Final Report GENDER ELECTION OBSERVATION MISSION (GEOM) the Netherlands 2017

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Final Report GENDER ELECTION OBSERVATION MISSION (GEOM) the Netherlands 2017 GEOM Netherlands 2017 Final Report GENDER ELECTION OBSERVATION MISSION (GEOM) The Netherlands 2017 DRAFT Facilitated by Gender Concerns International 0 GEOM Netherlands 2017 Table of Contents List of Tables and Figures ....................................................................................................................................................................... 2 List of Abbreviations and Acronyms ................................................................................................................................................. 3 Preface and Acknowledgements ......................................................................................................................................................... 4 Mission Composition ................................................................................................................................................................................. 6 1. Introduction: 100 years of Passive Women’s Suffrage in The Netherlands .............................................................. 7 2. The GEOM Netherlands ....................................................................................................................................................................... 8 3. Legal Framework ................................................................................................................................................................................ 10 3.1. The Dutch Constitution ........................................................................................................................................................... 10 3.2. The International Framework ............................................................................................................................................. 10 3.3. Electoral System ......................................................................................................................................................................... 10 4. Background ............................................................................................................................................................................................ 12 4.1. The Status of Women in the Political Arena in the Netherlands......................................................................... 12 5. Election Administration and Women´s Representation .................................................................................................. 18 5.1. Recruitment Procedures ........................................................................................................................................................ 19 Recruitment of Polling Station Staff .......................................................................................................................................... 19 6. Political Parties .................................................................................................................................................................................... 23 6.1. Registration of Political Parties and Candidates ........................................................................................................ 23 6.2. Campaign Environment .......................................................................................................................................................... 24 6.3. Women in Political Leadership Positions ...................................................................................................................... 26 6.4. Number of Female Candidates from Ethnic Minorities & LGBTQ+ Community ......................................... 28 DRAFT 7. Voters ........................................................................................................................................................................................................ 29 7.1. Voter Registration ..................................................................................................................................................................... 29 7.2. Voter Education .......................................................................................................................................................................... 30 8. Election Day Observations ............................................................................................................................................................. 30 8.1. General Observations .............................................................................................................................................................. 30 8.2. Voter Turnout .............................................................................................................................................................................. 31 8.3. Accessibility .................................................................................................................................................................................. 31 8.4. Proxy Voting ................................................................................................................................................................................. 32 8.5. Polling Station Staff................................................................................................................................................................... 33 9. Election Results ................................................................................................................................................................................... 33 9.1 Preference Voting ....................................................................................................................................................................... 36 10. Conclusions and Recommendations ....................................................................................................................................... 38 Annex I. Coordination Team ............................................................................................................................................................... 41 Annex II. Pool of National Experts ................................................................................................................................................... 42 Annex III. Core Team .............................................................................................................................................................................. 43 Annex IV. International Observers .................................................................................................................................................. 44 Pamphlet ...................................................................................................................................................................................................... 45 1 GEOM Netherlands 2017 List of Tables and Figures Graphs Graph 1: Organogram of the Dutch political system ............................................................................................................... 11 Graph 2: Percentage of women in the Cabinet, including Prime Ministers 2003 – 2017 ..................................... 13 Graph 3: Percentage of women in the Lower House from 1918-2017 .......................................................................... 15 Graph 4: Percentage of women in the Upper House 1956 – 2015 ................................................................................... 16 Graph 5: Percentage of women females in Municipal Councils 1958 – 2014 ............................................................. 16 Graph 6: Percentage of female Mayors 1998-2013 ................................................................................................................. 17 Graph 7: Percentage of women in key decision-making positions from 2002-2017.............................................. 17 Graph 8: Percentage of female polling station staff per municipality with total population in descending order ................................................................................................................................................................................................... 21 Graph 9: Proxy voting by country of origin and gender from 2006 and 2010........................................................... 32 Graph 10: Male-female percentages of the population of the Netherlands compared to male-female percentage of membership of the Lower House............................................................................................................ 34 Images Image 1: The protest against women’s lack of political rights in 1916 ............................................................................ 7 Image 2: A part of the GEOM team at the trainings day, 14 March 2017 ......................................................................... 9 Image 3: The Electoral Commission only had male members in the past, the current Commission has two female members ............................................................................................................................................................................ 18 Image 4: Poling staff at a polling station on Election Day in The Hague ....................................................................... 19 Image 5: International Observers
Recommended publications
  • Afscheid Van De Vertrekkende Leden
    wetsvoorstellen over ritueel slachten, weigerambtenaren 9 en lesbisch ouderschap. Afscheid van de vertrekkende leden Voor volgers van de staatsrechtelijke ontwikkelingen bood deze parlementaire periode ook voldoende interessante Aan de orde is het afscheid van de vertrekkende leden. casus: het debat over het rapport van de Staatscommissie Grondwet, het correctief en raadgevend referendum, het De voorzitter: kiesrecht van de eilandsraden in Caribisch Nederland en Collegae. Vandaag komen wij voor het laatst in deze het Huis voor klokkenluiders. Ook heeft de Kamer bij een samenstelling bijeen. Vandaag en volgende week is de aantal gelegenheden gereflecteerd op de wijze van haar wisseling van de wacht. Dat gaat met enig ceremonieel verkiezing en haar positie in het staatsbestel ten opzichte gepaard: 35 van u nemen afscheid. Dit betekent dat wij veel van de andere staatsmachten. kennis, visie en ervaring kwijtraken. Wij troosten ons met de gedachte dat deze hopelijk volgende week vernieuwd De vele staatsrechtelijke ontwikkelingen leiden ertoe dat wordt met het aantreden van de nieuwe leden. Een instituut de Kamer meermaals overleg heeft gevoerd met de Raad is immers zo krachtig als zijn mensen. van State. In februari 2012 heeft de Kamer voor het eerst gebruikgemaakt van de mogelijkheid om aan de Afdeling Vandaag staat echter niet alleen in het teken van het advisering van de Raad van State rechtstreeks voorlichting afscheid van een groot aantal collega's. Wij markeren ook te vragen. Het betrof de Wet normering topinkomens en het einde van de Kamerperiode 2011-2015. Voordat ik de de Wet op het accountantsberoep. Sindsdien is nog twee- collega's die afscheid nemen met een enkel woord toe- maal voorlichting gevraagd over respectievelijk artikel 13 spreek, wil ik dan ook graag van de gelegenheid gebruikma- van de Zorgverzekeringswet en de democratische controle ken om kort stil te staan bij de ontwikkelingen die de Kamer in de Europese Unie.
    [Show full text]
  • NKO) 2010 En 2012
    Microdataservices Documentatierapport Nationaal Kiezers onderzoek (NKO) 2010 en 2012 Datum:24 januari 2017 19 april 2012 Microdataservices Bronvermelding Publicatie van uitkomsten geschiedt door de onderzoeksinstelling of de opdrachtgever op eigen titel. Verwijzing naar het CBS betreft uitsluitend het gebruik van de niet–openbare microdata. Deze microdata zijn onder bepaalde voorwaarden voor statistisch en wetenschappelijk onderzoek toegankelijk. Voor nadere informatie [email protected]. Dat wordt als volgt geformuleerd: “Resultaten [gedeeltelijk] gebaseerd op eigen berekeningen [naam onderzoeksinstelling, c.q. opdrachtgever] op basis van niet-openbare microdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek betreffende het Nationaal Kiezers Onderzoek 2010 en 2012.” Engelse versie “Results based on calculations by [name of research institution or commissioning party] using non-public microdata from Statistics Netherlands.” “Under certain conditions, these microdata are accessible for statistical and scientific research. For further information: [email protected].“ . Documentatierapport NKO 2010-2012 2 Microdataservices Beschikbare bestand(en): NKO2010V1; NKO2012V1 In de Versiegeschiedenis wordt een chronologisch overzicht gegeven over dit onderwerp. De gebruiker dient rekening te houden met het volgende: Voor de persoonskenmerken en/of achtergronden dient u de beschikbare GBA- bestanden te raadplegen. Deze staan bij Zelf onderzoek doen in de catalogus onder het thema Bevolking. Voor het aanvragen van deze bestanden geldt de gebruikelijke procedure.
    [Show full text]
  • Burgemeestersblad
    burgemeestersblad nederlands genootschap van burgemeesters jaargang 17, april 2012 64 • • Langstzittende burgemeester zet er een punt achter • Paul Depla: Heerlen beleefde slow motion crisis • Het burgemeesterselftal voetbalt 25 jaar voor het goede doel commentaar De ramp was dichtbij De door de elementen en de media veroorzaakte Elfsteden- en val je terug op alertheid, ervaring, improvisatietalent en koorts was de hevigste sinds jaren. Het plotselinge koude- een passend beeld op tv. Burgemeester Bas Eenhoorn van front leek veelbelovend, maar bleek uiteindelijk niet krach- Alphen aan de Rijn liet dat bijvoorbeeld zien na de schiet- tig genoeg om het voor de tijd van het jaar te warme water partij op 9 april vorig jaar, die zes dodelijke slachtoffers en overal voldoende af te koelen. Tv-anchorman Mart Smeets zestien gewonden eiste. Hij werd een toonbeeld van moreel raakte door de onderkoelde wijze waarop dat nieuws leiderschap en schreef er een boek over, Drie minuten.. gebracht werd, in extase: ‘Zo doen ze dat in Friesland.’ Toen op 18 augustus vorig jaar het noodweer uitbrak boven Elfstedenvoorzitter Wiebe Wieling, die in deze rol nog het popfestival Pukkelpop bij het Belgische Hasselt, vijf weinig heeft hoeven bewijzen, werd terstond geschikt doden en 72 gewonden, was ik toevallig in dat land. De geacht voor bijna elke functie die daadkracht vereist: baas toon waarop de media erover berichtten verschilde aanmer- van Ajax bijvoorbeeld. Als antwoord bond hij de volgende kelijk met wat je in Nederland zou verwachten. Terwijl de dag zijn schaatsen onder en reed nog een rondje. Want al hulpdiensten hun werk deden stond niet de schuldvraag kwam de Tocht der Tochten er niet, wie wilde schaatsen, centraal, of hoe het had kunnen gebeuren, maar het besef kon zijn gang gaan.
    [Show full text]
  • Adopt an Sdg’
    THE DUTCH PARLIAMENT: IMPOSSIBLE TO IMAGINE WITHOUT ‘ADOPT AN SDG’ Two years after the launch of the SDGs, on 25 September 2017, our campaign hit the ground running, introducing 17 MPs as adoptive parents of various SDGs. In 2018, the number of adoptive parents rose to 26 MPs. In political debates, in interviews and at events, you can hear the ‘SDG adoptive parents’ enthusiastically discuss their goals, ranging from the promotion of sustainable consumption and production, ending extreme poverty worldwide or improving the position of women and girls, to ensuring access to good education in the Netherlands and abroad. Through concrete proposals, motions, oral and written questions and other parliamentary initiatives, the adoptive parents contribute to the achievement of the 17 goals. Around forty civil society organisations in the domain of development cooperation and sustainability participate in the campaign, either independently or through networks. They provide the MPs with knowledge, expertise and ideas at the right moment. The current Rutte-III government wants the Netherlands to contribute substantially to achieving the SDGs worldwide. After more than a year of campaigning we are pleased to announce that 26 MPs are keeping the cabinet focused in its commitment to the SDG’s! In 2019, the MPs will be introduced to a new tool, the so called SDG Assessment Tool. Through clever use of this tool, they can improve their monitoring task. The assessment tool is designed to provide insight into how new policies, laws and regulations contribute to the achievement of the 17 goals, whether this concerns agriculture, energy policy, development cooperation or any other policy area.
    [Show full text]
  • "Overweldigend Nee Tegen Europese Grondwet" in <I>De Volkskrant</I
    "Overweldigend nee tegen Europese Grondwet" in De Volkskrant (2 juni 2005) Source: De Volkskrant. 02.06.2005. Amsterdam. Copyright: (c) de Volkskrant bv URL: http://www.cvce.eu/obj/"overweldigend_nee_tegen_europese_grondwet"_in_de_volkskrant_2_juni_2005-nl- b40c7b58-b110-4b79-b92a-faf4da2bc4e0.html Publication date: 19/09/2012 1 / 3 19/09/2012 Overweldigend nee tegen Europese Grondwet Van onze verslaggevers DEN HAAG/ BRUSSEL - Een overgrote meerderheid (bijna 62 procent) van de Nederlandse kiezers heeft de Europese Grondwet afgewezen. Premier Balkenende zei woensdagavond dat hij ‘zeer teleurgesteld’ is. Maar het kabinet ‘zal de uitslag respecteren en rechtdoen’. Balkenende: ‘Nee is nee. Wij begrijpen de zorgen. Over het verlies aan soevereiniteit, over het tempo van de veranderingen in Europa zonder dat de burgers zich daarbij betrokken voelen, over onze financiële bijdrage aan Brussel. En daar moet in Europa rekening mee worden gehouden’. De premier beloofde deze punten aan te snijden tijdens de Europese topconferentie later deze maand in Brussel. De Tweede Kamer zal vandaag het kabinet vragen om het voorstel tot goedkeuring van de Grondwet in te trekken. Balkenende en vice-premier Gerrit Zalm (VVD) gaven aan dat ze dat zullen doen. Nederland is na Frankrijk het tweede land dat de Grondwet afwijst. In Frankrijk stemde 55 procent van de bevolking tegen de Grondwet. In Nederland blijkt zelfs 61,6 procent van de kiezers tegen; 38,4 procent stemde voor. De opkomst was met 62,8 procent onverwacht hoog. Bij de laatste Europese verkiezingen in Nederland kwam slechts 39,1 procent van de stemgerechtigden op. In Brussel werd woensdag met teleurstelling gereageerd. De Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker, dienstdoend voorzitter van de EU, verwacht niettemin dat de Europese leiders deze maand zullen besluiten om het proces van ratificatie (goedkeuring) van de Grondwet in alle 25 lidstaten voort te zetten.
    [Show full text]
  • Authentieke Versie (PDF)
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 24 515 Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting Nr. 530 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 24 april 2020 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 4 maart 2020 overleg gevoerd met de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, over: – de brief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegen- heid d.d. 25 november 2019 inzake kabinetsreactie op de Sociale Staat van Nederland 2019 (Kamerstuk 24 515, nr. 501). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. De voorzitter van de commissie, Rog De griffier van de commissie, Esmeijer kst-24515-530 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2020 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 24 515, nr. 530 1 Voorzitter: Kuzu Griffier: Witzke Aanwezig zijn negen leden der Kamer, te weten: Gijs van Dijk, Jasper van Dijk, De Jong, Kuzu, Van Otterloo, Peters, Smeulders, Tielen en Van Weyenberg, en de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aanvang 14.02 uur. De voorzitter: Goedemiddag allemaal. Aan de orde is het algemeen overleg over de sociale staat van Nederland 2019. Ik heet de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en zijn ondersteuning van harte welkom. Ik heet ook de kijkers op de publieke tribune en de kijkers die elders via internet dit debat volgen, van harte welkom. De spreektijd bedraagt vijf minuten per fractie. Aangeschoven zijn de leden Jasper van Dijk van de SP, mevrouw Tielen van de VVD, de heer Smeulders van GroenLinks, de heer Peters van het CDA, de heer De Jong namens de PVV en de heer Gijs van Dijk namens de PvdA.
    [Show full text]
  • De Teeven-Deal Gratis Epub, Ebook
    DE TEEVEN-DEAL GRATIS Auteur: Marten Oosting Aantal pagina's: 160 pagina's Verschijningsdatum: 2016-04-26 Uitgever: Balans EAN: 9789460031342 Taal: nl Link: Download hier De lange geschiedenis van de Teevendeal: een tijdlijn Verantwoordelijk minister Opstelten vertelde de Tweede Kamer dat bij de schikking een bedrag van ongeveer 1,25 miljoen gulden terugvloeide naar H. Teeven zei zich het bedrag niet te herinneren, terwijl raadsman Doedens meldde een bedrag van bijna vijf miljoen gulden te hebben ontvangen ten bate van zijn cliënt. Opstelten trad af omdat hij de Kamer verkeerd had geïnformeerd, Teeven omdat zijn betrokkenheid bij de oorspronkelijke deal zijn geloofwaardigheid als staatssecretaris had aangetast. De affaire werd vervolgens op verzoek van de Tweede Kamer onderzocht door een commissie onder leiding van de voormalige Nationaal Ombudsman Marten Oosting , die in december concludeerde dat [2]. Kort na publicatie van Oostings rapport trad Kamervoorzitter Van Miltenburg af, omdat zij eerder in het jaar een anonieme brief aan de Kamer met details over de Teevendeal had vernietigd. Begin werd de commissie-Oosting herbenoemd om de gang van zaken omtrent de zoektocht naar het afschrift te onderzoeken, nadat de suggestie was gewekt dat bewindspersonen die hadden gedwarsboomd. Een jaar later kreeg de affaire een verder vervolg, nadat Nieuwsuur -journalist Bas Haan suggereerde dat Van der Steur nog tijdens Opsteltens bewind informatie over de Teevendeal voor zijn collega-Kamerleden achtergehouden had: met name de wetenschap dat Teeven zich het precieze bedrag in wél wist te herinneren. In oktober erkende oud- minister van Justitie Ivo Opstelten toe "cruciale fouten" te hebben gemaakt in de affaire.
    [Show full text]
  • Maakt Het Verschil? Een Onderzoek Naar Opvolgingen Van Nederlandse Politiek Leiders
    Gekozen of benoemd: maakt het verschil? Een onderzoek naar opvolgingen van Nederlandse politiek leiders BAP Nationale Politiek, S.H. Stikvoort Scriptiebegeleider: J.A.H. Heine MSc Aantal woorden: 7998 Studentnummer: s138200 Inhoudsopgave Inhoudsopgave p. 2 Inleiding p. 3-4 Onderzoeksaanpak p. 5-7 Hoofdstuk 1: reconstructie politiek leiders 2002-heden p. 8-19 Hoofdstuk 2: resultaten zittingsduur van politiek leiders p. 20-21 Hoofdstuk 3: resultaten electoraal succes van politiek leiders p. 22-23 Slotbeschouwing p. 24-26 Literatuurlijst p. 27-36 Bijlagen p. 37-39 2 Inleiding Aanleiding & doelstelling ‘Een van de weinige functies waarop de politieke partij het alleenrecht heeft, is de kandidaatstelling’ stelt Gerrit Voerman. 1 In de Nederlandse parlementaire democratie worden politiek leiders van politieke partijen verkozen via verschillende mechanismen. Waar de SGP er voor kiest als partijbestuur een kandidaat voor te dragen als politiek leider, koos bijvoorbeeld de PvdA in 2002 ervoor om de verkiezing van politiek leider open te gooien via een lijsttrekkersreferendum. Deze machtswisseling van politiek leiders kan onrust in partijen veroorzaken, maar kan ook rustig verlopen. Wat zijn de risico’s van verschillende machtsovernamemechanismen voor politieke partijen? Die vraag is wetenschappelijk interessant omdat het een patroon zou kunnen laten zien in effecten bij de opvolging van politiek leiders. De doelstelling van het onderzoek is erachter te komen of machtsovernamemechanismen binnen politieke partijen effect hebben op de volgende drie variabelen: de zittingsduur van een politiek leider, de mate van polarisatie binnen de partij en de effecten op electoraal succes. Historische ontwikkeling machtsovernamemechanismen Hoe macht binnen een partij wordt overgedragen, is door de jaren heen flink veranderd.
    [Show full text]
  • Aruba Moet Het Voortouw Nemen Om Het Koninkrijk Bij Elkaar Te Brengen
    ARUBA DUSHI TERA Premiers op Wijken krijgen Green Energy Wereldwijd Arubahuis weer kleur massaal bezocht Beeldmerk Jaargang 1 no 3 November / December 2010 � 1.95 Dushi Tera Na de crisis: Krachtig herstel Professor Jaime Saleh: Aruba moet het voortouw nemen om het Koninkrijk bij elkaar te brengen 1 ARUBA DUSHI TERA INHOUD COLOFON VOORBEELD Aruba Dushi Tera verschijnt elke twee maanden en is bedoeld voor iedereen die Geen land ontkomt er aan te bezuinigen om de negatieve gevolgen van de geïnteresseerd is in het wel PREMIERS OP ARUBAHUIS 4 en wee van Aruba en zijn wereldwijde crisis het hoofd te bieden. Dat geldt ook voor Aruba. Het kabi- bewoners. net Mike Eman heeft een omvangrijk ombuigings- en stimuleringsprogramma KRACHTIG HERSTEL 6 ontwikkeld dat verhoudingsgewijs veel verstrekkender is dan de 18 miljard Uitgever euro die Nederland wil bezuinigen. Zwart & Partners BV WIJKEN KRIJGEN WEER KLEUR 9 W.M. Offringalaan 2 Om het goede voorbeeld te geven hebben premier Eman en zijn minister- 2406 JB Alphen aan den Rijn sploeg besloten als allereerste bezuinigingsmaatregel fors te snijden in de LONDON LOOFT ARUBA 10 NL eigen arbeidsvoorwaarden. Gevolmachtigde minister Edwin Abath Voor ministers en staatssecretarissen wordt de pensioengerechtigde leefti- Redactie verwelkomt de Curaçaose premier Gerrit GREEN ENERGY MASSAAL BEZOCHT 12 Suzanne Koelega Schotte tijdens diens kennismakingsbezoek jd verhoogd van 45 naar 60 jaar en voor Statenleden van 50 naar 60 jaar. Stijn Janssen aan het Arubahuis. - Foto Nico van der Ven Daarmee worden zij gelijkgesteld aan de pensioenleeftijd zoals die voor elke WERELDWIJD BEELDMERK 16 Myriam Tonk-Croes Arubaanse burger geldt. René Zwart De overbruggingstoelage wordt in het vervolg gekort met het inkomen dat IN VERSCHEIDENHEID VERENIGD 20 Fotografie een bewindspersoon geniet indien zij of hij voor het verstrijken van de termijn Nico van der Ven van 12 maanden na beëindiging van het ministerschap weer aan het werk Lydia Kelly TE GROTE VERSCHILLEN IN HET KONINKRIJK 24 gaat.
    [Show full text]
  • Proces-Verbaal Van Een Stembureau 1 / 65
    v( Model N 10-1 - Proces-verbaal van een stembureau 1 / 65 Model N 10-1 Proces-verbaal van een stembureau De verkiezing van de leden van Tweede Kamerverkiezing 2021 op woensdag 17 maart 2021 Gemeente Helmond Kieskring 18 Waarom een proces-verbaal? Elk stembureau maakt bij een verkiezing een proces-verbaal op. Met het proces-verbaal legt het stembureau verantwoording af over het verloop van de stemming en over de telling van de stemmen. Op basis van de processen-verbaal wordt de uitslag van de verkiezing vastgesteld. Vul het proces-verbaal daarom altijd juist en volledig in. Na de stemming mogen kiezers het proces-verbaal inzien. Zo kunnen zij nagaan of de stemming en de telling van de stemmen correct verlopen zijn. Wie vullen het proces-verbaal in en ondertekenen het? Alle stembureauleden zijn verantwoordelijk voor het correct en volledig invullen van het proces-verbaal. Na afloop van de telling van de stemmen ondertekenen alle stembureauleden die op dat moment aanwezig zijn het proces-verbaal. Dat zijn in elk geval de voorzitter van het stembureau en minimaal twee andere stembureauleden. 1. Locatie en openingstijden stembureau A Als het stembureau een nummer heeft, vermeld dan het nummer 612 B Op welke datum vond de stemming plaats? 0 \ 7 \ ■ ^ \Q lot ^ | ƒ : 0 | ^ Datum 17-03-2021 van uur. C Waar vond de stemming plaats? Open ingstijden voor kiezers Adre s of omschrijving locatie van tot GYMZAAL T BAKEN, Barrierlaan 41,5706 CW Helmond / iix? \0C uur D Op welke datum vond de telling plaats? j f_, ^ /p Datum 7 van óL i OaÖ tot 0 \:L J : Li i fl uur.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • Noten En Bijlagen
    Noten Inleiding 2 Deze bijdrage is gebaseerd op: P. Lucar- die, W. van Schuur en G. Voerman, Verlo- 1 GroenLinks Magazine,november1995, ren illusie, geslaagde fusie? GroenLinks in his- 10; GroenLinks Magazine,december1995, 2. torisch en politicologisch perspectief (Leiden 2 B. Bronshoff en T. Brader, Als de Trêves- 1999) 31-65. zaal lokt… Dubbelportret van GroenLinks 3 A.P.M. Lucardie, The New Left in the (Amsterdam 2000). Netherlands (1960-1977): A Critical Study of 3 Interview van Dik Verkuil met Tom New Political Ideas and Groups on the Left van der Lee, 5 augustus 2010.VanderLee, in the Netherlands with Comparative Refer- van 1993 tot en met 2009 spindoctor en ences to France and Germany (Kingston, On- fractievoorlichter, had met Bob Bronshoff tario 1980). het idee voor het boekje bedacht. 4 J.W. Duyvendak e.a. ed., Tussen verbeel- 4 Bronshoff en Brader, AlsdeTrêveszaal ding en macht. 25 jaar nieuwe sociale bewe- lokt…, 88. gingen in Nederland (Amsterdam 1992). 5 P.Lucardie,W.vanSchuurenG.Voer- 5 Beginselprogram Pacifistisch Socialistische man, Verloren illusie, geslaagde fusie? Groen- Partij,PSP(Amsterdam1957) 5. Links in historisch en politicologisch perspec- 6 Beginselprogram, 4, 6. tief (Leiden 1999). 7 Aktieprogramma PSP: voor een werkelijk 6 Voor de CPN is als oprichtingsjaar 1909 socialistische politiek, PSP (Amsterdam genomen, toen de marxistische oppositie in 1977) 9. de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij 8 Aktieprogramma PSP, 36, 65, 73, 76, 83. zich afsplitste en de Sociaal-Democratische 9 F. van Ginneken, De PPR van 1968 tot Partij (SDP) oprichtte. In 1918 doopte de en met 1971 (Breda 1975). SDP zich om tot CPN.
    [Show full text]