Wat Wil Het Publiek? Rotterdam, Cultuur En Publiek in Kaart Gebracht Wat Wil Het Publiek? Rotterdam, Cultuur En Publiek in Kaart Gebracht
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
wat wil het publiek? rotterdam, cultuur en publiek in kaart gebracht cultuur wat wil het publiek? rotterdam, Wat wil het publiek? Rotterdam, cultuur en publiek in kaart gebracht Rotterdam Festivals Postbus 21362 3001 AJ Rotterdam Groothandelsgebouw Stationsplein 45(Be. 041) T (010) 433 25 11 F (010) 213 11 60 [email protected] www.rotterdamfestivals.nl © Rotterdam Festivals, september 2015 ! Colofon Samenstelling en redactie Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar Tamara Bakker gemaakt worden zonder voorafgaande toestemming van Cynthia Dekker Rotterdam Festivals. Aan de inhoud van deze publicatie is de Eind- en tekstredactie grootste zorg besteed. Voor eventuele onjuistheden kan geen Inhoudsopgave Richard Stuivenberg aansprakelijkheid worden aanvaard, noch kunnen aan deze Vormgeving publicatie rechten worden ontleent. In- en aanleiding 2 Ab Bol (Lumen Rotterdam) Drukwerk Rotterdam Festivals heeft geprobeerd alle rechthebbende van Opzet en leeswijzer 3 Platform P de in deze uitgave opgenomen foto’s te achterhalen. Wanneer Fotografie Rotterdamse Doelgroepen u meent rechthebbende te zijn van foto’s dient u contact op te De Rotterdamse doelgroepenmodel voor kunst & cultuur 4 Vera Cornel nemen met Rotterdam Festivals. Fotografie Deel 1 – De veranderende wereld 7 Bas Czerwinski, Marco de Swart, Jerry Lampen, Thijs de Lange, 1 Nederland & Rotterdam (nu en in de toekomst) 8 Eva van der Horst, Fred Ernst, Hester Blankestijn, Evert Buitendijk, 2 De stad als omgeving 12 Frans Hanswijk, Pim Vuik 3 Maatschappelijke trends en ontwikkelingen 18 Oplage 4 Vrijetijdsmarkt 24 1000 Deel 2 – Cultuurbezoek Rotterdammers en cultuurpubliek in kaart 31 © Rotterdam Festivals 2015 Cultuurpubliek Rotterdamse instellingen 38 Podia en gezelschappen 40 Musea 42 Zelf kunstzinnig actief 44 Festivals 46 Totaaloverzicht Rotterdamse cultuurpubliek 48 Welke Rotterdamse doelgroep wordt het beste bediend? 50 Deel 3 – Wat wil het publiek? De Rotterdamse doelgroepen aan het woord 55 Maak kennis met Reza Afshin, een Stadse Alleseter 56 Maak kennis met Robert van Eekeren, een Elitaire Cultuurminnaar 58 Maak kennis met Charlotte van der Linde, een Klassieke Kunstliefhebber 60 Maak kennis met Esther Hofman, een Actief Familielid 62 Maak kennis met Michael McKenzie, een Randstedelijke Gemakszoeker 64 Maak kennis met Tamara Popovic, een Digitale Kijker 66 Maak kennis met Lydia Baynath Sing, een Kleurrijke Knokker 68 Maak kennis met Carla Schouten, een Modale Cultuurmijder 70 Drempels en motieven voor cultuurbezoek 72 Overzicht Rotterdamse doelgroepen´ 74 Verantwoording en literatuurlijst 78 Wat wil het publiek? Rotterdam, cultuur en publiek in kaart gebracht In- en aanleiding De vraag: wat wil het publiek? speelt een steeds Dat de behoefte aan meer kennis over het publiek mo- grotere rol in de kunst- en cultuursector. Op Euro- menteel zo groot is, heeft vele oorzaken. De komende pees niveau is audience development een van de decennia blijft de bevolkingssamenstelling ingrijpend pijlers onder het EU-cultuurprogramma Creatief veranderen onder invloed van vergrijzing en migratie. Europa voor de periode 2014-2020. Iedere bevolkingsgroep en iedere generatie vult de Op nationaal niveau is publiek een belangrijke behoefte aan culturele verdieping en ontspanning op een factor in onder andere de Cultuurverkenning van andere manier in. Smaakvoorkeuren en vrijetijdspatronen de Raad voor Cultuur (2014) en in de visie van de veranderen, nieuwe disciplines komen op, genres winnen Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of verliezen in de loop van de tijd aan belang en populari- zoals geformuleerd in Cultuur beweegt; De bete- teit. Kunstenaars en culturele instellingen moeten hierop kenis van cultuur in een veranderende samenleving inspelen willen zij een relevante functie kunnen blijven (2013). Een voorbeeld uit de private sector is de vervullen voor alle Rotterdammers. pilot Publieksbinding van het VSBfonds dat als doel heeft publieksbinding te versterken en publieks- Niet alleen de cultuursector, ook andere partijen in de inkomsten te vergroten, op basis van kennis (fact stad hebben belang bij meer kennis van het publiek. In based marketing) in plaats van louter op gevoel. de groeiende diensteneconomie volgt het werken steeds Aantoonbare kennis van het eigen publiek is voor meer het wonen: je werkt waar je je thuis voelt. Creatie- het VSBfonds een van de voorwaarden voor het ven, jongeren en hoger opgeleiden zoeken een stad die bij verkrijgen van een financiële bijdrage. hen past en die hen inspireert. Bedrijven volgen hen. De cultuursector speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling Ook in Rotterdam staat het onderwerp ‘publiek’ hoog op van een aantrekkelijk leef- en verblijfsklimaat voor deze de agenda. Op weg naar de nieuwe cultuurplanperiode groepen die voor een stad economisch zo interessant zijn. 2017-2020 heeft de Rotterdamse cultuursector in een Het is dus belangrijk om hun voorkeuren en wensen in gezamenlijke uitgangspuntennota de ambitie uitge- kaart te brengen. sproken om het Rotterdamse culturele landschap en de Rotterdamse doelgroepen voor kunst en cultuur beter in Voor Rotterdam Festivals is publieksonderzoek ver- kaart te brengen: “Om een aanbod te verzorgen dat voor trouwd terrein. In de voorbereiding op het Cultuurplan alle inwoners en bezoekers aantrekkelijk en verrijkend is, 2013-2016 publiceerde Rotterdam Festivals in 2011 Wij is het van belang ons (potentiële) publiek te kennen. Wie Rotterdammers en cultuur; een analyse van cijfers en zijn doelgroepen kent, is beter in staat hen te bereiken, trends uit vijf jaar publieksonderzoek. De nu voorliggende over de drempel te halen én van hen te leren. (…) Daarom publicatie bouwt hierop verder. We brengen het huidige gaat de sector in kaart brengen wie wat doet en waar culturele aanbod en de vraag vanuit het publiek in kaart nog gaten vallen.” (uit Uitgangspuntennota Reikwijdte en met behulp van veel feitelijke achtergrondinformatie. armslag, maart 2015) Daarnaast laten we het Rotterdamse cultuur publiek zelf 2 Opzet en leeswijzer aan het woord. Acht personages vertellen over hun cultu- Eind jaren negentig nam de culturele sector in De publicatie is opgebouwd uit een drietal rele voor- en afkeuren, over hun band met Rotterdam en Rotterdam het initiatief om meer grip te krijgen op hoofdonderwerpen: hun tips voor de culturele wereld. Wij baseren onze het thema publieksbereik. Sindsdien heeft Rotterdam gegevens op analyses van bestaande rapporten en Festivals zich, in samenwerking met de sector, ingezet Deel 1 – De veranderende wereld onder zoeken (zie literatuurlijst achterin de publicatie) en voor de collectieve aanpak van publieksontwikkeling De veranderende wereld waarin de culturele instellingen op onderlinge vergelijking van actuele publieks gegevens in Rotterdam. Publieks onderzoek is hierin het belang- zich bevinden en die van invloed is op hun functioneren: die ons werden aangeleverd door de cultuursector. rijkste instrument; je kunt pas je koers bepalen als algemene maatschappelijke trends en ontwikkelingen, je weet waarop je je richten moet, oftewel: wie is je de stad Rotterdam en haar inwoners, de stad Rotterdam Het doel van deze publicatie is om, met de kennis die ons publiek en wat wil het publiek? Vijftien jaar geleden in het bredere kader van Nederland, Europa en de wereld, nu beschikbaar staat, vraag en aanbod van en voor het begon Rotterdam Festivals met het verzamelen van en de vrijetijdsmarkt als geheel. Rotterdamse cultuurpubliek in kaart te brengen. En om onderzoeks resultaten en introduceerde zij het analyse- antwoord te geven op de vraag: wat wil het publiek? Dit model MOSAIC (zie volgende pagina’s) in Nederland Deel 2 – Cultuurpubliek in kaart gebracht (aanbod) is ‘work in progress’. Er zijn nog lacunes in onze kennis en waarbij het publiek wordt gesegmenteerd op basis van Wie bezoekt wat, in welke mate, waarom en waar het gesprek over de duiding en de gevolgen ervan op het culturele voorkeuren. Met deze en vele andere onder- worden keuzes door beïnvloed? Waar zit overlap, waar cultuuraanbod staat nog maar aan het begin. De uitkom- zoeksmethodes en onder zoeken is sindsdien een schat liggen kansen? Onderzoek naar Rotterdams cultuur- sten en aanbevelingen kunnen als startpunt dienen voor aan informatie verzameld die goed bruikbaar is voor de publiek vormt hier de basis. Met dit onderzoek brengen de ontwikkeling van het beleid voor de komende jaren. ontwikkeling van beleid. we in kaart wie de huidige bezoekers zijn van culturele De cultuursector kan de informatie gebruiken in de eigen Zo heeft EMC Cultuuronderzoeken in 2006 en instellingen in de stad: welke publieksgroep wordt precies praktijk, en verwerken in een aanvraag voor het nieu- 2010/2011 onderzoek gedaan naar overlap in bezoek door welke instelling bereikt? Zijn er nog ‘witte vlekken’ we cultuurplan, waarbij ook een gezamenlijk plan van bij de grote podia in Rotterdam. Dit jaar herhalen we in het bereik of het aanbod? Zijn bepaalde doelgroepen aanpak kan ontstaan voor een betere publieksbinding in dit overlap onderzoek voor de gehele sector. Aan alle ondervertegenwoordigd in het culturele aanbod? Waar de toekomst. Wij hopen dan ook dat deze publicatie kan instellingen is gevraagd hiervoor data aan te leveren, liggen kansen voor samenwerking tussen instellingen om bijdragen aan een evenwichtige besluitvorming over de die wordt aangevuld met gegevens van de Vrijetijds- meer of nieuw publiek te vinden? cultuurplan periode 2017-2020 voor beleidsmakers en omnibus, Rotterdam Pas, Continue Bezoekers- beslissers.