Pulane Ya Matshilele Na Mushumo Ya Maini Wa Venetia (2018 – 2022) Khandiso Ya 03
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
DE BEERS CONSOLIDATED MINES PROPRIETARY LIMITED PULANE YA MATSHILELE NA MUSHUMO YA MAINI WA VENETIA (2018 – 2022) KHANDISO YA 03 14 NYENDAVHUSIKU 2018 DE BEERS CONSOLIDATED MINES PROPRIETARY LIMITEDMAINI WA VENETIA - PULANE YA MATSHILELE NA MUSHUMO KHANDISO YA 03 – 14 NYENDAVHUSIKU 2018 ZWI RE NGOMU 1 MARANGAPHANḒA 4 1.1 Ndivho dza SLP 5 1.2 Pfanelo dza Venetia dza Maini 5 2 MVULATSWINGA 6 2.1 Mafhungo 6 Figara 1: Hu Re Na Maini wa Venetia 2.2 Vhuhulwane na Khethekanyo ya Vhashumi 7 2.3 Fhethu Hune Vhashumi Vha Wanala Hone 8 3 MBEKANYAMUSHUMO YA MVELEDZISO YA ZWA VHASHUMI 10 Marangaphanḓa 10 3.1 U Tendelana na Mulayosiṅwa wa Mveledziso ya Vhutsila 10 3.2 Zwikhala Zwine zwa Konḓa U Zwi Vala 11 3.3 Pulane ya Mveledziso ya Vhutsila 12 3.4 Pulane ya u isa Buḓo Phanḓa 22 3.5 Pulane ya Vhueletshedzi 23 3.6 Basari na Pulane ya U Gudiselwa Mushumo U Sa Athu Wana Ṱhanziela 24 3.7 Pulane ya Ndinganyo ya Mishumo 27 4 MBEKANYAMUSHUMO YA MVELEDZISO YA MAINI KHA TSHITSHAVHA 4.1 Marangaphanḓa 35 4.2 Tsaukanyo na Mukwamei 35 4.3 Vhubvo ha Matshilisano na Ikonomi 36 4.4 Mbalombalo dza Vhadzulapo 39 4.5 Phurofaili ya Masheleni Miṱani 41 4.6 Phurofaili ya Mushumo 43 4.7 Pfunzo 49 4.8 U wana maḓi a u shumisa hayani 50 4.9 U wana muḓagasi 51 4.10 U swikelela tshumelo dza vhuthathazwitzhili na u laṱwa ha 52 mathukhwi 2 DE BEERS CONSOLIDATED MINES PROPRIETARY LIMITEDMAINI WA VENETIA - PULANE YA MATSHILELE NA MUSHUMO KHANDISO YA 03 – 14 NYENDAVHUSIKU 2018 4.11 U wana nnḓu 53 5 PULANE YA NYIMELE YA DZINNḒU NA MATSHILELE 60 5.1 U Khwinisa Nyimele ya Dzinnḓu na Matshilele 60 5.2 Mashumele Ashu 60 5.3 Mvelaphan a Yashu 60 ḓ 5.4 Mbekanyamushumo ya U Ṱuṱuwedza U Ṋea Vhathu Dzinnḓu 60 6 PULANE YA VHANE VHA TEA U ṊEWA TSHIBULI TSHA U ṊETSHEDZA TSHUMELO 6.1 63 Marangaphanḓa 6.2 63 Pulane ya U Bvela Phanḓa U Ṋetshedzwa Tshumelo 6.3 Mveledziso ya Mabindu na Mveledziso ya Mu etshedzi 63 ṋ 6.4 hu huwedzo Kha U etshedzwa Tshumelo 65 Ṱ ṱ Ṋ 6.5 Maitele a u Ṋetshedzwa Tshumelo 65 7 MAITELE A U LANGA U FHUNGUDZA VHASHUMI NA U VHA LITSHISA MUSHUMO 69 7.1 69 Marangaphanḓa 7.2 Foramu ya Tshifhingani tshi Ḓaho 69 7.3 Maitele ane a o tevhelwa u Itela u Iledza U Fhelelwa nga Mishumo na u 69 ḓ Fhungudzea ha Mishumo 7.4 Nḓila dza U Shumisa Zwiṅwe Zwipiringululi na Maitele A U Tsireledza Mishumo Hune Zwa Sa Iledzee Uri Mishumo I Fhele 8 U ṊEWA MASHELENI 71 9 FULUFHEDZISO 72 3 DE BEERS CONSOLIDATED MINES PROPRIETARY LIMITEDMAINI WA VENETIA - PULANE YA MATSHILELE NA MUSHUMO KHANDISO YA 03 – 14 NYENDAVHUSIKU 2018 1. MARANGAPHANḒA De Beers Consolidated Mines Proprietary Limited [“DBCM”]) yo vula lwa tshiofisi Maini wa Venetia nga ḽa 14 Ṱhangule 1992. Maini wa Venetia u bulasini ya Venetia 103-MS, ine ya vha khilomithara dzine dza ṱoḓa u vha 80 vhukovhela ha Musina na khilomithara dza 36 devhula vhubvaḓuvha ha Alldays ngei Vunḓuni ḽa Limpopo. Wonoyu maini u kha Masipala Wapo wa Musina tshiṱirikini tsha Vhembe. Nga ho livhaho, wonoyu maini u thungo ha bada ya R521 vhukati ha Alldays na Pontdrift; khilomithara dzine dza ṱoḓa u vha 540 devhula ha Johannesburg samusi zwo sumbedzwa kha Figara 1 (Sedzani Figara 1). Zwa zwino Venetia ndi maini une wa tou vha dindi ḽo aṱamaho nahone hu kha ḓi bwiwa, u thuthubiswa, u ḽaiswa na u hwihwidzwa matombo ane a tea u laṱiwa na ane a pfi kimberlite hu tshi shumiswa maṱhiraka a si na bonethe na fosholo sa nḓila dza u bwa maini. Hu na fhethu hune ha laṱiwa hone matombo u mona na mukano wa dindi nahone matombo a kimberlite a ṱhophiwa tsini na mitshini hune a pwashiwa na u ṱhaṱhuvhiwa uri hu bviswe dzidaimani. Hu na fhethu hune ha laṱiwa masalela a madzhoro khathihi na lupuse lwa tombo ḽa kimberlite (thongwana na vumba). Nga zwenezwo, zwithu zwine zwa ṱoḓiwa kha matombo zwi bviswa nga maitele a u tou pwasha tombo nga livhaho hu si a khemikhala. U ya nga pulane ya zwino ya zwa mabindu, maini wa Venetia une wa vha Dindi ḽo Aṱamaho (Venetia Open Pit [VOP]) u ḓo tsa mithara dza 450 magumoni a Cut 4 (circa 2022), nga murahu ha zwenezwo, u bwa dindi aṱamaho a zwi tsha ḓo vhuyedza siani ḽa zwa ikonomi nga nṱhani ha vhunzhi ha matombo ane a ḓo tea u laṱiwa musi ho no bviswa zwithu zwine zwa ṱoḓea khao. Ndivho ya Thandela ya Venetia ya Fhasi ha Mavu (Venetia Underground Project [VUP]), ine ya vha thandela ine ya katela u vusuluswa ha tshifhaṱo, ndi u ṱanḓavhudzwa hune ha khou bvela phanḓa ha VOP nga u ita uri hu swikelelwe matombo mavhili a kimberlite o itaho bako, K01 na K02, ane a ḓo engedza miṅwaha ya zwino ya VOP ine ha anganyelwa uri i nga vha ya 20, ndi uri, u bva nga 2022 (ṅwaha une ha dzudzanywa uri VOP i ḓo litsha mishumo ya u bwa maini nahone ha thoma u engedzwa mishumo ya mavuni ya u ṱhaṱhuvha matombo) u swika nga 2045. Mushumo wo dzudzanywaho wa maini wa u fhaṱa wo thoma nga 2012 hu tshi shumiswa Thandela ya Venetia ya Fhasi ha Mavu (VUP). Matombo o devhiwaho a ḓo swikelelwa hu tshi shumiswa madindi mavhili o itaho luwa, dindi ḽa tshumelo na ḽa mveledziso ndi madindi o tsaho mithara dza 1080. Zwiṅwe hafhu, hu ḓo bviwa thanele u bva nṱha u itela u vhona vhutshilo ha maini (life of mine [LOM]). Yeneyo thanele i ḓo dovha ya shuma u sa tshiṅwe tshishumiswa tsha u dzhenisa muya na thundu dza u ita tshumelo nahone i ḓo vha nḓila ya vhuvhili ya u dzhena na u bva musi hu tshi shumiwa fhasi mavuni. Muṅwe mushumo wa u fhaṱa zwiṅwe zwifhaṱwa u itela u tikedza mishumo ine ya itwa fhasi mainini u ḓo itwa nga rakonṱiraka wa maini ane a ḓo avhela mushumo, a langa na u ṱhogomela zwifhaṱo zwoṱhe fhasi ha mavu (u katela na mitshini ya u tandedza dzithambo na magondolo ane a ambarwa nnḓa na fhasi mainini, u bvisa matombo mainini, u bommba maḓi, u ṱhogomela zwishumiswa zwine zwa dzhenisa muya) u swikela zwi tshi kumedzwa kha muṋe wazwo, (“DBCM”), uri mushumo u thome u engedzea nga 2022 – 2024. Maitele a u ṱhaṱhuvha matombo na zwiṅwe zwifhaṱwa zwine zwa vha hone VOP a zwi nga ḓo shandulwa musi hu sa tsha bwiwa dindi nahone hu tshi vho shumiwa fhasi mavuni. Matombo o devhiwaho a K01 a ḓo bviswa hu tshi shumiswa maitele a Sub Level Caving, a K01 a ḓo bvisa 4 Mt nga ṅwaha. Matombo o devhiwaho a K02 a ḓo bviswa hu tshi shumiswa maitele a Modified Level Caving ane a ḓo bvisa 1.9 Mt nga ṅwaha. Hezwi zwi lingana na 5.9 Mt, zwine zwa fana na tshivhalo tshine tsha itwa nga Mutshini muhulwane wa u Kunakisa u re hone. Maitele a fhasi ha mavu ane a ḓo shumiswa a ḓo vha u bwa dindi ḽo tsaho, u dzhenisa muḓagasi, u thuthubisa, u ḽaisa na u hwihwidza matombo a kimberlite na ane a tea u laṱiwa, u pwasha ha u thoma, na u bviselwa nnḓa ha matombo a kimberlite uri dovhe a ṱhaṱhuvhiwe na u laṱiwa ha matombo kha thulwi dza matombo a si na mushumo. 4 DE BEERS CONSOLIDATED MINES PROPRIETARY LIMITEDMAINI WA VENETIA - PULANE YA MATSHILELE NA MUSHUMO KHANDISO YA 03 – 14 NYENDAVHUSIKU 2018 1.1. Ndivho dza SLP U tendelana na Mulayo wa MPRDA, wa 28 wa 2002 (“MPRDA”), na u phethiwa ha nyimele dza Pfanelo dza Maini dzo ṋewaho DBCM, Maini wa Venetia u tea u ṋeela u itela u khwinisa nyimele dza matshilisano dza zwitshavha zwa henefho nga u shumisa Pulane dza Matshilisano na Mushumo. Ndivho dza Pulane ya Matshilisano na Mushumo wa Maini wa Venetia ndi u ṱhogomela na u shumisa mbekanyamushumo dza matshilisano na ikonomi u tendelana na milayo ine ya ḓivhiwa ya mvelaphanḓa nga u ṱanganya zwithu zwa matshilisano, ikonomi na mupo kha maitele oṱhe a maini, u bva kha u dzudzanya maini, nḓila ine wa shuma ngayo na u valwa hawo lwa u fhedza. Kha Maini wa Venetia, hezwi zwi ḓo swikelelwa nga: • U ṱuṱuwedza uri khumbelo dza mushumo dzi bve Vhuponi vhune Vhashumi vha Wanala hone hune ha vha Blouberg na Musina u itela u khwinisa nyimele yavho ya matshilisano na ikonomi. • U shela mulenzhe kha u shandula nḓowetshumo ya maini; • U bvela phanḓa na thikhedzo ya Maini wa Venetia u itela mveledziso ya matshilisano na ikonomi ya tshiṱiriki tsha Capricorn na tsha Vhembe nahone nga ho livhaho kha Masipala Wapo wa Blouberg na wa Musina. 1.2. Pfanelo dza Venetia dza Maini DBCM yo shandula pfanelo dzayo dza kale dza maini malugana na Tshiteṅwa 7 tsha Mbekanyo II tsha mulayo wa MPRDA u itela Maini wayo wa Venetia nga ḽa 02 Khubvumedzi 2008. U tendelana na u shandula pfanelo dza maini dzo bulwaho afho nṱha, DBCM yo rumela Pulane ya Matshilisano na Mushumo ya 2007 u swika nga 2012. Pulane ya Matshilisano na Mushumo ye ya tevhela yo shumiswa nga 2013 u swika nga 2017. U itela u swikelela ndivho khulwane ya Pulane ya Matshilisano na Mushumo ine ya tshimbidzana na Pfanelo dza Maini: M29/2009; Nomboro ya Ndaedzi ya DMR ndi LP; 30/5/1/2/5/58MR yo ṋewa DBCM u itela Maini wa Venetia, DBCM yo ita Pulane ntswa ya Matshilisano na Mushumo ya 2018 u swika nga 2022 malugana na Ndaela 46 musi i tshi vhalwa na Ndaela 43 na 44 ya wonoyo Mulayo, nahone i ḓo vhidzwa Khandiso ya 3 ya Pulane ya Matshilisano na Mushumo ya Maini wa Venetia.