DOCSLIB.ORG

Een Christelijk-Sociaal Pleidooi

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Een Christelijk-Sociaal Pleidooi Vrijheid - Vrijheid Vrijheid Een christelijk-sociaal pleidooi Een christelijk-sociaal pleidooi Vrijheid Heeft het bijzonder onderwijs toekomst? Blijft er ruimte voor christelijke zorginstellingen? Bestaat het recht op privacy nog in tijden van terrorisme? Mogen burgers en politici altijd zeggen wat ze denken? Vragen die laten zien dat vrijheid geen vanzelfsprekend bezit is, ook niet in het Nederland van vandaag. Deze bundel toont de christelijke wortels van onze vrijheden aan en laat zien hoe die in Nederland zijn uitgegroeid tot een veelzijdige civil society en een stevige democratische rechtsstaat. Vanuit verschillende invalshoeken G.J. Spijker (red.) wil dit pleidooi het huidige vrijheidsdebat een stap verder brengen door het opnieuw te verbinden met de christelijk-sociale traditie. Met onder meer bijdragen van Gijsbert van den Brink, Beatrice de Graaf, Stefan Paas, Jan van der Stoep, Kars Veling en een interview met André Rouvoet. Een christelijk-sociaal pleidooi G.J. Spijker (red.) ISBN: 978-90-71075-14-8 V Vrijheid Vrijheid Een christelijk-sociaal pleidooi G.J. Spijker (red.) G. Groen van Prinstererstichting Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie Buijten & Schipperheijn Motief - Amsterdam Colofon Eerste druk: oktober 2010 © oktober 2010, G.J. Spijker (red.) Niets uit deze uitgave mag worden openbaar gemaakt en/of verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthebbende en de uitgever. ISBN 978-90-71075-14-8 Omslagillustratie: Frivista (Folkert Rinkema) Inhoud Woord vooraf Jan Westert ...................................................................................... 7 Inleiding: vrijheid onder druk Geert Jan Spijker ..................................................9 A. Vrijheid in historisch perspectief: christelijke wortels ................................. 23 Het christelijk vrijheidsbegrip Gijsbert van den Brink .................................. 25 Geloven in vrijheid. De vrijheidsgedachte in de vroege kerk en bij de eerste baptisten Henk Bakker en Jan Martijn Abrahamse .................. 39 Van gunst naar recht. Hoe de godsdienstvrijheid in de negentiende eeuw haar vorm kreeg Emo Bos .................................................................... 52 De antirevolutionaire strijd voor een vrije samenleving Rienk Janssens ......62 B. Maatschappelijke vrijheid: ruimte voor samenleving en markt .................. 77 Het recht op zelforganisatie. Over de vrijheid van identiteitsgebonden instellingen Jan van der Stoep .......................................................................79 Vrijheid in gebondenheid. Over de vrijheid van onderwijs Remmelt de Boer ...............................................................................................89 Talent verplicht. Calvinistische vrijheidsopvatting en calvinistische plichtsethiek Peter Ester ................................................................................ 96 Vrijheid van de markt, onvrijheid van de burger? Johan Graafland ......... 108 Een beetje schipperen omwille van de vrijheid Interview met André Rouvoet Marcel ten Hooven ........................................ 121 C. Politieke vrijheid: het belang van de democratische rechtsstaat ................ 133 Rechtsstaat als voorwaarde voor democratie. In gesprek met Habermas over staat, politiek en geloof Henk Geertsema ............................................. 135 Vrijheid spreekt niet vanzelf. Het belang van de democratische rechtsstaat voor een vrije samenleving Kars Veling ................................... 153 Veilig wonen in een glazen huis? ‘Securitisering’ van de samenleving en het welzijn van het volk Beatrice de Graaf .............................................166 Bureaucratie bevordert onvrijheid Jan Westert en Herman Timmermans ...................................................................................181 Wilders’ vervolging. Over begrenzing en bedoeling van de vrijheid van meningsuiting Geert Jan Spijker ...........................................................191 Een liberale injectie in christelijke politiek Stefan Paas ............................202 Slotbeschouwing: naar een christelijk-sociale vrijheidsagenda Gert-Jan Segers ................................................................................................213 Personalia ............................................................................................................ 223 Woord vooraf Het debat over vrijheid is van alle tijden. Het is een oud vraagstuk, maar aan het be- gin van de 21e eeuw weer volop actueel. Vrijheid wordt beschermd door de democra- tische rechtsstaat. Het gaat over de vraag hoe we klassieke grondrechten als vrijheid van godsdienst, vrijheid van onderwijs en vrijheid van meningsuiting in onze post- christelijke samenleving waarderen. En hoe vertalen wij deze rechten naar de beteke- nis voor de burgers en hun organisaties en naar het handelen van de overheid? In de Grondwet van 1848 werden veel vrijheidsrechten opgenomen, maar de strijd over deze grondrechten dateert al van ver daarvoor. Ik wijs op artikel 13 van de Unie van Utrecht (1579). Daarin wordt de vrijheid van godsdienstig geweten gegarandeerd, hetgeen overigens nog iets anders is dan het huidige grondrecht om een godsdienstige overtuiging openlijk te belijden. Ik wil er mee aangeven, dat een grondrecht als de vrijheid van godsdienst zich geleidelijk heeft ontwik- keld. Het heeft veel debat en strijd gekost. In onze eeuw is het debat over de klas- sieke vrijheidsrechten vanwege de komst van de islam opnieuw actueel. Dat vergt christelijke politieke bezinning. Maar vrijheid heeft ook een heel maatschappelijke component. Burgers hebben de vrijheid zichzelf te organiseren. In principe komt de overheid niet achter de voor- deur bij gezinnen. Ouders kunnen in vrijheid hun kinderen opvoeden. De onder- nemer creëert in vrijheid zijn onderneming. Werkgevers en werknemers regelen onderling hun arbeidsvoorwaarden. We zien echter ook een steeds sterker wor- dende regie van de overheid. Hoe vinden we in deze ontwikkeling de balans tussen maatschappelijke vrijheid en de bescherming door de democratische rechtsstaat? Wat is de inbreng van de ChristenUnie in het actuele debat over vrijheid? Daar- over gaat deze bundel. Een groot aantal scribenten heeft vanuit een eigen aspect het thema vrijheid belicht. Op die manier is een evenwichtige bundel tot stand ge- komen. De bundel staat onder redactie van mr. drs. Geert Jan Spijker, als weten- schappelijk medewerker verbonden aan de Mr. G. Groen van Prinstererstichting, het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. Hem komt daarvoor bijzon- dere dank toe. Ook uiten wij onze hartelijke dank richting Michiel Louter, die als zeer precieze eindredacteur veel laatste puntjes op de i heeft gezet. Het curatorium van het WI van de ChristenUnie hoopt dat deze bundel een goe- de bijdrage mag leveren aan het gesprek over het thema vrijheid in samenleving en politiek. Moge het tevens een handvat zijn voor politieke vertegenwoordigers van de ChristenUnie om op heldere wijze de politieke kleur van de ChristenUnie te verwoorden. Jan Westert Voorzitter van het curatorium van het WI van de ChristenUnie 7 Inleiding: vrijheid onder druk Geert Jan Spijker 1. Aanleiding De geschiedenis door zien we wisselende nadruk op vrijheid. Dan weer laat de overheid veel ruimte aan de samenleving (zoals in de nachtwakersstaat), dan weer bemoeit ze zich in vergaande mate met haar burgers (zoals in de verzorgings- staat). In Nederland kennen we momenteel gelukkig een rechtsstaat die het over- heidsoptreden aan banden legt en die Nederlanders gelijk berecht. Burgers en gemeenschappen hebben veel ruimte om te functioneren naar eigen inzicht en worden behoorlijk beschermd door de overheid. Maar vrijheid is nooit vanzelf- sprekend, ook niet in een constitutionele democratie. Van verschillende kanten oefent men druk uit op de overheid om zich bijvoorbeeld meer te bemoeien met geloofsovertuigingen van mensen binnen gemeenschappen (scholen, welzijnsor- ganisaties, politieke partijen). De tolerantie voor principiële afwijkingen van se- culiere meerderheidsopvattingen lijkt af te nemen. Naast deze secularistische tendens zien we ook een toename van rechts populisme. Vanuit angst voor het vreemde en zucht naar behoud wil men een hele bevolkingsgroep (moslims) uit- sluiten van een fundamenteel mensenrecht, de godsdienstvrijheid. Dit staat op gespannen voet met de basis van onze rechtsstaat. Een ander verschijnsel is de toenemende bureaucratie. De overheid groeit, regel- geving verfijnt zich en toezicht stapelt zich op toezicht. Achtergrond hiervan zijn enerzijds de groeiende eisen die burgers stellen aan de overheid en anderzijds het afnemende vertrouwen van de overheid in de samenleving zelf. Door controle tracht de overheid greep te krijgen op de samenleving en onverwachte uitkom- sten te voorkomen. Dit zien we sterk op het terrein van het veiligheidsbeleid, dat lijkt uit te gaan van het uitsluiten van elk risico. Met name liberale partijen bena- drukken de veiligheid zo sterk, dat de privacy op het spel wordt gezet. Ons vrijheidsbesef is sterk beïnvloed door de jaren zestig. Het uit die periode afkomstige libertinisme heeft niet onverdeeld goed uitgepakt. Meer vrijheid bleek van mensen niet automatisch betere burgers te maken, getuige onder meer de verloedering van het publieke domein. Er blijkt ook iets van innerlijke beschaving en morele zelfbegrenzing nodig te zijn in de omgang met elkaar. Met name zwak-
Load more

Recommended publications
  • The Approach to Early School Leaving
    1 The approach to Early School Leaving Policy in the Netherlands and the fi gures of the 2011-2012 performance agreements This is a publication of the Ministry of Education, Culture and Science The Netherlands Production: Directie MBO, kwaliteitsafspraak VSV www.aanvalopschooluitval.nl www.vsvverkenner.nl Design: Balyon, www.balyon.com December 2013 No rights can be derived from this publication. www.aanvalopschooluitval.nl vsv-percentage 2011-2012 minder dan 2,6% 2,7 - 3,1% 3,2 - 3,6% meer dan 3,6% 2 2 4 3 RMC regions with contact municipalities Source: DUO 1 RMC region Contact municipalities 5 6 7 1 Oost-Groningen Veendam 23 9 8 2 Noord-Groningen-Eemsmond Delfzijl 22 3 Centraal en Westelijk Groningen 24 Groningen 10 4 Friesland Noord Leeuwarden 18 25 21 5 Zuid-West Friesland Súdwest Fryslân 17 12 6 Friesland-Oost Smallingerland 20 26 11 7 Noord- en Midden Drenthe Assen 16 28 27 19 8 Zuid-Oost Drenthe Emmen 13 9 Zuid-West Drenthe Hoogeveen 14 29 15 10 IJssel-vecht Zwolle 30 11 Stedendriehoek Apeldoorn 36 12 Twente Enschede 34 35 32 31 13 Achterhoek Doetinchem 37 14 Arnhem/Nijmegen Nijmegen 38 33 15 Rivierenland Tiel 16 Eem en Vallei Amersfoort 17 Noordwest-Veluwe Harderwijk 18 Flevoland Lelystad Overview of RMC regions in the Netherlands 39 19 Utrecht Utrecht Source: DUO 20 Gooi en Vechtstreek Hilversum 21 Agglomeratie Amsterdam Amsterdam 22 West-Friesland Hoorn This booklet comprises maps for national and regional level . The above map serves 23 Kop van Noord-Holland Den Helder as a navigation aid (together with the list of RMC regions) when using the booklet .
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2013
    Programma en debat Jaarverslag 2013 1 Inhoudsopgave De Rode Hoed in 2013 ........................................................................................................................ 4 Eenmalige programma’s en bijeenkomsten ......................................................................................... 5 Neurofilosofie van de geest door prof. dr. mr. Herman Philipse ........................................................ 5 Het vrouwelijk antwoord op de crisis ............................................................................................... 5 De maakbare man – Marjolijn Februari werd Maxim Februari ............................................................ 6 Kousbroek lezing door Tijs Goldschmidt – Vis in bad ....................................................................... 6 De avond van de democratie ............................................................................................................ 6 Poëzie aan de steiger ....................................................................................................................... 7 2 minuten festival – Meer dan de clou alleen .................................................................................... 7 Abel Herzberglezing door Geert Mak ............................................................................................... 8 Thelen-avond .................................................................................................................................. 8 De Grote Couperus Avond ..............................................................................................................
    [Show full text]
  • Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911
    J.A. B A KKER Megalithic Research in the Netherlands The impressive megalithic tombs in the northeastern Netherlands are called ‘hunebedden’, meaning ‘Giants’ graves’. These enigmatic Neolithic structures date to around 3000 BC and were built by the Funnelbeaker, or TRB, people. The current interpretation of these monuments, however, is the result of over 400 years of megalithic research, the history of which is recorded in this book. The medieval idea that only giants could have put the huge boulders of which they were made into position was still defended in 1660. Others did not venture to MEG explain how hunebeds could have been constructed, but ascribed them to the most I ancient, normally sized inhabitants. 16th-century writings speculated that Tacitus was N THE NETHE referring to hunebeds when he wrote about the ‘Pillars of Hercules’ in Germania. A Titia Brongersma is the first person recorded to do excavations in a hunebed, in LITHIC RESE 1685. The human bones she excavated were from normally sized men and suggested that such men, not giants, had constructed the hunebeds. Other haphazard diggings followed, but much worse was the invention of stone covered dikes which required large amounts of stone. This launched a widespread collection of erratic boulders, which included the hunebeds. Boundary stones were stolen and several hunebeds R were seriously damaged or they vanished completely. Such actions were forbidden in L an 1734, by one of the earliest laws protecting prehistoric monuments in the world. ar DS From the mid 18th century onwards a variety of eminent but relatively unknown CH researchers studied the hunebeds, including Van Lier (1760), Camper and son (1768- 1808), Westendorp (1815), Lukis and Dryden (1878) and Pleyte (1877-1902).
    [Show full text]
  • 2006 Fall Journal 9.2.Qxd
    Journal of Markets & Morality Volume 9, Number 2 (Fall 2006): 399–483 Copyright © 2006 Selections from Johannes Althusius Translation by Jeffrey J. Veenstra the Dicaeologicae Introduction by Stephen J. Grabill 399 Selections from the Dicaeologicae Contents Introduction by Stephen J. Grabill iii Title Page 1 Preface 3 On Common Law (Book 1, Chapter 13) 7 On the Individual, Principal Law (Book 1, Chapter 14) 19 On Public Power in General (Book 1, Chapter 32) 29 On Limited Public Power (Book 1, Chapter 33) 39 i 401 Selections from the Dicaeologicae Introduction Biographical Sketch Johannes Althusius, whose surname appears variously as Althus, Althusen, or Althaus, was born in 1557 at Diedenshausen, a village in the countship of Witgenstein-Berleburg.1 Very little is known for certain of his parents, his youth, or his early course of studies. He appeared at Cologne in 1581, where he apparently studied the writings of Aristotle. At some point prior to obtain- ing his doctorate, Althusius also studied law at Geneva with Denis Godefroy (1549–1622), the renowned legal scholar who published the first complete edi- tion of Roman Civil Law in 1583.2 He received his doctorate in both civil and canon law at Basel in 1586. Astonishingly, he published his first book Jurisprudentiae Romanae, which was a systematic treatise on Roman law based on the Godefroy edition, during the same year. While at Basel, he lived for a time in the home of Johannes Grynaeus (1540–1617), with whom he studied Reformed theology and thereafter maintained a lifelong correspon- dence. In 1586, he accepted a call to teach in the newly founded law faculty in the Reformed Academy at Herborn.
    [Show full text]
  • Sixteenth Century Society and Conference S Thursday, 17 October to Sunday, 20 October 2019
    Sixteenth Century Society and Conference S Thursday, 17 October to Sunday, 20 October 2019 Cover Picture: Hans Burgkmair, Portrait of the Holy Roman Emperor Maximilian I (1459–1519) (1518). Rijksmuseum, Amsterdam. Sixteenth Century Society & Conference 17–20 October 2019 2019 OFFICERS President: Walter S. Melion Vice-President: Andrew Spicer Past-President: Kathleen M. Comerford Executive Director: Bruce Janacek Financialo Officer: Eric Nelson COUNCIL Class of 2019: Brian Sandberg, Daniel T. Lochman, Suzanne Magnanini, Thomas L. Herron Class of 2020: David C. Mayes, Charles H. Parker, Carin Franzén, Scott C. Lucas Class of 2021: Sara Beam, Jasono Powell, Ayesha Ramachandran, Michael Sherberg ACLS REPRESENTATIVE oKathryn Edwards PROGRAM COMMITTEE Chair: Andrew Spicer Art History: James Clifton Digital Humanities: Suzanne Sutherland English Literature: Scott C. Lucas French Literature: Scott M. Francis German Studies: Jennifer Welsh History: Janis M. Gibbs Interdisciplinary: Andrew Spicer Italian Studies: Jennifer Haraguchi Pedagogy: Chris Barrett Science and Medicine: Chad D. Gunnoe Spanish and Latin American Studies: Nieves Romero-Diaz Theology:o Rady Roldán-Figueroa NOMINATING COMMITTEE Amy E. Leonard, Beth Quitslund, Jeffreyo R. Watt, Thomas Robisheaux, Elizabeth A. Lehfeldt ENDOWMENT CHAIRS Susano Dinan and James Clifton SIXTEENTH CENTURY SOCIETY & CONFERENCE FIFTIETH ANNIVERSARY COMMITTEE Sheila ffolliott (Chair) Kathryn Brammall, Kathleen M. Comerford, Gary Gibbs, Whitney A. M. Leeson, Ray Waddington, Merry Wiesner-Hanks Waltero S. Melion (ex officio) 2019 SCSC PRIZE COMMITTEES Founders’ Prize Karen Spierling, Stephanie Dickey, Wim François Gerald Strauss Book Prize David Luebke, Jesse Spohnholz, Jennifer Welsh Bainton Art & Music History Book Prize Bret Rothstein, Lia Markey, Jessica Weiss Bainton History/Theology Book Prize Barbara Pitkin, Tryntje Helfferich, Haruko Ward Bainton Literature Book Prize Deanne Williams, Thomas L.
    [Show full text]
  • Hang De Poster Op!
    het ledenmagazine van de politieke vereniging D66 Mei 2019 Democraat Vo or Europa Hang de poster op! p. 4 Aangenomen! p. 8 Even voorstellen… p. 24 Wouter Koolmees Ons programma voor de Ons (nieuwe) team Onze minister van Europese verkiezingen voor Europa Gelijke Kansen voorwoord 10. ondertussen in... Brussel wegnemen weer in de vingers krijgen, moet de hoogste prioriteit krijgen. Hoe we van Europa een continent maken dat zich niet van de ene naar de volgende crisis sleept, is de puzzel die 24. Democraten, nog een paar weken en dan Democraten, de enige echte Europa- we snel moeten gaan leggen. Hoe de Europese minister van gaan we, voor de tweede keer in korte tijd, naar partij van Nederland maakt zich op voor Unie weer een Unie wordt die zorgt voor haar Gelijke Kansen de stembus. Deze keer om ons jawoord aan Europese verkiezingen in een waar sleuteljaar. mensen, dat is het verhaal dat we de kiezer Europa te geven. Een overtuigd ‘ja’, voor een Op het moment van schrijven is het Verenigd moeten kunnen vertellen. democratisch, transparant en stabiel Europa, Koninkrijk nog lid van de Europese Unie, maar dat de wereld aankan. Om te kiezen voor de hoe en wanneer de Brexit afloopt is onduidelijk. In Zaandam hebben we daartoe een pro- 4. aangenomen! toekomst. Voor Europa. gramma aangenomen dat beoogt Europa fit te verkiezingscongres maken voor de toekomst. Voor een krachtig, In ons dagelijks leven, in gemeenten en provin- “ Onze Europese Unie verenigd Europa tussen de grote machtsblok- 8. onze top-10 voor Europa cies is Europa elke dag dichtbij.
    [Show full text]
  • De Strijd Om Het Plein
    N0 201 Tijdschrift voor juli 2018 het sociaal-liberalisme De strijd om het plein Het plein als hart van de samenleving Het belang van de publieke ruimte Herstel weeffout burgerparticipatie in de Omgevingswet De kracht van verontwaardiging #WOEST idee zoekt… leden redactie Elke idee wordt gemaakt door een team van vrijwillige redacteuren, onder leiding van de hoofdredac- teur. Zij schrijven artikelen, doen in- terviews en zoeken externe auteurs voor bijdragen over het thema van elk nummer. Tijdsbesteding: enkele uren per week. Heb je een scherpe pen en wil je bijdragen aan het sociaal-liberalisme? Mail een korte motivatie en CV naar [email protected] leden redactieraad idee komt tot stand onder verant- woordelijkheid van een redactie- raad. De raad geeft richting, houdt toezicht en doet dienst als klankbord voor de hoofdredacteur. Ook zijn leden van de redactieraad ambassadeurs voor idee binnen en buiten D66. Heb je een breed netwerk, ruime ervaring in de academische, publieke of private sector en inzicht in maatschappe- lijke stromingen? Mail een korte motivatie en CV naar [email protected] woord vooraf meer dan ooit als platform voor sociaal- liberaal debat op de kaart zullen zetten en ik wens beide veel succes! In dit laatste nummer van de oude ploeg Beste idee lezer, buigt idee zich over de aankomende Om- gevingswet en de vele aspecten die daarbij Dit nummer is een nummer van afscheid komen kijken. Naast een grondige uiteen- nemen en van welkom heten. Onze zetting van alle kansen, uitdagingen of hoofdredacteur Tonko van Leeuwen is verbeterpunten van de wet, is er ook oog binnen D66 de trekker geworden voor het voor de sociaal-liberale dilemma’s die deze project “Democratische Vernieuwing”.
    [Show full text]
  • Menso Alting Und Seine Zeit
    Menso Alting und seine Zeit Vor 400 Jahren starb der Prediger und Theologe Menso Alting – ein streitbarer Calvinist, dessen Wirken weit über Emden und Groningen hinausreichte. Das Ostfriesische Landesmuseum Emden und die Johannes a Lasco Bibliothek erinnern in einer Gemeinschaftsausstellung an den Kirchenmann der Reformationszeit und der folgenden Zeit der Konfessionalisierung. Die kulturhistorische Präsentation versteht sich als prägnanter Auftakt zum „Reformationsjubiläum 2017“ – aus der zur „Reformationsstadt“ erklärten Stadt Emden. ls Menso Alting am 10. Juni 1575 in der Gast- Ahauskirche von Emden predigte, ahnte er nicht, dass er wenige Monate später in der Stadt ansässig werden würde – und bis an sein Lebensende bliebe. Er war in jenen Tagen nur auf „Dem besten, frömmsten und berühmtesten Mann, Menso Alting, der Durchreise gewesen, um dem wirklich hervorragenden Theologen, der Christus beim seine Eltern zu besuchen, Weiden der Kirche 45 Jahre hindurch treu gedient hat … die im niederländischen Er kam in den Himmel im Jahre der christlichen Zeitrechnung Eelde lebten, wo er am 9. 1612 am 7. Oktober. Diese Inschrift verfasste für den ihm eng November 1541 das Licht verbundenen Freund sein Freund Ubbo Emmius.“ der Welt er blickt hatte. Doch seine Predigt hatte Auszug aus Menso Altings Grabsteininschrift, die der Theologe begeistert und, so berichte- Ubbo Emmius (1547-1625) für seinen Freund verfasste. te Alting später selbst: „da zu dieser Zeit die Diener der Emder Kirche infolge der Pest gestorben waren, schickten der berühmte Herr Johann, Graf von Ost- friesland, der Senat von Em- den und das Presbyterium Briefe und einen Boten an Friedrich III., den Kurfürs- ten von der Pfalz, und baten ihn dringend darum, dass er mich der damals so geschä- digten Kirche in Emden ab- gebe ..
    [Show full text]
  • University of Groningen Van De Straat Naar De Staat? Groenlinks 1990-2010 Lucardie, Anthonie; Voerman, Gerrit
    University of Groningen Van de straat naar de staat? GroenLinks 1990-2010 Lucardie, Anthonie; Voerman, Gerrit IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2010 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Lucardie, A. P. M., & Voerman, G. (editors) (2010). Van de straat naar de staat? GroenLinks 1990-2010. Amsterdam: Boom. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 10-02-2018 Van de straat naar de staat Paul Lucardie en Gerrit Voerman (redactie) Van de straat naar de staat GroenLinks 1990-2010 Boom – Amsterdam Tenzij anders vermeld zijn de affiches afkomstig van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen van de Rijksuniversiteit, Groningen. Afbeelding omslag: Utrecht, 19 februari 2010, in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen (foto: Bert Spiertz/Hollandse Hoogte).
    [Show full text]
  • Sterben Und Tod Im Spiegel Frühneuzeitlicher Gelegenheitsschriften in Nordwestdeutschland
    247 Sterben und Tod im Spiegel frühneuzeitlicher Gelegenheitsschriften in Nordwestdeutschland Matthias Bollmeyer Neben diversen Formen von gegenständlicher oder zeremonieller Überlieferung und Tradition hat der Umgang mit dem Sterben, dem Tod und der Bestattung auch zahlreiche sprachliche, textliche, dokumentarische und literarische Resonanzen erfahren. Diesbezüglich sind als Textzeugen im Allgemeinen Grabsteine u.ä., Inschriften, Akten und Archivalien, historische und literarische Verarbeitungen ebenso zu nennen wie Gelegenheitsschriften, die im Mittelpunkt der folgenden Ausführungen stehen sollen. 1 Die Gelegenheitsschriften machen den größten Teil der gesamten frühneuzeitlichen Druckproduktion aus. Die kulturhistorischen Merkmale von Leichenpredigten und sonstigen Trauerschriften werden am Beispiel einer bei der Geburt ihres Kindes verstorbenen Frau im vorletzten Jahrzehnt des 19. Jahrhunderts im Kontext der Stadt Hannover folgendermaßen kommentiert: „Was vor 200 Jahren einem unglücklichen Leichen-Gefolge von poetischen Gemüthern zugemuthet wurde, erscheint unglaublich. Nachdem bei dem Leichenbegängniß [...] vom [...] Pastor [...] eine 64 Druckseiten fassende Leichen-Predigt gehalten, verherrlichte ein Candidatus juris ‚die durch ihre Fruchtbarkeit Erstorbene-Aloe‘ in einer Ellen langen Abdankungsrede.“ 2 Der Verfasser dieser Anmerkungen weist in seinen sehr direkt gewählten Worten auf einige wesentliche Merkmale der frühneuzeitlichen Gelegenheitsschriften zur Thematik des Todes hin: Er erwähnt den im Verhältnis zur Individualität
    [Show full text]
  • Sjabloon Eindverslag
    Eerste Kamer der Staten-Generaal I Vergaderjaar 2016-2017 31 996 Regels ten aanzien van zorg en dwang voor personen met een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke handicap (Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten) 32 399 Regels voor het kunnen verlenen van verplichte zorg aan een persoon met een psychische stoornis (Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg) B1 VERSLAG VAN EEN DESKUNDIGENBIJEENKOMST Vastgesteld 14 juni 2017 De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport2 en de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie3 hebben op 16 mei 2017 een gesprek gevoerd met een aantal deskundigen over gedwongen zorg. Van dit overleg brengen de commissies bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. De voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Martens De voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie, Duthler 1 Letter B heeft alleen betrekking op wetsvoorstel 31 996. 2 Samenstelling Volksgezondheid, Welzijn en Sport: Ten Hoeve (OSF), Koffeman (PvdD), Kuiper (CU), De Vries-Leggedoor (CDA), Flierman (CDA), Barth (PvdA), Beuving (PvdA), Ganzevoort (GL), De Grave (VVD), Martens (CDA) (voorzitter), Van Strien (PVV), Bruijn (VVD) (vice-voorzitter), P. van Dijk (PVV), Gerkens (SP), Atsma (CDA), Bredenoord (D66), D.J.H. van Dijk (SGP), Don (SP), Van Hattem (PVV), Nooren (PvdA), Oomen-Ruijten (CDA), Prast (D66), Schnabel (D66), Wezel (SP), Klip-Martin (VVD) Baay-Timmerman (50PLUS) 3 Samenstelling Veiligheid en Justitie: Engels (D66), Ruers (SP), Van Bijsterveld (CDA) (vice-voorzitter), Duthler (VVD) (voorzitter), Ten Hoeve (OSF), Koffeman (PvdD), Strik (GL), Knip (VVD), Backer (D66), Barth (PvdA), Beuving (PvdA), Hoekstra (CDA), Schouwenaar (VVD), Schrijver (PvdA), Van Strien (PVV), Kok (PVV), Gerkens (SP), Bredenoord (D66), Dercksen (PVV), D.J.H.
    [Show full text]
  • Huib Riethof @Huibree Brussels, Belgium Bio At
    huib riethof @huibree Brussels, Belgium Bio at: http://t.co/ToVv6aVU 557 Following 502 Followers 12,470 Tweets Join Twitter 12/15/08 Reverse Tweets 25 Sep zerohedge @zerohedge Not one bank had any hedge for a rate blow out. Not a single one Retweeted by huib riethof Details 15 : 58 25 Sep Ikje Ergens @rangbyung 'Die FPÖ [Wilders' nieuwe bondgenoot dus] und ihr perfides Spiel mit dem Antisemitismus' http://t.co/nBKYEjkpO6 #PVV #Wilders #neonazisme Retweeted by huib riethof Details 15 : 37 25 Sep huib riethof @huibree @Foaroan Nou, vooruit, een halve dag dan. Niet omdat ik 'm mag, maar omdat bijna alle anderen niks deden. Details 14 : 57 25 Sep Rik Wessels @rikwes66 da's gewoon fout van #SP en #pvdd om motie pvv te steunen ( hadden moeten wachten tot einde #APB en met eigen motie komen) Retweeted by huib riethof Details 14 : 49 25 Sep WaltervanderCruijsen @wltrrr .@APechtold had Wilders om de oren kunnen slaan met diens ambities voor een Duits boek bij een neonazi-uitgever http://t.co/CDnevpIKCW Retweeted by huib riethof Details 14 : 46 9/25 2013 23 Sep huib riethof @huibree Het volledige interview van #Luyendijk met 'n "quant": 'Trading is no longer a balls job, it's a brains job' Guardian http://t.co/Nt8MkoEIQL Details 22 : 21 23 Sep huib riethof @huibree Afbraak USA-inlichtingenmonopolie: ‘Europa moet competitiever worden op het vlak van IT en sociale netwerken’ | MO*: http://t.co/Jsy9hUHcn0 Details 14 : 40 9/23 2013 22 Sep huib riethof @huibree Partij van de Arbeid. Pauka's Last Spin http://t.co/Y5GZNIXUKZ Details 23 : 29 22 Sep huib riethof @huibree Ik ga solliciteren voor burgemeester van Utrecht.
    [Show full text]