Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911 J.A. B A KKER Megalithic Research in the Netherlands The impressive megalithic tombs in the northeastern Netherlands are called ‘hunebedden’, meaning ‘Giants’ graves’. These enigmatic Neolithic structures date to around 3000 BC and were built by the Funnelbeaker, or TRB, people. The current interpretation of these monuments, however, is the result of over 400 years of megalithic research, the history of which is recorded in this book. The medieval idea that only giants could have put the huge boulders of which they were made into position was still defended in 1660. Others did not venture to MEG explain how hunebeds could have been constructed, but ascribed them to the most I ancient, normally sized inhabitants. 16th-century writings speculated that Tacitus was N THE NETHE referring to hunebeds when he wrote about the ‘Pillars of Hercules’ in Germania. A Titia Brongersma is the first person recorded to do excavations in a hunebed, in LITHIC RESE 1685. The human bones she excavated were from normally sized men and suggested that such men, not giants, had constructed the hunebeds. Other haphazard diggings followed, but much worse was the invention of stone covered dikes which required large amounts of stone. This launched a widespread collection of erratic boulders, which included the hunebeds. Boundary stones were stolen and several hunebeds R were seriously damaged or they vanished completely. Such actions were forbidden in L an 1734, by one of the earliest laws protecting prehistoric monuments in the world. ar DS From the mid 18th century onwards a variety of eminent but relatively unknown CH researchers studied the hunebeds, including Van Lier (1760), Camper and son (1768- 1808), Westendorp (1815), Lukis and Dryden (1878) and Pleyte (1877-1902). This intriguing history of ancient hunebed research ends in 1912, when the modern, systematic excavations of complete hunebeds began and continued until 1985. In the Introduction, a brief general review is given of the present knowledge and ideas about the Hunebed Builders, who lived some 5000 years ago during the Stone Age. The book is illustrated with a large number of drawings and prints from the 16th to the 20th century. An extensive summary in German is included. A brief description of all 53 existing hunebeds and 21-24 excavated demolished ones is included in the Megalithic Research in the appendices. Netherlands, 1547-1911 ISBN 978-90-8890-034-1 Sidestone From ‘Giant’s Beds’ and ‘Pillars of Hercules’ Sidestone Press to accurate investigations ISBN: 978-90-8890-034-1 Bestelnummer: SSP40300002 Jan Albert Bakker 693120588 9 789088 900341 This is an Open Access publication. Visit our website for more OA publication, to read any of our books for free online, or to buy them in print or PDF. www.sidestone.com Check out some of our latest publications: Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911 Sidestone Press Artefacts from hunebed D19-Drouwen. This study ends in 1912, when modern hunebed research began with J.H. Holwerda’s complete excavation of the hunebeds D19 and D20 at Drouwen. Now it became clear what bewildering masses of fragmented pottery could be found in Dutch hunebeds (photograph by P.-J. Bomhof, National Museum of Antiquities, Leiden). See further Appendix 3. Megalithic Research in the Netherlands, 1547-1911 From ‘Giant’s Beds’ and ‘Pillars of Hercules’ to accurate investigations Jan Albert Bakker Dedicated to the memory of Konrad Jażdżewski [1909-1985] exemplary researcher of the regional TRB Groups, especially the TRB East and Southeast Groups Heinz Knöll [1911-1989] fundamental researcher of the typochronology of TRB West Group pottery Ulrich Fischer [1915-2006] much admired investigator of the Neolithic and fatherly guide Albert Etto Lanting [1945-2004] precise analyst of European and Near Eastern prehistoric typochronology and a most helpful colleague Jürgen Hoika [1941-2006] colleague in TRB matters and friend © 2010 J.A. Bakker Published by Sidestone Press, Leiden www.sidestone.com Sidestone registration number: SSP40300002 ISBN 978-90-8890-034-1 Cover Illustration: View of hunebed D6-Tynaarlo. School picture from 1901 by Bernard Bueninck [1864-1933]. The image was mirrored for esthetical purposes. Cover design: K. Wentink, Sidestone Press Lay-out: P.C. van Woerdekom, Sidestone Press Contents List of Illustrations 1 A. General Introduction 5 A1. What hunebeds are 6 A2. Modern hunebed research began in 1912 16 B. Research of Dutch hunebeds before 1912 25 B1. General remarks 25 The word hunebed 28 ‘Giants’ become ‘devils and demons’ 33 Proper names for Dutch hunebeds 34 The terms ‘altar’ and ‘dolmen’ 35 B2. From Schonhovius (1547) to De Wilde (1904-1910) 36 1547: Schonhovius 36 1660: Picardt 40 1685: Van Leeuwen 51 1685: excavation of a megalithic tomb at Cocherel, France 52 1685-1694: excavation in D27-Borger (Brongersma, Smids) 54 1687 and 1700: Tollius’s trip through Germany and Von Hennin’s giant hunebed builders 57 1706: excavation in hunebed D17-Rolde 57 1711: Smids returns to the giants 59 1730-1734: the shipworm and the legal protection of the hunebeds in Drenthe 60 1732: Schoemaker, Pronk and De Haen visit hunebeds 64 1756-1760: Van Noorde’s drawing and Van Lier’s investigation of hunebed D13-Eext, and Vosmaer 67 1768-1769: De Pauw 90 1768-1781: Petrus Camper’s hunebed drawings 91 1774: Van Brussel 100 1790: Engelberts 100 1796-1808: Adriaan Camper and the prize contest about the ethnicity and date of the builders of the hunebeds 103 1809: discovery of hunebed D41-Emmen under a barrow 105 1811-1822: Westendorp 108 1841: Magnin’s attempt to give legal protection to the Drenthe hunebeds and barrows 120 1841 and 1849: Arend and Stratingh 121 1840-1868: Janssen 121 Ownership, prohibition of destruction and of excavation of the hunebeds 133 How was a hunebed constructed? 134 The life of the hunebed builders 137 1853-1856: the Hilversum hoax 138 1856-1862: Hofdijk 141 1856-1887: the origin of the large hunebed stones 143 1861 and 1867: excavation and destruction of hunebed D49-Papeloze Kerk 145 1867-1886: Gratama’s successful action to protect the hunebeds 147 1871-1879: Franks, Lukis & Dryden 149 1867-1883: Pleyte, Leemans and Hooft van Iddekinge 160 Ca. 1868 and following years: photographs of hunebeds 166 1885: a wall painting of hunebed building, in Assen 170 1904-1910: De Wilde 173 1886-1911: undocumented ‘exploration’ of hunebeds goes on 179 Regional Groups and the concept of a ‘TRB culture’ 181 Epilogue 185 Acknowledgements 195 About the author 197 Appendix 1: List of the Dutch hunebeds 199 Provincie Fryslân / Province of Friesland 202 Province of Groningen 203 Province of Drenthe 205 Province of Overijssel 226 Province of Utrecht 227 References 229 German summary 271 i Appendix 2: Reports from 1812 and 1809 on megalithic graves on Fehmarn and elsewhere in Holstein, Germany / Berichte von 1812 und 1809 über Megalithgräber auf Fehmarn und anderswo in Holstein 279 (2A) Georg Wolfgang Ulrich Wedel (1812) 279 Abhandlung über den Ursprung der alten Begräbnissdenkmäler im Departement Drenthe, zur Beantwortung der von der Kayserlichen Societaet der Wissenschaften zu Haarlem für den 1sten November 1812 aufgegebenen Preisfrage 279 (2B) H. Wilder und J.D. Gundelach (1809) 288 Steingräber bei Burg, Vitzdorf, Gahlendorf und Petersdorf auf Fehmarn 288 Burg und Oster-Kirchspiel [VIII.144] 288 Petersdorf Ksp. [VIII.146] 289 Additional notes to some of the illustrations 291 Index of Dutch hunebeds and formerly supposed hunebeds [cists] 303 Index of Persons 307 ii List of Illustrations Frontispiece. Artefacts from hunebed D19-Drouwen excavated in 1912 1. The regional groups of the TRB culture (Bakker 1979) 7 2. Typological succession of TRB pottery from hunebeds (Van Ginkel et al. 1999) 11 3. ‘Hunebed Builders’ (Isings 1959) 23 4. The Rolde hunebeds as ‘columnae herculis, Duvels Cutz hodie’ (Ortelius 1579) 39 5. Johan Picardt, portrait and title page (1660) 42-43 6. Giants and a hunebed (Holsteijn in Picardt 1660) 44 7. Giants wailing at the cremation of a deceased giant (Holsteijn in Picardt 1660) 45 8. Giants building a hunebed (Holsteijn in Picardt 1660) 46 9. Titia Brongersma digs in hunebed D27-Borger, in 1685 (Schijnvoet in Smids 1711) 55 10. Giants constructing a Hünengrab near Magdeburg (Tollius 1700) 58 11. Pamphlet about the shipworm catastrophe (Baeck 1732) 61 12. The Zuyder Sea dike at Diemen before and after the shipworm catastro- phe (De Leth ca. 1765) 63 13. Hunebed D53-Havelte (De Haen 1737) 65 14. Hunebed D3-Midlaren (Pronk 1754) 65 15. Hunebed D13-Eext (Van Noorde 1756) 69 16. Joannes van Lier (Bruyninx 1751) 70 17. Title page of Van Lier’s ‘Antiquarian Letters’ (1760) 71 18. Hunebed D13-Eext (Van Lier 1760) 74 19. Artefacts from hunebeds D13-Eext and D12-Eext Es (Van Lier 1760) 77 20. Hunebeds D9-Annen and D13-Eext (Camper 1769 and 1768) 92 21. Hunebed D14-Eexterhalte (Camper 1769) 94 22. Hunebed D14-Eexterhalte (Camper 1769) 95 23. Hunebed D8-Anloo-Kniphorstbos (Camper 1768) 96 24. Hunebed G1-Noordlaren (Camper 1768) 97 25. Hunebed D3-Midlaren (Camper) 98 26. Hunebed D4-Midlaren (Camper) 99 27. Hunebed O1-De Eese (Camper 1781) 99 28. Hunebed D6-Tynaarlo (Engelberts 1790) 101 29. ‘Antiquities found in the hunnebedden’ (Engelberts 1790) 102 List of Illustrations 1 30. Sections of hunebed D41-Emmen at its discovery (Buwama Aardenburg 1809) 106 31. Pottery from hunebed D41-Emmen (Buwama Aardenburg 1809) 106 32a. ‘Tombe des Huns (Hunnebed) duquel on en voit en Drenthe’ (1817) 109 32b. As Figure 32a, but with all pencil lines redrawn in ink. 109 33. Title page of Westendorp (1822) 111 34. Sections of hunebed D41-Emmen, 1809 (Westendorp 1815, 1822) 112 35. Hunebed D6-Tynaarlo (Westendorp 1815, 1822) 114 36.
Recommended publications
  • Het Kanaal Van Annerveenschekanaal
    Een Gronings kanaal in Drenthe Het kanaal van Annerveenschekanaal Na jaren van achterstelling en onbegrip voor het zo bijzondere veenkoloniale winningslandschap en haar nederzettingstype neemt de belangstelling van overheid en particulier voor de veenkoloniale nederzetting weer toe. Vooral in Groningen en Drenthe. Een belangrijke rol In dit proces van herwaardering speelt natuurlijk het werk van de Commissie Herinrichting Drents-Groningse Veenkoloniën. Complete dorpsaanzichten hebben een transformatie ondergaan, waarbij van een opmerke- lijke vitalisering sprake is. Reden genoeg om deze wel zeer grootschalige landinrichtingsoperatie in de volgende nummers van Noorderbreedte regelmatig onder de aandacht te brengen. De Veenkoloniën zijn er weer. Jan van Dijk, Willem Foorthuis Regelmatig hebben de ingenieurs van santer dan de onderhandelingen leek ons in Drenthe. Er was dus toestemming van de de Herinrichting te maken met curieuze, his- de vraag hoe het mogelijk is geweest dat dit provinciale overheid nodig voor de afvoer torisch gegroeide, situaties. Een goed voor- Groningse kanaal in Drenthe is gegraven. van de Drentse turf via de Groninger kana- beeld hiervan zijn de verwikkelingen rond Waarom geen 300 meter verderop aan de len. Toch niet zo'n probleem zult u zeggen, het Grevelingskanaal. Dit kanaal loopt door oostzijde van de Semslinie (Drents-Groning- maar turf was toentertijd een kostbaar goed. het voormalig veengebied van de gemeente se grens)? Tijd dus voor een nauwgezet Op tal van plaatsen dienden de transpor- Anloo, langs de dorpen Annerveenscheka- onderzoekje in de Drentse en Groningse teurs belasting en tolgeld te betalen, wat tot naal en Eexterveenschekanaal. Dit vaarwater archieven. hoge bedragen kon oplopen. De Drentse is de laatste jaren bij voortduring onder- bestuurders zagen de inkomsten dan ook in werp van gesprek.
    [Show full text]
  • Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn
    Statistisch Jaarboek Borger-Odoorn September 2010 Colofon Uitgave I&O Research BV Stationsplein 11 Postbus 563, 7500 AN Enschede tel. (053) 4825000 Rapportnummer 2010/.. Datum September 2010 Opdrachtgever Gemeente Borger-Odoorn Hoofdstraat 50 7875 AD Exloo Tel. 0591-535353 Auteurs Drs. Gerben Huijgen Ing. Ilse Pluimers Doortje Vermeulen, MSc Bestellingen Exemplaren zijn verkrijgbaar bij de opdrachtgever Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Inhoud blz. Inleiding 1 1. Bevolking 2 2. Economie 18 3. Grondgebruik 24 4. Inkomen 28 5. Onderwijs 34 6. Veiligheid 38 7. Verkeer en vervoer 44 8. Welzijn 47 9. Wonen 50 10. Algemeen 58 Statistisch jaarboek Borger-Odoorn Inleiding Inleiding Voor u ligt het statistisch jaarboek van de gemeente Borger-Odoorn 2010. Op basis van gegevens van de verschillende afdelingen van de gemeente zijn tabellen en grafieken samengesteld over de gemeentelijke beleidsonderwerpen. Waar mogelijk heeft I&O Research deze informatie aangevuld met informatie uit overige bronnen zoals CBS en UWV WERKbedrijf en zijn de gegevens uitgesplitst naar de kernen en is een ontwikkeling in de tijd weergegeven. 1 Statistisch jaarboek Borger-Odoorn Bevolking 1. Bevolking In het hoofdstuk Bevolking wordt aan de hand van een elftal tabellen en grafieken inzicht gegeven in de verschillende bevolkingscijfers van de gemeente Borger-Odoorn. Zo komen onder andere de ontwikkeling van de totale bevolking en de bevolking naar kern ter sprake, de bevolking naar leeftijd en geslacht, het aantal inwoners per km² en migratiecijfers. Het aantal inwoners van de gemeente Borger-Odoorn bedraagt in 2010 26.065. Dit is een daling van 0,9 procent ten opzichte van 2006 toen het totaal 26.304 bedroeg.
    [Show full text]
  • Zootaxa, Cercyon Castaneipennis Sp. N., an Overlooked Species From
    Zootaxa 2054: 59–68 (2009) ISSN 1175-5326 (print edition) www.mapress.com/zootaxa/ Article ZOOTAXA Copyright © 2009 · Magnolia Press ISSN 1175-5334 (online edition) Cercyon castaneipennis sp. n., an overlooked species from Europe (Coleoptera: Hydrophilidae) OSCAR VORST National Museum of Natural History, Naturalis, PO Box 9517, 2300 RA Leiden, The Netherlands. E-mail: [email protected] Abstract Cercyon castaneipennis sp. n. is recognised as a species distinct from C. obsoletus (Gyllenhal). Apart from small differences in the morphology of the aedeagus, both species can be separated by the structure of the mentum, the shape of the antennal club and the structure and colouration of the elytra. Cercyon castaneipennis is currently known from Central Europe and the southern part of North Europe. In the Netherlands, at the western border of its range, it is considered a recent immigrant, as records before the year 2000 are lacking. A lectotype for C. obsoletus is designated. Key words: Coleoptera, Hydrophilidae, Cercyon, Europe, Palaearctic Region, new species Introduction The hydrophylid genus Cercyon Leach, 1817, consists of very small to moderate sized (c. 1–6 mm long), oval, more or less strongly convex beetles (Hansen 1991). Hansen (1999) mentions eight subgenera, of which Cercyon s. str. is by far the most speciose. Hebauer (2002, 2003) erected three more subgenera. Currently over 250 species are recognised, of which c. 40 species occur in the West-Palaearctic Region (Hansen 1999, 2004, Short & Hebauer 2006), belonging to the following five subgenera: Arcocercyon Hebauer, 2003 (2 spp.) (Fikáček 2005), Cercyon (c. 35 spp.), Dicyrtocercyon Ganglbauer, 1904 (1 sp.), Paracercyon Seidlitz, 1888 (1 sp.) and Paracycreon d’Orchymont, 1942 (1 sp.).
    [Show full text]
  • 'Administrative Merger Between Municipality Dinkelland And
    University of Twente Faculty Behavioral, Management and Social Sciences (BMS) ‘Administrative merger between municipality Dinkelland and municipality Tubbergen’’ C.J.J. Vennegoor Supervisors University of Twente 1. Dr. Veronica Junjan 2. Prof. Dr. Rene Torenvlied Supervisors Noaberkracht Dinkelland Tubbergen 1. Gerard Mensink 2. Edwin ten Hove ‘’Administrative merger between municipality Dinkelland and municipality Tubbergen’’ Author: Coen (CJJ) Vennegoor University of Twente Faculty Behavioral, Management and Social Sciences (BMS) Public Administration - Public Management [email protected] Supervisors: University of Twente 1. Dr. Veronica Junjan 2. Prof. Dr. Rene Torenvlied Noaberkracht Dinkelland Tubbergen 1. Gerard Mensink 2. Edwin Ten Hove Date: November 23rd 2015, Ootmarsum Status: definitive version Preface This thesis is written in part of my training in Public Administration with a specialization in Public Management at the University of Twente. After my graduation of the bachelor Business Administration at Saxion based in Enschede, I decided to take my education to the next level at the University of Twente. Before I could start with the master Public Administration, I had to successfully complete the pre-master, with mostly methodology courses, and a few courses specifically designed courses for Public Administration. In my opinion, the level of education is more interesting at University Twente in comparison to my bachelor at Saxion. In addition, the level and variety of different literature has been an enrichment for my knowledge. I would like to thank a number of persons, who have contributed to the realization of this master thesis. First of all, I would like to thank my first and second supervisor, dr.
    [Show full text]
  • Mooi Op Eigen Kracht”
    Overzicht projecten “Mooi op Eigen Kracht” Inzender Omschijving project 1 Dorpsbelangen Hooghalen, Speeluitdaging in nieuwbouwbuurt Brootacker, Laaghalen, Laaghalerveen Een uitdagende speelomgeving te realiseren, voor alle kinderen, jong en oud. Daarbij speelwaarde bieden in passende speeltoestellen, sporttoestellen en speelaanleiding in de natuur versterken. Een bestaand bosje en een ven worden opgewaardeerd. 2. Plaatselijk Belang de Wachtruimte bij bushalte aan Schiphorsten Broekstreek 3. Stichting Zomerfeest Nieuw Nieuw “Podium” dorpsplein Nieuw Balinge Balinge Het realiseren van een podium in het dorp welke breed inzetbaar is. Kan door elke organisatie of vereniging gebruikt kan worden. Het heeft een culturele functie, voor muziek, kunstuitingen, evenementen, activiteiten en officiële gelegenheden. 4. Stichting het Buurthuis Toegangspoort plaatsen bij buurthuis Klatering Beilen Klatering Beilen 5. buurtvereniging Woltingshof, Groots opgezette bbq met live muziek ter ere van het 25 jarig bestaan Beilen van de buurtvereniging Woltingshof. 6. Stichting Buurthuis Uitbreiding buurthuis Holthe, Lieving, Makkum HotheLievingMakkum en deelnemende verenigingen 7. Actietafel Dorpsplein Van schoolplein (voormalige school De Morgenster in Witteveen) naar dorpsplein -> directe buitenomgeving wordt dorpsplein, onderdeel jeu de boulebaan 8. Stichting Dorpshuis de Tille Dorpshuis: Plaatsen openslaande deuren vanuit de dorpshuiskamer (dorpshuis) 9. Werkgroep dorps-huis-kamer Dorpshuis: Ophangsysteem voor foto’s van alle dorpsbewoners 10. Nieuw grijs
    [Show full text]
  • Template Filtered
    De Minhaar Kavel 2 Papenvoort Vraagprijs € 265.000,- v.o.n. HuitingSchoon Lauwers 14 9405 BL Assen Tel: 0592-390321 E-mail: [email protected] Website: www.huitingschoon.nl Omschrijving Wat een fantastische kans om volledig energieneutraal te wonen in het prachtige buitengebied van Rolde!! De getoonde schets is een voorbeeldwoning op de locatie. U heeft alle keuzevrijheid om binnen het bestemmingsplan uw eigen woning te ontwerpen!! Direct tegen de staatsbossen van Gasselte, Borger en Grolloo gelegen bouwkavel van maar liefst 2.667 m² waar u uw eigen droomhuis kunt gaan bouwen. Vanuit de woning heeft u een vrij uitzicht over de landerijen en bent u direct in de bossen waar u uren lang kunt ronddolen. In de directe omgeving vind u ruiterpaden, mountainbikeroutes, het Gasselterveld met zijn azuurblauwe water, heidevelden, vennen en alles wat Drenthe zo mooi maakt om te wonen en te leven. Daarnaast liggen de plaatsen Rolde, Grolloo en Borger op korte afstand zodat ook alle voorzieningen voor handen zijn. Papenvoort is een klein dorpje met een mooie gemeenschapszin en daardoor zult u zich snel thuis gaan voelen op deze plek. De bouwkavels zijn ontstaan vanuit een Ruimte voor Ruimtetraject. De voormalige melkveehouderij die op deze plek heeft gestaan is gestaakt, de gebouwen zijn gesloopt en hierdoor is er ruimte gekomen voor deze 2 prachtige woonkavels. In het kader van deze regeling is het bestemmingsplan aangepast en kan er nu gewoond gaan worden. Binnen dit bestemmingsplan mag in hoofdlijnen het volgende worden gerealiseerd: - Maximale oppervlakte woning: 150m² - Maximale oppervlakte bijgebouw: 100m² - Totaal te bebouwen oppervlakte: 250m² - Woning dient met de nokrichting haaks op de straat te komen staan - 1 bouwlaag met kap - Kavels dienen ingepast te worden conform inpassingsplan De Minhaar Kavel 2 0 ong - Papenvoort Op basis hiervan zijn dus veel mogelijkheden om uw woning te ontwerpen en te bouwen.
    [Show full text]
  • Het Graven Van De Annerwijk
    Door Henk Veenhof. Bij besluit van de provinciale staten dd. 21 dec. 1909 werd het waterschap Annen opgericht met als voorzitter Jan Roelof Brands en secretaris J.H. Romelingh, die tevens burgemeester van de gemeente Anloo was. De grenzen van het waterschap waren ongeveer: in het noorden de grens tussen de gemeenten Zuidlaren en Anloo, in het oosten de Dwarsdijk, in het zuiden het waterschap Eext en in het westen de weg Annerstreek-Annen en het verlengde ervan. Rondom de Oostermoersche Vaart of de Hunze waren meerdere kleine waterschappen o.a. waterschap De Knijpe, waterschap Spijkerboor, waterschap Eext, waterschap Eexterdallen-Eext, enz.). Om tot een betere afwaterregeling te komen werd in 1910 het overkoepelende waterschap Oostermoersche Vaart opgericht waarin een achttal kleine waterschappen werden opgenomen. Dit waterschap werd belast met de verbetering en onderhoud van de hoofdstroom. De kleine waterschappen moesten de ontwatering binnen hun eigen gebied verzorgen. De werken van het waterschap Annen bestonden uit: aanleg en onderhoud van de Dwarsdijk, de Regtendijk,de Vallaatsdijk(thans De Bulten), de Wilgendijk, de Nieuwedijk, de Laan, de Dwarslaan, de Zuidbroekerdwarsdijk, een hoofdwaterleiding, 20 waterleidingen, stuwkaden, vier bruggen en duikers. Reeds in 1914 besloten de ingelanden van het waterschap Annen tot de aanleg van een scheepvaartkanaal van het dorp Annen naar het Grevelingkanaal te Annerveenschekanaal. Volgens het waterschap Annen zou deze vaarweg in een grote behoefte voorzien, aangezien alle landbouwprodukten met paard en wagen naar Spijkerboor moesten worden gebracht, om vandaar verscheept te worden en turf, kunstmest e.d. werd gelost in Spijkerboor en moest dan weer via de weg worden vervoerd naar Annen en omgeving.
    [Show full text]
  • Local Identities       
    Local Identities Editorial board: Prof. dr. E.M. Moormann Prof. dr.W.Roebroeks Prof. dr. N. Roymans Prof. dr. F.Theuws Other titles in the series: N. Roymans (ed.) From the Sword to the Plough Three Studies on the Earliest Romanisation of Northern Gaul ISBN 90 5356 237 0 T. Derks Gods,Temples and Ritual Practices The Transformation of Religious Ideas and Values in Roman Gaul ISBN 90 5356 254 0 A.Verhoeven Middeleeuws gebruiksaardewerk in Nederland (8e – 13e eeuw) ISBN 90 5356 267 2 N. Roymans / F.Theuws (eds) Land and Ancestors Cultural Dynamics in the Urnfield Period and the Middle Ages in the Southern Netherlands ISBN 90 5356 278 8 J. Bazelmans By Weapons made Worthy Lords, Retainers and Their Relationship in Beowulf ISBN 90 5356 325 3 R. Corbey / W.Roebroeks (eds) Studying Human Origins Disciplinary History and Epistemology ISBN 90 5356 464 0 M. Diepeveen-Jansen People, Ideas and Goods New Perspectives on ‘Celtic barbarians’ in Western and Central Europe (500-250 BC) ISBN 90 5356 481 0 G. J. van Wijngaarden Use and Appreciation of Mycenean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (ca. 1600-1200 BC) The Significance of Context ISBN 90 5356 482 9 Local Identities - - This publication was funded by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). This book meets the requirements of ISO 9706: 1994, Information and documentation – Paper for documents – Requirements for permanence. English corrected by Annette Visser,Wellington, New Zealand Cover illustration: Reconstructed Iron Age farmhouse, Prehistorisch
    [Show full text]
  • Samen Op Weg Naar Snel Internet in Drenthe
    Coöperatie De Kop Breed Matsloot • Pilot Sandebuur • 580 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 1 DKB Eelderwolde • Netwerk aangelegd in 2017 Leutingewolde Roderwolde Samen op weg naar • 1.005 witte adressen / • Financier: provincie Foxwolde Peize 610 grijze adressen Nietap Paterswolde • Aanleg gereed per 1 oktober 2018 Roden snel internet in Drenthe • Financier: provincie Eelde Altena CGN1 Glasvezel Buitenaf/RE-NET i.s.m. Drents Glasvezel Collectief Bunne Lieveren De Punt • 2.347 witte adressen / 6.279 grijze adressen Yde Midlaren De Groeve Roderesch • Verwachte start aanleg: voorjaar 2019 • Doel: snel internet voor alle witte adressen* beschikbaar Alteveer Zuidlaarderveen Steenbergen Zuidlaren • Financiering in voorbereiding Donderen • Totaal: 24.500 witte adressen Amerika TYNAARLO Oud - Annerveen Langelo Tynaarlo Westlaren Annerveensche- • Aangelegd eind 2018: bijna 9.000 witte adressen kanaal Een ECO Oostermoer Verbindt CGN1 CGN2 Schuilingsoord Spijkerboor Vries • Pilot Schipborg • Rol provincie: faciliteren en financier Norg Zeegse • 75 witte adressen Coöperatie Glasvezel Noord 2 Eexterveen Westervelde Zeijen Oudemolen Annen Bareveld • Netwerk aangelegd in 2016 • Rol Breedbandplatform VerbindDrenthe: ondersteuning + Oosterduinen Eexterzandvoort • 1.375 witte adressen / Anloo • Financier: provincie NOORDENVELD Taarlo DGC initiatieven in brede zin 1.092 grijze adressen Zuidvelde ECO Veenhuizen Ubbena Gasteren Gieterzandvoort • Verwachte start aanleg: • Inmiddels ook meerdere marktpartijen actief: RE-NET, Gieterveen voorjaar 2019
    [Show full text]
  • 010.00.08.30.00.Toe
    Bestemmingsplan Eexterveen, Spijkerboor, Oud-Annerveen en Nieuw- Annerveen VASTGESTELD Bestemmingsplan Eexterveen, Spijkerboor, Oud-Annerveen en Nieuw- Annerveen VASTGESTELD Inhoud Toelichting en bijlagen Regels Verbeelding 16 maart 2011 Projectnummer 010.00.08.30.00 Overzichtskaart Gemeente Aa en Hunze, bron: Topografische Dienst Toelichting 010.00.08.30.00.toe Inhoudsopgave 1 I n l e i d i n g 9 1.1 Aanleiding 9 1.2 Het plangebied 10 1.3 Leeswijzer 11 2 Beleidskader 13 2.1 Provinciaal beleid 13 2.2 Gemeentelijk beleid 16 3 Uitgangssituatie en planuitgangspunten 25 3.1 Ruimtelijk-functionele structuur 25 3.2 Karakteristieke gebouwen 26 3.3 Bevolking en wonen 27 3.4 Bedrijvigheid en voorzieningen 29 3.5 Recreatie en toerisme 30 3.6 Infrastructuur 31 3.7 Groen 32 4 Milieu- en omgevingsaspecten 33 4.1 Water 33 4.2 Archeologie 35 4.3 Ecologie 37 4.4 Wegverkeerslawaai 38 4.5 Luchtkwaliteit 39 4.6 Externe veiligheid 40 4.6.1 Inrichtingen 40 4.6.2 Vervoer van gevaarlijke stoffen 42 4.6.3 Buisleidingen 43 4.7 Duurzaamheid 44 4.8 Bodem 45 4.9 Milieuzonering 46 5 Planbeschrijving 47 5.1 Algemeen 47 5.2 Opbouw van de regels 48 5.3 Bestemmingen en afweging van belangen 49 6 Uitvoerbaarheid 57 6.1 Economische uitvoerbaarheid 57 6.2 Maatschappelijke uitvoerbaarheid 57 6.3 Inspraak 58 6.4 Overleg 63 010.00.08.30.00.toe Bijlagen 010.00.08.30.00.toe I n l e i d i n1 g 1 . 1 Aanleiding De gemeente Aa en Hunze is bezig met het actualiseren, harmoniseren en digi- ACTUALISATIE taliseren van het gehele bestand bestemmingsplannen.
    [Show full text]
  • Schoolgids 2018-2019
    SCHOOLGIDS 2018-2019 OBS de Kameleon Dorpsstraat 54 9658 PC Eexterveen 0598-468377 www.dekameleoneexterveen.nl [email protected] Schoolgids 2018-2019 0 SCHOOLGIDS 2018-2019 .......................................................................................................................... 0 1 EEN WOORD VOORAF .............................................................................................................................. 4 2 DE SCHOOL .......................................................................................................................................... 5 2.1 DE NAAM VAN DE SCHOOL ............................................................................................................ 5 2.2 HET BESTUUR VAN DE SCHOOL ....................................................................................................... 5 2.3 HET ONDERWIJSBUREAU ............................................................................................................... 5 2.4 INSPECTIE .................................................................................................................................. 5 2.5 DIRECTEUR-BESTUURDER .............................................................................................................. 5 2.6 DIRECTIE .................................................................................................................................... 5 2.7 HET AANTAL LEERLINGEN .............................................................................................................
    [Show full text]
  • The Dutch Revolution of 1795 and the History of Republicanism Wyger RE
    Much in Little Revisited: The Dutch Revolution of 1795 and the History of Republicanism Wyger R.E. Velema, Department of History, University of Amsterdam Paper prepared for the conference ‘The Republican Tradition: From the Hanseatic League to the Era of the Enlightenment’, European University at St. Petersburg, December 7-9, 2012 Not to be quoted or cited without permission from the author It is more than half a century ago that R.R. Palmer, who was soon to become famous with his magisterial work The Age of the Democratic Revolution, introduced an international scholarly audience to the Dutch revolution of 1795, also known as the Batavian revolution. In his pioneering article ‘Much in Little: the Dutch Revolution of 1795’, he pointed out that the fall of the Dutch ancien régime and the revolutionary transformation of the Netherlands that followed this downfall could best be understood as part of an international and interlinked series of revolutionary events.1 On a small scale, the Batavian revolution therefore could serve to ‘illuminate the whole complex of war and revolution which then gripped the Western world’.2 As he made abundantly clear in the title of his later magnum opus, Palmer had a relatively simple and straightforward view of the struggles that tore the Western world of the late eighteenth century apart. Just as democracy had been at issue in the Dutch revolution of 1795, the whole European and American world of the final decades of the century of Enlightenment saw the rise of a new and historically unprecedented democratic opposition against all sorts of aristocratic ‘constituted bodies’.
    [Show full text]