De Houding Van Populistisch-Rechts in Nederland Tijdens De Coronacrisis

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Houding Van Populistisch-Rechts in Nederland Tijdens De Coronacrisis De houding van populistisch-rechts in Nederland tijdens de coronacrisis Master Thesis Public Governance Auteur: Roan de Fouw ANR: 565732 / (Snr):1273871 Tutor: Prof. Frissen, P. Woorden: +/- 17.500 Abstract Overal ter wereld worstelen overheden met de aanpak van de coronacrisis. Er zijn grote verschillen in aanpak tussen landen en opvallend zijn de verschillende aanpakken van, voornamelijk, rechts-populistische regeringen. Al jaren is populisme in trek onder kiezers en sinds de opleving van populisme is er ook veel onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Toch blijft populisme een uitermate glibberig begrip en is er nog veel onduidelijk over dit concept. Terwijl er in grote lijnen duidelijk is wat de kenmerken zijn van populistische partijen en hoe deze partijen politiek bedrijven is dit nog niet duidelijk in de context van de coronacrisis. Zo is het onduidelijk of de houding van deze partijen ten opzichte van het virus te linken is aan populistische principes en kenmerken. Deze thesis probeert dit inzichtelijk te maken door de situatie in Nederland te onderzoeken aan de hand van een discoursanalyse met elementen van een inhoudsanalyse. Er is onderzocht in welke mate populistische elementen voorkomen in de bijdragen van rechts-populistische partijen in Nederland (PVV en FvD) in het coronadebat. In het analyse kader is een zestal kenmerken van populisme gekozen waarnaar gekeken is. Uit de analyse blijkt dat bij beide partijen meerdere kenmerken naar voren komen in hun bijdragen aan het coronadebat. Vooral het nationalistische kenmerk komt vaak terug bij zowel FvD als de PVV. Verder zijn er flink wat verschillen tussen de partijen. Zo komt het samenzweringskenmerk veelvuldig boven water bij FvD terwijl hier bij de PVV geen sprake van is. Andersom komt volksverheerlijking veel vaker voor bij de PVV dan bij FvD. Al met al laat dit onderzoek vooral zien dat populisme terecht wordt gezien als glibberig concept dat in veel vormen en gradaties kan voorkomen. Keywords: populisme, discours, coronacrisis, Baudet, Wilders, PVV, FvD 2 Voorwoord Voor u ligt mijn thesis “De houding van populistisch-rechts in Nederland tijdens de Coronapandemie”. Deze thesis heb ik geschreven in het kader van mijn master Public Governance aan Tilburg University. Ik wil dit voorwoord gebruiken om mensen te bedanken die mij tijdens mijn studie hebben geholpen. Allereerst wil ik Paul Frissen bedanken voor de fijne begeleiding gedurende het schrijven van mijn scriptie. Pauls heldere communicatie en goede feedback hebben mij enorm geholpen. Ook wil ik Frank Hendriks bedanken voor het fungeren als tweede lezer. Verder wil ik alle docenten bedanken die ik tijdens mijn studie heb mogen ontmoeten en waarvan ik veel heb geleerd. Tot slot wil ik mijn (oud)huisgenoten en vrienden bedanken voor de mooie tijd die ik met ze heb beleefd in Tilburg. Dankzij hun heb ik het maximale uit mijn studententijd kunnen halen waardoor ik deze fase nu tevreden kan afronden. Speciale dank gaat uit naar Walter, Mike, Hendrik, Jan, Ad, Neel, Jo, Bano, Mathijs, Roy, Jordi, Tereza, Jovana, Bas, Farah, Esme, Luuk, Laura en last but not least Cor en Cobus de huiskonijnen. Ook wil ik mijn ouders bedanken die mij zo nu en dan financieel hebben ondersteund en al mijn vrienden uit Zeeland. Ik wens u veel leesplezier. Tilburg, december 2020 3 Inhoudsopgave Introductie 6 Probleemdefinitie & academische bijdrage 6 Onderzoeksvraag 7 Methodologisch kader 8 Dataverzameling 9 Data-analyse 10 Validiteit & betrouwbaarheid 11 Tijdspad 12 Analysekader 13 De gekozen kenmerken 14 De PVV als populistische partij 15 FvD als populistische partij 17 Resultaten en analyse van de PVV tijdens de coronadebatten 19 Sprekers en coronadebatten 19 Samenvattende analyse 20 Conclusies per kenmerk 22 Het Elite – Volk kenmerk 22 Samenzweringstheorieën kenmerk 22 Wetenschap en media kenmerk 23 Macht bij het volk (directe democratie) 23 Volksverheerlijkingskenmerk 24 Zondebokpolitiek 24 Nationalistisch kenmerk 25 Eindconclusie PVV 25 Resultaten en analyse van FvD tijdens de coronadebatten 27 Sprekers en coronadebatten 27 Samenvattende analyse 28 Conclusie per kenmerk 30 Het Elite – Volk kenmerk 30 Samenzweringstheorieën kenmerk 30 Wetenschap en media kenmerk 31 Macht bij het volk (directe democratie) 32 Volksverheerlijkingskenmerk 32 Zondebokpolitiek 33 Nationalistisch kenmerk 33 Eindconclusie FvD 34 Conclusie 35 Beantwoording onderzoeksvraag 35 Discussie en vervolgonderzoek 39 Een slag verder: persoonlijke noot van de onderzoeker 40 Literatuur 42 Bijlage 1 Analysekader 47 Bijlage 2 Lijst met populistische termen 48 4 Bijlage 3 Resultatenschema 48 Bijlage 4 Analyse van de bijdragen PVV 49 Bijlage 5 Analyse van de bijdragen FvD 57 Bijlage 6 Overzicht verzamelde debatten 68 Bijlage 7 Tijdlijn coronacrisis 78 5 Introductie Overal ter wereld lijkt het populisme een duidelijke opmars te maken (Roth, 2017). In de Verenigde Staten won ‘populist’ Donald Trump de presidentsverkiezingen, in Groot-Brittannië won Leave en werd Boris Johnson premier (Independent, 2019). Hongarije wordt al tien jaar bestuurd door populist Viktor Orbán, Polen door de rechts-populistische PiS partij en in Brazilië kwam de rechts-populistische Jair Bolsenaro aan de macht. Sinds 1990 is het aantal populistische bewegingen in Europa ook sterk gegroeid (Otjes & Louwerse, 2015). Ook in Nederland is het rechts-populistische geluid al jaren vertegenwoordigd in de kamer door de PVV van Geert Wilders en in 2017 is FvD hier bijgekomen. Er is al veel onderzoek gedaan naar mogelijke verklaringen voor het opkomend populisme en naar wat populisme nu eigenlijk is (Algan, Guriev, Papaioannou, & Passari, 2017; Müller, 2017). Ook naar de verschillende stromingen die populisme kent is uitvoerig onderzoek gedaan (Otjes & Louwerse, 2015). Toch blijft het lastig om populisme als politieke stroming goed te definiëren. De vraag is of er überhaupt over een stroming gesproken kan worden. Sommige onderzoekers spreken van een politieke stijl (Pfahl- Traughber, 1994) of van een discours (Hawkins, 2009). Anderen beschouwen populisme als mentaliteit (Pasquino, 2008) of als strategie (Ware, 2002). Tot slot zijn er wetenschappers die populisme vooral als ideologie zien (Mudde, 2007). Populisten bijten zich vaak vast in dezelfde thema’s. Immigratie, soevereiniteit, klimaat, religie en identiteit zijn thema’s waarmee populistische partijen proberen te scoren (Marzouki & McDonnel, 2016) (Schain, 2018). Anno 2020 domineert de coronapandemie het dagelijks leven, het nieuws en, uiteraard, de politiek. Populistische partijen en politici gaan er ook bij dit thema weer fel in. In de beginfase van de corona uitbraak in Europa concludeerden verschillende politieke commentatoren dat het coronavirus het populisme juist zou beschadigen (Scott, 2020). Hier waren andere auteurs, waaronder Cas Mudde het niet mee eens. Populisme is een zeer divers en heterogeen fenomeen en er is hierdoor niet een eenduidig ‘populistisch’ antwoord op de coronacrisis (Mudde, 2020). Populisten reageren overal ter wereld verschillend op de coronacrisis, volgens Mudde. Daarnaast is het onduidelijk of de houding van populistische partijen ten opzichte van de coronacrisis ook daadwerkelijk te bestempelen is als ‘populisme’. Een verklaring daarvoor kan zijn dat kenmerken van populisme niet zozeer te vinden zijn in klassieke politieke ideologieën zoals communisme of liberalisme. Terwijl kenmerken van dit soort traditionele politieke ideologieën meer betrekking hebben op concrete maatschappelijke vraagstukken, belangen en tegenstellingen (denk bijvoorbeeld aan thema’s als koopkracht, belastingen en vraagstukken over zorg) heeft populisme meer betrekking op culturele kwesties van identiteit en nationaliteit, op maatschappelijke machtsverhoudingen tussen elites en massa en de representatie daarvan in het politieke systeem. Dat zou kunnen leiden tot discoursen die met betrekking tot concrete maatschappelijke kwesties (zoals de coronacrisis) vooral door de nationale context worden bepaald (Frissen, De Fatale Staat, 2013). Hierin schuilt ook gelijk een aantal (hoofd)kenmerken van populisme. Deze worden in het analysekader verder uitgelegd. Met de coronapandemie begeven de (internationale) politiek en de samenleving zich in onbekende wateren. Ook voor populisten is dit nog onbekend terrein en mede daarom is de coronacrisis een interessante context om te gebruiken voor dit onderzoek. Probleemdefinitie en academische bijdrage Ondanks het vele wetenschappelijk onderzoek naar populisme is het fenomeen ‘populisme’ nog steeds moeilijk te duiden. Het is een uitermate ‘glibberig’ concept (Vossen,2009; Mudde,2020). De coronacrisis laat zien dat populistische partijen lang niet altijd (en niet bij ieder thema) hetzelfde denken en handelen (Katsambekis & Stavrakakis, 2020). Onderzoekers zijn er wel in geslaagd om kenmerken van populisme bloot te leggen. Er is namelijk wel enige mate van consensus met betrekking tot de kern van het populisme (Vossen, 2009). Zo zouden populisten de bestaande politiek niet vertegenwoordigend vinden, wordt er door populisten vaak gesproken 6 over een ‘elite’ en ‘het volk’ (en dan vooral de toenemende kloof tussen beide) en zien populisten globalisering vaak als een bedreiging. In bestaande academische literatuur worden deze kenmerken uitvoerig geanalyseerd. Er is in de huidige literatuur met betrekking tot populisme nog maar weinig aandacht besteed aan de vraag of de kenmerken van populisme ook echt naar voren komen in concrete situaties. Bestaand onderzoek kiest vaak niet voor een bepaalde casus maar kijkt naar alle aspecten
Recommended publications
  • Green Deal – the Coordinators
    Green Deal – The Coordinators David Sassoli S&D ”I want the European Green Deal to become Europe’s hallmark. At the heart of it is our commitment to becoming the world’s first climate-neutral continent. It is also a long-term economic imperative: those who act first European Parliament and fastest will be the ones who grasp the opportunities from the ecological transition. I want Europe to be 1 February 2020 – H1 2024 the front-runner. I want Europe to be the exporter of knowledge, technologies and best practice.” — Ursula von der Leyen Lorenzo Mannelli Klaus Welle President of the European Commission Head of Cabinet Secretary General Chairs and Vice-Chairs Political Group Coordinators EPP S&D EPP S&D Renew ID Europe ENVI Renew Committee on Europe Dan-Ştefan Motreanu César Luena Peter Liese Jytte Guteland Nils Torvalds Silvia Sardone Vice-Chair Vice-Chair Coordinator Coordinator Coordinator Coordinator the Environment, Public Health Greens/EFA GUE/NGL Greens/EFA ECR GUE/NGL and Food Safety Pacal Canfin Chair Bas Eickhout Anja Hazekamp Bas Eickhout Alexandr Vondra Silvia Modig Vice-Chair Vice-Chair Coordinator Coordinator Coordinator S&D S&D EPP S&D Renew ID Europe EPP ITRE Patrizia Toia Lina Gálvez Muñoz Christian Ehler Dan Nica Martina Dlabajová Paolo Borchia Committee on Vice-Chair Vice-Chair Coordinator Coordinator Coordinator Coordinator Industry, Research Renew ECR Greens/EFA ECR GUE/NGL and Energy Cristian Bușoi Europe Chair Morten Petersen Zdzisław Krasnodębski Ville Niinistö Zdzisław Krasnodębski Marisa Matias Vice-Chair Vice-Chair
    [Show full text]
  • Israel Today Maart 2017.1.1
    Maart 2017 ISRAËL/NEDERLAND 37 www.israeltoday.nl Israëlische ambassadeur in Nederland: ’Terugkeer Joden versterkt de staat Israël’ Sjoukje Dijkstra Ambassadeur ‘Israël is het thuisland van alle Joden, Aviv Shir-On wereldwijd’, dat zegt Aviv Shir-On, de nieuwe tijdens de welkomstreceptie ambassadeur van Israël in Nederland. Dat die in veel Joden vandaag de dag terugkeren naar januari werd Israël ziet hij als een positieve ontwikkeling. georganiseerd door het ‘Het maakt de staat Israël sterk, en het ver- IsraëlPlatform. stevigt de positie van het volk.’ erder zegt de ambassadeur: ‘Het leiden om de situatie tussen de Israëli’s verspreiden van de waarheid ons helpen Vzal ons helpen om onze relatie met en de Palestijnen te verbeteren. In decem- om de relaties te verbeteren tussen de andere landen te verbeteren.’ Volgens ber vond er een eerste ontmoeting plaats mensen.’ Overheden schuift hij daarbij Shir-On is een sterk Israël belangrijk tussen premier Rutte en Netanyahu hier ter zijde. ‘Het gaat om het publiek, de voor Europa en de hele wereld: ‘In het in Den Haag. En er zal nog een vervolg mensen. Overheden hebben immers altijd bijzonder vanwege wat er er nu gebeurt op komen.’ bijbedoelingen en politieke belangen.’ in het Midden-Oosten. Hoe meer Joden De boodschap van er naar Israël komen, hoe sterker en Gemis gelukkiger Israël zal zijn.’ Aviv Shir-On Shir-On woont en werkt nog maar Het eerste doel van de nieuwe een half jaar in Nederland en mist Israël. Positieve ontwikkelingen ambassadeur is om de boodschap van de ‘Maar gelukkig zijn daar nog de moderne Shir-On liet daarbij weten hoop- staat Israël en het volk aan de mensen communicatie- en transportmiddelen.
    [Show full text]
  • Roelof Bisschop Van De SGP Ronald Van Raak Van De SP
    Met stijgende verontwaardiging en teleurstelling hoorde ik op dinsdag 17 april 2018 in de Tweede Kamer het debat aan over het wetsvoorstel herindeling Groningen, Haren en Ten Boer. Dinsdag 17 april 2018 was ik aanwezig in Den Haag bij het debat over het wetsvoorstel herindeling Groningen, Haren en Ten Boer. Ik was daar in goed gezelschap van veel Harenaars. Het debat begon om 18.45 uur (een kwartier later dan gepland) en eindigde ruim na 22.00 uur. In Haren de Krant stond aan het einde van de avond al een zeer uitgebreid verslag van de vergadering. In de pauze na de eerste termijn van de Kamer werd mij een aantal keer gevraagd: Heb je je lidmaatschap van D66 al opgezegd? De dagen na het debat werd mij veelvuldig gevraagd: Op wie moet ik nu dan stemmen? Het debat leverde een ontgoocheld gevoel op. Maar ook boosheid en verdriet. De middenpartijen in dit land die graag het vertrouwen willen terugwinnen van een groot deel van het publiek hebben schromelijk gefaald. Samen met de minister is er flink bijgedragen aan de afkalving van het vertrouwen in de politiek. En hebben daarmee de deur opengezet voor Harenaars om de flanken van het politieke spectrum ernstig te overwegen. Roelof Bisschop van de SGP Roelof Bisschop van de SGP opende de lijst van sprekers van de zijde van de Kamer. Hij noemde een aantal duidelijke uitgangspunten om daar vervolgens het voorstel van de minister aan te toetsen. Een degelijke aanpak die helaas niet veel navolging kreeg. Bisschop moest in zijn tweede termijn teleurgesteld constateren dat de minister geen enkele poging heeft gedaan om te reageren op de opbouw van zijn verhaal.
    [Show full text]
  • Verkiezingen 2021 Totaal Aantal Respondenten: 3595 | Februari 2021
    Verkiezingen 2021 Totaal aantal respondenten: 3595 | februari 2021 Wat voor bedrijf heeft u? Akkerbouw 30,3% Tuinbouw 2,1% Rundvee 44,3% Varkens 5,6% Pluimvee 4,4% Anders, namelijk 15,4% In welke provincie staat uw bedrijf? Drenthe 5,4% Flevoland 4,8% Friesland 7,9% Gelderland 14,9% Groningen 6,3% Limburg 6,2% Noord-Brabant 15,7% Noord-Holland 7,6% Overijssel 10,7% Utrecht 4,7% Zeeland 6,6% Zuid-Holland 9% Verkiezingen 2021 Op welke partij gaat u bij de komende Tweede Kamerverkiezingen stemmen? VVD 16% CDA 27,4% ChristenUnie 2,5% D66 0,7% Forum voor Democratie 3,2% GroenLinks 0,5% Partij voor de Dieren 0,4% PvdA 0,4% PVV 3,6% SGP 7,8% SP 0,3% 50Plus 0% DENK 0% JA21 3,4% BoerBurgerBeweging 13% Weet ik nog niet 18,9% Anders, namelijk 1,8% Stemt u op een andere partij dan in 2017? Ja 14% Nee 58,3% Wat stemde u bij de Tweede Kamerverkiezing in 2017? VVD 33,7% CDA 40,9% ChristenUnie 5,6% D66 1,5% Forum voor Democratie 88% GroenLinks 1,5% Partij voor de Dieren 0,4% PvdA 0,4% PVV 2,2% SGP 5,1% SP 0,5% 50Plus 0,2% DENK 0,1% Verkiezingen 2021 Stemt u bij de verkiezingen op een boer of tuinder die op de lijst staat? Ja 38,6% Nee 61,4 Wat voor rapportcijfer geeft u Carola Schouten als minister van LNV? 1 15,7% 2 7,5% 3 11,7% 4 15,5% 5 17,7% 6 16,2% 7 10,5% 8 4% 9 0,8% 10 0,3 Welk Kamerlid heeft als landbouwwoordvoerder van zijn/haar partij de landbouwbelangen de afgelopen vier jaar Helma Lodders (VVD) 13,3% Mark Harbers (VVD) 14,9% Arne Weverling (VVD) 1% Jaco Geurts (CDA) 38,9% Maurits von Martels (CDA) 7,1% Tjeerd de Groot (D66) 1,3% Laura Bromet
    [Show full text]
  • Lista Dei Partecipanti
    CONFERENZA INTERPARLAMENTARE PER LA POLITICA ESTERA E DI SICUREZZA COMUNE (PESC) E LA POLITICA DI SICUREZZA E DIFESA COMUNE (PSDC) ROMA, 5-7 NOVEMBRE 2014 INTER-PARLIAMENTARY CONFÉRENCE CONFERENCE FOR THE INTERPARLEMENTAIRE COMMON FOREIGN AND POUR LA POLITIQUE ÉTRANGÈRE SECURITY POLICY (CFSP) AND ET DE SÉCURITÉ COMMUNE (PESC) THE COMMON SECURITY AND ET LA POLITIQUE DE SÉCURITÉ DEFENCE POLICY (CSDP) ET DÉFENSE COMMUNE (PSDC) ROME, 5-7 NOVEMBER 2014 ROME, LES 5-7 NOVEMBRE 2014 LISTA DEI PARTECIPANTI LIST OF PARTICIPANTS LISTE DES PARTICIPANTS http://ue2014.parlamento.it 1 MEMBER STATES – ÉTATS MEMBRES – STATI MEMBRI AUSTRIA – AUTRICHE – AUSTRIA National Council / Conseil national / Nationalrat Mr Josef CAP Head of the Delegation Mr Mario KUNASEK Chairperson of the National Defence Committee Ms Tanja WINDBÜCHLER- Deputy Chairperson of the Foreign SOUSCHILL Affairs Committee Mr Reinhold LOPAKTA Member of the Foreign Affairs Committee Mr Hannes WENINGER Member of the Foreign Affairs Committee Mr Joseph WIRNSPERGER Head of the International Relations Division Ms Marion KNAPP Staff Federal Council / Conseil fédéral / Bundesrat Mr Günther KÖBERL Chairperson of the Foreign Affairs Committee BELGIUM – BELGIQUE – BELGIO House of Representatives / Chambre des représentants / Kamer van volksvertegenwoordigers Mr Dirk VAN DER MAELEN Chairperson of the International Relations Committee Mr Stéphane CRUSNIÈRE Member of the House of Representatives Ms Viviane GEUFFENS Head of the International Relations Committee Secretariat Senate (Sénat) Mr Alexander
    [Show full text]
  • European Parliament Elections 2019 - Forecast
    Briefing May 2019 European Parliament Elections 2019 - Forecast Austria – 18 MEPs Staff lead: Nick Dornheim PARTIES (EP group) Freedom Party of Austria The Greens – The Green Austrian People’s Party (ÖVP) (EPP) Social Democratic Party of Austria NEOS – The New (FPÖ) (Salvini’s Alliance) – Alternative (Greens/EFA) – 6 seats (SPÖ) (S&D) - 5 seats Austria (ALDE) 1 seat 5 seats 1 seat 1. Othmar Karas* Andreas Schieder Harald Vilimsky* Werner Kogler Claudia Gamon 2. Karoline Edtstadler Evelyn Regner* Georg Mayer* Sarah Wiener Karin Feldinger 3. Angelika Winzig Günther Sidl Petra Steger Monika Vana* Stefan Windberger 4. Simone Schmiedtbauer Bettina Vollath Roman Haider Thomas Waitz* Stefan Zotti 5. Lukas Mandl* Hannes Heide Vesna Schuster Olga Voglauer Nini Tsiklauri 6. Wolfram Pirchner Julia Elisabeth Herr Elisabeth Dieringer-Granza Thomas Schobesberger Johannes Margreiter 7. Christian Sagartz Christian Alexander Dax Josef Graf Teresa Reiter 8. Barbara Thaler Stefanie Mösl Maximilian Kurz Isak Schneider 9. Christian Zoll Luca Peter Marco Kaiser Andrea Kerbleder Peter Berry 10. Claudia Wolf-Schöffmann Theresa Muigg Karin Berger Julia Reichenhauser NB 1: Only the parties reaching the 4% electoral threshold are mentioned in the table. Likely to be elected Unlikely to be elected or *: Incumbent Member of the NB 2: 18 seats are allocated to Austria, same as in the previous election. and/or take seat to take seat, if elected European Parliament ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• www.eurocommerce.eu Belgium – 21 MEPs Staff lead: Stefania Moise PARTIES (EP group) DUTCH SPEAKING CONSITUENCY FRENCH SPEAKING CONSITUENCY GERMAN SPEAKING CONSTITUENCY 1. Geert Bourgeois 1. Paul Magnette 1. Pascal Arimont* 2. Assita Kanko 2. Maria Arena* 2.
    [Show full text]
  • PDF Herunterladen
    Interdisciplinary Journal for Religion and Transformation in Contemporary Society 5 (2019) 312–330 brill.com/jrat Who Leads Leitkultur? How Populist Claims about ‘Christian Identity’ Impact Christian-Democrats in Western Europe Ernst van den Hemel Humanities Cluster, KNAW Oudezijds Achterburgwal 185, 1012 DK Amsterdam, The Netherlands [email protected] Abstract A widely shared but understudied characteristic of the rise of right-wing conser- vative populism (the New Right) is the emphasis on religious-cultural identity of the West. Using phrases like ‘Judeo-Christianity’, ‘Christian values’, or ‘Christian Leitkultur’ a variety of political actors have claimed that religious-cultural identity needs to be safeguarded and enshrined in policy. As this frame is gaining traction, the question arises what this emphasis on the public importance of religion entails for those who tend to see themselves as the guardians of religious-cultural identity. In par- ticular this article focusses on the challenges this development creates for Christian Democratic political actors. On the one hand the emphasis on the importance of ‘christian traditions’ resonates with the historical position of christian democrats, on the other hand, there are im- portant differences between traditional christian democracy and how the New Right speaks of religion. The main aim of this article is to outline how the rise of the New Right has created a contestation about what it means to represent christian cultural identity. Keywords populism – postsecular – Christian democracy – Judeo-Christianity © Ernst van den Hemel, 2020 | doi:10.30965/23642807-00502003 This is an open access article distributed under the terms of the CC BY-NC-ndDownloaded 4.0 License.
    [Show full text]
  • Authentieke Versie (PDF)
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 32 824 Integratiebeleid Nr. 293 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 3 april 2020 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 5 februari 2020 overleg gevoerd met de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, over: – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 11 november 2019 inzake rapport «Turkse Nederlan- ders en hun binding met Nederland» (Kamerstuk 32 824, nr. 286); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 12 november 2019 inzake voortgang Programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt (VIA) (Kamerstuk 29 544, nr. 960); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 12 november 2019 inzake reactie van het kabinet op hoofdstuk 17 van het Sociaal Cultureel Rapport 2019 «Den- kend aan Nederland» (Kamerstuk 29 279, nr. 551); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 12 november 2019 inzake inburgering Turkse asielstatushouders (Kamerstuk 32 824, nr. 288); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 13 november 2019 inzake periodieke uitvoeringsbrief inburgering (Kamerstuk 32 824, nr. 289); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 14 november 2019 inzake financiële gevolgen van de taken van gemeenten in het nieuwe inburgeringsstelsel (Kamerstuk 32 824, nr. 287); – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 18 november 2019 inzake kabinetsreactie op het rapport «Monitor gemeentelijk beleid arbeidstoeleiding vluchtelingen 2019» (Kamerstuk 34 352, nr.
    [Show full text]
  • Opneming Bepalingen Correctief Referendum in Grondwet
    Het begon met de heer Bosma. Die maakte eerst een bui- 6 ging en daarna beschuldigde hij mij van plagiaat. Vervol- gens gingen alle woordvoerders hem dat nazeggen. Ik hoor Opneming bepalingen correctief referen- de collega's vanuit de zaal nee roepen. Oké, bijna alle dum in Grondwet woordvoerders, wat op zich ook weer een vorm is van pla- giaat. "Pronken met andermans veren", zei de heer Bosma. Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van: Dat heeft mij aangegrepen, vooral ook omdat het waar is. - het Voorstel van wet van het lid Van Raak houdende Het klopt. Ik heb deze wet niet gemaakt. De heer Sneller zit verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging mij aan te kijken. Dit is een wet die ik zelf in 2017 tevergeefs te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot heb verdedigd in deze Kamer, maar ook toen had ik deze opneming van bepalingen inzake het correctief referendum wet niet zelf bedacht. Het is oorspronkelijk een wet van de ( 35129 ). heer Duyvendak van GroenLinks, de heer Dubbelboer van de Partij van de Arbeid en de heer Van der Ham van D66, (Zie vergadering van 1 september 2020.) en later ook van de heer Schouw. Het is natuurlijk prachtig: de heer Sneller was destijds De voorzitter: medewerker. Hij heeft misschien wel meer aan deze wet Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van het bijgedragen dan ik. Hij zat destijds ook — dat kan ik me nog Voorstel van wet van het lid Van Raak houdende verklaring herinneren — op de plaats waar mevrouw Temmink nu zit.
    [Show full text]
  • Authentieke Versie
    67e vergadering Dinsdag 13 april 2021 Aanvang 14:00 uur 1 Voorzitter: Bergkamp Aanwezig zijn 135 leden der Kamer, te weten: Aartsen, Agema, Alkaya, Amhaouch, Azarkan, Van Baarle, Baudet, Becker, Beckerman, Beertema, Belhaj, Bergkamp, Bisschop, Boswijk, Bouchallikh, Boucke, Boulakjar, Brekel- mans, Bromet, Van Campen, Ceder, Dassen, Gijs van Dijk, Inge van Dijk, Jasper van Dijk, Eerdmans, El Yassini, Elle- meet, Ellian, Ephraim, Eppink, Erkens, Van Esch, Fritsma, Geurts, Van Ginneken, De Graaf, Grinwis, Peter de Groot, Tjeerd de Groot, Gündoğan, Den Haan, Van Haga, Hammel- burg, Harbers, Rudmer Heerema, Pieter Heerma, Heinen, Hermans, Hijink, Van den Hil, Hoekstra, De Hoop, Van Houwelingen, Idsinga, Jansen, Jetten, Léon de Jong, Romke de Jong, Kaag, Kamminga, Kat, Kathmann, Keijzer, Van Kent, Kerseboom, Klaver, Knops, Koekkoek, Koerhuis, Kops, De Kort, Kuik, Kuiken, Kuzu, Kwint, Van der Laan, Van der Lee, Leijten, Maatoug, Madlener, Maeijer, Marijnissen, Markuszower, Van Meenen, Van Meijeren, Michon-Derkzen, Minhas, Agnes Mulder, Edgar Mulder, De Neef, Nijboer, Van Nispen, Ouwehand, Palland, Paternotte, Paul, Peters, Piri, Van der Plas, Ploumen, Pouw-Verweij, Van Raan, Rae- makers, Rajkowski, De Roon, Schouten, Segers, Simons, Sjoerdsma, Smeets, Smolders, Sneller, Snels, Van der Staaij, Stoffer, Van Strien, Tellegen, Teunissen, Thijssen, Tielen, Valstar, Vestering, Aukje de Vries, Wassenberg, Van Weerdenburg, Van der Werf, Werner, Westerveld, Van Weyenberg, Wiersma, Wilders, Van der Woude, Wuite en Yeşilgöz-Zegerius, en mevrouw Bijleveld-Schouten, minister van Defensie, mevrouw Van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de heer Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid, de heer Hoekstra, minister van Financiën, mevrouw Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en de heer Slob, minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media.
    [Show full text]
  • Proces-Verbaal Van Een Stembureau 1 / 65
    il O Model N 10-1 - Proces-verbaal van een stembureau 1 / 65 Model N 10-1 Proces-verbaal van een stembureau De verkiezing van de leden van Tweede Kamerverkiezing 2021 op woensdag 17 maart 2021 Gemeente Helmond Kieskring 18 Waarom een proces-verbaal? Elk stembureau maakt bij een verkiezing een proces-verbaal op. Met het proces-verbaal legt het stembureau verantwoording af over het verloop van de stemming en over de telling van de stemmen. Op basis van de processen-verbaal wordt de uitslag van de verkiezing vastgesteld. Vul het proces-verbaal daarom altijd juist en volledig in. Na de stemming mogen kiezers het proces-verbaal inzien. Zo kunnen zij nagaan of de stemming en de telling van de stemmen correct verlopen zijn. Wie vullen het proces-verbaal in en ondertekenen het? Alle stembureauleden zijn verantwoordelijk voor het correct en volledig invullen van het proces-verbaal. Na afloop van de telling van de stemmen ondertekenen alle stembureauleden die op dat moment aanwezig zijn het proces-verbaal. Dat zijn in elk geval de voorzitter van het stembureau en minimaal twee andere stembureauleden. 1. Locatie en openingstijden stembureau A Als het stembureau een nummer heeft, vermeld dan het nummer 104 B Op welke datum vond de stemming plaats? tot : l Datum 17-03-2021 van %iO ‘Zj \ l LCL Ö uur. C Waar vond de stemming plaats? Openingstijden voor kiezers Adres of omschrijving locatie van tot VALKENNEST (BETHLEHEMKERK), Sperwerstraat (ing Valkstraat) 2, 5702 PJ Helmond uur D Op welke datum vond de telling plaats? l'l - O V ^ van 1 ^ I ^ tot \ | i üi s- Datum uur.
    [Show full text]
  • Vrijzinnig Paternalisme
    vrijzinnig paternalisme Vrijzinnig paternalisme; Dick Pels en Anna van Dijk [PS] 2e proef pag 1 [FSC-LOGO INVOEGEN – PAS PLAATSEN NA ONTVANGST] Uitgeverij Prometheus stelt alles in het werk om op milieuvriendelijke en duurzame wijze met natuurlijke bronnen om te gaan. Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk van de Forest Ste- wardship Council (fsc) mag dragen. Bij dit papier is het zeker dat de produc- tie niet tot bosvernietiging heeft geleid. Vrijzinnig paternalisme; Dick Pels en Anna van Dijk [PS] 2e proef pag 2 Vrijzinnig paternalisme Naar een groen en links beschavingsproject Onder redactie van Dick Pels en Anna van Dijk 2011 Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam Vrijzinnig paternalisme; Dick Pels en Anna van Dijk [PS] 2e proef pag 3 Het copyright op de afzonderlijke teksten berust bij de desbetreffende auteurs en/of hun rechtsopvolgers. © 2011 Samenstelling Dick Pels en Anna van Dijk Omslagontwerp Bloemendaal & Dekkens Foto’s omslag Hollandse Hoogte Foto auteur Bob Bronshoff www.uitgeverijbertbakker.nl isbn 978 90 351 3702 8 Uitgeverij Bert Bakker is onderdeel van Uitgeverij Prometheus Vrijzinnig paternalisme; Dick Pels en Anna van Dijk [PS] 2e proef pag 4 Inhoud 1 Wat is vrijzinnig paternalisme? 7 Dick Pels & Anna van Dijk 2 Vrijzinnig paternalisme is openlijk paternalisme 38 Tsjalling Swierstra & Evelien Tonkens 3 Aan de goden overgeleverd? Religie in een postverzuilde samenleving 47 Ruard R. Ganzevoort 4 Preutsheid en prostitutie. Vrijzinnig paternalisme in het seksdebat 70 Dick Pels & Marina Lacroix 5 Ongezonde vrijheid? Gezondheidsrisico’s in een welvarend tijdperk 94 Anna van Dijk 6 Naar onbekende werelden. Kunstbeleid en culturele verheffing 115 Erica Meijers & Cas Smithuijsen 7 Verrijken, verrassen, verheffen.
    [Show full text]