Po~ituvani, Të nderuar, Na 19 noewvi, pakovodstvoto na ZELS odp`a spedba so Aw- Më 19 nëntor, kryesia e BNJVL mbajti takim me Am- basadopot na SAD, vo Republika Makedonija N.E Filip Rik- basadorin e SHBA në Republikën e Maqedonisë, E. I. ep. Na spedbata na koja u~estvuvaa ppetsedatelot na ZELS Filip Riker. Në takim në të cilin morrën pjesë kryetari Koce Tpajanovski, kako i potppetsedatelite Nevzat Bejta i BNJVL Koce Trajanovski, si dhe nlnkryetarët Nevzat i Qubowip Janev, be{e potencipano deka ppocesot na de- Bejta dhe Ljubomir Janev, ishte potencuar që proce- centpalizacija nappeduvai pokpaj ppoblewite so koi pealno si i decentralizimit përparon edhe krahas propblemeve se soo~uva, we|u dpugoto i kako pezultat na podp{kata {to me te cilat ballafaqohet realisht, mes tjerash edhe si ZELS ja dobiva od Ppogpawata za pazvoj na Awepikanskata rezultat i përkrahjes të cilën BNJVL e fiton nga Pro- Vlada (YSAID). Vo wowentov ZELS pealizipa eden wnogu va`en grami për zhvillim të Qeverisë Amerikane (USAID). Për ppoekt za op{tinite zaedno so YSAID-,,Baza na podatoci momentin BNJVL realizon një projekt me rëndërsi të za kpeipawe na adekvatni i tewelni finansiski analizi,, madhe për komunat së bashku me USAID ,,Baza e të so {to }e se dobie jasna slika za postoe~kiot sistew za fi- dhënave për krijimin të analizave fianciare adekuate nansipawe na op{tinite. Awbasadopot Rikep od svoja dhe themelore”, me çka do të fitohet fotografi e qartë stpana izpazi zadovolstvo od faktot deka ZELS e për sistemin egzistues për financim të komunave. Am- isklu~itelen ppiwep kade vladee edinstvo nad paptiskite basadori Riker nga ana e tij shprehi kënaqësi nga fak- intepesi. Edinstvoto tpeeba da se istakne i pped gpa|an- ti që BNJVL është shembull i veçantë ku mbretëron ite so cel tie da vidat deka ne se paboti za politi~ki poeni, uniteti mbi interesat partiake. Uniteti duhet të thekoshet tuku vo centapot na vniwanieto e gpa|aninot i neegovite intepesi. edhe para qytetarëve me qëllim që ata të shohin se nuk punohet për poenë Isto taka, na 14 noewvpi vo poseta na ZELS be{e i ppetsedatelot na So- politik, por në qendër të vëmendjes është qytetari dhe interesat e tij. bpanieto na RM, Tpajko Veqanovski. Spedbata na koja u~estvuva{e i Gjithashtu, më 14 nëntor në vizitë në BNJVL ishte kryetari i Kuvendit të RM, pakovodstvoto na ZELS iwa{e za cel ppodlabo~uvawe na sopabotkata we|u Trajko Veljanovski. Takimi në të cilën morri pjesë edhe kryesia e BNJVL kishte ovie dve institucii, osobeno otkako ZELS pokpena inicijativa do Sobpanieto qëllimn që t’a thellësojë bashkëpunimin mes këtyre dy institucioneve, veçanër- da se fopwipa posebna Kowisija za lokalna sawouppava. Vedna{ po spedba- isht pasi BNJVL ngriti iniciativë deri te Kuvendi të formohohet Komision i ta so ppetsedatelot Veqanovski, so Odluka objavena vo Slu`ben vesnik na posaçëm për qeverisjen lokale. Menjëherë pas takimit me kryetarin Veljanovski, RM,Kowisija e ve}e fopwipana, a }e iwa nadle`nost da pazgleduva Zakoni me Vendimin e paraqitur në Gazetën zyrtare të rm, Komisioni veç më u for- koi dipektno se odnesuvaat na lokalnata sawouppava vo Republikata za {to mua, e do të ketë komptenca të shqyrtojë Ligje të cilat në mënyrë direkte bi iwala kapaktep na wati~na Kowisija, dodeka vo site ostanati slu~ai, koga kanë të bëjnë me vetëqeverisjen lokale në Republikë me çka do të kishte ostanatite Sobpaniski kowisii bi pazgleduvale ppopisi koi indipektno karakter në Komisionin amë, derisa në të gjitha ndodhitë tjera, kur Komi- se odnesuvaat na ppa{awa povpzani so lokalnata sawouppava, kowisijata bi sionet tjera të Kuvendit do të shqyrtonin shkresa të cilat në mënyrë indi- iwala kapaktep na zaintepesipana kowisija. Vo vtopiot slu~aj (koga ovaa kowisi- rekte kanë të bëjnë me çështje lidhur me vetëqeverisjen lokale. Në rastin ja }e se javi kako “zaintepesipana”), }e wo`e da donesuva zaklu~oci koi po- e dytë (kur ky komision do të paraqitet si i ,,interesuar”), do të mund të mar- toa }e bidat pazgleduvani vo Sobpaniska pasppava i ppatenicite }e se za- rë vendime të cilat pastaj do të shqyrtohen në diskutimin kuvendor dhe de- poznaat so wisleweto po soodvetnoto ppa{awe i od wati~nata no i od zain- putetët do të njihen me mendimin pas çështjes përkatëse dhe nga komi- tepesipanata kowisija. sioni amë por edhe nga ai i interesuar. ZELS ovoj wesec zapo~na i edna nova kawpawa ,, Akcija za bpi{ewe na gpafi- BNJVL këtë muaj rifilloi edhe një kampanjë të re ,,Akcioni për fshir- ti,, vo op{tinite niz Republikata, koja iwa za cel dosledno sppoveduvawe jen e grafiteve” në komunat rreth Republikës, i cili ka për qëllim zba- na Zakonot za `ivotna spedina i javna ~istota. Op{tinite se obvpzaa da posta- tim konsekuent i Ligjit për mjedis jetësor dhe pastrim publik. Komu- vat betonski panoa kade lepeweto plakati i cptaweto gpafiti }e bide dozv- nat u obliguan të vendosin pano betonike ku ngjitja dhe e pllakateve oleno. Na 20 noewvpi, 2008 godina, ZELS, vo sopabotka so ppoektot “Bop- dhe vizatimi i grafiteve do të jetë i lejuar. Më 20 nëntor, viti 2008, BN- ba ppotiv kopupcijata za podobpo uppavuvawe” na Ppogpawata za pazvoj na JVL në bashkëpunim me projektin ,,Luftë kundër korpocionit për menax- Obedinetite nacii - YNDP, ja zapo~naa kawpawata za ppowocija na Eti~kiot him më të mirë” të Programit për zhvillim të Kombeve të Bashkuara kodeks na lokalnite funkcionepi i po{ipoko infopwipawe na javnosta za – UNDP, e filluna kampanjën për promovim të Kodit etik të funkcionarëve postoeweto na eti~kite standapdi. Eti~kiot kodeks e usvoen od stpana na lokal dhe më gjërë informim i publikut për egzisitimin e standardeve 70 op{tinski soveti,so {to lokalnite vlasti poka`uvaat deka sakaat da etike, kodi etik është miratuar nga ana e 70 këshillave komunale, me vospostavat ppincipi na eti~ko i ppofesionalno pabotewe. çka qeverisjet lokale tregojnë se dëshirëjnë të vëndojnë principe në Na 23 i 24 oktowvpi, vo Tipana, Albanija, se odp`a ~etvptoto Lenepalno so- punën etike dhe profesionale. bpanie na NALAS. Celiot nastan se sostoe{e od nekolku sesii, intepes- Më 23 dhe 24 tetor, në Tiranë, Shqipëri, u mbajt Kuvendi i katërt gjen- ni i fokusipani na potpebite na lokalnite vlasti vo pegionot. Ppvata be{e eral i NALAS. E tërë ngjarja ishte e përbëre nga disa sesione, interesante posvetena na globalnata finansiska kpiza i nejzinoto wo`no vlijanie na dhe të fokusuara në nevojat e qeverisjave lokale në rajon. E para i ishte lokalnite sawouppavi vo pegionot, ppi {to be{e dadena ppepopaka do kushtuar krizës fianciare globale dhe mundlsia e saj për të ndikuar në lokalnite vlasti da vniwavat ppi ppoektipawe na op{tinskite buxeti. vetëqeverisjet lokale të rajonit, me çka ishte dhënë rekomandim deri te Bea poso~eni i nekolku uspe{ni wodeli na sopabotka so donatopite, kako qeverisjet loakle të kenë kujdesë gjatë projektimit të buxheteve komu- taa {to ja iwa SDC so ZELS i NALAS. nale. Ishin dhënë edhe disa modele të suksesshme në bashkëpunim me Vo ova izdanie na vesnikot }e se zapoznaete i so finalizipaweto na uspe{no donatorët si atë që ka SDC me BNJVL dhe NALAS. Në këtë numër të gazetës do të njiheni edhe me fiancimin e projektit të sppovedeniot ppoekt ,,Lidepski standapdi i najdobpi ppaktiki,, a na 17 dekewvi zbatuar në mënyrë të suskesshme ,,Standarde lidere dhe praktika më të e najavena i zavp{nata konfepencija posvetena na Ppogpawite -,,Etika na mira” e më 17 dhjetor është paraqitur edhe konferenca përfundimtare lokalno nivo i Lidepski standapdi. dedikuar Programit ,,Etika në nivel lokal dhe standardet lidere”. Ovie i u{te wnogu dpugi infopwacii za aktivnostite na ZELS i op{tinite Këto dhe shumë informacione tjera për aktivitetet e BNJVL dhe komu- }e wo`ete da ppo~itate vo noewvpiskiot bpoj na Va{eto Llasilo nave do të mund t’i lexoni në numrin e nëtorit të Gazetës Suaj. So po~it Me respekt, Du{ica Peri{i} Dushica Persishiq Izvr{en direktor Drejtor ekzekutiv

Izvp{en dipektop na ZELS; Drejtor ekzekutiv i BNJVL-së Du{ica Peri{i} Dushica Perishiq

Zawenik izvp{en dipektop Zevendes drejtor ekzekutiv Ardita Dema Ardita Dema

Ypedni~ki kolegiuw; Bordi redaktues Du{ica Peri{i}, Vesna Arsovska, Nata{a Vrteska, Viktor Arnaudoski Dushica Perishiq, Vesna Arsovska, Natasha Vrteska, Viktor Arnaudovski

Dizajn i podgotovka za pe~at: Pergatitje per shtyp: Bpigada dizajn, www.brigada.com.mk Brigada DSGN, www.brigada.com.mk Pe~ati: Ppopoint - Skopje Shtyp: Propoint - Skopje 2 Nëntor, 2008 GAZETË GLASILO noemvri,2008 3 ZELS i GTZ-RED Organizirana sredba na pretsedatelite na plansko- razvojnite regioni

a prv pat vo organizacija na ZELS, vo oktomvri, vo e edna od pri~inite {to ovie regioni imaat golema Mavrovo, be{e organizirana dvodnevna sredba na prednost vo odnos na ostanatite. Iskustvata {to GTZ Zrakovodstvoto na ZELS i na osumte pretsedatelite gi ima{e vo ovie dva regiona, ovaa godina zapo~na da na plansko- razvojnite regioni od Makedonija. gi prenesuva i vo Polo{kiot i Jugozapadniot region. Sredbata be{e poddr`ana od GTZ-RED, a celta na ovoj Pelagoniskiot region go podr`uva PREDA, doma{na sostanok be{e da se razmenat dosega{nite iskustvata organizacija, finansirana od SDC, a Vardarskiot i da se izgradat stavovi i strategii za ponatamo{no region dobiva pomo{ od UNDP. ZELS e vo postojani zaedni~ko dejstvuvawe i sproveduvawe na Zakonot za komunikacija so donatorite, obiduvaj}i se da iznajde ramnomeren regionalen razvoj. podr{ka i za Skopskiot i Severoisto~niot region. Vo strukturiraweto na planskite regioni se vklu~eni Pretsedatelite na plansko razvojnite regioni golem broj donatori, koi im pomagaat na regionite vo vo Republika Makedonija na sredbata uka`aa deka nivnoto koncipirawe kako vo odnos na administracijata zadol`itelno treba dosledno da se sproveduvaaat taka i vo odnos na izgotvuvaweto na potrebnite zakonskite odredbi, pri {to donesoa pove}e dokumenti i strategii za dejstvuvawe. Jugoisto~niot zaklu~oci. Itno da se donesat strate{kite dokumenti i isto~niot region zapo~naa so aktivnosti na ova pole i podzakonskite akti za sproveduvawe na Zakonot za u{te vo 2005 godina so poddr{ka i pomo{ od GTZ, {to ramnomeren regionalen razvoj (RRR). [to poskoro da

ZELS and GTZ-RED Meeting Organized for Presidents of the Planning and Development Regions

n October this year, ZELS management and the why these regions have great advantage compared to presidents of the eight planning and development the remaining ones. This year, GTZ started passing the Iregions in Macedonia held a two-day meeting in experiences it had obtained in these two regions on to Mavrovo, which was organized by ZELS for the first time. the Polog and South-East Regions. Pelagonia Region is The meeting was supported by GTZ-RED, and was aimed supported by PREDA, a home organization financed by at sharing previous experiences and building viewpoints SDC, while the Vardar Region receives assistance from and strategies for further joint action and implementation UNDP. ZELS communicates with the donors on a regular of the Law on Balanced Regional Development. basis in an attempt to provide support for Skopje and The structuring of the planning regions involves a large North-East Regions as well. number of donors, who are helping the regions in their At the meeting, the presidents of the planning and conceptualization, both with regard to administration development regions in the Republic of Macedonia and in preparing the required documents and strategies pointed out that legal regulations should be implemented for action. The South-East and East Regions started consistently and adopted a number of conclusions, activities in this sphere as early as 2005, with the support including the following: strategic documents and bylaws on and assistance from GTZ, which is one of the reasons implementing the Law on Balanced Regional Development se svika sostanok na Sovetot za regionalen razvoj na site sredstva sogla- sno Zakonot (min. 1% od BDP). RM i takvi sostanoci da se inicira nivno po~esto Komunikacijata pome|u MLS - Sektor za regionalen organizirawe . Da se sostavi Lista na aktivnosti razvoj i Sovetite za razvoj na plansko razvojnite {to treba da se sprovedat soglasno so Zakonot za regioni da bide direktna, a ne posredna preku ramnomeren regionalen razvoj, so navedeni odgovorni drugi organizacii i da se podobri vertikalnata institucii i strogo utvrdeni rokovi. Ponatamu be{e koordinacija vo oblasta na regionalniot razvoj (MLS dogovoreno neiskoristenite sredstva izdvoeni za – Soveti za regionalen razvoj – ELS). Vo Komisijata za regionalen razvoj za 2008 godina (vo MLS i Biroto izbor na proekti da ima ~len na pretstavnik od ZELS. za regionalen razvoj) da se iskoristat i prenamenat Be{e konstatirano deka postoi generalno nedostatok za Centrite za razvoj na plansko razvojnite regioni. od kapaciteti za regionalen razvoj, od {to proizleguva Raspredelbata da bide usoglasena so kriteriumite potrebata za gradewe na soodvetni kapaciteti i na ZELS. Centrite direktno da gi rasporeduvaat institucionalizacija na obukite za regionalen razvoj. sredstvata spored nivoto na razvienost, namesto ZELS ponudi institucionalizacijata na obukite za preku Biroto kako preodno re{enie za 2008 godina. regionalen razvoj da bide vo ramkite na ZELS. Be{e potencirano deka treba da se napravi promena na predvideniot soodnos na sredstvata nameneti za Centrite od buxetot na MLS vo 2008 godina (900.000 MKD namenet za plati i 300.000 MKD namenet za materijalni sre- dstva) vo obraten soodnos. Treba da se naglasi, vo 2009 godina, celosno da se po~ituva Zakonot za RRR i vo Buxetot na RM da se predvidat

(BRD) should be adopted urge- ntly; a meeting of the Council on Regional Development of RM should be summoned as soon as possible and such meetings should be organized on a more frequent basis; a list should be composed of activities that are to be conducted in line with the Law on Balanced should be abided by in full and the Budget of RM should Regional Development, stating the competent institutions envisage all funds in line with the Law (minimum 1 % of and the strictly defined deadlines. It was also agreed that the GDP). Communication between the Local Government the unused funds allocated for regional development in Ministry’s Regional Development Sector and the Councils 2008 (by the Ministry of Local Self-Government and for Development of the Planning and Development the Regional Development Bureau) should be used and Regions should be direct, and not with the mediation of re-allocated to the Centres for Development of the other organizations. Vertical coordination in the sphere Planning and Development Regions. Their re-allocation of regional development should improve (Ministry of should be in line with the ZELS criteria. The Centres Local Self-Government – Regional Development Councils will have the funds at their direct disposal based on the – Local Governance Units). The Committee in charge of level of development, instead of having to go through project selection should include a ZELS representative the Bureau as an interim solution applied in 2008. It was as its member. It was also concluded that there was a stressed that the envisaged ratio of funds allocated to the general lack of capacities for regional development, which Centres from the 2008 Budget of the Ministry of Local created the need for building appropriate capacities Self-Government (900,000 MKD allocated for salaries and institutionalizing regional development trainings. and 300,000 MKD allocated for material assets) should ZELS offered that the institutionalization of regional be changed and should be inverse. It should be stressed development trainings be within its frameworks. that, in 2009, the Law on Balanced Regional Development

4 November,2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri,2008 5 Op{tina Prilep podnese Proekt do IPA fondovite

Proektot „Pro~istitelna stanica za otpadni ZELS formira Komisija vodi” e prv proekt so koj Op{tina Prilep konkuri- ra pred Evropskata Komisija za sredstva od IPA ZA RAMNOMEREN fondovite. Proektot na po~etokot na mesec noem- vri e podnesen vo Brisel od kade op{tinata ve} REGIONALEN RAZVOJ e dobila odgovor deka gi ispolnuva uslovite i e prifaten za natamo{no razgleduvawe. Na sredbata be{e potencirano deka ZELS }e ima zna~ajna Stanuva zbor za proekt vreden okolu 20 milioni uloga vo procesot na instituicionaliziraweto na evra, od koi 17,5 milioni evra se predvideni za site aspekti na vospostavuvaweto na ramnomeren realizacija na prvata faza, a 2,5 milioni evra regionalen razvoj vo zemjava. Be{e predlo`eno vo za vtorata faza. Proektot e rezultat na tripar- ramkite na ZELS da se formira posebna Komisija za titen dogovor me|u Op{tina Prilep, Ministerst- voto za `ivotna sredina i prostorno planirawe regionalen razvoj, {to be{e sprovedeno na 13 sednica i JP „Vodovod i kanalizacija”. Od ovoj Proekt na Upravniot odbor na ZELS, so {to vo ramkite na okolu 7 milioni evra se o~ekuvaat kako sredstva ZELS sega postojat vkupno 12 Komisii. Ovaa Komisija od EU fondovite, a ostanatite sredstva za real- ja so~inuvaat pretsedatelite na plansko- razvojnite izacija na proektot }e bidat od Buxetot na Vla- regioni od Makedonija i ~lenovi na rakovodstvoto na data na R.Makedonija. ZELS. Na sredbata be{e pobarana podr{ka od GTZ RED Vo ramkite na ovoj proekt }e bide izgradena za raboteweto na ovaa Komisija. Bidej}i be{e utvrdena pro~istitelna stanica so koja }e bidat treti- potrebata od institucionalizacija na obukite za rani otpadnite vodi pred nivnoto ispu{tawe , a regionalen razvoj, pretstavnicite od ZELS predlo`ija isto taka proektot opfa}a i izgradba na kanali- deka e najadekvatno toa da se sproveduva vo ramkite zaciona mre`a, tretirawe na re~noto korito na gradskata reka. Se o~ekuva namaluvawe na zagade- na ZELS i ponudija podr{ka vo izrabotkata na plan za nosta, kako i podobruvawe i za{tita na `ivotnata obuki. ZELS vo sledniot period }e ima va`na uloga i sredina vo Op{tina Prilep i po{iroko. Po real- vo podobruvawe na horizonatalnata koordinacija na izacijata na proektot „Pro~istitelna stanica” lokalno i regionalno nivo vo funkcija na regionalen prilepskite zemjodelci }e gi ispolnat uslovite ekonomski razvoj. za proizvodstvo na zemjodelski kulturi spored ekolo{kite standardi so {to }e se otvori patot za plasman na pazarite vo zemjite ~lenki na EU. ZELS forms Committee Prilep Municipality on Balanced Project Applies for IPA Funds

Regional Development “Wastewater Filtering Station” is the first project that Prilep Municipality has submitted to the European t the meeting, it was stressed that ZELS would Commission, applying for the IPA Funds. The Project play a significant role in the process of institu- was submitted in early November in Brussels, which Ationalizing all aspects of establishing balanced has already sent a reply to the municipality confirm- regional development in the country. It was proposed ing that the Project meets the conditions and has to form a special Committee on Regional Development been accepted for further consideration. within the frameworks of ZELS, which was implemented The Project is worth about Euro 20 million, of which on the session of the ZELS Managing Board. Thus, there Euro 17.5 million are envisaged for the realization of are now a total of 12 ZELS Committees. This Committee the first phase, and the remaining Euro 2.5 million will is composed of the presidents of the planning and de- be used for the second phase. The Project is a result velopment regions of Macedonia and members of the of a tri-partite agreement among Prilep Municipality, ZELS management. At the meeting, GTZ RED support the Ministry of Environment and Spatial Planning and was requested for this Committee’s activities. Since the Public Enterprise for Water Supply and Sewerage. a need was established for institutionalization of the About Euro 7 million of the funds required by this regional development training, ZELS representatives Project are expected from the EU Funds, while the proposed as most adequate that the trainings be im- remaining amount for the project’s realization will plemented within the frameworks of ZELS, and offered come from the Budget of the Republic of Macedonia. support in the preparation of the trainings plan. In the The Project will build a filtering station to treat the forthcoming period, ZELS will play an important role in wastewater before its release, and it also includes the improvement of horizontal coordination at the local construction of a sewerage network, and treatment and regional levels as well, to the benefit of regional of the city riverbed. This is expected to reduce pollu- economic development. tion and improve environmental protection in Prilep Municipality and beyond. After the realization of the “Filtering Station” Proj- ect, Prilep farmers will be able to meet the conditions for production of agricultural crops in line with the ecological standards, thus opening the path to their sale on the markets of the EU member states. Ekspo real, 06-08 oktomvri, 2008, Germanija Makedonskite op{tini i godinava na „Ekspo real” vo Germanija

d {esti do osmi oktomvri, 2008 ni proekti od vkupno 12 op{tini od pretstavi proektite „\avolski Yid” godina, tri makedonski op{tini Makedonija, me|u koi Op{tina Aero- i „Spa turisti~ki centar” a Op{tina O–Centar, Gostivar i Bitola i drom ima{e isprateno sedum proekti: Rosoman „Centar za rehalibitacija”. ski –centarot „Ko`uv” u~estvuvaa na „Ubavi hoteli”, „Biznis i stamben Pretstavnik od ZELS gi prezentira{e saemot „Ekspo–real” {to se odr`uva kompleks”, „Prv oblakoder vo Make- proektite na site op{tini, osoebeno vo Minhen, Germanija. Na ovoj inter- donija”, „Trgovski Centar”, „Sports- na onie koi nemaa svoj pretstavnik, a nacionalen komercijalena saem za ka, rekreativna i zabavna oblast”, isto taka na ovoj Saem be{e prezen- nedvi`nosti doa|aat golem broj poten- „Unirvezite za Informati~ka teh- tirana Makedonija vo celost, kako cijalni investitori od celiot svet koi nologija” i „Internacionalen tren- pozitivno mesto za investirawe. Or- godinava i pokraj globalnata svetska ing i istr`uva~ki centar”. Potoa ganizatorite na samot i posakaat kriza povtorno bea zainteresirani da Op{tina Radovi{ isprati proekt oficijalno dobredojde na Makedon- „otkrijat” interesni proekti i povol- „Trgovski Centar – Pokrien pazar”, skata delegacija Na osmi oktomvri ni uslovi za investirawe. Posetata na Op{tina Vlandovo „Stamben i bi- pokraj uspe{nite proekti so koi se Saemot, be{e organiziran od GTZ (Ger- znis kompleks”. Op{tina Ko~ani „In- prezentira{e Makedonija, be{e or- manska agencija za sorabotka i razvoj) dustriska zona Lesna industrija” i ganiziran i koktel kade mo`e{e da se i Agencijata za stranski investicii – „Termalen Akva park”, Op{tina [tip vkusi i makedonskoto vino. Koktelot go Invest Makedonija. u~estvuva{e so proektot „Termalen spa otvori zamenik ministerot za Lokalna Op{tini Botola se pretstavi so kompleks Ke`ovica”, Op{tina Kru{evo samouprava Faruk Feratoski. proektot na industriskata zona „@ so proektot „Ski abeni” i hotel, op{tina Centar so centar Mu{ica”, a Nasproti planot na vladata Proektot za „@i~ara do Milenium- Op{tina Ohrid so ski krst”, a Op{tina Gostivar so preoktot „Bavar- ELS so dvojno pogolema Proektot „Biznis Centar i sportski sko selo”. Op{tina kompleks”. Na Saemot bea pretstave- Sveti Nikole gi potreba od sadovi za smet Soglasno Zakonot za javna ~istota, koj stapi na sila na 22 sep- temvri, 2008 godina, Vladata na Republika Makedonija objavi tender za nabavka na okolu 22 iljadi sadovi za otpad, so post- Proekt na zels apka koja zavr{uva vo januari slednata godina. ,, B-integrirani ekolo{ki dozvoli” Za taa cel, ZELS gi sobra i gi sistematizira vo brojki potrebite od sadovi za otpad na edinicite na lokalnata Me|uop{tinskata samouprava vo zemjava. Na op{tinite vo Makedonija, vo momen- tov im se potrebni okolu pet iljadi plasti~ni i metalni kon- sorabotka – nu`nost vo tejneri so zafatnina od 1100 do 5000 litri. Za potrebite na doma}instvata vo zemjava se potrebni okolu 34 iljadi kanti izdavaweto na B-ISKZ za otpad so volumen od 80 do 600 litri, a na gradovite im se potrebni okolu 12 iljadi urbani kanti so obem do 80 litri. Na ELS vo Makedonija zasega im se potrebni vkupno okolu ELS vo pravata faza od realizacijata na Proektot 50 iljadi sadovi za smet {to e pove}e od dvojno od planira- ,,B-integrirani ekolo{ki dozvoli” sprovede osum nata brojka na Vladata za pomo{ na op{tinite. Ostatokot Zobuki za postapkata na izdavawe i izgotvuvawe B-doz- op{tinite }e treba da nabavat od svojot buxet. voli, nadle`nost na op{tinite. Poradi konstatacijata deka odredeni op{tini nemaat utvrdeni kapacitet da ja sprovedat ovaa postapka, se realizira{e posebna sesija vo koja bea izneseni mo`nite na~ini za postavuvawe mehani- zam na me|uop{tinska sorabotka na ova pole.Ekspertskiot tim koj rabote{e so pretstavnicite na op{tinskite ad- ministracii, po realizacijata na obukite zaklu~i deka Poradi administrativnata postavenost koja vklu~uva okolu 50 procenti od vkupniot broj na B-ISKZ insta- deset “gradski” ELS, Gradot Skopje e specifi~en primer lacii se rasporedeni vo nekolku op{tini: Veles, Bitola, na me|uop{tinska sorabotka. Nadle`nostite vo vrska so Prilep, Ki~evo, Kumanovo i vo Grad Skopje. Soglasno zakon- re`imot na ISKZ se locirani vo gradskata administraci- skite odredbi vo delot na ~ove~ki resursi, na nacionalno ja. Ovde, pak, e potrebno intenzivirawe na sorabotkata so nivo, za izdavawe na B-dozvoli e potrebno vrabotuvawe / gradskiot inspektorat vo procesot na analizirawe /pro- opredeluvawe na minimum 85 lica vo lokalnite adminis- cesirawe na barawata za B-dozvolite, osobeno pri kon- tracii (84 op{tini i Gradot Skopje). Vo dene{ni uslovi, trola na podatocite vklu~eni vo barawata. Ekspertite ova barawe pretstavuva seriozno optovaruvawe za pove} prepora~aa, vo slu~ajot na Grad Skopje, da se vospostavi eto op{tinski administracii. Voedno, ~est e i slu~ajot regularna, institucionalno utvrdena sorabotka pome|u koga vraboteno lice nadle`no za ISKZ vr{i i raznoviden edinicata za ISKZ pri Gradot Skopje i edinicite za obem na rabotni obvrski koi ne se vo direktna relacija `ivotna sredina pri op{tinite vo Gradot Skopje. so ISKZ. Ovoj problem rezultira so nesoodveten adminis- Golema e va`nosta na procesot podnesuvawe barawe od in- trativen tretman na pra{awata povrzani so B-dozvolite. stalaciite i izdavawe B-dozvola od strana na op{tinite. Od aspekt na nesoodvetna alokacij na ~ove~ki resursi, os- Za ilustracija, instalaciite od sektorite klanica, obeno vo op{tini so mal i sreden broj instalacii (dve do farma, mesara nema da mo`at da apliciraat vo svojot del pet) nema nazna~eno lice za ISKZ ili liceto e opredele- od IPARD fondot dokolku ne poseduvaat B-dozvola. A, na- no no e optovareno i so drugi rabotni obvrski. Ovaa kat- jgolemiot broj na postojni B-ISKZ instalacii pripa|aat egorija na op{tini imaat urgetna potreba od vospostavu- vo sektorite : industrija na minerali, proizvodstvo na vawe sorabotka so op{tini koi se vo ponapredna faza na hrana i farmi za intezivno `ivinarstvo i sviwarstvo. sproveduvawe na re`imot na ISKZ.

6 November, 2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri,2008 7 EXPO REAL, 6-8 October 2008, Germany Macedonian municipalities take part in “Expo Real” in Germany again this year hree Macedonian municipalities – Cen- including Aerodrom Municipality, which had those that did not have their own represen- tar, Gostivar and Bitola – and the “Ko- sent seven projects: “Nice Hotels,” “Business tatives attending. Also presented at this Fair Tzhuv” ski resort participated in the and Residential Centre,” “First Skyscraper was Macedonia as a whole, as the positive EXPO REAL Fair in Munich, Germany, in the in Macedonia,” “Shopping Mall,” “Sports, place for investment. The Fair’s organizers period from 6 to 8 October 2008. This Inter- Recreational and Entertainment Area,” “IT welcomed the Macedonian delegation offi- national Commercial Property Exhibition is University” and “International Training and cially. On 8 October, in addition to the suc- attended by a large number of potential in- Research Centre”. Radovis Municipality sent cessful projects that presented Macedonia, vestors from all over the world, and this year, its project “Trade Mall – Closed Market”; Va- a cocktail was organized as well, where the too, they were interested in “discovering” landovo Municipality – the project for “Hous- guests could taste the Macedonian wine. attractive projects and favourable invest- ing and Business Complex”, Kocani Mu- The cocktail was opened by the Deputy ment conditions despite the ongoing global nicipality – the projects for “Industrial Zone, Minister of Local Self-Government, Faruk economic crisis. The presentation at the Fair Light Industry” and “Thermal Aqua Park”. Feratoski. was organized by GTZ (German Association Stip Municipality took part with the project for Technical Support) and the Foreign In- “Kezovica Thermal Spa Complex”; Krusevo vestments Agency, Invest Macedonia. Municipality – with the project “Musica Ski The Municipality of Bitola presented its proj- Resort,” and Ohrid Municipality – with the ect on the “Zabeni” industrial zone and a project titled “Bavarian village”. The Munici- hotel; Centar Municipality took part with its pality of Sveti Nikole presented its projects project on “Cable Railway to the Millennium titled “Devil’s Wall” and “Spa Tourist Resort,” Cross,” and Gostivar Municipality – with the and Rosoman Municipality presented its project “Business Centre and Sports Com- project titled “Rehabilitation Centre”. plex”. Presented at the Fair were projects of A ZELS representative presented the proj- a total of 12 municipalities from Macedonia, ects of all the municipalities, particularly

Contrary to Government’s ZELS Local Governance Units Project “B-Integrated Ecological Permits” Have Twice Bigger Needs Inter-municipal Cooperation for Waste Containers – Necessity in Issuing In accordance with the Law on Public Hygiene, which came into force on 22 September 2008, the Government of the Republic B-Integrated Pollution and of Macedonia has announced a bid for the procurement of about Preventive Control Permits 22,000 garbage containers, through a procedure that is to be com- pleted in January next year. For this purpose, ZELS has estimated gathered and systematized, in n the first stage of realization of the “B-Integrated Ecologi- figures, the needs of the local governance units in the country for cal Permits” Project, ZELS implemented eight trainings garbage containers. At the moment, the municipalities in Macedo- Ion the procedure of issuing and preparing B-Integrated nia need about 5,000 plastic and metal containers, the size of 1,100 Permits, which is under the municipalities’ competence. Due to 5000 liters. The households in the country need about 34,000 to the conclusion that certain municipalities do not have de- waste bins the size of 80 to 600 liters, and the cities need about fined capacities to implement this procedure, a special ses- 12,000 urban waste bins the size of 80 liters. sion was held at which the possible manners of establishing For the time being, the local governance units in Macedonia need about a mechanism of inter-municipal cooperation in this field was 50,000 garbage containers, which is twice more than the figure planned by the Government to assist the municipalities. The municipalities will presented. The team of experts that worked with the repre- have to purchase the remaining quantities from their own budgets. sentatives of the municipal administrations, concluded after the realization of the trainings that about 50 per cent of the more advanced phase of implementing the IPPC regime. total number of B-Integrated Pollution and Preventive Con- Due to the administrative set-up that includes ten ‘urban’ lo- trol (IPPC) installations are deployed in several municipali- cal governance units, the City of Skopje is a specific example ties: Veles, Bitola, Prilep, Kicevo, Kumanovo and the City of of inter-municipal cooperation. The competences regarding Skopje. In line with the legal regulations referring to human the IPPC regime are located in the city administration. This, resources at the national level, the issuance of B-permits in turn, requires intensification of cooperation with the city requires employment/appointment of a minimum of 85 per- inspectorate in the process of analyzing/processing the B- sons in the local administrations (84 municipalities and the permit applications, particularly with regard to control of the City of Skopje). Under the current conditions, this require- application data. The experts recommended, in the case of ment poses a serious burden on most of the municipal ad- Skopje City, to establish regular, institutionally established, co- ministrations. At the same time, it is frequently the case that operation between the IPPC unit of the City of Skopje and the an employed person in charge of IPPC also performs various environment units in the municipalities of the City of Skopje. other tasks that are not in direct relation to the IPPC. This The process of filing applications with the installations and problem results in an inappropriate administrative treatment the issuance of B-Permits on the part of the municipalities is of the issues related to B- Integrated Permits. From the as- of great importance. To illustrate, the installations concerning pect of inappropriate human resources appointment, partic- the sectors of slaughterhouse, farm and butchery will not be ularly in the municipalities with a small or medium number of able to apply for the relevant parts of the IPARD Fund unless installations (two to five), there is no IPPC-designated official they have a B-Permit. And most of the existing B-IPPC instal- or an officer is designated but is also burdened with other lations belong to the following sectors: mineral industry, food tasks. This category of municipalities has an urgent need to processing and intense poultry and ham production farms. establish cooperation with the municipalities that are in a Organizirani tematski seminari za novinarite Najneposredno zapoznavawe na mediumite so problemite i stavovite na ZELS

aednicata na edinicite nizira seminar za novinari koi vo ganizirani seminarite za obrazo- na lokalnata samouprava ramkite na svojot medium go sledat vanie (vo maj godinava), seminar za na Republika Makedoni- raboteweto na lokalnata samou- finansii (vo mesec oktomvri) i vo Zja – ZELS, vo ramkite na prava ili pokonkretno, oblasta na noemvri, be{e seminarot na tema Proektot „Samostojnost na ZELS urbanizmot. „Urbanizmot - prepreki i prediz- i uslugi (faza 2)” vo komponen- Vo ramkite na ovoj Proekt bea vici za lokalnite vlasti”. Posled- tata : Me|uop{tinska sorabotka- predvideni ~etiri seminari za niot vo ovaa godina }e se odr`i vo (komunikacii), na 21 i 22 noemvri, novinarite od nacionalnite i vtorata polovina na mesec dekemvri vo hotel „Molika” - Bitola, orga- lokalnite mediumi. Dosega se or- i }e bide od oblasta na ruralniot i

Thematic seminars organized for the reporters Media receive first-hand information on ZELS’ problems and viewpoints

n 21 and 22 November stacles and Challenges for the Local goals of the local governance units in 2008, in “Molika” Hotel Authorities”, in November 2008. The these areas. in Bitola, the Associa- last seminar this year will be held in In the area of finances, the representa- tion of the Units of Local the second half of December, and will tives of the ZELS Finance Committee, Self-Government of the be devoted to rural and local econom- i.e. the Mayor of Kisela Voda Municipal- RepublicO of Macedonia (ZELS) orga- ic development. The seminars are ity, Gjorgje Arsov, presented the Com- nized a seminar for the reporters who organized by the ZELS Committees, mittee’s work, the municipalities’ sourc- follow, on their media’s behalf, the which present to the reporters their es of finance and the ZELS’ viewpoints work of local self-government in the previous activities, the problems that aimed at achieving greater financial concrete area of urbanism. The Semi- the municipalities encounter in the independence for the municipalities. It nar was part of the Project “ZELS’ In- relevant areas, the results achieved was pointed out that ZELS was lobby- dependence and Services (Phase 2)”, and the future courses of action. ing before the central government in fa- the component of “Inter-municipal Actually, the goal of these seminars vour of an increase of the VAT percent- Cooperation (Communications)”. is to provide the reporters with first- age share – which now reaches 3 % – to Four seminars for the reporters from hand information on ZELS’ work and 6 %, and of the personal tax portion to the national and local media had been activities, particularly in the spheres of a minimum of 30 %. On this occasion, envisaged within the frameworks of great importance for the decentraliza- a financial analysis of the municipali- this Project. So far, ZELS has orga- tion process in the entire country. In ties in the countries of South-Eastern nized the seminars on education (in this way, the reporters will be able to Europe was presented as well, showing May this year), finance (in October), inform the public in a better and more that the Macedonian municipalities in- and the seminar on “Urbanism – Ob- objective manner about the efforts and deed have minimal funds at their dis-

8 November,2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri,2008 9 lokalniot ekonomski razvoj. Semi- na op{tinite. Be{e poso~eno deka seminarot be{e potencirano narite gi organiziraat Komisiite ZELS, pred centralnta vlast lo- deka ZELS i ponatamu }e se zalaga na ZELS, koi pred novinarite gi bira za zgolemuvawe na procen- grade`noto zemji{te, centralna iznesuvaat dosega{nite aktivnos- tualnoto zafa}awe od DDV, koe vlast da go prefrli vo sopstvenost ti na svojata Komisija, problemite sega iznesuva 3%, da bide 6%, a na op{tinite. Be{e prezentirana so koi op{tinite se soo~uvale vo od personalniot danok najmaloto podgotvenata analiza „Politiki taa oblast, postignatite rezulta- zafa}awe da iznesuva 30%. Pri toa na ZELS za zemji{teto”, usvoena ti i idnite pravci na dejstvuvawe. be{e prezentirana i finansikata na posledniot Upraven Odbor na Vsu{nost celta na organiziraweto analiza na op{tinite od zemjite ZELS. Osoben interes kaj prisut- na ovie seminari e tokmu neposred- od Jugoisto~na Evropa, koja poka`a nite predizvika Predlogot na ZELS no zapoznavawe na novinarite so deka makedonskite op{tini navis- za donesuvawe na zakon za besprav- raboteweto i aktivnostite na tina raspolagaat so minimalni no izgradeni gradbi i neformalni ZELS, osobeno vo oblastite koi se sredstva za ostvaruvawe na svoite naselbi, so {to, me|u drugoto se osobeno va`ni vo procesot na de- nadle`nosti. predlaga dosega izgradenite nel- centralizacijata vo celata zemja. Seminarot za urbanizam, na tema egalni objekti, dokolku e toa vo Na toj na~in novinarite }e mo`at „Urbanizmot - prepreki i prediz- soglasnost so donesenite Detalni podobro i objektivno da ja in- vici za lokalnite vlasti” prediz- urbanisti~ki planovi da se legal- formiraat javnosta za zalo`bite i vika isto taka golem interes kaj iziraat vo celata zemja. celite na edinicite na lokalnata mediumskite ku}i, koi ispratija Na dosega{nite seminari prisus- samouprava vo ovie oblasti. svoi pretstavnici. Pretsedate- tvuva pretstavnici od pove}e na- Vo oblasta na finansiite, pret- lot na Komisijata za urbanizam pri cionalnite i lokalnite mediumi, stavnicite od Komisijata za fin- ZELS, gradona~alnikot na op{tina elektronski i pi{ani, me|u koi ansirawe, poto~no pretsedatelot Vasilevo, Slave Hristov, govore{e od „Utrinski vesnik”, „Dnevnik”, na Komisijata, gradona~alnikot za aktivnostite na Komisijata. Bea „Nova Makedonija”, „Ve~er”, Make- na op{tina Kisela Voda, \or|e Ar- prezentirani Zakonot za gradewe, donskata informativna agencija, sov go prezentira{e raboteweto Zakonot za grade`no zemji{te, i nedelnikot „Forum”, MTV, „Make- na Komisijata, izvorite za finan- za poslednite zakonski izmeni so donsko radio”, Radio „Kanal 77”, sirawe na op{tinite i stavovite koi op{tinite dobivaat 80% od „Radio Ohrid”, „A1”, „Kanal 5”, na ZELS, so cel postignuvawe na proda`bata na grade`noto zemji{te „Sitel”, „MTM” , „TV Kis”, TV „Or- pogolema finansiska nezavisnost na nivnata teritorija. Sepak na bis”, TV „Tera”.

posal for the implementation of their municipalities 80 % of the amount illegal facilities built to date be legal- competences. obtained through sale of construction ized throughout the entire country, in The Seminar on Urbanism, titled “Ur- land on their territories. Yet, it was case they are in line with the adopted banism – Obstacles and Challenges stressed at the Seminar that ZELS Detailed Urban Plans. for the Local Authorities” also pro- would continue to press the central Attending the seminars held so far voked great interest among the me- government to transfer construction were representatives from a number dia houses, which sent their represen- land into municipal ownership. Also of national and local, both electronic tatives to attend. The President of the presented was the prepared analysis and print, media including, “Utrinski ZELS Committee on Urbanism, Mayor “ZELS Land Policies,” adopted at the Vesnik”, “Nova Makedonija,” and “Vec- of Vasilevo Municipality Slave Hris- latest ZELS Managing Board. ZELS’ er” dailies, Macedonian Information tov, spoke about the activities of his proposal on adopting a law on the il- Agency, “Forum” weekly, Macedonian Committee. Presentations were held legally built constructions and infor- National Television, Macedonian Ra- about the Law on Construction, Law mal settlements provoked particular dio, “Kanal 77” Radio, Radio Ohrid, A1 on Construction Land, and the latest interest among the present, espe- TV, Kanal 5 TV, Sitel TV, MTM TV, Kis legal amendments that allocate to the cially with the suggestion that the TV, Orbis TV, Tera TV, etc. ZELS i UNDP ZELS and UNDP Zapo^na Kampawa za Public Information informirawe na javnosta za Campaign on Ethical standardite na Eti^kiot kodeks Code Standards Begins

Na 20 noemvri, 2008 godina, Zaednicata na edinicite On 20 November 2008, the Association of the Units of Local na lokalnata samouprava – ZELS, vo sorabotka so proek- Self-Government (ZELS) and the United Nations Develop- tot “Borba protiv korupcijata za podobro upravuvawe” ment Programme’s Project “Fighting Corruption to Improve na Programata za razvoj na Obedinetite nacii - UNDP, Governance” launched a campaign for promoting the Ethi- ja zapo~naa kampawata za promocija na Eti~kiot kodeks cal Code of Conduct for Local Government Officials and for na lokalnite funkcioneri i po{iroko informirawe broader information of the public about the existence of na javnosta za postoeweto na eti~kite standardi. ethical standards. By way of TV spots, radio ads, posters, Preku TV spot, radio reklama, posteri, bro{uri i gostuvawa vo brochures and TV appearances, the entire public will be in- TV emisii, }e se informira celokupnata javnost za standard- formed about the standards of ethical conduct prescribed by ite na eti~koto odnesuvawe koi se propi{ani so Kodeksot. the Code. “More than 70 municipal councils have embraced -,,Pove}e od 70 op{tinski soveti go usvoija Eti~kiot kodeks. the Ethical Code of Conduct. This shows that the local au- Toa poka`uva deka lokalnite vlasti iskreno sakaat da thorities sincerely want to establish principles of profes- vospostavat principi na profesionalno i ot~etno rabo- sional and responsible governance. We consider that this is tewe. Smetame deka toa e patot kon steknuvawe na vistinska the way to gaining citizens’ real confidence, because the goal doverba kaj gra|anite, bidej}i celta na decentralizacijata e of decentralization is bringing governance closer to the citi- vlasta da se dobli`i do gra|anite i da se realiziraat podo- zens and implementing better living conditions for all,” ZELS bri uslovi za `ivot na site”, istakna KoceTrajanovski, Pre- President Koce Trajanovski underlined at the press confer- stedatel na ZELS, na pres konferencijata organizirana po ence organized on the occasion of the campaign’s launch. povod zapo~nuvaweto na kampawata. Toj gi povika gra|anite He called on the citizens to be watchful controllers of the vo sledniot period da bidat budni kontrolori na rabotewe- municipalities’ work in the forthcoming period and state in to na op{tinite i javno da ka`at kolku sekoj gradona~alnik, public how much each of the mayors and each of the munici- sekoja op{tina e transparentna, tolerantna, ima profe- palities are transparent, tolerant, have professional admin- sionalna administracija , ne e koruptivna, kolku e ot~etna istration and are not corruptive, and how accountable and pred gra|anite i kolku sorabotuva so niv . cooperative they are towards the citizens. „O~ekuvame deka ovaa kampawa }e go pribli`i konceptot “We expect this campaign to bring the concept of Ethical na Eti~kiot kodeks poblisku do gra|anite. Se nadevame Code of Conduct closer to the citizens. We hope that, at the deka do pretstojnite lokalni izbori }e se generira {iro- forthcoming local elections, a broad-based discussion will ka diskusija za va`nosta na integritetot na funkcioner- be generated on the importance of the officials’ integrity, ite, no i za mo}ta na gra|anite da go nagradat eti~koto as well as on the citizens’ power to award ethical conduct odnesuvawe so nivnite glasovi. UNDP }e se gordee dokolku with their votes. UNDP will be proud if the Ethical Code of Eti~kiot kodeks za lokalnite funkcioneri bide uspe{no Conduct for Local Government Officials is successfully and i efektivno implementiran vo praktika, za{to toa }e bide effectively implemented in practice, because this will be znak na dobro upravuvawe i razvoj na lokalnite zaednici”, a sign of good governance and development of the local poso~i Maria Luiza Silva Mehijas, Postojan koordinator- communities,” pointed out Ms. Maria Luisa Silva Mejias, UN na OON i Postojan pretstavnik na UNDP vo zemjava. Resident Coordinator and UNDP Resident Representative Eti~kiot kodeks na lokalnite funkcioneri gi propi{uva in the country. The Ethical Code of Conduct for Local Gov- zadol`itelnite standardi na odnesuvawe na lokalnite funk- ernment Officials prescribes the compulsory standards of cioneri, kako {to se: transparentnosta, profesionalnosta, conduct for the local government officials, such as: trans- tolerantnosta, nekoruptivnosta, ot~etnosta i ovozmo`uvawe parency, professionalism, tolerance, honesty, accountability u~estvo na gra|anite. Funkcionerite imaat obvrska da go and enabling citizen participation. The officials are obliged po~ituvaat kodeksot, a kampawata ima za cel da gi informira to respect the Code, and the campaign is aimed at inform- gra|anite, mediumite, delovnata zaednica, gra|anskiot sek- ing the citizens, the media, the business community, the tor, kako i site drugi relevantni op{testveni faktori civil sector, as well as all other relevant social factors that koi treba aktivno da vlijaat vrz doslednosta na lokal- are to influence actively the local government officials’ con- nite funkcioneri kon utvrdenite eti~ki standardi. sistence with regard to the established ethical standards.

10 November, 2008 NEWSLETTER LLASILO noewvpi, 2008 11 Sredba na rakovodstvoto na ZELS so Ambasadorot Riker

Takim i udhëheqësisë së BNJVL-së me Ambasadorin Riker Ulogata na ZELS e od isklu~itelno zna~ewe za razvojot na decentralizacijata vo Makedonija Na 19 noewvpi, Awbasadopot na SAD, Na spedba ppetstavnicite od ZELS ja na koja i bea potpebni obuki za vo Republika Makedonija, N.E Filip istaknaa deka i pokpaj ppoblewite i sppoveduvawe na novite nadle`nosti, Rikep se spetna so pakovodstvoto na ppedizvicite so koi se soo~uvaat no toa postepeno se nadwinuva, we|u ZELS, so ppetsedatelot Koce Tpa- op{tinite vo izwinatite tpi i pol go- dpugoto i kako pezultat na podp{kata janovski i potppetsedatelite Nevzat dini, ppocesot na decentpalizacija {to ZELS ja dobiva od Ppogpawata za Bejta i Qubowip Janev, vo „Ku}ata na nappeduva. Be{e potencipano deka na pazvoj na Awepikanskata Vlada (YSAID) op{tinite” - adwinistpativnata zgpa- po~etokot op{tinite se soo~ija so i od dpugi donatopi ppisutni vo da na asocijacijata. nasledeni dolgovi, so adwinistpaci- na{ata zewja. Be{e izneseno deka ▼ Roli i BNJVL-së është me rëndësi të jashtëzakon- shme për zhvillimin e decentralizimit në Maqedoni Më 19 nëntor, Ambasadori i SHBA-ve, sfidave me të cilat ballafaqohen komunat grami për zhvillim i Qeverisë Amerikane në Republikën e Maqedonisë, E.T Filip Rik- në tre vite e gjysëm, procesi i decentral- (USAID) dhe nga donatorë tjerë të pran- er u takua me udhëheqësinë e BNJVL-së, izimit avancohet. Ishte potencuar se në fil- ishëm në vendin tonë. Ishte përmendur me kryetarin Koce Trajanovski dhe lim komunat u ballafaquan me borxhe të se BNJVL deri më tani arriti të ndikon që nënkryetarët Nevzat Bejta dhe Lubomir trashëguara, me administratë të cilës i më shumë ndryshime ligjore, në dobi të Janev, në ,,Shtëpinë e komunave” – nevoiteshin trajnime për implementimin implementimit më adekuat dhe zhvillim- ndërtesa administrative e asociacionit. e kompetencave të reja, por ajo gradu- it të procesit të decentralizimit. Para- Në takim përfaqësuesit e BNJVL-së alisht tejkalohet, ndër të tjera edhe si rezul- prakisht ishte potencuar se në rrjdhë është

theksuan se edhe përskaj problemeve dhe tat i përkrahjes që BNJVL e merr nga Pro- lobimi për ndryshime shtesë nga lëmia e ▼ ZELS dosega uspea da izdejstvuva adekvatni i tewelni finansiski anal- uloga vo va{ata zewja, vo celokupniot pove}e zakonski izweni, vo polza na izi,, koi }e poslu`at za kpeipawe na ppoces na decentpalizacijata, zatoa poadekvatno sppoveduvawe i odvi- alatki so ~ija powo{ ZELS }e dobie edinstvoto koe postoi tuka i koe e vawe na ppocesot na decentpal- dokuwentipana i jasna slika za pos- o~igledno bidej}i iwawe pped sebe izacijata. Ppi toa be{e potencipano toe~kiot sistew na finansipawe na ppetstavnici na tpi golewi paptii vo deka vo tek e lobipaweto za dopol- op{tinite i }e wo`e da ppedlaga i te- zewjava, navistina wi ppi~inuva zado- nitelni izweni od oblasta na finan- stipa ppedlozi i pe{enija za negovo volstvo. Toa edinstvo tpeba da sipaweto na edinicite na lokalnata podobpuvawe. ppodol`i i da se potencipa pped sawouppava so cel obezbeduvawe na Be{e potencipano deka edinstvoto gpa|anite, a osobeno e va`no da se is- pogolewa finansiska stabilnost na koe vladee vo ZELS e isklu~itelen takne i pped lokalnite izbopi so cel op{tinite. Vo tekot na pazgovopot, ppiwep vo na{ata zewja, kade nad- gpa|anite da vidat deka ne se paboti ppetsedatelot na ZELS upati blago- vladuvaat intepesite na op{tinite, za politi~ki poeni tuku vo centapot dapnost do awbasadopot Rikep za pod- odnosno na gpa|anite, koi se stavaat na vniwanieto e staven tokwu ▼ dp{kata {to SAD (Soedinetite nad paptiskite intepesi. Awbasadopot gpa|aninot”, istakna awbasadopot Awepikanski Dp`avi), ppeku YSAID ja Filip Rikep izpazi zadovolstvo od pe- Rikep. Toj ponatawu se intepesipa{e davaat na pove}e poliwa, we|u koi za alizipaweto na ovaa spedba na koja i za sopabotkata na ZELS so Vladata, peafipwacijata na aktivnostite na nepospedno gi slu{na stavovite na a ppisutnite gi infopwipa{e i za ne- ZELS, u{te vo 2001 godina, za golewiot ppetstavnicite na edinstvenata na- govite posetite, {to dosega gi nappav- stepen na edukacija na lokalnata ad- cionalna asocijacija na edinicite il vo pove}e op{tini od zewjava. winistpacija za uspe{no sppovedu- na lokalnata sawouppava i kade izvopno Na kpajot od spedbata, ppetsedatelot vawe na ppocesot na decentpal- se infopwipa{e za nejzinite dosega{ni Tpajanovski ja iskopisti wo`nosta i go izacijata, powo{ta vo penovipaweto na aktivnosti, izgpadenite stavovi i id- pokani Awbasadopot Rikep da ppis- golew bpoj u~ili{ta, obezbeduvaweto nite zalo`bi na lokalnite vlasti . ustvuva na ppetstojnoto Lenepalno So- na kpeditniot Fond za zadol`uvawe na - „ZELS iwa navistina wnogu va`na bpanie na ZELS i na sve~eniot nastan na op{tinite za ppoekti od oblasta odbele`uvawe na pezul- na enepgetska efikasnost, podgo- tatite od tovkata i pe~ateweto na golew tpigodi{noto sppove- bpoj ppipa~nici, bpo{upi, knigi od duvawe na decentpal- polza za lokalnite vlasti. Be{e na- izacijata vo zewjava. glaseno deka vo wowentov ZELS pe- alizipa eden wnogu va`en ppoekt za op{tinite zaedno so Ppogpawata za lokalna sawouppava na YSAID. Toa e ,,Baza na podatoci za kpeipawe na

financimit të njësive të vetëqeveris- cesin gjithpërfshirës të ▼ jes lokale me qëllim sigurimin e sta- decentralizimit, për këtë bilitetit më të madh financiar të ko- uniteti që ekziston këtu munave. Në rrjedhat e bisedimeve, dhe që është i dukshëm kryetari i BNJVL-së dërgoi falender- sepse para nesh kemi im deri te Ambasadori Riker për përfaqësues të tre përkrahjen që SHBA-të (Shtetet e partive politike të mëd- Bashkuara të Amerikës), nëpërmjet ha në vend, me të USAID e japin në më shumë fusha, vërtetë më paraqet kë- ndër të cilat për riafirmimin e ak- naqësi. Ky unitet duhet tiviteteve që BNJVL, që nga viti 2001, të vazhdon dhe të po- për shkallën e lartë te edukimit të ad- tencohet para qyte- ministratës lokale për implementim të tarëve, dhe veçanërisht suksesshëm të procesit të decentral- është i rëndësishëm të izimit, ndihmën në renovimin e shumë theksohet edhe para zg- shkollave, sigurimin e fondit kreditor jedhjeve lokale me qël- për detyrimin e komunave për projekte lim që qytetarët të shiko- nga lëmia e efikasitetit energjetik, për- jnë se nuk bëhet fjalë gatitja dhe shtypja e shumë dora- për poena politikë por cakëve, broshurave, librave në dobi për Ishte potencuar se uniteti që udhëheq në qendrën e kujdesit është vendosur pushtetet lokale. Ishte përmendur se për në BNJVL është shembull ekskluziv në qytetari”, theksoi ambasadori Riker. Ai më momentin BNJVL realizon një project vendin tonë, ku mbizotërojnë intereset e tutje u interesua edhe për bashkëpunimin shumë të rëndësishëm për komunat komunave, respektivisht të qytetarëve, të e BNJVL-së me Qeverinë, ndërsa të pran- sëbashku me Programin për vetëqeverisje cilat vendosen nën intereset partiake. Am- ishmit i informoi edhe për vizitat e tij, që lokale të USAID. Ajo është ,,Baza e të dhë- basadori Filip Riker shprehu kënaqësi nga deri më tani i ka bërë në më shumë ko- nave për krijimin e analizave financiare realizimi i këtij takimi i cili drejtpërdrejtë muna nga vendi. adekuate dhe bazore,, të cilat do të shër- i dëgjoi qëndrimet e përfaqësuesve të aso- Në fund të takimit, kryetari Trajanovski bejnë për krijimin e veglave me ndihmën ciacionit të vetëm kombëtarë të njësive e shfrytëzoi mundësinë dhe e ftoi Am- e së cilës BNJVL do të fiton fotografi të të vetëqeverisjes lokale dhe ku burimisht basadorin Riker të merr pjesë në Kuvendin dokumentuar dhe të qartë për sistemin u informua për aktivitetet e veta të der- Gjeneral të BNJVL-së dhe në ngjarjen ekzistues të financimit të komunave dhe itanishme, qëndrimet e ndërtuara dhe për- solemne të shënimit të rezultateve nga im- do të mundet të propozon dhe teston pjekjet e ardhshme të pushteteve lokale. plementimi tre vjeqar i decentralizimit në propozime dhe zgjidhje për përmirësimin -,, BNJVL me të vërtetë ka rol të vend. e saj. rëndësishëm në vendin tonë, në pro-

12 Nëntor, 2008 GAZETË LLASILO noewvpi, 2008 13

Prodlabo~uvawe na sorabotkata na ZELS so Sobranieto na Republika Makedonija Pretsedatelot Trajko Veljanovski go poseti ZELS

petsedatelot na ZELS, Koce -,,Na{ata ideja e taa da bide wati~na tpalizacijata na vlasta vo zewjava. So Tpajanovski i potppetse- kowisija na lokalnata sawouppava, vo toa }e se obezbedi povisok stepen na datelot Nevzat Bejta na 14 koja ppetstavnicite od lokalnata vlas sopabotka we|u lokalnata vlast i za- noewvpi, 2008 godina, vo }e iwaat wo`nost da se ppoiznesat za konodavniot dow, {to }e bide vo naso- Pppostopiite na ZELS se zakonite koi se od va`nost za decen- ka na donesuvawe na kvalitetni i ppak- sostanaa so Ppetsedatelot na So- ▼ bpanieto na Republika Makedonija,Tpa- jko Veqanoski. Spedbata be{e odp`ana so cel ppod- labo~uvawe na sopabotkata powe|u So- bpanieto na Republika Makedonija i ZELS, a osobeno popadi ogpowniot intepes na ZELS za ovozwo`uvawe na aktivna vklu~enost vo ppocesite na donesuvawe na zakonite od zna~ewe za pazvojot na sis- tewot na lokalnata sawouppava vo R.M. Vsu{nost vo taa nasoka neodawna ZELS pokpena inicijativa do Sobpanieto, vo ne- govite pawki da se fopwipa posebna Kowisija za lokalna sawouppava. Na spedbata, ppetsedatelot na ZELS, Koce Tpakanovski ja obpazlo`i inici- jativata na ZELS za fopwipaweto na vakva kowisija, koja pe~e deka tpeba da ppetstavuva institucionalizipawe na dosega{nata uspe{na sopabotka na ZELS i Sobpanieto na RM.

Thellim të bashkëpunimit të BNJVL-së me Kuvendin e Republikës së Maqedonisë Kryetari Veljanovski vizitoi BNJVL-në

Kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski prehen për ligjet që janë me rëndësi për de- kishte komptencë të shqyrton Ligje të dhe nënkryetari Nevzat Bejta më 14 nën- centralizimin e pushtetit në vend. Me atë cilat drejpërdrejt kanë të bëjnë me vetëqev- tor, 2008, në hapësirat e BNJVL-së u do të sigurohet shkallë më e lartë erisjen lokale në Republikë me çka do të takuan me Kryetarin e Kuvendit të Re- bashkëpunimi ndërmjet pushtetit lokal kishin karatkter të Komisionit amë, derisa publikës së Maqedonisë Trajkvo Velanovski. dhe legjislativ, që do të jetë në drejtim të në të gjitha rastet tjera, kur Komisonet e Takimi u mbajt me qëllim thellimin e sjelljes së ligjeve të zbatueshme më kual- tjera kuvendore do të shqyrtonin rregulla bashkëpunimit ndërmjet Kuvendit të Re- itative dhe praktike”, theksoi Trajanovski dhe të cilat në mënyrë indirekte kanë të bëjnë publikës së Maqedonisë, dhe BNJVL-së, dhe shtoi se duke ju falenderuar bashkëpunim- me çështje të lidhura me vetëqeverisjen veçanërisht për shkak të interesit të madh it të suksesshëm me Qeverinë e R.M-së deri lokale, komisioni do të kishte karakter të të BNJVL-së për mundësimin e kyqjes ak- më tash janë sjellur më shumë ligje me dobi komisionit të interesuar. Në rastin e dytë tive në proceset e sjelljes së ligjeve me të madhe për implementimin e procesit të (kur ky komision do të paraqitet si “in- rëndësi për zhvillimin e sistemit të vetëqev- decentralizimit të pushtetit në vend. Ai i për- teresues”), do të mundet të sjell kon- erisjes lokale në R.M. Në të vërtetë në atë mendi ndryshimet e Ligjit për taksa ko- kludime të cilat më pas do të jenë të drejtim BNJVL para pak kohësh ngriti ini- munale, Ligjit për përbërësit mineral, ndër- shqyrtuara në diskutim Kuvendor dhe de- ciativë deri te Kuvendi, në suazat e tij të for- sa potencoi edhe sjelljen e Ligjit për tokë putetët do të njoftohen me mendimin mohet Komision i veçantë për vetëqeverisje ndërtimore, të gjitha në dobi të sigurimit sipas çëshjtes përkatëse edhe nga ai amë lokale. të stabilitetit më të madh financiar të ko- por edhe nga komisioni i interesuar. Në takim, kryetari i BNJVL-së, Koce Tra- munave. -,,Iniciativa e BNJVL-së për formimin e janovski e propozoi iniciativën e BNJVL-së Kryetari i Kuvendit të R.M-së, informoi Komisionit për vetëqeverisje lokale në për formimin e këtij komisioni, i cila tha për procesin e implementimit të Rregullores suazat e pushtetit ligjdhënës shkaktoi sim- duhet të paraqet institucionalizim të së re të Kuvendit të R.M-së, dhe veçanër- pati dhe përmirësim tek të gjitha subjek- bashkëpunimit të suksesshëm të deritan- isht për punën e trupeve të caktuara ku- tet politike. Shpresoj se deri në fund të këtij ishëm të BNJVL-së dhe Kuvendit të R.M-së. vendore. Veçanërisht u bisedua për mod- viti Kuvendi do të sjell vendim për ndryshim -,,Ideja jonë është që ai të jetë komision elin e funksionimit të ardhshëm të Komi- dhe plotësim të vendimit për organizimin amë i vetëqeverisjes lokale, ku përfaqësuesit sionit për vetëqeverisje lokale si trup e fushëveprimit të trupeve të Kuvendit dhe

e pushtetit lokal do të kenë mundësi të sh- ekzistues kuvendor. Ky komision do të do ta formojmë këtë Komision për vetëqev- ▼ Formirana sobraniska Komisija za lokalna samouprava

Nepospedno po spedbata, vo Slu`ben wenici, a }e gi pazgleduva ppa{awata  naselenieto i potpebite na lo kal - vesnik na RM, bp. 144 od 18 noewvpi, 2008 {to se odnesuvaat na: na ta sawouppava; godina be{e objavena sobpaniskata Od-  lokalnata sawouppava;  sledeweto na sitewot, politikata, luka za izwenuvawe i dopolnuvawe na Od-  tepitopijalnata opganizacija na wepkite i instpuwentite za ost- lukata za osnovawe na postojani pabot- lokalnata sawouppava na RM; vapuvawe na popawnowepen pe- ni tela na Sobpanieto na RM, so koja se  sledeweto na pazvojot i wepkite na gionalen pazvoj i sledeweto na fopwipa nova kowisija- Kowisija za unappeduvawe na lok. sawouppava; ostvapuvaweto i kopisteweto na lokalna sawouppava.  sledeweto na sostojbite na tepi- spedsvata naweneti za pawnowepen Ytvpdeno e deka Kowisijata }e iwa topijalnata opganizacija i na stan- pegionalen pazvoj. ppetsedatel i 12 ~lena i nivni za- dapdite za golewinata;

ti~no ppiwenlivi zakoni”, istakna Tpajanovski i dodade deka wati~nata no i od zaintepesipanata kowisija. blagodapenie na uspe{nata sopabotka so Vladata na RM i -,,Inicijativata na ZELS za fopwipawe na Kowisija za so Sobpanieto na RM dosega se doneseni pove}e zakoni od lokalna sawouppava vo pawkite na zakonodavniot dow ppedi- ogpowna polza za sppoveduvawe na ppocesot na decentpal- zvika siwpatii i odobpuvawe kaj site politi~ki subjekti vo izacijata na vlasta vo zewjava. Toj gi navede izwenite na Za- nego. Se nadevaw deka do kpajot na ovaa godina Sobpanieto }e konot za danoci na iwot, potoa izwenite na Zakonot za ko- donese odluka za izwenuvawe i dopolnuvawe na odlukata za wunalni taksi, Zakonot za winepalni supovini, a go po- opganizacijata i delokpugot na telata na Sobpanieto i }e tencipa i neodawne{noto donesuvawe na Zakonot za ja fopwipawe ovaaa Kowisija za lokalna sawouppava, so {to gpade`no zewji{te, site vo polza na obezbeduvaweto na bi ppidonele za natawo{no uspe{no pazvivawe na decen- pogolewa finansiska stabilnost na op{tinite. tpalizacioniot ppoces i za pazvoj na dewokpatskoto op{test- Ppetsedatelot na Sobpanieto na RM, infopwipa{e za ppo- vo, istakna ppetsedatelot na Sobpanieto, Tpajko Veqanos- cesot na iwplewentacija na noviot Delovnik na Sobbpanieto ki. Toj potencipa{e deka dosega{nata sopabotka so ZELS bila na RM, a osobeno za pabotata na utvpdenite sobpaniski tela. osobeno uspe{na ppi {to izpazi blagodapnost za podp{kata Osobeno se govope{e za wodelot na idnoto funkcionipawe i powo{ta {to ZELS wu ja ppu`i na Sobpanieto ppi fopwi- na Kowisijata za lokalna sawouppava kako postojano So- paweto na Kancelapiite za kowunikacija so gpa|anite, kade bpanisko telo. Ovaa Kowisija bi iwala nadle`nost da pazgleduva gpa|anite iwaat wo`nost da upatuvaat ppa{awa i da kowu- Zakoni koi dipektno se odnesuvaat na lokalnata sawouppava nicipaat so ppatenicite od nivniot pegion. vo Republikata za {to bi iwala kapaktep na wati~na Kowisi- Po spedbata, ppetsedatelite odgovapaa na bpojni ja, dodeka vo site ostanati slu~ai, koga ostanatite So- ppa{awa od novinapite koi se odnesuvaa na sppoveduvaweto bpaniski kowisii bi pazgleduvale ppopisi koi indipektno se na natawo{niot ppoces na decentpalizacijata na vlasta vo odnesuvaat na ppa{awa povpzani so lokalnata sawouppava, zewjata, na ppoblewite i ppedizvicite so koi se soo~uvaat kowisijata bi iwala kapaktep na zaintepesipana kowisija. Vo op{tinite i na~inite za nivno pazpe{uvawe. vtopiot slu~aj (koga ovaa kowisija }e se javi kako “zain- tepesipana”), }e wo`e da done- suva zaklu~oci koi potoa }e bidat pazgleduvani vo So- bpaniska pasppava i ppa te ni ci - te }e se zapoznaat so wislewe- to po soodvetnoto ppa{awe i od

erisje lokale, me çka do të kon- tribojmë për zhvillimin e mëtejmë të suksesshëm të procesit të de- centralizimit dhe për zhvillim të shoqërisë demokratike, theksoi kryetari i Kuvendit, Trajko Vel- janoski. Ai potencoi se bashkëpunimi i deritanishëm me BNJVL-në ishte veçanërisht i suksesshëm me çka shprehu fal- enderim për përkrahjen dhe ndihmesën që BNJVL ja ofroi Ku- vendit gjatë formimit të Zyrave për komunikim me qytetarët, ku qytetarët kanë mundësi të parashtrojnë pyetje dhe të komunikojnë implementimin e mëtejmë të decentarlizimit të pushtetit në vend, me deputetët nga regjioni i tyre. Pas takimit, kryetarët u për problemet dhe sfidat me të cilat ballafaqohen komunat dhe përgjigjën në shumë pyetje të gazetarëve të cilat bënin fjalë për mënyrat për zgjidhjen e tyre.

U formua Komisioni kuvendor për vetëqeverisje lokale Menjëherë pas takimit, në Gazetën Është përcaktuar se Komisioni do të ketë jellja e gjendjeve të organizimit territorial zyrtare të R.M-së, nr. 144 nga 18 nëntori, kryetar dhe 12 anëtarë dhe zëvendës të tyre, dhe të standardeve për madhësinë, - pop- 2008 ishte shpallur Vendim kuvendor për dhe do t’i shqyrton çështjet që kanë të bëjnë ullatën dhe nevojat e vetëqeverisjes lokale, ndryshim dhe plotësim të Vendimit për me: - përcjellje të sistemit, politika, masat dhe themelimin e trupeve punuese të përher- -vetëqeverisjen lokale, -organizimin instrumentet për realizimin e zhvillimit të shme të Kuvendit të R.M-së, me çka for- territorial të vetëqeverisjes lokale të R.M- barabartë regjional dhe përcjellja e realizimit mohet komision i ri –Komision për vetëqev- së, -përcjelljen e zhvillimit dhe masat e dhe shfrytëzimi i mjeteve të dedikuara për erisje lokale. avancimit të vetëqeverisjes lokale, - përc- zhvillim të barabartë regjional.

14 Nëntor, 2008 GAZETË GLASILO noemvri, 2008 15 Otstranuvawe na nedoli~nite natpisi preku akcijata „Bri[ewe na grafiti” Na 19 noemvri, vo pove}e od tri- na nedoli~ni poraki od javnite ob- svesta kaj naselenieto za zdrava i esetina op{tini uspe{no be{e jekti niz site op{inite. ~ista okolina i treto nadle`nite sprovedena „Akcija za bri{ewe - „Akcijata ne e naso~ena kon vo sekoja op{tina }e poso~at i na grafiti”. Inicijativa za akci- bri{ewe na grafitite koi pret- odredat lokacii na koi }e se posta- jata dade pretsedatelstvoto na stavuvaat svoevidno umetni~ko vat betonski panoa so odredeni ZELS, kako rezultat na ~estite izrazuvawe, tuku kon „bri{ewe” na dimenzii kade qubitelite na yid- zabele{ki od op{tinite deka vo grdata slika vo na{ite op{tini” nata umetnost }e mo`at slobodno nivnite sredini ima pogolem broj izjavi pretsedatelot na ZELS i da gi poka`at svoite umetni~ki na vulgarni i politi~ki grafiti gradona~alnik na Op{tina Gazi afiniteti. Istite panoa za vreme koi ostavaat grd vpe~atok za oko- Baba, Koce Trajanovski, na denot na politi~ki i drugi kampawi } linata. Akcijata be{e vo ramkite na sproveduvaweto na akcijata, koj e se koristat za postavuvawe na na doslednoto sproveduvawe na Za- zaedno so golemiot broj gra|ani, plakati. Vakov primer ve}e ima vo konot za `ivotna sredina i Zakonot pretstavnici od nevladiniot sek- Op{tinata Gazi Baba. za javna ~istota. Za realizacijata i tor, vrabotenite od u~ili{tata i Po akcijata , soglasno Zakonot za sledeweto na akcijata se formira gradinkite zema aktivno u~estvo vo javna ~istota, sekoj prekr{itel koordinativno telo, sostaveno od akcijata. vo odnos na crtaweto nadvor od pretstavnici od op{tinite i od Akcijata opfa}a tri glavni poenti: odredenite povr{ini }e bide sank- ZELS. Akcijata }e prodol`i i po- - ~istewe na grdata slika prisutna cioniran od strana na komunalnite natamu, do re~isi celosno bri{ewe vo na{ite sredini, - podignuvawe na inspektori.

“Graffiti Erasing” Campaign for Removing Indecent Writings Begins

“Graffiti Erasing” Campaign was con- tinue in the future until the all indecent ness about healthy and clean environ- ducted successfully in some thirty mu- messages are erased from the walls of ment and, third, indicating locations on nicipalities on 19 November 2008. The the public facilities in all municipalities. the part of the competent authorities initiative for this campaign came from “The campaign is not aimed at eras- in each municipality where concrete the ZELS presidency as a result of the ing graffiti that represent some kind of walls of certain dimensions will be in- frequent remarks of the municipalities artistic expression, but at ‘erasing’ the stalled for the wall-art lovers, so that that there was a large number of vul- ugly picture in our municipalities,” stat- they could freely show their artistic af- gar and politically motivated graffiti in ed ZELS President and Mayor of Gazi finities. These same walls will be used their environments, which created bad Baba Municipality Koce Trajanovski on for placing posters during political and impression about their surroundings. the day of the campaign, which took ac- other campaigns. An example of this al- The campaign was conducted as part tive part in this action side by side with ready exists in Gazi Baba Municipality. of the consistent implementation of the large number of citizens, NGO rep- After the campaign, in line with the the Law on Environment and the Law resentatives, school and kindergarten Law on Public Hygiene, the communal on Public Hygiene. A coordinative body employees. inspectors will sanction every offender was formed out of municipal and ZELS The campaign includes three key points: who will be caught drawing outside the representative for monitoring the real- cleaning the ugly picture existing in our designated areas. ization of the campaign, which will con- environments; raising public aware- Odr`ano ~etvrtoto generalno Sobarnie na NALAS

a 23 i 24 oktomvri, 2008 godina vo Tirana, Albanija, gi spodelat svoite razmislu- se odr`a ~etvrtoto Generalno sobranie na NALAS. vawa so donatorite naj~esto NCeliot nastan se sostoe{e od nekolku sesii, in- prisutni vo regionot. Pri teresni i fokusirani na potrebite na lokalnite vlasti vo toa se poso~ija nekolku regionot. Prvata be{e posvetena na globalnata finansiska uspe{ni modeli na sorabotka kriza i nejzinoto mo`no vlijanie na lokalnite samoupravi so donatorite, kako taa {to vo regionot, pri {to be{e dadena preporaka do lokalnite ja ima SDC so ZELS i NALAS. vlasti da vnimavat pri proektirawe na op{tinskite bux- Poslednata sesija se sostoe{e eti, odnosno tie da bidat konsolidirani i umereni i be{e od samoto Generalno sobrani- dadena preporaka pretpazlivo da se pristapi kon pobaru- je, kade se prezentiraa rezul- vawe na krediti i revidirawe na ve}e zemenite krediti. tatite od 2008 godina, kako i Vtorata sesija be{e posvetena na diskusija so donatorite. usvojuvawe na buxetot za 2009 Imeno, pretstavnicite na asocijaciite imaa mo`nost da godina.

NALAS holds its fourth general assembly

ALAS held its fourth General As- consolidated and moderate. It was also recommended to approach sembly in Tirana, Albania, on 23 with caution the application for new loans and the review of the Nand 24 October 2008. The entire loans that had already been taken. event consisted of several sessions, inter- The second session was dedicated to discussion with the donors. esting and focused on the needs of the The representatives of the associations had an opportunity to share local authorities in the region. The first their thoughts with the donors that are most present in the region. session was devoted to the global finan- In this, several successful models of cooperation with the donors cial crisis and its possible influence on the were indicated, such as the one SDC has with ZELS and NALAS. local self-governments in the region, and The last session consisted of the General Assembly alone, at a recommendation was sent to the local which the results achieved in 2008 were presented and the Bud- authorities to be careful when projecting get was adopted for 2009. their municipal budgets, which should be

FISKALNAFISKALNA DECENTRALIZACIJA DECENTRALIZACIJA URBANOURBANO PLANIRAWE PLANIRAWE VodenaVodena od od Nacionalna Nacionalna asocijacija asocijacija nana Op{tiniOp{tini od Republika BugarijaBugarija VodenaVodena od Asocijacija od Asocijacija na op{tini na op{tini i gradovi i gradovi od Slovenija od Slovenija PilotPilot procenka procenka na na tro{oci tro{oci na op{tinski uslugiuslugi PregovoriPregovori za za buxet buxet pome|u pome|u asocijacija asocijacija nana lokalni samoupravi i centralnata vlast PreporakiPreporaki za model za model na procesi na procesi za odr`livo za odr`livo urbano urbano planirawe planirawe vlastZadol`uvawe na lokalni samoupravi PodobruvawePodobruvawe na procesite na procesite za urbano za urbano planirawe planirawe Zadol`uvaweOp[tinska finansiska na lokalni bazasamoupravi na podatoci UrbanaUrbana ekonomija ekonomija I metodologii I metodologii za planirawe za planirawe Op[tinskaPodobruvawe finansiska na administracijata baza na podatoci na lokalnite danoci UrbanaUrbana integracija integracija na neformalni na neformalni naselbi naselbi Podobruvawe na administracijata na lokalnite danoci ENERGETSKA EFIKASNOST UPRAVUVAWE NA CVRST OTPAD ENERGETSKAVodena od asocijacija EFIKASNOST na op{tini na Kosovo UPRAVUVAWEVodena od NA Stalna CVRST konferencija OTPAD na gradovi i op{tini - Srbija Vodena od asocijacija na op{tini na Kosovo Vodena od Stalna konferencija na gradovi i op{tini - Srbija Zgolemuvawe na javnata svest za energetska efikasnost Potencijal za reciklirawe vo JEE ZgolemuvaweStandardi i nanagradi javnata za svestenergetskata za energetska efikasnost efikasnost PotencijalUpravuvawe za reciklirawe i lokacija vona JEEdeponii StandardiRazvoj na op[tinski i nagradi zaplanovi energetskata za energetska efikasnost efikasnost UpravuvaweProcenka i lokacija na tro{ocite na deponii za uslugi za menaxirawe na cvrst otpad RazvojStudii na na op[tinski konkretni planovi primeri za za energetska energetska efikasnostefikasnost ProcenkaBazi na na tro{ocite podatoci za za op{tinsko uslugi za upravuvawemenaxirawe na na cvrst cvrst otpad otpad Studii na konkretni primeri za energetska efikasnost Bazi na podatoci za op{tinsko upravuvawe na cvrst otpad RAZVOJ NA ASOCIJACII RAZVOJVodena NAod zaednici ASOCIJACII na edinicite na lokalna samouprava na Republika Makedonija VodenaUslugi od za zaednici itna reakcija na edinicite na lokalna samouprava na Republika MakedonijaUslugi za vzaemna obuka UslugiEvro integracija za itna reakcija UslugiVzaemno za vzaemnapregleduvawe obuka Evro integracija Vzaemno pregleduvawe FISCAL DECENTRALIZATION URBAN PLANING Run by the National Association of Municipalities of the Republic of Bulgaria Run by the Association of Municipalities and Towns of Slovenia Pilot assessment of expenditures for municipal services Negotiations on the budget between the association of local governments and Recommendations for a model of sustainable urban planning processes the central government Improving the urban planning processes Incurring debts on the part of local governments Urban economy and planning methodologies Urban integration of Municipal finance database informal settlements Improving local taxes administration ENERGY EFFICIENCY SOLID WASTE MANAGEMENT Run by the Association of Municipalities of Kosovo Run by the Standing Conference of Towns and Municipalities of Serbia Promoting public awareness about energy efficiency Recycling potential in SEE Standards and awards for energy efficiency Location and management of dumpsites Development of municipal plans for energy efficiency Assessment of the expenditures for solid waste management services Studies of concrete examples of energy efficiency Databases on municipal solid waste management ASSOCIATIONS’ DEVELOPMENT Run by the Association of the Units of Local Self-Government of the Republic of Macedonia Urgent reaction services Mutual training services Euro-integration Mutual audit 16 November, 2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri, 2008 17 NALAS - Mre`a na asocijacii na lokalni vlasti od Jugoisto~na Evropa Fiskalnata decentralizacija, ekonomskiot i urban razvoj - aktuelni zaedni~ki aktivnosti na asocijaciite na lokalni vlasti od regionot ZELS e ~lenka na NALAS-Mre`a na Asocijacii na demokratija na Institutot otvoreno op{testvo (LGI). lokalni vlasti od Jugoisto~na Evropa, od samoto nejzino NALAS odneodamna mnogu blisku sorabotuva i so razni osnovawe. Mre`ata ja so~inuvaat 13 ~lenki - nacionalni va`ni ~initeli involvirani vo lokalnata demokratija asocijacii koi pokrivaat pove}e od 4000 edinici na na Jugoisto~na Evropa, kako {to e Sovetot na Evropski lokalna vlast ili pove}e od 80 milioni gra|ani. op{tini i regioni (CEMER), Asocijacijata na agencii za Idejata za vospostavuvawe na vakva Mre`a be{e iznesena lokalna demokratija (ALDA), Centarot za ekspertizi za na prviot Forum na gradovi i regioni na Jugoisto~na lokalni reformi pri Sovetot na Evropa i Asocijacijata Evropa odr`an vo Skopje vo noemvri, 2000 godina. Ova na metropoli i gradovi na Avstrija. be{e prosledeno so Rezolucija usvoena od Kongresot Uspe{noto funkcionirawe na Mre`ata, me|u drugoto e na lokalni i regionalni vlasti na Evropa za vreme na i rezultat na sli~nite problemi so koi se soo~uvaat Plenarnata sesija vo Strazburg, vo 2001 godina, kade nejzinite ~lenki vo gradeweto na sistemot na lokalna be{e promovirana idejata deka asocijaciite na lokalni vlast, vo ramkite na sekoja dr`ava poedine~no. vlasti }e ja jaknat lokalnata demokratija vo Jugoisto~na Evropa. Poddr{kata i vrskata ^lenki na NALAS me|u Kongresot i NALAS se oddr`uva do denes, koga ve}e NALAS zastanuva na sopstve- Asocijacija na op{tini na Albanija; Asocijacija na grado- ni noze so formiraweto na Sekretarijat na na~alnici i lokalni zaednici od Moldavija; Asocijacija na gra- NALS, ~ij izvr{en direktor e g-din Kelmend dovi i op{tini na Republika Srpska; Asocijacija na op{tini Zajazi, koj zaedno so nekolkute mladi profe- i gradovi na Federacijata Bosna i Hercegovina; Asocijacija sionalci vo Sekretarijatot se na postojana na op{tini i gradovi od Slovenija; Asocijacija na op{tini od usluga na barawata na ~lenkite na NALAS. Kosovo; Nacionalna asocijacija na op{tinite od Republika Bu- Sedi{teto na Sekretarijatot e smesteno vo garija; Nacionalna liga na asocijaciii na gradona~alnici od Skopje, tokmu vo prostoriite na ZELS vo Moldavija;Romanska federacija na lokalni avtoriteti; Stalna ,,Ku}ata na op{tinite”. konferencija na gradovi i op{tini na Srbija; Unija na op{tini Mre`ata na asocijaciite e podr`ana od od regionot Marmara-Turcija; Unija na Op{tini od Crna Gora i [vajcarskata agencija za razvoj i sorabotka zaednicata na edinicite na lokalna samouprava na Republika (SDC), od Germanskata agencija za tehni~ka Makedonija. Vo mre`ata ~lenuvaat i nekolku pridru`ni ~lenki. sorabotka (GTZ) i Inicijativata za lokalna

NALAS - Network of National Associations of the Local Authorities in Southeast Europe Fiscal Decentralization, Economic and Urban Development – Current Common Activities of the Associations of Local Authorities in the Region ZELS is a member of NALAS, the Network of Nation- the local democracy of Southeast Europe, such as the Council al Associations of the Local Authorities in Southeast Europe, of European Municipalities and Regions (CEMER), the Asso- ever since its foundation. The Network has 13 members – na- ciation of Local Democracy Agencies (ALDA), the Centre for tional associations – that cover more than 4000 local gover- Expertise on Local Reforms at the Council of Europe, and the nance units or more than 80 million citizens. Association of Cities and Towns of Austria. The idea to establish such a Network was presented at the The Network’s successful functioning is also a result of the first Forum of Towns and Regions of Southeast Europe which similar problems that its members encounter in building the was held in Skopje in November 2000. This was followed by local governance systems within each state in particular: a Resolution that was adopted at the Congress of Local and similarities in their systems of public administration inherited Regional Authorities of Europe during the Plenary Session in from the socialist period; the started process of decentraliza- Strasbourg in 2001, where the idea was promoted that the as- tion of competences from the central to the local levels, vir- sociations of local authorities would promote local democracy tually at the same time in each of them, supplemented with in Southeast Europe. The support and connection between the the process of transition of the political system, as well as the Congress and NALAS is maintained to date, when NALAS is al- process of EU integration of each of these countries. ready standing on its own feet, with the formation of the NALAS Secretariat, with Mr. Kelmend Za- NALAS Members jazi as its Executive Director, who, together with several young professionals in the Secretariat, is Association of the Municipalities of Albania; Association of the May- at the service of the NALAS Members all the time, ors and Local Communities of Moldavia; Association of Towns and to answer their requests. The Secretariat’s Head- Municipalities of Republika Srpska; Association of Municipalities and quarters is located in Skopje, in the ZELS Prem- Towns of the Federation of Bosnia and Herzegovina; Association of ises – the House of Municipalities. Municipalities and Towns of Slovenia; Association of the Municipali- The Associations’ Network is supported by the ties of Kosovo; National Association of the Municipalities of the Re- Swiss Agency for Development and Cooperation public of Bulgaria; National League of the Associations of Mayors of (SDC), the German Agency for Technical Coop- Moldavia; Romanian Federation of Local Authorities; Standing Con- eration (GTZ) and the Initiative for Local Democ- ference of Towns and Municipalities of Serbia; Union of Municipalities racy of the Open Society Institute (LGI). As of re- of Marmara Region, Turkey; Union of Municipalities of Montenegro cently, NALAS has also started cooperating very and Association of the Units of Local Self-Government of the Repub- closely with various important factors involved in lic of Macedonia. The Network also has several associate members. Sli~nosti vo nasledeniot sistem na javna administraci- stva koi se dadeni na raspolagawe na lokalnata vlast. ja od socijalisti~kiot period; potoa zapo~nat proces Zatoa edna od prvite aktivnosti koja e vo zavr{na faza na decentralizacija na nadle`nostite od centralno na realizacija e razmena na iskustvata pome|u ~lenkite na lokalno nivo, vo sekoja od niv vo re~isi ist period, vo gradeweto na fiskalnata politika, a posebno vo nadopolnet so procesot na tranzicija na politi~kiot ulogata na Asocijacijata na lokalnite vlasti vo pre- sistem kako i procesot na Evro-integracii na sekoja od govori so Ministerstvoto za finansii. Asocijacijata ovie zemji .Sli~nostite na ~lenkite na NALAS se zas- na op{tini od Republika Bugarija (NAMRB) go predvodi novaat i na golemata podr{ka {to site ja dobivaat od ovoj prv proekt na NALAS. me|unarodnata zaednica za unapreduvawe na poedini Vtor prioritet na Mre`ata se ekonomskiot i urban oblasti na sistemot na lokalna samouprava. Toa dovede razvoj na zaednicite vo regionot. Procesot na urbano do vospostavuvawe na dobri modeli na funkcionirawe planirawe se odviva pozabeveno vo odnos na potreba- vo poedini oblasti koi mo`e da se najdat nasekade vo ta i potencijalot za razvoj. Pra{awata okolu imotno- regionot. Na primer, nekoi zemji naprednale vo admin- pravnite odnosi na zemji{teto se ne re{eni ili ek- istrirawe na danokot na imot, nekoi drugi vo izrabotka tstremno centralizirani. Lokalnata vlast ne e vo na formuli za transferi na namenski dotacii i drugo. mo`nost da go vodi procesot na urbanisti~kiot razvoj. Toa sozdava odli~na osnova za razmena na iskustva Zatoa rezvojot e nekontroliran, spontan i neodr`liv. pome|u ~lenkite na NALAS. Sekoja ~lenka mo`e da nau~i NALAS zapo~na so aktivnosti vo ova nasoka. Najprvin se od drugite iskustva nezavisno od toa kolku taa zemja ima raboti na procesot na integrirawe na neformalnite unapreden sistem na lokalna vlast vo celina. Postoi naselbi, vo soglasnost so preporakite na Vienskata de- golema verojatnost deka, poradi gorenavedeniot kon- klaracija. Zapo~nat e pilot proekti vo Albanija i Re- tekst, dobar model koj doa|a od edna ~lenka na NALAS publika Srpska. Slovene~kata Asocijacija (SOS) obez- mo`e lesno da se replicira vo druga zemja na NALAS. beduva vrvni eksperti od sverata na urbanizmot, kako Tokmu zatoa NALAS e vo faza na razvoj na mre`a na ek- {to e Zoran Vitorovi}, Rakovoditel na Sektor na Urban- sperti vo razni oblasti povrzani so lokalnata vlast. izm vo Dom`ale. Slednite ~ekori }e ja opfatat preven- Formirani se 5 rabotni grupi koi gi pokrivaat sled- cijata na neformalnite gradbi i spontaniot razvoj. ]e nite oblasti: Fiskalna Decentralizacija, Urbano se raboti na gradewe na efikasen proces na planirawe. planirawe, Upravuvawe so cvrst otpad, Energetska Na koristewe na ekonomski i statisti~ki pokazateli, efikasnost i Razvoj na asocijacii. Sekoja rabotna grupa kako i javno u~estvo vo procesot na planirawe. e vodena od ~lenka na NALAS. ZELS ja vodi rabotnata Preku ovie i mnogu drugi tekovni i idni proekti, NALAS grupa za razvoj na asocijacii. Katica Dimovska- Talevs- sistematski }e ja dokumentira sostojbata vo Jugoisto~na ka, Krste Andonovski, @ika Stojanovski, Viktor Arnau- Evropa, }e prepoznava dobri modeli i re{enija na prob- dov i Vene Tasev se nekolku od ekspertite od Makedonija lemite, }e nudi preporaki i instrukcii za asocijaci- koi se vklu~eni vo rabotnite grupi. ite na lokalni samoupravi i za lokalnite avtoriteti, Vo fokusot na aktivnostite na NALAS e fiskalnata de- }e razviva stavovi i argument za zakonodavstvoto i }e centralizacija. Toa e prioritet na skoro site ~lenki razviva drugi produkti koi zaedno }e ja so~inuvaat Ba- na NALAS, kade e prisuten golemiot raspon me|u obemot zata na znaewa na NALAS, dostapna na veb stranata: na nadle`nosti koi se dodeleni i finansiskite sred- www.nalas.eu

Similarities among the NALAS members are also based building fiscal policy, and particularly the role of the local on the great support that they all receive from the inter- authorities’ association in the negotiations with the Minis- national community in promoting certain areas of the lo- try of Finance. The Association of the Municipalities of the cal governance system. This has led to establishing good Republic of Bulgaria (NAMRB) is running this first NALAS operational models in certain areas that can be found Project. all around the region. For instance, some countries have The second priority of the Network is economic and urban advanced in the administration of the property tax, oth- development of the communities in the region. The pro- ers – in the preparation of earmarked subsidies transfer cess of urban planning progresses slower compared to forms, etc. This creates an excellent basis for exchanging the need and potential for development. The property and experiences among the NALAS members. Each member legal status of the land is either unresolved or extremely can learn from the experiences of the others regardless of centralized. Local governance is not in a position to run how much the system of local governance of that country the process of urban development. Therefore, this devel- is advanced as a whole. There is a great possibility that, in opment is uncontrolled, spontaneous and non-sustainable. the above context, a good model that comes from one NA- NALAS has started activities in this sphere as well. First, it LAS member may easily be replicated in another NALAS is working on the process of integrating the informal set- member country. tlements, in line with the recommendations of the Vienna That is precisely why NALAS is in a phase of developing Declaration. Pilot projects have commenced in Albania and a network of experts in various spheres related to local Republika Srpska. The Slovenian Association, SOS, pro- governance. Five working groups have been formed, cov- vides top experts in the sphere of urbanism, one of them ering the following spheres: fiscal decentralization, urban being Zoran Vitorovic, Head of the Sector for Urbanism in planning, solid waste management, energy efficiency and Domzale. The next steps will include prevention of informal associations’ development. Each working group is led by a constructions and spontaneous development. Efforts will NALAS member. ZELS runs the working group for devel- also be devoted to building an efficient planning process, opment of associations. Katica Dimovska-Talevska, Krste using economic and statistical indicators and pubic partici- Andonovski, Zika Stojanovski, Viktor Arnaudov and Vene pation in the planning process. Tasev are a few of the experts from Macedonia who are Through these and many other current and future proj- included in the working groups. ects, NALAS will be systematically documenting the situ- In the focus of NALAS’ activities is fiscal decentralization. ation in Southeast Europe, recognizing good models and This is a priority for virtually all NALAS members, which solutions to the problems, offering recommendations and manifest a significant gap between the scope of compe- instructions to the local governance associations and local tences assigned to local governance and the finances at authorities, developing standpoints and arguments for the the local government’s disposal. Therefore, one of the first legislature, and developing other products that will create activities that are in the final phase of realization is the ex- together the NALAS Base of Knowledge, available on the change of experiences among the members with regard to following web site: www.nalas.eu .

18 November, 2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri, 2008 19 Vo organizacija na ZELS, Rabotilnica za PR na op{tinite Pozitivno spravuvawe so krizata -poen za op{tinata „Krizno komunicirawe, strategija i dejstvuvawe” be{e vuvawe so krizata mo`e samo da dade pozitivni poeni za nose~kata tema na rabotilnicata na ~lenovite na op{tinata, a ne da se do`ivee fijasko i da ima negativni Mre`ata na lica za odnosi so javnost na op{tinite, {to posledici za op{tinata. Pri toa bea izneseni i odrede- ZELS ja organizira{e vo Mavrovo i koja e treta po red, ni prakti~ni primeri kade prisutnite rabotea na po- od predvidenite ~etiri rabotilnici vo oblasta na ko- leto na sovladuvawe na nametnati primeri na kriza. munikaciite, vo ramkite na Proektot „Samostojnost na Na rabotilnicata, ~lenovite na Mre`ata na lica za ZELS i uslugi (faza 2)” podr`an od [vajcarskata agen- odnosi so javnost na op{tinite, formirana pri ZELS, cija za razvoj (SDC). isto taka, razmenija i informacii za aktivnosti vo Ovaa tema predizvika golem inters kaj ~lenovite na svoite op{tini, za problemite so koi se soo~uvaat vo Mre`ata na PR licata, istaknuvaj}i deka }e im bide od raboteweto, pobaraa soveti od svoite kolegi za nad- golema polza vo uslovi koga mediumite bespo{tedno ba- minuvawe na odredeni sostojbi. Bea izneseni i idei za raat informacii i „napa|aat” golem broj na op{tini, os- ponatamo{nata rabota na Mre`ata i za neophodnosta obeno vo domenot na nivnoto finansiko i transparentno od nadograduvawe na licata za odnosi so javnost koi rabotewe. Be{e uka`ano deka sekoja op{tina bi trebalo rabotat vo op{tinite. Tie istaknaa deka tokmu PR-ite, da ima lice za odnosi so javnost, predvideno i so odred- koi treba da pretstavuvaat ogledalo na op{tinata pred bite za sistematizacijata na vrabotenite vo op{tinite, mediumite, odnosno pred javnosta, ne posetuvaat re~isi utvrdeno od Agencijata za dr`avni slu`benici. Vo us- nikakvi obuki. Pri toa izrazija golemo zadovolstvo od lovi na kriza, op{tina bi trebalo da ima prethodno raz- aktivnostite {to ZELS gi prezema na ova pole. Od dis- raboteno pove}e planovi za dejstvuvawe vo kriza, odnos- kusiite proizleze i zaklu~okot deka mal broj op{tini no bi bilo polezno prethodno da gi predvidi i proektira posvetuvaat vnimanie na nadograduvawe i obu~uvawe na oblastite vo koi op{tinata bi bila najranliva i le- svoite PR lica.Materijata za odnosi so javnost e navis- sna meta za mediumski napad. Be{e potencirano deka od tina kompleksna, postojano promenliva i bara licata posebno zna~ewe e navremenoto formirawe na krizen za odnosi so javnost postojano da gi sledat promenite i {tab, so imenuvani ~lenovi, koi }e gi imaat informaci- sovremenite dostignuvawa na ova pole. Za toa e potrebno ite, }e ja podgotvuvaat strategijata za dejstvuvawe i }e prezemawe na kontinuirano nadograduvawe na sposob- upravuvaat so krizata. Anga`iraniot media –ekspertot nostite i ve{tinite za odnosi so javnost, kako i razmena osobeno potencira deka sekoja kriza treba da bide isko- na iskustva od kolegite od op{tini kako od na{ata zemja ristena vo sopstvena polza, odnosno pozitivnoto spra- taka i od op{tinite od zemjite vo Evropa i regionot.

ZELS organizes Workshop on Municipal PR Positive Crisis Management – a Score for the Municipality “Crisis communication, strategy and action” was the main positive scores to the municipalities and save them from a topic of the Workshop held for the members of the Municipal fiasco or negative consequences. Also presented on this oc- Public Relations Officers’ Network, which ZELS organized in casion were some practical examples, which the participants Mavrovo. This was the third of the four workshops envis- used to exercise dealing with imposed crisis cases. aged in the sphere of communications as part of the “ZELS’ At the Workshop, the members of the Municipal Public Re- Independence and Services (Phase 2)” Project, which is sup- lations Officers’ Network, formed at ZELS, also exchanged ported by the Swiss Agency for Development (SDC). information on the activities in their municipalities and the The topic caused great interest among the PR Network’s problems they encountered in their work, and sought advice members, who underlined that it would be of great benefit from their colleagues on overcoming certain situations. Also to them in conditions where the media ruthlessly sought presented were some ideas for the Network’s further action information and “attacked” a large number of municipali- and the need for building the skills of the PR officers working ties, particularly with regard to their financial operations in the municipalities. The participants stressed that the PR and transparency. It was pointed out that each municipality officers, who actually represented the municipalities before should have a PR officer, as envisaged by the regulations the media, i.e. the public, were virtually not attending any concerning municipalities’ staffing system and established training. In this, they expressed great pleasure with the activ- by the Agency for Public Servants. In crisis conditions, the ities that ZELS was taking up in this regard. The discussions municipalities should have previously elaborated plans for resulted in the conclusion that a small number of municipali- action in a situation of crisis, i.e. it would be useful to predict ties devote attention to upgrading and training of their PR of- in advance the spheres in which they would be most vulner- ficers. The PR work is really complex, keeps changing all the able and easy targets for media attacks. It was stressed that time, and seeks from the PR officers to constantly follow the timely formation of crisis headquarters was of particular im- changes and advanced accomplishments in this domain. This portance, with appointed members who will have the infor- requires continuous upgrading of the skills and knowledge mation, prepare the strategy for action and manage the cri- related to public relations, as well as exchange of experienc- sis. The media expert engaged at the Workshop underlined es among the counterparts, both from the municipalities in that the municipalities should use each crisis to their own the country and those of the municipalities in the counties of benefit, i.e. the positive crisis management may only bring Europe and the region. Vo organizacija na ZELS Rabotilnici za vrabotenite vo IT odelenijata na op{tinite

ELS, vo ramkite na proektot nivo na celata zemja. }e bidat prezentirani na komisi- „Samostojnost na ZELS i us- Od prvata rabotilnica proi- jata za E-Op{tini. Se o~ekuva da se Zlugi (2 faza), na 27-29 noem- zlego pove}e predlozi na koi } definiraat realni zaklu~oci, vrz vri, vo Bitola ja organizira{e e bidat dodadeni i predlozite osnova na koi ZELS }e go naso~i prva rabotilnica od sferata na {to }e proizlezat od vtorata i intenzivira deluvaweto vo IKT IT tehnologijata i nejzinoto pri- rabotilnica. Potoa site zaedno oblasta, za 2009. menuvawe vo op{tinite. Poto~no naslovot na ovaa rabotilnica be{e „Sogleduvawe na potrebite na op{tinite vo oblasta na IKT” na koja u~estvuvaa pretstavnici od IT oddelenijata na okolu de- setina op{tini i pretstavnici od ministerstvata za trans- port i vrski i informati~ko op{testvo. Rabotilnica ja ot- vori gradona~alnik na Op{tina Probi{tip, Du{ko Jovanovski, ~len na komisijata za E-Op{tini pri ZELS. Na po~etokot na mesec noemvri } e bide organizirana i vtorata rabotilnica na tema „Definirawe na IKT proekti i prezentirawe na mo`ni idei i re{enija”. ]e se govori za potrebata od kreirawe na loka- lni IKT strategii i podgotovka na proekt za zdru`uvawe na op{tinite za zaedni~ko nudewe na E-uslugi i sorabotka kako i za strategijata za razvoj na {irokopojasen internet na

ZELS organizes Workshops for IT Municipal Employees

n 27-29 November 2008, in Bi- tola, ZELS organized, as part Oof the Project for “ZELS’ In- dependence and Services (Phase 2),” the first Workshop in the sphere of In- formation Technology and its imple- mentation in the municipalities. The Workshop was titled “Perceiving the Municipal ITC-Related Needs,” and was attended by representatives from the IT departments of about a dozen municipalities, as well as representa- tives of the Ministries of Transport and Communications and Information Society. The Workshop was opened by the Mayor of Probistip Municipal- creating local ITC strategies and prep- resulting from the second Workshop ity, Dusko Jovanovski, Member of the aration of a project on municipal asso- will be added. Then, they will all be ZELS Committee on e-Municipalities. ciation for joint offer of e-services and presented to the ZELS Committee on A second workshop will be organized in cooperation, as well as the strategy for e-Municipalities. It is expected to de- early December on the topic “Defining development of broadband Internet at fine realistic conclusions, on the basis ICT Projects and Presentation of Pos- the level of the entire country. of which ZELS will focus and intensify sible Ideas and Solutions”. The partici- The first Workshop produced a number its action in the ICT sphere in 2009. pants will be discussing the need for of proposals, to which the proposals

20 November, 2008 NEWSLETTER GLASILO noemvri, 2008 21 Studiska poseta vo Slovenija na ~lenovi na Komisijata za ruralen razvoj

Od 19 do 22 noemvri, 2008 godina, ^lenovite na Komisijata dobija turizam, sto~arstvo i infrastruk- ~etvorica gradona~alnici, ~le- informacii za upravuvawe so ru- turni proekti, {to pak samoto novi na Komisijata za ruralen raz- ralniot razvoj vo Slovenija, soz- so sebe pridonesuva za zgolemu- voj; Stojan Lazarev-pretsedatel nanija za toa kako Slovene~kite vawe na brojot na `iteli vo po- na Komisijata i gradona~alnik ruralni op{tini gi koristat Ev- malite slovene~ki op{tini. Nae- na Op{tina Kon~e; Boris Gavr- ropskite i drugite fondovi. Bea dno gradona~alnicite – doma}ini ilov, gradona~alnik na Op{tina poseteni dve ruralni op{tini uka`aa deka slovene~ki trend ili Karbinci; Vasil Radinovski, Kungota i Benedikt koi naedno bea interes e {to lu|eto od gradskite gradona~alnikot na op{tina Ve- i doma}ini na makedonskite pret- sredini se pove}e se odlu~uvaat v~ani; Vlaste Dimkovi}, gradona- stavnici. Toa se ruralni op{tini da `iveat vo pomalite ruralni ~alnikot na Op{tina Staro Ne- vo neposredna blizina na Mari- sredini. Upatenata pokana za voz- gori- ~ane imaa studiska poseta bor, vo [taerska oblast, koja se vratna poseta vo Makedonija, be{e vo Slovenija. Celta na posetata grani~i so Avstrija. ^lenovite od so zadovolstvo be{e prifatena be{e neposredno zapoznavawe so Komisijata za ruralen razvoj se zdo- od strana na dvajcata slovene~ki politi~kata i institucionalnata bija so iskustva okolu iskoristu- gradona~alnici. ramka na upravuvawe so ruralniot vaweto na Evropskite fondovi od Patuvaweto go organizira{e ZELS, razvoj na zemjite od regionot, vo strana na Slovene~kite op{tini so finansiska podr{ka na MCMS, a vo slu~ajov, zemja ~lenka na EU, kade kako poedine~no taka i kako re- koordinacija so Asocijata na op{tini akcentot be{e staven na proces- gioni, na~inite na aplicirawe na Republika Slovenija (SOS). ite za zajaknuvawe na lokalnite na proekti koi naj~esto bile od kapaciteti na ruralnite edinici. oblasta na proizvodstvo na vino, Members of Rural Development Committee Pay Study Visit to Slovenia

In the period from 19 to 22 November Committee obtained information on contributes to increasing the number 2008, four mayors, members of the rural development management in of residents in the smaller Slovenian ZELS Committee on Rural Develop- Slovenia, as well as knowledge on how municipalities. At the same time, the ment – Stojan Lazarev, Chairman of the Slovenian rural municipalities use host mayors pointed out the current the Committee and Mayor of Konce the EU and other funds. They visited trend or interest in Slovenia of the Municipality; Boris Gavrilov, Mayor of two rural municipalities, Kungota and people from the urban environments Karbinci Municipality; Vasil Radinovs- Benedikt, which were also their hosts. who more and more often decide to ki, Mayor of Vevcani Municipality, and These are rural municipalities in the live in the smaller rural areas. The two Vlaste Dimkovic, Mayor of Staro Nago- vicinity of Maribor, Staerska region, Slovenian mayors accepted with plea- ricane Municipality – paid a study visit which borders Austria. sure the invitation for a return visit to to Slovenia. The goal of the visit was The members of the Committee on Ru- Macedonia. to obtain first-hand information about ral Development learned about the ex- The trip was organized by ZELS, with the political and institutional frame- periences of using the EU funds on the the financial support from the Mace- works of rural development manage- part of the Slovenian municipalities, donian Centre for International Coop- ment in the countries of the region both individually and as regions and eration (MCIC), in coordination with – in this case an EU member country the manners of applying for projects the Association of Municipalities of – with an accent on the processes of that were most often in the sphere of the Republic of Slovenia (SOS). strengthening the local capacities of wine production, tourism, stock-breed- the rural units. The members of the ing and infrastructure, which in itself So „otvoreni vrati“ nagradenite op{tini gi spodelija svoite najdobri iskustva

[este nagpadeni op{tini od Ppogpawata “Lidepski standapdi i najdobpi ppaktiki “ -Dolneni, Oxpid, Stpu- wica, Veles, Vev~ani i Bosilevo, Vasilevo i Novo Selo, Podobra informiranost vo tekot na oktowvpi i noewvpi uspe{no ja pealizipaa - pogolem uspeh i sppovedoa ppedvidenata aktivnost na ,,otvopeni de- Kopisnici na LOLIN bazata na podatoci se edinicite na lo- novi”. Sekoja op{tina dobitnik na nagpadata, vo ppetxod- kalnata sawouppava vo Republika Makedonija, ZELS, vladinite no utvpdeni denovi gi pokani kaj sebe site zaintepe- institucii, donatopskite opganizacii, nevladinite opganizacii sipani op{tini od zewjava i iw ja ppezentipa{e polez- i dpugi asocijacii i zdpu`enija na gpa|ani , ppetppijatija koi nata ppaktika sppovedena vo op{tinata, za koja dobi pabotat ili sopabotuvaat so op{tinite. Istite subjekti se i nagpada od ovaa ppogpawa. Ppisutnite gosti, gpadona~al- izvop na infopwacii i dokuwenti. nici, ppetstavnici na op{tinska adwinistpacija wo`ea Spoped wodelot na povpatna sppega kopisnik e i izvop, LO- na delo da se zapoznaat so na~inite na funkcionipawe – LIN bazata dnevno se nadopolnuva so dokuwenti od intepes na na najdobpite ppiwepi, nivnata ppakti~na ppiwena, no op{tinite. Kopisnicite na infopwaciite od LOLIN bazata se i da nau~at kako dobpata ppaktika uspe{no da se iw- i glavni izvopi na novi i upotpeblivi podatoci. Toa podpazbipa plewentipa i vo nivnite spedini. Istovpeweno site {est deka vo golew del uspe{nosta i oppavdanosta na LOLIN baza- op{tini na gostite iw delea flaepi i cd-a, so objas- ta zavisi od aktivnostite na edinicite na lokalnata sawouppava nuvawa kako nastanala ppaktikata i koi bile na~inite kako kopisnici na istata. i postapkite ppi nivna pealizacija. Na spedbite bea po- Sekoja op{tina oddelno iwa wo`nost za aktivna intepakcija tencipani i ppoblewite so koi nagpadenite op{tini se so dpuga od zewjava ili pegionot ppeku LOLIN izbopnikot so do- soo~ile ppi nejzinoto sozdavawe. stavuvawe infopwacii za svoite aktivnosti, potpebi, nasta- So zavp{uvaweto na otvopenite denovi, se finalizipa ni, ppavni akti so koi bi se nadopolnuvala LOLIN bazata. Ppogpawata za najdobpi ppaktiki. So ogled na golewiot in- Kakva e slikata za op{tinite i koi obvpski dobivaat vo id- tepes na op{tinite za ovaa Ppogpawa i kvalitetot na site nina vo golew del wo`e da se najdat vo dokuwentite postaveni 43 ppedlo`eni ppaktiki od 18 op{tini vo zewjava, kance- vo kategopijata Biblioteka od LOLIN wenito postaveno na in- lapijata na ZELS se anga`ipa za nejzino ppodol`uvawe i tepnet stpanicata na ZELS: . . . . vo napednite godini, so cel obezbeduvawe na kvalitetna www zels org mk A, site aktuelni i `e{ki tewi wo`at da bidat povod za ot- pazwena na pozitivni iskustva na op{tinite. vopawe posebni tewatski kategopii vo oddelot FORYM koj nudi wo`nost za otvopena, javna i anoniwna diskusija vo izpazuvaweto na sopstveno wislewe i stav. Kategopijata FORYM wo`e da se otvopi so klikawe na istata koja e swestena na dnoto od LOLIN Me ,,dyer të hapura” komu- wenito na intepnet stpanicata na ZELS. nat e shpërblyera i këmbyen Informim më i mirë praktikat e tyre më të mira – sukses më i madh Gjashtë komunat e shpërblyera nga Programi “Standarde Shfrytëzuesit e LOGIN bazës të të dhënave janë njësitë e lidere dhe praktika më të mira” –Dollnenë, Ohër, Strumicë, vetëqeverisjes lokale në Republikën e Maqedonisë, BNJVL, institu- Veles, Vevçanë dhe Bosillovë, Vasilevë dhe Novo Sellë, në cionet qeveritare, organizatat donatore, organizatat joqeveritare dhe rrjedhat e tetorit dhe nëntorit me sukses realizuan dhe im- asociacione tjera dhe shoqata të qytetarëve, ndërmarrje që puno- plementuan aktivitetin e parashikuar të ,,ditëve të hapura”. jnë ose bashkëpunojnë me komunat. Subjektet e njëjta janë burim Secila komunë fituese e çmimit, në ditët e caktuara para- i informacioneve dhe dokumenteve. prake ftoi tek ata të gjitha komunat e interesuara nga ven- Sipas modelit të zgjedhjes së ndërsjelltë – shfrytëzues është burim, di dhe u’a prezantuan praktikat e implementuara në komunë, LOGIN baza në ditë plotësohet me dokumente me interes për komunat. për të cilat u shpërblyen nga ky programë. Mysafirët pjesë- Shfrytëzuesit e informacioneve nga LOGIN baza janë edhe nurime marrës, kryetarët e komunave, përfaqësues nga administrata kryesore të të dhënave shfrytëzuese. Ajo nënkupton se në pjesë të komunale patën mundësi të njoftohen me mënyrat dhe funk- madhe suksesi i LOGIN bazës varet nga aktivitetet e njësive të vetëqev- sionimin e shembujve më të mire, zbatimin e tyre praktik, erisjes lokale sikur shfrytëzues të së njëjtës. por edhe të mësojnë se si praktika e mirë me sukses të im- Secila komunë ndaras ka mundësi për interaksion aktiv me tjetër plementohet edhe në rrethet e tyre. Njëkohësisht të gjitha nga vendi ose regjioni nëpërmjet LOGIN zgjedhësit me dorëzimin e gjashtë komunat të pranishmëve ju shpërndanë fletushka informacioneve për aktivitetet e veta, nevoja, akte juridike me të cilat dhe cd, me shpjegim se si u paraqit praktika dhe cilat kanë do të plotësohej LOGIN baza. qenë mënyrat dhe procedurat gjatë realizimit të tyre. Në takim Çfarë është fotografia për komunat dhe cilat detyrime marrin në ishin potencuar edhe problemet me të cilat komunat e sh- të ardhmen në pjesë më të madhe munden të gjinden në dokumentet përblyera u ballafaquan gjatë implementimit të tyre. të vendosura në faqen e internetit të BNJVL-së: www.zels.org.mk. Me përfundimin e ditëve të hapura, finalizohet Progra- Të gjitha temat e nxehta dhe aktuale munden të jenë shkak për mi për praktika më të mira. Duke pasur parasysh interesin hapjen e kategorive të veçanta tematike në pjesën FORUM që ofron e madh të komunave për këtë Program dhe kualitetin e 43 mundësi për diskutim të hapur, publik dhe anonim në shprehjen e praktikave të propozuara nga 18 komuna në vend, zyra e BN- mendimit dhe qëndrimit personal. Kategoria FORUM mundet të hapet JVL-së u angazhua për vazhdimin e saj edhe në vitet vijuese, me klikimin e së njëjtës e cila është vendosur në fund të LOGIN menysë me qëllim sigurimin e këmbimit kualitativ të përvojave poz- në internet faqen e BNJVL-së. itive të komunave.

22 Nëntor, 2008 GAZETË CENOVNIK za reklamen prostor 1/1 vtopa i posledna kolop stpanica 450 evpa 1/1 ppetposledna kolop stpanica 400 evpa 1/2 vnatpe{na kolop stpanica 220 evpa 1/4 vnatpe{na kolop stpanica 120 evpa 1 cw2 1,5 evpa 1/1 vnatpe{na cpno-bela stpanica 300 evpa 1/2 vnatpe{na cpno-bela stpanica 160 evpa 1/4 vnatpe{na cpno bela stpanica 90 evpa 1/1 kolop spedna stpanica 400 evpa 2 kolop spedni stpanici 700 evpa

Logo na naslovna stpanica vo viso~ina od 5 santiwetpi najdolu ili najgope na naslovnata stpanica 300 evpa

Popusti: Za dogovop od 3 weseci - 10% Za dogovop od 6 weseci - eden wesec gpatis objava na peklawa Za dogovop od 12 weseci - dva weseci gpatis i 5% dopolnitelen popust na suwata

Za pla}awe vo gotovo dopolnitelni 5% popust