Łukasz Kruczek to Trener Kompletny

Rozmowa z ministrem sportu s. 6–7

Numer 4 (20) 2015

ISSN 2391-4807

W NUMERZE O: Ofercie Instytutu Sportu Nadziejach łyżwiarzy szybkich Szansach olimpijskich siatkarzy Wielkim tenisie Aferze dopingowej

Apoloniusz Tajner: Łukasz Kruczek

to trener kompletny s. 20–22 w numerze

Aktualności 4 SPORT I POLITYKA Porażki mnie zahartowały 6 Rozmowa z ministrem sportu i turystyki Witoldem Bańką Trener i koledzy z bieżni o nominacji Witolda Bańki na ministra 8 Ziółkowski trafił do innej bajki 9 Mistrz olimpijski w rzucie młotem opowiada o swej nowej roli ŚWIĄTECZNA ROZMOWA Sportowcy są jak zakonnicy 10 Mówi kapelan polskiego sportu ksiądz Edward Pleń SZKOLENIE Z pokorą podchodzę do sprawowania tej funkcji Gotowi na Rio 12 – mówi minister sportu i turystyki Witold Bańka Relacja z konferencji trenerów szkolenia olimpijskiego w Spale NAUKA Nauka dla sportu, sport dla nauki 16 6–7 Oferta Instytutu Sportu dla zawodników przygotowujących się do startu w Rio de Janeiro Trener Łukasz Kruczek wszystko ma pod SPORTY ZIMOWE kontrolą Łukasz stał się trenerem kompletnym 20 Rozmowa z prezesem Polskiego Związku Narciarskiego Apoloniuszem Tajnerem Jeśli jest marzec to jesteśmy w Kanadzie 23 Nowy tour dla biegaczy narciarskich Nowa kadra, nowa hala, nowy trener, nowe nadzieje 24 Polskie łyżwiarstwo szybkie przed sezonem 2015/2016 Śliska sprawa 28 20–22 Kwalifikacje olimpijskie w hokeju na lodzie PUBLICYSTYKA Felieton Marka Michałowskiego 30 Felieton Marty Mikiel 31 PRZED RIO 2016 Kszczot sprawdzi w Rio, czy mniej znaczy więcej 32 Najlepszy polski 800-metrowiec rezygnuje ze startu w mistrzostwach świata w hali Tor czy szosa? Oto jest pytanie 36 Rozmowa z czołową polską kolarką Katarzyną Pawłowską TENIS Grunt, że kierunek jest słuszny 40 Agnieszka Radwańska Rozmowa z Tomaszem Wiktorowskim, szykuje się na Rio do trenerem Agnieszki Radwańskiej singla i miksta To nie Serena mnie stworzyła 42 40–41 Szkoleniowiec Sereny Williams Patrick Mouratoglou z wizytą w Polsce GRY ZESPOŁOWE Gra była lepsza niż wyniki 46 Podsumowanie sezonu 2015 w wykonaniu polskich siatkarzy Wydawca: Instytut Sportu w Warszawie Koordynator wydawniczy: PUBLICYSTYKA Piotr Marek Ciężki cios w lekkoatletykę 50 Redaktor Naczelny: Afera dopingowa w Rosji Stefan Tuszyński Dziennikarze: Olgierd Kwiatkowski, Aleksandra Kauc, Rafał Kazimierczak, LUDZIE Piotr Marek, Marek Michałowski, Gdy hobby staje się pasją 54 Marta Mikiel, Wojciech Osiński, Sylwetka podróżnika Aleksandra Doby Tomasz Pakuła, Artur Rolak. Dział naukowy: prof. Jan Gajewski, PARAOLIMPIZM dr Dariusz Sitkowski, dr Piotr Żmijewski Afera dopingowa „TAK dla Rio” wygrało kampanię o telewizję 58 Zdjęcia: w Rosji Adam Nurkiewicz/MEDIASPORT Korekta: Katarzyna Jagieła ANKIETA Opracowanie graficzne, Żona Jamesa Bonda czasem uroni łezkę 60 skład i łamanie: Piotr Przychodzeń Webmaster: Marcin Szafert 50–53

2 forum trenera edytorial

Szanowni Państwo!

Już wypatrujemy roku 2016. Roku letnich igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro – z nadziejami, bo w kończącym się polscy sportowcy nie zawodzili. Liczymy, że wreszcie przekroczymy granicę 10 medali, które zdobywaliśmy w trzech ostatnich igrzyskach. Podczas konferencji trenerów szkolenia olimpijskiego nastroje były optymistyczne, prognozy dobre. A po nowym ministrze, który zapoznał się ze szkoleniowcami, oczekuje się wsparcia na ostatnim etapie przygotowań.

Tak czy inaczej, rok dla miłośników sportu zapowiada się cieka- wie. Oprócz igrzysk będziemy kibicowali piłkarzom, którzy zakwalifikowali się do finałów Euro 2016 i jako grupowych rywali znów wylo- sowali mistrzów świata – Niemców. Ale to nie jedyna gra zespołowa, za którą będziemy trzymali kciuki. O awans do igrzysk walczą bowiem drużyny siatkówki i piłki ręcznej.

Igrzyska nie mogą jednak przesłonić problemów, które w polskim sporcie trzeba będzie rozwiązać. Nowy minister, były lekkoatle- ta Witold Bańka, mówi w numerze „Forum Trenera”, które właśnie Państwu oddajemy, o wielu sprawach, którymi chce się zająć. Może Stefan Tuszyński liczyć na środowisko sportowe, a także na… posłów opozycji, o czym redaktor naczelny zapewnia Szymon Ziółkowski, kiedyś kolega ministra ze stadionów, a obecnie parlamentarzysta Platformy Obywatelskiej. A jednym z głównych problemów, o którym mówią wszyscy, jest zachęcenie dzieci do sportu. Tu podstawą jest edukacja o zaletach sportu, która ma trafić nie tylko do dzieci, ale i rodziców, nauczycieli, trenerów, samo- rządowców, posłów i senatorów. To już było? Oczywiście, ale trzeba próbować i mieć nadzieję, że kropla wreszcie wydrąży skałę.

Redakcja „Forum Trenera” ma nadzieję, że nowy rok będzie lepszy od poprzedniego. Liczymy, że sport potrafi być tym elementem, który połączy Polaków. Wszak już w starożytnej Grecji w trakcie igrzysk milkły swary, kończono nawet wojny. Czerpmy naukę z historii i wspie- rajmy naszych sportowców, bo ich czeka w 2016 roku trudne zadanie: będą musieli godnie reprezentować naszą ojczyznę.

forum trenera 3 aktualności

Lewandowski w Księdze Guinnessa Robert Lewandowski odebrał cztery certyfikaty za wpisy do Księgi Rekordów Guinnessa. Znalazł się w niej dzięki strzeleniu dla Bayernu Monachium pięciu goli w 9 minut w meczu niemieckiej ekstraklasy piłkarskiej z VfL Wolfsburg. Polski napastnik wszedł na murawę w pamiętnym meczu po przerwie i wpisał się na listę strzelców między 51. a 60. minutą. Taki wyczyn nie udał się dotąd żadnemu innemu pił- karzowi w ponad 50-letniej historii Bundesligi.

Polska awansowała na Euro 2016 Ibra zamieszka w kościele Polscy piłkarze awansowa- Zlatan Ibrahimović kupił kościół li na mistrzostwa Europy 2016. położony w najbardziej prestiżo- W decydującym spotkaniu pokonali wej dzielnicy Sztokholmu. Obiekt Irlandię 2:1, a wcześniej zremiso- sprzedała za 11 milionów euro wali w Glasgow ze Szkocją 2:2. firma, której prezesem jest... matka Ostatecznie Polacy zdobyli 21 pkt piłkarza. Kościół Zgromadzenia i zajęli w grupie drugie miejsce, za Baptystów zbudowany został mistrzami świata Niemcami. Królem w latach 1896–1900. Jest to czte- strzelców eliminacji został Robert ropiętrowy budynek o powierzchni Lewandowski, który zdobył 13 bra- mieszkalnej 940 m kwadratowych, mek. Kapitan polskiej reprezentacji który został przebudowany na uznany też został przez UEFA za posiadłość w nowojorskim stylu najlepszego piłkarza eliminacji Euro z garażem podziemnym oraz tara-

2016. . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT sem na dachu, na którym wybudo-

fot wano ogród zimowy z salą kinową. Ibrahimović to megazarozumialec W plebiscycie na największego zaro- Polska potęgą na plecach 26 Włochów podejrzanych o doping zumialca światowego sportu, prze- Polscy pływacy zdobyli siedem medali Włoski Komitet Olimpijski domaga prowadzonym wśród czytelników w mistrzostwach Europy na krótkiej pływalni się dwuletniej dyskwalifikacji dla 26 francuskiego dziennika „L’Equipe”, w izraeliskiej Netanji. Z tego pięć wywalczy- lekkoatletów za omijanie kontroli wygrał Zlatan Ibrahimović przed li w stylu grzbietowym. Dwa złote, na 100 antydopingowych. Są wśród nich Jose Mourinho i Cristiano Ronaldo. i 200 m, zdobył Radosław Kawęcki. W tej m.in. były mistrz świata w skoku Napastnik Paris St. Germain otrzy- ostatniej konkurencji Polak jest także dwukrot- o tyczce Giuseppe Gibilisco oraz mał 73 654 głosów, o 600 więcej nym mistrzem świata, a w imprezie tej rangi srebrny medalista w skoku w dal niż portugalski trener. O zwycięstwie triumfował po raz czwarty z rzędu. Trzecie złoto Andrew Howe. Pięciu z 26 zawod- Szweda przesądziły jego słowa po na 50 m stylem grzbietowym zdobył Tomasz ników już zdobyło kwalifikację olim- strzeleniu trzech goli Duńczykom Polewka, srebrny na 100 m tym stylem oraz pijską na przyszłoroczne igrzyska i wyeliminowaniu ich z finałów Euro brązowy na 50 m dołożyły odpowiednio Alicja w Rio. Ostateczna decyzja w sprawie 2016. – Mówili, że wyślą mnie na Tchórz i Aleksandra Urbańczyk. Ale największą zapadnie po zakończeniu proce- emeryturę. To ja wysłałem na eme- niespodziankę wśród biało-czerwonych sprawił su przez sądem antydopingowym ryturę cały ich naród – powiedział Sebastian Szczepański, który zajął trzecie lokaty Włoskiego Komitetu Olimpijskiego. Ibrahimović. na 50 i 100 m stylem dowolnym. Więcej o dopingu w środku numeru.

4 forum trenera aktualności

Zmarł legendarny Jonah Lomu W wieku 40 lat w Auckland zmarł nowozelandzki rugbista Jonah Lomu. Prawdopodobnie najlepszy, a z pewnością najsłynniejszy zawodnik w historii tej dyscypliny przeszedł 11 lat temu udany prze- szczep nerki, ale w 2011 roku organizm odrzucił przeszczepiony organ i od tamtej pory Lomu trzy razy w tygodniu poddawany był dia- lizie. W reprezentacji Nowej Zelandii wystąpił w 63 meczach i zaliczył 47 przyłożeń. Nadal jest rekordzistą Pucharu Świata, jeśli chodzi o liczbę przyłożeń.

„Złote Kolce” Lewis Hamilton znów mistrzem F1 dla Włodarczyk i Fajdka Brytyjczyk Lewis Hamilton z teamu Paweł Fajdek i Anita Włodarczyk Mercedes GP drugi raz z rzędu, zostali laureatami „Złotych Kolców”, a trzeci w karierze zdobył tytuł najbardziej prestiżowej nagrody mistrza świata samochodowej w polskiej lekkoatletyce. Oboje Formuły 1. Rekordzistą jest Niemiec w tegorocznych mistrzostwach świa- Michael Schumacher, który wywal- ta w Pekinie zdobyli złote medale czył aż siedem mistrzowskich tytu- w rzucie młotem. Włodarczyk w tym łów, w tym pięć z rzędu w latach sezonie pobiła rekord świata wyni- 2000–2004. Od 2010 do 2013 kiem 81,08 m, stając się pierwszą roku cztery razy z rzędu zwyciężał kobietą, która przekroczyła granicę jego rodak Sebastian Vettel. Cztery 80 m. Polka ponadto zajęła trzecie wygrane z rzędu odniósł także miejsce w plebiscycie IAAF na lekko- Argentyńczyk Juan Manuel Fangio atletkę roku. Przegrała tylko z biega- w latach 1954–1957. Cztery tytuły jącą na długich dystansach Etiopką ma także Francuz Alain Prost. Genzebe Dibabą oraz z holender- ską sprinterką Dafne Schippers. Argentyna największym eksporterem Argentyńskie kluby sprzedały w 2015 Triumf Djokovicia w finale roku do innych krajów około 6350 ATP World Tour Ostatni sezon Kobe Bryanta piłkarzy. W ten sposób Argentyna Novak Djoković pokonał szwajcar- Kobe Bryant z Los Angeles Lakers, jeden z naj- po raz szósty z rzędu została naj- skiego tenisistę Rogera Federera lepszych i najsłynniejszych koszykarzy w histo- większym eksporterem piłkarzy w finale turnieju ATP World Tour rii, zapowiedział, że przestanie grać w NBA w Ameryce Południowej – wynika Finals w Londynie. Serb po raz z końcem sezonu 2015/2016. 37-letni gracz z raportu „Football Player Exports”. czwarty z rzędu, a piąty w karierze od kilku sezonów zmagał się z kontuzjami. Druga w zestawieniu jest Brazylia, wygrał kończącą sezon imprezę „Nie mogę już dłużej obsesyjnie cię kochać. a trzecia Kolumbia. 84 proc. Masters. Dzięki temu sukceso- Ten sezon to wszystko, co mogę jeszcze ci dać. Argentyńczyków i Brazylijczyków wi w klasyfikacji wszech czasów Moje serce może przyjąć ciosy, mój umysł może trafia do Europy (Hiszpania, Anglia, awansował na drugie miejsce, ex znieść harówkę, ale moje ciało wie, że to czas Włochy, Francja, Niemcy, Portugalia, aequo z Ivanem Lendlem i Pete’em się pożegnać” – napisał Amerykanin. Bryant to Rosja) oraz do Chin i Zjednoczonych Samprasem. Liderem zestawienia pięciokrotny mistrz NBA oraz dwukrotny złoty Emiratów Arabskich, a 12 proc. – do pozostaje jednak Federer, który medalista olimpijski z Pekinu i Londynu. Meksyku i USA. wygrywał sześć razy.

forum trenera 5 Rozmowa

Z ministrem sportu i turystyki WITOLDEM BAŃKĄ rozmawia RAFAŁ KAZIMIERCZAK

racji tego, że wywodzę się ze spor- miałem startować na 800 i 1500 m. tu, oczekiwania wobec mnie będą Trener zrobił mi sprawdzian i stwierdził, bardzo wysokie. Jestem otwarty że najlepsze będzie jednak 400 m. Pod- Zna sugestie całego środowiska. Nie mam porządkowałem się, pan Dera był dla monopolu na wiedzę, wszystko chcę kon- mnie bardzo dużym autorytetem. Nie sultować – zapowiada Witold Bańka, mini- dyskutowałem, 400 to 400. Ale może, jak ster sportu i turystki w rządzie Beaty Szydło. teraz mówi trener Józef Lisowski, należało spróbować tych dłuższych biegów, bo inni Panie ministrze, czego nauczył Pana sport? trenerzy w PZLA też twierdzili, że napraw- Oj, właściwie mnie wychował, nie dę mam do nich predyspozycje. Było, umniejszając nic moim rodzicom. Sport minęło. Niczego w sporcie nie żałuję. ze sceny. Sportowcy mają z tym problem, jest najlepszym wychowawcą młodzieży. startują nawet wtedy, kiedy organizm Ukształtował mi charakter. To jest tak, że W 2012 roku skończył Pan karierę. Nie za już się do tego nie nadaje. W moim porażki mnie zahartowały, a zwycięstwa wcześnie? Miał Pan 28 lat, a to najlepszy przypadku bardzo ważne było też to, nauczyły pokory. wiek dla sportowca. że założyłem rodzinę i miałem duże Najpierw miałem przerwę w sezonie poczucie odpowiedzialności. Powiedzia- Sportowcy, w tym ci najwięksi, mówią, że tak 2011. Potem sam się przygotowywałem, łem sobie: chłopie, przestań realizować naprawdę tylko porażki czegoś uczą. tak dla siebie, bo już pracowałem i bra- jakieś własne ambicje, tylko zabieraj Zgadza się. Zwycięstwo wiąże się kowało mi czasu. Sam sobie chciałem się za pracę! z pokusą pychy, porażka zaś buduje, coś udowodnić. Ale to był łabędzi śpiew, mobilizuje, i nie chodzi mi tylko o sport, próbowałem, by w przyszłości nie ża- Sportowcom trudno kończyć karierę, to bywa ale o codzienność, czyli radzenie sobie łować, że tego nie zrobiłem. Chciałem dramatyczny okres życia. Jak było w Pana z problemami lub stresem. nawet powalczyć o igrzyska w Londynie. przypadku? W końcu podjąłem decyzję o zakończe- Oczywiście, że nie była to łatwa decy- Dlaczego poświęcił się Pan sportowi tak niu kariery. Trzeba wiedzieć, kiedy zejść zja. Ale, powtarzam, niczego nie żałuję. bardzo, że został Pan zawodowcem? Trochę przekory w tym było. Przyznam, że kiedyś nie chciałem biegać, do lekkoatletyki miałem dystans. Lubiłem piłkę Najpierw miałem przerwę w sezonie 2011. nożną. Bieganie zaczęło się w liceum, kiedy wystawiono mnie w zawodach Potem sam się przygotowywałem, tak dla szkolnych. Powiedziałem: dobra, wystar- tuję. I wygrałem, z dosyć dużą przewagą. siebie, bo już pracowałem i brakowało mi Wtedy po raz pierwszy poczułem smak zwycięstwa. Rodzice profesjonalnie po- czasu. Sam sobie chciałem coś udowodnić. deszli do tematu, w końcu sami trenowali lekkoatletykę z moim śp. trenerem Ja- Ale to był łabędzi śpiew, próbowałem, nem Derą. Zaprowadzili mnie do niego i pomalutku, krok po kroku, zostałem by w przyszłości nie żałować, że tego wyczynowcem. Na własnej skórze po- czułem piękno tej dyscypliny. nie zrobiłem. Chciałem nawet powalczyć A dlaczego postawił Pan na najtrudniejszą o igrzyska w Londynie. W końcu podjąłem lekkoatletyczną konkurencję, czyli bieg na dystansie 400 m? decyzję o zakończeniu kariery. Trzeba Troszkę była to sugestia trenera. Ja myślałem o dłuższych dystansach, wiedzieć, kiedy zejść ze sceny

6 forum trenera Rozmowa

Nasze działania będą transparentne, zamierzamy cyklicznie przedstawiać je mediom i poddawać pod dyskusję. Stawiamy na współpracę, na pewno nie zamkniemy się w ministerialnych gabinetach

Dobra decyzja podjęta w dobrym czasie. A kończąc karierę sportową, brał Pan pod zrobić, by następowało płynne przejście Patrząc na moje dalsze życie zawodowe, uwagę, że polityka w Pana życiu zajmie aż od tych maluchów aż do zawodowstwa widzę, że miałem rację. tak ważne miejsce? w przyszłości. Kiedyś młody człowiek Nie, uczciwie przyznaję. Poszedłem z lekcji wf. był przekierowywany do SKS, Rozumiem, że sztafeta z mistrzostw świata w branżę public relations, założyłem też potem do klubu, potem kadry wojewódz- w Osace w 2007 roku, wywalczenie z nią działalność gospodarczą. Polityka była kiej, narodowej, a na końcu olimpijskiej. brązowego medalu, to szczytowy punkt Pana troszkę na uboczu, chociaż zawsze w niej Musimy się zastanowić, jak pomóc, by sportowej kariery? funkcjonowałem, bardziej na zasadach ta ciągłość szkolenia w podstawowych Tak, na pewno, chociaż piękne doradzania. Na ten wyższy szczebel tra- dyscyplinach była zachowana. wspomnienia mam też z Uniwersjady fiłem w ostatnim czasie. Dwa – sport wyczynowy. Tu chodzi w Bangkoku, którą wygraliśmy w szta- o zapewnienie maksymalnego komfortu fecie, a odbywała się dwa, nie, prze- Panie ministrze, jak Pan sobie wyobraża zawodnikom i trenerom podczas przy- praszam, trzy tygodnie przed Osaką. swoją kadencję, jakie cele wyznaczył Pan gotowań do najważniejszych imprez. A przed mistrzostwami świata dokuczała sobie jako były sportowiec? Oni muszą mieć czyste umysły i skupiać mi kontuzja, stwierdzono przepuklinę Praca i pokora, mówiłem to od razu się tylko na pracy. Zastanowimy się nad pachwinową. W tym biegu eliminacyj- po objęciu urzędu. Z pokorą podchodzę rozszerzeniem katalogu stypendiów, ale nym w Osace startowałem na środkach do sprawowania tej funkcji. Z racji tego, to raczej po igrzyskach w Rio. Na razie przeciwbólowych. To był sygnał, że orga- że wywodzę się ze środowiska sporto- nie ma co wprowadzać zamieszania, na nizm zaczyna odmawiać posłuszeństwa. wego, oczekiwania wobec mnie będą pewno nie będzie żadnej rewolucji, jeżeli Ale tak, sezon 2007 to szczyt kariery, bardzo wysokie. chodzi o przygotowania do igrzysk 2016. chociaż wtedy myślałem, że to dopiero Kolejny element to sport osób nie- jej początek. Fajnie mieć taki medal, Są, mówili mi to lekkoatleci. pełnosprawnych. Oni są prawdziwymi zdecydowanie. Właśnie. Chcę być otwarty na ich herosami, do naśladowania, powinno się sugestie. Nie tylko ich, jestem otwarty na ich ustawić na piedestale. Pomyślimy więc, Koledzy ze sztafety powiedzieli mi, że sugestie całego środowiska. Nie mam co można dla nich zrobić i w kontekście pasjonował się Pan polityką, wiadomo monopolu na wiedzę, wszystko chcę finansowym, i systemowym. To jest mini- też, że studiował Pan politologię. Skąd to konsultować. Pod koniec roku zostanie sterstwo nie tylko sportu, ale i turystyki, zainteresowanie? powołana społeczna rada sportu i myślę, więc po czwarte postawimy na aktywną Zawsze interesowała mnie ta tematy- że znajdą się w niej ciekawe nazwiska. promocję Polski poza jej granicami. I, co ka, stąd wybór kierunku studiów. Już pod Liczę na to, że ci ludzie pomogą wyty- ważne, także w jej granicach. Postaramy koniec kariery sportowej współpracowa- czać kierunki rozwoju polskiego sportu. się zachęcić rodaków, by turystami byli też łem z kilkoma politykami ze środowiska Program ministerstwa chciałbym oprzeć w ojczyźnie. To cztery filary i fundamenty. Prawa i Sprawiedliwości. I zgadza się, na czterech filarach. Zacznijmy od sportu Nasze działania będą transparentne, za- z chłopakami zawsze prowadziliśmy wy- dzieci i młodzieży, bo bez niego nie ma mierzamy cyklicznie przedstawiać je me- sokokaloryczne dyskusje. Czasami było sportu wyczynowego. To fundament. diom i poddawać pod dyskusję. Stawiamy wesoło, czasami gorąco, ale zawsze na Trzeba przeanalizować już funkcjonujące na współpracę, na pewno nie zamkniemy poziomie, z klasą. programy i zastanowić się nad tym, jak to się w ministerialnych gabinetach.

forum trenera 7 polityka

Co tu dużo mówić, Markowi Plawdze napsuł sporo krwi. w Cetniewie. – Jechałem windą, z dwoma nieznajomymi facetami. I oni rozmawiali, że Bo ambitny był, bo waleczny. – I na pewno wciąż taki jest. jakiś Bańka został ministrem sportu. Ja na to, że jednego Bańkę znam, ale raczej jest To właściwy człowiek na właściwym stanowisku – mówi Plawgo za młody. Potem, przy obiedzie, okazało się, że to jednak ten Bańka. Zaskoczony byłem o Witoldzie Bańce, nowym ministrze sportu i turystyki. tylko ze względu na wiek Witka. Jest młody, prawda? Ale to miłe zaskoczenie. ył późny wieczór, 1 września 2007 Spotkali się we wrześniu na Maratonie Pamięta, że Witek zawsze interesował roku . Osaka, stadion Nagai, bieg Wrocławskim. Trener pogratulował byłe- się polityką. – Zawsze miał swoje poglądy eliminacyjny męskich sztafet czte- mu zawodnikowi niezłej sylwetki, a przede i zdanie, którego potrafił bronić. Poglądami Brystumetrowców. Witold Bańka, chłopak z wszystkim tego, że został ojcem. Po pytaniu, był na prawą stronę, nigdy tego nie ukrywał. Tychów, wtedy blisko 24-letni, biegł na dru- czy będzie dobrym ministrem, Lisowski od Siedział w internecie, zawsze był na bieżąco. giej zmianie. Pałeczkę odebrał od Rafała razu przytacza historię sprzed lat. – Kiedyś Kozłowski zna obecnego ministra głównie Wieruszewskiego, przekazał ją Marcinowi byliśmy na obozie na Cyprze. Na świąteczne z treningów. – Sumienny był, robił to, co trener Marciniszynowi. Biało-czerwowi awanso- spotkanie zaprosił nas ambasador czy konsul, zaaplikował. Potrafił i lubił się zmęczyć. Po wali do finału, w którym Witek już nie już nie pamiętam. I Witia dał popis swojej nominacji nie rozmawialiśmy. My jesteśmy ko- wystąpił. Wywalczyli trzecie miejsce, brą- elokwencji, zakasował konsula czy tam am- legami, nie przyjaciółmi, musiałbym przejrzeć zowe medale rzecz jasna dostali wszyscy, basadora. Zażartowałem wtedy, że nadaje skrzynkę w telefonie, czy mam jego numer. także ci, którzy zasuwali w eliminacjach. się na polityka, ale wyraziłem też nadzieję, że Na obozach Witek trzymał się z Rafałem To największy sukces w karierze sportowej nigdy do tego świata nie wejdzie. A tu proszę! Wieruszewskim, zazwyczaj razem mieszkali Bańki. W sztafecie był też młodzieżowym w pokoju. mistrzem Europy i mistrzem Uniwersjady. Marek Plawgo: Poważne bieganie zakończył w sezonie 2012. Ciągnęło go w tę stronę Rafał Wieruszewski: 16 listopada 2015 roku został powołany na Marek Plawgo, znakomity płotkarz na Każdy może się z nim dogadać stanowisko ministra sportu i turystki w rządzie dystansie 400 m, doskonale radzący sobie na To mój bardzo dobry kumpel – potwierdza premier Beaty Szydło. tym dystansie także bez płotków, jest bardzo Wieruszewski. – Chyba mogę powiedzieć, zadowolony z nominacji kolegi na ministra. że przyjaciel. Zawsze się dogadywaliśmy, Józef Lisowski: Choć i on przyznaje, że kiedy usłyszał tę wia- więc mogę o nim mówić tylko dobrze. Od- Dociekliwy, a nawet upierdliwy domość, był zaskoczony. – Nawet lekki szok powiedzialny człowiek, to na pewno. Ma Jego trenerem w reprezentacji był Józef był, ale szybko minął. Było widać, że ciągnie głowę na karku, wiedzę też. Mimo młodego Lisowski, lubiany i szanowany przez zawodni- go w tę stronę. Witek to bardzo inteligentny wieku spokojnie powinien się odnaleźć na tym ków, nazywany przez nich, z sympatią, „Eljot”. facet, umiarkowany w poglądach, nic nie wy- nowym miejscu, zwłaszcza że sam trenował, O tym, że jego zawodnik został ministrem, wróci do góry nogami. Odpowiednia osoba więc wie, jak wygląda życie sportowca, że to dowiedział się kilka minut po ogłoszeniu tej na odpowiednim miejscu. Przede wszystkim wzloty i upadki. Ze mną rozmawiał głównie decyzji. Zdziwił się, zaczął wykrzykiwać. – Wiciu zna sport, bo na sporcie się wychował – o sporcie, bo ja za polityką nie przepadam. ministrem! Ale numer! Muszę podzwonić do opowiada Plawgo. A on tak, zawsze był w temacie, zawsze dużo chłopaków ze sztafety – mówił na gorąco. Jakim był zawodnikiem? – Oj, sporo krwi bardziej od nas zorientowany. Może dlatego, Kiedy ochłonął, zaczął opowiadać o ministrze, mi napsuł, bo to taki typ wytrzymałościowca, że skończył politologię? Czasem lubił się kiedy ten wyczynowo zajmował się bieganiem. więc odcinki tempowe kończyłem daleko za pokłócić, ale słuchał drugiej strony. Z nim – Dociekliwy był, nawet upierdliwy, wszystko nim. Musiałem dawać z siebie 110 procent, każdy może się dogadać, tak mi się wydaje. chciał wiedzieć i analizować – wspomina Li- by mu dorównać. Był ambitny i waleczny, Wieruszewski zadzwonił do ministra z gra- sowski. – Największe możliwości miał jednak na pewno wciąż taki jest – twierdzi Plawgo. tulacjami. – Oczywiście jesteśmy w kontakcie, nie na 400, a na 800 m. I z tego, co wiem, choć teraz nie tak częstym, jak kiedyś, bo planował przenosiny do trenera Zbigniewa Kacper Kozłowski: on ma dużo zajęć. Powiedziałem mu, żeby Króla, by rywalizować z Adamem Kszczotem Jednego Bańkę znam z tytułu stanowiska nie zmieniał się, tylko i Marcinem Lewandowskim. A on poszedł W tamtej brązowej sztafecie z Osaki biegał został taki, jaki jest. w ministry! Wiem, że najpierw zajął się marke- też Kacper Kozłowski. On o tym, że Witek tingiem czy, jak to się nazywa, public relations. jest ministrem, dowiedział się na obozie Wysłuchał Rafał Kazimierczak

8 forum trenera lekkoatletyka

Sam, jako poseł, ma jasno sprecyzowa- ne, czym będzie się zajmował. – Chciałbym, żeby sport dzieci i młodzieży był dużo bardziej doceniany. Żeby wf. w szkole zaczął być traktowany jako poważny przedmiot. To uważam za bardzo ważne, bo im więcej czasu dzieci spędzają na nauce, tym więcej ruchu potem potrzebują. Wychodzę z zało- żenia, że dużo taniej, łatwiej i szybciej jest pewnym rzeczom zapobiegać, niż potem je leczyć. Czasy nam się zmieniły. Teraz żeby dzieci zachęcić do uprawiania sportu, trzeba im dać odpowiednią infrastrukturę. I wykwalifikowaną kadrę. Jest sportowcem spełnionym, bo w sporcie osiągnął była w kraju postrzegana, żeby miasto, Jak to zrobić? – Pieniądze w budżetach wszystko. Do złota igrzysk olimpijskich dołożył w którym żyję, mogło uzyskać nieco więcej, są, tylko należy je rozsądnie wydatkować. jeszcze dwa złota i jedno srebro mistrzostw świata. niż uzyskuje, to trzeba do tego wejść, nie Współpracować z ludźmi, którzy potrafią tę Na zakończenie długiej i bogatej kariery 39-letni ma rady. Bardzo bym chciał, by wartości infrastrukturę maksymalnie zagospodarować. młociarz Szymon Ziółkowski chciałby wystąpić w respektowane w świecie sportu udało się Nie jest problemem wybudować orlik, który igrzyskach olimpijskich w Rio de Janeiro, w roku 2016, wprowadzić do parlamentu. potem stoi może nie pusty, ale na pewno ale nie wiadomo, czy osiągnie na tyle wysoki poziom, nie wykorzystywany tak, jak mógłby być. by tam polecieć. Został przecież posłem Platformy Poza wybudowaniem orlika musisz mieć Obywatelskiej, i to posłowanie jest teraz najważniejsze. Chętnie pomoże ministrowi kogoś, kto z tymi dziećmi i młodzieżą będzie Nowy poseł myśli o współpracy z no- tam coś sensownego robił. Kogoś z wizją, wym ministrem sportu i turystyki, Witoldem jakiegoś fanatyka. Bańką, też byłym lekkoatletą, brązowym Rafał kazimierczak medalistą mistrzostw świata w sztafecie W siłowni z posłem Korolem 4x400 m z 2007 roku. – Tylko współpraca Okazuje się, że Ziółkowski złożył w Pol- Sejmie zasiada od niedawna, – deklaruje Ziółkowski, choć jest posłem skim Związku Lekkiej Atletyki oficjalne po- ale już miał okazję patrzeć na opozycji. – Minister kieruje resortem, a ko- danie mówiące, że zakończył karierę. – Ze awantury posłów i posłanek. misja sportu jest formą nadzoru. Ja i moi względu na to, że żadne centralne szkolenie W– Wracam stamtąd bardzo zmęczony, nie koledzy z komisji zbyt dużego wpływu na już mi nie przysługuje. Jestem posłem i nie fizycznie, ale psychicznie. Mam bardzo dużo władzę wykonawczą nie mamy. Jeżeli pan mogę korzystać z budżetu państwa w innej rzeczy do przeczytania, bardzo dużo do minister stwierdzi, że mogę mu w czymś formie. Jestem sportowcem amatorem. Jeżeli zrozumienia. Szczególnie młodym posłom, pomóc, to ja bardzo chętnie. będę na tyle dobry, by się przygotować do a ja takim jestem, zajmuje to sporo czasu. igrzysk, to w nich wystartuję. Nie, to nie – We wszystko staram się uważnie zagłębić wyjaśnia. – tłumaczy Ziółkowski. Czeka, aż zostanie W Warszawie czasu na treningi nie ma. ustalony harmonogram prac Sejmu na Posiedzenia są od rana do wieczora. – Je- najbliższe półrocze. – Na razie o systemie dyne, co mi się udało, to odwiedzić siłownię pracy dowiadujemy się z pięciodniowym w hotelu sejmowym, która, co tu dużo mówić, wyprzedzeniem, więc zaplanowanie mogłaby być lepsza. Spotkałem tam posła czegokolwiek to totalna abstrakcja. Powoli Adama Korola, nikogo poza nami nie było próbuję zaadaptować do nowej sytuacji. – mówi Ziółkowski. Staram się jak najwięcej nauczyć życia parlamentarnego. Zakończyłem już walkę z biurem poselskim, zatem każdy, kto chce, może mnie odwiedzić – twierdzi Ziółkowski.

Przenieść zasady do Parlamentu Posłem sam chciał zostać, nikt go do tego nie zmuszał. Od polityki uciec się nie da, tak twierdzi. – Nie rozumiem ludzi, których spo- tykałem podczas swojej kampanii wyborczej, a oni mówili, że polityka ich nie obchodzi. Nie ma takiej możliwości, przecież to coś, co cię otacza. A gdyby Sejm zarządził, że obkładamy wszystkich 90-procentowym podatkiem, to co? Też taki delikwent powie, że polityka go nie obchodzi i nie dotyczy? Ziółkowski po długich latach w sporcie, w którym obowiązują jasne zasady i regu- ły, pilnowane na dodatek przez sędziów i komisje antydopingowe, trafił do świata, w którym nie ma żadnych reguł. – To jest zupełnie inna bajka – przyznaje. – Niestety, chcąc wprowadzić jakiekolwiek zmiany, starać się wpływać chociażby na to, żeby moja dyscyplina, czyli lekkoatletyka, inaczej

fot. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT

forum trenera 9 ROZMOWA

Sportowcy żyją ciągle w adwencie, w oczekiwaniu, że to, czego się wyrzekają, kiedyś przyniesie owoce, i ciągle są też w Wielkim Poście.

Z Krajowym Duszpasterzem Sportowców ks. EDWARDEM PLENIEM rozmawia OLGIERD KWIATKOWSKI

Jaka jest rola i zadania kapelana polskiego księdza”. I ja jadę z Łodzi do Warszawy. Tego Najtrudniej było sobie poradzić z bra- sportu? wzajemnego zaufania nabieraliśmy stopnio- kiem wina mszalnego, bo nie można go Nie robię nic wyjątkowego. Pełnię takie wo. Moim zadaniem jest nie tylko zapraszanie przecież wwozić do tego kraju. Msze odpra- same zadanie w świecie sportu, jak każdy do modlitwy, ale również do tego, by ci ludzie wialiśmy w pokoju hotelowym. Chłopakom jeden ksiądz w swojej parafii. Jest tutaj i ka- żyli pięknie na co dzień. Święty Jan Bosko ma- tak się to spodobało, że powiedzieli, że techeza, i Msza Święta, i Słowo Boże. Są także wiał, żeby najpierw wychowywać na uczciwych gdziekolwiek będziemy, to wystarczy apar- chrzty, śluby i pogrzeby. Duszpasterstwo spor- obywateli, a potem na dobrych chrześcijan. tament do nabożeństwa. W innych krajach towca to jedna wielka parafia. Moi parafianie Jak ktoś będzie miał zasady wpojone, to nie jest jednak lepiej. Na wielkich zawodach są jednak rozproszeni po całej Polsce, nawet będzie potem żadnych odstępstw, niepotrzeb- istnieją centra religijne. Może to dziwne, po całym świecie, bo przecież udzielam po- nych wybryków, co u sportowców może mieć ale najpiękniejsze i najbardziej funkcjo- sługi podczas igrzysk olimpijskich albo na szczególnie złe następstwa. nalne działało w Pekinie i Soczi. Tam było mistrzostwach świata. Moim zadaniem jest dosłownie wszystko. dotarcie do każdego sportowca potrzebu- Parafią dla księdza jest cały świat. W jakich jącego opieki duchowej. Muszę być bardzo wielkich imprezach sportowych ksiądz uczestniczył? Ksiądz sam jest zapraszany na spotkania blisko tych ludzi, i żeby tak się stało, trzeba Byłem na sześciu igrzyskach olimpijskich: ze sportowcami i na imprezy sportowe? najpierw zdobyć zaufanie, przeprowadzić wie- w Atenach, Turynie, Pekinie, Vancouver, Kieruję się zasadą, że niczego nikomu le rozmów, nie narzucając się przy tym. Przed Londynie i Soczi. Na początku tego roku nie można narzucić. Działam z najwyższą naszym wywiadem przebywałem u chorego. uczestniczyłem w mistrzostwach świata piłka- delikatnością. Duże imprezy sportowe, ważne Byłego sportowca, działacza, któremu udzie- rzy ręcznych w Katarze. Przemierzam także starty powodują jednak wśród ludzi różne liłem wszystkich sakramentów. To już kolejne wzdłuż i wszerz Polskę. Cały czas jeżdżę, potrzeby. Jeden zawodnik przygotowuje się, spotkanie. Kiedyś bardzo się bał namaszcze- jestem księdzem, który jest ciągle w drodze. słuchając muzyki, inny potrzebuje więcej nia chorych, ale przekonałem go, że to nie snu, inny rozmowy, a jeszcze inny wartości jest ostatnie namaszczenie, ale sakrament W Katarze ciężko było zapewne spełniać wyższych, duchowych, spotkania z Bogiem. dla chorych, żeby wzmocnić ich siły. Poczuł się obowiązki kapłańskie. To przecież kraj I ci ostatni o nie zabiegają. Wtedy jestem dobrze, więc kiedy mu coś dokucza, dzwoni muzułmański o zupełnie innej kulturze, potrzebny i dają mi o tym znać. do mnie i mówi: „Przyjacielu, zapraszam nieakceptującej chrześcijan. Co ksiądz mówi sportowcom przed ważnym startem? Często jestem i dumny, i wzruszony, patrząc Mówię o tym, że każdy zawodnik, który przystępuje do zawodów, powinien być po- na naszych mistrzów. Niektórych zaskakuję, dobny do narodzonego dziecka. To dziecko jest przepiękne, cudowne, niewinne, czyste. mówiąc im, że odwagi o dawaniu świadectwa I w takim stanie powinien zaczynać rywali- zację sportowiec, nie mieć nic w głowie poza o Panu Bogu uczę się właśnie od nich czekającym go startem, żadnej wewnętrznej

10 forum trenera ROZMOWA

Poczuł ksiądz kiedyś, że zawodnik odniósł zwycięstwo dzięki przywiązaniu do wiary? Kamil Syprzak po meczu z Chorwacją podbiegł do mnie, uścisnął i powiedział: „To Bóg zwyciężył”. Na tych samych mistrzostwach świata w Katarze wróciłem po Mszy do hotelu, innego niż ten, w którym przebywali zawodnicy. Sięgnąłem po telefon i odczytałem SMS od jednego z zawodników: „Będę starał się być bliżej Boga”. Zdarzają się tacy sportowcy, po których byśmy się nie spodziewali takich wyznań. Mnie to ogromnie raduje, ale za każdym razem przypominam, że takie wyznania to zaledwie jeden krok w naszym życiu i nakładają na nas pewien obowiązek właściwego postępowania na co dzień. Czy trenerzy także uczestniczą z zawodnikami w spotkaniach z księdzem, w Mszach Świętych? Oni najczęściej włączają się w liturgię. Zawodnikom niekiedy trudno dopchać się, żeby wziąć udział w czytaniach czy modli- twie wiernych, bo tę rolę przejmują na siebie szkoleniowcy. Kiedyś po Mszy podszedł do mnie jeden z trenerów i powiedział: „Słuchaj, przyjacielu, zapraszam cię na zgrupowanie. Wygłosisz trzy konferencje. Musisz powiedzieć moim chłopcom to, co dziś mówiłeś podczas kazania”. Też mocno są zaangażowani w sprawy wiary.

Teraz mamy adwent, czy nie widzi ksiądz podobieństw między tym czasem wymagającym od chrześcijanina pewnych wyrzeczeń, chociażby wstawania przed szóstą rano na roraty, Podpowiadam sportowcom, żeby a codziennym poświęceniem sportowców, którzy także z samego rana muszą odbyć nie kierowali się zasadą „Jak trwoga to pierwszy trening? Moim zdaniem, a przecież obserwuję od do Boga”. Byłoby to wielkie nadużycie. Chodzi lat z bliska życie ludzi sportu, oni wybierają dla siebie drogę zakonnika. I sportowiec, i zakon- o to, żeby Pan Bóg był trwałą rzeczywistością nik muszą bardzo wiele od siebie wymagać, w wielu sytuacjach powinni mówić stanowczo: mojego życia, nie może pojawiać się nie! Jeśli tego brakuje, nie ma też sukcesów. Proszę więc moich sportowych wiernych: jeśli przy okazji wielkich i trudnych zdarzeń wylewacie pot w czasie dnia, nie zmarnujcie go dłuższym wieczorem. Nie wolno. Szkoda twojego wysiłku i pracy. Mistrzowie żyją jak przeszkody. Kiedy się wygrywa? Wcale nie na Trzeba być poukładanym na co dzień, żeby mnisi, muszą sobie stale czegoś odmawiać. meczu, ale przed nim, jeśli się właściwie do osiągnąć później spokój w czasie zawodów. Kiedyś rodzice Kamila Stocha podjęli mnie niego przygotuje. Nie chciałbym, żeby okazywanie wiary było obiadem. Ja bardzo lubię placki kartoflane. traktowane jako pewnego rodzaju show. Kamil zjadł trzy, ja też, ale ja mówię, że to Widać po tych sportowcach startujących Kamil Stoch, Sławek Szmal, Zbyszek Bród- dopiero początek, zachęcałem go, ale on już w igrzyskach olimpijskich, mistrzostwach ka, z którymi często mam do czynienia, są skończył, bo dieta, czyli post. Oni żyją ciągle i zdobywających na nich medale, że stosują się normalnymi i świadomymi ludźmi wiary. Ich w adwencie, w oczekiwaniu, że to, czego się do tych zasad? wypowiedzi publiczne są pewnego rodzaju wyrzekają, kiedyś przyniesie owoce, i ciągle Często jestem i dumny, i wzruszony, świadectwem i nie są podyktowane chęcią są też w Wielkim Poście. patrząc na naszych mistrzów. Niektórych pokazania się. Mówią zawsze to, co leży im zaskakuję, mówiąc im potem, że odwagi głęboko w sercach. Dotyczy to też wielu innych Czy na Boże Narodzenie ksiądz otrzymuje wiele o dawaniu świadectwa o Panu Bogu uczę sportowców. Na zakończenie igrzysk olimpij- życzeń? się właśnie od nich. Na zawsze zapamiętam skich w Pekinie do centrum ekumenicznego Sam staram się wysyłać wszystkim znanym słowa Kamila Stocha: „Dziękuję Bogu, że tak przyszedł biskup Pekinu. Mieliśmy właśnie mi sportowcom pisemne życzenia. Jeden ciężko mnie doświadczasz, bo potem jestem Mszę Świętą. Powiedział nam, że należy się z nich powiedział mi, że jego mama jest mocniejszy”. Podpowiadam sportowcom, nam Polakom złoty medal za udział w nie- w szoku i zawsze oprawia je sobie w ramkę. żeby nie kierowali się zasadą „Jak trwoga dzielnych Mszach. Czułem, że wtedy, w 2008 Jestem w kontakcie z zawodnikami przez stro- to do Boga”. Byłoby to wielkie nadużycie. roku, zdobyliśmy nie dziesięć, ale jedenaście nę Krajowego Duszpasterstwa Sportowców Chodzi o to, żeby Pan Bóg był trwałą rzeczy- medali, a ten jeden dodatkowy właśnie za na Facebooku i tą drogą dostaję i wysyłam wistością mojego życia, nie może pojawiać to świadectwo wiary, które dostrzegli również życzenia. To taka – jak to mówię – naziemna, się przy okazji wielkich i trudnych zdarzeń. ludzie z zewnątrz. ale także istotna część mojej posługi.

forum trenera 11 KONFERENCJA TRENERÓW

Polscy trenerzy szkolenia olimpijskiego w sportach letnich otrzymali pakiet wiadomości na temat igrzysk w Rio de Janeiro. W Spale, w ciągu trzydniowej konferencji, zostali ostrzeżeni przed dengą czy wirusem grypy. Mówiono też o problemach związanych z aklimatyzacją, przygotowaniach Brazylijczyków do igrzysk oraz żywiołowych kibicach.

Tomasz Pakuła

potkanie, które w dniach 16–18 listopada br. zorganizował Instytut Sportu, w kompleksowy sposób Sprzybliżyło wszelkie problemy, zagroże- nia i analizy dotyczące przyszłorocznych igrzysk w Rio. Po raz pierwszy igrzyska olimpijskie odbędą się w Ameryce Południowej, co może być sporym wyzwaniem nie tylko dla sportowców. Dlatego też konferencja służyła upowszechnieniu nie możemy mówić o sporcie wyczyno- skonalenia formy wśród sportowców z nie- wiedzy na temat ryzyka epidemiologicz- wym. Trzeba zatem zadbać o zwiększenie pełnosprawnościami. – To bardzo leży mi nego, prewencji, procedur postępowa- aktywności fizycznej wśród najmłodszych na sercu i chciałbym, byśmy doprowadzili nia w sytuacjach kryzysowych, aspek- i ciągłość rozwoju, byśmy w końcu docze- do tego, by ci herosi sportowi mieli dużo tów fizjologii żywienia czy konieczności kali się większej liczby talentów i płynnego lepsze warunki niż dotychczas – dodał. minimalizowania niekorzystnych skutków przejścia w sport wyczynowy – mówił mi- zmiany klimatu na gorący i wilgotny. nister Witold Bańka. Apetyt na medale W konferencji wziął udział minister spor- Jego celem jest także zadbanie o to, by Z zainteresowaniem spotkała się zapre- tu i turystyki Witold Bańka, dla którego trenerzy i zawodnicy mieli zapewniony naj- zentowana przez dr. Bartosza Krawczyńskie- spotkanie z tak licznym gronem ekspertów wyższy komfort pracy zwłaszcza w przygo- go i dr. Piotra Żmijewskiego oferta badań stało się okazją do przybliżenia priorytetów towaniach do imprez międzynarodowych. realizowanych z myślą o związkach sporto- ministerialnej pracy. Jak podkreślił, swoje – To moja misja i zadanie, by środowisko wych w Instytucie Sportu. Nadzieje na dobry działania chce oprzeć na czterech filarach: zawodnicze było zadowolone. Kto, jak nie występ w Rio rozbudził Marian Szczechowicz sporcie dzieci i młodzieży, wyczynowym, były zawodnik, ma o to zadbać – podkreślił z Zespołu Metodyczno-Szkoleniowego Klubu osób niepełnosprawnych oraz nowoczesnej członek brązowej sztafety 4x400 m z mi- Polska. – Chcielibyśmy pokonać barierę 10 i aktywnej promocji Polski w kraju i za strzostw świata w Osace w 2007 roku. medali. W 2015 roku odbyła się większość granicą. – Bez sportu dzieci i młodzieży Obiecał zadbać o lepsze możliwości do- głównych imprez sportowych. Możemy po-

12 forum trenera KONFERENCJA TRENERÓW

równać rywalizację naszej reprezentacji Kajetan zabezpieczenie optymalnych warunków do z innymi i w tym roku wyniki są bardzo Broniewski, realizacji programów szkolenia, starty w za- obiecujące. Medale są na wyciągnięcie ręki dyrektor wodach kontrolnych i głównych ze szcze- i trzeba się tylko o nie postarać, ale żeby Departamentu gólnym uwzględnieniem bezpośredniego naprawdę je zdobyć, to do osiągniętego Sportu przygotowania startowego w perspektywie wyniku trzeba coś jeszcze dołożyć. Trzeba bić Wyczynowego IO, starty w zawodach kwalifikacyjnych rekordy i wygrywać z poprzednim mistrzem w MSiT oraz udział w rekonesansach olimpijskich. olimpijskim i świata – przekonywał. Wszystko to ma służyć realizacji celu stra- Ostatecznie wyliczył, że reprezentacja tegicznego – zwiększeniu dorobku meda- może składać się nawet z 230 sportow- lowego i punktowego w Rio. ców, a polscy kibice mogą mieć nadzieję na 15 medali. Na miejscach od 4. do 8. Spostrzeżenia i wnioski powinno uplasować się aż 42 zawodników, Duże kontrowersje wzbudziła sprawa a dalsze pozycje – od 9. do 16., zdaniem samego przylotu do Brazylii. Sekretarz Szczechowicza, może zająć 49 sportowców. generalny PKOl Adam Krzesiński zapew- Wśród założeń szkoleniowych wymienił m.in. nił, że rozmowy z polskim przewoźnikiem powołanie kadry szkolenia olimpijskiego, LOT są już daleko posunięte, ale bardziej

forum trenera 13 KONFERENCJA TRENERÓW prawdopodobne są podróże liniami re- noc. Interesujące wnioski zaprezentował gularnymi z przesiadkami aniżeli bezpo- też Paweł Kowalski reprezentujący Polski średnie czartery. Związek Żeglarski. Kwestie bezpieczeństwa – Jeśli faktycznie do tego dojdzie, to postawił zdecydowanie ponad zagrożenia- dla sportowców będzie to bardzo trudne. mi chorobowymi. – Zwiedzanie Rio – tak, Podróż z przesiadką trwa nawet dobę. ale po starcie i w grupie lub z przewodni- Nie wyobrażam sobie, żeby moi pod- kiem – stanowczo skwitował. – Sportowcy, opieczni na najważniejszy start w cztero- których rywalizacja będzie trwała kilka dni leciu musieli w ten sposób podróżować (11 w żeglarstwie), muszą „zadomowić się – zaznaczył Tomasz Kryk, trener pol- w Rio”, a to wymaga kilku rekonesansów skich kajakarek. On sam wypróbował lot na miejscu – dodał. Stwierdził, że aklima- z Poznania. Trwał 18,5 godziny, dlatego tyzacja po przylocie będzie lepsza, jeśli wszystko wskazuje na to, że wraz z za- z Polski zawodnicy wylecą nocą i wylądują wodniczkami do Rio poleci z Portugalii, rano w Rio. Natomiast w trakcie rekone- gdzie kadra będzie przygotowywać się do sansu koniecznie trzeba mieć na miejscu najważniejszego startu. Nie tylko podróż lekarza. Niezwykle ważna jest higiena będzie krótsza (około dziewięć godzin), – częste mycie rąk, stołowanie się tylko ale i różnica czasu będzie mniejsza, bo w sprawdzonych miejscach, posiadanie tylko cztery, a nie pięć godzin. środków dezynfekujących do rąk i odzieży Szeroko rozumiany rekonesans tej używanej na wodzie, posiadanie środ- przeprowadzili też inni trenerzy. Michał ków przeciw ukąszeniom komarów. Warto Krawczyk z Polskiego Związku Kolar- też nawiązać stałą współpracę z lokalnym skiego przybliżył założenia treningo- szpitalem lub przychodnią. we. – Przygotowania ogólne przebiegać będą podobnie jak w latach ubiegłych, Bariery – do pokonania z tą różnicą, że sezon zimowy będzie – Dowiedziałem się wielu bardzo w większości realizowany w cieplejszym ważnych rzeczy. Cieszę się, że wziąłem klimacie. W sezonie przygotowania spe- udział w konferencji, bo nie mieliśmy cjalistycznego położymy większy nacisk okazji polecieć sami do Rio na rekone- na szybkość i tempo jazdy w terenie. sans, więc wszelkie informacje są bar- Planujemy kilka wyścigów szosowych dzo cenne – powiedział trener mistrzyni w sezonie przygotowawczym i BPS-ie. Pod kątem przygotowania technicznego będą realizowane treningi z elementa- mi skoków, wchodzenia i wychodzenia z zakrętów, jak również pokonywanie skalistych odcinków – podsumował. Wnioski ze wstępnego rozeznania wyciągnął też Paweł Barszczowski z Pol- skiego Związku Triathlonu. Jak zaznaczył, istotne jest przygotowanie do pływania w warunkach dużej fali. Trening kolarski musi być ukierunkowany na wysiłek inter- wałowy o dużym udziale pracy siłowej. Konieczne jest oswajanie z prędkością w ciasnych zakrętach w grupie. Bardzo ważne jest również przygotowanie specy- ficznej dla triathlonu zdolności biegania na „zmęczonych nogach”. – W przypadku kiedy start będzie odbywał się w późnych godzinach przedpołudniowych czy popo- łudniowych, istotnym czynnikiem będzie aklimatyzacja do wysokich temperatur oraz odpowiednia strategia nawadniania podczas zawodów – dodał trener.

Warto skorzystać z dobrych rad Jak zaznaczyła prof. dr hab. Jolanta Chwalbińska z Polskiego Związku Towa- rzystw Wioślarskich, warto zwrócić uwagę Stephane na wiele szczegółów związanych z poby- świata w rzucie młotem Anity Włodarczyk Antiga podzielił zylijczycy nie będą mieli się czego wstydzić. tem naszych zawodników w Rio. Jeszcze Krzysztof Kaliszewski. się swoimi Wszystko przebiegało idealnie – podkreśliła. przed wylotem wskazana jest na przykład – W Brazylii wszystko zmierza w dobrym wrażeniami Jedyny problem, z jakim sama się spotkała, zmiana rytmu zajęć dziennych – pobud- kierunku – zapewniła z kolei szefowa misji z konferencji to… bariera językowa. – Oczywiście wszyscy ki i zasypiania, treningów oraz w miarę Marzenna Koszewska. – Nie widzę żadnego dla Akademii oficjele mówią po angielsku, ale ludzie możliwości posiłków. W tym czasie dobrze zagrożenia, jeśli chodzi o obiekty olimpijskie. Trenerskiej na ulicach czy w sklepach już nie. Jedynie jest też zadbać o drobne manipulacje die- Prace posuwają się bardzo szybko. Jeśli można się porozumieć po portugalsku, tetyczne, zgodnie z zasadą: proteiny – na organizacyjnie igrzyska będą tak dopięte, dlatego w Polskim Komitecie Olimpijskim dzień dobry, węglowodany – na dobra- jak nasze robocze spotkanie w Rio, to Bra- zaczęliśmy już pobierać naukę – przyznała.

14 forum trenera KONFERENCJA TRENERÓW

Z medycznego punktu widzenia wych obowiązków. Kładli się później Dużo uwag i informacji przekazali spać i później wstawali, zmienili godzi- trenerom lekarze. Jarosław Krzywański ny posiłków. – To pozwoli na szybszą z Centralnego Ośrodka Medycyny Sporto- aklimatyzację na miejscu – zapewniał. wej ostrzegał przed komarami, które mogą Innego zdania byli niektórzy trenerzy, przenosić dengę, czyli łagodną odmianę w tym szkoleniowiec siatkówki plażo- wirusowej gorączki krwotocznej. Zwró- wej Martin Olejnak. – Obawiam się, cił uwagę na to, że igrzyska odbędą się że wówczas zawodnicy będą zmęczeni w trakcie brazylijskiej zimy, a to oznacza, zarówno przed wylotem, jak i po przy- że panować tam będzie wirus grypy. – locie. Z doświadczenia wiem, że lepiej Dlatego też sprowadzamy do Polski spe- w ten sposób nie postępować – zauważył. cjalną szczepionkę, która będzie miała za zadanie uchronić nie tylko sportowców, ale Czyste zasady w sporcie całą reprezentację przed zachorowaniem. Nie można też pominąć kwestii dopin- Wszyscy będą mogli przejść serię szcze- gu. W tę tematykę – w kontekście ostatnich pień, nie tylko na grypę, ale także m.in. doniesień z Rosji – zagłębił się Michał na krztusiec, polio, zapalenie wątroby typu Rynkowski, dyrektor biura polskiej Komisji A i B czy dur brzuszny – zapewnił. do Zwalczania Dopingu w Sporcie. De- Krzywański zaprezentował też reko- cyzją Międzynarodowego Stowarzyszenia mendacje, zgodnie z którymi zalecane Lekkoatletycznego Rosyjska Federacja jest m.in. wzmocnienie bariery jelitowej Lekkoatletyczna została zawieszona do u wszystkich sportowców, a szczegól- odwołania. To oznacza, że rosyjscy lek- nie u biegaczy, triathlonistów, kaja- koatleci będą mogli wystartować dopiero karzy i wioślarzy oraz kolarzy, a także wtedy, gdy kolejna niezależna komisja w szczególnych okolicznościach, tj. przy uzna, że wszystko jest już w porządku. występujących zaburzeniach przewo- – Czy to się stanie przed igrzyskami du pokarmowego, antybiotykoterapii, w Rio? Wątpię. Poważnych zmian syste- przyjmowaniu niesteroidowych leków mowych nie da się dokonać w tak krótkim przeciwzapalnych oraz inhibitorów pom- czasie. Trzeba też pamiętać o dalszych py protonowej. – W celu wzmocnienia konsekwencjach – w Rosji zostało za- bariery jelitowej należy stosować dietę wieszone laboratorium akredytowane przez światową agencję antydopingową. Nigdy w historii coś takiego jeszcze się nie zdarzyło – komentował Rynkowski. – Skończyła się cierpliwość świata sportu, jeśli chodzi o praktyki stosowane przez niektóre kraje. Do pewnego momentu wydawało się, że wszyscy grają do tej samej bramki. Jednak okazało się, że nie. Nie spodziewam się, że będzie lepiej. Oczekujmy raczej kolejnych re- strykcyjnych sankcji, które nakładane będą i na narodowe federacje sportowe, i na kolejne kraje. Jeśli chodzi o szerszy kontekst, nie muszę chyba mówić, że wszelki doping jest oszustwem. Ci, którzy oszukują, zostaną w końcu zdemasko- wani – stanowczo podkreślił Rynkowski.

Aspekt szkoleniowy Kolejnego dnia odbyło się szkolenie trenerów, którzy przygotowują zawodników do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro, w ramach projektu Akademia Trenerska koordynowanego przez Instytut Sportu. O psychologicznym aspekcie rywalizacji w igrzyskach mówili Jan Blecharz i Marcin Krawczyński. Podkreślili oni rolę trenera jako katalizatora stresu, a także zwracali Trenerzy uwagę na największe zagrożenia, zwłasz- Na inne „zagrożenia” zwrócił uwagę wysłuchali wielu bogatą w błonnik, unikać spożywania cza dla tych sportowców, dla których będzie Janusz Walaszek z Polskiego Związku Łuczni- wykładów, cukrów prostych, sztucznych słodzików to pierwszy olimpijski start. Uczestnicy szko- czego. Ostrzegał trenerów, że warto przygo- które utrwalili i alkoholu oraz przyjmować probiotyki lenia dowiedzieli się także, jak odpowiednio tować się na głośny doping z trybun oraz na w zajęciach wieloszczepowe – zaznaczył. nawadniać organizm przy temperaturach tańczących sambę fanów. – Doświadczyliśmy warsztatowych Nie obyło się bez ożywionych dyskusji panujących w Rio de Janeiro, jak zadbać tego, gdy byliśmy na rekonesansie. To na- (powyżej) i odmiennych punktów widzenia. Mariusz o odpowiednią dietę sportowca, na co prawdę robi wrażenie. Zwrócić uwagę należy Żebrowski zachęcał trenerów, by już parę zwrócić uwagę w trakcie samego lotu oraz także na nieprzyjemny zapach z kanalizacji dni przed wylotem do Brazylii próbowali jak pracować z mediami. Teoria została czy dużą liczbę bezdomnych – dodał. przesuwać czas wykonywania rutyno- przećwiczona podczas warsztatów.

forum trenera 15 instytut sportu

Od 25 listopada br. Instytut Sportu cieszy się statusem Państwowego Instytutu Badawczego. To tutaj przeprowadzanych jest rocznie ponad 2300 osobobadań i analizowanych przeszło 4500 próbek antydopingowych. Instytut Sportu to przede wszystkim bogata oferta badań dla związków sportowych.

Tomasz Pakuła

ylko w 2015 roku ponad 3,5 osiągania mistrzostwa sportowego. Dyrektorzy ki dostarczają obiektywnych danych mln zł przeznaczone zostało Główne dziedziny aktywności Instytutu Sportu na temat stanu organizmu zawodnika na inwestycje w aparaturę Instytutu Sportu to: monitoring dr Bartosz w odniesieniu zarówno do korzyst- badawcząT i infrastrukturę Instytutu przygotowań olimpijskich oraz Krawczyński nych efektów treningowych (na przy- Sportu. To dobrze wykorzystane środki sportu młodzieżowego, diagnostyka (z lewej) i dr Piotr kład poprawa wydolności fizycznej, wspierające proces szkoleniowy, sportowa, projekty naukowe, Żmijewski zwiększenie siły i mocy), jak i nega- zwłaszcza z naukowego punktu działalność edukacyjna i wydawnicza, tywnych – wśród tych wymienić można widzenia. Okazją do szczegółowego upowszechnianie sportu wśród dzieci przykładowo przeciążenie organi- przybliżenia oferty placówki stała i młodzieży, badania antydopingowe, zmu. W Instytucie Sportu diagnosty- się „Konferencja trenerów szkolenia a także szkolenia, z których skorzystało ka ma charakter interdyscyplinarny. olimpijskiego Rio de Janeiro 2016”. już ponad 600 nauczycieli i trenerów Obejmuje: O tym, jak w kontekście pracy różnych szczebli. antropologię, Instytutu Sportu świat sportu i nauki biochemię, wzajemnie się przenikają, wspierają Badania biomechanikę, i uzupełniają, opowiadali dr Bartosz diagnostyczno-wdrożeniowe endokrynologię, Krawczyński i dr Piotr Żmijewski. To niezwykle precyzyjna działalność, fizjologię, Podkreślili, że działania Instytutu dająca możliwość analitycznej oceny fizjologię żywienia, Sportu – PIB skupione są wokół poprzez badanie składu i parametrów genetykę, wsparcia każdego z obszarów do pobranych materiałów. Uzyskane wyni- medycynę sportową, psychologię, zarządzanie i nauki społeczne. Główne dziedziny aktywności Instytutu Sportu Warto też podkreślić, że Zakład Biochemii Instytutu Sportu ma, jako to: monitoring przygotowań olimpijskich jedyne w Polsce laboratorium spe- cjalizujące się w badaniach sportow- oraz sportu młodzieżowego, diagnostyka ców, akredytację Polskiego Centrum Akredytacji na zgodność z normą PN/ sportowa, projekty naukowe, działalność EN ISO 17025:2005. Badania diagnostyczne mogą być edukacyjna i wydawnicza, upowszechnianie prowadzone zarówno w laboratorium, jak i terenie. Zaletą tych pierwszych sportu wśród dzieci i młodzieży, badania są zawsze te same warunki pomiaro- we, natomiast dobrą stroną drugich antydopingowe, a także szkolenia, z których jest możliwość testowania zawodni- ków w sytuacjach dla nich specyficz- skorzystało już ponad 600 nauczycieli nych. Badania dostarczają informacje nie tylko na temat samych efektów i trenerów różnych szczebli treningowych. Stają się też źródłem

16 forum trenera instytut sportu

wskaźników biochemicznych, jak aktywność kinazy kreatynowej i stęże- nie mocznika w osoczu, wykonywane rano, po przebudzeniu, mogą poka- zać trenerowi, czy organizm zawodnika jest zdolny do podjęcia kolejnych obciążeń i czy nie ma konieczno- ści modyfikacji planu treningowego. Wyniki tych badań są przekazywane jeszcze przed najbliższym treningiem, a same pobrania krwi, w tym przypadku włośniczkowej, nie obciążają zbytnio zawodników. W terenie natomiast chodzi przede wszystkim o badania towarzyszące codziennemu treningowi, tzw. monitorowanie treningu; są tak skonstruowa- ne, aby nie zakłócać jego przebiegu. Na podstawie różnych analiz, prowa- dzonych w trakcie jednostki treningo- wej – pomiarów stężenia mleczanu we krwi i częstotliwości skurczów serca – trener dowiaduje się, czy zawodnik realizuje ćwiczenia z odpowiednią intensywnością. Monitorowanie treningu jest szczególnie istotne na etapach zagrożonych możliwością przeciążenia organizmu. Dotyczy to zwłaszcza treningu w trudnych warunkach (w górach, gorącym klimacie) lub w fazie inten- syfikacji BPS, w której, dla osiągnięcia korzyści z mającego nastąpić po niej danych niezbędnych do indywidualiza- symptomy przeciążenia organizmu, taperingu, niezbędne jest wykonanie cji obciążeń, w tym doboru właściwej służą ocenie kondycji zdrowotnej bardzo ciężkiej pracy. Dzięki uzyskanym intensywności ćwiczeń. i fizycznej. Do wykrywania tych ostat- wynikom trenerowi łatwiej zdecydować, W laboratorium wykonywane są nich wykorzystywane są również nie- którzy z jego zawodników wymaga- przede wszystkim różnego rodzaju które testy psychologiczne i z zakresu ją w danym momencie rozpoczęcia testy, które służą ocenie kondycji neurofizjologii. W ten sposób zdo- przedstartowej redukcji obciążeń, a któ- zdrowotnej i fizycznej. Są to testy bywamy wiedzę głównie na temat rzy powinni utrzymywać je jeszcze na wydolności fizycznej, siły i mocy mię- długotrwałych efektów treningowych, wysokim poziomie. Dzięki temu szczyt śniowej, analiza składu ciała oraz do których zaliczyć można na przy- Rysunek 1. formy u jednych i drugich nadchodzi we szczegółowe testy krwi, na podstawie, kład zmiany adaptacji organizmu do Zakres badań właściwym momencie. Badania tereno- których wykrywane są m.in. niedo- wykonywania różnego typu wysiłków. diagnostycznych we wykonywane są również w czasie bory biopierwiastków i witamin oraz Ponadto codzienne analizy takich w Instytucie sprawdzianów i zawodów kontrolnych. Sportu

forum trenera 17 instytut sportu

Na ich podstawie określane są reakcje w Instytucie Sportu obejmuje wielolet- organizmu na wysiłek startowy, odpor- nie okresy – przekraczające nawet 20 ność na stres oraz przeprowadzane są lat. W tym czasie zachodziły zmiany analizy techniki ruchu i taktyki walki metod i aparatury badawczej. Każdy sportowej. nowy, wdrażany element podlega jednak weryfikacji, mającej na celu Testy porównanie uzyskiwanych wyników. wysiłkowe i biomechaniczne Daje to możliwość zachowania peł- Nowoczesna aparatura badawczo- nej ciągłości w procesie zdobywania -pomiarowa, którą dysponuje Instytut danych na temat efektów sportowej Sportu, daje olbrzymie możliwości. pracy. Podczas testów wysiłkowych spełniana Ponadto wszystkie wyniki, wraz jest tu zasada specyficzności wysiłku z ich interpretacją, przekazywane są – zawodnicy ćwiczą na ergometrach w postaci raportów. Instytut Sportu przeznaczonych dla danej dyscypliny. prowadzi archiwizację danych, która Wykonywane są również testy biome- umożliwia porównywanie aktualnych chaniczne, na podstawie których okre- wyników z tymi, jakie dany zawodnik ślana jest m.in. skoczność, moc maksy- uzyskiwał w przeszłości. Co więcej, na malna kończyn dolnych i siła rozwijana podstawie zebranych danych wyzna- przez różne grupy mięśniowe. Na przy- czane są indywidualne przedziały refe- kład na podstawie testu skoczności na rencyjne, umożliwiające trafniejszą platformie dynamometrycznej możemy interpretację rezultatów. uzyskać informacje na temat czasu lotu, wysokości uniesienia środka ciężkości Praca wre ciała, siły maksymalnej czy popędu W ostatnich latach Instytut Sportu siły i rozwijanej mocy. W przypadku zaangażował się m.in. w badania charakterystyki wiosłowania łodzi wio- zawodników Klubu Polska, badania ślarskiej system pomiarowy – oparty na selekcyjne, Identyfikację i Wspieranie miniaturowych czujnikach i rejestratorze Talentów, liczne projekty badawcze, – pozwala natomiast dość dokładnie monitorowanie zgrupowań, monito- przeanalizować technikę ruchu poje- rowanie zawodów, badania własne dynczego zawodnika i synchronizację oraz różnego rodzaju ekspertyzy. wiosłowania osady. Tu również olbrzy- W kontekście tych prac duże zna- mią rolę odgrywa stworzenie sportow- czenie odgrywają badania związane com warunków naturalnych. z przygotowaniami do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. Tylko do Trening monitorowany końca czerwca zrealizowano 63 zle- Elementem badań terenowych jest cenia na kompleksowe badania dia- monitorowanie treningu, które polega gnostyczne zawodników kadry szko- na rejestracji i analizie bezpośrednich lenia olimpijskiego. W porozumieniu reakcji organizmu na stosowane obcią- i we współpracy z kierownictwem COS żenia. Obejmuje ono ocenę intensyw- monitorowana jest jakość żywienia ności wysiłku (stężenie mleczanu) oraz zmęczenia organizmu i tempo restytucji są w stanie dostarczyć wszystkich powysiłkowej. Wykorzystywany jest tu informacji niezbędnych trenerowi szereg wskaźników, takich jak: stężenie dla właściwego sterowania obcią- mleczanu i mocznika oraz aktywność żeniami treningowymi. Równolegle kinazy kreatynowej we krwi. Czasem powinny być przeprowadzane choć- uwzględniany jest status hormonalny, by testy biomechaniczne (określają oparty na pomiarach stężeń kortyzo- siłę, moc, analizują technikę ruchu), lu i testosteronu. Cennych informacji badania antropologiczne (u dojrza- dostarczają także badania zmienności łych zawodników analizowany jest rytmu serca (wyraża funkcjonowanie głównie skład ciała), psychologiczne autonomicznego układu nerwowego) (określają na przykład bieżący stan oraz ciężaru właściwego moczu (służy psychiczny zawodnika) oraz komplek- do wykrywania odwodnienia organi- sowe badania krwi, które są pomoc- zmu). Całości dopełniają kwestionariu- ne w wykrywaniu ewentualnych nie- sze psychologiczne, na których bazie doborów i symptomów przeciążenia zawodnicy dokonują subiektywnej oceny organizmu. Właściwe rozpoznanie stanu swojego organizmu. Tego typu ogólnej kondycji zawodnika jest też badania wykonywane są rano, przed warunkiem skutecznego oddziaływa- śniadaniem, a ich wyniki przekazywane nia nie tylko trenera, ale też lekarza, są trenerom jeszcze przed pierwszym dietetyka, psychologa i całego serwisu treningiem, by mogli dokonać ewentual- współpracującego z zawodnikiem. nych korekt w planie treningowym. Standaryzacja metod Zakres i indywidualna ocena badań biochemicznych wyników badań Warto podkreślić, że nawet naj- W przypadku niektórych zawodni- lepsze testy wydolności fizycznej nie ków historia badań wykonywanych

18 forum trenera instytut sportu w ośrodkach. Prowadzone jest też doradztwo w zakresie organizacji pro- W kontekście tych prac duże znaczenie cesu szkolenia (zwłaszcza trening siły, FMS, EMG). odgrywają badania związane Od 2009 roku Instytut Sportu realizuje też program badawczy Ministerstwa z przygotowaniami do igrzysk olimpijskich Sportu i Turystyki Identyfikacja Talentów Sportowych (koordynuje go Zespół w Rio de Janeiro. Tylko do końca czerwca Sportu Młodzieżowego), którego celem jest kontrola sprawności fizycznej oraz zrealizowano 63 zlecenia na kompleksowe monitorowanie stanu zdrowia i rozwoju sportowego zawodników objętych badania diagnostyczne zawodników kadry systemem sportu dzieci i młodzieży. Program ma pomóc w ustaleniu fak- szkolenia olimpijskiego tycznego potencjału naszej młodzie- ży i dać odpowiedź na pytanie, czy wytrzymałościowym na objętość krwi zawodnicy uznani przez związki spor- i osocza oraz częstość występowania towe za największe nadzieje rzeczywi- rzekomej „anemii sportowej” u spor- ście najlepiej rokują. towców dyscyplin o charakterze wytrzy- małościowym (prof. nadzw. dr hab. Wyławiamy talenty Jadwiga Malczewska-Lenczowska), Fakt, że ktoś w początkowych latach nowe wskaźniki służące do wykry- kariery zawodniczej jest wyższy, sil- wania objawów przeciążenia wysiłkiem niejszy, osiąga lepsze wyniki testów fizycznym u sportowców (dr Konrad wydolności fizycznej i lepsze wyniki Witek), sportowe, nie gwarantuje sukcesów metody detekcji stresu startowego w późniejszych latach. W wielu dys- u zawodników łucznictwa i strzelec- cyplinach, szczególnie o charakterze twa sportowego przy użyciu wskaźni- wytrzymałościowym, na oznaki talentu ków hormonalnych, psychologicznych trzeba poczekać wiele lat. Dlatego i fizjologicznego drżenia mięśniowego identyfikację talentu sportowego nale- oraz wpływ natężenia stresu na osią- ży rozumieć jako długotrwały proces, gane wyniki (mgr Joanna Różycka- w którym wyselekcjonowani zawodnicy, Mazur), otrzymujący wsparcie rozwoju spor- optymalizacja pozycji na rowerze towego, są poddawani powtarzanym i jej wpływ na zdolność wysiłkową (mgr testom, mającym na celu weryfikację Michał Starczewski). ich rozwoju. Zdarza się także, że cechy, Instytut Sportu skupia się również na które posiada dany zawodnik, mogą licznych działaniach edukacyjnych. być bardziej przydatne w innym sporcie niż ten, który akurat uprawia. Dzięki Co w planach? programowi identyfikacji talentów W szeroko rozumiany rozwój zawsze odnotowano wiele zakończonych suk- warto inwestować. Dlatego też w planach Instytutu Sportu priorytetowo trak- cesem transferów zawodników z jednej towane jest poszerzanie oferty. Lista dyscypliny do drugiej. jest długa – utworzenie laboratorium kolarskiego (zakup sprzętu do usta- Badania naukowe wiania pozycji na rowerze), całkowita chlubą Instytutu modernizacja laboratorium psycholo- W ostatnich miesiącach wiele uwagi gii i psychomotoryki, dalszy rozwój media poświęciły badaniom kolarzy laboratoriów (antydopingowego, fizjo- w tunelu aerodynamicznym. Skupiono logii, biochemii i biomechaniki), współ- się już na ich charakterze i olbrzymim praca z partnerem w zakresie dietetyki znaczeniu. Udało się je wykonać dzięki i monitorowania treningu sportowego, staraniom Instytutu Sportu i Polskiego automatyzacja procesu zarządzania Związku Kolarskiego ze środków pozy- wynikami badań, utworzenie labo- skanych z Ministerstwa Sportu i Turystyki. ratorium mobilnego, dzięki któremu Pracownicy Instytutu wciąż poszukują będzie można prowadzić liczne bada- najlepszych rozwiązań pozwalających nia naukowe i rutynowe w warunkach przełożyć efekty naukowych analiz na terenowych (podczas zgrupowań oraz sportowe wyniki. Dlatego też nacisk zawodów sportowych). Plany dotyczą kładziony jest na badania naukowe. także dietetyki i fizjologii żywienia Warto wymienić projekty prowadzone (zakup nowoczesnego densytometru we współpracy z PZS: do analizy składu ciała, utworzenie opracowanie parametrycznej oceny pracowni dietetyki). Założenia ambit- wybranych elementów techniki ruchu ne, ale ich przedmiot – niezwykle w pływaniu (mgr inż. Zbigniew Staniak), przydatny. Profesjonalizm, najwyższej genetyczne uwarunkowania postę- jakości sprzęt i zaangażowana w pracę pów treningowych (dr Piotr Żmijewski), kadra sprawiają, że z bogatej oferty całkowita masa hemoglobiny w oce- badań Instytutu Sportu warto skorzy- nie wpływu wysiłków o charakterze stać już dziś.

forum trenera 19 rozmowa

Widzę po Kamilu Stochu, że odzyskał silne poczucie własnej niego, ale ten sezon pokazał, że trzeba znaleźć inne rozwiązanie. wartości. Liczę, że powalczy o Kryształową Kulę – mówi prezes Na marzec zaplanowane są konkursy Polskiego Związku Narciarskiego APOLONIUSZ TAJNER w Wiśle. Nie czuje Pan obaw, że pogoda może sprawić jakieś niespodzianki? w rozmowie z OLGIERDEM KWIATKOWSKIM. Skocznia w Wiśle jest już teraz przygotowywana sztucznym śniegiem. On Początek sezonu upłynął pod znakiem w odpowiednich warunkach, na dobrze ma inną konsystencję, jest twardy, odwołanych konkursów. Czy problemy przygotowanej skoczni. Wtedy nie ma zlodowaciały, więc spokojnie się tam meteorologiczne bardzo dezorganizują problemu z powrotem do właściwe- utrzyma. W Wiśle bywają silne wiatry, pracę trenerów i zawodników? go rytmu. Dobrze, że w tak trudnym ale musielibyśmy mieć wyjątkowego W Klingenthal w inauguracyjnych momencie w grupie zapanował spo- pecha, żeby nastąpiło to w czasie PŚ. zawodach Pucharu Świata pierwszy kój. Nerwowość była widoczna tylko dzień upłynął bezboleśnie, zawod- na skoczni. Trenerzy zdawali sobie Zakopane miało problem z homologacją nicy skakali w dobrych warunkach. sprawę, że zawodnicy nie prezentują skoczni. Ale przed zawodami nie było gdzie swojego normalnego poziomu. Na W 2016 roku konkurs Pucharu trenować, bo skocznia była dopie- torach porcelanowych, na igielicie Świata się odbędzie, ale czy w 2017? ro przygotowywana, zwożono śnieg wszyscy skakali, jak trzeba. Łatwo to Tego nie wiem. FIS czeka na potwier- i wszyscy do występów przystąpili określić, kiedy zna się skocznię, pręd- dzenie od związku albo innego pod- z marszu, bez żadnego dodatkowego kości najazdowe, warunki, w jakich miotu gwarancji, że przebudowa treningu, oddania kilku czy kilkunastu się skacze, i techniczne wykonanie. Wielkiej Krokwi zostanie wykonana skoków w zimowych warunkach, jak to Wszystko wygląda więc w porządku i zakończona o czasie. To ważna się zazwyczaj dzieje. Obniżony i żadnych obaw nie mam. inwestycja. Polega na obniżeniu kąta rozbieg, niskie prędkości nachylenia progu skoczni z 10,5 do najazdowe sprawiły, że W którą stronę pójdzie Puchar Świata? 11 stopni. Obniżona zostanie bula u zawodników pojawia- Coraz częściej z powodu zmian o 1,5 m, bo obniży się tor lotu zawod- ła się nerwowość, robi- klimatycznych odwoływane są zawody. nika, ale z kolei długość skoków się li wszystko na siłę, Może trzeba dokonać pewnych zmian powiększy. Skocznia uzyska parametry za szybko, bez opa- w kalendarzu? HS 140 i możliwość bezpieczniejszego nowania, niepewni W Klingenthal zawody udało się skakania powyżej 140 m. Poza tym własnych umie- przeprowadzić i pewnie w kalenda- będzie to skocznia trudna technicz- jętności. Wejście rzu zostanie. Kuusamo może z niego nie, co w przyszłości zapewni nam w sezon było więc wypaść. W to miejsce FIS musi kogoś pewną przewagę w przygotowaniach. rozbijające, takie znaleźć. Dobrym miejscem byłoby Obecna Wielka Krokiew nie spełnia występy i zacho- położone w pobliżu Rovaniemi, ale aktualnych parametrów FIS-owskich, wanie burzą obraz w tym czasie, pod koniec listopada, ale należała też do skoczni łatwych, przygotowań. Ale zaczynają zjeżdżać do tej miejscowości na pewno za łatwych do długiego to wszystko usuwa turyści z całego świata w poszukiwaniu treningu. Dzięki przebudowie zrobimy się za pomocą paru Świętego Mikołaja. Kuusamo i Ruka krok do przodu. treningów i zawo- bardzo by chciały nadal organizować dów Puchar Świata, bo promują się przez W regulaminie skoków narciarskich najważniejszą zmianą na ten sezon jest wprowadzenie wymogu torów lodowych na rozbiegu każdej skoczni. Przeszkadza to w jakimś stopniu organizatorom polskich zawodów Pucharu Świata? Są też jakieś inne zmiany? Przepis właśnie wcho- dzi w życie. Zapewnia to komfort organizatorom, że wszystko odbędzie się zgodnie z planem, bo tory będą mogły wytrzymać wysokie temperatury. Wszystkie inne obostrzenia doty- czące zawodni- ków i ich sprzętu działają na naszą korzyść. Nie zda- rzało się nam prze-

fot. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT 20 forum trenera sporty zimowe

Każdemu zawodnikowi, nawet takiemu mistrzowi jak Kamil, trzeba cały czas coś zmieniać, zachowując jednak podstawową ideę zajęć. Metody treningowe nie . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT

fot mogą spowodować dojścia do pewnej granicy, za którą nie widać już postępu

Łukasz Kruczek podstawową ideę zajęć. Metody trenin- jako zawodnik gowe nie mogą spowodować dojścia poznał wiele metod do pewnej granicy, za którą nie widać treningowych, już postępu. Tak to działa w sporcie, nie które teraz tylko w skokach narciarskich. Trening cież oszukiwać w sprzęcie, a u innych nie wynosi go w górę i utrzymuje pręd- z powodzeniem trzeba urozmaicać i w ten sposób dojść zespołów, nawet tych renomowanych, kość przelotową. Innymi słowy, leci wykorzystuje do poprawy pewnych parametrów. wiele razy dochodziło do nieuczciwych niższym torem lotu. Latem utrwalił tę w pracy trenerskiej Łukasz Kruczek doskonale zdaje sobie zagrań. technikę, nabrał automatyzmu. z tego sprawę i nad tym panuje. Miał się od kogo tego nauczyć. Jako zawod- Jakie zadania stawia Pan przed kadrą Czy zmiana techniki, a nawet treningu, są nik poznał wiele metod prowadzenia skoczków? potrzebne jeszcze u Kamila Stocha? treningu: czeską Pavla Mikeski, polską Jest ich kilka: mistrzostwa świata Każdemu zawodnikowi, nawet takie- u mnie, austriacką Heinza Kuttina, fiń- w lutym w lotach narciarskich, Turniej mu mistrzowi jak Kamil, trzeba cały ską u Hannu Lepistoe. Przez te lata Czterech Skoczni, Zakopane, Wisła… czas coś zmieniać, zachowując jednak i samodzielną pracę nabył praktyczną Wierzę w Kamila, on reprezentuje naj- wyższy poziom, a i forma, jak widzę, jest znów wysoka. Przed wyjazdem na zawody do Lillehammer obserwowa- łem uważnie jego treningi. Na sześć skoków jeden oddał perfekcyjny, cztery bardzo dobre, a to dopiero początek sezonu. Widzę po Kamilu, że uzyskał silne poczucie własnej wartości, świa- domość, że się odbudował. Liczę na to, że powalczy o Kryształową Kulę, zajmie miejsce co najmniej w pierwszej trójce klasyfikacji generalnej Pucharu Świata.

Chwali Pan Dawida Kubackiego, który zmienił technikę skoku. Na czym ta zmiana polega i czy nie zwróci się jednak przeciw niemu w trakcie sezonu? Dawid jest dla mnie czarnym koniem tego sezonu. Od zawsze był zawodnikiem nieobliczalnym, ale teraz po zmianie techniki może znacznie pójść do przodu. Do tej pory kierował odbi- cie za bardzo w górę. Przez to klatka uciekała zbytnio do góry, łapał przy tym wysoki tor lotu, musiał wyhamo- wywać i po prostu spadał na zeskok. Zmiana polega na tym, że przytrzymu- je klatkę, nie otwiera jej szeroko, przez co nie przyjmuje uderzenia powietrza. . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT

Pierwszy odcinek lotu przebywa płasko, fot

forum trenera 21 rozmowa wiedzę, dzięki której jest dziś trenerem Kubińska zaszyły w ciążę. Deklarują, kompletnym. Widać to też po wynikach że po urodzeniu wrócą na trasy. W tym Klasa Justyny, kaliber jej naszej reprezentacji. sezonie na szczęście nie ma imprezy głównej, wierzę więc w to, że w sezonie wyników to inny wymiar Jak wygląda zaplecze szkoleniowe 2017/2018 ta grupa znów będzie sta- w skokach narciarskich? nowić silny zespół z szansami na dobre rywalizacji i to mimo Stworzyliśmy zespół 14 trenerów. wyniki w biegach sztafetowych. Wszyscy są byłymi zawodnikami, którzy tych wielu problemów ze przechodzili przez moje kadry, mają od W biegach narciarskich również działa 35 do 40 lat. Poukładani osobowościo- program szkoleniowy dla młodzieży. zdrowiem. Blisko tego wo, mądrzy, żądni wiedzy i sukcesów Niedawno Polski Związek Narciarski znalazł ludzie. Podzieliliśmy ich na trzy kadry. dla niego sponsora. Czy liczycie z czasem na poziomu była już Sylwia Kadrę A prowadzi oczywiście Łukasz podobny efekt jak w przypadku Lotos Cup? Kruczek z kilkoma asystentami. W tej „Bieg na igrzyska” działa już od Jaśkowiec, ale doznała grupie wszyscy są po studiach, mają sześciu lat, ale pozyskanie takiego dyplomy trenerów II klasy, w uzupeł- partnera jak Grupa Azoty pozwoli nam kontuzji, w lutym nieniu pełnią też funkcje serwisantów rozwinąć go w regionach. Będą dzia- i fizjoterapeutów. Kadrą B dowodzi łały regionalne ligi szkolne, młodzież powinna wrócić na Maciej Maciusiak, a kadrą C Robert nie będzie musiała już jeździć po całej Mateja. Asystentem jest Piotr Fijas. Polsce, by brać udział w zawodach. zawody Pucharu Świata. W trzech kadrach Polski mamy obecnie Liczymy, że dzięki temu program przy- 19 zawodników. Na szczęście udało ciągnie więcej zawodników. Na efekty Ewelina Marcisz przeszła nam się rozbudować program dla mło- trzeba będzie pewnie dłużej poczekać dzieży „Szukamy Następców Mistrza” niż w skokach, bo biegi to konkurencja dwa zabiegi operacyjne, Lotos Cup i dzięki niemu pozyskaliśmy wytrzymałościowa, w której zawodnika 15 stypendiów trenerskich po 1500 zł. „tworzy się” latami. Zaczynamy też wystartuje dopiero Dla trenerów klubowych to nieoceniona powoli organizować system szkolenia pomoc, bo o ile w kadrach sytuację w biegach. Planujemy otworzyć cztery w marcu. Paulina mamy dobrą, to w klubach piszczy centra: na zachodzie w Szklarskiej bieda. Samorządy nie dają pieniędzy Porębie/Polanie Jakuszyckiej, w cen- Maciuszek i Kornelia na sport, trenerzy zarabiają po 600 zł, trum na Kubalonce i w Zakopanem muszą więc normalnie pracować. oraz na wschodzie w Ustjanowej koło Kubińska zaszyły w ciążę Czy modernizujecie system Szkół Mistrzostwa Sportowego? Ustrzyk Dolnych. Biegi nie wymaga- W skokach oparty jest nadal na ją tak specjalistycznych obiektów jak dwóch placówkach: w Zakopanem skoki, ale trzeba tam zbudować bądź i Szczyrku. Zawsze można go popra- zmodernizować trasy narciarskie albo wić, chociażby o rozbudowę bazy, nartorolkowe. i do tego dążymy. Musimy młodzie- ży stworzyć jak najlepsze warunki do Czy kombinacja norweska i narty alpejskie treningu, bo zdajemy sobie sprawę, mogą liczyć na podobne wsparcie jak mają że sport wyczynowy na tym niższym skoki i biegi? poziomie musi być połączony z nauką Program Lotos Cup w pewnym na miejscu, inaczej nie da się znaleźć wymiarze działa także w kombinacji następców mistrza. Cieszymy się, że norweskiej. Z tą dyscypliną mamy nie przebudowana Wielka Krokiew będzie lada problem, bo – uprawiając ją – dostępna nie tylko dla kadry, ale także trzeba trenować dwa razy dziennie. dla Szkoły Mistrzostwa Sportowego. Dla młodzieży to kłopotliwe, bo jak połączyć ten harmonogram ze szkołą? W biegach narciarskich pozostała nam Dla trenerów także, bo przecież więk- kompletnie osamotniona Justyna Kowalczyk. szość z nich pracuje, żeby dorobić do Dopracowaliśmy się solidnej grupy skromnej pensji szkoleniowca w klu- doświadczonych zawodniczek po 25. bie. Ale mamy sprawnie działającą od roku życia, mających za sobą kilka- kilku lat grupę. Widzę pewną szansę naście lat treningu. Teraz rzeczywiście w narciarstwie alpejskim. Postawiliśmy możemy liczyć tylko na Justynę, ale na młodsze zespoły liczące po czterech z pewnym niepokojem, bo ona miała chłopców i cztery dziewczynki. Należą już tyle zabiegów, że nie wiadomo, co do niej również bracia Michał i Jędrzej się może i w którym momencie ode- Jasiczkowie, którzy trenują indywidual- zwać i pokrzyżować jej plany. Klasa nie i mają wsparcie ze strony rodziców. Justyny, kaliber jej wyników to inny Idą oddzielną ścieżką szkoleniową, wymiar rywalizacji i to mimo tych wielu mają do dyspozycji własny trenerski problemów ze zdrowiem. Blisko tego Oby team zagraniczny. Szukamy wciąż poziomu była już Sylwia Jaśkowiec, kontuzje nie generalnego sponsora dla narciarstwa ale doznała kontuzji, w lutym powinna pokrzyżowały alpejskiego, podobnie dla snowbo- wrócić na zawody Pucharu Świata. sportowych ardu. Wtedy zwiększylibyśmy kadrę Ewelina Marcisz przeszła dwa zabie- planów Justyny zawodników, i szanse na wyłowienie gi operacyjne, wystartuje dopiero Kowalczyk. . ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT utalentowanej jednostki byłyby dużo w marcu. Paulina Maciuszek i Kornelia fot większe.

22 forum trenera sporty zimowe

Zima 2015/2016 to dla biegaczy narciarskich sezon na przeczekanie. Nie będzie medali wielkiej imprezy, za to ciężka praca z myślą o MŚ w Lahti w 2017 roku i igrzyskach w Pjongczang 2018. Międzynarodowa Federacja Narciarska (FIS) jakby dla podniesienia poziomu emocji pozwoliła sobie na mały eksperyment w kalendarzu Pucharu Świata. Mowa o Ski Tour Canada, czyli o cyklu ośmiu zawodów w pierwszej połowie marca 2016 roku. To one zdecydują, do czyich rąk tej zimy powędrują Kryształowe Kule.

do Quebec City, gdzie w historycznej tam biegi 8, 9, 10 i 12 marca poprze- Marta Mikiel dzielnicy odbędzie się sprint i bieg dzą rozdanie Kryształowych Kul. pościgowy. Pomysł przenosin ważnej części inał sezonu, który w naturalny Druga część cyklu rozegrana będzie Pucharu Świata do Kanady nie wszyst- sposób jest jego najciekawszą w zachodniej Kanadzie, gdzie Góry kim się podoba. Suchej nitki nie zosta- częścią, właśnie stał się Skaliste przeglądają się w jeziorze wił na nim działacz FIS, zajmujący Fpodwójnie ekscytujący. Po raz pierwszy Lake Louise. Centrum narciarskie się marketingiem Juerg Capol, jeden w historii rywalizacja w Pucharze Świata w Canmore szczyci się 65 kilometrami z autorów sukcesu finansowego cyklu rozstrzygać się będzie w Kanadzie. najwyższej klasy tras i największym Tour de Ski. – Jestem sceptyczny wobec Narciarze prosto ze znanych na systemem naśnieżającym na świecie. Ski Tour Canada. Trudno go sprzedać. pamięć skandynawskich tras pojadą W przeszłości odbywały się tam nie Biegi narciarskie nie są bardzo popu- walczyć o najważniejsze punkty sezonu tylko zawody Pucharu Świata, lecz także larne w Kanadzie. Wpływy z transmisji na nieznaną ziemię, czy raczej śnieg. konkurencje zimowych igrzysk olimpij- telewizyjnych są tam niskie, tymczasem Co ich tam czeka oprócz puli nagród skich Calgary 1988. Cztery rozegrane czwarta część Pucharu Świata odbę- w wysokości 1 miliona dolarów? dzie się właśnie tam – mówił Capol Połowa kanadyjskiego touru odbę- norweskim mediom. – Nie jestem prze- dzie się na Wschodnim Wybrzeżu w sta- ciwny rozgrywaniu imprez w Kanadzie, nie Quebec, pozostałe w odległym sta- ale nie wiem, kiedy dojdzie do tego nie Alberta. Na początek, 1 marca, ponownie. sprint w centrum miasta Gatineau Opinia Capola najwyraźniej znala- z parkiem Cartiera i Kanadyjskim zła zwolenników w FIS, bo we wstęp- Muzeum Historii w tle. To okolica, która nym kalendarzu Pucharu Świata na zadebiutuje w kalendarzu Pucharu kolejne sezony aż do 2019 roku próż- Świata, ale narciarskie tradycje są tu no szukać kanadyjskich lokalizacji. bardzo silne. W bezpośrednim sąsiedz- Przez trzy kolejne zimy rywalizacja nar- twie centrum miasta znajduje się 300 ciarzy najprawdopodobniej rozgrywać kilometrów doskonałych tras. To tu od się będzie w starym, dobrym Falun. Ski ponad trzech dekad rozgrywany jest Tour Canada będzie więc zjawiskiem 51-kilometrowy bieg narciarski znany o tyle ekscytującym, co ulotnym. Ale dziś jako Gatineau Loppet, zaliczany pewnej magii nie można mu odmówić. do cyklu Worldloppet i FIS Marathon Nawet Marit Bjoergen, która w grud- Cup. niu ma zostać mamą, zapowiedziała 2 marca rozegrany zostanie bieg swój powrót do rywalizacji właśnie klasykiem ze startu masowego – w marcu, w sam raz na kanadyjski w Montrealu u stóp góry Mont Royal. tour. Drugi raz taka okazja może jej Na dwa kolejne dni tour przeniesie się się nie zdarzyć.

forum trenera 23 ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE

Władze Polskiego Związku Łyżwiarstwa Szybkiego chcą do maksimum wykorzystać rosnącą po igrzyskach olimpijskich w Soczi popularność dyscypliny. I odnieśli już pierwszy spektakularny sukces – w Warszawie powstaje wreszcie kryty tor.

Olgierd Kwiatkowski

24 forum trenera ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

forum trenera 25 ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE

Jak się udało zatrudnić Kana- dyjczyka? Wotherspoon pracował w akademii łyżwiarskiej w Inzell. Tam prowadził przez dwa lata m.in. Artura Wasia – zawodnika, który w tym sezonie wygrał już raz zawody PŚ na 500 na strojach – od sponsorów. Zwią- m. Postanowił jednak dokonać zmiany le to tylko jedno z zadań, zek ma podpisane umowy z Lotto, w swoim życiu, szukał pracy. Posadę które realizują działa- holenderską firmą Otto, 4F oraz zaproponował mu także PZŁSz. Ka- cze, trenerzy i zawodnicy. od tego sezonu z TVP Sport. Dzięki nadyjczyk jednak grzecznie odmówił, PowstajeA silna grupa łyżwiarzy obję- temu ostatniemu partnerowi mate- tłumacząc, że woli działać bardziej tych szkoleniem centralnym, najlep- riały z Pucharów Świata ukazują się na własną rękę. Przeprowadził się szych zawodników w sprintach tre- w Wiadomościach TVP, a zawody są więc do Norwegii, gdzie z pomocą nuje jeden z najwybitniejszych szko- pokazywane w paśmie sportowym. lokalnego związku szkoli najlepszych leniowców na świecie Kanadyjczyk – Wcześniej wiele nam dała współ- panczenistów w sprintach (nie tylko Jeremy Whoterspoon. praca z Polsatem, teraz promocję norweskich). Z Polski wybrał Wasia, zapewnia nam TVP. Cały czas chcemy ale także Pawła Michalskiego i Artu- W zespole siła kibicom przybliżyć naszą dyscyplinę ra Nogala. Ten tercet stale trenuje i zachęcić do jej uprawiania – tłuma- w Norwegii, polski związek zabiera Półtora roku po najlepszych igrzy- czy Kazimierz Kowalczyk. ich tylko na zawody Pucharu Świata. skach olimpijskich w historii polskiego Układ jest więc idealny, bo federacja łyżwiarstwa szybkiego reprezentacja pokrywa jedynie koszty przejazdów. opiera się głównie na zawodnikach, – Szukamy podobnych rozwią- którzy wywalczyli w Soczi trzy medale. Nikt z medalistów zań z zagranicznymi trenerami tam, Nadal jeździ w niej Zbigniew Bródka gdzie mamy kłopoty z obsadzeniem (złoty medal na 1500 m i brąz w biegu nie wycofał się, stanowisk naszymi szkoleniowcami. drużynowym), Konrad Niedźwiedzki Tak właśnie było w sprincie – mówi (brąz w biegu drużynowym), Jan Szy- wszyscy dalej trenują, Kazimierz Kowalczyk. mański (brąz w biegu drużynowym) oraz Katarzyna Bachleda-Curuś, Nata- to bardzo pocieszające, Czas na tor pod dachem lia Czerwonka, Luiza Złotkowska i Ka- tarzyna Woźniak, srebrne medalistki bo to nakręca zdrową Po igrzyskach w Soczi złoty me- z biegu drużynowego. – Ogromne dalista na 1500 m Zbigniew Bródka problemy miała Natalia Czerwonka, rywalizację w grupie opowiadał, jak to musi latem trenować która uległa wypadkowi, Katarzyna Ba- za granicą, bo w Polsce nie ma żad- chleda urodziła córeczkę, ale obie już i stanowi wyzwanie nego toru łyżwiarskiego pod dachem. wróciły bądź wracają do startów. Nikt Nic się do dziś nie zmieniło, to od lat z medalistów nie wycofał się, wszyscy dla młodych największy problem polskich pancze- dalej trenują, to bardzo pocieszają- nów. Aby dobrze się przygotować do ce, bo to nakręca zdrową rywalizację sezonu, zawodnicy co najmniej od w grupie i stanowi wyzwanie dla mło- Posiłki z zagranicy lipca do września wyjeżdżają na tre- dych – mówi Kazimierz Kowalczyk. ningi do Holandii, Norwegii, Kanady. Szeroka kadra liczy 40 zawod- Nowością w kadrze jest zatrudnie- W tym roku kadra przygotowywała się ników. Opiekują się nimi – tak jak nie specjalnie dla grupy sprinterów w lipcu w Inzell, w sierpniu w Calga- przed Soczi – Wiesław Kmiecik, Witold trenera Jeremy’ego Wotherspoona. ry. Takie wyjazdy obciążają budżet Mazur oraz Krzysztof Niedźwiecki. Wi- Kanadyjczyk jest wicemistrzem olim- związku, a w przypadku młodszych told Mazur prowadzi grupy młodych pijskim z Nagano w biegu na 500 zawodników cierpi ich edukacja. zawodników przygotowujących się m i czterokrotnym mistrzem świata Najmłodsi w ogóle nie mają szans do igrzysk olimpijskich w Pjongczang w konkurencjach sprinterskich, czte- na treningi w tym czasie, chyba że w 2018 i w Pekinie w 2022 roku. rokrotnie zdobywał też tytuły w wie- pochodzą z bogatych domów. W Pol- – Objęcie szkoleniem tak licznego loboju. Karierę zawodniczą zakończył sce treningi łyżwiarskie panczeniści zespołu było możliwe dzięki środkom w 2010 roku, choć próbował jeszcze uzupełniają jazdą na wrotkach. Sprzęt z Ministerstwa Sportu. To ewenement, zakwalifikować się – w wieku 37 lat wrotkarski jest już na tyle nowoczesny ponieważ na świecie w większości – do kadry na igrzyska w Soczi. Bieg i pozwala rozwijać takie szybkości jak liczących się w łyżwiarstwie krajów eliminacyjny przegrał minimalnie. na łyżwach, że taka forma ćwiczeń dofinansowanie otrzymują niemal – To najlepiej świadczy, jakiego fa- jest nawet zalecana, choć głównie wyłącznie kadrowicze z wynikami. chowca zatrudniliśmy. Uważam tę rekru- w okresie roztrenowania. My stawiamy także na zawodników tację za ogromny sukces. Jeremy nadal O ile więc polscy łyżwiarze dogo- młodych, z ogromnym potencjałem. doskonale technicznie i szybko jeździ nili w ostatnich latach światową czo- Wiemy, że tylko w ten sposób zana łyżwach. Chcieliśmy właśnie takiego łówkę, to pod względem infrastruktury pewnimy trwały rozwój dyscypliny trenera, który nie tylko byłby mentorem, łyżwiarskiej Polska pozostaje daleko – przekonuje prezes związku. opiekunem, ale pokazałby z bliska na- w tyle. Mamy cztery sztuczne tory Oprócz dofinansowania z minister- szym zawodnikom pewne niuanse tech- łyżwiarskie: w Warszawie (Stegny), stwa federacja ma również zapew- niczne i byłby dla nich wzorem na torze Zakopanem, Tomaszowie Mazowiec- nione środki – w zamian za reklamę – opowiada prezes polskiego związku. kim i Sanoku. W tym roku można było O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

26 forum trenera ŁYŻWIARSTWO SZYBKIE

rozpocząć na nich treningi z końcem Bródki w Soczi, spowodowały boom Koszt zadaszenia toru listopada. Ciepłe wiatry, deszcz i zbyt na łyżwiarstwo szybkie w Polsce. wysoka temperatura uniemożliwiały Według prezesa związku w zeszłym na Stegnach wyniesie wcześniejsze zamrożenie. Za dwa roku licencję nabyło około 20 procent lata sytuacja diametralnie ulegnie więcej zawodników niż w poprzednich 160 milionów złotych. zmianie. Tor na Stegnach zostanie latach. – Rzesze młodzieży garną się zadaszony. do łyżwiarstwa. Mamy wielki napływ 100 milionów przekaże – Władze miasta już wydały zgodę dzieciaków, które latem jeżdżą na na budowę. Trwają przygotowania do wrotkach, a zimą, żeby nie stracić na nią warszawski przetargu, który zostanie rozstrzygnię- tej frajdy, wybierają łyżwy szybkie, bo ty na początku 2016 roku. Wyłoniony rozwija się podobne prędkości – mówi ratusz, a 60 będzie w konkursie inwestor powinien rozpo- Kazimierz Kowalczyk. cząć pracę już w marcu – zapowiada W reprezentacji pojawia się więc pochodzić ze środków odpowiedzialny za inwestycję z ramie- nowa fala zawodników. Za najzdol- nia związku Grzegorz Kałowski. – Aby niejszego z nich uważa się 21-letniego Ministerstwa Sportu umożliwić naszym zawodnikom jak Piotra Michalskiego z Górnika Sanok, najszybsze rozpoczęcie treningów który niemal co zawody bije rekor- na tym obiekcie, inwestycja została podzielona na dwa etapy. Pierwszy, w którym wykonawca zadaszy tor, Jeremy i drugi, w którym zostanie postawiony Wotherspoon nowy budynek klubowy – dodaje Ka- łowski. Koszt inwestycji wyniesie 160 milio- nów złotych. 100 milionów przekaże na nią warszawski ratusz, a 60 będzie pochodzić ze środków Ministerstwa Sportu. Widownia została zaprojek- towana na 6259 miejsc siedzących, w tym: 80 dla niepełnosprawnych i tyle samo dla ich opiekunów, 2658 miejsc na trybunach stałych górnych, 258 miejsc VIP, 3193 miejsc na trybunach teleskopowych dolnych podczas imprez widowiskowych, oraz 1970 podczas zawodów łyżwiarstwa szybkiego. Parametry techniczne umożliwią więc rozgrywanie imprez najwyższej rangi. W 2017 roku War- szawa ma gościć uczestników mistrzostw Europy. Do tego czasu obiekt dy życiowe na 1000 m i ma pewne ma być już gotowy. miejsce w kadrze na zawody Pucharu Zbudować silny short-track Hala przeznaczona będzie nie Świata. Jest członkiem zespołu treno- tylko do imprez i treningów w łyż- wanego przez Whoterspoona. Ale Coraz lepsze wyniki osiągają polscy zawodnicy star- wiarstwie szybkim, ale także w short- w kadrze znalazło się także miejsce tujący w short-tracku. W otwierających sezon zawodach -tracku, łyżwiarstwie figurowym, dla jeszcze 19-letniej Aleksandry Ka- Pucharu Świata w Kanadzie Natalia Maliszewska była hokeju na lodzie i curlingu. Obiekt pruziak (Pilica Tomaszów), 21-letnego druga w wyścigu na 500 m rozegranym w Montrealu, będzie na tyle uniwersalny, że latem Aleksandra Puszkarskiego (fundacja a jej siostra Patrycja piąta. W Toronto Natalia w finale może służyć także do uprawiania piłki Legia Warszawa), 22-letniego Artura A zajęła piątą pozycję. ręcznej, koszykówki, siatkówki. Wielgata i 23-letniego Sebastiana Obie zawodniczki są przykładem na to, że w nowych – Chcemy, żeby korzystali z obiektu Kłosińskiego (obaj z Orła Elbląg). dyscyplinach lepiej jest postawić na specjalistów z zagranicy. nie tylko sportowcy zawodowi, ale – Za cel na ten sezon stawia- Natalia – trochę wbrew związkowi – dołączyła do siostry także młodzież i dzieci – powiedzia- my sobie wypromowanie któregoś trenującej w Kanadzie pod okiem Chinki Maggi Qui. ła, przedstawiając projekt, prezydent z nowych, młodych zawodników. Tak Związek stawia na rozwój short-tracku. Nie ma tu po- Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. żeby ktoś z nich dołączył do czołówki. dobnych problemów jak w łyżwach szybkich, bo trenować – Wraz z budową tego obiektu skoń- Chcemy też dołączyć do Klubu Pol- można na lodowiskach, które czynne są także późnym czy się wiele naszych problemów ska, żeby – nie ukrywam tego – za- latem, sprzęt jest tańszy, trzeba tylko spopularyzować i łyżwiarstwo szybkie będzie mogło pewnić finansowanie dla najlepszych tę dyscyplinę. Pierwszym etapem działań jest objęcie płynnie się rozwijać – twierdzi Kazi- zawodników, ale też ze względów centralnym szkoleniem 15 zawodników. – Chciałbym mierz Kowalczyk. prestiżowych. Najważniejsze, żebyśmy na poważnie rozruszać short-track w Polsce. To bardzo na lutowych mistrzostwach świata potrzebna dyscyplina, bo przecież wywodzi się z niej Nadchodzi nowa fala w Kołomnie w Rosji zdobyli medale. nasz mistrz olimpijski Zbyszek Bródka. Liczyłbym na to, Liczę na trzy, bo szans mamy nawet że nasi short-trackowcy awansują na mistrzostwa świata, Sukcesy ostatnich lat, szczegól- więcej, ale nie wszystkie da się wyko- a drużyna kobieca do najlepszej ósemki – zapowiada nie spektakularna jazda Zbigniewa rzystać – ocenia Kazimierz Kowalczyk. Kazimierz Kowalczyk.

forum trenera 27 hokej na lodzie

Czwarte miejsce na turnieju olimpijskim w 1932 roku wygląda Gospodarzami tych turniejów będą zespoły najwyżej sklasyfikowane, a awans dumnie, ale wtedy w Lake Placid wystartowały tylko cztery do kolejnej fazy uzyskają tylko zdobywcy pierwszych miejsc. zespoły. 60 lat później w Albertville hokejowa reprezentacja – W Budapeszcie faworytami będą gospodarze, a my postaramy się spra- Polski zajęła 11. lokatę, wygrywając tylko z Włochami 4:1. Do tej wić miłą niespodziankę. Nie traktujemy tego w kategoriach rewanżu za porażkę pory był to ostatni mecz biało-czerwonych na igrzyskach. Jakie w ostatnich mistrzostwach świata Dywizji I w Krakowie. Po prostu jak zawsze mają szanse na wyjazd do Pjongczang? Czy na ich powrót na będziemy walczyli o zwycięstwo – zapewnia trener Jacek Płachta. Jednocześnie olimpijski lód będziemy musieli czekać kolejne dziesiątki lat? przestrzega przed lekceważeniem pozo- stałych rywali. – Litwini i Estończycy zro- ariusz Czerkawski nie jest bili ostatnio spore postępy. Na wszystkie optymistą. Zapytany o szanse mecze trzeba wyjść ze stuprocentową awansu olimpijskiego, mówi Artur St. Rolak koncentracją, bo liczyć się może dosłow- Mwprost, że oczywiście są, ale tylko nie każdy punkt. teoretyczne. – To, co powiem, być nie musi martwić się o awans. Ponieważ Pierwszego dnia turnieju na Węgrzech może nie brzmi popularnie, ale moim w rankingu IIHF zajmuje dopiero 40. Polska zmierzy się z Estonią, nazajutrz zdaniem szansa występu na najbliższych miejsce, z góry przyjęto, że będzie najni- z Litwą, potem wszyscy będą mieli dzień igrzyskach jest znikoma. To nie jest żej sklasyfikowanym uczestnikiem igrzysk. wolny, a na zakończenie biało-czerwoni wina tych chłopaków, którzy teraz są Przyznano jej numer 12 i przydzielono do spotkają się z gospodarzami. Kolejność w reprezentacji, że tak trudne zadanie grupy A. Zostały trzy wolne miejsca – dwa gier też nie jest przypadkowa. ich czeka. Oni grają najlepiej jak potrafią w grupie C i jedno w grupie B. Właśnie W następnej fazie grupowej na zwy- i starają się ze wszystkich sił. A że potrafią o jedno z nich już wkrótce zaczną walkę cięzców z Budapesztu, Cortiny i Sapporo mniej od rywali, to efekt wieloletnich Polacy. już czekają stali bywalcy światowych salo- zaniedbań w polskim hokeju. Mają Kwalifikacje do turnieju hokejowego nów: jednak o co walczyć, więc będą o to mężczyzn w 2018 roku już trwają. Zaczęły walczyli – mówi najlepszy gracz w historii się w Sofii od meczu Bułgaria (nr 39 polskiego hokeja, uczestnik meczu w rankingu) – Gruzja (45). Gospodarze gwiazd NHL w 2000 roku. zwyciężyli 9:1 i zakwalifikowali się do – Drogę na igrzyska znamy i wiemy, pierwszej fazy grupowej. Drużyny z grup jak bardzo jest trudna – zapewnia trener K i L tę część rywalizacji też mają już kadry Jacek Płachta. – Dziś jednak nie za sobą – w Tallinie wygrała Estonia wybiegamy myślami aż tak daleko. Do (29), a odpadły Meksyk (32), Izrael (33) lutego jest jeszcze sporo czasu. Do turnie- i Bułgaria (39), w Valdemoro zaś awans ju w Budapeszcie będziemy przygotowani kosztem Hiszpanii (31), Islandii (35) tak dobrze, jak to tylko możliwe. i Chin (38) zdobyła Serbia (30). Ta wyliczanka pokazuje, że hokej na Ranking wszystko powie lodzie to nie jest już zabawa dla tuzina Żeby nie komplikować sobie życia państw. W rankingu IIHF zostało sklasy- i uniknąć podejrzeń o nieuczciwe loso- fikowanych 50 reprezentacji, z których wanie, działacze IIHF zrzucili wszystko na aż 28 przystąpiło do czterostopniowych ranking. Za punkt wyjścia przyjęli kolej- kwalifikacji. Do najlepszej ósemki świata ność ustaloną po tegorocznych mistrzo- oraz gospodarzy igrzysk dołączą zaled- stwach świata elity. I tak, do grupy A trafili wie trzy drużyny. Skala trudności jest więc liderzy rankingu, Kanadyjczycy, do grupy olbrzymia. B zespół numer 2, czyli Rosja, do C – Szwecja, numer 3, a do nich przydzielono Między Krakowem a kolejne drużyny: Budapesztem Grupa A – Kanada (1), Czechy (6) Polska (nr 22) włączy się do rywalizacji i Szwajcaria (7), w lutym 2016 roku. W Budapeszcie zosta- Grupa B – Rosja (2), USA (5) i Słowacja nie rozegrany turniej grupy H, w którym (8), wystąpią oczywiście Węgry (19), a także Grupa C – Szwecja (3) i Finlandia (4). Litwa (26) i Estonia (29). Równolegle Te osiem ekip ma zapewniony udział grać będą grupy G i J – Włochy (18), w turnieju olimpijskim bez żadnych eli- Wielka Brytania (24), Holandia (25) minacji. Bez gospodarzy na trybunach i Serbia (30) oraz Japonia (20), Ukraina byłoby nudno, więc Korea Południowa też (21), Chorwacja (27) i Rumunia (28).

28 forum trenera hokej na lodzie

Grupa D – Białoruś (9), Słowenia (14) dział potem, że za zwycięstwo hokeistów i Dania (15), oddałby wszystkie 13 złotych medali. Grupa E – Łotwa (10), Niemcy (13) Skoro takie byłoby życzenie prezydenta, W rankingu IIHF zostało i Austria (16), to ich zdobywcy zapewne by nie prote- Grupa F – Norwegia (11), Francja (12) stowali... sklasyfikowanych 50 i Kazachstan (17). Igrzyska, rzecz jasna dla każdego kibi- Jak widać, nadal rządzi ranking. ca, odbywają się raz na cztery lata. reprezentacji, z których Czwarte drużyny też nie będą losowane, Mistrzostwa świata elity są rozgrywane lecz trafią do poszczególnych grup według co roku nawet w sezonach olimpijskich, aż 28 przystąpiło do już ustalonego klucza: najwyżej sklasyfi- a na dodatek kolidują z decydującą kowany mistrz z grup G, H i J pojedzie do fazą Pucharu Stanleya. Czy złoty medal czterostopniowych Norwegii, a ten z najgorszym rankingiem z Vancouver, Soczi albo Pjongczang jest – na Białoruś. Gdyby w Budapeszcie zatem czterokrotnie cenniejszy od tytułu kwalifikacji. Do wygrała Polska, a w Cortinie i Sapporo mistrza świata? nie byłoby niespodzianek, wtedy nas – Czy aż cztery razy? Chyba nie – najlepszej ósemki świata będzie interesował turniej (najprawdopo- odpowiada Mariusz Czerkawski. – Znam dobniej) w Mińsku. natomiast zawodników, dla których złoto oraz gospodarzy igrzysk Co dalej? Podobnie jak w poprzedniej z igrzysk jest cenniejsze nawet od Pucharu fazie prawo do organizacji trzech turnie- Stanleya. Pamiętam, kiedy Czesi wró- dołączą zaledwie trzy jów kwalifikacyjnych (początek września cili z Nagano jako mistrzowie olimpij- 2016) IIHF przyznał państwom najwyżej scy. Wszyscy w NHL mówili potem, że drużyny. Skala trudności sklasyfikowanym, a trudno przypuszczać, tak „nakręconych” i grających z takim żeby Białoruś, Łotwa i Norwegia nie zaangażowaniem jeszcze nigdy ich nie jest więc olbrzymia. zechciały skorzystać z tego przywileju. Na widzieli. igrzyska pojadą zwycięzcy grup D, E i F. Wskazywanie palcem faworytów tur- Dwie drużyny z najwyższym rankingiem nieju w Pjongczang tylko na pozór wydaje mogli mówić o globalnym ociepleniu dołączą do Szwecji i Finlandii, a ta trzecia się zadaniem łatwym – przecież prawie w hokeju kobiecym. uzupełni skład grupy B. każdy odruchowo wymieni w pierwszym Cztery czołowe drużyny rankingu tra- szeregu Kanadę i Rosję, a w drugim fią do grupy A, piąta zaś do grupy B, Stawka większa niż złoto Czechy, Szwecję, USA i Finlandię. Typując w której zmierzy się z gospodyniami oraz Podczas igrzysk w Vancouver (2010) zwycięzcę, już dziś można – nomen omen dwoma zespołami z kwalifikacji. System i Soczi (2014) grano nie tylko o złote – łatwo się poślizgnąć. Nie wiadomo rywalizacji jest inny niż u mężczyzn, ale medale; na szali leżała także duma bowiem, czy MKOl i IIHF zdołają porozu- już przećwiczony. Dwie najlepsze ekipy gospodarzy. Kanadyjczycy udźwignęli mieć się z NHL. z grupy A awansują bezpośrednio do ciężar, pokonując w finale sąsiadów zza Czasu niby jest sporo, bo praktycz- półfinałów, dwie najsłabsze z grupy B miedzy. Rosjanie nie potrafili poradzić nie do końca sezonu 2016/2017, ale zakończą występy, a pozostałe zagrają sobie z tą presją i już w ćwierćfinale te rozmowy nigdy nie były łatwe. Żeby w ćwierćfinałach. Dalej wszystko jest już przegrali z Finami. Władimir Putin powie- na igrzyskach mogli wystąpić napraw- proste. dę najlepsi, przerwę w rozgrywkach Czy Polki mogą znaleźć się w tej dwój- musi zaplanować przede wszystkim ce, która dołączy do gospodyń i pięciu najsilniejsza liga świata. NHL to przed- najlepszych drużyn świata? Teoretycznie sięwzięcie nie tylko sportowe, ale i biz- tak. Poza czołową piątką rankingu IIHF nesowe, więc właściciele klubów będą oraz Koreą Południową do walki o awans chcieli wynegocjować jak najwyższą przystąpi 19 reprezentacji. Aby znaleźć się rekompensatę za oddelegowanie swo- w tym gronie, trzeba zajmować (o ile nikt ich pracowników do zajęć reprezenta- nie zrezygnuje) 25. pozycję. Nasze panie cyjnych. mają obecnie trzy miejsca zapasu. Jeśli utrzymają go w Bledzie podczas Epoka lodowcowa kwietniowych mistrzostw świata Dywizji Takich problemów raczej nie będą II, co jest zadaniem jak najbardziej miały hokeistki. W turnieju kobiet nie wykonalnym, to w sierpniu 2016 roku powinno zabraknąć żadnej gwiazdy, zagrają w jednym z dwóch turniejów chyba że inaczej postanowią trenerzy. pierwszej fazy kwalifikacji (grupy G i H). Nie ma jednak co się oszukiwać – ich Faworytkami na pewno nie będą, a jeśli rywalizacja będzie się toczyła, jak zwykle sprawią sobie i nam przemiłą niespo- zresztą, w cieniu mężczyzn. dziankę, to w drugim etapie (grupa Także dlatego, że światowa hierarchia E lub F) będą musiały zmierzyć się w hokeju kobiet już dawno zamarzła z trzema zespołami z miejsc 12.–17. i bardzo trudno coś w niej zmienić. Tak Znów tylko zwyciężczynie awansują do trudno, że MKOl i IIHF nawet nie pró- decydujących turniejów eliminacyjnych bują zachować pozoru równości szans. grup C i D, których mistrzynie pojadą Teoretycznie niby każda z ośmiu drużyn na igrzyska. uczestniczących w igrzyskach olimpijskich Dylemat Putina nam nie grozi. Wprost ma szanse na medal, ale... przeciwnie – my chętnie zamieniliby- Udział w turnieju w Pjongczang zapew- śmy jedno złoto hokeistów na trzynaście ni sobie pięć najlepszych zespołów w ran- innych. Ponieważ nie będziemy mieli nic kingu IIHF, który zostanie ogłoszony po na wymianę, to trzymajmy kciuki za całą przyszłorocznych mistrzostwach świata reprezentację – niech zdobędzie jeszcze elity. Jeśli nie będzie wśród nich USA, więcej medali niż w Soczi. W końcu igrzy- Kanady, Finlandii i Rosji, to będziemy ska to nie tylko hokej.

forum trenera 29 publicystyka Memento dla chorego świata

Marek Michałowski

Wiecie, kto to jest Heidi Krieger, a właściwie kto to był? To mistrzyni Europy w pchnięciu kulą z 1986 roku. 20-letnia wtedy dziewczyna z Niemieckiej Republiki Demokratycznej dziś jest mężczyzną i ma na imię Andreas. Heidi w wieku 13 lat została objęta państwowym, specjalnym programem sportowym i była faszerowana przez lekarzy i trenerów dopingiem. Zaczęło się od jednej pastylki dziennie. Potem łykała ich nawet pięć–sześć dziennie. Gdy ktoś pytał, po co tyle pigułek, słyszał, że to witaminy, że to dla jego dobra. A gdy miał wątpliwości i nie chciał brać „witamin”, miał kłopoty i wylatywał z kadry, a jego rodziców nachodziło Stasi, czyli służby specjalne NRD. Heidi szprycowano sterydami przez kilkanaście lat, w efekcie zaczęła zmieniać się w mężczyznę. Zmiany, jakie zaszły w jej organizmie, były nieodwracalne. W pewnym momencie doprowadziło to ją do myśli samobójczych. W 1997 roku zdecydowała się na zmianę płci. W ten sposób ocaliła życie, ale zrujnowanego zdrowia nikt jej nie wróci. Doping spowodował nie tylko zmiany hormonalne, ale także chorobę wątroby, problemy z sercem i zwapnienia w kręgosłupie.

Ta historia jest jak memento. Przytoczyłem ją, by przypomnieć, co to jest systemowy doping stosowany przez państwa, w których wszystko jest polityką, także sport. Takim państwem była rządzona przez komunistów Niemiecka Republika Demokratyczna. Szprycując młodych sportowców niedozwolonymi środkami, chciano udowodnić wyż- szość komunizmu nad kapitalizmem. Kiedy upadł mur berliński, w nowych, zjednoczonych Niemczech sprawę jednak wyciszono, bo był to wstydliwy temat. Nie próbowano też ukarać winnych tego systemowego procederu.

Wiele wskazuje, że państwem, dla którego sport to wciąż polityka, jest dzisiejsza Rosja. To kraj rzą- dzony twardą ręką przez byłego oficera komunistycznych służb specjalnych, który – jak twierdzi komentator jednej z rosyjskich gazet – nadal przypisuje sportowi podobne znaczenie jak w czasach Związku Sowieckiego, kiedy sukcesy sportowców traktowano jako dowód, że kraj robotniczej dyktatury jest lepszy od reszty kapitalistycznego świata. Gigantyczna afera w Rosji, związana z dostarczaniem dopingu lek- koatletom i tuszowaniem tych praktyk przez tamtejsze władze, świadczy, że system, którego ofiarą była przed laty Heidi Krieger, w postkomunistycznej Rosji wciąż działa. Ale – jak podkreśla wielu komentatorów – nie tylko Rosja jest czarną owcą w sportowej rodzinie. Państw, które uczyniły z dopingu polityczny oręż i skutecznie tuszują przypadki niedozwolonego wspo- magania wśród swoich sportowców, jest więcej. Czy są nim Chiny? Nikt nie mówi tego wprost, ale kiedy trzy lata temu na igrzyskach w Londynie 16-letnia chińska pływaczka Ye Shiwen pobiła rekord świata na 400 m stylem zmiennym aż o 1,02 s i na dodatek ostatnie 50 m przepłynęła szybciej, niż to zrobił najlepszy mężczyzna na tym dystansie, Amerykanin Ryan Lochte, wiele osób nie mogło uwierzyć, że to wyłącznie zasługa treningu. – Kobiety mają mniejsze możliwości od mężczyzn, wystarczy prześle- dzić rekordy świata. A tu nagle taki wynik. To niemożliwe – skomentował wyczyn Chinki profesor Jan Chmura z wrocławskiej AWF. Sporo na sumieniu mają także przedstawiciele laboratoriów antydopingowych badających najwięk- szego w historii kolarstwa oszusta Lance’a Armstronga. Amerykanin siedem razy wygrał Tour de France i w trakcie tych startów kontrolowano go wielokrotnie, mimo to nigdy nie wykryto w jego organizmie niedozwolonych środków. Zdyskwalifikowano go dożywotnio dopiero dzięki zeznaniom świadków, któ- rzy opowiedzieli o tym, jak słynny i podziwiany kolarz mimo antydopingowych kontroli szprycował się na potęgę. Jak to możliwe, że niczego u Armstronga nie wykryto? – Czy badający go nie chcieli niczego znaleźć, czy nie potrafili? – pyta Czesław Lang, legenda polskiego kolarstwa. Odpowiedź wydaje się oczywista. Przykłady rosyjskich lekkoatletów, wspomnianej Chinki, a także Armstronga dowodzą, że we współczesnym sporcie kontrole antydopingowe to kpina, a niektóre insty- tucje zajmujące się tą kontrolą przypominają organizacje mafijne. Za częścią tych przekrętów stoją państwowe władze, jak w Rosji, a w innych przypadkach łapówki. Podobno we Francji trwa śledztwo w sprawie wyłudzania przez byłego prezydenta Światowej Federacji Lekkoatletycznej Lamine’a Diacka i jego synów haraczy w zamian za tuszowanie dopingu. Skoro w oszustwa zamieszani są prezydenci państw i szefowie największych organizacji sportowych, to trudno mieć nadzieję, że walka z dopingiem skończy się sukcesem i że tak dramatyczna historia jak Heidi Krieger nigdy się nie powtórzy.

30 forum trenera publicystyka Głód wielkoszlemowy

Marta Mikiel

Agnieszka Radwańska ma za sobą historyczny sezon. Zahaczyła w nim o dno swej zawodowej kariery i ustanowiła nowy szczyt w dziejach polskiego tenisa. Jednak radość z jej osiągnięcia szybko zamieniła się w oczekiwanie, że wkrótce usunie je w cień, dokonując czegoś jeszcze większego. Jeśli Radwańska nie wygra wielkiego szlema, Polacy jej tego nie darują. Niecodziennie zrobiło się, jeszcze zanim sezon 2015 na dobre ruszył. Na początku grudnia zeszłego roku Agnieszka ogłosiła przez media społecznościowe, że do jej teamu dołącza Martina Navratilova. Miała stać się jej mentorką, zdradzić tajniki ofensywnej gry i chłodnej głowy. Plan mógł być tylko jeden – wygrać razem Wimbledon. Któż nadawałby się do tego lepiej niż Navratilova, wimbledońska rekordzistka wszech czasów, z dziewięcioma tytułami w singlu? Cała Polska zacierała ręce z radości z sukcesów, które zaraz miały zacząć spływać na naszą zawodniczkę. Z całą pewnością było to najbardziej oczekiwane Australian Open od lat. Tymczasem skończyło się gorzej niż zwykle i o wiele gorzej niż przed rokiem, gdy świętowaliśmy półfinał. Radwańska w IV rundzie uległa Venus Williams, co jej men- torka skwitowała kąśliwymi komentarzami o tym, że nie realizowała planu, była pasywna i mentalnie nieobecna. W skali od 1 do 10 dała jej 1. W telewizji, na oczach całego tenisowego świata. Pierwszy zgrzyt w tak pięknie zapowiadającej się współpracy? Słowa może nie brzmiałby tak dono- śnie, gdyby coś pozytywnego zdarzyło się na korcie. A tam działo się fatalnie. Porażka w obu spotkaniach meczu z Rosjankami w Pucharze Federacji sprawiły, że tenisowy piknik w rodzinnym Krakowie zakończył się rozczarowaniem. Aż do wiosny w Miami w żadnym turnieju Agnieszce nie udało się przejść więcej niż jednej rundy. Czy to przypadek, że Navratilova, za pośrednictwem BBC, ogłosiła światu, że kończy współpracę, kilka dni po fatalnej porażce Polki w I rundzie w Stuttgarcie? Trudno powiedzieć, co zaważyło – brak chemii czy zawiedzione trenerskie ambicje. Oficjalny powód: brak czasu Navratilovej, zaangażowanej w pracę w TV. Najniższy punkt sezonu Radwańska osiągnęła w Paryżu (I runda). Komentatorzy prześcigali się w diagnozach kryzysu: Wypalenie? Niedostatek ambicji? Brak warunków do sprostania wymogom współczesnego tenisa? Kiedy oczekiwania już właściwie umarły, przyszła spóźniona wiosna. Niespodziewanie udany sezon na trawie zakończył się na półfinale Wimbledonu. W miesiąc Agnieszka wygrała prawie tyle meczów (12), co od początku sezonu (15). Jednak nie cały tenisowy geniusz okazał się stracony! Rozbudzone nadzieje padły jednak w Ameryce, bo tamtejsza kampania na twardych kortach przed US Open nie przyniosła rezultatów, o których warto wspominać. Na dodatek Radwańska wreszcie dostała za to rachunek – zjazd w rankingu na odległe 15. miejsce. Tak nisko nie była od 2008 roku. Tyle że wtedy dotarła na tę pozycję w drodze do góry. Upadek wydawał się przypieczętowany. I wtedy przyszła Azja.

Zupełnie jakby po drugiej stronie globu Agnieszka dopuściła do głosu lepszą stronę swojego ja. Ani śladu pasywnej gry na przeczekanie, tylko błysk w oku i walka o zwy- cięstwo. Nawet jeśli – jak zawsze – więcej było w jej tenisie biegania niż mocnych ude- rzeń, to nie uciekała od inicjatywy, kreowała grę. Nagle zrobiło się jak w bajce: tytuł w Tokio, półfinał w Pekinie, tytuł w Tianjin. I bezpieczny awans do mistrzostw WTA, turnieju dla najlepszych, który tenisistki traktują jak bonus, bo premie finansowe przy- prawiają tam o zawrót głowy.

W Singapurze huśtawka nastrojów rozbujała się od nowa. Dwie porażki w fazie grupowej miały zapewnić jej szybką podróż do domu. Dzięki pomocy rywalek awansowała do półfinału i… postanowiła nie zmarnować prezentu od losu. Dwa ostatnie mecze sezonu były nie tylko zwycięstwami: były praw- dziwym koncertem pełnym wirtuozerskich zagrań, tych wydających się przeczyć prawom fizyki, a na pewno ludzkim możliwościom. To za nie Radwańską tak kocha publiczność na całym świecie. Żadnej tenisistki fani równie często nie nagradzają za akcję miesiąca czy sezonu – w 2015 trzeci raz z rzędu wygrała głosowanie na zagranie roku. Tym razem uwiodła fanów brawurowym meczem z backhandu w turnieju w Montrealu. Wirtuozeria wirtuozerią, ale kibice chcą od Radwańskiej czegoś więcej. Przynajmniej dopóki w tenisie nie przydziela się punktów za styl. I ona sama nie tylko czuje tę presję, ona ją podziela.

forum trenera 31 lekkoatletyka O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot.

32 forum trenera lekkoatletyka

Adam Kszczot nie wystartuje w halowych mistrzostwach świata w Portland. Specjalista od biegania pod dachem rezygnuje z obrony tytułu wicemistrza globu, aby lepiej przygotować się do igrzysk olimpijskich. To może oznaczać tylko jedno – do Rio de Janeiro pojedzie po wszystko.

Marta Mikiel

ala od dawna była terytorium Adama Kszczota. Walka w ciasnych wirażach przyniosła mu jak Hdotąd najwięcej medali imprez mistrzowskich – aż cztery. Zaczęło się od brązu MŚ w Dausze, potem tryumfował w dwóch kolejnych edycjach mistrzostw Europy: Paryżu 2011 i Goeteborgu 2013, aż po wciąż aktualne srebro HMŚ sprzed niespełna dwóch lat z Sopotu. Zawodnik RKS Łódź właśnie w hali najpierw udowodnił, że może dużo znaczyć w biegu na 800 m, prestiżowej konkurencji tradycyjnie zdomi- nowanej przez Afrykanów. Wygląda jednak na to, że Adam Kszczot ten etap ma już za sobą. Sięga po więcej. – Adam w hali czuje się najlepiej. No i wicemistrzostwo świata z Sopotu zobowiązuje. Jednak to igrzyska zawsze są najwyższym celem – przyznaje trener naszego biegacza, Zbigniew Król. To on stoi za kontrowersyjną decyzją. Wszystko przez to, że zaplanowane na 17–20 marca HMŚ w Portland nijak nie chcą się wpisać w harmonogram przygoto- wań olimpijskich. – Przeanalizowałem kalendarz tego sezonu i poprzednie lata. Razem ze startem w Portland zabraknie nam co najmniej dwóch do trzech tygodni na optymalne przygotowanie do Rio – mówi trener Król. Według niego wyjazd do Portland byłby możliwy tylko w jednym przypadku: gdyby Adam potrak- tował go treningowo. Ale do czegoś takiego nie nakłoniłby go nawet trener o tak wielkim autorytecie jak Król. – Adam jest na to zdecydowanie zbyt ambitny. Psychicznie nie byłoby go stać na takie podejście. Nie umiałby do tak ważnych zawodów przystąpić z marszu. Musiałby być superprzygotowany, a to kosztowałoby go zbyt wiele. Potem potrzebowałby dwóch tygodni odpoczynku, kolejne dwa tygodnie zajęłoby

forum trenera 33 lekkoatletyka

Olimpijski sezon 2012 zaczął w wybitnej formie, ale na głównych imprezach tej formy zabrakło. Kszczot nie chce znów popełnić tego błędu mu wejście w trening. Przygotowania olimpijskie moglibyśmy rozpocząć najwcześniej w połowie kwietnia. To zdecydowanie za późno. Więc rezygnujemy. Adam wystartuje zimą dwa albo trzy razy, sezon halowy kończymy 20 lutego i zaczynamy trening do igrzysk – wyjaśnia szkoleniowiec.

Potrafi rezygnować i wyciągać wnioski Czy decyzja przyszła łatwo? Z pewnością nie. Ale Kszczot to zawodnik o mentalności prymusa, perfekcjonista. Jest wyjątkowo ambitny, ale ambicja nie przesłania mu zdro- wego rozsądku. – Przede wszystkim jest zdyscyplinowany. Jeśli trener mówi, że ma nie jechać do Por- tland, nie jedzie. Już tak kiedyś było z pre- stiżowym mityngiem w Monako. Z jakichś względów nie pasował nam do kalendarza startów. I Adam zrezygnował. Nie miał z tym problemu. Co innego jego menedżer. Ale O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot. wiadomo, że wszyscy musimy pracować jako jeden team. I jeśli moje argumenty są prze- decyzje trenera Jaszczaka. Ale faktem jest, że rekord życiowy 1.43,30 Kszczot ustanowił konujące, i Adam, i menedżer je akceptują w 2012 roku Adam był w wybitnej formie. w 2011 roku. Od tamtej pory nigdy tak bar- – zapewnia trener. W starty halowe wszedł z wysokiego pułapu, dzo nie zbliżył się do życiówki jak w zeszłym Jest jeszcze coś – Kszczot potrafi wyciągać podobnie jak w sezon letni. Ale z jakiegoś sezonie (1.43,45 w Monako). wnioski z przeszłości. O tym, że mniej może powodu na głównych imprezach tej formy – W Pekinie był przygotowany na wynik znaczyć więcej, boleśnie przekonał się cztery nie było. Na ile mogłem, wyciągnąłem z tego co najmniej o sekundę lepszy. Ale ostatecznie lata temu. Już przed igrzyskami w Londy- wnioski, żeby podobnego błędu nie popełnić. nie o czas tam chodziło. Często tak bywa, że nie rozważał lżejsze potraktowanie sezonu Myślę, że droga, którą wspólnie wybraliśmy biegi na wielkich imprezach to biegi taktycz- halowego i rezygnację z HMŚ w Stambule. na początku tego cyklu olimpijskiego, pro- ne. Trzeba walczyć o pozycje, a nie o rekord Ostatecznie jednak do Stambułu pojechał. wadzi do celu. To było widać w Zurychu, życiowy – tłumaczy Król. W finale faworyzowany Polak prowadził nie- w Sopocie i w Pekinie – mówi trener, nawią- Rekordy bije się w specyficznych warun- mal przez cały dystans, zakończył jednak bieg zując do ostatnich sukcesów podopiecznego, kach, bieg musi być szybki, odpowiednia poza podium, na czwartej pozycji. kolejno: mistrzostwa Europy 2014 i dwóch stawka, odpowiednia pogoda i najwyższa – Niepotrzebnie dałem się namówić na tytułów wicemistrza świata, z hali w 2014 i ze forma. – W formie na rekord Adam był już start w tych mistrzostwach. Posłuchałem stadionu w 2015 roku. nawet w ME w Zurychu. Gdyby trafił na szybki bliskiej osoby, trenera i pojechałem na te bieg w finale wielkiej imprezy, to pobiłby nie mistrzostwa, chociaż nie powinienem. Wy- Wyższość taktyki nad tempem tylko życiówkę, ale i rekord Polski (1.43,22). startowałem w Turcji bez specjalistycznego Trudno mieć wątpliwości, że 26-letni bie- Ale jak dotąd ten rekord wciąż należy do przygotowania. Zabrakło pary na ostatnich gacz jest na właściwej drodze, chociażby innego mojego podopiecznego, Pawła Cza- 200 m – mówił wtedy reporterom. patrząc na stoper podczas jego biegów. Swój piewskiego – mówi trener. Ostatecznie nie przywiózł medalu także z Londynu, gdzie swój start zakończył na półfinale. I nie jest tajemnicą, że właśnie błędy w planowaniu sezonu, które zdaniem Hala od dawna była terytorium Adama zawodnika pozbawiły go szansy na medal olimpijski, doprowadziły do zakończenia Kszczota. Ale wygląda na to, że ten etap współpracy z ówczesnym trenerem Stanisła- wem Jaszczakiem. nasz 800-metrowiec ma już za sobą. – Nie wiemy do końca, jaka była przy- czyna takich wyników. Trudno mi analizować Chce sięgnąć po więcej

34 forum trenera lekkoatletyka

Kierunek zmian, jakim w ostatnich se- Start w Portland byłby możliwy tylko w jednym zonach podlegały przygotowania Kszczota, można określić jednym zdaniem: zmniej- przypadku: gdyby Adam potraktował go szenie treningu szybkościowego na rzecz sterowanego treningu siłowego. W pewnym treningowo. Ale na to biegacz jest zbyt ambitny momencie Adam doszedł do wniosku, że trenowanie szybkości go męczy. Starali się W tegorocznych MŚ w Pekinie, gdzie Ksz- w dużej mierze wpływ miało to, że umiemy wprowadzać urozmaicenia. Bardzo dobrze czot osiągnął swój najcenniejszy jak dotąd sterować hipoksją – zapewnia trener Król. zrobiły mu ćwiczenia tempowe wykonywane sukces, liczyło się nie tyle tempo na rekord, W tym sezonie na hipoksję w Zakopanem wspólnie z Marcinem Lewandowskim, który od co właściwa taktyka. jeszcze przyjdzie czas, ale nawet ona nie lat bywa jego rywalem na światowych impre- – W finale było czterech Kenijczyków. zastąpi całego przygotowania klimatycznego. zach. Pozytywnym bodźcem okazały się także Współpracowali. Blokowali go, na 300 m Na razie Adam ma za sobą zgrupowanie ćwiczenia siłowe, bo przynosiły szybki efekt, przed metą wszyscy biegli w pierwszym rzę- w Jakuszycach. Grudzień spędza nad morzem dawały moc na bieżni. Razem z trenerem dzie. David Rudisha był liderem. Adam mógł w Portugalii, styczeń w RPA, w Potchefstroom postanowili bardzo precyzyjnie wykorzystać jedynie czekać na błędy rywali, atakować na wysokości 1300 m, skąd na krótko wróci potencjał tego rodzaju treningu – zaprzęgli po wewnętrznej. Rozważaliśmy taktykę, aby do Spały. Główny okres przygotowawczy od do tego naukę. prowadził od startu. Ale przypuszczam, że wtedy mogłoby się skończyć bez medalu. Broniąc czołowej pozycji, musiałby odpierać ataki Kenijczyków, przyspieszać, zwalniać. Kto wie, mogłoby mu zabraknąć pary na koniec. Z tyłu traci się mniej sił – mówi trener. Kszczot uchodzi za wybitnego taktyka. Po- trafi błyskawicznie dostosować się do sytuacji na bieżni. – To jego mocna strona. Ale wiele ustaleń podejmujemy wspólnie. Planujemy różne warianty. Na przykład w Zurychu bardzo bał się spóźnić z atakiem. Miał pomysł, żeby zaatakować już 300 m przed metą. Ale za moją namową poczekał z finiszem do 120. m. Posłuchał i efekt znamy. Przed półfinałem w Pekinie prowadzenie biegu przez Ada- ma dopuszczaliśmy jako najgorszy wariant. A właśnie tak się ułożyło. Taki sam scenariusz w eliminacjach, kiedy każdy z rywali jest świeży i ma moc w nogach, jest znacznie trudniejszy do realizacji – wyjaśnia Król.

Zakopane 1000 m wyżej Zanim Kszczot z trenerem będą mogli oddać się rozważaniom taktycznym przed O R T NURKIEWICZ/MEDIASP ADAM fot. kluczowymi startami, czekają ich najważ- niejsze miesiące przygotowań przed Rio de 20 marca do 20 kwietnia spędzi Stanach Janeiro. Teraz, kiedy przeszkody z kalendarzy Zjednoczonych w Albuquerque w stanie Nowy Kierunek zmian zostały usunięte, cała sztuka w tym, aby ten Meksyk na wysokości 1600 m. – Ośrodek czas właściwie zaplanować i wypełnić. sportowy prowadzi tam nasz znakomity ma- w przygotowaniach Niezwykle istotny dla 800-metrowców ratończyk Antoni Niemczak – mówi Król. jest trening w warunkach wysokogórskich. Dopiero po tych wszystkich wojażach Kszczota można określić Za jedną z tajemnic afrykańskiej dominacji Adam przyjedzie na trzy tygodnie do Za- w tej konkurencji uważa się warunki życia kopanego. – Pobyt tam powtórzymy jeszcze jednym zdaniem: zawodników urodzonych na płaskowyżach w maju, a potem na przełomie czerwca i lipca. Kenii czy Etiopii. Wielu europejskich biegaczy Być może Adam zdecyduje się na start w ME mniej szybkości na rzecz też spędza tam długie miesiące na obozach w Amsterdamie, wtedy tuż przed nimi spędzi treningowych. Kszczot woli wyjazdy do Za- dziesięć dni w Zakopanem – wylicza trener. sterowanego treningu kopanego, chociaż leży ono zaledwie na wysokości 900 m n.p.m. Jednak w Central- Nowe bodźce siłowego nym Ośrodku Sportu są pokoje, w których Rok olimpijski to nie jest dobry czas na organizm biegacza reaguje tak, jakby był zmianę treningu, dlatego Adam będzie się – Zakupiliśmy specjalne urządzenie i za- o 1000 m wyżej. Specjalna aparatura umożli- trzymał sprawdzonych metod. – Dwa ostatnie częliśmy mierzyć na treningu takie parametry, wia tam sterowanie hipoksją, czyli stworzenie sezony to był czas intensywnej modyfikacji jak moc, laktat. Dzięki temu jesteśmy w stanie symulowanych warunków wysokogórskich. przygotowań. Jesteśmy bardzo zadowoleni bardzo precyzyjnie ustalić, które ćwiczenia – Mamy to świetnie dopracowane. A to nie z efektów, jakie przyniosły, i będziemy się ich siłowe przekładają się na potrzeby naszej jest proste, nie każdy dobrze na to reaguje. trzymać. Oczywiście mogą się zdarzyć drobne konkurencji i specyfikę organizmu Adama. Ale my stosujemy hipoksję w Zakopanem już modyfikacje, bo każdy rok jest inny, organizm Dokładnie wiemy nie tylko jakie ćwiczenia, trzeci rok i wiemy, jak przekuć to na wyniki. podlega innym czynnikom, może inaczej ale nawet ile powtórzeń potrzeba na danym Nie tracimy czasu i energii na podróż, akli- reagować. Zdarzają się urazy, infekcje, zmę- etapie przygotowań. To są niuanse, ale te matyzacja jest znacznie łatwiejsza i krótsza. czenie psychiczne, i do tego na bieżąco trzeba niuanse zrobią wielką różnicę – podsumowuje Na sukcesy Adama w głównych imprezach dostosować trening – wyjaśnia szkoleniowiec. trener Król.

forum trenera 35 kolarstwo

Katarzyna Pawłowska Z KATARZYNĄ PAWŁOWSKĄ największe sukcesy rozmawia OLGIERD KWIATKOWSKI odnosi w kolarstwie Właśnie wróciła Pani z Rio de Janeiro. Jakie naprawdę dobrze przygotowanym, by wrażenia wywarło na Pani miasto, które ścigać się o medal. torowym. będzie gospodarzem najbliższych igrzysk olimpijskich? Co tak trudnego ma w sobie ta trasa? W październiku została Pojechałyśmy razem z Kasią Niewia- Składa się z dwóch pętli. Pierwsza jest domą, Genią Bujak i Gosią Jasińską, także trasą, na której odbędzie się jazda mistrzynią Europy towarzyszyli nam szosowcy Michał Gołaś indywidualna na czas. Będzie to jedna i Marcin Białobłocki. Miastem jestem za- z najtrudniejszych czasówek kobiet w hi- w wyścigu punktowym. chwycona, to przepiękne miejsce na ziemi, storii. Góra dół, góra dół – tak to wyglą- a lokalizacja trasy, gdzie będzie odbywać da. Jest także odcinek z kostką brukową. Ale w Rio może się wyścig, chyba nie mogła być lepsza. Kocie łby w tym miejscu nawet wcale nie Wyścigi kolarskie na szosie odbędą się są najgorszej jakości, ale występuje sporo wystartować tylko obok Copacabany, gdzie widoki zapie- nierówności i trudno będzie przejechać rają dech w piersiach. Ale żeby nie było ten wyścig na rowerze czasowym. Trzeba w wyścigu ze startu tak do końca miło, to trasa nie należy do odpowiednio wcześniej zatroszczyć się przyjemnych – jest ciężka, wymagająca. o właściwy dobór sprzętu. Na drugiej pę- wspólnego na szosie. Podkreślali to trenerzy w czasie pierwszego tli wyścigu ze startu wspólnego niektórych rekonesansu i nie kłamali. Trzeba być może przerazić siedmiokilometrowy pod-

36 forum trenera kolarstwo

jazd. Na pierwszych czterech kilometrach Czyli trasa jest trudna, ale piękna, Zależy im widocznie na dobrej opinii, chcą nękała nas stromizna, potem było nieco temperatura wysoka, ale sprzyjająca, może pokazać, że są właściwie przygotowani łatwiej – delikatny zjazd, wypłaszczenie, więc najbardziej dokuczliwa będzie troska w tym zakresie. Widocznie wyciągnęli wnio- ale mimo wszystko większość dystansu o własne bezpieczeństwo? ski z pobytu poprzednich drużyn, które prowadzi pod górę. Będąc tam, nie czułam się ani przez przebywały w Rio na rekonesansie i być chwilę zagrożona. Co więcej, kiedy wy- może zgłosiły im potrzebę eskorty. Czy w takich warunkach temperatura nie jeżdżaliśmy na pierwszy trening, nagle da się za bardzo we znaki, jak chociażby pojawiła się policja. Nie wiedzieliśmy, o co Igrzyska w Rio będą lepsze od tych podczas igrzysk olimpijskich w Atenach w im chodzi, ale szybko zorientowaliśmy w Londynie? 2004 roku? się, że chcą nam pomóc. Jeden radiowóz Pod względem atrakcyjności miejsca Byliśmy pod koniec listopada. U nas ustawił się przed nami, drugi za nami i tak na pewno. Inny kontynent, egzotyka, wie- zbliżamy się do zimy, Brazylijczykom bliżej – w asyście policji – odbyliśmy trening. Nie le atrakcji – to będzie dodatkowy bonus lata. Nie było tam gorąco. Pierwszego prosiliśmy się o eskortę, nawet o niej nie przede wszystkim dla kibiców za to, że dnia trafiliśmy na deszczową pogodę, myśleliśmy, oni zrobili to z własnej woli. pewnie poczują czasami zbyt duży upał. ale to nam nie przeszkadzało, bo było około 25 stopni. Potem przyszedł czas na upał, ale taki nie najgorszy. W sierpniu przyszłego roku można się spodziewać Szosa była zawsze obecna w moim treningu, większego gorąca. Ja należę, jak więk- szość kolarzy, do osób ciepłolubnych. Do nawet wtedy, gdy odnosiłam największe sukcesy upałów jestem przyzwyczajona i nie mam z tym problemu. na torze. Nie ma z tym najmniejszego problemu

forum trenera 37 kolarstwo

Ale dla nas kolarzy miejsce startu osłodzi na pewno trudy wyścigu, choć trasa w Lon- dynie także należała do pięknych.

Pani, aktualna mistrzyni Europy w wyścigu punktowym na torze, była mistrzyni świata na torze, w każdym bądź razie wybitna specjalistka w kolarstwie torowym mówi tylko o trasie wyścigu szosowego igrzysk medali 5w październikowych olimpijskich w Rio. Nawet nie wybrała się Pani medale2 na ME w Grenchen mistrzostwach Europy w Brazylii na tor. To znaczy, że rezygnuje ze zdobyte zostały w szwajcarskiej miejscowości startu w konkurencjach torowych? w konkurencji olimpijskiej Grenchen zdobyli Polacy Toru nie widziałam, bo jeszcze nie po- wstał. Dziś nie mogę nic więcej powiedzieć ponad to, że skupiam się na starcie w Rio srebro Złoto de Janeiro. Jak dla każdego sportowca rok olimpijski jest najważniejszy w czte- drużyna Katarzyna Pawłowska roletnim cyklu. sprint Wojciech Pszczolarski w wyścigu punktowym Może to niezdecydowanie wynika z tego, że na torze nie ma Pani jeszcze kwalifikacji brąz olimpijskiej w wyścigu drużynowym na srebro dochodzenie? Damian Zieliński Walczymy bezpośrednio z Rosjankami sprint Grzegorz Drejgier i Białorusinkami. To zacięty bój. Do igrzysk Krzysztof Maksel Rafał Sarnecki w sprincie drużynowym Wyścigi kolarskie na szosie odbędą się obok brąz Copacabany, gdzie widoki zapierają dech Adrian Tekliński w scratchu w piersiach. Ale żeby nie było tak do końca Damian Zieliński w sprincie miło, to trasa nie należy do przyjemnych

kwalifikuje się cztery bądź pięć drużyn z Europy. Jeśli ostatnia ekipa w rankingu ma mniej punktów niż drużyna z Azji, to wtedy Azjatki zajmują nam miejsce. Roz- strzygnięcie nastąpi na mistrzostwach świa- ta w Londynie, które odbędą się marcu. Muszę zostawić sobie otwartą furtkę, żeby nie przegapić swojej olimpijskiej szansy, i dlatego tak intensywnie myślę o szosie.

Ale październikowe mistrzostwa Europy na torze w Grenchen może Pani zaliczyć do udanych. Wygrała Pani w wyścigu punktowym, który nie jest niestety konkurencją olimpijską. Było czwarte miejsce w wyścigu drużynowym i w scratchu. Nie ma co narzekać. Nastawiałam się na to, żeby przywieźć z tych mistrzostw koszulkę, i osiągnąłem to, co sobie za- łożyłam. Więcej medali nie było, bo de- cydującą rolę odegrała kraksa w wyścigu drużynowym. Z każdą chwilą czułam się coraz gorzej i odczuwałam jej skutki. I tak dobrze się skończyło, że nie uderzyłam z całym impetem w bandę i w końcu jakoś się pozbierałam.

Szczególnie żal chyba tego medalu podczas drużynówki. Był dosłownie na wyciągnięcie ręki. Widziałyśmy Białorusinki, chciałyśmy je za wszelką cenę dojść. Jeden mały błąd, nie

38 forum trenera kolarstwo

Polskie kolarstwo kobiece rośnie w siłę. W czołowych grupach i czołówce rankingu UCI jest Pani, Eugenia Bujak, Katarzyna Niewiadoma, Paulina Brzeźna, Małgorzata Jasińska… W lipcu pojawił się też w kalendarzu UCI kobiecy Tour de Pologne. Wystartuje Pani? Inicjatywa promocji kobiecego kolarstwa przez taką imprezę zasługuje na uznanie. Przekonana jestem o tym, że Czesław Lang zapewni znakomite warunki do ścigania. Czekam jeszcze na dokładny plan startów mojej grupy. Priorytetem dla mnie i grupy będzie start w kobiecym Giro d’Italia, czyli Giro Rosa. To lepsza forma przygotowań do igrzysk. Jest to bardzo ciężki wyścig, liczący 10 etapów, rozgrywany w podob- nej temperaturze, jak w Rio, i z licznymi górskimi podjazdami. Grupie Boels zależy na tym, żeby pokazała się we Włoszech.

Teraz przygotowuje się Pani do startów na torze czy na szosie? Treningi wznowiłam w listopadzie i powoli wracam na wysokie obroty, choć na razie dużo czasu poświęcam na sporty uzu- pełniające i ogólnorozwojówkę. W grudniu jadę do Calpe, tam też pewnie pojawię się w styczniu. Pracować będę w terenie, po to, żeby zbudować wytrzymałość siłową. Wizyta w Rio dała mi wiele do myślenia. Muszę mocno trenować. Ale o torze nie zapomnę. Wiem, ile mi dał. Najwyżej w pewnym momencie trochę odpocznę od treningów szosowych, by lepiej przy- gotować się do jazdy w hali. Konsultuję się w tej sprawie z trenerami, również tymi z Polskiego Związku Kolarskiego. Razem wybierzemy najlepsze rozwiązanie. wiem, której zawodniczki, pokrzyżował nam największe sukcesy na torze. Nie ma z tym plany. W jeździe drużynowej musi działać najmniejszego problemu, jeśli ma się do- Miejsca Polski w rankingu olimpijskim wszystko jak w zegarku. Jedna wskazówka brze przygotowany plan. Włoch Elia Viviani po MISTRZOSTWACH EUROPY się zachwieje i cała praca idzie na nic. w październiku wygrał najpierw dwa etapy Jesteśmy jednak jednym organizmem i nikt w wyścigu szosowym w Abu Dhabi, a po- Mężczyźni nikogo nie wini za ten upadek. tem zdobył mistrzostwo Europy w omnium w Grenchen. Łatwo z toru na szosę i na 8 (5 w Europie) – sprint drużynowy Czy udane mistrzostwa Europy zatarły obraz odwrót przechodzi Bradley Wiggins. Teraz kwalifikuje się pięć drużyn z Europy kiepskich mistrzostw świata w Paryżu, które przygotowuje się do igrzysk olimpijskich 22 (12) – omnium odbyły się w pierwszej części sezonu? w Rio, ale nie rezygnuje ze startów w swojej osiem kwalifikacji z Europy Byłam wtedy po kontuzji, wciąż cier- półzawodowej grupie na szosie. 8 (3) – Damian Zieliński w sprincie piałam, trochę się więc usprawiedliwiam. kwalifikuje się pięciu zawodników z Europy Mistrzostwa Europy na szczęście pokazały, Od dwóch lat jeździ Pani w jednej z najlepszych 20 (9) – Krzysztof Maksel w keirinie, że nie wypadłyśmy z czołówki. kobiecych grup na świecie Boels Dalmans. 25 (12) – Krzysztof Kuczyński Co Pani dał kontrakt z tą drużyną? kwalifikuje się pięciu zawodników z Europy Może więc nie warto rezygnować ze startu Mam możliwość startów w wyścigach w igrzyskach na torze? z najwyższej półki. Bardziej uwierzyłam Kobiety Nie wiem nawet, czy wystartuję w mi- w siebie. W Boels nikt nigdy nie wypomniał strzostwach świata w Londynie. Wszystko mi tego, że zmagam się z kontuzją, wprost 20 (9) – sprint drużynowy zależy od tego, jak będę przygotowana. przeciwnie, zrobili wszystko, żebym jak kwalifikuje się pięć drużyn z Europy Z trenerami podejmiemy decyzję we wła- najszybciej wyzdrowiała. Byłam pod stałą 10 (5) – wyścig drużynowy na dochodzenie ściwym momencie. opieką lekarską. W zespole jeżdżę razem kwalifikuje się pięć drużyn z Europy z Lizzie Armitstead, aktualną mistrzynią 12 (9) – omnium Czy można jeszcze być na tyle wszechstronnym świata na szosie. Nie trenujemy razem, osiem kwalifikacji z Europy i połączyć w dzisiejszych czasach jazdę na mamy innych trenerów, ale uczestniczymy 40 (18) – Katarzyna Kirchenstein w keirinie torze i na szosie oczywiście na tym najwyższym w zgrupowaniach, konsultujemy się, współ- kwalifikuje się pięć zawodniczek z Europy poziomie? pracujemy ze sobą. To jest bezcenne. Mamy 70 – Katarzyna Kirchenstein w sprincie Szosa była zawsze obecna w moim zgrany zespół, którego nie zamieniłabym kwalifikuje się pięć zawodniczek z Europy treningu, nawet wtedy, kiedy odnosiłam na żaden inny.

forum trenera 39 rozmowa

Ilu ojców ma singapurski sukces Agnieszki Z TOMASZEM WIKTOROWSKIM, trenerem Agnieszki Radwańskiej, Radwańskiej? O rany… Jest ich na pewno więcej, niż po zwycięstwie naszej tenisistki w WTA Finals widać w telewizji. Cały sztab, łącznie z ludź- mi, z którymi Agnieszka nie musi się ciągle rozmawia ARTUR ST. ROLAK spotykać, to obecnie 11 osób. Wystarczy, że z niektórymi – na przykład psychologiem, die- tetykiem czy fizjologiem – ja jestem w stałym kontakcie. Na co dzień Agnieszka widzi tylko mnie, Dawida Celta, Krzyśka Guzowskiego i Wacka Mirka. Jeśli jednak mówimy o ojcach sukcesu, zresztą nie tylko singapurskiego, to musimy pamiętać również o ludziach, którzy wcześniej pracowali z Agnieszką w Krako- wie. Moim zdaniem szczególny wkład w to wszystko ma także Ula. Przecież kiedyś tre- nowały razem i teraz też, kiedy tylko jest taka możliwość. To bardzo ważne, że Agnieszka może liczyć na siostrę nie tylko na korcie, ale przede wszystkim poza nim.

A jaka była rola Martiny Navratilovej? Niewymierna. To doświadczenie na pewno bardzo nas wzbogaciło, chociaż nie wiadomo, z których rad Martiny Agnieszka czerpie w danym momencie na korcie. W Singapurze na pewno zadziałały elementy ofensywne, które przerabiała z Navratilovą na początku roku. Nie znaczy to jednak, że nie praco- waliśmy nad tym wcześniej ani później, ale spojrzenie kogoś z zewnątrz, kogoś z takim autorytetem jak Martina, było dla nas wszystkich bardzo ważne, bo utwierdziło nas w prze- konaniu, że idziemy we właściwym kierunku.

Z czego się wzięło zwycięstwo w Singapurze? Czy coś dołożyliście do treningu w porównaniu z poprzednim sezonem? Czy raczej ujęliście? A może niczego nie zmienialiście, a sukces po prostu przyszedł sam, bo to była tylko kwestia czasu? Na takie pytanie nie chcę odpowiadać, bo to by była czysta spekulacja.

W czym tkwią rezerwy Agnieszki Radwańskiej? Bo że są, chyba nikt nie ma wątpliwości. Po pierwsze w dynamice. Musimy jeszcze poprawić siłę eksplozywną, co wynika z badań diagnostycznych. Po drugie Agnieszka popeł- nia bardzo mało błędów, ale warto by było nieco zmniejszyć margines bezpieczeństwa jej zagrań, także pod względem kierunku uderzeń. Wiele osób powtarza, że serwis wciąż wymaga poprawy. Ja uważam natomiast, że pierwszy – jeśli Agnieszka potrafi utrzymać jego intensywność i szybkość, nawet poniżej 170 km/godz. – jest jej skuteczną bronią. Drugi? Wystarczy, żeby z returnu nie dostała „w szczękę”. W tym przypadku nie brakuje techniki, lecz nieco odwagi. Jest jeszcze sporo innych detali, ale chyba nie mamy aż tyle

. ADAM NURKIEWICZ/MEDIASPORT czasu, żeby o nich wszystkich teraz opowiadać. f ot

40 forum trenera tenis

wy obowiązującej obie strony. Jeśli jednak Sporo się ostatnio dzieje w polskim środowisku zawodnik się uprze, to trener niczego nie trenerów tenisowych. Po zjeździe PZT skrzyknęli przeforsuje. Można to porównać do taksówki: się na portalu społecznościowym i po raz pierwszy zawodnik wsiada, mówi, dokąd chce jechać, od dawna przemówili jednym głosem. Bardzo na końcu płaci za kurs, ale kierowcą jest licznie biorą udział w kursach i warsztatach. trener i to on wybiera trasę. Patrick Muratoglu przyjechał do Warszawy nie po to przecież, aby spacerować po Starówce. Teoretycznie – bo ranking na pewno jej na to Powiedziałbym raczej, że szkolą się śred- Przed Singapurem o szansach Agnieszki pozwoli – Agnieszka Radwańska może zgłosić się nio chętnie, bo na konferencję z trenerem Radwańskiej na wygranie turnieju Wielkiego do wszystkich trzech konkurencji rozgrywanych Sereny Williams zgłosiło się zaledwie 140. Szlema mówiło się tylko dlatego, że nadal w Rio de Janeiro. Popuszczając wodze fantazji, Z całym szacunkiem – większość woli chyba wypadało w to wierzyć. Chyba możemy już wrócić możemy wyobrazić ją sobie jako zdobywczynię zagrać cztery „sztundy”. Koszt udziału w tej do formuły „kiedy” i „jak”, a nie „czy”? trzech medali. konferencji to dochód właśnie z czterech lekcji Niech wygra. A kiedy i jak, jest mi wszyst- Moja wyobraźnia ogranicza się do dwóch. udzielonych w dużym mieście. Większość ko jedno. Najważniejsze, żeby była na to Można dorabiać sobie różne teorie do wy- woli jednak grać przez te cztery godziny, niż przygotowana mentalnie. O tym, że również stępu Agnieszki w igrzyskach w Londynie, ja posłuchać Patricka Muratoglu. zdrowa, nawet nie ma co wspominać. W tym jednak wiem, że to był bardzo trudny, trzy- kontekście bardzo ważny będzie początek setowy mecz z dziewczyną, która tego dnia Czy polscy tenisiści potrzebują jeszcze nowego sezonu. zagrała naprawdę świetny tenis; powiedział- zagranicznych szkoleniowców? bym nawet, że chyba ponad jej możliwości. W ostatnim czasie polscy tenisiści mają Dość powszechne stało się porównywanie Dlatego uważam, że ograniczenie się do przede wszystkim polskich trenerów. Wpraw- Agnieszki Radwańskiej do Amelie Mauresmo, jednej konkurencji byłoby błędem. dzie Jerzy Janowicz pracuje z Finem, ale która 10 lat temu wygrała turniej Masters, jeszcze nie mając na koncie tytułu wielkoszlemowego. I na tym analogie już się kończą. Wcześniej Amelie miała znacznie więcej i argumentów Znam powiedzenie, że ilu kibiców, tylu fizycznych, i realnych szans, aby wygrać szlema. Agnieszka ma już spore doświadczenie trenerów. Zdaję też sobie sprawę, że jest – cztery półfinały, w tym jeden finał, a nad narzędziami ciągle pracujemy. Przestrzegam mnóstwo „trenerów” mających inne zdanie jednak przed wymaganiem od niej, aby cały czas grała tak intensywnie w obronie i sku- ode mnie, co nie znaczy, że Agnieszka tecznie w ataku, jak w Singapurze. będzie chciała ich kiedykolwiek posłuchać Jaka będzie hierarchia waszych celów w 2016 roku? Poza turniejami wielkoszlemowymi są Większą szansę na medal daje gra podwójna czy przecież Kim Tiilikainen jest już praktycznie jeszcze igrzyska olimpijskie i zadra z Londynu. mieszana? poznaniakiem. Wyjątkami w polskiej czołówce W tenisie trudno zbudować szczyt formy Teraz za wcześnie się nad tym zasta- są tylko Łukasz Kubot i Magda Linette. więcej niż trzy razy, a i to bez gwarancji, czy nawiać, ale wydaje się, że opcja mikstowa nie przestrzelimy o tydzień albo dwa. Zresztą jest ciekawsza. A może polscy trenerzy będą niedługo nikt nie celuje z formą w konkretny dzień, bo rozchwytywani przez zagranicznych tenisistów? turniej Wielkiego Szlema trwa dwa tygodnie, Kiedyś każdy Polak znał się i na polityce, i na Polska ekipa w WTA Tour ciągle się po- a w tym czasie trzeba wygrać siedem meczów. piłce nożnej. Dziś prawie każdy zna się również na większa. Poza nami są jeszcze Maciek Sy- Na szczęście przerwa między Wimbledonem tenisie. Czy trudno pracować w takich warunkach, nówka i Maciek Domka. Pamiętajmy o Radku a igrzyskami będzie dość krótka, więc jeden kiedy pół Polski lepiej od Pana wie, jak powinna Szymaniku oraz Tomku Iwańskim i Pawle z tych szczytów Agnieszka powinna osiągnąć trenować i grać Agnieszka Radwańska? Ostrowskim, którzy także niedawno pracowali właśnie wtedy. Przeciwnie – cieszę się, że pół Polski wresz- na poziomie WTA. To dobrze o nas świadczy, cie zainteresowało się tenisem i wie, kim jest bo generalnie zasada jest taka, że zawod- Kto wyznacza cele? Radwańska. Trzeba bowiem zdawać sobie niczki wybierają przede wszystkim trenerów Razem je ustalamy przed rozpoczęciem se- sprawę, że wbrew temu, jaką nasza dyscyplina ze swoich krajów. Tylko w czołowej dziesiątce zonu. ma pozycję w świecie, w kraju wciąż ustępuje wygląda to inaczej, bo jedynie Agnieszka i Pe- popularnością nie tylko piłce nożnej, ale także tra Kvitova pracują z rodakami. Jest więc na- W tenisie, w przeciwieństwie do wielu innych siatkówce, skokom i biegom narciarskim, lek- prawdę nieźle jak na nasze tradycje tenisowe. sportów, to zawodnik jest szefem i pracodawcą. koatletyce, piłce ręcznej i pewnie jeszcze kilku W naszym środowisku mawia się, że „at innym dyscyplinom. Znam powiedzenie, że ilu Ambicje sięgają jednak dalej. Tennis Consulting the end of the day she’s my boss”, ale to nie kibiców, tylu trenerów. Zdaję też sobie sprawę, Group – co to za inicjatywa? Czy na konsultacje jest tak do końca. Zawodnik musi realizować że jest mnóstwo „trenerów” mających inne może się do was zgłosić nawet Novak Djoković? plan, który ułoży z trenerem. Jeśli się na ten zdanie ode mnie, co nie znaczy, że Agnieszka Dżordże Djoković może prędzej, a tak plan zgodzą, to jest to rodzaj niepisanej umo- będzie chciała ich kiedykolwiek posłuchać. na poważnie, to chcemy rozwijać nasze po- mysły związane z tenisem i szeroko pojętym szkoleniem, bo wśród nas są nie tylko trenerzy, ale także naukowcy-praktycy. Wcześniej Można to porównać do taksówki: czy później taki projekt by się pojawił. W tej chwili dopiero raczkujemy, bo wszyscy – poza zawodnik wsiada, mówi, dokąd chce Wojtkiem Andrzejewskim – jesteśmy w cią- głych rozjazdach. Kiedyś przyjdzie jednak jechać, na końcu płaci za kurs, ale taki moment, że będziemy mogli podzielić się swoimi doświadczeniami, które przez lata kierowcą jest trener i to on wybiera trasę zdobywaliśmy także za granicą.

forum trenera 41 tenis

Jako trener muszę mieć przekonanie, że w pracy z zawodnikiem Pawliuczenkowa i Marcos Baghdatis. Z tym ostatnim osiągnął finał Australian wszystko zależy ode mnie. A kiedy mój zawodnik przegrywa, Open 2006. Mouratoglou odwiedził Polskę na za- to ja za to odpowiadam – mówi Patrick Mouratoglou, trener proszenie Polskiego Związku Tenisowego i Tennis Consulting Group. Pod tą tajem- najwybitniejszej tenisistki naszych czasów, Sereny Willimas. niczą nazwą kryje się inicjatywa powołana przez byłego dyrektora sportowego PZT Wojciecha Andrzejewskiego dla promo- atrick Mouratoglou, francuski tre- wania najwyższych standardów szkolenia ner greckiego pochodzenia, pra- Marta Mikiel tenisowego. Przejawem jej działalności była cuje z Amerykanką od 2012 roku. konferencja trenerska (Warszawa 28–29 WP tym czasie zdobył z nią osiem tytułów czołówce. Serena jest wprawdzie jedy- listopada), której najjaśniejszą gwiazdą, wielkoszlemowych, złoty medal olimpij- ną zawodniczką z najwyższego pante- obok teamu Agnieszki Radwańskiej, był ski i trzy mistrzostwa WTA. Podobnym onu, jaką szkolił Francuz, ale wśród jego właśnie Mouratoglou. sukcesem tak bardzo skumulowanym w zawodników nie brakuje tenisistów o dość Francuz, który otworzył w Nicei akademię czasie nie może pochwalić się chyba znanych nazwiskach – Grigor Dimitrow, tenisową, dzielił się z Polakami swoją wiedzą żaden inny trener, a w całych dziejach Jeremy Chardy, Laura Robson, Yanina chętnie i w sposób niezwykle charyzma- tenisa dokonanie to mieści się w ścisłej Wickmayer, Aravane Rezai, Anastazja tyczny. Oto co mówił na wybrane tematy.

42 forum trenera tenis

O tym, kto jest szefem sne ćwiczenia wykona na 90 proc. – moje Szefem nie jest ten, kto mówi, co trzeba Oczywiście z Sereną na 50. Więc to naturalny wybór, pozwolić robić. Ale ten, kto sprawi, że zawodnik zrobi jej pracować, jak chce. Oczywiście czasem wszystko, co trzeba. Nie staram się za wszelką moje rezultaty są bardziej muszę przejąć inicjatywę, ale staram się nie cenę wydawać rozkazów. Nie zależy mi, aby robić tego stale. Serena mnie grzecznie słuchała. Liczy się to, spektakularne, ale to żeby praca została wykonana i przyniosła O tym, dlaczego Serena skutki w postaci wygranych meczów. Serena nie znaczy, że z Aravane nie zdobyła kalendarzowego znacznie lepiej pracuje na treningach, kiedy szlema sama kreuje ćwiczenia. Lubi myśleć, że to czy z Pawliuczenkową Na porażkę w półfinale US Open wpły- ona decyduje. Nie mam z tym najmniejszego nęła kombinacja wielu czynników. Przyznam, problemu. Skupiam się na wynikach, a nie na byłem mniej skuteczny. że nawet ja nie jestem w stanie wymienić procesie. Ktoś mógłby pomyśleć, że to ona wszystkich. Bardzo istotny był ten fizyczny. jest szefem w tym układzie. Ma mentalność Po prostu nie każdego Kolana Sereny nie były tego dnia w najlep- lidera. Lepiej funkcjonuje, gdy podejmuje szym stanie, odczuwała ból i trudno jej było decyzje, niż kiedy realizuje decyzje innych. zawodnika stać się ruszać. Nie jest jednak tak, że mnie by nie po- Emocje. Tylko dwa mecze dzieliły ją od słuchała. Zrobi, cokolwiek jej powiem. Ale na to samo niewyobrażalnego celu – zdobycie Wielkiego efektywność treningu na tym ucierpi. Wła- Szlema i wyrównanie rekordu 22 wielkosz-

forum trenera 43 tenis lemowych zwycięstw Steffi Graf. Z każdą różnicę. Sprawić, żeby wyniki były lepsze chwilą presja rosła. Pracując jako trener, teraz, niż zanim wkroczyłem. Za każdym Istotne były też rywalki, które zostały jej razem to nowa przygoda, biała kartka, którą na tym etapie turnieju (Roberta Vinci i Flavia trzeba mieć przekonanie, trzeba zapisać. Nigdy nie zadaję sobie pytań Penetta w ewentualnym finale – red.). Co o upodobania. Wolę o tym myśleć jak o pro- innego, gdyby w półfinale trafiła na Venus. że wszystko zależy blemach do rozwiązania. I z każdym z tych Grając z Venus, dopuszcza możliwość poraż- problemów jednakowo chcę się zmierzyć. ki, wiec gra swobodniej, presja jest mniejsza. od ciebie. Ja zawsze Gdybym pracował tylko z jednym typem Pokazała to, pokonując siostrę w znakomitym zawodniczek, nudziłbym się. Lubię, kiedy spotkaniu rundę wcześniej. Jednak półfinału mam takie podejście dzieje się coś nowego. Kiedy już czegoś się z Vinci nie dała rady rozegrać na swoim zwy- kłym poziomie. To właśnie znaczy w tenisie mieć zły dzień. I jednocześnie, jak czasem bywa, rywalka rozgrała mecz życia. Czuję się częściowo odpowiedzialny za to, bo jako trener muszę wczuwać się w za- wodniczkę. Muszę wiedzieć, w jak jest stanie, żeby umieć do niej trafić i wydobyć z niej jej najlepszą grę. Jeśli nawet nie najlepszą w życiu za każdym razem, to przynajmniej wystarczającą do zwycięstwa.

O tym, jak Serena zniosła tę porażkę Każda porażka boli. A w przypadku Se- reny, która nie przegrywa zbyt często, każda przegrana boli jeszcze bardziej. Natomiast porażka, która zatrzymała ją w zapisywaniu nowych stron historii tenisa, boli okropnie. Na to potrzeba czasu. Kiedy minie go odpowiednio dużo, Serena podnosi się jeszcze bardziej zmotywowana. Więc nie będzie łatwo, czeka mnie dużo pracy.

O tym, jak długo Serena pozostanie w tourze Jeśli dobrze rozumiem, prosicie mnie, żebym zatrzymał karierę Sereny? Wtedy Agnieszka będzie mogła spokojnie wygrać turniej wielkoszlemowy? Myślę, że Aga może go wygrać, nie czekając na emeryturę Sereny. Bo nawet Serena nie może wygrać wszystkiego, wciąż jest przestrzeń dla innych.

Martina Navratilova dołączyła do jej teamu nauczę, przechodzę dalej. Czuję potrzebę opuszczenia wygodnej sytuacji. Potrzebuję i równie szybko go opuściła. Nie chcę stresu, pytań, wyzwań. powiedzieć, że to zaszkodziło, ale ówczesne O tym, czy przewidział pierwszy sukces Baghdatisa zmiany w treningu mogły być trudne w finale Australian Open Trudno było to przewidzieć, Marcos był do przyswojenia dla Agnieszki nisko w rankingu. Ciężko pracował. Przed turniejami wielkoszlemowymi stawiam na Jak długo będzie grać? Nie znam odpo- chowanie mentalnej świeżości rok po roku długie sesje, bo mężczyźni często grają pięcio- wiedzi. Jeśli zdoła utrzymać ten sam wysoki pokazuje, jak bardzo Serena kocha tenis setówki. Trening powinien być długi i bardzo poziom motywacji i uchroni się przed kontuzją i jak poważnie traktuje jego historię. Chce intensywny, z partnerem zmieniającym się co – a im jest starsza, tym trudniej ten warunek ją pisać tak długo, jak tylko będzie w stanie. godzinę, 3–4 godziny ciągłego grania. Tak spełnić – nie widzę powodu, żeby przestawała można przygotować się fizycznie i mentalnie grać. Dla mnie już jest najlepsza w historii O tym, z jakimi na wyzwanie wielkoszlemowe. tenisa. To widać od początku jej kariery. Ale zawodnikami lubi pracować Przed Australian Open Marcos był na fali utrzymanie tej niezwykłej intensywności przez Nie dobieram sobie podopiecznych wznoszącej. Pod koniec 2005 roku dotarł te wszystkie lata uważam za niesamowite. pod kątem osobowości. Staram się trafić do finału w Bazylei. Potem zimą w Dausze Życie w tourze bywa wspaniałe, ale jest też do każdego i do każdej, z którymi pracuję. przegrał z Rogerem Federerem, który był niezwykle męczące. Mało kto wie, co to znaczy Czasem muszę stać się w tym celu zupełnie w tym czasie niepokonany. I po tej porażce każdego ranka budzić się z myślą, że trzeba inną osobą. Muszę adaptować się do róż- płakał w szatni. Pomyślałem, że to dobry dać z siebie wszystko na korcie. Codziennie nych sytuacji, różnych osobowości, stylów gry, znak – pięćdziesiąty gracz rankingu jest tak tak samo, ale każdego dnia od nowa. Za- modeli współpracy. Moje zadanie to zrobić boleśnie rozczarowany porażką z najlepszym

44 forum trenera tenis na świecie. Nie wiem, czy on sam widział się w finale, ale powiedział do mnie: „Jeśli wy- Serena znacznie lepiej pracuje na treningach, gram w Australii, wejdę do pierwszej dziesiątki rankingu”. Czuł się silny. kiedy sama kreuje ćwiczenia. Lubi myśleć, O karierze Agnieszki że to ona decyduje. Nie mam z tym Radwańskiej Była już numerem 2 na świecie i tylko najmniejszego problemu jeden mecz dzielił ją od objęcia pozycji liderki – finał Wimbledonu 2012. Była naprawdę nie miała takiego potencjału. A rolą trenera blisko tego zwycięstwa. Zeszły rok okazał się jest wykorzystać potencjał zawodnika. Jeśli dla niej trudny, pełen zawirowań. Martina masz zawodnika z potencjałem na szlema, Navratilova dołączyła do jej teamu i równie twoim obowiązkiem jest doprowadzić go szybko go opuściła. Nie chcę powiedzieć, że do zwycięstwa. Ale nie zawsze poruszasz to zaszkodziło, ale ówczesne zmiany w tre- się w tych rejonach. Aravane była 60. na ningu mogły być trudne do przyswojenia dla świecie przez całą karierę. Kiedy zaczęliśmy Agnieszki. To odbiło się na wynikach. Myślę współpracować, awansowała do piętnastki. jednak, że Aga wraca właśnie do swojego Niestety, kiedy się rozstaliśmy, wypadła poza prawdziwego poziomu, który mieści się gdzie setkę. Uważam, że pracę z nią wykonałem między pozycją drugą a czwartą na świecie. dobrze. Oczywiście z Sereną moje rezultaty są Zwycięstwo w mistrzostwach WTA to wielkie bardziej spektakularne, ale to nie znaczy, że osiągnięcie. Pokazała, że jest naprawdę blisko z Aravane czy z Pawliuczenkową byłem mniej tytułu wielkoszlemowego. Pozostaje pytanie, skuteczny. Po prostu nie każdego zawodnika czego brakuje, żeby zrobić ten ostatni krok. stać na to samo. Jestem przekonany, że jej trener Tomasz Sukcesy z Sereną widać, bo niemal co Wiktorowski zna odpowiedź na to pytanie. tydzień widać ją w telewizji, jak podnosi trofeum. Ale to nie Serena mnie stworzyła. O nowych technologiach Zdecydowała się pracować ze mną, bo wcze- w tenisie Wbudowane w rakietę sensory ruchu, zapis obrazu – te narzędzia to prawdziwa rewolucja. Kiedyś zawsze prowadziłem sta- Gdybym tystyki, zapisywałem je na każdym meczu. Wszystko po to, żeby uchwycić realny obraz pracował tylko gry. Kiedy oglądamy mecz tenisowy, widzimy go przez pryzmat własnych emocji. A emocje z jednym typem zniekształcają odbiór rzeczywistości. Trener na tej podstawie musi podejmować decyzje zawodniczek, dotyczące gry. To wielka odpowiedzialność. Nie chciałem polegać na błędach, dlatego nudziłbym się. prowadziłem statystyki. Nowe technologie dają nam do ręki lep- Lubię, kiedy sze narzędzie. Dzięki sensorowi wiesz, jak piłka odbija się od rakiety, jakie przyspie- dzieje się coś szenie osiąga, jaką rotację, widzisz, gdzie ląduje. Z połączenia tych informacji płynie nowego bardzo cenna wiedza. Pytanie tylko, czy trenerzy wiedzą, jak ją stosować, bo na razie to skomplikowane. Trenerzy niekoniecznie O tym, czy to prawda, śniej pokazałem, że zasługuję na tę pozycję. muszą być matematykami czy informaty- że zawodnik kreuje trenera Gdyby nie Serena, być może Djoković by kami. Ale myślę, że w przyszłości będzie to Nie. Świetny zawodnik ze złym trenerem mnie zaprosił do współpracy. dostępne dla każdego trenera. Prowadzę nie osiągnie tego, co osiągnąłby z wybitnym. Fakt, że siedzę w boksie wybitnej tenisistki, rozmowy z Babolatem. W Akademii Moura- Gracz taki jak Dimitrow może wygrywać pomógł mi zaznaczyć swoją obecność w tym toglou powstanie centrum badawcze, gdzie szlemy, ale tylko prowadzony przez dobre- środowisku, pokazać mój potencjał. Ale do będziemy pracować nad dostosowaniem go szkoleniowca. Czy on może wykreować wyników na najwyższym poziomie potrzeba nowych technologii do użytku. To jak z tele- jakiegoś trenera? Nie sądzę. dwóch stron – gracza z potencjałem i trenera fonami komórkowymi. Dziś zastanawiamy Oczywiście nie wszystko zależy od trenera. z potencjałem. Pracując jako trener, trzeba się, jak bez nich funkcjonowaliśmy. A jednak Nie z każdym zawodnikiem można osiągnąć mieć przekonanie, że wszystko zależy od cie- radziliśmy sobie całkiem nieźle, zanim weszły tak samo dużo. Nie doprowadziłem Aravane bie. Ja zawsze mam takie podejście. Staram do użytku i stały się powszechne. Rezai do tytułu wielkoszlemowego, bo ona się wpoić moim graczom, że nie ma powodu, dla którego nie mieliby wygrać każdego meczu. A kiedy mój zawodnik przegrywa, Życie w tourze bywa wspaniałe, ale jest też to ja za to odpowiadam. I zastanawiam się, co powinienem zrobić inaczej następnym niezwykle męczące. Mało kto wie, co to znaczy razem. Tylko wtedy można iść do przodu. Gdybym wyszedł z założenia, że to zawodnik każdego ranka budzić się z myślą, że trzeba kreuje współpracę, a ja jestem tylko małym elementem całej układanki, nie ma szans, dać z siebie wszystko na korcie żebym się uczył, rozwijał jako trener.

forum trenera 45 siatkówka

To nie był dobry rok dla polskiej męskiej reprezentacji pod względem realizacji celów. Nie udało się osiągnąć sukcesu w żadnej z trzech imprez, a przede wszystkim wywalczyć awansu do igrzysk olimpijskich w Rio de Janeiro. Szkoda, bo gra Polaków w większości spotkań, także z najmocniejszymi przeciwnikami, była naprawdę dobra. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że w decydujących momentach nasi siatkarze zawodzili. Już w styczniu znowu powalczą o olimpijskie przepustki – tym razem w turnieju w Berlinie.

Wojciech Osiński

46 forum trenera siatkówka

byli od nas lepsi. Ten zespół ma wysokie skrzy- dła, grające zarówno blokiem, jak i atakiem, dobrze radzi sobie z wysokimi piłkami. To są mocne atuty USA – ocenia Mazur. Mimo trudnej grupy Polacy awansowali do turnieju finałowego, potwierdzając stałą przynależność do światowej czołówki. Na mecze do Rio de Janeiro biało-czerwoni lecieli z dużymi nadziejami. Celem było podium, które miało się stać dobrym pro- 2015 roku biało-czerwoni gnostykiem przed przyszłorocznym turniejem rozegrali aż 34 mecze. Czyli olimpijskim. Na dzień dobry rozprawili się dokładnie tyle, ile rok wcześniej. z Włochami i o mały włos awansowali do fi- WygraliW 25 z nich (74 procent). W Lidze nału, ulegając w decydującym starciu świetnie Światowej awansowali do turnieju finało- dysponowanym Francuzom dopiero minimal- wego, w którym zajęli czwarte miejsce. W nie w tie-breaku. – Takie mecze wygrywa się Pucharze Świata przegrali tylko jeden z 11 lub przegrywa detalami, pojedynczymi piłka- meczów, zajęli trzecie miejsce, ale tylko dwa mi. Czasem na chwilę ucieknie koncentracja, pierwsze zespoły mogły się cieszyć z wywal- kiedy indziej zwyczajnie zabraknie szczęścia. czenia awansu olimpijskiego. Jesienią w I tak właśnie było w przypadku meczu Polski mistrzostwach Europy sensacyjnie odpadli z Francją – uważa Mazur. Porażka 0:3 z USA już w ćwierćfinale z przeciętnym zespołem w meczu o trzecie miejsce już taka minimalna Słowenii i zakończyli turniej na piątym nie była, choć trudno też nazwać pogromem miejscu. Do tego były jeszcze trzy spotkania wynik, w którym jedna z drużyn wygrywa towarzyskie w ramach Memoriału Huberta wszystkie sety trzema i dwoma punktami. Jerzego Wagnera. Wszystkie wygrane. Puchar Świata Liga Światowa – smutne trzecie miejsce – tuż za podium Liga Światowa miała być jednak tylko W drugim roku pracy selekcjonera Stépha- wstępem, rozgrzewką przed najważniejszą im- ne’a Antigi wymagania wobec reprezentacji prezą – Pucharem Świata. Stawką był awans były bardzo wysokie. Zresztą nic dziwnego, olimpijski dla dwóch najlepszych zespołów skoro w poprzednim sezonie Polacy prowa- z tuzina, który przybył do Japonii walczyć dzeni przez tego trenerskiego nowicjusza w tym morderczym turnieju. Każda ekipa potrafili wywalczyć tytuł mistrza świata. musiała rozegrać po 11 spotkań. Dawka Tak jak wtedy czempionat globu, tak teraz niesamowita, jednak trzeba przyznać, że turniej o Puchar Świata był imprezą docelową. nie ma bardziej sprawiedliwego systemu Rok zaczął się jednak od Ligi Światowej, rozgrywek. w której biało-czerwoni rywalizowali w fazie Polacy kroczyli od zwycięstwa do zwycię- grupowej z Rosją, Iranem i Stanami Zjed- stwa, jak przystało na mistrzów świata. Po noczonymi. Z tuzina spotkań wygrali osiem, 10 spotkaniach zgubili tylko jeden maleńki największe problemy mając z Amerykanami, punkcik – wygrywając z Iranem 3:2. Jeden których pokonali tylko raz na cztery próby. stracony set za dużo okazał się zgubny, bo Za to w dobry nastrój wprawił kibiców kom- w ostatnim meczu porażka z Italią zepchnęła plet zwycięstw nad Rosją, a to przecież złoty biało-czerwonych na trzecie miejsce. Niby medalista olimpijski z Londynu! medalowe, niby na podium, a jednak tym – Nasza drużyna grała naprawdę dobrze. razem to trzecia, a nie czwarta lokata okazała Warto przypomnieć, że Rosję pokonaliśmy się przekleństwem. dwukrotnie na początku rozgrywek, gdy jesz- – Serce rosło, gdy patrzyło się na grę cze nie było wiadomo, że ten zespół przeżywa naszej reprezentacji w tym turnieju. Byłem słabszy okres – podkreśla Ireneusz Mazur, dumny, oglądając kolejne spotkania. Traf były selekcjoner reprezentacji Polski. – Co chciał, że w tym roku czołówka Pucharu Świa- do gorszego bilansu z USA nie zgodzę się ze ta okazała się superciasna. To prawdziwy stwierdzeniem, że ten rywal nam nie pasuje. pech, bo przecież za kadencji trenera Andrei Po prostu akurat w tych meczach Amerykanie Anastasiego przegraliśmy w tym turnieju aż

Porażka 0:3 z USA w meczu o trzecie miejsce już taka minimalna nie była, choć trudno też nazwać pogromem wynik, w którym jedna z drużyn wygrywa wszystkie sety trzema i dwoma punktami

forum trenera 47 siatkówka

Jeden stracony set za dużo okazał się zgubny, bo w ostatnim meczu porażka z Italią zepchnęła biało-czerwonych na trzecie miejsce. Niby medalowe, niby na podium, a jednak tym razem to trzecia, a nie czwarta lokata okazała się przekleństwem szansę odkuć się za japońskie niepowodzenie. Okazało się, że wybrał – a raczej wybrali wspólnie z zawodnikami – to drugie rozwiąza- nie. – Głównym wyzwaniem było poskładanie zespołu nie tyle pod względem fizycznym – bo to nie stanowiło aż takiego problemu – co mentalnym. Mistrzostwa Europy pokazały, że to się jednak nie udało – przyznaje Mazur. Przypomnijmy – Polacy łatwo przeszli fazę grupową, tracąc w trzech spotkaniach zaledwie jednego seta. Obraz zamazywała jednak klasa rywali. To nie byli Włosi, Rosja- nie, Francuzi czy Serbowie, tylko Belgowie, Słoweńcy i Białorusini. A jednak z tymi samymi Słoweńcami, których nasi gracze odprawili w grupie 3:1, przegrali w ćwierćfinale 2:3. I znowu zabrakło tak niewiele – w ostatnim secie było 14:16... – Miałem wrażenie, jakby ci zawodnicy nosili na plecach jakiś ciężar tej porażki z Japonii, świadomość, że ciągle jeszcze nie mogą odetchnąć i cieszyć się Jeśli coś sprawia, że do stu procent trochę z awansu do Rio. W grze brakowało polotu, dynamiki. Oczywiście Słoweńcy nie są nam brakuje, nie potrafimy nadrobić tego przypadkową drużyną, prowadzi ich włoski szkoleniowiec Andrea Giani. To, że wygrali doświadczeniem, cwaniactwem, pewnością z nami, a potem w półfinale z Włochami, też o czymś świadczy. Naszej drużynie zabrakło siebie. Ten etap jeszcze przed naszą drużyną jednak czegoś, co potrafią wielkie zespo- trzy mecze, a mimo to wywalczyliśmy kwa- zawodników byłoby niesprawiedliwe – twierdzi lifikację do igrzysk w Londynie. Teraz ulegli- były selekcjoner reprezentacji Polski. śmy tylko w ostatnim meczu Włochom i to wystarczyło, by pożegnać się z marzeniami Mistrzostwa Europy o zdobyciu w Japonii biletów na igrzyska. – zabrakło polotu i... medalu Oczywiście ja też byłem rozczarowany wyni- Biało-czerwoni wracali z Azji rozbici psy- kiem, ale na pewno nie tym, co nasza drużyna chicznie, bo cały wysiłek poszedł na marne. pokazywała na boisku – mówi Mazur. Nie było jednak czasu na żałobę, bo niemal Trudno się z nim nie zgodzić, bo biało- natychmiast rozpoczynały się mistrzostwa Eu- -czerwoni rozegrali bardzo dobry turniej. ropy w Bułgarii i we Włoszech. Tempo szalone, Powtórzyła się jednak historia z Ligi Świa- ale taka jest współczesna siatkówka. Nie ma towej – zabrakło detali, kilku skończonych czasu na trening, rozpamiętywanie zwycięstw ataków, podbicia jakiejś piłki, serwisu o kilka i porażek, mecz goni mecz. W Polsce wszyscy centymetrów wyższego nad siatką. – To była zastanawiali się, czy selekcjoner Stéphane tak niesamowita pod wieloma względami Antiga pozwoli odpocząć najbardziej eks- impreza, że ocenianie po niej poszczególnych ploatowanym kadrowiczom, czy też da im

48 forum trenera siatkówka

ły. Mam na myśli umiejętność wygrywania meczów przy mniejszym nakładzie sił. Styl MECZE POLAKÓW W 2015 ROKU naszego zespołu jest wyczerpujący, kiedy gramy z maksymalnym zaangażowaniem, LIGA ŚWIATOWA – faza grupowa jesteśmy w stanie pokonać każdy zespół na 28.05 Gdańsk Rosja 3:0 (25:16, 25:17, 25:20) świecie. Jeśli jednak coś sprawia, że do stu 29.05 Gdańsk Rosja 3:2 (25:19, 24:26, 20:25, 25:19, 18:16) procent trochę nam brakuje, nie potrafimy 5.06 Częstochowa Iran 3:1 (25:20, 25:22, 21:25, 27:25) nadrobić tego doświadczeniem, cwaniac- 6.06 Częstochowa Iran 3:2 (22:25, 25:22, 25:16, 22:25, 15:6) twem, pewnością siebie. Ten etap jeszcze 12.06 Hoffman Estates USA 2:3 (25:23, 23:25, 25:19, 22:25, 9:15) przed naszą drużyną – ocenia nasz ekspert. 13.06 Hoffman Estates USA 1:3 (25:23, 23:25, 15:25, 17:25) 19.06 Kazań Rosja 3:1 (30:32, 25:14, 25:22, 25:18) Kurek i inni 20.06 Kazań Rosja 3:2 (19:25, 25:21, 26:24, 20:25, 16:14) – udana zmiana warty 26.06 Teheran Iran 2:3 (21:25, 25:23, 25:21, 16:25, 11:15) Nie można jednak zapominać, że pod 28.06 Teheran Iran 3:1 (23:25, 25:20, 25:20, 25:19) względem kadrowym polski zespół zmienił 3.07 Kraków USA 3:2 (19:25, 25:21, 21:25, 25:20, 15:12) się w porównaniu z ubiegłorocznymi mi- 4.07 Kraków USA 1:3 (20:25, 21:25, 25:22, 23:25) strzostwami świata. Z kadry zrezygnowali Mariusz Wlazły (najlepszy gracz mundialu), LIGA ŚWIATOWA – turniej finałowy Michał Winiarski, Krzysztof Ignaczak i Paweł 16.07 Rio de Janeiro Włochy 3:1 (25:15, 27:25, 20:25, 25:20) Zagumny. Kłopoty zdrowotne miał Karol Kłos. 17.07 Rio de Janeiro Serbia 2:3 (25:18, 22:25, 25:22, 22:25, 13:15) Wrócił za to Bartosz Kurek. – Mimo tak zna- 18.07 Rio de Janeiro Francja 2:3 (23:25, 23:25, 25:19, 25:22, 15:17) – półfinał czących zmian nasza drużyna grała w tym 19.07 Rio de Janeiro USA 0:3 (22:25, 23:25, 23:25) – o 3. miejsce roku równie dobrze, co w poprzednim, i to uważam za wielki plus, bo niełatwo jest zastą- PUCHAR ŚWIATA pić takie asy, jak Wlazły czy Zagumny. Udało 8.09 Hamamatsu Tunezja 3:0 (25:17, 25:15, 25:20) się skonstruować nową reprezentację bez 9.09 Hamamatsu Rosja 3:1 (26:28, 27:25. 25:19, 25:22) straty na jakości i to trzeba zapisać na konto 10.09 Hamamatsu Argentyna 3:1 (25:18, 19:25, 25:21, 27:25) zasług sztabu szkoleniowego – mówi Mazur. 12.09 Hamamatsu Iran 3:2 (18:25, 23:25, 25:15, 25:20, 15:11) Świetnie spisywał się Michał Kubiak, 13.09 Hamamatsu Wenezuela 3:1 (25:27, 25:23, 25:16, 25:23) na pewno trafną decyzją okazało się po- 16.09 Toyama Kanada 3:1 (23:25, 25:15, 25:19, 25:19) nowne powołanie Kurka (nie było go na 17.09 Toyama Egipt 3:0 (25:20, 25:23, 25:18) mistrzostwach świata) oraz przestawienie 18.09 Toyama Australia 3:0 (25:15, 25:22, 25:17) go z przyjęcia na atak. 27-latek z Asseco 21.09 Tokio USA 3:1 (17:25, 25:20, 25:23, 25:15) Resovii z powodzeniem zastąpił Wlazłego, 22.09 Tokio Japonia 3:1 (24:26, 27:25, 25:21, 25:19) choć wcześniej zastanawiano się także nad 23.09 Tokio Włochy 1:3 (24:26, 25:22, 22:25, 19:25) kandydaturami Dawida Konarskiego czy Jakuba Jarosza. Spośród tych, których Antiga MISTRZOSTWA EUROPY konsekwentnie pomijał, najwięcej wątpliwości 9.10 Warna Belgia 3:0 (25:18, 29:27, 25:16) mogło budzić nazwisko Zbigniewa Bartmana. 10.10 Warna Słowenia 3:1 (25:21, 28:30, 28:26, 25:13) – Gdybym to ja prowadził reprezentację, 11.10 Warna Białoruś 3:0 (25:13, 25:19, 25:17) Bartman miałby w niej miejsce. To znakomity 14.10 Sofia Słowenia 2:3 (17:25, 19:25, 25:23, 25:19, 14:16) – ćwierćfinał siatkarz, kwestią pozostaje tylko umiejętne ukierunkowanie jego energii. Twierdzę jednak, MEMORIAŁ HUBERTA WAGNERA że mógłby pomóc drużynie. Antiga zdecydo- 22.08 Toruń Japonia 3:0 (28:26, 25:15, 25:18) wał jednak inaczej i wypada uszanować ten 23.08 Toruń Iran 3:1 (25:23, 18:25, 25:15, 25:20) wybór, bo już kilka razy pokazywał, że wie, 24.08 Toruń Francja 3:2 (25:27, 19:25, 26:24, 25:23, 15:13) co robi – przyznaje Ireneusz Mazur. KADRA POLSKI NA LIGĘ ŚWIATOWĄ 2015 Berlin Piotr Nowakowski, Jakub Jarosz, Bartosz Kurek, Andrzej Wrona, Fabian Drzyzga, Grzegorz Łomacz, – kolejna szansa na Rio Michał Kubiak, Piotr Gacek, Paweł Zatorski, Marcin Możdżonek, Mateusz Mika, Rafał Buszek, Już za kilka tygodni Polaków czeka kolejny Bartosz Bednorz, Mateusz Bieniek, Dawid Konarski, Artur Szalpuk wielki sprawdzian – kwalifikacje olimpijskie w Berlinie. Od 5 do 10 stycznia osiem euro- KADRA POLSKI NA PUCHAR ŚWIATA I MISTRZOSTWA EUROPY pejskich ekip powalczy o jedną przepustkę do Piotr Nowakowski, Bartosz Kurek, Fabian Drzyzga, Grzegorz Łomacz, Michał Kubiak, Piotr Gacek, Rio de Janeiro. Drugi i trzeci zespół zachowają Paweł Zatorski, Marcin Możdżonek, Mateusz Mika, Rafał Buszek, Karol Kłos, Mateusz Bieniek, szansę olimpijską, bo będą mogły wystąpić Dawid Konarski, Artur Szalpuk w decydującym turnieju interkontynentalnym. Polska trafiła do grupy A z Niemcami, Serbią Trenerzy i Belgią. W grupie B są Rosja, Francja, Buł- Stéphane Antiga (główny) i Philippe Blain (asystent) garia i Finlandia. Po dwa zespoły awansują do półfinałów. – Uważam, że mamy więcej niż 50 procent CZOŁÓWKA CZOŁÓWKA CZOŁÓWKA szans na awans z Berlina do Brazylii. Nasi LIGI ŚWIATOWEJ 2015 PUCHARU ŚWIATA 2015 MISTRZOSTW EUROPY 2015 kadrowicze zdobyli w tym roku ogromne do- 1. Francja 1. USA 1. Francja świadczenie, które powinno zaprocentować. 2. Serbia 2. Włochy 2. Słowenia Ta ekipa już nie raz pokazała, że można na 3. USA 3. POLSKA 3. Włochy nią liczyć. Polska nie jest może pewniakiem do 4. POLSKA 4. Rosja 4. Bułgaria awansu, ale myślę, że możemy być umiarko- 5. POLSKA wanymi optymistami – kończy Mazur.

forum trenera 49 doping

Jeśli ktoś myślał, że czasy systemowego dopingu, stosowanego chociażby w rządzonej przez komunistów Niemieckiej Republice Demokratycznej, są za nami, to srodze się rozczarował. mówili w filmie o panującym w rosyjskim Marek Michałowski sporcie systemie dopingowej korupcji. Podobny system wykryto właśnie w Rosji. Szobuchowa stwierdziła, że za dopuszczenie do igrzysk w Londynie, mimo oblanego Międzynarodowe Stowarzyszenie fera wybuchła rok temu, kiedy nie- testu antydopingowego, zapłaciła 450 tysięcy miecki kanał telewizyjny ZDF/ARD euro, a ukrywać sprawę pomagał szef rosyj- Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) wyemitował film, w którym Lilija Szo- skiej lekkoatletyki Walentin Bałachniczew. Abuchowa, trzykrotna zwyciężczyni marato- Także mistrzyni olimpijska z Londynu w biegu zawiesiło ten kraj w prawach członka, nu w Chicago, a także srebrna medalistka na 800 m Maria Sawinowa przyznała, że halowych mistrzostw świata na 3000 m i stosowała niedozwolone specyfiki, zachwalała a Światowa Agencja Anydopingowa mistrzostw Europy na 5000 m w 2006 roku, między innymi oksandrolon, który szybko się przyznała, że płaciła działaczom rosyjskiej wypłukuje z organizmu. Nie obawiała się (WADA) cofnęła akredytację rosyjskiej federacji lekkoatletycznej za fałszowanie wpadki, ponieważ gdyby nawet rosyjskie biuro wyników jej badań antydopingowych, tak antydopingowe u niej coś wykryło, to – jak placówce badającej doping. aby testy nie wykazały zażywania niedo- twierdziła – jej trener Władimir Kazarin, który zwolonych środków. Także inni zawodnicy współpracował z szefem wyszkolenia związku

50 forum trenera afera w rosji

lekkoatletycznego Aleksiejem Mielnikowem, wszystko tuszował. Istnieje poważne podejrzenie, że na obrzeżach Moskwy działa tajne laboratorium, które badało próbki sportowców i przesyłało do oficjalnego, akredytowanego przez WADA laboratorium tylko te z nich, które dały negatywne wyniki. Pozostałe, wykazujące obecność niedozwolonych sub- stancji w organizmie, niszczono. Strona rosyjska zaprzeczyła istnieniu takiej instytucji. Z wypowiedzi rosyjskich lekkoatletów, na- granych z ukrytej kamery przez reporterów ARD, wynika jednak, że trenerzy i działacze nie tylko pomagali maskować doping, ale także dostarczali go sportowcom. Ci ostatni

WADA w zamian oddawali im pięć procent swo- zażądała zareagowało tymczasowym zawieszeniem ich dochodów. dyskwalifikacji Rosji w prawach członka. – Doping i oszustwa W ten system wtajemniczeni byli nawet Marii Sawinowej nie będą tolerowane – podkreślił Sebastian ludzie z laboratorium antydopingowego. i Jekateriny Coe, były wybitny biegacz, a obecnie szef Osobiście fałszować testy i handlować środ- Poistogowej IAAF. Stanowisko w sprawie zajęła także kami dopingującymi miał nawet szef an- Komisja Zawodnicza IAAF, w której imieniu tydopingowej agencji w Moskwie Grigorij głos zabrał znakomity kiedyś sprinter Frankie Rodczenkow, który po dochodzeniu WADA Fredericks. – Jesteśmy ekstremalnie zawie- został zdymisjonowany, a kierowanej przez dzeni i zmartwieni tym, co wyszło na jaw niego placówce odebrano międzynarodową w związku z naszą dyscypliną. Będziemy na akredytację. pewno wszyscy współpracować, by oczyścić – W Rosji możesz dostać każdy zabroniony sport. Apelujemy do wszystkich zawodników, specyfik. Wszystko było do naszej dyspozycji – mówiła we wspomnianym filmie ukarana dziesięcioletnim zakazem startów oszczep- niczka Julia Pieczerina. Szobuchowa stwierdziła, W ujawnionym przez WADA procederze prawdopodobnie maczał palce rosyjski wy- że za dopuszczenie wiad FSB, który – jak stwierdzono – „inter- weniował” chociażby przy pracach komisji do igrzysk w Londynie, antydopingowych na igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich w Soczi. Rosyjscy lekkoatleci mimo oblanego testu radzili sobie nawet z kontrolami poza granicami kraju. Często wyjeżdżali na sportowe antydopingowego, obozy za granicę pod fałszywymi nazwiskami, a w procederze tym pomagały im właśnie zapłaciła 450 tysięcy służby specjalne. Wszystko po to, aby uniknąć niespodziewanych kontroli WADA. euro, a ukrywać sprawę Sabotaż idei olimpijskiej pomagał szef rosyjskiej Na raport Światowej Agencji Anydo- pingowej, ujawniający systemowy doping lekkoatletyki Walentin w rosyjskiej lekkoatletyce, Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych Bałachniczew

forum trenera 51 doping którzy słyszeli lub byli świadkami oszustwa, niej uznał, że rosyjska federacja lekkoatletyki aby to ujawnili. Popieramy w stu procentach Zdaniem Mozgowoja nie radzi sobie z walką z dopingiem, a nawet Sebastiana Coe i wierzymy, że jest odpowied- można domniemywać, że próbowano tam nią osobą do tego, by zająć się tym proble- problemem w Rosji zatuszować ten proceder – dodaje ekspert. mem – stwierdził w specjalnym oświadczeniu. Pokrywka uważa, że w środowisku spor- Wyniki dochodzenia przeprowadzonego jest podejście do sportu. towym powszechne jest przekonanie, że po przez WADA szczególne oburzenie wywo- doping sięgają wszyscy, a przyłapanych jest łały w Wielkiej Brytanii. W 2012 roku na – Jest on jednym niewielu. – Dopóki kibice, działacze, trenerzy igrzyskach w Londynie lekkoatleci z Rosji i sami sportowcy będą mieć takie przeko- wywalczyli 18 medali – osiem złotych, po pięć z najważniejszych, jak to nanie, to będziemy trwać w błędnym kole, srebrnych i brązowych. Na razie zażądano uśmiechać się i z przymrużeniem oka podcho- dyskwalifikacji dla pięciorga z nich, w tym określa Władimir Putin, dzić do zwycięstw i dobrych wyników rywali, dla mistrzyni olimpijskiej w biegu na 800 m a gdy sami odniesiemy sukces, to będziemy Marii Sawinowej oraz Jekatieriny Poistogowej, „wiązadeł” spajających w euforii, że jesteśmy wspaniali – dodaje. biegającej na tym samym dystansie. – To, co zrobili Rosjanie, to sabotaż idei olimpijskiej społeczeństwo. U nas Rosyjska zasada trzech K – mówią Brytyjczycy. Prezes tamtejszej fede- Teoretycznie uczciwi lekkoatleci z Rosji racji lekkoatletycznej Ed Warner stwierdził, zawsze powtarzano, mogliby wystąpić w Rio pod flagą olimpijską. że zarzuty wobec rosyjskiej lekkoatletyki to – Jelena nigdy nie brała niedozwolonych „czubek góry lodowej” i wszyscy na świecie że im więcej odnosimy środków, i nie rozumiem, dlaczego miałaby pewnie będą teraz zadawać sobie pytanie, czy ponosić karę. Skorzystamy z możliwości startu rosyjscy sportowcy, startujący także w innych sportowych zwycięstw, pod inną flagą, jeśli taka będzie – uważa dyscyplinach, są czyści. Jewgienij Trofimow, trener Isinbajewej. – To IAAF już postanowił odebrać Rosjanom tym silniejszy jest naród może byłoby i sprawiedliwie, ale też niezwy- prawo organizacji Pucharu Świata w chodzie sportowym w Czeboksarach oraz mistrzostw świata juniorów w Kazaniu, które miały się odbyć w 2016 roku. W związku z odebraniem akredytacji rosyjskiej agencji antydopingowej prawdopodobnie nie będzie mógł odbyć się w Rosji również piłkarski mundial w 2018 roku. Minister sportu Rosji Witalij Mutko, jednocześnie prezes rosyjskiej federacji piłki nożnej i członek komitetu wykonawczego FIFA, zapowiedział wprawdzie, że Rosja zrobi wszystko, co nakazują władze światowego sportu, aby odzyskać wiarygodność, ale w raporcie WADA także on jest oskarżany o to, że odgrywał ważną rolę w rosyjskim Lance „systemie dopingowej korupcji”. Armstrong nigdy nie wpadł Zbiorowa odpowiedzialność podczas kontroli Wiele wskazuje na to, że rosyjscy lekko- dopingowej atleci nie będą mogli wystartować w przy- szłorocznych igrzyskach w Rio de Janeiro. dzisiaj zagrożona jest cała lekkoatletyka – Rozczarowana taką perspektywą jest tyczkar- oświadczyła. kle trudne. Przede wszystkim udział naszych ka Jelena Isinbajewa, 28-krotna rekordzistka – To są trudne sprawy. Trzeba mieć świa- lekkoatletów w takiej formie bardzo by się nie świata, która po urodzeniu dziecka wróciła domość, że IAAF to nie pierwsza federacja podobał władzom – stwierdził w rozmowie do sportu, aby na zakończenie kariery zdo- sportowa, która zastosowała odpowiedzial- z portalem Gazeta.pl Władimir Mozgowoj, być złoto w Rio. Rosjanka jest oburzona, że ność zbiorową. Wcześniej były podobne przy- wieloletni komentator sportowy rosyjskiej IAAF zastosował odpowiedzialność zbiorową. padki – mówi dla „Forum Trenera” Andrzej „Nowej Gaziety”. – Zwykli Rosjanie też nie Zwróciła się ze specjalnym apelem, w którym Pokrywka, specjalista od walki z dopingiem. zrozumieliby takiego udziału naszych w olim- decyzję tę uważa za niesprawiedliwą. Utytu- Przypomina historię bułgarskich sztangistów, piadzie. Myślę, że powszechnie oskarżaliby łowana zawodniczka zwraca uwagę na fakt, którzy nie wystąpią na igrzyskach w Rio, sportowców o egoizm, o brak patriotyzmu że doping to nie tylko problem jej ojczyzny, ponieważ podczas niedawnych zawodów – dodaje dziennikarz. ale też innych państw. – Nie możemy milczeć, przyłapano na dopingu ośmiu czy dziesięciu Zdaniem Mozgowoja problemem w Rosji musimy walczyć o nasze prawa, ponieważ reprezentantów tego kraju. – IAAF najwidocz- jest podejście do sportu. – Jest on jednym z najważniejszych, jak to określa Władimir Putin, „wiązadeł” spajających społeczeń- stwo. U nas zawsze powtarzano, że im więcej Często wyjeżdżali na sportowe obozy odnosimy sportowych zwycięstw, tym silniejszy jest naród. Z tym mamy do czynienia za granicę pod fałszywymi nazwiskami, także w innych krajach, ale nigdzie chyba nie jest to rozdmuchane na taką skalę jak a w procederze tym pomagały im właśnie w Rosji – podkreśla. Według komentatora takie przypisywanie państwowotwórczego służby specjalne. Wszystko po to, aby znaczenia sportowi bierze się jeszcze z cza- sów radzieckich, kiedy obowiązywał pogląd, uniknąć niespodziewanych kontroli WADA że ustrój, ideologia same z siebie generują

52 forum trenera afera w rosji

Afera zaczęła potężne pieniądze, to 10 milionów euro się od wypowiedzi rocznie. Trzeba się temu przyjrzeć dokładnie Liliji Szobuchowej i ustalić, dlaczego te badania w przypadku dla niemieckiej Armstronga były nieskuteczne – zaznacza telewizji Lang i wyciąga wniosek, że środowisko, które szuka dopingu jest albo skorumpowane, albo nieudolne, bo bierze pieniądze, a efektów kontroli nie widać. – Rozumiem, że nie każde badanie musi być skuteczne, w jednym roku można niczego nie wykryć, ale w następnym powinni coś znaleźć. Przecież szukanie dopingu to nie jest misja kosmiczna, lot na księżyc, tylko prosta rzecz, czyli zrobienie analizy krwi i moczu – dodaje. Andrzej Pokrywka uważa, że o naszych sportowców możemy być spokojni. Nie twierdzi, że wszyscy są bez winy, natomiast Wiele wskazuje na to, że rosyjscy lekkoatleci trudno też mówić o jakimś systematycznym dopingu w naszym kraju. – Myślę, że system nie będą mogli wystartować w przyszłorocznych antydopingowy w Polsce dobrze działa, aczkolwiek gdyby działania Komisji ds. igrzyskach w Rio de Janeiro. Rozczarowana Zwalczania Dopingu w Sporcie mogły być bardziej wsparte finansowo, wtedy byliby- taką perspektywą jest tyczkarka Jelena śmy spokojniejsi. Ale nie mamy się czego obawiać. Koledzy z Komisji pracują dobrze, Isinbajewa, 28-krotna rekordzistka świata, ich praca jest pozytywnie oceniana przez WADA, więc powodów do niepokoju nie która po urodzeniu dziecka wróciła do sportu, mamy – podkreśla. aby na zakończenie kariery zdobyć złoto w Rio Nie ma zgody na oszustwa Czesław Lang uważa, że walka z dopingiem w kolarstwie przynosi efekty. Po aferze zwycięstwa w sporcie, a sukcesy sportowe uczciwy sposób. Sprawa Lance’a Armstronga Armstronga w tej dyscyplinie wiele się zmieni- dowodzą wyższości nad resztą świata. – Nie- pokazała, że na podstawie lokalnego prawa ło. Wprowadzono paszport biologiczny. Nie zbędne więc były i do dziś są zwycięstwa, a ich można oszustwa dopingowe karać po wielu jest ważne, co kto bierze, ale co ma w orga- cena to rzecz drugorzędna. Tym bardziej że latach – podkreśla Pokrywka. nizmie. – Uważam, że to był bardzo dobry raczej nikt nas rozliczać nie będzie – podsu- Czesław Lang, były kolarz i organizator ruch. Dzięki temu sytuacja w kolarstwie bar- mowuje Mozgowoj. wyścigu Tour de Pologne, zwraca uwagę, że dzo się poprawiła. Od trzech lat poziom jest Zwraca też uwagę na inny aspekt rosyjskiej Amerykanina ukarano, mimo iż dopingu wyrównany, różnica między liderem a drugim rzeczywistości. – W Rosji, nie tylko w sporcie, w jego organizmie nigdy nie wykryto. – Arm- w klasyfikacji po siedmiu etapach, niekiedy obowiązuje zasada trzech K: korupcja, ko- stronga badano przez siedem lat i niczego rozegranych w górach, a także po jeździe mercjalizacja, kumoterstwo. To trzecie K jest nie znaleziono. Jak to możliwe? Przecież on na czas, wynosi tylko sekundę, a następny w przypadku skandalu, o którym mówimy, był kontrolowany 17 razy w roku! Jego nie- traci dwie sekundy. To świadczy, że nie ma już niezwykle istotne. Zauważmy, że niektórzy uczciwe praktyki ujawnili przyjaciele i żona, takich zawodników jak Armstrong, którzy byli jego bohaterowie są ze sobą spowinowaceni. a nie laboratoria antydopingowe. Ukarano tak mocni, że w pojedynkę odjeżdżali z pele- Weźmy małżeństwo Julii i Witalija Stiepano- go na podstawie zeznań świadków – mówi Minister tonu i wygrywali, jak chcieli – podkreśla Lang. wów. Ona to biegaczka zdyskwalifikowana za w rozmowie z „Forum Trenera” wicemistrz sportu Rosji Uważa, że kolarstwo to dziś wzór do przyjmowanie zabronionych specyfików, on olimpijski z 1980 roku i dwukrotny medalista Witalij Mutko naśladowania. Kolarze sami zaczęli wal- z kolei jest pracownikiem Rosyjskiej Agencji szosowych mistrzostw świata. zapowiedział, czyć z dopingiem. Uznali, że mają już dosyć Antydopingowej. Albo Grigorij Rodczenkow, W jego opinii winni tej sytuacji są także że Rosja zrobi sytuacji, w których byli zachęcani do brania kierownik moskiewskiego laboratorium anty- ci, którzy nieskutecznie szukają dopingu. wszystko, co dopingu, a jak była wpadka, to winni byli dopingowego, który już podał się do dymisji. – Nie chcieli znaleźć, czy nie potrafili? Prze- nakazują władze tylko oni, to ich karano i dyskwalifikowano, On jest spokrewniony z osobą podejrzewaną cież w kolarstwie na walkę z dopingiem idą światowego a nie lekarzy czy trenerów. – Dziś w peletonie o handel zabronionymi specyfikami – wyja- sportu obowiązuje zasada: nie bierzemy nic i w ten śnia dziennikarz „Nowej Gaziety”. sposób wyrównujemy szanse – dodaje Lang. Zdaniem Pokrywki dobrze się stało, że Czy badający doping są uczciwi? walka z dopingiem nie jest sztuką dla sztu- Zdaniem Andrzeja Pokrywki dowody na ki, bo w pewnym momencie można było systemowy doping w Rosji są niezaprzeczalne, mieć wrażenie, że wszyscy osiedli na lau- skoro stało się, co się stało. – Od wielu lat rach. – Zwłaszcza ci najzamożniejsi, którzy powtarzałem, że pętla związana z kontrolą na WADA łożyli najwięcej pieniędzy i mogli dopingu na świecie zacieśnia się, i prędzej być przekonani, że nikt im krzywdy nie zrobi czy później do takiej afery musiało dojść – – podkreśla. Nawiązując do afery w Rosji, twierdzi ekspert. Przypomina, iż wcześniej uważa, że dobrze się stało, iż w końcu WADA pojawiały się informacje, że w sporcie nie i IAAF wykonały ruch, żeby pokazać, iż nie wszystko było tak jak powinno. – Dzisiaj będzie przyzwolenia na tego rodzaju oszu- prawo dopingowe działa dziesięć lat wstecz stwa. – Pokazują w ten sposób, że prawo i nieuczciwy sportowiec przez ten czas może nie jest i nie będzie martwe – podsumowuje się obawiać utraty trofeów zdobytych w nie- Andrzej Pokrywka.

forum trenera 53 ludzie

Zaczynał od turystyki kajakowej, ale rzeki mu nie wystarczały. Z pierwszych morskich wypraw po Bałtyku wracał pod eskortą wojsk obrony pogranicza. Tłumaczył wtedy, że rzeka go porwała. Aleksander Doba – niestrudzony wędrowiec, Podróżnik Roku 2015, który kajakiem przepłynął Atlantyk, planuje już kolejną wyprawę.

Tomasz Pakuła

o typ człowieka, który nie usiedzi na miejscu. Zawsze był aktywny fizycznie. Jeździł na rowerze,T uprawiał turystykę pieszą – nizinną i górską, był żeglarzem, latał szybowcami, skakał ze spadochronem. W końcu przyszedł czas na kajaki. Chciał poznawać nowe akweny, ale interesowały go także nowinki technologiczne. Śledził nowe typy kajaków, pojawiające się rozwiązania. Gdy był już doświadczonym kajakarzem, znajomi namówili go na wyprawę w góry. Szybko opanował sztukę sobie w tych niebezpiecznych sytuacjach Jak sam mówi, Atlantyk mu nie straszny. pływania w trudnych, górskich warunkach poradzić. Zawsze ostrzega kursantów, Raczej ciekawy, pociągający. i w kolejnych edycjach został dwukrotnym że kontakt z wodą może być groźny, złotym, srebrnym i brązowym medalistą że do wszystkiego potrzebne jest odpo- Skąd siła? otwartych akademickich mistrzostw wiednie przygotowanie. Tę naukę wyniósł Od zawsze stawia na ruch, nieko- Polski. Za sukces uważa zwłaszcza jeszcze z lat studenckich. – Żołnierze niecznie wyczynowy, ale z naciskiem fakt, że drużynowe mistrzostwo zdobył studenci, zapamiętajcie, wróg rozpozna- na różne partie mięśni. Nie ćwiczy na wspólnie z synami. – Pływanie po ny jest mniej groźny – zwykł słyszeć na siłowni, za to dużo chodzi, biega, jeździ górskich rzekach, z kaskami na głowach, Politechnice Poznańskiej. I choć żadnego na rowerze. Bierze udział w spływach w mocnych kajakach, w grupie… to akwenu nie traktuje jak wroga, stawia kajakowych. – Nigdy nie jest tak, że nic coś wspaniałego. W takiej sytuacji na wiedzę dyktowaną respektem wobec nie robię, siedzę sobie przy komputerze można na siebie wzajemnie liczyć, natury. To podstawowy punkt jego przy- i nagle wpadam na pomysł, że ruszam jest cudowna atmosfera, zdobywa się gotowań do każdej wielkiej wyprawy: tre- na wyprawę. Aktywny byłem i jestem – nowe umiejętności, człowiek uczy się od ning mentalny. – Na morzu można zginąć, podkreśla podróżnik. Kiedyś pracował wszystkich – mówi Aleksander Doba. Po więc rozeznanie jest ważne. Dużo czasu w Zakładach Chemicznych Police, odda- pewnym czasie sam zaczął uczyć innych. spędziłem w bibliotece. Zapoznawałem lonych od miasta klika kilometrów i jak Jako instruktor zaczyna szkolenia od się z literaturą fachową. Rozmawiałem twierdzi, codziennie, przez cały rok dojeż- rozrysowania sytuacji niebezpiecznych. też z żeglarzami. Pytałem ich, jak radzić dżał do pracy na rowerze. Pytany, po co Bo jeśli zna się zagrożenie, można je sobie ze sztormem, jak zachowują się trenuje nogi, skoro na kajaku potrzebne zminimalizować. Daje wskazówki, jak duże fale – opowiada Aleksander Doba. są głównie silne ramiona, mówił, że

54 forum trenera aleksander doba

niedogodności nie dało się uniknąć. Pierwszym problemem była słona woda, która w połączeniu z wysoką tempe- raturą wywołała reakcję alergiczną. – Pojawiła się dokuczliwa wysypka, zwłasz- cza w okolicach pachwin. Ponad 50 procent ciała pokryte było wypryskami – relacjonował Doba. Wysypka to jednak za mało, by zwąt- pić w sens wyprawy. Doraźnym lekarstwem okazały się obfi- te kąpiele w słodkiej wodzie. Po serii badań lekarze stwierdzili, że aby uniknąć zmian skórnych, należałoby przebywać w miejscach suchych, z daleka od słonej wody. Doba nie zastosował się do tych zaleceń. Wybrał ocean. I wysypka wróci- ła. Pozostało przyzwyczaić się do dyskom- fortu. Pod wpływem ciągłego swędzenia podrażnionej skóry zwiększył się próg bólu. Z czasem wypryski, choć nadal były, stały się mniej uciążliwe. Innym wyzwaniem była temperatura. Podróżnik, jak sam twierdzi, jest odporny na zimno. Obawiał się jednak reakcji na klimat tropikalny. Kiedy pierwszy raz

chce zachować właściwe proporcje. – Czuł, że jest w coraz lepszej formie. Finał To trening ciągły, czyli aktywność przez był zaskakujący. Dopływając do Florydy Od zawsze stawia na całe życie. Polecałbym ją wszystkim. Nie – celu wyprawy przez Atlantyk – mógł można ćwiczyć jednego, bo wtedy jedno wiosłować 30 godzin bez przerwy. Jak ruch, niekoniecznie będzie mocne, a reszta może zanikać. twierdzi, na początku podróży nie byłby U mnie wszechstronność wynika z zainte- do tego zdolny. Ale miał też dodatko- wyczynowy, ale resowań – mówi podróżnik. wą motywację. Dowiedział się, że lokal- Bazuje na wiedzy i kondycji wyrabianej ni mieszkańcy ogłosili święto o nazwie z naciskiem na różne przez lata. Choć oczywiście są pewne „Aleksander Olo Doba Day”, które miało techniki specjalnie na wyprawy. Podczas być świętowane w dzień planowanego partie mięśni. Nie przeprawy przez Atlantyk modulował przybicia do brzegu. – Czekali tam na wysiłek. Traktował to jako supermaraton – mnie od kilku miesięcy. Przygotowali się ćwiczy na siłowni, za energochłonny, kilkumiesięczny. Dlatego na konkretny dzień. Byłem zmęczony, ale od początku wiosłował umiarkowanie, nie mogłem przecież nie zdążyć na swoje to dużo chodzi, biega, żeby nie narażać się na zbytnie wyczer- święto – mówi Aleksander Doba, ze śmie- panie. Wraz ze stopniowym zwiększa- chem wspominając morderczy wysiłek. jeździ na rowerze. Bierze niem tempa i dystansów rosła wydolność organizmu. Wiosłował regularnie od 8 Słono, gorąco, niewygodnie… udział w spływach do 12 godzin na dobę. W międzyczasie Podróżnik Roku 2015 nie lubi narze- „spacerował” po kajaku, robił przysiady. kać. Przyznaje jednak, że pewnych kajakowych

forum trenera 55 ludzie pojechał do Afryki, zapytał miejscowego, czy jest gorąco. Usłyszał, że tak. Pomyślał, że skoro rdzenna ludność źle znosi upały, nic dziwnego, że jemu też jest ciepło. To jeszcze nie powód, by narzekać. Dzięki takiemu nastawieniu lepiej niż przypusz- czał zniósł upały. – Starałem się też zabezpieczać przed słońcem. W kajaku zainstalowane są pałąki, dzięki którym kajak nie może pływać do góry dnem. Ja na nich rozkładałem płachtę do łapa- nia wody deszczowej, traktowałem ją jako baldachim, dający odrobinę cie- nia. Oprócz tego nosiłem białe koszulki z długimi rękawami, białe rękawiczki, kapelusz, okulary przeciwsłoneczne, ale i tak zawsze byłem „spalony” – opowiada. Właściwie wszędzie, gdzie dotychczas był, zmagał się z wysoką temperatu- rą. Jedynie pod koniec wyprawy przez Atlantyk, w rejonie Florydy, przez dwa–trzy tygodnie spał pod przykryciem! Osobny temat to potrzeby fizjologicz- ne. – Każdy się zastanawia, a tylko dzieci mają odwagę zapytać – przyznaje Doba. – Proste pytanie, prosta odpowiedź: mia- łem półlitrową butelkę z obciętą górą. Co nasikałem, to za burtę. Specjalnej toalety nie miałem. Potrzeby trzeba było załatwiać na rufie – kwituje.

Czas na sen? Przez pierwsze dwa tygodnie wyprawy przez Atlantyk kajak wypełniony był mnóstwem rzeczy. Stopniowo ich uby- nym wietrze. – Przepłynięcie Golfsztromu Na koniec zostało mi jeszcze jedzenia wało, ale nawet jednoosobowa załoga w tych warunkach było jak jazda na na miesiąc, czyli nie groził mi głód – nie miała komfortowych warunków do dzikim mustangu. Wszystkie moje siły, mówi. odpoczynku. O regularnym śnie nie było możliwości i umiejętności poświęciłem, Odżywiał się nieregularnie. Budził mowy, nawet gdy zrobiło się nieco wię- żeby go przepłynąć. To wielka frajda, gdy się przed świtem – wtedy na oceanie cej miejsca. Drzemać można, wyłącznie się zrobi coś tak trudnego! – podsumował było najspokojniej. To był dobry czas gdy są łagodne fale. Jednak któraś fala podróżnik. na kontrolę stanu technicznego sprzętu. z kolei zawsze jest silniejsza i uderza Wiosłował na czczo, a pierwszy posiłek nietypowo. Powoduje wstrząs. W kajaku Nietypowa dieta był swojego rodzaju nagrodą. Obiad zawsze jest się blisko burty. Człowiek czę- Klasyczne dla dłuższych wypraw jadł, gdy poczuł głód. Miał do wyboru sto się budzi i odruchowo sprawdza, czy jedzenie: puszki mięsne, słoiki z fasolką cztery rodzaje zup i kilkanaście dru- nie widać żadnego światła, czy wszystko po bretońsku, klopsiki, ryż, makarony, gich dań. Na kolację znów serwował jest w porządku. – Mam bardzo słaby sucharki – starczało na około miesiąc. sobie danie obiadowe, coś słodkiego słuch. Używam aparatu słuchowego. Po tym czasie na opakowaniach poja- lub produkty śniadaniowe. Nauczony Na oceanie nocą go nie zakładałem, wiały się pierwsze sygnały zachodzącego doświadczeniem, na Atlantyk wyposażył ale i tak byłem bardzo wyczulony na procesu fermentacji. Sól, wysoka tem- się w słodycze, by uzupełniać kalorie. ruchy i hałas. Kiedy się kładłem, miałem peratura i wszechobecna wilgoć powo- Na pierwszej wyprawie w ciągu czter- włączone światło nawigacyjne i ante- dowały, że puszki rdzewiały. Na kolejny nastu dni schudł 14 kg! Kiedy czuł głód, nę radarową, żebym był zauważalny okres podróżnik przygotował żywność znaczyło, że organizm sygnalizuje jakieś dla innych żeglarzy – wspomina Doba. liofilizowaną, czyli pozbawioną prawie potrzeby. Wtedy podjadał. Tym razem Mimo braku regularnego i długiego całkowicie wody, bez środków konserwu- podczas przeprawy przez Atlantyk Doba snu nie zaobserwował u siebie stanów jących (przygotowywana przez dwie firmy schudł 10 kg. depresyjnych. Wręcz przeciwnie. Zawsze – polską i niemiecką). Woreczki szczelnie Często ludzie pytają go, czy żywi się zaskakiwał optymizmem. Chociaż przy- zamknięte można przechowywać mie- złowionymi rybami. I tak, i nie. Miał co znał, że czasem się złościł, na przykład siącami. prawda awaryjne zestawy do łowienia, na sztorm utrzymujący się przez kilka W założeniu wyprawy Doby miały być na wypadek braku jedzenia. W praktyce kolejnych dni. Najdłuższy trwał trzy doby. samodzielne i samotne, bez pomocy jednak zjadał tylko to, co samo wpadło Wtedy w ogóle nie było mowy o drzem- z zewnątrz, dlatego wszystkie niezbędne mu do kajaka – latające ryby. Jadł je ce. Noce się dłużyły, a za dnia piętrzyły do przetrwania produkty były w kajaku. na surowo, jako urozmaicenie diety. Do się fale, jakich kajakarz nigdy wcześniej Kiedy ruszał z Lizbony, prawie wszystkie smażenia tego typu zdobyczy nie miał ani nie widział. Czasem, kiedy był na fali, produkty i urządzenia miał z Polski. warunków, ani sprzętu. musiał otwierać właz, żeby nie zabrakło Wyjątkiem był chleba, który starczył mu powietrza. Jak twierdzi, to też była mu na tydzień, i 120 litrów słodkiej Emocji nie brakowało swojego rodzaju gimnastyka. wody w zbiorniku, tzw. wody awaryjnej. Były chwile grozy i wzruszeń. Zapytany Wyjątkowo ciężka okazała się prze- – Przewidziałem czas wyprawy i ilość o najmilsze momenty, Aleksander Doba prawa przez Golfsztrom przy przeciw- jedzenia tak, by nie ograniczać porcji. wspomina moment, kiedy w Trójkącie

56 forum trenera aleksander doba

szkicu i zbudowany wspólnie z Andrzejem Armińskim w jego stoczni. Nie było wzor- Biorąc pod uwagę ców. Kajak musiał być bezpieczny i duży – ma w sumie 7 m długości, 1 m sze- jego wiek, uzyskał rokości. Musiał mieć małą kabinę do spania, bo przecież podróż miała trwać wysoką wartość pułapu kilka miesięcy. Jednym z elementów kajaka był zbior- tlenowego, która wyniosła nik na wodę pitną. Niestety jednocześnie pełnił on rolę balastu. Umiejscowiony był 44,52 ml/kg/min, co pod kokpitem. Miał tę wadę, że gdy ścią- gało się z niego wodę, balast się zmniej- świadczy o wybitnej szał i kajak tracił stateczność. Dlatego Doba na otwartym oceanie wolał pom- wydolności tlenowej pować wodę ręcznie – miał do tego odsalarkę. Do Florydy dowiózł 115 l ze Doby i dużej sprawności 120 l startowych… i listę kilkudziesięciu punktów do przerobienia w kajaku. krążeniowo-oddechowej Młody duchem i ciałem W kwietniu 2012 roku w Zakładzie ciała. Wynik ten należy uznać za średni, Fizjologii ZWKF w Gorzowie z uwagi na zawartość tkanki tłuszczowej. Wielkopolskim Aleksander Doba Jak zaznaczyli specjaliści, wskazana była został poddany badaniom fizjologicz- redukcja tej kanki tłuszczowej, zwłaszcza nym obejmującym analizę składu ciała w rejonie brzucha. Nie było natomiast i ocenę wydolności tlenowej ustroju. zastrzeżeń do masy mięśniowej. Ponad Pierwszy typ badań przeprowadzono 75 procent mięśni umożliwia skutecz- za pomocą metody bioimpedancji ne wykonywanie długotrwałego wysiłku, elektrycznej, przy użyciu multiczęstotli- wymagającego pokonywania nieznacz- wościowego analizatora składu ciała nych oporów. Zarówno całkowita, jak Tanita MC-980 i programu Gnom. i wewnątrzkomórkowa i zewnątrzkomór- Badania wydolnościowe zostały wyko- kowa zawartość wody Aleksandra Doby nane na ergometrze rowerowym utrzymywały się na właściwym poziomie. Monark 818E. Miarą wydolności tle- Podsumowując, skład ciała podróżnika Bermudzkim urwał mu się ster. Musiał nowej jest pułap tlenowy (maksymalna jest normatywny, z wyłączeniem trzewnej dopłynąć do najbliższego lądu – 400 km ilość tlenu wykorzystywana przez orga- zawartości tkanki tłuszczowej. Wydolność na Bermudy. Gdy o kłopotach dowiedział nizm podczas wysiłku o maksymal- tlenowa została natomiast oceniona jako się przyjaciel Doby, przyleciał do USA nej intensywności do resyntezy ATP). wybitna. z ekipą telewizyjną. Wypłynęli podróżni- Jego wielkość świadczy o możliwo- kowi na spotkanie 200 km od brzegu. ściach pozyskiwania energii do pracy Człowiek Roku! – Minęło 138 dni od chwili, gdy nikogo mięśniowej z tlenowej resyntezy ATP. Aleksander Doba nie zdawał nie widziałem, byłem szczęśliwy, że ktoś Im wyższa wartość pułapu tlenowe- sobie sprawy, że jest takie wyróżnie- do mnie płynie. Wspólne trzy godziny go, tym te możliwości są większe. nie, jak przyznawany przez National to jeden z najwspanialszych momen- Z kolei większe możliwości pozyski- Geographic tytuł Podróżnika Roku. tów w wyprawie. Dziennikarka Dorota wania energii z przemian tlenowych Dowiedział się o tym w momencie, Wysocka była pierwszą dziewczyną, jaką umożliwiają wykonywanie długotrwa- gdy przekazano mu, że został do tej zaprosiłem do kajaka! Następnie oni łej pracy o wysokiej submaksymalnej nagrody zgłoszony. – Jestem dumny odpłynęli, a mnie zostało jeszcze 200 km intensywności. Jak w tych badaniach i zadowolony, ale nie było to moim do brzegu – opowiada Doba. wypadł nasz podróżnik? Imponująco! marzeniem, bo nie wiedziałem o takim Trzykrotnie został napadnięty. Za pierw- Biorąc pod uwagę jego wiek, uzyskał tytule. Zostałem mile zaskoczony. Teraz szym razem na skraju dużego miasta wysoką wartość pułapu tlenowego, wiem, że trwa już głosowanie na moje- Fortaleza zaatakowało go dwóch mło- która wyniosła 44,52 ml/kg/min, co go następcę. Dlatego polecam Freyę dzieńców z nożami. Chcieli mu wyrwać świadczy o wybitnej wydolności tleno- Hoffmeister, ostatnio opłynęła dookoła torbę, i chociaż podróżnik odpowiedział wej Doby i dużej sprawności krąże- Amerykę Południową. Cztery lata jej to siłą i wystraszył napastników, przestrzega, niowo-oddechowej. Wartość VO2max zajęło! A o czym ja marzę? O zebraniu że w takich sytuacjach lepiej dać to, czego uzależniona jest m.in. od sprawności funduszy na kolejną wyprawę – podsu- żądają. Doba zadziałał odruchowo i miał mięśnia sercowego, zwłaszcza pojem- mowuje Aleksander Doba. przy tym dużo szczęścia. Kolejne starcia ności minutowej, objętości wyrzutowej „Piotrze, przede mną jeszcze wspaniałe nie były już tak nieinwazyjne. Napastnicy komór oraz siły mięśni oddechowych, tereny (…). A ja już czuję, że taka wspa- mieli broń – karabin, rewolwer, maczety. elastyczności klatki piersiowej i wiel- niała wyprawa się kończy. Żal mi tego, To były sytuacje, kiedy ujście z życiem nie kości wentylacji minutowej płuc. Wynik mimo że kilka miesięcy płynę” – napisał było oczywiste. Polski podróżnik został 44,52 ml/kg/min znacznie przewyższa do przyjaciela nasz niestrudzony podróż- jedynie obrabowany, ale jak wspomina, wartości charakterystyczne dla osób nik. Przepłynął już dookoła Bałtyk w 80 jego przyjaciele w Peru nie mieli tyle o przeciętnej wydolności wśród ogółu dni, z Polic do Barwiku (5468 km) w 101 szczęścia. Zostali podczas napadu rabun- populacji! dni, z Afryki do Ameryki Południowej kowego zastrzeleni. Nieźle wypadł też rezultat badania płynął 99 dób, a z Europy do Ameryki składu ciała. Beztłuszczowa masa ciała Północnej – 167 dób. Teraz chciałby Podróżnik – konstruktor podróżnika stanowi 75,9 procent cał- ruszyć z New Jersey do Europy, prawdo- Kajak, którym płynął Aleksander Doba, kowitej masy ciała, natomiast pozo- podobnie do Portugalii. Planowany start zaprojektowany został na podstawie jego stałe 24,1 procent – tłuszczowa masa – 14 maja 2016 roku!

forum trenera 57 paraolimpizm

Igrzyska Paraolimpijskie w Rio de Janeiro, które rozpoczną – Chcemy zachęcić media do zgłę- bienia wiedzy o sporcie paraolim- 7 września 2016 roku, będą przełomowe. Po raz pierwszy pijskim, towarzyszenia zawodnikom w drodze do Rio, promowania ich polscy kibice będą mogli poczuć emocje związane ze i przybliżania społeczeństwu dyscyplin i emocji, jakie im towarzyszą. Dzięki zmaganiami sportowców niepełnosprawnych. Wielu z nich temu pewnego dnia, podobnie jak w Wielkiej Brytanii, mistrz paraolimpij- może stać się gwiazdami. ski będzie tak popularny i ceniony jak mistrz olimpijski – podkreśla Katarzyna Rogowiec. Jednym z elementów tych 2016 roku oczy całego działań jest wydany już kalendarz sportowego świata Piotr Marek „Paraolimpijczycy 2016”. Niesie on zwrócone będą na przekaz, dzięki któremu wiele osób – AmerykęW Południową. Obiekty sportowe wypełnią znani sportowcy. Inicjatorzy Międzynarodowa publiczność będzie pomysłu „TAK dla śledzić ich zmagania w telewizji Rio” kulomiot czy w sieci. Wkrótce po igrzyskach Janusz Rokicki, olimpijskich na te same obiekty pływaczka Karolina wyjdą sportowcy niepełnosprawni. Hamer, biegaczka Oni na ogół nie mają tak szerokiego narciarska audytorium. Polscy kibice nie mieli Katarzyna zbyt wielu okazji do kibicowania Rogowiec, paraolimpijczykom. Momenty ich i maratończyk chwały nie zostały pokazane naszym Tomasz Hamerlak rodakom. Jednak w 2016 roku ma z dziennikarzem być inaczej. TVP Przemysławem Po raz pierwszy w historii będziemy Babiarzem mogli zobaczyć na żywo naszych para- olimpijczyków walczących o medale Karoliny Hamer, kulomiota Janusza właśnie w Rio de Janeiro. Z pewno- Rokickiego oraz maratończyka Tomasza ścią jest to przełom. Paraolimpijczycy Hamerlaka. Głównym celem kampa- zdołali wreszcie wywalczyć uwagę nii było doprowadzenie do transmisji mediów. Wszystko dzięki akcji „TAK dla Igrzysk Paraolimpijskich Rio de Janeiro Rio” (#takdlario). To inicjatywa czwor- 2016 na antenie Telewizji Polskiej. ga utytułowanych paraolimpijczyków, Akcja „TAK dla Rio” była możliwa multimedalistów ME, MŚ oraz Igrzysk dzięki odwadze firmy Tauron, która Paraolimpijskich: biegaczki narciar- wsparła ją w projekcie „TAURON skiej Katarzyny Rogowiec, pływaczki Sportowy Partner Paraolimpijczyków”.

Warto otworzyć się na nowy obszar doznań i przeżycie emocji związanych ze sportem paraolimpijskim. – Polecam sprawdzić na własnej skórze, jakie odczucia pojawiają się podczas oglądania i kibicowania

sportowcom paraolimpijskim. Każdy s ne K. R o g owiec powinien sam tego doświadczyć w ł a – kończy Rogowiec arc h iw u m

58 forum trenera paraolimpizm

nie tylko niepełnosprawnych – odnaj- dzie w sobie motywację do działania! Po raz pierwszy w historii będziemy Wsparcie telewizji ma pomóc jeszcze lepiej zrealizować cel organizatorów mogli zobaczyć na żywo naszych akcji. Są oni przekonani, że paraolimpizm to wyrazisty przykład pracy nad paraolimpijczyków walczących o medale sobą i zwycięskiej postawy na wielu płaszczyznach. To pewnego rodzaju pro- właśnie w Rio de Janeiro. Z pewnością jest dukt, którego wartość może zostać doce- niona tylko wtedy, kiedy będzie szerzej to przełom. Paraolimpijczycy zdołali wreszcie znana. Korzystają obie strony. Wzrost popularności zawodników przynosi wywalczyć uwagę mediów. Wszystko dzięki poprawę jakości ich przygotowań. Stają się bardziej atrakcyjni na rynku reklamy. akcji „TAK dla Rio” (#takdlario)

Efektem kilkumiesięcznej kampanii „TAK dla Rio” jest widoczne zainteresowanie społeczne tematem. Paraolimpijczykom wsparcia udzieli- ły postacie z pierwszych stron gazet: sportowcy, artyści, trenerzy. Na stronie internetowej takdlario.pl zgromadzo- no wypowiedzi Katarzyny Nosowskiej, Piotra Żyły, Justyny Kowalczyk, Andrzeja Bachledy. Według danych organizatorów akcji jej zasięg szacowany jest na ponad 3 miliony osób, a ponad 20 tysięcy kibiców poparło starania o transmisje telewizyjne. Dzięki nieustępliwości, która cechu- je wszystkich zwycięzców pełnospraw- nych czy też niepełnosprawnych, udało się doprowadzić do przełomu. We wrześniu Telewizja Polska przesła- ła do organizatorów akcji oficjalne pismo, w którym czytamy: „Po raz pierwszy w historii przekazów z Igrzysk Paraolimpijskich w planach obsługi TVP znalazły się transmisje, w których reprezentanci Polski mają realne szanse występować w walce o olimpijskie trofea. Plan zakłada codzienne, kil- kugodzinne transmisje w godzinach popołudniowych i wieczornych na antenie TVP Sport oraz TVP1, TVP2, TVP Regionalna oraz na stronie internetowej sport.tvp.pl”. Warto uświadomić sobie, że rywalizacja osób z niepełnosprawnością nie różni się tak bardzo od rywalizacji osób w pełni sprawnych. Emocje są takie same. Inne są dyscypliny i fizycz- ność zawodników. Warto otworzyć się na nowy obszar doznań i przeżycie emocji związanych ze sportem paraolimpijskim. – Polecam sprawdzić na własnej skórze, jakie odczucia poja- wiają się podczas oglądania i kibicowania sportowcom paraolimpijskim. Każdy powinien sam tego doświadczyć – kończy Rogowiec.

forum trenera 59 na tych samych falach

Katarzyna Kłys to najbardziej utytułowana zawodniczka w obecnej kadrze judoczek. Katarzyna Kłys Ma 29 lat, a od sześciu współpracuje ze swoim mężem Arturem Kłysem. Ten małżeński duet zapewnił już Polsce sporo Co mogłaby Pani robić, gdyby nie zajmowała się Jakie cechy powinien mieć Pani idealny trener? sukcesów (ewentualnie przyczynił się do nich), sportem? Wymagający, otwarty na wiedzę i naukę, m.in. dwukrotnie wicemistrzostwo Europy Nie mam pojęcia, bo nigdy nie brałam tego wyrozumiały. (2010 drużynowo, 2012 indywidualnie), pod uwagę. Jako dziecko nie marzyłam o karierze drużynowo srebro (2015) i brąz (2014) MŚ, piosenkarki ani stewardessy. Wcześnie zaczęłam Kiedy pierwszy raz dowiedziała się Pani, że istnieje drużynowo brąz ME (2014). W dorobku Katarzyny Kłys trenować judo. W Czechowicach-Dziedzicach, ktoś taki jak Artur Kłys? nie brakuje też czołowych miejsc w najmocniej skąd pochodzę, był tylko ten sport oraz futbol. Poznaliśmy się na obozach szkoleniowych. Ja obsadzonych turniejach z cyklu Grand Slam. Wybór był oczywisty. jeździłam z juniorkami, Artur był już seniorem. Zawodniczka krakowskiego klubu UKS Judo On mówi, że zapamiętał mnie z Giżycka, ja go (pracuje tam także jej mąż) występuje w kategorii Co najchętniej robi Pani w wolnym czasie? zaczęłam kojarzyć później, z Zakopanego. Oczy- 70 kg i ma bardzo duże szanse na występ olimpijski Staram się spędzać jak najwięcej czasu z wiście wtedy jeszcze nie zaczęliśmy się spotykać. w Rio de Janeiro. Byłyby to już jej trzecie igrzyska. synkiem. A poza tym lubię pójść do kina. Zimą Pomyślałam tylko: „ale fajny facet!” W Pekinie i Londynie nie odniosła sukcesów. wyjeżdżamy na narty, latem na żagle. Czas spę- Gdyby w Rio udało się stanąć na podium, dzamy rodzinnie. Główna cecha charakteru Artura Kłysa? państwo Kłysowie staliby się jednym z najsilniejszych Połączenie uporu z konsekwencją w dążeniu państw na świecie w tej dyscyplinie! Czy ma Pani jakiś rytuał przed zawodami? do celu. Przed wyjściem na tatami muszę podskoczyć. Wtedy czuję, że jestem gotowa do walki. Jeśli tego Gdyby mogła Pani zmienić w Arturze jedną rzecz. nie zrobię, bo na przykład sędzia pogania, gdzieś Niczego bym nie zmieniała. ucieka mi koncentracja. Pani główna wada? Jak reaguje Pani na porażki? Nie mam żadnych wad! Nie, no żartuję. Trudno Czasem łezki polecą. Ale dzień, dwa później powiedzieć, może to, że jestem uparta? Ale na skupiam się już na analizie na podstawie wideo, pewno nie aż tak, jak Artur. dlaczego przegrałam, i co muszę zrobić, żeby nie popełnić ponownie danego błędu. Do jakiego błędu przyznała się Pani ostatnio? Nic konkretnego mi nie przychodzi do głowy. Na co najchętniej wydaje Pani pieniądze? Dotychczas na zabawki dla dziecka. Ostatnio Proszę uszeregować od najważniejszego: mistrzostwo jednak z mężem stwierdziliśmy, że nasz synek olimpijskie, objęcie funkcji prezydenta Polski, ma ich już bardzo dużo i trochę takie zakupy wygranie miliona dolarów. ograniczyliśmy. A jeśli chodzi o moje potrzeby, to Złoto olimpijskie, milion, prezydentura. Na nie żałuję pieniędzy na podróże i związane z nimi ten milion jeszcze nie mam pomysłu. Pewnie atrakcje. Jeśli jesteśmy na zgrupowaniu, wolne poszedłby na podróże. Marzę o odwiedzeniu chwile staramy się wykorzystać na poznanie Stanów Zjednoczonych. Tak prywatnie, nie na okolicy. Na przykład podczas pobytu w Hiszpanii zawodach czy zgrupowaniu. Żeby było dużo odwiedziliśmy Gibraltar. Przyjemność sprawiają mi czasu na podróżowanie. też zakupy sprzętu narciarskiego i żeglarskiego. Jaki dobry uczynek zrobiła Pani ostatnio bezinteresownie? Gdyby mogła Pani zagrać w filmie, to najchętniej Nie pamiętam. jaką postać? Może jakąś rolę komediową, bo oboje z mężem O co poprosiłaby Pani złotą rybkę? najczęściej oglądamy ten gatunek kina. O medal olimpijski.

Czy jest ktoś, komu nie podałaby Pani ręki? Tak, jest taka osoba. Nie chcę jednak rozwijać tego wątku. Poznaliśmy się na obozach Czy zdarzyło się Pani kiedyś pokłócić z trenerem? szkoleniowych. Oczywiście Tak, i nie jestem z tego dumna. Łapię się na tym, że do trenera będącego dla mnie obcym wtedy jeszcze nie człowiekiem nie odezwałabym się w ten sposób, jak do męża. Zaczyna się niewinnie, w pewnym zaczęliśmy się spotykać. momencie powinnam się zamknąć, ale dodaję jeszcze trzy grosze i sprzeczka gotowa. To nie Pomyślałam tylko: są częste sytuacje, ale źle się czuję z tym, że w ogóle się zdarzają. „ale fajny facet!”

60 forum trenera ankieta

Zobaczyłem ją na jakimś zgrupowaniu. Począt- kowo nie kontaktowaliśmy się regularnie, dopiero Artur Kłys podczas mistrzostw Polski w Bielsku-Białej w 2008 roku zaczęliśmy ze sobą rozmawiać inaczej niż znajomi z jednej dyscypliny. Zresztą mieliśmy Co mógłby Pan robić, gdyby nie zajmował się sportem? wtedy dużo czasu, bo oboje leczyliśmy kontuzje Zawsze interesowały mnie służby specjalne. i nie mogliśmy wystartować w tamtych zawodach. Gdybym nie dostał pracy na AWF w Krakowie, poszedłbym do policji. Złożyłem papiery i tra- Główna cecha charakteru Katarzyny Kłys? fiłbym do prewencji, ale policja spóźniła się z Właśnie te, o których wspomniałem wcześniej. pozyskaniem mnie o dwa dni. Byłem już pra- Jest zdeterminowana i pracowita. Bez tego nie cownikiem AWF. wróciłaby po urodzeniu dziecka do sportu tak szybko i z takim skutkiem. Jestem pełen podziwu Co najchętniej robi Pan w wolnym czasie? i nie mam pojęcia, jak ona tego dokonała. Pół Żegluję i jeżdżę na nartach. W tym roku pierw- roku po urodzeniu syna – a poród wcale nie był szy raz pływałem po Bałtyku – na Bornholm. bezproblemowy – wróciła na matę, potem poko- Bardzo mi się podobało. Na narty moje ulubione nała mocną Niemkę, z którą nigdy wcześniej nie miejsce to Włochy, a konkretnie Madonna di wygrała, a rok po przyjściu na świat naszego syna Campiglio. zdobyła medal mistrzostw świata. To niesamowite!

Czy ma Pan jakiś rytuał przed zawodami? Gdyby mógł Pan zmienić w Katarzynie jedną rzecz. Nie, dbamy tylko o powtarzalność czynności Chciałbym, żeby była bardziej pewna siebie. przed startem. Sprawdzenie stroju, masaż, przy- bicie piątki przed walką. Pańska główna wada? Jestem uparty jak osioł. Czasem to zaleta, ale Jak reaguje Pan na porażki? czasem niestety wada. Nie znoszę ich! Oczywiście moja reakcja jest uzależniona od stylu tej porażki i jej momentu. Do jakiego błędu przyznał się Pan ostatnio? Jeśli nie oznacza odpadnięcia z zawodów, przyj- Nie pamiętam, ale takie sytuacje się zdarzają. muję ją spokojnie, bo trzeba się skoncentrować Generalnie nie mam z tym problemu, aby przy- przed następną walką. Gorzej, gdy przegrana znać się, że coś zawaliłem. następuje w wyniku popełnionego błędu, i to takiego, o którym wcześniej rozmawialiśmy. Proszę uszeregować od najważniejszego: Wtedy jestem zły. mistrzostwo olimpijskie, objęcie funkcji prezydenta Polski, wygranie miliona dolarów. Na co najchętniej wydaje Pan pieniądze? Mistrzostwo na pierwszym miejscu, bo tego Na podróże i sprzęt sportowo-turystyczny. nie da się kupić za żadne pieniądze. Potem milion, a na końcu prezydentura. Taki prezydent ma za Gdyby mógł Pan zagrać w filmie, to najchętniej dużo problemów na głowie. Mnie to niepotrzeb- jaką postać? ne. A dolary przydałyby się, bo remontujemy Wszyscy mi mówią, że jestem podobny do z żoną dom. No i kupiłbym jacht! Daniela Craiga. Nawet ostatnio na lotnisku, gdy byłem w garniturze, pani z obsługi zapytała, czy Jaki dobry uczynek zrobił Pan ostatnio to ja jestem tym aktorem. Więc nie zostaje mi nic bezinteresownie? innego, jak zagrać Jamesa Bonda! Jechałem do pracy na uczelnię. Zrobił się korek, bo jednemu z kierowców zgasł silnik i nie mógł Czy jest ktoś, komu nie podałby Pan ręki? go odpalić. Zablokował trzy pasy ruchu, ale tylko Tak, jest w kraju taka jedna osoba. ja wyszedłem z auta i pomogłem pechowcowi zepchnąć auto na pobocze. Ach, i jeszcze w Chinach Czy zdarzyło się Panu kiedyś pokłócić z zawodnikiem? mieliśmy przygodę. W Szanghaju spóźniliśmy się Tak. Kiedy trenuje się żonę, wzajemne relacje na ostatnie metro jadące na lotnisko. Opadła nas są trudne do rozdzielenia. Zdarza się, że niesnaski zgraja taksówkarzy, oczywiście chcieli nas wieźć za z domu przenosimy do sportu i odwrotnie. Na zbójecką cenę. Udało mi się wynegocjować normal- szczęście niezbyt często. ny koszt kursu i zaprosiłem jeszcze do samochodu rosyjskiego profesora matematyki. Wprawdzie Jakie cechy powinien mieć Pana idealny zawodnik? nie był moim znajomym, ale znalazł się wtedy Pracowitość i determinację. O talencie nie w identycznej sytuacji i postanowiłem mu pomóc. mówię, bo bez niego ani rusz. O co poprosiłby Pan złotą rybkę? Kiedy pierwszy raz dowiedział się Pan, że istnieje Żeby Kasia spełniła swoje marzenie i zdobyła ktoś taki jak Katarzyna Kłys? A właściwie Piłocik, złoty medal olimpijski! bo tak się nazywała, zanim się pobraliście. PYTAŁ WOJCIECH OSIŃSKI

forum trenera 61 Standardowy zakres badań diagnostycznych wykonywanych przez Instytut Sportu

Badania laboratoryjne:

¸ wydolność fizyczna (laboratoryjne badania wydolności fizycznej objęte są nadzorem lekarskim) ¸ symptomy przeciążenia organizmu ¸ niedobory biopierwiastków i witamin ¸ skład ciała, somatotyp ¸ moc i siła mięśniowa oraz jej symetria ¸ charakterystyka psychologiczna.

Badania terenowe (w trakcie zgrupowań):

¸ wydolność fizyczna ¸ ocena intensywności treningu ¸ symptomy przeciążenia organizmu ¸ stan emocjonalny ¸ technika ruchu ¸ skład ciała i bilans wodny.

Badania na zawodach i sprawdzianach:

¸ reakcje organizmu na wysiłek startowy ¸ odporność na stres ¸ analiza taktyki.

Warszawa, ul. Trylogii 2/16 www.insp.pl AB 108 AB 946 AC 074