0,1% 52 C66 Nowotwór złośliwy moczowodu 1 0,09 0,05 0,0% 67 C67 Nowotwór złośliwy pęcherza moczowego 40 3,52 1,87 1,7% 16 C68 Nowotwór złośliwy innych i nieokreślonych narządów 1 0,09 0,06 0,0% 69 moczowych C69 Nowotwór złośliwy oka 0 0,00 0,00 0,0% 79 C70 Nowotwór złośliwy opon 9 0,79 0,46 0,4% 29 C71 Nowotwór złośliwy mózgu 69 6,07 4,03 2,9% 10 C72 Nowotwór złośliwy rdzenia kręgowego, nerwów czaszkowych i 3 0,26 0,19 0,1% 47 innych części centralnego systemu nerwowego C73 Nowotwór złośliwy tarczycy 6 0,53 0,36 0,3% 36 C74 Nowotwór złośliwy nadnerczy 1 0,09 0,08 0,0% 71 C75 Nowotwór złośliwy innych gruczołów wydzielania 0 0,00 0,00 0,0% 93 wewnętrznego i struktur pokrewnych C76 Nowotwór złośliwy umiejscowieo innych i niedokładnie 7 0,62 0,24 0,3% 35 określonych C77 Wtórne i nieokreślone nowotwory węzłów chłonnych 1 0,09 0,03 0,0% 66 C78 Wtórne nowotwory złośliwe układu oddechowego i 4 0,35 0,12 0,2% 41 trawiennego C79 Wtórny nowotwór złośliwy innych umiejscowieo 1 0,09 0,08 0,0% 72 C80 Nowotwór złośliwy bez określenia jego umiejscowienia 183 16,10 7,52 7,7% 3 C81 Choroba Hodgkina 8 0,70 0,48 0,3% 32 C82 Chłoniak nieziarniczy guzkowy (grudkowy) 9 0,79 0,40 0,4% 26 C83 Chłoniaki nieziarnicze rozlane 19 1,67 0,84 0,8% 22 C84 Obwodowy i skórny chłoniak z komórek T 4 0,35 0,20 0,2% 42 C85 Inne i nieokreślone postacie chłoniaków nieziarniczych 8 0,70 0,34 0,3% 31 C88 Złośliwe choroby immunoproliferacyjne 0 0,00 0,00 0,0% 85 C90 Szpiczak mnogi i nowotwory z komórek plazmatycznych 41 3,61 1,96 1,7% 15 C91 Białaczka limfatyczna 32 2,81 1,62 1,3% 18 C92 Białaczka szpikowa 30 2,64 1,58 1,3% 19 C93 Białaczka monocytowa 2 0,18 0,11 0,1% 58 C94 Inne białaczki określonego rodzaju 2 0,18 0,10 0,1% 61 C95 Białaczka z komórek nieokreślonego rodzaju 4 0,35 0,12 0,2% 43 C96 Inny i nieokreślony nowotwór złośliwy tkanki limfatycznej, 0 0,00 0,00 0,0% 81 krwiotwórczej i tkanek pokrewnych C97 Nowotwory złośliwe niezależnych (pierwotnych) mnogich 3 0,26 0,11 0,1% 51 umiejscowieo D00 Rak in situ jamy ustnej, przełyku i żołądka 0 0,00 0,00 0,0% 92 D01 Raki in situ innych i nieokreślonych części narządów 0 0,00 0,00 0,0% 95 trawiennych D02 Rak in situ ucha środkowego i układu oddechowego 0 0,00 0,00 0,0% 86 D03 Czerniak in situ 0 0,00 0,00 0,0% 96 D04 Rak in situ skóry 0 0,00 0,00 0,0% 90 D05 Rak in situ sutka 3 0,26 0,17 0,1% 50 D06 Rak in situ szyjki macicy 0 0,00 0,00 0,0% 89 D07 Rak in situ innych i nieokreślonych narządów płciowych 0 0,00 0,00 0,0% 94 D09 Rak in situ innych i nieokreślonych umiejscowieo 0 0,00 0,00 0,0% 97 Ogółem 2384 209,72 116,42 100%

Strona 69 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-3: Liczba oraz współczynnik standaryzowany zachorowań na nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w podziale na płci w 2007 roku The number of malignant cancer incidences and standardized cancer incidence rates in the Pomeranian Region, by sex, 2007

Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Males Females Males Females

Rysunek 7-4: Liczba oraz współczynnik standaryzowany zgonów chorych na nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w podziale na płci w 2007 roku The number of deaths of malignant cancer, and standardized malignant cancer death rates by sex; the Pomeranian Region, 2007

Mężczyźni Kobiety Mężczyźni Kobiety Males Females Males Females

Strona 70 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-5: Zachorowania na nowotwory złośliwe mężczyzn –najczęstsze rozpoznania – 2007rok, Województwo Pomorskie The most frequently diagnosed malignant cancer types among men; the Pomeranian Region, 2007 Mężczyźni / Males

płuco - C34 25,50% jelito grube - C18-C21 12,20% gruczoł krokowy - C61 11,80% pęcherz moczowy - C67 7,10% żołądek - C16 5,60% nieokreślone - C80 5,10% skóra C43-C44 4,50% nerka - C64 4,10% trzustka - C25 2,50% mózg - C71 2,10% krtao - C32 2,10%

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00%

Rysunek 7-6: Zachorowania na nowotwory złośliwe kobiet - najczęstsze rozpoznania – 2007rok, Województwo Pomorskie. The most frequently diagnosed malignant cancer types among women; the Pomeranian Region, 2007

Kobiety / Females

pierś - C50 22,20% płuco - C34 11,10% jelito grube - C18-C21 10,10% skóra - C43-C44 6,00% trzon macicy - C54 5,90% nieokreślone - C80 5,40% szyjka macicy - C53 5,40% jajnik - C56 5,10% żołądek - C16 3,30% nerka - C64 3,00% trzustka - C25 3,00%

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00%

Strona 71 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-7: Współczynniki surowe zachorowań mężczyzn na najczęstsze nowotwory złośliwe w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude incidence rates of most frequently diagnosed cancer types among men, by age; the Pomeranian Region, 2007 900

800

700

600 C16 C18 500 C20 C34 400 C44 C61 300 C64 C67 200 C80

100

0 00 05 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85+

Rysunek 7-8: Współczynniki surowe zachorowań kobiet na najczęstsze nowotwory złośliwe w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude incidence rates of most frequently diagnosed cancer types among women, by age; the Pomeranian Region, 2007 300

250

200 C16 C18 C20 150 C25 C34 C44 C50 100 C53 C54 C56 50 C80

0 00 05 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85+

Strona 72 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-9: Liczby zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiety w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim The number of malignant cancer incidences and malignant cancer deaths; the Pomeranian Region, 1999- 2007, by sex.

Zachorowania Mężczyzn Zachorowania Kobiet Zgony Mężczyzn Zgony Kobiet Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence Males Deaths Females Deaths

Rysunek 7-10: Współczynniki surowe zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiet w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim Crude malignant cancer incidence rates and malignant cancer deaths; the Pomeranian Region, 1999-2007, by sex

Zachorowania Mężczyzn Zachorowania Kobiet Zgony Mężczyzn Zgony Kobiet Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence Males Deaths Females Deaths

Strona 73 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-11 Liczba zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiet w podziale na grupy wiekowe w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim The number of malignant cancer incidences and malignant cancer deaths by age and sex; the Pomeranian Region, 1999-2007,

Zachorowania Mężczyzn Zachorowania Kobiet Zgony Mężczyzn Zgony Kobiet Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence Males Deaths Females Deaths

Rysunek 7-12 Współczynniki surowe zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe u mężczyzn i kobiet w podziale na grupy wiekowe w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim Crude malignant cancer incidence and malignant cancer deaths by age and sex; the Pomeranian Region, 1999-2007,

Zachorowania Mężczyzn Zachorowania Kobiet Zgony Mężczyzn Zgony Kobiet Males Cancer Incidence Females Cancer Incidence Males Deaths Females Deaths

Strona 74 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-13: Zgony na nowotwory złośliwe mężczyzn w Województwie Pomorskim - najczęstsze rozpoznania – 2007 rok. Deaths of malignant cancer among men, by the most frequent diagnosis; the Pomeranian Region, 2007

Mężczyźni / Males

płuco - C34 29,40% jelito grube - C18-C21 10,90% gruczoł krokowy - C61 8,40% nieokreślone - C80 6,50% żołądek - C16 6,20% pęcherz moczowy - C67 5,90% nerka - C64 3,50% skóra C43-C44 3,20% krtao - C32 3,20% trzustka - C25 3,10% przełyk - C15 2,40% mózg - C71 2,30%

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00%

Rysunek 7-14: Zgony na nowotwory złośliwe kobiet w Województwie Pomorskim - najczęstsze rozpoznania – 2007 rok. Deaths of malignant cancer among women, by the most frequent diagnosis; the Pomeranian Region, 2007

Kobiety / Females

pierś - C50 16,40% płuco - C34 13,50% jelito grube - C18-C21 10,40% nieokreślone - C80 7,70% szyjka macicy - C53 6,30% jajnik - C56 5,80% trzustka - C25 4,30% skóra C43-C44 4,10% żołądek - C16 4,00% trzon macicy - C54 3,10% mózg - C71 2,90% nerka - C64 2,60%

0,00% 2,00% 4,00% 6,00% 8,00% 10,00% 12,00% 14,00% 16,00% 18,00%

Strona 75 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-15: Współczynniki surowe zgonów na najczęstsze nowotwory złośliwe u mężczyzn w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude death rates of most frequently diagnosed cancer types among men, by age; the Pomeranian Region, 2007 900

800

700

600 C16 500 C18 C25 400 C32 C34 300 C61 C67 200 C80

100

0 00 05 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85+

Rysunek 7-16: Współczynniki surowe umieralności na najczęstsze nowotwory złośliwe u kobiet w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude death rates of most frequently diagnosed cancer types among women, by age; the Pomeranian Region, 2007 300

250

200 C16 C18 150 C25 C34 C50 100 C53 C56 C80 50

0 00 05 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85+

Strona 76 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Lista tabel.

Tabela 5-1 Liczebność populacji w województwie pomorskim w 2007r. Population in Pomerania in 2007. 12 Tabela 5-2: Lista województw w kolejności alfabetycznej wg liczb bezwzględnych zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce 2007 roku. The alphabetical list of voivodeships according to the malignant cancer crude incidence figures in Poland in 2007. 14 Tabela 5-3: Lista kolejności województw wg standaryzowanych współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2007 roku. The list of voivodeships according to standardized malignant cancer incidence rates in Poland in 2007. 15 Tabela 5-4: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika zachorowalności na nowotwory złośliwe w latach 1999- 2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer incidence rates between 1999 and 2007. 16 Tabela 5-5: Liczba zgonów na nowotwory złośliwe wg województw w 2007 roku. 18 Tabela 5-6: Lista województw wg wielkości standaryzowanych współczynników umieralności na nowotwory złośliwe w Polsce w 2007 roku. The counties classification based on the volume of standardized mortality for malignant cancers rates in Poland in 2007. 19 Tabela 5-7: Lista kolejności występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika umieralności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer mortality rates between 1999 and 2007. 20 Tabela 5-8 Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn Malignant cancer incidence rates among men. 22 Tabela 5-9 Zachorowania na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet Malignant cancer incidence rates among women. 22 Tabela 5-10 Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u mężczyzn Malignant cancer death figures among men. 23 Tabela 5-11 Zgony na nowotwory złośliwe ogółem u kobiet Malignant cancer death figures among women. 23 Tabela 5-12: Lista nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, surowych i standaryzowanych współczynników zachorowalności, Województwo Pomorskie 2007 roku. Malignant cancer figures by localisation, by crude rate and by standardized rate in Pomeranian Region in 2007. 24 Tabela 5-13: Lista nowotworów złośliwych wg umiejscowienia, surowych i standaryzowanych współczynników umieralności, Województwo Pomorskie 2007 roku. 25 Tabela 6-1 Zachorowania na raka płuc w Województwie Pomorskim w 2007r. Lung cancer incidence rates in the Pomeranian Region in 2007. 29 Tabela 6-2 Zgony chorych na raka płuc w Województwie Pomorskim w 2007r. Lung cancer mortality rates in the Pomeranian Region in 2007. 29 Tabela 6-3 Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant lung cancer cases (C34) among men in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 31 Tabela 6-4 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant lung cancer cases (C34) among women in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 31

Strona 77 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 6-5 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant lung cancer morality (C34) among women in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 32 Tabela 6-6 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe płuca (C34) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant lung cancer morality (C34) among men in the Pomeranian Region in 2007, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 32 Tabela 6-7 Zachorowania i zgony kobiet na raka piersi w Województwie Pomorskim w 2007r. Breast cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in 2007 33 Tabela 6-8 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe piersi(C50) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New cases of malignant breast cancer (C50) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of cases, crude and standardized rate. 35 Tabela 6-9 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe piersi(C50) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Deaths of malignant breast cancer (C50) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of deaths, crude and standardized rate. 36 Tabela 6-10 Zachorowania mężczyzn na raka prostaty w Województwie Pomorskim w 2007r. Prostate cancer new cases and deaths reported in the Pomeranian Region in 2007. 37 Tabela 6-11 Zachorowania mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty (C61) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New cases of malignant prostate cancer (C61) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and by age groups – number of cases, crude and standardized rate. 39 Tabela 6-12 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe prostaty (C61) w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Deaths of malignant prostate cancer (C61) in the Pomeranian Region in 2007, by countys and age groups – number of deaths, crude and standardized rate. 40 Tabela 6-13 Zachorowania nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. Colorectal cancer incidence rates in the Pomeranian Region in 2007. 42 Tabela 6-14 Zgony chorych na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. Colorectal cancer mortality rates in the Pomeranian Region in 2007. 42 Tabela 6-16 Zachorowania kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. New malignant colorectal cancer cases (C18-C21) among women in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 44 Tabela 6-17 Zgony mężczyzn na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant colorectal cancer morality (C18-C21) among men in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 45 Tabela 6-18 Zgony kobiet na nowotwory złośliwe jelita grubego w Województwie Pomorskim w 2007r. w podziale na powiaty, grupy wiekowe – ilość, współczynnik surowy oraz standaryzowany. Malignant colorectal cancer morality (C18-C21) among women in 2007 in the Pomeranian Region, by countys, age groups – number, crude and standardized rate. 45

Strona 78 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Tabela 7-1: Porównanie Populacji Województwa Pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison in percentage. 60 Tabela 7-2: Liczba osób w Województwie Pomorskim w podziale na grupy wiekowe oraz płeć w 2007 roku The population of the Pomeranian Region in numbers, by age and by sex, in 2007 61 Tabela 7-3: Liczby zarejestrowanych zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of registered malignant cancer incidences among men in the Pomeranian Region, by localization, in 2007 62 Tabela 7-4: Liczby zarejestrowanych zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of registered malignant cancer incidences among women in the Pomeranian Region, by localization, in 2007 64 Tabela 7-5: Liczby zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of malignant cancer deaths among men, by localization; the Pomeranian Region, in 2007 66 Tabela 7-6: Liczby zgonów chorych na nowotwory złośliwe kobiet wg umiejscowienia w Województwie Pomorskim w 2007 roku The number of malignant cancer deaths among women, by localization; the Pomeranian Region, 2007 68

Strona 79 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Spis rysunków. Rysunek 5-1 Ludność w Województwie Pomorskim w podziale na powiaty i płeć Population in Pomerania in 2007 by county and sex. 13 Rysunek 5-2 Zachorowania na nowotwory złośliwe kobiet i mężczyzn w 2007r, podział na powiaty, wsp. standaryzowany. Malignant cancer incidence data from 2007 classified by countys, in line with standardized rates, including both men and women. 17 Rysunek 5-3 Zgony na nowotwory złośliwe w 2007r, podział na powiaty, płeć - wsp. standaryzowany. Malignant cancer mortality figures in 2006, based on standardized rate classified by county, by sex. 20 Rysunek 5-5 Liczba zgonów chorych na nowotwory złośliwe w Woj. Pomorskim w 2007r w grupach wiekowych z podziałem na płeć Malignant cancer mortality figures in the Pomeranian Region in 2007 among given age groups by sex. 21 Rysunek 5-6: Kolejność występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika zachorowalności na nowotwory złośliwe w latach 1999- 2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer incidence rates between 1999 and 2007. 26 Rysunek 5-7: Kolejność występowania Województwa Pomorskiego w Polsce wg standaryzowanego współczynnika umieralności na nowotwory złośliwe w latach 1999-2007. The Pomeranian Region classification according to standardized malignant cancer mortality rates between 1999 and 2007. 26 Rysunek 6-1 Zachorowania na raka płuca (C34) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory w Województwie Pomorskim w 2007r . The percentage of newly reported lung cancer cases (C34) in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. 28 Rysunek 6-2 Zgony chorych na raka płuca (C34) w stosunku do zgonów chorych na pozostałe nowotwory w Województwie Pomorskim w 2007r . The percentage of deaths due to lung cancer (C34) in relation to all reported cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007. 28 Rysunek 6-3 Liczba zachorowań na raka płuca według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of lung cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women. 29 Rysunek 6-4 Liczba zgonów na raka płuca według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of lung cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women. 30 Rysunek 6-5 Zachorowania/Zgony na nowotwór złośliwy piersi kobiet w stosunku do pozostałych nowotworów w Województwie Pomorskim w 2007r. Malignant breast cancer new cases and deaths in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. 33 Rysunek 6-6 Liczba zachorowań na raka piersi według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. Breast cancer incidences by age in the Pomeranian Region in 2007. 34 Rysunek 6-7 Liczba zgonów chorych na raka piersi według wieku w Województwie Pomorskim w 2007r. Breast cancer mortality by age in the Pomeranian Region in 2007. 34 Rysunek 6-8 Zachorowania/Zgony na nowotwór złośliwy gruczołu krokowego mężczyzn w stosunku do pozostałych nowotworów w Województwie Pomorskim w 2007r. New cases and deaths of malignant prostate cancer in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. 37

Strona 80 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 6-9 Liczba zachorowań na raka prostaty według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. New prostate cancer cases in the Pomeranian Region in 2007, by age. 38 Rysunek 6-10 Liczba zgonów na raka prostaty według wieku w Województwie Pomorskim, w 2007r. The number of deaths due to prostate cancer in the Pomeranian Region, by age. 38 Rysunek 6-11 Zachorowania na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w stosunku do chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w 2007r. New cases of malignant colorectal cancer (C18-C21) in relation to all reported cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007. 41 Rysunek 6-12 Zgony chorych na nowotwory złośliwe jelita grubego (C18-C21) w stosunku do zgonów chorych na pozostałe nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w 2007r. Deaths of malignant colorectal cancer (C18-C21) in relation to all reported cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007. 41 Rysunek 6-13 Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of colorectal cancer incidences in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women. 42 Rysunek 6-14 Liczba zgonów na nowotwory złośliwe jelita grubego według wieku w Województwie Pomorskim, mężczyźni i kobiety w 2007r. The number of colorectal cancer deaths in the Pomeranian Region in 2007, by age among men and women. 43 Rysunek 7-1: Porównanie Populacji Województwa Pomorskiego do Standardowej Populacji Świata. The Population of the Pomeranian Region and the Standard World Population, the comparison. 60 Rysunek 7-2: Liczba osób w Województwie Pomorskim w podziale na grupy wiekowe oraz płeć w 2007r. The population of the Pomeranian Region in numbers, by age and by sex, in 2007. 61 Rysunek 7-3: Liczba oraz współczynnik standaryzowany zachorowań na nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w podziale na płci w 2007 roku The number of malignant cancer incidences and standardized cancer incidence rates in the Pomeranian Region, by sex, 2007 70 Rysunek 7-4: Liczba oraz współczynnik standaryzowany zgonów chorych na nowotwory złośliwe w Województwie Pomorskim w podziale na płci w 2007 roku The number of deaths of malignant cancer, and standardized malignant cancer death rates by sex; the Pomeranian Region, 2007 70 Rysunek 7-5: Zachorowania na nowotwory złośliwe mężczyzn –najczęstsze rozpoznania – 2007rok, Województwo Pomorskie The most frequently diagnosed malignant cancer types among men; the Pomeranian Region, 2007 71 Rysunek 7-6: Zachorowania na nowotwory złośliwe kobiet - najczęstsze rozpoznania – 2007rok, Województwo Pomorskie. The most frequently diagnosed malignant cancer types among women; the Pomeranian Region, 2007 71 Rysunek 7-7: Współczynniki surowe zachorowań mężczyzn na najczęstsze nowotwory złośliwe w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude incidence rates of most frequently diagnosed cancer types among men, by age; the Pomeranian Region, 2007 72 Rysunek 7-8: Współczynniki surowe zachorowań kobiet na najczęstsze nowotwory złośliwe w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude incidence rates of most frequently diagnosed cancer types among women, by age; the Pomeranian Region, 2007 72

Strona 81 NOWOTOWORY ZŁOŚLIWE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM W 2007R / CANCER IN POMERANIA REGION IN 2007

Rysunek 7-9: Liczby zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiety w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim The number of malignant cancer incidences and malignant cancer deaths; the Pomeranian Region, 1999-2007, by sex. 73 Rysunek 7-10: Współczynniki surowe zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiet w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim Crude malignant cancer incidence rates and malignant cancer deaths; the Pomeranian Region, 1999-2007, by sex 73 Rysunek 7-11 Liczba zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe mężczyzn i kobiet w podziale na grupy wiekowe w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim The number of malignant cancer incidences and malignant cancer deaths by age and sex; the Pomeranian Region, 1999-2007, 74 Rysunek 7-12 Współczynniki surowe zachorowań i zgonów chorych na nowotwory złośliwe u mężczyzn i kobiet w podziale na grupy wiekowe w latach 1999-2007 w Województwie Pomorskim Crude malignant cancer incidence and malignant cancer deaths by age and sex; the Pomeranian Region, 1999-2007, 74 Rysunek 7-13: Zgony na nowotwory złośliwe mężczyzn w Województwie Pomorskim - najczęstsze rozpoznania – 2007 rok. Deaths of malignant cancer among men, by the most frequent diagnosis; the Pomeranian Region, 2007 75 Rysunek 7-14: Zgony na nowotwory złośliwe kobiet w Województwie Pomorskim - najczęstsze rozpoznania – 2007 rok. Deaths of malignant cancer among women, by the most frequent diagnosis; the Pomeranian Region, 2007 75 Rysunek 7-15: Współczynniki surowe zgonów na najczęstsze nowotwory złośliwe u mężczyzn w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude death rates of most frequently diagnosed cancer types among men, by age; the Pomeranian Region, 2007 76 Rysunek 7-16: Współczynniki surowe umieralności na najczęstsze nowotwory złośliwe u kobiet w podziale na grupy wiekowe w Województwie Pomorskim w 2007 roku Crude death rates of most frequently diagnosed cancer types among women, by age; the Pomeranian Region, 2007 76

Strona 82