OMGEVINGSVISIE 2047 VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE

Colofon

Gemeente Veere Dorien Brunt (Wing), Linde van Bets (Wing), Hiels Oving (gemeente Veere), Emiel de Jong (gemeente Veere), Mark Minderhoud (gemeente Veere en kernambtenaar Koudekerke)

Uitgave Gemeente Veere, 21 oktober 2020

Contact Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Gemeente Veere.

Bezoekadres: Traverse 1, 4357 ET . Tel: (0118) 555 444 Email: [email protected] Website: www.veere.nl

2 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

INHOUDSOPGAVE

GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE ...... 4

INLEIDING ...... 4

MIDDAGDEEL ...... 4 Toelichting op werkwijze...... 5 Omgevingsvisie Veere 2047 ...... 5 Met elkaar in gesprek ...... 5

AVONDPROGRAMMA ...... 7 Opening ...... 7 Behoud en gewenste veranderingen in Koudekerke ...... 7 Kwaliteiten die men wil behouden ...... 7 Gewenste veranderingen ...... 7 Tussentijdse conclusie ...... 8

IN GESPREK OVER SOCIALE VERBINDING, LANDSCHAP & KERN EN TOERISME ...... 9 Sociale verbinding ...... 9 Toerisme ...... 11 Landschap & kern ...... 13

PLENAIRE AFRONDING ...... 14

GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE

Inleiding

De Omgevingsvisie is een lange termijn visie waarin het gewenste toekomstbeeld voor Veere in 2047 bepaald wordt. De inbreng vanuit de omgeving is daarbij cruciaal. Het participatietraject van de Omgevingsvisie bestaat uit een tekenwedstrijd, een enquête, straatinterviews en gebiedstafels. Omdat de identiteit van alle 13 kernen een belangrijk vertrekpunt is voor de omgevingsvisie, is er besloten de gebiedstafels per kern te organiseren. De gebiedstafel bestaat telkens uit een middag- en avondprogramma. De middag staat in het teken van een verdiepende sessie met de dorpsraad en ondernemersvereniging, terwijl in het avondprogramma meer de breedte van onderwerpen opgezocht wordt aan de hand van een gevarieerd gezelschap van inwoners, ondernemers en betrokkenen.

4 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

MIDDAGDEEL kan een belangrijke rol spelen om het verhaal te vertellen. Toelichting op werkwijze - Daarnaast is het aantrekkelijk wonen in een dorps karakter. Zorg dat de architectuur Dorien Brunt lichtte kort het programma toe. Aan de aansluit op het dorpse karakter. hand van een kaart van Koudekerke gaan we met - Meer verbinding maken met het achterland elkaar in gesprek over de toekomst van Koudekerke maken als aantrekkingskracht voor toerisme, als één van de 13 kernen in gemeente Veere. ook deels om de toerismedrukte in te Hierbij kijken we zowel naar zorgen als wensen voor beperken. Een levendig achterland creëren Koudekerke. door het aanbod interessant te maken en Omgevingsvisie Veere 2047 kwalitatieve voorzieningen te ontwikkelen. De bunkerroute zou bijvoorbeeld een Hiels Oving gaf een korte toelichting op de aanknopingspunt kunnen zijn. Omgevingsvisie Veere die 25 jaar vooruitblikt, naar - Meer groene overgangen zodat het landschap het jaar 2047, wanneer deze in 2022 wordt en de kern op een geleidelijke wijze in elkaar vastgesteld. Mooi meegenomen is dat de optelsom over gaan. 2047 gelijk staat aan de 13 kernen in gemeente - Een betere sturing op de verkeersveiligheid Veere. De Omgevingsvisie van gemeente Veere ten opzicht van de leefbaarheid (m.n. in de werkt aan een gezonde en veilige fysieke Middelburgstraat) is een ander aandachtspunt. leefomgeving aan de hand van drie belangrijke De binnenwegen zijn ongeschikt voor onderwerpen: doorrijdend verkeer aan hoge snelheid. Maar 1. Toerisme ook de fiets- en wandelroutes zijn toe aan 2. Landschap en kern (dus zowel het stedelijk verbetering. Bovendien is een parkeerplaats als buitengebied) voor fietsers aan de rand van het dorp 3. Sociale verbinding (denk aan wonen, de wenselijk. demografie en de identiteit van de kern) . - Er is een dubbele relatie tussen toerisme en leefbaarheid. Toerisme stimuleert de Met elkaar in gesprek leefbaarheid en ondernemerschap, maar De dorpsvisie Koudenkerke/Dishoek 2016 wordt onderdrukt tegelijkertijd ook de leefbaarheid niet één op één overgenomen in de omgevingsvisie door bijvoorbeeld overlast. Veere, maar vormt wel een belangrijk uitgangspunt - Vooral de toename aan tweede woningen en voor de kern Koudenkerke en de belangrijke het verstenen, jaarrond gebruik en toename in thema’s die daar spelen. Er werden verschillende eenheden van minicampings is zorgwekkend. onderwerpen waar deelnemers zorgen of wensen Het gaat om voldoende kwaliteit van zowel voor Koudekerke over hebben aangesneden tijdens toerisme voorzieningen als verblijfswoningen. het gesprek. Hieronder een overzicht van de Er is een wens om het aantal belangrijkste thema’s. Figuur 1 geeft een recreatiewoningen in de kern zelf te beperken uitgebreider overzicht van de onderwerpen die aan en om als Koudekerke meer in te zetten op bod kwamen tijdens het middagprogramma. dag- in plaats van verblijfsrecreatie. - De identiteit en het karakter van het dorp Koudekerke bewaren en onderscheiden, zodat de kern geen buitenwijk van de naburige steden Vlissingen en Middelburg wordt. De geschiedenis en de oude structuur van de kern

│ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│ 5

Figuur 1: Overzicht gespreksonderwerpen middagprogramma. Blauwe kaartjes geven zorgen aan, gele kaartjes

wensen voor de toekomst.

6 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

AVONDPROGRAMMA Kwaliteiten die men wil behouden - Ruimte in de kern en in het buitengebied. Opening - De natuur aan de kust, de mooie bossen bij Dorien Brunt (Wing) heet als avondvoorzitter alle Dishoek en de natuur richting Valkenisse. deelnemers welkom en nodigt de wethouder uit om - De dorpskern als kern behouden in verband de avond te openen. Wethouder Pieter Wisse en met de leefbaarheid en in relatie tot de kernwethouder van Koudekerke onderstreepte het toename aan tweede woningen. belang van de omgevingsvisie voor gemeente - De leefbaarheid in termen van winkels en Veere. Het belang dat de gemeente hier aan hecht horeca. is ook weerspiegeld in het brede participatietraject, - Het voorzieningenniveau en het bestaande uit een tekenwedstrijd, enquête, verenigingsleven. straatinterviews en de gebiedstafels. De wethouder - De verhouding tussen groen en verkeer onder nodigde iedereen uit om van harte mee te aan de duinen is goed. Verkeer dus niet discussiëren. intensiveren, ook niet wegen verbreden of vergroten. Hiels Oving (projectleider Omgevingsvisie - Naar elkaar omkijken. gemeente Veere) lichtte toe dat de omgevingsvisie - Het dorpsplein, Koudekerke samen, de een lange termijn visie is, met een integrale kijk op inrichting van het dorp voor sociale dingen en de fysieke leefomgeving. Deze visie betreft het hele verenigingsgebouwen. grondgebied van Veere, waarbij gebiedsgericht Gewenste veranderingen keuzes gemaakt moeten worden. Vandaar dat de gebiedstafels per kern georganiseerd worden. Al het - Verkeersintensiteit in en door het dorp. beleid van de gemeente betreffende de fysieke - Fietsroutes aanpassen vanwege drukte bij de leefomgeving vindt zijn beslag in deze duinen en knooppunten aanleggen ten behoeve omgevingsvisie. Een belangrijk uitgangspunt is het van veiligheid. Veers DNA. Het doel van deze avond is om samen - Meer netheid en minder verrommeling naar de toekomst van Koudekerke te kijken, wat zijn stimuleren en aanpakken, vooral in het kwaliteiten en knelpunten en hoe komen we tot buitengebied, de kuststrook en op het strand. oplossingen. - De kwaliteit van de leefbaarheid verbeteren in termen van woningen, toerisme, minder Nadien stelde Dorien Brunt (Wing) het verrommeling van de kuststrook, het landschap organisatieteam bestaande uit Mark Minderhoud versterken en door middel van groene longen. (gemeente Veere en kernambtenaar Koudekerke), - Controle op de leefbaarheid uitoefenen door Emiel de Jong (project assistent gemeente Veere toerisme te attenderen op afvalverbruik en en corona coach) en Linde van Bets (Wing) voor. veiligheid, met name langs de kust. Ook lichtte Dorien Brunt het programma en de - Koudekerke meer bruisend maken in plaats van werkwijze van de avond toe. een weinigzeggend dorp, zoals het nu is. Dit speelt met name in de dorpskern en kan helpen Behoud en gewenste veranderingen in om de toeristische druk op Dishoek te Koudekerke verminderen. Eerst bespraken we plenair aan de hand van de - Betere speelvoorzieningen voor 0-23 jaar. kaart van Koudekerke welke huidige kwaliteiten - Het verenigingsleven stimuleren, omdat het niet men wil behouden en wat gewenste veranderingen vanzelf verder ontwikkeld. zijn.

│ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│ 7

Tussentijdse conclusie Naast fysieke elementen, wordt ook de sociale

Figuur 2 geeft een totaaloverzicht van de opbrengst en menselijke kant veel aangehaald. aan behoud en gewenste veranderingen, ook in - Koudekerke heeft veel mensen die niet relatie tot de locatie waar dit van toepassing is. oorspronkelijk uit Koudekerke komen en ook Enkele inzichten: andere culturen. In dat opzicht is Koudekerke - Het accent ligt op de dorpskern en de kust en anders dan andere kernen in Veere. niet op het achterland. Terwijl het achterland - De sociale verbinding en samenhorigheid gaat ook veel te bieden heeft qua fietsen, landbouw, al goed, maar kan beter. campings, landschap, streekproducten, - Met de e-bike wordt de afstand steeds beter te wandelpaden en plukranden. overbruggen en wordt Koudekerke meer een - Er is veel behoud in de dorpskern, men wil niet tussenstop tussen Middelburg en Vlissingen. als onderdeel van Vlissingen beschouwd - De oplossing ligt in een open houding in plaats worden. De eigen identiteit en gerichtheid op de van met de rug naar Middelburg en Vlissingen. kern is opmerkelijk. Dit vergt een strategische - Dan moet je meer aantrekkende voorzieningen keuze voor de Omgevingsvisie: Wil je als in Koudekerke voorzien, bijvoorbeeld een eigen Koudekerke een woon- of buitenwijk van speeltuin. Vlissingen worden of een zelfstandig en samenhorig dorp? De kracht van Koudekerke Concluderend wil men de dorpsidentiteit van ligt juist in het feit dat het een dorp is dat nabij Koudekerke uitbouwen, waarbij de verbinding Vlissingen en Middelburg ligt. met Vlissingen en Middelburg de realiteit is.

-

8 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

In gesprek over sociale verbinding, In Koudekerke helpen we elkaar en steunen we landschap & kern en toerisme elkaar waar we kunnen. We kennen elkaar door Men ging uiteen in drie groepjes aan de hand van centrale ontmoetingsplekken. In Koudekerke de drie belangrijke onderwerpen van de kunnen we door elkaar te steunen langer zelfstandig Omgevingsvisie van Veere: sociale verbinding, wonen. landschap en kern en toerisme. Per onderwerp werd het toekomstbeeld voor 2047 geschetst en Kansen: bekeken welke kansen en belemmeringen men op - Door meer te doen voor ouderen kan men dit moment ziet om dit toekomstbeeld te behalen. langer thuis wonen. Aan het einde werd aan de hand van blauwe en - Aanpassingen aan bestaande woningvoorraad gele stickers een prioritering van toekomstbeelden voor meer geschikte woningen. aangegeven. Blauw staat symbool voor een belangrijk onderwerp voor de omgevingsvisie, terwijl Belemmeringen: geel symbool staat voor een onderwerp dat nog Wet- en regelgeving. (Awbz/Wmo) extra discussie vergt. Toekomstbeeld 2: Samen doen! Sociale verbinding In Koudekerke is een sterk gevoel van

Algemene gevoel is dat Koudekerke een kern is saamhorigheid en wil men dingen samen doen. De waar men graag samen dingen wil doen en jeugd en de oudere bewoners van het dorp ontmoeten elkaar op centrale plekken en ontmoeting wil stimuleren om het dorpse karakter te versterken. activiteiten. Koudekerke is een veilig dorp waar men wil wonen. Toekomstbeeld 1: Burenhulp

Figuur 2: Blauwe stickers: 2

Kansen: - Hulp van de overheid om samenbrengen te realiseren. - Combinatie van functies en activiteiten. - Promotie van het dorp als fijne plek om te wonen en te bezoeken.

Belemmeringen: Figuur 3: Dit toekomstbeeld kreeg 2 blauwe Het lukt alleen met de wil en inzet van de inwoners. stickers van de deelnemers (Blauw = mee eens / Geel = niet mee eens)

│ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│ 9

Toekomstbeeld 3: Ontmoeting In Koudekerke leven we in harmonie naast elkaar. Jong en oud weten elkaar te vinden. Het verenigingsgebouw Klimop en Sporthal ‘de Couburg’ zijn samen waardevolle plaatsen om samen te komen. Burenhulp en het verenigingsleven geven samenhang in de sociale verbinding in de kern.

Figuur 4: 2 blauwe stickers en 1 gele sticker

Kansen: De verschillende activiteiten, verenigingen en gebouwen.

Belemmeringen: - Corona en de beschikbare budgetten. - Oppassen voor over regulering. Ruimte laten voor kleine ontwikkelingen. Een ondernemer moet zich indien nodig kunnen aanpassen aan ontwikkelingen in de tijd als daar om wordt gevraagd. Zonder dat er dan weer lange procedures moeten worden gevoerd.

Overige punten: Aansluiting met de woningmarkt voor beschikbare en geschikte woningen.

10 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

Toekomstbeelden Toerisme behoud de gemoedelijkheid. Aandacht voor de

Algemene gevoel is dat de balans tussen veiligheid, verkeer, snelheden, onderhoud. leefbaarheid en toerisme nog goed is in Koudekerke en dat je dat zo moet houden. Voor wat betreft dagtoerisme is er nog genoeg ruimte in de kern.

Toekomstbeeld 1: Cultuurhistorie Strand blijft belangrijk, maar ook het gebied er omheen. Er is veel cultuurhistorie die heel tastbaar is. Het verhaal uit de 2e wereldoorlog blijft interessant voor toeristen, omdat je het kan zien en voelen. Een stukje beleving realiseren en behouden.

Figuur 6: Blauwe stickers: 1

Kansen: - Profiteren van het toerisme (zit geld). Toerisme is aan de kust op zoek naar rust en ruimte. Zorg voor variatie.

Belemmeringen: - Verwachting is dat het drukker wordt, kunnen we de kwaliteit nog borgen.

- Ervoor waken dat de kuststrook wordt Figuur 5: Blauwe stickers: 2 volgebouwd. - Combinatie met natuur is toch onze kwaliteit. Kansen:

Mooie leefomgeving behouden door instandhouding Toekomstbeeld 3: van de agrarische bedrijven en de neventakken. Ze Balans Leefbaarheid & Toerisme zijn toch de beheerders van ons landschap. Koester het toerisme, dat is voor velen van ons

bestaansrecht, maar behoud natuurlijk en ruimtelijk Belemmeringen: karakter. Zorg dat naast de drukke stranden met Oppassen voor overregulering. Ruimte laten voor vertier en vermaak ook ruimte is voor de rustzoeker kleine ontwikkelingen. Een ondernemer moet zich waar deze kan genieten. Zorg voor balans, kwaliteit indien nodig kunnen aanpassen aan ontwikkelingen en goede faciliteiten. Zorg voor spreiding. in de tijd als daar om wordt gevraagd. Zonder dat er dan weer lange procedures moeten worden gevoerd.

Toekomstbeeld 2: Niet meer, maar kwaliteit Het toerisme aan de kust ‘Dishoek-Valkenisse’ mag zo blijven zoals het nu is. Niet veel meer! Maar ook niet minder! Het is toch onze voornaamste inkomstenbron. Zorg voor een goede mix en

│ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│ 11

Figuur 7: Blauwe stickers: 2, gele stickers: 2

Kansen: - Recreatieve zandsuppletie, dat moeten we gewoon gaan regelen, anders hebben we straks geen strand meer, toch één van onze kwaliteiten. - Duidelijke inrichting (familiestrand, jongerenstrand, natuur enz), en daar de voorzieningen daar op aansluiten van een hoge kwaliteit. Campagne opzetten!

Belemmeringen: - Steeds drukker, daarom komt er wegverbreding van de doorgaande routes. Dit geeft een afbreuk aan ons landschappelijke karakter. - Geen investeringen willen doen in toerisme, zorg voor kwaliteit. - Zorgen voor veiligheid (snelheden en onderhoud).

Overige punten: Fietspaden (mobiliteit) moeten we goed naar kijken. Iedereen moet over dezelfde fietspaden. Mensen op gewone fietsen, diverse soorten en snelheden elektrische fietsen, skeelers, wandelaars enz. Hoe kunnen we dit goed en veilig houden!?

12 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│

Landschap & kern

De combinatie van landbouw en natuur werd als kracht van Koudekerke beschouwd. Verder was balans een belangrijke gemene deler in het gesprek, tussen landbouw en natuur, tussen behoud en ontwikkeling en tussen landschap en kern.

Toekomstbeeld 1: Combinatie van landbouw en natuur Koudekerke kent langs de ene kant een uitgestrekt landbouwgebied, wat een belangrijke economische pijler is. Het biedt ook toekomstperspectief door middel van slim ondernemerschap en een stabiele Figuur 9: 3 blauwe stickers, 1 gele sticker en onverstoorbare sector. Daarnaast geeft de Kansen: landbouw extra karakter aan het landschap, ook Samenwerking tussen het park en landbouw, door de historie van het gebied. Langs de andere Staatsbosbeheer en het Waterschap. Wel moet dit kant kent Koudekerke mooie natuur langs de parkconcept op initiatief van de gemeente duinen. Beiden vormen samen een sterke ontwikkeld worden. combinatie.

Belemmeringen: Druk vanuit toerisme

Toekomstbeeld 3: Een duurzame en natuurlijke inpassing Door gebruik van natuurlijke producten en materialen kunnen gebouwen op een duurzame en natuurlijke ingepast worden. Deze vormen dan een Figuur 8: 3 blauwe stickers geleidelijke in plaats van een harde overgang Kansen: tussen landschap en kern. Behoudend zijn. Het is al een mooie mengelmoes.

Belemmering: Als er een te grote stem/lobby voor één onderdeel of partij komt. Dan is de balans kwijt.

Toekomstbeeld 2: Park vanaf Vlissingen tot Westkapelle Door middel van zowel natuurlijke als kunstmatige ingrepen kan er een uitgestrekt park gecreëerd worden vanaf Vlissingen tot Westkapelle, dat het landschap versterkt.

Figuur 10: geen stickers

│ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│ 13

Kansen: bedreigingen, gezien het open karakter van de moeten we als een eiland beschouwen natuur in Koudekerke die bewaard moet blijven. waarin Koudekerke zijn eigen plek heeft.

Belemmeringen: Dit vergt fundamentele veranderingen, die mensen soms kunnen afschrikken.

Plenaire afronding

Tijdens het prioriteren aan de hand van blauwe en gele stickers, had men ook nog de kans om belangrijke onderwerpen die nog niet aangekaart waren te noemen. De volgende aanvullende onderwerpen werden genoemd: - Meer woningen voor jongeren en/of senioren - Werkgelegenheid EVALUATIE - Bereikbaarheid De deelnemers gaven gemiddeld een 8,5 als algemene waardering en een 8,8 voor de organisatie.

Wethouder Wisse sloot de avond af en bedankt de deelnemers voor de grote betrokkenheid bij hun leefomgeving.

Over het algemeen woont men graag in Koudekerke en is men trots op de kern. Er is ook sprake van een zekere mate van behoudendheid. Er zijn verschillende zaken en ingrediënten aangehaald betreffende de kwaliteit van de leefomgeving.

Belangrijk zijn de directe familie, zowel jong als oud. Daarnaast wil men graag het DNA van de kern behouden en mogelijk versterken door middel van sociale verbinding en ontmoeten, landschappelijke inpassingen en werkgelegenheid in relatie tot toerisme. Toerisme biedt zowel kansen als

14 │ VERSLAG GEBIEDSTAFEL KOUDEKERKE│