LOBBYMEMO

Onderwerp : Lobbymemo Van : Concernstaf Aan : SB Datum : 20 april 2021

• Tweede Kamer o Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus o VAO Bouwen o VAO Cybersecurity o VSO Verkeersveiligheid • Stemmingen o Donderdag 15 april • Eerste Kamer o Onderwerp (kop 4) • Brussel o Brexit: ratificatie en noodfonds o Reuten en Hoogeveen naar het Europees Parlement • Parlementaire agenda de komende weken • Lange termijn plenaire vergadering

Voor de liefhebbers: de Kamer heeft een spotifylijst gepubliceerd met de favoriete muziek van nagenoeg alle Kamerleden.

Tweede Kamer

Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus De Kamer debatteerde op donderdag 15 april met premier Rutte en de ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Van Ark (Medische Zorg) over de ontwikkelingen rondom het coronavirus. De buitenschoolse opvang gaat weer open en het hoger onderwijs deels. Maar gezien het nog hoge aantal besmettingen en ziekenhuisopnames vindt het kabinet het te vroeg om nu al verdergaande versoepelingen door te voeren.

Openingsplan De eerste stap kan op zijn vroegst op 28 april worden gezet. Alleen als de cijfers zich gunstig ontwikkelen, zal de avondklok worden afgeschaft en mogen de terrassen weer open. Wilders (PVV), Paternotte (D66), Heerma (CDA), Ploumen (PvdA), Kuzu (Denk) stellen vragen over de oproep van burgemeesters – daarin bijgevallen vanuit de zorgsector, ziekenhuisdirecteuren worden genoemd – de terrassen weer te openen omdat dat helpt bij het spreiden van mensen.

Ook kan iedereen dan weer twee personen thuis ontvangen in plaats van één. Nederland snakt naar een samenleving zonder corona(maatregelen), zegt Heerma. Ook Hermans (VVD) ziet dat mensen coronamoe zijn, maar gezien de situatie in de ziekenhuizen begrijpt ze dat de regering

Vereniging van Nederlandse Gemeenten Nassaulaan 12 Den Haag | Postbus 30435 | 2500 GK Den Haag vng.nl 070 - 373 83 93 | [email protected]

wacht met versoepelingen. Het kabinet biedt geen perspectief maar valse hoop door steeds te speculeren op versoepelingen, zegt Ploumen. Zij hekelt de "loze beloften" die zijn gedaan. Ook Stoffer (SGP) pleit voor eenduidigheid: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Het coronabeleid valt niet meer goed aan burgers uit te leggen, vindt Den Haan (50+).

Volgens Rutte maakt de instroom in de ziekenhuizen de risico's nog te groot. Hij hadden gehoopt dat we deze week al over de piek in de ziekenhuizen heen zouden zijn. Het is volgens hem vervelend dat de datum van 21 april was uitgelekt, waardoor mensen hoopten op versoepelingen. Er kunnen volgens hem geen garanties worden gegeven over wanneer die wel mogelijk zijn. Hij verwijt burgemeester overigens niets; zij moeten hun opvattingen in het openbaar kunnen delen. Hij zegt Heerma toe in het Veiligheidsberaad van 23 april, waar hij met de ministers De Jonge en Grapperhaus aanwezig is, met de burgemeesters het probleem van de handhaving in de buitenruimte te bespreken, nu de datum van openstelling is verschoven van 21 april naar tenminste 28 april.

Vaccinaties Vanwege bijwerkingen, een ernstige vorm van trombose, is het vaccin van AstraZeneca alleen beschikbaar voor mensen vanaf 60 jaar. Dat van Janssen wordt op dit moment helemaal niet gebruikt, in afwachting van het oordeel van de Europese toezichthouder EMA. Geef mensen de mogelijkheid om zelf de risico's van vaccins af te wegen, suggereert Paternotte (D66). Westerveld (GroenLinks) sluit zich daarbij aan, ook omdat ze vreest dat het te lang duurt voordat chronisch zieken en mensen met een beperking aan de beurt zijn. Het gaat volgens Van der Plas (BBB) onder anderen om ernstig zieke jongeren die thuis wonen.

Er ligt een duidelijk advies van de Gezondheidsraad over AstraZeneca, zegt minister De Jonge. Volgens hem zijn er voldoende alternatieven voor mensen onder de 60 jaar. De vaccins van AstraZeneca zijn bovendien in ieder geval tot eind mei nodig voor mensen boven de 60. Pas op dat moment speelt de vraag of het vaccin ook bij 60-minners kan worden ingezet.

Vaccins die aan het eind van de dag overblijven, gaan naar GGD- en zorgmedewerkers. De GGD in Noord-Limburg gaf deze vaccins ook aan mensen met een kwetsbare gezondheid, maar dit lijkt te zijn verboden in een richtlijn. Waarom? Veel woordvoerders vragen zich dat af. Minister De Jonge denkt dat er sprake is van een misverstand. Volgens hem heeft deze GGD gewoon de mogelijkheid om het zo te doen.

Het vaccineren van kerngezonde mensen die nauwelijks risico lopen is absurd, vindt Van Haga (FVD): het virus is niet meer dan een stevige griep. Hij verzet zich daarom tegen een indirecte vaccinatieplicht, die er in zijn ogen komt als gevaccineerden meer mogen dan anderen.

Toegangstesten Met evenementen en locaties waar mensen heen kunnen met een negatieve test, wil de regering de samenleving weer langzaam van het slot halen. Een groot deel van het hiervoor beschikbare bedrag van 1,1 miljard gaat naar de Stichting Open Nederland, zo valt te lezen in een FTM-artikel. Dit roept veel vragen op. Wordt het geld wel goed besteed? Is er genoeg controle? Waarom is het testen niet openbaar aanbesteed? Mensen kunnen met de sneltesten naar het casino of een snoepreisje maken naar Rhodos, stelt Kuzu (DENK). Hij vindt, net als Dassen (Volt), dat testen

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2/9

beter gebruikt kunnen worden voor het heropenen van het hoger onderwijs. Ook Segers (ChristenUnie) vindt de gekozen prioriteiten "wonderlijk": ik kan wel terecht bij zo'n 30 casino's, maar nog niet bij mijn eigen kerk.

De toegangstesten maken dingen mogelijk die anders nog niet hadden gekund, betoogt minister De Jonge. Dit maatschappelijke initiatief is volgens hem belangrijk voor ondernemers, en voor mensen die weer dingen kunnen gaan doen. Er is in de pilotfase bewust niet aanbesteed, omdat dit voor te veel vertraging zou hebben gezorgd. In het vervolg zal dat wel gebeuren.

Zorgbonus Er is kennelijk wel een miljard beschikbaar voor "commerciële prettesten", constateert Marijnissen (SP), maar niet genoeg geld voor de zorgbonus van 500 euro. Het is in haar ogen "schaamteloos" dat deze belofte niet wordt nagekomen. Andere woordvoerders vallen haar bij.

Er is een bedrag van 720 miljoen gereserveerd voor de bonus in 2021, zegt minister Van Ark. De ruime mate waarin zorgwerkgevers de bonus over 2020 hebben aangevraagd, maakt duidelijk dat het gereserveerde bedrag waarschijnlijk onvoldoende is. Zij wil daarom de bonus voor alle zorgverleners verlagen, of de doelgroep voor de bonus beperken.

Slachterijen Medewerkers staan te dicht op elkaar, mondkapjes worden niet of verkeerd gebruikt, hoestende mensen zijn aan het werk en de Arbeidsinspectie en de NVWA worden om de tuin geleid en grijpen niet in. Van Esch (PvdD) betoogt dat er te weinig gebeurt om besmettingen in slachthuizen te voorkomen. Minister Van Ark kent de brandbrief van onder andere de FNV over dit onderwerp en neemt die serieus. Zij is het ermee eens dat er moet worden ingegrepen bij gevaarlijke situaties.

Moties In tweede termijn werden 25 moties ingediend, die hier zijn te vinden. Voor gemeenten zijn de volgende moties relevant: • Motie van de leden Segers en Paternotte over onderzoeken wat nodig is om gratis zelftests ter beschikking te stellen aan sociale minima. Ontraden; • Motie van het lid Wilders c.s. over bewerkstelligen dat de terrassen weer geopend worden. Ontraden; • Motie van het lid Wilders c.s. over breed communiceren dat de buitenactiviteiten op Koningsdag 2021 doorgaan. Ontraden; • Motie van het lid Van Haga c.s. over alle activiteiten in de buitenlucht per direct weer toestaan. Ontraden; • Motie van het lid Van Haga c.s. over per direct de terrassen openen. Ontraden. De Kamer stemt op 20 april over de tijdens het debat ingediende moties. [mede gebaseerd op www.tweedekamer.nl]

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 3/9

VAO Bouwen Bouwen blijft voor discussies zorgen. Iedereen is het eens dat er meer woningen moeten komen, en het pleidooi voor meer regie van de ‘overheid’ was het CDA die daar te aftrap op deed. Het leidt geen twijfel of daarmee het rijk wordt bedoeld. De PvdA gebruikten het debat om te reageren op de brief van de secretarissen-generaal dat ze niet zitten te wachten op een nieuw ministerie: Kamerlid Nijboer is daar niet van overtuigd. ‘Rijksregie is nodig om echt op te treden tegen de woningnood. Dat kan er niet een beetje bij worden gedaan’. De SP ziet de huizenprijzen alleen maar stijgen en niet wachten en wil daarom meer mogelijkheden voor coöperaties. Om deze prijzen te verlagen ziet GL meer in het idee om de vraag te dempen en de tweedeling tussen koop en huur aan te pakken. Versnel de afbouw van de hypotheekrenteaftrek. De overige fracties hadden al hun tijd nodig om moties in te dienen.

Moties ingediend tijdens het debat: • 32847-731 Motie van het lid Nijboer over de toewijzing van nieuwbouwwoningen. Oordeel Kamer • 32847-732 Motie van het lid Beckerman over met gemeenten op toezien van het niet tegenwerken van wooncoöperaties door wooncorporaties. Oordeel Kamer • 32847-733 Motie van het lid Bromet over het sneller afbouwen van de hypotheekrenteaftrek. Oordeel Kamer • 32847-734 Motie van de leden Boulakjar en Koerhuis over het oplossen van belemmeringen rondom prefabwoningen. Oordeel Kamer • 32847-735 Motie van het lid Boulakjar over proeftuinen voor natuurinclusief bouwen. Oordeel Kamer • 32847-736 Motie van het lid Koerhuis over een woondeal Zwolle-Deventer. Ontraden • 32847-737 Motie van het lid Koerhuis over een tussenrapportage met kansrijke opties voor de IJmeerverbinding. Oordeel Kamer • 32847-738 Motie van het lid Koerhuis over het beleidsneutraal overzetten van geluidsregels. Ontraden.

VAO Cybersecurity Na het AO van 9 december heeft de VVD een VAO aangevraagd. Tijdens deze korte voortzetting zijn Yesilgöz-Zegerius (VVD) en Palland (CDA) aan het woord geweest en is één motie ingediend waarover dinsdag 20 april wordt gestemd.

Yesilgöz-Zegerius heeft een motie ingediend die de minister oproept om in samenwerking met de VNG en de IBD een cyber-verdedigingsprotocol op te stellen. Hiermee beoogt ze de gemeenten een duidelijk handelingskader te geven in het geval van ransomware, DDos -aanvallen en andere ontwrichtende cyberaanvallen. Minister Grapperhaus heeft de motie oordeel Kamer gegeven en hij benadrukte dat het ministerie in samenwerking met VNG al veel onderneemt. Zo is er met subsidie van het ministerie, de VNG en het ICSC een drietal cyber-oefenpakketten ontwikkeld. Daarin is ook aandacht voor ransomware. Hij was het met Yesilgöz-Zegerius eens dat de aandacht voor cyberveriligheid bij elke bestuurder tussen de oren moet komen.

Palland vroeg aandacht voor het voorstel dat haar voorganger Chris van Dam bij het AO had gedaan voor een ‘cyberweerbericht’. Net zoals een weeralarm kan worden afgegeven, zou

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 4/9

inzichtelijk moeten zijn hoe het staat met de digitale veiligheid in Nederland. Digitale aanvallen zouden daarop zichtbaar kunnen zijn. De minister geeft aan dat er een pilot tot mei loopt met de website www.veiliginternetten.nl. De conclusies van die pilot worden uiteraard met de Kamer gedeeld.

Motie: - Motie van het lid Yesilgöz-Zegerius over het opstellen van een cyberverdedigingsprotocol. Oordeel Kamer

VSO Verkeersveiligheid Drie sprekers namen het woord over de uitkomst van het schriftelijk o verleg over verkeersveiligheid. Dit leverde vier moties op.

Peter de Groot (VVD) wil van de minister van J&V een reflectie op het verhogen van boetes voor zware verkeersovertredingen en het verlagen van juist kleinere verkeersovertredingen. Volgens de VVD is het van belang om kleine overtredingen licht te bestraffen, zodat het draagvlak voor de verkeersregels toeneemt. Een motie hiertoe trok hij in, nadat de minister aangaf inzichtelijk te maken hoe de bijlage van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften wordt gewijzigd voor het Commissiedebat Verkeersveiligheid in juni. Voorts vroeg De Groot aandacht voor het negeren van rode kruizen op de snelweg. Volgens hem moet de boete voor deze overtreding worden verhoogd, maar de minister verwijst dit door naar de minister van I&W.

Geurts (CDA) dient een motie in waarin hij aandacht vraagt voor de bescherming van kwetsbare verkeersdeelnemers. Specifiek in het bewoond gebied, omdat uit recente ongevallencijfers van de politie blijkt dat vooral kwetsbare verkeersdeelnemers in 2020 een groter risico lopen op een ongeval. De oorzaak hiervan wordt gezocht in de hogere snelheid van auto’s in de bewoond gebied. Minister Grapperhaus ontraadt deze motie, omdat de verkeersveiligheid van kwetsbare verkeersdeelnemers de aandacht heeft van het rijk en medeoverheden. Hij verwijst naar de risicogestuurde aanpak voor een betere verkeersveiligheid. Ook de onderbezetting van de teams Verkeer zijn reden om de motie te ontraden, hoewel deze onderbezetting is afgenomen in 2020. Geurts wil daarnaast dat het bij meer soorten verkeersovertredingen mogelijk is de boete naar buitenlandse bestuurders te sturen. Hiervoor maakt het kabinet zich hard in Europees verband, volgens de minister.

Jansen (FvD) grijpt het VSO aan om een breed gedragen wens in de bevolking om harder dan 130 kilometer per uur op de Nederlandse snelwegen te rijden. Hij dient twee moties in. Eén om de maximumsnelheid overdag weer te verhogen tot ten minste 130km/u zoals dat voor 2019 ook al was. Een tweede motie vraagt om een onderzoek naar trajecten waar het mogelijk is om de maximumsnelheid nog verder te verhogen dan 130 km/u, met inachtneming van de verkeersveiligheid. De minister verwijst beide moties naar het rijk der fabelen en vindt dat hij niet over de moties gaat, maar dat deze thuishoren bij het Commissiedebat over verkeersveiligheid met de minister van I&W. Jansen blijft zitten wanneer de minister hem aanraadt om de moties aan te houden, waardoor de minister niet anders kan dan ze te ontraden.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 5/9

Moties: - Motie van het lid Geurts over handhaving met het oog op minder risico voor kwetsbare verkeersdeelnemers op een ongeval in bewoond gebied. Ontraden; - Motie van het lid Jansen over onderzoek naar invoering van een maximumsnelheid hoger dan 130 km/u. Ontraden; - Motie van het lid Jansen over verhoging van de maximumsnelheid overdag naar ten minste 130 km/u. Ontraden;

Stemmingen

Donderdag 15 april Deze week zijn er nog geen reguliere stemmingen op dinsdag geweest. Op donderdag 15 april werd gestemd over een aantal moties in aanloop naar een (Europese) Raad Algemene Zaken, en dat is voor gemeenten niet relevant.

Brussel

Brexit: ratificatie en noodfonds Sinds 1 januari 2021 heeft het Verenigd Koninkrijk de EU officieel volledig verlaten. Hierdoor gelden er nieuwe regels, welke onderdeel zijn van de handels- en samenwerkingsovereenkomst met het VK. Deze overeenkomst is nog niet off icieel goedgekeurd en geratificeerd, maar wel voorlopig in werking getreden. Afgelopen donderdag is een stap gezet naar de ratificatie, waarbij de commissies Handel (INTA) en Buitenlandse Zaken (AFET) van het Europees Parlement hun goedkeuring gegeven over de overeenkomst. Het is nog niet bekend wanneer het volledige Europees Parlement hierover zal stemmen. Ook is er nog onduidelijkheid over wanneer de ratificatie door het VK zal plaatsvinden, mede vanwege de precaire omstandigheden in Noord -Ierland.

Tegelijkertijd wordt er in het Europees Parlement uitvoerig gesproken over de Brexit Adjustment Reserve. Dit is een noodfonds om de negatieve gevolgen van de Brexit voor de zwaarst getroffen lidstaten en sectoren op te kunnen vangen. Er vindt met name discussie plaats over de sectoren en activiteiten waarvoor dit fonds ingezet kan worden, evenals de berekening en verdeling van de financiële middelen onder de lidstaten. Een vergelijkbare discussie heeft afgelopen maand plaatsgevonden in het Europees Comité van de Regio’s. Lees hier meer over de behandeling van de Brexit Adjustment Reserve in het Europees Comité van de Regio’s.

Reuten en Hoogeveen naar het Europees Parlement Als gevolg van de Tweede Kamerverkiezingen vinden er ook verschuivingen plaats in het Europees Parlement. Afgelopen donderdag heeft de Tweede Kamer de geloofsbrieven van (PvdA) en Michiel Hoogeveen (JA21) goedgekeurd. Met deze brieven kunnen Hoogeveen en Reuten worden benoemd tot Europarlementariër. Zij nemen de dossiers over van (PvdA) en Derk-Jan Eppink (JA21), welke lid zijn geworden van de Tweede Kamer.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 6/9

Europese Commissie – Relevante voorstellen Datum Onderwerp publicatie 14-04-2021 EU agenda betreffende de aanpak van georganiseerde misdaad 2021-2025 Met deze agenda zet de Europese Commissie onder meer in op: handhavingsinstanties en gerechtelijke autoriteiten klaar maken voor het digitale tijdperk, verstoren van criminele geldstromen en zorgen dat criminaliteit niet loont. Lees hier meer. 21-04-2021 Mededeling over taxonomie voor mitigatie en aanpassing aan klimaatverandering Deze mededeling is gericht op een taxonomie voor duurzame activiteiten ter bevordering van klimaat-veerkrachtige investeringen. 21-04-2021 Follow-up Witboek kunstmatige intelligentie Ten aanzien van het Witboek kunstmatige intelligentie (feb. 2020) heeft het afgelopen jaar discussie hieromtrent plaatsgevonden. In de follow-up worden de uitkomsten van de discussies opgenomen en worden toekomstige acties en initiatieven aangekondigd. 27-04-2021 Mededeling betere regelgeving Deze mededeling is gericht op het vereenvoudigen van regelgeving en het verminderen van administratieve lasten voor burgers en bedrijven bij EU wet- en regelgeving.

Voorstellen Europese Commissie – Relevante kabinetsbeoordelingen (BNC-fiches) Datum Onderwerp 02-04-2021 Nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering 02-04-2021 Verordening ter oprichting van de gemeenschappelijke ondernemingen binnen Horizon Europe. 09-04-2021 Mededeling Actieplan implementatie Europese Pijler voor Sociale Rechten 09-04-2021 Mededeling Europese strategie rechten van personen met een handicap 2021-2030

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 7/9

Parlementaire agenda de komende weken

Datum Onderwerp Soort overleg1 22-04-2021 Klimaatakkoord gebouwde omgeving CD 11-05-2021 Externe veiligheid CD 11-05-2021 Lopende en afgeronde zaken vuurwerkdossier en In specifieke tegemoetkoming vuurwerksector 12-05-2021 Steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl In 12-05-2021 Voorstel van wet van de leden Van Weyenberg en In Smeulders tot wijziging van de Wet flexibel werken in verband met het bevorderen van flexibel werken naar arbeidsplaats (Wet werken waar je wilt) (35714) 13-05-2021 Reactie op de motie van het lid Klaver over het aantal In crisisplekken in de (jeugd-)ggz opschalen 20-05-2021 Bescherming persoonsgegevens CD 20-05-2021 Invoeren correctief referendum (tweede lezing) In 20-05-2021 Telecommunicatie CD 26-05-2021 Criminaliteitsbestrijding CD 26-05-2021 Gesubsidieerde rechtsbijstand CD 27-05-2021 Klimaat en energie CD 27-05-2021 Mensenhandel en prostitutie CD 27-05-2021 Circulaire economie CD 27-05-2021 Nationale veiligheid en crisisbeheersing CD 01-06-2021 Verkeersveiligheid CD

01-06-2021 Erfgoed In 02-06-2021 Drugsbeleid CD 08-06-2021 Duurzaam vervoer CD 09-06-2021 Milieuraad op 21 juni 2021 CD 10-06-2021 Water CD 16-06-2021 Energieraad CD

1 CD = Commissiedebat (opvolger van AO) RTG = Rondetafelgesprek Ges = Gesprek SO = Schriftelijk Overleg In = Inbreng verslag (wetsvoorstel) TB = Technische Briefing NO = Nota Overleg FV = Feitelijke Vragen Pet = Petitie WO = Wetgevingsoverleg

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 8/9

16-06-2021 Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport CD (MIRT) 16-06-2021 Georganiseerde criminaliteit/ondermijning CD

Lange termijn plenaire vergadering

20 – 22 april (week 16) • Debat over jongeren die de dupe zijn geworden van sluiting van de Hoenderloo Groep (woe. 21 april) • Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus (do. 22 april)

23 april t/m 10 mei (week 17 en 18) Meireces

11 – 13 mei (week 19) • 35 513 Wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen en enige andere wetten in verband met het versterken van de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen • VAO Langer Thuis/Dementiezorg/PGB/Wijkverpleging/Wmo (AO d.d. 11/11) • VSO Afstemming vermogensnormen voor kwijtschelding lokale heffingen (32 315, nr. 15)

18 – 20 mei (week 20) • 35 564 (Wijziging van het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering en enige andere wetten in verband met versterking van de strafrechtelijke aanpak van ondermijnende criminaliteit (versterking strafrechtelijke aanpak ondermijnende criminaliteit)

Het Lobbymemo Den Haag & Brussel wordt gemaakt door: Den Haag: Eric de Rijk, Richard van Vliet en Jesse de Jong Brussel: Team Europa

Vereniging van Nederlandse Gemeenten 9/9